成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 二nhị 本bổn

西tây 京kinh 福phước 壽thọ 寺tự 沙Sa 門Môn 。 如như 理lý 。 集tập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 宗tông 無vô 故cố 者giả 意ý 云vân 今kim 者giả 說thuyết 十thập 處xứ 名danh 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 法pháp 處xứ 心tâm 所sở 等đẳng 名danh 無vô 對đối 問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 勝thắng 定định 果quả 色sắc 耶da 答đáp 二nhị 十thập 部bộ 並tịnh 不bất 許hứa 有hữu 果quả 色sắc 故cố 謂vị 不bất 共cộng 許hứa 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 問vấn 何hà 名danh 勝thắng 定định 果quả 色sắc 答đáp 謂vị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 定định 所sở 起khởi 變biến 為vi 魚ngư 米mễ 肉nhục 等đẳng 是thị 許hứa 有hữu 定định 中trung 所sở 變biến 境cảnh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 經kinh 部bộ 以dĩ 下hạ 文văn 來lai 意ý 者giả 問vấn 凡phàm 言ngôn 有hữu 對đối 藉tạ 極cực 微vi 成thành 未vị 審thẩm 極cực 微vi 諸chư 部bộ 何hà 別biệt 彼bỉ 何hà 處xứ 攝nhiếp 答đáp 然nhiên 經kinh 部bộ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 十thập 處xứ 所sở 攝nhiếp 者giả 意ý 云vân 經kinh 部bộ 說thuyết 能năng 成thành 極cực 微vi 成thành 眼nhãn 等đẳng 根căn 細tế 從tùng 麤thô 生sanh 十thập 處xứ 攝nhiếp 也dã 成thành 眼nhãn 根căn 者giả 眼nhãn 處xứ 攝nhiếp 成thành 耳nhĩ 根căn 者giả 耳nhĩ 處xứ 攝nhiếp 乃nãi 至chí 成thành 色sắc 塵trần 者giả 即tức 色sắc 處xứ 攝nhiếp 也dã 餘dư 並tịnh 准chuẩn 此thử 言ngôn 即tức 和hòa 集tập 色sắc 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 十thập 處xứ 色sắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 各các 疎sơ 遠viễn 故cố 者giả 計kế 離ly 識thức 實thật 有hữu 名danh 疎sơ 遠viễn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 欲dục 難nạn/nan 不bất 極cực 成thành 所sở 成thành 有hữu 對đối 假giả 故cố 者giả 此thử 說thuyết 不bất 對đối 經kinh 部bộ 所sở 由do 也dã 謂vị 薩tát 婆bà 多đa 有hữu 對đối 色sắc 是thị 離ly 識thức 實thật 有hữu 若nhược 望vọng 大Đại 乘Thừa 名danh 不bất 極cực 成thành 有hữu 對đối 問vấn 何hà 故cố 不bất 對đối 。 經kinh 部bộ 耶da 答đáp 經kinh 部bộ 說thuyết 有hữu 對đối 色sắc 同đồng 大Đại 乘Thừa 是thị 假giả 所sở 以dĩ 但đãn 對đối 有hữu 宗tông 若nhược 不bất 作tác 此thử 解giải 犯phạm 相tương/tướng 符phù 之chi 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 因nhân 有hữu 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 者giả 夫phu 論luận 因nhân 有hữu 兩lưỡng 緣duyên 共cộng 許hứa 他tha 家gia 許hứa 實thật 大Đại 乘Thừa 云vân 非phi 實thật 有hữu 故cố 犯phạm 他tha 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 名danh 礙ngại 薩tát 婆bà 多đa 非phi 礙ngại 者giả 意ý 云vân 有hữu 宗tông 極cực 微vi 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 云vân 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 即tức 極cực 微vi 無vô 質chất 礙ngại 二nhị 云vân 彼bỉ 計kế 此thử 處xứ 有hữu 一nhất 極cực 微vi 不bất 容dung 第đệ 二nhị 極cực 微vi 名danh 有hữu 對đối 礙ngại 若nhược 據cứ 此thử 義nghĩa 即tức 名danh 有hữu 礙ngại 故cố 此thử 中trung 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 方phương 分phần/phân 質chất 礙ngại 者giả 意ý 云vân 既ký 無vô 方phương 分phần/phân 無vô 質chất 礙ngại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 正chánh 彼bỉ 論luận 文văn 者giả 亦diệc 應ưng 正chánh 彼bỉ 唯duy 識thức 論luận 文văn 云vân 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 無vô 質chất 礙ngại 不bất 成thành 瓶bình 衣y 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 略lược 有hữu 五ngũ 疏sớ/sơ 無vô 種chủng 難nạn/nan 者giả 第đệ 一nhất 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 應ưng 無vô 光quang 影ảnh 難nạn/nan 第đệ 二nhị 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 見kiến 觸xúc 無vô 差sai 難nạn/nan 第đệ 三tam 極cực 微vi 有hữu 中trung 表biểu 一nhất 應ưng 成thành 六lục 分phần 難nạn/nan 第đệ 四tứ 極cực 微vi 無vô 中trung 表biểu 微vi 聚tụ 不bất 異dị 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 極cực 微vi 即tức 麤thô 色sắc 應ưng 無vô 障chướng 隔cách 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 理lý 難nạn/nan 云vân 者giả 意ý 云vân 謂vị 本bổn 計kế 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 不bất 能năng 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 然nhiên 計kế 極cực 微vi 即tức 和hòa 合hợp 色sắc 所sở 以dĩ 先tiên 難nạn/nan 和hòa 合hợp 令linh 無vô 方phương 分phần/phân 然nhiên 後hậu 方phương 分phần/phân 破phá 和hòa 合hợp 色sắc 不bất 能năng 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 故cố 云vân 以dĩ 理lý 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 觸xúc 此thử 邊biên 至chí 此thử 即tức 彼bỉ 故cố 者giả 量lượng 云vân 如như 和hòa 合hợp 壁bích 等đẳng 物vật 有hữu 法pháp 觸xúc 東đông 邊biên 時thời 亦diệc 應ưng 得đắc 西tây 西tây 邊biên 宗tông 因nhân 云vân 此thử 即tức 彼bỉ 故cố 。 猶do 如như 於ư 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 如như 於ư 此thử 為vi 量lượng 同đồng 前tiền 者giả 量lượng 云vân 此thử 觸xúc 處xứ 亦diệc 應ưng 不bất 得đắc 。 彼bỉ 即tức 此thử 故cố 猶do 如như 於ư 觸xúc 處xứ 彼bỉ 故cố 云vân 同đồng 前tiền 又hựu 西tây 明minh 疏sớ/sơ 見kiến 觸xúc 不bất 遍biến 量lượng 云vân 極cực 微vi 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 因nhân 云vân 即tức 和hòa 合hợp 色sắc 故cố 如như 和hòa 合hợp 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 難nạn/nan 無vô 方phương 分phần/phân 便tiện 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 意ý 云vân 極cực 微vi 既ký 無vô 方phương 分phần/phân 應ưng 不bất 和hòa 合hợp 成thành 麤thô 色sắc 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 應ưng 影ảnh 障chướng 無vô 者giả 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 者giả 應ưng 無vô 影ảnh 障chướng 等đẳng 即tức 有hữu 對đối 色sắc 應ưng 無vô 影ảnh 障chướng 也dã 影ảnh 者giả 光quang 影ảnh 障chướng 者giả 障chướng 隔cách 言ngôn 此thử 障chướng 無vô 者giả 意ý 說thuyết 有hữu 對đối 色sắc 無vô 此thử 障chướng 隔cách 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 緣duyên 之chi 中trung 有hữu 親thân 疎sơ 故cố 者giả 問vấn 五ngũ 識thức 既ký 託thác 第đệ 八bát 所sở 變biến 而nhi 生sanh 更cánh 何hà 須tu 自tự 變biến 耶da 答đáp 以dĩ 所sở 緣duyên 之chi 中trung 有hữu 親thân 疎sơ 故cố 自tự 變biến 為vi 親thân 緣duyên 他tha 所sở 變biến 者giả 為vi 疎sơ 緣duyên 如như 下hạ 自tự 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 八bát 識thức 生sanh 時thời 至chí 似tự 根căn 塵trần 等đẳng 者giả 意ý 云vân 八bát 識thức 若nhược 欲dục 生sanh 時thời 先tiên 由do 第đệ 八bát 異dị 熟thục 識thức 從tùng 自tự 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 生sanh 能năng 變biến 似tự 根căn 塵trần 等đẳng 即tức 此thử 根căn 塵trần 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 第đệ 八bát 變biến 根căn 是thị 親thân 相tương/tướng 分phân 為vi 本bổn 質chất 根căn 發phát 眼nhãn 識thức 等đẳng 第đệ 六lục 若nhược 緣duyên 時thời 但đãn 是thị 影ảnh 像tượng 根căn 不bất 能năng 發phát 識thức 。 塵trần 亦diệc 二nhị 種chủng 為vi 本bổn 質chất 影ảnh 像tượng 易dị 知tri 所sở 言ngôn 變biến 似tự 根căn 塵trần 者giả 問vấn 夫phu 論luận 似tự 者giả 如như 鏡kính 中trung 火hỏa 體thể 相tướng 虗hư 疎sơ 無vô 堪kham 勝thắng 用dụng 如như 何hà 與dữ 識thức 為vi 所sở 依y 。 根căn 答đáp 今kim 言ngôn 似tự 者giả 與dữ 彼bỉ 不bất 同đồng 鏡kính 中trung 面diện 像tượng 似tự 質chất 名danh 似tự 言ngôn 似tự 根căn 者giả 畢tất 竟cánh 不bất 實thật 是thị 依y 他tha 起khởi 法pháp 罪tội 真chân 實thật 故cố 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 總tổng 得đắc 名danh 似tự 又hựu 言ngôn 根căn 者giả 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 極cực 微vi 所sở 成thành 執chấp 離ly 識thức 有hữu 故cố 得đắc 名danh 似tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 親thân 不bất 得đắc 至chí 為vi 所sở 緣duyên 者giả 意ý 云vân 釋thích 外ngoại 問vấn 問vấn 云vân 識thức 所sở 變biến 根căn 識thức 親thân 依y 根căn 識thức 既ký 變biến 境cảnh 五ngũ 識thức 應ưng 親thân 緣duyên 本bổn 質chất 境cảnh 答đáp 雖tuy 親thân 不bất 得đắc 要yếu 託thác 彼bỉ 生sanh 問vấn 第đệ 八bát 變biến 境cảnh 五ngũ 自tự 重trọng/trùng 變biến 為vi 親thân 緣duyên 者giả 第đệ 八bát 變biến 根căn 亦diệc 應ưng 五ngũ 自tự 重trọng/trùng 變biến 為vi 親thân 依y 根căn 答đáp 不bất 爾nhĩ 五ngũ 識thức 緣duyên 外ngoại 不bất 緣duyên 內nội 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 及cập 凡phàm 六lục 識thức 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 凡phàm 夫phu 六lục 識thức 緣duyên 根căn 亦diệc 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 問vấn 五ngũ 識thức 可khả 爾nhĩ 第đệ 六lục 云vân 何hà 答đáp 自tự 性tánh 散tán 動động 不bất 分phân 明minh 取thủ 故cố 若nhược 爾nhĩ 色sắc 等đẳng 應ưng 爾nhĩ 答đáp 不bất 然nhiên 且thả 如như 色sắc 等đẳng 有hữu 相tướng 狀trạng 顯hiển 現hiện 可khả 得đắc 。 然nhiên 五ngũ 根căn 相tướng 狀trạng 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 既ký 言ngôn 功công 能năng 不bất 言ngôn 現hiện 色sắc 明minh 知tri 五ngũ 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 疏sớ/sơ 引dẫn 意ý 者giả 證chứng 種chủng 子tử 為vi 五ngũ 根căn 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 今kim 此thử 義nghĩa 等đẳng 者giả 今kim 論luận 眼nhãn 根căn 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 及cập 以dĩ 外ngoại 道đạo 。 略lược 敘tự 十thập 宗tông 以dĩ 相tương 對đối 辨biện 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眼nhãn 不bất 見kiến 色sắc 。 者giả 意ý 云vân 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 既ký 以dĩ 肉nhục 團đoàn 為vi 體thể 以dĩ 麤thô 鈍độn 故cố 所sở 以dĩ 眼nhãn 不bất 見kiến 色sắc 。 等đẳng 見kiến 者giả 取thủ 也dã 非phi 謂vị 了liễu 知tri 名danh 見kiến 餘dư 根căn 准chuẩn 此thử 言ngôn 各các 別biệt 堅kiên 性tánh 等đẳng 者giả 意ý 云vân 肉nhục 團đoàn 根căn 即tức 以dĩ 堅kiên 濕thấp 等đẳng 為vi 性tánh 五ngũ 根căn 各các 用dụng 堅kiên 等đẳng 四tứ 大đại 為vi 體thể 。 故cố 知tri 無vô 別biệt 清thanh 淨tịnh 色sắc 為vi 根căn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 別biệt 有hữu 四tứ 大đại 生sanh 等đẳng 五ngũ 因nhân 為vi 其kỳ 因nhân 緣duyên 者giả 四tứ 大đại 即tức 生sanh 等đẳng 五ngũ 因nhân 五ngũ 因nhân 是thị 四tứ 大đại 上thượng 義nghĩa 五ngũ 因nhân 者giả 謂vị 生sanh 依y 立lập 持trì 養dưỡng 生sanh 因nhân 者giả 四tứ 大đại 與dữ 根căn 塵trần 為vi 生sanh 長trưởng 因nhân 依y 因nhân 者giả 根căn 等đẳng 為vi 依y 止chỉ 處xứ 。 立lập 因nhân 者giả 根căn 等đẳng 為vi 安an 立lập 處xứ 持trì 因nhân 者giả 根căn 等đẳng 為vi 任nhậm 持trì 處xứ 任nhậm 持trì 根căn 等đẳng 養dưỡng 因nhân 者giả 根căn 等đẳng 為vi 養dưỡng 育dục 者giả 故cố 說thuyết 五ngũ 因nhân 是thị 四tứ 大đại 上thượng 義nghĩa 用dụng 雖tuy 以dĩ 四tứ 大đại 五ngũ 因nhân 造tạo 根căn 塵trần 然nhiên 四tứ 大đại 唯duy 身thân 根căn 得đắc 餘dư 根căn 不bất 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 至chí 為vi 五ngũ 根căn 體thể 者giả 意ý 總tổng 說thuyết 四tứ 塵trần 成thành 四tứ 大đại 四tứ 大đại 成thành 五ngũ 根căn 問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 聲thanh 耶da 答đáp 說thuyết 五ngũ 根căn 由do 四tứ 大đại 造tạo 四tứ 塵trần 既ký 成thành 四tứ 大đại 更cánh 何hà 用dụng 聲thanh 耶da 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 聲thanh 論luận 立lập 聲thanh 成thành 於ư 空không □# 大đại 空không 大đại 成thành 耳nhĩ 根căn 耶da 答đáp 彼bỉ 見kiến 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 具cụ 成thành 實thật 論luận 師sư 雖tuy 先tiên 自tự 數số 論luận 宗tông 中trung 出xuất 家gia 後hậu 迴hồi 心tâm 內nội 宗tông 故cố 所sở 說thuyết 義nghĩa 與dữ 彼bỉ 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 蘊uẩn 處xứ 門môn 中trung 攝nhiếp 各các 別biệt 故cố 者giả 蘊uẩn 中trung 即tức 實thật 處xứ 門môn 中trung 即tức 假giả 問vấn 何hà 故cố 假giả 實thật 不bất 同đồng 耶da 答đáp 蘊uẩn 門môn 中trung 雖tuy 有hữu 多đa 極cực 微vi 聚tụ 成thành 據cứ 極cực 微vi 當đương 體thể 說thuyết 故cố 實thật 而nhi 不bất 發phát 識thức 故cố 若nhược 據cứ 處xứ 門môn 中trung 多đa 極cực 微vi 共cộng 積tích 集tập 名danh 處xứ 生sanh 識thức 處xứ 也dã 故cố 假giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眼nhãn 唯duy 得đắc 三tam 至chí 堅kiên 等đẳng 者giả 意ý 云vân 眼nhãn 得đắc 三tam 大đại 唯duy 除trừ 於ư 風phong 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 見kiến 如như 取thủ 也dã 身thân 得đắc 四tứ 大đại 非phi 但đãn 得đắc 大đại 亦diệc 得đắc 餘dư 堅kiên 德đức 等đẳng 也dã 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 如như 此thử 次thứ 有hữu 堅kiên 濕thấp 二nhị 德đức 耳nhĩ 唯duy 得đắc 聲thanh 德đức 如như 前tiền 章chương 中trung 廣quảng 破phá 彼bỉ 宗tông 說thuyết 五ngũ 根căn 體thể 即tức 五ngũ 大đại 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 說thuyết 至chí 五ngũ 大đại 皆giai 能năng 造tạo 者giả 意ý 云vân 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 唯duy 地địa 大đại 造tạo 二nhị 云vân 五ngũ 大đại 皆giai 能năng 造tạo 然nhiên 五ngũ 根căn 亦diệc 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 五ngũ 大đại 各các 各các 別biệt 造tạo 五ngũ 根căn 如như 前tiền 說thuyết 二nhị 言ngôn 五ngũ 大đại 通thông 能năng 造tạo 五ngũ 根căn 故cố 有hữu 別biệt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 內nội 自tự 種chủng 子tử 者giả 即tức 是thị 色sắc 根căn 自tự 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 識thức 變biến 現hiện 行hành 四tứ 大đại 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 造tạo 根căn 境cảnh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 中trung 三tam 說thuyết 者giả 用dụng 種chủng 子tử 為vi 根căn 而nhi 有hữu 三tam 說thuyết 如như 第đệ 四tứ 卷quyển 疏sớ/sơ 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 體thể 既ký 非phi 色sắc 者giả 意ý 說thuyết 眼nhãn 根căn 體thể 既ký 是thị 種chủng 子tử 而nhi 非phi 色sắc 者giả 故cố 知tri 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 外ngoại 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。

【# 論luận 】# 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 至chí 內nội 識thức 變biến 現hiện 者giả 此thử 舉cử 外ngoại 色sắc 不bất 成thành 證chứng 唯duy 識thức 所sở 變biến 問vấn 既ký 破phá 眼nhãn 根căn 何hà 名danh 外ngoại 耶da 答đáp 謂vị 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 所sở 計kế 眼nhãn 根căn 境cảnh 等đẳng 皆giai 是thị 心tâm 外ngoại 積tích 極cực 微vi 成thành 今kim 破phá 非phi 有hữu 故cố 云vân 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 理lý 既ký 不bất 成thành 等đẳng 前tiền 既ký 敘tự 根căn 今kim 時thời 因nhân 便tiện 敘tự 境cảnh 非phi 是thị 正chánh 破phá 略lược 對đối 八bát 宗tông 以dĩ 明minh 假giả 實thật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 色sắc 味vị 觸xúc 通thông 常thường 無vô 常thường 者giả 在tại 父phụ 母mẫu 極cực 微vi 上thượng 有hữu 者giả 常thường 若nhược 於ư 子tử 微vi 上thượng 有hữu 者giả 即tức 無vô 常thường 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 四tứ 大đại 者giả 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 計kế 五ngũ 塵trần 體thể 即tức 四tứ 大đại 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 有hữu 假giả 實thật 者giả 大Đại 乘Thừa 五ngũ 塵trần 雖tuy 大đại 種chủng 造tạo 然nhiên 通thông 假giả 實thật 如như 下hạ 說thuyết 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觸xúc 中trung 所sở 造tạo 假giả 者giả 意ý 云vân 四tứ 大đại 及cập 所sở 造tạo 觸xúc 皆giai 身thân 根căn 得đắc 四tứ 大đại 觸xúc 是thị 實thật 所sở 造tạo 濕thấp 滑hoạt 等đẳng 是thị 假giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 雖tuy 識thức 變biến 者giả 問vấn 今kim 此thử 論luận 文văn 未vị 知tri 何hà 意ý 答đáp 為vi 釋thích 通thông 外ngoại 難nạn/nan 兼kiêm 解giải 根căn 義nghĩa 難nạn/nan 云vân 我ngã 宗tông 中trung 有hữu 實thật 極cực 微vi 所sở 造tạo 所sở 以dĩ 根căn 境cảnh 有hữu 別biệt 汝nhữ 大Đại 乘Thừa 既ký 皆giai 識thức 變biến 即tức 應ưng 根căn 境cảnh 無vô 別biệt 答đáp 如như 下hạ 言ngôn 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 等đẳng 者giả 意ý 云vân 當đương 見kiến 色sắc 者giả 謂vị 此thử 眼nhãn 根căn 曾tằng 照chiếu 見kiến 前tiền 念niệm 色sắc 名danh 曾tằng 見kiến 色sắc 現hiện 見kiến 色sắc 即tức 現hiện 在tại 五ngũ 根căn 照chiếu 見kiến 現hiện 在tại 色sắc 即tức 舉cử 此thử 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 返phản 顯hiển 眼nhãn 根căn 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 唯duy 種chủng 家gia 至chí 色sắc 根căn 者giả 此thử 即tức 唯duy 種chủng 家gia 會hội 對đối 法pháp 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 功công 能năng 生sanh 識thức 之chi 義nghĩa 至chí 不bất 說thuyết 者giả 問vấn 唯duy 現hiện 行hành 家gia 若nhược 取thủ 現hiện 色sắc 名danh 根căn 者giả 何hà 故cố 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 中trung 但đãn 說thuyết 功công 能năng 名danh 根căn 不bất 言ngôn 現hiện 色sắc 耶da 現hiện 家gia 答đáp 云vân 功công 能năng 生sanh 識thức 大đại 小Tiểu 乘Thừa 共cộng 許hứa 故cố 舉cử 功công 能năng 以dĩ 顯hiển 根căn 也dã 問vấn 何hà 故cố 不bất 言ngôn 根căn 體thể 但đãn 說thuyết 發phát 眼nhãn 等đẳng 識thức 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 耶da 答đáp 以dĩ 眼nhãn 根căn 體thể 離ly 識thức 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 彼bỉ 此thử 諍tranh 猶do 未vị 定định 故cố 不bất 言ngôn 根căn 體thể 問vấn 彼bỉ 既ký 言ngôn 功công 能năng 寧ninh 知tri 是thị 色sắc 根căn 耶da 答đáp 如như 下hạ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 助trợ 陳trần 那na 故cố 言ngôn 業nghiệp 種chủng 者giả 釋thích 外ngoại 問vấn 問vấn 云vân 若nhược 護hộ 法Pháp 舉cử 種chủng 現hiện 者giả 何hà 故cố 第đệ 四tứ 救cứu 義nghĩa 中trung 取thủ 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 答đáp 如như 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 必tất 有hữu 體thể 至chí 無vô 法pháp 即tức 非phi 緣duyên 者giả 意ý 云vân 由do 有hữu 體thể 法pháp 能năng 生sanh 識thức 名danh 緣duyên 緣duyên 者giả 由do 也dã 何hà 故cố 緣duyên 義nghĩa 不bất 是thị 能năng 緣duyên 耶da 答đáp 不bất 然nhiên 如như 下hạ 云vân 若nhược 眾chúng 法pháp 即tức 非phi 緣duyên 故cố 言ngôn 無vô 法pháp 非phi 緣duyên 者giả 約ước 影ảnh 像tượng 說thuyết 若nhược 據cứ 本bổn 質chất 無vô 亦diệc 生sanh 心tâm 故cố 前tiền 言ngôn 獨độc 無vô 不bất 生sanh  心tâm 但đãn 無vô 得đắc 起khởi 慮lự 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 此thử 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。 共cộng 許hứa 者giả 意ý 云vân 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 大đại 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 共cộng 許hứa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眼nhãn 舒thư 光quang 至chí 方phương 緣duyên 者giả 意ý 云vân 由do 二nhị 義nghĩa 第đệ 一nhất 眼nhãn 舒thư 光quang 至chí 境cảnh 方phương 緣duyên 第đệ 二nhị 除trừ 色sắc 外ngoại 餘dư 塵trần 至chí 四tứ 根căn 方phương 緣duyên 彼bỉ 宗tông 有hữu 此thử 二nhị 計kế 與dữ 正chánh 量lượng 計kế 同đồng 故cố 便tiện 敘tự 之chi 如như 畫họa 見kiến 打đả 鐘chung 亦diệc 入nhập 耳nhĩ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 具cụ 二nhị 義nghĩa 者giả 一nhất 云vân 有hữu 體thể 能năng 生sanh 心tâm 緣duyên 二nhị 云vân 相tương/tướng 於ư 識thức 上thượng 現hiện 名danh 所sở 緣duyên 要yếu 具cụ 二nhị 義nghĩa 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 共cộng 計kế 他tha 心tâm 至chí 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 者giả 意ý 云vân 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 計kế 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 為vi 自tự 識thức 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 大Đại 乘Thừa 破phá 者giả 彼bỉ 卻khước 問vấn 曰viết 如như 我ngã 識thức 外ngoại 有hữu 法pháp 即tức 不bất 許hứa 為vi 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 汝nhữ 大Đại 乘Thừa 有hữu 所sở 緣duyên 緣duyên 豈khởi 非phi 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 耶da 答đáp 如như 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 不bất 遮già 心tâm 外ngoại 至chí 託thác 之chi 而nhi 變biến 者giả 總tổng 答đáp 前tiền 問vấn 意ý 云vân 雖tuy 然nhiên 有hữu 實thật 體thể 法pháp 為vi 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 然nhiên 此thử 本bổn 質chất 法pháp 但đãn 是thị 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 亦diệc 不bất 是thị 離ly 識thức 實thật 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 說thuyết 過quá 去khứ 色sắc 識thức 等đẳng 者giả 意ý 云vân 前tiền 念niệm 識thức 緣duyên 色sắc 等đẳng 熏huân 成thành 種chủng 子tử 即tức 此thử 種chủng 子tử 後hậu 念niệm 生sanh 現hiện 行hành 色sắc 等đẳng 遂toại 能năng 發phát 生sanh 現hiện 行hành 五ngũ 識thức 但đãn 約ước 熏huân 種chủng 時thời 名danh 過quá 去khứ 不bất 是thị 過quá 去khứ 色sắc 等đẳng 發phát 現hiện 五ngũ 識thức 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 過quá 去khứ 法pháp 故cố 故cố 知tri 但đãn 是thị 識thức 變biến 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 非phi 是thị 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 者giả 意ý 云vân 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 五ngũ 塵trần 眾chúng 多đa 極cực 微vi 各các 各các 和hòa 合hợp 。 而nhi 為vi 色sắc 等đẳng 為vi 眼nhãn 等đẳng 境cảnh 又hựu 處xứ 者giả 或hoặc 可khả 十thập 處xứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 阿a 拏noa 色sắc 者giả 意ý 云vân 七thất 極cực 微vi 以dĩ 上thượng 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 牒điệp 定định 至chí 非phi 實thật 有hữu 者giả 意ý 云vân 如như 論luận 言ngôn 非phi 和hòa 合hợp 相tương/tướng 異dị 諸chư 極cực 微vi 有hữu 實thật 自tự 體thể 此thử 但đãn 是thị 牒điệp 定định 他tha 宗tông 不bất 可khả 作tác 量lượng 犯phạm 相tương/tướng 符phù 故cố 論luận 言ngôn 分phần/phân 折chiết 破phá 時thời 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 定định 不bất 生sanh 故cố 者giả 釋thích 和hòa 合hợp 相tương/tướng 無vô 實thật 體thể 非phi 與dữ 五ngũ 識thức 作tác 緣duyên 所sở 由do 也dã 境cảnh 既ký 無vô 識thức 云vân 何hà 生sanh 疏sớ/sơ 量lượng 云vân 和hòa 合hợp 色sắc 處xứ 設thiết 許hứa 是thị 眼nhãn 識thức 之chi 所sở 緣duyên 有hữu 法pháp 也dã 是thị 非phi 緣duyên 即tức 宗tông 法pháp 也dã 餘dư 文văn 易dị 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 釋thích 頌tụng 至chí 猶do 如như 第đệ 二nhị 。 日nhật 者giả 即tức 陳trần 那na 等đẳng 立lập 量lượng 破phá 經kinh 部bộ 也dã 三tam 支chi 皆giai 具cụ 西tây 明minh 疏sớ/sơ 解giải 云vân 和hòa 合hợp 於ư 五ngũ 識thức 設thiết 所sở 緣duyên 是thị 有hữu 法pháp 非phi 緣duyên 宗tông 法pháp 餘dư 文văn 易dị 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 瞿cù 婆bà 論luận 師sư 略lược 有hữu 二nhị 解giải 者giả 瞿cù 波ba 論luận 師sư 是thị 大Đại 乘Thừa 對đối 經kinh 部bộ 立lập 量lượng 造tạo 二nhị 十thập 唯duy 識thức 釋thích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 五ngũ 識thức 至chí 無vô 所sở 立lập 失thất 者giả 意ý 云vân 若nhược 准chuẩn □# 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 頌tụng 云vân 和hòa 合hợp 於ư 五ngũ 識thức 設thiết 所sở 緣duyên 有hữu 法pháp 者giả 即tức 比tỉ 量lượng 喻dụ 中trung 無vô 過quá 何hà 以dĩ 故cố 為vi 非phi 緣duyên 宗tông 法pháp 於ư 喻dụ 上thượng 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 亦diệc 不bất 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 緣duyên 故cố 若nhược 將tương 五ngũ 識thức 攝nhiếp 入nhập 宗tông 法pháp 中trung 為vi 量lượng 者giả 即tức 喻dụ 中trung 有hữu 所sở 立lập 不bất 成thành 以dĩ 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 第đệ 二nhị 月nguyệt 故cố 量lượng 云vân 和hòa 合hợp 色sắc 處xứ 有hữu 法pháp 於ư 五ngũ 識thức 設thiết 所sở 緣duyên 非phi 緣duyên 宗tông 法pháp 者giả 故cố 有hữu 前tiền 過quá 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 非phi 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 緣duyên 故cố 云vân 宗tông 法pháp 喻dụ 上thượng 不bất 轉chuyển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 以dĩ 義nghĩa 減giảm 文văn 至chí 意ý 所sở 緣duyên 故cố 者giả 意ý 云vân 設thiết 若nhược 依y 前tiền 將tương 五ngũ 識thức 在tại 法pháp 中trung 為vi 量lượng 者giả 亦diệc 無vô 有hữu 所sở 。 立lập 不bất 成thành 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 依y 義nghĩa 而nhi 減giảm 文văn 故cố 故cố 宗tông 法pháp 中trung 須tu 除trừ 五ngũ 字tự 直trực 立lập 量lượng 云vân 和hòa 合hợp 色sắc 等đẳng 有hữu 法pháp 於ư 識thức 設thiết 所sở 緣duyên 非phi 緣duyên 為vi 宗tông 亦diệc 無vô 過quá 此thử 一nhất 解giải 顯hiển 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 假giả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 除trừ 至chí 亦diệc 得đắc 者giả 即tức 第đệ 二nhị 更cánh 解giải 意ý 云vân 設thiết 將tương 五ngũ 識thức 在tại 宗tông 法pháp 中trung 為vi 量lượng 亦diệc 無vô 過quá 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 宗tông 法pháp 中trung 除trừ 設thiết 所sở 緣duyên 三tam 字tự 量lượng 云vân 和hòa 合hợp 色sắc 等đẳng 有hữu 法pháp 於ư 五ngũ 識thức 非phi 是thị 緣duyên 為vi 宗tông 亦diệc 無vô 過quá 以dĩ 非phi 緣duyên 宗tông 於ư 喻dụ 上thượng 轉chuyển 故cố 雖tuy 前tiền 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 比tỉ 量lượng 不bất 作tác 如như 是thị 解giải 。 今kim 設thiết 將tương 五ngũ 識thức 在tại 宗tông 中trung 除trừ 五ngũ 等đẳng 字tự 為vi 量lượng 無vô 過quá 即tức 說thuyết 前tiền 二nhị 解giải 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 有hữu 無vô 俱câu 成thành 者giả 意ý 云vân 准chuẩn 前tiền 二nhị 解giải 五ngũ 識thức 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 同đồng 然nhiên 此thử 有hữu 無vô 總tổng 得đắc 為vi 境cảnh 於ư 中trung 無vô 體thể 法pháp 但đãn 得đắc 成thành 所sở 緣duyên 不bất 得đắc 成thành 緣duyên 以dĩ 無vô 體thể 故cố 。 故cố 知tri 是thị 正chánh 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 識thức 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 假giả 法pháp 應ưng 有hữu 不bất 定định 過quá 者giả 意ý 云vân 和hòa 合hợp 色sắc 為vi 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 是thị 無vô 故cố 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 為vi 如như 長trường/trưởng 等đẳng 是thị 假giả 法pháp 故cố 五ngũ 識thức 緣duyên 耶da 答đáp 一nhất 向hướng 約ước 緣duyên 實thật 法pháp 說thuyết 故cố 眾chúng 過quá 若nhược 如như 第đệ 二nhị 解giải 即tức 有hữu 此thử 過quá 許hứa 緣duyên 假giả 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 同đồng 長trường/trưởng 等đẳng 至chí 為vi 門môn 故cố 者giả 意ý 云vân 問vấn 如như 言ngôn 假giả 者giả 通thông 聚tụ 集tập 分phần/phân 位vị 相tương 待đãi 三tam 種chủng 何hà 故cố 但đãn 將tương 五ngũ 識thức 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 為vi 不bất 定định 過quá 不bất 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 緣duyên 分phần/phân 位vị 假giả 耶da 答đáp 觸xúc 中trung 所sở 造tạo 濕thấp 滑hoạt 等đẳng 由do 地địa 大đại 增tăng 但đãn 身thân 根căn 得đắc 然nhiên 不bất 同đồng 長trường/trưởng 等đẳng 故cố 不bất 說thuyết 也dã 問vấn 眼nhãn 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 不bất 答đáp 不bất 緣duyên 但đãn 緣duyên 實thật 青thanh 等đẳng 於ư 中trung 長trường/trưởng 等đẳng 但đãn 是thị 意ý 識thức 得đắc 若nhược 爾nhĩ 何hà 名danh 色sắc 耶da 答đáp 意ý 識thức 取thủ 時thời 依y 眼nhãn 為vi 門môn 明minh 了liễu 取thủ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 是thị 識thức 內nội 不bất 同đồng 他tha 宗tông 者giả 意ý 云vân 設thiết 許hứa 五ngũ 識thức 得đắc 緣duyên 假giả 者giả 此thử 假giả 相tương/tướng 是thị 識thức 內nội 也dã 所sở 以dĩ 為vi 緣duyên 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 也dã 不bất 同đồng 他tha 宗tông 緣duyên 離ly 識thức 法pháp 如như 緣duyên 命mạng 根căn 命mạng 根căn 雖tuy 是thị 假giả 立lập 是thị 內nội 相tướng 貌mạo 許hứa 識thức 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 色sắc 等đẳng 雖tuy 有hữu 多đa 相tương/tướng 者giả 意ý 云vân 釋thích 通thông 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 如như 一nhất 色sắc 等đẳng 有hữu 若nhược 無vô 常thường 等đẳng 相tương/tướng 今kim 言ngôn 五ngũ 識thức 得đắc 相tương/tướng 為vi 何hà 相tương/tướng 耶da 答đáp 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 實thật 法pháp 故cố 至chí 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 意ý 云vân 此thử 解giải 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 是thị 實thật 法pháp 故cố 有hữu 力lực 生sanh 識thức 顯hiển 是thị 緣duyên 義nghĩa 以dĩ 相tương/tướng 麤thô 故cố 識thức 有hữu 此thử 相tương/tướng 是thị 所sở 緣duyên 義nghĩa 即tức 有hữu 體thể 能năng 生sanh 心tâm 相tương/tướng 於ư 現hiện 識thức 上thượng 也dã 故cố 云vân 理lý 具cụ 足túc 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 難nan 有hữu 五ngũ 者giả 第đệ 一nhất 二nhị 位vị 無vô 差sai 難nạn/nan 第đệ 二nhị 量lượng 等đẳng 相tương/tướng 齊tề 難nạn/nan 第đệ 三tam 微vi 等đẳng 相tương/tướng 失thất 本bổn 難nạn/nan 第đệ 四tứ 識thức 行hành 互hỗ 通thông 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 一nhất 心tâm 緣duyên 遍biến 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 應ưng 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 量lượng 云vân 緣duyên 瓶bình 之chi 識thức 應ưng 即tức 是thị 緣duyên 甌# 之chi 識thức 因nhân 云vân 境cảnh 相tướng 量lượng 齊tề 故cố 喻dụ 云vân 如như 緣duyên 甌# 之chi 識thức 將tương 緣duyên 甌# 識thức 返phản 難nạn/nan 同đồng 緣duyên 瓶bình 之chi 識thức 為vi 量lượng 准chuẩn 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 心tâm 量lượng 准chuẩn 知tri 者giả 瓶bình 甌# 二nhị 物vật 既ký 無vô 別biệt 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 亦diệc 無vô 別biệt 也dã 故cố 云vân 但đãn 有hữu 緣duyên 心tâm 無vô 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 頌tụng 云vân 非phi 形hình 別biệt 故cố 別biệt 至chí 非phi 實thật 故cố 者giả 意ý 云vân 非phi 汝nhữ 瓶bình 甌# 等đẳng 形hình 別biệt 即tức 合hợp 極cực 微vi 等đẳng 別biệt 也dã 若nhược 極cực 微vi 等đẳng 別biệt 者giả 即tức 應ưng 非phi 實thật 有hữu 也dã 何hà 以dĩ 故cố 失thất 本bổn 相tương/tướng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 此thử 又hựu 解giải 者giả 由do 此thử 前tiền 救cứu 今kim 時thời 更cánh 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 量lượng 云vân 緣duyên 火hỏa 瓶bình 等đẳng 至chí 如như 緣duyên 極cực 微vi 心tâm 者giả 意ý 云vân 極cực 微vi 是thị 所sở 緣duyên 即tức 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 名danh 緣duyên 極cực 微vi 心tâm 瓶bình 等đẳng 極cực 微vi 即tức 所sở 緣duyên 緣duyên 瓶bình 之chi 識thức 應ưng 名danh 極cực 微vi 心tâm 問vấn 何hà 故cố 作tác 如như 此thử 難nạn/nan 耶da 答đáp 以dĩ 彼bỉ 宗tông 計kế 瓶bình 等đẳng 皆giai 由do 極cực 微vi 相tương/tướng 資tư 以dĩ 成thành 故cố 緣duyên 麤thô 亦diệc 細tế 也dã 故cố 為vi 此thử 難nạn/nan 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 比tỉ 量lượng 應ưng 知tri 者giả 並tịnh 將tương 麤thô 細tế 境cảnh 為vi 因nhân 喻dụ 量lượng 云vân 緣duyên 此thử 色sắc 之chi 心tâm 應ưng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 許hứa 相tương 違vi 法pháp 得đắc 俱câu 緣duyên 故cố 如như 緣duyên 麤thô 細tế 境cảnh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 緣duyên 本bổn 質chất 至chí 定định 必tất 須tu 有hữu 者giả 意ý 說thuyết 本bổn 質chất 境cảnh 通thông 有hữu 法pháp 無vô 法pháp 。 若nhược 論luận 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 定định 必tất 須tu 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 具cụ 二nhị 義nghĩa 與dữ 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 者giả 意ý 云vân 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 離ly 識thức 實thật 有hữu 境cảnh 法pháp 今kim 大Đại 乘Thừa 不bất 然nhiên 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 皆giai 不bất 離ly 識thức 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 為vi 本bổn 質chất 餘dư 識thức 託thác 此thử 本bổn 質chất 為vi 緣duyên 識thức 起khởi 時thời 帶đái 相tương/tướng 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 二nhị 義nghĩa 既ký 別biệt 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 相tương/tướng 者giả 是thị 何hà 者giả 意ý 問vấn 云vân 如như 言ngôn 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 未vị 審thẩm 相tương/tướng 者giả 是thị 何hà 答đáp 謂vị 體thể 相tướng 意ý 故cố 明minh 真Chân 如Như 雖tuy 正chánh 智trí 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 亦diệc 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 不bất 變biến 相tương/tướng 緣duyên 但đãn 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 正chánh 智trí 緣duyên 如như 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 眼nhãn 疏sớ/sơ 識thức 緣duyên 心tâm 上thượng 所sở 變biến 之chi 色sắc 者giả 意ý 云vân 心tâm 上thượng 所sở 變biến 色sắc 者giả 即tức 是thị 眼nhãn 識thức 上thượng 自tự 許hứa 影ảnh 像tượng 不bất 可khả 約ước 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 作tác 法pháp 以dĩ 第đệ 八bát 所sở 變biến 者giả 即tức 是thị 五ngũ 識thức 本bổn 質chất 境cảnh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 理lý 不bất 齊tề 者giả 意ý 云vân 既ký 一nhất 種chủng 無vô 相tướng 分phần/phân 何hà 理lý 不bất 齊tề 然nhiên 大Đại 乘Thừa 即tức 許hứa 有hữu 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 宗tông 即tức 無vô 所sở 緣duyên 。 緣duyên 耶da 言ngôn 識thức 皆giai 又hựu 具cụ 不bất 者giả 問vấn 云vân 未vị 審thẩm 一nhất 切thiết 識thức 緣duyên 境cảnh 皆giai 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 又hựu 五ngũ 識thức 緣duyên 過quá 去khứ 無vô 相tướng 分phần/phân 色sắc 答đáp 前tiền 問vấn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 申thân 正chánh 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 由do 申thân 大Đại 乘Thừa 正chánh 義nghĩa 便tiện 述thuật 諸chư 宗tông 能năng 所sở 成thành 之chi 義nghĩa 總tổng 有hữu 五ngũ 宗tông 聊liêu 相tương 對đối 辨biện 即tức 此thử 中trung 意ý 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 意ý 說thuyết 等đẳng 者giả 此thử 論luận 中trung 意ý 云vân 如như 大Đại 乘Thừa 相tương/tướng 分phần/phân 皆giai 是thị 頓đốn 變biến 現hiện 若nhược 諸chư 宗tông 順thuận 世thế 等đẳng 法pháp 積tích 小tiểu 成thành 大đại 故cố 不bất 同đồng 也dã 問vấn 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 何hà 別biệt 答đáp 如như 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 言ngôn 一nhất 相tương/tướng 至chí 實thật 非phi 是thị 一nhất 者giả 意ý 云vân 第đệ 八bát 隨tùy 量lượng 大đại 小tiểu 頓đốn 變biến 一nhất 相tương/tướng 不bất 由do 說thuyết 小tiểu 漸tiệm 成thành 大đại 也dã 問vấn 所sở 言ngôn 一nhất 相tương/tướng 定định 非phi 是thị 形hình 者giả 即tức 應ưng 是thị 假giả 云vân 何hà 言ngôn 實thật 答đáp 今kim 言ngôn 頓đốn 現hiện 一nhất 相tương/tướng 者giả 形hình 收thu 似tự 長trường/trưởng 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 名danh 假giả 一nhất 相tương/tướng 而nhi 變biến 不bất 是thị 形hình 等đẳng 一nhất 相tương 當đương 變biến 之chi 時thời 非phi 一nhất 相tương/tướng 解giải 故cố 不bất 同đồng 衛vệ 世thế 麤thô 色sắc 有hữu 實thật 一nhất 相tương/tướng 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 緣duyên 自tự 相tương/tướng 者giả 如như 色sắc 處xứ 青thanh 等đẳng 是thị 也dã 不bất 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 色sắc 處xứ 攝nhiếp 答đáp 由do 意ý 識thức 者giả 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 意ý 依y 眼nhãn 等đẳng 為vi 門môn 緣duyên 色sắc 作tác 長trường/trưởng 等đẳng 解giải 故cố 亦diệc 色sắc 處xứ 收thu 即tức 會hội 前tiền 等đẳng 亦diệc 色sắc 處xứ 收thu 言ngôn 即tức 是thị 假giả 形hình 者giả 謂vị 大đại 小tiểu 相tương/tướng 也dã 以dĩ 小tiểu 大đại 相tướng 形hình 故cố 云vân 假giả 形hình 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 緣duyên 假giả 至chí 不bất 同đồng 經kinh 部bộ 者giả 身thân 根căn 但đãn 得đắc 四tứ 大đại 實thật 境cảnh 不bất 緣duyên 分phần/phân 位vị 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 觸xúc 經kinh 部bộ 許hứa 緣duyên 故cố 彼bỉ 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 如như 是thị 理lý 者giả 意ý 云vân 由do 前tiền 五ngũ 識thức 緣duyên 處xứ 自tự 相tương/tướng 即tức 是thị 色sắc 處xứ 自tự 相tương 通thông 攝nhiếp 假giả 實thật 故cố 五ngũ 識thức 緣duyên 假giả 亦diệc 是thị 現hiện 量lượng 故cố 下hạ 引dẫn 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 為ví 喻dụ 具cụ 如như 無vô 漏lậu 是thị 現hiện 量lượng 現hiện 量lượng 許hứa 緣duyên 假giả 五ngũ 識thức 既ký 現hiện 量lượng 何hà 妨phương 得đắc 緣duyên 假giả 此thử 師sư 意ý 證chứng 五ngũ 識thức 得đắc 緣duyên 假giả 法pháp 而nhi 是thị 現hiện 量lượng 餘dư 師sư 不bất 然nhiên 望vọng 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 取thủ 緣duyên 實thật 法pháp 為vi 正chánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 假giả 有hữu 二nhị 至chí 以dĩ 癡si 相tương/tướng 說thuyết 者giả 意ý 云vân 一nhất 者giả 無vô 體thể 即tức 如như 忿phẫn 等đẳng 忩# 等đẳng 依y 瞋sân 故cố 是thị 無vô 體thể 也dã 二nhị 者giả 相tương 待đãi 假giả 即tức 如như 悔hối 等đẳng 悔hối 等đẳng 有hữu 體thể 體thể 即tức 追truy 悔hối 為vi 性tánh 障chướng 止chỉ 為vi 業nghiệp 顯hiển 悔hối 別biệt 體thể 也dã 以dĩ 癡si 相tương/tướng 說thuyết 者giả 意ý 云vân 雖tuy 悔hối 別biệt 有hữu 體thể 要yếu 藉tạ 癡si 增tăng 方phương 說thuyết 於ư 悔hối 即tức 由do 無vô 明minh 增tăng 故cố 廣quảng 造tạo 惡ác 業nghiệp 當đương 來lai 苦khổ 報báo 而nhi 生sanh 追truy 悔hối 或hoặc 逢phùng 善thiện 緣duyên 而nhi 生sanh 追truy 悔hối 豈khởi 不bất 由do 無vô 明minh 造tạo 業nghiệp 後hậu 追truy 悔hối 耶da 故cố 云vân 癡si 增tăng 名danh 悔hối 故cố 雖tuy 相tương 待đãi 體thể 是thị 有hữu 法pháp 不phủ 同đồng 忿phẫn 等đẳng 。

【# 論luận 】# 諸chư 瑜du 伽già 師sư 至chí 假giả 說thuyết 極cực 微vi 者giả 意ý 云vân 觀quán 其kỳ 論luận 文văn 文văn 別biệt 合hợp 申thân 五ngũ 問vấn 問vấn 既ký 五ngũ 種chủng 不bất 同đồng 答đáp 亦diệc 分phân 為vi 五ngũ 段đoạn 。 一nhất 問vấn 云vân 誰thùy 為vi 除trừ 拆# 答đáp 云vân 瑜du 伽già 師sư 二nhị 問vấn 云vân 以dĩ 何hà 除trừ 拆# 答đáp 云vân 以dĩ 假giả 想tưởng 慧tuệ 三tam 問vấn 云vân 於ư 何hà 除trừ 拆# 答đáp 云vân 於ư 麤thô 色sắc 相tướng 四tứ 問vấn 云vân 云vân 何hà 除trừ 拆# 答đáp 漸tiệm 次thứ 除trừ 拆# 五ngũ 問vấn 云vân 除trừ 拆# 至chí 何hà 答đáp 云vân 至chí 不bất 可khả 拆# 假giả 說thuyết 極cực 微vi 總tổng 結kết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 瑜du 伽già 至chí 與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 者giả 意ý 云vân 相tương 應ứng 雖tuy 有hữu 五ngũ 義nghĩa 今kim 者giả 但đãn 取thủ 第đệ 三tam 與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 瑜du 伽già 是thị 法pháp 相tướng 應ưng 故cố 故cố 觀quán 行hành 者giả 於ư 安an 非phi 立lập 直trực 俗tục 二nhị 諦đế 理lý 中trung 妙diệu 觀quán 察sát 故cố 即tức 觀quán 俗tục 如như 幻huyễn 真chân 離ly 言ngôn 捨xả 幻huyễn 起khởi 直trực 名danh 理lý 相tương 應ứng 善thiện 觀quán 察sát 也dã 言ngôn 二nhị 行hành 相tương 應ứng 者giả 。 即tức 定định 慧tuệ 與dữ 餘dư 心tâm 所sở 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 多đa 說thuyết 唯duy 以dĩ 禪thiền 定định 為vi 相tương 應ứng 者giả 准chuẩn 義nghĩa 合hợp 取thủ 理lý 相tương 應ứng 今kim 言ngôn 禪thiền 定định 相tương 應ứng 者giả 以dĩ 觀quán 行hành 者giả 慧tuệ 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 定định 發phát 慧tuệ 故cố 問vấn 如như 何hà 名danh 瑜du 伽già 師sư 答đáp 此thử 師sư 想tưởng 慧tuệ 等đẳng 起khởi 諸chư 行hành 與dữ 境cảnh 行hành 理lý 果quả 病bệnh 等đẳng 相tương 應ứng 名danh 瑜du 伽già 師sư 。

【# 論luận 】# 雖tuy 此thử 極cực 微vi 至chí 色sắc 邊biên 際tế 者giả 意ý 云vân 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 言ngôn 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 者giả 應ưng 更cánh 可khả 拆# 答đáp 如như 論luận 云vân 若nhược 更cánh 拆# 之chi 便tiện 似tự 空không 現hiện 不bất 名danh 為vi 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 方phương 之chi 分phần 者giả 意ý 云vân 方phương 謂vị 上thượng 下hạ 等đẳng 六lục 方phương 分phần/phân 者giả 於ư 中trung 有hữu 細tế 分phần/phân 故cố 說thuyết 麤thô 色sắc 有hữu 方phương 之chi 分phần 細tế 者giả 方phương 即tức 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 拆# 之chi 物vật 即tức 非phi 極cực 微vi 者giả 意ý 云vân 若nhược 言ngôn 更cánh 折chiết 者giả 即tức 所sở 折chiết 之chi 物vật 便tiện 似tự 空không 現hiện 不bất 名danh 極cực 微vi 若nhược 不bất 可khả 折chiết 者giả 即tức 應ưng 如như 心tâm 等đẳng 無vô 方phương 分phần/phân 若nhược 以dĩ 色sắc 分phần/phân 無vô 色sắc 別biệt 不bất 同đồng 於ư □# 心tâm 故cố 得đắc 有hữu 方phương 分phần/phân 。

【# 論luận 】# 餘dư 無vô 對đối 色sắc 是thị 此thử 類loại 故cố 者giả 如như 大đại 眾chúng 部bộ 身thân 精tinh 進tấn 身thân 輕khinh 安an 上thượng 座tòa 部bộ 胸hung 中trung 色sắc 物vật 如như 變biến 大đại 地địa 為vi 蘇tô 酪lạc 等đẳng 皆giai 名danh 無vô 對đối 問vấn 蘇tô 酪lạc 等đẳng 如như 何hà 無vô 耶da 答đáp 定định 力lực 所sở 變biến 法pháp 處xứ 所sở 收thu 者giả 是thị 無vô 對đối 故cố 若nhược 定định 力lực 變biến 根căn 塵trần 色sắc 等đẳng 亦diệc 是thị 有hữu 對đối 色sắc 處xứ 收thu 故cố 如như 無vô 色sắc 界giới 宮cung 殿điện 皆giai 無vô 對đối 法pháp 處xứ 攝nhiếp 故cố 五ngũ 識thức 不bất 緣duyên 但đãn 意ý 識thức 緣duyên 故cố 定định 中trung 既ký 無vô 五ngũ 識thức 所sở 變biến 蘇tô 酪lạc 等đẳng 唯duy 意ý 識thức 得đắc 故cố 無vô 對đối 也dã 。

【# 論luận 】# 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 豈khởi 非phi 實thật 有hữu 者giả 問vấn 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 與dữ 有hữu 對đối 無vô 對đối 。 何hà 別biệt 耶da 答đáp 無vô 別biệt 若nhược 爾nhĩ 有hữu 對đối 無vô 對đối 。 前tiền 已dĩ 破phá 訖ngật 何hà 故cố 今kim 時thời 。 更cánh 再tái 破phá 耶da 答đáp 前tiền 所sở 破phá 者giả 非phi 是thị 業nghiệp 性tánh 此thử 所sở 破phá 者giả 是thị 業nghiệp 故cố 故cố 亦diệc 別biệt 破phá 表biểu 即tức 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 無vô 表biểu 即tức 內nội 防phòng 身thân 語ngữ 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 諸chư 根căn 至chí 以dĩ 成thành 身thân 故cố 者giả 意ý 云vân 和hòa 合hợp 差sai 別biệt 為vi 體thể 此thử 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 云vân 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 扶phù 根căn 塵trần 雖tuy 多đa 差sai 別biệt 今kim 總tổng 和hòa 合hợp 為vi 身thân 二nhị 云vân 大đại 種chủng 造tạo 色sắc 能năng 成thành 諸chư 根căn 即tức 和hòa 合hợp 差sai 別biệt 諸chư 根căn 總tổng 為vi 身thân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 義nghĩa 雖tuy 通thông 至chí 別biệt 得đắc 總tổng 名danh 者giả 此thử 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 既ký 言ngôn 依y 止chỉ 名danh 身thân 者giả 即tức 諸chư 根căn 並tịnh 名danh 為vi 身thân 何hà 故cố 偏thiên 說thuyết 身thân 根căn 名danh 身thân 耶da 答đáp 如như 演diễn 秘bí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 身thân 之chi 表biểu 者giả 意ý 說thuyết 表biểu 者giả 依y 身thân 而nhi 有hữu 名danh 依y 身thân 之chi 表biểu 要yếu 依y 身thân 而nhi 表biểu 有hữu 善thiện 惡ác 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 動động 身thân 之chi 業nghiệp 者giả 思tư 欲dục 有hữu 造tạo 作tác 令linh 身thân 有hữu 動động 轉chuyển 故cố 故cố 名danh 動động 身thân 之chi 業nghiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 應ưng 極cực 微vi 有hữu 別biệt 長trường/trưởng 形hình 者giả 即tức 牒điệp 彼bỉ 宗tông 計kế 已dĩ 下hạ 正chánh 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 謂vị 不bất 然nhiên 者giả 若nhược 計kế 不bất 捨xả 圓viên 相tương/tướng 而nhi 成thành 長trường/trưởng 等đẳng 者giả 下hạ 以dĩ 量lượng 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 計kế 至chí 至chí 名danh 身thân 業nghiệp 者giả 意ý 云vân 由do 有hữu 動động 故cố 身thân 能năng 造tạo 業nghiệp 意ý 說thuyết 別biệt 有hữu 一nhất 物vật 能năng 動động 色sắc 身thân 等đẳng 故cố 說thuyết 能năng 動động 名danh 身thân 業nghiệp 也dã 由do 此thử 能năng 動động 身thân 方phương 造tạo 業nghiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 有hữu 動động 義nghĩa 者giả 無vô 有hữu 長trường 時thời 動động 不bất 妨phương 有hữu 剎sát 那na 動động 彼bỉ 計kế 動động 有hữu 三tam 種chủng 極cực 微vi 者giả 謂vị 業nghiệp 色sắc 如như 行hành 道Đạo 殺sát 生sanh 等đẳng 長trường 時thời 者giả 謂vị 命mạng 根căn 一nhất 斯tư 住trụ 故cố 一nhất 斯tư 生sanh 中trung 有hữu 動động 轉chuyển 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 為vi 成thành 此thử 即tức 滅diệt 因nhân 故cố 者giả 如như 下hạ 論luận 文văn 方phương 成thành 此thử 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 因nhân 由do 彼bỉ 救cứu 云vân 動động 不bất 即tức 是thị 滅diệt 以dĩ 待đãi 因nhân 故cố 滅diệt 故cố 轉chuyển 破phá 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 彼bỉ 自tự 宗tông 者giả 即tức 彼bỉ 正chánh 量lượng 部bộ 自tự 宗tông 也dã 彼bỉ 宗tông 計kế 色sắc 等đẳng 非phi 念niệm 念niệm 滅diệt 大Đại 乘Thừa 不bất 許hứa 故cố 無vô 不bất 定định 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 部bộ 色sắc 等đẳng 滅diệt 至chí 有hữu 隨tùy 一nhất 故cố 者giả 意ý 云vân 正chánh 量lượng 部bộ 云vân 滅diệt 待đãi 外ngoại 緣duyên 故cố 滅diệt 外ngoại 緣duyên 即tức 霜sương 雪tuyết 等đẳng 及cập 內nội 相tương/tướng 因nhân 者giả 即tức 內nội 四tứ 相tương/tướng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 體thể 若nhược 相tương/tướng 者giả 體thể 即tức 有hữu 為vi 法pháp 體thể 相tướng 即tức 生sanh 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 言ngôn 非phi 相tướng 者giả 即tức 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 法pháp 之chi 中trung 至chí 即tức 有hữu 少thiểu 分phần 相tương/tướng 符phù 極cực 成thành 之chi 失thất 者giả 若nhược 有hữu 法pháp 中trung 但đãn 言ngôn 滅diệt 應ưng 不bất 待đãi 因nhân 此thử 宗tông 中trung 有hữu 少thiểu 分phần 相tương/tướng 符phù 他tha 許hứa 無vô 為vi 滅diệt 不bất 待đãi 因nhân 故cố 今kim 論luận 中trung 云vân 有hữu 為vi 法pháp 滅diệt 不bất 待đãi 因nhân 等đẳng 為vi 量lượng 無vô 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 從tùng 下hạ 向hướng 上thượng 。 成thành 立lập 亦diệc 得đắc 者giả 意ý 云vân 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 展triển 轉chuyển 成thành 之chi 無vô 過quá 成thành 云vân 滅diệt 應ưng 不bất 待đãi 因nhân 許hứa 是thị 滅diệt 故cố 如như 無vô 為vi 滅diệt 又hựu 成thành 云vân 有hữu 為vi 法pháp 應ưng 剎sát 那na 滅diệt 以dĩ 不bất 待đãi 因nhân 故cố 如như 心tâm 心tâm 所sở 又hựu 云vân 汝nhữ 諸chư 法pháp 無vô 實thật 。 動động 義nghĩa 以dĩ 剎sát 那na 滅diệt 故cố 如như 心tâm 心tâm 所sở 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 滅diệt 在tại 更cánh 生sanh 至chí 無vô 不bất 定định 過quá 者giả 意ý 云vân 今kim 將tương 待đãi 因nhân 為vi 因nhân 難nan 滅diệt 應ưng 更cánh 生sanh 遂toại 立lập 量lượng 云vân 滅diệt 是thị 有hữu 法pháp 應ưng 更cánh 生sanh 因nhân 云vân 以dĩ 待đãi 因nhân 故cố 猶do 如như 於ư 生sanh 設thiết 外ngoại 人nhân 計kế 住trụ 是thị 滅diệt 與dữ 論luận 主chủ 為vi 不bất 定định 云vân 為vi 如như 於ư 生sanh 待đãi 因nhân 故cố 生sanh 耶da 為vi 如như 於ư 住trụ 待đãi 因nhân 故cố 滅diệt 耶da 汝nhữ 雖tuy 許hứa 住trụ 是thị 滅diệt 我ngã 宗tông 不bất 許hứa 故cố 非phi 極cực 成thành 無vô 不bất 定định 過quá 言ngôn 故cố 非phi 同đồng 喻dụ 者giả 又hựu 住trụ 既ký 非phi 是thị 生sanh 故cố 不bất 與dữ 滅diệt 量lượng 為vi 同đồng 喻dụ 然nhiên 令linh 非phi 同đồng 喻dụ 及cập 不bất 定định 過quá 過quá 各các 別biệt 非phi 是thị 同đồng 喻dụ 有hữu 不bất 定định 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 風phong 定định 非phi 此thử 者giả 意ý 云vân 此thử 者giả 動động 因nhân 也dã 意ý 云vân 難nạn/nan 風phong 非phi 動động 因nhân 因nhân 云vân 非phi 善thiện 惡ác 故cố 猶do 如như 水thủy 火hỏa 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 汝nhữ 此thử 表biểu 色sắc 至chí 應ưng 知tri 意ý 云vân 汝nhữ 此thử 非phi 顯hiển 非phi 形hình 表biểu 業nghiệp 應ưng 非phi 表biểu 業nghiệp 以dĩ 無vô 表biểu 示thị 如như 觸xúc 等đẳng 又hựu 表biểu 色sắc 亦diệc 非phi 是thị 顯hiển 亦diệc 非phi 是thị 香hương 味vị 無vô 表biểu 亦diệc 故cố 如như 觸xúc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 如như 見kiến 佛Phật 顯hiển 色sắc 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 雖tuy 見kiến 佛Phật 顯hiển 色sắc 念niệm 佛Phật 等đẳng 而nhi 顯hiển 色sắc 非phi 善thiện 惡ác 無vô 表biểu 示thị 無vô 有hữu 屈khuất 伸thân 俯phủ 仰ngưỡng 。 等đẳng 表biểu 故cố 如như 圓viên 中trung 觸xúc 物vật 知tri 有hữu 善thiện 惡ác 豈khởi 由do 顯hiển 色sắc 而nhi 有hữu 表biểu 耶da 又hựu 但đãn 由do 觸xúc 故cố 知tri 善thiện 惡ác 豈khởi 觸xúc 有hữu 表biểu 示thị 耶da 意ý 成thành 香hương 積tích 之chi 香hương 。 亦diệc 無vô 表biểu 示thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 加gia 行hành 心tâm 為vi 等đẳng 起khởi 因nhân 顯hiển 隨tùy 心tâm 之chi 善thiện 惡ác 者giả 意ý 說thuyết 此thử 前tiền 念niệm 善thiện 加gia 行hành 心tâm 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 善thiện 色sắc 聲thanh 等đẳng 故cố 說thuyết 加gia 行hành 心tâm 為vi 等đẳng 起khởi 因nhân 等đẳng 者giả 相tương 似tự 之chi 義nghĩa 善thiện 引dẫn 善thiện 故cố 今kim 說thuyết 色sắc 聲thanh 名danh 善thiện 惡ác 者giả 顯hiển 是thị 隨tùy 心tâm 之chi 善thiện 惡ác 非phi 性tánh 是thị 善thiện 惡ác 也dã 實thật 本bổn 體thể 是thị 無vô 記ký 不bất 得đắc 名danh 善thiện 惡ác 言ngôn 令linh 內nội 念niệm 念niệm 識thức 所sở 變biến 等đẳng 者giả 今kim 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 手thủ 等đẳng 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 識thức 變biến 者giả 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 等đẳng 以dĩ 彼bỉ 計kế 手thủ 等đẳng 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 故cố 簡giản 正chánh 量lượng 部bộ 者giả 以dĩ 彼bỉ 計kế 身thân 表biểu 業nghiệp 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 簡giản 譬thí 喻dụ 師sư 者giả 以dĩ 彼bỉ 計kế 身thân 表biểu 業nghiệp 但đãn 能năng 動động 手thủ 等đẳng 自tự 體thể 即tức 真chân 動động 也dã 今kim 云vân 似tự 有hữu 動động 作tác 以dĩ 簡giản 於ư 彼bỉ 故cố 彼bỉ 計kế 云vân 外ngoại 有hữu 一nhất 物vật 能năng 動động 手thủ 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 以dĩ 理lý 徵trưng 至chí 故cố 今kim 總tổng 非phi 者giả 意ý 云vân 破phá 薩tát 婆bà 多đa 彼bỉ 宗tông 計kế 佛Phật 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 能năng 有hữu 詮thuyên 表biểu 餘dư 者giả 不bất 能năng 。 有hữu 詮thuyên 表biểu 今kim 大Đại 乘Thừa 以dĩ 理lý 徵trưng 云vân 我ngã 大Đại 乘Thừa 佛Phật 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 望vọng 汝nhữ 宗tông 亦diệc 不bất 能năng 有hữu 實thật 詮thuyên 表biểu 何hà 以dĩ 故cố 猶do 如như 汝nhữ 說thuyết 於ư 我ngã 極cực 微vi 大đại 我ngã 大Đại 乘Thừa 者giả 亦diệc 如như 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 一nhất 箇cá 極cực 微vi 當đương 大Đại 乘Thừa 七thất 極cực 微vi 然nhiên 汝nhữ 心tâm 麤thô 緣duyên 我ngã 極cực 微vi 不bất 著trước 今kim 聲thanh 亦diệc 爾nhĩ 汝nhữ 宗tông 計kế 佛Phật 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 當đương 大Đại 乘Thừa 七thất 剎sát 那na 佛Phật 聲thanh 我ngã 大Đại 乘Thừa 佛Phật 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 既ký 極cực 速tốc 故cố 知tri 汝nhữ 小Tiểu 乘Thừa 於ư 我ngã 大Đại 乘Thừa 佛Phật 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 亦diệc 不bất 能năng 有hữu 實thật 詮thuyên 表biểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 依y 思tư 是thị 定định 道đạo 戒giới 者giả 即tức 現hiện 行hành 思tư 若nhược 散tán 位vị 兼kiêm 種chủng 現hiện 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 由do 異dị 思tư 或hoặc 由do 異dị 緣duyên 者giả 即tức 善thiện 惡ác 望vọng 善thiện 名danh 異dị 思tư 惡ác 友hữu 望vọng 善thiện 名danh 異dị 緣duyên 也dã 如như 正chánh 造tạo 善thiện 時thời 惡ác 友hữu 未vị 起khởi 已dĩ 本bổn 名danh 善thiện 分phần/phân 限hạn 造tạo 惡ác 飜phiên 此thử 無vô 表biểu 戒giới 者giả 如như 造tạo 善thiện 求cầu 戒giới 時thời 內nội 防phòng 身thân 語ngữ 令linh 惡ác 不bất 起khởi 名danh 無vô 表biểu 戒giới 若nhược 造tạo 惡ác 伏phục 善thiện 不bất 起khởi 亦diệc 名danh 無vô 表biểu 惡ác 但đãn 得đắc 名danh 無vô 表biểu 不bất 得đắc 名danh 戒giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 此thử 思tư 上thượng 假giả 立lập 無vô 表biểu 者giả 意ý 說thuyết 內nội 防phòng 身thân 語ngữ 思tư 作tác 用dụng 強cường/cưỡng 故cố 說thuyết 現hiện 思tư 而nhi 為vi 業nghiệp 體thể 即tức 依y 遍biến 行hành 思tư 上thượng 假giả 立lập 無vô 表biểu 戒giới 然nhiên 無vô 表biểu 戒giới 諸chư 宗tông 不bất 同đồng 依y 薩tát 婆bà 多đa 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 皆giai 有hữu 無vô 表biểu 用dụng 法pháp 處xứ 色sắc 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 無vô 見kiến 無vô 對đối 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 寶bảo 而nhi 非phi 假giả 若nhược 依y 經kinh 部bộ 自tự 有hữu 兩lưỡng 釋thích 一nhất 依y 成thành 實thật 論luận 云vân 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 非phi 大đại 所sở 造tạo 非phi 色sắc 非phi 緣duyên 慮lự 故cố 非phi 心tâm 二nhị 依y 俱câu 舍xá 十thập 三tam 云vân 思tư 所sở 熏huân 習tập 微vi 細tế 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 功công 能năng 差sai 別biệt 說thuyết 為vi 無vô 表biểu 不bất 別biệt 建kiến 立lập 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 大Đại 乘Thừa 無vô 表biểu 是thị 法pháp 處xứ 色sắc 假giả 而nhi 非phi 實thật 由do 此thử 依y 心tâm 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 善thiện 惡ác 思tư 種chủng 及cập 現hiện 行hành 思tư 假giả 立lập 無vô 表biểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 新tân 舊cựu 合hợp 用dụng 至chí 無vô 表biểu 色sắc 者giả 即tức 護hộ 法Pháp 許hứa 有hữu 新tân 舊cựu 二nhị 種chủng 種chủng 子tử 然nhiên 立lập 無vô 表biểu 不bất 依y 舊cựu 種chủng 言ngôn 唯duy 取thủ 新tân 熏huân 至chí 如như 何hà 種chủng 起khởi 者giả 是thị 護hộ 法Pháp 釋thích 依y 新tân 舊cựu 無vô 表biểu 意ý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 定định 道đạo 戒giới 體thể 不bất 增tăng 用dụng 故cố 者giả 意ý 云vân 定định 道đạo 共cộng 戒giới 但đãn 現hiện 行hành 思tư 遮già 防phòng 用dụng 增tăng 而nhi 體thể 不bất 增tăng 此thử 解giải 為vi 勝thắng 者giả 即tức 散tán 無vô 表biểu 依y 用dụng 增tăng 為vi 勝thắng 又hựu 思tư 種chủng 等đẳng 解giải 論luận 文văn 。

又hựu 遠viễn 近cận 至chí 發phát 言ngôn 者giả 此thử 有hữu 二nhị 解giải 解giải 發phát 勝thắng 身thân 語ngữ 所sở 以dĩ 又hựu 解giải 者giả 意ý 云vân 發phát 身thân 語ngữ 者giả 解giải 此thử 思tư 為vi 色sắc 所sở 以dĩ 即tức 第đệ 三tam 解giải 與dữ 前tiền 二nhị 解giải 別biệt 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 由do 能năng 發phát 善thiện 色sắc 或hoặc 能năng 止chỉ 惡ác 色sắc 由do 具cụ 二nhị 義nghĩa 說thuyết 思tư 名danh 色sắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 不bất 現hiện 行hành 法pháp 建kiến 立lập 色sắc 性tánh 者giả 解giải 云vân 即tức 防phòng 惡ác 身thân 語ngữ 色sắc 不bất 現hiện 行hành 邊biên 所sở 以dĩ 說thuyết 能năng 防phòng 思tư 等đẳng 而nhi 得đắc 色sắc 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 善thiện 戒giới 至chí 合hợp 說thuyết 者giả 意ý 云vân 此thử 會hội 兩lưỡng 論luận 文văn 此thử 唯duy 識thức 論luận 思tư 名danh 色sắc 為vi 據cứ 發phát 身thân 語ngữ 戒giới 故cố 名danh 色sắc 彼bỉ 顯hiển 揚dương 論luận 約ước 止chỉ 身thân 語ngữ 惡ác 色sắc 邊biên 所sở 以dĩ 思tư 決quyết 定định 得đắc 名danh 色sắc 也dã 以dĩ 定định 道đạo 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 皆giai 能năng 止chỉ 惡ác 身thân 語ngữ 色sắc 名danh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 顯hiển 差sai 別biệt 者giả 顯hiển 揚dương 即tức 定định 道đạo 及cập 散tán 三tam 戒giới 合hợp 說thuyết 此thử 論luận 即tức 散tán 與dữ 定định 道đạo 別biệt 說thuyết 故cố 此thử 顯hiển 差sai 別biệt 也dã 問vấn 何hà 名danh 定định 道đạo 能năng 防phòng 耶da 答đáp 共cộng 猶do 俱câu 也dã 即tức 是thị 定định 心tâm 相tương 應ứng 思tư 思tư 有hữu 防phòng 身thân 語ngữ 七thất 支chi 用dụng 名danh 戒giới 故cố 云vân 定định 共cộng 戒giới 道đạo 共cộng 戒giới 亦diệc 爾nhĩ 即tức 無vô 漏lậu 智trí 俱câu 時thời 思tư 思tư 能năng 遮già 防phòng 身thân 語ngữ 惡ác 色sắc 不bất 現hiện 行hành 邊biên 名danh 道đạo 共cộng 戒giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 現hiện 行hành 思tư 可khả 爾nhĩ 者giả 即tức 現hiện 行hành 思tư 名danh 隨tùy 心tâm 轉chuyển 戒giới 種chủng 子tử 不bất 爾nhĩ 者giả 種chủng 子tử 不bất 名danh 隨tùy 心tâm 轉chuyển 戒giới 以dĩ 心tâm 無vô 時thời 種chủng 子tử 在tại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 豈khởi 一nhất 現hiện 思tư 亦diệc 表biểu 無vô 表biểu 者giả 意ý 云vân 且thả 如như 定định 共cộng 戒giới 所sở 依y 現hiện 思tư 立lập 其kỳ 無vô 表biểu 如như 何hà 道đạo 共cộng 戒giới 亦diệc 名danh 無vô 表biểu 戒giới 耶da 以dĩ 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 支chi 中trung 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 是thị 表biểu 攝nhiếp 故cố 此thử 總tổng 問vấn 也dã 答đáp 此thử 現hiện 思tư 但đãn 名danh 無vô 表biểu 不bất 得đắc 名danh 表biểu 此thử 解giải 稍sảo 疎sơ 耶da 下hạ 第đệ 三tam 解giải 正chánh 即tức 如như 疏sớ/sơ 云vân 又hựu 望vọng 不bất 同đồng 通thông 於ư 二nhị 義nghĩa 文văn 是thị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 發phát 身thân 語ngữ 思tư 者giả 意ý 云vân 如như 發phát 身thân 語ngữ 現hiện 思tư 體thể 不bất 能năng 表biểu 示thị 他tha 故cố 非phi 表biểu 不bất 是thị 種chủng 非phi 無vô 表biểu 今kim 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 相tương 應ứng 思tư 亦diệc 非phi 表biểu 無vô 表biểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 發phát 善thiện 身thân 語ngữ 至chí 無vô 表biểu 者giả 意ý 說thuyết 定định 道đạo 思tư 雖tuy 不bất 發phát 善thiện 身thân 語ngữ 而nhi 能năng 內nội 防phòng 身thân 語ngữ 惡ác 色sắc 故cố 可khả 立lập 無vô 表biểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 緣duyên 引dẫn 身thân 語ngữ 者giả 緣duyên 他tha 和hòa 上thượng 身thân 語ngữ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 此thử 不bất 同đồng 者giả 意ý 云vân 此thử 約ước 大đại 小Tiểu 乘Thừa 對đối 辨biện 且thả 如như 大Đại 乘Thừa 十thập 無vô 盡tận 戒giới 。 身thân 口khẩu 等đẳng 一nhất 二nhị 三tam 支chi 等đẳng 皆giai 發phát 無vô 表biểu 戒giới 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 要yếu 具cụ 七thất 支chi 方phương 發phát 無vô 表biểu 故cố 云vân 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 定định 共cộng 戒giới 至chí 亦diệc 名danh 定định 戒giới 者giả 意ý 云vân 定định 通thông 明minh 漏lậu 無vô 漏lậu 二nhị 種chủng 道đạo 唯duy 無vô 漏lậu 有hữu 定định 戒giới 時thời 未vị 必tất 有hữu 道đạo 戒giới 若nhược 有hữu 無vô 漏lậu 道Đạo 共cộng 戒giới 時thời 必tất 有hữu 定định 戒giới 故cố 知tri 道đạo 寬khoan 定định 狹hiệp 也dã 或hoặc 可khả 定định 通thông 二nhị 種chủng 名danh 寬khoan 道đạo 唯duy 無vô 漏lậu 名danh 狹hiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 隣lân 近cận 釋thích 者giả 意ý 說thuyết 審thẩm 決quyết 二nhị 思tư 得đắc 名danh 意ý 業nghiệp 所sở 以dĩ 六lục 釋thích 中trung 是thị 隣lân 近cận 釋thích 思tư 是thị 業nghiệp 體thể 而nhi 非phi 是thị 意ý 與dữ 意ý 相tương 近cận 而nhi 得đắc 意ý 名danh 故cố 名danh 意ý 業nghiệp 又hựu 思tư 非phi 是thị 意ý 與dữ 意ý 相tương 應ứng 說thuyết 思tư 為vi 意ý 名danh 為vi 意ý 業nghiệp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 不bất 恆hằng 續tục 故cố 者giả 意ý 云vân 此thử 現hiện 思tư 不bất 同đồng 種chủng 子tử 相tương 續tục 亦diệc 得đắc 名danh 非phi 無vô 表biểu 言ngôn 以dĩ 色sắc 例lệ 表biểu 假giả 實thật 相tướng 微vi 者giả 意ý 云vân 外ngoại 人nhân 例lệ 曰viết 五ngũ 塵trần 是thị 有hữu 對đối 即tức 名danh 為vi 實thật 色sắc 表biểu 色sắc 表biểu 亦diệc 有hữu 對đối 云vân 何hà 不bất 是thị 實thật 答đáp 五ngũ 塵trần 體thể 性tánh 實thật 有hữu 體thể 得đắc 名danh 實thật 表biểu 色sắc 為vi 心tâm 所sở 以dĩ 名danh 為vi 。 假giả 更cánh 有hữu 難nạn/nan 詰cật 准chuẩn 理lý 思tư 擇trạch 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 是thị 業nghiệp 至chí 謂vị 身thân 語ngữ 業nghiệp 者giả 此thử 是thị 第đệ 四tứ 。 句cú 同đồng 前tiền 此thử 正chánh 語ngữ 業nghiệp 體thể 而nhi 非phi 表biểu 無vô 表biểu 文văn 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 於ư 境cảnh 轉chuyển 者giả 即tức 思tư 隨tùy 於ư 境cảnh 轉chuyển 能năng 造tạo 作tác 於ư 心tâm 者giả 思tư 能năng 令linh 心tâm 造tạo 作tác 為vi 性tánh 又hựu 云vân 由do 思tư 造tạo 作tác 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 心tâm 等đẳng 隨tùy 生sanh 故cố 云vân 造tạo 作tác 於ư 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 者giả 是thị 前tiền 至chí 所sở 遊du 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 發phát 動động 思tư 是thị 審thẩm 決quyết 二nhị 思tư 所sở 遊du 履lý 也dã 故cố 得đắc 道Đạo 名danh 問vấn 審thẩm 決quyết 二nhị 思tư 於ư 先tiên 發phát 動động 思tư 在tại 後hậu 如như 何hà 後hậu 思tư 與dữ 前tiền 思tư 為vi 道đạo 耶da 答đáp 今kim 言ngôn 道đạo 者giả 是thị 所sở 緣duyên 所sở 引dẫn 義nghĩa 故cố 後hậu 思tư 是thị 前tiền 思tư 所sở 緣duyên 所sở 引dẫn 也dã 故cố 說thuyết 後hậu 思tư 是thị 前tiền 思tư 所sở 緣duyên 所sở 引dẫn 為vi 道đạo 於ư 義nghĩa 無vô 違vi 此thử 即tức 業nghiệp 思tư 與dữ 因nhân 為vi 道đạo 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 者giả 或hoặc 通thông 生sanh 當đương 來lai 苦khổ 樂lạc 果quả 者giả 意ý 說thuyết 發phát 動động 思tư 通thông 生sanh 苦khổ 樂lạc 異dị 熟thục 名danh 道đạo 即tức 開khai 道đạo 引dẫn 生sanh 是thị 其kỳ 道đạo 義nghĩa 此thử 當đương 因nhân 思tư 與dữ 果quả 道đạo 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 中trung 有hữu 四tứ 者giả 於ư 以dĩ 教giáo 為vi 齊tề 責trách 中trung 申thân 具cụ 四tứ 難nạn/nan 第đệ 一nhất 以dĩ 教giáo 齊tề 責trách 難nạn/nan 第đệ 二nhị 假giả 實thật 不bất 成thành 難nạn/nan 第đệ 三tam 例lệ 實thật 唯duy 現hiện 難nạn/nan 第đệ 四tứ 無vô 明minh 得đắc 不bất 生sanh 難nạn/nan 言ngôn 主chủ 藏tạng 臣thần 者giả 是thị 藏tạng 之chi 主chủ 主chủ 兵binh 臣thần 者giả 兵binh 之chi 主chủ 也dã 又hựu 云vân 主chủ 者giả 勝thắng 也dã 即tức 兵binh 中trung 最tối 勝thắng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 宗tông 不bất 許hứa 成thành 他tha 非phi 情tình 者giả 薩tát 婆bà 多đa 自tự 說thuyết 他tha 身thân 非phi 情tình 無vô 實thật 得đắc 得đắc 故cố 俱câu 舍xá 第đệ 四tứ 說thuyết 於ư 何hà 法Pháp 。 中trung 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 於ư 自tự 相tương 續tục 及cập 二nhị 滅diệt 中trung 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 有hữu 隨tùy 在tại 自tự 相tương 續tục 中trung 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 非phi 他tha 相tương 續tục 無vô 有hữu 成thành 熟thục 他tha 身thân 法pháp 故cố 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 成thành 熟thục 非phi 情tình 法pháp 故cố 若nhược 許hứa 得đắc 者giả 汝nhữ 便tiện 違vi 自tự 宗tông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 我ngã 真Chân 如Như 至chí 而nhi 說thuyết 有hữu 故cố 者giả 觀quán 此thử 文văn 意ý 外ngoại 有hữu 問vấn 也dã 問vấn 若nhược 言ngôn 現hiện 在tại 是thị 有hữu 離ly 現hiện 非phi 有hữu 者giả 即tức 汝nhữ 真Chân 如Như 非phi 世thế 攝nhiếp 故cố 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 答đáp 如như 疏sớ/sơ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 知tri 決quyết 定định 不bất 成thành 過quá 未vị 者giả 即tức 由do 上thượng 道Đạo 理lý 故cố 知tri 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 決quyết 定định 不bất 成thành 過quá 未vị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 而nhi 我ngã 真Chân 如Như 至chí 無vô 妨phương 者giả 意ý 云vân 觀quán 此thử 文văn 意ý 外ngoại 有hữu 問vấn 也dã 問vấn 云vân 若nhược 言ngôn 現hiện 在tại 有hữu 故cố 即tức 可khả 有hữu 自tự 在tại 說thuyết 成thành 熟thục 者giả 汝nhữ 真Chân 如Như 與dữ 現hiện 在tại 法pháp 不bất 即tức 不bất 離ly 。 即tức 真Chân 如Như 應ưng 有hữu 實thật 成thành 熟thục 答đáp 如như 疏sớ/sơ 外ngoại 言ngôn 擇trạch 非phi 擇trạch 滅diệt 現hiện 在tại 而nhi 實thật 有hữu 者giả 不bất 然nhiên 我ngã 不bất 許hứa 別biệt 有hữu 體thể 不bất 可khả 為vi 證chứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 須tu 即tức 緣duyên 故cố 者giả 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 論luận 】# 應ưng 起khởi 無vô 為vi 者giả 有hữu 疏sớ/sơ 本bổn 云vân 述thuật 曰viết 下hạ 能năng 起khởi 因nhân 有hữu 三tam 者giả 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 主chủ 下hạ 難nạn/nan 者giả 有hữu 疏sớ/sơ 本bổn 云vân 論luận 主chủ 六lục 難nạn/nan 難nạn/nan 三tam 因nhân 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 通thông 說thuyết 未vị 得đắc 之chi 法pháp 及cập 易dị 界giới 地địa 等đẳng 已dĩ 捨xả 之chi 法pháp 者giả 意ý 云vân 如như 論luận 言ngôn 未vị 得đắc 已dĩ 失thất 應ưng 永vĩnh 在tại 不bất 者giả 此thử 是thị 通thông 說thuyết 未vị 得đắc 之chi 法pháp 應ưng 不bất 生sanh 已dĩ 失thất 之chi 法pháp 應ưng 永vĩnh 不bất 生sanh 問vấn 何hà 名danh 已dĩ 失thất 之chi 法pháp 答đáp 如như 此thử 界giới 生sanh 於ư 上thượng 界giới 此thử 界giới 法pháp 於ư 上thượng 界giới 不bất 起khởi 名danh 已dĩ 失thất 小Tiểu 乘Thừa 計kế 曰viết 如như 人nhân 失thất 具cụ 欲dục 法pháp 得đắc 時thời 生sanh 上thượng 界giới 然nhiên 欲dục 界giới 總tổng 捨xả 訖ngật 即tức 喚hoán 此thử 法pháp 名danh 已dĩ 失thất 法pháp 也dã 舉cử 一nhất 例lệ 餘dư 問vấn 如như 有hữu 宗tông 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 而nhi 有hữu 三tam 得đắc 不bất 答đáp 薩tát 婆bà 多đa 云vân 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 可khả 成thành 諸chư 法pháp 而nhi 立lập 於ư 得đắc 即tức 是thị 法pháp 前tiền 法pháp 後hậu 得đắc 難nạn/nan 曰viết 若nhược 不bất 成thành 法pháp 上thượng 而nhi 立lập 得đắc 者giả 且thả 如như 未vị 得đắc 之chi 法pháp 已dĩ 失thất 之chi 法pháp 得đắc 永vĩnh 不bất 生sanh 何hà 以dĩ 故cố 而nhi 無vô 法pháp 前tiền 後hậu 得đắc 故cố 不bất 可khả 成thành 故cố 此thử 難nạn/nan 如như 是thị 若nhược 彼bỉ 轉chuyển 救cứu 云vân 有hữu 俱câu 生sanh 得đắc 為vi 因nhân 起khởi 者giả 次thứ 論luận 主chủ 難nạn/nan 。

【# 論luận 】# 若nhược 俱câu 生sanh 得đắc 者giả 彼bỉ 宗tông 計kế 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 法pháp 前tiền 法pháp 後hậu 法pháp 俱câu 得đắc 俱câu 者giả 如như 影ảnh 隨tùy 形hình 。 得đắc 前tiền 者giả 牛ngưu 王vương 引dẫn 前tiền 得đắc 後hậu 者giả 如như 犢độc 子tử 隨tùy 後hậu 得đắc 論luận 應ưng 頓đốn 現hiện 前tiền 者giả 謂vị 於ư 一nhất 身thân 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 具cụ 三tam 性tánh 得đắc 以dĩ 有hữu 得đắc 故cố 。 三tam 性tánh 心tâm 等đẳng 應ưng 頓đốn 現hiện 前tiền 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 待đãi 之chi 餘dư 者giả 意ý 說thuyết 生sanh 等đẳng 五ngũ 是thị 所sở 待đãi 之chi 餘dư 因nhân 若nhược 爾nhĩ 法pháp 若nhược 待đãi 此thử 五ngũ 因nhân 自tự 合hợp 能năng 生sanh 何hà 假giả 須tu 得đắc 。

【# 論luận 】# 若nhược 得đắc 於ư 法pháp 是thị 不bất 失thất 因nhân 至chí 成thành 熟thục 彼bỉ 故cố 者giả 謂vị 彼bỉ 計kế 云vân 我ngã 說thuyết 諸chư 得đắc 是thị 不bất 失thất 因nhân 由do 此thử 實thật 得đắc 成thành 彼bỉ 善thiện 惡ác 無vô 記ký 法pháp 故cố 。

【# 論luận 】# 諸chư 可khả 成thành 法pháp 等đẳng 論luận 主chủ 破phá 也dã 謂vị 諸chư 可khả 成thành 法pháp 不bất 離ly 有hữu 情tình 故cố 說thuyết 實thật 得đắc 便tiện 為vi 無vô 用dụng 若nhược 離ly 有hữu 情tình 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 宗tông 不bất 許hứa 離ly 有hữu 情tình 法pháp 有hữu 得đắc 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 離ly 有hữu 情tình 至chí 俱câu 為vi 無vô 用dụng 者giả 意ý 說thuyết 得đắc 望vọng 情tình 非phi 情tình 法pháp 俱câu 為vi 無vô 用dụng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 得đắc 於ư 法pháp 為vi 因nhân 能năng 起khởi 至chí 俱câu 無vô 用dụng 者giả 意ý 說thuyết 得đắc 望vọng 前tiền 能năng 起khởi 及cập 不bất 失thất 因nhân 亦diệc 俱câu 為vi 無vô 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 內nội 有hữu 情tình 至chí 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 得đắc 者giả 意ý 云vân 有hữu 情tình 數số 法pháp 上thượng 有hữu 得đắc 非phi 情tình 法pháp 不bất 立lập 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 云vân 識thức 所sở 變biến 至chí 後hậu 即tức 無vô 得đắc 者giả 意ý 云vân 若nhược 依y 識thức 變biến 名danh 不bất 離ly 有hữu 情tình 者giả 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 有hữu 情tình 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 離ly 有hữu 情tình 也dã 即tức 合hợp 龜quy 毛mao 等đẳng 無vô 法pháp 是thị 離ly 有hữu 情tình 法pháp 初sơ 說thuyết 有hữu 得đắc 者giả 即tức 依y 識thức 所sở 變biến 法pháp 上thượng 立lập 得đắc 後hậu 即tức 無vô 得đắc 者giả 即tức 釋thích 無vô 法pháp 上thượng 不bất 立lập 得đắc 所sở 以dĩ 與dữ 前tiền 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 現hiện 行hành 成thành 熟thục 至chí 即tức 非phi 也dã 者giả 意ý 說thuyết 不bất 離ly 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 法pháp 現hiện 行hành 若nhược 立lập 得đắc 者giả 非phi 情tình 法pháp 且thả 現hiện 行hành 何hà 故cố 不bất 立lập 得đắc 故cố 云vân 寧ninh 即tức 非phi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 亦diệc 許hứa 者giả 大Đại 乘Thừa 許hứa 輪Luân 王Vương 成thành 七thất 寶bảo 有hữu 得đắc 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 外ngoại 非phi 情tình 至chí 皆giai 非phi 可khả 成thành 者giả 此thử 但đãn 對đối 可khả 成thành 說thuyết 不bất 可khả 成thành 亦diệc 總tổng 舉cử 下hạ 自tự 分phân 別biệt 言ngôn 准chuẩn 下hạ 第đệ 二nhị 等đẳng 者giả 下hạ 第đệ 二nhị 卷quyển 論luận 末mạt 變biến 他tha 根căn 塵trần 等đẳng 有hữu 兩lưỡng 解giải 准chuẩn 正chánh 義nghĩa 他tha 塵trần 於ư 己kỷ 有hữu 受thọ 用dụng 義nghĩa 亦diệc 許hứa 變biến 故cố 知tri 非phi 情tình 上thượng 亦diệc 可khả 立lập 得đắc 如như 演diễn 秘bí 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 自tự 身thân 中trung 至chí 可khả 受thọ 用dụng 者giả 意ý 云vân 種chủng 子tử 上thượng 許hứa 有hữu 得đắc 若nhược 現hiện 行hành 中trung 有hữu 可khả 受thọ 用dụng 者giả 亦diệc 立lập 得đắc 問vấn 曰viết 且thả 如như 現hiện 行hành 中trung 有hữu 成thành 不bất 成thành 。 不bất 答đáp 自tự 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 現hiện 行hành 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 總tổng 皆giai 成thành 熟thục 得đắc 故cố 又hựu 解giải 或hoặc 可khả 現hiện 通thông 自tự 他tha 及cập 外ngoại 略lược 色sắc 等đẳng 有hữu 成thành 不bất 成thành 。 故cố 言ngôn 中trung 也dã 說thuyết 中trung 者giả 意ý 簡giản 取thủ 可khả 受thọ 用dụng 者giả 不bất 可khả 受thọ 用dụng 者giả 不bất 定định 得đắc 故cố 意ý 說thuyết 有hữu 可khả 受thọ 用dụng 者giả 縱túng/tung 然nhiên 他tha 身thân 扶phù 根căn 塵trần 及cập 器khí 具cụ 等đẳng 名danh 可khả 成thành 也dã 。

【# 論luận 】# 一nhất 種chủng 子tử 成thành 就tựu 者giả 解giải 云vân 煩phiền 惱não 等đẳng 種chủng 有hữu 生sanh 果quả 用dụng 故cố 名danh 種chủng 子tử 聞văn 慧tuệ 等đẳng 種chủng 加gia 行hành 所sở 引dẫn 勢thế 力lực 增tăng 上thượng 名danh 為vi 自tự 在tại 由do 二nhị 種chủng 種chủng 子tử 果quả 生sanh 起khởi 故cố 名danh 為vi 現hiện 行hành 依y 此thử 三tam 法pháp 假giả 立lập 成thành 就tựu 此thử 即tức 種chủng 子tử 之chi 成thành 就tựu 乃nãi 至chí 現hiện 行hành 之chi 成thành 就tựu 皆giai 依y 主chủ 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 於ư 引dẫn 發phát 緣duyên 勢thế 力lực 自tự 在tại 。 者giả 意ý 云vân 約ước 此thử 種chủng 子tử 望vọng 引dẫn 自tự 現hiện 行hành 有hữu 自tự 在tại 勢thế 用dụng 而nhi 立lập 為vi 得đắc 也dã 不bất 可khả 以dĩ 自tự 在tại 之chi 言ngôn 即tức 令linh 攝nhiếp 入nhập 自tự 在tại 成thành 孰thục 必tất 無vô 是thị 事sự 但đãn 望vọng 自tự 果quả 有hữu 自tự 在tại 用dụng 。 問vấn 曰viết 既ký 云vân 發phát 起khởi 現hiện 行hành 何hà 非phi 現hiện 行hành 成thành 孰thục 收thu 耶da 答đáp 言ngôn 種chủng 子tử 成thành 孰thục 者giả 所sở 有hữu 現hiện 行hành 種chủng 子tử 相tương 從tùng 皆giai 得đắc 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 後hậu 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 亦diệc 准chuẩn 此thử 理lý 解giải 三tam 無vô 記ký 者giả 除trừ 變biến 化hóa 無vô 記ký 此thử 一nhất 種chủng 准chuẩn 向hướng 自tự 在tại 成thành 就tựu 中trung 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 離ly 此thử 地địa 欲dục 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 者giả 意ý 云vân 如như 從tùng 欲dục 界giới 生sanh 上thượng 界giới 也dã 若nhược 聖thánh 人nhân 斷đoạn 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 而nhi 生sanh 上thượng 界giới 如như 第đệ 三tam 果quả 人nhân 等đẳng 若nhược 凡phàm 夫phu 但đãn 以dĩ 六lục 行hành 伏phục 下hạ 惑hoặc 而nhi 生sanh 上thượng 界giới 煩phiền 惱não 於ư 上thượng 界giới 中trung 而nhi 不bất 成thành 就tựu 也dã 故cố 云vân 若nhược 離ly 此thử 地địa 欲dục 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 依y 有hữu 體thể 至chí 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 者giả 意ý 云vân 彼bỉ 依y 有hữu 體thể 者giả 彼bỉ 對đối 法pháp 第đệ 五ngũ 文văn 約ước 種chủng 子tử 體thể 能năng 生sanh 用dụng 說thuyết 意ý 云vân 若nhược 生sanh 上thượng 界giới 有hữu 欲dục 界giới 種chủng 子tử 雖tuy 不bất 生sanh 現hiện 行hành 亦diệc 名danh 成thành 就tựu 後hậu 當đương 生sanh 故cố 若nhược 如như 聖thánh 者giả 斷đoạn 種chủng 生sanh 上thượng 現hiện 行hành 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 若nhược 據cứ 瑜du 伽già 唯duy 約ước 用dụng 說thuyết 不bất 約ước 體thể 說thuyết 故cố 皆giai 成thành 就tựu 又hựu 云vân 有hữu 種chủng 子tử 體thể 名danh 成thành 就tựu 不bất 能năng 起khởi 下hạ 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 對đối 法pháp 論luận 等đẳng 至chí 文văn 亦diệc 略lược 也dã 者giả 意ý 云vân 對đối 法pháp 但đãn 說thuyết 染nhiễm 法pháp 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 不bất 說thuyết 無vô 記ký 為vi 種chủng 子tử 成thành 就tựu 也dã 非phi 但đãn 不bất 說thuyết 無vô 記ký 亦diệc 不bất 說thuyết 生sanh 得đắc 善thiện 為vì 成thành 就tựu 故cố 。 云vân 生sanh 得đắc 善thiện 中trung 文văn 亦diệc 略lược 也dã 。

一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 者giả 即tức 餘dư 三tam 望vọng 通thông 果quả 名danh 一nhất 分phần/phân 也dã 對đối 法pháp 不bất 說thuyết 為vi 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 准chuẩn 彼bỉ 論luận 至chí 與dữ 瑜du 伽già 同đồng 者giả 意ý 說thuyết 此thử 重trọng/trùng 釋thích 對đối 法pháp 文văn 據cứ 種chủng 子tử 成thành 就tựu 中trung 雖tuy 不bất 說thuyết 無vô 記ký 為vi 種chủng 子tử 成thành 就tựu 然nhiên 准chuẩn 下hạ 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 中trung 既ký 取thủ 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 為vi 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 明minh 知tri 種chủng 子tử 成thành 就tựu 中trung 亦diệc 令linh 取thủ 無vô 記ký 為vi 種chủng 子tử 成thành 就tựu 也dã 其kỳ 生sanh 得đắc 善thiện 與dữ 瑜du 伽già 同đồng 者giả 亦diệc 約ước 用dụng 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。

一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 者giả 即tức 變biến 化hóa 全toàn 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 一nhất 分phần/phân 極cực 有hữu 方phương 軌quỹ 者giả 入nhập 自tự 在tại 成thành 就tựu 中trung 攝nhiếp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 准chuẩn 對đối 法pháp 至chí 通thông 成thành 不bất 成thành 者giả 意ý 云vân 此thử 即tức 外ngoại 人nhân 將tương 生sanh 得đắc 善thiện 例lệ 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 等đẳng 為vi 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 且thả 如như 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 煩phiền 惱não 名danh 成thành 不bất 成thành 者giả 約ước 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 種chủng 子tử 說thuyết 如như 身thân 在tại 欲dục 界giới 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 已dĩ 成thành 身thân 中trung 有hữu 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 種chủng 子tử 名danh 成thành 就tựu 若nhược 離ly 欲dục 界giới 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 斷đoạn 自tự 地địa 煩phiền 惱não 種chủng 故cố 又hựu 云vân 下hạ 界giới 身thân 起khởi 上thượng 界giới 煩phiền 惱não 名danh 成thành 就tựu 若nhược 雖tuy 在tại 下hạ 地địa 不bất 起khởi 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 如như 若nhược 是thị 者giả 生sanh 得đắc 善thiện 法Pháp 亦diệc 令linh 同đồng 此thử 煩phiền 惱não 理lý 名danh 成thành 不bất 成thành 何hà 故cố 一nhất 向hướng 約ước 用dụng 名danh 成thành 耶da 此thử 總tổng 是thị 難nạn/nan 辭từ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 在tại 他tha 界giới 至chí 同đồng 於ư 瑜du 伽già 者giả 意ý 云vân 此thử 釋thích 對đối 法pháp 論luận 不bất 說thuyết 生sanh 得đắc 善thiện 所sở 以dĩ 且thả 如như 欲dục 界giới 身thân 中trung 生sanh 得đắc 善thiện 唯duy 依y 自tự 地địa 起khởi 不bất 起khởi 他tha 界giới 生sanh 得đắc 善thiện 意ý 云vân 當đương 界giới 自tự 起khởi 名danh 成thành 就tựu 若nhược 他tha 界giới 在tại 望vọng 不bất 起khởi 者giả 名danh 不bất 成thành 今kim 對đối 法pháp 文văn 但đãn 約ước 自tự 界giới 名danh 成thành 所sở 以dĩ 不bất 同đồng 煩phiền 惱não 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 瑜du 伽già 中trung 但đãn 依y 染nhiễm 法pháp 至chí 不bất 說thuyết 無vô 漏lậu 道Đạo 者giả 。 意ý 云vân 瑜du 伽già 論luận 中trung 但đãn 依y 染nhiễm 法pháp 種chủng 能năng 生sanh 現hiện 行hành 故cố 唯duy 說thuyết 奢xa 摩ma 他tha 為vi 對đối 治trị 道đạo 以dĩ 定định 能năng 伏phục 惑hoặc 故cố 不bất 斷đoạn 種chủng 故cố 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 無vô 漏lậu 道Đạo 為vi 對đối 治trị 也dã 此thử 會hội 瑜du 伽già 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 對đối 法pháp 中trung 通thông 說thuyết 染nhiễm 體thể 及cập 用dụng 至chí 盡tận 者giả 意ý 云vân 對đối 法pháp 瑜du 伽già 約ước 體thể 及cập 用dụng 名danh 成thành 不bất 成thành 所sở 以dĩ 通thông 說thuyết 無vô 漏lậu 以dĩ 為vi 對đối 治trị 道đạo 今kim 既ký 言ngôn 通thông 說thuyết 無vô 漏lậu 道Đạo 為vi 對đối 治trị 者giả 明minh 知tri 意ý 云vân 亦diệc 通thông 說thuyết 有hữu 漏lậu 奢xa 摩ma 他tha 以dĩ 為vi 對đối 治trị 道đạo 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 以dĩ 說thuyết 體thể 及cập 用dụng 故cố 若nhược 據cứ 斷đoạn 體thể 說thuyết 無vô 漏lậu 道Đạo 為vi 對đối 治trị 若nhược 約ước 伏phục 用dụng 即tức 說thuyết 奢xa 摩ma 他tha 為vi 對đối 治trị 道đạo 故cố 知tri 對đối 法pháp 文văn 盡tận 理lý 即tức 會hội 對đối 法pháp 論luận 文văn 瑜du 伽già 小tiểu 分phần/phân 者giả 以dĩ 但đãn 約ước 用dụng 說thuyết 不bất 約ước 體thể 說thuyết 名danh 少thiểu 分phần 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 對đối 法pháp 論luận 中trung 但đãn 約ước 染nhiễm 法pháp 至chí 名danh 成thành 不bất 成thành 者giả 此thử 結kết 對đối 法pháp 文văn 顯hiển 與dữ 瑜du 伽già 文văn 不bất 同đồng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 生sanh 得đắc 有hữu 用dụng 至chí 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 者giả 意ý 云vân 生sanh 得đắc 善thiện 不bất 約ước 體thể 但đãn 約ước 種chủng 子tử 有hữu 能năng 生sanh 用dụng 說thuyết 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 不bất 說thuyết 此thử 現hiện 行hành 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 也dã 此thử 生sanh 得đắc 善thiện 文văn 對đối 法pháp 與dữ 瑜du 伽già 二nhị 論luận 意ý 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 依y 對đối 法pháp 至chí 名danh 不bất 成thành 意ý 云vân 為vi 各các 聊liêu 簡giản 成thành 不bất 成thành 文văn 故cố 先tiên 舉cử 論luận 文văn 然nhiên 後hậu 簡giản 略lược 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 依y 用dụng 說thuyết 名danh 成thành 不bất 成thành 者giả 次thứ 下hạ 簡giản 略lược 有hữu 二nhị 初sơ 約ước 用dụng 簡giản 二nhị 約ước 體thể 簡giản 用dụng 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 約ước 七thất 識thức 簡giản 二nhị 約ước 見kiến 修tu 道Đạo 簡giản 約ước 識thức 簡giản 者giả 意ý 云vân 第đệ 七thất 識thức 中trung 煩phiền 惱não 奢xa 摩ma 他tha 不bất 能năng 伏phục 何hà 以dĩ 故cố 謂vị 第đệ 七thất 識thức 中trung 煩phiền 惱não 微vi 細tế 世thế 道đạo 六lục 行hành 不bất 能năng 伏phục 故cố 成thành 就tựu 六lục 識thức 中trung 分phân 別biệt 迷mê 理lý 起khởi 者giả 行hành 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 世thế 道đạo 不bất 能năng 伏phục 故cố 成thành 修tu 道Đạo 俱câu 生sanh 迷mê 事sự 起khởi 者giả 六lục 行hành 能năng 伏phục 不bất 成thành 六lục 行hành 本bổn 伏phục 迷mê 事sự 惑hoặc 故cố 我ngã 見kiến 不bất 伏phục 餘dư 貪tham 等đẳng 伏phục 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 無vô 漏lậu 道Đạo 至chí 亦diệc 有hữu 別biệt 者giả 約ước 體thể 簡giản 略lược 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 約ước 見kiến 修tu 二nhị 者giả 約ước 六lục 七thất 據cứ 見kiến 修tu 道Đạo 者giả 如như 得đắc 初sơ 果quả 體thể 見kiến 道đạo 煩phiền 惱não 一nhất 切thiết 不bất 成thành 就tựu 修tu 道Đạo 煩phiền 惱não 中trung 如như 第đệ 二nhị 果quả 者giả 餘dư 欲dục 地địa 煩phiền 惱não 隨tùy 名danh 不bất 成thành 若nhược 第đệ 七thất 識thức 中trung 我ngã 見kiến 要yếu 至chí 極cực 果quả 金kim 剛cang 心tâm 道đạo 方phương 斷đoạn 名danh 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 六lục 識thức 一nhất 向hướng 不bất 成thành 。 至chí 不bất 成thành 者giả 此thử 意ý 說thuyết 六lục 識thức 中trung 煩phiền 惱não 欲dục 界giới 繫hệ 者giả 總tổng 為vi 九cửu 品phẩm 證chứng 第đệ 二nhị 三tam 果quả 時thời 總tổng 不bất 成thành 六lục 識thức 中trung 我ngã 見kiến 亦diệc 斷đoạn 故cố 云vân 此thử 依y 我ngã 見kiến 等đẳng 離ly 欲dục 斷đoạn 說thuyết 不bất 爾nhĩ 即tức 通thông 成thành 不bất 成thành 者giả 此thử 別biệt 是thị 一nhất 師sư 義nghĩa 此thử 師sư 意ý 說thuyết 如như 六lục 識thức 中trung 有hữu 九cửu 品phẩm 惑hoặc 我ngã 見kiến 為vi 第đệ 九cửu 品phẩm 餘dư 八bát 品phẩm 離ly 欲dục 時thời 斷đoạn 不bất 成thành 第đệ 九cửu 品phẩm 我ngã 見kiến 至chí 極cực 果quả 方phương 斷đoạn 成thành 據cứ 此thử 義nghĩa 故cố 不bất 爾nhĩ 通thông 成thành 不bất 成thành 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 無vô 記ký 法pháp 至chí 名danh 成thành 者giả 意ý 說thuyết 無vô 記ký 法pháp 先tiên 被bị 見kiến 道đạo 惑hoặc 縛phược 即tức 無vô 記ký 名danh 成thành 入nhập 見kiến 道đạo 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 有hữu 縛phược 時thời 便tiện 捨xả 無vô 記ký 法pháp 故cố 說thuyết 無vô 記ký 名danh 不bất 成thành 不bất 爾nhĩ 名danh 成thành 若nhược 據cứ 種chủng 子tử 體thể 說thuyết 至chí 佛Phật 果Quả 斷đoạn 名danh 不bất 成thành 餘dư 一nhất 切thiết 時thời 名danh 成thành 不bất 違vi 聖thánh 道Đạo 故cố 故cố 云vân 不bất 爾nhĩ 名danh 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 生sanh 之chi 地địa 名danh 不bất 成thành 者giả 意ý 云vân 如như 生sanh 上thượng 界giới 此thử 地địa 生sanh 得đắc 善thiện 不bất 起khởi 何hà 以dĩ 故cố 不bất 許hứa 互hỗ 起khởi 故cố 唯duy 得đắc 起khởi 自tự 地địa 不bất 許hứa 起khởi 他tha 地địa 生sanh 得đắc 故cố 不bất 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 增tăng 盛thịnh 種chủng 子tử 方phương 名danh 得đắc 故cố 者giả 意ý 云vân 瑜du 伽già 唯duy 據cứ 生sanh 用dụng 說thuyết 若nhược 有hữu 能năng 生sanh 用dụng 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 不bất 爾nhĩ 名danh 不bất 成thành 就tựu 何hà 以dĩ 故cố 依y 種chủng 子tử 增tăng 盛thịnh 時thời 而nhi 名danh 得đắc 故cố 若nhược 不bất 生sanh 現hiện 便tiện 立lập 增tăng 盛thịnh 得đắc 依y 何hà 以dĩ 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 記ký 體thể 者giả 應ưng 互hỗ 相tương 準chuẩn 者giả 意ý 說thuyết 瑜du 伽già 准chuẩn 對đối 法pháp 文văn 亦diệc 得đắc 說thuyết 體thể 名danh 成thành 對đối 法pháp 准chuẩn 瑜du 伽già 亦diệc 得đắc 約ước 用dụng 說thuyết 成thành 不bất 成thành 故cố 云vân 互hỗ 相tương 準chuẩn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 者giả 此thử 引dẫn 瑜du 伽già 文văn 意ý 說thuyết 如như 行hành 種chủng 子tử 所sở 生sanh 善thiện 法Pháp 。 及cập 取thủ 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 一nhất 分phần/phân 極cực 串xuyến 習tập 者giả 并tinh 通thông 果quả 全toàn 並tịnh 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 即tức 所sở 有hữu 種chủng 子tử 現hiện 行hành 相tương 從tùng 總tổng 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 據cứ 實thật 唯duy 是thị 種chủng 子tử 問vấn 若nhược 爾nhĩ 與dữ 種chủng 子tử 成thành 就tựu 何hà 別biệt 答đáp 勝thắng 劣liệt 有hữu 殊thù 故cố 分phần/phân 二nhị 種chủng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 加gia 行hành 力lực 方phương 得đắc 自tự 在tại 。 者giả 此thử 釋thích 無vô 記ký 種chủng 子tử 名danh 自tự 在tại 所sở 由do 如như 何hà 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 名danh 自tự 在tại 耶da 答đáp 由do 加gia 行hành 善thiện 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 有hữu 強cường 盛thịnh 用dụng 有hữu 勝thắng 功công 能năng 所sở 熏huân 習tập 時thời 傍bàng 資tư 彼bỉ 無vô 記ký 種chủng 子tử 令linh 得đắc 增tăng 盛thịnh 名danh 無vô 記ký 增tăng 盛thịnh 種chủng 子tử 即tức 有hữu 能năng 生sanh 一nhất 分phần/phân 有hữu 方phương 軌quỹ 無vô 記ký 之chi 用dụng 即tức 喚hoán 此thử 種chủng 子tử 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 可khả 有hữu 能năng 生sanh 一nhất 分phần/phân 自tự 在tại 無vô 記ký 之chi 用dụng 得đắc 自tự 在tại 名danh 即tức 如như 馬mã 勝thắng 比Bỉ 丘Khâu 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 見kiến 者giả 皆giai 得đắc 於ư 道Đạo 果Quả 又hựu 如như 毗tỳ 遮già 羯yết 磨ma 天thiên 亦diệc 云vân 略lược 羯yết 磨ma 天thiên 於ư 工công 巧xảo 自tự 在tại 隨tùy 意ý 。 所sở 欲dục 皆giai 能năng 成thành 辨biện 所sở 以dĩ 說thuyết 無vô 記ký 得đắc 自tự 在tại 之chi 名danh 問vấn 三tam 無vô 記ký 種chủng 為vi 總tổng 通thông 二nhị 種chủng 成thành 就tựu 不bất 爾nhĩ 耶da 答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 第đệ 一nhất 云vân 有hữu 唯duy 種chủng 子tử 成thành 就tựu 非phi 自tự 在tại 謂vị 異dị 熟thục 生sanh 無vô 記ký 種chủng 子tử 第đệ 二nhị 唯duy 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 非phi 種chủng 子tử 謂vị 變biến 化hóa 無vô 記ký 第đệ 三tam 亦diệc 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 謂vị 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 二nhị 無vô 記ký 極cực 串xuyến 習tập 者giả 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 若nhược 任nhậm 運vận 記ký 者giả 攝nhiếp 入nhập 種chủng 子tử 成thành 就tựu 第đệ 四tứ 二nhị 種chủng 俱câu 非phi 者giả 謂vị 色sắc 等đẳng 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 成thành 加gia 行hành 善thiện 也dã 意ý 說thuyết 加gia 行hành 善thiện 名danh 自tự 在tại 所sở 由do 為vì 能năng 成thành 就tựu 。 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 種chủng 子tử 令linh 有hữu 自tự 在tại 能năng 生sanh 勝thắng 用dụng 故cố 名danh 為vi 成thành 也dã 此thử 時thời 者giả 即tức 加gia 行hành 善thiện 成thành 無vô 記ký 之chi 時thời 也dã 名danh 自tự 在tại 者giả 說thuyết 加gia 行hành 善thiện 名danh 自tự 在tại 所sở 由do 意ý 說thuyết 加gia 行hành 善thiện 種chủng 子tử 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 。 復phục 能năng 資tư 彼bỉ 無vô 記ký 種chủng 子tử 令linh 得đắc 自tự 在tại 。 有hữu 能năng 生sanh 勝thắng 用dụng 是thị 故cố 加gia 行hành 得đắc 自tự 在tại 名danh 故cố 說thuyết 此thử 等đẳng 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 者giả 總tổng 結kết 也dã 說thuyết 能năng 所sở 成thành 皆giai 名danh 。 自tự 在tại 成thành 就tựu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 除trừ 生sanh 得đắc 無vô 記ký 之chi 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 四tứ 無vô 記ký 中trung 唯duy 除trừ 異dị 熟thục 生sanh 得đắc 無vô 記ký 一nhất 種chủng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 准chuẩn 對đối 法pháp 染nhiễm 汙ô 等đẳng 法pháp 說thuyết 者giả 意ý 云vân 今kim 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 亦diệc 准chuẩn 對đối 法pháp 前tiền 文văn 明minh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 中trung 染nhiễm 法pháp 等đẳng 說thuyết 其kỳ 加gia 行hành 等đẳng 以dĩ 下hạ 即tức 作tác 法pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 離ly 縛phược 等đẳng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 體thể 用dụng 亦diệc 有hữu 成thành 不bất 成thành 。 如như 初Sơ 地Địa 離ly 分phân 別biệt 惑hoặc 能năng 無vô 漏lậu 正chánh 智trí 證chứng 真Chân 如Như 時thời 當đương 此thử 之chi 時thời 。 無vô 記ký 不bất 起khởi 用dụng 名danh 不bất 成thành 就tựu 不bất 爾nhĩ 名danh 成thành 其kỳ 體thể 至chí 佛Phật 果Quả 位vị 不bất 起khởi 名danh 體thể 不bất 成thành 佛Phật 果quả 既ký 圓viên 無vô 無vô 記ký 法pháp 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 及cập 退thoái 失thất 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 者giả 現hiện 法pháp 者giả 教giáo 法pháp 也dã 依y 教giáo 修tu 學học 得đắc 無vô 漏lậu 定định 定định 中trung 所sở 受thọ 無vô 漏lậu 法Pháp 樂lạc 名danh 現hiện 法Pháp 樂lạc 後hậu 退thoái 定định 時thời 無vô 漏lậu 法Pháp 樂lạc 亦diệc 失thất 亦diệc 名danh 無vô 漏lậu 用dụng 不bất 成thành 故cố 證chứng 四tứ 根căn 本bổn 定định 定định 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 小Tiểu 乘Thừa 云vân 雖tuy 不bất 退thoái 聖thánh 果Quả 而nhi 定định 中trung 所sở 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 而nhi 皆giai 退thoái 失thất 大Đại 乘Thừa 不bất 爾nhĩ 更cánh 有hữu 問vấn 答đáp 如như 後hậu 分phân 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 種chủng 姓tánh 名danh 不bất 成thành 者giả 謂vị 無vô 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 故cố 有hữu 種chủng 性tánh 者giả 有hữu 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 今kim 者giả 通thông 說thuyết 等đẳng 意ý 云vân 此thử 辨biện 得đắc 所sở 依y 處xứ 如như 有hữu 情tình 及cập 種chủng 子tử 上thượng 而nhi 立lập 得đắc 者giả 其kỳ 義nghĩa 極cực 成thành 如như 何hà 於ư 非phi 情tình 上thượng 而nhi 立lập 得đắc 耶da 答đáp 色sắc 等đẳng 非phi 情tình 由do 自tự 心tâm 變biến 起khởi 即tức 此thử 似tự 色sắc 之chi 相tướng 分phần/phân 皆giai 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 故cố 可khả 立lập 得đắc 又hựu 於ư 他tha 身thân 。 非phi 情tình 有hữu 受thọ 用dụng 義nghĩa 亦diệc 立lập 於ư 得đắc 問vấn 所sở 言ngôn 得đắc 者giả 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 何hà 別biệt 答đáp 大Đại 乘Thừa 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 是thị 假giả 非phi 實thật 行hạnh 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 有hữu 宗tông 亦diệc 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 實thật 有hữu 自tự 性tánh 非phi 得đắc 飜phiên 此thử 大Đại 乘Thừa 於ư 色sắc 心tâm 上thượng 假giả 立lập 非phi 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 立lập 實thật 非phi 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 者giả 意ý 云vân 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 所sở 以dĩ 於ư 外ngoại 法pháp 上thượng 不bất 立lập 得đắc 大Đại 乘Thừa 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 識thức 變biến 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 所sở 以dĩ 於ư 非phi 情tình 法pháp 上thượng 亦diệc 假giả 立lập 得đắc 故cố 云vân 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 屬thuộc 所sở 依y 至chí 眾chúng 同đồng 分phần/phân 者giả 意ý 云vân 謂vị 身thân 中trung 有hữu 。 法pháp 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 今kim 此thử 得đắc 既ký 能năng 得đắc 此thử 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 知tri 此thử 得đắc 唯duy 屬thuộc 所sở 依y 眾chúng 同đồng 分phân 身thân 也dã 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 不bất 離ly 身thân 故cố 如như 人nhân 身thân 中trung 有hữu 諸chư 起khởi 業nghiệp 由do 遇ngộ 善thiện 友hữu 於ư 其kỳ 惡ác 趣thú 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 故cố 此thử 人nhân 身thân 中trung 。 得đắc 非phi 擇trạch 得đắc 唯duy 屬thuộc 所sở 依y 身thân 即tức 非phi 擇trạch 之chi 得đắc 亦diệc 是thị 得đắc 收thu 已dĩ 下hạ 准chuẩn 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 唯duy 無vô 漏lậu 者giả 但đãn 約ước 斷đoạn 種chủng 不bất 約ước 六lục 行hành 伏phục 惑hoặc 說thuyết 不bất 同đồng 有hữu 宗tông 六lục 行hành 許hứa 能năng 斷đoạn 惑hoặc 也dã 意ý 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 真Chân 如Như 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 即tức 於ư 此thử 法pháp 假giả 立lập 擇trạch 滅diệt 得đắc 得đắc 擇trạch 滅diệt 故cố 擇trạch 者giả 簡giản 擇trạch 即tức 智trí 也dã 滅diệt 者giả 滅diệt 惑hoặc 所sở 顯hiển 理lý 也dã 由do 智trí 簡giản 擇trạch 斷đoạn 惑hoặc 得đắc 滅diệt 故cố 名danh 擇trạch 滅diệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 屬thuộc 道đạo 至chí 是thị 世thế 道đạo 得đắc 故cố 者giả 意ý 由do 六lục 行hành 伏phục 惑hoặc 不bất 起khởi 現hiện 行hành 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 謂vị 有hữu 種chủng 子tử 在tại 不bất 得đắc 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 也dã 由do 伏phục 惑hoặc 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 如như 見kiến 道đạo 斷đoạn 種chủng 子tử 方phương 名danh 擇trạch 滅diệt 為vi 不bất 斷đoạn 種chủng 故cố 但đãn 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 即tức 不bất 是thị 擇trạch 滅diệt 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 也dã 由do 伏phục 惑hoặc 所sở 得đắc 無vô 為vi 名danh 為vi 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 屬thuộc 種chủng 子tử 者giả 意ý 云vân 此thử 種chủng 子tử 不bất 生sanh 現hiện 行hành 者giả 不bất 是thị 六lục 行hành 伏phục 令linh 不bất 生sanh 但đãn 自tự 闕khuyết 緣duyên 種chủng 不bất 生sanh 現hiện 也dã 即tức 據cứ 不bất 生sanh 理lý 邊biên 假giả 立lập 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 故cố 與dữ 前tiền 不bất 同đồng 問vấn 非phi 擇trạch 滅diệt 為vi 是thị 有hữu 為vi 是thị 無vô 為vi 耶da 答đáp 所sở 得đắc 是thị 無vô 為vi 以dĩ 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 理lý 顯hiển 故cố 然nhiên 能năng 得đắc 是thị 有hữu 為vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 心tâm 緣duyên 證chứng 者giả 意ý 云vân 此thử 第đệ 三tam 屬thuộc 種chủng 子tử 者giả 以dĩ 非phi 心tâm 緣duyên 故cố 不bất 同đồng 前tiền 六lục 行hành 世thế 道đạo 非phi 心tâm 證chứng 故cố 不bất 同đồng 第đệ 二nhị 由do 入nhập 見kiến 道đạo 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 黃hoàng 門môn 等đẳng 身thân 畢tất 竟cánh 不bất 受thọ 。 今kim 既ký 不bất 斷đoạn 則tắc 非phi 心tâm 證chứng 故cố 不bất 同đồng 第đệ 二nhị 唯duy 屬thuộc 種chủng 子tử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 得đắc 唯duy 有hữu 屬thuộc 於ư 所sở 依y 至chí 無vô 漏lậu 者giả 意ý 云vân 非phi 得đắc 屬thuộc 所sở 依y 身thân 通thông 有hữu 漏lậu 者giả 無vô 漏lậu 即tức 身thân 中trung 三tam 界giới 種chủng 子tử 有hữu 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 法pháp 無vô 漏lậu 即tức 入nhập 見kiến 道đạo 黃hoàng 門môn 第đệ 八bát 識thức 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 即tức 無vô 漏lậu 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 既ký 斷đoạn 盡tận 所sở 滅diệt 無vô 由do 更cánh 生sanh 。

【# 論luận 】# 此thử 類loại 雖tuy 多đa 至chí 名danh 異dị 生sanh 者giả 此thử 會hội 聖thánh 教giáo 違vi 文văn 護hộ 法Pháp 云vân 理lý 實thật 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 非phi 得đắc 有hữu 多đa 種chủng 類loại 而nhi 瑜du 伽già 但đãn 說thuyết 於ư 見kiến 道đạo 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 假giả 立lập 非phi 得đắc 名danh 異dị 生sanh 性tánh 問vấn 何hà 名danh 異dị 生sanh 三tam 藏tạng 云vân 三tam 界giới 異dị 類loại 執chấp 諸chư 異dị 見kiến 而nhi 受thọ 生sanh 故cố 名danh 為vi 異dị 生sanh 翻phiên 此thử 諸chư 聖thánh 同đồng 證chứng 聖thánh 智trí 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 同đồng 性tánh 生sanh 故cố 十Thập 地Địa 云vân 凡phàm 聖thánh 二nhị 眾chúng 一nhất 名danh 異dị 生sanh 眾chúng 二nhị 名danh 同đồng 生sanh 眾chúng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 性tánh 唯duy 染nhiễm 污ô 者giả 意ý 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 或hoặc 四tứ 蘊uẩn 所sở 成thành 假giả 者giả 有hữu 情tình 名danh 為vi 異dị 生sanh 性tánh 者giả 體thể 也dã 唯duy 依y 不bất 善thiện 無vô 記ký 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 假giả 立lập 異dị 性tánh 之chi 體thể 故cố 是thị 染nhiễm 污ô 以dĩ 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 異dị 生sanh 之chi 性tánh 者giả 是thị 異dị 生sanh 是thị 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 假giả 假giả 者giả 即tức 依y 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 也dã 未vị 得đắc 聖thánh 法pháp 名danh 為vi 非phi 得đắc 即tức 喚hoán 此thử 非phi 得đắc 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。

言ngôn 別biệt 異dị 名danh 異dị 者giả 即tức 失thất 聖thánh 之chi 生sanh 故cố 名danh 異dị 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 變biến 異dị 名danh 異dị 者giả 意ý 說thuyết 有hữu 情tình 為vi 邪tà 見kiến 等đẳng 轉chuyển 變biến 造tạo 不bất 善thiện 業nghiệp 。 於ư 異dị 趣thú 而nhi 受thọ 生sanh 名danh 異dị 生sanh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 生sanh 者giả 是thị 總tổng 性tánh 者giả 是thị 別biệt 者giả 意ý 云vân 生sanh 者giả 有hữu 多đa 類loại 眾chúng 生sanh 其kỳ 類loại 雖tuy 多đa 總tổng 名danh 生sanh 也dã 故cố 云vân 總tổng 也dã 性tánh 別biệt 者giả 謂vị 三tam 界giới 有hữu 情tình 及cập 三tam 乘thừa 并tinh 無vô 種chủng 性tánh 姓tánh 各các 各các 所sở 隨tùy 逐trục 名danh 別biệt 未vị 得đắc 聖thánh 法pháp 也dã 已dĩ 來lai 總tổng 名danh 異dị 生sanh 性tánh 即tức 依y 瑜du 伽già 有hữu 此thử 多đa 性tánh 各các 依y 當đương 地địa 見kiến 道đạo 煩phiền 惱não 種chủng 上thượng 立lập 性tánh 故cố 是thị 則tắc 意ý 說thuyết 云vân 異dị 生sanh 雖tuy 是thị 總tổng 然nhiên 有hữu 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 等đẳng 差sai 別biệt 此thử 解giải 性tánh 別biệt 也dã 問vấn 異dị 生sanh 性tánh 體thể 諸chư 部bộ 云vân 何hà 今kim 依y 諸chư 部bộ 所sở 說thuyết 不bất 同đồng 。 犢độc 子tử 部bộ 說thuyết 欲dục 界giới 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 十thập 煩phiền 惱não 為vi 體thể 薩tát 婆bà 多đa 師sư 別biệt 有hữu 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 是thị 無vô 記ký 通thông 三tam 界giới 繫hệ 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 謂vị 曾tằng 未vị 生sanh 聖thánh 法pháp 相tướng 續tục 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 名danh 異dị 生sanh 性tánh 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 得đắc 等đẳng 名danh 所sở 相tương 應ứng 所sở 相tương 應ứng 非phi 色sắc 心tâm 故cố 即tức 於ư 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 假giả 立lập 非phi 得đắc 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 者giả 意ý 云vân 猶do 有hữu 三tam 乘thừa 性tánh 等đẳng 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 於ư 所sở 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 上thượng 立lập 異dị 生sanh 性tánh 又hựu 云vân 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 者giả 雖tuy 有hữu 三tam 乘thừa 性tánh 等đẳng 猶do 有hữu 此thử 性tánh 隨tùy 逐trục 不bất 得đắc 三tam 乘thừa 聖thánh 法pháp 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。

言ngôn 不bất 唯duy 約ước 能năng 障chướng 者giả 二nhị 障chướng 現hiện 行hành 名danh 為vi 能năng 障chướng 聖thánh 性tánh 今kim 不bất 依y 此thử 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 一nhất 分phần/phân 至chí 解giải 釋thích 者giả 意ý 云vân 此thử 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 云vân 唯duy 異dị 生sanh 非phi 聖thánh 者giả 謂vị 無vô 種chủng 性tánh 人nhân 二nhị 云vân 唯duy 聖thánh 者giả 非phi 異dị 生sanh 為vi 初Sơ 地Địa 上thượng 三tam 云vân 亦diệc 異dị 生sanh 亦diệc 聖thánh 者giả 謂vị 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 由do 斷đoạn 煩phiền 惱não 一nhất 分phần/phân 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 四tứ 云vân 非phi 聖thánh 者giả 非phi 異dị 生sanh 謂vị 二Nhị 乘Thừa 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 故cố 疏sớ/sơ 云vân 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 一nhất 分phân 是thị 俱câu 句cú 攝nhiếp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 下hạ 有hữu 三tam 難nạn/nan 第đệ 一nhất 內nội 外ngoại 相tướng 同đồng 難nạn/nan 第đệ 二nhị 能năng 所sở 無vô 差sai 別biệt 難nạn/nan 第đệ 三tam 宿túc 因nhân 非phi 假giả 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 異dị 熟thục 色sắc 至chí 非phi 不bất 有hữu 者giả 意ý 云vân 如như 異dị 熟thục 色sắc 是thị 趣thú 生sanh 攝nhiếp 與dữ 外ngoại 法pháp 不bất 相tương 似tự 所sở 以dĩ 有hữu 情tình 上thượng 立lập 同đồng 分phần/phân 外ngoại 法pháp 無vô 同đồng 分phần/phân 若nhược 等đẳng 流lưu 色sắc 既ký 與dữ 外ngoại 等đẳng 流lưu 色sắc 相tướng 似tự 何hà 不bất 同đồng 內nội 色sắc 立lập 同đồng 分phần/phân 耶da 內nội 等đẳng 流lưu 色sắc 即tức 扶phù 根căn 塵trần 前tiền 後hậu 自tự 相tương/tướng 引dẫn 亦diệc 如như 音âm 等đẳng 前tiền 後hậu 自tự 相tương/tướng 引dẫn 也dã 內nội 外ngoại 難nạn/nan 即tức 不bất 同đồng 前tiền 後hậu 等đẳng 流lưu 相tương 似tự 合hợp 一nhất 種chủng 立lập 同đồng 分phần/phân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 相tương 似tự 法pháp 為vi 因nhân 者giả 彼bỉ 救cứu 云vân 同đồng 分phần/phân 但đãn 與dữ 樂nhạo 欲dục 為vi 因nhân 有hữu 情tình 有hữu 樂nhạo 欲dục 所sở 以dĩ 有hữu 情tình 有hữu 同đồng 分phần/phân 同đồng 分phần/phân 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 相tương 似tự 法pháp 為vi 因nhân 所sở 以dĩ 非phi 情tình 上thượng 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 或hoặc 可khả 論luận 主chủ 難nạn/nan 辭từ 難nạn/nan 云vân 應ưng 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 相tương 似tự 為vi 因nhân 者giả 意ý 云vân 外ngoại 等đẳng 流lưu 色sắc 若nhược 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 者giả 即tức 汝nhữ 薩tát 婆bà 多đa 同đồng 分phần/phân 應ưng 不bất 與dữ 相tương 似tự 法pháp 因nhân 然nhiên 彼bỉ 許hứa 同đồng 分phần/phân 與dữ 相tương 似tự 法pháp 為vi 因nhân 故cố 作tác 如như 是thị 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 趣thú 是thị 趣thú 向hướng 至chí 如như 趣thú 外ngoại 法pháp 無vô 者giả 此thử 難nạn/nan 古cổ 師sư 古cổ 師sư 前tiền 云vân 趣thú 生sanh 是thị 內nội 所sở 以dĩ 有hữu 同đồng 分phần/phân 外ngoại 法pháp 無vô 情tình 非phi 趣thú 等đẳng 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 若nhược 爾nhĩ 今kim 難nạn/nan 云vân 若nhược 是thị 趣thú 趣thú 向hướng 即tức 外ngoại 法pháp 不bất 名danh 趣thú 即tức 外ngoại 法pháp 無vô 同đồng 分phần/phân 今kim 時thời 不bất 以dĩ 趣thú 向hướng 解giải 同đồng 分phần/phân 何hà 得đắc 如như 趣thú 外ngoại 法pháp 無vô 者giả 若nhược 言ngôn 外ngoại 法pháp 不bất 名danh 趣thú 即tức 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 者giả 難nạn/nan 意ý 如như 是thị 言ngôn 相tương 似tự 法pháp 上thượng 有hữu 同đồng 分phần/phân 故cố 者giả 此thử 結kết 有hữu 同đồng 分phần/phân 所sở 由do 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 外ngoại 法pháp 非phi 無vô 者giả 難nạn/nan 令linh 外ngoại 法pháp 有hữu 同đồng 分phần/phân 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 外ngoại 法pháp 亦diệc 起khởi 智trí 起khởi 言ngôn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 相tương 似tự 法pháp 云vân 何hà 乃nãi 然nhiên 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 有hữu 情tình 上thượng 起khởi 同đồng 言ngôn 智trí 即tức 立lập 同đồng 分phần/phân 者giả 同đồng 分phần/phân 上thượng 起khởi 同đồng 言ngôn 智trí 既ký 是thị 相tương 似tự 云vân 何hà 乃nãi 不bất 許hứa 有hữu 同đồng 分phần/phân 體thể 耶da 或hoặc 可khả 有hữu 情tình 上thượng 無vô 同đồng 分phần/phân 以dĩ 一nhất 種chủng 智trí 同đồng 言ngôn 智trí 故cố 如như 同đồng 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 可khả 名danh 非phi 色sắc 者giả 意ý 云vân 汝nhữ 若nhược 將tương 造tạo 故cố 色sắc 例lệ 同đồng 分phần/phân 更cánh 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 者giả 四tứ 大đại 更cánh 無vô 別biệt 能năng 造tạo 四tứ 大đại 應ưng 成thành 色sắc 四tứ 大đại 既ký 得đắc 名danh 色sắc 明minh 知tri 約ước 變biến 礙ngại 名danh 色sắc 不bất 約ước 造tạo 故cố 云vân 失thất 宗tông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 得đắc 如như 同đồng 分phần/phân 者giả 意ý 云vân 乘thừa 我ngã 但đãn 以dĩ 變biến 礙ngại 解giải 色sắc 不bất 以dĩ 造tạo 故cố 名danh 色sắc 何hà 得đắc 將tương 同đồng 分phần/phân 例lệ 四tứ 大đại 即tức 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 相tương 似tự 法pháp 上thượng 有hữu 得đắc 同đồng 分phần/phân 故cố 者giả 此thử 結kết 難nạn/nan 也dã 既ký 故cố 相tương 似tự 法pháp 上thượng 立lập 同đồng 分phần/phân 同đồng 分phần/phân 既ký 相tương 似tự 何hà 不bất 立lập 同đồng 分phần/phân 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 與dữ 法pháp 既ký 不bất 殊thù 者giả 一nhất 種chủng 起khởi 同đồng 言ngôn 智trí 今kim 故cố 一nhất 種chủng 立lập 同đồng 分phần/phân 問vấn 同đồng 分phần/phân 何hà 性tánh 答đáp 有hữu 情tình 同đồng 分phần/phân 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 至chí 佛Phật 果Quả 唯duy 善thiện 然nhiên 法pháp 同đồng 分phần/phân 隨tùy 所sở 依y 法pháp 通thông 三tam 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 汝nhữ 以dĩ 大đại 大đại 返phản 徵trưng 者giả 汝nhữ 言ngôn 四tứ 大đại 無vô 能năng 造tạo 即tức 同đồng 分phần/phân 無vô 同đồng 分phần/phân 徵trưng 者giả 我ngã 以dĩ 生sanh 生sanh 卻khước 逐trục 云vân 汝nhữ 生sanh 等đẳng 是thị 能năng 生sanh 應ưng 無vô 生sanh 所sở 生sanh 故cố 云vân 生sanh 生sanh 即tức 逐trục 彼bỉ 許hứa 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 眾chúng 之chi 同đồng 分phần/phân 者giả 即tức 同đồng 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 同đồng 法pháp 分phần/phân 即tức 同đồng 樂nhạo/nhạc/lạc 能năng 同đồng 由do 此thử 實thật 能năng 同đồng 分phân 為vi 因nhân 方phương 有hữu 所sở 同đồng 法pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 命mạng 根căn 者giả 意ý 說thuyết 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 名danh 命mạng 第đệ 八bát 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 是thị 命mạng 家gia 之chi 根căn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 證chứng 實thật 有hữu 者giả 意ý 云vân 此thử 經Kinh 不bất 證chứng 命mạng 根căn 實thật 色sắc 心tâm 外ngoại 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 即tức 第đệ 一nhất 等đẳng 者giả 將tương 破phá 命mạng 根căn 亦diệc 申thân 三tam 難nạn/nan 第đệ 一nhất 離ly 識thức 無vô 別biệt 難nạn/nan 第đệ 二nhị 如như 受thọ 非phi 根căn 難nạn/nan 第đệ 三tam 假giả 為vi 他tha 結kết 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 立lập 不bất 成thành 者giả 即tức 不bất 離ly 識thức 宗tông 於ư 喻dụ 上thượng 不bất 轉chuyển 以dĩ 色sắc 離ly 識thức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 假giả 命mạng 根căn 所sở 依y 等đẳng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 彼bỉ 界giới 若nhược 起khởi 不bất 同đồng 分phần/phân 心tâm 即tức 無vô 實thật 異dị 熟thục 意ý 識thức 可khả 與dữ 命mạng 根căn 為vi 所sở 依y 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 定định 識thức 不bất 離ly 者giả 意ý 云vân 無vô 心tâm 定định 中trung 决# 定định 識thức 不bất 離ly 身thân 色sắc 識thức 即tức 第đệ 八bát 如như 下hạ 成thành 立lập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 實thật 命mạng 根căn 不bất 能năng 持trì 者giả 意ý 說thuyết 餘dư 異dị 熟thục 法pháp 應ưng 實thật 命mạng 根căn 而nhi 不bất 能năng 持trì 。 也dã 因nhân 喻dụ 可khả 知tri 例lệ 云vân 異dị 熟thục 法pháp 既ký 業nghiệp 所sở 招chiêu 應ưng 命mạng 根căn 不bất 能năng 持trì 唯duy 業nghiệp 能năng 持trì 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 言ngôn 至chí 不bất 然nhiên 者giả 救cứu 云vân 若nhược 以dĩ 煗noãn 識thức 間gian 斷đoạn 須tu 持trì 命mạng 根căn 恆hằng 續tục 但đãn 持trì 他tha 自tự 不bất 須tu 者giả 量lượng 破phá 如như 下hạ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 身thân 根căn 所sở 得đắc 者giả 冷lãnh 煗noãn 是thị 觸xúc 塵trần 故cố 身thân 根căn 所sở 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 界giới 雖tuy 亦diệc 通thông 餘dư 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 界giới 趣thú 生sanh 體thể 雖tuy 通thông 餘dư 法pháp 而nhi 第đệ 八bát 識thức 是thị 真chân 趣thú 生sanh 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 現hiện 行hành 識thức 是thị 所sở 持trì 故cố 者giả 意ý 說thuyết 此thử 又hựu 解giải 云vân 現hiện 行hành 第đệ 八bát 即tức 意ý 處xứ 收thu 是thị 種chủng 所sở 持trì 故cố 說thuyết 能năng 持trì 種chủng 等đẳng 名danh 命mạng 根căn 又hựu 云vân 現hiện 行hành 六lục 處xứ 現hiện 行hành 現hiện 行hành 是thị 種chủng 識thức 所sở 持trì 從tùng 所sở 持trì 說thuyết 能năng 持trì 種chủng 等đẳng 為vi 命mạng 根căn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 功công 能năng 雖tuy 是thị 一nhất 體thể 是thị 色sắc 及cập 心tâm 差sai 別biệt 故cố 者giả 意ý 云vân 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 一nhất 種chủng 是thị 識thức 上thượng 功công 能năng 然nhiên 心tâm 色sắc 性tánh 類loại 不bất 同đồng 故cố 名danh 差sai 別biệt 又hựu 云vân 種chủng 子tử 生sanh 果quả 功công 是thị 一nhất 生sanh 得đắc 見kiến 。 相tương/tướng 二nhị 分phần 之chi 差sai 別biệt 即tức 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 同đồng 種chủng 之chi 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 處xứ 或hoặc 時thời 中trung 間gian 斷đoạn 者giả 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 五ngũ 根căn 故cố 既ký 無vô 色sắc 根căn 根căn 種chủng 子tử 如như 何hà 得đắc 有hữu 生sanh 果quả 功công 能năng 故cố 云vân 無vô 功công 能năng 問vấn 由do 來lai 所sở 說thuyết 命mạng 根căn 未vị 審thẩm 內nội 外ngoại 諸chư 宗tông 云vân 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 且thả 外ngoại 宗tông 中trung 立lập 命mạng 根căn 通thông 非phi 情tình 彼bỉ 云vân 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 命mạng 根căn 有hữu 睡thụy 眠miên 故cố 猶do 如như 人nhân 等đẳng 如như 槿# 華hoa 夜dạ 合hợp 樹thụ 等đẳng 若nhược 依y 內nội 宗tông 不bất 通thông 非phi 情tình 依y 有hữu 情tình 立lập 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 云vân 是thị 不bất 相tương 應ứng 有hữu 實thật 自tự 性tánh 能năng 持trì 燸nhu 識thức 相tương 續tục 住trụ 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 若nhược 依y 說thuyết 命mạng 即tức 是thị 根căn 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 若nhược 依y 經kinh 部bộ 宗tông 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 同đồng 分phần/phân 住trụ 時thời 勢thế 力lực 分phần/phân 位vị 說thuyết 為vi 壽thọ 體thể 此thử 但đãn 功công 能năng 無vô 別biệt 實thật 法pháp 亦diệc 不bất 別biệt 立lập 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 由do 此thử 不bất 同đồng 有hữu 宗tông 諸chư 說thuyết 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 成thành 唯duy 識thức 云vân 第đệ 八bát 識thức 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 持trì 身thân 之chi 差sai 別biệt 功công 能năng 令linh 色sắc 心tâm 等đẳng 住trụ 持trì 決quyết 定định 依y 此thử 功công 能năng 說thuyết 名danh 命mạng 根căn 更cánh 有hữu 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 如như 西tây 明minh 疏sớ/sơ 敘tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 有hữu 二nhị 難nạn/nan 者giả 第đệ 一nhất 猒# 色sắc 齋trai 心tâm 難nạn/nan 第đệ 二nhị 假giả 遮già 非phi 實thật 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 色sắc 既ký 唯duy 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 應ưng 唯duy 有hữu 色sắc 者giả 意ý 云vân 此thử 相tương/tướng 返phản 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 既ký 唯duy 有hữu 心tâm 心tâm 厭yếm 於ư 色sắc 名danh 無vô 色sắc 定định 。 者giả 即tức 入nhập 無vô 心tâm 定định 時thời 應ưng 唯duy 有hữu 色sắc 成thành 礙ngại 於ư 心tâm 名danh 無vô 心tâm 定định 意ý 云vân 厭yếm 色sắc 入nhập 無vô 色sắc 由do 心tâm 厭yếm 故cố 名danh 無vô 色sắc 亦diệc 應ưng 厭yếm 心tâm 入nhập 無vô 心tâm 由do 色sắc 礙ngại 心tâm 故cố 名danh 無vô 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 我ngã 義nghĩa 心tâm 法pháp 通thông 能năng 厭yếm 至chí 名danh 無vô 心tâm 者giả 意ý 云vân 此thử 大Đại 乘Thừa 自tự 義nghĩa 也dã 。

心tâm 法pháp 通thông 能năng 厭yếm 者giả 心tâm 法pháp 通thông 能năng 所sở 厭yếm 也dã 。

即tức 說thuyết 心tâm 法pháp 名danh 無vô 色sắc 者giả 雖tuy 心tâm 厭yếm 色sắc 入nhập 無vô 心tâm 定định 時thời 但đãn 有hữu 其kỳ 心tâm 無vô 有hữu 色sắc 色sắc 法pháp 既ký 唯duy 所sở 厭yếm 不bất 通thông 能năng 厭yếm 入nhập 無vô 心tâm 定định 時thời 但đãn 依y 心tâm 種chủng 上thượng 立lập 無vô 心tâm 定định 不bất 依y 色sắc 種chủng 上thượng 立lập 無vô 心tâm 以dĩ 色sắc 非phi 是thị 能năng 厭yếm 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 極cực 成thành 法pháp 今kim 引dẫn 為ví 喻dụ 者giả 量lượng 破phá 云vân 二nhị 無vô 定định 心tâm 是thị 有hữu 法pháp 應ưng 非phi 是thị 實thật 因nhân 云vân 以dĩ 能năng 遮già 故cố 如như 堤đê 塘đường 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 二nhị 果quả 別biệt 故cố 者giả 即tức 有hữu 心tâm 時thời 招chiêu 有hữu 心tâm 果quả 無vô 心tâm 時thời 招chiêu 無vô 心tâm 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 心tâm 實thật 非phi 異dị 熟thục 親thân 依y 異dị 熟thục 立lập 得đắc 異dị 熟thục 名danh 者giả 意ý 云vân 說thuyết 生sanh 在tại 彼bỉ 天thiên 六lục 識thức 不bất 行hành 名danh 異dị 熟thục 者giả 謂vị 親thân 依y 異dị 熟thục 第đệ 八bát 識thức 生sanh 得đắc 種chủng 上thượng 立lập 得đắc 異dị 熟thục 非phi 無vô 心tâm 法pháp 實thật 得đắc 異dị 熟thục 名danh 也dã 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 二nhị 本bổn

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 二nhị 末mạt

西tây 京kinh 福phước 壽thọ 寺tự 沙Sa 門Môn 。 如như 理lý 。 集tập 。

【# 疏sớ/sơ 】# 顯hiển 法pháp 有hữu 此thử 者giả 意ý 說thuyết 所sở 相tương/tướng 法pháp 由do 有hữu 此thử 能năng 相tương/tướng 法pháp 故cố 以dĩ 成thành 緣duyên 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 也dã 言ngôn 若nhược 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 生sanh 等đẳng 能năng 相tương/tướng 諸chư 行hành 者giả 即tức 所sở 相tương/tướng 法pháp 言ngôn 於ư 彼bỉ 法pháp 攝nhiếp 受thọ 者giả 即tức 攝nhiếp 受thọ 諸chư 法pháp 。 不bất 令linh 入nhập 過quá 去khứ 安an 立lập 者giả 令linh 法pháp 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 相tương 離ly 欲dục 得đắc 現hiện 在tại 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 此thử 異dị 別biệt 名danh 者giả 意ý 說thuyết 住trụ 是thị 即tức 別biệt 名danh 如như 起khởi 生sanh 名danh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 者giả 結kết 第đệ 二nhị 師sư 釋thích 也dã 。

有hữu 為vi 之chi 起khởi 者giả 意ý 說thuyết 有hữu 為vi 是thị 生sanh 。 起khởi 相tương/tướng 亦diệc 可khả 了liễu 知tri 者giả 所sở 以dĩ 別biệt 立lập 生sanh 相tương/tướng 也dã 。

四tứ 嗢ốt 南nam 此thử 云vân 頌tụng 亦diệc 為vi 集tập 法Pháp 施thí 即tức 集tập 法pháp 為vi 頌tụng 施thí 眾chúng 生sanh 故cố 一nhất 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 二nhị 有hữu 漏lậu 皆giai 苦khổ 三tam 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 乃nãi 至chí 四tứ 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 故cố 云vân 四tứ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 二nhị 常thường 相tương/tướng 者giả 意ý 云vân 有hữu 恆hằng 有hữu 即tức 不bất 滅diệt 無vô 恆hằng 無vô 即tức 不bất 生sanh 故cố 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 二nhị 常thường 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 住trụ 異dị 與dữ 生sanh 至chí 故cố 合hợp 說thuyết 者giả 意ý 云vân 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 言ngôn 生sanh 滅diệt 合hợp 名danh 無vô 常thường 相tương/tướng 者giả 未vị 審thẩm 住trụ 異dị 二nhị 相tương/tướng 是thị 何hà 相tương/tướng 收thu 答đáp 然nhiên 住trụ 異dị 與dữ 生sanh 同đồng 在tại 一nhất 世thế 所sở 以dĩ 亦diệc 生sanh 相tương/tướng 中trung 收thu 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 住trụ 異dị 。

【# 疏sớ/sơ 】# 俱câu 生sanh 所sở 顯hiển 者giả 意ý 說thuyết 住trụ 異dị 二nhị 相tương/tướng 皆giai 由do 生sanh 相tương/tướng 得đắc 有hữu 所sở 以dĩ 住trụ 異dị 二nhị 相tương/tướng 總tổng 名danh 生sanh 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 無vô 常thường 相tương/tướng 至chí 所sở 以dĩ 者giả 此thử 會hội 前tiền 瑜du 伽già 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 所sở 由do 意ý 云vân 若nhược 說thuyết 二nhị 相tương/tướng 者giả 何hà 故cố 前tiền 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 耶da 答đáp 前tiền 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 者giả 即tức 是thị 此thử 中trung 說thuyết 二nhị 所sở 以dĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 世thế 不bất 同đồng 者giả 彼bỉ 說thuyết 三tam 世thế 有hữu 故cố 又hựu 彼bỉ 計kế 生sanh 相tương/tướng 體thể 雖tuy 實thật 有hữu 用dụng 在tại 未vị 來lai 住trụ 異dị 滅diệt 三tam 體thể 用dụng 俱câu 現hiện 在tại 也dã 大Đại 乘Thừa 生sanh 相tương 及cập 住trụ 異dị 居cư 現hiện 在tại 滅diệt 相tương/tướng 在tại 過quá 去khứ 故cố 云vân 然nhiên 世thế 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 一nhất 六lục 轉chuyển 無vô 差sai 難nạn/nan 者giả 然nhiên 別biệt 破phá 中trung 申thân 其kỳ 七thất 難nạn/nan 第đệ 一nhất 六lục 轉chuyển 無vô 差sai 難nạn/nan 第đệ 二nhị 能năng 所sở 不bất 異dị 難nạn/nan 第đệ 三tam 二nhị 相tương 應ứng 齊tề 難nạn/nan 第đệ 四tứ 四tứ 相tương/tướng 齊tề 興hưng 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 如như 體thể 本bổn 有hữu 難nạn/nan 第đệ 六lục 體thể 等đẳng 相tương/tướng 同đồng 難nạn/nan 第đệ 七thất 有hữu 無vô 乖quai 角giác 難nạn/nan 。

言ngôn 無vô 為vi 無vô 生sanh 等đẳng 者giả 外ngoại 人nhân 云vân 若nhược 言ngôn 無vô 為vi 體thể 不bất 異dị 即tức 無vô 能năng 相tương/tướng 者giả 無vô 為vi 既ký 無vô 生sanh 等đẳng 應ưng 立lập 無vô 生sanh 等đẳng 三tam 能năng 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 三tam 子tử 段đoạn 者giả 意ý 云vân 然nhiên 第đệ 四tứ 四tứ 相tương/tướng 齊tề 興hưng 難nạn/nan 中trung 曲khúc 分phần/phân 三tam 難nạn/nan 第đệ 一nhất 例lệ 體thể 應ưng 俱câu 難nạn/nan 第đệ 二nhị 例lệ 用dụng 相tương 違vi 難nạn/nan 第đệ 三tam 新tân 宗tông 背bối/bội 古cổ 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 為vi 顯hiển 差sai 別biệt 者giả 意ý 云vân 顯hiển 有hữu 從tùng 緣duyên 生sanh 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 通thông 三tam 性tánh 又hựu 色sắc 有hữu 十thập 種chủng 等đẳng 故cố 應ưng 立lập 相tương/tướng 無vô 為vi 不bất 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 宗tông 計kế 為vi 前tiền 後hậu 起khởi 者giả 意ý 云vân 有hữu 宗tông 本bổn 末mạt 二nhị 師sư 計kế 四tứ 相tương/tướng 雖tuy 皆giai 有hữu 體thể 然nhiên 用dụng 不bất 同đồng 何hà 者giả 生sanh 相tương/tướng 體thể 用dụng 俱câu 世thế 未vị 來lai 有hữu 若nhược 流lưu 至chí 現hiện 在tại 但đãn 有hữu 體thể 無vô 用dụng 若nhược 住trụ 異dị 滅diệt 三tam 未vị 來lai 但đãn 有hữu 體thể 無vô 用dụng 於ư 現hiện 在tại 中trung 體thể 用dụng 俱câu 有hữu 然nhiên 古cổ 新tân 二nhị 師sư 有hữu 差sai 別biệt 若nhược 古cổ 師sư 計kế 云vân 住trụ 等đẳng 三tam 雖tuy 有hữu 體thể 然nhiên 用dụng 前tiền 後hậu 起khởi 先tiên 住trụ 用dụng 次thứ 異dị 用dụng 後hậu 滅diệt 用dụng 若nhược 新tân 師sư 計kế 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 體thể 用dụng 俱câu 同đồng 時thời 而nhi 無vô 前tiền 後hậu 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 依y 剎sát 那na 立lập 故cố 即tức 一nhất 剎sát 那na 極cực 短đoản 無vô 前tiền 後hậu 故cố 。 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 子tử 段đoạn 有hữu 三tam 者giả 就tựu 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 中trung 曲khúc 分phần/phân 三tam 難nạn/nan 第đệ 一nhất 如như 體thể 本bổn 有hữu 難nạn/nan 第đệ 二nhị 因nhân 非phi 本bổn 有hữu 難nạn/nan 第đệ 三tam 生sanh 等đẳng 無vô 能năng 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 四tứ 子tử 段đoạn 者giả 就tựu 第đệ 七thất 難nạn/nan 中trung 曲khúc 分phần/phân 四tứ 難nạn/nan 第đệ 一nhất 定định 世thế 有hữu 無vô 難nạn/nan 第đệ 二nhị 生sanh 滅diệt 非phi 依y 難nạn/nan 第đệ 三tam 滅diệt 生sanh 相tương/tướng 翻phiên 難nạn/nan 第đệ 四tứ 違vi 同đồng 順thuận 異dị 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 正chánh 理lý 師sư 至chí 即tức 是thị 取thủ 果quả 用dụng 者giả 正chánh 理lý 師sư 計kế 未vị 來lai 世thế 中trung 。 雖tuy 有hữu 一nhất 切thiết 法pháp 唯duy 生sanh 相tương/tướng 有hữu 功công 能năng 能năng 生sanh 法pháp 等đẳng 過quá 去khứ 雖tuy 亦diệc 有hữu 一nhất 切thiết 法pháp 唯duy 異dị 相tướng 至chí 過quá 去khứ 有hữu 與dữ 果quả 功công 能năng 即tức 如như 過quá 去khứ 無vô 間gian 緣duyên 有hữu 與dữ 後hậu 果quả 功công 能năng 問vấn 何hà 名danh 取thủ 果quả 何hà 名danh 與dữ 果quả 答đáp 如như 演diễn 秘bí 師sư 解giải 生sanh 相tương/tướng 未vị 來lai 有hữu 取thủ 果quả 用dụng 者giả 意ý 說thuyết 生sanh 相tương/tướng 未vị 來lai 正chánh 起khởi 用dụng 時thời 為vi 因nhân 能năng 起khởi 後hậu 剎sát 那na 果quả 名danh 有hữu 取thủ 果quả 用dụng 又hựu 云vân 正chánh 理lý 師sư 但đãn 計kế 過quá 去khứ 法pháp 有hữu 與dữ 果quả 功công 能năng 不bất 說thuyết 果quả 相tương/tướng 果quả 相tương/tướng 在tại 現hiện 在tại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 不bất 去khứ 來lai 皆giai 令linh 有hữu 功công 能năng 至chí 作tác 用dụng 者giả 意ý 云vân 生sanh 及cập 與dữ 果quả 並tịnh 非phi 現hiện 在tại 有hữu 作tác 用dụng 者giả 即tức 應ưng 未vị 來lai 過quá 去khứ 法pháp 一nhất 切thiết 時thời 皆giai 令linh 有hữu 功công 能năng 何hà 獨độc 唯duy 生sanh 及cập 過quá 去khứ 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 謂vị 作tác 用dụng 至chí 非phi 功công 能năng 者giả 意ý 云vân 汝nhữ 若nhược 救cứu 言ngôn 但đãn 名danh 作tác 用dụng 不bất 要yếu 取thủ 果quả 即tức 異dị 滅diệt 不bất 取thủ 果quả 仍nhưng 是thị 現hiện 在tại 者giả 難nạn/nan 云vân 生sanh 相tương/tướng 既ký 不bất 取thủ 果quả 者giả 應ưng 不bất 名danh 功công 能năng 而nhi 亦diệc 名danh 作tác 用dụng 以dĩ 不bất 取thủ 果quả 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 復phục 如như 何hà 通thông 者giả 意ý 難nạn/nan 云vân 若nhược 言ngôn 未vị 來lai 過quá 去khứ 法pháp 但đãn 名danh 功công 能năng 不bất 名danh 作tác 用dụng 者giả 即tức 婆bà 沙sa 論luận 說thuyết 未vị 來lai 三tam 法pháp 有hữu 作tác 用dụng 不bất 說thuyết 功công 能năng 復phục 如như 何hà 通thông 。

【# 論luận 】# 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 進tiến 退thoái 非phi 理lý 者giả 依y 宗tông 有hữu 過quá 名danh 進tiến 非phi 理lý 轉chuyển 救cứu 不bất 成thành 名danh 退thoái 非phi 理lý 。

又hựu 如như 疏sớ/sơ 云vân 進tiến 為vi 相tương 違vi 至chí 不bất 得đắc 俱câu 有hữu 者giả 此thử 解giải 進tiến 非phi 理lý 汝nhữ 若nhược 言ngôn 相tương 違vi 故cố 用dụng 不bất 頓đốn 興hưng 者giả 汝nhữ 宗tông 體thể 既ký 相tương 違vi 如như 何hà 俱câu 有hữu 此thử 即tức 依y 宗tông 有hữu 過quá 名danh 進tiến 非phi 理lý 如như 論luận 云vân 若nhược 相tương 違vi 故cố 至chí 如như 何hà 俱câu 有hữu 即tức 其kỳ 文văn 也dã 言ngôn 退thoái 不bất 相tương 返phản 用dụng 何hà 不bất 齊tề 生sanh 者giả 此thử 解giải 退thoái 非phi 理lý 意ý 云vân 今kim 然nhiên 汝nhữ 宗tông 許hứa 生sanh 等đẳng 有hữu 體thể 云vân 不bất 相tương 違vi 若nhược 體thể 俱câu 有hữu 者giả 用dụng 何hà 不bất 齊tề 生sanh 故cố 是thị 非phi 理lý 論luận 云vân 又hựu 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 至chí 齊tề 興hưng 作tác 用dụng 即tức 其kỳ 文văn 也dã 。

言ngôn 又hựu 進tiến 非phi 理lý 至chí 不bất 同đồng 時thời 者giả 此thử 解giải 進tiến 非phi 理lý 又hựu 住trụ 違vi 滅diệt 牒điệp 本bổn 計kế 名danh 進tiến 寧ninh 執chấp 同đồng 時thời 名danh 進tiến 非phi 理lý 故cố 論luận 云vân 又hựu 住trụ 異dị 滅diệt 寧ninh 執chấp 同đồng 時thời 明minh 非phi 理lý 也dã 又hựu 退thoái 非phi 理lý 至chí 同đồng 世thế 者giả 今kim 就tựu 汝nhữ 宗tông 住trụ 不bất 違vi 生sanh 何hà 容dung 異dị 世thế 故cố 云vân 生sanh 住trụ 例lệ 應ưng 同đồng 世thế 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 論luận 主chủ 答đáp 答đáp 外ngoại 問vấn 也dã 外ngoại 問vấn 云vân 大Đại 乘Thừa 滅diệt 相tương/tướng 既ký 是thị 過quá 去khứ 無vô 法pháp 者giả 如như 何hà 與dữ 現hiện 在tại 法pháp 為vi 相tương/tướng 耶da 答đáp 云vân 現hiện 在tại 法pháp 立lập 滅diệt 相tương/tướng 者giả 意ý 表biểu 此thử 法pháp 後hậu 是thị 無vô 然nhiên 非phi 表biểu 法pháp 現hiện 是thị 有hữu 無vô 。

說thuyết 無vô 得đắc 為vi 無vô 因nhân 者giả 意ý 云vân 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 有hữu 以dĩ 非phi 現hiện 故cố 如như 空không 華hoa 等đẳng 今kim 滅diệt 相tương/tướng 雖tuy 無vô 然nhiên 與dữ 後hậu 滅diệt 法pháp 為vi 相tương/tướng 何hà 失thất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 義nghĩa 別biệt 說thuyết 四tứ 者giả 問vấn 未vị 審thẩm 四tứ 相tương/tướng 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 為vi 同đồng 時thời 起khởi 為vi 前tiền 後hậu 起khởi 答đáp 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 古cổ 薩tát 婆bà 多đa 師sư 說thuyết 生sanh 相tương/tướng 在tại 未vị 來lai 有hữu 用dụng 於ư 現hiện 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 起khởi 若nhược 正chánh 理lý 師sư 云vân 住trụ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 同đồng 時thời 起khởi 大Đại 乘Thừa 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 假giả 立lập 四tứ 相tương/tướng 但đãn 義nghĩa 說thuyết 前tiền 後hậu 表biểu 法pháp 有hữu 無vô 實thật 同đồng 時thời 無vô 別biệt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 破phá 中trung 有hữu 五ngũ 者giả 第đệ 一nhất 如như 色sắc 非phi 詮thuyên 難nạn/nan 第đệ 二nhị 名danh 等đẳng 無vô 用dụng 難nạn/nan 第đệ 三tam 聲thanh 色sắc 無vô 差sai 難nạn/nan 第đệ 四tứ 例lệ 聲thanh 生sanh 語ngữ 詮thuyên 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 徵trưng 機cơ 調điều 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 薩tát 婆bà 多đa 雖tuy 有hữu 名danh 等đẳng 者giả 意ý 云vân 彼bỉ 宗tông 計kế 云vân 聲thanh 上thượng 屈khuất 曲khúc 即tức 名danh 句cú 文văn 異dị 聲thanh 實thật 有hữu 故cố 離ly 聲thanh 別biệt 有hữu 實thật 時thời 能năng 詮thuyên 即tức 新tân 舊cựu 二nhị 師sư 皆giai 作tác 此thử 救cứu 故cố 次thứ 云vân 正chánh 理lý 師sư 救cứu 等đẳng 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 聲thanh 顯hiển 生sanh 二nhị 義nghĩa 者giả 若nhược 依y 俱câu 舍xá 以dĩ 經kinh 部bộ 破phá 薩tát 婆bà 多đa 二nhị 師sư 所sở 說thuyết 一nhất 破phá 聲thanh 能năng 生sanh 名danh 句cú 文văn 猶do 如như 眼nhãn 根căn 生sanh 眼nhãn 識thức 等đẳng 二nhị 破phá 聲thanh 能năng 顯hiển 名danh 句cú 文văn 如như 燈đăng 照chiếu 物vật 具cụ 如như 彼bỉ 論luận 今kim 依y 此thử 論luận 且thả 破phá 生sanh 名danh 等đẳng 也dã 生sanh 義nghĩa 既ký 破phá 顯hiển 義nghĩa 不bất 成thành 准chuẩn 義nghĩa 可khả 知tri 故cố 不bất 別biệt 破phá 顯hiển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 便tiện 有hữu 所sở 立lập 不bất 成thành 者giả 意ý 云vân 色sắc 上thượng 屈khuất 曲khúc 彼bỉ 云vân 雖tuy 實thật 有hữu 體thể 然nhiên 非phi 法pháp 處xứ 攝nhiếp 今kim 雖tuy 聲thanh 上thượng 屈khuất 曲khúc 應ưng 非phi 法pháp 處xứ 攝nhiếp 即tức 宗tông 於ư 同đồng 喻dụ 上thượng 轉chuyển 不bất 爾nhĩ 即tức 有hữu 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 以dĩ 聲thanh 能năng 顯hiển 義nghĩa 等đẳng 意ý 云vân 此thử 有hữu 宗tông 假giả 牒điệp 大Đại 乘Thừa 救cứu 也dã 。

我ngã 宗tông 又hựu 爾nhĩ 至chí 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 者giả 有hữu 宗tông 立lập 自tự 義nghĩa 。

言ngôn 異dị 因nhân 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 者giả 即tức 何hà 所sở 以dĩ 名danh 等đẳng 既ký 一nhất 種chủng 依y 聲thanh 汝nhữ 宗tông 即tức 許hứa 法pháp 處xứ 收thu 我ngã 宗tông 即tức 不bất 許hứa 耶da 言ngôn 但đãn 依y 思tư 等đẳng 者giả 意ý 云vân 汝nhữ 不bất 可khả 難nạn/nan 我ngã 云vân 名danh 等đẳng 依y 多đa 法pháp 即tức 法pháp 處xứ 攝nhiếp 者giả 戒giới 體thể 但đãn 依y 思tư 應ưng 別biệt 處xứ 攝nhiếp 意ý 說thuyết 不bất 同đồng 法pháp 處xứ 攝nhiếp 可khả 作tác 如như 是thị 難nạn/nan 與dữ 現hiện 思tư 同đồng 處xứ 故cố 法pháp 處xứ 攝nhiếp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 因nhân 俱câu 聲thanh 者giả 大Đại 乘Thừa 因nhân 俱câu 聲thanh 許hứa 有hữu 詮thuyên 表biểu 也dã 今kim 絃huyền 管quản 聲thanh 即tức 因nhân 聲thanh 也dã □# 故cố 云vân 又hựu 誰thùy 說thuyết 彼bỉ 定định 不bất 能năng 詮thuyên 或hoặc 可khả 化hóa 人nhân 語ngữ 聲thanh 林lâm 說thuyết 法Pháp 等đẳng 聲thanh 皆giai 是thị 因nhân 俱câu 聲thanh 皆giai 以dĩ 心tâm 為vi 因nhân 皆giai 由do 諸chư 佛Phật 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 所sở 起khởi 故cố 由do 心tâm 所sở 起khởi 聲thanh 與dữ 心tâm 俱câu 故cố 名danh 因nhân 俱câu 聲thanh 亦diệc 猶do 手thủ 鼓cổ 相tương 和hòa 出xuất 聲thanh 。

論luận 聲thanh 若nhược 能năng 詮thuyên 風phong 鈴linh 聲thanh 等đẳng 應ưng 有hữu 詮thuyên 用dụng 者giả 小Tiểu 乘Thừa 申thân 難nạn/nan 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 復phục 救cứu 言ngôn 至chí 應ưng 有hữu 詮thuyên 用dụng 者giả 此thử 即tức 小Tiểu 乘Thừa 救cứu 申thân 難nạn/nan 意ý 云vân 若nhược 一nhất 切thiết 聲thanh 皆giai 有hữu 詮thuyên 表biểu 如như 絃huyền 管quản 等đẳng 者giả 即tức 風phong 鈴linh 等đẳng 聲thanh 應ưng 有hữu 詮thuyên 表biểu 正chánh 救cứu 前tiền 難nạn/nan 意ý 或hoặc 可khả 論luận 主chủ 牒điệp 救cứu 破phá 也dã 。

如như 疏sớ/sơ 云vân 彼bỉ 復phục 救cứu 言ngôn 至chí 絃huyền 管quản 等đẳng 者giả 牒điệp 外ngoại 救cứu 也dã 即tức 風phong 鈴linh 至chí 有hữu 詮thuyên 用dụng 等đẳng 正chánh 難nạn/nan 也dã 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 意ý 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 順thuận 論luận 文văn 故cố 如như 疏sớ/sơ 云vân 我ngã 許hứa 內nội 聲thanh 至chí 應ưng 有hữu 詮thuyên 用dụng 是thị 小Tiểu 乘Thừa 申thân 道Đạo 理lý 以dĩ 下hạ 論luận 文văn 論luận 主chủ 返phản 質chất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 彼bỉ 所sở 執chấp 不bất 能năng 別biệt 生sanh 實thật 名danh 等đẳng 者giả 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 外ngoại 風phong 鈴linh 聲thanh 不bất 生sanh 名danh 等đẳng 我ngã 大Đại 乘Thừa 風phong 鈴linh 聲thanh 不bất 能năng 詮thuyên 者giả 如như 彼bỉ 執chấp 不bất 生sanh 名danh 等đẳng 相tương 似tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 能năng 生sanh 實thật 假giả 名danh 等đẳng 者giả 小Tiểu 乘Thừa 不bất 許hứa 風phong 鈴linh 聲thanh 生sanh 實thật 名danh 等đẳng 大Đại 乘Thừa 不bất 許hứa 風phong 鈴linh 聲thanh 等đẳng 生sanh 假giả 名danh 等đẳng 故cố 云vân 並tịnh 不bất 能năng 生sanh 實thật 假giả 名danh 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 一nhất 切thiết 內nội 聲thanh 皆giai 能năng 生sanh 名danh 等đẳng 者giả 他tha 宗tông 計kế 汎# 爾nhĩ 出xuất 逕kính 𨓍# 聲thanh 不bất 能năng 生sanh 名danh 我ngã 汎# 爾nhĩ 逕kính 𨓍# 聲thanh 亦diệc 不bất 能năng 詮thuyên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 內nội 聲thanh 生sanh 名danh 至chí 定định 量lượng 者giả 牒điệp 他tha 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 內nội 聲thanh 至chí 定định 量lượng 者giả 申thân 自tự 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 外ngoại 法pháp 聲thanh 不bất 然nhiên 者giả 即tức 風phong 鈴linh 等đẳng 聲thanh 以dĩ 不bất 生sanh 名danh 等đẳng 不bất 同đồng 汝nhữ 宗tông 也dã 以dĩ 非phi 屈khuất 曲khúc 無vô 詮thuyên 表biểu 用dụng 不bất 同đồng 我ngã 生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。 不bất 可khả 生sanh 名danh 等đẳng 又hựu 諸chư 念niệm 聲thanh 不bất 得đắc 一nhất 時thời 聚tụ 集tập 起khởi 如như 何hà 生sanh 名danh 等đẳng 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 應ưng 至chí 名danh 等đẳng 者giả 文văn 外ngoại 有hữu 救cứu 救cứu 云vân 雖tuy 非phi 多đa 聲thanh 乘thừa 起khởi 但đãn 聲thanh 起khởi 即tức 有hữu 名danh 等đẳng 若nhược 爾nhĩ 者giả 故cố 此thử 文văn 難nạn/nan 云vân 亦diệc 應ưng 初sơ 念niệm 聲thanh 即tức 能năng 生sanh 名danh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 即tức 不bất 離ly 。 至chí 體thể 者giả 意ý 說thuyết 名danh 體thể 與dữ 語ngữ 不bất 即tức 不bất 離ly 。 然nhiên 但đãn 可khả 言ngôn 離ly 語ngữ 無vô 別biệt 體thể 要yếu 依y 於ư 聲thanh 名danh 得đắc 顯hiển 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 一nhất 切thiết 位vị 者giả 意ý 說thuyết 因nhân 中trung 名danh 句cú 依y 一nhất 切thiết 聲thanh 即tức 喚hoán 多đa 剎sát 那na 聲thanh 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 故cố 因nhân 中trung 名danh 句cú 要yếu 依y 多đa 剎sát 那na 聲thanh 方phương 有hữu 詮thuyên 表biểu 得đắc 一nhất 切thiết 名danh 不bất 說thuyết 名danh 等đẳng 亦diệc 依y 光quang 明minh 名danh 一nhất 切thiết 也dã 若nhược 至chí 佛Phật 果Quả 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 聲thanh 中trung 說thuyết 無vô 量lượng 法Pháp 故cố 。 與dữ 因nhân 位vị 不bất 同đồng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 自tự 在tại 者giả 意ý 說thuyết 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 聲thanh 中trung 說thuyết 無vô 量lượng 慧tuệ 辨biện 陀đà 羅la 尼ni 名danh 句cú 也dã 返phản 顯hiển 因nhân 位vị 依y 多đa 剎sát 那na 聲thanh 名danh 一nhất 切thiết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 文văn 是thị 功công 能năng 者giả 意ý 說thuyết 文văn 是thị 功công 能năng 義nghĩa 也dã 即tức 字tự 能năng 顯hiển 發phát 句cú 名danh 今kim 能năng 詮thuyên 顯hiển 義nghĩa 功công 能năng 謂vị 之chi 文văn 故cố 字tự 是thị 體thể 功công 能năng 是thị 用dụng 用dụng 不bất 離ly 體thể 故cố 說thuyết 文văn 即tức 是thị 字tự 亦diệc 猶do 種chủng 子tử 有hữu 生sanh 果quả 功công 能năng 功công 能năng 豈khởi 非phi 種chủng 子tử 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 字tự 為vi 初sơ 首thủ 至chí 集tập 成thành 一nhất 字tự 者giả 意ý 云vân 此thử 第đệ 二nhị 解giải 若nhược 據cứ 論luận 文văn 先tiên 名danh 次thứ 句cú 文văn 今kim 解giải 即tức 先tiên 文văn 次thứ 名danh 後hậu 句cú 故cố 言ngôn 或hoặc 也dã 多đa 剎sát 那na 聲thanh 集tập 成thành 一nhất 字tự 者giả 如như 世thế 文văn 字tự 納nạp 字tự 法pháp 皆giai 以dĩ 平bình 上thượng 等đẳng 多đa 音âm 韻vận 聲thanh 方phương 一nhất 字tự 以dĩ 後hậu 漸tiệm 成thành 名danh 句cú 等đẳng 故cố 說thuyết 字tự 為vi 初sơ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 體thể 即tức 遍biến 通thông 者giả 總tổng 舉cử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 至chí 皆giai 有hữu 差sai 別biệt 。 者giả 此thử 答đáp 遍biến 通thông 所sở 由do 。

言ngôn 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 有hữu 自tự 性tánh 者giả 如như 自tự 相tương 當đương 體thể 即tức 自tự 性tánh 如như 言ngôn 聲thanh 有hữu 法pháp 即tức 是thị 自tự 性tánh 以dĩ 先tiên 陳trần 故cố 言ngôn 共cộng 相tương 有hữu 自tự 性tánh 者giả 我ngã 無vô 我ngã 義nghĩa 是thị 共cộng 相tương 數số 論luận 立lập 我ngã 是thị 思tư 我ngã 是thị 先tiên 陳trần 而nhi 是thị 自tự 性tánh 思tư 為vi 差sai 別biệt 以dĩ 後hậu 陳trần 故cố 。

言ngôn 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 有hữu 差sai 別biệt 。 者giả 如như 五ngũ 蘊uẩn 中trung 思tư 數số 為vi 自tự 性tánh 望vọng 數số 論luận 卻khước 為vi 差sai 別biệt 以dĩ 後hậu 陳trần 故cố 此thử 即tức 自tự 性tánh 。 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。

若nhược 共cộng 相tương 有hữu 差sai 別biệt 者giả 如như 無vô 常thường 是thị 諸chư 法pháp 共cộng 相tương 以dĩ 後hậu 是thị 差sai 別biệt 如như 言ngôn 聲thanh 是thị 無vô 常thường 等đẳng 故cố 云vân 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 有hữu 自tự 性tánh 差sai 別biệt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 是thị 我ngã 非phi 我ngã 。 至chí 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 者giả 此thử 即tức 重trọng/trùng 釋thích 前tiền 義nghĩa 如như 我ngã 非phi 我ngã 是thị 共cộng 相tương 令linh 差sai 別biệt 以dĩ 先tiên 陳trần 故cố 亦diệc 名danh 自tự 性tánh 然nhiên 思tư 令linh 是thị 自tự 性tánh 以dĩ 後hậu 陳trần 故cố 亦diệc 名danh 差sai 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 共cộng 相tương 之chi 自tự 性tánh 青thanh 如như 青thanh 是thị 自tự 性tánh 即tức 上thượng 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 為vi 共cộng 相tương 故cố 青thanh 是thị 共cộng 相tương 家gia 之chi 自tự 性tánh 無vô 常thường 。 及cập 常thường 等đẳng 是thị 法pháp 體thể 上thượng 差sai 別biệt 義nghĩa 又hựu 如như 色sắc 處xứ 為vi 共cộng 相tương 乃nãi 至chí 一nhất 微vi 塵trần 為vi 自tự 相tương/tướng 展triển 轉chuyển 皆giai 有hữu 體thể 性tánh 及cập 差sai 別biệt 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 法pháp 體thể 性tánh 言ngôn 說thuyết 所sở 及cập 者giả 如như 喚hoán 水thủy 火hỏa 等đẳng 得đắc 其kỳ 相tương/tướng 非phi 得đắc 離ly 言ngôn 法pháp 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 至chí 自tự 性tánh 者giả 即tức 牒điệp 前tiền 一nhất 何hà 乖quai 返phản 難nạn/nan 意ý 更cánh 重trùng 問vấn 也dã 若nhược 言ngôn 自tự 相tương 離ly 言ngôn 唯duy 證chứng 智trí 知tri 名danh 詮thuyên 不bất 得đắc 但đãn 得đắc 共cộng 相tương 之chi 自tự 性tánh 爾nhĩ 者giả 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 等đẳng 正chánh 難nạn/nan 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 非phi 法pháp 體thể 者giả 意ý 說thuyết 無vô 常thường 共cộng 相tương 非phi 是thị 法pháp 體thể 上thượng 義nghĩa 可khả 有hữu 詮thuyên 得đắc 之chi 義nghĩa 故cố 云vân 其kỳ 義nghĩa 可khả 然nhiên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 等đẳng 者giả 若nhược 據cứ 此thử 解giải 即tức 不bất 但đãn 共cộng 相tương 然nhiên 不bất 得đắc 共cộng 相tương 。 之chi 自tự 性tánh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 唯duy 五ngũ 根căn 至chí 應ưng 思tư 者giả 問vấn 如như 何hà 有hữu 此thử 文văn 來lai 意ý 云vân 根căn 塵trần 等đẳng 心tâm 心tâm 所sở 得đắc 名danh 詮thuyên 不bất 得đắc 問vấn 若nhược 不bất 得đắc 者giả 。 云vân 何hà 言ngôn 名danh 得đắc 共cộng 相tương 之chi 自tự 性tánh 耶da 答đáp 不bất 得đắc 法Pháp 上thượng 無vô 常thường 等đẳng 別biệt 義nghĩa 云vân 得đắc 自tự 性tánh 如như 詮thuyên 青thanh 時thời 不bất 得đắc 無vô 常thường 別biệt 義nghĩa 言ngôn 得đắc 自tự 性tánh 不bất 同đồng 心tâm 等đẳng 得đắc 自tự 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 定định 量lượng 者giả 世thế 共cộng 自tự 火hỏa 等đẳng 為vi 定định 量lượng 可khả 言ngôn 欲dục 未vị 圓viên 疏sớ/sơ 意ý 說thuyết 句cú 中trung 有hữu 顯hiển 義nghĩa 周chu 圓viên 句cú 如như 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 等đẳng 今kim 既ký 顯hiển 義nghĩa 未vị 圓viên 不bất 得đắc 名danh 句cú 准chuẩn 清thanh 辨biện 菩Bồ 薩Tát 造tạo 般Bát 若Nhã 灯# 論luận 眼nhãn 耳nhĩ 及cập 與dữ 鼻tị 。 等đẳng 亦diệc 得đắc 不bất 集tập 法pháp 滿mãn 足túc 句cú 但đãn 集tập 五ngũ 字tự 足túc 即tức 得đắc 不bất 依y 順thuận 顯hiển 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 是thị 差sai 別biệt 之chi 聲thanh 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 名danh 即tức 是thị 聲thanh 所sở 由do 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 對đối 所sở 詮thuyên 至chí 詞từ 多đa 對đối 機cơ 者giả 意ý 說thuyết 法Pháp 詞từ 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 知tri 一nhất 種chủng 是thị 慧tuệ 體thể 無vô 差sai 別biệt 望vọng 所sở 詮thuyên 所sở 對đối 不bất 同đồng 故cố 說thuyết 有hữu 別biệt 故cố 云vân 法pháp 對đối 所sở 詮thuyên 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 依y 多đa 法pháp 至chí 長trường/trưởng 等đẳng 不bất 同đồng 者giả 意ý 說thuyết 名danh 依y 多đa 法pháp 立lập 名danh 等đẳng 法pháp 處xứ 收thu 然nhiên 無vô 表biểu 依y 思tư 觸xúc 所sở 防phòng 身thân 語ngữ 七thất 支chi 忽hốt 得đắc 依y 多đa 法pháp 立lập 無vô 表biểu 戒giới 亦diệc 法pháp 處xứ 收thu 然nhiên 是thị 一nhất 思tư 具cụ 命mạng 根căn 所sở 持trì 法Pháp 有hữu 六lục 處xứ 命mạng 根căn 亦diệc 名danh 多đa 尅khắc 體thể 唯duy 一nhất 法pháp 故cố 是thị 法pháp 處xứ 收thu 體thể 長trường/trưởng 等đẳng 依y 色sắc 立lập 應ưng 亦diệc 法pháp 處xứ 攝nhiếp 此thử 不bất 然nhiên 長trường/trưởng 等đẳng 唯duy 依y 色sắc 若nhược 緣duyên 長trường/trưởng 等đẳng 時thời 亦diệc 得đắc 一nhất 分phần/phân 實thật 色sắc 故cố 長trường/trưởng 等đẳng 色sắc 處xứ 攝nhiếp 設thiết 不bất 例lệ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 梵Phạm 云vân 便tiện 繕thiện 那na 意ý 云vân 此thử 飜phiên 為vi 文văn 文văn 義nghĩa 不bất 同đồng 而nhi 具cụ 四tứ 義nghĩa 一nhất 者giả 相tướng 好hảo 即tức 如Như 來Lai 八bát 十thập 種chủng 也dã 然nhiên 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 要yếu 由do 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 莊trang 嚴nghiêm 顯hiển 發phát 也dã 二nhị 者giả 扇thiên/phiến 風phong 雖tuy 遍biến 不bất 現hiện 要yếu 由do 於ư 扇thiên/phiến 而nhi 顯hiển 發phát 故cố 三tam 者giả 根căn 形hình 男nam 女nữ 色sắc 相tướng 。 言ngôn 音âm 等đẳng 異dị 要yếu 由do 根căn 形hình 而nhi 顯hiển 發phát 故cố 四tứ 者giả 味vị 即tức 是thị 鹽diêm 能năng 顯hiển 諸chư 食thực 等đẳng 味vị 故cố 說thuyết 此thử 味vị 名danh 文văn 也dã 問vấn 何hà 故cố 文văn 字tự 有hữu 此thử 多đa 名danh 答đáp 如như 言ngôn 文văn 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 因nhân 之chi 為vi 便tiện 繕thiện 那na 故cố 便tiện 繕thiện 那na 含hàm 多đa 義nghĩa 也dã 雖tuy 有hữu 四tứ 義nghĩa 不bất 同đồng 總tổng 是thị 一nhất 顯hiển 義nghĩa 是thị 故cố 喚hoán 文văn 亦diệc 得đắc 名danh 顯hiển 能năng 顯hiển 義nghĩa 故cố 對đối 法pháp 亦diệc 說thuyết 文văn 為vi 顯hiển 然nhiên 古cổ 德đức 說thuyết 之chi 名danh 之chi 為vi 味vị 者giả 猶do 如như 於ư 鹽diêm 能năng 顯hiển 味vị 故cố 或hoặc 可khả 云vân 文văn 為vi 便tiện 繕thiện 那na 字tự 為vi 惡ác 察sát 那na 言ngôn 理lý 應ưng 名danh 跡tích 者giả 如như 尋tầm 跡tích 見kiến 象tượng 尋tầm 句cú 知tri 義nghĩa 故cố 說thuyết 此thử 句cú 理lý 應ưng 名danh 跡tích 若nhược 言ngôn 播bá 陀đà 但đãn 是thị 具cụ 足túc 義nghĩa 不bất 得đắc 說thuyết 為vi 句cú 也dã 問vấn 本bổn 意ý 明minh 句cú 何hà 須tu 辨biện 足túc 答đáp 謂vị 鉢bát 陀đà 播bá 陀đà 聲thanh 顯hiển 相tương 似tự 為vi 辨biện 所sở 以dĩ 事sự 對đối 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 俱câu 舍xá 隨tùy 眠miên 品phẩm 說thuyết 者giả 問vấn 何hà 名danh 隨tùy 眠miên 遂toại 行hành 者giả 眠miên 伏phục 不bất 起khởi 名danh 隨tùy 眠miên 也dã 如như 有hữu 宗tông 計kế 云vân 隨tùy 眠miên 即tức 纏triền 是thị 現hiện 行hành 法pháp 大đại 眾chúng 部bộ 計kế 現hiện 行hành 名danh 纏triền 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 隨tùy 眠miên 者giả 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 不bất 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 遮già 彼bỉ 至chí 非phi 一nhất 異dị 故cố 意ý 云vân 但đãn 遮già 彼bỉ 不bất 相tương 應ứng 非phi 我ngã 種chủng 子tử 即tức 許hứa 相tương 應ứng 也dã 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 種chủng 子tử 隨tùy 眠miên 與dữ 色sắc 心tâm 等đẳng 非phi 一nhất 異dị 故cố 云vân 不bất 得đắc 相tương 應ứng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 執chấp 別biệt 有hữu 餘dư 等đẳng 者giả 自tự 下hạ 別biệt 破phá 諸chư 部bộ 所sở 計kế 餘dư 不bất 相tương 應ứng 如như 正chánh 量lượng 所sở 立lập 不bất 失thất 等đẳng 彼bỉ 計kế 云vân 不bất 失thất 者giả 令linh 所sở 得đắc 法Pháp 成thành 就tựu 不bất 失thất 故cố 云vân 不bất 失thất 又hựu 正chánh 理lý 師sư 說thuyết 和hòa 合hợp 性tánh 及cập 成thành 實thật 論luận 師sư 無vô 表biểu 戒giới 等đẳng 妄vọng 計kế 此thử 等đẳng 為vi 不bất 相tương 應ứng 。 者giả 准chuẩn 前tiền 理lý 趣thú 皆giai 應ưng 遮già 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 非phi 現hiện 量lượng 他tha 心tâm 智trí 者giả 意ý 云vân 此thử 五ngũ 根căn 不bất 是thị 現hiện 量lượng 復phục 非phi 他tha 心tâm 智trí 所sở 知tri 不bất 妨phương 得đắc 是thị 定định 心tâm 現hiện 量lượng 智trí 境cảnh 何hà 以dĩ 故cố 一nhất 切thiết 定định 心tâm 皆giai 現hiện 量lượng 故cố 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 不bất 說thuyết 答đáp 據cứ 顯hiển 相tương/tướng 說thuyết 而nhi 且thả 不bất 論luận 其kỳ 實thật 五ngũ 根căn 通thông 現hiện 比tỉ 二nhị 量lượng 境cảnh 但đãn 不bất 定định 他tha 心tâm 現hiện 量lượng 智trí 境cảnh 若nhược 見kiến 者giả 如như 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 耶da 以dĩ 緣duyên 色sắc 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 同đồng 第đệ 三tam 至chí 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 意ý 云vân 此thử 無vô 為vi 不bất 同đồng 第đệ 三tam 根căn 等đẳng 有hữu 其kỳ 別biệt 作tác 用dụng 比tỉ 知tri 是thị 有hữu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 結kết 句cú 文văn 許hứa 通thông 於ư 上thượng 者giả 意ý 說thuyết 論luận 曰viết 故cố 不bất 可khả 執chấp 無vô 為vi 定định 有hữu 文văn 亦diệc 通thông 次thứ 上thượng 可khả 破phá 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 二nhị 義nghĩa 故cố 者giả 意ý 說thuyết 無vô 為vi 無vô 離ly 合hợp 二nhị 義nghĩa 。

言ngôn 以dĩ 無vô 合hợp 故cố 者giả 意ý 說thuyết 無vô 為vi 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 成thành 合hợp 故cố 非phi 六lục 釋thích 即tức 無vô 生sanh 滅diệt 等đẳng 為vi 故cố 名danh 無vô 為vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 苦khổ 樂lạc 想tưởng 受thọ 之chi 滅diệt 者giả 意ý 顯hiển 依y 主chủ 釋thích 也dã 即tức 不bất 動động 之chi 無vô 為vi 想tưởng 受thọ 之chi 為vi 無vô 等đẳng 滅diệt 即tức 是thị 無vô 為vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 虗hư 空không 不bất 動động 既ký 無vô 別biệt 體thể 者giả 問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 前tiền 言ngôn 苦khổ 樂lạc 想tưởng 受thọ 之chi 滅diệt 顯hiển 依y 主chủ 釋thích 耶da 答đáp 意ý 說thuyết 想tưởng 受thọ 滅diệt 無vô 為vi 。 其kỳ 苦khổ 樂lạc 之chi 言ngôn 文văn 便tiện 故cố 成thành 故cố 不bất 動động 無vô 為vi 非phi 依y 主chủ 釋thích 或hoặc 可khả 文văn 錯thác 更cánh 勘khám 餘dư 本bổn 其kỳ 釋thích 名danh 辨biện 義nghĩa 如như 彼bỉ 章chương 中trung 自tự 解giải 無vô 勞lao 須tu 述thuật 唯duy 可khả 章chương 中trung 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。

【# 疏sớ/sơ 】# 比tỉ 量lượng 應ưng 思tư 者giả 意ý 云vân 汝nhữ 虗hư 空không 無vô 為vi 隨tùy 能năng 合hợp 法pháp 體thể 應ưng 成thành 多đa 因nhân 云vân 一nhất 處xứ 合hợp 時thời 餘dư 不bất 合hợp 故cố 如như 眼nhãn 根căn 微vi 等đẳng 亦diệc 極cực 微vi 一nhất 處xứ 與dữ 空không 合hợp 餘dư 微vi 不bất 合hợp 極cực 微vi 體thể 即tức 有hữu 多đa 然nhiên 無vô 為vi 既ký 與dữ 微vi 等đẳng 一nhất 處xứ 合hợp 時thời 餘dư 不bất 合hợp 虗hư 空không 亦diệc 應ưng 多đa 准chuẩn 西tây 明minh 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 比tỉ 量lượng 可khả 知tri 者giả 比tỉ 量lượng 云vân 汝nhữ 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 應ưng 互hỗ 相tương 遍biến 因nhân 云vân 以dĩ 此thử 處xứ 合hợp 時thời 彼bỉ 處xứ 色sắc 亦diệc 合hợp 故cố 如như 所sở 合hợp 虗hư 空không 又hựu 因nhân 云vân 此thử 處xứ 色sắc 即tức 餘dư 色sắc 故cố 猶do 如như 此thử 處xứ 色sắc 前tiền 因nhân 既ký 成thành 故cố 得đắc 為vi 量lượng 既ký 互hỗ 相tương 遍biến 明minh 知tri 此thử 處xứ 色sắc 即tức 餘dư 處xứ 色sắc 也dã 意ý 說thuyết 彼bỉ 此thử 是thị 一nhất 或hoặc 可khả 後hậu 因nhân 但đãn 釋thích 所sở 以dĩ 來lai 必tất 須tu 成thành 量lượng 如như 演diễn 秘bí 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 部bộ 者giả 四Tứ 諦Đế 下hạ 見kiến 惑hoặc 為vi 四tứ 修tu 道Đạo 總tổng 為vi 一nhất 部bộ 合hợp 有hữu 五ngũ 部bộ 部bộ 者giả 眾chúng 類loại 之chi 義nghĩa 品phẩm 者giả 九cửu 品phẩm 即tức 見kiến 修tu 惑hoặc 地địa 地địa 皆giai 有hữu 九cửu 品phẩm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 處xứ 三tam 品phẩm 者giả 意ý 云vân 即tức 說thuyết 空không 等đẳng 三tam 無vô 為vi 也dã 既ký 許hứa 多đa 者giả 此thử 處xứ 三tam 品phẩm 即tức 非phi 彼bỉ 故cố 亦diệc 知tri 色sắc 此thử 處xứ 色sắc 非phi 彼bỉ 處xứ 色sắc 等đẳng 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 品phẩm 類loại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 色sắc 處xứ 有hữu 故cố 者giả 意ý 說thuyết 有hữu 色sắc 處xứ 即tức 無vô 虗hư 空không 無vô 色sắc 處xứ 即tức 有hữu 虗hư 空không 若nhược 不bất 爾nhĩ 虗hư 空không 即tức 非phi 容dung 受thọ 色sắc 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 難nạn/nan 雙song 開khai 者giả 此thử 論luận 中trung 總tổng 難nạn/nan 三tam 界giới 無vô 為vi 名danh 雙song 關quan 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 計kế 名danh 一nhất 多đa 並tịnh 破phá 或hoặc 可khả 破phá 虗hư 空không 無vô 為vi 中trung 能năng 所sở 例lệ 名danh 雙song 關quan 故cố 前tiền 論luận 云vân 隨tùy 能năng 合hợp 法pháp 體thể 應ưng 成thành 多đa 不bất 爾nhĩ 諸chư 法pháp 應ưng 互hỗ 相tương 遍biến 等đẳng 又hựu 云vân 此thử 難nạn/nan 雙song 關quan 者giả 如như 前tiền 雙song 問vấn 云vân 又hựu 虗hư 空không 等đẳng 為vi 一nhất 為vi 多đa 雙song 問vấn 隨tùy 所sở 計kế 一nhất 多đa 並tịnh 破phá 故cố 云vân 一nhất 多đa 並tịnh 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 大đại 眾chúng 等đẳng 四tứ 部bộ 立lập 九cửu 無vô 為vi 者giả 即tức 大đại 眾chúng 一nhất 說thuyết 說thuyết 出xuất 世thế 鷄kê 胤dận 等đẳng 四tứ 部bộ 同đồng 計kế 。

【# 疏sớ/sơ 】# 體thể 是thị 因nhân 果quả 而nhi 無vô 因nhân 果quả 者giả 意ý 說thuyết 無vô 為vi 非phi 六lục 因nhân 所sở 得đắc 名danh 無vô 因nhân 不bất 得đắc 五ngũ 果quả 名danh 無vô 果quả 。

體thể 是thị 因nhân 果quả 者giả 體thể 是thị 能năng 作tác 因nhân 又hựu 即tức 解giải 脫thoát 果quả 如như 修tu 無vô 為vi 時thời 無vô 為vi 不bất 障chướng 他tha 義nghĩa 邊biên 名danh 能năng 作tác 因nhân 即tức 與dữ 大Đại 乘Thừa 增tăng 上thượng 緣duyên 相tương 似tự 無vô 為vi 當đương 體thể 即tức 離ly 繫hệ 名danh 解giải 脫thoát 果quả 其kỳ 六lục 因nhân 五ngũ 果quả 如như 下hạ 自tự 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 緣duyên 前tiền 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 中trung 法pháp 性tánh 之chi 空không 者giả 意ý 云vân 謂vị 由do 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 真Chân 如Như 也dã 今kim 緣duyên 者giả 緣duyên 此thử 空không 也dã 及cập 遠viễn 緣duyên 加gia 行hành 智trí 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 後hậu 得đắc 智trí 亦diệc 得đắc 遠viễn 緣duyên 見kiến 道đạo 前tiền 加gia 行hành 智trí 中trung 所sở 作tác 空không 觀quán 等đẳng 及cập 親thân 聞văn 佛Phật 說thuyết 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 說thuyết 八bát 識thức 者giả 果quả 位vị 八bát 識thức 總tổng 緣duyên 無vô 為vi 也dã 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 雖tuy 唯duy 是thị 事sự 智trí 至chí 佛Phật 果Quả 亦diệc 緣duyên 無vô 為vi 不bất 爾nhĩ 應ưng 非phi 過quá 智trí 唯duy 緣duyên 事sự 不bất 緣duyên 理lý 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 者giả 意ý 說thuyết 虗hư 空không 無vô 為vi 由do 識thức 所sở 變biến 此thử 所sở 變biến 相tương/tướng 是thị 。 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 。

非phi 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 意ý 說thuyết 不bất 是thị 非phi 生sanh 滅diệt 門môn 收thu 以dĩ 是thị 依y 他tha 起khởi 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 空không 無vô 我ngã 等đẳng 者giả 意ý 明minh 真Chân 如Như 離ly 四tứ 句cú 心tâm 言ngôn 斷đoạn 故cố 。

【# 論luận 】# 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 者giả 釋thích 非phi 擇trạch 所sở 由do 意ý 說thuyết 不bất 由do 擇trạch 力lực 而nhi 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 得đắc 非phi 擇trạch 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 說thuyết 二nhị 性tánh 者giả 即tức 如như 論luận 云vân 一nhất 依y 識thức 變biến 假giả 施thi 設thiết 有hữu 二nhị 依y 法pháp 性tánh 假giả 施thi 設thiết 有hữu 前tiền 是thị 依y 他tha 性tánh 後hậu 是thị 圓viên 成thành 性tánh 前tiền 即tức 攝nhiếp 餘dư 從tùng 識thức 後hậu 即tức 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 真Chân 如Như 名danh 亦diệc 是thị 假giả 立lập 者giả 意ý 云vân 真Chân 如Như 無vô 為vi 。 名danh 亦diệc 是thị 假giả 立lập 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 食thực 油du 雖tuy 者giả 西tây 國quốc 有hữu 虫trùng 飲ẩm 油du 麻ma 苗miêu 實thật 不bất 食thực 油du 喚hoán 作tác 食thực 油du 虫trùng 者giả 不bất 稱xưng 彼bỉ 體thể 。

【# 疏sớ/sơ 】# 亦diệc 非phi 是thị 實thật 。 非phi 不bất 實thật 故cố 者giả 意ý 云vân 亦diệc 非phi 是thị 實thật 。 簡giản 遍biến 計kế 非phi 不bất 是thị 實thật 故cố 簡giản 依y 他tha 或hoặc 可khả 真Chân 如Như 離ly 言ngôn 不bất 可khả 言ngôn 實thật 。 與dữ 不bất 實thật 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 毗tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 者giả 又hựu 云vân 分phân 別biệt 論luận 者giả 此thử 解giải 為vi 勝thắng 言ngôn 乃nãi 至chí 虗hư 空không 者giả 即tức 第đệ 一nhất 擇trạch 滅diệt 乃nãi 至chí 第đệ 三tam 虗hư 空không 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 說thuyết 唯duy 一nhất 或hoặc 說thuyết 為vi 多đa 者giả 彼bỉ 有hữu 宗tông 計kế 此thử 無vô 為vi 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 云vân 三tam 無vô 為vi 體thể 皆giai 是thị 一nhất 二nhị 云vân 此thử 無vô 為vi 體thể 名danh 有hữu 多đa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 動động 等đẳng 二nhị 者giả 意ý 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 論luận 但đãn 說thuyết 四tứ 種chủng 無vô 為vi 然nhiên 不bất 說thuyết 不bất 動động 想tưởng 受thọ 滅diệt 以dĩ 此thử 二nhị 無vô 為vi 皆giai 由do 智trí 斷đoạn 苦khổ 樂lạc 想tưởng 等đẳng 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 故cố 但đãn 說thuyết 四tứ 不bất 言ngôn 餘dư 二nhị 兩lưỡng 論luận 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 實thật 至chí 皆giai 可khả 說thuyết 假giả 者giả 意ý 說thuyết 出xuất 無vô 為vi 體thể 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 依y 實thật 出xuất 體thể 即tức 八bát 皆giai 是thị 真chân 性tánh 圓viên 成thành 性tánh 收thu 二nhị 者giả 依y 假giả 出xuất 體thể 即tức 約ước 識thức 變biến 說thuyết 八bát 皆giai 是thị 假giả 或hoặc 可khả 約ước 詮thuyên 說thuyết 亦diệc 是thị 假giả 即tức 從tùng 緣duyên 生sanh 是thị 依y 他tha 起khởi 收thu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 通thông 三tam 性tánh 體thể 遍biến 有hữu 無vô 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 妄vọng 計kế 為vi 實thật 而nhi 起khởi 執chấp 者giả 即tức 皆giai 遍biến 計kế 故cố 說thuyết 無vô 為vi 通thông 三tam 性tánh 即tức 體thể 通thông 遍biến 有hữu 無vô 也dã 無vô 即tức 遍biến 計kế 有hữu 乃nãi 依y 圓viên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 何hà 故cố 擇trạch 滅diệt 外ngoại 別biệt 立lập 不bất 動động 等đẳng 者giả 意ý 問vấn 云vân 既ký 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 等đẳng 所sở 得đắc 無vô 為vi 令linh 是thị 擇trạch 滅diệt 收thu 云vân 何hà 乃nãi 離ly 擇trạch 滅diệt 外ngoại 別biệt 立lập 不bất 動động 等đẳng 耶da 答đáp 據cứ 理lý 實thật 然nhiên 但đãn 以dĩ 受thọ 障chướng 定định 強cường/cưỡng 斷đoạn 彼bỉ 別biệt 立lập 無vô 為vi 意ý 云vân 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 名danh 為vi 變biến 異dị 受thọ 望vọng 入nhập 無vô 漏lậu 斷đoạn 此thử 種chủng 子tử 得đắc 第đệ 四tứ 定định 由do 斷đoạn 彼bỉ 故cố 所sở 得đắc 無vô 為vi 不bất 為vi 苦khổ 樂lạc 障chướng 所sở 動động 故cố 名danh 不bất 動động 。 無vô 為vi 雖tuy 初sơ 靜tĩnh 慮lự 分phần/phân 得đắc 此thử 滅diệt 而nhi 不bất 盡tận 故cố 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 聖thánh 人nhân 欲dục 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 時thời 以dĩ 無vô 漏lậu 親thân 斷đoạn 不bất 變biến 異dị 捨xả 所sở 得đắc 無vô 為vi 名danh 想tưởng 受thọ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 且thả 依y 勝thắng 定định 障chướng 說thuyết 者giả 意ý 說thuyết 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 皆giai 能năng 障chướng 定định 斷đoạn 彼bỉ 總tổng 合hợp 得đắc 無vô 為vi 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 苦khổ 樂lạc 捨xả 等đẳng 耶da 答đáp 且thả 據cứ 障chướng 勝thắng 定định 強cường/cưỡng 故cố 說thuyết 也dã 解giải 云vân 由do 受thọ 散tán 動động 隨tùy 境cảnh 界giới 說thuyết 定định 不bất 得đắc 生sanh 因nhân 為vi 強cường/cưỡng 也dã 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 障chướng 第đệ 四tứ 定định 捨xả 受thọ 想tưởng 等đẳng 正chánh 障chướng 滅diệt 定định 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 別biệt 立lập 無vô 為vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 者giả 心tâm 變biến 依y 他tha 攝nhiếp 執chấp 實thật 即tức 遍biến 計kế 安an 立lập 即tức 識thức 變biến 非phi 安an 立lập 即tức 法pháp 性tánh 或hoặc 安an 立lập 即tức 世thế 俗tục 非phi 安an 立lập 即tức 勝thắng 義nghĩa 更cánh 有hữu 餘dư 義nghĩa 撿kiểm 法pháp 苑uyển 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 執chấp 諸chư 法pháp 通thông 三tam 聚tụ 者giả 意ý 云vân 法pháp 有hữu 五ngũ 聚tụ 所sở 謂vị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 無vô 為vi 不bất 相tương 應ứng 。 今kim 者giả 除trừ 心tâm 心tâm 所sở 擬nghĩ 為ví 喻dụ 然nhiên 無vô 為vi 不bất 相tương 應ứng 。 名danh 聚tụ 者giả 但đãn 約ước 義nghĩa 積tích 聚tụ 也dã 非phi 如như 色sắc 等đẳng 有hữu 質chất 名danh 聚tụ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 前tiền 我ngã 執chấp 下hạ 亦diệc 有hữu 此thử 言ngôn 者giả 意ý 云vân 前tiền 破phá 我ngã 段đoạn 亦diệc 合hợp 結kết 云vân 能năng 取thủ 彼bỉ 我ngã 之chi 覺giác 亦diệc 不bất 緣duyên 彼bỉ 是thị 能năng 取thủ 故cố 如như 緣duyên 此thử 覺giác 之chi 所sở 有hữu 覺giác 覺giác 取thủ 他tha 心tâm 智trí 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 二nhị 障chướng 三tam 住trụ 過quá 者giả 意ý 云vân 二nhị 障chướng 經kinh 第đệ 一nhất 瑜du 伽già 十thập 三tam 住trụ 中trung 一nhất 種chủng 性tánh 住trụ 第đệ 二nhị 勝thắng 解giải 行hành 住trụ 未vị 斷đoạn 至chí 第đệ 三tam 極cực 喜hỷ 住trụ 方phương 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 若nhược 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 十Thập 地Địa 隨tùy 分phần/phân 斷đoạn 至chí 佛Phật 地địa 究cứu 竟cánh 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 執chấp 寬khoan 故cố 至chí 可khả 無vô 人nhân 執chấp 者giả 此thử 意ý 說thuyết 人nhân 執chấp 起khởi 必tất 依y 法pháp 執chấp 要yếu 執chấp 法pháp 有hữu 方phương 計kế 我ngã 故cố 有hữu 唯duy 法pháp 執chấp 可khả 無vô 人nhân 執chấp 如như 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 為vi 實thật 有hữu 然nhiên 不bất 作tác 一nhất 常thường 主chủ 宰tể 等đẳng 解giải 是thị 若nhược 作tác 一nhất 常thường 等đẳng 解giải 必tất 依y 於ư 法pháp 由do 斯tư 義nghĩa 故cố 。 人nhân 狹hiệp 法pháp 寬khoan 故cố 菩Bồ 薩Tát 羅La 漢Hán 有hữu 法pháp 無vô 我ngã 執chấp 等đẳng 以dĩ 前tiền 諸chư 聖thánh 有hữu 我ngã 法pháp 執chấp 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 同đồng 性tánh 起khởi 者giả 意ý 云vân 我ngã 法pháp 執chấp 不bất 同đồng 性tánh 起khởi 亦diệc 如như 我ngã 執chấp 唯duy 染nhiễm 污ô 若nhược 法pháp 執chấp 對đối 二Nhị 乘Thừa 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 大Đại 乘Thừa 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 故cố 云vân 不bất 得đắc 同đồng 性tánh 起khởi 也dã 或hoặc 可khả 性tánh 者giả 體thể 也dã 即tức 有hữu 法pháp 執chấp 時thời 而nhi 無vô 我ngã 執chấp 不bất 並tịnh 故cố 云vân 不bất 同đồng 性tánh 起khởi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 唯duy 法pháp 執chấp 種chủng 子tử 生sanh 至chí 種chủng 起khởi 者giả 意ý 說thuyết 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 菩Bồ 薩Tát 所sở 有hữu 。 法pháp 執chấp 但đãn 從tùng 法pháp 執chấp 種chủng 子tử 生sanh 不bất 從tùng 我ngã 執chấp 種chủng 生sanh 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 我ngã 執chấp 已dĩ 斷đoạn 或hoặc 以dĩ 伏phục 故cố 既ký 我ngã 執chấp 不bất 熏huân 成thành 種chủng 由do 此thử 但đãn 從tùng 法pháp 執chấp 起khởi 即tức 釋thích 寬khoan 廣quảng 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 計kế 外ngoại 境cảnh 至chí 有hữu 非phi 一nhất 常thường 者giả 意ý 云vân 自tự 有hữu 計kế 法pháp 不bất 計kế 我ngã 者giả 如như 執chấp 外ngoại 境cảnh 為vi 法pháp 而nhi 不bất 計kế 為vi 我ngã 。 由do 此thử 故cố 知tri 顯hiển 計kế 內nội 我ngã 而nhi 計kế 於ư 法pháp 非phi 計kế 我ngã 者giả 內nội 法pháp 計kế 亦diệc 有hữu 非phi 一nhất 常thường 故cố 如như 計kế 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 為vi 法pháp 於ư 中trung 何hà 有hữu 一nhất 常thường 之chi 想tưởng 總tổng 有hữu 計kế 為vi 我ngã 者giả 要yếu 依y 法pháp 體thể 上thượng 計kế 故cố 知tri 法pháp 寬khoan 我ngã 狹hiệp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 恆hằng 無vô 轉chuyển 者giả 意ý 說thuyết 無vô 間gián 斷đoạn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 第đệ 七thất 識thức 至chí 第đệ 八bát 識thức 有hữu 者giả 意ý 說thuyết 安an 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 計kế 第đệ 六lục 識thức 具cụ 有hữu 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 第đệ 七thất 識thức 中trung 唯duy 有hữu 我ngã 執chấp 總tổng 八bát 識thức 皆giai 有hữu 法pháp 執chấp 今kim 但đãn 說thuyết 正chánh 義nghĩa 不bất 敘tự 傍bàng 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 二nhị 十thập 句cú 至chí 見kiến 道đạo 斷đoạn 故cố 者giả 意ý 云vân 計kế 我ngã 中trung 唯duy 說thuyết 蘊uẩn 者giả 顯hiển 此thử 即tức 蘊uẩn 計kế 我ngã 中trung 有hữu 二nhị 十thập 句cú 六lục 十thập 五ngũ 等đẳng 分phân 別biệt 起khởi 攝nhiếp 唯duy 見kiến 道đạo 斷đoạn 修tu 道Đạo 我ngã 見kiến 雖tuy 無vô 二nhị 十thập 句cú 六lục 十thập 五ngũ 二nhị 差sai 別biệt 然nhiên 蘊uẩn 有hữu 作tác 用dụng 故cố 計kế 蘊uẩn 不bất 計kế 處xứ 界giới 今kim 此thử 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 通thông 計kế 三tam 科khoa 為vi 法pháp 故cố 無vô 二nhị 十thập 句cú 等đẳng 修tu 道Đạo 方phương 斷đoạn 非phi 見kiến 斷đoạn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 我ngã 見kiến 說thuyết 者giả 意ý 說thuyết 此thử 二nhị 十thập 句cú 等đẳng 如như 下hạ 第đệ 六lục 卷quyển 解giải 見kiến 中trung 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 執chấp 有hữu 說thuyết 至chí 故cố 不bất 相tương 違vi 者giả 意ý 云vân 安an 慧tuệ 師sư 計kế 五ngũ 識thức 有hữu 法pháp 執chấp 今kim 說thuyết 間gian 斷đoạn 法pháp 執chấp 在tại 第đệ 六lục 識thức 者giả 據cứ 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 說thuyết 故cố 不bất 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 我ngã 至chí 不bất 說thuyết 處xứ 界giới 者giả 意ý 云vân 此thử 會hội 前tiền 說thuyết 我ngã 之chi 文văn 蘊uẩn 有hữu 作tác 用dụng 故cố 計kế 為vi 我ngã 無vô 為vi 等đẳng 無vô 作tác 用dụng 不bất 計kế 為vi 我ngã 。 若nhược 爾nhĩ 行hành 蘊uẩn 豈khởi 不bất 攝nhiếp 無vô 為vi 耶da 答đáp 不bất 攝nhiếp 是thị 故cố 不bất 計kế 無vô 為vi 為vi 我ngã 雖tuy 亦diệc 有hữu 計kế 者giả 以dĩ 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 處xứ 界giới 故cố 疏sớ/sơ 云vân 計kế 為vi 我ngã 少thiểu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 說thuyết 我ngã 為vi 一nhất 及cập 常thường 至chí 不bất 然nhiên 者giả 意ý 云vân 但đãn 計kế 我ngã 為vi 一nhất 常thường 即tức 計kế 我ngã 中trung 亦diệc 有hữu 處xứ 界giới 若nhược 約ước 作tác 受thọ 之chi 用dụng 計kế 為vi 我ngã 者giả 法pháp 即tức 不bất 然nhiên 蘊uẩn 既ký 有hữu 作tác 用dụng 明minh 知tri 但đãn 計kế 蘊uẩn 為vi 我ngã 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 准chuẩn 此thử 知tri 者giả 如như 下hạ 解giải 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 亦diệc 准chuẩn 此thử 知tri 但đãn 不bất 可khả 起khởi 執chấp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 同đồng 前tiền 我ngã 中trung 二nhị 解giải 者giả 即tức 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 影ảnh 像tượng 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 者giả 是thị 依y 他tha 起khởi 相tướng 。 分phần/phân 執chấp 為vi 實thật 法pháp 即tức 遍biến 計kế 所sở 執chấp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 外ngoại 道đạo 至chí 無vô 作tác 用dụng 故cố 者giả 意ý 云vân 外ngoại 道đạo 計kế 佛Phật 性tánh 為vi 我ngã 此thử 約ước 不bất 相tương 似tự 為vi 論luận 如như 何hà 不bất 相tương 似tự 答đáp 夫phu 須tu 我ngã 有hữu 作tác 用dụng 謂vị 作tác 受thọ 主chủ 宰tể 等đẳng 用dụng 然nhiên 佛Phật 性tánh 無vô 如như 是thị 用dụng 故cố 故cố 云vân 不bất 相tương 似tự 但đãn 名danh 緣duyên 蘊uẩn 者giả 說thuyết 此thử 同đồng 我ngã 中trung 約ước 相tương 似tự 計kế 我ngã 名danh 緣duyên 蘊uẩn 也dã 。

法pháp 可khả 與dữ 同đồng 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 計kế 佛Phật 性tánh 為vi 法pháp 即tức 可khả 與dữ 同đồng 以dĩ 佛Phật 性tánh 不bất 離ly 法pháp 自tự 體thể 故cố 故cố 計kế 法pháp 通thông 佛Phật 性tánh 計kế 我ngã 不bất 通thông 佛Phật 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 唯duy 言ngôn 緣duyên 蘊uẩn 至chí 有hữu 少thiểu 功công 能năng 故cố 者giả 此thử 釋thích 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 緣duyên 蘊uẩn 計kế 我ngã 作tác 用dụng 應ưng 是thị 實thật 答đáp 緣duyên 蘊uẩn 計kế 為vi 我ngã 雖tuy 無vô 實thật 作tác 用dụng 然nhiên 有hữu 少thiểu 功công 能năng 即tức 作tác 受thọ 主chủ 宰tể 等đẳng 功công 能năng 也dã 問vấn 此thử 意ý 如như 何hà 答đáp 意ý 云vân 實thật 無vô 緣duyên 蘊uẩn 為vi 我ngã 俱câu 據cứ 有hữu 相tương 似tự 作tác 用dụng 義nghĩa 說thuyết 今kim 緣duyên 處xứ 界giới 為vi 法pháp 約ước 不bất 相tương 似tự 說thuyết 各các 舉cử 一nhất 邊biên 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 若nhược 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 合hợp 說thuyết 顯hiển 皆giai 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 依y 於ư 本bổn 質chất 與dữ 相tương/tướng 分phần/phân 至chí 故cố 計kế 佛Phật □# 性tánh 為vi 我ngã 者giả 意ý 云vân 我ngã 中trung 唯duy 計kế 蘊uẩn 者giả 以dĩ 本bổn 質chất 及cập 相tương/tướng 分phần/phân 相tương 似tự 俱câu 有hữu 漏lậu 故cố 若nhược 據cứ 本bổn 質chất 與dữ 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 相tương 似tự 說thuyết 亦diệc 得đắc 我ngã 中trung 說thuyết 有hữu 處xứ 界giới 如như 外ngoại 道đạo 計kế 佛Phật 性tánh 為vi 我ngã 雖tuy 不bất 相tương 似tự 而nhi 亦diệc 計kế 我ngã 言ngôn 不bất 相tương 似tự 者giả 。 本bổn 質chất 佛Phật 性tánh 與dữ 心tâm 上thượng 所sở 變biến 我ngã 相tương/tướng 而nhi 不bất 相tương 似tự 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 依y 他tha 起khởi 圓viên 成thành 等đẳng 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 不bất 相tương 似tự 故cố 疏sớ/sơ 云vân 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 合hợp 說thuyết 亦diệc 得đắc 我ngã 中trung 計kế 其kỳ 處xứ 界giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 但đãn 依y 相tương 似tự 法pháp 為vi 論luận 至chí 但đãn 言ngôn 蘊uẩn 者giả 意ý 說thuyết 唯duy 依y 相tương/tướng 分phần/phân 本bổn 質chất 相tương 似tự 者giả 法pháp 中trung 但đãn 合hợp 說thuyết 蘊uẩn 不bất 說thuyết 處xứ 界giới 何hà 以dĩ 故cố 然nhiên 法pháp 執chấp 心tâm 緣duyên 蘊uẩn 時thời 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 本bổn 質chất 相tương 似tự 俱câu 有hữu 漏lậu 故cố 處xứ 界giới 即tức 不bất 然nhiên 緣duyên 處xứ 界giới 變biến 真Chân 如Như 時thời 所sở 變biến 相tương/tướng 分phân 是thị 有hữu 漏lậu 有hữu 為vi 是thị 依y 他tha 起khởi 然nhiên 本bổn 質chất 真Chân 如Như 是thị 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 故cố 不bất 相tương 似tự 說thuyết 法Pháp 中trung 應ưng 但đãn 言ngôn 蘊uẩn 不bất 言ngôn 處xứ 界giới 親thân 所sở 取thủ 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 質chất 不bất 相tương 似tự 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 前tiền 准chuẩn 後hậu 前tiền 加gia 處xứ 界giới 者giả 意ý 云vân 若nhược 計kế 真Chân 如Như 為vi 我ngã 時thời 本bổn 質chất 真Chân 如Như 與dữ 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 雖tuy 不bất 相tương 似tự 然nhiên 以dĩ 前tiền 我ngã 准chuẩn 後hậu 法pháp 執chấp 前tiền 應ưng 加gia 處xứ 界giới 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 合hợp 說thuyết 故cố 所sở 以dĩ 加gia 處xứ 界giới 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 後hậu 准chuẩn 前tiền 應ưng 除trừ 界giới 處xứ 者giả 意ý 云vân 若nhược 論luận 計kế 為vi 法pháp 時thời 蘊uẩn 處xứ 界giới 總tổng 通thông 計kế 為vi 法pháp 今kim 約ước 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 質chất 相tương 似tự 為vi 論luận 故cố 除trừ 處xứ 界giới 也dã 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 蘊uẩn 本bổn 質chất 相tương 似tự 處xứ 界giới 本bổn 質chất 與dữ 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 相tương 似tự 故cố 據cứ 相tương 似tự 除trừ 不bất 相tương 以dĩ 問vấn 據cứ 論luận 文văn 計kế 三tam 科khoa 總tổng 為vi 法pháp 何hà 故cố 今kim 除trừ 處xứ 界giới 耶da 答đáp 論luận 總tổng 計kế 三tam 科khoa 為vi 法pháp 者giả 據cứ 不bất 捨xả 法pháp 自tự 體thể 總tổng 計kế 為vi 法pháp 今kim 除trừ 處xứ 界giới 者giả 據cứ 質chất 相tương/tướng 不bất 相tương 似tự 故cố 須tu 除trừ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 至chí 減giảm 取thủ 字tự 者giả 意ý 云vân 我ngã 執chấp 唯duy 計kế 蘊uẩn 蘊uẩn 從tùng 取thủ 生sanh 本bổn 影ảnh 俱câu 有hữu 漏lậu 所sở 以dĩ 我ngã 中trung 加gia 取thủ 蘊uẩn 字tự 後hậu 法pháp 執chấp 中trung 說thuyết 蘊uẩn 處xứ 界giới 即tức 通thông 無vô 漏lậu 如như 執chấp 佛Phật 等đẳng 為vi 實thật 有hữu 即tức 質chất 等đẳng 是thị 無vô 漏lậu 所sở 以dĩ 法pháp 執chấp 中trung 無vô 其kỳ 取thủ 字tự 以dĩ 取thủ 是thị 煩phiền 惱não 異dị 名danh 此thử 約ước 有hữu 取thủ 字tự 無vô 取thủ 字tự 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 七thất 識thức 者giả 至chí 除trừ 斷đoạn 者giả 意ý 云vân 若nhược 第đệ 六lục 識thức 中trung 法pháp 執chấp 地địa 地địa 別biệt 斷đoạn 若nhược 第đệ 七thất 識thức 中trung 法pháp 執chấp 以dĩ 極cực 微vi 細tế 要yếu 至chí 金kim 剛cang 心tâm 方phương 斷đoạn 道đạo 雖tuy 數sác 數sác 修tu 但đãn 伏phục 斷đoạn 而nhi 已dĩ 問vấn 第đệ 七thất 識thức 中trung 障chướng 十Thập 地Địa 斷đoạn 不bất 如như 是thị 問vấn 答đáp 至chí 下hạ 當đương 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 以dĩ 見kiến 道đạo 至chí 下hạ 道đạo 能năng 除trừ 者giả 意ý 云vân 三tam 心tâm 中trung 初sơ 品phẩm 名danh 細tế 中trung 品phẩm 名danh 中trung 第đệ 三tam 品phẩm 名danh 上thượng 約ước 難nan 易dị 易dị 斷đoạn 名danh 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 名danh 麤thô 麤thô 品phẩm 亦diệc 名danh 細tế 者giả 意ý 云vân 約ước 九cửu 品phẩm 說thuyết 麤thô 者giả 先tiên 斷đoạn 細tế 者giả 後hậu 斷đoạn 若nhược 據cứ 初sơ 斷đoạn 名danh 細tế 即tức 九cửu 品phẩm 中trung 初sơ 麤thô 者giả 亦diệc 名danh 細tế 也dã 約ước 道đạo 難nan 易dị 說thuyết 不bất 相tương 違vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 品phẩm 從tùng 道đạo 至chí 下hạ 品phẩm 故cố 者giả 即tức 釋thích 上thượng 所sở 以dĩ 也dã 。

今kim 以dĩ 道đạo 從tùng 品phẩm 至chí 不bất 相tương 違vi 者giả 即tức 如như 此thử 間gian 所sở 說thuyết 是thị 細tế 名danh 難nạn/nan 斷đoạn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 我ngã 至chí 唯duy 菩Bồ 薩Tát 故cố 者giả 文văn 外ngoại 有hữu 問vấn 云vân 何hà 故cố 我ngã 執chấp 言ngôn 修tu 道Đạo 此thử 中trung 言ngôn 十Thập 地Địa 耶da 答đáp 如như 疏sớ/sơ 言ngôn 。

然nhiên 初Sơ 地Địa 中trung 入nhập 住trụ 出xuất 別biệt 至chí 有hữu 修tu 道Đạo 者giả 意ý 云vân 亦diệc 如như 初Sơ 地Địa 即tức 名danh 見kiến 道đạo 餘dư 者giả 即tức 合hợp 有hữu 九cửu 地địa 如như 何hà 此thử 中trung 言ngôn 十Thập 地Địa 耶da 應ưng 言ngôn 九cửu 地địa 故cố 答đáp 如như 初Sơ 地Địa 名danh 見kiến 道đạo 有hữu 三tam 心tâm 別biệt 名danh 若nhược 入nhập 住trụ 時thời 名danh 見kiến 道đạo 出xuất 心tâm 及cập 已dĩ 後hậu 名danh 修tu 道Đạo 故cố 得đắc 初sơ 餘dư 九cửu 地địa 名danh 十Thập 地Địa 也dã 雖tuy 已dĩ 後hậu 九cửu 地địa 有hữu 三tam 心tâm 然nhiên 除trừ 初sơ 見kiến 道đạo 入nhập 住trụ 心tâm 已dĩ 去khứ 說thuyết 諸chư 地địa 諸chư 地địa 有hữu 三tam 心tâm 皆giai 名danh 修tu 道Đạo 品phẩm 不bất 名danh 見kiến 道đạo 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 所sở 知tri 障chướng 五ngũ 識thức 亦diệc 通thông 十Thập 地Địa 中trung 斷đoạn 者giả 意ý 說thuyết 五ngũ 識thức 無vô 法pháp 執chấp 不bất 可khả 言ngôn 十Thập 地Địa 斷đoạn 據cứ 五ngũ 識thức 中trung 俱câu 生sanh 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 得đắc 與dữ 第đệ 六lục 識thức 中trung 法pháp 執chấp 同đồng 十Thập 地Địa 斷đoạn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 識thức 至chí 亦diệc 初Sơ 地Địa 斷đoạn 者giả 意ý 云vân 五ngũ 識thức 中trung 無vô 法pháp 執chấp 不bất 可khả 言ngôn 初Sơ 地Địa 斷đoạn 然nhiên 五ngũ 識thức 中trung 分phân 別biệt 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 得đắc 與dữ 第đệ 六lục 法pháp 執chấp 同đồng 初Sơ 地Địa 斷đoạn 而nhi 由do 第đệ 六lục 識thức 法pháp 執chấp 生sanh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 此thử 中trung 無vô 者giả 即tức 五ngũ 識thức 中trung 無vô 法pháp 執chấp 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 以dĩ 無vô 等đẳng 我ngã 度độ 性tánh 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 心tâm 而nhi 論luận 准chuẩn 我ngã 中trung 說thuyết 者giả 約ước 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 名danh 初sơ 若nhược 依y 三tam 心tâm 者giả 前tiền 二nhị 心tâm 對đối 第đệ 三tam 心tâm 名danh 初sơ 或hoặc 可khả 三tam 心tâm 中trung 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 斷đoạn 者giả 望vọng 修tu 道Đạo 亦diệc 名danh 初sơ 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 七thất 本bổn 法pháp 定định 有hữu 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 七thất 識thức 中trung 法pháp 執chấp 所sở 緣duyên 言ngôn 有hữu 本bổn 質chất 境cảnh 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 第đệ 六lục 識thức 中trung 法pháp 執chấp 所sở 緣duyên 本bổn 質chất 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 何hà 者giả 若nhược 修tu 道Đạo 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 所sở 緣duyên 有hữu 本bổn 質chất 若nhược 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 所sở 緣duyên 或hoặc 無vô 本bổn 質chất 即tức 如như 緣duyên 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 質chất 緣duyên 自tự 性tánh 等đẳng 無vô 質chất 若nhược 論luận 自tự 心tâm 內nội 法pháp 者giả 即tức 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 也dã 意ý 說thuyết 即tức 蘊uẩn 計kế 有hữu 質chất 離ly 蘊uẩn 計kế 無vô 質chất 如như 緣duyên 自tự 性tánh 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 解giải 深thâm 密mật 經kinh 者giả 彼bỉ 經kinh 意ý 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 執chấp 必tất 有hữu 影ảnh 像tượng 當đương 心tâm 若nhược 執chấp 實thật 有hữu 故cố 說thuyết 法Pháp 執chấp 皆giai 緣duyên 依y 他tha 起khởi 性tánh 且thả 舉cử 初sơ 幻huyễn 事sự 等đẳng 餘dư 七thất 喻dụ 如như 攝nhiếp 論luận 。

【# 疏sớ/sơ 】# 除trừ 佛Phật 他tha 心tâm 智trí 至chí 不bất 如như 實thật 者giả 引dẫn 意ý 云vân 唯duy 佛Phật 他tha 心tâm 智trí 親thân 取thủ 得đắc 他tha 心tâm 除trừ 佛Phật 聖thánh 他tha 心tâm 智trí 不bất 如như 實thật 知tri 。 既ký 不bất 如như 佛Phật 所sở 行hành 。 境cảnh 明minh 知tri 不bất 如như 實thật 知tri 。 佛Phật 既ký 如như 實thật 知tri 明minh 取thủ 心tâm 外ngoại 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 說thuyết 佛Phật 至chí 亦diệc 成thành 遍biến 知tri 者giả 意ý 云vân 亦diệc 佛Phật 鏡kính 智trí 然nhiên 以dĩ 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 為vi 體thể 然nhiên 許hứa 各các 各các 之chi 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 自tự 見kiến 分phần/phân 更cánh 不bất 許hứa 相tương 應ứng 法pháp 互hỗ 相tương 緣duyên 智trí 影ảnh 者giả 即tức 心tâm 心tâm 所sở 影ảnh 像tượng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 見kiến 分phần/phân 上thượng 佛Phật 現hiện 彼bỉ 影ảnh 者giả 即tức 於ư 智trí 見kiến 分phần/phân 上thượng □# 現hiện 受thọ 等đẳng 心tâm 心tâm 所sở 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 也dã 前tiền 論luận 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 現hiện 見kiến 分phần/phân 等đẳng 影ảnh 像tượng 故cố 不bất 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 遮già 親thân 所sở 緣duyên 等đẳng 者giả 意ý 云vân 解giải 論luận 中trung 非phi 親thân 所sở 緣duyên 字tự 但đãn 遮già 親thân 所sở 緣duyên 即tức 非phi 許hứa 彼bỉ 受thọ 等đẳng 心tâm 王vương 外ngoại 實thật 有hữu 體thể 為vi 疎sơ 所sở 緣duyên 因nhân 明minh 之chi 法pháp 但đãn 遮già 他tha 為vi 詮thuyên 是thị 返phản 不bất 顯hiển 許hứa 疎sơ 遠viễn 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 其kỳ 破phá 緣duyên 共cộng 有hữu 俱câu 生sanh 色sắc 等đẳng 者giả 此thử 破phá 化hóa 地địa 部bộ 如như 婆bà 沙sa 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 謂vị 真chân 事sự 者giả 如như 法Pháp 真chân 我ngã 為vi 真chân 事sự 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 我ngã 為vi 似tự 事sự 似tự 一nhất 常thường 為vi 共cộng 法pháp 乃nãi 可khả 假giả 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 為vi 我ngã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 難nạn/nan 意ý 至chí 名danh 為vi 真chân 事sự 者giả 意ý 云vân 此thử 外ngoại 人nhân 說thuyết 大Đại 乘Thừa 為vi 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 既ký 有hữu 所sở 變biến 能năng 似tự 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 明minh 知tri 有hữu 心tâm 外ngoại 所sở 似tự 真chân 事sự 等đẳng 即tức 能năng 所sở 似tự 法pháp 皆giai 有hữu 作tác 用dụng 即tức 名danh 共cộng 法pháp 三tam 法pháp 既ký 是thị 乃nãi 可khả 假giả 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 也dã 此thử 即tức 我ngã 法pháp 合hợp 文văn 總tổng 敘tự 難nạn/nan 意ý 。

言ngôn 然nhiên 似tự 事sự 中trung 有hữu 法pháp 無vô 我ngã 者giả 此thử 就tựu 正chánh 理lý 似tự 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 但đãn 計kế 法pháp 不bất 是thị 我ngã 見kiến 實thật 有hữu 主chủ 宰tể 用dụng 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 設thiết 雖tuy 極cực 微vi 至chí 不bất 爾nhĩ 者giả 意ý 云vân 此thử 設thiết 遮già 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 從tùng 種chủng 生sanh 是thị 有hữu 體thể 法pháp 方phương 名danh 法pháp 者giả 極cực 微vi 既ký 假giả 無vô 別biệt 種chủng 子tử 生sanh 應ưng 不bất 名danh 法pháp 答đáp 不bất 爾nhĩ 極cực 微vi 雖tuy 假giả 影ảnh 像tượng 必tất 有hữu 可khả 持trì 體thể 故cố 得đắc 名danh 法pháp 當đương 拆# 之chi 時thời 亦diệc 依y 麤thô 色sắc 熏huân 成thành 種chủng 子tử 其kỳ 我ngã 要yếu 須tu 有hữu 主chủ 宰tể 用dụng 不bất 同đồng 於ư 法pháp 故cố 云vân 不bất 爾nhĩ 所sở 以dĩ 極cực 微vi 但đãn 得đắc 名danh 法pháp 不bất 得đắc 名danh 我ngã 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 真chân 事sự 既ký 無vô 故cố 所sở 說thuyết 假giả 依y 何hà 得đắc 有hữu 者giả 意ý 云vân 若nhược 無vô 識thức 外ngoại 真chân 我ngã 法pháp 者giả 即tức 相tương 見kiến 上thượng 似tự 我ngã 法pháp 義nghĩa 依y 何hà 得đắc 有hữu 真chân 事sự 無vô 故cố 似tự 義nghĩa 不bất 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 所sở 說thuyết 至chí 亦diệc 不bất 成thành 者giả 此thử 展triển 轉chuyển 難nạn/nan 前tiền 無vô 真chân 事sự 似tự 義nghĩa 不bất 成thành 今kim 難nạn/nan 無vô 似tự 義nghĩa 似tự 事sự 之chi 餘dư 亦diệc 不bất 成thành 言ngôn 體thể 者giả 即tức 相tương 見kiến 體thể 或hoặc 識thức 體thể 類loại 實thật 句cú 說thuyết 有hữu 似tự 火hỏa 不bất 成thành 也dã 或hoặc 可khả 似tự 者giả 即tức 所sở 似tự 也dã 故cố 同đồng 異dị 句cú 及cập 實thật 引dẫn 皆giai 是thị 所sở 以dĩ 事sự 約ước 此thử 所sở 似tự 假giả 說thuyết 火hỏa 等đẳng 不bất 得đắc 成thành 。

【# 疏sớ/sơ 】# 先tiên 彼bỉ 假giả 火hỏa 至chí 德đức 故cố 者giả 意ý 云vân 彼bỉ 宗tông 計kế 云vân 人nhân 類loại 同đồng 異dị 句cú 收thu 而nhi 假giả 說thuyết 火hỏa 等đẳng 以dĩ 人nhân 性tánh 忽hốt 似tự 火hỏa 人nhân 火hỏa 上thượng 俱câu 有hữu 猛mãnh 赤xích 名danh 共cộng 法pháp 論luận 意ý 如như 是thị 今kim 破phá 云vân 猛mãnh 赤xích 在tại 德đức 句cú 非phi 在tại 同đồng 收thu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 猛mãnh 即tức 行hành 中trung 等đẳng 者giả 意ý 云vân 勢thế 用dụng 是thị 行hành 德đức 中trung 作tác 用dụng 因nhân 非phi 念niệm 因nhân 合hợp 火hỏa 德đức 收thu 火hỏa 有hữu 猛mãnh 利lợi 勢thế 用dụng 故cố 非phi 同đồng 異dị 收thu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 且thả 有hữu 同đồng 異dị 類loại 無vô 火hỏa 德đức 者giả 汝nhữ 若nhược 許hứa 類loại 無vô 德đức 且thả 假giả 說thuyết 者giả 水thủy 上thượng 且thả 無vô 火hỏa 德đức 應ưng 假giả 說thuyết 水thủy 為vi 火hỏa 以dĩ 人nhân 例lệ 水thủy 水thủy 既ký 不bất 得đắc 名danh 火hỏa 人nhân 且thả 不bất 得đắc 假giả 說thuyết 似tự 火hỏa 言ngôn 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 至chí 如như 水thủy 等đẳng 者giả 作tác 量lượng 破phá 也dã 水thủy 既ký 無vô 火hỏa 人nhân 且thả 無vô 火hỏa 一nhất 種chủng 無vô 其kỳ 德đức 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 無vô 猛mãnh 赤xích 至chí 及cập 彼bỉ 似tự 火hỏa 者giả 意ý 云vân 調điều 順thuận 之chi 人nhân 然nhiên 無vô 忽hốt 性tánh 如như 火hỏa 且thả 無vô 猛mãnh 赤xích 而nhi 似tự 於ư 火hỏa 長trường 遠viễn 讀đọc 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 復phục 翻phiên 此thử 者giả 即tức 先tiên 時thời 有hữu 猛mãnh 赤xích 後hậu 已dĩ 而nhi 無vô 猛mãnh 赤xích 者giả 成thành 猛mãnh 赤xích 者giả 熟thục 也dã 如như 人nhân 有hữu 勢thế 力lực 謂vị 之chi 猛mãnh 勢thế 名danh 火hỏa 掌chưởng 可khả 得đắc 故cố 是thị 猛mãnh 赤xích 之chi 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 復phục 至chí 無vô 人nhân 類loại 者giả 如như 牛ngưu 狗cẩu 等đẳng 此thử 第đệ 二nhị 解giải 湛trạm 師sư 云vân 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 與dữ 一nhất 解giải 無vô 有hữu 別biệt 明minh 知tri 德đức 與dữ 人nhân 類loại 互hỗ 相tương 離ly 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 取thủ 別biệt 性tánh 者giả 意ý 說thuyết 猛mãnh 赤xích 別biệt 性tánh 彼bỉ 性tánh 此thử 性tánh 等đẳng 並tịnh 非phi 共cộng 德đức 即tức 在tại 彼bỉ 在tại 此thử 性tánh 名danh 別biệt 故cố 云vân 非phi 共cộng 德đức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 猛mãnh 赤xích 德đức 在tại 火hỏa 至chí 所sở 依y 實thật 火hỏa 等đẳng 異dị 者giả 問vấn 外ngoại 有hữu 實thật 火hỏa 可khả 言ngôn 依y 實thật 火hỏa 異dị 人nhân 上thượng 無vô 實thật 火hỏa 何hà 得đắc 云vân 在tại 人nhân 所sở 依y 實thật 火hỏa 異dị 耶da 答đáp 人nhân 上thượng 有hữu 煖noãn 彼bỉ 宗tông 計kế 為vi 實thật 火hỏa 收thu 即tức 實thật 句cú 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 說thuyết 至chí 名danh 火hỏa 依y 實thật 者giả 牒điệp 他tha 救cứu 詞từ 。

既ký 說thuyết 火hỏa 在tại 人nhân 至chí 不bất 說thuyết 火hỏa 依y 實thật 者giả 論luận 主chủ 難nạn/nan 難nạn/nan 意ý 者giả 說thuyết 火hỏa 在tại 德đức 德đức 是thị 實thật 之chi 德đức 也dã 實thật 相tướng 似tự 故cố 即tức 許hứa 依y 實thật 說thuyết 火hỏa 今kim 既ký 說thuyết 火hỏa 在tại 人nhân 應ưng 人nhân 與dữ 火hỏa 相tương 似tự 名danh 為vi 火hỏa 不bất 應ưng 說thuyết 火hỏa 依y 實thật 且thả 如như 世thế 人nhân 說thuyết 言ngôn 此thử 竈táo 廬lư 火hỏa 似tự 鐺# 廬lư 火hỏa 今kim 不bất 說thuyết 竈táo 似tự 鐺# 火hỏa 便tiện 云vân 竈táo 似tự 火hỏa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 中trung 有hữu 救cứu 者giả 如như 演diễn 祕bí 敘tự 。

及cập 如như 前tiền 解giải 者giả 即tức 如như 前tiền 論luận 云vân 謂vị 猛mãnh 赤xích 等đẳng 在tại 火hỏa 在tại 人nhân 至chí 有hữu 五ngũ 相tương 離ly 故cố 是thị 也dã 。

同đồng 前tiền 者giả 應ưng 且thả 於ư 水thủy 等đẳng 假giả 說thuyết 火hỏa 等đẳng 名danh 言ngôn 不bất 依y 類loại 成thành 至chí 不bất 異dị 前tiền 也dã 者giả 意ý 云vân 故cố 知tri 假giả 說thuyết 不bất 說thuyết 類loại 成thành 者giả 結kết 也dã 假giả 更cánh 有hữu 救cứu 及cập 破phá 者giả 且thả 不bất 異dị 前tiền 破phá 依y 類loại 假giả 說thuyết 假giả 說thuyết 理lý 且thả 不bất 成thành 等đẳng 以dĩ 下hạ 文văn 故cố 諸chư 同đồng 於ư 前tiền 更cánh 不bất 別biệt 敘tự 。

【# 疏sớ/sơ 】# 假giả 亦diệc 不bất 依y 者giả 意ý 云vân 非phi 但đãn 外ngoại 道đạo 假giả 不bất 依y 真chân 即tức 小Tiểu 乘Thừa 假giả 立lập 亦diệc 不bất 依y 真chân 故cố 言ngôn 亦diệc 也dã 。

【# 論luận 】# 真chân 謂vị 自tự 相tương/tướng 假giả 智trí 等đẳng 者giả 有hữu 漏lậu 比tỉ 量lượng 名danh 假giả 智trí 此thử 智trí 但đãn 緣duyên 共cộng 相tương 境cảnh 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 境cảnh 唯duy 現hiện 量lượng 智trí 得đắc 問vấn 何hà 名danh 假giả 智trí 答đáp 非phi 是thị 無vô 漏lậu 智trí 而nhi 得đắc 假giả 名danh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 六lục 意ý 識thức 至chí 非phi 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 者giả 意ý 云vân 色sắc 等đẳng 自tự 相tương/tướng 五ngũ 識thức 現hiện 量lượng 證chứng 知tri 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 隨tùy 五ngũ 識thức 後hậu 起khởi 智trí 緣duyên 自tự 比tỉ 智trí 發phát 言ngôn 語ngữ 等đẳng 詮thuyên 說thuyết 諸chư 法pháp 但đãn 得đắc 法Pháp 之chi 共cộng 相tương 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 自tự 相tương/tướng 性tánh 離ly 言ngôn 詮thuyên 及cập 分phân 別biệt 智trí 等đẳng 或hoặc 可khả 緣duyên 此thử 智trí 發phát 言ngôn 語ngữ 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 意ý 識thức 隨tùy 五ngũ 識thức 後hậu 智trí 緣duyên 前tiền 證chứng 自tự 現hiện 量lượng 智trí 境cảnh 不bất 著trước 遂toại 起khởi 自tự 比tỉ 智trí 發phát 言ngôn 語ngữ 等đẳng 詮thuyên 說thuyết 諸chư 法pháp 但đãn 得đắc 共cộng 相tương 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 就tựu 他tha 宗tông 而nhi 為vi 比tỉ 量lượng 者giả 他tha 宗tông 計kế 意ý 識thức 緣duyên 形hình 量lượng 而nhi 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 大Đại 乘Thừa 不bất 許hứa 假giả 智trí 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 就tựu 他tha 宗tông 為vi 難nạn/nan 他tha 宗tông 計kế 緣duyên 張trương 人nhân 假giả 智trí 而nhi 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 就tựu 他tha 宗tông 難nạn/nan 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 共cộng 相tương 至chí 可khả 得đắc 者giả 即tức 得đắc 自tự 體thể 者giả 意ý 說thuyết 如như 所sở 變biến 水thủy 等đẳng 共cộng 相tương 若nhược 說thuyết 者giả 共cộng 相tương 即tức 應ưng 濕thấp 口khẩu 若nhược 濕thấp 者giả 即tức 應ưng 得đắc 自tự 體thể 既ký 不bất 濕thấp 者giả 明minh 知tri 共cộng 相tương 亦diệc 說thuyết 緣duyên 不bất 及cập 也dã 故cố 水thủy 火hỏa 色sắc 等đẳng 假giả 名danh 皆giai 是thị 共cộng 相tương 言ngôn 下hạ 貫quán 通thông 自tự 一nhất 切thiết 水thủy 火hỏa 色sắc 等đẳng 故cố 難nạn/nan 言ngôn 自tự 體thể 即tức 是thị 自tự 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 然nhiên 非phi 是thị 執chấp 不bất 堅kiên 取thủ 者giả 意ý 云vân 如như 緣duyên 青thanh 等đẳng 共cộng 所sở 呼hô 召triệu 假giả 有hữu 表biểu 互hỗ 遮già 非phi 青thanh 等đẳng 但đãn 非phi 聖thánh 執chấp 云vân 得đắc 共cộng 相tương 自tự 相tương/tướng 不bất 爾nhĩ 但đãn 可khả 內nội 證chứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 為vi 互hỗ 遮già 故cố 但đãn 各các 別biệt 說thuyết 者giả 意ý 云vân 說thuyết 得đắc 共cộng 相tương 者giả 遮già 非phi 自tự 相tương/tướng 云vân 得đắc 共cộng 相tương 或hoặc 遮già 非phi 此thử 共cộng 相tương 互hỗ 相tương 遮già 故cố 但đãn 別biệt 說thuyết 得đắc 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 實thật 親thân 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 從tùng 假giả 智trí 說thuyết 者giả 意ý 說thuyết 蘊uẩn 等đẳng 上thượng 空không 無vô 常thường 然nhiên 共cộng 相tương 但đãn 隨tùy 假giả 智trí 所sở 緣duyên 行hành 解giải 而nhi 起khởi 言ngôn 說thuyết 然nhiên 離ly 蘊uẩn 等đẳng 無vô 別biệt 無vô 常thường 體thể 也dã 但đãn 隨tùy 解giải 情tình 說thuyết 無vô 情tình 等đẳng 不bất 同đồng 無vô 漏lậu 觀quán 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 說thuyết 火hỏa 之chi 時thời 火hỏa 應ưng 燒thiêu 口khẩu 等đẳng 者giả 此thử 就tựu 他tha 小Tiểu 乘Thừa 為vi 難nạn/nan 他tha 宗tông 云vân 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 作tác 此thử 難nạn/nan 問vấn 心tâm 豈khởi 燒thiêu 耶da 答đáp 心tâm 是thị 非phi 色sắc 不bất 可khả 燒thiêu 五ngũ 根căn 極cực 少thiểu 淨tịnh 互hỗ 不bất 可khả 燒thiêu 今kim 謂vị 難nạn/nan 他tha 不bất 違vi 自tự 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 著trước 色sắc 故cố 。 者giả 意ý 說thuyết 意ý 識thức 後hậu 智trí 緣duyên 色sắc 不bất 著trước 遂toại 作tác 青thanh 解giải 若nhược 緣duyên 著trước 即tức 不bất 作tác 青thanh 解giải 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 說thuyết 共cộng 相tương 至chí 比tỉ 量lượng 所sở 得đắc 者giả 意ý 說thuyết 觀quán 心tâm 現hiện 量lượng 能năng 緣duyên 自tự 相tương/tướng 且thả 能năng 緣duyên 共cộng 相tương 如như 菩Bồ 薩Tát 觀quán 心tâm 中trung 觀quán 苦khổ 無vô 常thường 名danh 得đắc 自tự 共cộng 相tương 即tức 體thể 事sự 俱câu 得đắc 若nhược 法pháp 自tự 相tướng 。 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 發phát 心tâm 現hiện 量lượng 唯duy 得đắc 法Pháp 自tự 相tương/tướng 不bất 得đắc 共cộng 相tương 若nhược 共cộng 相tương 現hiện 量lượng 智trí 得đắc 比tỉ 量lượng 智trí 且thả 得đắc 故cố 觀quán 心tâm 現hiện 量lượng 許hứa 緣duyên 共cộng 相tương 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 又hựu 解giải 言ngôn 說thuyết 共cộng 相tương 者giả 共cộng 相tương 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 說thuyết 共cộng 相tương 謂vị 無vô 常thường 等đẳng 無vô 體thể 但đãn 起khởi 言ngôn 說thuyết 二nhị 者giả 事sự 共cộng 相tương 謂vị 青thanh 黃hoàng 色sắc 等đẳng 體thể 事sự 故cố 無vô 常thường 等đẳng 觀quán 心tâm 緣duyên 名danh 得đắc 共cộng 相tương 。

【# 疏sớ/sơ 】# 假giả 智trí 及cập 詮thuyên 至chí 說thuyết 為vi 假giả 故cố 者giả 意ý 云vân 假giả 智trí 及cập 詮thuyên 取thủ 變biến 之chi 相tướng 與dữ 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 相tương 似tự 說thuyết 為vi 假giả 也dã 即tức 智trí 與dữ 詮thuyên 得đắc 共cộng 相tương 不bất 得đắc 似tự 共cộng 相tương 不bất 得đắc 真chân 自tự 相tương/tướng 名danh 為vi 假giả 也dã 若nhược 得đắc 真chân 自tự 性tánh 即tức 名danh 真chân 現hiện 量lượng 智trí 言ngôn 以dĩ 為vi 疎sơ 緣duyên 者giả 即tức 自tự 相tương/tướng 與dữ 假giả 智trí 為vi 疎sơ 緣duyên 故cố 知tri 假giả 智trí 詮thuyên 自tự 相tương/tướng 境cảnh 變biến 而nhi 緣duyên 也dã 言ngôn 詮thuyên 且thả 爾nhĩ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 雖tuy 不bất 相tương 離ly 名danh 據cứ 一nhất 勝thắng 者giả 此thử 通thông 外ngoại 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 若nhược 既ký 不bất 離ly 於ư 聲thanh 即tức 聲thanh 與dữ 名danh 應ưng 無vô 差sai 別biệt 答đáp 雖tuy 不bất 相tương 離ly 然nhiên 據cứ 義nghĩa 各các 勝thắng 有hữu 別biệt 也dã 名danh 謂vị 詮thuyên 辨biện 勝thắng 聲thanh 為vi 表biểu 業nghiệp 勝thắng 據cứ 義nghĩa 有hữu 別biệt 何hà 所sở 相tương 違vi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 理lý 不bất 然nhiên 者giả 難nạn/nan 云vân 汝nhữ 若nhược 言ngôn 嬰anh 兒nhi 不bất 聞văn 聲thanh 應ưng 無vô 比tỉ 智trí 若nhược 爾nhĩ 者giả 鼠thử 既ký 聞văn 猫miêu 聲thanh 應ưng 有hữu 比tỉ 智trí 既ký 不bất 爾nhĩ 明minh 知tri 串xuyến 習tập 力lực 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 香hương 味vị 觸xúc 至chí 猶do 如như 聲thanh 者giả 意ý 云vân 香hương 味vị 觸xúc 三tam 對đối 自tự 根căn 是thị 合hợp 中trung 知tri 不bất 藉tạ 於ư 聲thanh 而nhi 得đắc 自tự 相tương/tướng 然nhiên 聲thanh 是thị 離ly 中trung 知tri 以dĩ 詮thuyên 法pháp 時thời 而nhi 疎sơ 遠viễn 故cố 聲thanh 不bất 得đắc 彼bỉ 法pháp 。 之chi 自tự 相tương/tướng 聲thanh 既ký 如như 是thị 明minh 知tri 假giả 智trí 及cập 詮thuyên 俱câu 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 以dĩ 依y 聲thanh 起khởi 。

猶do 如như 於ư 聲thanh 意ý 說thuyết 不bất 帶đái 聲thanh 得đắc 自tự 相tương/tướng 藉tạ 聲thanh 起khởi 者giả 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 聲thanh 是thị 耳nhĩ 所sở 得đắc 無vô 所sở 詮thuyên 表biểu 者giả 聲thanh 但đãn 是thị 耳nhĩ 所sở 得đắc 耳nhĩ 得đắc 聲thanh 時thời 亦diệc 無vô 詮thuyên 表biểu 後hậu 意ý 緣duyên 名danh 起khởi 緣duyên 之chi 智trí 解giải 故cố 知tri 能năng 所sở 二nhị 詮thuyên 俱câu 非phi 自tự 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 曰viết 若nhược 不bất 爾nhĩ 著trước 自tự 相tương/tướng 至chí 不bất 稱xưng 境cảnh 故cố 者giả 意ý 云vân 若nhược 言ngôn 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 撗hoàng 分phân 別biệt 緣duyên 芳phương 相tương/tướng 時thời 何hà 非phi 執chấp 耶da 答đáp 言ngôn 是thị 執chấp 者giả 即tức 善thiện 心tâm 中trung 應ưng 有hữu 法pháp 執chấp 因nhân 云vân 一nhất 種chủng 不bất 稱xưng 境cảnh 而nhi 得đắc 共cộng 相tương 故cố 猶do 如như 法Pháp 執chấp 及cập 不bất 善thiện 心tâm 等đẳng 。

言ngôn 不bất 稱xưng 影ảnh 像tượng 至chí 故cố 名danh 為vi 執chấp 者giả 長trường/trưởng 連liên 讀đọc 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 或hoặc 比tỉ 量lượng 至chí 不bất 名danh 執chấp 者giả 意ý 云vân 比tỉ 量lượng 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 互hỗ 不bất 相tương 稱xưng 也dã 問vấn 曰viết 且thả 如như 比tỉ 量lượng 心tâm 緣duyên 境cảnh 時thời 得đắc 稱xưng 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 若nhược 相tương 稱xứng 者giả 即tức 合hợp 得đắc 自tự 相tương/tướng 若nhược 不bất 相tương 稱xưng 者giả 即tức 合hợp 是thị 執chấp 非phi 量lượng 境cảnh 收thu 既ký 有hữu 二nhị 途đồ 如như 何hà 分phân 別biệt 答đáp 夫phu 言ngôn 執chấp 者giả 皆giai 須tu 空không 執chấp 不bất 捨xả 方phương 得đắc 執chấp 名danh 不bất 爾nhĩ 不bất 名danh 為vi 執chấp 明minh 知tri 比tỉ 量lượng 心tâm 緣duyên 境cảnh 雖tuy 不bất 相tương 稱xưng 而nhi 不bất 堅kiên 取thủ 故cố 非phi 是thị 執chấp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 爾nhĩ 者giả 至chí 常thường 本bổn 識thức 境cảnh 故cố 者giả 此thử 難nạn/nan 前tiền 也dã 若nhược 言ngôn 緣duyên 相tương/tướng 不bất 執chấp 即tức 名danh 比tỉ 量lượng 心tâm 者giả 且thả 如như 色sắc 塵trần 望vọng 五ngũ 識thức 五ngũ 根căn 及cập 種chủng 子tử 望vọng 本bổn 識thức 本bổn 識thức 亦diệc 緣duyên 不bất 起khởi 執chấp 應ưng 得đắc 名danh 比tỉ 量lượng 此thử 難nạn/nan 辭từ 答đáp 不bất 例lệ 遠viễn 取thủ 難nạn/nan 詞từ 以dĩ 解giải 難nạn/nan 意ý 如như 色sắc 色sắc 根căn 種chủng 別biệt 自tự 各các 各các 有hữu 別biệt 體thể 能năng 遠viễn 緣duyên 故cố 五ngũ 八bát 一nhất 向hướng 唯duy 現hiện 量lượng 不bất 同đồng 意ý 識thức 比tỉ 量lượng 心tâm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 非phi 證chứng 量lượng 證chứng 量lượng 者giả 現hiện 量lượng 也dã 意ý 說thuyết 他tha 心tâm 智trí 有hữu 非phi 現hiện 量lượng 者giả 比tỉ 量lượng 也dã 如như 報báo 得đắc 他tha 心tâm 謂vị 龍long 鬼quỷ 等đẳng 所sở 得đắc 是thị 也dã 問vấn 此thử 報báo 得đắc 他tha 心tâm 緣duyên 何hà 境cảnh 耶da 答đáp 緣duyên 比tỉ 量lượng 共cộng 相tương 境cảnh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 自tự 證chứng 分phần/phân 等đẳng 者giả 護hộ 法Pháp 意ý 但đãn 取thủ 心tâm 心tâm 所sở 各các 各các 自tự 證chứng 分phân 為vi 現hiện 量lượng 不bất 取thủ 他tha 心tâm 智trí 雖tuy 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 名danh 為vi 證chứng 量lượng 以dĩ 報báo 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 唯duy 散tán 非phi 證chứng 量lượng 相tương/tướng 濫lạm 。 所sở 以dĩ 不bất 取thủ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 通thông 果quả 者giả 通thông 者giả 是thị 慧tuệ 從tùng 定định 所sở 證chứng 名danh 果quả 通thông 即tức 是thị 果quả 名danh 通thông 果quả 即tức 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 他tha 心tâm 智trí 云vân 何hà 者giả 問vấn 也dã 。

知tri 境cảnh 不bất 如như 實thật 顯hiển 不bất 親thân 得đắc 如như 知tri 自tự 心tâm 智trí 。 若nhược 喻dụ 引dẫn 如như 自tự 心tâm 前tiền 後hậu 自tự 相tương/tướng 緣duyên 互hỗ 不bất 親thân 證chứng 。

不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 者giả 意ý 說thuyết 不bất 如như 佛Phật 他Tha 心Tâm 智Trí 故cố 。 意ý 云vân 佛Phật 他tha 心tâm 智trí 親thân 知tri 他tha 心tâm 餘dư 者giả 不bất 親thân 知tri 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 應ưng 心tâm 等đẳng 外ngoại 取thủ 法pháp 答đáp 不bất 爾nhĩ 但đãn 極cực 相tương 似tự 名danh 親thân 得đắc 對đối 餘dư 者giả 名danh 親thân 非phi 親thân 得đắc 外ngoại 境cảnh 名danh 親thân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 非phi 真chân 實thật 有hữu 者giả 意ý 說thuyết 似tự 相tương/tướng 雖tuy 依y 他tha 起khởi 不bất 知tri 他tha 自tự 相tương/tướng 是thị 真chân 自tự 相tương/tướng 實thật 非phi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 謂vị 一nhất 色sắc 等đẳng 者giả 此thử 明minh 共cộng 相tương 依y 他tha 上thượng 言ngôn 如như 言ngôn 一nhất 青thanh 色sắc 通thông 諸chư 青thanh 色sắc 皆giai 名danh 為vi 青thanh 故cố 此thử 等đẳng 相tương/tướng 於ư 色sắc 上thượng 增tăng 益ích 然nhiên 此thử 共cộng 相tương 是thị 假giả 依y 他tha 色sắc 上thượng 有hữu 也dã 意ý 說thuyết 青thanh 也dã 當đương 體thể 增tăng 益ích 是thị 依y 他tha 起khởi 有hữu 法pháp 妄vọng 情tình 執chấp 一nhất 青thanh 貫quán 通thông 餘dư 青thanh 此thử 共cộng 相tương 者giả 故cố 是thị 假giả 有hữu 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 且thả 假giả 故cố 而nhi 明minh 云vân 似tự 事sự 者giả 即tức 是thị 共cộng 相tương 且thả 如như 眼nhãn 識thức 得đắc 青thanh 自tự 相tương/tướng 名danh 實thật 有hữu 明minh 以dĩ 現hiện 量lượng 心tâm 得đắc 自tự 相tương/tướng 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 現hiện 量lượng 意ý 識thức 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 後hậu 尋tầm 求cầu 等đẳng 重trọng/trùng 緣duyên 青thanh 等đẳng 非phi 自tự 相tương/tướng 青thanh 將tương 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 云vân 似tự 謂vị 增tăng 益ích 非phi 實thật 有hữu 相tương/tướng 非phi 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 乃nãi 名danh 增tăng 益ích 非phi 實thật 有hữu 相tương/tướng 也dã 共cộng 相tương 青thanh 等đẳng 是thị 依y 他tha 起khởi 故cố 說thuyết 聲thanh 依y 增tăng 益ích 共cộng 相tương 而nhi 轉chuyển 此thử 釋thích 論luận 中trung 似tự 謂vị 增tăng 益ích 非phi 實thật 有hữu 相tương/tướng 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 通thông 三tam 性tánh 心tâm 者giả 意ý 說thuyết 此thử 增tăng 益ích 相tương 通thông 三tam 性tánh 心tâm 變biến 若nhược 遍biến 計kế 心tâm 所sở 變biến 相tương/tướng 即tức 無vô 不bất 爾nhĩ 即tức 有hữu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 意ý 說thuyết 共cộng 相tương 既ký 是thị 比tỉ 量lượng 者giả 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 知tri 共cộng 相tương 耶da 問vấn 意ý 如như 是thị 。

又hựu 應ưng 不bất 緣duyên 二nhị 三tam 諦đế 等đẳng 者giả 意ý 云vân 答đáp 若nhược 共cộng 相tương 是thị 假giả 者giả 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 知tri 苦khổ 空không 無vô 常thường 。 等đẳng 又hựu 應ưng 不bất 共cộng 緣duyên 二nhị 三tam 諦đế 等đẳng 如như 觀quán 四Tứ 諦Đế 時thời 或hoặc 二nhị 二nhị 合hợp 緣duyên 或hoặc 三tam 三tam 合hợp 緣duyên 乃nãi 至chí 合hợp 四tứ 以dĩ 緣duyên 皆giai 是thị 共cộng 相tương 共cộng 相tương 若nhược 假giả 應ưng 不bất 共cộng 緣duyên 也dã 撿kiểm 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 六lục 彼bỉ 有hữu 三tam 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 合hợp 解giải 下hạ 二nhị 句cú 者giả 問vấn 何hà 故cố 前tiền 科khoa 文văn 即tức 云vân 別biệt 解giải 三tam 句cú 今kim 乃nãi 言ngôn 合hợp 二nhị 句cú 耶da 答đáp 上thượng 言ngôn 別biệt 解giải 三tam 句cú 者giả 約ước 三tam 能năng 變biến 別biệt 解giải 今kim 合hợp 解giải 下hạ 二nhị 句cú 者giả 即tức 合hợp 解giải 下hạ 二nhị 句cú 中trung 識thức 字tự 以dĩ 識thức 字tự 貫quán 通thông 二nhị 句cú 所sở 以dĩ 合hợp 解giải 意ý 說thuyết 得đắc 下hạ 識thức 字tự 貫quán 三tam 能năng 變biến 中trung 故cố 初sơ 二nhị 識thức 者giả 即tức 初sơ 二nhị 能năng 變biến 第đệ 三tam 識thức 者giả 即tức 第đệ 三tam 能năng 變biến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 但đãn 至chí 寬khoan 狹hiệp 皆giai 得đắc 者giả 意ý 說thuyết 因nhân 位vị 不bất 說thuyết 佛Phật 果Quả 佛Phật 果Quả 無vô 薰huân 習tập 及cập 以dĩ 我ngã 法pháp 執chấp 即tức 因nhân 中trung 異dị 熟thục 體thể 通thông 寬khoan 狹hiệp 至chí 佛Phật 果Quả 解giải 脫thoát 道đạo 以dĩ 來lai 名danh 寬khoan 通thông 於ư 初sơ 位vị 名danh 狹hiệp 言ngôn 多đa 異dị 熟thục 性tánh 故cố 者giả 亦diệc 得đắc 言ngôn 寬khoan 亦diệc 得đắc 言ngôn 狹hiệp 故cố 云vân 寬khoan 狹hiệp 皆giai 得đắc 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 七thất 地địa 者giả 意ý 說thuyết 異dị 熟thục 識thức 七thất 地địa 中trung 通thông 幾kỷ 地địa 如như 樞xu 要yếu 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 後hậu 二nhị 識thức 亦diệc 通thông 淨tịnh 名danh 者giả 謂vị 轉chuyển 識thức 中trung 後hậu 六lục 七thất 二nhị 識thức 互hỗ 通thông 淨tịnh 無vô 漏lậu 不bất 是thị 所sở 薰huân 。

又hựu 互hỗ 顯hiển 故cố 者giả 舉cử 通thông 淨tịnh 名danh 顯hiển 第đệ 八bát 亦diệc 通thông 淨tịnh 阿a 陀đà 那na 識thức 。 是thị 舉cử 異dị 熟thục 染nhiễm 名danh 顯hiển 六lục 七thất 二nhị 亦diệc 唯duy 染nhiễm 也dã 此thử 約ước 三tam 能năng 變biến 識thức 互hỗ 顯hiển 也dã 若nhược 爾nhĩ 者giả 何hà 不bất 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 耶da 答đáp 因nhân 位vị 五ngũ 識thức 不bất 通thông 無vô 漏lậu 又hựu 解giải 後hậu 二nhị 識thức 亦diệc 通thông 淨tịnh 名danh 者giả 意ý 說thuyết 後hậu 二nhị 能năng 變biến 識thức 且thả 通thông 於ư 淨tịnh 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 無vô 漏lậu 意ý 識thức 。 且thả 通thông 淨tịnh 也dã 如như 下hạ 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 種chủng 變biến 現hiện 行hành 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 者giả 意ý 說thuyết 種chủng 子tử 由do 先tiên 現hiện 行hành 薰huân 生sanh 及cập 從tùng 前tiền 念niệm 自tự 類loại 種chủng 子tử 所sở 引dẫn 生sanh 合hợp 許hứa 是thị 果quả 令linh 既ký 能năng 生sanh 現hiện 等đẳng 種chủng 應ưng 是thị 果quả 變biến 今kim 但đãn 望vọng 當đương 現hiện 果quả 說thuyết 故cố 得đắc 因nhân 名danh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 言ngôn 自tự 性tánh 親thân 因nhân 者giả 顯hiển 是thị 同đồng 性tánh 等đẳng 流lưu 之chi 義nghĩa 等đẳng 宿túc 相tương 似tự 之chi 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 至chí 故cố 不bất 說thuyết 意ý 說thuyết 二nhị 因nhân 習tập 氣khí 攝nhiếp 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 於ư 此thử 二nhị 中trung 假giả 立lập 今kim 言ngôn 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 者giả 果quả 也dã 意ý 顯hiển 二nhị 果quả 之chi 因nhân 不bất 離ly 二nhị 種chủng 習tập 氣khí 士sĩ 用dụng 因nhân 者giả 謂vị 俱câu 有hữu 因nhân 種chủng 現hiện 俱câu 時thời 有hữu 故cố 增tăng 上thượng 果quả 因nhân 者giả 即tức 六lục 因nhân 中trung 能năng 作tác 因nhân 名danh 能năng 作tác 因nhân 但đãn 不bất 障chướng 礙ngại 邊biên 名danh 能năng 作tác 因nhân 故cố 二nhị 果quả 之chi 因nhân 向hướng 此thử 習tập 氣khí 中trung 分phần/phân 出xuất 。

【# 論luận 】# 熏huân 令linh 生sanh 長trưởng 者giả 意ý 云vân 新tân 薰huân 種chủng 名danh 生sanh 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 名danh 長trường/trưởng 又hựu 云vân 初sơ 薰huân 名danh 生sanh 後hậu 數sác 數sác 熏huân 習tập 合hợp 長trường/trưởng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 流lưu 能năng 反phản 之chi 因nhân 者giả 意ý 說thuyết 等đẳng 流lưu 習tập 氣khí 即tức 因nhân 能năng 變biến 也dã 之chi 因nhân 者giả 即tức 能năng 薰huân 七thất 識thức 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 流lưu 之chi 習tập 氣khí 者giả 等đẳng 流lưu 是thị 果quả 習tập 氣khí 即tức 因nhân 因nhân 果quả 不bất 同đồng 時thời 故cố 依y 主chủ 釋thích 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 後hậu 言ngôn 唯duy 說thuyết 七thất 生sanh 者giả 七thất 識thức 從tùng 等đẳng 流lưu 種chủng 子tử 生sanh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 分phần/phân 熏huân 習tập 種chủng 子tử 者giả 即tức 業nghiệp 種chủng 子tử 也dã 分phần/phân 者giả 因nhân 義nghĩa 因nhân 能năng 有hữu 後hậu 果quả 故cố 名danh 有hữu 分phần/phân 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 舉cử 此thử 因nhân 能năng 變biến 者giả 即tức 異dị 熟thục 習tập 氣khí 是thị 能năng 變biến 之chi 因nhân 者giả 顯hiển 能năng 薰huân 六lục 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 除trừ 第đệ 七thất 識thức 者giả 非phi 業nghiệp 感cảm 故cố 可khả 通thông 餘dư 識thức 者giả 餘dư 識thức 中trung 無vô 記ký 者giả 業nghiệp 感cảm 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 意ý 顯hiển 七thất 識thức 等đẳng 者giả 通thông 說thuyết 二nhị 因nhân 薰huân 習tập 等đẳng 流lưu 因nhân 即tức 七thất 識thức 異dị 熟thục 因nhân 即tức 六lục 識thức 薰huân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 現hiện 種chủng 者giả 意ý 說thuyết 現hiện 種chủng 二nhị 法pháp 俱câu 名danh 因nhân 能năng 變biến 七thất 識thức 能năng 薰huân 種chủng 子tử 名danh 因nhân 能năng 變biến 種chủng 子tử 復phục 能năng 生sanh 現hiện 行hành 且thả 名danh 因nhân 能năng 變biến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 說thuyết 我ngã 見kiến 薰huân 習tập 者giả 釋thích 伏phục 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 薰huân 習tập 既ký 有hữu 三tam 種chủng 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 名danh 言ngôn 有hữu 支chi 二nhị 種chủng 不bất 說thuyết 我ngã 見kiến 薰huân 習tập 耶da 答đáp 我ngã 見kiến 薰huân 習tập 體thể 即tức 名danh 言ngôn 由do 起khởi 我ngã 執chấp 執chấp 有hữu 自tự 他tha 名danh 我ngã 見kiến 習tập 尋tầm 名danh 言ngôn 而nhi 薰huân 種chủng 子tử 與dữ 等đẳng 流lưu 種chủng 子tử 無vô 別biệt 但đãn 據cứ 三tam 薰huân 習tập 別biệt 離ly 而nhi 體thể 無vô 別biệt 也dã 第đệ 八bát 卷quyển 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 等đẳng 流lưu 能năng 變biến 至chí 果quả 生sanh 者giả 意ý 云vân 約ước 等đẳng 流lưu 七thất 識thức 說thuyết 即tức 持trì 業nghiệp 釋thích 謂vị 等đẳng 流lưu 即tức 能năng 變biến 現hiện 薰huân 種chủng 子tử 也dã 若nhược 依y 士sĩ 釋thích 等đẳng 流lưu 七thất 識thức 屬thuộc 果quả 能năng 變biến 即tức 因nhân 習tập 氣khí 也dã 即tức 等đẳng 流lưu 之chi 能năng 變biến 轉chuyển 變biến 生sanh 現hiện 故cố 因nhân 能năng 變biến 通thông 種chủng 現hiện 也dã 故cố 異dị 熟thục 能năng 變biến 唯duy 種chủng 子tử 不bất 通thông 理lý 識thức 以dĩ 第đệ 八bát 及cập 六lục 識thức 中trung 業nghiệp 所sở 感cảm 無vô 記ký 唯duy 果quả 變biến 以dĩ 性tánh 劣liệt 不bất 能năng 熏huân 故cố 種chủng 不bất 得đắc 名danh 因nhân 變biến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 記ký 之chi 法pháp 體thể 性tánh 羸luy 劣liệt 。 者giả 此thử 釋thích 總tổng 別biệt 二nhị 報báo 是thị 無vô 記ký 法pháp 。 體thể 性tánh 羸luy 劣liệt 。 不bất 能năng 熏huân 種chủng 要yếu 藉tạ 六lục 識thức 出xuất 善thiện 惡ác 業nghiệp 招chiêu 名danh 果quả 能năng 變biến 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 即tức 不bất 爾nhĩ 者giả 意ý 說thuyết 果quả 識thức 從tùng 因nhân 生sanh 名danh 果quả 能năng 變biến 餘dư 色sắc 等đẳng 及cập 種chủng 子tử 雖tuy 自tự 因nhân 生sanh 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 等đẳng 不bất 得đắc 名danh 果quả 能năng 變biến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 主chủ 引dẫn 生sanh 故cố 者giả 由do 總tổng 果quả 是thị 主chủ 先tiên 生sanh 後hậu 引dẫn 生sanh 別biệt 報báo 果quả 也dã 故cố 說thuyết 第đệ 八bát 最tối 初sơ 受thọ 生sanh 。 最tối 後hậu 捨xả 故cố 別biệt 報báo 既ký 在tại 後hậu 且thả 於ư 先tiên 捨xả 言ngôn 別biệt 報báo 業nghiệp 者giả 謂vị 當đương 造tạo 業nghiệp 時thời 心tâm 不bất 猛mãnh 利lợi 任nhậm 運vận 造tạo 善thiện 惡ác 等đẳng 此thử 業nghiệp 能năng 感cảm 別biệt 報báo 滿mãn 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 成thành 圓viên 果quả 事sự 者giả 由do 別biệt 報báo 果quả 能năng 成thành 就tựu 圓viên 滿mãn 。 總tổng 報báo 果quả 事sự 具cụ 足túc 果quả 事sự 者giả 由do 別biệt 報báo 果quả 令linh 五ngũ 蘊uẩn 身thân 。 得đắc 具cụ 足túc 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 業nghiệp 勝thắng 名danh 滿mãn 者giả 果quả 雖tuy 且thả 名danh 滿mãn 今kim 且thả 說thuyết 因nhân 業nghiệp 名danh 滿mãn 也dã 問vấn 對đối 前tiền 引dẫn 業nghiệp 劣liệt 弱nhược 業nghiệp 等đẳng 並tịnh 名danh 別biệt 報báo 業nghiệp 何hà 故cố 今kim 乃nãi 言ngôn 業nghiệp 勝thắng 名danh 滿mãn 耶da 答đáp 據cứ 前tiền 引dẫn 業nghiệp 爾nhĩ 不bất 得đắc 業nghiệp 名danh 勝thắng 據cứ 成thành 圓viên 果quả 事sự 邊biên 所sở 以dĩ 業nghiệp 勝thắng 名danh 滿mãn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 合hợp 具cụ 二nhị 義nghĩa 者giả 一nhất 自tự 欲dục 前tiền 後hậu 相tương/tướng 引dẫn 二nhị 現hiện 從tùng 種chủng 生sanh 意ý 云vân 凡phàm 具cụ 二nhị 義nghĩa 皆giai 異dị 熟thục 生sanh 真chân 異dị 熟thục 且thả 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 應ưng 名danh 異dị 熟thục 生sanh 如như 下hạ 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 料liệu 簡giản 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 法pháp 非phi 異dị 熟thục 有hữu 間gian 至chí 異dị 熟thục 生sanh 者giả 如như 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 望vọng 自tự 等đẳng 流lưu 非phi 異dị 熟thục 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 由do 是thị 佛Phật 果Quả 至chí 非phi 異dị 熟thục 生sanh 者giả 佛Phật 無vô 異dị 熟thục 第đệ 八bát 識thức 故cố 依y 何hà 而nhi 立lập 異dị 熟thục 生sanh 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 法pháp 緣duyên 合hợp 與dữ 本bổn 性tánh 別biệt 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 法pháp 通thông 緣duyên 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 與dữ 本bổn 性tánh 別biệt 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 異dị 熟thục 生sanh 也dã 即tức 第đệ 六lục 義nghĩa 簡giản 也dã 乃nãi 至chí 皆giai 名danh 異dị 熟thục 但đãn 變biến 異dị 而nhi 熟thục 名danh 異dị 熟thục 非phi 是thị 從tùng 異dị 熟thục 識thức 中trung 生sanh 故cố 名danh 異dị 熟thục 也dã 又hựu 解giải 云vân 從tùng 今kim 應ưng 義nghĩa 釋thích 至chí 佛Phật 果Quả 無vô 漏lậu 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 名danh 異dị 熟thục 生sanh 者giả 總tổng 有hữu 六lục 門môn 分phân 為vi 五ngũ 對đối 從tùng 狹hiệp 至chí 寬khoan 漸tiệm 次thứ 料liệu 簡giản 第đệ 一nhất 真chân 異dị 熟thục 生sanh 分phân 別biệt 即tức 總tổng 別biệt 相tướng 對đối 初sơ 二nhị 義nghĩa 是thị 第đệ 二nhị 異dị 熟thục 生sanh 非phi 異dị 熟thục 分phân 別biệt 即tức 三tam 性tánh 相tướng 對đối 第đệ 三tam 義nghĩa 也dã 第đệ 三tam 有hữu 漏lậu 分phân 別biệt 即tức 現hiện 種chủng 相tương 對đối 第đệ 四tứ 義nghĩa 也dã 第đệ 四tứ 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 分phân 別biệt 即tức 因nhân 果quả 相tương 對đối 第đệ 五ngũ 義nghĩa 也dã 第đệ 五ngũ 緣duyên 合hợp 非phi 緣duyên 合hợp 分phân 別biệt 即tức 變biến 不bất 變biến 相tương 對đối 第đệ 六lục 義nghĩa 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 顯hiển 至chí 不bất 能năng 薰huân 故cố 者giả 意ý 云vân 不bất 說thuyết 別biệt 報báo 異dị 熟thục 但đãn 說thuyết 持trì 雜tạp 染nhiễm 種chủng 果quả 識thức 是thị 初sơ 能năng 變biến 然nhiên 此thử 果quả 識thức 非phi 是thị 前tiền 因nhân 能năng 變biến 中trung 能năng 變biến 何hà 以dĩ 故cố 不bất 薰huân 故cố 云vân 唯duy 果quả 變biến 。

【# 疏sớ/sơ 】# 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 至chí 即tức 果quả 者giả 意ý 說thuyết 皆giai 通thông 依y 主chủ 持trì 業nghiệp 二nhị 釋thích 也dã 第đệ 三tam 通thông 二nhị 釋thích 者giả 異dị 類loại 之chi 熟thục 異dị 類loại 即tức 熟thục 皆giai 約ước 性tánh 名danh 異dị 類loại 第đệ 四tứ 通thông 二nhị 釋thích 者giả 異dị 熟thục 因nhân 之chi 果quả 異dị 熟thục 即tức 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 境cảnh 行hành 果quả 判phán 文văn 准chuẩn 此thử 者giả 意ý 云vân 如như 初sơ 科khoa 判phán 頌tụng 文văn 總tổng 作tác 三tam 種chủng 三tam 科khoa 分phần/phân 依y 初sơ 三tam 科khoa 論luận 若nhược 依y 境cảnh 行hành 果quả 三tam 科khoa 且thả 准chuẩn 此thử 即tức 前tiền 二nhị 十thập 頌tụng 明minh 唯duy 識thức 境cảnh 次thứ 有hữu 四tứ 行hành 頌tụng 明minh 唯duy 識thức 行hành 位vị 後hậu 有hữu 一nhất 行hành 頌tụng 明minh 唯duy 識thức 果quả 初sơ 境cảnh 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 世thế 俗tục 境cảnh 即tức 此thử 世thế 俗tục 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 一nhất 准chuẩn 此thử 問vấn 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 科khoa 論luận 文văn 問vấn 何hà 故cố 境cảnh 言ngôn 說thuyết 二nhị 十thập 五ngũ 頌tụng 及cập 其kỳ 分phần/phân 判phán 約ước 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 同đồng 初sơ 三tam 科khoa 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 耶da 答đáp 世thế 俗tục 諦đế 中trung 分phần/phân 判phán 之chi 故cố 故cố 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 同đồng 前tiền 科khoa 者giả 但đãn 約ước 世thế 俗tục 不bất 依y 勝thắng 義nghĩa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 文văn 三tam 釋thích 云vân 者giả 即tức 是thị 如như 前tiền 三tam 種chủng 之chi 中trung 第đệ 三tam 科khoa 約ước 論luận 有hữu 三tam 分phần/phân 以dĩ 科khoa 。

【# 疏sớ/sơ 】# 初sơ 一nhất 頌tụng 半bán 至chí 圓viên 成thành 實thật 性tánh 者giả 就tựu 二nhị 十thập 三tam 半bán 頌tụng 中trung 分phần/phân 頌tụng 中trung 分phần/phân 三tam 初sơ 十thập 五ngũ 頌tụng 半bán 及cập 次thứ 有hữu 七thất 煩phiền 總tổng 廣quảng 釋thích 前tiền 一nhất 頌tụng 半bán 遍biến 計kế 是thị 無vô 依y 他tha 是thị 有hữu 今kim 第đệ 三tam 一nhất 頌tụng 明minh 圓viên 成thành 實thật 性tánh 故cố 三tam 性tánh 別biệt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 師sư 俱câu 云vân 者giả 即tức 指chỉ 前tiền 三tam 種chủng 科khoa 文văn 也dã 故cố 云vân 三tam 師sư 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 八bát 段đoạn 十thập 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 束thúc 初sơ 五ngũ 門môn 總tổng 為vi 二nhị 段đoạn 括quát 後hậu 五ngũ 門môn 即tức 為vi 七thất 門môn 今kim 言ngôn 八bát 段đoạn 者giả 兼kiêm 取thủ 心tâm 所sở 例lệ 心tâm 王vương 門môn 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 云vân 七thất 門môn 正chánh 解giải 十thập 義nghĩa 一nhất 門môn 別biệt 觸xúc 等đẳng 者giả 即tức 心tâm 所sở 例lệ 王vương 門môn 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 如như 大đại 等đẳng 至chí 即tức 能năng 所sở 藏tạng 者giả 意ý 說thuyết 且thả 數số 論luận 大đại 等đẳng 望vọng 最tối 上thượng 等đẳng 大đại 等đẳng 唯duy 所sở 藏tạng 勝thắng 性tánh 唯duy 能năng 藏tạng 我ngã 今kim 耶da 與dữ 雜tạp 染nhiễm 法pháp 互hỗ 為vi 能năng 所sở 藏tạng 不bất 同đồng 大đại 等đẳng 故cố 云vân 即tức 能năng 所sở 藏tạng 者giả 表biểu 賴lại 耶da 與dữ 雜tạp 染nhiễm 互hỗ 為vi 能năng 所sở 非phi 一nhất 向hướng 異dị 與dữ 大đại 等đẳng 別biệt 言ngôn 最tối 勝thắng 等đẳng 者giả 意ý 顯hiển 最tối 勝thắng 三tam 德đức 合hợp 成thành 也dã 若nhược 不bất 言ngôn 等đẳng 恐khủng 得đắc 勝thắng 性tánh 本bổn 唯duy 一nhất 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 名danh 闕khuyết 一nhất 即tức 不bất 得đắc 名danh 者giả 意ý 說thuyết 三tam 名danh 中trung 闕khuyết 我ngã 愛ái 執chấp 藏tạng 一nhất 名danh 即tức 不bất 得đắc 名danh 賴lại 耶da 。

言ngôn 若nhược 爾nhĩ 至chí 應ưng 捨xả 此thử 名danh 者giả 意ý 云vân 意ý 反phản 難nạn/nan 云vân 若nhược 但đãn 取thủ 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 二nhị 義nghĩa 以dĩ 解giải 賴lại 耶da 不bất 取thủ 我ngã 受thọ 執chấp 藏tạng 解giải 者giả 即tức 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 時thời 既ký 無vô 我ngã 執chấp 應ưng 捨xả 此thử 名danh 既ký 不bất 捨xả 此thử 名danh 明minh 知tri 出xuất 觀quán 還hoàn 被bị 我ngã 執chấp 所sở 緣duyên 名danh 賴lại 耶da 也dã 故cố 知tri 偏thiên 以dĩ 我ngã 愛ái 執chấp 藏tạng 正chánh 解giải 賴lại 耶da 之chi 名danh 為vi 勝thắng 又hựu 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 應ưng 有hữu 賴lại 耶da 有hữu 能năng 所sở 藏tạng 故cố 既ký 不bất 爾nhĩ 者giả 故cố 知tri 唯duy 約ước 我ngã 愛ái 執chấp 藏tạng 以dĩ 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 能năng 變biến 之chi 中trung 者giả 意ý 云vân 第đệ 八bát 既ký 有hữu 賴lại 耶da 等đẳng 之chi 三tam 名danh 何hà 故cố 三tam 能năng 變biến 中trung 偏thiên 舉cử 異dị 熟thục 名danh 耶da 故cố 前tiền 頌tụng 云vân 謂vị 異dị 熟thục 思tư 量lượng 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 前tiền 已dĩ 解giải 者giả 言ngôn 異dị 熟thục 能năng 變biến 者giả 即tức 據cứ 三tam 位vị 中trung 異dị 熟thục 名danh 寬khoan 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 位vị 者giả 第đệ 一nhất 我ngã 愛ái 執chấp 藏tạng 第đệ 二nhị 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 。 第đệ 三tam 相tương 續tục 執chấp 位vị 五ngũ 位vị 者giả 謂vị 異dị 生sanh 二Nhị 乘Thừa 有Hữu 學Học 二Nhị 乘Thừa 。 無Vô 學Học 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 言ngôn 初sơ 位vị 所sở 攝nhiếp 者giả 即tức 三tam 位vị 中trung 初sơ 位vị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 同đồng 時thời 心tâm 所sở 望vọng 至chí 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 心tâm 王vương 是thị 心tâm 所sở 家gia 士sĩ 用dụng 果quả 由do 作tác 意ý 等đẳng 驚kinh 覺giác 應ưng 起khởi 心tâm 種chủng 令linh 生sanh 心tâm 等đẳng 名danh 士sĩ 用dụng 果quả 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 餘dư 三tam 果quả 可khả 通thông 餘dư 法pháp 者giả 意ý 說thuyết 等đẳng 流lưu 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 等đẳng 三tam 果quả 通thông 餘dư 識thức 及cập 根căn 塵trần 等đẳng 此thử 真chân 異dị 熟thục 不bất 通thông 餘dư 法pháp 故cố 名danh 不bất 共cộng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 餘dư 相tương/tướng 分phần/phân 至chí 非phi 真chân 業nghiệp 果quả 者giả 意ý 說thuyết 餘dư 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 及cập 種chủng 子tử 並tịnh 非phi 異dị 熟thục 非phi 業nghiệp 果quả 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 種chủng 果quả 狹hiệp 等đẳng 者giả 意ý 說thuyết 得đắc 第đệ 八bát 親thân 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 為vi 果quả 相tương/tướng 者giả 即tức 狹hiệp 何hà 以dĩ 故cố 唯duy 業nghiệp 果quả 故cố 釋thích 所sở 以dĩ 也dã 以dĩ 果quả 相tương/tướng 種chủng 唯duy 是thị 業nghiệp 果quả 所sở 招chiêu 不bất 同đồng 種chủng 子tử 因nhân 相tương/tướng 種chủng 子tử 即tức 通thông 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 釋thích 因nhân 相tương/tướng 義nghĩa 至chí 之chi 因nhân 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 八bát 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 令linh 生sanh 現hiện 行hành 故cố 說thuyết 第đệ 八bát 名danh 為vi 因nhân 相tương/tướng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 實thật 通thông 現hiện 種chủng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 因nhân 相tương/tướng 實thật 通thông 現hiện 種chủng 次thứ 下hạ 即tức 通thông 現hiện 種chủng 文văn 今kim 說thuyết 且thả 是thị 此thử 識thức 因nhân 相tương/tướng 者giả 意ý 說thuyết 識thức 中trung 自tự 他tha 種chủng 子tử 皆giai 名danh 因nhân 相tương/tướng 即tức 種chủng 子tử 識thức 是thị 以dĩ 種chủng 子tử 不bất 離ly 識thức 亦diệc 名danh 種chủng 子tử 識thức 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 因nhân 相tương/tướng 也dã 此thử 解giải 意ý 今kim 取thủ 識thức 中trung 種chủng 子tử 名danh 因nhân 相tương/tướng 不bất 論luận 現hiện 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 約ước 互hỗ 為vi 緣duyên 果quả 相tương/tướng 亦diệc 通thông 者giả 說thuyết 即tức 通thông 取thủ 識thức 中trung 種chủng 子tử 總tổng 名danh 果quả 相tương/tướng 是thị 現hiện 所sở 熏huân 故cố 雖tuy 非phi 異dị 熟thục 假giả 名danh 異dị 熟thục 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 約ước 互hỗ 為vi 緣duyên 果quả 相tương/tướng 亦diệc 通thông 者giả 有hữu 云vân 果quả 相tương/tướng 且thả 通thông 三tam 性tánh 等đẳng 法pháp 何hà 以dĩ 故cố 此thử 異dị 熟thục 果quả 由do 善thiện 不bất 善thiện 所sở 感cảm 故cố 雖tuy 有hữu 此thử 判phán 未vị 足túc 為vi 依y 是thị 有hữu 無vô 記ký 法pháp 真chân 異dị 熟thục 果quả 隨tùy 能năng 感cảm 因nhân 而nhi 通thông 三tam 性tánh 故cố 氣khí 召triệu 所sở 判phán 絕tuyệt 疎sơ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 作tác 因nhân 者giả 即tức 執chấp 持trì 有hữu 生sanh 長trưởng 用dụng 名danh 能năng 作tác 因nhân 最tối 寬khoan 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 一nhất 切thiết 皆giai 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。

餘dư 無vô 此thử 者giả 餘dư 識thức 等đẳng 不bất 能năng 持trì 種chủng 故cố 云vân 非phi 因nhân 相tương/tướng 十thập 因nhân 者giả 如như 第đệ 八bát 卷quyển 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 持trì 因nhân 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 約ước 依y 持trì 生sanh 起khởi 等đẳng 因nhân 即tức 一nhất 切thiết 識thức 色sắc 等đẳng 總tổng 得đắc 名danh 因nhân 如như 色sắc 能năng 生sanh 心tâm 根căn 能năng 持trì 識thức 識thức 能năng 薰huân 種chủng 皆giai 是thị 因nhân 若nhược 論luận 持trì 種chủng 唯duy 此thử 非phi 餘dư 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 能năng 持trì 種chủng 與dữ 法pháp 為vi 種chủng 者giả 即tức 現hiện 識thức 望vọng 所sở 持trì 種chủng 且thả 為vi 因nhân 相tương/tướng 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 子tử 不bất 離ly 識thức 故cố 識thức 得đắc 種chủng 子tử 名danh 約ước 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 邊biên 名danh 種chủng 子tử 識thức 約ước 緣duyên 境cảnh 執chấp 受thọ 根căn 邊biên 名danh 為vi 現hiện 識thức 。

【# 疏sớ/sơ 】# 以dĩ 十thập 門môn 分phân 別biệt 者giả 下hạ 廣quảng 明minh 種chủng 子tử 相tương/tướng 隱ẩn 事sự 須tu 廣quảng 明minh 第đệ 一nhất 約ước 體thể 分phân 別biệt 第đệ 二nhị 一nhất 異dị 分phân 別biệt 第đệ 三tam 假giả 實thật 分phân 別biệt 第đệ 四tứ 二nhị 諦đế 分phân 別biệt 第đệ 五ngũ 四tứ 分phần 分phần 別biệt 第đệ 六lục 三tam 性tánh 分phân 別biệt 第đệ 七thất 新tân 薰huân 本bổn 有hữu 分phân 別biệt 第đệ 八bát 具cụ 義nghĩa 多đa 少thiểu 分phần 別biệt 第đệ 九cửu 雙song 辨biện 生sanh 引dẫn 二nhị 因nhân 分phân 別biệt 第đệ 十thập 四tứ 緣duyên 分phân 別biệt 。

【# 疏sớ/sơ 】# 種chủng 從tùng 現hiện 行hành 望vọng 於ư 本bổn 識thức 相tương/tướng 用dụng 別biệt 論luận 者giả 意ý 說thuyết 第đệ 八bát 識thức 中trung 種chủng 子tử 名danh 望vọng 自tự 許hứa 現hiện 行hành 現hiện 行hành 通thông 三tam 性tánh 種chủng 子tử 且thả 爾nhĩ 所sở 以dĩ 與dữ 本bổn 識thức 不bất 同đồng 性tánh 也dã 故cố 云vân 相tương/tướng 用dụng 別biệt 論luận 即tức 體thể 相tướng 本bổn 識thức 也dã 用dụng 即tức 種chủng 子tử 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 爾nhĩ 法pháp 滅diệt 應ưng 有hữu 作tác 用dụng 者giả 意ý 說thuyết 若nhược 體thể 用dụng 別biệt 者giả 應ưng 法pháp 體thể 先tiên 滅diệt 後hậu 方phương 起khởi 用dụng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 至chí 因nhân 望vọng 果quả 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 瑜du 伽già 但đãn 言ngôn 種chủng 望vọng 現hiện 法pháp 即tức 是thị 唯duy 約ước 因nhân 果quả 門môn 以dĩ 明minh 且thả 是thị 此thử 論luận 中trung 因nhân 望vọng 果quả 義nghĩa 故cố 瑜du 伽già 但đãn 約ước 因nhân 果quả 說thuyết 不bất 約ước 體thể 用dụng 說thuyết 。

非phi 唯duy 種chủng 子tử 望vọng 本bổn 識thức 義nghĩa 者giả 意ý 說thuyết 彼bỉ 既ký 約ước 因nhân 果quả 門môn 說thuyết 且thả 可khả 種chủng 望vọng 現hiện 法pháp 以dĩ 論luận 非phi 是thị 唯duy 得đắc 種chủng 望vọng 於ư 本bổn 識thức 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 種chủng 望vọng 本bổn 識thức 其kỳ 義nghĩa 狹hiệp 故cố 若nhược 依y 攝nhiếp 論luận 種chủng 望vọng 現hiện 約ước 體thể 用dụng 說thuyết 約ước 因nhân 果quả 以dĩ 明minh 此thử 論luận 且thả 明minh 體thể 用dụng 意ý 說thuyết 瑜du 伽già 唯duy 約ước 因nhân 果quả 攝nhiếp 論luận 但đãn 約ước 體thể 用dụng 此thử 論luận 因nhân 果quả 體thể 用dụng 具cụ 明minh 故cố 云vân 體thể 用dụng 因nhân 果quả 理lý 應ưng 爾nhĩ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 生sanh 望vọng 法pháp 等đẳng 者giả 此thử 敘tự 清thanh 辨biện 等đẳng 難nạn/nan 難nạn/nan 詞từ 易dị 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 現hiện 行hành 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。 者giả 生sanh 相tương/tướng 於ư 現hiện 種chủng 上thượng 立lập 然nhiên 非phi 如như 化hóa 現hiện 行hành 等đẳng 有hữu 因nhân 果quả 差sai 別biệt 等đẳng 用dụng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 難nạn/nan 清thanh 辨biện 安an 慧tuệ 者giả 以dĩ 清thanh 辨biện 勝thắng 義nghĩa 皆giai 空không 種chủng 依y 俗tục 諦đế 假giả 有hữu 安an 慧tuệ 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 且thả 設thiết 彼bỉ 下hạ 難nạn/nan 真Chân 如Như 唯duy 難nạn/nan 安an 慧tuệ 。

【# 疏sớ/sơ 】# 依y 詮thuyên 勝thắng 義nghĩa 且thả 是thị 實thật 故cố 者giả 意ý 說thuyết 真Chân 如Như 通thông 世thế 俗tục 有hữu 言ngôn 並tịnh 有hữu 誠thành 文văn 同đồng 此thử 者giả 意ý 云vân 若nhược 約ước 非phi 安an 立lập 諦đế 說thuyết 即tức 彼bỉ 此thử 二nhị 論luận 皆giai 說thuyết 種chủng 子tử 是thị 假giả 故cố 云vân 並tịnh 有hữu 誠thành 文văn 。

【# 論luận 】# 種chủng 子tử 雖tuy 依y 第đệ 八bát 識thức 體thể 等đẳng 者giả 唯duy 此thử 文văn 合hợp 釋thích 伏phục 難nạn/nan 難nạn/nan 云vân 相tương 見kiến 二nhị 分phần 既ký 依y 於ư 識thức 未vị 審thẩm 種chủng 子tử 何hà 分phần/phân 所sở 收thu 為vi 答đáp 此thử 難nạn/nan 故cố 此thử 文văn 來lai 。

【# 疏sớ/sơ 】# 義nghĩa 用dụng 別biệt 者giả 即tức 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 義nghĩa 用dụng 有hữu 別biệt 見kiến 不bất 受thọ 熏huân 不bất 同đồng 自tự 證chứng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 可khả 見kiến 分phần/phân 初sơ 受thọ 餘dư 熏huân 種chủng 後hậu 便tiện 依y 自tự 體thể 分phần/phân 住trụ 者giả 謂vị 有hữu 人nhân 許hứa 見kiến 分phần/phân 受thọ 熏huân 故cố 作tác 此thử 難nạn/nan 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 見kiến 分phần/phân 至chí 相tương/tướng 分phần/phân 者giả 意ý 說thuyết 相tương/tướng 分phân 是thị 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 生sanh 果quả 差sai 別biệt 功công 能năng 即tức 種chủng 子tử 也dã 見kiến 分phần/phân 恆hằng 取thủ 得đắc 相tương/tướng 分phần/phân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 不bất 爾nhĩ 即tức 無vô 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 者giả 意ý 說thuyết 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 自tự 證chứng 分phần/phân 須tu 今kim 見kiến 分phần/phân 既ký 緣duyên 自tự 證chứng 應ưng 無vô 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 又hựu 解giải 云vân 見kiến 分phần/phân 緣duyên 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 功công 能năng 不bất 緣duyên 自tự 證chứng 若nhược 緣duyên 自tự 證chứng 分phần/phân 者giả 即tức 應ưng 無vô 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 此thử 解giải 正chánh 問vấn 何hà 故cố 不bất 緣duyên 自tự 體thể 分phần/phân 耶da 答đáp 且thả 說thuyết 見kiến 分phần/phân 但đãn 緣duyên 外ngoại 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 瑜du 伽già 論luận 文văn 非phi 盡tận 理lý 者giả 護hộ 月nguyệt 云vân 無vô 色sắc 賴lại 耶da 通thông 緣duyên 下hạ 界giới 色sắc 今kim 瑜du 伽già 隱ẩn 器khí 色sắc 不bất 論luận 但đãn 言ngôn 緣duyên 種chủng 者giả 非phi 盡tận 理lý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 至chí 自tự 證chứng 分phần/phân 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 護hộ 月nguyệt 會hội 違vi 云vân 無vô 色sắc 界giới 緣duyên 器khí 色sắc 何hà 故cố 五ngũ 十thập 一nhất 唯duy 緣duyên 種chủng 耶da 彼bỉ 云vân 依y 自tự 證chứng 境cảnh 不bất 依y 見kiến 見kiến 得đắc 緣duyên 色sắc 等đẳng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 既ký 爾nhĩ 至chí 必tất 不bất 當đương 生sanh 者giả 是thị 護hộ 法Pháp 難nạn/nan 且thả 如như 凡phàm 夫phu 設thiết 許hứa 當đương 生sanh 下hạ 界giới 可khả 緣duyên 下hạ 器khí 色sắc 故cố 見kiến 有hữu 所sở 緣duyên 境cảnh 不bất 還hoàn 聖thánh 者giả 心tâm 不bất 下hạ 生sanh 見kiến 緣duyên 何hà 境cảnh 護hộ 月nguyệt 師sư 云vân 一nhất 界giới 賴lại 耶da 許hứa 緣duyên 三tam 界giới 色sắc 故cố 見kiến 且thả 有hữu 境cảnh 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 功công 能năng 差sai 別biệt 門môn 者giả 約ước 種chủng 子tử 能năng 生sanh 因nhân 說thuyết 有hữu 三tam 性tánh 種chủng 子tử 有hữu 也dã 。

非phi 依y 體thể 門môn 者giả 不bất 約ước 識thức 體thể 說thuyết 以dĩ 識thức 唯duy 無vô 記ký 也dã 次thứ 前tiền 文văn 是thị 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 一nhất 性tánh 言ngôn 至chí 此thử 為vi 何hà 性tánh 者giả 意ý 云vân 如như 善thiện 種chủng 子tử 望vọng 本bổn 識thức 顯hiển 各các 別biệt 體thể 別biệt 性tánh 不bất 同đồng 也dã 類loại 別biệt 者giả 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 二nhị 類loại 別biệt 也dã 今kim 一nhất 性tánh 者giả 即tức 善thiện 性tánh 也dã 即tức 善thiện 性tánh 之chi 義nghĩa 乃nãi 合hợp 通thông 體thể 類loại 二nhị 類loại 者giả 即tức 善thiện 性tánh 一nhất 言ngôn 顯hiển 體thể 類loại 二nhị 種chủng 有hữu 別biệt 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 增tăng 上thượng 緣duyên 中trung 為vi 果quả 增tăng 長trưởng 者giả 新tân 熏huân 望vọng 本bổn 有hữu 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 漏lậu 無vô 漏lậu 別biệt 故cố 由do 有hữu 漏lậu 聞văn 薰huân 習tập 令linh 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 漸tiệm 得đắc 增tăng 長trưởng 故cố 說thuyết 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 為vi 果quả 增tăng 長trưởng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 者giả 問vấn 此thử 徵trưng 意ý 者giả 若nhược 言ngôn 要yếu 經kinh 薰huân 習tập 方phương 名danh 異dị 熟thục 非phi 未vị 熏huân 時thời 自tự 類loại 變biến 異dị 自tự 類loại 變biến 異dị 得đắc 名danh 異dị 熟thục 者giả 即tức 前tiền 論luận 文văn 所sở 說thuyết 種chủng 子tử 應ưng 不bất 名danh 異dị 熟thục 若nhược 依y 異dị 性tánh 相tướng 依y 名danh 異dị 熟thục 如như 眼nhãn 等đẳng 即tức 未vị 至chí 熏huân 時thời 又hựu 後hậu 前tiền 解giải 者giả 指chỉ 前tiền 論luận 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 法pháp 爾nhĩ 自tự 類loại 有hữu 不bất 許hứa 故cố 者giả 意ý 云vân 約ước 熏huân 習tập 說thuyết 不bất 約ước 法pháp 爾nhĩ 說thuyết 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 不bất 許hứa 故cố 今kim 約ước 熏huân 習tập 三tam 家gia 總tổng 許hứa 言ngôn 前tiền 約ước 本bổn 有hữu 者giả 即tức 指chỉ 前tiền 論luận 文văn 此thử 約ước 新tân 熏huân 者giả 即tức 此thử 段đoạn 論luận 文văn 。

【# 疏sớ/sơ 】# 敘tự 近cận 者giả 護hộ 月nguyệt 義nghĩa 者giả 雖tuy 護hộ 法Pháp 已dĩ 前tiền 上thượng 古cổ 諸chư 德đức 多đa 有hữu 許hứa 法Pháp 爾nhĩ 種chủng 子tử 。 謂vị 護hộ 法Pháp 與dữ 護hộ 月nguyệt 師sư 同đồng 時thời 出xuất 故cố 先tiên 敘tự 護hộ 月nguyệt 義nghĩa 故cố 云vân 近cận 者giả 護hộ 月nguyệt 義nghĩa 等đẳng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 彼bỉ 有hữu 六lục 處xứ 者giả 意ý 云vân 彼bỉ 瑜du 伽già 說thuyết 有hữu 六lục 處xứ 殊thù 勝thắng 法Pháp 爾nhĩ 相tương 續tục 雖tuy 有hữu 六lục 處xứ 之chi 言ngôn 今kim 但đãn 取thủ 第đệ 六lục 處xứ 者giả 以dĩ 阿a 賴lại 耶da 此thử 中trung 攝nhiếp 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 有hữu 一nhất 物vật 者giả 意ý 說thuyết 諸chư 法pháp 各các 有hữu 一nhất 本bổn 有hữu 種chủng 不bất 說thuyết 更cánh 有hữu 新tân 熏huân 種chủng 。

【# 疏sớ/sơ 】# 外ngoại 種chủng 薰huân 習tập 或hoặc 無vô 熏huân 習tập 者giả 意ý 云vân 外ngoại 種chủng 生sanh 果quả 或hoặc 有hữu 薰huân 習tập 或hoặc 無vô 熏huân 習tập 如như 麥mạch 等đẳng 胡hồ 麻ma 必tất 由do 薰huân 習tập 方phương 生sanh 互hỗ 油du 等đẳng 如như 西tây 方phương 種chủng 炭thán 糞phẩn 毛mao 等đẳng 能năng 生sanh 苣cự 勝thắng 等đẳng 此thử 即tức 無vô 熏huân 習tập 而nhi 異dị 性tánh 相tướng 感cảm 得đắc 生sanh 西tây 方phương 。 有hữu 此thử 云vân 無vô 不bất 可khả 知tri 會hội 。

【# 疏sớ/sơ 】# 真Chân 如Như 所sở 緣duyên 緣duyên 種chủng 子tử 生sanh 者giả 難Nan 陀Đà 師sư 云vân 從tùng 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 流lưu 出xuất 大đại 智trí 乃nãi 至chí 化hóa 身thân 為vi 有hữu 情tình 等đẳng 說thuyết 此thử 妙diệu 法Pháp 。 諸chư 有hữu 情tình 等đẳng 。 聽thính 聞văn 薰huân 習tập 所sở 生sanh 種chủng 子tử 種chủng 子tử 後hậu 時thời 生sanh 出xuất 世thế 心tâm 從tùng 本bổn 而nhi 言ngôn 名danh 真Chân 如Như 所sở 緣duyên 緣duyên 種chủng 子tử 望vọng 遠viễn 說thuyết 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 護hộ 月nguyệt 師sư 釋thích 此thử 文văn 者giả 謂vị 有hữu 法pháp 爾nhĩ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 至chí 見kiến 道đạo 等đẳng 無vô 漏lậu 智trí 生sanh 緣duyên 真Chân 如Như 時thời 各các 真Chân 如Như 所sở 緣duyên 種chủng 子tử 生sanh 也dã 若nhược 護hộ 法Pháp 師sư 合hợp 用dụng 二nhị 種chủng 者giả 如như 下hạ 自tự 解giải 。

【# 疏sớ/sơ 】# 煩phiền 惱não 斷đoạn 中trung 修tu 習tập 差sai 別biệt 故cố 者giả 二Nhị 乘Thừa 斷đoạn 惑hoặc 時thời 依y 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 心tâm 斷đoạn 或hoặc 可khả 依y 有hữu 漏lậu 六lục 行hành 智trí 以dĩ 斷đoạn 緣Duyên 覺Giác 之chi 中trung 。 人nhân 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 而nhi 得đắc 悟ngộ 道đạo 或hoặc 可khả 思tư 風phong 動động 對đối 而nhi 便tiện 證chứng 果Quả 故cố 利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。 所sở 修tu 差sai 別biệt 證chứng 果Quả 且thả 異dị 或hoặc 三tam 生sanh 六lục 十thập 劫kiếp 四tứ 生sanh 一nhất 百bách 劫kiếp 等đẳng 有hữu 別biệt 如như 三tam 乘thừa 入nhập 道đạo 論luận 廣quảng 明minh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 不bất 言ngôn 如như 前tiền 引dẫn 證chứng 至chí 不bất 相tương 者giả 問vấn 如như 前tiền 立lập 本bổn 有hữu 種chủng 即tức 指chỉ 云vân 餘dư 所sở 所sở 引dẫn 證chứng 廣quảng 說thuyết 如như 初sơ 今kim 時thời 立lập 新tân 熏huân 引dẫn 證chứng 何hà 故cố 不bất 指chỉ 指chỉ 餘dư 所sở 引dẫn 證chứng 廣quảng 說thuyết 如như 初sơ 耶da 答đáp 證chứng 新tân 熏huân 文văn 中trung 且thả 有hữu 證chứng 本bổn 有hữu 文văn 故cố 不bất 別biệt 指chỉ 也dã 至chí 下hạ 當đương 會hội 。

【# 疏sớ/sơ 】# 引dẫn 經kinh 成thành 理lý 中trung 有hữu 五ngũ 者giả 第đệ 一nhất 總tổng 標tiêu 顯hiển 難nạn/nan 意ý 第đệ 二nhị 引dẫn 教giáo 成thành 前tiền 理lý 第đệ 三tam 釋thích 頌tụng 顯hiển 前tiền 徵trưng 第đệ 四tứ 結kết 上thượng 無vô 因nhân 難nạn/nan 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 破phá 外ngoại 伏phục 救cứu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 者giả 七thất 轉chuyển 於ư 本bổn 識thức 中trung 藏tạng 即tức 本bổn 識thức 是thị 能năng 攝nhiếp 藏tạng 故cố 本bổn 識thức 與dữ 諸chư 識thức 作tác 二nhị 緣duyên 性tánh 識thức 於ư 法pháp 且thả 爾nhĩ 者giả 即tức 本bổn 識thức 於ư 七thất 轉chuyển 識thức 中trung 藏tạng 故cố 本bổn 識thức 是thị 所sở 攝nhiếp 藏tạng 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 一nhất 於ư 現hiện 法pháp 長trưởng 養dưỡng 彼bỉ 種chủng 者giả 意ý 云vân 七thất 識thức 現hiện 行hành 於ư 現hiện 世thế 法pháp 中trung 能năng 熏huân 第đệ 八bát 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 漸tiệm 令linh 增tăng 長trưởng 二nhị 於ư 後hậu 法pháp 攝nhiếp 植thực 彼bỉ 種chủng 者giả 意ý 云vân 豈khởi 令linh 後hậu 未vị 來lai 法pháp 得đắc 生sanh 故cố 所sở 以dĩ 轉chuyển 識thức 善thiện 惡ác 業nghiệp 種chủng 子tử 。 攝nhiếp 取thủ 第đệ 八bát 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 令linh 得đắc 增tăng 長trưởng 。 感cảm 當đương 來lai 果quả 互hỗ 相tương 生sanh 故cố 者giả 即tức 結kết 上thượng 本bổn 識thức 與dữ 轉chuyển 識thức 既ký 互hỗ 為vi 果quả 義nghĩa 又hựu 攝nhiếp 植thực 彼bỉ 種chủng 子tử 者giả 攝nhiếp 植thực 是thị 助trợ 義nghĩa 即tức 業nghiệp 種chủng 助trợ 名danh 言ngôn 種chủng 令linh 有hữu 勢thế 力lực 感cảm 當đương 異dị 熟thục 果quả 言ngôn 所sở 生sanh 為vi 果quả 至chí 為vi 因nhân 者giả 釋thích 上thượng 二nhị 種chủng 識thức 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 所sở 由do 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 釋thích 頌tụng 顯hiển 前tiền 徵trưng 者giả 前tiền 徵trưng 者giả 即tức 是thị 頌tụng 前tiền 徵trưng 難nạn/nan 如như 言ngôn 若nhược 唯duy 本bổn 有hữu 乃nãi 至chí 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 是thị 頌tụng 前tiền 徵trưng 難nạn/nan 今kim 釋thích 頌tụng 顯hiển 前tiền 徵trưng 難nạn/nan 非phi 唯duy 本bổn 有hữu 也dã 於ư 中trung 有hữu 三tam 初sơ 釋thích 頌tụng 成thành 因nhân 緣duyên 二nhị 引dẫn 教giáo 成thành 前tiền 義nghĩa 三tam 喻dụ 因nhân 緣duyên 非phi 外ngoại 法pháp 言ngôn 且thả 所sở 生sanh 故cố 者giả 意ý 說thuyết 七thất 識thức 既ký 為vi 能năng 熏huân 復phục 且thả 是thị 所sở 生sanh 故cố 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 如như 蘆lô 相tương 依y 者giả 問vấn 因nhân 緣duyên 既ký 具cụ 三tam 法pháp 如như 何hà 得đắc 二nhị 法pháp 為ví 喻dụ 答đáp 二nhị 三tam 雖tuy 不bất 同đồng 以dĩ 二nhị 來lai 蘆lô 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 猶do 如như 因nhân 緣duyên 三tam 法pháp 同đồng 時thời 又hựu 如như 下hạ 說thuyết 唯duy 依y 此thử 二nhị 建kiến 立lập 因nhân 緣duyên 即tức 種chủng 現hiện 二nhị 法pháp 今kim 以dĩ 為vi 二nhị 蘆lô 為ví 喻dụ 何hà 失thất 故cố 知tri 但đãn 喻dụ 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 此thử 中trung 望vọng 體thể 因nhân 果quả 緣duyên 盡tận 者giả 意ý 云vân 種chủng 子tử 望vọng 現hiện 名danh 為vi 望vọng 體thể 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 因nhân 緣duyên 體thể 盡tận 者giả 種chủng 生sanh 現hiện 現hiện 生sanh 種chủng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 。 總tổng 盡tận 問vấn 既ký 云vân 種chủng 生sanh 現hiện 現hiện 生sanh 種chủng 即tức 有hữu 三tam 法pháp 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 依y 二nhị 建kiến 立lập 因nhân 緣duyên 耶da 答đáp 據cứ 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 雖tuy 有hữu 三tam 法pháp 論luận 因nhân 緣duyên 也dã 體thể 唯duy 種chủng 現hiện 二nhị 法pháp 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 望vọng 果quả 別biệt 至chí 但đãn 約ước 體thể 說thuyết 者giả 意ý 云vân 如như 說thuyết 因nhân 緣duyên 者giả 但đãn 約ước 種chủng 子tử 望vọng 現hiện 行hành 體thể 說thuyết 若nhược 望vọng 別biệt 果quả 說thuyết 種chủng 生sanh 種chủng 且thả 得đắc 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 也dã 但đãn 前tiền 後hậu 相tương/tướng 別biệt 因nhân 果quả 不bất 同đồng 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 言ngôn 但đãn 約ước 體thể 說thuyết 者giả 但đãn 取thủ 所sở 熏huân 得đắc 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 望vọng 第đệ 八bát 現hiện 為vi 因nhân 緣duyên 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 又hựu 說thuyết 不bất 盡tận 不bất 說thuyết 無vô 漏lậu 故cố 者giả 意ý 云vân 如như 上thượng 約ước 新tân 熏huân 辨biện 因nhân 緣duyên 者giả 說thuyết 因nhân 緣duyên 不bất 盡tận 。 不bất 說thuyết 無vô 漏lậu 故cố 未vị 曾tằng 熏huân 故cố 無vô 無vô 漏lậu 種chủng 故cố 攝nhiếp 論luận 但đãn 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 法pháp 與dữ 阿a 賴lại 耶da 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 言ngôn 無vô 漏lậu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 但đãn 令linh 增tăng 長trưởng 者giả 意ý 云vân 業nghiệp 現hiện 行hành 增tăng 自tự 種chủng 名danh 因nhân 緣duyên 應ưng 業nghiệp 現hiện 行hành 增tăng 第đệ 八bát 種chủng 應ưng 名danh 因nhân 緣duyên 此thử 就tựu 他tha 宗tông 為vi 難nan 以dĩ 護hộ 法Pháp 不bất 許hứa 善thiện 等đẳng 現hiện 行hành 增tăng 長trưởng 種chủng 子tử 名danh 因nhân 緣duyên 要yếu 熏huân 成thành 種chủng 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 果quả 種chủng 至chí 增tăng 長trưởng 故cố 者giả 此thử 釋thích 非phi 為vi 因nhân 緣duyên 所sở 由do 以dĩ 自tự 業nghiệp 種chủng 增tăng 不phủ 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 無vô 記ký 心tâm 熏huân 無vô 記ký 種chủng 等đẳng 者giả 此thử 是thị 答đáp 意ý 云vân 如như 無vô 記ký 心tâm 熏huân 無vô 記ký 及cập 義nghĩa 惡ác 心tâm 自tự 熏huân 善thiện 惡ác 等đẳng 種chủng 子tử 種chủng 子tử 生sanh 自tự 現hiện 行hành 是thị 親thân 因nhân 緣duyên 汝nhữ 宗tông 但đãn 令linh 果quả 種chủng 及cập 業nghiệp 種chủng 增tăng 長trưởng 即tức 名danh 因nhân 緣duyên 何hà 得đắc 難nạn/nan 我ngã 設thiết 俱câu 新tân 薰huân 豈khởi 但đãn 新tân 起khởi 但đãn 名danh 因nhân 緣duyên 耶da 故cố 汝nhữ 難nạn/nan 不bất 齊tề 問vấn 三tam 性tánh 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 皆giai 得đắc 熏huân 果quả 種chủng 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 無vô 心tâm 記ký 熏huân 無vô 記ký 種chủng 子tử 不bất 言ngôn 善thiện 等đẳng 耶da 答đáp 據cứ 實thật 三tam 性tánh 心tâm 俱câu 得đắc 熏huân 種chủng 果quả 種chủng 即tức 業nghiệp 相tương/tướng 分phần/phân 且thả 得đắc 熏huân 也dã 今kim 且thả 言ngôn 無vô 記ký 熏huân 者giả 隱ẩn 善thiện 惡ác 不bất 論luận 也dã 。

【# 論luận 】# 皆giai 違vi 彼bỉ 義nghĩa 者giả 若nhược 許hứa 本bổn 有hữu 皆giai 違vi 彼bỉ 師sư 所sở 引dẫn 之chi 教giáo 又hựu 云vân 皆giai 違vi 彼bỉ 義nghĩa 者giả 所sở 引dẫn 新tân 熏huân 種chủng 文văn 皆giai 違vi 本bổn 有hữu 之chi 三tam 義nghĩa 據cứ 下hạ 文văn 此thử 解giải 為vi 正chánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 有hữu 學học 聖thánh 者giả 等đẳng 對đối 治trị 生sanh 有hữu 漏lậu 者giả 此thử 應ưng 有hữu 學học 對đối 治trị 聖thánh 道Đạo 生sanh 諸chư 有hữu 漏lậu 汝nhữ 許hứa 相tương 違vi 得đắc 在tại 為vi 因nhân 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 小Tiểu 乘Thừa 可khả 爾nhĩ 為vi 同đồng 類loại 因nhân 者giả 彼bỉ 許hứa 不bất 善thiện 心tâm 無vô 間gian 生sanh 無vô 記ký 心tâm 是thị 因nhân 緣duyên 等đẳng 有hữu 云vân 小Tiểu 乘Thừa 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 招chiêu 異dị 熟thục 身thân 是thị 因nhân 緣duyên 所sở 言ngôn 同đồng 類loại 者giả 以dĩ 當đương 界giới 等đẳng 招chiêu 當đương 界giới 身thân 名danh 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。

【# 疏sớ/sơ 】# 本bổn 即tức 大Đại 乘Thừa 至chí 師sư 者giả 問vấn 大Đại 乘Thừa 新tân 熏huân 師sư 與dữ 大Đại 乘Thừa 心tâm 溷hỗn 師sư 為vi 一nhất 異dị 耶da 答đáp 此thử 師sư 是thị 許hứa 新tân 熏huân 中trung 別biệt 名danh 新tân 熏huân 心tâm 溷hỗn 師sư 或hoặc 新tân 熏huân 師sư 與dữ 心tâm 溷hỗn 師sư 別biệt 也dã 溷hỗn 者giả 切thiết 韻vận 云vân 廁trắc 廁trắc 者giả 雜tạp 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 既ký 許hứa 為vi 因nhân 應ưng 有hữu 取thủ 與dữ 者giả 問vấn 取thủ 與dữ 何hà 別biệt 答đáp 生sanh 相tương/tướng 來lai 未vị 有hữu 取thủ 果quả 用dụng 乃nãi 至chí 滅diệt 相tương/tướng 過quá 去khứ 有hữu 與dữ 果quả 用dụng 如như 無vô 間gian 緣duyên 雖tuy 自tự 滅diệt 後hậu 果quả 至chí 現hiện 在tại 故cố 又hựu 疏sớ/sơ 一nhất 切thiết 無vô 為vi 。 為vi 所sở 緣duyên 云vân 此thử 且thả 無vô 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 名danh 與dữ 果quả 種chủng 子tử 引dẫn 後hậu 念niệm 種chủng 子tử 名danh 取thủ 果quả 得đắc 大Đại 乘Thừa 說thuyết 妨phương 者giả 但đãn 無vô 為vi 作tác 所sở 緣duyên 可khả 得đắc 不bất 可khả 與dữ 諸chư 法pháp 作tác 因nhân 緣duyên 。

【# 疏sớ/sơ 】# 即tức 是thị 心tâm 體thể 體thể 能năng 緣duyên 法pháp 者giả 此thử 明minh 是thị 能năng 緣duyên 心tâm 不bất 同đồng 而nhi 是thị 定định 理lý 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 非phi 前tiền 體thể 滅diệt 故cố 言ngôn 性tánh 常thường 者giả 此thử 論luận 言ngôn 常thường 一nhất 者giả 是thị 遮già 破phá 然nhiên 常thường 一nhất 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 前tiền 無vô 漏lậu 體thể 滅diệt 後hậu 無vô 漏lậu 體thể 生sanh 者giả 此thử 牒điệp 計kế 破phá 即tức 次thứ 文văn 其kỳ 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 是thị 無vô 為vi 至Chí 真Chân 如như 善thiện 故cố 者giả 若nhược 言ngôn 心tâm 性tánh 淨tịnh 是thị 空không 理lý 無vô 為vi 者giả 以dĩ 如như 上thượng 破phá 於ư 汝nhữ 有hữu 失thất 於ư 我ngã 無vô 過quá 。 然nhiên 且thả 共cộng 許hứa 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 。 不bất 與dữ 信tín 等đẳng 相tương 應ứng 汝nhữ 不bất 善thiện 心tâm 等đẳng 既ký 體thể 性tánh 是thị 善thiện 如như 何hà 不bất 與dữ 信tín 等đẳng 相tương 應ứng 又hựu 汝nhữ 惡ác 無vô 記ký 心tâm 性tánh 是thị 相tương 應ứng 法pháp 。 如như 何hà 說thuyết 是thị 無vô 為vi 善thiện 耶da 。

【# 疏sớ/sơ 】# 若nhược 如như 色sắc 聲thanh 善thiện 無vô 信tín 等đẳng 者giả 牒điệp 外ngoại 救cứu 我ngã 不bất 善thiện 無vô 記ký 心tâm 性tánh 雖tuy 善thiện 猶do 如như 色sắc 聲thanh 善thiện 無vô 信tín 等đẳng 相tương 應ứng 者giả 此thử 是thị 何hà 法pháp 已dĩ 下hạ 論luận 主chủ 徵trưng 破phá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 雜tạp 染nhiễm 言ngôn 至chí 得đắc 為vi 因nhân 者giả 意ý 云vân 名danh 雜tạp 染nhiễm 故cố 因nhân 通thông 取thủ 一nhất 切thiết 三tam 性tánh 有hữu 漏lậu 法pháp 等đẳng 總tổng 得đắc 為vi 因nhân 也dã 又hựu 此thử 比tỉ 量lượng 以dĩ 不bất 善thiện 為ví 喻dụ 者giả 已dĩ 破phá 之chi 法pháp 得đắc 為ví 喻dụ 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 所sở 緣duyên 縛phược 義nghĩa 者giả 意ý 云vân 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 名danh 雜tạp 染nhiễm 者giả 以dĩ 彼bỉ 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 所sở 縛phược 故cố 故cố 名danh 雜tạp 染nhiễm 。

【# 疏sớ/sơ 】# 此thử 有hữu 法pháp 不bất 極cực 成thành 者giả 問vấn 爾nhĩ 者giả 云vân 何hà 故cố 前tiền 量lượng 性tánh 非phi 無vô 漏lậu 而nhi 非phi 過quá 耶da 答đáp 前tiền 為vi 宗tông 法pháp 此thử 為vi 有hữu 法pháp 有hữu 法pháp 須tu 共cộng 許hứa 故cố 是thị 過quá 宗tông 法pháp 違vi 他tha 須tu 己kỷ 故cố 非phi 是thị 過quá 。

【# 疏sớ/sơ 】# 應ưng 無vô 勝thắng 性tánh 者giả 意ý 云vân 有hữu 漏lậu 既ký 是thị 所sở 對đối 治trị 如như 何hà 有hữu 勝thắng 性tánh 。

【# 疏sớ/sơ 】# 復phục 言ngôn 是thị 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 也dã 者giả 意ý 云vân 若nhược 有hữu 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 者giả 如như 何hà 說thuyết 有hữu 漏lậu 聞văn 熏huân 習tập 為vi 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 耶da 。

言ngôn 及cập 自tự 因nhân 緣duyên 者giả 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 也dã 意ý 說thuyết 聞văn 熏huân 習tập 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 從tùng 自tự 種chủng 子tử 生sanh 復phục 熏huân 成thành 種chủng 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 資tư 彼bỉ 無vô 漏lậu 種chủng 且thả 得đắc 增tăng 長trưởng 又hựu 有hữu 解giải 云vân 及cập 自tự 因nhân 緣duyên 者giả 意ý 說thuyết 出xuất 世thế 心tâm 由do 自tự 種chủng 子tử 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 有hữu 漏lậu 聞văn 熏huân 習tập 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 而nhi 方phương 得đắc 生sanh 雖tuy 有hữu 二nhị 解giải 二nhị 解giải 並tịnh 通thông 。

【# 疏sớ/sơ 】# 據cứ 各các 別biệt 故cố 者giả 意ý 云vân 據cứ 本bổn 有hữu 新tân 熏huân 各các 別biệt 說thuyết 也dã 本bổn 有hữu 即tức 無vô 漏lậu 新tân 熏huân 即tức 有hữu 漏lậu 。

【# 疏sớ/sơ 】# 故cố 攝nhiếp 論luận 文văn 相tương 違vi 失thất 者giả 然nhiên 此thử 兩lưỡng 解giải 與dữ 攝nhiếp 論luận 聞văn 熏huân 習tập 文văn 無vô 相tướng 違vi 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 善thiện 得đắc 對đối 法pháp 意ý 者giả 如như 對đối 法pháp 云vân 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 且thả 有hữu 漏lậu 且thả 無vô 漏lậu 今kim 意ý 寄ký 麤thô 顯hiển 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 說thuyết 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 且thả 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 故cố 云vân 善thiện 得đắc 對đối 法pháp 意ý 聞văn 薰huân 善thiện 根căn 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 本bổn 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 即tức 無vô 漏lậu 也dã 。

【# 疏sớ/sơ 】# 下hạ 品phẩm 增tăng 故cố 者giả 意ý 說thuyết 於ư 解giải 脫thoát 分phần/phân 位vị 中trung 下hạ 品phẩm 有hữu 漏lậu 聞văn 薰huân 增tăng 下hạ 品phẩm 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 餘dư 者giả 准chuẩn 知tri 。

【# 疏sớ/sơ 】# 轉chuyển 滅diệt 者giả 意ý 說thuyết 種chủng 子tử 總tổng 有hữu 一nhất 品phẩm 即tức 轉chuyển 滅diệt 下hạ 品phẩm 作tác 中trung 品phẩm 轉chuyển 中trung 作tác 上thượng 品phẩm 故cố 有hữu 三tam 品phẩm 據cứ 體thể 唯duy 一nhất 類loại 第đệ 三tam 師sư 轉chuyển 齊tề 即tức 種chủng 子tử 有hữu 三tam 品phẩm 若nhược 經kinh 熏huân 習tập 時thời 轉chuyển 下hạ 品phẩm 中trung 品phẩm 齊tề 轉chuyển 中trung 品phẩm 與dữ 上thượng 品phẩm 齊tề 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 既ký 增tăng 長trưởng 能năng 證chứng 無vô 漏lậu 智trí 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 三tam 無vô 漏lậu 根căn 種chủng 者giả 即tức 三tam 乘thừa 無vô 漏lậu 法pháp 種chủng 也dã 性tánh 各các 別biệt 故cố 者giả 即tức 三tam 乘thừa 種chủng 性tánh 各các 別biệt 故cố 。

【# 疏sớ/sơ 】# 約ước 當đương 可khả 生sanh 說thuyết 地địa 獄ngục 等đẳng 者giả 此thử 會hội 前tiền 地địa 獄ngục 成thành 就tựu 三tam 無vô 漏lậu 根căn 文văn 也dã 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 疏Sớ/sơ 義Nghĩa 演Diễn 卷quyển 第đệ 二nhị 末mạt