瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 七thất

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 中trung 契Khế 經Kinh 事sự 行hành 擇trạch 攝nhiếp 第đệ 一nhất 之chi 三tam 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

因nhân 勝thắng 利lợi 二nhị 智trí 。 愚ngu 夫phu 分phần/phân 位vị 五ngũ 。

二nhị 種chủng 見kiến 差sai 別biệt 。 於ư 斯tư 聖thánh 教giáo 等đẳng 。

一nhất 切thiết 行hành 因nhân 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 共cộng 。 二nhị 不bất 共cộng 。 共cộng 因nhân 者giả 。 謂vị 喜hỷ 為vi 先tiên 因nhân 。 由do 此thử 喜hỷ 故cố 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 處xứ 。 障chướng 於ư 厭yếm 離ly 滋tư 潤nhuận 自tự 體thể 。 為vi 欲dục 將tương 生sanh 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 雖tuy 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 為vi 因nhân 。 而nhi 於ư 生sanh 處xứ 生sanh 喜hỷ 者giả 生sanh 。 非phi 於ư 彼bỉ 起khởi 厭yếm 逆nghịch 想tưởng 者giả 。 又hựu 即tức 此thử 喜hỷ 唯duy 依y 色sắc 說thuyết 。 宿túc 因nhân 生sanh 已dĩ 不bất 待đãi 餘dư 因nhân 究cứu 竟cánh 轉chuyển 故cố 。 不bất 共cộng 因nhân 者giả 。 謂vị 順thuận 苦khổ 樂lạc 非phi 苦khổ 樂lạc 觸xúc 。 望vọng 於ư 受thọ 等đẳng 所sở 有hữu 心tâm 法pháp 無vô 間gian 滅diệt 意ý 及cập 俱câu 生sanh 名danh 十thập 種chủng 。 色sắc 等đẳng 望vọng 六lục 種chủng 識thức 。 由do 彼bỉ 雖tuy 從tùng 先tiên 因nhân 所sở 生sanh 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 別biệt 待đãi 餘dư 因nhân 方phương 得đắc 生sanh 起khởi 。

復phục 次thứ 有hữu 解giải 脫thoát 心tâm 有hữu 淨tịnh 智trí 見kiến 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 四tứ 勝thắng 利lợi 。 當đương 知tri 不bất 與dữ 諸chư 外ngoại 道đạo 共cộng 。 一nhất 於ư 行hành 時thời 恆hằng 常thường 住trụ 性tánh 。 二nhị 於ư 住trụ 時thời 無vô 相tướng 住trụ 性tánh 。 三tam 往vãng 昔tích 因nhân 所sở 生sanh 諸chư 行hành 任nhậm 運vận 歸quy 滅diệt 。 四tứ 後hậu 有hữu 行hành 今kim 因nhân 斷đoạn 故cố 當đương 不bất 復phục 生sanh 。 為vi 證chứng 如như 是thị 四tứ 種chủng 勝thắng 利lợi 。 有hữu 三tam 漸tiệm 次thứ 。 謂vị 學học 智trí 見kiến 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 得đắc 厭yếm 離ly 者giả 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 乃nãi 至chí 不bất 生sanh 。 耽đam 湎miện 而nhi 住trụ 。 厭yếm 離ly 為vi 先tiên 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。 離ly 欲dục 為vi 先tiên 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 自tự 斯tư 已dĩ 後hậu 。 即tức 由do 如như 是thị 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 恆hằng 常thường 住trụ 。 故cố 無vô 順thuận 無vô 違vi 。 又hựu 於ư 行hành 時thời 或hoặc 於ư 住trụ 時thời 。 於ư 一nhất 切thiết 相tướng 。 無vô 復phục 作tác 意ý 。 於ư 無vô 相tướng 界giới 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 無vô 相tướng 而nhi 住trụ 。 能năng 障chướng 於ư 此thử 一nhất 切thiết 。 見kiến 趣thú 先tiên 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 。 況huống 當đương 為vi 礙ngại 。 彼bỉ 由do 是thị 二nhị 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 乃nãi 至chí 壽thọ 盡tận 。 便tiện 以dĩ 無Vô 學Học 內nội 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 先tiên 所sở 生sanh 有hữu 於ư 今kim 永vĩnh 盡tận 。 當đương 來lai 諸chư 行hành 無vô 復phục 更cánh 生sanh 。 又hựu 由do 三tam 分phần/phân 當đương 知tri 建kiến 立lập 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 一nhất 由do 前tiền 際tế 俱câu 行hành 故cố 。 二nhị 由do 後hậu 際tế 俱câu 行hành 故cố 。 三tam 由do 前tiền 後hậu 際tế 俱câu 行hành 故cố 。 前tiền 際tế 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 於ư 去khứ 世thế 。 為vi 曾tằng 有hữu 耶da 。 為vi 曾tằng 無vô 耶da 。 曾tằng 為vi 是thị 誰thùy 。 云vân 何hà 曾tằng 有hữu 。 後hậu 際tế 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 於ư 來lai 世thế 。 為vi 當đương 有hữu 耶da 。 為vi 當đương 無vô 耶da 。 當đương 為vi 是thị 誰thùy 。 云vân 何hà 當đương 有hữu 。 前tiền 後hậu 際tế 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 曾tằng 有hữu 誰thùy 。 誰thùy 當đương 有hữu 我ngã 。 今kim 此thử 有hữu 情tình 。 來lai 何hà 所sở 從tùng 。 於ư 此thử 沒một 已dĩ 。 去khứ 何hà 所sở 至chí 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 有hữu 六lục 十thập 二nhị 。 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 謂vị 四tứ 常thường 見kiến 論luận 。 四tứ 一nhất 分phần/phân 常thường 見kiến 論luận 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 四tứ 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 想tưởng 論luận 。 四tứ 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 論luận 。 如như 是thị 十thập 八bát 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 是thị 計kế 前tiền 際tế 說thuyết 我ngã 論luận 者giả 。 又hựu 有hữu 十thập 六lục 。 有hữu 見kiến 想tưởng 論luận 。 八bát 無vô 想tưởng 論luận 。 八bát 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 。 七thất 斷đoạn 見kiến 論luận 。 五ngũ 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 此thử 四tứ 十thập 四tứ 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 是thị 計kế 後hậu 際tế 說thuyết 我ngã 論luận 者giả 。 如như 是thị 計kế 度độ 後hậu 際tế 論luận 者giả 。 略lược 攝nhiếp 有hữu 五ngũ 。 一nhất 有hữu 想tưởng 論luận 。 二nhị 無vô 想tưởng 論luận 。 三tam 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 。 四tứ 斷đoạn 見kiến 論luận 。 五ngũ 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 復phục 略lược 為vi 三tam 。 一nhất 常thường 見kiến 論luận 。 二nhị 斷đoạn 見kiến 論luận 。 三tam 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 又hựu 此thử 一nhất 切thiết 。 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 由do 六lục 因nhân 緣duyên 。 而nhi 得đắc 建kiến 立lập 。 一nhất 由do 因nhân 緣duyên 故cố 。 二nhị 由do 依y 教giáo 故cố 。 三tam 由do 依y 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 四tứ 由do 依y 世thế 故cố 。 五ngũ 由do 依y 諸chư 見kiến 故cố 。 六lục 由do 生sanh 處xứ 故cố 。 由do 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 彼bỉ 一nhất 切thiết 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 因nhân 緣duyên 。 由do 依y 教giáo 者giả 。 謂vị 由do 依y 彼bỉ 能năng 顯hiển 見kiến 趣thú 不bất 正Chánh 法Pháp 藏tạng 。 師sư 弟đệ 傳truyền 聞văn 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 授thọ 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 由do 依y 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 謂vị 以dĩ 靜tĩnh 慮lự 為vi 依y 上thượng 故cố 。 於ư 先tiên 所sở 聞văn 先tiên 所sở 信tín 解giải 而nhi 得đắc 決quyết 定định 。 又hựu 此thử 靜tĩnh 慮lự 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 與dữ 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 俱câu 行hành 。 二nhị 與dữ 所sở 得đắc 天thiên 眼nhãn 俱câu 行hành 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 計kế 前tiền 際tế 三tam 常thường 論luận 中trung 。 由do 下hạ 中trung 上thượng 清thanh 淨tịnh 差sai 別biệt 。 及cập 於ư 四tứ 種chủng 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 由do 彼bỉ 憶ức 念niệm 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 成thành 壞hoại 兩lưỡng 劫kiếp 出xuất 現hiện 方phương 便tiện 。 若nhược 時thời 憶ức 念niệm 成thành 劫kiếp 分phần/phân 位vị 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 生sanh 三tam 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 若nhược 有hữu 一nhất 向hướng 憶ức 念niệm 上thượng 下hạ 。 下hạ 至chí 無vô 間gian 㮈nại 落lạc 迦ca 下hạ 。 上thượng 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 之chi 上thượng 。 憶ức 念niệm 如như 是thị 分phần/phân 量lượng 邊biên 際tế 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 有hữu 邊biên 想tưởng 。 若nhược 有hữu 一nhất 向hướng 傍bàng 憶ức 無vô 際tế 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 無vô 邊biên 想tưởng 。 若nhược 有hữu 憶ức 念niệm 二nhị 種chủng 俱câu 行hành 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 二nhị 俱câu 想tưởng 。 若nhược 時thời 憶ức 念niệm 壞hoại 劫kiếp 分phần/phân 位vị 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 住trụ 非phi 有hữu 邊biên 想tưởng 非phi 無vô 邊biên 想tưởng 。 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。

復phục 有hữu 依y 止chỉ 諸chư 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 當đương 知tri 或hoặc 說thuyết 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 或hoặc 說thuyết 無vô 因nhân 論luận 。 或hoặc 說thuyết 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 論luận 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 有hữu 二nhị 淨tịnh 天thiên 。 一nhất 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 唯duy 能năng 入nhập 世thế 俗tục 定định 者giả 。 當đương 知tri 是thị 天thiên 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 不bất 了liễu 達đạt 故cố 。 其kỳ 心tâm 未vị 得đắc 善thiện 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 能năng 證chứng 入nhập 內nội 法pháp 定định 者giả 。 當đương 知tri 是thị 天thiên 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 已dĩ 了liễu 達đạt 故cố 。 其kỳ 心tâm 已dĩ 得đắc 善thiện 解giải 脫thoát 故cố 。 當đương 知tri 無vô 亂loạn 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 相tướng 無vô 分phân 別biệt 。 二nhị 有hữu 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 。 此thử 中trung 第đệ 一nhất 是thị 善thiện 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 第đệ 二nhị 是thị 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 前tiền 清thanh 淨tịnh 天thiên 於ư 自tự 不bất 死tử 無vô 亂loạn 而nhi 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 後hậu 不bất 清thanh 淨tịnh 若nhược 有hữu 依y 於ư 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 有hữu 所sở 詰cật 問vấn 。 便tiện 託thác 餘dư 事sự 矯kiểu 亂loạn 避tị 之chi 。 以dĩ 於ư 諸chư 諦đế 無vô 相tướng 心tâm 定định 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 先tiên 興hưng 心tâm 慮lự 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 等đẳng 既ký 稱xưng 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。

復phục 有hữu 所sở 餘dư 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 無vô 相tướng 心tâm 定định 。 已dĩ 得đắc 善thiện 巧xảo 。 彼bỉ 所sở 成thành 德đức 望vọng 我ngã 為vi 勝thắng 。 彼bỉ 若nhược 於ư 中trung 詰cật 問vấn 於ư 我ngã 。 我ngã 若nhược 記ký 別biệt 或hoặc 為vi 異dị 記ký 。 或hoặc 撥bát 實thật 有hữu 或hoặc 許hứa 非phi 有hữu 。 彼bỉ 於ư 記ký 別biệt 見kiến 如như 是thị 等đẳng 。 諸chư 過quá 失thất 已dĩ 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 。 所sở 詰cật 問vấn 中trung 皆giai 不bất 應ưng 記ký 。 又hựu 於ư 是thị 中trung 見kiến 有hữu 餘dư 過quá 。 謂vị 他tha 由do 此thử 鑒giám 我ngã 無vô 知tri 因nhân 。 則tắc 輕khinh 笑tiếu 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 有hữu 行hành 諂siểm 者giả 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 於ư 此thử 中trung 。 應ưng 如như 是thị 記ký 。 非phi 我ngã 淨tịnh 天thiên 一nhất 切thiết 隱ẩn 密mật 皆giai 許hứa 記ký 別biệt 。 謂vị 自tự 所sở 證chứng 及cập 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 如như 是thị 思tư 已dĩ 故cố 。 設thiết 詭quỷ 言ngôn 而nhi 相tương/tướng 矯kiểu 亂loạn 。 彼bỉ 既ký 如như 是thị 住trụ 邪tà 思tư 惟duy 遍biến 布bố 其kỳ 心tâm 。 於ư 彼bỉ 最tối 上thượng 清thanh 淨tịnh 天thiên 所sở 。 故cố 稱xưng 我ngã 是thị 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 由do 懷hoài 恐khủng 怖bố 而nhi 無vô 記ký 別biệt 。 勿vật 我ngã 劣liệt 昧muội 為vi 他tha 所sở 知tri 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 。 以dĩ 此thử 為vi 室thất 而nhi 自tự 安an 處xứ 。 又hựu 有hữu 愚ngu 戇# 專chuyên 修tu 止chỉ 行hành 。 不bất 能năng 以dĩ 其kỳ 諂siểm 詐trá 方phương 便tiện 矯kiểu 設thiết 亂loạn 言ngôn 。 但đãn 作tác 是thị 思tư 。 諸chư 有hữu 來lai 問vấn 我ngã 當đương 反phản 詰cật 。 隨tùy 彼bỉ 所sở 答đáp 我ngã 當đương 一nhất 切thiết 。 如như 言ngôn 無vô 減giảm 而nhi 印ấn 順thuận 之chi 。 由do 是thị 計kế 度độ 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 。 由do 依y 世thế 者giả 。 謂vị 依y 過quá 去khứ 及cập 現hiện 在tại 世thế 起khởi 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 計kế 前tiền 際tế 。 依y 未vị 來lai 世thế 起khởi 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 計kế 後hậu 際tế 。 由do 依y 諸chư 見kiến 者giả 。 謂vị 依y 三tam 見kiến 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 由do 依y 初sơ 見kiến 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 計kế 我ngã 有hữu 色sắc 。 後hậu 或hoặc 有hữu 色sắc 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 無vô 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 依y 第đệ 二nhị 見kiến 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 計kế 我ngã 無vô 色sắc 。 於ư 後hậu 所sở 計kế 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 依y 第đệ 三tam 見kiến 我ngã 論luận 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 說thuyết 我ngã 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 二nhị 者giả 說thuyết 我ngã 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 又hựu 即tức 計kế 我ngã 是thị 有hữu 色sắc 者giả 。 或hoặc 言ngôn 狹hiệp 小tiểu 或hoặc 言ngôn 無vô 量lượng 。 計kế 我ngã 無vô 色sắc 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 二nhị 我ngã 論luận 依y 第đệ 三tam 見kiến 立lập 為vi 二nhị 論luận 。 一nhất 者giả 計kế 我ngã 狹hiệp 小tiểu 。 二nhị 者giả 計kế 我ngã 無vô 量lượng 。 由do 是thị 四tứ 種chủng 我ngã 論luận 差sai 別biệt 說thuyết 。 我ngã 有hữu 邊biên 說thuyết 。 我ngã 無vô 邊biên 說thuyết 。 我ngã 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 說thuyết 。 我ngã 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 又hựu 即tức 依y 止chỉ 如như 是thị 諸chư 見kiến 。 及cập 依y 我ngã 論luận 。 復phục 宣tuyên 說thuyết 我ngã 。 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 於ư 欲dục 靜tĩnh 慮lự 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 多đa 住trụ 變biến 化hóa 。 如như 其kỳ 所sở 欲dục 。 安an 住trụ 靜tĩnh 慮lự 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 見kiến 遊du 戲hí 受thọ 用dụng 方phương 便tiện 法Pháp 樂lạc 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 依y 諸chư 見kiến 故cố 。 應ưng 知tri 安an 立lập 。 由do 生sanh 處xứ 者giả 。 謂vị 我ngã 有hữu 一nhất 想tưởng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 一nhất 想tưởng 者giả 。 謂vị 在tại 無vô 色sắc 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 有hữu 種chủng 種chủng 想tưởng 者giả 。 謂vị 在tại 下hạ 地địa 。 即tức 如như 所sở 說thuyết 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 應ưng 知tri 說thuyết 我ngã 有hữu 狹hiệp 小tiểu 想tưởng 。 有hữu 無vô 量lượng 想tưởng 。 一nhất 向hướng 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 在tại 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 向hướng 有hữu 苦khổ 者giả 。 謂vị 在tại 捺nại 落lạc 迦ca 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 苦khổ 者giả 。 謂vị 在tại 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 人nhân 欲dục 界giới 天thiên 。 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 者giả 。 謂vị 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 又hựu 於ư 如như 是thị 。 諸chư 外ngoại 道đạo 處xứ 。 當đương 知tri 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 衰suy 損tổn 。 一nhất 者giả 見kiến 及cập 欲dục 樂lạc 展triển 轉chuyển 相tương 違vi 論luận 衰suy 損tổn 。 二nhị 者giả 依y 我ngã 無vô 智trí 論luận 問vấn 記ký 衰suy 損tổn 。 三tam 者giả 依y 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 證chứng 得đắc 衰suy 損tổn 。 此thử 中trung 三tam 種chủng 。 若nhược 計kế 有hữu 想tưởng 若nhược 計kế 無vô 想tưởng 。 若nhược 計kế 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 者giả 。 及cập 斷đoạn 見kiến 論luận 者giả 。 或hoặc 依y 責trách 他tha 為vi 勝thắng 利lợi 論luận 。 或hoặc 依y 免miễn 難nạn 為vi 勝thắng 利lợi 論luận 而nhi 起khởi 計kế 度độ 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 一nhất 衰suy 損tổn 。 由do 彼bỉ 諸chư 論luận 計kế 度độ 後hậu 際tế 。 依y 未vị 來lai 世thế 妄vọng 計kế 於ư 我ngã 為vi 有hữu 無vô 故cố 。 依y 我ngã 無vô 智trí 論luận 問vấn 記ký 衰suy 損tổn 者giả 。 謂vị 於ư 若nhược 諸chư 雜tạp 染nhiễm 若nhược 雜tạp 染nhiễm 處xứ 若nhược 能năng 雜tạp 染nhiễm 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 諦Đế 道Đạo 理lý 不bất 如như 實thật 知tri 。 由do 此thử 無vô 智trí 有hữu 所sở 趣thú 向hướng 。 以dĩ 為vi 先tiên 故cố 。 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 從tùng 此thử 無vô 智trí 何hà 所sở 趣thú 向hướng 。 謂vị 三tam 四tứ 轉chuyển 。 一nhất 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 二nhị 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 。 三tam 自tự 作tác 他tha 作tác 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 由do 無vô 智trí 要yếu 先tiên 趣thú 向hướng 。 如như 是thị 差sai 別biệt 後hậu 方phương 問vấn 記ký 。 又hựu 於ư 聖thánh 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 所sở 有hữu 智trí 者giả 不bất 可khả 記ký 事sự 。 於ư 二nhị 道Đạo 理lý 不bất 容dung 記ký 故cố 。 謂vị 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 諦Đế 道Đạo 理lý 。 此thử 中trung 四tứ 種chủng 一nhất 向hướng 常thường 論luận 計kế 前tiền 際tế 者giả 。 及cập 計kế 前tiền 際tế 無vô 因nhân 論luận 者giả 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 皆giai 先tiên 計kế 我ngã 後hậu 方phương 緣duyên 我ngã 一nhất 向hướng 常thường 等đẳng 諸chư 論luận 差sai 別biệt 。 又hựu 即tức 四tứ 種chủng 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 計kế 前tiền 際tế 者giả 。 彼bỉ 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 一nhất 分phần/phân 緣duyên 常thường 無vô 常thường 論luận 。 或hoặc 有hữu 一nhất 分phần/phân 緣duyên 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 論luận 。 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 諸chư 轉chuyển 如như 前tiền 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 。 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。 若nhược 欲dục 一nhất 切thiết 皆giai 宿túc 因nhân 作tác 。 名danh 自tự 作tác 論luận 。 若nhược 欲dục 一nhất 切thiết 皆giai 自tự 在tại 等đẳng 變biến 化hóa 因nhân 作tác 。 名danh 他tha 作tác 論luận 。 若nhược 欲dục 少thiểu 分phần 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 變biến 化hóa 因nhân 作tác 一nhất 分phần/phân 不bất 爾nhĩ 。 名danh 俱câu 作tác 論luận 。 若nhược 無vô 因nhân 作tác 論luận 名danh 俱câu 非phi 作tác 論luận 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 二nhị 依y 我ngã 無vô 智trí 論luận 問vấn 記ký 衰suy 損tổn 。 由do 彼bỉ 諸chư 論luận 計kế 度độ 前tiền 際tế 依y 過quá 現hiện 世thế 妄vọng 分phân 別biệt 。 故cố 依y 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 證chứng 得đắc 衰suy 損tổn 者giả 。 謂vị 有hữu 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 觀quán 責trách 他tha 為vi 勝thắng 利lợi 論luận 。 不bất 觀quán 免miễn 難nạn 為vi 勝thắng 利lợi 論luận 。 亦diệc 不bất 依y 我ngã 無vô 智trí 諸chư 論luận 為vi 求cầu 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 等đẳng 事sự 樂nhạo 欲dục 開khai 闡xiển 。 於ư 惡ác 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 而nhi 求cầu 出xuất 家gia 。 唯duy 除trừ 樂nhạo 求cầu 出xuất 離ly 解giải 脫thoát 。 當đương 知tri 彼bỉ 是thị 薄bạc 塵trần 種chủng 類loại 。 為vi 性tánh 愚ngu 戇# 專chuyên 修tu 止chỉ 行hành 。 彼bỉ 由do 為vi 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 教giáo 授thọ 教giáo 誡giới 。 能năng 於ư 後hậu 際tế 俱câu 行hành 見kiến 趣thú 。 及cập 於ư 前tiền 際tế 俱câu 行hành 見kiến 趣thú 。 不bất 然nhiên 許hứa 故cố 。 而nhi 得đắc 超siêu 過quá 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 又hựu 能năng 超siêu 過quá 欲dục 界giới 諸chư 結kết 。 證chứng 遠viễn 離ly 喜hỷ 。 自tự 斯tư 已dĩ 上thượng 無vô 聞văn 無vô 知tri 。 即tức 於ư 此thử 中trung 。 生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 如như 由do 彼bỉ 故cố 證chứng 遠viễn 離ly 喜hỷ 。 如như 是thị 。 或hoặc 有hữu 由do 別biệt 因nhân 緣duyên 證chứng 得đắc 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 靜tĩnh 慮lự 無vô 愛ái 味vị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 無vô 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 種chủng 種chủng 想tưởng 俱câu 行hành 苦khổ 樂lạc 受thọ 等đẳng 差sai 別biệt 。 已dĩ 超siêu 過quá 故cố 。 如như 是thị 彼bỉ 於ư 趣thú 諸chư 取thủ 行hành 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 樂nhạo/nhạc/lạc 退thoái 還hoàn 法pháp 。 未vị 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 起khởi 涅Niết 槃Bàn 慢mạn 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 三tam 衰suy 損tổn 。 此thử 中trung 如Như 來Lai 自tự 然nhiên 證chứng 覺giác 寂tịch 靜tĩnh 妙diệu 迹tích 。 於ư 如như 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 行hành 相tướng 。 三tam 種chủng 衰suy 損tổn 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 謂vị 若nhược 彼bỉ 自tự 性tánh 。 若nhược 彼bỉ 諸chư 見kiến 。 若nhược 由do 無vô 智trí 彼bỉ 得đắc 生sanh 起khởi 。 若nhược 所sở 緣duyên 轉chuyển 。 若nhược 彼bỉ 所sở 緣duyên 麁thô 弊tệ 過quá 患hoạn 及cập 上thượng 出xuất 離ly 。 於ư 如như 是thị 事sự 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 即tức 出xuất 離ly 中trung 常thường 自tự 出xuất 離ly 。

復phục 次thứ 有hữu 二nhị 智trí 。 能năng 令linh 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 及cập 見kiến 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 法pháp 住trụ 智trí 及cập 此thử 為vi 先tiên 涅Niết 槃Bàn 智trí 。 法pháp 住trụ 智trí 者giả 。 謂vị 能năng 了liễu 知tri 諸chư 行hành 自tự 相tương/tướng 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 及cập 能năng 了liễu 知tri 諸chư 行hành 共cộng 相tương 。 過quá 患hoạn 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 隨tùy 順thuận 若nhược 苦khổ 若nhược 樂lạc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 三tam 位vị 諸chư 行hành 方phương 便tiện 。 了liễu 知tri 三tam 苦khổ 等đẳng 性tánh 。 涅Niết 槃Bàn 智trí 者giả 。 謂vị 於ư 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 行hành 中trung 。 先tiên 起khởi 苦khổ 想tưởng 後hậu 如như 是thị 思tư 。 即tức 此thử 一nhất 切thiết 有hữu 苦khổ 諸chư 行hành 無vô 餘dư 永vĩnh 斷đoạn 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 了liễu 知tri 。 名danh 涅Niết 槃Bàn 智trí 。 即tức 此thử 二nhị 智trí 令linh 見kiến 清thanh 淨tịnh 及cập 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 要yếu 由do 二nhị 門môn 正chánh 勤cần 修tu 習tập 。 方phương 令linh 彼bỉ 淨tịnh 。 一nhất 自tự 無vô 力lực 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 因nhân 他tha 教giáo 授thọ 能năng 令linh 彼bỉ 淨tịnh 。 二nhị 自tự 有hữu 力lực 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 多đa 聞văn 思tư 求cầu 能năng 令linh 彼bỉ 淨tịnh 。 此thử 中trung 第đệ 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 不bất 聰thông 利lợi 故cố 。 信tín 等đẳng 諸chư 根căn 唯duy 一nhất 味vị 故cố 。 止Chỉ 觀Quán 所sở 緣duyên 於ư 少thiểu 分phần 法pháp 諦đế 察sát 忍nhẫn 轉chuyển 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 當đương 知tri 第đệ 二nhị 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 現hiện 觀quán 邊biên 智trí 。 修tu 習tập 彼bỉ 故cố 見kiến 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 能năng 順thuận 生sanh 無vô 漏lậu 智trí 智trí 。 二nhị 無vô 漏lậu 智trí 。 三tam 無vô 漏lậu 智trí 後hậu 相tương 續tục 智trí 。 初sơ 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 所sở 攝nhiếp 智trí 。 第đệ 二nhị 若nhược 住trụ 於ư 彼bỉ 能năng 斷đoạn 見kiến 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 第đệ 三tam 煩phiền 惱não 斷đoạn 後hậu 解giải 脫thoát 相tương 續tục 智trí 。 若nhược 住trụ 中trung 智trí 便tiện 名danh 已dĩ 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 超siêu 過quá 異dị 生sanh 地địa 。 未vị 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 雖tuy 未vị 剋khắc 證chứng 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 預dự 流lưu 果quả 智trí 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 所sở 住trụ 剎sát 那na 如như 未vị 剋khắc 證chứng 。 終chung 無vô 中trung 夭yểu 以dĩ 時thời 少thiểu 故cố 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 證chứng 第đệ 三tam 。 住trụ 此thử 位vị 中trung 如như 實thật 現hiện 見kiến 所sở 知tri 境cảnh 故cố 。 名danh 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 餘dư 惑hoặc 故cố 非phi 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 於ư 此thử 智trí 更cánh 多đa 修tu 習tập 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 離ly 繫hệ 故cố 。 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 無vô 餘dư 斷đoạn 三tam 相tương 應ứng 智trí 。 一nhất 由do 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 二nhị 由do 界giới 故cố 。 三tam 由do 事sự 故cố 。 不bất 現hiện 行hành 者giả 。 謂vị 雖tuy 生sanh 起khởi 。 而nhi 不bất 染nhiễm 著trước 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 由do 數số 修tu 習tập 諸chư 善thiện 法pháp 故cố 。 令linh 成thành 遠viễn 分phần/phân 諸chư 纏triền 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 界giới 者giả 三tam 界giới 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 事sự 謂vị 二nhị 事sự 。 一nhất 煩phiền 惱não 事sự 。 二nhị 是thị 苦khổ 事sự 。 又hựu 於ư 安an 樂lạc 利lợi 益ích 。 隨tùy 逐trục 諸chư 離ly 繫hệ 品phẩm 五ngũ 種chủng 界giới 中trung 。 有hữu 寂tịch 靜tĩnh 微vi 妙diệu 勝thắng 功công 德đức 等đẳng 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 其kỳ 最tối 後hậu 。 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 一nhất 切thiết 依y 持trì 皆giai 棄khí 捨xả 者giả 。 當đương 知tri 割cát 捨xả 父phụ 母mẫu 等đẳng 事sự 。 又hựu 於ư 中trung 有hữu 生sanh 有hữu 後hậu 有hữu 無vô 復phục 更cánh 生sanh 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 當đương 知tri 說thuyết 名danh 。 無vô 有hữu 相tương 續tục 無vô 取thủ 無vô 生sanh 。 又hựu 於ư 三tam 品phẩm 由do 三tam 種chủng 門môn 。 為vi 障chướng 礙ngại 故cố 。 當đương 知tri 建kiến 立lập 三tam 結kết 差sai 別biệt 。 謂vị 未vị 發phát 趣thú 故cố 。 雖tuy 已dĩ 發phát 趣thú 邪tà 成thành 立lập 故cố 。 於ư 正Chánh 法Pháp 中trung 。 不bất 正chánh 行hạnh 故cố 。 即tức 在tại 家gia 品phẩm 處xứ 惡ác 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 而nhi 出xuất 家gia 品phẩm 處xứ 善thiện 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 品phẩm 。 又hựu 行hành 趣thú 向hướng 逆nghịch 流lưu 行hành 者giả 。 解giải 脫thoát 惡ác 趣thú 。 成thành 就tựu 二nhị 種chủng 。 解giải 脫thoát 決quyết 定định 。 一nhất 者giả 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 決quyết 定định 。 二nhị 者giả 後hậu 有hữu 解giải 脫thoát 決quyết 定định 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 預dự 流lưu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 若nhược 證chứng 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 先tiên 在tại 學học 地địa 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 已dĩ 不bất 執chấp 受thọ 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 後hậu 於ư 諸chư 漏lậu 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 與dữ 四tứ 種chủng 義nghĩa 相tương 應ứng 故cố 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 阿A 羅La 漢Hán 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 自tự 事sự 已dĩ 究cứu 竟cánh 應ưng 作tác 他tha 事sự 義nghĩa 故cố 。 二nhị 者giả 應ưng 得đắc 自tự 義nghĩa 一nhất 切thiết 遍biến 滿mãn 。 道Đạo 理lý 義nghĩa 故cố 。 三tam 者giả 未vị 來lai 行hành 因nhân 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 。 應ưng 證chứng 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 義nghĩa 故cố 。 四tứ 者giả 超siêu 有hữu 學học 地địa 入nhập 無Vô 學Học 地địa 相tương 應ứng 義nghĩa 故cố 。

復phục 次thứ 愚ngu 位vị 有hữu 五ngũ 。 若nhược 於ư 中trung 轉chuyển 墮đọa 愚ngu 夫phu 數số 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 不bất 獲hoạch 得đắc 俱câu 生sanh 慧tuệ 故cố 。 二nhị 不bất 獲hoạch 得đắc 從tùng 聞văn 他tha 音âm 緣duyên 生sanh 慧tuệ 故cố 。 三tam 不bất 獲hoạch 得đắc 真chân 聖thánh 慧tuệ 故cố 。 四tứ 愚ngu 癡si 纏triền 所sở 纏triền 縛phược 故cố 。 五ngũ 彼bỉ 隨tùy 眠miên 所sở 隨tùy 縛phược 故cố 。

復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 妄vọng 計kế 我ngã 論luận 。 一nhất 者giả 宣tuyên 說thuyết 諸chư 行hành 是thị 我ngã 。 二nhị 者giả 宣tuyên 說thuyết 我ngã 有hữu 諸chư 行hành 。 三tam 者giả 宣tuyên 說thuyết 諸chư 行hành 屬thuộc 我ngã 。 四tứ 者giả 宣tuyên 說thuyết 我ngã 在tại 行hành 中trung 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 妄vọng 計kế 我ngã 論luận 作tác 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 執chấp 著trước 故cố 。 二nhị 隨tùy 眠miên 故cố 。 執chấp 著trước 故cố 者giả 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 雖tuy 求cầu 解giải 脫thoát 。 由do 彼bỉ 為vi 障chướng 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 不bất 能năng 獲hoạch 得đắc 。 隨tùy 眠miên 故cố 者giả 。 謂vị 諸chư 內nội 法pháp 。 耽đam 著trước 境cảnh 界giới 。 暫tạm 時thời 為vi 障chướng 。 而nhi 非phi 究cứu 竟cánh 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 我ngã 見kiến 若nhược 無vô 我ngã 見kiến 。 同đồng 緣duyên 諸chư 行hành 為vi 境cảnh 事sự 故cố 。 說thuyết 名danh 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 於ư 彼bỉ 事sự 邪tà 取thủ 正chánh 取thủ 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 等đẳng 義nghĩa 別biệt 故cố 。 名danh 不bất 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 由do 四tứ 相tương/tướng 於ư 所sở 緣duyên 事sự 。 邪tà 僻tích 執chấp 著trước 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 我ngã 見kiến 作tác 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 因nhân 緣duyên 故cố 。 二nhị 自tự 性tánh 故cố 。 三tam 由do 果quả 故cố 。 四Tứ 等Đẳng 流lưu 故cố 。 因nhân 緣duyên 故cố 者giả 。 謂vị 二nhị 愚ngu 癡si 。 一nhất 事sự 愚ngu 癡si 。 二nhị 見kiến 愚ngu 癡si 。 事sự 愚ngu 癡si 者giả 。 由do 愚ngu 事sự 故cố 。 先tiên 聞văn 邪tà 法pháp 。 後hậu 起khởi 我ngã 見kiến 。 見kiến 愚ngu 癡si 者giả 。 謂vị 愚ngu 見kiến 故cố 。 於ư 見kiến 相tương 應ứng 諸chư 無vô 明minh 觸xúc 。 所sở 生sanh 起khởi 受thọ 。 妄vọng 計kế 為vi 我ngã 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 恆hằng 為vi 我ngã 愛ái 。 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 復phục 由do 此thử 故cố 常thường 於ư 我ngã 見kiến 。 不bất 能năng 捨xả 離ly 。 自tự 性tánh 故cố 者giả 。 謂vị 二nhị 因nhân 緣duyên 。 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 等đẳng 隨tùy 觀quán 察sát 。 於ư 彼bỉ 隨tùy 眠miên 。 不bất 得đắc 遠viễn 離ly 。 由do 果quả 故cố 者giả 。 謂vị 即tức 以dĩ 彼bỉ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 。 我ngã 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 是thị 二nhị 隨tùy 眠miên 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 引dẫn 當đương 來lai 諸chư 根căn 令linh 起khởi 。 由do 彼bỉ 領lãnh 納nạp 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 因nhân 。 更cánh 發phát 起khởi 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 不bất 如như 正chánh 理lý 。 思tư 惟duy 相tương 應ứng 。 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。 有hữu 其kỳ 領lãnh 受thọ 。 等đẳng 流lưu 故cố 者giả 。 謂vị 由do 先tiên 因nhân 。 力lực 所sở 持trì 故cố 。 即tức 見kiến 種chủng 子tử 所sở 隨tùy 逐trục 意ý 。 後hậu 有hữu 意ý 界giới 。 由do 前tiền 因nhân 緣duyên 所sở 熏huân 修tu 力lực 。 而nhi 得đắc 成thành 滿mãn 。 即tức 於ư 如như 是thị 。 後hậu 有hữu 意ý 中trung 。 有hữu 無vô 明minh 種chủng 及cập 無vô 明minh 界giới 。 是thị 二nhị 種chủng 子tử 所sở 隨tùy 逐trục 意ý 所sở 緣duyên 法Pháp 界Giới 。 彼bỉ 由do 宿túc 世thế 依y 惡ác 說thuyết 法Pháp 及cập 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 所sở 生sanh 分phân 別biệt 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 集tập 成thành 今kim 界giới 。 即tức 由do 此thử 界giới 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 亦diệc 復phục 現hiện 行hành 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 又hựu 即tức 此thử 見kiến 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 六lục 轉chuyển 現hiện 行hành 。 一nhất 由do 世thế 故cố 。 二nhị 由do 慢mạn 故cố 。 由do 世thế 故cố 者giả 。 謂vị 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 曾tằng 有hữu 耶da 。 為vi 曾tằng 無vô 耶da 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 由do 慢mạn 故cố 者giả 。 謂vị 我ngã 為vi 勝thắng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 彼bỉ 於ư 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 如như 實thật 不bất 知tri 不bất 見kiến 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 不bất 如như 正chánh 理lý 。 起khởi 於ư 邪tà 觀quán 。 又hựu 明minh 位vị 有hữu 三tam 。 謂vị 聞văn 他tha 音âm 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 是thị 初sơ 明minh 位vị 。 已dĩ 能năng 證chứng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 是thị 第đệ 二nhị 明minh 位vị 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 是thị 第đệ 三Tam 明Minh 位vị 。 其kỳ 無vô 明minh 位vị 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 先tiên 。 二nhị 後hậu 。 隨tùy 眠miên 位vị 是thị 先tiên 。 諸chư 纏triền 位vị 為vi 後hậu 。 又hựu 約ước 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 有hữu 異dị 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 二nhị 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 是thị 處xử 世thế 尊tôn 依y 自tự 聖thánh 教giáo 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 善thiện 說thuyết 發phát 起khởi 。 依y 他tha 邪tà 教giáo 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 惡ác 說thuyết 失thất 墜trụy 。 自tự 有hữu 所sở 說thuyết 。 後hậu 結kết 集tập 者giả 。 於ư 法Pháp 門môn 中trung 。 稱xưng 為vi 世Thế 尊Tôn 嗢ốt 拕tha 南nam 說thuyết 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 律luật 。 名danh 為vi 發phát 起khởi 大đại 果quả 大đại 利lợi 。 惡ác 說thuyết 法Pháp 律luật 即tức 為vi 唐đường 捐quyên 。 一nhất 者giả 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 一nhất 切thiết 眾chúng 苦khổ 。 永vĩnh 離ly 可khả 得đắc 。 謂vị 三tam 種chủng 苦khổ 性tánh 。 二nhị 者giả 一nhất 切thiết 諸chư 結kết 。 永vĩnh 斷đoạn 可khả 得đắc 。 謂vị 下hạ 上thượng 分phần/phân 結kết 。 於ư 惡ác 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 如như 是thị 二nhị 事sự 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 彼bỉ 由do 依y 止chỉ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 心tâm 厭yếm 苦khổ 苦khổ 。 欲dục 樂lạc 為vi 依y 起khởi 茲tư 勝thắng 解giải 。 願nguyện 於ư 當đương 來lai 。 無vô 有hữu 苦khổ 我ngã 。 我ngã 無vô 有hữu 苦khổ 。 或hoặc 復phục 已dĩ 斷đoạn 即tức 彼bỉ 苦khổ 因nhân 及cập 彼bỉ 當đương 果quả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 而nhi 生sanh 勝thắng 解giải 。 謂vị 苦khổ 未vị 來lai 當đương 離ly 於ư 我ngã 。 及cập 我ngã 未vị 來lai 當đương 無vô 有hữu 苦khổ 。 雖tuy 由do 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 行hành 相tương/tướng 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 為vi 依y 。 離ly 欲dục 界giới 欲dục 生sanh 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 次thứ 第đệ 乃nãi 至chí 。 於ư 彼bỉ 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 若nhược 定định 若nhược 生sanh 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 超siêu 越việt 苦khổ 苦khổ 。 而nhi 未vị 能năng 斷đoạn 。 下hạ 分phần/phân 諸chư 結kết 。 未vị 斷đoạn 彼bỉ 故cố 。 當đương 知tri 苦khổ 苦khổ 未vị 永vĩnh 超siêu 越việt 。 彼bỉ 於ư 壞hoại 行hành 二nhị 苦khổ 斷đoạn 中trung 尚thượng 不bất 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 況huống 能năng 斷đoạn 。 由do 彼bỉ 隨tùy 順thuận 。 所sở 未vị 斷đoạn 故cố 。 當đương 知tri 於ư 順thuận 上thượng 分phần/phân 諸chư 結kết 亦diệc 未vị 能năng 斷đoạn 。 住trụ 內nội 法pháp 者giả 。 初sơ 修tu 觀quán 時thời 。 雖tuy 於ư 欲dục 界giới 未vị 得đắc 離ly 欲dục 。 有hữu 情tình 勝thắng 故cố 。 而nhi 於ư 三tam 苦khổ 。 深thâm 心tâm 厭yếm 離ly 。 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 欲dục 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 用dụng 無vô 我ngã 見kiến 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 發phát 其kỳ 勝thắng 解giải 。 願nguyện 於ư 未vị 來lai 。 無vô 三tam 苦khổ 我ngã 我ngã 無vô 三tam 苦khổ 。 彼bỉ 初sơ 修tu 習tập 如như 是thị 行hành 已dĩ 。 於ư 欲dục 界giới 欲dục 而nhi 得đắc 遠viễn 離ly 。 永vĩnh 斷đoạn 苦khổ 苦khổ 。 如như 前tiền 復phục 生sanh 如như 是thị 勝thắng 解giải 。 當đương 無vô 彼bỉ 我ngã 。 我ngã 當đương 無vô 彼bỉ 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 於ư 其kỳ 苦khổ 苦khổ 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 亦diệc 永vĩnh 超siêu 越việt 順thuận 下hạ 分phần/phân 結kết 。 即tức 於ư 此thử 道đạo 次thứ 第đệ 進tiến 修tu 。 乃nãi 至chí 能năng 得đắc 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 若nhược 諸chư 愚ngu 夫phu 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 於ư 永vĩnh 超siêu 越việt 壞hoại 行hành 二nhị 苦khổ 。 及cập 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 隨tùy 順thuận 上thượng 分phần/phân 一nhất 切thiết 結kết 中trung 。 謂vị 我ngã 當đương 無vô 於ư 不bất 應ưng 怖bố 妄vọng 生sanh 怖bố 畏úy 。 尚thượng 不bất 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 況huống 當đương 能năng 斷đoạn 。 又hựu 於ư 是thị 處xứ 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 不bất 應ưng 生sanh 怖bố 。 謂vị 唯duy 有hữu 心tâm 住trụ 四tứ 識thức 住trụ 。 有hữu 轉chuyển 有hữu 染nhiễm 。 又hựu 唯duy 有hữu 心tâm 斷đoạn 四tứ 識thức 住trụ 。 無vô 轉chuyển 無vô 染nhiễm 。

復phục 有hữu 四tứ 依y 。 謂vị 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 。

復phục 有hữu 四tứ 取thủ 。 謂vị 於ư 欲dục 見kiến 戒giới 禁cấm 我ngã 語ngữ 所sở 有hữu 欲dục 貪tham 。

復phục 有hữu 二nhị 緣duyên 。 謂vị 若nhược 所sở 緣duyên 及cập 若nhược 能năng 緣duyên 。

復phục 有hữu 六lục 識thức 。 謂vị 眼nhãn 識thức 等đẳng 。

復phục 有hữu 二nhị 識thức 住trụ 。 謂vị 煩phiền 惱não 纏triền 住trụ 及cập 彼bỉ 隨tùy 眠miên 住trụ 。 此thử 中trung 諸chư 取thủ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 以dĩ 不bất 如như 理lý 分phân 別biệt 為vi 先tiên 。 由do 我ngã 我ngã 所sở 邪tà 境cảnh 界giới 取thủ 。 由do 緣duyên 自tự 相tương/tướng 境cảnh 界giới 之chi 取thủ 。 由do 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 三tam 因nhân 緣duyên 令linh 諸chư 識thức 轉chuyển 。 及cập 令linh 染nhiễm 污ô 。 復phục 由do 三tam 種chủng 。 謂vị 於ư 現hiện 法pháp 趣thú 集Tập 諦Đế 故cố 。 緣duyên 未vị 來lai 苦khổ 。 我ngã 當đương 如như 是thị 。 如như 是thị 愛ái 故cố 。 於ư 彼bỉ 先tiên 因nhân 所sở 生sanh 現hiện 苦khổ 。 而nhi 安an 住trụ 故cố 。 復phục 由do 三tam 種chủng 。 謂vị 趣thú 樂nhạo/nhạc/lạc 位vị 故cố 。 緣duyên 苦khổ 位vị 故cố 。 安an 住trụ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 位vị 故cố 。 復phục 由do 三tam 種chủng 。 謂vị 趣thú 來lai 世thế 故cố 。 緣duyên 去khứ 世thế 故cố 。 住trụ 現hiện 世thế 故cố 。 復phục 由do 三tam 種chủng 。 謂vị 由do 後hậu 有hữu 愛ái 。 趣thú 後hậu 有hữu 故cố 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 樂lạc 愛ái 。 緣duyên 未vị 來lai 境cảnh 界giới 故cố 。 由do 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 。 住trụ 現hiện 在tại 已dĩ 得đắc 境cảnh 界giới 故cố 。 復phục 由do 三tam 種chủng 。 由do 貪tham 欲dục 身thân 繫hệ 。 趣thú 向hướng 隨tùy 順thuận 貪tham 處xứ 事sự 故cố 。 由do 瞋sân 恚khuể 身thân 繫hệ 緣duyên 彼bỉ 事sự 故cố 。 由do 戒giới 禁cấm 此thử 實thật 二nhị 取thủ 身thân 繫hệ 。 住trụ 彼bỉ 事sự 故cố 。 中trung 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

果quả 因nhân 與dữ 受thọ 。 世thế 愛ái 及cập 繫hệ 。

喜hỷ 愛ái 滋tư 潤nhuận 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 謂vị 如như 諸chư 行hành 因nhân 中trung 宣tuyên 說thuyết 。 又hựu 即tức 彼bỉ 識thức 。 如như 是thị 轉chuyển 時thời 。 於ư 二nhị 生sanh 處xứ 當đương 知tri 結kết 生sanh 相tương 續tục 增tăng 廣quảng 。 一nhất 於ư 有hữu 色sắc 。 二nhị 於ư 無vô 色sắc 。 於ư 有hữu 色sắc 處xứ 依y 止chỉ 中trung 有hữu 而nhi 有hữu 去khứ 來lai 。 於ư 無vô 色sắc 處xứ 唯duy 有hữu 徙tỉ 生sanh 。 即tức 於ư 兩lưỡng 處xứ 乃nãi 至chí 壽thọ 盡tận 。 相tương 續tục 而nhi 住trụ 故cố 。 名danh 為vi 住trụ 。 當đương 知tri 此thử 住trụ 欲dục 界giới 人nhân 中trung 。 有hữu 三tam 分phần/phân 位vị 。 謂vị 初sơ 入nhập 胎thai 識thức 所sở 滋tư 潤nhuận 。 胎thai 分phần/phân 圓viên 滿mãn 。 自tự 胎thai 而nhi 出xuất 。 當đương 知tri 此thử 三tam 。 復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 若nhược 有hữu 棄khí 捨xả 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 識thức 流lưu 轉chuyển 道đạo 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 當đương 更cánh 作tác 別biệt 異dị 施thi 設thiết 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 所sở 施thi 設thiết 者giả 。 其kỳ 文văn 有hữu 異dị 其kỳ 義nghĩa 無vô 別biệt 。 但đãn 有hữu 言ngôn 事sự 。 或hoặc 餘dư 智trí 者giả 於ư 其kỳ 異dị 文văn 先tiên 示thị 道Đạo 理lý 。 後hậu 方phương 詰cật 問vấn 汝nhữ 所sở 施thi 設thiết 別biệt 異dị 者giả 何hà 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 茫mang 然nhiên 不bất 了liễu 。 或hoặc 於ư 後hậu 時thời 。 自tự 得đắc 達đạt 鑑giám 。 於ư 前tiền 所sở 立lập 如như 理lý 諦đế 觀quán 。 反phản 生sanh 愚ngu 昧muội 。 由do 愚ngu 昧muội 故cố 。 自tự 覺giác 無vô 知tri 我ngã 本bổn 受thọ 持trì 為vi 惡ác 非phi 善thiện 。 又hựu 十thập 色sắc 界giới 。 名danh 為vi 色sắc 界giới 。 當đương 知tri 復phục 有hữu 。 六lục 種chủng 受thọ 界giới 想tưởng 界giới 行hành 界giới 。 又hựu 於ư 三tam 位vị 當đương 知tri 諸chư 識thức 。 解giải 脫thoát 煩phiền 惱não 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 深thâm 見kiến 過quá 患hoạn 。 能năng 令linh 諸chư 纏triền 遠viễn 分phân 離ly 故cố 。 於ư 見kiến 地địa 中trung 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 諸chư 繫hệ 隨tùy 眠miên 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 依y 止chỉ 修tu 道Đạo 得đắc 究cứu 竟cánh 故cố 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 於ư 所sở 妄vọng 計kế 。 一nhất 切thiết 生sanh 處xứ 。 謂vị 大đại 自tự 在tại 。 那na 羅la 衍diễn 拏noa 。 及cập 眾chúng 主chủ 等đẳng 無vô 量lượng 品phẩm 類loại 。 樂nhạo 生sanh 彼bỉ 故cố 。 名danh 貪tham 身thân 繫hệ 。 於ư 他tha 諸chư 見kiến 異dị 分phần/phân 法pháp 中trung 。 深thâm 憎tăng 嫉tật 故cố 。 名danh 瞋sân 身thân 繫hệ 。 依y 於ư 邪tà 願nguyện 修tu 梵Phạm 行hạnh 故cố 。 於ư 同đồng 梵Phạm 行hạnh 。 可khả 樂lạc 法pháp 中trung 。 起khởi 增tăng 背bối/bội 故cố 。 由do 此thử 二nhị 緣duyên 於ư 憎tăng 上thượng 戒giới 學học 能năng 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 當đương 知tri 即tức 彼bỉ 。 由do 戒giới 禁cấm 取thủ 。 於ư 增tăng 上thượng 心tâm 學học 能năng 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 由do 此thử 實thật 執chấp 取thủ 身thân 繫hệ 故cố 。 於ư 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 能năng 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 如như 是thị 四tứ 法Pháp 。 能năng 於ư 色sắc 身thân 名danh 身thân 趣thú 向hướng 所sở 緣duyên 安an 立lập 事sự 中trung 。 令linh 心tâm 繫hệ 縛phược 故cố 。 名danh 身thân 繫hệ 。 又hựu 彼bỉ 在tại 意ý 地địa 故cố 。 意ý 分phân 別biệt 故cố 。 意ý 相tương 應ứng 故cố 。 意ý 隨tùy 眠miên 故cố 。 染nhiễm 污ô 意ý 故cố 。 名danh 意ý 所sở 成thành 。 又hựu 彼bỉ 斷đoạn 者giả 。 謂vị 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 。 諸chư 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 非phi 彼bỉ 所sở 緣duyên 。 即tức 於ư 彼bỉ 境cảnh 無vô 倒đảo 解giải 故cố 。 又hựu 由do 後hậu 有hữu 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 攝nhiếp 持trì 。 後hậu 有hữu 種chủng 識thức 當đương 知tri 。 於ư 此thử 依y 止chỉ 建kiến 立lập 。 彼bỉ 無vô 有hữu 故cố 。 當đương 來lai 三tam 種chủng 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 差sai 別biệt 理lý 趣thú 生sanh 長trưởng 廣quảng 大đại 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 悉tất 皆giai 盡tận 滅diệt 。 又hựu 即tức 由do 彼bỉ 無vô 所sở 住trụ 識thức 。 因nhân 分phần/phân 果quả 分phần/phân 不bất 復phục 生sanh 長trưởng 。 諸chư 道đạo 所sở 攝nhiếp 。 而nhi 得đắc 生sanh 長trưởng 。 又hựu 彼bỉ 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 名danh 無vô 所sở 為vi 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 名danh 為vi 喜hỷ 足túc 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 住trụ 。 於ư 彼bỉ 愛ái 樂nhạo 數số 修tu 習tập 故cố 。 得đắc 善thiện 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 隨tùy 眠miên 。 永vĩnh 滅diệt 盡tận 故cố 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 。 逮đãi 得đắc 恆hằng 住trụ 。 雖tuy 住trụ 諸chư 行hành 。 而nhi 無vô 所sở 畏úy 。 已dĩ 得đắc 諸chư 蘊uẩn 。 任nhậm 運vận 而nhi 滅diệt 。 餘dư 因nhân 斷đoạn 故cố 無vô 復phục 更cánh 生sanh 。 彼bỉ 有hữu 漏lậu 識thức 由do 永vĩnh 滅diệt 已dĩ 。 遍biến 於ư 十thập 方phương 。 皆giai 無vô 所sở 趣thú 。 唯duy 除trừ 如như 影ảnh 諸chư 受thọ 與dữ 彼bỉ 識thức 蘊uẩn 識thức 樹thụ 。 當đương 知tri 如như 燈đăng 皆giai 歸quy 寂tịch 滅diệt 。 即tức 於ư 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 中trung 。 依y 初sơ 纏triền 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 寂tịch 靜tĩnh 。 依y 第đệ 二nhị 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 清thanh 涼lương 。 依y 第đệ 三tam 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 宴yến 默mặc 。 又hựu 由do 三tam 緣duyên 識thức 趣thú 識thức 住trụ 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 一nhất 由do 自tự 然nhiên 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 。 二nhị 由do 所sở 餘dư 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。 三tam 由do 餘dư 識thức 助trợ 伴bạn 無vô 故cố 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

斷đoạn 支chi 實thật 顯hiển 了liễu 。 行hành 緣duyên 無vô 等đẳng 教giáo 。

四tứ 種chủng 有hữu 情tình 眾chúng 。 道đạo 四tứ 究cứu 竟cánh 五ngũ 。

諸chư 修tu 斷đoạn 者giả 略lược 由do 五ngũ 支chi 攝nhiếp 受thọ 。 於ư 斷đoạn 能năng 於ư 諸chư 行hành 如như 實thật 顯hiển 了liễu 。 一nhất 由do 身thân 遠viễn 離ly 故cố 。 二nhị 由do 心tâm 遠viễn 離ly 故cố 。 三tam 由do 奢xa 摩ma 他tha 品phẩm 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 四tứ 由do 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 品phẩm 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 五ngũ 由do 常thường 委ủy 所sở 作tác 故cố 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 如như 實thật 顯hiển 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 如như 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 說thuyết 。 謂vị 聽thính 聞văn 各các 別biệt 善thiện 取thủ 惡ác 取thủ 故cố 。 正chánh 教giáo 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 境cảnh 界giới 故cố 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 故cố 。 如như 所sở 有hữu 性tánh 。 盡tận 所sở 有hữu 性tánh 故cố 。 入nhập 見kiến 究cứu 竟cánh 地địa 故cố 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 如như 實thật 顯hiển 了liễu 行hành 相tương/tướng 道Đạo 理lý 智trí 所sở 緣duyên 事sự 。 謂vị 住trụ 內nội 法pháp 異dị 生sanh 。 於ư 率suất 爾nhĩ 墮đọa 境cảnh 所sở 起khởi 受thọ 中trung 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 流lưu 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 能năng 令linh 清thanh 淨tịnh 。

復phục 有hữu 在tại 家gia 異dị 生sanh 。 於ư 欣hân 後hậu 有hữu 等đẳng 所sở 依y 中trung 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 流lưu 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 能năng 令linh 清thanh 淨tịnh 。

復phục 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 於ư 所sở 愛ái 樂nhạo 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 定định 生sanh 喜hỷ 愛ái 。 所sở 依y 行hành 中trung 不bất 如như 實thật 知tri 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 。 流lưu 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 能năng 令linh 清thanh 淨tịnh 。

復phục 有hữu 住trụ 於ư 內nội 法pháp 有hữu 學học 。 依y 諸chư 根căn 境cảnh 所sở 有hữu 妄vọng 念niệm 。 於ư 餘dư 殘tàn 行hành 不bất 如như 實thật 知tri 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 流lưu 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 。 斷đoạn 餘dư 殘tàn 故cố 。 便tiện 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 當đương 知tri 於ư 此thử 一nhất 切thiết 品phẩm 中trung 。 諸chư 清thanh 淨tịnh 品phẩm 皆giai 住trụ 內nội 法pháp 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 四tứ 所sở 緣duyên 事sự 。

復phục 次thứ 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 教giáo 無vô 與dữ 等đẳng 。 一nhất 者giả 宣tuyên 說thuyết 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 二nhị 者giả 宣tuyên 說thuyết 無vô 倒đảo 法pháp 故cố 。 三tam 者giả 宣tuyên 說thuyết 自tự 覺giác 法pháp 故cố 。 此thử 中trung 宣tuyên 說thuyết 。 若nhược 趣thú 薩tát 迦ca 耶da 集tập 行hành 。 即tức 是thị 趣thú 苦khổ 集tập 行hành 。 若nhược 趣thú 薩tát 迦ca 耶da 滅diệt 行hành 。 即tức 是thị 趣thú 苦khổ 滅diệt 行hành 。 是thị 名danh 宣tuyên 說thuyết 不bất 共cộng 法pháp 教giáo 。 若nhược 復phục 說thuyết 言ngôn 。 此thử 真chân 實thật 有hữu 。 是thị 名danh 宣tuyên 說thuyết 無vô 倒đảo 法pháp 教giáo 。 若nhược 復phục 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 如như 實thật 知tri 。 是thị 名danh 宣tuyên 說thuyết 自tự 覺giác 法pháp 教giáo 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 差sai 別biệt 。 一nhất 者giả 薩tát 迦ca 耶da 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 染nhiễm 著trước 安an 足túc 處xứ 所sở 義nghĩa 故cố 。 二nhị 者giả 世thế 間gian 是thị 染nhiễm 著trước 處xứ 敗bại 壞hoại 義nghĩa 故cố 。 三tam 者giả 有hữu 是thị 染nhiễm 著trước 者giả 更cánh 生sanh 義nghĩa 故cố 。

復phục 次thứ 彼bỉ 有hữu 情tình 眾chúng 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 一nhất 向hướng 安an 住trụ 可khả 愛ái 業nghiệp 果quả 。 即tức 於ư 此thử 果quả 耽đam 著trước 受thọ 用dụng 。 謂vị 生sanh 天thiên 處xứ 。 專chuyên 行hành 放phóng 逸dật 。 二nhị 者giả 一nhất 向hướng 因nhân 轉chuyển 。 謂vị 希hy 求cầu 彼bỉ 所sở 有hữu 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 三tam 者giả 樂nhạo 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 有hữu 情tình 眾chúng 。 四tứ 者giả 諸chư 雜tạp 種chủng 類loại 。 謂vị 住trụ 於ư 此thử 或hoặc 住trụ 於ư 果quả 。 耽đam 著trước 受thọ 用dụng 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 攝nhiếp 受thọ 當đương 來lai 愛ái 果quả 。 或hoặc 時thời 時thời 修tu 涅Niết 槃Bàn 資tư 糧lương 。 離ly 諸chư 放phóng 逸dật 。 於ư 前tiền 三tam 種chủng 。 有hữu 情tình 眾chúng 中trung 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 知tri 世thế 間gian 。 彼bỉ 集tập 滅diệt 邊biên 。 及cập 薩tát 迦ca 耶da 彼bỉ 集tập 滅diệt 邊biên 。 於ư 後hậu 第đệ 四tứ 有hữu 情tình 眾chúng 中trung 。 當đương 知tri 薩tát 迦ca 耶da 彼bỉ 集tập 彼bỉ 滅diệt 趣thú 道đạo 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 依y 二nhị 種chủng 道đạo 。 當đương 知tri 施thi 設thiết 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 云vân 何hà 依y 二nhị 種chủng 道đạo 。 謂vị 依y 見kiến 道đạo 及cập 依y 修tu 道Đạo 。 云vân 何hà 施thi 設thiết 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 應ưng 遍biến 知tri 行hành 相tương/tướng 。 二nhị 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 行hành 相tương/tướng 。 三tam 應ưng 作tác 證chứng 行hành 相tương/tướng 。 四tứ 應ưng 修tu 習tập 行hành 相tương/tướng 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 三tam 依y 見kiến 道đạo 。 一nhất 依y 修tu 道Đạo 。 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 諦đế 現hiện 觀quán 俱câu 能năng 遍biến 知tri 。 苦khổ 斷đoạn 一nhất 分phần/phân 集tập 證chứng 一nhất 分phần/phân 。 滅diệt 於ư 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 能năng 斷đoạn 證chứng 者giả 。 於ư 修tu 道Đạo 中trung 為vi 求cầu 無vô 餘dư 斷đoạn 及cập 證chứng 故cố 。 如như 所sở 得đắc 道Đạo 應ưng 勤cần 修tu 習tập 。 因nhân 修tu 如như 是thị 諸chư 思tư 擇trạch 道đạo 及cập 修tu 道Đạo 故cố 。 永vĩnh 斷đoạn 餘dư 集tập 證chứng 得đắc 餘dư 滅diệt 。

復phục 次thứ 證chứng 得đắc 如như 是thị 極cực 究cứu 竟cánh 者giả 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 應ưng 知tri 究cứu 竟cánh 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 苦khổ 及cập 苦khổ 因nhân 無vô 餘dư 盡tận 故cố 。 堪kham 作tác 他tha 義nghĩa 一nhất 切thiết 自tự 義nghĩa 。 皆giai 圓viên 滿mãn 故cố 。 證chứng 得đắc 畢tất 竟cánh 斷đoạn 及cập 智trí 故cố 。 能năng 入nhập 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 城thành 故cố 。 既ký 得đắc 入nhập 已dĩ 。 於ư 其kỳ 聖thánh 住trụ 能năng 安an 住trụ 故cố 。 於ư 第đệ 一nhất 相tương/tướng 有hữu 割cát 愛ái 等đẳng 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 於ư 第đệ 二nhị 相tương/tướng 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 盡tận 諸chư 漏lậu 等đẳng 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 於ư 第đệ 三tam 相tương/tướng 有hữu 畢tất 竟cánh 究cứu 竟cánh 。 一nhất 切thiết 行hành 事sự 皆giai 悉tất 斷đoạn 故cố 。 有hữu 畢tất 竟cánh 無vô 垢cấu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 故cố 。 有hữu 畢tất 竟cánh 梵Phạm 行hạnh 以dĩ 為vi 後hậu 邊biên 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 。 彼bỉ 對đối 治trị 故cố 。 於ư 第đệ 四tứ 相tương/tướng 譬thí 如như 世thế 間gian 。 具cụ 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 名danh 入nhập 宮cung 城thành 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 不bất 名danh 為vi 入nhập 。 如như 是thị 要yếu 具cụ 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 五ngũ 種chủng 相tướng 故cố 。 當đương 知tri 名danh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 宮cung 城thành 。 何hà 等đẳng 名danh 具cụ 世thế 間gian 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 闢tịch 宮cung 城thành 門môn 。 二nhị 者giả 超siêu 踰du 隍hoàng 塹tiệm 。 而nhi 不bất 墮đọa 落lạc 。 三tam 者giả 深thâm 起khởi 果quả 決quyết 而nhi 越việt 度độ 之chi 。 四tứ 者giả 越việt 隍hoàng 塹tiệm 已dĩ 逼bức 臨lâm 宮cung 闕khuyết 。 五ngũ 者giả 非phi 自tự 非phi 餘dư 之chi 所sở 希hy 望vọng 。 勝thắng 幢tràng 既ký 仆phó 徐từ 入nhập 中trung 宮cung 。 如như 是thị 入nhập 宮cung 無vô 諸chư 罣quái 礙ngại 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 宮cung 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 先tiên 斷đoạn 能năng 順thuận 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 。 如như 彼bỉ 闢tịch 門môn 。 次thứ 於ư 涅Niết 槃Bàn 起khởi 深thâm 坑khanh 想tưởng 。 無vô 明minh 怖bố 畏úy 斷đoạn 無vô 餘dư 故cố 。 如như 超siêu 隍hoàng 塹tiệm 。 而nhi 不bất 墮đọa 落lạc 。 能năng 到đáo 薩tát 迦ca 耶da 彼bỉ 岸ngạn 故cố 。 能năng 持trì 最tối 後hậu 身thân 故cố 。 如như 彼bỉ 果quả 決quyết 而nhi 越việt 度độ 之chi 。 將tương 入nhập 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 如như 逼bức 宮cung 闕khuyết 。 已dĩ 斷đoạn 有hữu 愛ái 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 無vô 復phục 愛ái 生sanh 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 憍kiêu 慢mạn 不bất 起khởi 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 如như 非phi 自tự 他tha 之chi 所sở 希hy 望vọng 。 勝thắng 幢tràng 既ký 仆phó 徐từ 入nhập 中trung 宮cung 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 五ngũ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 宮cung 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 既ký 入nhập 已dĩ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 安an 住trụ 聖thánh 住trụ 。 一nhất 由do 行hành 故cố 。 二nhị 由do 住trụ 故cố 。 行hành 由do 三tam 相tương 應ứng 正chánh 了liễu 知tri 。 一nhất 不bất 共cộng 故cố 。 二nhị 無vô 染nhiễm 故cố 。 三tam 正chánh 依y 止chỉ 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 永vĩnh 斷đoạn 順thuận 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 故cố 。 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 畢tất 竟cánh 離ly 欲dục 。 即tức 於ư 是thị 處xứ 。 而nhi 遊du 行hành 故cố 。 說thuyết 名danh 不bất 共cộng 。 於ư 六lục 恆hằng 住trụ 常thường 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 名danh 為vi 無vô 染nhiễm 。 於ư 一nhất 分phần/phân 法pháp 思tư 擇trạch 遠viễn 離ly 。 謂vị 惡ác 象tượng 馬mã 等đẳng 。 於ư 一nhất 分phần/phân 法pháp 思tư 擇trạch 習tập 近cận 。 謂vị 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 等đẳng 。 是thị 名danh 為vi 正chánh 依y 止chỉ 所sở 依y 。 如như 是thị 於ư 行hành 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 已dĩ 。 復phục 由do 五ngũ 相tương 應ứng 了liễu 知tri 住trụ 。 謂vị 若nhược 由do 此thử 而nhi 住trụ 。 若nhược 此thử 為vi 依y 。 若nhược 由do 此thử 離ly 繫hệ 。 若nhược 此thử 為vi 依y 。 若nhược 由do 此thử 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 不bất 動động 心tâm 。 解giải 脫thoát 而nhi 住trụ 。 於ư 一nhất 分phần/phân 法pháp 思tư 擇trạch 除trừ 遣khiển 。 謂vị 遊du 行hành 散tán 亂loạn 劬cù 勞lao 因nhân 緣duyên 身thân 心tâm 疲bì 怠đãi 。 於ư 一nhất 分phần/phân 法pháp 思tư 擇trạch 忍nhẫn 受thọ 。 謂vị 寒hàn 熱nhiệt 等đẳng 。 是thị 名danh 為vi 依y 。 由do 於ư 三tam 種chủng 雜tạp 染nhiễm 離ly 繫hệ 。 謂vị 見kiến 雜tạp 染nhiễm 及cập 愛ái 雜tạp 染nhiễm 尋tầm 思tư 雜tạp 染nhiễm 。 由do 見kiến 雜tạp 染nhiễm 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 。 於ư 後hậu 有hữu 中trung 心tâm 無vô 動động 搖dao 。 由do 愛ái 雜tạp 染nhiễm 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 不bất 被bị 漂phiêu 淪luân 。 尋tầm 思tư 雜tạp 染nhiễm 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 。 尋tầm 思tư 唯duy 善thiện 。 無vô 有hữu 不bất 善thiện 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 此thử 離ly 繫hệ 。 此thử 依y 四tứ 種chủng 靜tĩnh 慮lự 無vô 動động 三tam 摩ma 地địa 。 安an 住trụ 第đệ 一nhất 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 是thị 名danh 為vi 依y 。 由do 與dữ 無Vô 學Học 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。 又hựu 離ly 愛ái 者giả 。 於ư 第đệ 二nhị 身thân 不bất 復phục 生sanh 故cố 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 舍xá 無vô 退thoái 轉chuyển 故cố 。 剋khắc 證chứng 無vô 上thượng 圓viên 滿mãn 德đức 故cố 。 由do 此thử 五ngũ 相tương 應ứng 知tri 圓viên 滿mãn 住trụ 第đệ 一nhất 住trụ 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

二nhị 品phẩm 總tổng 略lược 三tam 有hữu 異dị 。 勝thắng 解giải 斷đoạn 流lưu 轉chuyển 有hữu 性tánh 。

不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 善thiện 說thuyết 惡ác 說thuyết 師sư 等đẳng 別biệt 。

略lược 由do 三tam 處xứ 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 黑hắc 品phẩm 白bạch 品phẩm 。 一nhất 由do 所sở 遍biến 知tri 法pháp 故cố 。 二nhị 由do 遍biến 知tri 故cố 。 三tam 由do 成thành 遍biến 知tri 故cố 。 所sở 遍biến 知tri 法pháp 者giả 。 謂vị 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 。 當đương 知tri 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 黑hắc 品phẩm 。 遍biến 知tri 者giả 。 謂vị 滅Diệt 諦Đế 。 當đương 知tri 此thử 攝nhiếp 白bạch 品phẩm 一nhất 分phần/phân 。 成thành 遍biến 知tri 者giả 。 謂vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 及cập 道Đạo 諦Đế 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 雖tuy 是thị 假giả 有hữu 。 當đương 知tri 亦diệc 是thị 。 白bạch 品phẩm 所sở 攝nhiếp 。 此thử 即tức 如Như 來Lai 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 世thế 俗tục 諦đế 。 及cập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 皆giai 悉tất 善thiện 巧xảo 。 依y 二nhị 道Đạo 理lý 如như 實thật 隨tùy 觀quán 。 俱câu 不bất 可khả 記ký 。 謂vị 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 皆giai 不bất 可khả 取thủ 。 亦diệc 不bất 可khả 記ký 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 且thả 依y 勝thắng 義nghĩa 彼bỉ 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 其kỳ 滅diệt 後hậu 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 若nhược 依y 世thế 俗tục 為vi 於ư 諸chư 行hành 假giả 立lập 如Như 來Lai 。 為vi 於ư 涅Niết 槃Bàn 若nhược 於ư 諸chư 行hành 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 無vô 有hữu 一nhất 行hành 流lưu 轉chuyển 可khả 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 何hà 處xứ 假giả 立lập 如Như 來Lai 。 既ký 無vô 如Như 來Lai 何hà 有hữu 無vô 等đẳng 。 若nhược 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 唯duy 是thị 無vô 行hành 所sở 顯hiển 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 自tự 內nội 所sở 證chứng 。 絕tuyệt 戲hí 論luận 故cố 。 施thi 設thiết 為vi 有hữu 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 亦diệc 復phục 不bất 應ưng 。 施thi 設thiết 非phi 有hữu 。 勿vật 當đương 損tổn 毀hủy 施thi 設thiết 妙diệu 有hữu 。 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 此thử 涅Niết 槃Bàn 極cực 難nan 知tri 故cố 。 最tối 微vi 細tế 故cố 。 說thuyết 名danh 甚thậm 深thâm 。 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 。 諸chư 行hành 煩phiền 惱não 斷đoạn 所sở 顯hiển 故cố 。 說thuyết 名danh 廣quảng 大đại 。 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 及cập 正chánh 教giáo 量lượng 所sở 不bất 量lượng 故cố 。 說thuyết 名danh 無vô 量lượng 。

復phục 次thứ 由do 三tam 因nhân 緣duyên 。 內nội 荷hà 擔đảm 苦khổ 與dữ 外ngoại 荷hà 擔đảm 苦khổ 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 一nhất 所sở 荷hà 擔đảm 。 二nhị 能năng 荷hà 擔đảm 。 三tam 荷hà 擔đảm 時thời 。 謂vị 外ngoại 荷hà 擔đảm 色sắc 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 或hoặc 稈# 或hoặc 薪tân 或hoặc 餘dư 種chủng 類loại 是thị 所sở 荷hà 擔đảm 。 愚ngu 夫phu 乃nãi 以dĩ 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 為vi 所sở 荷hà 擔đảm 。 又hựu 外ngoại 荷hà 擔đảm 屬thuộc 在tại 身thân 肩kiên 。 是thị 能năng 荷hà 擔đảm 。 愚ngu 夫phu 乃nãi 以dĩ 一nhất 切thiết 愛ái 蘊uẩn 為vi 能năng 荷hà 擔đảm 。 又hựu 外ngoại 荷hà 擔đảm 唯duy 以dĩ 現hiện 肩kiên 荷hà 擔đảm 所sở 擔đảm 。 愚ngu 夫phu 乃nãi 以dĩ 一nhất 切thiết 愛ái 蘊uẩn 荷hà 擔đảm 所sở 擔đảm 。 欲dục 捨xả 所sở 擔đảm 要yếu 并tinh 除trừ 蘊uẩn 。 無vô 別biệt 方phương 便tiện 而nhi 能năng 棄khí 捨xả 。 乃nãi 至chí 未vị 能năng 。 捨xả 所sở 擔đảm 來lai 恆hằng 常thường 荷hà 擔đảm 。 大đại 重trọng 擔đảm 故cố 。 執chấp 持trì 尫# 劣liệt 微vi 弱nhược 細tế 軟nhuyễn 不bất 靜tĩnh 肩kiên 故cố 。 長trường 時thời 無vô 間gian 荷hà 所sở 擔đảm 故cố 。 內nội 有hữu 三tam 德đức 領lãnh 受thọ 如như 是thị 荷hà 擔đảm 眾chúng 苦khổ 。 外ngoại 則tắc 不bất 然nhiên 。 是thị 名danh 二nhị 種chủng 荷hà 擔đảm 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 愚ngu 夫phu 內nội 縛phược 與dữ 彼bỉ 外ngoại 縛phược 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 外ngoại 縛phược 為vi 色sắc 一nhất 分phân 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 或hoặc 木mộc 或hoặc 鐵thiết 或hoặc 索sách 所sở 繫hệ 。 愚ngu 夫phu 乃nãi 為vi 諸chư 行hành 所sở 縛phược 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 縛phược 他tha 縛phược 所sở 縛phược 。 愚ngu 夫phu 乃nãi 為vi 自tự 縛phược 所sở 縛phược 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 縛phược 易dị 可khả 了liễu 知tri 縛phược 縛phược 因nhân 緣duyên 脫thoát 脫thoát 方phương 便tiện 。 愚ngu 夫phu 內nội 縛phược 一nhất 切thiết 難nan 知tri 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 縛phược 死tử 後hậu 即tức 無vô 。 愚ngu 夫phu 內nội 縛phược 死tử 後hậu 諸chư 行hành 隨tùy 逐trục 往vãng 來lai 。 循tuần 環hoàn 不bất 捨xả 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 縛phược 所sở 有hữu 出xuất 家gia 。 能năng 捨xả 諸chư 欲dục 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 怨oán 讐thù 。 不bất 能năng 拘câu 礙ngại 。 愚ngu 夫phu 內nội 縛phược 雖tuy 得đắc 離ly 欲dục 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 尚thượng 未vị 能năng 脫thoát 。 況huống 唯duy 出xuất 家gia 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 在tại 離ly 欲dục 位vị 。 魔ma 羅la 於ư 彼bỉ 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 未vị 離ly 欲dục 位vị 。 便tiện 得đắc 自tự 在tại 。 其kỳ 出xuất 家gia 位vị 未vị 脫thoát 魔ma 手thủ 。 若nhược 在tại 家gia 位vị 隨tùy 欲dục 所sở 作tác 。 未vị 離ly 欲dục 位vị 魔ma 縛phược 所sở 縛phược 。 由do 世thế 間gian 道đạo 雖tuy 生sanh 有hữu 頂đảnh 未vị 脫thoát 魔ma 羂quyến 。

復phục 次thứ 略lược 由do 四tứ 相tương/tướng 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 與dữ 慧tuệ 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 。 由do 一nhất 種chủng 相tương/tướng 說thuyết 名danh 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 解giải 脫thoát 等đẳng 故cố 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 說thuyết 名danh 異dị 分phần/phân 。 謂vị 現hiện 等Đẳng 覺Giác 故cố 。 能năng 說thuyết 法Pháp 故cố 。 行hành 正chánh 行hạnh 故cố 。 此thử 中trung 如Như 來Lai 無vô 師sư 自tự 然nhiên 修tu 三tam 十thập 七thất 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 現hiện 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 已dĩ 遍biến 依y 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 於ư 現hiện 法pháp 有hữu 能năng 無vô 能năng 。 若nhược 現hiện 見kiến 法pháp 不bất 現hiện 見kiến 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 皆giai 悉tất 了liễu 達đạt 。 是thị 名danh 自tự 然nhiên 等đẳng 覺giác 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 了liễu 達đạt 。 勝thắng 義nghĩa 法pháp 已dĩ 。 於ư 其kỳ 二nhị 障chướng 善thiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 謂vị 并tinh 習tập 氣khí 諸chư 煩phiền 惱não 障chướng 。 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 與dữ 諸chư 天thiên 眾chúng 。 及cập 餘dư 世thế 間gian 。 為vi 解giải 脫thoát 師sư 。 獨độc 一nhất 無vô 二nhị 。 當đương 知tri 了liễu 達đạt 如như 是thị 四tứ 相tương/tướng 。 是thị 名danh 自tự 然nhiên 等đẳng 覺giác 菩Bồ 提Đề 。 由do 此thử 不bất 與dữ 諸chư 聲Thanh 聞Văn 共cộng 。 又hựu 依y 他tha 義nghĩa 作tác 所sở 作tác 等đẳng 。 能năng 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 當đương 知tri 不bất 共cộng 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 者giả 如Như 來Lai 如như 實thật 了liễu 知tri 。 一nhất 切thiết 種chủng 道đạo 為vi 道đạo 。 一nhất 切thiết 種chủng 非phi 道đạo 為vi 非phi 道đạo 。 二nhị 者giả 知tri 已dĩ 如như 實thật 宣tuyên 說thuyết 。 是thị 道Đạo 非phi 道Đạo 。 為vi 令linh 趣thú 道đạo 不bất 趣thú 非phi 道đạo 。 三tam 者giả 若nhược 有hữu 如như 所sở 說thuyết 道Đạo 樂nhạo 欲dục 勤cần 行hành 。 為vi 令linh 彼bỉ 行hành 攝nhiếp 受thọ 方phương 便tiện 如như 理lý 所sở 引dẫn 作tác 意ý 正Chánh 道Đạo 。 以dĩ 教giáo 授thọ 門môn 而nhi 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 四tứ 者giả 彼bỉ 如như 聖thánh 教giáo 行hành 時thời 。 若nhược 有hữu 障chướng 礙ngại 止Chỉ 觀Quán 過quá 失thất 皆giai 令linh 除trừ 遣khiển 。 五ngũ 者giả 若nhược 有hữu 隨tùy 順thuận 彼bỉ 法pháp 皆giai 令linh 攝nhiếp 受thọ 。 是thị 名danh 能năng 說thuyết 不bất 同đồng 分phần/phân 法pháp 。 此thử 中trung 正chánh 行hạnh 不bất 同đồng 分phần/phân 者giả 。 謂vị 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 先tiên 依y 如Như 來Lai 。 後hậu 行hành 正chánh 行hạnh 。 夫phu 如Như 來Lai 者giả 。 無vô 少thiểu 所sở 依y 。 又hựu 彼bỉ 成thành 就tựu 聲Thanh 聞Văn 種chủng 性tánh 。 行hành 於ư 正chánh 行hạnh 。 而nhi 佛Phật 如Như 來Lai 成thành 自tự 種chủng 性tánh 。 又hựu 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 已dĩ 成thành 熟thục 或hoặc 當đương 成thành 熟thục 。 非phi 最tối 後hậu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 身thân 中trung 二nhị 行hành 可khả 得đắc 。 若nhược 未vị 熟thục 者giả 。 彼bỉ 隨tùy 道Đạo 行hạnh 能năng 熟thục 當đương 來lai 成thành 熟thục 相tương 續tục 。 若nhược 已dĩ 熟thục 者giả 彼bỉ 於ư 現hiện 法pháp 成thành 大đại 師sư 。 教giáo 如như 此thử 二nhị 種chủng 如như 其kỳ 聖thánh 教giáo 即tức 如như 是thị 行hành 。 若nhược 隨tùy 道Đạo 行hạnh 彼bỉ 於ư 來lai 世thế 當đương 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 於ư 現hiện 法pháp 成thành 大đại 師sư 。 教giáo 彼bỉ 依y 此thử 身thân 便tiện 證chứng 聖thánh 道Đạo 道Đạo 果Quả 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 此thử 聖thánh 道Đạo 及cập 聖thánh 道Đạo 果quả 。 無vô 損tổn 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 名danh 如như 實thật 法pháp 。 饒nhiêu 益ích 性tánh 故cố 又hựu 說thuyết 為vi 善thiện 。

復phục 次thứ 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 無vô 我ngã 勝thắng 解giải 。 一nhất 者giả 聞văn 思tư 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 。 二nhị 者giả 修tu 證chứng 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 。 此thử 中trung 聞văn 思tư 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 。 能năng 與dữ 修tu 證chứng 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 作tác 生sanh 依y 止chỉ 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 淨tịnh 信tín 出xuất 家gia 。 雖tuy 復phục 在tại 此thử 極cực 善thiện 殷ân 到đáo 。 且thả 於ư 其kỳ 中trung 不bất 應ưng 喜hỷ 足túc 。 要yếu 此thử 為vi 依y 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 漸tiệm 次thứ 修tu 習tập 。 無vô 常thường 等đẳng 想tưởng 。 證chứng 得đắc 無vô 我ngã 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 。 為vi 令linh 彼bỉ 證chứng 轉chuyển 增tăng 勝thắng 故cố 勤cần 修tu 觀quán 解giải 。

復phục 次thứ 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 應ưng 知tri 諸chư 行hành 有hữu 二nhị 種chủng 斷đoạn 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 諸chư 纏triền 斷đoạn 故cố 。 二nhị 隨tùy 眠miên 斷đoạn 故cố 。 三tam 後hậu 有hữu 諸chư 行hành 因nhân 性tánh 斷đoạn 故cố 。 四tứ 現hiện 在tại 諸chư 行hành 染nhiễm 行hành 斷đoạn 故cố 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 當đương 知tri 總tổng 說thuyết 為vi 二nhị 種chủng 斷đoạn 。 謂vị 煩phiền 惱não 斷đoạn 及cập 以dĩ 事sự 斷đoạn 。 前tiền 之chi 二nhị 相tương/tướng 名danh 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 後hậu 之chi 二nhị 相tương/tướng 說thuyết 為vi 事sự 斷đoạn 。

復phục 次thứ 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 初sơ 中trung 後hậu 位vị 。 當đương 知tri 略lược 有hữu 三tam 種chủng 密mật 苦khổ 。 一nhất 者giả 生sanh 時thời 為vi 其kỳ 胎thai 藏tạng 。 所sở 覆phú 障chướng 故cố 。 有hữu 覆phú 障chướng 苦khổ 。 二nhị 者giả 生sanh 已dĩ 處xứ 嬰anh 稚trĩ 位vị 多đa 疾tật 病bệnh 苦khổ 。 三tam 者giả 衰suy 耄mạo 諸chư 根căn 成thành 熟thục 有hữu 老lão 死tử 苦khổ 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 生sanh 起khởi 初sơ 中trung 後hậu 滅diệt 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 三tam 種chủng 苦khổ 滅diệt 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 有hữu 性tánh 。 為vì 斷đoạn 彼bỉ 故cố 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 當đương 勤cần 修tu 學học 。 一nhất 依y 過quá 去khứ 為vi 因nhân 有hữu 性tánh 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 淨tịnh 信tín 捨xả 家gia 趣thú 於ư 非phi 家gia 。 深thâm 見kiến 過quá 患hoạn 厭yếm 棄khí 諸chư 欲dục 。 二nhị 依y 未vị 來lai 所sở 生sanh 諸chư 行hành 為vi 因nhân 有hữu 性tánh 。 三tam 依y 現hiện 在tại 未vị 斷đoạn 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 雜tạp 染nhiễm 有hữu 性tánh 。 為vì 斷đoạn 如như 是thị 。 三tam 種chủng 有hữu 性tánh 故cố 。 有hữu 三tam 斷đoạn 。 謂vị 無vô 顧cố 戀luyến 故cố 。 不bất 欣hân 樂nhạo 故cố 。 斷đoạn 離ly 欲dục 滅diệt 界giới 集tập 成thành 故cố 。

復phục 次thứ 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 觀quán 無vô 我ngã 見kiến 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 遠viễn 離ly 而nhi 住trụ 。 依y 觀quán 諸chư 行hành 無vô 常thường 性tánh 忍nhẫn 。 由do 世thế 間gian 智trí 於ư 無vô 我ngã 性tánh 發phát 生sanh 勝thắng 解giải 。 因nhân 此thử 勝thắng 解giải 於ư 眼nhãn 所sở 識thức 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 所sở 識thức 法pháp 等đẳng 隨tùy 觀quán 察sát 。 我ngã 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 又hựu 能năng 制chế 伏phục 四tứ 外ngoại 繫hệ 所sở 攝nhiếp 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 種chủng 所sở 有hữu 。 謂vị 貪tham 欲dục 身thân 繫hệ 攝nhiếp 貪tham 所sở 有hữu 。 瞋sân 恚khuể 身thân 繫hệ 攝nhiếp 瞋sân 所sở 有hữu 。 餘dư 二nhị 身thân 繫hệ 攝nhiếp 癡si 所sở 有hữu 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 極cực 鄙bỉ 穢uế 義nghĩa 是thị 所sở 有hữu 義nghĩa 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 無vô 我ngã 智trí 者giả 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 共cộng 相tương 應ưng 故cố 定định 地địa 攝nhiếp 故cố 。 當đương 知tri 此thử 智trí 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 者giả 即tức 於ư 此thử 時thời 。 謂vị 於ư 趣thú 入nhập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 位vị 時thời 。 有hữu 麁thô 我ngã 慢mạn 隨tùy 入nhập 微vi 細tế 現hiện 行hành 。 作tác 意ý 間gian 無vô 間gian 轉chuyển 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 於ư 空không 能năng 修tu 能năng 證chứng 。 空không 是thị 我ngã 有hữu 。 由do 是thị 空không 故cố 計kế 我ngã 為vi 勝thắng 。 如như 空không 無vô 相tướng 。 及cập 無vô 所sở 有hữu 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 能năng 令linh 彼bỉ 法pháp 現hiện 行hành 因nhân 緣duyên 。 謂vị 於ư 諸chư 欲dục 或hoặc 薩tát 迦ca 耶da 有hữu 染nhiễm 愛ái 識thức 。 由do 於ư 如như 是thị 有hữu 染nhiễm 愛ái 識thức 。 不bất 遍biến 了liễu 知tri 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 便tiện 為vi 諸chư 欲dục 薩tát 迦ca 耶da 愛ái 之chi 所sở 漂phiêu 溺nịch 。 由do 此thử 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 能năng 趣thú 入nhập 。 其kỳ 心tâm 退thoái 還hoàn 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 又hựu 由do 八bát 相tương/tướng 。 能năng 遍biến 了liễu 知tri 。 遍biến 了liễu 知tri 故cố 除trừ 諸chư 過quá 患hoạn 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 極cực 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 無vô 我ngã 真chân 智trí 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 已dĩ 滅diệt 壞hoại 故cố 。 滅diệt 壞hoại 法pháp 故cố 。 說thuyết 名danh 無vô 常thường 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 所sở 集tập 成thành 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 為vi 。 由do 昔tích 願nguyện 力lực 。 所sở 集tập 成thành 故cố 。 名danh 思tư 所sở 造tạo 。 從tùng 自tự 種chủng 子tử 現hiện 在tại 外ngoại 緣duyên 所sở 集tập 成thành 故cố 。 說thuyết 名danh 緣duyên 生sanh 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 衰suy 老lão 法pháp 故cố 。 說thuyết 名danh 盡tận 法pháp 。 死tử 歿một 法pháp 故cố 。 說thuyết 名danh 歿một 法pháp 。 未vị 老lão 死tử 來lai 為vi 疾tật 病bệnh 等đẳng 種chủng 種chủng 災tai 橫hoạnh 。 所sở 逼bức 惱não 故cố 。 名danh 破phá 壞hoại 法pháp 。 由do 依y 現hiện 量lượng 能năng 離ly 欲dục 故cố 能năng 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 名danh 於ư 現hiện 法pháp 得đắc 離ly 欲dục 法pháp 。 及cập 以dĩ 滅diệt 法pháp 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 除trừ 離ly 欲dục 法pháp 。 及cập 以dĩ 滅diệt 法pháp 。 由do 所sở 餘dư 相tương/tướng 略lược 觀quán 三tam 世thế 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 由do 所sở 除trừ 相tương/tướng 觀quán 彼bỉ 出xuất 離ly 。 若nhược 由do 如như 是thị 過quá 患hoạn 。 出xuất 離ly 遍biến 知tri 。 彼bỉ 識thức 名danh 善thiện 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 中trung 無vô 有hữu 我ngã 性tánh 。 名danh 諸chư 法pháp 印ấn 。 即tức 此thử 法pháp 印ấn 隨tùy 論luận 道Đạo 理lý 法Pháp 王Vương 所sở 造tạo 。 於ư 諸chư 聖thánh 身thân 不bất 為vi 惱não 害hại 。 隨tùy 喜hỷ 能năng 得đắc 一nhất 切thiết 聖thánh 財tài 。 由do 此thử 自tự 然nhiên 吉cát 安an 超siêu 度độ 生sanh 死tử 廣quảng 大đại 險hiểm 難nạn 長trường/trưởng 道đạo 。 是thị 故cố 亦diệc 名danh 眾chúng 聖thánh 法pháp 印ấn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 前tiền 名danh 通thông 達đạt 智trí 。 由do 後hậu 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 見kiến 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 於ư 內nội 外ngoại 法pháp 。 師sư 及cập 弟đệ 子tử 高cao 下hạ 差sai 別biệt 。 一nhất 由do 住trụ 故cố 。 二nhị 由do 御ngự 眾chúng 故cố 。 三tam 由do 論luận 決quyết 擇trạch 故cố 。 四tứ 由do 建kiến 立lập 開khai 顯hiển 道đạo 故cố 。 五ngũ 由do 行hành 故cố 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 師sư 及cập 弟đệ 子tử 。 恆hằng 常thường 住trụ 於ư 憒hội 鬧náo 之chi 住trụ 。 內nội 法Pháp 師sư 弟đệ 時thời 時thời 住trụ 於ư 極cực 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 高cao 下hạ 差sai 別biệt 。 又hựu 外ngoại 道đạo 師sư 由do 自tự 有hữu 量lượng 。 出xuất 家gia 弟đệ 子tử 。 諸chư 外ngoại 道đạo 僧Tăng 說thuyết 名danh 有hữu 僧Tăng 。 由do 自tự 有hữu 量lượng 在tại 家gia 弟đệ 子tử 。 諸chư 外ngoại 道đạo 眾chúng 。 說thuyết 名danh 有hữu 眾chúng 。 希hy 彼bỉ 一nhất 切thiết 共cộng 許hứa 為vi 師sư 。 故cố 名danh 眾chúng 師sư 。 愚ngu 類loại 眾chúng 生sanh 咸hàm 謂vị 有hữu 德đức 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 共cộng 推thôi 善thiện 色sắc 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 雖tuy 為vi 一nhất 切thiết 天thiên 及cập 世thế 。 間gian 無vô 上thượng 大đại 師sư 。 於ư 彼bỉ 同đồng 尊tôn 而nhi 無vô 所sở 冀ký 。 又hựu 外ngoại 道đạo 師sư 與dữ 自tự 弟đệ 子tử 共cộng 興hưng 議nghị 論luận 決quyết 擇trạch 之chi 時thời 。 凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。 展triển 轉chuyển 意ý 解giải 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 不bất 相tương 扶phù 順thuận 。 轉chuyển 增tăng 愚ngu 昧muội 非phi 淨tịnh 其kỳ 智trí 。 當đương 知tri 內nội 法pháp 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 又hựu 外ngoại 道đạo 師sư 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 依y 止chỉ 無vô 因nhân 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 。 施thi 設thiết 建kiến 立lập 開khai 顯hiển 其kỳ 道đạo 。 聽thính 聞văn 如như 是thị 。 不bất 正Chánh 法Pháp 故cố 。 為vi 大đại 羅la 剎sát 嬈nhiễu 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 又hựu 由do 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 相tương 應ứng 非phi 理lý 作tác 意ý 。 其kỳ 心tâm 散tán 動động 。 以dĩ 於ư 他tha 所sở 懷hoài 勝thắng 負phụ 心tâm 咎cữu 責trách 於ư 他tha 。 若nhược 他tha 反phản 詰cật 便tiện 興hưng 卒thốt 暴bạo 。 不bất 審thẩm 思tư 擇trạch 。 輕khinh 出xuất 言ngôn 詞từ 。 自tự 為vi 無vô 因nhân 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 所sở 覆phú 藏tàng 故cố 。 名danh 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 由do 此thử 愚ngu 夫phu 於ư 染nhiễm 因nhân 緣duyên 。 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 不bất 如như 實thật 知tri 故cố 。 名danh 愚ngu 昧muội 。 離ly 清thanh 淨tịnh 故cố 。 名danh 不bất 明minh 了liễu 。 於ư 清thanh 淨tịnh 因nhân 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 說thuyết 名danh 不bất 善thiện 。 又hựu 乃nãi 至chí 於ư 應ưng 所sở 說thuyết 語ngữ 。 如như 所sở 說thuyết 語ngữ 。 是thị 處xứ 說thuyết 語ngữ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 為vi 不bất 知tri 量lương 。 為vi 不bất 知tri 因nhân 。 當đương 知tri 內nội 法pháp 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 師sư 。 及cập 弟đệ 子tử 雖tuy 無vô 異dị 說thuyết 。 所sở 說thuyết 無vô 減giảm 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 雖tuy 不bất 流lưu 漫mạn 所sở 說thuyết 無vô 增tăng 無vô 加gia 益ích 故cố 。 雖tuy 等đẳng 所sở 說thuyết 義nghĩa 相tương 似tự 故cố 。 雖tuy 是thị 法pháp 說thuyết 文văn 平bình 等đẳng 故cố 。 雖tuy 復phục 記ký 別biệt 法pháp 及cập 隨tùy 法pháp 。 然nhiên 於ư 同đồng 法Pháp 樂lạc 為vi 朋bằng 黨đảng 。 當đương 知tri 彼bỉ 於ư 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 自tự 義nghĩa 證chứng 得đắc 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 尚thượng 不bất 能năng 得đắc 。 況huống 縱túng 逸dật 者giả 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 不bất 得đắc 自tự 義nghĩa 。 便tiện 為vi 他tha 論luận 制chế 伏phục 。 輕khinh 毀hủy 并tinh 彼bỉ 所sở 受thọ 諸chư 惡ác 邪tà 法pháp 。 當đương 知tri 內nội 法pháp 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 是thị 名danh 五ngũ 種chủng 。 高cao 下hạ 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 知tri 諸chư 行hành 。 非phi 定định 苦khổ 染nhiễm 。 又hựu 由do 四tứ 相tương/tướng 。 非phi 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 如như 是thị 四tứ 相tương/tướng 總tổng 依y 三tam 事sự 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

一nhất 依y 生sanh 處xứ 故cố 。 二nhị 依y 受thọ 故cố 。 三tam 依y 世thế 故cố 。 此thử 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 在tại 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 隨tùy 者giả 。 謂vị 在tại 人nhân 中trung 。 容dung 有hữu 二nhị 種chủng 。 喜hỷ 樂lạc 遍biến 者giả 。 謂vị 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 未vị 永vĩnh 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 。 此thử 中trung 苦khổ 者giả 。 謂vị 在tại 餓ngạ 鬼quỷ 及cập 以dĩ 傍bàng 生sanh 。 苦khổ 所sở 隨tùy 者giả 。 謂vị 在tại 人nhân 中trung 。 憂ưu 苦khổ 遍biến 者giả 。 謂vị 在tại 那na 落lạc 迦ca 。 未vị 永vĩnh 離ly 苦khổ 者giả 。 謂vị 在tại 上thượng 天thiên 眾chúng 中trung 。 當đương 苦khổ 所sở 隨tùy 故cố 。 又hựu 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 隨tùy 者giả 。 謂vị 苦khổ 受thọ 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 喜hỷ 樂lạc 遍biến 者giả 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 不bất 永vĩnh 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 位vị 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 所sở 隨tùy 故cố 。 若nhược 與dữ 此thử 相tương 違vi 當đương 知tri 苦khổ 差sai 別biệt 。 又hựu 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 已dĩ 滅diệt 。 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 隨tùy 者giả 。 謂vị 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 於ư 未vị 來lai 世thế 。 當đương 生sanh 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 樂lạc 遍biến 者giả 。 謂vị 於ư 現hiện 在tại 隨tùy 順thuận 樂lạc 處xứ 。 未vị 永vĩnh 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 餘dư 三tam 世thế 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 苦khổ 差sai 別biệt 四tứ 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 七thất