瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 四tứ

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 聞văn 所sở 成thành 慧tuệ 地địa 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 無vô 心tâm 地địa 決quyết 擇trạch 。 聞văn 所sở 成thành 慧tuệ 。 地địa 決quyết 擇trạch 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。

謂vị 由do 五ngũ 處xứ 觀quán 察sát 所sở 歸quy 乃nãi 可khả 歸quy 依y 。 一nhất 由do 身thân 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 。 二nhị 由do 語ngữ 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 。 三tam 由do 意ý 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 。 四tứ 由do 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 起khởi 大đại 悲bi 故cố 。 五ngũ 由do 成thành 就tựu 無vô 上thượng 法pháp 故cố 。

問vấn 歸quy 依y 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 何hà 緣duyên 但đãn 有hữu 爾nhĩ 所sở 歸quy 依y 。 齊tề 何hà 緣duyên 故cố 說thuyết 能năng 歸quy 依y 。

云vân 何hà 修tu 行hành 。 歸quy 依y 之chi 行hành 。 何hà 等đẳng 歸quy 依y 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 答đáp 歸quy 依y 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 四tứ 緣duyên 故cố 有hữu 爾nhĩ 所sở 歸quy 依y 。 一nhất 由do 如Như 來Lai 性tánh 極cực 調điều 善thiện 故cố 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 所sở 調điều 能năng 調điều 善thiện 方phương 便tiện 故cố 。 三tam 具cụ 大đại 悲bi 故cố 。 四tứ 以dĩ 一nhất 切thiết 財tài 而nhi 興hưng 供cúng 養dường 。 未vị 將tương 為vi 喜hỷ 。 要yếu 以dĩ 正chánh 行hạnh 而nhi 興hưng 供cúng 養dường 。 乃nãi 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 由do 如như 是thị 故cố 。 彼bỉ 所sở 立lập 法pháp 。 彼bỉ 弟đệ 子tử 眾chúng 皆giai 可khả 歸quy 依y 。 齊tề 四tứ 緣duyên 故cố 說thuyết 能năng 歸quy 依y 。 一nhất 知tri 功công 德đức 故cố 。 二nhị 知tri 差sai 別biệt 故cố 。 三tam 自tự 誓thệ 願nguyện 故cố 。 四tứ 更cánh 不bất 說thuyết 有hữu 餘dư 大đại 師sư 故cố 。 當đương 知tri 歸quy 依y 有hữu 四tứ 正chánh 行hạnh 。 一nhất 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 二nhị 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 三tam 如như 理lý 作tác 意ý 。 四tứ 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 此thử 四tứ 正chánh 行hạnh 乃nãi 名danh 歸quy 依y 。 當đương 知tri 復phục 有hữu 。 四tứ 種chủng 正chánh 行hạnh 。 一nhất 諸chư 根căn 不bất 掉trạo 。 二nhị 受thọ 學học 學học 處xứ 。 三tam 悲bi 愍mẫn 有hữu 情tình 。 四tứ 應ứng 時thời 時thời 間gian 於ư 三Tam 寶Bảo 所sở 。 勤cần 修tu 供cúng 養dường 。 受thọ 歸quy 依y 者giả 獲hoạch 四tứ 功công 德đức 。 一nhất 獲hoạch 廣quảng 大đại 福phước 。 二nhị 獲hoạch 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 三tam 獲hoạch 三tam 摩ma 地địa 。 四tứ 獲hoạch 大đại 清thanh 淨tịnh 。 復phục 獲hoạch 四tứ 德đức 。 一nhất 大đại 護hộ 圓viên 滿mãn 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 邪tà 信tín 解giải 障chướng 。 皆giai 得đắc 輕khinh 微vi 或hoặc 永vĩnh 滅diệt 盡tận 。 三tam 得đắc 入nhập 聰thông 叡duệ 正chánh 行hạnh 正chánh 至chí 善thiện 士sĩ 眾chúng 中trung 。 所sở 謂vị 大đại 師sư 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 四tứ 為vi 於ư 聖thánh 教giáo 淨tịnh 信tín 諸chư 天thiên 歡hoan 喜hỷ 愛ái 念niệm 。 謂vị 彼bỉ 天thiên 眾chúng 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 成thành 就tựu 三Tam 歸Quy 依Y 故cố 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 今kim 既ký 成thành 就tựu 多đa 住trụ 歸quy 依y 。 亦diệc 當đương 來lai 我ngã 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。

復phục 次thứ 由do 六lục 種chủng 相tương/tướng 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 寶bảo 。 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。 一nhất 由do 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 由do 業nghiệp 故cố 。 三tam 信tín 解giải 故cố 。 四tứ 修tu 行hành 故cố 。 五ngũ 隨tùy 念niệm 故cố 。 六lục 生sanh 福phước 故cố 。

云vân 何hà 相tương/tướng 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 謂vị 自tự 然nhiên 覺giác 悟ngộ 相tương/tướng 。 是thị 佛Phật 寶bảo 。 覺giác 悟ngộ 果quả 相tương/tướng 。 是thị 法Pháp 寶bảo 。 隨tùy 他tha 所sở 教giáo 正chánh 修tu 行hành 相tương/tướng 是thị 僧Tăng 寶bảo 。

云vân 何hà 業nghiệp 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 謂vị 轉chuyển 正chánh 教giáo 業nghiệp 。 是thị 佛Phật 寶bảo 。 捨xả 煩phiền 惱não 苦khổ 所sở 緣duyên 境cảnh 業nghiệp 。 是thị 法Pháp 寶bảo 。 勇dũng 猛mãnh 增tăng 長trưởng 業nghiệp 。 是thị 僧Tăng 寶bảo 。

云vân 何hà 信tín 解giải 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 佛Phật 寶bảo 應ưng 樹thụ 親thân 近cận 承thừa 事sự 信tín 解giải 。 於ư 法Pháp 寶bảo 所sở 應ưng 樹thụ 希hy 求cầu 證chứng 得đắc 信tín 解giải 。 於ư 僧Tăng 寶bảo 所sở 應ưng 樹thụ 和hòa 合hợp 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 共cộng 住trú 信tín 解giải 。

云vân 何hà 修tu 行hành 。 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 佛Phật 寶bảo 應ưng 修tu 供cúng 養dường 。 承thừa 事sự 正chánh 行hạnh 。 於ư 法Pháp 寶bảo 所sở 應ưng 修tu 瑜du 伽già 方phương 便tiện 正chánh 行hạnh 。 於ư 僧Tăng 寶bảo 所sở 應ưng 修tu 共cộng 受thọ 財tài 法pháp 正chánh 行hạnh 。

云vân 何hà 隨tùy 念niệm 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 應ưng 以dĩ 餘dư 相tương 隨tùy 念niệm 佛Phật 寶bảo 。 應ưng 以dĩ 餘dư 相tương/tướng 。 隨tùy 念niệm 法Pháp 寶bảo 。 應ưng 以dĩ 餘dư 相tương 隨tùy 念niệm 僧Tăng 寶bảo 。 謂vị 是thị 世Thế 尊Tôn 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

云vân 何hà 生sanh 福phước 故cố 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 佛Phật 寶bảo 依y 一nhất 有hữu 情tình 生sanh 最tối 勝thắng 福phước 。 於ư 法Pháp 寶bảo 所sở 即tức 依y 此thử 法pháp 生sanh 最tối 勝thắng 福phước 。 於ư 僧Tăng 寶bảo 所sở 依y 多đa 有hữu 情tình 生sanh 最tối 勝thắng 福phước 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 法pháp 故cố 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 勝thắng 劣liệt 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 一nhất 者giả 聞văn 法Pháp 。 二nhị 者giả 戒giới 法pháp 。 三tam 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。 四tứ 受thọ 用dụng 法pháp 。 五ngũ 證chứng 得đắc 法Pháp 。

謂vị 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 有hữu 聞văn 法Pháp 。 義nghĩa 虛hư 劣liệt 故cố 不bất 示thị 他tha 故cố 文văn 句cú 隱ẩn 故cố 。 是thị 其kỳ 下hạ 劣liệt 。 沙Sa 門Môn 聞văn 法Pháp 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 故cố 是thị 勝thắng 妙diệu 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 有hữu 戒giới 法pháp 。 隨tùy 何hà 隨tùy 分phần/phân 隨tùy 其kỳ 差sai 別biệt 。 開khai 許hứa 害hại 等đẳng 。 故cố 是thị 下hạ 劣liệt 。 沙Sa 門Môn 戒giới 法pháp 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 故cố 是thị 勝thắng 妙diệu 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 攝nhiếp 受thọ 法pháp 。 攝nhiếp 受thọ 障chướng 道đạo 田điền 事sự 宅trạch 事sự 財tài 貨hóa 事sự 等đẳng 。 又hựu 復phục 攝nhiếp 受thọ 妻thê 子tử 奴nô 婢tỳ 。 僮đồng 僕bộc 等đẳng 類loại 。 故cố 是thị 下hạ 劣liệt 。 沙Sa 門Môn 所sở 有hữu 攝nhiếp 受thọ 之chi 法pháp 。 除trừ 離ly 苦khổ 法pháp 。 更cánh 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 是thị 勝thắng 妙diệu 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 受thọ 用dụng 法pháp 。 受thọ 用dụng 障chướng 道đạo 塗đồ 飾sức 香hương 鬘man 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 等đẳng 。 又hựu 現hiện 受thọ 用dụng 歌ca 舞vũ 作tác 倡xướng 。 戲hí 笑tiếu 等đẳng 事sự 。 又hựu 現hiện 受thọ 用dụng 婬dâm 欲dục 等đẳng 法pháp 。 故cố 是thị 下hạ 劣liệt 。 沙Sa 門Môn 所sở 有hữu 受thọ 用dụng 之chi 法pháp 。 受thọ 用dụng 無vô 罪tội 正chánh 聞văn 思tư 修tu 所sở 成thành 智trí 慧tuệ 。 故cố 是thị 勝thắng 妙diệu 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 有hữu 證chứng 法pháp 。 但đãn 以dĩ 梵Phạm 世Thế 為vi 究cứu 竟cánh 故cố 。 復phục 退thoái 還hoàn 故cố 雜tạp 染nhiễm 污ô 故cố 有hữu 苦khổ 惱não 故cố 。 是thị 其kỳ 下hạ 劣liệt 。 沙Sa 門Môn 證chứng 法pháp 以dĩ 般bát 涅Niết 槃Bàn 為vi 究cứu 竟cánh 故cố 。 無vô 退thoái 轉chuyển 故cố 一nhất 向hướng 離ly 垢cấu 故cố 一nhất 向hướng 安an 樂lạc 故cố 。 當đương 知tri 勝thắng 妙diệu 。

復phục 次thứ 欲dục 求cầu 有hữu 五ngũ 。 一nhất 攝nhiếp 受thọ 求cầu 。 二nhị 受thọ 用dụng 求cầu 。 三tam 戲hí 樂lạc 求cầu 。 四tứ 乏phạp 解giải 了liễu 求cầu 。 五ngũ 名danh 聲thanh 求cầu 。 有hữu 求cầu 亦diệc 五ngũ 。 一nhất 法pháp 爾nhĩ 求cầu 。 二nhị 祈kỳ 願nguyện 求cầu 。 三tam 愚ngu 癡si 求cầu 。 四tứ 厭yếm 患hoạn 求cầu 。 五ngũ 思tư 擇trạch 求cầu 。 梵Phạm 行hạnh 求cầu 亦diệc 五ngũ 。 一nhất 唯duy 求cầu 求cầu 。 二nhị 趣thú 向hướng 求cầu 。 三tam 現hiện 得đắc 求cầu 。 四tứ 後hậu 得đắc 求cầu 。 五ngũ 思tư 擇trạch 當đương 得đắc 求cầu 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 假giả 名danh 求cầu 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 。 彼bỉ 觀quán 察sát 求cầu 。 無vô 方phương 便tiện 求cầu 。 有hữu 方phương 便tiện 求cầu 。 如như 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 已dĩ 說thuyết 。 五ngũ 明minh 處xứ 其kỳ 內nội 明minh 處xứ 。

於ư 諸chư 明minh 處xứ 諸chư 論luận 諸chư 宗tông 。 為vi 最tối 為vi 勝thắng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 四tứ 清thanh 淨tịnh 清thanh 淨tịnh 義nghĩa 故cố 。 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 義nghĩa 清thanh 淨tịnh 故cố 。 二nhị 即tức 此thử 義nghĩa 非phi 他tha 論luận 所sở 制chế 伏phục 清thanh 淨tịnh 故cố 。 三tam 即tức 此thử 義nghĩa 易dị 可khả 入nhập 清thanh 淨tịnh 故cố 。 四tứ 既ký 得đắc 入nhập 已dĩ 。 正chánh 行hạnh 不bất 壞hoại 清thanh 淨tịnh 故cố 。

復phục 次thứ 諸chư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 若nhược 欲dục 略lược 釋thích 。 由do 六lục 種chủng 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 一nhất 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 二nhị 證chứng 得đắc 理lý 門môn 。 三tam 教giáo 導đạo 理lý 門môn 。 四tứ 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 。 五ngũ 不bất 可khả 思tư 議nghị 理lý 門môn 。 六lục 意ý 趣thú 理lý 門môn 。 此thử 中trung 前tiền 三tam 理lý 門môn 。 由do 後hậu 三tam 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 謂vị 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 由do 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 證chứng 得đắc 理lý 門môn 。 由do 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 教giáo 導đạo 理lý 門môn 。 由do 意ý 趣thú 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 此thử 中trung 真chân 義nghĩa 即tức 是thị 理lý 門môn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 乃nãi 至chí 意ý 趣thú 即tức 是thị 理lý 門môn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 意ý 趣thú 理lý 門môn 。 理lý 門môn 義nghĩa 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 彼bỉ 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 。 如như 其kỳ 實thật 性tánh 離ly 顛điên 倒đảo 性tánh 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 真chân 義nghĩa 。 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 世thế 間gian 所sở 成thành 真chân 實thật 。 乃nãi 至chí 所sở 知tri 障chướng 淨tịnh 智trí 。 所sở 行hành 真chân 實thật 。 安an 立lập 真chân 實thật 。 非phi 安an 立lập 真chân 實thật 。 前tiền 四tứ 真chân 實thật 。 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 地Địa 中trung 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 安an 立lập 真chân 實thật 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦khổ 由do 苦khổ 故cố 乃nãi 至chí 道đạo 由do 道đạo 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 略lược 安an 立lập 三tam 種chủng 世thế 俗tục 。 一nhất 世thế 間gian 世thế 俗tục 。 二nhị 道Đạo 理lý 世thế 俗tục 。 三tam 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 。 世thế 間gian 世thế 俗tục 者giả 。 所sở 謂vị 安an 立lập 宅trạch 舍xá 瓶bình 瓫bồn 軍quân 林lâm 數số 等đẳng 。 又hựu 復phục 安an 立lập 我ngã 有hữu 情tình 等đẳng 。 道Đạo 理lý 世thế 俗tục 者giả 。 所sở 謂vị 安an 立lập 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 者giả 。 所sở 謂vị 安an 立lập 預dự 流lưu 果quả 等đẳng 彼bỉ 所sở 依y 處xứ 。 又hựu 復phục 安an 立lập 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 三tam 種chủng 世thế 俗tục 。 及cập 與dữ 安an 立lập 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 。 即tức 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 由do 此thử 諦đế 義nghĩa 。 不bất 可khả 安an 立lập 。 內nội 所sở 證chứng 故cố 。 但đãn 為vì 隨tùy 順thuận 。 發phát 生sanh 此thử 智trí 是thị 故cố 假giả 立lập 。 云vân 何hà 非phi 安an 立lập 真chân 實thật 。 謂vị 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。

云vân 何hà 證chứng 得đắc 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 有hữu 四tứ 證chứng 得đắc 。 一nhất 諸chư 有hữu 情tình 業nghiệp 果quả 證chứng 得đắc 。 二nhị 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 證chứng 得đắc 。 三tam 獨Độc 覺Giác 乘thừa 證chứng 得đắc 。 四tứ 大Đại 乘Thừa 證chứng 得đắc 。

有hữu 情tình 業nghiệp 果quả 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 由do 所sở 作tác 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 為vi 依y 因nhân 故cố 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 於ư 五ngũ 趣thú 等đẳng 。 生sanh 死tử 海hải 中trung 。 感cảm 異dị 熟thục 果quả 受thọ 異dị 熟thục 果quả 。 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 先tiên 受thọ 歸quy 依y 。 乃nãi 至chí 沙Sa 門Môn 。 莊trang 嚴nghiêm 為vi 依y 因nhân 故cố 。 有hữu 五ngũ 種chủng 證chứng 得đắc 。 一nhất 地địa 證chứng 得đắc 。 二nhị 智trí 證chứng 得đắc 。 三tam 淨tịnh 證chứng 得đắc 。 四Tứ 果Quả 證chứng 得đắc 。 五ngũ 功công 德đức 證chứng 得đắc 。 地địa 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 有hữu 三tam 地địa 。 一nhất 見kiến 地địa 。 二nhị 修tu 地địa 。 三tam 究cứu 竟cánh 地địa 。 智trí 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 九cửu 智trí 。 一nhất 法pháp 智trí 。 二nhị 種chủng 類loại 智trí 。 三tam 苦khổ 智trí 。 四tứ 集tập 智trí 。 五ngũ 滅diệt 智trí 。 六lục 道đạo 智trí 。 七thất 此thử 後hậu 所sở 得đắc 世thế 俗tục 智trí 。 八bát 盡tận 智trí 。 九cửu 無vô 生sanh 智trí 。 淨tịnh 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 四tứ 證chứng 淨tịnh 。 果quả 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 功công 德đức 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 無vô 量lượng 解giải 脫thoát 。 勝thắng 處xứ 遍biến 處xứ 。 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 無vô 礙ngại 解giải 神thần 通thông 等đẳng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 又hựu 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 證chứng 得đắc 因nhân 者giả 。 謂vị 得đắc 世thế 間gian 離ly 欲dục 之chi 道đạo 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 獨Độc 覺Giác 乘thừa 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 先tiên 已dĩ 得đắc 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 證chứng 得đắc 。 二nhị 先tiên 已dĩ 得đắc 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 。 三tam 先tiên 未vị 得đắc 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 。 前tiền 二nhị 證chứng 得đắc 名danh 為vi 獨độc 勝thắng 。 最tối 後hậu 證chứng 得đắc 名danh 麟lân 角giác 喻dụ 。

大Đại 乘Thừa 證chứng 得đắc 者giả 。 謂vị 發phát 心tâm 證chứng 得đắc 。 大đại 悲bi 證chứng 得đắc 。 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 證chứng 得đắc 。 攝nhiếp 事sự 證chứng 得đắc 。 地địa 證chứng 得đắc 。 於ư 五ngũ 無vô 量lượng 隨tùy 至Chí 真Chân 如như 證chứng 得đắc 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 威uy 德đức 信tín 解giải 證chứng 得đắc 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 證chứng 得đắc 等đẳng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 地Địa 中trung 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 教giáo 導đạo 。 謂vị 由do 三tam 處xứ 所sở 攝nhiếp 教giáo 導đạo 。 一nhất 由do 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。 二nhị 由do 摩ma 呾đát 理lý 迦ca 所sở 攝nhiếp 。 三tam 由do 二nhị 所sở 攝nhiếp 。 藏tạng 所sở 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 及cập 大Đại 乘Thừa 藏tạng 。 摩ma 呾đát 理lý 迦ca 所sở 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 十thập 七thất 地địa 及cập 四tứ 種chủng 攝nhiếp 。 二nhị 所sở 攝nhiếp 者giả 。 略lược 有hữu 十thập 種chủng 。 謂vị 諦đế 相tướng 教giáo 。 遍biến 知tri 教giáo 。 永vĩnh 斷đoạn 教giáo 。 證chứng 得đắc 教giáo 。 修tu 習tập 教giáo 。 即tức 彼bỉ 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 教giáo 。 即tức 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 所sở 依y 能năng 依y 相tương/tướng 屬thuộc 教giáo 。 遍biến 知tri 等đẳng 障chướng 法pháp 教giáo 。 遍biến 知tri 等đẳng 順thuận 法pháp 教giáo 。 不bất 遍biến 知tri 等đẳng 。 遍biến 知tri 等đẳng 過quá 失thất 功công 德đức 教giáo 。 如như 是thị 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 藏tạng 攝nhiếp 及cập 本bổn 母mẫu 攝nhiếp 。 是thị 名danh 總tổng 略lược 摩ma 呾đát 理lý 迦ca 。 復phục 次thứ 教giáo 導đạo 略lược 有hữu 十thập 二nhị 。 所sở 謂vị 事sự 教giáo 。 想tưởng 差sai 別biệt 教giáo 。 觀quán 自tự 宗tông 教giáo 。 觀quán 他tha 宗tông 教giáo 。 不bất 了liễu 義nghĩa 教giáo 。 了liễu 義nghĩa 教giáo 。 世thế 俗tục 諦đế 教giáo 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 教giáo 。 隱ẩn 密mật 教giáo 。 顯hiển 了liễu 教giáo 。 可khả 記ký 事sự 教giáo 。 不bất 可khả 記ký 事sự 教giáo 。

事sự 教giáo 者giả 。 謂vị 各các 別biệt 說thuyết 色sắc 等đẳng 眼nhãn 等đẳng 諸chư 法pháp 體thể 教giáo 。 想tưởng 差sai 別biệt 教giáo 者giả 。 謂vị 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 緣duyên 起khởi 處xứ 非phi 處xứ 根căn 諦đế 等đẳng 。 名danh 想tưởng 差sai 別biệt 。 又hựu 復phục 廣quảng 說thuyết 諸chư 念niệm 住trụ 等đẳng 。 名danh 想tưởng 差sai 別biệt 。 又hựu 復phục 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 有hữu 對đối 無vô 對đối 等đẳng 。 名danh 想tưởng 差sai 別biệt 。 如như 是thị 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 廣quảng 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 想tưởng 差sai 別biệt 教giáo 。

觀quán 自tự 宗tông 教giáo 者giả 。 謂vị 契Khế 經Kinh 應ưng 誦tụng 記ký 別biệt 等đẳng 依y 止chỉ 攝nhiếp 釋thích 。 宣tuyên 說thuyết 開khai 示thị 。

觀quán 他tha 宗tông 教giáo 者giả 。 謂vị 七thất 種chủng 相tương/tướng 。 依y 止chỉ 因nhân 明minh 摧tồi 伏phục 他tha 論luận 建kiến 立lập 己kỷ 論luận 。 七thất 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 因nhân 明minh 中trung 論luận 體thể 論luận 處xứ 所sở 論luận 據cứ 論luận 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。

不bất 了liễu 義nghĩa 教giáo 者giả 。 謂vị 契Khế 經Kinh 應ưng 誦tụng 記ký 別biệt 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 略lược 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 未vị 了liễu 應ưng 當đương 更cánh 釋thích 。

了liễu 義nghĩa 教giáo 者giả 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。

世thế 俗tục 諦đế 教giáo 者giả 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 言ngôn 道đạo 可khả 宣tuyên 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 世thế 俗tục 諦đế 攝nhiếp 。 又hựu 諸chư 所sở 有hữu 。 名danh 想tưởng 言ngôn 說thuyết 增tăng 上thượng 所sở 現hiện 謂vị 。 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 如như 是thị 皆giai 名danh 世thế 俗tục 諦đế 攝nhiếp 。

勝thắng 義nghĩa 諦đế 教giáo 者giả 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 教giáo 。 及cập 真Chân 如Như 實thật 際tế 。 法Pháp 界Giới 等đẳng 教giáo 。

隱ẩn 密mật 教giáo 者giả 。 謂vị 從tùng 多đa 分phần 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 教giáo 。

顯hiển 了liễu 教giáo 者giả 。 謂vị 從tùng 多đa 分phần 大Đại 乘Thừa 藏tạng 教giáo 。

可khả 記ký 事sự 教giáo 者giả 。 謂vị 四tứ 種chủng 法pháp 嗢ốt 拕tha 南nam 教giáo 。 即tức 一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 所sở 有hữu 言ngôn 教giáo 。

不bất 可khả 記ký 事sự 教giáo 者giả 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 世thế 間gian 常thường 耶da 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 但đãn 言ngôn 我ngã 說thuyết 。 此thử 不bất 可khả 記ký 。 乃nãi 至chí 問vấn 言ngôn 。 如Như 來Lai 死tử 後hậu 。 有hữu 耶da 無vô 耶da 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 但đãn 言ngôn 我ngã 說thuyết 。 此thử 不bất 可khả 記ký 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 四tứ 因nhân 緣duyên 故cố 。 宣tuyên 說thuyết 如như 是thị 。 不bất 可khả 記ký 事sự 。 或hoặc 有hữu 無vô 故cố 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 我ngã 於ư 諸chư 蘊uẩn 為vi 異dị 不bất 異dị 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 。 利lợi 故cố 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 如như 升thăng 攝nhiếp 波ba 葉diệp 喻dụ 經kinh 中trung 如Như 來Lai 自tự 言ngôn 。 我ngã 所sở 證chứng 法Pháp 。 乃nãi 有hữu 爾nhĩ 所sở 。 而nhi 不bất 宣tuyên 說thuyết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 法pháp 不bất 能năng 引dẫn 義nghĩa 利lợi 故cố 。 或hoặc 有hữu 甚thậm 深thâm 故cố 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 我ngã 是thị 有hữu 耶da 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 勿vật 彼bỉ 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 執chấp 我ngã 或hoặc 離ly 諸chư 蘊uẩn 而nhi 執chấp 有hữu 我ngã 。 又hựu 有hữu 問vấn 言ngôn 。 我ngã 是thị 無vô 耶da 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 勿vật 於ư 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 士sĩ 夫phu 起khởi 損tổn 減giảm 執chấp 如như 是thị 如Như 來Lai 。 死tử 後hậu 有hữu 無vô 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 非phi 無vô 等đẳng 。 皆giai 甚thậm 深thâm 故cố 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 或hoặc 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 建kiến 立lập 故cố 不bất 可khả 記ký 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 於ư 彼bỉ 諸chư 法pháp 異dị 不bất 異dị 耶da 。 此thử 不bất 可khả 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 不bất 可khả 建kiến 立lập 異dị 不bất 異dị 故cố 。 應ưng 知tri 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 。 不bất 可khả 記ký 事sự 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 宣tuyên 說thuyết 故cố 。 不bất 如như 理lý 故cố 。 引dẫn 無vô 義nghĩa 故cố 。 唯duy 是thị 諍tranh 論luận 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 。 一nhất 者giả 遠viễn 離ly 思tư 因nhân 果quả 故cố 。 二nhị 者giả 遠viễn 離ly 思tư 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。

云vân 何hà 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。 當đương 知tri 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 遠viễn 離ly 增tăng 益ích 。 非phi 實thật 有hữu 邊biên 。 遠viễn 離ly 損tổn 減giảm 真chân 實thật 有hữu 邊biên 。 遠viễn 離ly 妄vọng 執chấp 常thường 邊biên 。 遠viễn 離ly 妄vọng 執chấp 斷đoạn 邊biên 。 遠viễn 離ly 受thọ 用dụng 欲dục 樂lạc 邊biên 。 遠viễn 離ly 受thọ 用dụng 自tự 苦khổ 邊biên 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 如như 前tiền 處xứ 處xứ 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。

云vân 何hà 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 當đương 知tri 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 謂vị 我ngã 思tư 議nghị 。 有hữu 情tình 思tư 議nghị 。 世thế 間gian 思tư 議nghị 。 有hữu 情tình 業nghiệp 果quả 思tư 議nghị 。 諸chư 修tu 靜tĩnh 慮lự 靜tĩnh 慮lự 境cảnh 界giới 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 此thử 中trung 我ngã 思tư 議nghị 有hữu 情tình 思tư 議nghị 世thế 間gian 思tư 議nghị 。 或hoặc 依y 見kiến 思tư 議nghị 。 或hoặc 不bất 依y 見kiến 思tư 議nghị 。 我ngã 思tư 議nghị 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 依y 止chỉ 身thân 見kiến 。 如như 是thị 思tư 議nghị 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 曾tằng 有hữu 耶da 。 為vi 復phục 無vô 耶da 。 於ư 三tam 世thế 中trung 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 復phục 思tư 議nghị 。 我ngã 是thị 有hữu 色sắc 後hậu 當đương 有hữu 想tưởng 後hậu 當đương 無vô 想tưởng 。 後hậu 當đương 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 如như 我ngã 有hữu 色sắc 。 我ngã 無vô 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 如như 梵Phạm 網võng 經kinh 。 如như 常thường 見kiến 論luận 者giả 如như 是thị 。 斷đoạn 見kiến 論luận 者giả 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 見kiến 論luận 者giả 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 計kế 前tiền 際tế 邊biên 計kế 後hậu 際tế 邊biên 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 皆giai 當đương 了liễu 知tri 。 又hựu 復phục 思tư 議nghị 。 命mạng 即tức 是thị 身thân 。 命mạng 異dị 身thân 異dị 。 又hựu 此thử 我ngã 我ngã 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 無vô 有hữu 缺khuyết 減giảm 。 有hữu 情tình 思tư 議nghị 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 即tức 依y 身thân 見kiến 。 如như 是thị 思tư 議nghị 。 今kim 此thử 有hữu 情tình 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 誰thùy 之chi 所sở 作tác 。 乃nãi 至chí 有hữu 情tình 。 當đương 何hà 所sở 往vãng 。 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 何hà 處xứ 滅diệt 盡tận 。 世thế 間gian 思tư 議nghị 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 即tức 依y 身thân 見kiến 。 如như 是thị 思tư 議nghị 。 世thế 間gian 是thị 常thường 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 或hoặc 依y 法pháp 性tánh 如như 是thị 思tư 議nghị 。 此thử 我ngã 法pháp 性tánh 有hữu 情tình 法pháp 性tánh 世thế 間gian 法pháp 性tánh 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 不bất 能năng 唯duy 依y 。 法pháp 爾nhĩ 道Đạo 理lý 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 名danh 為vi 思tư 議nghị 。 不bất 思tư 議nghị 處xứ 。 有hữu 情tình 業nghiệp 果quả 思tư 議nghị 者giả 。 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 謂vị 處xứ 所sở 差sai 別biệt 故cố 。 事sự 差sai 別biệt 故cố 。 因nhân 差sai 別biệt 故cố 。 異dị 熟thục 果quả 差sai 別biệt 故cố 。 諸chư 修tu 靜tĩnh 慮lự 靜tĩnh 慮lự 境cảnh 界giới 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 謂vị 真Chân 如Như 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。 自tự 在tại 轉chuyển 故cố 。 無vô 漏lậu 界giới 證chứng 得đắc 故cố 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 即tức 由do 如như 先tiên 所sở 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 復phục 由do 二nhị 相tương/tướng 。 謂vị 無vô 障chướng 故cố 。 成thành 立lập 有hữu 情tình 所sở 作tác 事sự 故cố 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 意ý 趣thú 略lược 有hữu 十thập 六lục 。 謂vị 示thị 現hiện 意ý 趣thú 乖quai 離ly 意ý 趣thú 。 勸khuyến 導đạo 意ý 趣thú 。 讚tán 勵lệ 意ý 趣thú 。 慶khánh 喜hỷ 意ý 趣thú 。 令linh 入nhập 意ý 趣thú 。 斷đoạn 疑nghi 意ý 趣thú 。 成thành 熟thục 意ý 趣thú 。 等đẳng 持trì 意ý 趣thú 。 解giải 脫thoát 意ý 趣thú 。 別biệt 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。 諸chư 能năng 證chứng 者giả 發phát 生sanh 無vô 罪tội 歡hoan 喜hỷ 意ý 趣thú 。 諸chư 能năng 聽thính 者giả 於ư 說thuyết 者giả 所sở 發phát 生sanh 尊tôn 重trọng 意ý 趣thú 。 法Pháp 眼nhãn 恆hằng 轉chuyển 意ý 趣thú 。 多đa 修tu 諸chư 善thiện 意ý 趣thú 。 摧tồi 伏phục 諸chư 相tướng 意ý 趣thú 。

云vân 何hà 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 由do 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 謂vị 於ư 安an 立lập 所sở 有hữu 苦Khổ 諦Đế 乃nãi 至chí 道Đạo 諦Đế 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 妄vọng 增tăng 益ích 邊biên 。 一nhất 我ngã 增tăng 益ích 邊biên 。 二nhị 常thường 增tăng 益ích 邊biên 。 三tam 淨tịnh 增tăng 益ích 邊biên 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 益ích 邊biên 。 如như 此thử 即tức 是thị 。 四tứ 種chủng 顛điên 倒đảo 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 說thuyết 四tứ 念niệm 住trụ 及cập 四tứ 定định 智trí 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 所sở 有hữu 我ngã 見kiến 皆giai 是thị 妄vọng 執chấp 我ngã 增tăng 益ích 邊biên 。 廣quảng 說thuyết 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 地địa 。 由do 彼bỉ 廣quảng 辯biện 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 又hựu 若nhược 略lược 說thuyết 。 離ly 彼bỉ 諸chư 蘊uẩn 生sanh 故cố 相tương/tướng 故cố 及cập 業nghiệp 用dụng 故cố 。 別biệt 有hữu 我ngã 性tánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 異dị 彼bỉ 相tương/tướng 安an 住trụ 諸chư 行hành 所sở 有hữu 我ngã 性tánh 。 當đương 知tri 畢tất 竟cánh 定định 無vô 所sở 有hữu 。 又hựu 彼bỉ 常thường 性tánh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 如như 前tiền 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 又hựu 有hữu 六lục 種chủng 不bất 淨tịnh 性tánh 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 已dĩ 廣quảng 顯hiển 示thị 。 又hựu 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 性tánh 。 如như 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 地địa 已dĩ 廣quảng 顯hiển 示thị 。 損tổn 減giảm 邊biên 者giả 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 諸chư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。 隨tùy 所sở 安an 立lập 諸chư 諦đế 相tướng 狀trạng 。 執chấp 為vi 無vô 性tánh 。 顯hiển 為vi 無vô 性tánh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 於ư 諸chư 諦đế 起khởi 損tổn 減giảm 執chấp 。 彼bỉ 於ư 三tam 量lượng 亦diệc 生sanh 誹phỉ 謗báng 。 謂vị 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 。 及cập 聖thánh 教giáo 量lượng 。 亦diệc 謗báng 染nhiễm 淨tịnh 。 是thị 故cố 說thuyết 此thử 名danh 損tổn 減giảm 邊biên 。 若nhược 不bất 墮đọa 在tại 如như 是thị 二nhị 邊biên 。 彼bỉ 於ư 諸chư 諦đế 。 能năng 生sanh 信tín 解giải 。 決quyết 定định 通thông 達đạt 。 漸tiệm 次thứ 能năng 證chứng 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。

云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 生sanh 苦khổ 等đẳng 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 若nhược 略lược 說thuyết 者giả 。 如như 說thuyết 一nhất 切thiết 生sanh 雜tạp 染nhiễm 事sự 。 皆giai 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 云vân 何hà 集Tập 諦Đế 。 謂vị 說thuyết 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 及cập 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 。 皆giai 名danh 集Tập 諦Đế 。 世Thế 尊Tôn 就tựu 勝thắng 唯duy 顯hiển 貪tham 愛ái 。 其kỳ 勝thắng 因nhân 緣duyên 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 云vân 何hà 滅Diệt 諦Đế 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 永vĩnh 斷đoạn 。 又hựu 此thử 永vĩnh 斷đoạn 由do 八bát 種chủng 相tương/tướng 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 愛ái 盡tận 離ly 欲dục 者giả 。 此thử 顯hiển 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 顯hiển 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 云vân 何hà 道Đạo 諦Đế 。 謂vị 資tư 糧lương 道đạo 若nhược 方phương 便tiện 道đạo 若nhược 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 總tổng 略lược 為vi 一nhất 。 說thuyết 名danh 道Đạo 諦Đế 。 世Thế 尊Tôn 就tựu 勝thắng 依y 能năng 攝nhiếp 受thọ 沙Sa 門Môn 果quả 證chứng 。 但đãn 略lược 顯hiển 示thị 八bát 聖thánh 支chi 道đạo 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 資tư 糧lương 道Đạo 者giả 。 有hữu 十thập 三tam 種chủng 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 已dĩ 說thuyết 應ưng 知tri 。 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 若nhược 就tựu 最tối 勝thắng 謂vị 於ư 煗noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 位vị 中trung 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 諸chư 念niệm 住trụ 等đẳng 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 清thanh 淨tịnh 道Đạo 者giả 。 謂vị 於ư 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 究cứu 竟cánh 道đạo 中trung 。 即tức 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 究cứu 竟cánh 道đạo 中trung 所sở 有hữu 能năng 引dẫn 諸chư 功công 德đức 道đạo 。 彼bỉ 亦diệc 皆giai 入nhập 道Đạo 諦Đế 數số 中trung 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 所sở 攝nhiếp 。 清thanh 淨tịnh 道Đạo 者giả 。 謂vị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多đa 所sở 攝nhiếp 。 此thử 約ước 最tối 勝thắng 說thuyết 。 非phi 不bất 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 皆giai 遍biến 修tu 習tập 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 略lược 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 皆giai 名danh 苦khổ 者giả 。 此thử 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 前tiền 意ý 地địa 決quyết 擇trạch 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 中trung 。 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。 又hựu 苦khổ 集Tập 諦Đế 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 繫hệ 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 於ư 十thập 方phương 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 其kỳ 量lượng 無vô 邊biên 。 對đối 治trị 此thử 故cố 應ưng 知tri 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 諸chư 諦đế 建kiến 立lập 次thứ 第đệ 。 廣quảng 分phân 別biệt 義nghĩa 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。

復phục 次thứ 即tức 此thử 諸chư 諦đế 為vi 據cứ 為vi 依y 為vi 建kiến 立lập 處xứ 。 立lập 十thập 三tam 種chủng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 云vân 何hà 十thập 三tam 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 欲dục 界giới 異dị 生sanh 。 色sắc 界giới 異dị 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 異dị 生sanh 。 欲dục 界giới 有hữu 學học 。 色sắc 界giới 有hữu 學học 。 無vô 色sắc 界giới 有hữu 學học 。 欲dục 界giới 無Vô 學Học 。 色sắc 界giới 無Vô 學Học 。 無vô 色sắc 界giới 無Vô 學Học 。 欲dục 界giới 獨Độc 覺Giác 。 欲dục 界giới 菩Bồ 薩Tát 。 色sắc 界giới 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 如Như 來Lai 。 又hựu 即tức 如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 若nhược 造tạo 作tác 若nhược 障chướng 。 若nhược 心tâm 若nhược 煩phiền 惱não 。 若nhược 業nghiệp 若nhược 根căn 。 若nhược 界giới 若nhược 信tín 解giải 。 若nhược 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 若nhược 隨tùy 眠miên 。 若nhược 生sanh 若nhược 習tập 氣khí 。 若nhược 聚tụ 皆giai 應ưng 了liễu 知tri 。

復phục 次thứ 造tạo 作tác 者giả 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 謂vị 善thiện 造tạo 作tác 。 不bất 善thiện 造tạo 作tác 。 無vô 記ký 造tạo 作tác 。 出xuất 家gia 造tạo 作tác 。 彼bỉ 勝thắng 流lưu 造tạo 作tác 。 彼bỉ 防phòng 護hộ 造tạo 作tác 。 生sanh 造tạo 作tác 。 離ly 欲dục 造tạo 作tác 。 解giải 脫thoát 造tạo 作tác 。 練luyện 根căn 造tạo 作tác 。 引dẫn 發phát 神thần 通thông 造tạo 作tác 。 發phát 起khởi 他tha 義nghĩa 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 障chướng 者giả 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 一nhất 業nghiệp 障chướng 。 謂vị 作tác 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 故cố 。 二nhị 習tập 氣khí 障chướng 。 謂vị 先tiên 數số 習tập 。 諸chư 惡ác 業nghiệp 故cố 。 三tam 放phóng 逸dật 障chướng 。 謂vị 大đại 興hưng 盛thịnh 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 受thọ 用dụng 諸chư 欲dục 。 四tứ 蓋cái 障chướng 。 謂vị 五ngũ 種chủng 蓋cái 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 。 覆phú 蔽tế 其kỳ 心tâm 。 五ngũ 懈giải 怠đãi 障chướng 。 謂vị 由do 懈giải 怠đãi 少thiểu 分phần 煩phiền 惱não 纏triền 擾nhiễu 其kỳ 心tâm 。 六lục 障chướng 礙ngại 障chướng 。 謂vị 十thập 一nhất 種chủng 障chướng 礙ngại 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 。 七thất 生sanh 障chướng 。 謂vị 生sanh 無vô 暇hạ 處xứ 。 八bát 不bất 生sanh 障chướng 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 不bất 現hiện 於ư 世thế 。 九cửu 信tín 解giải 障chướng 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 雖tuy 現hiện 世thế 間gian 而nhi 生sanh 邪tà 見kiến 。 十thập 煩phiền 惱não 障chướng 。 謂vị 由do 彼bỉ 故cố 說thuyết 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 十thập 一nhất 定định 障chướng 。 謂vị 由do 彼bỉ 故cố 說thuyết 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 十thập 二nhị 所sở 知tri 障chướng 。 謂vị 由do 彼bỉ 故cố 說thuyết 諸chư 如Như 來Lai 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 心tâm 者giả 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 障chướng 心tâm 。 二nhị 無vô 障chướng 心tâm 。 煩phiền 惱não 者giả 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 。 業nghiệp 者giả 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 思tư 及cập 思tư 已dĩ 。 根căn 者giả 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 順thuận 淨tịnh 分phần/phân 及cập 順thuận 不bất 淨tịnh 分phần/phân 。 如như 根căn 如như 是thị 。 界giới 信tín 解giải 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 中trung 差sai 別biệt 者giả 。 根căn 是thị 果quả 性tánh 。 界giới 是thị 因nhân 性tánh 。 信tín 解giải 是thị 因nhân 性tánh 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 果quả 性tánh 。 隨tùy 眠miên 者giả 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 可khả 害hại 及cập 非phi 可khả 害hại 。 生sanh 者giả 。 亦diệc 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 無vô 暇hạ 生sanh 及cập 有hữu 暇hạ 生sanh 。 習tập 氣khí 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 無vô 間gian thọ 生sanh 習tập 氣khí 及cập 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 聚tụ 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 邪tà 性tánh 定định 聚tụ 。 二nhị 正chánh 性tánh 定định 聚tụ 。 三tam 不bất 定định 聚tụ 。 邪tà 性tánh 定định 聚tụ 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 邪tà 性tánh 定định 。 二nhị 方phương 便tiện 邪tà 性tánh 定định 。 正chánh 性tánh 定định 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 正chánh 性tánh 定định 。 二nhị 方phương 便tiện 正chánh 性tánh 定định 。 不bất 定định 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 不bất 定định 。 二nhị 方phương 便tiện 不bất 定định 。

復phục 次thứ 由do 造tạo 作tác 等đẳng 十thập 三tam 種chủng 法pháp 。 應ưng 知tri 廣quảng 說thuyết 十thập 三tam 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 問vấn 若nhược 有hữu 善thiện 造tạo 作tác 彼bỉ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 耶da 。 設thiết 不bất 善thiện 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 彼bỉ 一nhất 切thiết 有hữu 善thiện 造tạo 作tác 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 或hoặc 有hữu 善thiện 造tạo 作tác 非phi 不bất 善thiện 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 。 謂vị 諸chư 能năng 造tạo 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 者giả 所sở 有hữu 善thiện 造tạo 作tác 。 或hoặc 有hữu 不bất 善thiện 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 非phi 善thiện 造tạo 作tác 。 謂vị 無vô 記ký 造tạo 作tác 。 或hoặc 有hữu 善thiện 造tạo 作tác 亦diệc 不bất 善thiện 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 。 謂vị 能năng 造tạo 作tác 白bạch 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 。 及cập 不bất 黑hắc 不bất 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 。 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 者giả 。 所sở 有hữu 造tạo 作tác 。 或hoặc 有hữu 非phi 善thiện 造tạo 作tác 亦diệc 非phi 不bất 善thiện 。 造tạo 作tác 不bất 相tương 應ứng 。 謂vị 能năng 造tạo 作tác 黑hắc 黑hắc 異dị 熟thục 業nghiệp 者giả 。 所sở 有hữu 造tạo 作tác 。 如như 是thị 不bất 善thiện 造tạo 作tác 無vô 記ký 造tạo 作tác 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 盡tận 當đương 知tri 。 問vấn 若nhược 成thành 就tựu 業nghiệp 障chướng 亦diệc 成thành 就tựu 習tập 氣khí 障chướng 耶da 。 設thiết 成thành 就tựu 習tập 氣khí 障chướng 。 亦diệc 成thành 就tựu 業nghiệp 障chướng 耶da 。 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 業nghiệp 障chướng 非phi 習tập 氣khí 障chướng 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 於ư 五ngũ 無vô 間gián 。 業nghiệp 亦diệc 作tác 亦diệc 增tăng 長trưởng 。 於ư 前tiền 生sanh 中trung 於ư 此thử 種chủng 類loại 惡ác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 不bất 作tác 不bất 增tăng 長trưởng 。 彼bỉ 現hiện 法pháp 中trung 。 能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 習tập 氣khí 障chướng 非phi 業nghiệp 障chướng 。 謂vị 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 或hoặc 有hữu 俱câu 成thành 就tựu 。 謂vị 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 於ư 五ngũ 無vô 間gián 。 業nghiệp 亦diệc 作tác 亦diệc 增tăng 長trưởng 。 於ư 前tiền 生sanh 中trung 於ư 此thử 種chủng 類loại 惡ác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 亦diệc 作tác 亦diệc 增tăng 長trưởng 。 彼bỉ 現hiện 法pháp 中trung 。 能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 。 或hoặc 有hữu 俱câu 不bất 成thành 就tựu 。 謂vị 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 云vân 何hà 非phi 安an 立lập 真chân 實thật 。 謂vị 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 。 聖thánh 智trí 所sở 行hành 。 聖thánh 智trí 境cảnh 界giới 聖thánh 智trí 所sở 緣duyên 。 云vân 何hà 增tăng 益ích 邊biên 。 謂vị 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 二nhị 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 三tam 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 名danh 。 言ngôn 安an 立lập 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 依y 假giả 名danh 言ngôn 數sác 數sác 周chu 遍biến 。 計kế 度độ 諸chư 法pháp 而nhi 建kiến 立lập 故cố 。 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 眾chúng 緣duyên 生sanh 他tha 力lực 所sở 起khởi 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 非phi 自tự 然nhiên 有hữu 。 故cố 說thuyết 無vô 性tánh 。 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 若nhược 於ư 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 或hoặc 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 中trung 。 所sở 有hữu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 妄vọng 執chấp 。 當đương 知tri 名danh 增tăng 益ích 邊biên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 自tự 性tánh 中trung 彼bỉ 自tự 性tánh 有hữu 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 如như 菩Bồ 薩Tát 地địa 已dĩ 略lược 顯hiển 示thị 。 彼bỉ 決quyết 擇trạch 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 又hựu 若nhược 略lược 說thuyết 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 謂vị 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 。 品phẩm 類loại 名danh 言ngôn 所sở 安an 立lập 故cố 。 若nhược 離ly 名danh 言ngôn 彼bỉ 覺giác 不bất 生sanh 故cố 。 又hựu 彼bỉ 名danh 言ngôn 依y 義nghĩa 轉chuyển 故cố 。 損tổn 減giảm 邊biên 者giả 。 謂vị 於ư 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 及cập 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 。 諸chư 有hữu 法pháp 中trung 。 謗báng 其kỳ 自tự 相tương/tướng 。 言ngôn 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 由do 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 。 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。

如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 證chứng 得đắc 教giáo 導đạo 二nhị 種chủng 理lý 門môn 。 由do 後hậu 二nhị 種chủng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 意ý 趣thú 理lý 門môn 。 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。

問vấn 如như 前tiền 說thuyết 別biệt 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 者giả 。 此thử 有hữu 何hà 義nghĩa 。 答đáp 非phi 如như 言ngôn 音âm 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。 但đãn 是thị 除trừ 遣khiển 如như 言ngôn 音âm 等đẳng 。 其kỳ 餘dư 勝thắng 義nghĩa 是thị 名danh 別biệt 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 於ư 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 由do 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 隨tùy 決quyết 了liễu 已dĩ 。 便tiện 能năng 證chứng 得đắc 。 所sở 應ưng 得đắc 義nghĩa 。 由do 能năng 證chứng 得đắc 。 所sở 得đắc 義nghĩa 故cố 。 所sở 餘dư 證chứng 得đắc 理lý 門môn 。 由do 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 理lý 門môn 亦diệc 隨tùy 決quyết 了liễu 。 又hựu 復phục 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 教giáo 導đạo 理lý 門môn 。 由do 意ý 趣thú 理lý 門môn 亦diệc 隨tùy 決quyết 了liễu 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 又hựu 若nhược 於ư 彼bỉ 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 隨tùy 決quyết 了liễu 者giả 。 當đương 知tri 能năng 入nhập 五ngũ 種chủng 離ly 生sanh 。 一nhất 能năng 入nhập 未vị 離ly 欲dục 離ly 生sanh 。 二nhị 能năng 入nhập 倍bội 離ly 欲dục 離ly 生sanh 。 三tam 能năng 入nhập 已dĩ 離ly 欲dục 離ly 生sanh 。 四tứ 能năng 入nhập 獨Độc 覺Giác 離ly 生sanh 。 五ngũ 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 離ly 生sanh 。

問vấn 若nhược 安an 立lập 諦đế 建kiến 立lập 為vi 諦đế 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 更cánh 復phục 顯hiển 示thị 非phi 安an 立lập 諦đế 。 答đáp 若nhược 離ly 非phi 安an 立lập 諦đế 。 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 謂vị 於ư 相tương/tướng 縛phược 。 及cập 麁thô 重trọng 縛phược 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 行hành 於ư 諸chư 安an 立lập 諦đế 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 行hành 皆giai 行hành 有hữu 相tương/tướng 。 行hành 有hữu 相tương/tướng 故cố 於ư 諸chư 相tướng 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 於ư 諸chư 相tướng 縛phược 。 不bất 解giải 脫thoát 故cố 。 於ư 麁thô 重trọng 縛phược 。 亦diệc 不bất 解giải 脫thoát 。 若nhược 有hữu 行hành 於ư 非phi 安an 立lập 諦đế 不bất 行hành 於ư 相tương/tướng 。 不bất 行hành 相tương/tướng 故cố 於ư 諸chư 相tướng 縛phược 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 於ư 諸chư 相tướng 縛phược 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 於ư 麁thô 重trọng 縛phược 。 亦diệc 得đắc 解giải 脫thoát 。 問vấn 若nhược 唯duy 由do 彼bỉ 非phi 安an 立lập 諦đế 。 於ư 一nhất 切thiết 縛phược 解giải 脫thoát 清thanh 淨tịnh 。 何hà 緣duyên 顯hiển 示thị 安an 立lập 諦đế 耶da 。 答đáp 為vi 令linh 資tư 糧lương 及cập 方phương 便tiện 道đạo 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 問vấn 若nhược 即tức 由do 彼bỉ 行hành 有hữu 相tương/tướng 心tâm 於ư 二nhị 種chủng 縛phược 解giải 脫thoát 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 答đáp 若nhược 有hữu 極cực 善thiện 定định 心tâm 。 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 法Pháp 中trung 轉chuyển 緣duyên 諸chư 諦đế 境cảnh 。 彼bỉ 諸chư 行hành 者giả 於ư 二nhị 種chủng 縛phược 應ưng 得đắc 解giải 脫thoát 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 然nhiên 不bất 清thanh 淨tịnh 故cố 不bất 應ưng 理lý 。 又hựu 世thế 間gian 道đạo 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 應ưng 不bất 可khả 立lập 。 然nhiên 彼bỉ 二nhị 道đạo 。 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。

云vân 何hà 麁thô 重trọng 相tương/tướng 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 無vô 所sở 堪kham 能năng 。 不bất 調điều 柔nhu 相tương/tướng 。 是thị 麁thô 重trọng 相tương/tướng 。 此thử 無vô 堪kham 能năng 不bất 調điều 柔nhu 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 現hiện 重trọng/trùng 相tương/tướng 。 二nhị 剛cang 強cường 相tương/tướng 。 三tam 障chướng 礙ngại 相tương/tướng 。 四tứ 怯khiếp 劣liệt 相tương/tướng 。 五ngũ 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 無vô 堪kham 能năng 相tương/tướng 。 由do 有hữu 此thử 相tương 順thuận 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 。 違vi 清thanh 淨tịnh 品phẩm 相tương 續tục 而nhi 住trụ 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 無vô 所sở 堪kham 能năng 。 不bất 調điều 柔nhu 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 有hữu 五ngũ 諸chư 根căn 大đại 種chủng 長trưởng 養dưỡng 。 謂vị 食thực 長trưởng 養dưỡng 。 夢mộng 長trưởng 養dưỡng 。 避tị 不bất 平bình 等đẳng 長trưởng 養dưỡng 。 梵Phạm 行hạnh 長trưởng 養dưỡng 。 等đẳng 至chí 長trưởng 養dưỡng 。 即tức 此thử 長trưởng 養dưỡng 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 任nhậm 持trì 長trưởng 養dưỡng 。 二nhị 不bất 損tổn 害hại 長trưởng 養dưỡng 。 此thử 中trung 最tối 初sơ 是thị 任nhậm 持trì 長trưởng 養dưỡng 。 後hậu 四tứ 是thị 不bất 損tổn 害hại 長trưởng 養dưỡng 。 任nhậm 持trì 長trưởng 養dưỡng 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 變biến 壞hoại 任nhậm 持trì 。 二nhị 喜hỷ 悅duyệt 任nhậm 持trì 。 三tam 希hy 望vọng 任nhậm 持trì 。 四tứ 攝nhiếp 受thọ 執chấp 取thủ 任nhậm 持trì 。

復phục 次thứ 有hữu 五ngũ 種chủng 行hành 。 一nhất 身thân 行hành 。 二nhị 語ngữ 行hành 。 三tam 意ý 行hành 。 四tứ 業nghiệp 行hành 。 五ngũ 壽thọ 行hành 。

復phục 次thứ 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 放phóng 逸dật 。 一nhất 依y 在tại 家gia 品phẩm 不bất 放phóng 逸dật 。 二nhị 依y 出xuất 家gia 品phẩm 不bất 放phóng 逸dật 。 三tam 能năng 遠viễn 離ly 不bất 善thiện 不bất 放phóng 逸dật 。 四tứ 能năng 攝nhiếp 受thọ 諸chư 善thiện 不bất 放phóng 逸dật 。 五ngũ 修tu 習tập 相tương 續tục 不bất 放phóng 逸dật 。 依y 在tại 家gia 品phẩm 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。

復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 依y 出xuất 家gia 品phẩm 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。

復phục 有hữu 十thập 種chủng 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 決quyết 擇trạch 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 相tương 應ứng 中trung 我ngã 當đương 廣quảng 說thuyết 。 能năng 遠viễn 離ly 不bất 善thiện 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 前tiền 二nhị 正Chánh 斷Đoạn 。 能năng 攝nhiếp 受thọ 諸chư 善thiện 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 後hậu 二nhị 正Chánh 斷Đoạn 。 修tu 習tập 相tương 續tục 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 謂vị 於ư 善thiện 法Pháp 。 無vô 間gian 殷ân 重trọng 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。

復phục 次thứ 名danh 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 心tâm 。 二nhị 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 三tam 善thiện 。 四tứ 不bất 善thiện 。 五ngũ 無vô 記ký 。 色sắc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 諸chư 大đại 種chủng 。 二nhị 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 三tam 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 。 四tứ 無vô 見kiến 有hữu 對đối 。 五ngũ 無vô 見kiến 無vô 對đối 。

復phục 次thứ 有hữu 五ngũ 無vô 明minh 。 一nhất 義nghĩa 愚ngu 。 二nhị 見kiến 愚ngu 。 三tam 放phóng 逸dật 愚ngu 。 四tứ 真chân 實thật 義nghĩa 愚ngu 。 五ngũ 增tăng 上thượng 慢mạn 愚ngu 。

復phục 次thứ 有hữu 五ngũ 種chủng 有hữu 愛ái 。 一nhất 法pháp 性tánh 愛ái 。 二nhị 誓thệ 願nguyện 愛ái 。 三tam 愚ngu 癡si 愛ái 。 四tứ 厭yếm 離ly 愛ái 。 五ngũ 思tư 擇trạch 愛ái 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 當đương 知tri 建kiến 立lập 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 一nhất 於ư 染nhiễm 污ô 現hiện 行hành 。 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 。 二nhị 於ư 善thiện 不bất 現hiện 行hành 。 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 。 三tam 於ư 捨xả 法pháp 受thọ 。 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 。 四tứ 親thân 近cận 惡ác 友hữu 。 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 。 五ngũ 於ư 所sở 作tác 不bất 能năng 。 成thành 辦biện 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 。 當đương 知tri 與dữ 此thử 五ngũ 相tương/tướng 相tương 違vi 五ngũ 種chủng 妙diệu 相tướng 。 建kiến 立lập 慚tàm 愧quý 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 當đương 知tri 建kiến 立lập 惡ác 說thuyết 者giả 性tánh 。 一nhất 無vô 行hành 故cố 。 二nhị 邪tà 行hành 故cố 。 三tam 不bất 忍nhẫn 故cố 。 四tứ 無vô 羞tu 恥sỉ 故cố 。 五ngũ 不bất 律luật 儀nghi 故cố 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 建kiến 立lập 惡ác 友hữu 。 一nhất 無vô 羞tu 恥sỉ 。 二nhị 有hữu 邪tà 見kiến 。 三tam 有hữu 懈giải 怠đãi 。 四tứ 有hữu 邪tà 行hành 。 五ngũ 性tánh 怯khiếp 劣liệt 。 當đương 知tri 與dữ 此thử 五ngũ 相tương/tướng 相tương 違vi 五ngũ 種chủng 妙diệu 相tướng 立lập 善thiện 說thuyết 者giả 及cập 與dữ 善thiện 友hữu 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 立lập 奢xa 摩ma 他tha 。 一nhất 近cận 分phần/phân 定định 所sở 攝nhiếp 世thế 間gian 奢xa 摩ma 他tha 。 二nhị 根căn 本bổn 色sắc 定định 所sở 攝nhiếp 世thế 間gian 奢xa 摩ma 他tha 。 三tam 根căn 本bổn 無vô 色sắc 定định 所sở 攝nhiếp 世thế 間gian 奢xa 摩ma 他tha 。 四tứ 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 出xuất 世thế 奢xa 摩ma 他tha 。 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 作tác 意ý 。 所sở 攝nhiếp 出xuất 世thế 奢xa 摩ma 他tha 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 當đương 知tri 建kiến 立lập 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 一nhất 盡tận 所sở 有hữu 性tánh 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 二nhị 如như 所sở 有hữu 性tánh 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 三tam 有hữu 相tướng 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 四tứ 思tư 求cầu 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 五ngũ 觀quán 察sát 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。

復phục 次thứ 略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 建kiến 立lập 欲dục 漏lậu 。 一nhất 不bất 定định 地địa 事sự 生sanh 隨tùy 眠miên 故cố 。 二nhị 隨tùy 順thuận 惡ác 行hành 故cố 。 三tam 善thiện 相tương 違vi 故cố 。 四tứ 耽đam 著trước 諸chư 欲dục 故cố 。 五ngũ 能năng 生sanh 壞hoại 苦khổ 苦khổ 苦khổ 果quả 故cố 。 彼bỉ 諸chư 煩phiền 惱não 。 說thuyết 名danh 欲dục 漏lậu 。

略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 建kiến 立lập 有hữu 漏lậu 。 一nhất 能năng 生sanh 劣liệt 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 。 二nhị 能năng 生sanh 中trung 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 。 三tam 能năng 生sanh 妙diệu 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 。 四tứ 能năng 生sanh 無vô 欲dục 樂lạc 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 。 五ngũ 能năng 生sanh 有hữu 欲dục 樂lạc 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 。

略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 立lập 邪tà 解giải 脫thoát 欲dục 無vô 明minh 漏lậu 。 一nhất 有hữu 想tưởng 論luận 者giả 。 由do 有hữu 想tưởng 論luận 門môn 生sanh 起khởi 無vô 明minh 。 二nhị 無vô 想tưởng 論luận 者giả 。 由do 無vô 想tưởng 論luận 門môn 生sanh 起khởi 無vô 明minh 。 三tam 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 者giả 。 由do 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 論luận 門môn 生sanh 起khởi 無vô 明minh 。 四tứ 斷đoạn 見kiến 論luận 者giả 。 由do 斷đoạn 見kiến 論luận 門môn 生sanh 起khởi 無vô 明minh 。 五ngũ 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 者giả 。 由do 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 門môn 生sanh 起khởi 無vô 明minh 。

復phục 次thứ 略lược 由do 五ngũ 相tương 應ứng 知tri 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 道Đạo 理lý 。 一nhất 由do 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 由do 體thể 故cố 。 三tam 由do 業nghiệp 故cố 。 四tứ 由do 法pháp 故cố 。 五ngũ 由do 因nhân 果quả 故cố 。 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 由do 所sở 依y 故cố 及cập 行hành 住trụ 故cố 。 體thể 者giả 。 謂vị 由do 自tự 體thể 相tướng 故cố 及cập 差sai 別biệt 相tướng 故cố 。 業nghiệp 者giả 。 謂vị 由do 自tự 作tác 用dụng 故cố 及cập 邪tà 正chánh 行hạnh 故cố 。 法pháp 者giả 。 謂vị 由do 染nhiễm 淨tịnh 故cố 及cập 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 諦đế 故cố 。 因nhân 果quả 者giả 。 謂vị 由do 近cận 遠viễn 故cố 及cập 愛ái 非phi 愛ái 故cố 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 種chủng 論luận 。 一nhất 聽thính 聞văn 究cứu 竟cánh 論luận 。 二nhị 諍tranh 訟tụng 究cứu 竟cánh 論luận 。 三tam 正chánh 行hạnh 究cứu 竟cánh 論luận 。 聽thính 聞văn 究cứu 竟cánh 論luận 者giả 。 謂vị 婆Bà 羅La 門Môn 。 諸chư 惡ác 咒chú 術thuật 。 諍tranh 訟tụng 究cứu 竟cánh 論luận 者giả 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 因nhân 明minh 論luận 。 正chánh 行hạnh 究cứu 竟cánh 論luận 者giả 。 謂vị 佛Phật 聖thánh 教giáo 。

復phục 有hữu 三tam 論luận 。 一nhất 無vô 義nghĩa 論luận 。 二nhị 邪tà 義nghĩa 論luận 。 三tam 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 論luận 。 此thử 三tam 如như 前tiền 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。

復phục 有hữu 三tam 論luận 。 一nhất 矯kiểu 詐trá 論luận 。 二nhị 虛hư 偽ngụy 論luận 。 三tam 出xuất 離ly 苦khổ 果quả 論luận 。 如như 是thị 三tam 論luận 應ưng 知tri 如như 前tiền 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。

復phục 次thứ 若nhược 欲dục 造tạo 論luận 。 當đương 先tiên 歸quy 禮lễ 二nhị 所sở 敬kính 師sư 方phương 可khả 造tạo 論luận 。 恭cung 敬kính 法Pháp 故cố 。 先tiên 應ưng 歸quy 禮lễ 論luận 本bổn 大đại 師sư 。 恭cung 敬kính 義nghĩa 故cố 。 復phục 應ưng 歸quy 禮lễ 開khai 闡xiển 義nghĩa 師sư 。

欲dục 造tạo 論luận 者giả 。 要yếu 具cụ 六lục 因nhân 乃nãi 應ưng 造tạo 論luận 。 一nhất 欲dục 令linh 法pháp 義nghĩa 。 當đương 廣quảng 流lưu 布bố 。 二nhị 欲dục 令linh 種chủng 種chủng 信tín 解giải 有hữu 情tình 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 隨tùy 一nhất 當đương 能năng 入nhập 正Chánh 法Pháp 故cố 。 三tam 為vi 令linh 失thất 沒một 種chủng 種chủng 義nghĩa 門môn 重trọng/trùng 開khai 顯hiển 故cố 。 四tứ 為vi 欲dục 略lược 攝nhiếp 廣quảng 散tán 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 為vi 欲dục 顯hiển 發phát 。 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。 六lục 欲dục 以dĩ 種chủng 種chủng 美mỹ 妙diệu 言ngôn 辭từ 莊trang 嚴nghiêm 法pháp 義nghĩa 生sanh 淨tịnh 信tín 故cố 。

將tương 造tạo 論luận 時thời 。 要yếu 以dĩ 四tứ 德đức 先tiên 自tự 安an 處xứ 乃nãi 可khả 造tạo 論luận 。 一nhất 於ư 昔tích 諸chư 師sư 應ưng 離ly 憍kiêu 慢mạn 。 二nhị 於ư 有hữu 情tình 類loại 當đương 起khởi 大đại 悲bi 。 三tam 於ư 同đồng 法pháp 者giả 深thâm 生sanh 敬kính 愛ái 。 四tứ 不bất 欲dục 彰chương 己kỷ 有hữu 勝thắng 技kỹ 能năng 。 云vân 何hà 於ư 昔tích 諸chư 師sư 應ưng 離ly 憍kiêu 慢mạn 。 謂vị 造tạo 論luận 時thời 無vô 如như 是thị 心tâm 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 尚thượng 能năng 造tạo 論luận 。 況huống 我ngã 今kim 者giả 當đương 不bất 造tạo 耶da 。 要yếu 離ly 如như 是thị 憍kiêu 慢mạn 染nhiễm 心tâm 乃nãi 應ưng 造tạo 論luận 。 云vân 何hà 於ư 有hữu 情tình 類loại 當đương 起khởi 大đại 悲bi 。 謂vị 造tạo 論luận 時thời 。 作tác 如như 是thị 觀quán 。 若nhược 不bất 造tạo 論luận 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 定định 當đương 退thoái 失thất 。 又hựu 餘dư 情tình 類loại 墮đọa 生sanh 老lão 病bệnh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 因nhân 我ngã 造tạo 論luận 。 若nhược 能năng 解giải 了liễu 。 乃nãi 至chí 一nhất 句cú 。 善thiện 說thuyết 妙diệu 義nghĩa 。 如như 是thị 如như 是thị 。 當đương 奉phụng 行hành 者giả 。 彼bỉ 於ư 長trường 夜dạ 。 必tất 獲hoạch 大đại 義nghĩa 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 要yếu 發phát 如như 是thị 增tăng 上thượng 心tâm 已dĩ 乃nãi 應ưng 造tạo 論luận 。 云vân 何hà 於ư 同đồng 法pháp 者giả 深thâm 生sanh 敬kính 愛ái 。 謂vị 造tạo 論luận 時thời 。 作tác 如như 是thị 觀quán 。 若nhược 不bất 造tạo 論luận 為vi 欲dục 利lợi 他tha 諸chư 同đồng 法pháp 者giả 於ư 利lợi 他tha 事sự 定định 當đương 退thoái 失thất 。 云vân 何hà 不bất 欲dục 彰chương 己kỷ 有hữu 勝thắng 技kỹ 能năng 。 謂vị 造tạo 論luận 時thời 無vô 如như 是thị 心tâm 。 當đương 令linh 世thế 間gian 。 咸hàm 謂vị 於ư 我ngã 聰thông 叡duệ 明minh 哲triết 能năng 造tạo 論luận 者giả 開khai 闡xiển 義nghĩa 者giả 深thâm 生sanh 淨tịnh 信tín 。 因nhân 此thử 多đa 獲hoạch 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 但đãn 為vi 自tự 他tha 。 善thiện 根căn 增tăng 長trưởng 。 以dĩ 無vô 染nhiễm 心tâm 。 乃nãi 可khả 造tạo 論luận 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 如như 實thật 開khai 示thị 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 經Kinh 義nghĩa 。 名danh 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 。 譬thí 如như 紅hồng 蓮liên 其kỳ 花hoa 未vị 開khai 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 敷phu 榮vinh 。 又hựu 如như 真chân 金kim 未vị 為vi 嚴nghiêm 具cụ 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 成thành 功công 。 又hựu 如như 美mỹ 膳thiện 未vị 及cập 得đắc 食thực 。 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 已dĩ 食thực 。 又hựu 如như 慶khánh 書thư 未vị 暇hạ 開khai 覽lãm 。 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 披phi 閱duyệt 。 又hựu 如như 珍trân 寶bảo 未vị 得đắc 現hiện 前tiền 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 已dĩ 得đắc 現hiện 前tiền 受thọ 用dụng 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 經Kinh 義nghĩa 。 若nhược 未vị 顯hiển 發phát 雖tuy 生sanh 歡hoan 喜hỷ 不bất 如như 開khai 示thị 。 故cố 說thuyết 造tạo 論luận 名danh 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 七thất 種chủng 通thông 達đạt 。 一nhất 字tự 通thông 達đạt 。 二nhị 字tự 義nghĩa 通thông 達đạt 。 三tam 能năng 取thủ 通thông 達đạt 。 四tứ 能năng 取thủ 義nghĩa 通thông 達đạt 。 五ngũ 繫hệ 縛phược 通thông 達đạt 。 六lục 解giải 脫thoát 通thông 達đạt 。 七thất 法pháp 性tánh 通thông 達đạt 。 字tự 通thông 達đạt 者giả 。 通thông 達đạt 為vi 常thường 。 字tự 義nghĩa 通thông 達đạt 者giả 。 達đạt 為vi 無vô 常thường 。 能năng 取thủ 通thông 達đạt 者giả 。 謂vị 根căn 識thức 等đẳng 達đạt 安an 立lập 諦đế 或hoặc 非phi 安an 立lập 。 如như 能năng 取thủ 通thông 達đạt 。 能năng 取thủ 義nghĩa 通thông 達đạt 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 繫hệ 縛phược 通thông 達đạt 者giả 。 通thông 達đạt 相tương/tướng 縛phược 或hoặc 麁thô 重trọng 縛phược 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 當đương 知tri 說thuyết 名danh 。 解giải 脫thoát 通thông 達đạt 。 法pháp 性tánh 通thông 達đạt 者giả 。 謂vị 能năng 通thông 達đạt 法pháp 性tánh 安an 住trụ 。 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 非phi 從tùng 自tự 在tại 自tự 性tánh 士sĩ 夫phu 中trung 間gian 等đẳng 有hữu 。

復phục 次thứ 由do 十thập 相tương/tướng 故cố 。 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 謂vị 善thiện 說thuyết 者giả 說thuyết 故cố 。 顯hiển 了liễu 文văn 句cú 說thuyết 故cố 。 盡tận 其kỳ 所sở 有hữu 如như 其kỳ 所sở 有hữu 義nghĩa 說thuyết 故cố 。 安an 樂lạc 方phương 便tiện 加gia 行hành 說thuyết 故cố 。 離ly 眾chúng 苦khổ 說thuyết 故cố 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 不bất 求cầu 過quá 失thất 。 而nhi 聽thính 法Pháp 故cố 。 但đãn 求cầu 涅Niết 槃Bàn 而nhi 聽thính 法Pháp 故cố 。 善thiện 聽thính 法Pháp 故cố 。 諦đế 聽thính 法Pháp 故cố 。 於ư 依y 名danh 句cú 文văn 身thân 。 義nghĩa 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 而nhi 聽thính 法Pháp 故cố 。

於ư 此thử 地địa 中trung 。 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 。 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 四tứ