北Bắc 山Sơn 錄Lục 卷quyển 第đệ 五ngũ

釋thích 賓tân 問vấn 第đệ 八bát (# 假giả 設thiết 賓tân 主chủ 之chi 問vấn 答đáp 以dĩ 釋thích 吾ngô 門môn 之chi 疑nghi 滯trệ 也dã )#

向hướng 方phương 士sĩ 適thích 石thạch 林lâm 之chi 館quán (# 向hướng 方phương 士sĩ 者giả 假giả 設thiết 。 若nhược 烏ô 有hữu 先tiên 生sanh 亡vong 是thị 公công 之chi 類loại )# 膜mô 跪quỵ 造tạo 𣍿# (# 膜mô 跪quỵ 拜bái 也dã 。 穆mục 天thiên 子tử 傳truyền 云vân 膜mô 跪quỵ 受thọ 之chi 。 郭quách 璞# 云vân 。 若nhược 今kim 胡hồ 人nhân 禮lễ 佛Phật 也dã )# 述thuật 於ư 主chủ 人nhân 曰viết 。 吾ngô 之chi 生sanh 也dã 罹li 乎hồ 百bách 憂ưu 。 嘗thường 他tha 日nhật 在tại 異dị 室thất 有hữu 牢lao 醴# 有hữu 琴cầm 瑟sắt 有hữu 詩thi 書thư 備bị 讌# 。 好hảo/hiếu 謌# 詠vịnh 乎hồ 先tiên 王vương 之chi 風phong 。 猶do 慊khiểm/khiết 乎hồ 未vị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 聿# 來lai 高cao 居cư 。 松tùng 桂quế 寂tịch 寥liêu 。 環hoàn 堵đổ 虛hư 白bạch 。 鄙bỉ 悋lận 之chi 心tâm 祛khư 矣hĩ (# 慊khiểm/khiết 恨hận 也dã 。 久cửu 居cư 俗tục 網võng 。 每mỗi 厭yếm 繁phồn 雜tạp 。 一nhất 來lai 蕭tiêu 寺tự 幽u 虛hư 暢sướng 然nhiên 者giả 也dã )# 將tương 幸hạnh 味vị 金kim 仙tiên 之chi 旨chỉ 。 暢sướng 無vô 生sanh 之chi 篇thiên 佛Phật 經Kinh 讚tán 無vô 生sanh 理lý )# 飲ẩm 歠# 法Pháp 喜hỷ 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 法Pháp 喜hỷ 禪thiền 悅duyệt 食thực 。 餐xan 飲ẩm 法Pháp 味vị 自tự 然nhiên 飽bão 足túc 。 沐mộc 浴dục 甘cam 露lộ 。 朗lãng 煩phiền 素tố 於ư 秋thu 照chiếu 。 擢trạc 華hoa 耀diệu 於ư 春xuân 滋tư 。 心tâm 顏nhan 雖tuy 懇khẩn 。 非phi 敢cảm 以dĩ 覬kí 如như 之chi 何hà (# 既ký 沐mộc 玄huyền 風phong 。 道Đạo 心tâm 滋tư 茂mậu 。 心tâm 貌mạo 雖tuy 有hữu 情tình 懇khẩn 。 請thỉnh 問vấn 未vị 敢cảm 。 覬kí 望vọng 如như 何hà )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 余dư 病bệnh 廢phế 久cửu 矣hĩ 。 覩đổ 流lưu 世thế 若nhược 瞑minh 眩huyễn 不bất 悅duyệt 乎hồ 厥quyết 躬cung (# 說thuyết 命mạng 云vân 。 若nhược 藥dược 弗phất 瞑minh 眩huyễn 。 則tắc 厥quyết 疾tật 弗phất 瘳sưu 。 今kim 我ngã 病bệnh 世thế 人nhân 廢phế 棄khí 已dĩ 久cửu 。 覩đổ 流lưu 世thế 之chi 徒đồ 於ư 我ngã 瞢măng 然nhiên 不bất 相tương 顧cố 悅duyệt 也dã )# 退thoái 藏tạng 于vu 山sơn 林lâm 。 居cư 乃nãi 積tích 蘇tô 編biên 茨tì (# 蘇tô 草thảo 也dã 茨tì 茅mao 也dã )# 衣y 乃nãi 弊tệ 褐hạt 麁thô 純thuần (# 褐hạt 毛mao 也dã 。 純thuần 絲ti 也dã 。 論luận 語ngữ 云vân 。 今kim 也dã 純thuần 儉kiệm )# 食thực 乃nãi 單đơn 盂vu 隻chỉ 豆đậu 。 巖nham 流lưu 沈trầm 沈trầm 。 與dữ 鳧phù 鹿lộc 為vi 群quần 。 夫phu 何hà 道đạo 之chi 可khả 觀quán 事sự 之chi 可khả 詢tuân 歟# 。 但đãn 金kim 石thạch 之chi 和hòa 。 隨tùy 拊phụ 擊kích 之chi 。 良lương 能năng 小tiểu 大đại 舒thư 速tốc 。 或hoặc 亦diệc 果quả 應ưng (# 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 善thiện 聲thanh 。 隨tùy 拊phụ 擊kích 而nhi 則tắc 奏tấu 。 人nhân 無vô 言ngôn 對đối 。 逐trục 把bả 問vấn 以dĩ 相tương/tướng 酬thù 也dã )# 賓tân 降giáng/hàng 拜bái (# 以dĩ 謝tạ 主chủ 人nhân 許hứa 問vấn )# 主chủ 人nhân 避tị 不bất 敏mẫn (# 避tị 位vị 謙khiêm 也dã 敏mẫn 達đạt 也dã )# 既ký 復phục 席tịch 。 賓tân 曰viết 。 漢hán 夢mộng 未vị 占chiêm 。 音âm 譯dịch 未vị 通thông 。 此thử 方phương 先tiên 有hữu 得đắc 聞văn 至chí 教giáo 者giả 乎hồ (# 自tự 漢hán 明minh 已dĩ 前tiền 。 此thử 方phương 還hoàn 有hữu 知tri 西tây 方phương 有hữu 佛Phật 。 者giả 無vô )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 遼liêu 哉tai 何hà 吾ngô 之chi 知tri 也dã (# 遼liêu 遠viễn 也dã 。 向hướng 吾ngô 之chi 知tri 謙khiêm 也dã )# 但đãn 觸xúc 石thạch 之chi 雲vân 生sanh 於ư 膚phu 寸thốn (# 公công 羊dương 傳truyền 云vân 。 雲vân 因nhân 觸xúc 石thạch 而nhi 生sanh 。 膚phu 寸thốn 而nhi 合hợp 。 四tứ 指chỉ 曰viết 膚phu 。 兩lưỡng 指chỉ 曰viết 寸thốn )# 射xạ 鮒# 之chi 水thủy 負phụ 於ư 艅# 艎# (# 艅# 艎# 吳ngô 王vương 舡# 名danh 。 言ngôn 射xạ 鮒# 小tiểu 水thủy 能năng 載tái 大đại 舡# 也dã )# 何hà 期kỳ 不bất 然nhiên 也dã 。 昔tích 大đại 聖thánh 遊du 婆bà 闍xà 國quốc 。 其kỳ 國quốc 在tại 南nam 海hải 。 去khứ 方phương 夏hạ 未vị 之chi 遠viễn 也dã (# 南nam 海hải 去khứ 洛lạc 未vị 過quá 萬vạn 里lý )# 微vi 流lưu 之chi 風phong 何hà 莫mạc 及cập 斯tư 。 故cố 周chu 穆mục 王vương 遇ngộ 西tây 極cực 化hóa 人nhân 老lão 聖thánh 稱xưng 古cổ 皇hoàng 先tiên 生sanh (# 老lão 子tử 西tây 昇thăng 經Kinh 云vân 。 竺trúc 乾can/kiền/càn 有hữu 古cổ 皇hoàng 先tiên 生sanh )# 孔khổng 丘khâu 推thôi 西tây 方phương 有hữu 大đại 聖thánh 者giả (# 子tử 云vân 。 西tây 方phương 有hữu 大đại 聖thánh 人nhân 。 不bất 言ngôn 而nhi 自tự 理lý )# 佛Phật 圖đồ 澄trừng 知tri 臨lâm 淄# 石thạch 下hạ 有hữu 舊cựu 像tượng 右hữu 露lộ 盤bàn 。 揵kiền 陀đà 呵ha 見kiến 盤bàn 鴟si 山sơn 中trung 有hữu 古cổ 寺tự 基cơ 址# 。 安an 得đắc 不bất 有hữu 見kiến 聞văn 者giả 。 乎hồ (# 此thử 皆giai 預dự 有hữu 見kiến 聞văn 者giả 。 也dã )# 迨đãi 漢hán 武võ 元nguyên 狩thú 初sơ (# 前tiền 漢hán 第đệ 五ngũ 主chủ 元nguyên 狩thú 年niên )# 命mạng 霍hoắc 去khứ 病bệnh 北bắc 伐phạt 匈hung 奴nô 。 過quá 居cư 延diên 擒cầm 休hưu 屠đồ 王vương (# 屠đồ 音âm 除trừ )# 獲hoạch 金kim 人nhân 以dĩ 為vi 大đại 神thần 。 列liệt 于vu 甘cam 泉tuyền 宮cung 。 陳trần 香hương 火hỏa 以dĩ 禮lễ 事sự 之chi 三tam 年niên 。 鑿tạc 昆côn 明minh 池trì (# 漢hán 武võ 元nguyên 狩thú 三tam 年niên 減giảm 隴# 西tây 上thượng 郡quận 戍thú 卒thốt 之chi 半bán 及cập 弄lộng 法pháp 者giả 謫# 之chi 。 使sử 穿xuyên 昆côn 明minh 池trì 。 西tây 京kinh 雜tạp 記ký 云vân 。 池trì 中trung 刻khắc 石thạch 為vi 魚ngư 至chí 遇ngộ 雷lôi 雨vũ 魚ngư 常thường 鳴minh 吼hống 上thượng 有hữu 艛# 船thuyền 數số 百bách 戈qua 矛mâu 照chiếu 燭chúc 三tam 輔phụ 故cố 事sự 云vân 廣quảng 三tam 百bách 二nhị 十thập 畝mẫu 。 初sơ 穿xuyên 得đắc 黑hắc 灰hôi 。 帝đế 將tương 以dĩ 問vấn 東đông 方phương 朔sóc 也dã )# 得đắc 黑hắc 灰hôi 問vấn 東đông 方phương 朔sóc 。 朔sóc 曰viết 。 此thử 非phi 臣thần 能năng 知tri 。 陛bệ 下hạ 可khả 問vấn 西tây 域vực 胡hồ 道Đạo 人Nhân 。 暨kỵ 張trương 騫khiên 大đại 夏hạ 還hoàn 。 知tri 有hữu 申thân 毒độc 國quốc (# 漢hán 書thư 張trương 騫khiên 傳truyền 音âm 篤đốc 。 即tức 印ấn 度độ 同đồng )# 山sơn 海hải 經Kinh 云vân 。 身thân 毒độc 之chi 民dân 。 偎# 人nhân 而nhi 愛ái 人nhân 。 郭quách 璞# 注chú 云vân 。 則tắc 天Thiên 竺Trúc 浮phù 圖đồ 所sở 興hưng 之chi 處xứ 也dã 。 亦diệc 曰viết 印ấn 度độ 。 印ấn 度độ 月nguyệt 名danh 也dã 。 彼bỉ 月nguyệt 有hữu 千thiên 名danh 。 茲tư 乃nãi 一nhất 焉yên (# 若nhược 此thử 方phương 蟾# 蜍# 桂quế 影ảnh 氷băng 輸du 金kim 盤bàn 等đẳng 彼bỉ 土độ 取thủ 以dĩ 為vi 國quốc 名danh 具cụ 臨lâm 照chiếu 義nghĩa 也dã )# 哀ai 帝đế 世thế 。 景cảnh 憲hiến 往vãng 大đại 月nguyệt 氏thị 。 受thọ 浮phù 圖đồ 經kinh 月nguyệt 氏thị 王vương 使sử 太thái 子tử 口khẩu 授thọ 之chi 也dã 。 劉lưu 向hướng 云vân 。 余dư 遍biến 尋tầm 群quần 策sách 。 往vãng 往vãng 見kiến 有hữu 佛Phật 經Kinh 。 及cập 鴻hồng 嘉gia 之chi 年niên (# 漢hán 成thành 帝đế 世thế )# 撰soạn 列liệt 仙tiên 傳truyền (# 兩lưỡng 卷quyển )# 云vân 。 吾ngô 搜sưu 檢kiểm 藏tạng 書thư 緬# 尋tầm 太thái 史sử 創sáng/sang 造tạo 列liệt 仙tiên 圖đồ 。 黃hoàng 帝đế 已dĩ 下hạ 六lục 世thế 迄hất 于vu 今kim 。 得đắc 仙tiên 道đạo 者giả 。 七thất 百bách 餘dư 人nhân 。 向hướng 檢kiểm 虛hư 實thật 定định 得đắc 一nhất 百bách 四tứ 十thập 六lục 人nhân 。 其kỳ 七thất 十thập 四tứ 人nhân 已dĩ 見kiến 佛Phật 經kinh 矣hĩ 。 以dĩ 是thị 而nhi 推thôi 周chu 化hóa 為vi 秦tần 。 秦tần 滅diệt 漢hán 興hưng 。 至chí 于vu 永vĩnh 平bình 實thật 千thiên 年niên 矣hĩ 。 自tự 此thử 之chi 前tiền 何hà 不bất 聞văn 也dã (# 答đáp 漢hán 夢mộng 未vị 占chiêm 等đẳng 也dã )# 賓tân 曰viết 。 在tại 昔tích 菴am 園viên 按án 地địa 。 靈linh 鷲thứu 騰đằng 光quang 。 聖thánh 眾chúng 滿mãn 於ư 虛hư 空không 。 維duy 摩ma 居cư 士sĩ 以dĩ 方phương 丈trượng 室thất 性tánh 菴am 園viên 見kiến 佛Phật 。 釋Thích 迦Ca 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 於ư 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 放phóng 光quang 動động 地địa 道Đạo 場Tràng 周chu 于vu 法Pháp 界Giới 法pháp 華hoa 曾tằng 上thượng 三tam 變biến 土thổ/độ 田điền 周chu 于vu 法Pháp 界Giới 也dã )# 姬# 孔khổng 之chi 典điển 于vu 何hà 不bất 載tái 。 秦tần 洛lạc 之chi 人nhân 未vị 嘗thường 預dự 會hội 。 將tương 無vô 大đại 聖thánh 頗phả 歟# 。 傳truyền 者giả 張trương 歟# (# 佛Phật 既ký 放phóng 光quang 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 何hà 故cố 京kinh 洛lạc 無vô 有hữu 見kiến 聞văn 之chi 者giả 。 為vi 如như 大đại 聖thánh 化hóa 有hữu 偏thiên 頗phả 。 為vi 如như 傳truyền 者giả 開khai 張trương 虛hư 誕đản 乎hồ )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 魚ngư 潛tiềm 不bất 知tri 乎hồ 水thủy 人nhân 陸lục 不bất 覩đổ 其kỳ 風phong 。 非phi 可khả 知tri 而nhi 知tri 居cư 之chi 而nhi 不bất 知tri 也dã 。 非phi 可khả 見kiến 而nhi 見kiến 居cư 之chi 而nhi 不bất 見kiến 也dã 。 況huống 方phương 諸chư 酌chước 月nguyệt 。 非phi 方phương 諸chư 則tắc 謂vị 無vô 月nguyệt 矣hĩ (# 方phương 諸chư 者giả 。 王vương 充sung 論luận 衡hành 云vân 。 水thủy 鏡kính 也dã 。 十thập 一nhất 月nguyệt 王vương 子tử 日nhật 夜dạ 半bán 子tử 時thời 。 煉luyện 五ngũ 方phương 石thạch 鑄chú 如như 盤bàn 盂vu 。 向hướng 月nguyệt 得đắc 水thủy 也dã 。 高cao 誘dụ 云vân 。 陰ấm 燧toại 似tự 大đại 蛤# 。 熟thục 摩ma 拭thức 以dĩ 向hướng 月nguyệt 水thủy 下hạ 得đắc 數số 石thạch 也dã )# 陽dương 燧toại 爍thước 日nhật 。 非phi 陽dương 燧toại 則tắc 謂vị 無vô 日nhật 乎hồ (# 有hữu 珠châu 映ánh 日nhật 光quang 。 以dĩ 艾ngải 嵩tung 承thừa 之chi 則tắc 得đắc 火hỏa 。 謂vị 之chi 陽dương 燧toại 。 又hựu 有hữu 以dĩ 流lưu 黃hoàng 等đẳng 藥dược 鑄chú 鏡kính 。 承thừa 日nhật 亦diệc 出xuất 火hỏa 。 承thừa 月nguyệt 出xuất 水thủy 。 圓viên 者giả 號hiệu 陽dương 燧toại 。 方phương 者giả 號hiệu 方phương 諸chư 。 日nhật 月nguyệt 恆hằng 而nhi 方phương 諸chư 等đẳng 忽hốt 闕khuyết 則tắc 水thủy 火hỏa 不bất 獲hoạch 。 如như 佛Phật 普phổ 現hiện 而nhi 無vô 緣duyên 者giả 或hoặc 不bất 覩đổ 聞văn 也dã )# 寔thật 由do 靈linh 變biến 在tại 心tâm 而nhi 外ngoại 應ưng 乎hồ 物vật 。 惟duy 心tâm 之chi 不bất 變biến 者giả 。 其kỳ 何hà 得đắc 耶da 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 心tâm 變biến 而nhi 覩đổ 物vật 。 無vô 虛hư 起khởi 也dã )# 。 禮lễ 云vân 。 心tâm 不bất 在tại 焉yên 。 視thị 而nhi 不bất 見kiến 。 聽thính 而nhi 不bất 聞văn 。 食thực 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 味vị 。 故cố 知tri 昔tích 信tín 不bất 在tại 彼bỉ 非phi 宜nghi 聞văn 見kiến 也dã (# 昔tích 此thử 方phương 人nhân 未vị 信tín 。 故cố 或hoặc 縱túng/tung 覩đổ 光quang 門môn 地địa 動động 不bất 以dĩ 為vi 意ý 。 故cố 不bất 記ký 也dã )# 縱túng/tung 有hữu 抱bão 信tín 獨độc 得đắc 者giả 言ngôn 之chi 。 則tắc 人nhân 責trách 之chi 以dĩ 詭quỷ 妄vọng 焉yên (# 眾chúng 所sở 無vô 緣duyên 不bất 覩đổ 。 其kỳ 或hoặc 有hữu 緣duyên 之chi 士sĩ 獨độc 得đắc 見kiến 聞văn 。 則tắc 人nhân 必tất 責trách 之chi 以dĩ 怪quái 妄vọng 。 豈khởi 能năng 共cộng 信tín 者giả 也dã )# 加gia 乎hồ 歲tuế 序tự 曠khoáng 矣hĩ 。 編biên 簡giản 漏lậu 矣hĩ (# 而nhi 況huống 年niên 代đại 綿miên 歷lịch 。 書thư 冊sách 亡vong 墜trụy 。 豈khởi 能năng 備bị 知tri )# 或hoặc 周chu 史sử 知tri 非phi 中trung 國quốc 之chi 事sự 。 故cố 乃nãi 不bất 書thư 也dã (# 凡phàm 為vi 史sử 官quan 。 各các 記ký 本bổn 國quốc 之chi 事sự 。 此thử 非phi 中trung 國quốc 之chi 事sự 。 又hựu 君quân 子tử 慎thận 疑nghi 。 故cố 不bất 書thư 也dã )# 孔khổng 聖thánh 嫌hiềm 無vô 受thọ 道đạo 之chi 器khí 。 故cố 不bất 語ngữ 也dã (# 嫌hiềm 。 也dã 。 孔khổng 子tử 謙khiêm 己kỷ 無vô 受thọ 道đạo 之chi 器khí 。 故cố 不bất 欲dục 言ngôn )# 豈khởi 以dĩ 闕khuyết 於ư 史sử 記ký 則tắc 謂vị 無vô 歟# 。 夫phu 折chiết 柱trụ 立lập 極cực 貫quán 虹hồng 夾giáp 烏ô 騰đằng 娥# 昏hôn 見kiến 繞nhiễu 樞xu 騎kỵ 尾vĩ (# 昔tích 女nữ 媧# 與dữ 共cộng 工công 氏thị 爭tranh 天thiên 下hạ 。 頭đầu 觸xúc 不bất 周chu 山sơn 天thiên 柱trụ 折chiết 也dã 。 又hựu 斷đoạn 鼇# 足túc 以dĩ 立lập 極cực 又hựu 女nữ 媧# 感cảm 虹hồng 光quang 貫quán 日nhật 而nhi 生sanh 顓# 頊# 春xuân 秋thu 時thời 有hữu 雲vân 如như 赤xích 鳥điểu 夾giáp 日nhật 而nhi 飛phi 三tam 日nhật 又hựu 羿# 請thỉnh 不bất 死tử 之chi 藥dược 。 於ư 西tây 王vương 母mẫu 羿# 妻thê 恆hằng 娥# 竊thiết 之chi 以dĩ 奔bôn 月nguyệt 中trung 也dã 出xuất 易dị 略lược 。 又hựu 電điện 繞nhiễu 樞xu 星tinh 而nhi 黃hoàng 帝đế 生sanh 。 又hựu 傳truyền 說thuyết 死tử 精tinh 神thần 上thượng 為vi 星tinh 同đồng 於ư 列liệt 宿túc 在tại 尾vĩ 宿túc 上thượng 故cố 云vân 騎kỵ )# 而nhi 覆phúc 載tải 是thị 一nhất 。 三tam 光quang 攸du 同đồng 。 彼bỉ 西tây 域vực 不bất 見kiến 不bất 書thư 。 則tắc 誠thành 亦diệc 謂vị 華hoa 言ngôn 為vi 不bất 實thật 歟# 。 若nhược 彼bỉ 疑nghi 果quả 非phi 則tắc 此thử 疑nghi 何hà 是thị 。 若nhược 彼bỉ 信tín 為vi 實thật 則tắc 此thử 信tín 何hà 虛hư 。 然nhiên 華hoa 夏hạ 六lục 典điển 。 敦đôn 簡giản 務vụ 要yếu 。 嬰anh 於ư 秦tần 滅diệt 。 尚thượng 不bất 備bị 聞văn (# 古cổ 之chi 書thư 籍tịch 。 本bổn 以dĩ 簡giản 要yếu 。 又hựu 遭tao 暴bạo 秦tần 焚phần 爇nhiệt 。 往vãng 事sự 豈khởi 得đắc 備bị 聞văn 乎hồ )# 如như 唐đường 虞ngu 二nhị 世thế 。 尚thượng 書thư 但đãn 存tồn 數số 篇thiên (# 但đãn 存tồn 堯# 典điển 等đẳng 五ngũ 篇thiên )# 商thương 周chu 盛thịnh 化hóa 。 詩thi 頌tụng 能năng 餘dư 幾kỷ 什thập 。 此thử 重trọng/trùng 刑hình 德đức 猶do 有hữu 所sở 闕khuyết 。 況huống 彼bỉ 象tượng 外ngoại 所sở 逸dật 而nhi 能năng 備bị 哉tai 。 故cố 堯# 師sư 尹# 壽thọ 。 舜thuấn 事sự 務vụ 光quang 。 周chu 孔khổng 亦diệc 所sở 不bất 載tái 。 孔khổng 丘khâu 言ngôn 道đạo 見kiến 乎hồ 莊trang 氏thị (# 五ngũ 經kinh 不bất 言ngôn 並tịnh 出xuất 莊trang 子tử )# 老lão 聃đam 知tri 禮lễ 存tồn 乎hồ 戴đái 聖thánh (# 戴đái 德đức 字tự 近cận 君quân 傳truyền 禮lễ 號hiệu 大đại 戴đái 禮lễ 。 至chí 信tín 都đô 太thái 傅phó/phụ 。 戴đái 聖thánh 字tự 次thứ 君quân 傳truyền 禮lễ 號hiệu 小tiểu 戴đái 禮lễ 。 以dĩ 博bác 士sĩ 論luận 石thạch 渠cừ 至chí 九cửu 江giang 太thái 守thủ )# 向hướng 使sử 此thử 書thư 煨ổi 燼tẫn 。 則tắc 豈khởi 知tri 二nhị 聖thánh 窮cùng 禮lễ 知tri 道đạo 耶da (# 苦khổ 在tại 暴bạo 秦tần 焚phần 盡tận 。 則tắc 此thử 豈khởi 能năng 窮cùng 之chi 乎hồ )# 賓tân 曰viết 。 蘭lan 騰đằng 至chí 國quốc 。 人nhân 追truy 黑hắc 灰hôi 以dĩ 訊tấn 之chi 。 蘭lan 云vân 。 劫kiếp 燒thiêu 之chi 餘dư 灰hôi 也dã 。 而nhi 實thật 獲hoạch 其kỳ 事sự 歟# (# 實thật 是thị 劫kiếp 火hỏa 灰hôi 耶da )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 言ngôn 存tồn 人nhân 往vãng 。 焉yên 識thức 其kỳ 心tâm (# 此thử 言ngôn 傳truyền 來lai 雖tuy 存tồn 。 其kỳ 人nhân 已dĩ 無vô 。 安an 能năng 知tri 彼bỉ 所sở 答đáp 之chi 意ý 心tâm 在tại 於ư 何hà )# 仲trọng 尼ni 云vân 。 情tình 欲dục 信tín 辯biện 欲dục 巧xảo 是thị 辯biện 也dã (# 此thử 之chi 所sở 答đáp 。 但đãn 是thị 蘭lan 之chi 辯biện 對đối 也dã )# 或hoặc 亦diệc 貞trinh 而nhi 不bất 諒# 也dã (# 貞trinh 正chánh 也dã 。 諒# 信tín 也dã 。 意ý 雖tuy 正chánh 言ngôn 未vị 必tất 執chấp 信tín 也dã )# 夫phu 劫kiếp 火hỏa 所sở 焚phần 。 大đại 地địa 悉tất 盡tận 。 然nhiên 既ký 卻khước 復phục 。 安an 有hữu 燼tẫn 乎hồ (# 劫kiếp 火hỏa 之chi 際tế 。 大đại 地địa 炎diễm 輝huy 。 燒thiêu 至chí 初sơ 禪thiền 。 然nhiên 後hậu 卻khước 復phục 。 豈khởi 有hữu 灰hôi 燼tẫn 也dã 。 是thị 知tri 劫kiếp 火hỏa 無vô 灰hôi 也dã )# 昔tích 莊trang 周chu 以dĩ 仲trọng 尼ni 之chi 智trí 非phi 至chí 凶hung 不bất 為vi 侮vũ 。 故cố 遠viễn 取thủ 東đông 陵lăng 寓# 辭từ 見kiến 意ý (# 盜đạo 跖# 居cư 東đông 陵lăng 也dã )# 而nhi 蘭lan 亦diệc 以dĩ 釋Thích 氏thị 之chi 玄huyền 非phi 駭hãi 耳nhĩ 不bất 為vi 變biến 。 故cố 託thác 劫kiếp 燒thiêu 開khai 闢tịch 其kỳ 教giáo (# 人nhân 以dĩ 驚kinh 聽thính 為vi 異dị 。 故cố 將tương 開khai 化hóa 。 以dĩ 此thử 亦diệc 權quyền 而nhi 動động 之chi )# 蓋cái 君quân 子tử 以dĩ 德đức 義nghĩa 為vi 信tín 也dã (# 君quân 子tử 義nghĩa 然nhiên 後hậu 信tín 。 信tín 近cận 於ư 義nghĩa 言ngôn 可khả 復phục 也dã )# 若nhược 使sử 只chỉ 言ngôn 常thường 火hỏa 。 則tắc 曼mạn 倩thiến 豈khởi 將tương 讓nhượng 歟# (# 曼mạn 倩thiến 方phương 朔sóc 。 字tự 向hướng 。 若nhược 答đáp 以dĩ 只chỉ 言ngôn 是thị 常thường 火hỏa 。 則tắc 豈khởi 夫phu 於ư 方phương 朔sóc 所sở 讓nhượng 乎hồ )# 故cố 撫phủ 無vô 以dĩ 導đạo 實thật 。 廢phế 近cận 以dĩ 徵trưng 遠viễn (# 其kỳ 欲dục 化hóa 之chi 故cố 先tiên 權quyền 指chỉ 於ư 無vô 而nhi 誘dụ 之chi 廢phế 近cận 常thường 火hỏa 遠viễn 徵trưng 劫kiếp 火hỏa )# 使sử 人nhân 渴khát 聞văn 其kỳ 所sở 新tân 。 而nhi 欲dục 誘dụ 之chi 於ư 善thiện 也dã 。 夫phu 渴khát 聞văn 則tắc 致trí 疑nghi 。 致trí 疑nghi 則tắc 必tất 求cầu 詣nghệ 理lý 。 理lý 詣nghệ 則tắc 不bất 遠viễn 而nhi 復phục (# 詣nghệ 實thật 也dã )# 其kỳ 若nhược 虞ngu 機cơ 張trương 省tỉnh 筈quát 得đắc 于vu 度độ 也dã (# 太thái 甲giáp 文văn 也dã 。 幾kỷ 弩nỗ 牙nha 也dã 。 虞ngu 度độ 也dã 。 將tương 發phát 箭tiễn 先tiên 度độ 其kỳ 機cơ 合hợp 發phát 之chi 必tất 中trung 。 若nhược 將tương 開khai 化hóa 導đạo 須tu 使sử 必tất 歸quy 也dã )# 賓tân 曰viết 。 佛Phật 出xuất 於ư 戎nhung 。 教giáo 被bị 戎nhung 人nhân 。 華hoa 風phong 為vi 戎nhung 。 不bất 亦diệc 陋lậu 哉tai 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 無vô 然nhiên 之chi 矣hĩ 。 無vô 然nhiên 之chi 矣hĩ 。 君quân 子tử 所sở 居cư 尚thượng 不bất 為vi 陋lậu 。 何hà 言ngôn 聖thánh 人nhân 歟# (# 論luận 語ngữ 。 子tử 欲dục 之chi 九cửu 夷di 。 或hoặc 曰viết 。 陋lậu 如như 之chi 何hà 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 君quân 子tử 居cư 之chi 。 何hà 陋lậu 之chi 有hữu 。 君quân 子tử 尚thượng 爾nhĩ 。 聖thánh 人nhân 居cư 之chi 。 即tức 化hóa 固cố 不bất 為vi 陋lậu )# 夫phu 皇hoàng 天thiên 無vô 親thân 。 惟duy 德đức 是thị 輔phụ 。 學học 無vô 常thường 師sư 。 主chủ 善thiện 為vi 師sư (# 主chủ 親thân 也dã 。 有hữu 善thiện 則tắc 從tùng 意ý 而nhi 從tùng 之chi )# 天thiên 下hạ 之chi 善thiện 一nhất 也dã 。 安an 可khả 以dĩ 隄đê 封phong 為vi 限hạn 哉tai (# 但đãn 以dĩ 利lợi 濟tế 為vi 心tâm 。 豈khởi 以dĩ 封phong 域vực 為vi 限hạn )# 故cố 大đại 禹vũ 姬# 文văn 聖thánh 王vương 也dã (# 大đại 禹vũ 出xuất 西tây 羌khương 生sanh 於ư 石thạch 細tế 。 今kim 茂mậu 州châu 路lộ 也dã 。 周chu 文văn 生sanh 於ư 邠bân 皆giai 戎nhung 羌khương )# 由do 余dư 日nhật 磾# 賢hiền 臣thần 也dã (# 由do 余dư 。 戎nhung 使sử 至chí 秦tần 。 秦tần 築trúc 宮cung 室thất 。 由do 余dư 譏cơ 之chi 云vân 。 若nhược 非phi 鬼quỷ 工công 則tắc 須tu 人nhân 造tạo 也dã 。 金kim 日nhật 碑bi 。 漢hán 武võ 時thời 蕃phồn 人nhân 。 在tại 漢hán 宮cung 甚thậm 賢hiền 也dã )# 生sanh 不bất 在tại 中trung 夏hạ 。 太thái 康khang 周chu 幽u 荒hoang 君quân 也dã (# 太thái 康khang 夏hạ 王vương 好hảo/hiếu 田điền 遊du 。 五ngũ 子tử 作tác 歌ca 以dĩ 諫gián 之chi 。 十thập 旬tuần 不bất 返phản 也dã 。 周chu 幽u 王vương 寵sủng 褒bao 姒# 以dĩ 滅diệt 身thân 也dã )# 寒hàn 浞# 申thân 侯hầu 悖bội 臣thần 也dã (# 寒hàn 浞# 伯bá 明minh 氏thị 之chi 讒sàm 子tử 弟đệ 也dã 。 滅diệt 羿# 而nhi 立lập 。 申thân 侯hầu 滅diệt 周chu 幽u 王vương 也dã )# 生sanh 不bất 在tại 四tứ 夷di 。 豈khởi 以dĩ 邦bang 域vực 而nhi 論luận 賢hiền 鄙bỉ 哉tai 。 而nhi 黃hoàng 帝đế 登đăng 崑# 崙lôn 。 老lão 聖thánh 適thích 流lưu 沙sa (# 黃hoàng 帝đế 登đăng 崑# 崙lôn 山sơn 。 問vấn 道đạo 廣quảng 成thành 子tử 。 老lão 子tử 適thích 流lưu 沙sa 。 尋tầm 釋Thích 迦Ca 文Văn 也dã )# 俱câu 貴quý 其kỳ 所sở 聞văn 。 慕mộ 其kỳ 所sở 同đồng 。 而nhi 後hậu 往vãng 也dã (# 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng 同đồng 道đạo 相tương 求cầu 夫phu 胡hồ 馬mã 服phục 皂tạo (# 皂tạo 隸lệ 養dưỡng 馬mã 賤tiện 職chức )# 胡hồ 樂nhạo/nhạc/lạc 張trương 廷đình (# 如như 琵tỳ 琶bà 羌khương 笛địch 等đẳng )# 胡hồ 琮# 充sung 府phủ (# 琮# 璧bích 出xuất 異dị 域vực )# 未vị 則tắc 云vân 陋lậu 耶da 。 故cố 希hy 出xuất 俗tục 之chi 道đạo 。 當đương 為vi 背bối/bội 俗tục 之chi 儀nghi (# 圓viên 頂đảnh 方phương 袍bào 也dã )# 處xứ 其kỳ 儀nghi 而nhi 不bất 欲dục 勉miễn 其kỳ 道đạo 者giả 。 中trung 才tài 已dĩ 上thượng 適thích 恥sỉ 也dã (# 處xứ 無vô 塵trần 之chi 地địa 。 作tác 背bối/bội 俗tục 之chi 儀nghi 。 不bất 能năng 進tiến 德đức 脩tu 業nghiệp 。 而nhi 遑hoàng 遑hoàng 於ư 財tài 利lợi 之chi 鄉hương 。 上thượng 士sĩ 顧cố 之chi 恥sỉ 也dã )# 而nhi 孔khổng 聖thánh 云vân 。 不bất 敢cảm 毀hủy 傷thương 者giả 。 蓋cái 言ngôn 為vi 眚sảnh 召triệu 害hại 之chi 誡giới 也dã (# 眚sảnh 過quá 也dã 。 害hại 災tai 也dã 。 孝hiếu 經kinh 。 身thân 體thể 髮phát 膚phu 不bất 敢cảm 毀hủy 傷thương 。 蓋cái 誡giới 其kỳ 過quá 害hại 也dã )# 至chí 若nhược 泰thái 伯bá 以dĩ 斷đoạn 髮phát 為vi 至chí 德đức 。 預dự 讓nhượng 以dĩ 漆tất 身thân 為vi 秉bỉnh 忠trung (# 吳ngô 泰thái 伯bá 周chu 太thái 王vương 之chi 長trưởng 子tử 。 以dĩ 幼ấu 弟đệ 季quý 歷lịch 賢hiền 。 又hựu 生sanh 聖thánh 子tử 文văn 王vương 。 昌xương 知tri 其kỳ 必tất 有hữu 天thiên 下hạ 。 遂toại 避tị 之chi 適thích 吳ngô 。 剪tiễn 髮phát 文văn 身thân 。 孔khổng 子tử 以dĩ 之chi 為vi 至chí 德đức 也dã 。 史sử 記ký 。 趙triệu 襄tương 子tử 殺sát 智trí 伯bá 。 預dự 讓nhượng 思tư 為vi 智trí 伯bá 報báo 之chi 。 襄tương 子tử 知tri 令linh 國quốc 人nhân 逐trục 之chi 。 預dự 讓nhượng 乃nãi 漆tất 身thân 以dĩ 變biến 形hình 。 吞thôn 炭thán 以dĩ 改cải 聲thanh 而nhi 入nhập 其kỳ 國quốc 。 史sử 記ký 以dĩ 為vi 忠trung 。 則tắc 斷đoạn 髮phát 變biến 形hình 。 未vị 為vi 不bất 忠trung 不bất 孝hiếu 。 也dã )# 其kỳ 能năng 立lập 德đức 揚dương 名danh 。 何hà 嘗thường 以dĩ 全toàn 髮phát 膚phu 之chi 為vi 孝hiếu 也dã 。 由do 是thị 華hoa 夏hạ 古cổ 今kim 知tri 其kỳ 厚hậu 益ích 則tắc 而nhi 象tượng 之chi 不bất 以dĩ 變biến 形hình 儀nghi 則tắc 英anh 賢hiền 廢phế 。 存tồn 冠quan 服phục 則tắc 家gia 國quốc 興hưng 。 故cố 友hữu 瑗# 不bất 假giả 簪# 紱# (# 季quý 友hữu 衛vệ 遽cự 瑗# 皆giai 賢hiền 二nhị 子tử 之chi 賢hiền 。 豈khởi 因nhân 簪# 紱# 之chi 致trí )# 桓hoàn 卯mão 不bất 以dĩ 髠khôn 赭giả (# 桓hoàn 魋# 少thiểu 正chánh 卯mão 皆giai 不bất 仁nhân 。 豈khởi 因nhân 髠khôn 赭giả 也dã )# 何hà 榮vinh 此thử 辱nhục 彼bỉ 哉tai 。 昔tích 趙triệu 武võ 靈linh 王vương 始thỉ 變biến 胡hồ 服phục (# 趙triệu 武võ 靈linh 王vương 謂vị 樓lâu 緩hoãn 曰viết 。 吾ngô 欲dục 胡hồ 服phục 。 曰viết 善thiện 。 群quần 臣thần 不bất 欲dục 。 肥phì 義nghĩa 侍thị 王vương 。 又hựu 告cáo 之chi 曰viết 。 吾ngô 欲dục 胡hồ 服phục 。 而nhi 恐khủng 後hậu 世thế 將tương 議nghị 寡quả 人nhân 奈nại 何hà 。 義nghĩa 曰viết 。 臣thần 聞văn 。 疑nghi 事sự 無vô 功công 。 疑nghi 行hành 無vô 名danh 。 王vương 既ký 定định 負phụ 遺di 俗tục 之chi 慮lự 。 治trị 無vô 顧cố 天thiên 下hạ 之chi 議nghị 矣hĩ 。 愚ngu 者giả 闇ám 於ư 成thành 事sự 。 智trí 者giả 見kiến 於ư 未vị 萌manh 。 然nhiên 則tắc 王vương 何hà 疑nghi 焉yên 。 於ư 是thị 遂toại 胡hồ 服phục 也dã )# 隋tùy 唐đường 之chi 後hậu 。 漸tiệm 改cải 衣y 冠quan 。 所sở 貴quý 在tại 治trị 。 建kiến 為vi 王vương 度độ 。 記ký 事sự 記ký 言ngôn 未vị 見kiến 譏cơ 之chi 者giả 也dã (# 為vi 政chánh 貴quý 在tại 治trị 民dân 。 立lập 其kỳ 王vương 度độ 。 未vị 見kiến 譏cơ 其kỳ 胡hồ 服phục 也dã )# 夫phu 仲trọng 尼ni 非phi 虞ngu 夏hạ 之chi 臣thần 。 而nhi 宗tông 乎hồ 三tam 代đại 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc (# 虞ngu 夏hạ 商thương 也dã )# 吳ngô 越việt 非phi 魯lỗ 衛vệ 屬thuộc 國quốc 。 而nhi 行hành 乎hồ 姬# 文văn 周chu 公công 孔khổng 氏thị 之chi 教giáo 。 洎kịp 秦tần 正chánh 新tân 室thất 所sở 置trí 百bá 官quan 刑hình 政chánh 典điển 法pháp 。 後hậu 世thế 帝đế 王vương 。 多đa 亦diệc 尋tầm 於ư 時thời 政chánh 因nhân 而nhi 無vô 替thế (# 正chánh 始thỉ 皇hoàng 新tân 室thất 王vương 莽mãng 二nhị 雖tuy 無vô 道đạo 。 所sở 置trí 百bá 官quan 法pháp 度độ 。 或hoặc 因nhân 而nhi 不bất 改cải 也dã )# 若nhược 以dĩ 二nhị 世thế 王vương 莽mãng 同đồng 居cư 中trung 夏hạ 。 故cố 遞đệ 相tương 沿duyên 襲tập 。 非phi 彼bỉ 絕tuyệt 域vực 者giả 。 或hoặc 則tắc 失thất 於ư 用dụng 天thiên 司ty 牧mục 之chi 意ý 也dã (# 天thiên 生sanh 蒸chưng 民dân 。 樹thụ 之chi 司ty 牧mục 。 又hựu 云vân 。 用dụng 天thiên 之chi 道đạo 。 何hà 限hạn 夷di 夏hạ 也dã )# 夫phu 一nhất 日nhật 月nguyệt 所sở 照chiếu 。 皆giai 吾ngô 天thiên 下hạ 。 吾ngô 行hành 天thiên 下hạ 之chi 善thiện 。 孰thục 則tắc 不bất 為vi 吾ngô 天thiên 下hạ 者giả 乎hồ 。 昔tích 楚sở 王vương 亡vong 弓cung 任nhậm 楚sở 得đắc 之chi 。 仲trọng 尼ni 云vân 。 惜tích 乎hồ 其kỳ 不bất 大đại 也dã 。 何hà 不bất 使sử 人nhân 得đắc 之chi (# 楚sở 王vương 失thất 弓cung 曰viết 但đãn 不bất 過quá 楚sở 人nhân 得đắc 之chi 。 仲trọng 尼ni 聞văn 之chi 曰viết 。 惜tích 乎hồ 何hà 不bất 曰viết 人nhân 亡vong 弓cung 人nhân 得đắc 之chi )# 但đãn 今kim 言ngôn 者giả 皆giai 盡tận 稱xưng 西tây 域vực 為vi 胡hồ 。 而nhi 實thật 胡hồ 在tại 蔥# 嶺lĩnh 之chi 下hạ 三tam 十thập 餘dư 國quốc 。 嶺lĩnh 西tây 身thân 毒độc 國quốc 謂vị 婆Bà 羅La 門Môn 國quốc 也dã 。 然nhiên 於ư 其kỳ 間gian 非phi 無vô 雜tạp 類loại 。 嵌# 目mục 雕điêu 決quyết 。 如như 此thử 方phương 伊y 洛lạc 。 戎nhung 狄địch 逼bức 邇nhĩ 王vương 畿# 。 故cố 身thân 毒độc 極cực 鄙bỉ 胡hồ 稱xưng (# 今kim 河hà 南nam 伊y 洛lạc 之chi 間gian 。 皆giai 有hữu 戎nhung 居cư 也dã )# 然nhiên 王vương 浮phù 化hóa 胡hồ 經Kinh 云vân 。 胡hồ 人nhân 凶hung 獷quánh 。 故cố 化hóa 之chi 為vi 佛Phật 令linh 髠khôn 赭giả 絕tuyệt 嗣tự 夫phu 何hà 惑hoặc 哉tai 。 當đương 春xuân 秋thu 時thời 。 赤xích 狄địch 白bạch 狄địch 為vi 列liệt 國quốc 寇khấu 讎thù 。 獫# 狁# 孔khổng 熾sí 。 蠻# 夷di 猾# 夏hạ (# 孔khổng 甚thậm 也dã 。 猾# 亂loạn 也dã 。 當đương 春xuân 秋thu 時thời 。 狄địch 伐phạt 晉tấn 魯lỗ 等đẳng 也dã )# 如như 何hà 邇nhĩ 而nhi 不bất 服phục 遠viễn 。 於ư 流lưu 沙sa 之chi 外ngoại 大đại 荒hoang 之chi 末mạt 。 方phương 肆tứ 勇dũng 乎hồ (# 老lão 子tử 以dĩ 定định 王vương 時thời 生sanh 中trung 國quốc 。 自tự 為vi 戎nhung 狄địch 所sở 逼bức 何hà 不bất 服phục 之chi 。 而nhi 云vân 往vãng 天Thiên 竺Trúc 服phục 彼bỉ 胡hồ 人nhân 者giả 哉tai )# 又hựu 自tự 古cổ 聖thánh 王vương 皆giai 遠viễn 者giả 懷hoài 之chi 何hà 有hữu 陰ấm 期kỳ 殄điễn 胤dận 矯kiểu 誡giới 人nhân 道đạo (# 遠viễn 人nhân 不bất 服phục 則tắc 脩tu 文văn 德đức 以dĩ 來lai 之chi 。 又hựu 云vân 。 惟duy 德đức 動động 天thiên 。 無vô 遠viễn 弗phất 屆giới 。 又hựu 無vô 怠đãi 無vô 荒hoang 。 四tứ 夷di 來lai 王vương 。 豈khởi 假giả 絕tuyệt 其kỳ 嗣tự 胤dận 矯kiểu 為vi 制chế 誡giới 者giả 也dã )# 詳tường 夫phu 三tam 苗miêu 弘hoằng 酷khốc 商thương 鞅ưởng 極cực 法pháp 未vị 甚thậm 於ư 此thử 者giả 也dã (# 舜thuấn 時thời 。 三tam 苗miêu 之chi 國quốc 左tả 洞đỗng 庭đình 右hữu 彭# 蠡lễ 。 在tại 荒hoang 服phục 之chi 外ngoại 。 數sổ 千thiên 王vương 誅tru 不bất 循tuần 王vương 道đạo 也dã 。 秦tần 孝hiếu 公công 時thời 。 嬖# 臣thần 景cảnh 監giám 進tiến 衛vệ 人nhân 商thương 鞅ưởng 。 以dĩ 酷khốc 而nhi 佐tá 秦tần 。 後hậu 孝hiếu 公công 卒thốt 惠huệ 王vương 立lập 。 發phát 使sử 捕bộ 之chi 。 商thương 君quân 奔bôn 至chí 關quan 下hạ 欲dục 舍xá 客khách 舍xá 。 客khách 人nhân 不bất 知tri 其kỳ 是thị 商thương 君quân 也dã 。 曰viết 商thương 君quân 之chi 令linh 舍xá 人nhân 無vô 驗nghiệm 者giả 坐tọa 之chi 。 商thương 君quân 曰viết 。 嗟ta 乎hồ 為vi 法pháp 之chi 弊tệ 。 一nhất 至chí 此thử 哉tai 。 遂toại 被bị 攻công 裂liệt 而nhi 殺sát 之chi 。 今kim 釋Thích 子tử 非phi 三tam 苗miêu 之chi 徒đồ 。 老lão 聖thánh 非phi 商thương 鞅ưởng 之chi 類loại 。 何hà 至chí 於ư 此thử 也dã )# 而nhi 老lão 聖thánh 言ngôn 常thường 善thiện 救cứu 物vật 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 歟# (# 若nhược 爾nhĩ 則tắc 言ngôn 與dữ 行hành 違vi 。 也dã )# 賓tân 曰viết 。 違vi 父phụ 命mạng 貽# 母mẫu 戚thích 。 輕khinh 畏úy 就tựu 險hiểm 。 可khả 謂vị 孝hiếu 乎hồ 。 太thái 子tử 悉tất 達đạt 欲dục 出xuất 家gia 父phụ 王vương 不bất 許hứa 加gia 婇thể 女nữ 以dĩ 虞ngu 之chi 太thái 子tử 半bán 夜dạ 潛tiềm 去khứ 逾du 城thành 是thị 違vi 父phụ 命mạng 也dã 。 令linh 姨di 母mẫu 悲bi 泣khấp 肝can 腸tràng 摧tồi 裂liệt 。 是thị 貽# 母mẫu 戚thích 也dã 。 居cư 儲trữ 副phó 之chi 位vị 而nhi 獨độc 處xứ 山sơn 谷cốc 。 是thị 輕khinh 畏úy 也dã 。 在tại 雪tuyết 嶺lĩnh 之chi 中trung 是thị 就tựu 險hiểm 也dã 。 如như 此thử 可khả 得đắc 名danh 孝hiếu 乎hồ )# 為vi 瓶bình 沙sa 王vương 師sư 。 處xử 迦ca 毘tỳ 羅la 族tộc 。 阿a 闍xà 逆nghịch 害hại 。 琉lưu 璃ly 攻công 伐phạt 。 既ký 不bất 果quả 救cứu 。 可khả 得đắc 仁nhân 乎hồ (# 瓶bình 沙sa 王vương 。 則tắc 頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 也dã 。 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 父phụ 。 闍xà 王vương 囚tù 之chi 以dĩ 至chí 餓ngạ 死tử 。 佛Phật 不bất 能năng 救cứu 。 又hựu 波Ba 斯Tư 匿Nặc 之chi 子tử 琉lưu 璃ly 王vương 。 未vị 利lợi 夫phu 人nhân 生sanh 。 則tắc 釋Thích 種chủng 之chi 外ngoại 甥# 也dã 。 以dĩ 婢tỳ 子tử 之chi 言ngôn 乃nãi 加gia 兵binh 。 盡tận 殺sát 釋thích 族tộc 。 佛Phật 知tri 其kỳ 宿túc 業nghiệp 相tương 對đối 。 而nhi 皆giai 不bất 能năng 救cứu 也dã 。 調Điều 達Đạt 天thiên 倫luân 調Điều 達Đạt 。 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 子tử 。 佛Phật 之chi 堂đường 弟đệ 也dã )# 善thiện 星tinh 至chí 性tánh 。 生sanh 被bị 黜truất 辱nhục 。 死tử 嬰anh 塗đồ 炭thán 。 可khả 謂vị 義nghĩa 乎hồ 調Điều 達Đạt 善thiện 星tinh 俱câu 陷hãm 地địa 獄ngục )# 踞cứ 寶bảo 玉ngọc 之chi 床sàng 。 受thọ 君quân 父phụ 之chi 拜bái 。 言ngôn 大đại 違vi 謙khiêm 。 色sắc 高cao 象tượng 傲ngạo 。 可khả 謂vị 禮lễ 乎hồ 。 懸huyền 弧# 未vị 旬tuần 。 母mẫu 后hậu 窮cùng 年niên 。 罔võng 極cực 之chi 禍họa 愆khiên 莫mạc 大đại 焉yên 。 可khả 謂vị 福phước 乎hồ (# 太thái 子tử 生sanh 。 以dĩ 桑tang 弧# 蓬bồng 矢thỉ 懸huyền 於ư 門môn 也dã 。 昔tích 佛Phật 為vì 太thái 子tử 。 生sanh 才tài 七thất 日nhật 而nhi 摩ma 耶da 亡vong 也dã )# 夫phu 如như 是thị 其kỳ 利lợi 安an 在tại 欲dục 使sử 中trung 國quốc 行hành 之chi 者giả 也dã 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 愛ái 惡ác 之chi 論luận 。 譽dự 辱nhục 何hà 定định 。 古cổ 有hữu 罪tội 三tam 皇hoàng 而nhi 毀hủy 五ngũ 帝đế 者giả 。 有hữu 譽dự 漢hán 陰ấm 而nhi 抑ức 仲trọng 尼ni 者giả (# 莊trang 子tử 。 漢hán 陰ấm 丈trượng 人nhân 抱bão 甕úng 入nhập 井tỉnh 。 取thủ 水thủy 以dĩ 灌quán 園viên 。 子tử 貢cống 教giáo 之chi 作tác 桔# 橰# 。 漢hán 陰ấm 丈trượng 人nhân 盛thịnh 抑ức 仲trọng 尼ni 之chi 巧xảo 偽ngụy 也dã )# 有hữu 強cường/cưỡng 漁ngư 父phụ 而nhi 責trách 三tam 閭lư 者giả (# 三tam 閭lư 大đại 夫phu 屈khuất 原nguyên 。 遭tao 靳# 尚thượng 所sở 讚tán 。 懷hoài 王vương 疑nghi 之chi 。 遂toại 貶biếm 長trường/trưởng 沙sa 。 獨độc 行hành 江giang 畔bạn 。 見kiến 漁ngư 父phụ 問vấn 之chi 。 故cố 曰viết 。 舉cử 世thế 皆giai 醉túy 唯duy 我ngã 獨độc 醒tỉnh 。 舉cử 世thế 皆giai 濁trược 唯duy 我ngã 獨độc 清thanh 。 漁ngư 父phụ 勉miễn 之chi 不bất 可khả 。 遂toại 沈trầm 水thủy 而nhi 卒thốt )# 有hữu 劇kịch 秦tần 法pháp 而nhi 美mỹ 新tân 室thất 者giả (# 秦tần 始thỉ 王vương 莾mãng 法pháp 殘tàn 虐ngược 。 後hậu 世thế 有hữu 揚dương 雄hùng 著trước 美mỹ 新tân 一nhất 篇thiên 。 劇kịch 秦tần 始thỉ 而nhi 美mỹ 王vương 莽mãng )# 討thảo 其kỳ 向hướng 背bối/bội 。 壞hoại 壁bích 穿xuyên 墉# 。 為vi 雀tước 鼠thử 之chi 功công 矣hĩ (# 有hữu 習tập 古cổ 人nhân 槽tào 柏# 更cánh 增tăng 穿xuyên 窬# 以dĩ 鼓cổ 是thị 非phi 者giả 。 若nhược 王vương 充sung 劉lưu 子tử 玄huyền 等đẳng 。 唯duy 事sự 雌thư 黃hoàng 也dã )# 禮lễ 曰viết 。 大đại 孝hiếu 嚴nghiêm 親thân 。 其kỳ 次thứ 不bất 辱nhục 。 其kỳ 次thứ 能năng 養dưỡng (# 嚴nghiêm 親thân 謂vị 使sử 尊tôn 其kỳ 祖tổ 考khảo 也dã 。 不bất 辱nhục 脩tu 身thân 持trì 行hành 也dã )# 若nhược 夫phu 化hóa 家gia 為vi 國quốc 。 天thiên 下hạ 稱xưng 之chi 為vi 大đại 化hóa 。 凡phàm 為vi 聖thánh 天thiên 下hạ 孰thục 謂vị 之chi 小tiểu 哉tai 。 故cố 雖tuy 邇nhĩ 失thất 嚴nghiêm 愛ái 遐hà 蹈đạo 山sơn 林lâm 。 而nhi 使sử 天thiên 下hạ 之chi 人nhân 知tri 父phụ 為vi 大đại 聖thánh 之chi 父phụ 。 知tri 母mẫu 為vi 大đại 聖thánh 之chi 母mẫu 。 既ký 知tri 之chi 而nhi 尊tôn 之chi 。 既ký 尊tôn 之chi 而nhi 安an 之chi 。 孝hiếu 子tử 之chi 義nghĩa 真chân 曰viết 不bất 匱quỹ (# 匱quỹ 乏phạp 也dã 。 此thử 乃nãi 嚴nghiêm 親thân 之chi 道đạo 也dã 。 詩thi 云vân 。 孝hiếu 子tử 不bất 匱quỹ 。 永vĩnh 錫tích 爾nhĩ 類loại )# 曾tằng 是thị 以dĩ 為vi 不bất 孝hiếu 。 則tắc 孰thục 能năng 為vi 之chi 孝hiếu 乎hồ 。 曾tằng 子tử 曰viết 。 養dưỡng 可khả 能năng 也dã 敬kính 為vi 難nạn/nan (# 至chí 於ư 犬khuyển 馬mã 皆giai 能năng 有hữu 養dưỡng 。 不bất 敬kính 何hà 以dĩ 別biệt 乎hồ )# 敬kính 可khả 能năng 也dã 安an 為vi 難nạn/nan 。 安an 可khả 能năng 也dã 卒thốt 為vi 難nạn/nan 。 父phụ 母mẫu 既ký 沒một 。 慎thận 行hành 其kỳ 身thân 。 不bất 遺di 父phụ 母mẫu 惡ác 名danh 。 可khả 謂vị 能năng 終chung 也dã (# 始thỉ 於ư 毘tỳ 嵐lam 。 終chung 於ư 鶴hạc 樹thụ 。 有hữu 善thiện 皆giai 稱xưng 。 無vô 惡ác 可khả 謗báng 。 實thật 謂vị 孝hiếu 之chi 終chung 也dã )# 而nhi 大đại 聖thánh 豈khởi 不bất 篤đốc 其kỳ 備bị 耶da 。 若nhược 乃nãi 聖thánh 人nhân 有hữu 作tác 不bất 違vi 。 兩lưỡng 曜diệu 昏hôn 旦đán 不bất 違vi 四tứ 時thời 。 榮vinh 落lạc 所sở 可khả 違vi 者giả 。 暫tạm 化hóa 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 化hóa 久cửu 則tắc 愆khiên 於ư 物vật 性tánh 。 恢khôi 怪quái 詭quỷ 譎# 生sanh 焉yên (# 雖tuy 聖thánh 人nhân 不bất 能năng 違vi 宿túc 業nghiệp 也dã )# 至chí 若nhược 幽u 囚tù 餒nỗi 喪táng 坑khanh 骸hài 刃nhận 肌cơ 。 蓋cái 酬thù 因nhân 於ư 往vãng 世thế (# 瓶bình 沙sa 為vi 無vô 子tử 。 占chiêm 云vân 。 山sơn 中trung 仙tiên 人nhân 當đương 作tác 子tử 。 遂toại 殺sát 之chi 令linh 急cấp 受thọ 生sanh 。 又hựu 未vị 生sanh 更cánh 作tác 白bạch 兔thố 亦diệc 殺sát 之chi 。 故cố 今kim 被bị 闍xà 王vương 幽u 囚tù 而nhi 死tử 也dã 。 釋Thích 種chủng 又hựu 以dĩ 宿túc 殺sát 摩ma 竭kiệt 大đại 魚ngư 。 故cố 也dã 報báo 應ứng 前tiền 緣duyên 。 非phi 聖thánh 人nhân 不bất 能năng 使sử 暫tạm 違vi 之chi 。 但đãn 非phi 業nghiệp 理lý 之chi 長trường/trưởng 謝tạ 也dã 經Kinh 云vân 。 假giả 使sử 經kinh 百bách 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 亡vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ )# 夫phu 后hậu 禝# 善thiện 播bá 順thuận 天thiên 時thời 也dã 。 扁# 鵲thước 工công 醫y 資tư 有hữu 命mạng 也dã 。 違vi 時thời 與dữ 命mạng 非phi 彼bỉ 所sở 可khả 。 故cố 去khứ 形hình 方phương 影ảnh 滅diệt 。 除trừ 業nghiệp 方phương 報báo 亡vong 。 若nhược 使sử 滅diệt 影ảnh 留lưu 形hình 遣khiển 報báo 存tồn 業nghiệp 。 則tắc 巫# 幻huyễn 作tác 矣hĩ (# 未vị 經kinh 懺sám 洗tẩy 令linh 業nghiệp 除trừ 謝tạ 。 則tắc 同đồng 巫# 誑cuống 妖yêu 幻huyễn 之chi 說thuyết )# 昔tích 者giả 食thực 馬mã 麥mạch 。 目Mục 連Liên 請thỉnh 求cầu 地địa 味vị (# 阿a 耆kỳ 違vi 多đa 婆Bà 羅La 門Môn 請thỉnh 佛Phật 九cửu 十thập 日nhật 。 唯duy 食thực 馬mã 麥mạch 。 劫kiếp 初sơ 有hữu 地địa 味vị 陷hãm 在tại 地địa 下hạ 。 目Mục 連Liên 欲dục 運vận 通thông 取thủ 之chi 。 如Như 來Lai 皆giai 不bất 許hứa 。 意ý 示thị 後hậu 世thế 者giả 也dã )# 迦ca 毘tỳ 被bị 圍vi 。 目Mục 連Liên 請thỉnh 以dĩ 鐵thiết 為vi 城thành 釋Thích 種chủng 被bị 琉lưu 璃ly 王vương 所sở 圍vi 。 目Mục 連Liên 欲dục 化hóa 鐵thiết 城thành 以dĩ 護hộ 之chi 。 如Như 來Lai 不bất 聽thính 。 以dĩ 業nghiệp 不bất 可khả 逃đào )# 大đại 聖thánh 皆giai 以dĩ 業nghiệp 報báo 不bất 然nhiên 之chi 也dã 。 故cố 可khả 為vi 而nhi 不phủ 。 為vi 不bất 仁nhân 也dã 。 不bất 可khả 為vi 而nhi 不bất 為vi 。 何hà 謂vị 不bất 仁nhân 乎hồ 。 若nhược 乃nãi 得đắc 理lý 雖tuy 傷thương 謂vị 之chi 義nghĩa 也dã 。 失thất 理lý 雖tuy 存tồn 未vị 云vân 義nghĩa 也dã 。 丹đan 均quân 薄bạc 於ư 堯# 舜thuấn (# 以dĩ 其kỳ 不bất 才tài 故cố 薄bạc 之chi 。 而nhi 不bất 使sử 嗣tự 位vị 也dã )# 管quản 蔡thái 夷di 於ư 周chu 旦đán (# 管quản 蔡thái 二nhị 叔thúc 流lưu 言ngôn 謗báng 周chu 公công 。 周chu 公công 不bất 以dĩ 骨cốt 肉nhục 而nhi 不bất 誅tru 。 遂toại 殺sát 管quản 叔thúc 而nhi 𥻦# 蔡thái 叔thúc )# 鄭trịnh 莊trang 克khắc 段đoạn (# 共cộng 叔thúc 段đoạn 鄭trịnh 莊trang 公công 之chi 母mẫu 弟đệ 也dã 。 以dĩ 作tác 亂loạn 莊trang 公công 克khắc 之chi 于vu 偃yển )# 石thạch 碏# 屠đồ 厚hậu (# 石thạch 碏# 石thạch 厚hậu 之chi 父phụ 。 厚hậu 與dữ 公công 子tử 州châu 吁hu 弑# 衛vệ 桓hoàn 公công 自tự 立lập 。 問vấn 定định 君quân 於ư 碏# 碏# 使sử 朝triêu 陳trần 而nhi 殺sát 之chi 也dã )# 蓋cái 骨cốt 肉nhục 是thị 忍nhẫn 也dã 。 保bảo 宗tông 祧# 為vi 事sự 也dã 。 舉cử 其kỳ 刑hình 法pháp 以dĩ 示thị 將tương 來lai 。 使sử 不bất 子tử 不bất 弟đệ 之chi 流lưu 是thị 懼cụ 是thị 厲lệ 。 如như 調Điều 達Đạt 善thiện 星tinh 。 儻thảng 假giả 鴻hồng 私tư 免miễn 其kỳ 罪tội 戾lệ 。 則tắc 勸khuyến 天thiên 下hạ 之chi 為vi 逆nghịch 耳nhĩ 。 故cố 呼hô 食thực 唾thóa 以dĩ 辱nhục 之chi 調Điều 達Đạt 學học 神thần 通thông 已dĩ 。 化hóa 作tác 一nhất 小tiểu 兒nhi 。 於ư 闍xà 王vương 𣍿# 上thượng 。 闍xà 王vương 因nhân 唾thóa 其kỳ 口khẩu 。 調Điều 達Đạt 承thừa 而nhi 食thực 之chi 。 故cố 佛Phật 以dĩ 此thử 辱nhục 為vi 食thực 唾thóa 之chi 人nhân )# 彰chương 重trọng/trùng 苦khổ 以dĩ 期kỳ 之chi (# 佛Phật 夜dạ 行hành 道Đạo 。 善thiện 星tinh 以dĩ 時thời 久cửu 欲dục 歇hiết 。 遂toại 假giả 作tác 薄bạc 俱câu 羅la 鬼quỷ 恐khủng 佛Phật 。 故cố 陷hãm 地địa 獄ngục )# 使sử 臭xú 味vị 所sở 同đồng 有hữu 恥sỉ 且thả 格cách (# 格cách 正chánh 也dã 。 雖tuy 於ư 骨cốt 肉nhục 似tự 有hữu 恥sỉ 辱nhục 理lý 歸quy 於ư 正chánh 同đồng 族tộc 為vi 臭xú 味vị 同đồng )# 罔võng 有hữu 務vụ 倖hãnh 于vu 其kỳ 免miễn 矣hĩ (# 不bất 以dĩ 倖hãnh 門môn 而nhi 免miễn 之chi 也dã )# 由do 是thị 聖thánh 人nhân 刑hình 自tự 邇nhĩ 而nhi 及cập 遠viễn 。 不bất 密mật 親thân 而nhi 間gian 疏sớ/sơ 。 大đại 權quyền 之chi 義nghĩa 於ư 焉yên 何hà 測trắc 。 若nhược 迺nãi 大đại 禮lễ 與dữ 天thiên 地địa 同đồng 節tiết 。 道Đạo 德đức 與dữ 天thiên 地địa 同đồng 尊tôn 。 聖thánh 人nhân 與dữ 道Đạo 德đức 同đồng 體thể 。 而nhi 君quân 父phụ 率suất 乎hồ 禮lễ 則tắc 尊tôn 天thiên 地địa 。 尊tôn 天thiên 地địa 則tắc 親thân 道Đạo 德đức 。 親thân 道Đạo 德đức 。 則tắc 敬kính 聖thánh 人nhân 。 敬kính 聖thánh 人nhân 則tắc 合hợp 天thiên 地địa 之chi 節tiết 。 廣quảng 道Đạo 德đức 之chi 風phong 矣hĩ 。 非phi 我ngã 大đại 聖thánh 要yếu 上thượng 以dĩ 求cầu 尊tôn 重trọng 。 蓋cái 君quân 父phụ 由do 道Đạo 德đức 而nhi 自tự 尊tôn 重trọng 之chi 也dã 。 禮lễ 法pháp 既ký 彰chương 而nhi 人nhân 是thị 俲# 。 故cố 使sử 形hình 儀nghi 異dị 俗tục 。 則tắc 不bất 異dị 者giả 禮lễ 敬kính 之chi 。 順thuận 道Đạo 德đức 也dã 。 形hình 儀nghi 不bất 異dị 俗tục 。 使sử 異dị 俗tục 者giả 禮lễ 敬kính 之chi 。 則tắc 背bối/bội 道Đạo 德đức 也dã 。 雖tuy 異dị 者giả 不bất 必tất 賢hiền 於ư 不bất 異dị 。 不bất 異dị 者giả 不bất 必tất 愚ngu 於ư 異dị 。 然nhiên 土thổ/độ 石thạch 之chi 偶ngẫu 旌tinh 其kỳ 像tượng 飾sức 猶do 可khả 敬kính 也dã (# 土thổ/độ 木mộc 偶ngẫu 雕điêu 塑tố 像tượng 也dã )# 農nông 賈cổ 之chi 子tử 表biểu 其kỳ 服phục 貌mạo 安an 不bất 敬kính 也dã (# 四tứ 姓tánh 出xuất 家gia 皆giai 同đồng 釋thích 族tộc 。 不bất 以dĩ 賤tiện 族tộc 而nhi 不bất 敬kính 也dã )# 敬kính 其kỳ 不bất 肖tiếu 猶do 愈dũ 不bất 敬kính (# 不bất 以dĩ 凡phàm 庸dong 而nhi 敬kính 之chi 猶do 勝thắng 不bất 敬kính )# 存tồn 夫phu 羊dương 而nhi 識thức 禮lễ (# 魯lỗ 之chi 常thường 禮lễ 。 必tất 殺sát 羊dương 告cáo 朔sóc 於ư 廟miếu 。 自tự 文văn 公công 後hậu 不bất 行hành 告cáo 朔sóc 之chi 禮lễ 。 猶do 祭tế 羊dương 而nhi 已dĩ 。 至chí 哀ai 公công 時thời 。 子tử 貢cống 為vi 司ty 倉thương 主chủ 祭tế 廟miếu 告cáo 朔sóc 之chi 禮lễ 。 因nhân 君quân 不bất 視thị 朔sóc 。 遂toại 兼kiêm 欲dục 廢phế 祭tế 羊dương 之chi 事sự 。 夫phu 子tử 曰viết 。 爾nhĩ 愛ái 其kỳ 羊dương 。 我ngã 愛ái 其kỳ 禮lễ 。 君quân 雖tuy 不bất 視thị 朔sóc 見kiến 羊dương 猶do 知tri 此thử 禮lễ 。 若nhược 兼kiêm 去khứ 羊dương 則tắc 禮lễ 無vô 所sở 記ký 。 今kim 敬kính 亦diệc 然nhiên )# 市thị 駿tuấn 骨cốt 以dĩ 招chiêu 賢hiền (# 昔tích 燕yên 昭chiêu 王vương 將tương 慕mộ 賢hiền 士sĩ 。 郭quách 隗# 曰viết 。 請thỉnh 王vương 以dĩ 黃hoàng 金kim 築trúc 臺đài 而nhi 尊tôn 於ư 臣thần 。 則tắc 四tứ 方phương 之chi 賢hiền 者giả 至chí 矣hĩ 。 以dĩ 臣thần 不bất 肖tiếu 王vương 尚thượng 用dụng 之chi 。 況huống 賢hiền 者giả 乎hồ 。 昔tích 有hữu 求cầu 龍long 馬mã 不bất 獲hoạch 。 有hữu 得đắc 死tử 馬mã 首thủ 者giả 上thượng 之chi 。 王vương 以dĩ 千thiên 金kim 相tương/tướng 醻# 。 聞văn 者giả 皆giai 至chí 。 一nhất 月nguyệt 獲hoạch 三tam 龍long 馬mã 。 請thỉnh 王vương 尊tôn 臣thần 。 後hậu 果quả 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 毅nghị 等đẳng 數số 人nhân 而nhi 至chí )# 蓋cái 人nhân 倫luân 之chi 大Đại 道Đạo 也dã 。 故cố 君quân 父phụ 敬kính 不bất 敬kính 在tại 已dĩ 以dĩ 沙Sa 門Môn 受thọ 不bất 受thọ 在tại 人nhân 非phi 大đại 聖thánh 必tất 欲dục 抑ức 君quân 父phụ 致trí 敬kính 沙Sa 門Môn 必tất 當đương 欲dục 坐tọa 受thọ 拜bái 揖ấp 。 禮lễ 云vân 。 子tử 新tân 冠quan 而nhi 母mẫu 拜bái (# 禮lễ 記ký 冠quan 義nghĩa 云vân 。 已dĩ 冠quan 而nhi 字tự 之chi 。 成thành 人nhân 之chi 道đạo 也dã 。 見kiến 於ư 母mẫu 母mẫu 拜bái 之chi 。 見kiến 於ư 兄huynh 弟đệ 兄huynh 弟đệ 拜bái 之chi 。 成thành □# 而nhi 具cụ 為vi 禮lễ 也dã )# 介giới 冑trụ 者giả 不bất 拜bái 。 皆giai 不bất 失thất 君quân 親thân 之chi 敬kính 也dã 。 況huống 儒nho 有hữu 不bất 臣thần 天thiên 子tử 不bất 仕sĩ 諸chư 侯hầu 者giả 乎hồ (# 若nhược 巢sào 許hứa 四tứ 皓hạo 等đẳng )# 若nhược 乃nãi 摩ma 耶da 假giả 壽thọ 待đãi 為vi 佛Phật 母mẫu 。 聖thánh 既ký 誕đản 矣hĩ 。 還hoàn 形hình 于vu 天thiên (# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 諸chư 佛Phật 皆giai 以dĩ 摩ma 耶da 為vi 母mẫu 。 生sanh 佛Phật 既ký 了liễu 。 遂toại 歸quy 于vu 天thiên )# 母mẫu 子tử 有hữu 裕# 。 奚hề 非phi 福phước 乎hồ 。 昔tích 夏hạ 啟khải 生sanh 而nhi 母mẫu 化hóa 為vi 石thạch (# 帝đế 王vương 世thế 紀kỷ 曰viết 。 鮌# 納nạp 葉diệp 氏thị 女nữ 曰viết 脩tu 已dĩ 山sơn 行hành 見kiến 流lưu 星tinh 意ý 感cảm 。 又hựu 吞thôn 意ý 茨tì 三tam 年niên 不bất 產sản 。 後hậu 破phá 背bối/bội 而nhi 生sanh 禹vũ 。 今kim 蜀thục 汶# 山sơn 廣quảng 葉diệp 縣huyện 有hữu 地địa 名danh 石thạch 細tế 。 乃nãi 禹vũ 母mẫu 化hóa 石thạch 處xứ 。 又hựu 禹vũ 欲dục 通thông 轅viên 山sơn 。 謂vị 塗đồ 山sơn 女nữ 曰viết 。 餉hướng 我ngã 聞văn 鍾chung 鼓cổ 聲thanh 而nhi 來lai 。 禹vũ 躍dược 石thạch 能năng 中trung 鼓cổ 聲thanh 女nữ 往vãng 餉hướng 見kiến 禹vũ 方phương 化hóa 動động 。 而nhi 至chí 嵩tung 山sơn 下hạ 化hóa 為vi 石thạch 女nữ 。 方phương 孕dựng 啟khải 禹vũ 曰viết 。 我ngã 子tử 石thạch 也dã 。 歸quy 破phá 而nhi 生sanh 啟khải 母mẫu 化hóa 為vi 石thạch 也dã )# 伊y 尹# 生sanh 而nhi 母mẫu 為vi 空không 桑tang (# 伊y 尹# 湯thang 相tương 生sanh 而nhi 母mẫu 化hóa 為vi 空không 桑tang )# 豈khởi 則tắc 不bất 祥tường 耶da 。 故cố 二nhị 教giáo 直trực 辯biện 於ư 此thử 生sanh 。 釋thích 教giáo 統thống 示thị 於ư 他tha 生sanh 。 如như 彼bỉ 二nhị 母mẫu 化hóa 為vi 桑tang 石thạch 。 精tinh 魂hồn 何hà 往vãng 。 聖thánh 母mẫu 俯phủ 瞰# 日nhật 月nguyệt 下hạ 哀ai 。 人nhân 世thế 實thật 則tắc 福phước 履lý 將tương 之chi 矣hĩ 。 賓tân 曰viết 。 虐ngược 魏ngụy 門môn 誅tru 於ư 內nội 信tín 。 昏hôn 周chu 不bất 類loại 於ư 玄huyền 侶lữ (# 魏ngụy 太thái 武võ 拓thác 跋bạt 燾# 。 太thái 延diên 五ngũ 年niên 滅diệt 法pháp 。 有hữu 藏tạng 沙Sa 門Môn 者giả 死tử 。 周chu 武võ 宇vũ 文văn 邕# 。 建kiến 德đức 二nhị 年niên 滅diệt 佛Phật 教giáo 玄huyền 僧Tăng 也dã 類loại 享hưởng )# 使sử 統thống 宇vũ 嗷# 嗷# 王vương 澤trạch 竭kiệt 焉yên 。 始thỉ 若nhược 有hữu 逞sính 終chung 則tắc 遄thuyên 害hại (# 二nhị 王vương 初sơ 滅diệt 法pháp 。 似tự 協hiệp 于vu 志chí 。 尋tầm 亦diệc 終chung 於ư 惡ác 疾tật 也dã )# 彼bỉ 何hà 至chí 於ư 此thử 哉tai 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 沴# 氣khí 蒸chưng 而nhi 五ngũ 義nghĩa 敗bại 矣hĩ 。 姦gian 邪tà 作tác 而nhi 萬vạn 靈linh 怒nộ 矣hĩ (# 五ngũ 行hành 既ký 敗bại 。 百bách 神thần 是thị 怒nộ )# 故cố 天thiên 之chi 所sở 助trợ 者giả 順thuận 也dã 。 人nhân 之chi 所sở 助trợ 者giả 信tín 也dã 。 匪phỉ 信tín 匪phỉ 順thuận 。 人nhân 天thiên 合hợp 誅tru 焉yên 。 得đắc 不bất 亡vong 乎hồ (# 書thư 云vân 。 天thiên 作tác 孽nghiệt 猶do 可khả 逃đào 。 自tự 作tác 孽nghiệt 不bất 可khả 逭# )# 初sơ 魏ngụy 太thái 祖tổ 太thái 宗tông (# 太thái 祖tổ 拓thác 跋bạt 珪# 。 太thái 宗tông 柘chá 跋bạt 嗣tự 。 號hiệu 明minh 帝đế 。 太thái 祖tổ 武võ 帝đế 長trưởng 子tử 篤đốc 於ư 因nhân 緣duyên 之chi 教giáo 。 沙Sa 門Môn 法Pháp 果quả 。 戒giới 行hạnh 精tinh 純thuần 。 開khai 演diễn 法pháp 籍tịch 。 太thái 祖tổ 詔chiếu 為vi 沙Sa 門Môn 統thống 。 太thái 宗tông 彌di 加gia 崇sùng 敬kính 。 授thọ 以dĩ 輔phụ 國quốc 宜nghi 城thành 子tử 忠trung 信tín 侯hầu 安an 城thành 公công 盡tận 辭từ 焉yên 。 帝đế 幸hạnh 其kỳ 居cư 。 以dĩ 門môn 狹hiệp 不bất 容dung 輿dư 輦liễn 。 詔chiếu 廣quảng 之chi 。 八bát 十thập 而nhi 卒thốt 。 帝đế 親thân 臨lâm 其kỳ 喪táng 。 贈tặng 老lão 壽thọ 將tướng 軍quân 皆giai 旌tinh 帝đế 之chi 寵sủng 也dã )# 趙triệu 靈linh 公công 世thế 祖tổ 即tức 位vị (# 太thái 武võ 皇hoàng 帝đế )# 初sơ 遵tuân 行hành 之chi 。 每mỗi 引dẫn 高cao 德đức 沙Sa 門Môn 。 與dữ 之chi 譚đàm 論luận 。 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 。 輿dư 像tượng 於ư 廣quảng 衢cù 。 帝đế 御ngự 門môn 臨lâm 檻hạm 。 散tán 花hoa 稽khể 顙tảng 致trí 敬kính 。 但đãn 以dĩ 八bát 歲tuế 在tại 極cực 。 訪phỏng 國quốc 政chánh 於ư 司ty 徒đồ 崔thôi 皓hạo 。 皓hạo 極cực 言ngôn 莊trang 老lão 。 深thâm 蠧đố 釋thích 宗tông 。 帝đế 雅nhã 信tín 重trọng/trùng 求cầu 方phương 術thuật 士sĩ 。 及cập 得đắc 天thiên 師sư 寇khấu 謙khiêm 。 詔chiếu 諸chư 州châu 鎮trấn 立lập 道đạo 壇đàn 。 會hội 蓋cái 吳ngô 反phản 於ư 杏hạnh 城thành 。 關quan 中trung 騷# 擾nhiễu 。 太thái 延diên 五ngũ 年niên 己kỷ 卯mão 。 帝đế 西tây 伐phạt 長trường/trưởng 安an (# 後hậu 魏ngụy 時thời 都đô 平bình 城thành )# 時thời 沙Sa 門Môn 有hữu 種chủng 麥mạch 於ư 寺tự 中trung 者giả 御ngự 騶# 牧mục 。 帝đế 入nhập 寺tự 觀quán 馬mã 。 從tùng 官quan 窺khuy 便tiện 。 室thất 有hữu 財tài 產sản 弓cung 矢thỉ 牧mục 守thủ 。 富phú 豪hào 所sở 寄ký 藏tạng 物vật 萬vạn 計kế 。

時thời 帝đế 年niên 二nhị 十thập 四tứ 。 春xuân 秋thu 方phương 富phú 。 寡quả 於ư 理lý 學học 。 覩đổ 其kỳ 事sự 符phù 於ư 崔thôi 皓hạo 之chi 言ngôn 。 由do 是thị 下hạ 詔chiếu 。 焚phần 破phá 經Kinh 像tượng 。 惟duy 留lưu 臺đài 下hạ 四tứ 寺tự 如như 長trường/trưởng 安an 。 太thái 平bình 真chân 君quân 五ngũ 年niên 。 又hựu 下hạ 詔chiếu 。 王vương 公công 已dĩ 下hạ 至chí 於ư 庶thứ 人nhân 。 有hữu 私tư 養dưỡng 沙Sa 門Môn 者giả 。 限hạn 其kỳ 年niên 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 過quá 期kỳ 不bất 出xuất 。 沙Sa 門Môn 身thân 死tử 。 容dung 者giả 誅tru 一nhất 門môn 。

時thời 宗tông 恭cung 奉phụng 太thái 子tử 監giám 國quốc 表biểu 諫gián 。 刑hình 殺sát 沙Sa 門Môn 濫lạm 酷khốc 。 又hựu 非phi 圖đồ 像tượng 之chi 罪tội 。 今kim 宜nghi 罷bãi 其kỳ 道đạo 。 杜đỗ 諸chư 寺tự 門môn 。 世thế 不bất 修tu 奉phụng 。 土thổ/độ 木mộc 丹đan 青thanh 自tự 然nhiên 毀hủy 滅diệt 。 奏tấu 不bất 行hành 。 是thị 歲tuế 太thái 子tử 晃hoảng 師sư 沙Sa 門Môn 玄huyền 高cao 皓hạo 譖trấm 皆giai 死tử (# 與dữ 太thái 子tử 皆giai 也dã )# 七thất 年niên 春xuân 三tam 月nguyệt 。 詔chiếu 佛Phật 法Pháp 一nhất 切thiết 蕩đãng 除trừ 。 沙Sa 門Môn 無vô 少thiếu 長trưởng 悉tất 坑khanh 之chi 。 宗tông 恭cung 言ngôn 雖tuy 不bất 用dụng 猶do 緩hoãn 宣tuyên 詔chiếu 命mệnh 令linh 。 遠viễn 近cận 各các 得đắc 祕bí 藏tạng 。 逃đào 匿nặc 為vi 計kế 。 皓hạo 死tử 於ư 十thập 一nhất 年niên 間gian 。 武võ 帝đế 彌di 留lưu 。 為vi 閹# 人nhân 宗tông 愛ái 所sở 害hại (# 後hậu 魏ngụy 初sơ 都đô 平bình 城thành 。 姓tánh 拓thác 跋bạt 。 至chí 孝hiếu 文văn 皇hoàng 帝đế 乃nãi 遷thiên 都đô 洛lạc 陽dương 。 方phương 改cải 姓tánh 元nguyên 氏thị 。 西tây 魏ngụy 依y 宇vũ 文văn 泰thái 都đô 長trường/trưởng 安an 。 東đông 魏ngụy 撤triệt 洛lạc 陽dương 宮cung 闕khuyết 都đô 鄴# 城thành 也dã )# 初sơ 崔thôi 寇khấu 同đồng 從tùng 駕giá 。 寇khấu 爭tranh 而nhi 崔thôi 不bất 從tùng 。 寇khấu 曰viết 。 卿khanh 今kim 促xúc 年niên 壽thọ 滅diệt 門môn 戶hộ 矣hĩ (# 竟cánh 臨lâm 誅tru 仍nhưng 令linh 溲# 其kỳ 口khẩu 小tiểu 便tiện 也dã )# 周chu 高cao 祖tổ 以dĩ 沙Sa 門Môn 應ưng 黑hắc 讖sấm 。 初sơ 太thái 祖tổ 黑hắc 泰thái 挾hiệp 魏ngụy 西tây 奔bôn 。 衣y 物vật 旗kỳ 幟xí 盡tận 尚thượng 黑hắc 。 於ư 後hậu 沙Sa 門Môn 並tịnh 著trước 黃hoàng 衣y 。 齊tề 民dân 尤vưu 忌kỵ 。 而nhi 周chu 人nhân 以dĩ 為vi 莫mạc 黑hắc 匪phỉ 烏ô 誅tru 烏ô 姓tánh 也dã 。 莫mạc 黑hắc 匪phỉ 豆đậu 誅tru 竇đậu 姓tánh 也dã 。 有hữu 衛vệ 元nguyên 嵩tung 反phản 服phục (# 蜀thục 新tân 繁phồn 縣huyện 人nhân 。 反phản 服phục 上thượng 狀trạng 沙sa 汰# )# 黃hoàng 冠quan 張trương 賓tân 相tương/tướng 耦# 耕canh (# 耦# 對đối 耕canh 以dĩ 墾khẩn 於ư 宗tông 教giáo 春xuân 秋thu 二nhị 五ngũ 耦# 晉tấn 國quốc )# 帝đế 躬cung 受thọ 符phù 籙# 。 天thiên 和hòa 四tứ 年niên 己kỷ 丑sửu 春xuân 三tam 月nguyệt 。 大đại 集tập 三tam 教giáo 有hữu 嘉gia 聞văn 者giả 。 并tinh 文văn 武võ 二nhị 千thiên 餘dư 人nhân 。 僉thiêm 議nghị 興hưng 廢phế 不bất 克khắc 定định 。 夏hạ 四tứ 月nguyệt 詔chiếu 司ty 隷lệ 甄chân 鸞loan 詳tường 較giảo 之chi 。 五ngũ 年niên 鸞loan 上thượng 笑tiếu 道đạo 論luận (# 在tại 藏tạng )# 。 帝đế 以dĩ 彰chương 露lộ 道Đạo 法Pháp 訛ngoa 醜xú 甚thậm 矣hĩ 俾tỉ 燎liệu 之chi 。 道đạo 安an 獻hiến 二nhị 教giáo 論luận 。 帝đế 謀mưu 稍sảo 寢tẩm 。 至chí 建kiến 德đức 三tam 年niên 夏hạ 五ngũ 月nguyệt 。 資tư 二nhị 教giáo 相tương/tướng 毀hủy 其kỳ 計kế 復phục 行hành 。 釋thích 李# 同đồng 棄khí 於ư 芻sô 狗cẩu (# 芻sô 狗cẩu 草thảo 作tác 狗cẩu 也dã 。 老lão 子tử 道đạo 經kinh 以dĩ 萬vạn 物vật 為vi 芻sô 狗cẩu 也dã )# 坑khanh 像tượng 誅tru 人nhân 不bất 可khả 聞văn 也dã 。 六lục 年niên 春xuân 周chu 師sư 克khắc 齊tề 。 自tự 以dĩ 為vi 滅diệt 教giáo 之chi 祐hựu (# 建kiến 德đức 六lục 年niên 正chánh 月nguyệt 十thập 九cửu 日nhật 平bình 北bắc 齊tề 。 得đắc 秦tần 制chế 傳truyền 玉ngọc 璽# 。 方phương 四tứ 寸thốn 。 文văn 曰viết 。 受thọ 命mạng 于vu 天thiên 既ký 壽thọ 永vĩnh 昌xương 。 得đắc 州châu 五ngũ 十thập 五ngũ 。 郡quận 一nhất 百bách 六lục 十thập 一nhất 。 縣huyện 三tam 百bách 八bát 十thập 五ngũ 。 戶hộ 三tam 百bách 萬vạn 二nhị 千thiên 五ngũ 百bách 二nhị 十thập 八bát 。 口khẩu 三tam 千thiên 萬vạn 二nhị 千thiên 八bát 百bách 八bát 十thập 六lục 。 二nhị 月nguyệt 師sư 還hoàn )# 七thất 年niên 改cải 元nguyên 曰viết 宣tuyên 政chánh 。 是thị 歲tuế 不bất 及cập 嘗thường 。 而nhi 崩băng 於ư 雲vân 陽dương 也dã (# 嘗thường 秋thu 祭tế 也dã 。 六lục 月nguyệt 帝đế 崩băng 。 太thái 子tử 贇# 立lập 日nhật 宣tuyên 帝đế 改cải 元nguyên 宣tuyên 政chánh 。 又hựu 改cải 大đại 成thành 大đại 象tượng 年niên 。 荒hoang 淫dâm 酒tửu 色sắc 入nhập 市thị 人nhân 稅thuế 各các 一nhất 錢tiền 。 尋tầm 立lập 太thái 子tử 為vi 帝đế 。 自tự 稱xưng 天thiên 元nguyên 皇hoàng 帝đế )# 夫phu 貪tham 夫phu 重trọng 利lợi 。 何hà 顧cố 於ư 君quân 親thân 。 如như 商thương 臣thần 蒯# 瞶# 無vô 避tị 惡ác 也dã (# 商thương 臣thần 楚sở 成thành 王vương 太thái 子tử 也dã 。 弑# 父phụ 仍nhưng 加gia 惡ác 諡thụy 。 父phụ 目mục 不bất 瞑minh 。 改cải 諡thụy 為vi 成thành 。 乃nãi 瞑minh 受thọ 唅hám 。 蒯# 瞶# 衛vệ 靈linh 公công 太thái 子tử 欲dục 殺sát 母mẫu 。 南nam 子tử 不bất 捷tiệp 遂toại 奔bôn 公công 薨hoăng 乃nãi 立lập 蒯# 瞶# 之chi 子tử 輒triếp 。 父phụ 子tử 相tương/tướng 攻công 爭tranh 國quốc 出xuất 入nhập 相tương 殺sát 。 豈khởi 避tị 於ư 惡ác 名danh 也dã )# 拓thác 跋bạt 以dĩ 譖trấm 言ngôn 而nhi 殺sát 元nguyên 子tử (# 太thái 子tử 晃hoảng 為vi 宗tông 愛ái 譖trấm 云vân 淫dâm 于vu 內nội 。 帝đế 怒nộ 。 晃hoảng 懼cụ 誅tru 將tương 謀mưu 逆nghịch 。 帝đế 乃nãi 詐trá 死tử 。 使sử 召triệu 太thái 子tử 至chí 。 以dĩ 銕# 籠lung 罩# 之chi 撻thát 三tam 百bách 。 遂toại 殺sát 之chi 擲trịch 棘cức 中trung 。 常thường 侍thị 宗tông 愛ái 尋tầm 害hại 帝đế )# 宇vũ 文văn 以dĩ 猜# 忌kỵ 而nhi 害hại 家gia 宰tể (# 晉tấn 公công 宇vũ 文văn 護hộ 。 為vi 太thái 宰tể 執chấp 政chánh 。 帝đế 疑nghi 忌kỵ 之chi 。 建kiến 德đức 元nguyên 年niên 三tam 月nguyệt 。 帝đế 自tự 以dĩ 簡giản 擊kích 殺sát 之chi 於ư 宮cung 內nội 。 帝đế 自tự 總tổng 萬vạn 機cơ )# 彼bỉ 尚thượng 鯨# 鯢nghê 於ư 骨cốt 肉nhục 。 而nhi 豈khởi 能năng 仁nhân 恕thứ 於ư 道Đạo 德đức 乎hồ (# 鯨# 鯢nghê 之chi 魚ngư 大đại 而nhi 好hiếu 鬪đấu 故cố 今kim 三tam 尺xích 童đồng 子tử 無vô 不bất 抵để 掌chưởng 太thái 息tức 於ư 其kỳ 事sự 也dã (# 抵để 掌chưởng 擊kích 手thủ 掌chưởng 而nhi 譚đàm 說thuyết 也dã )# 哀ai 彼bỉ 二nhị 武võ 不bất 得đắc 為vi 鬼quỷ 。 何hà 厚hậu 顏nhan 於ư 祖tổ 考khảo 乎hồ 。 賓tân 曰viết 。 魏ngụy 靈linh 太thái 后hậu 造tạo 浮phù 圖đồ 。 罄khánh 億ức 兆triệu 之chi 產sản 。 屹# 若nhược 造tạo 化hóa 。 人nhân 實thật 保bảo 之chi 。 天thiên 若nhược 棄khí 之chi 。 故cố 一nhất 朝triêu 為vi 災tai 。 煙yên 焰diễm 赩hách 乎hồ 九cửu 垓cai 。 蒸chưng 焦tiêu 貫quán 於ư 重trọng/trùng 垠# 。 未vị 喻dụ 天thiên 意ý 可khả 得đắc 辯biện 乎hồ 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 夫phu 物vật 以dĩ 合hợp 度độ 為vi 德đức 。 失thất 度độ 為vi 孽nghiệt 。 為vi 德đức 則tắc 常thường 。 為vi 孽nghiệt 則tắc 亡vong 。 胡hồ 氏thị 孽nghiệt 矣hĩ 。 過quá 於ư 大đại 壯tráng 故cố 也dã 。 豈khởi 神thần 鬼quỷ 之chi 庸dong 蓋cái 人nhân 力lực 也dã 。 其kỳ 高cao 千thiên 尺xích 。 其kỳ 層tằng 有hữu 九cửu 。 剎sát 上thượng 金kim 瓶bình 容dung 二nhị 十thập 五ngũ 斛hộc 。 金kim 承thừa 露lộ 盤bàn 一nhất 十thập 一nhất 重trọng/trùng 。 四tứ 角giác 鐵thiết 鎖tỏa 四tứ 道đạo 引dẫn 剎sát 。 並tịnh 垂thùy 金kim 鐸đạc 如như 一nhất 斛hộc 器khí 。 四tứ 面diện 各các 有hữu 三tam 門môn 。 間gian 以dĩ 六lục 窓song 。 朱chu 扉# 鏤lũ 鐶hoàn 。 繡tú 柱trụ 金kim 鋪phô 。 秋thu 風phong 朗lãng 夜dạ 熠dập 爚# 耀diệu 空không 。 鏗khanh 鏘thương 之chi 響hưởng 聞văn 十thập 餘dư 里lý 。 延diên 袤# 博bác 敞sưởng 。 登đăng 降giáng/hàng 崢tranh 嶸vanh 。 居cư 閻Diêm 浮Phù 提đề 為vi 第đệ 一nhất 也dã 易dị 曰viết 。 古cổ 者giả 穴huyệt 居cư 而nhi 野dã 處xứ 。 後hậu 世thế 聖thánh 人nhân 易dị 之chi 以dĩ 宮cung 室thất 。 上thượng 棟đống 下hạ 宇vũ 以dĩ 待đãi 風phong 雨vũ 。 蓋cái 取thủ 諸chư 大đại 壯tráng 未vị 有hữu 違vi 謙khiêm 越việt 禮lễ 能năng 其kỳ 壯tráng 者giả 也dã )# 雖tuy 盛thịnh 則tắc 極cực 矣hĩ 。 而nhi 南nam 有hữu 強cường/cưỡng 隣lân 。 中trung 分phần/phân 日nhật 月nguyệt (# 時thời 太thái 后hậu 居cư 洛lạc 陽dương 。 武võ 。 金kim 陵lăng )# 國quốc 有hữu 姦gian 臣thần 。 求cầu 主chủ 之chi 瘼# (# 謂vị 爾nhĩ 朱chu 榮vinh 之chi 類loại )# 金kim 玉ngọc 既ký 竭kiệt 。 物vật 役dịch 亦diệc 苦khổ 。 其kỳ 後hậu 爾nhĩ 朱chu 乘thừa 釁hấn 。 震chấn 動động 瀍# 洛lạc 河hà 橋kiều 之chi 下hạ 衣y 冠quan 葬táng 於ư 魚ngư 鼈miết 矣hĩ (# 太thái 后hậu 不bất 脩tu 德đức 政chánh 。 爾nhĩ 朱chu 榮vinh 等đẳng 抗kháng 表biểu 云vân 。 今kim 海hải 內nội 皆giai 言ngôn 。 先tiên 帝đế 為vi 鴆chậm 毒độc 所sở 害hại 。 奉phụng 未vị 言ngôn 之chi 兒nhi 。 以dĩ 臨lâm 四tứ 海hải 。 榮vinh 乃nãi 率suất 眾chúng 渡độ 河hà 遂toại 至chí 洛lạc 陽dương 。 使sử 騎kỵ 拘câu 太thái 后hậu 及cập 少thiểu 主chủ 等đẳng 。 並tịnh 沈trầm 于vu 河hà )# 昔tích 後hậu 趙triệu 尚thượng 書thư 張trương 離ly 張trương 良lương 各các 起khởi 一nhất 大đại 塔tháp 。 佛Phật 圖đồ 澄trừng 謂vị 之chi 曰viết 。 事sự 佛Phật 在tại 於ư 。 清thanh 淨tịnh 無vô 欲dục 。 慈từ 矜căng 為vi 心tâm 。 檀đàn 越việt 宣tuyên 奉phụng 大đại 法pháp 。 貪tham 悋lận 未vị 已dĩ 。 畋điền 獵liệp 無vô 度độ 。 積tích 聚tụ 無vô 窮cùng 。 方phương 受thọ 見kiến 世thế 之chi 罪tội 。 何hà 福phước 報báo 之chi 可khả 希hy 。 耶da 離ly 等đẳng 後hậu 並tịnh 被bị 誅tru 。 惟duy 人nhân 心tâm 無vô 寄ký 。 故cố 託thác 塔tháp 像tượng 以dĩ 辯biện 理lý 詣nghệ 則tắc 宜nghi 見kiến 聖thánh 人nhân 慈từ 恕thứ 之chi 心tâm 矣hĩ 。 若nhược 外ngoại 伐phạt 佞nịnh 善thiện 。 內nội 祕bí 殘tàn 虐ngược 。 必tất 業nghiệp 害hại 所sở 鍾chung 。 非phi 聖thánh 力lực 而nhi 能năng 黨đảng 之chi 也dã 。 且thả 大đại 聖thánh 割cát 肌cơ 塗đồ 膚phu 。 等đẳng 情tình 無vô 二nhị 如Như 來Lai 有hữu 三tam 平bình 等đẳng 。 一nhất 左tả 以dĩ 旃chiên 檀đàn 塗đồ 。 右hữu 以dĩ 利lợi 刀đao 割cát 。 中trung 一nhất 人nhân 非phi 塗đồ 非phi 割cát 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 三tam 人nhân 心tâm 皆giai 平bình 等đẳng 。 曷hạt 可khả 以dĩ 一nhất 塔tháp 而nhi 與dữ 其kỳ 非phi 善thiện 乎hồ 。 故cố 為vi 善thiện 者giả 當đương 以dĩ 善thiện 至chí 善thiện 。 不bất 可khả 以dĩ 非phi 善thiện 至chí 善thiện 。 書thư 云vân 。 牝tẫn 鷄kê 無vô 晨thần 。 牝tẫn 鷄kê 之chi 晨thần 惟duy 家gia 之chi 索sách 。 荒hoang 哉tai 胡hồ 后hậu 索sách 元nguyên 氏thị 之chi 家gia 矣hĩ (# 牧mục 誓thệ 文văn 也dã 。 以dĩ 婦phụ 人nhân 知tri 國quốc 政chánh 。 喻dụ 母mẫu 鷄kê 代đại 雄hùng 鷄kê 鳴minh 則tắc 人nhân 家gia 當đương 蕭tiêu 索sách 也dã 。 喻dụ 胡hồ 后hậu 知tri 政chánh )# 雖tuy 欲dục 樹thụ 不bất 世thế 之chi 功công 。 而nhi 實thật 營doanh 家gia 之chi 不bất 造tạo 焉yên (# 後hậu 魏ngụy 靈linh 太thái 后hậu 胡hồ 氏thị 。 宣tuyên 武võ 之chi 后hậu 孝hiếu 明minh 之chi 母mẫu 也dã 。 曰viết 胡hồ 充sung 華hoa 。 尊tôn 為vi 皇hoàng 后hậu 。 孝hiếu 明minh 幼ấu 。 太thái 后hậu 臨lâm 朝triêu 稱xưng 制chế 。 淫dâm 亂loạn 于vu 朝triêu 。 命mạng 侍thị 臣thần 射xạ 不bất 能năng 者giả 罰phạt 之chi 。 自tự 射xạ 針châm 孔khổng 中trung 之chi 大đại 悅duyệt 。 大đại 臣thần 宣tuyên 淫dâm 有hữu 揚dương 白bạch 花hoa 者giả 有hữu 才tài 貌mạo 。 后hậu 逼bức 之chi 。 白bạch 花hoa 懼cụ 禍họa 及cập 乃nãi 奔bôn 梁lương 。 太thái 后hậu 追truy 思tư 不bất 已dĩ 。 令linh 文văn 士sĩ 作tác 歌ca 詞từ 。 日nhật 夜dạ 令linh 宮cung 人nhân 連liên 唱xướng 踏đạp 聲thanh 甚thậm 悽thê 切thiết 矣hĩ 。 黃hoàng 門môn 侍thị 郎lang 元nguyên 順thuận 諫gián 之chi 。 明minh 帝đế 崩băng 后hậu 臨lâm 朝triêu )# 書thư 曰viết 。 黍thử 禝# 非phi 馨hinh 。 明minh 德đức 惟duy 馨hinh 。 易dị 曰viết 。 東đông 隣lân 殺sát 牛ngưu 。 不bất 如như 西tây 隣lân 之chi 禴# 。 祭tế 言ngôn 鬼quỷ 神thần 享hưởng 于vu 克khắc 誠thành 。 而nhi 況huống 聖thánh 人nhân 乎hồ 。 或hoặc 有hữu 謂vị 不bất 道đạo 之chi 財tài 為vi 善thiện 猶do 愈dũ 於ư 濟tế 惡ác 不bất 宜nghi 顯hiển 貶biếm 者giả 。 彼bỉ 乃nãi 阿a 利lợi 容dung 非phi 輕khinh 本bổn 重trọng/trùng 末mạt 之chi 士sĩ 也dã 。 夫phu 沙Sa 門Môn 貯trữ 販phán 為vi 像tượng 。 律luật 家gia 不bất 禮lễ (# 不bất 重trọng/trùng 非phi 道đạo 也dã )# 狐hồ 丘khâu 盜đạo 財tài 為vi 食thực 。 義nghĩa 士sĩ 卻khước 吐thổ (# 袁viên 精tinh 目mục 者giả 。 嘗thường 飢cơ 於ư 道đạo 。 狐hồ 丘khâu 之chi 見kiến 而nhi 餉hướng 之chi 。 因nhân 問vấn 。 子tử 何hà 人nhân 也dã 。 曰viết 。 我ngã 狐hồ 丘khâu 之chi 。 憫mẫn 子tử 飢cơ 竊thiết 父phụ 飯phạn 以dĩ 餉hướng 子tử 也dã 。 曰viết 。 吾ngô 義nghĩa 士sĩ 也dã 。 不bất 食thực 子tử 無vô 義nghĩa 之chi 食thực 。 遂toại 兩lưỡng 手thủ 據cứ 地địa 嘔# 之chi 而nhi 死tử 矣hĩ 。 出xuất 列liệt 子tử 也dã )# 禮lễ 曰viết 。 父phụ 母mẫu 既ký 沒một 必tất 求cầu 仁nhân 者giả 之chi 粟túc 以dĩ 祀tự 之chi 。 此thử 之chi 謂vị 禮lễ 。 是thị 知tri 財tài 由do 不bất 義nghĩa 不bất 為vi 福phước 也dã 。 若nhược 使sử 誠thành 如như 所sở 論luận 。 蓋cái 小tiểu 人nhân 於ư 不bất 道đạo 中trung 自tự 辯biện 優ưu 劣liệt 。 其kỳ 由do 賞thưởng 兇hung 酗# 之chi 子tử 以dĩ 不bất 繼kế 父phụ 為vi 德đức (# 不bất 紹thiệu 父phụ 凶hung 酗# 為vi 德đức )# 胠# 篋khiếp 之chi 盜đạo 。 以dĩ 能năng 行hành 仁nhân 義nghĩa 為vi 賢hiền (# 鬼quỷ 谷cốc 子tử 曰viết 。 胠# 篋khiếp 探thám 囊nang 胠# 旁bàng 也dã 。 從tùng 傍bàng 開khai 取thủ 物vật 為vi 胠# 也dã )# 非phi 是thị 昭chiêu 犬khuyển 典điển 之chi 流lưu 訓huấn 也dã 。 賓tân 曰viết 。 梁lương 武võ 盡tận 志chí 弘hoằng 宣tuyên 。 名danh 冠quan 宇vũ 宙trụ 。 宜nghi 天thiên 勳huân 遐hà 統thống 降giáng/hàng 天thiên 永vĩnh 命mạng 何hà 分phần/phân 崩băng 離ly 析tích 。 骨cốt 肉nhục 相tương 殘tàn 。 非phi 畢tất 世thế 而nhi 有hữu 裕# 乎hồ (# 梁lương 武võ 帝đế 蕭tiêu 衍diễn 受thọ 齊tề 禪thiền 。 志chí 崇sùng 佛Phật 教giáo 。 宗tông 廟miếu 素tố 食thực 。 身thân 披phi 法Pháp 服phục 。 捨xả 身thân 入nhập 寺tự 。 臣thần 下hạ 具cụ 錢tiền 贖thục 歸quy 。 至chí 侯hầu 景cảnh 作tác 逆nghịch 。 石thạch 頭đầu 城thành 陷hãm 憤phẫn 悶muộn 而nhi 崩băng 。 簡giản 文văn 孝hiếu 元nguyên 並tịnh 皆giai 遇ngộ 害hại 也dã )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 曆lịch 數số 在tại 天thiên 。 知tri 微vi 在tại 聖thánh 。 而nhi 賢hiền 者giả 猶do 其kỳ 昧muội 之chi 。 況huống 謏# 才tài 之chi 所sở 宜nghi 言ngôn 乎hồ (# 謏# 寡quả 薄bạc 也dã )# 大đại 統thống 蕭tiêu 氏thị 。 膺ưng 大đại 寶bảo 之chi 位vị 。 行hành 聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 。 或hoặc 不bất 見kiến 聖thánh 人nhân 之chi 心tâm 遠viễn 矣hĩ 。 夫phu 服phục 文văn 彩thải 帶đái 利lợi 劍kiếm 。 負phụ 扆# 以dĩ 臨lâm 群quần 后hậu 。 何hà 必tất 損tổn 已dĩ 為vi 臺đài 隷lệ 乎hồ (# 臺đài 隸lệ 賤tiện 者giả 。 又hựu 作tác 皂tạo 隸lệ 通thông )# 必tất 若nhược 厭yếm 黃hoàng 屋ốc 齊tề 卑ty 宮cung (# 齊tề 好hảo/hiếu 也dã )# 胡hồ 不bất 歷lịch 有hữu 德đức 而nhi 高cao 讓nhượng 。 履lý 金kim 繩thằng 而nhi 不bất 返phản (# 胡hồ 何hà 也dã 。 祇kỳ 園viên 以dĩ 金kim 繩thằng 界giới 地địa )# 豈khởi 俟sĩ 君quân 臣thần 之chi 請thỉnh 歟# (# 梁lương 武võ 居cư 萬vạn 乘thừa 之chi 尊tôn 。 三tam 度độ 捨xả 身thân 沒một 常thường 住trụ 以dĩ 供cung 賤tiện 隸lệ 。 朝triêu 臣thần 以dĩ 錢tiền 一nhất 萬vạn 意ý 贖thục 之chi 遂toại 還hoàn )# 楊dương 朱chu 云vân 。 唐đường 堯# 偽ngụy 讓nhượng 以dĩ 享hưởng 福phước 。 夷di 齊tề 真chân 讓nhượng 而nhi 致trí 餒nỗi 。 況huống 梁lương 氏thị 兼kiêm 亡vong 於ư 真chân 偽ngụy 乎hồ 。 雖tuy 四tứ 十thập 五ngũ 年niên 。 江giang 表biểu 無vô 事sự 。 而nhi 政chánh 刑hình 襄tương 缺khuyết 。 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 崩băng 弛thỉ 。 征chinh 傜# 不bất 減giảm 。 鰥quan 寡quả 無vô 告cáo 。 君quân 倡xướng 臣thần 和hòa 。 父phụ 倡xướng 子tử 和hòa 。 自tự 謂vị 無vô 為vi 致trí 理lý 。 高cao 談đàm 治trị 國quốc 。 遂toại 使sử 侯hầu 景cảnh 伺tứ 隙khích 。 憑bằng 天thiên 作tác 威uy 。 既ký 喪táng 其kỳ 身thân 。 亦diệc 棄khí 其kỳ 族tộc 。 上thượng 九cửu 在tại 元nguyên 。 安an 得đắc 無vô 悔hối (# 易dị 乾can/kiền/càn 卦# 上thượng 九cửu 辭từ 六lục 。 亢kháng 龍long 有hữu 悔hối 。 處xử 上thượng 位vị 之chi 極cực 。 為vi 言ngôn 知tri 進tiến 不bất 知tri 退thoái 。 知tri 存tồn 不bất 知tri 亡vong 。 知tri 得đắc 而nhi 不bất 知tri 喪táng 也dã 。 太thái 清thanh 元nguyên 年niên 侯hầu 景cảnh 反phản 於ư 壽thọ 春xuân 。 遂toại 濟tế 江giang 圍vi 臺đài 城thành 。 陳trần 帝đế 之chi 十thập 失thất 援viện 軍quân 莫mạc 有hữu 鬪đấu 志chí 。 遂toại 陷hãm 臺đài 城thành 。 景cảnh 自tự 為vi 丞thừa 相tương/tướng 。 帝đế 憂ưu 憤phẫn 成thành 病bệnh 。 口khẩu 苦khổ 索sách 蜜mật 不bất 得đắc 荷hà 荷hà 而nhi 卒thốt 。 年niên 八bát 十thập 六lục )# 宋tống 文văn 帝đế 謂vị 求cầu 那na 跋bạt 摩ma 曰viết 。 弟đệ 子tử 常thường 欲dục 齊tề 戒giới 。 不bất 殺sát 迫bách 以dĩ 身thân 徇# 於ư 物vật 不bất 獲hoạch 從tùng 志chí 。 法Pháp 師sư 何hà 以dĩ 教giáo 之chi 。 跋bạt 摩ma 曰viết 。 帝đế 王vương 與dữ 匹thất 夫phu 。 所sở 修tu 各các 異dị 。 匹thất 夫phu 身thân 賤tiện 名danh 劣liệt 。 言ngôn 令linh 不bất 威uy 。 若nhược 不bất 克khắc 己kỷ 苦khổ 躬cung 將tương 何hà 為vi 用dụng 。 帝đế 王vương 以dĩ 四tứ 海hải 為vi 家gia 。 萬vạn 民dân 為vi 子tử 。 出xuất 一nhất 嘉gia 言ngôn 士sĩ 女nữ 以dĩ 悅duyệt 。 布bố 一nhất 善thiện 政chánh 人nhân 神thần 以dĩ 和hòa 。 固cố 當đương 刑hình 不bất 夭yểu 命mạng 役dịch 無vô 勞lao 力lực 。 則tắc 使sử 風phong 雨vũ 順thuận 時thời 。 寒hàn 暖noãn 應ưng 節tiết 。 百bách 穀cốc 滋tư 繁phồn 。 桑tang 麻ma 欝uất 茂mậu 。 如như 此thử 持trì 齊tề 。 齊tề 亦diệc 大đại 矣hĩ 。 如như 此thử 不bất 殺sát 。 德đức 亦diệc 眾chúng 矣hĩ (# 清thanh 潔khiết 為vi 齊tề 。 防phòng 非phi 為vi 戒giới )# 寧ninh 在tại 闕khuyết 半bán 日nhật 之chi 餐xan 。 全toàn 一nhất 禽cầm 之chi 命mạng 。 然nhiên 後hậu 方phương 為vi 弘hoằng 濟tế 耶da 。 帝đế 撫phủ 几kỉ 曰viết 。 法Pháp 師sư 所sở 言ngôn 真chân 謂vị 開khai 悟ngộ 人nhân 心tâm 。 明minh 達đạt 物vật 理lý 。 可khả 謂vị 談đàm 於ư 人nhân 天thiên 之chi 際tế 矣hĩ 。 懿# 哉tai 若nhược 人nhân 。 非phi 獨độc 誘dụ 進tiến 於ư 真chân 門môn 抑ức 亦diệc 俾tỉ 興hưng 於ư 王vương 化hóa 。 而nhi 齊tề 之chi 與dữ 戒giới 。 雖tuy 天thiên 子tử 至chí 庶thứ 人nhân 達đạt 其kỳ 至chí 理lý 。 猶do 五ngũ 孝hiếu 不bất 同đồng 其kỳ 經kinh 也dã (# 天thiên 子tử 以dĩ 愽# 愛ái 廣quảng 敬kính 為vi 孝hiếu 。 諸chư 侯hầu 以dĩ 不bất 驕kiêu 謹cẩn 法pháp 為vi 孝hiếu 。 卿khanh 大đại 夫phu 以dĩ 遵tuân 法pháp 約ước 禮lễ 為vi 孝hiếu 。 士sĩ 以dĩ 愛ái 父phụ 同đồng 君quân 為vi 孝hiếu 。 庶thứ 人nhân 以dĩ 謹cẩn 身thân 養dưỡng 親thân 為vi 孝hiếu )# 聞văn 一nhất 以dĩ 知tri 二nhị 者giả 。 其kỳ 在tại 宋tống 文văn 乎hồ (# 文văn 帝đế 名danh 義nghĩa 隆long 。 宋tống 高cao 祖tổ 第đệ 三tam 子tử 。 即tức 位vị 改cải 元nguyên 元nguyên 嘉gia 。 有hữu 文văn 武võ 之chi 才tài 。 蘊uẩn 寬khoan 明minh 之chi 德đức 。 勤cần 苦khổ 節tiết 儉kiệm 在tại 位vị 三tam 十thập 年niên )# 向hướng 使sử 梁lương 武võ 納nạp 大đại 麓lộc 難nạn/nan 庶thứ 官quan 順thuận 考khảo 古cổ 慎thận 厥quyết 終chung (# 麓lộc 錄lục 也dã 。 謂vị 親thân 萬vạn 機cơ 。 選tuyển 任nhậm 眾chúng 官quan 惟duy 難nan 得đắc 人nhân 。 順thuận 稽khể 古cổ 帝đế 道đạo 而nhi 行hành 之chi 敬kính 慎thận 其kỳ 終chung 也dã 。 所sở 謂vị 安an 必tất 思tư 危nguy 。 治trị 不bất 忘vong 亂loạn 之chi 道đạo 也dã )# 省tỉnh 乎hồ 前tiền 言ngôn 。 而nhi 或hoặc 不bất 及cập 於ư 此thử 難nạn/nan 也dã (# 若nhược 梁lương 武võ 常thường 省tỉnh 前tiền 言ngôn 。 恐khủng 不bất 及cập 侯hầu 氏thị 之chi 難nạn/nan )# 其kỳ 太thái 子tử 綱cương (# 簡giản 文văn 也dã 。 帝đế 第đệ 三tam 子tử )# 綸luân (# 卲# 陵lăng 王vương 也dã )# 紀kỷ (# 益ích 州châu 刺thứ 史sử 武võ 陵lăng 王vương 也dã )# 宗tông 室thất 諸chư 王vương 亟# 弄lộng 文văn 墨mặc 。 請thỉnh 帝đế 自tự 講giảng 。 勅sắc 答đáp 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 未vị 達đạt 稼giá 穡# 之chi 艱gian 難nan 。 安an 知tri 天thiên 下hạ 之chi 負phụ 重trọng 。 庸dong 主chủ 少thiểu 君quân 所sở 以dĩ 繼kế 踵chủng 顛điên 覆phú 。 皆giai 由do 安an 不bất 思tư 危nguy 。 況huống 復phục 未vị 安an 者giả 耶da 。 殷ân 鑒giám 不bất 遠viễn 在tại 於ư 前tiền 世thế 。 吾ngô 今kim 所sở 行hành 雖tuy 異dị 曩nẵng 日nhật 。 但đãn 知tri 講giảng 說thuyết 不bất 憂ưu 國quốc 事sự 。 則tắc 與dữ 彼bỉ 人nhân 異dị 術thuật 同đồng 亡vong 耳nhĩ (# 術thuật 道đạo 路lộ 也dã )# 而nhi 前tiền 後hậu 累lũy/lụy/luy 請thỉnh 。 帝đế 亦diệc 累lũy/lụy/luy 拒cự 。 但đãn 年niên 高cao 氣khí 昏hôn 。 精tinh 華hoa 已dĩ 竭kiệt 。 家gia 有hữu 佞nịnh 父phụ 之chi 子tử 。 朝triêu 無vô 匪phỉ 躬cung 之chi 士sĩ 。 前tiền 否phủ/bĩ 後hậu 允duẫn 卒thốt 如như 所sở 言ngôn (# 如như 異dị 術thuật 同đồng 亡vong 之chi 言ngôn 。 暨kỵ 俟sĩ 景cảnh 作tác 亂loạn 帝đế 崩băng 之chi 後hậu 。 景cảnh 立lập 簡giản 文văn 。 尋tầm 幽u 之chi 於ư 永vĩnh 福phước 省tỉnh 以dĩ 絕tuyệt 人nhân 望vọng 。 景cảnh 尋tầm 弑# 之chi 。 及cập 王vương 僧Tăng 辯biện 破phá 侯hầu 景cảnh 立lập 孝hiếu 元nguyên 帝đế 。 後hậu 魏ngụy 兵binh 至chí 城thành 陷hãm 被bị 擒cầm 。 仍nhưng 賦phú 詩thi 為vi 土thổ/độ 囊nang 殞vẫn 之chi 。 前tiền 梁lương 四tứ 主chủ 國quốc 歸quy 陳trần 。 後hậu 梁lương 三tam 主chủ 國quốc 入nhập 隋tùy )# 賓tân 曰viết 。 一nhất 人nhân 失thất 馭ngự 已dĩ 塞tắc 天thiên 譴khiển 。 百bách 工công 周chu 行hành 何hà 咎cữu 預dự 難nạn/nan 。 致trí 使sử 死tử 者giả 股cổ 荷hà 首thủ 倚ỷ 而nhi 日nhật 繼kế 之chi 乎hồ 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 是thị 何hà 言ngôn 歟# 。 夫phu 君quân 辱nhục 臣thần 死tử 。 況huống 君quân 死tử 耶da 。 凡phàm 帝đế 天thiên 下hạ 者giả 以dĩ 任nhậm 忠trung 良lương 為vi 聖thánh 。 忠trung 良lương 以dĩ 衛vệ 社xã 禝# 為vi 賢hiền 。 故cố 文văn 武võ 之chi 臣thần 。 進tiến 思tư 盡tận 忠trung 。 退thoái 思tư 補bổ 過quá 。 雖tuy 當đương 時thời 應ưng 金kim 陵lăng 之chi 氣khí 。 偶ngẫu 時thời 邕# 之chi 運vận 。 台thai 袞cổn 不bất 聞văn 於ư 廟miếu 算toán 。 征chinh 帥súy 匪phỉ 思tư 於ư 取thủ 勝thắng 。 是thị 以dĩ 尸thi 素tố 之chi 門môn 各các 各các 以dĩ 文văn 章chương 自tự 衒huyễn (# 沈trầm 約ước 。 何hà 尚thượng 之chi 。 顏nhan 延diên 年niên 等đẳng 如như 法Pháp 寶bảo 聯liên 璧bích 。 形hình 神thần 滅diệt 論luận 。 并tinh 答đáp 佛Phật 性tánh 二nhị 諦đế 難nạn/nan 等đẳng 。 君quân 罔võng 其kỳ 威uy 。 臣thần 與dữ 害hại 隣lân (# 罔võng 無vô 也dã 。 害hại 侯hầu 景cảnh )# 綢trù 繆mâu 苑uyển 囿# 。 物vật 役dịch 非phi 任nhậm 。 莊trang 氏thị 云vân 。 庖bào 人nhân 雖tuy 不bất 治trị 庖bào 。 尸thi 祝chúc 豈khởi 可khả 越việt 於ư 罇# 俎# 耶da 。 昔tích 陳trần 平bình 不bất 對đối 於ư 廩lẫm 粟túc (# 文văn 帝đế 問vấn 周chu 勃bột 。 天thiên 下hạ 粟túc 廩lẫm 多đa 少thiểu 庫khố 藏tạng 錢tiền 物vật 出xuất 入nhập 日nhật 有hữu 多đa 少thiểu 。 周chu 勃bột 流lưu 汗hãn 而nhi 不bất 能năng 對đối 問vấn 陳trần 平bình 。 平bình 云vân 。 廩lẫm 庫khố 之chi 事sự 各các 有hữu 司ty 存tồn 。 宰tể 相tướng 但đãn 調điều 陰âm 陽dương 而nhi 已dĩ )# 邴# 吉cát 但đãn 問vấn 於ư 牛ngưu 喘suyễn (# 丙bính 吉cát 。 字tự 少thiểu 卿khanh 。 北bắc 海hải 人nhân 。 漢hán 宣tuyên 帝đế 時thời 為vi 相tương/tướng 。 見kiến 喘suyễn 牛ngưu 問vấn 之chi 來lai 近cận 遠viễn 。 若nhược 近cận 則tắc 是thị 陰âm 陽dương 失thất 度độ )# 故cố 為vi 王vương 者giả 當đương 為vi 於ư 無vô 為vi (# 天thiên 子tử 垂thùy 衣y 裳thường 而nhi 端đoan 拱củng 冕# 旒lưu 黈# 纊khoáng 而nhi 已dĩ 。 此thử 即tức 無vô 為vi 也dã )# 不bất 以dĩ 己kỷ 能năng 於ư 有hữu 為vi 。 不bất 以dĩ 己kỷ 能năng 於ư 無vô 為vi 。 不bất 使sử 君quân 為vi 於ư 無vô 為vi 也dã (# 臣thần 不bất 能năng 執chấp 政chánh 使sử 君quân 自tự 主chủ 之chi 也dã )# 由do 是thị 燎liệu 原nguyên 之chi 火hỏa 焯# 厥quyết 無vô 赦xá (# 書thư 云vân 。 惡ác 之chi 易dị 也dã 。 若nhược 火hỏa 之chi 燎liệu 于vu 原nguyên 。 不bất 可khả 向hướng 邇nhĩ 。 其kỳ 由do 可khả 撲phác 滅diệt 乎hồ )# 脫thoát 輻bức 輿dư 尸thi (# 易dị 小tiểu 畜súc 卦# 九cửu 二nhị 辭từ 也dã 輿dư 脫thoát 輻bức 師sư 卦# 六lục 五ngũ 爻hào 辭từ 云vân 弟đệ 子tử 輿dư 尸thi )# 何hà 嗟ta 及cập 矣hĩ 。 詩thi 曰viết 。 靖tĩnh 恭cung 爾nhĩ 位vị 。 正chánh 直trực 是thị 與dữ 。 神thần 之chi 聽thính 之chi 。 式thức 穀cốc 以dĩ 汝nhữ (# 詩thi 小tiểu 雅nhã 靖tĩnh 治trị 也dã 。 尒# 汝nhữ 也dã 。 式thức 用dụng 也dã 。 穀cốc 祿lộc 也dã 。 言ngôn 敬kính 治trị 汝nhữ 職chức 位vị 政chánh 事sự 。 正chánh 直trực 之chi 人nhân 乃nãi 與dữ 為vi 倫luân 。 神thần 聽thính 汝nhữ 之chi 所sở 為vi 。 用dụng 福phước 與dữ 汝nhữ )# 彼bỉ 不bất 與dữ 直trực 式thức 穀cốc 何hà 望vọng 焉yên 。 賓tân 曰viết 。 憍kiêu 陳trần 如như 弊tệ 服phục 五ngũ 錢tiền 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 華hoa 房phòng 百bách 寶bảo 。 俱câu 聖thánh 人nhân 也dã (# 憍kiêu 陳trần 如như 。 亦diệc 云vân 憍kiêu 陳trần 那na 。 則tắc 五ngũ 俱câu 倫luân 也dã 。 不bất 求cầu 華hoa 飾sức 耳nhĩ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 出xuất 家gia 之chi 後hậu 久cửu 。 不bất 得đắc 道Đạo 果Quả 。 佛Phật 問vấn 阿A 難Nan 。 阿A 難Nan 云vân 。 闕khuyết 於ư 寶bảo 翫ngoạn 之chi 具cụ 故cố 也dã 。 佛Phật 令linh 阿A 難Nan 為vi 置trí 。 阿A 難Nan 無vô 寶bảo 具cụ 。 佛Phật 令linh 王vương 宮cung 借tá 之chi 布bố 於ư 房phòng 內nội 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 衡hành 岳nhạc 終chung 身thân 一nhất 衲nạp (# 南nam 嶽nhạc 惠huệ 思tư 也dã )# 玄huyền 景cảnh 每mỗi 曙# 更cánh 衣y (# 高cao 僧Tăng 玄huyền 景cảnh 。 每mỗi 日nhật 必tất 換hoán 新tân 衣y 。 經kinh 於ư 身thân 則tắc 以dĩ 施thí 人nhân )# 俱câu 高cao 僧Tăng 也dã 。 將tương 修tu 于vu 已dĩ 四tứ 者giả 何hà 先tiên 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 善thiện 乎hồ 善thiện 者giả 無vô 不bất 善thiện 。 不bất 善thiện 乎hồ 善thiện 者giả 無vô 可khả 善thiện 。 故cố 此thử 四tứ 者giả 克khắc 不bất 克khắc 在tại 于vu 我ngã 。 可khả 不bất 可khả 不bất 在tại 乎hồ 物vật (# 能năng 修tu 不bất 能năng 修tu 在tại 於ư 人nhân 。 非phi 由do 乎hồ 外ngoại 物vật 也dã )# 何hà 則tắc 夫phu 貧bần 則tắc 獨độc 善thiện 其kỳ 身thân 。 富phú 則tắc 博bác 施thí 廣quảng 濟tế 。 奢xa 則tắc 務vụ 禮lễ 。 儉kiệm 則tắc 近cận 仁nhân 。 是thị 賢hiền 智trí 也dã 。 貧bần 則tắc 隕vẫn 穫hoạch 。 富phú 則tắc 家gia 食thực (# 大đại 畜súc 卦# 文văn 也dã 。 大đại 畜súc 之chi 實thật 以dĩ 之chi 養dưỡng 賢hiền 。 命mạng 賢hiền 者giả 不bất 家gia 食thực 也dã )# 奢xa 則tắc 僭# 逸dật (# 不bất 遜tốn 故cố 也dã 。 若nhược 季quý 氏thị 等đẳng )# 儉kiệm 則tắc 固cố 陋lậu (# 如như 晏# 嬰anh 儉kiệm 不bất 合hợp 禮lễ 。 皆giai 為vi 固cố 陋lậu 也dã )# 是thị 愚ngu 鄙bỉ 也dã 。 故cố 聖thánh 不bất 隔cách 於ư 貧bần 富phú 。 處xử 貧bần 富phú 俱câu 為vi 聖thánh 人nhân 。 賢hiền 不bất 隔cách 於ư 奢xa 儉kiệm 。 處xử 奢xa 儉kiệm 俱câu 為vi 高cao 僧Tăng 。 古cổ 人nhân 言ngôn 。 儉kiệm 德đức 之chi 恭cung 也dã 。 侈xỉ 惡ác 之chi 大đại 也dã 。 而nhi 實thật 不bất 德đức 不bất 儉kiệm 惡ác 盈doanh 而nhi 侈xỉ 誠thành 為vi 禍họa 胎thai 安an 不bất 忌kỵ 歟# 。 易dị 曰viết 。 豐phong 其kỳ 屋ốc 。 蔀# 其kỳ 家gia 。 窺khuy 其kỳ 戶hộ 。 閴# 其kỳ 無vô 人nhân 。 三tam 歲tuế 不bất 覿# 凶hung (# 蔀# 覆phú 障chướng 也dã 。 易dị 豊# 卦# 上thượng 六lục 爻hào 辭từ 也dã 。 其kỳ 意ý 云vân 。 無vô 德đức 而nhi 祿lộc 身thân 之chi 災tai 也dã 。 三tam 年niên 必tất 受thọ 其kỳ 殃ương 。 故cố 云vân 閴# 其kỳ 無vô 人nhân 也dã )# 但đãn 繒tăng 纊khoáng 皮bì 革cách 。 聖thánh 慈từ 所sở 許hứa 。 今kim 有hữu 行hành 之chi 則tắc 為vi 寡quả 德đức 。 反phản 之chi 則tắc 為vi 合hợp 道đạo 。 是thị 惑hoặc 也dã (# 以dĩ 著trước 絲ti 綿miên 者giả 為vi 寡quả 德đức 。 以dĩ 屏bính 棄khí 為vi 合hợp 道đạo 。 殊thù 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 有hữu 開khai 遮già 之chi 道đạo 。 以dĩ 俗tục 情tình 堅kiên 執chấp 也dã )# 其kỳ 有hữu 務vụ 自tự 苦khổ 節tiết 。 麻ma 艾ngải 充sung 軀khu 。 高cao 靜tĩnh 其kỳ 業nghiệp 。 茲tư 可khả 尚thượng 也dã 。 若nhược 矯kiểu 行hành 沽cô 名danh 。 服phục 輕khinh 緆# 曳duệ 纖tiêm 絇# (# 沽cô 賣mại 也dã 。 矯kiểu 誑cuống 也dã 。 緆# 細tế 布bố 也dã 。 本bổn 無vô 道Đạo 德đức 。 詐trá 見kiến 孤cô 節tiết 。 以dĩ 細tế 布bố 為vi 衣y 。 以dĩ 黲# 布bố 作tác 襪vạt 。 何hà 儉kiệm 之chi 有hữu )# 誠thành 則tắc 侈xỉ 靡mĩ 傷thương 財tài 。 孰thục 為vi 廉liêm 士sĩ 。 夫phu 服phục 者giả 心tâm 行hành 之chi 表biểu 。 得đắc 其kỳ 儀nghi 則tắc 鮮tiên 辱nhục 寡quả 過quá 。 違vi 其kỳ 義nghĩa 則tắc 啟khải 姦gian 納nạp 害hại 。 故cố 禮lễ 云vân 。 君quân 子tử 居cư 縗# 絰điệt 則tắc 有hữu 哀ai 色sắc 。 居cư 端đoan 冕# 則tắc 有hữu 敬kính 色sắc 。 居cư 介giới 冑trụ 則tắc 有hữu 不bất 可khả 辱nhục 色sắc 。 方phương 茲tư 沙Sa 門Môn 居cư 稻đạo 畦huề 則tắc 當đương 有hữu 虛hư 靜tĩnh 之chi 色sắc (# 稻đạo 畦huề 袈ca 裟sa 也dã 。 佛Phật 見kiến 水thủy 田điền 指chỉ 。 示thị 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 弟đệ 子tử 當đương 割cát 截tiệt 為vi 衣y 。 如như 此thử 水thủy 田điền 有hữu 出xuất 生sanh 之chi 義nghĩa 。 可khả 以dĩ 生sanh 於ư 福phước 田điền 也dã )# 虛hư 者giả 道đạo 也dã 。 故cố 所sở 服phục 在tại 乎hồ 道đạo 不bất 必tất 抑ức 以dĩ 皮bì 纊khoáng 而nhi 舉cử 氈chiên 紵# 獎tưởng 人nhân 務vụ 詐trá 矣hĩ (# 若nhược 專chuyên 獎tưởng 布bố 紵# 。 則tắc 詭quỷ 詐trá 者giả 務vụ 於ư 矯kiểu 飾sức 也dã )# 梁lương 沈trầm 約ước 以dĩ 沙Sa 門Môn 食thực 肉nhục 。 小tiểu 教giáo 雖tuy 容dung 而nhi 後hậu 教giáo 塞tắc 違vi 。 蠶tằm 綿miên 之chi 理lý 則tắc 何hà 不bất 然nhiên 。 但đãn 教giáo 來lai 遺di 闕khuyết 非phi 所sở 可khả 也dã 。 遂toại 撰soạn 究cứu 竟cánh 慈từ 悲bi 論luận 。 廣quảng 申thân 其kỳ 例lệ 。 然nhiên 慮lự 沈trầm 說thuyết 非phi 也dã (# 沈trầm 約ước 。 字tự 休hưu 文văn 。 吳ngô 興hưng 武võ 康khang 人nhân 。 流lưu 寓# 孤cô 貧bần 。 篤đốc 志chí 好hiếu 學học 。 晝trú 夜dạ 不bất 捨xả 。 母mẫu 恐khủng 其kỳ 勞lao 。 常thường 減giảm 油du 滅diệt 火hỏa 。 及cập 佐tá 梁lương 武võ 龍long 飛phi 。 累lũy/lụy/luy 遷thiên 尚thượng 書thư 。 久cửu 居cư 端đoan 揆quỹ 。 有hữu 志chí 臺đài 司ty 。 帝đế 終chung 不bất 用dụng 。 致trí 書thư 徐từ 勉miễn 。 勉miễn 為vi 言ngôn 於ư 帝đế 。 但đãn 加gia 鼓cổ 吹xuy 而nhi 已dĩ 。 約ước 性tánh 不bất 飲ẩm 酒tửu 少thiểu 嗜thị 慾dục 。 左tả 目mục 重trọng/trùng 瞳# 子tử 。 腰yêu 有hữu 紫tử 志chí 。 聚tụ 書thư 二nhị 萬vạn 卷quyển 。 為vi 丹đan 陽dương 尹# 侍thị 中trung 。 卒thốt 官quan 著trước 晉tấn 宋tống 齊tề 等đẳng 書thư )# 雖tuy 欲dục 廣quảng 顯hiển 其kỳ 特đặc 見kiến 。 而nhi 聖thánh 人nhân 之chi 意ý 。 或hoặc 則tắc 不bất 然nhiên 。 夫phu 因nhân 患hoạn 制chế 戒giới 。 去khứ 損tổn 就tựu 益ích 。 食thực 肉nhục 之chi 過quá 。 凶hung 而nhi 無vô 謀mưu 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 食thực 肉nhục 之chi 人nhân 眾chúng 生sanh 遠viễn 離ly 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 是thị 諸chư 佛Phật 怨oán 。 斷đoạn 大đại 慈từ 種chủng 。 一nhất 切thiết 鬼quỷ 神thần 。 夜dạ 臥ngọa 舐thỉ 其kỳ 脣thần 吻vẫn 。 福phước 德đức 日nhật 消tiêu 。 仁nhân 智trí 猶do 鄙bỉ 。 況huống 聖thánh 人nhân 乎hồ (# 孟# 子tử 曰viết 。 是thị 以dĩ 君quân 子tử 之chi 於ư 禽cầm 獸thú 也dã 。 見kiến 其kỳ 生sanh 不bất 忍nhẫn 見kiến 其kỳ 死tử 。 聞văn 其kỳ 聲thanh 不bất 忍nhẫn 食thực 其kỳ 肉nhục 。 是thị 以dĩ 不bất 近cận 庖bào 厨trù )# 綈đề 革cách 資tư 形hình 儀nghi 服phục 修tu 潔khiết 世thế 人nhân 未vị 嘗thường 譏cơ 之chi (# 故cố 馬mã 勝thắng 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 威uy 儀nghi 攝nhiếp 眾chúng 也dã )# 聖thánh 人nhân 由do 其kỳ 美mỹ 之chi 。 故cố 經Kinh 云vân 。 懸huyền 繒tăng 幡phan 蓋cái 。 又hựu 云vân 。 柔nhu 軟nhuyễn 繒tăng 纊khoáng 。 以dĩ 為vi 絪# 褥nhục (# 法pháp 華hoa 經kinh )# 若nhược 酌chước 以dĩ 今kim 所sở 未vị 斷đoạn 由do 經kinh 未vị 至chí 者giả 而nhi 涅Niết 槃Bàn 許hứa 有hữu 憍kiều 奢xa 耶da 衣y 。 謂vị 赤xích 色sắc 好hảo/hiếu 衣y 也dã 。 又hựu 名danh 衣y 上thượng 服phục 。 價giá 直trực 千thiên 萬vạn 。 施thí 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 何hà 為vi 不bất 備bị 哉tai 。 但đãn 蕭tiêu 陳trần 之chi 世thế 。 人nhân 過quá 乎hồ 信tín 。 法pháp 教giáo 滋tư 彰chương 。 嘗thường 讀đọc 齊tề 太thái 子tử 并tinh 梁lương 陳trần 書thư 。 屢lũ 捨xả 袞cổn 冕# 乘thừa 輿dư 寶bảo 玉ngọc 。 為vi 諸chư 經kinh 懺sám 。 秉bỉnh 筆bút 流lưu 辭từ 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 。 為vi 童đồng 戲hí 也dã 。 方phương 於ư 周chu 魏ngụy 則tắc 愈dũ 求cầu 於ư 風phong 教giáo 則tắc 病bệnh 矣hĩ 。 賓tân 曰viết 。 法pháp 雲vân 馳trì 騖# 吊điếu 慶khánh 。 譏cơ 者giả 謂vị 之chi 侫# 。 靈linh 裕# 儉kiệm 陋lậu 布bố 褐hạt 。

時thời 議nghị 謂vị 之chi 矯kiểu (# 法pháp 雲vân 者giả 。 周chu 處xứ 之chi 後hậu 。 丁đinh 母mẫu 憂ưu 。 毀hủy 瘠tích 過quá 禮lễ 。 累lũy/lụy/luy 曰viết 不bất 食thực 。 殆đãi 不bất 勝thắng 喪táng 。 僧Tăng 旻# 諫gián 之chi 曰viết 。 聖thánh 人nhân 制chế 禮lễ 。 賢hiền 者giả 俯phủ 就tựu 。 不bất 賢hiền 者giả 企xí 及cập 毀hủy 不bất 滅diệt 性tánh 。 尚thượng 出xuất 儒nho 書thư 。 況huống 佛Phật 有hữu 旨chỉ 。 近cận 奉phụng 色sắc 養dưỡng 。 遠viễn 發phát 菩Bồ 提Đề 。 況huống 恩ân 愛ái 之chi 賊tặc 不bất 可khả 寬khoan 放phóng 。 乃nãi 割cát 哀ai 情tình 。 微vi 進tiến 粥chúc 食thực 。 靈linh 裕# 以dĩ 周chu 滅diệt 法pháp 。 乃nãi 潛tiềm 形hình 世thế 。 瓌khôi 衣y 斬trảm 縗# 。 三tam 升thăng 之chi 布bố 頭đầu 絰điệt 麻ma 帶đái 。 如như 喪táng 考khảo 妣# 。 誓thệ 得đắc 佛Phật 法Pháp 更cánh 始thỉ 。 方phương 襲tập 舊cựu 儀nghi )# 夫phu 如như 是thị 德đức 行hạnh 。 安an 得đắc 不bất 媮# 乎hồ (# 媮# 薄bạc 也dã )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 書thư 云vân 。 與dữ 人nhân 無vô 求cầu 備bị 。 禮lễ 云vân 。 以dĩ 義nghĩa 度độ 人nhân 則tắc 難nạn/nan 為vi 人nhân (# 不bất 可khả 求cầu 備bị 也dã )# 以dĩ 人nhân 望vọng 人nhân 則tắc 賢hiền 者giả 可khả 知tri 已dĩ 矣hĩ (# 以dĩ 賢hiền 望vọng 不bất 賢hiền 則tắc 知tri 勝thắng 劣liệt 也dã )# 夫phu 以dĩ 法Pháp 服phục 趑# 趄# 。 為vi 法pháp 則tắc 辱nhục 已dĩ 。 不bất 為vi 法pháp 則tắc 兼kiêm 辱nhục 法pháp (# 為vi 數số 為vi 眾chúng 趨xu 塵trần 猶do 可khả 庶thứ 幾kỷ 。 非phi 此thử 則tắc 為vi 辱nhục 也dã )# 但đãn 大Đại 士Sĩ 或hoặc 以dĩ 理lý 通thông 為vi 美mỹ (# 違vi 教giáo 順thuận 理lý 亦diệc 可khả 行hành 也dã 。 然nhiên 教giáo 有hữu 權quyền 實thật 矣hĩ )# 故cố 黃hoàng 裳thường 元nguyên 吉cát 信tín 在tại 內nội 也dã (# 坤# 卦# 六lục 五ngũ 辭từ 也dã 。 黃hoàng 中trung 正chánh 之chi 色sắc 也dã 。 裳thường 下hạ 之chi 飾sức 也dã 。 坤# 為vi 臣thần 道đạo 盡tận 美mỹ 於ư 下hạ 任nhậm 夫phu 文văn 理lý 垂thùy 黃hoàng 裳thường 以dĩ 獲hoạch 元nguyên 吉cát 。 如như 法Pháp 雲vân 等đẳng 。 為vi 法pháp 趨xu 塵trần 也dã )# 晉tấn 文văn 公công 譎# 而nhi 不bất 正chánh 。 非phi 不bất 霸# 也dã (# 文văn 公công 重trọng/trùng 耳nhĩ 也dã 。 復phục 晉tấn 之chi 後hậu 。 大đại 霸# 諸chư 侯hầu 。 將tương 朝triêu 周chu 自tự 嫌hiềm 強cường 盛thịnh 。 遂toại 召triệu 王vương 使sử 出xuất 而nhi 行hành 覲cận 禮lễ 。 夫phu 子tử 云vân 。 以dĩ 臣thần 召triệu 君quân 不bất 可khả 訓huấn 。 故cố 春xuân 秋thu 改cải 云vân 天thiên 王vương 狩thú 于vu 河hà 陽dương 也dã 。 是thị 為vi 譎# 而nhi 不bất 正chánh 也dã )# 如như 雲vân 者giả 豈khởi 得đắc 不bất 為vi 高cao 僧Tăng 乎hồ 。 其kỳ 人nhân 天thiên 縱túng/tung 英anh 敏mẫn 。 挺đĩnh 生sanh 于vu 世thế 。 感cảm 通thông 靈linh 瑞thụy 。 身thân 死tử 言ngôn 立lập 。 實thật 為vi 法pháp 之chi 祥tường 也dã (# 雲vân 母mẫu 吳ngô 氏thị 生sanh 雲vân 日nhật 。 見kiến 祥tường 雲vân 滿mãn 空không 。 故cố 名danh 之chi 為vi 法Pháp 雲vân 。 住trụ 義nghĩa 興hưng 莊trang 嚴nghiêm 寺tự 。 講giảng 法Pháp 華hoa 淨tịnh 名danh 等đẳng 經kinh 。 如như 疾tật 風phong 應ưng 變biến 。

時thời 人nhân 謂vị 之chi 幻huyễn 法Pháp 師sư 然nhiên 方phương 彼bỉ 遠viễn 公công 影ảnh 不bất 出xuất 山sơn 。 迹tích 不bất 入nhập 俗tục 。 迎nghênh 送tống 不bất 過quá 虎hổ 溪khê 。 慧tuệ 熙hi 莓# 苔# 一nhất 徑kính 三tam 十thập 餘dư 載tái 端đoan 坐tọa 榻tháp 。 心tâm 兩lưỡng 頭đầu 塵trần 合hợp 固cố 則tắc 忝thiểm 矣hĩ (# 蜀thục 空không 惠huệ 寺tự 僧Tăng 慧tuệ 熙hi 。 成thành 都đô 人nhân 。 幼ấu 好hảo/hiếu 篇thiên 詠vịnh 。 因nhân 與dữ 大đại 石thạch 寺tự 沙Sa 彌Di 道đạo 徵trưng 連liên 唱xướng 詩thi 章chương 遂toại 成thành 言ngôn 。 隙khích 乃nãi 迴hồi 意ý 。 栖tê 心tâm 禪thiền 觀quán 。 及cập 具cụ 受thọ 。 乃nãi 遍biến 習tập 經kinh 律luật 究cứu 三tam 論luận 。 夜dạ 宿túc 本bổn 房phòng 。 但đãn 坐tọa 床sàng 。 心tâm 兩lưỡng 頭đầu 塵trần 合hợp 。 自tự 餘dư 房phòng 地địa 。 唯duy 有hữu 一nhất 蹤tung 。 餘dư 並tịnh 莓# 苔# 也dã )# 靈linh 裕# 曰viết 。 吾ngô 縱túng/tung 矯kiểu 世thế 為vi 善thiện 。 猶do 愈dũ 於ư 直trực 心tâm 為vi 惡ác 。 斯tư 則tắc 言ngôn 興hưng 於ư 古cổ 人nhân 繼kế 之chi 在tại 裕# 矣hĩ 。 夫phu 管quản 晏# 皆giai 為vi 賢hiền 大đại 夫phu 也dã 。 管quản 僣# 晏# 陋lậu 。 前tiền 禮lễ 卒thốt 同đồng 譏cơ 之chi (# 管quản 仲trọng 齊tề 大đại 夫phu 夷di 吾ngô 也dã 。 娵# 三tam 國quốc 九cửu 女nữ 。 官quan 事sự 不bất 攝nhiếp 。 以dĩ 樹thụ 屏bính 塞tắc 門môn 。 及cập 置trí 反phản 坫# 。 皆giai 為vi 僣# 也dã 。 然nhiên 相tương/tướng 桓hoàn 公công 。 九cửu 合hợp 諸chư 侯hầu 。 尊tôn 獎tưởng 王vương 室thất 。 責trách 楚sở 苞bao 茅mao 。 故cố 稱xưng 賢hiền 也dã 。 晏# 嬰anh 齊tề 大đại 夫phu 。 性tánh 儉kiệm 䐁# 肩kiên 不bất 掩yểm 豆đậu 之chi 類loại 。 然nhiên 相tương/tướng 景cảnh 公công 。 一nhất 言ngôn 省tỉnh 刑hình 。 等đẳng 皆giai 得đắc 稱xưng 賢hiền 也dã 。 但đãn 幾kỷ 其kỳ 儉kiệm )# 曾tằng 子tử 曰viết 。 國quốc 奢xa 示thị 人nhân 以dĩ 儉kiệm 。 國quốc 儉kiệm 示thị 人nhân 以dĩ 禮lễ 。 晏# 子tử 之chi 然nhiên 也dã (# 齊tề 景cảnh 公công 有hữu 馬mã 千thiên 駟tứ 。 死tử 之chi 日nhật 民dân 無vô 德đức 而nhi 稱xưng 焉yên 。 故cố 晏# 子tử 示thị 之chi 以dĩ 儉kiệm )# 但đãn 沈trầm 潛tiềm 者giả 不bất 盡tận 得đắc 魚ngư 龍long 之chi 變biến 。 處xử 陸lục 者giả 不bất 盡tận 得đắc 飛phi 走tẩu 之chi 功công (# 物vật 象tượng 不bất 可khả 以dĩ 盡tận 窮cùng 其kỳ 性tánh 也dã )# 豈khởi 衣y 縫phùng 掖dịch 則tắc 盡tận 孔khổng 門môn 之chi 學học (# 縫phùng 掖dịch 大đại 袖tụ 。 雖tuy 稱xưng 儒nho 士sĩ 。 實thật 昧muội 典điển 墳phần 。 徒đồ 號hiệu 書thư 生sanh 。 安an 知tri 稽khể 古cổ )# 冠quan 芙phù 蓉dung 則tắc 盡tận 老lão 聖thánh 之chi 風phong (# 俾tỉ 貪tham 命mạng 米mễ 。 豈khởi 尚thượng 清thanh 虛hư 。 唯duy 讀đọc 竈táo 經kinh 寧ninh 窮cùng 道Đạo 德đức 。 執chấp 鐶hoàn 杖trượng 則tắc 盡tận 釋Thích 氏thị 之chi 道đạo (# 只chỉ 憑bằng 一nhất 毳thuế 。 便tiện 過quá 浮phù 生sanh 。 不bất 勵lệ 進tiến 修tu 。 安an 知tri 討thảo 習tập )# 而nhi 則tắc 有hữu 揭yết 其kỳ 短đoản 長trường/trưởng 。 望vọng 厓# 而nhi 信tín 。 望vọng 厓# 而nhi 沮trở 。 沮trở 未vị 必tất 喪táng 其kỳ 賢hiền 。 信tín 未vị 必tất 得đắc 其kỳ 人nhân (# 唯duy 人nhân 難nan 知tri 自tự 知tri 亦diệc 難nạn/nan )# 且thả 仲trọng 尼ni 採thải 數số 千thiên 年niên 賢hiền 智trí 所sở 行hành 之chi 事sự 為vi 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 使sử 一nhất 士sĩ 百bách 年niên 之chi 內nội 行hành 之chi 。 固cố 不bất 究cứu 也dã (# 仲trọng 尼ni 以dĩ 天thiên 縱túng/tung 之chi 才tài 生sanh 。 魯lỗ 襄tương 公công 二nhị 十thập 二nhị 年niên 。 十thập 八bát 歲tuế 往vãng 西tây 周chu 問vấn 禮lễ 。 門môn 徒đồ 三tam 千thiên 。 達đạt 者giả 七thất 十thập 二nhị 。 魯lỗ 哀ai 公công 十thập 一nhất 年niên 。 自tự 衛vệ 返phản 魯lỗ 。 修tu 春xuân 秋thu 。 述thuật 易dị 道đạo 。 刪san 詩thi 書thư 。 定định 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 古cổ 之chi 賢hiền 哲triết 明minh 窮cùng 一nhất 經kinh 。 鬚tu 鬢mấn 皓hạo 首thủ 莫mạc 得đắc 其kỳ 涯nhai 也dã 。 故cố 云vân 仰ngưỡng 之chi 彌di 高cao 。 鑽toàn 之chi 彌di 堅kiên )# 況huống 善thiện 惡ác 不bất 相tương 遠viễn 。 攻công 一nhất 是thị 則tắc 亦diệc 一nhất 非phi 隨tùy 焉yên 。 故cố 陳trần 司ty 敗bại 以dĩ 諱húy 國quốc 惡ác 為vi 黨đảng (# 陳trần 司ty 敗bại 問vấn 夫phu 子tử 昭chiêu 公công 知tri 禮lễ 乎hồ 。 子tử 曰viết 。 知tri 禮lễ 。 曰viết 君quân 娶thú 於ư 吳ngô 為vi 同đồng 姓tánh 豈khởi 知tri 禮lễ 。 司ty 敗bại 曰viết 。 吾ngô 聞văn 君quân 子tử 不bất 黨đảng 。 君quân 子tử 亦diệc 有hữu 黨đảng 乎hồ 。 以dĩ 諱húy 國quốc 惡ác 為vi 是thị 黨đảng 君quân 知tri 禮lễ 非phi 也dã 。 若nhược 不bất 黨đảng 為vi 是thị 則tắc 彰chương 國quốc 惡ác 為vi 非phi 也dã )# 季quý 康khang 子tử 以dĩ 問vấn 晝trú 寢tẩm 為vi 忤ngỗ 。 而nhi 忠trung 不bất 必tất 恭cung 。 恭cung 不bất 必tất 孝hiếu 。 孝hiếu 不bất 必tất 義nghĩa 。 今kim 釋Thích 氏thị 子tử 統thống 億ức 世thế 所sở 行hành 之chi 善thiện 。 而nhi 欲dục 使sử 一nhất 身thân 一nhất 世thế 行hành 之chi 。 固cố 不bất 可khả 也dã 。 遂toại 有hữu 智trí 而nhi 無vô 節tiết (# 有hữu 慧tuệ 解giải 而nhi 無vô 節tiết 操thao 也dã )# 質chất 而nhi 篤đốc 道đạo (# 撲phác 鈍độn 而nhi 純thuần 直trực 者giả )# 勤cần 體thể 被bị 物vật 。 尚thượng 行hành 專chuyên 已dĩ 。 但đãn 可khả 嘉gia 其kỳ 所sở 能năng 矜căng 其kỳ 所sở 不bất 能năng 。 非phi 構# 廈hạ 則tắc 榱# 梠lữ 期kỳ 之chi (# 榱# 椽chuyên 也dã 。 梠lữ 桷# 端đoan 連liên 綿miên 木mộc )# 將tương 無vô 廢phế 也dã (# 雖tuy 非phi 梁lương 棟đống 之chi 才tài 。 亦diệc 可khả 小tiểu 用dụng 也dã )# 驥kí 稱xưng 其kỳ 德đức 不bất 稱xưng 其kỳ 力lực 。 鳳phượng 稱xưng 其kỳ 瑞thụy 不bất 稱xưng 其kỳ 鷙# 。 夫phu 何hà 備bị 哉tai (# 鷙# 搏bác 擊kích 也dã )# 賓tân 曰viết 。 虐ngược 周chu 之chi 際tế 。 靜tĩnh 靄# 剖phẫu 心tâm (# 靄# 諫gián 周chu 武võ 。 極cực 言ngôn 抗kháng 旨chỉ 。 不bất 遂toại 乃nãi 入nhập 山sơn 。 遍biến 割cát 身thân 肉nhục 。 以dĩ 腸tràng 桂quế 樹thụ 。 剖phẫu 心tâm 而nhi 卒thốt 。 卒thốt 後hậu 骨cốt 坐tọa 不bất 侄# )# 靈linh 裕# 縗# 絰điệt 。 慧tuệ 遠viễn 奔bôn 喪táng (# 北bắc 遠viễn 也dã 。 奔bôn 竄thoán 山sơn 林lâm 避tị 道đạo 喪táng 也dã )# 普phổ 曠khoáng 簪# 笏# (# 曠khoáng 樊phàn 川xuyên 郿# 人nhân 。 值trị 周chu 武võ 沙sa 汰# 置trí 通thông 道đạo 觀quán 選tuyển 俊# 才tài 三tam 百bách 學học 士sĩ 。 曠khoáng 應ưng 召triệu 仍nhưng 剃thế 髮phát 帽mạo 以dĩ 烏ô 紗# 。 斷đoạn 決quyết 如như 流lưu 。 至chí 教giáo 興hưng 出xuất 家gia 也dã )# 孰thục 為vi 賢hiền 乎hồ 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 彼bỉ 各các 任nhậm 其kỳ 能năng 也dã 。 靜tĩnh 靄# 以dĩ 不bất 克khắc 荷hà 負phụ 。 殺sát 身thân 動động 俗tục 。 雖tuy 無vô 當đương 時thời 之chi 益ích 。 而nhi 實thật 彰chương 君quân 之chi 罪tội 也dã 。 其kỳ 若nhược 尸thi 諫gián 謀mưu 與dữ 後hậu 悔hối 懷hoài 沙sa 之chi 恨hận 。 不bất 其kỳ 怨oán 乎hồ (# 衛vệ 靈linh 公công 。 常thường 寵sủng 彌di 子tử 瑕hà 。 史sử 鰌# 數số 諫gián 不bất 納nạp 。 及cập 死tử 令linh 家gia 人nhân 陳trần 尸thi 於ư 窓song 下hạ 。 君quân 必tất 臨lâm 喪táng 。 若nhược 問vấn 云vân 大đại 夫phù 生sanh 欲dục 進tiến 蘧# 伯bá 玉ngọc 退thoái 彌di 子tử 瑕hà 不bất 遂toại 。 所sở 以dĩ 死tử 不bất 成thành 喪táng 。 君quân 果quả 問vấn 。 遂toại 納nạp 其kỳ 事sự 令linh 遷thiên 尸thi 於ư 堂đường 位vị 。 屈khuất 原nguyên 諫gián 楚sở 懷hoài 王vương 不bất 納nạp 。 遂toại 懷hoài 沙sa 沈trầm 汨cốt 羅la 江giang 而nhi 死tử 。 靄# 事sự 同đồng 之chi 也dã )# 靈linh 裕# 以dĩ 吾ngô 教giáo 運vận 鍾chung 百bách 六lục (# 百bách 六lục 四tứ 千thiên 六lục 百bách 一nhất 十thập 七thất 歲tuế 為vi 一nhất 元nguyên 。 一nhất 百bách 六lục 歲tuế 曰viết 陽dương 九cửu 之chi 厄ách 。 出xuất 文văn 選tuyển 三tam 國quốc 名danh 臣thần 讚tán )# 苴# 杖trượng 而nhi 斬trảm (# 若nhược 喪táng 考khảo 妣# 之chi 服phục )# 無vô 喪táng 而nhi 服phục 去khứ 國quốc 而nhi 亡vong 故cố 也dã (# 建kiến 德đức 二nhị 年niên 癸quý 巳tị 滅diệt 法pháp 。 甲giáp 午ngọ 興hưng 。 丁đinh 酉dậu 君quân 薨hoăng 。 辛tân 丑sửu 國quốc 滅diệt 也dã )# 慧tuệ 遠viễn 法pháp 嗣tự 在tại 已dĩ 避tị 世thế 圖đồ 存tồn 。 數số 不bất 終chung 否phủ/bĩ 。 必tất 授thọ 以dĩ 泰thái 。 但đãn 己kỷ 存tồn 而nhi 法pháp 亡vong 。 於ư 我ngã 如như 不bất 亡vong 也dã (# 教giáo 興hưng 重trọng/trùng 演diễn 故cố 也dã )# 普phổ 曠khoáng 以dĩ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 俯phủ 仰ngưỡng 與dữ 時thời 推thôi 移di 。 為vi 鳶diên 能năng 天thiên 。 為vi 魚ngư 能năng 淵uyên 。 晦hối 恥sỉ 和hòa 光quang 。 潛tiềm 伺tứ 興hưng 替thế 。 貌mạo 雖tuy 改cải 而nhi 氣khí 不bất 可khả 奪đoạt 也dã 。 古cổ 者giả 殷ân 亡vong 。 而nhi 三tam 人nhân 異dị 志chí 。 仲trọng 尼ni 皆giai 曰viết 仁nhân 乎hồ (# 微vi 子tử 啟khải 紂# 庶thứ 兄huynh 。 先tiên 奔bôn 周chu 以dĩ 存tồn 宗tông 廟miếu 之chi 計kế 。 箕ki 子tử 紂# 之chi 諸chư 父phụ 。 囚tù 國quốc 佯dương 狂cuồng 比tỉ 干can 諫gián 而nhi 剖phẫu 心tâm 。 雖tuy 殊thù 行hành 而nhi 同đồng 稱xưng 仁nhân )# 賓tân 曰viết 。 萬vạn 德đức 歸quy 仁nhân 。 仁nhân 無vô 不bất 死tử 。 為vi 無vô 為vi 者giả 俟sĩ 河hà 之chi 清thanh (# 修tu 行hành 期kỳ 道đạo 何hà 年niên 乃nãi 證chứng )# 曷hạt 若nhược 咀trớ 味vị 靈linh 英anh 浸tẩm 澤trạch 雲vân 腴# 輕khinh 舉cử 神thần 丹đan 下hạ 可khả 躋tễ 年niên 高cao 者giả 上thượng 昇thăng 免miễn 為vi 一nhất 凾# 之chi 腐hủ 骨cốt 。 實thật 長trường 生sanh 之chi 良lương 算toán 也dã 。 今kim 而nhi 何hà 謂vị 端đoan 居cư 待đãi 化hóa 歟# 。 主chủ 人nhân 曰viết 。 長trường 生sanh 由do 乎hồ 仙tiên 骨cốt 。 仙tiên 骨cốt 者giả 吾ngô 教giáo 謂vị 之chi 。 宿túc 植thực 德đức 本bổn 。 自tự 非phi 累lũy 世thế 陶đào 冶dã 塵trần 滓chỉ 修tu 鍊luyện 精tinh 魂hồn 。 寧ninh 可khả 率suất 由do 枯khô 蕪# 燋tiều 石thạch 而nhi 詎cự 能năng 度độ 世thế 耶da 。 故cố 長trường/trưởng 桑tang 漸tiệm 乎hồ 仙tiên 階giai 。 扁# 鵲thước 救cứu 世thế 為vi 名danh 。 莊trang 周chu 遷thiên 於ư 桐# 柏# 。 蓋cái 功công 未vị 備bị 而nhi 不bất 登đăng 于vu 雲vân 天thiên 。 克khắc 遐hà 其kỳ 壽thọ 矣hĩ 。 若nhược 階giai 由do 宿túc 學học 。 何hà 不bất 志chí 於ư 釋Thích 氏thị 乎hồ 。 夫phu 黃hoàng 帝đế 乘thừa 蒼thương 龍long 。 列liệt 子tử 之chi 御ngự 風phong 。 王vương 喬kiều 之chi 飛phi 舄# (# 軒hiên 轅viên 乘thừa 龍long 仙tiên 於ư 鼎đỉnh 湖hồ 。 列liệt 御ngự 寇khấu 乘thừa 風phong 而nhi 行hành 出xuất 。 莊trang 子tử 王vương 喬kiều 為vi 葉diệp 令linh 化hóa 舄# 為vi 鳧phù 而nhi 乘thừa 之chi 也dã )# 彼bỉ 宿túc 有hữu 仙tiên 骨cốt 焉yên 。 於ư 其kỳ 人nhân 也dã 。 猶do 介giới 之chi 有hữu 龜quy 。 羽vũ 之chi 有hữu 鶴hạc 。 宿túc 稟bẩm 氣khí 運vận 之chi 所sở 壽thọ 也dã 。 非phi 龜quy 之chi 介giới 。 非phi 鶴hạc 之chi 羽vũ 。 雖tuy 同đồng 其kỳ 族tộc 。 莫mạc 得đắc 其kỳ 方phương 也dã (# 如như 。 黿ngoan 鼉đà 之chi 屬thuộc 。 又hựu 如như 眾chúng 禽cầm 之chi 類loại )# 若nhược 使sử 傚# 而nhi 得đắc 成thành 者giả 。 仲trọng 尼ni 之chi 門môn 。 德đức 行hạnh 之chi 儔trù 。 生sanh 無vô 不bất 貴quý 。 知tri 無vô 不bất 博bác 。 何hà 不bất 精tinh 意ý 求cầu 之chi 變biến 化hóa 。 以dĩ 克khắc 永vĩnh 世thế 乎hồ 。 周chu 穆mục (# 乘thừa 八bát 駿tuấn 。 會hội 王vương 母mẫu 於ư 瑤dao 池trì 。 可khả 不bất 求cầu 長trường 生sanh 羽vũ 化hóa 之chi 藥dược )# 秦tần 皇hoàng (# 方phương 士sĩ 往vãng 蓬bồng 萊# 採thải 藥dược 。 竟cánh 死tử 沙sa 丘khâu )# 漢hán 武võ (# 好hảo/hiếu 道đạo 求cầu 仙tiên 。 竟cánh 歸quy 蒿hao 里lý )# 燕yên 昭chiêu 方phương 士sĩ 有hữu 幾kỷ 存tồn 乎hồ 。 惑hoặc 慕mộ 者giả 眾chúng 矣hĩ 。 得đắc 者giả 誰thùy 矣hĩ 。 歷lịch 於ư 所sở 獲hoạch 不bất 多đa 於ư 所sở 喪táng 矣hĩ 。 夫phu 老lão 耼# 含hàm 粹túy 孕dựng 靈linh 。 立lập 五ngũ 千thiên 文văn 治trị 于vu 家gia 國quốc 。 道đạo 味vị 凝ngưng 乎hồ 太thái 和hòa 。 至chí 德đức 含hàm 乎hồ 太thái 虛hư 。 故cố 能năng 壽thọ 能năng 少thiểu 以dĩ 隱ẩn 以dĩ 顯hiển 。 至chí 若nhược 駕giá 螭# 鸞loan 。 挾hiệp 日nhật 月nguyệt 。 磅bàng 礴bạc 宇vũ 宙trụ 。 出xuất 入nhập 死tử 生sanh 。 假giả 彼bỉ 神thần 用dụng 以dĩ 彰chương 道Đạo 德đức 。 非phi 謂vị 不bất 撤triệt 腥tinh 肥phì 不bất 潔khiết 心tâm 慮lự 。 但đãn 由do 克khắc 意ý 草thảo 木mộc 。 而nhi 能năng 駐trú 彼bỉ 爽sảng 口khẩu 腐hủ 腸tràng 之chi 性tánh 命mạng 者giả 也dã 。 故cố 老lão 聖thánh 云vân 。 孔khổng 德đức 之chi 容dung 惟duy 道đạo 是thị 從tùng (# 孔khổng 甚thậm 也dã 。 從tùng 順thuận 也dã 。 言ngôn 甚thậm 有hữu 容dung 德đức 之chi 人nhân 。 所sở 行hành 唯duy 以dĩ 虛hư 極cực 之chi 道đạo 是thị 順thuận 也dã )# 夫phu 師sư 以dĩ 德đức 義nghĩa 為vi 本bổn 。 疑nghi 游du 覆phú 以dĩ 張trương 其kỳ 末mạt 。 其kỳ 或hoặc 本bổn 之chi 病bệnh 矣hĩ 。 末mạt 奚hề 以dĩ 為vi 德đức 行hạnh 為vi 本bổn 。 伎kỹ 藝nghệ 為vi 末mạt )# 而nhi 吾ngô 教giáo 雖tuy 有hữu 神thần 仙tiên 五ngũ 通thông 之chi 化hóa 。 皆giai 由do 定định 力lực 而nhi 後hậu 乃nãi 成thành 矣hĩ 。 晉tấn 單đơn 道đạo 開khai 服phục 松tùng 脂chi 吞thôn 細tế 石thạch 。 能năng 日nhật 行hành 七thất 百bách 里lý 。 而nhi 不bất 能năng 過quá 百bách 年niên 之chi 壽thọ 。 高cao 僧Tăng 單đơn 道đạo 開khai 。 好hảo/hiếu 道đạo 常thường 餐xan 松tùng 脂chi 。 竟cánh 歸quy 無vô 常thường )# 梁lương 慧tuệ 約ước 餌nhị 松tùng 木mộc 凡phàm 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 年niên 近cận 于vu 期kỳ 頤di (# 亦diệc 高cao 僧Tăng 。 禮lễ 記ký 期kỳ 頤di 百bách 歲tuế 也dã 長trường 生sanh 之chi 道đạo 未vị 有hữu 聞văn 也dã 。 但đãn 世thế 途đồ 好hiếu 修tu 惡ác 短đoản 惑hoặc 惑hoặc 然nhiên 不bất 自tự 決quyết 。 吾ngô 教giáo 以dĩ 去khứ 殺sát 施thí 食thực 為vi 長trường 壽thọ 因nhân 。 胡hồ 不bất 遵tuân 歟# 。 世thế 途đồ 好hảo/hiếu 堅kiên 惡ác 朽hủ 惑hoặc 惑hoặc 然nhiên 不bất 自tự 決quyết 。 吾ngô 教giáo 以dĩ 除trừ 難nạn/nan 授thọ 法pháp 為vi 不bất 壞hoại 因nhân 。 胡hồ 不bất 勉miễn 歟# 。 至chí 若nhược 以dĩ 凡phàm 世thế 言ngôn 之chi 處xứ 萬vạn 載tái 。 若nhược 旦đán 暮mộ 同đồng 盡tận 者giả 也dã 。 夫phu 新tân 新tân 之chi 運vận 未vị 嘗thường 不bất 為vi 物vật 就tựu 化hóa 。 修tu 者giả 君quân 此thử 世thế 之chi 化hóa 。 短đoản 者giả 先tiên 後hậu 世thế 之chi 化hóa 。 與dữ 不bất 化hóa 奚hề 異dị 焉yên (# 莊trang 生sanh 云vân 。 生sanh 者giả 死tử 之chi 悲bi 。 死tử 者giả 生sanh 之chi 悲bi 也dã )# 故cố 古cổ 之chi 達đạt 者giả 安an 時thời 而nhi 處xứ 。 順thuận 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 所sở 不bất 能năng 入nhập 矣hĩ 。 孟# 孫tôn 問vấn 於ư 楊dương 朱chu 曰viết 。 有hữu 人nhân 於ư 此thử 。 愛ái 生sanh 貴quý 身thân 。 以dĩ 祈kỳ 不bất 死tử 可khả 乎hồ 。 曰viết 理lý 無vô 久cửu 生sanh 。 夫phù 生sanh 非phi 貴quý 所sở 能năng 存tồn 。 身thân 非phi 愛ái 所sở 能năng 厚hậu 。 且thả 久cửu 生sanh 奚hề 為vi 。 五ngũ 情tình 好hảo 惡ác 古cổ 猶do 今kim 也dã 。 四tứ 體thể 安an 危nguy 古cổ 猶do 今kim 也dã 。 世thế 事sự 苦khổ 樂lạc 古cổ 猶do 今kim 也dã 。 變biến 易dị 治trị 亂loạn 古cổ 猶do 今kim 也dã 。 既ký 聞văn 之chi 矣hĩ 。 既ký 見kiến 之chi 矣hĩ 。 既ký 遍biến 之chi 矣hĩ 。 百bách 年niên 猶do 厭yếm 其kỳ 多đa 。 況huống 久cửu 生sanh 之chi 苦khổ 乎hồ (# 居cư 世thế 若nhược 不bất 進tiến 道đạo 。 修tu 行hành 長trường 生sanh 亦diệc 奚hề 以dĩ 為vi )# 賓tân 曰viết 。 子tử 貢cống 問vấn 於ư 孔khổng 子tử 曰viết 。 死tử 人nhân 有hữu 知tri 乎hồ 。 子tử 曰viết 。 吾ngô 欲dục 言ngôn 有hữu 知tri 。 將tương 恐khủng 孝hiếu 子tử 順thuận 孫tôn 妨phương 生sanh 以dĩ 送tống 死tử 。 吾ngô 欲dục 言ngôn 無vô 知tri 。 將tương 恐khủng 不bất 孝hiếu 之chi 子tử 。 孫tôn 棄khí 其kỳ 親thân 而nhi 不bất 葬táng 賜tứ 。 欲dục 知tri 有hữu 知tri 與dữ 無vô 知tri 。 非phi 今kim 之chi 急cấp 。 後hậu 當đương 自tự 知tri 之chi 矣hĩ (# 出xuất 家gia 語ngữ 也dã )# 仲trọng 獻hiến 子tử 曰viết (# 仲trọng 獻hiến 子tử 。 仲trọng 孫tôn 蔑miệt 也dã )# 夏hạ 后hậu 氏thị 用dụng 盟minh 器khí 示thị 民dân 無vô 知tri 也dã 。 殷ân 人nhân 用dụng 祭tế 器khí 示thị 民dân 有hữu 知tri 也dã 。 周chu 人nhân 兼kiêm 用dụng 之chi 示thị 民dân 有hữu 疑nghi 也dã 。 因nhân 緣duyên 之chi 經kinh 將tương 必tất 極cực 焉yên (# 此thử 乃nãi 三tam 世thế 。 因nhân 緣duyên 之chi 事sự 。 儒nho 教giáo 未vị 明minh 。 故cố 有hữu 茲tư 問vấn 也dã )# 主chủ 人nhân 曰viết 。 死tử 者giả 形hình 謝tạ 而nhi 精tinh 神thần 有hữu 往vãng 。 綿miên 續tục 五ngũ 道đạo 輪luân 復phục 無vô 窮cùng (# 以dĩ 無vô 明minh 發phát 行hạnh 支chi 感cảm 愛ái 取thủ 潤nhuận 。 見kiến 在tại 十thập 支chi 因nhân 。 未vị 來lai 二nhị 支chi 果quả 。 輪luân 迴hồi 無vô 已dĩ )# 此thử 以dĩ 彼bỉ 生sanh 為vi 死tử 。 彼bỉ 以dĩ 此thử 死tử 為vi 生sanh 也dã (# 南nam 華hoa 文văn 也dã 。 死tử 有hữu 生sanh 是thị 生sanh 有hữu 死tử 也dã 。 生sanh 有hữu 生sanh 則tắc 死tử 有hữu 死tử 也dã )# 故cố 為vi 鬼quỷ 則tắc 有hữu 知tri 是thị 死tử 不bất 為vi 鬼quỷ 則tắc 無vô 知tri 也dã 。 而nhi 鬼quỷ 有hữu 小tiểu 大đại 焉yên 。 大đại 則tắc 知tri 大đại 。 小tiểu 則tắc 知tri 小tiểu 。 至chí 若nhược 岳nhạc 瀆độc 社xã 禝# 為vi 綱cương 為vi 紀kỷ 大đại 焉yên 。 在tại 檐diêm 霤lựu 在tại 戶hộ 竈táo 為vi 罔võng 蜽# 為vi 蜲# 蛇xà 小tiểu 焉yên 。 季quý 路lộ 問vấn 事sự 鬼quỷ 神thần 。 仲trọng 尼ni 亦diệc 所sở 未vị 答đáp (# 但đãn 云vân 未vị 能năng 事sự 人nhân 焉yên 能năng 事sự 鬼quỷ )# 以dĩ 其kỳ 冥minh 道đạo 幽u 昧muội 慮lự 益ích 生sanh 人nhân 之chi 惑hoặc 矣hĩ 。 宋tống 何hà 承thừa 天thiên 云vân 。 生sanh 必tất 有hữu 死tử 。 形hình 斃# 神thần 散tán 。 猶do 春xuân 榮vinh 秋thu 落lạc 四tứ 時thời 代đại 換hoán 。 奚hề 有hữu 更cánh 受thọ 形hình 哉tai 。 詩thi 曰viết 。 三tam 后hậu 在tại 天thiên 。 言ngôn 精tinh 靈linh 之chi 昇thăng 遐hà 也dã (# 神thần 滅diệt 論luận 也dã )# 顏nhan 延diên 之chi 讓nhượng 曰viết 。 若nhược 精tinh 靈linh 必tất 果quả 異dị 乎hồ 。 草thảo 木mộc 則tắc 受thọ 形hình 之chi 論luận 無vô 乃nãi 更cánh 資tư 。 將tương 由do 三tam 后hậu 萃tụy 善thiện 報báo 在tại 生sanh 天thiên 。 若nhược 徒đồ 有hữu 精tinh 靈linh 尚thượng 無vô 體thể 狀trạng 。 未vị 知tri 在tại 天thiên 當đương 何hà 憑bằng 以dĩ 立lập 也dã 。 梁lương 范phạm 縝# 形hình 神thần 滅diệt 論luận 云vân 。 宗tông 廟miếu 祭tế 饗# 。 周chu 孔khổng 之chi 道đạo 以dĩ 敬kính 也dã 。 申thân 生sanh 伯bá 有hữu 恢khôi 怪quái 之chi 妖yêu 也dã (# 狐hồ 突đột 往vãng 曲khúc 沃ốc 見kiến 申thân 生sanh 使sử 之chi 御ngự 云vân 夷di 吾ngô 對đối 余dư 無vô 禮lễ 余dư 得đắc 請thỉnh 於ư 帝đế 當đương 以dĩ 晉tấn 卑ty 秦tần 言ngôn 訖ngật 而nhi 滅diệt 後hậu 惠huệ 公công 果quả 為vi 秦tần 獲hoạch 鄭trịnh 殺sát 伯bá 有hữu 後hậu 忽hốt 介giới 甲giáp 而nhi 見kiến 也dã )# 雖tuy 人nhân 間gian 有hữu 鬼quỷ 。 自tự 是thị 天thiên 地địa 之chi 一nhất 物vật 。 如như 人nhân 畜súc 類loại 。 非phi 死tử 者giả 而nhi 為vi 之chi 也dã 。 當đương 時thời 詔chiếu 百bá 官quan 精tinh 詳tường 曉hiểu 諭dụ 其kỳ 人nhân 愚ngu 反phản 非phi 聖thánh 人nhân 之chi 法Pháp 。 不bất 可khả 教giáo 也dã 。 易dị 曰viết 。 仰ngưỡng 以dĩ 觀quán 於ư 天thiên 文văn 。 俯phủ 以dĩ 察sát 於ư 地địa 理lý 。 是thị 知tri 幽u 明minh 之chi 故cố 原nguyên 始thỉ 反phản 終chung 。 是thị 故cố 知tri 死tử 生sanh 之chi 說thuyết 。 精tinh 氣khí 為vi 物vật 。 遊du 魂hồn 為vi 變biến 。 是thị 故cố 知tri 鬼quỷ 神thần 之chi 情tình 狀trạng 。 斯tư 言ngôn 所sở 謂vị 至chí 矣hĩ 哉tai 。 文văn 子tử 稱xưng 黃hoàng 帝đế 之chi 形hình 有hữu [序-予+(林/木)]# 而nhi 神thần 不bất 化hóa 。 以dĩ 不bất 化hóa 之chi 化hóa 乘thừa 變biến 無vô 窮cùng 。 延diên 陵lăng 季quý 子tử 適thích 于vu 齊tề 。 長trưởng 子tử 死tử 葬táng 於ư 嬴# 博bác 之chi 間gian (# 嬴# 博bác 齊tề 地địa 。 太thái 山sơn 縣huyện 也dã )# 其kỳ 坎khảm 深thâm 不bất 至chí 泉tuyền 殮liễm 以dĩ 時thời 服phục 曰viết 骨cốt 肉nhục 歸quy 于vu 土thổ/độ 命mạng 也dã 。 若nhược 魂hồn 氣khí 為vi 變biến 無vô 所sở 不bất 之chi 仲trọng 尼ni 賢hiền 之chi 也dã (# 莊trang 子tử 將tương 死tử 。 弟đệ 子tử 欲dục 厚hậu 葬táng 莊trang 子tử 曰viết 。 吾ngô 以dĩ 天thiên 地địa 為vi 棺quan 椁# 。 日nhật 月nguyệt 為vi 連liên 壁bích 。 星tinh 辰thần 為vi 珠châu 璣ky 。 萬vạn 物vật 為vi 資tư 送tống 。 吾ngô 葬táng 具cụ 不bất 備bị 耶da 。 何hà 以dĩ 加gia 其kỳ 弟đệ 子tử 。 曰viết 吾ngô 恐khủng 烏ô 鳶diên 之chi 食thực 夫phu 子tử 也dã 。 莊trang 子tử 曰viết 。 在tại 上thượng 為vi 烏ô 鳶diên 食thực 。 在tại 下hạ 為vi 螻lâu 蟻nghĩ 食thực 。 奪đoạt 彼bỉ 與dữ 此thử 何hà 其kỳ 偏thiên 耶da )# 。

北Bắc 山Sơn 錄Lục 卷quyển 第đệ 五ngũ