成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị (# 一nhất 名danh 二nhị 十thập 唯duy 識thức 順thuận 釋thích 論luận )#

護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造tạo

大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 義nghĩa 淨tịnh 奉phụng 。 制chế 譯dịch 。

論luận 曰viết 。 復phục 言ngôn 處xứ 時thời 定định 如như 夢mộng 者giả 。 謂vị 如như 諸chư 覺giác 雖tuy 無vô 其kỳ 境cảnh 共cộng 許hứa 有hữu 定định 。 若nhược 時thời 決quyết 定định 而nhi 有hữu 方phương 處xứ 。 見kiến 村thôn 園viên 等đẳng 復phục 有hữu 定định 時thời 。 現hiện 前tiền 可khả 得đắc 。 然nhiên 非phi 彼bỉ 有hữu 。 斯tư 言ngôn 為vi 顯hiển 雖tuy 有hữu 決quyết 定định 時thời 處xứ 之chi 覺giác 而nhi 無vô 境cảnh 故cố 。 彼bỉ 於ư 他tha 成thành 因nhân 無vô 用dụng 故cố 。 即tức 彼bỉ 因nhân 云vân 諸chư 無vô 境cảnh 者giả 。 便tiện 成thành 時thời 處xứ 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 由do 斯tư 道Đạo 理lý 既ký 有hữu 其kỳ 定định 。 故cố 知tri 所sở 言ngôn 彼bỉ 之chi 決quyết 定định 。 非phi 顯hiển 有hữu 言ngôn 。 欲dục 令linh 成thành 彼bỉ 境cảnh 無vô 非phi 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 此thử 即tức 全toàn 無vô 宗tông 之chi 過quá 也dã 。 又hựu 成thành 立lập 時thời 能năng 有hữu 功công 能năng 。 有hữu 功công 能năng 說thuyết 。 所sở 立lập 既ký 無vô 能năng 立lập 非phi 有hữu 。 能năng 遍biến 無vô 故cố 所sở 遍biến 亦diệc 無vô 。 方phương 能năng 與dữ 他tha 出xuất 其kỳ 宗tông 過quá 。 猶do 如như 於ư 秤xứng 無vô 其kỳ 重trọng/trùng 故cố 。 無vô 別biệt 有hữu 分phần/phân 。 此thử 既ký 共cộng 許hứa 。 說thuyết 無vô 重trọng/trùng 故cố 便tiện 捨xả 別biệt 物vật 。 然nhiên 非phi 於ư 此thử 翻phiên 彼bỉ 便tiện 成thành 。

時thời 處xứ 定định 故cố 能năng 得đắc 成thành 立lập 。 令linh 境cảnh 是thị 有hữu 無vô 隨tùy 成thành 故cố 。 猶do 如như 耳nhĩ 識thức 所sở 聽thính 聞văn 性tánh 。 不bất 能năng 成thành 立lập 聲thanh 是thị 其kỳ 常thường 。 雖tuy 無vô 不bất 聞văn 性tánh 。 然nhiên 不bất 遮già 無vô 常thường 。 他tha 所sở 成thành 立lập 外ngoại 境cảnh 是thị 有hữu 。 今kim 欲dục 顯hiển 其kỳ 是thị 不bất 定định 因nhân 。 縱túng/tung 非phi 外ngoại 事sự 於ư 情tình 亦diệc 復phục 見kiến 其kỳ 時thời 處xứ 有hữu 決quyết 定định 義nghĩa 。 有hữu 說thuyết 由do 心tâm 惑hoặc 亂loạn 。 遂toại 乃nãi 便tiện 生sanh 時thời 處xứ 定định 解giải 。 然nhiên 於ư 夢mộng 中trung 無vô 其kỳ 實thật 境cảnh 決quyết 定định 可khả 得đắc 。 故cố 世thế 共cộng 許hứa 。 如như 何hà 將tương 此thử 比tỉ 餘dư 定định 事sự 。 為vi 作tác 過quá 耶da 。 若nhược 此thử 夢mộng 想tưởng 欲dục 同đồng 覺giác 者giả 。 理lý 應ưng 夢mộng 心tâm 便tiện 是thị 錯thác 解giải 。 斯tư 則tắc 但đãn 是thị 判phán 在tại 自tự 應ưng 。 而nhi 為vi 嚼tước 咽yến/ế/yết 實thật 不bất 能năng 知tri 。 他tha 之chi 本bổn 意ý 。 非phi 是thị 他tha 不bất 許hứa 事sự 。 於ư 此thử 更cánh 令linh 置trí 其kỳ 差sai 別biệt 而nhi 難nạn/nan 於ư 他tha 。 成thành 正chánh 理lý 故cố 。 此thử 已dĩ 於ư 前tiền 善thiện 為vi 通thông 訖ngật 。 由do 此thử 所sở 有hữu 時thời 處xứ 定định 心tâm 外ngoại 境cảnh 非phi 有hữu 。 不bất 應ưng 致trí 難nạn/nan 。 心tâm 帶đái 相tương 生sanh 。 何hà 不bất 合hợp 理lý 。 又hựu 向hướng 所sở 說thuyết 。 應ưng 言ngôn 惑hoặc 亂loạn 為vi 定định 解giải 者giả 。 許hứa 離ly 識thức 外ngoại 無vô 定định 時thời 處xứ 曾tằng 無vô 非phi 假giả 遂toại 令linh 簡giản 彼bỉ 。 安an 能năng 別biệt 言ngôn 望vọng 所sở 餘dư 事sự 。 斯tư 為vi 應ưng 理lý 。 然nhiên 許hứa 如như 斯tư 色sắc 類loại 咸hàm 非phi 外ngoại 境cảnh 。 何hà 須tu 非phi 處xứ 令linh 安an 能năng 別biệt 為vi 出xuất 其kỳ 過quá 。 爾nhĩ 者giả 於ư 彼bỉ 夢mộng 中trung 。 實thật 亦diệc 無vô 其kỳ 處xứ 時thời 決quyết 定định 。 相tướng 狀trạng 在tại 心tâm 由do 何hà 得đắc 知tri 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。

若nhược 眠miên 於ư 夜dạ 裏lý 。 見kiến 日nhật 北bắc 方phương 生sanh 。

參tham 差sai 夢mộng 時thời 處xứ 。 如như 何hà 有hữu 定định 心tâm 。

此thử 但đãn 不bất 委ủy 前tiền 後hậu 所sở 述thuật 。 朋bằng 黨đảng 旨chỉ 趣thú 空không 愛ái 巧xảo 詞từ 。 由do 於ư 時thời 處xứ 不bất 許hứa 。 但đãn 言ngôn 唯duy 於ư 此thử 處xứ 。 故cố 不bất 應ưng 詰cật 處xứ 時thời 決quyết 定định 。 於ư 他tha 所sở 許hứa 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 如như 前tiền 已dĩ 述thuật 。

復phục 有hữu 立lập 言ngôn 。 夢mộng 心tâm 有hữu 境cảnh 。 是thị 其kỳ 念niệm 故cố 。 准chuẩn 知tri 處xứ 等đẳng 是thị 其kỳ 決quyết 定định 。 此thử 即tức 緣duyên 彼bỉ 曾tằng 境cảnh 起khởi 故cố 。 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 多đa 有hữu 所sở 見kiến 。 設thiết 在tại 空không 中trung 見kiến 其kỳ 流lưu 水thủy 。 或hoặc 於ư 宏hoành 海hải 都đô 大đại 火hỏa 然nhiên 。 此thử 亦diệc 是thị 其kỳ 昔tích 時thời 曾tằng 見kiến 。 若nhược 水thủy 若nhược 空không 。 或hoặc 炎diễm 或hoặc 海hải 。 各các 於ư 別biệt 處xứ 觀quán 斷đoạn 事sự 物vật 。 夢mộng 中trung 起khởi 念niệm 為vi 一nhất 處xứ 解giải 執chấp 為vi 空không 河hà 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 許hứa 生sanh 盲manh 憶ức 青thanh 等đẳng 故cố 。 若nhược 不bất 許hứa 此thử 。 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 是thị 憶ức 念niệm 者giả 。 生sanh 盲manh 之chi 人nhân 。 應ưng 憶ức 青thanh 蒨# 。 凡phàm 為vi 憶ức 念niệm 是thị 曾tằng 受thọ 故cố 。 此thử 輩bối 於ư 青thanh 不bất 能năng 生sanh 想tưởng 。 應ưng 成thành 道Đạo 理lý 。 又hựu 復phục 夢mộng 中trung 自tự 觀quán 斬trảm 首thủ 。 此thử 亦diệc 是thị 念niệm 合hợp 其kỳ 餘dư 事sự 而nhi 有hữu 功công 能năng 如như 向hướng 陳trần 說thuyết 。 或hoặc 中trung 有hữu 位vị 親thân 見kiến 自tự 身thân 被bị 他tha 斫chước 截tiệt 。 觀quán 彼bỉ 前tiền 身thân 作tác 自tự 心tâm 解giải 。 曾tằng 受thọ 而nhi 捨xả 今kim 時thời 尚thượng 憶ức 。 此thử 固cố 無vô 違vi 。 豈khởi 不bất 如như 先tiên 所sở 經kinh 之chi 物vật 名danh 為vi 憶ức 念niệm 。 彼bỉ 便tiện 夢mộng 中trung 生sanh 其kỳ 異dị 見kiến 。 非phi 同đồng 昔tích 時thời 所sở 觀quán 之chi 物vật 。 非phi 不bất 定định 故cố 。 非phi 唯duy 一nhất 向hướng 曾tằng 所sở 領lãnh 事sự 。 生sanh 憶ức 念niệm 耶da 。 即tức 如như 多đa 年niên 曾tằng 所sở 學học 業nghiệp 所sở 有hữu 書thư 疏sớ 。 後hậu 起khởi 憶ức 時thời 。 或hoặc 倒đảo 次thứ 第đệ 。 或hoặc 復phục 增tăng 言ngôn 。 或hoặc 於ư 其kỳ 文văn 而nhi 有hữu 忘vong 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 之chi 憶ức 念niệm 便tiện 成thành 非phi 有hữu 。 憶ức 念niệm 之chi 境cảnh 遂toại 是thị 空không 無vô 。 非phi 餘dư 實thật 物vật 別biệt 事sự 相tướng 屬thuộc 。 於ư 其kỳ 決quyết 定định 實thật 事sự 想tưởng 心tâm 而nhi 為vi 施thi 設thiết 。 如như 於ư 馬mã 首thủ 曾tằng 不bất 觀quán 角giác 。 然nhiên 於ư 憶ức 時thời 見kiến 其kỳ 境cảnh 事sự 。 如như 曾tằng 領lãnh 受thọ 為vi 自tự 解giải 相tương/tướng 。 於ư 其kỳ 念niệm 處xứ 生sanh 其kỳ 異dị 解giải 。 不bất 緣duyên 外ngoại 境cảnh 。 然nhiên 於ư 夢mộng 中trung 見kiến 馬mã 有hữu 角giác 如như 牛ngưu 角giác 者giả 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 於ư 寤ngụ 所sở 見kiến 。 遂toại 在tại 夢mộng 中trung 。 起khởi 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 成thành 立lập 空không 河hà 生sanh 其kỳ 憶ức 念niệm 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 縱túng/tung 有hữu 非phi 倒đảo 之chi 見kiến 。 於ư 彼bỉ 夢mộng 內nội 相tương 續tục 識thức 中trung 而nhi 生sanh 其kỳ 執chấp 。 所sở 見kiến 之chi 相tướng 固cố 非phi 識thức 外ngoại 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 夢mộng 中trung 憶ức 念niệm 有hữu 真chân 實thật 境cảnh 。 道Đạo 理lý 不bất 成thành 。 然nhiên 復phục 夢mộng 者giả 所sở 見kiến 之chi 事sự 。 如như 在tại 目mục 前tiền 。 覩đổ 江giang 山sơn 等đẳng 。 然nhiên 非phi 寤ngụ 時thời 所sở 有hữu 憶ức 念niệm 能năng 得đắc 如như 斯tư 。 分phân 明minh 顯hiển 著trứ 。 既ký 無vô 異dị 相tướng 何hà 意ý 不phủ 。 同đồng 於ư 其kỳ 夢mộng 內nội 被bị 睡thụy 亂loạn 心tâm 所sở 生sanh 憶ức 。 念niệm 於ư 境cảnh 分phân 明minh 見kiến 在tại 目mục 前tiền 。 然nhiên 非phi 於ư 夢mộng 覺giác 寤ngụ 之chi 後hậu 。 平bình 善thiện 心tâm 中trung 得đắc 有hữu 斯tư 見kiến 。 由do 如như 是thị 故cố 。 而nhi 於ư 夢mộng 中trung 。 分phân 明minh 顯hiển 現hiện 。 彼bỉ 此thử 決quyết 斷đoán 猶do 如như 覺giác 時thời 見kiến 境cảnh 明minh 白bạch 准chuẩn 彼bỉ 夢mộng 心tâm 所sở 見kiến 。 之chi 物vật 非phi 關quan 憶ức 念niệm 。 先tiên 於ư 夢mộng 中trung 曾tằng 見kiến 有hữu 物vật 。 後hậu 時thời 夢mộng 內nội 憶ức 前tiền 夢mộng 事sự 。 然nhiên 斯tư 夢mộng 憶ức 如như 彼bỉ 覺giác 人nhân 。 雖tuy 念niệm 其kỳ 境cảnh 狀trạng 似tự 障chướng 隔cách 。 處xử 遙diêu 遠viễn 時thời 不bất 能năng 顯hiển 著trứ 觀quán 其kỳ 色sắc 等đẳng 。 又hựu 如như 所sở 言ngôn 。 生sanh 盲manh 之chi 類loại 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 無vô 所sở 覩đổ 見kiến 。 雖tuy 有hữu 巧xảo 詞từ 。 理lý 應ưng 不bất 成thành 。 此thử 亦diệc 隨tùy 其kỳ 自tự 種chủng 功công 能năng 。 至chí 成thành 就tựu 位vị 。 遂toại 於ư 心tâm 上thượng 夢mộng 觀quán 青thanh 等đẳng 。 然nhiên 此thử 未vị 曾tằng 而nhi 作tác 計kế 會hội 。 如như 餘dư 流lưu 類loại 雖tuy 夢mộng 青thanh 等đẳng 遂toại 令linh 言ngôn 說thuyết 啟khải 發phát 無vô 由do 。 又hựu 夢mộng 所sở 見kiến 多đa 是thị 今kim 生sanh 不bất 曾tằng 經kinh 事sự 。 而nhi 現hiện 在tại 前tiền 。 是thị 故cố 夢mộng 心tâm 不bất 關quan 憶ức 念niệm 。 縱túng/tung 令linh 是thị 念niệm 緣duyên 過quá 境cảnh 故cố 。 此thử 則tắc 成thành 立lập 念niệm 境cảnh 空không 無vô 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 現hiện 在tại 故cố 。 猶do 如như 非phi 有hữu 。 據cứ 實thật 事sự 故cố 此thử 中trung 意ý 言ngôn 。 其kỳ 能năng 緣Duyên 覺Giác 境cảnh 雖tuy 非phi 有hữu 。 然nhiên 而nhi 時thời 處xứ 決quyết 定định 可khả 得đắc 。 故cố 知tri 所sở 許hứa 以dĩ 境cảnh 為vi 先tiên 。 方phương 能năng 見kiến 者giả 。 未vị 能năng 於ư 我ngã 作tác 無vô 利lợi 事sự 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 由do 夢mộng 障chướng 心tâm 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 於ư 其kỳ 別biệt 事sự 暫tạm 時thời 生sanh 起khởi 。 識thức 體thể 清thanh 淨tịnh 無vô 礙ngại 現hiện 前tiền 。 猶do 如như 定định 者giả 。 三tam 摩ma 地địa 力lực 。 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 。 觀quán 無vô 礙ngại 故cố 。 如như 於ư 小tiểu 室thất 夢mộng 覿# 象tượng 群quần 。 及cập 覩đổ 諸chư 餘dư 廣quảng 大đại 之chi 物vật 。 又hựu 夢mộng 見kiến 自tự 身thân 。 於ư 別biệt 界giới 趣thú 等đẳng 。 在tại 彼bỉ 託thác 生sanh 。 然nhiên 不bất 能năng 言ngôn 於ư 彼bỉ 餘dư 體thể 。 非phi 執chấp 受thọ 身thân 為vi 我ngã 身thân 解giải 。 如như 非phi 夢mộng 時thời 受thọ 用dụng 之chi 體thể 。 然nhiên 非phi 不bất 捨xả 此thử 趣thú 之chi 身thân 更cánh 執chấp 餘dư 處xứ 。 得đắc 有hữu 斯tư 理lý 。 復phục 非phi 此thử 時thời 。 有hữu 其kỳ 生sanh 死tử 。 便tiện 成thành 見kiến 有hữu 亡vong 屍thi 之chi 過quá 。

又hựu 復phục 縱túng/tung 許hứa 有hữu 其kỳ 生sanh 死tử 。 然nhiên 於ư 重trọng/trùng 生sanh 有hữu 其kỳ 違vi 害hại 。 後hậu 時thời 覺giác 寤ngụ 其kỳ 舊cựu 體thể 。 曾tằng 無vô 毫hào 釐li 虧khuy 損tổn 處xứ 。 又hựu 於ư 臥ngọa 時thời 。 傍bàng 人nhân 不bất 曾tằng 見kiến 身thân 有hữu 異dị 。 然nhiên 此thử 漸tiệm 頓đốn 於ư 受thọ 生sanh 時thời 有hữu 相tương 違vi 失thất 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 但đãn 唯duy 是thị 識thức 於ư 彼bỉ 熏huân 習tập 功công 能năng 。 現hiện 時thời 即tức 便tiện 觀quán 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 。 貌mạo 分phân 明minh 在tại 心tâm 。 斯tư 為vi 應ưng 理lý 。 又hựu 復phục 縱túng/tung 於ư 平bình 田điền 廣quảng 石thạch 藤đằng 蔓mạn 虛hư 懸huyền 。 寢tẩm 臥ngọa 於ư 斯tư 觀quán 大đại 境cảnh 此thử 亦diệc 非phi 色sắc 。 無vô 質chất 礙ngại 故cố 。 猶do 如như 受thọ 等đẳng 。 又hựu 此thử 所sở 許hứa 。 於ư 地địa 水thủy 等đẳng 是thị 其kỳ 色sắc 性tánh 體thể 應ưng 質chất 礙ngại 。 若nhược 不bất 許hứa 者giả 。 失thất 對đối 礙ngại 性tánh 復phục 非phi 無vô 表biểu 。 有hữu 不bất 定định 過quá 。 由do 斯tư 與dữ 彼bỉ 道Đạo 理lý 同đồng 故cố 。 此thử 之chi 夢mộng 心tâm 。 有hữu 何hà 奇kỳ 異dị 。 營doanh 大đại 功công 業nghiệp 。 不bất 假giả 外ngoại 形hình 。 而nhi 能năng 巧xảo 利lợi 構# 茲tư 壯tráng 麗lệ 。 或hoặc 見kiến 崇sùng 墉# 九cửu 仞nhận 飛phi 甍# 十thập 丈trượng 。 碧bích 條điều 𧆑hoắc 蘼# 紅hồng 花hoa 璀# 璨xán 。 匠tượng 人nhân 極cực 思tư 亦diệc 未vị 能năng 雕điêu 。 若nhược 言ngôn 於ư 他tha 同đồng 斯tư 難nạn/nan 者giả 。 彼bỉ 無vô 此thử 過quá 。 不bất 假giả 外ngoại 色sắc 功công 力lực 起khởi 故cố 。 但đãn 由do 種chủng 熟thục 仗trượng 識thức 為vi 緣duyên 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 意ý 識thức 便tiện 現hiện 。 又hựu 未vị 曾tằng 見kiến 有hữu 。 經kinh 論luận 說thuyết 於ư 彼bỉ 夢mộng 中trung 。 生sanh 其kỳ 別biệt 色sắc 。 是thị 故cố 定định 知tri 畏úy 難nạn 巧xảo 說thuyết 於ư 己kỷ 所sở 宗tông 。 蓋cái 其kỳ 穴huyệt 隙khích 縱túng/tung 為vi 方phương 便tiện 。 終chung 亦diệc 不bất 能năng 令linh 。 其kỳ 夢mộng 中trung 有hữu 別biệt 色sắc 起khởi 。 是thị 故cố 理lý 善thiện 成thành 。 處xử 時thời 定định 如như 夢mộng 。

身thân 不bất 定định 如như 鬼quỷ 者giả 。 實thật 是thị 清thanh 河hà 無vô 外ngoại 異dị 境cảnh 。 然nhiên 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 悉tất 皆giai 同đồng 見kiến 膿nùng 滿mãn 而nhi 流lưu 。 非phi 唯duy 一nhất 覩đổ 。 然nhiên 於ư 此thử 處xứ 實thật 無vô 片phiến 許hứa 膿nùng 血huyết 可khả 得đắc 。 何hà 容dung 得đắc 有hữu 溢dật 岸ngạn 而nhi 流lưu 。 雖tuy 無vô 實thật 境cảnh 決quyết 定định 屬thuộc 一nhất 。 理lý 定định 不bất 成thành 。 此thử 即tức 應ưng 知tri 。 觀quán 色sắc 等đẳng 心tâm 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 不bất 決quyết 定định 性tánh 。 於ư 身thân 非phi 有hữu 遮già 卻khước 境cảnh 無vô 。 即tức 彼bỉ 成thành 立lập 有hữu 境cảnh 之chi 因nhân 。 有hữu 不bất 定định 過quá 。 於ư 無vô 境cảnh 處xứ 亦diệc 有hữu 多đa 身thân 。 共cộng 觀quán 不bất 定định 。 如như 何hà 實thật 無vô 膿nùng 流lưu 之chi 事sự 。 而nhi 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 不bất 別biệt 觀quán 之chi 。 由do 其kỳ 同đồng 業nghiệp 咸hàm 於ư 此thử 位vị 。 俱câu 見kiến 膿nùng 流lưu 慳san 悋lận 業nghiệp 熟thục 同đồng 見kiến 此thử 苦khổ 。 由do 昔tích 同đồng 業nghiệp 各các 熏huân 自tự 體thể 。 此thử 時thời 異dị 熟thục 皆giai 並tịnh 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 多đa 有hữu 情tình 同đồng 見kiến 斯tư 事sự 。 實thật 無vô 外ngoại 境cảnh 為vi 恩ân 益ích 故cố 。 准chuẩn 其kỳ 道Đạo 理lý 仁nhân 亦diệc 於ư 斯tư 共cộng 同đồng 造tạo 作tác 。 所sở 有hữu 熏huân 習tập 。 成thành 熟thục 之chi 時thời 。 便tiện 無vô 別biệt 相tướng 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 。 從tùng 識thức 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 定định 知tri 不bất 由do 外ngoại 境cảnh 識thức 方phương 得đắc 起khởi 。 豈khởi 非phi 許hứa 此thử 同đồng 一nhất 趣thú 生sanh 。 然nhiên 非phi 決quyết 定định 彼bỉ 情tình 同đồng 業nghiệp 。 由do 現hiện 見kiến 有hữu 良lương 家gia 賤tiện 室thất 貧bần 富phú 等đẳng 異dị 。 如như 是thị 便tiện 成thành 見kiến 其kỳ 色sắc 等đẳng 。 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 。 同đồng 彼bỉ 異dị 類loại 見kiến 成thành 非phi 等đẳng 。 故cố 知tri 斯tư 類loại 與dữ 彼bỉ 不bất 同đồng 。 彼bỉ 亦diệc 不bất 由do 外ngoại 境cảnh 力lực 故cố 。 生sanh 色sắc 等đẳng 境cảnh 然nhiên 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 雖tuy 同đồng 一nhất 趣thú 。 見kiến 亦diệc 差sai 別biệt 。 由do 業nghiệp 異dị 相tướng 所sở 見kiến 亦diệc 然nhiên 。 彼bỉ 或hoặc 有hữu 見kiến 大đại 熱nhiệt 鐵thiết 團đoàn 融dung 煮chử 迸bính 灒tán 。 或hoặc 時thời 見kiến 有hữu 屎thỉ 尿niệu 橫hoạnh/hoành 流lưu 非phi 相tướng 似tự 故cố 。 雖tuy 同đồng 人nhân 趣thú 。 薄bạc 福phước 之chi 人nhân 。 金kim 帶đái 現hiện 時thời 見kiến 為vi 鐵thiết 鎖tỏa 赫hách 熱nhiệt 難nạn/nan 近cận 。 或hoặc 見kiến 是thị 蛇xà 吐thổ 其kỳ 毒độc 火hỏa 。 是thị 故cố 定định 知tri 雖tuy 在tại 人nhân 趣thú 。 亦diệc 非phi 同đồng 見kiến 。 若nhược 如như 是thị 類loại 無vô 別biệt 見kiến 性tánh 。 由do 其kỳ 皆giai 有hữu 同đồng 類loại 之chi 業nghiệp 。 然nhiên 由do 彼bỉ 類loại 有hữu 同đồng 分phần/phân 業nghiệp 生sanh 同đồng 分phần/phân 趣thú 。

復phục 有hữu 別biệt 業nghiệp 。 各các 別biệt 而nhi 見kiến 。 此thử 二nhị 功công 能năng 隨tùy 其kỳ 力lực 故cố 。 令linh 彼bỉ 諸chư 人nhân 。 有hữu 同đồng 異dị 見kiến 。 彼bỉ 以dĩ 此thử 義nghĩa 亦diệc 答đáp 餘dư 言ngôn 。 有hữu 說thuyết 別biệt 趣thú 有hữu 情tình 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 等đẳng 。 應ưng 非phi 一nhất 處xứ 有hữu 不bất 別biệt 見kiến 。 由do 別biệt 作tác 業nghiệp 異dị 熟thục 性tánh 故cố 。 此thử 雖tuy 成thành 趣thú 業nghiệp 有hữu 差sai 別biệt 。 同đồng 觀quán 之chi 業nghiệp 還hoàn 有hữu 不bất 異dị 即tức 諸chư 有hữu 情tình 自tự 相tương 續tục 中trung 有hữu 其kỳ 別biệt 異dị 。 業nghiệp 種chủng 隨tùy 故cố 。 彼bỉ 任nhậm 其kỳ 緣duyên 各các 得đắc 生sanh 起khởi 。

有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 等đẳng 。 同đồng 見kiến 事sự 時thời 。 非phi 無vô 外ngoại 境cảnh 。 由do 此thử 器khí 界giới 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 共cộng 增tăng 上thượng 業nghiệp 。 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 要yếu 假giả 現hiện 有hữu 河hà 水thủy 澄trừng 流lưu 。 方phương 於ư 此thử 處xứ 見kiến 膿nùng 流lưu 等đẳng 。 由do 其kỳ 薄bạc 福phước 慳san 貪tham 垢cấu 故cố 。 遂toại 見kiến 如như 此thử 不bất 可khả 愛ái 事sự 。 若nhược 其kỳ 彼bỉ 類loại 不bất 見kiến 水thủy 者giả 。 即tức 諸chư 有hữu 情tình 同đồng 增tăng 上thượng 力lực 感cảm 得đắc 共cộng 果quả 。 理lý 便tiện 闕khuyết 失thất 故cố 。 知tri 此thử 類loại 有hữu 其kỳ 實thật 境cảnh 。 膿nùng 血huyết 等đẳng 識thức 要yếu 假giả 其kỳ 事sự 此thử 方phương 有hữu 故cố 。 如như 於ư 相tương 續tục 身thân 邪tà 倒đảo 執chấp 。 執chấp 為vi 我ngã 解giải 由do 。 無vô 別biệt 事sự 同đồng 見kiến 膿nùng 等đẳng 。 是thị 故cố 不bất 定định 屬thuộc 一nhất 身thân 生sanh 者giả 。 此thử 由do 不bất 能năng 善thiện 了liễu 所sở 緣duyên 故cố 有hữu 斯tư 見kiến 要yếu 待đãi 心tâm 心tâm 所sở 了liễu 前tiền 境cảnh 相tướng 故cố 。 說thuyết 為vi 所sở 緣duyên 。 然nhiên 非phi 餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 其kỳ 流lưu 水thủy 。 如như 何hà 不bất 見kiến 得đắc 作tác 所sở 緣duyên 。 若nhược 以dĩ 別biệt 相tướng 即tức 於ư 水thủy 處xứ 覩đổ 膿nùng 流lưu 者giả 。 何hà 處xứ 得đắc 有hữu 如như 斯tư 定định 判phán 觀quán 其kỳ 本bổn 水thủy 。 然nhiên 於ư 水thủy 相tương/tướng 曾tằng 無vô 片phiến 許hứa 為vi 所sở 觀quán 察sát 。 但đãn 覩đổ 其kỳ 相tương/tướng 而nhi 為vi 境cảnh 界giới 。 有hữu 說thuyết 由do 似tự 相tướng 狀trạng 識thức 許hứa 。 此thử 名danh 為vi 境cảnh 。 膿nùng 血huyết 之chi 識thức 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 方phương 知tri 不bất 緣duyên 水thủy 等đẳng 為vi 境cảnh 猶do 如như 軍quân 覺giác 亦diệc 非phi 為vi 因nhân 成thành 所sở 緣duyên 性tánh 有hữu 大đại 過quá 失thất 。 前tiền 已dĩ 申thân 述thuật 。 然nhiên 此thử 外ngoại 境cảnh 。 於ư 所sở 緣duyên 心tâm 曾tằng 無vô 恩ân 益ích 。 若nhược 但đãn 為vi 因nhân 亦diệc 大đại 過quá 失thất 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 又hựu 如như 所sở 言ngôn 。 由do 共cộng 相tương 業nghiệp 之chi 所sở 感cảm 故cố 必tất 須tu 見kiến 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 未vị 生sanh 失thất 眼nhãn 及cập 以dĩ 遠viễn 方phương 不bất 能năng 觀quán 故cố 。 生sanh 無vô 色sắc 者giả 亦diệc 應ưng 得đắc 見kiến 。 若nhược 言ngôn 非phi 彼bỉ 業nghiệp 力lực 生sanh 者giả 。 轉chuyển 向hướng 餘dư 生sanh 亦diệc 應ưng 不bất 見kiến 。 若nhược 言ngôn 後hậu 時thời 是thị 所sở 須tu 者giả 。 我ngã 亦diệc 同đồng 然nhiên 如như 無vô 色sắc 界giới 趣thú 餘dư 生sanh 時thời 。 非phi 無vô 益ích 故cố 。 然nhiên 於ư 餓ngạ 鬼quỷ 理lý 亦diệc 同đồng 然nhiên 。 又hựu 復phục 緣duyên 我ngã 。 所sở 生sanh 邪tà 見kiến 。 即tức 如như 次thứ 前tiền 所sở 引dẫn 道Đạo 理lý 。 不bất 緣duyên 色sắc 等đẳng 。 有hữu 為vi 之chi 事sự 。 不bất 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 如như 無vô 為vi 覺giác 。 是thị 故cố 定định 知tri 自tự 不bất 曉hiểu 了liễu 。 必tất 不bất 令linh 他tha 能năng 為vi 解giải 悟ngộ 。 然nhiên 諸chư 論luận 文văn 極cực 分phân 明minh 故cố 。 如như 有hữu 頌tụng 云vân 。

縱túng/tung 使sử 河hà 流lưu 鬼quỷ 不bất 見kiến 。 設thiết 有hữu 所sở 見kiến 別biệt 為vi 形hình 。

明minh 知tri 彼bỉ 皆giai 由do 故cố 業nghiệp 。 業nghiệp 障chướng 瞳# 人nhân 壞hoại 明minh 睛tình 。

境cảnh 雖tuy 非phi 有hữu 。 由do 業nghiệp 過quá 故cố 而nhi 令linh 眼nhãn 見kiến 體thể 。 是thị 現hiện 有hữu 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。 斯tư 即tức 自tự 許hứa 。 故cố 所sở 見kiến 物vật 便tiện 有hữu 別biệt 形hình 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 實thật 無vô 膿nùng 血huyết 便tiện 有hữu 妄vọng 見kiến 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 然nhiên 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 由do 其kỳ 非phi 愛ái 。 惡ác 業nghiệp 力lực 故cố 。 遂toại 令linh 其kỳ 眼nhãn 。 見kiến 如như 是thị 相tướng 。 雖tuy 同đồng 一nhất 時thời 。 餘dư 有hữu 福phước 類loại 所sở 不bất 見kiến 物vật 。 此thử 遂toại 諦đế 觀quán 可khả 厭yếm 之chi 境cảnh 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 心tâm 緣duyên 其kỳ 實thật 境cảnh 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 為vi 由do 眼nhãn 根căn 作tác 斯tư 妄vọng 見kiến 。 雖tuy 無vô 前tiền 境cảnh 見kiến 非phi 愛ái 事sự 。 為vi 當đương 前tiền 境cảnh 實thật 有hữu 斯tư 事sự 。 眼nhãn 識thức 依y 此thử 生sanh 了liễu 別biệt 耶da 初sơ 且thả 非phi 理lý 。 許hứa 不bất 愛ái 境cảnh 無vô 妄vọng 心tâm 成thành 故cố 。 若nhược 言ngôn 此thử 見kiến 由do 想tưởng 差sai 別biệt 實thật 不bất 相tương 違vi 前tiền 境cảnh 空không 無vô 。 是thị 所sở 許hứa 故cố 。 其kỳ 第đệ 二nhị 計kế 如như 何hà 彼bỉ 境cảnh 能năng 現hiện 此thử 形hình 。 若nhược 言ngôn 由do 其kỳ 惡ác 業nghiệp 生sanh 者giả 。 如như 何hà 一nhất 處xứ 眾chúng 多đa 同đồng 類loại 得đắc 共cộng 居cư 耶da 。 不bất 許hứa 礙ngại 物vật 此thử 得đắc 共cộng 餘dư 同đồng 一nhất 處xứ 故cố 。 如như 石thạch 與dữ 瓦ngõa 許hứa 有hữu 同đồng 居cư 。 故cố 知tri 膿nùng 水thủy 體thể 是thị 別biệt 。 方phương 令linh 同đồng 處xứ 見kiến 。 是thị 其kỳ 應ưng 理lý 。 質chất 礙ngại 性tánh 故cố 。 猶do 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 成thành 非phi 礙ngại 性tánh 。 若nhược 言ngôn 膿nùng 等đẳng 是thị 質chất 礙ngại 性tánh 。 不bất 應ưng 一nhất 處xứ 可khả 見kiến 如như 石thạch 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 一nhất 處xứ 見kiến 者giả 。 與dữ 理lý 相tương 違vi 。 若nhược 言ngôn 聚tụ 物vật 多đa 有hữu 間gian 隙khích 。 於ư 彼bỉ 空không 處xứ 共cộng 相tương 涉thiệp 入nhập 多đa 者giả 映ánh 餘dư 。 設thiết 令linh 相tương 似tự 不bất 可khả 別biệt 見kiến 。 猶do 如như 水thủy 乳nhũ 。 遍biến 皆giai 合hợp 故cố 。 又hựu 極cực 堅kiên 硬ngạnh 金kim 剛cang 石thạch 等đẳng 。 火hỏa 分phần/phân 入nhập 中trung 是thị 相tương 違vi 故cố 。 又hựu 復phục 定định 者giả 業nghiệp 力lực 眼nhãn 藥dược 所sở 發phát 眼nhãn 根căn 。 決quyết 定định 能năng 觀quán 前tiền 境cảnh 之chi 事sự 遠viễn 近cận 麁thô 細tế 。 不bất 論luận 可khả 意ý 及cập 不bất 可khả 意ý 。 隨tùy 其kỳ 力lực 用dụng 。 悉tất 能năng 見kiến 之chi 。 應ưng 有hữu 誠thành 說thuyết 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 隙khích 中trung 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 。 雖tuy 在tại 一nhất 處xứ 除trừ 可khả 念niệm 水thủy 見kiến 非phi 愛ái 膿nùng 。 此thử 則tắc 許hứa 有hữu 外ngoại 境cảnh 實thật 事sự 。 餘dư 人nhân 所sở 觀quán 曾tằng 無vô 緣duyên 礙ngại 及cập 其kỳ 覩đổ 水thủy 應ưng 見kiến 餘dư 形hình 。 鬼quỷ 亦diệc 同đồng 然nhiên 。 俱câu 瞻chiêm 於ư 水thủy 。 如như 煮chử 香hương 油du 。 咸hàm 皆giai 共cộng 嗅khứu 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 彼bỉ 無vô 別biệt 因nhân 緣duyên 但đãn 由do 其kỳ 業nghiệp 不bất 能năng 於ư 境cảnh 水thủy 膿nùng 俱câu 見kiến 。 斯tư 固cố 是thị 其kỳ 暫tạm 違vi 共cộng 許hứa 。 非phi 理lý 愛ái 膿nùng 。 然nhiên 仗trượng 自tự 識thức 一nhất 類loại 同đồng 業nghiệp 自tự 種chủng 熟thục 時thời 隨tùy 緣duyên 現hiện 前tiền 起khởi 諸chư 相tướng 貌mạo 。 斯tư 之chi 妙diệu 理lý 何hà 不bất 信tín 耶da 。 又hựu 復phục 更cánh 有hữu 。 諸chư 防phòng 護hộ 者giả 。 容dung 像tượng 可khả 畏úy 。 懾nhiếp 膽đảm 摧tồi 心tâm 。 拔bạt 利lợi 刀đao 執chấp 羂quyến 索sách 。 見kiến 便tiện 驅khu 逐trục 不bất 令linh 得đắc 近cận 。 縱túng/tung 使sử 此thử 時thời 遭tao 其kỳ 巨cự 難nạn/nan 。 亦diệc 不bất 能năng 得đắc 。 強cường/cưỡng 作tác 分phần/phân 踈sơ 言ngôn 。 此thử 生sanh 類loại 由do 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 為vi 勝thắng 緣duyên 故cố 雖tuy 復phục 先tiên 無vô 。 忽hốt 然nhiên 而nhi 有hữu 。 此thử 即tức 便tiện 成thành 扶phù 助trợ 。 唯duy 識thức 共cộng 立lập 真chân 宗tông 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 識thức 所sở 現hiện 相tướng 固cố 無vô 違vi 害hại 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 不bất 定định 屬thuộc 身thân 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 在tại 識thức 成thành 就tựu 。

如như 夢mộng 有hữu 損tổn 用dụng 。 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 。 理lý 亦diệc 得đắc 成thành 。 由do 於ư 夢mộng 內nội 男nam 女nữ 兩lưỡng 交giao 。 各các 以dĩ 自tự 根căn 更cánh 互hỗ 相tương 觸xúc 。 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 觸xúc 而nhi 有hữu 作tác 用dụng 成thành 現hiện 流lưu 不bất 淨tịnh 。 但đãn 是thị 識thức 相tương/tướng 自tự 與dữ 合hợp 會hội 為vi 其kỳ 動động 作tác 。 此thử 既ký 如như 是thị 。 於ư 餘dư 亦diệc 然nhiên 。 惡ác 毒độc 刀đao 兵binh 霜sương 雹bạc 傷thương 害hại 。 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 但đãn 依y 其kỳ 識thức 有hữu 毒độc 刀đao 等đẳng 。 何hà 理lý 不bất 成thành 此thử 作tác 用dụng 事sự 。 既ký 無vô 外ngoại 境cảnh 成thành 共cộng 許hứa 故cố 。 寧ninh 容dung 得đắc 有hữu 宗tông 之chi 過quá 耶da 。 彼bỉ 定định 不bất 能năng 成thành 作tác 用dụng 者giả 。 此thử 亦diệc 於ư 其kỳ 相tương 離ly 之chi 處xứ 差sai 別biệt 之chi 觸xúc 。 於ư 識thức 分phần/phân 上thượng 現hiện 斯tư 相tướng 狀trạng 。 便tiện 於ư 自tự 宗tông 有hữu 不bất 定định 過quá 。 然nhiên 唯duy 於ư 識thức 精tinh 流lưu 事sự 成thành 。

復phục 有hữu 說thuyết 云vân 。 憶ức 如như 斯tư 位vị 。 諸chư 有hữu 生sanh 類loại 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 見kiến 有hữu 故cố 。 然nhiên 此thử 所sở 述thuật 不bất 能năng 成thành 因nhân 。 有hữu 不bất 定định 過quá 。 覺giác 情tình 於ư 事sự 作tác 用dụng 亦diệc 成thành 。 流lưu 泄tiết 之chi 因nhân 於ư 識thức 轉chuyển 故cố 。 又hựu 復phục 彼bỉ 定định 不bất 成thành 作tác 用dụng 之chi 因nhân 。 為vi 當đương 但đãn 據cứ 總tổng 相tương/tướng 之chi 識thức 。 言ngôn 不bất 能năng 成thành 。 為vi 識thức 差sai 別biệt 。 此thử 之chi 初sơ 見kiến 即tức 無vô 同đồng 喻dụ 。 由do 此thử 所sở 云vân 識thức 能năng 為vi 用dụng 。 其kỳ 增tăng 上thượng 識thức 亦diệc 能năng 生sanh 故cố 。 若nhược 第đệ 二nhị 計kế 。 其kỳ 識thức 能năng 為vi 所sở 有hữu 作tác 用dụng 。 便tiện 與dữ 不bất 能năng 成thành 事sự 之chi 因nhân 。 有hữu 不bất 定định 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 處xứ 得đắc 有hữu 如như 斯tư 定định 事sự 同đồng 無vô 有hữu 境cảnh 。 或hoặc 時thời 有hữu 緣duyên 能năng 為vi 事sự 用dụng 。 非phi 一nhất 切thiết 耶da 。 功công 能năng 別biệt 故cố 。 由do 彼bỉ 諸chư 緣duyên 功công 能năng 各các 異dị 。 隨tùy 其kỳ 功công 能năng 而nhi 為vi 作tác 用dụng 。 又hựu 復phục 與dữ 汝nhữ 執chấp 外ngoại 境cảnh 師sư 。 其kỳ 理lý 相tương 似tự 境cảnh 既ký 同đồng 有hữu 。 何hà 不bất 諸chư 事sự 一nhất 切thiết 時thời 成thành 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 。 於ư 別biệt 別biệt 事sự 各các 有hữu 功công 能năng 作tác 用dụng 之chi 時thời 呈trình 其kỳ 異dị 相tướng 。 此thử 即tức 便tiện 同đồng 唯duy 識thức 者giả 見kiến 。

有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 理lý 實thật 不bất 由do 觸xúc 著trước 女nữ 形hình 能năng 生sanh 不bất 淨tịnh 。 覺giác 時thời 亦diệc 爾nhĩ 。 然nhiên 由do 極cực 重trọng 染nhiễm 愛ái 現hiện 前tiền 。 便tiện 致trí 如như 斯tư 流lưu 溢dật 之chi 相tướng 。 由do 於ư 夢mộng 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 差sai 別biệt 力lực 故cố 。 遂toại 便tiện 引dẫn 起khởi 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 便tiện 見kiến 流lưu 泄tiết 。 如như 於ư 夢mộng 中trung 。 雖tuy 無vô 實thật 境cảnh 。 能năng 流lưu 不bất 淨tịnh 服phục 毒độc 嚴nghiêm 食thực 觸xúc 女nữ 形hình 等đẳng 。 身thân 體thể 煩phiền 疼đông 根căn 充sung 足túc 力lực 生sanh 男nam 女nữ 等đẳng 。 於ư 其kỳ 夢mộng 中trung 。 事sự 應ưng 成thành 有hữu 。 是thị 故cố 定định 知tri 。 如như 於ư 夢mộng 泄tiết 無vô 境cảnh 有hữu 用dụng 。 覺giác 之chi 如như 是thị 雖tuy 用dụng 無vô 境cảnh 非phi 為vi 應ưng 理lý 。 雖tuy 無vô 其kỳ 境cảnh 識thức 用dụng 成thành 者giả 。 若nhược 於ư 覺giác 時thời 縱túng/tung 境cảnh 非phi 有hữu 。 許hứa 是thị 唯duy 識thức 作tác 用dụng 得đắc 成thành 。 此thử 即tức 豈khởi 非phi 善thiện 符phù 唯duy 識thức 。 無vô 境cảnh 論luận 者giả 有hữu 何hà 不bất 愛ái 。 若nhược 言ngôn 別biệt 有hữu 如như 斯tư 意ý 趣thú 。 諸chư 有hữu 觸xúc 等đẳng 咸hàm 仗trượng 外ngoại 事sự 方phương 成thành 作tác 用dụng 。 但đãn 唯duy 有hữu 識thức 理lý 不bất 能năng 成thành 。 如như 栴chiên 檀đàn 木mộc 磨ma 作tác 香hương 泥nê 。 用dụng 塗đồ 身thân 體thể 。 能năng 除trừ 熱nhiệt 悶muộn 使sử 得đắc 清thanh 涼lương 。 然nhiên 此thử 流lưu 泄tiết 但đãn 依y 識thức 生sanh 。 此thử 還hoàn 於ư 理lý 未vị 為vi 的đích 當đương 。 依y 觸xúc 等đẳng 境cảnh 而nhi 有hữu 作tác 用dụng 。 非phi 所sở 許hứa 故cố 。 由do 非phi 不bất 許hứa 有hữu 外ngoại 觸xúc 者giả 。 而nhi 欲dục 令linh 他tha 依y 斯tư 觸xúc 事sự 作tác 用dụng 起khởi 故cố 。 由do 此thử 不bất 應ưng 與dữ 他tha 作tác 用dụng 。 便tiện 成thành 非phi 有hữu 之chi 過quá 也dã 。 由do 其kỳ 成thành 立lập 唯duy 有hữu 識thức 者giả 。 但đãn 是thị 事sự 物vật 所sở 有hữu 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 皆giai 從tùng 識thức 處xứ 生sanh 故cố 。 於ư 此thử 乍sạ 可khả 作tác 如như 斯tư 難nạn/nan 。 既ký 無vô 外ngoại 境cảnh 。 如như 何hà 離ly 識thức 能năng 有hữu 作tác 用dụng 而nhi 成thành 事sự 耶da 。 既ký 有hữu 此thử 徵trưng 。 便tiện 申thân 雅nhã 喻dụ 。 由do 如như 夢mộng 內nội 損tổn 害hại 事sự 成thành 。 此thử 於ư 唯duy 識thức 能năng 有hữu 作tác 用dụng 。 並tịnh 已dĩ 如như 前tiền 頗phả 具cụ 申thân 述thuật 。 若nhược 爾nhĩ 夢mộng 飡xan 毒độc 等đẳng 。 應ưng 成thành 身thân 病bệnh 。 此thử 亦diệc 由do 其kỳ 唯duy 識thức 有hữu 用dụng 。 猶do 如như 於ư 境cảnh 而nhi 有hữu 定định 屬thuộc 。 還hoàn 將tương 後hậu 答đáp 用dụng 杜đỗ 先tiên 疑nghi 。 或hoặc 復phục 有hữu 時thời 。 見kiến 其kỳ 毒độc 等đẳng 。 雖tuy 無vô 實thật 境cảnh 而nhi 有hữu 作tác 用dụng 。 由do 見kiến 不bất 被bị 蛇xà 之chi 所sở 螫thích 。 然nhiên 有hữu 疑nghi 毒độc 能năng 令linh 悶muộn 絕tuyệt 流lưu 汗hãn 心tâm 迷mê 。 若nhược 遭tao 蛇xà 螫thích 亦diệc 於ư 夢mộng 中trung 。 由do 咒chú 天thiên 等đẳng 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 遂toại 令linh 飽bão 食thực 氣khí 力lực 充sung 強cường/cưỡng 。 又hựu 復phục 聞văn 乎hồ 。 為vi 求cầu 子tử 息tức 事sự 隱ẩn 床sàng 人nhân 。 夢mộng 見kiến 有hữu 人nhân 。 共cộng 為vi 交giao 集tập 便tiện 得đắc 其kỳ 子tử 。 如như 何hà 得đắc 知tri 於ư 彼bỉ 夢mộng 內nội 被bị 毒độc 等đẳng 傷thương 。 是thị 為vi 非phi 有hữu 。 睡thụy 覺giác 之chi 後hậu 不bất 覩đổ 見kiến 故cố 。 今kim 此thử 所sở 論luận 還hoàn 同đồng 彼bỉ 類loại 。 於ư 現hiện 覺giác 時thời 將tương 為vi 實thật 事sự 。 見kiến 毒độc 藥dược 等đẳng 執chấp 為vi 非phi 謬mậu 。 真chân 智trí 覺giác 時thời 便tiện 不bất 見kiến 故cố 。 同đồng 彼bỉ 夢mộng 中trung 體thể 非phi 是thị 實thật 。 然nhiên 於ư 夢mộng 中trung 許hứa 實thật 色sắc 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 獲hoạch 斯tư 非phi 所sở 愛ái 事sự 。 毒độc 等đẳng 果quả 用dụng 便tiện 成thành 實thật 有hữu 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 但đãn 有hữu 毒độc 相tương/tướng 毒độc 等đẳng 用dụng 無vô 。 此thử 云vân 毒độc 狀trạng 便tiện 成thành 違vi 害hại 。 許hứa 毒độc 相tương/tướng 等đẳng 固cố 成thành 無vô 益ích 。 於ư 其kỳ 識thức 上thượng 藥dược 體thể 無vô 故cố 。 是thị 故cố 定định 知tri 。 實thật 無vô 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 於ư 覺giác 心tâm 生sanh 其kỳ 作tác 用dụng 。 猶do 如như 於ư 夢mộng 覺giác 亦diệc 同đồng 然nhiên 。 斯tư 乃nãi 真chân 成thành 稱xưng 契khế 道Đạo 理lý 。 上thượng 來lai 且thả 隨tùy 如như 所sở 說thuyết 事sự 。 將tương 別biệt 夢mộng 喻dụ 及cập 別biệt 鬼quỷ 等đẳng 。 如như 彼bỉ 所sở 陳trần 四tứ 種chủng 之chi 難nạn/nan 。 各các 為ví 喻dụ 訖ngật 。 今kim 更cánh 復phục 以dĩ 㮈nại 洛lạc 迦ca 喻dụ 。 答đáp 彼bỉ 諸chư 難nạn 。 其kỳ 事sự 善thiện 成thành 。 由do 極cực 惡ác 情tình 極cực 惡ác 卒thốt 等đẳng 有hữu 定định 處xứ 時thời 不bất 定định 皆giai 見kiến 。 咸hàm 不bất 離ly 識thức 而nhi 有hữu 別biệt 形hình 。 并tinh 狗cẩu 烏ô 等đẳng 所sở 生sanh 墋# 害hại 猛mãnh 利lợi 之chi 苦khổ 。 隨tùy 捶chúy 栲# 事sự 至chí 受thọ 罪tội 終chung 。 可khả 將tương 斯tư 喻dụ 隨tùy 言ngôn 難nạn/nan 詰cật 。 凡phàm 諸chư 釋thích 答đáp 。 如như 上thượng 應ưng 思tư 。

復phục 次thứ 理lý 實thật 無vô 有hữu 極cực 惡ác 卒thốt 等đẳng 。 如như 所sở 說thuyết 事sự 。 有hữu 定định 不bất 定định 。 因nhân 何hà 得đắc 生sanh 。 然nhiên 亦diệc 於ư 彼bỉ 起khởi 作tác 用dụng 心tâm 。 生sanh 此thử 之chi 因nhân 當đương 時thời 有hữu 用dụng 。 獲hoạch 得đắc 生sanh 故cố 。 即tức 此thử 所sở 觀quán 眾chúng 多đa 相tương/tướng 異dị 。 假giả 藉tạ 功công 能năng 。 並tịnh 由do 內nội 心tâm 相tương 續tục 。 隨tùy 轉chuyển 業nghiệp 力lực 差sai 別biệt 。 而nhi 為vi 正chánh 因nhân 。 復phục 更cánh 假giả 於ư 取thủ 等đẳng 順thuận 緣duyên 。 共cộng 相tương 助trợ 故cố 。 隨tùy 事sự 而nhi 起khởi 見kiến 等đẳng 轉chuyển 成thành 。 異dị 熟thục 等đẳng 果quả 悉tất 皆giai 顯hiển 現hiện 。 由do 此thử 雖tuy 無vô 實thật 有hữu 獄ngục 卒tốt 。 然nhiên 於ư 彼bỉ 中trung 。 要yếu 藉tạ 相tương 似tự 自tự 造tạo 惡ác 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 共cộng 於ư 此thử 中trung 見kiến 處xứ 定định 等đẳng 。 亦diệc 復phục 於ư 彼bỉ 生sanh 作tác 用dụng 心tâm 。 此thử 等đẳng 即tức 是thị 於ư 彼bỉ 色sắc 等đẳng 非phi 外ngoại 實thật 有hữu 顯hiển 從tùng 識thức 生sanh 。 為vì 明minh 此thử 義nghĩa 。 作tác 斯tư 成thành 立lập 。 然nhiên 由do 不bất 待đãi 離ly 識thức 之chi 境cảnh 。 是thị 能năng 遍biến 故cố 。 出xuất 相tương 違vi 過quá 。 若nhược 觸xúc 等đẳng 境cảnh 是thị 色sắc 自tự 性tánh 。 即tức 是thị 所sở 立lập 。 若nhược 言ngôn 但đãn 是thị 實thật 事sự 定định 執chấp 謂vị 立lập 已dĩ 成thành 。 由do 將tương 出xuất 彼bỉ 過quá 失thất 之chi 言ngôn 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 顯hiển 己kỷ 自tự 宗tông 成thành 立lập 之chi 相tướng 。 於ư 中trung 所sở 立lập 隨tùy 順thuận 之chi 因nhân 。 以dĩ 夢mộng 等đẳng 識thức 為vi 其kỳ 喻dụ 故cố 。 即tức 此thử 執chấp 言ngôn 。 顯hiển 如như 斯tư 義nghĩa 決quyết 定định 處xứ 時thời 所sở 有hữu 事sự 體thể 。 當đương 情tình 顯hiển 現hiện 諸chư 相tướng 貌mạo 故cố 。 如như 於ư 夢mộng 內nội 遍biến 昧muội 其kỳ 心tâm 。 既ký 夢mộng 覺giác 後hậu 分phân 明minh 之chi 想tưởng 覩đổ 色sắc 等đẳng 時thời 。 實thật 亦diệc 不bất 緣duyên 非phi 識thức 之chi 色sắc 。 未vị 必tất 要yếu 須tu 色sắc 等đẳng 境cảnh 現hiện 。 然nhiên 由do 同đồng 業nghiệp 異dị 熟thục 所sở 感cảm 共cộng 受thọ 用dụng 時thời 。 於ư 自tự 相tương 續tục 不bất 定định 屬thuộc 一nhất 而nhi 生sanh 起khởi 故cố 。 猶do 如như 飢cơ 渴khát 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 輩bối 。 有hữu 同đồng 惡ác 業nghiệp 見kiến 膿nùng 河hà 等đẳng 。 或hoặc 復phục 如như 於ư 極cực 惡ác 之chi 處xứ 。 皆giai 見kiến 猛mãnh 卒thốt 。 於ư 此thử 宜nghi 應ưng 兩lưỡng 皆giai 成thành 立lập 。 如như 現hiện 見kiến 境cảnh 有hữu 其kỳ 作tác 用dụng 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 。 如như 於ư 夢mộng 中trung 。 但đãn 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 見kiến 與dữ 女nữ 人nhân 為vi 交giao 涉thiệp 事sự 。 如như 獄ngục 卒tốt 等đẳng 。 皆giai 共cộng 覩đổ 其kỳ 苦khổ 害hại 之chi 事sự 。 並tịnh 可khả 述thuật 之chi 。 豈khởi 非phi 要yếu 須tu 極cực 惡ác 卒thốt 等đẳng 成thành 非phi 有hữu 已dĩ 方phương 可khả 將tương 為vi 能năng 立lập 之chi 事sự 。 此thử 既ký 不bất 成thành 。 便tiện 成thành 無vô 有hữu 。 同đồng 喻dụ 之chi 過quá 。 固cố 無vô 如như 是thị 便tiện 成thành 之chi 失thất 。 由do 斯tư 等đẳng 物vật 亦diệc 復phục 將tương 為vi 有hữu 情tình 。 猶do 如như 無vô 說thuyết 。 離ly 於ư 執chấp 受thọ 非phi 受thọ 事sự 故cố 。 然nhiên 此thử 亦diệc 非phi 是thị 執chấp 受thọ 事sự 。 猶do 如như 瓦ngõa 木mộc 。 亦diệc 如như 蟻nghĩ 封phong 。 由do 其kỳ 不bất 是thị 有hữu 情tình 數số 故cố 。 有hữu 何hà 意ý 故cố 不bất 許hứa 獄ngục 卒tốt 及cập 狗cẩu 烏ô 等đẳng 是thị 有hữu 情tình 數số 。 然nhiên 此thử 同đồng 見kiến 有hữu 情tình 形hình 勢thế 及cập 有hữu 動động 搖dao 。 亦diệc 不bất 假giả 藉tạ 外ngoại 緣duyên 力lực 故cố 。 如như 餘dư 薩tát 埵đóa 。 若nhược 爾nhĩ 斯tư 乃nãi 便tiện 為vi 諸chư 因nhân 不bất 成thành 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 諸chư 那na 洛lạc 迦ca 所sở 有hữu 動động 作tác 不bất 待đãi 外ngoại 緣duyên 。 彼bỉ 那na 洛lạc 迦ca 先tiên 罪tội 惡ác 業nghiệp 為vi 任nhậm 持trì 者giả 作tác 搖dao 動động 故cố 。 如như 木mộc 影ảnh 舞vũ 同đồng 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。

復phục 由do 彼bỉ 定định 不bất 是thị 有hữu 情tình 。 於ư 五ngũ 趣thú 中trung 。 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 猶do 如như 木mộc 石thạch 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 彼bỉ 定định 不bất 應ưng 同đồng 惡ác 生sanh 類loại 。 如như 餘dư 惡ác 生sanh 生sanh 於ư 此thử 處xứ 。 同đồng 受thọ 於ư 此thử 所sở 有hữu 共cộng 苦khổ 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 受thọ 此thử 之chi 苦khổ 故cố 。 彼bỉ 趣thú 有hữu 情tình 所sở 有hữu 。 共cộng 苦khổ 不bất 同đồng 受thọ 故cố 。 如như 持trì 鬘man 等đẳng 非phi 那na 洛lạc 迦ca 。 而nhi 諸chư 惡ác 生sanh 。 同đồng 受thọ 斯tư 苦khổ 。 由do 彼bỉ 共cộng 業nghiệp 俱câu 生sanh 此thử 處xứ 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 生sanh 尚thượng 難nan 得đắc 。 況huống 受thọ 害hại 耶da 。 雖tuy 有hữu 斯tư 理lý 。 其kỳ 獄ngục 卒tốt 等đẳng 不bất 受thọ 彼bỉ 苦khổ 。 不bất 是thị 共cộng 成thành 。 此thử 非phi 正chánh 說thuyết 。 彼bỉ 生sanh 不bất 受thọ 同đồng 害hại 苦khổ 故cố 。 由do 非phi 能năng 害hại 者giả 還hoàn 如như 彼bỉ 害hại 生sanh 。 一nhất 種chủng 焦tiêu 然nhiên 同đồng 受thọ 於ư 苦khổ 。 若nhược 也dã 轉chuyển 計kế 道đạo 為vi 更cánh 互hỗ 。 共cộng 相tương 害hại 惱não 。 故cố 許hứa 彼bỉ 生sanh 有hữu 時thời 受thọ 苦khổ 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 由do 其kỳ 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 害hại 之chi 時thời 。 此thử 是thị 那na 洛lạc 迦ca 。 此thử 是thị 波ba 羅la 者giả 。 此thử 之chi 行hành 伍# 便tiện 為vi 亡vong 失thất 。 以dĩ 其kỳ 能năng 害hại 可khả 有hữu 作tác 用dụng 為vi 緣duyên 由do 故cố 。 說thuyết 為vi 獄ngục 卒tốt 。 如như 一nhất 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 此thử 則tắc 兩lưỡng 皆giai 成thành 獄ngục 卒tốt 性tánh 。 即tức 那na 洛lạc 迦ca 體thể 性tánh 不bất 離ly 。 遂toại 成thành 乖quai 失thất 。 由do 此thử 非phi 是thị 獄ngục 卒tốt 性tánh 故cố 。 如như 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 意ý 欲dục 顯hiển 說thuyết 其kỳ 那na 洛lạc 迦ca 非phi 被bị 害hại 者giả 。 若nhược 許hứa 更cánh 互hỗ 。 為vi 害hại 理lý 齊tề 。 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 陵lăng 知tri 己kỷ 有hữu 力lực 形hình 量lượng 壯tráng 等đẳng 更cánh 互hỗ 相tương 欺khi 。 不bất 應ưng 生sanh 怖bố 。 設thiết 令linh 見kiến 彼bỉ 極cực 大đại 形hình 軀khu 。 忖thốn 己kỷ 驍# 勇dũng 便tiện 生sanh 勝thắng 想tưởng 。 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 寧ninh 容dung 有hữu 怖bố 。 豈khởi 如như 那na 洛lạc 迦ca 見kiến 於ư 獄ngục 卒tốt 等đẳng 。 何hà 況huống 形hình 量lượng 氣khí 力lực 不bất 殊thù 。 見kiến 彼bỉ 之chi 時thời 令linh 興hưng 怯khiếp 念niệm 。 又hựu 復phục 俱câu 為vi 獄ngục 典điển 。 形hình 量lượng 是thị 同đồng 。 身thân 力lực 既ký 齊tề 。 此thử 無vô 強cường 弱nhược 。 理lý 應ưng 別biệt 有hữu 形hình 量lượng 不bất 等đẳng 勇dũng 健kiện 墋# 列liệt 見kiến 便tiện 生sanh 怖bố 。 如như 是thị 計kế 時thời 。 那na 洛lạc 迦ca 類loại 正chánh 受thọ 苦khổ 時thời 。 見kiến 彼bỉ 卒thốt 來lai 便tiện 生sanh 大đại 怖bố 。 憂ưu 火hỏa 內nội 發phát 胸hung 臆ức 全toàn 燒thiêu 。 相tương 續tục 苦khổ 生sanh 形hình 骸hài 戰chiến 越việt 。 惡ác 業nghiệp 生sanh 類loại 受thọ 如như 斯tư 惱não 。 縱túng/tung 令linh 善thiện 巧xảo 明minh 智trí 之chi 徒đồ 。 亦diệc 復phục 未vị 能năng 總tổng 知tri 其kỳ 事sự 。 此thử 之chi 階giai 位vị 理lý 固cố 相tương 違vi 。 由do 於ư 世thế 間gian 亦diệc 見kiến 斯tư 事sự 。 有hữu 生sanh 惡ác 意ý 懷hoài 鴆chậm 毒độc 心tâm 。 欲dục 害hại 於ư 他tha 令linh 生sanh 怯khiếp 畏úy 。 雖tuy 即tức 在tại 於ư 極cực 重trọng 可khả 畏úy 怖bố 懼cụ 之chi 處xứ 。 被bị 拘câu 頓đốn 時thời 。 不bất 同đồng 怯khiếp 者giả 。 生sanh 其kỳ 怖bố 畏úy 。 然nhiên 而nhi 彼bỉ 類loại 懷hoài 堅kiên 硬ngạnh 心tâm 多đa 見kiến 有hữu 故cố 。 彼bỉ 那na 洛lạc 迦ca 受thọ 苦khổ 之chi 類loại 。 多đa 懷hoài 恐khủng 怖bố 身thân 若nhược 鎔dong 銷tiêu 。 故cố 此thử 那na 洛lạc 迦ca 非phi 為vi 能năng 害hại 者giả 。 由do 如như 屠đồ 所sở 繫hệ 柱trụ 之chi 獸thú 。 然nhiên 此thử 是thị 彼bỉ 生sanh 怖bố 因nhân 故cố 。 非phi 受thọ 彼bỉ 苦khổ 。

成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị