大Đại 乘Thừa 五ngũ 蘊uẩn 論luận 一nhất 卷quyển 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 略lược 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 。 一nhất 者giả 。 色sắc 蘊uẩn 。 二nhị 者giả 。 受thọ 蘊uẩn 。 三tam 者giả 。 想tưởng 蘊uẩn 。 四tứ 者giả 。 行hành 蘊uẩn 。 五ngũ 者giả 。 識thức 蘊uẩn 。 云vân 何hà 色sắc 蘊uẩn 。 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 諸chư 色sắc 。 云vân 何hà 四tứ 大đại 種chủng 。 謂vị 地địa 界giới 。 水thủy 界giới 。 火hỏa 界giới 。 風phong 界giới 。 云vân 何hà 地địa 界giới 。 謂vị 堅kiên 強cường 性tánh 。 云vân 何hà 水thủy 界giới 。 謂vị 流lưu 濕thấp 性tánh 。 云vân 何hà 火hỏa 界giới 。 謂vị 溫ôn 燥táo 性tánh 。 云vân 何hà 風phong 界giới 。 謂vị 輕khinh 等đẳng 動động 性tánh 。 云vân 何hà 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 諸chư 色sắc 。 謂vị 眼nhãn 根căn 。 耳nhĩ 根căn 。 鼻tị 根căn 。 舌thiệt 根căn 。 身thân 根căn 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 所sở 觸xúc 一nhất 分phần/phân 。 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。 云vân 何hà 眼nhãn 根căn 。 謂vị 色sắc 為vi 境cảnh 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 云vân 何hà 耳nhĩ 根căn 。 謂vị 聲thanh 為vi 境cảnh 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 云vân 何hà 鼻tị 根căn 。 謂vị 香hương 為vi 境cảnh 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 云vân 何hà 舌thiệt 根căn 。 謂vị 味vị 為vi 境cảnh 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 云vân 何hà 身thân 根căn 。 謂vị 所sở 觸xúc 為vi 境cảnh 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 云vân 何hà 為vi 色sắc 。 謂vị 眼nhãn 境cảnh 界giới 。 顯hiển 色sắc 。 形hình 色sắc 及cập 表biểu 色sắc 等đẳng 。 云vân 何hà 為vi 聲thanh 。 謂vị 耳nhĩ 境cảnh 界giới 。 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 因nhân 聲thanh 。 非phi 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 因nhân 聲thanh 。 俱câu 大đại 種chủng 因nhân 聲thanh 。 云vân 何hà 為vi 香hương 。 謂vị 鼻tị 境cảnh 界giới 。 好hảo/hiếu 香hương 。 惡ác 香hương 。 及cập 所sở 餘dư 香hương 。 云vân 何hà 為vi 味vị 。 謂vị 舌thiệt 境cảnh 界giới 。 甘cam 味vị 。 酢tạc 味vị 。 醎hàm 味vị 。 辛tân 味vị 。 苦khổ 味vị 。 淡đạm 味vị 。 云vân 何hà 為vi 所sở 觸xúc 一nhất 分phần/phân 。 謂vị 身thân 境cảnh 界giới 。 除trừ 四tứ 大đại 種chủng 餘dư 所sở 造tạo 觸xúc 。 滑hoạt 性tánh 。 澁sáp 性tánh 。 重trọng/trùng 性tánh 。 輕khinh 性tánh 。 冷lãnh 。 飢cơ 。 渴khát 等đẳng 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。 謂vị 有hữu 表biểu 業nghiệp 及cập 三tam 摩ma 地địa 所sở 生sanh 色sắc 等đẳng 。 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 云vân 何hà 受thọ 蘊uẩn 。 謂vị 三tam 領lãnh 納nạp 。 一nhất 。 苦khổ 。 二nhị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 滅diệt 時thời 有hữu 和hòa 合hợp 欲dục 。 苦khổ 謂vị 生sanh 時thời 有hữu 乖quai 離ly 欲dục 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 謂vị 無vô 二nhị 欲dục 。 云vân 何hà 想tưởng 蘊uẩn 。 謂vị 於ư 境cảnh 界giới 。 取thủ 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 行hành 蘊uẩn 。 謂vị 除trừ 受thọ 想tưởng 。 諸chư 餘dư 心tâm 法pháp 及cập 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 諸chư 餘dư 心tâm 法pháp 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 觸xúc 。 作tác 意ý 。 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 。 欲dục 。 勝thắng 解giải 。 念niệm 。 三tam 摩ma 地địa 。 慧tuệ 。 信tín 。 慚tàm 。 愧quý 。 無vô 貪tham 善thiện 根căn 。 無vô 瞋sân 善thiện 根căn 。 無vô 癡si 善thiện 根căn 。 精tinh 進tấn 。 輕khinh 安an 。 不bất 放phóng 逸dật 。 捨xả 。 不bất 害hại 。 貪tham 。 瞋sân 。 慢mạn 。 無vô 明minh 。 見kiến 。 疑nghi 。 忿phẫn 。 恨hận 。 覆phú 。 惱não 。 嫉tật 。 慳san 。 誑cuống 。 諂siểm 。 憍kiêu 。 害hại 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 惛hôn 沈trầm 。 掉trạo 舉cử 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 不bất 正chánh 知tri 。 惡ác 作tác 。 睡thụy 眠miên 。 尋tầm 。 伺tứ 。 是thị 諸chư 心tâm 法pháp 。 五ngũ 是thị 遍biến 行hành 。 五ngũ 是thị 別biệt 境cảnh 。 十thập 一nhất 是thị 善thiện 。 六lục 是thị 煩phiền 惱não 。 餘dư 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 四tứ 是thị 不bất 決quyết 定định 。 云vân 何hà 為vi 觸xúc 。 謂vị 三tam 和hòa 合hợp 分phân 別biệt 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 作tác 意ý 。 謂vị 能năng 令linh 心tâm 發phát 悟ngộ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 思tư 。 謂vị 於ư 功công 德đức 過quá 失thất 及cập 俱câu 相tương 違vi 。 令linh 心tâm 造tạo 作tác 。 意ý 業nghiệp 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 欲dục 。 謂vị 於ư 可khả 愛ái 事sự 。 希hy 望vọng 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 勝thắng 解giải 。 謂vị 於ư 決quyết 定định 事sự 。 即tức 如như 所sở 了liễu 印ấn 可khả 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 念niệm 。 謂vị 於ư 串xuyến 習tập 事sự 。 令linh 心tâm 不bất 忘vong 。 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 三tam 摩ma 地địa 。 謂vị 於ư 所sở 觀quán 事sự 。 令linh 心tâm 一nhất 境cảnh 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 慧tuệ 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 擇trạch 法pháp 為vi 性tánh 。 或hoặc 如như 理lý 所sở 引dẫn 。 或hoặc 不bất 如như 理lý 所sở 引dẫn 。 或hoặc 俱câu 非phi 所sở 引dẫn 。 云vân 何hà 為vi 信tín 。 謂vị 於ư 業nghiệp 果quả 諸chư 諦đế 寶bảo 中trung 。 極cực 正chánh 符phù 順thuận 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 慚tàm 。 謂vị 自tự 增tăng 上thượng 。 及cập 法pháp 增tăng 上thượng 。 於ư 所sở 作tác 罪tội 羞tu 恥sỉ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 愧quý 。 謂vị 世thế 增tăng 上thượng 。 於ư 所sở 作tác 罪tội 羞tu 恥sỉ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 貪tham 。 謂vị 貪tham 對đối 治trị 。 令linh 深thâm 厭yếm 患hoạn 無vô 著trước 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 瞋sân 。 謂vị 瞋sân 對đối 治trị 。 以dĩ 慈từ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 癡si 。 謂vị 癡si 對đối 治trị 。 以dĩ 其kỳ 如như 實thật 正chánh 行hạnh 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 精tinh 進tấn 。 謂vị 懈giải 怠đãi 對đối 治trị 。 心tâm 於ư 善thiện 品phẩm 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 輕khinh 安an 。 謂vị 麁thô 重trọng 對đối 治trị 。 身thân 心tâm 調điều 暢sướng 。 堪kham 能năng 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 不bất 放phóng 逸dật 。 謂vị 放phóng 逸dật 對đối 治trị 。 即tức 是thị 無vô 貪tham 乃nãi 至chí 精tinh 進tấn 。 依y 止chỉ 此thử 故cố 。 捨xả 不bất 善thiện 法pháp 。 及cập 即tức 修tu 彼bỉ 對đối 治trị 善thiện 法Pháp 。 云vân 何hà 為vi 捨xả 。 謂vị 即tức 無vô 貪tham 乃nãi 至chí 精tinh 進tấn 。 依y 止chỉ 此thử 故cố 。 獲hoạch 得đắc 所sở 有hữu 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 心tâm 正chánh 直trực 性tánh 。 心tâm 無vô 發phát 悟ngộ 性tánh 。 又hựu 由do 此thử 故cố 。 於ư 已dĩ 除trừ 遣khiển 染nhiễm 污ô 法pháp 中trung 。 無vô 染nhiễm 安an 住trụ 。 云vân 何hà 不bất 害hại 。 謂vị 害hại 對đối 治trị 。 以dĩ 悲bi 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 貪tham 。 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 染nhiễm 愛ái 耽đam 著trước 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 瞋sân 。 謂vị 於ư 有hữu 情tình 。 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 損tổn 害hại 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 所sở 謂vị 七thất 慢mạn 。 一nhất 。 慢mạn 。 二nhị 。 過quá 慢mạn 。 三tam 。 慢mạn 過quá 慢mạn 。 四tứ 。 我ngã 慢mạn 。 五ngũ 。 增tăng 上thượng 慢mạn 。 六lục 。 卑ty 慢mạn 。 七thất 。 邪tà 慢mạn 。 云vân 何hà 慢mạn 。 謂vị 於ư 劣liệt 計kế 己kỷ 勝thắng 。 或hoặc 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 過quá 慢mạn 。 謂vị 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 勝thắng 。 或hoặc 於ư 勝thắng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 慢mạn 過quá 慢mạn 。 謂vị 於ư 勝thắng 計kế 己kỷ 勝thắng 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 我ngã 慢mạn 。 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 隨tùy 觀quán 為vi 我ngã 或hoặc 為vi 我ngã 所sở 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 增tăng 上thượng 慢mạn 。 謂vị 於ư 未vị 得đắc 增tăng 上thượng 殊thù 勝thắng 所sở 證chứng 法pháp 中trung 謂vị 我ngã 已dĩ 得đắc 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 卑ty 慢mạn 。 謂vị 於ư 多đa 分phần 殊thù 勝thắng 計kế 己kỷ 少thiểu 分phần 。 下hạ 劣liệt 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 邪tà 慢mạn 。 謂vị 實thật 無vô 德đức 計kế 己kỷ 有hữu 德đức 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。 謂vị 於ư 業nghiệp 果quả 及cập 諦đế 寶bảo 中trung 無vô 智trí 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 所sở 謂vị 俱câu 生sanh 。 分phân 別biệt 所sở 起khởi 。 又hựu 欲dục 纏triền 貪tham 。 瞋sân 及cập 欲dục 纏triền 無vô 明minh 。 名danh 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 謂vị 貪tham 不bất 善thiện 根căn 。 瞋sân 不bất 善thiện 根căn 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 云vân 何hà 為vi 見kiến 。 所sở 謂vị 五ngũ 見kiến 。 一nhất 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 二nhị 。 邊biên 執chấp 見kiến 。 三tam 。 邪tà 見kiến 。 四tứ 。 見kiến 取thủ 。 五ngũ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 云vân 何hà 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 隨tùy 觀quán 為vi 我ngã 或hoặc 為vi 我ngã 所sở 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 邊biên 執chấp 見kiến 。 謂vị 即tức 由do 彼bỉ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 隨tùy 觀quán 為vi 常thường 或hoặc 復phục 為vi 斷đoạn 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 邪tà 見kiến 。 謂vị 或hoặc 謗báng 因nhân 或hoặc 復phục 謗báng 果quả 。 或hoặc 謗báng 作tác 用dụng 或hoặc 壞hoại 善thiện 事sự 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 見kiến 取thủ 。 謂vị 即tức 於ư 三tam 見kiến 及cập 彼bỉ 所sở 依y 諸chư 蘊uẩn 。 隨tùy 觀quán 為vi 最tối 為vi 上thượng 。 為vi 勝thắng 為vi 極cực 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 戒giới 禁cấm 取thủ 。 謂vị 於ư 戒giới 禁cấm 及cập 彼bỉ 所sở 依y 諸chư 蘊uẩn 。 隨tùy 觀quán 為vi 清thanh 淨tịnh 為vi 解giải 脫thoát 為vi 出xuất 離ly 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 疑nghi 。 謂vị 於ư 諦đế 等đẳng 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 後hậu 三tam 見kiến 及cập 疑nghi 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 。 餘dư 通thông 俱câu 生sanh 及cập 分phân 別biệt 起khởi 。 云vân 何hà 為vi 忿phẫn 。 謂vị 遇ngộ 現hiện 前tiền 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 心tâm 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 恨hận 。 謂vị 結kết 怨oán 不bất 捨xả 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 覆phú 。 謂vị 於ư 自tự 罪tội 覆phú 藏tàng 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 惱não 。 謂vị 發phát 暴bạo 惡ác 言ngôn 尤vưu 蛆thư 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 嫉tật 。 謂vị 於ư 他tha 盛thịnh 事sự 心tâm 妬đố 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 慳san 。 謂vị 施thí 相tương 違vi 心tâm 悋lận 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 誑cuống 。 謂vị 為vi 誑cuống 他tha 詐trá 現hiện 不bất 實thật 事sự 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 諂siểm 。 謂vị 覆phú 藏tàng 自tự 過quá 方phương 便tiện 所sở 攝nhiếp 。 心tâm 曲khúc 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 憍kiêu 。 謂vị 於ư 自tự 盛thịnh 事sự 染nhiễm 著trước 倨# 傲ngạo 心tâm 恃thị 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 害hại 。 謂vị 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 慚tàm 。 謂vị 於ư 所sở 作tác 罪tội 不bất 自tự 羞tu 恥sỉ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 愧quý 。 謂vị 於ư 所sở 作tác 罪tội 不bất 羞tu 恥sỉ 他tha 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 惛hôn 沈trầm 。 謂vị 心tâm 不bất 調điều 暢sướng 無vô 所sở 堪kham 能năng 。 蒙mông 昧muội 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 掉trạo 舉cử 。 謂vị 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 不bất 信tín 。 謂vị 信tín 所sở 對đối 治trị 。 於ư 業nghiệp 果quả 等đẳng 不bất 正chánh 信tín 順thuận 。 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 懈giải 怠đãi 。 謂vị 精tinh 進tấn 所sở 治trị 。 於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。 心tâm 不bất 勇dũng 猛mãnh 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 放phóng 逸dật 。 謂vị 即tức 由do 貪tham 瞋sân 癡si 懈giải 怠đãi 故cố 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 心tâm 不bất 防phòng 護hộ 。 於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。 不bất 能năng 修tu 習tập 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 失thất 念niệm 。 謂vị 染nhiễm 污ô 念niệm 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 不bất 能năng 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 散tán 亂loạn 。 謂vị 貪tham 瞋sân 癡si 。 分phần/phân 心tâm 流lưu 蕩đãng 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 知tri 。 謂vị 於ư 身thân 語ngữ 意ý 現hiện 前tiền 行hành 中trung 不bất 正chánh 依y 住trụ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 惡ác 作tác 。 謂vị 心tâm 變biến 悔hối 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 睡thụy 眠miên 。 謂vị 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 心tâm 極cực 昧muội 略lược 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 尋tầm 。 謂vị 能năng 尋tầm 求cầu 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 思tư 慧tuệ 差sai 別biệt 令linh 心tâm 麁thô 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 伺tứ 。 謂vị 能năng 伺tứ 察sát 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 思tư 慧tuệ 差sai 別biệt 令linh 心tâm 細tế 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 謂vị 依y 色sắc 。 心tâm 。 心tâm 法pháp 分phần/phân 位vị 。 但đãn 假giả 建kiến 立lập 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 決quyết 定định 異dị 性tánh 及cập 不bất 異dị 性tánh 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 得đắc 。 無vô 想tưởng 等đẳng 至chí 。 滅diệt 盡tận 等đẳng 至chí 。 無vô 想tưởng 所sở 有hữu 。 命mạng 根căn 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 生sanh 。 老lão 。 住trụ 。 無vô 常thường 。 名danh 身thân 。 句cú 身thân 。 文văn 身thân 。 異dị 生sanh 性tánh 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 云vân 何hà 為vi 得đắc 。 謂vị 若nhược 獲hoạch 若nhược 成thành 就tựu 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 謂vị 若nhược 種chủng 子tử 。 若nhược 自tự 在tại 。 若nhược 現hiện 前tiền 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 云vân 何hà 無vô 想tưởng 等đẳng 至chí 。 謂vị 已dĩ 離ly 遍biến 淨tịnh 貪tham 。 未vị 離ly 上thượng 貪tham 。 由do 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 不bất 恆hằng 現hiện 行hành 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 滅diệt 盡tận 等đẳng 至chí 。 謂vị 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 貪tham 。 從tùng 第đệ 一nhất 有hữu 。 更cánh 求cầu 勝thắng 進tiến 。 由do 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 不bất 恆hằng 現hiện 行hành 及cập 恆hằng 行hành 一nhất 分phần/phân 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 想tưởng 所sở 有hữu 。 謂vị 無vô 想tưởng 等đẳng 至chí 果quả 。 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 生sanh 已dĩ 。 不bất 恆hằng 現hiện 行hành 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 命mạng 根căn 。 謂vị 於ư 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 住trụ 時thời 決quyết 定định 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 自tự 類loại 相tương 似tự 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 生sanh 。 謂vị 於ư 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 諸chư 行hành 本bổn 無vô 今kim 有hữu 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 老lão 。 謂vị 即tức 如như 是thị 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 變biến 異dị 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 住trụ 。 謂vị 即tức 如như 是thị 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 常thường 。 謂vị 即tức 如như 是thị 。 諸chư 行hành 相tương 續tục 謝tạ 滅diệt 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 名danh 身Thân 。 謂vị 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 增tăng 語ngữ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 句cú 身thân 。 謂vị 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 增tăng 語ngữ 為vi 性tánh 。 云vân 何hà 文văn 身thân 。 謂vị 諸chư 字tự 為vi 性tánh 。 以dĩ 能năng 表biểu 彰chương 前tiền 二nhị 種chủng 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 顯hiển 。 由do 與dữ 名danh 句cú 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 顯hiển 了liễu 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 字tự 。 非phi 差sai 別biệt 門môn 所sở 變biến 易dị 故cố 。 云vân 何hà 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 於ư 諸chư 聖thánh 法Pháp 。 不bất 得đắc 為vi 性tánh 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 已dĩ 說thuyết 行hành 蘊uẩn 。 云vân 何hà 識thức 蘊uẩn 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 亦diệc 名danh 心tâm 意ý 。 由do 採thải 集tập 故cố 。 意ý 所sở 攝nhiếp 故cố 。 最tối 勝thắng 心tâm 者giả 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 識thức 中trung 諸chư 行hành 種chủng 子tử 皆giai 採thải 集tập 故cố 。 又hựu 此thử 行hành 緣duyên 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 前tiền 後hậu 一nhất 類loại 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 。 又hựu 由do 此thử 故cố 。 從tùng 滅diệt 盡tận 等đẳng 至chí 。 無vô 想tưởng 等đẳng 至chí 。 無vô 想tưởng 所sở 有hữu 起khởi 者giả 。 了liễu 別biệt 境cảnh 名danh 轉chuyển 識thức 還hoàn 生sanh 。 待đãi 所sở 緣duyên 緣duyên 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 數sác 數sác 間gian 斷đoạn 還hoàn 復phục 轉chuyển 故cố 。 又hựu 令linh 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 旋toàn 還hoàn 故cố 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 者giả 。 謂vị 能năng 攝nhiếp 藏tạng 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。 又hựu 能năng 攝nhiếp 藏tạng 我ngã 慢mạn 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 復phục 緣duyên 身thân 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 即tức 此thử 亦diệc 名danh 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 能năng 執chấp 持trì 身thân 故cố 。 最tối 勝thắng 意ý 者giả 。 謂vị 緣duyên 阿a 賴lại 耶da 識thức 為vi 境cảnh 。 恆hằng 與dữ 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 。 我ngã 慢mạn 及cập 我ngã 愛ái 等đẳng 相tương 應ứng 之chi 識thức 。 前tiền 後hậu 一nhất 類loại 相tương 續tục 隨tùy 轉chuyển 。 除trừ 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 及cập 與dữ 聖thánh 道Đạo 滅diệt 盡tận 等đẳng 至chí 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 蘊uẩn 。 答đáp 。 以dĩ 積tích 聚tụ 義nghĩa 說thuyết 名danh 為vi 蘊uẩn 。 謂vị 世thế 相tương 續tục 品phẩm 類loại 趣thú 處xứ 差sai 別biệt 色sắc 等đẳng 總tổng 略lược 攝nhiếp 故cố 。 復phục 有hữu 十thập 二nhị 處xứ 。 謂vị 眼nhãn 處xứ 色sắc 處xứ 。 耳nhĩ 處xứ 聲thanh 處xứ 。 鼻tị 處xứ 香hương 處xứ 。 舌thiệt 處xứ 味vị 處xứ 。 身thân 處xứ 觸xúc 處xứ 。 意ý 處xứ 法pháp 處xứ 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 處xứ 及cập 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 處xứ 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。 言ngôn 觸xúc 處xứ 者giả 。 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 前tiền 所sở 說thuyết 。 所sở 觸xúc 一nhất 分phần/phân 。 言ngôn 意ý 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 。 言ngôn 法pháp 處xứ 者giả 。 謂vị 受thọ 想tưởng 行hành 蘊uẩn 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。 及cập 與dữ 無vô 為vi 。 云vân 何hà 無vô 為vi 。 謂vị 虛hư 空không 無vô 為vi 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 及cập 真Chân 如Như 等đẳng 。 云vân 何hà 虛hư 空không 。 謂vị 若nhược 容dung 受thọ 諸chư 色sắc 。 云vân 何hà 非phi 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 若nhược 滅diệt 非phi 離ly 繫hệ 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 離ly 煩phiền 惱não 對đối 治trị 而nhi 諸chư 蘊uẩn 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 若nhược 滅diệt 是thị 離ly 繫hệ 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 由do 煩phiền 惱não 對đối 治trị 故cố 諸chư 蘊uẩn 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 真Chân 如Như 。 謂vị 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 處xứ 耶da 。 答đáp 。 諸chư 識thức 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 。 是thị 處xứ 義nghĩa 。 復phục 有hữu 十thập 八bát 界giới 。 謂vị 眼nhãn 界giới 。 色sắc 界giới 。 眼nhãn 識thức 界giới 。 耳nhĩ 界giới 。 聲thanh 界giới 。 耳nhĩ 識thức 界giới 。 鼻tị 界giới 。 香hương 界giới 。 鼻tị 識thức 界giới 。 舌thiệt 界giới 。 味vị 界giới 。 舌thiệt 識thức 界giới 。 身thân 界giới 。 觸xúc 界giới 。 身thân 識thức 界giới 。 意ý 界giới 。 法Pháp 界Giới 。 意ý 識thức 界giới 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 界giới 及cập 色sắc 等đẳng 諸chư 界giới 。 如như 處xứ 中trung 說thuyết 。 六lục 識thức 界giới 者giả 。 謂vị 依y 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 緣duyên 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 言ngôn 意ý 界giới 者giả 。 謂vị 即tức 彼bỉ 無vô 間gian 滅diệt 等đẳng 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 及cập 廣quảng 建kiến 立lập 十thập 八bát 界giới 故cố 。 如như 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 即tức 十thập 處xứ 十thập 界giới 及cập 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 。 一nhất 分phần/phân 識thức 蘊uẩn 即tức 意ý 處xứ 及cập 七thất 心tâm 界giới 。 餘dư 三tam 蘊uẩn 及cập 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 并tinh 諸chư 無vô 為vi 即tức 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 。 問vấn 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 界giới 。 答đáp 以dĩ 能năng 任nhậm 持trì 無vô 作tác 用dụng 性tánh 自tự 相tương/tướng 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 界giới 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 宣tuyên 說thuyết 蘊uẩn 等đẳng 。 答đáp 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 三tam 種chủng 我ngã 執chấp 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 三tam 種chủng 我ngã 執chấp 者giả 。 謂vị 一nhất 性tánh 我ngã 執chấp 。 受thọ 者giả 我ngã 執chấp 。 作tác 者giả 我ngã 執chấp 。 復phục 次thứ 此thử 十thập 八bát 界giới 幾kỷ 有hữu 色sắc 。 謂vị 十thập 界giới 一nhất 少thiểu 分phần 即tức 色sắc 蘊uẩn 自tự 性tánh 。 幾kỷ 無vô 色sắc 。 謂vị 所sở 餘dư 界giới 。 幾kỷ 有hữu 見kiến 。 謂vị 一nhất 色sắc 界giới 。 幾kỷ 無vô 見kiến 。 謂vị 所sở 餘dư 界giới 。 幾kỷ 有hữu 對đối 。 謂vị 十thập 有hữu 色sắc 界giới 。 若nhược 彼bỉ 於ư 是thị 處xứ 。 有hữu 所sở 障chướng 礙ngại 。 是thị 有hữu 對đối 義nghĩa 。 幾kỷ 無vô 對đối 。 謂vị 所sở 餘dư 界giới 。 幾kỷ 有hữu 漏lậu 。 謂vị 十thập 五ngũ 界giới 及cập 後hậu 三tam 少thiểu 分phần 。 由do 於ư 是thị 處xứ 煩phiền 惱não 起khởi 故cố 。 現hiện 所sở 行hành 處xứ 故cố 。 幾kỷ 無vô 漏lậu 。 謂vị 後hậu 三tam 少thiểu 分phần 。 幾kỷ 欲dục 界giới 繫hệ 。 謂vị 一nhất 切thiết 。 幾kỷ 色sắc 界giới 繫hệ 。 謂vị 十thập 四tứ 。 除trừ 香hương 。 味vị 。 鼻tị 。 舌thiệt 識thức 。 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 謂vị 後hậu 三tam 。 幾kỷ 不bất 繫hệ 。 謂vị 即tức 彼bỉ 無vô 漏lậu 界giới 。 幾kỷ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 除trừ 無vô 為vi 。 幾kỷ 取thủ 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 有hữu 漏lậu 。 幾kỷ 善thiện 。 幾kỷ 不bất 善thiện 。 幾kỷ 無vô 記ký 。 謂vị 十thập 。 通thông 三tam 種chủng 七thất 心tâm 界giới 及cập 色sắc 聲thanh 法Pháp 界Giới 。 八bát 無vô 記ký 。 幾kỷ 是thị 內nội 。 謂vị 十thập 二nhị 。 除trừ 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 及cập 法Pháp 界Giới 。 幾kỷ 是thị 外ngoại 。 謂vị 六lục 即tức 所sở 除trừ 。 幾kỷ 有hữu 緣duyên 。 謂vị 七thất 心tâm 界giới 及cập 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 幾kỷ 無vô 緣duyên 。 謂vị 餘dư 十thập 及cập 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 。 幾kỷ 有hữu 分phân 別biệt 。 謂vị 意ý 界giới 。 意ý 識thức 界giới 。 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 。 幾kỷ 執chấp 受thọ 。 謂vị 五ngũ 內nội 界giới 及cập 四tứ 界giới 少thiểu 分phần 。 謂vị 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 幾kỷ 非phi 執chấp 受thọ 。 謂vị 餘dư 九cửu 四tứ 少thiểu 分phần 。 幾kỷ 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 五ngũ 內nội 有hữu 色sắc 界giới 。 由do 與dữ 自tự 識thức 等đẳng 境cảnh 界giới 故cố 。 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 即tức 彼bỉ 自tự 識thức 空không 時thời 與dữ 自tự 類loại 等đẳng 故cố 。 大Đại 乘Thừa 五ngũ 蘊uẩn 論luận 一nhất 卷quyển