阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

辯Biện 隨Tùy 眠Miên 品Phẩm 第đệ 五ngũ 之chi 十thập

如như 是thị 已dĩ 辯biện 隨tùy 眠miên 并tinh 纏triền 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 。 漏lậu 瀑bộc 流lưu 等đẳng 。 為vi 唯duy 爾nhĩ 所sở 為vi 更cánh 有hữu 餘dư 。 頌tụng 曰viết 。

由do 結kết 等đẳng 差sai 別biệt 。 復phục 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。

論luận 曰viết 。 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 。 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 義nghĩa 有hữu 別biệt 故cố 。 復phục 說thuyết 五ngũ 種chủng 且thả 結kết 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

結kết 九cửu 物vật 取thủ 等đẳng 。 立lập 見kiến 取thủ 二nhị 結kết 。

由do 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 。 及cập 自tự 在tại 起khởi 故cố 。

纏triền 中trung 唯duy 嫉tật 慳san 。 建kiến 立lập 為vi 二nhị 結kết 。

或hoặc 二nhị 數số 行hành 故cố 。 為vi 賤tiện 貧bần 困khốn 故cố 。

遍biến 顯hiển 隨tùy 惑hoặc 故cố 。 惱não 亂loạn 二nhị 部bộ 故cố 。

論luận 曰viết 。 結kết 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 愛ái 結kết 二nhị 恚khuể 結kết 三tam 慢mạn 結kết 四tứ 無vô 明minh 結kết 五ngũ 見kiến 結kết 六lục 取thủ 結kết 七thất 疑nghi 結kết 八bát 嫉tật 結kết 九cửu 慳san 結kết 。 以dĩ 此thử 九cửu 種chủng 於ư 境cảnh 於ư 生sanh 。 有hữu 繫hệ 縛phược 能năng 故cố 名danh 為vi 結kết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 非phi 眼nhãn 繫hệ 色sắc 非phi 色sắc 繫hệ 眼nhãn 。 繫hệ 謂vị 此thử 中trung 所sở 有hữu 欲dục 貪tham 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 愚ngu 夫phu 類loại 。 無vô 聞văn 異dị 生sanh 結kết 縛phược 故cố 生sanh 。 結kết 縛phược 故cố 死tử 。 由do 結kết 縛phược 故cố 從tùng 此thử 世thế 間gian 。 往vãng 彼bỉ 世thế 間gian 。 或hoặc 有hữu 此thử 故cố 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 合hợp 眾chúng 多đa 苦khổ 故cố 名danh 為vi 結kết 。 是thị 眾chúng 苦khổ 惱não 安an 足túc 處xứ 故cố 此thử 中trung 愛ái 結kết 謂vị 三tam 界giới 貪tham 。 此thử 約ước 所sở 依y 及cập 所sở 緣duyên 故cố 。 所sở 言ngôn 貪tham 者giả 。 謂vị 有hữu 心tâm 所sở 樂lạc 。 可khả 意ý 想tưởng 所sở 攝nhiếp 受thọ 行hành 。 即tức 於ư 諸chư 有hữu 及cập 諸chư 有hữu 具cụ 。 所sở 起khởi 樂nhạo 著trước 說thuyết 名danh 為vi 貪tham 。 何hà 緣duyên 此thử 貪tham 說thuyết 名danh 為vi 愛ái 。 此thử 染nhiễm 心tâm 所sở 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 故cố 。 恚khuể 謂vị 於ư 違vi 想tưởng 及cập 別biệt 離ly 欲dục 所sở 攝nhiếp 。 受thọ 行hành 中trung 令linh 心tâm 增tăng 背bối/bội 。 慢mạn 謂vị 七thất 慢mạn 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 言ngôn 無vô 明minh 結kết 者giả 。 謂vị 三tam 界giới 無vô 知tri 。 此thử 約ước 所sở 依y 。 非phi 所sở 緣duyên 故cố 。 以dĩ 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 不bất 墮đọa 界giới 故cố 。 無vô 明minh 亦diệc 用dụng 彼bỉ 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 廣quảng 分phân 別biệt 如như 緣duyên 起khởi 中trung 。 見kiến 結kết 取thủ 結kết 俱câu 邪tà 推thôi 度độ 相tương/tướng 。 別biệt 顯hiển 彼bỉ 相tương/tướng 廣quảng 如như 五ngũ 見kiến 中trung 。 於ư 前tiền 分phân 別biệt 邊biên 執chấp 見kiến 處xứ 。 見kiến 計kế 為vi 我ngã 有hữu 漏lậu 行hành 中trung 。 計kế 斷đoạn 計kế 常thường 名danh 邊biên 執chấp 見kiến 。 於ư 中trung 斷đoạn 見kiến 名danh 何hà 所sở 目mục 。 謂vị 執chấp 死tử 後hậu 行hành 不bất 續tục 生sanh 。 豈khởi 不bất 此thử 即tức 是thị 撥bát 後hậu 有hữu 邪tà 見kiến 。 雖tuy 有hữu 此thử 責trách 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 有hữu 行hành 相tương/tướng 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 慈từ 與dữ 愛ái 體thể 異dị 行hành 同đồng 如như 何hà 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 起khởi 加gia 行hành 欲dục 饒nhiêu 益ích 他tha 。 若nhược 屬thuộc 染nhiễm 心tâm 從tùng 愛ái 所sở 起khởi 。 若nhược 從tùng 慈từ 起khởi 屬thuộc 不bất 染nhiễm 心tâm 。 是thị 謂vị 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 如như 是thị 於ư 行hành 見kiến 不bất 續tục 生sanh 。 從tùng 邪tà 方phương 便tiện 生sanh 此thử 屬thuộc 斷đoạn 見kiến 。 離ly 方phương 便tiện 而nhi 起khởi 此thử 屬thuộc 邪tà 見kiến 。 亦diệc 是thị 行hành 同đồng 而nhi 體thể 差sai 別biệt 。 此thử 斷đoạn 常thường 見kiến 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 且thả 斷đoạn 見kiến 生sanh 或hoặc 由do 尋tầm 伺tứ 。 見kiến 諸chư 行hành 法pháp 有hữu 窮cùng 盡tận 故cố 。 於ư 緣duyên 起khởi 理lý 不bất 覺giác 了liễu 故cố 。 或hoặc 由do 定định 力lực 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 許hứa 有hữu 煩phiền 惱não 。 彼bỉ 命mạng 終chung 後hậu 不bất 見kiến 中trung 生sanh 二nhị 有hữu 續tục 故cố 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 智trí 有hữu 礙ngại 故cố 。 由do 如như 是thị 等đẳng 有hữu 斷đoạn 見kiến 生sanh 。 若nhược 常thường 見kiến 生sanh 或hoặc 由do 尋tầm 伺tứ 。 見kiến 行hành 相tương 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 能năng 憶ức 先tiên 時thời 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 受thọ 持trì 外ngoại 道đạo 常thường 見kiến 論luận 故cố 。 或hoặc 由do 定định 力lực 隨tùy 念niệm 宿túc 住trụ 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。

由do 觀quán 見kiến 死tử 生sanh 。 或hoặc 憶ức 念niệm 前tiền 際tế 。

以dĩ 闕khuyết 正Chánh 道Đạo 故cố 。 外ngoại 仙tiên 我ngã 見kiến 增tăng 。

此thử 中trung 三tam 見kiến 名danh 為vi 見kiến 結kết 。 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 名danh 為vi 取thủ 結kết 。 依y 如như 是thị 理lý 故cố 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 頗phả 有hữu 見kiến 相tương 應ứng 法pháp 為vi 愛ái 結kết 繫hệ 非phi 見kiến 結kết 繫hệ 。 非phi 不bất 有hữu 見kiến 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 曰viết 有hữu 。 云vân 何hà 集tập 智trí 已dĩ 生sanh 滅diệt 智trí 未vị 生sanh 。 見kiến 滅diệt 道đạo 所sở 斷đoạn 二nhị 取thủ 相tương 應ứng 法pháp 。 自tự 部bộ 愛ái 結kết 為vi 所sở 緣duyên 繫hệ 非phi 見kiến 結kết 繫hệ 。 遍biến 行hành 見kiến 結kết 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 自tự 部bộ 見kiến 結kết 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 俱câu 無vô 故cố 。 非phi 不bất 有hữu 見kiến 隨tùy 眠miên 隨tùy 增tăng 。 二nhị 取thủ 見kiến 隨tùy 眠miên 於ư 彼bỉ 隨tùy 增tăng 故cố 。 何hà 緣duyên 三tam 見kiến 別biệt 立lập 見kiến 結kết 。 二nhị 取thủ 別biệt 立lập 為vi 取thủ 結kết 耶da 。 三tam 見kiến 二nhị 取thủ 物vật 取thủ 等đẳng 故cố 。 謂vị 彼bỉ 三tam 見kiến 有hữu 十thập 八bát 物vật 。 二nhị 取thủ 亦diệc 然nhiên 故cố 名danh 物vật 等đẳng 。 說thuyết 此thử 物vật 等đẳng 於ư 義nghĩa 何hà 益ích 。 於ư 結kết 義nghĩa 中trung 見kiến 有hữu 益ích 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 說thuyết 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 一nhất 一nhất 獨độc 能năng 成thành 一nhất 結kết 事sự 。 三tam 見kiến 二nhị 取thủ 各các 十thập 八bát 物vật 。 和hòa 合hợp 各các 成thành 一nhất 結kết 事sự 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 應ưng 說thuyết 五ngũ 見kiến 各các 為vi 一nhất 結kết 。 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 故cố 見kiến 及cập 取thủ 各các 十thập 八bát 物vật 。 共cộng 立lập 一nhất 結kết 方phương 敵địch 貪tham 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 見kiến 取thủ 有hữu 十thập 八bát 物vật 。 戒giới 取thủ 邪tà 見kiến 十thập 八bát 亦diệc 然nhiên 。 豈khởi 非phi 物vật 等đẳng 。 不bất 爾nhĩ 本bổn 釋thích 其kỳ 理lý 決quyết 定định 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 取thủ 等đẳng 故cố 三tam 見kiến 等đẳng 所sở 取thủ 二nhị 取thủ 等đẳng 能năng 取thủ 。 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 計kế 我ngã 斷đoạn 常thường 。 或hoặc 撥bát 為vi 無vô 後hậu 起khởi 二nhị 取thủ 執chấp 見kiến 第đệ 一nhất 。 或hoặc 執chấp 為vi 淨tịnh 不bất 雜tạp 亂loạn 故cố 本bổn 釋thích 為vi 善thiện 。 有hữu 說thuyết 。 由do 物vật 及cập 聲thanh 等đẳng 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 貪tham 著trước 有hữu 及cập 財tài 者giả 見kiến 結kết 於ư 彼bỉ 繫hệ 用dụng 增tăng 上thượng 。 若nhược 有hữu 貪tham 著trước 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 取thủ 結kết 於ư 彼bỉ 繫hệ 用dụng 增tăng 上thượng 。 疑nghi 結kết 謂vị 於ư 四Tứ 諦Đế 猶do 豫dự 。 此thử 異dị 於ư 慧tuệ 有hữu 別biệt 法pháp 體thể 。 於ư 四Tứ 諦Đế 者giả 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 為vi 苦khổ 非phi 苦khổ 。 乃nãi 至chí 於ư 道đạo 猶do 豫dự 亦diệc 然nhiên 。 前tiền 四tứ 能năng 牽khiên 正chánh 決quyết 定định 起khởi 。 後hậu 四tứ 能năng 引dẫn 邪tà 決quyết 定định 生sanh 。 自tự 外ngoại 事sự 中trung 邪tà 猶do 豫dự 轉chuyển 。 非phi 迷mê 諦đế 故cố 不bất 名danh 為vi 疑nghi 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 彼bỉ 猶do 未vị 滅diệt 。 簡giản 彼bỉ 故cố 言ngôn 於ư 諦đế 猶do 豫dự 。 令linh 心tâm 不bất 喜hỷ 說thuyết 名danh 為vi 嫉tật 。 此thử 異dị 於ư 瞋sân 有hữu 別biệt 法pháp 體thể 。 故cố 有hữu 釋thích 嫉tật 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 。 謂vị 此thử 於ư 他tha 諸chư 興hưng 盛thịnh 事sự 。 專chuyên 求cầu 方phương 便tiện 破phá 壞hoại 為vi 先tiên 。 令linh 心tâm 焦tiêu 熱nhiệt 。 故cố 名danh 不bất 喜hỷ 。 是thị 瞋sân 隨tùy 眠miên 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 專chuyên 心tâm 為vi 欲dục 損tổn 壞hoại 他tha 故cố 。 正chánh 隨tùy 憂ưu 根căn 而nhi 現hiện 行hành 故cố 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 欲dục 界giới 諸chư 處xứ 皆giai 通thông 現hiện 成thành 。 唯duy 除trừ 北bắc 洲châu 成thành 而nhi 不bất 現hiện 。 令linh 心tâm 悋lận 著trước 說thuyết 名danh 為vi 慳san 。 謂vị 勿vật 令linh 斯tư 捨xả 離ly 於ư 我ngã 。 令linh 心tâm 堅kiên 執chấp 故cố 名danh 為vi 慳san 。 耽đam 著trước 法Pháp 財tài 以dĩ 為vi 上thượng 首thủ 。 不bất 欲dục 離ly 己kỷ 故cố 名danh 悋lận 著trước 。 此thử 是thị 欲dục 貪tham 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 專chuyên 心tâm 護hộ 己kỷ 資tư 具cụ 等đẳng 故cố 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 非phi 色sắc 無vô 色sắc 。 何hà 故cố 纏triền 中trung 嫉tật 慳san 二nhị 種chủng 。 建kiến 立lập 為vi 結kết 非phi 餘dư 纏triền 耶da 。 若nhược 立lập 八bát 纏triền 應ưng 作tác 是thị 釋thích 。 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 自tự 在tại 起khởi 故cố 。 謂vị 唯duy 此thử 二nhị 兩lưỡng 義nghĩa 具cụ 足túc 。 餘dư 六lục 無vô 一nhất 具cụ 兩lưỡng 義nghĩa 者giả 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 雖tuy 唯duy 不bất 善thiện 非phi 自tự 在tại 起khởi 。 悔hối 自tự 在tại 起khởi 非phi 唯duy 不bất 善thiện 餘dư 兩lưỡng 皆giai 無vô 。 若nhược 立lập 十thập 纏triền 應ưng 作tác 是thị 釋thích 。 唯duy 嫉tật 慳san 二nhị 過quá 失thất 尤vưu 重trọng/trùng 。 故cố 十thập 纏triền 中trung 立lập 二nhị 為vi 結kết 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 數số 現hiện 行hành 故cố 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 雖tuy 有hữu 九cửu 六lục 三tam 結kết 無vô 結kết 。 而nhi 經kinh 唯duy 說thuyết 嫉tật 慳san 二nhị 結kết 惱não 亂loạn 人nhân 天thiên 。 以dĩ 勝thắng 趣thú 中trung 二nhị 數số 行hành 故cố 。 又hựu 二nhị 能năng 為vi 賤tiện 貧bần 因nhân 故cố 。 謂vị 雖tuy 生sanh 在tại 二nhị 善thiện 趣thú 中trung 。 而nhi 為vi 賤tiện 貧bần 重trọng/trùng 苦khổ 所sở 軛ách 。 現hiện 見kiến 卑ty 賤tiện 及cập 諸chư 乏phạp 財tài 。 乃nãi 至chí 極cực 親thân 亦diệc 不bất 敬kính 愛ái 。 又hựu 二nhị 遍biến 顯hiển 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 謂vị 隨tùy 煩phiền 惱não 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 慼thích 俱câu 行hành 。 二nhị 歡hoan 俱câu 行hành 。 嫉tật 慳san 遍biến 顯hiển 。 如như 是thị 二nhị 相tướng 。 又hựu 此thử 二nhị 能năng 惱não 二nhị 部bộ 故cố 。 謂vị 在tại 家gia 眾chúng 於ư 財tài 位vị 中trung 。 由do 嫉tật 及cập 慳san 極cực 為vi 惱não 亂loạn 。 若nhược 出xuất 家gia 眾chúng 於ư 教giáo 行hành 中trung 。 由do 嫉tật 及cập 慳san 極cực 為vi 惱não 亂loạn 。 或hoặc 能năng 惱não 天thiên 。 阿a 素tố 洛lạc 眾chúng 。 謂vị 因nhân 色sắc 味vị 極cực 相tương/tướng 擾nhiễu 惱não 。 或hoặc 此thử 能năng 惱não 人nhân 天thiên 二nhị 眾chúng 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 憍kiêu 尸thi 迦ca 言ngôn 。 由do 嫉tật 慳san 結kết 人nhân 天thiên 惱não 亂loạn 。 或hoặc 此thử 二nhị 能năng 惱não 自tự 他tha 眾chúng 。 謂vị 由do 嫉tật 故cố 惱não 亂loạn 他tha 朋bằng 。 由do 內nội 懷hoài 慳san 惱não 亂loạn 自tự 侶lữ 。 故cố 十thập 纏triền 內nội 立lập 二nhị 為vi 結kết 。 佛Phật 於ư 餘dư 處xứ 依y 差sai 別biệt 門môn 。 即tức 以dĩ 結kết 聲thanh 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。

又hựu 五ngũ 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 由do 二nhị 不bất 超siêu 欲dục 。

由do 三tam 復phục 還hoàn 下hạ 。 攝nhiếp 門môn 根căn 故cố 三tam 。

或hoặc 不bất 欲dục 發phát 趣thú 。 迷mê 道đạo 及cập 疑nghi 道đạo 。

能năng 障chướng 趣thú 解giải 脫thoát 。 故cố 唯duy 說thuyết 斷đoạn 三tam 。

論luận 曰viết 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。 謂vị 有hữu 身thân 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 疑nghi 欲dục 貪tham 瞋sân 恚khuể 。

如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 於ư 下hạ 分phần/phân 法pháp 。 能năng 為vi 順thuận 益ích 故cố 名danh 下hạ 分phần/phân 。 然nhiên 下hạ 分phần/phân 法pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 下hạ 界giới 謂vị 欲dục 界giới 。 二nhị 下hạ 有hữu 情tình 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 雖tuy 得đắc 聖thánh 法pháp 而nhi 不bất 能năng 超siêu 下hạ 分phần/phân 界giới 者giả 。 由do 為vi 欲dục 貪tham 瞋sân 恚khuể 二nhị 結kết 。 所sở 繫hệ 縛phược 故cố 。 雖tuy 離ly 欲dục 貪tham 。 而nhi 不bất 能năng 越việt 。 下hạ 有hữu 情tình 者giả 由do 為vi 身thân 見kiến 戒giới 取thủ 疑nghi 結kết 。 所sở 繫hệ 縛phược 故cố 。 諸chư 有hữu 情tình 住trụ 欲dục 界giới 獄ngục 中trung 。 欲dục 貪tham 及cập 瞋sân 猶do 如như 獄ngục 卒tốt 。 由do 彼bỉ 禁cấm 約ước 不bất 越việt 獄ngục 故cố 。 身thân 見kiến 等đẳng 三tam 如như 防phòng 邏la 者giả 。 設thiết 有hữu 方phương 便tiện 超siêu 欲dục 界giới 獄ngục 。 彼bỉ 三tam 執chấp 還hoàn 置trí 獄ngục 中trung 故cố 。 順thuận 下hạ 分phần/phân 結kết 由do 此thử 唯duy 五ngũ 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 由do 欲dục 貪tham 瞋sân 。 不bất 超siêu 下hạ 界giới 其kỳ 義nghĩa 可khả 爾nhĩ 。 唯duy 此thử 但đãn 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 故cố 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 見kiến 斷đoạn 一nhất 切thiết 皆giai 令linh 。 不bất 越việt 下hạ 分phần/phân 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 說thuyết 三tam 種chủng 。 雖tuy 有hữu 此thử 責trách 而nhi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 略lược 攝nhiếp 門môn 根căn 且thả 說thuyết 三tam 種chủng 。 言ngôn 攝nhiếp 門môn 者giả 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 類loại 總tổng 有hữu 三tam 。 唯duy 一nhất 通thông 二nhị 通thông 四tứ 部bộ 故cố 。 說thuyết 此thử 二nhị 種chủng 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 門môn 類loại 顯hiển 彼bỉ 故cố 。 言ngôn 攝nhiếp 根căn 者giả 身thân 見kiến 等đẳng 三tam 。 是thị 餘dư 三tam 根căn 以dĩ 邊biên 執chấp 見kiến 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 隨tùy 有hữu 身thân 見kiến 戒giới 禁cấm 取thủ 。 疑nghi 三tam 種chủng 勝thắng 根căn 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 。 說thuyết 此thử 三tam 種chủng 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 根căn 。 故cố 順thuận 下hạ 分phần/phân 唯duy 有hữu 此thử 五ngũ 。 若nhược 唯duy 此thử 五ngũ 名danh 順thuận 下hạ 分phần/phân 結kết 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 訶ha 具Cụ 壽thọ 大đại 母mẫu 。 癡si 人nhân 何hà 故cố 如như 是thị 。 受thọ 持trì 唯duy 立lập 爾nhĩ 所sở 名danh 下hạ 分phần/phân 結kết 。 以dĩ 彼bỉ 唯duy 立lập 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 正chánh 現hiện 行hành 時thời 名danh 下hạ 分phần/phân 結kết 。 世Thế 尊Tôn 意ý 立lập 設thiết 不bất 現hiện 行hành 亦diệc 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 是thị 故cố 訶ha 彼bỉ 顯hiển 身thân 見kiến 等đẳng 。 若nhược 行hành 不bất 行hành 但đãn 未vị 斷đoạn 時thời 皆giai 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 依y 如như 是thị 理lý 故cố 責trách 彼bỉ 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 汝nhữ 同đồng 嬰anh 兒nhi 外ngoại 道đạo 所sở 解giải 庸dong 淺thiển 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 便tiện 失thất 順thuận 下hạ 分phần/phân 性tánh 耶da 。 順thuận 下hạ 分phần/phân 相tương/tướng 雖tuy 斷đoạn 不bất 失thất 然nhiên 若nhược 被bị 斷đoạn 失thất 彼bỉ 結kết 名danh 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 時thời 不bất 名danh 結kết 者giả 。 三tam 結kết 先tiên 斷đoạn 已dĩ 失thất 結kết 名danh 。 契Khế 經Kinh 不bất 應ưng 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 斷đoạn 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 得đắc 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 以dĩ 不bất 還hoàn 果quả 總tổng 說thuyết 有hữu 二nhị 。 一nhất 次thứ 第đệ 證chứng 二nhị 超siêu 越việt 成thành 。 斷đoạn 二nhị 斷đoạn 三tam 如như 次thứ 得đắc 果quả 。 由do 不bất 定định 故cố 說thuyết 五ngũ 無vô 失thất 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 可khả 斷đoạn 五ngũ 故cố 。 諸chư 得đắc 預dự 流lưu 六lục 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 何hà 緣duyên 但đãn 說thuyết 斷đoạn 三tam 結kết 耶da 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 攝nhiếp 門môn 根căn 故cố 。 雖tuy 但đãn 有hữu 一nhất 通thông 於ư 二nhị 部bộ 。 即tức 舉cử 彼bỉ 相tương/tướng 以dĩ 顯hiển 彼bỉ 體thể 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 攝nhiếp 彼bỉ 三tam 門môn 。 或hoặc 有hữu 餘dư 師sư 作tác 如như 是thị 釋thích 。 趣thú 異dị 方phương 者giả 有hữu 三tam 種chủng 障chướng 。 一nhất 不bất 欲dục 發phát 。 謂vị 見kiến 此thử 餘dư 方phương 功công 德đức 過quá 失thất 故cố 息tức 心tâm 不bất 往vãng 。 二nhị 迷mê 正Chánh 道Đạo 。 謂vị 雖tuy 發phát 趣thú 而nhi 依y 邪tà 路lộ 不bất 至chí 彼bỉ 方phương 。 三tam 疑nghi 正Chánh 道Đạo 。 謂vị 不bất 諳am 悉tất 見kiến 有hữu 二nhị 路lộ 人nhân 皆giai 數số 遊du 。 便tiện 於ư 正Chánh 道Đạo 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 此thử 於ư 趣thú 彼bỉ 。 為vi 是thị 為vi 非phi 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 趣thú 解giải 脫thoát 者giả 。 亦diệc 有hữu 如như 是thị 。 相tương 似tự 三tam 障chướng 。 謂vị 由do 身thân 見kiến 於ư 蘊uẩn 涅Niết 槃Bàn 。 見kiến 執chấp 我ngã 斷đoạn 功công 德đức 過quá 失thất 。 故cố 於ư 解giải 脫thoát 不bất 欲dục 發phát 趣thú 。 由do 戒giới 禁cấm 取thủ 雖tuy 求cầu 解giải 脫thoát 。 而nhi 迷mê 正chánh 路lộ 依y 世thế 間gian 道đạo 。 徒đồ 經kinh 辛tân 苦khổ 。 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 由do 疑nghi 不bất 能năng 善thiện 自tự 觀quán 察sát 。 見kiến 諸chư 邪tà 道đạo 有hữu 多đa 人nhân 修tu 。 便tiện 於ư 正Chánh 道Đạo 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 於ư 趣thú 解giải 脫thoát 。 為vi 是thị 為vi 非phi 。 佛Phật 顯hiển 預dự 流lưu 永vĩnh 斷đoạn 如như 是thị 。 趣thú 解giải 脫thoát 障chướng 故cố 說thuyết 斷đoạn 三tam 。 雖tuy 見kiến 行hành 常thường 亦diệc 不bất 趣thú 解giải 脫thoát 。 見kiến 世thế 道đạo 勝thắng 亦diệc 迷mê 失thất 正Chánh 道Đạo 。 撥bát 無vô 聖thánh 道Đạo 者giả 亦diệc 。 不bất 信tín 正Chánh 道Đạo 。 而nhi 前tiền 三tam 種chủng 是thị 後hậu 三tam 根căn 後hậu 三tam 必tất 隨tùy 前tiền 三tam 轉chuyển 故cố 。 舉cử 本bổn 攝nhiếp 末mạt 但đãn 說thuyết 前tiền 三tam 。 佛Phật 於ư 餘dư 經kinh 如như 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 說thuyết 順thuận 上thượng 分phần/phân 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。

順thuận 上thượng 分phần/phân 亦diệc 五ngũ 。 色sắc 無vô 色sắc 二nhị 貪tham 。

掉trạo 舉cử 慢mạn 無vô 明minh 。 令linh 不bất 超siêu 上thượng 故cố 。

論luận 曰viết 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 體thể 有hữu 八bát 物vật 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 三tam 亦diệc 界giới 別biệt 故cố 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 。 順thuận 益ích 上thượng 分phần/phân 故cố 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 結kết 。 要yếu 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 彼bỉ 方phương 現hiện 行hành 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 未vị 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 亦diệc 能năng 資tư 彼bỉ 令linh 順thuận 下hạ 分phần/phân 。 故cố 要yếu 永vĩnh 斷đoạn 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 方phương 現hiện 行hành 者giả 名danh 順thuận 上thượng 分phần/phân 。 此thử 中trung 既ký 說thuyết 色sắc 無vô 色sắc 貪tham 及cập 順thuận 上thượng 言ngôn 。 知tri 掉trạo 舉cử 等đẳng 亦diệc 色sắc 無vô 色sắc 非phi 欲dục 界giới 繫hệ 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 既ký 作tác 是thị 言ngôn 。 結kết 法pháp 云vân 何hà 。 謂vị 九cửu 結kết 。 非phi 結kết 法pháp 云vân 何hà 。 謂vị 除trừ 九cửu 結kết 所sở 餘dư 法pháp 。 由do 此thử 證chứng 成thành 掉trạo 舉cử 一nhất 種chủng 。 少thiểu 分phần 是thị 結kết 謂vị 二nhị 界giới 繫hệ 。 少thiểu 分phần 非phi 結kết 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 。 於ư 少thiểu 是thị 結kết 謂vị 聖thánh 者giả 。 於ư 少thiểu 非phi 結kết 謂vị 異dị 生sanh 。 有hữu 位vị 是thị 結kết 謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 貪tham 。 有hữu 位vị 非phi 結kết 謂vị 未vị 離ly 欲dục 貪tham 。 由do 如như 是thị 等đẳng 差sai 別biệt 不bất 定định 。 品phẩm 類loại 足túc 論luận 不bất 說thuyết 為vi 結kết 。 掉trạo 舉cử 擾nhiễu 惱não 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 於ư 順thuận 上thượng 分phần/phân 建kiến 立lập 為vi 結kết 。 即tức 由do 此thử 理lý 順thuận 上thượng 分phần/phân 中trung 。 不bất 說thuyết 惛hôn 沈trầm 順thuận 等đẳng 持trì 故cố 。 已dĩ 辯biện 結kết 縛phược 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

縛phược 三tam 由do 三tam 受thọ 。

論luận 曰viết 。 以dĩ 能năng 繫hệ 縛phược 故cố 立lập 縛phược 名danh 。 即tức 是thị 能năng 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 義nghĩa 。 結kết 縛phược 二nhị 相tương/tướng 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 依y 本bổn 母mẫu 說thuyết 縛phược 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 貪tham 縛phược 。 二nhị 者giả 瞋sân 縛phược 。 三tam 者giả 癡si 縛phược 。 所sở 餘dư 諸chư 結kết 品phẩm 類loại 同đồng 故cố 攝nhiếp 在tại 三tam 中trung 。 謂vị 五ngũ 見kiến 疑nghi 同đồng 癡si 品phẩm 類loại 。 慢mạn 慳san 二nhị 結kết 貪tham 品phẩm 類loại 同đồng 。 嫉tật 結kết 同đồng 瞋sân 故cố 皆giai 三tam 攝nhiếp 。 又hựu 為vi 顯hiển 示thị 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 餘dư 所sở 應ưng 作tác 故cố 說thuyết 三tam 縛phược 。 通thông 縛phược 六lục 識thức 身thân 置trí 生sanh 死tử 獄ngục 故cố 。 又hựu 佛Phật 偏thiên 為vi 覺giác 慧tuệ 劣liệt 者giả 。 顯hiển 麁thô 相tương/tướng 煩phiền 惱não 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 縛phược 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 由do 隨tùy 三tam 受thọ 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 說thuyết 縛phược 有hữu 三tam 。 謂vị 貪tham 多đa 分phần 於ư 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 於ư 自tự 他tha 苦khổ 及cập 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 瞋sân 亦diệc 多đa 分phần 於ư 自tự 苦khổ 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 於ư 自tự 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 他tha 苦khổ 捨xả 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 癡si 亦diệc 多đa 分phần 於ư 自tự 捨xả 受thọ 。 所sở 緣duyên 相tương 應ứng 二nhị 種chủng 隨tùy 增tăng 。 少thiểu 分phần 亦diệc 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 苦khổ 受thọ 。 於ư 他tha 一nhất 切thiết 受thọ 唯duy 所sở 緣duyên 隨tùy 增tăng 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 依y 多đa 分phần 理lý 。 說thuyết 隨tùy 三tam 受thọ 建kiến 立lập 三tam 縛phược 。 何hà 類loại 貪tham 等đẳng 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 說thuyết 名danh 為vi 縛phược 。 謂vị 唯duy 現hiện 行hành 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 皆giai 成thành 三tam 故cố 。 則tắc 應ưng 畢tất 竟cánh 遮già 趣thú 離ly 染nhiễm 。 若nhược 爾nhĩ 諸chư 有hữu 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 欲dục 為vi 有hữu 情tình 說thuyết 對đối 治trị 者giả 。 如như 何hà 方phương 便tiện 。 得đắc 如như 實thật 知tri 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 貪tham 等đẳng 行hành 別biệt 。 而nhi 為vì 如như 實thật 說thuyết 對đối 治trị 門môn 。 如như 何hà 不bất 知tri 。 貪tham 等đẳng 行hành 別biệt 。 諸chư 貪tham 行hành 者giả 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 言ngôn 論luận 面diện 色sắc 熙hi 怡di 。 含hàm 笑tiếu 先tiên 言ngôn 。 多đa 為vi 愛ái 語ngữ 。 離ly 忿phẫn 能năng 忍nhẫn 黠hiệt 慧tuệ 好hảo/hiếu 奇kỳ 。 耽đam 話thoại 樂nhạo/nhạc/lạc 詩thi 愛ái 歌ca 著trước 舞vũ 。 喜hỷ 以dĩ 粧# 服phục 嚴nghiêm 具cụ 瑩oánh 身thân 。 好hảo/hiếu 事sự 朋bằng 從tùng 數số 加gia 沐mộc 浴dục 。 性tánh 多đa 婬dâm 逸dật 輕khinh 躁táo 歡hoan 娛ngu 。 多đa 笑tiếu 舒thư 顏nhan 軟nhuyễn 心tâm 愍mẫn 物vật 。 錄lục 德đức 鄙bỉ 悋lận 怯khiếp 弱nhược 隨tùy 媚mị 。 欣hân 多đa 知tri 友hữu 厭yếm 背bối/bội 寂tịch 靜tĩnh 。 性tánh 無vô 沈trầm 密mật 不bất 察sát 所sở 作tác 。 輕khinh 有hữu 悲bi 哀ai 多đa 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 肌cơ 膚phu 軟nhuyễn 膩nị 。 容dung 貌mạo 端đoan 嚴nghiêm 。 巧xảo 為vi 怨oán 傷thương 好hiếu 樂nhạo 忌kỵ 苦khổ 。 輕khinh 交giao 薄bạc 行hành 多đa 汗hãn 體thể 溫ôn 。 身thân 臭xú 處xứ 形hình 纖tiêm 軟nhuyễn 爪trảo 齒xỉ 。 鮮tiên 鬚tu 髮phát 美mỹ 面diện 易dị 皺trứu 髮phát 早tảo 白bạch 。 於ư 巧xảo 明minh 術thuật 性tánh 好hảo/hiếu 存tồn 功công 。 欣hân 說thuyết 有hữu 宗tông 多đa 喜hỷ 樂lạc 福phước 。 好hảo/hiếu 居cư 眾chúng 首thủ 愛ái 集tập 明minh 鑒giám 。 喜hỷ 自tự 顧cố 瞻chiêm 近cận 尋tầm 分phân 賞thưởng 。 恭cung 施thí 愛ái 視thị 目mục 送tống 淺thiển 觀quán 。 通thông 俗tục 別biệt 機cơ 多đa 覺giác 少thiểu 恚khuể 。 不bất 能năng 久cửu 制chế 。 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 。 輕khinh 能năng 棄khí 捨xả 財tài 法pháp 友hữu 欲dục 。 而nhi 復phục 因nhân 斯tư 尋tầm 生sanh 追truy 悔hối 。 聞văn 智trí 巧xảo 術thuật 欲dục 習tập 速tốc 成thành 。 纔tài 得đắc 成thành 已dĩ 。 尋tầm 復phục 忘vong 失thất 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 貪tham 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 瞋sân 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 性tánh 躁táo 烈liệt 卒thốt 暴bạo 凶hung 險hiểm 。 多đa 懷hoài 忿phẫn 恨hận 難nạn/nan 與dữ 共cộng 居cư 。 樂nhạo/nhạc/lạc 譏cơ 他tha 多đa 憂ưu 慼thích 。 無vô 慈từ 喜hỷ 鬪đấu 。 怒nộ 目mục 低đê 精tinh 少thiểu 睡thụy 少thiểu 言ngôn 。 沈trầm 思tư 難nạn/nan 喜hỷ 堅kiên 持trì 所sở 受thọ 。 固cố 友hữu 固cố 怨oán 所sở 為vi 急cấp 躁táo 。 黠hiệt 慧tuệ 沈trầm 密mật 難nạn/nan 壞hoại 知tri 恩ân 。 剛cang 決quyết 勤cần 勇dũng 無vô 悲bi 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 。 志chí 猛mãnh 念niệm 強cường/cưỡng 堅kiên 銳duệ 難nạn/nan 當đương 。 好hảo/hiếu 多đa 觀quán 察sát 性tánh 欣hân 出xuất 離ly 。 樂nhạo 施thí 利lợi 根căn 多đa 正chánh 直trực 言ngôn 。 意ý 懷hoài 難nan 得đắc 是thị 處xứ 見kiến 過quá 。 觸xúc 事sự 猜# 疑nghi 嫉tật 妬đố 形hình 殘tàn 。 多đa 諸chư 病bệnh 惱não 寡quả 知tri 友hữu 饒nhiêu 。 怨oán 結kết 慘thảm 容dung 色sắc 信tín 堅kiên 固cố 。 少thiểu 驚kinh 無vô 畏úy 大đại 勇dũng 多đa 愁sầu 。 頭đầu 項hạng 臂tý 麁thô 難nan 可khả 摧tồi 伏phục 。 強cường/cưỡng 額ngạch 多đa 力lực 為vi 性tánh 佷hận 戾lệ 。 巧xảo 術thuật 聞văn 智trí 欲dục 習tập 易dị 成thành 。 既ký 得đắc 成thành 已dĩ 。 卒tuất 難nan 忘vong 失thất 。 財tài 法pháp 友hữu 欲dục 捨xả 已dĩ 不bất 追truy 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 瞋sân 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 癡si 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 猶do 豫dự 樂nhạo 說thuyết 無vô 宗tông 。 雖tuy 無vô 能năng 為vi 而nhi 多đa 高cao 舉cử 。 不bất 敬kính 闕khuyết 信tín 樂nhạo 闇ám 多đa 沈trầm 。 不bất 樂nhạo 審thẩm 觀quán 伏phục 眠miên 難nạn/nan 覺giác 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 敬kính 奉phụng 外ngoại 道đạo 邪tà 天thiên 。 所sở 作tác 凶hung 勃bột 所sở 作tác 左tả 僻tích 。 勝thắng 解giải 劣liệt 多đa 忘vong 失thất 。 懶lãn 墮đọa 無vô 策sách 心tâm 昧muội 𧄼# 瞢măng 。 破phá 壞hoại 法pháp 橋kiều 常thường 喜hỷ 閉bế 目mục 。 所sở 作tác 不bất 了liễu 蹙túc/xúc 面diện 顰tần 眉mi 。 不bất 聰thông 明minh 不bất 相tương 委ủy 。 不bất 相tương 信tín 不bất 別biệt 機cơ 。 憎tăng 嫉tật 賢hiền 良lương 所sở 為vi 專chuyên 執chấp 。 於ư 善thiện 惡ác 說thuyết 。 不bất 鑒giám 是thị 非phi 。 戾lệ 若nhược 狻# 貌mạo 卒tuất 難nan 開khai 曉hiểu 。 不bất 能năng 了liễu 別biệt 。 怨oán 親thân 處xứ 中trung 。 鬚tu 髮phát 毛mao 爪trảo 多đa 長trường/trưởng 堅kiên 利lợi 。 眼nhãn 口khẩu 衣y 服phục 眵si 垢cấu 可khả 厭yếm 。 不bất 好hảo/hiếu 花hoa 鬘man 。 嚴nghiêm 具cụ 莊trang 飾sức 。 所sở 作tác 昧muội 略lược 輕khinh 有hữu 所sở 為vi 。 多đa 食thực 多đa 愁sầu 少thiểu 慚tàm 少thiểu 愧quý 。 不bất 教giáo 便tiện 作tác 令linh 作tác 不bất 為vi 。 應ưng 怖bố 情tình 安an 應ưng 安an 反phản 怖bố 。 應ưng 傷thương 反phản 悅duyệt 應ưng 悅duyệt 反phản 傷thương 。 應ưng 笑tiếu 反phản 啼đề 應ưng 啼đề 反phản 笑tiếu 。 於ư 所sở 應ưng 作tác 難nạn/nan 勸khuyến 修tu 行hành 。 不bất 應ưng 作tác 中trung 難nạn/nan 令linh 止chỉ 息tức 。 少thiểu 福phước 德đức 煩phiền 惱não 羸luy 。 不bất 能năng 別biệt 知tri 酢tạc 淡đạm 等đẳng 味vị 。 多đa 寱nghệ 語ngữ 唾thóa 齘# 齒xỉ 好hảo/hiếu 舐thỉ 。 脣thần 齒xỉ 穢uế 密mật 。 能năng 久cửu 安an 住trụ 。 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 癡si 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 慢mạn 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 心tâm 高cao 身thân 矬tọa 小tiểu 。 體thể 實thật 堅kiên 鞕ngạnh 好hảo/hiếu 物vật 參tham 譽dự 。 於ư 可khả 遵tuân 崇sùng 不bất 能năng 敬kính 重trọng 。 誇khoa 衒huyễn 自tự 德đức 樂nhạo/nhạc/lạc 毀hủy 他tha 能năng 。 不bất 可khả 引dẫn 導đạo 堅kiên 持trì 可khả 受thọ 。 不bất 樂nhạo 聽thính 聞văn 。 師sư 友hữu 教giáo 勅sắc 。 於ư 他tha 所sở 有hữu 。 多đa 不bất 印ấn 順thuận 。 貪tham 敬kính 殉# 名danh 大đại 眉mi 耐nại 苦khổ 。 少thiểu 親thân 友hữu 薄bạc 風phong 範phạm 心tâm 廣quảng 。 大đại 志chí 勇dũng 決quyết 少thiểu 懷hoài 憂ưu 慼thích 。 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 出xuất 家gia 言ngôn 論luận 知tri 量lương 。 所sở 為vi 不bất 躁táo 知tri 足túc 大đại 欲dục 。 具cụ 妙diệu 辯biện 才tài 不bất 諂siểm 不bất 柔nhu 難nan 可khả 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 大đại 勝thắng 解giải 不bất 可khả 摧tồi 伏phục 。 發phát 言ngôn 質chất 直trực 不bất 曲khúc 順thuận 情tình 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 慢mạn 行hành 者giả 相tương/tướng 。 諸chư 見kiến 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 執chấp 堅kiên 固cố 鈍độn 根căn 諂siểm 曲khúc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 惡ác 喜hỷ 福phước 輕khinh 爾nhĩ 發phát 言ngôn 。 好hảo/hiếu 談đàm 論luận 愛ái 思tư 擇trạch 。 難nạn/nan 屈khuất 伏phục 強cường/cưỡng 習tập 誦tụng 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 不bất 隨tùy 他tha 緣duyên 。 難nan 得đắc 意ý 懷hoài 難nạn/nan 令linh 生sanh 喜hỷ 。 少thiểu 厭yếm 捨xả 闕khuyết 正chánh 信tín 好hảo/hiếu 持trì 齋trai 戒giới 。 厭yếm 報báo 災tai 祥tường 。 親thân 惡ác 朋bằng 疎sơ 善thiện 友hữu 。 性tánh 無vô 悲bi 愍mẫn 懷hoài 聰thông 叡duệ 慢mạn 。 亂loạn 顧cố 視thị 慘thảm 姿tư 顏nhan 多đa 惡ác 。 夢mộng 多đa 分phần 別biệt 喜hỷ 懷hoài 猜# 阻trở 。 心tâm 恆hằng 擾nhiễu 亂loạn 耽đam 惡ác 所sở 作tác 。 性tánh 好hảo/hiếu 尋tầm 思tư 樂nhạo 施thí 少thiểu 憂ưu 。 堅kiên 守thủ 難nạn/nan 厭yếm 見kiến 行hành 共cộng 相tương 。 總tổng 述thuật 如như 是thị 別biệt 相tướng 。 一nhất 一nhất 如như 理lý 應ưng 思tư 。 諸chư 疑nghi 行hành 者giả 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 多đa 不bất 會hội 遍biến 見kiến 過quá 失thất 。 喜hỷ 懷hoài 愁sầu 慼thích 志chí 性tánh 剛cang 決quyết 。 無vô 善thiện 懈giải 怠đãi 樂nhạo 著trước 睡thụy 眠miên 。 好hảo/hiếu 不bất 定định 言ngôn 事sự 無vô 專chuyên 一nhất 。 數số 生sanh 追truy 悔hối 難nan 得đắc 意ý 懷hoài 。 少thiểu 語ngữ 遠viễn 尋tầm 營doanh 私tư 堪kham 忍nhẫn 。 恆hằng 為vi 謀mưu 略lược 尠tiển 有hữu 歡hoan 娛ngu 。 不bất 躁táo 不bất 明minh 。 不bất 知tri 方phương 便tiện 。 交giao 友hữu 易dị 壞hoại 難nạn/nan 喜hỷ 忘vong 恩ân 。 凝ngưng 視thị 低đê 睛tình 多đa 不bất 信tín 順thuận 。 所sở 習tập 論luận 智trí 不bất 究cứu 根căn 源nguyên 。 微vi 覽lãm 枝chi 條điều 狀trạng 如như 遍biến 悉tất 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 多đa 不bất 成thành 功công 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 疑nghi 行hành 者giả 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 如như 是thị 。 六lục 種chủng 相tương/tướng 中trung 。 有hữu 具cụ 二nhị 三tam 乃nãi 至chí 皆giai 具cụ 。 應ưng 知tri 此thử 類loại 名danh 雜tạp 行hành 者giả 。 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 諸chư 行hành 者giả 相tương/tướng 。 此thử 等đẳng 流lưu 故cố 准chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。 已dĩ 分phân 別biệt 縛phược 。 隨tùy 眠miên 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

隨tùy 眠miên 前tiền 已dĩ 說thuyết 。

論luận 曰viết 。 隨tùy 眠miên 有hữu 六lục 或hoặc 七thất 或hoặc 十thập 或hoặc 九cửu 十thập 八bát 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 隨tùy 眠miên 既ký 已dĩ 說thuyết 。 隨tùy 煩phiền 惱não 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

隨tùy 煩phiền 惱não 此thử 餘dư 。 染nhiễm 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。

論luận 曰viết 。 能năng 為vi 擾nhiễu 亂loạn 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。 隨tùy 諸chư 煩phiền 惱não 轉chuyển 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 有hữu 古cổ 師sư 言ngôn 。 若nhược 法pháp 不bất 具cụ 滿mãn 煩phiền 惱não 相tương/tướng 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 如như 月nguyệt 不bất 滿mãn 得đắc 隨tùy 月nguyệt 名danh 。 然nhiên 諸chư 隨tùy 眠miên 。 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。 即tức 此thử 亦diệc 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 以dĩ 是thị 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 品phẩm 故cố 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 結kết 縛phược 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 義nghĩa 。 所sở 餘dư 染nhiễm 污ô 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 起khởi 隨tùy 惱não 心tâm 故cố 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 不bất 得đắc 名danh 煩phiền 惱não 。 以dĩ 闕khuyết 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 染nhiễm 污ô 思tư 等đẳng 心tâm 所sở 。 一nhất 切thiết 應ưng 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 攝nhiếp 理lý 實thật 應ưng 然nhiên 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 別biệt 說thuyết 行hành 蘊uẩn 。 勿vật 如như 思tư 等đẳng 受thọ 想tưởng 亦diệc 應ưng 隨tùy 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 此thử 彼bỉ 何hà 別biệt 非phi 無vô 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 法pháp 。 由do 二nhị 義nghĩa 相tương 似tự 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 染nhiễm 心tâm 所sở 言ngôn 顯hiển 染nhiễm 思tư 等đẳng 得đắc 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 為vi 簡giản 受thọ 等đẳng 要yếu 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 名danh 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 由do 此thử 本bổn 論luận 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 除trừ 諸chư 煩phiền 惱não 。 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 。 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 或hoặc 若nhược 有hữu 法pháp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 相tướng 極cực 相tương/tướng 隣lân 。 方phương 可khả 建kiến 立lập 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 然nhiên 兼kiêm 為vi 遣khiển 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 有hữu 異dị 論luận 師sư 謬mậu 作tác 是thị 解giải 。 慳san 即tức 是thị 愛ái 沈trầm 即tức 無vô 明minh 忿phẫn 即tức 瞋sân 等đẳng 。 說thuyết 此thử 餘dư 言ngôn 顯hiển 彼bỉ 皆giai 是thị 此thử 之chi 餘dư 義nghĩa 。 有hữu 於ư 此thử 義nghĩa 仍nhưng 復phục 生sanh 疑nghi 。 謂vị 此thử 餘dư 言ngôn 亦diệc 應ưng 攝nhiếp 受thọ 。 為vi 遮già 彼bỉ 故cố 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 不bất 爾nhĩ 但đãn 應ưng 言ngôn 此thử 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 。 本bổn 論luận 不bất 應ưng 說thuyết 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 言ngôn 。 以dĩ 決quyết 定định 無vô 餘dư 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 還hoàn 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 由do 此thử 若nhược 法pháp 與dữ 諸chư 煩phiền 惱não 要yếu 三tam 義nghĩa 相tương 似tự 。 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 一nhất 是thị 煩phiền 惱não 垢cấu 。 二nhị 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 三tam 煩phiền 惱não 同đồng 蘊uẩn 故cố 我ngã 於ư 此thử 明minh 見kiến 頌tụng 中trung 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 謂vị 此thử 煩phiền 惱não 亦diệc 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 及cập 此thử 之chi 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 行hành 蘊uẩn 。 此thử 之chi 餘dư 者giả 顯hiển 相tương/tướng 屬thuộc 義nghĩa 。 意ý 顯hiển 若nhược 餘dư 是thị 此thử 所sở 起khởi 方phương 可khả 建kiến 立lập 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 然nhiên 兼kiêm 為vi 遮già 慳san 即tức 愛ái 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 說thuyết 此thử 餘dư 言ngôn 義nghĩa 已dĩ 成thành 故cố 。 不bất 爾nhĩ 遮già 濫lạm 說thuyết 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 如như 次thứ 所sở 起khởi 染nhiễm 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 捨xả 。 容dung 濫lạm 此thử 餘dư 故cố 行hành 蘊uẩn 言ngôn 。 還hoàn 為vi 顯hiển 示thị 無vô 餘dư 蘊uẩn 攝nhiếp 是thị 煩phiền 惱não 垢cấu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 但đãn 說thuyết 此thử 餘dư 。 以dĩ 何hà 言ngôn 遮già 前tiền 所sở 說thuyết 濫lạm 。 故cố 復phục 須tu 說thuyết 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 言ngôn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 為vi 目mục 幾kỷ 法pháp 。 經kinh 種chủng 種chủng 說thuyết 故cố 有hữu 眾chúng 多đa 。 謂vị 憤phẫn 發phát 不bất 忍nhẫn 及cập 起khởi 惡ác 言ngôn 類loại 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 能năng 惱não 亂loạn 心tâm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 後hậu 當đương 略lược 辯biện 。 纏triền 煩phiền 惱não 垢cấu 攝nhiếp 者giả 。 且thả 應ưng 先tiên 辯biện 。 纏triền 相tương/tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

纏triền 八bát 無vô 慚tàm 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 眠miên 。

及cập 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 。 或hoặc 十thập 加gia 忿phẫn 覆phú 。

無vô 慚tàm 慳san 掉trạo 舉cử 。 皆giai 從tùng 貪tham 所sở 生sanh 。

無vô 愧quý 眠miên 惛hôn 沈trầm 。 從tùng 無vô 明minh 所sở 起khởi 。

嫉tật 忿phẫn 從tùng 瞋sân 起khởi 。 悔hối 從tùng 疑nghi 覆phú 諍tranh 。

論luận 曰viết 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 名danh 為vi 纏triền 。 經kinh 說thuyết 欲dục 貪tham 纏triền 為vi 緣duyên 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 貪tham 等đẳng 云vân 何hà 可khả 得đắc 名danh 為vi 。 圓viên 滿mãn 煩phiền 惱não 。 然nhiên 諸chư 論luận 者giả 離ly 諸chư 隨tùy 眠miên 。 就tựu 勝thắng 說thuyết 纏triền 或hoặc 八bát 或hoặc 十thập 。 謂vị 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 有hữu 八bát 纏triền 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 宗tông 說thuyết 纏triền 有hữu 十thập 。 即tức 於ư 前tiền 八bát 更cánh 加gia 忿phẫn 覆phú 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 繫hệ 縛phược 含hàm 識thức 置trí 生sanh 死tử 獄ngục 故cố 名danh 為vi 纏triền 。 或hoặc 十thập 為vi 因nhân 起khởi 諸chư 惡ác 行hành 。 令linh 拘câu 惡ác 趣thú 故cố 名danh 為vi 纏triền 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 嫉tật 慳san 并tinh 悔hối 。 掉trạo 舉cử 惛hôn 沈trầm 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 令linh 心tâm 昧muội 略lược 惛hôn 沈trầm 相tương 應ứng 。 不bất 能năng 持trì 身thân 是thị 為vi 眠miên 相tương/tướng 。 眠miên 雖tuy 亦diệc 有hữu 惛hôn 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 唯duy 辯biện 纏triền 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 此thử 頓đốn 說thuyết 眠miên 三tam 相tương/tướng 者giả 。 此thử 三tam 與dữ 眠miên 義nghĩa 相tương 順thuận 故cố 。 解giải 字tự 義nghĩa 者giả 作tác 是thị 釋thích 言ngôn 。 眠miên 謂vị 於ư 身thân 能năng 為vi 滋tư 潤nhuận 。 即tức 是thị 有hữu 力lực 能năng 長trưởng 養dưỡng 身thân 。 由do 心tâm 安an 眠miên 身thân 增tăng 益ích 故cố 。 此thử 善thiện 等đẳng 別biệt 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 。 諸chư 瑜du 伽già 師sư 久cửu 善thiện 思tư 擇trạch 。 諸chư 誦tụng 習tập 者giả 勞lao 役dịch 長trường 時thời 。 施thí 主chủ 多đa 時thời 行hành 益ích 他tha 事sự 。 此thử 等đẳng 加gia 行hành 憩khế 息tức 位vị 中trung 。 所sở 引dẫn 睡thụy 眠miên 皆giai 名danh 為vi 善thiện 。 然nhiên 於ư 加gia 行hành 聞văn 思tư 善thiện 心tâm 。 眠miên 不bất 現hiện 行hành 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 此thử 於ư 加gia 行hành 修tu 所sở 成thành 心tâm 亦diệc 不bất 現hiện 行hành 。 彼bỉ 能năng 治trị 故cố 。 唯duy 於ư 一nhất 類loại 生sanh 得đắc 善thiện 心tâm 。 眠miên 可khả 現hiện 行hành 性tánh 羸luy 劣liệt 故cố 。 諸chư 屠đồ 羊dương 等đẳng 不bất 律luật 儀nghi 人nhân 。 專chuyên 心tâm 久cửu 行hành 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 諸chư 耽đam 欲dục 者giả 於ư 欲dục 境cảnh 中trung 。 專chuyên 心tâm 久cửu 行hành 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 諸chư 餘dư 一nhất 切thiết 。 習tập 惡ác 行hành 者giả 。 長trường 時thời 數số 起khởi 不bất 善thiện 加gia 行hành 。 此thử 等đẳng 加gia 行hành 憩khế 息tức 位vị 中trung 。 所sở 引dẫn 睡thụy 眠miên 皆giai 名danh 不bất 善thiện 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 於ư 睡thụy 位vị 中trung 。 無vô 不bất 皆giai 容dung 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 准chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 唯duy 異dị 熟thục 生sanh 。 起khởi 工công 巧xảo 等đẳng 眠miên 便tiện 壞hoại 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 眠miên 位vị 中trung 亦diệc 威uy 有hữu 儀nghi 工công 巧xảo 心tâm 起khởi 。 然nhiên 非phi 初sơ 位vị 彼bỉ 可khả 即tức 行hành 。 於ư 後hậu 夢mộng 中trung 方phương 可khả 行hành 故cố 。 因nhân 自tự 友hữu 損tổn 怨oán 益ích 而nhi 生sanh 。 瞋sân 恚khuể 為vi 先tiên 心tâm 憤phẫn 名danh 忿phẫn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 因nhân 處xứ 非phi 處xứ 違vi 逆nghịch 而nhi 生sanh 。 力lực 能năng 令linh 心tâm 無vô 顧cố 而nhi 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 子tử 上thượng 令linh 心tâm 憤phẫn 發phát 說thuyết 名danh 為vi 忿phẫn 。 隱ẩn 藏tàng 自tự 罪tội 說thuyết 名danh 為vi 覆phú 。 罪tội 謂vị 可khả 訶ha 即tức 是thị 毀hủy 犯phạm 尸thi 羅la 軌quỹ 則tắc 。 及cập 諸chư 淨tịnh 命mạng 隱ẩn 藏tàng 即tức 是thị 匿nặc 罪tội 欲dục 因nhân 。 有hữu 餘dư 釋thích 言ngôn 。 抆vấn 拭thức 名danh 覆phú 。 謂vị 內nội 懷hoài 惡ác 抆vấn 拭thức 外ngoại 邊biên 。 是thị 欲dục 令linh 他tha 不bất 覺giác 察sát 義nghĩa 。 前tiền 說thuyết 若nhược 法pháp 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 。 方phương 可khả 建kiến 立lập 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 何hà 煩phiền 惱não 起khởi 。 無vô 慚tàm 慳san 掉trạo 舉cử 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 要yếu 貪tham 為vi 近cận 因nhân 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 無vô 愧quý 眠miên 惛hôn 沈trầm 是thị 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 。 此thử 與dữ 無vô 明minh 相tướng 極cực 相tương/tướng 隣lân 近cận 故cố 。 嫉tật 忿phẫn 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 由do 此thử 相tương/tướng 同đồng 瞋sân 故cố 。 悔hối 是thị 疑nghi 等đẳng 流lưu 。 因nhân 猶do 豫dự 生sanh 故cố 。 覆phú 有hữu 說thuyết 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 有hữu 說thuyết 。 是thị 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 。 有hữu 說thuyết 。 是thị 俱câu 等đẳng 流lưu 。 諸chư 有hữu 知tri 者giả 因nhân 愛ái 生sanh 故cố 。 諸chư 無vô 知tri 者giả 因nhân 癡si 生sanh 故cố 。 即tức 由do 此thử 相tương/tướng 故cố 。 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 心tâm 著trước 稱xưng 譽dự 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 不bất 了liễu 惡ác 行hành 所sở 招chiêu 當đương 果quả 。 是thị 於ư 自tự 罪tội 隱ẩn 匿nặc 欲dục 因nhân 為vi 愛ái 無vô 明minh 二nhị 等đẳng 流lưu 果quả 。 隨tùy 惱não 心tâm 法pháp 說thuyết 名danh 為vi 覆phú 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 故cố 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 餘dư 煩phiền 惱não 垢cấu 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

煩phiền 惱não 垢cấu 六lục 惱não 。 害hại 恨hận 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 。

誑cuống 憍kiêu 從tùng 貪tham 生sanh 。 害hại 恨hận 從tùng 瞋sân 起khởi 。

惱não 從tùng 見kiến 取thủ 起khởi 。 諂siểm 從tùng 諸chư 見kiến 生sanh 。

論luận 曰viết 。 於ư 可khả 毀hủy 事sự 決quyết 定định 堅kiên 執chấp 。 難nạn/nan 令linh 捨xả 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 惱não 。 由do 有hữu 此thử 故cố 世thế 間gian 說thuyết 為vi 不bất 可khả 導đạo 引dẫn 。 執chấp 惡ác 所sở 執chấp 。 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 非phi 全toàn 不bất 顧cố 擬nghĩ 重trọng/trùng 攝nhiếp 受thọ 為vi 損tổn 惱não 因nhân 。 悲bi 障chướng 惱não 心tâm 說thuyết 名danh 為vi 害hại 。 於ư 非phi 愛ái 相tương 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 生sanh 續tục 。 忿phẫn 後hậu 起khởi 心tâm 結kết 怨oán 名danh 恨hận 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 欲dục 捨xả 怨oán 結kết 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 。 此thử 因nhân 名danh 恨hận 。 由do 有hữu 此thử 故cố 怨oán 結kết 纏triền 心tâm 。 自tự 惱não 長trường 時thời 空không 無vô 有hữu 果quả 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 令linh 不bất 隨tùy 順thuận 。 於ư 策sách 勵lệ 事sự 令linh 心tâm 忘vong 失thất 。 於ư 諸chư 有hữu 恩ân 令linh 不bất 能năng 報báo 。 令linh 於ư 喜hỷ 事sự 似tự 有hữu 所sở 憂ưu 。 令linh 於ư 友hữu 朋bằng 不bất 相tương 委ủy 信tín 。 令linh 於ư 親thân 屬thuộc 懷hoài 棄khí 捨xả 心tâm 。 令linh 於ư 面diện 上thượng 易dị 發phát 慘thảm 色sắc 。 於ư 美mỹ 談đàm 話thoại 慶khánh 慰úy 軟nhuyễn 言ngôn 。 令linh 心tâm 悵trướng 悒ấp 都đô 無vô 所sở 顧cố 。 事sự 不bất 獲hoạch 免miễn 示thị 有hữu 歡hoan 娛ngu 。 是thị 諸chư 賢hiền 良lương 所sở 遠viễn 離ly 處xứ 。 能năng 為vi 株chu 杌ngột 壞hoại 實thật 福phước 田điền 。 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 恨hận 所sở 有hữu 法pháp 。 恨hận 與dữ 忿phẫn 相tương/tướng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 如như 樺hoa 皮bì 火hỏa 其kỳ 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 而nhi 餘dư 勢thế 弱nhược 說thuyết 名danh 為vi 忿phẫn 。 如như 冬đông 室thất 熱nhiệt 其kỳ 相tương/tướng 輕khinh 微vi 。 而nhi 餘dư 勢thế 強cưỡng 說thuyết 名danh 為vi 恨hận 。 由do 此thử 故cố 有hữu 說thuyết 恨hận 相tương/tướng 言ngôn 。 忿phẫn 息tức 已dĩ 續tục 生sanh 令linh 心tâm 濁trược 名danh 恨hận 。 於ư 己kỷ 情tình 事sự 方phương 便tiện 隱ẩn 匿nặc 。 矯kiểu 以dĩ 謀mưu 略lược 誘dụ 取thủ 他tha 情tình 。 實thật 智trí 相tương 違vi 心tâm 曲khúc 名danh 諂siểm 。 於ư 名danh 利lợi 等đẳng 貪tham 為vi 先tiên 故cố 。 欲dục 令linh 他tha 惑hoặc 邪tà 示thị 現hiện 因nhân 。 正chánh 定định 相tương 違vi 心tâm 險hiểm 名danh 誑cuống 。 釋thích 此thử 名danh 者giả 。 謂vị 先tiên 籌trù 度độ 設thiết 此thử 方phương 便tiện 。 令linh 彼bỉ 後hậu 時thời 生sanh 顛điên 倒đảo 解giải 故cố 名danh 為vi 誑cuống 。 然nhiên 世thế 間gian 說thuyết 為vi 利lợi 為vi 名danh 。 現hiện 相tướng 惑hoặc 他tha 名danh 為vi 誑cuống 事sự 。 說thuyết 誑cuống 所sở 引dẫn 身thân 語ngữ 業nghiệp 事sự 。 是thị 誑cuống 果quả 故cố 假giả 立lập 誑cuống 名danh 。 如như 以dĩ 通thông 名danh 說thuyết 通thông 果quả 事sự 。 心tâm 險hiểm 心tâm 曲khúc 相tương/tướng 差sai 別biệt 者giả 。 如như 道đạo 如như 杖trượng 於ư 他tha 於ư 自tự 因nhân 貪tham 因nhân 見kiến 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 如như 險hiểm 道đạo 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 欲dục 趣thú 餘dư 方phương 能năng 為vi 損tổn 礙ngại 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 欲dục 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 與dữ 誑cuống 俱câu 能năng 為vi 損tổn 礙ngại 。 如như 卷quyển 曲khúc 杖trượng 雖tuy 斷đoạn 其kỳ 根căn 。 而nhi 於ư 稠trù 林lâm 難nạn/nan 挽vãn 令linh 出xuất 。 如như 是thị 信tín 闕khuyết 有hữu 諂siểm 曲khúc 者giả 。 雖tuy 以dĩ 方phương 便tiện 。 斷đoạn 欲dục 界giới 根căn 。 仍nhưng 難nạn/nan 引dẫn 接tiếp 令linh 出xuất 生sanh 死tử 。 又hựu 幻huyễn 惑hoặc 他tha 說thuyết 名danh 為vi 誑cuống 。 匿nặc 自tự 情tình 事sự 說thuyết 名danh 為vi 諂siểm 。 又hựu 誑cuống 與dữ 諂siểm 如như 次thứ 是thị 貪tham 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 如như 後hậu 當đương 辯biện 。 憍kiêu 相tương/tướng 如như 前tiền 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 從tùng 貪tham 所sở 生sanh 恃thị 己kỷ 少thiếu 年niên 無vô 病bệnh 壽thọ 等đẳng 諸chư 興hưng 盛thịnh 事sự 。 心tâm 傲ngạo 名danh 憍kiêu 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 於ư 自tự 相tương 續tục 興hưng 盛thịnh 諸chư 行hành 。 耽đam 染nhiễm 為vi 先tiên 不bất 顧cố 於ư 他tha 。 謂vị 己kỷ 為vi 勝thắng 心tâm 自tự 舉cử 恃thị 。 說thuyết 名danh 為vi 憍kiêu 。 由do 不bất 顧cố 他tha 與dữ 慢mạn 有hữu 異dị 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。 穢uế 污ô 相tương/tướng 麁thô 名danh 煩phiền 惱não 垢cấu 。 於ư 此thử 六lục 種chủng 。 煩phiền 惱não 垢cấu 中trung 。 誑cuống 憍kiêu 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 害hại 恨hận 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 惱não 是thị 見kiến 取thủ 等đẳng 流lưu 。 諂siểm 是thị 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 如như 言ngôn 何hà 曲khúc 。 謂vị 諸chư 惡ác 見kiến 故cố 。 諂siểm 定định 是thị 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 此thử 六lục 亦diệc 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 故cố 。 如như 纏triền 亦diệc 得đắc 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 纏triền 。 及cập 煩phiền 惱não 垢cấu 。 今kim 次thứ 應ưng 辯biện 彼bỉ 斷đoạn 對đối 治trị 。 諸chư 纏triền 垢cấu 中trung 誰thùy 何hà 所sở 斷đoạn 。 頌tụng 曰viết 。

纏triền 無vô 慚tàm 愧quý 眠miên 。 惛hôn 掉trạo 見kiến 修tu 斷đoạn 。

餘dư 及cập 煩phiền 惱não 垢cấu 。 自tự 在tại 故cố 唯duy 修tu 。

論luận 曰viết 。 且thả 十thập 纏triền 中trung 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 眠miên 欲dục 界giới 中trung 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 意ý 識thức 俱câu 起khởi 。 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 通thông 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 故cố 五ngũ 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 餘dư 嫉tật 慳san 悔hối 忿phẫn 覆phú 并tinh 垢cấu 。 自tự 在tại 起khởi 故cố 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 唯duy 與dữ 修tu 斷đoạn 他tha 力lực 無vô 明minh 共cộng 相tương 應ưng 故cố 名danh 自tự 在tại 起khởi 。 與dữ 自tự 在tại 起khởi 纏triền 垢cấu 相tương 應ứng 。 所sở 有hữu 無vô 明minh 唯duy 修tu 斷đoạn 故cố 。 此thử 諸chư 纏triền 垢cấu 誰thùy 通thông 何hà 性tánh 。 頌tụng 曰viết 。

欲dục 三tam 二nhị 餘dư 惡ác 。 上thượng 界giới 皆giai 無vô 記ký 。

論luận 曰viết 。 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 眠miên 惛hôn 掉trạo 三tam 。 皆giai 通thông 不bất 善thiện 無vô 記ký 二nhị 性tánh 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 不bất 善thiện 。 即tức 欲dục 界giới 繫hệ 七thất 纏triền 六lục 垢cấu 。 上thượng 二nhị 界giới 中trung 隨tùy 應ứng 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 唯duy 是thị 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 即tức 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 此thử 諸chư 纏triền 垢cấu 誰thùy 何hà 界giới 繫hệ 。 頌tụng 曰viết 。

諂siểm 誑cuống 欲dục 初sơ 定định 。 三tam 三tam 界giới 餘dư 欲dục 。

論luận 曰viết 。 諂siểm 誑cuống 唯duy 在tại 欲dục 界giới 初sơ 定định 。 寧ninh 知tri 梵Phạm 世Thế 有hữu 諂siểm 誑cuống 耶da 。 以dĩ 大đại 梵Phạm 王Vương 匿nặc 己kỷ 情tình 事sự 現hiện 相tướng 誑cuống 惑hoặc 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 。 傳truyền 聞văn 此thử 唯duy 異dị 生sanh 所sở 起khởi 。 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 亦diệc 可khả 現hiện 前tiền 。 惛hôn 掉trạo 憍kiêu 三tam 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 在tại 欲dục 。 謂vị 十thập 六lục 中trung 五ngũ 如như 前tiền 辯biện 。 所sở 餘dư 十thập 一nhất 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ