瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 八bát

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 中trung 契Khế 經Kinh 事sự 行hành 擇trạch 攝nhiếp 第đệ 一nhất 之chi 四tứ 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

二nhị 智trí 并tinh 其kỳ 事sự 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 行hành 轉chuyển 變biến 。

請thỉnh 無vô 請thỉnh 說thuyết 經Kinh 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 二nhị 種chủng 。

智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 正chánh 智trí 。 二nhị 者giả 邪tà 智trí 。 此thử 中trung 正chánh 智trí 依y 有hữu 事sự 生sanh 。 邪tà 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 此thử 二nhị 智trí 俱câu 依y 有hữu 事sự 。 然nhiên 正chánh 智trí 如như 實thật 取thủ 事sự 。 邪tà 智trí 邪tà 分phân 別biệt 不bất 如như 實thật 取thủ 事sự 。 由do 有hữu 正chánh 教giáo 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 前tiền 行hành 故cố 。 於ư 所sở 知tri 境cảnh 正chánh 智trí 得đắc 生sanh 。 由do 有hữu 邪tà 教giáo 非phi 理lý 作tác 意ý 。 為vi 前tiền 行hành 故cố 。 於ư 所sở 知tri 境cảnh 邪tà 智trí 得đắc 生sanh 。 非phi 正chánh 智trí 生sanh 壞hoại 所sở 知tri 境cảnh 。 但đãn 於ư 此thử 境cảnh 捨xả 於ư 邪tà 執chấp 而nhi 起khởi 正chánh 智trí 。 如như 闇ám 中trung 色sắc 。 明minh 燈đăng 生sanh 時thời 不bất 壞hoại 此thử 色sắc 。 但đãn 能năng 照chiếu 了liễu 。 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

復phục 次thứ 隨tùy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 行hành 與dữ 無vô 常thường 相tương/tướng 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 若nhược 至chí 苦khổ 位vị 爾nhĩ 時thời 說thuyết 名danh 損tổn 惱não 迫bách 迮trách 。 若nhược 至chí 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 位vị 。

爾nhĩ 時thời 方phương 於ư 行hành 苦khổ 名danh 苦khổ 迫bách 迮trách 。 若nhược 不bất 至chí 彼bỉ 位vị 。 便tiện 應ưng 畢tất 竟cánh 唯duy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 勿vật 至chí 餘dư 位vị 。 又hựu 生sanh 老lão 等đẳng 法pháp 所sở 隨tùy 諸chư 行hành 皆giai 悉tất 是thị 苦khổ 。 彼bỉ 若nhược 至chí 疾tật 病bệnh 位vị 。 說thuyết 名danh 損tổn 惱não 迫bách 迮trách 。 若nhược 至chí 生sanh 等đẳng 苦khổ 位vị 。 名danh 苦khổ 迫bách 迮trách 。 若nhược 不bất 至chí 彼bỉ 位vị 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 生sanh 等đẳng 苦khổ 因nhân 。 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 勿vật 至chí 果quả 位vị 。 又hựu 本bổn 性tánh 諸chư 行hành 。 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 亦diệc 無vô 宰tể 主chủ 。 若nhược 有hữu 宰tể 主chủ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 行hành 雖tuy 性tánh 無vô 常thường 。 應ưng 隨tùy 所sở 樂lạc 流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 或hoặc 不bất 令linh 生sanh 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 於ư 死tử 。

復phục 次thứ 有hữu 二nhị 種chủng 契Khế 經Kinh 。 一nhất 因nhân 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 二nhị 不bất 因nhân 請thỉnh 說thuyết 。 因nhân 請thỉnh 說thuyết 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 由do 此thử 諸chư 行hành 相tương 教giáo 。 而nhi 調điều 伏phục 者giả 。 因nhân 彼bỉ 請thỉnh 故cố 。 為vi 轉chuyển 如như 是thị 諸chư 行hành 相tương 教giáo 。 不bất 因nhân 請thỉnh 說thuyết 者giả 。 謂vị 若nhược 於ư 彼bỉ 多đa 百bách 眾chúng 中trung 。 以dĩ 無vô 量lượng 門môn 。 作tác 美mỹ 妙diệu 說thuyết 。 或hoặc 為vi 大đại 師sư 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 。 阿A 難Nan 陀Đà 等đẳng 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 故cố 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 由do 三tam 分phần/phân 故cố 。 攝nhiếp 受thọ 圓viên 滿mãn 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 由do 隨tùy 順thuận 教giáo 授thọ 故cố 。 二nhị 由do 正chánh 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 行hành 故cố 。 三tam 由do 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 順thuận 教giáo 授thọ 者giả 。 謂vị 記ký 說thuyết 教giáo 誡giới 神thần 變biến 所sở 攝nhiếp 。 如Như 來Lai 隨tùy 欲dục 記ký 說thuyết 彼bỉ 心tâm 。 由do 自tự 定định 意ý 以dĩ 三tam 行hành 相tương/tướng 遍biến 照chiếu 他tha 心tâm 。 若nhược 展triển 轉chuyển 久cửu 遠viễn 滅diệt 心tâm 。 若nhược 無vô 間gian 滅diệt 心tâm 。 若nhược 於ư 現hiện 在tại 所sở 緣duyên 轉chuyển 心tâm 。 從tùng 定định 起khởi 已dĩ 。 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 思tư 惟duy 。 定định 內nội 所sở 受thọ 他tha 心tâm 。 如như 其kỳ 所sở 受thọ 。 即tức 如như 是thị 記ký 。 汝nhữ 有hữu 如như 是thị 心tâm 。 謂vị 久cửu 遠viễn 滅diệt 者giả 。 如như 是thị 意ý 。 謂vị 無vô 間gian 滅diệt 者giả 。 如như 是thị 識thức 。 謂vị 現hiện 在tại 者giả 此thử 據cứ 種chủng 類loại 不bất 據cứ 剎sát 那na 。 即tức 以dĩ 如như 是thị 記ký 說thuyết 神thần 變biến 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 於ư 其kỳ 三tam 處xứ 而nhi 為vi 教giáo 誡giới 。 一nhất 於ư 行hành 處xứ 現hiện 前tiền 境cảnh 界giới 。 開khai 許hứa 如như 理lý 作tác 意ý 。 遮già 止chỉ 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 二nhị 於ư 住trú 處xứ 遮già 止chỉ 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 。 開khai 許hứa 正chánh 尋tầm 思tư 。 三tam 於ư 止Chỉ 觀Quán 勤cần 修tu 行hành 處xứ 。 開khai 許hứa 令linh 斷đoạn 未vị 斷đoạn 諸chư 行hành 。 及cập 令linh 煩phiền 惱não 永vĩnh 得đắc 離ly 繫hệ 。 而nhi 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 宣tuyên 說thuyết 。 令linh 從tùng 三tam 處xứ 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 從tùng 行hành 處xứ 住trú 處xứ 依y 處xứ 。 又hựu 正chánh 觀quán 察sát 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 諸chư 行hành 。 名danh 正chánh 觀quán 察sát 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 又hựu 有hữu 三tam 漏lậu 。 三tam 漏lậu 為vi 先tiên 而nhi 有hữu 欲dục 害hại 。 欲dục 害hại 為vi 先tiên 而nhi 有hữu 尋tầm 思tư 熱nhiệt 惱não 。 尋tầm 思tư 熱nhiệt 惱não 為vi 先tiên 而nhi 有hữu 追truy 求cầu 憂ưu 惱não 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 皆giai 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 說thuyết 名danh 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 如như 是thị 安an 住trụ 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 無vô 相tướng 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 無vô 恐khủng 怖bố 時thời 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 名danh 入nhập 圓viên 滿mãn 般bát 涅Niết 槃Bàn 數số 。 又hựu 依y 三tam 法pháp 依y 止chỉ 自tự 義nghĩa 。 名danh 住trụ 歸quy 依y 。 依y 止chỉ 他tha 義nghĩa 名danh 住trụ 洲châu 渚chử 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 一nhất 依y 內nội 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 先tiên 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 二nhị 依y 佛Phật 聽thính 聞văn 所sở 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 三tam 依y 親thân 近cận 正Chánh 法Pháp 內nội 善thiện 士sĩ 。 不bất 依y 親thân 近cận 餘dư 正Chánh 法Pháp 外ngoại 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 諸chư 不bất 善thiện 士sĩ 。 如như 是thị 三tam 法Pháp 。 當đương 知tri 顯hiển 示thị 人nhân 中trung 四tứ 種chủng 。 多đa 所sở 作tác 法pháp 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 復phục 由do 三tam 緣duyên 及cập 五ngũ 種chủng 相tương 當đương 知tri 證chứng 得đắc 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 等đẳng 三tam 緣duyên 。 一nhất 遍biến 知tri 苦khổ 故cố 。 二nhị 深thâm 見kiến 一nhất 切thiết 隨tùy 順thuận 。 苦khổ 行hạnh 諸chư 過quá 患hoạn 故cố 。 三tam 超siêu 過quá 愁sầu 等đẳng 一nhất 切thiết 苦khổ 故cố 。 云vân 何hà 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 知tri 苦khổ 種chủng 類loại 相tương 交giao 涉thiệp 時thời 發phát 生sanh 愁sầu 等đẳng 。 是thị 名danh 於ư 彼bỉ 遍biến 知tri 自tự 性tánh 。 二nhị 知tri 有hữu 種chủng 子tử 彼bỉ 法pháp 得đắc 生sanh 。 是thị 名danh 於ư 彼bỉ 遍biến 知tri 因nhân 性tánh 。 三tam 知tri 自tự 所sở 行hành 。 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 是thị 名danh 於ư 彼bỉ 遍biến 知tri 緣duyên 性tánh 。 四tứ 隨tùy 觀quán 執chấp 著trước 我ngã 所sở 及cập 我ngã 皆giai 是thị 能năng 順thuận 眾chúng 苦khổ 諸chư 行hành 。 是thị 名danh 於ư 彼bỉ 遍biến 知tri 行hành 性tánh 。 五ngũ 隨tùy 觀quán 三tam 世thế 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 諸chư 行hành 過quá 患hoạn 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 愁sầu 等đẳng 諸chư 苦khổ 。 當đương 知tri 由do 此thử 三tam 緣duyên 五ngũ 相tương/tướng 。 獲hoạch 得đắc 如như 是thị 。 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 由do 可khả 愛ái 事sự 無vô 常thường 轉chuyển 變biến 悲bi 傷thương 心tâm 慼thích 故cố 。 名danh 為vi 愁sầu 。 由do 彼bỉ 發phát 言ngôn 咨tư 嗟ta 歔hư 欷hi 故cố 。 名danh 為vi 歎thán 。 因nhân 此thử 拊phụ 膺ưng 故cố 。 名danh 為vi 苦khổ 。 內nội 懷hoài 冤oan 結kết 故cố 。 名danh 為vi 憂ưu 。 因nhân 茲tư 迷mê 亂loạn 故cố 。 名danh 為vi 惱não 。 又hựu 以dĩ 喪táng 失thất 財tài 寶bảo 無vô 病bệnh 親thân 戚thích 等đẳng 事sự 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 創sáng/sang 生sanh 憂ưu 惱não 。 說thuyết 名danh 為vi 愁sầu 。 由do 依y 此thử 故cố 次thứ 乃nãi 發phát 言ngôn 哀ai 吟ngâm 悲bi 冤oan 。 舉cử 身thân 煩phiền 熱nhiệt 名danh 歎thán 。 苦khổ 位vị 過quá 此thử 愁sầu 歎thán 。 身thân 煩phiền 熱nhiệt 已dĩ 內nội 燒thiêu 外ngoại 靜tĩnh 心tâm 猶do 未vị 平bình 。 說thuyết 名danh 憂ưu 位vị 。 過quá 初sơ 日nhật 已dĩ 或hoặc 二nhị 三tam 五ngũ 十thập 日nhật 夜dạ 月nguyệt 由do 彼bỉ 因nhân 緣duyên 意ý 尚thượng 未vị 寧ninh 。 說thuyết 名danh 為vi 惱não 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

諍tranh 芽nha 見kiến 大đại 染nhiễm 。 一nhất 趣thú 學học 四tứ 怖bố 。

善thiện 說thuyết 惡ác 說thuyết 中trung 。 宿túc 住trụ 念niệm 差sai 別biệt 。

由do 四tứ 因nhân 緣duyên 如Như 來Lai 不bất 與dữ 世thế 間gian 迷mê 執chấp 共cộng 為vi 怨oán 諍tranh 。 然nhiên 彼bỉ 世thế 間gian 起khởi 邪tà 分phân 別biệt 謂vị 為vi 怨oán 諍tranh 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 宣tuyên 說thuyết 道Đạo 理lý 義nghĩa 故cố 。 二nhị 者giả 宣tuyên 說thuyết 。 真chân 實thật 義nghĩa 故cố 。 三tam 者giả 宣tuyên 說thuyết 。 利lợi 益ích 義nghĩa 故cố 。 四tứ 者giả 有hữu 時thời 隨tùy 世thế 轉chuyển 故cố 。 此thử 中trung 如Như 來Lai 依y 四tứ 道Đạo 理lý 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 如như 前tiền 。 所sở 謂vị 觀quán 待đãi 道Đạo 理lý 。 作tác 用dụng 道Đạo 理lý 。 因nhân 成thành 道Đạo 理lý 。 法pháp 爾nhĩ 道Đạo 理lý 。 由do 此thử 如Như 來Lai 名danh 法pháp 語ngữ 者giả 。 如Như 來Lai 終chung 不phủ 。 故cố 往vãng 他tha 所sở 求cầu 興hưng 諍tranh 事sự 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 諸chư 世thế 間gian 違vi 返phản 他tha 義nghĩa 謂vị 為vi 自tự 義nghĩa 故cố 興hưng 諍tranh 論luận 。 如Như 來Lai 乃nãi 以dĩ 一nhất 切thiết 他tha 義nghĩa 即tức 為vi 自tự 義nghĩa 故cố 。 無vô 所sở 諍tranh 。 唯duy 除trừ 哀ai 愍mẫn 令linh 其kỳ 得đắc 義nghĩa 故cố 。 往vãng 他tha 所sở 為vi 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 而nhi 諸chư 邪tà 執chấp 愚ngu 癡si 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 妄vọng 謂vị 自tự 義nghĩa 我ngã 義nghĩa 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 興hưng 我ngã 諍tranh 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 名danh 道Đạo 理lý 語ngữ 者giả 。 又hựu 復phục 如Như 來Lai 。 名danh 真chân 實thật 語ngữ 者giả 。 謂vị 若nhược 世thế 間gian 。 諸chư 聰thông 敏mẫn 者giả 共cộng 許hứa 為vi 有hữu 。 如Như 來Lai 於ư 彼bỉ 。 亦diệc 說thuyết 為vi 有hữu 。 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 於ư 世thế 間gian 。 諸chư 聰thông 敏mẫn 者giả 共cộng 許hứa 為vi 無vô 。 如Như 來Lai 於ư 彼bỉ 。 亦diệc 說thuyết 為vi 無vô 。 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 皆giai 是thị 常thường 住trụ 。 又hựu 復phục 如Như 來Lai 。 名danh 利lợi 益ích 語ngữ 者giả 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 有hữu 盲manh 冥minh 者giả 。 自tự 於ư 世thế 法pháp 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 如Như 來Lai 於ư 彼bỉ 。 自tự 現hiện 等đẳng 覺giác 而nhi 為vi 開khai 闡xiển 。 又hựu 復phục 如Như 來Lai 。 或hoặc 時thời 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 而nhi 轉chuyển 。 謂vị 阿a 死tử 羅la 摩ma 登đăng 祇kỳ 等đẳng 依y 少thiểu 事sự 業nghiệp 。 以dĩ 自tự 存tồn 活hoạt 。 然nhiên 諸chư 世thế 人nhân 為vi 彼bỉ 假giả 立lập 大đại 富phú 大đại 財tài 大đại 食thực 名danh 想tưởng 。 如như 彼bỉ 世thế 人nhân 。 假giả 立lập 名danh 想tưởng 。 如Như 來Lai 隨tùy 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 又hựu 如như 一nhất 事sự 於ư 一nhất 國quốc 土độ 。 假giả 立lập 名danh 想tưởng 。 於ư 餘dư 國quốc 土độ 。 即tức 於ư 此thử 事sự 立lập 餘dư 名danh 想tưởng 。 如Như 來Lai 隨tùy 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 懷hoài 怨oán 諍tranh 而nhi 興hưng 怨oán 諍tranh 。 則tắc 不bất 得đắc 名danh 。 道Đạo 理lý 語ngữ 者giả 。 真chân 實thật 語ngữ 者giả 。 利lợi 益ích 語ngữ 者giả 。 隨tùy 世thế 轉chuyển 者giả 。 由do 具cụ 如như 是thị 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 無vô 諍tranh 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 自tự 然nhiên 觀quán 察sát 所sở 應ưng 作tác 義nghĩa 。 雖tuy 無vô 請thỉnh 問vấn 而nhi 自tự 宣tuyên 揚dương 現hiện 等đẳng 覺giác 法pháp 。 能năng 以dĩ 稱xưng 當đương 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 施thi 設thiết 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。 如như 是thị 當đương 知tri 。 乃nãi 至chí 說thuyết 名danh 平bình 等đẳng 開khai 示thị 。

復phục 次thứ 一nhất 因nhân 二nhị 緣duyên 令linh 後hậu 有hữu 芽nha 當đương 得đắc 生sanh 長trưởng 。 謂vị 五ngũ 品phẩm 行hành 中trung 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 所sở 隨tùy 逐trục 識thức 。 說thuyết 名danh 為vi 因nhân 。 與dữ 因nhân 相tương 似tự 四tứ 種chủng 識thức 住trụ 。 說thuyết 名danh 為vi 緣duyên 。 又hựu 由do 憙hí 貪tham 滋tư 潤nhuận 其kỳ 識thức 。 令linh 於ư 彼bỉ 彼bỉ 當đương 受thọ 生sanh 處xứ 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 感cảm 薩tát 迦ca 耶da 。 亦diệc 名danh 為vi 緣duyên 。 此thử 中trung 有hữu 一nhất 由do 四tứ 識thức 住trụ 攝nhiếp 受thọ 所sở 依y 由do 憙hí 貪tham 故cố 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 新tân 新tân 造tạo 集tập 及cập 以dĩ 增tăng 長trưởng 。 彼bỉ 於ư 後hậu 時thời 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 令linh 識thức 種chủng 子tử 悉tất 皆giai 腐hủ 敗bại 。 一nhất 切thiết 有hữu 芽nha 永vĩnh 不bất 得đắc 生sanh 。 又hựu 復phục 有hữu 一nhất 具cụ 一nhất 切thiết 縛phược 。 勤cần 修tu 正chánh 行hạnh 。 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 諸chư 受thọ 生sanh 處xứ 。 起khởi 厭yếm 逆nghịch 想tưởng 。 彼bỉ 具cụ 縛phược 故cố 種chủng 子tử 不bất 壞hoại 。 識thức 住trụ 和hòa 合hợp 。 然nhiên 於ư 諸chư 有hữu 起khởi 厭yếm 逆nghịch 想tưởng 故cố 無vô 憙hí 貪tham 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 堪kham 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 後hậu 有hữu 芽nha 。 亦diệc 不bất 得đắc 生sanh 。 又hựu 復phục 有hữu 一nhất 住trụ 於ư 學học 地địa 。 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 唯duy 有hữu 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 諸chư 行hành 為vi 餘dư 。 於ư 有hữu 頂đảnh 定định 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。 彼bỉ 識thức 種chủng 子tử 。 猶do 未vị 一nhất 切thiết 悉tất 皆giai 滅diệt 盡tận 。 然nhiên 於ư 識thức 住trụ 能năng 遍biến 了liễu 知tri 。 能năng 遍biến 通thông 達đạt 。 彼bỉ 由do 忘vong 念niệm 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 上thượng 地địa 貪tham 愛ái 猶do 殘tàn 少thiểu 分phần 。 是thị 不bất 還hoàn 者giả 。 當đương 來lai 下hạ 地địa 一nhất 切thiết 有hữu 芽nha 。 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 諸chư 後hậu 有hữu 芽nha 。 皆giai 得đắc 生sanh 長trưởng 。

復phục 次thứ 雜tạp 染nhiễm 有hữu 二nhị 。 一nhất 見kiến 雜tạp 染nhiễm 。 二nhị 餘dư 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 見kiến 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 邪tà 執chấp 而nhi 轉chuyển 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 由do 此thử 見kiến 故cố 或hoặc 執chấp 諸chư 行hành 以dĩ 為vi 實thật 我ngã 。 或hoặc 執chấp 諸chư 行hành 為vi 實thật 我ngã 所sở 。

復phục 有hữu 所sở 餘dư 。 此thử 為vi 根căn 本bổn 諸chư 外ngoại 見kiến 趣thú 其kỳ 餘dư 貪tham 等đẳng 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 又hựu 見kiến 雜tạp 染nhiễm 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 。 亦diệc 能năng 於ư 餘dư 。 畢tất 竟cánh 解giải 脫thoát 。 非phi 餘dư 雜tạp 染nhiễm 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 即tức 能năng 解giải 脫thoát 諸chư 見kiến 雜tạp 染nhiễm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 生sanh 此thử 者giả 依y 世thế 間gian 道đạo 。 乃nãi 至chí 能năng 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 所sở 有hữu 貪tham 欲dục 。 於ư 諸chư 下hạ 地địa 其kỳ 餘dư 煩phiền 惱não 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 而nhi 未vị 能năng 脫thoát 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 由do 此thử 見kiến 故cố 。 於ư 下hạ 上thượng 地địa 所sở 有hữu 諸chư 行hành 和hòa 雜tạp 自tự 體thể 。 不bất 觀quán 差sai 別biệt 。 總tổng 計kế 為vi 我ngã 。 或hoặc 計kế 我ngã 所sở 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 昇thăng 有hữu 頂đảnh 。 而nhi 復phục 退thoái 還hoàn 。 若nhược 於ư 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 自tự 體thể 。 遍biến 知tri 為vi 苦khổ 。 由do 出xuất 世thế 道đạo 先tiên 斷đoạn 一nhất 切thiết 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 後hậu 能năng 永vĩnh 斷đoạn 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 無vô 復phục 退thoái 轉chuyển 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 唯duy 見kiến 雜tạp 染nhiễm 是thị 大đại 雜tạp 染nhiễm 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 道đạo 名danh 一nhất 趣thú 。 謂vị 於ư 異dị 生sanh 地địa 以dĩ 五ngũ 行hành 相tương/tướng 。 觀quán 察sát 諸chư 行hành 。 五ngũ 處xứ 差sai 別biệt 。 即tức 此thử 觀quán 察sát 於ư 二nhị 時thời 中trung 修tu 治trị 令linh 淨tịnh 。 謂vị 於ư 行hành 向hướng 學học 地địa 。 及cập 無Vô 學Học 地địa 。 云vân 何hà 名danh 為vi 五ngũ 。 種chủng 行hành 相tương/tướng 觀quán 察sát 諸chư 行hành 。 一nhất 者giả 觀quán 察sát 。 諸chư 行hành 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 觀quán 察sát 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 三tam 者giả 觀quán 察sát 雜tạp 染nhiễm 因nhân 緣duyên 。 四tứ 者giả 觀quán 察sát 。 清thanh 淨tịnh 因nhân 緣duyên 。 五ngũ 者giả 觀quán 察sát 清thanh 淨tịnh 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 於ư 異dị 生sanh 位vị 先tiên 於ư 五ngũ 處xứ 得đắc 善thiện 巧xảo 已dĩ 後hậu 。 於ư 學học 位vị 即tức 於ư 如như 是thị 。 五ngũ 種chủng 處xứ 所sở 。 更cánh 以dĩ 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 行hành 相tương/tướng 。 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 能năng 令linh 獲hoạch 得đắc 速tốc 疾tật 通thông 慧tuệ 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 五ngũ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 觀quán 察sát 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 雜tạp 染nhiễm 因nhân 緣duyên 。 清thanh 淨tịnh 因nhân 緣duyên 。 滅diệt 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 趣thú 向hướng 清thanh 淨tịnh 道đạo 出xuất 離ly 故cố 。 諸chư 行hành 種chủng 種chủng 眾chúng 多đa 性tánh 故cố 。 各các 自tự 種chủng 子tử 所sở 生sanh 起khởi 故cố 。 各các 待đãi 餘dư 緣duyên 所sở 生sanh 起khởi 故cố 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 由do 四tứ 因nhân 緣duyên 。 於ư 二nhị 處xứ 所sở 發phát 生sanh 恐khủng 怖bố 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 若nhược 於ư 此thử 位vị 生sanh 起khởi 。 二nhị 者giả 若nhược 依y 此thử 法pháp 生sanh 起khởi 。 三tam 者giả 若nhược 彼bỉ 如như 是thị 生sanh 起khởi 。 四tứ 者giả 若nhược 彼bỉ 行hành 相tương 生sanh 起khởi 。 位vị 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 於ư 非phi 聖thánh 位vị 中trung 。 生sanh 起khởi 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 。 未vị 得đắc 善thiện 巧xảo 。 又hựu 此thử 非phi 聖thánh 於ư 五ngũ 處xứ 所sở 亦diệc 未vị 善thiện 巧xảo 。 依y 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 起khởi 邪tà 行hành 相tương/tướng 。 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 為vi 依y 生sanh 起khởi 。 如như 是thị 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 由do 二nhị 種chủng 諸chư 行hành 變biến 壞hoại 差sai 別biệt 生sanh 起khởi 。 一nhất 由do 異dị 緣duyên 所sở 變biến 壞hoại 故cố 。 二nhị 由do 自tự 心tâm 起khởi 邪tà 分phân 別biệt 而nhi 變biến 壞hoại 故cố 。 行hành 相tương 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 愛ái 慮lự 恐khủng 未vị 來lai 當đương 變biến 壞hoại 故cố 。 生sanh 恐khủng 怖bố 行hành 相tương/tướng 。 於ư 正chánh 變biến 壞hoại 生sanh 損tổn 惱não 行hành 相tương/tướng 。 即tức 於ư 所sở 愛ái 已dĩ 變biến 壞hoại 中trung 。 欣hân 彼bỉ 重trọng/trùng 生sanh 起khởi 顧cố 戀luyến 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 涅Niết 槃Bàn 分phân 別biệt 自tự 體thể 永vĩnh 變biến 壞hoại 故cố 。 起khởi 怖bố 畏úy 行hành 相tương/tướng 。 如như 是thị 行hành 相tướng 。 差sai 別biệt 轉chuyển 時thời 。 於ư 愛ái 樂nhạo 聖thánh 教giáo 及cập 愛ái 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 又hựu 由do 二nhị 種chủng 門môn 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 自tự 所sở 行hành 處xứ 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 謂vị 推thôi 求cầu 故cố 。 及cập 領lãnh 受thọ 故cố 。 即tức 見kiến 及cập 受thọ 。

復phục 次thứ 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 者giả 。 惡ác 說thuyết 法Pháp 者giả 。 於ư 等đẳng 事sự 中trung 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 當đương 知tri 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

謂vị 惡ác 說thuyết 法Pháp 者giả 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 於ư 彼bỉ 諸chư 行hành 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 便tiện 於ư 諸chư 行hành 或hoặc 全toàn 計kế 常thường 。 或hoặc 一nhất 分phần/phân 常thường 或hoặc 計kế 非phi 常thường 。 或hoặc 計kế 無vô 因nhân 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 者giả 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 無vô 邪tà 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 二nhị 念niệm 差sai 別biệt 。 又hựu 惡ác 說thuyết 法Pháp 者giả 。 隨tùy 依y 何hà 定định 發phát 宿túc 住trụ 念niệm 。 不bất 能năng 如như 實thật 。 了liễu 知tri 是thị 苦khổ 。 便tiện 生sanh 愛ái 味vị 。 由do 愛ái 味vị 故cố 。 於ư 過quá 去khứ 行hành 深thâm 生sanh 顧cố 戀luyến 。 於ư 未vị 來lai 行hành 。 深thâm 生sanh 欣hân 樂nhạo 。 於ư 現hiện 在tại 行hành 不bất 能năng 修tu 行hành 。 厭yếm 離ly 欲dục 滅diệt 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 者giả 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 二nhị 念niệm 差sai 別biệt 。 又hựu 惡ác 說thuyết 法Pháp 者giả 。 如như 是thị 邪tà 行hành 四tứ 種chủng 雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 四tứ 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 。 二nhị 見kiến 我ngã 慢mạn 纏triền 雜tạp 染nhiễm 。 三tam 愛ái 纏triền 雜tạp 染nhiễm 。 四tứ 彼bỉ 隨tùy 眠miên 雜tạp 染nhiễm 。 若nhược 諸chư 新tân 業nghiệp 。 造tạo 作tác 增tăng 長trưởng 。 若nhược 諸chư 故cố 業nghiệp 數sác 數sác 觸xúc 已dĩ 而nhi 不bất 變biến 吐thổ 。 是thị 名danh 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 。 若nhược 於ư 諸chư 行hành 邪tà 分phân 別biệt 起khởi 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 以dĩ 諸chư 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 與dữ 己kỷ 挍giảo 量lượng 。 謂vị 自tự 為vi 勝thắng 或hoặc 等đẳng 或hoặc 劣liệt 。 是thị 名danh 見kiến 我ngã 慢mạn 纏triền 雜tạp 染nhiễm 。 於ư 內nội 於ư 外ngoại 。 所sở 起khởi 貪tham 欲dục 。 於ư 愛ái 行hành 中trung 。 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。 是thị 名danh 愛ái 纏triền 雜tạp 染nhiễm 。 於ư 相tương 續tục 中trung 見kiến 我ngã 慢mạn 愛ái 三tam 品phẩm 麁thô 重trọng 常thường 所sở 隨tùy 逐trục 。 是thị 名danh 彼bỉ 隨tùy 眠miên 雜tạp 染nhiễm 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 總tổng 攝nhiếp 為vi 二nhị 。 謂vị 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 復phục 二nhị 。 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 先tiên 起khởi 邪tà 執chấp 後hậu 生sanh 貪tham 著trước 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 雖tuy 復phục 有hữu 餘dư 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 而nhi 但đãn 取thủ 此thử 。 爾nhĩ 所sở 煩phiền 惱não 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 不bất 挍giảo 量lượng 他tha 。 自tự 起khởi 邪tà 執chấp 。 說thuyết 名danh 為vi 見kiến 。 挍giảo 量lượng 於ư 他tha 。 說thuyết 名danh 我ngã 慢mạn 。 如như 是thị 邪tà 執chấp 是thị 無vô 明minh 品phẩm 。 由do 此thử 為vi 先tiên 發phát 起khởi 貪tham 著trước 。 名danh 為vi 愛ái 品phẩm 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 流lưu 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 。 若nhược 善thiện 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 正chánh 修tu 行hành 者giả 。 能năng 斷đoạn 如như 是thị 四tứ 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 由do 此thử 故cố 能năng 住trụ 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 尚thượng 不bất 能năng 住trụ 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 況huống 究cứu 竟cánh 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 二nhị 念niệm 差sai 別biệt 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 見kiến 及cập 我ngã 慢mạn 。 說thuyết 名danh 高cao 視thị 。 愛ái 說thuyết 名danh 烟yên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 為vi 見kiến 我ngã 慢mạn 所sở 覆phú 障chướng 者giả 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 其kỳ 性tánh 弊tệ 劣liệt 諸chư 行hành 體thể 相tướng 。 於ư 人nhân 天thiên 身thân 及cập 彼bỉ 眾chúng 具cụ 。 謂vị 為vi 高cao 勝thắng 。 是thị 故cố 彼bỉ 二nhị 說thuyết 名danh 高cao 視thị 。 愛ái 猶do 如như 烟yên 令linh 心tâm 擾nhiễu 亂loạn 。 不bất 得đắc 安an 隱ẩn 。 是thị 故cố 名danh 烟yên 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

無vô 厭yếm 患hoạn 無vô 欲dục 。 無vô 亂loạn 問vấn 記ký 相tương/tướng 。

障chướng 希hy 奇kỳ 無vô 因nhân 。 毀hủy 純thuần 染nhiễm 俱câu 後hậu 。

有hữu 二nhị 信tín 者giả 。 而nhi 非phi 稱xưng 當đương 信tín 者giả 所sở 作tác 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 在tại 家gia 信tín 者giả 。 信tín 有hữu 涅Niết 槃Bàn 及cập 一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 然nhiên 於ư 諸chư 行hành 不bất 觀quán 過quá 患hoạn 不bất 厭yếm 離ly 住trụ 。 不bất 知tri 出xuất 離ly 而nhi 受thọ 用dụng 之chi 。 二nhị 捨xả 離ly 家gia 法pháp 趣thú 於ư 非phi 家gia 。 有hữu 淨tịnh 信tín 者giả 。 彼bỉ 於ư 涅Niết 槃Bàn 不bất 能năng 安an 住trụ 。 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。 不bất 用dụng 此thử 欲dục 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 常thường 勤cần 修tu 習tập 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 應ưng 知tri 稱xưng 當đương 信tín 者giả 所sở 作tác 。

復phục 次thứ 於ư 內nội 法Pháp 中trung 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 具cụ 聰thông 明minh 者giả 。 若nhược 有hữu 淨tịnh 信tín 。 或hoặc 諸chư 外ngoại 道đạo 來lai 請thỉnh 問vấn 時thời 能năng 無vô 亂loạn 記ký 。 謂vị 依y 中trung 道đạo 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 問vấn 生sanh 滅diệt 時thời 。 不bất 增tăng 有hữu 情tình 不bất 減giảm 實thật 事sự 。 唯duy 於ư 諸chư 行hành 安an 立lập 生sanh 滅diệt 不bất 亂loạn 而nhi 記ký 。 若nhược 立lập 有hữu 情tình 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 是thị 名danh 一nhất 邊biên 。 謂vị 增tăng 益ích 邊biên 。 若nhược 立lập 生sanh 滅diệt 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 第đệ 二nhị 邊biên 。 謂vị 損tổn 減giảm 邊biên 。 唯duy 於ư 諸chư 行hành 安an 立lập 生sanh 滅diệt 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。 是thị 故cố 若nhược 能năng 如như 是thị 記ký 別biệt 。 為vi 善thiện 記ký 別biệt 。 如Như 來Lai 所sở 讚tán 。 或hoặc 復phục 有hữu 言ngôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 乃nãi 於ư 沙Sa 門Môn 喬Kiều 答Đáp 摩Ma 。 所sở 修tu 習tập 梵Phạm 行hạnh 。 若nhược 得đắc 此thử 問vấn 應ưng 如như 前tiền 說thuyết 。 遠viễn 離ly 增tăng 益ích 。 損tổn 減giảm 二nhị 邊biên 。 依y 中trung 道đạo 記ký 名danh 不bất 亂loạn 記ký 。 若nhược 謂vị 有hữu 情tình 修tu 習tập 染nhiễm 淨tịnh 。 是thị 名danh 一nhất 邊biên 。 謂vị 增tăng 益ích 邊biên 。 若nhược 謂vị 一nhất 切thiết 都đô 無vô 修tu 習tập 。 是thị 第đệ 二nhị 邊biên 。 謂vị 損tổn 減giảm 邊biên 。 若nhược 為vi 諸chư 行hành 厭yếm 離ly 欲dục 滅diệt 而nhi 修tu 習tập 者giả 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。 是thị 故cố 此thử 記ký 名danh 不bất 亂loạn 記ký 。 名danh 為vi 善thiện 記ký 。 當đương 知tri 此thử 記ký 。 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 。

復phục 次thứ 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 為vi 。 二nhị 者giả 無vô 為vi 。 此thử 中trung 有hữu 為vi 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 施thi 設thiết 可khả 得đắc 。 一nhất 生sanh 。 二nhị 滅diệt 。 三tam 住trụ 異dị 性tánh 。 如như 是thị 三tam 相tương 依y 二nhị 種chủng 行hành 流lưu 轉chuyển 安an 立lập 。 一nhất 依y 生sanh 身thân 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 。 二nhị 依y 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 。 依y 初sơ 流lưu 轉chuyển 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 初sơ 生sanh 名danh 生sanh 。 終chung 沒một 名danh 滅diệt 。 於ư 二nhị 中trung 間gian 嬰anh 孩hài 等đẳng 位vị 立lập 住trụ 異dị 性tánh 。 乃nãi 至chí 壽thọ 住trụ 說thuyết 名danh 為vi 住trụ 。 諸chư 位vị 後hậu 後hậu 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 名danh 住trụ 異dị 性tánh 。 依y 後hậu 流lưu 轉chuyển 者giả 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 剎sát 那na 新tân 新tân 而nhi 生sanh 。 說thuyết 名danh 為vi 生sanh 。 生sanh 剎sát 那na 後hậu 不bất 住trụ 名danh 滅diệt 。 唯duy 生sanh 剎sát 那na 住trụ 故cố 名danh 住trụ 。 異dị 性tánh 有hữu 二nhị 。 一nhất 異dị 性tánh 異dị 性tánh 。 二nhị 轉chuyển 變biến 異dị 性tánh 。 異dị 性tánh 異dị 性tánh 者giả 。 謂vị 諸chư 行hành 相tương 似tự 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 轉chuyển 變biến 異dị 性tánh 者giả 。 謂vị 不bất 相tương 似tự 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 非phi 此thử 異dị 性tánh 離ly 住trụ 相tương/tướng 外ngoại 別biệt 體thể 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 二nhị 種chủng 總tổng 攝nhiếp 為vi 一nhất 。 施thi 設thiết 一nhất 相tương/tướng 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 應ưng 知tri 常thường 住trụ 無vô 為vi 三tam 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 修tu 集tập 涅Niết 槃Bàn 資tư 糧lương 略lược 有hữu 三tam 障chướng 。 一nhất 者giả 依y 廣quảng 事sự 業nghiệp 財tài 寶bảo 具cụ 足túc 。 多đa 行hành 放phóng 逸dật 。 二nhị 者giả 無vô 善Thiện 知Tri 識Thức 。 方phương 便tiện 曉hiểu 喻dụ 。 三tam 者giả 未vị 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 未vị 得đắc 正Chánh 法Pháp 。 忽hốt 遇ngộ 死tử 緣duyên 非phi 時thời 夭yểu 沒một 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 當đương 知tri 無vô 障chướng 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 又hựu 諸chư 聖thánh 者giả 將tương 欲dục 終chung 時thời 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 聖thánh 者giả 之chi 相tướng 。 謂vị 臨lâm 終chung 時thời 諸chư 根căn 澄trừng 淨tịnh 蒙mông 佛Phật 所sở 記ký 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 佛Phật 為vi 過quá 世thế 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 記ký 別biệt 。 聖thánh 性tánh 種chủng 性tánh 。 滿mãn 故cố 但đãn 記ký 物vật 類loại 。 我ngã 已dĩ 了liễu 知tri 。 法pháp 及cập 隨tùy 法pháp 者giả 。 法pháp 謂vị 正chánh 見kiến 前tiền 行hành 聖thánh 道Đạo 言ngôn 。 隨tùy 法pháp 者giả 。 謂vị 依y 彼bỉ 法pháp 聽thính 聞văn 他tha 音âm 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 又hựu 我ngã 未vị 曾tằng 惱não 亂loạn 正Chánh 法Pháp 所sở 依y 處xứ 者giả 。 謂vị 為vi 此thử 義nghĩa 如Như 來Lai 告cáo 命mạng 。 及cập 為vi 此thử 義nghĩa 。 有hữu 所sở 宣tuyên 說thuyết 。 乃nãi 至chí 為vì 令linh 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 已dĩ 得đắc 盡tận 漏lậu 。

復phục 次thứ 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 甚thậm 希hy 奇kỳ 法pháp 。 謂vị 未vị 信tín 者giả 令linh 信tín 。 已dĩ 信tín 者giả 令linh 增tăng 長trưởng 。 速tốc 於ư 聖thánh 教giáo 令linh 得đắc 悟ngộ 入nhập 。 謂vị 大đại 師sư 相tương/tướng 。 或hoặc 法pháp 教giáo 相tương/tướng 。 或hoặc 已dĩ 證chứng 得đắc 第đệ 一nhất 德đức 相tương/tướng 。 普phổ 於ư 十thập 方phương 。 美mỹ 妙diệu 聲thanh 稱xưng 廣quảng 大đại 讚tán 頌tụng 無vô 不bất 遍biến 滿mãn 。 又hựu 能năng 除trừ 遣khiển 說thuyết 無vô 因nhân 論luận 及cập 惡ác 因nhân 論luận 。 攝nhiếp 受thọ 一nhất 切thiết 。 說thuyết 正chánh 因nhân 論luận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 說thuyết 無vô 因nhân 論luận 及cập 惡ác 因nhân 論luận 。 尚thượng 非phi 欲dục 往vãng 人nhân 天thiên 善thiện 趣thú 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 解giải 脫thoát 諸chư 聰thông 慧tuệ 者giả 。 勝thắng 解giải 依y 處xứ 。 況huống 是thị 其kỳ 餘dư 。 當đương 所sở 趣thú 入nhập 說thuyết 正chánh 因nhân 論luận 。 當đương 知tri 其kỳ 相tương/tướng 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 大đại 師sư 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 是thị 真Chân 如Như 來lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 乃nãi 至chí 世Thế 尊Tôn 。 廣quảng 釋thích 如như 前tiền 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。 法pháp 教giáo 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 說thuyết 正Chánh 法Pháp 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 當đương 知tri 亦diệc 如như 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。 證chứng 得đắc 第đệ 一nhất 德đức 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 此thử 世thế 他tha 世thế 。 自tự 然nhiên 通thông 達đạt 。 現hiện 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 欲dục 界giới 說thuyết 名danh 此thử 世thế 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 名danh 為vi 他tha 世thế 。 現hiện 在tại 過quá 去khứ 二nhị 世thế 別biệt 故cố 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 第đệ 二nhị 差sai 別biệt 。 不bất 由do 師sư 故cố 說thuyết 名danh 自tự 然nhiên 。 六lục 種chủng 通thông 慧tuệ 現hiện 所sở 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 作tác 證chứng 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 最tối 第đệ 一nhất 故cố 。 說thuyết 名danh 圓viên 滿mãn 。 此thử 第đệ 一nhất 性tánh 。 自tự 然nhiên 知tri 故cố 。 顯hiển 示thị 他tha 故cố 說thuyết 名danh 開khai 示thị 。

復phục 次thứ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 無vô 因nhân 論luận 者giả 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 執chấp 無vô 因nhân 轉chuyển 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。 因nhân 緣duyên 滅diệt 盡tận 因nhân 緣duyên 。 不bất 了liễu 知tri 故cố 。 由do 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 諸chư 行hành 生sanh 。 由do 此thử 滅diệt 故cố 彼bỉ 諸chư 行hành 滅diệt 。 於ư 此thử 二nhị 事sự 。 不bất 能năng 證chứng 得đắc 。 又hựu 不bất 證chứng 得đắc 。 諸chư 行hành 性tánh 相tướng 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 有hữu 者giả 定định 有hữu 。 無vô 者giả 定định 無vô 。 無vô 不bất 可khả 生sanh 。 有hữu 不bất 可khả 滅diệt 。 即tức 此thử 論luận 者giả 於ư 三tam 位vị 中trung 現hiện 可khả 證chứng 得đắc 諸chư 行hành 生sanh 滅diệt 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 共cộng 所sở 了liễu 達đạt 麁thô 淺thiển 現hiện 量lượng 毀hủy 謗báng 違vi 逆nghịch 。

何hà 以dĩ 故cố 。 現hiện 見kiến 彼bỉ 彼bỉ 若nhược 剎sát 帝đế 利lợi 。 或hoặc 婆Bà 羅La 門Môn 。 吠phệ 舍xá 等đẳng 家gia 所sở 有hữu 男nam 女nữ 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 過quá 八bát 月nguyệt 或hoặc 九cửu 月nguyệt 已dĩ 便tiện 生sanh 男nam 女nữ 。 如như 是thị 生sanh 已dĩ 。 或hoặc 有hữu 一nhất 類loại 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 壽thọ 盡tận 中trung 夭yểu 。

復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 乃nãi 至chí 住trụ 壽thọ 存tồn 活hoạt 支chi 持trì 。 或hoặc 苦khổ 或hoặc 樂lạc 。 或hoặc 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 位vị 差sai 別biệt 心tâm 諸chư 心tâm 法pháp 。 皆giai 是thị 新tân 新tân 而nhi 非phi 古cổ 古cổ 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 謂vị 唯duy 語ngữ 言ngôn 及cập 說thuyết 法Pháp 正chánh 行hạnh 。 若nhược 唯duy 語ngữ 言ngôn 而nhi 自tự 稱xưng 讚tán 。 毀hủy 呰tử 他tha 者giả 。 彼bỉ 但đãn 由do 於ư 非phi 善thiện 士sĩ 法pháp 纏triền 擾nhiễu 其kỳ 心tâm 。 是thị 名danh 自tự 毀hủy 。 非phi 勝thắng 賢hiền 善thiện 。 若nhược 由do 說thuyết 法Pháp 行hành 正chánh 行hạnh 者giả 。 雖tuy 無vô 讚tán 毀hủy 而nhi 是thị 真chân 實thật 。 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 又hựu 諸chư 如Như 來Lai 。 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 速tốc 能năng 壞hoại 滅diệt 二nhị 種chủng 無vô 智trí 。 謂vị 聞văn 不bất 正Chánh 法Pháp 。 生sanh 勝thắng 解giải 等đẳng 。 長trường 時thời 積tích 習tập 堅kiên 固cố 無vô 智trí 及cập 非phi 久cửu 習tập 近cận 生sanh 無vô 智trí 。 復phục 由do 俱câu 生sanh 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 往vãng 善thiện 趣thú 道đạo 。 亦diệc 不bất 了liễu 知tri 能năng 往vãng 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 故cố 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 十thập 一nhất 種chủng 相tướng 。 總tổng 攝nhiếp 諸chư 行hành 立lập 為vi 行hành 聚tụ 。 應ưng 知tri 聚tụ 義nghĩa 是thị 其kỳ 蘊uẩn 義nghĩa 。 又hựu 由do 一nhất 向hướng 雜tạp 染nhiễm 因nhân 緣duyên 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 建kiến 立lập 取thủ 蘊uẩn 。 當đương 知tri 取thủ 蘊uẩn 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 又hựu 由do 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 因nhân 緣duyên 二nhị 增tăng 上thượng 力lực 。 建kiến 立lập 總tổng 蘊uẩn 。 當đương 知tri 此thử 蘊uẩn 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 又hựu 由do 三tam 相tương/tướng 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 。 謂vị 所sở 依y 故cố 。 所sở 緣duyên 故cố 。 助trợ 伴bạn 故cố 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

少thiểu 欲dục 自tự 性tánh 等đẳng 記ký 三tam 。 似tự 正Chánh 法Pháp 疑nghi 癡si 處xứ 所sở 。

不bất 記ký 變biến 壞hoại 大đại 師sư 記ký 。 三tam 見kiến 滿mãn 外ngoại 愚ngu 相tương/tướng 等đẳng 。

由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 如Như 來Lai 心tâm 入nhập 少thiểu 欲dục 住trụ 中trung 。 一nhất 由do 爾nhĩ 時thời 化hóa 事sự 究cứu 竟cánh 。 為vi 欲dục 安an 住trụ 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 二nhị 由do 弟đệ 子tử 於ư 正chánh 行hạnh 門môn 深thâm 可khả 厭yếm 薄bạc 。 三tam 為vi 化hóa 導đạo 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 營doanh 為vi 多đa 事sự 多đa 業nghiệp 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 又hựu 如như 前tiền 說thuyết 如Như 來Lai 入nhập 于vu 寂tịch 靜tĩnh 天thiên 住trụ 。 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

復phục 次thứ 諸chư 所sở 化hóa 者giả 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 所sở 調điều 伏phục 性tánh 。 一nhất 愚ngu 癡si 放phóng 逸dật 性tánh 。 二nhị 極cực 下hạ 劣liệt 心tâm 性tánh 。 三tam 能năng 修tu 正chánh 行hạnh 性tánh 。

復phục 次thứ 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 於ư 四tứ 處xứ 所sở 。 生sanh 恭cung 敬kính 住trụ 。 速tốc 證chứng 無vô 上thượng 。 一nhất 於ư 所sở 應ưng 得đắc 生sanh 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 故cố 。 二nhị 於ư 得đắc 方phương 便tiện 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 生sanh 猛mãnh 利lợi 愛ái 樂nhạo 故cố 。 三tam 於ư 大đại 師sư 所sở 生sanh 猛mãnh 利lợi 愛ái 敬kính 故cố 。 四tứ 於ư 所sở 說thuyết 法Pháp 生sanh 猛mãnh 利lợi 淨tịnh 信tín 故cố 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 種chủng 無vô 上thượng 。 謂vị 妙diệu 智trí 無vô 上thượng 。 正chánh 行hạnh 無vô 上thượng 。 解giải 脫thoát 無vô 上thượng 。 妙diệu 智trí 無vô 上thượng 者giả 。 謂vị 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 智trí 。 正chánh 行hạnh 無vô 上thượng 者giả 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。 解giải 脫thoát 無vô 上thượng 者giả 。 謂vị 不bất 動động 心tâm 解giải 脫thoát 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 總tổng 說thuyết 智trí 斷đoạn 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 有hữu 學học 妙diệu 智trí 正chánh 行hạnh 解giải 脫thoát 。 不bất 名danh 無vô 上thượng 。 猶do 有hữu 上thượng 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 阿A 羅La 漢Hán 行hành 。 皆giai 得đắc 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 速tốc 通thông 行hành 。 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 故cố 。

復phục 次thứ 依y 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 擇trạch 諸chư 行hành 故cố 。 於ư 二nhị 時thời 中trung 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 如như 實thật 遍biến 知tri 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 即tức 於ư 二nhị 時thời 無vô 間gian 證chứng 得đắc 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 云vân 何hà 二nhị 時thời 。 一nhất 在tại 異dị 生sanh 地địa 。 二nhị 在tại 見kiến 地địa 。 云vân 何hà 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 一nhất 由do 自tự 性tánh 故cố 。 二nhị 由do 處xứ 所sở 故cố 。 三tam 由do 等đẳng 起khởi 故cố 。 四tứ 由do 果quả 故cố 。 自tự 性tánh 故cố 者giả 。 謂vị 諸chư 行hành 自tự 性tánh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 及cập 五ngũ 種chủng 行hành 。 彼bỉ 計kế 為vi 我ngã 或hoặc 為vi 我ngã 所sở 。 處xử 所sở 故cố 者giả 。 謂vị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 等đẳng 起khởi 故cố 者giả 。 謂vị 見kiến 取thủ 所sở 攝nhiếp 無vô 明minh 。 觸xúc 生sanh 受thọ 為vi 緣duyên 愛ái 。 此thử 復phục 有hữu 五ngũ 緣duyên 起khởi 次thứ 第đệ 。 謂vị 界giới 種chủng 種chủng 性tánh 為vi 緣duyên 。 生sanh 觸xúc 種chủng 種chủng 性tánh 。 觸xúc 種chủng 種chủng 性tánh 為vi 緣duyên 生sanh 受thọ 種chủng 種chủng 性tánh 。 受thọ 種chủng 種chủng 性tánh 為vi 緣duyên 。 生sanh 愛ái 種chủng 種chủng 性tánh 。 愛ái 種chủng 種chủng 性tánh 為vi 緣duyên 。 生sanh 取thủ 種chủng 種chủng 性tánh 。 夫phu 緣duyên 生sanh 者giả 體thể 必tất 無vô 常thường 。 由do 果quả 故cố 者giả 。 謂vị 於ư 三tam 時thời 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 一nhất 依y 無vô 我ngã 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 時thời 。 二nhị 現hiện 觀quán 時thời 。 三tam 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 時thời 。 此thử 中trung 一nhất 時thời 由do 彼bỉ 隨tùy 眠miên 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 有hữu 惑hoặc 有hữu 疑nghi 。 由do 多đa 修tu 習Tập 諦Đế 察sát 法Pháp 忍Nhẫn 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 雖tuy 於ư 疑nghi 惑hoặc 少thiểu 能năng 除trừ 遣khiển 。 然nhiên 於ư 修tu 習Tập 諦Đế 現hiện 觀quán 時thời 由do 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 恐khủng 於ư 涅Niết 槃Bàn 我ngã 當đương 無vô 有hữu 。 由do 此thử 隨tùy 眠miên 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 起khởi 邪tà 分phân 別biệt 。 謂vị 我ngã 當đương 斷đoạn 當đương 壞hoại 當đương 無vô 。 便tiện 於ư 涅Niết 槃Bàn 發phát 生sanh 斷đoạn 見kiến 及cập 無vô 有hữu 見kiến 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 於ư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 心tâm 退thoái 還hoàn 不bất 樂nhạo 趣thú 入nhập 。 彼bỉ 於ư 異dị 時thời 。 雖tuy 從tùng 此thử 過quá 淨tịnh 修tu 其kỳ 心tâm 又hựu 於ư 聖Thánh 諦Đế 已dĩ 得đắc 現hiện 諦đế 。 然nhiên 謂vị 我ngã 能năng 證chứng 諦đế 現hiện 諦đế 。 彼bỉ 於ư 此thử 慢mạn 由do 隨tùy 眠miên 故cố 。 仍nhưng 未vị 能năng 離ly 。 又hựu 時thời 時thời 間gian 由do 忘vong 念niệm 故cố 。 觀quán 我ngã 起khởi 慢mạn 。 因nhân 此thử 慢mạn 纏triền 差sai 別biệt 而nhi 轉chuyển 。 謂vị 我ngã 為vi 勝thắng 或hoặc 等đẳng 或hoặc 劣liệt 。 前tiền 兩lưỡng 位vị 中trung 由do 隨tùy 眠miên 力lực 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 於ư 第đệ 三tam 位vị 由do 習tập 氣khí 力lực 。 能năng 作tác 障chướng 礙ngại 。 又hựu 由do 三tam 緣duyên 諸chư 行hành 生sanh 長trưởng 。 一nhất 由do 宿túc 世thế 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 。 二nhị 由do 願nguyện 力lực 。 三tam 由do 現hiện 在tại 眾chúng 因nhân 緣duyên 力lực 。 於ư 異dị 生sanh 地địa 能năng 遍biến 知tri 故cố 。 於ư 見kiến 地địa 中trung 無vô 間gian 能năng 得đắc 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 於ư 見kiến 地địa 中trung 能năng 遍biến 知tri 故cố 。 次thứ 斷đoạn 餘dư 結kết 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 間gian 證chứng 得đắc 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 如như 理lý 問vấn 記ký 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 自tự 性tánh 故cố 。 二nhị 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 根căn 本bổn 故cố 。 三tam 還hoàn 滅diệt 故cố 。 四tứ 流lưu 轉chuyển 故cố 。 五ngũ 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 方phương 便tiện 故cố 。 自tự 性tánh 故cố 者giả 。 當đương 知tri 色sắc 等đẳng 五ngũ 種chủng 自tự 性tánh 。 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 根căn 本bổn 故cố 者giả 。 謂vị 欲dục 。 由do 善thiện 法Pháp 欲dục 乃nãi 至chí 能năng 得đắc 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 是thị 故cố 此thử 欲dục 名danh 還hoàn 滅diệt 根căn 本bổn 。 若nhược 由do 是thị 欲dục 願nguyện 我ngã 當đương 得đắc 。 人nhân 中trung 下hạ 類loại 。 乃nãi 至chí 當đương 生sanh 梵Phạm 眾chúng 天thiên 等đẳng 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 由do 於ư 此thử 心tâm 親thân 近cận 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 得đắc 生sanh 於ư 彼bỉ 。 是thị 故cố 此thử 欲dục 名danh 流lưu 轉chuyển 根căn 本bổn 。 還hoàn 滅diệt 故cố 者giả 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 唯duy 欲dục 貪tham 取thủ 得đắc 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 若nhược 即tức 諸chư 行hành 是thị 取thủ 性tánh 者giả 。 應ưng 不bất 可khả 滅diệt 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 猶do 有hữu 諸chư 行hành 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 異dị 諸chư 行hành 有hữu 取thủ 性tánh 者giả 。 應ưng 是thị 無vô 為vi 。 無vô 為vi 故cố 常thường 。 亦diệc 不bất 可khả 滅diệt 。 是thị 故cố 取thủ 性tánh 但đãn 是thị 諸chư 行hành 一nhất 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 即tức 此thử 一nhất 分phần/phân 已dĩ 得đắc 斷đoạn 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 故cố 。 可khả 還hoàn 滅diệt 。 流lưu 轉chuyển 故cố 者giả 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 後hậu 有hữu 因nhân 故cố 。 二nhị 品phẩm 類loại 別biệt 故cố 。 三tam 現hiện 在tại 因nhân 故cố 。 後hậu 有hữu 因nhân 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 願nguyện 樂nhạo 當đương 來lai 。 造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。 彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 願nguyện 我ngã 來lai 世thế 。 當đương 成thành 此thử 行hành 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 能năng 引dẫn 後hậu 有hữu 諸chư 行hành 生sanh 因nhân 。 不bất 引dẫn 現hiện 在tại 。 彼bỉ 於ư 現hiện 在tại 。 不bất 能năng 引dẫn 故cố 。 施thi 設thiết 諸chư 行hành 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 品phẩm 類loại 別biệt 者giả 。 謂vị 十thập 一nhất 種chủng 諸chư 行hành 品phẩm 類loại 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 現hiện 在tại 因nhân 者giả 。 謂vị 所sở 造tạo 色sắc 因nhân 四tứ 大đại 種chủng 。 受thọ 等đẳng 心tâm 法pháp 以dĩ 觸xúc 為vi 緣duyên 。 所sở 有hữu 諸chư 識thức 。 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 流lưu 轉chuyển 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 發phát 生sanh 我ngã 慢mạn 及cập 諸chư 愛ái 味vị 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 還hoàn 滅diệt 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 遠viễn 離ly 我ngã 慢mạn 。 及cập 見kiến 過quá 患hoạn 并tinh 彼bỉ 出xuất 離ly 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 又hựu 流lưu 轉chuyển 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 品phẩm 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 知tri 其kỳ 相tương/tướng 。 還hoàn 滅diệt 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 彼bỉ 對đối 治trị 。 又hựu 由do 二nhị 緣duyên 諸chư 不bất 聰thông 慧tuệ 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 越việt 大đại 師sư 教giáo 墮đọa 惡ác 見kiến 中trung 。 或hoặc 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 何hà 等đẳng 二nhị 緣duyên 。 一nhất 愚ngu 世thế 俗tục 諦đế 。 二nhị 愚ngu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 由do 此thử 愚ngu 故cố 違vi 越việt 一nhất 向hướng 世thế 俗tục 諦đế 理lý 。 及cập 違vi 越việt 一nhất 向hướng 勝thắng 義nghĩa 諦đế 理lý 。 於ư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。

復phục 次thứ 於ư 三tam 種chủng 處xứ 唯duy 諸chư 聖thánh 者giả 隨tùy 其kỳ 所sở 樂nhạo 。 能năng 如như 實thật 記ký 。 非phi 諸chư 異dị 生sanh 。 除trừ 從tùng 他tha 聞văn 。 謂vị 諸chư 行hành 中trung 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 我ngã 非phi 如như 實thật 。 若nhược 彼bỉ 為vi 依y 有hữu 我ngã 慢mạn 轉chuyển 。 彼bỉ 雖tuy 已dĩ 斷đoạn 。 而nhi 此thử 我ngã 慢mạn 一nhất 切thiết 未vị 斷đoạn 。 若nhược 無vô 起khởi 依y 。 我ngã 慢mạn 不bất 斷đoạn 如như 故cố 現hiện 行hành 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 二nhị 種chủng 我ngã 慢mạn 。 一nhất 於ư 諸chư 行hành 執chấp 著trước 現hiện 行hành 。 二nhị 由do 失thất 念niệm 率suất 爾nhĩ 現hiện 行hành 。 此thử 中trung 執chấp 著trước 現hiện 行hành 我ngã 慢mạn 。 聖thánh 者giả 已dĩ 斷đoạn 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 第đệ 二nhị 我ngã 慢mạn 由do 隨tùy 眠miên 故cố 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 雖tuy 復phục 永vĩnh 斷đoạn 。 以dĩ 於ư 聖thánh 道Đạo 未vị 善thiện 修tu 故cố 。 猶do 起khởi 現hiện 行hành 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 唯duy 有hữu 習tập 氣khí 。 常thường 所sở 隨tùy 逐trục 於ư 失thất 念niệm 時thời 。 能năng 與dữ 我ngã 慢mạn 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 令linh 暫tạm 現hiện 行hành 。 是thị 故cố 此thử 慢mạn 亦diệc 名danh 未vị 斷đoạn 亦diệc 得đắc 現hiện 行hành 。 又hựu 諸chư 聖thánh 者giả 若nhược 於ư 諸chư 行hành 思tư 惟duy 自tự 相tương/tướng 。 尚thượng 令linh 我ngã 慢mạn 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 況huống 觀quán 共cộng 相tương 。 若nhược 於ư 假giả 法pháp 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 住trụ 正chánh 念niệm 者giả 。 亦diệc 令linh 我ngã 慢mạn 不bất 得đắc 現hiện 行hành 。 若nhược 於ư 假giả 法pháp 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 不bất 住trụ 正chánh 念niệm 。 爾nhĩ 時thời 我ngã 慢mạn 暫tạm 得đắc 現hiện 行hành 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 雖tuy 於ư 諸chư 行hành 思tư 惟duy 共cộng 相tương 。 尚thượng 為vi 我ngã 慢mạn 亂loạn 心tâm 相tương 續tục 。 況huống 住trụ 餘dư 位vị 。 又hựu 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 聖thánh 相tương 續tục 中trung 隨tùy 眠miên 與dữ 纏triền 。 皆giai 已dĩ 斷đoạn 盡tận 。 於ư 學học 位vị 中trung 習tập 氣khí 隨tùy 逐trục 。 未vị 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 若nhược 諸chư 我ngã 慢mạn 隨tùy 眠miên 與dữ 纏triền 。 皆giai 未vị 能năng 斷đoạn 。 又hựu 計kế 我ngã 欲dục 者giả 當đương 知tri 即tức 是thị 。 我ngã 慢mạn 纏triền 攝nhiếp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 失thất 念niệm 故cố 。 於ư 欲dục 於ư 定định 為vi 諸chư 愛ái 味vị 所sở 漂phiêu 淪luân 者giả 。 依y 此thử 欲dục 門môn 諸chư 我ngã 慢mạn 纏triền 數sác 數sác 現hiện 起khởi 。 言ngôn 未vị 斷đoạn 者giả 。 由do 隨tùy 眠miên 故cố 。 未vị 遍biến 知tri 者giả 。 由do 彼bỉ 纏triền 故cố 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 有hữu 忘vong 念niệm 故cố 。 言ngôn 未vị 滅diệt 者giả 。 雖tuy 於ư 此thử 纏triền 暫tạm 得đắc 遠viễn 離ly 。 尋tầm 復phục 現hiện 行hành 。 言ngôn 未vị 吐thổ 者giả 。 由do 彼bỉ 隨tùy 眠miên 未vị 永vĩnh 拔bạt 故cố 。

復phục 次thứ 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 於ư 餘dư 同đồng 梵Phạm 行hạnh 所sở 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 慰úy 問vấn 。 一nhất 問vấn 病bệnh 苦khổ 。 二nhị 問vấn 安an 樂lạc 。 問vấn 病bệnh 苦khổ 者giả 。 如như 問vấn 彼bỉ 言ngôn 所sở 受thọ 疹chẩn 疾tật 寧ninh 可khả 忍nhẫn 不bất 者giả 。 謂vị 問vấn 氣khí 息tức 無vô 擁ủng 滯trệ 乎hồ 。 得đắc 支chi 持trì 不bất 者giả 。 謂vị 問vấn 苦khổ 受thọ 。 不bất 至chí 增tăng 乎hồ 。 非phi 無vô 間gian 乎hồ 。 非phi 不bất 愛ái 觸xúc 之chi 所sở 觸xúc 乎hồ 。 非phi 違vi 慮lự 乎hồ 。 非phi 笮trách 身thân 乎hồ 。 或hoặc 被bị 笮trách 者giả 得đắc 除trừ 釋thích 乎hồ 。 問vấn 安an 樂lạc 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 隨tùy 所sở 問vấn 言ngôn 少thiểu 病bệnh 不bất 者giả 。 此thử 問vấn 不bất 為vi 嬰anh 疹chẩn 惱não 耶da 。 少thiểu 惱não 不bất 者giả 。 此thử 問vấn 不bất 為vi 外ngoại 諸chư 災tai 橫hoạnh 所sở 侵xâm 逼bức 耶da 。 起khởi 居cư 輕khinh 利lợi 不bất 者giả 。 此thử 問vấn 夜dạ 寐mị 得đắc 安an 善thiện 耶da 。 所sở 進tiến 飲ẩm 食thực 易dị 消tiêu 化hóa 耶da 。 有hữu 歡hoan 樂lạc 不bất 者giả 。 此thử 問vấn 得đắc 住trụ 無vô 罪tội 觸xúc 耶da 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 差sai 別biệt 言ngôn 詞từ 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 於ư 所sở 飲ẩm 食thực 知tri 量lương 中trung 釋thích 。 當đương 知tri 此thử 問vấn 在tại 四tứ 位vị 中trung 。 一nhất 內nội 逼bức 惱não 分phần/phân 。 二nhị 外ngoại 逼bức 惱não 分phần/phân 。 三tam 住trụ 於ư 夜dạ 分phân 。 四tứ 住trụ 於ư 晝trú 分phân 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 。 說thuyết 言ngôn 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 於ư 食thực 物vật 務vụ 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 若nhược 順thuận 不bất 順thuận 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 言ngôn 阿A 羅La 漢Hán 不bất 順thuận 。 不bất 順thuận 是thị 不bất 如như 理lý 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 現hiện 法pháp 不bất 順thuận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 於ư 食thực 物vật 務vụ 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 現hiện 可khả 見kiến 故cố 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 其kỳ 滅diệt 後hậu 。 不bất 順thuận 諸chư 行hành 不bất 了liễu 執chấp 著trước 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 阿A 羅La 漢Hán 是thị 不bất 順thuận 者giả 。 定định 是thị 密mật 語ngữ 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 。 由do 二nhị 種chủng 義nghĩa 勢thế 力lực 為vi 緣duyên 。 諸chư 同đồng 梵Phạm 行hạnh 或hoặc 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 為vi 欲dục 斷đoạn 滅diệt 如như 是thị 。 所sở 生sanh 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 。 極cực 作tác 功công 用dụng 。 勿vật 令linh 彼bỉ 人nhân 或hoặc 自tự 陳trần 說thuyết 或hoặc 示thị 於ư 他tha 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 墮đọa 極cực 下hạ 趣thú 。 或hoặc 由do 愛ái 敬kính 。 如Như 來Lai 聖Thánh 教giáo 。 勿vật 因nhân 如như 是thị 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 令linh 佛Phật 聖thánh 教giáo 速tốc 疾tật 隱ẩn 滅diệt 。

復phục 有hữu 二nhị 因nhân 。 能năng 生sanh 如như 是thị 。 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 。 一nhất 者giả 於ư 內nội 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 未vị 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 二nhị 者giả 依y 此thử 妄vọng 計kế 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 士sĩ 夫phu 。 為vì 斷đoạn 如như 是thị 。 二nhị 種chủng 因nhân 故cố 。 說thuyết 二nhị 正Chánh 法Pháp 以dĩ 為vi 對đối 治trị 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 於ư 四tứ 句cú 中trung 推thôi 求cầu 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 士sĩ 夫phu 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 謂vị 依y 有hữu 為vi 。 或hoặc 依y 無vô 為vi 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 我ngã 說thuyết 名danh 如Như 來Lai 。 當đương 知tri 此thử 我ngã 二nhị 種chủng 假giả 立lập 。 有hữu 餘dư 依y 中trung 假giả 立lập 有hữu 為vi 。 無vô 餘dư 依y 中trung 假giả 立lập 無vô 為vi 。 若nhược 依y 勝thắng 義nghĩa 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 亦diệc 非phi 無vô 為vi 非phi 有hữu 為vi 。 由do 說thuyết 如như 是thị 正Chánh 法Pháp 教giáo 故cố 。 於ư 六lục 種chủng 相tương/tướng 覺giác 悟ngộ 生sanh 時thời 。 當đương 知tri 永vĩnh 斷đoạn 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 依y 所sở 攝nhiếp 滅diệt 壞hoại 法pháp 故cố 。 覺giác 悟ngộ 無vô 常thường 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 為vi 老lão 病bệnh 等đẳng 眾chúng 苦khổ 器khí 故cố 。 覺giác 悟ngộ 是thị 苦khổ 。 於ư 任nhậm 運vận 滅diệt 。 斷đoạn 界giới 。 離ly 界giới 。 及cập 與dữ 滅diệt 界giới 。 覺giác 悟ngộ 為vi 滅diệt 寂tịch 靜tĩnh 。 清thanh 涼lương 。 及cập 與dữ 永vĩnh 沒một 。 若nhược 具cụ 如như 是thị 。 正chánh 覺giác 悟ngộ 者giả 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 邪tà 。 增tăng 上thượng 慢mạn 俱câu 行hành 妄vọng 想tưởng 尚thượng 不bất 得đắc 有hữu 。 況huống 可khả 如như 是thị 於ư 其kỳ 滅diệt 後hậu 若nhược 順thuận 不bất 順thuận 戲hí 論luận 執chấp 著trước 。 當đương 知tri 未vị 斷đoạn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 有hữu 二nhị 過quá 患hoạn 。 一nhất 於ư 能năng 害hại 有hữu 苦khổ 諸chư 行hành 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 能năng 感cảm 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 大đại 苦khổ 。 二nhị 於ư 現hiện 法pháp 能năng 礙ngại 無vô 上thượng 聖thánh 慧tuệ 命mạng 根căn 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 自tự 知tri 無vô 力lực 能năng 害hại 怨oán 家gia 。 恐khủng 彼bỉ 為vi 害hại 。 先tiên 相tương 親thân 附phụ 以dĩ 如như 意ý 事sự 現hiện 承thừa 奉phụng 之chi 時thời 。 彼bỉ 怨oán 家gia 知tri 親thân 附phụ 已dĩ 便tiện 害hại 其kỳ 命mạng 。 愚ngu 夫phu 異dị 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 恐khủng 似tự 怨oán 家gia 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 當đương 為vi 苦khổ 害hại 。 便tiện 起khởi 愛ái 縛phược 以dĩ 可khả 意ý 行hành 而nhi 現hiện 承thừa 奉phụng 。 如như 是thị 愚ngu 癡si 。 異dị 生sanh 之chi 類loại 。 於ư 能năng 為vi 害hại 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 唯duy 見kiến 功công 德đức 不bất 見kiến 過quá 失thất 。 殷ân 到đáo 親thân 附phụ 。 既ký 親thân 附phụ 已dĩ 。 由do 未vị 得đắc 退thoái 。 說thuyết 名danh 損tổn 害hại 聖thánh 慧tuệ 命mạng 根căn 。

復phục 次thứ 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 於ư 內nội 法pháp 律luật 二nhị 種chủng 處xứ 所sở 疑nghi 惑hoặc 愚ngu 癡si 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 誹phỉ 毀hủy 有hữu 見kiến 及cập 無vô 有hữu 見kiến 。 而nhi 於ư 弟đệ 子tử 終chung 歿một 之chi 後hậu 。 記ký 一nhất 有hữu 生sanh 。 記ký 一nhất 無vô 生sanh 。 又hựu 說thuyết 勝thắng 義nghĩa 常thường 住trụ 之chi 我ngã 現hiện 法pháp 當đương 來lai 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 世thế 有hữu 三tam 師sư 而nhi 現hiện 可khả 得đắc 。 一nhất 常thường 論luận 者giả 。 二nhị 斷đoạn 論luận 者giả 。 三tam 者giả 如Như 來Lai 。 此thử 疑nghi 癡si 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 因nhân 。 當đương 知tri 如như 前tiền 。 似tự 正Chánh 法Pháp 見kiến 二nhị 種chủng 法pháp 教giáo 。 能năng 斷đoạn 此thử 因nhân 。 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 無vô 我ngã 法pháp 性tánh 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 難nan 入nhập 難nan 了liễu 。 謂vị 此thử 自tự 性tánh 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 雖tuy 此thử 相tướng 貌mạo 易dị 可khả 了liễu 知tri 。 然nhiên 其kỳ 相tướng 貌mạo 不bất 相tương 似tự 故cố 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 自tự 所sở 證chứng 義nghĩa 。 是thị 不bất 共cộng 義nghĩa 故cố 。 彼bỉ 自tự 性tánh 難nan 可khả 悟ngộ 入nhập 。 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 體thể 是thị 甚thậm 深thâm 似tự 甚thậm 深thâm 現hiện 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 無vô 虛hư 誑cuống 義nghĩa 。 又hựu 此thử 自tự 性tánh 於ư 內nội 難nan 見kiến 。 從tùng 他tha 言ngôn 音âm 亦diệc 難nạn/nan 覺giác 了liễu 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 自tự 所sở 證chứng 義nghĩa 。 又hựu 此thử 自tự 性tánh 非phi 尋tầm 思tư 者giả 之chi 所sở 尋tầm 思tư 。 非phi 度độ 量lương 者giả 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 是thị 不bất 共cộng 義nghĩa 。 又hựu 即tức 此thử 法Pháp 微vi 妙diệu 。 審thẩm 諦đế 聰thông 明minh 智trí 者giả 。 內nội 所sở 證chứng 故cố 。 說thuyết 名danh 難nan 了liễu 。 此thử 等đẳng 差sai 別biệt 當đương 知tri 如như 前tiền 。 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 義nghĩa 智trí 。 皆giai 應ưng 了liễu 知tri 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 者giả 教giáo 智trí 。 二nhị 者giả 證chứng 智trí 。 教giáo 智trí 者giả 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 聞văn 思tư 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 證chứng 智trí 者giả 。 謂vị 學học 無Vô 學Học 慧tuệ 及cập 後hậu 所sở 得đắc 諸chư 世thế 間gian 慧tuệ 。 此thử 中trung 異dị 生sanh 非phi 於ư 一nhất 切thiết 。 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 皆giai 能năng 了liễu 知tri 。 亦diệc 非phi 於ư 慢mạn 覺giác 察sát 是thị 慢mạn 。 又hựu 未vị 能năng 斷đoạn 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 非phi 於ư 我ngã 見kiến 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 中trung 皆giai 不bất 了liễu 知tri 。 又hựu 能năng 於ư 慢mạn 覺giác 察sát 是thị 慢mạn 。 而nhi 未vị 能năng 斷đoạn 。 若nhược 諸chư 無Vô 學Học 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。

復phục 次thứ 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 於ư 世thế 俗tục 諦đế 。 及cập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 皆giai 如như 實thật 知tri 。 正chánh 觀quán 於ư 彼bỉ 二nhị 種chủng 道Đạo 理lý 不bất 應ưng 記ký 別biệt 。 若nhược 記ký 別biệt 者giả 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 故cố 。 不bất 記ký 別biệt 亦diệc 不bất 執chấp 著trước 。 謂vị 於ư 滅diệt 後hậu 若nhược 有hữu 。 若nhược 無vô 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 若nhược 於ư 如Như 來Lai 。 如như 是thị 智trí 見kiến 為vi 先tiên 不bất 記ký 。 謂vị 無vô 知tri 者giả 當đương 知tri 自tự 顯hiển 妄vọng 見kiến 俱câu 行hành 無vô 智trí 之chi 性tánh 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 變biến 壞hoại 。 一nhất 者giả 諸chư 行hành 衰suy 老lão 變biến 壞hoại 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 年niên 百bách 二nhị 十thập 。 其kỳ 形hình 衰suy 邁mại 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 身thân 老lão 病bệnh 。 二nhị 者giả 心tâm 憂ưu 變biến 壞hoại 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 心tâm 老lão 病bệnh 。 第đệ 一nhất 變biến 壞hoại 。 若nhược 愚ngu 若nhược 智trí 皆giai 於ư 其kỳ 中trung 。 不bất 隨tùy 所sở 欲dục 。 第đệ 二nhị 變biến 壞hoại 。 智trí 者giả 於ư 中trung 。 能năng 隨tùy 所sở 欲dục 。 非phi 諸chư 愚ngu 者giả 。 又hựu 諸chư 愚ngu 夫phu 若nhược 身thân 老lão 病bệnh 。 當đương 知tri 其kỳ 心tâm 定định 隨tùy 老lão 病bệnh 。 其kỳ 有hữu 智trí 者giả 。 身thân 雖tuy 老lão 病bệnh 而nhi 心tâm 自tự 在tại 不bất 隨tùy 老lão 病bệnh 。 是thị 名danh 此thử 中trung 。 愚ngu 智trí 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 善thiện 取thủ 法pháp 者giả 由do 聞văn 思tư 故cố 。 善thiện 思tư 惟duy 者giả 。 由do 修tu 慧tuệ 故cố 。 善thiện 顯hiển 了liễu 者giả 如như 所sở 有hữu 性tánh 故cố 。 善thiện 通thông 達đạt 者giả 盡tận 所sở 有hữu 性tánh 故cố 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 能năng 正chánh 請thỉnh 問vấn 大đại 師sư 善thiện 記ký 。 謂vị 於ư 諸chư 取thủ 斷đoạn 遍biến 知tri 論luận 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 者giả 於ư 此thử 諸chư 取thủ 斷đoạn 遍biến 知tri 論luận 。 二nhị 者giả 為vi 此thử 諸chư 取thủ 斷đoạn 遍biến 知tri 論luận 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 於ư 一nhất 切thiết 行hành 。 斷đoạn 遍biến 知tri 論luận 。 所sở 謂vị 如Như 來Lai 。 又hựu 此thử 諸chư 取thủ 若nhược 未vị 斷đoạn 滅diệt 隨tùy 觀quán 。 彼bỉ 有hữu 三tam 種chủng 過quá 患hoạn 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 滅diệt 隨tùy 觀quán 。 彼bỉ 有hữu 三tam 種chủng 功công 德đức 。 一nhất 者giả 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 所sở 生sanh 諸chư 取thủ 行hành 。 若nhược 變biến 壞hoại 便tiện 生sanh 愁sầu 等đẳng 。 應ưng 知tri 是thị 名danh 第đệ 一nhất 過quá 患hoạn 。 已dĩ 得đắc 諸chư 行hành 變biến 壞hoại 所sở 作tác 。 二nhị 者giả 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 所sở 生sanh 諸chư 取thủ 。 為vi 得đắc 未vị 得đắc 可khả 意ý 諸chư 行hành 。 於ư 追truy 求cầu 時thời 。 廣quảng 行hành 非phi 一nhất 種chủng 種chủng 眾chúng 多đa 差sai 別biệt 不bất 善thiện 。 由do 此thử 追truy 求cầu 行hành 不bất 善thiện 故cố 。 住trụ 四tứ 種chủng 苦khổ 。 一nhất 將tương 現hiện 前tiền 隣lân 近cận 所sở 起khởi 。 二nhị 正chánh 現hiện 前tiền 現hiện 在tại 所sở 起khởi 。 三tam 他tha 逼bức 迫bách 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 。 四tứ 自tự 雜tạp 染nhiễm 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 。 應ưng 知tri 是thị 名danh 第đệ 二nhị 過quá 患hoạn 。 三tam 者giả 即tức 由do 如như 是thị 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 愛ái 習tập 為vi 因nhân 。 身thân 壞hoại 死tử 後hậu 往vãng 諸chư 惡ác 趣thú 。 應ưng 知tri 是thị 名danh 第đệ 三tam 過quá 患hoạn 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 於ư 諸chư 取thủ 斷đoạn 隨tùy 觀quán 三tam 種chủng 。 功công 德đức 勝thắng 利lợi 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 聖thánh 者giả 三tam 見kiến 圓viên 滿mãn 能năng 超siêu 三tam 苦khổ 。 云vân 何hà 名danh 為vi 三tam 種chủng 聖thánh 者giả 。 一nhất 正chánh 見kiến 具cụ 足túc 。 謂vị 於ư 無vô 倒đảo 法pháp 無vô 我ngã 忍nhẫn 住trụ 異dị 生sanh 位vị 者giả 。 二nhị 已dĩ 見kiến 聖Thánh 諦Đế 。 已dĩ 能năng 趣thú 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 已dĩ 入nhập 現hiện 觀quán 。 已dĩ 得đắc 至chí 果quả 。 住trụ 有hữu 學học 位vị 者giả 。 三tam 已dĩ 得đắc 最tối 後hậu 究cứu 竟cánh 。 第đệ 一nhất 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 住trụ 無Vô 學Học 位vị 者giả 。 云vân 何hà 名danh 為vi 三tam 見kiến 圓viên 滿mãn 。 一nhất 初sơ 聖thánh 者giả 隨tùy 順thuận 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 見kiến 圓viên 滿mãn 。 二nhị 未vị 善thiện 淨tịnh 無vô 漏lậu 見kiến 圓viên 滿mãn 。 三tam 善thiện 清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 見kiến 圓viên 滿mãn 。 此thử 三tam 圓viên 滿mãn 依y 說thuyết 三tam 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 超siêu 三tam 種chủng 苦khổ 。 謂vị 初sơ 見kiến 圓viên 滿mãn 。 能năng 超siêu 外ngoại 道đạo 我ngã 見kiến 違vi 諍tranh 所sở 生sanh 眾chúng 苦khổ 。 第đệ 二nhị 見kiến 圓viên 滿mãn 。 能năng 超siêu 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 眾chúng 苦khổ 。 第đệ 三tam 見kiến 圓viên 滿mãn 。 能năng 超siêu 一nhất 切thiết 後hậu 有hữu 眾chúng 苦khổ 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 名danh 諸chư 外ngoại 道đạo 我ngã 見kiến 違vi 諍tranh 所sở 生sanh 眾chúng 苦khổ 。 謂vị 此thử 正Chánh 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 外ngoại 。 所sở 有hữu 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 異dị 道đạo 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 所sở 生sanh 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 見kiến 趣thú 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 總tổng 稱xưng 我ngã 見kiến 。 謂vị 我ngã 論luận 者giả 我ngã 論luận 相tương 應ứng 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 或hoặc 一nhất 切thiết 常thường 論luận 者giả 。 或hoặc 一nhất 分phần 常thường 論luận 者giả 。 或hoặc 無vô 因nhân 論luận 者giả 。 或hoặc 邊biên 無vô 邊biên 論luận 者giả 。 或hoặc 斷đoạn 滅diệt 論luận 者giả 。 或hoặc 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 者giả 彼bỉ 論luận 相tương 應ứng 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 或hoặc 有hữu 情tình 論luận 者giả 彼bỉ 論luận 相tương 應ứng 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 謂vị 諸chư 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 一nhất 切thiết 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 誹phỉ 謗báng 他tha 世thế 。 或hoặc 命mạng 論luận 者giả 彼bỉ 論luận 相tương 應ứng 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 謂vị 命mạng 論luận 者giả 計kế 命mạng 即tức 身thân 或hoặc 異dị 身thân 等đẳng 。 或hoặc 吉cát 祥tường 論luận 者giả 彼bỉ 論luận 相tương 應ứng 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 。 謂vị 觀quán 參tham 羅la 曆lịch 算toán 卜bốc 筮thệ 種chủng 種chủng 邪tà 論luận 。 妄vọng 計kế 誦tụng 咒chú 祠từ 祀tự 火hỏa 等đẳng 得đắc 所sở 愛ái 境cảnh 能năng 生sanh 吉cát 祥tường 能năng 斷đoạn 無vô 義nghĩa 。 又hựu 計kế 覩đổ 相tương/tướng 為vi 祥tường 不bất 祥tường 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 二nhị 十thập 句cú 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 發phát 起khởi 妄vọng 計kế 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 六lục 十thập 二nhị 種chủng 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 及cập 起khởi 總tổng 謗báng 。 一nhất 切thiết 邪tà 見kiến 。 云vân 何hà 違vi 諍tranh 所sở 生sanh 眾chúng 苦khổ 。 謂vị 彼bỉ 展triển 轉chuyển 見kiến 欲dục 相tương 違vi 。 互hỗ 興hưng 諍tranh 論luận 。 發phát 起khởi 種chủng 種chủng 。 心tâm 憂ưu 惱não 苦khổ 。 深thâm 愛ái 藏tạng 苦khổ 。 互hỗ 勝thắng 劣liệt 苦khổ 。 堅kiên 執chấp 著trước 苦khổ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 若nhược 他tha 所sở 勝thắng 便tiện 生sanh 愁sầu 惱não 。 是thị 名danh 初sơ 苦khổ 。 若nhược 勝thắng 於ư 他tha 遂toại 作tác 方phương 便tiện 。 令linh 自tự 見kiến 品phẩm 轉chuyển 復phục 增tăng 盛thịnh 。 令linh 他tha 見kiến 品phẩm 漸tiệm 更cánh 隱ẩn 昧muội 。 唯duy 我ngã 見kiến 淨tịnh 非phi 餘dư 所sở 見kiến 。 執chấp 著trước 邪tà 見kiến 。 深thâm 起khởi 愛ái 藏tạng 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 發phát 生sanh 種chủng 種chủng 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 。 及cập 起khởi 種chủng 種chủng 不bất 寂tịch 靜tĩnh 意ý 。 損tổn 害hại 其kỳ 心tâm 。 名danh 第đệ 二nhị 苦khổ 。 愛ái 藏tạng 邪tà 見kiến 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 以dĩ 他tha 量lượng 己kỷ 。 謂vị 已dĩ 為vi 勝thắng 或hoặc 等đẳng 或hoặc 劣liệt 。 因nhân 自tự 高cao 舉cử 凌lăng 蔑miệt 於ư 他tha 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 互hỗ 勝thắng 劣liệt 苦khổ 。 彼bỉ 依y 此thử 故cố 追truy 求cầu 利lợi 養dưỡng 。 即tức 為vi 追truy 求cầu 苦khổ 之chi 所sở 觸xúc 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 皆giai 為vi 惱não 亂loạn 。 詰cật 責trách 他tha 論luận 。 及cập 為vi 自tự 論luận 免miễn 脫thoát 他tha 難nạn/nan 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 堅kiên 執chấp 著trước 苦khổ 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 名danh 見kiến 違vi 諍tranh 所sở 生sanh 眾chúng 苦khổ 。 內nội 法pháp 異dị 生sanh 安an 住trụ 上thượng 品phẩm 無vô 我ngã 勝thắng 解giải 。 當đương 知tri 已dĩ 斷đoạn 。 如như 是thị 眾chúng 苦khổ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 於ư 當đương 來lai 由do 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 於ư 如như 是thị 等đẳng 。 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 堪kham 能năng 除trừ 遣khiển 。 是thị 故cố 若nhược 住trụ 初sơ 見kiến 圓viên 滿mãn 能năng 超siêu 初sơ 苦khổ 又hựu 即tức 依y 此thử 初sơ 見kiến 圓viên 滿mãn 。 親thân 近cận 修tu 習tập 。 極cực 多đa 修tu 習tập 。 於ư 內nội 諸chư 行hành 發phát 生sanh 法pháp 智trí 。 於ư 不bất 現hiện 見kiến 。 發phát 生sanh 類loại 智trí 。 總tổng 攝nhiếp 為vi 一nhất 聚tụ 。 以dĩ 不bất 緣duyên 他tha 智trí 而nhi 入nhập 現hiện 觀quán 。 謂vị 以dĩ 無vô 常thường 行hành 。 或hoặc 隨tùy 餘dư 一nhất 行hành 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 能năng 隨tùy 證chứng 得đắc 第đệ 二nhị 見kiến 圓viên 滿mãn 。 及cập 能năng 超siêu 第đệ 二nhị 苦khổ 。 彼bỉ 住trụ 此thử 已dĩ 。 如như 先tiên 所sở 得đắc 七Thất 覺Giác 分Phần 法pháp 。 親thân 近cận 修tu 習tập 。 極cực 多đa 修tu 習tập 。 能năng 斷đoạn 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 四tứ 種chủng 業nghiệp 等đẳng 雜tạp 染nhiễm 。 能năng 隨tùy 證chứng 得đắc 後hậu 見kiến 圓viên 滿mãn 。 超siêu 後hậu 有hữu 苦khổ 。 此thử 中trung 第đệ 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 猶do 殘tàn 二nhị 苦khổ 。 及cập 殘tàn 現hiện 在tại 所sở 依y 身thân 苦khổ 。 第đệ 二nhị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 唯duy 殘tàn 一nhất 苦khổ 及cập 依y 身thân 苦khổ 。 第đệ 三tam 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 一nhất 切thiết 苦khổ 斷đoạn 。 但đãn 依y 身thân 苦khổ 暫tạm 時thời 餘dư 在tại 。 譬thí 如như 幻huyễn 化hóa 。 又hựu 依y 分phân 別biệt 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 立lập 二nhị 十thập 句cú 。 不bất 依y 俱câu 生sanh 。 又hựu 內nội 法pháp 者giả 無vô 如như 是thị 行hành 。 依y 遍biến 處xứ 定định 。 謂vị 地địa 為vi 我ngã 。 我ngã 即tức 是thị 地địa 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 應ưng 知tri 。

復phục 次thứ 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。 由do 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 墮đọa 愚ngu 夫phu 數số 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 性tánh 聰thông 慧tuệ 者giả 。 猶do 尚thượng 不bất 免miễn 。 懷hoài 聰thông 慧tuệ 慢mạn 。 況huống 非phi 聰thông 慧tuệ 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 多đa 為vi 貪tham 求cầu 利lợi 養dưỡng 。 恭cung 敬kính 自tự 讚tán 毀hủy 他tha 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 為vi 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 正chánh 教giáo 正chánh 誡giới 。 即tức 便tiện 違vi 逆nghịch 呵ha 罵mạ 毀hủy 呰tử 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 憙hí 自tự 陳trần 說thuyết 似tự 正Chánh 法Pháp 論luận 。 或hoặc 開khai 示thị 他tha 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。 又hựu 諸chư 外ngoại 道đạo 雖tuy 為vi 如Như 來Lai 如Như 來Lai 弟đệ 子tử 。 之chi 所sở 降hàng 伏phục 。 亦diệc 知tri 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 法Pháp 。 律luật 是thị 真chân 善thiện 說thuyết 。 知tri 自tự 法pháp 律luật 是thị 妄vọng 惡ác 說thuyết 。 然nhiên 由do 我ngã 慢mạn 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 都đô 不bất 信tín 受thọ 。 乃nãi 至chí 不bất 集tập 觀quán 察sát 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 愚ngu 夫phu 之chi 相tướng 。

復phục 次thứ 如Như 來Lai 。 成thành 就tựu 六lục 分phần 。 得đắc 名danh 無vô 間gian 論luận 師sư 子tử 王vương 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。

所sở 謂vị 最tối 初sơ 往vãng 詣nghệ 外ngoại 道đạo 敵địch 論luận 者giả 所sở 。 乃nãi 至chí 恣tứ 其kỳ 。 問vấn 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 凡phàm 所sở 興hưng 論luận 非phi 為vi 諍tranh 論luận 。 唯duy 除trừ 哀ai 愍mẫn 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 其kỳ 未vị 信tín 者giả 。 令linh 彼bỉ 生sanh 信tín 。 若nhược 已dĩ 信tín 者giả 。 令linh 倍bội 增tăng 長trưởng 。 又hựu 興hưng 論luận 時thời 。 諸chư 根căn 寂tịch 靜tĩnh 。 形hình 色sắc 無vô 變biến 。 亦diệc 無vô 怖bố 畏úy 。 習tập 氣khí 隨tùy 逐trục 。 又hựu 終chung 不bất 為vi 諸chư 天thiên 世thế 間gian 。 之chi 所sở 勝thắng 伏phục 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 敵địch 論luận 者giả 。 能năng 越việt 一nhất 翻phiên 唯duy 設thiết 一nhất 翻phiên 。 皆giai 能năng 摧tồi 伏phục 。 又hựu 諸chư 世thế 間gian 極cực 聰thông 慧tuệ 者giả 。 極cực 無vô 畏úy 者giả 。 若nhược 與dữ 如Như 來Lai 共cộng 興hưng 論luận 時thời 。 所sở 有hữu 辯biện 才tài 皆giai 悉tất 謇kiển 訥nột 。 增tăng 上thượng 怖bố 畏úy 。 逼bức 切thiết 身thân 心tâm 。 一nhất 切thiết 矯kiểu 術thuật 虛hư 詐trá 言ngôn 論luận 。 皆giai 不bất 能năng 設thiết 。 又hựu 復phục 一nhất 切thiết 同đồng 一nhất 會hội 坐tọa 。 處xử 中trung 大đại 眾chúng 。 皆giai 於ư 佛Phật 所sở 起khởi 勝thắng 他tha 心tâm 。 於ư 彼bỉ 外ngoại 道đạo 敵địch 論luận 者giả 所sở 起khởi 他tha 勝thắng 心tâm 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 言ngôn 辭từ 威uy 肅túc 。 其kỳ 敵địch 論luận 者giả 所sở 出xuất 言ngôn 詞từ 。 無vô 有hữu 威uy 肅túc 。

復phục 次thứ 有hữu 二nhị 種chủng 論luận 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。

一nhất 有hữu 我ngã 論luận 。 二nhị 無vô 我ngã 論luận 。 無vô 我ngã 論luận 有hữu 力lực 。 有hữu 我ngã 論luận 無vô 力lực 。 有hữu 我ngã 論luận 者giả 常thường 為vi 無vô 我ngã 論luận 者giả 所sở 伏phục 。 唯duy 除trừ 論luận 者giả 其kỳ 力lực 羸luy 劣liệt 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 有hữu 我ngã 論luận 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 於ư 色sắc 等đẳng 行hành 建kiến 立lập 為vi 我ngã 。 謂vị 我ngã 有hữu 行hành 。 行hành 是thị 我ngã 所sở 。 我ngã 在tại 行hành 中trung 不bất 流lưu 不bất 散tán 。 遍biến 隨tùy 支chi 節tiết 。 無vô 所sở 不bất 至chí 。 是thị 故cố 色sắc 等đẳng 諸chư 行hành 性tánh 我ngã 。 依y 諸chư 行hành 田điền 生sanh 福phước 非phi 福phước 。 因nhân 茲tư 領lãnh 受thọ 愛ái 不bất 愛ái 果quả 。 譬thí 如như 農nông 夫phu 。 依y 止chỉ 良lương 田điền 營doanh 事sự 農nông 業nghiệp 及cập 與dữ 種chúng 植thực 。 藥dược 草thảo 叢tùng 林lâm 。 是thị 名danh 我ngã 論luận 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 無vô 我ngã 論luận 者giả 。 謂vị 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 破phá 我ngã 論luận 。 二nhị 立lập 無vô 我ngã 。 破phá 我ngã 論luận 者giả 。 若nhược 計kế 實thật 我ngã 能năng 有hữu 作tác 用dụng 於ư 愛ái 非phi 愛ái 諸chư 果quả 業nghiệp 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 此thử 我ngã 恆hằng 時thời 欣hân 樂nhạo 厭yếm 苦khổ 。 是thị 故cố 此thử 我ngã 唯duy 應ưng 生sanh 福phước 不bất 生sanh 非phi 福phước 。 又hựu 我ngã 作tác 用dụng 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。 內nội 外ngoại 諸chư 行hành 。 若nhược 變biến 異dị 時thời 。 不bất 應ưng 發phát 生sanh 愁sầu 憂ưu 悲bi 歎thán 。 又hựu 我ngã 是thị 常thường 以dĩ 覺giác 為vi 先tiên 。 凡phàm 所sở 生sanh 起khởi 。 常thường 應ưng 隨tùy 轉chuyển 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 然nhiên 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 破phá 有hữu 我ngã 論luận 立lập 無vô 我ngã 者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 行hành 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 若nhược 遇ngộ 福phước 緣duyên 福phước 便tiện 生sanh 起khởi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 生sanh 起khởi 非phi 福phước 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 能năng 招chiêu 一nhất 切thiết 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 依y 眾chúng 緣duyên 故cố 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 唯duy 於ư 如như 是thị 因nhân 果quả 。 所sở 攝nhiếp 諸chư 行hành 流lưu 轉chuyển 。 假giả 立lập 我ngã 等đẳng 。 若nhược 依y 勝thắng 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 我ngã 等đẳng 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 立lập 無vô 我ngã 論luận 。

復phục 次thứ 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 無Vô 學Học 所sở 成thành 就tựu 智trí 說thuyết 名danh 無vô 上thượng 。 一nhất 切thiết 有hữu 學học 所sở 成thành 就tựu 智trí 說thuyết 名danh 有hữu 上thượng 。 如như 智trí 無vô 上thượng 。 當đương 知tri 正chánh 行hạnh 及cập 與dữ 解giải 脫thoát 無vô 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 諸chư 無Vô 學Học 以dĩ 善thiện 清thanh 淨tịnh 諸chư 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 觀quán 佛Phật 法Pháp 身thân 。 有hữu 學học 不bất 爾nhĩ 。 又hựu 諸chư 無Vô 學Học 以dĩ 善thiện 圓viên 滿mãn 無vô 顛điên 倒đảo 行hành 。 奉phụng 事sự 如Như 來Lai 。 有hữu 學học 不bất 爾nhĩ 。 是thị 名danh 五ngũ 相tương/tướng 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 八bát