觀Quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 妙Diệu 宗Tông 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ

宋tống 四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 知tri 禮lễ 述thuật

二nhị 悲bi 泣khấp 下hạ 。 請thỉnh 式thức 。 科khoa 云vân 請thỉnh 法pháp 。 即tức 法pháp 式thức 也dã 。 三tam 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 因nhân 請thỉnh 往vãng 赴phó 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 勝thắng 鬘man 等đẳng 者giả 。 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 也dã 。 即tức 舍Xá 衛Vệ 國quốc 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 女nữ 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 所sở 生sanh 。 為vi 踰du 闍xà 國quốc 妃phi 。 其kỳ 後hậu 父phụ 母mẫu 遣khiển 書thư 云vân 。 佛Phật 出xuất 我ngã 國quốc 。 神thần 通thông 自tự 在tại 。 普phổ 益ích 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 鬘man 執chấp 書thư 。 對đối 使sử 說thuyết 偈kệ 云vân 。 仰ngưỡng 惟duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 普phổ 為vì 世thế 間gian 出xuất 。 亦diệc 應ưng 愍mẫn 我ngã 等đẳng 。 速tốc 來lai 至chí 此thử 處xứ 。 即tức 說thuyết 此thử 偈kệ 時thời 。 佛Phật 於ư 空không 中trung 現hiện 。 復phục 說thuyết 偈kệ 讚tán 云vân 。 如Như 來Lai 妙diệu 色sắc 身thân 。 世thế 間gian 無vô 與dữ 等đẳng 等đẳng 。 今kim 韋vi 提đề 哀ai 請thỉnh 佛Phật 即tức 降giáng/hàng 赴phó 。 其kỳ 事sự 相tướng 類loại 。 故cố 云vân 不bất 異dị 。 二nhị 知tri 韋vi 下hạ 隨tùy 釋thích 五ngũ 。 初sơ 神thần 通thông 二nhị 。 初sơ 消tiêu 文văn 。 如Như 來Lai 之chi 心tâm 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 無vô 數số 河hà 沙sa 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 若nhược 干can 種chủng 心tâm 。 悉tất 知tri 悉tất 見kiến 。 非phi 同đồng 小tiểu 聖thánh 作tác 意ý 方phương 知tri 。 他tha 心tâm 及cập 以dĩ 身thân 如như 意ý 通thông 皆giai 無vô 記ký 通thông 也dã 。 二nhị 問vấn 前tiền 下hạ 。 釋thích 妨phương 二nhị 。 初sơ 出xuất 妨phương 。 此thử 難nạn/nan 重trọng/trùng 出xuất 。 問vấn 不bất 異dị 前tiền 。 答đáp 不bất 同đồng 彼bỉ 。 言ngôn 二nhị 解giải 者giả 。 一nhất 滅diệt 即tức 今kim 嫌hiềm 佛Phật 之chi 惡ác 。 二nhị 生sanh 以dĩ 後hậu 行hành 法pháp 之chi 善thiện 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 佛Phật 入nhập 彼bỉ 頻tần 婆bà 之chi 室thất 。 即tức 令linh 世thế 王vương 謂vị 佛Phật 朋bằng 父phụ 還hoàn 謀mưu 國quốc 政chánh 怨oán 嫌hiềm 既ký 重trọng/trùng 。 後hậu 不bất 行hành 法pháp 。 故cố 不bất 窮cùng 往vãng 。 母mẫu 無vô 斯tư 事sự 故cố 佛Phật 親thân 赴phó 。 二nhị 時thời 韋vi 下hạ 。 色sắc 身thân 。 三tam 坐tọa 百bách 下hạ 。 坐tọa 座tòa 。 四tứ 目Mục 連Liên 下hạ 。 眷quyến 屬thuộc 。 五ngũ 普phổ 雨vũ 下hạ 雨vũ 華hoa 。 四tứ 傷thương 歎thán 請thỉnh 法pháp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 今kim 向hướng 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 明minh 請thỉnh 往vãng 生sanh 之chi 因nhân 者giả 。 即tức 二nhị 意ý 中trung 第đệ 二nhị 請thỉnh 示thị 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 之chi 因nhân 。 經Kinh 云vân 。 唯duy 願nguyện 佛Phật 日nhật 。 教giáo 我ngã 觀quán 於ư 。 清thanh 淨tịnh 處xứ 文văn 也dã 。 初sơ 明minh 供cúng 養dường 問vấn 往vãng 生sanh 因nhân 者giả 。 即tức 第đệ 一nhất 意ý 問vấn 往vãng 昔tích 生sanh 中trung 。 何hà 罪tội 為vi 因nhân 。 生sanh 此thử 闍xà 世thế 惡ác 逆nghịch 之chi 子tử 。 應ưng 知tri 此thử 二nhị 語ngữ 同đồng 意ý 別biệt 。 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 我ngã 有hữu 下hạ 。 供cúng 養dường 問vấn 往vãng 生sanh 因nhân 。 經kinh 自tự 絕tuyệt 瓔anh 珞lạc 。 舉cử 身thân 投đầu 地địa 。 號hào 泣khấp 向hướng 佛Phật 。 即tức 三tam 業nghiệp 供cúng 養dường 。 絕tuyệt 瓔anh 投đầu 地địa 是thị 身thân 。 號hào 泣khấp 是thị 口khẩu 。 以dĩ 二nhị 顯hiển 意ý 。 闍xà 世thế 之chi 因nhân 已dĩ 略lược 如như 前tiền 。 疏sớ/sơ 今kim 但đãn 出xuất 調Điều 達Đạt 之chi 緣duyên 。 二nhị 濁trược 惡ác 下hạ 。 正chánh 問vấn 生sanh 處xứ 。 二nhị 今kim 向hướng 下hạ 。 請thỉnh 往vãng 生sanh 因nhân 。 第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 泛phiếm 科khoa 懸huyền 解giải 二nhị 。 初sơ 科khoa 三tam 段đoạn 。 二nhị 如Như 來Lai 下hạ 解giải 初sơ 文văn 。 二nhị 初sơ 放phóng 下hạ 。 重trọng/trùng 科khoa 廣quảng 釋thích 二nhị 。 初sơ 總tổng 別biệt 分phần/phân 科khoa 。 酬thù 前tiền 生sanh 處xứ 者giả 。 前tiền 韋vi 提đề 請thỉnh 云vân 。 惟duy 願nguyện 為vì 我ngã 。 廣quảng 說thuyết 無vô 憂ưu 惱não 處xứ 。 佛Phật 今kim 放phóng 光quang 照chiếu 其kỳ 淨tịnh 土độ 。 令linh 彼bỉ 見kiến 之chi 。 以dĩ 酬thù 前tiền 請thỉnh 。 酬thù 前tiền 淨tịnh 業nghiệp 者giả 。 前tiền 請thỉnh 云vân 。 惟duy 願nguyện 教giáo 我ngã 觀quán 於ư 。 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 處xứ 。 今kim 示thị 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 。 即tức 教giáo 彼bỉ 觀quán 淨tịnh 業nghiệp 處xứ 也dã 。 近cận 答đáp 等đẳng 者giả 。 以dĩ 韋vi 提đề 希hy 於ư 酬thù 生sanh 處xứ 中trung 因nhân 光quang 見kiến 土thổ/độ 。 乃nãi 再tái 請thỉnh 云vân 。 教giáo 我ngã 思tư 惟duy 。 教giáo 我ngã 正chánh 受thọ 。 此thử 在tại 正chánh 宗tông 。 故cố 云vân 近cận 答đáp 。 若nhược 酬thù 序tự 中trung 所sở 請thỉnh 。 即tức 是thị 遠viễn 答đáp 。 二nhị 隨tùy 科khoa 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 酬thù 二nhị 問vấn 二nhị 。 初sơ 酬thù 前tiền 生sanh 處xứ 二nhị 。 初sơ 答đáp 其kỳ 生sanh 處xứ 三tam 。 初sơ 爾nhĩ 時thời 下hạ 放phóng 光quang 普phổ 示thị 。 二nhị 或hoặc 有hữu 下hạ 示thị 土thổ/độ 差sai 別biệt 。 三tam 時thời 韋vi 下hạ 。 的đích 示thị 生sanh 處xứ 。 二nhị 思tư 惟duy 下hạ 。 見kiến 土thổ/độ 更cánh 請thỉnh 因nhân 。 此thử 請thỉnh 淨tịnh 土độ 正chánh 助trợ 二nhị 因nhân 。 初sơ 教giáo 我ngã 思tư 惟duy 。 若nhược 不bất 思tư 惟duy 。 不bất 成thành 願nguyện 樂nhạo 。 有hữu 願nguyện 之chi 思tư 。 乃nãi 成thành 業nghiệp 因nhân 。 惟duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 教giáo 我ngã 修tu 於ư 淨tịnh 土độ 願nguyện 思tư 。 令linh 成thành 業nghiệp 因nhân 。 此thử 請thỉnh 事sự 善thiện 助trợ 道đạo 之chi 業nghiệp 也dã 。 次thứ 教giáo 我ngã 正chánh 受thọ 。 離ly 邪tà 倒đảo 想tưởng 。 領lãnh 納nạp 所sở 緣duyên 名danh 為vi 正chánh 受thọ 。 此thử 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 教giáo 我ngã 。 修tu 行hành 淨tịnh 土độ 觀quán 法pháp 。 即tức 正chánh 觀quán 也dã 。 二nhị 微vi 笑tiếu 下hạ 。 酬thù 前tiền 淨tịnh 業nghiệp 二nhị 。 初sơ 總tổng 別biệt 分phần/phân 科khoa 。 初sơ 業nghiệp 共cộng 凡phàm 夫phu 等đẳng 者giả 。 今kim 三tam 種chủng 福phước 是thị 圓viên 助trợ 道đạo 與dữ 正chánh 觀quán 合hợp 。 皆giai 如Như 來Lai 行hành 故cố 。 云vân 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 淨tịnh 業nghiệp 正chánh 因nhân 。 但đãn 以dĩ 三tam 種chủng 有hữu 通thông 有hữu 局cục 。 初sơ 孝hiếu 養dưỡng 等đẳng 通thông 於ư 大đại 小tiểu 及cập 以dĩ 博bác 地địa 。 故cố 云vân 初sơ 業nghiệp 共cộng 凡phàm 夫phu 。 次thứ 歸quy 戒giới 等đẳng 唯duy 通thông 大đại 小tiểu 凡phàm 夫phu 無vô 分phần/phân 。 故cố 云vân 次thứ 共cộng 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 菩Bồ 提Đề 心tâm 等đẳng 專chuyên 在tại 大Đại 乘Thừa 。 不bất 通thông 凡phàm 小tiểu 故cố 云vân 。 不Bất 共Cộng 之chi 法Pháp 。 二nhị 何hà 以dĩ 下hạ 。 隨tùy 科khoa 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 。 答đáp 思tư 惟duy 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 淨tịnh 業nghiệp 三tam 。 初sơ 光quang 照chiếu 頻tần 婆bà 得đắc 道Đạo 二nhị 。 初sơ 釋thích 微vi 笑tiếu 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 解giải 有hữu 下hạ 答đáp 放phóng 光quang 。 觀quán 法pháp 得đắc 果quả 者giả 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 圓viên 三tam 觀quán 習tập 果quả 故cố 也dã 。 二nhị 微vi 笑tiếu 下hạ 。 答đáp 微vi 笑tiếu 。 惡ác 業nghiệp 之chi 報báo 害hại 命mạng 。 縶# 身thân 。 而nhi 為vi 獲hoạch 果quả 及cập 淨tịnh 土độ 緣duyên 。 如Như 來Lai 心tâm 了liễu 善thiện 惡ác 因nhân 果quả 交giao 互hỗ 萬vạn 差sai 。 欲dục 表biểu 內nội 心tâm 是thị 故cố 微vi 笑tiếu 。 二nhị 阿a 那na 下hạ 釋thích 阿A 那Na 含Hàm 。 二nhị 去khứ 此thử 下hạ 。 舉cử 果quả 勸khuyến 修tu 因nhân 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 大đại 本bổn 小tiểu 本bổn 俱câu 云vân 極cực 樂lạc 。 去khứ 此thử 十thập 萬vạn 億ức 剎sát 。 剎sát 即tức 大Đại 千Thiên 故cố 云vân 河hà 沙sa 。 何hà 言ngôn 不bất 遠viễn 。 二nhị 解giải 云vân 下hạ 。 答đáp 有hữu 二nhị 意ý 。 初sơ 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 令linh 修tu 觀quán 者giả 。 欲dục 見kiến 即tức 見kiến 。 故cố 此thử 文văn 云vân 汝nhữ 當đương 繫hệ 念niệm 。 諦đế 觀quán 彼bỉ 國quốc 。 故cố 知tri 佛Phật 力lực 加gia 欲dục 見kiến 者giả 。 令linh 觀quán 成thành 見kiến 。 後hậu 文văn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 觀quán 於ư 西tây 方phương 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 當đương 得đắc 見kiến 彼bỉ 。 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 故cố 般bát 舟chu 見kiến 佛Phật 而nhi 論luận 三tam 力lực 。 一nhất 佛Phật 威uy 力lực 。 二nhị 三tam 昧muội 力lực 。 三tam 行hành 者giả 本bổn 功công 德đức 力lực 。 次thứ 意ý 即tức 是thị 光quang 中trung 現hiện 土thổ/độ 即tức 目mục 覩đổ 見kiến 也dã 。 其kỳ 二nhị 種chủng 見kiến 皆giai 由do 感cảm 應ứng 。 雖tuy 遠viễn 而nhi 近cận 。 然nhiên 若nhược 心tâm 性tánh 不bất 具cụ 塵trần 剎sát 。 則tắc 佛Phật 無vô 應ưng 現hiện 之chi 理lý 。 生sanh 無vô 感cảm 見kiến 之chi 功công 。 故cố 此thử 經Kinh 談đàm 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 觀quán 迷mê 此thử 意ý 則tắc 非phi 妙diệu 宗tông 。 三tam 第đệ 一nhất 下hạ 。 正chánh 示thị 往vãng 生sanh 因nhân 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 三tam 。 初sơ 共cộng 凡phàm 夫phu 業nghiệp 。 此thử 經Kinh 正chánh 被bị 頓đốn 修tu 之chi 機cơ 。 雖tuy 修tu 佛Phật 行hạnh 。 父phụ 母mẫu 師sư 長trưởng 。 豈khởi 不bất 孝hiếu 事sự 。 輪Luân 王Vương 十thập 戒giới 豈khởi 不bất 止chỉ 行hành 。 但đãn 能năng 修tu 之chi 心tâm 。 一nhất 一nhất 稱xưng 性tánh 。 何hà 妨phương 所sở 修tu 慈từ 孝hiếu 之chi 善thiện 。 共cộng 於ư 凡phàm 夫phu 。 二nhị 第đệ 二nhị 下hạ 。 共cộng 二Nhị 乘Thừa 業nghiệp 。 圓viên 頓đốn 行hành 者giả 豈khởi 違vi 小Tiểu 乘Thừa 出xuất 家gia 之chi 式thức 。 三Tam 歸Quy 眾chúng 戒giới 威uy 儀nghi 等đẳng 事sự 。 但đãn 受thọ 持trì 之chi 心tâm 合hợp 於ư 一nhất 體thể 。 依y 於ư 畢tất 竟cánh 而nhi 所sở 行hành 之chi 法Pháp 。 共cộng 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 第đệ 三tam 下hạ 。 大Đại 乘Thừa 不bất 共cộng 業nghiệp 。 依y 無vô 作tác 境cảnh 起khởi 無vô 緣duyên 誓thệ 。 名danh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 實thật 相tướng 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。 立lập 因nhân 果quả 殊thù 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 。 信tín 此thử 因nhân 果quả 方phương 名danh 為vi 深thâm 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 修tu 三tam 智trí 解giải 。 運vận 圓viên 乘thừa 行hành 。 以dĩ 此thử 解giải 行hành 教giáo 其kỳ 行hành 者giả 名danh 為vi 勸khuyến 進tấn 。 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 得đắc 前tiền 前tiền 者giả 不bất 得đắc 後hậu 後hậu 。 得đắc 後hậu 後hậu 者giả 必tất 得đắc 前tiền 前tiền 。 故cố 今kim 行hành 人nhân 能năng 修tu 前tiền 二nhị 。 前tiền 二nhị 不bất 能năng 修tu 於ư 大Đại 乘Thừa 。 故cố 云vân 餘dư 二nhị 不bất 及cập 是thị 言ngôn 大Đại 乘Thừa 。 二nhị 佛Phật 告cáo 下hạ 結kết 歎thán 。 既ký 是thị 佛Phật 業nghiệp 驗nghiệm 是thị 圓viên 修tu 。 故cố 大đại 經kinh 中trung 復phục 有hữu 一nhất 行hành 。 名danh 如Như 來Lai 行hành 。 雖tuy 云vân 一nhất 行hành 而nhi 具cụ 五ngũ 行hành 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 是thị 佛Phật 業nghiệp 而nhi 具cụ 三tam 種chủng 。 二nhị 諦đế 聽thính 下hạ 。 歎thán 其kỳ 所sở 問vấn 。 諦đế 聽thính 等đẳng 者giả 。 諸chư 經kinh 誡giới 聽thính 。 皆giai 有hữu 此thử 語ngữ 。 莫mạc 不bất 令linh 人nhân 生sanh 於ư 三tam 慧tuệ 。 而nhi 須tu 按án 教giáo 明minh 慧tuệ 偏thiên 圓viên 。 能năng 聽thính 所sở 聽thính 。 能năng 思tư 所sở 思tư 。 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。 若nhược 作tác 生sanh 滅diệt 解giải 者giả 。 即tức 三tam 藏tạng 三tam 慧tuệ 。 無vô 生sanh 解giải 者giả 通thông 教giáo 三tam 慧tuệ 。 無vô 量lượng 無vô 作tác 別biệt 圓viên 可khả 知tri 。 今kim 令linh 韋vi 提đề 等đẳng 生sanh 圓viên 三tam 慧tuệ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 安an 能năng 此thử 座tòa 即tức 證chứng 法Pháp 忍Nhẫn 。 三tam 即tức 得đắc 下hạ 。 略lược 付phó 阿A 難Nan 經kinh 如như 執chấp 明minh 鏡kính 等đẳng 者giả 。 觀quán 法pháp 如như 鏡kính 修tu 之chi 如như 執chấp 。 觀quán 成thành 土thổ/độ 現hiện 如như 見kiến 面diện 像tượng 。 是thị 知tri 外ngoại 有hữu 三tam 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 。 內nội 備bị 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 。 乃nãi 得đắc 見kiến 也dã 。 此thử 雖tuy 略lược 付phó 淨tịnh 業nghiệp 。 意ý 說thuyết 妙diệu 觀quán 。 初sơ 住trụ 初Sơ 地Địa 者giả 。 圓viên 住trụ 別biệt 地địa 俱câu 破phá 無vô 明minh 。 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 位vị 。 妙diệu 玄huyền 一nhất 實thật 位vị 云vân 。 若nhược 入nhập 初sơ 住trụ 正chánh 破phá 無vô 明minh 。 是thị 明minh 圓viên 教giáo 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 位vị 。 今kim 意ý 在tại 圓viên 。 引dẫn 仁nhân 王vương 五ngũ 種chủng 忍nhẫn 位vị 者giả 。 用dụng 顯hiển 無vô 生sanh 居cư 三tam 忍nhẫn 上thượng 。 若nhược 依y 別biệt 教giáo 十thập 信tín 伏phục 忍nhẫn 。 十thập 住trụ 信tín 忍nhẫn 。 十thập 行hành 去khứ 順thuận 忍nhẫn 。 十Thập 地Địa 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 妙diệu 覺giác 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 若nhược 約ước 圓viên 位vị 五ngũ 品phẩm 伏phục 忍nhẫn 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 信tín 順thuận 二nhị 忍nhẫn 。 初sơ 住trụ 至chí 等đẳng 覺giác 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 妙diệu 覺giác 名danh 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 然nhiên 別biệt 初Sơ 地Địa 即tức 圓viên 初sơ 住trụ 。 故cố 引dẫn 仁nhân 王vương 以dĩ 證chứng 今kim 位vị 。 行hành 者giả 應ưng 知tri 。 如Như 來Lai 將tương 說thuyết 。 十thập 六lục 觀quán 法pháp 。 預dự 彰chương 所sở 說thuyết 是thị 圓viên 妙diệu 觀quán 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 觀quán 於ư 極cực 樂lạc 觀quán 成thành 。 即tức 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 故cố 韋vi 提đề 聞văn 說thuyết 十thập 六lục 隨tùy 語ngữ 觀quán 成thành 。 說thuyết 訖ngật 即tức 證chứng 此thử 之chi 妙diệu 位vị 。 經kinh 示thị 此thử 觀quán 是thị 取thủ 初sơ 住trụ 徑kính 捷tiệp 之chi 門môn 。 故cố 不bất 可khả 云vân 想tưởng 事sự 而nhi 已dĩ 。 二nhị 初sơ 明minh 下hạ 。 明minh 十thập 六lục 妙diệu 觀quán 。 答đáp 正chánh 受thọ 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 汝nhữ 是thị 下hạ 。 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 韋vi 提đề 見kiến 土thổ/độ 之chi 由do 。 經kinh 未vị 得đắc 天thiên 眼nhãn 等đẳng 者giả 。 問vấn 阿A 那Na 律Luật 。 天thiên 眼nhãn 最tối 勝thắng 。 但đãn 見kiến 大Đại 千Thiên 。 豈khởi 有hữu 得đắc 天thiên 眼nhãn 者giả 。 越việt 十thập 萬vạn 億ức 土thổ/độ 見kiến 安an 養dưỡng 乎hồ 。 答đáp 此thử 語ngữ 未vị 得đắc 分phần/phân 真chân 菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 故cố 大đại 經kinh 二nhị 十thập 二nhị 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 清thanh 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 。 異dị 於ư 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 所sở 得đắc 。 以dĩ 是thị 異dị 故cố 。 一nhất 時thời 遍biến 見kiến 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 大đại 論luận 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 韋vi 提đề 實thật 大đại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 此thử 顯hiển 韋vi 提đề 本bổn 住trụ 法Pháp 身thân 。 為vì 欲dục 發phát 起khởi 。 淨tịnh 土độ 觀quán 法pháp 故cố 示thị 同đồng 凡phàm 。 此thử 會hội 即tức 得đắc 無vô 生sanh 忍nhẫn 者giả 。 即tức 者giả 方phương 將tương 也dã 。 此thử 會hội 聞văn 觀quán 將tương 證chứng 法Pháp 忍Nhẫn 。 非phi 謂vị 前tiền 文văn 說thuyết 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 是thị 韋vi 提đề 證chứng 。 前tiền 文văn 乃nãi 是thị 通thông 說thuyết 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 修tu 十thập 六lục 觀quán 能năng 得đắc 無vô 生sanh 。 人nhân 見kiến 示thị 同đồng 凡phàm 夫phu 之chi 言ngôn 。 便tiện 謂vị 前tiền 文văn 是thị 韋vi 提đề 證chứng 。 須tu 知tri 即tức 得đắc 非phi 已dĩ 得đắc 也dã 。 既ký 云vân 實thật 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 是thị 久cửu 證chứng 無vô 生sanh 。 如Như 來Lai 據cứ 迹tích 言ngôn 是thị 凡phàm 夫phu 。 心tâm 想tưởng 羸luy 劣liệt 。 劣liệt 想tưởng 凡phàm 夫phu 修tu 之chi 得đắc 忍nhẫn 。 顯hiển 茲tư 妙diệu 觀quán 能năng 革cách 下hạ 。 凡phàm 頓đốn 成thành 圓viên 聖thánh 。 異dị 方phương 便tiện 者giả 。 十thập 六lục 觀quán 法pháp 奇kỳ 異dị 方phương 便tiện 也dã 。 故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 修tu 多đa 羅la 說thuyết 有hữu 勝thắng 方phương 便tiện 。 繫hệ 念niệm 極cực 樂lạc 令linh 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 非phi 直trực 觀quán 名danh 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 彼bỉ 依y 正chánh 有hữu 二nhị 方phương 便tiện 。 能năng 令linh 此thử 土thổ/độ 凡phàm 夫phu 得đắc 見kiến 。 一nhất 者giả 修tu 觀quán 正chánh 受thọ 方phương 便tiện 。 令linh 心tâm 眼nhãn 見kiến 。 二nhị 佛Phật 神thần 力lực 示thị 現hiện 方phương 便tiện 。 能năng 令linh 目mục 擊kích 。 既ký 得đắc 見kiến 之chi 由do 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 故cố 云vân 非phi 直trực 觀quán 名danh 方phương 便tiện 。 佛Phật 力lực 令linh 見kiến 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 韋vi 提đề 乃nãi 得đắc 二nhị 種chủng 之chi 見kiến 。 一nhất 者giả 將tương 有hữu 隨tùy 文văn 作tác 觀quán 之chi 見kiến 。 二nhị 者giả 已dĩ 蒙mông 佛Phật 力lực 示thị 現hiện 見kiến 也dã 。 故cố 云vân 韋vi 提đề 見kiến 土thổ/độ 之chi 由do 。 二nhị 韋vi 提đề 下hạ 。 為vì 未vị 來lai 請thỉnh 見kiến 土thổ/độ 之chi 法pháp 二nhị 。 初sơ 請thỉnh 。 韋vi 提đề 先tiên 領lãnh 示thị 現hiện 方phương 便tiện 。 而nhi 為vi 請thỉnh 由do 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 如như 我ngã 今kim 者giả 。 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 見kiến 彼bỉ 國quốc 土độ 。 然nhiên 復phục 正chánh 請thỉnh 觀quán 法pháp 方phương 便tiện 。 乃nãi 以dĩ 眾chúng 生sanh 而nhi 為vi 請thỉnh 緣duyên 。 故cố 經Kinh 云vân 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 諸chư 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 濁trược 惡ác 不bất 善thiện 。 五ngũ 苦khổ 所sở 逼bức 。 云vân 何hà 當đương 見kiến 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 五ngũ 苦khổ 者giả 。 疏sớ/sơ 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 以dĩ 五ngũ 道đạo 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 釋thích 。 二nhị 以dĩ 五ngũ 罪tội 招chiêu 報báo 釋thích 者giả 。 地địa 獄ngục 燒thiêu 煮chử 苦khổ 。 餓ngạ 鬼quỷ 飢cơ 虛hư 苦khổ 。 畜súc 生sanh 屠đồ 割cát 苦khổ 。 人nhân 間gian 八bát 種chủng 苦khổ 。 天thiên 上thượng 五ngũ 衰suy 苦khổ 。 次thứ 釋thích 者giả 。 聖thánh 意ý 多đa 含hàm 更cánh 明minh 五ngũ 惡ác 招chiêu 於ư 二nhị 報báo 。 名danh 出xuất 大đại 本bổn 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 。 今kim 云vân 大đại 經kinh 是thị 也dã 。 疏sớ/sơ 文văn 先tiên 列liệt 三tam 五ngũ 之chi 名danh 。 次thứ 五ngũ 惡ác 下hạ 。 釋thích 出xuất 三tam 五ngũ 。 殺sát 至chí 飲ẩm 酒tửu 五ngũ 惡ác 因nhân 也dã 。 如như 大đại 經kinh 下hạ 。 釋thích 五ngũ 痛thống 即tức 華hoa 報báo 也dã 。 五ngũ 燒thiêu 下hạ 。 釋thích 五ngũ 燒thiêu 即tức 果quả 報báo 也dã 。 然nhiên 其kỳ 二nhị 報báo 並tịnh 無vô 五ngũ 相tương/tướng 。 各các 稱xưng 五ngũ 者giả 皆giai 從tùng 五ngũ 種chủng 惡ác 因nhân 而nhi 立lập 。 故cố 彼bỉ 五ngũ 文văn 。 後hậu 皆giai 結kết 云vân 。 是thị 為vi 一nhất 大đại 惡ác 。 一nhất 痛thống 一nhất 燒thiêu 。 乃nãi 至chí 總tổng 云vân 。 五ngũ 大đại 惡ác 五ngũ 痛thống 五ngũ 燒thiêu 。 故cố 知tri 二nhị 五ngũ 皆giai 從tùng 因nhân 立lập 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 列liệt 觀quán 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 初sơ 列liệt 觀quán 。 義nghĩa 例lệ 云vân 。 夫phu 三tam 觀quán 者giả 。 義nghĩa 唯duy 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 從tùng 行hành 。 唯duy 於ư 萬vạn 境cảnh 觀quán 一nhất 心tâm 。 萬vạn 境cảnh 雖tuy 殊thù 。 妙diệu 觀quán 理lý 等đẳng 。 如như 觀quán 陰ấm 等đẳng 即tức 其kỳ 意ý 也dã 。 二nhị 約ước 法pháp 相tướng 。 如như 約ước 四Tứ 諦Đế 五ngũ 行hành 之chi 文văn 。 入nhập 一nhất 念niệm 心tâm 以dĩ 為vi 圓viên 觀quán 。 三tam 託thác 事sự 。 如như 王vương 舍xá 耆kỳ 闍xà 名danh 從tùng 事sự 立lập 。 借tá 事sự 為vi 觀quán 以dĩ 導đạo 執chấp 情tình 。 如như 方Phương 等Đẳng 普phổ 賢hiền 其kỳ 例lệ 可khả 識thức 。 問vấn 今kim 十thập 六lục 觀quán 於ư 三tam 種chủng 中trung 屬thuộc 何hà 義nghĩa 邪tà 。 答đáp 既ký 不bất 撮toát 乎hồ 。 法pháp 相tướng 入nhập 心tâm 成thành 觀quán 。 信tín 非phi 附phụ 法pháp 。 又hựu 非phi 借tá 彼bỉ 事sự 義nghĩa 。 立lập 境cảnh 立lập 觀quán 。 驗nghiệm 非phi 託thác 事sự 明minh 矣hĩ 。 如Như 來Lai 直trực 談đàm 十thập 六lục 觀quán 行hành 修tu 證chứng 之chi 門môn 。 正chánh 當đương 從tùng 行hành 也dã 。 問vấn 義nghĩa 例lệ 三tam 種chủng 。 皆giai 是thị 理lý 觀quán 今kim 之chi 十thập 六lục 歷lịch 依y 正chánh 事sự 何hà 預dự 三tam 種chủng 邪tà 。 答đáp 託thác 事sự 附phụ 法pháp 二nhị 種chủng 三tam 觀quán 有hữu 事sự 有hữu 理lý 。 且thả 置trí 未vị 論luận 從tùng 行hành 三tam 觀quán 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 不bất 得đắc 歷lịch 事sự 。 既ký 言ngôn 從tùng 行hành 。 必tất 四tứ 種chủng 行hành 。 常thường 坐tọa 一nhất 種chủng 縱túng/tung 直trực 觀quán 理lý 。 餘dư 三tam 三tam 昧muội 豈khởi 不bất 兼kiêm 事sự 。 如như 般bát 舟chu 三tam 觀quán 歷lịch 念niệm 佛Phật 事sự 。 方Phương 等Đẳng 三tam 觀quán 歷lịch 持trì 咒chú 事sự 。 法pháp 華hoa 三tam 觀quán 歷lịch 誦tụng 經Kinh 事sự 。 請thỉnh 觀quán 音âm 三tam 觀quán 歷lịch 數sổ 息tức 事sự 。 覺giác 意ý 三tam 觀quán 歷lịch 三tam 性tánh 事sự 。 此thử 等đẳng 歷lịch 事sự 若nhược 非phi 從tùng 行hành 攝nhiếp 屬thuộc 何hà 邪tà 。 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 初sơ 觀quán 足túc 下hạ 千thiên 輻bức 輪luân 相tương/tướng 。 次thứ 第đệ 逆nghịch 緣duyên 至chí 肉nhục 髻kế 相tương/tướng 。 彼bỉ 觀quán 相tương/tướng 時thời 即tức 用dụng 三tam 觀quán 。 彼bỉ 是thị 從tùng 行hành 今kim 那na 獨độc 非phi 。 況huống 義nghĩa 例lệ 云vân 。 唯duy 於ư 萬vạn 境cảnh 觀quán 一nhất 心tâm 。 豈khởi 今kim 依y 正chánh 不bất 唯duy 一nhất 心tâm 。 經kinh 文văn 具cụ 列liệt 十thập 六lục 境cảnh 相tướng 。 大đại 師sư 但đãn 於ư 首thủ 題đề 示thị 圓viên 三tam 觀quán 。 令linh 將tương 此thử 觀quán 觀quán 十thập 六lục 境cảnh 。 正chánh 是thị 萬vạn 境cảnh 雖tuy 殊thù 妙diệu 觀quán 理lý 等đẳng 。 又hựu 今kim 三tam 觀quán 。 并tinh 諸chư 歷lịch 事sự 三tam 觀quán 。 若nhược 非phi 從tùng 行hành 等đẳng 者giả 。 那na 云vân 三tam 觀quán 義nghĩa 唯duy 三tam 種chủng 。 問vấn 今kim 經kinh 但đãn 於ư 像tượng 觀quán 示thị 。 云vân 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 諸chư 文văn 皆giai 無vô 觀quán 理lý 之chi 語ngữ 。 則tắc 知tri 佛Phật 外ngoại 皆giai 是thị 事sự 觀quán 。 縱túng/tung 將tương 此thử 義nghĩa 例lệ 觀quán 十thập 五ngũ 。 斯tư 是thị 行hành 人nhân 用dụng 理lý 觀quán 意ý 。 據cứ 經kinh 現hiện 文văn 但đãn 是thị 事sự 觀quán 。 答đáp 若nhược 自tự 依y 經kinh 修tu 觀quán 入nhập 證chứng 。 何hà 須tu 四tứ 依y 解giải 說thuyết 經Kinh 意ý 製chế 立lập 觀quán 法pháp 。 大đại 師sư 深thâm 得đắc 佛Phật 旨chỉ 。 故cố 於ư 首thủ 題đề 以dĩ 妙diệu 三tam 觀quán 釋thích 能năng 觀quán 觀quán 。 以dĩ 妙diệu 三Tam 身Thân 釋thích 所sở 觀quán 佛Phật 。 而nhi 云vân 觀quán 雖tuy 十thập 六lục 言ngôn 佛Phật 便tiện 周chu 。 今kim 依y 大đại 師sư 用dụng 三tam 妙diệu 觀quán 觀quán 十thập 六lục 境cảnh 。 豈khởi 是thị 行hành 人nhân 自tự 用dụng 觀quán 意ý 。 應ưng 知tri 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 無vô 不bất 於ư 事sự 觀quán 三tam 諦đế 理lý 。 但đãn 般bát 舟chu 等đẳng 依y 定định 散tán 善thiện 事sự 。 覺giác 意ý 縱túng/tung 任nhậm 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 。 是thị 故cố 偏thiên 得đắc 歷lịch 事sự 之chi 名danh 。 若nhược 常thường 坐tọa 等đẳng 直trực 於ư 三tam 道đạo 之chi 事sự 。 而nhi 觀quán 三tam 諦đế 。 不bất 兼kiêm 修tu 善thiện 及cập 縱túng/tung 惡ác 事sự 。 故cố 受thọ 理lý 名danh 。 今kim 經kinh 觀quán 法pháp 豈khởi 可khả 異dị 於ư 四tứ 三tam 昧muội 邪tà 。 故cố 知tri 十thập 六lục 正chánh 是thị 從tùng 行hành 歷lịch 事sự 觀quán 理lý 也dã 。 應ưng 知tri 十thập 六lục 皆giai 用dụng 三tam 觀quán 為vi 想tưởng 相tương/tướng 之chi 法pháp 。 三tam 觀quán 微vi 故cố 且thả 觀quán 落lạc 日nhật 及cập 以dĩ 清thanh 水thủy 。 三tam 觀quán 漸tiệm 著trước 乃nãi 觀quán 地địa 樹thụ 座tòa 像tượng 佛Phật 身thân 。 下hạ 去khứ 諸chư 境cảnh 皆giai 須tu 三tam 觀quán 。 二nhị 就tựu 十thập 下hạ 分phần/phân 科khoa 。 以dĩ 十thập 六lục 觀quán 三tam 類loại 分phân 之chi 。 六lục 屬thuộc 依y 報báo 者giả 。 日nhật 標tiêu 送tống 想tưởng 之chi 方phương 。 氷băng 表biểu 瑠lưu 璃ly 之chi 地địa 。 雖tuy 此thử 土thổ/độ 物vật 意ý 顯hiển 彼bỉ 邦bang 。 是thị 故cố 六lục 觀quán 皆giai 彼bỉ 依y 報báo 。 七thất 屬thuộc 正chánh 報báo 者giả 。 座tòa 為vi 三tam 聖thánh 親thân 依y 。 像tượng 類loại 三tam 聖thánh 真chân 體thể 。 是thị 故cố 七thất 觀quán 皆giai 名danh 正chánh 報báo 。 三tam 輩bối 之chi 人nhân 自tự 此thử 之chi 彼bỉ 。 修tu 因nhân 託thác 質chất 事sự 相tướng 不bất 同đồng 。 是thị 故cố 此thử 三tam 自tự 為vi 一nhất 類loại 。 二nhị 第đệ 一nhất 下hạ 。 隨tùy 科khoa 解giải 釋thích 三tam 。 初sơ 六lục 觀quán 觀quán 依y 報báo 六lục 。 初sơ 日nhật 觀quán 二nhị 。 初sơ 立lập 意ý 分phần/phân 科khoa 。 先tiên 作tác 日nhật 觀quán 意ý 令linh 繫hệ 心tâm 。 凡phàm 心tâm 暗ám 散tán 何hà 能năng 明minh 見kiến 淨tịnh 土độ 妙diệu 境cảnh 。 故cố 令linh 專chuyên 想tưởng 落lạc 日nhật 之chi 形hình 。 一nhất 事sự 繫hệ 心tâm 想tưởng 之chi 不bất 已dĩ 。 其kỳ 心tâm 則tắc 定định 。 心tâm 若nhược 靜tĩnh 細tế 種chủng 種chủng 觀quán 法pháp 皆giai 可khả 造tạo 修tu 。 繫hệ 心tâm 之chi 法pháp 須tu 落lạc 日nhật 者giả 。 欲dục 令linh 定định 想tưởng 趣thú 於ư 西tây 方phương 。 是thị 向hướng 彌di 陀đà 。 所sở 居cư 處xứ 故cố 。 二nhị 隨tùy 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 佛Phật 告cáo 下hạ 。 總tổng 勸khuyến 修tu 觀quán 。 經kinh 韋vi 提đề 希hy 汝nhữ 及cập 眾chúng 生sanh 者giả 。 韋vi 提đề 希hy 等đẳng 是thị 現hiện 在tại 機cơ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 未vị 來lai 機cơ 。 故cố 知tri 修tu 觀quán 不bất 專chuyên 佛Phật 世thế 。 況huống 復phục 韋vi 提đề 是thị 發phát 起khởi 者giả 。 正chánh 為vi 今kim 人nhân 請thỉnh 正chánh 受thọ 法pháp 。 是thị 故cố 我ngã 佛Phật 勸khuyến 眾chúng 生sanh 修tu 。 修tu 法pháp 如như 何hà 。 專chuyên 繫hệ 一nhất 處xứ 。 所sở 謂vị 西tây 方phương 。 二nhị 云vân 何hà 下hạ 。 正chánh 明minh 日nhật 觀quán 三tam 。 初sơ 舉cử 所sở 觀quán 境cảnh 。 經kinh 文văn 意ý 者giả 謂vị 。 昔tích 曾tằng 見kiến 者giả 。 或hoặc 現hiện 前tiền 見kiến 日nhật 欲dục 沒một 相tương/tướng 。 為vi 所sở 觀quán 境cảnh 。 蓋cái 以dĩ 此thử 觀quán 所sở 被bị 周chu 遍biến 。 唯duy 除trừ 生sanh 下hạ 。 雙song 目mục 俱câu 盲manh 。 既ký 不bất 識thức 日nhật 故cố 莫mạc 能năng 想tưởng 。 若nhược 曾tằng 有hữu 目mục 即tức 今kim 盲manh 者giả 。 亦diệc 可khả 修tu 之chi 。 況huống 現hiện 有hữu 目mục 見kiến 日nhật 分phân 明minh 。 修tu 之chi 越việt 易dị 。 即tức 以dĩ 所sở 見kiến 落lạc 日nhật 為vi 境cảnh 。 想tưởng 之chi 令linh 起khởi 觀quán 中trung 之chi 日nhật 。 二nhị 當đương 起khởi 下hạ 。 正chánh 教giáo 觀quán 察sát 。 釋thích 題đề 觀quán 字tự 明minh 妙diệu 三tam 觀quán 。 題đề 目mục 是thị 總tổng 。 經kinh 文văn 是thị 別biệt 。 豈khởi 不bất 以dĩ 總tổng 而nhi 貫quán 於ư 別biệt 。 今kim 想tưởng 落lạc 日nhật 。 而nhi 能năng 想tưởng 之chi 觀quán 隨tùy 解giải 而nhi 進tiến 。 三tam 藏tạng 事sự 定định 能năng 想tưởng 所sở 想tưởng 無vô 非phi 生sanh 滅diệt 。 通thông 教giáo 事sự 定định 能năng 想tưởng 所sở 想tưởng 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 別biệt 知tri 能năng 想tưởng 元nguyên 是thị 佛Phật 性tánh 。 於ư 想tưởng 能năng 所sở 次thứ 第đệ 觀quán 中trung 。 圓viên 人nhân 妙diệu 解giải 知tri 能năng 想tưởng 心tâm 本bổn 具cụ 一nhất 切thiết 依y 正chánh 之chi 法pháp 。 今kim 以dĩ 具cụ 日nhật 之chi 心tâm 緣duyên 於ư 即tức 心tâm 之chi 日nhật 。 令linh 本bổn 性tánh 日nhật 顯hiển 現hiện 其kỳ 前tiền 。 斯tư 乃nãi 以dĩ 法Pháp 界Giới 心tâm 緣duyên 法Pháp 界Giới 境cảnh 。 起khởi 法Pháp 界Giới 日nhật 。 既ký 皆giai 法Pháp 界Giới 。 豈khởi 不bất 即tức 空không 假giả 中trung 。 圓viên 人nhân 六lục 根căn 常thường 所sở 觸xúc 對đối 。 尚thượng 須tu 念niệm 念niệm 即tức 空không 假giả 中trung 。 豈khởi 今kim 修tu 觀quán 頓đốn 廢phế 此thử 三tam 。 此thử 猶do 總tổng 示thị 。 若nhược 別biệt 論luận 三tam 觀quán 成thành 日nhật 功công 者giả 。 以dĩ 根căn 境cảnh 空không 寂tịch 故cố 。 心tâm 日nhật 無vô 礙ngại 。 以dĩ 緣duyên 起khởi 假giả 立lập 故cố 。 累lũy/lụy/luy 想tưởng 日nhật 生sanh 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 日nhật 皆giai 法Pháp 界Giới 故cố 。 當đương 處xứ 顯hiển 現hiện 。 此thử 之chi 三tam 觀quán 同đồng 在tại 一nhất 心tâm 。 非phi 一nhất 非phi 三tam 而nhi 三tam 而nhi 一nhất 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 以dĩ 其kỳ 圓viên 人nhân 凡phàm 修tu 功công 行hành 。 皆giai 悉tất 如như 是thị 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 非phi 是thị 圓viên 人nhân 修tu 事sự 觀quán 也dã 。 通thông 人nhân 必tất 。 以dĩ 如như 幻huyễn 之chi 心tâm 。 修tu 諸chư 事sự 定định 。 以dĩ 驗nghiệm 圓viên 人nhân 用dụng 即tức 中trung 心tâm 成thành 其kỳ 事sự 觀quán 。 既ký 以dĩ 妙diệu 心tâm 觀quán 於ư 落lạc 日nhật 。 此thử 心tâm 堅kiên 住trụ 能năng 於ư 本bổn 性tánh 顯hiển 現hiện 日nhật 相tương/tướng 。 不bất 唯duy 閉bế 目mục 能năng 見kiến 開khai 目mục 亦diệc 皆giai 明minh 了liễu 。 若nhược 如như 此thử 者giả 。 則tắc 日nhật 觀quán 成thành 也dã 。 疏sớ/sơ 出xuất 二nhị 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 教giáo 令linh 下hạ 除trừ 疑nghi 。 大đại 本bổn 下hạ 卷quyển 云vân 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 疑nghi 惑hoặc 心tâm 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 不bất 了liễu 佛Phật 智trí 。 修tu 習tập 善thiện 本bổn 。 願nguyện 生sanh 其kỳ 國quốc 。 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 彼bỉ 宮cung 殿điện 。 壽thọ 五ngũ 百bách 歲tuế 。 常thường 不bất 見kiến 佛Phật 。 不bất 聞văn 法Pháp 。 不bất 見kiến 僧Tăng 。 於ư 彼bỉ 國quốc 土độ 。 而nhi 受thọ 胎thai 生sanh 。 此thử 人nhân 宿túc 世thế 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 疑nghi 惑hoặc 所sở 致trí 。 乃nãi 至chí 生sanh 彼bỉ 宮cung 殿điện 。 無vô 有hữu 一nhất 念niệm 惡ác 事sự 。 但đãn 於ư 五ngũ 百bách 歲tuế 中trung 。 不bất 見kiến 三Tam 寶Bảo 。 故cố 作tác 此thử 觀quán 令linh 除trừ 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 經Kinh 云vân 。 不bất 了liễu 佛Phật 智trí 。 則tắc 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 疏sớ/sơ 云vân 。 故cố 作tác 此thử 觀quán 令linh 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 即tức 顯hiển 此thử 觀quán 能năng 了liễu 佛Phật 智trí 。 若nhược 其kỳ 不bất 用dụng 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 觀quán 落lạc 日nhật 者giả 。 則tắc 迷mê 佛Phật 智trí 。 那na 名danh 此thử 觀quán 。 能năng 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 日nhật 觀quán 既ký 爾nhĩ 餘dư 觀quán 例lệ 然nhiên 。 故cố 知tri 大đại 師sư 依y 乎hồ 佛Phật 智trí 立lập 今kim 觀quán 法pháp 。 然nhiên 十thập 六lục 觀quán 屬thuộc 頓đốn 教giáo 故cố 。 原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 皆giai 用dụng 佛Phật 智trí 。 若nhược 凡phàm 小tiểu 善thiện 乃nãi 於ư 臨lâm 終chung 迴hồi 向hướng 佛Phật 智trí 。 作tác 眾chúng 惡ác 者giả 須tu 依y 佛Phật 智trí 求cầu 滅diệt 罪tội 障chướng 。 此thử 等đẳng 亦diệc 名danh 了liễu 於ư 佛Phật 智trí 。 不bất 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 既ký 有hữu 乘thừa 種chủng 生sanh 彼bỉ 速tốc 得đắc 見kiến 佛Phật 。 聞văn 法Pháp 預dự 於ư 海hải 眾chúng 。 不bất 生sanh 邊biên 地địa 。 及cập 胎thai 宮cung 也dã 。 二nhị 障chướng 者giả 下hạ 。 滅diệt 障chướng 即tức 五ngũ 逆nghịch 重trọng 罪tội 也dã 。 彼bỉ 經kinh 散tán 善thiện 力lực 弱nhược 。 故cố 逆nghịch 謗báng 不bất 生sanh 。 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 聞văn 其kỳ 名danh 字tự 。 信tín 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 至chí 心tâm 迴hồi 向hướng 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 國quốc 。 即tức 得đắc 往vãng 生sanh 。 住trụ 不bất 退thoái 轉chuyển 。 唯duy 除trừ 五ngũ 逆nghịch 。 誹phỉ 謗báng 正Chánh 法Pháp 。 若nhược 依y 今kim 經kinh 修tu 正chánh 觀quán 者giả 。 下hạ 至chí 日nhật 想tưởng 即tức 能năng 滅diệt 除trừ 。 五ngũ 逆nghịch 重trọng 罪tội 。 是thị 知tri 逆nghịch 罪tội 得đắc 生sanh 必tất 由do 修tu 觀quán 。 下hạ 輩bối 自tự 論luận 者giả 。 下hạ 品phẩm 下hạ 生sanh 觀quán 云vân 。 除trừ 八bát 十thập 億ức 劫kiếp 。 生sanh 死tử 之chi 罪tội 。 今kim 言ngôn 六lục 十thập 者giả 。 恐khủng 六lục 字tự 誤ngộ 。 問vấn 既ký 用dụng 法Pháp 界Giới 以dĩ 為vi 心tâm 境cảnh 。 顯hiển 法Pháp 界Giới 日nhật 。 令linh 閉bế 目mục 開khai 目mục 。 常thường 得đắc 見kiến 日nhật 。 即tức 是thị 觀quán 行hành 見kiến 法Pháp 界Giới 理lý 。 當đương 中trung 三tam 品phẩm 。 今kim 何hà 判phán 位vị 在tại 名danh 字tự 初sơ 。 屬thuộc 下hạ 下hạ 品phẩm 。 答đáp 理lý 觀quán 事sự 定định 相tương/tướng 即tức 修tu 者giả 。 心tâm 雖tuy 不bất 二nhị 。 事sự 雜tạp 凡phàm 情tình 。 故cố 未vị 伏phục 惑hoặc 。 事sự 定định 可khả 成thành 。 理lý 觀quán 忘vong 情tình 。 伏phục 惑hoặc 方phương 發phát 。 故cố 別biệt 惑hoặc 初sơ 伏phục 名danh 觀quán 行hành 位vị 見kiến 法Pháp 界Giới 理lý 。 深thâm 伏phục 乃nãi 名danh 相tướng 似tự 位vị 見kiến 。 分phần/phân 斷đoạn 方phương 得đắc 真chân 見kiến 法Pháp 界Giới 。 今kim 之chi 行hành 者giả 觀quán 日nhật 觀quán 氷băng 及cập 觀quán 瑠lưu 璃ly 。 雖tuy 用dụng 法Pháp 界Giới 心tâm 境cảnh 而nhi 觀quán 。 而nhi 惑hoặc 全toàn 未vị 伏phục 。 凡phàm 情tình 尚thượng 濃nồng 方phương 得đắc 名danh 字tự 見kiến 法Pháp 界Giới 日nhật 。 非phi 觀quán 行hành 位vị 。 作tác 此thử 判phán 者giả 。 蓋cái 約ước 鈍độn 根căn 於ư 日nhật 等đẳng 觀quán 。 且thả 得đắc 定định 心tâm 假giả 想tưởng 之chi 益ích 。 故cố 在tại 名danh 字tự 也dã 。 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 法Pháp 界Giới 日nhật 顯hiển 便tiện 能năng 圓viên 伏phục 。 及cập 任nhậm 運vận 除trừ 二nhị 種chủng 麁thô 惑hoặc 。 豈khởi 非phi 日nhật 觀quán 歷lịch 九cửu 品phẩm 邪tà 。 問vấn 今kim 用dụng 理lý 解giải 想tưởng 日nhật 現hiện 前tiền 。 縱túng/tung 未vị 斷đoạn 惑hoặc 事sự 定định 已dĩ 成thành 。 據cứ 下hạ 經kinh 說thuyết 。 下hạ 下hạ 品phẩm 人nhân 以dĩ 苦khổ 逼bức 故cố 。 不bất 遑hoàng 念niệm 佛Phật 。 但đãn 十thập 念niệm 頃khoảnh 。 稱xưng 彼bỉ 佛Phật 名danh 。 心tâm 雖tuy 相tương 續tục 終chung 不bất 可khả 類loại 見kiến 日nhật 定định 心tâm 。 因nhân 何hà 同đồng 在tại 第đệ 九cửu 品phẩm 位vị 。 答đáp 彼bỉ 由do 造tạo 逆nghịch 及cập 作tác 眾chúng 惡ác 。 臨lâm 終chung 苦khổ 逼bức 得đắc 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 為vi 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 雖tuy 不bất 能năng 念niệm 彼bỉ 佛Phật 三Tam 身Thân 。 怖bố 地địa 獄ngục 故cố 。 苦khổ 切thiết 稱xưng 名danh 。 具cụ 足túc 十thập 念niệm 。 既ký 絕tuyệt 後hậu 惡ác 即tức 乘thừa 此thử 念niệm 。 託thác 彼bỉ 蓮liên 中trung 名danh 下hạ 下hạ 品phẩm 。 今kim 論luận 始thỉ 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 習tập 三tam 昧muội 。 親thân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 法Pháp 了liễu 心tâm 。 本bổn 具cụ 淨tịnh 土độ 依y 正chánh 諸chư 法pháp 。 標tiêu 心tâm 具cụ 修tu 十thập 六lục 觀quán 法pháp 。 故cố 先tiên 觀quán 日nhật 。 令linh 心tâm 堅kiên 住trụ 。 望vọng 後hậu 諸chư 觀quán 此thử 當đương 末mạt 品phẩm 。 彼bỉ 人nhân 雖tuy 即tức 不bất 成thành 事sự 定định 。 而nhi 能năng 十thập 念niệm 稱xưng 佛Phật 不bất 散tán 。 亦diệc 為vi 定định 攝nhiếp 復phục 兼kiêm 臨lâm 終chung 勇dũng 決quyết 之chi 力lực 。 故cố 得đắc 預dự 於ư 第đệ 九cửu 品phẩm 也dã 。 是thị 故cố 行hành 相tương/tướng 雖tuy 少thiểu 不bất 同đồng 品phẩm 位vị 無vô 別biệt 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 。 二nhị 水thủy 觀quán 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 舉cử 所sở 觀quán 境cảnh 。 即tức 以dĩ 曾tằng 見kiến 大đại 陂bi 池trì 水thủy 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 二nhị 見kiến 水thủy 下hạ 。 正chánh 明minh 起khởi 觀quán 。 既ký 稟bẩm 圓viên 宗tông 知tri 能năng 想tưởng 心tâm 具cụ 七thất 大đại 性tánh 。 故cố 以dĩ 具cụ 水thủy 之chi 心tâm 託thác 彼bỉ 即tức 心tâm 之chi 水thủy 。 觀quán 於ư 本bổn 性tánh 令linh 水thủy 現hiện 前tiền 。 并tinh 及cập 諸chư 相tướng 皆giai 於ư 心tâm 性tánh 觀quán 令linh 顯hiển 現hiện 。 經kinh 文văn 為vi 四tứ 。 初sơ 作tác 水thủy 想tưởng 。 妙diệu 心tâm 既ký 運vận 性tánh 水thủy 即tức 生sanh 專chuyên 想tưởng 澄trừng 清thanh 令linh 心tâm 不bất 散tán 。 二nhị 既ký 見kiến 下hạ 。 變biến 水thủy 成thành 氷băng 。 性tánh 具cụ 之chi 法pháp 轉chuyển 變biến 自tự 由do 。 故cố 可khả 令linh 水thủy 。 而nhi 作tác 堅kiên 水thủy 。 三tam 見kiến 氷băng 下hạ 。 變biến 氷băng 為vi 瑠lưu 璃ly 。 氷băng 想tưởng 若nhược 成thành 瑠lưu 璃ly 可khả 識thức 。 四tứ 此thử 想tưởng 下hạ 。 觀quán 瑠lưu 璃ly 成thành 地địa 。 心tâm 藏tạng 具cụ 法pháp 。 有hữu 何hà 邊biên 涯nhai 。 無vô 妙diệu 觀quán 緣duyên 隱ẩn 而nhi 不bất 發phát 。 今kim 依y 佛Phật 語ngữ 順thuận 性tánh 想tưởng 之chi 。 寶bảo 地địa 光quang 明minh 種chủng 種chủng 奇kỳ 相tương 隨tùy 心tâm 出xuất 現hiện 。 此thử 自tự 六lục 段đoạn 初sơ 成thành 地địa 瑩oánh 徹triệt 。 二nhị 下hạ 有hữu 下hạ 。 寶bảo 幢tràng 光quang 明minh 。 三tam 瑠lưu 璃ly 下hạ 。 地địa 上thượng 莊trang 嚴nghiêm 。 四tứ 一nhất 一nhất 下hạ 。 寶bảo 光quang 樓lâu 閣các 。 五ngũ 於ư 臺đài 下hạ 。 華hoa 幢tràng 樂nhạc 器khí 。 六lục 八bát 種chủng 下hạ 。 風phong 樂nhạo/nhạc/lạc 演diễn 法pháp 。 疏sớ/sơ 實thật 無vô 時thời 節tiết 等đẳng 者giả 。 大đại 本bổn 云vân 。 彼bỉ 無vô 四tứ 時thời 。 不bất 寒hàn 不bất 熱nhiệt 。 及cập 無vô 日nhật 月nguyệt 。 常thường 有hữu 光quang 明minh 。 寄ký 於ư 此thử 土thổ/độ 。 四tứ 方phương 四tứ 維duy 。 有hữu 八bát 種chủng 風phong 。 故cố 亦diệc 順thuận 此thử 對đối 有hữu 八bát 風phong 。 然nhiên 彼bỉ 八bát 風phong 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 令linh 物vật 生sanh 長trưởng 及cập 以dĩ 衰suy 落lạc 。 但đãn 鼓cổ 自tự 然nhiên 之chi 樂lạc 。 演diễn 乎hồ 妙diệu 法Pháp 之chi 音âm 耳nhĩ 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 。 三tam 地địa 觀quán 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 漸tiệm 想tưởng 者giả 。 轉chuyển 於ư 氷băng 想tưởng 用dụng 表biểu 瑠lưu 璃ly 。 雖tuy 復phục 觀quán 地địa 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 未vị 稱xưng 彼bỉ 佛Phật 勝thắng 應ưng 所sở 居cư 。 良lương 以dĩ 三tam 觀quán 尚thượng 微vi 猶do 兼kiêm 假giả 想tưởng 故cố 。 於ư 彼bỉ 地địa 名danh 為vi 粗thô 見kiến 。 二nhị 若nhược 得đắc 下hạ 。 實thật 觀quán 。 妙diệu 觀quán 功công 著trước 三tam 昧muội 有hữu 成thành 。 見kiến 彼bỉ 勝thắng 身thân 所sở 依y 之chi 地địa 。 莊trang 嚴nghiêm 之chi 相tướng 。 豈khởi 可khả 具cụ 陳trần 。 應ưng 了liễu 同đồng 居cư 橫hoạnh/hoành 具cụ 三tam 土thổ/độ 其kỳ 相tương/tướng 非phi 少thiểu 。 如như 諸chư 經kinh 說thuyết 。 凡phàm 小tiểu 善thiện 行hành 迴hồi 向hướng 求cầu 生sanh 。 縱túng/tung 依y 大Đại 乘Thừa 仍nhưng 是thị 散tán 善thiện 。 故cố 感cảm 養dưỡng 淨tịnh 相tương/tướng 猶do 劣liệt 。 若nhược 今kim 頓đốn 教giáo 心tâm 觀quán 。 妙diệu 宗tông 所sở 見kiến 淨tịnh 相tương/tướng 永vĩnh 異dị 他tha 部bộ 。 如như 修tu 妙diệu 觀quán 於ư 同đồng 居cư 穢uế 。 尚thượng 見kiến 尊tôn 特đặc 及cập 實thật 報báo 土thổ/độ 。 豈khởi 淨tịnh 同đồng 居cư 身thân 土thổ/độ 一nhất 槩# 。 故cố 今kim 地địa 想tưởng 妙diệu 三tam 昧muội 成thành 。 見kiến 莊trang 嚴nghiêm 事sự 。 不bất 可khả 具cụ 說thuyết 。 三tam 佛Phật 告cáo 下hạ 。 明minh 利lợi 益ích 。 疏sớ/sơ 云vân 。 前tiền 水thủy 是thị 想tưởng 者giả 。 蓋cái 託thác 此thử 方phương 水thủy 成thành 氷băng 事sự 。 表biểu 彼bỉ 寶bảo 地địa 。 但đãn 是thị 假giả 想tưởng 故cố 名danh 粗thô 見kiến 。 今kim 成thành 三tam 昧muội 實thật 見kiến 彼bỉ 地địa 則tắc 名danh 實thật 觀quán 。 言ngôn 假giả 想tưởng 不bất 能năng 滅diệt 罪tội 。 斯tư 是thị 大đại 師sư 順thuận 經kinh 策sách 進tiến 。 令linh 其kỳ 行hành 者giả 速tốc 成thành 三tam 昧muội 。 非phi 是thị 假giả 想tưởng 全toàn 不bất 滅diệt 罪tội 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 日nhật 觀quán 尚thượng 類loại 下hạ 品phẩm 下hạ 生sanh 滅diệt 罪tội 之chi 數số 。 豈khởi 粗thô 見kiến 地địa 全toàn 不bất 除trừ 愆khiên 。 四tứ 作tác 此thử 下hạ 。 顯hiển 邪tà 正chánh 。 觀quán 與dữ 經kinh 合hợp 則tắc 稱xưng 性tánh 見kiến 。 名danh 為vi 正chánh 觀quán 。 見kiến 相tương/tướng 乖quai 經kinh 是thị 發phát 魔ma 事sự 。 故cố 名danh 邪tà 觀quán 。 下hạ 去khứ 皆giai 然nhiên 。 四tứ 樹thụ 觀quán 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 二nhị 正chánh 明minh 觀quán 行hành 。 問vấn 日nhật 觀quán 水thủy 觀quán 皆giai 先tiên 立lập 境cảnh 。 地địa 樹thụ 等đẳng 觀quán 何hà 不bất 云vân 邪tà 。 答đáp 別biệt 論luận 水thủy 日nhật 有hữu 曾tằng 見kiến 相tương/tướng 。 可khả 指chỉ 為vi 境cảnh 。 地địa 樹thụ 已dĩ 下hạ 。 非phi 曾tằng 覩đổ 對đối 。 將tương 何hà 為vi 境cảnh 。 若nhược 通thông 論luận 者giả 皆giai 得đắc 有hữu 境cảnh 。 何hà 者giả 諸chư 觀quán 皆giai 用dụng 教giáo 所sở 示thị 相tương/tướng 。 憶ức 持trì 在tại 心tâm 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 仍nhưng 了liễu 能năng 觀quán 本bổn 具cụ 此thử 法pháp 。 託thác 境cảnh 想tưởng 成thành 令linh 性tánh 具cụ 法pháp 發phát 明minh 心tâm 目mục 。 是thị 故cố 心tâm 觀quán 及cập 所sở 發phát 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 三tam 。 故cố 知tri 通thông 論luận 皆giai 得đắc 有hữu 境cảnh 。 此thử 文văn 為vi 五ngũ 。 初sơ 觀quán 寶bảo 下hạ 。 樹thụ 體thể 者giả 下hạ 之chi 莊trang 嚴nghiêm 及cập 生sanh 法pháp 等đẳng 。 皆giai 是thị 能năng 依y 。 今kim 一nhất 一nhất 樹thụ 。 八bát 千thiên 由do 旬tuần 。 即tức 所sở 依y 體thể 。 二nhị 一nhất 一nhất 下hạ 。 莊trang 嚴nghiêm 相tương/tướng 。 瑠lưu 璃ly 具cụ 云vân 吠phệ 瑠lưu 璃ly 邪tà 。 此thử 云vân 不bất 遠viễn 。 謂vị 西tây 域vực 有hữu 山sơn 去khứ 波Ba 羅La 奈Nại 城Thành 不bất 遠viễn 。 此thử 寶bảo 出xuất 彼bỉ 。 故cố 以dĩ 名danh 之chi 。 玻pha 瓈lê 正chánh 云vân 窣tốt 坡# 致trí 迦ca 。 其kỳ 狀trạng 少thiểu 似tự 此thử 方phương 水thủy 精tinh 。 然nhiên 有hữu 赤xích 白bạch 者giả 。 三tam 諸chư 天thiên 下hạ 。 明minh 生sanh 法pháp 。 生sanh 即tức 眾chúng 生sanh 諸chư 天thiên 童đồng 子tử 也dã 。 以dĩ 生sanh 對đối 諸chư 。 莊trang 嚴nghiêm 之chi 事sự 。 皆giai 稱xưng 為vi 法pháp 。 釋thích 迦ca 毘tỳ 楞lăng 伽già 。 此thử 云vân 能năng 勝thắng 摩ma 尼ni 。 正chánh 云vân 末mạt 尼ni 。 此thử 翻phiên 離ly 垢cấu 。 言ngôn 此thử 寶bảo 光quang 淨tịnh 不bất 為vi 。 垢cấu 穢uế 所sở 染nhiễm 。 又hựu 翻phiên 增tăng 長trưởng 。 謂vị 有hữu 此thử 寶bảo 處xứ 必tất 增tăng 其kỳ 成thành 德đức 。 舊cựu 云vân 翻phiên 為vi 如như 意ý 隨tùy 意ý 。 此thử 皆giai 義nghĩa 譯dịch 也dã 。 色sắc 中trung 上thượng 者giả 。 謂vị 摩ma 尼ni 之chi 光quang 間gian 雜tạp 眾chúng 寶bảo 色sắc 像tượng 殊thù 妙diệu 最tối 上thượng 無vô 過quá 也dã 。 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。 閻Diêm 浮Phù 具cụ 云vân 染nhiễm 部bộ 捺nại 陀đà 。 此thử 是thị 西tây 域vực 河hà 名danh 。 近cận 閻Diêm 浮Phù 捺nại 陀đà 樹thụ 。 其kỳ 金kim 出xuất 彼bỉ 河hà 中trung 。 此thử 則tắc 河hà 因nhân 樹thụ 立lập 稱xưng 。 金kim 由do 河hà 得đắc 名danh 。 如như 帝Đế 釋Thích 瓶bình 者giả 。 帝Đế 釋Thích 具cụ 云vân 釋Thích 迦Ca 因nhân 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 能năng 主chủ 。 言ngôn 其kỳ 能năng 為vi 天thiên 主chủ 。 言ngôn 瓶bình 者giả 。 釋thích 論luận 第đệ 十thập 五ngũ 云vân 。 有hữu 人nhân 常thường 供cúng 養dường 天thiên 。 其kỳ 人nhân 貧bần 窮cùng 。 一nhất 心tâm 供cúng 養dường 。 滿mãn 十thập 二nhị 歲tuế 。 求cầu 索sách 富phú 貴quý 。 天thiên 愍mẫn 此thử 人nhân 。 自tự 現hiện 其kỳ 身thân 。 而nhi 問vấn 之chi 曰viết 。 汝nhữ 求cầu 何hà 等đẳng 。 答đáp 我ngã 求cầu 富phú 貴quý 。 欲dục 令linh 所sở 願nguyện 皆giai 得đắc 。 天thiên 與dữ 一nhất 器khí 。 名danh 曰viết 德đức 瓶bình 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。 所sở 須tu 之chi 物vật 。 從tùng 此thử 瓶bình 出xuất 。 其kỳ 人nhân 如như 已dĩ 。 應ưng 意ý 所sở 欲dục 無vô 所sở 不bất 得đắc 。 今kim 此thử 妙diệu 華hoa 涌dũng 出xuất 諸chư 果quả 。 如như 彼bỉ 天thiên 瓶bình 出xuất 種chủng 種chủng 物vật 。 故cố 以dĩ 喻dụ 之chi 。 四tứ 有hữu 大đại 下hạ 。 現hiện 佛Phật 國quốc 。 非phi 獨độc 現hiện 一nhất 大Đại 千Thiên 。 十thập 方phương 佛Phật 剎sát 。 亦diệc 於ư 中trung 現hiện 樹thụ 觀quán 。 若nhược 發phát 轉chuyển 觀quán 佛Phật 土thổ/độ 亦diệc 應ưng 不bất 難nan 。 五ngũ 觀quán 見kiến 下hạ 結kết 觀quán 。 雖tuy 因nhân 光quang 蓋cái 見kiến 十thập 方phương 土thổ/độ 。 然nhiên 從tùng 樹thụ 起khởi 故cố 。 須tu 結kết 末mạt 而nhi 歸quy 其kỳ 本bổn 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 。 此thử 乃nãi 結kết 樹thụ 當đương 第đệ 四tứ 觀quán 。 五ngũ 池trì 觀quán 二nhị 。 初sơ 疏sớ/sơ 科khoa 。 二nhị 釋thích 經kinh 五ngũ 。 初sơ 明minh 池trì 體thể 。 體thể 義nghĩa 同đồng 樹thụ 。 二nhị 一nhất 一nhất 下hạ 。 明minh 池trì 相tương/tướng 。 支chi 派phái 金kim 渠cừ 底để 沙sa 蓮liên 華hoa 。 皆giai 是thị 八bát 池trì 奇kỳ 妙diệu 之chi 相tướng 。 三tam 其kỳ 摩ma 下hạ 。 明minh 隨tùy 心tâm 。 論luận 其kỳ 寶bảo 水thủy 稱xưng 適thích 人nhân 情tình 。 自tự 然nhiên 上thượng 樹thụ 然nhiên 後hậu 流lưu 下hạ 。 故cố 上thượng 生sanh 經kinh 明minh 兜Đâu 率Suất 宮cung 有hữu 水thủy 。 遊du 梁lương 棟đống 間gian 與dữ 此thử 同đồng 也dã 。 四tứ 其kỳ 聲thanh 下hạ 。 明minh 利lợi 益ích 。 即tức 水thủy 聲thanh 說thuyết 法Pháp 增tăng 人nhân 觀quán 慧tuệ 也dã 苦khổ 空không 等đẳng 是thị 說thuyết 小tiểu 諸chư 度Độ 相tướng 好hảo 是thị 說thuyết 大đại 又hựu 讚tán 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 則tắc 令linh 人nhân 深thâm 觀quán 三Tam 寶Bảo 也dã 。 說thuyết 法Pháp 既ký 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 驗nghiệm 此thử 三Tam 寶Bảo 亦diệc 讚tán 別biệt 體thể 同đồng 體thể 之chi 殊thù 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 瑠lưu 璃ly 光quang 菩Bồ 薩Tát 欲dục 來lai 此thử 土thổ/độ 先tiên 放phóng 光quang 明minh 。 非phi 青thanh 現hiện 青thanh 。 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 此thử 光quang 明minh 者giả 。 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 大đại 師sư 引dẫn 此thử 立lập 有hữu 分phân 別biệt 色sắc 。 若nhược 心tâm 若nhược 色sắc 唯duy 是thị 一nhất 色sắc 。 今kim 水thủy 聲thanh 說thuyết 法Pháp 光quang 明minh 化hóa 鳥điểu 。 豈khởi 不bất 彰chương 於ư 有hữu 分phân 別biệt 色sắc 。 色sắc 能năng 造tạo 心tâm 色sắc 具cụ 於ư 心tâm 。 唯duy 是thị 一nhất 色sắc 耶da 。 須tu 知tri 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 尚thượng 兼kiêm 權quyền 教giáo 他tha 師sư 皆giai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 唯duy 色sắc 但đãn 在tại 圓viên 宗tông 。 獨độc 從tùng 吾ngô 祖tổ 以dĩ 變biến 義nghĩa 兼kiêm 別biệt 具cụ 唯duy 屬thuộc 圓viên 故cố 。 五ngũ 是thị 為vi 下hạ 結kết 觀quán 。 疏sớ/sơ 釋thích 八bát 德đức 而nhi 對đối 五ngũ 入nhập 。 并tinh 前tiền 說thuyết 法Pháp 即tức 聲thanh 入nhập 也dã 。 雖tuy 成thành 六lục 入nhập 無vô 非phi 妙diệu 境cảnh 。 故cố 令linh 行hành 者giả 速tốc 證chứng 無vô 生sanh 。 六lục 總tổng 觀quán 二nhị 。 初sơ 疏sớ/sơ 科khoa 二nhị 。 經kinh 文văn 四tứ 。 初sơ 明minh 總tổng 觀quán 二nhị 。 初sơ 觀quán 寶bảo 樓lâu 二nhị 。 初sơ 眾chúng 寶bảo 下hạ 。 正chánh 明minh 觀quán 樓lâu 。 二nhị 其kỳ 樓lâu 下hạ 二nhị 處xứ 樂nhạc 聲thanh 。 即tức 樓lâu 中trung 天thiên 作tác 及cập 空không 裹khỏa 自tự 鳴minh 。 此thử 樂nhạc 音âm 中trung 皆giai 詮thuyên 三Tam 寶Bảo 。 微vi 妙diệu 觀quán 門môn 。 二nhị 此thử 想tưởng 下hạ 。 結kết 成thành 總tổng 觀quán 。 最tối 初sơ 繫hệ 念niệm 且thả 寄ký 此thử 土thổ/độ 。 落lạc 日nhật 及cập 氷băng 。 以dĩ 為vi 方phương 便tiện 。 次thứ 觀quán 彼bỉ 國quốc 地địa 樹thụ 池trì 樓lâu 。 應ưng 知tri 此thử 四tứ 得đắc 後hậu 後hậu 者giả 必tất 得đắc 前tiền 前tiền 。 故cố 樓lâu 觀quán 成thành 四tứ 事sự 都đô 現hiện 。 是thị 故cố 至chí 此thử 得đắc 總tổng 觀quán 名danh 。 雖tuy 云vân 總tổng 見kiến 若nhược 望vọng 後hậu 觀quán 此thử 猶do 約ước 略lược 。 故cố 曰viết 粗thô 見kiến 。 二nhị 是thị 為vi 下hạ 結kết 。 三tam 若nhược 見kiến 下hạ 。 明minh 利lợi 益ích 。 除trừ 無vô 量lượng 億ức 劫kiếp 。 極cực 重trọng 惡ác 業nghiệp 者giả 。 華hoa 座tòa 中trung 云vân 除trừ 五ngũ 萬vạn 億ức 劫kiếp 罪tội 。 前tiền 地địa 觀quán 除trừ 八bát 十thập 億ức 劫kiếp 。 然nhiên 其kỳ 滅diệt 罪tội 。 多đa 少thiểu 之chi 數số 。 皆giai 是thị 佛Phật 智trí 如như 量lượng 言ngôn 之chi 。 非phi 是thị 初sơ 心tâm 所sở 能năng 思tư 議nghị 。 但đãn 可khả 信tín 奉phụng 而nhi 已dĩ 。 四tứ 作tác 是thị 下hạ 。 顯hiển 觀quán 邪tà 正chánh 二nhị 。 七thất 觀quán 觀quán 正chánh 報báo 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 勅sắc 聽thính 許hứa 說thuyết 。 二nhị 說thuyết 是thị 下hạ 。 佛Phật 現hiện 身thân 相tướng 。 三tam 時thời 韋vi 下hạ 。 為vì 未vị 來lai 請thỉnh 。 四tứ 第đệ 四tứ 下hạ 。 酬thù 請thỉnh 廣quảng 明minh 二nhị 。 初sơ 別biệt 從tùng 酬thù 請thỉnh 列liệt 五ngũ 。 韋vi 提đề 因nhân 覩đổ 三tam 聖thánh 乃nãi 為vì 未vị 來lai 請thỉnh 三tam 聖thánh 觀quán 。 如Như 來Lai 酬thù 請thỉnh 須tu 示thị 五ngũ 門môn 。 何hà 者giả 既ký 欲dục 觀quán 佛Phật 。 佛Phật 必tất 坐tọa 座tòa 故cố 先tiên 觀quán 座tòa 。 又hựu 真chân 佛Phật 難nạn/nan 觀quán 要yếu 須tu 想tưởng 像tượng 使sử 心tâm 流lưu 利lợi 。 是thị 故cố 答đáp 三tam 陳trần 茲tư 五ngũ 觀quán 。 而nhi 獨độc 標tiêu 佛Phật 者giả 以dĩ 主chủ 包bao 徒đồ 也dã 。 二nhị 初sơ 華hoa 下hạ 。 通thông 就tựu 所sở 觀quán 釋thích 七thất 。 具cụ 論luận 正chánh 報báo 。 須tu 依y 前tiền 科khoa 照chiếu 於ư 七thất 境cảnh 。 文văn 七thất 。 初sơ 第đệ 七thất 華hoa 座tòa 觀quán 二nhị 。 初sơ 疏sớ/sơ 科khoa 二nhị 。 經kinh 文văn 五ngũ 。 初sơ 成thành 座tòa 法pháp 用dụng 及cập 辯biện 相tương/tướng 。 子tử 科khoa 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 佛Phật 告cáo 下hạ 。 明minh 法pháp 用dụng 謂vị 觀quán 法pháp 之chi 用dụng 也dã 。 以dĩ 由do 理lý 具cụ 方phương 有hữu 事sự 用dụng 。 能năng 想tưởng 之chi 心tâm 何hà 法pháp 不bất 具cụ 。 依y 聖thánh 言ngôn 境cảnh 就tựu 性tánh 而nhi 觀quán 。 華hoa 座tòa 莊trang 嚴nghiêm 不bất 現hiện 而nhi 現hiện 。 一nhất 令linh 其kỳ 下hạ 。 辯biện 相tương/tướng 。 即tức 法pháp 用dụng 所sở 成thành 華hoa 座tòa 眾chúng 相tướng 也dã 。 文văn 四tứ 。 初sơ 華hoa 色sắc 數số 量lượng 。 二nhị 一nhất 一nhất 下hạ 。 華hoa 間gian 殊thù 光quang 三tam 釋Thích 迦Ca 下hạ 。 華hoa 臺đài 寶bảo 網võng 。 甄chân 叔thúc 迦ca 者giả 。 此thử 云vân 赤xích 色sắc 。 西tây 域vực 有hữu 甄chân 叔thúc 迦ca 樹thụ 。 其kỳ 華hoa 赤xích 色sắc 形hình 大đại 如như 手thủ 。 此thử 寶bảo 色sắc 似tự 此thử 華hoa 因nhân 以dĩ 名danh 焉yên 。 四tứ 於ư 其kỳ 下hạ 。 寶bảo 幢tràng 莊trang 嚴nghiêm 。 須Tu 彌Di 山Sơn 者giả 。 此thử 云vân 妙diệu 高cao 。 亦diệc 曰viết 安an 明minh 。 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 者giả 。 具cụ 云vân 須tu 夜dạ 摩ma 。 此thử 云vân 善thiện 時thời 。 以dĩ 彼bỉ 天thiên 光quang 明minh 無vô 晝trú 夜dạ 之chi 別biệt 。 故cố 曰viết 善thiện 時thời 。 應ưng 知tri 能năng 觀quán 三tam 觀quán 轉chuyển 深thâm 所sở 發phát 勝thắng 相tương/tướng 漸tiệm 大đại 。 如như 前tiền 寶bảo 樹thụ 止chỉ 高cao 八bát 千thiên 由do 旬tuần 。 今kim 之chi 華hoa 座tòa 臺đài 土thổ/độ 寶bảo 幢tràng 自tự 如như 萬vạn 億ức 須Tu 彌Di 。 驗nghiệm 其kỳ 座tòa 體thể 極cực 為vi 高cao 大đại 。 故cố 知tri 妙diệu 境cảnh 隨tùy 觀quán 增tăng 明minh 矣hĩ 。 二nhị 一nhất 一nhất 金kim 色sắc 下hạ 。 明minh 能năng 隨tùy 機cơ 利lợi 物vật 。 座tòa 觀quán 若nhược 成thành 。 十thập 方phương 佛Phật 事sự 隨tùy 觀quán 皆giai 覩đổ 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 。 結kết 觀quán 。 四tứ 佛Phật 告cáo 下hạ 。 明minh 由do 願nguyện 力lực 成thành 。 彼bỉ 佛Phật 因nhân 中trung 作tác 菩Bồ 薩Tát 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 為vi 法Pháp 藏tạng 。 於ư 世thế 自tự 在tại 王vương 佛Phật 所sở 。 發phát 四tứ 十thập 八bát 願nguyện 。 取thủ 此thử 淨tịnh 土độ 攝nhiếp 諸chư 眾chúng 生sanh 。 今kim 願nguyện 力lực 成thành 。 故cố 令linh 所sở 依y 華hoa 座tòa 若nhược 此thử 。 五ngũ 若nhược 欲dục 下hạ 。 明minh 未vị 來lai 利lợi 益ích 。 二nhị 第đệ 八bát 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 像tượng 。 觀quán 二nhị 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 法Pháp 界Giới 下hạ 。 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 泛phiếm 明minh 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 欲dục 想tưởng 佛Phật 身thân 須tu 知tri 觀quán 體thể 。 體thể 是thị 本bổn 覺giác 起khởi 成thành 能năng 觀quán 。 依y 體thể 立lập 宗tông 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 。 須tu 知tri 本bổn 覺giác 乃nãi 是thị 諸chư 佛Phật 。 法Pháp 界Giới 之chi 身thân 。 以dĩ 諸chư 如Như 來Lai 。 無vô 別biệt 所sở 證chứng 。 全toàn 證chứng 眾chúng 生sanh 本bổn 性tánh 故cố 也dã 。 若nhược 始thỉ 覺giác 有hữu 功công 本bổn 覺giác 乃nãi 顯hiển 。 故cố 云vân 法Pháp 身thân 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 又hựu 復phục 彌di 陀đà 與dữ 一nhất 切thiết 佛Phật 。 一nhất 身thân 一nhất 智trí 應ứng 用dụng 亦diệc 然nhiên 。 彌di 陀đà 身thân 顯hiển 即tức 諸chư 佛Phật 身thân 。 諸chư 佛Phật 相tương/tướng 明minh 即tức 彌di 陀đà 體thể 。 是thị 故cố 泛phiếm 明minh 生sanh 諸chư 佛Phật 身thân 以dĩ 為vi 觀quán 察sát 。 彌di 陀đà 觀quán 體thể 。 疏sớ/sơ 約ước 三tam 義nghĩa 釋thích 此thử 經Kinh 文văn 。 初sơ 釋thích 初sơ 八bát 句cú 二nhị 。 初sơ 約ước 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 佛Phật 入nhập 生sanh 心tâm 。 報báo 佛Phật 法Pháp 性tánh 身thân 者giả 。 滿mãn 足túc 始thỉ 覺giác 名danh 為vi 報báo 佛Phật 。 究cứu 顯hiển 本bổn 覺giác 名danh 法pháp 性tánh 身thân 。 始thỉ 本bổn 既ký 冥minh 能năng 起khởi 應ứng 用dụng 。 然nhiên 須tu 能năng 感cảm 應ứng 方phương 現hiện 前tiền 。 今kim 論luận 三tam 觀quán 淨tịnh 心tâm 念niệm 佛Phật 。 方phương 名danh 能năng 感cảm 。 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 心tâm 淨tịnh 。 法Pháp 身thân 自tự 在tại 。 此thử 二nhị 道đạo 交giao 是thị 為vi 入nhập 義nghĩa 。 復phục 以dĩ 白bạch 日nhật 升thăng 天thiên 喻dụ 始thỉ 合hợp 本bổn 。 影ảnh 現hiện 百bách 川xuyên 喻dụ 應ưng 入nhập 淨tịnh 想tưởng 。 二nhị 即tức 是thị 下hạ 。 相tương 隨tùy 物vật 現hiện 。 三tam 十thập 等đẳng 者giả 。 牒điệp 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 已dĩ 下hạ 文văn 也dã 。 明minh 佛Phật 下hạ 釋thích 義nghĩa 。 由do 法pháp 報báo 冥minh 故cố 。 應ứng 用dụng 自tự 在tại 。 有hữu 淨tịnh 心tâm 感cảm 。 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 前tiền 明minh 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 即tức 指chỉ 諸chư 佛Phật 是thị 法Pháp 界Giới 身thân 之chi 文văn 也dã 。 而nhi 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 身thân 通thông 分phần/phân 證chứng 故cố 。 故cố 兼kiêm 菩Bồ 薩Tát 意ý 明minh 前tiền 雖tuy 顯hiển 示thị 法Pháp 身thân 入nhập 心tâm 。 未vị 明minh 隨tùy 觀quán 現hiện 身thân 之chi 相tướng 。 今kim 明minh 觀quán 佛Phật 相tướng 好hảo 。 佛Phật 以dĩ 相tướng 好hảo 隨tùy 心tâm 觀quán 現hiện 。 故cố 云vân 此thử 顯hiển 能năng 隨tùy 也dã 。 二nhị 又hựu 法pháp 下hạ 。 約ước 解giải 入nhập 相tương 應ứng 釋thích 。 前tiền 明minh 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 恐khủng 謂vị 佛Phật 體thể 異dị 眾chúng 生sanh 體thể 感cảm 召triệu 方phương 入nhập 。 今kim 袪# 此thử 見kiến 。 故cố 云vân 佛Phật 身thân 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 既ký 法Pháp 界Giới 無vô 外ngoại 豈khởi 少thiểu 異dị 眾chúng 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 體thể 本bổn 遍biến 全toàn 是thị 眾chúng 生sanh 色sắc 心tâm 依y 正chánh 。 何hà 故cố 經Kinh 云vân 入nhập 眾chúng 生sanh 心tâm 。 然nhiên 雖tuy 全toàn 是thị 而nhi 眾chúng 生sanh 迷mê 背bối/bội 。 是thị 故cố 佛Phật 體thể 成thành 出xuất 離ly 義nghĩa 。 今kim 得đắc 觀quán 解giải 契khế 合hợp 佛Phật 體thể 。 是thị 故cố 佛Phật 體thể 入nhập 觀quán 解giải 心tâm 。 故cố 得đắc 名danh 曰viết 解giải 入nhập 相tương 應ứng 。 斯tư 乃nãi 始thỉ 覺giác 解giải 於ư 本bổn 覺giác 。 是thị 故cố 本bổn 覺giác 入nhập 於ư 始thỉ 覺giác 。 問vấn 解giải 入nhập 相tương 應ứng 釋thích 之chi 方phương 的đích 。 此thử 義nghĩa 即tức 足túc 。 何hà 須tu 前tiền 約ước 感cảm 應ứng 釋thích 邪tà 。 答đáp 今kim 之chi 心tâm 觀quán 非phi 直trực 於ư 陰ấm 觀quán 本bổn 性tánh 佛Phật 。 乃nãi 託thác 他tha 佛Phật 顯hiển 乎hồ 本bổn 性tánh 。 故cố 先tiên 明minh 應ưng 佛Phật 入nhập 我ngã 想tưởng 心tâm 。 次thứ 明minh 佛Phật 身thân 全toàn 是thị 本bổn 覺giác 。 故cố 應ưng 佛Phật 顯hiển 。 知tri 本bổn 性tánh 明minh 。 託thác 外ngoại 義nghĩa 成thành 唯duy 心tâm 觀quán 立lập 。 二nhị 釋thích 相tương/tướng 假giả 。 是thị 今kim 觀quán 門môn 故cố 感cảm 應ứng 釋thích 闕khuyết 之chi 不bất 可khả 。 二nhị 是thị 心tâm 下hạ 。 釋thích 中trung 二nhị 句cú 二nhị 。 初sơ 作tác 是thị 別biệt 明minh 二nhị 。 初sơ 約ước 能năng 感cảm 能năng 成thành 釋thích 作tác 。 作tác 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 淨tịnh 心tâm 能năng 感cảm 他tha 方phương 應ưng 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 言ngôn 佛Phật 本bổn 是thị 無vô 者giả 。 法Pháp 身thân 妙diệu 絕tuyệt 無vô 有hữu 色sắc 相tướng 迭điệt 相tương 見kiến 故cố 心tâm 淨tịnh 故cố 有hữu 者giả 。 眾chúng 生sanh 淨tịnh 心tâm 依y 於ư 業nghiệp 識thức 熏huân 佛Phật 法Pháp 身thân 。 故cố 見kiến 勝thắng 應ưng 妙diệu 色sắc 相tướng 也dã 。 二nhị 三tam 昧muội 能năng 成thành 己kỷ 之chi 果quả 佛Phật 。 故cố 云vân 亦diệc 因nhân 等đẳng 也dã 。 復phục 名danh 是thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 初sơ 作tác 他tha 佛Phật 次thứ 作tác 己kỷ 佛Phật 。 二nhị 是thị 心tâm 是thị 下hạ 。 約ước 即tức 應ưng 即tức 果quả 。 釋thích 是thị 。 是thị 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 心tâm 即tức 應ưng 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 向hướng 聞văn 等đẳng 者giả 佛Phật 體thể 無vô 相tướng 。 心tâm 感cảm 故cố 有hữu 。 是thị 則tắc 心tâm 佛Phật 及cập 以dĩ 有hữu 無vô 。 條điều 然nhiên 永vĩnh 異dị 。 經kinh 泯mẫn 此thử 見kiến 。 故cố 言ngôn 心tâm 是thị 應ưng 佛Phật 。 心tâm 外ngoại 無vô 佛Phật 。 二nhị 心tâm 即tức 果quả 佛Phật 。 故cố 名danh 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 即tức 亦diệc 無vô 佛Phật 之chi 因nhân 一nhất 句cú 也dã 。 既ký 心tâm 是thị 果quả 佛Phật 。 故cố 無vô 能năng 成thành 三tam 昧muội 之chi 因nhân 也dã 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 已dĩ 有hữu 如Như 來Lai 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 豈khởi 待đãi 當đương 來lai 方phương 成thành 果quả 佛Phật 。 初sơ 是thị 應ưng 佛Phật 二nhị 是thị 果quả 佛Phật 。 此thử 乃nãi 消tiêu 釋thích 經kinh 疏sớ/sơ 之chi 文văn 。 若nhược 論luận 作tác 是thị 之chi 義nghĩa 者giả 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 也dã 。 何hà 者giả 以dĩ 明minh 心tâm 作tác 佛Phật 故cố 。 顯hiển 非phi 性tánh 德đức 自tự 然nhiên 有hữu 佛Phật 。 以dĩ 明minh 心tâm 是thị 佛Phật 故cố 顯hiển 非phi 修tu 德đức 因nhân 緣duyên 成thành 佛Phật 。 應ưng 知tri 外ngoại 道đạo 諸chư 句cú 三tam 教giáo 四tứ 門môn 。 所sở 有hữu 思tư 議nghị 不bất 出xuất 因nhân 緣duyên 。 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 故cố 佛Phật 頂đảnh 經kinh 明minh 乎hồ 七thất 大đại 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 一nhất 一nhất 結kết 云vân 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 彼bỉ 云vân 世thế 間gian 該cai 於ư 九cửu 界giới 。 今kim 於ư 一nhất 念niệm 妙diệu 觀quán 作tác 是thị 能năng 泯mẫn 性tánh 過quá 。 即tức 是thị 而nhi 作tác 。 故cố 全toàn 性tánh 成thành 修tu 則tắc 泯mẫn 一nhất 切thiết 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 。 即tức 作tác 而nhi 是thị 。 故cố 全toàn 修tu 即tức 性tánh 則tắc 泯mẫn 一nhất 切thiết 因nhân 緣duyên 之chi 性tánh 。 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 何hà 思tư 不bất 絕tuyệt 。 何hà 議nghị 不bất 忘vong 。 既ký 以dĩ 作tác 是thị 絕tuyệt 乎hồ 思tư 議nghị 復phục 以dĩ 作tác 是thị 顯hiển 於ư 三tam 觀quán 。 以dĩ 若nhược 破phá 若nhược 立lập 皆giai 名danh 為vi 作tác 。 空không 假giả 二nhị 觀quán 也dã 。 不bất 破phá 不bất 立lập 名danh 之chi 為vi 是thị 。 中trung 道đạo 觀quán 也dã 。 全toàn 是thị 而nhi 作tác 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 破phá 。 三tam 諦đế 俱câu 立lập 名danh 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 名danh 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 也dã 。 全toàn 作tác 而nhi 是thị 則tắc 於ư 三tam 諦đế 俱câu 非phi 破phá 非phi 立lập 。 名danh 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 中trung 也dã 。 即tức 中trung 之chi 空không 假giả 名danh 作tác 。 能năng 破phá 三tam 惑hoặc 能năng 立lập 三tam 法pháp 故cố 。 感cảm 他tha 佛Phật 三Tam 身Thân 圓viên 應ưng 。 能năng 成thành 我ngã 心tâm 三Tam 身Thân 當đương 果quả 。 即tức 空không 假giả 之chi 中trung 名danh 是thị 則tắc 全toàn 惑hoặc 即tức 智trí 。 全toàn 障chướng 即tức 德đức 。 故cố 心tâm 是thị 應ưng 佛Phật 。 心tâm 是thị 果quả 佛Phật 。 故cố 知tri 作tác 是thị 一nhất 心tâm 修tu 者giả 乃nãi 不bất 思tư 議nghị 三tam 觀quán 。 十thập 六lục 觀quán 之chi 總tổng 體thể 一nhất 經kinh 之chi 妙diệu 宗tông 。 文văn 出xuất 此thử 中trung 義nghĩa 遍biến 初sơ 後hậu 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 當đương 用dụng 此thử 意ý 修tu 淨tịnh 土độ 因nhân 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。 故cố 今kim 略lược 釋thích 。 二nhị 始thỉ 學học 下hạ 。 作tác 是thị 共cộng 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 始thỉ 終chung 釋thích 。 若nhược 論luận 六lục 即tức 皆giai 作tác 皆giai 是thị 。 今kim 辯biện 修tu 證chứng 作tác 是thị 須tu 分phần/phân 。 始thỉ 則tắc 名danh 字tự 觀quán 行hành 相tương 似tự 三tam 位vị 。 修tu 而nhi 未vị 證chứng 。 故cố 且thả 名danh 作tác 。 終chung 則tắc 分phần/phân 證chứng 究cứu 竟cánh 任nhậm 運vận 真chân 覺giác 。 得đắc 名danh 為vi 是thị 意ý 存tồn 揀giản 濫lạm 。 故cố 有hữu 此thử 釋thích 。 二nhị 若nhược 當đương 下hạ 。 約ước 當đương 現hiện 釋thích 。 以dĩ 現hiện 釋thích 是thị 。 以dĩ 當đương 釋thích 作tác 。 為vi 令linh 即tức 心tâm 見kiến 佛Phật 法pháp 體thể 。 以dĩ 此thử 現hiện 因nhân 而nhi 證chứng 當đương 果quả 。 故cố 以dĩ 心tâm 佛Phật 同đồng 體thể 名danh 心tâm 是thị 佛Phật 。 觀quán 生sanh 彼bỉ 果quả 名danh 心tâm 作tác 佛Phật 。 意ý 在tại 即tức 心tâm 念niệm 佛Phật 及cập 令linh 慕mộ 果quả 修tu 因nhân 。 故cố 有hữu 此thử 釋thích 。 三tam 正chánh 遍biến 下hạ 。 後hậu 二nhị 句cú 。 三tam 智trí 融dung 妙diệu 。 名danh 正Chánh 遍Biến 知Tri 。 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 故cố 喻dụ 如như 海hải 。 斯tư 乃nãi 究cứu 竟cánh 圓viên 明minh 大đại 覺giác 。 與dữ 我ngã 心tâm 體thể 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 今kim 依y 頓đốn 教giáo 即tức 三tam 惑hoặc 染nhiễm 修tu 圓viên 淨tịnh 心tâm 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 正Chánh 遍Biến 知Tri 海hải 。 此thử 約ước 他tha 釋thích 心tâm 生sanh 也dã 。 若nhược 依y 此thử 心tâm 能năng 成thành 當đương 果quả 。 此thử 約ước 己kỷ 佛Phật 釋thích 心tâm 生sanh 也dã 。 二nhị 多đa 陀đà 下hạ 。 偏thiên 觀quán 彌di 陀đà 并tinh 示thị 觀quán 法pháp 二nhị 。 初sơ 令linh 偏thiên 觀quán 。 經kinh 是thị 故cố 應ưng 當đương 者giả 。 上thượng 已dĩ 明minh 示thị 心tâm 感cảm 諸chư 佛Phật 。 心tâm 即tức 諸chư 佛Phật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 知tri 可khả 即tức 心tâm 而nhi 觀quán 彌di 陀đà 。 心tâm 尚thượng 能năng 作tác 諸chư 佛Phật 。 豈khởi 不bất 感cảm 於ư 彌di 陀đà 。 心tâm 尚thượng 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 豈khởi 不bất 即tức 是thị 彌di 陀đà 。 應ưng 知tri 彌di 陀đà 與dữ 一nhất 切thiết 佛Phật 。 不bất 多đa 不bất 少thiểu 。 諸chư 佛Phật 乃nãi 即tức 一nhất 之chi 多đa 。 彌di 陀đà 乃nãi 即tức 多đa 之chi 一nhất 。 一nhất 心tâm 繫hệ 念niệm 。 諦đế 觀quán 彼bỉ 佛Phật 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 也dã 。 但đãn 云vân 諦đế 觀quán 那na 云vân 三tam 觀quán 。 以dĩ 所sở 觀quán 境cảnh 列liệt 三tam 號hiệu 故cố 。 顯hiển 於ư 能năng 觀quán 知tri 是thị 三tam 觀quán 。 何hà 者giả 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 此thử 云vân 如Như 來Lai 。 阿a 羅la 訶ha 。 此thử 云vân 應Ứng 供Cúng 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 此thử 云vân 正chánh 遍biến 知tri 。 此thử 之chi 三tam 號hiệu 即tức 召triệu 三tam 德đức 。 今kim 就tựu 所sở 觀quán 義nghĩa 當đương 三tam 諦đế 。 正chánh 遍biến 知tri 即tức 般Bát 若Nhã 。 真Chân 諦Đế 也dã 。 應Ứng 供Cúng 即tức 解giải 脫thoát 。 俗tục 諦đế 也dã 。 如Như 來Lai 即tức 法Pháp 身thân 中trung 諦đế 也dã 。 以dĩ 三tam 德đức 為vi 三tam 諦đế 三tam 一nhất 圓viên 融dung 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 此thử 諦đế 與dữ 觀quán 名danh 別biệt 體thể 同đồng 絕tuyệt 思tư 絕tuyệt 議nghị 。 此thử 乃nãi 復phục 見kiến 彌di 陀đà 觀quán 體thể 。 當đương 以dĩ 此thử 觀quán 觀quán 像tượng 觀quán 真chân 。 疏sớ/sơ 釋thích 三tam 號hiệu 其kỳ 文văn 可khả 見kiến 。 問vấn 像tượng 觀quán 文văn 中trung 示thị 心tâm 作tác 佛Phật 。 示thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 復phục 以dĩ 三tam 號hiệu 顯hiển 於ư 三tam 諦đế 。 妙diệu 觀quán 既ký 立lập 。 可khả 用dụng 此thử 法pháp 觀quán 下hạ 諸chư 境cảnh 。 其kỳ 落lạc 日nhật 觀quán 至chí 華hoa 座tòa 觀quán 。 佛Phật 既ký 未vị 示thị 三tam 觀quán 之chi 式thức 。 何hà 得đắc 行hành 人nhân 預dự 用dụng 茲tư 觀quán 。 答đáp 佛Phật 對đối 當đương 機cơ 示thị 觀quán 前tiền 後hậu 。 全toàn 由do 聖thánh 意ý 非phi 凡phàm 所sở 知tri 。 滅diệt 後hậu 之chi 人nhân 欲dục 修tu 觀quán 行hành 。 所sở 用dụng 法pháp 則tắc 須tu 憑bằng 四tứ 依y 。 大đại 師sư 釋thích 題đề 能năng 觀quán 之chi 觀quán 。 既ký 論luận 三tam 觀quán 。 題đề 目mục 是thị 總tổng 經kinh 文văn 是thị 別biệt 。 豈khởi 不bất 以dĩ 總tổng 而nhi 貫quán 於ư 別biệt 。 況huống 云vân 觀quán 佛Phật 十thập 六lục 俱câu 包bao 。 今kim 依y 天thiên 台thai 修tu 習tập 教giáo 觀quán 。 不bất 憑bằng 智trí 者giả 更cánh 託thác 何hà 人nhân 。 如như 般bát 舟chu 三tam 觀quán 妙diệu 門môn 。 普phổ 賢hiền 六lục 根căn 悔hối 法pháp 。 皆giai 於ư 定định 內nội 見kiến 聖thánh 方phương 宣tuyên 。 而nhi 大đại 師sư 教giáo 人nhân 。 預dự 習tập 精tinh 熟thục 方phương 入nhập 道Đạo 場Tràng 。 何hà 不bất 疑nghi 之chi 。 那na 獨độc 責trách 此thử 且thả 稟bẩm 斯tư 宗tông 者giả 。 若nhược 聞văn 若nhược 思tư 不bất 離ly 三tam 觀quán 。 須tu 於ư 動động 靜tĩnh 用dụng 空không 假giả 中trung 立lập 一nhất 切thiết 行hành 。 若nhược 其kỳ 然nhiên 者giả 。 今kim 何hà 不bất 用dụng 空không 假giả 中trung 心tâm 。 想tưởng 乎hồ 日nhật 氷băng 及cập 地địa 樹thụ 等đẳng 種chủng 種chủng 相tương/tướng 邪tà 。 如như 心tâm 想tưởng 日nhật 以dĩ 何hà 力lực 故cố 日nhật 想tưởng 現hiện 前tiền 。 般bát 舟chu 經Kinh 云vân 。 我ngã 所sở 念niệm 即tức 見kiến 心tâm 作tác 佛Phật 。 心tâm 自tự 見kiến 心tâm 。 心tâm 者giả 不bất 知tri 心tâm 。 心tâm 有hữu 想tưởng 則tắc 癡si 。 心tâm 無vô 想tưởng 則tắc 泥Nê 洹Hoàn 。 彼bỉ 經kinh 初sơ 心tâm 以dĩ 佛Phật 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。 故cố 言ngôn 心tâm 作tác 佛Phật 等đẳng 。 今kim 之chi 初sơ 心tâm 既ký 先tiên 觀quán 日nhật 。 豈khởi 不bất 得đắc 云vân 心tâm 作tác 日nhật 心tâm 自tự 見kiến 心tâm 等đẳng 耶da 。 止Chỉ 觀Quán 以dĩ 彼bỉ 經kinh 此thử 文văn 。 示thị 於ư 中trung 觀quán 。 中trung 觀quán 若nhược 立lập 三tam 觀quán 自tự 成thành 。 如như 此thử 觀quán 日nhật 方phương 依y 此thử 疏sớ/sơ 修tu 日nhật 觀quán 也dã 。 況huống 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 何hà 得đắc 依y 報báo 非phi 佛Phật 法Pháp 邪tà 。 二nhị 想tưởng 彼bỉ 下hạ 。 示thị 觀quán 法pháp 子tử 科khoa 分phần/phân 經kinh 為vi 四tứ 。 初sơ 觀quán 佛Phật 像tượng 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 像tượng 觀quán 。 既ký 是thị 具cụ 足túc 三tam 號hiệu 之chi 像tượng 。 理lý 合hợp 於ư 像tượng 。 照chiếu 空không 假giả 中trung 如như 見kiến 此thử 方phương 泥nê 木mộc 之chi 像tượng 。 尚thượng 須tu 體thể 達đạt 性tánh 。 若nhược 虛hư 空không 三Tam 身Thân 宛uyển 然nhiên 四tứ 德đức 無vô 減giảm 。 觀quán 中trung 寶bảo 像tượng 豈khởi 可khả 不bất 然nhiên 。 若nhược 於ư 像tượng 觀quán 不bất 達đạt 三tam 諦đế 。 次thứ 觀quán 真chân 佛Phật 寧ninh 見kiến 三Tam 身Thân 。 二nhị 見kiến 像tượng 下hạ 。 因nhân 像tượng 見kiến 土thổ/độ 像tượng 。 觀quán 既ký 成thành 心tâm 眼nhãn 開khai 發phát 。 廣quảng 見kiến 依y 報báo 地địa 樹thụ 諸chư 相tướng 。 應ưng 知tri 樹thụ 等đẳng 出xuất 過quá 前tiền 樹thụ 無vô 數số 倍bội 也dã 。 何hà 者giả 以dĩ 今kim 寶bảo 像tượng 必tất 稱xưng 華hoa 座tòa 。 座tòa 像tượng 高cao 勝thắng 樹thụ 合hợp 覆phú 之chi 。 皆giai 由do 妙diệu 觀quán 轉chuyển 深thâm 故cố 。 使sử 所sở 觀quán 愈dũ 勝thắng 。 二nhị 見kiến 此thử 下hạ 。 觀quán 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 聖thánh 設thiết 化hóa 動động 靜tĩnh 必tất 俱câu 。 一nhất 主chủ 二nhị 臣thần 非phi 並tịnh 非phi 別biệt 表biểu 乎hồ 。 三tam 法pháp 三tam 一nhất 妙diệu 融dung 真chân 身thân 既ký 然nhiên 像tượng 合hợp 相tương 似tự 。 觀quán 二nhị 足túc 佛Phật 令linh 妙diệu 觀quán 成thành 三tam 。 三tam 此thử 想tưởng 下hạ 。 像tượng 放phóng 光quang 二nhị 。 初sơ 明minh 光quang 照chiếu 諸chư 樹thụ 。 二nhị 一nhất 一nhất 下hạ 。 明minh 樹thụ 皆giai 三tam 像tượng 。 四tứ 此thử 想tưởng 下hạ 。 行hành 者giả 聞văn 法Pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 因nhân 定định 聞văn 。 二nhị 行hành 者giả 下hạ 。 明minh 與dữ 經kinh 合hợp 。 此thử 文văn 疏sớ/sơ 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 須tu 定định 與dữ 教giáo 合hợp 。 二nhị 須tu 散tán 與dữ 定định 合hợp 。 初sơ 義nghĩa 者giả 。 謂vị 出xuất 定định 憶ức 持trì 。 定định 中trung 聞văn 法Pháp 須tu 與dữ 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 符phù 契khế 。 故cố 云vân 令linh 與dữ 教giáo 法pháp 相tướng 應ưng 。 次thứ 意ý 者giả 。 謂vị 心tâm 雖tuy 出xuất 定định 對đối 彼bỉ 五ngũ 塵trần 須tu 息tức 愛ái 憎tăng 。 淨tịnh 乎hồ 身thân 口khẩu 三tam 業nghiệp 。 若nhược 爾nhĩ 雖tuy 不bất 住trụ 定định 亦diệc 聞văn 法Pháp 音âm 故cố 。 云vân 出xuất 定định 入nhập 定định 。 常thường 聞văn 妙diệu 法Pháp 。 言ngôn 與dữ 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 教giáo 合hợp 者giả 。 以dĩ 十thập 二nhị 部bộ 總tổng 稱xưng 修tu 多đa 羅la 同đồng 名danh 為vi 經kinh 。 三tam 藏tạng 分phân 之chi 經kinh 詮thuyên 定định 學học 。 律luật 詮thuyên 戒giới 學học 。 論luận 詮thuyên 慧tuệ 學học 。 故cố 名danh 經kinh 為vi 定định 。 與dữ 修tu 多đa 羅la 合hợp 。 是thị 與dữ 定định 合hợp 。 經kinh 若nhược 不bất 合hợp 名danh 妄vọng 想tưởng 者giả 。 若nhược 定định 不bất 合hợp 經kinh 若nhược 散tán 不bất 合hợp 定định 皆giai 是thị 發phát 於ư 魔ma 事sự 。 全toàn 非phi 像tượng 觀quán 禪thiền 定định 。 故cố 名danh 妄vọng 想tưởng 。 若nhược 已dĩ 合hợp 名danh 麁thô 想tưởng 見kiến 極cực 樂lạc 界giới 者giả 。 謂vị 以dĩ 經kinh 驗nghiệm 定định 無vô 差sai 。 出xuất 定định 與dữ 在tại 定định 相tương 似tự 。 得đắc 名danh 麁thô 想tưởng 見kiến 彼bỉ 國quốc 界giới 。 問vấn 見kiến 此thử 妙diệu 事sự 那na 名danh 麁thô 想tưởng 。 答đáp 以dĩ 像tượng 望vọng 真chân 須tu 分phần/phân 麁thô 妙diệu 。 此thử 想tưởng 乃nãi 是thị 佛Phật 觀quán 方phương 便tiện 。 豈khởi 可khả 全toàn 同đồng 。 真chân 佛Phật 觀quán 邪tà 。 三tam 作tác 是thị 下hạ 。 明minh 修tu 觀quán 利lợi 益ích 像tượng 想tưởng 。 若nhược 成thành 真chân 觀quán 可khả 獲hoạch 故cố 。 於ư 現hiện 身thân 得đắc 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。

觀Quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 經Kinh 疏Sớ/sơ 妙Diệu 宗Tông 鈔Sao 卷quyển 第đệ 四tứ