阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 藏Tạng 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 辯biện 本bổn 事sự 品phẩm 第đệ 二nhị 之chi 三tam 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 次thứ 第đệ 。 於ư 界giới 處xứ 中trung 應ưng 先tiên 辯biện 說thuyết 六lục 根căn 次thứ 第đệ 。 由do 斯tư 境cảnh 識thức 次thứ 第đệ 可khả 知tri 。 眼nhãn 等đẳng 何hà 緣duyên 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 頌tụng 曰viết 。

前tiền 五ngũ 境cảnh 唯duy 現hiện 。 四tứ 境cảnh 唯duy 所sở 造tạo 。

餘dư 用dụng 遠viễn 速tốc 明minh 。 或hoặc 隨tùy 處xứ 次thứ 第đệ 。

論luận 曰viết 。 於ư 六lục 根căn 中trung 眼nhãn 等đẳng 前tiền 五ngũ 唯duy 取thủ 現hiện 境cảnh 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 意ý 境cảnh 不bất 定định 三tam 世thế 無vô 為vi 。 或hoặc 唯duy 取thủ 一nhất 。 或hoặc 二nhị 三tam 四tứ 。 是thị 故cố 後hậu 說thuyết 。 境cảnh 決quyết 定định 者giả 。 用dụng 無vô 雜tạp 亂loạn 其kỳ 相tương/tướng 分phân 明minh 。 所sở 以dĩ 先tiên 說thuyết 。 境cảnh 不bất 定định 者giả 。 用dụng 有hữu 雜tạp 亂loạn 。 相tướng 不bất 分phân 明minh 。 所sở 以dĩ 後hậu 說thuyết 。 所sở 言ngôn 四tứ 境cảnh 唯duy 所sở 造tạo 者giả 。 前tiền 流lưu 至chí 此thử 五ngũ 中trung 前tiền 四tứ 境cảnh 唯duy 所sở 造tạo 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 身thân 境cảnh 不bất 定định 大đại 種chủng 造tạo 色sắc 俱câu 為vi 境cảnh 故cố 。 所sở 以dĩ 後hậu 說thuyết 。 或hoặc 時thời 身thân 根căn 唯duy 取thủ 大đại 種chủng 。 或hoặc 時thời 身thân 根căn 唯duy 取thủ 所sở 造tạo 。 或hoặc 時thời 身thân 根căn 俱câu 取thủ 二nhị 種chủng 。 是thị 故cố 身thân 識thức 。 有hữu 說thuyết 。 極cực 多đa 緣duyên 五ngũ 觸xúc 起khởi 。 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 滑hoạt 等đẳng 隨tùy 一nhất 。 有hữu 說thuyết 。 極cực 多đa 緣duyên 十thập 一nhất 起khởi 。 餘dư 謂vị 前tiền 四tứ 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 用dụng 遠viễn 速tốc 明minh 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 取thủ 遠viễn 境cảnh 故cố 。 在tại 二nhị 先tiên 說thuyết 。 二nhị 中trung 眼nhãn 用dụng 遠viễn 故cố 先tiên 說thuyết 。 如như 遠viễn 叢tùng 林lâm 風phong 等đẳng 所sở 擊kích 現hiện 觀quán 搖dao 動động 。 不bất 聞văn 聲thanh 故cố 。 又hựu 眼nhãn 用dụng 速tốc 先tiên 遠viễn 見kiến 人nhân 。 撞chàng 擊kích 鍾chung 鼓cổ 後hậu 聞văn 聲thanh 故cố 。 鼻tị 舌thiệt 兩lưỡng 根căn 用dụng 俱câu 非phi 遠viễn 。 先tiên 說thuyết 鼻tị 者giả 。 由do 速tốc 明minh 故cố 。 如như 對đối 香hương 美mỹ 諸chư 飲ẩm 食thực 時thời 。 鼻tị 先tiên 嗅khứu 香hương 舌thiệt 後hậu 嘗thường 味vị 。 如như 是thị 且thả 約ước 境cảnh 定định 不bất 定định 用dụng 遠viễn 速tốc 明minh 辯biện 根căn 次thứ 第đệ 。 或hoặc 於ư 身thân 中trung 。 隨tùy 所sở 依y 處xứ 安an 布bố 上thượng 下hạ 說thuyết 根căn 次thứ 第đệ 。 傳truyền 說thuyết 身thân 中trung 眼nhãn 處xứ 最tối 上thượng 。 又hựu 顯hiển 在tại 面diện 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 根căn 依y 處xứ 漸tiệm 下hạ 。 身thân 處xứ 多đa 下hạ 意ý 無vô 方phương 處xứ 。 有hữu 即tức 依y 止chỉ 五ngũ 根căn 生sanh 者giả 。 故cố 最tối 後hậu 說thuyết 。 豈khởi 不bất 理lý 實thật 。 鼻tị 根căn 極cực 微vi 。 住trụ 鼻tị 頞át 中trung 。 非phi 居cư 眼nhãn 下hạ 。 如như 說thuyết 三tam 根căn 橫hoạnh/hoành 作tác 行hàng 列liệt 處xứ 無vô 高cao 下hạ 。 如như 冠quan 花hoa 鬘man 。 理lý 實thật 應ưng 爾nhĩ 。 然nhiên 經kinh 主chủ 意ý 。 就tựu 根căn 依y 處xứ 假giả 說thuyết 如như 此thử 。 經kinh 主chủ 或hoặc 言ngôn 。 似tự 通thông 餘dư 釋thích 。 故cố 今kim 於ư 此thử 別biệt 作tác 頌tụng 文văn 。

前tiền 五ngũ 用dụng 先tiên 起khởi 。 五ngũ 用dụng 初sơ 二nhị 遠viễn 。

三tam 用dụng 初sơ 二nhị 明minh 。 或hoặc 隨tùy 處xứ 次thứ 第đệ 。

於ư 六lục 根căn 中trung 。 眼nhãn 等đẳng 前tiền 五ngũ 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 先tiên 起khởi 作tác 用dụng 。 意ý 後hậu 方phương 生sanh 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 如như 本bổn 論luận 言ngôn 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 。 五ngũ 識thức 先tiên 受thọ 意ý 識thức 後hậu 知tri 。 為vi 自tự 識thức 依y 及cập 取thủ 自tự 境cảnh 。 應ưng 知tri 俱câu 是thị 眼nhãn 等đẳng 功công 用dụng 。 於ư 五ngũ 根căn 中trung 初sơ 二nhị 用dụng 遠viễn 境cảnh 不bất 合hợp 故cố 。 所sở 以dĩ 先tiên 說thuyết 。 二nhị 中trung 眼nhãn 用dụng 復phục 遠viễn 於ư 耳nhĩ 。 引dẫn 事sự 如như 前tiền 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 。 鼻tị 等đẳng 三tam 用dụng 初sơ 二nhị 分phần 明minh 。 故cố 鼻tị 居cư 先tiên 舌thiệt 次thứ 身thân 後hậu 。 如như 鼻tị 於ư 香hương 能năng 取thủ 微vi 細tế 。 舌thiệt 於ư 甘cam 苦khổ 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 如như 舌thiệt 於ư 味vị 能năng 取thủ 微vi 細tế 。 身thân 於ư 冷lãnh 煖noãn 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 隨tùy 處xứ 次thứ 第đệ 釋thích 不bất 異dị 前tiền 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 處xứ 界giới 次thứ 第đệ 。 即tức 於ư 此thử 中trung 。 應ưng 更cánh 思tư 擇trạch 。 何hà 緣duyên 十thập 處xứ 體thể 皆giai 是thị 色sắc 。 惟duy 於ư 一nhất 種chủng 立lập 色sắc 處xứ 名danh 。 又hựu 十thập 二nhị 處xứ 體thể 皆giai 是thị 法pháp 。 唯duy 於ư 一nhất 處xứ 立lập 法pháp 處xứ 名danh 。 頌tụng 曰viết 。

為vi 差sai 別biệt 最tối 勝thắng 。 攝nhiếp 多đa 增tăng 上thượng 法pháp 。

故cố 一nhất 處xứ 名danh 色sắc 。 一nhất 名danh 為vi 法pháp 處xứ 。

論luận 曰viết 。 雖tuy 十thập 二nhị 處xứ 十thập 色sắc 皆giai 法pháp 。 而nhi 為vi 差sai 別biệt 一nhất 立lập 總tổng 名danh 。 言ngôn 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 各các 別biệt 處xứ 。 若nhược 色sắc 法pháp 性tánh 等đẳng 故cố 名danh 同đồng 。 是thị 則tắc 處xứ 名danh 應ưng 二nhị 或hoặc 一nhất 。 諸chư 弟đệ 子tử 等đẳng 。 由do 此thử 總tổng 名danh 唯duy 應ưng 總tổng 知tri 。 不bất 了liễu 別biệt 相tướng 。 為vi 令linh 了liễu 知tri 境cảnh 及cập 有hữu 境cảnh 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 立lập 異dị 名danh 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 於ư 其kỳ 聲thanh 等đẳng 眼nhãn 等đẳng 色sắc 上thượng 立lập 別biệt 義nghĩa 名danh 。 色sắc 處xứ 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 名danh 故cố 。 總tổng 名danh 即tức 別biệt 。 如như 能năng 作tác 因nhân 諸chư 立lập 別biệt 名danh 。 為vi 顯hiển 別biệt 義nghĩa 。 此thử 顯hiển 別biệt 義nghĩa 。 故cố 即tức 別biệt 名danh 。 法pháp 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 言ngôn 最tối 勝thắng 者giả 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 唯duy 色sắc 處xứ 中trung 色sắc 相tướng 最tối 勝thắng 。 一nhất 有hữu 見kiến 故cố 可khả 示thị 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 差sai 別biệt 。 二nhị 有hữu 對đối 故cố 。 手thủ 等đẳng 觸xúc 時thời 即tức 便tiện 變biến 壞hoại 。 又hựu 多đa 種chủng 故cố 。 三tam 眼nhãn 境cảnh 故cố 。 世thế 共cộng 於ư 此thử 立lập 色sắc 名danh 故cố 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 非phi 於ư 聲thanh 等đẳng 立lập 色sắc 名danh 故cố 。 唯duy 一nhất 名danh 色sắc 於ư 法pháp 處xứ 中trung 攝nhiếp 受thọ 想tưởng 等đẳng 眾chúng 多đa 法pháp 故cố 。 應ưng 立lập 通thông 名danh 。 若nhược 離ly 通thông 名danh 。 云vân 何hà 能năng 攝nhiếp 多đa 別biệt 相tướng 法pháp 同đồng 為vi 一nhất 處xứ 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 攝nhiếp 多đa 品phẩm 類loại 。 法pháp 名danh 諸chư 法pháp 。 故cố 立lập 法pháp 名danh 。 謂vị 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 法pháp 智trí 法pháp 隨tùy 念niệm 法pháp 證chứng 淨tịnh 法pháp 念niệm 住trụ 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 法Pháp 寶bảo 法pháp 歸quy 。 此thử 等đẳng 法pháp 名danh 。 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。 一nhất 切thiết 攝nhiếp 在tại 此thử 法pháp 處xứ 中trung 。 故cố 獨độc 名danh 法pháp 。 又hựu 增tăng 上thượng 法pháp 。 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 中trung 攝nhiếp 故cố 。 獨độc 名danh 為vi 法pháp 。 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 有hữu 餘dư 種chủng 種chủng 蘊uẩn 及cập 處xứ 界giới 名danh 想tưởng 可khả 得đắc 。 皆giai 在tại 此thử 攝nhiếp 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 且thả 辯biện 攝nhiếp 餘dư 諸chư 蘊uẩn 名danh 想tưởng 。 頌tụng 曰viết 。

牟Mâu 尼Ni 說thuyết 法Pháp 蘊uẩn 。 數số 有hữu 八bát 十thập 千thiên 。

彼bỉ 體thể 語ngữ 或hoặc 名danh 。 此thử 色sắc 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。

論luận 曰viết 。 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 教giáo 語ngữ 為vi 自tự 體thể 。 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 蘊uẩn 皆giai 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 語ngữ 用dụng 音âm 聲thanh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 佛Phật 教giáo 名danh 為vi 自tự 體thể 。 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 蘊uẩn 皆giai 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 為vi 性tánh 故cố 。 語ngữ 教giáo 異dị 名danh 。 教giáo 容dung 是thị 語ngữ 。 名danh 教giáo 別biệt 體thể 教giáo 何hà 是thị 名danh 。 彼bỉ 作tác 是thị 釋thích 。 要yếu 由do 有hữu 名danh 乃nãi 說thuyết 為vi 教giáo 。 是thị 故cố 佛Phật 教giáo 體thể 即tức 是thị 名danh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 詮thuyên 義nghĩa 如như 實thật 。 故cố 名danh 佛Phật 教giáo 。 名danh 能năng 詮thuyên 義nghĩa 。 故cố 教giáo 是thị 名danh 。 由do 是thị 佛Phật 教giáo 定định 名danh 為vi 體thể 。 舉cử 名danh 為vi 首thủ 以dĩ 攝nhiếp 句cú 文văn 。 齊tề 何hà 應ưng 知tri 諸chư 法pháp 蘊uẩn 量lượng 。 頌tụng 曰viết 。

有hữu 言ngôn 諸chư 法pháp 蘊uẩn 。 量lượng 如như 彼bỉ 論luận 說thuyết 。

或hoặc 隨tùy 蘊uẩn 等đẳng 言ngôn 。 如như 實thật 行hạnh 對đối 治trị 。

論luận 曰viết 。 有hữu 諸chư 師sư 言ngôn 。 八bát 萬vạn 法pháp 蘊uẩn 一nhất 一nhất 量lượng 等đẳng 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 。 謂vị 彼bỉ 一nhất 一nhất 有hữu 六lục 千thiên 頌tụng 。 如như 對đối 法pháp 中trung 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 。 或hoặc 說thuyết 法Pháp 蘊uẩn 隨tùy 蘊uẩn 等đẳng 言ngôn 。 一nhất 一nhất 差sai 別biệt 數số 有hữu 八bát 萬vạn 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 緣duyên 起khởi 諦đế 食thực 靜tĩnh 慮lự 無vô 量lượng 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 勝thắng 處xứ 。 遍biến 處xứ 覺giác 品phẩm 神thần 通thông 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 無vô 礙ngại 解giải 等đẳng 。 一nhất 一nhất 教giáo 門môn 名danh 一nhất 法pháp 蘊uẩn 。 如như 實thật 說thuyết 者giả 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 貪tham 瞋sân 癡si 。 我ngã 慢mạn 身thân 見kiến 及cập 尋tầm 思tư 等đẳng 八bát 萬vạn 行hạnh 別biệt 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 八bát 萬vạn 行hạnh 故cố 。 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 說thuyết 八bát 萬vạn 法pháp 蘊uẩn 。 謂vị 說thuyết 不bất 淨tịnh 慈từ 悲bi 緣duyên 起khởi 無vô 常thường 想tưởng 。 空không 持trì 息tức 念niệm 等đẳng 諸chư 對đối 治trị 門môn 。 此thử 即tức 順thuận 顯hiển 隨tùy 蘊uẩn 等đẳng 言ngôn 。 無vô 蘊uẩn 等đẳng 言ngôn 不bất 為vi 對đối 治trị 有hữu 情tình 病bệnh 行hành 唐đường 捐quyên 而nhi 說thuyết 。 如như 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 八bát 萬vạn 法pháp 蘊uẩn 。 皆giai 此thử 五ngũ 中trung 二nhị 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 如như 是thị 餘dư 處xứ 諸chư 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 類loại 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 頌tụng 曰viết 。

如như 是thị 餘dư 蘊uẩn 等đẳng 。 各các 隨tùy 其kỳ 所sở 應ưng 。

攝nhiếp 在tại 前tiền 說thuyết 中trung 。 應ưng 審thẩm 觀quán 自tự 相tương/tướng 。

論luận 曰viết 。 餘dư 契Khế 經Kinh 中trung 諸chư 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 隨tùy 應ứng 攝nhiếp 在tại 前tiền 所sở 說thuyết 中trung 。 如như 此thử 論luận 中trung 所sở 說thuyết 蘊uẩn 等đẳng 。 應ưng 審thẩm 觀quán 彼bỉ 一nhất 一nhất 自tự 相tương/tướng 。 且thả 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 餘dư 五ngũ 蘊uẩn 。 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 智trí 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 。 彼bỉ 中trung 戒giới 蘊uẩn 此thử 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 是thị 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 非phi 意ý 思tư 故cố 。 彼bỉ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 此thử 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 非phi 受thọ 想tưởng 故cố 。 又hựu 諸chư 經kinh 說thuyết 十thập 遍biến 處xứ 等đẳng 。 前tiền 八bát 遍biến 處xứ 及cập 八bát 勝thắng 處xứ 。 無vô 貪tham 性tánh 故cố 此thử 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 若nhược 兼kiêm 助trợ 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 故cố 。 即tức 此thử 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 後hậu 二nhị 遍biến 處xứ 空không 無vô 邊biên 等đẳng 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 四tứ 蘊uẩn 性tánh 故cố 。 亦diệc 此thử 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 五ngũ 解giải 脫thoát 處xứ 。 慧tuệ 為vi 性tánh 故cố 。 此thử 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 若nhược 兼kiêm 助trợ 伴bạn 即tức 此thử 聲thanh 意ý 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。

復phục 有hữu 二nhị 處xứ 。 謂vị 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 處xứ 。 及cập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 初sơ 處xứ 即tức 此thử 十thập 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 無vô 香hương 味vị 故cố 。 後hậu 處xứ 即tức 此thử 意ý 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。 無vô 色sắc 性tánh 故cố 。 又hựu 多đa 界giới 經kinh 說thuyết 界giới 差sai 別biệt 。 有hữu 六lục 十thập 二nhị 。 應ưng 隨tùy 其kỳ 相tương 當đương 知tri 攝nhiếp 在tại 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 且thả 彼bỉ 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 六lục 界giới 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 界giới 已dĩ 辯biện 。 空không 識thức 二nhị 界giới 未vị 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 如như 是thị 二nhị 界giới 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

空không 界giới 謂vị 竅khiếu 隙khích 。 體thể 即tức 是thị 光quang 闇ám 。

識thức 界giới 有hữu 漏lậu 識thức 。 有hữu 情tình 生sanh 所sở 依y 。

論luận 曰viết 。 內nội 外ngoại 竅khiếu 隙khích 。 名danh 為vi 空không 界giới 。 竅khiếu 隙khích 是thị 何hà 。 即tức 是thị 光quang 闇ám 。 謂vị 窓song 指chỉ 等đẳng 光quang 闇ám 竅khiếu 隙khích 。 顯hiển 色sắc 差sai 別biệt 名danh 為vi 空không 界giới 。 應ưng 知tri 此thử 界giới 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 說thuyết 內nội 外ngoại 故cố 。 如như 地địa 界giới 等đẳng 此thử 離ly 虛hư 空không 其kỳ 體thể 別biệt 有hữu 。 由do 契Khế 經Kinh 故cố 其kỳ 理lý 極cực 成thành 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 虛hư 空không 無vô 色sắc 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 當đương 何hà 所sở 依y 。 然nhiên 藉tạ 光quang 明minh 虛hư 空không 顯hiển 了liễu 。 又hựu 說thuyết 於ư 色sắc 得đắc 離ly 染nhiễm 時thời 斷đoạn 虛hư 空không 界giới 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 。 已dĩ 說thuyết 空không 界giới 。 諸chư 有hữu 漏lậu 識thức 。 名danh 為vi 識thức 界giới 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 無vô 漏lậu 識thức 耶da 。 彼bỉ 與dữ 此thử 義nghĩa 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 由do 無vô 漏lậu 法pháp 於ư 有hữu 情tình 生sanh 斷đoạn 害hại 壞hoại 等đẳng 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 非phi 生sanh 所sở 依y 。 如như 是thị 六lục 界giới 。 於ư 有hữu 情tình 生sanh 生sanh 養dưỡng 長trường/trưởng 因nhân 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 是thị 生sanh 所sở 依y 。 生sanh 因nhân 謂vị 識thức 界giới 續tục 生sanh 種chủng 故cố 。 養dưỡng 因nhân 謂vị 大đại 種chủng 生sanh 依y 止chỉ 故cố 。 長trường/trưởng 因nhân 謂vị 空không 界giới 容dung 受thọ 生sanh 故cố 。 持trì 有hữu 情tình 生sanh 故cố 名danh 為vi 界giới 。 彼bỉ 經kinh 六lục 界giới 此thử 九cửu 界giới 攝nhiếp 。 餘dư 隨tùy 所sở 應ưng 當đương 觀quán 攝nhiếp 義nghĩa 。 故cố 諸chư 餘dư 界giới 十thập 八bát 界giới 攝nhiếp 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 餘dư 蘊uẩn 處xứ 界giới 皆giai 在tại 此thử 中trung 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 攝nhiếp 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 三tam 有hữu 見kiến 等đẳng 門môn 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 界giới 中trung 具cụ 顯hiển 根căn 境cảnh 識thức 故cố 。 諸chư 門môn 義nghĩa 類loại 易dị 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 今kim 且thả 約ước 十thập 八bát 界giới 辯biện 。 由do 斯tư 蘊uẩn 處xứ 義nghĩa 類loại 已dĩ 成thành 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 有hữu 見kiến 幾kỷ 無vô 見kiến 。 幾kỷ 有hữu 對đối 幾kỷ 無vô 對đối 。 幾kỷ 善thiện 幾kỷ 不bất 善thiện 幾kỷ 無vô 記ký 。 頌tụng 曰viết 。

一nhất 有hữu 見kiến 謂vị 色sắc 。 十thập 有hữu 色sắc 有hữu 對đối 。

此thử 除trừ 色sắc 聲thanh 八bát 。 無vô 記ký 餘dư 三tam 種chủng 。

論luận 曰viết 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 一nhất 是thị 有hữu 見kiến 。 所sở 謂vị 色sắc 界giới 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 名danh 有hữu 見kiến 耶da 。 由do 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 者giả 此thử 色sắc 定định 與dữ 見kiến 俱câu 。 故cố 名danh 有hữu 見kiến 。 由do 色sắc 與dữ 眼nhãn 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 如như 有hữu 伴bạn 侶lữ 。 二nhị 者giả 此thử 色sắc 可khả 有hữu 示thị 現hiện 。 故cố 名danh 有hữu 見kiến 。 可khả 示thị 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 別biệt 故cố 。 如như 有hữu 所sở 緣duyên 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 色sắc 於ư 鏡kính 等đẳng 中trung 有hữu 像tượng 可khả 現hiện 。 故cố 名danh 有hữu 見kiến 可khả 示thị 如như 彼bỉ 此thử 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 聲thanh 有hữu 谷cốc 響hưởng 等đẳng 。 應ưng 成thành 有hữu 見kiến 不bất 俱câu 生sanh 故cố 。 由do 說thuyết 此thử 相tương/tướng 。 餘dư 界giới 無vô 見kiến 義nghĩa 准chuẩn 已dĩ 成thành 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 唯duy 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 十thập 界giới 有hữu 對đối 。 對đối 是thị 礙ngại 義nghĩa 。 此thử 有hữu 彼bỉ 礙ngại 故cố 名danh 有hữu 對đối 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 境cảnh 界giới 所sở 緣duyên 障chướng 礙ngại 別biệt 故cố 。 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 根căn 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 諸chư 有hữu 境cảnh 法pháp 與dữ 色sắc 等đẳng 境cảnh 和hòa 會hội 被bị 礙ngại 。 得đắc 有hữu 對đối 名danh 。 所sở 緣duyên 有hữu 對đối 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 於ư 自tự 所sở 緣duyên 和hòa 會hội 被bị 礙ngại 。 得đắc 有hữu 對đối 名danh 。 境cảnh 界giới 所sở 緣duyên 復phục 有hữu 何hà 別biệt 。 若nhược 於ư 彼bỉ 法pháp 此thử 有hữu 功công 能năng 。 即tức 說thuyết 彼bỉ 為vi 此thử 法pháp 境cảnh 界giới 。 如như 人nhân 於ư 彼bỉ 有hữu 勝thắng 功công 能năng 。 便tiện 說thuyết 彼bỉ 為vi 。 我ngã 之chi 境cảnh 界giới 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 執chấp 彼bỉ 而nhi 起khởi 。 彼bỉ 於ư 心tâm 等đẳng 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 若nhược 法pháp 所sở 緣duyên 有hữu 對đối 。 定định 是thị 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 境cảnh 界giới 。 若nhược 無vô 取thủ 境cảnh 功công 能năng 。 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 有hữu 雖tuy 境cảnh 界giới 有hữu 對đối 。 而nhi 非phi 所sở 緣duyên 有hữu 對đối 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 。 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 云vân 何hà 眼nhãn 等đẳng 於ư 自tự 境cảnh 界giới 。 所sở 緣duyên 轉chuyển 時thời 。 說thuyết 名danh 有hữu 礙ngại 。 越việt 彼bỉ 於ư 餘dư 此thử 不bất 轉chuyển 故cố 。 或hoặc 復phục 礙ngại 者giả 。 是thị 和hòa 會hội 義nghĩa 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 法pháp 於ư 自tự 境cảnh 界giới 。 及cập 自tự 所sở 緣duyên 和hòa 會hội 轉chuyển 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 法pháp 唯duy 於ư 彼bỉ 轉chuyển 不bất 能năng 越việt 彼bỉ 。 故cố 名danh 有hữu 礙ngại 。 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 謂vị 可khả 集tập 色sắc 自tự 於ư 他tha 處xứ 被bị 障chướng 不bất 生sanh 。 如như 手thủ 石thạch 等đẳng 更cánh 相tương 障chướng 礙ngại 。 或hoặc 於ư 自tự 處xứ 。 障chướng 礙ngại 他tha 生sanh 。 唯duy 極cực 微vi 色sắc 更cánh 相tương 障chướng 故cố 。 可khả 說thuyết 名danh 為vi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 此thử 中trung 唯duy 辯biện 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 故cố 但đãn 言ngôn 十thập 。 礙ngại 義nghĩa 勝thắng 故cố 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

謂vị 極cực 微vi 成thành 十thập 有hữu 色sắc 界giới 唯duy 有hữu 色sắc 故cố 。 法Pháp 界Giới 貫quán 通thông 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 彼bỉ 色sắc 一nhất 向hướng 非phi 極cực 微vi 成thành 。 除trừ 此thử 所sở 餘dư 十thập 名danh 有hữu 色sắc 。 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 說thuyết 十thập 有hữu 色sắc 名danh 為vi 有hữu 對đối 。 義nghĩa 准chuẩn 說thuyết 餘dư 名danh 為vi 無vô 對đối 。 言ngôn 有hữu 色sắc 者giả 。 謂vị 除trừ 無vô 表biểu 餘dư 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 變biến 礙ngại 名danh 色sắc 。 有hữu 變biến 礙ngại 義nghĩa 。 故cố 名danh 有hữu 色sắc 。 有hữu 說thuyết 。 色sắc 者giả 謂vị 能năng 示thị 現hiện 在tại 此thử 彼bỉ 言ngôn 此thử 有hữu 彼bỉ 言ngôn 。 故cố 名danh 有hữu 色sắc 有hữu 說thuyết 。 諸chư 色sắc 有hữu 自tự 體thể 故cố 名danh 為vi 有hữu 色sắc 。 稱xưng 說thuyết 易dị 故cố 。 唯duy 於ư 色sắc 體thể 說thuyết 有hữu 色sắc 言ngôn 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 。 有hữu 對đối 無vô 對đối 。 於ư 此thử 所sở 說thuyết 十thập 有hữu 對đối 中trung 。 除trừ 色sắc 及cập 聲thanh 餘dư 八bát 無vô 記ký 。 言ngôn 無vô 記ký 者giả 。 不bất 可khả 記ký 為vi 善thiện 不bất 善thiện 故cố 。 應ưng 讚tán 毀hủy 法pháp 可khả 記ký 說thuyết 在tại 黑hắc 白bạch 品phẩm 中trung 。 名danh 為vi 有hữu 記ký 。 若nhược 於ư 二nhị 品phẩm 皆giai 所sở 不bất 容dung 。 體thể 不bất 分phân 明minh 名danh 無vô 記ký 法pháp 。 其kỳ 餘dư 十thập 界giới 通thông 善thiện 等đẳng 三tam 。 即tức 是thị 七thất 心tâm 色sắc 聲thanh 法Pháp 界Giới 。 善thiện 謂vị 捨xả 惡ác 。 是thị 違vi 惡ác 義nghĩa 。 或hoặc 復phục 善thiện 者giả 名danh 慧tuệ 攝nhiếp 受thọ 。 謂vị 若nhược 諸chư 法pháp 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 或hoặc 攝nhiếp 受thọ 慧tuệ 。 皆giai 名danh 為vi 善thiện 。 或hoặc 復phục 善thiện 者giả 。 是thị 吉cát 祥tường 義nghĩa 。 能năng 招chiêu 嘉gia 瑞thụy 如như 吉cát 祥tường 草thảo 。 翻phiên 此thử 即tức 釋thích 不bất 善thiện 名danh 義nghĩa 。 色sắc 聲thanh 二nhị 界giới 。 善thiện 心tâm 等đẳng 起khởi 即tức 名danh 為vi 善thiện 。 惡ác 心tâm 等đẳng 起khởi 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 餘dư 是thị 無vô 記ký 。 其kỳ 七thất 心tâm 界giới 。 若nhược 無vô 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 名danh 善thiện 。 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 餘dư 名danh 無vô 記ký 。 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 。 品phẩm 類loại 眾chúng 多đa 。 無vô 貪tham 等đẳng 性tánh 相tướng 應ưng 等đẳng 記ký 擇trạch 滅diệt 名danh 善thiện 。 若nhược 貪tham 等đẳng 性tánh 相tướng 應ưng 等đẳng 起khởi 。 名danh 為vi 不bất 善thiện 。 餘dư 名danh 無vô 記ký 。 已dĩ 說thuyết 善thiện 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 欲dục 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 色sắc 界giới 繫hệ 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 頌tụng 曰viết 。

欲dục 界giới 繫hệ 十thập 八bát 。 色sắc 界giới 繫hệ 十thập 四tứ 。

除trừ 香hương 味vị 二nhị 識thức 。 無vô 色sắc 繫hệ 後hậu 三tam 。

論luận 曰viết 。 繫hệ 謂vị 繫hệ 屬thuộc 。 即tức 被bị 縛phược 義nghĩa 。 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 。 具cụ 足túc 十thập 八bát 。 色sắc 界giới 所sở 繫hệ 唯duy 十thập 四tứ 種chủng 。 除trừ 香hương 味vị 境cảnh 及cập 鼻tị 舌thiệt 識thức 。 除trừ 香hương 味vị 者giả 。 段đoạn 食thực 性tánh 故cố 。 離ly 段đoạn 食thực 欲dục 方phương 得đắc 生sanh 彼bỉ 。 除trừ 鼻tị 舌thiệt 識thức 。 無vô 境cảnh 界giới 故cố 。 非phi 無vô 境cảnh 界giới 少thiểu 有hữu 識thức 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 彼bỉ 亦diệc 應ưng 無vô 觸xúc 。 非phi 食thực 性tánh 觸xúc 於ư 彼bỉ 得đắc 有hữu 。 觸xúc 界giới 於ư 彼bỉ 無vô 成thành 食thực 用dụng 有hữu 成thành 餘dư 用dụng 。 所sở 謂vị 成thành 身thân 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 大đại 種chủng 應ưng 無vô 。 則tắc 諸chư 所sở 造tạo 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 。 便tiện 同đồng 無vô 色sắc 。 何hà 名danh 色sắc 界giới 。 又hựu 於ư 彼bỉ 觸xúc 有hữu 成thành 外ngoại 用dụng 。 謂vị 成thành 宮cung 殿điện 。 及cập 衣y 服phục 等đẳng 。 雖tuy 離ly 食thực 欲dục 觸xúc 有hữu 別biệt 用dụng 。 香hương 味vị 不bất 然nhiên 。 故cố 彼bỉ 非phi 有hữu 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 唯duy 有hữu 後hậu 三tam 。 所sở 謂vị 意ý 法pháp 及cập 意ý 識thức 界giới 。 要yếu 離ly 色sắc 染nhiễm 於ư 彼bỉ 得đắc 生sanh 。 故cố 無vô 色sắc 中trung 無vô 十thập 色sắc 界giới 。 依y 緣duyên 無vô 故cố 五ngũ 識thức 亦diệc 無vô 。 故cố 唯duy 後hậu 三tam 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 已dĩ 說thuyết 界giới 繫hệ 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 有hữu 漏lậu 幾kỷ 無vô 漏lậu 。 頌tụng 曰viết 。

意ý 法pháp 意ý 識thức 通thông 。 所sở 餘dư 唯duy 有hữu 漏lậu 。

論luận 曰viết 。 次thứ 前tiền 意ý 法pháp 及cập 意ý 識thức 三tam 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 謂vị 除trừ 道Đạo 諦Đế 及cập 三tam 無vô 為vi 。 餘dư 意ý 等đẳng 三tam 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 及cập 三tam 無vô 為vi 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 三tam 皆giai 無vô 漏lậu 。 唯duy 通thông 有hữu 漏lậu 。 謂vị 餘dư 十thập 五ngũ 道Đạo 諦Đế 無vô 為vi 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 幾kỷ 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 幾kỷ 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 頌tụng 曰viết 。

五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 後hậu 三tam 三tam 餘dư 無vô 。

論luận 曰viết 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 由do 與dữ 尋tầm 伺tứ 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 此thử 五ngũ 識thức 身thân 恆hằng 與dữ 尋tầm 伺tứ 。 共cộng 相tương 應ứng 者giả 。 五ngũ 識thức 唯duy 在tại 尋tầm 伺tứ 所sở 隨tùy 地địa 中trung 有hữu 故cố 。 非phi 於ư 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 除trừ 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 有hữu 一nhất 不bất 與dữ 尋tầm 伺tứ 俱câu 故cố 。 意ý 法pháp 意ý 識thức 名danh 為vi 後hậu 三tam 。 根căn 境cảnh 識thức 中trung 。 各các 居cư 後hậu 故cố 。 此thử 後hậu 三tam 界giới 皆giai 通thông 三tam 品phẩm 。 意ý 界giới 意ý 識thức 界giới 及cập 相tương 應ứng 法Pháp 界Giới 。 除trừ 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 伺tứ 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 彼bỉ 上thượng 地địa 無vô 尋tầm 伺tứ 故cố 。 非phi 相tướng 應ưng 故cố 。 彼bỉ 無vô 尋tầm 故cố 。 自tự 體thể 自tự 體thể 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 尋tầm 一nhất 切thiết 時thời 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 自tự 體thể 自tự 體thể 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 常thường 與dữ 伺tứ 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 伺tứ 在tại 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 三tam 品phẩm 不bất 收thu 應ưng 為vi 第đệ 四tứ 。 然nhiên 法pháp 少thiểu 故cố 頌tụng 中trung 不bất 說thuyết 。 餘dư 十thập 色sắc 界giới 尋tầm 伺tứ 俱câu 無vô 。 常thường 與dữ 尋tầm 伺tứ 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 中trung 乘thừa 便tiện 應ưng 更cánh 思tư 量lượng 。 若nhược 五ngũ 識thức 身thân 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 尋tầm 即tức 分phân 別biệt 。 如như 何hà 許hứa 彼bỉ 無vô 分phân 別biệt 耶da 。 頌tụng 曰viết 。

說thuyết 五ngũ 無vô 分phân 別biệt 。 由do 計kế 度độ 隨tùy 念niệm 。

以dĩ 意ý 地địa 散tán 慧tuệ 。 意ý 諸chư 念niệm 為vi 體thể 。

論luận 曰viết 。 分phân 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 二nhị 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 三tam 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 由do 五ngũ 識thức 身thân 雖tuy 有hữu 自tự 性tánh 。 而nhi 無vô 餘dư 二nhị 。 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 。 如như 一nhất 足túc 馬mã 名danh 為vi 無vô 足túc 。 故cố 雖tuy 有hữu 一nhất 而nhi 得đắc 名danh 無vô 。 豈khởi 不bất 意ý 識thức 有hữu 唯duy 一nhất 種chủng 。 分phân 別biệt 相tương 應ứng 由do 依y 意ý 識thức 。 總tổng 類loại 具cụ 三tam 說thuyết 有hữu 分phân 別biệt 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 體thể 唯duy 是thị 尋tầm 。 後hậu 心tâm 所sở 中trung 自tự 當đương 辯biện 釋thích 。 餘dư 二nhị 分phần 別biệt 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 意ý 地địa 散tán 慧tuệ 諸chư 念niệm 為vi 體thể 。 散tán 言ngôn 簡giản 定định 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 散tán 慧tuệ 名danh 為vi 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 定định 中trung 不bất 能năng 計kế 度độ 境cảnh 故cố 。 非phi 定định 中trung 慧tuệ 能năng 於ư 所sở 緣duyên 。 如như 此thử 如như 是thị 計kế 度độ 而nhi 轉chuyển 。 故cố 於ư 此thử 中trung 簡giản 定định 取thủ 散tán 。 若nhược 定định 若nhược 散tán 意ý 識thức 相tương 應ứng 諸chư 念niệm 名danh 為vi 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 明minh 記ký 所sở 緣duyên 用dụng 均quân 等đẳng 故cố 。 五ngũ 識thức 雖tuy 與dữ 念niệm 慧tuệ 相tương 應ứng 。 擇trạch 記ký 用dụng 微vi 故cố 唯duy 取thủ 意ý 。 夫phu 分phân 別biệt 者giả 。 推thôi 求cầu 行hành 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 尋tầm 為vi 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 簡giản 擇trạch 明minh 記ký 片phiến 似tự 順thuận 尋tầm 。 故cố 分phân 別biệt 名danh 亦diệc 通thông 慧tuệ 念niệm 。 由do 此thử 三tam 行hành 差sai 別biệt 攝nhiếp 持trì 。 皆giai 令linh 於ư 境cảnh 明minh 了liễu 轉chuyển 異dị 。 於ư 已dĩ 了liễu 境cảnh 遮già 簡giản 行hành 生sanh 。 故cố 分phân 別biệt 名danh 不bất 通thông 於ư 想tưởng 。 於ư 未vị 了liễu 境cảnh 不bất 能năng 印ấn 持trì 。 故cố 分phân 別biệt 名danh 不bất 通thông 勝thắng 解giải 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 定định 意ý 識thức 具cụ 三tam 分phân 別biệt 。 若nhược 初sơ 靜tĩnh 慮lự 在tại 定định 意ý 識thức 及cập 上thượng 散tán 心tâm 。 各các 二nhị 分phần 別biệt 。 上thượng 地địa 意ý 識thức 若nhược 在tại 定định 中trung 及cập 五ngũ 識thức 身thân 。 各các 一nhất 分phân 別biệt 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 有hữu 所sở 緣duyên 。 幾kỷ 無vô 所sở 緣duyên 。 幾kỷ 有hữu 執chấp 受thọ 。 幾kỷ 無vô 執chấp 受thọ 。 頌tụng 曰viết 。

七thất 心tâm 法Pháp 界Giới 半bán 。 有hữu 所sở 緣duyên 餘dư 無vô 。

前tiền 八bát 界giới 及cập 聲thanh 。 無vô 執chấp 受thọ 餘dư 二nhị 。

論luận 曰viết 。 六lục 識thức 意ý 界giới 及cập 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 名danh 有hữu 所sở 緣duyên 。 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 人nhân 有hữu 子tử 。 所sở 緣duyên 所sở 行hành 及cập 與dữ 境cảnh 界giới 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 餘dư 十thập 色sắc 界giới 及cập 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 名danh 無vô 所sở 緣duyên 。 義nghĩa 准chuẩn 成thành 故cố 。 應ưng 知tri 五ngũ 識thức 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 緣duyên 實thật 極cực 微vi 和hòa 集tập 為vi 境cảnh 。 不bất 緣duyên 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 名danh 別biệt 目mục 少thiểu 法pháp 可khả 為vì 無vô 分phân 別biệt 。 識thức 所sở 取thủ 境cảnh 成thành 。 於ư 多đa 法pháp 中trung 起khởi 一nhất 增tăng 語ngữ 。 言ngôn 說thuyết 轉chuyển 故cố 。 名danh 為vi 和hòa 合hợp 。 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 增tăng 語ngữ 為vi 境cảnh 。 是thị 故cố 和hòa 合hợp 非phi 五ngũ 所sở 緣duyên 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 所sở 緣duyên 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 九cửu 無vô 執chấp 受thọ 。 何hà 等đẳng 為vi 九cửu 。

謂vị 前tiền 所sở 說thuyết 七thất 有hữu 所sở 緣duyên 并tinh 全toàn 法Pháp 界Giới 。 此thử 八bát 及cập 聲thanh 皆giai 無vô 執chấp 受thọ 。 頌tụng 中trung 及cập 言ngôn 具cụ 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 顯hiển 總tổng 集tập 。 謂vị 八bát 及cập 聲thanh 總tổng 無vô 執chấp 受thọ 。 二nhị 顯hiển 異dị 門môn 。 謂vị 餘dư 師sư 說thuyết 。 不bất 離ly 根căn 聲thanh 亦diệc 有hữu 執chấp 受thọ 。 餘dư 九cửu 通thông 二nhị 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 云vân 何hà 通thông 二nhị 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 住trụ 現hiện 在tại 世thế 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 住trụ 現hiện 在tại 世thế 不bất 離ly 五ngũ 根căn 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 及cập 住trụ 現hiện 在tại 非phi 不bất 離ly 根căn 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 是thị 故cố 九cửu 界giới 各các 通thông 二nhị 門môn 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 有hữu 執chấp 受thọ 相tương/tướng 。 本bổn 論luận 中trung 說thuyết 。 己kỷ 身thân 所sở 攝nhiếp 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 即tức 心tâm 心tâm 所sở 共cộng 所sở 執chấp 持trì 。 攝nhiếp 為vi 依y 處xứ 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 損tổn 益ích 展triển 轉chuyển 更cánh 相tương 隨tùy 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 色sắc 等đẳng 即tức 應ưng 一nhất 向hướng 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 依y 彼bỉ 故cố 。 非phi 根căn 性tánh 故cố 。 不bất 爾nhĩ 色sắc 等đẳng 若nhược 不bất 離ly 根căn 雖tuy 非phi 所sở 依y 。 而nhi 是thị 心tâm 等đẳng 之chi 所sở 親thân 輔phụ 。 故cố 無vô 此thử 失thất 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 執chấp 受thọ 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 大đại 種chủng 性tánh 。 幾kỷ 所sở 造tạo 性tánh 。 幾kỷ 可khả 積tích 集tập 。 幾kỷ 非phi 積tích 集tập 。 頌tụng 曰viết 。

觸xúc 界giới 中trung 有hữu 二nhị 。 餘dư 九cửu 色sắc 所sở 造tạo 。

法pháp 一nhất 分phần/phân 亦diệc 然nhiên 。 十thập 色sắc 可khả 積tích 集tập 。

論luận 曰viết 。 觸xúc 界giới 通thông 二nhị 。 一nhất 者giả 大đại 種chủng 。 二nhị 者giả 所sở 造tạo 。 此thử 二nhị 如như 前tiền 十thập 一nhất 觸xúc 釋thích 。 非phi 唯duy 大đại 種chủng 總tổng 攝nhiếp 觸xúc 界giới 。 各các 別biệt 處xứ 經kinh 說thuyết 觸xúc 處xứ 中trung 攝nhiếp 造tạo 色sắc 故cố 。 餘dư 九cửu 色sắc 界giới 唯duy 是thị 所sở 造tạo 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 。 法Pháp 界Giới 一nhất 分phần/phân 亦diệc 唯duy 所sở 造tạo 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 無vô 表biểu 色sắc 。 依y 大đại 種chủng 生sanh 故cố 名danh 所sở 造tạo 。 然nhiên 聲thanh 為vi 顯hiển 定định 無vô 一nhất 界giới 。 唯duy 大đại 種chủng 性tánh 。 餘dư 七thất 心tâm 界giới 法Pháp 界Giới 一nhất 分phần/phân 。 除trừ 無vô 表biểu 色sắc 。 俱câu 非phi 二nhị 種chủng 。 義nghĩa 准chuẩn 已dĩ 成thành 。 離ly 大đại 種chủng 外ngoại 別biệt 有hữu 所sở 造tạo 。 各các 別biệt 處xứ 經kinh 即tức 為vi 誠thành 證chứng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 十thập 有hữu 色sắc 界giới 。 是thị 可khả 積tích 集tập 。 以dĩ 是thị 極cực 微vi 體thể 可khả 聚tụ 故cố 。 名danh 可khả 積tích 集tập 。 義nghĩa 准chuẩn 餘dư 八bát 。 非phi 可khả 積tích 集tập 。 體thể 非phi 極cực 微vi 不bất 可khả 聚tụ 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 可khả 積tích 集tập 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 能năng 斫chước 幾kỷ 所sở 斫chước 。 幾kỷ 能năng 燒thiêu 幾kỷ 所sở 燒thiêu 。 幾kỷ 能năng 稱xưng 幾kỷ 所sở 稱xưng 。 如như 是thị 六lục 問vấn 今kim 應ưng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 。

謂vị 唯duy 外ngoại 四tứ 界giới 。 能năng 斫chước 及cập 所sở 斫chước 。

亦diệc 所sở 燒thiêu 能năng 稱xưng 。 能năng 燒thiêu 所sở 稱xưng 諍tranh 。

論luận 曰viết 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 成thành 斧phủ 薪tân 等đẳng 。 此thử 即tức 名danh 為vi 。 能năng 斫chước 所sở 斫chước 。 唯duy 者giả 定định 義nghĩa 。 意ý 顯hiển 斫chước 等đẳng 。 決quyết 定định 是thị 外ngoại 四tứ 界giới 。 非phi 餘dư 及cập 言ngôn 為vi 顯hiển 。 能năng 斫chước 所sở 斫chước 俱câu 通thông 四tứ 界giới 。 即tức 諸chư 色sắc 聚tụ 相tương/tướng 逼bức 續tục 生sanh 。 異dị 緣duyên 分phân 隔cách 令linh 各các 續tục 起khởi 。 名danh 能năng 所sở 斫chước 剎sát 那na 性tánh 故cố 。 理lý 實thật 都đô 無vô 能năng 斫chước 所sở 斫chước 。 此thử 所sở 斫chước 義nghĩa 身thân 根căn 等đẳng 無vô 非phi 諸chư 色sắc 根căn 異dị 緣duyên 分phân 隔cách 可khả 令linh 成thành 二nhị 。 各các 相tương 續tục 起khởi 。 支chi 分phân 離ly 身thân 。 則tắc 無vô 根căn 故cố 。 又hựu 身thân 根căn 等đẳng 亦diệc 非phi 能năng 斫chước 。 淨tịnh 妙diệu 相tướng 故cố 。 如như 珠châu 寶bảo 光quang 。 此thử 等đẳng 義nghĩa 言ngôn 唯duy 言ngôn 所sở 顯hiển 。 如như 能năng 斫chước 所sở 斫chước 體thể 唯duy 外ngoại 四tứ 界giới 。 所sở 燒thiêu 能năng 稱xưng 其kỳ 體thể 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 唯duy 外ngoại 四tứ 界giới 名danh 所sở 燒thiêu 能năng 稱xưng 。 身thân 等đẳng 色sắc 根căn 淨tịnh 妙diệu 相tướng 故cố 。 亦diệc 非phi 二nhị 事sự 。 如như 珠châu 寶bảo 光quang 。 聲thanh 非phi 色sắc 等đẳng 相tương 續tục 俱câu 轉chuyển 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 六lục 義nghĩa 皆giai 無vô 能năng 燒thiêu 所sở 稱xưng 。 有hữu 異dị 諍tranh 論luận 。 謂vị 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 能năng 燒thiêu 所sở 稱xưng 體thể 亦diệc 如như 前tiền 。 唯duy 外ngoại 四tứ 界giới 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 唯duy 有hữu 火hỏa 界giới 。 可khả 名danh 能năng 燒thiêu 所sở 稱xưng 唯duy 重trọng/trùng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 能năng 所sở 斫chước 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 異dị 熟thục 生sanh 。 幾kỷ 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 幾kỷ 是thị 等đẳng 流lưu 。 幾kỷ 有hữu 實thật 事sự 。 幾kỷ 一nhất 剎sát 那na 。 如như 是thị 五ngũ 問vấn 。 今kim 應ưng 總tổng 答đáp 。 頌tụng 曰viết 。

內nội 五ngũ 有hữu 熟thục 養dưỡng 。 聲thanh 無vô 異dị 熟thục 生sanh 。

八bát 無vô 礙ngại 等đẳng 流lưu 。 亦diệc 異dị 熟thục 生sanh 性tánh 。

餘dư 三tam 實thật 唯duy 法pháp 。 剎sát 那na 唯duy 後hậu 三tam 。

論luận 曰viết 。 內nội 五ngũ 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 。 及cập 所sở 長trưởng 養dưỡng 遮già 等đẳng 流lưu 性tánh 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 雖tuy 眼nhãn 等đẳng 根căn 亦diệc 等đẳng 流lưu 性tánh 。 以dĩ 有hữu 同đồng 類loại 因nhân 則tắc 是thị 等đẳng 流lưu 果quả 。 由do 離ly 異dị 熟thục 所sở 長trưởng 養dưỡng 外ngoại 無vô 等đẳng 流lưu 性tánh 。 是thị 故cố 應ưng 遮già 如như 離ly 長trưởng 養dưỡng 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 。 離ly 異dị 熟thục 生sanh 有hữu 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 非phi 離ly 此thử 二nhị 有hữu 別biệt 等đẳng 流lưu 。 為vi 辯biện 異dị 門môn 廢phế 總tổng 論luận 別biệt 熟thục 謂vị 成thành 熟thục 。 離ly 因nhân 而nhi 熟thục 。 故cố 名danh 異dị 熟thục 。 異dị 熟thục 體thể 生sanh 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 或hoặc 是thị 異dị 熟thục 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 略lược 去khứ 中trung 言ngôn 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 譬thí 如như 牛ngưu 車xa 。 或hoặc 所sở 造tạo 業nghiệp 至chí 得đắc 果quả 時thời 變biến 而nhi 能năng 熟thục 。 故cố 名danh 異dị 熟thục 。 果quả 從tùng 彼bỉ 生sanh 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 或hoặc 於ư 因nhân 上thượng 假giả 立lập 果quả 名danh 。 如như 於ư 果quả 上thượng 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 如như 說thuyết 六lục 觸xúc 處xứ 。 即tức 是thị 所sở 造tạo 業nghiệp 。 飲ẩm 食thực 資tư 助trợ 眠miên 睡thụy 等đẳng 持trì 勝thắng 緣duyên 所sở 益ích 。 名danh 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 飲ẩm 食thực 等đẳng 緣duyên 於ư 異dị 熟thục 體thể 。 唯duy 能năng 攝nhiếp 護hộ 不bất 能năng 增tăng 益ích 。 別biệt 有hữu 增tăng 益ích 。 名danh 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 長trưởng 養dưỡng 相tương 續tục 。 常thường 能năng 護hộ 持trì 異dị 熟thục 相tương 續tục 。 猶do 如như 外ngoại 廓khuếch 防phòng 援viện 內nội 城thành 。 既ký 說thuyết 聲thanh 界giới 無vô 異dị 熟thục 生sanh 。 義nghĩa 准chuẩn 非phi 無vô 等đẳng 流lưu 長trưởng 養dưỡng 。 何hà 緣duyên 聲thanh 界giới 非phi 異dị 熟thục 生sanh 。 數sác 數sác 間gian 斷đoạn 復phục 還hoàn 生sanh 故cố 。 異dị 熟thục 生sanh 色sắc 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 非phi 隨tùy 欲dục 樂lạc 異dị 熟thục 果quả 生sanh 。 聲thanh 隨tùy 欲dục 生sanh 。 故cố 非phi 異dị 熟thục 。 八bát 無vô 礙ngại 者giả 。 七thất 心tâm 法Pháp 界Giới 。 此thử 有hữu 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 生sanh 性tánh 。 若nhược 非phi 異dị 熟thục 。 同đồng 類loại 遍biến 行hành 因nhân 所sở 生sanh 者giả 。 名danh 等đẳng 流lưu 性tánh 。 若nhược 異dị 熟thục 因nhân 所sở 生sanh 起khởi 者giả 。 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 餘dư 謂vị 餘dư 四tứ 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 皆giai 通thông 三tam 種chủng 。 謂vị 異dị 熟thục 生sanh 等đẳng 流lưu 長trưởng 養dưỡng 。 實thật 唯duy 法pháp 者giả 。 實thật 謂vị 無vô 為vi 。 以dĩ 堅kiên 實thật 故cố 。 此thử 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 。 故cố 唯duy 法Pháp 界Giới 獨độc 名danh 有hữu 實thật 。 意ý 法pháp 意ý 識thức 名danh 為vi 後hậu 三tam 。 於ư 六lục 三tam 中trung 最tối 後hậu 說thuyết 故cố 。 唯duy 此thử 三tam 界giới 有hữu 一nhất 剎sát 那na 。 謂vị 初sơ 無vô 漏lậu 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 品phẩm 。 非phi 等đẳng 流lưu 故cố 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 此thử 說thuyết 正chánh 現hiện 行hành 。 亦diệc 非phi 等đẳng 流lưu 者giả 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 無vô 非phi 等đẳng 流lưu 。 唯duy 初sơ 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 剎sát 那na 。 無vô 同đồng 類loại 因nhân 。 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 勢thế 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 前tiền 因nhân 雖tuy 闕khuyết 而nhi 此thử 得đắc 生sanh 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 勢thế 力lực 強cường/cưỡng 者giả 。 與dữ 初sơ 聖thánh 道Đạo 品phẩm 類loại 同đồng 故cố 。 無vô 量lượng 善thiện 法Pháp 。 所sở 長trưởng 養dưỡng 故cố 。 與dữ 初sơ 聖thánh 道Đạo 性tánh 相tướng 等đẳng 故cố 。 為vi 此thử 廣quảng 修tu 諸chư 加gia 行hành 故cố 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 相tương 應ứng 心tâm 。 名danh 意ý 界giới 意ý 識thức 界giới 。 餘dư 俱câu 起khởi 法Pháp 名danh 為vi 法Pháp 界giới 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 異dị 熟thục 生sanh 等đẳng 。 今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。 若nhược 有hữu 眼nhãn 界giới 先tiên 不bất 成thành 就tựu 。 今kim 得đắc 成thành 就tựu 。 亦diệc 眼nhãn 識thức 耶da 。 若nhược 眼nhãn 識thức 界giới 先tiên 不bất 成thành 就tựu 。 今kim 得đắc 成thành 就tựu 。 亦diệc 眼nhãn 界giới 耶da 。 如như 是thị 等đẳng 問vấn 今kim 應ưng 略lược 答đáp 。 頌tụng 曰viết 。

眼nhãn 與dữ 眼nhãn 識thức 界giới 。 獨độc 俱câu 得đắc 非phi 等đẳng 。

論luận 曰viết 。 獨độc 得đắc 者giả 。 謂vị 或hoặc 有hữu 眼nhãn 界giới 先tiên 不bất 成thành 就tựu 今kim 得đắc 成thành 就tựu 非phi 眼nhãn 識thức 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 漸tiệm 得đắc 眼nhãn 根căn 。 及cập 無vô 色sắc 歿một 生sanh 二nhị 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 時thời 。 或hoặc 有hữu 眼nhãn 識thức 先tiên 不bất 成thành 就tựu 今kim 得đắc 成thành 就tựu 非phi 眼nhãn 界giới 。 謂vị 生sanh 二nhị 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 眼nhãn 識thức 現hiện 起khởi 。 及cập 從tùng 彼bỉ 歿một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 。 俱câu 得đắc 者giả 。 謂vị 或hoặc 有hữu 二nhị 界giới 先tiên 不bất 成thành 就tựu 。 今kim 得đắc 成thành 就tựu 。 謂vị 無vô 色sắc 歿một 生sanh 於ư 欲dục 界giới 。 及cập 梵Phạm 世Thế 時thời 。 非phi 者giả 俱câu 非phi 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 等đẳng 者giả 。 攝nhiếp 餘dư 所sở 未vị 說thuyết 義nghĩa 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 若nhược 成thành 就tựu 眼nhãn 界giới 。 亦diệc 眼nhãn 識thức 界giới 耶da 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 者giả 。 謂vị 生sanh 二nhị 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 眼nhãn 識thức 不bất 起khởi 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 未vị 得đắc 眼nhãn 根căn 。 或hoặc 得đắc 已dĩ 失thất 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 得đắc 眼nhãn 不bất 失thất 。 及cập 生sanh 梵Phạm 世Thế 若nhược 生sanh 二nhị 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 。 眼nhãn 識thức 現hiện 前tiền 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。 如như 是thị 眼nhãn 界giới 與dữ 色sắc 界giới 。 眼nhãn 識thức 與dữ 色sắc 界giới 。 得đắc 及cập 成thành 就tựu 如như 理lý 應ưng 思tư 。 由do 斯tư 理lý 路lộ 例lệ 應ưng 思tư 擇trạch 。 後hậu 五ngũ 種chủng 三tam 得đắc 與dữ 成thành 就tựu 并tinh 互hỗ 相tương 望vọng 及cập 捨xả 不bất 成thành 。 如như 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 廣quảng 文văn 示thị 現hiện 恐khủng 詞từ 繁phồn 雜tạp 。 故cố 今kim 不bất 述thuật 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 得đắc 成thành 就tựu 等đẳng 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 內nội 幾kỷ 外ngoại 。 頌tụng 曰viết 。

內nội 十thập 二nhị 眼nhãn 等đẳng 。 色sắc 等đẳng 六lục 為vi 外ngoại 。

論luận 曰viết 。 六lục 根căn 六lục 識thức 十thập 二nhị 名danh 內nội 。 外ngoại 謂vị 所sở 餘dư 色sắc 等đẳng 六lục 境cảnh 。 雖tuy 無vô 實thật 我ngã 而nhi 內nội 義nghĩa 成thành 。 已dĩ 說thuyết 內nội 外ngoại 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 同đồng 分phần/phân 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 頌tụng 曰viết 。

法pháp 同đồng 分phần/phân 餘dư 二nhị 。 作tác 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 。

論luận 曰viết 。 法pháp 同đồng 分phần/phân 者giả 。 謂vị 一nhất 法Pháp 界Giới 唯duy 是thị 同đồng 分phần/phân 。 今kim 應ưng 先tiên 辯biện 境cảnh 同đồng 分phần/phân 相tương/tướng 。 若nhược 境cảnh 與dữ 識thức 定định 為vi 所sở 緣duyên 。 且thả 如như 法Pháp 界giới 與dữ 彼bỉ 意ý 識thức 定định 為vi 所sở 緣duyên 。 是thị 不bất 共cộng 故cố 。 識thức 於ư 其kỳ 中trung 已dĩ 生sanh 生sanh 法pháp 。 此thử 所sở 緣duyên 境cảnh 說thuyết 名danh 同đồng 分phần/phân 。 意ý 能năng 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 。 於ư 三tam 世thế 境cảnh 及cập 非phi 世thế 中trung 。 無vô 一nhất 法Pháp 界Giới 不bất 於ư 其kỳ 中trung 已dĩ 正chánh 當đương 生sanh 。 無vô 邊biên 意ý 識thức 二nhị 念niệm 意ý 識thức 。 即tức 能năng 普phổ 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 由do 是thị 法Pháp 界Giới 恆hằng 名danh 同đồng 分phần/phân 。 餘dư 二nhị 者giả 。 謂vị 餘dư 十thập 七thất 界giới 。 皆giai 有hữu 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 何hà 名danh 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 謂vị 作tác 自tự 業nghiệp 。 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 。 若nhược 作tác 自tự 業nghiệp 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 如như 何hà 眼nhãn 等đẳng 說thuyết 為vi 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 且thả 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 於ư 色sắc 界giới 已dĩ 正chánh 當đương 見kiến 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 此thử 相tương 違vi 及cập 不bất 生sanh 法pháp 。 如như 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 亦diệc 然nhiên 。 各các 於ư 自tự 境cảnh 應ưng 說thuyết 自tự 用dụng 。 意ý 界giới 同đồng 分phần/phân 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 已dĩ 正chánh 當đương 了liễu 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 意ý 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 。 謂vị 不bất 生sanh 法pháp 。 色sắc 界giới 同đồng 分phần/phân 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 眼nhãn 所sở 見kiến 已dĩ 正chánh 當đương 滅diệt 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 色sắc 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 此thử 相tương 違vi 及cập 不bất 生sanh 法pháp 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 各các 對đối 自tự 根căn 應ưng 說thuyết 自tự 用dụng 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 依y 生sanh 不bất 生sanh 。 立lập 二nhị 分phần 故cố 。 如như 意ý 界giới 說thuyết 。 眼nhãn 若nhược 於ư 一nhất 是thị 同đồng 分phần/phân 。 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 亦diệc 同đồng 分phần/phân 。 此thử 若nhược 於ư 一nhất 是thị 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 。 亦diệc 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 即tức 不bất 然nhiên 。 於ư 見kiến 者giả 是thị 同đồng 分phần/phân 。 於ư 不bất 見kiến 者giả 是thị 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。

復phục 有hữu 何hà 緣duyên 說thuyết 眼nhãn 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 異dị 於ư 色sắc 耶da 。 容dung 多đa 有hữu 情tình 同đồng 見kiến 一nhất 色sắc 無vô 用dụng 一nhất 眼nhãn 二nhị 有hữu 情tình 觀quán 。 聲thanh 如như 色sắc 說thuyết 。 是thị 共cộng 境cảnh 故cố 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 如như 內nội 界giới 說thuyết 。 非phi 共cộng 境cảnh 故cố 。 然nhiên 諸chư 世thế 間gian 依y 假giả 名danh 想tưởng 。 有hữu 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 同đồng 嗅khứu 此thử 香hương 。 同đồng 嘗thường 此thử 味vị 。 同đồng 覺giác 此thử 觸xúc 。 云vân 何hà 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 分phần/phân 謂vị 交giao 涉thiệp 。 同đồng 有hữu 此thử 分phần/phân 。 故cố 名danh 同đồng 分phần/phân 。 云vân 何hà 交giao 涉thiệp 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 更cánh 相tương 交giao 涉thiệp 。 即tức 是thị 展triển 轉chuyển 相tương 隨tùy 順thuận 義nghĩa 。 或hoặc 復phục 分phần/phân 者giả 。 是thị 已dĩ 作tác 用dụng 更cánh 相tương 交giao 涉thiệp 。 故cố 先tiên 說thuyết 言ngôn 。 若nhược 作tác 自tự 業nghiệp 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 或hoặc 復phục 分phần/phân 者giả 。 是thị 所sở 生sanh 觸xúc 依y 根căn 境cảnh 識thức 交giao 涉thiệp 生sanh 故cố 。 同đồng 有hữu 此thử 分phần/phân 。 故cố 名danh 同đồng 分phần/phân 。 即tức 同đồng 有hữu 用dụng 同đồng 有hữu 觸xúc 義nghĩa 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 由do 非phi 同đồng 分phần/phân 與dữ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 種chủng 類loại 分phần/phân 同đồng 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 云vân 何hà 與dữ 彼bỉ 。 種chủng 類loại 分phần/phân 同đồng 。 謂vị 此thử 與dữ 彼bỉ 同đồng 見kiến 等đẳng 相tương/tướng 同đồng 處xứ 同đồng 界giới 。 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 互hỗ 相tương 屬thuộc 故cố 。 互hỗ 相tương 引dẫn 故cố 。 種chủng 類loại 分phần/phân 同đồng 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam