大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 七thất 。 昆côn 九cửu 。

上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。

三tam 種chủng 圓viên 滿mãn 安an 樂lạc (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#

【# 一nhất 成thành 就tựu 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 脩tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 於ư 淨tịnh 戒giới 中trung 不bất 敢cảm 毀hủy 犯phạm 於ư 身thân 語ngữ 意ý 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 若nhược 有hữu 過quá 失thất 即tức 能năng 懺sám 悔hối 令linh 其kỳ 戒giới 體thể 圓viên 滿mãn 無vô 虧khuy 是thị 名danh 成thành 就tựu 。 加gia 行hành 圓viên 滿mãn 。

【# 二nhị 成thành 就tựu 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 脩tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 為vì 法Pháp 出xuất 家gia 。 不bất 為vi 活hoạt 命mạng 但đãn 為vì 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 及cập 求cầu 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 不bất 生sanh 懈giải 怠đãi 。 之chi 心tâm 不bất 雜tạp 眾chúng 惡ác 之chi 法pháp 。 不bất 受thọ 當đương 來lai 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 之chi 苦khổ 是thị 名danh 成thành 就tựu 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 圓viên 滿mãn (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三tam 成thành 就tựu 宿túc 因nhân 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 脩tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 於ư 宿túc 世thế 中trung 曾tằng 修tu 福phước 善thiện 故cố 於ư 今kim 生sanh 種chủng 種chủng 資tư 身thân 之chi 具cụ 。 悉tất 無vô 匱quỹ 乏phạp 復phục 能năng 為vì 他tha 。 廣quảng 行hành 惠huệ 施thí 。 心tâm 不bất 慳san 悋lận 。 是thị 名danh 成thành 就tựu 。 宿túc 因nhân 圓viên 滿mãn 。

三Tam 義Nghĩa 歡Hoan 喜Hỷ (# 出Xuất 觀Quán 經Kinh 妙Diệu 宗Tông 鈔Sao )#

觀quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 經kinh 疏sớ/sơ 因nhân 釋thích 阿A 難Nan 及cập 天thiên 龍long 等đẳng 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。 故cố 以dĩ 三tam 義nghĩa 釋thích 之chi (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ )# 。

【# 一nhất 遇ngộ 人nhân 歡hoan 喜hỷ 】# 人nhân 即tức 佛Phật 也dã 謂vị 佛Phật 具cụ 足túc 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 說thuyết 觀quán 彼bỉ 佛Phật 之chi 法pháp 離ly 於ư 錯thác 謬mậu 今kim 遇ngộ 此thử 人nhân 寧ninh 不bất 歡hoan 喜hỷ 是thị 名danh 遇ngộ 人nhân 歡hoan 喜hỷ (# 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 者giả 。 法Pháp 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 義Nghĩa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 詞từ 無Vô 礙Ngại 智Trí 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。 智trí 也dã 彼bỉ 佛Phật 即tức 梵Phạn 語ngữ 阿A 彌Di 陀Đà 華hoa 言ngôn 無vô 量lượng 壽thọ )# 。

【# 二nhị 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 。 】# 謂vị 所sở 說thuyết 觀quán 佛Phật 之chi 法pháp 一nhất 十thập 六lục 門môn 曲khúc 盡tận 其kỳ 妙diệu 。 能năng 令linh 凡phàm 心tâm 入nhập 深thâm 三tam 昧muội 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 豈khởi 不bất 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 名danh 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 。 (# 一nhất 十thập 六lục 觀quán 門môn 者giả 日nhật 觀quán 水thủy 觀quán 地địa 觀quán 寶bảo 樹thụ 觀quán 八bát 功công 德đức 水thủy 。 觀quán 総# 觀quán 華hoa 座tòa 觀quán 像tượng 觀quán 佛Phật 真chân 身thân 觀quán 觀quán 世thế 音âm 觀quán 大đại 勢thế 至chí 觀quán 普phổ 想tưởng 觀quán 雜tạp 想tưởng 觀quán 上thượng 軰# 生sanh 觀quán 中trung 軰# 生sanh 觀quán 下hạ 軰# 生sanh 觀quán )# 。

【# 三tam 得đắc 果quả 歡hoan 喜hỷ 】# 果quả 即tức 修tu 觀quán 剋khắc 獲hoạch 之chi 果quả 也dã 謂vị 韋vi 提đề 希hy 等đẳng 聞văn 說thuyết 觀quán 佛Phật 之chi 法pháp 依y 此thử 修tu 之chi 得đắc 分phần/phân 真chân 果quả 侍thị 女nữ 諸chư 天thiên 得đắc 相tương/tướng 以dĩ 果quả 得đắc 如như 是thị 。 果quả 豈khởi 不bất 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 名danh 得đắc 果quả 歡hoan 喜hỷ (# 梵Phạn 語ngữ 韋vi 提đề 布bố 華hoa 言ngôn 思tư 惟duy 分phần/phân 真chân 者giả 即tức 證chứng 一nhất 分phần/phân 中trung 道đạo 也dã 相tương 似tự 者giả 近cận 於ư 分phần/phân 真chân 也dã )# 。

三tam 因nhân (# 出xuất 佛Phật 性tánh 論luận )#

【# 一nhất 應ưng 得đắc 因nhân 】# 謂vị 依y 真Chân 如Như 空không 理lý 而nhi 修tu 因nhân 行hành 應ưng 得đắc 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 故cố 名danh 應ưng 得đắc 因nhân (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 二nhị 加gia 行hành 因nhân 】# 謂vị 依y 菩Bồ 提Đề 心tâm 加gia 功công 用dụng 行hành 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 即tức 能năng 證chứng 得đắc 。 法Pháp 身thân 之chi 果quả 故cố 名danh 加gia 行hành 因nhân 。

【# 三tam 圓viên 滿mãn 因nhân 】# 謂vị 由do 加gia 行hành 故cố 因nhân 行hành 圓viên 滿mãn 故cố 名danh 圓viên 滿mãn 因nhân 。

三tam 斷đoạn (# 出xuất 宗tông 鏡kính 錄lục )#

【# 一nhất 自tự 性tánh 斷đoạn 】# 謂vị 智trí 慧tuệ 起khởi 時thời 煩phiền 惱não 暗ám 障chướng 。 自tự 性tánh 應ưng 斷đoạn 故cố 名danh 自tự 性tánh 斷đoạn 。

【# 二nhị 不bất 生sanh 斷đoạn 】# 謂vị 得đắc 法Pháp 空không 之chi 時thời 能năng 令linh 三tam 塗đồ 惡ác 道đạo 苦khổ 果quả 永vĩnh 更cánh 不bất 生sanh 故cố 。 名danh 不bất 生sanh 斷đoạn (# 三tam 塗đồ 者giả 火hỏa 塗đồ 刀đao 塗đồ 血huyết 塗đồ 也dã )# 。

【# 三tam 緣duyên 縛phược 斷đoạn 】# 謂vị 但đãn 斷đoạn 心tâm 中trung 之chi 惑hoặc 則tắc 於ư 外ngoại 塵trần 境cảnh 不bất 起khởi 貪tham 瞋sân 於ư 境cảnh 雖tuy 緣duyên 不bất 生sanh 染nhiễm 著trước 故cố 。 名danh 緣duyên 縛phược 斷đoạn 。

三tam 斷đoạn (# 出xuất 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 品phẩm 類loại 足túc 論luận )#

【# 一nhất 見kiến 所sở 斷đoạn 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 初sơ 果quả 之chi 人nhân 斷đoạn 惑hoặc 見kiến 理lý 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 因nhân 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 故cố 名danh 見kiến 所sở 斷đoạn (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 八bát 十thập 八bát 使sứ 者giả 一nhất 身thân 見kiến 二nhị 邊biên 見kiến 三tam 見kiến 取thủ 四tứ 戒giới 取thủ 五ngũ 邪tà 見kiến 六lục 貪tham 七thất 瞋sân 八bát 癡si 九cửu 慢mạn 十thập 疑nghi 此thử 十thập 使sử 歷lịch 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 下hạ 增tăng 减# 不bất 同đồng 成thành 八bát 十thập 八bát 謂vị 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 十thập 使sử 具cụ 足túc 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 各các 七thất 使sử 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 戒giới 取thủ 道Đạo 諦Đế 下hạ 八bát 使sử 除trừ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 四Tứ 諦Đế 合hợp 為vi 三tam 十thập 二nhị 。 上thượng 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 每mỗi 四Tứ 諦Đế 下hạ 咨tư 除trừ 瞋sân 使sử 餘dư 皆giai 如như 欲dục 界giới 故cố 上thượng 二nhị 界giới 合hợp 為vi 五ngũ 十thập 六lục 并tinh 前tiền 欲dục 界giới 三tam 十thập 二nhị 共cộng 成thành 八bát 十thập 八bát 使sử 也dã )# 。

【# 二nhị 修tu 所sở 斷đoạn 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 第đệ 二nhị 果quả 第đệ 三tam 果quả 修tu 真chân 斷đoạn 惑hoặc 名danh 為vi 修tu 道Đạo 因nhân 斷đoạn 三tam 界giới 十thập 隨tùy 眠miên 惑hoặc 故cố 名danh 修tu 所sở 斷đoạn (# 十thập 隨tùy 眠miên 者giả 即tức 是thị 思tư 惑hoặc 謂vị 長trường 時thời 隨tùy 逐trục 潛tiềm 伏phục 覆phú 蔽tế 真chân 性tánh 故cố 名danh 隨tùy 眠miên 欲dục 界giới 有hữu 四tứ 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 慢mạn 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 各các 三tam 謂vị 貪tham 癡si 慢mạn 共cộng 為vi 十thập 也dã )# 。

【# 三tam 非phi 所sở 斷đoạn 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 第đệ 四Tứ 果Quả 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 皆giai 已dĩ 斷đoạn 竟cánh 得đắc 無vô 漏lậu 果quả 無vô 惑hoặc 可khả 斷đoạn 故cố 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。

龍Long 華Hoa 三tam 會hội 。 (# 出xuất 法pháp 住trụ 記ký )#

彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 經Kinh 云vân 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 於ư 出xuất 家gia 之chi 日nhật 。 便tiện 得đắc 成thành 佛Phật 。 坐tọa 於ư 龍long 華hoa 樹thụ 下hạ 花Hoa 林Lâm 園Viên 中trung 。 三tam 會hội 說thuyết 法Pháp 。 故cố 云vân 龍Long 華Hoa 三tam 會hội 。 (# 梵Phạn 語ngữ 彌Di 勒Lặc 華hoa 言ngôn 慈Từ 氏Thị )# 。

【# 第đệ 一nhất 會hội 度độ 九cửu 十thập 六lục 俱câu 胝chi 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 】# 梵Phạn 語ngữ 俱câu 胝chi 華hoa 言ngôn 百bách 億ức 記ký 云vân 若nhược 諸chư 國quốc 王vương 。 大đại 臣thần 長trưởng 者giả 。 居cư 士sĩ 男nam 女nữ 一nhất 切thiết 施thí 主chủ 於ư 今kim 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 正Chánh 法Pháp 中trung 能năng 作tác 佛Phật 事sự 。 自tự 種chúng 善thiện 根căn 或hoặc 教giáo 他tha 種chủng 以dĩ 七thất 寶bảo 金kim 銀ngân 。 鍮thâu 石thạch 銅đồng 鐵thiết 木mộc 石thạch 泥nê 土thổ/độ 或hoặc 以dĩ 繒tăng 縷lũ 或hoặc 以dĩ 綵thải 畫họa 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 及cập 窣tốt 堵đổ 波ba 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 乃nãi 至chí 最tối 小tiểu 如như 指chỉ 節tiết 大đại 或hoặc 以dĩ 香hương 花hoa 諸chư 妙diệu 供cúng 具cụ 。 而nhi 為vi 供cúng 養dường 。 由do 如như 是thị 善thiện 根căn 。 力lực 故cố 至chí 彌Di 勒Lặc 如Như 來Lai 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 善thiện 得đắc 人nhân 身thân 。 於ư 第đệ 一nhất 會hội 中trung 。 剃thế 髮phát 出xuất 家gia 。 乘thừa 宿túc 願nguyện 力lực 便tiện 得đắc 涅Niết 槃Bàn (# 梵Phạn 語ngữ 窣tốt 堵đổ 波ba 華hoa 言ngôn 高cao 顯hiển 即tức 塔tháp 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 第đệ 二nhị 會hội 度độ 九cửu 十thập 四tứ 俱câu 胝chi 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 】# 記ký 云vân 若nhược 國quốc 王vương 等đẳng 。 及cập 以dĩ 臣thần 庶thứ 於ư 今kim 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 正Chánh 法Pháp 中trung 能năng 為vi 法pháp 事sự 謂vị 於ư 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 或hoặc 律luật 或hoặc 論luận 若nhược 讀đọc 若nhược 誦tụng 。 或hoặc 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 或hoặc 於ư 經Kinh 卷quyển 以dĩ 諸chư 雜tạp 綵thải 而nhi 嚴nghiêm 飾sức 之chi 。 由do 是thị 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 至chí 彌Di 勒Lặc 如Như 來Lai 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 善thiện 得đắc 人nhân 身thân 。 於ư 第đệ 二nhị 會hội 中trung 剃thế 髮phát 出xuất 家gia 。 乘thừa 宿túc 願nguyện 力lực 便tiện 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

【# 第đệ 三tam 會hội 度độ 九cửu 十thập 二nhị 俱câu 胝chi 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 】# 記ký 云vân 若nhược 諸chư 國quốc 王vương 。 及cập 臣thần 庶thứ 等đẳng 於ư 今kim 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 正Chánh 法Pháp 中trung 能năng 為vi 僧Tăng 事sự 自tự 種chúng 善thiện 根căn 或hoặc 教giáo 他tha 種chủng 於ư 每mỗi 月nguyệt 初sơ 一nhất 日nhật 或hoặc 初sơ 八bát 日nhật 十thập 五ngũ 日nhật 設thiết 齋trai 供cúng 養dường 。 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 或hoặc 供cúng 養dường 脩tu 禪thiền 定định 者giả 或hoặc 供cúng 養dường 諸chư 說thuyết 法Pháp 者giả 。 或hoặc 施thí 坐tọa 臥ngọa 等đẳng 具cụ 供cúng 養dường 僧Tăng 眾chúng 由do 是thị 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 至chí 彌Di 勒Lặc 如Như 來Lai 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 於ư 第đệ 三tam 會hội 中trung 剃thế 髮phát 出xuất 家gia 。 乘thừa 宿túc 願nguyện 力lực 便tiện 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

菩Bồ 薩Tát 三Tam 脩Tu 學Học (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 瓔Anh 珞Lạc 本Bổn 業Nghiệp 經Kinh )#

【# 一nhất 百bách 刼# 頂đảnh 寂tịch 定định 中trung 脩tu 諸chư 三tam 昧muội 】# 刼# 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 刼# 波ba 華hoa 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 頂đảnh 寂tịch 定định 者giả 在tại 眾chúng 定định 之chi 上thượng 故cố 名danh 頂đảnh 也dã 謂vị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 頂đảnh 寂tịch 定định 以dĩ 大đại 願nguyện 力lực 。 住trụ 壽thọ 百bách 刼# 修tu 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 已dĩ 入nhập 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 相tướng 應ưng 相tương/tướng 冥minh 而nhi 得đắc 一nhất 合hợp 相tương/tướng 也dã (# 等đẳng 覺giác 者giả 去khứ 佛Phật 之chi 位vị 一nhất 等đẳng 也dã 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 著trước 金kim 剛cang 冣# 堅kiên 至chí 利lợi 謂vị 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 惑hoặc 無vô 不bất 斷đoạn 也dã )# 。

【# 二nhị 千thiên 刧# 金kim 剛cang 定định 中trung 學học 諸chư 威uy 儀nghi 】# 謂vị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 住trụ 壽thọ 千thiên 刼# 學học 佛Phật 一nhất 切thiết 威uy 儀nghi 象tượng 主chủ 觀quan 視thị 師sư 子tử 遊du 步bộ 修tu 佛Phật 無vô 量lượng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 神thần 通thông 化hóa 導đạo 之chi 法pháp 皆giai 現hiện 在tại 前tiền 。 入nhập 佛Phật 行hạnh 處xứ 坐tọa 佛Phật 道Đạo 塲# 也dã 。

【# 三tam 萬vạn 刼# 大đại 寂tịch 定định 中trung 學học 佛Phật 化hóa 行hành 】# 謂vị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 住trụ 壽thọ 萬vạn 刼# 學học 佛Phật 教giáo 化hóa 之chi 行hành 現hiện 諸chư 色sắc 相tướng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 復phục 現hiện 同đồng 諸chư 佛Phật 常thường 行hành 中trung 道đạo 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 為vi 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 生Sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 三Tam 事Sự 勝Thắng (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

菩Bồ 薩Tát 當đương 補bổ 佛Phật 處xứ 故cố 生sanh 兜Đâu 率Suất 梵Phạn 語ngữ 兜Đâu 率Suất 華hoa 言ngôn 知tri 足túc 謂vị 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 界giới 知tri 止chỉ 足túc 故cố (# 五ngũ 欲dục 者giả 色sắc 欲dục 聲thanh 欲dục 香hương 欲dục 味vị 欲dục 觸xúc 欲dục 也dã )# 。

【# 一nhất 命mạng 勝thắng 】# 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 離ly 三tam 界giới 。 生sanh 死tử 雖tuy 不bất 修tu 命mạng 業nghiệp 而nhi 於ư 彼bỉ 天thiên 託thác 生sanh 天thiên 繫hệ 壽thọ 命mạng 四tứ 千thiên 嵗# 天thiên 壽thọ 畢tất 已dĩ 降giáng 生sanh 中trung 國quốc 以dĩ 補bổ 佛Phật 處xứ 是thị 名danh 命mạng 勝thắng 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 色sắc 勝thắng 】# 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 不bất 修tu 色sắc 業nghiệp 既ký 生sanh 兜Đâu 率Suất 而nhi 妙diệu 色sắc 身thân 光quang 明minh 照chiếu 。 耀diệu 自tự 然nhiên 莊trang 嚴nghiêm 。 異dị 諸chư 天thiên 眾chúng 是thị 名danh 色sắc 勝thắng 也dã 。

【# 三tam 名danh 勝thắng 】# 佛Phật 本bổn 行hạnh 集tập 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 既ký 生sanh 兜Đâu 率Suất 其kỳ 諸chư 天thiên 眾chúng 即tức 喚hoán 菩Bồ 薩Tát 名danh 為vi 。 護hộ 明minh 展triển 轉chuyển 稱xưng 喚hoán 其kỳ 聲thanh 上thượng 徹triệt 淨tịnh 居cư 乃nãi 至chí 色sắc 界giới 。 天thiên 頂đảnh 是thị 名danh 名danh 勝thắng 也dã (# 護hộ 明minh 釋Thích 迦Ca 佛Phật 也dã 從tùng 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 。 時thời 護hộ 持trì 禁cấm 戒giới 。 梵Phạm 行hạnh 清thanh 淨tịnh 命mạng 終chung 生sanh 天thiên 。 不bất 失thất 本bổn 心tâm 。 不bất 忘vong 宿túc 行hành 故cố 曰viết 護hộ 明minh )# 。

三Tam 賢Hiền (# 出Xuất 仁Nhân 王Vương 護Hộ 國Quốc 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 諸chư 位vị 菩Bồ 薩Tát 皆giai 稱xưng 賢hiền 者giả 此thử 就tựu 別biệt 教giáo 而nhi 論luận 盖# 諸chư 位vị 菩Bồ 薩Tát 但đãn 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 尚thượng 有hữu 無vô 明minh 惑hoặc 在tại 未vị 入nhập 聖thánh 位vị 故cố 名danh 賢hiền 也dã 。

【# 一nhất 十thập 住trụ 】# 會hội 理lý 之chi 心tâm 安an 住trụ 不bất 動động 。 名danh 之chi 為vi 住trụ 一nhất 發phát 心tâm 住trụ 二nhị 治trị 地địa 住trụ 三tam 修tu 行hành 住trụ 四tứ 生sanh 貴quý 住trụ 五ngũ 具cụ 足túc 方phương 便tiện 。 住trụ 六lục 正chánh 心tâm 住trụ 七thất 不bất 退thoái 住trụ 八bát 童đồng 真chân 住trụ 九cửu 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 十thập 灌quán 頂đảnh 住trụ 。

【# 二nhị 十thập 行hành 】# 行hành 即tức 進tiến 趣thú 之chi 義nghĩa 謂vị 行hành 此thử 行hạnh 則tắc 能năng 進tiến 向hướng 於ư 果quả 名danh 之chi 為vi 行hành 一nhất 歡hoan 喜hỷ 行hành 二nhị 饒nhiêu 益ích 行hành 三tam 無vô 違vi 逆nghịch 行hành 四tứ 無vô 屈khuất 撓nạo 行hành 五ngũ 無vô 癡si 亂loạn 行hành 六lục 善thiện 現hiện 行hành 七thất 無vô 著trước 行hành 八bát 難nạn 得đắc 行hành 九cửu 善thiện 法Pháp 行hành 十thập 真chân 實thật 行hạnh 。

【# 三tam 十thập 回hồi 向hướng 】# 回hồi 因nhân 向hướng 果quả 名danh 為vi 回hồi 向hướng 一nhất 救cứu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 二nhị 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 三tam 等đẳng 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 回hồi 向hướng 四tứ 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 五ngũ 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 六lục 入nhập 一nhất 切thiết 平bình 等đẳng 。 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 七thất 等đẳng 隨tùy 順thuận 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 回hồi 向hướng 八bát 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 九cửu 無vô 縛phược 無vô 著trước 解giải 脫thoát 。 回hồi 向hướng 十thập 入nhập 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 回hồi 向hướng 。

三tam 種chủng 發phát 心tâm (# 出xuất 起khởi 信tín 論luận )#

【# 一nhất 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 】# 謂vị 十thập 信tín 行hành 滿mãn 信tín 心tâm 成thành 就tựu 入nhập 十thập 住trụ 位vị 中trung 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 故cố 名danh 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm (# 十thập 信tín 者giả 信tín 心tâm 念niệm 心tâm 精tinh 進tấn 心tâm 慧tuệ 心tâm 定định 心tâm 不bất 退thoái 心tâm 護hộ 法Pháp 心tâm 回hồi 向hướng 心tâm 戒giới 心tâm 願nguyện 心tâm 也dã 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã )# 。

【# 二nhị 解giải 行hành 發phát 心tâm 】# 解giải 即tức 解giải 了liễu 行hành 即tức 修tu 行hành 謂vị 十thập 行hành 位vị 中trung 能năng 解giải 法pháp 性tánh 本bổn 空không 順thuận 修tu 六Lục 度Độ 之chi 行hành 發phát 回hồi 向hướng 心tâm 入nhập 十thập 回hồi 向hướng 故cố 名danh 解giải 行hành 發phát 心tâm (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 瞋sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 著trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã )# 。

【# 三tam 證chứng 發phát 心tâm 】# 證chứng 即tức 證chứng 入nhập 謂vị 入nhập 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 第đệ 十Thập 地Địa 。 而nhi 此thử 證chứng 者giả 無vô 有hữu 境cảnh 界giới 。 惟duy 真Chân 如Như 智trí 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 顯hiển 發phát 故cố 名danh 證chứng 發phát 心tâm 。

三Tam 不Bất 退Thoái (# 出Xuất 觀Quán 經Kinh 妙Diệu 字Tự 鈔Sao )#

【# 一nhất 位vị 不bất 退thoái 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 。 住trụ 位vị 中trung 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 二nhị 住trụ 至chí 七thất 住trụ 位vị 中trung 斷đoạn 思tư 惑hoặc 則tắc 永vĩnh 不bất 退thoái 失thất 。 超siêu 凡phàm 之chi 位vị 故cố 名danh 位vị 不bất 退thoái (# 初sơ 住trụ 即tức 十thập 住trụ 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã )# 。

【# 二nhị 行hành 不bất 退thoái 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 從tùng 八bát 住trụ 已dĩ 去khứ 至chí 十thập 行hành 位vị 中trung 伏phục 斷đoạn 塵trần 沙sa 之chi 惑hoặc 則tắc 永vĩnh 不bất 退thoái 失thất 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 故cố 名danh 行hành 不bất 退thoái (# 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 瞋sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 著trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã )# 。

【# 三tam 念niệm 不bất 退thoái 】# 謂vị 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 。 地địa 已dĩ 去khứ 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 則tắc 永vĩnh 不bất 退thoái 失thất 。 中trung 道đạo 正chánh 念niệm 故cố 。 名danh 念niệm 不bất 退thoái 。

三Tam 處Xứ 入Nhập 法Pháp 界Giới (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

法Pháp 界Giới 即tức 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 有hữu 之chi 心tâm 諸chư 佛Phật 所sở 證chứng 平bình 等đẳng 之chi 理lý 也dã 而nhi 云vân 三tam 處xứ 入nhập 者giả 由do 菩Bồ 薩Tát 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 行hành 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 所sở 證chứng 入nhập 先tiên 後hậu 不bất 定định 。 遂toại 分phần/phân 三tam 處xứ 也dã 。

【# 一nhất 十thập 住trụ 初sơ 心tâm 入nhập 法Pháp 界Giới 】# 謂vị 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 即tức 於ư 初sơ 住trụ 位vị 中trung 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 證chứng 入nhập 法Pháp 界Giới 平bình 等đẳng 。 之chi 理lý 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 是thị 名danh 十thập 住trụ 初sơ 心tâm 入nhập 法Pháp 界Giới 也dã (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 修tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã )# 。

【# 二nhị 回hồi 向hướng 終chung 心tâm 入nhập 法Pháp 界Giới 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 十thập 回hồi 向hướng 後hậu 心tâm 眾chúng 行hành 純thuần 熟thục 證chứng 入nhập 法Pháp 界Giới 是thị 名danh 回hồi 向hướng 終chung 心tâm 入nhập 法Pháp 界Giới 也dã (# 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã )# 。

【# 三tam 初Sơ 地Địa 入nhập 法Pháp 界Giới 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 前tiền 行hành 向hướng 中trung 功công 德đức 具cụ 足túc 。 至chí 於ư 初Sơ 地Địa 即tức 得đắc 證chứng 入nhập 法Pháp 界Giới 乃nãi 了liễu 三tam 德đức 圓viên 融dung 三Tam 身Thân 自tự 在tại 是thị 名danh 初Sơ 地Địa 入nhập 法Pháp 界Giới 也dã (# 三tam 德đức 者giả 法Pháp 身thân 德đức 般Bát 若Nhã 德đức 解giải 脫thoát 德đức 也dã 三Tam 身Thân 者giả 法Pháp 身thân 報báo 身thân 應ưng 身thân 也dã )# 。

文Văn 殊Thù 三tam 名danh (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

【# 一nhất 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 】# 梵Phạn 語ngữ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 華hoa 言ngôn 妙diệu 德đức 謂vị 具cụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 種chủng 種chủng 微vi 妙diệu 。 功công 德đức 故cố 名danh 妙diệu 德đức 。

【# 二nhị 滿mãn 殊thù 尸thi 利lợi 】# 梵Phạn 語ngữ 滿mãn 殊thù 尸thi 利lợi 華hoa 言ngôn 妙diệu 首thủ 謂vị 具cụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 在tại 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 上thượng 故cố 名danh 妙diệu 首thủ 。

【# 三tam 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 】# 梵Phạn 語ngữ 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 華hoa 言ngôn 妙diệu 吉cát 祥tường 謂vị 具cụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 最tối 勝thắng 吉cát 祥tường 故cố 名danh 妙diệu 吉cát 祥tường 。

三Tam 人Nhân 觀Quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

三tam 人nhân 者giả 謂vị 通thông 教giáo 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 同đồng 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 然nhiên 隨tùy 智trí 淺thiển 深thâm 法Pháp 成thành 高cao 下hạ 故cố 有hữu 三tam 種chủng 之chi 異dị 也dã 。

【# 一nhất 下hạ 智trí 觀quán 故cố 得đắc 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 】# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 謂vị 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 用dụng 體thể 空không 之chi 智trí 初sơ 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 次thứ 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 滅diệt 觀quán 此thử 生sanh 滅diệt 即tức 悟ngộ 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 破phá 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 證chứng 真chân 空không 之chi 理lý 是thị 名danh 下hạ 智trí 觀quán 故cố 得đắc 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 (# 體thể 空không 者giả 體thể 達đạt 諸chư 法pháp 性tánh 本bổn 空không 也dã 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã 因nhân 緣duyên 生sanh 者giả 即tức 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 識thức 等đẳng 是thị 也dã 因nhân 緣duyên 滅diệt 者giả 即tức 無vô 明minh 滅diệt 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 滅diệt 是thị 也dã )# 。

【# 二nhị 中trung 智trí 觀quán 故cố 得đắc 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 亦diệc 用dụng 體thể 空không 之chi 智trí 初sơ 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 次thứ 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 滅diệt 觀quán 此thử 生sanh 滅diệt 即tức 悟ngộ 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 破phá 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 更cánh 能năng 侵xâm 除trừ 習tập 氣khí 以dĩ 由do 能năng 觀quán 之chi 智trí 比tỉ 於ư 聲Thanh 聞Văn 稍sảo 勝thắng 故cố 所sở 證chứng 真chân 空không 之chi 理lý 亦diệc 深thâm 是thị 名danh 中trung 智trí 觀quán 故cố 得đắc 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 (# 侵xâm 除trừ 者giả 猶do 漸tiệm 除trừ 也dã 習tập 氣khí 者giả 見kiến 思tư 餘dư 習tập 之chi 氣khí 分phần/phân 也dã )# 。

【# 三tam 上thượng 智trí 觀quán 故cố 得đắc 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 雖tuy 亦diệc 用dụng 體thể 空không 之chi 智trí 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 滅diệt 了liễu 悟ngộ 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 而nhi 能năng 頓đốn 斷đoạn 見kiến 思tư 習tập 氣khí 以dĩ 由do 能năng 觀quán 之chi 智trí 比tỉ 於ư 緣Duyên 覺Giác 復phục 勝thắng 故cố 所sở 證chứng 真chân 空không 之chi 理lý 最tối 深thâm 是thị 名danh 上thượng 智trí 觀quán 故cố 得đắc 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。 (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

阿A 羅La 漢Hán 三tam 義nghĩa (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無vô 生sanh 亦diệc 云vân 無Vô 學Học 謂vị 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 已dĩ 盡tận 是thị 為vi 無vô 生sanh 無vô 法pháp 可khả 學học 是thị 為vi 無Vô 學Học 或hoặc 言ngôn 不bất 翻phiên 者giả 名danh 含hàm 三tam 義nghĩa 故cố 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 一nhất 殺sát 賊tặc 】# 賊tặc 即tức 見kiến 思tư 惑hoặc 也dã 以dĩ 其kỳ 刼# 人nhân 功công 德đức 之chi 財tài 奪đoạt 人nhân 智trí 慧tuệ 之chi 命mạng 故cố 名danh 為vi 賊tặc 阿A 羅La 漢Hán 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 故cố 名danh 殺sát 賊tặc 。

【# 二nhị 不bất 生sanh 】# 不bất 生sanh 即tức 無vô 生sanh 也dã 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 既ký 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 更cánh 不bất 受thọ 三tam 界giới 生sanh 故cố 名danh 不bất 生sanh 。

【# 三tam 應Ứng 供Cúng 】# 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 智trí 斷đoạn 功công 德đức 既ký 已dĩ 具cụ 足túc 應ưng 受thọ 人nhân 天thiên 供cung 。 養dưỡng 故cố 名danh 應Ứng 供Cúng (# 智trí 謂vị 得đắc 漏lậu 盡tận 智trí 斷đoạn 謂vị 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 也dã )# 。

三Tam 迦Ca 葉Diếp (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú )#

梵Phạn 語ngữ 迦Ca 葉Diếp 華hoa 言ngôn 光quang 波ba 謂vị 身thân 光quang 炎diễm 涌dũng 暎ánh 餘dư 光quang 故cố 也dã 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 。 時thời 三tam 人nhân 共cộng 立lập 剎sát 柱trụ 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 感cảm 報báo 遂toại 為vi 兄huynh 弟đệ (# 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 華hoa 言ngôn 勝thắng 觀quán )# 。

【# 一nhất 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 迦Ca 葉Diếp 。 】# 梵Phạn 語ngữ 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 華hoa 言ngôn 木mộc 。

【# 二nhị 伽Già 耶Da 迦Ca 葉Diếp 。 】# 梵Phạn 語ngữ 伽già 耶da 華hoa 言ngôn 城thành 謂vị 其kỳ 居cư 家gia 在tại 王Vương 舍Xá 城Thành 。 南nam 七thất 由do 旬tuần 故cố 以dĩ 名danh 之chi 觀quán 了liễu 諸chư 法pháp 。 都đô 無vô 所sở 著trước 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 (# 梵Phạn 語ngữ 由do 旬tuần 華hoa 言ngôn 限hạn 量lượng 一nhất 由do 旬tuần 四tứ 十thập 里lý 也dã )# 。

【# 三tam 那Na 提Đề 迦Ca 葉Diếp 。 】# 梵Phạn 語ngữ 那na 提đề 華hoa 言ngôn 河hà 謂vị 其kỳ 居cư 止chỉ 近cận 於ư 此thử 河hà 故cố 以dĩ 名danh 之chi 心tâm 意ý 寂tịch 然nhiên 。 降hàng 伏phục 結kết 業nghiệp 精tinh 進tấn 修tu 行hành 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。

阿A 難Nan 三tam 名danh (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

阿A 難Nan 是thị 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 子tử 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 生sanh 以dĩ 其kỳ 能năng 持trì 法Pháp 藏tạng 有hữu 三tam 種chủng 不bất 同đồng 隨tùy 德đức 受thọ 稱xưng 故cố 有hữu 三tam 名danh 也dã 。

【# 一nhất 名danh 阿A 難Nan 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ 生sanh 時thời 合hợp 國quốc 欣hân 慶khánh 歡hoan 喜hỷ 故cố 也dã 以dĩ 其kỳ 親thân 承thừa 佛Phật 旨chỉ 傳truyền 以dĩ 化hóa 人nhân 即tức 傳truyền 持trì 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 也dã 。

【# 二nhị 名danh 阿A 難Nan 跋bạt 陀đà 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 跋bạt 陀đà 華hoa 言ngôn 喜hỷ 賢hiền 以dĩ 其kỳ 住trụ 於ư 有hữu 學học 之chi 地địa 得đắc 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 即tức 傳truyền 持trì 緣Duyên 覺Giác 藏tạng 也dã (# 空không 者giả 謂vị 了liễu 達đạt 自tự 性tánh 本bổn 空không 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 也dã 無vô 相tướng 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 無vô 男nam 女nữ 相tương/tướng 也dã 無vô 願nguyện 者giả 謂vị 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 無vô 相tướng 無vô 所sở 願nguyện 求cầu 。 也dã 以dĩ 能năng 空không 此thử 三tam 者giả 即tức 得đắc 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 故cố 云vân 解giải 脫thoát 門môn 也dã )# 。

【# 三tam 名danh 阿A 難Nan 迦ca 羅la 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 迦ca 羅la 華hoa 言ngôn 喜hỷ 海hải 以dĩ 其kỳ 解giải 了liễu 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 說thuyết 即tức 無vô 說thuyết 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 。 大đại 海hải 水thủy 流lưu 入nhập 阿A 難Nan 心tâm 即tức 傳truyền 持trì 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 也dã 。

聲Thanh 聞Văn 三tam 道đạo (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#

【# 一nhất 見kiến 道đạo 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 因nhân 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 見kiến 真Chân 諦Đế 理lý 故cố 名danh 見kiến 道đạo 即tức 初sơ 果quả 湏# 陀đà 洹hoàn 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 見kiến 惑hoặc 者giả 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 。 曰viết 見kiến 惑hoặc 梵Phạn 語ngữ 湏# 陀đà 洹hoàn 華hoa 言ngôn 預dự 流lưu 謂vị 預dự 入nhập 聖thánh 道Đạo 法pháp 流lưu 也dã )# 。

【# 二nhị 脩tu 道Đạo 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 得đắc 初sơ 果quả 已dĩ 復phục 緣duyên 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 名danh 為vi 脩tu 道Đạo 即tức 二nhị 果quả 斯Tư 陀Đà 含Hàm 三tam 果quả 阿A 那Na 含Hàm 也dã (# 思tư 惑hoặc 者giả 五ngũ 根căn 對đối 五ngũ 塵trần 起khởi 貪tham 染nhiễm 心tâm 曰viết 思tư 九cửu 品phẩm 者giả 於ư 上thượng 中trung 下hạ 三tam 品phẩm 每mỗi 一nhất 品phẩm 中trung 又hựu 分phần/phân 三tam 品phẩm 名danh 為vi 九cửu 品phẩm 梵Phạn 語ngữ 斯Tư 陀Đà 含Hàm 華hoa 言ngôn 一nhất 來lai 謂vị 來lai 欲dục 界giới 一nhất 番phiên 受thọ 生sanh 也dã 梵Phạn 語ngữ 阿A 那Na 含Hàm 華hoa 言ngôn 不bất 來lai 謂vị 不bất 來lai 欲dục 界giới 受thọ 生sanh 也dã )# 。

【# 三tam 無Vô 學Học 道đạo 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 究cứu 竟cánh 無vô 法pháp 可khả 學học 故cố 名danh 無Vô 學Học 即tức 第đệ 四Tứ 果Quả 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học )# 。

結Kết 集Tập 三Tam 人Nhân (# 出Xuất 付Phó 法Pháp 藏Tạng 因Nhân 緣Duyên 經Kinh )#

【# 一nhất 阿A 難Nan 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 難Nan 華hoa 言ngôn 慶khánh 喜hỷ 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 子tử 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 生sanh 生sanh 時thời 舉cử 國quốc 欣hân 慶khánh 故cố 云vân 慶khánh 喜hỷ 隨tùy 佛Phật 出xuất 家gia 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 能năng 持trì 法Pháp 藏tạng 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 與dữ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 集tập 諸chư 大đại 眾chúng 。 於ư 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 等đẳng 。 處xử 結kết 集tập 脩tu 多đa 羅la 藏tạng (# 梵Phạn 語ngữ 修tu 多đa 羅la 華hoa 言ngôn 契Khế 經Kinh )# 。

【# 二nhị 優ưu 波ba 離ly 】# 梵Phạn 語ngữ 優ưu 波ba 離ly 華hoa 言ngôn 化hóa 生sanh 或hoặc 翻phiên 上thượng 首thủ 以dĩ 其kỳ 持trì 律luật 第đệ 一nhất 。 為vi 眾chúng 紀kỷ 綱cương 故cố 也dã 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 與dữ 五ngũ 百bách 聖thánh 人nhân 於ư 畢tất 鉢bát 羅la 窟quật 內nội 結kết 集tập 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng (# 畢tất 鉢bát 羅la 西tây 域vực 記ký 云vân 即tức 菩Bồ 提Đề 樹thụ 也dã 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 華hoa 言ngôn 善thiện 治trị 即tức 律luật 也dã )# 。

【# 三tam 迦Ca 葉Diếp 】# 梵Phạn 語ngữ 迦Ca 葉Diếp 波ba 華hoa 言ngôn 飲ẩm 光quang 謂vị 其kỳ 身thân 光quang 炎diễm 涌dũng 能năng 映ánh 餘dư 物vật 故cố 也dã 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 集tập 諸chư 大đại 眾chúng 。 於ư 畢tất 鉢bát 羅la 窟quật 等đẳng 處xứ 結kết 集tập 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。 (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 毘tỳ 曇đàm 華hoa 言ngôn 無vô 比tỉ 法pháp 即tức 論luận 也dã )# 。

初sơ 果quả 三tam 結kết (# 出xuất 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#

結kết 即tức 見kiến 惑hoặc 眾chúng 生sanh 由do 此thử 。 見kiến 惑hoặc 結kết 縛phược 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 生sanh 死tử 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 斷đoạn 此thử 惑hoặc 盡tận 即tức 證chứng 初sơ 湏# 陀đà 洹hoàn 果quả 故cố 名danh 初sơ 果quả 三tam 結kết (# 梵Phạn 語ngữ 湏# 陀đà 洹hoàn 華hoa 言ngôn 預dự 流lưu 謂vị 預dự 入nhập 聖thánh 道Đạo 法pháp 流lưu 也dã )# 。

【# 一nhất 身thân 見kiến 結kết 】# 謂vị 眾chúng 生sanh 於ư 五ngũ 陰ấm 等đẳng 法pháp 中trung 妄vọng 計kế 為vi 身thân 強cường/cưỡng 立lập 主chủ 宰tể 恆hằng 起khởi 我ngã 見kiến 是thị 名danh 身thân 見kiến 結kết (# 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã )# 。

【# 二nhị 戒giới 取thủ 結kết 】# 謂vị 外ngoại 道đạo 之chi 人nhân 於ư 非phi 戒giới 中trung 謬mậu 以dĩ 為vi 戒giới 取thủ 以dĩ 進tiến 行hành 如như 鷄kê 狗cẩu 戒giới 等đẳng 是thị 名danh 戒giới 取thủ 結kết (# 鷄kê 狗cẩu 戒giới 者giả 謂vị 外ngoại 道đạo 計kế 自tự 身thân 前tiền 世thế 從tùng 鷄kê 中trung 來lai 即tức 便tiện 獨độc 立lập 等đẳng 或hoặc 計kế 從tùng 狗cẩu 中trung 來lai 。 即tức 便tiện 噉đạm 糞phẩn 穢uế 等đẳng 是thị 也dã )# 。

【# 三tam 疑nghi 結kết 】# 謂vị 迷mê 心tâm 背bối/bội 理lý 而nhi 於ư 正Chánh 法Pháp 。 猶do 豫dự 不bất 决# 不bất 能năng 深thâm 信tín 是thị 名danh 疑nghi 結kết 。

三Tam 餘Dư (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

【# 一nhất 煩phiền 惱não 餘dư 】# 煩phiền 惱não 餘dư 亦diệc 名danh 障chướng 餘dư 謂vị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 斷đoạn 三tam 界giới 內nội 見kiến 思tư 惑hoặc 盡tận 尚thượng 有hữu 界giới 外ngoại 無vô 明minh 惑hoặc 在tại 故cố 名danh 煩phiền 惱não 餘dư (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 業nghiệp 餘dư 】# 業nghiệp 餘dư 亦diệc 名danh 道đạo 餘dư 謂vị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 雖tuy 斷đoạn 三tam 界giới 內nội 業nghiệp 縛phược 尚thượng 餘dư 界giới 外ngoại 變biến 易dị 生sanh 死tử 之chi 業nghiệp 。 故cố 名danh 業nghiệp 餘dư 。

【# 三tam 苦khổ 餘dư 】# 苦khổ 餘dư 亦diệc 名danh 果quả 餘dư 謂vị 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 已dĩ 出xuất 三tam 界giới 分phần/phân 叚giả 生sanh 死tử 尚thượng 有hữu 變biến 易dị 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 故cố 名danh 苦khổ 餘dư 。

三Tam 佛Phật 子Tử (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

【# 一nhất 外ngoại 子tử 】# 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。 未vị 曾tằng 入nhập 道đạo 未vị 能năng 紹thiệu 繼kế 佛Phật 種chủng 。 是thị 名danh 外ngoại 子tử 。

【# 二nhị 庶thứ 子tử 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 但đãn 稟bẩm 小Tiểu 乘Thừa 之chi 教giáo 生sanh 於ư 法Pháp 身thân 不bất 從tùng 如Như 來Lai 。 大đại 法pháp 生sanh 故cố 是thị 名danh 庶thứ 子tử 。

【# 三tam 真chân 子tử 】# 謂vị 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 稟bẩm 受thọ 如Như 來Lai 大đại 法pháp 生sanh 於ư 法Pháp 身thân 是thị 名danh 真chân 子tử 。

三Tam 車Xa (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh )#

三tam 車xa 者giả 車xa 即tức 運vận 載tái 之chi 義nghĩa 喻dụ 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 各các 以dĩ 所sở 乘thừa 之chi 法pháp 運vận 出xuất 三tam 界giới 而nhi 至chí 涅Niết 槃Bàn 也dã (# 三tam 乘thừa 者giả 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 也dã 。 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 一nhất 羊dương 車xa 】# 羊dương 車xa 者giả 以dĩ 羊dương 挽vãn 車xa 故cố 名danh 羊dương 車xa 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 脩tu 四Tứ 諦Đế 行hành 求cầu 出xuất 三tam 界giới 但đãn 欲dục 自tự 度độ 不bất 顧cố 他tha 人nhân 如như 羊dương 之chi 奔bôn 逸dật 竟cánh 不bất 回hồi 顧cố 後hậu 群quần 故cố 以dĩ 羊dương 車xa 喻dụ 之chi 經Kinh 云vân 如như 彼bỉ 諸chư 子tử 。 為vì 求cầu 羊dương 車xa 。 出xuất 於ư 火hỏa 宅trạch 。 是thị 也dã (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

【# 二nhị 鹿lộc 車xa 】# 鹿lộc 車xa 者giả 以dĩ 鹿lộc 挽vãn 車xa 故cố 名danh 鹿lộc 車xa 喻dụ 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 脩tu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 行hành 。 求cầu 出xuất 三tam 界giới 而nhi 畧lược 有hữu 為vi 他tha 之chi 心tâm 如như 鹿lộc 之chi 馳trì 走tẩu 即tức 能năng 回hồi 顧cố 後hậu 群quần 故cố 以dĩ 鹿lộc 車xa 喻dụ 之chi 經Kinh 云vân 如như 彼bỉ 諸chư 子tử 。 為vì 求cầu 鹿lộc 車xa 。 出xuất 於ư 火hỏa 宅trạch 。 是thị 也dã (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。

【# 三tam 牛ngưu 車xa 】# 牛ngưu 車xa 者giả 以dĩ 牛ngưu 挽vãn 車xa 故cố 名danh 牛ngưu 車xa 喻dụ 三tam 藏tạng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 脩tu 六Lục 度Độ 行hành 但đãn 欲dục 度độ 人nhân 出xuất 於ư 三tam 界giới 。 而nhi 不bất 求cầu 自tự 出xuất 如như 牛ngưu 之chi 荷hà 負phụ 安an 耐nại 一nhất 切thiết 普phổ 運vận 故cố 以dĩ 牛ngưu 車xa 喻dụ 之chi 經Kinh 云vân 如như 彼bỉ 諸chư 子tử 。 為vì 求cầu 牛ngưu 車xa 。 出xuất 於ư 火hỏa 宅trạch 。 是thị 也dã (# 三tam 藏tạng 者giả 經kinh 藏tạng 律luật 藏tạng 論luận 藏tạng 也dã 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

三Tam 乘Thừa (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh )#

乘thừa 即tức 運vận 載tái 之chi 義nghĩa 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 各các 以dĩ 其kỳ 法pháp 為vi 乘thừa 運vận 出xuất 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 同đồng 到đáo 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 三tam 乘thừa (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 一nhất 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 】# 聞văn 佛Phật 聲thanh 教giáo 而nhi 得đắc 悟ngộ 道đạo 故cố 曰viết 聲Thanh 聞Văn 謂vị 其kỳ 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 慕mộ 滅diệt 脩tu 道Đạo 故cố 以dĩ 此thử 四Tứ 諦Đế 為vi 乘thừa 也dã (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

【# 二nhị 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 】# 因nhân 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 覺giác 真Chân 諦Đế 理lý 故cố 名danh 緣Duyên 覺Giác 謂vị 始thỉ 觀quán 無vô 明minh 緣duyên 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 此thử 是thị 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 次thứ 觀quán 無vô 明minh 滅diệt 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 滅diệt 此thử 是thị 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 滅diệt 觀quán 此thử 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 即tức 悟ngộ 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 故cố 以dĩ 此thử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 為vi 乘thừa 也dã (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。

【# 三tam 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 】# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 謂vị 覺giác 悟ngộ 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 也dã 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 度Độ 行hành 廣quảng 化hóa 眾chúng 生sanh 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 故cố 以dĩ 此thử 六Lục 度Độ 為vi 乘thừa 也dã (# 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

三tam 乘thừa 觀quán 門môn (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#

【# 一nhất 聲Thanh 聞Văn 觀quán 苦Khổ 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 】# 苦khổ 即tức 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 之chi 苦khổ 也dã 諦đế 即tức 審thẩm 實thật 之chi 義nghĩa 謂vị 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 知tri 果quả 苦khổ 而nhi 斷đoạn 集tập 因nhân 慕mộ 寂tịch 滅diệt 而nhi 脩tu 道Đạo 品phẩm 諦đế 觀quán 五ngũ 陰ấm 。 生sanh 死tử 之chi 身thân 。 即tức 是thị 眾chúng 苦khổ 之chi 本bổn 。 故cố 觀quán 苦Khổ 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã )# 。

【# 二nhị 緣Duyên 覺Giác 觀quán 集Tập 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 】# 集tập 即tức 招chiêu 集tập 之chi 義nghĩa 謂vị 煩phiền 惱não 之chi 因nhân 則tắc 能năng 招chiêu 集tập 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 果quả 也dã 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 於ư 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 初sơ 從tùng 無vô 明minh 觀quán 起khởi 無vô 明minh 即tức 屬thuộc 集Tập 諦Đế 了liễu 知tri 苦khổ 果quả 實thật 由do 集tập 因nhân 而nhi 生sanh 故cố 觀quán 集Tập 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 也dã (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。

【# 三tam 菩Bồ 薩Tát 觀quán 道Đạo 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 】# 道đạo 即tức 六Lục 度Độ 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 為vì 利lợi 他tha 故cố 。 廣quảng 行hành 六Lục 度Độ 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 故cố 觀quán 道Đạo 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 也dã (# 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

三Tam 田Điền 喻Dụ 三Tam 種Chủng 人Nhân (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

【# 第đệ 一nhất 田điền 】# 此thử 田điền 渠cừ 流lưu 便tiện 利lợi 無vô 諸chư 沙sa 滷# 瓦ngõa 石thạch 棘cức 刺thứ 種chủng 一nhất 得đắc 百bách 以dĩ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 猛mãnh 利lợi 智trí 慧tuệ 明minh 了liễu 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 是thị 為vi 第đệ 一nhất 。 田điền 也dã (# 滷# 音âm 魯lỗ )# 。

【# 第đệ 二nhị 田điền 】# 此thử 田điền 雖tuy 無vô 沙sa 滷# 瓦ngõa 石thạch 棘cức 刺thứ 渠cừ 流lưu 險hiểm 難nạn [(冰-水+〡)*ㄆ]# 實thật 减# 半bán 以dĩ 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 根căn 性tánh 稍sảo 鈍độn 雖tuy 得đắc 無vô 漏lậu 但đãn 能năng 自tự 利lợi 不bất 能năng 度độ 生sanh 是thị 為vi 第đệ 二nhị 。 田điền 也dã (# 無vô 漏lậu 者giả 謂vị 聲Thanh 聞Văn 惑hoặc 業nghiệp 已dĩ 斷đoạn 無vô 復phục 漏lậu 落lạc 三tam 界giới 生sanh 死tử 也dã )# 。

【# 第đệ 三tam 田điền 】# 此thử 田điền 渠cừ 流lưu 險hiểm 難nạn 多đa 諸chư 沙sa 滷# 瓦ngõa 石thạch 棘cức 刺thứ 種chủng 一nhất 得đắc 一nhất 為vi 藁# 草thảo 故cố 以dĩ 喻dụ 闡xiển 提đề 之chi 人nhân 而nhi 於ư 佛Phật 法Pháp 。 無vô 有hữu 信tín 心tâm 。 今kim 為vi 說thuyết 法Pháp 以dĩ 種chủng 後hậu 世thế 善thiện 種chủng 是thị 為vi 第đệ 三tam 。 田điền 也dã (# 闡xiển 提đề 梵Phạn 語ngữ 一nhất 闡xiển 提đề 華hoa 言ngôn 信tín 不bất 具cụ 外ngoại 道đạo 名danh )# 。

三Tam 草Thảo (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú )#

草thảo 即tức 藥dược 草thảo 也dã 藥dược 草thảo 既ký 蒙mông 雲vân 雨vũ 之chi 潤nhuận 即tức 得đắc 生sanh 長trưởng 而nhi 能năng 徧biến 治trị 眾chúng 病bệnh 變biến 體thể 成thành 僊tiên 以dĩ 譬thí 五ngũ 乘thừa 之chi 人nhân 既ký 聞văn 法Pháp 華hoa 之chi 教giáo 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 即tức 得đắc 增tăng 長trưởng 能năng 破phá 無vô 明minh 。 之chi 惑hoặc 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 故cố 以dĩ 三tam 草thảo 喻dụ 之chi (# 五ngũ 乘thừa 者giả 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 天thiên 乘thừa 人nhân 乘thừa 也dã )# 。

【# 一nhất 小tiểu 草thảo 】# 小tiểu 草thảo 喻dụ 人nhân 天thiên 也dã 謂vị 法Pháp 雨vũ 既ký 沾triêm 無vô 不bất 蒙mông 潤nhuận 而nhi 人nhân 天thiên 之chi 機cơ 根căn 力lực 微vi 弱nhược 未vị 獲hoạch 大đại 益ích 故cố 名danh 小tiểu 草thảo 。

【# 二nhị 中trung 草thảo 】# 中trung 草thảo 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 也dã 謂vị 此thử 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 蒙mông 佛Phật 法Pháp 雨vũ 而nhi 於ư 大Đại 乘Thừa 根căn 漸tiệm 增tăng 長trưởng 故cố 名danh 中trung 草thảo 。

【# 三tam 上thượng 草thảo 】# 上thượng 草thảo 喻dụ 三tam 藏tạng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 也dã 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 蒙mông 佛Phật 法Pháp 雨vũ 敷phu 榮vinh 欝uất 茂mậu 自tự 他tha 饒nhiêu 益ích 故cố 名danh 上thượng 草thảo (# 三tam 藏tạng 者giả 經kinh 藏tạng 律luật 藏tạng 論luận 藏tạng 也dã )# 。

三tam 獸thú 渡độ 河hà (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 并tinh 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa )#

三tam 獸thú 喻dụ 三tam 乘thừa 河hà 喻dụ 空không 理lý 也dã 謂vị 通thông 教giáo 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 同đồng 出xuất 三tam 界giới 取thủ 證chứng 空không 理lý 而nhi 根căn 噐# 有hữu 大đại 小tiểu 行hành 位vị 有hữu 淺thiển 深thâm 如như 象tượng 馬mã 兔thố 同đồng 共cộng 渡độ 河hà 而nhi 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 異dị 故cố 以dĩ 此thử 為ví 喻dụ 。 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 一nhất 象tượng 渡độ 河hà 】# 象tượng 渡độ 河hà 者giả 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 也dã 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 及cập 斷đoạn 習tập 氣khí 盡tận 而nhi 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 如như 象tượng 之chi 渡độ 河hà 得đắc 其kỳ 底để 也dã (# 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã 見kiến 思tư 惑hoặc 者giả 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。 曰viết 見kiến 惑hoặc 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 貪tham 愛ái 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 五ngũ 塵trần 曰viết 思tư 惑hoặc 習tập 氣khí 者giả 即tức 見kiến 思tư 餘dư 習tập 之chi 氣khí 分phần/phân 也dã )# 。

【# 二nhị 馬mã 渡độ 河hà 】# 馬mã 渡độ 河hà 者giả 喻dụ 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 也dã 謂vị 緣Duyên 覺Giác 修tu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 雖tuy 兼kiêm 斷đoạn 習tập 氣khí 未vị 能năng 淨tịnh 盡tận 而nhi 證chứng 真chân 空không 之chi 理lý 如như 馬mã 之chi 渡độ 河hà 雖tuy 不bất 至chí 底để 而nhi 漸tiệm 深thâm 也dã (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。

【# 三tam 兔thố 渡độ 河hà 】# 兔thố 渡độ 河hà 者giả 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 也dã 謂vị 聲Thanh 聞Văn 修tu 四Tứ 諦Đế 法pháp 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 未vị 能năng 除trừ 斷đoạn 習tập 氣khí 而nhi 但đãn 證chứng 真chân 空không 之chi 理lý 如như 兔thố 之chi 渡độ 河hà 但đãn 浮phù 水thủy 而nhi 過quá 不bất 能năng 深thâm 也dã (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

比Bỉ 丘Khâu 三tam 義nghĩa (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

梵Phạn 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 華hoa 言ngôn 除trừ 饉cận 謂vị 眾chúng 生sanh 薄bạc 福phước 。 在tại 因nhân 無vô 法pháp 自tự 資tư 得đắc 報báo 多đa 所sở 饉cận 乏phạp 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 戒giới 行hạnh 是thị 良lương 福phước 田điền 。 能năng 除trừ 因nhân 果quả 之chi 饉cận 乏phạp 故cố 名danh 除trừ 饉cận 或hoặc 言ngôn 不bất 翻phiên 者giả 名danh 含hàm 三tam 義nghĩa 故cố 也dã 。

【# 一nhất 破phá 惡ác 】# 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 脩tu 戒giới 定định 慧tuệ 之chi 道đạo 能năng 破phá 見kiến 思tư 之chi 惡ác 故cố 名danh 破phá 惡ác 。

【# 二nhị 怖bố 魔ma 】# 魔ma 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 魔ma 羅la 華hoa 言ngôn 殺sát 者giả 謂vị 能năng 殺sát 人nhân 智trí 慧tuệ 之chi 命mạng 也dã 比Bỉ 丘Khâu 既ký 能năng 脩tu 道Đạo 魔ma 即tức 念niệm 言ngôn 此thử 人nhân 非phi 但đãn 出xuất 我ngã 界giới 域vực 亦diệc 能năng 轉chuyển 化hóa 於ư 他tha 空không 我ngã 眷quyến 屬thuộc 魔ma 即tức 驚kinh 怖bố 故cố 名danh 怖bố 魔ma 。

【# 三tam 乞khất 士sĩ 】# 乞khất 是thị 乞khất 求cầu 之chi 名danh 士sĩ 是thị 清thanh 雅nhã 之chi 稱xưng 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 常thường 當đương 乞khất 食thực 。 清thanh 淨tịnh 自tự 活hoạt 。 上thượng 乞khất 法pháp 以dĩ 資tư 慧tuệ 命mạng 下hạ 乞khất 食thực 以dĩ 資tư 色sắc 身thân 故cố 名danh 乞khất 士sĩ 。

三Tam 種Chủng 僧Tăng (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

【# 一nhất 犯phạm 戒giới 雜tạp 僧Tăng 】# 謂vị 其kỳ 雖tuy 持trì 禁cấm 戒giới 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 與dữ 破phá 戒giới 者giả 常thường 共cộng 親thân 附phụ 同đồng 其kỳ 事sự 業nghiệp 雜tạp 處xứ 熏huân 習tập 因nhân 而nhi 破phá 戒giới 是thị 名danh 犯phạm 戒giới 雜tạp 僧Tăng 也dã 。

【# 二nhị 愚ngu 癡si 僧Tăng 】# 謂vị 其kỳ 雖tuy 在tại 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 諸chư 根căn 不bất 利lợi 闇ám 鈍độn 愚ngu 魯lỗ 經kinh 律luật 論luận 藏tạng 不bất 能năng 解giải 了liễu 。 於ư 諸chư 弟đệ 子tử 或hoặc 犯phạm 禁cấm 戒giới 亦diệc 不bất 能năng 教giáo 令linh 清thanh 淨tịnh 懺sám 悔hối 。 是thị 名danh 愚ngu 癡si 僧Tăng 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 蘭lan 若nhã 華hoa 言ngôn 閑nhàn 靜tĩnh 處xứ )# 。

【# 三tam 清thanh 淨tịnh 僧Tăng 】# 謂vị 其kỳ 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 嚴nghiêm 持trì 戒giới 律luật 通thông 達đạt 經kinh 論luận 不bất 為vị 諸chư 魔ma 。 之chi 所sở 沮trở 壞hoại 。 又hựu 能năng 調điều 伏phục 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 為vi 說thuyết 諸chư 戒giới 輕khinh 重trọng 之chi 相tướng 堪kham 稱xưng 護hộ 法Pháp 無vô 上thượng 大đại 師sư 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 僧Tăng 也dã 。

律luật 師sư 三tam 法pháp (# 出xuất 善thiện 見kiến 毘tỳ 婆bà 沙sa 律luật )#

【# 一nhất 本bổn 毘tỳ 尼ni 藏tạng 】# 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 尼ni 華hoa 言ngôn 律luật 謂vị 為vi 律luật 師sư 者giả 必tất 本bổn 於ư 毘tỳ 尼ni 諷phúng 誦tụng 通thông 利lợi 。 句cú 義nghĩa 辯biện 習tập 文văn 字tự 不bất 忘vong 然nhiên 後hậu 可khả 以dĩ 教giáo 授thọ 於ư 人nhân 所sở 以dĩ 稱xưng 之chi 為vi 律luật 師sư 也dã 。

【# 二nhị 堅kiên 持trì 不bất 雜tạp 】# 謂vị 為vi 律luật 師sư 者giả 當đương 懷hoài 慚tàm 愧quý 。 堅kiên 持trì 法Pháp 律luật 於ư 毘tỳ 尼ni 藏tạng 所sở 有hữu 文văn 句cú 義nghĩa 疏sớ/sơ 悉tất 皆giai 通thông 達đạt 若nhược 有hữu 問vấn 者giả 。 次thứ 第đệ 而nhi 答đáp 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 所sở 以dĩ 稱xưng 之chi 為vi 律luật 師sư 也dã 。

【# 三tam 受thọ 持trì 不bất 忘vong 。 】# 謂vị 為vi 律luật 師sư 者giả 於ư 毘tỳ 尼ni 藏tạng 所sở 傳truyền 之chi 師sư 湏# 知tri 次thứ 第đệ 授thọ 受thọ 之chi 由do 若nhược 佛Phật 授thọ 優ưu 波ba 離ly 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 師sư 師sư 相tương/tướng 承thừa 乃nãi 至chí 于vu 今kim 。 於ư 其kỳ 名danh 字tự 或hoặc 能năng 盡tận 知tri 或hoặc 知tri 一nhất 二nhị 而nhi 不bất 忘vong 失thất 。 所sở 以dĩ 稱xưng 之chi 為vi 律luật 師sư 也dã 。

三tam 圓viên 滿mãn (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#

【# 一nhất 行hành 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 依y 法pháp 脩tu 行hành 復phục 能năng 為vì 他tha 。 如như 法Pháp 演diễn 說thuyết 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 之chi 行hành 既ký 周chu 是thị 名danh 行hành 圓viên 滿mãn 。

【# 二nhị 果quả 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 由do 脩tu 行hành 即tức 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 圓viên 成thành 滿mãn 足túc 是thị 名danh 果quả 圓viên 滿mãn (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三tam 師sư 圓viên 滿mãn 】# 師sư 即tức 受thọ 道đạo 之chi 師sư 謂vị 能năng 以dĩ 佛Phật 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 教giáo 誡giới 於ư 我ngã 復phục 能năng 引dẫn 發phát 一nhất 切thiết 梵Phạm 行hạnh 令linh 得đắc 滿mãn 足túc 。 是thị 名danh 師sư 圓viên 滿mãn 。

沙Sa 彌Di 三tam 名danh (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

梵Phạn 語ngữ 沙Sa 彌Di 華hoa 言ngôn 息tức 慈từ 謂vị 息tức 惡ác 行hành 慈từ 也dã 。

【# 一nhất 驅khu 烏ô 沙Sa 彌Di 】# 謂vị 能năng 驅khu 遣khiển 烏ô 鳥điểu 即tức 七thất 嵗# 至chí 十thập 二nhị 三tam 嵗# 者giả 皆giai 名danh 驅khu 烏ô 沙Sa 彌Di 也dã 。

【# 二nhị 應ưng 法pháp 沙Sa 彌Di 】# 謂vị 能năng 與dữ 出xuất 家gia 之chi 法Pháp 。 相tương 應ứng 即tức 十thập 四tứ 嵗# 至chí 十thập 九cửu 嵗# 者giả 皆giai 名danh 應ưng 法pháp 沙Sa 彌Di 也dã 。

【# 三tam 名danh 字tự 沙Sa 彌Di 】# 謂vị 能năng 止chỉ 息tức 諸chư 惡ác 勤cần 行hành 眾chúng 慈từ 可khả 以dĩ 沙Sa 彌Di 名danh 字tự 稱xưng 之chi 即tức 二nhị 十thập 嵗# 已dĩ 上thượng 皆giai 號hiệu 名danh 字tự 沙Sa 彌Di 也dã 。

三Tam 種Chủng 天Thiên (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

天thiên 者giả 天thiên 然nhiên 自tự 然nhiên 樂nhạo/nhạc/lạc 勝thắng 身thân 勝thắng 故cố 名danh 天thiên 也dã 。

【# 一nhất 世thế 間gian 天thiên 】# 謂vị 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 剎sát 土độ 。 中trung 諸chư 大đại 國quốc 王vương 。 雖tuy 處xử 人nhân 中trung 。 享hưởng 受thọ 天thiên 福phước 是thị 名danh 世thế 間gian 天thiên 。

【# 二nhị 生sanh 天thiên 】# 即tức 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 脩tu 行hành 十Thập 善Thiện 之chi 因nhân 受thọ 其kỳ 果quả 報báo 或hoặc 生sanh 欲dục 界giới 。 天thiên 或hoặc 生sanh 色sắc 界giới 天thiên 。 或hoặc 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 是thị 名danh 生sanh 天thiên (# 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 生sanh 不bất 偷thâu 盜đạo 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 欲dục 不bất 瞋sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 也dã )# 。

【# 三tam 淨tịnh 天thiên 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 獲hoạch 大đại 神thần 通thông 。 變biến 化hóa 自tự 在tại 。 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 是thị 名danh 淨tịnh 天thiên 。

三tam 界giới (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 孔khổng 目mục )#

界giới 限hạn 也dã 別biệt 也dã 謂vị 三tam 界giới 分phần/phân 限hạn 各các 別biệt 不bất 同đồng 故cố 名danh 界giới 也dã 。

【# 一nhất 欲dục 界giới 】# 欲dục 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 者giả 情tình 欲dục 二nhị 者giả 色sắc 欲dục 三tam 者giả 食thực 欲dục 四tứ 者giả [婬-壬+(工/山)]# 欲dục 下hạ 極cực 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 上thượng 至chí 第đệ 六lục 他tha 化hóa 天thiên 男nam 女nữ 相tương/tướng 叅# 多đa 諸chư 染nhiễm 欲dục 故cố 名danh 欲dục 界giới (# 梵Phạn 語ngữ 阿A 鼻Tỳ 華hoa 言ngôn 無vô 間gian 第đệ 六lục 他tha 化hóa 天thiên 者giả 李# 他tha 所sở 化hóa 而nhi 自tự 娛ngu 樂lạc 也dã )# 。

【# 二nhị 色sắc 界giới 】# 色sắc 即tức 色sắc 質chất 謂vị 雖tuy 離ly 欲dục 界giới 穢uế 惡ác 之chi 色sắc 而nhi 有hữu 清thanh 淨tịnh 之chi 色sắc 始thỉ 從tùng 初sơ 禪thiền 梵Phạm 天Thiên 終chung 至chí 阿A 迦Ca 膩Nị 吒Tra 。 天thiên 九cửu 有hữu 一nhất 十thập 八bát 天thiên 並tịnh 無vô 女nữ 形hình 亦diệc 無vô 欲dục 染nhiễm 皆giai 是thị 化hóa 生sanh 。 尚thượng 有hữu 色sắc 質chất 故cố 名danh 色sắc 界giới (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 迦ca 膩nị 吒tra 華hoa 言ngôn 質chất 礙ngại 究cứu 竟cánh 一nhất 十thập 八bát 天thiên 者giả 梵Phạm 眾chúng 天thiên 梵Phạm 輔phụ 天thiên 大đại 梵Phạm 天Thiên 少thiểu 光quang 天thiên 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 光quang 音âm 天thiên 少thiểu 淨tịnh 天thiên 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。 遍biến 淨tịnh 天thiên 無vô 雲vân 天thiên 福phước 生sanh 天thiên 廣quảng 果quả 天thiên 無vô 想tưởng 天thiên 無vô 煩phiền 天thiên 無vô 熱nhiệt 天thiên 善thiện 見kiến 天thiên 善thiện 現hiện 天thiên 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 也dã )# 。

【# 三tam 無vô 色sắc 界giới 】# 謂vị 但đãn 有hữu 心tâm 識thức 而nhi 無vô 色sắc 質chất 也dã 始thỉ 從tùng 空không 處xứ 終chung 至chí 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 九cửu 有hữu 四tứ 天thiên 但đãn 有hữu 受thọ 想tưởng 行hành 。 識thức 四tứ 心tâm 而nhi 無vô 形hình 質chất 。 故cố 名danh 無vô 色sắc 界giới 。 (# 四tứ 天thiên 者giả 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 天thiên 也dã )# 。

三tam 事sự 人nhân 勝thắng 諸chư 天thiên (# 出xuất 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận )#

【# 一nhất 能năng 勇dũng 猛mãnh 】# 諸chư 天thiên 耽đam 嗜thị 欲dục 樂lạc 不bất 復phục 進tiến 脩tu 是thị 人nhân 雖tuy 不bất 見kiến 當đương 來lai 之chi 果quả 而nhi 能năng 脩tu 諸chư 苦khổ 行hạnh 精tinh 進tấn 不bất 怠đãi 。 是thị 能năng 勇dũng 猛mãnh 勝thắng 諸chư 天thiên 也dã 。

【# 二nhị 能năng 憶ức 念niệm 】# 諸chư 天thiên 耽đam 嗜thị 欲dục 樂lạc 慧tuệ 性tánh 常thường 惛hôn 是thị 人nhân 能năng 憶ức 記ký 曩nẵng 久cửu 所sở 作tác 所sở 說thuyết 之chi 事sự 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 悉tất 無vô 忘vong 失thất 是thị 能năng 憶ức 念niệm 勝thắng 諸chư 天thiên 也dã 。

【# 三tam 能năng 梵Phạm 行hạnh 】# 梵Phạm 者giả 淨tịnh 也dã 諸chư 天thiên 耽đam 嗜thị 欲dục 樂lạc 不bất 復phục 增tăng 脩tu 善thiện 業nghiệp 是thị 人nhân 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 能năng 種chủng 殊thù 勝thắng 善thiện 根căn 。 愛ái 持trì 戒giới 律luật 行hành 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 是thị 能năng 梵Phạm 行hạnh 勝thắng 諸chư 天thiên 也dã 。

閻Diêm 浮Phù 提Đề 人Nhân 。 三Tam 事Sự 勝Thắng 餘Dư 三Tam 洲Châu (# 出Xuất 長Trường/trưởng 阿A 含Hàm 經Kinh )#

梵Phạn 語ngữ 閻Diêm 浮Phù 提đề 華hoa 言ngôn 勝thắng 金kim 洲châu 即tức 南nam 洲châu 也dã 三tam 洲châu 者giả 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 也dã 。

【# 一nhất 勇dũng 猛mãnh 強cường 記ký 。 】# 謂vị 南nam 洲châu 之chi 人nhân 於ư 諸chư 教giáo 法pháp 勇dũng 猛mãnh 讀đọc 誦tụng 記ký 聞văn 廣quảng 愽# 心tâm 不bất 忘vong 失thất 。 其kỳ 餘dư 三tam 洲châu 則tắc 不bất 能năng 然nhiên 所sở 以dĩ 勝thắng 之chi 也dã 。

【# 二nhị 勤cần 脩tu 梵Phạm 行hạnh 】# 謂vị 南nam 洲châu 之chi 人nhân 於ư 諸chư 清thanh 淨tịnh 梵Phạm 行hạnh 。 則tắc 能năng 精tinh 勤cần 脩tu 習tập 期kỳ 證chứng 道Đạo 果Quả 其kỳ 餘dư 三tam 洲châu 則tắc 不bất 能năng 然nhiên 所sở 以dĩ 勝thắng 之chi 也dã 。

【# 三tam 佛Phật 出xuất 其kỳ 土thổ/độ 】# 謂vị 南nam 洲châu 乃nãi 是thị 中trung 華hoa 文văn 物vật 之chi 國quốc 一nhất 切thiết 聖thánh 賢hiền 。 皆giai 出xuất 其kỳ 中trung 其kỳ 人nhân 易dị 化hóa 所sở 以dĩ 佛Phật 之chi 降giáng 生sanh 必tất 在tại 斯tư 土thổ/độ 其kỳ 餘dư 三tam 洲châu 則tắc 不bất 示thị 現hiện 所sở 以dĩ 勝thắng 之chi 也dã 。

三tam 種chủng 人nhân 難nan 報báo (# 出xuất 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận )#

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 見kiến 有hữu 三tam 種chủng 人nhân 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 多đa 獲hoạch 利lợi 益ích 其kỳ 恩ân 難nan 報báo 假giả 使sử 盡tận 其kỳ 形hình 壽thọ 。 以dĩ 諸chư 上thượng 妙diệu 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 臥ngọa 具cụ 醫y 藥dược 。 及cập 餘dư 資tư 緣duyên 而nhi 供cúng 養dường 之chi 。 亦diệc 不bất 能năng 報báo 也dã 。

【# 一nhất 令linh 出xuất 家gia 者giả 】# 謂vị 若nhược 有hữu 人nhân 。 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 勸khuyến 令linh 出xuất 家gia 。 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 以dĩ 正chánh 信tín 心tâm 受thọ 持trì 淨tịnh 戒giới 。 乃nãi 至chí 成thành 就tựu 。 菩Bồ 提Đề 其kỳ 恩ân 難nan 報báo 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 二nhị 令linh 知tri 集tập 法pháp 者giả 】# 集tập 積tích 集tập 也dã 謂vị 眾chúng 生sanh 積tích 集tập 煩phiền 惱não 惑hoặc 業nghiệp 而nhi 能năng 招chiêu 集tập 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 若nhược 有hữu 人nhân 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 令linh 知tri 煩phiền 惱não 過quá 患hoạn 。 而nhi 滅diệt 除trừ 之chi 其kỳ 恩ân 難nan 報báo 也dã 。

【# 三tam 令linh 得đắc 漏lậu 盡tận 者giả 】# 漏lậu 盡tận 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 惑hoặc 俱câu 盡tận 不bất 漏lậu 落lạc 三tam 界giới 也dã 若nhược 有hữu 人nhân 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 令linh 如như 法Pháp 而nhi 脩tu 破phá 除trừ 煩phiền 惱não 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 之chi 苦khổ 而nhi 證chứng 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 其kỳ 恩ân 難nan 報báo 也dã (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

太Thái 子Tử 三Tam 妃Phi (# 出Xuất 瑞Thụy 應Ứng 經Kinh 并Tinh 翻Phiên 譯Dịch 名Danh 義Nghĩa )#

經Kinh 云vân 太thái 子tử 十thập 七thất 嵗# 納nạp 妃phi 三tam 人nhân 以dĩ 示thị 同đồng 人nhân 法pháp 也dã 。

【# 一nhất 瞿cù 夷di 】# 梵Phạn 語ngữ 瞿cù 夷di 華hoa 言ngôn 明minh 女nữ 其kỳ 父phụ 名danh 水Thủy 光Quang 長Trưởng 者Giả 。 女nữ 生sanh 之chi 時thời 日nhật 將tương 沒một 餘dư 光quang 照chiếu 其kỳ 室thất 內nội 皆giai 明minh 。 因nhân 名danh 瞿cù 夷di 是thị 太thái 子tử 第đệ 一nhất 妃phi 也dã 。

【# 二nhị 耶da 輸du 】# 梵Phạn 語ngữ 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 。 華hoa 言ngôn 華hoa 色sắc 是thị 太thái 子tử 第đệ 二nhị 妃phi 即tức 羅la [日*侯]# 羅la 之chi 母mẫu 也dã 。 其kỳ 父phụ 名danh 移Di 施Thí 長Trưởng 者Giả 。

【# 三tam 鹿lộc 野dã 】# 鹿lộc 野dã 是thị 太thái 子tử 第đệ 三tam 妃phi 也dã 。 其kỳ 父phụ 名danh 釋Thích 長Trưởng 者Giả 。

三tam 善Thiện 知Tri 識Thức (# 出xuất 止Chỉ 觀Quán )#

知tri 識thức 者giả 聞văn 名danh 欽khâm 德đức 曰viết 知tri 覩đổ 形hình 敬kính 奉phụng 曰viết 識thức 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 欲dục 得đắc 道Đạo 果quả 必tất 由do 教giáo 授thọ 知tri 識thức 以dĩ 訓huấn 誨hối 同đồng 行hành 知tri 識thức 以dĩ 策sách 勵lệ 外ngoại 護hộ 知tri 識thức 以dĩ 資tư 養dưỡng 三tam 者giả 俱câu 備bị 方phương 能năng 成thành 就tựu 其kỳ 功công 故cố 名danh 。 善Thiện 知Tri 識Thức 也dã 。

【# 一nhất 教giáo 授thọ 善Thiện 知Tri 識Thức 】# 宣tuyên 傳truyền 聖thánh 言ngôn 曰viết 教giáo 訓huấn 誨hối 於ư 我ngã 。 曰viết 授thọ 即tức 教giáo 授thọ 之chi 師sư 也dã 謂vị 其kỳ 人nhân 內nội 外ngoại 方phương 便tiện 通thông 塞tắc 障chướng 礙ngại 皆giai 能năng 决# 了liễu 是thị 名danh 教giáo 授thọ 善Thiện 知Tri 識Thức 。

【# 二nhị 同đồng 行hành 善Thiện 知Tri 識Thức 。 】# 謂vị 脩tu 觀quán 行hành 之chi 人nhân 互hỗ 相tương 策sách 發phát 切thiết 磋# 琢trác 磨ma 併tinh 心tâm 齊tề 志chí 如như 乘thừa 一nhất 船thuyền 故cố 名danh 同đồng 。 行hành 善Thiện 知Tri 識Thức 。

【# 三tam 外ngoại 護hộ 善Thiện 知Tri 識Thức 】# 護hộ 猶do 助trợ 也dã 謂vị 管quản 理lý 所sở 湏# 以dĩ 助trợ 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 或hoặc 有hữu 外ngoại 侮vũ 而nhi 能năng 扞# 禦ngữ 故cố 名danh 外ngoại 護hộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。

三tam 想tưởng (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 欲dục 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 者giả 應ưng 起khởi 平bình 等đẳng 心tâm 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 偏thiên 黨đảng 。 皆giai 生sanh 親thân 愛ái 之chi 想tưởng 莫mạc 生sanh 怨oán 心tâm 莫mạc 生sanh 中trung 人nhân 心tâm 故cố 名danh 三tam 想tưởng 。

【# 一nhất 怨oán 想tưởng 】# 怨oán 想tưởng 者giả 謂vị 有hữu 人nhân 加gia 害hại 於ư 我ngã 及cập 害hại 我ngã 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 者giả 亦diệc 生sanh 親thân 愛ái 之chi 想tưởng 也dã 。

【# 二nhị 親thân 想tưởng 】# 親thân 想tưởng 者giả 謂vị 於ư 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 及cập 親thân 戚thích 朋bằng 友hữu 等đẳng 皆giai 生sanh 親thân 愛ái 之chi 想tưởng 也dã 。

【# 三tam 中trung 人nhân 想tưởng 】# 中trung 人nhân 想tưởng 者giả 謂vị 於ư 非phi 怨oán 非phi 親thân 之chi 人nhân 亦diệc 生sanh 親thân 愛ái 之chi 想tưởng 也dã 。

三Tam 思Tư (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao )#

【# 一nhất 審thẩm 慮lự 思tư 】# 謂vị 在tại 意ý 地địa 籌trù 量lượng 之chi 時thời 未vị 有hữu 所sở 作tác 故cố 名danh 審thẩm 慮lự 思tư 。

【# 二nhị 决# 定định 思tư 】# 謂vị 意ý 既ký 决# 定định 乃nãi 有hữu 所sở 作tác 是thị 名danh 决# 定định 思tư 。

【# 三tam 動động 發phát 思tư 】# 唯duy 識thức 論luận 云vân 動động 身thân 之chi 思tư 名danh 為vi 身thân 業nghiệp 發phát 語ngữ 之chi 思tư 名danh 為vi 語ngữ 業nghiệp 是thị 名danh 動động 發phát 思tư 。

三Tam 惡Ác 覺Giác (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 并Tinh 宗Tông 鏡Kính 錄Lục )#

覺giác 即tức 知tri 覺giác 宗tông 鏡kính 錄lục 云vân 若nhược 唯duy 脩tu 事sự 定định 但đãn 習tập 世thế 禪thiền 雖tuy 曰viết 脩tu 行hành 猶do 生sanh 惡ác 覺giác 以dĩ 不bất 制chế 意ý 地địa 未vị 斷đoạn 其kỳ 原nguyên 故cố 也dã 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 雖tuy 善thiện 護hộ 身thân 心tâm 猶do 故cố 生sanh 於ư 三tam 種chủng 惡ác 覺giác 是thị 也dã 。

【# 一nhất 欲dục 覺giác 】# 欲dục 即tức 貪tham 欲dục 謂vị 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 之chi 人nhân 不bất 了liễu 五ngũ 塵trần 過quá 患hoạn 而nhi 於ư 順thuận 情tình 之chi 境cảnh 種chủng 種chủng 貪tham 求cầu 而nhi 生sanh 惡ác 覺giác 故cố 。 名danh 惡ác 覺giác (# 五ngũ 塵trần 者giả 色sắc 塵trần 聲thanh 塵trần 香hương 塵trần 味vị 塵trần 觸xúc 塵trần 也dã )# 。

【# 二nhị 恚khuể 覺giác 】# 恚khuể 即tức 瞋sân 恚khuể 謂vị 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 之chi 人nhân 不bất 了liễu 五ngũ 塵trần 過quá 患hoạn 而nhi 於ư 違vi 情tình 之chi 境cảnh 種chủng 種chủng 忿phẫn 怒nộ 而nhi 生sanh 惡ác 覺giác 故cố 名danh 恚khuể 覺giác 。

【# 三tam 害hại 覺giác 】# 謂vị 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 之chi 人nhân 常thường 為vi 覺giác 觀quán 怨oán 賊tặc 之chi 所sở 侵xâm 害hại 。 故cố 名danh 害hại 覺giác (# 覺giác 觀quán 者giả 初sơ 心tâm 在tại 緣duyên 曰viết 覺giác 細tế 心tâm 分phân 別biệt 曰viết 觀quán )# 。

三tam 報báo (# 出xuất 慈từ 悲bi 水thủy 懺sám )#

【# 一nhất 現hiện 報báo 】# 謂vị 現hiện 世thế 作tác 惡ác 現hiện 身thân 即tức 受thọ 惡ác 報báo 現hiện 世thế 作tác 善thiện 現hiện 身thân 即tức 受thọ 善thiện 報báo 是thị 名danh 現hiện 報báo 。

【# 二nhị 生sanh 報báo 】# 謂vị 此thử 生sanh 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 來lai 生sanh 方phương 受thọ 善thiện 惡ác 之chi 報báo 。 是thị 名danh 生sanh 報báo 。

【# 三tam 後hậu 報báo 】# 謂vị 或hoặc 過quá 去khứ 無vô 量lượng 生sanh 。 中trung 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 受thọ 善thiện 惡ác 報báo 或hoặc 在tại 未vị 來lai 。 無vô 量lượng 生sanh 中trung 。 受thọ 善thiện 惡ác 報báo 是thị 名danh 後hậu 報báo 。

三tam 業nghiệp (# 出xuất 析tích 玄huyền 記ký )#

【# 一nhất 身thân 業nghiệp 】# 身thân 業nghiệp 即tức 身thân 所sở 作tác 之chi 業nghiệp 。 也dã 有hữu 善thiện 有hữu 惡ác 。 若nhược 殺sát 生sanh 偷thâu 盜đạo 。 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 即tức 身thân 惡ác 業nghiệp 也dã 若nhược 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất [婬-壬+(工/山)]# 即tức 身thân 善thiện 業nghiệp 也dã 。

【# 二nhị 語ngữ 業nghiệp 】# 語ngữ 業nghiệp 即tức 口khẩu 所sở 說thuyết 之chi 業nghiệp 也dã 有hữu 善thiện 有hữu 惡ác 。 若nhược 妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。 惡ác 口khẩu 兩lưỡng 舌thiệt 。 即tức 口khẩu 惡ác 業nghiệp 也dã 若nhược 不bất 妄vọng 言ngôn 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 即tức 口khẩu 善thiện 業nghiệp 也dã 。

【# 三tam 意ý 業nghiệp 】# 意ý 業nghiệp 即tức 意ý 所sở 起khởi 之chi 業nghiệp 也dã 有hữu 善thiện 有hữu 惡ác 。 若nhược 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 即tức 意ý 惡ác 業nghiệp 也dã 若nhược 不bất 貪tham 欲dục 不bất 瞋sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 即tức 意ý 善thiện 業nghiệp 也dã 。

三Tam 福Phước 田Điền (# 出Xuất 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 滅Diệt 經Kinh )#

【# 一nhất 報báo 恩ân 福phước 田điền 】# 謂vị 父phụ 母mẫu 有hữu 養dưỡng 育dục 之chi 恩ân 師sư 長trưởng 有hữu 教giáo 誨hối 之chi 恩ân 若nhược 能năng 供cúng 養dường 。 恭cung 敬kính 非phi 惟duy 報báo 荅# 其kỳ 恩ân 抑ức 且thả 自tự 然nhiên 獲hoạch 福phước 是thị 名danh 報báo 恩ân 福phước 田điền 。

【# 二nhị 功công 德đức 福phước 田điền 。 】# 謂vị 若nhược 能năng 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 三Tam 寶Bảo 非phi 但đãn 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 功công 德đức 亦diệc 能năng 獲hoạch 其kỳ 福phước 報báo 。 是thị 名danh 功công 德đức 福phước 田điền 。 (# 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 僧Tăng 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 僧Tăng 伽già 華hoa 言ngôn 和hòa 合hợp 眾chúng )# 。

【# 三tam 貧bần 窮cùng 福phước 田điền 】# 謂vị 若nhược 見kiến 貧bần 窮cùng 困khốn 苦khổ 。 之chi 人nhân 當đương 起khởi 慈từ 愍mẫn 之chi 心tâm 。 以dĩ 己kỷ 所sở 有hữu 資tư 生sanh 。 等đẳng 物vật 而nhi 給cấp 施thí 之chi 。 唯duy 不bất 求cầu 報báo 則tắc 亦diệc 自tự 然nhiên 。 獲hoạch 福phước 是thị 名danh 貧bần 窮cùng 福phước 田điền 。

三Tam 福Phước 業Nghiệp (# 出Xuất 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 經Kinh )#

【# 一nhất 施thí 福phước 業nghiệp 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 若nhược 遇ngộ 貧bần 窮cùng 之chi 人nhân 。 來lai 乞khất 之chi 時thời 須tu 食thực 與dữ 食thực 。 須tu 衣y 與dữ 衣y 。 乃nãi 至chí 臥ngọa 具cụ 。 醫y 藥dược 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 皆giai 悉tất 施thí 與dữ 。 因nhân 施thí 獲hoạch 福phước 是thị 名danh 施thí 福phước 業nghiệp 也dã 。

【# 二nhị 平bình 等đẳng 福phước 業nghiệp 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 能năng 持trì 戒giới 律luật 不bất 興hưng 惡ác 想tưởng 梵Phạm 行hạnh 端đoan 嚴nghiêm 語ngữ 言ngôn 和hòa 雅nhã 。 以dĩ 平bình 等đẳng 慈từ 。 悲bi 愛ái 護hộ 之chi 心tâm 普phổ 覆phú 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 令linh 得đắc 安an 隱ẩn 。 以dĩ 平bình 等đẳng 心tâm 。 而nhi 能năng 致trí 福phước 是thị 為vi 平bình 等đẳng 福phước 業nghiệp 也dã 。

【# 三tam 思tư 惟duy 福phước 業nghiệp 】# 謂vị 脩tu 行hành 之chi 人nhân 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 了liễu 知tri 出xuất 要yếu 之chi 法pháp 遠viễn 離ly 世thế 間gian 。 塵trần 緣duyên 雜tạp 想tưởng 以dĩ 此thử 思tư 惟duy 為vi 出xuất 世thế 善thiện 福phước 之chi 業nghiệp 是thị 為vi 思tư 惟duy 福phước 業nghiệp 也dã 。

三tam 供cúng 養dường (# 出xuất 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 疏sớ/sơ )#

【# 一nhất 財tài 供cúng 養dường 】# 謂vị 以dĩ 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 及cập 以dĩ 種chủng 種chủng 。 上thượng 妙diệu 諸chư 供cúng 養dường 具cụ 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 名danh 財tài 供cúng 養dường (# 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

【# 二nhị 法pháp 供cúng 養dường 】# 謂vị 依y 佛Phật 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 脩tu 於ư 眾chúng 行hành 乃nãi 至chí 不bất 捨xả 菩Bồ 薩Tát 。 業nghiệp 不bất 離ly 菩Bồ 提Đề 心tâm 即tức 是thị 以dĩ 法Pháp 供cúng 養dường 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 名danh 法Pháp 供cúng 養dường 。 (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 三tam 觀quán 行hành 供cúng 養dường 】# 謂vị 依y 中trung 道đạo 妙diệu 觀quán 觀quán 於ư 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 具cụ 足túc 三tam 諦đế 之chi 法pháp 無vô 有hữu 缺khuyết 减# 眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 。 不bất 二nhị 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 念niệm 念niệm 觀quán 之chi 即tức 是thị 供cúng 養dường 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 名danh 觀quán 行hành 供cúng 養dường (# 三tam 諦đế 者giả 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 中trung 諦đế 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

三Tam 應Ưng 供Cúng 養Dường (# 出Xuất 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 經Kinh )#

【# 一nhất 如Như 來Lai 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 】# 謂vị 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 世thế 間gian 咸hàm 欲dục 利lợi 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 天thiên 人nhân 中trung 。 最tối 尊tôn 最tối 上thượng 。 不bất 降hàng 伏phục 者giả 。 而nhi 降hàng 伏phục 之chi 。 無vô 救cứu 護hộ 者giả 。 而nhi 救cứu 護hộ 之chi 。 未vị 度độ 脫thoát 者giả 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。

【# 二nhị 阿A 羅La 漢Hán 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 生sanh 死tử 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 而nhi 能năng 利lợi 益ích 有hữu 情tình 。 為vi 世thế 福phước 田điền 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。

【# 三tam 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。 】# 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 恆hằng 以dĩ 正Chánh 法Pháp 治trị 。 化hóa 天thiên 下hạ 使sử 其kỳ 人nhân 民dân 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 無vô 諸chư 過quá 惡ác 。 咸hàm 被bị 恩ân 澤trạch 各các 得đắc 其kỳ 所sở 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 人nhân 民dân 。 所sở 應ưng 供cúng 養dường 。

三Tam 種Chủng 示Thị 導Đạo (# 出Xuất 般Bát 若Nhã 經Kinh )#

示thị 開khai 示thị 導đạo 引dẫn 導đạo 謂vị 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 有hữu 情tình 在tại 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 極cực 苦khổ 報báo 即tức 起khởi 拯chửng 濟tế 之chi 心tâm 故cố 有hữu 三tam 種chủng 示thị 導đạo 也dã 。

【# 一nhất 神thần 變biến 示thị 導đạo 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 憫mẫn 彼bỉ 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 故cố 現hiện 神thần 通thông 之chi 力lực 。 滅diệt 除trừ 湯thang 火hỏa 刀đao 劒kiếm 種chủng 種chủng 苦khổ 具cụ 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 藉tạ 此thử 神thần 變biến 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 生sanh 天thiên 人nhân 中trung 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 是thị 為vi 神thần 變biến 示thị 導đạo 。

【# 二nhị 記ký 說thuyết 示thị 導đạo 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 憫mẫn 彼bỉ 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 念niệm 念niệm 記ký 憶ức 不bất 忘vong 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 藉tạ 此thử 法pháp 力lực 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 生sanh 天thiên 人nhân 中trung 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 是thị 為vi 記ký 說thuyết 示thị 導đạo 。

【# 三tam 教giáo 誡giới 示thị 導đạo 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 憫mẫn 彼bỉ 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 即tức 發phát 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 之chi 心tâm 說thuyết 法Pháp 教giáo 誡giới 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 藉tạ 此thử 教giáo 誡giới 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 生sanh 天thiên 人nhân 中trung 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 是thị 為vi 教giáo 誡giới 示thị 導đạo 。

三tam 善thiện 道đạo (# 出xuất 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#

三tam 善thiện 道đạo 者giả 謂vị 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la 同đồng 脩tu 十Thập 善Thiện 雖tuy 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 品phẩm 不bất 同đồng 皆giai 名danh 善thiện 道đạo (# 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 生sanh 不bất 偷thâu 盜đạo 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 欲dục 不bất 瞋sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 也dã )# 。

【# 一nhất 天thiên 道đạo 】# 天thiên 即tức 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 天thiên 也dã 謂vị 因nhân 脩tu 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 復phục 脩tu 世thế 間gian 禪thiền 定định 。 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 是thị 名danh 天thiên 道đạo 。

【# 二nhị 人nhân 道đạo 】# 人nhân 即tức 四tứ 天thiên 下hạ 之chi 人nhân 也dã 謂vị 因nhân 行hành 五ngũ 常thường 五Ngũ 戒Giới 復phục 行hành 中trung 品phẩm 十Thập 善Thiện 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 是thị 名danh 人nhân 道đạo (# 四tứ 天thiên 下hạ 即tức 四tứ 洲châu 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 也dã 五ngũ 常thường 者giả 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 也dã 五Ngũ 戒Giới 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 飲ẩm 酒tửu 也dã )# 。

【# 三tam 脩tu 羅la 道đạo 】# 梵Phạn 語ngữ 阿a 脩tu 羅la 華hoa 言ngôn 無vô 酒tửu 謂vị 雖tuy 行hành 五ngũ 常thường 欲dục 勝thắng 他tha 故cố 行hành 下hạ 品phẩm 十Thập 善Thiện 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 是thị 名danh 脩tu 羅la 道đạo 亦diệc 名danh 仙tiên 道đạo 者giả 以dĩ 脩tu 羅la 一nhất 道đạo 攝nhiếp 屬thuộc 不bất 定định 故cố 也dã (# 無vô 酒tửu 者giả 脩tu 羅la 於ư 四tứ 天thiên 下hạ 。 採thải 花hoa 醞# 於ư 大đại 海hải 魚ngư 龍long 業nghiệp 力lực 其kỳ 味vị 不bất 變biến 逐trục 瞋sân 妬đố 誓thệ 斷đoạn 酒tửu 故cố 名danh 無vô 酒tửu )# 。

三tam 種chủng 禮lễ 佛Phật (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 孔khổng 目mục )#

【# 一nhất 成thành 過quá 禮lễ 】# 謂vị 禮lễ 佛Phật 時thời 身thân 儀nghi 不bất 正chánh 而nhi 與dữ 輕khinh 慢mạn 相tương 應ứng 如như 碓đối 上thượng 下hạ 佛Phật 制chế 有hữu 過quá 是thị 名danh 成thành 過quá 禮lễ 。

【# 二nhị 相tương 似tự 禮lễ 】# 謂vị 禮lễ 佛Phật 時thời 身thân 儀nghi 雖tuy 似tự 端đoan 正chánh 而nhi 與dữ 雜tạp 覺giác 相tương 應ứng 是thị 名danh 相tướng 似tự 禮lễ (# 雜tạp 覺giác 者giả 謂vị 覺giác 知tri 之chi 念niệm 紛phân 雜tạp 也dã )# 。

【# 三tam 順thuận 實thật 禮lễ 】# 謂vị 禮lễ 佛Phật 時thời 身thân 儀nghi 端đoan 正chánh 而nhi 與dữ 正chánh 智trí 相tương 應ứng 隨tùy 順thuận 實thật 理lý 是thị 名danh 順thuận 實thật 禮lễ 。

三tam 發phát 心tâm (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

【# 一nhất 發phát 大đại 智trí 心tâm 】# 謂vị 欲dục 以dĩ 智trí 慧tuệ 廣quảng 求cầu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 法Pháp 喜hỷ 。 之chi 樂lạc 是thị 名danh 發phát 大đại 智trí 心tâm 。

【# 二nhị 發phát 大đại 悲bi 心tâm 。 】# 謂vị 慈từ 愍mẫn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 廻hồi 生sanh 死tử 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 誓thệ 願nguyện 救cứu 拔bạt 。 是thị 名danh 發phát 大đại 悲bi 心tâm 。

【# 三tam 發phát 大đại 願nguyện 心tâm 。 】# 謂vị 依y 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 發phát 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 上thượng 求cầu 佛Phật 道Đạo 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 發phát 大đại 願nguyện 心tâm 。 (# 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 者giả 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 煩phiền 惱não 無vô 數số 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 誓thệ 願nguyện 。 學học 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 成thành 也dã )# 。

三tam 發phát 心tâm (# 出xuất 釋Thích 氏thị 要yếu 覽lãm )#

【# 一nhất 厭yếm 離ly 有hữu 為vi 發phát 心tâm 】# 謂vị 人nhân 厭yếm 惡ác 世thế 間gian 。 皆giai 是thị 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 能năng 招chiêu 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 之chi 苦khổ 欲dục 求cầu 出xuất 離ly 此thử 苦khổ 即tức 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 是thị 名danh 厭yếm 離ly 有hữu 為vi 發phát 心tâm (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 所sở 求cầu 菩Bồ 提Đề 發phát 心tâm 。 】# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 謂vị 人nhân 宿túc 有hữu 善thiện 本bổn 具cụ 正chánh 知tri 見kiến 欲dục 求cầu 出xuất 世thế 。 妙diệu 道đạo 即tức 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 是thị 名danh 所sở 求cầu 。 菩Bồ 提Đề 發phát 心tâm 。

【# 三tam 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 發phát 心tâm 】# 有hữu 情tình 即tức 眾chúng 生sanh 也dã 謂vị 人nhân 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 愍mẫn 念niệm 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 生sanh 死tử 苦khổ 。 即tức 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 願nguyện 拔bạt 其kỳ 苦khổ 而nhi 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 名danh 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 發phát 心tâm 。

三Tam 種Chủng 發Phát 心Tâm (# 出Xuất 觀Quán 經Kinh 妙Diệu 宗Tông 鈔Sao )#

觀quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 經Kinh 云vân 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 者giả 。 發phát 三tam 種chủng 心tâm 。 當đương 得đắc 徃# 生sanh (# 彼bỉ 國quốc 者giả 西tây 方phương 安an 養dưỡng 淨tịnh 土độ 也dã )# 。

【# 一nhất 至chí 誠thành 心tâm 】# 至chí 專chuyên 也dã 誠thành 實thật 也dã 謂vị 此thử 土độ 眾chúng 生sanh 。 欲dục 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 當đương 發phát 專chuyên 至chí 誠thành 實thật 之chi 心tâm 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 求cầu 願nguyện 徃# 生sanh 故cố 名danh 至chí 誠thành 心tâm 。

【# 二nhị 深thâm 心tâm 】# 謂vị 求cầu 無vô 上thượng 佛Phật 果Quả 必tất 須tu 心tâm 契khế 深thâm 理lý 欲dục 契khế 深thâm 理lý 必tất 須tu 厚hậu 種chúng 善thiện 根căn 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 深thâm 根căn 難nạn/nan 拔bạt 故cố 名danh 深thâm 心tâm 。

【# 三tam 發phát 願nguyện 心tâm 】# 謂vị 以dĩ 真Chân 如Như 實thật 心tâm 趣thú 果quả 善thiện 心tâm 二nhị 心tâm 功công 德đức 善thiện 巧xảo 回hồi 向hướng 發phát 願nguyện 求cầu 生sanh 。 淨tịnh 土độ 速tốc 證chứng 法Pháp 忍Nhẫn 廣quảng 拔bạt 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 惱não 故cố 名danh 發phát 願nguyện 心tâm (# 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 謂vị 於ư 無vô 生sanh 之chi 法Pháp 。 忍nhẫn 可khả 忍nhẫn 證chứng 也dã )# 。

三tam 種chủng 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 (# 出xuất 起khởi 信tín 論luận )#

【# 一nhất 直trực 心tâm 】# 直trực 心tâm 者giả 謂vị 心tâm 常thường 質chất 直trực 離ly 諸chư 謟siểm 曲khúc 能năng 行hành 正Chánh 法Pháp 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 也dã 。

【# 二nhị 深thâm 心tâm 】# 深thâm 心tâm 者giả 謂vị 於ư 正Chánh 法Pháp 心tâm 生sanh 深thâm 信tín 。 而nhi 復phục 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 也dã 。

【# 三tam 大đại 悲bi 心tâm 】# 大đại 悲bi 心tâm 者giả 。 悲bi 即tức 悲bi 愍mẫn 謂vị 悲bi 愍mẫn 一nhất 切thiết 。 受thọ 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 常thường 思tư 救cứu 護hộ 令linh 其kỳ 安an 樂lạc 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 也dã 。

三Tam 行Hành (# 亦Diệc 名Danh 三Tam 種Chủng 業Nghiệp 出Xuất 大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 并Tinh 王Vương 法Pháp 念Niệm 處Xứ 經Kinh )#

【# 一nhất 福phước 行hành 】# 謂vị 因nhân 修tu 十Thập 善Thiện 等đẳng 福phước 報báo 生sanh 欲dục 界giới 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 及cập 阿a 脩tu 羅la 。 享hưởng 福phước 受thọ 樂lạc 故cố 名danh 福phước 行hành (# 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 生sanh 不bất 偷thâu 盜đạo 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 欲dục 不bất 瞋sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 也dã 梵Phạn 語ngữ 阿a 脩tu 羅la 華hoa 言ngôn 無vô 酒tửu )# 。

【# 二nhị 罪tội 行hành 】# 謂vị 因nhân 作tác 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 。 等đẳng 罪tội 報báo 生sanh 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 地địa 獄ngục 責trách 罪tội 受thọ 苦khổ 故cố 名danh 罪tội 行hành (# 五ngũ 逆nghịch 者giả 一nhất 殺sát 父phụ 母mẫu 二nhị 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 三tam 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 四tứ 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 五ngũ 破phá 羯yết 磨ma 僧Tăng 也dã 十thập 惡ác 者giả 殺sát 生sanh 偷thâu 盜đạo 。 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 妄vọng 語ngữ 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 綺ỷ 語ngữ 。 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 也dã )# 。

【# 三tam 無vô 動động 行hành 】# (# 亦diệc 名danh 不bất 動động 。 行hành )# 謂vị 修tu 世thế 間gian 禪thiền 定định 。 報báo 生sanh 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 天thiên 心tâm 定định 不bất 動động 故cố 名danh 無vô 動động 行hành 。

三tam 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

【# 一nhất 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 】# 謂vị 修tu 學học 般Bát 若Nhã 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 。 染nhiễm 心tâm 不bất 生sanh 瞋sân 心tâm 。 不bất 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 心tâm 不bất 生sanh 慳san 貪tham 心tâm 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 心tâm 是thị 名danh 心tâm 清thanh 淨tịnh (# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ )# 。

【# 二nhị 身thân 清thanh 淨tịnh 】# 謂vị 修tu 學học 般Bát 若Nhã 菩Bồ 薩Tát 心tâm 既ký 清thanh 淨tịnh 再tái 後hậu 受thọ 身thân 常thường 得đắc 化hóa 生sanh 。 是thị 名danh 身thân 清thanh 淨tịnh 。

【# 三tam 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 】# 謂vị 修tu 學học 般Bát 若Nhã 菩Bồ 薩Tát 身thân 心tâm 既ký 皆giai 清thanh 淨tịnh 則tắc 能năng 具cụ 足túc 。 相tướng 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 。 其kỳ 身thân 故cố 名danh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。

清Thanh 淨Tịnh 三Tam 業Nghiệp 。 (# 出Xuất 瓔Anh 珞Lạc 經Kinh )#

經Kinh 云vân 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 色sắc 身thân 佛Phật 即tức 以dĩ 三tam 業nghiệp 荅# 之chi (# 梵Phạn 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 空không 生sanh 又hựu 云vân 善thiện 現hiện )# 。

【# 一nhất 身thân 行hành 清thanh 淨tịnh 。 】# 謂vị 身thân 之chi 所sở 行hành 。 能năng 防phòng 塞tắc 一nhất 切thiết 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 是thị 名danh 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。

【# 二nhị 口khẩu 言ngôn 真chân 誠thành 】# 謂vị 凡phàm 所sở 言ngôn 說thuyết 。 真chân 實thật 誠thành 信tín 永vĩnh 離ly 邪tà 妄vọng 之chi 語ngữ 。 是thị 名danh 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。

【# 三tam 意ý 專chuyên 向hướng 道đạo 】# 謂vị [(冰-水+〡)*ㄆ]# 攝nhiếp 身thân 心tâm 常thường 居cư 寂tịch 定định 無vô 他tha 異dị 念niệm 。 是thị 名danh 意ý 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。

三tam 業nghiệp 供cúng 養dường (# 出xuất 法pháp 華hoa 文văn 句cú )#

【# 一nhất 身thân 業nghiệp 供cúng 養dường 】# 謂vị 身thân 至chí 誠thành 敬kính 禮lễ 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 名danh 身thân 業nghiệp 供cúng 養dường 。

【# 二nhị 口khẩu 業nghiệp 供cúng 養dường 】# 謂vị 口khẩu 發phát 言ngôn 稱xưng 美mỹ 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 功công 德đức 是thị 名danh 口khẩu 業nghiệp 供cúng 養dường 。

【# 三tam 意ý 業nghiệp 供cúng 養dường 】# 謂vị 端đoan 心tâm 正chánh 意ý 。 想tưởng 念niệm 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 相tướng 好hảo 是thị 名danh 意ý 業nghiệp 供cúng 養dường 。

三Tam 種Chủng 淨Tịnh 業Nghiệp (# 出Xuất 觀Quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 經Kinh )#

經Kinh 云vân 韋vi 提đề 希hy 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 樂nhạo 生sanh 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 所sở 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 教giáo 我ngã 思tư 惟duy 。 教giáo 我ngã 正chánh 受thọ 。 於ư 是thị 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 荅# 思tư 惟duy 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 酬thù 正chánh 受thọ 故cố 知tri 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 乃nãi 徃# 生sanh 淨tịnh 土độ 之chi 因nhân 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 韋vi 提đề 希hy 華hoa 言ngôn 思tư 惟duy 梵Phạn 語ngữ 阿A 彌Di 陀Đà 華hoa 言ngôn 無vô 量lượng 壽thọ 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 者giả 日nhật 觀quán 水thủy 觀quán 地địa 觀quán 寶bảo 樹thụ 觀quán 八bát 功công 德đức 水thủy 。 觀quán 總tổng 觀quán 華hoa 座tòa 觀quán 像tượng 觀quán 佛Phật 真chân 身thân 觀quán 觀quán 世thế 音âm 觀quán 大đại 勢thế 至chí 觀quán 普phổ 想tưởng 觀quán 雜tạp 想tưởng 觀quán 上thượng 輩bối 生sanh 觀quán 中trung 軰# 生sanh 觀quán 下hạ 軰# 生sanh 觀quán 也dã )# 。

【# 一nhất 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 等đẳng 業nghiệp 】# 謂vị 若nhược 能năng 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 則tắc 必tất 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 。 修tu 行hành 十Thập 善Thiện 。 是thị 為vi 淨tịnh 業nghiệp (# 十Thập 善Thiện 者giả 不bất 殺sát 生sanh 不bất 偷thâu 盜đạo 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 貪tham 欲dục 不bất 瞋sân 恚khuể 不bất 邪tà 見kiến 也dã )# 。

【# 二nhị 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 。 等đẳng 業nghiệp 】# 謂vị 歸quy 依y 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 寶bảo 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 。 是thị 為vi 淨tịnh 業nghiệp 。

【# 三tam 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 等đẳng 業nghiệp 】# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 謂vị 發phát 無vô 上thượng 。 道Đạo 心tâm 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 誦tụng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 勸khuyến 進tấn 行hành 者giả 。 是thị 為vi 淨tịnh 業nghiệp 。

三tam 施thí (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

【# 一nhất 財tài 施thí 】# 謂vị 自tự 能năng 持trì 戒giới 不bất 侵xâm 他tha 人nhân 。 財tài 物vật 又hựu 能năng 以dĩ 己kỷ 之chi 財tài 施thí 與dữ 他tha 人nhân 是thị 名danh 財tài 施thí 。

【# 二nhị 法Pháp 施thí 】# 謂vị 既ký 能năng 財tài 施thí 又hựu 能năng 為vì 人nhân 說thuyết 。 法pháp 令linh 其kỳ 開khai 悟ngộ 。 是thị 名danh 法Pháp 施thí 。

【# 三tam 無vô 畏úy 施thí 】# 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 畏úy 於ư 死tử 持trì 戒giới 之chi 人nhân 。 無vô 殺sát 害hại 心tâm 令linh 其kỳ 無vô 畏úy 是thị 名danh 無vô 畏úy 施thí 。

三Tam 施Thí (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao )#

【# 一nhất 飲ẩm 食thực 施thí 】# 飲ẩm 食thực 施thí 者giả 謂vị 見kiến 饑cơ 餓ngạ 之chi 人nhân 即tức 以dĩ 飲ẩm 食thực 。 濟tế 其kỳ 困khốn 餒nỗi 是thị 名danh 下hạ 品phẩm 施thí 。

【# 二nhị 珍trân 寶bảo 施thí 】# 珍trân 寶bảo 施thí 者giả 謂vị 見kiến 貧bần 窮cùng 之chi 人nhân 。 即tức 以dĩ 財tài 物vật 珍trân 寶bảo 。 周chu 其kỳ 窘# 乏phạp 是thị 名danh 中trung 品phẩm 施thí 。

【# 三Tam 身Thân 命mạng 施thí 】# 身thân 命mạng 施thí 者giả 謂vị 但đãn 割cát 身thân 肉nhục 濟tế 於ư 饑cơ 餓ngạ 眾chúng 生sanh 名danh 身thân 施thí 若nhược 全toàn 身thân 施thí 與dữ 命mạng 亦diệc 隨tùy 盡tận 名danh 命mạng 施thí 此thử 施thí 極cực 難nạn/nan 極cực 重trọng 是thị 名danh 上thượng 品phẩm 施thí 。

三Tam 輪Luân 體Thể 空Không 。 (# 出Xuất 能Năng 斷Đoạn 金Kim 剛Cang 經Kinh 論Luận )#

謂vị 布bố 施thí 時thời 體thể 達đạt 施thí 者giả 受thọ 者giả 。 及cập 所sở 施thí 物vật 皆giai 悉tất 本bổn 空không 。 則tắc 能năng 摧tồi 碾niễn 執chấp 著trước 之chi 相tướng 是thị 名danh 。 三tam 輪luân 體thể 空không 。

【# 一nhất 施thí 空không 】# 謂vị 能năng 施thí 之chi 人nhân 體thể 達đạt 我ngã 身thân 本bổn 空không 豈khởi 有hữu 我ngã 為vi 能năng 施thí 既ký 知tri 無vô 我ngã 則tắc 無vô 希hy 望vọng 。 福phước 報báo 之chi 心tâm 是thị 名danh 施thí 空không 。

【# 二nhị 受thọ 空không 】# 謂vị 既ký 體thể 達đạt 本bổn 無vô 我ngã 為vi 能năng 施thí 之chi 人nhân 亦diệc 無vô 他tha 人nhân 。 為vi 受thọ 施thí 之chi 者giả 是thị 名danh 受thọ 空không 。

【# 三tam 施thí 物vật 空không 】# 物vật 即tức 資tư 財tài 珍trân 寶bảo 等đẳng 物vật 。 謂vị 能năng 體thể 達đạt 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 豈khởi 有hữu 此thử 物vật 而nhi 為vi 所sở 施thí 是thị 名danh 施thí 物vật 空không 。

三Tam 種Chủng 不Bất 堅Kiên 易Dị 三Tam 堅Kiên 法Pháp (# 出Xuất 本Bổn 事Sự 經Kinh )#

【# 一nhất 不bất 堅kiên 財tài 貿mậu 易dị 堅kiên 財tài 。 】# 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 財tài 物vật 體thể 非phi 堅kiên 固cố 聚tụ 散tán 無vô 常thường 不bất 可khả 久cửu 。 保bảo 若nhược 能năng 持trì 用dụng 布bố 施thí 。 清thanh 淨tịnh 梵Phạm 行hạnh 。 之chi 人nhân 遠viễn 求cầu 無vô 上thượng 安an 樂lạc 。 涅Niết 槃Bàn 或hoặc 求cầu 當đương 來lai 天thiên 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 即tức 為vi 堅kiên 固cố 之chi 財tài 永vĩnh 久cửu 不bất 壞hoại 矣hĩ 是thị 為vi 不bất 堅kiên 之chi 財tài 。 貿mậu 易dị 堅kiên 財tài 。 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 二nhị 不bất 堅kiên 身thân 貿mậu 易dị 堅kiên 身thân 】# 謂vị 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 之chi 身thân 乃nãi 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 而nhi 成thành 危nguy 脆thúy 不bất 實thật 。 體thể 非phi 堅kiên 固cố 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 不bất 可khả 久cửu 。 存tồn 若nhược 能năng 持trì 守thủ 五Ngũ 戒Giới 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 修tu 習tập 菩Bồ 提Đề 無vô 上thượng 之chi 道Đạo 。 以dĩ 證chứng 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 。 之chi 身thân 是thị 為vi 以dĩ 不bất 堅kiên 身thân 。 貿mậu 易dị 堅kiên 身thân 也dã (# 四tứ 大đại 者giả 地địa 大đại 水thủy 大đại 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 也dã 五Ngũ 戒Giới 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà [婬-壬+(工/山)]# 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 飲ẩm 酒tửu 也dã )# 。

【# 三tam 不bất 堅kiên 命mạng 貿mậu 易dị 堅kiên 命mạng 。 】# 謂vị 人nhân 所sở 受thọ 之chi 命mạng 雖tuy 壽thọ 夭yểu 不bất 齊tề 皆giai 同đồng 夢mộng 幻huyễn 體thể 非phi 堅kiên 固cố 倐thúc 忽hốt 無vô 常thường 不bất 可khả 久cửu 。 保bảo 若nhược 能năng 了liễu 知tri 。 四Tứ 諦Đế 修tu 習tập 正Chánh 法Pháp 。 超siêu 越việt 生sanh 死tử 。 以dĩ 續tục 常thường 住trụ 不bất 朽hủ 。 慧tuệ 命mạng 是thị 為vi 以dĩ 不bất 堅kiên 命mạng 貿mậu 易dị 堅kiên 命mạng 。 也dã (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

三Tam 聚Tụ 戒Giới (# 出xuất 菩Bồ 薩Tát 戒giới 義nghĩa 疏sớ/sơ 并tinh 法pháp 苑uyển 珠châu 林lâm )#

聚tụ 集tập 也dã 戒giới 禁cấm 戒giới 也dã 此thử 三tam 種chủng 戒giới 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 大Đại 乘Thừa 諸chư 戒giới 故cố 名danh 三Tam 聚Tụ 戒Giới 法pháp 苑uyển 珠châu 林lâm 云vân 大đại 聖thánh 度độ 人nhân 功công 唯duy 在tại 戒giới 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 初sơ 律luật 儀nghi 戒giới 以dĩ 禁cấm 防phòng 為vi 體thể 後hậu 攝nhiếp 善thiện 攝nhiếp 生sanh 二nhị 戒giới 以dĩ 勤cần 勇dũng 為vi 體thể 。

【# 一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 】# 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 律luật 儀nghi 無vô 不bất 聚tụ 攝nhiếp 也dã 律luật 即tức 法pháp 律luật 是thị 禁cấm 止chỉ 之chi 義nghĩa 儀nghi 即tức 儀nghi 式thức 是thị 軌quỹ 範phạm 之chi 義nghĩa 法pháp 苑uyển 珠châu 林lâm 云vân 攝nhiếp 律luật 儀nghi 者giả 要yếu 唯duy 有hữu 四tứ 一nhất 者giả 不bất 得đắc 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 二nhị 者giả 不bất 得đắc 故cố 慳san 不bất 施thí 前tiền 人nhân (# 即tức 外ngoại 人nhân 也dã )# 三tam 者giả 不bất 得đắc 瞋sân 心tâm 打đả 罵mạ 眾chúng 生sanh 四tứ 者giả 不bất 得đắc 謗báng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 持trì 此thử 四tứ 法pháp 無vô 惡ác 不bất 離ly 故cố 名danh 。 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。

【# 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 】# 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 者giả 所sở 行hành 之chi 行hạnh 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 善thiện 法Pháp 也dã 謂vị 身thân 口khẩu 意ý 。 所sở 作tác 善thiện 法Pháp 。 及cập 聞văn 思tư 修tu 三tam 慧tuệ 布bố 施thí 等đẳng 六Lục 度Độ 之chi 法pháp 無vô 不bất 聚tụ 攝nhiếp 故cố 名danh 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 (# 三tam 慧tuệ 者giả 一nhất 聞văn 慧tuệ 謂vị 聞văn 法Pháp 而nhi 生sanh 智trí 慧tuệ 。 也dã 二nhị 思tư 慧tuệ 謂vị 思tư 惟duy 而nhi 生sanh 智trí 慧tuệ 。 也dã 三tam 修tu 慧tuệ 謂vị 修tu 習tập 而nhi 生sanh 智trí 慧tuệ 。 也dã 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

【# 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 】# 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 者giả 謂vị 能năng 攝nhiếp 受thọ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 也dã 能năng 攝nhiếp 之chi 行hành 即tức 是thị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 慈từ 名danh 愛ái 念niệm 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 悲bi 名danh 憐lân 愍mẫn 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 苦khổ 故cố 喜hỷ 名danh 喜hỷ 慶khánh 慶khánh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 故cố 捨xả 名danh 無vô 憎tăng 無vô 愛ái 。 常thường 念niệm 眾chúng 生sanh 。 同đồng 得đắc 無vô 憎tăng 無vô 愛ái 。 故cố 以dĩ 此thử 等đẳng 法pháp 攝nhiếp 諸chư 眾chúng 生sanh 也dã 。

三Tam 事Sự 戒Giới (# 出Xuất 大Đại 寶Bảo 積Tích 經Kinh )#

【# 一nhất 身thân 淨tịnh 戒giới 】# 謂vị 身thân 受thọ 諸chư 戒giới 無vô 有hữu 闕khuyết 漏lậu 無vô 有hữu 毀hủy 犯phạm 。 是thị 名danh 身thân 淨tịnh 戒giới 。

【# 二nhị 言ngôn 淨tịnh 戒giới 】# 謂vị 一nhất 切thiết 所sở 說thuyết 。 語ngữ 言ngôn 無vô 有hữu 諛du 謟siểm 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 是thị 名danh 言ngôn 淨tịnh 戒giới 。

【# 三tam 意ý 淨tịnh 戒giới 】# 謂vị 蠲quyên 除trừ 惡ác 覺giác 離ly 諸chư 貪tham 欲dục 。 是thị 名danh 意ý 淨tịnh 戒giới 。

滅Diệt 有Hữu 三Tam 義Nghĩa (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 尼ni 或hoặc 翻phiên 為vi 滅diệt 滅diệt 有hữu 三tam 義nghĩa 。

【# 一nhất 滅diệt 業nghiệp 非phi 】# 謂vị 戒giới 能năng 滅diệt 殺sát 盜đạo 等đẳng 罪tội 業nghiệp 之chi 過quá 非phi 故cố 名danh 滅diệt 業nghiệp 非phi 。

【# 二nhị 滅diệt 煩phiền 惱não 】# 謂vị 戒giới 能năng 滅diệt 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 煩phiền 惱não 故cố 名danh 滅diệt 煩phiền 惱não 。

【# 三tam 得đắc 滅diệt 果quả 】# 謂vị 因nhân 戒giới 故cố 既ký 滅diệt 業nghiệp 與dữ 煩phiền 惱não 即tức 得đắc 無vô 為vi 寂tịch 滅diệt 。 之chi 果quả 故cố 名danh 得đắc 滅diệt 果quả 。

三Tam 種Chủng 忍Nhẫn 行Hành (# 出Xuất 諸Chư 經Kinh 要Yếu 集Tập )#

【# 一nhất 身thân 忍nhẫn 行hành 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 時thời 捨xả 身thân 命mạng 財tài 。 無vô 有hữu 恡lận 惜tích 雖tuy 被bị 割cát 截tiệt 身thân 體thể 。 而nhi 能năng 忍nhẫn 受thọ 是thị 名danh 身thân 忍nhẫn 行hành 。

【# 二nhị 口khẩu 忍nhẫn 行hành 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 時thời 雖tuy 被bị 人nhân 輕khinh 嫌hiềm 打đả 罵mạ 聞văn 已dĩ 能năng 忍nhẫn 不bất 起khởi 闘# 諍tranh 是thị 名danh 口khẩu 忍nhẫn 行hành 。

【# 三tam 意ý 忍nhẫn 行hành 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 時thời 雖tuy 被bị 人nhân 毀hủy 訾tí 罵mạ 辱nhục 瞋sân 恚khuể 呵ha 責trách 聞văn 已dĩ 能năng 忍nhẫn 不bất 起khởi 忿phẫn 恨hận 。 之chi 心tâm 是thị 名danh 意ý 忍nhẫn 行hành 。

三Tam 種Chủng 精Tinh 進Tấn (# 出Xuất 菩Bồ 薩Tát 善Thiện 戒Giới 經Kinh )#

【# 一nhất 莊trang 嚴nghiêm 精tinh 進tấn 】# 莊trang 即tức 端đoan 莊trang 嚴nghiêm 即tức 嚴nghiêm 飾sức 謂vị 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 時thời 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 一nhất 切thiết 梵Phạm 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 道Đạo 果Quả 復phục 為vi 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 示thị 現hiện 受thọ 生sanh 。 乃nãi 至chí 為vi 慈từ 悲bi 故cố 入nhập 地địa 獄ngục 中trung 。 代đại 其kỳ 受thọ 苦khổ 心tâm 不bất 休hưu 息tức 是thị 名danh 莊trang 嚴nghiêm 。 精tinh 進tấn (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 精tinh 進tấn 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 既ký 修tu 六Lục 度Độ 梵Phạm 行hạnh 不bất 為vị 煩phiền 惱não 。 惡ác 業nghiệp 邪tà 見kiến 。 之chi 所sở 傾khuynh 動động 。 攝nhiếp 持trì 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 心tâm 不bất 放phóng 逸dật 。 是thị 名danh 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 精tinh 進tấn (# 六Lục 度Độ 者giả 一nhất 布bố 施thí 二nhị 持trì 戒giới 三tam 忍nhẫn 辱nhục 四tứ 精tinh 進tấn 五ngũ 禪thiền 定định 六lục 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

【# 三tam 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 精tinh 進tấn 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 。 時thời 修tu 習tập 聖thánh 道Đạo 。 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 種chủng 種chủng 法Pháp 。 而nhi 化hóa 導đạo 之chi 。 咸hàm 使sử 斷đoạn 滅diệt 惡ác 因nhân 成thành 就tựu 善thiện 果quả 雖tuy 歷lịch 塵trần 刦# 心tâm 不bất 疲bì 倦quyện 。 是thị 名danh 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 精tinh 進tấn 。

三Tam 種Chủng 勝Thắng 勇Dũng 猛Mãnh (# 出Xuất 大Đại 乘Thừa 莊Trang 嚴Nghiêm 經Kinh 論Luận )#

【# 一nhất 願nguyện 勝thắng 勇dũng 猛mãnh 】# 願nguyện 即tức 誓thệ 願nguyện 謂vị 初sơ 修tu 行hành 之chi 時thời 湏# 發phát 四tứ 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 。 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 成thành 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 廣quảng 化hóa 有hữu 情tình 。 知tri 勝thắng 功công 德đức 是thị 名danh 願nguyện 勝thắng 勇dũng 猛mãnh (# 四tứ 弘hoằng 誓thệ 者giả 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 煩phiền 惱não 無vô 數số 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 誓thệ 願nguyện 。 學học 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 。 成thành 也dã 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 二nhị 行hành 勝thắng 勇dũng 猛mãnh 】# 行hành 即tức 所sở 修tu 之chi 行hành 。 謂vị 至chí 心tâm 學học 道Đạo 能năng 行hành 妙diệu 行hạnh 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 决# 趣thú 菩Bồ 提Đề 是thị 名danh 行hành 勝thắng 勇dũng 猛mãnh 。

【# 三tam 果quả 勝thắng 勇dũng 猛mãnh 】# 果quả 即tức 修tu 因nhân 所sở 感cảm 之chi 果quả 謂vị 一nhất 心tâm 精tinh 進tấn 。 修tu 諸chư 妙diệu 行hạnh 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 决# 求cầu 成thành 佛Phật 於ư 彼bỉ 之chi 時thời 。 與dữ 一nhất 切thiết 佛Phật 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 是thị 名danh 果quả 勝thắng 勇dũng 猛mãnh 。

三Tam 種Chủng 定Định 業Nghiệp 輪Luân (# 出Xuất 地Địa 藏Tạng 十Thập 輪Luân 經Kinh )#

定định 即tức 禪thiền 定định 業nghiệp 即tức 行hành 業nghiệp 輪luân 有hữu 運vận 轉chuyển 摧tồi 輾triển 之chi 義nghĩa 謂vị 如Như 來Lai 以dĩ 禪thiền 定định 誦tụng 習tập 之chi 法Pháp 輪luân 摧tồi 輾triển 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 惑hoặc 業nghiệp 而nhi 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 而nhi 證chứng 道Đạo 果Quả 。 故cố 說thuyết 此thử 三tam 種chủng 定định 業nghiệp 輪luân 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo )# 。

【# 一nhất 建kiến 立lập 修tu 定định 業nghiệp 輪luân 】# 謂vị 令linh 眾chúng 生sanh 。 修tu 行hành 正chánh 觀quán 觀quán 察sát 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 起khởi 滅diệt 之chi 相tướng 及cập 觀quan 察sát 世thế 間gian 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 以dĩ 安an 那na 般bát 那na 數sổ 息tức 之chi 法pháp 修tu 習tập 靜tĩnh 慮lự 則tắc 能năng 摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 惑hoặc 業nghiệp 心tâm 住trụ 正chánh 定định 是thị 為vi 建kiến 立lập 修tu 定định 業nghiệp 輪luân (# 梵Phạn 語ngữ 安an 那na 般bát 那na 華hoa 言ngôn 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。 即tức 數sổ 息tức 觀quán 也dã )# 。

【# 二nhị 建kiến 立lập 習tập 誦tụng 業nghiệp 輪luân 】# 謂vị 令linh 眾chúng 生sanh 。 習tập 誦tụng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 教giáo 初sơ 中trung 後hậu 夜dạ 。 精tinh 勤cần 無vô 怠đãi 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 則tắc 能năng 摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 惑hoặc 業nghiệp 是thị 為vi 建kiến 立lập 習tập 誦tụng 業nghiệp 輪luân 。

【# 三tam 建kiến 立lập 營doanh 福phước 業nghiệp 輪luân 】# 謂vị 令linh 眾chúng 生sanh 。 修tu 行hành 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 造tạo 像tượng 建kiến 塔tháp 供cung 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 又hựu 營doanh 種chủng 種chủng 福phước 報báo 之chi 事sự 則tắc 能năng 摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 惑hoặc 業nghiệp 是thị 為vi 建kiến 立lập 營doanh 福phước 業nghiệp 輪luân 。

三tam 勝thắng 學học (# 出xuất 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận )#

【# 一nhất 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 】# 謂vị 具cụ 足túc 受thọ 持trì 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 戒giới 制chế 伏phục 過quá 非phi 成thành 就tựu 威uy 儀nghi 。 於ư 諸chư 戒giới 法pháp 而nhi 能năng 增tăng 勝thắng 是thị 名danh 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。

【# 二nhị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 】# 謂vị 能năng 捨xả 欲dục 界giới 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 得đắc 入nhập 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 於ư 諸chư 定định 心tâm 而nhi 能năng 增tăng 勝thắng 是thị 名danh 增tăng 上thượng 心tâm 學học (# 初sơ 禪thiền 四tứ 禪thiền 即tức 色sắc 界giới 天thiên 也dã )# 。

【# 三tam 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 】# 謂vị 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 等đẳng 法pháp 如như 實thật 能năng 知tri 。 是thị 名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 (# 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 集tập 聖Thánh 諦Đế 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 道đạo 聖Thánh 諦Đế 也dã )# 。

三Tam 事Sự 無Vô 盡Tận (# 出Xuất 眾Chúng 德Đức 三Tam 昧Muội 經Kinh )#

【# 一nhất 布bố 施thí 無vô 盡tận 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 好hiếu 喜hỷ 布bố 施thí 。 不bất 悋lận 財tài 物vật 乃nãi 至chí 軀khu 命mạng 悉tất 能năng 施thí 與dữ 。 心tâm 不bất 疲bì 厭yếm 。 是thị 名danh 布bố 施thí 無vô 盡tận 。

【# 二nhị 持trì 戒giới 無vô 盡tận 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 護hộ 持trì 禁cấm 戒giới 。 未vị 曾tằng 違vi 捨xả 。 見kiến 犯phạm 戒giới 者giả 。 憐lân 愍mẫn 悲bi 哀ai 見kiến 奉phụng 戒giới 者giả 尊tôn 重trọng 愛ái 敬kính 復phục 以dĩ 戒giới 法pháp 傳truyền 化hóa 他tha 人nhân 心tâm 不bất 疲bì 厭yếm 。 是thị 名danh 持trì 戒giới 無vô 盡tận 。

【# 三tam 博bác 聞văn 無vô 盡tận 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 聞văn 如như 是thị 法Pháp 。 即tức 當đương 奉phụng 行hành 。 思tư 欲dục 化hóa 他tha 必tất 湏# 博bác 學học 一nhất 切thiết 經Kinh 典điển 。 與dữ 夫phu 世thế 間gian 藝nghệ 術thuật 無vô 不bất 諳am 練luyện 求cầu 聞văn 稟bẩm 聽thính 心tâm 不bất 疲bì 厭yếm 。 是thị 名danh 博bác 聞văn 無vô 盡tận 。

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 七thất