瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 一nhất

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 中trung 契Khế 經Kinh 事sự 處xứ 擇trạch 攝nhiếp 第đệ 二nhị 之chi 三tam 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

離ly 欲dục 未vị 離ly 欲dục 。 問vấn 因nhân 緣duyên 染nhiễm 路lộ 。

保bảo 命mạng 著trước 處xứ 等đẳng 。 皆giai 廣quảng 說thuyết 應ưng 知tri 。

若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 其kỳ 欲dục 界giới 或hoặc 已dĩ 離ly 欲dục 。 或hoặc 未vị 離ly 欲dục 。 於ư 五ngũ 妙diệu 欲dục 意ý 所sở 識thức 法pháp 。 定định 地địa 三tam 世thế 。 由do 三tam 種chủng 纏triền 及cập 彼bỉ 根căn 本bổn 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 正chánh 雜tạp 染nhiễm 時thời 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 任nhậm 趣thú 證chứng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 過quá 去khứ 世thế 。 依y 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 未vị 來lai 世thế 。 屬thuộc 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 現hiện 在tại 世thế 。 著trước 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 彼bỉ 根căn 本bổn 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 墮đọa 在tại 相tương 續tục 常thường 隨tùy 逐trục 故cố 。 執chấp 彼bỉ 取thủ 識thức 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 無vô 雜tạp 染nhiễm 時thời 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 堪kham 能năng 趣thú 證chứng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。

復phục 次thứ 於ư 聖thánh 教giáo 中trung 。 當đương 知tri 有hữu 四tứ 如như 理lý 問vấn 者giả 。 一nhất 有hữu 淨tịnh 信tín 。 若nhược 諸chư 長trưởng 者giả 。 若nhược 長trưởng 者giả 子tử 。 二nhị 具cụ 聰thông 慧tuệ 多đa 聞văn 苾Bật 芻Sô 。 三tam 是thị 大đại 師sư 親thân 承thừa 侍thị 者giả 。 四tứ 即tức 大đại 師sư 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 於ư 弟đệ 子tử 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 謂vị 觀quán 弟đệ 子tử 雖tuy 欲dục 請thỉnh 問vấn 。 而nhi 無vô 無vô 畏úy 。 或hoặc 於ư 其kỳ 義nghĩa 無vô 所sở 了liễu 知tri 。 為vi 遮già 現hiện 在tại 未vị 來lai 過quá 故cố 。 為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 故cố 。

復phục 次thứ 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 六lục 識thức 身thân 。 以dĩ 內nội 六lục 處xứ 為vi 因nhân 。 以dĩ 外ngoại 六lục 處xứ 為vi 緣duyên 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 為vi 彼bỉ 種chủng 子tử 所sở 依y 附phụ 故cố 。 又hựu 內nội 六lục 處xứ 相tương 續tục 一nhất 類loại 。 如như 先tiên 所sở 得đắc 畢tất 竟cánh 轉chuyển 故cố 。 境cảnh 界giới 不bất 爾nhĩ 。 非phi 彼bỉ 種chủng 子tử 所sở 依y 附phụ 故cố 。 又hựu 非phi 一nhất 類loại 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。

復phục 次thứ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 總tổng 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 者giả 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 行hành 路lộ 。 言ngôn 自tự 性tánh 者giả 。 所sở 謂vị 欲dục 貪tham 。 與dữ 諸chư 雜tạp 染nhiễm 為vi 根căn 本bổn 故cố 。 言ngôn 行hạnh 路lộ 者giả 。 謂vị 內nội 外ngoại 處xứ 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。

復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 於ư 二nhị 處xứ 所sở 。 等đẳng 隨tùy 觀quán 察sát 。 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 應ưng 脫thoát 其kỳ 心tâm 。 云vân 何hà 名danh 為vi 於ư 二nhị 處xứ 。 所sở 謂vị 自tự 保bảo 命mạng 忽hốt 然nhiên 殀yểu 喪táng 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 往vãng 諸chư 惡ác 趣thú 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 復phục 於ư 何hà 等đẳng 二nhị 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 應ưng 脫thoát 其kỳ 心tâm 。 謂vị 我ngã 寧ninh 遭tao 種chủng 種chủng 楚sở 撻thát 損tổn 害hại 。 於ư 己kỷ 諸chư 處xứ 之chi 身thân 。 勿vật 復phục 令linh 我ngã 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 生sanh 諸chư 惡ác 趣thú 。 又hựu 我ngã 應ưng 當đương 與dữ 喜hỷ 樂lạc 俱câu 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 現hiện 行hành 不bất 善thiện 。 懇khẩn 勵lệ 修tu 習tập 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 若nhược 經kinh 行hành 時thời 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 執chấp 取thủ 諸chư 相tướng 。 執chấp 取thủ 隨tùy 好hảo/hiếu 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 。 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 遠viễn 離ly 住trụ 時thời 。 於ư 諸chư 不bất 善thiện 。 種chủng 種chủng 尋tầm 思tư 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 。 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 第đệ 一nhất 雜tạp 染nhiễm 。 是thị 相tương 似tự 因nhân 。 第đệ 二nhị 雜tạp 染nhiễm 是thị 相tương 似tự 果quả 。 又hựu 二nhị 雜tạp 染nhiễm 現hiện 在tại 轉chuyển 時thời 。 生sanh 於ư 二nhị 處xứ 。 謂vị 自tự 保bảo 命mạng 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 倏thúc 歸quy 殀yểu 喪táng 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 往vãng 諸chư 惡ác 趣thú 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 二nhị 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 深thâm 見kiến 過quá 患hoạn 。 發phát 生sanh 慚tàm 愧quý 尚thượng 為vi 妙diệu 善thiện 。 況huống 能năng 相tương 續tục 。

復phục 有hữu 眾chúng 多đa 。 魔ma 所sở 歸quy 向hướng 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 著trước 安an 足túc 處xứ 。 智trí 者giả 了liễu 知tri 應ưng 當đương 遠viễn 避tị 。 謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 繫hệ 屬thuộc 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 諸chư 處xứ 所sở 有hữu 愛ái 味vị 著trước 安an 足túc 處xứ 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 於ư 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 受thọ 為vi 依y 故cố 。 憙hí 樂lạc 諍tranh 競cạnh 貪tham 愛ái 耽đam 染nhiễm 著trước 安an 足túc 處xứ 。 於ư 恩ân 於ư 怨oán 。 諸chư 有hữu 情tình 所sở 。 一nhất 切thiết 愛ái 恚khuể 著trước 安an 足túc 處xứ 。 廣quảng 大đại 上thượng 品phẩm 能năng 引dẫn 境cảnh 界giới 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 苦khổ 所sở 求cầu 所sở 尋tầm 所sở 可khả 貪tham 愛ái 所sở 有hữu 三tam 世thế 。 著trước 安an 足túc 處xứ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 可khả 欣hân 可khả 樂lạc 可khả 愛ái 可khả 意ý 諸chư 句cú 差sai 別biệt 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 不bất 可khả 欣hân 者giả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 樂lạc 者giả 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 由do 隨tùy 憶ức 念niệm 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 愛ái 者giả 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 意ý 者giả 。 由do 於ư 諸chư 受thọ 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 又hựu 言ngôn 苦khổ 者giả 。 即tức 於ư 境cảnh 界giới 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 損tổn 惱não 者giả 。 即tức 於ư 諸chư 受thọ 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 違vi 背bội 者giả 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 逆nghịch 意ý 者giả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。

復phục 次thứ 有hữu 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 者giả 外ngoại 境cảnh 雜tạp 染nhiễm 。 二nhị 者giả 內nội 受thọ 雜tạp 染nhiễm 。 眼nhãn 等đẳng 為vi 依y 。 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 起khởi 諸chư 貪tham 著trước 。 名danh 外ngoại 境cảnh 雜tạp 染nhiễm 。 諸chư 觸xúc 為vi 依y 。 貪tham 著trước 內nội 受thọ 。 名danh 內nội 受thọ 雜tạp 染nhiễm 。 此thử 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 於ư 永vĩnh 寂tịch 滅diệt 般bát 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 非phi 諸chư 魔ma 怨oán 所sở 能năng 遊du 履lý 。

復phục 次thứ 由do 十thập 五ngũ 相tương/tướng 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 一nhất 切thiết 種chủng 類loại 。 愛ái 見kiến 雜tạp 染nhiễm 。 謂vị 於ư 諸chư 處xứ 由do 諸chư 纏triền 故cố 。 名danh 藏tạng 。 由do 隨tùy 眠miên 故cố 。 名danh 護hộ 。 由do 我ngã 見kiến 故cố 。 名danh 覆phú 。 所sở 餘dư 差sai 別biệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。

復phục 次thứ 總tổng 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

因nhân 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 唯duy 作tác 緣duyên 等đẳng 。 上thượng 品phẩm 貪tham 等đẳng 。

後hậu 多đa 住trụ 等đẳng 。

別biệt 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

因nhân 同đồng 分phần/phân 思tư 縛phược 。 解giải 脫thoát 相tương 觸xúc 遍biến 。

勝thắng 解giải 護hộ 根căn 門môn 。 教giáo 愛ái 相tương/tướng 為vi 後hậu 。

諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 因nhân 同đồng 分phần/phân 識thức 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 正chánh 觀quán 而nhi 住trụ 。 云vân 何hà 因nhân 同đồng 分phần/phân 識thức 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 謂vị 由do 現hiện 見kiến 五ngũ 有hữu 色sắc 處xứ 。 四tứ 大đại 種chủng 身thân 。 若nhược 增tăng 若nhược 減giảm 。 若nhược 取thủ 若nhược 捨xả 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 於ư 緣duyên 彼bỉ 識thức 隨tùy 入nhập 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 苦khổ 。 苦khổ 則tắc 無vô 我ngã 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 云vân 何hà 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 性tánh 已dĩ 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 。 正chánh 觀quán 而nhi 住trụ 。 謂vị 諸chư 邪tà 見kiến 。 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 。 我ngã 見kiến 為vi 根căn 。 是thị 故cố 此thử 根căn 必tất 應ưng 先tiên 斷đoạn 。 又hựu 以dĩ 正chánh 慧tuệ 即tức 觀quán 彼bỉ 識thức 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。 又hựu 觀quán 此thử 識thức 差sai 別biệt 轉chuyển 時thời 。 如như 剎sát 那na 量lượng 安an 住trụ 堅kiên 實thật 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 畢tất 竟cánh 。

復phục 次thứ 於ư 六lục 處xứ 滅diệt 究cứu 竟cánh 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 戲hí 論luận 中trung 。 由do 戲hí 論luận 俱câu 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 思tư 惟duy 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 不bất 應ưng 詰cật 問vấn 。 唯duy 應ưng 依y 他tha 增tăng 長trưởng 覺giác 慧tuệ 。 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 真chân 實thật 意ý 趣thú 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 或hoặc 有hữu 無vô 。 或hoặc 異dị 不bất 異dị 。 以dĩ 彼bỉ 六lục 處xứ 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。 施thi 設thiết 可khả 知tri 。 由do 生sanh 滅diệt 故cố 。 有hữu 無vô 可khả 得đắc 。 有hữu 異dị 相tướng 故cố 。 待đãi 他tha 種chủng 類loại 異dị 性tánh 可khả 得đắc 。 待đãi 自tự 種chủng 類loại 前tiền 後hậu 無vô 別biệt 不bất 異dị 可khả 得đắc 。 六lục 處xứ 永vĩnh 滅diệt 。 常thường 寂tịch 靜tĩnh 相tương/tướng 。 是thị 故cố 由do 彼bỉ 戲hí 論luận 俱câu 行hành 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 所sở 發phát 語ngữ 言ngôn 。 名danh 為vi 戲hí 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 如như 是thị 事sự 。 勤cần 加gia 行hành 時thời 。 不bất 能năng 少thiểu 分phần 增tăng 益ích 善thiện 法Pháp 。 損tổn 不bất 善thiện 法pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 名danh 為vi 戲hí 論luận 。

復phục 次thứ 於ư 內nội 外ngoại 處xứ 。 若nhược 有hữu 欲dục 貪tham 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 或hoặc 不bất 現hiện 前tiền 。 而nhi 其kỳ 諸chư 根căn 不bất 能năng 棄khí 捨xả 故cố 。 名danh 為vi 縛phược 。 若nhược 無vô 欲dục 貪tham 。 設thiết 有hữu 境cảnh 界giới 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 諸chư 根căn 於ư 彼bỉ 。 尚thượng 能năng 棄khí 捨xả 。 況huống 不bất 現hiện 前tiền 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 善thiện 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 處xứ 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 者giả 。 若nhược 為vi 損tổn 身thân 。 乃nãi 至chí 奪đoạt 命mạng 。 苦khổ 受thọ 所sở 觸xúc 。 終chung 無vô 色sắc 變biến 心tâm 變biến 可khả 得đắc 。 如như 是thị 名danh 麁thô 善thiện 守thủ 根căn 相tướng 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 。 四tứ 苦khổ 解giải 脫thoát 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 四tứ 種chủng 喜hỷ 。 一nhất 由do 當đương 來lai 外ngoại 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 二nhị 由do 當đương 來lai 內nội 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 三tam 於ư 現hiện 法pháp 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 由do 二nhị 種chủng 依y 所sở 作tác 眾chúng 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 四tứ 命mạng 終chung 已dĩ 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 。 相tương 似tự 一nhất 切thiết 眾chúng 苦khổ 。 不bất 相tương 續tục 故cố 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 一nhất 者giả 六lục 處xứ 離ly 有hữu 情tình 想tưởng 。 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 二nhị 者giả 六lục 處xứ 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 貪tham 瞋sân 癡si 火hỏa 乃nãi 得đắc 燒thiêu 然nhiên 。 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 善thiện 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 當đương 來lai 後hậu 有hữu 苦khổ 不bất 生sanh 故cố 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 成thành 就tựu 明minh 力lực 。 少thiểu 分phần 相tương 似tự 。 非phi 現hiện 法pháp 緣duyên 苦khổ 不bất 生sanh 故cố 。 設thiết 暫tạm 生sanh 已dĩ 速tốc 疾tật 斷đoạn 故cố 。 然nhiên 諸chư 如Như 來Lai 。 二nhị 種chủng 明minh 力lực 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 無vô 上thượng 明minh 持trì 。

復phục 次thứ 有hữu 一nhất 沙Sa 門Môn 。 或hoặc 婆Bà 羅La 門Môn 。 越việt 勝thắng 現hiện 量lượng 。 世thế 間gian 愚ngu 夫phu 尚thượng 不bất 迷mê 惑hoặc 。 況huống 諸chư 智trí 者giả 。 一nhất 切thiết 愚ngu 癡si 。 所sở 安an 足túc 處xứ 。 虛hư 妄vọng 推thôi 度độ 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 或hoặc 依y 前tiền 際tế 。 或hoặc 依y 現hiện 法pháp 。 堅kiên 固cố 執chấp 著trước 。 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 苦khổ 樂lạc 邪tà 論luận 。 謂vị 依y 前tiền 際tế 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 宿túc 作tác 因nhân 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 一nhất 向hướng 自tự 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 自tự 在tại 變biến 化hóa 。 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 一nhất 向hướng 他tha 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 先tiên 自tự 在tại 作tác 。 然nhiên 後hậu 宿túc 作tác 因nhân 所sở 作tác 故cố 。 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 自tự 作tác 他tha 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 無vô 因nhân 生sanh 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 非phi 自tự 非phi 他tha 。 所sở 作tác 因nhân 生sanh 。 或hoặc 依y 現hiện 法pháp 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 。 若nhược 隨tùy 自tự 欲dục 自tự 作tác 功công 用dụng 。 所sở 生sanh 起khởi 者giả 。 立lập 為vi 自tự 作tác 。 若nhược 不bất 隨tùy 欲dục 。 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 他tha 所sở 引dẫn 者giả 。 立lập 為vi 他tha 作tác 。 若nhược 隨tùy 所sở 欲dục 。 自tự 所sở 覺giác 知tri 。 他tha 所sở 引dẫn 者giả 。 立lập 自tự 他tha 作tác 。 若nhược 非phi 自tự 他tha 功công 用dụng 為vi 先tiên 。 所sở 生sanh 起khởi 者giả 。 但đãn 由do 境cảnh 界giới 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 微vi 細tế 因nhân 觸xúc 。 便tiện 起khởi 邪tà 執chấp 。 謂vị 非phi 自tự 他tha 所sở 作tác 因nhân 生sanh 。 立lập 無vô 因nhân 生sanh 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 諸chư 根căn 境cảnh 識thức 和hòa 合hợp 所sở 生sanh 苦khổ 樂lạc 可khả 得đắc 。 都đô 無vô 前tiền 際tế 。 或hoặc 現hiện 法pháp 中trung 。 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 實thật 有hữu 可khả 得đắc 。 唯duy 即tức 於ư 此thử 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 假giả 立lập 自tự 他tha 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 唯duy 有hữu 其kỳ 觸xúc 遍biến 行hành 一nhất 切thiết 為vi 苦khổ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。

復phục 次thứ 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 正chánh 發phát 精tinh 進tấn 。 速tốc 令linh 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 發phát 起khởi 。 平bình 等đẳng 精tinh 進tấn 。 謂vị 不bất 極cực 掉trạo 舉cử 。 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 令linh 其kỳ 身thân 心tâm 。 疲bì 倦quyện 損tổn 惱não 。 亦diệc 不bất 極cực 下hạ 。 發phát 起khởi 精tinh 進tấn 。 虛hư 棄khí 身thân 命mệnh 令linh 無vô 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 初sơ 相tương/tướng 。 又hựu 不bất 由do 此thử 。 而nhi 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 謂vị 我ngã 獨độc 能năng 。 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 正chánh 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 果quả 世thế 間gian 安an 觸xúc 所sở 證chứng 差sai 別biệt 。 無vô 有hữu 愛ái 味vị 。 與dữ 此thử 俱câu 行hành 修tu 不bất 放phóng 逸dật 。 是thị 第đệ 三tam 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 精tinh 進tấn 平bình 等đẳng 之chi 相tướng 。 能năng 善thiện 攝nhiếp 受thọ 。 令linh 於ư 當đương 來lai 。 無vô 有hữu 退thoái 失thất 。 是thị 第đệ 四tứ 相tương/tướng 。 如như 是thị 正chánh 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。 永vĩnh 盡tận 諸chư 漏lậu 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 欲dục 於ư 彼bỉ 大đại 師sư 有hữu 智trí 同đồng 梵Phạm 行hạnh 所sở 。 記ký 別biệt 自tự 己kỷ 所sở 證chứng 差sai 別biệt 。 唯duy 阿A 羅La 漢Hán 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。 謂vị 依y 三tam 學học 及cập 以dĩ 五ngũ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 云vân 何hà 名danh 為vi 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 一nhất 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 二nhị 無vô 惱não 勝thắng 解giải 。 三tam 遠viễn 離ly 勝thắng 解giải 。 四tứ 愛ái 盡tận 勝thắng 解giải 。 五ngũ 取thủ 盡tận 勝thắng 解giải 。 六lục 心tâm 無vô 忘vong 失thất 勝thắng 解giải 。 云vân 何hà 三tam 學học 。 一nhất 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 二nhị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 三tam 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 云vân 何hà 五ngũ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 一nhất 者giả 異dị 生sanh 。 處xử 在tại 居cư 家gia 。 唯duy 依y 於ư 信tín 發phát 生sanh 欣hân 樂nhạo 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 從tùng 境cảnh 界giới 縛phược 心tâm 求cầu 出xuất 離ly 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 二nhị 者giả 異dị 生sanh 既ký 出xuất 離ly 已dĩ 。 唯duy 依y 於ư 戒giới 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 身thân 語ngữ 意ý 行hành 無vô 惱não 行hành 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 三tam 者giả 異dị 生sanh 能năng 斷đoạn 利lợi 養dưỡng 及cập 恭cung 敬kính 愛ái 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 四tứ 者giả 有hữu 學học 已dĩ 見kiến 諦Đế 跡tích 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 五ngũ 者giả 無Vô 學Học 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 處xứ 所sở 勝thắng 解giải 。 初sơ 學học 所sở 依y 。 第đệ 三tam 處xứ 所sở 所sở 起khởi 勝thắng 解giải 。 與dữ 第đệ 二nhị 學học 作tác 其kỳ 所sở 依y 。 後hậu 三tam 處xứ 所sở 所sở 起khởi 勝thắng 解giải 與dữ 第đệ 三tam 學học 作tác 其kỳ 所sở 依y 。 若nhược 由do 此thử 智trí 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 及cập 煩phiền 惱não 斷đoạn 當đương 知tri 是thị 名danh 。 心tâm 無vô 忘vong 失thất 。 又hựu 於ư 當đương 來lai 。 後hậu 有hữu 因nhân 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 愛ái 盡tận 。 現hiện 法pháp 境cảnh 界giới 諸chư 雜tạp 染nhiễm 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 取thủ 盡tận 。 又hựu 彼bỉ 第đệ 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 雖tuy 有hữu 正chánh 信tín 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 而nhi 未vị 決quyết 定định 堪kham 於ư 當đương 來lai 令linh 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 悉tất 皆giai 棄khí 捨xả 。 及cập 與dữ 變biến 異dị 。 第đệ 二nhị 有hữu 其kỳ 無vô 惱não 勝thắng 解giải 。 第đệ 三tam 有hữu 其kỳ 遠viễn 離ly 勝thắng 解giải 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 雖tuy 無vô 堪kham 能năng 當đương 來lai 棄khí 捨xả 及cập 與dữ 變biến 異dị 。 然nhiên 似tự 幼ấu 童đồng 等đẳng 持trì 念niệm 慧tuệ 。 皆giai 悉tất 羸luy 劣liệt 。 雖tuy 生sanh 聖thánh 處xứ 未vị 善thiện 修tu 故cố 。 於ư 貪tham 瞋sân 癡si 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 。 無vô 餘dư 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 慧tuệ 劣liệt 故cố 。 及cập 由do 貪tham 等đẳng 未vị 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 若nhược 遇ngộ 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。

時thời 時thời 忘vong 念niệm 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 而nhi 勤cần 生sanh 起khởi 。 學học 心tâm 解giải 脫thoát 。 及cập 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 盡tận 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 有hữu 學học 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 仍nhưng 有hữu 所sở 作tác 。 由do 此thử 分phần/phân 故cố 。 而nhi 名danh 減giảm 劣liệt 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 尚thượng 無vô 堪kham 能năng 當đương 來lai 變biến 異dị 。 況huống 有hữu 棄khí 捨xả 。 善thiện 修tu 道Đạo 故cố 。 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 餘dư 。 愛ái 盡tận 取thủ 盡tận 勝thắng 解giải 圓viên 滿mãn 。 已dĩ 得đắc 盡tận 智trí 。 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 六lục 種chủng 恆hằng 住trụ 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。 非phi 如như 有hữu 學học 時thời 時thời 忘vong 念niệm 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 由do 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 最tối 極cực 圓viên 滿mãn 。 亦diệc 名danh 成thành 就tựu 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 非phi 餘dư 下hạ 位vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 自tự 高cao 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 所sở 行hành 所sở 緣duyên 。 無vô 散tán 亂loạn 故cố 。 名danh 內nội 心tâm 住trụ 。 即tức 三tam 摩ma 地địa 。 善thiện 成thành 滿mãn 故cố 。 名danh 不bất 狹hiệp 小tiểu 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 離ly 繫hệ 故cố 。 名danh 善thiện 解giải 脫thoát 。 所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。 善thiện 積tích 集tập 故cố 。 說thuyết 名danh 善thiện 修tu 。 見kiến 滅diệt 盡tận 故cố 。 無vô 有hữu 愛ái 味vị 。 其kỳ 心tâm 一nhất 向hướng 善thiện 而nhi 無vô 罪tội 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 一nhất 者giả 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 二nhị 者giả 善thiện 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 不bất 能năng 如như 理lý 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 於ư 可khả 愛ái 色sắc 為vi 貪tham 欲dục 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 於ư 不bất 愛ái 色sắc 為vi 瞋sân 恚khuể 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 又hựu 於ư 彼bỉ 境cảnh 不bất 能năng 隨tùy 念niệm 。 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 設thiết 有hữu 隨tùy 念niệm 。 不bất 善thiện 修tu 習tập 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 心tâm 為vi 諸chư 纏triền 。 之chi 所sở 覆phú 蔽tế 。 起khởi 諸chư 纏triền 已dĩ 。 不bất 能năng 制chế 伏phục 。 又hựu 是thị 異dị 生sanh 未vị 得đắc 有hữu 學học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 於ư 上thượng 無Vô 學Học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 由do 不bất 知tri 故cố 。 於ư 諸chư 有hữu 學học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 不bất 能năng 滿mãn 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 未vị 以dĩ 修tu 力lực 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 煩phiền 惱não 品phẩm 所sở 有hữu 麁thô 重trọng 。 未vị 能năng 永vĩnh 害hại 。 又hựu 不bất 依y 先tiên 善thiện 思tư 擇trạch 力lực 。 念niệm 不bất 成thành 就tựu 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 當đương 知tri 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 由do 此thử 三tam 相tương/tướng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 知tri 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 一nhất 由do 纏triền 故cố 。 二nhị 由do 思tư 擇trạch 所sở 攝nhiếp 對đối 治trị 有hữu 缺khuyết 減giảm 故cố 。 三tam 由do 修tu 力lực 所sở 攝nhiếp 對đối 治trị 有hữu 缺khuyết 減giảm 故cố 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 當đương 知tri 白bạch 品phẩm 。 於ư 諸chư 根căn 門môn 。 善thiện 能năng 密mật 護hộ 。

復phục 次thứ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 其kỳ 大đại 師sư 所sở 說thuyết 法Pháp 教giáo 。 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。 能năng 善thiện 宣tuyên 說thuyết 。 謂vị 能năng 辯biện 釋thích 。 真chân 實thật 義nghĩa 故cố 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 由do 是thị 意ý 趣thú 宣tuyên 說thuyết 。 善thiện 能năng 悟ngộ 入nhập 。 如như 是thị 意ý 趣thú 。 而nhi 正chánh 記ký 別biệt 二nhị 者giả 如Như 來Lai 。 以dĩ 無vô 量lượng 門môn 。 廣quảng 宣tuyên 聖thánh 教giáo 。 為vi 無vô 量lượng 品phẩm 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 種chủng 種chủng 辯biện 說thuyết 。 於ư 此thử 法pháp 教giáo 。 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。

復phục 次thứ 於ư 佛Phật 善thiện 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。 新tân 學học 苾Bật 芻Sô 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 應ưng 正chánh 了liễu 知tri 。 一nhất 由do 身thân 相tướng 無vô 變biến 異dị 故cố 。 二nhị 由do 心tâm 相tương/tướng 無vô 變biến 異dị 故cố 。 謂vị 由do 形hình 色sắc 極cực 光quang 淨tịnh 故cố 。 面diện 貌mạo 熙hi 怡di 極cực 鮮tiên 潔khiết 故cố 。 膚phu 體thể 充sung 實thật 不bất 羸luy 損tổn 故cố 。 諸chư 根căn 適thích 悅duyệt 。 而nhi 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 身thân 無vô 變biến 異dị 隨tùy 有hữu 所sở 得đắc 。 生sanh 喜hỷ 足túc 故cố 。 遠viễn 離ly 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 畜súc 積tích 資tư 財tài 而nhi 受thọ 用dụng 故cố 。 於ư 其kỳ 室thất 家gia 。 無vô 顧cố 戀luyến 故cố 。 心tâm 無vô 變biến 異dị 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 婬dâm 貪tham 對đối 治trị 。 能năng 令linh 婬dâm 貪tham 。 未vị 生sanh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 尋tầm 斷đoạn 。 一nhất 者giả 思tư 惟duy 不bất 應ưng 行hành 想tưởng 。 二nhị 者giả 思tư 惟duy 極cực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 三tam 者giả 密mật 護hộ 一nhất 切thiết 根căn 門môn 。 此thử 中trung 密mật 護hộ 一nhất 切thiết 根căn 門môn 。 略lược 廣quảng 應ưng 知tri 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 謂vị 能năng 密mật 護hộ 諸chư 根căn 門môn 者giả 。 不bất 令linh 母mẫu 邑ấp 摩ma 觸xúc 身thân 故cố 。 名danh 善thiện 護hộ 身thân 。 於ư 諸chư 母mẫu 邑ấp 不bất 觀quan 不bất 聽thính 。 不bất 憶ức 念niệm 故cố 。 名danh 善thiện 守thủ 根căn 。 設thiết 見kiến 設thiết 聞văn 設thiết 隨tùy 憶ức 念niệm 。 即tức 能năng 長trường 時thời 攝nhiếp 受thọ 正chánh 念niệm 。 以dĩ 猛mãnh 利lợi 慧tuệ 深thâm 見kiến 過quá 故cố 。 名danh 善thiện 住trụ 念niệm 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 善thiện 護hộ 其kỳ 身thân 。 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 。 善thiện 住trụ 正chánh 念niệm 。 便tiện 能năng 思tư 惟duy 不bất 應ưng 行hành 想tưởng 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 不bất 能năng 蔽tế 心tâm 令linh 暫tạm 欣hân 味vị 。 又hựu 能năng 思tư 惟duy 極cực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 不bất 能năng 蔽tế 心tâm 令linh 速tốc 迴hồi 轉chuyển 。

復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

唯duy 緣duyên 尋tầm 思tư 願nguyện 。 一nhất 切thiết 種chủng 律luật 儀nghi 。

入nhập 聖thánh 教giáo 不bất 護hộ 。 勝thắng 資tư 糧lương 善thiện 備bị 。

捨xả 所sở 學học 著trước 處xứ 。 不bất 善thiện 義nghĩa 隨tùy 流lưu 。

菩Bồ 薩Tát 勝thắng 餘dư 乘thừa 。 論luận 施thi 設thiết 最tối 後hậu 。

由do 先tiên 所sở 作tác 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 及cập 自tự 種chủng 子tử 相tương 續tục 所sở 引dẫn 諸chư 受thọ 。 生sanh 起khởi 其kỳ 六lục 觸xúc 處xứ 。 唯duy 為vi 作tác 緣duyên 。 如như 心tâm 所sở 起khởi 功công 用dụng 所sở 引dẫn 諸chư 取thủ 受thọ 業nghiệp 。 手thủ 唯duy 能năng 作tác 助trợ 取thủ 受thọ 緣duyên 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 諸chư 有hữu 苾Bật 芻Sô 受thọ 用dụng 如như 法Pháp 邊biên 際tế 臥ngọa 具cụ 。 安an 住trụ 空không 閑nhàn 。 若nhược 有hữu 能năng 令linh 。 尋tầm 思tư 躁táo 擾nhiễu 。 勝thắng 妙diệu 境cảnh 相tướng 來lai 現hiện 於ư 心tâm 。 當đương 知tri 是thị 魔ma 品phẩm 類loại 所sở 作tác 。 此thử 中trung 苾Bật 芻Sô 應ưng 以dĩ 九cửu 相tương/tướng 安an 住trụ 其kỳ 心tâm 。 從tùng 諸chư 境cảnh 界giới 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 。 攝nhiếp 心tâm 令linh 住trụ 無vô 客khách 尋tầm 思tư 隨tùy 一nhất 更cánh 起khởi 。 若nhược 由do 此thử 依y 由do 此thử 境cảnh 界giới 有hữu 所sở 喰thực 味vị 。 於ư 此thử 境cảnh 界giới 。 隨tùy 其kỳ 所sở 得đắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 住trú 。 能năng 自tự 遠viễn 離ly 彼bỉ 。 於ư 爾nhĩ 時thời 於ư 可khả 愛ái 事sự 。 終chung 不bất 依y 止chỉ 諸chư 欲dục 尋tầm 思tư 。 而nhi 有hữu 所sở 作tác 。 於ư 恚khuể 尋tầm 思tư 及cập 害hại 尋tầm 思tư 。 亦diệc 能năng 遠viễn 離ly 。 淨tịnh 修tu 其kỳ 心tâm 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 終chung 不bất 共cộng 他tha 諍tranh 競cạnh 而nhi 住trụ 。 謂vị 諸chư 諍tranh 競cạnh 於ư 佛Phật 聖thánh 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 極cực 作tác 衰suy 損tổn 。 如như 是thị 愚ngu 癡si 。 所sở 生sanh 尋tầm 思tư 。 亦diệc 不bất 尋tầm 思tư 如như 餘dư 外ngoại 道đạo 。

復phục 次thứ 若nhược 由do 先tiên 世thế 後hậu 有hữu 苦khổ 因nhân 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 有hữu 六lục 觸xúc 處xứ 果quả 法pháp 而nhi 轉chuyển 。 由do 六lục 境cảnh 界giới 所sở 損tổn 惱não 時thời 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 為vi 求cầu 後hậu 有hữu 。 自tự 發phát 誓thệ 願nguyện 。 修tu 行hành 梵Phạm 行hạnh 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 令linh 其kỳ 第đệ 七thất 後hậu 有hữu 苦khổ 因nhân 倍bội 更cánh 增tăng 長trưởng 。 轉chuyển 為vi 損tổn 惱não 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 能năng 得đắc 當đương 來lai 有hữu 暇hạ 。 圓viên 滿mãn 不bất 決quyết 定định 故cố 。 此thử 後hậu 有hữu 願nguyện 。 當đương 知tri 於ư 彼bỉ 微vi 細tế 縛phược 中trung 。 最tối 極cực 微vi 細tế 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 彼bỉ 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 宮cung 中trung 有hữu 一nhất 囹linh 圄ngữ 。 其kỳ 中trung 禁cấm 縛phược 天thiên 或hoặc 非phi 天thiên 。 然nhiên 彼bỉ 法pháp 爾nhĩ 暫tạm 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 天thiên 妙diệu 欲dục 遊du 戲hí 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 逃đào 竄thoán 之chi 心tâm 。 此thử 心tâm 若nhược 起khởi 便tiện 失thất 妙diệu 欲dục 。 還hoàn 見kiến 自tự 身thân 。 為vị 縛phược 所sở 縛phược 。 彼bỉ 纔tài 起khởi 心tâm 便tiện 為vi 微vi 細tế 縛phược 之chi 所sở 縛phược 。 以dĩ 時thời 分phần/phân 故cố 。 說thuyết 名danh 微vi 細tế 。 非phi 難nạn/nan 識thức 故cố 而nhi 說thuyết 微vi 細tế 。 由do 被bị 縛phược 時thời 。 能năng 自tự 解giải 了liễu 我ngã 今kim 有hữu 縛phược 。 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 心tâm 願nguyện 後hậu 有hữu 。 此thử 心tâm 若nhược 起khởi 便tiện 即tức 被bị 縛phược 。 既ký 被bị 縛phược 已dĩ 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 自tự 身thân 有hữu 縛phược 是thị 故cố 此thử 縛phược 最tối 極cực 微vi 細tế 。 當đương 知tri 時thời 分phần/phân 及cập 以dĩ 難nạn/nan 識thức 俱câu 微vi 細tế 。 故cố 名danh 極cực 微vi 細tế 。

復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 精tinh 勤cần 加gia 行hành 。 守thủ 護hộ 諸chư 根căn 。 於ư 其kỳ 律luật 儀nghi 及cập 非phi 律luật 儀nghi 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 於ư 軟nhuyễn 中trung 上thượng 世thế 間gian 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 律luật 儀nghi 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 云vân 何hà 律luật 儀nghi 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 諸chư 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 不bất 忍nhẫn 不bất 受thọ 不bất 執chấp 不bất 取thủ 。 設thiết 令linh 暫tạm 起khởi 尋tầm 還hoàn 棄khí 捨xả 。 是thị 名danh 律luật 儀nghi 。 云vân 何hà 非phi 律luật 儀nghi 。 謂vị 一nhất 苾Bật 芻Sô 如như 營doanh 農nông 者giả 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 正chánh 修tu 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 良lương 田điền 。 令linh 其kỳ 生sanh 起khởi 善thiện 根căn 苗miêu 稼giá 。 然nhiên 其kỳ 種chủng 性tánh 猛mãnh 利lợi 多đa 貪tham 。 未vị 嘗thường 串xuyến 習tập 貪tham 欲dục 對đối 治trị 。 猛mãnh 利lợi 慚tàm 愧quý 。 亦diệc 未vị 曾tằng 有hữu 。 若nhược 遇ngộ 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 由do 本bổn 性tánh 猛mãnh 利lợi 貪tham 故cố 。 未vị 曾tằng 串xuyến 習tập 貪tham 對đối 治trị 故cố 。 所sở 有hữu 慚tàm 愧quý 皆giai 羸luy 劣liệt 故cố 。 便tiện 起khởi 貪tham 纏triền 。 堅kiên 執chấp 不bất 捨xả 。 心tâm 於ư 貪tham 纏triền 不bất 能năng 防phòng 護hộ 。 而nhi 自tự 放phóng 縱túng/tung 非phi 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 心tâm 牛ngưu 入nhập 境cảnh 界giới 田điền 。 損tổn 壞hoại 所sở 有hữu 善thiện 根căn 苗miêu 稼giá 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 。 能năng 速tốc 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 自tự 攝nhiếp 斂liểm 。 然nhiên 未vị 能năng 觀quán 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 令linh 不bất 再tái 起khởi 。 是thị 名danh 為vi 軟nhuyễn 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 。 能năng 速tốc 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 自tự 攝nhiếp 斂liểm 。 亦diệc 能năng 觀quán 彼bỉ 。 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 令linh 不bất 再tái 起khởi 。 是thị 名danh 為vi 中trung 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 由do 此thử 為vi 依y 。 獲hoạch 得đắc 四tứ 種chủng 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 九cửu 相tương/tướng 心tâm 住trụ 。 當đương 知tri 如như 前tiền 。 聲Thanh 聞Văn 地địa 說thuyết 。 由do 得đắc 此thử 故cố 。 名danh 離ly 欲dục 貪tham 。 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 彼bỉ 先tiên 修tu 習tập 加gia 行hành 觀quán 時thời 如như 營doanh 農nông 者giả 。 今kim 得đắc 增tăng 上thượng 。 猶do 如như 大đại 王vương 。 於ư 先tiên 所sở 得đắc 等đẳng 至chí 所sở 生sanh 勝thắng 妙diệu 諸chư 受thọ 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 是thị 大đại 放phóng 逸dật 安an 足túc 處xứ 已dĩ 。 便tiện 使sử 如như 臣thần 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 勝thắng 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 之chi 所sở 攝nhiếp 護hộ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 令linh 其kỳ 觀quán 察sát 彼bỉ 所sở 生sanh 受thọ 性tánh 是thị 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 性tánh 故cố 體thể 是thị 無vô 常thường 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 。 便tiện 以dĩ 意ý 地địa 諸chư 過quá 患hoạn 相tương/tướng 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。 既ký 離ly 欲dục 已dĩ 復phục 觀quán 等đẳng 至chí 所sở 依y 別biệt 故cố 。 十thập 種chủng 差sai 別biệt 。

時thời 分phân 別biệt 故cố 。 多đa 百bách 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 等đẳng 至chí 所sở 依y 別biệt 故cố 十thập 種chủng 別biệt 者giả 。 謂vị 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 若nhược 喜hỷ 俱câu 行hành 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 行hành 。 若nhược 捨xả 俱câu 行hành 。 退thoái 分phần/phân 。 住trụ 分phần/phân 。 若nhược 勝thắng 進tiến 分phần/phân 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。

時thời 分phân 別biệt 故cố 多đa 百bách 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 即tức 觀quán 察sát 。 如như 是thị 行hành 相tướng 。 依y 生sanh 住trụ 滅diệt 時thời 分phần/phân 所sở 作tác 。 差sai 別biệt 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 復phục 有hữu 。 多đa 百bách 差sai 別biệt 。 如như 是thị 了liễu 知tri 。 彼bỉ 所sở 生sanh 受thọ 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 流lưu 轉chuyển 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 性tánh 已dĩ 。 略lược 由do 三tam 相tương/tướng 。 復phục 審thẩm 觀quán 彼bỉ 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 謂vị 所sở 依y 故cố 。 現hiện 行hành 故cố 。 因nhân 故cố 。 所sở 依y 故cố 者giả 。 謂vị 極cực 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 所sở 有hữu 色sắc 身thân 。 是thị 受thọ 所sở 依y 。 現hiện 行hành 故cố 者giả 。 謂vị 極cực 乃nãi 至chí 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 其kỳ 間gian 想tưởng 受thọ 多đa 分phần 現hiện 行hành 。 言ngôn 因nhân 故cố 者giả 。 謂vị 當đương 來lai 世thế 所sở 有hữu 受thọ 因nhân 。 即tức 思tư 求cầu 願nguyện 。 觀quán 察sát 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 有hữu 頂đảnh 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 緣duyên 生sanh 性tánh 故cố 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 如như 是thị 如như 理lý 審thẩm 正chánh 觀quán 察sát 諸chư 離ly 欲dục 地địa 。 是thị 名danh 上thượng 品phẩm 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 前tiền 二nhị 律luật 儀nghi 。 思tư 擇trạch 力lực 攝nhiếp 。 後hậu 一nhất 律luật 儀nghi 。 修tu 習tập 力lực 攝nhiếp 。 彼bỉ 既ký 成thành 就tựu 如như 是thị 。 勝thắng 妙diệu 不bất 放phóng 逸dật 力lực 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 聖Thánh 諦Đế 理lý 故cố 。 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 以dĩ 為vi 前tiền 行hành 一nhất 切thiết 見kiến 道đạo 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 又hựu 能năng 獲hoạch 得đắc 有hữu 學học 律luật 儀nghi 。 彼bỉ 即tức 修tu 習tập 有hữu 學học 律luật 儀nghi 。 復phục 能năng 永vĩnh 斷đoạn 妄vọng 執chấp 我ngã 慢mạn 以dĩ 為vi 前tiền 行hành 一nhất 切thiết 修tu 道Đạo 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 究cứu 竟cánh 證chứng 得đắc 。 無Vô 學Học 律luật 儀nghi 。 此thử 上thượng 更cánh 無vô 若nhược 過quá 若nhược 勝thắng 所sở 餘dư 律luật 儀nghi 。

復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 已dĩ 入nhập 聖thánh 教giáo 不bất 護hộ 諸chư 根căn 。 彼bỉ 便tiện 一nhất 向hướng 造tạo 作tác 眾chúng 苦khổ 。 謂vị 後hậu 法pháp 苦khổ 。 或hoặc 現hiện 法pháp 苦khổ 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 不bất 護hộ 根căn 者giả 。 如như 癩lại 病bệnh 人nhân 。 入nhập 蘆lô 荻# 叢tùng 。 為vi 如như 其kỳ 葉diệp 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 破phá 裂liệt 其kỳ 身thân 。 攝nhiếp 受thọ 當đương 來lai 微vi 細tế 俱câu 行hành 後hậu 有hữu 眾chúng 苦khổ 。 而nhi 不bất 能năng 覺giác 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 後hậu 法pháp 苦khổ 。 說thuyết 造tạo 眾chúng 苦khổ 。 彼bỉ 又hựu 於ư 此thử 起khởi 染nhiễm 起khởi 著trước 廣quảng 生sanh 毀hủy 犯phạm 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 住trụ 空không 寂tịch 。 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 而nhi 受thọ 現hiện 行hành 追truy 悔hối 所sở 起khởi 尋tầm 思tư 之chi 苦khổ 。 如như 菅gian 茅mao 刺thứ 傷thương 害hại 其kỳ 足túc 。 不bất 能năng 無vô 畏úy 往vãng 淨tịnh 仙tiên 眾chúng 。 設thiết 強cường/cưỡng 趣thú 入nhập 清thanh 淨tịnh 僧Tăng 中trung 。 便tiện 為vi 有hữu 智trí 同đồng 梵Phạm 行hạnh 人nhân 舉cử 其kỳ 所sở 犯phạm 。 由do 彼bỉ 內nội 懷hoài 覆phú 藏tàng 意ý 故cố 。 心tâm 如như 鴆chậm 毒độc 。 於ư 能năng 舉cử 邊biên 發phát 憤phẫn 摻# 害hại 。 又hựu 諸chư 有hữu 智trí 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 知tri 其kỳ 鄙bỉ 劣liệt 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 沙Sa 門Môn 。 即tức 便tiện 遠viễn 避tị 不bất 與dữ 同đồng 住trụ 若nhược 諸chư 村thôn 邑ấp 若nhược 阿a 練luyện 若nhã 。 咸hàm 共cộng 譏cơ 毀hủy 言ngôn 。 此thử 長trưởng 老lão 如như 是thị 毀hủy 犯phạm 。 如như 是thị 惡ác 說thuyết 。 如như 是thị 惡ác 作tác 。 如như 是thị 非phi 法pháp 雜tạp 染nhiễm 而nhi 住trụ 。 已dĩ 淨tịnh 信tín 者giả 。 令linh 其kỳ 變biến 退thoái 。 未vị 淨tịnh 信tín 者giả 。 令linh 信tín 不bất 生sanh 。 是thị 故cố 彼bỉ 人nhân 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 領lãnh 受thọ 如như 此thử 追truy 悔hối 所sở 作tác 。 發phát 憤phẫn 所sở 作tác 。 遠viễn 避tị 所sở 作tác 。 譏cơ 毀hủy 所sở 作tác 。 種chủng 種chủng 諸chư 苦khổ 。 此thử 及cập 前tiền 說thuyết 領lãnh 受thọ 後hậu 法pháp 所sở 作tác 眾chúng 苦khổ 。 總tổng 略lược 為vi 一nhất 。 名danh 受thọ 眾chúng 苦khổ 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 謂vị 於ư 如như 是thị 。 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 。 具cụ 眾chúng 過quá 患hoạn 。 行hành 處xứ 境cảnh 界giới 。 起khởi 不bất 如như 理lý 。 妄vọng 執chấp 諸chư 相tướng 隨tùy 好hảo/hiếu 邪tà 想tưởng 。 邪tà 想tưởng 為vi 先tiên 於ư 其kỳ 住trú 處xứ 。 發phát 起khởi 順thuận 彼bỉ 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 過quá 失thất 。 如như 實thật 觀quán 見kiến 。 雖tuy 復phục 觀quán 見kiến 。 所sở 有hữu 過quá 失thất 。 未vị 能năng 數sổ 數số 多đa 修tu 習tập 故cố 。 於ư 所sở 依y 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 品phẩm 所sở 有hữu 麁thô 重trọng 。 未vị 能năng 除trừ 遣khiển 。 身thân 未vị 輕khinh 安an 。 謂vị 色sắc 心tâm 身thân 。 由do 此thử 行hành 相tương 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 猶do 尚thượng 和hòa 合hợp 。 能năng 令linh 違vi 背bội 思tư 擇trạch 修tu 習tập 二nhị 力lực 對đối 治trị 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 律luật 儀nghi 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 此thử 律luật 儀nghi 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 。 能năng 令linh 修tu 習tập 。 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

所sở 謂vị 最tối 初sơ 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 淨tịnh 信tín 出xuất 家gia 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 便tiện 用dụng 神thần 力lực 相tương 應ứng 聞văn 慧tuệ 。 攝nhiếp 持trì 蟲trùng 獸thú 相tương 似tự 六lục 根căn 。 既ký 攝nhiếp 持trì 已dĩ 。 復phục 用dụng 如như 理lý 作tác 意ý 思tư 慧tuệ 。 正chánh 審thẩm 觀quán 察sát 過quá 患hoạn 。 方phương 便tiện 在tại 聞văn 慧tuệ 上thượng 修tu 慧tuệ 下hạ 。 故cố 中trung 間gian 繫hệ 縛phược 。 中trung 間gian 繫hệ 已dĩ 。 為vi 欲dục 試thí 察sát 於ư 彼bỉ 神thần 力lực 得đắc 自tự 在tại 不phủ 。 乃nãi 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 放phóng 縱túng/tung 之chi 。 於ư 彼bỉ 神thần 力lực 未vị 自tự 在tại 故cố 。 各các 各các 馳trì 散tán 。 別biệt 別biệt 境cảnh 界giới 。 然nhiên 其kỳ 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 逃đào 竄thoán 。 未vị 善thiện 觀quán 見kiến 彼bỉ 過quá 患hoạn 故cố 。 令linh 彼bỉ 蟲trùng 獸thú 未vị 善thiện 調điều 伏phục 。 又hựu 令linh 神thần 力lực 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 了liễu 知tri 是thị 已dĩ 。 復phục 多đa 修tu 習tập 如như 理lý 思tư 慧tuệ 。 令linh 到đáo 究cứu 竟cánh 。 超siêu 過quá 作tác 意ý 。 轉chuyển 更cánh 勤cần 修tu 循tuần 身thân 正chánh 念niệm 。 於ư 此thử 正chánh 念niệm 。 善thiện 修tu 習tập 故cố 。 彼bỉ 不bất 復phục 能năng 各các 各các 馳trì 散tán 。 別biệt 別biệt 境cảnh 界giới 。 當đương 知tri 爾nhĩ 時thời 。 彼bỉ 善thiện 調điều 伏phục 。 神thần 力lực 於ư 彼bỉ 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。

復phục 次thứ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 先tiên 已dĩ 修tu 集tập 妙diệu 慧tuệ 資tư 糧lương 。 復phục 得đắc 值trị 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 圓viên 滿mãn 聽thính 聞văn 諸chư 行hành 三tam 種chủng 過quá 患hoạn 。 謂vị 現hiện 法pháp 過quá 患hoạn 。 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 大đại 種chủng 互hỗ 違vi 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 一nhất 切thiết 疾tật 病bệnh 。 名danh 現hiện 法pháp 過quá 患hoạn 。 惡ác 趣thú 諸chư 行hành 常thường 恆hằng 隨tùy 逐trục 能năng 作tác 能năng 往vãng 。 名danh 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 先tiên 於ư 現hiện 法pháp 成thành 就tựu 憙hí 貪tham 以dĩ 為vi 所sở 依y 。 能năng 引dẫn 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 老lão 死tử 。 名danh 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 如như 是thị 總tổng 略lược 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 。 一nhất 疾tật 病bệnh 苦khổ 。 二nhị 惡ác 趣thú 苦khổ 。 三tam 老lão 死tử 苦khổ 。 謂vị 依y 善thiện 趣thú 及cập 依y 惡ác 趣thú 。 聽thính 聞văn 如như 是thị 。 諸chư 過quá 患hoạn 已dĩ 。 精tinh 進tấn 修tu 行hành 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 因nhân 斯tư 能năng 入nhập 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。 次thứ 由do 善thiện 淨tịnh 無vô 我ngã 真chân 智trí 。 如như 入nhập 空không 室thất 。 現hiện 觀quán 內nội 外ngoại 六lục 處xứ 皆giai 空không 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 通thông 達đạt 依y 諸chư 境cảnh 界giới 忘vong 念niệm 。 所sở 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 纏triền 能năng 為vi 損tổn 害hại 。 及cập 有hữu 餘dư 殘tàn 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 貪tham 愛ái 隨tùy 眠miên 。 又hựu 自tự 通thông 達đạt 於ư 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 諸chư 貪tham 愛ái 。 有hữu 諸chư 苦khổ 惱não 。 有hữu 諸chư 損tổn 害hại 及cập 過quá 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 貪tham 愛ái 。 證chứng 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 一nhất 向hướng 寂tịch 靜tĩnh 。 次thứ 後hậu 復phục 證chứng 無vô 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 彼bỉ 先tiên 修tu 習tập 譬thí 如như 草thảo 木mộc 。 枝chi 條điều 莖hành 葉diệp 。 正Chánh 法Pháp 門môn 慧tuệ 積tích 集tập 聖thánh 道Đạo 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 為vi 所sở 依y 筏phiệt 。 於ư 修tu 道Đạo 中trung 正chánh 勤cần 修tu 習tập 。 漸tiệm 次thứ 證chứng 於ư 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 住trụ 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 一nhất 切thiết 災tai 惱não 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 既ký 住trụ 於ư 此thử 。 當đương 知tri 究cứu 竟cánh 越việt 度độ 眾chúng 苦khổ 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。

復phục 次thứ 由do 七thất 因nhân 緣duyên 。 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 雖tuy 出xuất 家gia 已dĩ 。 復phục 還hoàn 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 云vân 何hà 為vi 七thất 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 未vị 能năng 超siêu 度độ 諸chư 異dị 生sanh 地địa 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 眾chúng 苦khổ 惱não 法pháp 。 不bất 能năng 如như 實thật 。 了liễu 知tri 五ngũ 轉chuyển 。 或hoặc 復phục 異dị 生sanh 於ư 諸chư 妙diệu 欲dục 。 不bất 能năng 上thượng 品phẩm 觀quán 其kỳ 過quá 患hoạn 。 又hựu 於ư 行hành 時thời 及cập 於ư 住trụ 時thời 。 恆hằng 常thường 縱túng 逸dật 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 。 取thủ 不bất 如như 理lý 。 所sở 有hữu 相tướng 貌mạo 。 不bất 繫hệ 念niệm 故cố 。 恆hằng 常thường 尋tầm 思tư 善thiện 品phẩm 惡ác 刺thứ 非phi 理lý 尋tầm 思tư 。 又hựu 無vô 無vô 畏úy 。 若nhược 王vương 若nhược 餘dư 因nhân 事sự 呼hô 逼bức 。 由do 怖bố 畏úy 故cố 。 則tắc 便tiện 隨tùy 從tùng 。

復phục 有hữu 親thân 愛ái 於ư 諸chư 親thân 屬thuộc 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 彼bỉ 若nhược 招chiêu 命mạng 由do 親thân 愛ái 故cố 。 則tắc 便tiện 隨tùy 從tùng 。 又hựu 於ư 境cảnh 界giới 或hoặc 隨tùy 順thuận 貪tham 。 或hoặc 隨tùy 順thuận 瞋sân 。 或hoặc 隨tùy 順thuận 癡si 。 發phát 起khởi 猛mãnh 利lợi 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。 又hựu 即tức 於ư 彼bỉ 。 心tâm 相tương 續tục 中trung 。 常thường 有hữu 隨tùy 縛phược 。 又hựu 由do 成thành 就tựu 下hạ 劣liệt 勝thắng 解giải 。 無vô 有hữu 一nhất 切thiết 。 廣quảng 大đại 勝thắng 解giải 。 謂vị 於ư 出xuất 離ly 遠viễn 離ly 涅Niết 槃Bàn 。 由do 彼bỉ 成thành 就tựu 劣liệt 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 其kỳ 心tâm 趣thú 入nhập 。 由do 於ư 一nhất 切thiết 父phụ 母mẫu 等đẳng 事sự 。 不bất 能năng 孑kiết 然nhiên 。 無vô 顧cố 戀luyến 故cố 。 於ư 其kỳ 出xuất 離ly 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 於ư 八bát 聖thánh 支chi 無vô 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 其kỳ 遠viễn 離ly 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 由do 於ư 彼bỉ 果quả 煩phiền 惱não 斷đoạn 中trung 無vô 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 略lược 由do 二nhị 處xứ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 漏lậu 。 一nhất 見kiến 所sở 斷đoạn 。 二nhị 修tu 所sở 斷đoạn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 。 名danh 順thuận 漏lậu 法pháp 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 於ư 能năng 發phát 起khởi 修tu 所sở 斷đoạn 漏lậu 非phi 理lý 作tác 意ý 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 。 而nhi 由do 妙diệu 慧tuệ 正chánh 通thông 達đạt 故cố 。 說thuyết 名danh 於ư 此thử 順thuận 漏lậu 法pháp 中trung 。 其kỳ 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 猶do 有hữu 失thất 念niệm 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 微vi 劣liệt 纏triền 故cố 。 未vị 名danh 清thanh 涼lương 。 未vị 名danh 宴yến 默mặc 。 然nhiên 其kỳ 所sở 起khởi 一nhất 切thiết 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 皆giai 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 名danh 清thanh 涼lương 。 以dĩ 於ư 當đương 來lai 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。 亦diệc 名danh 宴yến 默mặc 。 而nhi 彼bỉ 異dị 生sanh 成thành 就tựu 下hạ 劣liệt 諸chư 勝thắng 解giải 者giả 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 順thuận 諸chư 漏lậu 法pháp 。 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 名danh 清thanh 涼lương 。 不bất 名danh 宴yến 默mặc 。 當đương 知tri 由do 是thị 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 。 復phục 還hoàn 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 所sở 有hữu 白bạch 品phẩm 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 終chung 不bất 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。

復phục 次thứ 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 依y 四tứ 著trước 處xứ 。 當đương 知tri 彼bỉ 行hành 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 四tứ 種chủng 著trước 處xứ 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 內nội 外ngoại 處xứ 有hữu 貪tham 愛ái 故cố 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 初sơ 著trước 處xứ 。

復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 先tiên 所sở 捨xả 外ngoại 諸chư 所sở 有hữu 父phụ 母mẫu 等đẳng 事sự 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 繫hệ 縛phược 其kỳ 心tâm 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 二nhị 著trước 處xứ 。 復phục 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 希hy 求cầu 一nhất 切thiết 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 於ư 諸chư 所sở 得đắc 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 耽đam 著trước 不bất 捨xả 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 三tam 著trước 處xứ 。 復phục 如như 有hữu 一nhất 。 是thị 有hữu 學học 者giả 已dĩ 見kiến 諦Đế 跡tích 。 有hữu 餘dư 我ngã 慢mạn 。 少thiểu 分phần 貪tham 愛ái 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 於ư 修tu 棄khí 捨xả 縱túng 逸dật 而nhi 住trụ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 四tứ 著trước 處xứ 。 云vân 何hà 名danh 為vi 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 謂vị 彼bỉ 最tối 初sơ 愛ái 樂nhạo 後hậu 。 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 行hành 於ư 縱túng 逸dật 。 由do 此thử 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 在tại 家gia 及cập 出xuất 家gia 。 眾chúng 共cộng 相tương 雜tạp 住trụ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 最tối 初sơ 邪tà 行hành 。 又hựu 復phục 即tức 前tiền 愛ái 樂nhạo 後hậu 。 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 愛ái 樂nhạo 後hậu 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 邪tà 願nguyện 。 行hành 於ư 梵Phạm 行hạnh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 二nhị 邪tà 行hành 。 又hựu 復phục 於ư 先tiên 所sở 捨xả 外ngoại 事sự 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 由do 彼bỉ 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 三tam 邪tà 行hành 。 又hựu 於ư 現hiện 世thế 希hy 求cầu 利lợi 養dưỡng 及cập 與dữ 恭cung 敬kính 。 於ư 諸chư 所sở 得đắc 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 耽đam 著trước 不bất 捨xả 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 由do 此thử 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 毀hủy 犯phạm 尸thi 羅la 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 螺loa 音âm 狗cẩu 行hành 。 彼bỉ 由do 顧cố 戀luyến 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 不bất 捨xả 所sở 學học 。 不bất 見kiến 是thị 罪tội 。 公công 然nhiên 犯phạm 戒giới 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 四tứ 邪tà 行hành 。

復phục 次thứ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 於ư 義nghĩa 不bất 善thiện 從tùng 他tha 所sở 聞văn 種chủng 種chủng 文văn 字tự 一nhất 義nghĩa 言ngôn 說thuyết 。 便tiện 懷hoài 猶do 豫dự 。 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 今kim 於ư 是thị 中trung 何hà 者giả 為vi 實thật 。

復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 能năng 生sanh 微vi 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 智trí 見kiến 無vô 倒đảo 觀quán 門môn 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

謂vị 極cực 精tinh 勤cần 觀quán 察sát 苦khổ 者giả 。 於ư 生sanh 受thọ 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 依y 持trì 及cập 所sở 依y 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 住trụ 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 依y 緣duyên 自tự 性tánh 助trợ 伴bạn 隨tùy 順thuận 苦khổ 樂lạc 非phi 苦khổ 樂lạc 行hành 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 二nhị 緣duyên 故cố 。 如Như 來Lai 除trừ 滅diệt 於ư 義nghĩa 不bất 善thiện 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 有hữu 猶do 豫dự 。 一nhất 者giả 顯hiển 示thị 種chủng 種chủng 。 文văn 詞từ 所sở 表biểu 一nhất 義nghĩa 。 文văn 有hữu 差sai 別biệt 。 義nghĩa 無vô 差sai 別biệt 。 由do 是thị 能năng 令linh 斷đoạn 除trừ 猶do 豫dự 。 二nhị 者giả 開khai 顯hiển 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 由do 此thử 能năng 令linh 於ư 義nghĩa 通thông 達đạt 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 謂vị 從tùng 資tư 糧lương 地địa 。 乃nãi 至chí 漏lậu 盡tận 。 皆giai 說thuyết 名danh 為vi 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 此thử 中trung 邊biên 際tế 根căn 成thành 熟thục 住trụ 。 如Như 來Lai 所sở 化hóa 。 無vô 我ngã 相tương 應ứng 善thiện 受thọ 堅kiên 固cố 聞văn 思tư 所sở 成thành 正chánh 見kiến 成thành 就tựu 。 此thử 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 為vi 建kiến 立lập 。 獨độc 處xứ 空không 閑nhàn 。 緣duyên 內nội 外ngoại 處xứ 四tứ 種chủng 識thức 住trụ 。 為vi 欲dục 斷đoạn 滅diệt 諸chư 有hữu 取thủ 識thức 。 修tu 循tuần 身thân 念niệm 勝thắng 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 由do 此thử 親thân 近cận 修tu 習tập 勢thế 力lực 。 發phát 生sanh 如như 實thật 緣duyên 初sơ 識thức 住trụ 隣lân 逼bức 現hiện 觀quán 止Chỉ 觀Quán 雙song 行hành 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 於ư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。 能năng 入nhập 現hiện 觀quán 。 復phục 更cánh 修tu 習tập 。 如như 所sở 得đắc 道Đạo 以dĩ 漸tiệm 進tiến 趣thú 。 能năng 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 如như 能năng 如như 實thật 緣duyên 初sơ 識thức 住trụ 。 乃nãi 至chí 如như 實thật 緣duyên 第đệ 四tứ 識thức 住trụ 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 不bất 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 煩phiền 惱não 諸chư 纏triền 現hiện 前tiền 不bất 捨xả 。 世thế 及cập 出xuất 世thế 。 思tư 擇trạch 修tu 習tập 二nhị 力lực 對đối 治trị 有hữu 所sở 闕khuyết 乏phạp 。 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 性tánh 多đa 堅kiên 執chấp 。 魔ma 既ký 了liễu 知tri 性tánh 堅kiên 執chấp 已dĩ 。 便tiện 往vãng 其kỳ 所sở 。 以dĩ 諸chư 境cảnh 界giới 而nhi 媚mị 惑hoặc 之chi 。 如như 是thị 彼bỉ 魔ma 於ư 性tánh 執chấp 著trước 煩phiền 惱não 諸chư 纏triền 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 而nhi 得đắc 其kỳ 便tiện 。 為vi 欲dục 媚mị 惑hoặc 。 於ư 其kỳ 相tương 續tục 安an 立lập 所sở 緣duyên 。 又hựu 即tức 如như 是thị 。 不bất 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 欲dục 樂lạc 劣liệt 故cố 。 親thân 愛ái 劣liệt 故cố 。 譬thí 如như 乾can/kiền/càn 朽hủ 葦vi 草thảo 舍xá 宅trạch 。 魔ma 便tiện 於ư 彼bỉ 積tích 集tập 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 炬cự 火hỏa 而nhi 焚phần 燎liệu 之chi 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 為vi 境cảnh 界giới 常thường 所sở 蔽tế 伏phục 。 一nhất 未vị 生sanh 纏triền 令linh 其kỳ 生sanh 故cố 。 二nhị 已dĩ 生sanh 纏triền 令linh 相tương 續tục 故cố 。 由do 為vi 境cảnh 界giới 愛ái 所sở 蔽tế 伏phục 。 於ư 廣quảng 追truy 覓mịch 諸chư 境cảnh 界giới 時thời 。 多đa 行hành 種chủng 種chủng 惡ác 不bất 善thiện 行hành 。 於ư 行hành 如như 是thị 邪tà 惡ác 行hành 時thời 。 復phục 為vi 種chủng 種chủng 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 之chi 所sở 蔽tế 伏phục 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 行hành 邪tà 行hành 已dĩ 。 失thất 路lộ 而nhi 行hành 。 沿duyên 流lưu 而nhi 去khứ 。 名danh 順thuận 流lưu 者giả 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 所sở 有hữu 白bạch 品phẩm 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 非phi 順thuận 流lưu 者giả 。

復phục 次thứ 由do 八bát 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 知tri 總tổng 攝nhiếp 後hậu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 諸chư 正chánh 行hạnh 道đạo 。 及cập 以dĩ 道Đạo 果Quả 。 勝thắng 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 為vi 無vô 有hữu 上thượng 。 何hà 等đẳng 為vi 八bát 。

謂vị 哀ai 愍mẫn 故cố 。 內nội 勇dũng 悍hãn 故cố 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 性tánh 現hiện 前tiền 故cố 。 能năng 出xuất 離ly 故cố 。 自tự 內nội 發phát 起khởi 觀quán 諦đế 行hành 故cố 。 廣quảng 大đại 善thiện 修tu 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 由do 獲hoạch 無vô 漏lậu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 由do 善thiện 清thanh 淨tịnh 修tu 覺giác 分phần/phân 。 俱câu 進tiến 修tu 無vô 上thượng 。 純thuần 淨tịnh 修tu 道Đạo 。 依y 止chỉ 六lục 處xứ 。 修tu 習tập 圓viên 滿mãn 。 獲hoạch 得đắc 六lục 種chủng 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 圓viên 滿mãn 德đức 故cố 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 長trường 時thời 哀ai 愍mẫn 。 熏huân 修tu 其kỳ 心tâm 。 住trụ 最tối 後hậu 有hữu 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 諸chư 愚ngu 夫phu 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 順thuận 流lưu 漂phiêu 溺nịch 為vi 五ngũ 相tương/tướng 苦khổ 。 之chi 所sở 逼bức 切thiết 。 既ký 觀quán 見kiến 已dĩ 深thâm 起khởi 大đại 悲bi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 者giả 見kiến 彼bỉ 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 。 不bất 可khả 愛ái 水thủy 常thường 所sở 逼bức 觸xúc 。 二nhị 者giả 見kiến 彼bỉ 內nội 外ngoại 六lục 處xứ 三tam 毒độc 火hỏa 雞kê 住trụ 於ư 兩lưỡng 岸ngạn 。 三tam 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 於ư 欲dục 界giới 。 眾chúng 多đa 憂ưu 苦khổ 種chủng 種chủng 災tai 橫hoạnh 諸chư 惡ác 毒độc 刺thứ 遍biến 布bố 其kỳ 下hạ 。 四tứ 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 於ư 色sắc 界giới 。 世thế 間gian 慧tuệ 眼nhãn 有hữu 所sở 闕khuyết 故cố 猶do 如như 盲manh 冥minh 。 處xử 在tại 其kỳ 中trung 。 五ngũ 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 無vô 色sắc 界giới 世thế 間gian 慧tuệ 眼nhãn 。 已dĩ 圓viên 滿mãn 故cố 。 諸chư 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 有hữu 所sở 闕khuyết 故cố 。 猶do 如như 昏hôn 闇ám 居cư 在tại 其kỳ 上thượng 。 既ký 見kiến 如như 是thị 。 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 皆giai 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 觸xúc 若nhược 岸ngạn 若nhược 下hạ 中trung 上thượng 苦khổ 逼bức 迫bách 已dĩ 。 發phát 起khởi 大đại 悲bi 。 是thị 名danh 哀ai 愍mẫn 。 又hựu 即tức 成thành 就tựu 此thử 哀ai 愍mẫn 者giả 。 或hoặc 生sanh 王vương 家gia 或hoặc 帝đế 師sư 家gia 。 雖tuy 未vị 出xuất 家gia 內nội 興hưng 勇dũng 悍hãn 。 我ngã 今kim 定định 當đương 通thông 達đạt 妙diệu 跡tích 。 歸quy 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 終chung 無vô 退thoái 轉chuyển 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 內nội 興hưng 勇dũng 悍hãn 。 又hựu 彼bỉ 即tức 於ư 未vị 出xuất 家gia 位vị 。 居cư 贍thiệm 部bộ 影ảnh 。 獨độc 坐tọa 思tư 惟duy 。 便tiện 能năng 證chứng 入nhập 最tối 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 後hậu 於ư 自tự 他tha 。 老lão 病bệnh 死tử 法pháp 。 正chánh 審thẩm 觀quán 察sát 。 能năng 定định 忍nhẫn 可khả 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 內nội 自tự 現hiện 前tiền 。 又hựu 彼bỉ 宿túc 世thế 所sở 習tập 善thiện 根căn 。 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 之chi 所sở 覺giác 發phát 。 復phục 由do 勇dũng 悍hãn 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 廣quảng 大đại 妙diệu 欲dục 。 淨tịnh 信tín 出xuất 家gia 。 雖tuy 無vô 施thi 設thiết 。 正chánh 梵Phạm 行hạnh 者giả 而nhi 能năng 自tự 然nhiên 。 受thọ 持trì 禁cấm 戒giới 。 由do 此thử 禁cấm 戒giới 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 漸tiệm 次thứ 能năng 證chứng 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 能năng 正chánh 出xuất 離ly 。 又hựu 彼bỉ 為vi 欲dục 棄khí 世thế 間gian 道đạo 正chánh 求cầu 出xuất 離ly 。 由do 於ư 先tiên 世thế 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 所sở 獲hoạch 得đắc 無vô 上thượng 。 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 。 正chánh 聞văn 勝thắng 解giải 。 積tích 集tập 熏huân 修tu 。 身thân 相tướng 續tục 故cố 。 於ư 世thế 間gian 道đạo 都đô 無vô 信tín 樂nhạo 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 往vãng 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 即tức 依y 先tiên 時thời 觀quán 老lão 病bệnh 死tử 假giả 想tưởng 之chi 道đạo 。 於ư 諸chư 諦đế 相tướng 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

是thị 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 情tình 之chi 類loại 。 墮đọa 在tại 種chủng 種chủng 。 艱gian 險hiểm 眾chúng 苦khổ 。 有hữu 生sanh 有hữu 老lão 。 有hữu 病bệnh 有hữu 死tử 。 然nhiên 其kỳ 不bất 能năng 於ư 老lão 病bệnh 死tử 。 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 觀quán 於ư 老lão 死tử 。 觀quán 老lão 死tử 集tập 。 觀quán 老lão 死tử 滅diệt 。 觀quán 能năng 趣thú 證chứng 老lão 死tử 滅diệt 行hành 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 久cửu 已dĩ 積tích 集tập 大đại 資tư 糧lương 故cố 。 以dĩ 俱câu 生sanh 慧tuệ 便tiện 能năng 覺giác 悟ngộ 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 安an 住trụ 諸chư 法pháp 法pháp 住trụ 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 自tự 內nội 發phát 起khởi 觀quán 察sát 諦đế 行hành 。 又hựu 彼bỉ 復phục 欲dục 求cầu 上thượng 漏lậu 盡tận 。 方phương 便tiện 發phát 起khởi 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 憶ức 念niệm 先tiên 世thế 。 從tùng 諸chư 如Như 來Lai 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 所sở 。 於ư 漏lậu 盡tận 道đạo 積tích 習tập 聞văn 思tư 。 由do 是thị 發phát 起khởi 。 長trường 時thời 積tích 集tập 。 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。 然nhiên 此thử 正chánh 見kiến 。 如như 教giáo 授thọ 者giả 以dĩ 此thử 為vi 依y 。 能năng 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 安an 處xứ 一nhất 坐tọa 。 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 究cứu 竟cánh 漏lậu 盡tận 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 廣quảng 大đại 善thiện 修tu 正chánh 見kiến 現hiện 前tiền 。 又hựu 即tức 由do 彼bỉ 如như 教giáo 授thọ 者giả 所sở 有hữu 正chánh 見kiến 漸tiệm 次thứ 勝thắng 進tiến 。 先tiên 已dĩ 遠viễn 離ly 下hạ 地địa 諸chư 欲dục 。 乃nãi 至chí 上thượng 極cực 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 當đương 於ư 聖Thánh 諦Đế 得đắc 現hiện 觀quán 時thời 。 便tiện 證chứng 無vô 漏lậu 四tứ 念niệm 住trụ 等đẳng 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 八bát 聖thánh 支chi 道đạo 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 舉cử 其kỳ 最tối 後hậu 。 當đương 知tri 亦diệc 攝nhiếp 前tiền 位vị 一nhất 切thiết 。 由do 得đắc 彼bỉ 故cố 。 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 以dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 獲hoạch 得đắc 清thanh 涼lương 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 獲hoạch 得đắc 世thế 間gian 。 究cứu 竟cánh 安an 樂lạc 。 獲hoạch 得đắc 出xuất 世thế 無vô 漏lậu 安an 樂lạc 。 得đắc 清thanh 涼lương 故cố 。 名danh 離ly 熾sí 然nhiên 。 由do 世thế 間gian 道đạo 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 所sở 繫hệ 煩phiền 惱não 。 及cập 已dĩ 遠viễn 離ly 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 離ly 熱nhiệt 惱não 。 為vì 欲dục 無vô 餘dư 。 永vĩnh 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 所sở 繫hệ 煩phiền 惱não 故cố 。 復phục 勤cần 修tu 純thuần 無vô 漏lậu 道Đạo 。 所sở 謂vị 修tu 習tập 無vô 上thượng 覺giác 支chi 。 是thị 名danh 進tiến 修tu 無vô 上thượng 修tu 道Đạo 。 由do 此thử 修tu 故cố 。 無Vô 學Học 地địa 中trung 六lục 種chủng 修tu 法pháp 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 一nhất 者giả 修tu 聖thánh 神thần 通thông 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 二nhị 者giả 修tu 淨tịnh 五ngũ 根căn 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 三tam 者giả 證chứng 得đắc 煩phiền 惱não 并tinh 諸chư 習tập 氣khí 無vô 餘dư 離ly 繫hệ 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 四tứ 者giả 證chứng 得đắc 四tứ 種chủng 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 五ngũ 者giả 證chứng 得đắc 世thế 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 解giải 脫thoát 等đẳng 持trì 等đẳng 至chí 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 六lục 者giả 證chứng 得đắc 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 得đắc 隨tùy 所sở 欲dục 。 得đắc 無vô 艱gian 難nan 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 修tu 淨tịnh 信tín 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 於ư 涅Niết 槃Bàn 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 故cố 。 修tu 精tinh 進tấn 根căn 。 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 能năng 勇dũng 猛mãnh 造tạo 作tác 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 義nghĩa 利lợi 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 念niệm 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 三tam 念niệm 住trụ 。 無vô 忘vong 失thất 法Pháp 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 定định 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 於ư 聖thánh 天thiên 及cập 以dĩ 梵Phạm 住trụ 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 慧tuệ 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 十thập 智trí 力lực 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 能năng 住trụ 六lục 處xứ 修tu 圓viên 滿mãn 因nhân 。 得đắc 為vi 大đại 王vương 。 所sở 謂vị 法Pháp 王Vương 由do 是thị 證chứng 得đắc 六lục 種chủng 圓viên 滿mãn 。 謂vị 聖thánh 神thần 通thông 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 大đại 財tài 富phú 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 諸chư 根căn 清thanh 淨tịnh 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 大đại 舍xá 宅trạch 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 受thọ 安an 樂lạc 。 諸chư 坐tọa 臥ngọa 具cụ 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 處xử 其kỳ 舍xá 宅trạch 。 坐tọa 臥ngọa 具cụ 中trung 。 證chứng 得đắc 第đệ 一nhất 無vô 諸chư 損tổn 惱não 大đại 安an 樂lạc 住trụ 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 證chứng 得đắc 能năng 辦biện 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 正chánh 利lợi 益ích 事sự 。 遊du 戲hí 喜hỷ 樂lạc 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 於ư 諸chư 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 。 得đắc 隨tùy 所sở 欲dục 。 得đắc 無vô 艱gian 難nan 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 為vi 法Pháp 王Vương 。 能năng 於ư 他tha 所sở 獲hoạch 得đắc 。 平bình 等đẳng 分phân 布bố 。 作tác 用dụng 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 六lục 處xứ 修tu 滿mãn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 證chứng 得đắc 六lục 種chủng 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 尋tầm 求cầu 我ngã 論luận 。 由do 此thử 論luận 故cố 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 未vị 永vĩnh 斷đoạn 者giả 。 求cầu 我ngã 尋tầm 思tư 。 數sác 數sác 現hiện 行hành 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 我ngã 用dụng 何hà 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 我ngã 為vi 常thường 。 為vi 是thị 無vô 常thường 。 三tam 者giả 尋tầm 求cầu 云vân 何hà 我ngã 。 我ngã 是thị 常thường 。 無vô 常thường 。 四tứ 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 所sở 有hữu 我ngã 住trụ 在tại 何hà 處xứ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 尋tầm 求cầu 於ư 我ngã 。 一nhất 者giả 尋tầm 求cầu 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 尋tầm 求cầu 其kỳ 轉chuyển 。 三tam 者giả 尋tầm 求cầu 其kỳ 因nhân 。 四tứ 者giả 尋tầm 求cầu 窟quật 宅trạch 。 此thử 中trung 三tam 種chủng 可khả 得đắc 施thi 設thiết 。 諸chư 行hành 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 施thi 設thiết 可khả 非phi 顛điên 倒đảo 。 第đệ 四tứ 一nhất 種chủng 由do 一nhất 切thiết 種chủng 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 施thi 設thiết 差sai 別biệt 。 當đương 知tri 施thi 設thiết 我ngã 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 即tức 施thi 設thiết 。 十thập 二nhị 種chủng 處xứ 所sở 生sanh 六lục 識thức 并tinh 受thọ 想tưởng 思tư 。 以dĩ 為vi 其kỳ 我ngã 。 過quá 此thử 餘dư 我ngã 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 我ngã 體thể 是thị 無vô 常thường 。 由do 有hữu 生sanh 故cố 。 老lão 故cố 。 死tử 故cố 。 又hựu 此thử 諸chư 行hành 以dĩ 於ư 諸chư 趣thú 種chủng 種chủng 自tự 體thể 。 生sanh 起khởi 差sai 別biệt 。 不bất 成thành 實thật 故cố 。 說thuyết 如như 幻huyễn 事sự 。 想tưởng 心tâm 見kiến 倒đảo 。 迷mê 亂loạn 性tánh 故cố 。 說thuyết 如như 陽dương 焰diễm 。 起khởi 盡tận 法pháp 故cố 。 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 。 剎sát 那na 性tánh 故cố 。 名danh 曰viết 暫tạm 時thời 。 數sác 數sác 壞hoại 已dĩ 速tốc 疾tật 有hữu 餘dư 。 頻tần 頻tần 續tục 故cố 。 說thuyết 為vi 速tốc 疾tật 現hiện 前tiền 相tương 續tục 。 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 往vãng 無vô 所sở 至chí 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 散tán 滅diệt 。 由do 如như 是thị 相tương/tướng 。 略lược 說thuyết 生sanh 身thân 展triển 轉chuyển 無vô 常thường 。 及cập 有hữu 因nhân 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 無vô 常thường 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 如như 理lý 施thi 設thiết 我ngã 之chi 自tự 性tánh 若nhược 轉chuyển 若nhược 因nhân 。 施thi 設thiết 我ngã 之chi 所sở 有hữu 窟quật 宅trạch 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 由do 諸chư 行hành 中trung 離ly 諸chư 行hành 性tánh 別biệt 有hữu 實thật 我ngã 。 住trụ 諸chư 行hành 中trung 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 約ước 世thế 俗tục 諦đế 諸chư 行hành 尚thượng 空không 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 何hà 況huống 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 故cố 一nhất 向hướng 。 於ư 空không 立lập 空không 。 如như 是thị 由do 心tâm 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 聞văn 解giải 了liễu 故cố 。 思tư 等đẳng 了liễu 故cố 。 修tu 諦đế 了liễu 故cố 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 差sai 別biệt 說thuyết 言ngôn 。 應ưng 當đương 歡hoan 喜hỷ 。 應ưng 當đương 等đẳng 喜hỷ 。 應ưng 當đương 遍biến 喜hỷ 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 一nhất