阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 四tứ

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 納nạp 息tức 第đệ 三tam 之chi 二nhị 。

問vấn 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 及cập 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 與dữ 愛ái 為vi 緣duyên 是thị 事sự 可khả 爾nhĩ 。 愛ái 著trước 此thử 受thọ 四tứ 方phương 追truy 求cầu 可khả 意ý 事sự 故cố 。 如như 何hà 苦khổ 受thọ 亦diệc 與dữ 愛ái 為vi 緣duyên 。 而nhi 此thử 經Kinh 總tổng 說thuyết 受thọ 緣duyên 愛ái 耶da 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 苦khổ 作tác 愛ái 緣duyên 勝thắng 餘dư 二nhị 受thọ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 苦khổ 受thọ 所sở 逼bức 便tiện 愛ái 樂nhạo 具cụ 。 愛ái 樂nhạo 具cụ 故cố 便tiện 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 起khởi 貪tham 隨tùy 眠miên 。 相tương 續tục 增tăng 長trưởng 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 三tam 受thọ 與dữ 愛ái 皆giai 作tác 勝thắng 緣duyên 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 義nghĩa 言ngôn 我ngã 能năng 起khởi 愛ái 令linh 有hữu 相tương 續tục 勝thắng 餘dư 二nhị 受thọ 。 謂vị 有hữu 情tình 類loại 貪tham 著trước 我ngã 故cố 。 四tứ 方phương 追truy 求cầu 。 造tạo 善thiện 惡ác 行hành 。 由do 此thử 諸chư 有hữu 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 苦khổ 受thọ 義nghĩa 言ngôn 我ngã 能năng 起khởi 愛ái 。 令linh 有hữu 相tương 續tục 勝thắng 餘dư 二nhị 受thọ 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 為vi 我ngã 所sở 逼bức 貪tham 愛ái 樂nhạo 受thọ 。 四tứ 方phương 追truy 求cầu 。 造tạo 善thiện 惡ác 行hành 。 由do 此thử 諸chư 有hữu 。 相tương 續tục 不bất 絕tuyệt 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 義nghĩa 言ngôn 我ngã 能năng 起khởi 愛ái 。 令linh 有hữu 相tương 續tục 勝thắng 餘dư 二nhị 受thọ 。 謂vị 於ư 欲dục 界giới 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 我ngã 尚thượng 起khởi 愛ái 。 造tạo 善thiện 惡ác 行hành 。 令linh 有hữu 相tương 續tục 。 況huống 於ư 上thượng 地địa 無vô 苦khổ 樂lạc 處xứ 而nhi 不bất 能năng 耶da 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 三tam 受thọ 皆giai 能năng 為vi 緣duyên 起khởi 愛ái 。 識thức 身thân 論luận 說thuyết 。 若nhược 有hữu 三tam 受thọ 未vị 斷đoạn 未vị 知tri 。 能năng 起khởi 諸chư 愛ái 引dẫn 眾chúng 苦khổ 果quả 。 故cố 知tri 三tam 受thọ 皆giai 是thị 愛ái 緣duyên 。 問vấn 云vân 何hà 三tam 受thọ 皆giai 能năng 起khởi 愛ái 。 答đáp 愛ái 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 和hòa 合hợp 愛ái 。 二nhị 不bất 和hòa 合hợp 愛ái 。 三tam 別biệt 離ly 愛ái 。 四tứ 不bất 別biệt 離ly 愛ái 五ngũ 愚ngu 愛ái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 未vị 生sanh 起khởi 和hòa 合hợp 愛ái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 已dĩ 生sanh 起khởi 不bất 別biệt 離ly 愛ái 。 苦khổ 受thọ 未vị 生sanh 起khởi 不bất 和hòa 合hợp 愛ái 。 苦khổ 受thọ 已dĩ 生sanh 起khởi 別biệt 離ly 愛ái 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 未vị 生sanh 起khởi 和hòa 合hợp 愛ái 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 已dĩ 生sanh 起khởi 不bất 別biệt 離ly 愛ái 。 於ư 中trung 多đa 分phần 生sanh 長trưởng 愚ngu 愛ái 。 問vấn 愛ái 即tức 取thủ 攝nhiếp 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 說thuyết 愛ái 緣duyên 取thủ 。 答đáp 初sơ 生sanh 愛ái 位vị 以dĩ 愛ái 聲thanh 說thuyết 。 增tăng 廣quảng 愛ái 位vị 以dĩ 取thủ 聲thanh 說thuyết 。

復phục 次thứ 下hạ 品phẩm 名danh 愛ái 上thượng 品phẩm 名danh 取thủ 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 問vấn 受thọ 緣duyên 愛ái 愛ái 緣duyên 取thủ 。 此thử 二nhị 種chủng 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 若nhược 愛ái 以dĩ 受thọ 為vi 因nhân 名danh 受thọ 緣duyên 愛ái 。 若nhược 愛ái 以dĩ 愛ái 為vi 因nhân 名danh 愛ái 緣duyên 取thủ 。

復phục 次thứ 若nhược 愛ái 是thị 受thọ 果quả 名danh 受thọ 緣duyên 愛ái 。 若nhược 愛ái 是thị 愛ái 果quả 名danh 愛ái 緣duyên 取thủ 。 如như 因nhân 果quả 生sanh 。 所sở 生sanh 養dưỡng 所sở 養dưỡng 增tăng 所sở 增tăng 引dẫn 所sở 引dẫn 轉chuyển 隨tùy 轉chuyển 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 愛ái 為vi 愛ái 因nhân 名danh 受thọ 緣duyên 愛ái 。 若nhược 愛ái 為vi 業nghiệp 因nhân 名danh 愛ái 緣duyên 取thủ 。

復phục 次thứ 若nhược 愛ái 以dĩ 愛ái 為vi 果quả 名danh 受thọ 緣duyên 愛ái 。 若nhược 愛ái 以dĩ 業nghiệp 為vi 果quả 名danh 愛ái 緣duyên 取thủ 。 如như 因nhân 果quả 生sanh 。 所sở 生sanh 養dưỡng 所sở 養dưỡng 增tăng 所sở 增tăng 引dẫn 所sở 引dẫn 轉chuyển 隨tùy 轉chuyển 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 際tế 緣duyên 起khởi 無vô 明minh 為vi 初sơ 。 後hậu 際tế 緣duyên 起khởi 愛ái 為vi 初sơ 耶da 。 答đáp 此thử 二nhị 煩phiền 惱não 俱câu 是thị 本bổn 故cố 。 謂vị 無vô 明minh 是thị 前tiền 際tế 本bổn 。 有hữu 愛ái 是thị 後hậu 際tế 本bổn 。

復phục 次thứ 。 前tiền 際tế 煩phiền 惱não 位vị 已dĩ 滅diệt 壞hoại 故cố 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。 後hậu 際tế 煩phiền 惱não 位vị 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 求cầu 當đương 有hữu 故cố 說thuyết 名danh 為vi 愛ái 。

復phục 次thứ 。 無vô 明minh 有hữu 七thất 事sự 故cố 。 說thuyết 在tại 前tiền 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。 一nhất 該cai 五ngũ 部bộ 。 二nhị 遍biến 六lục 識thức 。 三tam 通thông 三tam 界giới 。 四tứ 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 五ngũ 能năng 起khởi 重trọng/trùng 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 六lục 與dữ 斷đoạn 善thiện 根căn 作tác 勝thắng 加gia 行hành 。 七thất 是thị 遍biến 行hành 性tánh 。 愛ái 唯duy 有hữu 六lục 事sự 故cố 。 說thuyết 在tại 後hậu 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。 謂vị 前tiền 七thất 事sự 中trung 除trừ 遍biến 行hành 性tánh 。

復phục 次thứ 。 無vô 明minh 有hữu 三tam 事sự 故cố 。 說thuyết 在tại 前tiền 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。 一nhất 常thường 為vi 元nguyên 首thủ 。 二nhị 與dữ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 三tam 是thị 遍biến 行hành 性tánh 。 愛ái 於ư 後hậu 有hữu 能năng 引dẫn 勝thắng 故cố 。 說thuyết 在tại 後hậu 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。

復phục 次thứ 無vô 明minh 有hữu 四tứ 事sự 故cố 。 說thuyết 在tại 前tiền 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。 一nhất 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 緣duyên 。 二nhị 有hữu 為vi 無vô 為vi 緣duyên 。 三tam 是thị 遍biến 行hành 非phi 遍biến 行hành 。 四tứ 自tự 界giới 他tha 界giới 緣duyên 。 愛ái 唯duy 有hữu 漏lậu 緣duyên 有hữu 為vi 緣duyên 。 非phi 遍biến 行hành 自tự 界giới 緣duyên 故cố 。 說thuyết 在tại 後hậu 際tế 緣duyên 起khởi 之chi 初sơ 。 更cánh 有hữu 餘dư 義nghĩa 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 取thủ 緣duyên 有hữu 者giả 。 若nhược 有hữu 煩phiền 惱não 。 復phục 能năng 發phát 業nghiệp 牽khiên 後hậu 有hữu 果quả 。 非phi 無vô 煩phiền 惱não 。 有hữu 緣duyên 生sanh 者giả 。 若nhược 有hữu 能năng 引dẫn 後hậu 有hữu 諸chư 業nghiệp 。 後hậu 有hữu 當đương 生sanh 非phi 無vô 引dẫn 業nghiệp 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 生sanh 。 便tiện 有hữu 老lão 死tử 。 問vấn 何hà 故cố 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 中trung 生sanh 獨độc 立lập 一nhất 支chi 。 老lão 死tử 共cộng 立lập 一nhất 支chi 耶da 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 於ư 法pháp 功công 能năng 差sai 別biệt 。 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 餘dư 無vô 此thử 能năng 故cố 。 於ư 此thử 事sự 不bất 須tu 徵trưng 詰cật 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 生sanh 有hữu 作tác 用dụng 。 故cố 獨độc 立lập 支chi 。 諸chư 法pháp 滅diệt 時thời 老lão 死tử 無vô 常thường 俱câu 有hữu 作tác 用dụng 。 故cố 合hợp 立lập 支chi 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 生sanh 令linh 諸chư 法pháp 相tướng 續tục 增tăng 長trưởng 。 故cố 獨độc 立lập 支chi 。 老lão 死tử 令linh 諸chư 法pháp 不bất 相tương 續tục 不bất 增tăng 長trưởng 。 故cố 合hợp 立lập 支chi 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 生sanh 令linh 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 作tác 用dụng 。 故cố 獨độc 立lập 支chi 。 老lão 死tử 令linh 諸chư 法pháp 離ly 散tán 無vô 用dụng 。 故cố 合hợp 立lập 支chi 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 生sanh 令linh 諸chư 法pháp 從tùng 未vị 來lai 入nhập 現hiện 在tại 。 故cố 獨độc 立lập 支chi 。 老lão 死tử 令linh 諸chư 法pháp 從tùng 現hiện 在tại 入nhập 過quá 去khứ 。 故cố 合hợp 立lập 支chi 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 生sanh 作tác 用dụng 勝thắng 獨độc 辦biện 一nhất 事sự 。 故cố 獨độc 立lập 支chi 。 老lão 死tử 作tác 用dụng 劣liệt 共cộng 辦biện 一nhất 事sự 。 故cố 合hợp 立lập 支chi 。 如như 強cường 力lực 人nhân 獨độc 辦biện 一nhất 事sự 。 劣liệt 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 問vấn 病bệnh 何hà 故cố 不bất 立lập 有hữu 支chi 。 答đáp 無vô 有hữu 支chi 相tương/tướng 故cố 。

復phục 次thứ 。 若nhược 法pháp 一nhất 切thiết 時thời 。 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 有hữu 者giả 。 立lập 有hữu 支chi 。 病bệnh 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 。 非phi 一nhất 切thiết 有hữu 。 故cố 不bất 立lập 有hữu 支chi 。 如như 尊tôn 者giả 薄bạc 矩củ 羅la 說thuyết 。 我ngã 於ư 佛Phật 法Pháp 出xuất 家gia 。 年niên 過quá 八bát 十thập 。 尚thượng 不bất 憶ức 有hữu 少thiểu 頭đầu 痛thống 。 況huống 餘dư 身thân 病bệnh 。 彼bỉ 在tại 欲dục 界giới 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 生sanh 。 尚thượng 無vô 少thiểu 病bệnh 。 況huống 餘dư 界giới 餘dư 處xứ 。 病bệnh 不bất 遍biến 故cố 不bất 立lập 有hữu 支chi 。 問vấn 此thử 契Khế 經Kinh 說thuyết 老lão 死tử 緣duyên 愁sầu 悲bi 苦khổ 憂ưu 惱não 。 何hà 故cố 愁sầu 等đẳng 不bất 立lập 有hữu 支chi 。 答đáp 無vô 支chi 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 愁sầu 等đẳng 五ngũ 散tán 壞hoại 有hữu 支chi 。 如như 霜sương 雹bạc 等đẳng 害hại 諸chư 苗miêu 稼giá 。

復phục 次thứ 愁sầu 等đẳng 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 。 非phi 一nhất 切thiết 有hữu 。 猶do 如như 疾tật 病bệnh 。 是thị 故cố 愁sầu 等đẳng 不bất 立lập 有hữu 支chi 。 問vấn 此thử 愁sầu 等đẳng 五ngũ 不bất 應ưng 但đãn 說thuyết 。 老lão 死tử 為vi 緣duyên 。 以dĩ 無vô 明minh 等đẳng 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。 答đáp 此thử 經Kinh 應ưng 說thuyết 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 及cập 愁sầu 等đẳng 五ngũ 乃nãi 至chí 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 及cập 愁sầu 等đẳng 五ngũ 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 此thử 經Kinh 以dĩ 終chung 顯hiển 始thỉ 。 老lão 死tử 為vi 緣duyên 。 既ký 生sanh 愁sầu 等đẳng 。 應ưng 知tri 乃nãi 至chí 無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 老lão 死tử 位vị 中trung 多đa 起khởi 愁sầu 等đẳng 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 老lão 死tử 位vị 中trung 。 所sở 起khởi 愁sầu 等đẳng 多đa 是thị 上thượng 品phẩm 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 造tạo 惡ác 業nghiệp 者giả 。 毀hủy 淨tịnh 戒giới 者giả 。 於ư 此thử 住trụ 中trung 多đa 生sanh 愁sầu 等đẳng 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 男nam 若nhược 女nữ 。 造tạo 身thân 語ngữ 意ý 。 三tam 種chủng 惡ác 行hành 。 或hoặc 破phá 尸thi 羅la 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 惡ác 趣thú 相tương/tướng 現hiện 。 如như 日nhật 欲dục 暮mộ 大đại 山sơn 峯phong 影ảnh 來lai 覆phú 其kỳ 身thân 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 身thân 心tâm 驚kinh 怖bố 。 生sanh 大đại 苦khổ 惱não 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 老lão 死tử 為vi 緣duyên 。 問vấn 無vô 明minh 為vi 有hữu 因nhân 不phủ 。 老lão 死tử 為vi 有hữu 果quả 不phủ 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 有hữu 者giả 。 緣duyên 起khởi 支chi 應ưng 有hữu 十thập 三tam 或hoặc 十thập 四tứ 。 若nhược 無vô 者giả 。 無vô 明minh 無vô 因nhân 老lão 死tử 無vô 果quả 。 應ưng 是thị 無vô 為vi 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 無vô 明minh 老lão 死tử 。 雖tuy 有hữu 因nhân 果quả 。 而nhi 非phi 有hữu 支chi 。 故cố 無vô 十thập 三tam 十thập 四tứ 支chi 失thất 。 無vô 明minh 因nhân 者giả 。 謂vị 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 老lão 死tử 果quả 者giả 。 謂vị 愁sầu 悲bi 苦khổ 憂ưu 惱não 。 復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 謂vị 前tiền 無vô 明minh 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 謂vị 後hậu 老lão 死tử 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 明minh 老lão 死tử 。 有hữu 多đa 剎sát 那na 。 故cố 無vô 十thập 三tam 十thập 四tứ 支chi 失thất 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 無vô 明minh 有hữu 因nhân 。 謂vị 前tiền 老lão 死tử 。 老lão 死tử 有hữu 果quả 。 謂vị 後hậu 無vô 明minh 。 以dĩ 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 即tức 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 即tức 未vị 來lai 老lão 死tử 。 若nhược 說thuyết 受thọ 緣duyên 愛ái 即tức 說thuyết 老lão 死tử 緣duyên 無vô 明minh 。 猶do 如như 車xa 輪luân 。 上thượng 下hạ 迴hồi 轉chuyển 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 如như 是thị 有hữu 支chi 無vô 始thỉ 相tương 續tục 。 雖tuy 有hữu 因nhân 果quả 而nhi 無vô 十thập 三tam 十thập 四tứ 支chi 失thất 。

復phục 次thứ 世Thế 尊Tôn 。 為vi 受thọ 化hóa 者giả 。 施thi 設thiết 緣duyên 起khởi 少thiểu 多đa 不bất 定định 。 謂vị 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 一nhất 緣duyên 起khởi 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 總tổng 名danh 緣duyên 起khởi 。 如như 說thuyết 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 二nhị 緣duyên 起khởi 。 謂vị 因nhân 與dữ 果quả 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 三tam 緣duyên 起khởi 。 謂vị 三tam 世thế 別biệt 。 或hoặc 煩phiền 惱não 業nghiệp 及cập 事sự 為vi 三tam 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 說thuyết 名danh 煩phiền 惱não 。 行hành 有hữu 是thị 業nghiệp 。 餘dư 支chi 是thị 事sự 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 四tứ 緣duyên 起khởi 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 及cập 生sanh 老lão 死tử 。 現hiện 在tại 八bát 支chi 攝nhiếp 入nhập 四tứ 種chủng 。 謂vị 愛ái 取thủ 入nhập 無vô 明minh 。 有hữu 入nhập 行hành 。 識thức 入nhập 生sanh 。 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 入nhập 老lão 死tử 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 五ngũ 緣duyên 起khởi 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 。 及cập 生sanh 老lão 死tử 。 前tiền 際tế 七thất 支chi 攝nhiếp 入nhập 此thử 五ngũ 。 謂vị 無vô 明minh 入nhập 愛ái 取thủ 。 行hành 入nhập 有hữu 。 識thức 入nhập 生sanh 。 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 入nhập 老lão 死tử 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 六lục 緣duyên 起khởi 。 謂vị 三tam 世thế 中trung 各các 有hữu 因nhân 果quả 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 七thất 緣duyên 起khởi 謂vị 無vô 明minh 行hành 識thức 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 後hậu 際tế 五ngũ 支chi 攝nhiếp 入nhập 此thử 七thất 。 謂vị 愛ái 取thủ 入nhập 無vô 明minh 。 有hữu 入nhập 行hành 。 生sanh 入nhập 識thức 。 老lão 死tử 入nhập 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 八bát 緣duyên 起khởi 。 謂vị 現hiện 在tại 八bát 支chi 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 四tứ 支chi 攝nhiếp 入nhập 此thử 八bát 。 謂vị 無vô 明minh 入nhập 愛ái 取thủ 。 行hành 入nhập 有hữu 。 生sanh 入nhập 識thức 。 老lão 死tử 入nhập 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 九cửu 緣duyên 起khởi 。 如như 大đại 因nhân 緣duyên 法Pháp 門môn 經kinh 說thuyết 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 十thập 緣duyên 起khởi 。 如như 城thành 喻dụ 經kinh 說thuyết 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 十thập 一nhất 緣duyên 起khởi 。 如như 智trí 事sự 中trung 說thuyết 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起khởi 。 如như 餘dư 無vô 量lượng 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 即tức 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 展triển 轉chuyển 為vi 緣duyên 謂vị 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 。 業nghiệp 生sanh 苦khổ 。 苦khổ 生sanh 苦khổ 。 苦khổ 生sanh 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 生sanh 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 。 業nghiệp 生sanh 苦khổ 。 苦khổ 生sanh 苦khổ 。 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 業nghiệp 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 行hành 緣duyên 識thức 。 苦khổ 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 乃nãi 至chí 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 苦khổ 生sanh 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 受thọ 緣duyên 愛ái 。 煩phiền 惱não 生sanh 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 愛ái 緣duyên 取thủ 。 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 者giả 。 謂vị 取thủ 緣duyên 有hữu 。 業nghiệp 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 有hữu 緣duyên 生sanh 。 苦khổ 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。

復phục 次thứ 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 有hữu 二nhị 續tục 三tam 分phần/phân 。 二nhị 續tục 者giả 。 謂vị 識thức 與dữ 生sanh 能năng 續tục 生sanh 故cố 。 三tam 分phần/phân 者giả 。 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 事sự 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 是thị 煩phiền 惱não 。 行hành 有hữu 是thị 業nghiệp 。 餘dư 支chi 是thị 事sự 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 二nhị 續tục 者giả 。 謂vị 行hành 有hữu 續tục 後hậu 有hữu 故cố 。 三tam 分phần/phân 者giả 。 謂vị 三tam 世thế 。 又hựu 十thập 二nhị 支chi 。 攝nhiếp 為vi 三tam 聚tụ 。 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 如như 名danh 三tam 聚tụ 。 亦diệc 名danh 三tam 集tập 三tam 有hữu 三tam 道đạo 。 隨tùy 相tương 應ứng 知tri 。

復phục 次thứ 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 有hữu 根căn 有hữu 莖hành 有hữu 枝chi 有hữu 葉diệp 有hữu 花hoa 有hữu 果quả 。 猶do 如như 大đại 樹thụ 。 此thử 中trung 根căn 者giả 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 莖hành 者giả 謂vị 識thức 名danh 色sắc 。 枝chi 者giả 謂vị 六lục 處xứ 。 葉diệp 者giả 謂vị 觸xúc 受thọ 。 花hoa 者giả 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 。 果quả 者giả 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 樹thụ 。 或hoặc 有hữu 花hoa 有hữu 果quả 。 或hoặc 無vô 花hoa 無vô 果quả 。 有hữu 花hoa 有hữu 果quả 者giả 。 謂vị 異dị 生sanh 及cập 學học 。 無vô 花hoa 無vô 果quả 者giả 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 幾kỷ 剎sát 那na 。 幾kỷ 相tương 續tục 。 答đáp 二nhị 剎sát 那na 。 謂vị 識thức 與dữ 生sanh 。 餘dư 皆giai 相tương 續tục 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 幾kỷ 染nhiễm 污ô 。 幾kỷ 不bất 染nhiễm 污ô 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 五ngũ 染nhiễm 污ô 。 謂vị 無vô 明minh 識thức 愛ái 取thủ 及cập 生sanh 。 餘dư 通thông 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 。 評bình 曰viết 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 說thuyết 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 染nhiễm 污ô 不bất 染nhiễm 污ô 。 前tiền 所sở 說thuyết 五ngũ 支chi 中trung 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 唯duy 是thị 染nhiễm 污ô 。 餘dư 通thông 染nhiễm 污ô 及cập 不bất 染nhiễm 污ô 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 生sanh 二nhị 支chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 定định 是thị 染nhiễm 污ô 。 餘dư 皆giai 不bất 定định 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 幾kỷ 是thị 異dị 熟thục 。 幾kỷ 非phi 異dị 熟thục 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 五ngũ 非phi 異dị 熟thục 。 七thất 是thị 異dị 熟thục 。 評bình 曰viết 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 說thuyết 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 異dị 熟thục 非phi 異dị 熟thục 。 然nhiên 無vô 明minh 識thức 愛ái 取thủ 生sanh 時thời 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 定định 非phi 異dị 熟thục 。 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 生sanh 二nhị 支chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 定định 非phi 異dị 熟thục 。 餘dư 皆giai 不bất 定định 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 幾kỷ 有hữu 異dị 熟thục 。 幾kỷ 無vô 異dị 熟thục 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 行hành 有hữu 二nhị 支chi 定định 有hữu 異dị 熟thục 。 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 。 評bình 曰viết 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 說thuyết 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 故cố 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 二nhị 種chủng 。 問vấn 此thử 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。 幾kỷ 欲dục 界giới 。 幾kỷ 色sắc 界giới 。 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 欲dục 界giới 具cụ 十thập 二nhị 支chi 。 色sắc 界giới 有hữu 十thập 一nhất 支chi 除trừ 名danh 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 有hữu 十thập 支chi 。 除trừ 名danh 色sắc 六lục 處xứ 。 色sắc 界giới 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 緣duyên 六lục 處xứ 彼bỉ 無vô 未vị 起khởi 四tứ 根căn 時thời 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 應ưng 言ngôn 識thức 緣duyên 觸xúc 。 彼bỉ 無vô 有hữu 色sắc 及cập 五ngũ 根căn 故cố 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 三tam 界giới 皆giai 具cụ 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 問vấn 色sắc 界giới 生sanh 時thời 諸chư 根căn 頓đốn 起khởi 。 云vân 何hà 有hữu 名danh 色sắc 位vị 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 色sắc 無vô 五ngũ 根căn 。 云vân 何hà 有hữu 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 位vị 耶da 。 答đáp 色sắc 界giới 五ngũ 根căn 雖tuy 定định 頓đốn 起khởi 。 而nhi 生sanh 未vị 久cửu 。 根căn 不bất 猛mãnh 利lợi 。

爾nhĩ 時thời 但đãn 是thị 名danh 色sắc 支chi 攝nhiếp 。 無vô 色sắc 界giới 雖tuy 無vô 色sắc 及cập 五ngũ 根căn 。 而nhi 有hữu 名danh 及cập 意ý 根căn 。 彼bỉ 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 緣duyên 名danh 。 名danh 緣duyên 意ý 處xứ 。 意ý 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 是thị 故cố 三tam 界giới 皆giai 具cụ 十thập 二nhị 。

復phục 次thứ 。 相tương 似tự 有hữu 支chi 還hoàn 令linh 相tương 似tự 有hữu 支chi 相tương 續tục 。 謂vị 欲dục 界giới 有hữu 支chi 還hoàn 令linh 欲dục 界giới 有hữu 支chi 相tương 續tục 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 有hữu 支chi 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 除trừ 受thọ 位vị 。 此thử 位vị 或hoặc 能năng 令linh 不bất 相tương 似tự 有hữu 支chi 相tương 續tục 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 若nhược 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 。 起khởi 欲dục 界giới 愛ái 取thủ 有hữu 現hiện 在tại 前tiền 。 引dẫn 未vị 來lai 生sanh 老lão 死tử 。 彼bỉ 有hữu 現hiện 在tại 一nhất 愛ái 一nhất 取thủ 一nhất 有hữu 未vị 來lai 一nhất 生sanh 一nhất 老lão 死tử 。 若nhược 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 。 未vị 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 起khởi 初sơ 靜tĩnh 慮lự 愛ái 取thủ 有hữu 現hiện 在tại 前tiền 引dẫn 未vị 來lai 生sanh 老lão 死tử 。 彼bỉ 有hữu 現hiện 在tại 二nhị 愛ái 二nhị 取thủ 二nhị 有hữu 未vị 來lai 二nhị 生sanh 二nhị 老lão 死tử 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 染nhiễm 未vị 離ly 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 染nhiễm 。 起khởi 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 愛ái 取thủ 有hữu 現hiện 在tại 前tiền 引dẫn 未vị 來lai 生sanh 老lão 死tử 。 彼bỉ 有hữu 現hiện 在tại 九cửu 愛ái 九cửu 取thủ 九cửu 有hữu 未vị 來lai 九cửu 生sanh 九cửu 老lão 死tử 。 彼bỉ 欲dục 界giới 歿một 生sanh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 昔tích 時thời 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 今kim 為vi 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 有hữu 今kim 為vi 過quá 去khứ 行hành 。 未vị 來lai 生sanh 今kim 為vi 現hiện 在tại 識thức 。 未vị 來lai 老lão 死tử 今kim 為vi 現hiện 在tại 。 名danh 意ý 觸xúc 受thọ 。 昔tích 時thời 餘dư 地địa 若nhược 現hiện 在tại 若nhược 未vị 來lai 諸chư 支chi 。 今kim 非phi 過quá 去khứ 非phi 未vị 來lai 非phi 現hiện 在tại 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 比tỉ 說thuyết 有hữu 。 彼bỉ 地địa 因nhân 果quả 俱câu 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 彼bỉ 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 歿một 生sanh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 昔tích 時thời 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 今kim 為vi 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 有hữu 今kim 為vi 過quá 去khứ 行hành 。 未vị 來lai 生sanh 今kim 為vi 現hiện 在tại 識thức 。 未vị 來lai 老lão 死tử 今kim 為vi 現hiện 在tại 。 名danh 意ý 觸xúc 受thọ 。 昔tích 時thời 餘dư 地địa 若nhược 現hiện 在tại 若nhược 未vị 來lai 諸chư 支chi 。 今kim 非phi 過quá 去khứ 非phi 未vị 來lai 非phi 現hiện 在tại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 比tỉ 說thuyết 有hữu 。 彼bỉ 地địa 因nhân 果quả 俱câu 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 彼bỉ 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 歿một 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 。 昔tích 時thời 欲dục 界giới 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 今kim 為vi 過quá 去khứ 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 有hữu 今kim 為vi 過quá 去khứ 行hành 。 未vị 來lai 生sanh 今kim 為vi 現hiện 在tại 識thức 。 未vị 來lai 老lão 死tử 今kim 為vi 現hiện 在tại 。 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 昔tích 時thời 餘dư 地địa 若nhược 現hiện 在tại 若nhược 未vị 來lai 諸chư 支chi 。 今kim 非phi 過quá 去khứ 非phi 未vị 來lai 非phi 現hiện 在tại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 比tỉ 說thuyết 有hữu 。 彼bỉ 地địa 因nhân 果quả 俱câu 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。

復phục 次thứ 。 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 諸chư 根căn 成thành 就tựu 。 能năng 造tạo 能năng 引dẫn 後hậu 有hữu 業nghiệp 者giả 。 彼bỉ 無vô 明minh 位vị 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 支chi 現hiện 在tại 謂vị 無vô 明minh 。 餘dư 支chi 未vị 來lai 。 從tùng 無vô 明minh 位vị 至chí 行hành 位vị 時thời 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 餘dư 支chi 未vị 來lai 。 從tùng 行hành 位vị 至chí 識thức 位vị 時thời 。 二nhị 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 一nhất 支chi 現hiện 在tại 謂vị 識thức 。 餘dư 支chi 未vị 來lai 。 從tùng 識thức 位vị 至chí 名danh 色sắc 位vị 時thời 。 二nhị 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 謂vị 識thức 名danh 色sắc 。 餘dư 支chi 未vị 來lai 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 從tùng 取thủ 位vị 至chí 有hữu 位vị 時thời 。 二nhị 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 八bát 支chi 現hiện 在tại 謂vị 識thức 乃nãi 至chí 有hữu 。 二nhị 支chi 未vị 來lai 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 從tùng 有hữu 位vị 至chí 生sanh 位vị 時thời 。 十thập 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 乃nãi 至chí 有hữu 。 一nhất 支chi 現hiện 在tại 謂vị 生sanh 。 一nhất 支chi 未vị 來lai 謂vị 老lão 死tử 。 從tùng 生sanh 位vị 至chí 老lão 死tử 位vị 時thời 。 十thập 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 乃nãi 至chí 有hữu 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 尊tôn 者giả 望vọng 滿mãn 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 無vô 明minh 行hành 位vị 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 十thập 支chi 未vị 來lai 。 八bát 在tại 次thứ 後hậu 生sanh 謂vị 識thức 乃nãi 至chí 有hữu 。 二nhị 在tại 第đệ 三tam 生sanh 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 生sanh 老lão 死tử 位vị 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 十thập 支chi 過quá 去khứ 。 八bát 在tại 次thứ 前tiền 生sanh 謂vị 識thức 乃nãi 至chí 有hữu 。 二nhị 在tại 第đệ 三tam 生sanh 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 識thức 等đẳng 八bát 位vị 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 八bát 支chi 現hiện 在tại 謂vị 識thức 乃nãi 至chí 有hữu 。 二nhị 支chi 過quá 去khứ 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 二nhị 支chi 未vị 來lai 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 如như 說thuyết 生sanh 欲dục 界giới 。 說thuyết 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 。 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 。 佛Phật 為vi 所sở 化hóa 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 或hoặc 因nhân 為vi 門môn 。 或hoặc 果quả 為vi 門môn 。 或hoặc 俱câu 為vi 門môn 。 問vấn 為vi 何hà 所sở 化hóa 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 。 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 乃nãi 至chí 為vi 何hà 所sở 化hóa 。 以dĩ 俱câu 為vi 門môn 。 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 答đáp 為vi 愚ngu 因nhân 者giả 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 愚ngu 果quả 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 愚ngu 因nhân 果quả 者giả 。 以dĩ 俱câu 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 為vi 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 超siêu 作tác 意ý 者giả 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 為vi 已dĩ 串xuyến 習tập 者giả 以dĩ 俱câu 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 者giả 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 略lược 者giả 。 以dĩ 俱câu 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 為vi 利lợi 根căn 者giả 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 鈍độn 根căn 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 為vi 中trung 根căn 者giả 。 以dĩ 俱câu 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 問vấn 若nhược 為vi 鈍độn 根căn 者giả 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 彼bỉ 便tiện 得đắc 解giải 者giả 。 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 根căn 最tối 為vi 勝thắng 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 答đáp 過quá 去khứ 菩Bồ 薩Tát 。 過quá 殑Căng 伽Già 沙sa 數số 。 皆giai 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 今kim 菩Bồ 薩Tát 住trụ 最tối 後hậu 身thân 。 亦diệc 作tác 是thị 觀quán 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 觀quán 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 如như 是thị 順thuận 觀quán 多đa 於ư 二Nhị 乘Thừa 或hoặc 復phục 有hữu 時thời 。 修tu 習tập 逆nghịch 觀quán 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 唯duy 果quả 為vi 門môn 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 見kiến 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

此thử 老lão 病bệnh 死tử 。 何hà 緣duyên 而nhi 有hữu 。 知tri 由do 生sanh 有hữu 。 復phục 思tư 惟duy 。 生sanh 何hà 緣duyên 而nhi 有hữu 。 知tri 由do 有hữu 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 先tiên 見kiến 果quả 故cố 作tác 是thị 觀quán 。

復phục 次thứ 有hữu 淨Tịnh 居Cư 天thiên 。 為vi 發phát 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 有hữu 心tâm 故cố 現hiện 老lão 病bệnh 死tử 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 已dĩ 。 厭yếm 有hữu 出xuất 家gia 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 隨tùy 先tiên 所sở 見kiến 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 順thuận 現hiện 觀quán 故cố 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 後hậu 諦đế 現hiện 觀quán 時thời 先tiên 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 今kim 學học 現hiện 觀quán 故cố 先tiên 觀quán 果quả 。

復phục 次thứ 先tiên 作tác 是thị 說thuyết 。 為vi 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 以dĩ 果quả 為vi 門môn 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 是thị 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。 故cố 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 復phục 無vô 量lượng 。 劫kiếp 來lai 修tu 緣duyên 起khởi 觀quán 。 而nhi 最tối 後hậu 身thân 創sáng/sang 起khởi 此thử 故cố 名danh 初sơ 修tu 業nghiệp 。

復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 往vãng 劫kiếp 初sơ 修tu 業nghiệp 時thời 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 今kim 雖tuy 串xuyến 習tập 如như 本bổn 修tu 時thời 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 如như 人nhân 於ư 樹thụ 雖tuy 數số 上thượng 之chi 後hậu 。 若nhược 上thượng 時thời 還hoàn 從tùng 根căn 上thượng 。

復phục 次thứ 欲dục 現hiện 焚phần 燒thiêu 生sanh 死tử 樹thụ 故cố 。 如như 人nhân 燒thiêu 樹thụ 。 先tiên 焚phần 枝chi 葉diệp 後hậu 及cập 其kỳ 根căn 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 隨tùy 所sở 觀quán 處xứ 。 令linh 永vĩnh 不bất 生sanh 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 不bất 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 故cố 。 便tiện 名danh 鈍độn 根căn 。 然nhiên 觀quán 行hành 者giả 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 隨tùy 愛ái 行hành 。 二nhị 隨tùy 見kiến 行hành 。 隨tùy 愛ái 行hành 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 依y 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 隨tùy 見kiến 行hành 者giả 。 以dĩ 因nhân 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 依y 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 唯duy 除trừ 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 是thị 隨tùy 愛ái 行hành 者giả 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 而nhi 能năng 依y 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 故cố 有hữu 問vấn 言ngôn 。 頗phả 有hữu 隨tùy 愛ái 行hành 者giả 。 以dĩ 果quả 為vi 門môn 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 而nhi 依y 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 耶da 。 答đáp 有hữu 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

如như 契Khế 經Kinh 說thuyết

佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。

我ngã 未vị 證chứng 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 時thời 。 獨độc 居cư 靜tĩnh 處xứ 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 恆hằng 為vi 生sanh 老lão 死tử 。 苦khổ 之chi 所sở 逼bức 害hại 。 而nhi 不bất 能năng 如như 實thật 。 了liễu 知tri 出xuất 離ly 彼bỉ 法pháp 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 有hữu 故cố 老lão 死tử 有hữu 。 此thử 老lão 死tử 誰thùy 為vi 緣duyên 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 生sanh 有hữu 故cố 老lão 死tử 有hữu 。 此thử 老lão 死tử 生sanh 為vi 緣duyên 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 有hữu 故cố 生sanh 有hữu 。 此thử 生sanh 誰thùy 為vi 緣duyên 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 有hữu 有hữu 故cố 生sanh 有hữu 。 此thử 生sanh 有hữu 為vi 緣duyên 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 有hữu 故cố 名danh 色sắc 有hữu 。 此thử 名danh 色sắc 誰thùy 為vi 緣duyên 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 識thức 有hữu 故cố 名danh 色sắc 有hữu 。 此thử 名danh 色sắc 識thức 為vi 緣duyên 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 有hữu 故cố 識thức 有hữu 。 此thử 識thức 誰thùy 為vi 緣duyên 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 名danh 色sắc 有hữu 故cố 識thức 有hữu 。 此thử 識thức 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 齊tề 此thử 識thức 。 心tâm 應ưng 轉chuyển 還hoàn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 觀quán 此thử 。 緣duyên 起khởi 法pháp 時thời 。 未vị 得đắc 見kiến 道đạo 真chân 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 云vân 何hà 得đắc 說thuyết 。 起khởi 現hiện 觀quán 耶da 。 答đáp 爾nhĩ 時thời 未vị 得đắc 真chân 實thật 現hiện 觀quán 。 由do 世thế 俗tục 智trí 現hiện 見kiến 緣duyên 起khởi 。 似tự 現hiện 觀quán 故cố 立lập 現hiện 觀quán 名danh 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 何hà 故cố 。 逆nghịch 觀quán 緣duyên 起khởi 。 唯duy 至chí 於ư 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 為vi 智trí 力lực 窮cùng 。 為vi 爾nhĩ 焰diễm 盡tận 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 智trí 力lực 窮cùng 。 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 見kiến 無vô 邊biên 際tế 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 焰diễm 盡tận 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 行hành 與dữ 無vô 明minh 。 猶do 未vị 觀quán 故cố 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 智trí 力lực 窮cùng 。 非phi 爾nhĩ 焰diễm 盡tận 。 但đãn 由do 菩Bồ 薩Tát 於ư 行hành 無vô 明minh 先tiên 已dĩ 觀quán 故cố 。 謂vị 先tiên 觀quán 有hữu 即tức 已dĩ 觀quán 行hành 先tiên 觀quán 愛ái 取thủ 已dĩ 觀quán 無vô 明minh 。 問vấn 先tiên 觀quán 老lão 死tử 已dĩ 觀quán 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 先tiên 觀quán 生sanh 已dĩ 觀quán 識thức 。 於ư 名danh 色sắc 等đẳng 應ưng 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。 答đáp 先tiên 略lược 後hậu 廣quảng 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 無vô 重trọng/trùng 觀quán 失thất 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 生sanh 識thức 無vô 廣quảng 略lược 異dị 。 何hà 為vi 重trọng/trùng 觀quán 。 答đáp 厭yếm 畏úy 生sanh 故cố 再tái 觀quán 無vô 失thất 。 謂vị 我ngã 世Thế 尊Tôn 先tiên 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 厭yếm 老lão 病bệnh 死tử 。 逾du 城thành 出xuất 家gia 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

此thử 老lão 死tử 苦khổ 。 由do 誰thùy 而nhi 有hữu 。 即tức 便tiện 現hiện 見kiến 由do 續tục 生sanh 心tâm 。 復phục 思tư 此thử 心tâm 由do 誰thùy 而nhi 起khởi 。 即tức 知tri 由do 業nghiệp 。 復phục 思tư 此thử 業nghiệp 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。 知tri 從tùng 煩phiền 惱não 。 復phục 思tư 煩phiền 惱não 依y 誰thùy 而nhi 生sanh 。 即tức 知tri 依y 事sự 。 復phục 思tư 此thử 事sự 由do 誰thùy 而nhi 轉chuyển 。 即tức 知tri 此thử 轉chuyển 由do 結kết 生sanh 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 一nhất 切thiết 過quá 患hoạn 皆giai 由do 此thử 心tâm 。 故cố 於ư 此thử 心tâm 深thâm 生sanh 厭yếm 異dị 。 雖tuy 無vô 廣quảng 略lược 而nhi 更cánh 重trọng/trùng 觀quán 。 齊tề 識thức 轉chuyển 還hoàn 義nghĩa 屬thuộc 於ư 此thử 。 問vấn 無vô 明minh 既ký 略lược 何hà 為vi 不bất 觀quán 。 答đáp 隔cách 行hành 支chi 故cố 。 謂vị 觀quán 緣duyên 起khởi 必tất 依y 次thứ 第đệ 。 不bất 可khả 越việt 行hành 而nhi 觀quán 無vô 明minh 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 先tiên 觀quán 有hữu 緣duyên 生sanh 時thời 已dĩ 觀quán 業nghiệp 名danh 色sắc 。 後hậu 觀quán 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 時thời 即tức 觀quán 異dị 熟thục 名danh 色sắc 。 若nhược 復phục 觀quán 行hành 緣duyên 識thức 。 亦diệc 觀quán 業nghiệp 名danh 色sắc 。 與dữ 前tiền 不bất 異dị 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 先tiên 觀quán 有hữu 緣duyên 生sanh 時thời 。 已dĩ 觀quán 遠viễn 緣duyên 。 後hậu 觀quán 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 時thời 。 即tức 觀quán 近cận 緣duyên 。 若nhược 復phục 觀quán 行hành 緣duyên 識thức 。 亦diệc 觀quán 遠viễn 緣duyên 。 與dữ 前tiền 不bất 異dị 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。 如như 近cận 遠viễn 。 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 現hiện 前tiền 不bất 現hiện 前tiền 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 餘dư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 先tiên 觀quán 有hữu 緣duyên 生sanh 時thời 已dĩ 觀quán 前tiền 生sanh 緣duyên 。 後hậu 觀quán 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 時thời 即tức 觀quán 俱câu 生sanh 緣duyên 。 若nhược 復phục 觀quán 行hành 緣duyên 識thức 亦diệc 觀quán 前tiền 生sanh 緣duyên 。 與dữ 前tiền 不bất 異dị 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 先tiên 觀quán 有hữu 緣duyên 生sanh 時thời 已dĩ 觀quán 轉chuyển 緣duyên 。 後hậu 觀quán 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 時thời 即tức 觀quán 隨tùy 轉chuyển 緣duyên 。 若nhược 復phục 觀quán 行hành 緣duyên 識thức 亦diệc 觀quán 轉chuyển 緣duyên 。 與dữ 前tiền 不bất 異dị 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 。 避tị 無vô 窮cùng 過quá 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 。 謂vị 先tiên 觀quán 老lão 死tử 即tức 觀quán 此thử 生sanh 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。 先tiên 觀quán 生sanh 即tức 觀quán 此thử 生sanh 識thức 。 後hậu 觀quán 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 即tức 觀quán 前tiền 第đệ 二nhị 生sanh 老lão 死tử 。 後hậu 觀quán 識thức 即tức 觀quán 前tiền 第đệ 二nhị 生sanh 生sanh 。 若nhược 復phục 觀quán 無vô 明minh 。 行hành 應ưng 觀quán 前tiền 第đệ 三tam 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 應ưng 觀quán 第đệ 四tứ 生sanh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 便tiện 為vi 無vô 窮cùng 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 觀quán 無vô 明minh 及cập 行hành 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 何hà 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 以dĩ 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 識thức 住trụ 中trung 故cố 。 謂vị 識thức 不bất 欲dục 捨xả 於ư 識thức 住trụ 。 識thức 住trụ 者giả 即tức 名danh 色sắc 。 故cố 觀quán 識thức 已dĩ 還hoàn 觀quán 名danh 色sắc 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 與dữ 名danh 色sắc 。 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 二nhị 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 果quả 故cố 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 何hà 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 以dĩ 度độ 識thức 支chi 。 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 猶do 如như 尺xích 蠖# 行hành 至chí 草thảo 端đoan 。 上thượng 無vô 所sở 緣duyên 即tức 便tiện 退thoái 下hạ 。 觀quán 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 應ưng 至chí 識thức 。 餘dư 非phi 其kỳ 境cảnh 故cố 便tiện 退thoái 還hoàn 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。 何hà 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 緣duyên 轉chuyển 還hoàn 故cố 。 謂vị 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 今kim 復phục 更cánh 說thuyết 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 前tiền 為vi 因nhân 者giả 今kim 轉chuyển 為vi 果quả 。 境cảnh 轉chuyển 還hoàn 故cố 心tâm 亦diệc 轉chuyển 還hoàn 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 何hà 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 識thức 是thị 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 本bổn 故cố 。 謂vị 我ngã 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 生sanh 死tử 苦khổ 。 逾du 城thành 出xuất 家gia 。 推thôi 尋tầm 世thế 間gian 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 誰thùy 為vi 根căn 本bổn 。 謂vị 結kết 生sanh 心tâm 。 復phục 推thôi 此thử 心tâm 由do 誰thùy 而nhi 引dẫn 。 謂vị 業nghiệp 。 復phục 推thôi 此thử 業nghiệp 由do 誰thùy 而nhi 發phát 。 謂vị 煩phiền 惱não 。 復phục 推thôi 煩phiền 惱não 依y 誰thùy 而nhi 起khởi 。 謂vị 事sự 。 復phục 推thôi 此thử 事sự 誰thùy 為vi 根căn 本bổn 。 謂vị 結kết 生sanh 心tâm 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 結kết 生sanh 心tâm 恆hằng 為vi 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 根căn 本bổn 。 深thâm 可khả 厭yếm 患hoạn 。 齊tề 此thử 應ưng 還hoàn 修tu 真chân 對đối 治trị 。 尊tôn 者giả 設thiết 摩ma 達đạt 多đa 說thuyết 曰viết 。 何hà 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 以dĩ 未vị 來lai 生sanh 可khả 比tỉ 知tri 故cố 。 謂vị 先tiên 觀quán 見kiến 有hữu 緣duyên 生sanh 時thời 。 知tri 現hiện 在tại 生sanh 是thị 眾chúng 苦khổ 本bổn 。 後hậu 復phục 觀quán 見kiến 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 知tri 過quá 去khứ 生sanh 是thị 眾chúng 苦khổ 本bổn 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 現hiện 在tại 過quá 去khứ 。 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 。 既ký 生sanh 為vi 本bổn 。 未vị 來lai 亦diệc 然nhiên 。 故cố 不bất 復phục 須tu 更cánh 觀quán 餘dư 境cảnh 。 是thị 故cố 齊tề 識thức 心tâm 便tiện 轉chuyển 還hoàn 。 由do 諸chư 有hữu 支chi 。 皆giai 有hữu 三tam 世thế 。 尊tôn 者giả 望vọng 滿mãn 所sở 說thuyết 義nghĩa 成thành 。 如như 說thuyết 。 無vô 明minh 行hành 位vị 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 二nhị 支chi 現hiện 在tại 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 苾Bật 芻Sô 。

我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 誰thùy 不bất 有hữu 故cố 老lão 死tử 不bất 有hữu 。 誰thùy 滅diệt 故cố 老lão 死tử 滅diệt 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 生sanh 不bất 有hữu 故cố 老lão 死tử 不bất 有hữu 。 生sanh 滅diệt 故cố 老lão 死tử 滅diệt 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 誰thùy 不bất 有hữu 故cố 行hành 不bất 有hữu 。 誰thùy 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 作tác 是thị 念niệm 已dĩ 。 便tiện 起khởi 現hiện 觀quán 。 無vô 明minh 不bất 有hữu 故cố 行hành 不bất 有hữu 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 行hành 滅diệt 故cố 識thức 滅diệt 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 緣duyên 菩Bồ 薩Tát 流lưu 轉chuyển 分phần/phân 中trung 但đãn 觀quán 十thập 支chi 。 還hoàn 滅diệt 分phần/phân 中trung 具cụ 觀quán 十thập 二nhị 支chi 耶da 。 答đáp 菩Bồ 薩Tát 憎tăng 惡ác 流lưu 轉chuyển 故cố 但đãn 觀quán 十thập 支chi 愛ái 樂nhạo 還hoàn 滅diệt 故cố 具cụ 觀quán 十thập 二nhị 支chi 。

復phục 次thứ 流lưu 轉chuyển 分phần/phân 中trung 。 多đa 諸chư 過quá 患hoạn 。 牽khiên 心tâm 劣liệt 故cố 但đãn 觀quán 十thập 支chi 。 還hoàn 滅diệt 分phần/phân 中trung 多đa 諸chư 功công 德đức 。 牽khiên 心tâm 勝thắng 故cố 具cụ 觀quán 十thập 二nhị 支chi 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 。 或hoặc 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 燈đăng 。 或hoặc 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 火hỏa 聚tụ 。 或hoặc 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 城thành 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 如như 燈đăng 如như 火hỏa 聚tụ 如như 城thành 耶da 。 答đáp 隨tùy 所sở 現hiện 見kiến 即tức 以dĩ 為ví 喻dụ 。 謂vị 所sở 化hóa 生sanh 現hiện 見kiến 燈đăng 者giả 。 即tức 以dĩ 燈đăng 喻dụ 顯hiển 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 現hiện 見kiến 火hỏa 聚tụ 。 即tức 以dĩ 火hỏa 聚tụ 。 顯hiển 緣duyên 起khởi 法pháp 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 現hiện 見kiến 城thành 者giả 。 即tức 以dĩ 城thành 喻dụ 顯hiển 緣duyên 起khởi 法pháp 。

復phục 次thứ 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 聞văn 說thuyết 燈đăng 喻dụ 解giải 緣duyên 起khởi 者giả 。 佛Phật 說thuyết 如như 燈đăng 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 聞văn 說thuyết 火hỏa 聚tụ 解giải 緣duyên 起khởi 者giả 。 說thuyết 如như 火hỏa 聚tụ 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 聞văn 說thuyết 如như 城thành 解giải 緣duyên 起khởi 者giả 。 佛Phật 說thuyết 如như 城thành 。

復phục 次thứ 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 有hữu 下hạ 品phẩm 愛ái 取thủ 者giả 。 佛Phật 則tắc 為vi 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 燈đăng 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 有hữu 中trung 品phẩm 愛ái 取thủ 者giả 。 佛Phật 則tắc 為vi 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 火hỏa 聚tụ 。 若nhược 所sở 化hóa 生sanh 有hữu 上thượng 品phẩm 愛ái 取thủ 者giả 。 佛Phật 則tắc 為vi 說thuyết 緣duyên 起khởi 如như 城thành 。 如như 三tam 品phẩm 愛ái 取thủ 。 三tam 根căn 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 取thủ 緣duyên 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 取thủ 緣duyên 有hữu 。 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 廣quảng 辯biện 。 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 未vị 辯biện 者giả 今kim 應ưng 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 行hành 與dữ 有hữu 體thể 俱câu 是thị 業nghiệp 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 其kỳ 體thể 無vô 別biệt 。 為vi 顯hiển 差sai 別biệt 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 云vân 何hà 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 云vân 何hà 取thủ 緣duyên 有hữu 。 答đáp 無vô 明minh 緣duyên 行hành 者giả 。 此thử 顯hiển 示thị 業nghiệp 先tiên 餘dư 生sanh 中trung 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 得đắc 今kim 有hữu 異dị 熟thục 。 及cập 已dĩ 受thọ 異dị 熟thục 。 取thủ 緣duyên 有hữu 者giả 。 此thử 顯hiển 示thị 業nghiệp 現hiện 在tại 生sanh 中trung 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 得đắc 當đương 有hữu 異dị 熟thục 此thử 顯hiển 示thị 業nghiệp 者giả 。 此thử 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 顯hiển 了liễu 開khai 示thị 已dĩ 造tạo 今kim 造tạo 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 善thiện 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 先tiên 餘dư 生sanh 中trung 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 在tại 先tiên 世thế 餘dư 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 已dĩ 盡tận 已dĩ 滅diệt 。 已dĩ 離ly 已dĩ 變biến 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 發phát 起khởi 圓viên 滿mãn 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 能năng 得đắc 果quả 故cố 。 得đắc 今kim 有hữu 異dị 熟thục 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 感cảm 得đắc 此thử 生sanh 。 諸chư 果quả 異dị 熟thục 。 及cập 已dĩ 受thọ 異dị 熟thục 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 已dĩ 受thọ 前tiền 生sanh 諸chư 異dị 熟thục 果quả 所sở 有hữu 前tiền 生sanh 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 彼bỉ 異dị 熟thục 果quả 。 若nhược 今kim 熟thục 。 若nhược 已dĩ 熟thục 者giả 。 當đương 知tri 皆giai 在tại 行hành 支chi 分phần/phân 中trung 。 現hiện 在tại 生sanh 中trung 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 唯duy 在tại 此thử 生sanh 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 非phi 餘dư 生sanh 中trung 。 得đắc 當đương 有hữu 異dị 熟thục 者giả 。 顯hiển 示thị 此thử 業nghiệp 得đắc 未vị 來lai 生sanh 。 諸chư 果quả 異dị 熟thục 。 所sở 有hữu 今kim 生sanh 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 彼bỉ 異dị 熟thục 果quả 。 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 果quả 未vị 熟thục 者giả 。 當đương 知tri 皆giai 在tại 有hữu 支chi 分phần/phân 中trung 。 問vấn 何hà 故cố 過quá 去khứ 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 已dĩ 熟thục 者giả 名danh 行hành 。 現hiện 在tại 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 果quả 未vị 熟thục 者giả 名danh 有hữu 耶da 。 答đáp 過quá 去khứ 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 。 已dĩ 熟thục 者giả 。 已dĩ 衰suy 朽hủ 。 已dĩ 受thọ 用dụng 。 已dĩ 與dữ 果quả 。 已dĩ 辦biện 事sự 。 無vô 勢thế 力lực 。 不bất 能năng 更cánh 引dẫn 後hậu 有hữu 異dị 熟thục 。 然nhiên 已dĩ 造tạo 作tác 已dĩ 遷thiên 變biến 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 行hành 。 現hiện 在tại 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 。 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 果quả 未vị 熟thục 者giả 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 說thuyết 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 過quá 去khứ 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 已dĩ 熟thục 者giả 。 是thị 故cố 業nghiệp 故cố 說thuyết 名danh 為vi 行hành 。 現hiện 在tại 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 果quả 未vị 熟thục 者giả 。 是thị 新tân 業nghiệp 故cố 說thuyết 名danh 為vi 有hữu 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 過quá 去khứ 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 已dĩ 熟thục 者giả 。 已dĩ 與dữ 果quả 故cố 說thuyết 名danh 為vi 行hành 。 現hiện 在tại 生sanh 所sở 造tạo 業nghiệp 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 果quả 未vị 熟thục 者giả 。 未vị 與dữ 果quả 故cố 說thuyết 名danh 為vi 有hữu 。

問vấn 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 二nhị 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 所sở 顯hiển 業nghiệp 體thể 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 二nhị 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 名danh 則tắc 差sai 別biệt 。 名danh 造tạo 作tác 。 名danh 增tăng 長trưởng 故cố 。

復phục 次thứ 義nghĩa 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 由do 一nhất 善thiện 惡ác 行hành 生sanh 善thiện 惡ác 趣thú 。 有hữu 由do 三tam 善thiện 惡ác 行hành 生sanh 善thiện 惡ác 趣thú 。 由do 一nhất 者giả 。 加gia 行hành 時thời 唯duy 造tạo 作tác 。 成thành 滿mãn 時thời 具cụ 二nhị 種chủng 。 由do 三tam 者giả 。 作tác 一nhất 二nhị 唯duy 造tạo 作tác 。 若nhược 作tác 三tam 具cụ 二nhị 種chủng 。

復phục 次thứ 有hữu 由do 一nhất 無vô 間gian 業nghiệp 墮đọa 地địa 獄ngục 。 有hữu 由do 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 墮đọa 地địa 獄ngục 。 由do 一nhất 者giả 。 加gia 行hành 時thời 唯duy 造tạo 作tác 。 成thành 滿mãn 時thời 具cụ 二nhị 種chủng 。 由do 五ngũ 者giả 。 作tác 四tứ 來lai 唯duy 造tạo 作tác 。 若nhược 作tác 五ngũ 具cụ 二nhị 種chủng 。 十Thập 善Thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 有hữu 由do 多đa 業nghiệp 感cảm 一nhất 生sanh 果quả 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 由do 三tam 十thập 二nhị 百bách 福phước 業nghiệp 故cố 感cảm 最tối 後hậu 身thân 。 造tạo 三tam 十thập 一nhất 百bách 福phước 業nghiệp 來lai 唯duy 造tạo 作tác 。 造tạo 三tam 十thập 二nhị 百bách 福phước 業nghiệp 滿mãn 具cụ 二nhị 種chủng 。

復phục 次thứ 故cố 思tư 造tạo 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。 非phi 故cố 思tư 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 先tiên 思tư 造tạo 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。 率suất 爾nhĩ 造tạo 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 有hữu 加gia 行hành 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。 無vô 加gia 行hành 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 三tam 時thời 定định 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。

時thời 不bất 定định 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 處xứ 定định 受thọ 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。 處xử 不bất 定định 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 定định 受thọ 果quả 業nghiệp 具cụ 二nhị 種chủng 。 不bất 定định 受thọ 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 業nghiệp 惡ác 趣thú 受thọ 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 人nhân 天thiên 受thọ 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。 善thiện 業nghiệp 人nhân 天thiên 受thọ 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 惡ác 趣thú 受thọ 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 以dĩ 善thiện 業nghiệp 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 唯duy 造tạo 作tác 善thiện 業nghiệp 。 以dĩ 善thiện 業nghiệp 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 在tại 耶da 見kiến 愚ngu 因nhân 果quả 身thân 中trung 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 在tại 正chánh 見kiến 不bất 愚ngu 因nhân 果quả 身thân 中trung 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。 善thiện 業nghiệp 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 在tại 破phá 戒giới 破phá 見kiến 身thân 中trung 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 在tại 破phá 戒giới 不bất 破phá 見kiến 身thân 中trung 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。 善thiện 業nghiệp 。 在tại 具cụ 戒giới 具cụ 見kiến 身thân 中trung 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 在tại 不bất 具cụ 戒giới 具cụ 見kiến 身thân 中trung 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 在tại 壞hoại 加gia 行hành 壞hoại 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 中trung 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 在tại 壞hoại 加gia 行hành 不bất 壞hoại 意ý 樂lạc 。 身thân 中trung 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。 善thiện 業nghiệp 。 在tại 具cụ 加gia 行hành 具cụ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 中trung 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 在tại 具cụ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 具cụ 加gia 行hành 身thân 中trung 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 不bất 捨xả 不bất 吐thổ 不bất 依y 對đối 治trị 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 能năng 捨xả 能năng 吐thổ 依y 對đối 治trị 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 三tam 時thời 恆hằng 覺giác 悟ngộ 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 無vô 變biến 悔hối 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 有hữu 變biến 悔hối 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 恆hằng 憶ức 念niệm 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 不bất 恆hằng 憶ức 念niệm 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 作tác 事sự 究cứu 竟cánh 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 不bất 究cứu 竟cánh 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 數số 作tác 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 不bất 數số 作tác 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 若nhược 業nghiệp 作tác 已dĩ 歡hoan 喜hỷ 。 讚tán 歎thán 迴hồi 向hướng 果quả 者giả 具cụ 二nhị 種chủng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。

復phục 次thứ 明minh 了liễu 心tâm 作tác 具cụ 二nhị 種chủng 。 不bất 明minh 了liễu 者giả 唯duy 造tạo 作tác 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。

說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 發phát 智trí 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 四tứ