大Đại 乘Thừa 廣Quảng 百Bách 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị

聖thánh 天thiên 菩Bồ 薩Tát 本bổn 。 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 釋thích 。

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 破phá 常thường 品phẩm 第đệ 一nhất 之chi 餘dư 。

復phục 次thứ 有hữu 執chấp 涅Niết 槃Bàn 實thật 有hữu 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 究cứu 竟cánh 安an 樂lạc 。 此thử 亦diệc 依y 前tiền 理lý 教giáo 應ưng 破phá 。 又hựu 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

離ly 縛phược 所sở 縛phược 因nhân 。 更cánh 無vô 真chân 解giải 脫thoát 。

生sanh 成thành 用dụng 闕khuyết 故cố 。 設thiết 有hữu 亦diệc 名danh 無vô 。

論luận 曰viết 。 前tiền 已dĩ 具cụ 說thuyết 諸chư 有hữu 句cú 義nghĩa 越việt 現hiện 量lượng 境cảnh 於ư 諍tranh 論luận 時thời 。 必tất 以dĩ 生sanh 果quả 比tỉ 量lượng 安an 立lập 非phi 涅Niết 槃Bàn 界giới 能năng 有hữu 所sở 生sanh 。 云vân 何hà 比tỉ 知tri 實thật 有hữu 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 許hứa 能năng 生sanh 。 則tắc 違vi 自tự 論luận 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 果quả 。 違vi 諸chư 行hành 故cố 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 體thể 非phi 實thật 有hữu 。 設thiết 許hứa 實thật 有hữu 。 於ư 自tự 依y 身thân 無vô 成thành 勝thắng 用dụng 。 何hà 名danh 解giải 脫thoát 。 若nhược 令linh 己kỷ 身thân 蕭tiêu 然nhiên 自tự 在tại 。 永vĩnh 離ly 繫hệ 縛phược 可khả 名danh 解giải 脫thoát 。 此thử 於ư 己kỷ 身thân 無vô 如như 是thị 用dụng 。 是thị 故cố 設thiết 有hữu 。 於ư 身thân 無vô 益ích 。 何hà 黨đảng 如như 是thị 無vô 用dụng 法pháp 為vi 。 若nhược 許hứa 有hữu 用dụng 則tắc 同đồng 有hữu 為vi 。 既ký 許hứa 無vô 用dụng 便tiện 同đồng 兔thố 角giác 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 定định 應ưng 不bất 許hứa 。 有hữu 用dụng 無vô 為vi 無vô 用dụng 實thật 有hữu 。 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 體thể 非phi 實thật 有hữu 。 此thử 中trung 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 順thuận 生sanh 後hậu 受thọ 諸chư 決quyết 定định 業nghiệp 。 總tổng 名danh 為vi 縛phược 。 由do 此thử 勢thế 力lực 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 久cửu 處xứ 生sanh 死tử 。 廣quảng 大đại 牢lao 獄ngục 受thọ 諸chư 劇kịch 苦khổ 。 不bất 解giải 脫thoát 故cố 。 諸chư 縛phược 所sở 招chiêu 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 果quả 。 總tổng 名danh 所sở 縛phược 。 所sở 生sanh 苦khổ 果quả 繫hệ 屬thuộc 集tập 因nhân 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 所sở 有hữu 能năng 除trừ 諸chư 縛phược 聖thánh 道Đạo 。 總tổng 名danh 為vi 因nhân 。 由do 此thử 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 不bất 引dẫn 諸chư 業nghiệp 不bất 招chiêu 後hậu 苦khổ 。 證chứng 得đắc 離ly 繫hệ 解giải 脫thoát 果quả 故cố 。 此thử 解giải 脫thoát 果quả 。 非phi 離ly 能năng 縛phược 所sở 縛phược 。 及cập 因nhân 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。 謂vị 從tùng 能năng 縛phược 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 。 非phi 能năng 縛phược 外ngoại 別biệt 證chứng 解giải 脫thoát 。 如như 實thật 證chứng 見kiến 分phần/phân 位vị 別biệt 故cố 。 即tức 彼bỉ 不bất 生sanh 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 所sở 縛phược 亦diệc 爾nhĩ 。 離ly 煩phiền 惱não 縛phược 。 蕭tiêu 然nhiên 自tự 在tại 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 。 因nhân 亦diệc 如như 是thị 。 作tác 用dụng 差sai 別biệt 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 離ly 聖thánh 道Đạo 外ngoại 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 。 是thị 故cố 離ly 此thử 縛phược 所sở 縛phược 因nhân 。 無vô 別biệt 實thật 有hữu 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 涅Niết 槃Bàn 若nhược 有hữu 。 必tất 有hữu 所sở 依y 。 此thử 所sở 依y 者giả 。 若nhược 蘊uẩn 若nhược 我ngã 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 無vô 蘊uẩn 亦diệc 無vô 我ngã 。

不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 依y 何hà 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。

論luận 曰viết 。 住trụ 無vô 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 位vị 。 前tiền 蘊uẩn 永vĩnh 滅diệt 後hậu 蘊uẩn 不bất 生sanh 。 其kỳ 中trung 都đô 無vô 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 既ký 不bất 見kiến 有hữu 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 依y 何hà 說thuyết 有hữu 。 真chân 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 亦diệc 許hứa 施thi 設thiết 。 有hữu 其kỳ 真chân 實thật 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 便tiện 墮đọa 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 定định 有hữu 。 見kiến 處xứ 過quá 失thất 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 不bất 施thi 設thiết 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 還hoàn 同đồng 前tiền 過quá 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 決quyết 定định 無vô 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 於ư 世thế 間gian 都đô 未vị 曾tằng 見kiến 無vô 貪tham 等đẳng 者giả 。 有hữu 貪tham 等đẳng 故cố 。 設thiết 復phục 計kế 有hữu 涅Niết 槃Bàn 所sở 依y 。 是thị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 有hữu 所sở 依y 故cố 。 應ưng 如như 貪tham 等đẳng 。 其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。 又hựu 若nhược 涅Niết 槃Bàn 體thể 是thị 有hữu 者giả 。 則tắc 有hữu 緣duyên 相tương/tướng 。 而nhi 可khả 了liễu 知tri 。 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 不bất 出xuất 生sanh 死tử 。 如như 說thuyết 世Thế 尊Tôn 若nhược 求cầu 涅Niết 槃Bàn 體thể 實thật 有hữu 者giả 不bất 出xuất 生sanh 死tử 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 永vĩnh 滅diệt 眾chúng 相tướng 離ly 諸chư 散tán 動động 。 此thử 經Kinh 義nghĩa 言ngôn 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 散tán 動động 妄vọng 見kiến 皆giai 永vĩnh 離ly 故cố 。 彼bỉ 所sở 發phát 起khởi 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 決quyết 定định 非phi 是thị 一nhất 切thiết 。 有hữu 執chấp 所sở 依y 緣duyên 處xứ 。 有hữu 說thuyết 二nhị 句cú 知tri 其kỳ 次thứ 第đệ 。 涅Niết 槃Bàn 永vĩnh 滅diệt 所sở 緣duyên 眾chúng 相tướng 。 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 。 能năng 緣duyên 散tán 動động 。 涅Niết 槃Bàn 既ký 絕tuyệt 眾chúng 相tướng 散tán 動động 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 而nhi 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 有hữu 涅Niết 槃Bàn 界giới 等đẳng 。 為vi 破phá 撥bát 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 見kiến 。 有hữu 執chấp 生sanh 死tử 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 決quyết 定định 無vô 有hữu 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 故cố 佛Phật 說thuyết 有hữu 煩phiền 惱não 眾chúng 苦khổ 。 熾sí 火hỏa 永vĩnh 滅diệt 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 究cứu 竟cánh 安an 樂lạc 。 此thử 立lập 道Đạo 理lý 。 顯hiển 生sanh 死tử 火hỏa 非phi 常thường 相tương 續tục 永vĩnh 無vô 滅diệt 期kỳ 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 有hữu 損tổn 惱não 故cố 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 山sơn 林lâm 熾sí 火hỏa 。 謂vị 生sanh 死tử 苦khổ 雖tuy 無vô 始thỉ 來lai 依y 眾chúng 緣duyên 生sanh 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 。 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 聞văn 法Pháp 修tu 行hành 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 起khởi 諸chư 業nghiệp 。 後hậu 苦khổ 不bất 續tục 。 名danh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 譬thí 如như 世thế 間gian 。 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 。 然nhiên 此thử 涅Niết 槃Bàn 聖thánh 道Đạo 所sở 證chứng 。 究cứu 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 離ly 諸chư 性tánh 相tướng 。 永vĩnh 絕tuyệt 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 戲hí 論luận 。 所sở 以dĩ 契Khế 經Kinh 種chủng 種chủng 宣tuyên 說thuyết 。 皆giai 為vi 方phương 便tiện 除trừ 妄vọng 見kiến 執chấp 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 應ưng 正chánh 覺giác 知tri 。 勿vật 謂vị 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 無vô 等đẳng 。 若nhược 於ư 生sanh 死tử 。 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 。 易dị 作tác 方phương 便tiện 。 令linh 其kỳ 斷đoạn 除trừ 。 若nhược 於ư 涅Niết 槃Bàn 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 。 其kỳ 病bệnh 深thâm 固cố 難nan 可khả 救cứu 療liệu 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 執chấp 有hữu 無vô 等đẳng 。

復phục 次thứ 數số 論luận 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 因nhân 果quả 散tán 壞hoại 悕hy 望vọng 止chỉ 息tức 。 唯duy 有hữu 思tư 我ngã 離ly 繫hệ 獨độc 存tồn 。

爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 。 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 。 為vi 破phá 彼bỉ 執chấp 故cố 。 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

我ngã 時thời 捨xả 諸chư 德đức 。 離ly 愛ái 有hữu 何hà 思tư 。

論luận 曰viết 。 隨tùy 所sở 現hiện 境cảnh 分phân 別biệt 受thọ 用dụng 。 汝nhữ 說thuyết 名danh 思tư 。 即tức 執chấp 為vi 我ngã 。 此thử 必tất 不bất 離ly 根căn 境cảnh 和hòa 合hợp 。 如như 是thị 二nhị 事sự 不bất 離ly 悕hy 望vọng 。 為vi 滿mãn 悕hy 望vọng 根căn 境cảnh 和hòa 合hợp 。 隨tùy 所sở 現hiện 境cảnh 思tư 即tức 受thọ 用dụng 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 悕hy 望vọng 止chỉ 息tức 。 因nhân 果quả 散tán 壞hoại 何hà 得đắc 有hữu 思tư 。 既ký 無vô 有hữu 思tư 我ngã 亦diệc 非phi 有hữu 。 云vân 何hà 汝nhữ 說thuyết 唯duy 有hữu 思tư 我ngã 離ly 繫hệ 獨độc 存tồn 。

爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 。 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 。 若nhược 汝nhữ 復phục 謂vị 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 時thời 雖tuy 無vô 有hữu 思tư 而nhi 有hữu 我ngã 在tại 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 故cố 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

若nhược 有hữu 我ngã 無vô 思tư 。 便tiện 同đồng 無vô 所sở 有hữu 。

論luận 曰viết 。 汝nhữ 宗tông 計kế 我ngã 思tư 為vi 性tánh 相tướng 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 思tư 既ký 非phi 有hữu 。 性tánh 相tướng 俱câu 滅diệt 。 更cánh 無vô 所sở 有hữu 。 復phục 依y 何hà 物vật 而nhi 說thuyết 有hữu 我ngã 。 若nhược 謂vị 爾nhĩ 時thời 雖tuy 無vô 思tư 用dụng 而nhi 有hữu 種chủng 子tử 我ngã 體thể 猶do 存tồn 。 譬thí 如như 眼nhãn 根căn 。 見kiến 色sắc 為vi 用dụng 。 有hữu 時thời 用dụng 滅diệt 而nhi 眼nhãn 體thể 在tại 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 有hữu 所sở 依y 可khả 有hữu 是thị 事sự 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 功công 能năng 差sai 別biệt 。 名danh 為vi 種chủng 子tử 。 如như 是thị 種chủng 子tử 。 必tất 依y 於ư 他tha 。 既ký 無vô 所sở 依y 。 何hà 有hữu 種chủng 子tử 。 先tiên 世thế 諸chư 行hành 功công 能năng 差sai 別biệt 所sở 引dẫn 識thức 上thượng 。 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 差sai 別biệt 功công 能năng 。 說thuyết 名danh 為vi 眼nhãn 。 如như 是thị 眼nhãn 根căn 必tất 定định 依y 止chỉ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 四tứ 大đại 種chủng 。 無vô 餘dư 依y 中trung 因nhân 果quả 散tán 壞hoại 。 悕hy 望vọng 思tư 慮lự 。 悉tất 皆giai 滅diệt 盡tận 。 都đô 無vô 所sở 依y 。 而nhi 計kế 有hữu 我ngã 體thể 是thị 種chủng 子tử 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 又hựu 若nhược 執chấp 我ngã 即tức 是thị 種chủng 子tử 。 由do 此thử 發phát 思tư 差sai 別biệt 作tác 用dụng 。 此thử 我ngã 即tức 應ưng 最tối 勝thắng 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 勝thắng 功công 能năng 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。 又hựu 若nhược 執chấp 我ngã 是thị 種chủng 所sở 依y 。 由do 此thử 為vi 因nhân 。 能năng 生sanh 思tư 果quả 。 便tiện 失thất 自tự 宗tông 。 思tư 即tức 是thị 我ngã 。 及cập 失thất 思tư 我ngã 其kỳ 性tánh 懈giải 墮đọa 。 唯duy 是thị 受thọ 者giả 。 而nhi 非phi 作tác 者giả 。 若nhược 所sở 執chấp 我ngã 非phi 即tức 是thị 思tư 。 汝nhữ 今kim 應ưng 說thuyết 。 如như 是thị 我ngã 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 說thuyết 相tương/tướng 而nhi 我ngã 成thành 者giả 。 則tắc 應ưng 一nhất 切thiết 妄vọng 執chấp 皆giai 成thành 。 又hựu 說thuyết 頌tụng 曰viết 。

無vô 餘dư 有hữu 我ngã 種chủng 。 則tắc 定định 能năng 生sanh 思tư 。

要yếu 無vô 我ngã 無vô 思tư 。 諸chư 有hữu 乃nãi 無vô 有hữu 。

論luận 曰viết 。 若nhược 無vô 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 有hữu 我ngã 種chủng 子tử 不bất 永vĩnh 拔bạt 者giả 。 則tắc 應ưng 決quyết 定định 生sanh 現hiện 起khởi 思tư 。 我ngã 無vô 異dị 故cố 猶do 如như 前tiền 位vị 。 思tư 若nhược 現hiện 起khởi 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 。 何hà 名danh 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 繫hệ 縛phược 。 若nhược 言ngôn 此thử 中trung 雖tuy 有hữu 我ngã 種chủng 眾chúng 具cụ 闕khuyết 故cố 思tư 不bất 得đắc 生sanh 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 我ngã 無vô 異dị 故cố 應ưng 如như 前tiền 位vị 。 眾chúng 具cụ 無vô 闕khuyết 。 又hựu 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 體thể 周chu 遍biến 。 與dữ 他tha 眾chúng 具cụ 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 無vô 別biệt 處xứ 故cố 猶do 如như 己kỷ 有hữu 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 眾chúng 具cụ 有hữu 闕khuyết 。 若nhược 言ngôn 眾chúng 具cụ 各các 屬thuộc 自tự 我ngã 。 雖tuy 他tha 眾chúng 具cụ 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 不bất 屬thuộc 己kỷ 故cố 言ngôn 有hữu 闕khuyết 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 處xử 無vô 別biệt 故cố 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 何hà 不bất 屬thuộc 已dĩ 。 如như 是thị 所sở 執chấp 後hậu 當đương 廣quảng 破phá 。 若nhược 說thuyết 此thử 位vị 。 究cứu 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 本bổn 無vô 有hữu 我ngã 。 今kim 復phục 無vô 思tư 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 無vô 所sở 依y 故cố 。 即tức 便tiện 永vĩnh 滅diệt 不bất 生sanh 後hậu 有hữu 。 如như 無vô 外ngoại 種chủng 芽nha 等đẳng 不bất 生sanh 。 如như 是thị 即tức 名danh 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 非phi 苦khổ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 我ngã 無vô 我ngã 。 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 為vi 止chỉ 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 說thuyết 真chân 有hữu 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 此thử 方phương 便tiện 言ngôn 。 不bất 應ưng 定định 執chấp 。 既ký 不bất 執chấp 有hữu 亦diệc 不bất 撥bát 無vô 。 如như 是thị 乃nãi 名danh 。 正chánh 知tri 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 勝thắng 論luận 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 若nhược 能năng 永vĩnh 拔bạt 苦khổ 樂lạc 等đẳng 本bổn 。 棄khí 捨xả 一nhất 切thiết 。 唯duy 我ngã 獨độc 存tồn 。 蕭tiêu 然nhiên 自tự 在tại 。 無vô 所sở 為vi 作tác 。 常thường 住trụ 安an 樂lạc 。 名danh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 決quyết 定định 應ưng 許hứa 。 若nhược 唯duy 苦khổ 滅diệt 無vô 有hữu 我ngã 者giả 。 便tiện 為vi 斷đoạn 壞hoại 。 何hà 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 此thử 涅Niết 槃Bàn 離ly 諸chư 繫hệ 縛phược 。 自tự 在tại 為vi 相tương/tướng 。 智trí 者giả 欣hân 樂nhạo 。 體thể 若nhược 都đô 無vô 。 何hà 所sở 欣hân 樂nhạo 。 此thử 有hữu 虛hư 言ngôn 而nhi 無vô 實thật 義nghĩa 。 為vi 破phá 彼bỉ 執chấp 。 故cố 次thứ 頌tụng 曰viết 。

若nhược 離ly 苦khổ 有hữu 我ngã 。 則tắc 定định 無vô 涅Niết 槃Bàn 。

是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 我ngã 等đẳng 皆giai 永vĩnh 滅diệt 。

論luận 曰viết 。 汝nhữ 執chấp 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 。 等đẳng 法pháp 皆giai 是thị 我ngã 德đức 。 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 恆hằng 常thường 隨tùy 逐trục 自tự 所sở 依y 我ngã 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 與dữ 我ngã 相tương 離ly 。 我ngã 無vô 異dị 故cố 。 應ưng 如như 前tiền 位vị 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。 又hựu 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 無vô 餘dư 依y 中trung 應ưng 不bất 永vĩnh 離ly 自tự 所sở 依y 我ngã 是thị 我ngã 德đức 故cố 。 猶do 如như 數số 等đẳng 。 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 一nhất 德đức 遍biến 德đức 是thị 我ngã 德đức 故cố 。 常thường 與dữ 我ngã 合hợp 。 苦khổ 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 云vân 何hà 相tương 離ly 。 如như 是thị 此thử 我ngã 。 於ư 無vô 餘dư 依y 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 理lý 所sở 逼bức 故cố 。 亦diệc 與dữ 苦khổ 等đẳng 諸chư 德đức 相tương 應ứng 。 是thị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 決quyết 定định 無vô 有hữu 。 我ngã 恆hằng 被bị 縛phược 。 不bất 解giải 脫thoát 故cố 。 生sanh 死tử 唯duy 有hữu 。 眾chúng 苦khổ 聚tụ 集tập 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 無vô 始thỉ 輪luân 迴hồi 。 無vô 明minh 所sở 迷mê 妄vọng 生sanh 我ngã 執chấp 。 謂vị 我ngã 恆hằng 為vi 苦khổ 火hỏa 焚phần 燒thiêu 。 恐khủng 失thất 我ngã 故cố 。 不bất 求cầu 解giải 脫thoát 。 設thiết 求cầu 解giải 脫thoát 亦diệc 不bất 能năng 證chứng 。 妄vọng 執chấp 我ngã 故cố 眾chúng 苦khổ 熾sí 盛thịnh 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 依y 真chân 善thiện 友hữu 無vô 倒đảo 了liễu 。 知tri 如như 是thị 事sự 已dĩ 。 為vi 欲dục 息tức 滅diệt 熾sí 然nhiên 大đại 苦khổ 。 精tinh 勤cần 方phương 便tiện 。 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 得đắc 聖thánh 慧tuệ 水thủy 數sác 數sác 灌quán 注chú 。 如như 所sở 燒thiêu 薪tân 熾sí 然nhiên 永vĩnh 滅diệt 。 寂tịch 靜tĩnh 安an 樂lạc 。 名danh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 生sanh 死tử 。 純thuần 大đại 苦khổ 聚tụ 。 熾sí 然nhiên 永vĩnh 滅diệt 。 安an 樂lạc 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 誰thùy 不bất 欣hân 樂nhạo 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 身thân 嬰anh 重trọng 病bệnh 。 恐khủng 身thân 斷đoạn 故cố 欣hân 樂nhạo 此thử 疾tật 。 唯duy 有hữu 愚ngu 人nhân 能năng 為vi 是thị 事sự 。 如như 地địa 獄ngục 中trung 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 雖tuy 為vi 種chủng 種chủng 猛mãnh 焰diễm 焚phần 燒thiêu 。 大đại 苦khổ 煎tiễn 迫bách 時thời 無vô 暫tạm 廢phế 。 而nhi 於ư 自tự 身thân 深thâm 愛ái 著trước 者giả 。 皆giai 是thị 所sở 作tác 惡ác 業nghiệp 勢thế 力lực 。 無vô 明minh 妄vọng 見kiến 鬼quỷ 魅mị 所sở 纏triền 。 未vị 拔bạt 我ngã 見kiến 。 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 令linh 彼bỉ 有hữu 情tình 。 怖bố 畏úy 斷đoạn 滅diệt 。 智trí 者giả 觀quán 見kiến 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 。 空không 無vô 有hữu 我ngã 。 純thuần 大đại 苦khổ 聚tụ 。 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 時thời 何hà 所sở 怖bố 畏úy 。 是thị 故cố 若nhược 能năng 離ly 於ư 我ngã 見kiến 。 必tất 定định 欣hân 樂nhạo 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 亦diệc 能năng 。 捨xả 於ư 斷đoạn 見kiến 。 以dĩ 見kiến 我ngã 斷đoạn 。 名danh 為vi 斷đoạn 見kiến 。 非phi 唯duy 苦khổ 斷đoạn 名danh 為vi 斷đoạn 見kiến 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 見kiến 我ngã 世thế 間gian 永vĩnh 斷đoạn 壞hoại 故cố 。 名danh 為vi 斷đoạn 見kiến 。 言ngôn 世thế 間gian 者giả 。 顯hiển 我ngã 所sở 事sự 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 真chân 實thật 有hữu 體thể 。 聞văn 彼bỉ 斷đoạn 時thời 便tiện 生sanh 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 無vô 所sở 執chấp 則tắc 無vô 斷đoạn 見kiến 。 唯duy 依y 所sở 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 事sự 。 所sở 起khởi 顛điên 倒đảo 斷đoạn 常thường 兩lưỡng 見kiến 。 無vô 上thượng 大đại 師sư 立lập 邊biên 執chấp 見kiến 。 由do 此thử 妄vọng 見kiến 。 擊kích 發phát 生sanh 死tử 。 大đại 苦khổ 熾sí 火hỏa 令linh 其kỳ 增tăng 廣quảng 逼bức 迫bách 無vô 量lượng 無vô 智trí 有hữu 情tình 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 稱xưng 讚tán 永vĩnh 滅diệt 。 離ly 欲dục 寂tịch 靜tĩnh 。 最tối 勝thắng 安an 樂lạc 。 令linh 其kỳ 可khả 化hóa 深thâm 心tâm 欣hân 樂nhạo 。 如như 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 無vô 非phi 有hữu 。 妙diệu 智trí 所sở 證chứng 。 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 又hựu 諸chư 義nghĩa 中trung 最tối 為vi 勝thắng 故cố 。 過quá 此thử 更cánh 無vô 所sở 求cầu 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 。

復phục 次thứ 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 常thường 法pháp 定định 有hữu 。 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 真chân 實thật 善thiện 有hữu 能năng 為vi 所sở 緣duyên 生sanh 聖thánh 智trí 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 若nhược 非phi 緣duyên 生sanh 。 應ưng 如như 兔thố 角giác 。 體thể 非phi 實thật 有hữu 。 又hựu 無vô 同đồng 喻dụ 有hữu 因nhân 不bất 成thành 。 設thiết 許hứa 因nhân 成thành 則tắc 非phi 常thường 住trụ 。 又hựu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 體thể 若nhược 是thị 有hữu 。 應ưng 如như 瓶bình 等đẳng 。 非phi 聖thánh 智trí 境cảnh 。 若nhược 真chân 聖thánh 智trí 緣duyên 有hữu 為vi 境cảnh 。 應ưng 如như 餘dư 智trí 。 非phi 真chân 聖thánh 智trí 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 理lý 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 欲dục 於ư 其kỳ 中trung 求cầu 少thiểu 有hữu 性tánh 。 定định 不bất 可khả 得đắc 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 故cố 。 次thứ 頌tụng 曰viết 。

寧ninh 在tại 世thế 間gian 求cầu 。 非phi 求cầu 於ư 勝thắng 義nghĩa 。

以dĩ 世thế 間gian 少thiểu 有hữu 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 都đô 無vô 。

論luận 曰viết 。 世thế 間gian 有hữu 法pháp 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 現hiện 所sở 知tri 法pháp 。 如như 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 二nhị 現hiện 受thọ 用dụng 法pháp 。 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 。 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 世thế 共cộng 知tri 有hữu 不bất 待đãi 成thành 立lập 。 三tam 有hữu 作tác 用dụng 法pháp 。 如như 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 用dụng 證chứng 知tri 是thị 有hữu 。 如như 此thử 三tam 法pháp 是thị 入nhập 世thế 俗tục 所sở 了liễu 受thọ 境cảnh 。 世thế 間gian 復phục 有hữu 。 三tam 種chủng 無vô 法pháp 。 謂vị 究cứu 竟cánh 無vô 及cập 隨tùy 三tam 有hữu 前tiền 後hậu 際tế 無vô 。 為vi 簡giản 此thử 無vô 故cố 說thuyết 少thiểu 有hữu 。 又hựu 簡giản 妄vọng 見kiến 所sở 立lập 諸chư 法pháp 故cố 言ngôn 少thiểu 有hữu 。 如như 是thị 世thế 俗tục 三tam 有hữu 三tam 無vô 。 依y 勝thắng 義nghĩa 說thuyết 。 皆giai 非phi 真chân 實thật 。 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 分phân 別biệt 語ngữ 言ngôn 皆giai 不bất 能năng 及cập 。 寧ninh 在tại 世thế 間gian 虛hư 偽ngụy 事sự 內nội 。 欲dục 求cầu 有hữu 性tánh 少thiểu 易dị 可khả 得đắc 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 真chân 實thật 理lý 中trung 。 欲dục 求cầu 有hữu 性tánh 究cứu 竟cánh 難nan 得đắc 。 以dĩ 此thử 世thế 間gian 少thiểu 分phần 有hữu 性tánh 。 於ư 彼bỉ 尚thượng 無vô 。 況huống 餘dư 有hữu 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 寧ninh 樂nhạo/nhạc/lạc 如như 是thị 少thiểu 有hữu 世thế 間gian 不bất 須tu 如như 是thị 都đô 無vô 勝thắng 義nghĩa 。 以dĩ 於ư 世thế 間gian 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。 災tai 患hoạn 過quá 失thất 。 而nhi 有hữu 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 受thọ 用dụng 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 何hà 所sở 受thọ 用dụng 。 不bất 爾nhĩ 世thế 間gian 勝thắng 義nghĩa 有hữu 苦khổ 無vô 苦khổ 可khả 欣hân 厭yếm 故cố 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 知tri 水thủy 不bất 消tiêu 成thành 重trọng 病bệnh 苦khổ 。 更cánh 求cầu 多đa 飲ẩm 。 哀ai 哉tai 世thế 間gian 愚ngu 癡si 顛điên 倒đảo 。 欣hân 讚tán 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 熾sí 然nhiên 。 厭yếm 毀hủy 勝thắng 義nghĩa 寂tịch 靜tĩnh 安an 樂lạc 。 如như 此thử 癡si 言ngôn 何hà 煩phiền 聽thính 受thọ 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 於ư 生sanh 死tử 苦khổ 應ưng 除trừ 邪tà 願nguyện 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 樂nhạo/nhạc/lạc 應ưng 修tu 正chánh 願nguyện 。 如như 是thị 具cụ 足túc 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 雖tuy 復phục 久cửu 居cư 。 生sanh 死tử 大đại 海hải 。 而nhi 非phi 生sanh 死tử 過quá 失thất 所sở 染nhiễm 。 蕭tiêu 然nhiên 解giải 脫thoát 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 由do 此thử 善thiện 通thông 契Khế 經Kinh 句cú 義nghĩa 。 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 證chứng 法pháp 空không 者giả 。 雖tuy 處xứ 猛mãnh 焰diễm 而nhi 不bất 焚phần 燒thiêu 。 雖tuy 現hiện 死tử 生sanh 而nhi 常thường 解giải 脫thoát 。

大Đại 乘Thừa 廣Quảng 百Bách 論Luận 釋Thích 論Luận 破Phá 我Ngã 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 一nhất

復phục 次thứ 勝thắng 論luận 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 前tiền 說thuyết 無vô 餘dư 般bát 涅Niết 槃Bàn 位vị 。 無vô 蘊uẩn 無vô 我ngã 依y 誰thùy 而nhi 說thuyết 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 其kỳ 理lý 不bất 然nhiên 。 我ngã 定định 有hữu 故cố 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 依y 緣duyên 何hà 法pháp 而nhi 起khởi 我ngã 見kiến 。 我ngã 見kiến 若nhược 無vô 。 執chấp 我ngã 所sở 見kiến 亦diệc 不bất 得đắc 有hữu 。 若nhược 異dị 生sanh 等đẳng 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 不bất 起khởi 如như 是thị 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 應ưng 如như 永vĩnh 滅diệt 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 不bất 受thọ 三tam 界giới 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 。 又hựu 不bất 應ưng 說thuyết 緣duyên 心tâm 根căn 身thân 發phát 生sanh 我ngã 見kiến 。 以dĩ 心tâm 根căn 身thân 世thế 間gian 說thuyết 為vi 我ngã 所sở 有hữu 故cố 。 又hựu 我ngã 我ngã 所sở 決quyết 定định 有hữu 異dị 。 所sở 屬thuộc 能năng 屬thuộc 言ngôn 所sở 詮thuyên 故cố 。 如như 天thiên 授thọ 等đẳng 所sở 乘thừa 車xa 等đẳng 。 又hựu 緣duyên 他tha 身thân 我ngã 見kiến 無vô 故cố 。 若nhược 許hứa 我ngã 見kiến 緣duyên 心tâm 根căn 身thân 為vi 境cảnh 生sanh 者giả 。 應ưng 如như 天thiên 授thọ 德đức 授thọ 等đẳng 見kiến 。 亦diệc 緣duyên 他tha 身thân 為vi 境cảnh 生sanh 起khởi 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 自tự 他tha 心tâm 等đẳng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 自tự 心tâm 根căn 等đẳng 。 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 前tiền 後hậu 各các 異dị 。 而nhi 許hứa 俱câu 緣duyên 生sanh 我ngã 見kiến 故cố 。 又hựu 此thử 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 現hiện 在tại 自tự 心tâm 為vi 境cảnh 。 與dữ 世thế 現hiện 見kiến 事sự 相tướng 違vi 故cố 。 亦diệc 不bất 得đắc 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 心tâm 等đẳng 為vi 境cảnh 。 彼bỉ 無vô 體thể 故cố 。 如như 空không 華hoa 等đẳng 不bất 生sanh 我ngã 見kiến 。 現hiện 見kiến 有hữu 我ngã 非phi 曾tằng 當đương 故cố 。 又hựu 於ư 一nhất 身thân 二nhị 心tâm 不bất 並tịnh 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 緣duyên 現hiện 自tự 心tâm 而nhi 生sanh 我ngã 見kiến 。 又hựu 心tâm 念niệm 念niệm 異dị 滅diệt 異dị 生sanh 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 憶ức 識thức 習tập 誦tụng 恩ân 怨oán 等đẳng 事sự 。 又hựu 心tâm 根căn 等đẳng 決quyết 定định 不bất 為vi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 此thử 中trung 無vô 故cố 。 如như 瓶bình 盆bồn 等đẳng 。 是thị 故cố 決quyết 定định 有hữu 真chân 實thật 我ngã 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 發phát 生sanh 我ngã 見kiến 。 因nhân 斯tư 謂vị 我ngã 。 是thị 大đại 丈trượng 夫phu 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 虛hư 言ngôn 。 而nhi 無vô 實thật 義nghĩa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 若nhược 是thị 有hữu 。 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 生sanh 定định 歸quy 滅diệt 則tắc 非phi 常thường 住trụ 。 若nhược 非phi 緣duyên 生sanh 應ưng 如như 兔thố 角giác 。 無vô 勝thắng 體thể 用dụng 。 何hà 名danh 為vi 我ngã 。 又hựu 雖tuy 立lập 我ngã 是thị 有hữu 是thị 常thường 。 而nhi 竟cánh 不bất 能năng 立lập 因nhân 立lập 喻dụ 。 非phi 無vô 因nhân 喻dụ 。 所sở 立lập 得đắc 成thành 。 若nhược 唯duy 立lập 宗tông 則tắc 得đắc 成thành 者giả 。 一nhất 切thiết 所sở 立lập 皆giai 應ưng 得đắc 成thành 。 設thiết 復phục 方phương 便tiện 矯kiểu 立lập 因nhân 喻dụ 。 即tức 所sở 立lập 我ngã 其kỳ 體thể 非phi 常thường 。 一nhất 切thiết 有hữu 因nhân 。 皆giai 非phi 常thường 故cố 。 又hựu 所sở 立lập 我ngã 定định 非phi 實thật 有hữu 。 常thường 住trụ 我ngã 性tánh 是thị 所sở 知tri 故cố 。 是thị 所sở 說thuyết 故cố 。 如như 瓶bình 盆bồn 等đẳng 。 又hựu 所sở 立lập 我ngã 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 應ưng 非phi 顛điên 倒đảo 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 若nhược 稱xưng 實thật 見kiến 是thị 顛điên 倒đảo 者giả 。 一nhất 切thiết 聖thánh 智trí 。 皆giai 應ưng 顛điên 倒đảo 。 一nhất 切thiết 聖thánh 智trí 。 稱xưng 境cảnh 而nhi 見kiến 。 既ký 非phi 顛điên 倒đảo 。 我ngã 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 應ưng 非phi 顛điên 倒đảo 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 見kiến 應ưng 如như 聖thánh 智trí 。 非phi 無vô 始thỉ 來lai 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 若nhược 此thử 我ngã 見kiến 稱xưng 實thật 而nhi 知tri 。 而nhi 無vô 始thỉ 來lai 引dẫn 生sanh 死tử 者giả 。 聖thánh 智trí 亦diệc 應ưng 引dẫn 諸chư 生sanh 死tử 。 則tắc 應ưng 究cứu 竟cánh 。 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 異dị 生sanh 。 愚ngu 癡si 顛điên 倒đảo 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 無vô 我ngã 法pháp 中trung 。 妄vọng 執chấp 有hữu 我ngã 。 因nhân 執chấp 我ngã 所sở 。 由do 此thử 妄vọng 執chấp 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 不bất 稱xưng 實thật 境cảnh 成thành 顛điên 倒đảo 故cố 。 能năng 引dẫn 三tam 界giới 生sanh 死tử 眾chúng 苦khổ 。 若nhược 於ư 無vô 我ngã 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 中trung 。 起khởi 聖thánh 智trí 見kiến 通thông 達đạt 無vô 我ngã 及cập 無vô 我ngã 所sở 。 永vĩnh 斷đoạn 生sanh 死tử 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 定định 應ưng 信tín 受thọ 無vô 我ngã 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 以dĩ 心tâm 根căn 身thân 世thế 間gian 說thuyết 為vi 我ngã 所sở 有hữu 故cố 。 不bất 應ưng 緣duyên 彼bỉ 生sanh 我ngã 見kiến 者giả 。 我ngã 亦diệc 不bất 應ưng 。 是thị 我ngã 見kiến 境cảnh 。 世thế 間gian 亦diệc 說thuyết 。 我ngã 所sở 有hữu 我ngã 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 以dĩ 世thế 間gian 說thuyết 為vi 我ngã 所sở 故cố 。 非phi 我ngã 見kiến 境cảnh 我ngã 我ngã 所sở 事sự 相tướng 望vọng 不bất 定định 。 或hoặc 有hữu 別biệt 物vật 。 或hoặc 無vô 別biệt 物vật 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 所sở 屬thuộc 能năng 屬thuộc 言ngôn 所sở 詮thuyên 故cố 。 如như 天thiên 授thọ 等đẳng 。 我ngã 與dữ 我ngã 所sở 定định 有hữu 異dị 者giả 。 此thử 因nhân 不bất 定định 。 世thế 間gian 亦diệc 說thuyết 。 如như 是thị 飲ẩm 食thực 。 所sở 有hữu 香hương 味vị 特đặc 異dị 於ư 常thường 。 豈khởi 離ly 香hương 味vị 別biệt 有hữu 飲ẩm 食thực 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 雖tuy 俱câu 緣duyên 蘊uẩn 。 而nhi 或hoặc 別biệt 執chấp 一nhất 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 餘dư 蘊uẩn 為vi 所sở 。 或hoặc 復phục 總tổng 執chấp 內nội 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 外ngoại 蘊uẩn 為vi 所sở 。 故cố 所sở 立lập 宗tông 有hữu 相tương/tướng 符phù 過quá 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 以dĩ 緣duyên 他tha 身thân 我ngã 見kiến 無vô 故cố 。 心tâm 等đẳng 非phi 是thị 我ngã 見kiến 境cảnh 者giả 。 我ngã 亦diệc 應ưng 非phi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 由do 於ư 他tha 我ngã 我ngã 見kiến 無vô 故cố 。 若nhược 緣duyên 他tha 我ngã 不bất 起khởi 我ngã 見kiến 。 而nhi 緣duyên 自tự 我ngã 生sanh 我ngã 見kiến 者giả 。 雖tuy 緣duyên 他tha 身thân 不bất 起khởi 我ngã 見kiến 。 何hà 妨phương 我ngã 見kiến 緣duyên 自tự 心tâm 等đẳng 。 無vô 智trí 有hữu 情tình 不bất 了liễu 平bình 等đẳng 。 空không 無vô 我ngã 理lý 。 唯duy 於ư 諸chư 行hành 無vô 始thỉ 數số 習tập 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 於ư 自tự 於ư 他tha 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 執chấp 自tự 為vi 我ngã 。 異dị 我ngã 為vi 他tha 。 其kỳ 中trung 都đô 無vô 我ngã 之chi 實thật 性tánh 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 自tự 他tha 心tâm 等đẳng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 自tự 心tâm 根căn 等đẳng 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 前tiền 後hậu 各các 異dị 。 而nhi 許hứa 俱câu 緣duyên 生sanh 我ngã 見kiến 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 自tự 身thân 前tiền 後hậu 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 自tự 望vọng 於ư 他tha 因nhân 果quả 斷đoạn 故cố 。 如như 汝nhữ 所sở 執chấp 。 我ngã 體thể 是thị 一nhất 。 前tiền 後hậu 無vô 異dị 。 他tha 我ngã 相tương/tướng 別biệt 。 我ngã 見kiến 自tự 緣duyên 己kỷ 身thân 中trung 我ngã 。 力lực 用dụng 斯tư 盡tận 不bất 緣duyên 他tha 我ngã 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 身thân 前tiền 後hậu 雖tuy 念niệm 念niệm 別biệt 。 而nhi 無vô 始thỉ 來lai 因nhân 果quả 不bất 斷đoạn 。 如như 燈đăng 河hà 等đẳng 相tương 續tục 假giả 一nhất 。 無vô 智trí 有hữu 情tình 謂vị 為vi 一nhất 我ngã 而nhi 生sanh 我ngã 見kiến 。 他tha 身thân 於ư 自tự 因nhân 果quả 斷đoạn 故cố 。 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 。 又hựu 汝nhữ 計kế 我ngã 。 自tự 他tha 相tương 似tự 皆giai 遍biến 皆giai 常thường 。 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 我ngã 見kiến 何hà 緣duyên 。 緣duyên 此thử 非phi 彼bỉ 。 若nhược 汝nhữ 計kế 我ngã 有hữu 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 或hoặc 有hữu 所sở 生sanh 。 此thử 彼bỉ 差sai 別biệt 。 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 。 其kỳ 性tánh 無vô 常thường 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 有hữu 為vi 因nhân 果quả 相tương 續tục 各các 異dị 。 故cố 令linh 我ngã 見kiến 如như 是thị 差sai 別biệt 。 又hựu 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 現hiện 在tại 自tự 心tâm 為vi 境cảnh 等đẳng 難nạn/nan 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 緣duyên 自tự 身thân 中trung 前tiền 後hậu 因nhân 果quả 。 相tương 續tục 假giả 一nhất 生sanh 我ngã 見kiến 故cố 。 無vô 緣duyên 現hiện 在tại 自tự 心tâm 等đẳng 過quá 。 又hựu 一nhất 身thân 中trung 有hữu 多đa 心tâm 品phẩm 。 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 名danh 一nhất 有hữu 情tình 。 異dị 心tâm 品phẩm 中trung 發phát 起khởi 我ngã 見kiến 。 緣duyên 異dị 心tâm 品phẩm 計kế 我ngã 何hà 失thất 。 汝nhữ 等đẳng 所sở 計kế 我ngã 是thị 實thật 者giả 。 我ngã 見kiến 見kiến 我ngã 應ưng 如như 正chánh 見kiến 即tức 非phi 妄vọng 見kiến 。 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 應ưng 如như 邪tà 見kiến 。 則tắc 非phi 我ngã 見kiến 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 心tâm 等đẳng 念niệm 念niệm 異dị 滅diệt 異dị 生sanh 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 憶ức 識thức 習tập 誦tụng 恩ân 怨oán 等đẳng 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 任nhậm 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 不bất 失thất 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 得đắc 有hữu 如như 是thị 憶ức 識thức 習tập 誦tụng 恩ân 怨oán 等đẳng 事sự 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 常thường 無vô 變biến 易dị 。 後hậu 位vị 如như 前tiền 應ưng 無vô 是thị 事sự 。 有hữu 應ưng 常thường 有hữu 。 無vô 應ưng 常thường 無vô 。 我ngã 體thể 一nhất 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 用dụng 轉chuyển 變biến 。 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 我ngã 亦diệc 應ưng 變biến 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 我ngã 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 體thể 用dụng 俱câu 變biến 。 則tắc 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 言ngôn 心tâm 等đẳng 皆giai 屬thuộc 於ư 我ngã 。 心tâm 等đẳng 轉chuyển 變biến 。 有hữu 如như 是thị 事sự 。 故cố 所sở 屬thuộc 我ngã 亦diệc 得đắc 其kỳ 名danh 。 若nhược 爾nhĩ 心tâm 等đẳng 應ưng 從tùng 我ngã 起khởi 。 能năng 生sanh 果quả 故cố 。 我ngã 應ưng 非phi 常thường 。 若nhược 我ngã 於ư 心tâm 無vô 生sanh 長trưởng 用dụng 。 云vân 何hà 得đắc 言ngôn 心tâm 屬thuộc 於ư 我ngã 。 我ngã 既ký 是thị 常thường 。 不bất 能năng 任nhậm 持trì 。 心tâm 等đẳng 種chủng 子tử 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 憶ức 識thức 等đẳng 事sự 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 此thử 心tâm 根căn 等đẳng 決quyết 定định 不bất 為vi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 此thử 中trung 無vô 故cố 。 如như 瓶bình 等đẳng 者giả 。 此thử 因nhân 不bất 成thành 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 身thân 現hiện 有hữu 故cố 。 又hựu 所sở 計kế 我ngã 。 亦diệc 應ưng 不bất 為vi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 我ngã 中trung 無vô 故cố 。 即tức 所sở 立lập 因nhân 便tiện 為vi 不bất 定định 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 故cố 次thứ 頌tụng 曰viết 。

內nội 我ngã 實thật 非phi 男nam 。 非phi 女nữ 非phi 非phi 二nhị 。

但đãn 由do 無vô 智trí 故cố 。 謂vị 我ngã 為vi 丈trượng 夫phu 。

論luận 曰viết 。 依y 止chỉ 身thân 相tướng 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 世thế 俗tục 說thuyết 為vi 男nam 女nữ 非phi 二nhị 。 此thử 身thân 別biệt 相tướng 內nội 我ngã 中trung 無vô 。 以dĩ 所sở 計kế 我ngã 體thể 是thị 一nhất 故cố 。 又hựu 男nam 等đẳng 相tương 生sanh 生sanh 改cải 易dị 。 亦diệc 見kiến 此thử 生sanh 有hữu 轉chuyển 變biến 者giả 。 捨xả 別biệt 異dị 相tướng 取thủ 所sở 餘dư 相tương/tướng 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 常thường 無vô 變biến 易dị 。 無vô 捨xả 無vô 取thủ 故cố 無vô 此thử 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 雖tuy 非phi 我ngã 體thể 而nhi 是thị 我ngã 德đức 。 我ngã 與dữ 德đức 合hợp 。 說thuyết 為vi 男nam 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 德đức 中trung 所sở 不bất 說thuyết 故cố 。 我ngã 不bất 共cộng 德đức 略lược 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 苦khổ 。 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 貪tham 。 四tứ 瞋sân 。 五ngũ 勤cần 勇dũng 。 六lục 法pháp 。 七thất 非phi 法pháp 。 八bát 行hành 。 九cửu 智trí 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 九cửu 所sở 不bất 攝nhiếp 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 此thử 是thị 我ngã 德đức 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 德đức 遍biến 諸chư 所sở 依y 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 所sở 依y 不bất 遍biến 。 云vân 何hà 得đắc 說thuyết 。 此thử 為vi 我ngã 德đức 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 同đồng 異dị 性tánh 攝nhiếp 。 由do 同đồng 異dị 性tánh 。 亦diệc 得đắc 說thuyết 我ngã 為vi 男nam 女nữ 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 同đồng 異dị 性tánh 者giả 。 所sở 依y 決quyết 定định 常thường 遍biến 所sở 依y 。 我ngã 既ký 是thị 常thường 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 常thường 應ưng 不bất 捨xả 。 應ưng 一nhất 切thiết 時thời 常thường 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 又hựu 男nam 等đẳng 相tương/tướng 遍biến 表biểu 一nhất 切thiết 我ngã 及cập 身thân 等đẳng 。 云vân 何hà 唯duy 我ngã 同đồng 異dị 性tánh 攝nhiếp 。 又hựu 同đồng 異dị 性tánh 所sở 依y 各các 別biệt 。 設thiết 許hứa 唯duy 我ngã 同đồng 異dị 性tánh 攝nhiếp 。 云vân 何hà 一nhất 我ngã 有hữu 三tam 同đồng 異dị 。 不bất 見kiến 一nhất 依y 有hữu 多đa 同đồng 異dị 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 波ba 羅la 奢xa 一nhất 樹thụ 之chi 上thượng 有hữu 三tam 同đồng 異dị 。 波ba 羅la 奢xa 性tánh 樹thụ 性tánh 實thật 性tánh 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 我ngã 體thể 上thượng 有hữu 三tam 同đồng 異dị 。 男nam 性tánh 女nữ 性tánh 非phi 男nam 女nữ 性tánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 波ba 羅la 奢xa 性tánh 遍biến 波ba 羅la 奢xa 。 樹thụ 性tánh 遍biến 樹thụ 。 實thật 性tánh 遍biến 實thật 。 此thử 三tam 所sở 依y 互hỗ 有hữu 寬khoan 狹hiệp 。 我ngã 上thượng 三tam 性tánh 皆giai 唯duy 遍biến 我ngã 。 所sở 依y 無vô 別biệt 。 云vân 何hà 為ví 喻dụ 。 是thị 故cố 唯duy 依y 無vô 始thỉ 數số 習tập 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 所sở 起khởi 假giả 相tương/tướng 。 世thế 俗tục 道đạo 中trung 說thuyết 為vi 男nam 等đẳng 。 非phi 有hữu 實thật 我ngã 有hữu 男nam 等đẳng 相tương/tướng 。 但đãn 由do 無vô 明minh 憍kiêu 逸dật 妄vọng 想tưởng 。 愚ngu 夫phu 自tự 謂vị 我ngã 是thị 丈trượng 夫phu 。 亦diệc 有hữu 自tự 謂vị 為vi 女nữ 非phi 二nhị 。 頌tụng 中trung 略lược 故cố 。 且thả 說thuyết 丈trượng 夫phu 。 以dĩ 身thân 中trung 有hữu 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 所sở 執chấp 我ngã 體thể 男nam 等đẳng 相tương/tướng 無vô 。 故cố 汝nhữ 比tỉ 量lượng 因nhân 有hữu 不bất 成thành 。 不bất 定định 過quá 失thất 。 若nhược 汝nhữ 復phục 言ngôn 。 我ngã 及cập 身thân 等đẳng 。 雖tuy 復phục 皆giai 有hữu 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 然nhiên 我ngã 是thị 實thật 身thân 等đẳng 是thị 假giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 男nam 等đẳng 相tương/tướng 二nhị 處xứ 皆giai 有hữu 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 一nhất 假giả 一nhất 實thật 。 應ưng 立lập 量lượng 言ngôn 。 我ngã 見kiến 決quyết 定định 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 所sở 雜tạp 糅nhữu 故cố 。 如như 緣duyên 身thân 等đẳng 。 起khởi 男nam 等đẳng 相tương/tướng 所sở 雜tạp 糅nhữu 心tâm 。 又hựu 我ngã 見kiến 等đẳng 。 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 餘dư 心tâm 等đẳng 。 又hựu 我ngã 見kiến 境cảnh 非phi 是thị 實thật 我ngã 。 男nam 等đẳng 相tương/tướng 心tâm 之chi 所sở 緣duyên 故cố 。 猶do 如như 身thân 等đẳng 。 故cố 汝nhữ 所sở 言ngôn 虛hư 無vô 實thật 義nghĩa 。

復phục 次thứ 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 諸chư 法pháp 及cập 我ngã 大đại 種chủng 為vi 性tánh 。 四tứ 大đại 種chủng 外ngoại 無vô 別biệt 有hữu 物vật 。 即tức 四tứ 大đại 種chủng 和hòa 合hợp 為vi 我ngã 。 及cập 身thân 心tâm 等đẳng 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 現hiện 世thế 是thị 有hữu 前tiền 後hậu 世thế 無vô 。 有hữu 情tình 數số 法pháp 如như 浮phù 泡bào 等đẳng 。 皆giai 從tùng 現hiện 在tại 眾chúng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 非phi 前tiền 世thế 來lai 不bất 往vãng 後hậu 世thế 。 身thân 根căn 和hòa 合hợp 。 安an 立lập 差sai 別biệt 。 為vi 緣duyên 發phát 起khởi 男nam 女nữ 等đẳng 心tâm 。 受thọ 用dụng 所sở 依y 與dữ 我ngã 和hòa 合hợp 。 令linh 我ngã 體thể 有hữu 男nam 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 緣duyên 此thử 我ngã 境cảnh 復phục 起khởi 我ngã 見kiến 。 謂vị 我ngã 是thị 男nam 女nữ 及cập 非phi 二nhị 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 汝nhữ 說thuyết 大đại 種chủng 和hòa 合hợp 變biến 異dị 為vi 身thân 根căn 等đẳng 。 如như 是thị 成thành 內nội 大đại 種chủng 自tự 性tánh 。 為vi 是thị 男nam 等đẳng 。 非phi 男nam 等đẳng 耶da 。 彼bỉ 答đáp 言ngôn 非phi 。 內nội 外ngoại 大đại 種chủng 。 性tánh 無vô 異dị 故cố 。 雖tuy 大đại 種chủng 性tánh 內nội 外ngoại 無vô 異dị 。 然nhiên 有hữu 安an 立lập 形hình 相tướng 差sai 別biệt 。 如như 是thị 世thế 間gian 。 所sở 知tri 形hình 相tướng 。 所sở 有hữu 男nam 等đẳng 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 分phân 別biệt 所sở 起khởi 。 非phi 實thật 物vật 中trung 有hữu 如như 是thị 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 頌tụng 曰viết 。

若nhược 諸chư 大đại 種chủng 中trung 。 無vô 男nam 女nữ 非phi 二nhị 。

云vân 何hà 諸chư 大đại 種chủng 。 有hữu 男nam 等đẳng 相tương 生sanh 。

論luận 曰viết 。 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 本bổn 性tánh 無vô 有hữu 男nam 女nữ 非phi 二nhị 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 男nam 等đẳng 相tương 生sanh 。 男nam 女nữ 等đẳng 心tâm 何hà 緣duyên 而nhi 起khởi 。 受thọ 用dụng 所sở 依y 雖tuy 與dữ 我ngã 合hợp 。 云vân 何hà 令linh 我ngã 。 男nam 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 若nhược 我ngã 無vô 有hữu 男nam 女nữ 等đẳng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 我ngã 見kiến 。 謂vị 我ngã 是thị 男nam 女nữ 及cập 非phi 二nhị 。 若nhược 本bổn 性tánh 無vô 。 雖tuy 與dữ 他tha 合hợp 。 終chung 不bất 能năng 令linh 。 轉chuyển 成thành 餘dư 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 。 生sanh 餘dư 相tương/tướng 心tâm 。 如như 鮮tiên 白bạch 物vật 雖tuy 合hợp 餘dư 色sắc 不bất 成thành 餘dư 相tương/tướng 。 不bất 起khởi 餘dư 心tâm 。 頗pha 胝chi 迦ca 等đẳng 。 餘dư 色sắc 合hợp 時thời 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 是thị 故cố 決quyết 定định 無vô 有hữu 實thật 我ngã 。 大đại 種chủng 為vi 性tánh 經kinh 久cửu 時thời 住trụ 。 有hữu 男nam 等đẳng 相tương/tướng 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。

復phục 次thứ 記ký 論luận 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 諸chư 法pháp 及cập 我ngã 。 一nhất 切thiết 皆giai 與dữ 。 三tam 相tương 和hòa 合hợp 。 由do 此thử 三tam 相tương/tướng 。 皆giai 能năng 發phát 起khởi 三tam 種chủng 心tâm 聲thanh 。 何hà 謂vị 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 男nam 相tương/tướng 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 二nhị 者giả 女nữ 相tương/tướng 。 能năng 滅diệt 諸chư 法pháp 。 三tam 非phi 二nhị 相tương/tướng 。 能năng 守thủ 本bổn 位vị 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 諸chư 法pháp 及cập 我ngã 。 體thể 非phi 三tam 相tương/tướng 。 云vân 何hà 能năng 起khởi 。 三tam 種chủng 心tâm 聲thanh 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 與dữ 他tha 合hợp 故cố 轉chuyển 成thành 三tam 相tương/tướng 。 前tiền 所sở 說thuyết 過quá 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 若nhược 法pháp 及cập 我ngã 。 體thể 非phi 三tam 相tương/tướng 。 三tam 相tương/tướng 合hợp 故cố 轉chuyển 成thành 三tam 相tương/tướng 。 三tam 相tương/tướng 更cánh 無vô 餘dư 三tam 相tương/tướng 合hợp 。 故cố 此thử 三tam 相tương 應ứng 非phi 三tam 相tương/tướng 。 應ưng 不bất 能năng 起khởi 三tam 種chủng 心tâm 聲thanh 。 又hựu 此thử 三tam 相tương/tướng 與dữ 非phi 相tướng 合hợp 。 能năng 使sử 非phi 相tướng 轉chuyển 成thành 相tương/tướng 者giả 。 諸chư 法pháp 及cập 我ngã 與dữ 相tương/tướng 合hợp 時thời 。 應ưng 令linh 三tam 相tương/tướng 轉chuyển 成thành 非phi 相tướng 。 是thị 則tắc 畢tất 竟cánh 應ưng 不bất 能năng 起khởi 三tam 種chủng 心tâm 聲thanh 。 又hựu 此thử 三tam 相tương/tướng 功công 能năng 差sai 別biệt 。 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 必tất 應ưng 不bất 並tịnh 。 云vân 何hà 一nhất 物vật 得đắc 有hữu 三tam 聲thanh 。 如như 角giác 等đẳng 物vật 。 男nam 女nữ 非phi 二nhị 。 三tam 聲thanh 所sở 呼hô 世thế 共cộng 知tri 故cố 。 又hựu 一nhất 物vật 上thượng 三tam 相tương/tướng 功công 能năng 。 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 而nhi 得đắc 並tịnh 者giả 。 應ưng 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 現hiện 見kiến 聲thanh 有hữu 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 三tam 相tương/tướng 。 若nhược 實thật 有hữu 者giả 。 唯duy 應ưng 依y 止chỉ 有hữu 法pháp 非phi 無vô 。 是thị 則tắc 三tam 聲thanh 應ưng 不bất 周chu 遍biến 。 云vân 何hà 現hiện 見kiến 。 諸chư 方phương 言ngôn 音âm 。 有hữu 法pháp 上thượng 無vô 。 無vô 法pháp 上thượng 有hữu 。 現hiện 見kiến 境cảnh 界giới 不bất 可khả 誹phỉ 謗báng 。 若nhược 無vô 三tam 相tương/tướng 而nhi 有hữu 三tam 聲thanh 。 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 應ưng 如như 是thị 。 又hựu 此thử 三tam 相tương/tướng 配phối 生sanh 住trụ 滅diệt 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 男nam 死tử 女nữ 生sanh 非phi 二nhị 生sanh 死tử 。 世thế 現hiện 見kiến 故cố 。 又hựu 此thử 三tam 相tương/tướng 無vô 別biệt 實thật 體thể 。 後hậu 當đương 廣quảng 辨biện 。 是thị 故cố 但đãn 隨tùy 世thế 俗tục 言ngôn 路lộ 。 說thuyết 有hữu 男nam 等đẳng 三tam 聲thanh 差sai 別biệt 。 非phi 別biệt 實thật 有hữu 如như 是thị 三tam 相tương/tướng 。 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 如như 是thị 三tam 相tương/tướng 。 依y 附phụ 實thật 我ngã 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 是thị 顛điên 倒đảo 智trí 。 內nội 道đạo 不bất 執chấp 。 故cố 無vô 顛điên 倒đảo 。 汝nhữ 不bất 應ưng 依y 。 有hữu 顛điên 倒đảo 智trí 與dữ 無vô 倒đảo 者giả 。 正chánh 決quyết 擇trạch 時thời 立lập 為vi 定định 量lượng 。 以dĩ 我ngã 見kiến 緣duyên 證chứng 實thật 有hữu 我ngã 。 又hựu 此thử 我ngã 見kiến 。 為vi 隨tùy 我ngã 相tương/tướng 執chấp 有hữu 我ngã 耶da 。 為vi 隨tùy 自tự 覺giác 執chấp 有hữu 我ngã 耶da 。 若nhược 隨tùy 我ngã 相tương 應ứng 。 名danh 正chánh 見kiến 。 若nhược 隨tùy 自tự 覺giác 。 應ưng 不bất 緣duyên 我ngã 。 又hựu 若nhược 初sơ 者giả 。 頌tụng 曰viết 。

汝nhữ 我ngã 餘dư 非phi 我ngã 。 故cố 我ngã 無vô 定định 相tương/tướng 。

論luận 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 身thân 中trung 我ngã 之chi 自tự 相tương/tướng 。 諸chư 餘dư 身thân 中trung 我ngã 亦diệc 同đồng 有hữu 。 隨tùy 我ngã 自tự 相tương/tướng 而nhi 起khởi 我ngã 見kiến 。 云vân 何hà 一nhất 見kiến 不bất 緣duyên 一nhất 切thiết 。 既ký 無vô 一nhất 見kiến 緣duyên 一nhất 切thiết 我ngã 。 故cố 知tri 我ngã 見kiến 不bất 隨tùy 我ngã 相tương/tướng 。 若nhược 汝nhữ 身thân 中trung 我ngã 自tự 相tương/tướng 異dị 。 餘dư 身thân 中trung 我ngã 自tự 相tương/tướng 復phục 別biệt 。 汝nhữ 以dĩ 為vi 我ngã 。 餘dư 則tắc 為vi 非phi 。 餘dư 以dĩ 為vi 我ngã 。 汝nhữ 則tắc 為vi 非phi 。 是thị 則tắc 此thử 我ngã 相tương/tướng 不bất 決quyết 定định 。 既ký 無vô 定định 相tương/tướng 。 便tiện 無vô 定định 性tánh 。 性tánh 相tướng 不bất 定định 。 非phi 實thật 非phi 常thường 。 云vân 何hà 執chấp 我ngã 真chân 實thật 常thường 住trụ 。 又hựu 立lập 量lượng 言ngôn 。 自tự 身thân 我ngã 見kiến 。 不bất 隨tùy 自tự 我ngã 自tự 相tương/tướng 而nhi 起khởi 。 不bất 緣duyên 餘dư 我ngã 自tự 相tương 生sanh 故cố 。 如như 所sở 餘dư 緣duyên 所sở 有hữu 心tâm 等đẳng 。 又hựu 自tự 身thân 我ngã 應ưng 不bất 為vi 緣duyên 。 發phát 自tự 我ngã 見kiến 汝nhữ 許hứa 我ngã 故cố 。 如như 他tha 身thân 我ngã 。 又hựu 諸chư 我ngã 見kiến 。 定định 不bất 緣duyên 我ngã 。 自tự 他tha 境cảnh 相tướng 互hỗ 有hữu 無vô 故cố 。 如như 青thanh 黃hoàng 等đẳng 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 又hựu 一nhất 切thiết 我ngã 非phi 我ngã 見kiến 境cảnh 。 諸chư 餘dư 有hữu 法pháp 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 猶do 如như 一nhất 切thiết 。 兔thố 角giác 等đẳng 無vô 。 又hựu 一nhất 切thiết 我ngã 非phi 實thật 我ngã 性tánh 。 是thị 所sở 知tri 故cố 。 如như 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 諸chư 所sở 計kế 我ngã 無vô 實thật 性tánh 相tướng 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 皆giai 非phi 所sở 見kiến 。 唯duy 諸chư 愚ngu 人nhân 恆hằng 深thâm 樂nhạo 著trước 。 如như 病bệnh 眼nhãn 境cảnh 定định 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 證chứng 立lập 此thử 我ngã 實thật 有hữu 常thường 住trụ 。 若nhược 第đệ 二nhị 者giả 。 頌tụng 曰viết 。

豈khởi 不bất 於ư 無vô 常thường 。 妄vọng 分phân 別biệt 為vi 我ngã 。

論luận 曰viết 。 若nhược 隨tùy 自tự 覺giác 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 。 豈khởi 不bất 但đãn 緣duyên 無vô 常thường 身thân 等đẳng 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 但đãn 緣duyên 身thân 等đẳng 。 前tiền 後hậu 隨tùy 緣duyên 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 。 我ngã 肥phì 我ngã 瘦sấu 。 我ngã 勝thắng 我ngã 劣liệt 。 我ngã 明minh 我ngã 闇ám 。 我ngã 苦khổ 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 。 身thân 等đẳng 無vô 常thường 可khả 有hữu 是thị 事sự 。 常thường 住trụ 實thật 我ngã 無vô 此thử 差sai 別biệt 。 由do 此thử 比tỉ 知tri 。 一nhất 切thiết 我ngã 見kiến 。 皆giai 無vô 實thật 我ngã 以dĩ 為vi 境cảnh 界giới 。 唯duy 緣duyên 虛hư 妄vọng 身thân 等đẳng 為vi 境cảnh 。 隨tùy 自tự 妄vọng 想tưởng 覺giác 慧tuệ 生sanh 故cố 。 如như 緣duyên 闇ám 繩thằng 顛điên 倒đảo 蛇xà 執chấp 。 又hựu 如như 世thế 間gian 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 執chấp 有hữu 空không 華hoa 第đệ 二nhị 月nguyệt 等đẳng 。 必tất 由do 先tiên 見kiến 世thế 間gian 少thiểu 事sự 。 然nhiên 後hậu 方phương 執chấp 。 有hữu 如như 是thị 事sự 。 我ngã 見kiến 執chấp 我ngã 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 先tiên 緣duyên 生sanh 滅diệt 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 事sự 。 後hậu 方phương 決quyết 定định 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 。 又hựu 如như 夢mộng 中trung 。 虛hư 妄vọng 境cảnh 界giới 。 隨tùy 先tiên 所sở 見kiến 和hòa 合hợp 計kế 度độ 。 我ngã 見kiến 境cảnh 界giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 先tiên 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 。 然nhiên 後hậu 和hòa 合hợp 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 。 又hựu 諸chư 我ngã 見kiến 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 生sanh 。 二nhị 者giả 分phân 別biệt 。 俱câu 生sanh 我ngã 見kiến 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 內nội 因nhân 力lực 故cố 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 。 不bất 待đãi 邪tà 教giáo 及cập 邪tà 分phân 別biệt 。 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 。 故cố 名danh 俱câu 生sanh 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 常thường 相tương 續tục 。 在tại 第đệ 七thất 識thức 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 即tức 執chấp 為vi 我ngã 。 名danh 為vi 我ngã 見kiến 。 二nhị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 在tại 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 即tức 執chấp 為vi 我ngã 。 名danh 為vi 我ngã 見kiến 。

如như 是thị 二nhị 種chủng 。 俱câu 生sanh 我ngã 見kiến 微vi 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 勝thắng 無vô 我ngã 觀quán 。 方phương 能năng 除trừ 滅diệt 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 。 由do 現hiện 在tại 世thế 外ngoại 緣duyên 力lực 故cố 。 非phi 與dữ 身thân 俱câu 。 要yếu 待đãi 邪tà 教giáo 及cập 邪tà 分phân 別biệt 。 然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 。 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 此thử 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 相tương/tướng 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 為vi 我ngã 。 名danh 為vi 我ngã 見kiến 。 二nhị 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 相tương/tướng 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 為vi 我ngã 。 名danh 為vi 我ngã 見kiến 如như 是thị 。 二nhị 種chủng 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 。 麁thô 重trọng 易dị 斷đoạn 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。 初sơ 現hiện 行hành 時thời 即tức 便tiện 除trừ 滅diệt 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 我ngã 見kiến 。 心tâm 外ngoại 蘊uẩn 境cảnh 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 心tâm 內nội 蘊uẩn 境cảnh 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 是thị 故cố 我ngã 見kiến 皆giai 緣duyên 無vô 常thường 。 諸chư 蘊uẩn 行hành 相tương/tướng 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 諸chư 蘊uẩn 行hành 相tương 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 是thị 虛hư 幻huyễn 有hữu 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 。 非phi 緣duyên 生sanh 故cố 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 所sở 有hữu 我ngã 見kiến 。 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 。

復phục 次thứ 今kim 應ưng 審thẩm 問vấn 。 諸chư 瞖ế 盲manh 徒đồ 空không 無vô 我ngã 理lý 。 有hữu 何hà 所sở 失thất 。 而nhi 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 固cố 執chấp 我ngã 耶da 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 無vô 我ngã 者giả 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 事sự 俱câu 失thất 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 有hữu 我ngã 故cố 。 諸chư 無vô 智trí 者giả 。 樂nhạo 著trước 生sanh 死tử 。 先tiên 造tạo 能năng 招chiêu 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 後hậu 受thọ 所sở 感cảm 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 先tiên 觀quán 生sanh 死tử 苦khổ 火hỏa 煎tiễn 逼bức 。 發phát 心tâm 厭yếm 離ly 。 後hậu 方phương 捨xả 惡ác 勤cần 修tu 諸chư 善thiện 。 得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 皆giai 由do 我ngã 成thành 。 我ngã 為vi 作tác 者giả 。 我ngã 為vi 受thọ 者giả 。 我ngã 為vi 苦khổ 逼bức 發phát 心tâm 厭yếm 離ly 。 捨xả 惡ác 修tu 善thiện 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 爾nhĩ 頌tụng 曰viết 。

我ngã 即tức 同đồng 於ư 身thân 。 生sanh 生sanh 有hữu 變biến 易dị 。

故cố 離ly 身thân 有hữu 我ngã 。 常thường 住trụ 理lý 不bất 然nhiên 。

論luận 曰viết 。 若nhược 我ngã 先tiên 造tạo 。 種chủng 種chủng 行hành 業nghiệp 。 後hậu 方phương 領lãnh 受thọ 。 種chủng 種chủng 果quả 報báo 。 是thị 則tắc 此thử 我ngã 體thể 應ưng 轉chuyển 變biến 。 因nhân 必tất 有hữu 轉chuyển 變biến 。 果quả 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 無vô 有hữu 道Đạo 理lý 。 因nhân 不bất 轉chuyển 變biến 而nhi 果quả 眾chúng 多đa 。 及cập 非phi 恆hằng 有hữu 。 謂vị 所sở 執chấp 我ngã 那na 落lạc 迦ca 等đẳng 。 諸chư 趣thú 諸chư 界giới 生sanh 差sai 別biệt 中trung 。 若nhược 能năng 造tạo 受thọ 種chủng 種chủng 業nghiệp 果quả 。 則tắc 應ưng 同đồng 身thân 生sanh 生sanh 變biến 易dị 。 非phi 天thiên 授thọ 等đẳng 。 身thân 無vô 變biến 易dị 。 先tiên 能năng 造tạo 作tác 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 後hậu 能năng 領lãnh 受thọ 苦khổ 樂lạc 兩lưỡng 果quả 。 是thị 故cố 我ngã 體thể 同đồng 所sở 依y 身thân 。 能năng 造tạo 受thọ 故cố 。 生sanh 生sanh 變biến 易dị 。 有hữu 變biến 易dị 故cố 。 則tắc 有hữu 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 相tương 應ứng 。 豈khởi 得đắc 常thường 住trụ 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 不bất 離ly 身thân 等đẳng 。 有hữu 情tình 數số 攝nhiếp 。 體thể 非phi 常thường 故cố 。 如như 所sở 依y 身thân 。 是thị 故cố 執chấp 我ngã 常thường 住trụ 離ly 身thân 。 能năng 為vi 作tác 者giả 。 及cập 為vi 受thọ 者giả 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 以dĩ 離ly 身thân 等đẳng 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 此thử 我ngã 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 若nhược 謂vị 與dữ 身thân 合hợp 故cố 能năng 造tạo 。 由do 此thử 內nội 我ngã 有hữu 勤cần 勇dũng 德đức 。 因nhân 此thử 德đức 故cố 。 與dữ 身thân 和hòa 合hợp 起khởi 諸chư 作tác 業nghiệp 。 此thử 德đức 作tác 業nghiệp 雖tuy 待đãi 依y 身thân 。 而nhi 屬thuộc 於ư 我ngã 。 如như 以dĩ 金kim 石thạch 投đầu 於ư 樹thụ 枝chi 。 重trọng/trùng 德đức 相tương 應ứng 故cố 有hữu 搖dao 動động 。 是thị 德đức 作tác 用dụng 雖tuy 待đãi 樹thụ 枝chi 。 而nhi 屬thuộc 金kim 石thạch 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 有hữu 觸xúc 對đối 物vật 。 可khả 有hữu 如như 是thị 動động 搖dao 作tác 用dụng 。 汝nhữ 我ngã 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 身thân 合hợp 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

若nhược 法pháp 無vô 觸xúc 對đối 。 則tắc 無vô 有hữu 動động 搖dao 。

是thị 故cố 身thân 作tác 業nghiệp 。 非phi 命mạng 者giả 能năng 造tạo 。

論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 能năng 起khởi 動động 搖dao 作tác 業nghiệp 。 決quyết 定định 不bất 離ly 。 有hữu 觸xúc 對đối 物vật 。 我ngã 無vô 觸xúc 對đối 。 雖tuy 與dữ 身thân 合hợp 。 云vân 何hà 能năng 作tác 搖dao 動động 業nghiệp 因nhân 。 如như 所sở 執chấp 時thời 無vô 有hữu 觸xúc 對đối 。 雖tuy 與dữ 身thân 合hợp 不bất 能năng 作tác 業nghiệp 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 唯duy 能năng 生sanh 風phong 。 風phong 與dữ 身thân 合hợp 方phương 能năng 造tạo 業nghiệp 。 故cố 所sở 立lập 因nhân 無vô 不bất 定định 過quá 。 此thử 說thuyết 近cận 因nhân 。 非phi 展triển 轉chuyển 故cố 。 又hựu 可khả 合hợp 者giả 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。 兩lưỡng 物vật 相tương 觸xúc 無vô 間gian 名danh 合hợp 。 所sở 執chấp 我ngã 等đẳng 既ký 無vô 方phương 分phần/phân 。 云vân 何hà 與dữ 身thân 合hợp 故cố 造tạo 業nghiệp 。 不bất 可khả 假giả 說thuyết 我ngã 有hữu 方phương 分phần/phân 。 即tức 有hữu 實thật 起khởi 作tác 業nghiệp 功công 能năng 。 勿vật 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 水thủy 為vi 火hỏa 。 即tức 有hữu 實thật 火hỏa 焚phần 燒thiêu 作tác 用dụng 。 由do 能năng 說thuyết 人nhân 假giả 說thuyết 諸chư 法pháp 。 非phi 能năng 說thuyết 人nhân 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 令linh 所sở 說thuyết 法Pháp 其kỳ 性tánh 轉chuyển 變biến 。 法pháp 性tánh 決quyết 定định 前tiền 已dĩ 具cụ 論luận 。 於ư 本bổn 頌tụng 中trung 。 無vô 觸xúc 對đối 者giả 。 顯hiển 無vô 方phương 分phần/phân 。 無vô 動động 搖dao 者giả 。 顯hiển 無vô 合hợp 義nghĩa 。 又hựu 自tự 有hữu 動động 方phương 能năng 動động 他tha 。 如như 金kim 石thạch 等đẳng 要yếu 自tự 有hữu 動động 。 方phương 能năng 為vi 因nhân 令linh 樹thụ 枝chi 動động 。 我ngã 既ký 無vô 動động 無vô 形hình 礙ngại 故cố 。 何hà 能năng 為vi 因nhân 令linh 所sở 依y 動động 。 如như 金kim 石thạch 等đẳng 不bất 動động 轉chuyển 位vị 。 無vô 觸xúc 對đối 者giả 顯hiển 無vô 形hình 礙ngại 。 無vô 形hình 礙ngại 故cố 自tự 無vô 有hữu 動động 。 無vô 動động 搖dao 者giả 顯hiển 非phi 動động 因nhân 。 如như 是thị 所sở 執chấp 無vô 動động 神thần 我ngã 。 尚thượng 無vô 能năng 動động 一nhất 毫hào 之chi 力lực 。 況huống 能năng 造tạo 業nghiệp 得đắc 名danh 作tác 者giả 。 既ký 不bất 造tạo 業nghiệp 即tức 無vô 有hữu 果quả 。 若nhược 不bất 受thọ 果quả 何hà 名danh 受thọ 者giả 。

復phục 次thứ 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 我ngã 為vi 苦khổ 逼bức 發phát 心tâm 厭yếm 離ly 捨xả 惡ác 修tu 善thiện 。 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。

我ngã 常thường 非phi 所sở 害hại 。 豈khởi 煩phiền 修tu 護hộ 因nhân 。

誰thùy 恐khủng 食thực 金kim 剛cang 。 執chấp 仗trượng 防phòng 眾chúng 蠹đố 。

論luận 曰viết 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 既ký 無vô 變biến 易dị 。 如như 太thái 虛hư 空không 。 其kỳ 體thể 常thường 住trụ 。 一nhất 切thiết 災tai 苦khổ 。 皆giai 不bất 能năng 害hại 。 豈khởi 煩phiền 精tinh 進tấn 修tu 防phòng 護hộ 因nhân 。 有hữu 變biến 壞hoại 身thân 。 苦khổ 所sở 逼bức 害hại 罪tội 所sở 塗đồ 染nhiễm 。 理lý 須tu 防phòng 護hộ 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 了liễu 知tri 金kim 剛cang 物vật 無vô 能năng 壞hoại 。 而nhi 恐khủng 侵xâm 食thực 。 率suất 侶lữ 執chấp 仗trượng 防phòng 諸chư 蠹đố 蟲trùng 。 唯duy 有hữu 愚ngu 人nhân 。 或hoặc 為vi 是thị 事sự 。 可khả 變biến 壞hoại 物vật 應ưng 加gia 守thủ 衛vệ 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 。 命mạng 可khả 害hại 故cố 。 我ngã 亦diệc 隨tùy 害hại 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 我ngã 既ký 是thị 常thường 。 不bất 應ưng 隨tùy 害hại 。 又hựu 汝nhữ 計kế 命mạng 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 謂vị 身thân 我ngã 意ý 前tiền 已dĩ 遮già 破phá 。 我ngã 與dữ 身thân 合hợp 無vô 方phương 分phần/phân 故cố 。 如như 汝nhữ 所sở 計kế 。 色sắc 等đẳng 諸chư 德đức 無vô 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 又hựu 和hòa 合hợp 者giả 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 唯duy 有hữu 方phương 分phần/phân 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 既ký 無vô 別biệt 體thể 。 復phục 何hà 所sở 害hại 。 此thử 設thiết 可khả 害hại 必tất 隨tùy 所sở 依y 。 所sở 依y 既ký 常thường 。 云vân 何hà 可khả 害hại 。 設thiết 復phục 害hại 命mạng 。 於ư 我ngã 何hà 惱não 。 以dĩ 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 常thường 無vô 礙ngại 。 如như 太thái 虛hư 空không 。 寒hàn 暑thử 風phong 雨vũ 霜sương 雹bạc 無vô 損tổn 。 如như 是thị 我ngã 性tánh 苦khổ 何hà 所sở 惱não 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 其kỳ 性tánh 凝ngưng 然nhiên 。 前tiền 後hậu 無vô 變biến 。 設thiết 離ly 眾chúng 惡ác 。 復phục 何hà 所sở 增tăng 而nhi 名danh 解giải 脫thoát 。 豈khởi 不bất 此thử 位vị 善thiện 法Pháp 增tăng 耶da 。 我ngã 性tánh 既ký 常thường 。 善thiện 增tăng 何hà 益ích 。 所sở 執chấp 我ngã 體thể 常thường 無vô 改cải 變biến 。 餘dư 法pháp 雖tuy 生sanh 。 亦diệc 無vô 增tăng 損tổn 。 如như 是thị 解giải 脫thoát 。 於ư 我ngã 無vô 用dụng 。 是thị 故cố 執chấp 我ngã 常thường 住trụ 無vô 變biến 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 事sự 俱câu 失thất 。 若nhược 空không 無vô 我ngã 二nhị 事sự 俱câu 成thành 。

大Đại 乘Thừa 廣Quảng 百Bách 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị