瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 三tam

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 之chi 二nhị 。

復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 定định 相tương 違vi 法pháp 。 一nhất 毀hủy 犯phạm 禁cấm 戒giới 。 二nhị 無vô 無vô 間gian 加gia 行hành 。 三tam 無vô 殷ân 重trọng 加gia 行hành 。 四tứ 有hữu 沈trầm 沒một 。 五ngũ 他tha 所sở 擾nhiễu 惱não 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 遠viễn 離ly 。 一nhất 住trú 處xứ 遠viễn 離ly 。 二nhị 見kiến 遠viễn 離ly 。 三tam 聞văn 遠viễn 離ly 。

復phục 次thứ 心tâm 清thanh 淨tịnh 行hành 苾Bật 芻Sô 。 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 等đẳng 持trì 相tương 違vi 厚hậu 重trọng 過quá 失thất 。 能năng 為vi 定định 障chướng 。 一nhất 忿phẫn 。 二nhị 慢mạn 。 三tam 欲dục 貪tham 。 四tứ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 五ngũ 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 有hữu 五ngũ 厚hậu 重trọng 三tam 摩ma 地địa 相tương/tướng 。 由do 彼bỉ 於ư 此thử 障chướng 礙ngại 而nhi 住trụ 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 厚hậu 重trọng 過quá 失thất 。 云vân 何hà 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 獲hoạch 得đắc 隨tùy 宜nghi 資tư 具cụ 。 便tiện 生sanh 喜hỷ 足túc 。 二nhị 者giả 好hiếu 樂nhạo 求cầu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 三tam 於ư 身thân 財tài 。 無vô 所sở 顧cố 戀luyến 。 四tứ 於ư 生sanh 死tử 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 見kiến 大đại 過quá 失thất 。 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 五ngũ 於ư 加gia 行hành 堪kham 忍nhẫn 勤cần 苦khổ 。 此thử 中trung 忿phẫn 者giả 。 謂vị 懷hoài 忿phẫn 故cố 。 若nhược 往vãng 他tha 家gia 不bất 得đắc 利lợi 養dưỡng 或hoặc 得đắc 而nhi 少thiểu 。 或hoặc 弊tệ 或hoặc 遲trì 。 或hoặc 不bất 恭cung 敬kính 。 由do 此thử 便tiện 生sanh 。 顰tần 蹙túc 憤phẫn 憾hám 。 從tùng 此thử 因nhân 緣duyên 。 發phát 恚khuể 尋tầm 思tư 及cập 害hại 尋tầm 思tư 多đa 隨tùy 尋tầm 伺tứ 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 先tiên 所sở 未vị 生sanh 勝thắng 三tam 摩ma 地địa 。 不bất 能năng 得đắc 生sanh 。 設thiết 彼bỉ 已dĩ 生sanh 還hoàn 復phục 退thoái 失thất 。 所sở 言ngôn 慢mạn 者giả 。 謂vị 懷hoài 慢mạn 故cố 。 慢mạn 所sở 制chế 伏phục 。 為vi 性tánh 於ư 法pháp 。 不bất 生sanh 恭cung 敬kính 。 於ư 諸chư 師sư 範phạm 尊tôn 重trọng 福phước 田điền 。 不bất 能năng 時thời 時thời 。 身thân 心tâm 卑ty 屈khuất 敬kính 問vấn 諮tư 請thỉnh 云vân 何hà 為vi 善thiện 。 云vân 何hà 不bất 善thiện 。 亦diệc 不bất 勤cần 求cầu 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 解giải 了liễu 引dẫn 發phát 三tam 摩ma 地địa 義nghĩa 。 從tùng 此thử 因nhân 緣duyên 。 發phát 起khởi 輕khinh 慢mạn 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 多đa 隨tùy 尋tầm 伺tứ 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 先tiên 所sở 未vị 生sanh 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 言ngôn 欲dục 貪tham 者giả 。 謂vị 懷hoài 貪tham 故cố 。 多đa 諸chư 愛ái 染nhiễm 。 於ư 身thân 財tài 等đẳng 深thâm 生sanh 顧cố 戀luyến 。 由do 此thử 於ư 外ngoại 五ngũ 妙diệu 欲dục 中trung 多đa 生sanh 散tán 亂loạn 。 從tùng 此thử 因nhân 緣duyên 。 生sanh 欲dục 尋tầm 思tư 眷quyến 屬thuộc 尋tầm 思tư 。 國quốc 土độ 尋tầm 思tư 族tộc 望vọng 家gia 勢thế 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 。 多đa 隨tùy 尋tầm 伺tứ 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 先tiên 所sở 未vị 生sanh 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 彼bỉ 復phục 不bất 淨tịnh 能năng 為vi 對đối 治trị 。 應ưng 知tri 不bất 淨tịnh 略lược 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 謂vị 糞phẩn 穢uế 相tương/tướng 。 彼bỉ 等đẳng 流lưu 相tương/tướng 。 能năng 依y 所sở 依y 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 者giả 。 謂vị 由do 身thân 見kiến 制chế 伏phục 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 世thế 法pháp 。 便tiện 為vi 高cao 欣hân 下hạ 慼thích 塗đồ 染nhiễm 。 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 又hựu 即tức 於ư 彼bỉ 。 世thế 法pháp 眾chúng 相tướng 。 親thân 愛ái 恆hằng 流lưu 之chi 所sở 漂phiêu 溺nịch 。 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 又hựu 即tức 世thế 法pháp 眾chúng 相tướng 所sở 生sanh 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 之chi 所sở 燒thiêu 惱não 。 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 又hựu 即tức 於ư 彼bỉ 。 世thế 法pháp 眾chúng 相tướng 追truy 求cầu 之chi 時thời 。 種chủng 種chủng 擾nhiễu 亂loạn 散tán 動động 所sở 逼bức 。 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 又hựu 即tức 由do 彼bỉ 身thân 見kiến 因nhân 緣duyên 。 恆hằng 常thường 執chấp 著trước 世thế 法pháp 所sở 依y 無vô 常thường 諸chư 取thủ 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 為vi 憂ưu 悲bi 等đẳng 。 之chi 所sở 逼bức 惱não 。 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 又hựu 復phục 即tức 彼bỉ 為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 下hạ 地địa 垢cấu 穢uế 。 勤cần 修tu 善thiện 時thời 。 於ư 彼bỉ 加gia 行hành 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 此thử 所sở 治trị 設thiết 欲dục 棄khí 捨xả 。 便tiện 為vi 身thân 見kiến 相tương 違vi 而nhi 住trụ 。 如như 為vi 除trừ 遣khiển 下hạ 地địa 垢cấu 穢uế 。 為vi 遣khiển 上thượng 地địa 所sở 有hữu 垢cấu 穢uế 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 此thử 因nhân 故cố 雖tuy 作tác 是thị 心tâm 。 我ngã 當đương 於ư 彼bỉ 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 觀quán 大đại 過quá 失thất 觀quán 勝thắng 功công 德đức 。 便tiện 復phục 顛điên 倒đảo 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 先tiên 雖tuy 獲hoạch 得đắc 。 諸chư 三tam 摩ma 地địa 。 然nhiên 於ư 未vị 生sanh 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。 勝thắng 三tam 摩ma 地địa 。 不bất 能năng 得đắc 生sanh 。 不bất 堪kham 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 懷hoài 不bất 忍nhẫn 故cố 。 雖tuy 已dĩ 獲hoạch 得đắc 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。 勝thắng 三tam 摩ma 地địa 。 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 蚊văn 虻manh 等đẳng 苦khổ 。 捨xả 離ly 加gia 行hành 多đa 生sanh 懈giải 怠đãi 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 於ư 所sở 未vị 生sanh 入nhập 根căn 本bổn 定định 不bất 能năng 生sanh 起khởi 。 設thiết 復phục 已dĩ 生sanh 還hoàn 即tức 退thoái 失thất 。 前tiền 三tam 過quá 失thất 能năng 為vi 最tối 初sơ 三tam 摩ma 地địa 障chướng 。 次thứ 一nhất 過quá 失thất 為vi 諦đế 現hiện 觀quán 三tam 摩ma 地địa 障chướng 。 後hậu 一nhất 過quá 失thất 為vi 入nhập 根căn 本bổn 三tam 摩ma 地địa 障chướng 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 八bát 種chủng 棄khí 捨xả 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 因nhân 緣duyên 。 於ư 彼bỉ 雜tạp 染nhiễm 。 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 由do 染nhiễm 污ô 故cố 彼bỉ 便tiện 棄khí 捨xả 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 。 非phi 無vô 煩phiền 惱não 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 常thường 善thiện 住trụ 念niệm 有hữu 如như 斯tư 事sự 。 云vân 何hà 為vi 八bát 。 謂vị 性tánh 於ư 彼bỉ 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 有hữu 憎tăng 惡ác 心tâm 。 唯duy 欲dục 自tự 身thân 受thọ 於ư 恭cung 敬kính 。 如như 欲dục 恭cung 敬kính 。 欲dục 受thọ 利lợi 養dưỡng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 多đa 所sở 毀hủy 犯phạm 行hành 不bất 正chánh 行hạnh 。 又hựu 於ư 近cận 住trụ 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 饒nhiêu 益ích 損tổn 減giảm 。 便tiện 有hữu 所sở 須tu 及cập 與dữ 不bất 須tu 。 於ư 增tăng 上thượng 戒giới 教giáo 授thọ 折chiết 伏phục 。 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 於ư 增tăng 上thượng 心tâm 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 教giáo 授thọ 折chiết 伏phục 。 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 於ư 營doanh 眾chúng 務vụ 所sở 有hữu 擾nhiễu 惱não 。 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

數số 及cập 所sở 對đối 治trị 。 支chi 分phần/phân 廣quảng 建kiến 立lập 。

遠viễn 離ly 苦khổ 散tán 動động 。 上thượng 支chi 分phần/phân 差sai 別biệt 。

問vấn 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 四tứ 種chủng 靜tĩnh 慮lự 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 唯duy 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 答đáp 由do 能năng 究cứu 竟cánh 超siêu 苦khổ 樂lạc 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 。 漸tiệm 超siêu 苦khổ 樂lạc 方phương 究cứu 竟cánh 故cố 。

云vân 何hà 名danh 初sơ 靜tĩnh 慮lự 所sở 治trị 。 謂vị 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 者giả 欲dục 貪tham 。 二nhị 欲dục 恚khuể 害hại 。 三tam 種chủng 尋tầm 思tư 。 三tam 者giả 憂ưu 苦khổ 。 四tứ 者giả 犯phạm 戒giới 。 五ngũ 者giả 散tán 亂loạn 。 云vân 何hà 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 所sở 治trị 。 亦diệc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 初sơ 靜tĩnh 慮lự 貪tham 。 二nhị 尋tầm 伺tứ 。 三tam 苦khổ 。 四tứ 掉trạo 。 五ngũ 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 。 云vân 何hà 第đệ 三tam 。 靜tĩnh 慮lự 所sở 治trị 。 謂vị 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 貪tham 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 踊dũng 躍dược 。 四tứ 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 。 云vân 何hà 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 所sở 治trị 。 謂vị 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 入nhập 息tức 出xuất 息tức 。 二nhị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 貪tham 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 發phát 悟ngộ 。 五ngũ 定định 下hạ 劣liệt 性tánh 。

問vấn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 幾kỷ 支chi 。 答đáp 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 尋tầm 。 二nhị 伺tứ 。 三tam 喜hỷ 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 問vấn 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 有hữu 幾kỷ 支chi 。 答đáp 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。

問vấn 內nội 等đẳng 淨tịnh 何hà 法pháp 為vi 自tự 性tánh 。 答đáp 念niệm 正chánh 知tri 捨xả 為vi 自tự 性tánh 。 問vấn 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 有hữu 幾kỷ 支chi 。 答đáp 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 念niệm 。 二nhị 正chánh 知tri 。 三tam 捨xả 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 問vấn 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 幾kỷ 支chi 。 答đáp 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 捨xả 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 三tam 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 四tứ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 念niệm 正chánh 知tri 捨xả 。 由do 尋tầm 伺tứ 門môn 。 之chi 所sở 引dẫn 發phát 。 是thị 故cố 雖tuy 有hữu 而nhi 不bất 宣tuyên 說thuyết 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 由do 彼bỉ 自tự 性tánh 能năng 有hữu 作tác 業nghiệp 。 又hựu 由do 踊dũng 躍dược 心tâm 隨tùy 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 是thị 故cố 顯hiển 示thị 內nội 等đẳng 淨tịnh 名danh 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 心tâm 隨tùy 煩phiền 惱não 已dĩ 遠viễn 離ly 故cố 顯hiển 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 離ly 喜hỷ 貪tham 故cố 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 離ly 欲dục 貪tham 故cố 非phi 離ly 喜hỷ 貪tham 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 離ly 尋tầm 伺tứ 貪tham 故cố 非phi 離ly 喜hỷ 貪tham 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 即tức 彼bỉ 顯hiển 示thị 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 一nhất 切thiết 靜tĩnh 慮lự 彼bỉ 皆giai 隨tùy 轉chuyển 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 四tứ 靜tĩnh 慮lự 建kiến 立lập 如như 是thị 。 五ngũ 支chi 四tứ 支chi 。 答đáp 住trụ 所sở 依y 故cố 。 住trụ 饒nhiêu 益ích 故cố 。 住trụ 自tự 性tánh 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 思tư 惟duy 所sở 緣duyên 故cố 。 受thọ 用dụng 所sở 緣duyên 故cố 。 於ư 緣duyên 不bất 散tán 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 饒nhiêu 益ích 所sở 依y 故cố 。 增tăng 上thượng 心tâm 所sở 依y 故cố 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 所sở 依y 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 為vi 對đối 治trị 三tam 雜tạp 染nhiễm 住trụ 所sở 對đối 治trị 故cố 。 云vân 何hà 名danh 為vi 三tam 。 雜tạp 染nhiễm 住trụ 所sở 對đối 治trị 耶da 。 一nhất 染nhiễm 污ô 住trụ 。 二nhị 苦khổ 惱não 住trụ 。 三tam 愚ngu 癡si 住trụ 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 受thọ 欲dục 者giả 相tương 似tự 法pháp 故cố 。 諸chư 受thọ 欲dục 者giả 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 正chánh 所sở 作tác 事sự 。 能năng 顯hiển 彼bỉ 是thị 受thọ 用dụng 欲dục 者giả 。 一nhất 正chánh 求cầu 財tài 寶bảo 。 二nhị 求cầu 財tài 寶bảo 已dĩ 能năng 正chánh 受thọ 用dụng 。 三tam 於ư 彼bỉ 自tự 在tại 隨tùy 意ý 所sở 為vi 。 如như 是thị 修tu 習tập 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 者giả 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 正chánh 所sở 作tác 事sự 。 當đương 知tri 依y 彼bỉ 建kiến 立lập 支chi 分phần/phân 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 為vi 對đối 治trị 自tự 苦khổ 惱não 行hành 。 應ưng 知tri 建kiến 立lập 諸chư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 如như 是thị 略lược 有hữu 三tam 種chủng 對đối 治trị 。 一nhất 對đối 治trị 缺khuyết 減giảm 對đối 治trị 。 二nhị 身thân 心tâm 逼bức 惱não 對đối 治trị 。 三tam 於ư 外ngoại 境cảnh 界giới 。 其kỳ 心tâm 流lưu 散tán 不bất 寂tịch 靜tĩnh 對đối 治trị 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 離ly 欲dục 已dĩ 。 復phục 說thuyết 遠viễn 離ly 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 答đáp 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 諸chư 欲dục 自tự 相tương/tướng 故cố 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 欲dục 過quá 患hoạn 相tương/tướng 故cố 。 過quá 患hoạn 相tương/tướng 者giả 。 由do 彼bỉ 諸chư 欲dục 發phát 起khởi 惡ác 行hành 。 墜trụy 墮đọa 極cực 下hạ 惡ác 處xứ 所sở 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 惡ác 。 違vi 善thiện 生sanh 故cố 復phục 名danh 不bất 善thiện 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 斷đoạn 故cố 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 先tiên 所sở 積tích 集tập 。 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 斷đoạn 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 諸chư 在tại 家gia 者giả 受thọ 用dụng 事sự 門môn 諸chư 欲dục 斷đoạn 故cố 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 出xuất 家gia 者giả 由do 尋tầm 思tư 門môn 諸chư 欲dục 斷đoạn 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 欲dục 尋tầm 思tư 斷đoạn 故cố 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 恚khuể 害hại 尋tầm 思tư 斷đoạn 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 外ngoại 道đạo 諸chư 仙tiên 。 所sở 得đắc 相tương/tướng 故cố 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 離ly 彼bỉ 退thoái 已dĩ 行hành 咒chú 詛trớ 故cố 。

問vấn 何hà 緣duyên 故cố 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 苦khổ 根căn 未vị 斷đoạn 。 答đáp 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 未vị 遠viễn 離ly 故cố 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 苦khổ 根căn 已dĩ 斷đoạn 。 便tiện 與dữ 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 住trụ 時thời 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 是thị 處xứ 未vị 斷đoạn 。

問vấn 若nhược 尋tầm 伺tứ 等đẳng 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 中trung 皆giai 能năng 攝nhiếp 益ích 。 勝thắng 三tam 摩ma 地địa 。 又hựu 能năng 攝nhiếp 受thọ 自tự 地địa 靜tĩnh 慮lự 。 皆giai 令linh 清thanh 淨tịnh 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 世Thế 尊Tôn 於ư 彼bỉ 。 顯hiển 示thị 動động 名danh 。 答đáp 此thử 望vọng 他tha 地địa 不bất 望vọng 自tự 地địa 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 從tùng 欲dục 界giới 上thượng 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 中trung 。 建kiến 立lập 後hậu 後hậu 勝thắng 上thượng 支chi 分phần/phân 。 答đáp 當đương 知tri 略lược 有hữu 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 。 一nhất 所sở 治trị 能năng 治trị 故cố 。 二nhị 證chứng 得đắc 勝thắng 利lợi 故cố 。 三tam 所sở 證chứng 得đắc 故cố 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 三tam 種chủng 因nhân 緣duyên 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 五ngũ 支chi 所sở 攝nhiếp 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。

問vấn 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 三tam 摩ma 地địa 圓viên 滿mãn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 問vấn 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 靜tĩnh 慮lự 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 饒nhiêu 益ích 圓viên 滿mãn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。

問vấn 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 靜tĩnh 慮lự 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 清thanh 淨tịnh 圓viên 滿mãn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。

復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 者giả 為vi 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 故cố 。 二nhị 者giả 為vi 得đắc 勝thắng 智trí 見kiến 故cố 。 三tam 者giả 為vi 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 故cố 。 四tứ 者giả 為vi 證chứng 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 故cố 。 當đương 知tri 依y 四tứ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 云vân 何hà 四tứ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 苦khổ 速tốc 通thông 已dĩ 得đắc 行hành 迹tích 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。

復phục 有hữu 異dị 生sanh 未vị 得đắc 行hành 迹tích 已dĩ 得đắc 有hữu 情tình 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 已dĩ 得đắc 行hành 迹tích 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 已dĩ 得đắc 行hành 迹tích 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 此thử 中trung 異dị 生sanh 已dĩ 得đắc 無vô 量lượng 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。 若nhược 已dĩ 證chứng 得đắc 。 死tử 生sanh 智trí 通thông 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 遲trì 通thông 行hành 迹tích 轉chuyển 時thời 雖tuy 已dĩ 見kiến 諦Đế 。 由do 軟nhuyễn 根căn 故cố 而nhi 名danh 退thoái 法pháp 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 復phục 於ư 欲dục 界giới 受thọ 想tưởng 尋tầm 思tư 。 當đương 住trụ 正chánh 念niệm 當đương 起khởi 正chánh 知tri 。

復phục 次thứ 諸chư 靜tĩnh 慮lự 離ly 欲dục 所sở 顯hiển 。 當đương 知tri 離ly 欲dục 。 略lược 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 自tự 性tánh 離ly 欲dục 。 二nhị 損tổn 減giảm 離ly 欲dục 。 三tam 任nhậm 持trì 離ly 欲dục 。 四tứ 昇thăng 進tiến 離ly 欲dục 。 五ngũ 愚ngu 癡si 離ly 欲dục 。 六lục 對đối 治trị 離ly 欲dục 。 自tự 性tánh 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 於ư 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 非phi 所sở 受thọ 用dụng 事sự 中trung 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 又hựu 於ư 苦khổ 受thọ 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 又hựu 若nhược 已dĩ 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 住trụ 於ư 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 中trung 。 於ư 尋tầm 伺tứ 等đẳng 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 是thị 名danh 自tự 性tánh 離ly 欲dục 。 損tổn 減giảm 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 兩lưỡng 兩lưỡng 交giao 會hội 。 習tập 婬dâm 欲dục 法pháp 。 除trừ 熱nhiệt 惱não 已dĩ 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 所sở 餘dư 應ưng 知tri 。 皆giai 名danh 損tổn 減giảm 離ly 欲dục 。 任nhậm 持trì 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 受thọ 用dụng 。 美mỹ 妙diệu 飲ẩm 食thực 。 極cực 飽bão 滿mãn 已dĩ 於ư 餘dư 飲ẩm 食thực 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 所sở 餘dư 應ưng 知tri 。 皆giai 名danh 任nhậm 持trì 離ly 欲dục 。 昇thăng 進tiến 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 勝thắng 上thượng 財tài 寶bảo 或hoặc 尊tôn 貴quý 位vị 。 於ư 餘dư 下hạ 劣liệt 諸chư 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 所sở 餘dư 應ưng 知tri 。 皆giai 名danh 昇thăng 進tiến 離ly 欲dục 。 愚ngu 癡si 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 於ư 涅Niết 槃Bàn 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 不bất 能năng 解giải 了liễu 。 遂toại 於ư 涅Niết 槃Bàn 生sanh 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 所sở 餘dư 應ưng 知tri 。 皆giai 名danh 愚ngu 癡si 離ly 欲dục 。 對đối 治trị 離ly 欲dục 者giả 。 謂vị 由do 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 故cố 。 或hoặc 由do 斷đoạn 對đối 治trị 故cố 。 或hoặc 由do 持trì 對đối 治trị 故cố 。 或hoặc 由do 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 故cố 。 或hoặc 由do 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 道đạo 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 如như 是thị 皆giai 名danh 對đối 治trị 離ly 欲dục 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 名danh 為vi 住trụ 耶da 。 答đáp 繫hệ 心tâm 於ư 內nội 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 於ư 外ngoại 所sở 緣duyên 不bất 流lưu 散tán 故cố 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 答đáp 於ư 所sở 知tri 事sự 同đồng 分phần 。 所sở 緣duyên 一nhất 切thiết 影ảnh 像tượng 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 住trụ 持trì 心tâm 故cố 。 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 名danh 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 答đáp 為vi 欲dục 寂tịch 靜tĩnh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 正chánh 安an 止chỉ 故cố 。

問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 名danh 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 答đáp 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 一nhất 不bất 定định 地địa 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 二nhị 者giả 定định 地địa 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 此thử 中trung 一nhất 境cảnh 。 所sở 謂vị 定định 地địa 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 非phi 第đệ 二nhị 境cảnh 繫hệ 心tâm 於ư 此thử 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 此thử 中trung 從tùng 離ly 欲dục 退thoái 。 略lược 有hữu 十thập 種chủng 。 謂vị 或hoặc 依y 止chỉ 。 不bất 平bình 等đẳng 故cố 。 從tùng 離ly 欲dục 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 遭tao 極cực 重trọng 病bệnh 。 如như 馬mã 勝thắng 言ngôn 。 我ngã 於ư 此thử 定định 。 不bất 能năng 入nhập 證chứng 。 將tương 無vô 我ngã 定định 當đương 退thoái 失thất 耶da 。 或hoặc 復phục 有hữu 一nhất 性tánh 多đa 麁thô 重trọng 。 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 先tiên 不bất 串xuyến 習tập 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 多đa 麁thô 重trọng 故cố 成thành 其kỳ 退thoái 法pháp 。 或hoặc 有hữu 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 勝thắng 故cố 從tùng 離ly 欲dục 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 值trị 遇ngộ 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 如như 外ngoại 道đạo 仙tiên 乃nãi 至chí 獲hoạch 得đắc 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 遇ngộ 觸xúc 少thiếu 年niên 美mỹ 妙diệu 形hình 色sắc 可khả 愛ái 母mẫu 邑ấp 。 從tùng 離ly 欲dục 退thoái 。 或hoặc 有hữu 獲hoạch 得đắc 。 敬kính 養dưỡng 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 從tùng 他tha 獲hoạch 得đắc 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 即tức 便tiện 退thoái 墮đọa 。 如như 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 或hoặc 有hữu 遭tao 遇ngộ 輕khinh 毀hủy 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 或hoặc 遭tao 他tha 罵mạ 或hoặc 瞋sân 或hoặc 責trách 。 從tùng 離ly 欲dục 退thoái 。 如như 外ngoại 道đạo 仙tiên 由do 憤phẫn 恚khuể 故cố 退thoái 三tam 摩ma 地địa 現hiện 行hành 咒chú 詛trớ 。 或hoặc 慢mạn 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 恃thị 所sở 得đắc 定định 自tự 舉cử 凌lăng 他tha 。 或hoặc 有hữu 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 諸chư 勝thắng 定định 證chứng 差sai 別biệt 中trung 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 不bất 作tác 意ý 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 能năng 入nhập 定định 行hành 相tương/tướng 作tác 意ý 。 不bất 復phục 思tư 惟duy 。 或hoặc 有hữu 未vị 串xuyến 習tập 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 安an 住trụ 始thỉ 業nghiệp 新tân 修tu 善thiện 品phẩm 。 或hoặc 有hữu 自tự 地địa 煩phiền 惱não 數số 起khởi 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 愛ái 上thượng 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 疑nghi 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 或hoặc 有hữu 壽thọ 盡tận 福phước 盡tận 業nghiệp 盡tận 故cố 退thoái 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 從tùng 上thượng 生sanh 處xứ 退thoái 沒một 下hạ 生sanh 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 或hoặc 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 下hạ 品phẩm 善thiện 法Pháp 。 多đa 念niệm 艱gian 辛tân 然nhiên 後hậu 方phương 退thoái 。 多đa 念niệm 艱gian 辛tân 方phương 能năng 入nhập 定định 。 或hoặc 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 上thượng 品phẩm 善thiện 法Pháp 。 多đa 念niệm 艱gian 辛tân 然nhiên 後hậu 方phương 退thoái 。 經kinh 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 速tốc 能năng 入nhập 定định 。 或hoặc 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 下hạ 品phẩm 善thiện 法Pháp 。 經kinh 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 速tốc 疾tật 而nhi 退thoái 。 多đa 念niệm 艱gian 辛tân 方phương 能năng 入nhập 定định 。 或hoặc 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 上thượng 品phẩm 善thiện 法Pháp 。 經kinh 一nhất 剎sát 那na 速tốc 疾tật 而nhi 退thoái 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 速tốc 能năng 入nhập 定định 。

復phục 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 從tùng 定định 起khởi 已dĩ 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 彼bỉ 三tam 摩ma 地địa 相tương/tướng 間gian 相tương/tướng 雜tạp 作tác 意ý 而nhi 轉chuyển 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 不bất 相tương 間gian 雜tạp 。 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên 。 從tùng 定định 而nhi 起khởi 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 俱câu 轉chuyển 。 餘dư 耳nhĩ 識thức 生sanh 非phi 即tức 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 於ư 此thử 音âm 聲thanh 不bất 領lãnh 受thọ 故cố 不bất 應ưng 出xuất 定định 。 非phi 取thủ 聲thanh 時thời 即tức 便tiện 出xuất 定định 領lãnh 受thọ 聲thanh 已dĩ 。 若nhược 有hữu 悕hy 望vọng 。 後hậu 時thời 方phương 出xuất 。

於ư 此thử 地địa 中trung 。 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 。 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 決quyết 擇trạch 。 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 決quyết 擇trạch 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。

或hoặc 有hữu 由do 自tự 性tánh 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 。 或hoặc 有hữu 闕khuyết 輕khinh 安an 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 在tại 欲dục 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 。 或hoặc 有hữu 未vị 發phát 趣thú 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 受thọ 欲dục 者giả 。 或hoặc 有hữu 散tán 亂loạn 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 始thỉ 業nghiệp 者giả 雖tuy 修tu 習tập 定định 而nhi 於ư 五ngũ 欲dục 。 其kỳ 心tâm 流lưu 散tán 。 或hoặc 有hữu 太thái 聚tụ 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 始thỉ 業nghiệp 者giả 於ư 內nội 境cảnh 界giới 略lược 聚tụ 其kỳ 心tâm 便tiện 生sanh 沈trầm 沒một 。 或hoặc 未vị 得đắc 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 即tức 散tán 心tâm 。 相tương 應ứng 諸chư 法Pháp 。 或hoặc 未vị 圓viên 滿mãn 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 未vị 證chứng 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 或hoặc 雜tạp 染nhiễm 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 雖tuy 證chứng 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 而nhi 於ư 彼bỉ 定định 多đa 生sanh 愛ái 味vị 。 或hoặc 不bất 自tự 在tại 故cố 。 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 即tức 由do 彼bỉ 染nhiễm 污ô 心tâm 故cố 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 或hoặc 不bất 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 未vị 永vĩnh 害hại 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 或hoặc 出xuất 定định 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 從tùng 已dĩ 得đắc 三tam 摩ma 地địa 。 起khởi 而nhi 不bất 退thoái 失thất 。 或hoặc 有hữu 退thoái 故cố 名danh 不bất 定định 地địa 。 謂vị 從tùng 所sở 得đắc 三tam 摩ma 地địa 退thoái 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 依y 止chỉ 初sơ 不bất 定định 地địa 。 為vi 安an 住trụ 心tâm 。 應ưng 正chánh 取thủ 相tương/tướng 。 謂vị 青thanh 瘀ứ 相tương/tướng 。 或hoặc 膿nùng 爛lạn 相tương/tướng 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 依y 止chỉ 第đệ 二nhị 不bất 定định 地địa 故cố 為vi 得đắc 作tác 意ý 。 應ưng 勤cần 修tu 習tập 。 依y 止chỉ 第đệ 三tam 不bất 定định 地địa 故cố 為vi 得đắc 根căn 本bổn 。 應ưng 勤cần 修tu 習tập 。 依y 止chỉ 第đệ 四tứ 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 最tối 初sơ 應ưng 正chánh 安an 住trụ 其kỳ 念niệm 。 為vi 無vô 亂loạn 故cố 。 略lược 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 由do 正chánh 知tri 故cố 速tốc 疾tật 攝nhiếp 受thọ 。 依y 止chỉ 第đệ 五ngũ 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 應ưng 當đương 思tư 惟duy 淨tịnh 妙diệu 之chi 相tướng 。 又hựu 應ưng 善thiện 達đạt 沈trầm 沒một 之chi 相tướng 。 依y 止chỉ 第đệ 六lục 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 於ư 師sư 教giáo 授thọ 。 能năng 不bất 忘vong 失thất 。 應ưng 當đương 安an 住trú 。 猛mãnh 利lợi 護hộ 念niệm 如như 理lý 方phương 便tiện 。 應ưng 當đương 無vô 間gian 殷ân 重trọng 修tu 習tập 。 依y 止chỉ 第đệ 七thất 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 應ưng 於ư 微vi 劣liệt 所sở 得đắc 定định 中trung 不bất 生sanh 喜hỷ 足túc 。 依y 止chỉ 第đệ 八bát 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 於ư 諸chư 雜tạp 染nhiễm 應ưng 觀quán 過quá 失thất 。 設thiết 生sanh 愛ái 味vị 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 。 尋tầm 即tức 除trừ 遣khiển 不bất 應ưng 戀luyến 著trước 。 依y 止chỉ 第đệ 九cửu 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 應ưng 無vô 間gian 修tu 。 又hựu 應ưng 善thiện 巧xảo 。 通thông 達đạt 其kỳ 相tướng 。 依y 止chỉ 第đệ 十thập 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 應ưng 當đương 猛mãnh 利lợi 修tu 諦đế 善thiện 巧xảo 。 依y 第đệ 十thập 一nhất 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 為vi 令linh 不bất 退thoái 應ưng 不bất 放phóng 逸dật 。 依y 第đệ 十thập 二nhị 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 即tức 為vi 彼bỉ 事sự 應ưng 修tu 遠viễn 離ly 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 應ưng 隨tùy 順thuận 前tiền 修tu 習tập 無vô 間gian 殷ân 重trọng 方phương 便tiện 。

於ư 此thử 地địa 中trung 。 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 有hữu 心tâm 地địa

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 決quyết 擇trạch 。

有hữu 心tâm 地địa 決quyết 擇trạch 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 當đương 知tri 諸chư 心tâm 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 由do 世thế 俗tục 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 故cố 。 二nhị 由do 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 故cố 。 三tam 由do 所sở 依y 能năng 依y 建kiến 立lập 故cố 。 四tứ 由do 俱câu 有hữu 建kiến 立lập 故cố 。 五ngũ 由do 染nhiễm 淨tịnh 建kiến 立lập 故cố 。

云vân 何hà 世thế 俗tục 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 。 謂vị 依y 世thế 俗tục 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 諸chư 心tâm 差sai 別biệt 轉chuyển 義nghĩa 。 當đương 知tri 如như 前tiền 。 意ý 地địa 已dĩ 說thuyết 。

勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 差sai 別biệt 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 差sai 別biệt 。 謂vị 略lược 有hữu 二nhị 識thức 。 一nhất 者giả 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 二nhị 者giả 轉chuyển 識thức 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 是thị 所sở 依y 。 轉chuyển 識thức 是thị 能năng 依y 。 此thử 復phục 七thất 種chủng 。 所sở 謂vị 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 譬thí 如như 水thủy 浪lãng 依y 止chỉ 暴bạo 流lưu 。 或hoặc 如như 影ảnh 像tượng 依y 止chỉ 明minh 鏡kính 。 如như 是thị 名danh 依y 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 所sở 依y 能năng 依y 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 此thử 中trung 諸chư 識thức 皆giai 名danh 心tâm 意ý 識thức 。 若nhược 就tựu 最tối 勝thắng 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 名danh 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 識thức 能năng 集tập 聚tụ 一nhất 切thiết 。 法pháp 種chủng 子tử 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 緣duyên 執chấp 受thọ 境cảnh 。 緣duyên 不bất 可khả 知tri 一nhất 類loại 器khí 境cảnh 。 末mạt 那na 名danh 意ý 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 及cập 我ngã 慢mạn 等đẳng 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 。 餘dư 識thức 名danh 識thức 。 謂vị 於ư 境cảnh 界giới 了liễu 別biệt 為vi 相tương/tướng 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 有hữu 心tâm 位vị 中trung 。 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 俱câu 有hữu 而nhi 轉chuyển 。 若nhược 眼nhãn 識thức 等đẳng 轉chuyển 識thức 不bất 起khởi 。 彼bỉ 若nhược 起khởi 時thời 應ưng 知tri 彼bỉ 增tăng 俱câu 有hữu 而nhi 轉chuyển 。 如như 是thị 或hoặc 時thời 四tứ 識thức 俱câu 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 八bát 識thức 俱câu 轉chuyển 。 又hựu 一nhất 意ý 識thức 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 分phân 別biệt 一nhất 境cảnh 或hoặc 二nhị 或hoặc 多đa 自tự 境cảnh 他tha 境cảnh 。 故cố 說thuyết 意ý 識thức 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 問vấn 若nhược 彼bỉ 末mạt 那na 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 續tục 而nhi 轉chuyển 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 。 答đáp 名danh 假giả 施thi 設thiết 。 不bất 必tất 如như 義nghĩa 。 又hựu 對đối 治trị 彼bỉ 遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 正chánh 思tư 量lượng 故cố 。 即tức 此thử 末mạt 那na 任nhậm 持trì 意ý 識thức 令linh 分phân 別biệt 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 意ý 識thức 所sở 依y 。 又hựu 諸chư 轉chuyển 識thức 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 一nhất 切thiết 唯duy 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 而nhi 轉chuyển 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 亦diệc 有hữu 苦khổ 受thọ 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 亦diệc 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 等đẳng 受thọ 相tương 應ứng 俱câu 轉chuyển 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 相tương 應ứng 受thọ 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 唯duy 是thị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 唯duy 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 此thử 於ư 一nhất 切thiết 識thức 流lưu 轉chuyển 時thời 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 行hành 或hoặc 苦khổ 俱câu 行hành 。 或hoặc 非phi 苦khổ 樂lạc 俱câu 行hành 位vị 中trung 恆hằng 相tương 續tục 流lưu 。 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 所sở 餘dư 三tam 受thọ 當đương 知tri 思tư 惟duy 。 之chi 所sở 引dẫn 發phát 。 非phi 是thị 俱câu 生sanh 。

時thời 時thời 作tác 意ý 引dẫn 發phát 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 俱câu 生sanh 受thọ 極cực 微vi 細tế 故cố 。 難nan 可khả 分phân 別biệt 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 當đương 知tri 。 是thị 名danh 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 諸chư 識thức 俱câu 有hữu 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 無vô 有hữu 煩phiền 惱não 。 而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。 末mạt 那na 恆hằng 與dữ 四tứ 種chủng 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 俱câu 起khởi 不bất 絕tuyệt 。 謂vị 我ngã 我ngã 所sở 。 行hành 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 與dữ 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 識thức 俱câu 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 其kỳ 性tánh 唯duy 是thị 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 。 當đương 知tri 諸chư 餘dư 分phân 別biệt 所sở 起khởi 。 隨tùy 眾chúng 緣duyên 力lực 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 又hựu 與dữ 末mạt 那na 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 遍biến 行hành 任nhậm 運vận 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 。 世thế 間gian 治trị 道đạo 尚thượng 不bất 能năng 為vi 損tổn 伏phục 對đối 治trị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 猶do 現hiện 行hành 故cố 。 隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 即tức 此thử 地địa 攝nhiếp 。 當đương 知tri 此thử 地địa 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。 此thử 地địa 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 不bất 絕tuyệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 諸chư 煩phiền 惱não 唯duy 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 種chủng 子tử 所sở 引dẫn 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 任nhậm 運vận 而nhi 生sanh 。 非phi 所sở 對đối 治trị 及cập 能năng 對đối 治trị 境cảnh 界giới 緣duyên 力lực 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 諸chư 離ly 欲dục 者giả 世thế 間gian 治trị 道đạo 。 若nhược 現hiện 在tại 前tiền 若nhược 不bất 現hiện 前tiền 。 此thử 諸chư 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 不bất 絕tuyệt 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 已dĩ 見kiến 迹tích 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 此thử 諸chư 煩phiền 惱não 不bất 得đắc 現hiện 行hành 。 從tùng 彼bỉ 出xuất 已dĩ 。 還hoàn 復phục 現hiện 行hành 。 善thiện 通thông 達đạt 故cố 未vị 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 若nhược 諸chư 無Vô 學Học 。 此thử 一nhất 切thiết 種chủng 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 當đương 知tri 唯duy 離ly 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 欲dục 故cố 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 非phi 如như 餘dư 惑hoặc 漸tiệm 漸tiệm 而nhi 斷đoạn 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 當đương 知tri 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 差sai 別biệt 。

於ư 此thử 地địa 中trung 。 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 。 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 無vô 心tâm 地địa

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 心tâm 地địa 決quyết 擇trạch 。 無vô 心tâm 地địa 決quyết 擇trạch 。 我ngã 今kim 當đương 說thuyết 。

問vấn 心tâm 不bất 生sanh 因nhân 。 凡phàm 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 由do 幾kỷ 種chủng 因nhân 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 答đáp 心tâm 不bất 生sanh 因nhân 略lược 有hữu 七thất 種chủng 。 由do 此thử 因nhân 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 何hà 等đẳng 為vi 七thất 。

謂vị 緣duyên 闕khuyết 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 闕khuyết 故cố 未vị 得đắc 故cố 。 相tương 違vi 故cố 斷đoạn 故cố 。 滅diệt 故cố 已dĩ 生sanh 故cố 。 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 由do 緣duyên 闕khuyết 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 內nội 眼nhãn 處xứ 壞hoại 。 若nhược 外ngoại 色sắc 處xứ 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 內nội 意ý 處xứ 壞hoại 。 若nhược 外ngoại 法pháp 處xứ 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。

爾nhĩ 時thời 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 終chung 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 緣duyên 闕khuyết 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 作tác 意ý 闕khuyết 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 雖tuy 有hữu 內nội 眼nhãn 處xứ 不bất 壞hoại 外ngoại 色sắc 處xứ 現hiện 前tiền 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 內nội 意ý 處xứ 不bất 壞hoại 外ngoại 法pháp 處xứ 現hiện 前tiền 。 若nhược 無vô 能năng 生sanh 作tác 意ý 正chánh 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 終chung 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 作tác 意ý 闕khuyết 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 由do 未vị 得đắc 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 下hạ 欲dục 界giới 思tư 惟duy 麁thô 相tương/tướng 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 思tư 惟duy 靜tĩnh 相tương/tướng 。 為vi 欲dục 證chứng 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 若nhược 於ư 此thử 道đạo 不bất 極cực 作tác 意ý 。 若nhược 修tu 若nhược 習tập 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 不bất 善thiện 修tu 故cố 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 未vị 能năng 證chứng 得đắc 。 由do 未vị 得đắc 故cố 初sơ 靜tĩnh 慮lự 俱câu 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 思tư 惟duy 麁thô 相tương/tướng 。 於ư 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 思tư 惟duy 靜tĩnh 相tương/tướng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 薩tát 迦ca 耶da 中trung 思tư 惟duy 苦khổ 相tương/tướng 。 於ư 薩tát 迦ca 耶da 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 思tư 惟duy 靜tĩnh 相tương/tướng 。 為vì 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 薩tát 迦ca 耶da 故cố 。 為vi 欲dục 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 界giới 故cố 。 若nhược 於ư 此thử 道đạo 不bất 極cực 作tác 意ý 若nhược 修tu 若nhược 習tập 若nhược 多đa 修tu 習tập 。 不bất 善thiện 修tu 故cố 不bất 能năng 盡tận 證chứng 一nhất 切thiết 涅Niết 槃Bàn 。 由do 未vị 證chứng 故cố 於ư 諸chư 結kết 縛phược 及cập 與dữ 隨tùy 眠miên 隨tùy 煩phiền 惱não 纏triền 。 永vĩnh 解giải 脫thoát 心tâm 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 未vị 得đắc 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 由do 相tương 違vi 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 觸xúc 能năng 隨tùy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 觸xúc 。 受thọ 樂lạc 受thọ 時thời 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 。

爾nhĩ 時thời 苦khổ 受thọ 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 若nhược 觸xúc 能năng 順thuận 苦khổ 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 觸xúc 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。

爾nhĩ 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 苦khổ 受thọ 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 貪tham 纏triền 所sở 纏triền 貪tham 纏triền 相tương 應ứng 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 。

爾nhĩ 時thời 瞋sân 纏triền 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 若nhược 有hữu 。 瞋sân 纏triền 所sở 纏triền 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 爾nhĩ 時thời 貪tham 纏triền 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 便tiện 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 相tương 違vi 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 斷đoạn 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 由do 善thiện 修tu 習tập 八bát 聖thánh 支chi 道đạo 故cố 。 證chứng 得đắc 無vô 餘dư 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 永vĩnh 盡tận 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 有hữu 貪tham 有hữu 瞋sân 。 有hữu 癡si 心tâm 等đẳng 隨tùy 一nhất 心tâm 法pháp 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 所sở 染nhiễm 污ô 心tâm 。 彼bỉ 由do 已dĩ 斷đoạn 已dĩ 遍biến 知tri 故cố 。 皆giai 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 永vĩnh 斷đoạn 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 滅diệt 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 由do 斷đoạn 滅diệt 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 於ư 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 中trung 。 已dĩ 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 畢tất 竟cánh 滅diệt 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 滅diệt 盡tận 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

云vân 何hà 由do 已dĩ 生sanh 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 已dĩ 生sanh 之chi 心tâm 。 於ư 現hiện 在tại 生sanh 。 剎sát 那na 已dĩ 後hậu 必tất 成thành 滅diệt 法pháp 。 彼bỉ 現hiện 在tại 時thời 由do 已dĩ 生sanh 故cố 便tiện 不bất 可khả 生sanh 。 彼bỉ 若nhược 滅diệt 已dĩ 亦diệc 已dĩ 生sanh 故cố 終chung 不bất 可khả 生sanh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 已dĩ 生sanh 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。

應ưng 知tri 由do 此thử 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 心tâm 不bất 得đắc 生sanh 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 諸chư 心tâm 得đắc 生sanh 。 謂vị 緣duyên 不bất 闕khuyết 故cố 。 作tác 意ý 不bất 闕khuyết 故cố 。 已dĩ 證chứng 得đắc 故cố 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 未vị 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 未vị 滅diệt 盡tận 故cố 。 未vị 已dĩ 生sanh 故cố 。

於ư 此thử 地địa 中trung 。 餘dư 決quyết 擇trạch 文văn 更cánh 不bất 復phục 現hiện 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 三tam