攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu

世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo

隋tùy 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 笈cấp 多đa 共cộng 行hành 矩củ 等đẳng 譯dịch 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 八bát 之chi 二nhị

論luận 曰viết 。 於ư 方phương 便tiện 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 中trung 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 因nhân 緣duyên 引dẫn 攝nhiếp 數số 習tập 等đẳng 。 出xuất 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 知tri 足túc 不bất 顛điên 倒đảo 無vô 戲hí 論luận 等đẳng 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 後hậu 得đắc 智trí 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 通thông 達đạt 憶ức 念niệm 成thành 立lập 和hòa 合hợp 如như 意ý 等đẳng 。 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 。

釋thích 曰viết 。 因nhân 緣duyên 引dẫn 攝nhiếp 數số 習tập 等đẳng 出xuất 生sanh 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 此thử 是thị 方phương 便tiện 無vô 分phân 別biệt 三tam 種chủng 。 由do 或hoặc 以dĩ 種chủng 性tánh 力lực 。 或hoặc 以dĩ 現hiện 前tiền 數số 習tập 力lực 故cố 得đắc 生sanh 。 於ư 中trung 種chủng 性tánh 力lực 者giả 。 即tức 是thị 從tùng 因nhân 得đắc 生sanh 。 數số 習tập 力lực 者giả 即tức 是thị 現hiện 在tại 身thân 丈trượng 夫phu 力lực 作tác 。 非phi 從tùng 因nhân 生sanh 。 知tri 足túc 無vô 顛điên 倒đảo 不bất 戲hí 論luận 無vô 分phân 別biệt 故cố 者giả 。 於ư 中trung 知tri 足túc 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 應ưng 知tri 是thị 聞văn 思tư 體thể 究cứu 竟cánh 。 由do 滿mãn 足túc 故cố 不bất 復phục 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 知tri 足túc 無vô 分phân 別biệt 。 於ư 聞văn 思tư 位vị 究cứu 竟cánh 時thời 自tự 知tri 得đắc 到đáo 究cứu 竟cánh 處xứ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 在tại 凡phàm 夫phu 地địa 。 生sanh 滿mãn 足túc 心tâm 。 作tác 是thị 念niệm 。 聞văn 思tư 事sự 只chỉ 齊tề 於ư 此thử 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 為vi 知tri 足túc 無vô 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 應ưng 知tri 。 有hữu 世thế 間gian 知tri 足túc 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 得đắc 於ư 有hữu 頂đảnh 處xứ 見kiến 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 生sanh 知tri 足túc 心tâm 。 謂vị 更cánh 無vô 餘dư 處xứ 故cố 名danh 知tri 足túc 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 顛điên 倒đảo 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 應ưng 知tri 是thị 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 由do 諸chư 聲Thanh 聞Văn 通thông 達đạt 真chân 實thật 故cố 得đắc 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 無vô 倒đảo 智trí 。 於ư 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 相tương/tướng 中trung 不bất 復phục 。 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 無vô 戲hí 論luận 無vô 分phân 別biệt 者giả 應ưng 知tri 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 由do 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 。 無vô 戲hí 論luận 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 復phục 分phân 別biệt 。 無vô 戲hí 論luận 者giả 。 謂vị 出xuất 語ngữ 言ngôn 道đạo 過quá 世thế 間gian 智trí 由do 此thử 智trí 非phi 言ngôn 語ngữ 所sở 說thuyết 。 亦diệc 非phi 世thế 智trí 所sở 知tri 故cố 。

復phục 次thứ 無vô 分phân 別biệt 後hậu 得đắc 智trí 。 有hữu 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。 謂vị 通thông 達đạt 憶ức 念niệm 成thành 立lập 和hòa 合hợp 如như 意ý 等đẳng 。 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 於ư 中trung 通thông 達đạt 顯hiển 示thị 。 憶ức 念niệm 顯hiển 示thị 。 成thành 立lập 顯hiển 示thị 。 和hòa 合hợp 顯hiển 示thị 。 如như 意ý 顯hiển 示thị 等đẳng 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 通thông 達đạt 顯hiển 示thị 者giả 。 若nhược 通thông 達đạt 已dĩ 即tức 於ư 彼bỉ 時thời 顯hiển 示thị 云vân 。 我ngã 已dĩ 通thông 達đạt 作tác 。 如như 是thị 顯hiển 示thị 。 顯hiển 示thị 者giả 。 謂vị 決quyết 定định 知tri 故cố 憶ức 念niệm 顯hiển 示thị 者giả 若nhược 出xuất 定định 已dĩ 憶ức 念niệm 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 通thông 達đạt 無vô 分phân 別biệt 也dã 。 成thành 立lập 顯hiển 示thị 者giả 如như 所sở 通thông 達đạt 。 為vì 他tha 解giải 說thuyết 。 和hòa 合hợp 顯hiển 示thị 者giả 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 一nhất 摶đoàn 相tương/tướng 。 總tổng 相tương/tướng 攀phàn 緣duyên 智trí 。 由do 此thử 觀quán 智trí 即tức 得đắc 轉chuyển 依y 。 如như 意ý 顯hiển 示thị 者giả 由do 此thử 轉chuyển 依y 故cố 即tức 得đắc 如như 意ý 顯hiển 示thị 。 由do 隨tùy 心tâm 所sở 念niệm 。 一nhất 切thiết 自tự 在tại 。 由do 此thử 自tự 在tại 若nhược 以dĩ 地địa 等đẳng 為vi 金kim 等đẳng 。 即tức 得đắc 成thành 就tựu 。 由do 顯hiển 示thị 故cố 為vi 此thử 如như 意ý 故cố 。 顯hiển 示thị 故cố 名danh 如như 意ý 顯hiển 示thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 經kinh 說thuyết 。 以dĩ 顯hiển 示thị 及cập 如như 意ý 故cố 。 已dĩ 成thành 立lập 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 未vị 說thuyết 成thành 就tựu 因nhân 緣duyên 故cố 。 復phục 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。

論luận 曰viết 。 更cánh 有hữu 別biệt 偈kệ 成thành 就tựu 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。

鬼quỷ 畜súc 人nhân 天thiên 等đẳng 。 各các 隨tùy 其kỳ 所sở 應ưng 。

一nhất 切thiết 意ý 有hữu 異dị 。 故cố 知tri 義nghĩa 不bất 成thành 。

過quá 去khứ 等đẳng 及cập 夢mộng 。 并tinh 餘dư 二nhị 影ảnh 像tượng 。

無vô 有hữu 為vi 攀phàn 緣duyên 。 然nhiên 彼bỉ 攀phàn 緣duyên 成thành 。

若nhược 義nghĩa 成thành 為vi 境cảnh 。 無vô 無vô 分phân 別biệt 智trí 。

此thử 智trí 若nhược 不bất 有hữu 。 佛Phật 果Quả 無vô 可khả 得đắc 。

得đắc 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 樂nhạo 欲dục 自tự 在tại 故cố 。

如như 念niệm 地địa 等đẳng 成thành 。 得đắc 定định 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。

成thành 就tựu 觀quán 行hành 人nhân 。 智trí 人nhân 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。

思tư 惟duy 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 其kỳ 義nghĩa 顯hiển 現hiện 。

智trí 行hành 無vô 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 不bất 現hiện 。

即tức 知tri 無vô 有hữu 義nghĩa 。 識thức 亦diệc 不bất 得đắc 有hữu 。

釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 鬼quỷ 畜súc 人nhân 天thiên 等đẳng 各các 隨tùy 其kỳ 所sở 應ưng 者giả 。 畜súc 生sanh 以dĩ 為vi 水thủy 。 餓ngạ 鬼quỷ 為vi 高cao 原nguyên 。 如như 人nhân 見kiến 糞phẩn 為vi 穢uế 。 猪trư 等đẳng 畜súc 生sanh 見kiến 為vi 淨tịnh 妙diệu 。 如như 人nhân 見kiến 飲ẩm 食thực 為vi 淨tịnh 。 於ư 諸chư 天thiên 見kiến 為vi 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 此thử 道Đạo 理lý 顯hiển 示thị 。 於ư 一nhất 物vật 中trung 各các 隨tùy 其kỳ 意ý 。 見kiến 有hữu 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 彼bỉ 等đẳng 所sở 取thủ 既ký 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 爾nhĩ 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 識thức 應ưng 不bất 緣duyên 境cảnh 而nhi 生sanh 。 答đáp 亦diệc 有hữu 識thức 不bất 緣duyên 境cảnh 而nhi 生sanh 。 如như 夢mộng 及cập 過quá 去khứ 未vị 來lai 等đẳng 。 無vô 實thật 攀phàn 緣duyên 即tức 自tự 體thể 攀phàn 緣duyên 。 如như 鏡kính 像tượng 及cập 定định 境cảnh 亦diệc 爾nhĩ 次thứ 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。 過quá 去khứ 等đẳng 及cập 夢mộng 此thử 偈kệ 者giả 。 於ư 中trung 後hậu 半bán 偈kệ 釋thích 前tiền 半bán 偈kệ 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 由do 無vô 實thật 攀phàn 緣duyên 故cố 無vô 攀phàn 緣duyên 。 非phi 無vô 攀phàn 緣duyên 即tức 自tự 攀phàn 緣duyên 故cố 。 謂vị 自tự 心tâm 為vi 境cảnh 而nhi 攀phàn 緣duyên 故cố 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 及cập 夢mộng 并tinh 二nhị 影ảnh 像tượng 等đẳng 次thứ 第đệ 相tương 應ứng 。 若nhược 義nghĩa 成thành 為vi 境cảnh 無vô 無vô 分phân 別biệt 智trí 者giả 。 若nhược 義nghĩa 有hữu 自tự 性tánh 則tắc 無vô 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 無vô 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 有hữu 何hà 失thất 者giả 。 此thử 智trí 若nhược 不bất 有hữu 佛Phật 果Quả 無vô 可khả 得đắc 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 不bất 有hữu 則tắc 不bất 能năng 得đắc 佛Phật 果Quả 。 是thị 故cố 決quyết 定định 應ưng 有hữu 應ưng 知tri 。 得đắc 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 力lực 故cố 勝thắng 解giải 自tự 在tại 故cố 者giả 。 得đắc 樂lạc 欲dục 自tự 在tại 故cố 如như 念niệm 地địa 等đẳng 成thành 者giả 。 謂vị 欲dục 以dĩ 地địa 等đẳng 諸chư 物vật 成thành 金kim 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 能năng 成thành 故cố 。 得đắc 定định 者giả 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 謂vị 得đắc 定định 人nhân 及cập 餘dư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 故cố 。 成thành 就tựu 觀quán 行hành 人nhân 者giả 。 謂vị 成thành 就tựu 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 故cố 。 智trí 人nhân 者giả 即tức 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 謂vị 得đắc 三tam 摩ma 提đề 故cố 。 思tư 惟duy 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 其kỳ 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 。 由do 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 如như 是thị 如như 是thị 。 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 法pháp 。 義nghĩa 思tư 念niệm 時thời 如như 念niệm 顯hiển 現hiện 。 若nhược 念niệm 佛Phật 時thời 隨tùy 所sở 思tư 念niệm 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 法pháp 。 中trung 佛Phật 義nghĩa 顯hiển 現hiện 。 如như 是thị 色sắc 受thọ 等đẳng 義nghĩa 顯hiển 現hiện 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 智trí 行hành 無vô 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 義nghĩa 不bất 現hiện 者giả 。 智trí 正chánh 行hạnh 無vô 分phân 別biệt 時thời 。 由do 一nhất 切thiết 義nghĩa 不bất 現hiện 故cố 。 即tức 知tri 義nghĩa 無vô 有hữu 。 由do 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 識thức 亦diệc 成thành 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 識thức 無vô 所sở 有hữu 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 識thức 亦diệc 不bất 得đắc 有hữu 者giả 。 所sở 識thức 既ký 不bất 有hữu 能năng 識thức 則tắc 不bất 成thành 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 義nghĩa 應ưng 知tri 。 相tương/tướng 中trung 已dĩ 具cụ 解giải 釋thích 。

論luận 曰viết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 與dữ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 經kinh 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 已dĩ 。 與dữ 不bất 住trụ 相tương 應ứng 故cố 。 修tu 餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 得đắc 滿mãn 足túc 。 云vân 何hà 不bất 住trụ 相tương 應ứng 。 而nhi 得đắc 滿mãn 足túc 。 謂vị 遠viễn 離ly 五ngũ 種chủng 住trú 處xứ 故cố 。 一nhất 遠viễn 離ly 外ngoại 道đạo 我ngã 執chấp 處xứ 故cố 。 二nhị 遠viễn 離ly 不bất 見kiến 真chân 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 處xứ 故cố 。 三tam 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 二nhị 邊biên 處xứ 故cố 。 四tứ 遠viễn 離ly 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 生sanh 知tri 足túc 處xứ 故cố 。 五ngũ 遠viễn 離ly 捨xả 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 住trụ 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 處xứ 故cố 。

釋thích 曰viết 。 此thử 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 經kinh 說thuyết 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 已dĩ 與dữ 不bất 住trụ 相tương 應ứng 。 如như 是thị 等đẳng 為vi 欲dục 令linh 知tri 此thử 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 經kinh 文văn 顯hiển 示thị 。 如như 是thị 住trụ 不bất 住trụ 相tương 應ứng 中trung 滿mãn 足túc 。 餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遠viễn 離ly 外ngoại 道đạo 我ngã 執chấp 處xứ 者giả 。 如như 外ngoại 道đạo 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 有hữu 我ngã 執chấp 。 念niệm 云vân 。 我ngã 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 。 此thử 是thị 般Bát 若Nhã 。 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 如như 是thị 外ngoại 道đạo 住trụ 相tương/tướng 故cố 。 得đắc 住trụ 無vô 住trụ 相tương 應ứng 般Bát 若Nhã 中trung 。 遠viễn 離ly 不bất 見kiến 真chân 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 處xứ 者giả 。 如như 不bất 見kiến 真chân 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 無vô 分phân 別biệt 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 分phân 別biệt 言ngôn 。 此thử 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 如như 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 不bất 住trụ 相tương 應ứng 。 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 二nhị 邊biên 處xứ 者giả 。 如như 世thế 間gian 住trụ 生sanh 死tử 邊biên 。 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 住trụ 涅Niết 槃Bàn 邊biên 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 如như 是thị 。 不bất 住trụ 此thử 二nhị 即tức 是thị 不bất 住trụ 相tương 應ứng 應ưng 知tri 。 遠viễn 離ly 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 生sanh 知tri 足túc 者giả 。 如như 聲Thanh 聞Văn 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 生sanh 知tri 足túc 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 如như 是thị 由do 此thử 意ý 故cố 。 言ngôn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 住trụ 相tương 應ứng 行hành 應ưng 知tri 。 遠viễn 離ly 捨xả 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 住trụ 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 處xứ 者giả 。 如như 聲Thanh 聞Văn 捨xả 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 於ư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 。 如như 是thị 不bất 住trụ 聲Thanh 聞Văn 所sở 住trụ 。 是thị 名danh 不bất 住trụ 相tương 應ứng 。 聲Thanh 聞Văn 智trí 與dữ 菩Bồ 薩Tát 智trí 有hữu 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。

論luận 曰viết 。 聲Thanh 聞Văn 智trí 與dữ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 有hữu 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。 一nhất 無vô 分phân 別biệt 差sai 別biệt 。 謂vị 陰ấm 等đẳng 法pháp 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 二nhị 無vô 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 。 謂vị 通thông 達đạt 真Chân 如Như 入nhập 一nhất 切thiết 種chủng 應ưng 知tri 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 分phần/phân 限hạn 故cố 。 三tam 無vô 住trụ 差sai 別biệt 。 謂vị 入nhập 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 四tứ 畢tất 竟cánh 差sai 別biệt 。 謂vị 趣thú 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 不bất 盡tận 故cố 。 五ngũ 無vô 上thượng 差sai 別biệt 。 謂vị 最tối 為vi 勝thắng 上thượng 。 無vô 有hữu 餘dư 乘thừa 勝thắng 過quá 故cố 。

五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 智trí 。 大đại 悲bi 以dĩ 為vi 體thể 。

世thế 出xuất 世thế 果quả 報báo 。 當đương 知tri 不bất 為vị 遠viễn 。

釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 無vô 分phân 別biệt 差sai 別biệt 者giả 。 由do 諸chư 聲Thanh 聞Văn 攀phàn 緣duyên 陰ấm 等đẳng 。 生sanh 分phân 別biệt 智trí 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 智trí 。 於ư 陰ấm 等đẳng 不bất 生sanh 分phân 別biệt 故cố 。 無vô 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 者giả 通thông 達đạt 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 故cố 應ưng 知tri 。 無vô 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 由do 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 應ưng 知tri 中trung 智trí 生sanh 故cố 。 聲Thanh 聞Văn 唯duy 知tri 苦khổ 等đẳng 諦đế 為vi 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 分phân 限hạn 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 聲Thanh 聞Văn 唯duy 為vi 自tự 利lợi 故cố 。 無vô 住trụ 差sai 別biệt 者giả 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 此thử 差sai 別biệt 。 畢tất 竟cánh 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 中trung 言ngôn 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 界giới 中trung 。 聲Thanh 聞Văn 涅Niết 槃Bàn 則tắc 有hữu 盡tận 滅diệt 。 菩Bồ 薩Tát 涅Niết 槃Bàn 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 無vô 上thượng 差sai 別biệt 者giả 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 有hữu 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 則tắc 無vô 有hữu 上thượng 。 是thị 故cố 此thử 為vi 差sai 別biệt 。 此thử 義nghĩa 偈kệ 中trung 顯hiển 示thị 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 智trí 等đẳng 中trung 。 世thế 出xuất 世thế 果quả 報báo 者giả 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 是thị 世thế 間gian 果quả 報báo 。 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 是thị 出xuất 世thế 果quả 報báo 。

論luận 曰viết 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 增tăng 上thượng 戒giới 增tăng 上thượng 心tâm 增tăng 上thượng 慧tuệ 等đẳng 功công 德đức 果quả 報báo 具cụ 足túc 。 已dĩ 於ư 一nhất 切thiết 義nghĩa 。 利lợi 中trung 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 何hà 故cố 現hiện 見kiến 。 有hữu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 受thọ 諸chư 貧bần 苦khổ 。 由do 見kiến 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 彼bỉ 義nghĩa 利lợi 業nghiệp 障chướng 故cố 。 由do 見kiến 若nhược 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 報báo 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 中trung 礙ngại 其kỳ 起khởi 善thiện 故cố 。 由do 見kiến 其kỳ 無vô 有hữu 義nghĩa 利lợi 。 則tắc 厭yếm 惡ác 現hiện 前tiền 故cố 。 由do 見kiến 其kỳ 若nhược 得đắc 果quả 報báo 。 為vi 聚tụ 集tập 不bất 善thiện 法Pháp 因nhân 故cố 。 由do 見kiến 其kỳ 若nhược 得đắc 果quả 報báo 。 與dữ 餘dư 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 作tác 逼bức 惱não 因nhân 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 現hiện 見kiến 眾chúng 生sanh 受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。

見kiến 業nghiệp 礙ngại 現hiện 前tiền 。 集tập 惡ác 逼bức 惱não 他tha 。

當đương 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 施thí 。

釋thích 曰viết 。 得đắc 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 有hữu 大đại 悲bi 而nhi 不bất 與dữ 眾chúng 生sanh 富phú 樂lạc 。 今kim 顯hiển 示thị 此thử 意ý 。 於ư 中trung 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 障chướng 故cố 者giả 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 威uy 力lực 中trung 有hữu 業nghiệp 障chướng 礙ngại 故cố 。 由do 彼bỉ 等đẳng 於ư 菩Bồ 薩Tát 智trí 有hữu 障chướng 礙ngại 所sở 礙ngại 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 有hữu 堪kham 能năng 。 見kiến 此thử 事sự 故cố 於ư 其kỳ 貧bần 苦khổ 即tức 生sanh 捨xả 心tâm 。 此thử 中trung 顯hiển 餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 河hà 水thủy 為vi 譬thí 。 如như 河hà 有hữu 水thủy 若nhược 欲dục 飲ẩm 時thời 無vô 人nhân 障chướng 礙ngại 。 然nhiên 餓ngạ 鬼quỷ 由do 自tự 罪tội 業nghiệp 故cố 。 不bất 能năng 得đắc 飲ẩm 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 河hà 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 財tài 物vật 喻dụ 水thủy 。 餓ngạ 鬼quỷ 喻dụ 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 彼bỉ 水thủy 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 彼bỉ 財tài 物vật 不bất 能năng 得đắc 受thọ 用dụng 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 見kiến 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 礙ngại 其kỳ 起khởi 善thiện 者giả 。

復phục 有hữu 餘dư 人nhân 。 雖tuy 無vô 業nghiệp 障chướng 。 然nhiên 此thử 人nhân 得đắc 見kiến 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 於ư 相tương 續tục 中trung 生sanh 起khởi 善thiện 法Pháp 。 若nhược 與dữ 此thử 人nhân 。 果quả 報báo 以dĩ 受thọ 富phú 樂lạc 故cố 。 於ư 起khởi 善thiện 則tắc 斷đoạn 絕tuyệt 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 思tư 量lượng 。 寧ninh 令linh 貧bần 苦khổ 隨tùy 順thuận 起khởi 善thiện 。 以dĩ 此thử 道Đạo 理lý 不bất 與dữ 富phú 樂lạc 。 由do 見kiến 其kỳ 厭yếm 惡ác 現hiện 前tiền 故cố 者giả 。 或hoặc 復phục 有hữu 人nhân 。 厭yếm 惡ác 現hiện 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 其kỳ 貧bần 苦khổ 。 而nhi 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。 中trung 勝thắng 上thượng 厭yếm 惡ác 現hiện 前tiền 思tư 量lượng 。 是thị 已dĩ 於ư 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 不bất 與dữ 富phú 樂lạc 。 由do 見kiến 其kỳ 苦khổ 受thọ 果quả 報báo 。 增tăng 長trưởng 不bất 善thiện 因nhân 者giả 。 又hựu 復phục 有hữu 人nhân 。 於ư 貧bần 窮cùng 時thời 。 不bất 得đắc 聚tụ 集tập 不bất 善thiện 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 已dĩ 。 作tác 是thị 思tư 量lượng 。 寧ninh 令linh 貧bần 窮cùng 。 莫mạc 令linh 造tạo 作tác 不bất 善thiện 。 故cố 於ư 彼bỉ 等đẳng 不bất 與dữ 富phú 樂lạc 。 由do 見kiến 其kỳ 若nhược 得đắc 果quả 報báo 。 與dữ 餘dư 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 作tác 逼bức 惱não 因nhân 故cố 者giả 。 又hựu 復phục 有hữu 人nhân 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。 則tắc 苦khổ 惱não 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 寧ninh 令linh 一nhất 身thân 獨độc 受thọ 貧bần 苦khổ 。 於ư 理lý 為vi 勝thắng 。 莫mạc 令linh 苦khổ 惱não 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 富phú 樂lạc 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 偈kệ 中trung 顯hiển 示thị 。 此thử 中trung 業nghiệp 障chướng 礙ngại 故cố 。 生sanh 起khởi 善thiện 根căn 故cố 。 善thiện 現hiện 前tiền 故cố 。 聚tụ 集tập 不bất 善thiện 故cố 。 逼bức 惱não 餘dư 眾chúng 生sanh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 其kỳ 如như 此thử 。 不bất 與dữ 富phú 樂lạc 。 即tức 是thị 偈kệ 中trung 業nghiệp 及cập 礙ngại 現hiện 前tiền 。 集tập 惡ác 逼bức 惱não 他tha 。 以dĩ 此thử 顯hiển 示thị 餘dư 義nghĩa 可khả 解giải 。 釋thích 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 竟cánh 。

攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 釋thích 論luận 寂tịch 滅diệt 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 九cửu

論luận 曰viết 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 勝thắng 相tương/tướng 。 寂tịch 滅diệt 勝thắng 相tương/tướng 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 寂tịch 滅diệt 即tức 是thị 。 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 捨xả 離ly 煩phiền 惱não 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 共cộng 依y 止chỉ 轉chuyển 依y 為vi 相tương/tướng 。 此thử 中trung 生sanh 死tử 者giả 是thị 依y 他tha 性tánh 染nhiễm 污ô 分phần/phân 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 即tức 是thị 依y 他tha 性tánh 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 依y 止chỉ 者giả 即tức 是thị 依y 他tha 性tánh 具cụ 二nhị 分phần 。 轉chuyển 依y 者giả 即tức 是thị 依y 他tha 性tánh 對đối 治trị 起khởi 時thời 染nhiễm 污ô 分phần/phân 滅diệt 。 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 顯hiển 。

釋thích 曰viết 。 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 捨xả 離ly 煩phiền 惱não 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 共cộng 依y 止chỉ 轉chuyển 依y 為vi 相tương/tướng 者giả 。 住trụ 此thử 轉chuyển 時thời 不bất 令linh 煩phiền 惱não 得đắc 住trụ 。 然nhiên 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 染nhiễm 分phần/phân 故cố 名danh 依y 他tha 。 即tức 此thử 淨tịnh 分phần/phân 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 分phần 故cố 即tức 是thị 彼bỉ 依y 止chỉ 。 轉chuyển 依y 亦diệc 即tức 此thử 中trung 得đắc 成thành 。 由do 此thử 中trung 對đối 治trị 起khởi 時thời 。 染nhiễm 分phần/phân 不bất 行hành 淨tịnh 分phần/phân 行hành 故cố 。

論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 此thử 轉chuyển 略lược 說thuyết 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 益ích 力lực 損tổn 能năng 轉chuyển 。 由do 信tín 解giải 力lực 住trụ 聞văn 熏huân 習tập 故cố 。 有hữu 慚tàm 微vi 煩phiền 惱não 行hành 不bất 行hành 故cố 。 二nhị 通thông 達đạt 轉chuyển 。 謂vị 已dĩ 入nhập 地địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 真chân 實thật 不bất 真chân 實thật 顯hiển 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 乃nãi 至chí 六lục 地địa 。 三tam 修tu 習tập 轉chuyển 。 有hữu 障chướng 礙ngại 一nhất 切thiết 相tương/tướng 不bất 顯hiển 現hiện 。 真Chân 如Như 顯hiển 現hiện 故cố 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 四Tứ 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。 無vô 障chướng 礙ngại 一nhất 切thiết 相tương/tướng 不bất 顯hiển 現hiện 。 最tối 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 顯hiển 現hiện 。 得đắc 一nhất 切thiết 相tương/tướng 自tự 在tại 故cố 。 五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 通thông 達đạt 人nhân 無vô 我ngã 故cố 。 一nhất 向hướng 背bối/bội 生sanh 死tử 一nhất 向hướng 。 捨xả 離ly 生sanh 死tử 。 六lục 曠khoáng 大đại 轉chuyển 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 通thông 達đạt 法pháp 無vô 我ngã 故cố 。 見kiến 生sanh 死tử 即tức 是thị 寂tịch 靜tĩnh 。 滅diệt 煩phiền 惱não 而nhi 不bất 捨xả 離ly 故cố 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 於ư 下hạ 劣liệt 轉chuyển 中trung 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 不bất 念niệm 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 事sự 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 應ưng 超siêu 過quá 下hạ 乘thừa 。 同đồng 其kỳ 解giải 脫thoát 此thử 是thị 過quá 失thất 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 於ư 曠khoáng 大đại 轉chuyển 中trung 。 有hữu 何hà 功công 德đức 。 於ư 生sanh 死tử 法pháp 中trung 以dĩ 自tự 依y 止chỉ 轉chuyển 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 得đắc 身thân 自tự 在tại 於ư 一nhất 切thiết 。 趣thú 顯hiển 示thị 一nhất 切thiết 身thân 故cố 。 以dĩ 種chủng 種chủng 調điều 伏phục 方phương 便tiện 。 調điều 伏phục 安an 立lập 於ư 世thế 間gian 果quả 報báo 。 及cập 三tam 乘thừa 中trung 。 此thử 為vi 功công 德đức 。

釋thích 曰viết 。 此thử 轉chuyển 復phục 有hữu 六lục 種chủng 。 益ích 力lực 損tổn 能năng 轉chuyển 者giả 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 中trung 染nhiễm 污ô 熏huân 習tập 。 損tổn 其kỳ 能năng 益ích 對đối 治trị 力lực 。 是thị 故cố 得đắc 轉chuyển 住trụ 。 解giải 行hành 地địa 者giả 。 住trụ 聞văn 熏huân 習tập 力lực 已dĩ 得đắc 轉chuyển 依y 故cố 。 若nhược 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 彼bỉ 有hữu 慚tàm 愧quý 故cố 。 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 熏huân 習tập 薄bạc 少thiểu 。 通thông 達đạt 轉chuyển 中trung 真chân 實thật 不bất 真chân 實thật 顯hiển 現hiện 者giả 。 由do 正chánh 入nhập 地địa 時thời 為vi 真chân 實thật 顯hiển 現hiện 因nhân 故cố 。 即tức 於ư 彼bỉ 。

時thời 得đắc 轉chuyển 依y 。 或hoặc 時thời 出xuất 觀quán 此thử 即tức 為vi 不bất 真chân 實thật 。 顯hiển 現hiện 因nhân 乃nãi 至chí 六lục 地địa 。 修tu 習tập 轉chuyển 者giả 。 於ư 應ưng 知tri 障chướng 中trung 有hữu 礙ngại 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 一nhất 切thiết 相tương/tướng 不bất 復phục 顯hiển 現hiện 故cố 。 得đắc 轉chuyển 依y 。 此thử 轉chuyển 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 果quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 中trung 一nhất 切thiết 障chướng 不bất 復phục 障chướng 礙ngại 者giả 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 一nhất 切thiết 相tương/tướng 不bất 顯hiển 現hiện 。 無vô 有hữu 一nhất 切thiết 障chướng 礙ngại 。 見kiến 最tối 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 故cố 。 得đắc 此thử 於ư 一nhất 切thiết 相tướng 。 中trung 得đắc 自tự 在tại 故cố 得đắc 依y 止chỉ 。 由do 得đắc 此thử 相tương/tướng 自tự 在tại 故cố 。 能năng 作tác 隨tùy 意ý 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 曠khoáng 大đại 轉chuyển 者giả 。 由do 於ư 生sanh 死tử 見kiến 其kỳ 寂tịch 靜tĩnh 。 煩phiền 惱não 即tức 滅diệt 非phi 有hữu 所sở 捨xả 。 但đãn 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。 由do 處xứ 染nhiễm 不bất 染nhiễm 故cố 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。 此thử 有hữu 何hà 功công 德đức 。 此thử 曠khoáng 大đại 轉chuyển 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 。 自tự 依y 止chỉ 轉chuyển 依y 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 一nhất 切thiết 趣thú 中trung 顯hiển 示thị 同đồng 一nhất 切thiết 身thân 𢤱lộng 悷lệ 不bất 調điều 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 種chủng 種chủng 調điều 伏phục 方phương 便tiện 智trí 調điều 伏phục 。 安an 立lập 於ư 富phú 樂lạc 。 及cập 三tam 乘thừa 中trung 。 此thử 為vi 功công 德đức 。 是thị 中trung 富phú 樂lạc 者giả 是thị 世thế 間gian 果quả 報báo 故cố 。

論luận 曰viết 。 為vi 轉chuyển 依y 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。

凡phàm 夫phu 覆phú 真chân 實thật 。 一nhất 切thiết 虛hư 妄vọng 現hiện 。

諸chư 菩Bồ 薩Tát 離ly 妄vọng 。 一nhất 切thiết 真chân 實thật 現hiện 。

應ưng 知tri 現hiện 不bất 現hiện 。 真chân 實thật 不bất 真chân 實thật 。

此thử 依y 止chỉ 轉chuyển 已dĩ 。 名danh 解giải 脫thoát 如như 意ý 。

生sanh 死tử 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 平bình 等đẳng 智trí 生sanh 。

生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 人nhân 得đắc 如như 是thị 。

即tức 得đắc 於ư 生sanh 死tử 。 非phi 捨xả 非phi 非phi 捨xả 。

亦diệc 即tức 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 得đắc 非phi 非phi 得đắc 。

釋thích 曰viết 。 為vi 顯hiển 轉chuyển 依y 故cố 說thuyết 偈kệ 。 如như 諸chư 凡phàm 夫phu 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 覆phú 障chướng 真chân 實thật 。 虛hư 妄vọng 顯hiển 現hiện 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 如như 是thị 諸chư 聖thánh 人nhân 真chân 實thật 顯hiển 現hiện 故cố 。 捨xả 離ly 眾chúng 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。 由do 斷đoạn 虛hư 妄vọng 無vô 明minh 故cố 。 得đắc 如như 是thị 。 應ưng 知tri 現hiện 不bất 現hiện 真chân 實thật 不bất 真chân 實thật 者giả 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 不bất 顯hiển 現hiện 。 真chân 實thật 成thành 就tựu 性tánh 顯hiển 現hiện 。 是thị 名danh 轉chuyển 依y 。 於ư 轉chuyển 依y 中trung 虛hư 妄vọng 不bất 現hiện 行hành 真chân 實thật 現hiện 行hành 。 此thử 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 相tương 應ứng 名danh 解giải 脫thoát 如như 意ý 者giả 。 如như 意ý 欲dục 行hành 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 非phi 如như 聲Thanh 聞Văn 畢Tất 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 斬trảm 首thủ 。 得đắc 如như 是thị 解giải 脫thoát 。 生sanh 死tử 及cập 涅Niết 槃Bàn 若nhược 平bình 等đẳng 智trí 生sanh 者giả 。 於ư 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 二nhị 種chủng 。 平bình 等đẳng 智trí 生sanh 。 此thử 二nhị 無vô 有hữu 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 若nhược 即tức 於ư 彼bỉ 。 時thời 故cố 復phục 次thứ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 得đắc 平bình 等đẳng 。 由do 煩phiền 惱não 為vi 生sanh 死tử 。 煩phiền 惱não 法pháp 無vô 我ngã 。 菩Bồ 薩Tát 通thông 達đạt 此thử 法pháp 。 無vô 我ngã 智trí 生sanh 見kiến 彼bỉ 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 諸chư 有hữu 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 見kiến 生sanh 死tử 法pháp 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 如như 是thị 有hữu 何hà 所sở 得đắc 。 即tức 得đắc 於ư 生sanh 死tử 非phi 捨xả 非phi 非phi 捨xả 故cố 。 非phi 捨xả 者giả 由do 諸chư 有hữu 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 非phi 非phi 捨xả 者giả 捨xả 故cố 。 由do 於ư 此thử 中trung 不bất 染nhiễm 故cố 。 見kiến 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 若nhược 得đắc 如như 是thị 。 亦diệc 即tức 於ư 涅Niết 槃Bàn 非phi 得đắc 非phi 非phi 得đắc 。 由do 彼bỉ 法pháp 不bất 異dị 涅Niết 槃Bàn 是thị 故cố 非phi 得đắc 。 由do 於ư 彼bỉ 法pháp 見kiến 其kỳ 寂tịch 靜tĩnh 。 與dữ 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 非phi 非phi 得đắc 。 釋thích 學học 果quả 寂tịch 滅diệt 竟cánh 。

攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 釋thích 論luận 智trí 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 十thập 之chi 一nhất

論luận 曰viết 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 寂tịch 滅diệt 勝thắng 相tương/tướng 。 智trí 勝thắng 相tương/tướng 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 三tam 種chủng 佛Phật 身thân 故cố 。 應ưng 知tri 是thị 智trí 勝thắng 相tương/tướng 。 謂vị 自tự 性tánh 身thân 。 受thọ 用dụng 身thân 變biến 化hóa 身thân 。 此thử 中trung 自tự 性tánh 身thân 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 自tự 在tại 依y 止chỉ 故cố 。 受thọ 用dụng 身thân 者giả 此thử 顯hiển 諸chư 佛Phật 種chủng 種chủng 大đại 集tập 輪luân 。 法Pháp 身thân 為vi 依y 止chỉ 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 剎sát 中trung 。 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 。 法pháp 果quả 報báo 故cố 。 變biến 化hóa 身thân 者giả 。 亦diệc 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 依y 止chỉ 。 處xử 兜Đâu 率Suất 陀đà 宮cung 故cố 。 及cập 降giáng 生sanh 受thọ 欲dục 樂lạc 。 出xuất 家gia 往vãng 外ngoại 道đạo 中trung 。 修tu 行hành 苦khổ 行hạnh 。 正Chánh 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 顯hiển 示thị 故cố 。

釋thích 曰viết 。 智trí 勝thắng 相tương/tướng 此thử 中trung 解giải 說thuyết 。 即tức 以dĩ 三Tam 身Thân 顯hiển 智trí 勝thắng 相tương/tướng 。 自tự 性tánh 身thân 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 在tại 依y 止chỉ 。 受thọ 用dụng 身thân 者giả 即tức 以dĩ 前tiền 所sở 說thuyết 。 自tự 性tánh 身thân 為vi 所sở 依y 。 種chủng 種chủng 諸chư 佛Phật 大đại 集tập 輪luân 故cố 。 得đắc 顯hiển 於ư 清thanh 淨tịnh 佛Phật 剎sát 中trung 。 大Đại 乘Thừa 修Tu 多Đa 羅La 。 等đẳng 法pháp 為vi 因nhân 故cố 。 得đắc 受thọ 用dụng 法Pháp 樂lạc 。 此thử 為vi 依y 止chỉ 。

復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 為vi 受thọ 用dụng 清thanh 淨tịnh 佛Phật 剎sát 故cố 。 及cập 受thọ 用dụng 法Pháp 樂lạc 。 故cố 以dĩ 此thử 為vi 依y 止chỉ 。 變biến 化hóa 身thân 中trung 始thỉ 從tùng 兜Đâu 率Suất 陀đà 宮cung 。 乃nãi 至chí 入nhập 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 。 為vi 顯hiển 示thị 同đồng 天thiên 人nhân 法pháp 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 止chỉ 。

論luận 曰viết 。 此thử 中trung 有hữu 欝uất 陀đà 那na (# 隋tùy 云vân 攝nhiếp 持trì )# 。

相tương/tướng 得đắc 及cập 自tự 在tại 。 依y 止chỉ 與dữ 攝nhiếp 持trì 。

差sai 別biệt 德đức 甚thậm 深thâm 。 念niệm 業nghiệp 等đẳng 佛Phật 身thân 。

何hà 者giả 為vi 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 略lược 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 。 應ưng 知tri 一nhất 轉chuyển 依y 相tương/tướng 。 謂vị 一nhất 切thiết 障chướng 染nhiễm 。 污ô 分phần/phân 依y 他tha 性tánh 滅diệt 處xứ 。 為vi 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 障chướng 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 現hiện 前tiền 。 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 性tánh 顯hiển 故cố 。 二nhị 白bạch 法Pháp 自tự 體thể 相tướng 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 滿mãn 足túc 得đắc 十thập 自tự 在tại 。 謂vị 命mạng 自tự 在tại 心tâm 自tự 在tại 眾chúng 具cụ 自tự 在tại 。 此thử 陀đà 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 業nghiệp 自tự 在tại 生sanh 自tự 在tại 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 勝thắng 解giải 自tự 在tại 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 願nguyện 自tự 在tại 。 毘Tỳ 離Ly 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 神thần 力lực 自tự 在tại 。 五ngũ 通thông 所sở 攝nhiếp 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 智trí 自tự 在tại 法pháp 自tự 在tại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 足túc 故cố 。 三tam 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 無vô 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 空không 相tướng 不bất 無vô 故cố 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 無vô 二nhị 為vi 相tương/tướng 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 為vi 。 然nhiên 似tự 有hữu 所sở 為vi 自tự 在tại 顯hiển 示thị 故cố 。 一nhất 異dị 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 依y 止chỉ 無vô 差sai 別biệt 。 然nhiên 無vô 量lượng 身thân 相tướng 。 續tục 證chứng 正chánh 覺giác 故cố 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。

我ngã 取thủ 無vô 有hữu 故cố 。 依y 止chỉ 無vô 差sai 別biệt 。

前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 證chứng 。 假giả 名danh 說thuyết 差sai 別biệt 。

性tánh 行hành 別biệt 非phi 虛hư 。 具cụ 無vô 初sơ 無vô 別biệt 。

非phi 一nhất 亦diệc 非phi 多đa 。 無vô 垢cấu 依y 止chỉ 故cố 。

四tứ 常thường 相tương 謂vị 真Chân 如Như 清thanh 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 。 本bổn 願nguyện 所sở 引dẫn 佛Phật 事sự 。 不bất 休hưu 息tức 故cố 。 五ngũ 不bất 思tư 議nghị 相tướng 。 此thử 真Chân 如Như 清thanh 淨tịnh 唯duy 自tự 證chứng 知tri 。 世thế 間gian 譬thí 喻dụ 不bất 可khả 得đắc 。 非phi 分phân 別biệt 所sở 行hành 故cố 。

釋thích 曰viết 。 此thử 欝uất 陀đà 那na 偈kệ 中trung 。 謂vị 相tương/tướng 得đắc 等đẳng 。 此thử 中trung 相tương/tướng 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 相tương/tướng 有hữu 五ngũ 種chủng 。 應ưng 知tri 轉chuyển 依y 相tương/tướng 。 謂vị 一nhất 切thiết 障chướng 染nhiễm 污ô 分phần/phân 。 依y 他tha 性tánh 滅diệt 。 由do 染nhiễm 污ô 分phần/phân 依y 他tha 性tánh 滅diệt 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 障chướng 得đắc 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 自tự 在tại 現hiện 前tiền 。 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 性tánh 顯hiển 者giả 。 由do 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 依y 他tha 性tánh 一nhất 分phần/phân 清thanh 淨tịnh 性tánh 。 即tức 得đắc 顯hiển 現hiện 。 白bạch 法Pháp 體thể 相tướng 者giả 。 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 圓viên 滿mãn 故cố 。 得đắc 法Pháp 身thân 十thập 種chủng 自tự 在tại 。 此thử 是thị 白bạch 法Pháp 體thể 。 於ư 中trung 命mạng 自tự 在tại 者giả 。 欲dục 得đắc 自tự 身thân 齊tề 幾kỷ 許hứa 時thời 住trụ 。 即tức 能năng 顯hiển 示thị 。 應ưng 知tri 心tâm 自tự 在tại 者giả 。 於ư 爾nhĩ 許hứa 時thời 住trụ 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 染nhiễm 污ô 故cố 。 眾chúng 具cụ 自tự 在tại 者giả 謂vị 食thực 等đẳng 十thập 種chủng 眾chúng 具cụ 。 諸chư 佛Phật 如như 念niệm 即tức 得đắc 。 應ưng 知tri 此thử 三tam 由do 陀đà 那na 波Ba 羅La 蜜Mật 圓viên 滿mãn 為vi 因nhân 。 應ưng 知tri 如như 偈kệ 說thuyết 。

諸chư 菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。 若nhược 淨tịnh 若nhược 不bất 淨tịnh 。

一nhất 切thiết 皆giai 成thành 善thiện 。 是thị 為vi 意ý 自tự 在tại 。

業nghiệp 自tự 在tại 生sanh 自tự 在tại 。 由do 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 滿mãn 故cố 者giả 。 攝nhiếp 因nhân 及cập 所sở 生sanh 果quả 故cố 。 又hựu 以dĩ 此thử 故cố 身thân 口khẩu 業nghiệp 自tự 在tại 轉chuyển 應ưng 知tri 。 由do 隨tùy 欲dục 所sở 生sanh 即tức 彼bỉ 業nghiệp 現hiện 前tiền 生sanh 自tự 在tại 者giả 。 謂vị 生sanh 處xứ 自tự 在tại 轉chuyển 應ưng 知tri 。 由do 於ư 善thiện 惡ác 等đẳng 趣thú 。 隨tùy 意ý 欲dục 生sanh 即tức 能năng 生sanh 故cố 。 尸thi 羅la 因nhân 名danh 為vi 業nghiệp 。 尸thi 羅la 果quả 名danh 為vi 生sanh 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 即tức 得đắc 顯hiển 其kỳ 自tự 在tại 故cố 。 信tín 解giải 自tự 在tại 。 由do 忍Nhẫn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 圓viên 滿mãn 故cố 者giả 。 諸chư 法pháp 皆giai 隨tùy 心tâm 轉chuyển 故cố 。 得đắc 隨tùy 所sở 樂lạc 欲dục 。 如như 所sở 樂lạc 欲dục 。 一nhất 切thiết 事sự 悉tất 成thành 就tựu 故cố 。 願nguyện 自tự 在tại 是thị 毘Tỳ 離Ly 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 圓viên 滿mãn 果quả 者giả 。 由do 精tinh 進tấn 一nhất 切thiết 發phát 行hạnh 皆giai 究cứu 竟cánh 。 一nhất 切thiết 思tư 量lượng 事sự 悉tất 成thành 就tựu 故cố 。 五ngũ 通thông 所sở 攝nhiếp 。 神thần 力lực 自tự 在tại 。 是thị 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 圓viên 滿mãn 果quả 者giả 。 由do 心tâm 有hữu 堪kham 能năng 出xuất 生sanh 神thần 通thông 故cố 。 智trí 自tự 在tại 法pháp 自tự 在tại 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 圓viên 滿mãn 果quả 者giả 。 般Bát 若Nhã 力lực 故cố 。 安an 立lập 陰ấm 等đẳng 。 及cập 得đắc 此thử 後hậu 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 無vô 二nhị 相tương/tướng 中trung 非phi 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 有hữu 相tương/tướng 故cố 。 非phi 無vô 相tướng 者giả 有hữu 空không 自tự 性tánh 故cố 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 無vô 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 非phi 有hữu 為vi 自tự 性tánh 。 非phi 無vô 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 於ư 中trung 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 故cố 非phi 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 亦diệc 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 者giả 。 於ư 有hữu 為vi 中trung 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 處xứ 處xứ 顯hiển 示thị 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 名danh 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 一nhất 異dị 無vô 二nhị 為vi 相tương/tướng 者giả 。 於ư 法Pháp 身thân 中trung 由do 依y 止chỉ 無vô 別biệt 。 是thị 故cố 無vô 異dị 相tướng 。 由do 無vô 量lượng 身thân 得đắc 至chí 故cố 不bất 得đắc 為vi 一nhất 相tương/tướng 。 於ư 此thử 二nhị 中trung 不bất 可khả 偏thiên 說thuyết 故cố 。 名danh 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 此thử 義nghĩa 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。 我ngã 取thủ 無vô 有hữu 故cố 依y 止chỉ 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 世thế 中trung 我ngã 取thủ 力lực 故cố 有hữu 身thân 差sai 別biệt 。 於ư 法Pháp 身thân 中trung 無vô 有hữu 我ngã 取thủ 故cố 無vô 差sai 別biệt 。 若nhược 身thân 無vô 差sai 別biệt 云vân 何hà 有hữu 多đa 佛Phật 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 。 證chứng 假giả 名danh 說thuyết 差sai 別biệt 者giả 。 由do 此thử 無vô 量lượng 身thân 得đắc 故cố 。 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 此thử 等đẳng 義nghĩa 。 更cánh 以dĩ 偈kệ 說thuyết 。 性tánh 別biệt 者giả 諸chư 菩Bồ 薩Tát 有hữu 眾chúng 多đa 。 由do 此thử 差sai 別biệt 故cố 發phát 行hạnh 亦diệc 異dị 。 由do 發phát 行hạnh 差sai 別biệt 故cố 有hữu 眾chúng 多đa 人nhân 。 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 得đắc 圓viên 滿mãn 。 是thị 故cố 若nhược 唯duy 一nhất 佛Phật 。 餘dư 人nhân 資tư 糧lương 則tắc 應ưng 虛hư 。 作tác 具cụ 足túc 者giả 。 諸chư 佛Phật 具cụ 作tác 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 謂vị 安an 立lập 於ư 三tam 乘thừa 中trung 。 若nhược 諸chư 佛Phật 唯duy 以dĩ 佛Phật 乘Thừa 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 則tắc 所sở 作tác 佛Phật 事sự 不bất 具cụ 足túc 。 是thị 故cố 應ưng 有hữu 多đa 佛Phật 。 如như 生sanh 死tử 無vô 初sơ 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 唯duy 一nhất 佛Phật 即tức 是thị 有hữu 初sơ 。 是thị 故cố 非phi 一nhất 。 又hựu 彼bỉ 依y 止chỉ 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 得đắc 為vi 多đa 。 即tức 是thị 此thử 無vô 垢cấu 法Pháp 界Giới 。 依y 止chỉ 無vô 差sai 別biệt 。 此thử 不bất 一nhất 異dị 相tướng 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 即tức 得đắc 顯hiển 示thị 常thường 相tương/tướng 者giả 。 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 。 此thử 體thể 常thường 住trụ 為vi 相tương/tướng 。 真Chân 如Như 清thanh 淨tịnh 以dĩ 為vi 佛Phật 體thể 。 此thử 即tức 常thường 住trụ 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 得đắc 顯hiển 如Như 來Lai 常thường 住trụ 。 應ưng 知tri 本bổn 願nguyện 所sở 引dẫn 者giả 。 由do 昔tích 發phát 願nguyện 作tác 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 由do 此thử 願nguyện 所sở 引dẫn 故cố 。 佛Phật 體thể 顯hiển 現hiện 。 是thị 故cố 彼bỉ 願nguyện 不bất 虛hư 。 此thử 即tức 常thường 住trụ 應ưng 知tri 。 若nhược 謂vị 如Như 來Lai 作tác 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 已dĩ 竟cánh 者giả 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 以dĩ 所sở 作tác 未vị 究cứu 竟cánh 故cố 。 即tức 於ư 今kim 時thời 。 有hữu 無vô 邊biên 事sự 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 未vị 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 常thường 住trụ 為vi 相tương 應ứng 知tri 。 雖tuy 如như 是thị 等đẳng 說thuyết 已dĩ 。 彼bỉ 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 應ưng 知tri 。 此thử 不bất 可khả 思tư 議nghị 因nhân 緣duyên 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 唯duy 自tự 證chứng 知tri 者giả 。 諸chư 佛Phật 自tự 證chứng 彼bỉ 體thể 故cố 。 由do 彼bỉ 體thể 唯duy 自tự 證chứng 故cố 。 非phi 彼bỉ 覺giác 觀quán 。 所sở 能năng 思tư 量lượng 。 於ư 世thế 間gian 中trung 。 亦diệc 無vô 此thử 比tỉ 類loại 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 知tri 故cố 。

論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。 得đắc 最tối 初sơ 證chứng 此thử 法Pháp 身thân 。 總tổng 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 及cập 彼bỉ 後hậu 得đắc 智trí 故cố 。 五ngũ 相tương/tướng 善thiện 修tu 於ư 。 一nhất 切thiết 地địa 中trung 。 善thiện 集tập 資tư 糧lương 故cố 。 破phá 微vi 細tế 難nạn/nan 破phá 障chướng 故cố 。 金kim 剛cang 譬thí 三Tam 摩Ma 提Đề 。 次thứ 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 。 後hậu 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 。 即tức 得đắc 轉chuyển 依y 。

釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 說thuyết 得đắc 最tối 初sơ 得đắc 者giả 。 由do 此thử 體thể 無vô 生sanh 以dĩ 無vô 為vi 故cố 。 若nhược 生sanh 即tức 是thị 無vô 常thường 。 金kim 剛cang 譬thí 三tam 摩ma 提đề 者giả 。 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 猶do 如như 金kim 剛cang 。 能năng 破phá 微vi 細tế 難nạn/nan 破phá 障chướng 故cố 。 即tức 得đắc 轉chuyển 依y 者giả 。 謂vị 由do 此thử 金kim 剛cang 譬thí 三Tam 摩Ma 提Đề 。 能năng 轉chuyển 依y 得đắc 法Pháp 身thân 。

論luận 曰viết 。

復phục 次thứ 法Pháp 身thân 有hữu 幾kỷ 種chủng 自tự 在tại 而nhi 得đắc 至chí 自tự 在tại 。 略lược 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 自tự 在tại 。 一nhất 國quốc 土độ 自tự 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 無vô 邊biên 聲thanh 。 無vô 見kiến 頂đảnh 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 色sắc 聚tụ 依y 故cố 。 二nhị 無vô 譏cơ 嫌hiềm 無vô 量lượng 高cao 大đại 安an 樂lạc 行hành 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 受thọ 聚tụ 依y 故cố 。 三tam 說thuyết 一nhất 切thiết 名danh 身thân 句cú 身thân 味vị 身thân 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 想tưởng 聚tụ 依y 故cố 。 四tứ 變biến 化hóa 變biến 易dị 引dẫn 大đại 眾chúng 。 引dẫn 白bạch 法Pháp 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 行hành 聚tụ 依y 故cố 。 五ngũ 鏡kính 平bình 等đẳng 觀quán 作tác 所sở 應ưng 作tác 智trí 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 識thức 聚tụ 依y 故cố 。

釋thích 曰viết 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 色sắc 等đẳng 五ngũ 聚tụ 依y 。 故cố 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 中trung 由do 轉chuyển 色sắc 聚tụ 依y 故cố 。 得đắc 佛Phật 剎sát 自tự 在tại 。 謂vị 顯hiển 示thị 金kim 銀ngân 等đẳng 。 隨tùy 意ý 顯hiển 示thị 身thân 自tự 在tại 。 謂vị 於ư 大đại 眾chúng 輪luân 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 樂nhạo 欲dục 。 顯hiển 示thị 身thân 應ưng 知tri 。 相tướng 好hảo 等đẳng 自tự 在tại 謂vị 隨tùy 所sở 樂lạc 欲dục 為vi 彼bỉ 顯hiển 示thị 故cố 。 即tức 是thị 無vô 邊biên 聲thanh 。 無vô 見kiến 頂đảnh 等đẳng 自tự 在tại 。 由do 轉chuyển 受thọ 聚tụ 依y 故cố 。 得đắc 無vô 譏cơ 嫌hiềm 無vô 量lượng 高cao 大đại 安an 樂lạc 行hành 自tự 在tại 者giả 。 謂vị 於ư 無vô 譏cơ 嫌hiềm 無vô 量lượng 高cao 大đại 等đẳng 安an 樂lạc 行hành 中trung 得đắc 。 自tự 在tại 行hành 故cố 。 於ư 中trung 無vô 量lượng 者giả 。 應ưng 知tri 是thị 種chủng 種chủng 故cố 。 高cao 大đại 者giả 謂vị 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 超siêu 過quá 三tam 界giới 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 應ưng 知tri 由do 轉chuyển 想tưởng 聚tụ 依y 故cố 。 於ư 說thuyết 名danh 身thân 等đẳng 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 由do 取thủ 相tương/tướng 想tưởng 故cố 。 緣duyên 於ư 名danh 言ngôn 等đẳng 而nhi 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 轉chuyển 滅diệt 此thử 想tưởng 故cố 。 由do 轉chuyển 行hành 聚tụ 依y 故cố 。 於ư 變biến 化hóa 變biến 易dị 引dẫn 大đại 眾chúng 引dẫn 白bạch 法Pháp 等đẳng 。 故cố 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 中trung 變biến 化hóa 自tự 在tại 者giả 。 謂vị 隨tùy 意ý 變biến 化hóa 應ưng 知tri 。 變biến 易dị 者giả 謂vị 變biến 易dị 地địa 等đẳng 。 令linh 成thành 金kim 等đẳng 故cố 。 引dẫn 大đại 眾chúng 者giả 應ưng 知tri 隨tùy 其kỳ 意ý 引dẫn 諸chư 大đại 眾chúng 。 謂vị 引dẫn 天thiên 夜dạ 叉xoa 等đẳng 眾chúng 故cố 。 引dẫn 白bạch 法Pháp 者giả 謂vị 如như 意ý 所sở 欲dục 則tắc 白bạch 法Pháp 現hiện 前tiền 應ưng 知tri 。 由do 轉chuyển 識thức 聚tụ 依y 故cố 。 得đắc 鏡kính 智trí 平bình 等đẳng 智trí 正chánh 觀quán 智trí 作tác 所sở 應ưng 作tác 智trí 。 於ư 中trung 鏡kính 智trí 者giả 。 所sở 應ưng 知tri 法pháp 雖tuy 不bất 現hiện 前tiền 。 無vô 忘vong 失thất 如như 世thế 間gian 善thiện 習tập 經kinh 書thư 故cố 。 平bình 等đẳng 智trí 者giả 。 於ư 通thông 達đạt 時thời 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 得đắc 平bình 等đẳng 心tâm 。 此thử 即tức 是thị 淨tịnh 心tâm 。 應ưng 知tri 正chánh 觀quán 智trí 者giả 。 如như 典điển 庫khố 者giả 。 於ư 陀đà 羅la 尼ni 。 三Tam 摩Ma 提Đề 門môn 。 隨tùy 於ư 何hà 時thời 。 何hà 法pháp 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 於ư 彼bỉ 中trung 智trí 行hành 無vô 礙ngại 故cố 。 作tác 所sở 應ưng 作tác 。 智trí 者giả 謂vị 顯hiển 示thị 如như 從tùng 兜Đâu 率Suất 陀đà 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 中trung 顯hiển 現hiện 佛Phật 事sự 。

論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 法Pháp 身thân 為vi 幾kỷ 法pháp 所sở 依y 止chỉ 。 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 種chủng 種chủng 佛Phật 住trụ 依y 止chỉ 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 偈kệ 。

得đắc 受thọ 五ngũ 種chủng 自tự 體thể 喜hỷ 。 諸chư 佛Phật 由do 證chứng 自tự 界giới 故cố 。

遠viễn 離ly 五ngũ 喜hỷ 由do 不bất 證chứng 。 是thị 故cố 為vi 喜hỷ 應ưng 須tu 證chứng 。

堪kham 能năng 事sự 成thành 無vô 有hữu 量lượng 。 法Pháp 味vị 義nghĩa 利lợi 功công 德đức 具cụ 。

諸chư 佛Phật 恆hằng 常thường 見kiến 無vô 盡tận 。 故cố 得đắc 歡hoan 喜hỷ 最tối 無vô 嫌hiềm 。

二nhị 種chủng 種chủng 受thọ 用dụng 身thân 依y 止chỉ 成thành 熟thục 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 三tam 種chủng 種chủng 化hóa 身thân 依y 止chỉ 多đa 為vi 成thành 熟thục 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 故cố 。

釋thích 曰viết 。 應ưng 知tri 有hữu 幾kỷ 法pháp 依y 止chỉ 。 法Pháp 身thân 於ư 中trung 種chủng 種chủng 。 佛Phật 住trụ 依y 止chỉ 者giả 。 種chủng 種chủng 謂vị 聖thánh 住trụ 天thiên 住trụ 梵Phạm 住trụ 等đẳng 諸chư 住trụ 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 或hoặc 有hữu 人nhân 作tác 是thị 念niệm 。 諸chư 佛Phật 何hà 須tu 現hiện 化hóa 身thân 。 以dĩ 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 證chứng 此thử 故cố 。 離ly 於ư 五ngũ 喜hỷ 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 等đẳng 不bất 能năng 證chứng 此thử 法Pháp 身thân 。 則tắc 遠viễn 離ly 五ngũ 種chủng 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 故cố 為vi 喜hỷ 。 應ưng 須tu 證chứng 者giả 。 謂vị 若nhược 欲dục 求cầu 此thử 歡hoan 喜hỷ 取thủ 於ư 證chứng 者giả 。 當đương 勤cần 修tu 方phương 便tiện 也dã 。 此thử 五ngũ 種chủng 歡hoan 喜hỷ 以dĩ 第đệ 二nhị 偈kệ 顯hiển 示thị 。 堪kham 能năng 事sự 成thành 無vô 有hữu 量lượng 。 法Pháp 味vị 義nghĩa 利lợi 功công 德đức 具cụ 者giả 。 於ư 中trung 法Pháp 身thân 有hữu 堪kham 能năng 無vô 量lượng 故cố 。 無vô 量lượng 人nhân 得đắc 正chánh 覺giác 者giả 。 皆giai 悉tất 堪kham 能năng 平bình 等đẳng 應ưng 知tri 。 由do 得đắc 見kiến 此thử 堪kham 能năng 無vô 量lượng 故cố 。 生sanh 於ư 歡hoan 喜hỷ 。 及cập 事sự 成thành 亦diệc 無vô 量lượng 者giả 。 若nhược 一nhất 佛Phật 作tác 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 事sự 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 由do 諸chư 佛Phật 多đa 故cố 事sự 亦diệc 無vô 量lượng 。 由do 見kiến 此thử 故cố 。 生sanh 於ư 歡hoan 喜hỷ 。 法Pháp 味vị 者giả 由do 見kiến 了liễu 修tu 多đa 羅la 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 法pháp 故cố 。 生sanh 勝thắng 歡hoan 喜hỷ 。 義nghĩa 利lợi 功công 德đức 具cụ 者giả 。 謂vị 財tài 利lợi 具cụ 成thành 及cập 功công 德đức 具cụ 成thành 。 於ư 中trung 財tài 利lợi 具cụ 成thành 者giả 。 謂vị 隨tùy 所sở 思tư 念niệm 即tức 得đắc 具cụ 足túc 應ưng 知tri 。 功công 德đức 具cụ 成thành 者giả 。 謂vị 十Thập 力Lực 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 等đẳng 具cụ 成thành 應ưng 知tri 也dã 。 故cố 得đắc 歡hoan 喜hỷ 最tối 無vô 失thất 者giả 。 最tối 者giả 過quá 三tam 界giới 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 無vô 失thất 者giả 及cập 習tập 氣khí 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。 應ưng 知tri 諸chư 佛Phật 恆hằng 常thường 見kiến 無vô 盡tận 者giả 。 見kiến 此thử 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 四tứ 種chủng 歡hoan 喜hỷ 。 乃nãi 至chí 窮cùng 生sanh 死tử 後hậu 際tế 無vô 有hữu 滅diệt 盡tận 。 雖tuy 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 無vô 盡tận 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 別biệt 得đắc 最tối 勝thắng 歡hoan 喜hỷ 。 非phi 餘dư 聲Thanh 聞Văn 。 法Pháp 身thân 亦diệc 為vi 受thọ 用dụng 身thân 所sở 依y 止chỉ 。 何hà 因nhân 緣duyên 得đắc 。 成thành 受thọ 用dụng 身thân 依y 止chỉ 。 若nhược 離ly 此thử 入nhập 地địa 已dĩ 上thượng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 不phủ 得đắc 成thành 熟thục 。 亦diệc 為vi 化hóa 身thân 所sở 依y 止chỉ 。 何hà 因nhân 緣duyên 得đắc 。 成thành 化hóa 身thân 依y 止chỉ 。 多đa 為vi 成thành 熟thục 諸chư 聲Thanh 聞Văn 故cố 由do 下hạ 願nguyện 樂nhạo 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 若nhược 離ly 此thử 不phủ 。 得đắc 成thành 熟thục 故cố 。 言ngôn 多đa 為vi 者giả 亦diệc 攝nhiếp 信tín 行hành 地địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 應ưng 知tri 。

論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 有hữu 幾kỷ 佛Phật 法Pháp 攝nhiếp 法Pháp 身thân 。 略lược 說thuyết 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 攝nhiếp 阿a 梨lê 耶da 識thức 轉chuyển 已dĩ 。 得đắc 此thử 法Pháp 身thân 故cố 。 二nhị 果quả 報báo 攝nhiếp 。 色sắc 根căn 轉chuyển 已dĩ 得đắc 果quả 報báo 智trí 故cố 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 攝nhiếp 轉chuyển 欲dục 行hành 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 已dĩ 得đắc 無vô 量lượng 智trí 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 四tứ 自tự 在tại 攝nhiếp 。 種chủng 種chủng 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 自tự 在tại 轉chuyển 已dĩ 得đắc 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 無vô 礙ngại 神thần 通thông 智trí 自tự 在tại 故cố 。 五ngũ 世thế 流lưu 布bố 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 見kiến 聞văn 覺giác 。 知tri 世thế 流lưu 布bố 言ngôn 說thuyết 轉chuyển 已dĩ 得đắc 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 喜hỷ 正chánh 說thuyết 智trí 自tự 在tại 。 故cố 六lục 拔bạt 濟tế 攝nhiếp 。 拔bạt 濟tế 一nhất 切thiết 。 災tai 橫hoạnh 過quá 失thất 轉chuyển 已dĩ 得đắc 拔bạt 濟tế 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 災tai 橫hoạnh 過quá 失thất 智trí 故cố 。 此thử 等đẳng 六lục 種chủng 佛Phật 法Pháp 。 攝nhiếp 取thủ 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。

釋thích 曰viết 。 若nhược 有hữu 法pháp 能năng 攝nhiếp 法Pháp 身thân 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 轉chuyển 何hà 法pháp 故cố 得đắc 此thử 法Pháp 身thân 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 轉chuyển 已dĩ 得đắc 法Pháp 身thân 故cố 者giả 。 謂vị 得đắc 法Pháp 身thân 及cập 清thanh 淨tịnh 故cố 。 此thử 法Pháp 身thân 清thanh 淨tịnh 。 名danh 清thanh 淨tịnh 攝nhiếp 。 果quả 報báo 攝nhiếp 者giả 即tức 是thị 果quả 報báo 所sở 攝nhiếp 佛Phật 法Pháp 。 色sắc 根căn 轉chuyển 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 色sắc 根căn 轉chuyển 故cố 。 得đắc 果quả 報báo 智trí 者giả 。 謂vị 轉chuyển 彼bỉ 色sắc 根căn 得đắc 果quả 報báo 智trí 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 攝nhiếp 中trung 欲dục 行hành 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 轉chuyển 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 欲dục 行hành 轉chuyển 已dĩ 得đắc 佛Phật 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 得đắc 無vô 量lượng 智trí 故cố 者giả 。 即tức 是thị 遊du 於ư 種chủng 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 自tự 在tại 攝nhiếp 中trung 種chủng 種chủng 攝nhiếp 業nghiệp 轉chuyển 者giả 。 如như 世thế 間gian 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 謂vị 田điền 作tác 興hưng 生sanh 等đẳng 。 轉chuyển 此thử 已dĩ 得đắc 於ư 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 中trung 無vô 障chướng 礙ngại 神thần 通thông 智trí 故cố 。 世thế 流lưu 布bố 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 等đẳng 流lưu 布bố 轉chuyển 已dĩ 。 於ư 見kiến 聞văn 等đẳng 中trung 得đắc 自tự 在tại 。 由do 得đắc 歡hoan 悅duyệt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 智trí 故cố 。 拔bạt 濟tế 攝nhiếp 者giả 。 如như 世thế 間gian 王vương 法pháp 苦khổ 惱não 事sự 起khởi 。 或hoặc 以dĩ 親thân 友hữu 力lực 財tài 物vật 力lực 而nhi 得đắc 拔bạt 濟tế 。 轉chuyển 此thử 已dĩ 得đắc 拔bạt 濟tế 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 智trí 。 此thử 拔bạt 濟tế 智trí 離ly 一nhất 切thiết 過quá 失thất 故cố 。

攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu