阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 藏Tạng 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 辯biện 緣duyên 起khởi 品phẩm 第đệ 四tứ 之chi 三tam 。

已dĩ 辯biện 內nội 外ngoại 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 種chủng 等đẳng 道Đạo 理lý 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 應ưng 知tri 此thử 即tức 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 如như 是thị 緣duyên 起khởi 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

如như 是thị 諸chư 緣duyên 起khởi 。 十thập 二nhị 支chi 三tam 際tế 。

前tiền 後hậu 際tế 各các 二nhị 。 中trung 八bát 據cứ 圓viên 滿mãn 。

論luận 曰viết 。 非phi 諸chư 緣duyên 起khởi 唯duy 有hữu 十thập 二nhị 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 如như 本bổn 論luận 說thuyết 。 云vân 何hà 為vi 緣duyên 起khởi 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 辯biện 緣duyên 起khởi 處xứ 。 或hoặc 時thời 具cụ 說thuyết 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 如như 勝thắng 義nghĩa 空không 契Khế 經Kinh 等đẳng 說thuyết 。 或hoặc 說thuyết 十thập 一nhất 。 如như 智trí 事sự 等đẳng 經kinh 。 或hoặc 唯duy 說thuyết 十thập 。 如như 成thành 喻dụ 經kinh 等đẳng 。 或hoặc 復phục 說thuyết 九cửu 。 如như 大đại 緣duyên 起khởi 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 八bát 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 有hữu 沙Sa 門Môn 。 或hoặc 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 諸chư 法pháp 性tánh 等đẳng 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 所sở 說thuyết 差sai 別biệt 。 何hà 緣duyên 論luận 說thuyết 與dữ 經kinh 有hữu 異dị 。 論luận 隨tùy 法pháp 性tánh 經kinh 順thuận 化hóa 宜nghi 。 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 。 隨tùy 所sở 化hóa 者giả 機cơ 宜nghi 異dị 說thuyết 。 或hoặc 論luận 了liễu 義nghĩa 經kinh 義nghĩa 不bất 了liễu 。 或hoặc 論luận 通thông 說thuyết 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 契Khế 經Kinh 但đãn 依y 有hữu 情tình 數số 說thuyết 。 依y 有hữu 情tình 故cố 染nhiễm 淨tịnh 得đắc 成thành 。 佛Phật 為vi 有hữu 情tình 開khai 顯hiển 此thử 二nhị 。 但đãn 為vi 此thử 事sự 。 佛Phật 現hiện 世thế 間gian 。 故cố 契Khế 經Kinh 中trung 依y 有hữu 情tình 說thuyết 。 為vi 欲dục 成thành 立lập 大đại 義nghĩa 利lợi 故cố 。 分phân 別biệt 緣duyên 起khởi 諸chư 有hữu 支chi 中trung 具cụ 無vô 量lượng 門môn 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 今kim 且thả 略lược 辯biện 。 三tam 生sanh 分phần/phân 位vị 無vô 間gian 相tương 續tục 有hữu 十thập 二nhị 支chi 。 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 處xứ 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 。 言ngôn 三tam 際tế 者giả 。 一nhất 前tiền 際tế 。 二nhị 後hậu 際tế 。 三tam 中trung 際tế 。 即tức 是thị 過quá 未vị 及cập 現hiện 三tam 生sanh 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 。 支chi 於ư 三tam 際tế 建kiến 立lập 。 謂vị 前tiền 後hậu 際tế 各các 立lập 二nhị 支chi 。 中trung 際tế 八bát 支chi 。 故cố 成thành 十thập 二nhị 。 無vô 明minh 行hành 在tại 前tiền 際tế 。 謂vị 過quá 去khứ 生sanh 。 生sanh 老lão 死tử 在tại 後hậu 際tế 。 謂vị 未vị 來lai 生sanh 。 所sở 餘dư 八bát 在tại 中trung 際tế 。 謂vị 現hiện 在tại 生sanh 。 前tiền 際tế 二nhị 因nhân 所sở 招chiêu 五ngũ 果quả 。 後hậu 際tế 二nhị 果quả 所sở 待đãi 三tam 因nhân 。 非phi 諸chư 一nhất 生sanh 皆giai 具cụ 此thử 八bát 。 據cứ 圓viên 滿mãn 者giả 。 說thuyết 有hữu 八bát 支chi 。 圓viên 滿mãn 者giả 何hà 。 謂vị 支chi 無vô 缺khuyết 。 或hoặc 由do 圓viên 滿mãn 惑hoặc 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 謂vị 先tiên 增tăng 上thượng 惑hoặc 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 歷lịch 一nhất 切thiết 位vị 名danh 圓viên 滿mãn 者giả 。 非phi 諸chư 中trung 夭yểu 及cập 色sắc 無vô 色sắc 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 。 諸chư 位vị 闕khuyết 故cố 。 世Thế 尊Tôn 但đãn 約ước 欲dục 界giới 少thiểu 分phần 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 說thuyết 具cụ 十thập 二nhị 。 如như 大đại 緣duyên 起khởi 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

識thức 若nhược 不bất 入nhập 胎thai 得đắc 增tăng 廣quảng 大đại 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 次thứ 前tiền 生sanh 造tạo 無vô 明minh 行hành 。 具cụ 招chiêu 現hiện 在tại 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 復phục 於ư 現hiện 生sanh 造tạo 愛ái 取thủ 有hữu 。 招chiêu 次thứ 後hậu 世thế 生sanh 等đẳng 二nhị 支chi 。 應ưng 知tri 此thử 經Kinh 依y 彼bỉ 而nhi 說thuyết 。 若nhược 依y 一nhất 切thiết 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 立lập 諸chư 有hữu 支chi 便tiện 成thành 雜tạp 亂loạn 。 謂vị 彼bỉ 或hoặc 有hữu 現hiện 在tại 五ngũ 支chi 。 非phi 次thứ 前tiền 生sanh 無vô 明minh 行hành 果quả 。 及cập 次thứ 後hậu 世thế 生sanh 老lão 死tử 支chi 非phi 現hiện 在tại 生sanh 愛ái 取thủ 有hữu 果quả 。 彼bỉ 皆giai 非phi 此thử 經Kinh 意ý 所sở 明minh 。 勿vật 見kiến 果quả 因nhân 相tương/tướng 去khứ 隔cách 絕tuyệt 。 便tiện 疑nghi 因nhân 果quả 感cảm 赴phó 無vô 能năng 。 應ưng 知tri 緣duyên 起khởi 支chi 略lược 唯duy 二nhị 。 分phần/phân 前tiền 後hậu 際tế 如như 次thứ 七thất 支chi 五ngũ 支chi 。 以dĩ 果quả 與dữ 因nhân 屬thuộc 因nhân 果quả 故cố 。 或hoặc 因nhân 與dữ 果quả 五ngũ 支chi 七thất 支chi 。 以dĩ 因nhân 攝nhiếp 因nhân 果quả 攝nhiếp 果quả 故cố 。 謂vị 現hiện 愛ái 取thủ 即tức 過quá 無vô 明minh 。 現hiện 在tại 有hữu 支chi 即tức 過quá 去khứ 行hành 。 現hiện 在tại 世thế 識thức 即tức 未vị 來lai 生sanh 。 餘dư 現hiện 四tứ 支chi 即tức 當đương 老lão 死tử 。 是thị 名danh 因nhân 果quả 二nhị 分phần 差sai 別biệt 。 既ký 說thuyết 三tam 際tế 立lập 十thập 二nhị 支chi 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 何hà 法pháp 名danh 為vi 老lão 死tử 。 頌tụng 曰viết 。

宿túc 惑hoặc 位vị 無vô 明minh 。 宿túc 諸chư 業nghiệp 名danh 行hành 。

識thức 正chánh 結kết 生sanh 蘊uẩn 。 六lục 處xứ 前tiền 名danh 色sắc 。

從tùng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 三tam 和hòa 前tiền 六lục 處xứ 。

於ư 三tam 受thọ 因nhân 異dị 。 未vị 了liễu 知tri 名danh 觸xúc 。

在tại 婬dâm 愛ái 前tiền 受thọ 。 貪tham 資tư 具cụ 婬dâm 愛ái 。

為vi 得đắc 諸chư 境cảnh 界giới 。 遍biến 馳trì 求cầu 名danh 取thủ 。

有hữu 謂vị 正chánh 能năng 造tạo 。 牽khiên 當đương 有hữu 果quả 業nghiệp 。

結kết 當đương 有hữu 名danh 生sanh 。 至chí 當đương 受thọ 老lão 死tử 。

論luận 曰viết 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 位vị 。 至chí 今kim 果quả 熟thục 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 何hà 故cố 無vô 明minh 聲thanh 總tổng 說thuyết 煩phiền 惱não 。 與dữ 牽khiên 後hậu 有hữu 行hành 為vi 定định 因nhân 故cố 。 業nghiệp 由do 惑hoặc 發phát 能năng 牽khiên 後hậu 有hữu 。 無vô 惑hoặc 有hữu 業nghiệp 後hậu 有hữu 無vô 故cố 非phi 牽khiên 後hậu 有hữu 。 諸chư 行hành 生sanh 時thời 貪tham 等đẳng 於ư 中trung 皆giai 有hữu 作tác 用dụng 。 彼bỉ 行hành 起khởi 位vị 定định 賴lại 無vô 明minh 。 故cố 無vô 明minh 聲thanh 總tổng 說thuyết 煩phiền 惱não 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 唯duy 前tiền 生sanh 惑hoặc 總tổng 謂vị 無vô 明minh 。 此thử 生sanh 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 前tiền 生sanh 惑hoặc 似tự 無vô 明minh 故cố 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 未vị 得đắc 果quả 時thời 。 勢thế 力lực 無vô 虧khuy 說thuyết 為vi 明minh 利lợi 。 若nhược 得đắc 果quả 已dĩ 。 取thủ 與dữ 用dụng 虧khuy 不bất 名danh 明minh 利lợi 。 無vô 明minh 勢thế 力lực 設thiết 未vị 虧khuy 損tổn 亦diệc 非phi 明minh 利lợi 。 彼bỉ 現hiện 行hành 時thời 亦diệc 難nan 知tri 故cố 。 前tiền 生sanh 諸chư 惑hoặc 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 已dĩ 得đắc 果quả 故cố 勢thế 力lực 虧khuy 損tổn 。 其kỳ 相tương/tướng 不bất 明minh 似tự 無vô 明minh 品phẩm 。 故cố 唯duy 前tiền 世thế 惑hoặc 可khả 說thuyết 無vô 明minh 聲thanh 。 非phi 於ư 行hành 中trung 亦diệc 應ưng 同đồng 此thử 說thuyết 。 假giả 立lập 名danh 想tưởng 。 唯duy 於ư 同đồng 類loại 故cố 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 福phước 等đẳng 業nghiệp 位vị 。 至chí 今kim 果quả 熟thục 總tổng 名danh 為vi 行hành 。 初sơ 句cú 位vị 言ngôn 流lưu 至chí 老lão 死tử 。 福phước 等đẳng 諸chư 業nghiệp 相tương/tướng 。 業nghiệp 品phẩm 當đương 廣quảng 辯biện 。 何hà 緣duyên 此thử 宿túc 業nghiệp 獨độc 名danh 為vi 行hành 。 名danh 隨tùy 義nghĩa 立lập 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 謂vị 依y 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 已dĩ 起khởi 惑hoặc 展triển 轉chuyển 力lực 和hòa 合hợp 已dĩ 生sanh 。 又hựu 能năng 為vi 緣duyên 已dĩ 令linh 果quả 和hòa 合hợp 。 或hoặc 此thử 和hòa 合hợp 已dĩ 能năng 為vi 果quả 緣duyên 。 是thị 謂vị 行hành 名danh 所sở 隨tùy 實thật 義nghĩa 。 宿túc 生sanh 中trung 業nghiệp 果quả 今kim 熟thục 者giả 。 行hành 相tương/tướng 圓viên 滿mãn 獨độc 立lập 行hành 名danh 。 由do 此thử 已dĩ 遮già 來lai 生sanh 果quả 業nghiệp 。 以dĩ 彼bỉ 業nghiệp 果quả 仍nhưng 未vị 熟thục 故cố 。 相tương/tướng 未vị 圓viên 滿mãn 不bất 立lập 行hành 名danh 。 豈khởi 不bất 一nhất 切thiết 已dĩ 與dữ 自tự 果quả 異dị 熟thục 因nhân 體thể 皆giai 具cụ 此thử 相tương/tướng 。 即tức 應ưng 一nhất 切thiết 皆giai 立lập 行hành 名danh 。 此thử 體thể 是thị 何hà 。 謂vị 諸chư 非phi 業nghiệp 及cập 業nghiệp 前tiền 生sanh 。 已dĩ 得đắc 果quả 者giả 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 。 而nhi 就tựu 勝thắng 說thuyết 業nghiệp 為vi 異dị 熟thục 因nhân 。 牽khiên 果quả 最tối 勝thắng 故cố 。 現hiện 在tại 生sanh 業nghiệp 果quả 麁thô 顯hiển 易dị 知tri 故cố 因nhân 。 此thử 能năng 信tín 知tri 過quá 去khứ 生sanh 果quả 業nghiệp 。 是thị 故cố 唯duy 此thử 獨độc 立lập 行hành 名danh 。 雖tuy 一nhất 切thiết 因nhân 已dĩ 與dữ 果quả 者giả 總tổng 應ưng 名danh 行hành 。 然nhiên 此thử 唯duy 說thuyết 能năng 招chiêu 後hậu 有hữu 諸chư 異dị 熟thục 因nhân 。 故cố 無vô 行hành 名danh 不bất 遍biến 相tương/tướng 失thất 。 是thị 故cố 成thành 就tựu 唯duy 宿túc 生sanh 中trung 感cảm 此thử 生sanh 業nghiệp 獨độc 名danh 為vi 行hành 。 於ư 母mẫu 胎thai 等đẳng 正chánh 結kết 生sanh 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 位vị 五ngũ 蘊uẩn 名danh 識thức 。 此thử 剎sát 那na 中trung 識thức 最tối 勝thắng 故cố 。 此thử 唯duy 意ý 識thức 。 於ư 此thử 位vị 中trung 五ngũ 識thức 生sanh 緣duyên 。 猶do 未vị 具cụ 故cố 。 識thức 是thị 何hà 義nghĩa 。 謂vị 能năng 了liễu 者giả 。 佛Phật 說thuyết 能năng 了liễu 者giả 名danh 識thức 取thủ 蘊uẩn 故cố 。 頗phả 勒lặc 具cụ 那na 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 有hữu 能năng 了liễu 者giả 。 此thử 不bất 說thuyết 言ngôn 表biểu 不bất 顯hiển 義nghĩa 。 意ý 為vi 遮già 有hữu 自tự 在tại 無vô 緣duyên 不bất 依y 他tha 成thành 我ngã 為vi 了liễu 者giả 。 不bất 遮già 識thức 是thị 能năng 了liễu 者giả 性tánh 。 勝thắng 義nghĩa 空không 經kinh 遮già 別biệt 作tác 者giả 。 許hứa 諸chư 行hành 體thể 是thị 作tác 者giả 故cố 。 結kết 生sanh 識thức 後hậu 六lục 處xứ 生sanh 前tiền 。 中trung 間gian 諸chư 位vị 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc 。 豈khởi 不bất 已dĩ 生sanh 身thân 意ý 二nhị 處xứ 。 應ưng 言ngôn 此thử 在tại 四tứ 處xứ 生sanh 前tiền 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 未vị 圓viên 勝thắng 故cố 。 謂vị 前tiền 二nhị 位vị 處xứ 猶do 減giảm 劣liệt 。 六lục 處xứ 位vị 中trung 處xứ 方phương 圓viên 勝thắng 。 又hựu 六lục 處xứ 位vị 身thân 意ý 二nhị 根căn 方phương 全toàn 分phần/phân 得đắc 。 具cụ 現hiện 行hành 故cố 。 謂vị 要yếu 支chi 開khai 位vị 方phương 得đắc 男nam 女nữ 根căn 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 識thức 身thân 乃nãi 容dung 皆giai 現hiện 起khởi 。 故cố 身thân 意ý 處xứ 六lục 處xứ 位vị 中trung 。 方phương 全toàn 分phần/phân 得đắc 及cập 具cụ 現hiện 起khởi 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 六lục 處xứ 生sanh 前tiền 是thị 名danh 色sắc 位vị 。 此thử 說thuyết 為vi 善thiện 。 從tùng 生sanh 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 四tứ 根căn 。 三tam 和hòa 合hợp 前tiền 說thuyết 名danh 六lục 處xứ 。 謂vị 名danh 色sắc 後hậu 六lục 處xứ 已dĩ 生sanh 。 乃nãi 至chí 根căn 境cảnh 識thức 未vị 具cụ 和hòa 合hợp 位vị 。 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 次thứ 第đệ 漸tiệm 增tăng 。 於ư 此thử 位vị 中trung 總tổng 名danh 六lục 處xứ 。 豈khởi 於ư 此thử 位vị 。 諸chư 識thức 不bất 生sanh 。 而nhi 得đắc 說thuyết 三tam 未vị 具cụ 和hòa 合hợp 。 且thả 無vô 一nhất 位vị 意ý 識thức 不bất 生sanh 。 名danh 色sắc 位vị 中trung 身thân 識thức 亦diệc 起khởi 。 況huống 六lục 處xứ 位vị 言ngôn 無vô 三tam 和hòa 。 所sở 餘dư 識thức 身thân 亦diệc 容dung 得đắc 起khởi 。 然nhiên 非phi 恆hằng 勝thắng 故cố 。 未vị 立lập 三tam 和hòa 名danh 。 於ư 此thử 位vị 中trung 唯duy 六lục 處xứ 勝thắng 。 故cố 約ước 六lục 處xứ 以dĩ 標tiêu 位vị 別biệt 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 具cụ 和hòa 合hợp 時thời 說thuyết 名danh 為vi 觸xúc 。 謂vị 未vị 能năng 了liễu 三tam 受thọ 因nhân 異dị 。 但đãn 具cụ 三tam 和hòa 。 彼bỉ 位vị 名danh 觸xúc 。 觸xúc 差sai 別biệt 義nghĩa 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 已dĩ 了liễu 三tam 受thọ 因nhân 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 未vị 起khởi 婬dâm 貪tham 。 此thử 位vị 名danh 受thọ 。 謂vị 已dĩ 能năng 了liễu 苦khổ 樂lạc 等đẳng 緣duyên 。 婬dâm 愛ái 未vị 行hành 。 說thuyết 名danh 受thọ 位vị 。 受thọ 差sai 別biệt 義nghĩa 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 貪tham 妙diệu 資tư 具cụ 婬dâm 愛ái 現hiện 行hành 未vị 廣quảng 追truy 求cầu 。 此thử 位vị 名danh 愛ái 妙diệu 資tư 具cụ 者giả 。 謂vị 妙diệu 資tư 財tài 。 貪tham 此thử 及cập 婬dâm 總tổng 名danh 為vi 愛ái 。 廣quảng 辯biện 愛ái 義nghĩa 如như 隨tùy 眠miên 品phẩm 。 為vi 得đắc 種chủng 種chủng 可khả 意ý 境cảnh 界giới 周chu 遍biến 馳trì 求cầu 。 此thử 位vị 名danh 取thủ 。 取thủ 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 欲dục 及cập 見kiến 戒giới 禁cấm 我ngã 語ngữ 。 取thủ 差sai 別biệt 故cố 。 以dĩ 能năng 取thủ 故cố 說thuyết 名danh 為vi 取thủ 。 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 作tác 相tương/tướng 想tưởng 業nghiệp 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 除trừ 見kiến 名danh 欲dục 。 取thủ 如như 馬mã 等đẳng 車xa 。 三tam 界giới 四tứ 見kiến 名danh 為vi 見kiến 取thủ 。 彼bỉ 戒giới 禁cấm 取thủ 名danh 戒giới 禁cấm 取thủ 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 唯duy 除trừ 五ngũ 見kiến 名danh 我ngã 語ngữ 取thủ 。 如như 是thị 諸chư 取thủ 隨tùy 眠miên 品phẩm 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 無vô 明minh 不bất 立lập 為vi 別biệt 取thủ 者giả 。 自tự 力lực 無vô 明minh 不bất 猛mãnh 利lợi 故cố 。 非phi 解giải 性tánh 故cố 。 相tương 應ứng 無vô 明minh 他tha 煩phiền 惱não 力lực 令linh 能năng 取thủ 故cố 。 離ly 餘dư 見kiến 立lập 戒giới 禁cấm 取thủ 者giả 。 於ư 能năng 集tập 業nghiệp 力lực 最tối 勝thắng 故cố 。 於ư 集tập 業nghiệp 門môn 力lực 齊tề 四tứ 見kiến 。 由do 此thử 一nhất 見kiến 令linh 業nghiệp 熾sí 然nhiên 。 乘thừa 違vi 聖thánh 道Đạo 遠viễn 離ly 解giải 脫thoát 。 故cố 戒giới 禁cấm 取thủ 別biệt 立lập 取thủ 名danh 。 以dĩ 諸chư 取thủ 名danh 表biểu 執chấp 取thủ 義nghĩa 。 雖tuy 煩phiền 惱não 類loại 皆giai 能năng 執chấp 取thủ 。 而nhi 其kỳ 二nhị 取thủ 執chấp 取thủ 義nghĩa 勝thắng 。 故cố 唯duy 此thử 二nhị 俱câu 得đắc 取thủ 名danh 。 以dĩ 二nhị 於ư 他tha 最tối 堅kiên 執chấp 故cố 。 然nhiên 於ư 此thử 二nhị 戒giới 禁cấm 取thủ 強cường/cưỡng 。 如như 所sở 蔽tế 執chấp 熾sí 然nhiên 行hành 故cố 。 由do 是thị 離ly 餘dư 別biệt 立lập 為vi 取thủ 。 四tứ 見kiến 皆giai 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 故cố 。 對đối 餘dư 煩phiền 惱não 執chấp 取thủ 義nghĩa 強cường/cưỡng 。 攝nhiếp 四tứ 簡giản 餘dư 立lập 為vi 見kiến 取thủ 。 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 。 定định 不bất 定định 地địa 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 善thiện 無vô 記ký 因nhân 差sai 別biệt 故cố 。 立lập 餘dư 二nhị 取thủ 。 所sở 餘dư 決quyết 擇trạch 如như 順thuận 正chánh 理lý 。 即tức 由do 如như 是thị 取thủ 為vi 緣duyên 故cố 。 馳trì 求cầu 種chủng 種chủng 可khả 意ý 境cảnh 時thời 。 必tất 定định 引dẫn 生sanh 牽khiên 當đương 有hữu 業nghiệp 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 取thủ 增tăng 盛thịnh 時thời 。 種chủng 種chủng 馳trì 求cầu 善thiện 不bất 善thiện 境cảnh 。 為vi 得đắc 彼bỉ 故cố 積tích 集tập 眾chúng 多đa 。 能năng 牽khiên 後hậu 有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 此thử 業nghiệp 生sanh 位vị 總tổng 名danh 有hữu 支chi 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 由do 此thử 依y 此thử 能năng 有hữu 當đương 果quả 。 故cố 立lập 有hữu 名danh 。 有hữu 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 業nghiệp 異dị 熟thục 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 唯duy 取thủ 業nghiệp 有hữu 辯biện 當đương 生sanh 果quả 。 近cận 因nhân 性tánh 故cố 。 取thủ 為vi 緣duyên 有hữu 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 唯duy 諸chư 業nghiệp 有hữu 取thủ 為vi 緣duyên 故cố 。 如như 前tiền 際tế 行hành 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 取thủ 為vi 緣duyên 生sanh 後hậu 際tế 業nghiệp 有hữu 。 正chánh 結kết 生sanh 有hữu 位vị 即tức 立lập 為vi 生sanh 支chi 。 如như 此thử 生sanh 中trung 行hành 為vi 緣duyên 故cố 。 初sơ 結kết 生sanh 位vị 名danh 為vi 識thức 支chi 。 如như 是thị 來lai 生sanh 有hữu 為vi 緣duyên 故cố 。 初sơ 結kết 生sanh 位vị 名danh 為vi 生sanh 支chi 。 此thử 位vị 此thử 名danh 正chánh 所sở 須tu 故cố 。 謂vị 於ư 現hiện 世thế 識thức 用dụng 分phân 明minh 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 生sanh 用dụng 最tối 顯hiển 。 隨tùy 自tự 用dụng 顯hiển 以dĩ 立lập 支chi 名danh 。 或hoặc 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 生sanh 苦khổ 故cố 。 為vi 造tạo 天thiên 趣thú 後hậu 有hữu 業nghiệp 者giả 。 令linh 生sanh 厭yếm 捨xả 故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。 或hoặc 顯hiển 後hậu 有hữu 業nghiệp 皆giai 能năng 招chiêu 苦khổ 果quả 。 為vi 令linh 不bất 造tạo 故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。 由do 是thị 餘dư 經kinh 說thuyết 生sanh 等đẳng 苦khổ 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 名danh 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 生sanh 名danh 顯hiển 在tại 當đương 果quả 。 此thử 生sanh 支chi 後hậu 至chí 當đương 受thọ 。 支chi 中trung 間gian 諸chư 位vị 。 總tổng 名danh 老lão 死tử 。 即tức 如như 現hiện 在tại 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 四tứ 支chi 。 於ư 當đương 來lai 生sanh 如như 是thị 四tứ 位vị 名danh 為vi 老lão 死tử 。 為vi 令linh 厭yếm 捨xả 欣hân 當đương 有hữu 心tâm 。 以dĩ 老lão 死tử 名danh 顯hiển 當đương 過quá 患hoạn 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 生sanh 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 老lão 死tử 起khởi 義nghĩa 。 所sở 餘dư 決quyết 擇trạch 如như 順thuận 正chánh 理lý 。 又hựu 諸chư 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 說thuyết 四tứ 。 一nhất 者giả 剎sát 那na 。 二nhị 者giả 遠viễn 續tục 。 三tam 者giả 連liên 縛phược 。 四tứ 者giả 分phần/phân 位vị 。 有hữu 餘dư 復phục 說thuyết 顯hiển 法pháp 功công 能năng 。 此thử 中trung 剎sát 那na 。 謂vị 因nhân 與dữ 果quả 俱câu 時thời 行hành 也dã 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 及cập 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 癡si 所sở 生sanh 染nhiễm 濁trược 作tác 意ý 。 此thử 中trung 所sở 有hữu 癡si 即tức 無vô 明minh 。 癡si 者giả 希hy 求cầu 。 即tức 名danh 為vi 愛ái 。 愛ái 者giả 所sở 發phát 。 表biểu 即tức 名danh 業nghiệp 。 故cố 一nhất 剎sát 那na 有hữu 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 具cụ 十thập 二nhị 支chi 。 實thật 有hữu 俱câu 起khởi 如như 貪tham 俱câu 起khởi 。 發phát 業nghiệp 心tâm 中trung 癡si 謂vị 無vô 明minh 。 思tư 即tức 是thị 行hành 。 於ư 諸chư 境cảnh 事sự 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 識thức 俱câu 三tam 蘊uẩn 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 說thuyết 為vi 六lục 處xứ 。 識thức 相tương 應ứng 觸xúc 名danh 為vi 觸xúc 。 識thức 相tương 應ứng 受thọ 名danh 為vi 受thọ 。 貪tham 即tức 是thị 愛ái 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 諸chư 纏triền 名danh 取thủ 。 所sở 發phát 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 名danh 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 起khởi 即tức 名danh 生sanh 。 熟thục 變biến 名danh 老lão 。 滅diệt 壞hoại 名danh 死tử 。 此thử 廣quảng 決quyết 擇trạch 如như 順thuận 正chánh 理lý 。 遠viễn 續tục 緣duyên 起khởi 。 謂vị 前tiền 後hậu 際tế 。 有hữu 順thuận 後hậu 受thọ 及cập 不bất 定định 受thọ 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 故cố 無vô 始thỉ 輪luân 轉chuyển 。 如như 說thuyết 有hữu 愛ái 等đẳng 。 本bổn 際tế 不bất 可khả 知tri 。 又hựu 應ưng 頌tụng 言ngôn 。

我ngã 昔tích 與dữ 汝nhữ 等đẳng 。 於ư 四tứ 種chủng 聖Thánh 諦Đế 。

不bất 如như 實thật 見kiến 故cố 。 久cửu 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。

連liên 縛phược 緣duyên 起khởi 。 謂vị 同đồng 異dị 類loại 因nhân 果quả 無vô 間gian 相tương/tướng 屬thuộc 而nhi 起khởi 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 生sanh 於ư 貪tham 染nhiễm 。 明minh 為vi 因nhân 故cố 無vô 貪tham 染nhiễm 生sanh 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 從tùng 善thiện 無vô 間gian 染nhiễm 無vô 記ký 生sanh 。 或hoặc 復phục 翻phiên 此thử 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 謂vị 三tam 生sanh 中trung 十thập 二nhị 五ngũ 蘊uẩn 。 無vô 間gian 相tương 續tục 顯hiển 法pháp 功công 能năng 。 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 業nghiệp 為vi 生sanh 因nhân 愛ái 為vi 起khởi 因nhân 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 功công 能năng 差sai 別biệt 。 於ư 此thử 五ngũ 種chủng 。 緣duyên 起khởi 類loại 中trung 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

佛Phật 依y 分phần/phân 位vị 說thuyết 。 從tùng 勝thắng 立lập 支chi 名danh 。

論luận 曰viết 。 佛Phật 依y 分phần/phân 位vị 。 說thuyết 諸chư 緣duyên 起khởi 。 若nhược 支chi 支chi 中trung 皆giai 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 何hà 緣duyên 但đãn 立lập 無vô 明minh 等đẳng 名danh 。 以dĩ 諸chư 位vị 中trung 無vô 明minh 等đẳng 勝thắng 。 故cố 就tựu 勝thắng 立lập 無vô 明minh 等đẳng 名danh 。 謂vị 若nhược 位vị 中trung 無vô 明minh 最tối 勝thắng 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 位vị 中trung 老lão 死tử 最tối 勝thắng 。 此thử 位vị 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 名danh 老lão 死tử 。 故cố 體thể 雖tuy 總tổng 名danh 別biệt 無vô 失thất 。 如như 是thị 前tiền 位vị 五ngũ 蘊uẩn 為vi 緣duyên 。 總tổng 能năng 引dẫn 生sanh 後hậu 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 隨tùy 所sở 應ưng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 。 經kinh 主chủ 妄vọng 謂vị 上thượng 義nghĩa 為vi 非phi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 異dị 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 為vi 無vô 明minh 。 謂vị 前tiền 際tế 無vô 智trí 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 不bất 可khả 抑ức 令linh 成thành 不bất 了liễu 義nghĩa 。 故cố 前tiền 所sở 說thuyết 分phần/phân 位vị 緣duyên 起khởi 。 經kinh 義nghĩa 相tương 違vi 。 此thử 無vô 所sở 違vi 如như 標tiêu 釋thích 故cố 。 謂vị 雖tuy 有hữu 貪tham 等đẳng 亦diệc 為vi 行hành 緣duyên 而nhi 但đãn 標tiêu 無vô 明minh 。 觀quán 別biệt 因nhân 故cố 。 又hựu 雖tuy 十thập 二nhị 處xứ 皆giai 為vi 觸xúc 緣duyên 。 而nhi 由do 觀quán 別biệt 因nhân 但đãn 標tiêu 六lục 處xứ 。 又hựu 雖tuy 想tưởng 等đẳng 亦diệc 用dụng 觸xúc 為vi 緣duyên 。 而nhi 觀quán 別biệt 因nhân 但đãn 摽phiếu/phiêu 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 其kỳ 類loại 寔thật 多đa 。 如như 觀quán 別biệt 因nhân 但đãn 摽phiếu/phiêu 少thiểu 分phần 。 亦diệc 即tức 由do 此thử 唯duy 釋thích 所sở 標tiêu 。 如như 何hà 執chấp 斯tư 為vi 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 此thử 廣quảng 決quyết 擇trạch 如như 順thuận 正chánh 理lý 。 何hà 緣duyên 於ư 三tam 際tế 建kiến 立lập 緣duyên 起khởi 支chi 。 頌tụng 曰viết 。

於ư 前tiền 後hậu 中trung 際tế 。 為vi 遣khiển 他tha 愚ngu 惑hoặc 。

論luận 曰viết 。 依y 有hữu 情tình 數số 立lập 十thập 二nhị 支chi 。 為vi 三tam 際tế 中trung 遣khiển 彼bỉ 愚ngu 惑hoặc 。 彼bỉ 於ư 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 者giả 何hà 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 曾tằng 有hữu 非phi 有hữu 。 何hà 等đẳng 我ngã 曾tằng 有hữu 。 云vân 何hà 我ngã 曾tằng 有hữu 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 為vi 當đương 有hữu 非phi 有hữu 。 何hà 等đẳng 我ngã 當đương 有hữu 。 云vân 何hà 我ngã 當đương 有hữu 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 何hà 等đẳng 是thị 我ngã 。 此thử 我ngã 云vân 何hà 。 我ngã 誰thùy 所sở 有hữu 。 我ngã 當đương 有hữu 誰thùy 。 為vì 除trừ 如như 是thị 。 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 故cố 經kinh 唯duy 說thuyết 。 有hữu 情tình 緣duyên 起khởi 三tam 際tế 緣duyên 起khởi 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 及cập 生sanh 老lão 死tử 。 并tinh 識thức 至chí 受thọ 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 諸chư 緣duyên 起khởi 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 。 能năng 以dĩ 如như 實thật 正chánh 慧tuệ 觀quán 見kiến 。 彼bỉ 必tất 不bất 於ư 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 謂vị 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 曾tằng 有hữu 非phi 有hữu 等đẳng 。 是thị 故cố 為vi 除trừ 三tam 際tế 愚ngu 惑hoặc 。 唯duy 依y 有hữu 情tình 數số 立lập 三tam 際tế 緣duyên 起khởi 。 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 支chi 而nhi 三tam 二nhị 為vi 性tánh 。 三tam 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 事sự 。 二nhị 謂vị 果quả 與dữ 因nhân 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

三tam 煩phiền 惱não 二nhị 業nghiệp 。 七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả 。

略lược 果quả 及cập 略lược 因nhân 。 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị 。

論luận 曰viết 。 前tiền 際tế 因nhân 無vô 明minh 。 後hậu 際tế 因nhân 愛ái 取thủ 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 煩phiền 惱não 為vi 性tánh 。 前tiền 際tế 因nhân 行hành 。 後hậu 際tế 因nhân 有hữu 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 性tánh 。 前tiền 際tế 識thức 等đẳng 五ngũ 。 後hậu 際tế 生sanh 老lão 死tử 。 如như 是thị 七thất 名danh 事sự 。 或hoặc 業nghiệp 所sở 依y 故cố 。 如như 是thị 七thất 事sự 即tức 亦diệc 名danh 果quả 。 義nghĩa 准chuẩn 餘dư 五ngũ 即tức 亦diệc 名danh 因nhân 。 以dĩ 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 何hà 緣duyên 中trung 際tế 。 廣quảng 說thuyết 因nhân 果quả 。 後hậu 際tế 略lược 果quả 。 前tiền 際tế 略lược 因nhân 。 中trung 際tế 易dị 知tri 應ưng 廣quảng 說thuyết 二nhị 。 前tiền 後hậu 難nan 了liễu 各các 略lược 說thuyết 一nhất 。 由do 中trung 比tỉ 二nhị 具cụ 廣quảng 已dĩ 成thành 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 說thuyết 便tiện 無vô 用dụng 。 如như 何hà 別biệt 立lập 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 。 由do 初sơ 念niệm 愛ái 以dĩ 愛ái 聲thanh 說thuyết 。 即tức 此thử 相tương 續tục 增tăng 廣quảng 熾sí 盛thịnh 。 立lập 以dĩ 取thủ 名danh 。 相tương 續tục 取thủ 境cảnh 轉chuyển 堅kiên 猛mãnh 故cố 。 一nhất 一nhất 境cảnh 中trung 各các 有hữu 初sơ 愛ái 。 合hợp 成thành 多đa 念niệm 故cố 唯duy 說thuyết 二nhị 剎sát 那na 。 何hà 緣duyên 現hiện 在tại 諸chư 煩phiền 惱não 位vị 。 偏thiên 說thuyết 於ư 愛ái 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 於ư 愛ái 易dị 了liễu 愛ái 味vị 過quá 患hoạn 。 餘dư 煩phiền 惱não 中trung 此thử 相tương/tướng 難nan 了liễu 。 愛ái 是thị 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 勝thắng 因nhân 。 世Thế 尊Tôn 偏thiên 說thuyết 令linh 知tri 過quá 患hoạn 。 云vân 何hà 當đương 令linh 。 勤cần 求cầu 治trị 道đạo 。 故cố 唯duy 說thuyết 愛ái 剎sát 那na 相tương 續tục 。 二nhị 位vị 差sai 別biệt 。 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 然nhiên 取thủ 名danh 通thông 總tổng 攝nhiếp 諸chư 惑hoặc 。 若nhược 此thử 緣duyên 起khởi 唯duy 十thập 二nhị 支chi 。 老lão 死tử 無vô 果quả 。 離ly 修tu 對đối 治trị 道đạo 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 終chung 。 無vô 明minh 無vô 因nhân 。 無vô 明minh 是thị 初sơ 故cố 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 始thỉ 。 或hoặc 應ưng 更cánh 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 餘dư 復phục 有hữu 餘dư 成thành 無vô 窮cùng 過quá 。 又hựu 佛Phật 聖thánh 教giáo 應ưng 成thành 缺khuyết 減giảm 。 然nhiên 不bất 應ưng 許hứa 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 未vị 了liễu 所sở 說thuyết 緣duyên 起khởi 理lý 故cố 。 此thử 緣duyên 起khởi 理lý 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。

從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 。

從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 。 有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 。

論luận 曰viết 。 唯duy 聲thanh 正chánh 顯hiển 有hữu 支chi 數số 定định 。 并tinh 顯hiển 業nghiệp 與dữ 惑hoặc 或hoặc 俱câu 惑hoặc 後hậu 生sanh 是thị 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 時thời 業nghiệp 俱câu 或hoặc 後hậu 義nghĩa 。 由do 如như 是thị 理lý 總tổng 攝nhiếp 有hữu 支chi 。 即tức 已dĩ 善thiện 通thông 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 。 謂vị 愛ái 生sanh 取thủ 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 業nghiệp 。 謂vị 取thủ 生sanh 有hữu 無vô 明minh 生sanh 行hành 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 事sự 。 謂vị 行hành 生sanh 識thức 及cập 有hữu 生sanh 生sanh 。 從tùng 事sự 生sanh 事sự 。 謂vị 從tùng 識thức 支chi 生sanh 於ư 名danh 色sắc 。 乃nãi 至chí 從tùng 觸xúc 生sanh 於ư 受thọ 支chi 。 及cập 從tùng 生sanh 支chi 生sanh 於ư 老lão 死tử 。 從tùng 事sự 生sanh 惑hoặc 。 謂vị 受thọ 生sanh 愛ái 。 由do 立lập 有hữu 支chi 其kỳ 理lý 唯duy 此thử 。 已dĩ 成thành 老lão 死tử 為vi 事sự 惑hoặc 因nhân 。 老lão 死tử 即tức 如như 現hiện 四tứ 支chi 故cố 。 及cập 成thành 無vô 明minh 為vi 事sự 惑hoặc 果quả 。 無vô 明minh 即tức 如như 現hiện 愛ái 取thủ 故cố 。 豈khởi 假giả 更cánh 立lập 餘dư 緣duyên 起khởi 支chi 。 故cố 經kinh 言ngôn 如như 是thị 純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 集tập 。 是thị 前tiền 後hậu 二nhị 際tế 更cánh 相tương 顯hiển 發phát 義nghĩa 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 老lão 死tử 無vô 明minh 。 無vô 果quả 無vô 因nhân 有hữu 終chung 始thỉ 過quá 。 於ư 此thử 定định 攝nhiếp 因nhân 果quả 義nghĩa 周chu 。 無vô 更cánh 立lập 支chi 成thành 無vô 窮cùng 過quá 。 由do 佛Phật 遍biến 說thuyết 因nhân 果quả 無vô 遺di 。 故cố 無vô 聖thánh 教giáo 成thành 缺khuyết 減giảm 失thất 。 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 緣duyên 起khởi 法pháp 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 法pháp 此thử 二nhị 何hà 異dị 。 諸chư 師sư 種chủng 種chủng 釋thích 此thử 二nhị 句cú 。 如như 順thuận 正chánh 理lý 。 決quyết 定định 義nghĩa 者giả 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 中trung 意ý 正chánh 說thuyết 。 因nhân 起khởi 果quả 已dĩ 生sanh 。

論luận 曰viết 。 諸chư 支chi 因nhân 分phần/phân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 能năng 起khởi 果quả 故cố 。 以dĩ 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 說thuyết 緣duyên 起khởi 故cố 。 此thử 緣duyên 起khởi 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 緣duyên 聲thanh 而nhi 成thành 立lập 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 謂vị 依y 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 及cập 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 至chí 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 如như 是thị 說thuyết 已dĩ 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 中trung 法pháp 性tánh 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 。 是thị 名danh 緣duyên 起khởi 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 此thử 中trung 法pháp 性tánh 。 謂vị 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 。 有hữu 因nhân 功công 能năng 皆giai 名danh 法pháp 性tánh 。 要yếu 有hữu 因nhân 故cố 因nhân 果quả 方phương 有hữu 。 更cánh 相tương 繫hệ 屬thuộc 非phi 無vô 有hữu 因nhân 。 如như 是thị 性tánh 言ngôn 顯hiển 能năng 生sanh 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 為vi 法pháp 。 性tánh 得đắc 此thử 法pháp 性tánh 名danh 。 雖tuy 此thử 經Kinh 中trung 非phi 正chánh 顯hiển 示thị 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 因nhân 性tánh 名danh 緣duyên 起khởi 。 而nhi 以dĩ 緣duyên 聲thanh 顯hiển 緣duyên 起khởi 義nghĩa 故cố 知tri 因nhân 性tánh 得đắc 緣duyên 起khởi 名danh 。 以dĩ 緣duyên 聲thanh 但đãn 於ư 能năng 顯hiển 義nghĩa 轉chuyển 故cố 。 因nhân 能năng 顯hiển 果quả 故cố 說thuyết 名danh 緣duyên 。 由do 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 最tối 後hậu 心tâm 心tâm 所sở 非phi 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 無vô 所sở 顯hiển 果quả 故cố 。 即tức 由do 此thử 義nghĩa 證chứng 緣duyên 起khởi 名danh 。 定định 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 中trung 立lập 。 故cố 佛Phật 於ư 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 空không 經kinh 說thuyết 此thử 中trung 法pháp 假giả 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 。 行hành 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 以dĩ 非phi 勝thắng 義nghĩa 故cố 立lập 假giả 聲thanh 。 即tức 目mục 因nhân 果quả 更cánh 相tương 屬thuộc 義nghĩa 。 諸chư 支chi 果quả 分phần/phân 說thuyết 緣duyên 已dĩ 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 皆giai 從tùng 緣duyên 已dĩ 生sanh 故cố 。 果quả 是thị 諸chư 法pháp 成thành 辦biện 名danh 故cố 。 要yếu 已dĩ 生sanh 法pháp 此thử 義nghĩa 成thành 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 成thành 辦biện 由do 得đắc 已dĩ 生sanh 。 故cố 彼bỉ 亦diệc 由do 已dĩ 生sanh 名danh 果quả 。 或hoặc 復phục 於ư 此thử 說thuyết 緣duyên 起khởi 門môn 。 涅Niết 槃Bàn 於ư 中trung 無vô 容dung 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 果quả 義nghĩa 決quyết 定định 。 是thị 此thử 所sở 明minh 如như 沙Sa 門Môn 果quả 。 諸chư 過quá 現hiện 法pháp 果quả 義nghĩa 決quyết 定định 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 法pháp 在tại 未vị 來lai 果quả 義nghĩa 非phi 定định 。 廢phế 而nhi 不bất 說thuyết 。 此thử 略lược 義nghĩa 者giả 。 是thị 起khởi 法pháp 性tánh 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 過quá 現hiện 諸chư 法pháp 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 果quả 義nghĩa 定định 故cố 。 謂vị 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 中trung 。 據cứ 為vi 因nhân 分phần/phân 說thuyết 名danh 緣duyên 起khởi 。 定định 為vi 果quả 者giả 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 又hựu 此thử 中trung 因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 者giả 。 以dĩ 能năng 為vi 緣duyên 起khởi 諸chư 果quả 故cố 。 於ư 此thử 中trung 果quả 法pháp 名danh 緣duyên 已dĩ 生sanh 者giả 。 以dĩ 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 離ly 緣duyên 不bất 生sanh 故cố 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 諸chư 支chi 皆giai 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 雖tuy 因nhân 果quả 性tánh 實thật 體thể 無vô 別biệt 。 而nhi 義nghĩa 建kiến 立lập 非phi 不bất 極cực 成thành 。 以dĩ 所sở 觀quán 待đãi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 猶do 如như 因nhân 果quả 父phụ 子tử 等đẳng 名danh 。 然nhiên 此thử 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 密mật 意ý 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 無vô 密mật 意ý 說thuyết 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 此thử 經Kinh 密mật 意ý 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 密mật 顯hiển 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 有hữu 終chung 說thuyết 斯tư 二nhị 句cú 。 言ngôn 緣duyên 起khởi 者giả 。 顯hiển 生sanh 死tử 流lưu 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 旋toàn 環hoàn 無vô 斷đoạn 。 故cố 說thuyết 逆nghịch 順thuận 諸chư 支chi 相tương 生sanh 。 緣duyên 已dĩ 生sanh 言ngôn 為vi 顯hiển 生sanh 死tử 若nhược 得đắc 對đối 治trị 有hữu 終chung 盡tận 期kỳ 。 謂vị 若nhược 有hữu 緣duyên 後hậu 更cánh 續tục 起khởi 。 如như 其kỳ 緣duyên 闕khuyết 後hậu 不bất 續tục 生sanh 。 由do 是thị 經Kinh 言ngôn 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 緣duyên 起khởi 是thị 假giả 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 說thuyết 緣duyên 已dĩ 生sanh 其kỳ 體thể 是thị 實thật 。 是thị 彼bỉ 依y 故cố 。 如như 瓶bình 所sở 依y 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 說thuyết 二nhị 皆giai 實thật 。 因nhân 果quả 二nhị 體thể 俱câu 實thật 有hữu 故cố 。 且thả 置trí 斯tư 事sự 。 復phục 應ưng 廣quảng 釋thích 無vô 明minh 名danh 色sắc 觸xúc 受thọ 四tứ 支chi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 有hữu 愛ái 取thủ 辯biện 業nghiệp 惑hoặc 品phẩm 當đương 廣quảng 釋thích 故cố 。 識thức 與dữ 六lục 處xứ 辯biện 本bổn 事sự 品phẩm 已dĩ 廣quảng 釋thích 故cố 。 且thả 無vô 明minh 義nghĩa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 為vi 是thị 明minh 無vô 為vi 非phi 明minh 攝nhiếp 。 若nhược 取thủ 前tiền 義nghĩa 無vô 明minh 應ưng 是thị 無vô 。 若nhược 取thủ 後hậu 義nghĩa 。 應ưng 眼nhãn 等đẳng 為vi 體thể 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 理lý 皆giai 不bất 然nhiên 。 俱câu 非phi 所sở 許hứa 。 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 既ký 俱câu 不bất 許hứa 。 所sở 許hứa 云vân 何hà 。 許hứa 有hữu 別biệt 物vật 。 別biệt 物vật 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

明minh 所sở 治trị 無vô 明minh 。 如như 非phi 親thân 實thật 等đẳng 。

論luận 曰viết 。 如như 諸chư 親thân 友hữu 所sở 對đối 冤oan 敵địch 。 親thân 友hữu 相tương 違vi 名danh 非phi 親thân 友hữu 。 非phi 異dị 親thân 友hữu 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 中trung 平bình 等đẳng 類loại 。 非phi 親thân 友hữu 無vô 。 諦đế 語ngữ 名danh 實thật 。 此thử 所sở 對đối 治trị 虛hư 誑cuống 言ngôn 論luận 。 名danh 為vi 非phi 實thật 非phi 異dị 於ư 實thật 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 色sắc 香hương 等đẳng 類loại 。 亦diệc 非phi 實thật 無vô 。 等đẳng 言ngôn 為vi 顯hiển 非phi 天thiên 非phi 白bạch 非phi 法pháp 非phi 愛ái 非phi 義nghĩa 事sự 等đẳng 。 阿a 素tố 洛lạc 等đẳng 。 天thiên 等đẳng 相tương 違vi 。 得đắc 非phi 天thiên 等đẳng 名danh 。 非phi 異dị 無vô 天thiên 等đẳng 如như 是thị 無vô 明minh 。 別biệt 有hữu 體thể 實thật 。 是thị 明minh 所sở 治trị 非phi 異dị 非phi 無vô 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 猶do 如như 識thức 等đẳng 說thuyết 從tùng 緣duyên 有hữu 。 為vi 他tha 緣duyên 故cố 。

復phục 有hữu 誠thành 證chứng 。 頌tụng 曰viết 。

說thuyết 為vi 結kết 等đẳng 故cố 。 非phi 惡ác 慧tuệ 見kiến 故cố 。

與dữ 見kiến 相tương 應ứng 故cố 。 說thuyết 能năng 染nhiễm 慧tuệ 故cố 。

論luận 曰viết 。 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 以dĩ 為vi 結kết 縛phược 。 隨tùy 眠miên 及cập 漏lậu 扼ách 瀑bộc 流lưu 等đẳng 非phi 餘dư 眠miên 等đẳng 及cập 體thể 。 全toàn 無vô 可khả 得đắc 說thuyết 為vi 結kết 縛phược 等đẳng 事sự 。 故cố 有hữu 別biệt 法pháp 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 如như 惡ác 妻thê 子tử 名danh 無vô 妻thê 子tử 。 如như 是thị 惡ác 慧tuệ 應ưng 名danh 無vô 明minh 。 彼bỉ 非phi 無vô 明minh 有hữu 是thị 見kiến 故cố 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 名danh 為vi 惡ác 慧tuệ 。 於ư 中trung 有hữu 見kiến 故cố 非phi 無vô 明minh 。 見kiến 是thị 推thôi 尋tầm 猛mãnh 叡duệ 決quyết 斷đoán 。 不bất 可khả 說thuyết 彼bỉ 名danh 為vi 愚ngu 癡si 。 若nhược 爾nhĩ 無vô 明minh 應ưng 是thị 非phi 見kiến 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 以dĩ 許hứa 無vô 明minh 見kiến 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 明minh 若nhược 是thị 慧tuệ 應ưng 見kiến 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 二nhị 慧tuệ 體thể 共cộng 相tương 應ưng 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 見kiến 非phi 無vô 明minh 。 俱câu 非phi 不bất 愚ngu 癡si 見kiến 成thành 倒đảo 。 故cố 又hựu 說thuyết 無vô 明minh 能năng 染nhiễm 慧tuệ 。 故cố 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 貪tham 欲dục 染nhiễm 心tâm 令linh 不bất 解giải 脫thoát 無vô 明minh 染nhiễm 。 慧tuệ 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 。 非phi 慧tuệ 還hoàn 能năng 染nhiễm 於ư 慧tuệ 體thể 。 如như 貪tham 異dị 類loại 能năng 染nhiễm 於ư 心tâm 無vô 明minh 亦diệc 應ưng 異dị 慧tuệ 能năng 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 明minh 與dữ 慧tuệ 雖tuy 不bất 相tương 應ứng 而nhi 能năng 為vi 染nhiễm 。 如như 貪tham 為vi 染nhiễm 必tất 與dữ 心tâm 俱câu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 發phát 起khởi 染nhiễm 。 但đãn 有hữu 自tự 性tánh 相tướng 應ưng 染nhiễm 故cố 。 不bất 可khả 自tự 體thể 自tự 體thể 相tướng 應ưng 。 是thị 故cố 無vô 明minh 定định 非phi 惡ác 慧tuệ 。 經kinh 主chủ 於ư 此thử 假giả 作tác 救cứu 言ngôn 。 如như 何hà 不bất 許hứa 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 間gian 雜tạp 善thiện 慧tuệ 令linh 不bất 清thanh 淨tịnh 說thuyết 為vi 能năng 染nhiễm 。 此thử 救cứu 不bất 然nhiên 。 諸chư 無vô 漏lậu 慧tuệ 應ưng 被bị 染nhiễm 故cố 。 又hựu 無vô 染nhiễm 慧tuệ 雜tạp 有hữu 染nhiễm 慧tuệ 。 應ưng 令linh 有hữu 染nhiễm 轉chuyển 成thành 無vô 染nhiễm 。 能năng 治trị 力lực 強cường/cưỡng 非phi 所sở 治trị 故cố 。 又hựu 彼bỉ 善thiện 慧tuệ 正chánh 現hiện 行hành 時thời 染nhiễm 定định 非phi 有hữu 。 諸chư 染nhiễm 污ô 慧tuệ 正chánh 現hiện 行hành 時thời 善thiện 定định 非phi 有hữu 。 說thuyết 誰thùy 能năng 染nhiễm 。 復phục 染nhiễm 於ư 誰thùy 。 若nhược 許hứa 有hữu 非phi 有hữu 能năng 互hỗ 相tương 染nhiễm 。 則tắc 畢tất 竟cánh 應ưng 無vô 得đắc 解giải 脫thoát 義nghĩa 。 若nhược 滅diệt 熏huân 習tập 便tiện 解giải 脫thoát 者giả 。 熏huân 習tập 理lý 無vô 當đương 何hà 所sở 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。 能năng 染nhiễm 慧tuệ 故cố 。 非phi 慧tuệ 為vi 性tánh 。 理lý 無vô 傾khuynh 動động 。 若nhược 有hữu 別biệt 法pháp 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。 應ưng 說thuyết 以dĩ 何hà 為vi 別biệt 法pháp 性tánh 。 且thả 有hữu 別biệt 法pháp 。 謂vị 不bất 了liễu 知tri 此thử 即tức 無vô 明minh 。 何hà 勞lao 推thôi 究cứu 。 應ưng 定định 何hà 法pháp 名danh 不bất 了liễu 知tri 。 方phương 可khả 說thuyết 為vi 。 無vô 明minh 自tự 性tánh 。 唯duy 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 正chánh 知tri 正chánh 說thuyết 若nhược 性tánh 若nhược 相tương/tướng 。 餘dư 唯duy 總tổng 了liễu 何hà 苦khổ 推thôi 徵trưng 。 然nhiên 我ngã 於ư 斯tư 。 見kiến 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 損tổn 慧tuệ 能năng 。 是thị 倒đảo 見kiến 因nhân 障chướng 觀quán 德đức 失thất 。 於ư 所sở 知tri 法pháp 不bất 欲dục 行hành 轉chuyển 。 蔽tế 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。 如như 何hà 定định 知tri 此thử 有hữu 別biệt 法pháp 。 以dĩ 如như 貪tham 欲dục 說thuyết 永vĩnh 離ly 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 離ly 貪tham 欲dục 故cố 心tâm 便tiện 解giải 脫thoát 。 離ly 無vô 明minh 故cố 。 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 此thử 如như 明minh 說thuyết 為vi 因nhân 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 起khởi 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 明minh 為vi 因nhân 故cố 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 又hựu 說thuyết 如như 邪tà 見kiến 有hữu 近cận 對đối 治trị 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 邪tà 見kiến 斷đoạn 由do 正chánh 見kiến 生sanh 。 諸chư 無vô 明minh 離ly 由do 明minh 慧tuệ 起khởi 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 是thị 一nhất 法pháp 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 能năng 斷đoạn 一nhất 法pháp 。 我ngã 正chánh 記ký 彼bỉ 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 又hựu 說thuyết 如như 闇ám 有hữu 對đối 治trị 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。

諸chư 有hữu 能năng 斷đoạn 愚ngu 。 於ư 所sở 愚ngu 不bất 惑hoặc 。

彼bỉ 轉chuyển 滅diệt 愚ngu 惑hoặc 。 如như 日nhật 出xuất 除trừ 闇ám 。

是thị 故cố 無vô 明minh 定định 有hữu 別biệt 法pháp 。 無vô 知tri 為vi 體thể 非phi 但đãn 明minh 無vô 。 然nhiên 此thử 無vô 知tri 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 此thử 二nhị 何hà 別biệt 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 能năng 障chướng 智trí 是thị 染nhiễm 無vô 知tri 。 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 唯duy 智trí 非phi 有hữu 。 今kim 詳tường 二nhị 種chủng 無vô 知tri 相tương/tướng 別biệt 謂vị 由do 此thử 故cố 立lập 愚ngu 智trí 殊thù 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 染nhiễm 無vô 知tri 相tương/tướng 。 若nhược 由do 此thử 故cố 或hoặc 有hữu 境cảnh 中trung 智trí 不bất 及cập 愚ngu 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 若nhược 斷đoạn 已dĩ 佛Phật 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 皆giai 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 第đệ 一nhất 相tương/tướng 。 若nhược 有hữu 斷đoạn 已dĩ 佛Phật 與dữ 二Nhị 乘Thừa 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 若nhược 於ư 事sự 自tự 共cộng 相tương 愚ngu 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 染nhiễm 無vô 知tri 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 諸chư 法Pháp 。 味vị 勢thế 熟thục 德đức 數số 量lượng 處xứ 時thời 同đồng 異dị 等đẳng 相tương/tướng 。 不bất 能năng 如như 實thật 覺giác 。 是thị 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 此thử 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 即tức 說thuyết 名danh 習tập 氣khí 有hữu 古cổ 師sư 說thuyết 。 習tập 氣khí 相tương/tướng 言ngôn 有hữu 不bất 染nhiễm 污ô 心tâm 所sở 差sai 別biệt 。 染nhiễm 不bất 染nhiễm 法pháp 數số 習tập 所sở 引dẫn 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 相tương 續tục 現hiện 行hành 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 。 是thị 名danh 習tập 氣khí 。 非phi 唯duy 智trí 無vô 。 無vô 法pháp 無vô 容dung 能năng 為vi 因nhân 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 有hữu 如như 是thị 類loại 心tâm 及cập 心tâm 所sở 總tổng 名danh 習tập 氣khí 。 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 謂vị 此thử 無vô 知tri 為vi 自tự 性tánh 住trụ 心tâm 等đẳng 為vi 體thể 。 為vi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 自tự 性tánh 住trụ 心tâm 等đẳng 為vi 體thể 。 佛Phật 亦diệc 應ưng 有hữu 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 若nhược 有hữu 差sai 別biệt 。 能năng 差sai 別biệt 者giả 。 可khả 是thị 無vô 知tri 非phi 所sở 差sai 別biệt 。 現hiện 見kiến 善thiện 等đẳng 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 心tâm 心tâm 所sở 中trung 必tất 有hữu 別biệt 法pháp 為vi 能năng 差sai 別biệt 。 非phi 即tức 一nhất 切thiết 。 如như 善thiện 品phẩm 中trung 必tất 有hữu 信tín 等đẳng 。 不bất 善thiện 品phẩm 中trung 有hữu 無vô 慚tàm 等đẳng 。 染nhiễm 污ô 品phẩm 中trung 有hữu 放phóng 逸dật 等đẳng 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 心tâm 心tâm 所sở 中trung 。 必tất 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 為vi 差sai 別biệt 。 故cố 知tri 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 為vi 差sai 別biệt 者giả 是thị 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 今kim 詳tường 彼bỉ 言ngôn 有hữu 太thái 過quá 失thất 。 諸chư 異dị 生sanh 等đẳng 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 不bất 如như 實thật 。 覺giác 味vị 勢thế 熟thục 等đẳng 相tương/tướng 。 然nhiên 不bất 見kiến 生sanh 餘dư 心tâm 所sở 故cố 。 又hựu 一nhất 一nhất 念niệm 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 差sai 別biệt 而nhi 生sanh 。 應ưng 念niệm 念niệm 中trung 。 各các 有hữu 別biệt 別biệt 無vô 知tri 法pháp 起khởi 。 若nhược 謂vị 有hữu 異dị 相tướng 令linh 無vô 知tri 差sai 別biệt 。 即tức 此thử 足túc 能năng 差sai 別biệt 心tâm 品phẩm 。 何hà 須tu 別biệt 計kế 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 是thị 故cố 即tức 於ư 味vị 勢thế 熟thục 等đẳng 不bất 勤cần 求cầu 。 解giải 慧tuệ 與dữ 異dị 相tướng 法pháp 俱câu 為vi 因nhân 引dẫn 生sanh 後hậu 同đồng 類loại 慧tuệ 。 此thử 慧tuệ 於ư 解giải 又hựu 不bất 勤cần 求cầu 。 復phục 為vi 因nhân 引dẫn 生sanh 不bất 勤cần 求cầu 解giải 慧tuệ 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 仍nhưng 習tập 以dĩ 成thành 性tánh 。 故cố 即tức 於ư 彼bỉ 味vị 等đẳng 境cảnh 中trung 。 數số 習tập 於ư 解giải 無vô 堪kham 能năng 智trí 。 此thử 所sở 引dẫn 劣liệt 智trí 名danh 不bất 染nhiễm 無vô 知tri 。 即tức 此thử 俱câu 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 總tổng 名danh 習tập 氣khí 。 理lý 定định 應ưng 然nhiên 。 或hoặc 諸chư 有hữu 情tình 有hữu 煩phiền 惱não 位vị 。 所sở 有hữu 無vô 染nhiễm 心tâm 及cập 相tương 續tục 。 由do 諸chư 煩phiền 惱não 間gian 雜tạp 所sở 熏huân 。 有hữu 能năng 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 故cố 諸chư 無vô 染nhiễm 心tâm 及cập 眷quyến 屬thuộc 。 似tự 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 而nhi 生sanh 。 由do 數số 習tập 力lực 相tương 繼kế 而nhi 起khởi 。 故cố 離ly 過quá 身thân 中trung 仍nhưng 名danh 有hữu 習tập 氣khí 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 永vĩnh 斷đoạn 不bất 行hành 。 然nhiên 於ư 已dĩ 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 位vị 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 心tâm 相tương 續tục 中trung 有hữu 餘dư 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 習tập 性tánh 。 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 於ư 中trung 染nhiễm 者giả 說thuyết 名danh 類loại 性tánh 。 金kim 剛cang 道đạo 斷đoạn 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 若nhược 不bất 染nhiễm 者giả 名danh 見kiến 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 亦diệc 彼bỉ 道đạo 斷đoạn 由do 根căn 差sai 別biệt 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 若nhược 於ư 已dĩ 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 位vị 。 唯duy 於ư 不bất 染nhiễm 心tâm 相tương 續tục 中trung 有hữu 餘dư 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 習tập 性tánh 。 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 氣khí 分phần/phân 。 名danh 修tu 所sở 斷đoạn 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 無Vô 學Học 已dĩ 斷đoạn 。 隨tùy 根căn 勝thắng 劣liệt 有hữu 行hành 不bất 行hành 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 得đắc 法pháp 自tự 在tại 故cố 。 彼bỉ 如như 煩phiền 惱não 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 故cố 佛Phật 獨độc 稱xưng 善thiện 淨tịnh 相tương 續tục 。 即tức 由do 此thử 故cố 行hành 無vô 誤ngộ 失thất 。 得đắc 不bất 共cộng 法pháp 三tam 念niệm 住trụ 等đẳng 。 又hựu 由do 此thử 故cố 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 唯duy 佛Phật 獨độc 名danh 得đắc 無Vô 學Học 果quả 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 顯Hiển 宗Tông 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ