阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

辯Biện 本Bổn 事Sự 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 二nhị

於ư 色sắc 蘊uẩn 中trung 已dĩ 說thuyết 根căn 境cảnh 唯duy 餘dư 無vô 表biểu 此thử 今kim 當đương 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。

亂loạn 心tâm 無vô 心tâm 等đẳng 。 隨tùy 流lưu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。

大đại 種chủng 所sở 造tạo 性tánh 。 由do 此thử 說thuyết 無vô 表biểu 。

論luận 曰viết 。 亂loạn 心tâm 無vô 心tâm 等đẳng 者giả 。 等đẳng 言ngôn 謂vị 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 即tức 不bất 亂loạn 心tâm 及cập 有hữu 心tâm 位vị 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 名danh 亂loạn 心tâm 。 餘dư 心tâm 名danh 不bất 亂loạn 。 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 名danh 無vô 心tâm 。 此thử 能năng 滅diệt 心tâm 故cố 。 雖tuy 更cánh 有hữu 餘dư 無vô 心tâm 果quả 位vị 。 而nhi 無vô 表biểu 色sắc 非phi 所sở 隨tùy 流lưu 。 故cố 無vô 心tâm 言ngôn 不bất 攝nhiếp 於ư 彼bỉ 。 於ư 三tam 性tánh 心tâm 及cập 無vô 心tâm 位vị 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 故cố 名danh 隨tùy 流lưu 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 善thiện 心tâm 等đẳng 起khởi 名danh 淨tịnh 無vô 表biểu 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 說thuyết 為vi 律luật 儀nghi 。 或hoặc 非phi 律luật 儀nghi 。 不bất 善thiện 心tâm 等đẳng 起khởi 名danh 不bất 淨tịnh 無vô 表biểu 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 說thuyết 為vi 不bất 律luật 儀nghi 。 或hoặc 非phi 不bất 律luật 儀nghi 。 若nhược 無vô 記ký 心tâm 。 亦diệc 為vi 二nhị 種chủng 。 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 。 由do 此thử 即tức 說thuyết 二nhị 等đẳng 起khởi 心tâm 。 然nhiên 淨tịnh 不bất 淨tịnh 二nhị 無vô 表biểu 色sắc 。 其kỳ 隨tùy 轉chuyển 心tâm 或hoặc 不bất 相tương 似tự 。 若nhược 淨tịnh 無vô 表biểu 或hoặc 全toàn 無vô 心tâm 。 因nhân 等đẳng 起khởi 心tâm 二nhị 各các 相tương 似tự 。 已dĩ 說thuyết 亂loạn 心tâm 無vô 心tâm 等đẳng 隨tùy 流lưu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 復phục 說thuyết 大đại 種chủng 所sở 造tạo 者giả 。 有hữu 餘dư 隨tùy 流lưu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 得đắc 。 為vi 簡giản 彼bỉ 故cố 。 說thuyết 造tạo 色sắc 言ngôn 。 此thử 中trung 造tạo 者giả 。 即tức 表biểu 因nhân 義nghĩa 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 色sắc 造tạo 我ngã 見kiến 。 即tức 是thị 因nhân 色sắc 起khởi 我ngã 見kiến 義nghĩa 。 復phục 言ngôn 由do 此thử 說thuyết 無vô 表biểu 者giả 。 由do 善thiện 不bất 善thiện 心tâm 所sở 等đẳng 起khởi 。 諸chư 位vị 隨tùy 流lưu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 色sắc 。 雖tuy 如như 表biểu 業nghiệp 。 而nhi 非phi 表biểu 示thị 令linh 他tha 了liễu 知tri 。 故cố 名danh 無vô 表biểu 。 為vi 顯hiển 如như 是thị 立lập 名danh 因nhân 緣duyên 。 故cố 言ngôn 由do 此thử 說thuyết 者giả 顯hiển 此thử 。 是thị 餘dư 師sư 意ý 。 經kinh 主chủ 不bất 許hứa 如như 是thị 種chủng 類loại 。 無vô 表biểu 色sắc 故cố 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 依y 止chỉ 身thân 語ngữ 表biểu 業nghiệp 差sai 別biệt 。 及cập 善thiện 不bất 善thiện 心tâm 等đẳng 差sai 別biệt 。 所sở 生sanh 無vô 礙ngại 。 善thiện 不bất 善thiện 色sắc 。 是thị 名danh 無vô 表biểu 。 今kim 謂vị 經kinh 主chủ 。 於ư 此thử 頌tụng 中trung 。 不bất 能năng 具cụ 說thuyết 無vô 表biểu 色sắc 相tướng 。 以dĩ 說thuyết 隨tùy 流lưu 名danh 無vô 表biểu 故cố 。 彼bỉ 自tự 釋thích 言ngôn 。 相tương 似tự 相tương 續tục 。 說thuyết 名danh 隨tùy 流lưu 。 非phi 初sơ 剎sát 那na 可khả 名danh 相tướng 續tục 。 勿vật 有hữu 太thái 過quá 之chi 失thất 。 是thị 故cố 決quyết 定định 初sơ 念niệm 無vô 表biểu 。 不bất 入nhập 所sở 說thuyết 相tương/tướng 中trung 。 又hựu 相tương 續tục 者giả 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 無vô 表biểu 非phi 實thật 。 失thất 對đối 法pháp 宗tông 。 又hựu 定định 所sở 發phát 亂loạn 無vô 心tâm 位vị 不bất 隨tùy 流lưu 故cố 。 應ưng 非phi 無vô 表biểu 。 若nhược 言ngôn 不bất 亂loạn 有hữu 心tâm 位vị 中trung 此thử 隨tùy 流lưu 故cố 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 表biểu 業nghiệp 應ưng 有hữu 無vô 表biểu 相tương/tướng 。 又hựu 謂vị 等đẳng 言ngôn 通thông 無vô 心tâm 者giả 。 此thử 言ngôn 無vô 用dụng 。 前tiền 已dĩ 攝nhiếp 故cố 。 亂loạn 心tâm 等đẳng 言ngôn 。 已dĩ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 餘dư 有hữu 心tâm 位vị 。 第đệ 二nhị 等đẳng 言ngôn 。 復phục 何hà 所sở 攝nhiếp 。 經kinh 主chủ 應ưng 思tư 。 或hoặc 謂vị 後hậu 等đẳng 攝nhiếp 不bất 亂loạn 心tâm 。 前tiền 無vô 用dụng 者giả 。 此thử 不bất 應ưng 然nhiên 。 無vô 容dung 攝nhiếp 故cố 。 何hà 容dung 後hậu 等đẳng 攝nhiếp 不bất 亂loạn 心tâm 。 遮già 言ngôn 理lý 於ư 相tương 似tự 處xứ 起khởi 。 乘thừa 無vô 起khởi 等đẳng 。 理lý 不bất 及cập 餘dư 。 故cố 非phi 全toàn 攝nhiếp 。 或hoặc 可khả 亂loạn 心tâm 言ngôn 成thành 無vô 用dụng 。 又hựu 應ưng 簡giản 言ngôn 。 唯duy 淨tịnh 無vô 表biểu 。 於ư 無vô 心tâm 位vị 隨tùy 流lưu 非phi 餘dư 。 於ư 自tự 釋thích 中trung 亦diệc 不bất 簡giản 別biệt 。 故cố 於ư 此thử 理lý 經kinh 主chủ 應ưng 思tư 。 云vân 何hà 離ly 失thất 說thuyết 無vô 表biểu 相tương/tướng 。

作tác 等đẳng 餘dư 心tâm 等đẳng 。 及cập 無vô 心tâm 有hữu 記ký 。

無vô 對đối 所sở 造tạo 性tánh 。 是thị 名danh 無vô 表biểu 色sắc 。

已dĩ 說thuyết 無vô 表biểu 。 此thử 中trung 所sở 言ngôn 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 大đại 種chủng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

大đại 種chủng 謂vị 四tứ 界giới 。 即tức 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。

能năng 成thành 持trì 等đẳng 業nghiệp 。 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 性tánh 。

論luận 曰viết 。 此thử 諸chư 大đại 種chủng 何hà 緣duyên 名danh 界giới 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 出xuất 生sanh 處xứ 故cố 。 亦diệc 從tùng 大đại 種chủng 大đại 種chủng 出xuất 生sanh 。 諸chư 出xuất 生sanh 處xử 世thế 間gian 說thuyết 名danh 界giới 。 如như 金kim 等đẳng 礦quáng 立lập 金kim 等đẳng 界giới 名danh 。 或hoặc 種chủng 種chủng 苦khổ 出xuất 生sanh 處xứ 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 界giới 。 喻dụ 如như 前tiền 說thuyết 有hữu 說thuyết 。 能năng 持trì 大đại 種chủng 自tự 相tương 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 故cố 名danh 為vi 界giới 。 如như 是thị 諸chư 界giới 。 亦diệc 名danh 大đại 種chủng 。 何hà 故cố 言ngôn 種chủng 。 云vân 何hà 名danh 大đại 。 種chủng 種chủng 造tạo 色sắc 差sai 別biệt 生sanh 時thời 。 彼bỉ 彼bỉ 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 能năng 起khởi 。 是thị 故cố 言ngôn 種chủng 。 有hữu 說thuyết 。 有hữu 情tình 業nghiệp 增tăng 上thượng 故cố 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 未vị 嘗thường 非phi 有hữu 。 是thị 故cố 言ngôn 種chủng 。 或hoặc 法pháp 出xuất 現hiện 即tức 名danh 為vi 有hữu 。 生sanh 長trưởng 有hữu 性tánh 。 是thị 故cố 言ngôn 種chủng 。 即tức 是thị 生sanh 長trưởng 法pháp 有hữu 性tánh 義nghĩa 。 或hoặc 是thị 生sanh 長trưởng 有hữu 情tình 身thân 義nghĩa 。 或hoặc 能năng 顯hiển 了liễu 十thập 種chủng 造tạo 色sắc 。 是thị 故cố 言ngôn 種chủng 。 由do 此thử 勢thế 力lực 彼bỉ 顯hiển 了liễu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 便tiện 有hữu 大đại 過quá 之chi 失thất 。 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 。 於ư 果quả 生sanh 位vị 。 皆giai 有hữu 用dụng 故cố 。 無vô 大đại 過quá 失thất 。 有hữu 大đại 用dụng 故cố 。 言ngôn 大đại 用dụng 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 根căn 本bổn 事sự 中trung 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 有hữu 勝thắng 作tác 用dụng 。 依y 此thử 建kiến 立lập 識thức 之chi 與dữ 空không 。 乃nãi 得đắc 說thuyết 為vi 有hữu 情tình 根căn 本bổn 。 為vi 別biệt 所sở 餘dư 故cố 復phục 名danh 大đại 。 又hựu 於ư 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 事sự 中trung 。 此thử 四tứ 最tối 勝thắng 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 如như 矯kiểu 賊tặc 中trung 事sự 業nghiệp 勝thắng 者giả 。 別biệt 餘dư 故cố 名danh 大đại 矯kiểu 大đại 賊tặc 。 如như 是thị 此thử 四tứ 因nhân 緣duyên 中trung 勝thắng 。 名danh 大đại 別biệt 餘dư 。 無vô 太thái 過quá 失thất 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 四tứ 普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。 餘dư 色sắc 所sở 依y 。 廣quảng 故cố 名danh 大đại 。 有hữu 說thuyết 。 一nhất 切thiết 色sắc 等đẳng 聚tụ 中trung 具cụ 有hữu 堅kiên 等đẳng 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 風phong 增tăng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 色sắc 等đẳng 。 火hỏa 增tăng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 味vị 等đẳng 。 色sắc 界giới 諸chư 聚tụ 皆giai 無vô 香hương 味vị 。 青thanh 等đẳng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 黃hoàng 等đẳng 。 滑hoạt 等đẳng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 澁sáp 等đẳng 。 聲thanh 等đẳng 不bất 定định 。 是thị 故cố 唯duy 此thử 四tứ 種chủng 名danh 大đại 。 何hà 故cố 虛hư 空không 不bất 名danh 大đại 種chủng 。 彼bỉ 大đại 種chủng 相tương/tướng 不bất 成thành 立lập 故cố 。 能năng 損tổn 益ích 故cố 。 立lập 大đại 種chủng 名danh 。 虛hư 空không 不bất 然nhiên 。 故cố 非phi 大đại 種chủng 。 豈khởi 不bất 虛hư 空không 有hữu 容dung 受thọ 故cố 能năng 損tổn 益ích 耶da 。 虛hư 空không 實thật 無vô 容dung 受thọ 之chi 用dụng 。 非phi 可khả 聚tụ 色sắc 隨tùy 所sở 住trụ 方phương 虛hư 空không 開khai 避tị 。 云vân 何hà 容dung 受thọ 。 然nhiên 無vô 對đối 故cố 。 不bất 障chướng 彼bỉ 住trụ 。 由do 是thị 虛hư 空không 無vô 損tổn 益ích 用dụng 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 意ý 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 能năng 容dung 受thọ 故cố 。 名danh 曰viết 虛Hư 空Không 。 此thử 說thuyết 意ý 言ngôn 。 有hữu 虛hư 空không 故cố 。 令linh 有hữu 對đối 色sắc 展triển 轉chuyển 相tương 容dung 以dĩ 虛hư 空không 界giới 。 與dữ 虛hư 空không 相tướng 少thiểu 分phần 相tương 似tự 。 故cố 有hữu 此thử 處xứ 假giả 號hiệu 虛hư 空không 。 空không 界giới 即tức 是thị 咽yết 喉hầu 等đẳng 穴huyệt 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 吞thôn 咽yến/ế/yết 飲ẩm 食thực 。 及cập 有hữu 轉chuyển 變biến 便tiện 利lợi 等đẳng 事sự 。 以dĩ 無vô 容dung 受thọ 損tổn 益ích 功công 能năng 。 是thị 故cố 虛hư 空không 定định 非phi 大đại 種chủng 。 又hựu 諸chư 大đại 種chủng 非phi 一nhất 非phi 常thường 。 自tự 相tương/tướng 眾chúng 多đa 果quả 別biệt 無vô 量lượng 。 虛hư 空không 自tự 性tánh 。 是thị 一nhất 是thị 常thường 。 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 全toàn 無vô 有hữu 果quả 。 非phi 無vô 別biệt 因nhân 生sanh 有hữu 別biệt 果quả 。 是thị 故cố 虛hư 空không 不bất 名danh 大đại 種chủng 。 若nhược 謂vị 餘dư 因nhân 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 能năng 助trợ 虛hư 空không 生sanh 別biệt 果quả 者giả 。 即tức 此thử 別biệt 因nhân 能năng 生sanh 別biệt 果quả 。 何hà 用dụng 執chấp 此thử 虛hư 空không 為vi 因nhân 。 有hữu 說thuyết 。 虛hư 空không 其kỳ 性tánh 常thường 故cố 。 法pháp 生sanh 滅diệt 位vị 。 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 地địa 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 法pháp 不bất 同đồng 。 現hiện 見kiến 大đại 種chủng 。 種chủng 等đẳng 位vị 中trung 。 其kỳ 相tương/tướng 轉chuyển 變biến 芽nha 等đẳng 位vị 起khởi 。 虛hư 空không 無vô 為vi 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 性tánh 相tướng 常thường 故cố 。 作tác 用dụng 都đô 無vô 。 既ký 不bất 能năng 生sanh 故cố 非phi 大đại 種chủng 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 。 由do 大đại 及cập 種chủng 二nhị 言ngôn 具cụ 故cố 。 唯duy 四tứ 義nghĩa 成thành 。 虛hư 空không 有hữu 大đại 而nhi 無vô 種chủng 義nghĩa 。 種chủng 與dữ 能năng 生sanh 名danh 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 虛hư 空không 亦diệc 無vô 大đại 義nghĩa 。 體thể 非phi 色sắc 故cố 。 造tạo 色sắc 及cập 餘dư 有hữu 為vi 非phi 色sắc 性tánh 能năng 生sanh 故cố 。 是thị 種chủng 非phi 大đại 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 大đại 種chủng 二nhị 義nghĩa 互hỗ 不bất 成thành 故cố 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 不bất 能năng 。 生sanh 成thành 所sở 造tạo 色sắc 故cố 。 大đại 種chủng 唯duy 四tứ 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 者giả 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 減giảm 即tức 無vô 能năng 。 增tăng 便tiện 無vô 用dụng 。 故cố 唯duy 有hữu 四tứ 。 如như 床sàng 座tòa 足túc 有hữu 說thuyết 。 大đại 種chủng 法pháp 爾nhĩ 唯duy 四tứ 。 有hữu 說thuyết 。 大đại 種chủng 於ư 所sở 造tạo 色sắc 唯duy 須tu 持trì 攝nhiếp 熟thục 長trường/trưởng 四tứ 業nghiệp 。 若nhược 減giảm 若nhược 增tăng 無vô 能năng 無vô 用dụng 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 此thử 四tứ 大đại 種chủng 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 如như 入nhập 胎thai 經kinh 及cập 大đại 造tạo 經kinh 。 應ưng 了liễu 知tri 故cố 。 又hựu 理lý 應ưng 然nhiên 。 何hà 等đẳng 為vi 理lý 。

謂vị 石thạch 等đẳng 中trung 現hiện 有hữu 能năng 攝nhiếp 。 生sanh 火hỏa 增tăng 墜trụy 三tam 業nghiệp 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 於ư 此thử 有hữu 水thủy 火hỏa 風phong 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 於ư 諸chư 水thủy 中trung 現hiện 有hữu 持trì 攝nhiếp 。 煖noãn 性tánh 流lưu 動động 三tam 業nghiệp 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 於ư 此thử 有hữu 地địa 火hỏa 風phong 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 於ư 火hỏa 焰diễm 中trung 現hiện 有hữu 任nhậm 持trì 。 攝nhiếp 聚tụ 擊kích 動động 三tam 業nghiệp 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 於ư 此thử 有hữu 地địa 水thủy 風phong 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 於ư 風phong 聚tụ 中trung 現hiện 有hữu 能năng 持trì 。 起khởi 冷lãnh 煖noãn 觸xúc 三tam 業nghiệp 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 於ư 此thử 有hữu 地địa 水thủy 火hỏa 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 如như 是thị 四tứ 界giới 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 恆hằng 相tương 隨tùy 逐trục 。 由do 此thử 能năng 成thành 持trì 等đẳng 業nghiệp 故cố 。 謂vị 地địa 等đẳng 界giới 如như 次thứ 能năng 成thành 持trì 攝nhiếp 熟thục 長trường/trưởng 四tứ 種chủng 事sự 業nghiệp 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 於ư 諸chư 色sắc 聚tụ 。 若nhược 有hữu 持trì 等đẳng 四tứ 業nghiệp 可khả 得đắc 。 即tức 知tri 此thử 中trung 有hữu 地địa 等đẳng 界giới 。 互hỗ 不bất 相tương 離ly 恆hằng 相tương 隨tùy 逐trục 。 為vi 能năng 持trì 等đẳng 四tứ 業nghiệp 即tức 是thị 界giới 自tự 相tương/tướng 耶da 。 不bất 爾nhĩ 云vân 何hà 。 如như 是thị 四tứ 界giới 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 以dĩ 為vi 自tự 相tương/tướng 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 說thuyết 性tánh 顯hiển 體thể 。 為vi 明minh 體thể 性tánh 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 地địa 等đẳng 四tứ 種chủng 。 異dị 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 。 有hữu 持trì 等đẳng 業nghiệp 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 地địa 等đẳng 四tứ 種chủng 。 相tương/tướng 業nghiệp 無vô 異dị 徵trưng 審thẩm 異dị 耶da 。 不bất 見kiến 相tương/tướng 業nghiệp 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 我ngã 等đẳng 不bất 見kiến 。 堅kiên 等đẳng 持trì 等đẳng 相tương/tướng 業nghiệp 有hữu 異dị 故cố 。 反phản 徵trưng 審thẩm 汝nhữ 。 謂vị 我ngã 言ngôn 離ly 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 條điều 然nhiên 別biệt 有hữu 持trì 等đẳng 業nghiệp 耶da 。 然nhiên 持trì 等đẳng 業nghiệp 與dữ 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 。 非phi 離ly 非phi 即tức 。 堅kiên 等đẳng 即tức 是thị 地địa 等đẳng 自tự 相tương/tướng 。 無vô 所sở 觀quán 故cố 。 持trì 等đẳng 業nghiệp 用dụng 。 別biệt 有hữu 所sở 觀quán 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 非phi 持trì 自tự 相tương/tướng 。 說thuyết 此thử 持trì 業nghiệp 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 持trì 業nghiệp 故cố 。 皆giai 名danh 為vi 地địa 。 成thành 太thái 過quá 失thất 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 地địa 界giới 堅kiên 相tương/tướng 無vô 別biệt 所sở 觀quán 別biệt 觀quán 所sở 持trì 說thuyết 能năng 持trì 業nghiệp 。 水thủy 界giới 濕thấp 相tương/tướng 無vô 別biệt 所sở 觀quán 。 別biệt 觀quán 所sở 攝nhiếp 說thuyết 能năng 攝nhiếp 業nghiệp 。 火hỏa 界giới 煖noãn 相tương/tướng 無vô 別biệt 所sở 觀quán 。 別biệt 觀quán 所sở 熟thục 說thuyết 能năng 熟thục 業nghiệp 。 風phong 界giới 動động 相tương/tướng 無vô 別biệt 所sở 觀quán 。 別biệt 觀quán 所sở 長trường/trưởng 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 。 或hoặc 復phục 芽nha 等đẳng 說thuyết 能năng 長trường/trưởng 業nghiệp 。 長trường/trưởng 謂vị 增tăng 盛thịnh 。 或hoặc 復phục 流lưu 引dẫn 。 動động 謂vị 能năng 引dẫn 大đại 種chủng 造tạo 色sắc 。 令linh 其kỳ 相tương 續tục 生sanh 至chí 餘dư 方phương 。 是thị 故cố 持trì 等đẳng 業nghiệp 非phi 即tức 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 。 有hữu 說thuyết 。 三tam 時thời 一nhất 時thời 異dị 故cố 。 知tri 相tương/tướng 與dữ 業nghiệp 其kỳ 義nghĩa 不bất 同đồng 。 有hữu 說thuyết 。 地địa 等đẳng 有hữu 持trì 等đẳng 業nghiệp 。 若nhược 地địa 界giới 等đẳng 有hữu 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 風phong 與dữ 風phong 界giới 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 長trường/trưởng 動động 應ưng 一nhất 。 風phong 界giới 若nhược 以dĩ 動động 為vi 性tánh 者giả 。 何hà 故cố 契Khế 經Kinh 及cập 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 皆giai 言ngôn 風phong 界giới 謂vị 輕khinh 等đẳng 動động 性tánh 。 復phục 說thuyết 輕khinh 性tánh 為vi 所sở 造tạo 色sắc 。 說thuyết 動động 為vi 風phong 。 輕khinh 為vi 造tạo 色sắc 。 是thị 顯hiển 自tự 相tương/tướng 。 輕khinh 為vi 風phong 者giả 。 舉cử 果quả 顯hiển 因nhân 。 是thị 風phong 果quả 故cố 。 豈khởi 不bất 火hỏa 界giới 亦diệc 是thị 輕khinh 因nhân 。 說thuyết 火hỏa 風phong 增tăng 生sanh 於ư 輕khinh 故cố 。 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 而nhi 火hỏa 不bất 定định 。 若nhược 有hữu 輕khinh 性tánh 。 火hỏa 增tăng 為vi 因nhân 。 是thị 處xứ 必tất 有hữu 增tăng 盛thịnh 風phong 界giới 。 或hoặc 有hữu 輕khinh 性tánh 。 風phong 增tăng 為vi 因nhân 。 而nhi 其kỳ 中trung 無vô 增tăng 盛thịnh 火hỏa 界giới 。 如như 葦vi 等đẳng 花hoa 飄phiêu 舉cử 輕khinh 性tánh 。 此thử 中trung 火hỏa 界giới 若nhược 增tăng 盛thịnh 者giả 。 其kỳ 中trung 應ưng 有hữu 熱nhiệt 觸xúc 可khả 得đắc 。 由do 此thử 風phong 界giới 遍biến 為vi 輕khinh 因nhân 。 故cố 別biệt 舉cử 輕khinh 偏thiên 顯hiển 風phong 界giới 。 然nhiên 地địa 等đẳng 相tương/tướng 易dị 可khả 了liễu 知tri 。 故cố 不bất 須tu 說thuyết 重trọng/trùng 等đẳng 果quả 。 顯hiển 對đối 堅kiên 等đẳng 三tam 動động 難nan 了liễu 故cố 。 為vi 地địa 等đẳng 界giới 即tức 地địa 等đẳng 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 頌tụng 曰viết 。

地địa 謂vị 顯hiển 形hình 色sắc 。 隨tùy 世thế 想tưởng 立lập 名danh 。

水thủy 火hỏa 亦diệc 復phục 然nhiên 。 風phong 即tức 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。

論luận 曰viết 。 地địa 言ngôn 唯duy 表biểu 顯hiển 形hình 色sắc 處xứ 。 豈khởi 不bất 總tổng 地địa 四tứ 處xứ 合hợp 成thành 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 顯hiển 形hình 為vi 地địa 。 此thử 中trung 雖tuy 有hữu 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 。 而nhi 隨tùy 世thế 想tưởng 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 由do 諸chư 世thế 間gian 相tương/tướng 示thị 地địa 者giả 。 以dĩ 顯hiển 形hình 色sắc 而nhi 相tương/tướng 示thị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 世thế 間gian 相tương/tướng 示thị 衣y 等đẳng 。 亦diệc 以dĩ 顯hiển 形hình 而nhi 相tương/tướng 表biểu 示thị 。 如như 言ngôn 衣y 等đẳng 。 白bạch 等đẳng 長trường/trưởng 等đẳng 而nhi 許hứa 四tứ 處xứ 為vi 衣y 等đẳng 性tánh 。 地địa 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 何hà 故cố 唯duy 色sắc 又hựu 諸chư 世thế 間gian 亦diệc 於ư 香hương 等đẳng 施thi 設thiết 地địa 名danh 。 謂vị 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 今kim 嗅khứu 地địa 嘗thường 地địa 觸xúc 地địa 。 雖tuy 有hữu 是thị 事sự 而nhi 顯hiển 形hình 色sắc 。 於ư 地địa 水thủy 火hỏa 能năng 通thông 表biểu 示thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世thế 不bất 多đa 說thuyết 我ngã 嗅khứu 於ư 水thủy 。 亦diệc 不bất 多đa 說thuyết 嗅khứu 嘗thường 於ư 火hỏa 。 雖tuy 言ngôn 觸xúc 地địa 等đẳng 而nhi 即tức 地địa 等đẳng 界giới 。 是thị 故cố 地địa 中trung 雖tuy 有hữu 香hương 等đẳng 。 而nhi 顯hiển 形hình 色sắc 勝thắng 故cố 偏thiên 說thuyết 。 又hựu 顯hiển 形hình 色sắc 表biểu 示thị 二nhị 界giới 。 地địa 等đẳng 無vô 異dị 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 顯hiển 形hình 表biểu 示thị 衣y 等đẳng 。 勝thắng 香hương 等đẳng 故cố 亦diệc 應ưng 偏thiên 說thuyết 。 世thế 起khởi 想tưởng 名danh 。 無vô 有hữu 決quyết 定định 。 故cố 對đối 。 法pháp 者giả 隨tùy 世thế 想tưởng 名danh 。 示thị 現hiện 地địa 等đẳng 衣y 等đẳng 差sai 別biệt 。 又hựu 實thật 有hữu 物vật 非phi 世thế 共cộng 成thành 。 世thế 所sở 共cộng 成thành 皆giai 是thị 假giả 有hữu 。 故cố 於ư 假giả 法pháp 應ưng 隨tùy 世thế 間gian 所sở 起khởi 想tưởng 名danh 差sai 別biệt 而nhi 說thuyết 。 由do 是thị 香hương 等đẳng 假giả 說thuyết 為vi 地địa 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 且thả 就tựu 顯hiển 形hình 表biểu 示thị 地địa 者giả 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 由do 諸chư 世thế 間gian 想tưởng 名danh 無vô 定định 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 例lệ 餘dư 皆giai 同đồng 。 已dĩ 說thuyết 衣y 等đẳng 四tứ 處xứ 為vi 性tánh 。 諸chư 餘dư 總tổng 法pháp 如như 應ưng 當đương 知tri 。 衣y 等đẳng 物vật 中trung 亦diệc 有hữu 生sanh 等đẳng 。 彼bỉ 物vật 應ưng 以dĩ 五ngũ 處xứ 為vi 性tánh 。 雖tuy 非phi 非phi 有hữu 。 而nhi 諸chư 世thế 間gian 。 不bất 於ư 彼bỉ 起khởi 衣y 等đẳng 想tưởng 名danh 。 若nhược 爾nhĩ 聲thanh 處xứ 應ưng 名danh 衣y 等đẳng 。 以dĩ 世thế 間gian 說thuyết 聞văn 衣y 等đẳng 聲thanh 。 雖tuy 亦diệc 有hữu 聲thanh 而nhi 非phi 相tướng 續tục 。 色sắc 等đẳng 恆hằng 有hữu 故cố 唯duy 說thuyết 四tứ 。 如như 地địa 但đãn 用dụng 顯hiển 形hình 為vi 體thể 。 水thủy 火hỏa 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 世thế 想tưởng 故cố 。 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 水thủy 青thanh 長trường/trưởng 等đẳng 。 故cố 說thuyết 顯hiển 形hình 為vi 水thủy 自tự 性tánh 。 世thế 間gian 見kiến 觸xúc 水thủy 流lưu 相tương/tướng 已dĩ 。 便tiện 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 水thủy 流lưu 。 然nhiên 此thử 流lưu 體thể 理lý 非phi 實thật 水thủy 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 境cảnh 各các 別biệt 故cố 。 亦diệc 非phi 顯hiển 色sắc 。 身thân 可khả 觸xúc 故cố 。 又hựu 非phi 形hình 色sắc 。 八bát 不bất 攝nhiếp 故cố 。 非phi 離ly 顯hiển 形hình 有hữu 別biệt 色sắc 處xứ 。 云vân 何hà 見kiến 觸xúc 水thủy 流lưu 相tương/tướng 耶da 。 眾chúng 水thủy 聚tụ 集tập 風phong 力lực 所sở 推thôi 。 生sanh 彼bỉ 彼bỉ 方phương 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 。 世thế 間gian 於ư 此thử 起khởi 流lưu 想tưởng 名danh 。 如như 是thị 眾chúng 水thủy 異dị 方phương 生sanh 時thời 。 於ư 中trung 顯hiển 形hình 為vi 眼nhãn 所sở 見kiến 。 其kỳ 間gian 濕thấp 性tánh 為vi 身thân 所sở 觸xúc 。 是thị 故cố 顯hiển 形hình 及cập 與dữ 濕thấp 性tánh 。 風phong 力lực 所sở 擊kích 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 推thôi 異dị 方phương 生sanh 時thời 說thuyết 為vi 流lưu 性tánh 。 非phi 離ly 此thử 外ngoại 別biệt 有hữu 流lưu 體thể 。 故cố 水thủy 流lưu 等đẳng 是thị 假giả 非phi 真chân 。 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 火hỏa 赤xích 長trường/trưởng 等đẳng 。 故cố 說thuyết 顯hiển 形hình 為vi 火hỏa 自tự 性tánh 。 又hựu 即tức 色sắc 觸xúc 轉chuyển 變biến 生sanh 時thời 。 名danh 火hỏa 焰diễm 炭thán 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 無vô 一nhất 實thật 物vật 身thân 眼nhãn 得đắc 故cố 。 已dĩ 說thuyết 地địa 等đẳng 與dữ 界giới 差sai 別biệt 。 世thế 間gian 於ư 動động 立lập 風phong 名danh 故cố 。 風phong 與dữ 風phong 界giới 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 言ngôn 風phong 即tức 界giới 。 豈khởi 不bất 世thế 間gian 於ư 顯hiển 形hình 色sắc 亦diệc 生sanh 風phong 想tưởng 。 世thế 間gian 現hiện 以dĩ 黑hắc 風phong 團đoàn 風phong 更cánh 相tương 示thị 故cố 。 有hữu 通thông 此thử 難nạn/nan 故cố 說thuyết 言ngôn 亦diệc 。 是thị 如như 地địa 等đẳng 與dữ 界giới 別biệt 義nghĩa 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 咸hàm 作tác 是thị 說thuyết 。 地địa 於ư 中trung 雜tạp 故cố 見kiến 如như 此thử 。 為vi 顯hiển 其kỳ 風phong 即tức 是thị 風phong 界giới 。 故cố 復phục 言ngôn 爾nhĩ 爾nhĩ 者giả 定định 義nghĩa 。 此thử 二nhị 說thuyết 中trung 前tiền 說thuyết 為vi 勝thắng 。 遍biến 處xứ 不bất 淨tịnh 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 淨tịnh 唯duy 緣duyên 色sắc 處xứ 境cảnh 故cố 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 中trung 根căn 與dữ 境cảnh 。 即tức 說thuyết 十thập 處xứ 界giới 。

論luận 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 實thật 物vật 根căn 境cảnh 無vô 表biểu 為vi 色sắc 蘊uẩn 性tánh 。 此thử 中trung 根căn 境cảnh 亦diệc 即tức 說thuyết 為vi 十thập 處xứ 十thập 界giới 。 於ư 處xứ 門môn 中trung 立lập 為vi 十thập 處xứ 。 謂vị 眼nhãn 處xứ 等đẳng 。 於ư 界giới 門môn 中trung 立lập 為vi 十thập 界giới 。 謂vị 眼nhãn 界giới 等đẳng 。 已dĩ 立lập 色sắc 蘊uẩn 并tinh 立lập 處xứ 界giới 。 此thử 中trung 色sắc 蘊uẩn 何hà 緣duyên 名danh 色sắc 。 善Thiện 逝Thệ 聖thánh 教giáo 。 且thả 說thuyết 變biến 壞hoại 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 此thử 說thuyết 意ý 言ngôn 。 苦khổ 受thọ 因nhân 故cố 。 有hữu 觸xúc 對đối 故cố 。 可khả 轉chuyển 易dị 故cố 。 名danh 為vi 變biến 壞hoại 。 由do 變biến 壞hoại 故cố 說thuyết 名danh 為vi 色sắc 。 苦khổ 受thọ 因nhân 者giả 。 色sắc 有hữu 變biến 壞hoại 。 能năng 生sanh 苦khổ 受thọ 。 如như 義nghĩa 品phẩm 言ngôn 。

趣thú 求cầu 諸chư 欲dục 人nhân 。 常thường 起khởi 於ư 希hy 望vọng 。

諸chư 欲dục 若nhược 不bất 遂toại 。 惱não 壞hoại 如như 箭tiễn 中trung 。

有hữu 觸xúc 對đối 者giả 。 手thủ 等đẳng 所sở 觸xúc 色sắc 便tiện 變biến 壞hoại 。 是thị 有hữu 對đối 礙ngại 可khả 變biến 壞hoại 義nghĩa 。 可khả 轉chuyển 易dị 者giả 。 如như 牛ngưu 羊dương 等đẳng 身thân 可khả 轉chuyển 易dị 。 是thị 可khả 轉chuyển 變biến 及cập 貿mậu 易dị 義nghĩa 。 由do 可khả 轉chuyển 易dị 故cố 名danh 變biến 壞hoại 。 云vân 何hà 色sắc 法pháp 可khả 轉chuyển 易dị 耶da 。 謂vị 異dị 相tướng 生sanh 故cố 名danh 轉chuyển 易dị 。 或hoặc 能năng 表biểu 示thị 宿túc 所sở 習tập 業nghiệp 。 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 摩ma 納nạp 婆bà 。 宿túc 習tập 能năng 招chiêu 惡ác 形hình 色sắc 業nghiệp 。 謂vị 多đa 忿phẫn 恨hận 。 或hoặc 能năng 表biểu 示thị 內nội 心tâm 所sở 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 具Cụ 壽thọ 。 汝nhữ 今kim 諸chư 根căn 凝ngưng 悅duyệt 定định 證chứng 甘cam 露lộ 。 豈khởi 不bất 此thử 說thuyết 唯duy 就tựu 有hữu 見kiến 有hữu 情tình 數số 色sắc 訓huấn 釋thích 色sắc 詞từ 。 唯duy 此thử 能năng 表biểu 宿túc 所sở 習tập 業nghiệp 及cập 內nội 心tâm 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 見kiến 非phi 情tình 數số 色sắc 。 應ưng 皆giai 非phi 色sắc 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 唯duy 色sắc 聚tụ 中trung 有hữu 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 說thuyết 諸chư 色sắc 皆giai 能năng 表biểu 示thị 。 且thả 於ư 一nhất 切thiết 非phi 色sắc 。 聚tụ 中trung 無vô 能năng 表biểu 示thị 。 故cố 此thử 釋thích 詞từ 理lý 得đắc 成thành 立lập 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 業nghiệp 為vi 生sanh 因nhân 。 此thử 說thuyết 諸chư 生sanh 皆giai 因nhân 於ư 業nghiệp 。 不bất 言ngôn 諸chư 業nghiệp 皆giai 是thị 生sanh 因nhân 。 今kim 不bất 應ưng 難nạn/nan 。 業nghiệp 非phi 生sanh 因nhân 便tiện 為vi 非phi 業nghiệp 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 善Thiện 逝Thệ 訓huấn 詞từ 亦diệc 可khả 為vi 難nạn/nan 。 非phi 一nhất 切thiết 色sắc 皆giai 變biến 壞hoại 故cố 。 世Thế 尊Tôn 且thả 據cứ 有hữu 對đối 礙ngại 色sắc 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 有hữu 變biến 壞hoại 故cố 說thuyết 名danh 為vi 色sắc 。 又hựu 作tác 是thị 言ngôn 。 誰thùy 能năng 變biến 壞hoại 。 謂vị 手thủ 觸xúc 故cố 即tức 便tiện 變biến 壞hoại 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 諸chư 習tập 欲dục 者giả 。 無vô 有hữu 惡ác 業nghiệp 而nhi 非phi 所sở 為vi 。 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 全toàn 不bất 習tập 欲dục 。 而nhi 竟cánh 不bất 為vi 招chiêu 惡ác 趣thú 業nghiệp 。 故cố 知tri 彼bỉ 說thuyết 唯duy 據cứ 異dị 生sanh 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 不bất 可khả 為vi 難nạn/nan 。 或hoặc 一nhất 切thiết 色sắc 皆giai 能năng 表biểu 示thị 宿túc 所sở 習tập 業nghiệp 。 非phi 有hữu 情tình 色sắc 。 亦diệc 共cộng 許hứa 為vi 宿túc 業nghiệp 果quả 故cố 。 無vô 見kiến 諸chư 色sắc 云vân 何hà 表biểu 示thị 。 與dữ 有hữu 見kiến 色sắc 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 非phi 離ly 無vô 見kiến 而nhi 有hữu 有hữu 見kiến 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 一nhất 業nghiệp 果quả 故cố 。 由do 此thử 無vô 見kiến 能năng 表biểu 義nghĩa 成thành 。 而nhi 無vô 受thọ 等đẳng 亦diệc 成thành 色sắc 過quá 。 雖tuy 從tùng 業nghiệp 生sanh 非phi 恆hằng 有hữu 故cố 。 設thiết 恆hằng 有hữu 者giả 。 細tế 難nan 知tri 故cố 。 異dị 熟thục 生sanh 色sắc 非phi 思tư 慮lự 生sanh 無vô 間gian 隨tùy 轉chuyển 。 故cố 唯duy 諸chư 色sắc 有hữu 能năng 表biểu 示thị 宿túc 所sở 習tập 業nghiệp 。 若nhược 爾nhĩ 聲thanh 非phi 異dị 熟thục 生sanh 故cố 。 應ưng 不bất 成thành 色sắc 。 雖tuy 非phi 業nghiệp 生sanh 而nhi 能năng 表biểu 示thị 宿túc 所sở 習tập 業nghiệp 。 如như 鹽diêm 賢hiền 等đẳng 是thị 。 所sở 引dẫn 證chứng 。 又hựu 聲thanh 生sanh 因nhân 處xứ 無vô 心tâm 定định 亦diệc 常thường 現hiện 有hữu 。 故cố 於ư 所sở 釋thích 色sắc 義nghĩa 無vô 違vi 。 有hữu 說thuyết 。 變biến 礙ngại 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 若nhược 爾nhĩ 極cực 微vi 云vân 何hà 變biến 礙ngại 。 無vô 一nhất 極cực 微vi 現hiện 在tại 獨độc 住trụ 。 積tích 集tập 住trụ 故cố 變biến 礙ngại 義nghĩa 成thành 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 獨độc 住trụ 極cực 微vi 。 然nhiên 有hữu 變biến 礙ngại 而nhi 不bất 發phát 識thức 。 五ngũ 識thức 依y 緣duyên 要yếu 積tích 集tập 故cố 。 如như 立lập 極cực 微vi 。 雖tuy 無vô 方phương 分phần/phân 亦diệc 無vô 觸xúc 對đối 。 而nhi 許hứa 極cực 微vi 有hữu 礙ngại 有hữu 對đối 有hữu 障chướng 用dụng 故cố 。 應ưng 知tri 變biến 礙ngại 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 。 如như 所sở 燒thiêu 薪tân 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 又hựu 如như 世thế 說thuyết 。 急cấp 食thực 急cấp 行hành 故cố 名danh 為vi 馬mã 。 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 。 雖tuy 無vô 彼bỉ 德đức 而nhi 似tự 彼bỉ 故cố 。 種chủng 類loại 義nghĩa 成thành 。 但đãn 隨tùy 少thiểu 分phần 建kiến 立lập 名danh 想tưởng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 由do 此thử 即tức 釋thích 。 定định 不bất 生sanh 法pháp 住trụ 色sắc 相tướng 故cố 。 亦diệc 得đắc 色sắc 名danh 。 又hựu 如như 世thế 間gian 於ư 未vị 有hữu 用dụng 逆nghịch 說thuyết 當đương 有hữu 。 如như 言ngôn 當đương 火hỏa 今kim 若nhược 欻hốt 起khởi 焚phần 燒thiêu 村thôn 邏la 無vô 一nhất 得đắc 存tồn 。 亦diệc 如như 世thế 間gian 於ư 用dụng 已dĩ 滅diệt 追truy 說thuyết 曾tằng 有hữu 。 如như 言ngôn 昔tích 火hỏa 今kim 若nhược 欻hốt 起khởi 焚phần 燒thiêu 村thôn 邏la 無vô 一nhất 得đắc 存tồn 。 非phi 未vị 有hữu 用dụng 及cập 用dụng 已dĩ 滅diệt 能năng 實thật 焚phần 燒thiêu 。 而nhi 相tương/tướng 類loại 同đồng 說thuyết 亦diệc 應ưng 理lý 。 定định 不bất 生sanh 法pháp 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 彼bỉ 設thiết 當đương 生sanh 亦diệc 應ưng 變biến 礙ngại 。 是thị 故cố 變biến 礙ngại 釋thích 色sắc 義nghĩa 成thành 。 去khứ 來lai 雖tuy 爾nhĩ 。 無vô 表biểu 云vân 何hà 。 有hữu 釋thích 。 表biểu 色sắc 有hữu 變biến 礙ngại 故cố 。 無vô 表biểu 隨tùy 彼bỉ 亦diệc 受thọ 色sắc 名danh 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 色sắc 不bất 從tùng 表biểu 生sanh 。 應ưng 非phi 色sắc 故cố 。 經kinh 主chủ 於ư 此thử 誤ngộ 立lập 前tiền 宗tông 。 言ngôn 如như 樹thụ 動động 影ảnh 亦diệc 隨tùy 動động 。 即tức 說thuyết 過quá 言ngôn 。 如như 樹thụ 滅diệt 時thời 影ảnh 必tất 隨tùy 滅diệt 。 表biểu 色sắc 滅diệt 時thời 無vô 表biểu 應ưng 滅diệt 。 然nhiên 非phi 彼bỉ 喻dụ 。 所sở 立lập 異dị 故cố 。 謂vị 立lập 所sở 依y 有hữu 變biến 礙ngại 故cố 此thử 亦diệc 名danh 色sắc 。 說thuyết 是thị 喻dụ 言ngôn 。 無vô 表biểu 所sở 依y 即tức 四tứ 大đại 種chủng 。 非phi 彼bỉ 大đại 種chủng 不bất 成thành 就tựu 時thời 無vô 表biểu 隨tùy 轉chuyển 。 故cố 於ư 此thử 中trung 無vô 如như 是thị 失thất 。 又hựu 此thử 相tương 違vi 有hữu 不bất 定định 過quá 。 謂vị 不bất 決quyết 定định 此thử 從tùng 彼bỉ 生sanh 。 彼bỉ 若nhược 滅diệt 時thời 此thử 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 如như 父phụ 工công 匠tượng 種chủng 等đẳng 滅diệt 時thời 。 非phi 子tử 殿điện 堂đường 芽nha 等đẳng 隨tùy 滅diệt 。 又hựu 如như 所sở 依y 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 滅diệt 不bất 成thành 就tựu 。 所sở 生sanh 盡tận 智trí 至chí 蘊uẩn 相tương 續tục 不bất 滅diệt 隨tùy 轉chuyển 。 又hựu 如như 無vô 漏lậu 俱câu 生sanh 所sở 依y 。 生sanh 上thượng 界giới 時thời 所sở 依y 雖tuy 滅diệt 無vô 表biểu 隨tùy 轉chuyển 。 若nhược 以dĩ 所sở 依y 大đại 種chủng 變biến 礙ngại 。 能năng 依y 無vô 表biểu 亦diệc 名danh 色sắc 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 所sở 依y 五ngũ 根căn 。 有hữu 變biến 礙ngại 故cố 。 應ưng 亦diệc 名danh 色sắc 。 有hữu 釋thích 此thử 言ngôn 。 無vô 斯tư 過quá 失thất 。 無vô 表biểu 依y 止chỉ 大đại 種chủng 轉chuyển 時thời 。 如như 影ảnh 依y 樹thụ 光quang 依y 珠châu 寶bảo 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 依y 眼nhãn 等đẳng 時thời 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 唯duy 能năng 為vi 作tác 助trợ 生sanh 緣duyên 故cố 。 經kinh 主chủ 謂vị 此thử 如như 影ảnh 依y 樹thụ 光quang 依y 寶bảo 言ngôn 。 非phi 為vi 符phù 順thuận 毘tỳ 婆bà 沙sa 義nghĩa 。 由do 許hứa 影ảnh 等đẳng 顯hiển 色sắc 極cực 微vi 各các 自tự 依y 止chỉ 四tứ 大đại 種chủng 故cố 。 此thử 非phi 本bổn 論luận 毘tỳ 婆bà 沙sa 說thuyết 。 亦diệc 非phi 不bất 順thuận 毘tỳ 婆bà 沙sa 義nghĩa 。 此thử 言ngôn 意ý 說thuyết 。 影ảnh 等đẳng 大đại 種chủng 。 樹thụ 等đẳng 大đại 種chủng 。 為vi 所sở 依y 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 影ảnh 等đẳng 大đại 種chủng 生sanh 住trụ 變biến 時thời 。 皆giai 隨tùy 彼bỉ 故cố 。 此thử 影ảnh 光quang 言ngôn 意ý 表biểu 總tổng 聚tụ 。 非phi 唯duy 顯hiển 色sắc 。 如như 樹thụ 寶bảo 言ngôn 。 是thị 故cố 影ảnh 等đẳng 影ảnh 色sắc 極cực 微vi 。 依y 止chỉ 影ảnh 等đẳng 大đại 種chủng 而nhi 轉chuyển 。 影ảnh 等đẳng 大đại 種chủng 復phục 依y 樹thụ 等đẳng 大đại 種chủng 而nhi 生sanh 。 故cố 於ư 此thử 中trung 無vô 不bất 順thuận 過quá 。 經kinh 主chủ 復phục 說thuyết 。 設thiết 許hứa 影ảnh 光quang 依y 止chỉ 樹thụ 寶bảo 。 而nhi 無vô 表biểu 色sắc 不bất 同đồng 彼bỉ 依y 。 由do 許hứa 所sở 依y 大đại 種chủng 雖tuy 滅diệt 而nhi 無vô 表biểu 色sắc 不bất 隨tùy 滅diệt 故cố 。 此thử 難nạn/nan 不bất 關quan 毘tỳ 婆bà 沙sa 義nghĩa 。 能năng 依y 所sở 依y 許hứa 俱câu 滅diệt 故cố 。 無vô 表biểu 所sở 依y 大đại 種chủng 若nhược 滅diệt 。 能năng 依y 無vô 表biểu 未vị 常thường 不bất 滅diệt 。 初sơ 念niệm 無vô 表biểu 可khả 與dữ 所sở 依y 大đại 種chủng 俱câu 滅diệt 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 無vô 表biểu 云vân 何hà 。 第đệ 二nhị 念niệm 等đẳng 大đại 種chủng 若nhược 無vô 。 其kỳ 無vô 表biểu 色sắc 豈khởi 得đắc 現hiện 有hữu 。 雖tuy 此thử 位vị 中trung 非phi 無vô 大đại 種chủng 。 而nhi 彼bỉ 大đại 種chủng 非phi 此thử 所sở 依y 。 非phi 生sanh 因nhân 故cố 。 奇kỳ 哉tai 如như 是thị 善thiện 解giải 對đối 法pháp 。 豈khởi 不bất 非phi 唯duy 生sanh 因nhân 大đại 種chủng 望vọng 所sở 造tạo 色sắc 。 能năng 為vi 所sở 依y 。 然nhiên 更cánh 有hữu 餘dư 四tứ 因nhân 大đại 種chủng 。 望vọng 所sở 造tạo 色sắc 許hứa 為vi 依y 故cố 。 若nhược 彼bỉ 所sở 依y 大đại 種chủng 滅diệt 已dĩ 。 能năng 依y 無vô 表biểu 猶do 不bất 滅diệt 者giả 。 聖thánh 生sanh 無vô 色sắc 無vô 漏lậu 無vô 表biểu 。 既ký 許hứa 成thành 就tựu 應ưng 得đắc 現hiện 前tiền 。 生sanh 依y 二nhị 因nhân 大đại 種chủng 滅diệt 已dĩ 。 無vô 漏lậu 無vô 表biểu 。 雖tuy 成thành 不bất 行hành 。 故cố 知tri 欲dục 界giới 無vô 表biểu 行hành 者giả 。 定định 由do 所sở 依y 大đại 種chủng 不bất 滅diệt 。 此thử 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 彼bỉ 云vân 何hà 然nhiên 。 由do 此thử 諸chư 師sư 咸hàm 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 所sở 造tạo 色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 依y 。 一nhất 生sanh 起khởi 依y 。 二nhị 力lực 轉chuyển 依y 。 聖thánh 生sanh 無vô 色sắc 。 由do 力lực 轉chuyển 依y 大đại 種chủng 無vô 故cố 。 無vô 漏lậu 無vô 表biểu 雖tuy 復phục 成thành 就tựu 。 而nhi 不bất 現hiện 行hành 。 由do 未vị 承thừa 奉phụng 無vô 倒đảo 解giải 釋thích 對đối 法pháp 諸chư 師sư 。 致trí 斯tư 迷mê 亂loạn 。 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 識thức 所sở 依y 五ngũ 根căn 。 雖tuy 有hữu 變biến 礙ngại 而nhi 不bất 成thành 色sắc 。 由do 彼bỉ 種chủng 類loại 有hữu 別biệt 異dị 故cố 。 有hữu 識thức 種chủng 類loại 不bất 依y 於ư 色sắc 。 唯duy 五ngũ 識thức 身thân 依y 色sắc 而nhi 起khởi 六lục 識thức 皆giai 用dụng 意ý 為vi 所sở 依y 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 意ý 亦diệc 可khả 得đắc 又hựu 於ư 下hạ 地địa 眠miên 夢mộng 定định 等đẳng 。 意ý 用dụng 可khả 得đắc 無vô 五ngũ 根căn 用dụng 。 又hựu 理lý 不bất 應ưng 。 六lục 識thức 自tự 性tánh 一nhất 法pháp 種chủng 類loại 亦diệc 色sắc 非phi 色sắc 。 無vô 有hữu 無vô 表biểu 不bất 依y 色sắc 生sanh 。 故cố 應ưng 所sở 依y 有hữu 變biến 礙ngại 故cố 。 能năng 依y 無vô 表biểu 亦diệc 得đắc 名danh 色sắc 。 又hựu 言ngôn 色sắc 者giả 。 如như 牛ngưu 孔khổng 雀tước 。 依y 少thiểu 分phần 類loại 。 以dĩ 立lập 想tưởng 名danh 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 已dĩ 說thuyết 色sắc 蘊uẩn 。 當đương 說thuyết 受thọ 等đẳng 。 頌tụng 曰viết 。

受thọ 領lãnh 納nạp 隨tùy 觸xúc 。 想tưởng 取thủ 像tượng 為vi 體thể 。

四tứ 餘dư 名danh 行hành 蘊uẩn 。 如như 是thị 受thọ 等đẳng 三tam 。

及cập 無vô 表biểu 無vô 為vi 。 名danh 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 。

論luận 曰viết 。 隨tùy 觸xúc 而nhi 生sanh 領lãnh 納nạp 可khả 愛ái 及cập 不bất 可khả 愛ái 俱câu 相tương 違vi 觸xúc 。 名danh 為vi 受thọ 蘊uẩn 。 領lãnh 納nạp 即tức 是thị 能năng 受thọ 用dụng 義nghĩa 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 能năng 益ích 身thân 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 能năng 損tổn 身thân 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 有hữu 所sở 領lãnh 納nạp 而nhi 非phi 苦khổ 樂lạc 。 名danh 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 如như 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 此thử 別biệt 有hữu 體thể 。 有hữu 說thuyết 。 以dĩ 能năng 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 諸chư 根căn 大đại 種chủng 及cập 俱câu 相tương 違vi 。 三tam 用dụng 別biệt 故cố 。 知tri 有hữu 三tam 體thể 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 增tăng 貪tham 瞋sân 癡si 隨tùy 眠miên 別biệt 故cố 。 知tri 有hữu 三tam 體thể 。 雖tuy 於ư 諸chư 受thọ 一nhất 切thiết 隨tùy 增tăng 。 而nhi 由do 所sở 緣duyên 及cập 相tương 應ứng 故cố 。 就tựu 別biệt 相tướng 說thuyết 。 又hựu 癡si 雖tuy 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 貪tham 瞋sân 各các 二nhị 而nhi 就tựu 多đa 分phần 相tương 應ứng 現hiện 行hành 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 與dữ 貪tham 瞋sân 癡si 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 對đối 法pháp 中trung 言ngôn 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 貪tham 隨tùy 增tăng 者giả 。 不bất 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 唯duy 能năng 起khởi 貪tham 。 但đãn 說thuyết 其kỳ 貪tham 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 起khởi 。 二nhị 受thọ 瞋sân 癡si 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 今kim 正chánh 說thuyết 者giả 。 由do 教giáo 及cập 理lý 。 知tri 第đệ 三tam 受thọ 決quyết 定định 非phi 無vô 。 教giáo 者giả 如như 言ngôn 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 故cố 。 及cập 苦khổ 斷đoạn 故cố 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 理lý 者giả 離ly 受thọ 心tâm 必tất 不bất 生sanh 。 離ly 苦khổ 樂lạc 心tâm 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 焉yên 知tri 離ly 受thọ 心tâm 必tất 不bất 生sanh 。 由do 諸chư 契Khế 經Kinh 同đồng 所sở 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 及cập 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 俱câu 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 意ý 及cập 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 俱câu 起khởi 受thọ 想tưởng 思tư 。 無vô 第đệ 七thất 心tâm 離ly 受thọ 而nhi 起khởi 。 故cố 知tri 決quyết 定định 有hữu 第đệ 三tam 受thọ 。 又hựu 說thuyết 諸chư 受thọ 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 執chấp 取thủ 受thọ 。 二nhị 自tự 性tánh 受thọ 。 執chấp 取thủ 受thọ 者giả 。 謂vị 能năng 領lãnh 納nạp 自tự 所sở 緣duyên 境cảnh 。 自tự 性tánh 受thọ 者giả 。 謂vị 能năng 領lãnh 納nạp 自tự 所sở 隨tùy 觸xúc 。 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。 順thuận 苦khổ 受thọ 觸xúc 。 及cập 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 觸xúc 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 所sở 領lãnh 觸xúc 義nghĩa 領lãnh 所sở 緣duyên 受thọ 與dữ 一nhất 境cảnh 法pháp 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 具cụ 足túc 領lãnh 受thọ 。 此thử 領lãnh 受thọ 言ngôn 似tự 依y 慧tuệ 說thuyết 。 故cố 彼bỉ 契Khế 經Kinh 。 次thứ 後hậu 復phục 說thuyết 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 雖tuy 受thọ 亦diệc 能năng 領lãnh 納nạp 境cảnh 界giới 。 而nhi 此thử 領lãnh 納nạp 自tự 性tánh 難nan 知tri 。 故cố 領lãnh 納nạp 觸xúc 為vi 自tự 性tánh 受thọ 。 此thử 不bất 共cộng 餘dư 易dị 了liễu 差sai 別biệt 。 如như 是thị 諸chư 受thọ 。 與dữ 心tâm 等đẳng 法pháp 同đồng 所sở 緣duyên 故cố 。 異dị 領lãnh 納nạp 故cố 。 所sở 緣duyên 事sự 別biệt 。 所sở 領lãnh 事sự 別biệt 由do 此thử 觸xúc 於ư 受thọ 。 若nhược 時thời 為vi 所sở 領lãnh 。 是thị 時thời 非phi 所sở 緣duyên 。 若nhược 時thời 為vi 所sở 緣duyên 。 是thị 時thời 非phi 所sở 領lãnh 。 故cố 緣duyên 領lãnh 事sự 別biệt 。 由do 此thử 善thiện 通thông 如như 是thị 文văn 句cú 。 受thọ 樂lạc 受thọ 時thời 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 受thọ 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 能năng 以dĩ 覺giác 慧tuệ 。 無vô 倒đảo 審thẩm 知tri 三tam 受thọ 差sai 別biệt 。 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 苦khổ 。 非phi 苦khổ 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 於ư 苦khổ 樂lạc 謂vị 俱câu 相tương 違vi 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 中trung 非phi 受thọ 領lãnh 受thọ 自tự 性tánh 。 即tức 受thọ 性tánh 故cố 。 但đãn 領lãnh 所sở 緣duyên 受thọ 及cập 餘dư 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 所sở 領lãnh 受thọ 故cố 。 有hữu 阿a 笈cấp 摩ma 。 能năng 顯hiển 此thử 理lý 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 緣duyên 種chủng 種chủng 界giới 。 有hữu 種chủng 種chủng 觸xúc 。 緣duyên 種chủng 種chủng 觸xúc 。 有hữu 種chủng 種chủng 受thọ 。 緣duyên 種chủng 種chủng 受thọ 。 有hữu 種chủng 種chủng 愛ái 種chủng 種chủng 界giới 者giả 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 種chủng 種chủng 性tánh 相tướng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 緣duyên 種chủng 種chủng 界giới 有hữu 種chủng 種chủng 受thọ 。 復phục 何hà 不bất 言ngôn 緣duyên 種chủng 種chủng 界giới 有hữu 種chủng 種chủng 愛ái 。 此thử 亦diệc 同đồng 疑nghi 。 故cố 應ưng 俱câu 釋thích 。 次thứ 第đệ 法pháp 爾nhĩ 安an 立lập 無vô 過quá 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 從tùng 先tiên 種chủng 子tử 生sanh 後hậu 果quả 時thời 。 由do 花hoa 乳nhũ 等đẳng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 果quả 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 次thứ 第đệ 生sanh 立lập 因nhân 果quả 定định 。 俱câu 生sanh 因nhân 果quả 亦diệc 應ưng 定định 立lập 。 是thị 故cố 諸chư 受thọ 雖tuy 亦diệc 因nhân 界giới 。 而nhi 要yếu 用dụng 觸xúc 以dĩ 為vi 近cận 因nhân 。 又hựu 如như 兩lưỡng 木mộc 相tương/tướng 磨ma 生sanh 火hỏa 。 風phong 為vi 近cận 緣duyên 。 如như 是thị 三tam 法Pháp 。 和hòa 合hợp 生sanh 受thọ 。 觸xúc 為vi 近cận 緣duyên 。 故cố 就tựu 領lãnh 觸xúc 。 為vi 受thọ 自tự 性tánh 。 非phi 領lãnh 所sở 緣duyên 。 理lý 定định 成thành 立lập 。 此thử 受thọ 約ước 世thế 總tổng 說thuyết 為vi 三tam 。 就tựu 觸xúc 所sở 依y 別biệt 分phân 為vi 六lục 。 已dĩ 說thuyết 受thọ 蘊uẩn 。 第đệ 三tam 想tưởng 蘊uẩn 取thủ 像tượng 為vi 體thể 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 隨tùy 本bổn 安an 立lập 。 青thanh 長trường/trưởng 等đẳng 色sắc 。 琴cầm 貝bối 等đẳng 聲thanh 。 生sanh 蓮liên 等đẳng 香hương 。 苦khổ 辛tân 等đẳng 味vị 。 滑hoạt 澁sáp 等đẳng 觸xúc 。 生sanh 滅diệt 等đẳng 法pháp 。 所sở 緣duyên 境cảnh 中trung 。 如như 相tương/tướng 而nhi 取thủ 。 故cố 名danh 為vi 想tưởng 。 是thị 故cố 此thử 想tưởng 隨tùy 德đức 立lập 名danh 。 以dĩ 能năng 取thủ 像tượng 故cố 名danh 為vi 想tưởng 。 總tổng 別biệt 三tam 六lục 如như 受thọ 應ưng 知tri 。 已dĩ 說thuyết 想tưởng 蘊uẩn 。 第đệ 四tứ 行hành 蘊uẩn 。 四tứ 餘dư 諸chư 行hành 。 謂vị 除trừ 前tiền 說thuyết 色sắc 受thọ 想tưởng 三tam 。 及cập 除trừ 當đương 說thuyết 識thức 為vi 第đệ 四tứ 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 名danh 為vi 行hành 蘊uẩn 。 此thử 有hữu 相tương 應ứng 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 思tư 等đẳng 得đắc 等đẳng 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 契Khế 經Kinh 唯duy 說thuyết 六lục 思tư 身thân 者giả 。 由do 最tối 勝thắng 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 思tư 是thị 業nghiệp 性tánh 。 為vi 因nhân 感cảm 果quả 。 其kỳ 力lực 最tối 強cường/cưỡng 。 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 能năng 造tạo 作tác 有hữu 漏lậu 有hữu 為vi 。 名danh 行hành 取thủ 蘊uẩn 。 若nhược 謂vị 唯duy 此thử 名danh 行hành 蘊uẩn 者giả 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 餘dư 行hành 色sắc 等đẳng 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 應ưng 非phi 蘊uẩn 攝nhiếp 。 若nhược 言ngôn 如như 此thử 有hữu 何hà 過quá 者giả 。 則tắc 非phi 苦khổ 集tập 知tri 斷đoạn 應ưng 無vô 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 違vi 聖thánh 教giáo 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 若nhược 於ư 一nhất 法pháp 未vị 達đạt 未vị 知tri 。 我ngã 說thuyết 不bất 能năng 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。 未vị 斷đoạn 未vị 滅diệt 。 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 謂vị 餘dư 行hành 猶do 如như 虛hư 空không 。 及cập 非phi 擇trạch 滅diệt 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 是thị 增tăng 長trưởng 我ngã 執chấp 事sự 故cố 。 我ngã 執chấp 能năng 障chướng 苦khổ 盡tận 法pháp 故cố 。 彼bỉ 上thượng 座tòa 說thuyết 。 行hành 蘊uẩn 唯duy 思tư 。 餘dư 作tác 意ý 等đẳng 是thị 思tư 差sai 別biệt 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 作tác 意ý 等đẳng 行hành 。 不bất 可khả 離ly 思tư 知tri 別biệt 有hữu 體thể 。 或hoặc 離ly 餘dư 行hành 。 別biệt 有hữu 少thiểu 分phần 思tư 體thể 可khả 得đắc 。 由do 此thử 行hành 蘊uẩn 。 雖tuy 非phi 一nhất 物vật 而nhi 一nhất 思tư 攝nhiếp 。 是thị 故cố 契Khế 經Kinh 。 雖tuy 舉cử 一nhất 思tư 。 而nhi 不bất 違vi 理lý 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 作tác 意ý 等đẳng 行hành 。 一nhất 切thiết 皆giai 用dụng 思tư 為vi 自tự 體thể 。 以dĩ 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 六lục 思tư 身thân 為vi 行hành 蘊uẩn 故cố 。 說thuyết 貪tham 瞋sân 等đẳng 名danh 意ý 業nghiệp 故cố 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 無vô 異dị 熟thục 業nghiệp 。 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 此thử 以dĩ 思tư 名danh 說thuyết 聖thánh 道Đạo 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 無vô 量lượng 無vô 色sắc 。 以dĩ 為vi 白bạch 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 故cố 。 不bất 應ưng 異dị 名danh 說thuyết 異dị 法pháp 故cố 。 非phi 一nhất 說thuyết 一nhất 。 是thị 謬mậu 言ngôn 故cố 。 諸chư 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 終chung 無vô 謬mậu 言ngôn 。 彼bỉ 上thượng 座tòa 宗tông 。 所sở 說thuyết 如như 此thử 。 理lý 謂vị 不bất 然nhiên 。 前tiền 後hậu 所sở 立lập 且thả 相tương 違vi 故cố 謂vị 彼bỉ 前tiền 說thuyết 行hành 蘊uẩn 唯duy 思tư 。 後hậu 言ngôn 行hạnh 蘊uẩn 非phi 唯duy 一nhất 物vật 。 何hà 容dung 一nhất 思tư 即tức 非phi 一nhất 物vật 。 唯duy 說thuyết 六lục 思tư 為vi 行hành 蘊uẩn 故cố 。 知tri 作tác 意ý 等đẳng 思tư 為vi 體thể 者giả 。 其kỳ 理lý 不bất 然nhiên 。 說thuyết 法Pháp 異dị 故cố 。 現hiện 見kiến 經kinh 中trung 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 。 或hoặc 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 或hoặc 舉cử 後hậu 攝nhiếp 初sơ 或hoặc 舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 。 或hoặc 舉cử 中trung 間gian 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 後hậu 。 何hà 等đẳng 經kinh 中trung 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 謂vị 靜tĩnh 慮lự 食thực 。 瞿cù 波ba 洛lạc 迦ca 。 不bất 退thoái 墮đọa 法pháp 。 集Tập 諦Đế 等đẳng 經kinh 。 靜tĩnh 慮lự 即tức 是thị 四tứ 修tu 等đẳng 持trì 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 修tu 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 非phi 餘dư 不bất 得đắc 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 無vô 減giảm 。 食thực 謂vị 四tứ 食thực 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 第đệ 一nhất 段đoạn 食thực 。 有hữu 麁thô 有hữu 細tế 。 非phi 餘dư 三tam 食thực 無vô 有hữu 麁thô 細tế 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 瞿cù 波ba 洛lạc 迦ca 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 不bất 了liễu 知tri 色sắc 。 非phi 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。 已dĩ 得đắc 了liễu 知tri 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 退thoái 墮đọa 法pháp 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 言ngôn 。 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 非phi 餘dư 聖thánh 者giả 。 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 集Tập 諦Đế 謂vị 彼bỉ 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 愛ái 為vi 集Tập 諦Đế 。 非phi 餘dư 染nhiễm 法pháp 集Tập 諦Đế 不bất 收thu 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 思tư 擇trạch 諦đế 中trung 當đương 別biệt 顯hiển 示thị 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 無vô 量lượng 契Khế 經Kinh 。 皆giai 舉cử 最tối 初sơ 以dĩ 攝nhiếp 於ư 後hậu 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 無vô 減giảm 。 何hà 等đẳng 經kinh 中trung 舉cử 後hậu 攝nhiếp 初sơ 。 謂vị 得đắc 自tự 體thể 識thức 住trụ 。 讚tán 頌tụng 福phước 田điền 等đẳng 經kinh 。 得đắc 自tự 體thể 者giả 。 四tứ 得đắc 自tự 體thể 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 生sanh 在tại 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 非phi 可khả 自tự 害hại 。 非phi 可khả 他tha 害hại 。 非phi 不bất 一nhất 切thiết 色sắc 無vô 色sắc 天thiên 。 非phi 可khả 自tự 害hại 。 非phi 可khả 他tha 害hại 。 舉cử 後hậu 攝nhiếp 初sơ 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 住trụ 謂vị 彼bỉ 七thất 識thức 住trụ 經kinh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 身thân 一nhất 想tưởng 異dị 。 如như 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 是thị 第đệ 三tam 識thức 住trụ 。 非phi 不bất 少thiểu 光quang 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 亦diệc 名danh 有hữu 色sắc 身thân 一nhất 想tưởng 異dị 。 舉cử 後hậu 攝nhiếp 初sơ 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 讚tán 頌tụng 福phước 田điền 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。

若nhược 於ư 阿A 羅La 漢Hán 。 恆hằng 修tu 妙diệu 施thí 福phước 。

常thường 為vi 諸chư 天thiên 神thần 。 勸khuyến 讚tán 呈trình 嘉gia 瑞thụy 。

非phi 於ư 前tiền 三tam 修tu 妙diệu 施thí 福phước 不bất 蒙mông 天thiên 等đẳng 勸khuyến 讚tán 呈trình 祥tường 。 舉cử 後hậu 攝nhiếp 初sơ 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 謂vị 前tiền 三tam 堪kham 應ưng 供cúng 養dường 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 便tiện 成thành 此thử 經Kinh 非phi 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 阿A 羅La 漢Hán 名danh 主chủ 無Vô 學Học 故cố 。 何hà 等đẳng 經kinh 中trung 但đãn 舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 。 謂vị 讚tán 出xuất 家gia 證chứng 淨tịnh 等đẳng 經kinh 。 讚tán 出xuất 家gia 者giả 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。

諸chư 有hữu 出xuất 家gia 人nhân 。 能năng 證chứng 預dự 流lưu 果quả 。

及cập 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 是thị 名danh 多đa 所sở 作tác 。

非phi 出xuất 家gia 人nhân 。 證chứng 一nhất 來lai 果quả 及cập 不bất 還hoàn 果quả 。 非phi 多đa 所sở 作tác 。 但đãn 舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 讚tán 證chứng 淨tịnh 者giả 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。

諸chư 有hữu 於ư 如Như 來Lai 。 住trụ 妙diệu 信tín 無vô 動động 。

及cập 尸thi 羅la 善thiện 淨tịnh 。 常thường 得đắc 會hội 嘉gia 祥tường 。

非phi 於ư 法pháp 僧Tăng 住trụ 信tín 無vô 動động 不bất 會hội 嘉gia 祥tường 。 但đãn 舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 何hà 等đẳng 經kinh 中trung 。 但đãn 舉cử 中trung 間gian 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 後hậu 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 修tu 習tập 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 得đắc 漏lậu 盡tận 。 非phi 不bất 七thất 依y 皆giai 能năng 盡tận 漏lậu 。 但đãn 舉cử 中trung 間gian 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 後hậu 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 無vô 量lượng 契Khế 經Kinh 。 皆giai 舉cử 中trung 間gian 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 後hậu 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 所sở 說thuyết 無vô 減giảm 。 諸chư 經kinh 既ký 爾nhĩ 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 雖tuy 復phục 行hành 蘊uẩn 多đa 法pháp 集tập 成thành 。 而nhi 但đãn 舉cử 初sơ 說thuyết 思tư 無vô 過quá 。 何hà 不bất 最tối 初sơ 舉cử 作tác 意ý 等đẳng 。 造tạo 作tác 有hữu 為vi 。 思tư 最tối 勝thắng 故cố 。 如như 心tâm 能năng 導đạo 三tam 處xứ 現hiện 前tiền 修tu 二nhị 法pháp 等đẳng 。 心tâm 能năng 導đạo 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 心tâm 導đạo 世thế 間gian 。 此thử 中trung 非phi 無vô 受thọ 想tưởng 等đẳng 法pháp 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 三tam 處xứ 現hiện 前tiền 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 信tín 於ư 三tam 處xứ 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 能năng 生sanh 多đa 福phước 。 此thử 中trung 非phi 無vô 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 正chánh 見kiến 等đẳng 。 法pháp 以dĩ 信tín 勝thắng 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 修tu 二nhị 法pháp 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 應ưng 修tu 二nhị 法Pháp 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 一nhất 切thiết 應ưng 修tu 。 止Chỉ 觀Quán 勝thắng 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 皆giai 舉cử 勝thắng 法Pháp 以dĩ 為vi 初sơ 首thủ 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 餘dư 之chi 說thuyết 。 處xứ 處xứ 可khả 得đắc 。 如như 窣tốt 堵đổ 波ba 諸chư 善thiện 士sĩ 趣thú 及cập 心tâm 解giải 脫thoát 斷đoạn 結kết 等đẳng 經kinh 。 窣tốt 堵đổ 波ba 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 三tam 人nhân 應ưng 為vi 。 造tạo 窣tốt 堵đổ 波ba 。 此thử 理lý 不bất 應ưng 。 為vi 異dị 生sanh 者giả 。 造tạo 窣tốt 堵đổ 波ba 。 非phi 見kiến 諦Đế 者giả 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 善thiện 士sĩ 趣thú 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 七thất 善thiện 士sĩ 趣thú 。 謂vị 趣thú 涅Niết 槃Bàn 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 非phi 餘dư 聖thánh 生sanh 非phi 善thiện 士sĩ 趣thú 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 心tâm 解giải 脫thoát 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 其kỳ 心tâm 解giải 脫thoát 。 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 。 及cập 無vô 明minh 漏lậu 。 然nhiên 實thật 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 斷đoạn 結kết 者giả 。 謂vị 契Khế 經Kinh 中trung 言ngôn 。 永vĩnh 斷đoạn 三tam 結kết 。 證chứng 預dự 流lưu 果quả 。 非phi 不bất 永vĩnh 斷đoạn 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 是thị 有hữu 餘dư 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 皆giai 就tựu 勝thắng 說thuyết 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 造tạo 作tác 有hữu 為vi 。 功công 能năng 勝thắng 故cố 。 云vân 何hà 說thuyết 此thử 能năng 造tạo 有hữu 為vi 。 謂vị 有hữu 勝thắng 能năng 。 引dẫn 生sanh 果quả 故cố 。 果quả 雖tuy 本bổn 有hữu 。 而nhi 少thiểu 分phần 生sanh 此thử 能năng 隨tùy 引dẫn 。 故cố 立lập 為vi 造tạo 。 彼bỉ 上thượng 座tòa 言ngôn 。 造tạo 有hữu 為vi 者giả 謂vị 思tư 能năng 造tạo 本bổn 無vô 有hữu 為vi 。 如như 織chức 者giả 言ngôn 。 我ngã 持trì 此thử 縷lũ 織chức 作tác 裳thường 服phục 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 有hữu 依y 無vô 依y 不bất 同đồng 法pháp 故cố 。 彼bỉ 意ý 謂vị 思tư 。 如như 能năng 織chức 者giả 。 本bổn 無vô 有hữu 為vi 。 謂vị 如như 裳thường 服phục 。 裳thường 服phục 所sở 依y 縷lũ 無vô 所sở 喻dụ 。 若nhược 許hứa 未vị 來lai 有hữu 為vi 體thể 有hữu 無vô 少thiểu 分phần 用dụng 。 造tạo 義nghĩa 得đắc 成thành 。 上thượng 座tòa 縷lũ 喻dụ 。 顯hiển 有hữu 未vị 來lai 。 或hoặc 所sở 立lập 喻dụ 有hữu 言ngôn 無vô 義nghĩa 對đối 法pháp 諸chư 師sư 。 說thuyết 假giả 有hữu 法pháp 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 可khả 為vi 此thử 喻dụ 。 若nhược 執chấp 實thật 體thể 亦diệc 是thị 本bổn 無vô 。 彼bỉ 定định 不bất 應ưng 立lập 如như 是thị 喻dụ 。 又hựu 彼bỉ 應ưng 說thuyết 假giả 實thật 異dị 相tướng 。 若nhược 有hữu 異dị 者giả 。 則tắc 無vô 譬thí 喻dụ 。 若nhược 無vô 異dị 者giả 。 便tiện 似tự 空không 花hoa 。 說thuyết 貪tham 瞋sân 等đẳng 為vi 意ý 業nghiệp 故cố 。 知tri 作tác 意ý 等đẳng 思tư 為vi 體thể 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 貪tham 瞋sân 邪tà 見kiến 。 體thể 雖tuy 非phi 業nghiệp 。 業nghiệp 資tư 糧lương 故cố 。 亦diệc 說thuyết 為vi 業nghiệp 。 如như 餘dư 資tư 糧lương 亦diệc 名danh 彼bỉ 彼bỉ 。 如như 戒giới 經kinh 言ngôn 。 見kiến 眾chúng 聖thánh 樂nhạo/nhạc/lạc 河hà 階giai 隥đặng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 資tư 糧lương 。 故cố 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 眼nhãn 根căn 。 不bất 調điều 不bất 護hộ 。 此thử 法pháp 能năng 感cảm 非phi 愛ái 異dị 熟thục 。 眼nhãn 根căn 雖tuy 是thị 無vô 異dị 熟thục 法pháp 。 非phi 愛ái 異dị 熟thục 法pháp 資tư 糧lương 故cố 。 亦diệc 說thuyết 能năng 感cảm 非phi 愛ái 異dị 熟thục 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 談đàm 論luận 等đẳng 五ngũ 種chủng 退thoái 具cụ 。 實thật 退thoái 具cụ 者giả 。 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 引dẫn 退thoái 果quả 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 談đàm 論luận 等đẳng 。 是thị 彼bỉ 資tư 糧lương 。 亦diệc 名danh 退thoái 具cụ 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。

愚ngu 夫phu 著trước 欲dục 而nhi 興hưng 諍tranh 。 諸chư 仙tiên 無vô 諍tranh 由do 離ly 欲dục 。

是thị 故cố 應ưng 除trừ 一nhất 切thiết 欲dục 。 猶do 如như 麟lân 角giác 獨độc 遊du 行hành 。

耽đam 著trước 境cảnh 界giới 。 興hưng 諸chư 鬪đấu 諍tranh 。 境cảnh 實thật 非phi 欲dục 。 是thị 欲dục 資tư 糧lương 故cố 亦diệc 名danh 欲dục 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。

世thế 諸chư 妙diệu 境cảnh 非phi 真chân 欲dục 。 真chân 欲dục 謂vị 人nhân 分phân 別biệt 貪tham 。

又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 增tăng 色sắc 隨tùy 眠miên 。 色sắc 非phi 隨tùy 眠miên 。 是thị 彼bỉ 資tư 糧lương 故cố 同đồng 彼bỉ 說thuyết 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。

女nữ 為vi 梵Phạm 行hạnh 垢cấu 。 女nữ 惱não 害hại 眾chúng 生sanh 。

女nữ 實thật 非phi 垢cấu 。 垢cấu 謂vị 貪tham 等đẳng 。 是thị 垢cấu 資tư 糧lương 故cố 亦diệc 名danh 垢cấu 。 又hựu 契Khế 經Kinh 中trung 宣tuyên 說thuyết 七thất 漏lậu 。 實thật 漏lậu 唯duy 二nhị 。 餘dư 皆giai 非phi 漏lậu 。 是thị 漏lậu 資tư 糧lương 故cố 亦diệc 名danh 漏lậu 。 由do 此thử 等đẳng 經kinh 。 證chứng 貪tham 瞋sân 等đẳng 意ý 業nghiệp 資tư 糧lương 故cố 名danh 意ý 業nghiệp 。 而nhi 非phi 業nghiệp 體thể 。 道Đạo 理lý 成thành 就tựu 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 無vô 異dị 熟thục 業nghiệp 。 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 此thử 以dĩ 思tư 名danh 說thuyết 聖thánh 道Đạo 故cố 。 知tri 作tác 意ý 等đẳng 思tư 為vi 體thể 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 如như 想tưởng 等đẳng 名danh 此thử 無vô 失thất 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 修tu 無vô 常thường 想tưởng 。 能năng 除trừ 欲dục 愛ái 。 色sắc 無vô 色sắc 愛ái 。 彼bỉ 以dĩ 想tưởng 名danh 說thuyết 諸chư 聖thánh 道Đạo 。 既ký 許hứa 聖thánh 道Đạo 非phi 想tưởng 差sai 別biệt 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 又hựu 說thuyết 受thọ 意ý 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 修tu 喜hỷ 覺giác 支chi 依y 離ly 貪tham 意ý 能năng 破phá 巢sào 窟quật 。 聖thánh 道Đạo 既ký 非phi 受thọ 意ý 差sai 別biệt 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 有hữu 聞văn 經Kinh 說thuyết 。 業nghiệp 縛phược 眾chúng 生sanh 。 謂vị 一nhất 切thiết 業nghiệp 皆giai 能năng 繫hệ 縛phược 。 為vi 遣khiển 如như 是thị 邪tà 僻tích 執chấp 故cố 。 說thuyết 此thử 思tư 業nghiệp 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 又hựu 顯hiển 業nghiệp 勝thắng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 無vô 量lượng 無vô 色sắc 。 以dĩ 為vi 白bạch 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 故cố 。 知tri 作tác 意ý 等đẳng 思tư 為vi 體thể 者giả 。 此thử 非phi 審thẩm 察sát 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 蘊uẩn 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 此thử 中trung 所sở 有hữu 若nhược 色sắc 若nhược 受thọ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 名danh 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。 非phi 譬thí 喻dụ 師sư 業nghiệp 有hữu 色sắc 性tánh 。 為vi 顯hiển 諸chư 業nghiệp 於ư 感cảm 異dị 熟thục 力lực 最tối 強cường/cưỡng 故cố 。 此thử 中trung 一nhất 切thiết 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 。 皆giai 說thuyết 為vi 業nghiệp 。 又hựu 如như 此thử 中trung 受thọ 想tưởng 及cập 識thức 。 雖tuy 說thuyết 為vi 業nghiệp 。 而nhi 體thể 非phi 思tư 。 如như 是thị 此thử 中trung 作tác 意ý 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 業nghiệp 。 而nhi 體thể 非phi 思tư 。 若nhược 言ngôn 受thọ 等đẳng 別biệt 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 是thị 則tắc 成thành 立lập 得đắc 以dĩ 異dị 名danh 說thuyết 於ư 異dị 法pháp 。 此thử 既ký 成thành 立lập 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 說thuyết 貪tham 瞋sân 等đẳng 名danh 意ý 業nghiệp 故cố 。 謂vị 即tức 是thị 思tư 理lý 不bất 成thành 立lập 。 現hiện 見kiến 極cực 成thành 異dị 性tánh 受thọ 等đẳng 。 以dĩ 業nghiệp 名danh 說thuyết 。 餘dư 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 由do 此thử 即tức 破phá 後hậu 所sở 說thuyết 因nhân 。 不bất 應ưng 異dị 名danh 說thuyết 異dị 法pháp 故cố 。 又hựu 見kiến 異dị 名danh 亦diệc 說thuyết 異dị 法pháp 。 如như 言ngôn 能năng 行hành 具cụ 香hương 等đẳng 施thí 。 施thí 體thể 是thị 思tư 。 非phi 即tức 香hương 等đẳng 。 然nhiên 由do 香hương 等đẳng 覺giác 發phát 於ư 思tư 。 故cố 有hữu 異dị 名danh 說thuyết 於ư 異dị 法pháp 。 非phi 一nhất 說thuyết 一nhất 。 是thị 謬mậu 言ngôn 故cố 。 諸chư 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 終chung 無vô 謬mậu 言ngôn 。 知tri 作tác 意ý 等đẳng 思tư 為vi 體thể 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 就tựu 勝thắng 說thuyết 故cố 。 名danh 義nghĩa 相tương/tướng 屬thuộc 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 別biệt 故cố 。 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 非phi 薄bạc 伽già 梵Phạm 謬mậu 說thuyết 此thử 言ngôn 。 若nhược 立lập 行hành 蘊uẩn 體thể 但đãn 是thị 思tư 。 彼bỉ 顯hiển 世Thế 尊Tôn 言ngôn 有hữu 謬mậu 失thất 。 由do 許hứa 世Thế 尊Tôn 說thuyết 一nhất 法pháp 體thể 即tức 為vi 非phi 一nhất 。 復phục 說thuyết 非phi 一nhất 。 體thể 即tức 一nhất 故cố 。 若nhược 說thuyết 行hành 蘊uẩn 非phi 一nhất 物vật 成thành 。 此thử 顯hiển 世Thế 尊Tôn 言ngôn 無vô 謬mậu 失thất 。 是thị 故cố 彼bỉ 因nhân 有hữu 言ngôn 無vô 理lý 。 又hựu 彼bỉ 所sở 立lập 違vi 於ư 比tỉ 量lượng 。 謂vị 行hành 蘊uẩn 體thể 非phi 唯duy 是thị 思tư 。 立lập 總tổng 想tưởng 故cố 。 如như 法Pháp 處xứ 界giới 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 應ưng 但đãn 名danh 思tư 。 一nhất 法pháp 成thành 故cố 。 如như 受thọ 想tưởng 蘊uẩn 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 如như 外ngoại 第đệ 六lục 法pháp 處xứ 界giới 聲thanh 立lập 總tổng 想tưởng 故cố 。 總tổng 攝nhiếp 十thập 一nhất 十thập 七thất 處xứ 界giới 。 不bất 攝nhiếp 多đa 法pháp 。 如như 是thị 行hành 聲thanh 。 立lập 總tổng 想tưởng 故cố 。 總tổng 攝nhiếp 四tứ 蘊uẩn 。 不bất 攝nhiếp 多đa 行hành 。 故cố 知tri 行hành 蘊uẩn 體thể 不bất 唯duy 思tư 。 若nhược 爾nhĩ 如như 彼bỉ 應ưng 最tối 後hậu 說thuyết 。 思tư 次thứ 第đệ 中trung 自tự 當đương 顯hiển 示thị 。 此thử 非phi 文văn 便tiện 故cố 應ưng 且thả 止chỉ 。 又hựu 以dĩ 芭ba 蕉tiêu 喻dụ 行hành 蘊uẩn 故cố 。 知tri 行hành 蘊uẩn 體thể 非phi 唯duy 是thị 思tư 。 如như 說thuyết 行hành 蘊uẩn 喻dụ 如như 芭ba 蕉tiêu 。 此thử 顯hiển 多đa 物vật 成thành 行hành 蘊uẩn 體thể 。 又hựu 以dĩ 經kinh 說thuyết 相tương 應ứng 言ngôn 故cố 。 知tri 行hành 蘊uẩn 體thể 非phi 唯duy 是thị 思tư 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 見kiến 為vi 根căn 信tín 證chứng 智trí 相tương 應ứng 。 若nhược 信tín 與dữ 智trí 俱câu 是thị 思tư 者giả 。 是thị 則tắc 思tư 體thể 與dữ 思tư 相tương 應ứng 。 自tự 體thể 相tướng 應ưng 理lý 不bất 應ưng 許hứa 。 又hựu 作tác 意ý 等đẳng 不bất 應ưng 即tức 是thị 思tư 之chi 差sai 別biệt 以dĩ 契Khế 經Kinh 中trung 離ly 作tác 意ý 等đẳng 別biệt 說thuyết 思tư 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 如như 是thị 見kiến 即tức 如như 是thị 思tư 。 若nhược 彼bỉ 邪tà 見kiến 即tức 是thị 思tư 者giả 。 此thử 義nghĩa 應ưng 言ngôn 。 彼bỉ 如như 是thị 思tư 即tức 如như 是thị 思tư 。 或hoặc 如như 是thị 見kiến 即tức 如như 是thị 見kiến 。 若nhược 作tác 是thị 言ngôn 。 其kỳ 義nghĩa 何hà 別biệt 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 彼bỉ 有hữu 如như 是thị 。 信tín 欲dục 勤cần 安an 念niệm 智trí 思tư 捨xả 。 名danh 為vi 勝thắng 行hành 。 若nhược 信tín 等đẳng 行hành 即tức 是thị 思tư 者giả 說thuyết 信tín 等đẳng 已dĩ 。 何hà 復phục 說thuyết 思tư 。 又hựu 此thử 諸chư 法pháp 似tự 同đồng 時thời 用dụng 。 如như 何hà 一nhất 思tư 多đa 體thể 俱câu 起khởi 。 上thượng 座tòa 此thử 中trung 作tác 如như 是thị 釋thích 。 為vi 攝nhiếp 此thử 時thời 所sở 起khởi 餘dư 行hành 。 故cố 復phục 舉cử 思tư 。 前tiền 說thuyết 信tín 等đẳng 。 為vi 顯hiển 此thử 時thời 所sở 起khởi 勝thắng 行hành 。 如như 五ngũ 濁trược 法pháp 及cập 四tứ 修tu 行hành 。 謂vị 五ngũ 濁trược 中trung 見kiến 雖tuy 煩phiền 惱não 。 由do 最tối 勝thắng 故cố 。 復phục 更cánh 別biệt 說thuyết 。 四tứ 修tu 行hành 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 修tu 身thân 語ngữ 意ý 。 妙diệu 行hạnh 正chánh 見kiến 。 斷đoạn 身thân 語ngữ 意ý 惡ác 行hành 邪tà 見kiến 。 非phi 正chánh 邪tà 見kiến 意ý 妙diệu 惡ác 行hành 之chi 所sở 不bất 攝nhiếp 。 勝thắng 故cố 別biệt 說thuyết 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 信tín 等đẳng 亦diệc 應ưng 思tư 所sở 攝nhiếp 故cố 。 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 。 豈khởi 不bất 已dĩ 說thuyết 。 為vi 顯hiển 此thử 時thời 所sở 起khởi 勝thắng 行hành 。 故cố 說thuyết 信tín 等đẳng 。 雖tuy 知tri 已dĩ 說thuyết 。 然nhiên 不bất 應ưng 理lý 。 一nhất 法pháp 一nhất 時thời 多đa 體thể 俱câu 起khởi 。 如như 受thọ 想tưởng 等đẳng 不bất 應ưng 理lý 故cố 非phi 受thọ 想tưởng 等đẳng 一nhất 法pháp 體thể 類loại 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 等đẳng 別biệt 有hữu 俱câu 時thời 起khởi 。 是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 非phi 佛Phật 法Pháp 宗tông 。 又hựu 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 若nhược 不bất 舉cử 思tư 。 彼bỉ 彼bỉ 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 應ưng 闕khuyết 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 學Học 無Vô 學Học 戒giới 。 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 此thử 契Khế 經Kinh 內nội 。 既ký 不bất 舉cử 思tư 。 應ưng 闕khuyết 所sở 餘dư 作tác 意ý 等đẳng 法pháp 。 若nhược 謂vị 聞văn 者giả 於ư 彼bỉ 已dĩ 知tri 。 則tắc 舉cử 慧tuệ 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 無vô 用dụng 。 是thị 故cố 彼bỉ 釋thích 。 因nhân 定định 不bất 然nhiên 。 喻dụ 亦diệc 非phi 理lý 。 諸chư 見kiến 所sở 持trì 。 難nan 解giải 脫thoát 故cố 。 為vi 顯hiển 諸chư 見kiến 縛phược 義nghĩa 堅kiên 強cường 。 故cố 與dữ 煩phiền 惱não 總tổng 別biệt 顯hiển 過quá 。 意ý 惡ác 行hành 中trung 邪tà 見kiến 最tối 重trọng 。 為vi 顯hiển 邪tà 見kiến 勝thắng 彼bỉ 貪tham 瞋sân 。 理lý 須tu 總tổng 別biệt 說thuyết 斷đoạn 對đối 治trị 。 思tư 於ư 信tín 等đẳng 未vị 見kiến 勝thắng 用dụng 。 何hà 緣duyên 此thử 思tư 總tổng 別biệt 而nhi 說thuyết 。 是thị 故cố 彼bỉ 喻dụ 與dữ 法pháp 不bất 齊tề 。 如như 前tiền 難nạn/nan 彼bỉ 。 若nhược 執chấp 信tín 等đẳng 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 思tư 與dữ 信tín 等đẳng 總tổng 別biệt 而nhi 說thuyết 。 其kỳ 理lý 不bất 成thành 。 彼bỉ 立lập 見kiến 喻dụ 。 極cực 不bất 相tương 似tự 。 非phi 諸chư 煩phiền 惱não 諸chư 意ý 惡ác 行hành 一nhất 切thiết 皆giai 用dụng 見kiến 為vi 自tự 體thể 。 何hà 得đắc 以dĩ 見kiến 總tổng 別biệt 說thuyết 故cố 。 例lệ 思tư 同đồng 彼bỉ 應ưng 總tổng 別biệt 說thuyết 。 又hựu 設thiết 許hứa 彼bỉ 作tác 意ý 等đẳng 法pháp 皆giai 思tư 為vi 性tánh 。 然nhiên 所sở 立lập 思tư 。 不bất 同đồng 邪tà 見kiến 。 色sắc 界giới 色sắc 處xứ 。 若nhược 增tăng 上thượng 緣duyên 。 若nhược 能năng 作tác 因nhân 。 若nhược 分phân 別biệt 慧tuệ 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 。 行hành 蘊uẩn 安an 立lập 。 除trừ 作tác 意ý 等đẳng 。 無vô 多đa 思tư 故cố 。 又hựu 此thử 經Kinh 中trung 別biệt 說thuyết 何hà 用dụng 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 若nhược 有hữu 所sở 受thọ 。 即tức 有hữu 所sở 思tư 。 若nhược 有hữu 所sở 思tư 即tức 有hữu 所sở 想tưởng 。 若nhược 有hữu 所sở 想tưởng 即tức 有hữu 所sở 尋tầm 。 彼bỉ 宗tông 既ký 許hứa 尋tầm 即tức 是thị 思tư 。 舉cử 尋tầm 為vi 乘thừa 。 彼bỉ 上thượng 座tòa 言ngôn 。 此thử 經Kinh 非phi 乘thừa 。 若nhược 不bất 舉cử 尋tầm 。 疑nghi 思tư 即tức 是thị 作tác 意ý 欲dục 等đẳng 。 此thử 不bất 應ưng 疑nghi 。 相tương/tướng 有hữu 異dị 故cố 。 彼bỉ 體thể 即tức 思tư 相tương/tướng 如như 何hà 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 舉cử 尋tầm 則tắc 應ưng 無vô 用dụng 。 彼bỉ 執chấp 尋tầm 思tư 其kỳ 相tương/tướng 一nhất 故cố 。 又hựu 作tác 意ý 等đẳng 既ký 許hứa 即tức 思tư 。 疑nghi 思tư 即tức 彼bỉ 。

復phục 有hữu 何hà 過quá 。 是thị 故cố 彼bỉ 言ngôn 。 都đô 無vô 有hữu 義nghĩa 。 又hựu 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 作tác 意ý 等đẳng 行hành 。 不bất 可khả 離ly 思tư 。 知tri 別biệt 有hữu 者giả 。 於ư 別biệt 有hữu 智trí 。 應ưng 正chánh 勤cần 求cầu 。 豈khởi 以dĩ 無vô 知tri 。 令linh 作tác 意ý 等đẳng 皆giai 離ly 思tư 體thể 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 又hựu 如như 汝nhữ 等đẳng 頻tần 言ngôn 想tưởng 識thức 時thời 依y 行hành 緣duyên 相tương 似tự 轉chuyển 故cố 。 雖tuy 不bất 能năng 示thị 。 二nhị 相tướng 差sai 別biệt 。 而nhi 汝nhữ 等đẳng 宗tông 。 許hứa 其kỳ 體thể 異dị 思tư 作tác 意ý 等đẳng 。 應ưng 亦diệc 如như 是thị 。 縱túng/tung 汝nhữ 不bất 知tri 體thể 何hà 妨phương 異dị 。 若nhược 作tác 意ý 等đẳng 體thể 與dữ 思tư 異dị 。 何hà 故cố 無vô 經kinh 說thuyết 為vi 行hành 蘊uẩn 。 亦diệc 說thuyết 行hành 故cố 義nghĩa 已dĩ 說thuyết 蘊uẩn 。 謂vị 說thuyết 尋tầm 伺tứ 名danh 為vi 說thuyết 行hành 。 說thuyết 信tín 欲dục 等đẳng 名danh 為vi 勝thắng 行hành 。 說thuyết 諸chư 命mạng 根căn 名danh 壽thọ 命mạng 行hành 。 非phi 此thử 等đẳng 法pháp 體thể 非phi 蘊uẩn 收thu 。 是thị 有hữu 為vi 故cố 。 如như 色sắc 受thọ 等đẳng 。 無vô 經kinh 說thuyết 彼bỉ 餘dư 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 而nhi 有hữu 經kinh 中trung 說thuyết 彼bỉ 為vi 行hành 。 豈khởi 有hữu 利lợi 根căn 言ngôn 非phi 行hành 蘊uẩn 。 又hựu 如như 離ly 愛ái 餘dư 後hậu 有hữu 因nhân 。 雖tuy 說thuyết 為vi 集tập 。 不bất 名danh 集Tập 諦Đế 。 而nhi 汝nhữ 不bất 應ưng 許hứa 非phi 諦đế 攝nhiếp 。 諸chư 因nhân 果quả 法pháp 皆giai 諦đế 攝nhiếp 故cố 。 作tác 意ý 等đẳng 行hành 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 雖tuy 說thuyết 為vi 行hành 。 不bất 名danh 行hành 蘊uẩn 。 而nhi 汝nhữ 不bất 應ưng 許hứa 非phi 蘊uẩn 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 故cố 。 世Thế 尊Tôn 就tựu 勝thắng 且thả 但đãn 說thuyết 思tư 。 非phi 作tác 意ý 等đẳng 行hành 蘊uẩn 不bất 攝nhiếp 。 又hựu 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 無vô 緣duyên 說thuyết 於ư 密mật 語ngữ 。 離ly 思tư 餘dư 法pháp 行hành 蘊uẩn 所sở 收thu 。 如như 前tiền 已dĩ 論luận 。 理lý 極cực 成thành 立lập 。 豈khởi 非phi 是thị 佛Phật 說thuyết 密mật 語ngữ 緣duyên 。 又hựu 行hành 蘊uẩn 收thu 思tư 外ngoại 餘dư 法pháp 。 理lý 實thật 是thị 有hữu 。 而nhi 但đãn 說thuyết 思tư 。 此thử 何hà 密mật 意ý 。 若nhược 無vô 密mật 意ý 。 便tiện 謗báng 世Thế 尊Tôn 。 言ngôn 不bất 隨tùy 智trí 。 若nhược 有hữu 密mật 意ý 。 即tức 自tự 成thành 立lập 佛Phật 密mật 語ngữ 緣duyên 故cố 說thuyết 四tứ 餘dư 行hành 名danh 行hành 蘊uẩn 。 理lý 教giáo 相tương 應ứng 義nghĩa 善thiện 成thành 立lập 。 如như 是thị 行hành 蘊uẩn 。 非phi 盡tận 有hữu 依y 。 故cố 唯duy 約ước 世thế 總tổng 說thuyết 三tam 種chủng 。 如như 前tiền 分phân 別biệt 色sắc 蘊uẩn 體thể 已dĩ 。 便tiện 約ước 處xứ 界giới 二nhị 門môn 建kiến 立lập 。 如như 是thị 此thử 中trung 辯biện 受thọ 想tưởng 行hành 三tam 蘊uẩn 體thể 已dĩ 。 亦diệc 應ưng 建kiến 立lập 為vi 處xứ 及cập 界giới 。 謂vị 此thử 三tam 蘊uẩn 。 及cập 無vô 表biểu 色sắc 。 三tam 種chủng 無vô 為vi 。 如như 是thị 七thất 法Pháp 。 於ư 處xứ 門môn 中trung 立lập 為vi 法pháp 處xứ 。 於ư 界giới 門môn 中trung 立lập 為vi 法Pháp 界Giới 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị