第đệ 二nhị 十thập 一nhất 品phẩm 。 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 之chi 解giải 釋thích 。 〔# 慧tuệ 體thể 之chi 四tứ 。 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 由do 八bát 智trí 達đạt 至chí 頂đảnh 之chi 觀quán 及cập 第đệ 九cửu 諦đế 隨tùy 順thuận 智trí 。 此thử 言ngôn 為vi 。 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 此thử 中trung 。 八bát 智trí 是thị 解giải 脫thoát 隨tùy 染nhiễm 而nhi 行hành 〔# 正chánh 〕# 道đạo 以dĩ 稱xưng 為vi 觀quán 。 〔# 一nhất 〕# 生sanh 滅diệt 隨tùy 觀quán 智trí 。 〔# 二nhị 〕# 壞hoại 隨tùy 觀quán 智trí 。 〔# 三tam 〕# 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 〔# 四tứ 〕# 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 智trí 。 〔# 五ngũ 〕# 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 智trí 。 〔# 六lục 〕# 脫thoát 欲dục 智trí 。 〔# 七thất 〕# 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 。 〔# 八bát 〕# 行hành 捨xả 智trí 。 應ưng 知tri 此thử 等đẳng 為vi 八bát 智trí 。 第đệ 九cửu 諦đế 隨tùy 順thuận 智trí 。 此thử 是thị 隨tùy 觀quán 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 故cố 欲dục 成thành 就tựu 〔# 此thử 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 〕# 者giả 。 應ưng 該cai 以dĩ 解giải 脫thoát 隨tùy 染nhiễm 之chi 生sanh 滅diệt 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 智trí 開khai 始thỉ 。 對đối 此thử 等đẳng 〔# 九cửu 〕# 智trí 當đương 行hành 瑜du 伽già 。 〔# 八bát 智trí 及cập 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 〔# 一nhất 。 生sanh 滅diệt 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 有hữu 問vấn 〔# 於ư 前tiền 之chi 道đạo 非phi 道đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 已dĩ 修tu 生sanh 滅diệt 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 何hà 為vi 再tái 對đối 生sanh 滅diệt 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 智trí 〔# 行hành 〕# 瑜du 伽già 〔# 耶da 〕# 。 為vi 觀quán 察sát 其kỳ 相tương/tướng 。 然nhiên 。 於ư 前tiền 〔# 之chi 道đạo 非phi 道đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 〕# 。 因nhân 生sanh 滅diệt 智trí 為vi 十thập 隨tùy 染nhiễm 所sở 隨tùy 染nhiễm 。 不bất 能năng 由do 如như 實thật 之chi 自tự 性tánh 觀quán 察sát 三tam 相tương/tướng 。 然nhiên 。 〔# 今kim 〕# 由do 隨tùy 染nhiễm 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 為vi 觀quán 察sát 相tương/tướng 。 於ư 此thử 當đương 再tái 行hành 〔# 生sanh 滅diệt 隨tùy 觀quán 之chi 〕# 瑜du 伽già 。 [P.640]# 然nhiên 者giả 。 〔# 三tam 〕# 相tương/tướng 由do 不bất 作tác 意ý 何hà 而nhi 於ư 何hà 所sở 覆phú 蔽tế 而nhi 不bất 現hiện 起khởi 耶da 。 先tiên 由do 不bất 作tác 意ý 生sanh 滅diệt 以dĩ 相tương 續tục 被bị 覆phú 蔽tế 而nhi 不bất 現hiện 起khởi 無vô 常thường 相tương/tướng 。 因nhân 不bất 作tác 意ý 數sác 數sác 逼bức 惱não 。 由do 〔# 四tứ 〕# 威uy 儀nghi 所sở 覆phú 蔽tế 而nhi 不bất 現hiện 起khởi 苦khổ 相tương/tướng 。 不bất 作tác 意ý 種chủng 種chủng 界giới 之chi 差sai 別biệt 。 因nhân 厚hậu 想tưởng 所sở 覆phú 蔽tế 而nhi 不bất 現hiện 起khởi 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 然nhiên 。 把bả 握ác 生sanh 滅diệt 除trừ 破phá 相tương 續tục 〔# 想tưởng 〕# 之chi 時thời 。 依y 如như 實thật 之chi 自tự 性tánh 而nhi 現hiện 起khởi 無vô 常thường 相tương/tướng 。 作tác 意ý 數sác 數sác 逼bức 惱não 。 除trừ 去khứ 〔# 覆phú 蔽tế 苦khổ 之chi 四tứ 〕# 威uy 儀nghi 時thời 。 依y 如như 實thật 之chi 自tự 性tánh 而nhi 現hiện 起khởi 苦khổ 相tương/tướng 。 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 界giới 而nhi 除trừ 滅diệt 厚hậu 〔# 想tưởng 〕# 之chi 時thời 。 由do 如như 實thật 之chi 自tự 性tánh 現hiện 起khởi 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 又hựu 就tựu 此thử 〔# 之chi 三tam 相tương/tướng 〕# 。 當đương 知tri 分phân 別biệt 。 此thử 無vô 常thường 相tương/tướng 是thị 無vô 常thường 。 苦khổ 相tương/tướng 是thị 苦khổ 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 是thị 無vô 我ngã 。 其kỳ 中trung 。 無vô 常thường 者giả 為vi 五ngũ 蘊uẩn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 生sanh 滅diệt 。 變biến 易dị 。 或hoặc 有hữu 已dĩ 而nhi 無vô 故cố 。 生sanh 滅diệt 。 變biến 易dị 者giả 為vi 無vô 常thường 相tương/tướng 。 有hữu 已dĩ 而nhi 無vô 者giả 為vi 行hành 相tương/tướng 之chi 變biến 化hóa 。 其kỳ 次thứ 所sở 謂vị 。 無vô 常thường 者giả 是thị 苦khổ 故cố 。 其kỳ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 苦khổ 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 。 數sác 數sác 逼bức 惱não 故cố 。 數sác 數sác 逼bức 惱não 之chi 行hành 相tương/tướng 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 其kỳ 次thứ 所sở 謂vị 。 苦khổ 者giả 是thị 無vô 我ngã 。 故cố 。 其kỳ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 無vô 我ngã 。 何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 不bất 自tự 在tại 故cố 。 不bất 自tự 在tại 之chi 行hành 相tương/tướng 是thị 苦khổ 。 此thử 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 隨tùy 染nhiễm 。 行hành 〔# 正chánh 〕# 道đạo 而nhi 稱xưng 為vi 觀quán 之chi 。 生sanh 滅diệt 隨tùy 觀quán 智trí 由do 如như 實thật 之chi 自tự 性tánh 而nhi 觀quán 察sát 。 〔# 二nhị 。 壞hoại 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 如như 斯tư 觀quán 察sát 。 返phản 復phục 考khảo 量lượng 推thôi 知tri 色sắc 。 非phi 色sắc 之chi 法pháp 是thị 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 而nhi 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 其kỳ 智trí 活hoạt 動động 銳duệ 利lợi 。 諸chư 行hành 輕khinh 快khoái 現hiện 起khởi 。 智trí 之chi 活hoạt 動động 銳duệ 利lợi 而nhi 諸chư 行hành 輕khinh 快khoái 現hiện 起khởi 時thời 。 〔# 彼bỉ 〕# 不bất 論luận 生sanh 起khởi 。 住trụ 止chỉ 。 轉chuyển 起khởi 悉tất 不bất 得đắc 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 相tương/tướng 。 唯duy 對đối 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 破phá 壞hoại 。 滅diệt 而nhi 住trụ 立lập 念niệm [P.641]# 〔# 智trí 〕# 。 觀quán 行hành 如như 斯tư 生sanh 起khởi 。 如như 斯tư 滅diệt 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 於ư 此thử 處xứ 生sanh 起khởi 。 壞hoại 隨tùy 觀quán 智trí 之chi 觀quán 智trí 。 有hữu 關quan 此thử 〔# 如như 次thứ 〕# 說thuyết 。 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 。 隨tùy 觀quán 壞hoại 之chi 慧tuệ 。 云vân 何hà 為vi 觀quán 智trí 。 以dĩ 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 之chi 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 破phá 壞hoại 。 省tỉnh 察sát 其kỳ 所sở 緣duyên 。 隨tùy 觀quán 其kỳ 心tâm 之chi 壞hoại 。 隨tùy 觀quán 者giả 云vân 何hà 之chi 隨tùy 觀quán 耶da 。 隨tùy 觀quán 無vô 常thường 而nhi 非phi 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 常thường 。 隨tùy 觀quán 苦khổ 而nhi 非phi 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 樂nhạo/nhạc/lạc 。 隨tùy 觀quán 無vô 我ngã 而nhi 非phi 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 我ngã 。 厭yếm 離ly 而nhi 非phi 歡hoan 喜hỷ 。 離ly 貪tham 而nhi 非phi 貪tham 染nhiễm 。 令linh 滅diệt 〔# 貪tham 〕# 而nhi 非phi 集tập 。 捨xả 遣khiển 而nhi 非phi 取thủ 。 隨tùy 觀quán 無vô 常thường 而nhi 捨xả 去khứ 常thường 想tưởng 。 隨tùy 觀quán 苦khổ 而nhi 捨xả 樂lạc 想tưởng 隨tùy 觀quán 無vô 我ngã 而nhi 捨xả 我ngã 想tưởng 厭yếm 離ly 而nhi 捨xả 歡hoan 善thiện 離ly 貪tham 以dĩ 捨xả 貪tham 令linh 滅diệt 以dĩ 捨xả 集tập 捨xả 遣khiển 以dĩ 斷đoạn 取thủ 。 以dĩ 受thọ 為vi 所sở 緣duyên 以dĩ 想tưởng 為vi 所sở 緣duyên 以dĩ 行hành 為vi 所sở 緣duyên 以dĩ 識thức 為vi 所sở 緣duyên 以dĩ 眼nhãn 為vi 所sở 緣duyên 乃nãi 至chí 以dĩ 老lão 死tử 為vi 所sở 緣duyên 之chi 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 破phá 壞hoại 乃nãi 至chí 捨xả 遣khiển 而nhi 斷đoạn 取thủ 。 事sự 之chi 移di 行hành 由do 慧tuệ 以dĩ 還hoàn 滅diệt 。 轉chuyển 向hướng 之chi 力lực 。 省tỉnh 察sát 〔# 其kỳ 等đẳng 〕# 為vi 〔# 壞hoại 隨tùy 〕# 觀quán 。 〔# 現hiện 在tại 〕# 所sở 緣duyên 。 同đồng 〔# 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 〕# 兩lưỡng 者giả 之chi 差sai 別biệt 。 勝thắng 解giải 滅diệt 為vi 衰suy 滅diệt 相tương/tướng 觀quán 。 又hựu 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 以dĩ 隨tùy 觀quán 壞hoại 。 又hựu 空không 之chi 現hiện 起khởi 為vi 增tăng 上thượng 慧tuệ 觀quán 。 善thiện 巧xảo 於ư 三tam 隨tùy 觀quán 及cập 四tứ 觀quán 者giả 。 善thiện 巧xảo 於ư 三tam 現hiện 起khởi 故cố 種chủng 種chủng 之chi 見kiến 不bất 動động 搖dao 。 此thử 智trí 之chi 義nghĩa 是thị 智trí 。 知tri 解giải 之chi 義nghĩa 是thị 慧tuệ 。 故cố 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 而nhi 隨tùy 觀quán 壞hoại 之chi 慧tuệ 是thị 觀quán 之chi 智trí 。 其kỳ 中trung 。 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 者giả 。 是thị 省tỉnh 察sát 。 知tri 。 見kiến 。 所sở 有hữu 之chi 所sở 緣duyên 是thị 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 之chi 義nghĩa 。 隨tùy 觀quán 壞hoại 之chi 慧tuệ 者giả 。 觀quán 察sát 所sở 緣duyên 是thị 。 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 而nhi 生sanh 起khởi 彼bỉ 智trí 是thị 隨tùy 觀quán 壞hoại 之chi 慧tuệ 。 此thử 言ngôn 為vi 觀quán 智trí 。 其kỳ [P.642]# 云vân 何hà 欲dục 先tiên 說thuyết 此thử 為vi 質chất 問vấn 之chi 義nghĩa 。 為vi 示thị 此thử 為vi 云vân 何hà 耶da 。 以dĩ 說thuyết 。 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 等đẳng 。 其kỳ 中trung 。 以dĩ 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 之chi 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 破phá 壞hoại 者giả 。 即tức 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 之chi 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 破phá 壞hoại 。 或hoặc 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 狀trạng 態thái 之chi 心tâm 。 生sanh 起khởi 而nhi 為vi 破phá 壞hoại 之chi 義nghĩa 。 省tỉnh 察sát 其kỳ 所sở 緣duyên 者giả 。 省tỉnh 察sát 。 知tri 。 見kiến 其kỳ 所sở 緣duyên 是thị 。 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 之chi 義nghĩa 。 隨tùy 觀quán 其kỳ 心tâm 之chi 壞hoại 者giả 。 是thị 見kiến 其kỳ 色sắc 所sở 緣duyên 是thị 。 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 其kỳ 心tâm 之chi 壞hoại 。 謂vị 依y 他tha 心tâm 隨tùy 觀quán 之chi 義nghĩa 。 故cố 諸chư 古cổ 人nhân 言ngôn 。 知tri 與dữ 智trí 之chi 兩lưỡng 者giả 皆giai 是thị 觀quán 。 又hựu 於ư 隨tùy 觀quán 是thị 順thuận 次thứ 觀quán 。 依y 多đa 行hành 相tương/tướng 返phản 復phục 而nhi 觀quán 之chi 義nghĩa 。 故cố 。 隨tùy 觀quán 者giả 云vân 何hà 隨tùy 觀quán 耶da 言ngôn 為vi 。 隨tùy 觀quán 無vô 常thường 等đẳng 。 其kỳ 中trung 。 壞hoại 者giả 。 是thị 無vô 常thường 性tánh 之chi 究cứu 極cực 點điểm 。 故cố 隨tùy 觀quán 壞hoại 之chi 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 。 隨tùy 觀quán 無vô 常thường 而nhi 不bất 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 是thị 常thường 由do 此thử 無vô 常thường 故cố 苦khổ 。 苦khổ 故cố 為vi 無vô 我ngã 。 同đồng 。 隨tùy 觀quán 苦khổ 而nhi 不bất 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 樂nhạo/nhạc/lạc 隨tùy 觀quán 無vô 我ngã 而nhi 不bất 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 我ngã 其kỳ 次thứ 為vi 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 者giả 。 此thử 不bất 應ưng 歡hoan 喜hỷ 。 又hựu 不bất 應ưng 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 此thử 當đương 非phi 染nhiễm 著trước 故cố 。 順thuận 應ưng 於ư 壞hoại 隨tùy 觀quán 。 以dĩ 見kiến 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 之chi 此thử 行hành 。 是thị 。 厭yếm 離ly 而nhi 非phi 歡hoan 喜hỷ 。 離ly 貪tham 而nhi 非phi 貪tham 染nhiễm 。 如như 斯tư 不bất 染nhiễm 著trước 之chi 彼bỉ 。 先tiên 由do 世thế 間gian 之chi 智trí 而nhi 。 令linh 滅diệt 貪tham 。 非phi 集tập 。 不bất 作tác 集tập 之chi 義nghĩa 。 或hoặc 如như 斯tư 離ly 貪tham 之chi 彼bỉ 如như 既ký 見kiến 諸chư 行hành 。 於ư 未vị 見kiến 之chi 諸chư 行hành 亦diệc 依y 類loại 智trí 而nhi 。 令linh 滅diệt 而nhi 不bất 集tập 唯duy 作tác 意ý 。 滅diệt 唯duy 觀quán 。 滅diệt 不bất 〔# 觀quán 〕# 集tập 之chi 義nghĩa 。 如như 斯tư 行hành 道Đạo 之chi 彼bỉ 。 捨xả 遣khiển 而nhi 不bất 取thủ 〔# 此thử 〕# 說thuyết 何hà 耶da 。 此thử 無vô 常thường 等đẳng 之chi 隨tùy 觀quán 。 又hựu 依y 其kỳ 支chi 分phần/phân 而nhi [P.643]# 與dữ 諸chư 蘊uẩn 共cộng 徧biến 捨xả 諸chư 煩phiền 惱não 。 且thả 見kiến 有hữu 為vi 之chi 過quá 失thất 。 其kỳ 反phản 面diện 且thả 傾khuynh 向hướng 跳khiêu 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 言ngôn 徧biến 捨xả 捨xả 遣khiển 。 跳khiêu 入nhập 捨xả 遣khiển 。 故cố 具cụ 備bị 其kỳ 〔# 觀quán 慧tuệ 〕# 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 前tiền 所sở 述thuật 。 徧biến 捨xả 諸chư 煩phiền 惱não 且thả 跳khiêu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 令linh 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 不bất 取thủ 著trước 。 不bất 見kiến 過quá 失thất 。 亦diệc 不bất 〔# 取thủ 〕# 有hữu 為vi 之chi 所sở 緣duyên 。 故cố 。 言ngôn 捨xả 遣khiển 而nhi 不bất 取thủ 今kim 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 依y 其kỳ 等đẳng 之chi 智trí 。 為vi 示thị 捨xả 斷đoạn 任nhậm 何hà 之chi 法pháp 。 以dĩ 說thuyết 。 隨tùy 觀quán 無vô 常thường 以dĩ 捨xả 斷đoạn 常thường 想tưởng 等đẳng 。 其kỳ 中trung 。 歡hoan 喜hỷ 是thị 有hữu 喜hỷ 之chi 渴khát 愛ái 。 餘dư 既ký 如như 所sở 說thuyết 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 偈kệ 。 事sự 之chi 移di 行hành 者giả 。 是thị 見kiến 色sắc 之chi 壞hoại 已dĩ 。 更cánh 見kiến 壞hoại 所sở 見kiến 其kỳ 〔# 心tâm 之chi 〕# 壞hoại 。 由do 前tiền 事sự 為vi 移di 行hành 於ư 他tha 之chi 事sự 。 依y 慧tuệ 而nhi 還hoàn 滅diệt 者giả 。 是thị 捨xả 斷đoạn 生sanh 而nhi 住trụ 立lập 於ư 滅diệt 。 轉chuyển 向hướng 之chi 力lực 是thị 以dĩ 見kiến 色sắc 之chi 壞hoại 已dĩ 。 再tái 以dĩ 壞hoại 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 見kiến 心tâm 之chi 壞hoại 。 為vi 其kỳ 之chi 後hậu 轉chuyển 向hướng 之chi 能năng 力lực 。 省tỉnh 察sát 〔# 其kỳ 等đẳng 〕# 為vi 觀quán 是thị 此thử 所sở 緣duyên 之chi 省tỉnh 察sát 。 言ngôn 為vi 壞hoại 隨tùy 觀quán 。 於ư 〔# 現hiện 在tại 〕# 所sở 緣duyên 以dĩ 分phân 別biệt （# 確xác 知tri ）# 兩lưỡng 者giả 是thị 一nhất 以dĩ 現hiện 在tại 所sở 見kiến 之chi 所sở 緣duyên 而nhi 類loại 推thôi 如như 此thử 〔# 現hiện 在tại 所sở 緣duyên 〕# 。 於ư 過quá 去khứ 行hành 已dĩ 破phá 壞hoại 。 於ư 未vị 來lai 亦diệc 當đương 破phá 壞hoại 。 如như 斯tư 差sai 別biệt （# 確xác 知tri ）# 兩lưỡng 者giả 為vi 同đồng 一nhất 自tự 性tánh 義nghĩa 。 又hựu 諸chư 古cổ 人nhân 如như 次thứ 說thuyết 。 對đối 現hiện 生sanh 有hữu 清thanh 淨tịnh 觀quán 者giả 。 由do 此thử 而nhi 知tri 。 過quá 去khứ 與dữ 未vị 來lai 。 〔# 三tam 世thế 〕# 一nhất 切thiết 行hành 是thị 破phá 壞hoại 物vật 。 如như 日nhật 出xuất 時thời 之chi 露lộ 珠châu 。 勝thắng 解giải 滅diệt 者giả 。 如như 斯tư 差sai 別biệt （# 確xác 知tri ）# 〔# 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 〕# 兩lưỡng 者giả 之chi 壞hoại 為vi 一nhất 。 以dĩ 稱xưng 其kỳ 壞hoại 之chi 滅diệt 而nhi 勝thắng 解giải 。 是thị 尊tôn 重trọng 此thử 。 向hướng 。 傾khuynh 。 赴phó 之chi 義nghĩa 。 衰suy 滅diệt 相tương/tướng 觀quán 是thị 說thuyết 此thử 謂vị 衰suy 滅diệt 相tương/tướng 觀quán 。 又hựu 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 是thị 知tri 前tiền 色sắc 等đẳng 之chi 所sở 緣duyên 。 隨tùy 觀quán 壞hoại 者giả 。 是thị 見kiến 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 壞hoại 。 而nhi 隨tùy 觀quán 其kỳ [P.644]# 所sở 緣duyên 心tâm 之chi 壞hoại 。 又hựu 空không 之chi 現hiện 起khởi 如như 斯tư 隨tùy 觀quán 壞hoại 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 破phá 壞hoại 諸chư 行hành 。 彼bỉ 等đẳng 〔# 諸chư 行hành 〕# 之chi 破phá 壞hoại 是thị 死tử 。 〔# 諸chư 行hành 以dĩ 外ngoại 〕# 無vô 其kỳ 他tha 任nhậm 何hà 物vật 。 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 空không 而nhi 得đắc 成thành 現hiện 起khởi 〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 諸chư 古cổ 人nhân 言ngôn 。 諸chư 蘊uẩn 是thị 滅diệt 。 〔# 諸chư 蘊uẩn 〕# 其kỳ 他tha 無vô 何hà 物vật 。 言ngôn 諸chư 蘊uẩn 之chi 破phá 壞hoại 是thị 死tử 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 見kiến 彼bỉ 等đẳng 之chi 盡tận 滅diệt 。 如như 以dĩ 金kim 剛cang 如như 理lý 切thiết 寶bảo 珠châu 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 觀quán 是thị 省tỉnh 察sát 所sở 緣duyên 。 隨tùy 觀quán 壞hoại 。 為vi 空không 之chi 現hiện 起khởi 。 此thử 言ngôn 為vi 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 觀quán 善thiện 巧xảo 於ư 三tam 隨tùy 觀quán 者giả 是thị 熟thục 練luyện 於ư 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 等đẳng 三tam 之chi 比Bỉ 丘Khâu 也dã 。 四tứ 觀quán 者giả 。 是thị 厭yếm 離ly 等đẳng 之chi 四tứ 觀quán 。 善thiện 巧xảo 於ư 三tam 現hiện 起khởi 故cố 是thị 善thiện 巧xảo 於ư 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 空không 之chi 此thử 三tam 種chủng 之chi 現hiện 起khởi 。 於ư 種chủng 種chủng 之chi 見kiến 不bất 動động 搖dao 者giả 。 對đối 於ư 常thường 見kiến 等đẳng 種chủng 種chủng 類loại 之chi 見kiến 。 而nhi 不bất 動động 搖dao 。 彼bỉ 如như 斯tư 不bất 震chấn 動động 者giả 。 是thị 起khởi 作tác 意ý 唯duy 未vị 滅diệt 者giả 滅diệt 。 唯duy 未vị 破phá 壞hoại 者giả 破phá 壞hoại 。 捨xả 遣khiển 一nhất 切thiết 行hành 相tướng 之chi 生sanh 。 住trụ 。 轉chuyển 起khởi 之chi 相tướng 。 如như 脆thúy 危nguy 器khí 具cụ 之chi 破phá 壞hoại 。 如như 散tán 布bố 細tế 塵trần 。 如như 所sở 炒sao 之chi 胡hồ 麻ma 。 觀quán 唯duy 破phá 壞hoại 。 彼bỉ 譬thí 喻dụ 有hữu 眼nhãn 人nhân 立lập 於ư 池trì 岸ngạn 或hoặc 河hà 岸ngạn 。 見kiến 降giáng/hàng 大đại 粒lạp 雨vũ 於ư 水thủy 面diện 而nhi 生sanh 起khởi 大đại 之chi 各các 各các 水thủy 泡bào 。 生sanh 之chi 即tức 破phá 壞hoại 。 如như 斯tư 觀quán 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 是thị 破phá 壞hoại 。 破phá 滅diệt 。 即tức 關quan 於ư 如như 斯tư 之chi 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 而nhi 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 譬thí 喻dụ 見kiến 〔# 水thủy 〕# 泡bào 。 譬thí 喻dụ 見kiến 陽dương 炎diễm 。 觀quán 察sát 斯tư 世thế 間gian 者giả 死tử 王vương 不bất 得đắc 見kiến 。 如như 是thị 數sác 數sác 。 觀quán 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 之chi 破phá 壞hoại 。 壞hoại 滅diệt 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 之chi 壞hoại 隨tùy 觀quán 智trí 隨tùy 伴bạn 有hữu 強cường 力lực 。 八bát 種chủng 功công 德đức 。 茲tư 八bát 種chủng 功công 德đức 如như 次thứ 。 （# 一nhất ）# 捨xả 斷đoạn 有hữu 見kiến 。 （# 二nhị ）# 徧biến 捨xả 命mạng 之chi 欲dục 求cầu 。 （# 三tam ）# 常thường 如như 理lý 加gia 行hành 。 （# 四tứ ）# 活hoạt 命mạng 清thanh 淨tịnh 。 （# 五ngũ ）# 捨xả 斷đoạn 〔# 過quá 〕# 勞lao 。 （# 六lục ）# 離ly 去khứ 怖bố 畏úy 。 （# 七thất ）# 獲hoạch 得đắc 忍nhẫn 辱nhục 。 柔nhu 和hòa 。 （# 八bát ）# 超siêu 克khắc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 樂lạc 。 故cố 諸chư 古cổ 人nhân 言ngôn 。 。 見kiến 此thử 等đẳng 最tối 上thượng 之chi 八bát 功công 德đức 還hoàn 復phục 思tư 惟duy 〔# 破phá 隨tùy 觀quán 〕# 。 牟Mâu 尼Ni 壞hoại 隨tùy 觀quán 為vi 得đắc 甘cam 露lộ 。 應ưng 如như 點điểm 火hỏa 於ư 衣y 或hoặc 頭đầu 。 壞hoại 隨tùy 觀quán 智trí 畢tất 〔# 三tam 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 〕# 。 如như 斯tư 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 之chi 盡tận 滅diệt 。 衰suy 滅diệt 。 破phá 壞hoại 。 滅diệt 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 習tập 行hành 。 修tu 習tập 。 多đa 作tác 壞hoại 隨tùy 觀quán 某mỗ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 於ư 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 〔# 識thức 〕# 住trụ 。 有hữu 情tình 居cư 有hữu 破phá 壞hoại 諸chư 行hành 現hiện 起khởi 大đại 怖bố 畏úy 。 恰kháp 如như 恐khủng 怖bố 而nhi 欲dục 求cầu 快khoái 樂lạc 生sanh 活hoạt 之chi 人nhân 。 對đối 於ư 獅sư 子tử 。 虎hổ 。 豹báo 。 熊hùng 。 鬣liệp 狗cẩu 。 夜dạ 叉xoa 。 羅la 剎sát 。 猛mãnh 牛ngưu 。 猛mãnh 雞kê 。 發phát 醉túy 之chi 猛mãnh 象tượng 。 可khả 恐khủng 之chi 毒độc 蛇xà 。 雷lôi 電điện 。 戰chiến 場tràng 。 塚trủng 墓mộ 。 所sở 燃nhiên 之chi 火hỏa 坑khanh 等đẳng 〔# 現hiện 大đại 怖bố 畏úy 〕# 。 觀quán 。 過quá 去khứ 諸chư 行hành 既ký 滅diệt 。 現hiện 在tại 〔# 之chi 諸chư 行hành 〕# 於ư 現hiện 滅diệt 。 未vị 來lai 生sanh 起khởi 之chi 諸chư 行hành 亦diệc 當đương 如như 斯tư 滅diệt 。 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 即tức 於ư 其kỳ 處xứ 生sanh 起khởi 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 就tựu 此thử 有hữu 如như 次thứ 之chi 譬thí 喻dụ 。 曰viết 。 某mỗ 婦phụ 人nhân 之chi 三tam 個cá 兒nhi 子tử 觸xúc 犯phạm 王vương 法pháp 。 王vương 命mệnh 斬trảm 彼bỉ 等đẳng 之chi 頭đầu 。 彼bỉ 婦phụ 與dữ 兒nhi 子tử 等đẳng 共cộng 往vãng 刑hình 場tràng 。 時thời 〔# 執chấp 行hành 人nhân 等đẳng 〕# 斬trảm 彼bỉ 婦phụ 長trưởng 子tử 之chi 頭đầu 已dĩ 而nhi 將tương 開khai 始thỉ 斬trảm 其kỳ 次thứ 〔# 子tử 〕# 。 彼bỉ 婦phụ 見kiến 既ký 斬trảm 長trường/trưởng 〔# 子tử 〕# 之chi 頭đầu 。 又hựu 現hiện 斬trảm 次thứ 〔# 子tử 〕# 。 此thử 〔# 三tam 子tử 〕# 亦diệc 當đương 與dữ 彼bỉ 等đẳng 〔# 二nhị 人nhân 〕# 同đồng 樣# 而nhi 捨xả 遣khiển 對đối 第đệ 三tam 兒nhi 之chi 執chấp 著trước 。 其kỳ 時thời 見kiến 彼bỉ 長trưởng 子tử 之chi 斬trảm 頭đầu 。 如như 瑜du 伽già 者giả 見kiến 過quá 去khứ 之chi 諸chư 行hành 滅diệt 。 見kiến 次thứ 〔# 子tử 〕# 之chi 斬trảm 頭đầu 。 如như 見kiến 現hiện 在tại 之chi 〔# 諸chư 行hành 〕# 滅diệt 。 此thử 〔# 子tử 〕# 亦diệc 當đương 與dữ 彼bỉ 等đẳng 同đồng 樣# 而nhi 對đối 第đệ 三tam 子tử 捨xả 遣khiển 執chấp 著trước 。 如như 見kiến 。 未vị 來lai 生sanh 起khởi 之chi 諸chư 行hành 亦diệc 當đương 破phá 。 為vì 未vị 來lai 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 必tất 滅diệt 。 如như 斯tư 觀quán 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 於ư 此thử 生sanh 起khởi 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 [P.646]# 再tái 有hữu 譬thí 喻dụ 曰viết 。 有hữu 一nhất 不bất 能năng 養dưỡng 育dục 兒nhi 子tử 之chi 婦phụ 人nhân 。 〔# 至chí 今kim 曾tằng 〕# 產sản 十thập 人nhân 之chi 子tử 。 其kỳ 中trung 。 九cửu 人nhân 已dĩ 死tử 。 抱bão 著trước 現hiện 在tại 將tương 死tử 之chi 一nhất 人nhân 。 今kim 有hữu 一nhất 在tại 胎thai 內nội 。 彼bỉ 婦phụ 見kiến 九cửu 人nhân 之chi 子tử 既ký 死tử 。 第đệ 十thập 人nhân 亦diệc 將tương 死tử 。 對đối 於ư 胎thai 兒nhi 亦diệc 。 當đương 與dữ 彼bỉ 同đồng 樣# 而nhi 捨xả 遣khiển 執chấp 著trước 。 其kỳ 時thời 彼bỉ 隨tùy 念niệm 第đệ 九cửu 人nhân 兒nhi 子tử 之chi 死tử 。 如như 瑜du 伽già 者giả 觀quán 過quá 去khứ 諸chư 行hành 之chi 滅diệt 。 見kiến 所sở 抱bão 將tương 死tử 之chi 〔# 第đệ 十thập 人nhân 〕# 。 如như 觀quán 現hiện 在tại 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 滅diệt 。 對đối 胎thai 兒nhi 捨xả 遣khiển 執chấp 著trước 。 如như 觀quán 未vị 來lai 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 滅diệt 。 如như 斯tư 觀quán 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 於ư 此thử 處xứ 生sanh 。 起khởi 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 其kỳ 次thứ 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 〔# 自tự 己kỷ 是thị 〕# 怖bố 畏úy 。 或hoặc 非phi 怖bố 畏úy 耶da 。 不bất 怖bố 畏úy 。 然nhiên 。 唯duy 以dĩ 推thôi 知tri 。 其kỳ 過quá 去khứ 之chi 。 諸chư 行hành 已dĩ 滅diệt 。 現hiện 在tại 之chi 〔# 諸chư 行hành 〕# 現hiện 滅diệt 。 未vị 來lai 之chi 〔# 諸chư 行hành 〕# 當đương 滅diệt 。 故cố 譬thí 如như 有hữu 眼nhãn 者giả 。 眺# 望vọng 於ư 城thành 門môn 有hữu 三tam 火hỏa 坑khanh 。 自tự 己kỷ 不bất 怖bố 畏úy 。 然nhiên 。 彼bỉ 唯duy 推thôi 知tri 。 落lạc 於ư 此thử 處xứ 之chi 人nhân 人nhân 皆giai 不bất 少thiểu 。 以dĩ 嘗thường 甚thậm 痛thống 苦khổ 。 或hoặc 又hựu 譬thí 如như 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 眺# 望vọng 阿a 加gia 尸thi 耶da 製chế 之chi 串xuyến 。 鐵thiết 串xuyến 。 金kim 串xuyến 。 於ư 順thuận 次thứ 〔# 樹thụ 立lập 〕# 此thử 三tam 枝chi 之chi 串xuyến 。 自tự 己kỷ 不bất 怖bố 畏úy 。 唯duy 推thôi 知tri 。 所sở 倒đảo 於ư 此thử 等đẳng 串xuyến 上thượng 之chi 人nhân 人nhân 甚thậm 為vi 不bất 少thiểu 。 無vô 不bất 嘗thường 盡tận 其kỳ 苦khổ 。 如như 斯tư 之chi 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 自tự 不bất 怖bố 畏úy 。 然nhiên 。 唯duy 推thôi 知tri 彼bỉ 唯duy 如như 三tam 火hỏa 坑khanh 。 如như 三tam 枝chi 串xuyến 。 於ư 三tam 有hữu 過quá 去khứ 之chi 諸chư 行hành 既ký 滅diệt 。 現hiện 在tại 之chi 〔# 諸chư 行hành 〕# 現hiện 滅diệt 。 未vị 來lai 之chi 〔# 諸chư 行hành 〕# 當đương 滅diệt 。 又hựu 其kỳ 智trí 專chuyên 至chí 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 〔# 識thức 〕# 住trụ 。 〔# 有hữu 情tình 〕# 居cư 之chi 諸chư 行hành 。 有hữu 陷hãm 不bất 幸hạnh 之chi 怖bố 畏úy 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 故cố 。 言ngôn 為vi 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 如như 斯tư 其kỳ 〔# 智trí 〕# 就tựu 〔# 諸chư 行hành 〕# 現hiện 起khởi 怖bố 畏úy 。 又hựu 有hữu 次thứ 之chi 聖thánh 典điển 〔# 之chi 文văn 〕# 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 有hữu 何hà 怖bố 畏úy 之chi 現hiện 起khởi 耶da 。 作tác 意ý 苦khổ 無vô 我ngã 者giả 。 有hữu 何hà 怖bố 畏úy 之chi 現hiện 起khởi 耶da 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 。 現hiện 起khởi 相tương/tướng 之chi 怖bố 畏úy 。 作tác 意ý 苦khổ 者giả 。 現hiện 起khởi 轉chuyển 起khởi 之chi 怖bố 畏úy 。 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 。 現hiện 起khởi 相tương/tướng 與dữ 轉chuyển 起khởi 之chi 怖bố 畏úy 。 [P.647]# 其kỳ 中trung 。 相tương/tướng 者giả 。 是thị 行hành 相tương/tướng 。 此thử 是thị 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 行hành 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 即tức 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 。 以dĩ 見kiến 唯duy 諸chư 行hành 之chi 死tử 。 故cố 於ư 彼bỉ 現hiện 起khởi 怖bố 畏úy 之chi 〔# 行hành 〕# 相tương/tướng 。 轉chuyển 起khởi 者giả 。 是thị 。 色sắc 非phi 色sắc 之chi 轉chuyển 起khởi 。 即tức 作tác 意ý 苦khổ 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 思tư 慮lự 轉chuyển 起khởi 。 見kiến 唯duy 數sác 數sác 逼bức 惱não 。 故cố 於ư 彼bỉ 現hiện 起khởi 怖bố 畏úy 之chi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 次thứ 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 。 〔# 此thử 相tương/tướng 與dữ 轉chuyển 起khởi 之chi 〕# 兩lưỡng 者giả 。 如như 無vô 人nhân 之chi 村thôn 。 如như 陽dương 炎diễm 。 蜃# 樓lâu 等đẳng 。 見kiến 。 空không 無vô 。 空không 虛hư 。 空không 。 無vô 主chủ 。 無vô 導đạo 者giả 。 故cố 於ư 彼bỉ 現hiện 起khởi 怖bố 畏úy 相tương/tướng 與dữ 轉chuyển 起khởi 之chi 兩lưỡng 者giả 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 畢tất 〔# 四tứ 。 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 有hữu 習tập 行hành 。 修tu 習tập 。 多đa 作tác 彼bỉ 怖bố 現hiện 起khởi 智trí 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 〔# 識thức 〕# 住trụ 。 有hữu 情tình 居cư 中trung 。 無vô 避tị 難nạn 處xứ 。 無vô 救cứu 護hộ 處xứ 。 無vô 歸quy 趣thú 。 不bất 識thức 知tri 歸quy 依y 處xứ 。 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 〔# 識thức 〕# 住trụ 。 有hữu 情tình 居cư 。 對đối 諸chư 行hành 中trung 之chi 一nhất 行hành 。 亦diệc 無vô 冀ký 求cầu 或hoặc 執chấp 取thủ 。 三tam 有hữu 充sung 滿mãn 如như 無vô 焰diễm 炭thán 火hỏa 之chi 火hỏa 坑khanh 。 四tứ 大đại 種chủng 如như 可khả 怕phạ 有hữu 毒độc 之chi 毒độc 蛇xà 。 五ngũ 蘊uẩn 如như 舉cử 劍kiếm 殺sát 戮lục 者giả 。 六lục 內nội 處xứ 如như 無vô 人nhân 之chi 村thôn 。 六lục 外ngoại 處xứ 如như 掠lược 奪đoạt 。 盜đạo 賊tặc 之chi 村thôn 。 七thất 識thức 住trụ 及cập 九cửu 有hữu 情tình 居cư 。 如như 由do 〔# 貪tham 火hỏa 等đẳng 之chi 〕# 十thập 一nhất 火hỏa 所sở 燒thiêu 燃nhiên 。 熾sí 然nhiên 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 如như 在tại 癰ung 。 疾tật 。 箭tiễn 。 痛thống 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 味vị 。 現hiện 起khởi 大đại 過quá 患hoạn 之chi 聚tụ 。 〔# 其kỳ 譬thí 喻dụ 〕# 云vân 何hà 。 欲dục 過quá 快khoái 樂lạc 生sanh 活hoạt 而nhi 恐khủng 怖bố 之chi 人nhân 。 〔# 諸chư 行hành 〕# 之chi 外ngoại 雖tuy 美mỹ 。 如như 猛mãnh 獸thú 所sở 棲tê 之chi 森sâm 林lâm 。 如như 豹báo 所sở 潛tiềm 伏phục 之chi 洞đỗng 窟quật 。 如như 捕bộ 〔# 人nhân 之chi 鰐# 〕# 。 如như 羅la 剎sát 所sở 潛tiềm 之chi 河hà 水thủy 。 如như 舉cử 刀đao 劍kiếm 之chi 敵địch 。 如như 有hữu 毒độc 之chi 食thực 物vật 。 如như 賊tặc 居cư 之chi 道đạo 。 如như 所sở 燒thiêu 之chi 炭thán 火hỏa 。 如như 對đối 陣trận 之chi 戰chiến 場tràng 。 譬thí 如như 見kiến 其kỳ 〔# 恐khủng 怖bố 之chi 〕# 人nhân 來lai 此thử 等đẳng 猛mãnh 獸thú 所sở 棲tê 之chi 森sâm 林lâm 等đẳng 而nhi 怖bố 畏úy 。 悚tủng 懼cụ 。 身thân 毛mao 豎thụ 立lập 。 全toàn 部bộ 唯duy 是thị 過quá 患hoạn 。 如như 斯tư 此thử 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 亦diệc 由do 壞hoại 隨tùy 觀quán 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 現hiện 起khởi 怖bố 畏úy 。 全toàn 無vô 味vị 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 唯duy 見kiến 患hoạn 而nhi 已dĩ 。 如như 斯tư 之chi 見kiến 於ư 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 生sanh 起khởi 過quá 患hoạn 智trí 。 關quan 於ư 此thử 如như 次thứ 說thuyết 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 為vi 過quá 患hoạn 智trí 者giả 云vân 何hà 。 生sanh 起khởi 是thị 怖bố 畏úy 。 此thử 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 謂vị 轉chuyển 起khởi 是thị 怖bố 畏úy 相tương/tướng 是thị 怖bố 畏úy 營doanh 務vụ 是thị 怖bố 畏úy 結kết 生sanh 是thị 怖bố 畏úy 趣thú 是thị 怖bố 畏úy 發phát 生sanh 是thị 怖bố 畏úy 起khởi 是thị 怖bố 畏úy 生sanh 是thị 怖bố 畏úy 老lão 是thị 怖bố 畏úy 病bệnh 是thị 怖bố 畏úy 死tử 是thị 怖bố 畏úy 愁sầu 是thị 怖bố 畏úy 悲bi 是thị 怖bố 畏úy 惱não 生sanh 是thị 怖bố 畏úy 。 所sở 謂vị 怖bố 畏úy 。 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 安an 穩ổn 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 不bất 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 無vô 惱não 是thị 安an 穩ổn 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 苦khổ 。 所sở 謂vị 怖bố 畏úy 。 現hiện 起khởi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 苦khổ 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 不bất 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 無vô 惱não 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 苦khổ 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 苦khổ 。 無vô 惱não 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 有hữu 食thực 味vị 。 所sở 謂vị 怖bố 畏úy 。 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 有hữu 食thực 味vị 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 無vô 食thực 味vị 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 不bất 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 無vô 惱não 是thị 無vô 食thực 味vị 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 有hữu 食thực 味vị 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 無vô 食thực 味vị 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 有hữu 食thực 味vị 。 無vô 惱não 是thị 無vô 食thực 味vị 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 是thị 行hành 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 行hành 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 不bất 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 無vô 惱não 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 行hành 。 不bất 生sanh 起khởi 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 乃nãi 至chí 惱não 是thị 行hành 。 無vô 惱não 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 [P.649]# 觀quán 生sanh 起khởi 。 轉chuyển 起khởi 。 相tương/tướng 。 營doanh 務vụ 。 結kết 生sanh 。 是thị 苦khổ 。 此thử 是thị 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 觀quán 不bất 生sanh 起khởi 。 不bất 轉chuyển 起khởi 。 無vô 相tướng 。 不bất 營doanh 務vụ 。 不bất 結kết 生sanh 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 是thị 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 。 此thử 過quá 患hoạn 智trí 於ư 五ngũ 處xứ 生sanh 。 於ư 五ngũ 處xứ 知tri 解giải 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 十thập 智trí 。 善thiện 巧xảo 二nhị 智trí 故cố 於ư 種chủng 種chủng 之chi 見kiến 不bất 動động 搖dao 。 依y 其kỳ 知tri 之chi 義nghĩa 而nhi 為vi 智trí 。 由do 知tri 解giải 之chi 義nghĩa 而nhi 為vi 慧tuệ 。 故cố 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 言ngôn 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 其kỳ 中trung 。 生sanh 起khởi 是thị 依y 前tiền 業nghiệp 之chi 緣duyên 而nhi 向hướng 此thử 世thế 生sanh 起khởi 。 轉chuyển 起khởi 是thị 所sở 生sanh 起khởi 者giả 之chi 轉chuyển 起khởi 。 相tương/tướng 是thị 一nhất 切thiết 行hành 相tướng 。 營doanh 務vụ 是thị 未vị 來lai 結kết 生sanh 因nhân 之chi 業nghiệp 。 結kết 生sanh 是thị 未vị 來lai 之chi 生sanh 。 趣thú 是thị 所sở 結kết 生sanh 之chi 趣thú 處xứ 。 發phát 生sanh 是thị 諸chư 蘊uẩn 之chi 發phát 生sanh 。 起khởi 是thị 入nhập 定định 者giả 或hoặc 生sanh 起khởi 者giả 如như 斯tư 所sở 說thuyết 之chi 異dị 熟thục 與dữ 轉chuyển 起khởi 。 生sanh 為vi 老lão 等đẳng 之chi 緣duyên 。 以dĩ 有hữu 為vi 緣duyên 而nhi 生sanh 。 老lão 死tử 等đẳng 〔# 之chi 義nghĩa 〕# 明minh 瞭# 矣hĩ 。 而nhi 此thử 中trung 唯duy 說thuyết 生sanh 起khởi 五ngũ （# 生sanh 起khởi 。 轉chuyển 起khởi 。 相tương/tướng 。 營doanh 務vụ 。 結kết 生sanh ）# 。 為vi 過quá 患hoạn 智trí 之chi 基cơ 本bổn 。 〔# 說thuyết 〕# 餘dư 他tha 是thị 其kỳ 等đẳng 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 即tức 結kết 生sanh 與dữ 生sanh 之chi 二nhị 者giả 是thị 生sanh 起khởi 與dữ 結kết 生sanh 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 趣thú 與dữ 起khởi 之chi 二nhị 者giả 是thị 轉chuyển 起khởi 之chi 〔# 同đồng 義nghĩa 語ngữ 〕# 。 老lão 等đẳng 是thị 相tương/tướng 之chi 〔# 同đồng 義nghĩa 語ngữ 〕# 。 故cố 曰viết 。 觀quán 生sanh 起khởi 。 轉chuyển 起khởi 。 相tương/tướng 。 營doanh 務vụ 。 結kết 生sanh 是thị 苦khổ 。 此thử 為vi 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 此thử 過quá 患hoạn 智trí 於ư 五ngũ 處xứ 而nhi 生sanh 。 其kỳ 次thứ 。 不bất 生sanh 起khởi 為vi 安an 穩ổn 者giả 是thị 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 智trí 等đẳng 。 是thị 為vi 說thuyết 示thị 過quá 患hoạn 智trí 相tương 反phản 之chi 智trí 。 又hựu 依y 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 而nhi 見kiến 過quá 患hoạn 而nhi 心tâm 懼cụ 怖bố 之chi 人nhân 人nhân 。 為vi 令linh 安an 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 說thuyết 。 無vô 怖bố 畏úy 。 安an 穩ổn 。 無vô 過quá 患hoạn 。 又hựu 生sanh 起khởi 等đẳng 為vi 可khả 怖bố 畏úy 而nhi 善thiện 確xác 認nhận 之chi 人nhân 人nhân 。 而nhi 有hữu 傾khuynh 向hướng 其kỳ 反phản 面diện （# 不bất 生sanh 起khởi 等đẳng ）# 之chi 心tâm 故cố 。 為vi [P.650]# 說thuyết 示thị 由do 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 成thành 就tựu 過quá 患hoạn 智trí 之chi 功công 德đức 應ưng 當đương 知tri 。 而nhi 此thử 中trung 。 怖bố 畏úy 者giả 決quyết 定định 是thị 苦khổ 。 苦khổ 者giả 不bất 離ly 脫thoát 此thử 輪luân 轉chuyển 之chi 食thực 味vị 。 世thế 間gian 之chi 食thực 味vị 。 煩phiền 惱não 之chi 食thực 味vị 故cố 有hữu 食thực 味vị 。 有hữu 食thực 味vị 者giả 此thử 唯duy 行hành 也dã 。 是thị 故cố 說thuyết 。 生sanh 起khởi 是thị 苦khổ 。 此thử 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 成thành 為vi 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 等đẳng 。 雖tuy 為vi 如như 斯tư 。 但đãn 怖bố 畏úy 之chi 行hành 相tương/tướng 。 苦khổ 之chi 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 食thực 味vị 之chi 行hành 相tương/tướng 。 如như 由do 種chủng 種chủng 之chi 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 起khởi 。 而nhi 知tri 此thử 是thị 〔# 智trí 之chi 〕# 種chủng 種chủng 性tánh 。 知tri 解giải 十thập 智trí 是thị 知tri 解giải 過quá 患hoạn 智trí 者giả 依y 生sanh 起khởi 等đẳng 之chi 五ngũ 事sự 及cập 不bất 生sanh 起khởi 等đẳng 之chi 五ngũ 事sự 。 知tri 解giải 。 通thông 達đạt 。 作tác 證chứng 此thử 十thập 智trí 。 善thiện 巧xảo 於ư 二nhị 智trí 故cố 是thị 善thiện 巧xảo 於ư 過quá 患hoạn 智trí 及cập 寂tịch 靜tĩnh 句cú 智trí 此thử 等đẳng 之chi 二nhị 。 不bất 動động 搖dao 於ư 種chủng 種chủng 之chi 見kiến 是thị 對đối 〔# 外ngoại 學học 等đẳng 說thuyết 〕# 。 由do 最tối 極cực 之chi 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 而nhi 轉chuyển 起khởi 之chi 諸chư 見kiến 。 而nhi 不bất 動động 搖dao 。 餘dư 〔# 之chi 義nghĩa 〕# 即tức 明minh 白bạch 矣hĩ 。 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 智trí 畢tất 〔# 五ngũ 。 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 彼bỉ 觀quán 如như 斯tư 有hữu 過quá 患hoạn 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 識thức 住trụ 。 有hữu 情tình 居cư 而nhi 厭yếm 離ly 諸chư 行hành 。 〔# 於ư 此thử 〕# 背bối/bội 顏nhan 而nhi 不bất 喜hỷ 。 譬thí 喻dụ 歡hoan 喜hỷ 質chất 達đạt 屈khuất 多đa 山sơn 麓lộc 之chi 金kim 鵝nga 王vương 。 不bất 歡hoan 喜hỷ 不bất 淨tịnh 旃chiên 陀đà 羅la 村thôn 入nhập 口khẩu 之chi 水thủy 池trì 。 唯duy 喜hỷ 〔# 雪Tuyết 山Sơn 之chi 〕# 七thất 大đại 湖hồ 。 如như 斯tư 此thử 鵝nga 王vương 瑜du 伽già 者giả 。 善thiện 見kiến 〔# 其kỳ 〕# 過quá 患hoạn 而nhi 不bất 喜hỷ 破phá 壞hoại 之chi 諸chư 行hành 。 但đãn 具cụ 備bị 修tu 習tập 之chi 樂lạc 。 修tu 習tập 之chi 喜hỷ 故cố 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 七thất 隨tùy 觀quán 。 又hựu 譬thí 喻dụ 不bất 喜hỷ 入nhập 黃hoàng 金kim 之chi 檻hạm 的đích 獸thú 王vương 獅sư 子tử 。 唯duy 喜hỷ 三tam 千thiên 由do 旬tuần 。 雪Tuyết 山Sơn 之chi 廣quảng 大đại 。 如như 斯tư 此thử 瑜du 伽già 者giả 之chi 獅sư 子tử 亦diệc 不bất 喜hỷ 善thiện 趣thú 有hữu 。 但đãn 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 隨tùy 觀quán 。 又hựu 譬thí 喻dụ 純thuần 白bạch 七thất 處xứ 平bình 滿mãn 。 有hữu 神thần 變biến 飛phi 行hành 空không 中trung 。 六lục 牙nha 之chi 象tượng 王vương 不bất 喜hỷ 市thị 中trung 。 唯duy 喜hỷ 雪Tuyết 山Sơn 之chi 六lục 牙nha 池trì 或hoặc 〔# 六lục 牙nha 〕# [P.651]# 森sâm 林lâm 。 此thử 優ưu 秀tú 象tượng 王vương 之chi 瑜du 伽già 者giả 不bất 喜hỷ 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 唯duy 喜hỷ 由do 不bất 生sanh 安an 穩ổn 等đẳng 方phương 法pháp 所sở 見kiến 之chi 寂tịch 靜tĩnh 句cú 。 意ý 傾khuynh 向hướng 而nhi 赴phó 此thử 。 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 智trí 畢tất 〔# 關quan 於ư 前tiền 三tam 智trí 〕# 而nhi 此thử 〔# 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 是thị 前tiền 之chi 〔# 怖bố 畏úy 現hiện 智trí 。 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 智trí 之chi 〕# 二nhị 義nghĩa 是thị 一nhất 。 故cố 諸chư 古cổ 人nhân 言ngôn 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 一nhất 而nhi 得đắc 三tam 名danh 。 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 而nhi 怖bố 畏úy 故cố 。 生sanh 名danh 謂vị 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 於ư 此thử 等đẳng 諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。 過quá 患hoạn 故cố 名danh 謂vị 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 。 對đối 其kỳ 等đẳng 諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。 厭yếm 離ly 故cố 名danh 謂vị 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 。 又hựu 於ư 聖thánh 典điển 所sở 說thuyết 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 慧tuệ 。 過quá 患hoạn 之chi 智trí 。 厭yếm 離ly 者giả 此thử 等đẳng 〔# 三tam 〕# 法pháp 義nghĩa 一nhất 而nhi 文văn 異dị 。 〔# 六lục 。 脫thoát 欲dục 智trí 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 由do 此thử 厭yếm 離ly 智trí 而nhi 厭yếm 離ly 。 背bối/bội 顏nhan 不bất 喜hỷ 之chi 。 此thử 善thiện 男nam 子tử 。 於ư 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 趣thú 。 識thức 住trụ 。 有hữu 情tình 居cư 。 對đối 破phá 壞hoại 諸chư 行hành 中trung 之chi 一nhất 行hành 。 〔# 其kỳ 心tâm 〕# 亦diệc 不bất 著trước 。 不bất 懸huyền 掛quải 。 不bất 被bị 縛phược 。 唯duy 欲dục 出xuất 離ly 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 之chi 行hành 。 譬thí 喻dụ 云vân 何hà 。 猶do 如như 入nhập 網võng 中trung 之chi 魚ngư 。 於ư 蛇xà 口khẩu 中trung 之chi 蛙# 。 入nhập 於ư 檻hạm 中trung 之chi 野dã 雞kê 。 被bị 堅kiên 罠# 所sở 捕bộ 之chi 鹿lộc 。 於ư 蛇xà 使sử 手thủ 中trung 之chi 蛇xà 。 跳khiêu 入nhập 大đại 泥nê 中trung 之chi 象tượng 。 於ư 金kim 翅sí 鳥điểu 口khẩu 中trung 之chi 龍long 王vương 。 入nhập 羅la 睺hầu 口khẩu 之chi 月nguyệt 。 被bị 敵địch 所sở 包bao 圍vi 之chi 人nhân 等đẳng 。 其kỳ 各các 各các 欲dục 脫thoát 離ly 。 出xuất 離ly 。 如như 斯tư 瑜du 伽già 者giả 之chi 心tâm 。 欲dục 脫thoát 離ly 。 出xuất 離ly 一nhất 切thiết 之chi 行hạnh 。 如như 斯tư 對đối 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 離ly 執chấp 著trước 。 欲dục 脫thoát 離ly 一nhất 切thiết 行hành 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 生sanh 起khởi 。 脫thoát 欲dục 智trí 脫thoát 欲dục 智trí 畢tất 〔# 七thất 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 〕# 。 如như 斯tư 於ư 一nhất 切thiết 之chi 有hữu 。 胎thai 。 〔# 識thức 〕# 住trụ 。 〔# 有hữu 情tình 〕# 居cư 欲dục 脫thoát 離ly 可khả 破phá 壞hoại 之chi 諸chư 行hành 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 為vi 離ly 脫thoát 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 依y 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 再tái 提đề 起khởi 而nhi 把bả 握ác 其kỳ 等đẳng 諸chư 行hành [P.652]# 之chi 三tam 相tương/tướng 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 非phi 究cứu 竟cánh 。 暫tạm 時thời 的đích 。 區khu 分phân 為vi 生sanh 滅diệt 。 壞hoại 滅diệt 物vật 。 剎sát 那na 的đích 。 動động 搖dao 。 破phá 壞hoại 。 不bất 恆hằng 。 變biến 易dị 法pháp 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 有hữu 。 有hữu 為vi 。 死tử 法pháp 之chi 理lý 由do 而nhi 觀quán 無vô 常thường 。 數sác 數sác 逼bức 迫bách 人nhân 是thị 有hữu 苦khổ 者giả 。 苦khổ 之chi 基cơ 。 病bệnh 。 癰ung 。 箭tiễn 。 惱não 。 疾tật 。 禍họa 。 怖bố 畏úy 。 災tai 患hoạn 。 無vô 救cứu 護hộ 所sở 。 無vô 避tị 難nạn/nan 所sở 。 無vô 歸quy 依y 處xứ 。 過quá 患hoạn 。 痛thống 根căn 。 殺sát 戮lục 者giả 。 有hữu 漏lậu 。 魔ma 食thực 。 生sanh 法pháp 。 老lão 法pháp 。 病bệnh 法pháp 。 愁sầu 法pháp 。 悲bi 法pháp 。 惱não 法pháp 。 雜tạp 染nhiễm 法pháp 等đẳng 之chi 理lý 由do 而nhi 觀quán 苦khổ 。 非phi 美mỹ 觀quán 。 是thị 惡ác 臭xú 。 可khả 厭yếm 惡ác 。 可khả 厭yếm 逆nghịch 。 不bất 值trị 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 醜xú 陋lậu 。 當đương 捨xả 離ly 等đẳng 理lý 由do 而nhi 苦khổ 相tương/tướng 之chi 隨tùy 伴bạn 以dĩ 觀quán 不bất 淨tịnh 。 是thị 他tha 。 是thị 空không 無vô 。 虛hư 空không 。 空không 。 無vô 主chủ 。 不bất 自tự 在tại 。 不bất 自tự 由do 等đẳng 之chi 理lý 由do 而nhi 觀quán 無vô 我ngã 。 如như 是thị 觀quán 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 言ngôn 提đề 起khởi 三tam 相tương/tướng 把bả 握ác 諸chư 行hành 。 然nhiên 者giả 何hà 故cố 此thử 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 如như 斯tư 把bả 握ác 此thử 等đẳng 〔# 諸chư 行hành 〕# 耶da 。 為vi 成thành 就tựu 解giải 脫thoát 之chi 方phương 便tiện 。 就tựu 此thử 有hữu 如như 次thứ 之chi 譬thí 喻dụ 。 曰viết 。 有hữu 人nhân 要yếu 捕bộ 魚ngư 。 取thủ 捕bộ 魚ngư 之chi 筌thuyên 投đầu 入nhập 水thủy 中trung 。 彼bỉ 手thủ 伸thân 入nhập 筌thuyên 中trung 。 捕bộ 著trước 水thủy 中trung 之chi 蛇xà 頭đầu 。 喜hỷ 。 我ngã 捕bộ 到đáo 魚ngư 。 彼bỉ 舉cử 〔# 手thủ 〕# 一nhất 看khán 以dĩ 為vi 我ngã 實thật 得đắc 大đại 魚ngư 見kiến 〔# 蛇xà 頭đầu 之chi 〕# 三tam 斑ban 紋văn 而nhi 知tri 是thị 蛇xà 。 見kiến 之chi 怖bố 畏úy 過quá 患hoạn （# 有hữu 被bị 咬giảo 之chi 危nguy 險hiểm ）# 。 厭yếm 捕bộ 其kỳ 〔# 蛇xà 〕# 。 欲dục 脫thoát 離ly 〔# 卷quyển 纏triền 於ư 手thủ 之chi 蛇xà 〕# 。 以dĩ 作tác 脫thoát 離ly 之chi 方phương 便tiện 。 先tiên 開khai 始thỉ 拉lạp 取thủ 蛇xà 尾vĩ 。 〔# 蛇xà 卷quyển 〕# 解giải 離ly 手thủ 後hậu 。 旋toàn 轉chuyển 〔# 其kỳ 〕# 腕oản 於ư 頭đầu 上thượng 。 旋toàn 轉chuyển 三tam 次thứ 令linh 蛇xà 弱nhược 後hậu 。 而nhi 放phóng 。 去khứ 惡ác 蛇xà 急cấp 上thượng 池trì 岸ngạn 。 我ngã 實thật 脫thoát 離ly 大đại 蛇xà 之chi 口khẩu 。 來lai 道đạo 路lộ 而nhi 眺# 望vọng 。 其kỳ 〔# 譬thí 喻dụ 〕# 中trung 。 彼bỉ 人nhân 捕bộ 住trụ 蛇xà 頭đầu 以dĩ 為vi 魚ngư 而nhi 喜hỷ 時thời 。 如như 此thử 瑜du 伽già 者giả 最tối 初sơ 獲hoạch 得đắc 。 身thân 體thể 而nhi 歡hoan 喜hỷ [P.653]# 之chi 時thời 。 彼bỉ 手thủ 由do 魚ngư 筌thuyên 口khẩu 拉lạp 舉cử 〔# 蛇xà 〕# 頭đầu 而nhi 見kiến 三tam 斑ban 紋văn 。 此thử 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 破phá 棄khí 〔# 五ngũ 蘊uẩn 〕# 之chi 厚hậu 〔# 想tưởng 〕# 見kiến 諸chư 行hành 之chi 三tam 相tương/tướng 。 彼bỉ 怖bố 畏úy 時thời 。 此thử 如như 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 之chi 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 由do 此thử 見kiến 過quá 患hoạn （# 危nguy 險hiểm ）# 。 如như 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 智trí 。 厭yếm 離ly 捕bộ 〔# 蛇xà 〕# 。 如như 厭yếm 離ly 隨tùy 觀quán 智trí 。 欲dục 脫thoát 離ly 蛇xà 。 如như 脫thoát 欲dục 智trí 。 脫thoát 離ly 之chi 方phương 便tiện 。 如như 由do 省tỉnh 察sát 隨tùy 智trí 提đề 起khởi 諸chư 行hành 之chi 三tam 相tương/tướng 。 如như 彼bỉ 人nhân 旋toàn 轉chuyển 令linh 蛇xà 衰suy 弱nhược 。 〔# 放phóng 棄khí 後hậu 〕# 向hướng 立lập 免miễn 受thọ 咬giảo 。 如như 善thiện 巧xảo 之chi 放phóng 棄khí 。 如như 斯tư 此thử 瑜du 伽già 者giả 。 由do 提đề 起khởi 三tam 相tương/tướng 。 旋toàn 轉chuyển 諸chư 行hành 令linh 之chi 力lực 弱nhược 。 再tái 不bất 能năng 現hiện 起khởi 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 之chi 行hành 相tương/tướng 後hậu 而nhi 巧xảo 放phóng 。 故cố 說thuyết 。 為vi 成thành 就tựu 脫thoát 之chi 方phương 便tiện 而nhi 如như 斯tư 把bả 握ác 。 以dĩ 上thượng 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 生sanh 起khởi 省tỉnh 察sát 智trí 。 對đối 此thử 〔# 如như 次thứ 〕# 說thuyết 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 。 省tỉnh 察sát 何hà 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 耶da 。 作tác 意ý 苦khổ 著trước 無vô 我ngã 者giả 。 省tỉnh 察sát 何hà 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 耶da 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 。 省tỉnh 察sát 相tương/tướng 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 。 作tác 意ý 苦khổ 者giả 。 省tỉnh 察sát 轉chuyển 起khởi 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 。 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 。 省tỉnh 察sát 相tương/tướng 與dữ 轉chuyển 起khởi 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 。 而nhi 此thử 中trung 。 省tỉnh 察sát 相tương/tướng 者giả 。 是thị 由do 無vô 常thường 相tương/tướng 而nhi 知tri 行hành 之chi 相tướng 。 是thị 不bất 恆hằng 。 暫tạm 時thời 。 而nhi 如như 雖tuy 知tri 最tối 初sơ 然nhiên 後hậu 而nhi 生sanh 起khởi 智trí 。 但đãn 如như 。 意ý 與dữ 法pháp 為vi 緣duyên 而nhi 生sanh 起khởi 意ý 識thức 。 從tùng 慣quán 例lệ 而nhi 如như 斯tư 說thuyết 。 又hựu 依y 〔# 因nhân 果quả 〕# 同đồng 一nhất 之chi 理lý 。 前tiền 後hậu 為vi 一nhất 而nhi 應ưng 知tri 如như 斯tư 說thuyết 。 依y 此thử 方phương 法pháp 當đương 知tri 所sở 謂vị 對đối 〔# 。 省tỉnh 察sát 轉chuyển 起khởi 省tỉnh 察sát 相tương/tướng 與dữ 轉chuyển 起khởi 〕# 二nhị 句cú 之chi 義nghĩa 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 畢tất 〔# 八bát 。 行hành 捨xả 智trí 〕# 。 〔# 一nhất 〕# 〔# 空không 性tánh 之chi 把bả 握ác 〕# 一nhất 。 〔# 由do 一nhất 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 如như 斯tư 由do 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 而nhi 把bả 握ác 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 空không 已dĩ 。 二nhị 。 〔# 由do 二nhị 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 更cánh 謂vị 。 於ư 此thử 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 以dĩ 把bả 握ác 二nhị 空không 性tánh 三tam 。 〔# 由do 四tứ 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 彼bỉ 如như 斯tư 不bất 論luận 對đối 自tự 己kỷ 或hoặc 他tha 人nhân 決quyết 不bất 見kiến 己kỷ 之chi 〔# 苦khổ 樂lạc 達đạt 成thành 〕# 資tư 具cụ 之chi 存tồn 在tại 。 更cánh （# 一nhất ）# 。 於ư 我ngã 不bất 在tại 何hà 處xứ （# 二nhị ）# 。 其kỳ 〔# 我ngã 〕# 中trung 〔# 沒một 有hữu 〕# 誰thùy 之chi 何hà 物vật （# 三tam ）# [P.654]# 。 又hựu 〔# 他tha 〕# 亦diệc 不phủ 。 在tại 於ư 何hà 處xứ （# 四tứ ）# 。 在tại 誰thùy 之chi 中trung 亦diệc 〔# 沒một 有hữu 〕# 我ngã 之chi 何hà 物vật 應ưng 把bả 握ác 此thử 所sở 說thuyết 之chi 。 四tứ 空không 性tánh 〔# 其kỳ 為vi 〕# 云vân 何hà 。 （# 一nhất ）# 此thử 。 於ư 我ngã 不bất 在tại 何hà 處xứ 者giả 。 即tức 於ư 任nhậm 何hà 處xứ 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 我ngã 。 （# 二nhị ）# 。 其kỳ 〔# 我ngã 〕# 中trung 〔# 沒một 有hữu 〕# 誰thùy 之chi 何hà 物vật 者giả 。 其kỳ 他tha 誰thùy 之chi 何hà 物vật 亦diệc 不bất 見kiến 自tự 己kỷ 之chi 我ngã 。 即tức 不bất 想tưởng 像tượng 〔# 自tự 己kỷ 之chi 我ngã 〕# 不bất 是thị 於ư 兄huynh 弟đệ 之chi 地địa 位vị 之chi 兄huynh 弟đệ 。 於ư 朋bằng 友hữu 之chi 地địa 位vị 之chi 朋bằng 友hữu 。 於ư 資tư 具cụ 地địa 位vị 之chi 資tư 具cụ 。 不bất 見kiến 做tố 〔# 如như 斯tư 〕# 之chi 義nghĩa 。 又hựu 。 我ngã 不bất 在tại 〔# 他tha 〕# 何hà 處xứ 之chi 句cú 中trung 。 謂vị 先tiên 除trừ 去khứ 。 我ngã 之chi 語ngữ 。 （# 三tam ）# 。 〔# 他tha 〕# 亦diệc 不phủ 。 在tại 於ư 何hà 處xứ 者giả 。 他tha 之chi 我ngã 亦diệc 不bất 見kiến 。 在tại 任nhậm 何hà 處xứ 之chi 義nghĩa 。 其kỳ 次thứ 。 加gia 上thượng 〔# 次thứ 句cú 〕# 。 我ngã 之chi 語ngữ 。 （# 四tứ ）# 。 在tại 誰thùy 之chi 中trung 亦diệc 〔# 沒một 有hữu 〕# 我ngã 之chi 何hà 物vật 者giả 。 是thị 彼bỉ 。 不bất 見kiến 他tha 我ngã 為vi 我ngã 之chi 任nhậm 何hà 狀trạng 態thái 。 〔# 即tức 〕# 他tha 之chi 我ngã 不bất 見kiến 做tố 自tự 己kỷ 於ư 兄huynh 弟đệ 地địa 位vị 之chi 兄huynh 弟đệ 。 於ư 朋bằng 友hữu 地địa 位vị 之chi 朋bằng 友hữu 。 於ư 資tư 具cụ 地địa 位vị 之chi 資tư 具cụ 。 不bất 見kiến 如như 斯tư 任nhậm 何hà 狀trạng 態thái 之chi 義nghĩa 。 如như 斯tư 此thử 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả （# 一nhất ）# 於ư 何hà 處xứ 亦diệc 見kiến 我ngã 。 （# 二nhị ）# 彼bỉ 見kiến 他tha 任nhậm 何hà 狀trạng 態thái 亦diệc 不bất 見kiến 。 （# 三tam ）# 不bất 見kiến 他tha 之chi 我ngã 。 （# 四tứ ）# 他tha 之chi 我ngã 見kiến 做tố 自tự 己kỷ 任nhậm 何hà 狀trạng 態thái 亦diệc 不bất 見kiến 。 是thị 故cố 彼bỉ 把bả 握ác 四tứ 空không 性tánh 。 四tứ 。 〔# 由do 六lục 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 把bả 握ác 如như 斯tư 四tứ 空không 性tánh 已dĩ 。 〔# 彼bỉ 〕# 更cánh 把bả 握ác 。 由do 六lục 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 云vân 何hà 。 於ư 眼nhãn （# 一nhất ）# 無vô 我ngã 。 （# 二nhị ）# 無vô 我ngã 所sở 。 （# 三tam ）# 無vô 常thường 。 （# 四tứ ）# 無vô 恆hằng 。 （# 五ngũ ）# 無vô 常thường 恆hằng 。 （# 六lục ）# 無vô 有hữu 不bất 變biến 易dị 法pháp 。 於ư 意ý 於ư 色sắc 於ư 法pháp 於ư 眼nhãn 識thức 於ư 意ý 於ư 識thức 於ư 眼nhãn 觸xúc 如như 斯tư 至chí 老lão 死tử 亦diệc 同đồng 樣# 論luận 之chi 。 五ngũ 。 〔# 由do 八bát 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 如như 斯tư 由do 六lục 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 空không 性tánh 已dĩ 。 〔# 彼bỉ 〕# 更cánh 把bả 握ác 。 由do 八bát 行hành 相tương/tướng 之chi 〔# 空không 性tánh 〕# 所sở 謂vị 。 於ư 色sắc （# 一nhất ）# 〔# 無vô 〕# 常thường 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 二nhị ）# 〔# 無vô 〕# 恆hằng 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 三tam ）# 〔# 無vô 〕# 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 四tứ ）# 〔# 無vô 〕# 我ngã 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 五ngũ ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 常thường 故cố 。 （# 六lục ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 恆hằng 故cố 。 （# 七thất ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 （# 八bát ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 成thành 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 也dã 。 於ư 受thọ 於ư 想tưởng 於ư 行hành 於ư 識thức 於ư 眼nhãn 乃nãi 至chí 於ư 老lão 死tử 。 （# 一nhất ）# 〔# 無vô 〕# 常thường 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 二nhị ）# 〔# 無vô 〕# 恆hằng 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 三tam ）# 〔# 無vô 〕# 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 四tứ ）# 〔# 無vô 〕# 我ngã 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 。 （# 五ngũ ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 常thường 故cố 。 （# 六lục ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 恆hằng 故cố 。 （# 七thất ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 （# 八bát ）# 〔# 不bất 成thành 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 成thành 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 也dã 。 譬thí 喻dụ 蘆lô 葦vi 〔# 中trung 空không 而nhi 不bất 〕# 堅kiên 實thật 。 無vô 堅kiên 實thật 〔# 之chi 髓tủy 〕# 。 以dĩ 離ly 堅kiên 實thật 也dã 。 猶do 如như 伊y 蘭lan 猶do 如như 無vô 花hoa 果quả 猶do 如như 勢thế 達đạt 越việt 奢xa 〔# 樹thụ 〕# 猶do 如như 巴ba 利lợi 越việt 達đạt 伽già （# 輕khinh 須tu 加gia 樹thụ ）# 猶do 如như 泡bào 沫mạt 。 猶do 如như 水thủy 泡bào 猶do [P.655]# 如như 陽dương 炎diễm 猶do 如như 香hương 蕉tiêu 樹thụ 如như 幻huyễn 而nhi 不bất 成thành 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 離ly 堅kiên 實thật 也dã 。 如như 斯tư 之chi 色sắc 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 〔# 無vô 〕# 堅kiên 實thật 之chi 堅kiên 實thật 故cố 乃nãi 至chí 〔# 無vô 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 成thành 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 也dã 。 六lục 。 〔# 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 如như 斯tư 由do 八bát 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 空không 性tánh 已dĩ 。 更cánh 。 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 〔# 空không 性tánh 〕# 。 云vân 何hà 。 觀quán 色sắc （# 一nhất ）# 是thị 空không 無vô 。 （# 二nhị ）# 是thị 空không 虛hư 。 （# 三tam ）# 是thị 空không 。 （# 四tứ ）# 是thị 無vô 我ngã 。 （# 五ngũ ）# 是thị 無vô 主chủ 。 （# 六lục ）# 是thị 無vô 所sở 作tác 欲dục 者giả 。 （# 七thất ）# 是thị 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 （# 八bát ）# 是thị 不bất 自tự 在tại 者giả 。 （# 九cửu ）# 是thị 他tha 。 （# 一nhất 〇# ）# 是thị 差sai 異dị 。 以dĩ 觀quán 受thọ 乃nãi 至chí 識thức 是thị 空không 無vô 乃nãi 至chí 別biệt 異dị 。 七thất 。 〔# 由do 十thập 二nhị 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 如như 斯tư 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 空không 性tánh 已dĩ 而nhi 〔# 彼bỉ 〕# 更cánh 由do 十thập 二nhị 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 〔# 空không 性tánh 〕# 。 所sở 謂vị 。 色sắc （# 一nhất ）# 非phi 有hữu 情tình 。 （# 二nhị ）# 非phi 命mạng 者giả 。 （# 三tam ）# 非phi 人nhân 士sĩ 。 （# 四tứ ）# 非phi 摩ma 奴nô 之chi 子tử 。 （# 五ngũ ）# 非phi 女nữ 人nhân 。 （# 六lục ）# 非phi 男nam 子tử 。 （# 七thất ）# 非phi 我ngã 。 （# 八bát ）# 非phi 我ngã 所sở 。 （# 九cửu ）# 我ngã 非phi 〔# 色sắc 〕# 。 （# 一nhất 〇# ）# 非phi 我ngã 物vật 。 （# 一nhất 一nhất ）# 非phi 他tha 物vật 。 （# 一nhất 二nhị ）# 非phi 誰thùy 之chi 物vật 〔# 而nhi 觀quán 察sát 〕# 。 〔# 觀quán 察sát 〕# 受thọ 乃nãi 至chí 識thức 非phi 識thức 之chi 物vật 。 八bát 。 〔# 由do 四tứ 十thập 二nhị 行hành 相tương/tướng 之chi 空không 性tánh 〕# 。 如như 斯tư 由do 十thập 二nhị 行hành 相tương/tướng 而nhi 把bả 握ác 空không 性tánh 已dĩ 。 〔# 彼bỉ 〕# 更cánh 由do 推thôi 度độ 徧biến 知tri 。 由do 四tứ 十thập 二nhị 行hành 相tương/tướng 把bả 握ác 空không 性tánh 。 觀quán 色sắc （# 一nhất ）# 是thị 無vô 常thường 。 （# 二nhị ）# 是thị 苦khổ 。 （# 三tam ）# 是thị 病bệnh 。 （# 四tứ ）# 癰ung 。 （# 五ngũ ）# 是thị 箭tiễn 。 （# 六lục ）# 是thị 痛thống 。 （# 七thất ）# 是thị 惱não 。 （# 八bát ）# 是thị 他tha 。 （# 九cửu ）# 是thị 毀hủy 。 （# 一nhất 〇# ）# 是thị 疾tật 。 （# 一nhất 一nhất ）# 是thị 禍họa 。 （# 一nhất 二nhị ）# 是thị 怖bố 畏úy 。 （# 一nhất 三tam ）# 是thị 災tai 患hoạn 。 （# 一nhất 四tứ ）# 是thị 動động 。 （# 一nhất 五ngũ ）# 是thị 壞hoại 。 （# 一nhất 六lục ）# 是thị 不bất 恆hằng 。 （# 一nhất 七thất ）# 是thị 無vô 救cứu 護hộ 所sở 。 （# 一nhất 八bát ）# 是thị 無vô 避tị 難nạn/nan 所sở 。 （# 一nhất 九cửu ）# 是thị 。 無vô 歸quy 依y 處xứ 。 （# 二nhị 〇# ）# 是thị 無vô 歸quy 依y 處xứ 之chi 狀trạng 態thái 。 （# 二nhị 一nhất ）# 是thị 空không 無vô 。 （# 二nhị 二nhị ）# 是thị 空không 虛hư 。 （# 二nhị 三tam ）# 是thị 空không 。 （# 二nhị 四tứ ）# 是thị 無vô 我ngã 。 （# 二nhị 五ngũ ）# 是thị 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 （# 二nhị 六lục ）# 是thị 過quá 患hoạn 。 （# 二nhị 七thất ）# 。 是thị 變biến 易dị 法pháp 。 （# 二nhị 八bát ）# 是thị 不bất 堅kiên 實thật 。 （# 二nhị 九cửu ）# 是thị 痛thống 根căn 。 （# 三tam 〇# ）# 是thị 殺sát 戮lục 者giả 。 （# 三tam 一nhất ）# 是thị 非phi 有hữu 。 （# 三tam 二nhị ）# 是thị 有hữu 漏lậu 。 （# 三tam 三tam ）# 是thị 有hữu 為vi 。 （# 三tam 四tứ ）# 是thị 魔ma 食thực 。 （# 三tam 五ngũ ）# 是thị 生sanh 法pháp 。 （# 三tam 六lục ）# 是thị 老lão 法pháp 。 （# 三tam 七thất ）# 是thị 病bệnh 法pháp 。 （# 三tam 八bát ）# 是thị 死tử 法pháp 。 （# 三tam 九cửu ）# 是thị 愁sầu 悲bi 苦khổ 憂ưu 惱não 法pháp 。 （# 四tứ 〇# ）# 是thị 集tập 。 （# 四tứ 一nhất ）# 是thị 滅diệt 沒một 。 （# 四tứ 二nhị ）# 是thị 出xuất 離ly 。 觀quán 受thọ 乃nãi 至chí 識thức 是thị 無vô 常thường 乃nãi 至chí 出xuất 離ly 。 又hựu 如như 次thứ 說thuyết 。 觀quán 色sắc 是thị 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 出xuất 離ly 者giả 。 觀quan 察sát 世thế 間gian 是thị 空không 。 觀quán 受thọ 乃nãi 至chí 識thức 是thị 無vô 常thường 乃nãi 至chí 出xuất 離ly 者giả 。 觀quan 察sát 世thế 間gian 是thị 空không 。 。 莫mạc 伽già 羅la 闍xà 。 常thường 念niệm 。 害hại 破phá 自tự 我ngã 之chi 見kiến 。 以dĩ 觀quan 察sát 世thế 間gian 空không 。 如như 斯tư 應ưng 度độ 死tử 王vương 。 如như 斯tư 觀quan 察sát 世thế 間gian 。 死tử 王vương 不bất 得đắc 見kiến 。 如như 斯tư 觀quán 空không 提đề 起khởi 三tam 相tương/tướng 。 把bả 握ác 諸chư 行hành 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 與dữ 歡hoan 喜hỷ 。 對đối 諸chư 行hành 無vô 關quan 心tâm 為vi 中trung 庸dong 。 不bất 執chấp 我ngã 。 我ngã 所sở 。 恰kháp 如như 離ly 婚hôn 妻thê 子tử 之chi 男nam 人nhân 。 猶do 如như 某mỗ 男nam 。 有hữu 一nhất 可khả 愛ái 適thích 意ý 之chi 妻thê 子tử 。 彼bỉ 無vô 其kỳ 女nữ 須tu 臾du 亦diệc 不bất 得đắc 安an 住trụ 。 甚thậm 寵sủng 愛ái 其kỳ 女nữ 。 彼bỉ 見kiến 其kỳ 女nữ 與dữ 其kỳ 他tha 男nam 同đồng 立lập 。 又hựu 坐tọa 。 又hựu 語ngữ 。 又hựu 笑tiếu 。 怒nộ 而nhi 不bất 快khoái 。 感cảm 受thọ 大đại 憂ưu 苦khổ 。 彼bỉ 見kiến 其kỳ 女nữ 人nhân 。 之chi 過quá 失thất 已dĩ 。 而nhi 後hậu 至chí 欲dục 與dữ 彼bỉ 女nữ 人nhân 分phần/phân 手thủ 離ly 緣duyên 。 我ngã 執chấp 著trước 其kỳ 女nữ 人nhân 。 其kỳ 後hậu 見kiến 其kỳ 女nữ 人nhân 。 與dữ 任nhậm 何hà 人nhân 共cộng 為vi 何hà 事sự 。 不bất 怒nộ 。 不bất 陷hãm 憂ưu 苦khổ 。 絕tuyệt 對đối 無vô 關quan 心tâm 而nhi 為vi 中trung 庸dong 。 如như 斯tư 此thử 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 。 欲dục 脫thoát 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 由do 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 〔# 智trí 〕# 而nhi 把bả 握ác 諸chư 行hành 。 不bất 見kiến 可khả 執chấp 為vi 我ngã 。 我ngã 所sở 者giả 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 與dữ 欲dục 喜hỷ 。 對đối 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 無vô 關quan 心tâm 而nhi 為vi 中trung 庸dong 。 如như 斯tư 知tri 如như 是thị 見kiến 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 對đối 於ư 三tam 有hữu 。 四tứ 胎thai 。 五ngũ 趣thú 。 七thất 識thức 住trụ 。 九cửu 有hữu 情tình 居cư 。 〔# 其kỳ 〕# 心tâm 不bất 滯trệ 著trước 。 〔# 由do 此thử 〕# 萎nuy 縮súc 。 轉chuyển 還hoàn 。 不bất 伸thân 展triển 。 捨xả （# 無vô 關quan 心tâm ）# 。 又hựu 厭yếm 逆nghịch 而nhi 住trụ 立lập 。 如như 水thủy 觸xúc 多đa 少thiểu 傾khuynh 斜tà 之chi 荷hà 葉diệp 即tức 不bất 滯trệ 著trước 。 萎nuy 縮súc 。 轉chuyển 還hoàn 。 不bất 伸thân 展triển 。 如như 斯tư 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 對đối 三tam 有hữu 而nhi 心tâm 乃nãi 至chí 捨xả 。 又hựu 厭yếm 逆nghịch 而nhi 住trụ 立lập 。 如như 斯tư 於ư 彼bỉ 生sanh 起khởi 行hành 捨xả 智trí 。 其kỳ 次thứ 。 若nhược 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 句cú 見kiến 寂tịch 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 是thị 捨xả 遣khiển 一nhất 切thiết 行hành 之chi 轉chuyển 起khởi 唯duy 躍dược 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược [P.657]# 不bất 見kiến 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 不bất 論luận 幾kỷ 次thứ 。 唯duy 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 恰kháp 如như 航# 海hải 者giả 之chi 方phương 向hướng 烏ô 鴉# 。 曰viết 。 航# 海hải 商thương 人nhân 等đẳng 之chi 行hành 船thuyền 。 帶đái 方phương 向hướng 烏ô 鴉# 上thượng 船thuyền 。 彼bỉ 等đẳng 船thuyền 被bị 風phong 吹xuy 而nhi 漂phiêu 流lưu 入nhập 異dị 域vực 。 不bất 認nhận 識thức 海hải 岸ngạn 時thời 。 即tức 放phóng 此thử 方phương 向hướng 烏ô 鴉# 。 其kỳ 〔# 鴉# 〕# 由do 桅# 竿can/cán 而nhi 飛phi 翔tường 於ư 空không 中trung 。 並tịnh 探thám 四tứ 方phương 八bát 面diện 。 若nhược 發phát 見kiến 海hải 岸ngạn 即tức 往vãng 其kỳ 方phương 向hướng 。 若nhược 不bất 發phát 見kiến 者giả 幾kỷ 次thứ 皆giai 歸quy 來lai 止chỉ 於ư 桅# 竿can/cán 。 如như 斯tư 若nhược 以dĩ 行hành 捨xả 智trí 見kiến 寂tịch 靜tĩnh 句cú 之chi 。 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。 〔# 於ư 此thử 〕# 捨xả 遣khiển 一nhất 切thiết 行hành 之chi 轉chuyển 起khởi 。 唯duy 躍dược 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 不bất 見kiến 者giả 。 數sác 數sác 以dĩ 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 〔# 二nhị 〕# 〔# 由do 行hành 捨xả 智trí 之chi 結kết 果quả 〕# 此thử 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 如như 以dĩ 旋toàn 轉chuyển 〔# 篩si 子tử 〕# 篩si 麥mạch 粉phấn 〔# 為vi 細tế 粉phấn 〕# 。 如như 取thủ 掉trạo 核hạch 子tử 為vi 〔# 在tại 彈đàn 之chi 膨bành 鬆# 的đích 〕# 綿miên 花hoa 。 由do 種chủng 種chủng 方phương 面diện 把bả 握ác 諸chư 行hành 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 。 歡hoan 喜hỷ 。 簡giản 擇trạch 諸chư 行hành 為vi 中trung 庸dong 。 作tác 〔# 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 〕# 三tam 種chủng 之chi 隨tùy 觀quán 。 如như 斯tư 在tại 〔# 此thử 行hành 捨xả 智trí 〕# 。 是thị （# 一nhất ）# 入nhập 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 門môn 之chi 狀trạng 態thái 。 （# 二nhị ）# 為vi 七thất 聖thánh 者giả 之chi 各các 別biệt 緣duyên 。 一nhất 。 〔# 三tam 解giải 脫thoát 門môn 〕# 。 其kỳ 中trung 。 此thử 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 為vi 三tam 種chủng 之chi 隨tùy 觀quán 而nhi 轉chuyển 起khởi 故cố 。 言ngôn 〔# 信tín 。 定định 。 慧tuệ 〕# 三tam 根căn 為vi 主chủ 而nhi 入nhập 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 門môn 之chi 狀trạng 態thái 。 所sở 謂vị 。 此thử 等đẳng 之chi 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 為vi 脫thoát 離ly 世thế 間gian 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 〔# 即tức 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 〕# 正chánh 觀quán 區khu 劃hoạch 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 與dữ 終chung 邊biên 路lộ 向hướng 。 為vi 令linh 心tâm 躍dược 入nhập 無vô 相tướng 界giới 而nhi 〔# 轉chuyển 起khởi 〕# 。 〔# 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。 〕# 是thị 對đối 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 令linh 意ý 懼cụ 怖bố 。 令linh 心tâm 躍dược 入nhập 無vô 願nguyện 界giới 而nhi 〔# 轉chuyển 起khởi 〕# 。 〔# 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 〕# 是thị 正chánh 觀Quán 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 為vi 他tha 。 令linh 心tâm 躍dược 入nhập 空không 界giới 而nhi 〔# 轉chuyển 起khởi 〕# 。 此thử 等đẳng 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 為vi 出xuất 脫thoát 世thế 間gian 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 中trung 。 區khu 劃hoạch 與dữ 終chung 邊biên 者giả 。 由do 為vi 區khu 劃hoạch 。 終chung 邊biên （# 路lộ 向hướng ）# 。 然nhiên 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 是thị 區khu 劃hoạch 。 於ư 生sanh 以dĩ 前tiền 無vô 諸chư 行hành 。 追truy 求cầu 彼bỉ 等đẳng 〔# 諸chư 行hành 〕# 之chi 趣thú 〔# 所sở 〕# 。 〔# 諸chư 行hành 〕# 滅diệt 後hậu 無vô 所sở 行hành 。 於ư 此thử 必tất 消tiêu 滅diệt 。 而nhi 由do 終chung 邊biên 正chánh 觀quán 〔# 諸chư 行hành 〕# 。 令linh 意ý 懼cụ 怖bố 是thị 使sử 心tâm 悚tủng 懼cụ 。 然nhiên 。 由do 苦khổ 隨tùy 觀quán 對đối 於ư 諸chư 行hành 而nhi 心tâm 悚tủng 懼cụ 。 正chánh 觀quán （# 法pháp 為vi ）# 他tha 是thị 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 而nhi 如như 斯tư 正chánh 觀quán 無vô 我ngã 。 當đương 知tri 如như 斯tư 此thử 等đẳng 三tam 句cú 是thị 說thuyết 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 等đẳng 。 故cố 其kỳ 後hậu 為vi 質chất 問vấn 之chi 回hồi 答đáp 〔# 如như 次thứ 〕# 說thuyết 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 為vi 滅diệt 盡tận 諸chư 行hành 而nhi 現hiện 起khởi 。 作tác 意ý 苦khổ 者giả 為vi 怖bố 畏úy 諸chư 行hành 而nhi 現hiện 起khởi 。 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 為vi 空không 諸chư 行hành 而nhi 現hiện 起khởi 。 然nhiên 者giả 。 有hữu 此thử 等đẳng 三tam 隨tùy 觀quán 門môn 之chi 其kỳ 等đẳng 〔# 三tam 〕# 解giải 脫thoát 者giả 何hà 耶da 。 是thị 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 。 空không 之chi 三tam 種chủng 。 即tức 如như 次thứ 說thuyết 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 多đa 勝thắng 解giải 而nhi 獲hoạch 得đắc 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 作tác 意ý 苦khổ 者giả 多đa 輕khinh 安an 而nhi 獲hoạch 得đắc 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 多đa 受thọ 而nhi 獲hoạch 得đắc 空không 解giải 脫thoát 。 其kỳ 中trung 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 者giả 。 是thị 由do 無vô 相tướng 之chi 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 轉chuyển 起khởi 聖thánh 道Đạo 。 然nhiên 。 其kỳ 〔# 聖thánh 道Đạo 〕# 令linh 生sanh 起khởi 無vô 相tướng 界giới 故cố 為vi 無vô 相tướng 。 由do 解giải 脫thoát 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 為vi 解giải 脫thoát 。 與dữ 此thử 同đồng 樣# 。 由do 無vô 願nguyện 之chi 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 轉chuyển 起khởi 〔# 聖thánh 道Đạo 〕# 為vi 。 無vô 願nguyện 〔# 解giải 脫thoát 〕# 由do 空không 之chi 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 轉chuyển 起khởi 〔# 聖thánh 道Đạo 〕# 為vi 。 空không 〔# 解giải 脫thoát 〕# 應ưng 當đương 知tri 。 其kỳ 於ư 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 出xuất 離ly 〔# 世thế 間gian 〕# 。 修tu 習tập 出xuất 世thế 間gian 禪thiền 而nhi 至chí 還hoàn 滅diệt 。 為vi 捨xả 斷đoạn 諸chư 惡ác 見kiến 。 為vi 得đắc 初Sơ 地Địa 。 離ly 諸chư 欲dục 具cụ 足túc 初sơ 禪thiền 為vi 無vô 願nguyện 。 空không 而nhi 住trụ 時thời 。 以dĩ 說thuyết 此thử 二nhị 解giải 脫thoát 。 〔# 說thuyết 二nhị 解giải 脫thoát 〕# 之chi 後hậu 由do 觀quán 而nhi 來lai 。 然nhiên 。 觀quán 智trí 假giả 令linh 。 於ư 無vô 礙ngại 解giải 道đạo 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 常thường 之chi 住trụ 者giả 故cố 為vi 空không 解giải 脫thoát 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 。 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 住trụ 者giả 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 我ngã 之chi 住trụ 者giả 故cố 為vi 空không 解giải 脫thoát 。 由do 脫thoát 離ly 此thử 住trụ 著trước 而nhi 〔# 說thuyết 〕# 空không 解giải 脫thoát 。 又hựu 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 常thường 之chi 故cố 為vi 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 。 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 相tướng 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 我ngã 之chi 相tướng 故cố 為vi 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 由do 斯tư 相tương/tướng 之chi 離ly 脫thoát 而nhi 〔# 說thuyết 〕# 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 又hựu 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 常thường 之chi 願nguyện 故cố 為vi 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 。 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 願nguyện 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 智trí 是thị 脫thoát 離ly 我ngã 之chi 願nguyện 故cố 為vi 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 由do 斯tư 願nguyện 之chi 脫thoát 離ly 雖tuy 說thuyết 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 但đãn 不bất 捨xả 斷đoạn 此thử 〔# 三tam 解giải 脫thoát 〕# 行hành 之chi 相tướng 故cố 。 非phi 直trực 接tiếp 為vi 無vô 相tướng 。 但đãn 唯duy 直trực 接tiếp 為vi 空không 。 無vô 願nguyện 而nhi 已dĩ 。 而nhi 且thả 此thử 〔# 二nhị 解giải 脫thoát 是thị 由do 觀quán 〕# 而nhi 來lai 。 於ư 聖thánh 道Đạo 之chi 剎sát 那na 而nhi 舉cử 論luận 解giải 脫thoát 。 故cố 當đương 知tri 唯duy 無vô 願nguyện 。 空không 之chi 二nhị 解giải 脫thoát 於ư 〔# 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 之chi 〕# 所sở 說thuyết 。 此thử 先tiên 述thuật 解giải 脫thoát 門môn 。 二nhị 。 〔# 七thất 聖thánh 者giả 區khu 分phân 之chi 緣duyên 〕# 。 其kỳ 次thứ 說thuyết 。 七thất 聖thánh 者giả 區khu 分phân 之chi 緣duyên 。 文văn 中trung 。 先tiên （# 一nhất ）# 隨tùy 信tín 行hành 。 （# 二nhị ）# 信tín 解giải 脫thoát 。 （# 三tam ）# 身thân 證chứng 。 （# 四tứ ）# 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 （# 五ngũ ）# 隨tùy 法pháp 行hành 。 （# 六lục ）# 見kiến 到đáo 。 （# 七thất ）# 慧tuệ 解giải 脫thoát 此thử 為vi 七thất 聖thánh 者giả 。 此thử 行hành 捨xả 智trí 為vi 其kỳ 等đẳng 〔# 七thất 聖thánh 者giả 〕# 區khu 分phân 之chi 緣duyên 。 即tức （# 一nhất ）# 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 多đa 信tín 解giải 而nhi 獲hoạch 得đắc 信tín 根căn 。 彼bỉ 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 之chi 剎sát 那na 為vi 。 隨tùy 信tín 行hành （# 二nhị ）# 餘dư 之chi 七thất 處xứ 為vi 。 信tín 解giải 脫thoát （# 三tam ）# 其kỳ 次thứ 作tác 意ý 苦khổ 者giả 多đa 輕khinh 安an 而nhi 獲hoạch 得đắc 定định 根căn 。 彼bỉ 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 名danh 為vi 。 身thân 證chứng （# 四tứ ）# 其kỳ 次thứ 得đắc 無vô 色sắc 定định 而nhi 得đắc 最tối 上thượng 果quả （# 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 ）# 者giả 名danh 為vi 。 俱câu 分phân 解giải 脫thoát （# 五ngũ ）# 其kỳ 次thứ 作tác 意ý 無vô 我ngã 者giả 多đa 受thọ 而nhi 獲hoạch 得đắc 慧tuệ 根căn 。 彼bỉ 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 之chi 剎sát 那na 為vi 。 隨tùy 法pháp 行hành （# 六lục ）# 於ư 六lục 處xứ 為vi 。 見kiến 到đáo （# 七thất ）# 於ư 最tối 上thượng 果quả 為vi 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 如như 次thứ 說thuyết 。 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 增tăng 盛thịnh 信tín 根căn 。 信tín 根căn 之chi 增tăng 盛thịnh 故cố 獲hoạch 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 故cố 言ngôn 為vi 隨tùy 信tín [P.660]# 行hành 。 又hựu 作tác 意ý 無vô 常thường 者giả 增tăng 盛thịnh 信tín 根căn 。 信tín 根căn 之chi 增tăng 盛thịnh 故cố 作tác 。 證chứng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 故cố 言ngôn 信tín 解giải 脫thoát 云vân 云vân 。 更cánh 說thuyết 。 信tín 而nhi 解giải 脫thoát 故cố 為vi 信tín 解giải 脫thoát 。 觸xúc 〔# 身thân 〕# 而nhi 作tác 證chứng 故cố 為vi 身thân 證chứng 。 見kiến 到đáo 〔# 慧tuệ 〕# 故cố 為vi 見kiến 到đáo 。 信tín 而nhi 解giải 脫thoát 故cố 為vi 信tín 解giải 脫thoát 。 於ư 最tối 初sơ 觸xúc 禪thiền 觸xúc 。 而nhi 後hậu 作tác 證chứng 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 故cố 為vi 身thân 證chứng 。 以dĩ 慧tuệ 知tri 。 見kiến 。 覺giác 知tri 。 作tác 證chứng 。 諸chư 行hành 是thị 苦khổ 。 滅diệt 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 為vi 見kiến 到đáo 。 其kỳ 次thứ 餘dư 四tứ 者giả 之chi 中trung 。 於ư 信tín 隨tùy 行hành 。 又hựu 依y 信tín 而nhi 隨tùy 行hành 。 行hành 故cố 為vi 。 隨tùy 信tín 行hành 又hựu 所sở 稱xưng 之chi 慧tuệ 。 於ư 法pháp 隨tùy 行hành 。 又hựu 由do 法pháp 而nhi 隨tùy 行hành 故cố 為vi 。 隨tùy 法pháp 行hành 依y 無vô 色sắc 禪thiền 與dữ 聖thánh 道Đạo 之chi 兩lưỡng 分phần/phân 而nhi 解giải 脫thoát 故cố 為vi 。 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 知tri 解giải 而nhi 解giải 脫thoát 故cố 為vi 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 當đương 知tri 如như 斯tư 之chi 語ngữ 義nghĩa 。 此thử 為vi 捨xả 行hành 智trí 。 〔# 三tam 〕# 〔# 行hành 捨xả 智trí 之chi 三tam 名danh 〕# 其kỳ 次thứ 。 此thử 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 共cộng 前tiền 二nhị 智trí 之chi 義nghĩa 同đồng 一nhất 。 故cố 諸chư 古cổ 人nhân 言ngôn 。 此thử 行hành 捨xả 智trí 一nhất 而nhi 得đắc 三tam 名danh 。 於ư 最tối 下hạ 名danh 為vi 脫thoát 欲dục 智trí 。 中trung 名danh 為vi 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 智trí 。 後hậu 達đạt 最tối 頂đảnh 上thượng 者giả 名danh 為vi 行hành 捨xả 智trí 。 於ư 聖thánh 典điển 亦diệc 〔# 如như 次thứ 〕# 說thuyết 。 云vân 何hà 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 。 止chỉ 住trụ 之chi 慧tuệ 是thị 行hành 捨xả 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 。 止chỉ 住trụ 之chi 慧tuệ 是thị 行hành 捨xả 之chi 智trí 。 轉chuyển 起khởi 相tương/tướng 乃nãi 至chí 欲dục 脫thoát 惱não 。 省tỉnh 察sát 。 止chỉ 住trụ 之chi 慧tuệ 是thị 行hành 捨xả 之chi 智trí 。 生sanh 起khởi 是thị 苦khổ 乃nãi 至chí 為vi 怖bố 畏úy 為vi 有hữu 食thực 味vị 乃nãi 至chí 生sanh 起khởi 是thị 行hành 乃nãi 至chí 惱não 是thị 行hành 而nhi 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 。 止chỉ 住trụ 之chi 慧tuệ 是thị 行hành 捨xả 之chi 智trí 。 [P.661]# 其kỳ 中trung 。 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 與dữ 止chỉ 住trụ 是thị 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 。 止chỉ 住trụ （# 之chi 慧tuệ ）# 。 如như 斯tư 〔# 修tu 行hành 〕# 前tiền 分phần/phân 由do 厭yếm 離ly 智trí 而nhi 厭yếm 離ly 之chi 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 欲dục 徧biến 捨xả 生sanh 起khởi 等đẳng 為vi 欲dục 脫thoát 。 為vi 作tác 脫thoát 之chi 方phương 便tiện 。 於ư 中trung 省tỉnh 察sát 者giả 為vi 。 省tỉnh 察sát 脫thoát 已dĩ 而nhi 後hậu 捨xả 置trí 者giả 為vi 。 止chỉ 住trụ 對đối 於ư 此thử 說thuyết 。 生sanh 起khởi 是thị 諸chư 行hành 。 捨xả 棄khí 其kỳ 等đẳng 諸chư 行hành 故cố 為vi 行hành 捨xả 。 等đẳng 。 如như 斯tư 此thử 智trí 〔# 三tam 者giả 〕# 為vi 同đồng 一nhất 。 又hựu 其kỳ 次thứ 由do 聖thánh 典điển 〔# 之chi 文văn 〕# 。 亦diệc 知tri 此thử 〔# 三tam 智trí 〕# 為vi 唯duy 一nhất 而nhi 已dĩ 。 即tức 如như 斯tư 說thuyết 。 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 。 行hành 捨xả 之chi 此thử 等đẳng 〔# 三tam 〕# 法pháp 義nghĩa 一nhất 唯duy 文văn 別biệt 異dị 。 〔# 四tứ 〕# 〔# 至chí 出xuất 起khởi 觀quán 〕# 如như 斯tư 證chứng 得đắc 行hành 捨xả 此thử 善thiện 男nam 子tử 之chi 觀quán 。 達đạt 頂đảnh 而nhi 至chí 出xuất 起khởi 。 謂vị 。 達đạt 頂đảnh 之chi 觀quán 亦diệc 云vân 至chí 出xuất 起khởi 〔# 觀quán 〕# 此thử 同đồng 名danh 為vi 行hành 捨xả 等đẳng 之chi 三tam 智trí 。 然nhiên 。 達đạt 頂đảnh 之chi 最tối 上thượng 狀trạng 態thái 故cố 為vi 達đạt 頂đảnh 。 至chí 於ư 出xuất 起khởi 故cố 為vi 至chí 出xuất 起khởi 。 出xuất 起khởi 者giả 以dĩ 外ngoại 之chi 相tướng 由do 住trụ 著trước 之chi 事sự 而nhi 〔# 出xuất 起khởi 〕# 。 又hựu 於ư 內nội 轉chuyển 起khởi 。 出xuất 起khởi 〔# 煩phiền 惱não 蘊uẩn 〕# 故cố 為vi 道đạo 。 至chí 此thử 〔# 道đạo 〕# 故cố 為vi 至chí 出xuất 起khởi 〔# 觀quán 〕# 。 謂vị 與dữ 道đạo 結kết 合hợp 之chi 義nghĩa 。 其kỳ 中trung 。 為vi 闡xiển 明minh 。 住trụ 著trước 與dữ 出xuất 起khởi 有hữu 如như 次thứ 之chi 論luận 母mẫu 。 （# 一nhất ）# 住trụ 著trước 於ư 內nội 而nhi 由do 內nội 出xuất 起khởi 。 （# 二nhị ）# 住trụ 著trước 於ư 內nội 而nhi 由do 外ngoại 出xuất 起khởi 。 （# 三tam ）# 住trụ 著trước 於ư 外ngoại 而nhi 由do 外ngoại 出xuất 起khởi 。 （# 四tứ ）# 住trụ 著trước 於ư 外ngoại 而nhi 由do 內nội 出xuất 起khởi 。 （# 五ngũ ）# 住trụ 著trước 於ư 色sắc 而nhi 由do 色sắc 出xuất 起khởi 。 （# 六lục ）# 住trụ 著trước 於ư 色sắc 而nhi 由do 非phi 色sắc 出xuất 起khởi 。 （# 七thất ）# 住trụ 著trước 於ư 非phi 色sắc 而nhi 由do 非phi 色sắc 出xuất 起khởi 。 （# 八bát ）# 住trụ 著trước 於ư 非phi 色sắc 而nhi 由do 色sắc 出xuất 起khởi 。 （# 九cửu ）# 一nhất 舉cử 而nhi 由do 五ngũ 蘊uẩn 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 〇# ）# 住trụ 著trước 於ư 無vô 常thường 而nhi 由do 無vô 常thường 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 一nhất ）# 住trụ 著trước 於ư 無vô 常thường 而nhi 由do 苦khổ 。 無vô 我ngã 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 二nhị ）# 住trụ 著trước 於ư 苦khổ 而nhi 由do 苦khổ 。 無vô 常thường 。 無vô 我ngã 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 三tam ）# 住trụ 著trước 於ư 無vô 我ngã 而nhi 由do 無vô 我ngã 。 無vô 常thường 。 苦khổ 出xuất 起khởi 。 云vân 云vân 。 （# 一nhất ）# 於ư 此thử 某mỗ 者giả 最tối 初sơ 住trụ 著trước 於ư 內nội 之chi 諸chư 行hành 。 住trụ 著trước 已dĩ 而nhi 觀quán 其kỳ 等đẳng 。 然nhiên 。 唯duy 觀quán 於ư 內nội 而nhi 無vô 向hướng 道đạo 之chi 出xuất 起khởi 。 亦diệc 不bất 能năng 不bất 觀quán 外ngoại 故cố 。 於ư 他tha 人nhân 之chi 諸chư 蘊uẩn 。 非phi 執chấp 受thọ （# 不bất 關quan 於ư 身thân 心tâm ）# 之chi 諸chư 行hành 亦diệc 須tu 觀quán [P.662]# 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 也dã 。 彼bỉ 有hữu 時thời 思tư 惟duy 內nội 。 有hữu 時thời 〔# 思tư 惟duy 〕# 外ngoại 。 如như 斯tư 思tư 惟duy 之chi 彼bỉ 。 思tư 惟duy 內nội 時thời 。 觀quán 與dữ 道đạo 結kết 合hợp 者giả 。 此thử 為vi 。 住trụ 著trước 於ư 內nội 而nhi 由do 內nội 出xuất 起khởi （# 二nhị ）# 若nhược 彼bỉ 思tư 惟duy 外ngoại 時thời 。 觀quán 與dữ 道đạo 結kết 合hợp 者giả 。 此thử 為vi 。 住trụ 著trước 於ư 內nội 而nhi 由do 外ngoại 出xuất 起khởi （# 三tam ～# 四tứ ）# 。 住trụ 著trước 於ư 外ngoại 而nhi 由do 外ngoại 與dữ 內nội 出xuất 起khởi 時thời 亦diệc 同đồng 。 其kỳ 他tha 者giả （# 五ngũ ）# 最tối 初sơ 住trụ 著trước 於ư 色sắc 。 住trụ 著trước 已dĩ 。 觀quán 大đại 種chủng 色sắc 與dữ 所sở 造tạo 色sắc 為vi 聚tụ 。 然nhiên 。 唯duy 觀quán 於ư 色sắc 者giả 不bất 出xuất 起khởi 〔# 道đạo 〕# 。 不bất 能năng 不bất 觀quán 非phi 色sắc 故cố 。 彼bỉ 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 已dĩ 。 生sanh 起khởi 〔# 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 時thời 〕# 以dĩ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 是thị 非phi 色sắc 。 而nhi 觀quán 非phi 色sắc 。 彼bỉ 時thời 而nhi 思tư 惟duy 色sắc 。 時thời 而nhi 〔# 思tư 惟duy 〕# 非phi 色sắc 。 如như 斯tư 思tư 惟duy 。 彼bỉ 思tư 惟duy 色sắc 時thời 。 觀quán 與dữ 道đạo 結kết 合hợp 。 此thử 。 住trụ 著trước 於ư 色sắc 而nhi 由do 色sắc 出xuất 起khởi （# 六lục ）# 若nhược 彼bỉ 思tư 惟duy 非phi 色sắc 時thời 。 觀quán 與dữ 道đạo 結kết 合hợp 者giả 。 此thử 。 住trụ 著trước 於ư 色sắc 而nhi 由do 非phi 色sắc 出xuất 起khởi （# 七thất ～# 八bát ）# 。 住trụ 著trước 於ư 非phi 色sắc 而nhi 由do 非phi 色sắc 與dữ 色sắc 出xuất 起khởi 時thời 亦diệc 同đồng 此thử 。 （# 九cửu ）# 其kỳ 次thứ 如như 斯tư 住trụ 著trước 。 所sở 有hữu 之chi 集tập 法pháp 。 此thử 皆giai 是thị 滅diệt 法pháp 。 如như 斯tư 出xuất 起khởi 時thời 。 謂vị 。 當đương 下hạ 由do 五ngũ 蘊uẩn 而nhi 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 〇# ）# 某mỗ 者giả 最tối 初sơ 思tư 惟duy 。 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 。 然nhiên 。 唯duy 思tư 惟duy 。 無vô 常thường 不bất 得đắc 有hữu 出xuất 起khởi 。 不bất 能năng 不bất 思tư 惟duy 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 故cố 。 亦diệc 思tư 惟duy 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 如như 斯tư 行hành 道Đạo 。 彼bỉ 思tư 惟duy 。 無vô 常thường 時thời 而nhi 出xuất 起khởi 。 此thử 為vi 。 住trụ 著trước 於ư 無vô 常thường 而nhi 由do 無vô 常thường 出xuất 起khởi （# 一nhất 一nhất ）# 。 若nhược 彼bỉ 思tư 惟duy 。 苦khổ 無vô 我ngã 時thời 而nhi 有hữu 出xuất 起khởi 者giả 。 此thử 。 住trụ 著trước 於ư 無vô 常thường 而nhi 由do 苦khổ 。 無vô 我ngã 出xuất 起khởi 。 （# 一nhất 二nhị ～# 一nhất 三tam ）# 。 住trụ 著trước 於ư 苦khổ 。 無vô 我ngã 而nhi 由do 餘dư 出xuất 起khởi 。 時thời 亦diệc 同đồng 此thử 。 又hựu 此thử 時thời 。 住trụ 著trước 於ư 無vô 常thường 者giả 。 〔# 住trụ 著trước 〕# 於ư 苦khổ 者giả 。 〔# 住trụ 著trước 〕# 於ư 無vô 我ngã 者giả 。 於ư 出xuất 起khởi 時thời 〔# 若nhược 〕# 由do 無vô 常thường 出xuất 起khởi 者giả 。 三tam 者giả 皆giai 多đa 勝thắng 解giải 而nhi 獲hoạch 得đắc 信tín 根căn 。 由do 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 於ư 初sơ 道đạo 之chi 剎sát 那na 為vi 隨tùy [P.663]# 信tín 行hành 。 於ư 七thất 處xứ 為vi 信tín 解giải 脫thoát 。 若nhược 由do 苦khổ 出xuất 起khởi 者giả 。 三tam 者giả 皆giai 多đa 輕khinh 安an 而nhi 獲hoạch 得đắc 定định 根căn 。 由do 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 為vi 身thân 證chứng 。 此thử 時thời 若nhược 以dĩ 無vô 色sắc 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 者giả 。 於ư 最tối 上thượng 果quả 為vi 。 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 又hựu 彼bỉ 等đẳng 由do 無vô 我ngã 有hữu 出xuất 起khởi 者giả 。 三tam 者giả 皆giai 多đa 受thọ 而nhi 獲hoạch 得đắc 慧tuệ 根căn 。 由do 空không 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 於ư 初sơ 道đạo 之chi 剎sát 那na 為vi 隨tùy 法pháp 行hành 。 於ư 六lục 處xứ 為vi 見kiến 到đáo 。 於ư 最tối 上thượng 果quả 為vi 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 〔# 五ngũ 〕# 〔# 至chí 出xuất 起khởi 觀quán 之chi 譬thí 喻dụ 〕# 今kim 為vi 闡xiển 明minh 前tiền 後hậu 之chi 智trí 與dữ 至chí 共cộng 此thử 出xuất 起khởi 之chi 觀quán 。 當đương 知tri 有hữu 十thập 二nhị 譬thí 喻dụ 。 彼bỉ 等đẳng 之chi 攝nhiếp 頌tụng 如như 次thứ 。 （# 一nhất ）# 蝙# 蝠# 。 （# 二nhị ）# 黑hắc 蛇xà 。 （# 三tam ）# 家gia 。 （# 四tứ ）# 牛ngưu 。 （# 五ngũ ）# 夜dạ 叉xoa 女nữ 。 （# 六lục ）# 小tiểu 孩hài 。 （# 七thất ）# 饑cơ 。 （# 八bát ）# 渴khát 。 （# 九cửu ）# 寒hàn 冷lãnh 。 （# 一nhất 〇# ）# 暑thử 熱nhiệt 。 （# 一nhất 一nhất ）# 黑hắc 暗ám 。 （# 一nhất 二nhị ）# 毒độc 。 而nhi 此thử 等đẳng 之chi 譬thí 喻dụ 。 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 以dĩ 來lai 何hà 處xứ 之chi 任nhậm 何hà 智trí 皆giai 得đắc 適thích 用dụng 。 然nhiên 。 若nhược 通thông 用dụng 此thử 〔# 至chí 出xuất 起khởi 觀quán 之chi 〕# 處xứ 者giả 。 由do 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 之chi 處xứ 至chí 果quả 智trí 止chỉ 。 明minh 瞭# 一nhất 切thiết 〔# 之chi 智trí 〕# 。 於ư 此thử 說thuyết 可khả 適thích 用dụng 與dữ 〔# 清thanh 淨tịnh 說thuyết 〕# 。 （# 一nhất ）# 蝙# 蝠# 者giả 。 曰viết 。 有hữu 一nhất 隻chỉ 蝙# 蝠# 。 於ư 此thử 我ngã 得đắc 花hoa 及cập 果quả 實thật 。 而nhi 停đình 於ư 五ngũ 枝chi 之chi 蜜mật 果quả 樹thụ 。 探thám 索sách 一nhất 枝chi 。 於ư 其kỳ 處xứ 不bất 見kiến 適thích 合hợp 可khả 取thủ 任nhậm 何hà 之chi 花hoa 及cập 果quả 實thật 。 如như 一nhất 枝chi 而nhi 再tái 探thám 索sách 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 。 第đệ 五ngũ 枝chi 。 亦diệc 不bất 見kiến 〔# 可khả 適thích 取thủ 的đích 〕# 。 其kỳ 〔# 蝙# 蝠# 〕# 認nhận 為vi 。 此thử 樹thụ 實thật 在tại 沒một 有hữu 果quả 實thật 。 於ư 此thử 不bất 適thích 取thủ 任nhậm 何hà 物vật 。 而nhi 對đối 此thử 樹thụ 捨xả 去khứ 執chấp 著trước 。 由do 枝chi 直trực 上thượng 登đăng 至chí 〔# 樹thụ 之chi 〕# 上thượng 方phương 。 由do 樹thụ 枝chi 中trung 伸thân 頭đầu 而nhi 看khán 上thượng 方phương 。 飛phi 於ư 虛hư 空không 而nhi 停đình 止chỉ 於ư 其kỳ 他tha 之chi 果quả 樹thụ 。 其kỳ 〔# 譬thí 喻dụ 〕# 中trung 。 見kiến 瑜du 伽già 者giả 如như 蝙# 蝠# 。 有hữu 五ngũ 枝chi 之chi 蜜mật 果quả 樹thụ 如như 五ngũ 蘊uẩn 。 蝙# 蝠# 停đình 止chỉ 其kỳ 處xứ 。 如như 瑜du 伽già 者giả 住trụ 著trước 於ư 五ngũ 蘊uẩn 。 其kỳ 〔# 蝙# 蝠# 〕# 探thám 索sách 一nhất 一nhất 之chi 枝chi 。 不bất 見kiến 可khả 適thích 取thủ 之chi 何hà 物vật 而nhi 探thám 索sách 餘dư 枝chi 。 如như 瑜du 伽già 者giả 思tư 惟duy 色sắc 蘊uẩn 不bất 見kiến 其kỳ 處xứ 有hữu 可khả 取thủ 之chi 何hà 物vật 而nhi 思tư 惟duy 餘dư 之chi 蘊uẩn 。 其kỳ 〔# 蝙# 蝠# 〕# 。 此thử 樹thụ 實thật 在tại 無vô 果quả [P.664]# 實thật 。 而nhi 捨xả 去khứ 對đối 此thử 樹thụ 之chi 執chấp 著trước 。 瑜du 伽già 者giả 於ư 五ngũ 蘊uẩn 見kiến 無vô 常thường 相tương/tướng 等đẳng 。 厭yếm 離ly 〔# 此thử 〕# 而nhi 〔# 生sanh 〕# 欲dục 脫thoát 等đẳng 之chi 三tam 智trí 。 其kỳ 〔# 蝙# 蝠# 〕# 由do 枝chi 直trực 上thượng 登đăng 上thượng 〔# 樹thụ 之chi 〕# 上thượng 方phương 。 如như 瑜du 伽già 者giả 之chi 隨tùy 順thuận 〔# 智trí 〕# 。 由do 〔# 樹thụ 枝chi 中trung 伸thân 出xuất 〕# 頭đầu 而nhi 看khán 上thượng 方phương 。 是thị 如như 種chủng 姓tánh 智trí 。 飛phi 上thượng 虛hư 空không 如như 道đạo 智trí 。 停đình 止chỉ 於ư 其kỳ 他tha 之chi 樹thụ 如như 果quả 智trí 。 （# 二nhị ）# 黑hắc 蛇xà 之chi 譬thí 喻dụ 。 如như 於ư 省tỉnh 察sát 智trí 所sở 說thuyết 。 但đãn 照chiếu 對đối 譬thí 喻dụ 〔# 與dữ 事sự 實thật 〕# 而nhi 言ngôn 。 此thử 時thời 放phóng 出xuất 蛇xà 。 如như 種chủng 姓tánh 智trí 。 放phóng 出xuất 後hậu 而nhi 立lập 看khán 於ư 道đạo 。 如như 道đạo 智trí 。 去khứ 而nhi 立lập 於ư 。 無vô 怖bố 畏úy 處xứ 。 如như 果quả 智trí 。 此thử 與dữ 〔# 前tiền 面diện 〕# 不bất 同đồng 。 （# 三tam ）# 家gia 者giả 。 曰viết 。 家gia 主chủ 晚vãn 上thượng 飯phạn 後hậu 。 入nhập 寢tẩm 室thất 睡thụy 眠miên 時thời 而nhi 住trụ 家gia 出xuất 火hỏa 。 彼bỉ 醒tỉnh 來lai 見kiến 火hỏa 而nhi 恐khủng 怖bố 。 若nhược 不bất 被bị 燒thiêu 。 得đắc 逃đào 出xuất 者giả 即tức 甚thậm 幸hạnh 。 而nhi 眺# 望vọng 四tứ 方phương 。 見kiến 出xuất 〔# 逃đào 走tẩu 〕# 之chi 道đạo 而nhi 逃đào 出xuất 。 急cấp 行hành 立lập 於ư 安an 全toàn 處xứ 。 其kỳ 時thời 。 家gia 主chủ 食thực 後hậu 入nhập 寢tẩm 室thất 睡thụy 眠miên 。 如như 凡phàm 夫phu 理lý 解giải 五ngũ 蘊uẩn 。 是thị 我ngã 。 我ngã 所sở 。 醒tỉnh 來lai 見kiến 火hỏa 而nhi 恐khủng 怖bố 時thời 。 如như 行hành 正chánh 行hạnh 道đạo 。 見kiến 〔# 五ngũ 蘊uẩn 之chi 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 之chi 〕# 三tam 相tương/tướng 〔# 而nhi 生sanh 起khởi 〕# 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 眺# 望vọng 逃đào 出xuất 之chi 道đạo 。 如như 欲dục 脫thoát 智trí 。 見kiến 出xuất 〔# 逃đào 走tẩu 之chi 〕# 道đạo 。 如như 隨tùy 順thuận 〔# 智trí 〕# 。 逃đào 出xuất 後hậu 如như 種chủng 姓tánh 智trí 。 急cấp 速tốc 行hành 走tẩu 如như 道đạo 智trí 。 立lập 於ư 安an 全toàn 處xứ 如như 果quả 智trí 。 （# 四tứ ）# 牛ngưu 曰viết 。 某mỗ 農nông 夫phu 夜dạ 分phân 入nhập 睡thụy 。 牛ngưu 破phá 牛ngưu 屋ốc 而nhi 逃đào 走tẩu 。 彼bỉ 早tảo 晨thần 行hành 望vọng 其kỳ 處xứ 〔# 牛ngưu 屋ốc 〕# 。 知tri 彼bỉ 等đẳng 〔# 牛ngưu 皆giai 〕# 逃đào 走tẩu 。 順thuận 跡tích 而nhi 追truy 。 以dĩ 發phát 見kiến 王vương 之chi 牛ngưu 。 想tưởng 。 此thử 等đẳng 是thị 我ngã 之chi 牛ngưu 。 而nhi 拉lạp 回hồi 〔# 王vương 之chi 牛ngưu 〕# 。 至chí 夜dạ 明minh 時thời 知tri 。 此thử 等đẳng 是thị 我ngã 之chi 牛ngưu 。 而nhi 拉lạp 回hồi 〔# 王vương 之chi 牛ngưu 〕# 。 至chí 夜dạ 明minh 時thời 知tri 。 此thử 等đẳng 非phi 我ngã 之chi 牛ngưu 是thị 王vương 之chi 牛ngưu 。 在tại 王vương 之chi 官quan 吏lại 未vị 來lai 捕bộ 我ngã 為vi 盜đạo 牛ngưu 人nhân 之chi 前tiền 。 我ngã 應ưng 逃đào 走tẩu 以dĩ 免miễn 受thọ 刑hình 。 捨xả 去khứ 牛ngưu 急cấp 逃đào 而nhi 立lập 於ư 。 無vô 怖bố 畏úy 處xứ 。 其kỳ 時thời 。 理lý 解giải 王vương 之chi 牛ngưu 為vi 。 我ngã 之chi 牛ngưu 如như 遇ngộ 癡si 之chi 凡phàm 夫phu 理lý 解giải 諸chư 蘊uẩn 。 是thị 我ngã 。 我ngã 所sở 。 夜dạ 明minh 時thời 而nhi 知tri 。 是thị 王vương 之chi 牛ngưu 如như 瑜du 伽già 者giả 。 以dĩ 諸chư 蘊uẩn 而nhi 知tri 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 之chi 三tam 相tương/tướng 。 恐khủng 怖bố 之chi 時thời 如như 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 智trí 。 捨xả 去khứ 〔# 牛ngưu 〕# 欲dục 逃đào 走tẩu 如như 欲dục 脫thoát 〔# 智trí 〕# 。 捨xả 如như 種chủng 姓tánh 〔# 智trí 〕# 。 逃đào 走tẩu 如như 道đạo 〔# 智trí 〕# 。 逃đào 立lập 於ư 無vô 怖bố 畏úy 處xứ 。 如như 果quả 〔# 智trí 〕# 。 [P.665]# （# 五ngũ ）# 夜dạ 叉xoa 女nữ 曰viết 有hữu 某mỗ 男nam 人nhân 與dữ 夜dạ 叉xoa 女nữ 同đồng 棲tê 。 彼bỉ 女nữ 於ư 夜dạ 分phân 。 在tại 。 此thử 〔# 男nam 人nhân 〕# 睡thụy 眠miên 時thời 想tưởng 往vãng 新tân 墓mộ 地địa 噉đạm 食thực 〔# 死tử 〕# 人nhân 之chi 肉nhục 。 彼bỉ 想tưởng 。 此thử 〔# 女nữ 〕# 往vãng 於ư 何hà 處xứ 耶da 。 而nhi 追truy 其kỳ 跡tích 。 見kiến 食thực 〔# 死tử 〕# 人nhân 之chi 肉nhục 。 知tri 彼bỉ 女nữ 非phi 是thị 人nhân 。 〔# 彼bỉ 女nữ 〕# 未vị 噉đạm 食thực 我ngã 之chi 前tiền 我ngã 即tức 逃đào 走tẩu 恐khủng 怖bố 而nhi 急cấp 逃đào 。 立lập 於ư 安an 全toàn 之chi 處xứ 。 其kỳ 時thời 。 與dữ 夜dạ 叉xoa 女nữ 同đồng 棲tê 。 如như 理lý 解giải 諸chư 蘊uẩn 。 是thị 我ngã 。 我ngã 所sở 。 見kiến 在tại 墓mộ 地địa 食thực 〔# 死tử 〕# 人nhân 之chi 肉nhục 知tri 。 此thử 是thị 夜dạ 叉xoa 女nữ 如như 見kiến 諸chư 蘊uẩn 之chi 三tam 相tương/tướng 而nhi 知tri 無vô 常thường 等đẳng 。 恐khủng 怖bố 時thời 如như 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 。 欲dục 逃đào 如như 欲dục 脫thoát 〔# 智trí 〕# 。 捨xả 去khứ 墓mộ 處xứ 如như 種chủng 姓tánh 〔# 智trí 〕# 。 急cấp 逃đào 走tẩu 如như 道đạo 〔# 智trí 〕# 。 立lập 於ư 無vô 怖bố 畏úy 處xứ 。 如như 果quả 〔# 智trí 〕# 。 （# 六lục ）# 孩hài 子tử 曰viết 。 有hữu 某mỗ 女nữ 人nhân 溺nịch 愛ái 孩hài 子tử 。 彼bỉ 女nữ 坐tọa 在tại 二nhị 樓lâu 。 聞văn 街nhai 路lộ 中trung 孩hài 子tử 之chi 聲thanh 。 我ngã 孩hài 子tử 非phi 受thọ 人nhân 所sở 害hại 耶da 。 而nhi 急cấp 走tẩu 。 以dĩ 為vi 。 是thị 我ngã 孩hài 子tử 而nhi 抱bão 上thượng 他tha 人nhân 之chi 子tử 。 彼bỉ 女nữ 知tri 。 此thử 是thị 他tha 人nhân 之chi 子tử 愧quý 懼cụ 而nhi 言ngôn 。 不bất 要yếu 令linh 人nhân 呼hô 我ngã 為vi 盜đạo 子tử 者giả 張trương 望vọng 四tứ 邊biên 。 以dĩ 孩hài 子tử 下hạ 置trí 其kỳ 處xứ 。 再tái 急cấp 上thượng 坐tọa 於ư 二nhị 樓lâu 。 其kỳ 時thời 。 以dĩ 為vi 。 自tự 己kỷ 之chi 子tử 而nhi 抱bão 他tha 人nhân 之chi 子tử 。 即tức 如như 理lý 解giải 五ngũ 蘊uẩn 。 是thị 我ngã 。 我ngã 所sở 。 知tri 。 此thử 是thị 他tha 人nhân 之chi 子tử 如như 由do 三tam 相tương/tướng 而nhi 知tri 。 非phi 我ngã 。 非phi 我ngã 所sở 。 愧quý 懼cụ 如như 怖bố 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 。 張trương 望vọng 四tứ 邊biên 如như 欲dục 脫thoát 〔# 智trí 〕# 。 以dĩ 孩hài 子tử 下hạ 置trí 其kỳ 處xứ 如như 隨tùy 順thuận 〔# 智trí 〕# 。 下hạ 樓lâu 而nhi 立lập 於ư 路lộ 上thượng 時thời 如như 種chủng 姓tánh 〔# 智trí 〕# 。 再tái 上thượng 二nhị 樓lâu 如như 道đạo 〔# 智trí 〕# 。 於ư 上thượng 樓lâu 而nhi 坐tọa 如như 果quả 〔# 智trí 〕# 。 （# 七thất ～# 一nhất 二nhị ）# 其kỳ 次thứ 饑cơ 。 渴khát 。 寒hàn 冷lãnh 。 暑thử 熱nhiệt 。 黑hắc 暗ám 。 毒độc 。 等đẳng 六lục 種chủng 譬thí 喻dụ 。 至chí 出xuất 起khởi 而nhi 在tại 觀quán 者giả 。 為vi 說thuyết 示thị 而nhi 面diện 向hướng 傾khuynh 赴phó 於ư 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 （# 七thất ）# 即tức 譬thí 喻dụ 受thọ 饑cơ 所sở 襲tập 。 極cực 饑cơ 餓ngạ 人nhân 冀ký 求cầu 美mỹ 味vị 之chi 食thực 。 觸xúc 斯tư 輪luân 迴hồi 轉chuyển 生sanh 之chi 饑cơ 此thử 瑜du 伽già 者giả 。 冀ký 求cầu 甘cam 露lộ 味vị 身thân 至chí 念niệm 之chi 食thực 。 [P.666]# （# 八bát ）# 又hựu 譬thí 喻dụ 咽yết 喉hầu 或hoặc 口khẩu 乾can/kiền/càn 之chi 渴khát 水thủy 者giả 。 加gia 以dĩ 種chủng 種chủng 之chi 材tài 料liệu 冀ký 求cầu 之chi 飲ẩm 物vật 。 觸xúc 斯tư 輪luân 迴hồi 轉chuyển 生sanh 之chi 渴khát 此thử 瑜du 伽già 者giả 。 冀ký 求cầu 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 之chi 飲ẩm 料liệu 。 （# 九cửu ）# 又hựu 譬thí 喻dụ 觸xúc 於ư 寒hàn 冷lãnh 以dĩ 冀ký 求cầu 暑thử 熱nhiệt 之chi 人nhân 。 觸xúc 斯tư 輪luân 迴hồi 轉chuyển 生sanh 之chi 渴khát 愛ái 此thử 瑜du 伽già 者giả 。 冀ký 求cầu 熱nhiệt 殺sát 煩phiền 惱não 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 之chi 火hỏa 。 （# 一nhất 〇# ）# 譬thí 喻dụ 觸xúc 於ư 暑thử 熱nhiệt 而nhi 冀ký 求cầu 寒hàn 冷lãnh 之chi 人nhân 。 所sở 熱nhiệt 於ư 斯tư 輪luân 迴hồi 轉chuyển 生sanh 之chi 十thập 一nhất 火hỏa 熱nhiệt 此thử 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 令linh 寂tịch 滅diệt 十thập 一nhất 之chi 火hỏa 。 冀ký 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 （# 一nhất 一nhất ）# 又hựu 譬thí 喻dụ 在tại 黑hắc 暗ám 中trung 而nhi 冀ký 求cầu 光quang 明minh 之chi 人nhân 。 受thọ 斯tư 無vô 明minh 黑hắc 暗ám 。 之chi 包bao 圍vi 此thử 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 冀ký 求cầu 智trí 光quang 明minh 之chi 道đạo 修tu 習tập 。 （# 一nhất 二nhị ）# 又hựu 譬thí 喻dụ 觸xúc 毒độc 而nhi 冀ký 求cầu 消tiêu 毒độc 藥dược 之chi 人nhân 。 觸xúc 斯tư 煩phiền 惱não 毒độc 此thử 。 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 破phá 碎toái 煩phiền 惱não 之chi 毒độc 。 冀ký 求cầu 甘cam 露lộ 湯thang 藥dược 之chi 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 〔# 於ư 前tiền 〕# 所sở 說thuyết 。 如như 斯tư 知tri 此thử 如như 斯tư 見kiến 之chi 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 行hành 者giả 〕# 。 對đối 於ư 三tam 有hữu 乃nãi 至chí 九cửu 有hữu 情tình 居cư 而nhi 〔# 其kỳ 〕# 心tâm 無vô 滯trệ 著trước 。 萎nuy 縮súc 。 轉chuyển 還hoàn 而nhi 不bất 伸thân 張trương 。 捨xả 。 又hựu 厭yếm 逆nghịch 而nhi 住trụ 立lập 。 譬thí 喻dụ 觸xúc 於ư 少thiểu 為vi 傾khuynh 斜tà 荷hà 葉diệp 之chi 水thủy 云vân 云vân 。 當đương 知tri 皆giai 如như 前tiền 說thuyết 之chi 理lý 。 而nhi 以dĩ 上thượng 此thử 名danh 為vi 無vô 滯trệ 著trước 行hành 。 對đối 此thử 〔# 如như 次thứ 〕# 所sở 說thuyết 。 行hành 無vô 滯trệ 著trước 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。 進tiến 行hành 養dưỡng 成thành 遠viễn 離ly 意ý 。 言ngôn 彼bỉ 有hữu 和hòa 合hợp （# 涅Niết 槃Bàn ）# 。 彼bỉ 不bất 示thị 自tự 己kỷ 於ư 有hữu 中trung 。 〔# 六lục 〕# 〔# 行hành 捨xả 智trí 之chi 決quyết 定định 〕# 如như 斯tư 此thử 行hành 捨xả 智trí 令linh 決quyết 定định 瑜du 伽già 者giả 之chi 無vô 滯trệ 著trước 行hành 。 更cánh 於ư 聖thánh 道Đạo 。 令linh 決quyết 定định 覺giác 支chi 。 道đạo 支chi 。 禪thiền 支chi 。 行hành 道Đạo 。 解giải 脫thoát 之chi 差sai 別biệt 。 一nhất 。 〔# 覺giác 支chi 。 道đạo 支chi 。 禪thiền 支chi 差sai 別biệt 之chi 決quyết 定định 〕# 。 即tức （# 一nhất ）# 某mỗ 長trưởng 老lão 等đẳng 為vi 足túc 處xứ 之chi 禪thiền 是thị 說thuyết 令linh 決quyết 定định 覺giác 支chi 。 道đạo 支chi 。 禪thiền 支chi 之chi 差sai 別biệt 。 （# 二nhị ）# 某mỗ 〔# 長trưởng 老lão 等đẳng 〕# 說thuyết 令linh 決quyết 定định 為vi 觀quán 所sở 緣duyên 之chi 諸chư 蘊uẩn 。 （# 三tam ）# 某mỗ 〔# 長trưởng 老lão 等đẳng 〕# 說thuyết 令linh 決quyết 定định 人nhân 之chi 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 等đẳng 雖tuy 有hữu 諸chư 說thuyết 。 但đãn 當đương 知tri 於ư 此thử 前tiền 分phần/phân 令linh 決quyết 定định 至chí 出xuất 起khởi 觀quán （# 行hành 捨xả 智trí ）# 。 對đối 此thử 而nhi 次thứ 之chi 次thứ 第đệ 說thuyết 。 即tức 由do 觀quán 之chi 決quyết 定định 而nhi 於ư 乾can/kiền/càn 觀quán 者giả （# 無vô 定định 而nhi 唯duy 慧tuệ 者giả ）# 生sanh 起khởi [P.667]# 道đạo 。 得đắc 定định 者giả 不bất 以dĩ 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 而nhi 生sanh 起khởi 道đạo 。 以dĩ 初sơ 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 而nhi 〔# 足túc 處xứ 禪thiền 以dĩ 外ngoại 〕# 。 思tư 惟duy 雜tạp 多đa 之chi 諸chư 行hành 。 令linh 生sanh 起khởi 道đạo 。 唯duy 是thị 屬thuộc 於ư 初sơ 禪thiền 者giả 。 於ư 〔# 其kỳ 等đẳng 〕# 一nhất 切thiết 有hữu 七thất 覺giác 支chi 。 八bát 道đạo 支chi 。 五ngũ 禪thiền 支chi 。 然nhiên 。 其kỳ 等đẳng 〔# 之chi 道đạo 〕# 前tiền 分phân 之chi 觀quán 。 有hữu 成thành 喜hỷ 俱câu 亦diệc 有hữu 成thành 為vi 捨xả 俱câu 。 於ư 出xuất 起khởi 之chi 時thời 。 達đạt 行hành 捨xả 之chi 狀trạng 態thái 而nhi 成thành 為vi 喜hỷ 俱câu 。 於ư 五ngũ 種chủng 〔# 禪thiền 〕# 法pháp 中trung 之chi 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 為vi 足túc 處xứ 而nhi 令linh 生sanh 起khởi 。 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 。 如như 次thứ 第đệ 有hữu 四tứ 支chi 。 三tam 支chi 。 二nhị 支chi 之chi 禪thiền 支chi 。 而nhi 於ư 一nhất 切thiết 。 有hữu 七thất 道đạo 支chi 。 第đệ 四tứ 禪thiền 〔# 為vi 足túc 處xứ 〕# 有hữu 六lục 覺giác 支chi 。 此thử 〔# 禪thiền 支chi 等đẳng 之chi 〕# 差sai 別biệt 。 為vi 由do 足túc 處xứ 禪thiền 之chi 決quyết 定định 與dữ 觀quán 之chi 決quyết 定định 。 然nhiên 。 此thử 等đẳng 〔# 諸chư 道đạo 〕# 前tiền 分phân 之chi 觀quán 有hữu 可khả 成thành 喜hỷ 俱câu 及cập 捨xả 俱câu 。 至chí 於ư 出xuất 起khởi 〔# 觀quán 〕# 唯duy 為vi 喜hỷ 俱câu 。 其kỳ 次thứ 於ư 第đệ 五ngũ 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 而nhi 生sanh 起khởi 道đạo 。 有hữu 捨xả 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 之chi 二nhị 禪thiền 支chi 及cập 六lục 覺giác 支chi 。 七thất 道đạo 支chi 。 此thử 〔# 禪thiền 支chi 等đẳng 之chi 〕# 差sai 別biệt 亦diệc 〔# 由do 足túc 處xứ 之chi 禪thiền 與dữ 觀quán 之chi 〕# 兩lưỡng 者giả 為vi 決quyết 定định 。 然nhiên 。 此thử 時thời 前tiền 分phân 之chi 觀quán 。 是thị 喜hỷ 俱câu 或hoặc 捨xả 俱câu 。 至chí 出xuất 起khởi 〔# 觀quán 〕# 是thị 唯duy 捨xả 俱câu 。 無vô 色sắc 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 而nhi 令linh 生sanh 起khởi 。 道đạo 亦diệc 同đồng 樣# 。 如như 斯tư 為vi 足túc 處xứ 而nhi 由do 禪thiền 出xuất 定định 。 思tư 惟duy 何hà 等đẳng 諸chư 行hành 而nhi 生sanh 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 附phụ 近cận 之chi 處xứ 令linh 生sanh 起khởi 定định 。 以dĩ 〔# 道đạo 〕# 為vi 相tương/tướng 等đẳng 於ư 自tự 己kỷ 之chi 狀trạng 態thái 。 猶do 如như 伊y 屈khuất 瓦ngõa 那na （# 大đại 蜥# 蜴# ）# 以dĩ 大đại 地địa 之chi 色sắc 〔# 當đương 為vi 自tự 己kỷ 〕# 之chi 色sắc 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 第đệ 二nhị 長trưởng 老lão 之chi 說thuyết 。 或hoặc 由do 定định 而nhi 出xuất 定định 。 思tư 惟duy 其kỳ 定định 之chi 諸chư 法pháp 而nhi 道đạo 生sanh 者giả 。 〔# 其kỳ 道đạo 〕# 必tất 相tương/tướng 等đẳng 其kỳ 定định 。 即tức 思tư 惟duy 相tương/tướng 等đẳng 於ư 定định 之chi 義nghĩa 。 若nhược 思tư 惟duy 欲dục 界giới 之chi 諸chư 法pháp 。 〔# 其kỳ 道đạo 〕# 必tất 屬thuộc 於ư 初sơ 禪thiền 。 其kỳ 〔# 第đệ 二nhị 長trưởng 老lão 說thuyết 之chi 〕# 中trung 。 觀quán 之chi 決quyết 定định 亦diệc 當đương 知tri 如như 前tiền 述thuật 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 第đệ 三tam 長trưởng 老lão 說thuyết 。 各các 從tùng 自tự 己kỷ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 以dĩ 禪thiền 定định 為vi 足túc 處xứ 。 思tư 惟duy 其kỳ 禪thiền 之chi 諸chư 法pháp 而nhi 道đạo 生sanh 者giả 。 〔# 其kỳ 道đạo 〕# 是thị 相tương/tướng 等đẳng 於ư 禪thiền 。 然nhiên 。 不bất 以dĩ 禪thiền 為vi 足túc 處xứ 。 又hựu 不bất 思tư 惟duy 禪thiền 而nhi 唯duy 依y 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 不bất 成thành 〔# 其kỳ 同đồng 等đẳng 〕# 。 此thử 義nghĩa 依y 教giáo 誡giới 難Nan 陀Đà 經kinh 所sở 說thuyết 明minh 。 此thử 時thời 。 觀quán 之chi 決quyết 定định 亦diệc 當đương 知tri 如như 前tiền 述thuật 。 如như 斯tư 。 先tiên 知tri 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 令linh 決quyết 定định 覺giác 支chi 。 道đạo 支chi 。 禪thiền 支chi 。 二nhị 。 〔# 行hành 道Đạo 差sai 別biệt 之chi 決quyết 定định 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 若nhược 此thử 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 最tối 初sơ 鎮trấn 伏phục 諸chư 煩phiền 惱não 。 若nhược 依y 苦khổ 之chi [P.668]# 有hữu 加gia 行hành 。 有hữu 行hành 得đắc 鎮trấn 伏phục 者giả 。 言ngôn 為vi 苦khổ 行hạnh 道đạo 。 其kỳ 反phản 面diện 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 道Đạo 。 其kỳ 次thứ 鎮trấn 伏phục 煩phiền 惱não 已dĩ 。 徐từ 徐từ 令linh 起khởi 觀quán 之chi 徧biến 住trụ 及cập 道đạo 之chi 現hiện 前tiền 。 言ngôn 為vi 遲trì 知tri 通thông 。 其kỳ 反phản 面diện 為vi 速tốc 知tri 通thông 。 如như 斯tư 此thử 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 在tại 道đạo 當đương 〔# 生sanh 來lai 〕# 之chi 處xứ 。 於ư 各các 自tự 之chi 道đạo 給cấp 與dữ 〔# 苦khổ 行hạnh 道đạo 遲trì 知tri 通thông 。 苦khổ 行hạnh 道đạo 速tốc 知tri 通thông 。 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 道Đạo 遲trì 知tri 通thông 。 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 道Đạo 速tốc 知tri 通thông 〕# 之chi 名danh 。 是thị 故cố 道đạo 得đắc 四tứ 種chủng 名danh 。 而nhi 此thử 行hành 道Đạo 某mỗ 比Bỉ 丘Khâu 相tương/tướng 異dị 〔# 於ư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 之chi 四tứ 道đạo 〕# 。 其kỳ 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 於ư 四tứ 道đạo 皆giai 為vi 同đồng 一nhất 。 而nhi 諸chư 佛Phật 之chi 四tứ 道đạo 皆giai 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 道Đạo 速tốc 知tri 通thông 。 法pháp 將tương 〔# 舍Xá 利Lợi 弗Phất 〕# 亦diệc 同đồng 樣# 。 然nhiên 而nhi 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 長trưởng 老lão 初sơ 道đạo 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 道Đạo 速tốc 知tri 通thông 。 而nhi 上thượng 三tam 〔# 道đạo 〕# 是thị 苦khổ 行hạnh 道đạo 遲trì 知tri 通thông 。 又hựu 如như 行hành 道Đạo 。 某mỗ 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 相tương/tướng 異dị 於ư 〔# 欲dục 。 精tinh 進tấn 。 心tâm 。 觀quán 之chi 〕# 增tăng 上thượng 四tứ 道đạo 。 某mỗ 比Bỉ 丘Khâu 於ư 四tứ 道đạo 皆giai 同đồng 一nhất 。 如như 斯tư 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 令linh 決quyết 定định 行hành 道Đạo 之chi 差sai 別biệt 。 三tam 。 〔# 解giải 脫thoát 差sai 別biệt 之chi 決quyết 定định 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 〔# 行hành 捨xả 智trí 〕# 如như 何hà 令linh 決quyết 定định 解giải 脫thoát 。 之chi 差sai 別biệt 耶da 。 既ký 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 又hựu 道đạo 是thị 依y 五ngũ 理lý 由do 而nhi 得đắc 名danh 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 由do 自tự 性tánh 。 （# 二nhị ）# 由do 反phản 對đối 者giả 。 （# 三tam ）# 由do 自tự 德đức 。 （# 四tứ ）# 由do 所sở 緣duyên 。 （# 五ngũ ）# 以dĩ 來lai 由do 。 （# 一nhất ）# 曰viết 。 若nhược 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 思tư 惟duy 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 。 而nhi 出xuất 起khởi 者giả 。 〔# 此thử 道đạo 〕# 由do 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 若nhược 思tư 惟duy 苦khổ 而nhi 出xuất 起khởi 者giả 。 由do 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 若nhược 思tư 惟duy 無vô 我ngã 。 而nhi 出xuất 起khởi 者giả 。 由do 空không 解giải 脫thoát 而nhi 解giải 脫thoát 。 此thử 。 名danh 為vi 依y 自tự 性tánh 之chi 〔# 道đạo 〕# 。 （# 二nhị ）# 其kỳ 次thứ 。 此thử 道đạo 由do 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 以dĩ 除trừ 滅diệt 諸chư 行hành 之chi 厚hậu 〔# 想tưởng 〕# 。 來lai 捨xả 斷đoạn 常thường 相tương/tướng 。 恆hằng 相tương/tướng 。 常thường 恆hằng 相tương/tướng 故cố 為vi 無vô 相tướng 。 又hựu 依y 苦khổ 隨tùy 觀quán 而nhi 捨xả 斷đoạn 樂lạc 想tưởng 。 來lai 乾can/kiền/càn 盡tận 願nguyện 。 冀ký 求cầu 故cố 為vi 無vô 願nguyện 。 依y 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 捨xả 斷đoạn 我ngã 。 有hữu 情tình 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 相tương/tướng 。 見kiến 諸chư 行hành 〔# 我ngã 等đẳng 之chi 〕# 空không 故cố 為vi 空không 也dã 。 此thử 。 名danh 為vi 依y 反phản 對đối 者giả 之chi 〔# 道đạo 〕# （# 三tam ）# 其kỳ 次thứ 。 此thử 〔# 道đạo 〕# 是thị 貪tham 等đẳng 之chi 空không 故cố 為vi 空không 。 無vô 色sắc 相tướng 等đẳng 或hoặc 貪tham 相tương/tướng 等đẳng 故cố 無vô 相tướng 。 無vô 貪tham 願nguyện 等đẳng 故cố 無vô 願nguyện 。 此thử 〔# 道đạo 〕# 。 名danh 為vi 依y 自tự 德đức （# 四tứ ）# 又hựu 此thử 〔# 道đạo 〕# 是thị 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 之chi 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 言ngôn 為vi 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 。 此thử 〔# 道đạo 〕# 。 名danh 為vi 依y 於ư 所sở 緣duyên [P.669]# （# 五ngũ ）# 其kỳ 次thứ 。 於ư 來lai 由do 。 有hữu 觀quán 之chi 來lai 由do 與dữ 道đạo 之chi 來lai 由do 二nhị 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 觀quán 是thị 〔# 道đạo 之chi 〕# 來lai 由do 而nhi 得đắc 。 於ư 果quả 道đạo 是thị 〔# 果quả 〕# 之chi 來lai 由do 而nhi 〔# 得đắc 〕# 。 即tức 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 名danh 為vi 空không 。 依y 空không 觀quán 而nhi 道đạo 是thị 空không 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 。 名danh 為vi 無vô 相tướng 。 依y 無vô 相tướng 觀quán 而nhi 道đạo 是thị 無vô 相tướng 。 此thử 〔# 道đạo 〕# 名danh 為vi 〔# 無vô 相tướng 〕# 。 非phi 得đắc 論luận 之chi 教giáo 說thuyết 。 是thị 唯duy 由do 經kinh 所sở 得đắc 之chi 教giáo 說thuyết 。 然nhiên 。 於ư 此thử 處xứ （# 經kinh 說thuyết ）# 。 種chủng 姓tánh 智trí 是thị 無vô 相tướng 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 。 名danh 為vi 無vô 相tướng 。 自tự 己kỷ 當đương 在tại 〔# 道đạo 之chi 〕# 來lai 處xứ 。 於ư 道đạo 給cấp 與dữ 〔# 無vô 相tướng 之chi 〕# 名danh 。 故cố 言ngôn 。 道đạo 是thị 無vô 相tướng 。 又hựu 道đạo 依y 〔# 果quả 之chi 〕# 來lai 由do 。 言ngôn 為vi 無vô 相tướng 亦diệc 是thị 合hợp 理lý 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 對đối 於ư 諸chư 行hành 。 來lai 令linh 乾can/kiền/càn 盡tận 願nguyện 故cố 名danh 無vô 願nguyện 。 依y 無vô 願nguyện 觀quán 而nhi 道đạo 是thị 無vô 願nguyện 。 無vô 願nguyện 道đạo 之chi 果quả 亦diệc 是thị 無vô 願nguyện 。 如như 斯tư 觀quán 自tự 己kỷ 之chi 名danh 給cấp 與dữ 道đạo 。 道đạo 是thị 給cấp 〔# 與dữ 〕# 果quả 。 此thử 。 名danh 為vi 來lai 由do 之chi 〔# 道đạo 〕# 如như 斯tư 此thử 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 令linh 決quyết 定định 解giải 脫thoát 之chi 差sai 別biệt 。 捨xả 行hành 智trí 畢tất 〔# 九cửu 。 隨tùy 順thuận 智trí 〕# 。 彼bỉ 習tập 行hành 。 修tu 習tập 。 多đa 作tác 行hành 捨xả 智trí 之chi 〔# 瑜du 伽già 者giả 〕# 。 使sử 勝thắng 解giải 。 信tín 更cánh 為vi 強cường 力lực 。 精tinh 進tấn 是thị 善thiện 策sách 勵lệ 。 念niệm 是thị 善thiện 現hiện 起khởi 。 心tâm 是thị 善thiện 等đẳng 持trì 。 使sử 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 更cánh 銳duệ 利lợi 生sanh 起khởi 。 彼bỉ 之chi 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 思tư 惟duy 。 今kim 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 生sanh 耶da 諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 而nhi 入nhập 有hữu 分phần/phân 。 有hữu 分phân 之chi 後hậu 。 為vi 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 同đồng 樣# 。 所sở 緣duyên 諸chư 行hành 。 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 之chi 生sanh 起khởi 意ý 門môn 轉chuyển 〔# 心tâm 〕# 。 由do 此thử 轉chuyển 有hữu 分phần/phân 而nhi 生sanh 起khởi 唯duy 作tác 心tâm 之chi 後hậu 。 之chi 後hậu 連liên 結kết 心tâm 相tương 續tục 。 同đồng 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 。 生sanh 起khởi 第đệ 一nhất 速tốc 行hành 心tâm 。 此thử 言ngôn 為vi 。 徧biến 作tác （# 準chuẩn 備bị ）# 心tâm 其kỳ 後hậu 同đồng 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 生sanh 起khởi 第đệ 二nhị 速tốc 行hành 心tâm 。 此thử 言ngôn 為vi 。 近cận [P.670]# 行hành 又hựu 其kỳ 後hậu 同đồng 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 生sanh 起khởi 第đệ 三tam 之chi 速tốc 行hành 心tâm 。 此thử 言ngôn 為vi 。 隨tùy 順thuận 此thử 為vi 彼bỉ 等đẳng 各các 別biệt 之chi 名danh 。 然nhiên 。 若nhược 概khái 括quát 言ngôn 之chi 。 〔# 徧biến 作tác 。 近cận 行hành 。 隨tùy 順thuận 之chi 〕# 三tam 種chủng 皆giai 得đắc 言ngôn 為vi 。 習tập 行hành 徧biến 作tác 近cận 行hành 隨tùy 順thuận 隨tùy 順thuận 於ư 何hà 耶da 。 是thị 〔# 隨tùy 順thuận 〕# 於ư 前tiền 分phần/phân 與dữ 後hậu 分phần/phân 。 然nhiên 。 其kỳ 〔# 隨tùy 順thuận 智trí 〕# 是thị 如như 同đồng 〔# 八bát 觀quán 智trí 〕# 有hữu 〔# 三tam 相tương/tướng 思tư 惟duy 〕# 之chi 作tác 用dụng 故cố 。 隨tùy 順thuận 於ư 前tiền 之chi 八bát 觀quán 智trí 。 而nhi 且thả 〔# 隨tùy 順thuận 〕# 其kỳ 後hậu 之chi 。 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 即tức 其kỳ 〔# 隨tùy 順thuận 智trí 〕# 是thị 依y 無vô 常thường 相tương/tướng 等đẳng 緣duyên 諸chư 行hành 而nhi 轉chuyển 起khởi 故cố 。 如như 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 是thị 。 生sanh 滅diệt 〔# 隨tùy 觀quán 〕# 智trí 以dĩ 見kiến 有hữu 生sanh 滅diệt 諸chư 法pháp 之chi 生sanh 滅diệt 壞hoại 隨tùy 觀quán 〔# 智trí 〕# 以dĩ 見kiến 有hữu 壞hoại 〔# 諸chư 法pháp 〕# 之chi 壞hoại 佈# 畏úy 現hiện 起khởi 〔# 智trí 〕# 是thị 以dĩ 現hiện 起khởi 〔# 諸chư 法pháp 〕# 而nhi 怖bố 畏úy 過quá 患hoạn 隨tùy 觀quán 〔# 智trí 〕# 以dĩ 見kiến 於ư 有hữu 過quá 患hoạn 〔# 諸chư 法pháp 之chi 〕# 過quá 患hoạn 厭yếm 離ly 智trí 是thị 厭yếm 離ly 應ưng 厭yếm 離ly 之chi 〔# 諸chư 法pháp 〕# 欲dục 脫thoát 智trí 是thị 生sanh 欲dục 脫thoát 於ư 應ưng 脫thoát 之chi 〔# 諸chư 法pháp 〕# 省tỉnh 察sát 智trí 是thị 省tỉnh 察sát 應ưng 省tỉnh 察sát 之chi 〔# 諸chư 法pháp 〕# 依y 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 是thị 捨xả 應ưng 捨xả 之chi 〔# 諸chư 法pháp 〕# 如như 同đồng 〔# 其kỳ 等đẳng 八bát 智trí 〕# 有hữu 〔# 思tư 惟duy 三tam 相tương/tướng 之chi 〕# 作tác 用dụng 故cố 而nhi 隨tùy 順thuận 此thử 等đẳng 之chi 八bát 智trí 。 且thả 〔# 隨tùy 順thuận 智trí 是thị 隨tùy 順thuận 〕# 於ư 後hậu 之chi 。 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 〔# 隨tùy 順thuận 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 之chi 隨tùy 順thuận 智trí 之chi 〕# 依y 彼bỉ 行hành 道Đạo 當đương 得đắc 〔# 道đạo 或hoặc 果quả 〕# 故cố 。 譬thí 喻dụ 有hữu 如như 法Pháp （# 正chánh 義nghĩa ）# 之chi 王vương 。 坐tọa 於ư 法pháp 院viện 聞văn 八bát 裁tài 判phán 官quan 之chi 判phán 決quyết 。 捨xả 去khứ 不bất 當đương 而nhi 取thủ 中trung 正chánh 。 與dữ 。 如như 斯tư 可khả 裁tài 。 隨tùy 順thuận 彼bỉ 等đẳng 之chi 判phán 決quyết 。 且thả 〔# 隨tùy 順thuận 〕# 古cổ 來lai 之chi 王vương 法pháp 。 當đương 知tri 如như 斯tư 此thử 時thời 亦diệc 同đồng 樣# 。 即tức 。 王vương 如như 隨tùy 順thuận 智trí 。 八bát 裁tài 判phán 官quan 如như 八bát 智trí 。 古cổ 來lai 之chi 王vương 法pháp 如như 三tam 十thập 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 其kỳ 時thời 。 譬thí 如như 王vương 言ngôn 。 如như 斯tư 而nhi 裁tài 判phán 官quan 之chi 判phán 決quyết 而nhi 隨tùy 順thuận 於ư 王vương 。 此thử 〔# 隨tùy 順thuận 智trí 〕# 無vô 常thường 等đẳng 之chi 諸chư 行hành 為vi 緣duyên 而nhi 生sanh 起khởi 。 有hữu 如như 同đồng 〔# 八bát 智trí 〕# 之chi 作tác 用dụng 故cố 而nhi 隨tùy 順thuận 八bát 智trí 。 且thả 〔# 隨tùy 順thuận 〕# 於ư 後hậu 之chi 三tam 十thập 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 故cố 言ngôn 諦đế 隨tùy 順thuận 智trí 。 隨tùy 順thuận 智trí 畢tất [P.671]# 與Dữ 經Kinh 〔# 文Văn 〕# 之Chi 對Đối 照Chiếu 其kỳ 次thứ 。 此thử 隨tùy 順thuận 智trí 是thị 諸chư 行hành 為vi 所sở 緣duyên 。 至chí 出xuất 起khởi 為vi 觀quán 之chi 最tối 後hậu 。 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 全toàn 部bộ 。 種chủng 姓tánh 智trí 至chí 出xuất 起khởi 。 是thị 觀quán 之chi 最tối 後hậu 。 今kim 明minh 知tri 出xuất 起khởi 之chi 觀quán 。 其kỳ 次thứ 當đương 知tri 有hữu 經kinh 〔# 文văn 〕# 之chi 對đối 照chiếu 。 即tức 。 至chí 此thử 出xuất 起khởi 觀quán 如như 於ư 六lục 處xứ 分phân 別biệt 經kinh 所sở 說thuyết 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 依y 止chỉ 於ư 不bất 彼bỉ 所sở 成thành 性tánh （# 無vô 渴khát 愛ái ）# 。 由do 於ư 不bất 彼bỉ 所sở 成thành 性tánh 。 為vi 一nhất 性tánh 而nhi 依y 止chỉ 於ư 一nhất 性tánh 。 捨xả 斷đoạn 其kỳ 捨xả 而nhi 起khởi 越việt 此thử 。 言ngôn 為vi 不bất 彼bỉ 所sở 成thành 性tánh （# 無vô 渴khát 愛ái ）# 。 如như 於ư 蛇xà 喻dụ 經kinh 說thuyết 。 厭yếm 離ly 者giả 是thị 厭yếm 離ly 貪tham 。 離ly 貪tham 故cố 解giải 脫thoát 。 而nhi 言ngôn 為vi 厭yếm 離ly 如như 於ư 須tu 尸thi 摩ma 經kinh 說thuyết 。 須tu 尸thi 摩ma 。 前tiền 有hữu 法pháp 住trụ 智trí 。 後hậu 有hữu 涅Niết 槃Bàn 智trí 。 而nhi 言ngôn 為vi 法pháp 住trụ 智trí 如như 於ư 布bố 吒tra 波ba 陀đà 經kinh 說thuyết 。 布bố 吒tra 波ba 陀đà 。 最tối 高cao 之chi 想tưởng 是thị 於ư 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 。 後hậu 智trí 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 而nhi 言ngôn 為vi 最tối 高cao 之chi 想tưởng 如như 於ư 十thập 上thượng 經kinh 說thuyết 。 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 為vi 徧biến 淨tịnh 勝thắng 支chi 。 而nhi 言ngôn 為vi 徧biến 淨tịnh 勝thắng 支chi 如như 於ư 無vô 礙ngại 解giải 道đạo 說thuyết 。 欲dục 脫thoát 〔# 智trí 〕# 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 〔# 智trí 〕# 。 行hành 捨xả 〔# 智trí 〕# 之chi 此thử 等đẳng 三tam 法pháp 是thị 義nghĩa 一nhất 而nhi 唯duy 文văn 別biệt 異dị 。 言ngôn 此thử 三tam 名danh 為vi 〔# 欲dục 脫thoát 。 省tỉnh 察sát 隨tùy 觀quán 。 行hành 捨xả 〕# 。 如như 於ư 發phát 趣thú 論luận 說thuyết 。 隨tùy 順thuận 是thị 對đối 於ư 種chủng 姓tánh 。 隨tùy 順thuận 是thị 淨tịnh 白bạch 〔# 為vi 無vô 間gian 緣duyên 之chi 緣duyên 〕# 。 言ngôn 為vi 〔# 隨tùy 順thuận 。 種chủng 姓tánh 。 淨tịnh 白bạch 之chi 〕# 。 三tam 名danh 。 如như 於ư 傳truyền 車xa 經kinh 說thuyết 。 那na 麼ma 。 友hữu 。 為vi 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 於ư 世Thế 尊Tôn 處xứ 而nhi 。 行hành 梵Phạm 行hạnh 耶da 。 言ngôn 為vi 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 寂tịch 靜tĩnh 而nhi 為vi 徧biến 彼bỉ 至chí 出xuất 起khởi 觀quán 。 大đại 仙tiên 以dĩ 此thử 稱xưng 為vi 種chủng 種chủng 名danh 。 欲dục 出xuất 起khởi 有hữu 大đại 怖bố 畏úy 輪luân 迴hồi 之chi 苦khổ 泥nê 。 賢hiền 者giả 常thường 觀quán 而nhi 行hành 瑜du 伽già 。 此thử 為vi 令linh 善thiện 人nhân 喜hỷ 悅duyệt 。 造tạo 清thanh 淨tịnh 道đạo 〔# 論luận 〕# 。 於ư 慧tuệ 修tu 習tập 論luận 中trung 解giải 釋thích 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 名danh 。 為vi 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 品phẩm 。