大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 三Tam 慧Tuệ 品Phẩm 第đệ 七thất 十thập 之chi 餘dư (# 卷quyển 八bát 十thập 四tứ )# 聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo 後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch 【# 經Kinh 】# 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 無vô 所sở 為vi 。 無vô 所sở 作tác 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 有hữu 三tam 乘thừa 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 佛Phật 乘thừa 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 為vi 。 無vô 所sở 作tác 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 為vi 。 有hữu 所sở 作tác 中trung 有hữu 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 夫phu 愚ngu 人nhân 。 不bất 聞văn 聖thánh 法pháp 。 著trước 五ngũ 受thọ 眾chúng 。 所sở 謂vị 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 著trước 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 著trước 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 人nhân 念niệm 有hữu 是thị 色sắc 。 得đắc 是thị 色sắc 。 乃nãi 至chí 念niệm 有hữu 。 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 當đương 度độ 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 以dĩ 五ngũ 眼nhãn 觀quán 。 尚thượng 不bất 得đắc 色sắc 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 狂cuồng 愚ngu 人nhân 無vô 目mục 。 而nhi 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 佛Phật 以dĩ 五ngũ 眼nhãn 觀quán 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 生sanh 死tử 中trung 可khả 度độ 者giả 。 今kim 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 聚tụ 。 正chánh 定định 。 邪tà 定định 。 不bất 定định 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 初sơ 不bất 得đắc 眾chúng 生sanh 三tam 聚tụ 。 若nhược 正chánh 定định 。 若nhược 邪tà 定định 。 若nhược 不bất 定định 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 想tưởng 。 我ngã 以dĩ 除trừ 其kỳ 妄vọng 著trước 。 世thế 俗tục 法pháp 故cố 說thuyết 有hữu 得đắc 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 。 非phi 住trụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 住trụ 顛điên 倒đảo 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 住trụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 得đắc 。 亦diệc 不bất 住trụ 顛điên 倒đảo 中trung 得đắc 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 不bất 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 我ngã 實thật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 無vô 所sở 住trụ 若nhược 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 為vi 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 。 不bất 住trụ 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 不bất 住trụ 無vô 為vi 相tương/tướng 。 化hóa 人nhân 亦diệc 有hữu 來lai 有hữu 去khứ 。 亦diệc 坐tọa 亦diệc 立lập 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 化hóa 人nhân 若nhược 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 五ngũ 神thần 通thông 。 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 行hành 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 入nhập 空Không 三Tam 昧Muội 。 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 行hành 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 行hành 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 是thị 化hóa 人nhân 化hóa 作tác 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 有hữu 三tam 聚tụ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 化hóa 人nhân 有hữu 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 有hữu 三tam 聚tụ 眾chúng 生sanh 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 諸chư 法pháp 如như 化hóa 。 如như 化hóa 人nhân 度độ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 實thật 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 行hành 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 如như 化hóa 。 佛Phật 與dữ 化hóa 人nhân 有hữu 何hà 等đẳng 差sai 別biệt 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 與dữ 化hóa 人nhân 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 化hóa 人nhân 亦diệc 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 佛Phật 。 化hóa 獨độc 能năng 有hữu 所sở 作tác 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 無vô 佛Phật 。 化hóa 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 過quá 去khứ 有hữu 佛Phật 。 名danh 須tu 扇thiên/phiến 多đa 。 為vi 欲dục 度độ 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 化hóa 作tác 佛Phật 已dĩ 。 而nhi 自tự 滅diệt 度độ 。 是thị 化hóa 佛Phật 住trụ 半bán 劫kiếp 作tác 佛Phật 事sự 。 授thọ 應ưng 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 者giả 記ký 已dĩ 滅diệt 度độ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 知tri 佛Phật 實thật 滅diệt 度độ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 化hóa 人nhân 實thật 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 信tín 知tri 諸chư 法pháp 如như 化hóa 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 佛Phật 。 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 。 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 云vân 何hà 令linh 布bố 施thí 清thanh 淨tịnh 。 如như 人nhân 供cúng 養dường 佛Phật 。 是thị 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 福phước 德đức 不bất 盡tận 。 若nhược 供cúng 養dường 化hóa 佛Phật 。 是thị 人nhân 乃nãi 至chí 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 福phước 德đức 亦diệc 應ưng 不bất 盡tận 耶da 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 以dĩ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 天thiên 及cập 人nhân 作tác 福phước 田điền 。 化hóa 佛Phật 亦diệc 以dĩ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 天thiên 及cập 人nhân 作tác 福phước 田điền 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 置trí 是thị 化hóa 佛Phật 及cập 於ư 化hóa 佛Phật 所sở 種chủng 福phước 德đức 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 但đãn 以dĩ 敬kính 心tâm 念niệm 佛Phật 。 是thị 善thiện 根căn 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 至chí 畢tất 苦khổ 。 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 置trí 是thị 敬kính 心tâm 念niệm 佛Phật 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 但đãn 以dĩ 一nhất 華hoa 散tán 虛hư 空không 中trung 念niệm 佛Phật 。 乃nãi 至chí 畢tất 苦khổ 。 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 置trí 是thị 敬kính 心tâm 念niệm 佛Phật 。 散tán 華hoa 念niệm 佛Phật 。 若nhược 有hữu 人nhân 一nhất 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 乃nãi 至chí 畢tất 苦khổ 。 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 福phước 田điền 中trung 種chủng 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 佛Phật 與dữ 化hóa 佛Phật 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 無vô 異dị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 不bất 應ưng 壞hoại 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 。 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 不bất 應ưng 壞hoại 。 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 。 壞hoại 諸chư 法pháp 相tướng 。 言ngôn 是thị 色sắc 。 是thị 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 是thị 內nội 法pháp 。 是thị 外ngoại 法pháp 。 是thị 善thiện 法Pháp 。 是thị 不bất 善thiện 法pháp 。 是thị 有hữu 漏lậu 。 是thị 無vô 漏lậu 。 是thị 世thế 間gian 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 是thị 有hữu 諍tranh 法pháp 。 是thị 無vô 諍tranh 法pháp 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 。 將tương 無vô 壞hoại 諸chư 法pháp 相tướng 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不phủ 也dã 。 以dĩ 名danh 字tự 相tương/tướng 故cố 示thị 諸chư 法pháp 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 解giải 。 佛Phật 不bất 壞hoại 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 以dĩ 名danh 字tự 。 相tương/tướng 故cố 說thuyết 諸chư 法pháp 。 令linh 眾chúng 生sanh 解giải 。 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 名danh 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 以dĩ 名danh 相tướng 示thị 眾chúng 生sanh 欲dục 令linh 解giải 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 隨tùy 世thế 俗tục 法pháp 有hữu 名danh 相tướng 。 實thật 無vô 著trước 處xứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 凡phàm 夫phu 說thuyết 苦khổ 。 著trước 名danh 。 隨tùy 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 不bất 著trước 名danh 。 不bất 隨tùy 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 名danh 著trước 名danh 。 相tương/tướng 著trước 相tương/tướng 。 空không 亦diệc 應ưng 著trước 空không 。 無vô 相tướng 亦diệc 應ưng 著trước 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 亦diệc 應ưng 著trước 無vô 作tác 。 實thật 際tế 應ưng 著trước 實thật 際tế 。 法pháp 性tánh 應ưng 著trước 法pháp 性tánh 。 無vô 為vi 性tánh 應ưng 著trước 無vô 為vi 性tánh 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 。 相tương/tướng 。 是thị 法pháp 不bất 住trụ 名danh 。 相tương/tướng 中trung 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 但đãn 名danh 。 相tương/tướng 中trung 住trụ 。 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 。 相tương/tướng 中trung 亦diệc 不bất 應ưng 著trước 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 但đãn 名danh 相tướng 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 誰thùy 故cố 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 受thọ 種chủng 種chủng 勤cần 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 道đạo 時thời 。 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。 勤cần 精tinh 進tấn 。 入nhập 禪thiền 定định 。 修tu 智trí 慧tuệ 。 行hành 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 行hành 空không 行hành 。 無vô 相tướng 行hành 。 無vô 作tác 行hành 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 乃nãi 至chí 具cụ 足túc 大đại 慈từ 悲bi 。 佛Phật 言ngôn 。 如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。 若nhược 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 但đãn 名danh 相tướng 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 誰thùy 故cố 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 但đãn 名danh 相tướng 等đẳng 。 是thị 名danh 相tướng 。 名danh 相tướng 相tương/tướng 空không 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 已dĩ 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 已dĩ 。 以dĩ 三tam 乘thừa 法Pháp 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 相tướng 。 亦diệc 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 住trụ 異dị 。 爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 智trí 。 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 。 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 三tam 種chủng 智trí 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 。 道đạo 種chủng 智trí 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 諸chư 佛Phật 智trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 。 名danh 所sở 謂vị 內nội 外ngoại 法pháp 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 能năng 知tri 。 不bất 能năng 用dụng 一nhất 切thiết 道đạo 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 道đạo 種chủng 智trí 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 智trí 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 應ưng 知tri 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 應ưng 具cụ 足túc 知tri 。 亦diệc 應ưng 用dụng 是thị 道đạo 度độ 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 不bất 作tác 實thật 際tế 證chứng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 具cụ 足túc 諸chư 道đạo 。 不bất 應ưng 以dĩ 是thị 道đạo 實thật 際tế 作tác 證chứng 耶da 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 未vị 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 未vị 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 是thị 時thời 不bất 應ưng 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 道Đạo 中trung 。 應ưng 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 住trụ 非phi 道đạo 中trung 。 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 住trụ 道đạo 非phi 道đạo 。 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 住trụ 非phi 道đạo 亦diệc 非phi 非phi 道đạo 。 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 住trụ 何hà 處xứ 。 應ưng 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 汝nhữ 住trụ 道đạo 中trung 。 受thọ 諸chư 法pháp 故cố 。 漏lậu 盡tận 得đắc 解giải 脫thoát 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 汝nhữ 住trụ 非phi 道đạo 。 漏lậu 盡tận 得đắc 解giải 脫thoát 不phủ 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 汝nhữ 住trụ 道đạo 非phi 道đạo 。 漏lậu 盡tận 得đắc 解giải 脫thoát 不phủ 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 汝nhữ 住trụ 非phi 道đạo 亦diệc 非phi 非phi 道đạo 。 漏lậu 盡tận 得đắc 解giải 脫thoát 不phủ 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 無vô 所sở 住trụ 。 不bất 受thọ 諸chư 法pháp 。 漏lậu 盡tận 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 所sở 住trụ 。 應ưng 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 切thiết 種chủng 智trí 相tương/tướng 。 佛Phật 言ngôn 。 一nhất 相tương/tướng 故cố 名danh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 行hành 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 名danh 字tự 顯hiển 示thị 說thuyết 。 佛Phật 如như 實thật 知tri 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 道đạo 種chủng 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 三tam 智trí 結kết 斷đoạn 有hữu 差sai 別biệt 。 有hữu 盡tận 。 有hữu 餘dư 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 煩phiền 惱não 習tập 。 一nhất 切thiết 悉tất 斷đoạn 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 煩phiền 惱não 習tập 不bất 悉tất 斷đoạn 。 世Thế 尊Tôn 。 是thị 諸chư 人nhân 不bất 得đắc 無vô 為vi 法pháp 。 得đắc 斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 可khả 得đắc 差sai 別biệt 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 為vi 法Pháp 。 中trung 不bất 可khả 得đắc 差sai 別biệt 。 何hà 以dĩ 故cố 說thuyết 。 是thị 人nhân 煩phiền 惱não 習tập 斷đoạn 。 是thị 人nhân 煩phiền 惱não 習tập 不bất 斷đoạn 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 習tập 。 非phi 煩phiền 惱não 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 身thân 。 口khẩu 有hữu 似tự 婬dâm 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 相tương/tướng 。 凡phàm 夫phu 愚ngu 人nhân 。 為vi 之chi 得đắc 罪tội 。 是thị 三tam 毒độc 習tập 。 諸chư 佛Phật 無vô 有hữu 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 道đạo 無vô 法pháp 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 無vô 法pháp 。 何hà 以dĩ 故cố 分phân 別biệt 說thuyết 。 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 是thị 阿A 那Na 含Hàm 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 佛Phật 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 是thị 阿A 那Na 含Hàm 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 。 實thật 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 故cố 分phân 別biệt 。 有hữu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 說thuyết 。 何hà 以dĩ 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 言ngôn 說thuyết 道Đạo 。 斷đoạn 結kết 故cố 說thuyết 後hậu 際tế 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 中trung 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 說thuyết 有hữu 後hậu 際tế 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 。 如như 是thị 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 中trung 。 無vô 有hữu 前tiền 際tế 。 何hà 況huống 有hữu 後hậu 際tế 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 為vi 說thuyết 是thị 前tiền 際tế 。 是thị 後hậu 際tế 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 中trung 。 前tiền 際tế 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 以dĩ 自tự 相tương/tướng 空không 法pháp 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 自tự 相tương/tướng 空không 法pháp 。 則tắc 無vô 所sở 著trước 。 若nhược 內nội 法pháp 。 若nhược 外ngoại 法pháp 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 。 若nhược 無vô 為vi 法Pháp 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 法pháp 。 若nhược 佛Phật 法Pháp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 佛Phật 言ngôn 。 得đắc 第đệ 一nhất 度độ 。 一nhất 切thiết 法pháp 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 阿A 羅La 漢Hán 。 用dụng 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 度độ 彼bỉ 岸ngạn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 分phân 別biệt 。 籌trù 量lượng 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 。 是thị 中trung 不bất 得đắc 堅kiên 實thật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 皆giai 入nhập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 有hữu 法pháp 。 若nhược 合hợp 。 若nhược 散tán 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。 若nhược 可khả 見kiến 。 若nhược 不bất 可khả 見kiến 。 若nhược 有hữu 對đối 。 若nhược 無vô 對đối 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。 何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 樂nhạo 說thuyết 辯biện 。 一nhất 切thiết 照chiếu 明minh 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 魔ma 若nhược 魔ma 天thiên 。 求cầu 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 人nhân 。 及cập 餘dư 異dị 道đạo 梵Phạm 志Chí 。 怨oán 讎thù 惡ác 人nhân 不bất 能năng 斷đoạn 壞hoại 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 人nhân 輩bối 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 應ưng 行hành 無vô 常thường 義nghĩa 。 苦khổ 義nghĩa 。 空không 義nghĩa 。 無vô 我ngã 義nghĩa 。 亦diệc 應ưng 行hành 苦khổ 智trí 義nghĩa 。 集tập 智trí 義nghĩa 。 滅diệt 智trí 義nghĩa 。 道đạo 智trí 義nghĩa 。 法pháp 智trí 義nghĩa 。 比tỉ 智trí 義nghĩa 。 世thế 智trí 義nghĩa 。 他tha 心tâm 智trí 義nghĩa 。 盡tận 智trí 義nghĩa 。 無vô 生sanh 智trí 義nghĩa 。 如như 實thật 智trí 義nghĩa 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 故cố 。 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 義nghĩa 與dữ 非phi 義nghĩa 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 故cố 。 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 故cố 。 應Ứng 如như 是thị 念niệm 。 貪tham 欲dục 非phi 義nghĩa 。 如như 是thị 義nghĩa 不bất 應ưng 行hành 。 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 非phi 義nghĩa 。 如như 是thị 義nghĩa 不bất 應ưng 行hành 。 一nhất 切thiết 邪tà 見kiến 無vô 義nghĩa 。 如như 是thị 義nghĩa 不bất 應ưng 行hành 。 何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 毒độc 如như 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 義nghĩa 。 無vô 有hữu 非phi 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 邪tà 見kiến 如như 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 義nghĩa 。 無vô 有hữu 非phi 義nghĩa 。 復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 色sắc 非phi 義nghĩa 。 非phi 非phi 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 識thức 非phi 義nghĩa 。 非phi 非phi 義nghĩa 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 非phi 義nghĩa 。 非phi 非phi 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 時thời 。 無vô 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 。 若nhược 義nghĩa 。 若nhược 非phi 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 常thường 住trụ 。 無vô 有hữu 是thị 義nghĩa 。 無vô 有hữu 非phi 義nghĩa 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 離ly 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 非phi 義nghĩa 。 非phi 非phi 義nghĩa 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 無vô 作tác 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 非phi 義nghĩa 。 非phi 非phi 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 若nhược 佛Phật 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 為vi 義nghĩa 。 云vân 何hà 佛Phật 言ngôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 有hữu 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 。 雖tuy 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 若nhược 佛Phật 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 以dĩ 增tăng 。 亦diệc 不bất 以dĩ 損tổn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 虛hư 空không 如như 。 不bất 能năng 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 損tổn 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 有hữu 增tăng 。 無vô 有hữu 損tổn 。 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 學học 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 學học 是thị 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 不bất 以dĩ 二nhị 法pháp 故cố 。 世Thế 尊Tôn 。 不bất 二nhị 法pháp 能năng 得đắc 不bất 二nhị 法pháp 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 二nhị 法pháp 能năng 得đắc 不bất 二nhị 法pháp 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 不bất 以dĩ 二nhị 法pháp 。 亦diệc 不bất 以dĩ 不bất 二nhị 法pháp 。 云vân 何hà 當đương 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 所sở 得đắc 即tức 是thị 得đắc 。 以dĩ 是thị 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 【# 論luận 】# 釋thích 曰viết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 三tam 乘thừa 。 佛Phật 可khả 其kỳ 意ý 。 更cánh 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 凡phàm 夫phu 人nhân 未vị 得đắc 道Đạo 。 著trước 五ngũ 眾chúng 故cố 。 亦diệc 著trước 是thị 空không 。 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 法pháp 故cố 生sanh 疑nghi 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 三tam 乘thừa 。 汝nhữ 已dĩ 得đắc 道Đạo 。 不bất 著trước 五ngũ 眾chúng 。 亦diệc 不bất 著trước 空không 。 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 。 云vân 何hà 生sanh 疑nghi 。 佛Phật 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 我ngã 以dĩ 五ngũ 眼nhãn 尚thượng 不bất 得đắc 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 狂cuồng 人nhân 無vô 眼nhãn 而nhi 欲dục 得đắc 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 若nhược 無vô 法pháp 。 無vô 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 三tam 聚tụ 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 答đáp 。 我ngã 觀quán 眾chúng 生sanh 。 一nhất 聚tụ 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 有hữu 三tam 。 但đãn 為vi 欲dục 破phá 顛điên 倒đảo 故cố 。 分phân 別biệt 有hữu 三tam 。 能năng 破phá 顛điên 倒đảo 者giả 名danh 正chánh 定định 必tất 不bất 能năng 破phá 顛điên 倒đảo 者giả 是thị 。 邪tà 定định 得đắc 因nhân 緣duyên 能năng 破phá 。 不bất 得đắc 則tắc 不bất 能năng 破phá 。 是thị 名danh 。 不bất 定định 皆giai 以dĩ 世thế 俗tục 法pháp 故cố 說thuyết 。 非phi 最tối 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 實thật 住trụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 得đắc 道Đạo 。 何hà 以dĩ 答đáp 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 不bất 答đáp 曰viết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 為vì 新tân 發phát 意ý 。 著trước 者giả 故cố 問vấn 。 是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。 不bất 何hà 以dĩ 故cố 。 顛điên 倒đảo 有hữu 法pháp 中trung 尚thượng 不bất 可khả 住trụ 。 何hà 況huống 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 無vô 所sở 有hữu 中trung 住trụ 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 疑nghi 。 若nhược 二nhị 處xứ 不bất 住trụ 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 不bất 得đắc 正chánh 覺giác 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 實thật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 道đạo 。 但đãn 無vô 所sở 住trụ 。 有hữu 為vi 性tánh 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 無vô 為vi 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 不bất 可khả 住trụ 。 此thử 中trung 佛Phật 欲dục 明minh 了liễu 是thị 事sự 故cố 。 說thuyết 化hóa 佛Phật 譬thí 喻dụ 。 如như 化hóa 佛Phật 不bất 住trụ 有hữu 為vi 性tánh 。 不bất 住trụ 無vô 為vi 性tánh 。 而nhi 能năng 來lai 去khứ 說thuyết 法Pháp 。 問vấn 曰viết 。 化hóa 人nhân 來lai 去khứ 說thuyết 法Pháp 可khả 爾nhĩ 。 云vân 何hà 能năng 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 答đáp 曰viết 。 不bất 言ngôn 化hóa 人nhân 能năng 實thật 行hạnh 。 眾chúng 生sanh 眼nhãn 見kiến 似tự 有hữu 所sở 行hành 。 是thị 化hóa 事sự 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 乃nãi 至chí 。 須tu 扇thiên/phiến 多đa 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 已dĩ 信tín 伏phục 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 化hóa 佛Phật 。 真chân 佛Phật 等đẳng 無vô 異dị 。 今kim 猶do 少thiểu 疑nghi 問vấn 佛Phật 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 供cúng 養dường 真chân 佛Phật 乃nãi 至chí 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 福phước 故cố 不bất 盡tận 。 供cúng 養dường 化hóa 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 不phủ 。 佛Phật 答đáp 。 供cúng 養dường 化hóa 佛Phật 。 真chân 佛Phật 。 其kỳ 福phước 不bất 異dị 。 何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 供cúng 養dường 福phước 無vô 盡tận 。 化hóa 佛Phật 亦diệc 不bất 離ly 實thật 相tướng 故cố 。 若nhược 供cúng 養dường 者giả 心tâm 能năng 不bất 異dị 。 其kỳ 福phước 亦diệc 等đẳng 。 問vấn 曰viết 。 化hóa 佛Phật 無vô 十Thập 力Lực 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 云vân 何hà 與dữ 真chân 佛Phật 等đẳng 。 答đáp 曰viết 。 十Thập 力Lực 等đẳng 諸chư 功công 德đức 皆giai 入nhập 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 若nhược 十Thập 力Lực 等đẳng 離ly 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 則tắc 非phi 佛Phật 法Pháp 。 墮đọa 顛điên 倒đảo 邪tà 見kiến 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 。 真chân 。 化hóa 中trung 定định 有hữu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 者giả 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 得đắc 逆nghịch 罪tội 不bất 說thuyết 化hóa 佛Phật 。 答đáp 曰viết 。 經kinh 中trung 但đãn 說thuyết 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 不bất 辯biện 真chân 。 化hóa 。 若nhược 供cúng 養dường 化hóa 佛Phật 得đắc 具cụ 足túc 福phước 者giả 。 惡ác 心tâm 毀hủy 謗báng 亦diệc 應ưng 得đắc 逆nghịch 罪tội 。 惡ác 人nhân 定định 謂vị 化hóa 佛Phật 是thị 真chân 而nhi 惡ác 心tâm 出xuất 血huyết 。 血huyết 則tắc 為vi 出xuất 。 便tiện 得đắc 逆nghịch 罪tội 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 毘tỳ 尼ni 中trung 何hà 以dĩ 言ngôn 。 殺sát 化hóa 人nhân 不bất 犯phạm 殺sát 戒giới 答đáp 曰viết 。 毘tỳ 尼ni 中trung 皆giai 為vi 世thế 間gian 事sự 。 攝nhiếp 眾chúng 僧Tăng 故cố 結kết 戒giới 。 不bất 論luận 實thật 相tướng 。 何hà 以dĩ 故cố 。 毘tỳ 尼ni 中trung 有hữu 人nhân 。 有hữu 眾chúng 生sanh 。 逐trục 假giả 名danh 而nhi 結kết 戒giới 。 為vì 護hộ 佛Phật 法Pháp 故cố 。 不bất 觀quán 後hậu 世thế 罪tội 多đa 少thiểu 。 有hữu 後hậu 世thế 罪tội 重trọng 。 戒giới 中trung 便tiện 輕khinh 。 如như 道Đạo 人Nhân 鞭tiên 打đả 殺sát 牛ngưu 羊dương 等đẳng 。 罪tội 重trọng 而nhi 戒giới 輕khinh 。 讚tán 歎thán 女nữ 人nhân 。 戒giới 中trung 重trọng/trùng 。 後hậu 世thế 罪tội 輕khinh 。 殺sát 化hóa 牛ngưu 羊dương 。 則tắc 眾chúng 人nhân 不bất 嫌hiềm 。 不bất 譏cơ 。 不bất 論luận 。 但đãn 自tự 得đắc 心tâm 罪tội 。 若nhược 殺sát 真chân 。 化hóa 牛ngưu 羊dương 。 心tâm 不bất 異dị 者giả 。 得đắc 罪tội 等đẳng 。 然nhiên 制chế 戒giới 意ý 。 為vi 眾chúng 人nhân 譏cơ 嫌hiềm 故cố 為vi 重trọng/trùng 。 是thị 故cố 經Kinh 中trung 說thuyết 。 意ý 業nghiệp 最tối 大đại 。 非phi 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 。 如như 。 人nhân 大đại 行hành 布bố 施thí 不bất 及cập 行hành 慈từ 三tam 昧muội 。 行hành 慈từ 三tam 昧muội 。 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 自tự 得đắc 無vô 量lượng 福phước 。 邪tà 見kiến 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。 而nhi 入nhập 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 是thị 故cố 供cúng 養dường 化hóa 佛Phật 。 真chân 佛Phật 。 以dĩ 心tâm 等đẳng 故cố 。 其kỳ 福phước 不bất 異dị 。 復phục 次thứ 。 此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。 置trí 是thị 化hóa 佛Phật 光quang 相tướng 具cụ 足túc 。 有hữu 人nhân 見kiến 石thạch 泥nê 像tượng 等đẳng 。 慈từ 心tâm 念niệm 佛Phật 。 是thị 人nhân 乃nãi 至chí 畢tất 苦khổ 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 佛Phật 言ngôn 。 復phục 置trí 泥nê 像tượng 。 若nhược 有hữu 恭cung 敬kính 心tâm 。 雖tuy 不bất 見kiến 佛Phật 像tượng 。 念niệm 佛Phật 故cố 以dĩ 華hoa 散tán 空không 中trung 。 其kỳ 福phước 亦diệc 得đắc 畢tất 苦khổ 。 復phục 置trí 散tán 華hoa 。 但đãn 一nhất 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 是thị 人nhân 亦diệc 得đắc 。 畢tất 苦khổ 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 但đãn 空không 稱xưng 佛Phật 名danh 字tự 。 便tiện 得đắc 畢tất 苦khổ 其kỳ 福phước 不bất 盡tận 。 答đáp 曰viết 。 是thị 人nhân 曾tằng 聞văn 佛Phật 功công 德đức 。 能năng 度độ 人nhân 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 若nhược 多đa 若nhược 少thiểu 供cúng 養dường 。 及cập 稱xưng 名danh 字tự 。 得đắc 無vô 量lượng 福phước 。 亦diệc 至chí 畢tất 苦khổ 不bất 盡tận 。 是thị 故cố 福phước 田điền 無vô 量lượng 故cố 。 雖tuy 濡nhu 心tâm 布bố 施thí 。 其kỳ 福phước 亦diệc 無vô 盡tận 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 故cố 。 真chân 佛Phật 。 化hóa 佛Phật 無vô 異dị 。 於ư 佛Phật 福phước 田điền 供cúng 養dường 者giả 。 其kỳ 福phước 無vô 量lượng 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 實thật 相tướng 無vô 別biệt 無vô 異dị 故cố 。 爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 壞hoại 故cố 二nhị 佛Phật 無vô 異dị 。 今kim 佛Phật 分phân 別biệt 說thuyết 諸chư 法pháp 。 是thị 色sắc 。 是thị 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 是thị 有hữu 為vi 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 將tương 無vô 壞hoại 諸chư 法pháp 相tướng 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 雖tuy 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 說thuyết 諸chư 法pháp 。 但đãn 以dĩ 言ngôn 說thuyết 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 解giải 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 若nhược 二nhị 佛Phật 共cộng 語ngữ 。 不bất 應ưng 說thuyết 諸chư 法Pháp 名danh 字tự 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 無vô 及cập 佛Phật 者giả 。 欲dục 牽khiên 引dẫn 令linh 解giải 故cố 。 說thuyết 。 是thị 善thiện 。 是thị 惡ác 。 如như 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 說thuyết 火hỏa 宅trạch 。 以dĩ 三tam 乘thừa 引dẫn 出xuất 諸chư 子tử 。 但đãn 以dĩ 名danh 相tướng 說thuyết 諸chư 法pháp 。 不bất 壞hoại 第đệ 一nhất 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 雖tuy 以dĩ 名danh 相tướng 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 無vô 有hữu 實thật 事sự 。 將tương 無vô 虛hư 妄vọng 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 聖thánh 人nhân 隨tùy 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 。 於ư 中trung 無vô 有hữu 。 名danh 相tướng 著trước 處xứ 。 佛Phật 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 如như 凡phàm 夫phu 說thuyết 苦khổ 。 著trước 名danh 。 取thủ 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 。 口khẩu 說thuyết 苦khổ 而nhi 心tâm 不bất 著trước 。 若nhược 著trước 不bất 名danh 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 苦Khổ 諦Đế 即tức 是thị 名danh 相tướng 等đẳng 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 凡phàm 夫phu 著trước 者giả 亦diệc 是thị 名danh 相tướng 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 云vân 何hà 空không 名danh 相tướng 中trung 著trước 空không 名danh 相tướng 。 若nhược 空không 名danh 相tướng 中trung 著trước 名danh 相tướng 者giả 。 空không 亦diệc 應ưng 著trước 空không 。 無vô 相tướng 亦diệc 應ưng 著trước 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 亦diệc 應ưng 著trước 無vô 作tác 。 乃nãi 至chí 無vô 為vi 。 性tánh 亦diệc 應ưng 著trước 無vô 為vi 性tánh 。 是thị 法pháp 皆giai 如như 凡phàm 夫phu 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 。 但đãn 有hữu 名danh 相tướng 。 名danh 相tướng 亦diệc 不bất 住trụ 名danh 相tướng 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 名danh 。 相tương/tướng 等đẳng 諸chư 法Pháp 門môn 中trung 。 住trụ 是thị 名danh 相tướng 般Bát 若Nhã 中trung 。 應ưng 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 有hữu 實thật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 但đãn 有hữu 名danh 相tướng 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 何hà 等đẳng 故cố 發phát 心tâm 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 。 相tương/tướng 者giả 。 名danh 相tướng 中trung 名danh 相tướng 亦diệc 空không 。 是thị 法pháp 皆giai 畢tất 竟cánh 空không 。 入nhập 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 中trung 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 能năng 以dĩ 三tam 乘thừa 度độ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 諸chư 法pháp 有hữu 定định 實thật 。 非phi 名danh 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 無vô 苦khổ 。 無vô 集tập 。 無vô 盡tận 。 無vô 道đạo 。 云vân 何hà 以dĩ 三tam 乘thừa 度độ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 諸chư 法pháp 但đãn 是thị 空không 名danh 相tướng 。 無vô 實thật 者giả 。 亦diệc 無vô 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 無vô 苦khổ 。 集tập 。 盡tận 。 道đạo 。 亦diệc 云vân 何hà 可khả 度độ 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 相tướng 等đẳng 空không 。 則tắc 離ly 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 。 亦diệc 知tri 名danh 相tướng 空không 。 亦diệc 離ly 名danh 相tướng 空không 。 如như 是thị 離ly 有hữu 。 離ly 無vô 。 處xử 中trung 道đạo 。 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 。 中trung 道đạo 般Bát 若Nhã 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 欲dục 難nạn/nan 故cố 。 先tiên 定định 佛Phật 語ngữ 。 乃nãi 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 耶da 。 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 復phục 問vấn 。 佛Phật 常thường 說thuyết 三tam 種chủng 智trí 。 三tam 種chủng 智trí 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 佛Phật 答đáp 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 。 何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 名danh 內nội 外ngoại 十thập 二nhị 入nhập 。 是thị 法pháp 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 總tổng 相tương 知tri 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 等đẳng 。 道đạo 種chủng 智trí 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 智trí 。 道đạo 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 。 人nhân 天thiên 中trung 受thọ 福phước 樂lạc 道đạo 。 所sở 謂vị 種chủng 福phước 德đức 。 并tinh 三tam 乘thừa 道đạo 為vi 四tứ 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。 應ưng 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 著trước 大Đại 道Đạo 中trung 。 若nhược 不bất 任nhậm 入nhập 大Đại 道Đạo 者giả 。 著trước 二Nhị 乘Thừa 中trung 。 若nhược 不bất 任nhậm 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 著trước 人nhân 天thiên 福phước 樂lạc 中trung 。 作tác 涅Niết 槃Bàn 因nhân 緣duyên 。 世thế 間gian 福phước 樂lạc 道đạo 。 是thị 十Thập 善Thiện 。 布bố 施thí 諸chư 福phước 德đức 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 是thị 二Nhị 乘Thừa 道đạo 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 及cập 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 了liễu 了liễu 知tri 是thị 諸chư 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 佛Phật 道Đạo 自tự 為vi 。 為vi 人nhân 。 以dĩ 餘dư 三tam 道đạo 但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 種chủng 智trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 何hà 以dĩ 道đạo 種chủng 智trí 為vi 菩Bồ 薩Tát 事sự 。 佛Phật 答đáp 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 具cụ 。 足túc 一nhất 切thiết 道đạo 。 以dĩ 是thị 道đạo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 出xuất 入nhập 是thị 道đạo 。 未vị 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 而nhi 不bất 取thủ 證chứng 。 具cụ 足túc 是thị 事sự 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 坐tọa 道Đạo 場Tràng 乃nãi 取thủ 證chứng 。 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 道đạo 種chủng 智trí 是thị 菩Bồ 薩Tát 事sự 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 何hà 處xứ 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。 若nhược 住trụ 道đạo 中trung 作tác 證chứng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 有hữu 二nhị 過quá 故cố 。 一nhất 者giả 。 有hữu 結kết 使sử 人nhân 。 不bất 應ưng 有hữu 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 正chánh 智trí 。 若nhược 有hữu 則tắc 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 若nhược 異dị 者giả 有hữu 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 故cố 。 應ưng 有hữu 錯thác 謬mậu 。 二nhị 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 假giả 名danh 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 若nhược 住trụ 道đạo 中trung 尚thượng 不bất 得đắc 。 何hà 況huống 。 非phi 道đạo 道đạo 。 非phi 道đạo 。 亦diệc 有hữu 二nhị 過quá 故cố 。 非phi 道đạo 非phi 不bất 道đạo 以dĩ 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 亦diệc 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 或hoặc 作tác 是thị 念niệm 。 佛Phật 所sở 得đắc 道Đạo 甚thậm 深thâm 。 不bất 可khả 得đắc 底để 。 是thị 故cố 復phục 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 何hà 處xứ 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 佛Phật 反phản 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 直trực 答đáp 而nhi 反phản 。 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 答đáp 曰viết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 自tự 於ư 所sở 得đắc 道Đạo 中trung 了liễu 了liễu 無vô 或hoặc 。 貴quý 尚thượng 佛Phật 所sở 證chứng 故cố 。 四tứ 句cú 戲hí 論luận 。 如như 有hữu 著trước 心tâm 不bất 了liễu 故cố 問vấn 。 是thị 故cố 佛Phật 以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 得đắc 證chứng 反phản 問vấn 。 汝nhữ 得đắc 道Đạo 時thời 。 住trụ 四tứ 句cú 中trung 得đắc 證chứng 耶da 。 答đáp 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 我ngã 無vô 所sở 住trụ 而nhi 得đắc 漏lậu 盡tận 。 汝nhữ 以dĩ 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 住trụ 四tứ 句cú 而nhi 證chứng 實thật 際tế 。 是thị 故cố 佛Phật 反phản 問vấn 。 復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 四tứ 種chủng 答đáp 中trung 。 是thị 名danh 反phản 問vấn 答đáp 。 問vấn 曰viết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 住trụ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 云vân 何hà 言ngôn 。 不bất 住trụ 道đạo 中trung 答đáp 曰viết 。 住trụ 名danh 取thủ 相tương/tướng 。 定định 有hữu 是thị 法pháp 。 是thị 人nhân 更cánh 求cầu 無vô 為vi 勝thắng 法Pháp 故cố 。 不bất 名danh 為vi 。 住trụ 有hữu 為vi 法pháp 為vi 不bất 用dụng 故cố 。 不bất 於ư 中trung 住trụ 。 復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 住trụ 是thị 名danh 相tướng 。 凡phàm 夫phu 法pháp 中trung 。 便tiện 有hữu 分phân 別biệt 。 是thị 金kim 剛cang 。 是thị 解giải 脫thoát 。 得đắc 無vô 相tướng 法pháp 。 則tắc 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 佛Phật 為vi 無vô 相tướng 法pháp 故cố 。 反phản 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 不bất 應ưng 以dĩ 名danh 。 相tương/tướng 故cố 問vấn 。 汝nhữ 不bất 應ưng 以dĩ 名danh 。 相tương/tướng 為vi 難nạn/nan 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 是thị 佛Phật 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 名danh 一nhất 切thiết 三tam 世thế 。 法pháp 中trung 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 知tri 大đại 小tiểu 。 精tinh 麁thô 。 無vô 事sự 不bất 知tri 。 佛Phật 自tự 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 義nghĩa 。 有hữu 二nhị 種chủng 相tướng 。 一nhất 者giả 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 如như 大đại 海hải 水thủy 中trung 。 風phong 不bất 能năng 動động 。 以dĩ 其kỳ 深thâm 故cố 。 波ba 浪lãng 不bất 起khởi 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 亦diệc 如như 是thị 。 戲hí 論luận 風phong 所sở 不bất 能năng 動động 。 二nhị 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 可khả 以dĩ 名danh 相tướng 文văn 字tự 言ngôn 說thuyết 。 了liễu 了liễu 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 攝nhiếp 有hữu 。 無vô 二nhị 事sự 故cố 。 名danh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 有hữu 人nhân 言ngôn 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四tứ 無vô 礙ngại 法pháp 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 盡tận 是thị 智trí 慧tuệ 相tương 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 次thứ 第đệ 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 大đại 小tiểu 。 近cận 遠viễn 。 深thâm 淺thiển 。 難nan 易dị 。 無vô 事sự 不bất 知tri 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 。 名danh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 是thị 已dĩ 。 問vấn 佛Phật 。 智trí 慧tuệ 故cố 。 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 分phân 別biệt 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 復phục 。 有hữu 差sai 別biệt 不phủ 。 佛Phật 言ngôn 。 無vô 差sai 別biệt 。 斷đoạn 時thời 有hữu 差sai 別biệt 。 斷đoạn 已dĩ 無vô 差sai 別biệt 。 譬thí 如như 刀đao 有hữu 利lợi 鈍độn 。 斷đoạn 時thời 有hữu 遲trì 速tốc 。 斷đoạn 已dĩ 無vô 差sai 別biệt 。 如Như 來Lai 煩phiền 惱não 。 及cập 習tập 都đô 盡tận 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 但đãn 煩phiền 惱não 盡tận 。 而nhi 習tập 氣khí 有hữu 餘dư 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 。 三tam 種chủng 斷đoạn 。 是thị 有hữu 為vi 。 是thị 無vô 為vi 。 佛Phật 答đáp 。 皆giai 是thị 無vô 為vi 。 復phục 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 可khả 得đắc 差sai 別biệt 不phủ 。 佛Phật 答đáp 。 是thị 法pháp 無vô 相tướng 。 無vô 量lượng 。 云vân 何hà 可khả 得đắc 差sai 別biệt 。 復phục 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 說thuyết 是thị 斷đoạn 中trung 有hữu 餘dư 。 是thị 斷đoạn 中trung 無vô 餘dư 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 習tập 不bất 名danh 真chân 煩phiền 惱não 。 有hữu 人nhân 雖tuy 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 身thân 。 口khẩu 中trung 亦diệc 有hữu 煩phiền 惱não 相tương/tướng 出xuất 。 凡phàm 人nhân 見kiến 聞văn 是thị 相tương/tướng 已dĩ 。 則tắc 起khởi 不bất 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 譬thí 如như 蜜mật 婆bà 私tư 詫# 阿A 羅La 漢Hán 。 五ngũ 百bách 世thế 在tại 獼mi 猴hầu 中trung 。 今kim 雖tuy 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 猶do 騰đằng 跳khiêu 樹thụ 木mộc 。 愚ngu 人nhân 見kiến 之chi 即tức 生sanh 輕khinh 慢mạn 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 似tự 如như 獼mi 猴hầu 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 煩phiền 惱não 心tâm 。 而nhi 猶do 有hữu 本bổn 習tập 。 又hựu 如như 畢Tất 陵Lăng 伽Già 婆Bà 蹉Sa 阿A 羅La 漢Hán 。 五ngũ 百bách 世thế 生sanh 。 婆Bà 羅La 門Môn 中trung 。 習tập 輕khinh 蔑miệt 心tâm 故cố 。 雖tuy 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 猶do 語ngữ 恆hằng 水thủy 神thần 言ngôn 。 小tiểu 婢tỳ 。 止chỉ 流lưu 。 恆hằng 神thần 瞋sân 恚khuể 。 詣nghệ 佛Phật 陳trần 訴tố 。 佛Phật 教giáo 懺sám 悔hối 。 猶do 稱xưng 。 小tiểu 婢tỳ 如như 是thị 等đẳng 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 盡tận 。 佛Phật 無vô 如như 是thị 事sự 。 如như 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 惡ác 口khẩu 。 一nhất 時thời 以dĩ 五ngũ 百bách 事sự 罵mạ 佛Phật 。 佛Phật 無vô 慍uấn 色sắc 。 婆Bà 羅La 門Môn 心tâm 乃nãi 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 復phục 一nhất 時thời 以dĩ 五ngũ 百bách 善thiện 事sự 。 讚tán 歎thán 於ư 佛Phật 。 佛Phật 亦diệc 無vô 喜hỷ 色sắc 。 當đương 知tri 佛Phật 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 盡tận 故cố 。 好hảo/hiếu 。 惡ác 無vô 異dị 。 又hựu 復phục 佛Phật 初sơ 得đắc 道Đạo 。 實thật 功công 德đức 中trung 出xuất 好hảo/hiếu 名danh 聲thanh 。 充sung 滿mãn 十thập 方phương 。 唯duy 佛Phật 自tự 知tri 。 而nhi 孫tôn 陀đà 梨lê 梵Phạm 志Chí 女nữ 。 殺sát 身thân 謗báng 佛Phật 。 惡ác 名danh 流lưu 布bố 。 佛Phật 於ư 此thử 二nhị 事sự 。 心tâm 無vô 有hữu 異dị 。 亦diệc 不bất 憂ưu 喜hỷ 。 又hựu 入nhập 婆Bà 羅La 門Môn 聚tụ 落lạc 中trung 。 空không 鉢bát 而nhi 出xuất 。 天thiên 人nhân 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 又hựu 復phục 三tam 月nguyệt 食thực 馬mã 麥mạch 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 恭cung 敬kính 。 以dĩ 天thiên 食thực 供cúng 養dường 。 阿A 羅La 婆Bà 伽Già 林lâm 中trung 。 棘cức 刺thứ 寒hàn 風phong 。 佛Phật 在tại 中trung 宿túc 。 又hựu 於ư 歡Hoan 喜Hỷ 園Viên 中trung 。 在tại 天thiên 白bạch 寶bảo 石thạch 上thượng 。 柔nhu 濡nhu 滑hoạt 澤trạch 。 又hựu 敷phu 天thiên 臥ngọa 具cụ 。 於ư 此thử 好hảo/hiếu 。 惡ác 事sự 中trung 。 心tâm 無vô 憂ưu 喜hỷ 。 又hựu 提đề 婆bà 達đạt 瞋sân 心tâm 以dĩ 石thạch 堆đôi 佛Phật 。 羅la 睺hầu 羅la 敬kính 心tâm 合hợp 手thủ 禮lễ 佛Phật 。 於ư 此thử 二nhị 人nhân 。 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 如như 愛ái 兩lưỡng 眼nhãn 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 干can 亂loạn 。 無vô 有hữu 異dị 想tưởng 。 譬thí 如như 真chân 金kim 。 燒thiêu 磨ma 鍛đoán 截tiệt 。 其kỳ 色sắc 不bất 變biến 。 佛Phật 經Kinh 此thử 眾chúng 事sự 。 心tâm 無vô 增tăng 減giảm 。 是thị 故cố 可khả 知tri 。 諸chư 佛Phật 愛ái 。 恚khuể 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 習tập 氣khí 都đô 盡tận 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。 若nhược 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 若nhược 道đạo 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 無vô 所sở 有hữu 。 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 以dĩ 分phân 別biệt 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 習tập 氣khí 未vị 盡tận 。 佛Phật 習tập 氣khí 盡tận 。 佛Phật 言ngôn 。 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 雖tuy 因nhân 無vô 為vi 有hữu 差sai 別biệt 。 而nhi 有hữu 為vi 法pháp 中trung 可khả 得đắc 說thuyết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 欲dục 定định 佛Phật 語ngữ 。 故cố 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 實thật 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 世thế 俗tục 法pháp 語ngữ 言ngôn 名danh 相tướng 故cố 可khả 分phân 別biệt 。 第đệ 一nhất 法pháp 中trung 無vô 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 以dĩ 一nhất 切thiết 心tâm 。 所sở 行hành 斷đoạn 故cố 。 但đãn 以dĩ 諸chư 聖thánh 人nhân 結kết 使sử 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 有hữu 後hậu 際tế 。 後hậu 際tế 者giả 。 所sở 謂vị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 後hậu 際tế 。 何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 前tiền 際tế 故cố 有hữu 後hậu 際tế 。 佛Phật 可khả 其kỳ 意ý 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 說thuyết 是thị 前tiền 際tế 。 是thị 後hậu 際tế 。 自tự 相tương/tướng 空không 諸chư 法pháp 中trung 。 前tiền 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 先tiên 有hữu 生sanh 。 則tắc 後hậu 有hữu 老lão 死tử 。 若nhược 離ly 老lão 死tử 有hữu 生sanh 。 是thị 則tắc 不bất 死tử 而nhi 生sanh 。 是thị 生sanh 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 若nhược 先tiên 老lão 死tử 後hậu 有hữu 生sanh 者giả 。 不bất 生sanh 云vân 何hà 有hữu 老lão 死tử 。 先tiên 後hậu 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 時thời 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 自tự 相tương/tướng 空không 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 際tế 。 佛Phật 言ngôn 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 以dĩ 自tự 相tương/tướng 空không 法pháp 行hành 般Bát 若Nhã 。 內nội 外ngoại 法pháp 乃nãi 至chí 佛Phật 法Pháp 不bất 著trước 故cố 。 問vấn 曰viết 。 上thượng 來lai 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 今kim 何hà 以dĩ 更cánh 問vấn 。 答đáp 曰viết 。 不bất 但đãn 問vấn 相tương/tướng 。 人nhân 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 般Bát 若Nhã 。 佛Phật 言ngôn 。 以dĩ 第đệ 一nhất 度độ 。 一nhất 切thiết 法pháp 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 第đệ 一nhất 度độ 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 以dĩ 下hạ 智Trí 度Độ 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 以dĩ 中trung 智Trí 度Độ 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 上thượng 智Trí 度Độ 。 故cố 名danh 。 第đệ 一nhất 度độ 復phục 次thứ 。 煩phiền 惱não 有hữu 九cửu 種chủng 。 上thượng 。 中trung 。 下hạ 。 各các 有hữu 三tam 品phẩm 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 有hữu 九cửu 種chủng 。 下hạ 下hạ 智trí 慧tuệ 從tùng 鈍độn 根căn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 來lai 。 乃nãi 至chí 上thượng 下hạ 。 是thị 第đệ 一nhất 聲Thanh 聞Văn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 上thượng 中trung 是thị 大đại 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 上thượng 上thượng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 上thượng 上thượng 智trí 慧tuệ 度độ 故cố 。 名danh 。 第đệ 一nhất 度độ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 但đãn 總tổng 相tương/tướng 度độ 。 於ư 別biệt 相tướng 少thiểu 。 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 皆giai 了liễu 了liễu 知tri 故cố 。 名danh 。 第đệ 一nhất 度độ 復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 度độ 時thời 。 智trí 慧tuệ 遍biến 滿mãn 可khả 知tri 法pháp 中trung 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 可khả 知tri 法pháp 中trung 不bất 能năng 遍biến 滿mãn 。 是thị 故cố 名danh 。 第đệ 一nhất 度độ 復phục 次thứ 。 第đệ 一nhất 度độ 者giả 。 大Đại 乘Thừa 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 具cụ 足túc 滿mãn 。 故cố 安an 隱ẩn 度độ 。 又hựu 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 天thiên 皆giai 來lai 佐tá 助trợ 。 安an 隱ẩn 得đắc 度độ 。 如như 人nhân 乘thừa 七thất 寶bảo 船thuyền 。 牢lao 治trị 行hành 具cụ 。 上thượng 有hữu 種chủng 種chủng 好hảo/hiếu 食thực 。 有hữu 好hảo/hiếu 導đạo 師sư 。 遇ngộ 隨tùy 意ý 好hảo/hiếu 風phong 。 則tắc 為vi 好hảo/hiếu 度độ 。 若nhược 人nhân 乘thừa 草thảo 栰phạt 度độ 恐khủng 怖bố 。 不bất 名danh 好hảo/hiếu 度độ 。 復phục 次thứ 。 佛Phật 說thuyết 。 三tam 乘thừa 人nhân 以dĩ 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 度độ 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 涅Niết 槃Bàn 。 滅diệt 一nhất 切thiết 憂ưu 苦khổ 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 復phục 次thứ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 中trung 一nhất 切thiết 法pháp 。 內nội 外ngoại 。 大đại 小tiểu 。 思tư 惟duy 。 籌trù 量lượng 。 分phân 別biệt 。 推thôi 求cầu 。 乃nãi 至chí 如như 微vi 塵trần 不bất 得đắc 堅kiên 實thật 。 既ký 到đáo 微vi 塵trần 。 則tắc 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 中trung 。 亦diệc 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 心tâm 。 色sắc 二nhị 法pháp 破phá 壞hoại 。 推thôi 求cầu 不bất 得đắc 堅kiên 實thật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 名danh 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 名danh 慧tuệ 。 波Ba 羅La 蜜Mật 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 彼bỉ 岸ngạn 名danh 盡tận 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 邊biên 。 智trí 慧tuệ 名danh 不bất 可khả 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 相tương/tướng 即tức 是thị 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 以dĩ 其kỳ 實thật 故cố 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 是thị 三tam 事sự 攝nhiếp 入nhập 般Bát 若Nhã 中trung 故cố 。 名danh 為vi 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 有hữu 法pháp 與dữ 法pháp 有hữu 合hợp 有hữu 散tán 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 是thị 般Bát 若Nhã 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 是thị 義nghĩa 如như 先tiên 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 故cố 。 名danh 。 般Bát 若Nhã 義nghĩa 今kim 當đương 說thuyết 般Bát 若Nhã 力lực 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 智trí 慧tuệ 。 禪thiền 定định 等đẳng 諸chư 法pháp 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。 樂nhạo 說thuyết 辯biện 才tài 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 力lực 故cố 。 演diễn 說thuyết 一nhất 句cú 。 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 。 星tinh 宿tú 日nhật 月nguyệt 不bất 能năng 照chiếu 處xứ 。 般Bát 若Nhã 能năng 照chiếu 。 能năng 破phá 邪tà 見kiến 。 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 故cố 。 魔ma 若nhược 魔ma 人nhân 。 求cầu 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 人nhân 。 外ngoại 道đạo 。 惡ác 人nhân 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 。 此thử 諸chư 惡ác 人nhân 於ư 般Bát 若Nhã 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 復phục 次thứ 。 若nhược 行hành 者giả 一nhất 心tâm 信tín 受thọ 。 諷phúng 誦tụng 。 諸chư 惡ác 不bất 能năng 得đắc 便tiện 。 何hà 況huống 正chánh 憶ức 念niệm 。 如như 說thuyết 行hành 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 義nghĩa 。 般Bát 若Nhã 義nghĩa 者giả 。 所sở 謂vị 無vô 常thường 義nghĩa 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 義nghĩa 。 四Tứ 諦Đế 智trí 。 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 法pháp 智trí 。 比tỉ 智trí 。 世thế 智trí 。 知tri 他Tha 心Tâm 智Trí 。 如như 實thật 智trí 義nghĩa 故cố 。 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 。 是thị 般Bát 若Nhã 如như 大đại 海hải 有hữu 。 種chủng 種chủng 寶bảo 物vật 。 或hoặc 大đại 。 或hoặc 小tiểu 。 唯duy 一nhất 是thị 如như 意ý 寶bảo 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 有hữu 種chủng 種chủng 。 諸chư 智trí 慧tuệ 寶bảo 。 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 聖thánh 行hành 。 十thập 智trí 。 唯duy 有hữu 如như 實thật 智trí 。 如như 如như 意ý 寶bảo 。 問vấn 曰viết 。 如như 先tiên 品phẩm 說thuyết 。 若nhược 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 等đẳng 行hành 。 不bất 名danh 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 今kim 何hà 以dĩ 言ngôn 。 行hành 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 應ưng 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 答đáp 曰viết 。 我ngã 已dĩ 先tiên 答đáp 。 無vô 常thường 有hữu 二nhị 種chủng 。 若nhược 著trước 心tâm 戲hí 論luận 無vô 常thường 。 是thị 不bất 名danh 行hành 般Bát 若Nhã 。 若nhược 以dĩ 無vô 著trước 心tâm 。 不bất 戲hí 論luận 無vô 常thường 。 為vi 破phá 常thường 倒đảo 。 又hựu 不bất 自tự 生sanh 著trước 心tâm 。 是thị 名danh 行hành 般Bát 若Nhã 。 問vấn 曰viết 。 三tam 藏tạng 中trung 但đãn 有hữu 十thập 智trí 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 有hữu 。 如như 實thật 智trí 答đáp 曰viết 。 是thị 故cố 名danh 大Đại 乘Thừa 大đại 法pháp 能năng 受thọ 小tiểu 法pháp 。 小tiểu 不bất 能năng 受thọ 大đại 。 問vấn 曰viết 。 十thập 智trí 各các 各các 有hữu 體thể 相tướng 。 如như 實thật 智trí 有hữu 何hà 等đẳng 相tướng 。 答đáp 曰viết 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 能năng 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 所sở 謂vị 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 是thị 名danh 如như 實thật 智trí 相tương/tướng 。 佛Phật 此thử 中trung 說thuyết 。 如như 實thật 智trí 。 唯duy 是thị 諸chư 佛Phật 所sở 得đắc 。 何hà 以dĩ 故cố 。 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 者giả 。 猶do 有hữu 無vô 明minh 故cố 。 不bất 能năng 知tri 如như 實thật 。 二Nhị 乘Thừa 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 習tập 未vị 盡tận 故cố 。 不bất 能năng 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 種chủng 。 不bất 名danh 如như 實thật 智trí 。 但đãn 諸chư 佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 盡tận 無vô 遺di 餘dư 故cố 。 能năng 如như 實thật 知tri 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 除trừ 佛Phật 更cánh 無vô 。 如như 實thật 知tri 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 云vân 何hà 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 答đáp 曰viết 。 如như 實thật 智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 。 遍biến 滿mãn 具cụ 足túc 。 二nhị 者giả 。 未vị 具cụ 足túc 。 具cụ 足túc 者giả 。 佛Phật 。 不bất 具cụ 足túc 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 譬thí 如như 闇ám 室thất 中trung 。 為vi 有hữu 所sở 作tác 故cố 然nhiên 燈đăng 。 所sở 為vi 已dĩ 辦biện 。 後hậu 來lai 燈đăng 。 其kỳ 明minh 益ích 增tăng 。 黑hắc 闇ám 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần/phân 。 初sơ 燈đăng 已dĩ 除trừ 。 第đệ 二nhị 分phần 。 後hậu 燈đăng 所sở 除trừ 。 第đệ 二nhị 分phần 闇ám 與dữ 初sơ 燈đăng 明minh 和hòa 合hợp 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 第đệ 二nhị 燈đăng 則tắc 無vô 所sở 用dụng 。 如như 是thị 。 二Nhị 乘Thừa 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 慧tuệ 雖tuy 已dĩ 破phá 無vô 明minh 。 佛Phật 智trí 慧tuệ 所sở 除trừ 無vô 明minh 分phân 是thị 諸chư 人nhân 所sở 不bất 能năng 除trừ 。 不bất 得đắc 言ngôn 初sơ 燈đăng 無vô 照chiếu 。 如như 是thị 。 不bất 得đắc 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 及cập 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 是thị 遍biến 如như 實thật 智trí 。 遍biến 如như 實thật 智trí 是thị 佛Phật 。 但đãn 如như 實thật 智trí 二Nhị 乘Thừa 及cập 菩Bồ 薩Tát 所sở 共cộng 。 爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 深thâm 般Bát 若Nhã 中trung 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 深thâm 般Bát 若Nhã 義nghĩa 故cố 行hành 般Bát 若Nhã 佛Phật 答đáp 。 貪tham 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 非phi 義nghĩa 不bất 應ưng 行hành 者giả 。 諸chư 法pháp 有hữu 三tam 分phần/phân 。 貪tham 欲dục 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 是thị 非phi 義nghĩa 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 是thị 義nghĩa 。 色sắc 等đẳng 法pháp 無vô 記ký 故cố 。 非phi 義nghĩa 非phi 非phi 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 於ư 煩phiền 惱não 及cập 行hành 煩phiền 惱não 者giả 中trung 。 生sanh 怨oán 憎tăng 心tâm 。 於ư 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 及cập 行hành 善thiện 法Pháp 者giả 中trung 。 生sanh 愛ái 念niệm 心tâm 。 於ư 色sắc 等đẳng 無vô 記ký 法pháp 及cập 行hành 無vô 記ký 法pháp 者giả 中trung 。 即tức 生sanh 癡si 心tâm 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 凡phàm 人nhân 得đắc 受thọ 樂lạc 時thời 生sanh 貪tham 心tâm 。 受thọ 苦khổ 時thời 生sanh 瞋sân 心tâm 。 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 時thời 生sanh 癡si 心tâm 。 是thị 故cố 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 欲dục 貪tham 等đẳng 非phi 義nghĩa 。 不bất 應ưng 念niệm 以dĩ 為vi 非phi 。 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 惡ác 法pháp 。 善thiện 法Pháp 。 無vô 記ký 法pháp 。 一nhất 如như 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 。 如như 相tương/tướng 無vô 二nhị 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 復phục 次thứ 。 佛Phật 得đắc 道Đạo 時thời 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 若nhược 義nghĩa 。 若nhược 非phi 義nghĩa 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 常thường 住trụ 。 不bất 作tác 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 即tức 是thị 義nghĩa 。 但đãn 破phá 分phân 別biệt 心tâm 故cố 。 說thuyết 義nghĩa 。 非phi 義nghĩa 不bất 應ưng 行hành 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 行hành 。 是thị 離ly 義nghĩa 非phi 義nghĩa 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。 何hà 緣duyên 故cố 般Bát 若Nhã 非phi 義nghĩa 非phi 非phi 義nghĩa 。 佛Phật 答đáp 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 相tương/tướng 故cố 。 無vô 所sở 能năng 作tác 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 義nghĩa 以dĩ 非phi 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 及cập 弟đệ 子tử 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 為vi 義nghĩa 。 佛Phật 何hà 以dĩ 說thuyết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 能năng 作tác 義nghĩa 以dĩ 非phi 義nghĩa 佛Phật 答đáp 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 雖tuy 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 為vi 義nghĩa 。 不bất 作tác 義nghĩa 以dĩ 非phi 義nghĩa 。 無vô 增tăng 無vô 損tổn 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 譬thí 喻dụ 。 如như 虛hư 空không 如như 不phủ 。 能năng 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 損tổn 眾chúng 生sanh 。 虛hư 空không 無vô 法pháp 故cố 。 無vô 有hữu 義nghĩa 以dĩ 非phi 義nghĩa 。 何hà 況huống 虛hư 空không 如như 。 虛hư 空không 雖tuy 無vô 法pháp 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 因nhân 虛hư 空không 故cố 得đắc 有hữu 所sở 作tác 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 而nhi 因nhân 般Bát 若Nhã 能năng 行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 道Đạo 法pháp 。 以dĩ 著trước 心tâm 故cố 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 無vô 。 義nghĩa 非phi 義nghĩa 無vô 著trước 心tâm 故cố 。 說thuyết 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 言ngôn 義nghĩa 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 無vô 有hữu 義nghĩa 。 復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 。 有hữu 為vi 。 二nhị 者giả 。 無vô 為vi 。 學học 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。 能năng 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 住trụ 十Thập 地Địa 中trung 。 學học 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。 滅diệt 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。 成thành 佛Phật 道đạo 。 今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 學học 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 義nghĩa 。 佛Phật 答đáp 。 雖tuy 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 不bất 以dĩ 二nhị 法pháp 故cố 得đắc 。 分phân 別biệt 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 是thị 名danh 。 二nhị 法pháp 復phục 問vấn 。 不bất 二nhị 法pháp 能năng 得đắc 不bất 二nhị 法pháp 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 不phủ 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 二nhị 法pháp 即tức 是thị 無vô 為vi 無vô 為vi 無vô 有hữu 得đắc 不bất 得đắc 相tương/tướng 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 不bất 可khả 行hành 故cố 。 復phục 問vấn 。 若nhược 以dĩ 不bất 二nhị 法pháp 不bất 得đắc 。 可khả 以dĩ 二nhị 法pháp 得đắc 不bất 二nhị 法pháp 不phủ 。 答đáp 言ngôn 。 不phủ 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 。 二nhị 法pháp 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 故cố 。 云vân 何hà 行hành 不bất 實thật 而nhi 得đắc 實thật 法pháp 。 復phục 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 以dĩ 二nhị 。 不bất 以dĩ 不bất 二nhị 。 云vân 何hà 當đương 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 佛Phật 答đáp 。 無vô 所sở 得đắc 即tức 是thị 得đắc 。 此thử 中trung 二nhị 。 不bất 二nhị 。 即tức 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。 是thị 無vô 所sở 得đắc 不bất 以dĩ 。 有hữu 所sở 得đắc 為vi 行hành 。 雖tuy 行hành 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 是thị 。 無vô 所sở 得đắc 心tâm 不bất 取thủ 相tướng 故cố 無vô 所sở 得đắc 。 何hà 以dĩ 故cố 。 與dữ 。 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 合hợp 行hành 故cố 。 大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 四tứ