大đại 明minh 三tam 藏tạng 法pháp 數số 卷quyển 第đệ 五ngũ 。 昆côn 七thất 。

上thượng 天Thiên 竺Trúc 前tiền 住trụ 持trì 沙Sa 門Môn 一nhất 如như 等đẳng 奉phụng 。 勑# 集tập 註chú 。

三tam 佛Phật 身thân (# 出xuất 宗tông 鏡kính 錄lục )#

【# 一nhất 自tự 性tánh 身thân 。 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 具cụ 無vô 邊biên 際tế 真chân 常thường 功công 德đức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 實thật 性tánh 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 是thị 名danh 自tự 性tánh 身thân 。

【# 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 】# 受thọ 用dụng 身thân 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 脩tu 習tập 無vô 量lượng 福phước 慧tuệ 。 所sở 起khởi 無vô 邊biên 真chân 實thật 功công 德đức 。 恆hằng 自tự 受thọ 用dụng 廣quảng 大đại 法Pháp 樂lạc 。 也dã 二nhị 者giả 他tha 受thọ 用dụng 身thân 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 平bình 等đẳng 智trí 示thị 現hiện 微vi 妙diệu 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 居cư 純thuần 淨tịnh 土độ 為vi 住trụ 十Thập 地Địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 現hiện 大đại 神thần 通thông 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 令linh 彼bỉ 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 。 法Pháp 樂lạc 也dã (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 三tam 變biến 化hóa 身thân 。 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 神thần 力lực 變biến 現hiện 無vô 量lượng 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 居cư 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 為vi 未vị 登đăng 地địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 及cập 二nhị 乘thừa 等đẳng 。 稱xưng 其kỳ 機cơ 宜nghi 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 令linh 其kỳ 各các 得đắc 諸chư 利lợi 樂lạc 事sự 。 是thị 名danh 變biến 化hóa 身thân (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã )# 。

三Tam 身Thân (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

身thân 即tức 聚tụ 集tập 之chi 義nghĩa 謂vị 聚tụ 集tập 諸chư 法pháp 而nhi 成thành 身thân 也dã 所sở 謂vị 理lý 法pháp 聚tụ 名danh 法Pháp 身thân 智trí 法pháp 聚tụ 名danh 報báo 身thân 功công 德đức 法pháp 聚tụ 名danh 應ưng 身thân (# 理lý 法pháp 聚tụ 名danh 法Pháp 身thân 者giả 謂vị 聚tụ 集tập 法pháp 性tánh 之chi 法pháp 而nhi 成thành 此thử 身thân 也dã 智trí 法pháp 聚tụ 名danh 報báo 身thân 者giả 智trí 即tức 能năng 契khế 法pháp 性tánh 之chi 智trí 智trí 與dữ 法pháp 性tánh 相tướng 合hợp 而nhi 成thành 此thử 身thân 也dã 功công 德đức 法pháp 聚tụ 名danh 應ưng 身thân 者giả 由do 智trí 契khế 理lý 聚tụ 集tập 一nhất 切thiết 。 功công 德đức 之chi 法Pháp 。 起khởi 用dụng 化hóa 他tha 隨tùy 機cơ 應ưng 現hiện 而nhi 成thành 此thử 身thân 也dã )# 。

【# 一nhất 法Pháp 身thân 】# 謂vị 始thỉ 從tùng 初sơ 住trụ 顯hiển 出xuất 法pháp 性tánh 之chi 理lý 乃nãi 至chí 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 理lý 聚tụ 方phương 圓viên 是thị 名danh 法Pháp 身thân (# 初sơ 住trụ 者giả 即tức 十thập 住trụ 位vị 中trung 初sơ 之chi 一nhất 住trụ 也dã 妙diệu 覺giác 者giả 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 名danh 妙diệu 覺giác 理lý 聚tụ 方phương 圓viên 者giả 妙diệu 覺giác 所sở 證chứng 法pháp 性tánh 之chi 理lý 方phương 始thỉ 圓viên 滿mãn 也dã )# 。

【# 二nhị 報báo 身thân 】# 謂vị 始thỉ 從tùng 初sơ 住trụ 終chung 至chí 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 智trí 聚tụ 方phương 圓viên 由do 智trí 契khế 理lý 報báo 得đắc 此thử 身thân 故cố 云vân 報báo 身thân 。

【# 三tam 應ưng 身thân 】# 謂vị 始thỉ 從tùng 初sơ 住trụ 終chung 至chí 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 功công 德đức 法pháp 聚tụ 方phương 圓viên 故cố 能năng 隨tùy 機cơ 應ưng 現hiện 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 應ưng 身thân 。

三Tam 身Thân 徧Biến 相Tương/tướng (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

【# 一nhất 法Pháp 身thân 如như 虛hư 空không 徧biến 】# 謂vị 法Pháp 性tánh 之chi 身thân 。 本bổn 體thể 周chu 徧biến 如như 太thái 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 平bình 等đẳng 具cụ 足túc 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 如như 虛hư 空không 徧biến 。

【# 二nhị 智trí 身thân 如như 日nhật 光quang 徧biến 】# 智trí 身thân 即tức 自tự 報báo 之chi 身thân 也dã 謂vị 究cứu 竟cánh 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 能năng 徧biến 破phá 無vô 明minh 之chi 暗ám 顯hiển 發phát 本bổn 有hữu 真chân 身thân 譬thí 如như 日nhật 光quang 。 無vô 幽u 不bất 燭chúc 故cố 名danh 智trí 身thân 如như 日nhật 光quang 徧biến 。

【# 三tam 色sắc 身thân 如như 日nhật 影ảnh 徧biến 】# 色sắc 身thân 即tức 應ưng 身thân 也dã 謂vị 究cứu 竟cánh 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 契khế 於ư 本bổn 覺giác 法Pháp 身thân 之chi 理lý 則tắc 能năng 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 徧biến 應ưng 眾chúng 機cơ 譬thí 如như 日nhật 光quang 。 之chi 影ảnh 不bất 擇trạch 高cao 下hạ 。 隨tùy 處xứ 映ánh 現hiện 故cố 名danh 色sắc 身thân 如như 日nhật 影ảnh 徧biến 。

三Tam 身Thân 華hoa 梵Phạm (# 亦diệc 名danh 三tam 如Như 來Lai 出xuất 法pháp 華hoa 文văn 句cú )#

【# 一nhất 法Pháp 身thân 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 如Như 來Lai 。 】# 法pháp 名danh 可khả 軌quỹ 諸chư 佛Phật 軌quỹ 之chi 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 以dĩ 法pháp 為vi 身thân 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 華hoa 言ngôn 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 以dĩ 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 性tánh 相tướng 常thường 然nhiên 身thân 土thổ/độ 無vô 礙ngại 故cố 也dã 如Như 來Lai 者giả 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 是thị 也dã 。

【# 二nhị 報báo 身thân 盧lô 舍xá 那na 如Như 來Lai 】# 脩tu 因nhân 感cảm 報báo 名danh 之chi 為vi 報báo 然nhiên 有hữu 自tự 報báo 他tha 報báo 之chi 別biệt 自tự 報báo 即tức 理lý 智trí 如như 如như 他tha 報báo 即tức 相tướng 好hảo 無vô 盡tận 是thị 名danh 報báo 身thân 梵Phạn 語ngữ 盧lô 舍xá 那na 華hoa 言ngôn 淨tịnh 滿mãn 謂vị 諸chư 惑hoặc 淨tịnh 盡tận 眾chúng 德đức 悉tất 圓viên 又hựu 云vân 光quang 明minh 徧biến 照chiếu 謂vị 內nội 以dĩ 智trí 光quang 照chiếu 真chân 法Pháp 界Giới (# 即tức 自tự 報báo 身thân 也dã )# 外ngoại 以dĩ 身thân 光quang 照chiếu 應ưng 大đại 機cơ (# 即tức 他tha 報báo 身thân 也dã )# 如Như 來Lai 者giả 轉chuyển 法Pháp 輪luân 論luận 云vân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 名danh 如như 正chánh 覺giác 名danh 來lai 是thị 也dã (# 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 謂vị 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 也dã )# 。

【# 三tam 應ưng 身thân 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 如Như 來Lai 。 】# 智trí 與dữ 體thể 冥minh 能năng 起khởi 大đại 用dụng 隨tùy 機cơ 普phổ 現hiện 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。 故cố 名danh 應ưng 身thân 梵Phạn 語ngữ 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 華hoa 言ngôn 能năng 仁nhân 寂tịch 默mặc 寂tịch 默mặc 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 能năng 仁nhân 故cố 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 者giả 成thành 實thật 論luận 云vân 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 是thị 也dã (# 智trí 與dữ 體thể 冥minh 者giả 謂vị 自tự 報báo 之chi 智trí 與dữ 法Pháp 身thân 之chi 體thể 冥minh 合hợp 也dã 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

三Tam 身Thân 壽Thọ 量Lượng (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú )#

【# 一nhất 法Pháp 身thân 壽thọ 量lượng 】# 法Pháp 身thân 者giả 師sư 軌quỹ 法pháp 性tánh 還hoàn 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 身thân 此thử 身thân 非phi 色sắc 質chất 亦diệc 非phi 心tâm 智trí 強cường/cưỡng 指chỉ 法pháp 性tánh 為vi 法Pháp 身thân 耳nhĩ 言ngôn 壽thọ 量lượng 者giả 此thử 非phi 報báo 得đắc 命mạng 根căn 亦diệc 非phi 連liên 持trì 之chi 壽thọ 強cường/cưỡng 指chỉ 不bất 遷thiên 不bất 變biến 名danh 之chi 為vi 壽thọ 此thử 壽thọ 非phi 長trường/trưởng 量lượng 亦diệc 非phi 短đoản 量lượng 經Kinh 云vân 亦diệc 無vô 在tại 世thế 。 及cập 滅diệt 度độ 者giả 。 非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị 等đẳng 是thị 也dã 。

【# 二nhị 報báo 身thân 壽thọ 量lượng 】# 報báo 身thân 者giả 以dĩ 如như 如như 智trí 契khế 如như 如như 境cảnh 以dĩ 境cảnh 發phát 智trí 以dĩ 智trí 照chiếu 境cảnh 境cảnh 智trí 冥minh 合hợp 即tức 是thị 報báo 身thân 言ngôn 壽thọ 量lượng 者giả 境cảnh 既ký 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 智trí 亦diệc 如như 是thị 即tức 此thử 智trí 慧tuệ 名danh 為vi 壽thọ 命mạng 經Kinh 云vân 我ngã 智trí 力lực 如như 是thị 。 久cửu 脩tu 業nghiệp 所sở 得đắc 慧tuệ 光quang 照chiếu 無vô 量lượng 。 壽thọ 命mạng 無vô 數số 刼# 是thị 也dã (# 如như 如như 者giả 境cảnh 如như 即tức 如như 智trí 智trí 如như 即tức 如như 境cảnh 盖# 言ngôn 境cảnh 智trí 不bất 二nhị 也dã )# 。

【# 三tam 應ưng 身thân 壽thọ 量lượng 】# 應ưng 身thân 者giả 應ưng 同đồng 萬vạn 物vật 為vi 身thân 也dã 言ngôn 壽thọ 量lượng 者giả 應ưng 同đồng 連liên 持trì 為vi 壽thọ 應ưng 同đồng 長trường 短đoản 為vi 量lượng 也dã 智trí 與dữ 體thể 冥minh 能năng 起khởi 大đại 用dụng 經Kinh 云vân 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 處xứ 處xứ 自tự 說thuyết 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu 等đẳng 是thị 也dã 。

佛Phật 化Hóa 身Thân 三Tam (# 出Xuất 觀Quán 佛Phật 三Tam 昧Muội 海Hải 經Kinh )#

【# 一nhất 大đại 化hóa 身thân 千thiên 丈trượng 】# 大đại 化hóa 身thân 千thiên 丈trượng 者giả 謂vị 如Như 來Lai 為vi 應ưng 十Thập 地Địa 已dĩ 前tiền 等đẳng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 演diễn 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 令linh 其kỳ 進tiến 脩tu 向hướng 於ư 佛Phật 果Quả 故cố 化hóa 現hiện 千thiên 丈trượng 之chi 身thân 也dã (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 二nhị 小tiểu 化hóa 身thân 丈trượng 六lục 】# 小tiểu 化hóa 身thân 丈trượng 六lục 者giả 謂vị 如Như 來Lai 為vi 應ưng 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 之chi 人nhân 說thuyết 於ư 四Tứ 諦Đế 等đẳng 法pháp 令linh 其kỳ 捨xả 妄vọng 歸quy 真chân 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。 故cố 化hóa 現hiện 丈trượng 六lục 之chi 身thân 也dã (# 二Nhị 乘Thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 也dã 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

【# 三tam 隨tùy 類loại 不bất 定định 】# 隨tùy 類loại 不bất 定định 者giả 謂vị 如Như 來Lai 誓thệ 願nguyện 弘hoằng 深thâm 慈từ 悲bi 普phổ 覆phú 隨tùy 諸chư 種chủng 類loại 有hữu 感cảm 即tức 應ưng 或hoặc 現hiện 大đại 身thân 。 滿mãn 虛hư 空không 中trung 。 或hoặc 現hiện 小tiểu 身thân 。 丈trượng 六lục 八bát 尺xích 等đẳng 也dã 。

三tam 覺giác (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

覺giác 有hữu 三tam 義nghĩa 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 也dã 唯duy 妙diệu 覺giác 果quả 佛Phật 具cụ 足túc 三tam 覺giác 故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 奇kỳ 哉tai 大đại 導đạo 師sư 自tự 覺giác 能năng 覺giác 他tha 是thị 也dã 。

【# 一nhất 自tự 覺giác 】# 謂vị 覺giác 知tri 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 悟ngộ 性tánh 真chân 空không 了liễu 惑hoặc 虛hư 妄vọng 功công 成thành 妙diệu 智trí 道đạo 證chứng 圓viên 覺giác 故cố 名danh 自tự 覺giác 。

【# 二nhị 覺giác 他tha 】# 謂vị 運vận 無vô 緣duyên 慈từ 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 令linh 離ly 生sanh 死tử 。 苦khổ 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 故cố 名danh 覺giác 他tha (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三tam 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 】# 謂vị 三tam 惑hoặc 淨tịnh 盡tận 眾chúng 德đức 悉tất 備bị 。 位vị 登đăng 妙diệu 覺giác 行hành 滿mãn 果quả 圓viên 故cố 名danh 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn (# 三tam 惑hoặc 者giả 見kiến 思tư 惑hoặc 塵trần 沙sa 惑hoặc 無vô 明minh 惑hoặc 也dã )# 。

三tam 種chủng 常thường (# 出xuất 佛Phật 地địa 論luận )#

【# 一nhất 本bổn 性tánh 常thường 】# 本bổn 性tánh 常thường 者giả 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 謂vị 法Pháp 身thân 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 也dã 。

【# 二nhị 不bất 斷đoạn 常thường 】# 不bất 斷đoạn 常thường 者giả 即tức 報báo 身thân 也dã 謂vị 報báo 身thân 常thường 依y 法Pháp 身thân 無vô 間gián 斷đoạn 也dã 。

【# 三tam 相tương 續tục 常thường 】# 相tương 續tục 常thường 者giả 即tức 應ưng 身thân 也dã 亦diệc 名danh 變biến 化hóa 身thân 謂vị 應ưng 身thân 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 沒một 已dĩ 復phục 現hiện 化hóa 無vô 窮cùng 盡tận 也dã 。

三Tam 種Chủng 神Thần 變Biến (# 出Xuất 大Đại 寶Bảo 積Tích 經Kinh )#

神thần 即tức 神thần 通thông 變biến 即tức 變biến 化hóa 也dã 。

【# 一nhất 說thuyết 法Pháp 神thần 變biến 】# 謂vị 如Như 來Lai 無vô 礙ngại 大đại 智trí 。 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 因nhân 及cập 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 或hoặc 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 之chi 法Pháp 。 及cập 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 之chi 法pháp 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 則tắc 現hiện 一nhất 切thiết 神thần 變biến 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 神thần 變biến 。

【# 二nhị 教giáo 誡giới 神thần 變biến 】# 教giáo 即tức 教giáo 誨hối 誡giới 即tức 警cảnh 誡giới 謂vị 如Như 來Lai 教giáo 諸chư 弟đệ 子tử 。 是thị 應ưng 作tác 是thị 不bất 應ưng 作tác 。 是thị 應ưng 信tín 是thị 不bất 應ưng 信tín 是thị 應ưng 親thân 近cận 是thị 不bất 應ưng 親thân 近cận 。 是thị 法pháp 雜tạp 染nhiễm 是thị 法pháp 清thanh 淨tịnh 行hạnh 如như 是thị 道đạo 得đắc 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 行hành 如như 是thị 道Đạo 。 得đắc 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 行hành 如như 是thị 道Đạo 。 成thành 就tựu 大Đại 乘Thừa 。 現hiện 諸chư 神thần 變biến 。 而nhi 為vi 教giáo 誡giới 是thị 名danh 教giáo 誡giới 神thần 變biến 。

【# 三tam 神thần 通thông 神thần 變biến 】# 謂vị 如Như 來Lai 為vi 調điều 伏phục 憍kiêu 慢mạn 。 眾chúng 生sanh 故cố 或hoặc 現hiện 一nhất 身thân 而nhi 作tác 多đa 身thân 或hoặc 現hiện 多đa 身thân 而nhi 作tác 一nhất 身thân 山sơn 崖nhai 石thạch 壁bích 出xuất 入nhập 無vô 礙ngại 。 身thân 上thượng 出xuất 火hỏa 。 身thân 下hạ 出xuất 水thủy 。 身thân 下hạ 出xuất 火hỏa 。 身thân 上thượng 出xuất 水thủy 。 入nhập 地địa 如như 水thủy 。 履lý 水thủy 如như 地địa 。 等đẳng 現hiện 諸chư 神thần 變biến 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 神thần 通thông 神thần 變biến 。

三Tam 佛Phật 土Độ (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

【# 一nhất 法pháp 性tánh 土thổ/độ 】# 法pháp 性tánh 土thổ/độ 者giả 即tức 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 所sở 依y 之chi 土thổ/độ 乃nãi 理lý 土thổ/độ 也dã 謂vị 以dĩ 本bổn 識thức 如Như 來Lai 藏tạng 身thân 為vi 所sở 依y 持trì 恆hằng 頓đốn 變biến 現hiện 外ngoại 諸chư 器khí 界giới 則tắc 法pháp 性tánh 土thổ/độ 通thông 為vi 諸chư 土thổ/độ 之chi 體thể 也dã (# 器khí 界giới 者giả 世thế 界giới 如như 器khí 故cố 也dã )# 。

【# 二nhị 受thọ 用dụng 土thổ/độ 】# 受thọ 用dụng 土thổ/độ 者giả 即tức 報báo 身thân 如Như 來Lai 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 也dã 受thọ 用dụng 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 若nhược 以dĩ 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 所sở 脩tu 自tự 利lợi 行hành 滿mãn 從tùng 初sơ 成thành 佛Phật 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 變biến 為vi 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 眾chúng 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 名danh 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 二nhị 者giả 若nhược 以dĩ 大đại 慈từ 。 悲bi 力lực 所sở 脩tu 化hóa 他tha 行hành 滿mãn 隨tùy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 宜nghi 變biến 成thành 淨tịnh 土độ 或hoặc 大đại 或hoặc 小tiểu 。 或hoặc 勝thắng 或hoặc 劣liệt 等đẳng 是thị 也dã (# 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

【# 三tam 變biến 化hóa 土thổ/độ 】# 變biến 化hóa 土thổ/độ 者giả 即tức 應ưng 身thân 如Như 來Lai 變biến 化hóa 。 之chi 土thổ/độ 也dã 謂vị 佛Phật 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 神thần 力lực 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 變biến 現hiện 淨tịnh 穢uế 之chi 土thổ/độ 方phương 便tiện 設thiết 化hóa 是thị 也dã 。

佛Phật 行Hạnh 離Ly 地Địa 三Tam 意Ý (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 并Tinh 佛Phật 說Thuyết 處Xứ 處Xứ 經Kinh )#

【# 一nhất 地địa 有hữu 虫trùng 】# 謂vị 一nhất 切thiết 地địa 上thượng 皆giai 有hữu 諸chư 虫trùng 或hoặc 伏phục 或hoặc 走tẩu 佛Phật 以dĩ 護hộ 生sanh 之chi 心tâm 恐khủng 傷thương 其kỳ 命mạng 故cố 行hành 時thời 足túc 不bất 至chí 地địa 鈔sao 云vân 世Thế 尊Tôn 履lý 地địa 去khứ 地địa 四tứ 指chỉ 是thị 也dã 。

【# 二nhị 地địa 有hữu 生sanh 草thảo 】# 謂vị 一nhất 切thiết 地địa 上thượng 有hữu 草thảo 依y 之chi 生sanh 長trưởng 佛Phật 欲dục 全toàn 其kỳ 生sanh 意ý 故cố 行hành 時thời 足túc 不bất 至chí 地địa 也dã 。

【# 三tam 現hiện 神thần 通thông 力lực 。 】# 謂vị 佛Phật 現hiện 神thần 通thông 。 之chi 力lực 飛phi 行hành 自tự 在tại 。 履lý 空không 如như 地địa 故cố 行hành 時thời 足túc 不bất 至chí 地địa 也dã 。

如Như 來Lai 乞Khất 食Thực 。 三Tam 意Ý (# 出Xuất 法Pháp 集Tập 經Kinh )#

【# 一nhất 不bất 貪tham 珎# 味vị 美mỹ 惡ác 均quân 等đẳng 】# 謂vị 如Như 來Lai 乞khất 食thực 。 入nhập 諸chư 聚tụ 落lạc 隨tùy 施thí 所sở 得đắc 不bất 貪tham 珎# 味vị 若nhược 美mỹ 若nhược 惡ác 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 不bất 貪tham 珎# 味vị 美mỹ 惡ác 均quân 等đẳng 。

【# 二nhị 為vi 破phá 我ngã 慢mạn 貴quý 賤tiện 同đồng 遊du 】# 謂vị 如Như 來Lai 乞khất 食thực 。 為vi 破phá 我ngã 慢mạn 自tự 高cao 於ư 富phú 貴quý 貧bần 賤tiện 等đẳng 家gia 皆giai 無vô 揀giản 擇trạch 是thị 名danh 破phá 我ngã 慢mạn 貴quý 賤tiện 同đồng 遊du 。

【# 三tam 慈từ 悲bi 平bình 等đẳng 大đại 作tác 利lợi 益ích 】# 謂vị 如Như 來Lai 無vô 有hữu 。 飢cơ 渴khát 羸luy 損tổn 瘦sấu 乏phạp 等đẳng 苦khổ 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 平bình 等đẳng 慈từ 。 悲bi 現hiện 行hành 乞khất 食thực 。 廣quảng 作tác 利lợi 益ích 。 是thị 名danh 慈từ 悲bi 平bình 等đẳng 大đại 作tác 利lợi 益ích 。

佛Phật 三Tam 事Sự 入Nhập 城Thành (# 出Xuất 金Kim 剛Cang 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

【# 一nhất 為vi 女nữ 人nhân 入nhập 城thành 】# 謂vị 一nhất 切thiết 女nữ 人nhân 。 女nữ 子tử 皆giai 為vi 父phụ 母mẫu 及cập 夫phu 主chủ 所sở 拘câu 不bất 得đắc 輙triếp 自tự 出xuất 入nhập 思tư 仰ngưỡng 如Như 來Lai 無vô 由do 得đắc 見kiến 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 入nhập 城thành 令linh 彼bỉ 女nữ 人nhân 。 皆giai 得đắc 瞻chiêm 敬kính 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 。 海hải 經Kinh 云vân 若nhược 能năng 暫tạm 見kiến 如Như 來Lai 相tướng 。 好hảo/hiếu 光quang 明minh 除trừ 六lục 十thập 刦# 生sanh 死tử 之chi 罪tội 。 獲hoạch 無vô 量lượng 福phước 。 未vị 來lai 生sanh 處xứ 。 必tất 見kiến 彌Di 勒Lặc (# 梵Phạn 語ngữ 彌Di 勒Lặc 華hoa 言ngôn 慈Từ 氏Thị )# 。

【# 二nhị 為vi 病bệnh 人nhân 入nhập 城thành 】# 謂vị 如Như 來Lai 於ư 病bệnh 人nhân 所sở 常thường 興hưng 救cứu 濟tế 之chi 心tâm 令linh 其kỳ 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 是thị 故cố 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 之chi 時thời 凡phàm 有hữu 病bệnh 苦khổ 者giả 。 因nhân 得đắc 瞻chiêm 視thị 令linh 其kỳ 病bệnh 差sai 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

【# 三tam 欲dục 令linh 人nhân 見kiến 相tướng 好hảo 入nhập 城thành 】# 謂vị 如Như 來Lai 福phước 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 具cụ 足túc 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 微vi 妙diệu 難nan 思tư 。 人nhân 得đắc 瞻chiêm 仰ngưỡng 則tắc 罪tội 滅diệt 福phước 生sanh 。 是thị 故cố 入nhập 城thành 令linh 人nhân 普phổ 見kiến (# 三tam 十thập 二nhị 相tướng 者giả 。 足túc 安an 平bình 相tương/tướng 千thiên 輻bức 輪luân 相tướng 。 手thủ 指chỉ 纖tiêm 長trường 。 相tương/tướng 手thủ 足túc 柔nhu 軟nhuyễn 相tướng 。 手thủ 足túc 綬thụ 網võng 相tương/tướng 足túc 跟cân 滿mãn 足túc 相tướng 足túc 趺phu 高cao 好hảo 相tướng 腨# 如như 鹿lộc 王vương 相tương/tướng 手thủ 過quá 膝tất 相tương/tướng 馬mã 陰âm 藏tàng 相tương/tướng 身thân 縱tung 廣quảng 相tương/tướng 毛mao 孔khổng 生sanh 青thanh 色sắc 相tướng 身thân 毛mao 上thượng 靡mĩ 。 相tương/tướng 身thân 金kim 色sắc 相tướng 身thân 光quang 面diện 各các 一nhất 丈trượng 相tương/tướng 皮bì 膚phu 細tế 滑hoạt 相tương/tướng 七thất 處xứ 平bình 滿mãn 。 相tương/tướng 兩lưỡng 腋dịch 滿mãn 相tương/tướng 身thân 如như 師sư 子tử 。 相tương/tướng 身thân 端đoan 直trực 相tương/tướng 肩kiên 圓viên 滿mãn 相tương/tướng 四tứ 十thập 齒xỉ 相tương/tướng 齒xỉ 白bạch 齊tề 密mật 。 相tương/tướng 四tứ 牙nha 白bạch 淨tịnh 相tương/tướng 頰giáp 車xa 如như 師sư 子tử 。 相tương/tướng 咽yến/ế/yết 中trung 津tân 液dịch 得đắc 上thượng 味vị 相tướng 。 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 梵Phạm 音âm 深thâm 遠viễn 。 相tương/tướng 眼nhãn 色sắc 如như 金kim 精tinh 。 相tương/tướng 眼nhãn 睫tiệp 如như 牛ngưu 王vương 。 相tương/tướng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 相tướng 。 頂đảnh 肉nhục 髻kế 成thành 相tương/tướng 也dã 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 一nhất 指chỉ 爪trảo 狹hiệp 長trường 。 二nhị 手thủ 足túc 指chỉ 圓viên 三tam 手thủ 足túc 各các 等đẳng 無vô 差sai 四tứ 手thủ 足túc 圓viên 滿mãn 。 五ngũ 筋cân 脉mạch 盤bàn 結kết 六lục 兩lưỡng 踝hõa 深thâm 隱ẩn 七thất 行hành 步bộ 正chánh 直trực 八bát 行hành 步bộ 威uy 容dung 齊tề 整chỉnh 九cửu 行hành 步bộ 安an 平bình 。 十thập 行hành 步bộ 有hữu 儀nghi 十thập 一nhất 回hồi 身thân [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 視thị 十thập 二nhị 支chi 節tiết 殊thù 勝thắng 十thập 三tam 骨cốt 節tiết 交giao 結kết 十thập 四tứ 膝tất 輪luân 圓viên 滿mãn 。 十thập 五ngũ 隱ẩn 處xứ 妙diệu 好hảo 十thập 六lục 身thân 支chi 潤nhuận 滑hoạt 十thập 七thất 身thân 容dung 敦đôn 肅túc 。 十thập 八bát 身thân 支chi 堅kiên 固cố 十thập 九cửu 身thân 支chi 安an 定định 二nhị 十thập 身thân 相tướng 端đoan 嚴nghiêm 。 二nhị 十thập 一nhất 身thân 有hữu 圓viên 光quang 。 二nhị 十thập 二nhị 腹phúc 形hình 方phương 正chánh 。 二nhị 十thập 三tam 臍tề 深thâm 右hữu 旋toàn 二nhị 十thập 四tứ 臍tề 厚hậu 妙diệu 相tướng 二nhị 十thập 五ngũ 肌cơ 膚phu 勻# 淨tịnh 二nhị 十thập 六lục 手thủ 掌chưởng 充sung 滿mãn 二nhị 十thập 七thất 手thủ 文văn 深thâm 長trường/trưởng 二nhị 十thập 八bát 唇thần 色sắc 紅hồng 潤nhuận 二nhị 十thập 九cửu 面diện 門môn 圓viên 滿mãn 三tam 十thập 舌thiệt 相tướng 長trường/trưởng 廣quảng 三tam 十thập 一nhất 發phát 聲thanh 威uy 震chấn 三tam 十thập 二nhị 音âm 韻vận 美mỹ 妙diệu 三tam 十thập 三tam 鼻tị 高cao 修tu 直trực 。 三tam 十thập 四tứ 諸chư 齒xỉ 方phương 整chỉnh 三tam 十thập 五ngũ 諸chư 牙nha 明minh 潔khiết 三tam 十thập 六lục 目mục 廣quảng 清thanh 淨tịnh 三tam 十thập 七thất 眼nhãn 相tương/tướng 脩tu 廣quảng 三tam 十thập 八bát 眼nhãn 睫tiệp 齊tề 整chỉnh 。 三tam 十thập 九cửu 雙song 眉mi 脩tu 長trường/trưởng 四tứ 十thập 雙song 眉mi 綺ỷ 靡mĩ 四tứ 十thập 一nhất 雙song 眉mi 高cao 朗lãng 四tứ 十thập 二nhị 耳nhĩ 厚hậu 脩tu 長trường/trưởng 四tứ 十thập 三tam 兩lưỡng 耳nhĩ 相tướng 好hảo 四tứ 十thập 四tứ 容dung 儀nghi 端đoan 麗lệ 四tứ 十thập 五ngũ 額ngạch 廣quảng 圓viên 滿mãn 四tứ 十thập 六lục 身thân 分phần/phân 殊thù 勝thắng 四tứ 十thập 七thất 首thủ 髮phát 脩tu 長trường 。 四tứ 十thập 八bát 首thủ 髮phát 香hương 潔khiết 四tứ 十thập 九cửu 首thủ 髮phát 齊tề 整chỉnh 五ngũ 十thập 首thủ 髮phát 堅kiên 固cố 五ngũ 十thập 一nhất 首thủ 髮phát 光quang 滑hoạt 。 五ngũ 十thập 二nhị 身thân 分phần/phân 堅kiên 實thật 五ngũ 十thập 三Tam 身Thân 體thể 莊trang 嚴nghiêm 五ngũ 十thập 四tứ 諸chư 竅khiếu 清thanh 淨tịnh 五ngũ 十thập 五ngũ 身thân 力lực 充sung 羙# 五ngũ 十thập 六lục 身thân 相tướng 嚴nghiêm 好hảo/hiếu 五ngũ 十thập 七thất 面diện 輪luân 脩tu 廣quảng 五ngũ 十thập 八bát 顏nhan 貌mạo 舒thư 泰thái 五ngũ 十thập 九cửu 面diện 顏nhan 光quang 澤trạch 六lục 十thập 身thân 支chi 嚴nghiêm 淨tịnh 六lục 十thập 一nhất 毛mao 孔khổng 出xuất 香hương 六lục 十thập 二nhị 面diện 門môn 出xuất 香hương 六lục 十thập 三tam 首thủ 相tướng 妙diệu 好hảo 六lục 十thập 四tứ 身thân 毛mao 纖tiêm 柔nhu 六lục 十thập 五ngũ 法Pháp 音âm 圓viên 辯biện 六lục 十thập 六lục 頂đảnh 相tướng 高cao 妙diệu 六lục 十thập 七thất 指chỉ 網võng 分phân 明minh 六lục 十thập 八bát 行hành 不bất 履lý 地địa 。 六lục 十thập 九cửu 神thần 力lực 自tự 持trì 七thất 十thập 威uy 德đức 遠viễn 震chấn 七thất 十thập 一nhất 音âm 聲thanh 和hòa 雅nhã 。 七thất 十thập 二nhị 觀quán 機cơ 說thuyết 法Pháp 七thất 十thập 三tam 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 。 七thất 十thập 四tứ 次thứ 第đệ 說thuyết 法Pháp 。 七thất 十thập 五ngũ 等đẳng 觀quán 有hữu 情tình 七thất 十thập 六lục 先tiên 觀quán 後hậu 作tác 。 七thất 十thập 七thất 相tướng 好hảo 具cụ 足túc 。 七thất 十thập 八bát 頂đảnh 骨cốt 堅kiên 實thật 七thất 十thập 九cửu 顏nhan 容dung 奇kỳ 妙diệu 八bát 十thập 胷# 臆ức 妙diệu 好hảo )# 。

佛Phật 三tam 不bất 能năng (# 出xuất 景cảnh 德đức 傳truyền 燈đăng 錄lục )#

【# 一nhất 不bất 能năng 免miễn 定định 業nghiệp 】# 不bất 能năng 免miễn 定định 業nghiệp 者giả 謂vị 佛Phật 能năng 空không 一nhất 切thiết 相tương/tướng 斷đoạn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 惡ác 而nhi 不bất 能năng 自tự 免miễn 。 定định 業nghiệp 也dã (# 定định 業nghiệp 者giả 决# 定định 之chi 業nghiệp 即tức 木mộc 槍thương 馬mã 麥mạch 等đẳng 報báo 是thị 也dã )# 。

【# 二nhị 不bất 能năng 度độ 無vô 緣duyên 】# 不bất 能năng 度độ 無vô 緣duyên 者giả 謂vị 佛Phật 能năng 化hóa 導đạo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 能năng 度độ 無vô 緣duyên 之chi 人nhân 也dã 。

【# 三tam 不bất 能năng 盡tận 生sanh 界giới 】# 不bất 能năng 盡tận 生sanh 界giới 者giả 謂vị 佛Phật 能năng 度độ 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 界giới 盡tận 也dã 。

三Tam 種Chủng 奇Kỳ 特Đặc 事Sự (# 出Xuất 過Quá 去Khứ 現Hiện 在Tại 。 因Nhân 果Quả 經Kinh )#

【# 一nhất 神thần 通thông 奇kỳ 特đặc 】# 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 妙diệu 應ưng 群quần 機cơ 現hiện 大đại 神thần 變biến 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 使sử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 邪tà 魔ma 外ngoại 道đạo 。 咸hàm 歸quy 正chánh 化hóa 是thị 為vi 神thần 通thông 奇kỳ 特đặc 。

【# 二nhị 慧tuệ 心tâm 奇kỳ 特đặc 】# 謂vị 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 。 心tâm 光quang 湛trạm 寂tịch 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 是thị 為vi 慧tuệ 心tâm 奇kỳ 特đặc 。

【# 三tam 攝nhiếp 受thọ 奇kỳ 特đặc 】# 謂vị 佛Phật 善thiện 知tri 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 隨tùy 機cơ 攝nhiếp 受thọ 開khai 導đạo 教giáo 化hóa 。 令linh 彼bỉ 咸hàm 聞văn 法Pháp 要yếu 進tiến 脩tu 妙diệu 行hạnh 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 是thị 為vi 攝nhiếp 受thọ 奇kỳ 特đặc 。

佛Phật 三Tam 語Ngữ (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

【# 一nhất 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 】# 謂vị 佛Phật 隨tùy 順thuận 自tự 意ý 說thuyết 自tự 所sở 證chứng 一nhất 實thật 等đẳng 法pháp 故cố 名danh 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 。

【# 二nhị 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 】# 謂vị 佛Phật 一nhất 向hướng 隨tùy 順thuận 他tha 機cơ 之chi 意ý 說thuyết 於ư 方phương 便tiện 之chi 法Pháp 。 導đạo 引dẫn 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 。

【# 三tam 隨tùy 自tự 他tha 意ý 語ngữ 】# 謂vị 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 法Pháp 半bán 隨tùy 自tự 證chứng 之chi 意ý 半bán 隨tùy 他tha 機cơ 之chi 意ý 名danh 隨tùy 自tự 他tha 意ý 語ngữ 。

三tam 處xứ 不bất 轉chuyển 法Pháp 輪luân

【# 一nhất 我ngã 慢mạn 高cao 山sơn 】# 謂vị 外ngoại 道đạo 之chi 人nhân 多đa 起khởi 邪tà 見kiến 我ngã 慢mạn 貢cống 高cao 。 如như 山sơn 峻tuấn 聳tủng 雖tuy 聞văn 正Chánh 法Pháp 非phi 惟duy 不bất 信tín 復phục 有hữu 謗báng 法pháp 之chi 過quá 招chiêu 其kỳ 惡ác 報báo 是thị 故cố 不bất 為vị 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

【# 二nhị 五ngũ 欲dục 淤ứ 泥nê 。 】# 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。 貪tham 著trước 色sắc 聲thanh 香hương 。 味vị 觸xúc 五ngũ 欲dục 之chi 境cảnh 沉trầm 溺nịch 污ô 穢uế 如như 在tại 淤ứ 泥nê 自tự 非phi 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 不bất 能năng 受thọ 法Pháp 。 是thị 故cố 不bất 為vị 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

【# 三tam 邪tà 見kiến 稠trù 林lâm 】# 謂vị 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 執chấp 種chủng 種chủng 見kiến 有hữu 如như 稠trù 林lâm 茂mậu 密mật 而nhi 於ư 正Chánh 法Pháp 。 不bất 能năng 信tín 受thọ 。 是thị 故cố 不bất 為vị 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

三tam 輪luân (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 文văn 句cú )#

輪luân 即tức 車xa 輪luân 有hữu 摧tồi 碾niễn 之chi 用dụng 以dĩ 譬thí 如Như 來Lai 身thân 業nghiệp 現hiện 通thông 口khẩu 業nghiệp 說thuyết 法Pháp 意ý 業nghiệp 鑑giám 機cơ 而nhi 能năng 摧tồi 碾niễn 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 惑hoặc 業nghiệp 是thị 故cố 名danh 為vi 三tam 輪luân 也dã 。

【# 一nhất 身thân 輪luân 】# 身thân 輪luân 亦diệc 名danh 神thần 通thông 輪luân 謂vị 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 必tất 先tiên 現hiện 神thần 通thông 警cảnh 動động 眾chúng 生sanh 機cơ 情tình 令linh 生sanh 正chánh 信tín 也dã 。

【# 二nhị 口khẩu 輪luân 】# 口khẩu 輪luân 亦diệc 名danh 正chánh 教giáo 輪luân 謂vị 佛Phật 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 無vô 不bất 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 翻phiên 邪tà 歸quy 正chánh 依y 教giáo 脩tu 行hành 也dã 。

【# 三tam 意ý 輪luân 】# 意ý 輪luân 亦diệc 名danh 記ký 心tâm 輪luân 謂vị 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 先tiên 以dĩ 意ý 輪luân 鑑giám 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 。 器khí 利lợi 鈍độn 隨tùy 宜nghi 演diễn 說thuyết 無vô 有hữu 差sai 謬mậu 也dã 。

佛Phật 三tam 密mật (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

密mật 即tức 祕bí 密mật 謂vị 如Như 來Lai 身thân 口khẩu 意ý 三tam 業nghiệp 。 或hoặc 現hiện 通thông 或hoặc 說thuyết 法Pháp 或hoặc 思tư 惟duy 皆giai 非phi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 之chi 所sở 思tư 議nghị 故cố 名danh 三tam 密mật 。

【# 一nhất 身thân 密mật 】# 謂vị 如Như 來Lai 處xứ 大đại 會hội 中trung 眾chúng 見kiến 佛Phật 身thân 或hoặc 黃hoàng 金kim 色sắc 或hoặc 白bạch 銀ngân 色sắc 。 或hoặc 雜tạp 寶bảo 色sắc 或hoặc 長trường/trưởng 丈trượng 六lục 或hoặc 長trường/trưởng 一nhất 里lý 十thập 里lý 乃nãi 至chí 現hiện 大đại 神thần 變biến 。 皆giai 不bất 可khả 思tư 。 議nghị 故cố 名danh 身thân 密mật 。

【# 二nhị 語ngữ 密mật 】# 語ngữ 密mật 即tức 口khẩu 密mật 也dã 謂vị 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 之chi 時thời 或hoặc 一nhất 里lý 外ngoại 聞văn 佛Phật 音âm 聲thanh 或hoặc 十thập 里lý 或hoặc 百bách 千thiên 萬vạn 里lý 外ngoại 聞văn 佛Phật 音âm 聲thanh 又hựu 一nhất 會hội 中trung 或hoặc 聞văn 說thuyết 布bố 施thí 。 或hoặc 聞văn 說thuyết 持trì 戒giới 。 等đẳng 各các 各các 隨tùy 心tâm 所sở 聞văn 皆giai 不bất 可khả 思tư 。 議nghị 故cố 名danh 語ngữ 密mật 。

【# 三tam 意ý 密mật 】# 謂vị 佛Phật 常thường 處xứ 寂tịch 定định 凡phàm 所sở 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 皆giai 不bất 可khả 思tư 。 議nghị 故cố 名danh 意ý 密mật 。

住Trụ 持Trì 三Tam 寶Bảo 。 (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 并Tinh 三Tam 寶Bảo 章Chương )#

【# 一nhất 泥nê 龕khám 塑tố 像tượng 為vi 佛Phật 寶bảo 】# 泥nê 龕khám 塑tố 像tượng 者giả 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 以dĩ 泥nê 木mộc 雕điêu 塑tố 為vi 像tượng 住trụ 世thế 不bất 絕tuyệt 是thị 為vi 佛Phật 寶bảo 也dã 。

【# 二nhị 黃hoàng 卷quyển 赤xích 軸trục 為vi 法Pháp 寶bảo 】# 黃hoàng 卷quyển 赤xích 軸trục 者giả 即tức 今kim 大Đại 藏Tạng 經Kinh 卷quyển 是thị 也dã 以dĩ 其kỳ 住trụ 世thế 不bất 滅diệt 是thị 為vi 法Pháp 寶bảo 也dã 。

【# 三tam 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 為vi 僧Tăng 寶bảo 】# 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 者giả 謂vị 剃thế 除trừ 鬚tu 髮phát 。 著trước 染nhiễm 色sắc 衣y 。 即tức 世thế 間gian 之chi 僧Tăng 以dĩ 能năng 流lưu 通thông 佛Phật 法Pháp 是thị 為vi 僧Tăng 寶bảo 也dã 。

同Đồng 體Thể 三Tam 寶Bảo (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 并Tinh 三Tam 寶Bảo 章Chương )#

謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 名danh 雖tuy 有hữu 三tam 體thể 性tánh 是thị 一nhất 故cố 名danh 同đồng 體thể 三Tam 寶Bảo 。

【# 一nhất 佛Phật 寶bảo 】# 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 謂vị 性tánh 體thể 靈linh 覺giác 照chiếu 了liễu 諸chư 法pháp 非phi 空không 非phi 有hữu 。 是thị 名danh 佛Phật 寶bảo 。

【# 二nhị 法Pháp 寶bảo 】# 法pháp 即tức 軌quỹ 持trì 之chi 義nghĩa 謂vị 法pháp 性tánh 寂tịch 滅diệt 而nhi 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 皆giai 可khả 軌quỹ 持trì 。 是thị 名danh 法Pháp 寶bảo 。

【# 三tam 僧Tăng 寶bảo 】# 僧Tăng 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 僧Tăng 伽già 華hoa 言ngôn 和hòa 合hợp 眾chúng 謂vị 恆Hằng 沙sa 妙diệu 德đức 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 理lý 事sự 和hòa 合hợp 。 是thị 名danh 僧Tăng 寶bảo 。

別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo (# 亦diệc 名danh 別biệt 體thể 三Tam 寶Bảo 出xuất 釋Thích 氏thị 要yếu 覽lãm )#

謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 各các 各các 相tương/tướng 別biệt 不bất 同đồng 故cố 名danh 別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo 。

【# 一nhất 佛Phật 寶bảo 】# 謂vị 佛Phật 初sơ 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 道Đạo 但đãn 示thị 丈trượng 六lục 之chi 身thân 及cập 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 時thời 現hiện 為vi 盧lô 舍xá 那na 尊tôn 特đặc 之chi 身thân 是thị 為vi 佛Phật 寶bảo 。 (# 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 梵Phạn 語ngữ 盧lô 舍xá 那na 華hoa 言ngôn 淨tịnh 滿mãn )# 。

【# 二nhị 法Pháp 寶bảo 】# 謂vị 五ngũ 時thời 所sở 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 律luật 論luận 藏tạng 是thị 為vi 法Pháp 寶bảo 。 (# 五ngũ 時thời 者giả 華hoa 嚴nghiêm 時thời 鹿lộc 苑uyển 時thời 方Phương 等Đẳng 時thời 般Bát 若Nhã 時thời 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 時thời 也dã )# 。

【# 三tam 僧Tăng 寶bảo 】# 謂vị 稟bẩm 佛Phật 教giáo 法pháp 脩tu 因nhân 得đắc 果quả 即tức 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 是thị 為vi 僧Tăng 寶bảo 。 (# 聲Thanh 聞Văn 因nhân 聞văn 佛Phật 聲thanh 教giáo 而nhi 得đắc 悟ngộ 道đạo 緣Duyên 覺Giác 因nhân 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 而nhi 得đắc 覺giác 悟ngộ 。 菩Bồ 薩Tát 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình )# 。

別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 隨tùy 疏sớ/sơ 演diễn 義nghĩa 鈔sao 并tinh 三Tam 寶Bảo 章chương )#

別biệt 相tướng 者giả 謂vị 三Tam 寶Bảo 中trung 名danh 相tướng 各các 各các 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 別biệt 相tướng 三Tam 寶Bảo 也dã 。

【# 一nhất 佛Phật 寶bảo 】# 謂vị 佛Phật 具cụ 十thập 身thân 名danh 相tướng 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 故cố 名danh 佛Phật 別biệt 相tướng 也dã (# 十thập 身thân 者giả 菩Bồ 提Đề 身thân 願nguyện 身thân 化hóa 身thân 。 力lực 持trì 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 莊trang 嚴nghiêm 身thân 威uy 勢thế 身thân 意ý 生sanh 身thân 福phước 德đức 身thân 法Pháp 身thân 智trí 身thân 也dã )# 。

【# 二nhị 法Pháp 寶bảo 】# 謂vị 佛Phật 說thuyết 一nhất 大đại 藏tạng 典điển 具cụ 教giáo 法pháp 理lý 法pháp 行hành 法pháp 果quả 法pháp 名danh 相tướng 不bất 同đồng 故cố 名danh 法pháp 別biệt 相tướng 也dã (# 教giáo 即tức 經kinh 教giáo 理lý 即tức 性tánh 理lý 行hành 即tức 行hành 業nghiệp 果quả 即tức 果quả 位vị 也dã )# 。

【# 三tam 僧Tăng 寶bảo 】# 謂vị 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 各các 各các 脩tu 證chứng 地địa 位vị 不bất 同đồng 故cố 名danh 僧Tăng 別biệt 相tướng 也dã (# 三tam 賢hiền 者giả 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 諸chư 位vị 菩Bồ 薩Tát 也dã 十thập 聖thánh 者giả 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 也dã )# 。

大Đại 乘Thừa 三Tam 寶Bảo (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 鈔Sao 并Tinh 三Tam 寶Bảo 章Chương )#

三Tam 寶Bảo 者giả 謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 可khả 尊tôn 可khả 貴quý 。 名danh 之chi 為vi 寶bảo 。

【# 一nhất 大Đại 乘Thừa 佛Phật 寶bảo 】# 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 三Tam 身Thân 十thập 身thân 能năng 現hiện 無vô 邊biên 相tướng 好hảo 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 。 佛Phật 寶bảo (# 三Tam 身Thân 者giả 法Pháp 身thân 報báo 身thân 應ưng 身thân 也dã 十thập 身thân 者giả 菩Bồ 提Đề 身thân 願nguyện 身thân 化hóa 身thân 。 力lực 持trì 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 莊trang 嚴nghiêm 身thân 威uy 勢thế 身thân 意ý 生sanh 身thân 福phước 德đức 身thân 法Pháp 身thân 智trí 身thân 也dã )# 。

【# 二nhị 大Đại 乘Thừa 法Pháp 寶bảo 】# 法pháp 即tức 軌quỹ 則tắc 之chi 義nghĩa 謂vị 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 中trung 道đạo 實thật 相tướng 及cập 人nhân 法pháp 二nhị 空không 之chi 理lý 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 勝thắng 妙diệu 法Pháp 門môn 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 軌quỹ 則tắc 此thử 法pháp 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 。 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 法Pháp 寶bảo 。

【# 三tam 大Đại 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 】# 梵Phạn 語ngữ 僧Tăng 伽già 華hoa 言ngôn 和hòa 合hợp 眾chúng 謂vị 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 十Thập 地Địa 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 不bất 著trước 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 。 而nhi 與dữ 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 和hòa 合hợp 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 。 僧Tăng 寶bảo (# 十thập 住trụ 者giả 發phát 心tâm 住trụ 治trị 地địa 住trụ 脩tu 行hành 住trụ 生sanh 貴quý 住trụ 方phương 便tiện 具cụ 足túc 住trụ 。 正chánh 心tâm 住trụ 不bất 退thoái 住trụ 童đồng 真chân 住trụ 法Pháp 王Vương 子Tử 住trụ 。 灌quán 頂đảnh 住trụ 也dã 十thập 行hành 者giả 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 饒nhiêu 益ích 行hành 無vô 嗔sân 恨hận 行hành 無vô 盡tận 行hành 離ly 癡si 亂loạn 行hành 善thiện 現hiện 行hành 無vô 著trước 行hành 尊tôn 重trọng 行hành 善thiện 法Pháp 行hành 真chân 實thật 行hạnh 也dã 十thập 回hồi 向hướng 者giả 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 離ly 眾chúng 生sanh 相tướng 。 回hồi 向hướng 不bất 壞hoại 回hồi 向hướng 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 回hồi 向hướng 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 回hồi 向hướng 無vô 盡tận 功công 德đức 。 藏tạng 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 平bình 等đẳng 善thiện 根căn 回hồi 向hướng 隨tùy 順thuận 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 回hồi 向hướng 真Chân 如Như 相tương/tướng 回hồi 向hướng 無vô 縛phược 觧# 脫thoát 回hồi 向hướng 法Pháp 界Giới 無vô 量lượng 。 回hồi 向hướng 也dã 十Thập 地Địa 者giả 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 離ly 垢cấu 地địa 發phát 光quang 地địa 熖# 慧tuệ 地địa 難nan 勝thắng 地địa 現hiện 前tiền 地địa 遠viễn 行hành 地địa 不bất 動động 地địa 善thiện 慧tuệ 地địa 法pháp 雲vân 地địa 也dã )# 。

小Tiểu 乘Thừa 三Tam 寶Bảo (# 出xuất 華hoa 嚴nghiêm 三Tam 寶Bảo 章chương )#

【# 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 佛Phật 寶bảo 】# 謂vị 如Như 來Lai 隱ẩn 其kỳ 無vô 量lượng 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 之chi 身thân 示thị 現hiện 丈trượng 六lục 紫tử 金kim 之chi 相tướng 以dĩ 應ưng 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 人nhân 。 天thiên 等đẳng 機cơ 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 佛Phật 寶bảo 。

【# 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 寶bảo 】# 謂vị 阿a 含hàm 等đẳng 經kinh 為vi 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 四Tứ 諦Đế 教giáo 為vì 緣Duyên 覺Giác 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 教giáo 令linh 其kỳ 依y 之chi 而nhi 脩tu 超siêu 凢# 入nhập 聖thánh 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 寶bảo (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 含hàm 華hoa 言ngôn 無vô 比tỉ 法pháp 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 者giả 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 入nhập 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 也dã )# 。

【# 三tam 小Tiểu 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 】# 謂vị 依y 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 而nhi 脩tu 斷đoạn 見kiến 思tư 惑hoặc 證chứng 真chân 空không 理lý 而nhi 成thành 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 四tứ 向hướng 及cập 緣Duyên 覺Giác 之chi 僧Tăng 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo (# 見kiến 思tư 惑hoặc 者giả 意ý 根căn 對đối 法pháp 塵trần 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。 曰viết 見kiến 惑hoặc 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 貪tham 愛ái 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 曰viết 思tư 惑hoặc 四Tứ 果Quả 者giả 一nhất 湏# 陁# 洹hoàn 華hoa 言ngôn 入nhập 流lưu 二nhị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 華hoa 言ngôn 一nhất 來lai 三tam 阿A 那Na 含Hàm 華hoa 言ngôn 不bất 來lai 四tứ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無vô 生sanh 四tứ 向hướng 者giả 一nhất 湏# 陀đà 洹hoàn 向hướng 二nhị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 向hướng 三tam 阿A 那Na 含Hàm 向hướng 四tứ 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 向hướng 者giả 謂vị 未vị 入nhập 此thử 果quả 而nhi 將tương 向hướng 入nhập 也dã )# 。

華hoa 嚴nghiêm 三tam 聖thánh (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

【# 一nhất 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 佛Phật 。 】# 梵Phạn 語ngữ 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 華hoa 言ngôn 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 謂vị 煩phiền 惱não 體thể 淨tịnh 眾chúng 德đức 悉tất 備bị 。 身thân 土thổ/độ 相tương 稱xứng 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 能năng 為vi 色sắc 相tướng 所sở 作tác 依y 止chỉ 具cụ 無vô 邊biên 際tế 真chân 實thật 功công 德đức 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 實thật 性tánh 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 佛Phật 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 謂vị 理lý 性tánh 之chi 體thể 本bổn 來lai 覺giác 了liễu 也dã 。

【# 二nhị 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 】# 普phổ 賢hiền 者giả 謂vị 其kỳ 居cư 伏phục 道đạo 之chi 頂đảnh 體thể 性tánh 周chu 遍biến 曰viết 普phổ 斷đoạn 道đạo 之chi 後hậu 隣lân 於ư 極cực 聖thánh 曰viết 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 者giả 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 華hoa 言ngôn 覺giác 有hữu 情tình 謂vị 覺giác 悟ngộ 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 也dã (# 伏phục 道đạo 者giả 伏phục 即tức 潛tiềm 伏phục 之chi 義nghĩa 謂vị 普phổ 賢hiền 能năng 伏phục 初sơ 起khởi 微vi 細tế 無vô 明minh 居cư 等đẳng 覺giác 位vị 在tại 眾chúng 菩Bồ 薩Tát 之chi 首thủ 故cố 云vân 伏phục 道đạo 之chi 頂đảnh 斷đoạn 道đạo 者giả 謂vị 斷đoạn 初sơ 起khởi 微vi 細tế 無vô 明minh 惑hoặc 也dã 隣lân 者giả 近cận 也dã 極cực 聖thánh 者giả 佛Phật 也dã )# 。

【# 三tam 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 】# 梵Phạn 語ngữ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 華hoa 言ngôn 妙diệu 德đức 謂vị 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 具cụ 足túc 法Pháp 身thân 。 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 三tam 德đức 不bất 可khả 思tư 。 議nghị 故cố 名danh 妙diệu 德đức 也dã 。

三Tam 種Chủng 大Đại 師Sư (# 出Xuất 本Bổn 事Sự 經Kinh )#

【# 一nhất 如Như 來Lai 】# 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 闡xiển 揚dương 大đại 法Pháp 。 化hóa 諸chư 眾chúng 生sanh 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 令linh 得đắc 無vô 量lượng 義nghĩa 利lợi 安an 樂lạc 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 之chi 師sư 範phạm 也dã 。

【# 二nhị 阿A 羅La 漢Hán 。 】# 梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 華hoa 言ngôn 無Vô 學Học 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 具cụ 足túc 。 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 開khai 示thị 四Tứ 諦Đế 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 脫thoát 離ly 生sanh 死tử 皆giai 得đắc 無vô 量lượng 義nghĩa 利lợi 安an 樂lạc 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 之chi 師sư 範phạm 也dã (# 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 也dã )# 。

【# 三tam 有hữu 學học 弟đệ 子tử 】# 有hữu 學học 者giả 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 有hữu 法pháp 可khả 學học 也dã 謂vị 初sơ 果quả 湏# 陁# 洹hoàn 二nhị 果quả 斯tư 陁# 含hàm 三tam 果quả 阿A 那Na 含Hàm 精tinh 脩tu 梵Phạm 行hạnh 具cụ 足túc 。 多đa 聞văn 於ư 諸chư 經Kinh 典điển 。 善thiện 知tri 法pháp 義nghĩa 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 開khai 示thị 四Tứ 諦Đế 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 皆giai 得đắc 無vô 量lượng 義nghĩa 利lợi 安an 樂lạc 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 之chi 師sư 範phạm 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 湏# 陁# 洹hoàn 華hoa 言ngôn 入nhập 流lưu 梵Phạn 語ngữ 斯tư 陁# 含hàm 華hoa 言ngôn 一nhất 來lai 梵Phạn 語ngữ 阿A 那Na 含Hàm 華hoa 言ngôn 不bất 來lai )# 。

三tam 藏tạng (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

三tam 藏tạng 者giả 謂vị 經kinh 律luật 論luận 各các 各các 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 文văn 理lý 故cố 皆giai 名danh 藏tạng 。

【# 一nhất 脩tu 多đa 羅la 藏tạng 】# 梵Phạn 語ngữ 脩tu 多đa 羅la 華hoa 言ngôn 契Khế 經Kinh 契khế 合hợp 也dã 謂vị 上thượng 契khế 諸chư 佛Phật 之chi 理lý 下hạ 契khế 眾chúng 生sanh 之chi 機cơ 故cố 名danh 契Khế 經Kinh 也dã 。

【# 二nhị 毘tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 】# 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 柰nại 耶da 華hoa 言ngôn 律luật 又hựu 云vân 善thiện 治trị 謂vị 能năng 治trị 眾chúng 生sanh 。 之chi 惡ác 如như 世thế 法pháp 律luật 則tắc 能năng 斷đoạn 决# 重trọng/trùng 輕khinh 之chi 罪tội 故cố 名danh 律luật 也dã 。

【# 三tam 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 】# 梵Phạn 語ngữ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 曇đàm 華hoa 言ngôn 論luận 論luận 者giả 論luận 議nghị 也dã 瑜du 伽già 論luận 云vân 問vấn 荅# 决# 擇trạch 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 故cố 名danh 論luận 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 瑜du 伽già 華hoa 言ngôn 相tương 應ứng )# 。

大Đại 乘Thừa 三Tam 藏Tạng (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

藏tạng 即tức 含hàm 藏tạng 之chi 義nghĩa 也dã 謂vị 經kinh 律luật 論luận 三tam 各các 含hàm 文văn 理lý 故cố 名danh 三tam 藏tạng 。

【# 一nhất 大Đại 乘Thừa 經Kinh 藏tạng 】# 經Kinh 法Pháp 也dã 常thường 也dã 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 唯duy 談đàm 法Pháp 界Giới 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 詮thuyên 示thị 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 行hành 證chứng 果Quả 之chi 法pháp 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 經kinh 藏tạng 。

【# 二nhị 大Đại 乘Thừa 律luật 藏tạng 】# 律luật 即tức 法pháp 也dã 謂vị 梵Phạm 網võng 等đẳng 經kinh 唯duy 制chế 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 持trì 之chi 戒giới 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 律luật 藏tạng 。

【# 三tam 大Đại 乘Thừa 論luận 藏tạng 】# 論luận 即tức 論luận 議nghị 謂vị 起khởi 信tín 等đẳng 論luận 唯duy 决# 擇trạch 詮thuyên 辯biện 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 證chứng 之chi 法pháp 是thị 名danh 大Đại 乘Thừa 論luận 藏tạng 。

小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng (# 出xuất 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú )#

【# 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 藏tạng 】# 謂vị 阿a 含hàm 等đẳng 經kinh 唯duy 談đàm 真chân 空không 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 詮thuyên 示thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 脩tu 行hành 證chứng 果Quả 之chi 法pháp 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 藏tạng (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 含hàm 華hoa 言ngôn 無vô 比tỉ 法pháp )# 。

【# 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 律luật 藏tạng 】# 謂vị 四tứ 分phần/phân 等đẳng 律luật 唯duy 制chế 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 即tức 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 所sở 持trì 之chi 戒giới 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 律luật 藏tạng (# 四tứ 分phần/phân 者giả 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 法pháp 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 法pháp 三tam 受thọ 戒giới 法pháp 四tứ 滅diệt 諍tranh 法pháp 也dã )# 。

【# 三tam 小Tiểu 乘Thừa 論luận 藏tạng 】# 謂vị 俱câu 舍xá 等đẳng 論luận 唯duy 决# 擇trạch 詮thuyên 辯biện 小Tiểu 乘Thừa 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 脩tu 證chứng 之chi 法pháp 是thị 名danh 小Tiểu 乘Thừa 論luận 藏tạng (# 梵Phạn 語ngữ 俱câu 舍xá 華hoa 言ngôn 藏tạng 謂vị 有hữu 包bao 含hàm 攝nhiếp 持trì 之chi 義nghĩa 也dã )# 。

三Tam 如Như 來Lai 藏Tạng (# 出Xuất 圓Viên 覺Giác 經Kinh 畧Lược 疏Sớ/sơ )#

如Như 來Lai 者giả 即tức 理lý 性tánh 如Như 來Lai 也dã 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 藏tạng 者giả 含hàm 藏tạng 之chi 義nghĩa 謂vị 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。 法pháp 也dã 的đích 指chỉ 其kỳ 體thể 即tức 第đệ 八bát 識thức 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 也dã (# 第đệ 八bát 識thức 者giả 藏tạng 識thức 也dã )# 。

【# 一nhất 隱ẩn 覆phú 藏tàng 】# 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 本bổn 有hữu 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 之chi 理lý 在tại 第đệ 八bát 識thức 中trung 為vi 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 隱ẩn 覆phú 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。 故cố 名danh 隱ẩn 覆phú 藏tàng 。

【# 二nhị 含hàm 攝nhiếp 藏tạng 】# 謂vị 第đệ 八bát 識thức 為vi 染nhiễm 淨tịnh 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 以dĩ 能năng 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。 種chủng 子tử 故cố 名danh 含hàm 攝nhiếp 藏tạng 。

【# 三tam 出xuất 生sanh 藏tạng 】# 謂vị 第đệ 八bát 識thức 為vi 染nhiễm 淨tịnh 之chi 本bổn 遇ngộ 緣duyên 熏huân 習tập 則tắc 能năng 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 無vô 情tình 等đẳng 法pháp 故cố 名danh 出xuất 生sanh 藏tạng 。

三tam 藏tạng 詮thuyên 三tam 學học (# 出xuất 四tứ 教giáo 義nghĩa )#

三tam 藏tạng 經kinh 律luật 論luận 也dã 三tam 學học 戒giới 定định 慧tuệ 也dã 三tam 藏tạng 詮thuyên 三tam 學học 者giả 詮thuyên 具cụ 也dã 謂vị 三tam 藏tạng 具cụ 說thuyết 三tam 學học 之chi 事sự 理lý 也dã 。

【# 一nhất 經kinh 詮thuyên 定định 學học 】# 謂vị 阿a 含hàm 等đẳng 經kinh 所sở 明minh 皆giai 是thị 安an 心tâm 之chi 法pháp 依y 此thử 攝nhiếp 心tâm 即tức 不bất 散tán 亂loạn 又hựu 佛Phật 凡phàm 說thuyết 經Kinh 必tất 先tiên 入nhập 定định 故cố 云vân 經kinh 詮thuyên 定định 學học (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 含hàm 華hoa 言ngôn 無vô 比tỉ 法pháp )# 。

【# 二nhị 律luật 詮thuyên 戒giới 學học 】# 謂vị 毘tỳ 尼ni 律luật 藏tạng 因nhân 事sự 制chế 戒giới 專chuyên 用dụng 防phòng 止chỉ 身thân 口khẩu 惡ác 法pháp 又hựu 戒giới 是thị 所sở 詮thuyên 之chi 行hành 律luật 是thị 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 故cố 云vân 律luật 詮thuyên 戒giới 學học (# 梵Phạn 語ngữ 毘tỳ 尼ni 華hoa 言ngôn 善thiện 治trị 又hựu 言ngôn 滅diệt )# 。

【# 三tam 論luận 詮thuyên 慧tuệ 學học 】# 謂vị 阿a 毘tỳ 曇đàm 等đẳng 論luận 决# 擇trạch 辯biện 論luận 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 。 皆giai 以dĩ 智trí 慧tuệ 分phần 別biệt 。 故cố 云vân 論luận 詮thuyên 慧tuệ 學học (# 梵Phạn 語ngữ 阿a 毘tỳ 曇đàm 華hoa 言ngôn 無vô 比tỉ 法pháp )# 。

三Tam 經Kinh 通Thông 別Biệt (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa )#

如Như 來Lai 一nhất 代đại 所sở 說thuyết 諸chư 經kinh 之chi 內nội 無vô 不bất 具cụ 此thử 教giáo 行hành 理lý 三tam 無vô 不bất 以dĩ 別biệt 而nhi 契khế 於ư 通thông 以dĩ 通thông 而nhi 應ưng 於ư 別biệt 通thông 則tắc 通thông 於ư 諸chư 經kinh 別biệt 則tắc 別biệt 有hữu 所sở 以dĩ 故cố 教giáo 有hữu 通thông 別biệt 依y 教giáo 明minh 行hàng 行hàng 有hữu 通thông 別biệt 從tùng 行hành 顯hiển 理lý 理lý 有hữu 通thông 別biệt 也dã 。

【# 一nhất 教giáo 經kinh 通thông 別biệt 】# 教giáo 即tức 聖thánh 人nhân 對đối 機cơ 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 言ngôn 教giáo 也dã 夫phu 教giáo 本bổn 應ứng 機cơ 機cơ 宜nghi 不bất 同đồng 部bộ 部bộ 別biệt 異dị 故cố 名danh 教giáo 別biệt 諸chư 部bộ 雖tuy 異dị 通thông 是thị 佛Phật 說thuyết 故cố 名danh 教giáo 通thông 所sở 謂vị 從tùng 緣duyên 故cố 教giáo 別biệt 從tùng 說thuyết 故cố 教giáo 通thông 也dã (# 部bộ 部bộ 者giả 經kinh 教giáo 部bộ 類loại 也dã )# 。

【# 二nhị 行hành 經kinh 通thông 別biệt 】# 行hành 即tức 依y 教giáo 修tu 行hành 。 亦diệc 進tiến 趣thú 之chi 義nghĩa 也dã 泥Nê 洹Hoàn 真chân 法Pháp 寶bảo 眾chúng 生sanh 以dĩ 種chủng 種chủng 門môn 。 入nhập 教giáo 既ký 為vi 門môn 不bất 同đồng 行hành 則tắc 所sở 入nhập 亦diệc 異dị 所sở 入nhập 之chi 門môn 。 雖tuy 異dị 所sở 契khế 之chi 理lý 則tắc 同đồng 所sở 謂vị 從tùng 能năng 契khế 故cố 行hành 別biệt 從tùng 所sở 契khế 故cố 行hành 通thông 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 泥Nê 洹Hoàn 亦diệc 云vân 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 三tam 理lý 經kinh 通thông 別biệt 】# 理lý 即tức 一nhất 切thiết 言ngôn 教giáo 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 理lý 也dã 理lý 則tắc 不bất 二nhị 名danh 字tự 非phi 一nhất 故cố 智trí 論luận 云vân 般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 如như 或hoặc 言ngôn 實thật 相tướng 或hoặc 言ngôn 法Pháp 界Giới 等đẳng 名danh 異dị 故cố 別biệt 理lý 一nhất 故cố 通thông 所sở 謂vị 理lý 從tùng 名danh 故cố 別biệt 名danh 從tùng 理lý 故cố 通thông 也dã 。

法Pháp 華Hoa 三Tam 周Chu (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa )#

法pháp 華hoa 三tam 周chu 者giả 謂vị 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 華hoa 經kinh 因nhân 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 悟ngộ 有hữu 前tiền 後hậu 故cố 有hữu 三tam 周chu 不bất 同đồng 焉yên 周chu 者giả 周chu 足túc 之chi 義nghĩa 也dã 。

【# 一nhất 法pháp 說thuyết 周chu 】# 法pháp 說thuyết 周chu 者giả 佛Phật 為vi 上thượng 根căn 之chi 人nhân 。 作tác 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 說thuyết 開khai 三tam 乘thừa 之chi 權quyền 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 即tức 方phương 便tiện 品phẩm 中trung 所sở 談đàm 是thị 也dã (# 三tam 乘thừa 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 也dã )# 。

【# 二nhị 譬thí 喻dụ 周chu 】# 譬thí 喻dụ 周chu 者giả 佛Phật 為vi 中trung 根căn 之chi 人nhân 於ư 上thượng 法pháp 說thuyết 周chu 中trung 不bất 悟ngộ 更cánh 作tác 三tam 車xa 一nhất 車xa 說thuyết 初sơ 許hứa 三tam 車xa 是thị 施thí 權quyền 後hậu 等đẳng 賜tứ 大đại 車xa 是thị 顯hiển 實thật 即tức 譬thí 喻dụ 品phẩm 中trung 所sở 談đàm 是thị 也dã (# 三tam 車xa 者giả 羊dương 車xa 鹿lộc 車xa 。 牛ngưu 車xa 也dã )# 。

【# 三tam 宿túc 世thế 因nhân 緣duyên 。 周chu 】# 宿túc 世thế 因nhân 緣duyên 。 周chu 者giả 佛Phật 為vi 下hạ 根căn 之chi 人nhân 於ư 上thượng 法pháp 譬thí 二nhị 周chu 之chi 中trung 不bất 能năng 觧# 了liễu 遂toại 說thuyết 宿túc 世thế 曾tằng 於ư 大Đại 通Thông 智Trí 勝Thắng 佛Phật 。 時thời 同đồng 下hạ 一Nhất 乘Thừa 之chi 種chủng 令linh 其kỳ 得đắc 悟ngộ 即tức 化hóa 城thành 喻dụ 品phẩm 中trung 所sở 談đàm 是thị 也dã 。

蓮liên 華hoa 三tam 喻dụ (# 出xuất 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa )#

蓮liên 華hoa 三tam 喻dụ 者giả 良lương 以dĩ 妙diệu 法Pháp 難nạn/nan 觧# 假giả 喻dụ 易dị 彰chương 蓮liên 華hoa 則tắc 華hoa 果quả 同đồng 時thời 妙diệu 法Pháp 則tắc 權quyền 實thật 一nhất 體thể 故cố 取thủ 蓮liên 華hoa 以dĩ 喻dụ 權quyền 實thật 之chi 法pháp 也dã 。

【# 一nhất 為vi 蓮liên 故cố 花hoa 】# 為vi 蓮liên 故cố 花hoa 有hữu 二nhị 喻dụ 一nhất 喻dụ 為vi 實thật 施thí 權quyền 謂vị 蓮liên 以dĩ 喻dụ 實thật 花hoa 以dĩ 喻dụ 權quyền 盖# 譬thí 如Như 來Lai 為vi 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 而nhi 施thí 三tam 乘thừa 之chi 權quyền 故cố 經Kinh 云vân 雖tuy 示thị 種chủng 種chủng 道đạo 。 其kỳ 實thật 為vì 佛Phật 乘Thừa 。 是thị 也dã 二nhị 喻dụ 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 謂vị 蓮liên 以dĩ 喻dụ 本bổn 花hoa 以dĩ 喻dụ 迹tích 盖# 譬thí 如Như 來Lai 從tùng 久cửu 成thành 佛Phật 之chi 本bổn 而nhi 施thí 今kim 日nhật 設thiết 化hóa 之chi 迹tích 故cố 經Kinh 云vân 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 以dĩ 來lai 。 久cửu 遠viễn 若nhược 斯tư 。 但đãn 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 少thiểu 出xuất 家gia 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 是thị 也dã (# 三tam 乘thừa 者giả 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 三tam 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 正Chánh 道Đạo )# 。

【# 二nhị 花hoa 開khai 蓮liên 現hiện 】# 花hoa 開khai 蓮liên 現hiện 亦diệc 有hữu 二nhị 喻dụ 一nhất 喻dụ 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 謂vị 華hoa 開khai 喻dụ 開khai 權quyền 蓮liên 現hiện 喻dụ 顯hiển 實thật 盖# 譬thí 如Như 來Lai 開khai 三tam 乘thừa 之chi 權quyền 而nhi 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 故cố 經Kinh 云vân 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 是thị 也dã 二nhị 喻dụ 開khai 迹tích 顯hiển 本bổn 謂vị 花hoa 開khai 喻dụ 開khai 迹tích 蓮liên 現hiện 喻dụ 顯hiển 本bổn 盖# 譬thí 如Như 來Lai 開khai 今kim 日nhật 近cận 成thành 之chi 迹tích 而nhi 顯hiển 久cửu 遠viễn 成thành 佛Phật 之chi 本bổn 故cố 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 皆giai 謂vị 我ngã 今kim 始thỉ 得đắc 道Đạo 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 以dĩ 來lai 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 那na 由do 他tha 刦# 是thị 也dã (# 梵Phạn 語ngữ 那na 由do 他tha 華hoa 言ngôn 萬vạn 億ức )# 。

【# 三tam 花hoa 落lạc 蓮liên 成thành 】# 花hoa 落lạc 蓮liên 成thành 亦diệc 有hữu 二nhị 喻dụ 一nhất 喻dụ 廢phế 權quyền 立lập 實thật 謂vị 華hoa 落lạc 喻dụ 廢phế 權quyền 蓮liên 成thành 喻dụ 立lập 實thật 盖# 譬thí 如Như 來Lai 廢phế 棄khí 三tam 乘thừa 之chi 權quyền 而nhi 建kiến 立lập 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 故cố 經Kinh 云vân 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 是thị 也dã 二nhị 喻dụ 廢phế 迹tích 立lập 本bổn 謂vị 華hoa 落lạc 喻dụ 廢phế 迹tích 蓮liên 成thành 喻dụ 立lập 本bổn 盖# 譬thí 如Như 來Lai 廢phế 今kim 日nhật 近cận 成thành 之chi 迹tích 而nhi 立lập 久cửu 遠viễn 成thành 佛Phật 之chi 本bổn 故cố 經Kinh 云vân 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 法Pháp 皆giai 如như 是thị 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư 是thị 也dã 。

三Tam 分Phần/phân 科Khoa 經Kinh (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú )#

三tam 分phần/phân 者giả 分phần/phân 即tức 分phần/phân 限hạn 謂vị 諸chư 經kinh 中trung 皆giai 有hữu 序tự 分phần/phân 正chánh 宗tông 分phần/phân 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã 始thỉ 自tự 晉tấn 道đạo 安an 法Pháp 師sư 判phán 節tiết 諸chư 經kinh 皆giai 具cụ 三tam 分phần/phân 尓# 後hậu 親thân 光quang 論luận 自tự 西tây 天thiên 傳truyền 至chí 此thử 土thổ/độ 果quả 有hữu 三tam 分phân 之chi 說thuyết 是thị 故cố 諸chư 經kinh 皆giai 以dĩ 三tam 分phần/phân 而nhi 科khoa 節tiết 也dã (# 親thân 光quang 論luận 者giả 謂vị 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 之chi 論luận 也dã )# 。

【# 一nhất 序tự 分phần/phân 】# 序tự 即tức 序tự 述thuật 亦diệc 次thứ 序tự 也dã 有hữu 通thông 序tự 別biệt 序tự 通thông 序tự 者giả 謂vị 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 佛Phật 在tại 。 某mỗ 處xứ 與dữ 某mỗ 大đại 眾chúng 俱câu 此thử 是thị 通thông 序tự 以dĩ 一nhất 切thiết 經kinh 初sơ 同đồng 有hữu 此thử 序tự 故cố 名danh 通thông 也dã 別biệt 序tự 者giả 盖# 佛Phật 說thuyết 經kinh 必tất 有hữu 由do 致trí 如như 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 由do 阿A 難Nan 遭tao 摩ma 登đăng 伽già 幻huyễn 術thuật 之chi 緣duyên 佛Phật 因nhân 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 及cập 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。 故cố 說thuyết 是thị 經kinh 。 是thị 名danh 別biệt 序tự 而nhi 言ngôn 別biệt 者giả 以dĩ 諸chư 經kinh 所sở 說thuyết 各các 有hữu 緣duyên 起khởi 不bất 同đồng 故cố 名danh 別biệt 也dã 雖tuy 分phần/phân 通thông 別biệt 総# 名danh 序tự 分phần/phân 。

【# 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 】# 宗tông 即tức 主chủ 也dã 亦diệc 要yếu 也dã 盖# 佛Phật 說thuyết 經kinh 必tất 以dĩ 正chánh 說thuyết 為vi 主chủ 又hựu 正chánh 明minh 一nhất 經kinh 要yếu 義nghĩa 故cố 也dã 如như 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 一nhất 卷quyển 從tùng 阿A 難Nan 見kiến 佛Phật 。 頂đảnh 禮lễ 悲bi 泣khấp 。 下hạ 徵trưng 心tâm 辨biện 見kiến 分phân 別biệt 真chân 妄vọng 會hội 萬vạn 法pháp 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 乃nãi 至chí 說thuyết 咒chú 立lập 壇đàn 遠viễn 離ly 魔ma 事sự 令linh 阿A 難Nan 大đại 眾chúng 。 除trừ 惑hoặc 證chứng 道đạo 至chí 第đệ 十thập 卷quyển 重trọng/trùng 研nghiên 五ngũ 陰ấm 知tri 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 戀luyến 三tam 界giới 。 等đẳng 此thử 是thị 一nhất 經kinh 正chánh 說thuyết 故cố 名danh 正chánh 宗tông 分phần/phân (# 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 】# 流lưu 則tắc 不bất 滯trệ 通thông 則tắc 不bất 壅ủng 謂vị 正chánh 說thuyết 既ký 陳trần 務vụ 傳truyền 後hậu 世thế 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 用dụng 使sử 正Chánh 法Pháp 之chi 源nguyên 流lưu 通thông 而nhi 不bất 壅ủng 也dã 如như 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 自tự 阿A 難Nan 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 盈doanh 滿mãn 七thất 寶bảo 。 持trì 以dĩ 奉phụng 上thượng 。 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。 至chí 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。 此thử 乃nãi 較giảo 量lượng 持trì 經Kinh 福phước 勝thắng 勸khuyến 讚tán 讀đọc 誦tụng 流lưu 傳truyền 無vô 盡tận 故cố 名danh 流lưu 通thông 分phần/phân (# 七thất 寶bảo 者giả 金kim 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 玻pha 璃ly 硨xa 磲cừ 碼mã 碯não 。 赤xích 真chân 珠châu 也dã )# 。

親Thân 光Quang 三Tam 分Phần/phân 科Khoa 經Kinh (# 出Xuất 佛Phật 地Địa 論Luận )#

謂vị 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 造tạo 論luận 釋thích 佛Phật 地địa 經kinh 科khoa 分phần/phân 三tam 分phần/phân 也dã 。

【# 一nhất 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 分phần/phân 】# 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 教giáo 必tất 有hữu 發phát 起khởi 因nhân 緣duyên 此thử 佛Phật 地địa 經kinh 佛Phật 告cáo 妙Diệu 生Sanh 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 五ngũ 種chủng 法Pháp 。 攝nhiếp 大đại 覺giác 地địa 。 而nhi 說thuyết 是thị 經Kinh 。 即tức 教giáo 起khởi 因nhân 緣duyên 分phần/phân (# 五ngũ 種chủng 法pháp 者giả 一nhất 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 智trí 二nhị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 三tam 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 四tứ 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 五ngũ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 也dã )# 。

【# 二nhị 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 分phần/phân 】# 謂vị 因nhân 緣duyên 分phần/phân 後hậu 正chánh 顯hiển 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 此thử 佛Phật 地địa 經kinh 從tùng 妙Diệu 生Sanh 當đương 知tri 。 下hạ 至chí 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 觧# 脫thoát 即tức 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 分phần/phân 。

【# 三tam 依y 教giáo 奉phụng 行hành 。 分phần/phân 】# 謂vị 聞văn 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 時thời 眾chúng 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 此thử 佛Phật 地địa 經kinh 從tùng 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 是thị 經Kinh 已dĩ 。 至chí 經kinh 盡tận 文văn 即tức 依y 教giáo 奉phụng 行hành 分phần/phân 。

三tam 善thiện (# 出xuất 法pháp 華hoa 文văn 句cú )#

法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 盖# 言ngôn 圓viên 頓đốn 教giáo 中trung 序tự 正chánh 流lưu 通thông 三tam 分phần/phân 理lý 致trí 圓viên 備bị 故cố 皆giai 稱xưng 善thiện (# 三tam 分phần/phân 者giả 一nhất 序tự 分phần/phân 謂vị 序tự 述thuật 一nhất 經kinh 之chi 由do 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 謂vị 正chánh 說thuyết 一nhất 經kinh 之chi 旨chỉ 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 謂vị 流lưu 傳truyền 此thử 經Kinh 使sử 後hậu 世thế 通thông 行hành 也dã )# 。

【# 一nhất 初sơ 善thiện 】# 初sơ 善thiện 者giả 序tự 分phần/phân 居cư 初sơ 故cố 名danh 初sơ 善thiện 如như 經kinh 序tự 品phẩm 為vi 序tự 分phân 是thị 也dã 。

【# 二nhị 中trung 善thiện 】# 中trung 善thiện 者giả 正chánh 說thuyết 分phần/phân 居cư 中trung 故cố 名danh 中trung 善thiện 如như 經kinh 方phương 便tiện 品phẩm 至chí 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 為vi 正chánh 說thuyết 分phân 是thị 也dã 。

【# 三tam 後hậu 善thiện 】# 後hậu 善thiện 者giả 流lưu 通thông 分phần/phân 居cư 後hậu 故cố 名danh 後hậu 善thiện 如như 經kinh 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 後hậu 至chí 經kinh 盡tận 為vi 流lưu 通thông 分phân 是thị 也dã 。

三Tam 軌Quỹ 弘Hoằng 經Kinh (# 出Xuất 法Pháp 華Hoa 經Kinh 并Tinh 法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú )#

三tam 軌quỹ 弘hoằng 經kinh 者giả 弘hoằng 傳truyền 經kinh 教giáo 必tất 湏# 具cụ 此thử 三tam 軌quỹ 軌quỹ 即tức 軌quỹ 範phạm 亦diệc 軌quỹ 則tắc 也dã 盖# 言ngôn 弘hoằng 經kinh 者giả 當đương 以dĩ 慈từ 悲bi 忍nhẫn 辱nhục 法pháp 空không 三tam 法pháp 為vi 之chi 範phạm 則tắc 故cố 法pháp 華hoa 文văn 句cú 云vân 利lợi 物vật 以dĩ 慈từ 悲bi 為vi 首thủ 。 涉thiệp 有hữu 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 為vi 基cơ 說thuyết 法Pháp 以dĩ 亡vong 我ngã 為vi 本bổn 能năng 行hành 三tam 法pháp 庶thứ 可khả 自tự 利lợi 而nhi 利lợi 他tha 也dã 。

【# 一nhất 慈từ 悲bi 室thất 】# 謂vị 弘hoằng 經kinh 之chi 人nhân 當đương 湏# 具cụ 大đại 慈từ 悲bi 。 覆phú 護hộ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 大đại 慈từ 故cố 。 則tắc 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 。 之chi 樂lạc 以dĩ 大đại 悲bi 故cố 。 則tắc 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 之chi 苦khổ 慈từ 悲bi 覆phú 物vật 喻dụ 之chi 如như 室thất 故cố 經Kinh 云vân 大đại 慈từ 悲bi 為vi 室thất 也dã 。

【# 二nhị 忍nhẫn 辱nhục 衣y 】# 謂vị 弘hoằng 經kinh 之chi 人nhân 當đương 行hành 忍nhẫn 辱nhục 之chi 行hành 。 遮già 蔽tế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 惡ác 障chướng 及cập 煩phiền 惱não 等đẳng 醜xú 喻dụ 之chi 如như 衣y 故cố 經Kinh 云vân 柔nhu 和hòa 忍nhẫn 辱nhục 衣y 也dã 。

【# 三tam 法pháp 空không 座tòa 】# 謂vị 弘hoằng 經kinh 之chi 人nhân 當đương 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 亦diệc 無vô 我ngã 為vi 能năng 說thuyết 若nhược 安an 心tâm 於ư 空không 方phương 能năng 安an 他tha 安an 他tha 安an 已dĩ 喻dụ 之chi 如như 座tòa 故cố 經Kinh 云vân 諸chư 法pháp 空không 為vi 座tòa 也dã 。

三tam 涅Niết 槃Bàn (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 又hựu 云vân 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。

【# 一nhất 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 】# 謂vị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 之chi 理lý 不bất 可khả 染nhiễm 不bất 可khả 淨tịnh 不bất 染nhiễm 即tức 不bất 生sanh 不bất 淨tịnh 即tức 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 名danh 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn (# 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 者giả 十thập 界giới 因nhân 果quả 之chi 法pháp 本bổn 來lai 離ly 虛hư 妄vọng 相tương/tướng 相tương/tướng 相tương/tướng 皆giai 實thật 故cố 名danh 實thật 相tướng 不bất 可khả 染nhiễm 不bất 可khả 淨tịnh 者giả 謂vị 實thật 相tướng 之chi 理lý 惑hoặc 不bất 能năng 染nhiễm 智trí 不bất 能năng 淨tịnh 不bất 染nhiễm 即tức 不bất 生sanh 者giả 既ký 無vô 惑hoặc 染nhiễm 豈khởi 有hữu 法pháp 生sanh 不bất 淨tịnh 即tức 不bất 滅diệt 者giả 既ký 非phi 智trí 淨tịnh 豈khởi 有hữu 法pháp 滅diệt 是thị 故cố 名danh 為vi 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt )# 。

【# 二nhị 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 】# 智trí 極cực 故cố 名danh 圓viên 惑hoặc 盡tận 故cố 名danh 淨tịnh 據cứ 性tánh 而nhi 言ngôn 雖tuy 無vô 染nhiễm 淨tịnh 約ước 脩tu 而nhi 說thuyết 惑hoặc 智trí 宛uyển 然nhiên 智trí 若nhược 契khế 理lý 惑hoặc 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 智trí 畢tất 竟cánh 不bất 滅diệt 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 名danh 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn (# 惑hoặc 智trí 宛uyển 然nhiên 者giả 惑hoặc 即tức 所sở 斷đoạn 之chi 煩phiền 惱não 智trí 即tức 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 之chi 智trí 慧tuệ 也dã )# 。

【# 三tam 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 】# 方phương 便tiện 猶do 善thiện 巧xảo 也dã 謂vị 智trí 能năng 契khế 理lý 即tức 照chiếu 羣quần 機cơ 照chiếu 必tất 垂thùy 應ứng 機cơ 感cảm 即tức 生sanh 此thử 生sanh 非phi 生sanh 機cơ 緣duyên 既ký 盡tận 應ưng 身thân 即tức 滅diệt 此thử 滅diệt 非phi 滅diệt 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 名danh 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn (# 此thử 生sanh 非phi 生sanh 者giả 謂vị 機cơ 感cảm 即tức 生sanh 心tâm 常thường 寂tịch 滅diệt 。 也dã 此thử 滅diệt 非phi 滅diệt 者giả 謂vị 緣duyên 盡tận 即tức 滅diệt 應ứng 用dụng 常thường 興hưng 也dã )# 。

三tam 般Bát 若Nhã (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 此thử 三tam 般Bát 若Nhã 體thể 是thị 圓viên 常thường 大đại 覺giác 也dã 即tức 此thử 一nhất 覺giác 有hữu 三tam 種chủng 德đức 故cố 名danh 三tam 般Bát 若Nhã 。

【# 一nhất 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 】# 謂vị 本bổn 覺giác 之chi 體thể 非phi 寂tịch 非phi 照chiếu 離ly 虛hư 妄vọng 相tương/tướng 名danh 為vi 實thật 相tướng 。 即tức 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 也dã (# 非phi 寂tịch 非phi 照chiếu 者giả 寂tịch 謂vị 寂tịch 靜tĩnh 照chiếu 謂vị 照chiếu 明minh 寂tịch 照chiếu 皆giai 言ngôn 非phi 者giả 用dụng 遮già 二nhị 邊biên 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 實thật 相tướng 之chi 德đức 也dã 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 者giả 。 謂vị 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 之chi 道đạo 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 之chi 因nhân 種chủng 也dã )# 。

【# 二nhị 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 】# 謂vị 觀quán 照chiếu 之chi 德đức 非phi 照chiếu 而nhi 照chiếu 了liễu 法pháp 無vô 相tướng 名danh 為vi 觀quán 照chiếu 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 也dã 。 (# 非phi 照chiếu 而nhi 照chiếu 者giả 照chiếu 謂vị 照chiếu 明minh 謂vị 理lý 本bổn 非phi 照chiếu 因nhân 觀quán 而nhi 照chiếu 以dĩ 顯hiển 觀quán 照chiếu 之chi 德đức 也dã 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 謂vị 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 內nội 法pháp 內nội 名danh 一nhất 切thiết 外ngoại 法pháp 外ngoại 名danh 也dã )# 。

【# 三tam 方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。 】# 方phương 便tiện 猶do 善thiện 巧xảo 也dã 謂vị 方phương 便tiện 之chi 德đức 非phi 寂tịch 而nhi 寂tịch 善thiện 巧xảo 分phân 別biệt 。 諸chư 法pháp 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 即tức 道đạo 種chủng 智trí 也dã (# 非phi 寂tịch 而nhi 寂tịch 者giả 寂tịch 謂vị 寂tịch 靜tĩnh 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 而nhi 生sanh 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 以dĩ 顯hiển 方phương 便tiện 之chi 德đức 也dã 道đạo 種chủng 智trí 者giả 謂vị 能năng 用dụng 諸chư 佛Phật 一nhất 切thiết 道Đạo 法Pháp 發phát 起khởi 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 善thiện 種chủng 故cố 也dã )# 。

三tam 大Đại 乘Thừa (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

【# 一nhất 理lý 乘thừa 】# 謂vị 理lý 性tánh 虛hư 通thông 自tự 然nhiên 荷hà 運vận 諸chư 法pháp 故cố 名danh 理lý 乘thừa (# 荷hà 負phụ 也dã 運vận 動động 也dã 無vô 法pháp 不bất 具cụ 故cố 名danh 荷hà 能năng 至chí 極cực 果quả 故cố 名danh 運vận )# 。

【# 二nhị 隨tùy 乘thừa 】# 謂vị 智trí 隨tùy 理lý 境cảnh 如như 盖# 隨tùy 函hàm 隨tùy 理lý 荷hà 運vận 故cố 名danh 隨tùy 乘thừa 。

【# 三tam 得đắc 乘thừa 】# 得đắc 者giả 得đắc 果quả 得đắc 機cơ 也dã 謂vị 得đắc 果quả 故cố 自tự 解giải 脫thoát 得đắc 機cơ 故cố 令linh 他tha 解giải 脫thoát 故cố 名danh 得đắc 乘thừa (# 得đắc 果quả 者giả 得đắc 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 得đắc 機cơ 者giả 得đắc 所sở 化hóa 之chi 機cơ 眾chúng 也dã )# 。

二nhị 菩Bồ 提Đề (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 。

【# 一nhất 真chân 性tánh 菩Bồ 提Đề 】# 真chân 名danh 不bất 偽ngụy 性tánh 名danh 不bất 改cải 不bất 偽ngụy 不bất 改cải 名danh 為vi 真chân 性tánh 以dĩ 此thử 真chân 性tánh 為vi 道đạo 故cố 名danh 真chân 性tánh 菩Bồ 提Đề 。

【# 二nhị 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 】# 謂vị 能năng 照chiếu 真chân 性tánh 之chi 智trí 稱xưng 理lý 不bất 虛hư 名danh 為vi 實thật 智trí 以dĩ 此thử 實thật 智trí 為vi 道đạo 故cố 名danh 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 。

【# 三tam 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 善thiện 巧xảo 隨tùy 機cơ 化hóa 用dụng 自tự 在tại 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 以dĩ 此thử 方phương 便tiện 。 為vi 道đạo 故cố 名danh 。 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。

三Tam 菩Bồ 提Đề (# 出Xuất 出Xuất 生Sanh 菩Bồ 提Đề 經Kinh )#

梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 華hoa 言ngôn 道đạo 經Kinh 云vân 婆Bà 羅La 門Môn 白bạch 佛Phật 言ngôn 若nhược 已dĩ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 有hữu 退thoái 失thất 否phủ/bĩ 佛Phật 言ngôn 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 已dĩ 。 則tắc 無vô 退thoái 失thất 當đương 知tri 有hữu 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。 (# 梵Phạn 語ngữ 婆Bà 羅La 門Môn 華hoa 言ngôn 淨tịnh 行hạnh )# 。

【# 一nhất 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 也dã 經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 在tại 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 行hành 中trung 雖tuy 已dĩ 自tự 發phát 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 而nhi 不bất 勸khuyến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 亦diệc 不bất 習tập 學học 大Đại 乘Thừa 經Kinh 義nghĩa 以dĩ 是thị 行hành 故cố 。 獨độc 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。

【# 二nhị 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 緣Duyên 覺Giác 之chi 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 也dã 經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 在tại 於ư 緣Duyên 覺Giác 行hành 中trung 雖tuy 已dĩ 自tự 發phát 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 而nhi 不bất 勸khuyến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 亦diệc 不bất 習tập 學học 大Đại 乘Thừa 經Kinh 義nghĩa 以dĩ 是thị 行hành 故cố 。 獨độc 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。

【# 三tam 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 】# 謂vị 諸chư 佛Phật 於ư 因nhân 中trung 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 也dã 經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 自tự 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 已dĩ 復phục 能năng 勸khuyến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 習tập 學học 大Đại 乘Thừa 法Pháp 義nghĩa 自tự 既ký 解giải 脫thoát 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 解giải 脫thoát 是thị 名danh 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。

三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân (# 出xuất 法pháp 華hoa 文văn 句cú )#

三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 以dĩ 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 之chi 法pháp 三tam 番phiên 而nhi 說thuyết 名danh 為vi 三tam 轉chuyển 世thế 間gian 車xa 輪luân 則tắc 有hữu 摧tồi 碾niễn 之chi 用dụng 佛Phật 之chi 說thuyết 法Pháp 則tắc 能năng 摧tồi 碾niễn 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 。 惑hoặc 業nghiệp 故cố 名danh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。

【# 一nhất 示thị 轉chuyển 】# 示thị 即tức 指chỉ 示thị 如như 云vân 此thử 是thị 苦khổ 此thử 是thị 集tập 此thử 是thị 滅diệt 此thử 是thị 道đạo 是thị 名danh 示thị 轉chuyển (# 苦khổ 者giả 生sanh 死tử 逼bức 迫bách 之chi 苦khổ 也dã 集tập 者giả 積tích 集tập 煩phiền 惱não 惑hoặc 業nghiệp 也dã 道đạo 者giả 戒giới 定định 慧tuệ 之chi 道đạo 也dã 滅diệt 者giả 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 之chi 樂lạc 也dã )# 。

【# 二nhị 勸khuyến 轉chuyển 】# 勸khuyến 即tức 勸khuyến 勉miễn 也dã 如như 云vân 此thử 是thị 苦khổ 汝nhữ 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 集tập 汝nhữ 應ưng 斷đoạn 此thử 是thị 滅diệt 汝nhữ 應ưng 證chứng 此thử 是thị 道đạo 汝nhữ 應ưng 修tu 是thị 名danh 勸khuyến 轉chuyển 。

【# 三tam 證chứng 轉chuyển 】# 證chứng 驗nghiệm 也dã 謂vị 引dẫn 己kỷ 所sở 證chứng 以dĩ 驗nghiệm 之chi 也dã 如như 云vân 此thử 是thị 苦khổ 我ngã 己kỷ 知tri 不bất 復phục 更cánh 知tri 此thử 是thị 集tập 我ngã 已dĩ 斷đoạn 不bất 復phục 更cánh 斷đoạn 此thử 是thị 滅diệt 我ngã 已dĩ 證chứng 不bất 復phục 更cánh 證chứng 此thử 是thị 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 不bất 復phục 更cánh 修tu 是thị 名danh 證chứng 轉chuyển 。

三tam 法pháp 印ấn (# 出xuất 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa )#

釋thích 論luận 云vân 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 若nhược 有hữu 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 印ấn 印ấn 定định 其kỳ 說thuyết 即tức 是thị 佛Phật 說thuyết 若nhược 無vô 此thử 三tam 法Pháp 印ấn 印ấn 之chi 。 即tức 是thị 魔ma 說thuyết 如như 世thế 公công 文văn 得đắc 印ấn 可khả 信tín 故cố 名danh 三tam 法pháp 印ấn (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 一nhất 無vô 常thường 印ấn 】# 謂vị 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 於ư 無vô 常thường 法pháp 中trung 。 執chấp 為vi 常thường 想tưởng 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 無vô 常thường 破phá 其kỳ 執chấp 常thường 之chi 倒đảo 是thị 名danh 無vô 常thường 印ấn 。

【# 二nhị 無vô 我ngã 印ấn 】# 謂vị 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 有hữu 虛hư 假giả 不bất 實thật 。 本bổn 無vô 有hữu 我ngã 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 強cường/cưỡng 立lập 主chủ 宰tể 執chấp 之chi 為vi 我ngã 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 無vô 我ngã 破phá 其kỳ 著trước 我ngã 之chi 倒đảo 是thị 名danh 無vô 我ngã 印ấn 。

【# 三tam 涅Niết 槃Bàn 印ấn 】# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 生sanh 死tử 。 是thị 苦khổ 而nhi 更cánh 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 令linh 其kỳ 出xuất 離ly 。 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 而nhi 得đắc 寂tịch 滅diệt 之chi 樂lạc 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 印ấn (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

三tam 陀đà 羅la 尼ni (# 出xuất 大đại 智Trí 度Độ 論luận )#

梵Phạn 語ngữ 陀đà 羅la 尼ni 華hoa 言ngôn 能năng 持trì 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 善thiện 法Pháp 能năng 持trì 令linh 不bất 散tán 不bất 失thất 也dã 又hựu 翻phiên 總tổng 持trì 謂vị 持trì 善thiện 不bất 失thất 持trì 惡ác 不bất 生sanh 也dã 。

【# 一nhất 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 】# 謂vị 得đắc 此thử 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 諸chư 法pháp 耳nhĩ 之chi 所sở 聞văn 皆giai 不bất 忘vong 失thất 是thị 名danh 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 。

【# 二nhị 分phần 別biệt 陀đà 羅la 尼ni 】# 謂vị 得đắc 此thử 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 分phân 別biệt 不bất 錯thác 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 陀đà 羅la 尼ni 。

【# 三tam 入nhập 音âm 聲thanh 陀đà 羅la 尼ni 】# 謂vị 得đắc 此thử 陀đà 羅la 尼ni 者giả 。 聞văn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 惡ác 言ngôn 罵mạ 詈lị 。 心tâm 不bất 憎tăng 恨hận 聞văn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 善thiện 言ngôn 讚tán 歎thán 心tâm 不bất 搖dao 動động 是thị 名danh 入nhập 音âm 聲thanh 陀đà 羅la 尼ni 。

三Tam 無Vô 礙Ngại (# 出Xuất 大Đại 寶Bảo 積Tích 經Kinh )#

【# 一nhất 總tổng 持trì 無vô 礙ngại 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 獲hoạch 大đại 總tổng 持trì 於ư 種chủng 種chủng 善thiện 法Pháp 。 持trì 令linh 不bất 失thất 種chủng 種chủng 惡ác 法pháp 持trì 令linh 不bất 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 言ngôn 語ngữ 。 諸chư 法pháp 分phân 別biệt 悉tất 知tri 皆giai 不bất 忘vong 失thất 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 是thị 為vi 總tổng 持trì 無vô 礙ngại 。

【# 二nhị 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 獲hoạch 大đại 辯biện 才tài 於ư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 機cơ 縱túng/tung 辯biện 宣tuyên 揚dương 悉tất 使sử 通thông 達đạt 皆giai 無vô 疑nghi 礙ngại 是thị 為vi 。 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。

【# 三tam 道Đạo 法Pháp 無vô 礙ngại 】# 謂vị 菩Bồ 薩Tát 獲hoạch 大đại 智trí 慧tuệ 。 於ư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 切thiết 道Đạo 法Pháp 及cập 世thế 間gian 種chủng 種chủng 。 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 悉tất 能năng 通thông 達đạt 。 照chiếu 了liễu 無vô 礙ngại 。 是thị 為vi 道Đạo 法Pháp 無vô 礙ngại 。

三Tam 德Đức (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

【# 一nhất 恩ân 德đức 】# 謂vị 如Như 來Lai 乘thừa 大đại 願nguyện 力lực 。 救cứu 護hộ 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 赤xích 子tử 。 是thị 為vi 恩ân 德đức 。

【# 二nhị 斷đoạn 德đức 】# 斷đoạn 德đức 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 謂vị 如Như 來Lai 斷đoạn 除trừ 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 惑hoặc 業nghiệp 淨tịnh 盡tận 無vô 餘dư 是thị 為vi 斷đoạn 德đức 。

【# 三tam 智trí 德đức 】# 智trí 即tức 智trí 慧tuệ 謂vị 如Như 來Lai 以dĩ 平bình 等đẳng 智trí 慧tuệ 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 是thị 為vi 智trí 德đức 。

三tam 德đức (# 出xuất 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 玄huyền 義nghĩa )#

法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 是thị 為vi 三tam 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 為vi 德đức (# 常thường 即tức 不bất 遷thiên 不bất 變biến 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 安an 隱ẩn 寂tịch 滅diệt 。 我ngã 即tức 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 淨tịnh 即tức 離ly 垢cấu 無vô 染nhiễm 佛Phật 以dĩ 此thử 四tứ 者giả 為vi 德đức 也dã )# 。

【# 一nhất 法Pháp 身thân 德đức 】# 法pháp 即tức 軌quỹ 法pháp 謂vị 諸chư 佛Phật 由do 軌quỹ 法pháp 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 此thử 之chi 法Pháp 身thân 在tại 諸chư 佛Phật 不bất 增tăng 在tại 眾chúng 生sanh 不bất 減giảm 。 眾chúng 生sanh 迷mê 之chi 而nhi 成thành 顛điên 倒đảo 諸chư 佛Phật 悟ngộ 之chi 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 迷mê 悟ngộ 雖tuy 殊thù 體thể 性tánh 恆hằng 一nhất 具cụ 足túc 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 名danh 法Pháp 身thân 德đức 。

【# 二nhị 般Bát 若Nhã 德đức 】# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 謂vị 佛Phật 究cứu 竟cánh 始thỉ 覺giác 之chi 智trí 而nhi 能năng 覺giác 了liễu 諸chư 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 清thanh 淨tịnh 無vô 相tướng 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 具cụ 足túc 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 名danh 般Bát 若Nhã 德đức 。

【# 三tam 解giải 脫thoát 德đức 】# 不bất 繫hệ 名danh 解giải 自tự 在tại 名danh 脫thoát 謂vị 佛Phật 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 。 業nghiệp 累lũy/lụy/luy 之chi 縛phược 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 具cụ 足túc 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 是thị 名danh 解giải 脫thoát 德đức 。

翻Phiên 三Tam 染Nhiễm 成Thành 三Tam 德Đức (# 出Xuất 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao )#

翻phiên 即tức 翻phiên 轉chuyển 之chi 義nghĩa 三tam 染nhiễm 者giả 謂vị 苦khổ 惑hoặc 業nghiệp 也dã 以dĩ 其kỳ 皆giai 能năng 染nhiễm 汙ô 本bổn 性tánh 不bất 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 故cố 也dã 三tam 德đức 者giả 謂vị 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 皆giai 具cụ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 之chi 德đức 名danh 為vi 三tam 德đức (# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 者giả 不bất 遷thiên 不bất 變biến 常thường 也dã 離ly 生sanh 死tử 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 自tự 在tại 謂vị 之chi 我ngã 也dã 惑hoặc 盡tận 謂vị 之chi 淨tịnh 也dã )# 。

【# 一nhất 翻phiên 苦khổ 身thân 成thành 法Pháp 身thân 德đức 】# 謂vị 於ư 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 之chi 身thân 若nhược 能năng 觀quán 察sát 。 五ngũ 蘊uẩn 本bổn 空không 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 即tức 成thành 法Pháp 身thân 故cố 名danh 翻phiên 苦khổ 身thân 成thành 法Pháp 身thân 德đức (# 五ngũ 蘊uẩn 者giả 色sắc 蘊uẩn 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 蘊uẩn 行hành 蘊uẩn 識thức 蘊uẩn 也dã )# 。

【# 二nhị 翻phiên 煩phiền 惱não 成thành 般Bát 若Nhã 德đức 】# 梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 華hoa 言ngôn 智trí 慧tuệ 謂vị 於ư 意ý 根căn 所sở 起khởi 諸chư 惑hoặc 若nhược 能năng 觀quán 察sát 。 惑hoặc 體thể 本bổn 空không 自tự 性tánh 不bất 實thật 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 了liễu 達đạt 即tức 成thành 智trí 慧tuệ 故cố 名danh 翻phiên 煩phiền 惱não 成thành 般Bát 若Nhã 德đức 。

【# 三tam 翻phiên 結kết 業nghiệp 成thành 解giải 脫thoát 德đức 】# 觧# 脫thoát 即tức 自tự 在tại 之chi 義nghĩa 謂vị 於ư 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。 諸chư 業nghiệp 若nhược 能năng 觀quán 察sát 。 其kỳ 性tánh 本bổn 空không 。 則tắc 無vô 繫hệ 縛phược 之chi 相tướng 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 自tự 在tại 即tức 成thành 觧# 脫thoát 故cố 名danh 翻phiên 結kết 業nghiệp 成thành 觧# 脫thoát 德đức 。

三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

解giải 脫thoát 即tức 自tự 在tại 之chi 義nghĩa 也dã 門môn 即tức 能năng 通thông 之chi 義nghĩa 謂vị 由do 此thử 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 則tắc 能năng 通thông 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

【# 一nhất 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 】# 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 法pháp 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 自tự 性tánh 本bổn 空không 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 通thông 達đạt 則tắc 於ư 諸chư 法pháp 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 名danh 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 (# 我ngã 者giả 眾chúng 生sanh 於ư 五ngũ 陰ấm 身thân 中trung 強cường/cưỡng 立lập 主chủ 宰tể 名danh 之chi 為vi 我ngã 我ngã 所sở 者giả 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 執chấp 五ngũ 陰ấm 之chi 身thân 。 及cập 男nam 女nữ 資tư 生sanh 等đẳng 物vật 皆giai 名danh 我ngã 所sở 五ngũ 陰ấm 者giả 色sắc 陰ấm 受thọ 陰ấm 想tưởng 陰ấm 行hành 陰ấm 識thức 陰ấm 也dã )# 。

【# 二nhị 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 】# 謂vị 既ký 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 故cố 觀quán 男nam 女nữ 一nhất 異dị 等đẳng 相tương/tướng 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 無vô 相tướng 即tức 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 名danh 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。

【# 三tam 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 】# 無vô 作tác 又hựu 云vân 無vô 願nguyện 謂vị 若nhược 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 相tướng 則tắc 於ư 三tam 界giới 無vô 所sở 願nguyện 求cầu 。 若nhược 無vô 願nguyện 求cầu 。 則tắc 不bất 造tạo 作tác 生sanh 死tử 之chi 業nghiệp 。 若nhược 無vô 生sanh 死tử 之chi 業nghiệp 。 即tức 無vô 果quả 報báo 之chi 苦khổ 而nhi 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 名danh 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn (# 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

三tam 無vô 為vi (# 出xuất 俱câu 舍xá 論luận )#

無vô 為vi 者giả 謂vị 真chân 空không 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 本bổn 無vô 造tạo 作tác 故cố 名danh 無vô 為vi 。

【# 一nhất 虛hư 空không 無vô 為vi 。 】# 虛hư 空không 即tức 無vô 礙ngại 之chi 義nghĩa 謂vị 真chân 空không 之chi 理lý 不bất 為vi 惑hoặc 染nhiễm 之chi 所sở 障chướng 礙ngại 故cố 名danh 虛hư 空không 無vô 為vi 。

【# 二nhị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 】# 擇trạch 即tức 揀giản 擇trạch 滅diệt 即tức 寂tịch 滅diệt 謂vị 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 用dụng 智trí 揀giản 擇trạch 遠viễn 離ly 見kiến 思tư 繫hệ 縛phược 即tức 證chứng 寂tịch 滅diệt 真chân 空không 之chi 理lý 是thị 名danh 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。

【# 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 】# 謂vị 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 證chứng 果Quả 之chi 後hậu 諸chư 惑hoặc 不bất 復phục 續tục 起khởi 自tự 然nhiên 契khế 悟ngộ 寂tịch 滅diệt 真chân 空không 之chi 理lý 不bất 假giả 揀giản 擇trạch 故cố 名danh 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。

律Luật 有Hữu 三Tam 名Danh (# 出Xuất 大Đại 藏Tạng 一Nhất 覽Lãm 并Tinh 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ )#

【# 一nhất 毗Tỳ 尼Ni 】# 梵Phạn 語ngữ 毗Tỳ 尼Ni 華hoa 言ngôn 善thiện 治trị 謂vị 能năng 治trị 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 惡ác 也dã 又hựu 言ngôn 調điều 伏phục 謂vị 能năng 調điều 練luyện 三tam 業nghiệp 制chế 伏phục 過quá 非phi 也dã (# 三tam 業nghiệp 者giả 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 也dã )# 。

【# 二nhị 尸thi 羅la 】# 梵Phạn 語ngữ 尸thi 羅la 華hoa 言ngôn 止chỉ 得đắc 謂vị 能năng 止chỉ 惡ác 。 得đắc 善thiện 也dã 又hựu 名danh 戒giới 戒giới 以dĩ 防phòng 止chỉ 為vi 義nghĩa 以dĩ 能năng 防phòng 止chỉ 身thân 口khẩu 意ý 諸chư 不bất 善thiện 業nghiệp 故cố 也dã 。

【# 三tam 波ba 羅la 提đề 木mộc 义# 】# 梵Phạn 語ngữ 波ba 羅la 提đề 木mộc 义# 華hoa 言ngôn 解giải 脫thoát 謂vị 能năng 遠viễn 離ly 惑hoặc 業nghiệp 繫hệ 縛phược 而nhi 得đắc 自tự 在tại 也dã 。

三tam 論luận (# 各các 出xuất 本bổn 論luận )#

【# 一nhất 百bách 論luận 】# 僧Tăng 肇triệu 法Pháp 師sư 云vân 佛Phật 入nhập 滅diệt 後hậu 。 八bát 百bách 餘dư 年niên 外ngoại 道đạo 紛phân 然nhiên 異dị 端đoan 競cạnh 起khởi 邪tà 辯biện 逼bức 真chân 殆đãi 亂loạn 正Chánh 道Đạo 有hữu 提đề 婆bà 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 作tác 斯tư 論luận 所sở 以dĩ 防phòng 正chánh 閑nhàn 邪tà 大đại 明minh 於ư 宗tông 極cực 者giả 矣hĩ 論luận 有hữu 百bách 偈kệ 故cố 名danh 百bách 論luận (# 梵Phạn 語ngữ 提đề 婆bà 華hoa 言ngôn 天thiên 龍long 樹thụ 弟đệ 子tử 也dã )# 。

【# 二nhị 中trung 論luận 】# 中trung 論luận 即tức 觀quán 論luận 也dã 僧Tăng 叡duệ 法Pháp 師sư 云vân 論luận 有hữu 五ngũ 百bách 偈kệ 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 造tạo 也dã 以dĩ 中trung 為vi 名danh 者giả 照chiếu 其kỳ 實thật 也dã 以dĩ 論luận 為vi 稱xưng 者giả 盡tận 其kỳ 言ngôn 也dã 實thật 非phi 名danh 不bất 悟ngộ 故cố 寄ký 中trung 以dĩ 宣tuyên 之chi 言ngôn 非phi 釋thích 不bất 盡tận 故cố 假giả 論luận 以dĩ 明minh 之chi 也dã 盖# 因nhân 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 內nội 心tâm 滯trệ 惑hoặc 或hoặc 生sanh 於ư 倒đảo 見kiến 。 或hoặc 執chấp 於ư 偏thiên 悟ngộ 故cố 作tác 此thử 論luận 折chiết 之chi 以dĩ 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 令linh 二nhị 邊biên 之chi 相tướng 即tức 真chân 俗tục 之chi 不bất 二nhị 故cố 名danh 中trung 論luận (# 二nhị 邊biên 者giả 即tức 空không 有hữu 二nhị 邊biên 也dã 真chân 俗tục 者giả 即tức 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 也dã )# 。

【# 三tam 十thập 二nhị 門môn 論luận 】# 十thập 二nhị 門môn 論luận 亦diệc 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 也dã 而nhi 言ngôn 十thập 二nhị 者giả 總tổng 眾chúng 枝chi 之chi 大đại 數số 也dã 門môn 者giả 開khai 通thông 無vô 滯trệ 之chi 稱xưng 也dã 論luận 者giả 欲dục 以dĩ 窮cùng 其kỳ 源nguyên 盡tận 其kỳ 理lý 也dã 故cố 始thỉ 自tự 觀quán 因nhân 緣duyên 門môn 終chung 至chí 觀quán 門môn 總tổng 有hữu 十thập 二nhị 其kỳ 中trung 所sở 明minh 則tắc 有hữu 無vô 兼kiêm 暢sướng 事sự 無vô 不bất 盡tận 理lý 無vô 不bất 備bị 故cố 名danh 十thập 二nhị 門môn 論luận (# 十thập 二nhị 門môn 因nhân 緣duyên 門môn 有hữu 無vô 果quả 門môn 緣duyên 門môn 相tương/tướng 門môn 有hữu 無vô 相tướng 門môn 異dị 門môn 有hữu 無vô 門môn 性tánh 門môn 因nhân 果quả 門môn 作tác 門môn 三tam 時thời 門môn 生sanh 門môn 也dã )# 。

三tam 學học (# 出xuất 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa )#

如Như 來Lai 立lập 教giáo 其kỳ 法pháp 有hữu 三tam 一nhất 曰viết 戒giới 律luật 二nhị 曰viết 禪thiền 定định 三tam 曰viết 智trí 慧tuệ 然nhiên 非phi 戒giới 無vô 以dĩ 生sanh 定định 非phi 定định 無vô 以dĩ 生sanh 慧tuệ 三tam 法pháp 相tướng 資tư 一nhất 不bất 可khả 缺khuyết 而nhi 皆giai 稱xưng 為vi 學học 者giả 學học 猶do 飾sức 也dã 器khí 不bất 飾sức 則tắc 無vô 以dĩ 成thành 羙# 觀quán 人nhân 不bất 學học 則tắc 無vô 以dĩ 成thành 聖thánh 德đức 故cố 依y 此thử 而nhi 修tu 者giả 必tất 證chứng 聖thánh 果Quả 也dã 。

【# 一nhất 戒giới 學học 】# 戒giới 者giả 禁cấm 戒giới 也dã 謂vị 能năng 防phòng 止chỉ 身thân 口khẩu 意ý 所sở 作tác 。 之chi 惡ác 業nghiệp 故cố 名danh 戒giới 學học 。

【# 二nhị 定định 學học 】# 定định 者giả 禪thiền 定định 也dã 謂vị 能năng 攝nhiếp 散tán 澄trừng 神thần 見kiến 性tánh 悟ngộ 道đạo 故cố 名danh 定định 學học 。

【# 三tam 慧tuệ 學học 】# 慧tuệ 者giả 智trí 慧tuệ 也dã 謂vị 能năng 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 顯hiển 發phát 本bổn 性tánh 故cố 名danh 慧tuệ 學học 。

三Tam 歸Quy 依Y (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

謂vị 如Như 來Lai 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 因nhân 為vi 提đề 謂vị 長trưởng 者giả 開khai 受thọ 三Tam 歸Quy 之chi 戒giới 翻phiên 邪tà 歸quy 正chánh 以dĩ 為vi 入nhập 道đạo 根căn 本bổn 是thị 故cố 三tam 乘thừa 。 行hành 者giả 修tu 因nhân 證chứng 果Quả 皆giai 以dĩ 此thử 為vi 道đạo 也dã 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 三Tam 寶Bảo 吉cát 祥tường 最tối 勝thắng 良lương 緣duyên 有hữu 歸quy 依y 者giả 能năng 辦biện 大đại 事sự 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 離ly 生sanh 死tử 苦khổ 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 是thị 名danh 三Tam 歸Quy 依Y (# 三tam 乘thừa 者giả 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 也dã )# 。

【# 一nhất 歸quy 依y 佛Phật 】# 梵Phạn 語ngữ 佛Phật 陀Đà 華hoa 言ngôn 覺giác 自tự 覺giác 覺giác 他tha 故cố 。 名danh 佛Phật 也dã 歸quy 者giả 反phản 還hoàn 之chi 義nghĩa 謂vị 反phản 邪tà 師sư 還hoàn 事sự 正chánh 師sư 也dã 依y 者giả 憑bằng 也dã 憑bằng 佛Phật 大đại 覺giác 得đắc 出xuất 三tam 途đồ 及cập 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 故cố 經Kinh 云vân 歸quy 依y 於ư 佛Phật 。 終chung 不bất 更cánh 歸quy 依y 其kỳ 餘dư 外ngoại 道đạo 天thiên 神thần 也dã (# 三tam 途đồ 者giả 刀đao 途đồ 血huyết 途đồ 火hỏa 途đồ 也dã 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 也dã )# 。

【# 二nhị 歸quy 依y 法pháp 】# 法pháp 即tức 軌quỹ 則tắc 之chi 義nghĩa 謂vị 佛Phật 所sở 說thuyết 若nhược 教giáo 若nhược 理lý 可khả 為vi 眾chúng 生sanh 修tu 行hành 軌quỹ 則tắc 故cố 言ngôn 法pháp 也dã 歸quy 者giả 反phản 邪tà 法pháp 還hoàn 修tu 正Chánh 法Pháp 也dã 依y 者giả 憑bằng 佛Phật 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 得đắc 出xuất 三tam 塗đồ 。 及cập 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 故cố 經Kinh 云vân 歸quy 依y 於ư 法Pháp 。 者giả 永vĩnh 離ly 於ư 殺sát 害hại 也dã 。

【# 三Tam 歸Quy 依Y 僧Tăng 】# 梵Phạn 語ngữ 僧Tăng 伽già 華hoa 言ngôn 和hòa 合hợp 眾chúng 謂vị 出xuất 家gia 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 其kỳ 心tâm 與dữ 佛Phật 所sở 說thuyết 事sự 理lý 之chi 法pháp 和hòa 合hợp 故cố 名danh 僧Tăng 也dã 歸quy 者giả 反phản 外ngoại 道đạo 邪tà 行hành 之chi 侶lữ 歸quy 心tâm 出xuất 家gia 三tam 乘thừa 正chánh 行hạnh 之chi 伴bạn 也dã 依y 者giả 憑bằng 信tín 出xuất 家gia 正chánh 行hạnh 之chi 伴bạn 得đắc 出xuất 三tam 塗đồ 。 及cập 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 故cố 經Kinh 云vân 歸quy 依y 於ư 僧Tăng 。 者giả 永vĩnh 不bất 復phục 更cánh 歸quy 依y 其kỳ 餘dư 外ngoại 道đạo 也dã 。

三tam 三tam 昧muội (# 出xuất 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ )#

梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 正chánh 定định 亦diệc 云vân 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 謂vị 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 從tùng 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 常thường 不bất 正chánh 直trực 得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 心tâm 行hành 正chánh 直trực 故cố 名danh 三tam 昧muội 。

【# 一nhất 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 三tam 昧muội 】# 謂vị 初sơ 心tâm 在tại 禪thiền 曰viết 覺giác 細tế 心tâm 分phân 別biệt 禪thiền 味vị 曰viết 觀quán 以dĩ 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 相tương 應ứng 心tâm 入nhập 於ư 初sơ 禪thiền 。 則tắc 一nhất 切thiết 覺giác 觀quán 。 皆giai 悉tất 正chánh 直trực 故cố 名danh 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 三tam 昧muội (# 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 即tức 三tam 解giải 脫thoát 門môn 也dã )# 。

【# 二nhị 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 。 三tam 昧muội 】# 謂vị 以dĩ 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 相tương 應ứng 心tâm 將tương 入nhập 二nhị 禪thiền 之chi 時thời 覺giác 知tri 之chi 心tâm 已dĩ 亡vong 分phân 別biệt 禪thiền 味vị 之chi 念niệm 猶do 在tại 一nhất 切thiết 定định 觀quán 皆giai 悉tất 正chánh 直trực 故cố 名danh 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。

【# 三tam 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。 】# 謂vị 以dĩ 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 相tương 應ứng 心tâm 入nhập 於ư 二nhị 禪thiền 乃nãi 至chí 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 時thời 覺giác 知tri 之chi 心tâm 分phân 別biệt 禪thiền 味vị 之chi 念niệm 俱câu 亡vong 故cố 名danh 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。

三tam 三tam 昧muội (# 出xuất 成thành 實thật 論luận )#

【# 一nhất 分phần/phân 修tu 三tam 昧muội 】# 謂vị 定định 慧tuệ 二nhị 分phần 隨tùy 修tu 一nhất 分phần/phân 也dã 或hoặc 修tu 定định 不bất 修tu 慧tuệ 或hoặc 修tu 慧tuệ 不bất 修tu 定định 是thị 名danh 分phần/phân 修tu 三tam 昧muội (# 梵Phạn 語ngữ 三tam 昧muội 華hoa 言ngôn 調điều 直trực 定định 亦diệc 名danh 正chánh 定định 正chánh 受thọ )# 。

【# 二nhị 共cộng 修tu 三tam 昧muội 】# 謂vị 修tu 定định 亦diệc 兼kiêm 修tu 慧tuệ 修tu 慧tuệ 亦diệc 兼kiêm 修tu 定định 是thị 名danh 共cộng 修tu 三tam 昧muội 。

【# 三tam 聖thánh 正chánh 三tam 昧muội 】# 自tự 初sơ 果quả 湏# 陀đà 洹hoàn 已dĩ 去khứ 聖thánh 位vị 所sở 修tu 名danh 為vi 聖thánh 正chánh 謂vị 以dĩ 定định 修tu 心tâm 因nhân 慧tuệ 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 以dĩ 慧tuệ 修tu 心tâm 因nhân 定định 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 定định 慧tuệ 一nhất 時thời 具cụ 足túc 。 故cố 名danh 聖thánh 正chánh 三tam 昧muội (# 梵Phạn 語ngữ 湏# 陀đà 洹hoàn 華hoa 言ngôn 預dự 流lưu )# 。

三tam 止chỉ (# 出xuất 止Chỉ 觀Quán )#

【# 一nhất 體thể 真chân 止chỉ 】# 謂vị 體thể 達đạt 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 之chi 妄vọng 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 之chi 真chân 是thị 名danh 體thể 真chân 止chỉ 。

【# 二nhị 方phương 便tiện 隨tùy 緣duyên 止chỉ 】# 方phương 便tiện 猶do 善thiện 巧xảo 也dã 謂vị 隨tùy 緣duyên 歷lịch 境cảnh 安an 心tâm 不bất 動động 是thị 名danh 方phương 便tiện 隨tùy 緣duyên 止chỉ 。

【# 三tam 離ly 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ 】# 謂vị 不bất 分phân 別biệt 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 無vô 等đẳng 二nhị 邊biên 之chi 相tướng 是thị 名danh 離ly 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ (# 梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 華hoa 言ngôn 滅diệt 度độ )# 。

為Vi 三Tam 事Sự 故Cố 修Tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 (# 出Xuất 涅Niết 槃Bàn 經Kinh )#

梵Phạn 語ngữ 奢xa 摩ma 他tha 華hoa 言ngôn 止chỉ 即tức 禪thiền 定định 也dã 。

【# 一nhất 不bất 放phóng 逸dật 】# 謂vị 修tu 禪thiền 定định 而nhi 能năng 止chỉ 諸chư 散tán 亂loạn 調điều 伏phục 諸chư 根căn 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 故cố 心tâm 不bất 放phóng 逸dật 也dã 。

【# 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 大đại 智trí 】# 謂vị 修tu 禪thiền 定định 既ký 得đắc 離ly 諸chư 散tán 亂loạn 。 則tắc 本bổn 性tánh 寂tịch 靜tĩnh 。 之chi 慧tuệ 自tự 然nhiên 照chiếu 朗lãng 內nội 外ngoại 洞đỗng 澈triệt 於ư 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 無vô 不bất 通thông 達đạt 。 此thử 之chi 智trí 慧tuệ 非phi 定định 不bất 發phát 是thị 為vi 莊trang 嚴nghiêm 大đại 智trí 也dã 。

【# 三tam 得đắc 自tự 在tại 】# 謂vị 修tu 禪thiền 定định 能năng 滅diệt 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 散tán 亂loạn 即tức 得đắc 身thân 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 而nhi 無vô 罣quái 礙ngại 。 是thị 為vi 得đắc 自tự 在tại 也dã 。

覺giác 觀quán 三tam 種chủng 發phát 相tương/tướng (# 出xuất 釋thích 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 次thứ 第đệ 法Pháp 門môn )#

初sơ 心tâm 在tại 緣duyên 曰viết 覺giác 細tế 心tâm 分phân 別biệt 曰viết 觀quán 。

【# 一nhất 明minh 利lợi 心tâm 中trung 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 宿túc 無vô 善thiện 根căn 。 現hiện 修tu 定định 時thời 善thiện 法Pháp 不bất 起khởi 但đãn 覺giác 觀quán 攀phàn 緣duyên 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 三tam 毒độc 之chi 中trung 或hoặc 緣duyên 貪tham 或hoặc 緣duyên 瞋sân 或hoặc 緣duyên 癡si 如như 是thị 經Kinh 年niên 累lũy/lụy/luy 月nguyệt 而nhi 不bất 得đắc 定định 此thử 為vi 明minh 利lợi 心tâm 中trung 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 。

【# 二nhị 半bán 明minh 半bán 昏hôn 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 攝nhiếp 念niệm 時thời 雖tuy 了liễu 覺giác 觀quán 煩phiền 惱não 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 但đãn 隨tùy 所sở 緣duyên 或hoặc 明minh 或hoặc 昏hôn 明minh 則tắc 覺giác 觀quán 攀phàn 緣duyên 起khởi 諸chư 思tư 想tưởng 昏hôn 則tắc 無vô 記ký 瞪trừng 矒# 無vô 所sở 覺giác 知tri 。 是thị 為vi 半bán 明minh 半bán 昏hôn 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 。

【# 三tam 一nhất 向hướng 沉trầm 昏hôn 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 】# 謂vị 修tu 禪thiền 之chi 人nhân 於ư 修tu 禪thiền 定định 時thời 心tâm 雖tuy 一nhất 向hướng 昏hôn 闇ám 猶do 如như 睡thụy 眠miên 然nhiên 於ư 昏hôn 昏hôn 之chi 中trung 切thiết 切thiết 攀phàn 緣Duyên 覺Giác 觀quán 不bất 住trụ 是thị 名danh 沉trầm 昏hôn 覺giác 觀quán 發phát 相tương/tướng 。

大Đại 明Minh 三Tam 藏Tạng 法Pháp 數Số 卷quyển 第đệ 五ngũ