大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會hội 解giải 卷quyển 第đệ 四tứ 。 綿miên 四tứ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 誠thành 如như 法Pháp 王vương 。 所sở 說thuyết 覺giác 緣duyên 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 與dữ 先tiên 梵Phạm 志Chí 。 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 所sở 談đàm 冥minh 諦đế 。 及cập 投đầu 灰hôi 等đẳng 。 諸chư 外ngoại 道đạo 種chủng 。 說thuyết 有hữu 真chân 我ngã 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

吳ngô 興hưng 曰viết 覺giác 謂vị 菩Bồ 提Đề 緣duyên 即tức 色sắc 空không 聞văn 見kiến 等đẳng 如như 前tiền 文văn 云vân 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 溫ôn 陵lăng 曰viết 覺giác 緣duyên 即tức 覺giác 性tánh 徧biến 緣duyên 無vô 乎hồ 不bất 在tại 者giả 也dã 然nhiên 黃hoàng 髮phát 之chi 流lưu 亦diệc 說thuyết 真chân 我ngã 徧biến 界giới 及cập 所sở 立lập 冥minh 諦đế 謂vị 真chân 性tánh 冥minh 冥minh 體thể 非phi 生sanh 滅diệt 則tắc 與dữ 佛Phật 說thuyết 何hà 異dị 盖# 外ngoại 道đạo 不bất 見kiến 性tánh 真chân 但đãn 依y 頼# 耶da 妄vọng 計kế 混hỗn 濫lạm 真chân 說thuyết 故cố 此thử 問vấn 難nạn/nan 冀ký 佛Phật 甄chân 別biệt 也dã 外ngoại 道đạo 通thông 稱xưng 梵Phạm 志Chí 投đầu 灰hôi 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 也dã 。

世Thế 尊Tôn 亦diệc 曾tằng 。 於ư 楞Lăng 伽Già 山Sơn 。 為vì 大Đại 慧Tuệ 等đẳng 。 敷phu 演diễn 斯tư 義nghĩa 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 常thường 說thuyết 自tự 然nhiên 。 我ngã 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 非phi 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 性tánh 自tự 然nhiên 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 虛hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 似tự 非phi 因nhân 緣duyên 。 與dữ 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。 不bất 入nhập 羣quần 邪tà 獲hoạch 真chân 實thật 心tâm 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。

真chân 際tế 曰viết 楞lăng 伽già 山sơn 名danh 此thử 云vân 不bất 可khả 徃# 惟duy 得đắc 通thông 者giả 能năng 到đáo 溫ôn 陵lăng 曰viết 先tiên 引dẫn 佛Phật 說thuyết 起khởi 疑nghi 也dã 楞lăng 伽già 會hội 上thượng 為vi 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 因nhân 緣duyên 義nghĩa 以dĩ 破phá 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 之chi 執chấp 非phi 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 者giả 非phi 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 見kiến 。 也dã 楞lăng 伽già 雖tuy 說thuyết 因nhân 緣duyên 破phá 彼bỉ 妄vọng 執chấp 今kim 觀quán 覺giác 性tánh 有hữu 真chân 自tự 然nhiên 體thể 遠viễn 離ly 倒đảo 妄vọng 則tắc 似tự 非phi 因nhân 緣duyên 。 矣hĩ 吳ngô 興hưng 曰viết 向hướng 云vân 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 性tánh 自tự 然nhiên 。 今kim 云vân 與dữ 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。 盖# 言ngôn 今kim 之chi 自tự 然nhiên 似tự 非phi 昔tích 之chi 因nhân 緣duyên 則tắc 與dữ 外ngoại 道đạo 。 自tự 然nhiên 云vân 何hà 分phân 別biệt 邪tà 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 我ngã 今kim 如như 是thị 。 開khai 示thị 方phương 便tiện 。 真chân 實thật 告cáo 汝nhữ 。 汝nhữ 猶do 未vị 悟ngộ 。 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 。 阿A 難Nan 若nhược 必tất 自tự 然nhiên 。 自tự 須tu 甄chân 明minh 。 有hữu 自tự 然nhiên 體thể 。 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 妙diệu 明minh 見kiến 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 自tự 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 以dĩ 明minh 為vi 自tự 。 以dĩ 暗ám 為vi 自tự 。 以dĩ 空không 為vi 自tự 。 以dĩ 塞tắc 為vi 自tự 。 阿A 難Nan 若nhược 明minh 為vi 自tự 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 若nhược 復phục 以dĩ 空không 。 為vi 自tự 體thể 者giả 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 諸chư 暗ám 等đẳng 相tướng 。 以dĩ 為vi 自tự 者giả 。 則tắc 於ư 明minh 時thời 。 見kiến 性tánh 斷đoạn 滅diệt 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 釋thích 非phi 自tự 然nhiên 也dã 。 自tự 然nhiên 謂vị 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 也dã 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 則tắc 不bất 隨tùy 境cảnh 變biến 今kim 皆giai 隨tùy 變biến 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 必tất 此thử 妙diệu 見kiến 。 性tánh 非phi 自tự 然nhiên 。 我ngã 今kim 發phát 明minh 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 心tâm 猶do 未vị 明minh 。 咨tư 詢tuân 如Như 來Lai 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 合hợp 因nhân 緣duyên 性tánh 。

孤cô 山sơn 曰viết 始thỉ 疑nghi 妙diệu 性tánh 同đồng 外ngoại 自tự 然nhiên 既ký 聞văn 逐trục 破phá 則tắc 謂vị 如như 佛Phật 昔tích 說thuyết 正chánh 因nhân 緣duyên 義nghĩa 但đãn 未vị 知tri 妙diệu 性tánh 云vân 何hà 符phù 合hợp 耳nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 因nhân 見kiến 。 見kiến 性tánh 現hiện 前tiền 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 因nhân 明minh 有hữu 見kiến 。 因nhân 暗ám 有hữu 見kiến 。 因nhân 空không 有hữu 見kiến 。 因nhân 塞tắc 有hữu 見kiến 。 阿A 難Nan 若nhược 因nhân 明minh 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 如như 因nhân 暗ám 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 明minh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 因nhân 空không 因nhân 塞tắc 。 同đồng 於ư 明minh 暗ám 。 復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 此thử 見kiến 又hựu 復phục 。 緣duyên 明minh 有hữu 見kiến 。 緣duyên 暗ám 有hữu 見kiến 。 緣duyên 空không 有hữu 見kiến 。 緣duyên 塞tắc 有hữu 見kiến 。 阿A 難Nan 若nhược 緣duyên 空không 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 若nhược 緣duyên 塞tắc 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 空không 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 緣duyên 明minh 緣duyên 暗ám 。 同đồng 於ư 空không 塞tắc 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 釋thích 非phi 因nhân 緣duyên 也dã 假giả 物vật 為vi 因nhân 循tuần 物vật 為vi 緣duyên 既ký 無vô 定định 趣thú 非phi 因nhân 緣duyên 矣hĩ 真chân 際tế 曰viết 因nhân 親thân 緣duyên 踈sơ 故cố 分phần/phân 二nhị 門môn 。

當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 非phi 不bất 自tự 然nhiên 。 無vô 非phi 不bất 非phi 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 疊điệp 拂phất 徧biến 計kế 真chân 是thị 精tinh 覺giác 也dã 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 是thị 非phi 等đẳng 相tương/tướng 皆giai 是thị 妄vọng 情tình 徧biến 計kế 分phân 別biệt 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 無vô 是thị 事sự 故cố 曰viết 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 徧biến 計kế 既ký 離ly 則tắc 圓viên 成thành 實thật 體thể 觸xúc 處xứ 現hiện 前tiền 故cố 曰viết 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 祖tổ 師sư 所sở 謂vị 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 即tức 如như 如như 佛Phật 又hựu 云vân 是thị 非phi 已dĩ 去khứ 了liễu 是thị 非phi 裏lý 薦tiến 取thủ 此thử 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 之chi 意ý 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 非phi 因nhân 緣duyên 下hạ 不bất 言ngôn 非phi 不bất 因nhân 緣duyên 者giả 以dĩ 此thử 中trung 正chánh 破phá 因nhân 緣duyên 故cố 且thả 置trí 之chi 無vô 非phi 不bất 非phi 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。 者giả 此thử 顯hiển 覺giác 性tánh 本bổn 無vô 非phi 與dữ 不bất 非phi 亦diệc 無vô 是thị 與dữ 非phi 是thị 上thượng 句cú 謂vị 因nhân 緣duyên 下hạ 句cú 謂vị 自tự 然nhiên 離ly 則tắc 顯hiển 真chân 非phi 俗tục 即tức 乃nãi 觸xúc 境cảnh 惟duy 心tâm 亡vong 然nhiên 存tồn 然nhiên 不bất 可khả 得đắc 而nhi 名danh 焉yên 。

汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 於ư 中trung 措thố 心tâm 。 以dĩ 諸chư 世thế 間gian 。 戲hí 論luận 名danh 相tướng 。 而nhi 得đắc 分phân 別biệt 。 如như 以dĩ 手thủ 掌chưởng 。 撮toát 摩ma 虛hư 空không 。 秪# 益ích 自tự 勞lao 虛hư 空không 云vân 何hà 。 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 結kết 上thượng 文văn 而nhi 責trách 滯trệ 情tình 也dã 精tinh 覺giác 不bất 可khả 措thố 心tâm 如như 虛hư 空không 。 不bất 可khả 措thố 手thủ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 必tất 妙diệu 覺giác 性tánh 。 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 常thường 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 。 宣tuyên 說thuyết 見kiến 性tánh 。 具cụ 四tứ 種chủng 緣duyên 。 所sở 謂vị 因nhân 空không 。 因nhân 明minh 因nhân 心tâm 因nhân 眼nhãn 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 佛Phật 言ngôn 阿A 難Nan 。 我ngã 說thuyết 世thế 間gian 。 諸chư 因nhân 緣duyên 相tướng 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 因nhân 空không 而nhi 有hữu 因nhân 明minh 而nhi 顯hiển 因nhân 心tâm 而nhi 知tri 因nhân 眼nhãn 而nhi 見kiến 是thị 乃nãi 世thế 間gian 名danh 相tướng 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 皆giai 為vi 戲hí 論luận 。

阿A 難Nan 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 諸chư 世thế 間gian 人nhân 。 說thuyết 我ngã 能năng 見kiến 。 云vân 何hà 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 世thế 人nhân 因nhân 於ư 。 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 。 名danh 之chi 為vi 見Kiến 。 若nhược 復phục 無vô 此thử 。 三tam 種chủng 光quang 明minh 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 阿A 難Nan 若nhược 無vô 明minh 時thời 。 名danh 不bất 見kiến 者giả 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 若nhược 必tất 見kiến 暗ám 。 此thử 但đãn 無vô 明minh 。 云vân 何hà 無vô 見kiến 。 阿A 難Nan 若nhược 在tại 暗ám 時thời 。 不bất 見kiến 明minh 故cố 。 名danh 為vi 不bất 見kiến 。 今kim 在tại 明minh 時thời 。 不bất 見kiến 暗ám 相tướng 。 還hoàn 名danh 不bất 見kiến 。 如như 是thị 二nhị 相tướng 。 俱câu 名danh 不bất 見kiến 。 若nhược 復phục 二nhị 相tướng 。 自tự 相tương 陵lăng 奪đoạt 。 非phi 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 於ư 中trung 暫tạm 無vô 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 二nhị 俱câu 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。

吳ngô 興hưng 曰viết 若nhược 必tất 見kiến 暗ám 。 等đẳng 與dữ 初sơ 卷quyển 盲manh 人nhân 覩đổ 暗ám 見kiến 性tánh 是thị 同đồng 所sở 破phá 有hữu 異dị 前tiền 顯hiển 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 且thả 破phá 眼nhãn 根căn 能năng 見kiến 今kim 顯hiển 見kiến 性tánh 非phi 明minh 廣quảng 破phá 因nhân 緣duyên 能năng 見kiến 破phá 緣duyên 既ký 廣quảng 顯hiển 性tánh 實thật 深thâm 由do 是thị 下hạ 文văn 談đàm 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。

是thị 故cố 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 。 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 明minh 。 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 暗ám 。 見kiến 空không 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 空không 。 見kiến 塞tắc 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 塞tắc 。

補bổ 註chú 曰viết 此thử 明minh 離ly 緣duyên 之chi 見kiến 即tức 見kiến 精tinh 也dã 向hướng 於ư 八bát 還hoàn 文văn 中trung 且thả 指chỉ 見kiến 精tinh 為vi 不bất 還hoàn 者giả 今kim 於ư 下hạ 文văn 則tắc 遣khiển 之chi 矣hĩ 。

四tứ 義nghĩa 成thành 就tựu 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 及cập 和hòa 合hợp 相tướng 。 汝nhữ 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 。 狹hiệp 劣liệt 無vô 識thức 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 吾ngô 今kim 誨hối 汝nhữ 。 當đương 善thiện 思tư 惟duy 。 無vô 得đắc 疲bì 怠đãi 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 四tứ 義nghĩa 成thành 就tựu 。 等đẳng 結kết 上thượng 起khởi 下hạ 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 凖# 前tiền 文văn 云vân 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 明minh 。 等đẳng 皆giai 以dĩ 能năng 見kiến 見kiến 於ư 所sở 見kiến 能năng 非phi 是thị 所sở 也dã 例lệ 今kim 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 即tức 以dĩ 前tiền 之chi 能năng 見kiến 復phục 為vi 今kim 之chi 所sở 見kiến 盖# 言ngôn 真chân 見kiến 見kiến 於ư 見kiến 精tinh 之chi 時thời 真chân 既ký 無vô 妄vọng 故cố 曰viết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 也dã 問vấn 見kiến 精tinh 屬thuộc 妄vọng 何hà 以dĩ 真chân 見kiến 復phục 見kiến 於ư 妄vọng 乎hồ 荅# 夫phu 見kiến 精tinh 者giả 映ánh 色sắc 之chi 性tánh 也dã 見kiến 雖tuy 屬thuộc 妄vọng 其kỳ 性tánh 元nguyên 真chân 當đương 知tri 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 無vô 別biệt 所sở 見kiến 只chỉ 是thị 見kiến 於ư 見kiến 中trung 之chi 性tánh 耳nhĩ 然nhiên 則tắc 若nhược 未vị 見kiến 性tánh 性tánh 在tại 見kiến 中trung 同đồng 名danh 見kiến 精tinh 若nhược 能năng 見kiến 性tánh 性tánh 脫thoát 于vu 見kiến 方phương 名danh 見kiến 見kiến 補bổ 註chú 曰viết 今kim 圖đồ 簡giản 便tiện 易dị 曉hiểu 且thả 借tá 見kiến 精tinh 作tác 一nhất 眚sảnh 字tự 配phối 成thành 四tứ 句cú 云vân 見kiến 眚sảnh 之chi 時thời 見kiến 非phi 是thị 眚sảnh 見kiến 猶do 離ly 眚sảnh 眚sảnh 不bất 能năng 及cập 上thượng 二nhị 句cú 與dữ 後hậu 經kinh 覺giác 所sở 覺giác 眚sảnh 。 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 同đồng 義nghĩa 下hạ 二nhị 句cú 義nghĩa 連liên 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 等đẳng 文văn 盖# 謂vị 真chân 見kiến 尚thượng 離ly 於ư 見kiến 精tinh 故cố 見kiến 精tinh 有hữu 所sở 不bất 能năng 及cập 。 何hà 況huống 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 等đẳng 說thuyết 而nhi 能năng 及cập 之chi 哉tai 汝nhữ 等đẳng 下hạ 責trách 而nhi 勉miễn 之chi 之chi 辭từ 也dã 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 即tức 真chân 見kiến 也dã 又hựu 即tức 前tiền 之chi 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 也dã 前tiền 舉cử 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 既ký 已dĩ 盡tận 拂phất 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 之chi 計kế 且thả 以dĩ 戲hí 論luận 分phân 別biệt 。 如như 手thủ 摩ma 空không 等đẳng 語ngữ 責trách 之chi 矣hĩ 而nhi 阿A 難Nan 滯trệ 情tình 未vị 解giải 再tái 引dẫn 世Thế 尊Tôn 常thường 說thuyết 因nhân 緣duyên 以dĩ 為vi 問vấn 難nạn/nan 由do 是thị 重trọng/trùng 拂phất 因nhân 緣duyên 發phát 明minh 真chân 見kiến 乃nãi 復phục 責trách 而nhi 勉miễn 之chi 可khả 謂vị 詳tường 且thả 明minh 矣hĩ 然nhiên 阿A 難Nan 終chung 於ư 慧tuệ 目mục 未vị 開khai 覺giác 心tâm 未vị 淨tịnh 故cố 又hựu 起khởi 後hậu 章chương 之chi 問vấn 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vi 我ngã 等đẳng 軰# 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 及cập 與dữ 自tự 然nhiên 。 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 而nhi 今kim 更cánh 聞văn 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 伏phục 願nguyện 弘hoằng 慈từ 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 。 覺giác 心tâm 明minh 淨tịnh 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 悲bi 淚lệ 頂đảnh 禮lễ 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 憐lân 愍mẫn 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 將tương 欲dục 敷phu 演diễn 。 大đại 陀đà 羅la 尼ni 。 諸chư 三tam 摩ma 提đề 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 雖tuy 強cường 記ký 。 但đãn 益ích 多đa 聞văn 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 心tâm 猶do 未vị 了liễu 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聴# 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 亦diệc 令linh 將tương 來lai 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 果Quả 。

孤cô 山sơn 曰viết 陀đà 羅la 尼ni 此thử 云vân 總tổng 持trì 即tức 慧tuệ 性tánh 也dã 三Tam 摩Ma 提Đề 此thử 云vân 正chánh 受thọ 即tức 定định 性tánh 也dã 定định 慧tuệ 均quân 平bình 故cố 云vân 妙diệu 修tu 行hành 是thị 趣thú 果quả 之chi 要yếu 故cố 喻dụ 以dĩ 道đạo 路lộ 奢Xa 摩Ma 他Tha 三tam 止chỉ 也dã 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 三tam 觀quán 也dã 經kinh 家gia 所sở 敘tự 則tắc 先tiên 慧tuệ 而nhi 後hậu 定định 如Như 來Lai 所sở 告cáo 則tắc 先tiên 定định 而nhi 後hậu 慧tuệ 用dụng 顯hiển 圓viên 融dung 止Chỉ 觀Quán 體thể 無vô 二nhị 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 阿A 難Nan 所sở 迷mê 心tâm 境cảnh 轉chuyển 細tế 如Như 來Lai 所sở 示thị 觀quán 照chiếu 愈dũ 深thâm 故cố 曰viết 微vi 密mật 。

阿A 難Nan 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 廻hồi 世thế 間gian 由do 二nhị 顛điên 倒đảo 。 分phân 別biệt 見kiến 妄vọng 。 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 云vân 何hà 二nhị 見kiến 。 一nhất 者giả 眾chúng 生sanh 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 二nhị 倒đảo 見kiến 妄vọng 即tức 同đồng 別biệt 二nhị 見kiến 也dã 由do 此thử 見kiến 妄vọng 循tuần 造tạo 妄vọng 業nghiệp 故cố 云vân 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 人nhân 天thiên 諸chư 趣thú 。 故cố 云vân 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 補bổ 註chú 曰viết 別biệt 業nghiệp 者giả 一nhất 人nhân 妄vọng 見kiến 也dã 同đồng 分phần/phân 者giả 多đa 人nhân 妄vọng 見kiến 也dã 故cố 後hậu 文văn 先tiên 引dẫn 別biệt 業nghiệp 且thả 喻dụ 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 眼nhãn 根căn 之chi 妄vọng 次thứ 連liên 同đồng 分phần/phân 廣quảng 喻dụ 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 根căn 身thân 器khí 界giới 同đồng 一nhất 妄vọng 耳nhĩ 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 阿A 難Nan 如như 世thế 間gian 人nhân 。 目mục 有hữu 赤xích 眚sảnh 。 夜dạ 間gian 燈đăng 光quang 別biệt 有hữu 圓viên 影ảnh 。 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp 。

孤cô 山sơn 曰viết 目mục 喻dụ 本bổn 具cụ 真chân 智trí 燈đăng 喻dụ 本bổn 具cụ 真chân 理lý 赤xích 眚sảnh 喻dụ 妄vọng 心tâm 圓viên 影ảnh 喻dụ 妄vọng 境cảnh 境cảnh 謂vị 五ngũ 陰ấm 故cố 云vân 。 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp 。

於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 夜dạ 燈đăng 明minh 。 所sở 現hiện 圓viên 光quang 。 為vi 是thị 燈đăng 色sắc 。 為vi 當đương 見kiến 色sắc 。 阿A 難Nan 此thử 若nhược 燈đăng 色sắc 。 則tắc 非phi 眚sảnh 人nhân 。 何hà 不bất 同đồng 見kiến 。 而nhi 此thử 圓viên 影ảnh 。 惟duy 眚sảnh 之chi 觀quán 若nhược 是thị 見kiến 色sắc 。 見kiến 已dĩ 成thành 色sắc 。 則tắc 彼bỉ 眚sảnh 人nhân 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。

補bổ 註chú 曰viết 五ngũ 色sắc 圓viên 影ảnh 既ký 非phi 燈đăng 色sắc 又hựu 非phi 見kiến 色sắc 惟duy 彼bỉ 見kiến 者giả 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 喻dụ 五ngũ 陰ấm 妄vọng 境cảnh 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 心tâm 所sở 成thành 也dã 惟duy 眚sảnh 之chi 觀quán 謂vị 獨độc 有hữu 眚sảnh 者giả 見kiến 之chi 也dã 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。 謂vị 若nhược 是thị 見kiến 色sắc 。 見kiến 已dĩ 成thành 色sắc 。 則tắc 彼bỉ 眚sảnh 人nhân 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 見kiến 矣hĩ 色sắc 即tức 影ảnh 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 燈đăng 別biệt 有hữu 。 則tắc 合hợp 傍bàng 觀quan 。 屏bính 帳trướng 几kỉ 筵diên 有hữu 圓viên 影ảnh 出xuất 。 離ly 見kiến 別biệt 有hữu 。 應ưng 非phi 眼nhãn 矚chú 。 云vân 何hà 眚sảnh 人nhân 。 目mục 見kiến 圓viên 影ảnh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 上thượng 即tức 燈đăng 見kiến 既ký 無vô 實thật 體thể 此thử 離ly 燈đăng 見kiến 又hựu 無vô 定định 處xứ 足túc 知tri 其kỳ 妄vọng 矣hĩ 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 。 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 於ư 是thị 中trung 有hữu 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 體thể 非phi 影ảnh 。 何hà 以dĩ 故cố 第đệ 二nhị 之chi 觀quan 。 捏niết 所sở 成thành 故cố 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 此thử 捏niết 根căn 元nguyên 。 是thị 形hình 非phi 形hình 。 離ly 見kiến 非phi 見kiến 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 今kim 欲dục 名danh 誰thùy 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 何hà 況huống 分phân 別biệt 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。

補bổ 註chú 曰viết 前tiền 分phần/phân 兩lưỡng 節tiết 難nạn/nan 破phá 圓viên 影ảnh 一nhất 即tức 燈đăng 見kiến 二nhị 離ly 燈đăng 見kiến 至chí 此thử 牒điệp 結kết 以dĩ 顯hiển 其kỳ 妄vọng 也dã 第đệ 二nhị 月nguyệt 等đẳng 又hựu 復phục 以dĩ 喻dụ 明minh 喻dụ 重trùng 疊điệp 結kết 顯hiển 使sử 知tri 妄vọng 本bổn 無vô 體thể 不bất 應ưng 窮cùng 詰cật 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 理lý 體thể 本bổn 真chân 也dã 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 。 妄vọng 心tâm 成thành 境cảnh 也dã 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 心tâm 境cảnh 皆giai 妄vọng 也dã 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 謂vị 有hữu 智trí 眚sảnh 人nhân 知tri 因nhân 目mục 眚sảnh 終chung 不bất 執chấp 言ngôn 圓viên 影ảnh 實thật 有hữu 故cố 雖tuy 有hữu 眚sảnh 不bất 為vi 見kiến 病bệnh 也dã 譬thí 圓viên 初sơ 心tâm 無vô 明minh 雖tuy 在tại 而nhi 達đạt 無vô 明minh 本bổn 自tự 不bất 有hữu 。 則tắc 無vô 妄vọng 境cảnh 可khả 得đắc 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 詳tường 夫phu 目mục 眚sảnh 見kiến 燈đăng 之chi 喻dụ 諸chư 師sư 並tịnh 用dụng 法pháp 相tướng 配phối 之chi 未vị 必tất 然nhiên 也dã 今kim 一nhất 徃# 且thả 順thuận 圓viên 師sư 所sở 解giải 應ưng 知tri 如Như 來Lai 。 舉cử 此thử 推thôi 破phá 性tánh 執chấp 者giả 正chánh 欲dục 引dẫn 例lệ 阿A 難Nan 目mục 觀quán 山sơn 河hà 等đẳng 皆giai 是thị 妄vọng 見kiến 義nghĩa 在tại 下hạ 文văn 其kỳ 昭chiêu 昭chiêu 矣hĩ 是thị 形hình 非phi 形hình 。 離ly 見kiến 非phi 見kiến 。 上thượng 句cú 雙song 是thị 形hình 與dữ 非phi 形hình 下hạ 句cú 雙song 離ly 見kiến 與dữ 非phi 見kiến 文văn 略lược 而nhi 互hỗ 顯hiển 也dã 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 謂vị 圓viên 影ảnh 由do 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 即tức 因nhân 緣duyên 義nghĩa 也dã 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。 謂vị 圓viên 影ảnh 離ly 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 即tức 自tự 然nhiên 義nghĩa 也dã 前tiền 文văn 已dĩ 破phá 此thử 重trọng 責trách 之chi 故cố 曰viết 今kim 欲dục 名danh 誰thùy 等đẳng 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 阿A 難Nan 此thử 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 除trừ 大đại 海hải 水thủy 。 中trung 間gian 平bình 陸lục 。 有hữu 三tam 千thiên 洲châu 。 正chánh 中trung 大đại 洲châu 。 東đông 西tây 括quát 量lượng 。 大đại 國quốc 凡phàm 有hữu 。 二nhị 千thiên 三tam 百bách 。 其kỳ 餘dư 小tiểu 洲châu 。 在tại 諸chư 海hải 中trung 。 其kỳ 間gian 或hoặc 有hữu 。 三tam 兩lưỡng 百bách 國quốc 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 至chí 於ư 三tam 十thập 。 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 。 阿A 難Nan 若nhược 復phục 此thử 中trung 。 有hữu 一nhất 小tiểu 洲châu 。 只chỉ 有hữu 兩lưỡng 國quốc 。 惟duy 一nhất 國quốc 人nhân 同đồng 感cảm 惡ác 緣duyên 。 則tắc 彼bỉ 小tiểu 洲châu 。 當đương 土thổ 眾chúng 生sanh 。 覩đổ 諸chư 一nhất 切thiết 不bất 祥tường 。 境cảnh 界giới 或hoặc 見kiến 二nhị 日nhật 。 或hoặc 見kiến 兩lưỡng 月nguyệt 。 其kỳ 中trung 乃nãi 至chí 。 暈vựng 適thích 珮bội 玦quyết 。 慧tuệ 孛bột 飛phi 流lưu 負phụ 耳nhĩ 虹hồng 蜺nghê 。 種chủng 種chủng 惡ác 相tướng 。 但đãn 此thử 國quốc 見kiến 。 彼bỉ 國quốc 眾chúng 生sanh 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 亦diệc 復phục 不bất 聞văn 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 不bất 祥tường 氣khí 現hiện 惟duy 災tai 地địa 見kiến 之chi 乃nãi 同đồng 業nghiệp 妄vọng 感cảm 彼bỉ 無vô 災tai 地địa 不bất 聞văn 不bất 見kiến 。 暈vựng 適thích 珮bội 玦quyết 。 日nhật 月nguyệt 之chi 災tai 象tượng 也dã 慧tuệ 孛bột 飛phi 流lưu 星tinh 辰thần 之chi 災tai 象tượng 也dã 負phụ 耳nhĩ 虹hồng 蜺nghê 。 陰âm 陽dương 之chi 災tai 象tượng 也dã 惡ác 氣khí 環hoàn 日nhật 曰viết 暈vựng 日nhật 食thực 曰viết 適thích 所sở 謂vị 適thích 見kiến 于vu 日nhật 月nguyệt 之chi 災tai 也dã 珮bội 玦quyết 謂vị 妖yêu 氣khí 近cận 日nhật 如như 環hoàn 珮bội 之chi 狀trạng 星tinh 芒mang 偏thiên 指chỉ 曰viết 彗tuệ 如như 彗tuệ 帚trửu 也dã 芒mang 氣khí 四tứ 出xuất 曰viết 孛bột 孛bột 孛bột 然nhiên 也dã 絕tuyệt 迹tích 而nhi 去khứ 曰viết 飛phi 光quang 迹tích 相tương 連liên 曰viết 流lưu 陰âm 陽dương 之chi 氣khí 或hoặc 背bối/bội 日nhật 如như 負phụ 旁bàng 日nhật 如như 耳nhĩ 或hoặc 明minh 而nhi 為vi 虹hồng 暗ám 而nhi 為vi 蜺nghê 。

阿A 難Nan 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 。 阿A 難Nan 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 矚chú 燈đăng 光quang 中trung 。 所sở 現hiện 圓viên 影ảnh 。 雖tuy 現hiện 似tự 境cảnh 。 終chung 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 非phi 色sắc 所sở 造tạo 。 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 見kiến 咎cữu 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 圓viên 影ảnh 無vô 實thật 則tắc 似tự 境cảnh 而nhi 已dĩ 乃nãi 見kiến 勞lao 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 非phi 燈đăng 色sắc 所sở 造tạo 也dã 。

例lệ 汝nhữ 今kim 日nhật 。 以dĩ 目mục 觀quan 見kiến 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 似tự 現hiện 前tiền 境cảnh 。 元nguyên 我ngã 覺giác 明minh 。 見kiến 所sở 緣duyên 眚sảnh 。 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 。 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 覺giác 緣duyên 非phi 眚sảnh 。

吳ngô 興hưng 曰viết 無vô 始thỉ 見kiến 病bệnh 如như 目mục 眚sảnh 也dã 以dĩ 法pháp 言ngôn 之chi 則tắc 阿a 頼# 耶da 識thức 能năng 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 以dĩ 惑hoặc 言ngôn 之chi 正chánh 屬thuộc 無vô 明minh 補bổ 註chú 曰viết 以dĩ 眼nhãn 根căn 及cập 山sơn 河hà 等đẳng 境cảnh 俱câu 例lệ 圓viên 影ảnh 然nhiên 則tắc 所sở 指chỉ 見kiến 病bệnh 即tức 無vô 明minh 也dã 無vô 明minh 即tức 覺giác 明minh 也dã 上thượng 舉cử 圓viên 影ảnh 無vô 實thật 乃nãi 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 例lệ 今kim 根căn 境cảnh 無vô 實thật 乃nãi 無vô 始thỉ 無vô 明minh 所sở 成thành 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 下hạ 牒điệp 顯hiển 而nhi 詳tường 釋thích 也dã 見kiến 即tức 根căn 見kiến 緣duyên 即tức 境cảnh 此thử 根căn 與dữ 境cảnh 雖tuy 似tự 現hiện 前tiền 實thật 有hữu 而nhi 元nguyên 非phi 實thật 有hữu 元nguyên 我ngã 覺giác 明minh 。 見kiến 所sở 緣duyên 眚sảnh 。 之chi 所sở 成thành 耳nhĩ 見kiến 所sở 緣duyên 三tam 字tự 釋thích 成thành 覺giác 明minh 也dã 此thử 一nhất 見kiến 字tự 即tức 能năng 見kiến 分phần/phân 謂vị 此thử 覺giác 明minh 能năng 見kiến 其kỳ 所sở 緣duyên 者giả 即tức 眚sảnh 也dã 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 。 等đẳng 謂vị 有hữu 覺giác 有hữu 見kiến 即tức 為vi 眚sảnh 病bệnh 惟duy 吾ngô 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 能năng 覺giác 諸chư 緣duyên 者giả 非phi 眚sảnh 也dã 盖# 本bổn 覺giác 如như 好hảo 眼nhãn 覺giác 明minh 如như 眚sảnh 病bệnh 根căn 境cảnh 如như 燈đăng 影ảnh 耳nhĩ 。

覺giác 所sở 覺giác 眚sảnh 。 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 此thử 實thật 見kiến 見kiến 。 云vân 何hà 復phục 名danh 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 見kiến 我ngã 及cập 汝nhữ 。 并tinh 諸chư 世thế 間gian 。 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 皆giai 即tức 見kiến 眚sảnh 。 非phi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 彼bỉ 見kiến 真chân 精tinh 。 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。

補bổ 註chú 曰viết 覺giác 所sở 覺giác 下hạ 牒điệp 上thượng 覺giác 緣duyên 非phi 眚sảnh 。 之chi 意ý 釋thích 前tiền 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 之chi 疑nghi 也dã 所sở 覺giác 即tức 覺giác 明minh 等đẳng 也dã 今kim 吾ngô 覺giác 其kỳ 所sở 覺giác 是thị 眚sảnh 而nhi 吾ngô 真chân 覺giác 非phi 墯# 眚sảnh 中trung 此thử 實thật 見kiến 見kiến 。 之chi 時thời 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 也dã 真chân 見kiến 如như 是thị 云vân 何hà 復phục 以dĩ 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 眚sảnh 中trung 之chi 事sự 而nhi 名danh 之chi 哉tai 是thị 故cố 下hạ 重trọng/trùng 明minh 眚sảnh 事sự 彼bỉ 見kiến 下hạ 重trọng/trùng 結kết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 也dã 吳ngô 興hưng 曰viết 云vân 何hà 復phục 名danh 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 者giả 顯hiển 其kỳ 離ly 妄vọng 亦diệc 責trách 其kỳ 未vị 悟ngộ 也dã 然nhiên 佛Phật 所sở 說thuyết 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 見kiến 妄vọng 者giả 由do 前tiền 阿A 難Nan 云vân 世Thế 尊Tôn 為vì 我ngã 。 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 及cập 與dữ 自tự 然nhiên 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 是thị 故cố 廣quảng 示thị 別biệt 業nghiệp 同đồng 分phần/phân 所sở 見kiến 之chi 相tướng 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 此thử 即tức 重trọng/trùng 破phá 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 種chủng 之chi 執chấp 也dã 又hựu 阿A 難Nan 云vân 而nhi 今kim 更cánh 聞văn 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 故cố 今kim 再tái 示thị 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 此thử 實thật 見kiến 見kiến 。 也dã 閱duyệt 此thử 文văn 者giả 當đương 曉hiểu 大đại 途đồ 。

阿A 難Nan 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 例lệ 彼bỉ 妄vọng 見kiến 。 別biệt 業nghiệp 一nhất 人nhân 。 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 同đồng 彼bỉ 一nhất 國quốc 。 彼bỉ 見kiến 圓viên 影ảnh 。 眚sảnh 妄vọng 所sở 生sanh 。 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 所sở 見kiến 不bất 祥tường 。 同đồng 見kiến 業nghiệp 中trung 。 瘴chướng 惡ác 所sở 起khởi 。 俱câu 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 引dẫn 別biệt 業nghiệp 例lệ 同đồng 分phần/phân 引dẫn 眚sảnh 妄vọng 例lệ 瘴chướng 惡ác 以dĩ 明minh 妄vọng 業nghiệp 雖tuy 異dị 妄vọng 本bổn 不bất 殊thù 故cố 曰viết 俱câu 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。 吳ngô 興hưng 曰viết 上thượng 文văn 云vân 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 。 義nghĩa 見kiến 於ư 此thử 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 進tiến 同đồng 例lệ 別biệt 也dã 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 等đẳng 退thoái 別biệt 例lệ 同đồng 也dã 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 例lệ 邪tà 荅# 由do 別biệt 業nghiệp 中trung 引dẫn 目mục 眚sảnh 為ví 喻dụ 顯hiển 妄vọng 則tắc 易dị 以dĩ 因nhân 眚sảnh 見kiến 影ảnh 人nhân 皆giai 知tri 虛hư 故cố 同đồng 分phần/phân 中trung 引dẫn 瘴chướng 惡ác 為ví 喻dụ 顯hiển 妄vọng 則tắc 難nan 以dĩ 因nhân 瘴chướng 覩đổ 相tương/tướng 事sự 皆giai 如như 實thật 故cố 佛Phật 意ý 欲dục 彰chương 同đồng 分phân 之chi 妄vọng 悉tất 如như 別biệt 業nghiệp 之chi 妄vọng 故cố 有hữu 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 。 之chi 說thuyết 然nhiên 目mục 眚sảnh 瘴chướng 惡ác 所sở 喻dụ 之chi 法Pháp 要yếu 顯hiển 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 及cập 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 見kiến 咸hàm 爾nhĩ 又hựu 同đồng 業nghiệp 中trung 瘴chướng 惡ác 之chi 妄vọng 猶do 易dị 可khả 知tri 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 虛hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 。 其kỳ 實thật 難nan 信tín 是thị 故cố 經kinh 文văn 從tùng 狹hiệp 至chí 廣quảng 以dĩ 易dị 例lệ 難nạn/nan 展triển 轉chuyển 相tương 濟tế 也dã 如như 此thử 。

例lệ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 三tam 千thiên 洲châu 中trung 。 兼kiêm 四tứ 大đại 海hải 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 并tinh 洎kịp 十thập 方phương 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 是thị 覺giác 明minh 。 無vô 漏lậu 妙diệu 心tâm 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 虛hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 。 和hòa 合hợp 妄vọng 生sanh 。 和hòa 合hợp 妄vọng 死tử 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 上thượng 以dĩ 一nhất 人nhân 例lệ 一nhất 國quốc 此thử 以dĩ 一nhất 國quốc 例lệ 大Đại 千Thiên 合hợp 顯hiển 器khí 界giới 根căn 身thân 無vô 非phi 見kiến 病bệnh 和hòa 合hợp 妄vọng 起khởi 也dã 覺giác 明minh 無vô 漏lậu 妙diệu 心tâm 。 即tức 依y 真chân 起khởi 妄vọng 者giả 吳ngô 興hưng 曰viết 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 生sanh 死tử 偏thiên 言ngôn 妄vọng 者giả 真Chân 如Như 在tại 迷mê 故cố 。

若nhược 能năng 遠viễn 離ly 。 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。 則tắc 復phục 滅diệt 除trừ 。 諸chư 生sanh 死tử 因nhân 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。

吳ngô 興hưng 曰viết 不bất 和hòa 合hợp 者giả 有hữu 似tự 自tự 然nhiên 下hạ 文văn 所sở 破phá 其kỳ 義nghĩa 碩# 異dị 。

阿A 難Nan 汝nhữ 雖tuy 先tiên 悟ngộ 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。 而nhi 猶do 未vị 明minh 。 如như 是thị 覺giác 元nguyên 。 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。

補bổ 註chú 曰viết 阿A 難Nan 前tiền 云vân 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 如Như 來Lai 乃nãi 就tựu 同đồng 別biệt 二nhị 見kiến 文văn 中trung 重trọng/trùng 破phá 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 種chủng 之chi 執chấp 意ý 謂vị 阿A 難Nan 之chi 心tâm 必tất 已dĩ 悟ngộ 矣hĩ 但đãn 和hòa 合hợp 等đẳng 義nghĩa 疑nghi 猶do 未vị 明minh 故cố 此thử 下hạ 因nhân 辨biện 覺giác 元nguyên 而nhi 重trọng/trùng 與dữ 明minh 之chi 先tiên 悟ngộ 者giả 已dĩ 悟ngộ 也dã 。

阿A 難Nan 吾ngô 今kim 復phục 以dĩ 。 前tiền 塵trần 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 猶do 以dĩ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 妄vọng 想tưởng 和hòa 合hợp 。 諸chư 因nhân 緣duyên 性tánh 。 而nhi 自tự 疑nghi 惑hoặc 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 和hòa 合hợp 起khởi 者giả 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 妙diệu 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 為vi 與dữ 明minh 和hòa 。 為vi 與dữ 暗ám 和hòa 。 為vi 與dữ 通thông 和hòa 。 為vi 與dữ 塞tắc 和hòa 。

吳ngô 興hưng 曰viết 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 覺giác 性tánh 也dã 上thượng 文văn 云vân 而nhi 猶do 未vị 明minh 。 如như 是thị 覺giác 元nguyên 。 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 等đẳng 古cổ 人nhân 以dĩ 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 。 解giải 者giả 謬mậu 矣hĩ 溫ôn 陵lăng 曰viết 則tắc 汝nhữ 下hạ 意ý 謂vị 設thiết 有hữu 所sở 和hòa 即tức 涉thiệp 妄vọng 塵trần 而nhi 不bất 名danh 妙diệu 淨tịnh 矣hĩ 。

若nhược 明minh 和hòa 者giả 。 且thả 汝nhữ 觀quan 明minh 。 當đương 明minh 現hiện 前tiền 。 何hà 處xứ 雜tạp 見kiến 。 見kiến 相tướng 可khả 辨biện 。 雜tạp 何hà 形hình 像tượng 。 若nhược 非phi 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。 若nhược 即tức 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 見kiến 。 必tất 見kiến 圓viên 滿mãn 。 何hà 處xứ 和hòa 明minh 。 若nhược 明minh 圓viên 滿mãn 。 不bất 合hợp 見kiến 和hòa 。 見kiến 必tất 異dị 明minh 。 雜tạp 則tắc 失thất 彼bỉ 。 性tánh 明minh 名danh 字tự 。 雜tạp 天thiên 明minh 性tánh 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 羣quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

資tư 中trung 曰viết 明minh 屬thuộc 前tiền 相tương 見kiến 屬thuộc 內nội 心tâm 齊tề 何hà 處xứ 所sở 而nhi 論luận 其kỳ 雜tạp 見kiến 之chi 與dữ 相tương/tướng 目mục 擊kích 可khả 分phân 明minh 見kiến 相tương/tướng 雜tạp 作tác 何hà 形hình 像tượng 溫ôn 陵lăng 曰viết 若nhược 非phi 下hạ 謂vị 明minh 若nhược 非phi 見kiến 不bất 能năng 見kiến 明minh 此thử 疑nghi 若nhược 相tương/tướng 雜tạp 也dã 明minh 若nhược 即tức 見kiến 誰thùy 為vi 能năng 見kiến 又hựu 非phi 雜tạp 矣hĩ 此thử 章chương 皆giai 明minh 浮phù 塵trần 幻huyễn 相tương/tướng 一nhất 無vô 實thật 體thể 不bất 容dung 窮cùng 詰cật 必tất 見kiến 下hạ 謂vị 惟duy 見kiến 與dữ 明minh 體thể 必tất 圓viên 滿mãn 不bất 合hợp 相tương 和hòa 盖# 和hòa 則tắc 間gian 雜tạp 不bất 圓viên 滿mãn 矣hĩ 見kiến 必tất 異dị 明minh 。 下hạ 牒điệp 上thượng 結kết 成thành 非phi 和hòa 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 性tánh 謂vị 見kiến 性tánh 見kiến 被bị 明minh 雜tạp 豈khởi 得đắc 名danh 見kiến 明minh 被bị 見kiến 雜tạp 豈khởi 得đắc 名danh 明minh 和hòa 雜tạp 既ký 失thất 明minh 性tánh 兩lưỡng 名danh 則tắc 知tri 謂vị 見kiến 和hòa 明minh 不bất 成thành 義nghĩa 理lý 故cố 云vân 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 下hạ 知tri 非phi 與dữ 明minh 和hòa 則tắc 餘dư 皆giai 非phi 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 今kim 者giả 。 妙diệu 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 為vi 與dữ 明minh 合hợp 。 為vi 與dữ 暗ám 合hợp 。 為vi 與dữ 通thông 合hợp 。 為vi 與dữ 塞tắc 合hợp 。 若nhược 明minh 合hợp 者giả 。 至chí 於ư 暗ám 時thời 。 明minh 相tướng 已dĩ 滅diệt 。 此thử 見kiến 即tức 不phủ 。 與dữ 諸chư 暗ám 合hợp 。 云vân 何hà 見kiến 暗ám 。 若nhược 見kiến 暗ám 時thời 。 不bất 與dữ 暗ám 合hợp 。 與dữ 明minh 合hợp 者giả 。 應ưng 非phi 見kiến 明minh 。 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 明minh 合hợp 。 了liễu 明minh 非phi 暗ám 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 羣quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

資tư 中trung 曰viết 上thượng 明minh 和hòa 義nghĩa 如như 水thủy 和hòa 土thổ 今kim 明minh 合hợp 義nghĩa 如như 盖# 合hợp 函hàm 溫ôn 陵lăng 曰viết 和hòa 則tắc 雜tạp 而nhi 不bất 辨biện 合hợp 則tắc 附phụ 而nhi 不bất 離ly 合hợp 則tắc 不bất 離ly 故cố 明minh 相tướng 滅diệt 時thời 見kiến 亦diệc 隨tùy 滅diệt 不bất 復phục 合hợp 暗ám 若nhược 不bất 合hợp 暗ám 而nhi 能năng 見kiến 暗ám 則tắc 與dữ 明minh 合hợp 時thời 應ưng 非phi 見kiến 明minh 。 然nhiên 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 言ngôn 與dữ 明minh 合hợp 云vân 何hà 了liễu 明minh 非phi 暗ám 。 邪tà 合hợp 義nghĩa 不bất 成thành 則tắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 非phi 和hòa 合hợp 起khởi 矣hĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 此thử 妙diệu 覺giác 元nguyên 。 與dữ 諸chư 緣duyên 塵trần 。 及cập 心tâm 念niệm 慮lự 。 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。

真chân 際tế 曰viết 若nhược 和hòa 合hợp 不bất 成thành 即tức 非phi 和hòa 合hợp 形hình 對đối 必tất 然nhiên 故cố 也dã 此thử 計kế 真chân 妄vọng 二nhị 法pháp 了liễu 不bất 相tương 觸xúc 。 吳ngô 興hưng 曰viết 中trung 論luận 破phá 計kế 不bất 出xuất 四tứ 性tánh 謂vị 自tự 他tha 共cộng 無vô 因nhân 也dã 初sơ 破phá 自tự 然nhiên 即tức 無vô 因nhân 也dã 次thứ 破phá 因nhân 緣duyên 即tức 自tự 他tha 共cộng 也dã 如như 以dĩ 明minh 暗ám 空không 塞tắc 推thôi 於ư 因nhân 緣duyên 正chánh 約ước 他tha 性tánh 又hựu 阿A 難Nan 所sở 執chấp 空không 明minh 心tâm 眼nhãn 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 空không 明minh 即tức 他tha 心tâm 眼nhãn 即tức 自tự 又hựu 佛Phật 說thuyết 同đồng 別biệt 二nhị 種chủng 見kiến 境cảnh 見kiến 亦diệc 自tự 也dã 境cảnh 亦diệc 他tha 也dã 既ký 有hữu 自tự 他tha 必tất 含hàm 共cộng 性tánh 但đãn 由do 共cộng 性tánh 難nạn/nan 破phá 是thị 故cố 更cánh 作tác 和hòa 合hợp 而nhi 說thuyết 然nhiên 則tắc 非phi 和hòa 合hợp 義nghĩa 亦diệc 從tùng 自tự 他tha 開khai 出xuất 為vi 防phòng 末mạt 習tập 委ủy 曲khúc 搜sưu 揚dương 耳nhĩ 問vấn 此thử 與dữ 前tiền 七thất 處xứ 推thôi 心tâm 四tứ 性tánh 何hà 別biệt 荅# 七thất 處xứ 四tứ 性tánh 都đô 未vị 涉thiệp 真chân 但đãn 破phá 第đệ 六lục 識thức 心tâm 分phân 別biệt 較giảo 計kế 今kim 自tự 然nhiên 等đẳng 皆giai 依y 覺giác 性tánh 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 於ư 茲tư 見kiến 矣hĩ 。

佛Phật 言ngôn 汝nhữ 今kim 又hựu 言ngôn 。 覺giác 非phi 和hòa 合hợp 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 此thử 妙diệu 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 為vi 非phi 明minh 和hòa 。 為vi 非phi 暗ám 和hòa 。 為vi 非phi 通thông 和hòa 。 為vi 非phi 塞tắc 和hòa 。 若nhược 非phi 明minh 和hòa 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 必tất 有hữu 邊biên 畔bạn 。 汝nhữ 且thả 諦đế 觀quán 。 何hà 處xứ 是thị 明minh 。 何hà 處xứ 是thị 見kiến 。 在tại 見kiến 在tại 明minh 。 自tự 何hà 為vi 畔bạn 。 阿A 難Nan 若nhược 明minh 際tế 中trung 。 必tất 無vô 見kiến 者giả 。 則tắc 不bất 相tương 及cập 。 自tự 不bất 知tri 其kỳ 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 畔bạn 云vân 何hà 成thành 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 羣quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 若nhược 非phi 下hạ 謂vị 和hòa 則tắc 同đồng 而nhi 無vô 畔bạn 非phi 和hòa 則tắc 異dị 故cố 必tất 有hữu 畔bạn 且thả 求cầu 畔bạn 不bất 得đắc 非phi 非phi 和hòa 矣hĩ 阿A 難Nan 下hạ 謂vị 相tương 及cập 乃nãi 有hữu 畔bạn 畔bạn 義nghĩa 不bất 成thành 非phi 非phi 和hòa 矣hĩ 。

又hựu 妙diệu 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 為vi 非phi 明minh 合hợp 。 為vi 非phi 暗ám 合hợp 。 為vi 非phi 通thông 合hợp 。 為vi 非phi 塞tắc 合hợp 。 若nhược 非phi 明minh 合hợp 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 性tánh 相tương 乖quai 角giác 。 如như 耳nhĩ 與dữ 明minh 。 了liễu 不bất 相tương 觸xúc 。 見kiến 且thả 不bất 知tri 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 云vân 何hà 甄chân 明minh 。 合hợp 非phi 合hợp 理lý 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 羣quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

吳ngô 興hưng 曰viết 非phi 和hòa 約ước 體thể 不bất 相tương 入nhập 故cố 以dĩ 際tế 畔bạn 推thôi 之chi 非phi 合hợp 約ước 性tánh 自tự 差sai 別biệt 故cố 以dĩ 乖quai 角giác 破phá 之chi 溫ôn 陵lăng 曰viết 以dĩ 為vi 非phi 合hợp 則tắc 根căn 境cảnh 乖quai 背bối/bội 既ký 不bất 知tri 明minh 亦diệc 不bất 顯hiển 見kiến 二nhị 體thể 既ký 無vô 從tùng 何hà 甄chân 別biệt 合hợp 與dữ 非phi 合hợp 之chi 理lý 邪tà 資tư 中trung 曰viết 自tự 徵trưng 心tâm 辨biện 見kiến 以dĩ 來lai 齊tề 此thử 廣quảng 破phá 人nhân 執chấp 此thử 下hạ 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 等đẳng 文văn 破phá 法pháp 執chấp 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。 從tùng 十thập 二nhị 處xứ 。 至chí 十thập 八bát 界giới 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虛hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虛hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。 殊thù 不bất 能năng 知tri 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 常thường 住trụ 妙diệu 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 性tánh 真chân 常thường 中trung 。 求cầu 於ư 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 合hợp 非phi 合hợp 理lý 。 皆giai 所sở 謂vị 浮phù 塵trần 幻huyễn 相tương 和hòa 合hợp 妄vọng 起khởi 和hòa 合hợp 妄vọng 滅diệt 故cố 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 則tắc 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 而nhi 已dĩ 幻huyễn 無vô 自tự 性tánh 依y 真chân 而nhi 立lập 如như 華hoa 起khởi 空không 全toàn 體thể 即tức 空không 如như 泡bào 生sanh 水thủy 全toàn 體thể 即tức 水thủy 故cố 曰viết 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 近cận 取thủ 諸chư 身thân 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 莫mạc 不bất 皆giai 然nhiên 。 故cố 曰viết 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 等đẳng 也dã 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 當đương 人nhân 法Pháp 身thân 妙diệu 性tánh 也dã 依y 果quả 而nhi 稱xưng 曰viết 如Như 來Lai 含hàm 攝nhiếp 眾chúng 德đức 曰viết 藏tạng 未vị 嘗thường 去khứ 來lai 曰viết 常thường 住trụ 暗ám 不bất 能năng 昏hôn 曰viết 妙diệu 明minh 不bất 隨tùy 生sanh 滅diệt 曰viết 不bất 動động 無vô 不bất 徧biến 足túc 曰viết 周chu 圓viên 妙diệu 萬vạn 物vật 而nhi 至chí 神thần 性tánh 一nhất 切thiết 而nhi 不bất 異dị 曰viết 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 能năng 見kiến 是thị 性tánh 則tắc 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 矣hĩ 問vấn 真chân 常thường 之chi 性tánh 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 既ký 無vô 去khứ 來lai 生sanh 死tử 柰nại 何hà 今kim 之chi 實thật 有hữu 邪tà 荅# 不bất 真chân 常thường 則tắc 有hữu 真chân 常thường 則tắc 不bất 有hữu 譬thí 之chi 空không 水thủy 目mục 病bệnh 則tắc 華hoa 風phong 擊kích 則tắc 泡bào 豈khởi 其kỳ 真chân 常thường 哉tai 若nhược 晴tình 明minh 澄trừng 湛trạm 乃nãi 謂vị 真chân 常thường 於ư 明minh 湛trạm 中trung 靜tĩnh 求cầu 華hoa 泡bào 夫phu 何hà 所sở 得đắc 能năng 審thẩm 乎hồ 此thử 則tắc 不bất 疑nghi 聖thánh 言ngôn 惟duy 務vụ 了liễu 幻huyễn 妄vọng 而nhi 復phục 真chân 常thường 也dã 孤cô 山sơn 曰viết 五ngũ 陰ấm 等đẳng 諸chư 經kinh 皆giai 列liệt 三tam 科khoa 謂vị 陰ấm 處xứ 界giới 以dĩ 對đối 愚ngu 根căn 樂nhạo/nhạc/lạc 各các 有hữu 三tam 故cố 而nhi 今kim 有hữu 四tứ 更cánh 加gia 六lục 入nhập 只chỉ 是thị 破phá 十thập 二nhị 處xứ 中trung 內nội 六lục 處xứ 耳nhĩ 隨tùy 機cơ 增tăng 减# 何hà 必tất 定định 三tam 此thử 並tịnh 色sắc 心tâm 開khai 合hợp 之chi 殊thù 廣quảng 上thượng 浮phù 塵trần 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 也dã 。

阿A 難Nan 云vân 何hà 五ngũ 陰ấm 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 梵Phạn 語ngữ 塞tắc 徤# 陀đà 此thử 云vân 蘊uẩn 古cổ 翻phiên 為vi 陰ấm 蘊uẩn 謂vị 積tích 聚tụ 陰ấm 謂vị 盖# 覆phú 積tích 聚tụ 有hữu 為vi 盖# 覆phú 真chân 性tánh 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 目mục 。 觀quan 晴tình 明minh 空không 。 惟duy 一nhất 晴tình 虛hư 廻hồi 無vô 所sở 有hữu 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 不bất 動động 目mục 晴tình 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 則tắc 於ư 虛hư 空không 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 華hoa 。 復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 狂cuồng 亂loạn 非phi 相tướng 。 色sắc 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

孤cô 山sơn 曰viết 淨tịnh 目mục 况# 本bổn 具cụ 真chân 智trí 晴tình 空không 况# 本bổn 具cụ 真chân 理lý 惟duy 一nhất 晴tình 虛hư 即tức 理lý 智trí 一nhất 如như 也dã 廻hồi 無vô 所sở 有hữu 絕tuyệt 九cửu 界giới 妄vọng 色sắc 也dã 其kỳ 人nhân 喻dụ 眾chúng 生sanh 也dã 。 背bội 真chân 合hợp 妄vọng 故cố 曰viết 無vô 故cố 不bất 動động 目mục 晴tình 妄vọng 心tâm 取thủ 着trước 也dã 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 妄vọng 惑hoặc 潤nhuận 業nghiệp 也dã 於ư 妙diệu 性tánh 中trung 現hiện 九cửu 界giới 色sắc 故cố 曰viết 於ư 空không 見kiến 狂cuồng 華hoa 等đẳng 溫ôn 陵lăng 曰viết 狂cuồng 華hoa 喻dụ 色sắc 陰ấm 狂cuồng 相tương/tướng 喻dụ 色sắc 境cảnh 皆giai 妄vọng 感cảm 也dã 。

阿A 難Nan 是thị 諸chư 狂cuồng 華hoa 非phi 從tùng 空không 來lai 。 非phi 從tùng 目mục 出xuất 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 空không 來lai 者giả 。 既ký 從tùng 空không 來lai 。 還hoàn 從tùng 空không 入nhập 。 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 。 即tức 非phi 虛hư 空không 。 空không 若nhược 非phi 空không 。 自tự 不bất 容dung 其kỳ 。 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 如như 阿A 難Nan 體thể 。 不bất 容dung 阿A 難Nan 。 若nhược 目mục 出xuất 者giả 。 既ký 從tùng 目mục 出xuất 。 還hoàn 從tùng 目mục 入nhập 。 即tức 此thử 華hoa 性tánh 。 從tùng 目mục 出xuất 故cố 。 當đương 合hợp 有hữu 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 者giả 。 去khứ 既ký 華hoa 空không 。 旋toàn 合hợp 見kiến 眼nhãn 。 若nhược 無vô 見kiến 者giả 。 出xuất 既ký 翳ế 空không 。 旋toàn 當đương 翳ế 眼nhãn 。 又hựu 見kiến 華hoa 時thời 。 目mục 應ưng 無vô 翳ế 。 云vân 何hà 晴tình 空không 。 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 。 則tắc 有hữu 實thật 體thể 故cố 非phi 虛hư 空không 非phi 空không 則tắc 實thật 故cố 如như 阿A 難Nan 體thể 。 更cánh 無vô 所sở 容dung 此thử 辨biện 狂cuồng 華hoa 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 也dã 若nhược 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 則tắc 得đắc 目mục 之chi 性tánh 故cố 應ưng 有hữu 見kiến 今kim 旋toàn 時thời 既ký 不bất 見kiến 眼nhãn 又hựu 不bất 翳ế 眼nhãn 非phi 目mục 出xuất 矣hĩ 又hựu 若nhược 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 則tắc 華hoa 在tại 空không 時thời 目mục 應ưng 無vô 翳ế 。 云vân 何hà 見kiến 華hoa 目mục 尚thượng 有hữu 翳ế 必tất 見kiến 晴tình 空không 無vô 華hoa 方phương 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。 邪tà 此thử 辨biện 狂cuồng 華hoa 不bất 因nhân 目mục 出xuất 也dã 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 既ký 了liễu 幻huyễn 華hoa 無vô 因nhân 當đương 知tri 色sắc 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 餘dư 四tứ 例lệ 此thử 資tư 中trung 曰viết 若nhược 知tri 華hoa 相tương/tướng 即tức 空không 則tắc 顯hiển 色sắc 陰ấm 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 足túc 宴yến 安an 。 百bách 骸hài 調điều 適thích 。 忽hốt 如như 忘vong 生sanh 。 性tánh 無vô 違vi 順thuận 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 以dĩ 二nhị 手thủ 掌chưởng 。 於ư 空không 相tương 摩ma 。 於ư 二nhị 手thủ 中trung 。 妄vọng 生sanh 澁sáp 滑hoạt 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 受thọ 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 觸xúc 情tình 於ư 境cảnh 納nạp 境cảnh 於ư 心tâm 曰viết 受thọ 宴yến 安an 調điều 適thích 性tánh 無vô 違vi 順thuận 。 喻dụ 藏tạng 性tánh 本bổn 無vô 諸chư 受thọ 也dã 二nhị 手thủ 空không 摩ma 妄vọng 生sanh 澁sáp 滑hoạt 喻dụ 妄vọng 觸xúc 引dẫn 起khởi 諸chư 受thọ 也dã 忘vong 生sanh 如như 圓viên 覺giác 所sở 謂vị 忽hốt 忘vong 我ngã 身thân 。 言ngôn 調điều 適thích 之chi 至chí 也dã 。

阿A 難Nan 是thị 諸chư 幻huyễn 觸xúc 不bất 從tùng 空không 來lai 。 不bất 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 空không 來lai 者giả 。 既ký 能năng 觸xúc 掌chưởng 。 何hà 不bất 觸xúc 身thân 。 不bất 應ưng 虛hư 空không 。 選tuyển 擇trạch 來lai 觸xúc 。 若nhược 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 應ưng 非phi 待đãi 合hợp 。 又hựu 掌chưởng 出xuất 故cố 。 合hợp 則tắc 掌chưởng 知tri 。 離ly 則tắc 觸xúc 入nhập 。 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 。 應ưng 亦diệc 覺giác 知tri 。 入nhập 時thời 蹤tung 跡tích 。 必tất 有hữu 覺giác 心tâm 。 知tri 出xuất 知tri 入nhập 。 自tự 有hữu 一nhất 物vật 。 身thân 中trung 徃# 來lai 何hà 待đãi 合hợp 知tri 。 要yếu 名danh 為vi 觸xúc 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 受thọ 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 空không 體thể 常thường 徧biến 不bất 應ưng 有hữu 擇trạch 掌chưởng 當đương 自tự 出xuất 不bất 應ưng 有hữu 待đãi 又hựu 若nhược 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 出xuất 必tất 有hữu 入nhập 然nhiên 合hợp 而nhi 出xuất 時thời 掌chưởng 雖tuy 有hữu 知tri 離ly 而nhi 入nhập 時thời 臂tý 且thả 不bất 覺giác 既ký 無vô 定định 實thật 全toàn 一nhất 虛hư 妄vọng 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 談đàm 說thuyết 酢tạc 梅mai 。 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 思tư 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 足túc 心tâm 酸toan 澁sáp 想tưởng 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 想tưởng 無vô 實thật 相tướng 由do 心tâm 成thành 相tương/tướng 說thuyết 梅mai 思tư 崖nhai 無vô 實thật 相tướng 也dã 口khẩu 水thủy 足túc 酸toan 由do 心tâm 成thành 相tương/tướng 也dã 凡phàm 想tưởng 如như 之chi 。

阿A 難Nan 如như 是thị 酢tạc 說thuyết 。 不bất 從tùng 梅mai 生sanh 。 非phi 從tùng 口khẩu 入nhập 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 梅mai 生sanh 者giả 。 梅mai 合hợp 自tự 談đàm 。 何hà 待đãi 人nhân 說thuyết 。 若nhược 從tùng 口khẩu 入nhập 。 自tự 合hợp 口khẩu 聞văn 。 何hà 須tu 待đãi 耳nhĩ 。 若nhược 獨độc 耳nhĩ 聞văn 。 此thử 水thủy 何hà 不phủ 。 耳nhĩ 中trung 而nhi 出xuất 。 想tưởng 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 與dữ 說thuyết 相tương 類loại 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 想tưởng 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 人nhân 談đàm 梅mai 而nhi 口khẩu 水thủy 梅mai 不bất 能năng 談đàm 則tắc 計kế 梅mai 出xuất 者giả 妄vọng 也dã 耳nhĩ 聞văn 梅mai 而nhi 心tâm 想tưởng 口khẩu 不bất 能năng 聞văn 則tắc 計kế 口khẩu 入nhập 者giả 妄vọng 也dã 耳nhĩ 聞văn 梅mai 而nhi 耳nhĩ 無vô 水thủy 則tắc 計kế 說thuyết 計kế 聞văn 皆giai 妄vọng 也dã 補bổ 註chú 曰viết 談đàm 梅mai 口khẩu 水thủy 者giả 因nhân 聞văn 他tha 人nhân 說thuyết 梅mai 而nhi 吾ngô 口khẩu 水thủy 出xuất 思tư 崖nhai 足túc 酸toan 者giả 吾ngô 自tự 思tư 耳nhĩ 真chân 際tế 曰viết 與dữ 說thuyết 相tương 類loại 。 者giả 應ưng 云vân 如như 是thị 思tư 蹋đạp 非phi 懸huyền 崖nhai 來lai 非phi 足túc 心tâm 入nhập 若nhược 從tùng 崖nhai 來lai 崖nhai 合hợp 自tự 想tưởng 何hà 待đãi 人nhân 思tư 若nhược 從tùng 足túc 入nhập 足túc 合hợp 自tự 思tư 何hà 待đãi 心tâm 想tưởng 若nhược 獨độc 心tâm 思tư 何hà 故cố 足túc 心tâm 覺giác 有hữu 酸toan 澀sáp 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 瀑bộc 流lưu 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 不bất 相tương 踰du 越việt 。 行hành 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 妙diệu 湛trạm 妄vọng 動động 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 徙tỉ 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 停đình 故cố 名danh 行hành 陰ấm 而nhi 譬thí 瀑bộc 流lưu 也dã 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 後hậu 不bất 至chí 前tiền 故cố 曰viết 。 不bất 相tương 踰du 越việt 。

阿A 難Nan 如như 是thị 流lưu 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 。 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 。 非phi 離ly 空không 水thủy 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 空không 生sanh 。 則tắc 諸chư 十thập 方phương 。 無vô 盡tận 虛hư 空không 。 成thành 無vô 盡tận 流lưu 。 世thế 界giới 自tự 然nhiên 。 俱câu 受thọ 淪luân 溺nịch 。 若nhược 因nhân 水thủy 有hữu 。 則tắc 此thử 瀑bộc 流lưu 性tánh 應ưng 非phi 水thủy 。 有hữu 所sở 有hữu 相tướng 。 今kim 應ưng 現hiện 在tại 。 若nhược 即tức 水thủy 性tánh 。 則tắc 澄trừng 清thanh 時thời 。 應ưng 非phi 水thủy 體thể 。 若nhược 離ly 空không 水thủy 。 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 行hành 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 牒điệp 釋thích 流lưu 性tánh 不bất 因nhân 空không 水thủy 非phi 即tức 非phi 離ly 以dĩ 明minh 行hành 陰ấm 無vô 實thật 體thể 也dã 有hữu 所sở 有hữu 相tướng 。 謂vị 流lưu 應ưng 離ly 水thủy 別biệt 有hữu 體thể 相tướng 也dã 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 水thủy 流lưu 其kỳ 間gian 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 流lưu 終chung 依y 水thủy 則tắc 非phi 離ly 空không 水thủy 。 矣hĩ 資tư 中trung 曰viết 若nhược 因nhân 水thủy 有hữu 。 下hạ 謂vị 若nhược 因nhân 其kỳ 水thủy 別biệt 有hữu 流lưu 性tánh 因nhân 果quả 性tánh 別biệt 則tắc 瀑bộc 流lưu 性tánh 不bất 應ưng 是thị 水thủy 能năng 有hữu 是thị 水thủy 所sở 有hữu 是thị 流lưu 二nhị 相tương/tướng 若nhược 殊thù 俱câu 應ưng 現hiện 在tại 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 頻tần 伽già 瓶bình 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 滿mãn 中trung 擎kình 空không 。 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。 識thức 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

檇# 李# 曰viết 頻tần 伽già 好hảo 聲thanh 鳥điểu 也dã 瓶bình 形hình 象tượng 之chi 孤cô 山sơn 曰viết 瓶bình 喻dụ 妄vọng 業nghiệp 空không 喻dụ 妄vọng 識thức 業nghiệp 牽khiên 識thức 走tẩu 如như 瓶bình 擎kình 空không 行hành 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 喻dụ 以dĩ 遠viễn 行hành 現hiện 陰ấm 如như 此thử 國quốc 中trung 陰ấm 生sanh 陰ấm 悉tất 如như 他tha 國quốc 。

阿A 難Nan 如như 是thị 虛hư 空không 。 非phi 彼bỉ 方phương 來lai 。 非phi 此thử 方phương 入nhập 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 彼bỉ 方phương 來lai 。 則tắc 本bổn 瓶bình 中trung 。 既ký 貯trữ 空không 去khứ 。 於ư 本bổn 瓶bình 地địa 。 應ưng 少thiểu 虛hư 空không 。 若nhược 此thử 方phương 入nhập 。 開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 。 應ưng 見kiến 空không 出xuất 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 識thức 陰ấm 虛hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

孤cô 山sơn 曰viết 虛hư 空không 非phi 從tùng 彼bỉ 方phương 來lai 入nhập 此thử 方phương 若nhược 瓶bình 盛thịnh 空không 從tùng 彼bỉ 入nhập 此thử 何hà 故cố 彼bỉ 方phương 不bất 見kiến 空không 少thiểu 此thử 方phương 不bất 見kiến 空không 出xuất 溫ôn 陵lăng 曰viết 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 一nhất 迷mê 為vi 識thức 故cố 如như 瓶bình 中trung 之chi 空không 耳nhĩ 內nội 外ngoại 一nhất 空không 喻dụ 性tánh 識thức 一nhất 體thể 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 喻dụ 妄vọng 分phần/phân 同đồng 異dị 也dã 空không 無vô 來lai 徃# 不bất 可khả 擎kình 餉hướng 喻dụ 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 亦diệc 無vô 捨xả 受thọ 今kim 言ngôn 擎kình 餉hướng 者giả 比tỉ 迷mê 性tánh 為vi 識thức 妄vọng 隨tùy 流lưu 轉chuyển 之chi 狀trạng 也dã 身thân 心tâm 萬vạn 法pháp 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 道đạo 嫌hiềm 揀giản 擇trạch 理lý 忘vong 情tình 謂vị 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 皆giai 為vi 戲hí 論luận 擬nghĩ 心tâm 動động 念niệm 盡tận 涉thiệp 迷mê 倒đảo 大đại 覺giác 將tương 與dữ 覺giác 之chi 故cố 此thử 卷quyển 之chi 初sơ 權quyền 且thả 明minh 正chánh 倒đảo 辨biện 緣duyên 影ảnh 擇trạch 見kiến 精tinh 示thị 真chân 量lượng 一nhất 就tựu 其kỳ 迷mê 倒đảo 情tình 計kế 為vi 之chi 拂phất 心tâm 眼nhãn 之chi 塵trần 翳ế 洗tẩy 肺phế 腸tràng 之chi 垢cấu 濁trược 使sử 心tâm 境cảnh 灑sái 落lạc 真chân 妄vọng 兩lưỡng 忘vong 然nhiên 後hậu 融dung 會hội 入nhập 如Như 來Lai 藏tạng 。 遂toại 知tri 根căn 塵trần 處xứ 界giới 法pháp 法pháp 無vô 非phi 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 此thử 第đệ 二nhị 及cập 第đệ 三tam 卷quyển 大đại 旨chỉ 也dã 。

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 會Hội 解Giải 卷quyển 第đệ 四tứ