阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 三tam

五ngũ 百bách 大đại 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 雜tạp 蘊uẩn 第đệ 一nhất 中trung 思tư 納nạp 息tức 第đệ 八bát 之chi 二nhị 。

應ưng 知tri 此thử 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 染nhiễm 污ô 。 二nhị 不bất 染nhiễm 污ô 。 染nhiễm 污ô 者giả 。 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 亦diệc 名danh 散tán 亂loạn 。 不bất 染nhiễm 污ô 者giả 。 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 不bất 名danh 散tán 亂loạn 。 故cố 三tam 摩ma 地địa 有hữu 十thập 二nhị 句cú 。 一nhất 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 是thị 散tán 亂loạn 。 二nhị 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 非phi 散tán 亂loạn 。 三tam 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 。 四tứ 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 。 五ngũ 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 一nhất 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 。 六lục 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 一nhất 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 。 七thất 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 是thị 散tán 亂loạn 。 八bát 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 非phi 散tán 亂loạn 。 九cửu 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 。 十thập 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 。 十thập 一nhất 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 多đa 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 。 十thập 二nhị 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 多đa 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 。 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 隨tùy 於ư 一nhất 物vật 。 思tư 惟duy 不bất 淨tịnh 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 於ư 此thử 。 或hoặc 觀quán 青thanh 瘀ứ 。 或hoặc 觀quán 膖phùng 脹trướng 。 或hoặc 觀quán 膿nùng 爛lạn 。 或hoặc 觀quán 破phá 壞hoại 。 或hoặc 觀quán 異dị 赤xích 。 或hoặc 觀quán 被bị 食thực 。 或hoặc 觀quán 分phân 離ly 。 或hoặc 觀quán 白bạch 骨cốt 。 或hoặc 觀quán 骨cốt 鎖tỏa 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 。 後hậu 定định 不bất 進tiến 。 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 隨tùy 於ư 一nhất 物vật 。 思tư 惟duy 不bất 淨tịnh 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 於ư 此thử 。 或hoặc 觀quán 青thanh 瘀ứ 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 或hoặc 觀quán 骨cốt 鎖tỏa 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 。 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 非phi 常thường 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 由do 此thử 。 或hoặc 觀quán 增tăng 減giảm 。 或hoặc 觀quán 暫tạm 時thời 。 或hoặc 觀quán 轉chuyển 變biến 。 或hoặc 觀quán 磨ma 滅diệt 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 後hậu 定định 不bất 進tiến 。 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 非phi 常thường 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 由do 此thử 或hoặc 觀quán 增tăng 減giảm 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 或hoặc 觀quán 磨ma 滅diệt 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 一nhất 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 色sắc 非phi 常thường 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 於ư 此thử 。 由do 此thử 或hoặc 觀quán 增tăng 減giảm 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 或hoặc 觀quán 磨ma 滅diệt 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 後hậu 定định 不bất 進tiến 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 所sở 緣duyên 一nhất 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 色sắc 非phi 常thường 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 即tức 於ư 此thử 。 由do 此thử 或hoặc 觀quán 增tăng 減giảm 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 或hoặc 觀quán 磨ma 滅diệt 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 於ư 身thân 住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 。 復phục 於ư 受thọ 住trụ 循tuần 受thọ 觀quán 。 於ư 心tâm 住trụ 循tuần 心tâm 觀quán 。 於ư 法pháp 住trụ 循tuần 法pháp 觀quán 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 後hậu 定định 不bất 進tiến 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 於ư 身thân 住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 於ư 受thọ 住trụ 循tuần 受thọ 觀quán 。 乃nãi 至chí 於ư 法pháp 。 住trụ 循tuần 法pháp 觀quán 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 非phi 常thường 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 。 復phục 或hoặc 觀quán 苦khổ 。 或hoặc 觀quán 空không 。 或hoặc 觀quán 非phi 我ngã 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 後hậu 定định 不bất 進tiến 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 非phi 常thường 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 或hoặc 觀quán 苦khổ 。 或hoặc 觀quán 空không 或hoặc 觀quán 非phi 我ngã 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 多đa 行hành 相tương/tướng 是thị 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 身thân 是thị 非phi 常thường 。 修tu 未vị 純thuần 熟thục 復phục 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 心tâm 是thị 空không 。 法pháp 是thị 非phi 我ngã 。 其kỳ 心tâm 散tán 亂loạn 。 流lưu 蕩đãng 不bất 住trụ 。 不bất 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 退thoái 失thất 後hậu 定định 不bất 進tiến 。

有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 多đa 所sở 緣duyên 多đa 行hành 相tương/tướng 非phi 散tán 亂loạn 者giả 。 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 思tư 惟duy 身thân 是thị 非phi 常thường 。 修tu 已dĩ 純thuần 熟thục 。 復phục 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 心tâm 是thị 空không 。 法pháp 是thị 非phi 我ngã 。 心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 流lưu 不bất 蕩đãng 安an 住trụ 守thủ 一nhất 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 前tiền 定định 不bất 失thất 能năng 進tiến 後hậu 定định 。

云vân 何hà 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 不bất 達đạt 不bất 解giải 不bất 了liễu 知tri 故cố 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 不bất 正chánh 知tri 亦diệc 以dĩ 不bất 了liễu 知tri 為vi 相tương/tướng 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 無vô 明minh 即tức 是thị 不bất 正chánh 知tri 性tánh 。 是thị 則tắc 二nhị 種chủng 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 欲dục 令linh 彼bỉ 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 顯hiển 此thử 二nhị 種chủng 其kỳ 體thể 各các 別biệt 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 答đáp 三tam 界giới 無vô 智trí 。 此thử 說thuyết 應ưng 理lý 。 謂vị 三tam 界giới 繫hệ 無vô 智trí 具cụ 攝nhiếp 諸chư 無vô 明minh 故cố 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 知tri 三tam 界giới 名danh 無vô 明minh 者giả 。 則tắc 應ưng 不bất 攝nhiếp 緣duyên 滅diệt 道Đạo 諦Đế 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 彼bỉ 不bất 緣duyên 三tam 界giới 故cố 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 知tri 。 答đáp 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 問vấn 此thử 中trung 何hà 故cố 問vấn 少thiểu 答đáp 多đa 。 謂vị 不bất 正chánh 知tri 唯duy 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 通thông 染nhiễm 及cập 不bất 染nhiễm 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 如như 業nghiệp 蘊uẩn 說thuyết 。 諸chư 意ý 惡ác 行hành 皆giai 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 意ý 業nghiệp 。 有hữu 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 意ý 業nghiệp 非phi 意ý 惡ác 行hành 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 意ý 業nghiệp 。 及cập 一nhất 分phần/phân 無vô 覆phú 無vô 記ký 意ý 業nghiệp 。 故cố 知tri 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 名danh 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 答đáp 此thử 中trung 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 者giả 。 應ưng 知tri 唯duy 攝nhiếp 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 理lý 所sở 引dẫn 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 世thế 俗tục 。 二nhị 者giả 勝thắng 義nghĩa 。 今kim 說thuyết 勝thắng 義nghĩa 非phi 理lý 所sở 引dẫn 。 故cố 知tri 唯duy 攝nhiếp 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 。 唯duy 染nhiễm 污ô 法pháp 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 非phi 理lý 所sở 引dẫn 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 但đãn 由do 世thế 俗tục 得đắc 彼bỉ 名danh 故cố 此thử 後hậu 應ưng 理lý 論luận 者giả 與dữ 分phân 別biệt 論luận 者giả 。 相tương 對đối 問vấn 答đáp 難nạn/nan 通thông 顯hiển 不bất 正chánh 知tri 。 雖tuy 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 攝nhiếp 。 然nhiên 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 義nghĩa 。 汝nhữ 說thuyết 不bất 正chánh 知tri 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 耶da 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 問vấn 。 重trọng/trùng 定định 前tiền 宗tông 。 若nhược 不bất 定định 他tha 宗tông 說thuyết 他tha 過quá 失thất 則tắc 不bất 應ưng 理lý 答đáp 如như 是thị 者giả 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 答đáp 。 謂vị 前tiền 所sở 立lập 理lý 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 言ngôn 如như 是thị 。 汝nhữ 何hà 所sở 欲dục 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 。 彼bỉ 皆giai 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 耶da 者giả 。 亦diệc 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 問vấn 。 舉cử 有hữu 妄vọng 語ngữ 復phục 審thẩm 所sở 宗tông 。 答đáp 如như 是thị 者giả 亦diệc 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 答đáp 。 謂vị 彼bỉ 所sở 說thuyết 稱xưng 可khả 所sở 宗tông 故cố 言ngôn 如như 是thị 。 又hựu 何hà 所sở 欲dục 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 耶da 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 將tương 欲dục 設thiết 難nạn/nan 反phản 定định 所sở 宗tông 顯hiển 違vi 正chánh 理lý 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 者giả 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 。 遮già 彼bỉ 所sở 問vấn 顯hiển 理lý 無vô 違vi 。 謂vị 雖tuy 不bất 正chánh 知tri 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 然nhiên 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 義nghĩa 非phi 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 言ngôn 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 聽thính 我ngã 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 不bất 正chánh 知tri 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 彼bỉ 皆giai 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 則tắc 應ưng 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 不bất 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 不bất 正chánh 知tri 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 彼bỉ 皆giai 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 俱câu 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 前tiền 後hậu 兩lưỡng 關quan 翻phiên 覆phú 設thiết 難nạn/nan 。 前tiền 關quan 顯hiển 順thuận 宗tông 違vi 理lý 。 後hậu 關quan 顯hiển 順thuận 理lý 違vi 宗tông 。 二nhị 俱câu 不bất 可khả 故cố 總tổng 結kết 言ngôn 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 俱câu 不bất 應ưng 理lý 。 彼bỉ 難nạn/nan 意ý 言ngôn 。 若nhược 不bất 正chánh 知tri 即tức 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 者giả 。 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 皆giai 是thị 非phi 理lý 所sở 引dẫn 慧tuệ 。 發phát 此thử 語ngữ 即tức 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 。 應ưng 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 說thuyết 非phi 無vô 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 此thử 語ngữ 皆giai 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 故cố 。 前tiền 違vi 理lý 後hậu 復phục 違vi 宗tông 。 進tiến 退thoái 推thôi 徵trưng 二nhị 俱câu 有hữu 難nạn/nan 。 應ưng 理lý 論luận 者giả 後hậu 通thông 意ý 言ngôn 。 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 雖tuy 許hứa 皆giai 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 。 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 虛hư 誑cuống 語ngữ 者giả 正chánh 知tri 彼bỉ 事sự 而nhi 妄vọng 說thuyết 故cố 。 謂vị 彼bỉ 正chánh 知tri 所sở 見kiến 等đẳng 事sự 而nhi 顛điên 倒đảo 說thuyết 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。

復phục 次thứ 虛hư 誑cuống 語ngữ 者giả 正chánh 知tri 自tự 想tưởng 而nhi 妄vọng 說thuyết 故cố 。 謂vị 彼bỉ 正chánh 知tri 見kiến 等đẳng 自tự 想tưởng 而nhi 顛điên 倒đảo 說thuyết 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。

復phục 次thứ 虛hư 誑cuống 語ngữ 者giả 正chánh 知tri 自tự 見kiến 而nhi 妄vọng 說thuyết 故cố 。 謂vị 彼bỉ 正chánh 知tri 見kiến 等đẳng 自tự 見kiến 而nhi 顛điên 倒đảo 說thuyết 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。

復phục 次thứ 虛hư 誑cuống 語ngữ 者giả 應ưng 正chánh 知tri 說thuyết 而nhi 妄vọng 說thuyết 故cố 。 謂vị 彼bỉ 對đối 他tha 王vương 臣thần 等đẳng 眾chúng 應ưng 正chánh 知tri 說thuyết 而nhi 顛điên 倒đảo 說thuyết 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 故cố 虛hư 誑cuống 語ngữ 雖tuy 許hứa 皆giai 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 此thử 語ngữ 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 則tắc 但đãn 名danh 不bất 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 非phi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 者giả 。 此thử 語ngữ 亦diệc 從tùng 十thập 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 起khởi 。 亦diệc 應ưng 名danh 受thọ 等đẳng 妄vọng 語ngữ 非phi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 應ưng 理lý 論luận 者giả 此thử 後hậu 反phản 破phá 分phân 別biệt 論luận 者giả 以dĩ 通thông 前tiền 難nạn/nan 。 三tam 種chủng 破phá 中trung 是thị 等đẳng 彼bỉ 破phá 。 三tam 種chủng 破phá 義nghĩa 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 然nhiên 於ư 受thọ 等đẳng 大đại 地địa 等đẳng 法pháp 。 略lược 去khứ 初sơ 後hậu 但đãn 舉cử 中trung 間gian 無vô 明minh 。 詰cật 彼bỉ 以dĩ 通thông 前tiền 難nạn/nan 應ưng 詰cật 彼bỉ 言ngôn 。 諸chư 無vô 明minh 皆giai 不bất 正chánh 知tri 相tương 應ứng 耶da 者giả 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 問vấn 。 審thẩm 定định 他tha 宗tông 若nhược 不bất 定định 他tha 宗tông 說thuyết 他tha 過quá 失thất 則tắc 不bất 應ưng 理lý 。 答đáp 如như 是thị 者giả 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 答đáp 。 所sở 問vấn 理lý 定định 故cố 言ngôn 如như 是thị 。 汝nhữ 何hà 所sở 欲dục 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 皆giai 無vô 明minh 趣thú 無vô 明minh 所sở 纏triền 。 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 耶da 者giả 亦diệc 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 問vấn 。 舉cử 有hữu 妄vọng 語ngữ 重trọng/trùng 審thẩm 彼bỉ 宗tông 。 答đáp 如như 是thị 者giả 亦diệc 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 答đáp 。 謂vị 此thử 所sở 說thuyết 稱xưng 可khả 彼bỉ 宗tông 故cố 言ngôn 如như 是thị 。 又hựu 何hà 所sở 欲dục 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 耶da 者giả 是thị 應ưng 理lý 論luận 者giả 將tương 欲dục 設thiết 難nạn/nan 反phản 定định 彼bỉ 宗tông 顯hiển 違vi 正chánh 理lý 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 論luận 者giả 遮già 此thử 所sở 問vấn 顯hiển 理lý 無vô 違vi 。 謂vị 諸chư 無vô 明minh 雖tuy 皆giai 不bất 正chánh 知tri 相tương 應ứng 。 然nhiên 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 義nghĩa 非phi 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 言ngôn 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 聽thính 我ngã 說thuyết 若nhược 言ngôn 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 皆giai 不bất 正chánh 知tri 相tương 應ứng 。 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 皆giai 無vô 明minh 趣thú 無vô 明minh 所sở 纏triền 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 。 則tắc 應ưng 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 不bất 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 者giả 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 皆giai 不bất 正chánh 知tri 相tương 應ứng 。 諸chư 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 皆giai 無vô 明minh 趣thú 無vô 明minh 所sở 纏triền 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 故cố 而nhi 妄vọng 語ngữ 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 亦diệc 俱câu 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 是thị 相tương 應ứng 論luận 者giả 前tiền 後hậu 兩lưỡng 關quan 翻phiên 覆phú 設thiết 難nạn/nan 。 前tiền 關quan 顯hiển 順thuận 宗tông 違vi 理lý 。 後hậu 關quan 顯hiển 順thuận 理lý 違vi 宗tông 。 二nhị 俱câu 不bất 可khả 故cố 總tổng 結kết 言ngôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 亦diệc 俱câu 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 難nạn/nan 意ý 言ngôn 。 若nhược 諸chư 無vô 明minh 皆giai 不bất 正chánh 。 知tri 相tương 應ứng 者giả 。 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 皆giai 是thị 失thất 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 發phát 此thử 語ngữ 即tức 從tùng 無vô 明minh 而nhi 起khởi 。 應ưng 說thuyết 無vô 有hữu 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 說thuyết 非phi 無vô 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 此thử 語ngữ 皆giai 從tùng 無vô 明minh 而nhi 起khởi 。 故cố 前tiền 違vi 理lý 後hậu 復phục 違vi 宗tông 。 進tiến 退thoái 推thôi 徵trưng 二nhị 俱câu 有hữu 難nạn/nan 分phân 別biệt 論luận 者giả 理lý 應ưng 通thông 言ngôn 。 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 雖tuy 許hứa 皆giai 從tùng 無vô 明minh 而nhi 起khởi 。 然nhiên 可khả 說thuyết 為vi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 。 不bất 說thuyết 彼bỉ 為vi 無vô 明minh 妄vọng 語ngữ 。 應ưng 理lý 論luận 者giả 應ưng 告cáo 彼bỉ 言ngôn 。 我ngã 宗tông 亦diệc 爾nhĩ 諸chư 虛hư 誑cuống 語ngữ 雖tuy 許hứa 皆giai 從tùng 不bất 正chánh 知tri 起khởi 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 正chánh 知tri 妄vọng 語ngữ 非phi 不bất 正chánh 知tri 。 故cố 彼bỉ 非phi 難nạn/nan 云vân 何hà 憍kiêu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vì 欲dục 分phân 別biệt 。 契Khế 經Kinh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 心tâm 憍kiêu 心tâm 慢mạn 契Khế 經Kinh 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。 經kinh 是thị 此thử 論luận 所sở 依y 根căn 本bổn 。 彼bỉ 不bất 說thuyết 者giả 今kim 應ưng 說thuyết 之chi 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 云vân 何hà 憍kiêu 。 答đáp 諸chư 憍kiêu 醉túy 極cực 醉túy 悶muộn 極cực 悶muộn 心tâm 傲ngạo 逸dật 心tâm 自tự 取thủ 是thị 謂vị 憍kiêu 。 此thử 中trung 憍kiêu 等đẳng 名danh 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 體thể 無vô 別biệt 。 皆giai 為vi 顯hiển 了liễu 憍kiêu 自tự 性tánh 故cố 。 云vân 何hà 慢mạn 。 答đáp 諸chư 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 是thị 謂vị 慢mạn 。 此thử 中trung 慢mạn 等đẳng 名danh 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 體thể 無vô 別biệt 。 皆giai 為vi 顯hiển 了liễu 慢mạn 自tự 性tánh 故cố 。 憍kiêu 慢mạn 何hà 差sai 別biệt 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 欲dục 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 此thử 二nhị 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương 似tự 。 見kiến 多đa 憍kiêu 者giả 世thế 人nhân 共cộng 言ngôn 此thử 是thị 多đa 慢mạn 。 見kiến 多đa 慢mạn 者giả 。 世thế 人nhân 共cộng 言ngôn 此thử 是thị 多đa 憍kiêu 。 為vi 令linh 彼bỉ 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 顯hiển 憍kiêu 與dữ 慢mạn 自tự 性tánh 各các 別biệt 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 憍kiêu 慢mạn 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 若nhược 不bất 方phương 他tha 染nhiễm 著trước 自tự 法pháp 心tâm 傲ngạo 逸dật 本bổn 名danh 憍kiêu 。 若nhược 方phương 於ư 他tha 自tự 舉cử 恃thị 相tương/tướng 名danh 慢mạn 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 憍kiêu 者giả 。 謂vị 不bất 方phương 他tha 但đãn 自tự 染nhiễm 著trước 種chủng 姓tánh 色sắc 力lực 財tài 位vị 智trí 等đẳng 心tâm 傲ngạo 逸dật 相tương/tướng 。 此thử 中trung 慢mạn 者giả 。 謂vị 方phương 於ư 他tha 種chủng 姓tánh 色sắc 力lực 財tài 位vị 智trí 等đẳng 自tự 舉cử 恃thị 相tương/tướng 。 問vấn 憍kiêu 以dĩ 何hà 為vi 自tự 性tánh 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 意ý 為vi 自tự 性tánh 。 末mạt 陀đà 末mạt 那na 聲thanh 相tương 近cận 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 愛ái 為vi 自tự 性tánh 。 此thử 中trung 說thuyết 染nhiễm 著trước 自tự 法pháp 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 慢mạn 為vi 自tự 性tánh 。 末mạt 陀đà 磨ma 那na 聲thanh 相tương 近cận 故cố 。 然nhiên 依y 他tha 轉chuyển 但đãn 名danh 為vi 慢mạn 。 不bất 依y 他tha 轉chuyển 說thuyết 名danh 為vi 慢mạn 。 亦diệc 名danh 為vi 憍kiêu 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 別biệt 心tâm 所sở 愛ái 所sở 引dẫn 起khởi 說thuyết 名danh 為vi 憍kiêu 。 唯duy 在tại 意ý 地địa 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 此thử 憍kiêu 與dữ 慢mạn 多đa 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 慢mạn 是thị 煩phiền 惱não 。 憍kiêu 非phi 煩phiền 惱não 。 慢mạn 是thị 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 。 憍kiêu 非phi 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 及cập 纏triền 但đãn 隨tùy 煩phiền 惱não 慢mạn 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 憍kiêu 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 慢mạn 非phi 大đại 地địa 等đẳng 法pháp 攝nhiếp 。 憍kiêu 是thị 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 攝nhiếp 。 然nhiên 慢mạn 與dữ 憍kiêu 俱câu 三tam 界giới 繫hệ 。 問vấn 慢mạn 方phương 他tha 起khởi 。 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 慢mạn 。 可khả 方phương 他tha 起khởi 外ngoại 門môn 轉chuyển 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 慢mạn 見kiến 所sở 斷đoạn 慢mạn 不bất 方phương 他tha 起khởi 內nội 門môn 轉chuyển 故cố 。 云vân 何hà 名danh 慢mạn 。 答đáp 且thả 無vô 色sắc 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 慢mạn 。 雖tuy 不bất 方phương 他tha 而nhi 住trụ 慢mạn 相tương/tướng 故cố 亦diệc 名danh 慢mạn 。

復phục 次thứ 先tiên 在tại 下hạ 界giới 方phương 他tha 起khởi 慢mạn 由do 數số 習tập 力lực 後hậu 生sanh 無vô 色sắc 彼bỉ 慢mạn 現hiện 行hành 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 雖tuy 生sanh 無vô 色sắc 慢mạn 不bất 現hiện 行hành 而nhi 在tại 下hạ 界giới 亦diệc 起khởi 彼bỉ 慢mạn 。 謂vị 二nhị 證chứng 得đắc 無vô 色sắc 定định 者giả 展triển 轉chuyển 問vấn 答đáp 所sở 得đắc 定định 相tương/tướng 因nhân 斯tư 起khởi 慢mạn 。 謂vị 我ngã 所sở 得đắc 勝thắng 於ư 彼bỉ 定định 。 我ngã 能năng 速tốc 入nhập 彼bỉ 則tắc 不bất 能năng 。 我ngã 能năng 久cửu 住trụ 彼bỉ 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 見kiến 所sở 斷đoạn 慢mạn 雖tuy 不bất 方phương 他tha 。 而nhi 住trụ 慢mạn 相tương/tướng 故cố 亦diệc 名danh 慢mạn 復phục 次thứ 修tu 所sở 斷đoạn 慢mạn 方phương 他tha 而nhi 起khởi 由do 數số 習tập 力lực 引dẫn 見kiến 所sở 斷đoạn 慢mạn 亦diệc 現hiện 行hành 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 見kiến 所sở 斷đoạn 慢mạn 亦diệc 方phương 他tha 起khởi 。 如như 我ngã 見kiến 者giả 集tập 在tại 一nhất 處xứ 。 展triển 轉chuyển 問vấn 答đáp 我ngã 我ngã 見kiến 相tương/tướng 因nhân 斯tư 起khởi 慢mạn 。 謂vị 己kỷ 我ngã 見kiến 勝thắng 他tha 我ngã 見kiến 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 一nhất 切thiết 慢mạn 要yếu 方phương 他tha 起khởi 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 數số 習tập 力lực 故cố 。 依y 自tự 相tương 續tục 慢mạn 亦diệc 現hiện 行hành 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 尊tôn 者giả 無vô 滅diệt 往vãng 詣nghệ 尊tôn 者giả 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 所sở 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 有hữu 天thiên 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 。 過quá 人nhân 觀quán 千thiên 世thế 界giới 不bất 多đa 用dụng 力lực 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 言ngôn 。 此thử 是thị 汝nhữ 慢mạn 。 此thử 慢mạn 但đãn 依y 自tự 相tương 續tục 起khởi 。 然nhiên 說thuyết 諸chư 慢mạn 方phương 他tha 起khởi 者giả 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 多đa 分phần 方phương 他tha 而nhi 起khởi 慢mạn 故cố 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 見kiến 苦khổ 是thị 苦khổ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 為vi 止chỉ 他tha 宗tông 顯hiển 正chánh 義nghĩa 故cố 。 謂vị 或hoặc 有hữu 執chấp 。 慢mạn 無vô 所sở 緣duyên 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 慢mạn 緣duyên 他tha 地địa 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 慢mạn 緣duyên 無vô 漏lậu 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 慢mạn 緣duyên 無vô 為vi 。 或hoặc 復phục 有hữu 執chấp 。 慢mạn 緣duyên 他tha 部bộ 。 為vi 遮già 如như 是thị 種chủng 種chủng 僻tích 執chấp 。 顯hiển 一nhất 切thiết 慢mạn 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 。 不bất 緣duyên 他tha 地địa 。 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 不bất 緣duyên 無vô 為vi 。 不bất 緣duyên 他tha 部bộ 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 見kiến 苦khổ 是thị 苦khổ 。 或hoặc 見kiến 集tập 是thị 集tập 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 得đắc 諦đế 順thuận 忍nhẫn 。 苦khổ 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 。 於ư 苦khổ 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 苦khổ 。 集tập 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 。 於ư 集tập 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 集tập 。 彼bỉ 由do 此thử 忍nhẫn 作tác 意ý 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 中trung 間gian 不bất 作tác 意ý 故cố 見kiến 疑nghi 不bất 行hành 。 設thiết 行hành 不bất 覺giác 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 於ư 苦khổ 見kiến 是thị 苦khổ 。 或hoặc 於ư 集tập 見kiến 是thị 集tập 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 苦khổ 或hoặc 即tức 緣duyên 集tập 。 此thử 中trung 如như 有hữu 一nhất 類loại 者giả 。 謂vị 修tu 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 者giả 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 者giả 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 善thiện 友hữu 謂vị 佛Phật 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 令linh 修tu 善thiện 法Pháp 得đắc 利lợi 樂lạc 故cố 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 者giả 。 毀hủy 此thử 流lưu 轉chuyển 讚tán 歎thán 還hoàn 滅diệt 。 引dẫn 勝thắng 行hành 教giáo 名danh 為vi 正Chánh 法Pháp 。 彼bỉ 能năng 屬thuộc 耳nhĩ 無vô 倒đảo 聽thính 聞văn 。 如như 理lý 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 厭yếm 惡ác 流lưu 轉chuyển 。 欣hân 樂nhạo 還hoàn 滅diệt 。 正chánh 思tư 所sở 聞văn 趣thú 修tu 勝thắng 行hành 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 由do 前tiền 三tam 為vi 加gia 行hành 故cố 。 得đắc 諦đế 順thuận 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 中trung 忍nhẫn 。 此thử 忍nhẫn 隨tùy 順thuận 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 理lý 。 或hoặc 順thuận 聖thánh 道Đạo 故cố 。 名danh 諦đế 順thuận 。 苦khổ 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 。 於ư 苦khổ 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 苦khổ 者giả 。 謂vị 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 順thuận 忍nhẫn 。 集tập 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 。 於ư 集tập 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 集tập 者giả 。 謂vị 緣duyên 集Tập 諦Đế 順thuận 忍nhẫn 。 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 忍nhẫn 異dị 名danh 。 皆giai 為vi 顯hiển 示thị 觀quán 察sát 法Pháp 忍Nhẫn 。 現hiện 觀quán 者giả 謂vị 見kiến 道đạo 。 此thử 忍nhẫn 近cận 彼bỉ 故cố 名danh 為vi 邊biên 。 此thử 則tắc 總tổng 顯hiển 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 此thử 中trung 具cụ 顯hiển 四tứ 預dự 流lưu 支chi 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 乃nãi 至chí 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 預dự 流lưu 向hướng 果quả 此thử 為vi 先tiên 故cố 。 彼bỉ 由do 此thử 忍nhẫn 作tác 意ý 持trì 故cố 者giả 。 彼bỉ 瑜du 伽già 師sư 由do 忍nhẫn 觀quán 諦đế 於ư 境cảnh 作tác 意ý 善thiện 根căn 持trì 故cố 。 能năng 令linh 見kiến 疑nghi 暫tạm 不bất 現hiện 行hành 。 或hoặc 由do 中trung 間gian 不bất 作tác 意ý 故cố 者giả 。 已dĩ 出xuất 前tiền 定định 未vị 入nhập 後hậu 定định 說thuyết 為vi 中trung 間gian 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 名danh 不bất 作tác 意ý 。 或hoặc 此thử 顯hiển 無vô 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 此thử 則tắc 顯hiển 後hậu 設thiết 行hành 不bất 覺giác 見kiến 疑nghi 不bất 行hành 者giả 。 由do 忍nhẫn 作tác 意ý 善thiện 根căn 持trì 故cố 。 此thử 中trung 見kiến 者giả 。 謂vị 有hữu 身thân 見kiến 及cập 戒giới 禁cấm 取thủ 。 疑nghi 者giả 謂vị 疑nghi 。 有hữu 說thuyết 見kiến 者giả 。 謂vị 有hữu 身thân 邊biên 。 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 唯duy 除trừ 邪tà 見kiến 。 得đắc 忍nhẫn 不bất 撥bát 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 西tây 方phương 師sư 言ngôn 。 唯duy 戒giới 禁cấm 取thủ 此thử 中trung 名danh 見kiến 。 以dĩ 得đắc 忍nhẫn 者giả 不bất 執chấp 我ngã 故cố 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 亦diệc 執chấp 我ngã 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 。 雖tuy 暫tạm 執chấp 我ngã 不bất 執chấp 斷đoạn 常thường 故cố 。 雖tuy 暫tạm 計kế 淨tịnh 不bất 執chấp 為vi 勝thắng 故cố 。 然nhiên 諸chư 煩phiền 惱não 由do 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 。 而nhi 不bất 現hiện 行hành 。 一nhất 由do 奢xa 摩ma 他tha 力lực 。 二nhị 由do 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 力lực 。 三tam 由do 善thiện 師sư 友hữu 力lực 。 四tứ 由do 好hảo/hiếu 居cư 處xứ 力lực 。 五ngũ 由do 性tánh 薄bạc 煩phiền 惱não 力lực 。 此thử 中trung 略lược 故cố 但đãn 舉cử 前tiền 二nhị 忍nhẫn 。 謂vị 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 作tác 意ý 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 。 由do 二nhị 善thiện 根căn 所sở 任nhậm 持trì 故cố 見kiến 疑nghi 不bất 行hành 。 設thiết 行hành 不bất 覺giác 者giả 煩phiền 惱não 細tế 故cố 。 覺giác 慧tuệ 劣liệt 故cố 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 觀quán 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 便tiện 謂vị 已dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 真chân 見kiến 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 因nhân 見kiến 苦khổ 起khởi 者giả 。 緣duyên 所sở 緣duyên 苦khổ 。 因nhân 見kiến 集tập 起khởi 者giả 緣duyên 所sở 緣duyên 集tập 。 彼bỉ 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 雖tuy 能năng 總tổng 別biệt 觀quán 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 而nhi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 但đãn 能năng 別biệt 緣duyên 。 謂vị 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 者giả 。 但đãn 緣duyên 自tự 地địa 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 法pháp 。 乃nãi 至chí 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 但đãn 緣duyên 自tự 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 。 問vấn 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 亦diệc 應ưng 能năng 緣duyên 苦khổ 集tập 忍nhẫn 品phẩm 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 緣duyên 苦khổ 集tập 耶da 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 彼bỉ 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 緣duyên 忍nhẫn 品phẩm 者giả 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 苦khổ 集tập 者giả 通thông 五ngũ 部bộ 慢mạn 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 能năng 遍biến 緣duyên 者giả 故cố 不bất 說thuyết 緣duyên 忍nhẫn 增tăng 上thượng 慢mạn 。

復phục 次thứ 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 品phẩm 亦diệc 苦khổ 集tập 攝nhiếp 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 說thuyết 緣duyên 苦khổ 集tập 。 緣duyên 苦khổ 集tập 言ngôn 遮già 計kế 此thử 慢mạn 無vô 所sở 緣duyên 執chấp 。 亦diệc 遮già 此thử 慢mạn 能năng 緣duyên 他tha 地địa 及cập 他tha 部bộ 執chấp 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 緣duyên 苦khổ 集tập 者giả 緣duyên 苦khổ 集tập 忍nhẫn 非phi 緣duyên 苦khổ 集tập 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 後hậu 依y 滅diệt 道đạo 增tăng 上thượng 慢mạn 中trung 不bất 說thuyết 即tức 緣duyên 滅diệt 或hoặc 道đạo 。 故cố 即tức 緣duyên 苦khổ 集tập 不bất 違vi 理lý 故cố 。

若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 見kiến 滅diệt 是thị 滅diệt 或hoặc 見kiến 道đạo 是thị 道đạo 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 得đắc 諦đế 順thuận 忍nhẫn 。 滅diệt 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 。 於ư 滅diệt 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 滅diệt 道đạo 。 現hiện 觀quán 邊biên 者giả 於ư 道đạo 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 顯hiển 了liễu 是thị 道đạo 。 彼bỉ 由do 此thử 忍nhẫn 作tác 意ý 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 中trung 間gian 不bất 作tác 意ý 故cố 見kiến 疑nghi 不bất 行hành 。 設thiết 行hành 不bất 覺giác 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 於ư 滅diệt 見kiến 是thị 滅diệt 或hoặc 於ư 道đạo 見kiến 是thị 道đạo 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 中trung 諸chư 句cú 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 者giả 。 彼bỉ 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 觀quán 滅diệt 道Đạo 諦Đế 便tiện 謂vị 已dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 真chân 見kiến 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 因nhân 見kiến 滅diệt 起khởi 者giả 。 緣duyên 能năng 緣duyên 滅diệt 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 品phẩm 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 因nhân 見kiến 道đạo 起khởi 者giả 。 緣duyên 能năng 緣duyên 道đạo 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 品phẩm 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 彼bỉ 有hữu 漏lậu 忍nhẫn 雖tuy 緣duyên 滅diệt 道đạo 而nhi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 但đãn 緣duyên 忍nhẫn 品phẩm 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 滅diệt 道đạo 寂tịch 靜tĩnh 非phi 慢mạn 境cảnh 故cố 。 緣duyên 心tâm 等đẳng 言ngôn 。 遮già 計kế 此thử 慢mạn 無vô 所sở 緣duyên 執chấp 。 亦diệc 遮già 此thử 慢mạn 能năng 緣duyên 無vô 為vi 及cập 無vô 漏lậu 執chấp 。 問vấn 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 為vi 欲dục 界giới 繫hệ 色sắc 界giới 繫hệ 耶da 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 欲dục 界giới 無vô 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 忍nhẫn 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 若nhược 色sắc 界giới 繫hệ 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 無vô 此thử 慢mạn 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 慢mạn 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 無vô 此thử 慢mạn 。 答đáp 此thử 中trung 略lược 說thuyết 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 。 有hữu 說thuyết 。 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 亦diệc 起khởi 未vị 至chí 地địa 增tăng 上thượng 慢mạn 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 未vị 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 者giả 必tất 不bất 起khởi 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 慢mạn 亦diệc 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 欲dục 界giới 無vô 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 忍nhẫn 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 欲dục 界giới 雖tuy 無vô 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 而nhi 亦diệc 有hữu 彼bỉ 相tương 似tự 善thiện 根căn 。 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 緣duyên 彼bỉ 而nhi 起khởi 。 欲dục 界giới 具cụ 有hữu 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 相tương 似tự 法pháp 故cố 。 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 文văn 唯duy 說thuyết 異dị 生sanh 所sở 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 通thông 說thuyết 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 所sở 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 如như 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 應ưng 知tri 未vị 見kiến 諦Đế 已dĩ 見kiến 諦Đế 。 未vị 現hiện 觀quán 已dĩ 現hiện 觀quán 。 不bất 定định 聚tụ 正chánh 定định 聚tụ 。 無vô 聖thánh 道Đạo 有hữu 聖thánh 道Đạo 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 前tiền 文văn 唯duy 說thuyết 未vị 得đắc 果quả 者giả 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 通thông 說thuyết 未vị 得đắc 果quả 已dĩ 得đắc 果quả 者giả 增tăng 上thượng 慢mạn 。

復phục 次thứ 前tiền 文văn 唯duy 說thuyết 依y 見kiến 道đạo 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 通thông 說thuyết 依y 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。

復phục 次thứ 前tiền 文văn 唯duy 說thuyết 依y 學học 道Đạo 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 通thông 說thuyết 依y 學học 無Vô 學Học 道đạo 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。

復phục 次thứ 前tiền 文văn 唯duy 說thuyết 欲dục 色sắc 界giới 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 通thông 說thuyết 三tam 界giới 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 此thử 是thị 道đạo 此thử 是thị 行hành 。 我ngã 依y 此thử 道đạo 此thử 行hành 。 已dĩ 遍biến 知tri 苦khổ 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 集tập 已dĩ 證chứng 滅diệt 。 已dĩ 修tu 道Đạo 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 生sanh 。 此thử 中trung 此thử 是thị 道đạo 。 此thử 是thị 行hành 者giả 。 隨tùy 於ư 何hà 處xứ 。 作tác 道Đạo 行hạnh 想tưởng 已dĩ 遍biến 知tri 苦khổ 乃nãi 至chí 已dĩ 修tu 道Đạo 者giả 。 隨tùy 於ư 何hà 處xứ 。 作tác 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 想tưởng 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。 隨tùy 於ư 何hà 蘊uẩn 作tác 生sanh 想tưởng 。 此thử 即tức 緣duyên 生sanh 者giả 。 緣duyên 所sở 盡tận 生sanh 即tức 有hữu 漏lậu 蘊uẩn 。 問vấn 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 亦diệc 應ưng 能năng 緣duyên 慢mạn 者giả 。 所sở 執chấp 有hữu 漏lậu 道Đạo 行hạnh 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 緣duyên 所sở 盡tận 生sanh 。 答đáp 亦diệc 應ưng 說thuyết 彼bỉ 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。

復phục 次thứ 緣duyên 道Đạo 行hạnh 者giả 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 緣duyên 所sở 盡tận 生sanh 通thông 五ngũ 部bộ 慢mạn 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 能năng 遍biến 緣duyên 者giả 。

復phục 次thứ 有hữu 漏lậu 道Đạo 行hạnh 亦diệc 是thị 生sanh 攝nhiếp 故cố 說thuyết 緣duyên 生sanh 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 所sở 執chấp 道Đạo 行hạnh 說thuyết 名danh 為vi 生sanh 能năng 生sanh 慢mạn 故cố 。 此thử 慢mạn 但đãn 緣duyên 能năng 盡tận 生sanh 道đạo 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 後hậu 依y 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 等đẳng 慢mạn 不bất 說thuyết 緣duyên 生sanh 故cố 。 此thử 慢mạn 緣duyên 所sở 盡tận 生sanh 不bất 違vi 理lý 故cố 。

若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 此thử 是thị 道đạo 此thử 是thị 行hành 。 我ngã 依y 此thử 道đạo 此thử 行hành 。 已dĩ 遍biến 知tri 苦khổ 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 集tập 。 已dĩ 證chứng 滅diệt 。 已dĩ 修tu 道Đạo 。 我ngã 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 中trung 諸chư 句cú 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 我ngã 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 隨tùy 於ư 何hà 處xứ 。 作tác 梵Phạm 行hạnh 想tưởng 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 學học 道Đạo 名danh 已dĩ 立lập 於ư 無Vô 學Học 道đạo 名danh 今kim 立lập 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 者giả 。 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 緣duyên 彼bỉ 所sở 執chấp 有hữu 漏lậu 道Đạo 行hạnh 。 無vô 漏lậu 梵Phạm 行hạnh 非phi 彼bỉ 境cảnh 故cố 。 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 此thử 是thị 道đạo 此thử 是thị 行hành 。 我ngã 依y 此thử 道đạo 此thử 行hành 。 已dĩ 遍biến 知tri 苦khổ 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 集tập 。 已dĩ 證chứng 滅diệt 。 已dĩ 修tu 道Đạo 。 我ngã 已dĩ 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 已dĩ 害hại 煩phiền 惱não 。 已dĩ 吐thổ 結kết 。 已dĩ 盡tận 漏lậu 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 中trung 諸chư 句cú 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 已dĩ 斷đoạn 隨tùy 眠miên 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 已dĩ 盡tận 漏lậu 者giả 此thử 本bổn 論luận 師sư 於ư 異dị 名danh 義nghĩa 。 得đắc 善thiện 巧xảo 故cố 。 作tác 種chủng 種chủng 說thuyết 。 文văn 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 體thể 無vô 別biệt 。 皆giai 為vi 顯hiển 示thị 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。 斷đoạn 害hại 吐thổ 盡tận 於ư 隨tùy 眠miên 等đẳng 。 交giao 互hỗ 建kiến 立lập 義nghĩa 並tịnh 無vô 違vi 。 即tức 煩phiền 名danh 惱não 滅diệt 為vi 所sở 作tác 。 證chứng 之chi 滿mãn 足túc 故cố 名danh 已dĩ 辦biện 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 者giả 。 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 緣duyên 彼bỉ 所sở 執chấp 有hữu 漏lậu 道Đạo 行hạnh 。 諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 非phi 彼bỉ 境cảnh 故cố 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 復phục 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 前tiền 說thuyết 依y 時thời 解giải 脫thoát 所sở 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 說thuyết 依y 不bất 時thời 解giải 脫thoát 所sở 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。

復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 依y 盡tận 智trí 所sở 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 今kim 欲dục 說thuyết 依y 無vô 生sanh 智trí 所sở 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 若nhược 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 我ngã 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 此thử 何hà 所sở 緣duyên 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 此thử 是thị 道đạo 此thử 是thị 行hành 。 我ngã 依y 此thử 道đạo 此thử 行hành 。 已dĩ 遍biến 知tri 苦khổ 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 集tập 。 已dĩ 證chứng 滅diệt 。 已dĩ 修tu 道Đạo 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 即tức 緣duyên 有hữu 此thử 中trung 諸chư 句cú 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 復phục 說thuyết 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 等đẳng 者giả 。 顯hiển 無vô 生sanh 智trí 依y 盡tận 智trí 起khởi 。 如như 前tiền 盡tận 智trí 依y 道Đạo 行hạnh 起khởi 故cố 說thuyết 道Đạo 行hành 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 得đắc 無vô 生sanh 智trí 不bất 復phục 退thoái 墮đọa 受thọ 後hậu 有hữu 故cố 。 此thử 即tức 緣duyên 有hữu 者giả 。 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 即tức 緣duyên 所sở 不bất 受thọ 有hữu 。 此thử 中trung 問vấn 答đáp 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 以dĩ 有hữu 與dữ 生sanh 義nghĩa 相tương 似tự 故cố 。 有hữu 本bổn 說thuyết 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 顯hiển 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 即tức 是thị 滅diệt 道đạo 故cố 。 問vấn 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 何hà 故cố 不bất 然nhiên 。 答đáp 彼bỉ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 但đãn 綺ỷ 互hỗ 說thuyết 。

問vấn 誰thùy 起khởi 幾kỷ 種chủng 增tăng 上thượng 慢mạn 耶da 。 有hữu 說thuyết 異dị 生sanh 起khởi 五ngũ 種chủng 增tăng 上thượng 慢mạn 。 謂vị 於ư 勝thắng 品phẩm 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 及cập 預dự 流lưu 等đẳng 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 預dự 流lưu 起khởi 四tứ 除trừ 第đệ 一nhất 。 一nhất 來lai 起khởi 三tam 除trừ 前tiền 二nhị 。 不bất 還hoàn 起khởi 二nhị 除trừ 前tiền 三tam 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 問vấn 預dự 流lưu 等đẳng 云vân 何hà 於ư 自tự 果quả 起khởi 慢mạn 。 答đáp 於ư 勝thắng 根căn 性tánh 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 有hữu 說thuyết 異dị 生sanh 起khởi 九cửu 種chủng 增tăng 上thượng 慢mạn 。 謂vị 於ư 勝thắng 品phẩm 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 。 及cập 於ư 無vô 漏lậu 。 四Tứ 向Hướng 四Tứ 果Quả 。 預dự 流lưu 果quả 起khởi 七thất 除trừ 前tiền 二nhị 。 一nhất 來lai 向hướng 起khởi 六lục 除trừ 前tiền 三tam 。 一nhất 來lai 果quả 起khởi 五ngũ 除trừ 前tiền 四tứ 。 不bất 還hoàn 向hướng 起khởi 四tứ 除trừ 前tiền 五ngũ 。 不bất 還hoàn 果quả 起khởi 三tam 除trừ 前tiền 六lục 。 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 起khởi 二nhị 除trừ 前tiền 七thất 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 預dự 流lưu 向hướng 無vô 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 義nghĩa 。 評bình 曰viết 。 聖thánh 者giả 亦diệc 於ư 勝thắng 有hữu 漏lậu 善thiện 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 故cố 六lục 聖thánh 者giả 如như 前tiền 所sở 起khởi 各các 復phục 增tăng 一nhất 。 問vấn 異dị 生sanh 云vân 何hà 於ư 阿A 羅La 漢Hán 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 答đáp 異dị 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 愛ái 行hành 者giả 。 二nhị 見kiến 行hành 者giả 。 若nhược 愛ái 行hành 者giả 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 伏phục 愛ái 品phẩm 煩phiền 惱não 令linh 不bất 現hiện 行hành 。 彼bỉ 性tánh 不bất 起khởi 見kiến 品phẩm 煩phiền 惱não 。 便tiện 自tự 謂vị 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 若nhược 見kiến 行hành 者giả 修tu 持trì 息tức 念niệm 。 伏phục 見kiến 品phẩm 煩phiền 惱não 令linh 不bất 現hiện 行hành 。 彼bỉ 性tánh 不bất 起khởi 愛ái 品phẩm 煩phiền 惱não 便tiện 自tự 謂vị 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 問vấn 此thử 增tăng 上thượng 慢mạn 。 為vi 但đãn 依y 有hữu 處xứ 起khởi 。 為vi 亦diệc 依y 無vô 處xứ 耶da 。 答đáp 通thông 依y 二nhị 處xứ 起khởi 。 謂vị 異dị 生sanh 於ư 有hữu 漏lậu 善thiện 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 有hữu 處xứ 起khởi 。 於ư 無vô 漏lậu 善thiện 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 無vô 處xứ 起khởi 預dự 流lưu 果quả 於ư 預dự 流lưu 果quả 及cập 有hữu 漏lậu 善thiện 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 有hữu 處xứ 起khởi 。 於ư 預dự 流lưu 向hướng 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 無vô 處xứ 起khởi 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 於ư 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 及cập 有hữu 漏lậu 善thiện 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 有hữu 處xứ 起khởi 。 於ư 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 依y 無vô 處xứ 起khởi 。 問vấn 未vị 得đắc 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 根căn 本bổn 定định 者giả 亦diệc 能năng 起khởi 彼bỉ 增tăng 上thượng 慢mạn 耶da 。 有hữu 說thuyết 不bất 起khởi 。 以dĩ 彼bỉ 煩phiền 惱não 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 地địa 根căn 本bổn 定định 故cố 。 應ưng 說thuyết 不bất 定định 全toàn 未vị 得đắc 者giả 必tất 不bất 能năng 起khởi 未vị 離ly 下hạ 染nhiễm 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 不bất 現hiện 前tiền 故cố 。 若nhược 已dĩ 證chứng 得đắc 。 而nhi 未vị 起khởi 者giả 容dung 起khởi 彼bỉ 慢mạn 。 彼bỉ 近cận 分phần/phân 地địa 亦diệc 有hữu 慢mạn 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。

云vân 何hà 自tự 謂vị 卑ty 而nhi 起khởi 慢mạn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 作tác 此thử 論luận 。 答đáp 欲dục 令linh 疑nghi 者giả 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 謂vị 有hữu 生sanh 疑nghi 自tự 高cao 𣣋lăng 物vật 可khả 名danh 為vi 慢mạn 。 自tự 卑ty 尊tôn 他tha 應ưng 不bất 名danh 慢mạn 。 為vi 令linh 彼bỉ 疑nghi 得đắc 決quyết 定định 故cố 顯hiển 有hữu 卑ty 慢mạn 自tự 卑ty 尊tôn 他tha 故cố 作tác 斯tư 論luận 。 云vân 何hà 自tự 謂vị 卑ty 而nhi 起khởi 慢mạn 耶da 。 答đáp 如như 有hữu 一nhất 類loại 。 見kiến 他tha 勝thắng 己kỷ 種chủng 姓tánh 族tộc 類loại 財tài 位vị 伎kỹ 藝nghệ 及cập 田điền 宅trạch 等đẳng 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 彼bỉ 少thiểu 勝thắng 我ngã 我ngã 少thiểu 劣liệt 彼bỉ 。 然nhiên 劣liệt 於ư 他tha 多đa 百bách 千thiên 倍bội 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 是thị 名danh 自tự 謂vị 卑ty 而nhi 起khởi 慢mạn 此thử 中trung 種chủng 謂vị 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 姓tánh 謂vị 迦Ca 葉Diếp 波ba 喬kiều 答đáp 摩ma 等đẳng 。 族tộc 謂vị 父phụ 族tộc 母mẫu 族tộc 。 類loại 謂vị 白bạch 黑hắc 等đẳng 。 財tài 謂vị 金kim 銀ngân 等đẳng 。 位vị 謂vị 王vương 侯hầu 等đẳng 。 伎kỹ 謂vị 巧xảo 術thuật 等đẳng 。 藝nghệ 謂vị 書thư 數số 等đẳng 。 田điền 謂vị 稼giá 穡# 生sanh 處xứ 。 宅trạch 謂vị 人nhân 等đẳng 居cư 處xứ 。 等đẳng 謂vị 等đẳng 餘dư 聰thông 辯biện 等đẳng 事sự 。 於ư 如như 是thị 事sự 。 見kiến 他tha 勝thắng 己kỷ 多đa 而nhi 謂vị 少thiểu 故cố 成thành 卑ty 慢mạn 。 若nhược 稱xưng 量lượng 者giả 則tắc 不bất 名danh 慢mạn 。

復phục 次thứ 慢mạn 有hữu 七thất 種chủng 。 一nhất 慢mạn 。 二nhị 過quá 慢mạn 。 三tam 慢mạn 過quá 慢mạn 。 四tứ 我ngã 慢mạn 。 五ngũ 增tăng 上thượng 慢mạn 。 六lục 卑ty 慢mạn 。 七thất 邪tà 慢mạn 。 慢mạn 者giả 於ư 劣liệt 謂vị 己kỷ 勝thắng 或hoặc 於ư 等đẳng 謂vị 己kỷ 等đẳng 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 已dĩ 慢mạn 當đương 慢mạn 心tâm 舉cử 恃thị 心tâm 自tự 取thủ 。 過quá 慢mạn 者giả 於ư 等đẳng 謂vị 己kỷ 勝thắng 。 或hoặc 於ư 勝thắng 謂vị 己kỷ 等đẳng 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 慢mạn 過quá 慢mạn 者giả 於ư 勝thắng 謂vị 己kỷ 勝thắng 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 我ngã 慢mạn 者giả 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 於ư 勝thắng 功công 德đức 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 未vị 獲hoạch 謂vị 獲hoạch 。 未vị 觸xúc 謂vị 觸xúc 。 未vị 證chứng 謂vị 證chứng 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 卑ty 慢mạn 者giả 於ư 他tha 多đa 勝thắng 謂vị 己kỷ 少thiểu 劣liệt 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 邪tà 慢mạn 者giả 實thật 自tự 無vô 德đức 謂vị 己kỷ 有hữu 德đức 。 由do 此thử 起khởi 慢mạn 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 問vấn 增tăng 上thượng 慢mạn 邪tà 慢mạn 俱câu 依y 未vị 得đắc 處xứ 起khởi 。 云vân 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 增tăng 上thượng 慢mạn 通thông 於ư 有hữu 無vô 處xứ 起khởi 。 邪tà 慢mạn 唯duy 於ư 無vô 處xứ 起khởi 。

復phục 次thứ 增tăng 上thượng 慢mạn 通thông 於ư 已dĩ 得đắc 未vị 得đắc 處xứ 起khởi 。 邪tà 慢mạn 唯duy 於ư 未vị 得đắc 處xứ 起khởi 。

復phục 次thứ 增tăng 上thượng 慢mạn 於ư 等đẳng 功công 德đức 或hoặc 勝thắng 功công 德đức 處xứ 起khởi 。 邪tà 慢mạn 都đô 無vô 功công 德đức 處xứ 起khởi 復phục 次thứ 增tăng 上thượng 慢mạn 於ư 似tự 功công 德đức 或hoặc 實thật 功công 德đức 處xứ 起khởi 。 邪tà 慢mạn 都đô 無vô 功công 德đức 處xứ 起khởi 。

復phục 次thứ 增tăng 上thượng 慢mạn 內nội 外ngoại 道đạo 俱câu 起khởi 。 邪tà 慢mạn 唯duy 外ngoại 道đạo 起khởi 。

復phục 次thứ 增tăng 上thượng 慢mạn 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 俱câu 起khởi 。 邪tà 慢mạn 唯duy 異dị 生sanh 起khởi 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。 問vấn 如như 是thị 七thất 慢mạn 幾kỷ 見kiến 所sở 斷đoạn 。 幾kỷ 修tu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 一nhất 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 謂vị 我ngã 慢mạn 。 一nhất 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 謂vị 卑ty 慢mạn 。 餘dư 五ngũ 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 二nhị 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 謂vị 我ngã 慢mạn 邪tà 慢mạn 。 一nhất 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 謂vị 卑ty 慢mạn 。 餘dư 四tứ 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 七thất 慢mạn 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 問vấn 我ngã 慢mạn 邪tà 慢mạn 云vân 何hà 通thông 修tu 所sở 斷đoạn 。 答đáp 有hữu 身thân 見kiến 及cập 邪tà 見kiến 於ư 五ngũ 部bộ 法pháp 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 及cập 撥bát 為vi 無vô 此thử 後hậu 。 或hoặc 緣duyên 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 法pháp 起khởi 我ngã 慢mạn 及cập 邪tà 慢mạn 。 或hoặc 乃nãi 至chí 緣duyên 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 起khởi 我ngã 慢mạn 及cập 邪tà 慢mạn 。 故cố 此thử 二nhị 慢mạn 通thông 修tu 所sở 斷đoạn 。 問vấn 云vân 何hà 卑ty 慢mạn 見kiến 所sở 斷đoạn 耶da 。 答đáp 如như 我ngã 見kiến 者giả 。 互hỗ 相tương 問vấn 答đáp 。 我ngã 見kiến 相tương/tướng 已dĩ 。 有hữu 便tiện 知tri 他tha 我ngã 見kiến 勝thắng 已dĩ 。 而nhi 於ư 多đa 勝thắng 謂vị 己kỷ 少thiểu 劣liệt 遂toại 起khởi 卑ty 慢mạn 。 此thử 等đẳng 卑ty 慢mạn 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 問vấn 如như 是thị 七thất 慢mạn 幾kỷ 何hà 界giới 繫hệ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 欲dục 界giới 具cụ 七thất 。 上thượng 二nhị 界giới 唯duy 有hữu 六lục 除trừ 卑ty 慢mạn 。 彼bỉ 無vô 校giảo 量lượng 種chủng 姓tánh 等đẳng 故cố 。 評bình 曰viết 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 具cụ 七thất 慢mạn 。 問vấn 彼bỉ 無vô 校giảo 量lượng 種chủng 姓tánh 等đẳng 義nghĩa 寧ninh 有hữu 卑ty 慢mạn 。 答đáp 彼bỉ 雖tuy 無vô 有hữu 校giảo 量lượng 種chủng 等đẳng 而nhi 有hữu 比tỉ 度độ 定định 等đẳng 功công 德đức 。

復phục 次thứ 先tiên 在tại 欲dục 界giới 方phương 他tha 而nhi 起khởi 。 由do 數số 習tập 力lực 後hậu 生sanh 上thượng 界giới 引dẫn 起khởi 彼bỉ 慢mạn 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 雖tuy 生sanh 上thượng 界giới 卑ty 慢mạn 不bất 起khởi 。 而nhi 在tại 欲dục 界giới 起khởi 彼bỉ 卑ty 慢mạn 。 如như 二nhị 證chứng 得đắc 上thượng 界giới 定định 者giả 。 展triển 轉chuyển 問vấn 答đáp 所sở 得đắc 定định 相tương/tướng 。 因nhân 斯tư 校giảo 量lượng 有hữu 起khởi 卑ty 慢mạn 。 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 卑ty 慢mạn 等đẳng 要yếu 比tỉ 度độ 他tha 勝thắng 劣liệt 而nhi 起khởi 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 數số 習tập 力lực 故cố 。 雖tuy 生sanh 上thượng 界giới 亦diệc 有hữu 現hiện 行hành 。 是thị 故cố 三tam 界giới 皆giai 具cụ 七thất 慢mạn 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 發Phát 智Trí 大Đại 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 三tam