俱câu 舍xá 論luận 頌tụng 疏sớ/sơ 論luận 本bổn 第đệ 九cửu

從tùng 此thử 第đệ 三tam 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 總tổng 有hữu 十thập 一nhất 門môn 。 就tựu 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 中trung 有hữu 形hình 狀trạng 。 二nhị 明minh 眼nhãn 等đẳng 九cửu 門môn 。 三Tam 明Minh 入nhập 胎thai 門môn 。 且thả 第đệ 一nhất 明minh 中trung 有hữu 形hình 狀trạng 者giả 。 論luận 云vân 。 當đương 往vãng 何hà 趣thú 。 所sở 起khởi 中trung 有hữu 形hình 狀trạng 如như 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 一nhất 業nghiệp 引dẫn 故cố 。 如như 當đương 本bổn 有hữu 形hình 。

本bổn 有hữu 謂vị 死tử 前tiền 。 居cư 生sanh 剎sát 那na 後hậu 。

釋thích 曰viết 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 明minh 形hình 狀trạng 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 釋thích 本bổn 有hữu 。 此thử 一nhất 業nghiệp 引dẫn 故cố 如như 當đương 本bổn 有hữu 形hình 者giả 。 此thử 謂vị 中trung 有hữu 。 與dữ 當đương 本bổn 有hữu 。 同đồng 一nhất 業nghiệp 引dẫn 。 由do 業nghiệp 同đồng 故cố 。 中trung 有hữu 形hình 狀trạng 。 如như 當đương 本bổn 有hữu 。 謂vị 本bổn 有hữu 是thị 人nhân 形hình 。 中trung 有hữu 亦diệc 人nhân 形hình 。 餘dư 趣thú 亦diệc 然nhiên 。 問vấn 於ư 一nhất 狗cẩu 等đẳng 腹phúc 中trung 。 容dung 有hữu 五ngũ 趣thú 中trung 有hữu 頓đốn 起khởi 。 既ký 有hữu 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 現hiện 前tiền 。 如như 何hà 不bất 能năng 。 焚phần 燒thiêu 母mẫu 腹phúc 。 答đáp 彼bỉ 居cư 本bổn 有hữu 。 亦diệc 不bất 恆hằng 燒thiêu 。 如như 暫tạm 遊du 增tăng 。 況huống 居cư 中trung 有hữu 。 言ngôn 遊du 增tăng 者giả 。 遊du 十thập 六lục 增tăng 。 彼bỉ 無vô 火hỏa 也dã 。 又hựu 解giải 。 諸chư 趣thú 中trung 有hữu 。 雖tuy 居cư 一nhất 腹phúc 。 非phi 互hỗ 觸xúc 燒thiêu 。 業nghiệp 所sở 遮già 故cố 。 又hựu 論luận 云vân 。 欲dục 中trung 有hữu 量lượng 。 雖tuy 如như 小tiểu 兒nhi 年niên 五ngũ 六lục 歲tuế 。 而nhi 根căn 明minh 利lợi 。 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 。 如như 盛thịnh 年niên 時thời 。 形hình 量lượng 周chu 圓viên 。 具cụ 諸chư 相tướng 好hảo 。 故cố 住trụ 中trung 有hữu 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 照chiếu 百bách 俱câu 胝chi 四tứ 大đại 洲châu 等đẳng 此thử 明minh 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu )# 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 夢mộng 。 見kiến 白bạch 象tượng 子tử 來lai 入nhập 己kỷ 右hữu 脇hiếp (# 難nạn/nan 也dã )# 此thử 吉cát 瑞thụy 相tướng 。 非phi 關quan 中trung 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 久cửu 捨xả 傍bàng 生sanh 趣thú 故cố (# 答đáp 也dã )# 如như 訖ngật 栗lật 枳chỉ 王vương 夢mộng 。 所sở 見kiến 十thập 事sự (# 訖ngật 栗lật 枳chỉ 王vương 者giả 。 云vân 作tác 事sự 王vương 也dã )# 。 謂vị 大đại 象tượng 井tỉnh 麨xiểu 。 栴chiên 檀đàn 妙diệu 園viên 林lâm 。 小tiểu 象tượng 。 二nhị 獼mi 猴hầu 。 廣quảng 堅kiên 衣y 。 鬪đấu 諍tranh 。 白bạch 象tượng 相tương/tướng 端đoan 嚴nghiêm 。 具cụ 六lục 牙nha 四tứ 足túc 。 正chánh 知tri 入nhập 母mẫu 胎thai 。 寢tẩm 如như 仙tiên 隱ẩn 林lâm 。 如như 是thị 所sở 見kiến 夢mộng 。 但đãn 表biểu 當đương 來lai 餘dư 事sự 先tiên 兆triệu 。 非phi 如như 所sở 見kiến (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 解giải 云vân 。 訖ngật 栗lật 枳chỉ 王vương 。 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 父phụ 。 作tác 此thử 十thập 夢mộng 。 來lai 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 言ngôn 此thử 表biểu 當đương 來lai 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 之chi 先tiên 兆triệu 也dã 。 王vương 夢mộng 見kiến 有hữu 一nhất 大đại 象tượng 。 被bị 閉bế 室thất 中trung 。 更cánh 無vô 門môn 戶hộ 。 唯duy 有hữu 小tiểu 窓song 。 其kỳ 象tượng 方phương 便tiện 。 投đầu 身thân 得đắc 出xuất 。 尾vĩ 猶do 窓song 礙ngại 。 不bất 能năng 出xuất 者giả 。 此thử 表biểu 釋Thích 迦Ca 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 能năng 捨xả 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 出xuất 家gia 而nhi 於ư 其kỳ 中trung 。 尚thượng 懷hoài 名danh 利lợi 。 如như 尾vĩ 礙ngại 窓song 。 又hựu 夢mộng 見kiến 一nhất 渴khát 人nhân 。 求cầu 覓mịch 水thủy 飲ẩm 。 便tiện 有hữu 一nhất 井tỉnh 。 具cụ 八bát 功công 德đức 。 井tỉnh 隨tùy 逐trục 渴khát 人nhân 。 人nhân 不bất 欲dục 飲ẩm 。 此thử 表biểu 釋Thích 迦Ca 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 諸chư 道đạo 俗tục 等đẳng 。 不bất 肯khẳng 學học 法pháp 。 有hữu 知tri 法pháp 者giả 。 為vì 名danh 利lợi 故cố 。 隨tùy 彼bỉ 為vi 說thuyết 。 而nhi 猶do 不bất 學học 。 又hựu 夢mộng 見kiến 一nhất 人nhân 。 將tương 一nhất 升thăng 真chân 珠châu 。 博bác 一nhất 升thăng 麨xiểu 。 此thử 表biểu 釋Thích 迦Ca 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 為vì 求cầu 利lợi 故cố 。 將tương 佛Phật 正Chánh 法Pháp 。 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。 又hựu 夢mộng 見kiến 有hữu 人nhân 。 將tương 栴chiên 檀đàn 木mộc 。 博bác 以dĩ 凡phàm 木mộc 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 以dĩ 內nội 正Chánh 法Pháp 。 博bác 外ngoại 書thư 典điển 。 又hựu 夢mộng 見kiến 有hữu 妙diệu 園viên 林lâm 。 華hoa 菓quả 茂mậu 盛thịnh 。 狂cuồng 賊tặc 壞hoại 盡tận 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 廣quảng 滅diệt 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 園viên 也dã 。 又hựu 夢mộng 見kiến 有hữu 諸chư 小tiểu 象tượng 。 驅khu 一nhất 大đại 象tượng 。 令linh 之chi 出xuất 群quần 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 諸chư 惡ác 朋bằng 黨đảng 。 破phá 戒giới 眾chúng 僧Tăng 。 擯bấn 斥xích 有hữu 德đức 人nhân 也dã 。 又hựu 夢mộng 有hữu 一nhất 獼mi 猴hầu 。 身thân 塗đồ 糞phẩn 穢uế 。 溏# 突đột 己kỷ 眾chúng 。 眾chúng 皆giai 避tị 也dã 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 以dĩ 諸chư 惡ác 事sự 。 誣vu 謗báng 良lương 善thiện 。 見kiến 皆giai 遠viễn 避tị 。 又hựu 夢mộng 見kiến 一nhất 獼mi 猴hầu 。 實thật 無vô 有hữu 德đức 。 眾chúng 共cộng 扶phù 捧phủng 。 海hải 水thủy 灌quán 頂đảnh 。 立lập 以dĩ 為vi 王vương 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 諸chư 惡ác 朋bằng 黨đảng 舉cử 破phá 戒giới 僧Tăng 。 猶do 以dĩ 為vi 眾chúng 首thủ 。 又hựu 夢mộng 見kiến 一nhất 衣y 堅kiên 而nhi 亦diệc 廣quảng 。 有hữu 十thập 八bát 人nhân 。 各các 執chấp 少thiểu 分phần 。 四tứ 面diện 爭tranh 挽vãn 。 衣y 猶do 不bất 破phá 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 分phần/phân 佛Phật 正Chánh 法Pháp 。 成thành 十thập 八bát 部bộ 。 雖tuy 有hữu 少thiểu 異dị 執chấp 。 而nhi 真chân 法pháp 尚thượng 存tồn 。 依y 之chi 修tu 行hành 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 夢mộng 見kiến 多đa 人nhân 共cộng 集tập 。 互hỗ 相tương 征chinh 伐phạt 。 死tử 亡vong 略lược 盡tận 。 此thử 表biểu 遺di 法pháp 弟đệ 子tử 。 十thập 八bát 部bộ 內nội 。 各các 有hữu 門môn 人nhân 。 部bộ 執chấp 不bất 同đồng 。 互hỗ 興hưng 鬪đấu 諍tranh 也dã 。 此thử 之chi 十thập 夢mộng 。 但đãn 表biểu 先tiên 兆triệu 。 非phi 如như 所sở 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 夢mộng 見kiến 白bạch 象tượng 者giả 。 是thị 善thiện 瑞thụy 先tiên 應ưng 非phi 白bạch 象tượng 也dã 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 量lượng 如như 本bổn 有hữu 。 與dữ 衣y 俱câu 生sanh 。 慚tàm 愧quý 增tăng 故cố 。 欲dục 界giới 中trung 有hữu 不bất 與dữ 衣y 俱câu 。 由do 皆giai 宿túc 習tập 無vô 慚tàm 愧quý 故cố 。 唯duy 有hữu 鮮tiên 白bạch 苾Bật 芻Sô 尼Ni 。 由do 本bổn 願nguyện 力lực 。 世thế 世thế 有hữu 自tự 然nhiên 衣y 。 恆hằng 不bất 離ly 身thân 。 隨tùy 時thời 改cải 變biến 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 亦diệc 以dĩ 此thử 衣y 。 纏triền 屍thi 焚phần 葬táng 也dã 。 本bổn 有hữu 謂vị 死tử 前tiền 居cư 生sanh 剎sát 那na 後hậu 者giả 。 本bổn 過quá 去khứ 業nghiệp 所sở 感cảm 之chi 有hữu 。 名danh 為vi 本bổn 有hữu 。 此thử 之chi 本bổn 有hữu 。 在tại 死tử 有hữu 前tiền 。 居cư 生sanh 有hữu 後hậu 。 中trung 間gian 諸chư 蘊uẩn 。 為vi 本bổn 有hữu 體thể 。 言ngôn 生sanh 有hữu 者giả 。 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 一nhất 剎sát 那na 蘊uẩn 也dã 。 言ngôn 死tử 有hữu 者giả 。 最tối 後hậu 命mạng 終chung 一nhất 剎sát 那na 死tử 蘊uẩn 也dã 。 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 。 具cụ 足túc 四tứ 有hữu 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 唯duy 闕khuyết 中trung 有hữu 。 有hữu 餘dư 三tam 有hữu 。

從tùng 此thử 第đệ 二nhị 。 明minh 眼nhãn 等đẳng 九cửu 門môn 。 論luận 云vân 。 已dĩ 辨biện 形hình 狀trạng 。 餘dư 義nghĩa 當đương 辨biện 。 頌tụng 曰viết 。

同đồng 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 業nghiệp 通thông 疾tật 具cụ 根căn 。

無vô 對đối 不bất 可khả 轉chuyển 。 食thực 香hương 非phi 久cửu 住trụ 。

倒đảo 心tâm 趣thú 欲dục 境cảnh 。 濕thấp 化hóa 染nhiễm 香hương 處xứ 。

天thiên 首thủ 上thượng 三tam 橫hoạnh/hoành 。 地địa 獄ngục 頭đầu 歸quy 下hạ 。

釋thích 曰viết 。 此thử 有hữu 九cửu 門môn 。 同đồng 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 見kiến 者giả 。 第đệ 一nhất 眼nhãn 境cảnh 門môn 。 謂vị 中trung 有hữu 身thân 。 唯duy 兩lưỡng 眼nhãn 境cảnh 。 一nhất 同đồng 類loại 眼nhãn 見kiến 。 五ngũ 趣thú 中trung 有hữu 。 各các 見kiến 自tự 類loại 也dã 。 二nhị 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 言ngôn 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 者giả 。 修tu 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 極cực 清thanh 淨tịnh 故cố 。 能năng 見kiến 中trung 有hữu 。 生sanh 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 則tắc 不bất 能năng 觀quán 。 以dĩ 中trung 有hữu 身thân 極cực 微vi 細tế 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 天thiên 中trung 有hữu 眼nhãn 。 能năng 見kiến 五ngũ 趣thú 。 人nhân 中trung 有hữu 眼nhãn 。 能năng 見kiến 四tứ 趣thú 。 除trừ 天thiên 中trung 有hữu 也dã 。 鬼quỷ 中trung 有hữu 眼nhãn 。 能năng 見kiến 三tam 趣thú 。 除trừ 人nhân 天thiên 也dã 。 傍bàng 生sanh 中trung 有hữu 眼nhãn 。 能năng 見kiến 二nhị 趣thú 。 除trừ 人nhân 天thiên 鬼quỷ 也dã 。 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 眼nhãn 。 唯duy 見kiến 自tự 類loại 也dã 。 業nghiệp 通thông 疾tật 者giả 。 第đệ 二nhị 行hành 速tốc 門môn 。 凌lăng 空không 自tự 在tại 。 是thị 謂vị 通thông 義nghĩa 。 通thông 由do 業nghiệp 得đắc 。 名danh 為vi 業nghiệp 通thông 。 此thử 通thông 勢thế 用dụng 速tốc 故cố 名danh 疾tật 。 中trung 有hữu 獲hoạch 得đắc 最tối 疾tật 業nghiệp 通thông 。 上thượng 至chí 世Thế 尊Tôn 。 無vô 能năng 遮già 抑ức 。 以dĩ 業nghiệp 勢thế 力lực 最tối 強cường 盛thịnh 故cố 。 具cụ 根căn 者giả 。 第đệ 三tam 具cụ 根căn 門môn 。 一nhất 切thiết 中trung 有hữu 。 皆giai 具cụ 五ngũ 根căn 。 無vô 對đối 者giả 。 第đệ 四tứ 無vô 礙ngại 門môn 。 對đối 謂vị 對đối 礙ngại 。 中trung 有hữu 凌lăng 空không 。 金Kim 剛Cang 山Sơn 等đẳng 。 所sở 不bất 能năng 遮già 。 故cố 名danh 無vô 對đối 。 曾tằng 聞văn 析tích 破phá 炎diễm 赤xích 鐵thiết 團đoàn 。 見kiến 有hữu 生sanh 蟲trùng 故cố 。 不bất 可khả 轉chuyển 者giả 。 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 轉chuyển 門môn 。 謂vị 五ngũ 趣thú 中trung 有hữu 。 不bất 可khả 轉chuyển 也dã 。 人nhân 中trung 有hữu 起khởi 。 但đãn 往vãng 人nhân 趣thú 。 必tất 不bất 可khả 令linh 人nhân 中trung 有hữu 沒một 。 餘dư 中trung 有hữu 起khởi 。 天thiên 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 食thực 香hương 者giả 。 第đệ 六lục 所sở 食thực 門môn 。 中trung 有hữu 以dĩ 香hương 為vi 食thực 。 由do 食thực 香hương 故cố 。 名danh 健kiện 達đạt 縛phược 。 若nhược 少thiểu 福phước 者giả 。 唯duy 食thực 惡ác 香hương 。 若nhược 多đa 福phước 者giả 。 妙diệu 香hương 為vi 食thực 。 非phi 久cửu 住trụ 者giả 。 第đệ 七thất 住trụ 時thời 門môn 。 婆bà 娑sa 師sư 說thuyết 。 此thử 住trụ 少thiểu 時thời 。 一nhất 切thiết 中trung 有hữu 。 樂nhạo 求cầu 生sanh 故cố 。 速tốc 往vãng 受thọ 生sanh 。 必tất 不bất 久cửu 住trụ 。 更cánh 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 極cực 多đa 七thất 七thất 日nhật 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 說thuyết 。 極cực 至chí 七thất 日nhật 。 法pháp 救cứu 大đại 德đức 說thuyết 。

時thời 無vô 定định 限hạn 。 生sanh 緣duyên 未vị 合hợp 。 中trung 有hữu 恆hằng 存tồn 。 故cố 輪Luân 王Vương 中trung 有hữu 。 要yếu 至chí 人nhân 壽thọ 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 。 方phương 頓đốn 與dữ 果quả 。 以dĩ 世Thế 尊Tôn 說thuyết 業nghiệp 力lực 。 不bất 思tư 議nghị 故cố 。 倒đảo 心tâm 趣thú 欲dục 境cảnh 濕thấp 化hóa 染nhiễm 香hương 處xứ 者giả 。 第đệ 八bát 結kết 生sanh 門môn 。 倒đảo 心tâm 者giả 。 此thử 明minh 中trung 有hữu 先tiên 起khởi 倒đảo 心tâm 。 馳trì 趣thú 欲dục 境cảnh 。 彼bỉ 由do 業nghiệp 力lực 所sở 起khởi 眼nhãn 根căn 。 雖tuy 住trụ 遠viễn 方phương 。 能năng 見kiến 生sanh 處xứ 父phụ 母mẫu 交giao 會hội 。 而nhi 起khởi 倒đảo 心tâm 。 若nhược 男nam 中trung 有hữu 。 緣duyên 母mẫu 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 心tâm 。 若nhược 女nữ 中trung 有hữu 。 緣duyên 父phụ 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 想tưởng 。 翻phiên 此thử 二nhị 緣duyên 。 俱câu 起khởi 瞋sân 心tâm 。 故cố 施thi 設thiết 論luận 云vân 。

時thời 健kiện 達đạt 縛phược 。 於ư 二nhị 心tâm 中trung 。 隨tùy 一nhất 現hiện 行hành 。 謂vị 愛ái 或hoặc 恚khuể 。 彼bỉ 由do 起khởi 此thử 二nhị 種chủng 倒đảo 心tâm 。 便tiện 謂vị 己kỷ 身thân 與dữ 所sở 愛ái 合hợp 。 所sở 泄tiết 不bất 淨tịnh 。 流lưu 至chí 胎thai 時thời 。 謂vị 是thị 己kỷ 有hữu 。 便tiện 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 心tâm 生sanh 已dĩ 。 中trung 有hữu 便tiện 沒một 。 受thọ 生sanh 有hữu 身thân 。 若nhược 男nam 處xứ 胎thai 。 依y 母mẫu 右hữu 脇hiếp 。 向hướng 背bối/bội 蹲tồn 坐tọa 。 若nhược 女nữ 處xứ 胎thai 。 依y 母mẫu 左tả 脇hiếp 。 向hướng 腹phúc 而nhi 住trụ 。 若nhược 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 住trụ 於ư 母mẫu 胎thai 。 隨tùy 所sở 起khởi 貪tham 。 如như 應ưng 而nhi 住trụ 。 必tất 無vô 中trung 有hữu 非phi 女nữ 非phi 男nam 。 以dĩ 中trung 有hữu 身thân 必tất 具cụ 根căn 故cố 。 然nhiên 中trung 有hữu 身thân 。 或hoặc 男nam 或hoặc 女nữ 。 後hậu 胎thai 增tăng 長trưởng 。 方phương 作tác 不bất 男nam 女nữ 。 如như 上thượng 所sở 明minh 。 是thị 胎thai 卵noãn 生sanh 。 餘dư 濕thấp 化hóa 生sanh 。 今kim 次thứ 當đương 說thuyết 。 濕thấp 化hóa 染nhiễm 香hương 處xứ 者giả 。 夫phu 論luận 受thọ 生sanh 。 皆giai 須tu 起khởi 染nhiễm 。 濕thấp 化hóa 無vô 胎thai 。 依y 何hà 起khởi 染nhiễm 。 故cố 說thuyết 濕thấp 生sanh 染nhiễm 香hương 故cố 生sanh 。 謂vị 遠viễn 臭xú 知tri 生sanh 處xứ 香hương 氣khí 。 便tiện 生sanh 愛ái 染nhiễm 。 往vãng 彼bỉ 受thọ 生sanh 。 業nghiệp 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 香hương 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 若nhược 化hóa 生sanh 者giả 。 染nhiễm 處xứ 故cố 生sanh 。 謂vị 遠viễn 觀quán 知tri 當đương 所sở 生sanh 處xứ 。 便tiện 生sanh 愛ái 染nhiễm 。 往vãng 彼bỉ 受thọ 生sanh 。 業nghiệp 隨tùy 善thiện 惡ác 。 處xử 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 於ư 地địa 獄ngục 趣thú 。 起khởi 倒đảo 心tâm 故cố 。 亦diệc 生sanh 愛ái 染nhiễm 。 謂vị 彼bỉ 中trung 有hữu 。 或hoặc 見kiến 自tự 身thân 冷lãnh 雨vũ 寒hàn 風phong 。 之chi 所sở 逼bức 切thiết 。 見kiến 極cực 熱nhiệt 地địa 獄ngục 。 情tình 欣hân 煖noãn 觸xúc 。 投đầu 身thân 於ư 彼bỉ 。 或hoặc 見kiến 自tự 身thân 熱nhiệt 風phong 盛thịnh 火hỏa 之chi 所sở 逼bức 害hại 。 見kiến 寒hàn 地địa 獄ngục 。 心tâm 欲dục 清thanh 涼lương 。 投đầu 身thân 於ư 彼bỉ 。 先tiên 舊cựu 諸chư 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 由do 先tiên 見kiến 彼bỉ 造tạo 惡ác 業nghiệp 時thời 己kỷ 身thân 伴bạn 類loại 。 馳trì 往vãng 赴phó 彼bỉ 。 天thiên 首thủ 上thượng 三tam 橫hoạnh/hoành 地địa 獄ngục 頭đầu 歸quy 下hạ 者giả 。 第đệ 九cửu 行hành 狀trạng 門môn 。 謂vị 天thiên 中trung 有hữu 。 首thủ 正chánh 上thượng 昇thăng 。 如như 從tùng 坐tọa 起khởi 。 人nhân 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 中trung 有hữu 。 行hành 相tương/tướng 還hoàn 如như 人nhân 等đẳng 。 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 頭đầu 下hạ 足túc 上thượng 。 故cố 有hữu 頌tụng 曰viết 。 顛điên 墜trụy 於ư 地địa 獄ngục 。 足túc 上thượng 頭đầu 歸quy 下hạ 。 由do 毀hủy 謗báng 諸chư 仙tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 修tu 苦khổ 行hạnh 。 此thử 上thượng 所sở 論luận 。 據cứ 人nhân 中trung 死tử 。 還hoàn 生sanh 人nhân 趣thú 。 若nhược 通thông 餘dư 趣thú 。 行hành 相tương/tướng 不bất 定định 。 故cố 婆bà 娑sa 云vân 。 若nhược 地địa 獄ngục 死tử 。 還hoàn 生sanh 地địa 獄ngục 。 不bất 必tất 頭đầu 下hạ 足túc 上thượng 。 若nhược 天thiên 中trung 死tử 。 還hoàn 生sanh 天thiên 中trung 。 不bất 必tất 首thủ 上thượng 足túc 下hạ 。 若nhược 地địa 獄ngục 死tử 。 生sanh 於ư 人nhân 趣thú 。 應ưng 首thủ 上thượng 昇thăng 。 若nhược 天thiên 中trung 死tử 。 生sanh 於ư 人nhân 趣thú 。 應ưng 頭đầu 歸quy 下hạ 。

從tùng 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 入nhập 胎thai 門môn 。 論luận 云vân 。 前tiền 說thuyết 倒đảo 心tâm 。 入nhập 母mẫu 胎thai 藏tạng 。 一nhất 切thiết 中trung 有hữu 。 皆giai 定định 爾nhĩ 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 經kinh 言ngôn 入nhập 胎thai 有hữu 四tứ 。 其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

一nhất 於ư 入nhập 正chánh 知tri 。 二nhị 三tam 兼kiêm 住trụ 出xuất 。

四tứ 於ư 一nhất 切thiết 位vị 。 及cập 卵noãn 恆hằng 無vô 知tri 。

前tiền 三tam 種chủng 入nhập 胎thai 。 謂vị 輪Luân 王Vương 二nhị 佛Phật 。

業nghiệp 智trí 俱câu 勝thắng 故cố 。 如như 次thứ 四tứ 餘dư 生sanh 。

釋thích 曰viết 。 此thử 兩lưỡng 行hành 頌tụng 。 是thị 第đệ 十thập 一nhất 入nhập 胎thai 門môn 。 一nhất 切thiết 入nhập 胎thai 。 不bất 過quá 四tứ 位vị 。 一nhất 於ư 入nhập 正chánh 知tri 者giả 。 一nhất 入nhập 胎thai 位vị 也dã 。 唯duy 知tri 入nhập 胎thai 。 不bất 知tri 住trụ 出xuất 。 二nhị 三tam 兼kiêm 住trụ 出xuất 者giả 。 二nhị 兼kiêm 住trụ 者giả 。 二nhị 入nhập 胎thai 位vị 也dã 。 謂vị 知tri 住trụ 胎thai 。 亦diệc 知tri 入nhập 胎thai 。 三tam 兼kiêm 出xuất 者giả 。 三tam 入nhập 胎thai 位vị 也dã 。 謂vị 知tri 出xuất 胎thai 兼kiêm 知tri 住trụ 入nhập 。 兼kiêm 言ngôn 為vi 顯hiển 後hậu 帶đái 前tiền 故cố 。 四tứ 於ư 一nhất 切thiết 位vị 者giả 。 第đệ 四tứ 入nhập 胎thai 位vị 也dã 。 入nhập 住trụ 出xuất 位vị 。 一nhất 切thiết 不bất 知tri 。 及cập 卵noãn 恆hằng 無vô 知tri 者giả 。 此thử 前tiền 四tứ 位vị 。 唯duy 說thuyết 胎thai 生sanh 。 若nhược 卵noãn 生sanh 者giả 。 入nhập 胎thai 等đẳng 位vị 。 三tam 時thời 不bất 知tri 。 名danh 恆hằng 無vô 知tri 。 恆hằng 無vô 知tri 同đồng 前tiền 胎thai 生sanh 第đệ 四tứ 位vị 故cố 。 頌tụng 言ngôn 及cập 也dã 。 問vấn 如như 何hà 卵noãn 生sanh 。 言ngôn 入nhập 胎thai 藏tạng 。 答đáp 謂vị 卵noãn 生sanh 者giả 。 先tiên 必tất 入nhập 胎thai 。 從tùng 初sơ 名danh 說thuyết 。 或hoặc 可khả 卵noãn 言ngôn 據cứ 當đương 名danh 說thuyết 。 謂vị 先tiên 入nhập 胎thai 。 後hậu 從tùng 卵noãn 生sanh 。 說thuyết 胎thai 名danh 卵noãn 。 據cứ 當đương 名danh 說thuyết 。 如như 煮chử 米mễ 時thời 。 即tức 言ngôn 煮chử 飯phạn 。 據cứ 當đương 名danh 也dã 。 前tiền 三tam 種chủng 入nhập 胎thai 謂vị 輪Luân 王Vương 二nhị 佛Phật 者giả 。 約ước 人nhân 以dĩ 配phối 也dã 。 第đệ 一nhất 入nhập 胎thai 。 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 於ư 入nhập 胎thai 時thời 。 無vô 倒đảo 想tưởng 解giải 。 正chánh 知tri 入nhập 胎thai 。 不bất 知tri 住trụ 出xuất 。 第đệ 二nhị 入nhập 胎thai 。 謂vị 獨độc 勝thắng 覺giác 。 於ư 入nhập 胎thai 位vị 。 正chánh 知tri 入nhập 住trụ 。 不bất 知tri 出xuất 位vị 。 第đệ 三tam 入nhập 胎thai 。 謂vị 無vô 上thượng 覺giác 。 入nhập 住trụ 出xuất 位vị 。 皆giai 能năng 正chánh 知tri 。 言ngôn 二nhị 佛Phật 者giả 。 獨Độc 覺Giác 大đại 覺giác 也dã 。 業nghiệp 智trí 俱câu 勝thắng 故cố 者giả 。 釋thích 前tiền 所sở 以dĩ 也dã 。 第đệ 一nhất 業nghiệp 勝thắng 。 正chánh 知tri 入nhập 胎thai 。 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 宿túc 世thế 曾tằng 修tu 廣quảng 大đại 福phước 故cố 。 第đệ 二nhị 智trí 勝thắng 。 正chánh 知tri 入nhập 住trụ 。 謂vị 獨độc 勝thắng 覺giác 。 久cửu 習tập 多đa 聞văn 勝thắng 思tư 擇trạch 故cố 。 第đệ 三tam 福phước 智trí 俱câu 勝thắng 。 謂vị 無vô 上thượng 覺giác 。 曠khoáng 劫kiếp 修tu 行hành 勝thắng 福phước 智trí 故cố 。 如như 次thứ 四tứ 餘dư 生sanh 者giả 。 如như 次thứ 兩lưỡng 字tự 。 配phối 上thượng 業nghiệp 智trí 俱câu 勝thắng 。 是thị 輪Luân 王Vương 二nhị 佛Phật 也dã 。 四tứ 餘dư 生sanh 者giả 。 四tứ 謂vị 第đệ 四tứ 入nhập 胎thai 。 即tức 入nhập 住trụ 出xuất 位vị 。 皆giai 不bất 正chánh 知tri 。 除trừ 前tiền 三tam 種chủng 。 餘dư 胎thai 卵noãn 生sanh 。 福phước 智trí 俱câu 劣liệt 。 皆giai 是thị 第đệ 四tứ 入nhập 胎thai 位vị 攝nhiếp 。

從tùng 此thử 大đại 文văn 第đệ 二nhị 遮già 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 。 是thị 數số 論luận 勝thắng 論luận 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 也dã 。 論luận 云vân 。 此thử 中trung 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 者giả 言ngôn 。 若nhược 許hứa 有hữu 情tình 轉chuyển 趣thú 餘dư 世thế 。 即tức 我ngã 所sở 執chấp 有hữu 我ngã 義nghĩa 成thành 。 今kim 為vi 遮già 彼bỉ 。 頌tụng 曰viết 。

無vô 我ngã 唯duy 諸chư 蘊uẩn 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 所sở 為vi 。

由do 中trung 有hữu 相tương 續tục 。 入nhập 胎thai 如như 燈đăng 焰diễm 。

如như 引dẫn 次thứ 第đệ 增tăng 。 相tương 續tục 由do 惑hoặc 業nghiệp 。

更cánh 趣thú 於ư 餘dư 世thế 。 故cố 有hữu 輪luân 無vô 初sơ 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 一nhất 行hành 。 明minh 無vô 我ngã 。 但đãn 有hữu 由do 惑hoặc 業nghiệp 。 相tương 續tục 入nhập 胎thai 也dã 。 後hậu 一nhất 行hành 。 明minh 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 無vô 我ngã 唯duy 諸chư 蘊uẩn 者giả 。 無vô 我ngã 者giả 。 正chánh 遮già 外ngoại 道đạo 。 謂vị 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 能năng 捨xả 此thử 蘊uẩn 。 於ư 受thọ 生sanh 時thời 。 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 若nhược 無vô 有hữu 我ngã 。 誰thùy 能năng 蘊uẩn 續tục 。 故cố 有hữu 我ngã 也dã 。 為vi 破phá 此thử 執chấp 。 故cố 言ngôn 無vô 我ngã 。 故cố 論luận 云vân 。 內nội 用dụng 士sĩ 夫phu 。 此thử 定định 非phi 有hữu 。 如như 色sắc 眼nhãn 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 注chú 曰viết )# 解giải 云vân 。 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 。 名danh 為vi 士sĩ 夫phu 。 如như 士sĩ 夫phu 用dụng 也dã 。 故cố 論luận 主chủ 破phá 言ngôn 。 此thử 定định 非phi 有hữu 如như 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 。 是thị 現hiện 量lượng 知tri 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 是thị 比tỉ 量lượng 知tri 。 汝nhữ 今kim 執chấp 我ngã 。 非phi 如như 色sắc 眼nhãn 等đẳng 現hiện 比tỉ 量lượng 知tri 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 言ngôn 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 異dị 熟thục 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 謂vị 能năng 捨xả 此thử 蘊uẩn 。 及cập 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 唯duy 除trừ 法pháp 假giả (# 注chú 曰viết )# 解giải 云vân 。 作tác 者giả 我ngã 之chi 異dị 名danh 也dã 。 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 由do 業nghiệp 異dị 熟thục 。 非phi 由do 作tác 者giả 實thật 我ngã 也dã 。 法pháp 假giả 謂vị 何hà (# 問vấn 也dã )# 依y 此thử 有hữu 故cố 。 彼bỉ 有hữu 。 依y 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 廣quảng 說thuyết 緣duyên 起khởi (# 注chú 曰viết )# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn 。 解giải 云vân 。 依y 此thử 無vô 明minh 等đẳng 有hữu 故cố 。 彼bỉ 行hành 等đẳng 得đắc 有hữu 。 彼bỉ 無vô 明minh 等đẳng 生sanh 故cố 。 彼bỉ 行hành 等đẳng 得đắc 生sanh 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 假giả 立lập 於ư 我ngã 。 名danh 為vi 法pháp 假giả 也dã 。 唯duy 諸chư 蘊uẩn 者giả 。 正chánh 立lập 義nghĩa 也dã 。 唯duy 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 更cánh 無vô 實thật 我ngã 。 於ư 此thử 蘊uẩn 上thượng 。 假giả 立lập 為vi 我ngã 。 是thị 正Chánh 道Đạo 理lý 。 非phi 所sở 遮già 遣khiển 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 所sở 為vi 由do 中trung 有hữu 相tương 續tục 者giả 。 釋thích 難nạn/nan 也dã 。 既ký 無vô 實thật 我ngã 。 應ưng 許hứa 諸chư 蘊uẩn 即tức 能năng 從tùng 此thử 轉chuyển 趣thú 餘dư 世thế 。 中trung 有hữu 入nhập 胎thai 。 為vi 遮già 此thử 難nạn/nan 。 故cố 有hữu 斯tư 頌tụng 。 蘊uẩn 剎sát 那na 滅diệt 。 不bất 可khả 從tùng 此thử 轉chuyển 趣thú 餘dư 世thế 。 但đãn 由do 數số 習tập 煩phiền 惱não 業nghiệp 力lực 。 令linh 中trung 有hữu 蘊uẩn 相tương 續tục 入nhập 胎thai 。 入nhập 胎thai 如như 燈đăng 焰diễm 如như 引dẫn 次thứ 第đệ 增tăng 者giả 。 正chánh 明minh 相tướng 續tục 也dã 。 譬thí 如như 燈đăng 焰diễm 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 。 而nhi 能năng 相tương 續tục 轉chuyển 趣thú 餘dư 世thế 。 諸chư 蘊uẩn 亦diệc 然nhiên 。 名danh 轉chuyển 無vô 失thất 。 故cố 雖tuy 無vô 我ngã 。 但đãn 由do 惑hoặc 業nghiệp 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 。 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 入nhập 胎thai 義nghĩa 成thành 。 如như 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 令linh 胎thai 中trung 蘊uẩn 次thứ 第đệ 轉chuyển 增tăng 。 次thứ 第đệ 增tăng 者giả 。 謂vị 從tùng 羯yết 羅la 藍lam 。 乃nãi 至chí 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 名danh 次thứ 第đệ 轉chuyển 增tăng 也dã 。 相tương 續tục 由do 惑hoặc 業nghiệp 更cánh 趣thú 於ư 餘dư 世thế 者giả 。 明minh 三tam 有hữu 輪luân 轉chuyển 也dã 。 謂vị 次thứ 第đệ 增tăng 。 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 現hiện 蘊uẩn 相tương 續tục 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 復phục 起khởi 惑hoặc 業nghiệp 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 更cánh 趣thú 於ư 餘dư 世thế 。 故cố 有hữu 輪luân 無vô 初sơ 者giả 。 明minh 無vô 始thỉ 也dã 。 如như 是thị 惑hoặc 業nghiệp 。 為vi 因nhân 故cố 生sanh 。 生sanh 復phục 為vi 因nhân 。 起khởi 於ư 惑hoặc 業nghiệp 。 從tùng 此thử 惑hoặc 業nghiệp 。 更cánh 復phục 有hữu 生sanh 。 故cố 知tri 有hữu 輪luân 旋toàn 環hoàn 無vô 始thỉ 。 又hựu 論luận 文văn 明minh 次thứ 第đệ 增tăng 義nghĩa 。 引dẫn 經kinh 頌tụng 曰viết 。

最tối 初sơ 羯yết 剌lạt 藍lam (# 此thử 云vân 凝ngưng 滑hoạt 亦diệc 云vân 和hòa 合hợp )# 。 次thứ 生sanh 頞át 部bộ 曇đàm (# 此thử 云vân 皰pháo )# 。 從tùng 此thử 生sanh 閉bế 尸thi (# 此thử 云vân 血huyết 肉nhục 也dã )# 。 閉bế 尸thi 生sanh 健kiện 南nam (# 此thử 云vân 堅kiên 肉nhục )# 。 次thứ 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư (# 此thử 云vân 支chi 節tiết )# 。 後hậu 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。 及cập 色sắc 根căn 形hình 相tướng 。 漸tiệm 次thứ 而nhi 轉chuyển 增tăng (# 髮phát 毛mao 等đẳng 。 總tổng 是thị 第đệ 五ngũ 位vị 。 此thử 上thượng 是thị 胎thai 內nội 五ngũ 位vị 也dã )# 。

從tùng 此thử 大đại 文văn 第đệ 八bát 。 明minh 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 第đệ 一nhất 廣quảng 明minh 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 第đệ 二nhị 略lược 攝nhiếp 喻dụ 顯hiển 。 就tựu 第đệ 一nhất 廣quảng 明minh 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 中trung 。 一nhất 總tổng 辨biện 。 二nhị 別biệt 明minh 。 就tựu 總tổng 辨biện 中trung 。 又hựu 分phần/phân 六lục 段đoạn 。 一nhất 總tổng 判phán 支chi 位vị 。 二nhị 別biệt 顯hiển 體thể 性tánh 。 三Tam 明Minh 本bổn 說thuyết 意ý 。 四tứ 以dĩ 略lược 攝nhiếp 廣quảng 。 五ngũ 遣khiển 通thông 疑nghi 難nan 。 六lục 會hội 釋thích 經kinh 文văn 。 且thả 初sơ 第đệ 一nhất 總tổng 判phán 支chi 位vị 者giả 。 論luận 云vân 。 如như 是thị 蘊uẩn 相tương 續tục 說thuyết 三tam 生sanh 為vi 位vị 。 頌tụng 曰viết 。

如như 是thị 諸chư 緣duyên 起khởi 。 十thập 二nhị 支chi 三tam 際tế 。

前tiền 後hậu 際tế 各các 二nhị 。 中trung 八bát 據cứ 圓viên 滿mãn 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 兩lưỡng 句cú 標tiêu 名danh 列liệt 數số 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 依y 世thế 立lập 支chi 。 十thập 二nhị 支chi 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 。 二nhị 行hành 。 三tam 識thức 。 四tứ 名danh 色sắc 。 五ngũ 六lục 處xứ 。 六lục 觸xúc 。 七thất 受thọ 。 八bát 愛ái 。 九cửu 取thủ 。 十thập 有hữu 。 十thập 一nhất 生sanh 。 十thập 二nhị 老lão 死tử 。 言ngôn 三tam 際tế 者giả 。 一nhất 前tiền 際tế 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 。 二nhị 後hậu 際tế 。 即tức 是thị 未vị 來lai 也dã 。 三tam 中trung 際tế 。 謂vị 現hiện 在tại 世thế 也dã 。 前tiền 後hậu 際tế 各các 二nhị 者giả 。 謂vị 前tiền 後hậu 際tế 各các 立lập 二nhị 支chi 。 無vô 明minh 行hành 在tại 前tiền 際tế 。 生sanh 老lão 死tử 在tại 後hậu 際tế 。 中trung 八bát 據cứ 圓viên 滿mãn 者giả 。 此thử 明minh 中trung 際tế 立lập 八bát 支chi 也dã 。 除trừ 前tiền 後hậu 際tế 所sở 餘dư 八bát 支chi 在tại 現hiện 在tại 世thế 。 據cứ 圓viên 滿mãn 者giả 。 中trung 際tế 八bát 支chi 非phi 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 悉tất 具cụ 有hữu 。 今kim 言ngôn 八bát 者giả 。 據cứ 圓viên 滿mãn 說thuyết 。 歷lịch 八bát 支chi 位vị 。 名danh 為vi 圓viên 滿mãn 。 若nhược 中trung 夭yểu 者giả 。 不bất 具cụ 八bát 支chi 。 有hữu 歷lịch 二nhị 支chi 等đẳng 。 謂vị 胎thai 內nội 死tử 等đẳng 也dã 。 又hựu 此thử 八bát 支chi 。 據cứ 欲dục 界giới 說thuyết 。 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 謂vị 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 名danh 色sắc 支chi 。 以dĩ 彼bỉ 化hóa 生sanh 。 諸chư 根căn 頓đốn 具cụ 故cố 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 無vô 名danh 色sắc 及cập 六lục 處xứ 支chi 。 以dĩ 無vô 色sắc 故cố 。 故cố 大đại 緣duyên 起khởi 經kinh 說thuyết 具cụ 有hữu 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

識thức 若nhược 不bất 入nhập 胎thai 。 名danh 色sắc 得đắc 廣quảng 大đại 增tăng 長trưởng 不phủ 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 解giải 云vân 。 此thử 經Kinh 既ký 云vân 。 入nhập 胎thai 方phương 有hữu 名danh 色sắc 等đẳng 增tăng 長trưởng 。 明minh 知tri 八bát 支chi 據cứ 欲dục 界giới 說thuyết 。 以dĩ 色sắc 界giới 不bất 入nhập 胎thai 故cố 。 有hữu 時thời 但đãn 說thuyết 二nhị 分phần 緣duyên 起khởi 。 一nhất 前tiền 際tế 攝nhiếp 。 二nhị 後hậu 際tế 攝nhiếp 。 謂vị 無vô 明minh 乃nãi 至chí 受thọ 支chi 。 此thử 七thất 支chi 前tiền 際tế 攝nhiếp 。 若nhược 愛ái 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 此thử 五ngũ 支chi 後hậu 際tế 攝nhiếp 。 前tiền 後hậu 因nhân 果quả 。 二nhị 分phần 攝nhiếp 故cố 。 前tiền 因nhân 果quả 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 為vi 因nhân 。 識thức 等đẳng 五ngũ 為vi 果quả 也dã 。 後hậu 因nhân 果quả 者giả 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 為vi 因nhân 。 生sanh 老lão 死tử 為vi 果quả 。 此thử 約ước 因nhân 果quả 。 分phân 為vi 二nhị 際tế 。

從tùng 此thử 第đệ 二nhị 。 別biệt 顯hiển 體thể 性tánh 。 論luận 云vân 。 無vô 明minh 等đẳng 支chi 。 何hà 法pháp 為vi 體thể 。 頌tụng 曰viết 。

宿túc 惑hoặc 位vị 無vô 明minh 。 宿túc 諸chư 業nghiệp 名danh 行hành 。

識thức 正chánh 結kết 生sanh 蘊uẩn 。 六lục 處xứ 前tiền 名danh 色sắc 。

從tùng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 三tam 和hòa 前tiền 六lục 處xứ 。

於ư 三tam 受thọ 因nhân 異dị 。 未vị 了liễu 知tri 名danh 觸xúc 。

在tại 婬dâm 愛ái 前tiền 受thọ 。 貪tham 資tư 具cụ 婬dâm 愛ái 。

為vi 得đắc 諸chư 境cảnh 界giới 。 遍biến 馳trì 求cầu 名danh 取thủ 。

有hữu 謂vị 正chánh 能năng 造tạo 。 牽khiên 當đương 有hữu 果quả 業nghiệp 。

結kết 當đương 有hữu 名danh 生sanh 。 至chí 當đương 受thọ 老lão 死tử 。

釋thích 曰viết 。 宿túc 惑hoặc 位vị 無vô 明minh 者giả 。 謂vị 過quá 去khứ 生sanh 。 起khởi 煩phiền 惱não 時thời 。 名danh 宿túc 惑hoặc 位vị 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 至chí 今kim 果quả 熟thục 。 總tổng 名danh 無vô 明minh 。 既ký 是thị 五ngũ 蘊uẩn 。 獨độc 標tiêu 無vô 明minh 者giả 。 論luận 云vân 。 彼bỉ 與dữ 無vô 明minh 。 俱câu 時thời 行hành 故cố 。 由do 無vô 明minh 力lực 。 彼bỉ 現hiện 行hành 故cố 。 如như 說thuyết 王vương 行hành 。 非phi 無vô 導đạo 從tùng 。 王vương 但đãn 勝thắng 故cố 。 總tổng 謂vị 王vương 行hành (# 解giải 云vân 。 彼bỉ 者giả 彼bỉ 宿túc 惑hoặc 位vị 。 五ngũ 蘊uẩn 也dã )# 。 宿túc 諸chư 業nghiệp 名danh 行hành 者giả 。 謂vị 宿túc 生sanh 中trung 。 起khởi 諸chư 業nghiệp 位vị 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 總tổng 名danh 為vi 業nghiệp 。 業nghiệp 名danh 為vi 行hành 。 造tạo 作tác 義nghĩa 故cố 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 。 皆giai 有hữu 位vị 字tự 。 故cố 初sơ 句cú 位vị 言ngôn 流lưu 。 至chí 生sanh 老lão 死tử 。 識thức 正chánh 結kết 生sanh 蘊uẩn 者giả 。 若nhược 於ư 母mẫu 胎thai 等đẳng 。 正chánh 結kết 生sanh 時thời 一nhất 剎sát 那na 位vị 五ngũ 蘊uẩn 名danh 識thức 。 受thọ 生sanh 識thức 強cường/cưỡng 。 故cố 別biệt 標tiêu 識thức 。 六lục 處xứ 前tiền 名danh 色sắc 者giả 。 從tùng 結kết 生sanh 後hậu 。 六lục 處xứ 生sanh 前tiền 。 中trung 間gian 諸chư 位vị 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc 。 中trung 間gian 諸chư 位vị 者giả 。 即tức 是thị 胎thai 中trung 。 從tùng 羯yết 羅la 藍lam 。 至chí 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 五ngũ 位vị 也dã 。 論luận 云vân 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 四tứ 處xứ 生sanh 前tiền 。 而nhi 言ngôn 六lục 者giả 。 據cứ 滿mãn 立lập 故cố (# 四tứ 處xứ 除trừ 身thân 意ý 也dã )# 從tùng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 根căn 三tam 和hòa 前tiền 六lục 處xứ 者giả 。 此thử 是thị 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 此thử 位vị 通thông 多đa 念niệm 也dã 。 從tùng 名danh 色sắc 後hậu 三tam 和hòa 已dĩ 前tiền 生sanh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 說thuyết 名danh 六lục 處xứ 。 六lục 處xứ 創sáng/sang 圓viên 。 根căn 相tướng 顯hiển 故cố 。 但đãn 標tiêu 六lục 處xứ 。 於ư 三tam 受thọ 因nhân 異dị 未vị 了liễu 知tri 名danh 觸xúc 者giả 。 三tam 受thọ 因nhân 者giả 。 謂vị 三tam 受thọ 境cảnh 。 境cảnh 名danh 為vi 因nhân 。 能năng 生sanh 受thọ 也dã 。 謂vị 出xuất 胎thai 後hậu 。 三tam 兩lưỡng 歲tuế 來lai 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 能năng 有hữu 對đối 觸xúc 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 總tổng 名danh 為vi 觸xúc 。 觸xúc 相tương/tướng 顯hiển 故cố 。 故cố 標tiêu 觸xúc 名danh 。 於ư 三tam 受thọ 境cảnh 。 未vị 能năng 了liễu 知tri 。 故cố 未vị 名danh 受thọ 。 在tại 婬dâm 愛ái 前tiền 受thọ 者giả 。 謂vị 五ngũ 六lục 歲tuế 已dĩ 去khứ 。 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 已dĩ 來lai 。 已dĩ 了liễu 三tam 受thọ 因nhân 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 未vị 起khởi 婬dâm 貪tham 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 為vi 受thọ 。 受thọ 用dụng 勝thắng 故cố 。 故cố 別biệt 標tiêu 受thọ 名danh 。 貪tham 資tư 具cụ 婬dâm 愛ái 者giả 。 十thập 五ngũ 已dĩ 去khứ 。 貪tham 妙diệu 資tư 具cụ 。 婬dâm 愛ái 現hiện 行hành 。 未vị 廣quảng 追truy 求cầu 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 為vi 愛ái 。 愛ái 用dụng 勝thắng 故cố 。 別biệt 標tiêu 愛ái 名danh 。 為vi 得đắc 諸chư 境cảnh 界giới 遍biến 馳trì 求cầu 名danh 取thủ 者giả 。 取thủ 謂vị 貪tham 也dã 。 年niên 既ký 長trưởng 大đại 。 貪tham 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 四tứ 方phương 馳trì 求cầu 。 不bất 憚đạn 勞lao 倦quyện 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 為vi 取thủ 。 以dĩ 取thủ 勝thắng 故cố 。 標tiêu 以dĩ 取thủ 名danh 。 愛ái 取thủ 別biệt 者giả 。 初sơ 起khởi 名danh 愛ái 。 相tương 續tục 轉chuyển 盛thịnh 。 別biệt 立lập 取thủ 名danh 。 相tương 續tục 取thủ 境cảnh 。 轉chuyển 堅kiên 猛mãnh 故cố 。 有hữu 謂vị 正chánh 能năng 造tạo 牽khiên 當đương 有hữu 果quả 業nghiệp 者giả 。 因nhân 馳trì 求cầu 故cố 。 積tích 集tập 能năng 牽khiên 當đương 有hữu 果quả 業nghiệp 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 為vi 有hữu 。 業nghiệp 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 當đương 果quả 故cố 。 以dĩ 業nghiệp 勝thắng 故cố 。 標tiêu 以dĩ 有hữu 名danh 。 結kết 當đương 有hữu 名danh 生sanh 者giả 。 從tùng 此thử 捨xả 命mạng 。 正chánh 結kết 當đương 有hữu 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 立lập 生sanh 名danh 。 當đương 來lai 生sanh 支chi 。 即tức 如như 今kim 識thức 。 當đương 來lai 生sanh 顯hiển 。 立lập 以dĩ 生sanh 名danh 。 現hiện 在tại 識thức 強cường/cưỡng 。 當đương 體thể 受thọ 稱xưng 。 至chí 當đương 受thọ 老lão 死tử 者giả 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 受thọ 生sanh 已dĩ 後hậu 。 有hữu 名danh 色sắc 支chi 。 次thứ 生sanh 六lục 處xứ 支chi 。 次thứ 生sanh 觸xúc 支chi 。 次thứ 生sanh 受thọ 支chi 。 此thử 之chi 四tứ 位vị 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 總tổng 名danh 老lão 死tử 。 如như 是thị 老lão 死tử 。 即tức 如như 今kim 世thế 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 四tứ 支chi 。 從tùng 生sanh 支chi 後hậu 老lão 死tử 相tướng 顯hiển 。 標tiêu 老lão 死tử 名danh 。 論luận 云vân 。 又hựu 緣duyên 起khởi 支chi 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 者giả 剎sát 那na 。 二nhị 者giả 連liên 縛phược 。 三tam 者giả 分phần/phân 位vị 。 四tứ 者giả 遠viễn 續tục 。 云vân 何hà 剎sát 那na 。 謂vị 剎sát 那na 頃khoảnh 。 由do 貪tham 行hành 殺sát 。 具cụ 十thập 二nhị 支chi 。 癡si 謂vị 無vô 明minh 。 思tư 即tức 是thị 行hành (# 通thông 大đại 地địa 思tư 貪tham 必tất 有hữu 也dã )# 。 於ư 諸chư 境cảnh 事sự 了liễu 別biệt 名danh 識thức (# 貪tham 起khởi 有hữu 識thức 。 了liễu 境cảnh 者giả 也dã )# 。 識thức 俱câu 三tam 蘊uẩn 。 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc (# 注chú 曰viết )# 言ngôn 三tam 蘊uẩn 者giả 。 色sắc 想tưởng 行hành 三tam 。 此thử 之chi 三tam 蘊uẩn 與dữ 識thức 俱câu 起khởi 。 想tưởng 蘊uẩn 取thủ 全toàn 。 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 。 除trừ 五ngũ 根căn 及cập 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 。 以dĩ 別biệt 立lập 支chi 故cố 。 取thủ 餘dư 色sắc 蘊uẩn 。 即tức 扶phù 根căn 四tứ 境cảnh 是thị 也dã 。 行hành 蘊uẩn 亦diệc 取thủ 少thiểu 分phần 。 除trừ 無vô 明minh 思tư 觸xúc 受thọ 貪tham 及cập 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 並tịnh 生sanh 異dị 滅diệt 。 以dĩ 別biệt 立lập 支chi 故cố 。 取thủ 餘dư 行hành 蘊uẩn 。 即tức 作tác 意ý 等đẳng 是thị 也dã 。 住trụ 名danh 色sắc 根căn 。 說thuyết 為vi 六lục 處xứ 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 住trụ 名danh 色sắc 故cố 。 說thuyết 此thử 五ngũ 根căn 以dĩ 為vi 六lục 處xứ 。 雖tuy 然nhiên 是thị 五ngũ 。 六lục 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 說thuyết 名danh 六lục 處xứ 也dã )# 。 六lục 處xứ 對đối 餘dư 。 和hòa 合hợp 有hữu 為vi 觸xúc (# 六lục 處xứ 即tức 是thị 根căn 。 對đối 餘dư 境cảnh 識thức 。 三tam 和hòa 有hữu 觸xúc )# 。 領lãnh 觸xúc 名danh 受thọ (# 貪tham 相tương 應ứng 受thọ )# 。 貪tham 即tức 是thị 愛ái (# 即tức 行hành 殺sát 時thời 。 本bổn 貪tham 心tâm 也dã )# 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 諸chư 纏triền 名danh 取thủ (# 謂vị 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 名danh 為vi 諸chư 纏triền 。 與dữ 貪tham 相tương 應ứng 也dã )# 。 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 名danh 有hữu (# 謂vị 行hành 殺sát 時thời 。 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 名danh 為vi 有hữu 支chi 也dã )# 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 起khởi 位vị 名danh 生sanh 。 熟thục 變biến 名danh 老lão 。 滅diệt 壞hoại 名danh 死tử (# 此thử 是thị 三tam 相tương/tướng 。 熟thục 變biến 是thị 異dị 相tướng 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 剎sát 那na 連liên 縛phược 。 如như 品phẩm 類loại 足túc 。 俱câu 遍biến 有hữu 為vi 十thập 二nhị 支chi 位vị 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 皆giai 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 。 即tức 此thử 懸huyền 遠viễn 相tương 續tục 無vô 始thỉ 。 說thuyết 名danh 遠viễn 續tục (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 解giải 云vân 。 言ngôn 剎sát 那na 者giả 。 一nhất 剎sát 那na 也dã 。 連liên 縛phược 者giả 。 因nhân 果quả 無vô 間gian 相tương 連liên 起khởi 也dã 。 若nhược 情tình 非phi 情tình 。 皆giai 有hữu 生sanh 滅diệt 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 故cố 。 剎sát 那na 連liên 縛phược 。 遍biến 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 也dã 。 前tiền 解giải 剎sát 那na 唯duy 是thị 有hữu 情tình 。 此thử 師sư 解giải 剎sát 那na 亦diệc 通thông 非phi 情tình 也dã 。 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 約ước 順thuận 生sanh 受thọ 業nghiệp 及cập 不bất 定định 受thọ 業nghiệp 。 三tam 世thế 十thập 二nhị 支chi 五ngũ 蘊uẩn 分phần/phân 位vị 也dã 。 遠viễn 續tục 者giả 。 即tức 前tiền 分phần/phân 位vị 。 約ước 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 。 及cập 不bất 定định 受thọ 業nghiệp 。 隔cách 越việt 多đa 生sanh 。 無vô 始thỉ 遠viễn 續tục 之chi 因nhân 果quả 也dã 。

從tùng 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 本bổn 說thuyết 意ý 。 此thử 中trung 有hữu 兩lưỡng 。 一nhất 正chánh 明minh 說thuyết 意ý 。 二nhị 遣khiển 他tha 愚ngu 惑hoặc 。 且thả 初sơ 說thuyết 意ý 者giả 。 論luận 云vân 。 世Thế 尊Tôn 於ư 此thử 。 只chỉ 說thuyết 意ý 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

傳truyền 許hứa 約ước 位vị 說thuyết 。 從tùng 勝thắng 立lập 支chi 名danh 。

釋thích 曰viết 。 傳truyền 許hứa 約ước 位vị 說thuyết 者giả 。 傳truyền 許hứa 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 約ước 分phần/phân 位vị 。 說thuyết 十thập 二nhị 支chi 。 不bất 據cứ 剎sát 那na 等đẳng 也dã 。 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 經kinh 部bộ 有hữu 破phá 。 論luận 主chủ 意ý 明minh 故cố 言ngôn 傳truyền 許hứa 。 從tùng 勝thắng 立lập 支chi 名danh 者giả 。 此thử 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 皆giai 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。 何hà 緣duyên 但đãn 立lập 無vô 明minh 等đẳng 名danh 。 為vi 通thông 止chỉ 此thử 難nạn/nan 。 以dĩ 諸chư 位vị 中trung 無vô 明minh 等đẳng 勝thắng 。 雖tuy 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 從tùng 勝thắng 立lập 名danh 。 標tiêu 無vô 明minh 等đẳng 。 廣quảng 如như 前tiền 釋thích 。 經kinh 說thuyết 分phần/phân 位vị 唯duy 是thị 有hữu 情tình 。 論luận 說thuyết 剎sát 那na 連liên 縛phược 通thông 情tình 非phi 情tình 。 分phần/phân 位vị 遠viễn 續tục 亦diệc 同đồng 經kinh 說thuyết 。 唯duy 是thị 有hữu 情tình 。 經kinh 為vi 斷đoạn 惑hoặc 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 。 論luận 依y 法pháp 相tướng 。 通thông 情tình 非phi 情tình 。 為vì 明minh 此thử 義nghĩa 。 次thứ 下hạ 問vấn 起khởi 。 即tức 當đương 第đệ 二nhị 遣khiển 惑hoặc 門môn 也dã 。 論luận 云vân 。 契Khế 經Kinh 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 。 頌tụng 曰viết 。

於ư 前tiền 後hậu 中trung 際tế 。 為vi 遣khiển 他tha 愚ngu 惑hoặc 。

釋thích 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 為vi 遣khiển 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 故cố 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 唯duy 約ước 有hữu 情tình 。 問vấn 如như 何hà 有hữu 情tình 前tiền 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 答đáp 謂vị 於ư 前tiền 際tế 。 生sanh 如như 是thị 疑nghi 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 曾tằng 有hữu 非phi 有hữu 。 何hà 等đẳng 我ngã 曾tằng 有hữu 。 云vân 何hà 我ngã 曾tằng 有hữu 。 解giải 云vân 。 曾tằng 有hữu 非phi 有hữu 者giả 。 疑nghi 我ngã 有hữu 無vô 也dã 。 何hà 等đẳng 我ngã 者giả 。 疑nghi 我ngã 自tự 性tánh 。 為vi 即tức 蘊uẩn 我ngã 。 為vi 離ly 蘊uẩn 我ngã 也dã 。 云vân 何hà 曾tằng 有hữu 者giả 。 疑nghi 我ngã 差sai 別biệt 。 為vi 當đương 常thường 我ngã 。 無vô 常thường 我ngã 耶da 。 問vấn 如như 何hà 有hữu 情tình 。 後hậu 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 答đáp 謂vị 於ư 後hậu 際tế 。 生sanh 如như 是thị 疑nghi 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 為vi 當đương 有hữu 非phi 有hữu 。 何hà 等đẳng 我ngã 當đương 有hữu 。 云vân 何hà 我ngã 當đương 有hữu 。 解giải 云vân 。 當đương 有hữu 非phi 有hữu 者giả 。 疑nghi 我ngã 有hữu 無vô 也dã 。 何hà 等đẳng 我ngã 者giả 。 疑nghi 我ngã 自tự 性tánh 也dã 。 云vân 何hà 我ngã 者giả 。 疑nghi 我ngã 差sai 別biệt 也dã 。 問vấn 如như 何hà 有hữu 情tình 。 中trung 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 答đáp 謂vị 於ư 中trung 際tế 。 生sanh 如như 是thị 疑nghi 。 何hà 等đẳng 是thị 我ngã 。 此thử 我ngã 云vân 何hà 。 我ngã 誰thùy 所sở 有hữu 。 我ngã 當đương 有hữu 誰thùy 。 解giải 云vân 。 何hà 等đẳng 是thị 我ngã 者giả 。 疑nghi 我ngã 自tự 性tánh 也dã 。 此thử 我ngã 云vân 何hà 者giả 。 疑nghi 我ngã 差sai 別biệt 也dã 。 我ngã 誰thùy 所sở 有hữu 者giả 。 疑nghi 我ngã 因nhân 也dã 。 謂vị 此thử 現hiện 在tại 我ngã 。 過quá 去khứ 誰thùy 因nhân 所sở 有hữu 也dã 。 我ngã 當đương 有hữu 誰thùy 者giả 。 疑nghi 我ngã 果quả 也dã 。 謂vị 我ngã 當đương 有hữu 誰thùy 果quả 也dã 。 為vì 除trừ 如như 是thị 。 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 故cố 。 經kinh 唯duy 說thuyết 有hữu 情tình 緣duyên 起khởi 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 諦đế 聽thính 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 諸chư 緣duyên 起khởi 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 能năng 以dĩ 如như 實thật 正chánh 慧tuệ 。 觀quán 見kiến 彼bỉ 。 必tất 不bất 於ư 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 謂vị 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 曾tằng 有hữu 非phi 有hữu 等đẳng 。

從tùng 此thử 第đệ 四tứ 。 以dĩ 略lược 攝nhiếp 廣quảng 。 論luận 云vân 。 又hựu 應ưng 知tri 此thử 緣duyên 起khởi 支chi 。 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 而nhi 二nhị 三tam 為vi 性tánh 。 三tam 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 事sự 。 二nhị 謂vị 果quả 與dữ 因nhân 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

三tam 煩phiền 惱não 二nhị 業nghiệp 。 七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả 。

略lược 果quả 及cập 略lược 因nhân 。 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 。

釋thích 曰viết 。 前tiền 兩lưỡng 句cú 。 正chánh 明minh 相tướng 攝nhiếp 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 釋thích 妨phương 也dã 。 三tam 煩phiền 惱não 者giả 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 煩phiền 惱não 為vi 性tánh 。 二nhị 業nghiệp 者giả 。 行hành 有hữu 二nhị 支chi 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 體thể 。 七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả 者giả 。 除trừ 前tiền 五ngũ 支chi 。 餘dư 識thức 等đẳng 七thất 。 名danh 之chi 為vi 事sự 。 是thị 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 所sở 依y 事sự 故cố 。 如như 是thị 七thất 事sự 。 亦diệc 名danh 為vi 果quả 。 義nghĩa 准chuẩn 。 餘dư 法pháp 即tức 亦diệc 名danh 因nhân 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 為vi 因nhân 。 識thức 等đẳng 五ngũ 為vi 果quả 。 愛ái 取thủ 有hữu 為vi 因nhân 。 生sanh 老lão 死tử 為vi 果quả 。 略lược 果quả 及cập 略lược 因nhân 者giả 。 此thử 舉cử 略lược 門môn 。 由do 以dĩ 為vi 妨phương 。 後hậu 際tế 略lược 果quả 。 說thuyết 二nhị 果quả 故cố 。 謂vị 識thức 等đẳng 五ngũ 合hợp 為vi 二nhị 果quả 。 是thị 略lược 果quả 也dã 。 前tiền 際tế 略lược 因nhân 。 惑hoặc 唯duy 一nhất 故cố 。 謂vị 愛ái 取thủ 二nhị 惑hoặc 。 為vi 無vô 明minh 一nhất 因nhân 。 是thị 略lược 因nhân 也dã 。 而nhi 於ư 中trung 際tế 。 廣quảng 說thuyết 果quả 因nhân 。 開khai 事sự 為vi 五ngũ 。 謂vị 識thức 等đẳng 五ngũ 果quả 也dã 。 惑hoặc 為vi 二nhị 故cố 。 謂vị 開khai 無vô 明minh 為vi 愛ái 取thủ 二nhị 也dã 。 何hà 緣duyên 中trung 際tế 。 廣quảng 說thuyết 果quả 因nhân 。 前tiền 後hậu 際tế 略lược 因nhân 略lược 果quả 。 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 者giả 。 釋thích 前tiền 妨phương 也dã 。 由do 中trung 際tế 廣quảng 。 可khả 以dĩ 比tỉ 度độ 前tiền 後hậu 二nhị 際tế 。 廣quảng 義nghĩa 已dĩ 成thành 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 說thuyết 便tiện 無vô 用dụng 。

從tùng 此thử 第đệ 五ngũ 釋thích 通thông 疑nghi 難nan 。 論luận 云vân 。 若nhược 緣duyên 起khởi 支chi 唯duy 十thập 二nhị 者giả 。 不bất 說thuyết 老lão 死tử 果quả 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 終chung 。 不bất 說thuyết 無vô 明minh 因nhân 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 始thỉ 。 或hoặc 應ưng 更cánh 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 餘dư 復phục 有hữu 餘dư 。 成thành 無vô 窮cùng 失thất (# 問vấn 也dã )# 。 不bất 應ưng 更cánh 立lập 。 然nhiên 無vô 前tiền 過quá 。 此thử 中trung 世Thế 尊Tôn 。 由do 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 。 云vân 何hà 已dĩ 顯hiển (# 徵trưng 也dã )# 。 頌tụng 曰viết 。

從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 。

從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 。 有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 。

釋thích 曰viết 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 者giả 。 一nhất 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 。 謂vị 愛ái 生sanh 取thủ 也dã 。 二nhị 從tùng 惑hoặc 生sanh 業nghiệp 。 謂vị 取thủ 生sanh 有hữu 。 無vô 明minh 生sanh 行hành 也dã 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 者giả 。 謂vị 行hành 生sanh 識thức 。 從tùng 有hữu 生sanh 生sanh 也dã 。 從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 者giả 。 一nhất 從tùng 事sự 事sự 生sanh 。 二nhị 從tùng 事sự 惑hoặc 生sanh 。 從tùng 事sự 事sự 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 事sự 能năng 生sanh 事sự 也dã 。 謂vị 識thức 生sanh 名danh 色sắc 。 乃nãi 至chí 觸xúc 生sanh 於ư 受thọ 也dã 。 從tùng 事sự 惑hoặc 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 事sự 能năng 生sanh 惑hoặc 也dã 。 謂vị 受thọ 生sanh 愛ái 也dã 。 有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 者giả 。 正chánh 釋thích 難nạn/nan 也dã 。 由do 立lập 有hữu 支chi 其kỳ 理lý 如như 此thử 。 謂vị 說thuyết 名danh 色sắc 。 生sanh 於ư 六lục 處xứ 。 受thọ 生sanh 於ư 愛ái 。 已dĩ 顯hiển 老lão 死tử 為vi 事sự 惑hoặc 因nhân 。 謂vị 名danh 色sắc 與dữ 受thọ 是thị 老lão 死tử 。 既ký 受thọ 生sanh 愛ái 。 愛ái 生sanh 於ư 取thủ 。 已dĩ 表biểu 無vô 明minh 為vi 事sự 惑hoặc 果quả 。 謂vị 愛ái 與dữ 取thủ 是thị 無vô 明minh 也dã 。 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 生sanh 死tử 無vô 終chung 。 故cố 不bất 須tu 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 故cố 經kinh 言ngôn 如như 是thị 純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 集tập 。 解giải 云vân 。 如như 是thị 者giả 。 如như 是thị 十thập 二nhị 因nhân 緣duyên 起khởi 也dã 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 名danh 為vi 純thuần 。 為vi 果quả 義nghĩa 邊biên 名danh 為vi 苦khổ 蘊uẩn 。 為vi 因nhân 義nghĩa 邊biên 名danh 為vi 集tập 也dã 。 此thử 苦khổ 蘊uẩn 集tập 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 既ký 十thập 二nhị 支chi 皆giai 名danh 苦khổ 集tập 。 故cố 知tri 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 此thử 經Kinh 言ngôn 何hà 用dụng 。

從tùng 此thử 第đệ 六lục 會hội 釋thích 經kinh 文văn 。 論luận 云vân 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 法pháp 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 此thử 二nhị 何hà 異dị (# 問vấn 也dã )# 且thả 本bổn 論luận 文văn 。 此thử 二nhị 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 俱câu 言ngôn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố (# 解giải 云vân 。 本bổn 論luận 說thuyết 緣duyên 起khởi 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 亦diệc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 既ký 言ngôn 此thử 二nhị 俱câu 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 明minh 知tri 無vô 別biệt 也dã )# 。

從tùng 此thử 論luận 主chủ 。 正chánh 釋thích 經kinh 意ý 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 中trung 意ý 正chánh 說thuyết 。 因nhân 起khởi 果quả 已dĩ 生sanh 。

釋thích 曰viết 。 此thử 兩lưỡng 句cú 正chánh 釋thích 經kinh 意ý 。 言ngôn 此thử 中trung 者giả 。 此thử 契Khế 經Kinh 中trung 也dã 。 因nhân 起khởi 果quả 已dĩ 生sanh 者giả 。 此thử 經Kinh 中trung 意ý 。 諸chư 支chi 因nhân 分phần/phân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 由do 因nhân 有hữu 緣duyên 。 能năng 起khởi 果quả 故cố 。 故cố 知tri 因nhân 分phần/phân 名danh 為vi 緣duyên 起khởi 。 諸chư 支chi 果quả 分phần/phân 說thuyết 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 由do 果quả 皆giai 從tùng 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 故cố 知tri 果quả 分phần/phân 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 由do 此thử 理lý 故cố 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 諸chư 支chi 皆giai 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 解giải 云vân 。 一nhất 切thiết 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 也dã 。 二nhị 義nghĩa 者giả 。 緣duyên 起khởi 緣duyên 已dĩ 生sanh 也dã 。 又hựu 論luận 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 安an 立lập 。 應ưng 不bất 俱câu 成thành 。 解giải 云vân 。 難nạn/nan 也dã 。 諸chư 支chi 因nhân 果quả 體thể 既ký 無vô 別biệt 。 如như 何hà 安an 立lập 緣duyên 起khởi 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 故cố 云vân 應ưng 不bất 俱câu 成thành 。 論luận 云vân 。 不bất 爾nhĩ 。 所sở 觀quán 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 若nhược 能năng 觀quán 此thử 。 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 非phi 即tức 觀quán 斯tư 復phục 名danh 緣duyên 起khởi 。 猶do 如như 因nhân 果quả 父phụ 子tử 等đẳng 名danh 。 解giải 云vân 。 答đáp 前tiền 難nạn/nan 也dã 。 所sở 望vọng 不bất 同đồng 。 二nhị 義nghĩa 常thường 別biệt 。 如như 行hành 望vọng 無vô 明minh 。 常thường 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 不bất 名danh 緣duyên 起khởi 也dã 。 若nhược 行hành 望vọng 識thức 常thường 名danh 緣duyên 起khởi 。 不bất 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 也dã 。 故cố 體thể 雖tuy 一nhất 。 得đắc 成thành 二nhị 義nghĩa 。 如như 世thế 間gian 子tử 望vọng 父phụ 邊biên 常thường 名danh 子tử 。 不bất 名danh 父phụ 。 父phụ 望vọng 子tử 邊biên 常thường 名danh 父phụ 。 不bất 名danh 子tử 。 雖tuy 是thị 一nhất 得đắc 有hữu 二nhị 名danh 。 況huống 法pháp 可khả 知tri 。

俱câu 舍xá 論luận 頌tụng 疏sớ/sơ 論luận 本bổn 第đệ 九cửu