瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 八bát

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 等đẳng 三tam 地địa 之chi 一nhất 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 。 地địa 意ý 地địa 決quyết 擇trạch 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 等đẳng 三tam 地địa 決quyết 擇trạch 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。

問vấn 何hà 故cố 焰diễm 摩ma 。 名danh 為vi 法Pháp 王vương 。 為vi 能năng 損tổn 害hại 。 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 為vi 能năng 饒nhiêu 益ích 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 若nhược 由do 損tổn 害hại 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 法Pháp 王vương 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 由do 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 今kim 應ưng 當đương 說thuyết 云vân 何hà 饒nhiêu 益ích 。 答đáp 由do 能năng 饒nhiêu 益ích 不bất 由do 損tổn 害hại 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 執chấp 到đáo 王vương 所sở 。 令linh 憶ức 念niệm 故cố 遂toại 為vi 現hiện 彼bỉ 。 相tương 似tự 之chi 身thân 。 告cáo 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 。 當đương 受thọ 其kỳ 果quả 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 各các 自tự 了liễu 知tri 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 還hoàn 自tự 受thọ 果quả 。 便tiện 於ư 焰diễm 摩ma 使sứ 者giả 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 。 猶do 如như 變biến 化hóa 。 非phi 眾chúng 生sanh 所sở 。 無vô 反phản 害hại 心tâm 無vô 瞋sân 恚khuể 。 心tâm 不bất 懷hoài 怨oán 恨hận 。 乃nãi 由do 此thử 故cố 感cảm 那na 落lạc 迦ca 。 新tân 業nghiệp 更cánh 不bất 積tích 集tập 。 故cố 業nghiệp 盡tận 已dĩ 脫thoát 那na 落lạc 迦ca 趣thú 。 是thị 故cố 焰diễm 摩ma 由do 能năng 饒nhiêu 益ích 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 法Pháp 王vương 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 那na 落lạc 迦ca 憶ức 宿túc 命mạng 者giả 。 焰diễm 摩ma 法Pháp 王Vương 更cánh 不bất 教giáo 誨hối 。 若nhược 有hữu 生sanh 已dĩ 不bất 憶ức 宿túc 命mạng 。 王vương 便tiện 教giáo 誨hối 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 生sanh 那na 落lạc 迦ca 。 不bất 憶ức 宿túc 命mạng 。 一nhất 極cực 愚ngu 癡si 。 謂vị 生sanh 邊biên 地địa 。 不bất 解giải 觀quán 察sát 。 隨tùy 諸chư 惡ác 轉chuyển 。 二nhị 極cực 放phóng 逸dật 。 謂vị 受thọ 欲dục 者giả 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 增tăng 上thượng 耽đam 著trước 。 不bất 解giải 觀quán 察sát 。 隨tùy 諸chư 惡ác 轉chuyển 。 三tam 極cực 邪tà 見kiến 。 謂vị 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。 誹phỉ 謗báng 邪tà 見kiến 。 不bất 解giải 觀quán 察sát 。 隨tùy 諸chư 惡ác 轉chuyển 。 由do 彼bỉ 不bất 能năng 自tự 然nhiên 憶ức 念niệm 故cố 令linh 憶ức 念niệm 。

復phục 次thứ 二nhị 因nhân 緣duyên 故cố 。 大đại 海hải 水thủy 鹹hàm 。 一nhất 生sanh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 福phước 增tăng 上thượng 故cố 。 二nhị 陸lục 地địa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 分phần/phân 非phi 福phước 增tăng 上thượng 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 水thủy 鹹hàm 故cố 非phi 人nhân 所sở 涉thiệp 。 生sanh 彼bỉ 無vô 量lượng 微vi 細tế 眾chúng 生sanh 不bất 被bị 採thải 害hại 。 又hựu 大đại 海hải 中trung 種chủng 種chủng 珍trân 寶bảo 。 差sai 別biệt 可khả 得đắc 。 由do 水thủy 鹹hàm 故cố 陸lục 地địa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 分phần/phân 難nan 得đắc 。

復phục 次thứ 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 決quyết 擇trạch 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 義nghĩa 。 當đương 知tri 此thử 煩phiền 惱não 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 建kiến 立lập 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 自tự 性tánh 故cố 。 二nhị 自tự 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 三tam 染nhiễm 淨tịnh 差sai 別biệt 故cố 。 四tứ 迷mê 斷đoạn 差sai 別biệt 故cố 。 五ngũ 對đối 治trị 差sái 別biệt 故cố 。

云vân 何hà 自tự 性tánh 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 見kiến 性tánh 煩phiền 惱não 。 二nhị 非phi 見kiến 性tánh 煩phiền 惱não 。

云vân 何hà 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 十thập 種chủng 。 見kiến 性tánh 煩phiền 惱não 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 。 非phi 見kiến 性tánh 者giả 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 總tổng 此thử 十thập 種chủng 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 見kiến 性tánh 五ngũ 者giả 。 謂vị 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 邊biên 執chấp 見kiến 。 邪tà 見kiến 。 見kiến 取thủ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 非phi 見kiến 性tánh 五ngũ 者giả 。 謂vị 貪tham 。 恚khuể 。 慢mạn 。 無vô 明minh 。 疑nghi 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 者giả 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 心tâm 執chấp 增tăng 益ích 見kiến 我ngã 我ngã 所sở 名danh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 生sanh 。 二nhị 分phần 別biệt 起khởi 。 俱câu 生sanh 者giả 。 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 異dị 生sanh 。 乃nãi 至chí 禽cầm 獸thú 並tịnh 皆giai 現hiện 行hành 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 計kế 度độ 而nhi 起khởi 。

邊biên 執chấp 見kiến 者giả 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 心tâm 執chấp 增tăng 益ích 見kiến 我ngã 斷đoạn 常thường 。 名danh 邊biên 執chấp 見kiến 。 常thường 見kiến 所sở 攝nhiếp 邊biên 執chấp 見kiến 者giả 。 謂vị 六lục 十thập 二nhị 諸chư 見kiến 趣thú 中trung 。 計kế 度độ 前tiền 際tế 諸chư 遍biến 常thường 論luận 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 諸chư 有hữu 想tưởng 論luận 無vô 想tưởng 論luận 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 論luận 。 斷đoạn 見kiến 所sở 攝nhiếp 邊biên 執chấp 見kiến 者giả 。 謂vị 諸chư 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 七thất 事sự 斷đoạn 論luận 。 此thử 邊biên 執chấp 見kiến 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 無vô 有hữu 俱câu 生sanh 。 唯duy 除trừ 即tức 此thử 先tiên 世thế 已dĩ 來lai 。 串xuyến 習tập 隨tùy 逐trục 邊biên 執chấp 見kiến 等đẳng 。 若nhược 有hữu 分phân 別biệt 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 如như 本bổn 地địa 分phần/phân 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 邪tà 見kiến 者giả 。 一nhất 切thiết 倒đảo 見kiến 於ư 所sở 知tri 事sự 顛điên 倒đảo 而nhi 轉chuyển 。 皆giai 名danh 邪tà 見kiến 。 當đương 知tri 此thử 見kiến 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 增tăng 益ích 。 二nhị 者giả 損tổn 減giảm 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 邊biên 執chấp 見kiến 。 見kiến 取thủ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 此thử 四tứ 見kiến 等đẳng 一nhất 切thiết 。 皆giai 名danh 增tăng 益ích 邪tà 見kiến 。 謗báng 因nhân 謗báng 用dụng 謗báng 果quả 壞hoại 實thật 事sự 等đẳng 。 心tâm 執chấp 增tăng 益ích 所sở 有hữu 諸chư 見kiến 一nhất 切thiết 。 皆giai 名danh 損tổn 減giảm 邪tà 見kiến 。 無vô 施thí 無vô 愛ái 。 亦diệc 無vô 祠từ 祀tự 。 是thị 名danh 謗báng 因nhân 。 無vô 有hữu 妙diệu 行hạnh 亦diệc 無vô 惡ác 行hành 。 是thị 名danh 謗báng 用dụng 。 無vô 有hữu 妙diệu 行hạnh 惡ác 行hành 諸chư 業nghiệp 果quả 及cập 異dị 熟thục 。 是thị 名danh 謗báng 果quả 。 無vô 父phụ 無vô 母mẫu 。 無vô 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 亦diệc 無vô 世thế 間gian 真chân 阿A 羅La 漢Hán 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 名danh 壞hoại 實thật 事sự 。 又hựu 此thử 邪tà 見kiến 即tức 計kế 前tiền 際tế 諸chư 無vô 因nhân 論luận 。 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 論luận 。 所sở 有hữu 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 三tam 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 常thường 見kiến 所sở 攝nhiếp 諸chư 邊biên 執chấp 見kiến 。 斷đoạn 見kiến 所sở 攝nhiếp 諸chư 邊biên 執chấp 見kiến 。 及cập 諸chư 邪tà 見kiến 。 見kiến 取thủ 者giả 。 於ư 六lục 十thập 二nhị 諸chư 見kiến 趣thú 等đẳng 。 一nhất 一nhất 別biệt 計kế 為vi 最tối 為vi 上thượng 。 為vi 勝thắng 為vi 妙diệu 。 威uy 勢thế 取thủ 執chấp 。 隨tùy 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 唯duy 此thử 諦đế 實thật 。 餘dư 皆giai 虛hư 妄vọng 。 由do 此thử 見kiến 故cố 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 是thị 名danh 見kiến 取thủ 。

戒giới 禁cấm 取thủ 者giả 。 謂vị 所sở 受thọ 持trì 隨tùy 順thuận 見kiến 取thủ 。 見kiến 取thủ 眷quyến 屬thuộc 見kiến 取thủ 隨tùy 法pháp 。 若nhược 戒giới 若nhược 禁cấm 於ư 所sở 受thọ 持trì 諸chư 戒giới 禁cấm 中trung 。 妄vọng 計kế 為vi 最tối 為vi 上thượng 。 為vi 勝thắng 為vi 妙diệu 。 威uy 勢thế 執chấp 取thủ 。 隨tùy 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 唯duy 此thử 諦đế 實thật 。 餘dư 皆giai 虛hư 妄vọng 。 由do 此thử 戒giới 禁cấm 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 是thị 名danh 戒giới 禁cấm 取thủ 。

貪tham 者giả 。 謂vị 能năng 耽đam 著trước 心tâm 所sở 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 四tứ 種chủng 。 謂vị 著trước 諸chư 見kiến 。 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。

恚khuể 者giả 。 謂vị 能năng 損tổn 害hại 心tâm 所sở 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 四tứ 種chủng 。 謂vị 於ư 損tổn 己kỷ 他tha 。 見kiến 他tha 有hữu 情tình 所sở 。 及cập 於ư 所sở 愛ái 不bất 饒nhiêu 益ích 所sở 。 於ư 所sở 不bất 愛ái 作tác 饒nhiêu 益ích 所sở 。 所sở 有hữu 瞋sân 恚khuể 。

慢mạn 者giả 。 謂vị 令linh 心tâm 舉cử 心tâm 所sở 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 四tứ 種chủng 。 謂vị 於ư 諸chư 見kiến 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 受thọ 用dụng 欲dục 。 於ư 諸chư 後hậu 有hữu 處xứ 起khởi 。 又hựu 此thử 慢mạn 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。 二nhị 不bất 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。 於ư 有hữu 情tình 處xứ 慢mạn 者giả 。 謂vị 三tam 慢mạn 類loại 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 於ư 受thọ 用dụng 欲dục 處xứ 慢mạn 者giả 。 謂vị 由do 大đại 財tài 大đại 族tộc 大đại 徒đồ 眾chúng 等đẳng 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 心tâm 遂toại 高cao 舉cử 。 於ư 後hậu 有hữu 處xứ 慢mạn 者giả 。 謂vị 由do 計kế 我ngã 當đương 有hữu 不bất 有hữu 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 我ngã 當đương 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 等đẳng 。 若nhược 動động 不bất 動động 戲hí 論luận 造tạo 作tác 諸chư 愛ái 趣thú 中trung 。 現hiện 前tiền 轉chuyển 故cố 心tâm 遂toại 高cao 舉cử 。 不bất 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 者giả 。 謂vị 於ư 下hạ 劣liệt 計kế 己kỷ 為vi 勝thắng 。 於ư 等đẳng 計kế 等đẳng 。 而nhi 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 者giả 。 謂vị 餘dư 六lục 慢mạn 。 又hựu 由do 受thọ 用dụng 鄙bỉ 劣liệt 資tư 具cụ 自tự 謂vị 富phú 樂lạc 。 名danh 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。 若nhược 由do 受thọ 用dụng 勝thắng 妙diệu 資tư 具cụ 自tự 謂vị 富phú 樂lạc 。 名danh 不bất 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。 又hựu 由do 邪tà 行hành 謂vị 後hậu 有hữu 勝thắng 。 名danh 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。 若nhược 由do 正chánh 行hạnh 謂vị 後hậu 有hữu 勝thắng 。 名danh 不bất 惑hoặc 亂loạn 慢mạn 。

無vô 明minh 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 知tri 真chân 實thật 覺giác 悟ngộ 能năng 覆phú 能năng 障chướng 心tâm 所sở 為vi 性tánh 。 此thử 略lược 四tứ 種chủng 。 一nhất 無vô 解giải 愚ngu 。 二nhị 放phóng 逸dật 愚ngu 。 三tam 染nhiễm 污ô 愚ngu 。 四tứ 不bất 染nhiễm 污ô 愚ngu 。 若nhược 於ư 不bất 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 所sở 知tri 義nghĩa 中trung 。 所sở 有hữu 無vô 智trí 。 名danh 無vô 解giải 愚ngu 。 若nhược 於ư 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 所sở 知tri 義nghĩa 中trung 。 散tán 亂loạn 失thất 念niệm 所sở 有hữu 無vô 智trí 。 名danh 放phóng 逸dật 愚ngu 。 於ư 顛điên 倒đảo 心tâm 所sở 有hữu 無vô 智trí 。 名danh 染nhiễm 污ô 愚ngu 。 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 所sở 有hữu 無vô 智trí 。 名danh 不bất 染nhiễm 污ô 愚ngu 。 又hựu 此thử 無vô 明minh 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 二nhị 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 非phi 無vô 愚ngu 癡si 而nhi 起khởi 諸chư 惑hoặc 。 是thị 故cố 貪tham 等đẳng 餘dư 惑hoặc 相tương 應ứng 所sở 有hữu 無vô 明minh 。 名danh 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 若nhược 無vô 貪tham 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。 但đãn 於ư 苦khổ 等đẳng 諸chư 諦đế 境cảnh 中trung 。 由do 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 力lực 故cố 。 鈍độn 慧tuệ 士sĩ 夫phu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 諸chư 不bất 如như 實thật 簡giản 擇trạch 覆phú 障chướng 纏triền 裹khỏa 闇ám 昧muội 等đẳng 心tâm 所sở 性tánh 。 名danh 獨độc 行hành 無vô 明minh 。

疑nghi 者giả 。 猶do 豫dự 二nhị 分phần 不bất 決quyết 定định 心tâm 所sở 為vi 性tánh 。 當đương 知tri 此thử 疑nghi 略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 謂vị 於ư 他tha 世thế 作tác 用dụng 因nhân 果quả 諸chư 諦đế 寶bảo 中trung 。 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 十thập 種chủng 煩phiền 惱não 。 亦diệc 緣duyên 事sự 轉chuyển 亦diệc 緣duyên 煩phiền 惱não 。 謂vị 十thập 煩phiền 惱não 皆giai 與dữ 自tự 地địa 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 亦diệc 緣duyên 自tự 地địa 諸chư 有hữu 漏lậu 事sự 。 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 能năng 緣duyên 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 及cập 事sự 。 非phi 上thượng 地địa 惑hoặc 能năng 緣duyên 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 及cập 事sự 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 展triển 轉chuyển 相tương 緣duyên 。 及cập 下hạ 地địa 惑hoặc 能năng 緣duyên 上thượng 地địa 。 於ư 此thử 處xứ 所sở 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

復phục 次thứ 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 數số 現hiện 行hành 故cố 。 非phi 極cực 損tổn 惱não 自tự 他tha 處xứ 故cố 。 若nhược 分phân 別biệt 起khởi 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 由do 堅kiên 執chấp 故cố 與dữ 前tiền 相tương 違vi 。 在tại 欲dục 界giới 者giả 唯duy 不bất 善thiện 性tánh 。 若nhược 在tại 上thượng 地địa 。 奢xa 摩ma 他tha 力lực 所sở 制chế 持trì 故cố 。 多đa 白bạch 淨tịnh 法pháp 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 成thành 無vô 記ký 性tánh 。 由do 染nhiễm 污ô 故cố 體thể 是thị 隱ẩn 沒một 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 為vi 諸chư 惡ác 行hành 。 安an 足túc 處xứ 故cố 。 多đa 不bất 善thiện 性tánh 。 又hựu 不bất 善thiện 者giả 。 具cụ 三tam 因nhân 緣duyên 能năng 往vãng 惡ác 趣thú 。 餘dư 則tắc 不bất 定định 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

謂vị 極cực 多đa 修tu 習tập 殷ân 重trọng 無vô 間gian 計kế 為vi 功công 德đức 。 不bất 見kiến 其kỳ 失thất 不bất 見kiến 其kỳ 患hoạn 。 縱túng/tung 情tình 而nhi 起khởi 。 是thị 初sơ 因nhân 緣duyên 。 用dụng 此thử 煩phiền 惱não 以dĩ 為vi 依y 處xứ 。 由do 身thân 語ngữ 意ý 於ư 諸chư 惡ác 行hành 作tác 及cập 增tăng 長trưởng 。 是thị 第đệ 二nhị 因nhân 緣duyên 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 斷đoạn 他tha 善thiện 品phẩm 授thọ 不bất 善thiện 品phẩm 。 是thị 第đệ 三tam 因nhân 緣duyên 。 除trừ 先tiên 所sở 作tác 能năng 往vãng 惡ác 趣thú 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 。 又hựu 十thập 煩phiền 惱não 。 七thất 唯duy 意ý 地địa 。 貪tham 恚khuể 無vô 明minh 亦diệc 通thông 五ngũ 識thức 。 又hựu 於ư 欲dục 界giới 四tứ 見kiến 及cập 慢mạn 喜hỷ 捨xả 相tương 應ứng 。 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 相tương 應ứng 。 恚khuể 苦khổ 憂ưu 捨xả 相tương 應ứng 。 邪tà 見kiến 喜hỷ 憂ưu 捨xả 相tương 應ứng 。 疑nghi 憂ưu 捨xả 相tương 應ứng 。 無vô 明minh 一nhất 切thiết 五ngũ 根căn 相tướng 應ưng 。 此thử 據cứ 多đa 分phần 相tương 應ứng 道Đạo 理lý 。 其kỳ 餘dư 深thâm 細tế 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 於ư 上thượng 諸chư 地Địa 。 隨tùy 所sở 有hữu 根căn 。 即tức 與dữ 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 又hựu 十thập 煩phiền 惱não 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 。 名danh 曰viết 無vô 事sự 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 事sự 。 非phi 成thành 實thật 故cố 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 有hữu 事sự 。 無vô 事sự 彼bỉ 相tương 違vi 故cố 。 又hựu 貪tham 與dữ 慢mạn 緣duyên 有hữu 漏lậu 一nhất 分phần/phân 可khả 意ý 事sự 生sanh 。 恚khuể 緣duyên 一nhất 分phần/phân 非phi 可khả 意ý 生sanh 。 是thị 故cố 此thử 三tam 煩phiền 惱não 一nhất 分phần/phân 所sở 生sanh 名danh 取thủ 。 一nhất 分phần/phân 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 若nhược 愛ái 非phi 愛ái 。 及cập 俱câu 相tương 違vi 有hữu 漏lậu 事sự 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 曰viết 遍biến 行hành 。 取thủ 一nhất 切thiết 事sự 若nhược 有hữu 隨tùy 順thuận 如như 是thị 。 煩phiền 惱não 煩phiền 惱não 俱câu 行hành 煩phiền 惱não 品phẩm 類loại 。 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。

云vân 何hà 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 略lược 由do 四tứ 相tương/tướng 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 一nhất 通thông 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 二nhị 通thông 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 起khởi 。 三tam 於ư 各các 別biệt 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 四tứ 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 心tâm 起khởi 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 謂vị 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 名danh 通thông 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 隨tùy 煩phiền 惱não 放phóng 逸dật 掉trạo 舉cử 。 惛hôn 沈trầm 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 邪tà 欲dục 。 邪tà 勝thắng 解giải 邪tà 念niệm 。 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。 此thử 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 通thông 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 起khởi 。 通thông 一nhất 切thiết 處xứ 。 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 忿phẫn 恨hận 覆phú 惱não 嫉tật 慳san 誑cuống 諂siểm 憍kiêu 害hại 。 此thử 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 各các 別biệt 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 若nhược 一nhất 生sanh 時thời 必tất 無vô 第đệ 二nhị 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 皆giai 欲dục 界giới 繫hệ 。 除trừ 誑cuống 諂siểm 憍kiêu 。 由do 誑cuống 及cập 諂siểm 至chí 初sơ 靜tĩnh 慮lự 憍kiêu 通thông 三tam 界giới 。 此thử 并tinh 前tiền 二nhị 若nhược 在tại 上thượng 地địa 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 尋tầm 伺tứ 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。 此thử 四tứ 隨tùy 煩phiền 惱não 通thông 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 心tâm 起khởi 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 若nhược 有hữu 極cực 久cửu 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 。 便tiện 令linh 身thân 疲bì 念niệm 失thất 心tâm 亦diệc 勞lao 損tổn 。 是thị 故cố 尋tầm 伺tứ 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 二nhị 乃nãi 至chí 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 又hựu 有hữu 定định 地địa 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 謂vị 尋tầm 伺tứ 誑cuống 諂siểm 。 惛hôn 沈trầm 掉trạo 舉cử 。 憍kiêu 放phóng 逸dật 懈giải 怠đãi 等đẳng 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 有hữu 初sơ 四tứ 種chủng 。 餘dư 通thông 一nhất 切thiết 地địa 。 若nhược 雜tạp 事sự 中trung 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 愁sầu 歎thán 憂ưu 苦khổ 。 隨tùy 擾nhiễu 惱não 等đẳng 。 及cập 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 廣quảng 所sở 分phân 別biệt 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 四tứ 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 相tương/tướng 攝nhiếp 應ưng 知tri 。

復phục 次thứ 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 略lược 於ư 十thập 二nhị 處xứ 轉chuyển 。 何hà 等đẳng 十thập 二nhị 。 謂vị 執chấp 著trước 惡ác 行hành 處xứ 。 鬪đấu 訟tụng 諍tranh 競cạnh 處xứ 。 毀hủy 犯phạm 尸thi 羅la 處xứ 。 受thọ 學học 隨tùy 轉chuyển 非phi 善thiện 人nhân 法pháp 處xứ 。 邪tà 命mạng 處xứ 。 耽đam 著trước 諸chư 欲dục 處xứ 。 如như 所sở 聞văn 法Pháp 。 義nghĩa 心tâm 諦đế 思tư 惟duy 處xứ 。 於ư 所sở 思tư 義nghĩa 內nội 心tâm 寂tịch 止chỉ 方phương 便tiện 持trì 心tâm 處xứ 。 展triển 轉chuyển 受thọ 用dụng 財tài 法pháp 處xứ 。 不bất 相tương 雜tạp 住trú 處xứ 。 遠viễn 離ly 臥ngọa 具cụ 房phòng 舍xá 處xứ 。 眾chúng 苦khổ 所sở 集tập 處xứ 。 此thử 十thập 二nhị 處xứ 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 如như 先tiên 所sở 說thuyết 貪tham 著trước 。 乃nãi 至chí 隨tùy 擾nhiễu 惱não 等đẳng 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 謂vị 貪tham 著trước 瞋sân 恚khuể 愚ngu 癡si 。 依y 初sơ 處xứ 轉chuyển 。 忿phẫn 等đẳng 乃nãi 至chí 諂siểm 依y 第đệ 二nhị 處xứ 轉chuyển 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 依y 第đệ 三tam 處xứ 轉chuyển 。 誑cuống 等đẳng 乃nãi 至chí 謀mưu 害hại 依y 第đệ 四tứ 處xứ 轉chuyển 。 矯kiểu 詐trá 等đẳng 乃nãi 至chí 惡ác 作tác 依y 第đệ 五ngũ 處xứ 轉chuyển 。 不bất 忍nhẫn 耽đam 嗜thị 等đẳng 乃nãi 至chí 不bất 平bình 等đẳng 貪tham 著trước 依y 第đệ 六lục 處xứ 轉chuyển 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 有hữu 見kiến 無vô 有hữu 見kiến 依y 第đệ 七thất 處xứ 轉chuyển 。 貪tham 欲dục 等đẳng 乃nãi 至chí 不bất 作tác 意ý 依y 第đệ 八bát 處xứ 轉chuyển 。 顧cố 悅duyệt 纏triền 綿miên 依y 第đệ 九cửu 處xứ 轉chuyển 。 不bất 質chất 直trực 。 性tánh 不bất 柔nhu 和hòa 性tánh 不bất 隨tùy 同đồng 分phần/phân 轉chuyển 性tánh 依y 第đệ 十thập 處xứ 轉chuyển 。 欲dục 尋tầm 思tư 等đẳng 乃nãi 至chí 家gia 生sanh 繫hệ 屬thuộc 尋tầm 思tư 依y 第đệ 十thập 一nhất 處xứ 轉chuyển 。 愁sầu 歎thán 等đẳng 依y 第đệ 十thập 二nhị 處xứ 轉chuyển 。

復phục 次thứ 此thử 五ngũ 見kiến 是thị 慧tuệ 性tánh 故cố 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 自tự 性tánh 自tự 性tánh 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 貪tham 恚khuể 慢mạn 疑nghi 更cánh 相tương 違vi 故cố 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 貪tham 染nhiễm 令linh 心tâm 卑ty 下hạ 。 憍kiêu 慢mạn 令linh 心tâm 高cao 舉cử 是thị 故cố 貪tham 慢mạn 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 。

復phục 次thứ 如như 所sở 說thuyết 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 煩phiền 惱não 品phẩm 類loại 。 且thả 如như 放phóng 逸dật 是thị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 品phẩm 類loại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 染nhiễm 愛ái 時thời 多đa 生sanh 放phóng 逸dật 。 乃nãi 至chí 疑nghi 時thời 亦diệc 有hữu 放phóng 逸dật 。 貪tham 著trước 慳san 悋lận 。 憍kiêu 高cao 掉trạo 舉cử 等đẳng 。 皆giai 貪tham 品phẩm 類loại 皆giai 貪tham 等đẳng 流lưu 。 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 害hại 等đẳng 是thị 瞋sân 品phẩm 類loại 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 誑cuống 諂siểm 是thị 邪tà 見kiến 品phẩm 類loại 邪tà 見kiến 等đẳng 流lưu 。 覆phú 是thị 諂siểm 品phẩm 類loại 。 當đương 知tri 即tức 彼bỉ 。 品phẩm 類loại 等đẳng 流lưu 。 餘dư 隨tùy 煩phiền 惱não 是thị 癡si 品phẩm 類loại 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 唯duy 除trừ 尋tầm 伺tứ 當đương 知tri 尋tầm 伺tứ 。 慧tuệ 思tư 為vi 性tánh 猶do 如như 諸chư 見kiến 。 若nhược 慧tuệ 依y 止chỉ 意ý 言ngôn 而nhi 生sanh 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 慞chương 惶hoàng 推thôi 究cứu 。 雖tuy 慧tuệ 為vi 性tánh 而nhi 名danh 尋tầm 伺tứ 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 遽cự 務vụ 推thôi 求cầu 。 依y 止chỉ 意ý 言ngôn 麁thô 慧tuệ 名danh 尋tầm 。 即tức 於ư 此thử 境cảnh 不bất 甚thậm 遽cự 務vụ 而nhi 隨tùy 究cứu 察sát 。 依y 止chỉ 意ý 言ngôn 細tế 慧tuệ 名danh 伺tứ 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。

云vân 何hà 建kiến 立lập 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 染nhiễm 淨tịnh 差sai 別biệt 。 謂vị 如như 所sở 說thuyết 本bổn 隨tùy 二nhị 惑hoặc 。 略lược 二nhị 緣duyên 故cố 染nhiễm 惱não 有hữu 情tình 。 一nhất 由do 纏triền 故cố 。 二nhị 隨tùy 眠miên 故cố 。 現hiện 行hành 現hiện 起khởi 煩phiền 惱não 名danh 纏triền 。 即tức 此thử 種chủng 子tử 未vị 斷đoạn 未vị 害hại 。 名danh 曰viết 隨tùy 眠miên 亦diệc 名danh 麁thô 重trọng 。 又hựu 不bất 覺giác 位vị 名danh 曰viết 隨tùy 眠miên 。 若nhược 在tại 覺giác 位vị 說thuyết 名danh 為vi 纏triền 。 若nhược 諸chư 具cụ 縛phược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 生sanh 在tại 欲dục 界giới 。 成thành 就tựu 三tam 界giới 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 異dị 生sanh 。 成thành 就tựu 欲dục 界giới 被bị 奢xa 摩ma 他tha 之chi 所sở 損tổn 伏phục 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 成thành 就tựu 色sắc 界giới 及cập 無vô 色sắc 。 界giới 所sở 未vị 損tổn 伏phục 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 所sở 有hữu 異dị 生sanh 。 成thành 就tựu 欲dục 界giới 及cập 與dữ 色sắc 界giới 被bị 奢xa 摩ma 他tha 之chi 所sở 損tổn 伏phục 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 成thành 就tựu 無vô 色sắc 所sở 未vị 損tổn 伏phục 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 如như 界giới 道Đạo 理lý 隨tùy 地địa 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 未vị 離ly 自tự 地địa 煩phiền 惱não 欲dục 者giả 自tự 地địa 現hiện 起khởi 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 即tức 不bất 現hiện 起khởi 。 若nhược 在tại 下hạ 地địa 。 上thượng 地địa 諸chư 纏triền 亦diệc 得đắc 成thành 就tựu 。 非phi 在tại 上thượng 地địa 得đắc 說thuyết 成thành 就tựu 下hạ 地địa 諸chư 纏triền 。

問vấn 具cụ 一nhất 切thiết 縛phược 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 起khởi 滅diệt 未vị 捨xả 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 於ư 何hà 事sự 繫hệ 。 過quá 去khứ 耶da 未vị 來lai 耶da 現hiện 在tại 耶da 。 答đáp 過quá 去khứ 已dĩ 繫hệ 故cố 不bất 名danh 繫hệ 。 但đãn 於ư 現hiện 在tại 由do 此thử 種chủng 類loại 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 說thuyết 名danh 為vi 繫hệ 。 若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 正chánh 起khởi 現hiện 前tiền 亦diệc 由do 纏triền 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 繫hệ 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 隨tùy 眠miên 及cập 纏triền 以dĩ 當đương 繫hệ 故cố 。 亦diệc 不bất 名danh 繫hệ 。 如như 此thử 種chủng 類loại 。 當đương 知tri 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 具cụ 縛phược 者giả 不bất 具cụ 縛phược 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 差sai 別biệt 者giả 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 說thuyết 名danh 為vi 繫hệ 。 問vấn 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 伏phục 煩phiền 惱não 纏triền 當đương 云vân 何hà 伏phục 。 答đáp 以dĩ 修tu 三tam 種chủng 對đối 治trị 力lực 故cố 伏phục 煩phiền 惱não 纏triền 。 一nhất 了liễu 知tri 煩phiền 惱não 。 自tự 性tánh 過quá 患hoạn 。 二nhị 思tư 惟duy 對đối 治trị 所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 。 三tam 以dĩ 勝thắng 善thiện 品phẩm 滋tư 心tâm 相tương 續tục 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 永vĩnh 斷đoạn 正chánh 見kiến 前tiền 行hành 之chi 道đạo 。 問vấn 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 。 為vi 捨xả 纏triền 耶da 捨xả 隨tùy 眠miên 耶da 。 由do 斷đoạn 何hà 故cố 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 答đáp 但đãn 捨xả 隨tùy 眠miên 。 以dĩ 煩phiền 惱não 纏triền 先tiên 已dĩ 捨xả 故cố 。 斷đoạn 隨tùy 眠miên 故cố 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 雖tuy 纏triền 已dĩ 斷đoạn 未vị 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 數số 復phục 現hiện 起khởi 。 若nhược 隨tùy 眠miên 斷đoạn 。 纏triền 與dữ 隨tùy 眠miên 。 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 問vấn 為vi 斷đoạn 過quá 去khứ 為vi 斷đoạn 未vị 來lai 為vi 斷đoạn 現hiện 在tại 。 答đáp 非phi 斷đoạn 去khứ 來lai 今kim 。 然nhiên 說thuyết 斷đoạn 三tam 世thế 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 有hữu 隨tùy 眠miên 心tâm 。 任nhậm 運vận 滅diệt 故cố 其kỳ 性tánh 已dĩ 斷đoạn 。 復phục 何hà 所sở 斷đoạn 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 有hữu 隨tùy 眠miên 心tâm 。 性tánh 未vị 生sanh 故cố 體thể 既ký 是thị 無vô 。 當đương 何hà 所sở 斷đoạn 。 若nhược 在tại 現hiện 在tại 有hữu 隨tùy 眠miên 心tâm 。 此thử 剎sát 那na 後hậu 性tánh 必tất 不bất 住trụ 。 更cánh 何hà 須tu 斷đoạn 。 又hựu 有hữu 隨tùy 眠miên 離ly 隨tùy 眠miên 心tâm 二nhị 不bất 和hòa 合hợp 。 是thị 故cố 現hiện 在tại 亦diệc 非phi 所sở 斷đoạn 。 然nhiên 從tùng 他tha 音âm 內nội 正chánh 作tác 意ý 。 二nhị 因nhân 緣duyên 故cố 。 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 隨tùy 所sở 治trị 惑hoặc 能năng 治trị 心tâm 生sanh 。 諸chư 有hữu 隨tùy 眠miên 所sở 治trị 心tâm 滅diệt 。 此thử 心tâm 生sanh 時thời 彼bỉ 心tâm 滅diệt 時thời 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 對đối 治trị 生sanh 滅diệt 道Đạo 理lý 應ưng 知tri 。 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 能năng 對đối 治trị 心tâm 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 無vô 有hữu 隨tùy 眠miên 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 亦diệc 無vô 隨tùy 眠miên 。 此thử 剎sát 那na 後hậu 離ly 隨tùy 眠miên 心tâm 。 在tại 未vị 來lai 世thế 亦diệc 無vô 隨tùy 眠miên 。 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 於ư 已dĩ 轉chuyển 依y 已dĩ 斷đoạn 隨tùy 眠miên 身thân 相tướng 續tục 中trung 。 所sở 有hữu 後hậu 得đắc 世thế 間gian 所sở 攝nhiếp 。 善thiện 無vô 記ký 心tâm 去khứ 來lai 今kim 位vị 皆giai 離ly 隨tùy 眠miên 。 是thị 故cố 三tam 世thế 皆giai 得đắc 說thuyết 斷đoạn 。 是thị 名danh 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 染nhiễm 淨tịnh 差sai 別biệt 。

云vân 何hà 建kiến 立lập 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 迷mê 斷đoạn 差sai 別biệt 。 當đương 知tri 略lược 說thuyết 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 諦Đế 。 所sở 斷đoạn 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 有hữu 五ngũ 。 如như 欲dục 界giới 繫hệ 。 色sắc 無vô 色sắc 繫hệ 各các 五ngũ 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 界giới 迷mê 苦khổ 有hữu 十thập 煩phiền 惱não 。 迷mê 集tập 有hữu 八bát 。 除trừ 薩tát 迦ca 耶da 及cập 邊biên 執chấp 見kiến 。 如như 迷mê 集Tập 諦Đế 滅diệt 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 上thượng 界giới 諸chư 諦đế 並tịnh 除trừ 瞋sân 恚khuể 。 隨tùy 迷mê 次thứ 第đệ 如như 欲dục 界giới 說thuyết 。

云vân 何hà 迷mê 苦khổ 有hữu 十thập 隨tùy 眠miên 。 略lược 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 總tổng 名danh 為vi 苦khổ 。 愚ngu 夫phu 於ư 此thử 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 中trung 起khởi 二nhị 十thập 句cú 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 五ngũ 句cú 見kiến 我ngã 。 餘dư 見kiến 我ngã 所sở 。 是thị 名danh 迷mê 苦khổ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 即tức 用dụng 如như 是thị 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 見kiến 我ngã 斷đoạn 常thường 。 故cố 邊biên 執chấp 見kiến 亦diệc 迷mê 於ư 苦khổ 。 又hựu 諸chư 邪tà 見kiến 謂vị 無vô 施thí 等đẳng 。 乃nãi 至chí 妙diệu 行hạnh 惡ác 行hành 業nghiệp 果quả 及cập 與dữ 異dị 熟thục 。 是thị 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 父phụ 母mẫu 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 如như 是thị 邪tà 見kiến 。 一nhất 分phần/phân 迷mê 苦khổ 。 一nhất 分phần/phân 迷mê 集tập 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 誹phỉ 謗báng 苦Khổ 諦Đế 。 起khởi 大đại 邪tà 見kiến 。 彼bỉ 謂vị 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 種chủng 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 施thi 設thiết 苦Khổ 諦Đế 。 此thử 定định 無vô 有hữu 。 如như 是thị 邪tà 見kiến 。 亦diệc 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 又hựu 有hữu 諸chư 見kiến 妄vọng 計kế 自tự 在tại 世thế 主chủ 釋Thích 梵Phạm 及cập 餘dư 物vật 類loại 。 為vi 常thường 為vi 恆hằng 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 如như 是thị 邪tà 見kiến 。 亦diệc 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 又hựu 有hữu 諸chư 見kiến 計kế 邊biên 無vô 邊biên 。 如như 是thị 亦diệc 名danh 迷mê 苦khổ 邪tà 見kiến 。 又hựu 有hữu 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 邪tà 見kiến 。 一nhất 分phần/phân 亦diệc 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 有hữu 見kiến 取thủ 。 妄vọng 取thủ 迷mê 苦khổ 所sở 有hữu 諸chư 見kiến 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 謂vị 能năng 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 迷mê 苦khổ 見kiến 取thủ 。 若nhược 有hữu 妄vọng 取thủ 隨tùy 順thuận 此thử 見kiến 此thử 見kiến 隨tùy 法pháp 所sở 受thọ 戒giới 禁cấm 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 此thử 戒giới 禁cấm 取thủ 是thị 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 有hữu 外ngoại 道đạo 。 於ư 此thử 諸chư 見kiến 不bất 定định 信tín 受thọ 。 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 誹phỉ 謗báng 如Như 來Lai 。 所sở 立lập 苦Khổ 諦Đế 。 但đãn 於ư 苦Khổ 諦Đế 心tâm 懷hoài 猶do 豫dự 。 此thử 及cập 所sở 餘dư 於ư 苦khổ 猶do 豫dự 是thị 迷mê 苦khổ 疑nghi 。 若nhược 於ư 如như 是thị 。 自tự 所sở 起khởi 見kiến 。 寶bảo 愛ái 堅kiên 著trước 如như 此thử 見kiến 貪tham 。 是thị 迷mê 苦khổ 貪tham 。 若nhược 於ư 異dị 分phần/phân 他tha 所sở 起khởi 見kiến 。 心tâm 懷hoài 違vi 損tổn 是thị 迷mê 苦khổ 恚khuể 。 若nhược 恃thị 此thử 見kiến 心tâm 生sanh 高cao 舉cử 。 是thị 迷mê 苦khổ 慢mạn 。 若nhược 有hữu 無vô 智trí 與dữ 此thử 諸chư 見kiến 及cập 疑nghi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 若nhược 唯duy 於ư 苦khổ 獨độc 行hành 無vô 智trí 。 如như 是thị 並tịnh 名danh 迷mê 苦khổ 無vô 明minh 。 此thử 十thập 煩phiền 惱não 皆giai 迷mê 苦Khổ 諦Đế 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 。

云vân 何hà 迷mê 集tập 有hữu 八bát 隨tùy 眠miên 。 謂vị 諸chư 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 謗báng 因nhân 邪tà 見kiến 。 又hựu 有hữu 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 計kế 自tự 在tại 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 物vật 。 生sanh 者giả 化hóa 者giả 及cập 與dữ 作tác 者giả 。 此thử 惡ác 因nhân 論luận 。 所sở 有hữu 邪tà 見kiến 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 。 無vô 施thí 無vô 愛ái 。 亦diệc 無vô 祠từ 祀tự 。 無vô 有hữu 妙diệu 行hạnh 亦diệc 無vô 惡ác 行hành 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 外ngoại 道đạo 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 起khởi 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 誹phỉ 謗báng 集Tập 諦Đế 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 計kế 。 如như 彼bỉ 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 。 種chủng 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 所sở 說thuyết 集Tập 諦Đế 。 此thử 定định 無vô 有hữu 。 如như 是thị 等đẳng 見kiến 是thị 迷mê 集Tập 諦Đế 所sở 起khởi 邪tà 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 取thủ 取thủ 彼bỉ 諸chư 見kiến 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 是thị 迷mê 集Tập 諦Đế 所sở 起khởi 見kiến 取thủ 。 若nhược 於ư 隨tùy 順thuận 此thử 見kiến 諸chư 法pháp 所sở 受thọ 戒giới 禁cấm 。 取thủ 為vi 第đệ 一nhất 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 是thị 迷mê 集Tập 諦Đế 戒giới 禁cấm 取thủ 。 餘dư 疑nghi 貪tham 等đẳng 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 迷mê 於ư 集Tập 諦Đế 見kiến 集tập 所sở 斷đoạn 。

云vân 何hà 迷mê 滅diệt 有hữu 八bát 隨tùy 眠miên 。 謂vị 諸chư 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 計kế 邊biên 無vô 邊biên 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 諸chư 見kiến 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 有hữu 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 謂vị 說thuyết 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 者giả 。 所sở 有hữu 邪tà 見kiến 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 世thế 間gian 。 真chân 阿A 羅La 漢Hán 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 二nhị 德đức 所sở 顯hiển 。 謂vị 斷đoạn 及cập 智trí 。 此thử 中trung 但đãn 取thủ 謗báng 斷đoạn 邪tà 見kiến 。 又hựu 有hữu 邪tà 見kiến 誹phỉ 謗báng 滅Diệt 諦Đế 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 又hựu 有hữu 橫hoạnh/hoành 計kế 諸chư 邪tà 解giải 脫thoát 。 所sở 有hữu 邪tà 見kiến 。 如như 是thị 諸chư 見kiến 。 是thị 迷mê 滅Diệt 諦Đế 所sở 起khởi 邪tà 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 取thủ 取thủ 彼bỉ 諸chư 見kiến 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 是thị 迷mê 滅Diệt 諦Đế 所sở 起khởi 見kiến 取thủ 。 若nhược 於ư 隨tùy 順thuận 彼bỉ 見kiến 諸chư 法pháp 所sở 受thọ 戒giới 禁cấm 。 取thủ 為vi 第đệ 一nhất 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 是thị 迷mê 滅Diệt 諦Đế 戒giới 禁cấm 取thủ 。 所sở 餘dư 貪tham 等đẳng 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 唯duy 除trừ 瞋sân 恚khuể 。 謂vị 於ư 滅Diệt 諦Đế 起khởi 怖bố 畏úy 心tâm 起khởi 損tổn 害hại 心tâm 起khởi 恚khuể 惱não 心tâm 。 如như 是thị 瞋sân 恚khuể 。 迷mê 於ư 滅Diệt 諦Đế 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 迷mê 於ư 滅Diệt 諦Đế 見kiến 滅diệt 所sở 斷đoạn 。

云vân 何hà 迷mê 道đạo 有hữu 八bát 隨tùy 眠miên 。 謂vị 撥bát 無vô 世thế 間gian 。 真chân 阿A 羅La 漢Hán 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 所sở 有hữu 誹phỉ 謗báng 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 為vi 導đạo 首thủ 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 當đương 知tri 此thử 見kiến 是thị 迷mê 道Đạo 諦Đế 所sở 起khởi 邪tà 見kiến 。 又hựu 諸chư 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 邪tà 見kiến 一nhất 分phần/phân 亦diệc 迷mê 於ư 道đạo 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 謗báng 道đạo 邪tà 見kiến 。 彼bỉ 謂vị 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 。 種chủng 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 說thuyết 出xuất 離ly 道đạo 。 實thật 非phi 出xuất 離ly 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 盡tận 出xuất 離ly 苦khổ 。 佛Phật 所sở 施thi 設thiết 無vô 我ngã 之chi 見kiến 。 及cập 所sở 受thọ 持trì 戒giới 禁cấm 隨tùy 法pháp 。 是thị 惡ác 邪tà 道đạo 非phi 正chánh 妙diệu 道đạo 。 如như 是thị 亦diệc 名danh 迷mê 道đạo 邪tà 見kiến 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 計kế 。 我ngã 等đẳng 所sở 行hành 。 若nhược 行hành 若nhược 道đạo 是thị 真chân 行hành 道Đạo 。 能năng 盡tận 能năng 出xuất 一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 如như 是thị 亦diệc 名danh 迷mê 道đạo 邪tà 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 取thủ 取thủ 彼bỉ 邪tà 見kiến 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 迷mê 道đạo 見kiến 取thủ 。 若nhược 於ư 隨tùy 順thuận 彼bỉ 見kiến 諸chư 法pháp 所sở 受thọ 戒giới 禁cấm 。 取thủ 為vi 第đệ 一nhất 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 解giải 脫thoát 出xuất 離ly 。 是thị 名danh 迷mê 道đạo 戒giới 禁cấm 取thủ 。 所sở 餘dư 貪tham 等đẳng 迷mê 道đạo 煩phiền 惱não 。 如như 迷mê 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 理lý 應ưng 知tri 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 迷mê 於ư 道Đạo 諦Đế 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 見kiến 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 云vân 何hà 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 謂vị 欲dục 界giới 瞋sân 恚khuể 。 三tam 界giới 三tam 種chủng 貪tham 慢mạn 無vô 明minh 。 由do 彼bỉ 長trường 時thời 修tu 習tập 。 正Chánh 道Đạo 方phương 能năng 得đắc 斷đoạn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 又hựu 彼bỉ 煩phiền 惱não 界giới 界giới 地địa 地địa 皆giai 有hữu 三tam 品phẩm 。 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 。 能năng 斷đoạn 之chi 道đạo 。 亦diệc 有hữu 三tam 品phẩm 。 下hạ 品phẩm 之chi 道đạo 能năng 斷đoạn 上thượng 品phẩm 修tu 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 中trung 能năng 斷đoạn 中trung 。 上thượng 道đạo 斷đoạn 下hạ 。 又hựu 彼bỉ 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 於ư 有hữu 漏lậu 事sự 。 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 長trường 時thời 堅kiên 固cố 於ư 自tự 所sở 迷mê 事sự 。 難nan 可khả 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 迷mê 斷đoạn 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 即tức 如như 所sở 說thuyết 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 所sở 緣duyên 。 一nhất 緣duyên 邪tà 分phân 別biệt 所sở 起khởi 事sự 境cảnh 。 二nhị 緣duyên 見kiến 境cảnh 。 三tam 緣duyên 戒giới 禁cấm 境cảnh 。 四tứ 緣duyên 自tự 分phân 別biệt 所sở 起khởi 名danh 境cảnh 。 五ngũ 緣duyên 任nhậm 運vận 堅kiên 固cố 事sự 境cảnh 。 此thử 中trung 若nhược 緣duyên 苦khổ 集tập 事sự 境cảnh 所sở 有hữu 諸chư 漏lậu 。 是thị 緣duyên 邪tà 分phân 別biệt 所sở 起khởi 事sự 境cảnh 。 見kiến 取thủ 貪tham 等đẳng 見kiến 斷đoạn 諸chư 漏lậu 除trừ 疑nghi 。 是thị 緣duyên 見kiến 境cảnh 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 是thị 緣duyên 戒giới 禁cấm 境cảnh 。 緣duyên 滅diệt 道đạo 境cảnh 及cập 緣duyên 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 境cảnh 所sở 有hữu 諸chư 漏lậu 。 是thị 緣duyên 自tự 分phân 別biệt 所sở 起khởi 名danh 境cảnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 此thử 煩phiền 惱não 能năng 緣duyên 滅diệt 道đạo 。 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 。 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 。 非phi 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 修tu 所sở 斷đoạn 漏lậu 。 是thị 緣duyên 自tự 任nhậm 運vận 堅kiên 固cố 事sự 境cảnh 。

云vân 何hà 建kiến 立lập 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 對đối 治trị 差sái 別biệt 。 謂vị 略lược 四tứ 種chủng 。 一nhất 相tương 續tục 成thành 熟thục 對đối 治trị 。 二nhị 近cận 斷đoạn 對đối 治trị 。 三tam 一nhất 分phần/phân 斷đoạn 對đối 治trị 。 四tứ 具cụ 分phần/phân 斷đoạn 對đối 治trị 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 已dĩ 具cụ 說thuyết 。 十thập 三tam 種chủng 資tư 糧lương 道đạo 。 名danh 相tướng 續tục 成thành 熟thục 對đối 治trị 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 已dĩ 具cụ 說thuyết 。 煗noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。 名danh 近cận 斷đoạn 對đối 治trị 。 見kiến 道đạo 名danh 一nhất 分phần/phân 斷đoạn 對đối 治trị 。 修tu 道Đạo 名danh 具cụ 分phần/phân 斷đoạn 對đối 治trị 。 問vấn 昇thăng 見kiến 道đạo 聖thánh 者giả 智trí 行hành 有hữu 何hà 相tương/tướng 由do 幾kỷ 心tâm 故cố 見kiến 道đạo 究cứu 竟cánh 。 云vân 何hà 當đương 捨xả 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 頓đốn 耶da 漸tiệm 耶da 。 答đáp 昇thăng 見kiến 道đạo 者giả 所sở 有hữu 智trí 行hành 。 遠viễn 離ly 眾chúng 相tướng 。

爾nhĩ 時thời 聖thánh 智trí 雖tuy 緣duyên 於ư 苦khổ 。 然nhiên 於ư 苦khổ 事sự 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 謂vị 此thử 為vi 苦khổ 取thủ 相tương/tướng 而nhi 轉chuyển 。 如như 於ư 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 集tập 滅diệt 道đạo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

爾nhĩ 時thời 即tức 於ư 先tiên 世thế 俗tục 智trí 所sở 觀quán 諦đế 中trung 一nhất 切thiết 想tưởng 相tương/tướng 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 絕tuyệt 戲hí 論luận 智trí 。 但đãn 於ư 其kỳ 義nghĩa 緣duyên 真Chân 如Như 理lý 離ly 相tương/tướng 而nhi 轉chuyển 。 其kỳ 於ư 爾nhĩ 時thời 智trí 行hành 如như 是thị 。 建kiến 立lập 見kiến 道đạo 由do 二nhị 道Đạo 理lý 。 一nhất 廣quảng 布bố 聖thánh 教giáo 道Đạo 理lý 。 有hữu 戲hí 論luận 建kiến 立lập 。 二nhị 內nội 證chứng 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 。 離ly 戲hí 論luận 建kiến 立lập 。 依y 初sơ 建kiến 立lập 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 說thuyết 法Pháp 智trí 品phẩm 有hữu 四tứ 種chủng 心tâm 。 種chủng 類loại 智trí 品phẩm 亦diệc 有hữu 四tứ 心tâm 。 隨tùy 爾nhĩ 所sở 時thời 。 八bát 種chủng 心tâm 轉chuyển 。 即tức 爾nhĩ 所sở 時thời 總tổng 說thuyết 名danh 一nhất 無vô 間gian 所sở 入nhập 純thuần 奢xa 摩ma 他tha 所sở 顯hiển 之chi 心tâm 。 如như 是thị 總tổng 說thuyết 有hữu 九cửu 種chủng 心tâm 。 見kiến 道đạo 究cứu 竟cánh 。 隨tùy 爾nhĩ 所sở 時thời 。 如như 所sở 施thi 設thiết 。 苦Khổ 諦Đế 之chi 相tướng 了liễu 別biệt 究cứu 竟cánh 。 即tức 爾nhĩ 所sở 時thời 說thuyết 名danh 一nhất 心tâm 。 第đệ 二nhị 建kiến 立lập 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 說thuyết 有hữu 一nhất 心tâm 。 謂vị 唯duy 依y 一nhất 證chứng 真Chân 如Như 智trí 相tương 應ứng 心tâm 類loại 。 見kiến 道đạo 究cứu 竟cánh 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 道Đạo 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 又hựu 立lập 二nhị 分phần 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 一nhất 隨tùy 逐trục 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 二nhị 隨tùy 逐trục 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 見kiến 道đạo 中trung 止Chỉ 觀Quán 雙song 運vận 故cố 。 聖thánh 弟đệ 子tử 俱câu 時thời 能năng 捨xả 止Chỉ 觀Quán 二nhị 道đạo 所sở 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 第đệ 一nhất 觀quán 所sở 斷đoạn 。 第đệ 二nhị 止chỉ 所sở 斷đoạn 。 是thị 故cố 見kiến 道đạo 說thuyết 名danh 究cứu 竟cánh 。 若nhược 言ngôn 觀quán 品phẩm 所sở 攝nhiếp 諸chư 智trí 見kiến 斷đoạn 隨tùy 眠miên 隨tùy 逐trục 生sanh 者giả 。 應ưng 不bất 得đắc 名danh 對đối 治trị 體thể 性tánh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 隨tùy 信tín 行hành 者giả 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 。 名danh 為vi 第đệ 六lục 。 行hành 無vô 相tướng 行hành 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 非phi 信tín 勝thắng 解giải 。 見kiến 得đắc 。 身thân 證chứng 。 慧tuệ 脫thoát 。 俱câu 脫thoát 五ngũ 得đắc 其kỳ 名danh 。 由do 彼bỉ 於ư 滅diệt 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 想tưởng 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 住trụ 無vô 相tướng 。 譬thí 如như 良lương 醫y 。 拔bạt 毒độc 箭tiễn 者giả 。 知tri 癰ung 熟thục 已dĩ 利lợi 刀đao 先tiên 剖phẫu 。 膿nùng 雖tuy 漸tiệm 出xuất 猶do 未vị 頓đốn 盡tận 。 後hậu 更cánh 廣quảng 開khai 周chu 迴hồi [(ㄇ@(企-止))/齊]# 搦nạch 。 膿nùng 出xuất 漉lộc 盡tận 未vị 能năng 甚thậm 淨tịnh 。 瘡sang 門môn 尚thượng 開khai 為vi 令linh 斂liểm 故cố 。 或hoặc 以dĩ 膩nị 團đoàn 或hoặc 以dĩ 膩nị 帛bạch 而nhi 帖# 塞tắc 之chi 。 如như 是thị 漸tiệm 次thứ 。 肌cơ 肉nhục 得đắc 斂liểm 。 令linh 義nghĩa 易dị 了liễu 故cố 作tác 此thử 喻dụ 。 此thử 中trung 義nghĩa 者giả 如như 已dĩ 熟thục 癰ung 。 當đương 知tri 隨tùy 順thuận 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 處xứ 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 利lợi 刀đao 剖phẫu 。 當đương 知tri 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 品phẩm 所sở 攝nhiếp 見kiến 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 周chu [(ㄇ@(企-止))/齊]# 搦nạch 。 當đương 知tri 奢xa 摩ma 他tha 品phẩm 所sở 攝nhiếp 見kiến 道đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 膿nùng 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 隨tùy 眠miên 漏lậu 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 瘡sang 未vị 淨tịnh 未vị 斂liểm 。 當đương 知tri 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 漏lậu 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 膩nị 團đoàn 帛bạch 。 當đương 知tri 修tu 道Đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 離ly 欲dục 界giới 欲dục 或hoặc 色sắc 界giới 欲dục 。 但đãn 由do 修tu 道Đạo 無vô 有hữu 見kiến 道đạo 。 彼bỉ 於ư 欲dục 界giới 得đắc 離ly 欲dục 時thời 。 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 及cập 彼bỉ 隨tùy 法pháp 隣lân 近cận 憍kiêu 慢mạn 。 若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 相tướng 。 應ưng 無vô 明minh 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 皆giai 說thuyết 名danh 斷đoạn 。 非phi 如như 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 等đẳng 由do 彼bỉ 諸chư 惑hoặc 住trụ 此thử 身thân 中trung 。 從tùng 定định 起khởi 已dĩ 。 有hữu 時thời 現hiện 行hành 。 非phi 生sanh 上thượng 者giả 彼bỉ 復phục 現hiện 起khởi 。 如như 是thị 異dị 生sanh 離ly 色sắc 界giới 欲dục 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 除trừ 瞋sân 恚khuể 餘dư 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 自tự 地địa 所sở 有hữu 見kiến 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 若nhược 定định 若nhược 起khởi 若nhược 生sanh 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 若nhược 遇ngộ 生sanh 緣duyên 。 便tiện 現hiện 在tại 前tiền 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 麁thô 重trọng 。 一nhất 漏lậu 麁thô 重trọng 。 二nhị 有hữu 漏lậu 麁thô 重trọng 。 漏lậu 麁thô 重trọng 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 時thời 皆giai 悉tất 永vĩnh 離ly 。 此thử 謂vị 有hữu 隨tùy 眠miên 者giả 有hữu 識thức 身thân 中trung 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 無vô 堪kham 能năng 性tánh 。 有hữu 漏lậu 麁thô 重trọng 者giả 。 隨tùy 眠miên 斷đoạn 時thời 從tùng 漏lậu 所sở 生sanh 漏lậu 所sở 熏huân 發phát 。 本bổn 所sở 得đắc 性tánh 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 。 苦khổ 依y 附phụ 性tánh 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 無vô 堪kham 能năng 性tánh 。 皆giai 得đắc 微vi 薄bạc 。 又hựu 此thử 有hữu 漏lậu 麁thô 重trọng 名danh 煩phiền 惱não 習tập 。 阿A 羅La 漢Hán 獨Độc 覺Giác 所sở 未vị 能năng 斷đoạn 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 能năng 究cứu 竟cánh 斷đoạn 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 永vĩnh 斷đoạn 習tập 氣khí 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 是thị 名danh 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。

問vấn 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 妄vọng 分phân 別biệt 貪tham 名danh 士sĩ 夫phu 欲dục 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 唯duy 煩phiền 惱não 欲dục 說thuyết 名danh 為vi 欲dục 非phi 事sự 欲dục 耶da 。 答đáp 以dĩ 煩phiền 惱não 欲dục 性tánh 染nhiễm 污ô 故cố 。 又hựu 唯duy 煩phiền 惱não 欲dục 能năng 欲dục 事sự 欲dục 故cố 。 又hựu 煩phiền 惱não 欲dục 發phát 動động 事sự 欲dục 。 令linh 生sanh 種chủng 種chủng 雜tạp 染nhiễm 過quá 患hoạn 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 妄vọng 分phân 別biệt 貪tham 未vị 斷đoạn 未vị 知tri 故cố 。 先tiên 為vi 欲dục 愛ái 之chi 所sở 燒thiêu 惱não 。 欲dục 愛ái 燒thiêu 故cố 追truy 求cầu 諸chư 欲dục 。 追truy 求cầu 欲dục 故cố 便tiện 受thọ 種chủng 種chủng 身thân 心tâm 疲bì 苦khổ 。 雖tuy 設thiết 功công 勞lao 。 若nhược 不bất 稱xưng 遂toại 。 便tiện 謂vị 我ngã 今kim 。 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。 乃nãi 受thọ 劬cù 勞lao 無vô 果quả 之chi 苦khổ 。 設thiết 得đắc 稱xưng 遂toại 便tiện 深thâm 戀luyến 著trước 。 守thủ 掌chưởng 因nhân 緣duyên 受thọ 防phòng 護hộ 苦khổ 。 若nhược 受thọ 用dụng 時thời 貪tham 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 於ư 內nội 便tiện 受thọ 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 若nhược 彼bỉ 失thất 壞hoại 受thọ 愁sầu 憂ưu 苦khổ 。 由do 隨tùy 念niệm 故cố 受thọ 追truy 憶ức 苦khổ 。 又hựu 由do 是thị 因nhân 發phát 起khởi 身thân 語ngữ 。 及cập 意ý 惡ác 行hành 。 又hựu 出xuất 家gia 者giả 棄khí 捨xả 欲dục 時thời 。 雖tuy 復phục 捨xả 離ly 煩phiền 惱não 欲dục 。 因nhân 欲dục 復phục 還hoàn 起khởi 。 又hựu 唯duy 煩phiền 惱não 。 欲dục 因nhân 緣duyên 故cố 。 能năng 招chiêu 欲dục 界giới 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 惡ác 趣thú 等đẳng 苦khổ 。 如như 是thị 等đẳng 輩bối 。 雜tạp 染nhiễm 過quá 患hoạn 。 皆giai 煩phiền 惱não 欲dục 。 以dĩ 為vi 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 煩phiền 惱não 欲dục 說thuyết 名danh 為vi 欲dục 非phi 於ư 事sự 欲dục 。

問vấn 能năng 生sanh 欲dục 貪tham 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 凡phàm 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 答đáp 略lược 有hữu 八bát 種chủng 。 一nhất 引dẫn 發phát 分phân 別biệt 。 二nhị 覺giác 悟ngộ 分phân 別biệt 。 三tam 合hợp 結kết 分phân 別biệt 四tứ 有hữu 相tương/tướng 分phân 別biệt 五ngũ 親thân 昵ni 分phân 別biệt 。 六lục 喜hỷ 樂lạc 分phân 別biệt 。 七thất 侵xâm 逼bức 分phân 別biệt 。 八bát 極cực 親thân 昵ni 分phân 別biệt 。 如như 梵Phạm 問vấn 經kinh 言ngôn 。

引dẫn 發phát 與dữ 覺giác 悟ngộ 。 及cập 餘dư 和hòa 合hợp 結kết 。

有hữu 相tương/tướng 若nhược 親thân 昵ni 。 亦diệc 多đa 種chủng 喜hỷ 樂lạc 。

侵xâm 逼bức 極cực 親thân 昵ni 。 名danh 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。

能năng 生sanh 於ư 欲dục 貪tham 。 智trí 者giả 當đương 遠viễn 離ly 。

引dẫn 發phát 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 捨xả 善thiện 方phương 便tiện 心tâm 相tương 續tục 已dĩ 。 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 發phát 生sanh 作tác 意ý 。 覺giác 悟ngộ 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 於ư 不bất 和hòa 合hợp 不bất 現hiện 前tiền 境cảnh 。 由do 貪tham 欲dục 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 合hợp 結kết 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 貪tham 欲dục 纏triền 所sở 纏triền 縛phược 故cố 追truy 求cầu 諸chư 欲dục 。 有hữu 相tương/tướng 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 於ư 和hòa 合hợp 現hiện 前tiền 境cảnh 界giới 。 執chấp 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 執chấp 取thủ 隨tùy 好hảo/hiếu 。 親thân 昵ni 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 於ư 和hòa 合hợp 現hiện 前tiền 境cảnh 界giới 。 由do 貪tham 欲dục 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 喜hỷ 樂lạc 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 由do 如như 是thị 貪tham 欲dục 纏triền 故cố 。 希hy 求cầu 無vô 量lượng 所sở 受thọ 欲dục 具cụ 。 侵xâm 逼bức 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 由do 一nhất 向hướng 見kiến 其kỳ 功công 德đức 而nhi 受thọ 諸chư 欲dục 倍bội 更cánh 希hy 求cầu 。 極cực 親thân 昵ni 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 為vi 最tối 極cực 諸chư 貪tham 欲dục 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 問vấn 何hà 故cố 欲dục 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 唯duy 顯hiển 示thị 貪tham 以dĩ 為vi 欲dục 相tương 。 答đáp 若nhược 由do 是thị 因nhân 顯hiển 示thị 貪tham 愛ái 為vi 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。 即tức 以dĩ 此thử 因nhân 。 當đương 知tri 此thử 相tướng 。 問vấn 何hà 故cố 顯hiển 示thị 分phân 別biệt 。 俱câu 貪tham 以dĩ 為vi 欲dục 相tương 。 答đáp 若nhược 此thử 因nhân 緣duyên 令linh 貪tham 現hiện 前tiền 發phát 起khởi 於ư 貪tham 。 若nhược 此thử 因nhân 緣duyên 受thọ 用dụng 事sự 欲dục 。 總tổng 顯hiển 為vi 一nhất 妄vọng 分phân 別biệt 貪tham 。 又hựu 有hữu 一nhất 分phần/phân 棄khí 捨xả 諸chư 欲dục 而nhi 出xuất 家gia 者giả 。 仍nhưng 於ư 諸chư 欲dục 起khởi 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 令linh 了liễu 知tri 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 亦diệc 是thị 欲dục 已dĩ 尋tầm 復phục 棄khí 捨xả 故cố 。 顯hiển 分phân 別biệt 亦diệc 是thị 欲dục 相tương 。 問vấn 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 貪tham 愛ái 為vi 集Tập 諦Đế 相tương/tướng 。 答đáp 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 一nhất 者giả 貪tham 愛ái 是thị 願nguyện 不bất 願nguyện 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 二nhị 者giả 貪tham 愛ái 遍biến 生sanh 起khởi 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 彼bỉ 貪tham 愛ái 於ư 身thân 財tài 等đẳng 所sở 應ưng 期kỳ 願nguyện 。 為vi 現hiện 攝nhiếp 受thọ 故cố 便tiện 起khởi 期kỳ 願nguyện 。 於ư 非phi 願nguyện 處xứ 對đối 治trị 善thiện 中trung 為vi 非phi 所sở 願nguyện 。 現hiện 攝nhiếp 方phương 便tiện 故cố 便tiện 起khởi 不bất 願nguyện 。 由do 此thử 願nguyện 不bất 願nguyện 故cố 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 當đương 知tri 遍biến 起khởi 。 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 位vị 遍biến 。 依y 一nhất 切thiết 受thọ 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 謂vị 由do 五ngũ 門môn 喜hỷ 和hòa 合hợp 故cố 。 喜hỷ 不bất 離ly 故cố 。 喜hỷ 不bất 合hợp 故cố 。 喜hỷ 乖quai 離ly 故cố 。 常thường 隨tùy 自tự 身thân 而nhi 藏tạng 愛ái 故cố 。 二nhị 者giả 時thời 遍biến 。 謂vị 緣duyên 去khứ 來lai 今kim 三tam 世thế 境cảnh 故cố 。 三tam 者giả 境cảnh 遍biến 。 謂vị 緣duyên 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 內nội 身thân 而nhi 起khởi 。 亦diệc 緣duyên 已dĩ 得đắc 未vị 得đắc 境cảnh 界giới 而nhi 起khởi 。 問vấn 何hà 故cố 唯duy 說thuyết 離ly 貪tham 瞋sân 癡si 。 心tâm 得đắc 離ly 欲dục 。 不bất 說thuyết 離ly 色sắc 受thọ 等đẳng 煩phiền 惱não 事sự 耶da 。 答đáp 由do 離ly 於ư 此thử 亦diệc 離ly 彼bỉ 故cố 。 又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 性tánh 染nhiễm 污ô 故cố 。 又hựu 即tức 由do 此thử 多đa 過quá 患hoạn 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 於ư 其kỳ 事sự 起khởi 諸chư 過quá 患hoạn 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 煩phiền 惱não 所sở 作tác 。 是thị 諸chư 過quá 患hoạn 如như 前tiền 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 中trung 觀quán 察sát 不bất 善thiện 。 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 又hựu 可khả 避tị 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 諸chư 事sự 中trung 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 可khả 避tị 脫thoát 。 非phi 一nhất 切thiết 事sự 。 又hựu 由do 修tu 習tập 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 諸chư 世thế 俗tục 道đạo 。 雖tuy 厭yếm 其kỳ 事sự 入nhập 離ly 欲dục 地địa 。 然nhiên 離ly 欲dục 地địa 。 煩phiền 惱não 隨tùy 逐trục 。 煩phiền 惱não 於ư 心tâm 未vị 得đắc 離ly 欲dục 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 唯duy 離ly 煩phiền 惱não 。 心tâm 善thiện 離ly 欲dục 非phi 離ly 其kỳ 事sự 。 於ư 此thử 處xứ 所sở 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 諸chư 經Kinh 中trung 。 從tùng 餘dư 煩phiền 惱não 簡giản 取thủ 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 我ngã 慢mạn 執chấp 著trước 隨tùy 眠miên 。 說thuyết 為vi 染nhiễm 污ô 煩phiền 惱não 品phẩm 耶da 。 答đáp 由do 三tam 因nhân 故cố 。 一nhất 向hướng 邪tà 行hành 故cố 。 謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。 見kiến 二nhị 種chủng 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 止chỉ 身thân 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 便tiện 能năng 生sanh 起khởi 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 依y 託thác 此thử 故cố 於ư 非phi 解giải 脫thoát 計kế 為vi 解giải 脫thoát 。 而nhi 起khởi 邪tà 行hành 。 二nhị 背bội 正chánh 行hành 故cố 。 謂vị 我ngã 慢mạn 執chấp 著trước 二nhị 種chủng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 止chỉ 我ngã 慢mạn 執chấp 著trước 故cố 。 於ư 此thử 正Chánh 法Pháp 。 毘tỳ 柰nại 耶da 中trung 所sở 有hữu 善thiện 友hữu 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 真chân 善thiện 丈trượng 夫phu 。 不bất 往vãng 請thỉnh 問vấn 云vân 何hà 為vi 善thiện 。 云vân 何hà 不bất 善thiện 。 設thiết 彼bỉ 來lai 問vấn 亦diệc 不bất 如như 實thật 顯hiển 發phát 自tự 己kỷ 。 三tam 退thoái 勝thắng 位vị 故cố 。 謂vị 隨tùy 眠miên 一nhất 種chủng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 雖tuy 到đáo 有hữu 頂đảnh 。 下hạ 地địa 隨tùy 眠miên 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 復phục 還hoàn 退thoái 墮đọa 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 通thông 達đạt 所sở 知tri 。 於ư 滅diệt 作tác 證chứng 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 。 極cực 為vi 障chướng 礙ngại 。 一nhất 邪tà 行hành 因nhân 緣duyên 。 二nhị 苦khổ 生sanh 因nhân 緣duyên 。 邪tà 行hành 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 因nhân 此thử 執chấp 故cố 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 身thân 語ngữ 意ý 起khởi 諸chư 邪tà 行hành 。 苦khổ 生sanh 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 不bất 斷đoạn 隨tùy 眠miên 故cố 。 又hựu 此thử 二nhị 業nghiệp 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 邪tà 行hành 因nhân 緣duyên 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 苦khổ 生sanh 因nhân 緣duyên 因nhân 緣duyên 者giả 。 謂vị 初sơ 後hậu 兩lưỡng 位vị 不bất 起khởi 正chánh 行hạnh 。 由do 我ngã 慢mạn 故cố 初sơ 。 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 由do 增tăng 上thượng 慢mạn 。 故cố 後hậu 不bất 修tu 正chánh 行hạnh 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘tỳ 柰nại 耶da 中trung 。 有hữu 四tứ 種chủng 法Pháp 。 為vi 最tối 為vi 上thượng 。 勝thắng 極cực 勝thắng 妙diệu 。 不bất 共cộng 外ngoại 道đạo 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 於ư 諦đế 簡giản 擇trạch 。 二nhị 者giả 於ư 己kỷ 同đồng 梵Phạm 行hạnh 所sở 修tu 可khả 樂lạc 法pháp 。 三tam 者giả 於ư 異dị 論luận 所sở 。 不bất 生sanh 憎tăng 嫉tật 。 四tứ 於ư 清thanh 淨tịnh 品phẩm 能năng 不bất 退thoái 失thất 。 於ư 惡ác 說thuyết 法Pháp 毘tỳ 柰nại 耶da 中trung 。 有hữu 四tứ 種chủng 法Pháp 。 於ư 此thử 四tứ 法pháp 極cực 為vi 障chướng 礙ngại 。 一nhất 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 二nhị 我ngã 慢mạn 。 三tam 妄vọng 執chấp 諦đế 取thủ 。 四tứ 不bất 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 到đáo 有hữu 頂đảnh 必tất 還hoàn 墮đọa 落lạc 。 又hựu 有hữu 二nhị 執chấp 。 一nhất 根căn 境cảnh 執chấp 。 謂vị 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 二nhị 展triển 轉chuyển 有hữu 情tình 執chấp 。 謂vị 我ngã 慢mạn 。 計kế 我ngã 為vi 勝thắng 等đẳng 。 問vấn 自tự 有hữu 貪tham 愛ái 為vi 眾chúng 苦khổ 因nhân 。 何hà 故cố 餘dư 處xử 世thế 尊tôn 復phục 說thuyết 欲dục 為vi 苦khổ 因nhân 。 答đáp 以dĩ 是thị 現hiện 法pháp 苦khổ 因nhân 緣duyên 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 於ư 有hữu 情tình 有hữu 欲dục 有hữu 貪tham 或hoặc 有hữu 親thân 昵ni 。 彼bỉ 若nhược 變biến 異dị 便tiện 生sanh 。 憂ưu 惱não 等đẳng 苦khổ 。 問vấn 何hà 故cố 五ngũ 蓋cái 說thuyết 名danh 為vi 龜quy 。 答đáp 五ngũ 支chi 相tương 似tự 故cố 。 能năng 障chướng 修tu 習tập 如như 理lý 作tác 意ý 故cố 。 問vấn 何hà 緣duyên 故cố 忿phẫn 說thuyết 名danh 母mẫu 駝đà 。 答đáp 似tự 彼bỉ 性tánh 故cố 。 由do 惡ác 語ngữ 者giả 於ư 他tha 言ngôn 詞từ 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 障chướng 得đắc 彼bỉ 。 教giáo 授thọ 教giáo 誡giới 。 問vấn 何hà 故cố 慳san 嫉tật 說thuyết 名danh 凝ngưng 血huyết 。 答đáp 由do 於ư 虛hư 薄bạc 無vô 味vị 利lợi 養dưỡng 而nhi 現hiện 行hành 故cố 。 能năng 障chướng 可khả 愛ái 樂nhạo 法pháp 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 諸chư 欲dục 說thuyết 名danh 屠đồ 机cơ 上thượng 肉nhục 。 答đáp 繫hệ 屬thuộc 主chủ 宰tể 無vô 定định 實thật 故cố 。 能năng 障chướng 無vô 間gian 。 修tu 善thiện 法Pháp 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 無vô 明minh 說thuyết 名danh 浪lãng 耆kỳ 。 答đáp 似tự 彼bỉ 性tánh 故cố 。 障chướng 聞văn 智trí 故cố 。 問vấn 何hà 緣duyên 故cố 疑nghi 說thuyết 名danh 岐kỳ 路lộ 。 答đáp 似tự 彼bỉ 性tánh 故cố 。 障chướng 思tư 智trí 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 我ngã 慢mạn 說thuyết 名danh 輪luân 圍vi 。 答đáp 似tự 彼bỉ 性tánh 故cố 。 障chướng 修tu 智trí 故cố 。 問vấn 更cánh 有hữu 所sở 餘dư 能năng 發phát 惡ác 行hành 無vô 量lượng 煩phiền 惱não 。 何hà 故cố 簡giản 取thủ 貪tham 瞋sân 癡si 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 答đáp 發phát 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 愛ái 味vị 因nhân 緣duyên 故cố 。 損tổn 他tha 因nhân 緣duyên 故cố 。 執chấp 著trước 建kiến 立lập 邪tà 法pháp 因nhân 緣duyên 故cố 。 此thử 貪tham 瞋sân 癡si 。 於ư 上thượng 因nhân 緣duyên 如như 應ưng 配phối 釋thích 。

中trung 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

欲dục 愛ái 離ly 欲dục 。 計kế 我ngã 等đẳng 欲dục 。 龜quy 駝đà 母mẫu 等đẳng 。

及cập 貪tham 瞋sân 等đẳng 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 八bát