阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 七thất

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 結kết 蘊uẩn 第đệ 二nhị 中trung 不bất 善thiện 納nạp 息tức 第đệ 一nhất 之chi 二nhị 。

有hữu 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 謂vị 貪tham 不bất 善thiện 根căn 。 瞋sân 不bất 善thiện 根căn 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 問vấn 此thử 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 以dĩ 何hà 為vi 自tự 性tánh 。 答đáp 以dĩ 十thập 五ngũ 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 謂vị 貪tham 瞋sân 不bất 善thiện 根căn 。 各các 欲dục 界giới 五ngũ 部bộ 為vi 十thập 事sự 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 欲dục 界giới 四tứ 部bộ 及cập 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 一nhất 分phân 為vi 五ngũ 事sự 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 修tu 所sở 斷đoạn 癡si 全toàn 是thị 不bất 善thiện 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 癡si 有hữu 十thập 種chủng 。 即tức 五ngũ 見kiến 疑nghi 貪tham 瞋sân 慢mạn 俱câu 不bất 共cộng 無vô 明minh 以dĩ 為vi 第đệ 十thập 。 於ư 中trung 八bát 種chủng 是thị 不bất 善thiện 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 相tương 應ứng 無vô 明minh 是thị 無vô 記ký 故cố 。 非phi 不bất 善thiện 根căn 。 問vấn 根căn 是thị 因nhân 義nghĩa 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 相tương 應ứng 無vô 明minh 既ký 是thị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 因nhân 。 何hà 故cố 不bất 立lập 不bất 善thiện 根căn 耶da 答đáp 若nhược 法pháp 體thể 是thị 不bất 善thiện 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 不bất 善thiện 法Pháp 因nhân 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 相tương 應ứng 無vô 明minh 雖tuy 是thị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 因nhân 。 而nhi 體thể 是thị 無vô 記ký 故cố 。 非phi 不bất 善thiện 根căn 。 由do 此thử 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 以dĩ 十thập 五ngũ 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 不bất 善thiện 根căn 。 不bất 善thiện 根căn 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 於ư 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 能năng 生sanh 能năng 養dưỡng 能năng 增tăng 能năng 益ích 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 能năng 滋tư 長trưởng 義nghĩa 。 是thị 不bất 善thiện 根căn 義nghĩa 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 於ư 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 因nhân 為vi 種chủng 子tử 為vi 轉chuyển 為vi 隨tùy 轉chuyển 為vi 等đẳng 起khởi 為vi 攝nhiếp 益ích 義nghĩa 是thị 不bất 善thiện 根căn 義nghĩa 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 於ư 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 本bổn 為vi 能năng 植thực 為vi 轉chuyển 為vi 隨tùy 轉chuyển 能năng 攝nhiếp 益ích 義nghĩa 是thị 不bất 善thiện 根căn 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 不bất 善thiện 因nhân 義nghĩa 是thị 不bất 善thiện 根căn 義nghĩa 。 前tiền 生sanh 不bất 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 與dữ 後hậu 生sanh 未vị 生sanh 不bất 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 為vi 因nhân 。 前tiền 生sanh 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 與dữ 後hậu 生sanh 未vị 生sanh 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 為vi 因nhân 。 前tiền 生sanh 不bất 善thiện 三tam 十thập 四tứ 隨tùy 眠miên 與dữ 後hậu 生sanh 未vị 生sanh 不bất 善thiện 三tam 十thập 四tứ 隨tùy 眠miên 為vi 因nhân 。 如như 是thị 等đẳng 不bất 善thiện 法Pháp 皆giai 應ưng 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 。 觀quán 所sở 化hóa 者giả 宜nghi 聞văn 法Pháp 故cố 有hữu 餘dư 略lược 說thuyết 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 佛Phật 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 勢thế 用dụng 餘dư 不bất 能năng 知tri 。 若nhược 法pháp 應ưng 立lập 不bất 善thiện 根căn 者giả 。 則tắc 便tiện 立lập 之chi 故cố 不bất 應ưng 責trách 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 大đại 師sư 知tri 此thử 貪tham 瞋sân 癡si 。 三tam 於ư 諸chư 不bất 善thiện 。 為vi 因nhân 勢thế 用dụng 偏thiên 重trọng 偏thiên 近cận 故cố 立lập 為vi 根căn 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 法Pháp 中trung 。 此thử 三tam 最tối 勝thắng 名danh 義nghĩa 勝thắng 故cố 偏thiên 立lập 為vi 根căn 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 法Pháp 中trung 。 此thử 三tam 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 破phá 難nạn/nan 越việt 故cố 偏thiên 立lập 根căn 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 法Pháp 中trung 。 此thử 三tam 過quá 重trọng/trùng 過quá 多đa 過quá 盛thịnh 故cố 偏thiên 立lập 根căn 。

復phục 次thứ 此thử 三tam 近cận 障chướng 三tam 種chủng 善thiện 根căn 。 是thị 三tam 善thiện 根căn 增tăng 上thượng 怨oán 敵địch 。 是thị 故cố 偏thiên 立lập 為vi 不bất 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 離ly 欲dục 。 染nhiễm 時thời 此thử 三tam 極cực 作tác 留lưu 難nạn 障chướng 礙ngại 如như 守thủ 獄ngục 卒tốt 。 是thị 故cố 偏thiên 立lập 為vi 不bất 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 此thử 為vi 上thượng 首thủ 。 猶do 如như 猛mãnh 將tướng 。 在tại 軍quân 前tiền 行hành 由do 此thử 勢thế 力lực 諸chư 餘dư 不bất 善thiện 皆giai 得đắc 生sanh 長trưởng 。 故cố 偏thiên 立lập 根căn 。

復phục 次thứ 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 此thử 三tam 為vi 因nhân 為vi 根căn 為vi 導đạo 為vi 集tập 為vi 緣duyên 為vi 等đẳng 起khởi 為vi 能năng 作tác 為vi 主chủ 為vi 本bổn 故cố 立lập 為vi 根căn 。 因nhân 者giả 如như 種chủng 故cố 根căn 者giả 堅kiên 牢lao 故cố 導đạo 者giả 能năng 引dẫn 故cố 集tập 者giả 能năng 生sanh 故cố 緣duyên 者giả 能năng 助trợ 故cố 等đẳng 起khởi 者giả 能năng 發phát 生sanh 故cố 能năng 作tác 者giả 能năng 長trưởng 養dưỡng 故cố 。 主chủ 者giả 能năng 攝nhiếp 受thọ 故cố 本bổn 者giả 能năng 為vi 依y 故cố 。

復phục 次thứ 以dĩ 此thử 三tam 法pháp 具cụ 五ngũ 義nghĩa 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 謂vị 此thử 三tam 法pháp 通thông 五ngũ 部bộ 遍biến 六lục 識thức 。 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 為vi 強cường/cưỡng 加gia 行hành 。 通thông 五ngũ 部bộ 者giả 。 謂vị 通thông 見kiến 苦khổ 乃nãi 至chí 修tu 所sở 斷đoạn 。 此thử 簡giản 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 。 遍biến 六lục 識thức 者giả 謂vị 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 此thử 簡giản 慢mạn 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 者giả 。 謂vị 貪tham 不bất 善thiện 根căn 。 是thị 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 性tánh 。 瞋sân 不bất 善thiện 根căn 。 是thị 瞋sân 恚khuể 隨tùy 眠miên 性tánh 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 是thị 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 性tánh 。 此thử 簡giản 諸chư 纏triền 煩phiền 惱não 垢cấu 等đẳng 。 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 貪tham 瞋sân 癡si 生sanh 一nhất 切thiết 麁thô 惡ác 。 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 為vi 強cường/cưỡng 加gia 行hành 者giả 。 如như 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 諸chư 斷đoạn 善thiện 根căn 云vân 何hà 而nhi 斷đoạn 。 以dĩ 何hà 行hành 相tương/tướng 斷đoạn 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 是thị 極cực 猛mãnh 利lợi 貪tham 瞋sân 癡si 類loại 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 二nhị 俱câu 釋thích 不bất 善thiện 根căn 義nghĩa 。 問vấn 增tăng 上thượng 邪tà 見kiến 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。 何hà 故cố 不bất 立lập 不bất 善thiện 根căn 耶da 。 答đáp 斷đoạn 善thiện 加gia 行hành 及cập 正Chánh 斷Đoạn 時thời 此thử 三tam 皆giai 勝thắng 故cố 立lập 為vi 根căn 。 邪tà 見kiến 唯duy 於ư 斷đoạn 善thiện 時thời 勝thắng 非phi 加gia 行hành 位vị 故cố 不bất 立lập 根căn 。 謂vị 諸chư 內nội 外ngoại 染nhiễm 淨tịnh 事sự 業nghiệp 。 加gia 行hành 時thời 難nạn/nan 。 究cứu 竟cánh 時thời 易dị 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 老lão 病bệnh 死tử 。 逼bức 惱não 世thế 間gian 。 為vi 救cứu 濟tế 故cố 初sơ 發phát 無vô 上thượng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 心tâm 。 由do 此thử 心tâm 故cố 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 習tập 百bách 千thiên 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 無vô 有hữu 留lưu 礙ngại 。 常thường 不bất 退thoái 轉chuyển 。 初sơ 菩Bồ 提Đề 心tâm 甚thậm 為vi 難nan 得đắc 。 非phi 後hậu 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 時thời 。 所sở 修tu 未vị 來lai 三tam 界giới 善thiện 法Pháp 。 是thị 故cố 邪tà 見kiến 。 非phi 不bất 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 此thử 三tam 為vi 轉chuyển 亦diệc 為vi 隨tùy 轉chuyển 故cố 立lập 為vi 根căn 。 邪tà 見kiến 非phi 轉chuyển 亦diệc 非phi 隨tùy 轉chuyển 故cố 不bất 立lập 根căn 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 斷đoạn 善thiện 根căn 時thời 貪tham 瞋sân 但đãn 為vi 轉chuyển 。 癡si 亦diệc 為vi 隨tùy 轉chuyển 故cố 立lập 為vi 根căn 。 邪tà 見kiến 但đãn 為vi 隨tùy 轉chuyển 非phi 轉chuyển 究cứu 竟cánh 時thời 易dị 故cố 不bất 立lập 根căn 。

復phục 次thứ 邪tà 見kiến 所sở 以dĩ 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。 應ưng 知tri 皆giai 由do 貪tham 瞋sân 癡si 力lực 。 是thị 故cố 但đãn 立lập 貪tham 等đẳng 為vi 根căn 。 謂vị 不bất 善thiện 根căn 摧tồi 伏phục 善thiện 法Pháp 。 令linh 無vô 勢thế 力lực 羸luy 劣liệt 衰suy 損tổn 。 然nhiên 後hậu 邪tà 見kiến 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 先tiên 說thuyết 具cụ 五ngũ 義nghĩa 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 邪tà 見kiến 不bất 爾nhĩ 。 謂vị 唯duy 四tứ 部bộ 意ý 識thức 相tương 應ứng 雖tuy 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 而nhi 不bất 能năng 發phát 。 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 見kiến 所sở 斷đoạn 心tâm 於ư 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 非phi 近cận 因nhân 等đẳng 起khởi 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 故cố 。 非phi 斷đoạn 善thiện 時thời 為vi 強cường/cưỡng 加gia 行hành 。 是thị 故cố 邪tà 見kiến 。 非phi 不bất 善thiện 根căn 。 由do 前tiền 五ngũ 義nghĩa 總tổng 簡giản 諸chư 餘dư 不bất 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 。 謂vị 不bất 善thiện 色sắc 蘊uẩn 五ngũ 義nghĩa 皆giai 無vô 。 不bất 善thiện 受thọ 想tưởng 識thức 蘊uẩn 。 及cập 非phi 隨tùy 眠miên 纏triền 垢cấu 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 雖tuy 通thông 五ngũ 部bộ 遍biến 六lục 識thức 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 而nhi 闕khuyết 餘dư 二nhị 義nghĩa 。 不bất 善thiện 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 蘊uẩn 雖tuy 通thông 五ngũ 部bộ 而nhi 闕khuyết 後hậu 四tứ 義nghĩa 。 諸chư 隨tùy 眠miên 中trung 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 。 雖tuy 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 而nhi 闕khuyết 餘dư 四tứ 義nghĩa 。 慢mạn 雖tuy 通thông 五ngũ 部bộ 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 而nhi 闕khuyết 餘dư 二nhị 義nghĩa 。 十thập 纏triền 中trung 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 雖tuy 通thông 五ngũ 部bộ 遍biến 六lục 識thức 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 而nhi 闕khuyết 餘dư 二nhị 義nghĩa 。 睡thụy 眠miên 雖tuy 通thông 五ngũ 部bộ 而nhi 闕khuyết 餘dư 四tứ 義nghĩa 。 忿phẫn 覆phú 惡ác 作tác 嫉tật 慳san 。 雖tuy 亦diệc 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 而nhi 闕khuyết 餘dư 四tứ 義nghĩa 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 害hại 恨hận 惱não 。 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 故cố 名danh 煩phiền 惱não 垢cấu 。 雖tuy 亦diệc 能năng 發phát 麁thô 惡ác 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 而nhi 闕khuyết 餘dư 四tứ 義nghĩa 。 故cố 皆giai 不bất 立lập 為vi 不bất 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 是thị 業nghiệp 增tăng 上thượng 根căn 本bổn 集tập 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 迦ca 邏la 摩ma 。 當đương 知tri 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 是thị 業nghiệp 根căn 本bổn 集tập 。 應ưng 知tri 此thử 經Kinh 依y 增tăng 上thượng 說thuyết 。 餘dư 非phi 增tăng 上thượng 故cố 不bất 立lập 根căn 。

復phục 次thứ 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 盡tận 故cố 業nghiệp 盡tận 故cố 立lập 為vi 根căn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 貪tham 瞋sân 癡si 盡tận 故cố 。 諸chư 業nghiệp 亦diệc 隨tùy 盡tận 。 此thử 經Kinh 亦diệc 依y 增tăng 上thượng 義nghĩa 說thuyết 。

復phục 次thứ 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 引dẫn 。 展triển 轉chuyển 相tương 助trợ 故cố 立lập 為vi 根căn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 貪tham 能năng 起khởi 瞋sân 瞋sân 能năng 起khởi 貪tham 無vô 明minh 助trợ 二nhị 。 應ưng 知tri 亦diệc 從tùng 貪tham 瞋sân 而nhi 起khởi 。

復phục 次thứ 此thử 於ư 三tam 受thọ 多đa 隨tùy 增tăng 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 說thuyết 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 貪tham 隨tùy 增tăng 。 於ư 苦khổ 受thọ 瞋sân 隨tùy 增tăng 。 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 癡si 隨tùy 增tăng 。 問vấn 於ư 一nhất 一nhất 受thọ 一nhất 切thiết 隨tùy 增tăng 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 答đáp 從tùng 多đa 分phần 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 謂vị 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 貪tham 多đa 隨tùy 增tăng 。 於ư 苦khổ 受thọ 瞋sân 多đa 隨tùy 增tăng 。 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 癡si 多đa 隨tùy 增tăng 。

復phục 次thứ 貪tham 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 而nhi 起khởi 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 為vi 根căn 本bổn 。 造tạo 多đa 惡ác 行hành 引dẫn 多đa 苦khổ 果quả 。 瞋sân 依y 苦khổ 受thọ 而nhi 起khởi 。 以dĩ 苦khổ 受thọ 為vi 根căn 本bổn 。 造tạo 多đa 惡ác 行hành 引dẫn 多đa 苦khổ 果quả 。 癡si 依y 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 而nhi 起khởi 。 以dĩ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 為vi 根căn 本bổn 。 造tạo 多đa 惡ác 行hành 引dẫn 多đa 苦khổ 果quả 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 三tam 佛Phật 說thuyết 是thị 違vi 順thuận 故cố 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 由do 違vi 順thuận 力lực 多đa 興hưng 鬪đấu 諍tranh 。 如như 諸chư 天thiên 眾chúng 與dữ 阿a 素tố 洛lạc 由do 違vi 順thuận 力lực 數số 起khởi 鬪đấu 諍tranh 。 亦diệc 如như 邏la 摩ma 邏la 伐phạt 拏noa 等đẳng 為vi 私tư 多đa 等đẳng 起khởi 諸chư 鬪đấu 諍tranh 。 因nhân 斯tư 殺sát 害hại 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 由do 違vi 順thuận 力lực 。 違vi 者giả 謂vị 瞋sân 貪tham 名danh 為vi 順thuận 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 癡si 耶da 。 答đáp 癡si 即tức 在tại 此thử 二nhị 分phần 中trung 攝nhiếp 。 已dĩ 說thuyết 違vi 順thuận 則tắc 已dĩ 說thuyết 癡si 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 愚ngu 癡si 者giả 。 為vi 天thiên 妙diệu 境cảnh 尚thượng 不bất 造tạo 惡ác 。 況huống 為vi 人nhân 間gian 及cập 惡ác 趣thú 境cảnh 。 而nhi 興hưng 鬪đấu 諍tranh 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 因nhân 斯tư 流lưu 轉chuyển 。 受thọ 苦khổ 無vô 窮cùng 。

復phục 次thứ 略lược 現hiện 煩phiền 惱não 梯thê 隥đặng 門môn 故cố 。 說thuyết 不bất 善thiện 根căn 唯duy 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 三tam 品phẩm 所sở 攝nhiếp 貪tham 品phẩm 瞋sân 品phẩm 癡si 品phẩm 為vi 三tam 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 梵Phạm 志Chí 。

若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 為vi 二nhị 十thập 一nhất 煩phiền 惱não 染nhiễm 心tâm 。 雖tuy 自tự 執chấp 有hữu 真chân 實thật 淨tịnh 法pháp 得đắc 畢tất 竟cánh 淨tịnh 。 而nhi 墮đọa 惡ác 趣thú 。 受thọ 下hạ 賤tiện 身thân 。 大đại 德đức 法pháp 救cứu 於ư 彼bỉ 經kinh 中trung 。 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 入nhập 三tam 品phẩm 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 三tam 品phẩm 差sai 別biệt 說thuyết 一nhất 則tắc 說thuyết 彼bỉ 品phẩm 一nhất 切thiết 。 如như 說thuyết 貪tham 品phẩm 瞋sân 品phẩm 癡si 品phẩm 。 如như 是thị 親thân 品phẩm 怨oán 品phẩm 中trung 品phẩm 。 有hữu 恩ân 品phẩm 有hữu 怨oán 品phẩm 無vô 二nhị 品phẩm 。 適thích 意ý 品phẩm 不bất 適thích 意ý 品phẩm 非phi 二nhị 品phẩm 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 由do 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 起khởi 十thập 惡ác 業nghiệp 。 道đạo 墮đọa 十thập 惡ác 處xứ 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 云vân 何hà 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 起khởi 十thập 惡ác 業nghiệp 道đạo 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 殺sát 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 生sanh 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 施thi 設thiết 論luận 亦diệc 說thuyết 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 是thị 十thập 惡ác 業nghiệp 道đạo 。 生sanh 長trưởng 因nhân 本bổn 。 云vân 何hà 由do 彼bỉ 墮đọa 十thập 惡ác 處xứ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 殺sát 生sanh 業nghiệp 道đạo 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 界giới 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 邪tà 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 施thi 設thiết 論luận 亦diệc 說thuyết 殺sát 生sanh 業nghiệp 道đạo 。 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 。 最tối 上thượng 品phẩm 者giả 墮đọa 。 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 大đại 。 炎Diễm 熱Nhiệt 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 。 炎Diễm 熱Nhiệt 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 大đại 號hào 叫khiếu 地địa 獄ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 號hào 叫khiếu 地địa 獄ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 。 眾Chúng 合Hợp 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 。 墮đọa 黑Hắc 繩Thằng 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 。 等Đẳng 活Hoạt 地Địa 獄Ngục 。 次thứ 微vi 劣liệt 者giả 墮đọa 傍bàng 生sanh 趣thú 。 最tối 微vi 劣liệt 者giả 。 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 邪tà 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 。 內nội 垢cấu 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 內nội 垢cấu 有hữu 三tam 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 如như 說thuyết 內nội 垢cấu 內nội 怨oán 內nội 嫌hiềm 內nội 賊tặc 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 世Thế 尊Tôn 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 貪tham 增tăng 瞋sân 增tăng 癡si 增tăng 。 云vân 何hà 貪tham 減giảm 瞋sân 減giảm 癡si 減giảm 。 於ư 餘dư 煩phiền 惱não 不bất 說thuyết 增tăng 減giảm 。 是thị 故cố 不bất 立lập 為vi 不bất 善thiện 根căn 。

復phục 次thứ 若nhược 說thuyết 增tăng 上thượng 退thoái 因nhân 緣duyên 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 說thuyết 苾Bật 芻Sô 苾Bật 芻Sô 尼Ni 等đẳng 。 若nhược 自tự 觀quán 見kiến 貪tham 瞋sân 癡si 增tăng 。 應ưng 自tự 了liễu 知tri 退thoái 諸chư 善thiện 法Pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 佛Phật 說thuyết 為vi 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 說thuyết 云vân 何hà 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 謂vị 有hữu 一nhất 類loại 。 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 。 數sác 數sác 現hiện 行hành 。 增tăng 上thượng 猛mãnh 利lợi 。

復phục 次thứ 若nhược 世Thế 尊Tôn 說thuyết 彼bỉ 為vi 塵trần 者giả 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 塵trần 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 如như 說thuyết 為vi 塵trần 根căn 栽tài 垢cấu 穢uế 熱nhiệt 惱não 毒độc 箭tiễn 火hỏa 刺thứ 刀đao 毒độc 癰ung 病bệnh 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 立lập 三tam 不bất 善thiện 根căn 。

問vấn 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 云vân 何hà 現hiện 起khởi 。 答đáp 若nhược 心tâm 起khởi 貪tham 瞋sân 則tắc 不bất 起khởi 。 若nhược 心tâm 起khởi 瞋sân 貪tham 則tắc 不bất 起khởi 。 此thử 二nhị 心tâm 起khởi 決quyết 定định 有hữu 癡si 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 貪tham 瞋sân 行hành 相tương/tướng 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 癡si 不bất 爾nhĩ 故cố 。 貪tham 行hành 相tương/tướng 歡hoan 。 瞋sân 行hành 相tương/tướng 慼thích 。 無vô 明minh 行hành 相tướng 。 俱câu 不bất 相tương 違vi 。

復phục 次thứ 貪tham 現hiện 起khởi 時thời 令linh 身thân 增tăng 益ích 攝nhiếp 持trì 身thân 故cố 。 瞋sân 現hiện 起khởi 時thời 令linh 身thân 損tổn 減giảm 毀hủy 壞hoại 身thân 故cố 。 癡si 於ư 此thử 二nhị 俱câu 不bất 相tương 違vi 。

復phục 次thứ 貪tham 起khởi 令linh 身thân 柔nhu 軟nhuyễn 調điều 適thích 。 欣hân 樂nhạo 所sở 緣duyên 。 若nhược 愛ái 前tiền 境cảnh 晝trú 夜dạ 觀quan 之chi 無vô 厭yếm 足túc 故cố 。 瞋sân 起khởi 令linh 身thân 麁thô 澁sáp 剛cang 強cường 。 憎tăng 背bối/bội 所sở 緣duyên 。 若nhược 憎tăng 前tiền 境cảnh 乃nãi 至chí 不bất 欲dục 舉cử 眼nhãn 看khán 故cố 。 癡si 於ư 二nhị 事sự 俱câu 不bất 相tương 違vi 。

三tam 不bất 善thiện 根căn 。 皆giai 通thông 五ngũ 部bộ 亦diệc 遍biến 六lục 識thức 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 不bất 善thiện 根căn 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 則tắc 修tu 所sở 斷đoạn 不bất 善thiện 應ưng 無vô 根căn 而nhi 生sanh 。 若nhược 不bất 善thiện 根căn 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 則tắc 見kiến 所sở 斷đoạn 不bất 善thiện 應ưng 無vô 根căn 而nhi 生sanh 。 故cố 不bất 善thiện 根căn 定định 通thông 五ngũ 部bộ 。 若nhược 不bất 善thiện 根căn 唯duy 在tại 意ý 地địa 。 則tắc 五ngũ 識thức 中trung 不bất 善thiện 應ưng 無vô 根căn 而nhi 生sanh 。 若nhược 不bất 善thiện 根căn 唯duy 在tại 五ngũ 識thức 。 則tắc 意ý 地địa 不bất 善thiện 應ưng 無vô 根căn 而nhi 生sanh 。 故cố 不bất 善thiện 根căn 定định 遍biến 六lục 識thức 。 若nhược 貪tham 俱câu 起khởi 諸chư 不bất 善thiện 心tâm 由do 二nhị 根căn 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 根căn 。 謂vị 貪tham 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 若nhược 瞋sân 俱câu 起khởi 諸chư 不bất 善thiện 心tâm 由do 二nhị 根căn 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 根căn 。 謂vị 瞋sân 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 餘dư 惑hoặc 俱câu 起khởi 諸chư 不bất 善thiện 心tâm 由do 一nhất 根căn 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 根căn 。 謂vị 唯duy 無vô 明minh 。

問vấn 多đa 處xứ 說thuyết 根căn 。 謂vị 有hữu 處xứ 說thuyết 有hữu 。 身thân 見kiến 為vi 根căn 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 世Thế 尊Tôn 為vi 根căn 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 欲dục 為vi 根căn 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 不bất 放phóng 逸dật 為vi 根căn 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 自tự 性tánh 為vi 根căn 。 此thử 諸chư 根căn 名danh 義nghĩa 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 說thuyết 有hữu 身thân 見kiến 為vi 根căn 。 者giả 依y 諸chư 見kiến 趣thú 。 謂vị 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 趣thú 生sanh 長trưởng 。 說thuyết 世Thế 尊Tôn 為vi 根căn 者giả 依y 所sở 說thuyết 法Pháp 。 謂vị 唯duy 佛Phật 能năng 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 繫hệ 縛phược 解giải 脫thoát 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 等đẳng 諸chư 妙diệu 法Pháp 門môn 。 說thuyết 欲dục 為vi 根căn 者giả 依y 集tập 善thiện 法Pháp 。 謂vị 要yếu 有hữu 欲dục 能năng 集tập 諸chư 善thiện 。 說thuyết 不bất 放phóng 逸dật 。 為vi 根căn 者giả 依y 守thủ 善thiện 法Pháp 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 故cố 。 能năng 守thủ 護hộ 諸chư 善thiện 。 諸chư 放phóng 逸dật 者giả 。 雖tuy 有hữu 善thiện 法Pháp 而nhi 復phục 退thoái 壞hoại 。 說thuyết 自tự 性tánh 為vi 根căn 者giả 依y 不bất 捨xả 自tự 體thể 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 自tự 性tánh 為vi 根căn 不bất 失thất 自tự 體thể 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 無vô 為vi 法pháp 亦diệc 應ưng 名danh 有hữu 根căn 。 答đáp 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 說thuyết 名danh 有hữu 根căn 亦diệc 無vô 有hữu 過quá 。 有hữu 說thuyết 。 有hữu 處xứ 說thuyết 自tự 性tánh 為vi 根căn 者giả 依y 同đồng 類loại 因nhân 。 謂vị 同đồng 類loại 因nhân 與dữ 後hậu 生sanh 未vị 生sanh 自tự 性tánh 類loại 法pháp 為vi 同đồng 類loại 因nhân 故cố 。 問vấn 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 俱câu 起khởi 法pháp 應ưng 名danh 無vô 根căn 。 答đáp 此thử 雖tuy 無vô 同đồng 類loại 因nhân 而nhi 為vi 他tha 同đồng 類loại 因nhân 。 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 及cập 俱câu 起khởi 法pháp 雖tuy 無vô 同đồng 類loại 因nhân 。 而nhi 有hữu 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 不bất 名danh 無vô 根căn 法pháp 。 評bình 曰viết 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 自tự 體thể 說thuyết 名danh 自tự 性tánh 。 無vô 處xứ 說thuyết 因nhân 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。

有hữu 三tam 漏lậu 。 謂vị 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 問vấn 此thử 三tam 漏lậu 以dĩ 何hà 為vi 自tự 性tánh 。 答đáp 以dĩ 百bách 八bát 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 謂vị 欲dục 漏lậu 以dĩ 欲dục 界giới 四tứ 十thập 一nhất 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 則tắc 貪tham 五ngũ 瞋sân 五ngũ 慢mạn 五ngũ 見kiến 十thập 二nhị 疑nghi 四tứ 纏triền 十thập 。 有hữu 漏lậu 以dĩ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 五ngũ 十thập 二nhị 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 即tức 貪tham 十thập 慢mạn 十thập 見kiến 二nhị 十thập 四tứ 疑nghi 八bát 。 無vô 明minh 漏lậu 以dĩ 三tam 界giới 十thập 五ngũ 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 即tức 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 各các 五ngũ 部bộ 無vô 明minh 由do 此thử 三tam 漏lậu 以dĩ 百bách 八bát 事sự 為vi 自tự 性tánh 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 。 云vân 何hà 欲dục 漏lậu 謂vị 欲dục 界giới 除trừ 無vô 明minh 諸chư 餘dư 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 是thị 名danh 欲dục 漏lậu 。 云vân 何hà 有hữu 漏lậu 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 除trừ 無vô 明minh 諸chư 餘dư 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 漏lậu 謂vị 三tam 界giới 無vô 知tri 是thị 名danh 無vô 明minh 漏lậu 。 彼bỉ 言ngôn 應ưng 理lý 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 緣duyên 三tam 界giới 無vô 知tri 是thị 名danh 無vô 明minh 漏lậu 。 則tắc 應ưng 不bất 攝nhiếp 無vô 漏lậu 緣duyên 無vô 明minh 。 問vấn 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 為vi 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 若nhược 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 。 識thức 身thân 足túc 論luận 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 彼bỉ 說thuyết 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 是thị 不bất 善thiện 非phi 結kết 非phi 縛phược 非phi 隨tùy 眠miên 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 非phi 纏triền 應ưng 棄khí 應ưng 捨xả 應ưng 斷đoạn 應ưng 遍biến 知tri 能năng 生sanh 後hậu 苦khổ 異dị 熟thục 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 亦diệc 是thị 纏triền 者giả 此thử 中trung 說thuyết 之chi 。 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 雖tuy 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 而nhi 非phi 纏triền 故cố 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 。 問vấn 識thức 身thân 足túc 論luận 當đương 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 識thức 身thân 足túc 論luận 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 是thị 不bất 善thiện 非phi 結kết 非phi 縛phược 非phi 隨tùy 眠miên 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 非phi 纏triền 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 而nhi 彼bỉ 論luận 說thuyết 是thị 隨tùy 眠miên 煩phiền 惱não 者giả 以dĩ 身thân 語ngữ 惡ác 行hành 為vi 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 擾nhiễu 惱não 故cố 亦diệc 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 彼bỉ 亦diệc 為vi 結kết 所sở 繫hệ 乃nãi 至chí 為vi 纏triền 所sở 纏triền 亦diệc 應ưng 名danh 結kết 乃nãi 至chí 名danh 纏triền 。 答đáp 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。

復phục 次thứ 彼bỉ 論luận 為vi 現hiện 異dị 聞văn 異dị 說thuyết 。 由do 異dị 說thuyết 故cố 義nghĩa 則tắc 易dị 解giải 。

復phục 次thứ 彼bỉ 論luận 為vi 現hiện 二nhị 門môn 二nhị 略lược 二nhị 階giai 二nhị 隥đặng 二nhị 炬cự 二nhị 明minh 二nhị 文văn 二nhị 影ảnh 。 由do 斯tư 門môn 等đẳng 二nhị 義nghĩa 俱câu 通thông 。 如như 彼bỉ 自tự 性tánh 非phi 結kết 等đẳng 故cố 名danh 非phi 結kết 等đẳng 。 亦diệc 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 自tự 性tánh 故cố 應ưng 名danh 非phi 隨tùy 煩phiền 惱não 。 如như 彼bỉ 為vi 隨tùy 煩phiền 惱não 所sở 擾nhiễu 惱não 故cố 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 亦diệc 為vi 結kết 所sở 繫hệ 乃nãi 至chí 纏triền 所sở 纏triền 故cố 應ưng 名danh 為vi 結kết 乃nãi 至chí 名danh 纏triền 。 彼bỉ 但đãn 為vi 現hiện 二nhị 門môn 等đẳng 故cố 。 各các 彰chương 一nhất 說thuyết 二nhị 義nghĩa 俱câu 通thông 是thị 故cố 三tam 漏lậu 以dĩ 百bách 八bát 事sự 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 所sở 以dĩ 今kim 當đương 說thuyết 問vấn 何hà 故cố 名danh 漏lậu 。 漏lậu 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 留lưu 住trú 義nghĩa 淹yêm 貯trữ 義nghĩa 流lưu 派phái 義nghĩa 禁cấm 持trì 義nghĩa 魅mị 惑hoặc 義nghĩa 醉túy 亂loạn 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 。 留lưu 住trú 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 誰thùy 令linh 有hữu 情tình 留lưu 住trú 欲dục 界giới 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 謂vị 諸chư 漏lậu 。 淹yêm 貯trữ 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 如như 濕thấp 器khí 中trung 淹yêm 貯trữ 種chủng 子tử 便tiện 能năng 生sanh 芽nha 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 煩phiền 惱não 器khí 中trung 淹yêm 貯trữ 業nghiệp 種chủng 能năng 生sanh 後hậu 有hữu 。 流lưu 派phái 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 如như 泉tuyền 出xuất 水thủy 乳nhũ 房phòng 出xuất 乳nhũ 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 從tùng 六lục 處xứ 門môn 諸chư 漏lậu 流lưu 派phái 。 禁cấm 持trì 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 如như 人nhân 為vi 他tha 所sở 禁cấm 持trì 故cố 不bất 能năng 隨tùy 意ý 遊du 適thích 四tứ 方phương 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 所sở 禁cấm 持trì 故cố 循tuần 環hoàn 諸chư 界giới 諸chư 趣thú 諸chư 生sanh 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 趣thú 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 魅mị 惑hoặc 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 如như 人nhân 為vi 鬼quỷ 之chi 所sở 魅mị 惑hoặc 。 不bất 應ưng 說thuyết 而nhi 說thuyết 不bất 應ưng 作tác 而nhi 作tác 不bất 應ưng 思tư 而nhi 思tư 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 所sở 魅mị 惑hoặc 故cố 起khởi 身thân 語ngữ 意ý 。 三tam 種chủng 惡ác 行hành 。 醉túy 亂loạn 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 如như 人nhân 多đa 飲ẩm 根căn 莖hành 枝chi 葉diệp 。 花hoa 果quả 等đẳng 酒tửu 即tức 便tiện 醉túy 亂loạn 。 不bất 了liễu 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 事sự 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 顛điên 倒đảo 放phóng 逸dật 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 飲ẩm 煩phiền 惱não 酒tửu 不bất 了liễu 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 事sự 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 顛điên 倒đảo 放phóng 逸dật 。 聲thanh 論luận 者giả 說thuyết 阿a 薩tát 臘lạp 縛phược 者giả 。 薩tát 臘lạp 縛phược 是thị 流lưu 義nghĩa 。 阿a 是thị 分phân 齊tề 義nghĩa 。 如như 言ngôn 天thiên 雨vũ 阿a 波ba 吒tra 梨lê 。 或hoặc 施thí 財tài 食thực 阿a 旃chiên 荼đồ 羅la 阿a 言ngôn 顯hiển 此thử 乃nãi 至chí 彼bỉ 義nghĩa 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 流lưu 轉chuyển 有hữu 情tình 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 故cố 名danh 為vi 漏lậu 。

問vấn 若nhược 留lưu 住trú 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 者giả 。 諸chư 業nghiệp 亦diệc 有hữu 留lưu 住trú 功công 能năng 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 留lưu 諸chư 有hữu 情tình 。 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 由do 煩phiền 惱não 業nghiệp 為vi 種chủng 子tử 故cố 生sanh 死tử 難nan 斷đoạn 。 難nạn/nan 破phá 難nan 滅diệt 。 有hữu 人nhân 八bát 歲tuế 或hoặc 十thập 歲tuế 時thời 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 盡tận 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 但đãn 由do 業nghiệp 力lực 仍nhưng 住trụ 生sanh 死tử 。 或hoặc 九cửu 十thập 歲tuế 有hữu 至chí 百bách 年niên 。 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 煩phiền 惱não 為vi 漏lậu 不bất 說thuyết 業nghiệp 耶da 。 答đáp 應ưng 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。

復phục 次thứ 業nghiệp 不bất 定định 故cố 謂vị 或hoặc 有hữu 業nghiệp 留lưu 諸chư 有hữu 情tình 。 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 或hoặc 復phục 有hữu 業nghiệp 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 對đối 治trị 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。 不bất 爾nhĩ 故cố 獨độc 名danh 漏lậu 復phục 次thứ 業nghiệp 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 根căn 本bổn 故cố 。 謂vị 定định 無vô 有hữu 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 捨xả 諸chư 業nghiệp 。 是thị 故cố 唯duy 說thuyết 。 煩phiền 惱não 為vi 漏lậu 復phục 次thứ 業nghiệp 由do 煩phiền 惱não 勢thế 力lực 引dẫn 故cố 但đãn 說thuyết 煩phiền 惱não 是thị 漏lậu 非phi 業nghiệp 。 有hữu 煩phiền 惱não 盡tận 而nhi 壽thọ 住trụ 者giả 亦diệc 由do 煩phiền 惱não 餘dư 勢thế 力lực 故cố 。 如như 以dĩ 泥nê 團đoàn 擲trịch 壁bích 雖tuy 乾can/kiền/càn 而nhi 不bất 墮đọa 者giả 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 濕thấp 時thời 餘dư 力lực 。

復phục 次thứ 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 由do 業nghiệp 盡tận 故cố 業nghiệp 非phi 漏lậu 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 業nghiệp 積tích 如như 山sơn 後hậu 蘊uẩn 不bất 續tục 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 欲dục 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 。 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 立lập 欲dục 漏lậu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 煩phiền 惱não 除trừ 無vô 明minh 立lập 有hữu 漏lậu 。 三tam 界giới 無vô 明minh 立lập 無vô 明minh 漏lậu 耶da 。 答đáp 先tiên 作tác 是thị 說thuyết 留lưu 住trú 義nghĩa 是thị 漏lậu 義nghĩa 。 欲dục 界giới 有hữu 情tình 所sở 以dĩ 住trụ 欲dục 界giới 者giả 由do 彼bỉ 期kỳ 心tâm 於ư 欲dục 。 憙hí 樂lạc 於ư 欲dục 欽khâm 羨tiện 於ư 欲dục 希hy 望vọng 於ư 欲dục 思tư 求cầu 於ư 欲dục 尋tầm 訪phỏng 於ư 欲dục 耽đam 湎miện 於ư 欲dục 。 是thị 故cố 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 立lập 欲dục 漏lậu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 情tình 所sở 以dĩ 住trụ 色sắc 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 由do 彼bỉ 期kỳ 心tâm 於ư 有hữu 。 憙hí 樂lạc 於ư 有hữu 欽khâm 羨tiện 於ư 有hữu 希hy 望vọng 於ư 有hữu 思tư 求cầu 於ư 有hữu 尋tầm 訪phỏng 於ư 有hữu 耽đam 湎miện 於ư 有hữu 。 是thị 故cố 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 煩phiền 惱não 除trừ 無vô 明minh 立lập 有hữu 漏lậu 。 三tam 界giới 有hữu 情tình 所sở 以dĩ 期kỳ 心tâm 欲dục 有hữu 。 乃nãi 至chí 耽đam 湎miện 欲dục 有hữu 而nhi 住trụ 三tam 界giới 者giả 皆giai 由do 無vô 知tri 之chi 力lực 。 是thị 故cố 三tam 界giới 無vô 明minh 立lập 無vô 明minh 漏lậu 。

復phục 次thứ 欲dục 界giới 有hữu 情tình 雖tuy 亦diệc 求cầu 有hữu 而nhi 多đa 求cầu 欲dục 。 是thị 故cố 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 立lập 欲dục 漏lậu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 情tình 全toàn 不bất 求cầu 欲dục 但đãn 求cầu 於ư 有hữu 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 雖tuy 亦diệc 求cầu 欲dục 而nhi 多đa 求cầu 有hữu 。 是thị 故cố 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 煩phiền 惱não 除trừ 無vô 明minh 立lập 有hữu 漏lậu 。 三tam 界giới 有hữu 情tình 所sở 以dĩ 多đa 求cầu 欲dục 及cập 有hữu 者giả 由do 無vô 知tri 力lực 。 是thị 故cố 三tam 界giới 無vô 明minh 立lập 無vô 明minh 漏lậu 。

復phục 次thứ 若nhược 界giới 有hữu 成thành 有hữu 壞hoại 是thị 界giới 所sở 生sanh 煩phiền 惱não 。 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 立lập 欲dục 漏lậu 。 若nhược 界giới 有hữu 成thành 無vô 壞hoại 是thị 界giới 所sở 生sanh 煩phiền 惱não 。 除trừ 無vô 明minh 立lập 有hữu 漏lậu 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 雖tuy 亦diệc 有hữu 成thành 有hữu 壞hoại 而nhi 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 及cập 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 成thành 無vô 壞hoại 故cố 從tùng 多đa 說thuyết 。 若nhược 界giới 有hữu 成thành 有hữu 壞hoại 及cập 界giới 有hữu 成thành 無vô 壞hoại 。 有hữu 情tình 住trụ 者giả 由do 無vô 知tri 力lực 。 是thị 故cố 三tam 界giới 無vô 明minh 立lập 無vô 明minh 漏lậu 。 有hữu 餘dư 但đãn 釋thích 立lập 有hữu 漏lậu 因nhân 。 謂vị 住trụ 於ư 此thử 有hữu 求cầu 彼bỉ 有hữu 。 若nhược 住trụ 於ư 彼bỉ 無vô 求cầu 此thử 有hữu 。 故cố 彼bỉ 煩phiền 惱não 除trừ 無vô 明minh 立lập 有hữu 漏lậu 。 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 但đãn 立lập 二nhị 漏lậu 。 謂vị 無vô 明minh 漏lậu 及cập 有hữu 愛ái 漏lậu 。 二nhị 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 謂vị 無vô 明minh 是thị 前tiền 際tế 緣duyên 起khởi 根căn 本bổn 。 有hữu 愛ái 是thị 後hậu 際tế 緣duyên 起khởi 根căn 本bổn 。 問vấn 彼bỉ 云vân 何hà 釋thích 經kinh 三tam 漏lậu 耶da 。 答đáp 彼bỉ 說thuyết 有hữu 愛ái 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 有hữu 不bất 善thiện 有hữu 無vô 記ký 。 有hữu 有hữu 異dị 熟thục 有hữu 無vô 異dị 熟thục 。 有hữu 感cảm 二nhị 果quả 有hữu 感cảm 一nhất 果quả 。 有hữu 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 相tương 應ứng 。 有hữu 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 不bất 相tương 應ứng 諸chư 不bất 善thiện 有hữu 異dị 熟thục 感cảm 二nhị 果quả 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 相tương 應ứng 者giả 立lập 欲dục 漏lậu 。 由do 此thử 愛ái 故cố 欲dục 界giới 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 亦diệc 名danh 欲dục 漏lậu 。 諸chư 無vô 記ký 無vô 異dị 熟thục 感cảm 一nhất 果quả 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 不bất 相tương 應ứng 者giả 立lập 有hữu 漏lậu 。 由do 此thử 愛ái 故cố 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 餘dư 煩phiền 惱não 除trừ 無vô 明minh 亦diệc 名danh 有hữu 漏lậu 。 問vấn 何hà 故cố 由do 愛ái 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 除trừ 無vô 明minh 名danh 欲dục 漏lậu 及cập 有hữu 漏lậu 耶da 。 答đáp 以dĩ 愛ái 難nạn/nan 斷đoạn 難nạn/nan 破phá 難nạn/nan 越việt 過quá 重trọng/trùng 過quá 多đa 過quá 盛thịnh 。 能năng 令linh 界giới 別biệt 地địa 別biệt 部bộ 別biệt 。 由do 愛ái 勢thế 力lực 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 愛ái 之chi 過quá 患hoạn 。 是thị 故cố 由do 愛ái 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 得đắc 二nhị 漏lậu 名danh 。 問vấn 何hà 故cố 三tam 界giới 無vô 明minh 別biệt 立lập 無vô 明minh 漏lậu 耶da 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 佛Phật 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 勢thế 用dụng 無vô 有hữu 錯thác 謬mậu 。 若nhược 法pháp 堪kham 任nhậm 獨độc 立lập 漏lậu 者giả 便tiện 獨độc 立lập 漏lậu 。 若nhược 不bất 堪kham 任nhậm 獨độc 立lập 漏lậu 者giả 便tiện 共cộng 立lập 漏lậu 故cố 不bất 應ưng 責trách 。

復phục 次thứ 前tiền 已dĩ 說thuyết 漏lậu 是thị 留lưu 住trú 義nghĩa 。 無vô 餘dư 煩phiền 惱não 。 留lưu 諸chư 有hữu 情tình 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 如như 無vô 明minh 者giả 。 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 佛Phật 知tri 無vô 明minh 留lưu 諸chư 有hữu 情tình 。 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 勢thế 力lực 速tốc 疾tật 尤vưu 重trọng/trùng 親thân 近cận 過quá 餘dư 煩phiền 惱não 。 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。

復phục 次thứ 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 於ư 所sở 知tri 境cảnh 有hữu 愛ái 恚khuể 癡si 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。

復phục 次thứ 由do 無vô 明minh 故cố 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 知tri 前tiền 際tế 不bất 知tri 後hậu 際tế 不bất 知tri 前tiền 後hậu 際tế 。 不bất 知tri 內nội 不bất 知tri 外ngoại 。 不bất 知tri 內nội 外ngoại 。 不bất 知tri 業nghiệp 不bất 知tri 果quả 不bất 知tri 業nghiệp 果quả 。 不bất 知tri 善thiện 行hành 不bất 知tri 惡ác 行hành 。 不bất 知tri 因nhân 不bất 知tri 從tùng 因nhân 生sanh 法pháp 。 不bất 知tri 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 寶bảo 。 不bất 知tri 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 不bất 知tri 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 不bất 知tri 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 不bất 知tri 應ưng 修tu 不bất 應ưng 修tu 。 不bất 知tri 勝thắng 劣liệt 不bất 知tri 黑hắc 白bạch 。 於ư 總tổng 別biệt 緣duyên 起khởi 緣duyên 生sanh 諸chư 法pháp 及cập 六lục 觸xúc 處xứ 。 無vô 實thật 智trí 見kiến 有hữu 黑hắc 闇ám 癡si 。 是thị 故cố 獨độc 立lập 無vô 明minh 為vi 漏lậu 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 難nan 離ly 有hữu 大đại 過quá 患hoạn 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 貪tham 雖tuy 難nan 離ly 而nhi 無vô 大đại 過quá 患hoạn 。 瞋sân 雖tuy 有hữu 大đại 過quá 患hoạn 而nhi 非phi 難nan 離ly 。 慢mạn 等đẳng 俱câu 無vô 故cố 共cộng 立lập 漏lậu 。

復phục 次thứ 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 為vi 諸chư 惡ác 首thủ 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 如như 說thuyết 無vô 明minh 為vi 上thượng 首thủ 為vi 前tiền 相tương/tướng 故cố 。 生sanh 無vô 量lượng 種chủng 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 復phục 於ư 其kỳ 中trung 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 自tự 體thể 尤vưu 重trọng/trùng 作tác 業nghiệp 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 自tự 體thể 尤vưu 重trọng/trùng 者giả 。 謂vị 與dữ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 相tương 應ứng 亦diệc 有hữu 不bất 共cộng 。 作tác 業nghiệp 尤vưu 重trọng/trùng 者giả 。 謂vị 共cộng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 作tác 業nghiệp 亦diệc 獨độc 作tác 業nghiệp 。 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。

復phục 次thứ 經kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 為vi 惡ác 趣thú 本bổn 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 如như 說thuyết 。

諸chư 此thử 世thế 他tha 世thế 。 顛điên 墜trụy 惡ác 趣thú 者giả 。

皆giai 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 亦diệc 貪tham 欲dục 為vi 因nhân 。

復phục 次thứ 經kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 名danh 為vi 浪lãng 耆kỳ 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 真chân 實thật 浪lãng 耆kỳ 即tức 無vô 明minh 是thị 。 謂vị 有hữu 毒độc 蟲trùng 名danh 為vi 浪lãng 耆kỳ 自tự 身thân 既ký 盲manh 生sanh 子tử 亦diệc 盲manh 彼bỉ 若nhược 螫thích 他tha 亦diệc 令linh 他tha 盲manh 。 無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。 自tự 既ký 盲manh 暗ám 令linh 相tương 應ứng 法pháp 亦diệc 成thành 盲manh 暗ám 。 若nhược 在tại 有hữu 情tình 相tương 續tục 。 中trung 起khởi 亦diệc 令linh 盲manh 暗ám 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 在tại 三tam 界giới 緣duyên 一nhất 界giới 生sanh 愚ngu 。 謂vị 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 蘊uẩn 在tại 九cửu 地địa 緣duyên 一nhất 地địa 生sanh 愚ngu 。 謂vị 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 蘊uẩn 有hữu 九cửu 品phẩm 緣duyên 一nhất 品phẩm 生sanh 愚ngu 。 謂vị 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 下hạ 下hạ 品phẩm 四tứ 蘊uẩn 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 問vấn 餘dư 他tha 界giới 地địa 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 應ưng 如như 無vô 明minh 各các 獨độc 立lập 漏lậu 。 答đáp 無vô 明minh 偏thiên 多đa 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 謂vị 有hữu 九cửu 種chủng 他tha 界giới 地địa 緣duyên 遍biến 行hành 無vô 明minh 。 即tức 邪tà 見kiến 等đẳng 七thất 種chủng 相tương 應ứng 及cập 二nhị 不bất 共cộng 。 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 疑nghi 但đãn 有hữu 二nhị 。 戒giới 取thủ 唯duy 一nhất 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 上thượng 首thủ 周chu 普phổ 遍biến 行hành 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 上thượng 首thủ 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 覆phú 故cố 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 不bất 樂nhạo 不bất 忍nhẫn 昏hôn 迷mê 不bất 了liễu 。 如như 飢cơ 餓ngạ 人nhân 先tiên 遇ngộ 麁thô 食thực 飽bão 餐xan 噉đạm 已dĩ 。 於ư 後hậu 雖tuy 得đắc 種chủng 種chủng 餚hào 饌soạn 。 而nhi 不bất 甘cam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 無vô 明minh 麁thô 食thực 久cửu 蘊uẩn 心tâm 中trung 。 後hậu 時thời 雖tuy 遇ngộ 四Tứ 諦Đế 美mỹ 食thực 而nhi 不bất 甘cam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 不bất 樂nhạo 故cố 便tiện 生sanh 猶do 豫dự 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 。 為vi 非phi 苦khổ 耶da 。 乃nãi 至chí 是thị 道đạo 為vi 非phi 道đạo 耶da 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 引dẫn 生sanh 猶do 豫dự 一nhất 切thiết 猶do 豫dự 能năng 引dẫn 決quyết 定định 。 若nhược 遇ngộ 正chánh 說thuyết 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 便tiện 知tri 有hữu 苦khổ 乃nãi 至chí 有hữu 道đạo 。 若nhược 遇ngộ 邪tà 說thuyết 得đắc 邪tà 決quyết 定định 便tiện 謂vị 無vô 苦khổ 乃nãi 至chí 無vô 道đạo 。 如như 是thị 猶do 豫dự 。 引dẫn 生sanh 邪tà 見kiến 。 彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 若nhược 無vô 四Tứ 諦Đế 決quyết 定định 有hữu 我ngã 及cập 有hữu 我ngã 所sở 。 如như 是thị 邪tà 見kiến 。 引dẫn 生sanh 身thân 見kiến 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 我ngã 我ngã 所sở 為vi 斷đoạn 為vi 常thường 。 若nhược 見kiến 所sở 執chấp 相tướng 似tự 相tương 續tục 便tiện 謂vị 為vi 常thường 。 即tức 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 見kiến 所sở 執chấp 變biến 壞hoại 不bất 續tục 便tiện 謂vị 為vi 斷đoạn 。 即tức 是thị 斷đoạn 見kiến 。 如như 是thị 身thân 見kiến 引dẫn 生sanh 邊biên 見kiến 。 彼bỉ 於ư 三tam 見kiến 隨tùy 計kế 一nhất 種chủng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 出xuất 離ly 即tức 是thị 戒giới 取thủ 。 如như 是thị 邊biên 見kiến 引dẫn 生sanh 戒giới 取thủ 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 如như 是thị 三tam 見kiến 既ký 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 出xuất 離ly 便tiện 為vi 最tối 勝thắng 即tức 是thị 見kiến 取thủ 。 如như 是thị 戒giới 取thủ 引dẫn 生sanh 見kiến 取thủ 。 彼bỉ 愛ái 自tự 見kiến 憎tăng 恚khuể 他tha 見kiến 。 於ư 自tự 他tha 見kiến 稱xưng 量lượng 起khởi 慢mạn 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 於ư 引dẫn 隨tùy 眠miên 。 最tối 為vi 上thượng 首thủ 。 由do 隨tùy 眠miên 故cố 引dẫn 起khởi 十thập 纏triền 。 謂vị 忿phẫn 嫉tật 纏triền 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 覆phú 纏triền 有hữu 說thuyết 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 是thị 二nhị 等đẳng 流lưu 。 或hoặc 貪tham 名danh 利lợi 覆phú 藏tàng 自tự 罪tội 。 或hoặc 由do 無vô 知tri 覆phú 藏tàng 罪tội 故cố 。 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。 及cập 無vô 愧quý 纏triền 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 掉trạo 舉cử 與dữ 慳san 及cập 無vô 慚tàm 纏triền 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 惡ác 作tác 纏triền 是thị 疑nghi 等đẳng 流lưu 。 隨tùy 眠miên 亦diệc 引dẫn 六lục 煩phiền 惱não 垢cấu 。 謂vị 害hại 恨hận 垢cấu 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 惱não 垢cấu 是thị 見kiến 取thủ 等đẳng 流lưu 。 誑cuống 憍kiêu 垢cấu 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 諂siểm 垢cấu 是thị 五ngũ 見kiến 等đẳng 流lưu 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 復phục 為vi 上thượng 首thủ 引dẫn 生sanh 纏triền 垢cấu 。 周chu 普phổ 者giả 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 皆giai 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 異dị 生sanh 位vị 見kiến 位vị 修tu 位vị 皆giai 成thành 就tựu 故cố 。 又hựu 於ư 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 迷mê 起khởi 故cố 。 遍biến 行hành 者giả 非phi 以dĩ 無vô 明minh 一nhất 剎sát 那na 起khởi 。 能năng 緣duyên 五ngũ 部bộ 為vi 五ngũ 部bộ 因nhân 五ngũ 部bộ 隨tùy 增tăng 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 但đãn 由do 無vô 明minh 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 同đồng 類loại 起khởi 故cố 說thuyết 名danh 遍biến 行hành 。 謂vị 與dữ 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 俱câu 起khởi 即tức 名danh 遍biến 行hành 。 與dữ 不bất 遍biến 行hành 隨tùy 眠miên 俱câu 起khởi 名danh 不bất 遍biến 行hành 。 自tự 界giới 他tha 界giới 自tự 地địa 他tha 地địa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 緣duyên 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 緣duyên 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 俱câu 起khởi 和hòa 合hợp 。 如như 團đoàn 中trung 膩nị 如như 麻ma 中trung 油du 。 故cố 名danh 遍biến 行hành 。 由do 此thử 無vô 明minh 。 具cụ 上thượng 三tam 義nghĩa 故cố 獨độc 立lập 漏lậu 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 由do 非phi 理lý 作tác 意ý 起khởi 故cố 。 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 。 未vị 生sanh 者giả 便tiện 生sanh 已dĩ 生sanh 者giả 倍bội 復phục 增tăng 廣quảng 。 問vấn 有hữu 爾nhĩ 所sở 煩phiền 惱não 生sanh 。 還hoàn 爾nhĩ 所sở 煩phiền 惱não 滅diệt 。 一nhất 剎sát 那na 後hậu 必tất 不bất 住trụ 故cố 。 云vân 何hà 而nhi 說thuyết 。 三tam 漏lậu 生sanh 已dĩ 倍bội 增tăng 廣quảng 耶da 。 答đáp 依y 下hạ 中trung 上thượng 。 漸tiệm 增tăng 說thuyết 故cố 。 謂vị 下hạ 品phẩm 生sanh 已dĩ 為vi 中trung 品phẩm 緣duyên 。 中trung 品phẩm 生sanh 已dĩ 為vi 上thượng 品phẩm 緣duyên 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 說thuyết 倍bội 復phục 增tăng 廣quảng 。 謂vị 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 。 與dữ 中trung 品phẩm 為vi 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 中trung 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 。 與dữ 上thượng 品phẩm 為vi 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 同đồng 類loại 遍biến 行hành 因nhân 說thuyết 倍bội 復phục 增tăng 廣quảng 。 謂vị 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 與dữ 中trung 品phẩm 為vi 二nhị 因nhân 。 中trung 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 與dữ 上thượng 品phẩm 為vi 二nhị 因nhân 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 取thủ 果quả 與dữ 果quả 說thuyết 倍bội 復phục 增tăng 廣quảng 。 謂vị 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 能năng 取thủ 能năng 與dữ 中trung 品phẩm 果quả 。 中trung 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 能năng 取thủ 能năng 與dữ 上thượng 品phẩm 果quả 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 非phi 煩phiền 惱não 多đa 說thuyết 倍bội 增tăng 廣quảng 。 依y 彼bỉ 生sanh 已dĩ 不bất 復phục 還hoàn 墮đọa 未vị 生sanh 位vị 中trung 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 彼bỉ 生sanh 已dĩ 不bất 復phục 還hoàn 墮đọa 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 數sác 數sác 生sanh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 一nhất 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 復phục 起khởi 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 不bất 依y 對đối 治trị 便tiện 生sanh 第đệ 二nhị 。 復phục 生sanh 第đệ 三tam 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 漸tiệm 猛mãnh 利lợi 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 下hạ 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 復phục 起khởi 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 不bất 依y 對đối 治trị 便tiện 生sanh 中trung 品phẩm 復phục 生sanh 上thượng 品phẩm 。 展triển 轉chuyển 增tăng 盛thịnh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 隨tùy 緣duyên 一nhất 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 。 由do 彼bỉ 復phục 起khởi 非phi 理lý 作tác 意ý 。 不bất 依y 對đối 治trị 更cánh 緣duyên 聲thanh 等đẳng 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 依y 一nhất 有hữu 中trung 纏triền 多đa 行hành 故cố 說thuyết 倍bội 增tăng 廣quảng 。 謂vị 具cụ 縛phược 者giả 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 煩phiền 惱não 皆giai 等đẳng 自tự 地địa 煩phiền 惱não 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 然nhiên 有hữu 現hiện 行hành 不bất 現hiện 行hành 者giả 。 若nhược 起khởi 非phi 理lý 作tác 意ý 。 不bất 依y 對đối 治trị 便tiện 數số 現hiện 行hành 。 若nhược 起khởi 如như 理lý 作tác 意ý 。 依y 對đối 治trị 者giả 便tiện 不bất 現hiện 行hành 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 漏lậu 有hữu 七thất 種chủng 為vi 害hại 熱nhiệt 惱não 。 謂vị 或hoặc 有hữu 漏lậu 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 勝thắng 義nghĩa 漏lậu 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 。 何hà 故cố 於ư 此thử 說thuyết 七thất 漏lậu 耶da 。 答đáp 此thử 中trung 漏lậu 具cụ 亦diệc 說thuyết 漏lậu 聲thanh 。 如như 諸chư 經kinh 中trung 於ư 彼bỉ 彼bỉ 具cụ 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 彼bỉ 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 佛Phật 說thuyết 法pháp 已dĩ 有hữu 異dị 所sở 化hóa 來lai 至chí 會hội 中trung 。 如Như 來Lai 憐lân 愍mẫn 以dĩ 別biệt 文văn 句cú 復phục 說thuyết 七thất 漏lậu 。 令linh 彼bỉ 得đắc 解giải 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 三tam 漏lậu 利lợi 根căn 已dĩ 解giải 。 為vi 鈍độn 根căn 者giả 復phục 說thuyết 七thất 漏lậu 。 如như 利lợi 鈍độn 根căn 因nhân 力lực 緣duyên 力lực 。 內nội 力lực 外ngoại 力lực 內nội 思tư 惟duy 力lực 外ngoại 聞văn 法Pháp 力lực 。 開khai 智trí 說thuyết 智trí 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 尊tôn 者giả 望vọng 滿mãn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 佛Phật 此thử 中trung 說thuyết 二nhị 勝thắng 義nghĩa 漏lậu 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 漏lậu 以dĩ 自tự 名danh 說thuyết 。 修tu 所sở 斷đoạn 漏lậu 依y 對đối 治trị 說thuyết 。 彼bỉ 對đối 治trị 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 伏phục 對đối 治trị 及cập 斷đoạn 對đối 治trị 。 於ư 中trung 前tiền 五ngũ 依y 伏phục 對đối 治trị 。 最tối 後hậu 一nhất 種chủng 依y 斷đoạn 對đối 治trị 。 故cố 說thuyết 七thất 漏lậu 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 正chánh 知tri 見kiến 彼bỉ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 時thời 從tùng 欲dục 有hữu 無vô 明minh 漏lậu 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 問vấn 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 時thời 從tùng 欲dục 漏lậu 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 離ly 有hữu 頂đảnh 染nhiễm 時thời 從tùng 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 佛Phật 何hà 故cố 說thuyết 正chánh 知tri 見kiến 彼bỉ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 時thời 從tùng 欲dục 等đẳng 三tam 漏lậu 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 答đáp 此thử 中trung 於ư 已dĩ 解giải 脫thoát 亦diệc 說thuyết 今kim 解giải 脫thoát 聲thanh 。 此thử 即tức 於ư 近cận 以dĩ 遠viễn 聲thanh 說thuyết 。 如như 說thuyết 今kim 者giả 。 從tùng 何hà 所sở 來lai 。 又hựu 如như 餘dư 處xứ 已dĩ 斷đoạn 說thuyết 斷đoạn 已dĩ 入nhập 說thuyết 入nhập 已dĩ 受thọ 說thuyết 受thọ 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 依y 欲dục 有hữu 漏lậu 雙song 究cứu 竟cánh 滅diệt 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 證chứng 三tam 漏lậu 一nhất 味vị 斷đoạn 得đắc 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 集tập 漏lậu 斷đoạn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 滅diệt 作tác 證chứng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 說thuyết 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 時thời 九cửu 十thập 八bát 隨tùy 眠miên 滅diệt 作tác 證chứng 。

復phục 次thứ 依y 得đắc 無Vô 學Học 治trị 彼bỉ 法pháp 智trí 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 得đắc 無Vô 學Học 離ly 彼bỉ 繫hệ 性tánh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。

復phục 次thứ 依y 相tương 續tục 斷đoạn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 數số 斷đoạn 欲dục 漏lậu 二nhị 漏lậu 續tục 起khởi 今kim 斷đoạn 二nhị 漏lậu 無vô 復phục 相tương 續tục 。

復phục 次thứ 依y 斷đoạn 彼bỉ 緣duyên 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 二nhị 漏lậu 與dữ 彼bỉ 作tác 三tam 種chủng 緣duyên 。 今kim 斷đoạn 二nhị 漏lậu 彼bỉ 緣duyên 永vĩnh 斷đoạn 。

復phục 次thứ 依y 厭yếm 對đối 治trị 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 彼bỉ 證chứng 得đắc 第đệ 四Tứ 果Quả 。 時thời 總tổng 厭yếm 三tam 漏lậu 我ngã 無vô 始thỉ 來lai 為vi 彼bỉ 誑cuống 惑hoặc 心tâm 不bất 解giải 脫thoát 。 今kim 得đắc 解giải 脫thoát 。 深thâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 問vấn 爾nhĩ 時thời 五ngũ 蘊uẩn 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 解giải 脫thoát 耶da 。 答đáp 心tâm 於ư 五ngũ 蘊uẩn 最tối 勝thắng 故cố 說thuyết 。 謂vị 若nhược 說thuyết 勝thắng 亦diệc 已dĩ 說thuyết 餘dư 如như 王vương 得đắc 脫thoát 眷quyến 屬thuộc 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 以dĩ 心tâm 為vi 首thủ 總tổng 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 以dĩ 依y 心tâm 故cố 名danh 心tâm 所sở 法pháp 。 以dĩ 心tâm 大đại 故cố 名danh 大đại 地địa 法pháp 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 。

復phục 次thứ 修tu 他tha 心tâm 智trí 無vô 間gian 道đạo 時thời 但đãn 緣duyên 心tâm 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 心tâm 諸chư 勝thắng 事sự 如như 餘dư 廣quảng 說thuyết 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 七thất