莊trang 子tử 內nội 篇thiên 註chú 卷quyển 之chi 四tứ 。 素tố 十thập 。

明minh 匡khuông 廬lư 逸dật 叟# 憨# 山sơn 釋thích 德đức 清thanh 註chú

大đại 宗tông 師sư 。

莊trang 子tử 著trước 書thư 自tự 謂vị 言ngôn 有hữu 宗tông 事sự 有hữu 君quân 葢# 言ngôn 有hữu 所sở 主chủ 非phi 漫mạn 談đàm 也dã 其kỳ 篇thiên 分phần/phân 內nội 外ngoại 者giả 以dĩ 其kỳ 所sở 學học 乃nãi 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 謂vị 得đắc 此thử 大Đại 道Đạo 於ư 心tâm 則tắc 內nội 為vi 聖thánh 人nhân 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 世thế 則tắc 外ngoại 為vi 帝đế 為vi 王vương 乃nãi 有hữu 體thể 有hữu 用dụng 之chi 學học 非phi 空không 言ngôn 也dã 且thả 內nội 七thất 篇thiên 乃nãi 相tương/tướng 因nhân 之chi 次thứ 第đệ 其kỳ 逍tiêu 遙diêu 遊du 乃nãi 明minh 全toàn 體thể 之chi 聖thánh 人nhân 所sở 謂vị 大đại 而nhi 化hóa 之chi 之chi 謂vị 聖thánh 乃nãi 一nhất 書thư 之chi 宗tông 本bổn 立lập 言ngôn 之chi 主chủ 意ý 也dã 次thứ 齊tề 物vật 論luận 葢# 言ngôn 舉cử 世thế 古cổ 今kim 之chi 人nhân 未vị 明minh 大Đại 道Đạo 之chi 原nguyên 各các 以dĩ 己kỷ 見kiến 為vi 是thị 故cố 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 首thủ 以dĩ 儒nho 墨mặc 相tương/tướng 排bài 皆giai 未vị 悟ngộ 大Đại 道Đạo 特đặc 以dĩ 所sở 師sư 一nhất 偏thiên 之chi 曲khúc 學học 以dĩ 為vi 必tất 是thị 固cố 執chấp 而nhi 不bất 化hóa 皆giai 迷mê 其kỳ 真chân 宰tể 而nhi 妄vọng 執chấp 我ngã 見kiến 為vi 是thị 故cố 古cổ 今kim 舉cử 世thế 未vị 有hữu 大đại 覺giác 之chi 人nhân 卒thốt 莫mạc 能năng 正chánh 之chi 此thử 悲bi 世thế 之chi 迷mê 而nhi 不bất 解giải 皆giai 執chấp 我ngã 見kiến 之chi 過quá 也dã 次thứ 養dưỡng 生sanh 主chủ 謂vị 世thế 人nhân 迷mê 卻khước 真chân 宰tể 妄vọng 執chấp 血huyết 肉nhục 之chi 軀khu 為vi 我ngã 人nhân 人nhân 只chỉ 知tri 為vi 一nhất 己kỷ 之chi 謀mưu 所sở 求cầu 功công 名danh 利lợi 祿lộc 以dĩ 養dưỡng 其kỳ 形hình 。 戕# 賊tặc 其kỳ 真chân 宰tể 而nhi 不bất 悟ngộ 此thử 舉cử 世thế 古cổ 今kim 之chi 迷mê 皆giai 不bất 知tri 所sở 養dưỡng 耳nhĩ 若nhược 能năng 養dưỡng 其kỳ 生sanh 之chi 主chủ 則tắc 超siêu 然nhiên 脫thoát 其kỳ 物vật 欲dục 之chi 害hại 乃nãi 可khả 不bất 虛hư 生sanh 矣hĩ 果quả 能năng 知tri 養dưỡng 生sanh 之chi 生sanh 則tắc 天thiên 真chân 可khả 復phục 道đạo 體thể 可khả 全toàn 此thử 得đắc 聖thánh 人nhân 之chi 體thể 也dã 次thứ 人nhân 間gian 世thế 乃nãi 涉thiệp 世thế 之chi 學học 問vấn 謂vị 世thế 事sự 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 心tâm 要yếu 為vi 不bất 是thị 輕khinh 易dị 可khả 涉thiệp 若nhược 有hữu 心tâm 要yếu 名danh 干can 譽dự 恃thị 才tài 妄vọng 作tác 未vị 有hữu 不bất 傷thương 生sanh 戕# 性tánh 者giả 若nhược 顏nhan 子tử 葉diệp 公công 皆giai 不bất 安an 命mạng 不bất 自tự 知tri 而nhi 強cường/cưỡng 行hành 者giả 也dã 必tất 若nhược 聖thánh 人nhân 忘vong 己kỷ 虛hư 心tâm 以dĩ 遊du 世thế 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 乃nãi 免miễn 患hoạn 耳nhĩ 其kỳ 涉thiệp 世thế 之chi 難nạn/nan 委ủy 曲khúc 畢tất 見kiến 能năng 涉thiệp 世thế 無vô 患hoạn 乃nãi 聖thánh 人nhân 之chi 大đại 用dụng 也dã 次thứ 德đức 充sung 符phù 以dĩ 明minh 聖thánh 人nhân 忘vong 形hình 釋thích 智trí 體thể 用dụng 兩lưỡng 全toàn 無vô 心tâm 於ư 世thế 而nhi 與dữ 道đạo 遊du 乃nãi 德đức 充sung 之chi 符phù 也dã 其kỳ 大đại 宗tông 師sư 總tổng 上thượng 六lục 義nghĩa 道đạo 全toàn 德đức [備-用+冉]# 渾hồn 然nhiên 大đại 化hóa 忘vong 己kỷ 忘vong 功công 忘vong 名danh 其kỳ 所sở 以dĩ 稱xưng 至chí 人nhân 神thần 人nhân 聖thánh 人nhân 者giả 必tất 若nhược 此thử 乃nãi 可khả 為vi 萬vạn 世thế 之chi 所sở 宗tông 而nhi 師sư 之chi 者giả 故cố 稱xưng 之chi 曰viết 大đại 宗tông 師sư 是thị 為vi 全toàn 體thể 之chi 大đại 聖thánh 意ý 謂vị 內nội 聖thánh 之chi 學học 必tất 至chí 此thử 為vi 極cực 則tắc 所sở 謂vị 得đắc 其kỳ 體thể 也dã 若nhược 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 世thế 則tắc 可khả 為vi 聖thánh 帝đế 明minh 王vương 矣hĩ 故cố 次thứ 以dĩ 應ưng 帝đế 王vương 以dĩ 終chung 內nội 篇thiên 之chi 意ý 至chí 若nhược 外ngoại 篇thiên 皆giai 蔓mạn 衍diễn 發phát 揮huy 內nội 篇thiên 之chi 意ý 耳nhĩ 。

知tri 天thiên 之chi 所sở 為vi 知tri 人nhân 之chi 所sở 為vi 者giả 至chí 矣hĩ (# 知tri 天thiên 知tri 人nhân 之chi 知tri 乃nãi 指chỉ 真chân 知tri 謂vị 妙diệu 悟ngộ 也dã 天thiên 乃nãi 天thiên 然nhiên 大Đại 道Đạo 即tức 萬vạn 物vật 之chi 所sở 宗tông 者giả 所sở 為vi 謂vị 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 乃nãi 大Đại 道Đạo 全toàn 體thể 之chi 變biến 故cố 曰viết 天thiên 之chi 所sở 為vi 葢# 天thiên 然nhiên 無vô 為vi 而nhi 曲khúc 成thành 萬vạn 物vật 非phi 有hữu 心tâm 也dã 人nhân 之chi 所sở 為vi 謂vị 人nhân 稟bẩm 大Đại 道Đạo 乃nãi 萬vạn 物vật 之chi 一nhất 數số 特đặc 最tối 靈linh 者giả 以dĩ 賦phú 大Đại 道Đạo 之chi 全toàn 體thể 而nhi 為vi 人nhân 之chi 性tánh 以dĩ 主chủ 其kỳ 形hình 即tức 所sở 謂vị 真chân 宰tể 者giả 故cố 人nhân 之chi 見kiến 聞văn 知tri 覺giác 皆giai 真chân 宰tể 以dĩ 主chủ 之chi 日nhật 用dụng 頭đầu 頭đầu 無vô 非phi 大Đại 道Đạo 之chi 妙diệu 用dụng 是thị 知tri 人nhân 即tức 天thiên 也dã 苟cẩu 知tri 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 乃nãi 知tri 之chi 至chí 也dã )# 知tri 天thiên 之chi 所sở 為vi 者giả 天thiên 而nhi 生sanh 也dã (# 知tri 大Đại 道Đạo 在tại 人nhân 稟bẩm 而nhi 有hữu 生sanh 者giả 。 也dã )# 知tri 人nhân 之chi 所sở 為vi 者giả 以dĩ 其kỳ 知tri 之chi 所sở 知tri 養dưỡng 其kỳ 知tri 之chi 所sở 不bất 知tri 終chung 其kỳ 天thiên 年niên 而nhi 不bất 中trung 道đạo 夭yểu 者giả 是thị 知tri 之chi 盛thịnh 也dã (# 所sở 知tri 者giả 在tại 人nhân 日nhật 用dụng 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 之chi 知tri 也dã 所sở 不bất 知tri 謂vị 妙diệu 性tánh 本bổn 有hữu 人nhân 迷mê 不bất 覺giác 故cố 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 由do 其kỳ 不bất 知tri 雖tuy 有hữu 故cố 但đãn 知tri 貪tham 欲dục 以dĩ 養dưỡng 形hình 而nhi 不bất 知tri 釋thích 智trí 遺di 形hình 以dĩ 養dưỡng 性tánh 故cố 舉cử 世thế 昬# 迷mê 於ư 物vật 欲dục 戕# 生sanh 傷thương 性tánh 不bất 能năng 盡tận 性tánh 全toàn 生sanh 以dĩ 終chung 其kỳ 天thiên 年niên 人nhân 者giả 苟cẩu 能năng 於ư 日nhật 用dụng 之chi 間gian 去khứ 貪tham 離ly 欲dục 即tức 境cảnh 明minh 心tâm 迴hồi 光quang 返phản 照chiếu 以dĩ 復phục 其kỳ 性tánh 是thị 以dĩ 其kỳ 知tri 之chi 所sở 知tri 養dưỡng 其kỳ 知tri 之chi 所sở 不bất 知tri 如như 此thử 妙diệu 悟ngộ 乃nãi 知tri 之chi 盛thịnh 也dã )# 雖tuy 然nhiên 有hữu 患hoạn 夫phu 知tri 有hữu 所sở 待đãi 而nhi 後hậu 當đương 其kỳ 所sở 待đãi 者giả 特đặc 未vị 定định 也dã (# 雖tuy 然nhiên 有hữu 患hoạn 者giả 意ý 謂vị 我ngã 說thuyết 以dĩ 所sở 知tri 養dưỡng 所sở 不bất 知tri 此thử 還hoàn 有hữu 病bệnh 在tại 何hà 也dã 以dĩ 世thế 人nhân 一nhất 向hướng 妄vọng 知tri 皆giai 恃thị 其kỳ 妄vọng 知tri 強cường/cưỡng 不bất 知tri 以dĩ 為vi 知tri 未vị 悟ngộ 以dĩ 為vi 悟ngộ 妄vọng 為vi 肆tứ 志chí 則tắc 返phản 傷thương 其kỳ 性tánh 必tất 待đãi 真chân 悟ngộ 真chân 知tri 然nhiên 後hậu 為vi 恰kháp 當đương 第đệ 恐khủng 所sở 待đãi 而nhi 悟ngộ 者giả 未vị 必tất 真chân 悟ngộ 則tắc 恃thị 為vì 己kỷ 悟ngộ 則tắc 未vị 可khả 定định 也dã 必tất 若nhược 真chân 真chân 悟ngộ 透thấu 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 本bổn 來lai 無vô 二nhị 乃nãi 可khả 為vi 真chân 知tri )# 庸dong 詎cự 知tri 吾ngô 所sở 謂vị 天thiên 之chi 非phi 人nhân 乎hồ 所sở 謂vị 人nhân 之chi 非phi 天thiên 乎hồ 且thả 有hữu 真Chân 人Nhân 而nhi 後hậu 有hữu 真chân 知tri (# 意ý 謂vị 我ngã 說thuyết 以dĩ 人nhân 養dưỡng 天thiên 不bất 是thị 離ly 人nhân 日nhật 用dụng 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 妙diệu 道đạo 葢# 天thiên 即tức 人nhân 也dã 人nhân 即tức 天thiên 也dã 直trực 在tại 悟ngộ 得đắc 本bổn 來lai 無vô 二nhị 原nguyên 無vô 欠khiếm 缺khuyết 苟cẩu 真chân 知tri 天thiên 人nhân 一nhất 體thể 方phương 稱xưng 為vi 真Chân 人Nhân 矣hĩ )# 。

此thử 一nhất 節tiết 乃nãi 一nhất 篇thiên 立lập 言ngôn 之chi 主chủ 意ý 以dĩ 一nhất 知tri 字tự 為vi 眼nhãn 目mục 古cổ 人nhân 所sở 云vân 知tri 之chi 一nhất 字tự 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 知tri 之chi 一nhất 字tự 眾chúng 禍họa 之chi 門môn 葢# 妙diệu 悟ngộ 後hậu 方phương 是thị 真chân 知tri 有hữu 真chân 知tri 者giả 乃nãi 稱xưng 真Chân 人Nhân 即tức 可khả 宗tông 而nhi 師sư 之chi 也dã 然nhiên 知tri 天thiên 知tri 人nhân 即tức 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 也dã 雖tuy 然nhiên 有hữu 患hoạn 即tức 知tri 之chi 一nhất 字tự 眾chúng 禍họa 之chi 門môn 也dã 謂vị 強cường/cưỡng 不bất 知tri 以dĩ 為vi 知tri 恃thị 強cường/cưỡng 知tri 而nhi 妄vọng 作tác 則tắc 返phản 以dĩ 知tri 為vi 害hại 矣hĩ 此thử 舉cử 世thế 聰thông 明minh 之chi 通thông 病bệnh 也dã 。

何hà 謂vị 真Chân 人Nhân (# 此thử 下hạ 喚hoán 起khởi 真Chân 人Nhân 以dĩ 示thị 真Chân 人Nhân 之chi 所sở 養dưỡng 者giả 深thâm 逈huýnh 與dữ 常thường 人nhân 不bất 同đồng 也dã )# 古cổ 之chi 真Chân 人Nhân 不bất 逆nghịch 寡quả (# 寡quả 謂vị 薄bạc 德đức 無vô 智trí 之chi 愚ngu 人nhân 不bất 逆nghịch 者giả 不bất 拒cự 也dã )# 不bất 雄hùng 成thành (# 雄hùng 自tự 恃thị 也dã 成thành 謂vị 己kỷ 為vi 全toàn 德đức 也dã 不bất 恃thị 己kỷ 德đức 以dĩ 慠ngạo 世thế 也dã )# 不bất 謩# 士sĩ (# 謩# 即tức 謀mưu 士sĩ 即tức 事sự 謂vị 無vô 心tâm 於ư 事sự 虛hư 己kỷ 以dĩ 遊du 全toàn 不bất 以dĩ 事sự 干can 懷hoài 也dã )# 若nhược 然nhiên 者giả (# 真Chân 人Nhân 如như 此thử 處xử 世thế )# 過quá 而nhi 弗phất 悔hối 當đương 而nhi 不bất 自tự 得đắc 也dã 若nhược 然nhiên 者giả 登đăng 高cao 不bất 慄lật 入nhập 水thủy 不bất 濡nhu 入nhập 火hỏa 不bất 熱nhiệt 是thị 知tri 能năng 登đăng 假giả 於ư 道đạo 也dã (# 言ngôn 真Chân 人Nhân 無vô 心tâm 以dĩ 遊du 世thế 此thử 全toàn 無vô 得đắc 失thất 利lợi 害hại 之chi 心tâm 以dĩ 情tình 不bất 附phụ 物vật 故cố 水thủy 火hỏa 不bất 能năng 傷thương 此thử 則tắc 遺di 物vật 全toàn 性tánh 是thị 知tri 則tắc 能năng 登đăng 遐hà 於ư 道đạo 也dã )# 若nhược 此thử (# 真Chân 人Nhân 即tức 世thế 忘vong 世thế 之chi 如như 此thử )# 古cổ 之chi 真Chân 人Nhân 其kỳ 寢tẩm 不bất 夢mộng (# 夢mộng 發phát 於ư 妄vọng 想tưởng 以dĩ 真Chân 人Nhân 情tình 不bất 附phụ 物vật 則tắc 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 故cố 寢tẩm 無vô 夢mộng )# 其kỳ 覺giác 無vô 憂ưu (# 真Chân 人Nhân 虛hư 懷hoài 遊du 世thế 了liễu 無vô 得đắc 失thất 之chi 心tâm 故cố 覺giác 無vô 憂ưu )# 其kỳ 食thực 不bất 甘cam (# 以dĩ 道đạo 自tự 娛ngu 故cố 不bất 甘cam 於ư 味vị )# 其kỳ 息tức 深thâm 深thâm (# 深thâm 者giả 綿miên 綿miên 之chi 意ý 息tức 麄# 而nhi 淺thiển 則tắc 心tâm 浮phù 動động 真Chân 人Nhân 心tâm 泰thái 定định 而nhi 不bất 為vi 物vật 動động 故cố 其kỳ 息tức 深thâm 深thâm )# 真Chân 人Nhân 之chi 息tức 以dĩ 踵chủng (# 此thử 釋thích 上thượng 深thâm 深thâm 之chi 意ý 踵chủng 者giả 脚cước 跟cân 也dã 以dĩ 喻dụ 息tức 之chi 所sở 自tự 發phát 處xứ 深thâm 不bất 可khả 測trắc 。 故cố 心tâm 定định 而nhi 不bất 亂loạn )# 眾chúng 人nhân 之chi 息tức 以dĩ 喉hầu (# 眾chúng 人nhân 之chi 息tức 在tại 喉hầu 則tắc 麄# 淺thiển 之chi 至chí 故cố 心tâm 浮phù 而nhi 妄vọng 動động 所sở 以dĩ 日nhật 用dụng 心tâm 馳trì 於ư 物vật 而nhi 不bất 知tri 返phản )# 屈khuất 服phục 者giả 其kỳ 嗌# 言ngôn 若nhược 哇# (# 心tâm 浮phù 則tắc 言ngôn 躁táo 言ngôn 不bất 由do 中trung 則tắc 易dị 屈khuất 服phục 嗌# 者giả 咽yết 喉hầu 也dã 哇# 吐thổ 也dã 以dĩ 淺thiển 麄# 之chi 言ngôn 自tự 咽yến/ế/yết 而nhi 吐thổ 無vô 根căn 之chi 言ngôn 也dã )# 其kỳ 嗜thị 欲dục 深thâm 者giả 其kỳ 天thiên 機cơ 淺thiển (# 言ngôn 世thế 人nhân 麄# 淺thiển 如như 此thử 者giả 乃nãi 嗜thị 欲dục 之chi 深thâm 汩# 昬# 真chân 性tánh 全toàn 不bất 知tri 有hữu 天thiên 然nhiên 妙diệu 性tánh 皆giai 墮đọa 妄vọng 知tri 無vô 真chân 知tri 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 真Chân 人Nhân 妙diệu 悟ngộ 自tự 性tánh 是thị 為vi 真chân 知tri 者giả 故cố 所sở 養dưỡng 逈huýnh 與dữ 世thế 不bất 同đồng 。 而nhi 以dĩ 眾chúng 人nhân 觀quán 之chi 則tắc 自tự 別biệt 矣hĩ 前tiền 云vân 有hữu 患hoạn 正chánh 恐khủng 未vị 悟ngộ 而nhi 恃thị 妄vọng 知tri 為vi 得đắc 者giả 害hại 之chi 甚thậm 也dã 故cố 此thử 雙song 明minh 之chi 。

古cổ 之chi 真Chân 人Nhân 不bất 知tri 悅duyệt 生sanh 不bất 知tri 惡ác 死tử (# 前tiền 略lược 言ngôn 真Chân 人Nhân 處xử 世thế 忘vong 利lợi 害hại 此thử 則tắc 言ngôn 真Chân 人Nhân 不bất 但đãn 忘vong 利lợi 害hại 而nhi 且thả 超siêu 死tử 生sanh 以dĩ 與dữ 大Đại 道Đạo 冥minh 一nhất 悟ngộ 其kỳ 生sanh 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 生sanh 而nhi 不bất 悅duyệt 悟ngộ 其kỳ 死tử 本bổn 不bất 死tử 故cố 不bất 惡ác 其kỳ 死tử )# 其kỳ 出xuất 不bất 訢hân 其kỳ 入nhập 不bất 距cự (# 出xuất 入nhập 即tức 生sanh 死tử 二nhị 字tự 老lão 子tử 云vân 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 由do 不bất 悅duyệt 生sanh 故cố 不bất 貪tham 生sanh 訢hân 猶do 貪tham 也dã 不bất 惡ác 死tử 故cố 不bất 距cự 距cự 謂vị 爪trảo 而nhi 不bất 肻# 入nhập 也dã )# 翛# 然nhiên 而nhi 徃# 翛# 然nhiên 而nhi 來lai 而nhi 已dĩ 矣hĩ (# 翛# 然nhiên 乃nãi 鶴hạc 冲# 舉cử 刷# 羽vũ 之chi 聲thanh 也dã 言ngôn 真Chân 人Nhân 無vô 心tâm 遊du 世thế 翛# 然nhiên 冲# 舉cử 出xuất 入nhập 死tử 生sanh 如như 遊du 太thái 虛hư 了liễu 無vô 罣quái 碍# 故cố 云vân 如như 此thử 而nhi 已dĩ 。 矣hĩ )# 不bất 忘vong 其kỳ 所sở 始thỉ 不bất 求cầu 其kỳ 所sở 終chung (# 以dĩ 悟ngộ 其kỳ 生sanh 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 不bất 忘vong 其kỳ 所sở 始thỉ 以dĩ 生sanh 與dữ 道đạo 遊du 不bất 見kiến 有hữu 世thế 可khả 出xuất 混hỗn 萬vạn 物vật 而nhi 為vi 一nhất 故cố 不bất 求cầu 所sở 終chung )# 受thọ 而nhi 喜hỷ 之chi 忘vong 而nhi 復phục 之chi (# 眾chúng 人nhân 以dĩ 生sanh 為vi 累lũy/lụy/luy 故cố 患hoạn 而nhi 不bất 喜hỷ 真Chân 人Nhân 載tái 道đạo 而nhi 生sanh 故cố 受thọ 形hình 而nhi 喜hỷ 雖tuy 處xứ 人nhân 世thế 心tâm 不bất 違vi 道đạo 相tương/tướng 忘vong 於ư 世thế 故cố 念niệm 念niệm 而nhi 復phục )# 是thị 之chi 謂vị 不bất 以dĩ 心tâm 捐quyên 道đạo 不bất 以dĩ 人nhân 助trợ 天thiên 是thị 之chi 謂vị 真Chân 人Nhân (# 心tâm 與dữ 道đạo 遊du 故cố 不bất 捐quyên 道đạo 捐quyên 棄khí 也dã 人nhân 即tức 是thị 天thiên 不bất 假giả 造tạo 作tác 修tu 為vi 故cố 不bất 以dĩ 人nhân 助trợ 天thiên 如như 此thử 乃nãi 謂vị 之chi 真Chân 人Nhân )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 真Chân 人Nhân 遊du 世thế 不bất 但đãn 忘vong 利lợi 害hại 而nhi 且thả 忘vong 死tử 生sanh 故cố 雖tuy 身thân 寄ký 人nhân 間gian 心tâm 超siêu 物vật 表biểu 意ý 非phi 真chân 知tri 妙diệu 悟ngộ 未vị 易dị 至chí 此thử 欲dục 人nhân 知tri 其kỳ 所sở 養dưỡng 也dã 。

若nhược 然nhiên 者giả 其kỳ 心tâm 志chí 其kỳ 容dung 寂tịch 其kỳ 顙tảng 䪻# (# 若nhược 然nhiên 者giả 言ngôn 真Chân 人Nhân 如như 此thử 遊du 世thế 其kỳ 容dung 貌mạo 與dữ 眾chúng 不bất 同đồng 。 其kỳ 心tâm 志chí 志chí 筆bút 乘thừa 作tác 忘vong 言ngôn 無vô 心tâm 於ư 世thế 也dã 其kỳ 容dung 寂tịch 言ngôn 容dung 貌mạo 寂tịch 然nhiên 乃nãi 內nội 湛trạm 而nhi 外ngoại 定định 也dã 其kỳ 顙tảng 䪻# 䪻# 寬khoan 裕# 也dã 謂vị 其kỳ 貌mạo 廣quảng 大đại 寬khoan 容dung 不bất 拘câu 拘câu 之chi 狀trạng 也dã 此thử 老lão 子tử 云vân 孔khổng 德đức 之chi 容dung 唯duy 道đạo 是thị 從tùng 也dã )# 凄# 然nhiên 似tự 秋thu (# 言ngôn 其kỳ 面diện 嚴nghiêm 冷lãnh 若nhược 秋thu 氣khí 之chi 肅túc 也dã )# 暖noãn 然nhiên 似tự 春xuân (# 言ngôn 近cận 之chi 則tắc 其kỳ 中trung 溫ôn 然nhiên 暖noãn 然nhiên 令linh 人nhân 可khả 親thân 可khả 愛ái 也dã )# 喜hỷ 怒nộ 通thông 乎hồ 四tứ 時thời 與dữ 物vật 有hữu 宜nghi 而nhi 莫mạc 知tri 其kỳ 極cực (# 言ngôn 無vô 心tâm 於ư 喜hỷ 怒nộ 但đãn 隨tùy 物vật 所sở 感cảm 或hoặc 喜hỷ 或hoặc 怒nộ 了liễu 無vô 一nhất 定định 於ư 中trung 故cố 曰viết 通thông 乎hồ 四tứ 時thời 與dữ 物vật 有hữu 宜nghi 而nhi 人nhân 不bất 知tri 無vô 喜hỷ 怒nộ 也dã 故cố 曰viết 莫mạc 知tri 其kỳ 極cực )# 聖thánh 人nhân 之chi 用dụng 兵binh 也dã 亡vong 國quốc 而nhi 不bất 失thất 人nhân 心tâm 利lợi 澤trạch 施thí 乎hồ 萬vạn 世thế 不bất 為vi 愛ái 人nhân (# 言ngôn 聖thánh 人nhân 無vô 心tâm 御ngự 世thế 與dữ 天thiên 施thí 合hợp 德đức 假giả 而nhi 用dụng 兵binh 即tức 亡vong 人nhân 之chi 國quốc 而nhi 不bất 失thất 人nhân 心tâm 本bổn 無vô 殺sát 伐phạt 之chi 心tâm 也dã 縱túng/tung 恩ân 施thí 萬vạn 世thế 原nguyên 非phi 有hữu 意ý 愛ái 人nhân 也dã 所sở 謂vị 天thiên 生sanh 天thiên 殺sát 之chi 意ý 也dã )# 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 物vật 非phi 聖thánh 人nhân 也dã (# 有hữu 心tâm 要yếu 通thông 於ư 物vật 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ )# 有hữu 親thân 非phi 仁nhân 也dã (# 大đại 仁nhân 不bất 仁nhân 親thân 者giả 有hữu 心tâm 私tư 愛ái 非phi 大đại 仁nhân 也dã 故cố 曰viết 賊tặc 莫mạc 大đại 德đức 有hữu 心tâm )# 天thiên 時thời 非phi 賢hiền 也dã (# 揣đoàn 度độ 時thời 勢thế 非phi 任nhậm 命mạng 也dã )# 利lợi 害hại 不bất 通thông 非phi 君quân 子tử 也dã (# 明minh 哲triết 保bảo 身thân 乃nãi 稱xưng 君quân 子tử 不bất 通thông 利lợi 害hại 率suất 意ý 狂cuồng 為vi 非phi 君quân 子tử 也dã )# 行hành 名danh 失thất 已dĩ 非phi 士sĩ 也dã (# 偽ngụy 行hành 虛hư 名danh 而nhi 無vô 實thật 則tắc 非phi 士sĩ 矣hĩ )# 亡vong 身thân 不bất 真chân 非phi 役dịch 人nhân 也dã (# 亡vong 己kỷ 為vi 人nhân 則tắc 人nhân 皆giai 聽thính 役dịch 若nhược 執chấp 己kỷ 殉# 名danh 則tắc 見kiến 役dịch 於ư 物vật 非phi 役dịch 人nhân 者giả 也dã )# 若nhược 狐hồ 不bất 偕giai 務vụ 光quang 伯bá 夷di 叔thúc 齊tề 箕ki 子tử 胥# 餘dư 紀kỷ 他tha 申thân 徒đồ 狄địch 是thị 役dịch 人nhân 之chi 役dịch 適thích 人nhân 之chi 適thích 而nhi 不bất 自tự 適thích 其kỳ 適thích 者giả 也dã (# 此thử 數số 子tử 者giả 皆giai 知tri 之chi 不bất 真chân 狥# 名danh 喪táng 實thật 去khứ 聖thánh 遠viễn 矣hĩ )# 。

此thử 一nhất 節tiết 槩# 言ngôn 所sở 知tri 不bất 真chân 不bất 能năng 忘vong 己kỷ 忘vong 名danh 有hữu 心tâm 要yếu 譽dự 狥# 名danh 喪táng 實thật 皆giai 非phi 真chân 知tri 之chi 聖thánh 也dã 下hạ 又hựu 言ngôn 真Chân 人Nhân 真chân 知tri 之chi 不bất 同đồng 。

古cổ 之chi 真Chân 人Nhân (# 此thử 下hạ 一nhất 節tiết 明minh 真Chân 人Nhân 遊du 世thế 之chi 狀trạng )# 其kỳ 狀trạng 義nghĩa (# 無vô 可khả 不bất 可khả )# 而nhi 不bất 朋bằng (# 中trung 心tâm 和hòa 而nhi 不bất 流lưu )# 若nhược 不bất 足túc (# 虗hư 之chi 至chí 也dã )# 而nhi 不bất 承thừa (# 若nhược 一nhất 物vật 無vô 所sở 受thọ )# 與dữ 乎hồ (# 與dữ 世thế 容dung 與dữ )# 其kỳ 觚cô 而nhi 不bất 堅kiên 也dã (# 觚cô 者giả 方phương 也dã 雖tuy 介giới 然nhiên 不bất 群quần 而nhi 非phi 堅kiên 執chấp 不bất 化hóa 者giả )# 張trương 乎hồ (# 施thí 為vi 也dã )# 其kỳ 虗hư 而nhi 不bất 華hoa 也dã (# 雖tuy 見kiến 施thí 為vi 而nhi 中trung 心tâm 空không 空không 不bất 以dĩ 華hoa 美mỹ 為vi 尚thượng )# 邴# 邴# 乎hồ (# 邴# 喜hỷ 貌mạo )# 其kỳ 似tự 喜hỷ 乎hồ (# 雖tuy 喜hỷ 而nhi 無vô 心tâm 於ư 喜hỷ 也dã )# 崔thôi 乎hồ (# 言ngôn 折chiết 節tiết 謙khiêm 下hạ 也dã )# 其kỳ 不bất 得đắc 已dĩ 乎hồ (# 雖tuy 謙khiêm 下hạ 以dĩ 接tiếp 人nhân 其kỳ 實thật 以dĩ 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 泛phiếm 應ưng 也dã )# 滀# 乎hồ (# 滀# 渟# 滀# 如như 水thủy 之chi 湛trạm 滀# 也dã )# 進tiến 我ngã 色sắc 也dã (# 謂vị 中trung 心tâm 湛trạm 滀# 而nhi 和hòa 氣khí 日nhật 見kiến 於ư 顏nhan 面diện 之chi 間gian )# 與dữ 乎hồ (# 與dữ 之chi 相tướng 處xứ )# 止chỉ 我ngã 德đức 也dã (# 人nhân 與dữ 相tương/tướng 處xứ 而nhi 不bất 忍nhẫn 去khứ )# 厲lệ 乎hồ 其kỳ 似tự 世thế 乎hồ (# 厲lệ 謂vị 嚴nghiêm 整chỉnh 而nhi 不bất 可khả 犯phạm 亦diệc 似tự 世thế 之chi 莊trang 重trọng/trùng 也dã )# 謷# 乎hồ 其kỳ 未vị 可khả 制chế 也dã (# 謷# 謂vị 謷# 然nhiên 禮lễ 法pháp 之chi 外ngoại 似tự 不bất 可khả 以dĩ 禮lễ 法pháp 拘câu 制chế 也dã )# 連liên 乎hồ 其kỳ 似tự 好hảo/hiếu 閉bế 也dã (# 連liên 者giả [(冰-水+〡)*ㄆ]# 攝nhiếp 撿kiểm 束thúc 之chi 意ý 雖tuy [(冰-水+〡)*ㄆ]# 攝nhiếp 撿kiểm 束thúc 但đãn 似tự 好hảo/hiếu 閉bế 其kỳ 實thật 無vô 所sở 閉bế 藏tạng 也dã )# 悗# 乎hồ 忘vong 其kỳ 言ngôn 也dã (# 悗# 俯phủ 下hạ 之chi 意ý 謂vị 對đối 人nhân 謙khiêm 下hạ 若nhược 忘vong 其kỳ 言ngôn 者giả )# 以dĩ 刑hình 為vi 體thể (# 刑hình 者giả 不bất 留lưu 其kỳ 私tư 謂vị 中trung 心tâm 一nhất 私tư 不bất 留lưu 以dĩ 為vi 其kỳ 體thể )# 以dĩ 禮lễ 為vi 翼dực (# 雖tuy 忘vong 禮lễ 法pháp 猶do 假giả 禮lễ 以dĩ 輔phụ 翼dực 可khả 行hành 於ư 世thế )# 以dĩ 知tri 為vi 時thời (# 真chân 知tri 時thời 之chi 可khả 否phủ/bĩ 以dĩ 行hành 止chỉ 也dã )# 以dĩ 德đức 為vi 循tuần (# 言ngôn 以dĩ 德đức 但đãn 為vi 循tuần 順thuận 機cơ 宜nghi 也dã )# 以dĩ 刑hình 為vi 體thể 者giả 綽xước 乎hồ 其kỳ 殺sát 也dã (# 綽xước 者giả 有hữu 餘dư 之chi 義nghĩa 謂vị 殺sát 盡tận 私tư 欲dục 一nhất 私tư 不bất 留lưu 而nhi 尤vưu 損tổn 之chi 也dã )# 以dĩ 禮lễ 為vi 翼dực 者giả 所sở 以dĩ 行hành 世thế 也dã (# 言ngôn 既ký 遊du 世thế 不bất 可khả 出xuất 於ư 禮lễ 法pháp 之chi 外ngoại 也dã )# 以dĩ 知tri 為vi 時thời 者giả 不bất 得đắc 已dĩ 於ư 事sự 也dã (# 言ngôn 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 後hậu 應ưng 也dã )# 以dĩ 德đức 為vi 循tuần 者giả 言ngôn 其kỳ 與dữ 有hữu 足túc 者giả 至chí 於ư 丘khâu 也dã (# 丘khâu 高cao 處xứ 也dã 言ngôn 循tuần 順thuận 機cơ 宜nghi 接tiếp 引dẫn 愚ngu 蒙mông 令linh 有hữu 識thức 者giả 皆giai 可khả 上thượng 進tiến 於ư 道đạo 故cố 喻dụ 如như 有hữu 足túc 者giả 皆giai 可khả 引dẫn 進tiến 於ư 高cao 處xứ 也dã 此thử 四tứ 句cú 釋thích 上thượng 刑hình 禮lễ 知tri 德đức 四tứ 句cú )# 而nhi 人nhân 真chân 以dĩ 為vi 勤cần 行hành 者giả 也dã (# 老lão 子tử 云vân 用dụng 之chi 不bất 勤cần 勤cần 勞lao 也dã 言ngôn 真Chân 人Nhân 遊du 行hành 於ư 世thế 。 無vô 心tâm 而nhi 遊du 雖tuy 行hành 而nhi 不bất 勞lao 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 形hình 容dung 真Chân 人Nhân 虛hư 心tâm 遊du 世thế 之chi 狀trạng 貌mạo 如như 此thử 之chi 妙diệu 言ngôn 雖tuy 超siêu 世thế 而nhi 未vị 嘗thường 越việt 世thế 雖tuy 同đồng 人nhân 而nhi 不bất 群quần 於ư 人nhân 此thử 真chân 知tri 之chi 實thật 也dã 。

故cố 其kỳ 好hảo/hiếu 之chi 也dã 一nhất 其kỳ 弗phất 好hảo/hiếu 之chi 也dã 一nhất (# 故cố 者giả 由do 上thượng 遊du 世thế 之chi 工công 夫phu 純thuần 一nhất 故cố 得đắc 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 也dã 好hảo/hiếu 之chi 者giả 天thiên 也dã 弗phất 好hảo/hiếu 者giả 人nhân 也dã 今kim 皆giai 一nhất 矣hĩ 是thị 謂vị 之chi 天thiên 人nhân 合hợp 德đức )# 其kỳ 一nhất 也dã 一nhất 其kỳ 不bất 一nhất 也dã 一nhất (# 其kỳ 一nhất 謂vị 天thiên 人nhân 合hợp 一nhất 謂vị 天thiên 與dữ 人nhân 合hợp 一nhất 而nhi 歸quy 於ư 道Đạo 。 則tắc 萬vạn 物vật 襍tập 然nhiên 而nhi 不bất 一nhất 者giả 盡tận 皆giai 渾hồn 然nhiên 會hội 歸quy 於ư 道đạo 也dã )# 其kỳ 一nhất 與dữ 天thiên 為vi 徒đồ (# 既ký 人nhân 合hợp 其kỳ 天thiên 則tắc 人nhân 天thiên 一nhất 則tắc 人nhân 可khả 與dữ 天thiên 為vi 徒đồ 也dã )# 其kỳ 不bất 一nhất 與dữ 人nhân 為vi 徒đồ (# 謂vị 天thiên 人nhân 原nguyên 不bất 一nhất 也dã 今kim 人nhân 既ký 合hợp 天thiên 而nhi 未vị 免miễn 遊du 於ư 人nhân 世thế 則tắc 以dĩ 天thiên 而nhi 遊du 故cố 與dữ 人nhân 為vi 徒đồ )# 天thiên 與dữ 人nhân 不bất 相tương 勝thắng 也dã 此thử 之chi 謂vị 真Chân 人Nhân (# 若nhược 超siêu 然nhiên 絕tuyệt 俗tục 則tắc 是thị 以dĩ 天thiên 勝thắng 人nhân 若nhược 逐trục 物vật 亡vong 性tánh 則tắc 是thị 以dĩ 人nhân 勝thắng 天thiên 今kim 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 兩lưỡng 不bất 相tương 傷thương 故cố 不bất 相tương 勝thắng 必tất 如như 此thử 方phương 是thị 真Chân 人Nhân )# 。

此thử 一nhất 節tiết 總tổng 結kết 前tiền 知tri 天thiên 知tri 人nhân 工công 夫phu 做tố 到đáo 渾hồn 然nhiên 一nhất 體thể 天thiên 人nhân 一nhất 際tế 然nhiên 後hậu 任nhậm 其kỳ 天thiên 真chân 則tắc 在tại 天thiên 而nhi 天thiên 在tại 人nhân 而nhi 人nhân 天thiên 地địa 同đồng 根căn 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 故cố 天thiên 與dữ 人nhân 兩lưỡng 不bất 相tương 勝thắng 必tất 如như 此thử 真chân 知tri 妙diệu 悟ngộ 渾hồn 化hóa 之chi 極cực 乃nãi 可khả 名danh 為vi 。 真Chân 人Nhân 此thử 豈khởi 可khả 強cường/cưỡng 知tri 妄vọng 見kiến 而nhi 可khả 比tỉ 擬nghĩ 哉tai 此thử 真Chân 人Nhân 真chân 學học 之chi 全toàn 功công 故cố 下hạ 章chương 從tùng 死tử 生sanh 命mạng 也dã 起khởi 至chí 藏tạng 舟chu 章chương 末mạt 皆giai 極cực 口khẩu 勉miễn 人nhân 學học 道Đạo 要yếu 做tố 真chân 實thật 工công 夫phu 。

死tử 生sanh 命mạng 也dã (# 此thử 下hạ 教giáo 人nhân 做tố 了liễu 死tử 生sanh 之chi 工công 夫phu 命mạng 謂vị 自tự 然nhiên 而nhi 不bất 可khả 免miễn 者giả 。 )# 其kỳ 有hữu 夜dạ 旦đán 之chi 常thường 天thiên 也dã (# 人nhân 有hữu 死tử 生sanh 如như 時thời 之chi 夜dạ 旦đán 不bất 可khả 免miễn 者giả 。 且thả 陰âm 陽dương 有hữu 夜dạ 旦đán 太thái 虛hư 恆hằng 一nhất 而nhi 無vô 昏hôn 曉hiểu 喻dụ 人nhân 形hình 雖tuy 有hữu 生sanh 死tử 。 而nhi 真chân 性tánh 常thường 然nhiên 不bất 變biến 如như 太thái 虛hư 之chi 無vô 變biến 故cố 曰viết 天thiên 也dã )# 人nhân 之chi 有hữu 所sở 不bất 得đắc 與dữ (# 去khứ 聲thanh )# 皆giai 物vật 之chi 情tình 也dã (# 謂vị 真chân 性tánh 在tại 人nhân 天thiên 然nhiên 自tự 具cụ 一nhất 毫hào 人nhân 力lực 不bất 能năng 與dữ 其kỳ 間gian 此thử 人nhân 人nhân 同đồng 有hữu 之chi 真chân 體thể 所sở 謂vị 真chân 宰tể 天thiên 君quân 是thị 也dã 此thử 須tu 養dưỡng 而nhi 後hậu 知tri )# 彼bỉ 特đặc 以dĩ 天thiên 為vi 父phụ (# 言ngôn 人nhân 人nhân 皆giai 稟bẩm 真chân 性tánh 而nhi 有hữu 形hình 天thiên 然nhiên 自tự 足túc 故cố 曰viết 以dĩ 天thiên 為vi 父phụ )# 而nhi 身thân 猶do 愛ái 之chi 而nhi 況huống 其kỳ 卓trác 乎hồ (# 言ngôn 此thử 血huyết 肉nhục 之chi 假giả 身thân 賴lại 世thế 之chi 父phụ 而nhi 有hữu 生sanh 且thả 養dưỡng 身thân 全toàn 孝hiếu 以dĩ 尊tôn 父phụ 况# 天thiên 君quân 載tái 我ngã 之chi 形hình 卓trác 然nhiên 不bất 屬thuộc 形hình 骸hài 者giả 豈khởi 不bất 知tri 所sở 養dưỡng 而nhi 尊tôn 之chi 乎hồ )# 人nhân 特đặc 以dĩ 有hữu 君quân 為vi 愈dũ 乎hồ 已dĩ 而nhi 身thân 猶do 死tử 之chi 而nhi 況huống 其kỳ 真chân 乎hồ (# 且thả 以dĩ 世thế 人nhân 知tri 有hữu 君quân 欲dục 盡tận 忠trung 者giả 而nhi 以dĩ 身thân 死tử 之chi 况# 真chân 君quân 宰tể 我ngã 之chi 形hình 而nhi 不bất 能năng 忘vong 形hình 以dĩ 事sự 之chi 忠trung 之chi 可khả 謂vị 不bất 智trí 之chi 甚thậm 矣hĩ 此thử 言ngôn 激kích 切thiết 之chi 至chí 人nhân 讀đọc 此thử 而nhi 不bất 悟ngộ 非phi 夫phu 也dã )# 。

此thử 言ngôn 真chân 性tánh 在tại 我ngã 而nhi 不bất 屬thuộc 生sanh 死tử 者giả 乃nãi 真chân 常thường 之chi 性tánh 也dã 而nhi 人nhân 迷mê 之chi 而nhi 不bất 悟ngộ 嗜thị 欲dục 傷thương 之chi 而nhi 不bất 知tri 所sở 養dưỡng 豈khởi 非phi 至chí 愚ngu 也dã 哉tai 。

泉tuyền 涸hạc 魚ngư 相tương/tướng 與dữ 處xứ 於ư 陸lục 相tương/tướng 煦hú 以dĩ 濕thấp 相tương/tướng 濡nhu 以dĩ 沫mạt 不bất 如như 相tương/tướng 忘vong 於ư 江giang 湖hồ (# 老lão 子tử 云vân 失thất 道đạo 而nhi 後hậu 德đức 失thất 德đức 而nhi 後hậu 仁nhân 失thất 仁nhân 而nhi 後hậu 義nghĩa 此thử 取thủ 魚ngư 失thất 水thủy 如như 失thất 道Đạo 德đức 而nhi 後hậu 仁nhân 義nghĩa 且thả 以dĩ 仁nhân 義nghĩa 相tương/tướng 尚thượng 正chánh 似tự 相tương/tướng 濡nhu 以dĩ 濕thấp 沫mạt 不bất 若nhược 相tương/tướng 忘vong 於ư 江giang 湖hồ 以dĩ 喻dụ 必tất 忘vong 仁nhân 義nghĩa 而nhi 可khả 遊du 於ư 大Đại 道Đạo 之chi 鄉hương 也dã )# 與dữ 其kỳ 譽dự 堯# 而nhi 非phi 桀# 也dã 不bất 若nhược 兩lưỡng 忘vong 而nhi 化hóa 其kỳ 道đạo (# 無vô 譽dự 無vô 非phi 則tắc 善thiện 惡ác 兩lưỡng 忘vong 而nhi 與dữ 道đạo 為vi 一nhất 乃nãi 真chân 知tri 之chi 盛thịnh 也dã )# 夫phu 大đại 塊khối (# 天thiên 地địa 也dã )# 載tái 我ngã 以dĩ 形hình 勞lao 我ngã 以dĩ 生sanh 佚# 我ngã 以dĩ 老lão 息tức 我ngã 以dĩ 死tử 故cố 善thiện 吾ngô 生sanh 者giả 乃nãi 所sở 以dĩ 善thiện 吾ngô 死tử 也dã (# 言ngôn 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 勞lao 佚# 死tử 生sanh 皆giai 自tự 然nhiên 而nhi 不bất 可khả 卻khước 者giả 命mạng 也dã 此thử 所sở 謂vị 人nhân 也dã 苟cẩu 知tri 命mạng 之chi 所sở 係hệ 即tức 道đạo 之chi 在tại 是thị 知tri 由do 人nhân 而nhi 即tức 天thiên 也dã 若nhược 知tri 天thiên 與dữ 人nhân 本bổn 無vô 二nhị 致trí 則tắc 渾hồn 然nhiên 合hợp 道đạo 而nhi 不bất 以dĩ 人nhân 害hại 天thiên 虛hư 心tâm 遊du 世thế 以dĩ 終chung 其kỳ 天thiên 年niên 生sanh 不bất 忘vong 道đạo 故cố 云vân 善thiện 吾ngô 生sanh 者giả 乃nãi 所sở 以dĩ 善thiện 吾ngô 死tử 此thử 其kỳ 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 死tử 生sanh 無vô 變biến 任nhậm 造tạo 物vật 之chi 自tự 然nhiên 此thử 知tri 之chi 至chí 也dã )# 。

此thử 言ngôn 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 大Đại 道Đạo 而nhi 以dĩ 仁nhân 義nghĩa 為vi 至chí 故cố 以dĩ 仁nhân 愛ái 親thân 以dĩ 死tử 事sự 君quân 此thử 雖tuy 善thiện 不bất 善thiện 故cố 如như 泉tuyền 涸hạc 而nhi 魚ngư 以dĩ 濕thấp 沫mạt 相tương/tướng 煦hú 濡nhu 也dã 若nhược 能năng 渾hồn 然nhiên 悟ngộ 其kỳ 大Đại 道Đạo 則tắc 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 善thiện 惡ác 兩lưỡng 忘vong 故cố 如như 魚ngư 之chi 相tướng 忘vong 於ư 江giang 湖hồ 如như 此thử 乃nãi 可khả 謂vị 知tri 天thiên 知tri 人nhân 天thiên 人nhân 合hợp 德đức 而nhi 能năng 超siêu 乎hồ 生sanh 死tử 之chi 外ngoại 故cố 在tại 生sanh 在tại 死tử 無vô 不bất 善thiện 之chi 者giả 也dã 。

夫phu 藏tạng 舟chu 於ư 壑hác 藏tạng 山sơn 於ư 澤trạch 謂vị 之chi 固cố 矣hĩ 然nhiên 而nhi 夜dạ 半bán 有hữu 力lực 者giả 負phụ 之chi 而nhi 走tẩu 昧muội 者giả 不bất 知tri 也dã (# 藏tạng 天thiên 真chân 於ư 有hữu 形hình 如như 藏tạng 舟chu 於ư 壑hác 藏tạng 有hữu 形hình 於ư 天thiên 地địa 如như 藏tạng 山sơn 於ư 澤trạch 謂vị 之chi 固cố 矣hĩ 此thử 常thường 人nhân 以dĩ 此thử 為vi 定định 見kiến 也dã 然nhiên 造tạo 化hóa 密mật 移di 雖tuy 天thiên 地địa 亦diệc 為vi 之chi 變biến 而nhi 常thường 人nhân 不bất 覺giác 如như 有hữu 力lực 者giả 負phụ 之chi 而nhi 趍# 昧muội 者giả 不bất 知tri 也dã )# 藏tạng 小tiểu 大đại 有hữu 宜nghi 猶do 有hữu 所sở 遯độn (# 形hình 與dữ 天thiên 地địa 雖tuy 小tiểu 大đại 有hữu 宜nghi 宜nghi 皆giai 不bất 免miễn 於ư 變biến )# 若nhược 夫phu 藏tạng 天thiên 下hạ 於ư 天thiên 下hạ 而nhi 不bất 得đắc 所sở 遯độn 是thị 恆hằng 物vật 之chi 大đại 情tình 也dã (# 若nhược 知tri 此thử 身thân 與dữ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 皆giai 與dữ 道đạo 為vi 一nhất 渾hồn 然nhiên 大đại 化hóa 而nhi 不bất 分phân 是thị 藏tạng 無vô 形hình 於ư 無vô 形hình 如như 此thử 則tắc 無vô 遯độn 則tắc 如như 藏tạng 天thiên 下hạ 於ư 天thiên 下hạ 而nhi 不bất 得đắc 所sở 遯độn 矣hĩ 此thử 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 實thật 際tế 也dã 故cố 曰viết 恆hằng 物vật 之chi 大đại 情tình )# 特đặc 犯phạm 人nhân 之chi 形hình 而nhi 猶do 喜hỷ 之chi 若nhược 人nhân 之chi 形hình 者giả 萬vạn 化hóa 而nhi 未vị 始thỉ 有hữu 極cực 也dã 其kỳ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 勝thắng 計kế 耶da (# 言ngôn 大đại 化hóa 造tạo 物vật 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 而nhi 人nhân 特đặc 萬vạn 物vật 之chi 一nhất 數số 耳nhĩ 而nhi 人nhân 不bất 知tri 特đặc 以dĩ 得đắc 人nhân 身thân 為vi 喜hỷ 如như 此thử 則tắc 萬vạn 物vật 皆giai 有hữu 可khả 喜hỷ 者giả 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 勝thắng 計kế 耶da )# 故cố 聖thánh 人nhân 將tương 遊du 於ư 物vật 之chi 所sở 不bất 得đắc 遯độn 而nhi 皆giai 存tồn 善thiện 夭yểu 善thiện 老lão 善thiện 始thỉ 善thiện 終chung 人nhân 猶do 效hiệu 之chi (# 言ngôn 聖thánh 人nhân 心tâm 與dữ 道đạo 遊du 則tắc 超siêu 然nhiên 生sanh 死tử 乃nãi 物vật 所sở 不bất 得đắc 遯độn 如như 此thử 則tắc 物vật 物vật 無vô 非phi 道đạo 之chi 所sở 在tại 故cố 天thiên 壽thọ 始thỉ 終chung 無vô 所sở 不bất 善thiện 者giả 而nhi 人nhân 猶do 效hiệu 之chi )# 又hựu 況huống 萬vạn 物vật 之chi 所sở 係hệ 而nhi 一nhất 化hóa 之chi 所sở 待đãi 乎hồ (# 言ngôn 大Đại 道Đạo 之chi 原nguyên 乃nãi 萬vạn 物vật 之chi 根căn 宗tông 故cố 云vân 所sở 係hệ 萬vạn 物vật 非phi 此thử 而nhi 不bất 能năng 融dung 貫quán 而nhi 為vi 一nhất 故cố 云vân 一nhất 化hóa 之chi 所sở 待đãi 此thử 實thật 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 大đại 宗tông 聖thánh 人nhân 之chi 所sở 宗tông 而nhi 師sư 之chi 者giả 此thử 也dã 可khả 不bất 悟ngộ 乎hồ )# 。

此thử 發phát 明minh 大Đại 道Đạo 無vô 形hình 而nhi 為vi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 根căn 本bổn 人nhân 人nhân 稟bẩm 此thử 無vô 形hình 之chi 大Đại 道Đạo 而nhi 有hữu 生sanh 是thị 為vi 真chân 宰tể 若nhược 悟ngộ 此thử 大Đại 道Đạo 則tắc 看khán 破phá 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 身thân 心tâm 世thế 界giới 消tiêu 融dung 混hỗn 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 體thể 若nhược 悟ngộ 徹triệt 此thử 理lý 則tắc 稱xưng 之chi 曰viết 大đại 宗tông 師sư 是thị 所sở 謂vị 大đại 而nhi 化hóa 之chi 謂vị 聖thánh 者giả 也dã 至chí 此thử 則tắc 無vô 己kỷ 無vô 功công 無vô 名danh 逍tiêu 遙diêu 於ư 萬vạn 物vật 之chi 上thượng 超siêu 脫thoát 於ư 生sanh 死tử 之chi 途đồ 以dĩ 世thế 人nhân 槩# 不bất 知tri 此thử 大Đại 道Đạo 之chi 妙diệu 而nhi 以dĩ 小tiểu 知tri 小tiểu 見kiến 之chi 自tự 是thị 不bất 得đắc 逍tiêu 遙diêu 各các 執chấp 己kỷ 是thị 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 故cố 喪táng 其kỳ 有hữu 生sanh 之chi 主chủ 而nhi 要yếu 求cầu 名danh 利lợi 於ư 世thế 間gian 故cố 德đức 不bất 充sung 符phù 是thị 則tắc 前tiền 五ngũ 篇thiên 所sở 發phát 揮huy 者giả 未vị 曾tằng 說thuyết 破phá 故cố 此thử 篇thiên 首thủ 乃nãi 立lập 知tri 天thiên 知tri 人nhân 有hữu 真chân 知tri 方phương 為vi 真Chân 人Nhân 直trực 說thuyết 到đáo 此thử 方phương 指chỉ 出xuất 一nhất 箇cá 大đại 宗tông 師sư 正chánh 是thị 老lão 莊trang 立lập 教giáo 之chi 所sở 宗tông 者giả 如như 此thử 而nhi 已dĩ 。 故cố 此thử 後hậu 重trọng/trùng 新tân 單đơn 提đề 起khởi 一nhất 道đạo 字tự 來lai 發phát 揮huy 足túc 見kiến 立lập 言ngôn 前tiền 後hậu 一nhất 貫quán 言ngôn 雖tuy 蔓mạn 衍diễn 而nhi 意ý 有hữu 所sở 宗tông 於ư 此thử 可khả 見kiến 矣hĩ 。

夫phu 道đạo (# 上thượng 文văn 說thuyết 了liễu 大đại 宗tông 師sư 狀trạng 貌mạo 結kết 了liễu 前tiền 義nghĩa 言ngôn 大đại 宗tông 師sư 宗tông 所sở 宗tông 者giả 大Đại 道Đạo 上thượng 云vân 萬vạn 物vật 所sở 係hệ 一nhất 化hóa 所sở 待đãi 者giả 何hà 乃nãi 大Đại 道Đạo 也dã 故cố 此thử 下hạ 發phát 揮huy 大Đại 道Đạo 之chi 妙diệu 以dĩ 明minh 萬vạn 物vật 所sở 係hệ 一nhất 化hóa 所sở 待đãi 之chi 義nghĩa 立lập 意ý 皆giai 從tùng 老lão 子tử 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 等đẳng 來lai )# 有hữu 情tình 有hữu 信tín (# 此thử 言ngôn 大Đại 道Đạo 之chi 體thể 用dụng 也dã 齊tề 物vật 云vân 可khả 形hình 已dĩ 信tín 有hữu 情tình 無vô 形hình 正chánh 指chỉ 此thử 也dã 此thử 從tùng 老lão 子tử 窈yểu 窈yểu 冥minh 冥minh 。 其kỳ 中trung 有hữu 精tinh 其kỳ 精tinh 甚thậm 真chân 其kỳ 中trung 有hữu 信tín 此thử 言ngôn 有hữu 情tình 謂vị 雖tuy 虛hư 而nhi 有hữu 實thật 體thể 不bất 失thất 其kỳ 用dụng 曰viết 信tín )# 無vô 為vi 無vô 形hình (# 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 故cố 無vô 為vi 超siêu 乎hồ 名danh 相tướng 故cố 無vô 形hình )# 可khả 傳truyền 而nhi 不bất 可khả 受thọ 可khả 得đắc 而nhi 不bất 可khả 見kiến 。 (# 以dĩ 心tâm 印ấn 心tâm 故cố 可khả 傳truyền 可khả 受thọ 妙diệu 契khế 忘vong 言ngôn 故cố 無vô 受thọ 無vô 得đắc )# 自tự 本bổn 自tự 根căn (# 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 原nguyên 非phi 假giả 借tá )# 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 自tự 古cổ 以dĩ 固cố 存tồn (# 天thiên 地địa 以dĩ 之chi 建kiến 立lập 故cố 先tiên 有hữu 固cố 存tồn )# 神thần 鬼quỷ 神thần 帝đế 生sanh 天thiên 生sanh 地địa (# 變biến 化hóa 不bất 測trắc 為vi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 主chủ )# 在tại 太thái 極cực 之chi 先tiên 而nhi 不bất 為vi 高cao (# 伏phục 羲# 畫họa 卦# 始thỉ 於ư 太thái 極cực 推thôi 之chi 向hướng 上thượng 更cánh 有hữu 事sự 在tại 故cố 不bất 以dĩ 為vi 高cao )# 在tại 六lục 極cực 之chi 下hạ 而nhi 不bất 為vi 深thâm (# 包bao 天thiên 地địa 容dung 六lục 合hợp 故cố 不bất 為vi 深thâm )# 先tiên 天thiên 地địa 生sanh 而nhi 不bất 為vi 久cửu (# 以dĩ 固cố 存tồn 故cố 不bất 為vi 久cửu )# 長trường/trưởng 於ư 上thượng 古cổ 而nhi 不bất 為vi 老lão (# 萬vạn 化hóa 密mật 移di 而nhi 此thử 道đạo 湛trạm 然nhiên 故cố 不bất 老lão )# 豨# 韋vi (# 古cổ 帝đế 王vương 名danh )# 得đắc 之chi 以dĩ 挈# 天thiên 地địa (# 叅# 贊tán 化hóa 育dục 整chỉnh 理lý 世thế 界giới )# 伏phục 羲# (# 軒hiên 黃hoàng 也dã )# 得đắc 之chi 以dĩ 襲tập 氣khí 母mẫu (# 襲tập 取thủ 也dã 氣khí 母mẫu 生sanh 物vật 之chi 本bổn 也dã 襲tập 氣khí 母mẫu 即tức 老lão 子tử 求cầu 食thực 於ư 母mẫu )# 維duy 斗đẩu (# 北bắc 斗đẩu 天thiên 之chi 樞xu 也dã )# 得đắc 之chi 終chung 古cổ 不bất 忒thất (# 忒thất 差sai 也dã 北bắc 斗đẩu 天thiên 樞xu 居cư 所sở 不bất 動động 故cố 不bất 差sai 忒thất )# 日nhật 月nguyệt 得đắc 之chi 終chung 古cổ 不bất 息tức (# 運vận 行hành 而nhi 不bất 已dĩ 用dụng 行hành 而nhi 不bất 殆đãi )# 堪kham 壞hoại (# 崑# 崙lôn 之chi 神thần 人nhân 面diện 獸thú 形hình )# 得đắc 之chi 以dĩ 襲tập 崑# 崙lôn (# 此thử 襲tập 猶do 承thừa 襲tập 言ngôn 主chủ 持trì 崑# 崙lôn )# 馮bằng 夷di (# 河hà 伯bá 也dã )# 得đắc 之chi 以dĩ 遊du 大đại 川xuyên 肩kiên 吾ngô (# 山sơn 神thần 也dã )# 得đắc 之chi 以dĩ 處xứ 太thái 山sơn 黃hoàng 帝đế (# 軒hiên 轅viên 也dã )# 得đắc 之chi 以dĩ 遊du 雲vân 天thiên (# 乘thừa 龍long 飛phi 昇thăng 上thượng 僊tiên 也dã )# 顓# 頊# (# 五ngũ 帝đế 之chi 一nhất )# 得đắc 之chi 以dĩ 處xứ 玄huyền 宮cung 禺# 強cường/cưỡng (# 北bắc 海hải 之chi 神thần 山sơn 海hải 經Kinh 云vân 玄huyền 者giả 有hữu 神thần 人nhân 面diện 鳥điểu 形hình 珥nhị 兩lưỡng 青thanh 蛇xà 踐tiễn 兩lưỡng 蛇xà 名danh 曰viết 禺# 強cường/cưỡng )# 得đắc 之chi 立lập 乎hồ 北bắc 極cực (# 北bắc 海hải 之chi 極cực )# 西tây 王vương 母mẫu (# 瑤dao 池trì 仙tiên 長trường/trưởng 也dã )# 得đắc 之chi 坐tọa 乎hồ 少thiểu 廣quảng (# 王vương 母mẫu 所sở 居cư 之chi 宮cung 也dã )# 莫mạc 知tri 其kỳ 始thỉ 莫mạc 知tri 其kỳ 終chung (# 此thử 二nhị 句cú 總tổng 結kết 上thượng 文văn 列liệt 聖thánh 神thần 人nhân 主chủ 持trì 天thiên 地địa 日nhật 月nguyệt 。 星tinh 辰thần 皆giai 恃thị 大Đại 道Đạo 故cố 莫mạc 知tri 其kỳ 始thỉ 終chung 此thử 直trực 從tùng 老lão 子tử 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 一nhất 章chương 中trung 變biến 化hóa 如như 許hứa 說thuyết 話thoại )# 彭# 祖tổ (# 姓tánh 籛# 古cổ 長trường 壽thọ 之chi 人nhân )# 得đắc 之chi 上thượng 及cập 有hữu 虞ngu 下hạ 及cập 五ngũ 伯bá (# 世thế 傳truyền 彭# 祖tổ 壽thọ 八bát 百bách 嵗# 故cố 上thượng 自tự 有hữu 虞ngu 下hạ 及cập 五ngũ 伯bá )# 傅phó/phụ 說thuyết (# 商thương 之chi 賢hiền 相tương/tướng )# 得đắc 之chi 以dĩ 相tương/tướng 武võ 丁đinh 乘thừa 東đông 維duy 騎kỵ 箕ki 尾vĩ 而nhi 比tỉ 於ư 列liệt 星tinh (# 傅phó/phụ 說thuyết 一nhất 星tinh 在tại 尾vĩ 上thượng 言ngôn 其kỳ 乘thừa 東đông 維duy 騎kỵ 箕ki 尾vĩ 之chi 間gian 也dã )# 。

此thử 明minh 大đại 宗tông 師sư 者giả 所sở 宗tông 者giả 大Đại 道Đạo 也dã 以dĩ 大Đại 道Đạo 乃nãi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 神thần 人nhân 之chi 主chủ 今kim 人nhân 人nhân 稟bẩm 此thử 大Đại 道Đạo 而nhi 有hữu 生sanh 處xứ 此thử 形hình 骸hài 之chi 中trung 為vi 生sanh 之chi 主chủ 者giả 所sở 謂vị 天thiên 然nhiên 之chi 性tánh 以dĩ 形hình 假giả 而nhi 性tánh 真chân 故cố 稱xưng 之chi 曰viết 真chân 宰tể 而nhi 人nhân 悟ngộ 此thử 大Đại 道Đạo 徹triệt 見kiến 性tánh 真chân 則tắc 能năng 外ngoại 形hình 骸hài 直trực 於ư 天thiên 地địa 造tạo 化hóa 同đồng 流lưu 混hỗn 融dung 而nhi 為vi 一nhất 體thể 而nhi 為vi 世thế 間gian 人nhân 物vật 之chi 同đồng 宗tông 者giả 故cố 曰viết 大đại 宗tông 師sư 者giả 此thử 也dã 此thử 大đại 宗tông 師sư 即tức 逍tiêu 遙diêu 所sở 稱xưng 神thần 人nhân 聖thánh 人nhân 至chí 人nhân 所sở 言ngôn 有hữu 情tình 有hữu 信tín 即tức 齊tề 物vật 之chi 真chân 宰tể 及cập 養dưỡng 生sanh 篇thiên 生sanh 之chi 主chủ 若nhược 不bất 悟ngộ 此thử 而nhi 涉thiệp 人nhân 世thế 必tất 有hữu 形hình 骸hài 之chi 大đại 患hoạn 顏nhan 子tử 心tâm 齊tề 教giáo 其kỳ 悟ngộ 之chi 之chi 方phương 既ký 悟ngộ 性tánh 真chân 則tắc 形hình 骸hài 可khả 外ngoại 故cố 德đức 充sung 符phù 前tiền 一nhất 往vãng 皆giai 敷phu 演diễn 其kỳ 古cổ 今kim 迷mê 悟ngộ 之chi 狀trạng 到đáo 此thử 方phương 分phân 明minh 說thuyết 破phá 一nhất 路lộ 說thuyết 來lai 方phương 才tài 吐thổ 露lộ 所sở 以dĩ 云vân 言ngôn 有hữu 宗tông 事sự 有hữu 君quân 正chánh 此thử 意ý 也dã 此thử 上thượng 已dĩ 發phát 揮huy 大Đại 道Đạo 明minh 白bạch 了liễu 然nhiên 但đãn 未vị 說thuyết 進tiến 道đạo 工công 夫phu 故cố 此thử 下hạ 乃nãi 說thuyết 入nhập 道đạo 真chân 實thật 工công 夫phu 。

南nam 伯bá 子tử 葵quỳ 問vấn 於ư 女nữ 媯# (# 此thử 人nhân 名danh 皆giai 重trọng/trùng 言ngôn 也dã 撰soạn 出xuất 個cá 人nhân 來lai 設thiết 為vi 問vấn 答đáp 不bất 必tất 求cầu 其kỳ 實thật 也dã )# 曰viết 子tử 之chi 年niên 長trường/trưởng 矣hĩ 而nhi 色sắc 若nhược 孺nhụ 子tử 何hà 也dã (# 問vấn 其kỳ 年niên 老lão 大đại 而nhi 色sắc 若nhược 嬰anh 兒nhi 借tá 以dĩ 發phát 起khởi 必tất 有hữu 所sở 養dưỡng 將tương 以dĩ 發phát 啟khải 工công 夫phu 也dã )# 曰viết 吾ngô 聞văn 道đạo 矣hĩ (# 此thử 即tức 要yếu 引dẫn 人nhân 學học 道Đạo 也dã )# 南nam 伯bá 子tử 葵quỳ 曰viết 可khả 得đắc 學học 耶da (# 此thử 因nhân 聞văn 說thuyết 聞văn 道đạo 則tắc 驚kinh 詫# 其kỳ 言ngôn 謂vị 道đạo 豈khởi 可khả 學học 之chi 耶da )# 曰viết 惡ác 惡ác 可khả (# 二nhị 字tự 皆giai 平bình 聲thanh 驚kinh 歎thán 之chi 意ý 上thượng 惡ác 字tự 歎thán 其kỳ 道đạo 難nạn/nan 言ngôn 下hạ 惡ác 字tự 歎thán 其kỳ 道đạo 不bất 是thị 容dung 易dị 可khả 學học 要yếu 是thị 其kỳ 人nhân 乃nãi 可khả )# 子tử 非phi 其kỳ 人nhân 也dã (# 言ngôn 道đạo 非phi 容dung 易dị 可khả 學học 况# 子tử 非phi 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 何hà 以dĩ 見kiến 得đắc )# 夫phu 卜bốc 梁lương 倚ỷ 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 才tài (# 才tài 謂vị 天thiên 賦phú 之chi 根căn 器khí 猶do 俗tục 云vân 天thiên 資tư 也dã )# 而nhi 無vô 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo (# 言ngôn 有hữu 美mỹ 質chất 而nhi 無vô 進tiến 道đạo 志chí 向hướng )# 我ngã 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 而nhi 無vô 聖thánh 人nhân 之chi 才tài (# 言ngôn 我ngã 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 而nhi 無vô 美mỹ 質chất 故cố 多đa 費phí 苦khổ 工công 夫phu )# 吾ngô 欲dục 以dĩ 教giáo 之chi 庶thứ 幾kỷ 其kỳ 果quả 為vi 聖thánh 人nhân 乎hồ (# 言ngôn 我ngã 欲dục 教giáo 卜bốc 梁lương 倚ỷ 以dĩ 大Đại 道Đạo 其kỳ 亦diệc 可khả 教giáo 但đãn 無vô 志chí 向hướng 論luận 才tài 亦diệc 庶thứ 幾kỷ 可khả 成thành 苐# 不bất 知tri 可khả 能năng 造tạo 就tựu 而nhi 為vi 聖thánh 人nhân 乎hồ )# 不bất 然nhiên 以dĩ 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 告cáo 聖thánh 人nhân 之chi 才tài 亦diệc 易dị 矣hĩ (# 言ngôn 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 才tài 德đức 雙song 美mỹ 者giả 固cố 是thị 難nan 得đắc 有hữu 此thử 全toàn 質chất 則tắc 學học 之chi 亦diệc 易dị 矣hĩ )# 吾ngô 猶do 守thủ 而nhi 告cáo 之chi 三tam 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 天thiên 下hạ (# 天thiên 下hạ 踈sơ 而nhi 遠viễn 故cố 三tam 日nhật 而nhi 可khả 外ngoại 此thử 言ngôn 教giáo 之chi 一nhất 次thứ 也dã )# 己kỷ 外ngoại 天thiên 下hạ 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 七thất 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 物vật (# 物vật 漸tiệm 近cận 於ư 身thân 故cố 七thất 日nhật 而nhi 忘vong )# 己kỷ 外ngoại 物vật 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 九cửu 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 生sanh (# 生sanh 則tắc 切thiết 於ư 己kỷ 者giả 故cố 九cửu 日nhật 之chi 功công 乃nãi 外ngoại )# 己kỷ 外ngoại 生sanh 矣hĩ 而nhi 後hậu 能năng 朝triêu 徹triệt (# 朝triêu 平bình 旦đán 也dã 徹triệt 朗lãng 徹triệt 也dã 謂vị 己kỷ 外ngoại 生sanh 則tắc 忽hốt 然nhiên 朗lãng 悟ngộ 如như 睡thụy 夢mộng 覺giác 故cố 曰viết 朝triêu 徹triệt )# 朝triêu 徹triệt 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 獨độc (# 獨độc 謂vị 悟ngộ 一nhất 真chân 之chi 性tánh 不bất 屬thuộc 形hình 骸hài 故cố 曰viết 見kiến 獨độc )# 見kiến 獨độc 而nhi 後hậu 能năng 無vô 古cổ 今kim (# 謂vị 悟ngộ 一nhất 真chân 之chi 性tánh 超siêu 乎hồ 天thiên 地địa 故cố 不bất 屬thuộc 古cổ 今kim )# 無vô 古cổ 今kim 而nhi 後hậu 能năng 入nhập 於ư 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 (# 謂vị 了liễu 悟ngộ 性tánh 真chân 超siêu 乎hồ 天thiên 地địa 量lượng 絕tuyệt 古cổ 今kim 則tắc 見kiến 本bổn 來lai 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 )# 殺sát 生sanh 者giả 不bất 死tử (# 生sanh 者giả 有hữu 形hình 之chi 累lũy/lụy/luy 也dã 既ký 悟ngộ 性tánh 真chân 則tắc 形hình 骸hài 已dĩ 外ngoại 物vật 累lũy/lụy/luy 全toàn 消tiêu 故cố 曰viết 殺sát 生sanh 則tắc 一nhất 性tánh 獨độc 存tồn 故cố 曰viết 不bất 死tử )# 生sanh 生sanh 者giả 不bất 生sanh (# 形hình 化hóa 性tánh 全toàn 則tắc 與dữ 道đạo 冥minh 一nhất 而nhi 能năng 造tạo 化hóa 羣quần 生sanh 而nhi 一nhất 真chân 湛trạm 然nhiên 故cố 曰viết 生sanh 生sanh 者giả 不bất 生sanh )# 其kỳ 為vi 物vật 也dã (# 物vật 指chỉ 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 之chi 道đạo 體thể 也dã )# 無vô 不bất 將tương 也dã (# 謂vị 此thử 道đạo 體thể 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 化hóa 化hóa 無vô 窮cùng 故cố 無vô 不bất 將tương 也dã 將tương 者giả 以dĩ 也dã )# 無vô 不bất 迎nghênh 也dã (# 在tại 乎hồ 人nhân 者giả 日nhật 用dụng 頭đầu 頭đầu 左tả 右hữu 逢phùng 元nguyên 故cố 曰viết 無vô 不bất 迎nghênh 也dã )# 無vô 不bất 毀hủy 也dã (# 謂vị 此thử 道đạo 體thể 陶đào 鎔dong 萬vạn 化hóa 挫tỏa 銳duệ 解giải 紛phân 故cố 曰viết 無vô 不bất 毀hủy )# 無vô 不bất 成thành 也dã (# 觸xúc 處xứ 現hiện 成thành 不bất 假giả 安an 排bài )# 其kỳ 名danh 為vi 攖# 寧ninh (# 攖# 者giả 塵trần 勞lao 襍tập 亂loạn 困khốn 橫hoạnh/hoành 拂phất 鬱uất 橈# 動động 其kỳ 心tâm 曰viết 攖# 言ngôn 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 全toàn 從tùng 逆nghịch 順thuận 境cảnh 界giới 。 中trung 做tố 出xuất 只chỉ 到đáo 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 不bất 動động 其kỳ 心tâm 。 寧ninh 定định 湛trạm 然nhiên 故cố 曰viết 攖# 寧ninh )# 攖# 寧ninh 也dã 者giả 攖# 而nhi 後hậu 成thành 者giả 也dã (# 此thử 釋thích 攖# 寧ninh 之chi 意ý 謂vị 從tùng 刻khắc 苦khổ 境cảnh 界giới 中trung 做tố 出xuất 故cố 曰viết 攖# 而nhi 後hậu 成thành 者giả 也dã )# 。

此thử 前tiền 論luận 大Đại 道Đạo 雖tuy 是thị 可khả 宗tông 可khả 師sư 猶do 漫mạn 言ngôn 無vô 要yếu 此thử 一nhất 節tiết 方phương 指chỉ 出xuất 學học 道Đạo 之chi 方phương 意ý 謂vị 此thử 道đạo 雖tuy 是thị 人nhân 人nhân 本bổn 有hữu 既ký 無vô 生sanh 知tri 之chi 聖thánh 必tất 要yếu 學học 而nhi 後hậu 成thành 今kim 要yếu 學học 者giả 須tu 要yếu 根căn 器khí 全toàn 美mỹ 方phương 堪kham 授thọ 受thọ 授thọ 受thọ 之chi 際tế 又hựu 非phi 草thảo 率suất 須tu 要yếu 耳nhĩ 提đề 面diện 命mạng 守thủ 而nhi 教giáo 之chi 其kỳ 教giáo 之chi 之chi 方phương 又hựu 不bất 可khả 速tốc 成thành 須tu 有hữu 漸tiệm 次thứ 而nhi 入nhập 故cố 使sử 漸tiệm 漸tiệm 開khai 悟ngộ 其kỳ 三tam 日nhật 外ngoại 天thiên 下hạ 七thất 日nhật 外ngoại 物vật 九cửu 日nhật 外ngoại 生sanh 死tử 而nhi 後hậu 見kiến 獨độc 朝triêu 徹triệt 此thử 悟ngộ 之chi 之chi 效hiệu 也dã 既ký 悟ngộ 此thử 道đạo 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 日nhật 用dụng 頭đầu 頭đầu 觸xúc 處xứ 現hiện 成thành 縱tung 橫hoành 無vô 礙ngại 雖tuy 在tại 塵trần 勞lao 。 之chi 中trung 其kỳ 心tâm 泰thái 定định 常thường 寧ninh 天thiên 君quân 泰thái 然nhiên 湛trạm 然nhiên 不bất 動động 。 工công 夫phu 到đáo 此thử 名danh 曰viết 攖# 寧ninh 何hà 謂vị 攖# 寧ninh 葢# 從tùng 襍tập 亂loạn 境cảnh 緣duyên 中trung 做tố 出xuất 故cố 曰viết 攖# 而nhi 後hậu 成thành 者giả 也dã 觀quán 此thử 老lão 言ngôn 雖tuy 蔓mạn 衍diễn 其kỳ 所sở 造tạo 道đạo 工công 夫phu 皆giai 從tùng 刻khắc 苦khổ 中trung 做tố 來lai 非phi 苟cẩu 然nhiên 也dã 今kim 人nhân 讀đọc 其kỳ 言ngôn 者giả 豈khởi 可khả 槩# 以dĩ 文văn 字tự 視thị 之chi 哉tai 。

上thượng 言ngôn 入nhập 道đạo 工công 夫phu 下hạ 言ngôn 聞văn 道đạo 盖# 亦diệc 從tùng 文văn 字tự 中trung 悟ngộ 來lai 故cố 以dĩ 重trọng/trùng 言ngôn 發phát 之chi 。

南nam 伯bá 子tử 葵quỳ 曰viết 子tử 獨độc 惡ác 乎hồ 聞văn 之chi (# 此thử 問vấn 聞văn 道đạo 之chi 原nguyên )# 曰viết (# 女nữ 媯# 答đáp )# 聞văn 諸chư 副phó 墨mặc 之chi 子tử (# 副phó 墨mặc 文văn 字tự 也dã 言ngôn 始thỉ 從tùng 文văn 中trung 來lai )# 副phó 墨mặc 之chi 子tử 聞văn 之chi 洛lạc 誦tụng 之chi 孫tôn (# 洛lạc 誦tụng 言ngôn 包bao 洛lạc 而nhi 誦tụng 習tập 也dã 意ý 謂vị 誦tụng 習tập 文văn 字tự 久cửu 而nhi 自tự 得đắc 也dã )# 洛lạc 誦tụng 之chi 孫tôn 聞văn 之chi 瞻chiêm 明minh (# 瞻chiêm 明minh 言ngôn 見kiến 有hữu 明minh 處xứ 乃nãi 因nhân 文văn 字tự 有hữu 悟ngộ 處xứ 也dã )# 瞻chiêm 明minh 聞văn 之chi 聶niếp 許hứa (# 聶niếp 許hứa 謂vị 從tùng 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 入nhập 心tâm 通thông 而nhi 心tâm 自tự 許hứa 也dã )# 聶niếp 許hứa 聞văn 之chi 需# 役dịch (# 需# 待đãi 也dã 役dịch 使sử 也dã 言ngôn 心tâm 雖tuy 有hữu 悟ngộ 必tất 待đãi 驗nghiệm 之chi 行hành 事sự 之chi 間gian 一nhất 切thiết 處xứ 現hiện 。 前tiền 不bất 昧muội 與dữ 道Đạo 相tương 應ứng 。 然nhiên 後hậu 造tạo 妙diệu 也dã )# 需# 役dịch 聞văn 之chi 於ư 謳# (# 於ư 謳# 涵# 泳# 吟ngâm 咏# 之chi 意ý )# 於ư 謳# 聞văn 之chi 玄huyền 冥minh (# 由do 涵# 泳# 謳# 吟ngâm 而nhi 有hữu 冥minh 會hội 於ư 心tâm 乃nãi 造tạo 道đạo 之chi 極cực 也dã )# 玄huyền 冥minh 聞văn 之chi 參tham 寥liêu (# 參tham 寥liêu 者giả 空không 廓khuếch 廣quảng 大đại 虗hư 無vô 之chi 境cảnh 謂vị 道đạo 之chi 實thật 際tế 也dã )# 參tham 寥liêu 聞văn 之chi 疑nghi 始thỉ (# 言ngôn 入nhập 於ư 無vô 始thỉ 乃nãi 歸quy 極cực 於ư 此thử 學học 道Đạo 之chi 成thành 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 聖thánh 人nhân 得đắc 此thử 大Đại 道Đạo 不bất 無vô 所sở 聞văn 葢# 從tùng 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 中trung 有hữu 所sở 發phát 明minh 以dĩ 至chí 動động 用dụng 周chu 旋toàn 謳# 吟ngâm 咳khái 唾thóa 之chi 間gian 以dĩ 合hợp 於ư 玄huyền 冥minh 叅# 於ư 寥liêu 廓khuếch 以dĩ 極cực 於ư 無vô 始thỉ 至chí 不bất 可khả 知tri 之chi 地địa 必tất 如như 此thử 深thâm 造tạo 實thật 證chứng 而nhi 後hậu 已dĩ 如như 此thử 殆đãi 非phi 口khẩu 耳nhĩ 而nhi 可khả 得đắc 也dã 。 是thị 乃nãi 可khả 稱xưng 大đại 宗tông 師sư 前tiền 來lai 發phát 明minh 大Đại 道Đạo 可khả 宗tông 悟ngộ 此thử 大Đại 道Đạo 者giả 可khả 稱xưng 宗tông 師sư 但đãn 未vị 見kiến 其kỳ 果quả 有hữu 其kỳ 人nhân 否phủ/bĩ 耶da 恐khủng 世thế 人nhân 不bất 信tín 。 將tương 謂vị 虛hư 談đàm 故cố 向hướng 下hạ 撰soạn 出xuất 子tử 祀tự 等đẳng 乃nãi 實thật 是thị 得đắc 道Đạo 之chi 人nhân 。 以dĩ 作tác 證chứng 據cứ 。

子tử 祀tự 子tử 輿dư 子tử 犁lê 子tử 來lai 四tứ 人nhân 相tương/tướng 語ngữ 曰viết 孰thục 能năng 以dĩ 無vô 為vi 首thủ 以dĩ 生sanh 為vi 脊tích 以dĩ 死tử 為vi 尻# (# 尾vĩ 也dã )# 孰thục 知tri 死tử 生sanh 存tồn 亡vong 為vi 一nhất 體thể 者giả 吾ngô 與dữ 之chi 友hữu 矣hĩ (# 意ý 謂vị 從tùng 無vô 形hình 而nhi 遍biến 有hữu 形hình 而nhi 人nhân 之chi 此thử 身thân 皆giai 道đạo 之chi 所sở 化hóa 故cố 以dĩ 無vô 為vi 首thủ 者giả 從tùng 無vô 有hữu 生sanh 也dã 脊tích 者giả 身thân 也dã 尻# 者giả 尾vĩ 也dã 謂vị 生sanh 之chi 終chung 也dã 言ngôn 誰thùy 能năng 知tri 此thử 。 無vô 生sanh 之chi 生sanh 者giả 則tắc 可khả 相tương/tướng 與dữ 為vi 友hữu 矣hĩ )# 四tứ 人nhân 相tương 視thị 而nhi 笑tiếu 。 莫mạc 逆nghịch 於ư 心tâm 遂toại 相tương/tướng 與dữ 為vi 友hữu (# 言ngôn 心tâm 同đồng 道đạo 合hợp 遂toại 為vi 友hữu 也dã )# 子tử 輿dư 有hữu 病bệnh 子tử 祀tự 往vãng 問vấn 之chi 曰viết 偉# 哉tai 夫phu 造tạo 物vật 者giả 以dĩ 子tử 為vi 此thử 拘câu 拘câu 也dã (# 此thử 子tử 輿dư 自tự 歎thán 造tạo 物vật 有hữu 力lực 壯tráng 哉tai 能năng 使sử 我ngã 於ư 大đại 化hóa 之chi 中trung 將tương 以dĩ 子tử 為vi 此thử 拘câu 拘câu 之chi 形hình 也dã )# 曲khúc 僂lũ 發phát 背bối/bội (# 此thử 下hạ 子tử 輿dư 言ngôn 其kỳ 病bệnh 狀trạng 謂vị 形hình 已dĩ 傴ủ 僂lũ 殘tàn 廢phế 且thả 又hựu 癰ung 瘡sang )# 上thượng 有hữu 五ngũ 管quản (# 言ngôn 形hình 傴ủ 僂lũ 則tắc 五ngũ 臟tạng 之chi 管quản 向hướng 上thượng 也dã )# 頥# 隱ẩn 於ư 齊tề (# 言ngôn 形hình 曲khúc 則tắc 兩lưỡng 頥# 限hạn 隱ẩn 於ư 齊tề 下hạ 也dã )# 肩kiên 高cao 於ư 頂đảnh (# 頥# 限hạn 則tắc 兩lưỡng 肩kiên 聳tủng 高cao 於ư 頂đảnh )# 句cú 贅# 指chỉ 天thiên (# 句cú 贅# 頂đảnh 髻kế 也dã 言ngôn 頥# 隱ẩn 而nhi 項hạng 縮súc 故cố 髻kế 指chỉ 天thiên 也dã )# 陰âm 陽dương 之chi 氣khí 有hữu 沴# (# 沴# 凌lăng 亂loạn 言ngôn 不bất 和hòa 也dã 言ngôn 雖tuy 從tùng 大đại 化hóa 受thọ 形hình 以dĩ 陰âm 陽dương 之chi 氣khí 凌lăng 亂loạn 不bất 和hòa 故cố 使sử 我ngã 形hình 骸hài 如như 此thử 之chi 殘tàn 廢phế 不bất 堪kham 也dã )# 其kỳ 心tâm 閒gian/nhàn 而nhi 無vô 事sự (# 言ngôn 以dĩ 形hình 廢phế 而nhi 心tâm 轉chuyển 無vô 事sự 此thử 足túc 見kiến 其kỳ 能năng 以dĩ 道đạo 自tự 適thích 不bất 以dĩ 形hình 為vi 累lũy/lụy/luy 也dã )# 跰# 躚# 而nhi 鑑giám 於ư 井tỉnh (# 跰# 躚# 扶phù 曳duệ 也dã 謂vị 恐khủng 自tự 知tri 不bất 明minh 又hựu 鑑giám 於ư 井tỉnh 則tắc 視thị 身thân 如như 影ảnh 矣hĩ )# 曰viết 嗟ta 乎hồ 夫phu 造tạo 物vật 者giả 又hựu 將tương 以dĩ 子tử 為vi 此thử 拘câu 拘câu 也dã (# 因nhân 鑑giám 於ư 井tỉnh 自tự 見kiến 其kỳ 狀trạng 乃nãi 嘆thán 曰viết 夫phu 造tạo 物vật 者giả 既ký 拘câu 拘câu 為vi 我ngã 此thử 形hình 矣hĩ 而nhi 又hựu 復phục 使sử 我ngã 如như 此thử 。 殘tàn 廢phế 之chi 惡ác 狀trạng 耶da )# 子tử 祀tự 曰viết 汝nhữ 惡ác 之chi 乎hồ (# 子tử 祀tự 因nhân 見kiến 子tử 輿dư 之chi 嘆thán 乃nãi 問vấn 之chi 曰viết 子tử 惡ác 此thử 形hình 耶da )# 曰viết 亡vong 子tử 何hà 惡ác (# 亡vong 絕tuyệt 也dã 子tử 輿dư 意ý 謂vị 我ngã 心tâm 不bất 但đãn 絕tuyệt 然nhiên 無vô 惡ác 而nhi 方phương 與dữ 之chi 俱câu 化hóa 也dã )# 浸tẩm 假giả 而nhi 化hóa 予# 之chi 左tả 臂tý 以dĩ 為vi 雞kê 予# 因nhân 以dĩ 求cầu 時thời 夜dạ (# 浸tẩm 假giả 造tạo 化hóa 也dã 言ngôn 從tùng 無vô 形hình 造tạo 化hóa 之chi 中trung 漸tiệm 漸tiệm 而nhi 適thích 於ư 有hữu 形hình 即tức 化hóa 子tử 之chi 左tả 臂tý 以dĩ 為vi 雞kê 予# 因nhân 之chi 而nhi 求cầu 時thời 夜dạ 時thời 夜dạ 言ngôn 雞kê 報báo 曉hiểu 也dã )# 浸tẩm 假giả 而nhi 化hóa 子tử 之chi 右hữu 臂tý 以dĩ 為vi 彈đàn 子tử 因nhân 以dĩ 求cầu 鴞# 炙chích (# 若nhược 化hóa 子tử 之chi 右hữu 臂tý 為vi 彈đàn 子tử 即tức 因nhân 之chi 而nhi 求cầu 鴞# 炙chích 言ngôn 以dĩ 彈đàn 擊kích 鴞# 以dĩ 充sung 炙chích 也dã )# 浸tẩm 假giả 而nhi 化hóa 子tử 之chi 尻# 以dĩ 為vi 輪luân 以dĩ 神thần 為vi 馬mã 予# 因nhân 而nhi 乘thừa 之chi 豈khởi 更cánh 駕giá 哉tai (# 此thử 言ngôn 有hữu 道đạo 之chi 士sĩ 既ký 視thị 此thử 身thân 如như 癰ung 瘡sang 而nhi 不bất 足túc 觀quán 且thả 又hựu 視thị 之chi 如như 影ảnh 而nhi 不bất 可khả 執chấp 是thị 則tắc 不bất 但đãn 無vô 累lũy/lụy/luy 而nhi 且thả 與dữ 之chi 俱câu 化hóa 故cố 又hựu 能năng 借tá 假giả 修tu 真chân 因nhân 此thử 而nhi 求cầu 有hữu 實thật 用dụng 是thị 則tắc 此thử 身thân 雖tuy 為vi 異dị 物vật 若nhược 果quả 能năng 化hóa 之chi 則tắc 形hình 神thần 俱câu 妙diệu 真Chân 人Nhân 乘thừa 此thử 以dĩ 遊du 人nhân 世thế 豈khởi 更cánh 駕giá 哉tai )# 且thả 夫phu 得đắc 者giả 時thời 也dã 失thất 者giả 順thuận 也dã 安an 時thời 而nhi 處xứ 順thuận 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 能năng 入nhập 也dã 此thử 古cổ 之chi 所sở 謂vị 縣huyện 解giải 也dã (# 言ngôn 真Chân 人Nhân 忘vong 形hình 適thích 真chân 形hình 神thần 俱câu 妙diệu 不bất 以dĩ 得đắc 失thất 干can 心tâm 安an 時thời 處xứ 順thuận 無vô 往vãng 而nhi 不bất 自tự 得đắc 故cố 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 能năng 入nhập 如như 此thử 是thị 古cổ 之chi 所sở 謂vị 縣huyện 解giải 者giả 也dã 言ngôn 生sanh 累lũy/lụy/luy 如như 倒đảo 縣huyện 超siêu 乎hồ 死tử 生sanh 則tắc 倒đảo 縣huyện 解giải 矣hĩ 故cố 云vân 縣huyện 解giải )# 而nhi 不bất 能năng 自tự 解giải 。 者giả 物vật 有hữu 以dĩ 結kết 之chi (# 人nhân 人nhân 本bổn 皆giai 如như 此thử 無vô 累lũy/lụy/luy 超siêu 然nhiên 懸huyền 解giải 而nhi 人nhân 不bất 能năng 解giải 之chi 者giả 乃nãi 自tự 我ngã 以dĩ 結kết 之chi 也dã )# 且thả 夫phu 物vật 不bất 勝thắng 天thiên 久cửu 矣hĩ 吾ngô 又hựu 何hà 惡ác 焉yên (# 言ngôn 人nhân 任nhậm 造tạo 化hóa 而nhi 遷thiên 故cố 人nhân 不bất 能năng 勝thắng 天thiên 既ký 不bất 能năng 勝thắng 則tắc 任nhậm 之chi 而nhi 已dĩ 又hựu 何hà 惡ác 焉yên )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 真Chân 人Nhân 真chân 知tri 形hình 本bổn 無vô 形hình 今kim 既ký 適thích 有hữu 形hình 則tắc 為vi 生sanh 累lũy/lụy/luy 故cố 真Chân 人Nhân 視thị 之chi 如như 癰ung 瘡sang 而nhi 不bất 可khả 愛ái 如như 影ảnh 而nhi 不bất 可khả 執chấp 如như 此thử 則tắc 但đãn 任nhậm 造tạo 化hóa 之chi 所sở 適thích 了liễu 無vô 得đắc 失thất 之chi 心tâm 故cố 死tử 生sanh 無vô 變biến 於ư 己kỷ 所sở 以dĩ 安an 時thời 處xứ 順thuận 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 入nhập 此thử 所sở 謂vị 縣huyện 解giải 者giả 也dã 如như 此thử 看khán 來lai 人nhân 人nhân 本bổn 來lai 天thiên 然nhiên 解giải 脫thoát 但đãn 人nhân 自tự 苦khổ 於ư 形hình 累lũy/lụy/luy 而nhi 卒thốt 莫mạc 能năng 自tự 解giải 者giả 非phi 天thiên 之chi 過quá 乃nãi 人nhân 自tự 結kết 之chi 耳nhĩ 且thả 夫phu 天thiên 人nhân 之chi 際tế 本bổn 來lai 人nhân 不bất 勝thắng 天thiên 吾ngô 於ư 此thử 看khán 破phá 久cửu 矣hĩ 雖tuy 有hữu 此thử 假giả 形hình 吾ngô 有hữu 真chân 用dụng 又hựu 何hà 惡ác 焉yên 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 為vi 真Chân 人Nhân 是thị 可khả 宗tông 而nhi 師sư 之chi 者giả 也dã 。

俄nga 而nhi 子tử 來lai 有hữu 疾tật 喘suyễn 喘suyễn 焉yên 死tử 將tương (# 上thượng 言ngôn 四tứ 人nhân 為vi 友hữu 而nhi 子tử 輿dư 之chi 妙diệu 已dĩ 知tri 之chi 矣hĩ 今kim 又hựu 發phát 子tử 來lai 二nhị 人nhân 之chi 妙diệu 喘suyễn 氣khí 喘suyễn 急cấp 而nhi 將tương 絕tuyệt 也dã )# 其kỳ 妻thê 子tử 環hoàn 而nhi 泣khấp 之chi 犁lê 往vãng 而nhi 問vấn 之chi 曰viết 。 叱sất 避tị 無vô 怛đát 化hóa (# 叱sất 避tị 言ngôn 呵ha 斥xích 其kỳ 妻thê 子tử 使sử 避tị 之chi 也dã 怛đát 猶do 驚kinh 也dã 此thử 言ngôn 真Chân 人Nhân 與dữ 造tạo 化hóa 遊du 非phi 婦phụ 人nhân 小tiểu 子tử 所sở 知tri 故cố 叱sất 使sử 無vô 驚kinh 之chi 也dã )# 倚ỷ 其kỳ 尸thi 而nhi 與dữ 之chi 語ngữ 曰viết 偉# 哉tai 造tạo 化hóa 又hựu 將tương 奚hề 以dĩ 汝nhữ 為vi 將tương 奚hề 以dĩ 汝nhữ 適thích (# 言ngôn 不bất 知tri 造tạo 化hóa 又hựu 將tương 汝nhữ 作tác 何hà 物vật 也dã )# 以dĩ 汝nhữ 為vi 鼠thử 肝can 乎hồ (# 鼠thử 肝can 極cực 細tế )# 以dĩ 汝nhữ 為vi 蟲trùng 臂tý 乎hồ (# 蟲trùng 臂tý 不bất 堅kiên )# 子tử 來lai 曰viết 父phụ 母mẫu 於ư 子tử 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 唯duy 命mạng 之chi 從tùng 陰âm 陽dương 於ư 人nhân 不bất 翅sí (# 止chỉ 也dã )# 於ư 父phụ 母mẫu 彼bỉ 近cận 吾ngô 死tử 而nhi 我ngã 不bất 聽thính 我ngã 則tắc 悍hãn (# 違vi 戾lệ 也dã )# 矣hĩ 彼bỉ (# 指chỉ 造tạo 物vật )# 何hà 罪tội 焉yên (# 言ngôn 造tạo 物vật 亦diệc 非phi 有hữu 心tâm 要yếu 死tử 我ngã 也dã 故cố 曰viết 何hà 罪tội )# 夫phu 大đại 塊khối (# 天thiên 地địa 也dã )# 載tái 我ngã 以dĩ 形hình 勞lao 我ngã 以dĩ 生sanh 佚# 我ngã 以dĩ 老lão 息tức 我ngã 以dĩ 死tử 故cố 善thiện 吾ngô 生sanh 者giả 乃nãi 所sở 以dĩ 善thiện 吾ngô 死tử 也dã (# 言ngôn 造tạo 化hóa 既ký 全toàn 我ngã 一nhất 生sanh 我ngã 任nhậm 造tạo 化hóa 而nhi 遊du 是thị 為vi 善thiện 生sanh 既ký 任nhậm 化hóa 而nhi 生sanh 則tắc 不bất 貪tham 生sanh 故cố 謂vị 善thiện 生sanh 然nhiên 死tử 亦diệc 從tùng 化hóa 是thị 為vi 善thiện 死tử 吾ngô 又hựu 何hà 釋thích 焉yên )# 夫phu 大đại 冶dã 鑄chú 金kim 金kim 踴dũng 躍dược 曰viết 我ngã 且thả 必tất 為vi 鏌# 鎁# (# 神thần 劍kiếm 名danh )# 大đại 冶dã 必tất 以dĩ 為vi 不bất 祥tường 之chi 金kim 今kim 一nhất 犯phạm (# 偶ngẫu 然nhiên 觸xúc 之chi 曰viết 一nhất 犯phạm )# 人nhân 之chi 形hình (# 言ngôn 在tại 萬vạn 化hóa 之chi 中trung 偶ngẫu 然nhiên 觸xúc 犯phạm 而nhi 為vi 人nhân 之chi 形hình )# 而nhi 曰viết 人nhân 耳nhĩ 人nhân 耳nhĩ 夫phu 造tạo 物vật 者giả 必tất 以dĩ 為vi 不bất 祥tường 之chi 人nhân (# 言ngôn 萬vạn 物vật 不bất 可khả 勝thắng 數số 。 而nhi 自tự 獨độc 以dĩ 人nhân 為vi 善thiện 是thị 不bất 知tri 造tạo 化hóa 者giả 乃nãi 不bất 祥tường 之chi 人nhân 也dã )# 今kim 一nhất 以dĩ 天thiên 地địa 為vi 大đại 鑪lư 以dĩ 造tạo 化hóa 為vi 大đại 冶dã 惡ác 乎hồ 往vãng 而nhi 不bất 可khả 哉tai (# 言ngôn 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 俱câu 在tại 造tạo 化hóa 鈞quân 陶đào 之chi 中trung 何hà 物vật 而nhi 非phi 載tái 道đạo 成thành 形hình 何hà 徃# 而nhi 非phi 道đạo 之chi 所sở 在tại 如như 此thử 又hựu 何hà 徃# 而nhi 不bất 可khả 哉tai )# 成thành 然nhiên 寐mị 蘧# 然nhiên 覺giác (# 言ngôn 死tử 生sanh 夢mộng 覺giác 故cố 死tử 但đãn 如như 寐mị 生sanh 如như 覺giác 夜dạ 旦đán 夢mộng 覺giác 而nhi 已dĩ 又hựu 何hà 必tất 取thủ 捨xả 欣hân 厭yếm 哉tai )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 真Chân 人Nhân 所sở 得đắc 殊thù 非phi 婦phụ 人nhân 小tiểu 子tử 之chi 所sở 知tri 故cố 子tử 犁lê 叱sất 避tị 以dĩ 形hình 容dung 其kỳ 必tất 有hữu 真chân 知tri 然nhiên 後hậu 為vi 真Chân 人Nhân 必tất 若nhược 子tử 來lai 之chi 順thuận 化hóa 而nhi 遊du 死tử 生sanh 無vô 變biến 無vô 生sanh 可khả 戀luyến 無vô 死tử 可khả 拒cự 要yếu 學học 人nhân 必tất 造tạo 到đáo 如như 此thử 超siêu 然nhiên 獨độc 得đắc 之chi 妙diệu 純thuần 一nhất 無vô 疵tỳ 方phương 為vi 學học 問vấn 能năng 事sự 之chi 究cứu 竟cánh 處xứ 是thị 可khả 稱xưng 為vi 大đại 宗tông 師sư 矣hĩ 。

上thượng 言ngôn 真Chân 人Nhân 能năng 順thuận 死tử 生sanh 不bất 知tri 從tùng 何hà 致trí 此thử 故cố 下hạ 以dĩ 子tử 桑tang 戶hộ 三tam 入nhập 發phát 明minh 乃nãi 方phương 外ngoại 了liễu 道đạo 之chi 人nhân 所sở 能năng 此thử 叚giả 學học 問vấn 非phi 方phương 內nội 曲khúc 士sĩ 所sở 知tri 。

子tử 桑tang 戶hộ 孟# 子tử 反phản 子tử 琴cầm 張trương 三tam 人nhân 相tương 與dữ 。 友hữu 曰viết 孰thục 能năng 相tương/tướng 與dữ 於ư 無vô 相tướng 與dữ (# 無vô 相tướng 與dữ 言ngôn 大Đại 道Đạo 無vô 形hình 之chi 鄉hương )# 相tương/tướng 為vi 於ư 無vô 相tướng 為vi (# 言ngôn 大Đại 道Đạo 寂tịch 莫mạc 無vô 為vi 之chi 境cảnh )# 孰thục 能năng 登đăng 天thiên 遊du 霧vụ 撓nạo 挑thiêu 無vô 極cực (# 言ngôn 超siêu 然nhiên 世thế 外ngoại 遊du 於ư 萬vạn 物vật 之chi 表biểu )# 相tương/tướng 忘vong 以dĩ 生sanh (# 雖tuy 生sanh 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 。 有hữu 生sanh )# 無vô 所sở 終chung 窮cùng (# 言ngôn 心tâm 與dữ 道đạo 遊du 於ư 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 即tức 此thử 便tiện 見kiến 真Chân 人Nhân 遊du 世thế 之chi 若nhược 此thử )# 三tam 人nhân 相tương 視thị 而nhi 笑tiếu 。 莫mạc 逆nghịch 於ư 心tâm (# 言ngôn 道đạo 合hợp 心tâm 同đồng 忘vong 形hình 相tướng 與dữ )# 遂toại 相tương/tướng 與dữ 友hữu (# 唯duy 真Chân 人Nhân 乃nãi 知tri 真Chân 人Nhân 故cố 三tam 人nhân 為vi 友hữu )# 莫mạc 然nhiên 有hữu 間gian (# 居cư 頃khoảnh 之chi 間gian )# 而nhi 子tử 桑tang 戶hộ 死tử 未vị 葬táng 孔khổng 子tử 聞văn 之chi 使sử 子tử 貢cống 往vãng 待đãi 事sự 焉yên (# 夫phu 子tử 使sử 子tử 貢cống 往vãng 弔điếu 以dĩ 待đãi 葬táng 事sự 將tương 盡tận 禮lễ 也dã )# 或hoặc 編biên 曲khúc 或hoặc 皷cổ 琴cầm 相tương 和hòa 而nhi 歌ca 曰viết 嗟ta 來lai 桑tang 戶hộ 乎hồ 嗟ta 來lai 桑tang 戶hộ 乎hồ 而nhi (# 汝nhữ 也dã )# 已dĩ 返phản 其kỳ 真chân 而nhi 我ngã 猶do 為vi 人nhân 猗ỷ (# 猗ỷ 者giả 歎thán 辭từ 也dã 言ngôn 汝nhữ 幸hạnh 已dĩ 返phản 其kỳ 真chân 而nhi 我ngã 尚thượng 且thả 為vi 人nhân 可khả 歎thán 也dã )# 子tử 貢cống 趨xu 而nhi 進tiến 曰viết 敢cảm 問vấn 臨lâm 尸thi 而nhi 歌ca 禮lễ 乎hồ (# 子tử 貢cống 執chấp 禮lễ 言ngôn 臨lâm 尸thi 當đương 哭khốc 不bất 當đương 歌ca 也dã )# 二nhị 人nhân 相tương 視thị 而nhi 笑tiếu 。 曰viết 是thị (# 指chỉ 子tử 貢cống )# 惡ác 知tri 禮lễ 意ý (# 言ngôn 禮lễ 之chi 意ý 重trọng/trùng 在tại 返phản 本bổn 謂vị 子tử 貢cống 不bất 知tri 此thử 也dã )# 子tử 貢cống 返phản 以dĩ 告cáo 孔khổng 子tử 曰viết 彼bỉ 何hà 人nhân 者giả 耶da 修tu 行hành 無vô 有hữu (# 言ngôn 不bất 撿kiểm 於ư 禮lễ 不bất 能năng 飾sức 行hành 故cố 曰viết 修tu 行hành 無vô 有hữu )# 而nhi 外ngoại 其kỳ 形hình 骸hài (# 不bất 以dĩ 死tử 生sanh 為vi 事sự )# 臨lâm 尸thi 而nhi 歌ca 顏nhan 色sắc 不bất 變biến 。 (# 全toàn 無vô 哀ai 戚thích 之chi 容dung )# 無vô 以dĩ 命mạng 之chi (# 命mạng 名danh 也dã 不bất 知tri 喚hoán 他tha 作tác 何hà 等đẳng 人nhân 物vật )# 彼bỉ 何hà 人nhân 者giả 耶da (# 言ngôn 畢tất 竟cánh 是thị 何hà 等đẳng 人nhân 。 耶da )# 孔khổng 子tử 曰viết 彼bỉ 遊du 方phương 之chi 外ngoại 者giả 也dã (# 言ngôn 彼bỉ 超siêu 脫thoát 凡phàm 情tình 遊du 於ư 世thế 外ngoại 者giả 也dã )# 而nhi 丘khâu 遊du 方phương 之chi 內nội 者giả 也dã (# 言ngôn 未vị 能năng 超siêu 脫thoát 世thế 綱cương 故cố 云vân 遊du 方phương 內nội )# 外ngoại 內nội 不bất 相tương 及cập (# 言ngôn 彼bỉ 方phương 外ngoại 之chi 人nhân 以dĩ 世thế 俗tục 之chi 禮lễ 加gia 之chi 則tắc 非phi 所sở 宜nghi 言ngôn 不bất 當đương 弔điếu 也dã )# 而nhi 丘khâu 使sử 女nữ 往vãng 弔điếu 之chi 丘khâu 則tắc 陋lậu 矣hĩ (# 言ngôn 我ngã 本bổn 不bất 當đương 使sử 女nữ 往vãng 弔điếu 此thử 誠thành 我ngã 之chi 鄙bỉ 陋lậu 見kiến 也dã )# 彼bỉ 方phương 且thả 與dữ 造tạo 物vật 者giả 為vi 人nhân (# 相tương/tướng 者giả 猶do 助trợ 也dã 言ngôn 造tạo 物vật 本bổn 無vô 形hình 彼bỉ 以dĩ 為vi 人nhân 之chi 形hình 乃nãi 助trợ 造tạo 物vật 之chi 生sanh 意ý 耳nhĩ )# 而nhi 遊du 乎hồ 天thiên 地địa 之chi 一nhất 氣khí (# 言ngôn 彼bỉ 雖tuy 處xứ 人nhân 世thế 其kỳ 實thật 心tâm 遊du 乎hồ 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 已dĩ 前tiền 與dữ 大Đại 道Đạo 混hỗn 茫mang 而nhi 為vi 一nhất 也dã )# 彼bỉ 以dĩ 生sanh 為vi 附phụ 贅# 懸huyền 疣vưu (# 贅# 疣vưu 乃nãi 山sơn 中trung 之chi 人nhân 項hạng 上thượng 之chi 癭# 瘤# 以dĩ 喻dụ 形hình 乃nãi 道đạo 之chi 贅# 疣vưu 餘dư 物vật 也dã )# 以dĩ 死tử 為vi 決quyết 疣vưu 潰hội 癕# (# 彼bỉ 視thị 身thân 如như 贅# 疣vưu 為vi 癕# 疽thư 以dĩ 為vi 生sanh 之chi 大đại 患hoạn 今kim 幸hạnh 而nhi 死tử 則tắc 如như 疣vưu 癕# 之chi 决# 潰hội 方phương 為vi 大đại 快khoái 活hoạt 事sự 又hựu 何hà 以dĩ 死tử 為vi 哀ai 耶da )# 夫phu 若nhược 然nhiên 者giả 又hựu 惡ác 知tri 死tử 生sanh 先tiên 後hậu 之chi 所sở 在tại (# 言ngôn 彼bỉ 以dĩ 生sanh 為vi 大đại 患hoạn 以dĩ 脫thoát 形hình 骸hài 為vi 輕khinh 舉cử 返phản 乎hồ 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 不bất 死tử 之chi 鄉hương 又hựu 何hà 知tri 有hữu 死tử 生sanh 先tiên 後hậu 之chi 所sở 在tại 耶da )# 假giả 於ư 異dị 物vật (# 以dĩ 性tánh 真chân 而nhi 借tá 四tứ 大đại 以dĩ 成thành 形hình 如như 假giả 托thác 異dị 物vật 元nguyên 非phi 己kỷ 有hữu 也dã )# 託thác 於ư 同đồng 體thể (# 言ngôn 心tâm 與dữ 道đạo 遊du 故cố 云vân 托thác 於ư 同đồng 體thể )# 忘vong 其kỳ 肝can 膽đảm (# 言ngôn 以dĩ 生sanh 為vi 寄ký 故cố 不bất 見kiến 有hữu 形hình 骸hài 故cố 曰viết 忘vong 其kỳ 肝can 膽đảm )# 遺di 其kỳ 耳nhĩ 目mục (# 言ngôn 雖tuy 遊du 人nhân 世thế 如như 不bất 聞văn 見kiến 故cố 云vân 遺di 其kỳ 耳nhĩ 目mục )# 返phản 復phục 終chung 始thỉ 不bất 知tri 端đoan 倪nghê (# 言ngôn 真Chân 人Nhân 遊du 於ư 大đại 化hóa 之chi 中trung 返phản 復phục 往vãng 來lai 無vô 所sở 窮cùng 極cực 又hựu 安an 知tri 以dĩ 生sanh 為vi 始thỉ 以dĩ 死tử 為vi 終chung 乎hồ )# 芒mang 然nhiên 彷phảng 徨# 乎hồ 塵trần 垢cấu 之chi 外ngoại 逍tiêu 遙diêu 乎hồ 無vô 為vi 之chi 業nghiệp 。 又hựu 烏ô 能năng 憒hội 憒hội 然nhiên 為vi 世thế 俗tục 之chi 禮lễ 以dĩ 觀quán (# 示thị 也dã )# 眾chúng 人nhân 之chi 耳nhĩ 目mục 哉tai (# 言ngôn 真Chân 人Nhân 處xử 世thế 如như 寄ký 以dĩ 形hình 骸hài 為vi 大đại 患hoạn 故cố 忘vong 形hình 釋thích 智trí 超siêu 然nhiên 物vật 表biểu 遨ngao 遊du 於ư 塵trần 垢cấu 之chi 外ngoại 逍tiêu 遙diêu 於ư 無vô 為vi 寂tịch 寞mịch 之chi 鄉hương 又hựu 何hà 能năng 憒hội 憒hội 以dĩ 世thế 俗tục 之chi 禮lễ 以dĩ 示thị 眾chúng 之chi 耳nhĩ 目mục 哉tai 借tá 重trọng/trùng 孔khổng 子tử 此thử 言ngôn 乃nãi 明minh 方phương 內nội 夫phu 子tử 亦diệc 未vị 嘗thường 不bất 知tri 有hữu 方phương 外ngoại 之chi 學học 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 方phương 外ngoại 真Chân 人Nhân 之chi 學học 逍tiêu 遙diêu 物vật 外ngoại 自tự 得đắc 之chi 妙diệu 非phi 世thế 俗tục 耳nhĩ 目mục 之chi 所sở 及cập 故cố 托thác 孔khổng 子tử 子tử 貢cống 發phát 揮huy 將tương 以dĩ 破phá 迂# 儒nho 執chấp 禮lễ 法pháp 之chi 曲khúc 見kiến 以dĩ 解giải 憒hội 憒hội 之chi 執chấp 情tình 亦diệc 將tương 使sử 其kỳ 自tự 得đắc 超siêu 然nhiên 之chi 境cảnh 斯tư 正chánh 此thử 老lão 著trước 書thư 之chi 本bổn 意ý 也dã 。

子tử 貢cống 曰viết 然nhiên 則tắc 夫phu 子tử 何hà 方phương 之chi 依y (# 子tử 貢cống 因nhân 聞văn 夫phu 子tử 說thuyết 方phương 外ngoại 真Chân 人Nhân 之chi 道Đạo 。 如như 此thử 故cố 問vấn 夫phu 子tử 自tự 處xứ 何hà 方phương 之chi 依y )# 孔khổng 子tử 曰viết 丘khâu 天thiên 之chi 戮lục 民dân 也dã (# 此thử 夫phu 子tử 自tự 謙khiêm 言ngôn 已dĩ 未vị 免miễn 生sanh 累lũy/lụy/luy 葢# 懸huyền 之chi 未vị 解giải 乃nãi 天thiên 之chi 戮lục 民dân 言ngôn 未vị 能năng 忘vong 桎trất 梏cốc 也dã )# 雖tuy 然nhiên 吾ngô 與dữ 女nữ 共cộng 之chi (# 夫phu 子tử 言ngôn 雖tuy 然nhiên 我ngã 未vị 超siêu 脫thoát 與dữ 女nữ 均quân 之chi 今kim 且thả 與dữ 女nữ 共cộng 遊du 於ư 方phương 外ngoại )# 子tử 貢cống 曰viết 敢cảm 問vấn 其kỳ 方phương (# 問vấn 遠viễn 舉cử 超siêu 脫thoát 之chi 方phương )# 孔khổng 子tử 曰viết 魚ngư 相tương/tướng 造tạo 乎hồ 水thủy 人nhân 相tương/tướng 造tạo 乎hồ 道đạo (# 人nhân 之chi 以dĩ 道đạo 為vi 命mạng 如như 魚ngư 之chi 以dĩ 水thủy 為vi 命mạng )# 相tương/tướng 造tạo 乎hồ 水thủy 者giả 穿xuyên 池trì 而nhi 養dưỡng 給cấp (# 言ngôn 養dưỡng 魚ngư 尚thượng 勞lao 功công 用dụng )# 相tương/tướng 造tạo 乎hồ 道đạo 者giả 無vô 事sự 而nhi 生sanh 定định (# 言ngôn 人nhân 造tạo 乎hồ 道đạo 甚thậm 易dị 放phóng 下hạ 便tiện 是thị 故cố 云vân 無vô 事sự 而nhi 生sanh 定định )# 故cố 曰viết 魚ngư 相tương/tướng 忘vong 於ư 江giang 湖hồ 人nhân 相tương/tướng 忘vong 於ư 道đạo 術thuật (# 穿xuyên 池trì 而nhi 養dưỡng 魚ngư 尚thượng 難nan 忘vong 不bất 若nhược 放phóng 之chi 江giang 湖hồ 則tắc 自tự 然nhiên 忘vong 矣hĩ 如như 人nhân 能năng 造tạo 乎hồ 大Đại 道Đạo 浩hạo 然nhiên 大đại 均quân 則tắc 無vô 不bất 忘vong 矣hĩ )# 子tử 貢cống 曰viết 敢cảm 問vấn 畸# 人nhân (# 子tử 貢cống 意ý 謂vị 方phương 外ngoại 之chi 人nhân 乃nãi 獨độc 行hành 之chi 君quân 子tử 故cố 問vấn 畸# 人nhân 畸# 獨độc 也dã 謂vị 不bất 知tri 獨độc 行hành 之chi 人nhân 比tỉ 方phương 外ngoại 何hà 如như )# 畸# 人nhân 者giả 畸# 於ư 人nhân 而nhi 侔mâu 於ư 天thiên 故cố 曰viết 天thiên 之chi 小tiểu 人nhân 人nhân 之chi 君quân 子tử 人nhân 之chi 君quân 子tử 天thiên 之chi 小tiểu 人nhân 也dã (# 孔khổng 子tử 言ngôn 彼bỉ 方phương 外ngoại 者giả 亦diệc 畸# 人nhân 也dã 但đãn 彼bỉ 畸# 於ư 人nhân 而nhi 侔mâu 合hợp 乎hồ 天thiên 若nhược 世thế 之chi 獨độc 行hành 君quân 子tử 矜căng 矜căng 自tự 持trì 不bất 能năng 逍tiêu 遙diêu 自tự 在tại 者giả 是thị 乃nãi 天thiên 之chi 小tiểu 人nhân 則tắc 為vi 人nhân 中trung 之chi 君quân 子tử 人nhân 中trung 之chi 君quân 子tử 則tắc 為vi 天thiên 之chi 小tiểu 人nhân 苐# 未vị 能năng 與dữ 天thiên 為vi 一nhất 耳nhĩ )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 孔khổng 子tử 方phương 內nội 之chi 聖thánh 人nhân 亦diệc 能năng 引dẫn 進tiến 於ư 方phương 外ngoại 之chi 學học 意ý 謂vị 世thế 之chi 拘câu 拘câu 者giả 亦diệc 可khả 與dữ 造tạo 乎hồ 大Đại 道Đạo 故cố 以dĩ 子tử 貢cống 之chi 才tài 智trí 尚thượng 去khứ 道đạo 遠viễn 甚thậm 况# 其kỳ 他tha 乎hồ 。

下hạ 明minh 方phương 外ngoại 之chi 道đạo 方phương 內nội 亦diệc 有hữu 能năng 行hành 者giả 第đệ 俗tục 人nhân 不bất 識thức 耳nhĩ 故cố 借tá 顏nhan 子tử 發phát 明minh 孔khổng 子tử 以dĩ 開khai 其kỳ 迷mê 意ý 若nhược 顏nhan 子tử 之chi 好hiếu 學học 誠thành 可khả 以dĩ 深thâm 造tạo 而nhi 自tự 得đắc 也dã 。

顏nhan 回hồi 問vấn 仲trọng 尼ni 曰viết 孟# 孫tôn 才tài 其kỳ 母mẫu 死tử 哭khốc 泣khấp 無vô 涕thế (# 無vô 心tâm 於ư 哭khốc )# 中trung 心tâm 不bất 慼thích (# 全toàn 無vô 哀ai 意ý )# 居cư 喪táng 不bất 哀ai 無vô 是thị 三tam 者giả 以dĩ 善thiện 喪táng 葢# 魯lỗ 國quốc (# 以dĩ 善thiện 居cư 喪táng 之chi 名danh 以dĩ 葢# 魯lỗ 國quốc )# 固cố 有hữu 無vô 其kỳ 實thật 而nhi 得đắc 其kỳ 名danh 者giả 乎hồ (# 名danh 不bất 副phó 實thật )# 回hồi 壹nhất 怪quái 之chi (# 壹nhất 謂vị 一nhất 常thường 怪quái 之chi )# 仲trọng 尼ni 曰viết 夫phu 孟# 孫tôn 氏thị 盡tận 之chi (# 言ngôn 能năng 極cực 盡tận 喪táng 禮lễ 也dã )# 進tiến 於ư 知tri 矣hĩ (# 言ngôn 世thế 人nhân 但đãn 知tri 世thế 俗tục 之chi 禮lễ 而nhi 不bất 知tri 天thiên 今kim 孟# 孫tôn 氏thị 乃nãi 盡tận 於ư 知tri 天thiên 故cố 人nhân 之chi 返phản 本bổn 乃nãi 禮lễ 之chi 實thật 也dã )# 唯duy 簡giản 之chi 而nhi 不bất 得đắc 夫phu 己kỷ 有hữu 所sở 簡giản 矣hĩ (# 言ngôn 孟# 孫tôn 知tri 其kỳ 本bổn 無vô 生sanh 死tử 又hựu 何hà 假giả 以dĩ 哀ai 為vi 禮lễ 哉tai 但đãn 世thế 人nhân 常thường 情tình 必tất 以dĩ 哀ai 為vi 禮lễ 故cố 欲dục 簡giản 之chi 而nhi 不bất 得đắc 故cố 人nhân 哭khốc 亦diệc 哭khốc 乃nãi 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 從tùng 俗tục 之chi 情tình 耳nhĩ 今kim 哀ai 而nhi 不bất 慼thích 則tắc 已dĩ 有hữu 所sở 簡giản 矣hĩ )# 孟# 孫tôn 氏thị 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 生sanh 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 死tử (# 言ngôn 孟# 孫tôn 子tử 悟ngộ 不bất 生sanh 不bất 死tử 。 之chi 道đạo )# 不bất 知tri 就tựu 先tiên 不bất 知tri 就tựu 後hậu (# 言ngôn 以dĩ 了liễu 悟ngộ 不bất 生sanh 不bất 死tử 故cố 。 雖tuy 生sanh 而nhi 如như 不bất 有hữu 生sanh 故cố 云vân 不bất 就tựu 先tiên 雖tuy 死tử 而nhi 知tri 本bổn 不bất 死tử 故cố 不bất 就tựu 後hậu 坦thản 然nhiên 大đại 化hóa 之chi 中trung )# 若nhược 化hóa 為vi 物vật (# 言ngôn 孟# 孫tôn 自tự 視thị 其kỳ 形hình 。 在tại 大đại 化hóa 之chi 中trung 若nhược 忽hốt 焉yên 化hóa 為vi 一nhất 物vật 耳nhĩ )# 以dĩ 待đãi 其kỳ 所sở 不bất 知tri 。 之chi 化hóa 已dĩ 乎hồ (# 言ngôn 不bất 知tri 其kỳ 所sở 以dĩ 生sanh 故cố 今kim 雖tuy 處xứ 形hình 骸hài 但đãn 待đãi 其kỳ 所sở 不bất 知tri 。 之chi 大đại 化hóa 聽thính 其kỳ 盡tận 之chi 而nhi 已dĩ 乎hồ 豈khởi 有hữu 情tình 識thức 哉tai )# 且thả 方phương 將tương 化hóa 惡ác 知tri 不bất 化hóa 哉tai (# 言ngôn 方phương 將tương 化hóa 惡ác 知tri 有hữu 不bất 化hóa 者giả 有hữu 焉yên )# 方phương 將tương 不bất 化hóa 惡ác 知tri 已dĩ 化hóa 哉tai (# 言ngôn 世thế 人nhân 但đãn 知tri 固cố 守thủ 其kỳ 形hình 將tương 謂vị 不bất 化hóa 彼bỉ 惡ác 知tri 造tạo 化hóa 密mật 移di 而nhi 念niệm 念niệm 已dĩ 化hóa 哉tai )# 吾ngô 特đặc 與dữ 汝nhữ 其kỳ 夢mộng 未vị 始thỉ 覺giác 者giả 邪tà (# 言ngôn 化hóa 而nhi 不bất 化hóa 乃nãi 死tử 生sanh 一nhất 貫quán 唯duy 大đại 覺giác 方phương 知tri 且thả 吾ngô 與dữ 汝nhữ 。 皆giai 在tại 夢mộng 中trung 而nhi 未vị 覺giác 者giả 也dã )# 且thả 彼bỉ 有hữu 駭hãi 形hình 而nhi 無vô 損tổn 心tâm (# 到đáo 此thử 方phương 言ngôn 孟# 孫tôn 之chi 母mẫu 雖tuy 死tử 而nhi 不bất 死tử 者giả 存tồn 但đãn 形hình 死tử 耳nhĩ 故cố 曰viết 有hữu 駭hãi 形hình 如như 豚đồn 子tử 之chi 視thị 死tử 母mẫu 而nhi 走tẩu 也dã 若nhược 其kỳ 天thiên 真chân 之chi 性tánh 湛trạm 然nhiên 不bất 遷thiên 所sở 謂vị 死tử 而nhi 不bất 亡vong 故cố 曰viết 無vô 損tổn 心tâm )# 有hữu 旦đán 宅trạch 而nhi 無vô 情tình 死tử (# 言ngôn 其kỳ 生sanh 如như 旦đán 其kỳ 形hình 如như 宅trạch 謂vị 假giả 形hình 雖tuy 化hóa 而nhi 真chân 宰tể 長trường 存tồn 故cố 曰viết 有hữu 旦đán 宅trạch 而nhi 無vô 情tình 死tử 情tình 實thật 也dã )# 孟# 孫tôn 氏thị 特đặc 覺giác (# 死tử 而nhi 不bất 死tử 之chi 理lý 孟# 孫tôn 特đặc 悟ngộ 於ư 此thử )# 人nhân 哭khốc 亦diệc 哭khốc 是thị 自tự 其kỳ 所sở 以dĩ 乃nãi (# 孟# 孫tôn 已dĩ 知tri 其kỳ 母mẫu 不bất 死tử 但đãn 以dĩ 世thế 情tình 不bất 得đắc 不bất 哭khốc 故cố 其kỳ 所sở 以dĩ 乃nãi 如như 此thử 哭khốc 而nhi 不bất 哀ai 切thiết 也dã )# 且thả 也dã 相tương/tướng 與dữ 吾ngô 之chi 耳nhĩ 矣hĩ (# 言ngôn 既ký 知tri 死tử 而nhi 不bất 死tử 則tắc 視thị 已dĩ 死tử 之chi 孟# 母mẫu 即tức 未vị 死tử 之chi 孟# 孫tôn 故cố 相tương/tướng 較giảo 之chi 乃nãi 吾ngô 之chi 耳nhĩ 相tương/tướng 與dữ 謂vị 一nhất 體thể 而nhi 觀quán 也dã )# 庸dong 詎cự 知tri 吾ngô 所sở 謂vị 吾ngô 之chi 乎hồ (# 言ngôn 死tử 生sanh 一nhất 條điều 之chi 理lý 若nhược 吾ngô 之chi 之chi 言ngôn 此thử 豈khởi 常thường 人nhân 所sở 能năng 知tri 之chi 。 乎hồ 下hạ 以dĩ 夢mộng 喻dụ 吾ngô 之chi 之chi 意ý )# 且thả 汝nhữ 夢mộng 為vi 鳥điểu 而nhi 厲lệ 乎hồ 天thiên (# 厲lệ 猶do 戾lệ 也dã )# 夢mộng 為vi 魚ngư 而nhi 沒một 於ư 淵uyên (# 言ngôn 吾ngô 之chi 之chi 意ý 女nữ 未vị 及cập 信tín 我ngã 且thả 問vấn 女nữ 且thả 女nữ 夢mộng 為vi 鳥điểu 則tắc 飛phi 戾lệ 于vu 天thiên 夢mộng 為vi 魚ngư 則tắc 沒một 于vu 淵uyên 然nhiên 夢mộng 中trung 之chi 魚ngư 鳥điểu 即tức 不bất 夢mộng 之chi 顏nhan 回hồi 是thị 乃nãi 吾ngô 之chi 之chi 意ý 也dã )# 不bất 識thức 今kim 之chi 言ngôn 者giả 其kỳ 覺giác 者giả 乎hồ 其kỳ 夢mộng 者giả 乎hồ (# 言ngôn 女nữ 方phương 今kim 對đối 我ngã 言ngôn 者giả 乃nãi 不bất 夢mộng 之chi 顏nhan 回hồi 耶da 乃nãi 夢mộng 中trung 之chi 魚ngư 鳥điểu 耶da 若nhược 言ngôn 是thị 顏nhan 回hồi 則tắc 女nữ 已dĩ 化hóa 為vi 魚ngư 鳥điểu 矣hĩ 若nhược 言ngôn 是thị 魚ngư 鳥điểu 不bất 妨phương 現hiện 是thị 不bất 化hóa 之chi 顏nhan 回hồi 女nữ 試thí 自tự 看khán 死tử 生sanh 一nhất 條điều 之chi 理lý 固cố 如như 是thị 耳nhĩ 此thử 數số 語ngữ 極cực 奇kỳ 最tối 難nạn/nan 理lý 會hội )# 造tạo 適thích 不bất 及cập 笑tiếu (# 適thích 者giả 稱xưng 意ý 之chi 極cực 則tắc 笑tiếu 亦diệc 不bất 及cập )# 獻hiến 笑tiếu 不bất 及cập 排bài (# 如như 人nhân 詼# 諧hài 獻hiến 笑tiếu 至chí 發phát 笑tiếu 處xứ 則tắc 安an 排bài 不bất 及cập 言ngôn 死tử 生sanh 一nhất 貫quán 之chi 理lý 必tất 須tu 頓đốn 悟ngộ 乃nãi 自tự 知tri 之chi 非phi 言ngôn 可khả 及cập 也dã )# 安an 排bài 而nhi 化hóa 去khứ 乃nãi 入nhập 於ư 寥liêu 天thiên 一nhất (# 寥liêu 天thiên 一nhất 乃nãi 大Đại 道Đạo 寥liêu 廓khuếch 冥minh 一nhất 之chi 天thiên 此thử 由do 初sơ 心tâm 造tạo 道đạo 功công 夫phu 故cố 如như 安an 排bài 及cập 夫phu 純thuần 一nhất 到đáo 大đại 化hóa 之chi 境cảnh 自tự 然nhiên 頓đốn 悟ngộ 不bất 假giả 作tác 為vi 而nhi 自tự 證chứng 入nhập 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 方phương 外ngoại 之chi 學học 方phương 內nội 亦diệc 有hữu 能năng 之chi 者giả 第đệ 在tại 世thế 俗tục 之chi 中trung 常thường 情tình 所sở 不bất 識thức 必tất 有hữu 真Chân 人Nhân 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。 故cố 借tá 重trọng/trùng 顏nhan 子tử 與dữ 聖thánh 人nhân 開khai 覺giác 之chi 此thử 段đoạn 最tối 是thị 惺tinh 悟ngộ 世thế 人nhân 真chân 切thiết 處xứ 。

上thượng 言ngôn 了liễu 無vô 生sanh 死tử 乃nãi 造tạo 道đạo 之chi 極cực 要yếu 在tại 頓đốn 悟ngộ 下hạ 言ngôn 世thế 人nhân 必tất 欲dục 學học 道Đạo 。 須tu 將tương 仁nhân 義nghĩa 恭cung 矜căng 智trí 能năng 夙túc 習tập 之chi 事sự 一nhất 切thiết 屏bính 絕tuyệt 乃nãi 可khả 入nhập 道đạo 。

意ý 而nhi 子tử 見kiến 許hứa 由do 許hứa 由do 曰viết 堯# 何hà 以dĩ 資tư 汝nhữ (# 何hà 以dĩ 教giáo 汝nhữ )# 意ý 而nhi 子tử 曰viết 堯# 謂vị 我ngã 汝nhữ 必tất 躬cung 服phục (# 行hành 也dã )# 仁nhân 義nghĩa 而nhi 明minh 言ngôn 是thị 非phi 許hứa 由do 曰viết 而nhi 奚hề 來lai 為vi 軹# (# 奚hề 何hà 軹# 助trợ 語ngữ 辭từ 言ngôn 又hựu 何hà 為vi 來lai 耶da 意ý 謂vị 女nữ 已dĩ 被bị 堯# 教giáo 壞hoại 了liễu 也dã )# 夫phu 堯# 既ký 黥# (# 拔bạt 其kỳ 鬚tu 則tắc 毀hủy 其kỳ 面diện 貌mạo )# 汝nhữ 以dĩ 仁nhân 義nghĩa (# 言ngôn 以dĩ 仁nhân 義nghĩa 偽ngụy 行hành 壞hoại 了liễu 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 )# 而nhi 劓tị (# 割cát 其kỳ 鼻tị 也dã )# 汝nhữ 以dĩ 是thị 非phi 矣hĩ 汝nhữ 將tương 何hà 以dĩ 遊du 夫phu 遙diêu 蕩đãng (# 逍tiêu 遙diêu 之chi 境cảnh )# 恣tứ 睢# (# 縱tung 橫hoành 也dã )# 轉chuyển 徙tỉ (# 變biến 化hóa 也dã )# 之chi 途đồ 乎hồ (# 言ngôn 汝nhữ 已dĩ 被bị 堯# 以dĩ 仁nhân 是thị 非phi 壞hoại 了liễu 汝nhữ 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 而nhi 拘câu 於ư 仁nhân 義nghĩa 是thị 非phi 之chi 塲# 又hựu 何hà 能năng 遊du 於ư 逍tiêu 遙diêu 大Đại 道Đạo 之chi 鄉hương 乎hồ )# 意ý 而nhi 子tử 曰viết 雖tuy 然nhiên 吾ngô 願nguyện 遊du 其kỳ 蕃phồn (# 言ngôn 雖tuy 不bất 能năng 入nhập 大Đại 道Đạo 之chi 奧áo 亦diệc 願nguyện 遊du 其kỳ 蕃phồn 籬# )# 許hứa 由do 曰viết 不bất 然nhiên 夫phu 盲manh 者giả 無vô 以dĩ 與dữ 夫phu 眉mi 目mục 顏nhan 色sắc 之chi 好hảo/hiếu 瞽# 者giả 無vô 以dĩ 與dữ 夫phu 青thanh 黃hoàng 黼# 黻# 之chi 觀quán (# 言ngôn 汝nhữ 心tâm 既ký 盲manh 鼓cổ 難nan 以dĩ 與dữ 大Đại 道Đạo 也dã )# 意ý 而nhi 子tử 曰viết 夫phu 無vô 莊trang (# 古cổ 之chi 美mỹ 貌mạo 者giả )# 之chi 失thất 其kỳ 美mỹ 據cứ 梁lương (# 古cổ 之chi 有hữu 力lực 者giả )# 之chi 失thất 其kỳ 力lực 黃hoàng 帝đế 之chi 忘vong 其kỳ 知tri (# 言ngôn 至chí 人nhân 之chi 善thiện 教giáo 能năng 使sử 人nhân 人nhân 失thất 其kỳ 平bình 昔tích 之chi 所sở 自tự 有hữu )# 皆giai 在tại 鑪lư 錘chùy 之chi 間gian 耳nhĩ (# 言ngôn 上thượng 三tam 人nhân 頓đốn 失thất 其kỳ 固cố 有hữu 是thị 在tại 夫phu 子tử 之chi 陶đào 鑄chú 之chi 中trung 耳nhĩ )# 庸dong 詎cự 知tri 夫phu 造tạo 物vật 者giả 之chi 不bất 息tức 我ngã 黥# 而nhi 補bổ 我ngã 劓tị 使sử 我ngã 乘thừa 成thành 以dĩ 隨tùy 先tiên 生sanh 耶da (# 言ngôn 我ngã 今kim 日nhật 幸hạnh 得đắc 見kiến 先tiên 生sanh 豈khởi 非phi 造tạo 物vật 者giả 補bổ 我ngã 之chi 缺khuyết 失thất 乘thừa 其kỳ 渾hồn 全toàn 之chi 大Đại 道Đạo 以dĩ 隨tùy 先tiên 生sanh 耶da )# 許hứa 由do 曰viết 噫# 未vị 可khả 知tri 也dã (# 言ngôn 汝nhữ 雖tuy 有hữu 志chí 未vị 知tri 何hà 如như 也dã )# 我ngã 為vì 汝nhữ 言ngôn 其kỳ 大đại 略lược (# 不bất 敢cảm 盡tận 其kỳ 底để 蘊uẩn 試thí 為vì 汝nhữ 言ngôn 其kỳ 大đại 略lược )# 吾ngô 師sư 乎hồ 吾ngô 師sư 乎hồ (# 吾ngô 師sư 乃nãi 大đại 宗tông 師sư 也dã 非phi 堯# 可khả 比tỉ )# 齏# 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 為vi 義nghĩa 澤trạch 及cập 萬vạn 世thế 而nhi 不bất 為vi 仁nhân (# 言ngôn 堯# 諄# 諄# 以dĩ 仁nhân 義nghĩa 為vi 仁nhân 義nghĩa 以dĩ 愛ái 養dưỡng 萬vạn 物vật 以dĩ 為vi 功công 吾ngô 大đại 宗tông 師sư 則tắc 齏# 粉phấn 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 以dĩ 為vi 義nghĩa 縱túng/tung 澤trạch 及cập 萬vạn 世thế 而nhi 不bất 以dĩ 為vi 仁nhân 以dĩ 大đại 仁nhân 不bất 仁nhân 大đại 義nghĩa 不bất 義nghĩa 即tức 老lão 子tử 生sanh 而nhi 不bất 有hữu 為vi 而nhi 不bất 恃thị 長trường/trưởng 而nhi 不bất 宰tể 之chi 意ý )# 長trường/trưởng 於ư 上thượng 古cổ 而nhi 不bất 為vi 老lão (# 言ngôn 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 先tiên 有hữu 此thử 道đạo )# 覆phúc 載tải 天thiên 地địa 刻khắc 雕điêu 眾chúng 形hình 而nhi 不bất 為vi 巧xảo (# 言ngôn 大Đại 道Đạo 生sanh 天thiên 生sanh 地địa 化hóa 育dục 萬vạn 物vật 而nhi 無vô 心tâm 故cố 不bất 有hữu 其kỳ 巧xảo )# 此thử 所sở 遊du 已dĩ (# 言ngôn 齏# 物vật 已dĩ 下hạ 乃nãi 吾ngô 師sư 之chi 所sở 遊du 者giả 如như 此thử 而nhi 已dĩ )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 欲dục 學học 大Đại 道Đạo 必tất 須tu 屏bính 絕tuyệt 有hữu 心tâm 要yếu 為vi 仁nhân 義nghĩa 恭cung 矜căng 智trí 能năng 之chi 事sự 方phương 可khả 超siêu 玄huyền 入nhập 妙diệu 而nhi 逍tiêu 遙diêu 乎hồ 大Đại 道Đạo 之chi 鄉hương 盖# 仁nhân 義nghĩa 智trí 能năng 乃nãi 功công 名danh 之chi 資tư 世thế 俗tục 之chi 所sở 尚thượng 實thật 為vi 大Đại 道Đạo 之chi 障chướng 礙ngại 故cố 耳nhĩ 。

顏nhan 回hồi 曰viết 回hồi 益ích 矣hĩ 仲trọng 尼ni 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 忘vong 仁nhân 義nghĩa 矣hĩ 曰viết 可khả 矣hĩ 猶do 未vị 也dã (# 言ngôn 雖tuy 忘vong 仁nhân 義nghĩa 則tắc 可khả 許hứa 有hữu 入nhập 道đạo 之chi 分phần 然nhiên 猶do 未vị 也dã )# 他tha 日nhật 復phục 見kiến 曰viết (# 顏nhan 回hồi 他tha 日nhật 又hựu 見kiến 夫phu 子tử )# 回hồi 益ích 矣hĩ 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 忘vong 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ (# 言ngôn 忘vong 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 不bất 拘câu 拘câu 於ư 世thế 俗tục 也dã )# 曰viết 可khả 矣hĩ 猶do 未vị 也dã (# 言ngôn 雖tuy 忘vong 人nhân 而nhi 同đồng 未vị 忘vong 己kỷ )# 他tha 日nhật 復phục 見kiến 曰viết 回hồi 益ích 矣hĩ 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 坐tọa 忘vong 矣hĩ 仲trọng 尼ni 蹵# 然nhiên (# 改cải 容dung 也dã )# 曰viết 何hà 謂vị 坐tọa 忘vong 顏nhan 回hồi 曰viết 隳huy (# 壞hoại 也dã )# 支chi 體thể (# 言ngôn 忘vong 形hình 也dã )# 黜truất 聰thông 明minh (# 泯mẫn 知tri 見kiến 也dã )# 離ly 形hình 去khứ 知tri 同đồng 於ư 大đại 通thông (# 言ngôn 身thân 知tri 俱câu 泯mẫn 物vật 我ngã 兩lưỡng 忘vong 浩hạo 然nhiên 空không 洞đỗng 內nội 外ngoại 一nhất 如như 。 曰viết 大đại 通thông )# 此thử 謂vị 坐tọa 忘vong 仲trọng 尼ni 曰viết 同đồng 則tắc 無vô 好hảo/hiếu 也dã (# 言ngôn 身thân 世thế 兩lưỡng 忘vong 物vật 我ngã 俱câu 空không 則tắc 取thủ 捨xả 情tình 盡tận 故cố 無vô 所sở 好hiếu 也dã )# 化hóa 則tắc 無vô 常thường 也dã (# 言ngôn 物vật 我ngã 兩lưỡng 忘vong 則tắc 形hình 神thần 俱câu 化hóa 化hóa 則tắc 無vô 己kỷ 則tắc 物vật 無vô 非phi 己kỷ 故cố 不bất 常thường 執chấp 我ngã 為vi 我ngã 也dã )# 而nhi (# 汝nhữ 也dã )# 果quả (# 實thật 也dã )# 其kỳ 賢hiền 乎hồ (# 言ngôn 汝nhữ 功công 夫phu 到đáo 此thử 實thật 遇ngộ 於ư 我ngã 多đa 矣hĩ )# 丘khâu 也dã 請thỉnh 從tùng 而nhi 後hậu 也dã (# 夫phu 子tử 自tự 以dĩ 為vi 不bất 若nhược 亦diệc 願nguyện 為vi 此thử 也dã )# 。

此thử 一nhất 節tiết 言ngôn 方phương 內nội 曲khúc 學học 之chi 士sĩ 果quả 能năng 自tự 損tổn 兼kiêm 忘vong 而nhi 與dữ 道đạo 大đại 通thông 雖tuy 聖thánh 智trí 亦diệc 嘗thường 讓nhượng 之chi 意ý 謂vị 此thử 等đẳng 功công 夫phu 非phi 智trí 巧xảo 可khả 入nhập 也dã 故cố 前tiền 以dĩ 子tử 貢cống 之chi 不bất 知tri 今kim 以dĩ 顏nhan 子tử 乃nãi 可khả 入nhập 也dã 。

子tử 輿dư 與dữ 子tử 桑tang 友hữu 而nhi 淋lâm 雨vũ 十thập 日nhật 子tử 輿dư 曰viết 子tử 桑tang 殆đãi 病bệnh 矣hĩ (# 知tri 其kỳ 絕tuyệt 食thực 也dã )# 褁# 飯phạn 而nhi 徃# 食thực 之chi 至chí 子tử 桑tang 之chi 門môn 則tắc 若nhược 歌ca 若nhược 哭khốc (# 言ngôn 歌ca 之chi 哀ai 也dã )# 皷cổ 琴cầm 曰viết 父phụ 耶da 母mẫu 耶da 天thiên 乎hồ 人nhân 乎hồ (# 此thử 皷cổ 琴cầm 之chi 曲khúc 也dã )# 有hữu 不bất 任nhậm 其kỳ 聲thanh (# 言ngôn 餓ngạ 而nhi 無vô 力lực 故cố 不bất 任nhậm 其kỳ 聲thanh )# 而nhi 趣thú 舉cử 其kỳ 詩thi 焉yên (# 趣thú 舉cử 其kỳ 詩thi 言ngôn 氣khí 短đoản 促xúc 舉cử 詩thi 而nhi 氣khí 不bất 相tương 接tiếp 也dã )# 子tử 輿dư 入nhập 曰viết 子tử 之chi 歌ca 詩thi 何hà 故cố 若nhược 是thị 。 (# 言ngôn 何hà 故cố 不bất 成thành 。 音âm 韻vận 也dã )# 曰viết 吾ngô 思tư 夫phu 使sử 我ngã 至chí 此thử 。 極cực 者giả 而nhi 弗phất 得đắc 也dã (# 言ngôn 且thả 歌ca 且thả 思tư 使sử 我ngã 如như 此thử 。 之chi 貧bần 至chí 極cực 者giả 不bất 可khả 得đắc 不bất 知tri 其kỳ 誰thùy 使sử 也dã )# 父phụ 母mẫu 豈khởi 欲dục 吾ngô 貧bần 哉tai 天thiên 無vô 私tư 覆phú 地địa 無vô 私tư 載tái 天thiên 地địa 豈khởi 私tư 貧bần 我ngã 哉tai 求cầu 其kỳ 為vi 之chi 者giả 而nhi 弗phất 可khả 得đắc 也dã 然nhiên 而nhi 至chí 此thử 極cực 者giả 命mạng 也dã 夫phu 。

此thử 一nhất 節tiết 總tổng 結kết 一nhất 篇thiên 之chi 意ý 然nhiên 此thử 篇thiên 所sở 論luận 乃nãi 大đại 宗tông 師sư 而nhi 結kết 歸quy 於ư 命mạng 者giả 何hà 也dã 乃nãi 此thử 老lão 之chi 生sanh 平bình 心tâm 事sự 有hữu 難nạn/nan 於ư 言ngôn 語ngữ 形hình 容dung 者giả 意ý 謂vị 己kỷ 乃nãi 是thị 有hữu 大Đại 道Đạo 之chi 人nhân 可khả 為vi 萬vạn 世thế 之chi 大đại 宗tông 師sư 然nhiên 生sanh 斯tư 世thế 也dã 而nhi 不bất 見kiến 知tri 於ư 人nhân 且thả 以dĩ 至chí 貧bần 極cực 困khốn 以dĩ 自tự 處xứ 者giả 豈khởi 天thiên 有hữu 意ý 使sử 我ngã 至chí 此thử 。 耶da 然nhiên 而nhi 不bất 見kiến 知tri 於ư 時thời 者giả 葢# 命mạng 也dã 夫phu 即tức 此thử 一nhất 語ngữ 涵# 滀# 無vô 窮cùng 意ý 思tư 然nhiên 此thử 大đại 宗tông 師sư 即tức 逍tiêu 遙diêu 遊du 中trung 之chi 至chí 人nhân 神thần 人nhân 聖thánh 人nhân 其kỳ 不bất 知tri 為vi 知tri 即tức 齊tề 物vật 之chi 因nhân 是thị 真chân 知tri 乃nãi 真chân 宰tể 即tức 養dưỡng 生sanh 之chi 主chủ 其kỳ 篇thiên 中trung 諸chư 人nhân 皆giai 德đức 充sung 符phù 者giả 總tổng 上thượng 諸chư 意ý 而nhi 結kết 歸quy 於ư 大đại 宗tông 師sư 以dĩ 全toàn 內nội 聖thánh 之chi 學học 也dã 下hạ 應ưng 帝đế 王vương 即tức 外ngoại 王vương 之chi 意ý 也dã 。

應ưng 帝đế 王vương 。

莊trang 子tử 之chi 學học 以dĩ 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 為vi 體thể 用dụng 如như 前tiền 逍tiêu 遙diêu 之chi 至chí 人nhân 神thần 人nhân 聖thánh 人nhân 即tức 此thử 所sở 謂vị 大đại 宗tông 師sư 也dã 且thả 云vân 以dĩ 塵trần 垢cấu 粃# 糠khang 猶do 能năng 陶đào 鑄chú 堯# 舜thuấn 故cố 云vân 道đạo 之chi 真chân 以dĩ 治trị 身thân 其kỳ 緒tự 餘dư 土thổ/độ 苴# 以dĩ 為vi 天thiên 下hạ 國quốc 家gia 所sở 謂vị 治trị 天thiên 下hạ 者giả 聖thánh 人nhân 之chi 餘dư 事sự 也dã 以dĩ 前tiền 六lục 篇thiên 發phát 揮huy 大Đại 道Đạo 之chi 妙diệu 而nhi 大đại 宗tông 師sư 乃nãi 得đắc 道Đạo 之chi 人nhân 。 是thị 聖thánh 人nhân 之chi 全toàn 體thể 已dĩ 得đắc 乎hồ 己kỷ 也dã 有hữu 體thể 必tất 有hữu 用dụng 故cố 此thử 應ưng 帝đế 王vương 以dĩ 顯hiển 大Đại 道Đạo 之chi 用dụng 若nhược 聖thánh 人nhân 時thời 運vận 將tương 出xuất 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 應ưng 命mạng 則tắc 為vi 聖thánh 帝đế 明minh 王vương 推thôi 其kỳ 緒tự 餘dư 則tắc 無vô 為vi 而nhi 化hóa 絕tuyệt 無vô 有hữu 意ý 而nhi 作tác 為vi 也dã 此thử 顯hiển 無vô 為vi 之chi 大đại 用dụng 故cố 以dĩ 名danh 篇thiên 。

齧niết 缺khuyết 問vấn 於ư 王vương 倪nghê 四tứ 問vấn 而nhi 四tứ 不bất 知tri (# 此thử 篇thiên 以dĩ 無vô 知tri 二nhị 字tự 作tác 眼nhãn 目mục 此thử 無vô 知tri 乃nãi 無vô 心tâm 於ư 世thế 漠mạc 然nhiên 而nhi 已dĩ )# 齧niết 缺khuyết 因nhân 躍dược 而nhi 大đại 喜hỷ 行hành 以dĩ 告cáo 蒲bồ 衣y 子tử 蒲bồ 衣y 子tử 曰viết 而nhi (# 汝nhữ 也dã )# 乃nãi 今kim 知tri 之chi 乎hồ (# 言ngôn 汝nhữ 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 不bất 知tri 之chi 妙diệu 乎hồ )# 有hữu 虞ngu 氏thị 不bất 及cập 泰thái 氏thị (# 向hướng 來lai 世thế 人nhân 秖kỳ 知tri 有hữu 虞ngu 氏thị 之chi 為vi 聖thánh 人nhân 而nhi 不bất 知tri 不bất 及cập 泰thái 氏thị 也dã )# 有hữu 虞ngu 氏thị 其kỳ 猶do 藏tạng (# 善thiện 美mỹ 也dã )# 仁nhân 以dĩ 要yếu 人nhân (# 此thử 言ngôn 有hữu 虞ngu 之chi 不bất 濟tế 處xứ 盖# 以dĩ 仁nhân 為vi 善thiện 故cố 有hữu 心tâm 以dĩ 仁nhân 要yếu 結kết 人nhân 心tâm )# 亦diệc 得đắc 人nhân 矣hĩ 而nhi 未vị 始thỉ 出xuất 於ư 非phi 人nhân (# 言ngôn 有hữu 虞ngu 氏thị 以dĩ 仁nhân 要yếu 人nhân 雖tuy 亦diệc 得đắc 人nhân 且thả 不bất 能năng 忘vong 其kỳ 功công 名danh 但đãn 是thị 世thế 俗tục 之chi 行hành 而nhi 未vị 能năng 超siêu 出xuất 人nhân 世thế 而nhi 悟ngộ 真Chân 人Nhân 之chi 道Đạo 。 妙diệu 以dĩ 造tạo 非phi 人nhân 之chi 境cảnh 也dã )# 泰thái 氏thị 其kỳ 臥ngọa 徐từ 徐từ (# 徐từ 紆hu 徐từ 間gian 閒gian/nhàn 之chi 意ý )# 其kỳ 覺giác 于vu 于vu (# 自tự 得đắc 之chi 妙diệu )# 一nhất 以dĩ 己kỷ 為vi 馬mã 一nhất 以dĩ 己kỷ 為vi 牛ngưu 其kỳ 知tri 情tình 信tín 其kỳ 德đức 甚thậm 真chân 而nhi 未vị 始thỉ 入nhập 於ư 非phi 人nhân (# 此thử 言ngôn 泰thái 氏thị 超siêu 越việt 有hữu 虞ngu 虛hư 懷hoài 以dĩ 遊du 世thế 心tâm 閒gian/nhàn 而nhi 自tự 得đắc 且thả 物vật 我ngã 兼kiêm 忘vong 人nhân 欺khi 以dĩ 為vi 牛ngưu 則tắc 以dĩ 牛ngưu 應ưng 之chi 人nhân 呼hô 以dĩ 為vi 馬mã 則tắc 以dĩ 馬mã 應ưng 之chi 未vị 嘗thường 堅kiên 執chấp 我ngã 見kiến 與dữ 物vật 俱câu 化hóa 其kỳ 知tri 則tắc 非phi 妄vọng 知tri 而nhi 悟ngộ 其kỳ 性tánh 真chân 然nhiên 情tình 信tín 指chỉ 道đạo 體thể 而nhi 言ngôn 前tiền 云vân 有hữu 情tình 有hữu 信tín 是thị 也dã 此thử 其kỳ 體thể 也dã 至chí 其kỳ 德đức 用dụng 甚thậm 真chân 不bất 以dĩ 人nhân 偽ngụy 即tức 已dĩ 超siêu 凡phàm 情tình 安an 於ư 大Đại 道Đạo 非phi 人nhân 之chi 境cảnh 而nhi 不bất 墮đọa 於ư 虛hư 無vô 且thả 能năng 和hòa 光quang 同đồng 塵trần 而nhi 未vị 始thỉ 拘câu 拘câu 自tự 隘ải 此thử 泰thái 氏thị 之chi 妙diệu 也dã 盖# 已dĩ 得đắc 大đại 宗tông 師sư 之chi 體thể 而nhi 應ứng 用dụng 世thế 間gian 特đặc 推thôi 緒tự 餘dư 以dĩ 度độ 世thế 故cố 云vân 未vị 始thỉ 入nhập 於ư 非phi 人nhân )# 。

肩kiên 吾ngô 見kiến 狂cuồng 接tiếp 輿dư 狂cuồng 接tiếp 輿dư 曰viết 日nhật 中trung 始thỉ 何hà 以dĩ 語ngứ 汝nhữ (# 日nhật 中trung 始thỉ 乃nãi 接tiếp 輿dư 所sở 見kiến 之chi 人nhân )# 曰viết 告cáo 我ngã 君quân 人nhân 者giả 以dĩ 己kỷ 出xuất 經kinh (# 常thường 法pháp 也dã )# 式thức (# 程# 凖# 也dã )# 義nghĩa 度độ 人nhân (# 言ngôn 人nhân 君quân 治trị 天thiên 下hạ 當đương 以dĩ 所sở 出xuất 之chi 常thường 法pháp 為vi 程# 凖# 以dĩ 義nghĩa 制chế 而nhi 度độ 人nhân 以dĩ 此thử 乃nãi 治trị 天thiên 下hạ 之chi 常thường 法pháp )# 孰thục 敢cảm 不bất 聴# 而nhi 化hóa 諸chư (# 諸chư 猶do 之chi 也dã 言ngôn 人nhân 君quân 以dĩ 此thử 治trị 人nhân 則tắc 人nhân 孰thục 敢cảm 不bất 聴# 而nhi 從tùng 其kỳ 化hóa 耶da )# 接tiếp 輿dư 曰viết 是thị 欺khi 德đức 也dã (# 言ngôn 若nhược 日nhật 中trung 之chi 說thuyết 乃nãi 非phi 真chân 實thật 之chi 德đức 盖# 欺khi 德đức 耳nhĩ 謂vị 人nhân 君quân 恃thị 己kỷ 之chi 能năng 治trị 而nhi 欺khi 其kỳ 人nhân 將tương 以dĩ 不bất 敢cảm 不bất 聴# 從tùng 也dã )# 其kỳ 於ư 治trị 天thiên 下hạ 也dã 猶do 涉thiệp 海hải 鑿tạc 河hà 而nhi 使sử 蚊văn 負phụ 山sơn 也dã (# 言ngôn 大đại 聖thánh 治trị 天thiên 下hạ 以dĩ 不bất 治trị 治trị 之chi 但đãn 以dĩ 道đạo 在tại 宥hựu 群quần 生sanh 使sử 各các 安an 其kỳ 性tánh 各các 遂toại 其kỳ 生sanh 而nhi 已dĩ 若nhược 以dĩ 有hữu 心tâm 強cường/cưỡng 治trị 以dĩ 為vi 功công 則tắc 捨xả 道đạo 而nhi 任nhậm 偽ngụy 而nhi 猶do 越việt 海hải 之chi 外ngoại 鑿tạc 河hà 則tắc 失thất 其kỳ 大đại 而nhi 枉uổng 勞lao 且thả 如như 蚊văn 負phụ 山sơn 必tất 無vô 此thử 理lý 也dã )# 夫phu 聖thánh 人nhân 之chi 治trị 也dã 治trị 外ngoại 乎hồ (# 言ngôn 聖thánh 人nhân 之chi 治trị 天thiên 下hạ 豈khởi 治trị 外ngoại 乎hồ )# 正chánh 而nhi 後hậu 行hành (# 正chánh 即tức 前tiền 云vân 正chánh 生sanh 以dĩ 正chánh 眾chúng 生sanh 謂vị 使sử 各các 正chánh 性tánh 命mạng 之chi 意ý 謂vị 聖thánh 人nhân 但đãn 自tự 正chánh 性tánh 命mạng 而nhi 施thí 之chi 百bá 姓tánh 使sử 各các 自tự 正chánh 之chi 老lão 子tử 云vân 清thanh 淨tịnh 為vi 天thiên 下hạ 正chánh )# 確xác 乎hồ 能năng 其kỳ 事sự 者giả 而nhi 已dĩ 矣hĩ (# 確xác 者giả 真chân 確xác 能năng 事sự 即tức 孟# 子tử 之chi 良lương 能năng 言ngôn 人nhân 各các 稟bẩm 大Đại 道Đạo 以dĩ 為vi 性tánh 命mạng 之chi 正chánh 天thiên 然nhiên 自tự 足túc 一nhất 毫hào 人nhân 力lực 不bất 能năng 與dữ 其kỳ 間gian 今kim 但đãn 使sử 人nhân 人nhân 各các 悟ngộ 性tánh 真chân 則tắc 恬điềm 淡đạm 無vô 為vi 自tự 化hóa 矣hĩ 又hựu 何hà 假giả 有hữu 心tâm 為vi 之chi 哉tai )# 且thả 鳥điểu 高cao 飛phi 以dĩ 避tị 矰# 戈qua 之chi 害hại 鼷hề 鼠thử 深thâm 宂# 乎hồ 神thần 丘khâu (# 社xã 壇đàn 也dã )# 之chi 下hạ 以dĩ 避tị 熏huân 鑿tạc 之chi 患hoạn 而nhi 曾tằng 二nhị 蟲trùng 之chi 無vô 知tri (# 言ngôn 鳥điểu 鼠thử 二nhị 蟲trùng 天thiên 性tánh 自tự 得đắc 但đãn 人nhân 心tâm 以dĩ 機cơ 械giới 而nhi 欲dục 取thủ 之chi 故cố 高cao 飛phi 深thâm 藏tạng 而nhi 避tị 之chi 而nhi 人nhân 曾tằng 謂vị 二nhị 蟲trùng 之chi 無vô 知tri 乎hồ 百bá 姓tánh 天thiên 性tánh 猶do 鳥điểu 鼠thử 也dã 人nhân 君quân 有hữu 心tâm 欲dục 治trị 之chi 能năng 不bất 驚kinh 而nhi 避tị 之chi 乎hồ 外ngoại 篇thiên 馬mã 蹄đề 痛thống 發phát 明minh 此thử 意ý )# 。

此thử 上thượng 二nhị 節tiết 言ngôn 治trị 天thiên 下hạ 不bất 可khả 。 以dĩ 有hữu 心tâm 恃thị 知tri 好hảo/hiếu 為vi 以dĩ 自tự 居cư 其kỳ 功công 若nhược 任nhậm 無vô 為vi 而nhi 百bá 姓tánh 自tự 化hóa 老lão 子tử 曰viết 我ngã 無vô 為vi 而nhi 民dân 自tự 化hóa 清thanh 淨tịnh 為vi 天thiên 下hạ 正chánh 若nhược 設thiết 法pháp 以dĩ 制chế 其kỳ 民dân 不bất 但đãn 不bất 從tùng 而nhi 且thả 若nhược 鳥điểu 鼠thử 而nhi 驚kinh 且thả 避tị 之chi 也dã 。

天thiên 根căn 遊du 於ư 殷ân 陽dương (# 地địa 名danh )# 至chí 蓼# 水thủy (# 水thủy 名danh )# 之chi 上thượng 適thích 遭tao (# 遇ngộ 也dã )# 無vô 名danh 人nhân 而nhi 問vấn 焉yên 曰viết 請thỉnh 問vấn 為vi 天thiên 下hạ 無vô 名danh 人nhân 曰viết 去khứ 女nữ 鄙bỉ 人nhân 也dã 何hà 問vấn 之chi 不bất 豫dự 也dã (# 豫dự 者giả 從tùng 容dung 安an 詳tường 之chi 意ý 而nhi 問vấn 之chi 太thái 倉thảng 卒thốt 也dã )# 子tử 方phương 將tương 與dữ 造tạo 物vật 者giả 為vi 人nhân (# 言ngôn 任nhậm 造tạo 化hóa 而nhi 為vi 人nhân 非phi 有hữu 心tâm 於ư 世thế 也dã )# 厭yếm (# 厭yếm 不bất 欲dục 也dã )# 則tắc 又hựu 乘thừa 夫phu 莾mãng 𦕈# 之chi 鳥điểu (# 乃nãi 道đạo 之chi 取thủ 譬thí 也dã )# 以dĩ 出xuất 六lục 極cực 之chi 外ngoại 而nhi 遊du 無vô 何hà 有hữu 之chi 鄉hương (# 大Đại 道Đạo 之chi 鄉hương )# 曠khoáng 垠# (# 曠khoáng 垠# 謂vị 無vô 際tế 也dã )# 之chi 野dã 又hựu 何hà 帠# (# 為vi 音âm )# 以dĩ 治trị 天thiên 下hạ 感cảm (# 觸xúc 也dã )# 子tử 之chi 心tâm 為vi (# 無vô 名danh 責trách 天thiên 根căn 問vấn 之chi 倉thảng 卒thốt 而nhi 無vô 禮lễ 也dã 言ngôn 我ngã 雖tuy 處xử 世thế 但đãn 順thuận 造tạo 化hóa 而nhi 為vi 人nhân 乘thừa 化hóa 而nhi 遊du 若nhược 厭yếm 而nhi 不bất 欲dục 為vi 人nhân 則tắc 乗# 大Đại 道Đạo 而nhi 遊du 於ư 廣quảng 大đại 逍tiêu 遙diêu 無vô 為vi 之chi 境cảnh 又hựu 何hà 以dĩ 天thiên 下hạ 觸xúc 我ngã 之chi 心tâm 而nhi 若nhược 此thử 耶da )# 又hựu 復phục 問vấn (# 天thiên 根căn 又hựu 問vấn 必tất 願nguyện 聞văn 其kỳ 說thuyết 。 也dã )# 無vô 名danh 人nhân 曰viết (# 無vô 名danh 因nhân 求cầu 教giáo 之chi 切thiết 故cố 告cáo 之chi 以dĩ 正chánh )# 汝nhữ 遊du 心tâm 於ư 淡đạm (# 謂vị 恬điềm 淡đạm 寂tịch 寞mịch 之chi 境cảnh )# 合hợp 氣khí 於ư 漠mạc (# 漠mạc 冲# 虛hư 也dã 言ngôn 合hợp 氣khí 於ư 虛hư )# 順thuận 物vật 自tự 然nhiên (# 不bất 可khả 有hữu 心tâm 恃thị 知tri 妄vọng 為vi )# 而nhi 無vô 容dung 私tư 焉yên (# 會hội 萬vạn 物vật 以dĩ 為vì 己kỷ 大đại 公công 均quân 調điều 而nhi 無vô 庸dong 私tư 焉yên )# 而nhi 天thiên 下hạ 治trị 矣hĩ (# 必tất 如như 此thử 而nhi 天thiên 下hạ 自tự 治trị )# 。

此thử 一nhất 節tiết 直trực 示thị 無vô 為vi 而nhi 化hóa 治trị 天thiên 下hạ 之chi 妙diệu 欲dục 君quân 人nhân 者giả 取thủ 法pháp 返phản 乎hồ 上thượng 古cổ 無vô 為vi 之chi 化hóa 也dã 。

陽dương 子tử 居cư 見kiến 老lão 聃đam 曰viết 有hữu 人nhân (# 假giả 若nhược 有hữu 人nhân )# 於ư 此thử 嚮hướng (# 向hướng 也dã )# 疾tật (# 捷tiệp 也dã 謂vị 向hướng 道đạo 敏mẫn 捷tiệp 也dã )# 彊cường/cưỡng/cương 梁lương (# 勇dũng 為vi 也dã )# 物vật 徹triệt (# 事sự 物vật 透thấu 徹triệt 也dã )# 疏sớ/sơ 明minh (# 疏sớ/sơ 通thông 明minh 達đạt 也dã )# 學học 道Đạo 不bất 勌# 如như 是thị 者giả 可khả 比tỉ (# 及cập 也dã )# 明minh 王vương 乎hồ 老lão 聃đam 曰viết 是thị 於ư 聖thánh 人nhân 也dã (# 言ngôn 如như 此thử 之chi 人nhân 。 比tỉ 於ư 聖thánh 人nhân 者giả )# 胥# (# 胥# 靡mĩ 之chi 罪tội 役dịch 也dã )# 易dị (# 更cánh 番phiên 也dã )# 技kỹ (# 工công 技kỹ 之chi 人nhân )# 係hệ (# 覊# 係hệ 於ư 市thị 肆tứ 也dã )# 勞lao 形hình 怵truật 心tâm 者giả 也dã (# 言ngôn 嚮hướng 疾tật 彊cường/cưỡng/cương 梁lương 之chi 人nhân 亦diệc 似tự 胥# 役dịch 之chi 罪tội 夫phu 更cánh 番phiên 不bất 暇hạ 工công 役dịch 之chi 係hệ 肆tứ 勞lao 苦khổ 形hình 骸hài 驚kinh 惕dịch 其kỳ 心tâm 者giả 也dã 將tương 此thử 以dĩ 比tỉ 王vương 自tự 苦khổ 不bất 暇hạ 安an 能năng 治trị 民dân 乎hồ )# 且thả 也dã 虎hổ 豹báo 之chi 文văn 來lai 田điền (# 言ngôn 虎hổ 豹báo 因nhân 皮bì 有hữu 文văn 故cố 招chiêu 來lai 田điền 獵liệp 之chi 災tai )# 猨viên 狙# 之chi 便tiện (# 捷tiệp 也dã )# 執chấp 斄# (# 音âm 狸li )# 之chi 狗cẩu (# 言ngôn 狗cẩu 能năng 執chấp 狸li )# 來lai 藉tạ (# 藉tạ 以dĩ 繩thằng 繫hệ 之chi 也dã 言ngôn 猨viên 狙# 因nhân 便tiện 捷tiệp 故cố 人nhân 得đắc 而nhi 繫hệ 之chi 以dĩ 教giáo 衣y 冠quan 狗cẩu 能năng 執chấp 狸li 人nhân 得đắc 而nhi 繫hệ 之chi 以dĩ [〦/兄]# 田điền 獵liệp )# 如như 是thị 者giả 可khả 比tỉ 明minh 王vương 乎hồ (# 言ngôn 若nhược 嚮hướng 疾tật 之chi 人nhân 可khả 比tỉ 明minh 王vương 則tắc 猨viên 狙# 與dữ 執chấp 狸li 之chi 狗cẩu 亦diệc 可khả 比tỉ 明minh 王vương 矣hĩ )# 陽dương 子tử 居cư 慼thích 然nhiên (# 改cải 容dung 也dã )# 曰viết 敢cảm 問vấn 明minh 王vương 之chi 治trị (# 言ngôn 如như 是thị 之chi 人nhân 。 不bất 可khả 比tỉ 明minh 王vương 敢cảm 問vấn 如như 何hà 是thị 明minh 王vương 之chi 治trị )# 老lão 聃đam 曰viết 明minh 王vương 之chi 治trị 功công 葢# 天thiên 下hạ 而nhi 似tự 不bất 自tự 己kỷ (# 縱túng/tung 有hữu 功công 葢# 天thiên 下hạ 而nhi 不bất 自tự 居cư 其kỳ 功công )# 化hóa 貸thải (# 代đại 者giả 與dữ 人nhân 之chi 意ý )# 萬vạn 物vật (# 萬vạn 物vật 皆giai 往vãng 資tư 焉yên 而nhi 不bất 匱quỹ )# 而nhi 民dân 弗phất 恃thị (# 而nhi 民dân 不bất 知tri 恃thị 頼# )# 有hữu 莫mạc 舉cử 名danh (# 名danh 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 舉cử 稱xưng )# 使sử 物vật 自tự 喜hỷ (# 但đãn 使sử 物vật 物vật 自tự 遂toại 自tự 喜hỷ 猶do 言ngôn 帝đế 力lực 何hà 有hữu 於ư 我ngã )# 立lập 乎hồ 不bất 測trắc (# 不bất 可khả 測trắc 識thức )# 而nhi 遊du 於ư 無vô 有hữu 者giả 也dã (# 不bất 測trắc 無vô 有hữu 通thông 指chỉ 大Đại 道Đạo 之chi 鄉hương 也dã 此thử 全toàn 是thị 老lão 子tử 為vi 而nhi 不bất 長trường/trưởng 不bất 宰tể 之chi 意ý )# 。

此thử 一nhất 節tiết 發phát 揮huy 明minh 王vương 之chi 治trị 皆giai 申thân 明minh 老lão 子tử 之chi 意ý 以dĩ 示thị 所sở 宗tông 立lập 言ngôn 之chi 本bổn 極cực 稱xưng 大đại 宗tông 師sư 應ưng 世thế 而nhi 為vi 聖thánh 帝đế 明minh 王vương 以dĩ 行hành 無vô 為vi 之chi 化hóa 也dã 。

上thượng 言ngôn 明minh 王vương 立lập 乎hồ 不bất 測trắc 而nhi 遊du 於ư 無vô 有hữu 如như 此thử 乃nãi 可khả 應ưng 世thế 以dĩ 治trị 天thiên 下hạ 但đãn 不bất 知tri 不bất 測trắc 是thị 如như 何hà 境cảnh 界giới 人nhân 亦diệc 有hữu 能năng 可khả 學học 而nhi 至chí 者giả 乎hồ 故cố 下hạ 撰soạn 出xuất 壺hồ 子tử 乃nãi 不bất 測trắc 之chi 人nhân 所sở 示thị 於ư 神thần 巫# 者giả 乃nãi 不bất 測trắc 之chi 境cảnh 界giới 列liệt 子tử 見kiến 之chi 而nhi 願nguyện 學học 即tức 其kỳ 人nhân 也dã 。

鄭trịnh 有hữu 神thần 巫# 曰viết 季quý 咸hàm (# 神thần 巫# 乃nãi 善thiện 相tương/tướng 者giả 名danh 季quý 咸hàm 也dã )# 知tri 人nhân 之chi 死tử 生sanh 存tồn 亡vong 禍họa 福phước 壽thọ 夭yểu 期kỳ 以dĩ 歲tuế 月nguyệt 旬tuần 日nhật (# 言ngôn 相tương/tướng 人nhân 最tối 騐# 刻khắc 期kỳ 不bất 爽sảng )# 若nhược 神thần 鄭trịnh 人nhân 見kiến 之chi 皆giai 棄khí 之chi 而nhi 走tẩu (# 言ngôn 畏úy 其kỳ 靈linh 驗nghiệm 恐khủng 說thuyết 出xuất 不bất 好hảo/hiếu 之chi 事sự 故cố 皆giai 走tẩu 不bất 敢cảm 近cận 也dã )# 列liệt 子tử 見kiến 之chi 而nhi 心tâm 醉túy (# 列liệt 子tử 將tương 以dĩ 為vi 神thần 故cố 心tâm 醉túy 服phục 也dã )# 歸quy 以dĩ 告cáo 壺hồ 子tử (# 此thử 乃nãi 列liệt 子tử 之chi 師sư 也dã )# 曰viết 始thỉ 吾ngô 以dĩ 夫phu 子tử 之chi 道đạo 為vi 至chí 矣hĩ 則tắc 又hựu 有hữu 至chí 焉yên 者giả 矣hĩ (# 意ý 謂vị 神thần 巫# 超siêu 過quá 壺hồ 丘khâu 子tử 遠viễn 矣hĩ )# 壺hồ 子tử 曰viết 吾ngô 與dữ 汝nhữ 既ký 其kỳ 文văn (# 言ngôn 我ngã 之chi 教giáo 汝nhữ 者giả 但đãn 外ngoại 面diện 皮bì 毛mao 耳nhĩ 既ký 盡tận 也dã )# 未vị 既ký 其kỳ 實thật (# 其kỳ 道đạo 之chi 真chân 實thật 處xứ 全toàn 未vị 示thị 汝nhữ )# 而nhi (# 汝nhữ 也dã )# 固cố (# 將tương 謂vị 也dã )# 得đắc 道Đạo 歟# (# 汝nhữ 將tương 謂vị 已dĩ 得đắc 道Đạo 歟# )# 眾chúng 雌thư 而nhi 無vô 雄hùng 而nhi 又hựu 奚hề 。 [# 卯mão )-# ㄗ# +(# ㄗ# @# 。 [# 卯mão )-# ㄗ# +(# ㄗ# @# 。 [# )(# 冰băng -# 水thủy +# 〡# )*# ㄆ# 。

此thử 一nhất 節tiết 因nhân 上thượng 言ngôn 明minh 王vương 立lập 乎hồ 不bất 測trắc 以dĩ 無vô 為vi 而nhi 化hóa 莊trang 子tử 恐khủng 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 不bất 測trắc 是thị 何hà 等đẳng 境cảnh 界giới 為vi 何hà 等đẳng 人nhân 物vật 故cố 特đặc 撰soạn 出xuất 個cá 壺hồ 子tử 乃nãi 其kỳ 人nhân 也dã 即tức 所sở 示thị 於ư 神thần 巫# 者giả 乃nãi 不bất 測trắc 之chi 境cảnh 界giới 也dã 。 如như 此thử 等đẳng 人nhân 。 安an 心tâm 如như 此thử 乃nãi 可khả 應ưng 世thế 可khả 稱xưng 明minh 王vương 方phương 能năng 無vô 為vi 而nhi 化hóa 也dã 其kỳ 他tha 豈khởi 可khả 彷phảng 彿phất 哉tai 言ngôn 此thử 叚giả 學học 問vấn 亦diệc 可khả 學học 而nhi 至chí 只chỉ 貴quý 信tín 得đắc 及cập 做tố 得đắc 出xuất 若nhược 列liệt 子tử 即tức 有hữu 志chí 信tín 道đạo 之chi 人nhân 也dã 此thử 勵lệ 世thế 之chi 心tâm 難nan 以dĩ 名danh 言ngôn 矣hĩ 。

上thượng 言ngôn 壺hồ 子tử 但đãn 示thị 其kỳ 不bất 測trắc 之chi 境cảnh 下hạ 文văn 重trọng/trùng 發phát 揮huy 應ưng 世thế 之chi 用dụng 。

無vô 為vi 名danh 尸thi (# 尸thi 主chủ 也dã 言ngôn 真Chân 人Nhân 先tiên 要yếu 忘vong 名danh 故cố 戒giới 其kỳ 不bất 可khả 為vi 名danh 尸thi )# 無vô 為vi 謀mưu 府phủ (# 智trí 謀mưu 之chi 所sở 聚tụ 曰viết 謀mưu 府phủ 言ngôn 一nhất 任nhậm 無vô 心tâm 不bất 可khả 以dĩ 智trí 謀mưu 為vi 事sự 也dã )# 無vô 為vi 事sự 任nhậm (# 言ngôn 不bất 可khả 強cường/cưỡng 行hành 任nhậm 事sự 謂vị 有hữu 擔đảm 當đương 則tắc 為vi 累lũy/lụy/luy 為vi 患hoạn 但đãn 順thuận 事sự 而nhi 應ưng 若nhược 非phi 己kỷ 出xuất 者giả 也dã )# 無vô 為vi 知tri 主chủ (# 知tri 主chủ 以dĩ 知tri 巧xảo 為vi 主chủ 也dã 言ngôn 順thuận 物vật 忘vong 懷hoài 不bất 可khả 主chủ 於ư 智trí 巧xảo 也dã )# 體thể 盡tận 無vô 窮cùng (# 體thể 言ngôn 體thể 會hội 於ư 大Đại 道Đạo 應ứng 化hóa 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 也dã )# 而nhi 遊du 無vô 朕trẫm (# 朕trẫm 兆triệu 也dã 謂vị 遊du 於ư 無vô 物vật 之chi 初sơ 安an 心tâm 於ư 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 之chi 地địa 也dã )# 盡tận 其kỳ 所sở 受thọ 乎hồ 天thiên 而nhi 無vô 見kiến 得đắc (# 言ngôn 但đãn 自tự 盡tận 其kỳ 所sở 受thọ 乎hồ 天thiên 者giả 全toàn 體thể 不bất 失thất 而nhi 亦diệc 未vị 見kiến 有hữu 得đắc 之chi 心tâm 也dã )# 亦diệc 虛hư 而nhi 已dĩ (# 如như 此thử 亦diệc 歸quy 於ư 虛hư 而nhi 已dĩ 言ngôn 一nhất 毫hào 不bất 可khả 有hữu 加gia 於ư 其kỳ 間gian 也dã )# 至chí 人nhân 之chi 用dụng 心tâm 若nhược 鏡kính 不bất 將tương 不bất 迎nghênh 應ưng 而nhi 不bất 藏tạng 故cố 能năng 勝thắng 物vật 而nhi 不bất 傷thương (# 至chí 人nhân 用dụng 心tâm 如như 明minh 鏡kính 當đương 臺đài 物vật 來lai 順thuận 照chiếu 並tịnh 不bất 將tương 心tâm 要yếu 應ưng 事sự 之chi 未vị 至chí 亦diệc 不bất 以dĩ 心tâm 先tiên 迎nghênh 即tức 物vật 一nhất 至chí 妍nghiên 醜xú 分phân 明minh 而nhi 不bất 留lưu 藏tạng 妍nghiên 醜xú 之chi 跡tích 了liễu 無vô 是thị 非phi 之chi 心tâm 如như 此thử 虛hư 心tâm 應ưng 世thế 故cố 能năng 勝thắng 物vật 而nhi 物vật 卒thốt 莫mạc 能năng 傷thương 之chi 者giả 虛hư 之chi 至chí 也dã )# 。

已dĩ 前tiền 說thuyết 了liễu 真Chân 人Nhân 許hứa 多đa 情tình 狀trạng 許hứa 多đa 工công 夫phu 末mạt 後hậu 直trực 結kết 歸quy 至chí 人nhân 已dĩ 下hạ 二nhị 十thập 二nhị 字tự 乃nãi 盡tận 莊trang 子tử 之chi 學học 問vấn 功công 夫phu 效hiệu 騐# 作tác 用dụng 盡tận 在tại 此thử 而nhi 已dĩ 其kỳ 餘dư 種chủng 種chủng 撰soạn 出xuất 皆giai 蔓mạn 衍diễn 之chi 辭từ 也dã 內nội 篇thiên 之chi 意ý 已dĩ 盡tận 此thử 矣hĩ 學học 者giả 體thể 認nhận 亦diệc 不bất 必tất 多đa 只chỉ 在tại 此thử 數số 語ngữ 下hạ 手thủ 則tắc 應ưng 物vật 忘vong 懷hoài 一nhất 生sanh 受thọ 用dụng 不bất 盡tận 此thử 所sở 謂vị 逍tiêu 遙diêu 遊du 也dã 。

南nam 海hải 之chi 帝đế 為vi 儵thúc 北bắc 海hải 之chi 帝đế 為vi 忽hốt 中trung 央ương 之chi 帝đế 為vi 渾hồn 沌# 儵thúc 與dữ 忽hốt 時thời 相tương/tướng 與dữ 遇ngộ 於ư 渾hồn 沌# 之chi 地địa 渾hồn 沌# 待đãi 之chi 甚thậm 善thiện 儵thúc 與dữ 忽hốt 謀mưu 報báo 渾hồn 沌# 之chi 德đức 曰viết 人nhân 皆giai 有hữu 七thất 竅khiếu 以dĩ 視thị 聽thính 食thực 息tức 此thử 獨độc 無vô 有hữu 嘗thường 試thí 鑿tạc 之chi 日nhật 鑿tạc 一nhất 竅khiếu 七thất 日nhật 而nhi 渾hồn 沌# 死tử (# 儵thúc 忽hốt 者giả 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 言ngôn 人nhân 於ư 大đại 化hóa 最tối 初sơ 受thọ 形hình 之chi 始thỉ 也dã 渾hồn 沌# 言ngôn 雖tuy 俄nga 爾nhĩ 有hữu 形hình 尚thượng 無vô 情tình 識thức 渾hồn 然nhiên 沌# 然nhiên 無vô 知tri 無vô 識thức 之chi 時thời 也dã 及cập 情tình 竇đậu 日nhật 鑿tạc 知tri 識thức 一nhất 開khai 則tắc 天thiên 真chân 盡tận 喪táng 所sở 謂vị 日nhật 鑿tạc 一nhất 竅khiếu 七thất 日nhật 而nhi 渾hồn 沌# 死tử 也dã 副phó 墨mặc 以dĩ 儵thúc 為vi 火hỏa 以dĩ 忽hốt 為vi 水thủy 渾hồn 沌# 為vi 土thổ/độ 似tự 有hữu 理lý 太thái 犯phạm 穿xuyên 鑿tạc 只chỉ 如như 此thử 觧# 則tắc 已dĩ )# 。

此thử 儵thúc 忽hốt 一nhất 章chương 不bất 獨độc 結kết 應ưng 帝đế 王vương 一nhất 篇thiên 其kỳ 實thật 總tổng 結kết 內nội 七thất 篇thiên 之chi 大đại 意ý 前tiền 言ngôn 逍tiêu 遙diêu 則tắc 總tổng 歸quy 大đại 宗tông 師sư 前tiền 頻tần 言ngôn 小tiểu 知tri 傷thương 生sanh 養dưỡng 形hình 而nhi 忘vong 生sanh 之chi 主chủ 以dĩ 物vật 傷thương 生sanh 種chủng 種chủng 不bất 得đắc 逍tiêu 遙diêu 皆giai 知tri 巧xảo 之chi 過quá 葢# 都đô 為vi 鑿tạc 破phá 渾hồn 沌# 喪táng 失thất 天thiên 真chân 者giả 即tức 古cổ 今kim 宇vũ 宙trụ 兩lưỡng 間gian 之chi 人nhân 自tự 堯# 舜thuấn 以dĩ 來lai 未vị 有hữu 一nhất 人nhân 。 而nhi 不bất 是thị 鑿tạc 破phá 渾hồn 沌# 之chi 人nhân 也dã 此thử 特đặc 寓# 言ngôn 大đại 地địa 皆giai 凡phàm 夫phu 愚ngu 迷mê 。 之chi 人nhân 槩# 若nhược 此thử 耳nhĩ 以dĩ 俗tục 眼nhãn 觀quán 之chi 似tự 乎hồ 不bất 經kinh 其kỳ 實thật 所sở 言ngôn 無vô 一nhất 字tự 不bất 是thị 救cứu 世thế 愍mẫn 迷mê 之chi 心tâm 也dã 豈khởi 可khả 以dĩ 文văn 字tự 視thị 之chi 哉tai 讀đọc 者giả 當đương 見kiến 其kỳ 心tâm 可khả 也dã 即tức 予# 此thử 解giải 亦diệc 非phi 牽khiên 強cường/cưỡng 附phụ 合hợp 葢# 就tựu 其kỳ 所sở 宗tông 以dĩ 得đắc 其kỳ 立lập 言ngôn 之chi 旨chỉ 但đãn 以dĩ 佛Phật 法Pháp 中trung 人nhân 天thiên 止Chỉ 觀Quán 而nhi 叅# 證chứng 之chi 所sở 謂vị 天thiên 乘thừa 止Chỉ 觀Quán 即tức 宗tông 鏡kính 亦diệc 云vân 老lão 莊trang 所sở 宗tông 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 無vô 為vi 之chi 道Đạo 。 即tức 初sơ 禪thiền 天thiên 通thông 明minh 禪thiền 也dã 吾ngô 徒đồ 觀quán 者giả 幸hạnh 無vô 以dĩ 佛Phật 法Pháp 妄vọng 擬nghĩ 為vi 過quá 也dã 。

莊trang 子tử 內nội 篇thiên 註chú 卷quyển 之chi 四tứ

音âm 釋thích

䪻#

(# 皮bì 變biến 切thiết 音âm 卞# )# 。

豨#

(# 許hứa 豈khởi 切thiết 希hy 上thượng 聲thanh )# 。

媯#

(# 居cư 為vi 切thiết 音âm 為vi )# 。

跰# [跳-兆+鮮]#

(# 跰# 北bắc 孟# 切thiết 音âm 迸bính [跳-兆+鮮]# 相tương/tướng 然nhiên 切thiết 音âm 僊tiên )# 。

[畸-大+(立-一)]#

(# 居cư 宜nghi 切thiết 音âm 覊# )# 。

儵thúc

(# 式thức 竹trúc 切thiết 音âm 叔thúc )# 。