俱Câu 舍Xá 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam

沙Sa 門Môn 釋thích 光quang 述thuật

分Phân 別Biệt 根Căn 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 一nhất

分phân 別biệt 根căn 品phẩm 者giả 。 勝thắng 用dụng 增tăng 上thượng 故cố 名danh 為vi 根căn 。 此thử 品phẩm 廣quảng 明minh 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 所sở 以dĩ 界giới 後hậu 次thứ 明minh 根căn 者giả 。 界giới 品phẩm 明minh 諸chư 法pháp 體thể 。 根căn 品phẩm 明minh 諸chư 法pháp 用dụng 。 依y 體thể 起khởi 用dụng 故cố 次thứ 明minh 根căn 。 問vấn 此thử 品phẩm 廣quảng 明minh 有hữu 為vi 作tác 用dụng 。 何hà 故cố 以dĩ 根căn 標tiêu 名danh 。 解giải 云vân 此thử 品phẩm 雖tuy 明minh 有hữu 為vi 作tác 用dụng 。 以dĩ 根căn 初sơ 辨biện 。 又hựu 用dụng 增tăng 上thượng 故cố 以dĩ 標tiêu 名danh 。 問vấn 雜tạp 心tâm 名danh 行hành 品phẩm 。 正chánh 理lý 名danh 差sai 別biệt 品phẩm 。 何hà 故cố 此thử 論luận 名danh 根căn 品phẩm 耶da 。 解giải 云vân 此thử 品phẩm 之chi 中trung 意ý 明minh 作tác 用dụng 。 根căn 定định 顯hiển 用dụng 行hành 雖tuy 造tạo 作tác 。 或hoặc 顯hiển 遷thiên 流lưu 明minh 用dụng 非phi 定định 。 差sai 別biệt 雖tuy 亦diệc 顯hiển 用dụng 不bất 同đồng 。 或hoặc 顯hiển 有hữu 無vô 差sai 別biệt 。 或hoặc 顯hiển 有hữu 為vi 無vô 為vi 差sai 別biệt 。 顯hiển 用dụng 亦diệc 非phi 決quyết 定định 。 故cố 我ngã 論luận 主chủ 以dĩ 根căn 標tiêu 名danh 。

如như 是thị 因nhân 界giới 至chí 根căn 是thị 何hà 義nghĩa 者giả 。 就tựu 總tổng 明minh 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 法pháp 中trung 。 此thử 品phẩm 。 文văn 第đệ 二nhị 明minh 諸chư 法pháp 用dụng 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 二nhị 明minh 俱câu 生sanh 諸chư 法pháp 。 三Tam 明Minh 六lục 因nhân 。 四tứ 緣duyên 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 明minh 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 即tức 約ước 根căn 辨biện 用dụng 。

就tựu 中trung 。 一nhất 釋thích 根căn 義nghĩa 。 二nhị 根căn 廢phế 立lập 。 三Tam 明Minh 根căn 體thể 。 四tứ 辨biện 諸chư 門môn 。 五ngũ 雜tạp 分phân 別biệt 。 然nhiên 初sơ 釋thích 根căn 義nghĩa 中trung 。 一nhất 述thuật 自tự 宗tông 。 二nhị 敘tự 異dị 部bộ 。 此thử 下hạ 述thuật 自tự 宗tông 。 即tức 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 牒điệp 前tiền 問vấn 起khởi 。

最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 至chí 根căn 增tăng 上thượng 義nghĩa 者giả 。 答đáp 。 西tây 方phương 聲thanh 明minh 法pháp 。 造tạo 字tự 有hữu 字tự 界giới 。 字tự 緣duyên 。 最tối 勝thắng 。 自tự 在tại 是thị 字tự 界giới 。 光quang 顯hiển 是thị 字tự 緣duyên 。 由do 此thử 字tự 界giới 。 字tự 緣duyên 總tổng 成thành 根căn 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 故cố 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 云vân 。 此thử 增tăng 上thượng 義nghĩa 界giới 義nghĩa 顯hiển 成thành 。 界giới 謂vị 伊y 地địa 。 或hoặc 謂vị 忍nhẫn 地địa 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 伊y 地địa 義nghĩa 。 照chiếu 灼chước 明minh 了liễu 是thị 忍nhẫn 地địa 義nghĩa 准chuẩn 此thử 熾sí 盛thịnh 光quang 顯hiển 名danh 根căn 。 解giải 云vân 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 各các 於ư 事sự 中trung 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 增tăng 上thượng 是thị 何hà 義nghĩa 。 即tức 是thị 有hữu 大đại 勢thế 用dụng 相tương/tướng 極cực 明minh 顯hiển 方phương 名danh 增tăng 上thượng 。 此thử 增tăng 上thượng 義nghĩa 界giới 義nghĩa 顯hiển 成thành 。 界giới 是thị 體thể 義nghĩa 。 西tây 方phương 字tự 體thể 有hữu 三tam 百bách 頌tụng 。 謂vị 伊y 地địa 。 忍nhẫn 地địa 等đẳng 一nhất 一nhất 各các 有hữu 眾chúng 多đa 義nghĩa 。 釋thích 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 伊y 地địa 義nghĩa 者giả 。 梵Phạm 釋Thích 云vân 伊y (# 上thượng 聲thanh 呼hô )# 地địa 波ba 羅la 迷mê 濕thấp 伐phạt 羅la (# 上thượng 聲thanh )# 曳duệ (# 去khứ 聲thanh )# 此thử 中trung 波ba 羅la 迷mê 。 是thị 最tối 勝thắng 義nghĩa 。 濕thấp 伐phạt 羅la 是thị 自tự 在tại 義nghĩa 。 曳duệ 是thị 第đệ 七thất 轉chuyển 聲thanh 。 是thị 於ư 中trung 義nghĩa 。 謂vị 於ư 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 義nghĩa 中trung 立lập 伊y 地địa 言ngôn 故cố 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 伊y 地địa 界giới 家gia 之chi 義nghĩa 亦diệc 名danh 界giới 義nghĩa 。 言ngôn 照chiếu 灼chước 明minh 了liễu 是thị 忍nhẫn 地địa 義nghĩa 者giả 。 梵Phạm 釋Thích 云vân 忍nhẫn 地địa 地địa 般bát 到đáo 。 此thử 中trung 地địa 般bát 是thị 照chiếu 明minh 義nghĩa 。 到đáo 亦diệc 是thị 第đệ 七thất 轉chuyển 聲thanh 。 謂vị 於ư 照chiếu 明minh 義nghĩa 中trung 立lập 忍nhẫn 地địa 言ngôn 故cố 。 照chiếu 明minh 是thị 忍nhẫn 地địa 家gia 之chi 義nghĩa 亦diệc 名danh 界giới 義nghĩa 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 界giới 義nghĩa 。 前tiền 是thị 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 即tức 是thị 有hữu 大đại 勢thế 用dụng 。 後hậu 是thị 照chiếu 明minh 。 即tức 是thị 相tương/tướng 極cực 明minh 顯hiển 。 熾sí 盛thịnh 光quang 顯hiển 者giả 。 光quang 顯hiển 梵Phạm 云vân 因nhân 檀đàn 底để 是thị 字tự 緣duyên 。 助trợ 伊y 地địa 界giới 即tức 名danh 因nhân 姪điệt 唎rị 焰diễm 。 此thử 譯dịch 為vi 根căn 。 顯hiển 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 熾sí 盛thịnh 。 梵Phạm 云vân 地địa 逸dật 底để 。 是thị 字tự 緣duyên 。 助trợ 前tiền 忍nhẫn 地địa 界giới 即tức 名danh 因nhân 姪điệt 唎rị 焰diễm 。 此thử 譯dịch 為vi 根căn 。 顯hiển 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 此thử 因nhân 姪điệt 唎rị 焰diễm 具cụ 含hàm 有hữu 大đại 勢thế 用dụng 相tương/tướng 極cực 明minh 顯hiển 。 此thử 譯dịch 為vi 根căn 。 竝tịnh 顯hiển 增tăng 上thượng 。 俱câu 舍xá 約ước 前tiền 義nghĩa 解giải 。 故cố 云vân 最tối 勝thắng 。 自tự 在tại 。 光quang 顯hiển 名danh 根căn 。 即tức 是thị 正chánh 理lý 以dĩ 光quang 顯hiển 字tự 緣duyên 助trợ 伊y 地địa 。 伊y 地địa 是thị 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 由do 緣duyên 助trợ 界giới 成thành 因nhân 姪điệt 唎rị 焰diễm 。 此thử 譯dịch 為vi 根căn 。 由do 此thử 最tối 勝thắng 等đẳng 總tổng 成thành 根căn 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 又hựu 解giải 根căn 體thể 勝thắng 故cố 。 名danh 為vi 最tối 勝thắng 。 根căn 用dụng 勝thắng 故cố 名danh 為vi 自tự 在tại 。 體thể 用dụng 勝thắng 故cố 名danh 為vi 光quang 顯hiển 。

此thử 增tăng 上thượng 義nghĩa 誰thùy 望vọng 於ư 誰thùy 者giả 。 徵trưng 。

頌tụng 曰viết 至chí 各các 別biệt 為vi 增tăng 上thượng 者giả 。 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 香hương 味vị 觸xúc 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。 若nhược 具cụ 五ngũ 根căn 身thân 即tức 莊trang 嚴nghiêm 。 隨tùy 有hữu 所sở 闕khuyết 身thân 便tiện 醜xú 陋lậu 。 身thân 根căn 必tất 無vô 總tổng 闕khuyết 。 言ngôn 闕khuyết 據cứ 餘dư 四tứ 根căn 。 或hoặc 據cứ 少thiểu 分phần 名danh 闕khuyết 。 如như 無vô 手thủ 等đẳng 。 或hoặc 餘dư 四tứ 根căn 亦diệc 有hữu 闕khuyết 少thiểu 分phần 者giả 皆giai 名danh 醜xú 陋lậu 。 言ngôn 導đạo 養dưỡng 者giả 。 眼nhãn 見kiến 險hiểm 避tị 。 耳nhĩ 聞văn 險hiểm 避tị 。 導đạo 養dưỡng 於ư 身thân 。 身thân 資tư 段đoạn 食thực 方phương 得đắc 增tăng 上thượng 。 段đoạn 食thực 以dĩ 香hương 。 味vị 。 觸xúc 為vi 體thể 。 鼻tị 嗅khứu 。 舌thiệt 嘗thường 。 身thân 覺giác 。 此thử 三tam 根căn 於ư 段đoạn 食thực 能năng 受thọ 用dụng 故cố 。 身thân 得đắc 增tăng 上thượng 名danh 導đạo 養dưỡng 身thân 。 生sanh 識thức 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 相tương 應ứng 法pháp 。 不bất 共cộng 事sự 。 事sự 謂vị 色sắc 等đẳng 事sự 。 五ngũ 根căn 別biệt 取thủ 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 女nữ 男nam 命mạng 意ý 至chí 乳nhũ 房phòng 等đẳng 別biệt 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 有hữu 情tình 異dị 者giả 。 劫kiếp 初sơ 有hữu 情tình 形hình 類loại 皆giai 等đẳng 。 由do 二nhị 根căn 生sanh 令linh 諸chư 有hữu 情tình 女nữ 。 男nam 類loại 別biệt 。 分phân 別biệt 異dị 者giả 由do 此thử 二nhị 根căn 。 男nam 身thân 形hình 相tướng 麁thô 大đại 。 言ngôn 音âm 雄hùng 朗lãng 。 乳nhũ 房phòng 小tiểu 女nữ 身thân 形hình 相tướng 尫# 弱nhược 。 言ngôn 音âm 細tế 少thiểu 。 乳nhũ 房phòng 大đại 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 作tác 業nghiệp 等đẳng 。 此thử 形hình 相tướng 等đẳng 別biệt 。 能năng 生sanh 分phân 別biệt 異dị 解giải 故cố 名danh 分phân 別biệt 異dị 。 又hựu 解giải 形hình 相tướng 等đẳng 分phân 別biệt 各các 異dị 。 名danh 分phân 別biệt 異dị 。 前tiền 有hữu 情tình 異dị 約ước 總tổng 相tương/tướng 。 後hậu 分phân 別biệt 異dị 約ước 別biệt 相tướng 。 又hựu 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 云vân 。 有hữu 說thuyết 勇dũng 。 怯khiếp 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 有hữu 情tình 異dị 。 衣y 服phục 。 莊trang 嚴nghiêm 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 分phân 別biệt 異dị 。 此thử 師sư 約ước 內nội 。 外ngoại 以dĩ 明minh 。

有hữu 說thuyết 此thử 於ư 至chí 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 者giả 。 敘tự 異dị 說thuyết 。 於ư 二nhị 增tăng 上thượng 。 此thử 男nam 。 女nữ 根căn 隨tùy 成thành 就tựu 一nhất 。 於ư 染nhiễm 。 於ư 淨tịnh 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 言ngôn 於ư 二nhị 。 於ư 染nhiễm 增tăng 上thượng 謂vị 得đắc 不bất 律luật 儀nghi 。 造tạo 無vô 間gián 業nghiệp 。 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。 於ư 淨tịnh 增tăng 上thượng 謂vị 得đắc 律luật 儀nghi 。 得đắc 果quả 。 離ly 染nhiễm 。 彼bỉ 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 即tức 無vô 是thị 事sự 。 增tăng 上thượng 染nhiễm 。 淨tịnh 俱câu 依y 勝thắng 身thân 。 此thử 身thân 劣liệt 故cố 非phi 彼bỉ 所sở 依y 。 如như 鹹hàm 鹵lỗ 田điền 不bất 生sanh 穢uế 草thảo 。 故cố 無vô 不bất 律luật 儀nghi 。 無vô 五ngũ 無vô 間gián 。 無vô 斷đoạn 善thiện 根căn 。 諸chư 雜tạp 染nhiễm 法pháp 。 如như 鹹hàm 鹵lỗ 田điền 嘉gia 苗miêu 不bất 植thực 。 是thị 故cố 亦diệc 無vô 律luật 儀nghi 。 亦diệc 無vô 得đắc 果quả 。 亦diệc 無vô 離ly 染nhiễm 。 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 一nhất 一nhất 別biệt 明minh 如như 業nghiệp 品phẩm 說thuyết 。 應ưng 知tri 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 俱câu 名danh 黃hoàng 門môn 。 故cố 業nghiệp 品phẩm 云vân 二nhị 黃hoàng 門môn 二nhị 形hình 。 扇thiên/phiến 搋trỉ 唯duy 無vô 根căn 。 無vô 根căn 有hữu 二nhị 。 一nhất 本bổn 性tánh 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 二nhị 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 唯duy 有hữu 根căn 。 有hữu 根căn 有hữu 三tam 。 一nhất 嫉tật 妬đố 。 二nhị 半bán 月nguyệt 。 三tam 灌quán 灑sái 。 又hựu 解giải 扇thiên/phiến 搋trỉ 唯duy 無vô 根căn 。 半bán 擇trạch 通thông 有hữu 根căn 。 無vô 根căn 本bổn 性tánh 。 損tổn 壞hoại 亦diệc 通thông 半bán 擇trạch 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 半bán 擇trạch 迦ca 寬khoan 。 扇thiên/phiến 搋trỉ 迦ca 挾hiệp 。 若nhược 是thị 扇thiên/phiến 搋trỉ 即tức 是thị 半bán 擇trạch 。 有hữu 是thị 半bán 擇trạch 非phi 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 謂vị 嫉tật 妬đố 。 半bán 月nguyệt 。 灌quán 灑sái 。 故cố 對đối 法pháp 論luận 第đệ 八bát 云vân 。 又hựu 半bán 擇trạch 迦ca 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 生sanh 便tiện 半bán 擇trạch 迦ca 。 嫉tật 妬đố 半bán 擇trạch 迦ca 。 半bán 月nguyệt 半bán 擇trạch 迦ca 。 灌quán 灑sái 半bán 擇trạch 迦ca 。 除trừ 去khứ 半bán 擇trạch 迦ca 。 解giải 云vân 生sanh 便tiện 謂vị 本bổn 性tánh 。 嫉tật 妬đố 謂vị 見kiến 他tha 行hành 婬dâm 男nam 勢thế 方phương 起khởi 。 半bán 月nguyệt 謂vị 半bán 月nguyệt 能năng 為vi 男nam 事sự 。 半bán 月nguyệt 不bất 能năng 。 灌quán 灑sái 謂vị 澡táo 浴dục 等đẳng 灌quán 灑sái 男nam 勢thế 方phương 起khởi 。 除trừ 去khứ 謂vị 被bị 損tổn 壞hoại 。 問vấn 若nhược 扇thiên/phiến 搋trỉ 半bán 擇trạch 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 無vô 男nam 根căn 者giả 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 解giải 離ly 欲dục 名danh 丈trượng 夫phu 四tứ 句cú 中trung 。 云vân 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 男nam 根căn 而nhi 。 不bất 名danh 丈trượng 夫phu 。 如như 扇thiên/phiến 搋trỉ 半bán 擇trạch 迦ca 等đẳng 。 解giải 云vân 男nam 根căn 有hữu 二nhị 。 一nhất 丈trượng 夫phu 男nam 根căn 。 二nhị 非phi 丈trượng 夫phu 男nam 根căn 。 言ngôn 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 不bất 成thành 者giả 。 據cứ 丈trượng 夫phu 男nam 根căn 有hữu 志chí 氣khí 者giả 。 言ngôn 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 成thành 就tựu 者giả 。 據cứ 非phi 丈trượng 夫phu 男nam 根căn 無vô 志chí 氣khí 者giả 。 又hựu 解giải 男nam 根căn 有hữu 二nhị 。 一nhất 具cụ 足túc 成thành 。 謂vị 有hữu 勢thế 力lực 能năng 離ly 欲dục 等đẳng 。 二nhị 不bất 具cụ 足túc 成thành 。 謂vị 無vô 勢thế 力lực 不bất 能năng 離ly 欲dục 等đẳng 。 言ngôn 不bất 成thành 者giả 據cứ 初sơ 說thuyết 。 言ngôn 成thành 者giả 據cứ 第đệ 二nhị 說thuyết 。 又hựu 解giải 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 雖tuy 扇thiên/phiến 搋trỉ 不bất 成thành 男nam 根căn 。 以dĩ 半bán 擇trạch 。 二nhị 形hình 成thành 就tựu 男nam 根căn 彼bỉ 言ngôn 扇thiên/phiến 搋trỉ 者giả 同đồng 文văn 故cố 來lai 。

等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 二nhị 形hình 。

命mạng 根căn 二nhị 者giả 至chí 及cập 能năng 持trì 者giả 。 此thử 解giải 命mạng 根căn 於ư 二nhị 增tăng 上thượng 。 一nhất 由do 命mạng 根căn 故cố 於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 能năng 令linh 續tục 前tiền 。 二nhị 由do 命mạng 故cố 於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 能năng 持trì 不bất 斷đoạn 。 能năng 續tục 望vọng 前tiền 。 能năng 持trì 據cứ 現hiện 。

意ý 根căn 二nhị 者giả 至chí 皆giai 自tự 在tại 隨tùy 行hành 者giả 。 此thử 解giải 意ý 根căn 於ư 二nhị 增tăng 上thượng 。 一nhất 能năng 續tục 後hậu 有hữu 中trung 增tăng 上thượng 。 謂vị 中trung 有hữu 未vị 心tâm 。 與dữ 愛ái 等đẳng 俱câu 能năng 續tục 生sanh 有hữu 故cố 。 名danh 能năng 續tục 後hậu 有hữu 。 健kiện 達đạt 縛phược 。 健kiện 達đạt 名danh 香hương 。 縛phược 名danh 為vi 尋tầm 。 尋tầm 香hương 食thực 故cố 。 或hoặc 名danh 為vi 食thực 。 由do 食thực 香hương 故cố 。 即tức 中trung 有hữu 名danh 也dã 。 二nhị 自tự 在tại 隨tùy 行hành 中trung 增tăng 上thượng 。 引dẫn 經kinh 釋thích 云vân 心tâm 能năng 導đạo 世thế 間gian 是thị 自tự 在tại 義nghĩa 。 謂vị 能năng 導đạo 引dẫn 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 故cố 名danh 自tự 在tại 。 心tâm 能năng 遍biến 攝nhiếp 受thọ 是thị 隨tùy 行hành 義nghĩa 。 謂vị 心tâm 能năng 遍biến 攝nhiếp 受thọ 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 隨tùy 行hành 。 又hựu 解giải 心tâm 能năng 導đạo 世thế 間gian 是thị 隨tùy 行hành 義nghĩa 。 心tâm 能năng 遍biến 攝nhiếp 受thọ 是thị 自tự 在tại 義nghĩa 。 又hựu 解giải 兩lưỡng 句cú 皆giai 通thông 自tự 在tại 。 隨tùy 行hành 。 有hữu 勢thế 力lực 故cố 名danh 為vi 自tự 在tại 。 隨tùy 境cảnh 而nhi 轉chuyển 名danh 曰viết 隨tùy 行hành 。

樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 受thọ 至chí 隨tùy 生sanh 長trưởng 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 。 五ngũ 受thọ 於ư 染nhiễm 增tăng 上thượng 。 貪tham 等đẳng 隨tùy 眠miên 所sở 隨tùy 順thuận 。 增tăng 長trưởng 故cố 。 或hoặc 於ư 相tương 應ứng 。 或hoặc 於ư 所sở 緣duyên 。 隨tùy 順thuận 。 增tăng 長trưởng 。 雖tuy 此thử 五ngũ 受thọ 亦diệc 通thông 於ư 善thiện 。 於ư 染nhiễm 用dụng 勝thắng 言ngôn 染nhiễm 增tăng 上thượng 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 三tam 無vô 漏lậu 根căn 於ư 淨tịnh 增tăng 上thượng 可khả 知tri 。

有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 傳truyền 說thuyết 如như 此thử 者giả 。 敘tự 異dị 師sư 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 受thọ 不bất 但đãn 於ư 染nhiễm 增tăng 上thượng 。 於ư 淨tịnh 亦diệc 為vi 增tăng 上thượng 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 由do 安an 樂lạc 故cố 心tâm 便tiện 得đắc 定định 。 由do 厭yếm 苦khổ 故cố 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 信tín 有hữu 欣hân 求cầu 出xuất 離ly 六lục 謂vị 六lục 境cảnh 。 喜hỷ 。 憂ưu 。 捨xả 三tam 緣duyên 六lục 境cảnh 故cố 。 出xuất 離ly 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 善thiện 喜hỷ 。 憂ưu 。 捨xả 與dữ 出xuất 離ly 為vi 依y 名danh 出xuất 離ly 依y 。 故cố 下hạ 論luận 云vân 。 出xuất 離ly 依y 者giả 謂vị 諸chư 善thiện 受thọ 。 上thượng 來lai 釋thích 根căn 增tăng 上thượng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 傳truyền 說thuyết 如như 此thử 。

有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 眼nhãn 等đẳng 成thành 根căn 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 敘tự 異dị 師sư 。 有hữu 餘dư 識thức 見kiến 等đẳng 家gia 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 能năng 導đạo 養dưỡng 身thân 非phi 眼nhãn 等đẳng 用dụng 。 是thị 識thức 增tăng 上thượng 。 識thức 了liễu 避tị 險hiểm 。 受thọ 段đoạn 食thực 故cố 。 見kiến 色sắc 等đẳng 用dụng 亦diệc 非phi 異dị 識thức 。 故cố 不bất 共cộng 事sự 非phi 眼nhãn 等đẳng 根căn 別biệt 增tăng 上thượng 用dụng 。 此thử 即tức 破phá 前tiền 師sư 導đạo 養dưỡng 身thân 。 不bất 共cộng 事sự 。 所sở 以dĩ 此thử 中trung 不bất 破phá 莊trang 嚴nghiêm 身thân 者giả 。 前tiền 第đệ 一nhất 卷quyển 已dĩ 破phá 云vân 。 若nhược 本bổn 來lai 爾nhĩ 誰thùy 言ngôn 醜xú 陋lậu 。 或hoặc 前tiền 文văn 云vân 若nhược 為vi 嚴nghiêm 身thân 及cập 起khởi 說thuyết 用dụng 。 但đãn 須tu 依y 處xứ 何hà 用dụng 二nhị 根căn 。 所sở 以dĩ 不bất 破phá 。 發phát 識thức 等đẳng 者giả 識thức 見kiến 家gia 亦diệc 許hứa 故cố 不bất 別biệt 破phá 。

若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

頌tụng 曰viết 至chí 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 增tăng 上thượng 者giả 。 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 各các 立lập 為vi 根căn 者giả 。 五ngũ 識thức 各các 緣duyên 自tự 境cảnh 名danh 各các 別biệt 境cảnh 識thức 。 意ý 識thức 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 名danh 為vi 一nhất 切thiết 境cảnh 識thức 。 亦diệc 名danh 自tự 境cảnh 。 六lục 根căn 能năng 生sanh 六lục 識thức 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 立lập 為vi 根căn 。

豈khởi 不bất 色sắc 等đẳng 至chí 應ưng 立lập 為vi 根căn 者giả 難nạn/nan 。 以dĩ 境cảnh 例lệ 根căn 。

境cảnh 於ư 識thức 中trung 至chí 於ư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 釋thích 。 夫phu 增tăng 上thượng 用dụng 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 眼nhãn 於ư 所sở 發phát 了liễu 色sắc 識thức 中trung 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 一nhất 於ư 了liễu 眾chúng 色sắc 為vi 通thông 因nhân 故cố 。 謂vị 一nhất 眼nhãn 根căn 能năng 與dữ 了liễu 別biệt 眾chúng 色sắc 諸chư 識thức 為vi 通thông 因nhân 故cố 。 二nhị 識thức 隨tùy 眼nhãn 根căn 有hữu 明minh 昧muội 故cố 。 謂vị 根căn 強cường 識thức 明minh 。 根căn 弱nhược 識thức 昧muội 故cố 名danh 增tăng 上thượng 。 為vi 通thông 因nhân 故cố 名danh 最tối 勝thắng 。 有hữu 明minh 昧muội 故cố 名danh 自tự 在tại 。 或hoặc 有hữu 明minh 昧muội 故cố 名danh 最tối 勝thắng 。 為vi 通thông 因nhân 故cố 名danh 自tự 在tại 。 或hoặc 通thông 因nhân 。 明minh 昧muội 俱câu 名danh 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 色sắc 即tức 不bất 然nhiên 。 二nhị 相tương 違vi 故cố 。 一nhất 非phi 通thông 因nhân 謂vị 青thanh 等đẳng 色sắc 但đãn 能năng 生sanh 青thanh 等đẳng 識thức 不bất 能năng 生sanh 黃hoàng 等đẳng 識thức 。 二nhị 非phi 隨tùy 色sắc 境cảnh 有hữu 明minh 昧muội 故cố 。 謂vị 不bất 隨tùy 境cảnh 有hữu 強cường 弱nhược 故cố 識thức 有hữu 明minh 昧muội 。 或hoặc 有hữu 境cảnh 弱nhược 識thức 強cường/cưỡng 。 如như 觀quán 青thanh 色sắc 。 或hoặc 有hữu 境cảnh 強cường 識thức 弱nhược 。 如như 觀quán 日nhật 等đẳng 。 由do 二nhị 相tương 違vi 故cố 不bất 立lập 根căn 。 乃nãi 至chí 意ý 根căn 於ư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。

從tùng 身thân 復phục 立lập 至chí 於ư 二nhị 性tánh 增tăng 上thượng 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 。 女nữ 身thân 形hình 類loại 尫# 弱nhược 。 音âm 聲thanh 細tế 少thiểu 。 作tác 縫phùng 衣y 等đẳng 業nghiệp 。 志chí 樂nhạo 脂chi 粉phấn 等đẳng 。 男nam 身thân 形hình 類loại 麁thô 大đại 。 音âm 聲thanh 雄hùng 朗lãng 。 作tác 書thư 寫tả 等đẳng 業nghiệp 。 志chí 樂nhạo 弓cung 。 馬mã 等đẳng 。 二nhị 性tánh 不bất 同đồng 由do 女nữ 。 男nam 根căn 。 故cố 女nữ 。 男nam 根căn 於ư 二nhị 性tánh 增tăng 上thượng 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 至chí 各các 能năng 為vi 根căn 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 頌tụng 。 由do 有hữu 命mạng 根căn 故cố 同đồng 分phần/phân 得đắc 住trụ 。 故cố 於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 命mạng 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 由do 五ngũ 受thọ 故cố 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 於ư 雜tạp 染nhiễm 中trung 五ngũ 受thọ 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 引dẫn 證chứng 可khả 知tri 。 經kinh 約ước 三tam 受thọ 不bất 言ngôn 憂ưu 。 喜hỷ 。 以dĩ 苦khổ 攝nhiếp 憂ưu 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 攝nhiếp 喜hỷ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 於ư 清thanh 淨tịnh 中trung 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 由do 此thử 信tín 等đẳng 。 善thiện 根căn 勢thế 力lực 。 伏phục 諸chư 煩phiền 惱não 引dẫn 聖thánh 道Đạo 生sanh 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

三tam 無vô 漏lậu 根căn 至chí 能năng 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 頌tụng 。 解giải 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 初sơ 引dẫn 第đệ 二nhị 故cố 於ư 已dĩ 知tri 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 第đệ 二nhị 引dẫn 第đệ 三tam 故cố 於ư 具cụ 知tri 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 第đệ 三tam 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 心tâm 無vô 煩phiền 惱não 方phương 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 心tâm 未vị 解giải 脫thoát 。 煩phiền 惱não 能năng 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 言ngôn 後hậu 後hậu 者giả 。 第đệ 二nhị 根căn 是thị 初sơ 根căn 後hậu 道đạo 。 第đệ 三tam 根căn 是thị 第đệ 二nhị 根căn 後hậu 道đạo 故cố 言ngôn 後hậu 後hậu 道đạo 。 第đệ 三tam 根căn 於ư 涅Niết 槃Bàn 有hữu 增tăng 上thượng 。

等đẳng 言ngôn 為vi 顯hiển 復phục 有hữu 異dị 門môn 者giả 。 別biệt 釋thích 等đẳng 字tự 。

云vân 何hà 異dị 門môn 者giả 。 徵trưng 。

謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 至chí 解giải 脫thoát 喜hỷ 樂lạc 故cố 者giả 。 答đáp 。 於ư 見kiến 惑hoặc 滅diệt 中trung 。 未vị 知tri 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 於ư 修tu 惑hoặc 滅diệt 中trung 已dĩ 知tri 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 受thọ 用dụng 法Pháp 樂lạc 住trụ 中trung 。 具cụ 知tri 根căn 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 由do 此thử 具cụ 知tri 而nhi 能năng 領lãnh 受thọ 解giải 脫thoát 身thân 中trung 諸chư 喜hỷ 樂lạc 故cố 。

若nhược 增tăng 上thượng 故cố 至chí 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 根căn 廢phế 立lập 。 就tựu 中trung 。 一nhất 述thuật 自tự 宗tông 。 二nhị 敘tự 異dị 說thuyết 。 此thử 下hạ 述thuật 自tự 宗tông 。 將tương 明minh 問vấn 起khởi 。 就tựu 問vấn 中trung 。 一nhất 約ước 自tự 宗tông 為vi 問vấn 。 二nhị 約ước 數số 論luận 為vi 問vấn 。 此thử 即tức 約ước 自tự 宗tông 為vi 問vấn 。

十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 中trung 無vô 明minh 等đẳng 因nhân 。 於ư 行hành 等đẳng 果quả 。 各các 各các 別biệt 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 故cố 應ưng 立lập 為vi 根căn 。

又hựu 語ngữ 具cụ 等đẳng 至chí 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 者giả 。 此thử 約ước 數số 論luận 為vi 問vấn 。 數số 論luận 宗tông 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 義nghĩa 。 言ngôn 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 者giả 。 一nhất 我ngã 彼bỉ 計kế 常thường 。 我ngã 以dĩ 思tư 為vi 體thể 。 性tánh 但đãn 是thị 受thọ 者giả 而nhi 非phi 作tác 者giả 。 餘dư 二nhị 十thập 四Tứ 諦Đế 是thị 我ngã 所sở 。 是thị 我ngã 之chi 所sở 受thọ 用dụng 。 二nhị 自tự 性tánh 以dĩ 薩tát 埵đóa 。 剌lạt 闍xà 。 答đáp 摩ma 為vi 體thể 。 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 癡si 。 亦diệc 名danh 憂ưu 。 喜hỷ 。 暗ám 。 此thử 三tam 猶do 如như 我ngã 之chi 臣thần 佐tá 。 我ngã 若nhược 欲dục 得đắc 受thọ 用dụng 境cảnh 時thời 。 即tức 為vi 我ngã 變biến 。 未vị 變biến 之chi 時thời 各các 住trụ 自tự 性tánh 故cố 名danh 自tự 性tánh 。 三tam 從tùng 自tự 性tánh 生sanh 大đại 。 謂vị 我ngã 思tư 量lượng 欲dục 得đắc 受thọ 用dụng 諸chư 境cảnh 界giới 時thời 。 三tam 法pháp 即tức 知tri 動động 轉chuyển 之chi 時thời 。 其kỳ 體thể 大đại 故cố 。 名danh 之chi 為vi 大Đại 。 四tứ 從tùng 大đại 生sanh 我ngã 執chấp 。 謂vị 緣duyên 彼bỉ 我ngã 故cố 名danh 我ngã 執chấp 五ngũ 從tùng 我ngã 執chấp 生sanh 五ngũ 唯duy 量lượng 。 謂vị 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 足túc 前tiền 為vi 九cửu 。 六lục 從tùng 五ngũ 唯duy 量lượng 生sanh 五ngũ 大đại 。 謂vị 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 空không 。 足túc 前tiền 為vi 十thập 四tứ 。 謂vị 色sắc 能năng 生sanh 火hỏa 以dĩ 火hỏa 赤xích 色sắc 故cố 。 聲thanh 能năng 生sanh 空không 以dĩ 空không 中trung 有hữu 聲thanh 故cố 。 香hương 能năng 生sanh 地địa 以dĩ 地địa 中trung 多đa 香hương 故cố 。 味vị 能năng 生sanh 水thủy 以dĩ 水thủy 中trung 多đa 味vị 故cố 。 觸xúc 能năng 生sanh 風phong 以dĩ 風phong 能năng 觸xúc 身thân 故cố 。 七thất 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 謂vị 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 手thủ 。 足túc 。 大đại 便tiện 處xứ 。 小tiểu 便tiện 處xứ 。 語ngữ 具cụ 。 語ngữ 具cụ 即tức 是thị 肉nhục 舌thiệt 。 足túc 前tiền 為vi 二nhị 十thập 五ngũ 。 謂vị 火hỏa 能năng 生sanh 眼nhãn 還hoàn 能năng 見kiến 色sắc 。 空không 能năng 生sanh 耳nhĩ 還hoàn 能năng 聞văn 聲thanh 。 地địa 能năng 生sanh 鼻tị 還hoàn 能năng 嗅khứu 香hương 。 水thủy 能năng 生sanh 舌thiệt 還hoàn 能năng 嘗thường 味vị 。 風phong 能năng 生sanh 身thân 還hoàn 能năng 覺giác 觸xúc 。 五ngũ 大đại 并tinh 能năng 生sanh 意ý 。 手thủ 。 足túc 。 大đại 便tiện 處xứ 。 小tiểu 便tiện 處xứ 。 語ngữ 具cụ 。 彼bỉ 計kế 肉nhục 心tâm 名danh 意ý 彼bỉ 宗tông 所sở 執chấp 諸chư 法pháp 是thị 常thường 。 如như 轉chuyển 變biến 金kim 成thành 環hoàn 玔# 等đẳng 。 金kim 色sắc 不bất 改cải 環hoàn 等đẳng 相tương/tướng 異dị 。 若nhược 我ngã 欲dục 得đắc 受thọ 用dụng 境cảnh 時thời 從tùng 自tự 性tánh 生sanh 大đại 。 從tùng 大đại 生sanh 我ngã 執chấp 。 從tùng 我ngã 執chấp 生sanh 五ngũ 唯duy 量lượng 。 從tùng 五ngũ 唯duy 量lượng 生sanh 五ngũ 大đại 。 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 若nhược 我ngã 不bất 受thọ 用dụng 境cảnh 時thời 。 從tùng 十thập 一nhất 根căn 卻khước 入nhập 五ngũ 大đại 。 從tùng 五ngũ 大đại 卻khước 入nhập 五ngũ 唯duy 量lượng 。 從tùng 五ngũ 唯duy 量lượng 卻khước 入nhập 我ngã 執chấp 。 從tùng 我ngã 執chấp 卻khước 入nhập 大đại 。 從tùng 大đại 卻khước 入nhập 自tự 性tánh 。 今kim 約ước 彼bỉ 宗tông 十thập 一nhất 根căn 中trung 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 為vi 難nạn/nan 。 語ngữ 具cụ 謂vị 肉nhục 舌thiệt 於ư 語ngữ 有hữu 增tăng 上thượng 。 手thủ 於ư 執chấp 增tăng 上thượng 。 足túc 於ư 行hành 增tăng 上thượng 。 大đại 便tiện 處xứ 於ư 棄khí 捨xả 便tiện 穢uế 增tăng 上thượng 。 小tiểu 便tiện 處xứ 於ư 婬dâm 欲dục 樂lạc 事sự 增tăng 上thượng 。 此thử 等đẳng 竝tịnh 增tăng 上thượng 。 應ưng 立lập 為vi 根căn 。

如như 是thị 等đẳng 事sự 。 至chí 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 者giả 。 述thuật 自tự 宗tông 答đáp 。 即tức 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 此thử 內nội 六lục 處xứ 共cộng 成thành 有hữu 情tình 是thị 有hữu 情tình 本bổn 。 是thị 心tâm 所sở 依y 。 皆giai 有hữu 根căn 義nghĩa 。 即tức 此thử 六lục 根căn 相tướng 差sai 別biệt 者giả 由do 女nữ 。 男nam 根căn 。 復phục 由do 命mạng 根căn 此thử 六lục 根căn 一nhất 期kỳ 住trụ 。 此thử 六lục 根căn 成thành 雜tạp 染nhiễm 由do 五ngũ 受thọ 根căn 。 此thử 六lục 根căn 能năng 為vi 清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 資tư 糧lương 由do 信tín 等đẳng 五ngũ 。 此thử 六lục 根căn 成thành 清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 由do 後hậu 三tam 根căn 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 別biệt 住trụ 二nhị 種chủng 皆giai 攝nhiếp 六lục 根căn 。 雜tạp 染nhiễm 。 資tư 糧lương 及cập 淨tịnh 。 唯duy 在tại 於ư 意ý 。 又hựu 解giải 從tùng 此thử 相tương/tướng 差sai 別biệt 已dĩ 下hạ 五ngũ 種chủng 。 皆giai 此thử 於ư 心tâm 。 或hoặc 此thử 有hữu 情tình 。 由do 此thử 六lục 種chủng 建kiến 立lập 諸chư 根căn 事sự 皆giai 究cứu 竟cánh 。 彼bỉ 無vô 明minh 等đẳng 。 語ngữ 具cụ 等đẳng 。 無vô 有hữu 此thử 中trung 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 不bất 應ưng 立lập 根căn 。

復phục 有hữu 餘dư 師sư 至chí 立lập 二nhị 十thập 二nhị 根căn 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 敘tự 異dị 說thuyết 。 是thị 識thức 見kiến 等đẳng 家gia 立lập 根căn 相tướng 。 言ngôn 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 者giả 。 正chánh 理lý 云vân 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 是thị 流lưu 轉chuyển 義nghĩa 。 生sanh 死tử 止chỉ 息tức 是thị 還hoàn 滅diệt 義nghĩa 。 即tức 是thị 六lục 根căn 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 滅diệt 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 云vân 。 流lưu 轉chuyển 者giả 謂vị 更cánh 受thọ 生sanh 。 還hoàn 滅diệt 者giả 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。

流lưu 轉chuyển 所sở 依y 至chí 前tiền 十thập 四tứ 根căn 者giả 。 於ư 流lưu 轉chuyển 位vị 約ước 四tứ 義nghĩa 立lập 前tiền 十thập 四tứ 根căn 。 三tam 界giới 生sanh 死tử 。 以dĩ 識thức 為vi 主chủ 。 識thức 起khởi 必tất 以dĩ 六lục 根căn 為vi 依y 。 此thử 六lục 根căn 生sanh 由do 女nữ 。 男nam 根căn 。 此thử 六lục 根căn 住trụ 復phục 由do 命mạng 根căn 。 六lục 根căn 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 復phục 由do 五ngũ 受thọ 。 因nhân 彼bỉ 五ngũ 受thọ 六lục 根căn 領lãnh 彼bỉ 境cảnh 界giới 故cố 。 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 名danh 為vi 領lãnh 納nạp 。 不bất 同đồng 於ư 受thọ 。

還hoàn 滅diệt 位vị 中trung 至chí 經kinh 立lập 次thứ 第đệ 者giả 。 於ư 還hoàn 滅diệt 位vị 即tức 約ước 四tứ 義nghĩa 立lập 後hậu 八bát 根căn 。 正chánh 理lý 論luận 意ý 約ước 涅Niết 槃Bàn 得đắc 明minh 。 故cố 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 云vân 。 生sanh 死tử 止chỉ 息tức 是thị 還hoàn 滅diệt 義nghĩa 。 即tức 是thị 六lục 處xứ 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 得đắc 所sở 依y 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 。 以dĩ 是thị 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 生sanh 長trưởng 最tối 勝thắng 因nhân 故cố 。 初sơ 無vô 漏lậu 根căn 能năng 生sanh 此thử 得đắc 。 正chánh 定định 聚tụ 中trung 此thử 初sơ 生sanh 故cố 。 次thứ 無vô 漏lậu 根căn 令linh 此thử 得đắc 住trụ 。 由do 彼bỉ 長trường 時thời 相tương 續tục 起khởi 故cố 。 後hậu 無vô 漏lậu 根căn 令linh 得đắc 受thọ 用dụng 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 彼bỉ 所sở 顯hiển 故cố (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 謂vị 還hoàn 滅diệt 得đắc 所sở 依y 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 。 由do 初sơ 無vô 漏lậu 故cố 涅Niết 槃Bàn 得đắc 生sanh 。 由do 次thứ 無vô 漏lậu 故cố 涅Niết 槃Bàn 得đắc 住trụ 。 由do 後hậu 無vô 漏lậu 故cố 涅Niết 槃Bàn 得đắc 受thọ 用dụng 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 根căn 量lượng 由do 此thử 四tứ 義nghĩa 建kiến 立lập 。 無vô 減giảm 無vô 增tăng 。 即tức 由do 此thử 流lưu 轉chuyển 。 還hoàn 滅diệt 四tứ 義nghĩa 因nhân 緣duyên 。 經kinh 立lập 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 次thứ 第đệ 前tiền 後hậu 。

不bất 應ưng 語ngữ 具cụ 至chí 語ngữ 方phương 成thành 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 別biệt 破phá 。 此thử 破phá 語ngữ 具cụ 。 不bất 應ưng 語ngữ 具cụ 於ư 語ngữ 為vi 根căn 。 此thử 語ngữ 待đãi 習tập 學học 差sai 別biệt 語ngữ 等đẳng 方phương 成thành 故cố 。 故cố 知tri 語ngữ 具cụ 望vọng 語ngữ 非phi 有hữu 增tăng 上thượng 。 若nhược 語ngữ 具cụ 於ư 語ngữ 能năng 為vi 增tăng 上thượng 。 初sơ 生sanh 有hữu 舌thiệt 應ưng 即tức 能năng 言ngôn 。

手thủ 足túc 不bất 應ưng 至chí 建kiến 立lập 為vi 根căn 者giả 。 此thử 破phá 手thủ 。 足túc 。 手thủ 於ư 執chấp 。 足túc 於ư 行hành 。 此thử 執chấp 與dữ 行hành 。 離ly 手thủ 。 足túc 外ngoại 無vô 異dị 性tánh 故cố 。 謂vị 即tức 手thủ 。 足túc 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 名danh 異dị 處xứ 。 舉cử 。 下hạ 。 屈khuất 。 申thân 名danh 異dị 相tướng 。 由do 此thử 差sai 別biệt 生sanh 時thời 名danh 執chấp 名danh 行hành 。 離ly 手thủ 。 足túc 外ngoại 無vô 別biệt 執chấp 行hành 。 又hựu 離ly 手thủ 。 足túc 亦diệc 有hữu 執chấp 行hành 猶do 如như 蛇xà 等đẳng 諸chư 腹phúc 行hành 類loại 。 雖tuy 無vô 有hữu 足túc 而nhi 亦diệc 能năng 行hành 。 雖tuy 無vô 有hữu 手thủ 亦diệc 能năng 執chấp 縛phược 。 是thị 故cố 手thủ 。 足túc 不bất 可khả 於ư 彼bỉ 執chấp 。 行hành 建kiến 立lập 為vi 根căn 。 若nhược 固cố 執chấp 者giả 亦diệc 有hữu 由do 腹phúc 。 應ưng 立lập 腹phúc 根căn 。

出xuất 大đại 便tiện 處xứ 至chí 引dẫn 令linh 出xuất 故cố 者giả 。 此thử 破phá 大đại 便tiện 處xứ 。 出xuất 大đại 便tiện 處xứ 於ư 能năng 棄khí 捨xả 便tiện 穢uế 等đẳng 事sự 不bất 應ưng 立lập 根căn 。 重trọng/trùng 物vật 在tại 空không 性tánh 不bất 停đình 住trụ 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 遍biến 墮đọa 落lạc 故cố 。 非phi 由do 其kỳ 處xứ 。 若nhược 固cố 執chấp 者giả 。 亦diệc 由do 空không 墮đọa 應ưng 立lập 空không 根căn 。 身thân 中trung 不bất 淨tịnh 。 又hựu 由do 風phong 力lực 引dẫn 令linh 出xuất 故cố 非phi 關quan 其kỳ 處xứ 。 若nhược 固cố 執chấp 者giả 。 亦diệc 由do 風phong 引dẫn 出xuất 應ưng 立lập 風phong 根căn 。

出xuất 小tiểu 便tiện 處xứ 至chí 起khởi 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 者giả 。 此thử 破phá 小tiểu 便tiện 處xứ 出xuất 小tiểu 便tiện 處xứ 於ư 生sanh 婬dâm 欲dục 樂lạc 事sự 。 不bất 應ưng 立lập 根căn 。 即tức 女nữ 。 男nam 根căn 能năng 起khởi 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 須tu 計kế 處xứ 別biệt 立lập 為vi 根căn 。

又hựu 諸chư 喉hầu 齒xỉ 至chí 不bất 應ưng 立lập 根căn 者giả 。 引dẫn 例lệ 反phản 破phá 。 如như 喉hầu 於ư 吞thôn 。 齒xỉ 於ư 嚼tước 。 眼nhãn 瞼# 於ư 開khai 。 閉bế 。 支chi 節tiết 於ư 屈khuất 。 申thân 。 各các 有hữu 力lực 用dụng 。 皆giai 應ưng 立lập 根căn 。 或hoặc 一nhất 切thiết 因nhân 。 於ư 一nhất 切thiết 自tự 所sở 作tác 果quả 各các 有hữu 力lực 用dụng 。 皆giai 應ưng 立lập 根căn 。 彼bỉ 喉hầu 。 齒xỉ 等đẳng 雖tuy 有hữu 力lực 用dụng 。 非phi 增tăng 上thượng 故cố 不bất 立lập 根căn 者giả 。 此thử 語ngữ 具cụ 等đẳng 亦diệc 非phi 增tăng 上thượng 不bất 應ưng 立lập 根căn 。 由do 此thử 亦diệc 通thông 無vô 明minh 等đẳng 難nạn/nan 。 或hoặc 於ư 等đẳng 中trung 亦diệc 攝nhiếp 無vô 明minh 等đẳng 故cố 。 問vấn 如như 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 若nhược 約ước 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 等đẳng 出xuất 體thể 。 但đãn 有hữu 十thập 三tam 。 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 即tức 身thân 根căn 故cố 。 五ngũ 受thọ 總tổng 是thị 受thọ 攝nhiếp 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 即tức 九cửu 根căn 故cố 。 言ngôn 十thập 三tam 者giả 謂vị 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 受thọ 。 信tín 。 精tinh 進tấn 。 命mạng 。 何hà 故cố 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 中trung 。 唯duy 立lập 十thập 三tam 為vi 根căn 。 餘dư 不bất 立lập 耶da 。 解giải 云vân 略lược 依y 婆bà 沙sa 等đẳng 廢phế 立lập 。 第đệ 一nhất 色sắc 十thập 一nhất 中trung 。 五ngũ 根căn 唯duy 內nội 亦diệc 唯duy 所sở 依y 。 故cố 立lập 為vi 根căn 。 色sắc 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 不bất 立lập 根căn 。 男nam 。 女nữ 立lập 根căn 即tức 身thân 根căn 故cố 。 第đệ 二nhị 心tâm 法pháp 是thị 內nội 亦diệc 是thị 所sở 依y 。 通thông 三tam 性tánh 心tâm 竝tịnh 有hữu 增tăng 上thượng 。 故cố 立lập 為vi 根căn 。 第đệ 三tam 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 中trung 。 但đãn 立lập 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 受thọ 。 信tín 。 精tinh 進tấn 為vi 根căn 。 餘dư 不bất 立lập 者giả 。 若nhược 順thuận 淨tịnh 偏thiên 勝thắng 即tức 立lập 為vi 根căn 。 大đại 地địa 法pháp 中trung 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 受thọ 立lập 根căn 。 餘dư 不bất 立lập 者giả 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 三tam 順thuận 淨tịnh 偏thiên 勝thắng 故cố 立lập 為vi 根căn 。 作tác 意ý 雖tuy 偏thiên 順thuận 淨tịnh 初sơ 勝thắng 後hậu 劣liệt 故cố 不bất 立lập 為vi 根căn 。 勝thắng 解giải 雖tuy 偏thiên 順thuận 淨tịnh 無Vô 學Học 位vị 強cường/cưỡng 立lập 解giải 脫thoát 蘊uẩn 。 學học 位vị 即tức 劣liệt 故cố 不bất 立lập 根căn 。 問vấn 定định 亦diệc 定định 強cường/cưỡng 散tán 劣liệt 。 何hà 故cố 立lập 根căn 。 答đáp 定định 於ư 散tán 位vị 專chuyên 注chú 亦diệc 強cường/cưỡng 。 想tưởng 。 思tư 。 觸xúc 。 欲dục 順thuận 染nhiễm 偏thiên 勝thắng 故cố 不bất 立lập 根căn 。 受thọ 雖tuy 通thông 順thuận 染nhiễm 。 淨tịnh 俱câu 勝thắng 。 且thả 據cứ 善thiện 邊biên 簡giản 法pháp 立lập 根căn 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 通thông 順thuận 染nhiễm 。 淨tịnh 者giả 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 有hữu 說thuyết 受thọ 雖tuy 隨tùy 順thuận 染nhiễm 品phẩm 。 而nhi 亦diệc 與dữ 善thiện 法Pháp 交giao 通thông 。 猶do 如như 獄ngục 正chánh 所sở 居cư 雖tuy 下hạ 。 而nhi 與dữ 貴quý 勝thắng 交giao 往vãng 。 故cố 於ư 大đại 地địa 法pháp 中trung 四tứ 立lập 為vi 根căn 。 餘dư 六lục 不bất 立lập 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 中trung 信tín 懃cần 立lập 根căn 餘dư 不bất 立lập 者giả 。 信tín 為vi 諸chư 善thiện 根căn 本bổn 。 無vô 有hữu 善thiện 品phẩm 離ly 信tín 而nhi 成thành 。 精tinh 進tấn 普phổ 能năng 策sách 發phát 眾chúng 善thiện 。 無vô 有hữu 善thiện 品phẩm 離ly 精tinh 進tấn 成thành 。 此thử 二nhị 順thuận 淨tịnh 偏thiên 勝thắng 立lập 根căn 。 慚tàm 。 愧quý 二nhị 種chủng 雖tuy 能năng 對đối 治trị 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 一nhất 向hướng 黑hắc 品phẩm 自tự 性tánh 不bất 善thiện 。 得đắc 名danh 為vi 自tự 及cập 自tự 性tánh 善thiện 。 然nhiên 於ư 生sanh 長trưởng 諸chư 善thiện 法Pháp 中trung 。 無vô 別biệt 勝thắng 能năng 故cố 無vô 根căn 義nghĩa 。 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 。 雖tuy 彼bỉ 所sở 治trị 與dữ 六lục 識thức 俱câu 。 通thông 五ngũ 所sở 斷đoạn 。 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 能năng 發phát 麁thô 重trọng 身thân 。 語ngữ 惡ác 業nghiệp 。 與dữ 斷đoạn 善thiện 根căn 作tác 勝thắng 加gia 行hành 。 具cụ 斯tư 五ngũ 義nghĩa 立lập 不bất 善thiện 根căn 。 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 。 能năng 對đối 治trị 彼bỉ 。 及cập 起khởi 諸chư 散tán 善thiện 業nghiệp 。 得đắc 名danh 善thiện 根căn 。 然nhiên 信tín 等đẳng 立lập 根căn 通thông 望vọng 生sanh 長trưởng 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 故cố 。 無vô 貪tham 等đẳng 於ư 此thử 非phi 根căn 。 根căn 義nghĩa 別biệt 故cố 。 輕khinh 安an 。 捨xả 。 不bất 放phóng 逸dật 。 不bất 害hại 以dĩ 所sở 對đối 治trị 四tứ 隨tùy 煩phiền 惱não 。 三tam 唯duy 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 一nhất 為vi 惡ác 尋tầm 伴bạn 惱não 亂loạn 菩Bồ 薩Tát 。 障chướng 取thủ 菩Bồ 提Đề 。 雖tuy 善thiện 法Pháp 中trung 立lập 彼bỉ 能năng 治trị 。 然nhiên 於ư 生sanh 長trưởng 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 無vô 勝thắng 所sở 作tác 。 故cố 不bất 立lập 根căn 。 欣hân 。 厭yếm 二nhị 種chủng 散tán 強cường/cưỡng 。 定định 劣liệt 。 非phi 兩lưỡng 位vị 勝thắng 。 又hựu 非phi 竝tịnh 起khởi 。 故cố 不bất 立lập 根căn 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 十thập 。 及cập 地địa 外ngoại 貪tham 。 嗔sân 。 慢mạn 。 疑nghi 皆giai 非phi 順thuận 淨tịnh 。 其kỳ 性tánh 下hạ 劣liệt 無vô 根căn 相tướng 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 染nhiễm 污ô 受thọ 應ưng 不bất 立lập 根căn 。 答đáp 受thọ 於ư 染nhiễm 品phẩm 勢thế 用dụng 增tăng 上thượng 故cố 立lập 為vi 根căn 。 煩phiền 惱não 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 依y 諸chư 受thọ 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 想tưởng 應ưng 立lập 根căn 。 亦diệc 能năng 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 。 答đáp 想tưởng 雖tuy 能năng 生sanh 煩phiền 惱não 。 而nhi 不bất 及cập 受thọ 勝thắng 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 不bất 說thuyết 在tại 緣duyên 起khởi 支chi 中trung 。 有hữu 說thuyết 受thọ 雖tuy 隨tùy 順thuận 染nhiễm 品phẩm 。 而nhi 亦diệc 與dữ 善thiện 法Pháp 交giao 通thông 。 煩phiền 惱não 唯duy 於ư 染nhiễm 品phẩm 隨tùy 順thuận 而nhi 不bất 順thuận 善thiện 。 故cố 不bất 立lập 根căn 。 猶do 如như 獄ngục 正chánh 所sở 居cư 雖tuy 下hạ 而nhi 與dữ 貴quý 勝thắng 交giao 往vãng 。 非phi 如như 守thủ 門môn 獄ngục 卒tốt 雖tuy 有hữu 威uy 猛mãnh 苦khổ 切thiết 於ư 人nhân 。 而nhi 極cực 鄙bỉ 惡ác 可khả 厭yếm 賤tiện 故cố 貴quý 勝thắng 離ly 之chi 。

惡ác 作tác 。 睡thụy 眠miên 。 尋tầm 。 伺tứ 。 及cập 怖bố 不bất 立lập 根căn 者giả 。 怖bố 染nhiễm 無vô 記ký 不bất 通thông 於ư 善thiện 。 惡ác 作tác 。 睡thụy 眠miên 雖tuy 亦diệc 通thông 善thiện 性tánh 。 唯duy 散tán 非phi 定định 。 尋tầm 。 伺tứ 雖tuy 通thông 定định 。 散tán 不bất 通thông 諸chư 地địa 。 竝tịnh 順thuận 善thiện 非phi 勝thắng 。 故cố 不bất 立lập 根căn 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 憂ưu 。 喜hỷ 不bất 通thông 諸chư 地địa 。 應ưng 不bất 立lập 根căn 。 答đáp 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 受thọ 遍biến 諸chư 地địa 以dĩ 捨xả 受thọ 通thông 諸chư 地địa 故cố 。 彼bỉ 依y 種chủng 類loại 故cố 竝tịnh 立lập 根căn 。 又hựu 受thọ 皆giai 有hữu 生sanh 長trưởng 增tăng 上thượng 。 怖bố 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 問vấn 道đạo 支chi 中trung 立lập 尋tầm 。 靜tĩnh 慮lự 支chi 中trung 立lập 尋tầm 。 伺tứ 。 豈khởi 非phi 生sanh 長trưởng 有hữu 增tăng 勝thắng 耶da 。 答đáp 此thử 於ư 定định 慧tuệ 有hữu 策sách 持trì 力lực 故cố 立lập 為vi 支chi 。 非phi 於ư 生sanh 長trưởng 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 是thị 故cố 非phi 根căn 。 第đệ 四tứ 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 中trung 唯duy 是thị 命mạng 立lập 根căn 。 餘dư 不bất 立lập 者giả 。 命mạng 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 立lập 為vi 根căn 。 一nhất 唯duy 有hữu 情tình 。 二nhị 唯duy 異dị 熟thục 。 三tam 遍biến 任nhậm 持trì 。 四tứ 相tương/tướng 三tam 義nghĩa 皆giai 無vô 。 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 雖tuy 有hữu 前tiền 二nhị 。 無vô 遍biến 任nhậm 持trì 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 雖tuy 有hữu 初sơ 。 後hậu 非phi 唯duy 異dị 熟thục 。 通thông 等đẳng 流lưu 故cố 。 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 名danh 。 句cú 。 文văn 身thân 。 得đắc 。 非phi 得đắc 。 雖tuy 有hữu 初sơ 義nghĩa 闕khuyết 後hậu 二nhị 義nghĩa 。 故cố 皆giai 非phi 根căn 。 第đệ 五ngũ 無vô 為vi 非phi 根căn 者giả 。 根căn 滅diệt 盡tận 處xứ 。 名danh 為vi 無vô 為vi 。 又hựu 無vô 生sanh 用dụng 故cố 不bất 立lập 根căn 。 且thả 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 略lược 釋thích 如như 上thượng 。 廣quảng 如như 婆bà 沙sa 。

此thử 中trung 眠miên 等đẳng 至chí 故cố 今kim 應ưng 釋thích 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 根căn 體thể 性tánh 生sanh 起khởi 頌tụng 文văn 。 此thử 中trung 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 如như 前tiền 界giới 品phẩm 蘊uẩn 。 界giới 。 處xử 中trung 說thuyết 。 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 如như 此thử 品phẩm 初sơ 說thuyết 。 命mạng 根căn 至chí 後hậu 不bất 相tương 應ứng 中trung 辨biện 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 至chí 心tâm 所sở 法pháp 中trung 辨biện 。 此thử 十thập 四tứ 根căn 前tiền 說thuyết 。 後hậu 說thuyết 故cố 此thử 不bất 明minh 。 餘dư 根căn 未vị 明minh 故cố 今kim 應ưng 釋thích 。

頌tụng 曰viết 至chí 依y 九cửu 立lập 三tam 根căn 者giả 。 頌tụng 文văn 略lược 釋thích 。

論luận 曰viết 至chí 名danh 曰viết 憂ưu 根căn 者giả 。 釋thích 初sơ 五ngũ 句cú 。 身thân 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 六lục 受thọ 身thân 身thân 則tắc 是thị 體thể 。 若nhược 言ngôn 身thân 受thọ 心tâm 受thọ 。 身thân 即tức 是thị 色sắc 聚tụ 。 色sắc 聚tụ 名danh 身thân 。 此thử 中trung 言ngôn 身thân 色sắc 聚tụ 名danh 身thân 即tức 諸chư 色sắc 根căn 。 依y 身thân 起khởi 故cố 名danh 為vi 身thân 受thọ 。 從tùng 依y 為vi 名danh 。 餘dư 文văn 易dị 了liễu 。 問vấn 三tam 定định 極cực 悅duyệt 心tâm 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 亦diệc 可khả 地địa 獄ngục 極cực 不bất 悅duyệt 心tâm 與dữ 苦khổ 相tương 應ứng 。 解giải 云vân 極cực 悅duyệt 無vô 分phân 別biệt 可khả 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 。 極cực 損tổn 有hữu 分phân 別biệt 非phi 與dữ 苦khổ 相tương 應ứng 。 若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 地địa 獄ngục 意ý 識thức 亦diệc 苦khổ 相tương 應ứng 。

中trung 謂vị 非phi 悅duyệt 至chí 名danh 為vi 捨xả 根căn 者giả 。 釋thích 第đệ 六lục 句cú 中trung 捨xả 。

如như 是thị 捨xả 根căn 至chí 為vi 是thị 心tâm 受thọ 者giả 。 問vấn 。

應ưng 言ngôn 通thông 二nhị 者giả 。 答đáp 。 釋thích 二nhị 。

何hà 因nhân 此thử 二nhị 總tổng 立lập 一nhất 根căn 者giả 。 問vấn 。 何hà 因nhân 此thử 身thân 。 心tâm 二nhị 總tổng 立lập 一nhất 捨xả 根căn 。

此thử 受thọ 在tại 身thân 心tâm 至chí 故cố 總tổng 立lập 根căn 者giả 。 答đáp 。 釋thích 無vô 別biệt 。 此thử 捨xả 受thọ 在tại 身thân 。 心tâm 同đồng 無vô 分phân 別biệt 故cố 不bất 別biệt 立lập 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 異dị 是thị 故cố 別biệt 立lập 。 在tại 心tâm 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 多đa 分phần 別biệt 生sanh 名danh 憂ưu 名danh 喜hỷ 。 三tam 定định 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 雖tuy 不bất 分phân 別biệt 。 從tùng 多đa 分phần 別biệt 故cố 言ngôn 多đa 分phần 別biệt 生sanh 。 在tại 身thân 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 分phân 別biệt 生sanh 。 隨tùy 境cảnh 力lực 起khởi 名danh 苦khổ 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 等đẳng 前tiền 三tam 果quả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 起khởi 彼bỉ 五ngũ 受thọ 。 亦diệc 如như 是thị 生sanh 。 此thử 即tức 舉cử 聖thánh 同đồng 凡phàm 。

故cố 此thử 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 立lập 根căn 身thân 。 心tâm 各các 別biệt 。 捨xả 無vô 分phân 別biệt 任nhậm 運vận 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 立lập 根căn 身thân 。 心tâm 合hợp 一nhất 。 又hựu 苦khổ 在tại 身thân 。 心tâm 為vi 損tổn 各các 異dị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 在tại 身thân 。 心tâm 為vi 益ích 各các 異dị 。 故cố 別biệt 立lập 根căn 。 捨xả 無vô 異dị 相tướng 故cố 總tổng 立lập 一nhất 。

意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 至chí 立lập 具cụ 知tri 根căn 者giả 。 釋thích 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 九cửu 根căn 為vi 體thể 。 三tam 道đạo 建kiến 立lập 。 如như 文văn 可khả 知tri 。

如như 是thị 三tam 名danh 因nhân 何hà 而nhi 立lập 者giả 。 問vấn 立lập 名danh 因nhân 。

謂vị 在tại 見kiến 道đạo 至chí 未vị 知tri 當đương 知tri 者giả 。 答đáp 。 就tựu 中trung 。 一nhất 約ước 三tam 道đạo 以dĩ 明minh 。 二nhị 別biệt 釋thích 根căn 。 此thử 即tức 約ước 見kiến 道đạo 立lập 未vị 知tri 當đương 知tri 。 知tri 者giả 是thị 智trí 。 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 十thập 五ngũ 剎sát 那na 。 八bát 忍nhẫn 。 七thất 智trí 。 於ư 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 皆giai 有hữu 未vị 曾tằng 知tri 當đương 知tri 行hành 轉chuyển 。 故cố 說thuyết 彼bỉ 行hành 者giả 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 。 問vấn 八bát 忍nhẫn 非phi 智trí 可khả 言ngôn 未vị 知tri 當đương 知tri 。 七thất 智trí 正chánh 知tri 諦đế 理lý 何hà 故cố 亦diệc 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 。 解giải 云vân 七thất 智trí 望vọng 緣duyên 自tự 諦đế 義nghĩa 邊biên 雖tuy 名danh 正chánh 智trí 。 今kim 望vọng 八bát 諦đế 作tác 法pháp 。 以dĩ 知tri 八bát 諦đế 猶do 未vị 周chu 遍biến 知tri 諦đế 未vị 盡tận 。 中trung 間gian 起khởi 故cố 亦diệc 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 。

若nhược 在tại 修tu 道Đạo 至chí 名danh 為vi 已dĩ 知tri 者giả 。 約ước 修tu 道Đạo 立lập 已dĩ 知tri 。 若nhược 在tại 修tu 道Đạo 。 於ư 上thượng 下hạ 八bát 諦đế 無vô 未vị 曾tằng 知tri 當đương 知tri 。 以dĩ 知tri 八bát 諦đế 皆giai 周chu 遍biến 故cố 。 但đãn 為vi 斷đoạn 除trừ 餘dư 隨tùy 眠miên 故cố 。 即tức 於ư 彼bỉ 諦đế 復phục 數sác 數sác 了liễu 知tri 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 行hành 者giả 名danh 為vi 已dĩ 知tri 。 修tu 道Đạo 初sơ 念niệm 道Đạo 類loại 智trí 時thời 。 於ư 上thượng 界giới 道đạo 。

爾nhĩ 時thời 正chánh 知tri 。 雖tuy 如như 七thất 智trí 。 而nhi 名danh 已dĩ 知tri 者giả 。 已dĩ 後hậu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 諸chư 智trí 。 皆giai 與dữ 前tiền 別biệt 。 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 。 總tổng 名danh 已dĩ 知tri 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 三tam 云vân 。 問vấn 第đệ 十thập 六lục 心tâm 應ưng 如như 七thất 智trí 。 何hà 故cố 獨độc 說thuyết 為vi 已dĩ 知tri 根căn 。 非phi 已dĩ 知tri 而nhi 知tri 故cố 。 答đáp 此thử 亦diệc 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 謂vị 初sơ 剎sát 那na 雖tuy 與dữ 七thất 智trí 相tương 似tự 。 後hậu 諸chư 剎sát 那na 皆giai 與dữ 彼bỉ 異dị 。 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 悉tất 名danh 已dĩ 知tri 根căn 。 一nhất 類loại 性tánh 故cố 。 有hữu 說thuyết 此thử 後hậu 更cánh 無vô 未vị 已dĩ 知tri 道đạo 所sở 凌lăng 所sở 覆phú 。 不bất 以dĩ 下hạ 著trước 上thượng 。 令linh 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 必tất 當đương 爾nhĩ 故cố 。 於ư 知tri 言ngôn 已dĩ 知tri 。 如như 去khứ 時thời 名danh 已dĩ 去khứ 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 問vấn 道đạo 類loại 智trí 至chí 第đệ 二nhị 念niệm 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。

爾nhĩ 時thời 正chánh 知tri 。 何hà 故cố 名danh 已dĩ 知tri 耶da 。 解giải 云vân 約ước 諦đế 作tác 法pháp 。 不bất 約ước 剎sát 那na 。 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 。 名danh 為vi 已dĩ 知tri 。 如như 大đại 海hải 一nhất 渧đế 。 妙diệu 高cao 一nhất 塵trần 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 塵trần 等đẳng 未vị 度độ 。 又hựu 解giải 道đạo 類loại 忍nhẫn 。 智trí 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 知tri 。 問vấn 道đạo 類loại 忍nhẫn 後hậu 。 道đạo 類loại 智trí 創sáng/sang 緣duyên 。 如như 何hà 名danh 已dĩ 知tri 。 解giải 云vân 約ước 諦đế 作tác 法pháp 。 不bất 約ước 剎sát 那na 。 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 。 總tổng 名danh 已dĩ 知tri 。 如như 大đại 海hải 一nhất 渧đế 。 妙diệu 高cao 一nhất 塵trần 。 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 七thất 智trí 亦diệc 名danh 已dĩ 知tri 。 知tri 諦đế 未vị 盡tận 。 中trung 間gian 起khởi 故cố 。 不bất 名danh 已dĩ 知tri 。

在tại 無Vô 學Học 道đạo 至chí 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 者giả 。 約ước 無Vô 學Học 道đạo 立lập 具cụ 知tri 根căn 。 謂vị 修tu 道Đạo 中trung 猶do 有hữu 煩phiền 惱não 。 於ư 四Tứ 諦Đế 理lý 。 未vị 能năng 作tác 知tri 己kỷ 已dĩ 知tri 之chi 解giải 。 在tại 無Vô 學Học 道đạo 由do 無vô 惑hoặc 故cố 。 能năng 於ư 諦đế 境cảnh 作tác 知tri 己kỷ 已dĩ 知tri 之chi 解giải 。 故cố 名danh 為vi 知tri 。 此thử 釋thích 知tri 義nghĩa 。 有hữu 成thành 就tựu 此thử 知tri 者giả 名danh 為vi 具cụ 知tri 。 約ước 成thành 就tựu 釋thích 具cụ 。 或hoặc 數sác 數sác 習tập 此thử 知tri 已dĩ 成thành 性tánh 者giả 名danh 為vi 具cụ 知tri 。 約ước 習tập 釋thích 具cụ 。 謂vị 得đắc 盡tận 智trí 。 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 名danh 為vi 具cụ 知tri 。 我ngã 遍biến 知tri 苦khổ 是thị 盡tận 智trí 。 不bất 復phục 遍biến 知tri 是thị 無vô 生sanh 智trí 。 我ngã 已dĩ 斷đoạn 集tập 是thị 盡tận 智trí 。 不bất 復phục 斷đoạn 集tập 是thị 無vô 生sanh 智trí 。 我ngã 已dĩ 證chứng 滅diệt 是thị 盡tận 智trí 。 不bất 復phục 證chứng 滅diệt 是thị 無vô 生sanh 智trí 。 我ngã 已dĩ 修tu 道Đạo 是thị 盡tận 智trí 。 不bất 復phục 修tu 道Đạo 。 是thị 無vô 生sanh 智trí 。 故cố 言ngôn 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

彼bỉ 所sở 有hữu 根căn 至chí 當đương 知tri 根căn 等đẳng 者giả 。 此thử 別biệt 釋thích 根căn 。 彼bỉ 未vị 知tri 當đương 知tri 行hành 者giả 等đẳng 所sở 有hữu 根căn 。 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 等đẳng 。 未vị 知tri 當đương 知tri 等đẳng 之chi 根căn 依y 主chủ 釋thích 。 正chánh 理lý 論luận 意ý 。 未vị 知tri 當đương 知tri 等đẳng 即tức 根căn 持trì 業nghiệp 釋thích 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 又hựu 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 云vân 。 如như 是thị 根căn 名danh 雖tuy 二nhị 十thập 二nhị 。 而nhi 諸chư 根căn 體thể 但đãn 有hữu 十thập 七thất 。 女nữ 。 男nam 二nhị 根căn 身thân 根căn 攝nhiếp 故cố 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 九cửu 根căn 攝nhiếp 故cố 。

如như 是thị 已dĩ 釋thích 至chí 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 總tổng 有hữu 六lục 門môn 。 此thử 即tức 是thị 初sơ 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 門môn 。 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 名danh 為vi 有hữu 色sắc 。 意ý 等đẳng 九cửu 根căn 三tam 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 是thị 無vô 漏lậu 。 餘dư 名danh 有hữu 漏lậu 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 者giả 。 敘tự 化hóa 地địa 部bộ 計kế 。 即tức 是thị 毘tỳ 婆bà 沙sa 婆bà 提đề 。 此thử 云vân 分phân 別biệt 論luận 師sư 。 計kế 信tín 等đẳng 唯duy 無vô 漏lậu 。 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 若nhược 人nhân 成thành 就tựu 如như 是thị 。 信tín 等đẳng 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 乃nãi 至chí 。 若nhược 人nhân 成thành 就tựu 如như 是thị 信tín 等đẳng 。 名danh 預dự 流lưu 向hướng 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 若nhược 全toàn 無vô 此thử 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 我ngã 說thuyết 彼bỉ 住trụ 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 信tín 等đẳng 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 。

此thử 非phi 誠thành 證chứng 至chí 說thuyết 此thử 言ngôn 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 破phá 。 經kinh 言ngôn 異dị 生sanh 無vô 信tín 等đẳng 者giả 。 依y 無vô 漏lậu 根căn 故cố 說thuyết 言ngôn 無vô 。

云vân 何hà 知tri 然nhiên 者giả 。 餘dư 師sư 徵trưng 。

先tiên 依y 無vô 漏lậu 至chí 說thuyết 此thử 言ngôn 故cố 者giả 。 釋thích 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 中trung 。 先tiên 依y 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 建kiến 立lập 四Tứ 果Quả 。 四tứ 向hướng 諸chư 聖thánh 位vị 差sai 別biệt 已dĩ 。 說thuyết 此thử 言ngôn 故cố 。 若nhược 全toàn 無vô 此thử 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 我ngã 說thuyết 彼bỉ 住trụ 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 。 非phi 攝nhiếp 有hữu 漏lậu 。

或hoặc 諸chư 異dị 生sanh 至chí 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 者giả 。 又hựu 通thông 。 經Kinh 云vân 外ngoại 異dị 生sanh 者giả 。 是thị 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 據cứ 彼bỉ 言ngôn 無vô 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 至chí 亦diệc 通thông 有hữu 漏lậu 者giả 。 又hựu 引dẫn 經kinh 證chứng 信tín 等đẳng 有hữu 漏lậu 。 謂vị 佛Phật 將tương 欲dục 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 先tiên 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 遍biến 觀quán 世thế 界giới 。 有hữu 情tình 處xử 在tại 世thế 間gian 。 初sơ 生sanh 。 後hậu 長trường/trưởng 。 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 信tín 等đẳng 諸chư 根căn 差sai 別biệt 。 是thị 佛Phật 猶do 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 觀quán 有hữu 情tình 有hữu 信tín 等đẳng 別biệt 應ưng 可khả 度độ 脫thoát 。 故cố 知tri 。 信tín 等đẳng 亦diệc 通thông 有hữu 漏lậu 。 若nhược 佛Phật 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 世thế 間gian 已dĩ 有hữu 無vô 漏lậu 根căn 者giả 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 則tắc 為vi 唐đường 捐quyên 。

又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 至chí 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 者giả 。 又hựu 引dẫn 經kinh 證chứng 信tín 等đẳng 有hữu 漏lậu 。 是thị 集tập 。 謂vị 招chiêu 集tập 生sanh 死tử 即tức 是thị 苦khổ 因nhân 。 是thị 沒một 。 謂vị 是thị 沈trầm 淪luân 沒một 溺nịch 之chi 處xứ 。 是thị 味vị 。 謂vị 是thị 愛ái 味vị 處xứ 。 是thị 過quá 患hoạn 。 謂vị 是thị 過quá 患hoạn 處xứ 。 是thị 出xuất 離ly 。 謂vị 應ưng 可khả 出xuất 離ly 。 集tập 等đẳng 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 異dị 名danh 。 又hựu 解giải 能năng 如như 實thật 知tri 。 是thị 能năng 觀quán 智trí 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。

集tập 。 沒một 。 味vị 是thị 集Tập 諦Đế 。 過quá 患hoạn 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 或hoặc 集tập 是thị 集Tập 諦Đế 。 沒một 。 味vị 。 過quá 患hoạn 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 或hoặc 沒một 。 味vị 通thông 苦khổ 。 集tập 。 出xuất 離ly 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 魔ma 。 謂vị 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 魔ma 。 梵Phạm 謂vị 梵Phạm 王Vương 。 等đẳng 等đẳng 取thủ 已dĩ 上thượng 諸chư 天thiên 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 我ngã 若nhược 於ư 此thử 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 未vị 如như 實thật 知tri 是thị 集tập 。 沒một 等đẳng 。 未vị 能năng 超siêu 此thử 天thiên 。 人nhân 世thế 間gian 及cập 魔ma 。 梵Phạm 等đẳng 。 乃nãi 至chí 。 未vị 能năng 證chứng 得đắc 。 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 非phi 無vô 漏lậu 法pháp 可khả 作tác 如như 是thị 集tập 。 沒một 。 味vị 等đẳng 品phẩm 類loại 觀quán 察sát 。 故cố 知tri 信tín 等đẳng 通thông 二nhị 種chủng 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 是thị 異dị 熟thục 非phi 異dị 熟thục 門môn 。 結kết 問vấn 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 定định 是thị 異dị 熟thục 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 唯duy 一nhất 命mạng 根căn 決quyết 定định 異dị 熟thục 。

若nhược 如như 是thị 者giả 。 至chí 誰thùy 之chi 異dị 熟thục 者giả 。 問vấn 。 若nhược 唯duy 異dị 熟thục 。 阿A 羅La 漢Hán 留lưu 命mạng 或hoặc 經kinh 百bách 年niên 或hoặc 千thiên 年niên 等đẳng 。 皆giai 由do 現hiện 在tại 布bố 施thí 衣y 等đẳng 。 引dẫn 壽thọ 續tục 前tiền 。 應ưng 非phi 異dị 熟thục 。 如như 是thị 命mạng 根căn 。 誰thùy 之chi 異dị 熟thục 。 而nhi 言ngôn 唯duy 命mạng 定định 異dị 熟thục 。

如như 本bổn 論luận 說thuyết 至chí 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 就tựu 答đáp 中trung 。 一nhất 依y 宗tông 正chánh 答đáp 。 二nhị 敘tự 異dị 說thuyết 。 此thử 下hạ 依y 宗tông 正chánh 答đáp 。 就tựu 中trung 有hữu 二nhị 。 此thử 即tức 初sơ 師sư 舉cử 本bổn 論luận 答đáp 。 如như 本bổn 論luận 說thuyết 。 云vân 何hà 苾Bật 芻Sô 留lưu 多đa 壽thọ 行hành 。 答đáp 文văn 有hữu 六lục 。 一nhất 人nhân 勝thắng 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 即tức 聲Thanh 聞Văn 極cực 果quả 簡giản 異dị 學học 人nhân 。 二nhị 解giải 脫thoát 勝thắng 。 成thành 就tựu 神thần 通thông 。 顯hiển 俱câu 解giải 脫thoát 。 簡giản 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 三tam 修tu 習tập 勝thắng 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 顯hiển 不bất 動động 性tánh 。 簡giản 時thời 解giải 脫thoát 。 四tứ 福phước 田điền 勝thắng 。 若nhược 於ư 僧Tăng 眾chúng 。 若nhược 於ư 別biệt 人nhân 。 僧Tăng 眾chúng 謂vị 四tứ 人nhân 已dĩ 上thượng 。 別biệt 人nhân 謂vị 初sơ 從tùng 慈từ 定định 。 無vô 諍tranh 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 。 見kiến 道đạo 。 修tu 道Đạo 。 起khởi 者giả 。 以dĩ 諸chư 活hoạt 命mạng 緣duyên 衣y 鉢bát 針châm 筒đồng 等đẳng 物vật 。 隨tùy 分phân 布bố 施thí 。 布bố 施thí 謂vị 正chánh 行hạnh 施thí 業nghiệp 。 簡giản 異dị 劣liệt 田điền 。 五ngũ 依y 止chỉ 勝thắng 。 施thí 已dĩ 發phát 願nguyện 。 或hoặc 願nguyện 得đắc 自tự 在tại 入nhập 邊biên 際tế 定định 。 或hoặc 願nguyện 此thử 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 。 即tức 入nhập 第đệ 四tứ 邊biên 際tế 靜tĩnh 慮lự 。 諸chư 定định 上thượng 品phẩm 名danh 邊biên 際tế 。 止chỉ 。 觀quán 均quân 等đẳng 中trung 。 此thử 勢thế 用dụng 最tối 勝thắng 故cố 入nhập 此thử 定định 。 簡giản 異dị 餘dư 定định 及cập 不bất 發phát 願nguyện 。 六lục 轉chuyển 業nghiệp 勝thắng 。 從tùng 定định 起khởi 已dĩ 。 心tâm 念niệm 口khẩu 言ngôn 。 諸chư 我ngã 感cảm 富phú 異dị 熟thục 業nghiệp 。 願nguyện 皆giai 轉chuyển 招chiêu 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 。 恐khủng 不bất 能năng 感cảm 故cố 出xuất 定định 已dĩ 復phục 審thẩm 定định 之chi 。 作tác 是thị 願nguyện 已dĩ 。

時thời 彼bỉ 能năng 招chiêu 富phú 異dị 熟thục 業nghiệp 。 則tắc 皆giai 轉chuyển 招chiêu 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 。 簡giản 不bất 轉chuyển 業nghiệp 。 此thử 家gia 意ý 說thuyết 。 以dĩ 布bố 施thí 時thời 無vô 貪tham 相tương 應ứng 思tư 。 正chánh 能năng 感cảm 現hiện 異dị 熟thục 命mạng 根căn 。 以dĩ 邊biên 際tế 定định 等đẳng 為vi 緣duyên 。 能năng 轉chuyển 富phú 業nghiệp 令linh 感cảm 壽thọ 果quả 。 此thử 即tức 現hiện 業nghiệp 感cảm 現hiện 命mạng 果quả 。 問vấn 同đồng 分phần/phân 亦diệc 現hiện 感cảm 不phủ 。 命mạng 與dữ 同đồng 分phần/phân 誰thùy 總tổng 。 誰thùy 別biệt 。 第đệ 一nhất 解giải 云vân 。 同đồng 分phân 是thị 總tổng 。 命mạng 根căn 是thị 別biệt 。 同đồng 分phần/phân 非phi 現hiện 感cảm 。 命mạng 根căn 容dung 現hiện 感cảm 。 由do 有hữu 總tổng 。 別biệt 不bất 同đồng 。 現hiện 。 非phi 現hiện 異dị 故cố 。 即tức 同đồng 分phần/phân 長trường/trưởng 。 命mạng 根căn 短đoản 者giả 可khả 延diên 。 若nhược 同đồng 分phần/phân 亦diệc 短đoản 者giả 命mạng 不bất 可khả 延diên 。 此thử 論luận 既ký 言ngôn 轉chuyển 招chiêu 壽thọ 果quả 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 現hiện 容dung 感cảm 命mạng 。 又hựu 下hạ 論luận 云vân 。 四tứ 善thiện 容dung 俱câu 作tác 。 引dẫn 同đồng 分phần/phân 唯duy 三tam 。 除trừ 順thuận 現hiện 受thọ 。 現hiện 身thân 同đồng 分phần/phân 先tiên 業nghiệp 引dẫn 故cố 。 彼bỉ 文văn 既ký 不bất 言ngôn 命mạng 根căn 。 故cố 知tri 現hiện 業nghiệp 不bất 感cảm 同đồng 分phần/phân 容dung 感cảm 命mạng 根căn 。 又hựu 下hạ 論luận 云vân 。 一nhất 業nghiệp 引dẫn 一nhất 生sanh 。 多đa 業nghiệp 能năng 圓viên 滿mãn 。 又hựu 云vân 。 此thử 一nhất 生sanh 言ngôn 顯hiển 一nhất 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 云vân 。 亦diệc 無vô 一nhất 生sanh 多đa 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 勿vật 眾chúng 同đồng 分phần 分phần 分phần/phân 差sai 別biệt 。 雖tuy 彼bỉ 一nhất 業nghiệp 引dẫn 一nhất 同đồng 分phần/phân 。 而nhi 彼bỉ 圓viên 滿mãn 許hứa 由do 多đa 業nghiệp 。 譬thí 如như 畫họa 師sư 。 先tiên 以dĩ 一nhất 色sắc 圖đồ 其kỳ 形hình 狀trạng 。 後hậu 填điền 眾chúng 彩thải 。 彼bỉ 文văn 既ký 不bất 言ngôn 命mạng 。 明minh 知tri 同đồng 分phân 是thị 總tổng 非phi 別biệt 。 命mạng 別biệt 非phi 總tổng 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 一nhất 十thập 四tứ 解giải 四tứ 業nghiệp 有hữu 三tam 說thuyết 。 一nhất 云vân 生sanh 。 後hậu 二nhị 業nghiệp 感cảm 眾chúng 同đồng 分phần/phân 及cập 滿mãn 。 現hiện 及cập 不bất 定định 感cảm 滿mãn 非phi 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 二nhị 云vân 三tam 感cảm 眾chúng 同đồng 分phần/phân 及cập 滿mãn 除trừ 現hiện 。 現hiện 能năng 感cảm 滿mãn 非phi 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 三tam 云vân 四tứ 能năng 感cảm 眾chúng 同đồng 分phần/phân 及cập 滿mãn 。 婆bà 沙sa 既ký 對đối 滿mãn 說thuyết 眾chúng 同đồng 分phần/phân 不bất 言ngôn 命mạng 根căn 。 故cố 知tri 同đồng 分phần/phân 總tổng 。 命mạng 根căn 是thị 別biệt 。 婆bà 沙sa 雖tuy 無vô 評bình 家gia 且thả 以dĩ 第đệ 二nhị 師sư 為vi 正chánh 。 以dĩ 餘dư 論luận 文văn 於ư 四tứ 業nghiệp 中trung 皆giai 不bất 說thuyết 現hiện 感cảm 同đồng 分phần/phân 故cố 。 問vấn 若nhược 命mạng 根căn 是thị 別biệt 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 三tam 十thập 一nhất 云vân 。

復phục 次thứ 命mạng 根căn 。 眾chúng 同đồng 分phân 是thị 牽khiên 引dẫn 果quả 。 解giải 云vân 引dẫn 業nghiệp 非phi 唯duy 感cảm 總tổng 同đồng 分phần/phân 。 亦diệc 能năng 兼kiêm 感cảm 別biệt 命mạng 根căn 故cố 。 又hựu 問vấn 若nhược 命mạng 別biệt 何hà 故cố 。 婆bà 沙sa 廢phế 立lập 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 說thuyết 命mạng 。 同đồng 分phần/phân 名danh 遍biến 任nhậm 持trì 。 解giải 云vân 。 任nhậm 持trì 有hữu 二nhị 。 同đồng 分phân 是thị 總tổng 。 遍biến 任nhậm 持trì 。 命mạng 是thị 別biệt 遍biến 任nhậm 持trì 。 第đệ 二nhị 解giải 云vân 。 同đồng 分phân 是thị 總tổng 。 命mạng 根căn 是thị 別biệt 同đồng 第đệ 一nhất 解giải 云vân 差sai 別biệt 者giả 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 。 雖tuy 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 由do 業nghiệp 力lực 故cố 。 若nhược 有hữu 同đồng 分phần/phân 長trường 命mạng 短đoản 者giả 唯duy 延diên 命mạng 。 若nhược 有hữu 命mạng 長trường/trưởng 同đồng 分phần/phân 短đoản 者giả 。 同đồng 分phần/phân 亦diệc 容dung 現hiện 感cảm 。 故cố 婆bà 沙sa 解giải 四tứ 業nghiệp 中trung 第đệ 三tam 師sư 云vân 。 四tứ 業nghiệp 能năng 感cảm 眾chúng 同đồng 分phần/phân 及cập 滿mãn 。 彼bỉ 論luận 既ký 無vô 評bình 家gia 。 且thả 以dĩ 此thử 師sư 為vi 正chánh 。 故cố 知tri 現hiện 業nghiệp 容dung 感cảm 同đồng 分phần/phân 。 言ngôn 現hiện 容dung 感cảm 。 此thử 據cứ 延diên 壽thọ 別biệt 勝thắng 緣duyên 說thuyết 。 然nhiên 諸chư 論luận 文văn 於ư 延diên 壽thọ 中trung 不bất 言ngôn 同đồng 分phần/phân 者giả 。 依y 問vấn 答đáp 故cố 。 以dĩ 問vấn 命mạng 根căn 不bất 問vấn 同đồng 分phần/phân 。 故cố 答đáp 命mạng 根căn 不bất 言ngôn 同đồng 分phần/phân 。 婆bà 沙sa 四tứ 業nghiệp 中trung 第đệ 二nhị 師sư 。 及cập 諸chư 論luận 。 不bất 云vân 現hiện 感cảm 同đồng 分phần/phân 者giả 。 據cứ 常thường 途đồ 說thuyết 。 第đệ 三tam 解giải 云vân 。 同đồng 分phân 是thị 總tổng 。 命mạng 根căn 是thị 別biệt 同đồng 第đệ 一nhất 解giải 。 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 同đồng 第đệ 二nhị 解giải 。 云vân 差sai 別biệt 者giả 。 雖tuy 總tổng 。 別biệt 不bất 同đồng 由do 彼bỉ 俱câu 容dung 現hiện 業nghiệp 感cảm 故cố 。 長trường/trưởng 即tức 齊tề 長trường/trưởng 。 短đoản 即tức 齊tề 短đoản 。 延diên 即tức 同đồng 延diên 。 促xúc 即tức 同đồng 促xúc 。 第đệ 四tứ 解giải 云vân 。 同đồng 分phần/phân 非phi 現hiện 感cảm 。 命mạng 根căn 容dung 現hiện 感cảm 同đồng 第đệ 一nhất 解giải 。 云vân 差sai 別biệt 者giả 。 二nhị 俱câu 是thị 總tổng 雖tuy 俱câu 是thị 總tổng 由do 業nghiệp 力lực 故cố 。 若nhược 有hữu 同đồng 分phần/phân 長trường/trưởng 。 命mạng 根căn 短đoản 者giả 。 命mạng 容dung 現hiện 業nghiệp 感cảm 。 同đồng 分phần/phân 非phi 現hiện 感cảm 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 命mạng 根căn 。 同đồng 分phân 是thị 牽khiên 引dẫn 果quả 。 又hựu 婆bà 沙sa 廢phế 立lập 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 中trung 說thuyết 命mạng 同đồng 分phần/phân 名danh 遍biến 任nhậm 持trì 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 命mạng 亦diệc 總tổng 。 婆bà 沙sa 四tứ 業nghiệp 中trung 對đối 滿mãn 說thuyết 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 不bất 言ngôn 命mạng 者giả 且thả 舉cử 一nhất 邊biên 。 以dĩ 此thử 命mạng 根căn 必tất 定định 有hữu 故cố 。 第đệ 五ngũ 解giải 云vân 。 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 同đồng 第đệ 二nhị 解giải 。 二nhị 俱câu 是thị 總tổng 同đồng 第đệ 四tứ 解giải 云vân 差sai 別biệt 者giả 。 雖tuy 俱câu 是thị 總tổng 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 。 由do 業nghiệp 力lực 故cố 。 若nhược 有hữu 同đồng 分phần/phân 長trường/trưởng 。 命mạng 根căn 短đoản 者giả 唯duy 延diên 命mạng 。 若nhược 有hữu 命mạng 長trường/trưởng 同đồng 分phần/phân 短đoản 者giả 唯duy 延diên 同đồng 分phần/phân 。 第đệ 六lục 解giải 云vân 。 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 同đồng 第đệ 二nhị 解giải 。 二nhị 俱câu 是thị 總tổng 同đồng 第đệ 四tứ 解giải 。 云vân 差sai 別biệt 者giả 。 既ký 俱câu 容dung 現hiện 感cảm 。 又hựu 同đồng 是thị 總tổng 。 長trường/trưởng 即tức 齊tề 長trường/trưởng 。 短đoản 即tức 齊tề 短đoản 。 延diên 即tức 同đồng 延diên 。 促xúc 即tức 同đồng 促xúc 。 雖tuy 作tác 六lục 解giải 初sơ 解giải 稍sảo 勝thắng 。 非phi 但đãn 多đa 順thuận 論luận 文văn 亦diệc 於ư 理lý 為vi 善thiện 。 又hựu 空không 法Pháp 師sư 云vân 。 命mạng 根căn 。 同đồng 分phần/phân 。 及cập 五ngũ 色sắc 根căn 皆giai 是thị 總tổng 報báo 。 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 五ngũ 根căn 是thị 總tổng 無vô 文văn 說thuyết 故cố 。

復phục 有hữu 欲dục 令linh 至chí 引dẫn 取thủ 受thọ 用dụng 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 師sư 。 引dẫn 取thủ 宿túc 業nghiệp 殘tàn 壽thọ 異dị 熟thục 。 殘tàn 業nghiệp 雖tuy 多đa 取thủ 強cường/cưỡng 勝thắng 者giả 。 或hoặc 取thủ 近cận 者giả 。 或hoặc 取thủ 數số 習tập 者giả 。 若nhược 據cứ 此thử 說thuyết 命mạng 非phi 現hiện 感cảm 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

問vấn 豈khởi 不bất 一nhất 業nghiệp 能năng 感cảm 多đa 生sanh 。

復phục 有hữu 一nhất 生sanh 多đa 業nghiệp 感cảm 過quá 。 解giải 云vân 若nhược 據cứ 常thường 途đồ 。 一nhất 業nghiệp 感cảm 一nhất 生sanh 。 一nhất 生sanh 一nhất 業nghiệp 感cảm 。 若nhược 據cứ 別biệt 緣duyên 。 一nhất 業nghiệp 感cảm 多đa 生sanh 。 多đa 業nghiệp 感cảm 一nhất 生sanh 或hoặc 生sanh 據cứ 同đồng 分phần/phân 今kim 說thuyết 命mạng 根căn 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 有hữu 三tam 說thuyết 。 兩lưỡng 說thuyết 同đồng 此thử 論luận 。 更cánh 有hữu 一nhất 說thuyết 云vân 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 由do 邊biên 際tế 定định 力lực 。 引dẫn 取thủ 前tiền 生sanh 順thuận 不bất 定định 受thọ 業nghiệp 所sở 感cảm 壽thọ 命mạng 。 令linh 現hiện 受thọ 用dụng 。 問vấn 雖tuy 無vô 一nhất 業nghiệp 引dẫn 多đa 生sanh 。 而nhi 有hữu 一nhất 生sanh 多đa 業nghiệp 感cảm 。 解giải 云vân 。 若nhược 據cứ 別biệt 緣duyên 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。 或hoặc 生sanh 據cứ 同đồng 分phần/phân 今kim 說thuyết 命mạng 根căn 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 六lục 。 有hữu 四tứ 說thuyết 。 三tam 說thuyết 同đồng 前tiền 。 更cánh 一nhất 說thuyết 云vân 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 有hữu 業nghiệp 先tiên 感cảm 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 。 然nhiên 有hữu 災tai 障chướng 。 由do 今kim 布bố 施thí 邊biên 際tế 定định 力lực 。 彼bỉ 災tai 障chướng 滅diệt 壽thọ 異dị 熟thục 起khởi 。 雖tuy 俱câu 可khả 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 今kim 時thời 不bất 願nguyện 富phú 果quả 。 祈kỳ 壽thọ 果quả 故cố 。 問vấn 此thử 說thuyết 還hoàn 有hữu 一nhất 生sanh 多đa 業nghiệp 感cảm 。 解giải 云vân 若nhược 據cứ 別biệt 緣duyên 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。 或hoặc 生sanh 據cứ 同đồng 分phần/phân 今kim 說thuyết 命mạng 根căn 。 問vấn 上thượng 來lai 四tứ 說thuyết 何hà 者giả 為vi 正chánh 。 解giải 云vân 此thử 論luận 。 正chánh 理lý 。 及cập 與dữ 婆bà 沙sa 。 既ký 無vô 立lập 。 破phá 。 誰thùy 敢cảm 輒triếp 定định 。 又hựu 問vấn 於ư 四tứ 說thuyết 中trung 。 初sơ 說thuyết 現hiện 感cảm 可khả 須tu 布bố 施thí 。 後hậu 三tam 說thuyết 壽thọ 有hữu 別biệt 業nghiệp 感cảm 。 何hà 勞lao 布bố 施thí 。 解giải 云vân 布bố 施thí 雖tuy 非phi 能năng 正chánh 感cảm 彼bỉ 壽thọ 。 然nhiên 為vi 勝thắng 緣duyên 。 若nhược 不bất 行hành 施thí 彼bỉ 終chung 不bất 能năng 。 引dẫn 壽thọ 果quả 故cố 。 如như 不bất 入nhập 定định 彼bỉ 終chung 不bất 能năng 引dẫn 壽thọ 果quả 。 故cố 促xúc 壽thọ 行hành 施thí 準chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。

云vân 何hà 苾Bật 芻Sô 至chí 富phú 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 因nhân 解giải 延diên 壽thọ 義nghĩa 便tiện 兼kiêm 明minh 促xúc 壽thọ 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 六lục 有hữu 五ngũ 說thuyết 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 問vấn 理lý 無vô 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 可khả 成thành 富phú 異dị 熟thục 果quả 。 何hà 故cố 乃nãi 說thuyết 壽thọ 異dị 熟thục 業nghiệp 即tức 轉chuyển 能năng 招chiêu 富phú 異dị 熟thục 果quả 。 答đáp 無vô 轉chuyển 果quả 體thể 。 有hữu 轉chuyển 業nghiệp 力lực 。 謂vị 由do 布bố 施thí 邊biên 際tế 定định 力lực 。 轉chuyển 壽thọ 業nghiệp 招chiêu 富phú 異dị 熟thục 果quả 。 雖tuy 俱câu 可khả 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 今kim 時thời 不bất 願nguyện 壽thọ 果quả 。 祈kỳ 富phú 果quả 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 有hữu 業nghiệp 先tiên 感cảm 富phú 異dị 熟thục 果quả 然nhiên 有hữu 災tai 障chướng 。 由do 今kim 布bố 施thí 邊biên 際tế 定định 力lực 。 彼bỉ 災tai 障chướng 滅diệt 富phú 異dị 熟thục 起khởi 。 雖tuy 俱câu 可khả 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 今kim 時thời 不bất 願nguyện 壽thọ 果quả 祈kỳ 富phú 果quả 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 業nghiệp 先tiên 招chiêu 富phú 異dị 熟thục 果quả 。 然nhiên 不bất 決quyết 定định 。 由do 今kim 布bố 施thí 邊biên 際tế 定định 力lực 。 令linh 招chiêu 富phú 業nghiệp 決quyết 定định 與dữ 果quả 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 有hữu 業nghiệp 先tiên 招chiêu 富phú 異dị 熟thục 果quả 。 麁thô 而nhi 非phi 妙diệu 。 由do 今kim 布bố 施thí 邊biên 際tế 定định 力lực 令linh 感cảm 麁thô 業nghiệp 轉chuyển 招chiêu 妙diệu 果Quả 。 謂vị 彼bỉ 先tiên 引dẫn 長trường 時thời 麁thô 果quả 。 今kim 由do 布bố 施thí 。 定định 。 祈kỳ 願nguyện 力lực 故cố 。 令linh 彼bỉ 轉chuyển 招chiêu 促xúc 時thời 妙diệu 果Quả 。

復phục 有hữu 欲dục 令linh 由do 施thí 。 定định 故cố 。 引dẫn 取thủ 宿túc 世thế 殘tàn 富phú 異dị 熟thục 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 餘dư 生sanh 中trung 殘tàn 富phú 異dị 熟thục 。 由do 今kim 布bố 施thí 。 邊biên 際tế 定định 力lực 。 令linh 引dẫn 現hiện 前tiền 。 定định 力lực 不bất 思tư 議nghị 令linh 久cửu 斷đoạn 還hoàn 續tục (# 俱câu 舍xá 同đồng 初sơ 說thuyết )# 。

尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 至chí 或hoặc 捨xả 壽thọ 行hành 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 敘tự 二nhị 異dị 說thuyết 。 此thử 即tức 初sơ 師sư 不bất 正chánh 義nghĩa 也dã 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 由do 邊biên 際tế 定định 力lực 。 引dẫn 色sắc 界giới 四tứ 大đại 令linh 身thân 中trung 現hiện 前tiền 。 而nhi 彼bỉ 大đại 種chủng 有hữu 其kỳ 二nhị 類loại 。 一nhất 順thuận 壽thọ 行hành 。 二nhị 違vi 壽thọ 行hành 。 若nhược 起khởi 順thuận 者giả 令linh 身thân 增tăng 益ích 能năng 留lưu 壽thọ 行hành 。 若nhược 起khởi 違vi 者giả 令linh 身thân 散tán 壞hoại 能năng 捨xả 壽thọ 行hành 。 問vấn 所sở 延diên 壽thọ 行hành 是thị 異dị 熟thục 不phủ 。 解giải 云vân 此thử 是thị 等đẳng 流lưu 。 別biệt 有hữu 一nhất 類loại 等đẳng 流lưu 命mạng 根căn 。 由do 定định 力lực 故cố 以dĩ 身thân 為vi 依y 。 非phi 言ngôn 業nghiệp 感cảm 。 明minh 非phi 異dị 熟thục 。 若nhược 非phi 異dị 熟thục 。 有hữu 違vi 宗tông 過quá 。 若nhược 言ngôn 即tức 身thân 。 同đồng 經kinh 部bộ 假giả 。 此thử 則tắc 自tự 宗tông 不bất 正chánh 義nghĩa 也dã 。 又hựu 解giải 是thị 異dị 熟thục 。 妙diệu 音âm 意ý 說thuyết 。 所sở 引dẫn 命mạng 根căn 雖tuy 現hiện 業nghiệp 感cảm 。 或hoặc 宿túc 殘tàn 業nghiệp 感cảm 。 或hoặc 不bất 定định 業nghiệp 感cảm 。 要yếu 由do 起khởi 彼bỉ 色sắc 界giới 大đại 種chủng 。 扶phù 持trì 此thử 身thân 隨tùy 順thuận 壽thọ 行hành 壽thọ 方phương 得đắc 延diên 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 亦diệc 不bất 違vi 宗tông 。

應ưng 如như 是thị 說thuyết 。 至chí 皆giai 是thị 異dị 熟thục 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 敘tự 經kinh 部bộ 說thuyết 。 論luận 主chủ 意ý 明minh 經kinh 部bộ 。 故cố 言ngôn 應ưng 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 延diên 壽thọ 時thời 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 由do 此thử 自tự 在tại 三tam 摩ma 地địa 力lực 。 轉chuyển 去khứ 曾tằng 得đắc 宿túc 業nghiệp 所sở 生sanh 異dị 熟thục 諸chư 根căn 大đại 種chủng 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 引dẫn 取thủ 未vị 曾tằng 得đắc 定định 力lực 所sở 起khởi 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 諸chư 根căn 大đại 種chủng 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 不bất 斷đoạn 義nghĩa 邊biên 。 假giả 立lập 命mạng 根căn 。 長trưởng 養dưỡng 勢thế 分phần/phân 假giả 建kiến 立lập 者giả 。 由do 定định 力lực 故cố 非phi 是thị 異dị 熟thục 。 是thị 等đẳng 流lưu 。 又hựu 解giải 是thị 長trưởng 養dưỡng 。 既ký 異dị 熟thục 上thượng 假giả 建kiến 立lập 者giả 是thị 異dị 熟thục 。 明minh 知tri 長trưởng 養dưỡng 上thượng 假giả 建kiến 立lập 者giả 。 亦diệc 名danh 長trưởng 養dưỡng 。 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 異dị 熟thục 勢thế 分phần/phân 假giả 建kiến 立lập 者giả 。 皆giai 是thị 異dị 熟thục 。 若nhược 促xúc 壽thọ 時thời 者giả 但đãn 轉chuyển 宿túc 業nghiệp 諸chư 根căn 大đại 種chủng 令linh 不bất 現hiện 前tiền 。 不bất 引dẫn 定định 力lực 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 正chánh 理lý 破phá 云vân 。 且thả 不bất 應ưng 執chấp 是thị 長trưởng 養dưỡng 性tánh 。 彼bỉ 能năng 防phòng 守thủ 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 所sở 防phòng 異dị 熟thục 已dĩ 轉chuyển 盡tận 故cố 。 不bất 應ưng 異dị 熟thục 相tương 續tục 斷đoạn 已dĩ 獨độc 有hữu 長trưởng 養dưỡng 。 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 云vân 。 有hữu 異dị 熟thục 處xứ 必tất 有hữu 長trưởng 養dưỡng 。 自tự 有hữu 長trưởng 養dưỡng 處xứ 而nhi 無vô 異dị 熟thục 。 如như 無vô 眼nhãn 者giả 。 修tu 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 正chánh 理lý 前tiền 文văn 自tự 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 何hà 至chí 後hậu 復phục 更cánh 生sanh 疑nghi 。

因nhân 論luận 生sanh 論luận 至chí 留lưu 多đa 壽thọ 行hành 者giả 。 問vấn 。

謂vị 為vi 利lợi 益ích 至chí 二nhị 種chủng 堪kham 能năng 者giả 。 答đáp 。 一nhất 為vi 利lợi 益ích 安an 樂lạc 他tha 故cố 。 二nhị 為vi 聖thánh 教giáo 久cửu 住trụ 世thế 故cố 。 觀quán 知tri 自tự 身thân 壽thọ 行hành 將tương 盡tận 。 觀quán 他tha 無vô 此thử 二nhị 種chủng 堪kham 能năng 故cố 留lưu 壽thọ 行hành 。

復phục 何hà 因nhân 緣duyên 。 捨xả 多đa 壽thọ 行hành 者giả 。 問vấn 。

彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 至chí 猶do 如như 捨xả 眾chúng 病bệnh 者giả 答đáp 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 。 自tự 觀quán 住trụ 世thế 於ư 他tha 利lợi 益ích 安an 樂lạc 事sự 少thiểu 。 又hựu 見kiến 聖thánh 教giáo 有hữu 人nhân 住trụ 持trì 。 或hoặc 為vi 病bệnh 等đẳng 苦khổ 逼bức 自tự 身thân 。 言ngôn 病bệnh 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 營doanh 事sự 等đẳng 四tứ 。 故cố 婆bà 沙sa 六lục 十thập 云vân 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 由do 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 令linh 時thời 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 。 退thoái 。 隱ẩn 沒một 。 忘vong 失thất 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。 一nhất 多đa 營doanh 事sự 業nghiệp 。 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 諸chư 戲hí 論luận 。 三tam 好hảo/hiếu 和hòa 鬪đấu 諍tranh 。 四tứ 喜hỷ 涉thiệp 長trường/trưởng 途đồ 。 五ngũ 身thân 恆hằng 多đa 病bệnh 。 引dẫn 此thử 頌tụng 意ý 。 明minh 阿A 羅La 漢Hán 捨xả 壽thọ 。 梵Phạm 行hạnh 。 謂vị 持trì 戒giới 。 聖thánh 道Đạo 。 謂vị 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。

此thử 中trung 應ưng 知tri 至chí 留lưu 捨xả 壽thọ 行hành 者giả 。 問vấn 處xứ 及cập 人nhân 。

謂vị 三tam 洲châu 人nhân 至chí 無vô 煩phiền 惱não 故cố 者giả 。 答đáp 。 三tam 洲châu 簡giản 北bắc 洲châu 等đẳng 。 就tựu 三tam 洲châu 中trung 取thủ 女nữ 。 男nam 相tương 續tục 。 簡giản 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 。 就tựu 女nữ 。 男nam 中trung 取thủ 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 簡giản 時thời 解giải 脫thoát 。 就tựu 不bất 時thời 解giải 脫thoát 中trung 取thủ 得đắc 邊biên 際tế 定định 。 簡giản 不bất 得đắc 者giả 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 簡giản 異dị 學học 人nhân 。 由do 彼bỉ 身thân 中trung 一nhất 有hữu 自tự 在tại 定định 。 顯hiển 是thị 利lợi 根căn 。 二nhị 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。 顯hiển 諸chư 惑hoặc 盡tận 。

經kinh 說thuyết 世Thế 尊Tôn 至chí 命mạng 壽thọ 何hà 別biệt 者giả 。 依y 經kinh 起khởi 問vấn 。

有hữu 言ngôn 無vô 別biệt 至chí 名danh 為vi 命mạng 行hành 者giả 。 答đáp 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 解giải 無vô 別biệt 。 壽thọ 釋thích 命mạng 故cố 。 第đệ 二nhị 師sư 解giải 。 先tiên 世thế 業nghiệp 果quả 名danh 壽thọ 行hành 。 現hiện 在tại 布bố 施thí 業nghiệp 果quả 名danh 命mạng 行hành 。 第đệ 三tam 師sư 解giải 。 由do 此thử 命mạng 根căn 。 令linh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 一nhất 期kỳ 住trụ 為vi 壽thọ 行hành 。 由do 此thử 命mạng 根căn 。 令linh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 暫tạm 時thời 延diên 住trụ 。 名danh 為vi 命mạng 行hành 。

多đa 言ngôn 為vi 顯hiển 至chí 不bất 應ưng 言ngôn 行hạnh 者giả 。 別biệt 解giải 多đa 言ngôn 。 亦diệc 有hữu 三tam 解giải 。 第đệ 一nhất 解giải 云vân 。 此thử 顯hiển 命mạng 壽thọ 留lưu 捨xả 多đa 念niệm 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 有hữu 留lưu 捨xả 義nghĩa 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 多đa 言ngôn 顯hiển 示thị 所sở 留lưu 。 所sở 捨xả 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 行hành 言ngôn 顯hiển 示thị 所sở 留lưu 。 所sở 捨xả 。 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 第đệ 二nhị 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 師sư 解giải 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 多đa 言ngôn 為vi 遮già 正chánh 量lượng 部bộ 。 彼bỉ 計kế 有hữu 一nhất 命mạng 壽thọ 實thật 體thể 。 經kinh 多đa 時thời 住trụ 。 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 盡tận 名danh 滅diệt 。 中trung 間gian 名danh 住trụ 異dị 。 多đa 言ngôn 為vi 顯hiển 留lưu 捨xả 多đa 念niệm 命mạng 行hành 壽thọ 行hành 。 念niệm 念niệm 體thể 別biệt 非phi 一nhất 命mạng 壽thọ 經kinh 多đa 時thời 住trụ 。 第đệ 三tam 經kinh 部bộ 師sư 。 破phá 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 實thật 命mạng 壽thọ 體thể 有hữu 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 此thử 多đa 言ngôn 為vi 顯hiển 無vô 一nhất 實thật 命mạng 壽thọ 體thể 。 但đãn 於ư 五ngũ 蘊uẩn 眾chúng 多đa 行hành 上thượng 。 假giả 立lập 如như 是thị 命mạng 。 壽thọ 二nhị 名danh 。 故cố 說thuyết 多đa 行hành 。 若nhược 謂vị 不bất 然nhiên 。 不bất 應ưng 言ngôn 行hạnh 。 但đãn 可khả 應ưng 言ngôn 留lưu 多đa 命mạng 捨xả 多đa 壽thọ 。 以dĩ 此thử 行hành 是thị 有hữu 為vi 通thông 名danh 非phi 唯duy 命mạng 壽thọ 。

世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 至chí 留lưu 多đa 命mạng 行hành 者giả 。 因nhân 解giải 阿A 羅La 漢Hán 延diên 。 捨xả 。 復phục 問vấn 世Thế 尊Tôn 。

為vi 顯hiển 於ư 死tử 至chí 即tức 便tiện 能năng 住trụ 者giả 。 論luận 主chủ 解giải 。 為vi 顯hiển 於ư 死tử 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 捨xả 多đa 壽thọ 行hành 。 或hoặc 捨xả 四tứ 十thập 年niên 。 或hoặc 捨xả 二nhị 十thập 年niên 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 六lục 云vân 。 經kinh 說thuyết 世Thế 尊Tôn 留lưu 多đa 命mạng 行hành 。 捨xả 多đa 壽thọ 行hành 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 捨xả 第đệ 三tam 分phần/phân 壽thọ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 捨xả 第đệ 五ngũ 分phân 壽thọ 。 若nhược 說thuyết 諸chư 佛Phật 捨xả 第đệ 三tam 分phần/phân 壽thọ 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 世Thế 尊Tôn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 壽thọ 量lượng 。 應ưng 住trụ 百bách 二nhị 十thập 歲tuế 。 捨xả 後hậu 四tứ 十thập 但đãn 受thọ 八bát 十thập 。 問vấn 佛Phật 出xuất 世thế 時thời 。 此thử 洲châu 人nhân 壽thọ 不bất 過quá 一nhất 百bách 歲tuế 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 壽thọ 百bách 二nhị 十thập 。 答đáp 如như 佛Phật 色sắc 力lực 種chủng 姓tánh 。 富phú 貴quý 。 徒đồ 眾chúng 。 智trí 見kiến 勝thắng 餘dư 有hữu 情tình 。 壽thọ 量lượng 亦diệc 應ưng 過quá 眾chúng 人nhân 故cố 。 若nhược 說thuyết 諸chư 佛Phật 捨xả 第đệ 五ngũ 分phân 壽thọ 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 世Thế 尊Tôn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 所sở 感cảm 壽thọ 量lượng 應ưng 住trụ 百bách 歲tuế 。 捨xả 後hậu 二nhị 十thập 但đãn 受thọ 八bát 十thập 。 問vấn 諸chư 佛Phật 色sắc 力lực 種chủng 姓tánh 。 富phú 貴quý 。 徒đồ 眾chúng 。 智trí 見kiến 勝thắng 餘dư 有hữu 情tình 。 何hà 故cố 壽thọ 量lượng 與dữ 眾chúng 人nhân 等đẳng 。 答đáp 生sanh 在tại 爾nhĩ 所sở 壽thọ 量lượng 時thời 故cố 。 由do 此thử 經Kinh 云vân 。 捨xả 壽thọ 行hành 者giả 。 謂vị 捨xả 四tứ 十thập 或hoặc 二nhị 十thập 歲tuế 。 正chánh 理lý 三tam 十thập 二nhị 同đồng 婆bà 沙sa 後hậu 師sư 。 為vi 顯hiển 於ư 活hoạt 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 留lưu 多đa 命mạng 行hành 。 唯duy 留lưu 三tam 月nguyệt 不bất 增tăng 減giảm 者giả 。 越việt 此thử 更cánh 無vô 所sở 化hóa 事sự 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 增tăng 。 減giảm 此thử 利lợi 生sanh 。 不bất 究cứu 竟cánh 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 減giảm 。 故cố 世Thế 尊Tôn 最tối 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 度độ 蘇tô 跋bạt 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 善thiện 賢hiền 。 又hựu 為vi 成thành 立lập 世Thế 尊Tôn 先tiên 自tự 稱xưng 言ngôn 我ngã 善thiện 修tu 行hành 四Tứ 神Thần 足Túc 故cố 。 於ư 定định 自tự 在tại 延diên 。 促xúc 任nhậm 情tình 。 欲dục 住trụ 一nhất 劫kiếp 或hoặc 一nhất 劫kiếp 餘dư 。 如như 心tâm 所sở 期kỳ 則tắc 便tiện 能năng 住trụ 。

毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 至chí 煩phiền 惱não 魔ma 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 解giải 佛Phật 留lưu 。 捨xả 。 蘊uẩn 魔ma 意ý 欲dục 留lưu 連liên 行hành 者giả 。 多đa 時thời 住trụ 世thế 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 死tử 魔ma 意ý 故cố 催thôi 促xúc 行hành 者giả 。 令linh 不bất 住trụ 世thế 速tốc 歸quy 無vô 常thường 。 如Như 來Lai 捨xả 壽thọ 。 顯hiển 伏phục 蘊uẩn 魔ma 。 復phục 留lưu 三tam 月nguyệt 顯hiển 伏phục 死tử 魔ma 。 世Thế 尊Tôn 先tiên 於ư 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 已dĩ 伏phục 天thiên 魔ma 。 煩phiền 惱não 魔ma 故cố 。 留lưu 。 捨xả 正chánh 顯hiển 伏phục 蘊uẩn 。 死tử 魔ma 。 義nghĩa 便tiện 兼kiêm 顯hiển 伏phục 天thiên 。 煩phiền 惱não 。 總tổng 明minh 如Như 來Lai 伏phục 四tứ 魔ma 也dã 。 又hựu 解giải 若nhược 不bất 延diên 。 促xúc 唯duy 破phá 二nhị 魔ma 。 顯hiển 佛Phật 世Thế 尊Tôn 具cụ 破phá 四tứ 魔ma 故cố 令linh 延diên 。 促xúc 。

傍bàng 論luận 已dĩ 竟cánh 至chí 是thị 有hữu 記ký 故cố 者giả 。 憂ưu 善thiện 。 不bất 善thiện 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 三tam 無vô 漏lậu 。 此thử 八bát 唯duy 善thiện 。 皆giai 非phi 異dị 熟thục 。 是thị 有hữu 記ký 故cố 。

餘dư 皆giai 通thông 二nhị 至chí 餘dư 皆giai 異dị 熟thục 者giả 。 餘dư 十thập 二nhị 根căn 皆giai 通thông 二nhị 類loại 。 七thất 有hữu 色sắc 根căn 若nhược 所sở 長trưởng 養dưỡng 則tắc 非phi 異dị 熟thục 。 餘dư 皆giai 異dị 熟thục 。 四tứ 受thọ 即tức 是thị 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 。 捨xả 。 意ý 及cập 四tứ 受thọ 。 若nhược 善thiện 。 染nhiễm 污ô 非phi 異dị 熟thục 。 言ngôn 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 者giả 。 此thử 舉cử 所sở 依y 顯hiển 能năng 依y 也dã 。 名danh 如như 下hạ 釋thích 。 意ý 及cập 捨xả 受thọ 。 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 非phi 異dị 熟thục 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 根căn 。

答đáp 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 四tứ 。 解giải 苦khổ 根căn 通thông 三tam 性tánh 中trung 云vân 。 云vân 何hà 無vô 記ký 。 謂vị 無vô 記ký 作tác 意ý 相tương 應ứng 苦khổ 根căn 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 異dị 熟thục 生sanh (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 婆bà 沙sa 苦khổ 根căn 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 但đãn 云vân 異dị 熟thục 不bất 云vân 餘dư 三tam 。 明minh 知tri 苦khổ 根căn 不bất 通thông 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 。 苦khổ 根căn 既ký 不bất 通thông 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 。 準chuẩn 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 亦diệc 不bất 通thông 彼bỉ 。 喜hỷ 根căn 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 分phân 別biệt 。 二nhị 者giả 任nhậm 運vận 。 若nhược 分phân 別biệt 強cường/cưỡng 者giả 。 唯duy 同đồng 憂ưu 根căn 不bất 通thông 無vô 記ký 。 若nhược 任nhậm 運vận 者giả 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 唯duy 是thị 異dị 熟thục 。 不bất 通thông 餘dư 三tam 。 以dĩ 此thử 准chuẩn 知tri 。 但đãn 是thị 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 唯duy 是thị 捨xả 根căn 不bất 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 根căn 。 又hựu 解giải 意ý 及cập 喜hỷ 。 捨xả 。 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 非phi 異dị 熟thục 。 憂ưu 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 可khả 唯duy 善thiện 。 惡ác 。 喜hỷ 通thông 無vô 記ký 。 有hữu 非phi 過quá 強cường/cưỡng 復phục 唯duy 意ý 地địa 。 故cố 知tri 喜hỷ 亦diệc 通thông 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 。 但đãn 不bất 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 識thức 不bất 能năng 發phát 業nghiệp 。 第đệ 三tam 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 雖tuy 在tại 意ý 地địa 。 非phi 尋tầm 。 伺tứ 俱câu 。 亦diệc 非phi 發phát 業nghiệp 。 又hựu 解giải 意ý 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 。 捨xả 。 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 非phi 異dị 熟thục 。 若nhược 據cứ 起khởi 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 心tâm 。 六lục 識thức 之chi 中trung 唯duy 意ý 識thức 。 四tứ 受thọ 之chi 中trung 唯duy 喜hỷ 。 捨xả 。 不bất 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 不bất 能năng 發phát 業nghiệp 。 如như 前tiền 釋thích 。 若nhược 據cứ 威uy 儀nghi 路lộ 加gia 行hành 心tâm 。 緣duyên 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 亦diệc 通thông 四tứ 識thức 。 似tự 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 亦diệc 通thông 五ngũ 識thức 。 若nhược 據cứ 工công 巧xảo 處xứ 加gia 行hành 心tâm 。 緣duyên 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 似tự 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 亦diệc 通thông 五ngũ 識thức 。 故cố 言ngôn 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 亦diệc 通thông 苦khổ 樂lạc 。 問vấn 何hà 故cố 婆bà 沙sa 苦khổ 根căn 但đãn 言ngôn 異dị 熟thục 。 不bất 言ngôn 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 解giải 云vân 。 婆bà 沙sa 據cứ 起khởi 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 心tâm 說thuyết 故cố 。 不bất 云vân 苦khổ 根căn 通thông 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 。 今kim 據cứ 加gia 行hành 。 緣duyên 。 似tự 故cố 亦diệc 說thuyết 通thông 。 言ngôn 加gia 行hành 。 緣duyên 。 似tự 者giả 。 若nhược 四tứ 識thức 是thị 威uy 儀nghi 路lộ 加gia 行hành 名danh 威uy 儀nghi 路lộ 加gia 行hành 心tâm 。 或hoặc 緣duyên 威uy 儀nghi 路lộ 名danh 緣duyên 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 若nhược 五ngũ 識thức 泛phiếm 緣duyên 外ngoại 境cảnh 名danh 似tự 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 又hựu 如như 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 汎# 爾nhĩ 起khởi 下hạ 三tam 識thức 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 加gia 行hành 。 緣duyên 。 似tự 名danh 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 身thân 生sanh 上thượng 地địa 不bất 得đắc 起khởi 下hạ 善thiện 。 染nhiễm 污ô 心tâm 。 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 異dị 地địa 不bất 起khởi 。 汎# 借tá 起khởi 者giả 復phục 非phi 通thông 果quả 。 上thượng 地địa 復phục 無vô 工công 巧xảo 又hựu 非phi 意ý 地địa 非phi 是thị 能năng 起khởi 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 不bất 是thị 加gia 行hành 。 緣duyên 。 似tự 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 更cánh 是thị 何hà 心tâm 。 若nhược 五ngũ 識thức 是thị 工công 巧xảo 處xứ 加gia 行hành 名danh 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 或hoặc 緣duyên 工công 巧xảo 處xứ 名danh 緣duyên 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 若nhược 汎# 爾nhĩ 緣duyên 外ngoại 境cảnh 名danh 似tự 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 言ngôn 能năng 變biến 化hóa 者giả 。 意ý 及cập 捨xả 受thọ 若nhược 能năng 變biến 化hóa 非phi 異dị 熟thục 。 不bất 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 根căn 。 問vấn 苦khổ 唯duy 五ngũ 識thức 可khả 言ngôn 不bất 通thông 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 亦diệc 通thông 意ý 地địa 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 解giải 云vân 諸chư 論luận 解giải 十thập 八bát 意ý 近cận 行hành 中trung 皆giai 云vân 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 唯duy 成thành 欲dục 界giới 一nhất 捨xả 法pháp 近cận 行hành 。 謂vị 通thông 果quả 心tâm 俱câu (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 不bất 通thông 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 解giải 意ý 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 。 若nhược 能năng 變biến 化hóa 非phi 異dị 熟thục 。 但đãn 非phi 苦khổ 根căn 。 唯duy 五ngũ 識thức 故cố 。 問vấn 若nhược 通thông 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 意ý 近cận 行hành 中trung 生sanh 上thượng 成thành 下hạ 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 。 解giải 云vân 捨xả 是thị 中trung 庸dong 。 起khởi 時thời 稍sảo 易dị 。 生sanh 上thượng 可khả 言ngôn 成thành 下hạ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 是thị 中trung 庸dong 。 起khởi 時thời 稍sảo 難nạn/nan 。 生sanh 上thượng 不bất 能năng 成thành 下hạ 。 故cố 但đãn 言ngôn 捨xả 不bất 言ngôn 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 實thật 餘dư 時thời 亦diệc 有hữu 成thành 就tựu 。 或hoặc 可khả 。 此thử 文văn 應ưng 言ngôn 通thông 果quả 。 而nhi 言ngôn 能năng 變biến 化hóa 者giả 。 且thả 舉cử 通thông 果quả 心tâm 中trung 一nhất 分phần/phân 。 如như 解giải 非phi 得đắc 言ngôn 異dị 生sanh 性tánh 。 通thông 果quả 有hữu 二nhị 。 一nhất 在tại 意ý 地địa 如như 變biến 化hóa 心tâm 。 二nhị 在tại 五ngũ 識thức 如như 眼nhãn 。 耳nhĩ 通thông 。 問vấn 能năng 變biến 化hóa 心tâm 與dữ 受thọ 相tương 應ứng 。 可khả 如như 前tiền 釋thích 。 未vị 審thẩm 。 二nhị 通thông 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 捨xả 。 若nhược 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 者giả 。 異dị 生sanh 生sanh 第đệ 四tứ 定định 起khởi 下hạ 二nhị 通thông 。 應ưng 成thành 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 成thành 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 違vi 論luận 文văn 。 故cố 下hạ 論luận 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 異dị 生sanh 生sanh 第đệ 四tứ 定định 。 及cập 無vô 色sắc 界giới 。 定định 不bất 成thành 就tựu (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 如như 何hà 得đắc 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 耶da 。 若nhược 言ngôn 捨xả 相tương 應ứng 者giả 。 論luận 說thuyết 五ngũ 通thông 依y 四tứ 根căn 本bổn 定định 。 又hựu 准chuẩn 正chánh 理lý 婆bà 沙sa 。 根căn 本bổn 地địa 中trung 無vô 有hữu 捨xả 受thọ (# 引dẫn 文văn 如như 下hạ )# 。 如như 何hà 得đắc 與dữ 捨xả 相tương 應ứng 耶da 。 解giải 云vân 。 二nhị 通thông 但đãn 與dữ 捨xả 根căn 相tướng 應ưng 。 問vấn 前tiền 難nạn/nan 善thiện 通thông 。 後hậu 難nạn/nan 云vân 何hà 。 解giải 云vân 。 論luận 說thuyết 二nhị 通thông 依y 根căn 本bổn 定định 者giả 。 意ý 說thuyết 二nhị 通thông 依y 本bổn 定định 得đắc 。 非phi 即tức 是thị 彼bỉ 根căn 本bổn 地địa 攝nhiếp 。 如như 欲dục 化hóa 心tâm 依y 本bổn 定định 得đắc 。 非phi 本bổn 定định 收thu 。 二nhị 通thông 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 據cứ 二nhị 通thông 無vô 間gian 道đạo 說thuyết 。 或hoặc 據cứ 二nhị 通thông 所sở 依y 根căn 說thuyết 言ngôn 依y 本bổn 定định 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 若nhược 要yếu 執chấp 文văn 即tức 為vi 定định 者giả 。 論luận 說thuyết 五ngũ 通thông 依y 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 二nhị 通thông 應ưng 亦diệc 上thượng 三tam 定định 收thu 。 又hựu 解giải 二nhị 通thông 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 相tương 應ứng 。 問vấn 前tiền 之chi 二nhị 難nạn/nan 云vân 何hà 釋thích 通thông 。 解giải 云vân 捨xả 根căn 雖tuy 非phi 根căn 本bổn 地địa 攝nhiếp 。 依y 根căn 本bổn 得đắc 如như 前tiền 通thông 釋thích 。 身thân 生sanh 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 二nhị 通thông 。 但đãn 捨xả 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 是thị 中trung 庸dong 起khởi 時thời 稍sảo 易dị 故cố 。 生sanh 上thượng 起khởi 下hạ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 中trung 庸dong 起khởi 時thời 稍sảo 難nạn/nan 。 故cố 生sanh 上thượng 不bất 起khởi 下hạ 。 又hựu 如như 異dị 生sanh 生sanh 第đệ 四tứ 定định 。 汎# 爾nhĩ 起khởi 下hạ 三tam 識thức 但đãn 起khởi 捨xả 根căn 不bất 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 二nhị 通thông 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 與dữ 彼bỉ 文văn 皆giai 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 空không 法Pháp 師sư 亦diệc 說thuyết 二nhị 通thông 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 相tương 應ứng 。 言ngôn 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 者giả 。 三tam 無vô 記ký 心tâm 。 受thọ 相tương 應ứng 異dị 故cố 言ngôn 隨tùy 應ứng 。 非phi 是thị 異dị 熟thục 。 餘dư 皆giai 異dị 熟thục 。

若nhược 說thuyết 憂ưu 根căn 至chí 順thuận 捨xả 受thọ 業nghiệp 者giả 。 問vấn 。 經kinh 言ngôn 順thuận 憂ưu 受thọ 業nghiệp 。 明minh 知tri 憂ưu 是thị 異dị 熟thục 。

依y 受thọ 相tương 應ứng 至chí 說thuyết 名danh 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 者giả 。 答đáp 。 經kinh 言ngôn 順thuận 憂ưu 受thọ 業nghiệp 。 約ước 相tương 應ứng 中trung 順thuận 非phi 據cứ 前tiền 後hậu 。 如như 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。

若nhược 爾nhĩ 順thuận 喜hỷ 至chí 一nhất 經kinh 說thuyết 故cố 者giả 難nạn/nan 若nhược 爾nhĩ 。 順thuận 喜hỷ 受thọ 業nghiệp 。 順thuận 捨xả 受thọ 業nghiệp 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 由do 彼bỉ 憂ưu 根căn 相tướng 應ưng 中trung 順thuận 非phi 是thị 異dị 熟thục 。 以dĩ 與dữ 憂ưu 根căn 一nhất 經kinh 說thuyết 故cố 。

隨tùy 汝nhữ 所sở 欲dục 。 至chí 理lý 皆giai 無vô 失thất 者giả 。 通thông 隨tùy 汝nhữ 所sở 欲dục 。 於ư 我ngã 無vô 違vi 。 喜hỷ 。 捨xả 二nhị 受thọ 或hoặc 約ước 異dị 熟thục 明minh 。 順thuận 。 或hoặc 約ước 相tương 應ứng 明minh 順thuận 。 理lý 皆giai 無vô 失thất 。

無vô 逃đào 難nạn 處xứ 至chí 憂ưu 非phi 異dị 熟thục 者giả 。 復phục 難nạn/nan 無vô 逃đào 難nạn 處xứ 作tác 此thử 通thông 經kinh 。 理lý 實thật 何hà 因nhân 憂ưu 非phi 異dị 熟thục 。

以dĩ 憂ưu 分phân 別biệt 至chí 異dị 熟thục 不bất 爾nhĩ 者giả 。 復phục 以dĩ 理lý 通thông 。 以dĩ 憂ưu 分phân 別biệt 差sai 別biệt 所sở 生sanh 。 若nhược 止chỉ 息tức 時thời 。 亦diệc 分phân 別biệt 而nhi 息tức 。 故cố 言ngôn 止chỉ 息tức 亦diệc 然nhiên 。 言ngôn 差sai 別biệt 者giả 。 眾chúng 多đa 不bất 如như 意ý 。 事sự 名danh 為vi 差sai 別biệt 。 憂ưu 根căn 緣duyên 此thử 差sai 別biệt 所sở 生sanh 。

若nhược 爾nhĩ 喜hỷ 根căn 至chí 生sanh 及cập 息tức 故cố 者giả 。 復phục 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 喜hỷ 根căn 應ưng 非phi 異dị 熟thục 。 亦diệc 由do 分phân 別biệt 生sanh 。 亦diệc 由do 分phân 別biệt 息tức 。

若nhược 許hứa 憂ưu 根căn 至chí 應ưng 名danh 果quả 已dĩ 熟thục 者giả 。 返phản 徵trưng 前tiền 難nạn/nan 。 若nhược 許hứa 憂ưu 根căn 是thị 異dị 熟thục 者giả 。 造tạo 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 已dĩ 。 因nhân 即tức 生sanh 憂ưu 。 此thử 業nghiệp 爾nhĩ 時thời 應ưng 名danh 果quả 已dĩ 熟thục 。

亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 至chí 果quả 已dĩ 熟thục 者giả 。 復phục 返phản 例lệ 喜hỷ 。 難nạn/nan 意ý 可khả 知tri 。

毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 至chí 故cố 非phi 異dị 熟thục 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 復phục 為vi 好hảo/hiếu 解giải 咸hàm 作tác 是thị 說thuyết 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 無vô 憂ưu 根căn 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 憂ưu 根căn 離ly 欲dục 捨xả 故cố 。 異dị 熟thục 不bất 然nhiên 非phi 離ly 欲dục 捨xả 故cố 。 說thuyết 憂ưu 根căn 非phi 是thị 異dị 熟thục 。

若nhược 爾nhĩ 應ưng 說thuyết 至chí 何hà 相tương 知tri 有hữu 者giả 。 復phục 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 說thuyết 離ly 欲dục 有hữu 情tình 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 異dị 熟thục 喜hỷ 根căn 何hà 相tương 知tri 有hữu 。

隨tùy 彼bỉ 有hữu 相tương/tướng 至chí 定định 非phi 異dị 熟thục 者giả 。 復phục 通thông 。 謂vị 善thiện 喜hỷ 根căn 。 此thử 離ly 欲dục 位vị 容dung 有hữu 故cố 。 言ngôn 隨tùy 彼bỉ 有hữu 相tương/tướng 。 此thử 無vô 記ký 異dị 熟thục 喜hỷ 。 應ưng 類loại 非phi 無vô 。 故cố 言ngôn 此thử 相tương/tướng 亦diệc 然nhiên 。 於ư 此thử 離ly 欲dục 位vị 中trung 。 憂ưu 。 一nhất 切thiết 種chủng 若nhược 善thiện 。 若nhược 染nhiễm 。 無vô 容dung 有hữu 故cố 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 無vô 憂ưu 愁sầu 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 行hành 。 由do 此thử 準chuẩn 知tri 定định 非phi 異dị 熟thục 。

眼nhãn 等đẳng 八bát 根căn 至chí 善thiện 業nghiệp 引dẫn 故cố 者giả 。 此thử 即tức 約ước 趣thú 明minh 善thiện 。 惡ác 異dị 熟thục 。 八bát 根căn 謂vị 七thất 色sắc 根căn 。 命mạng 根căn 。 善thiện 趣thú 謂vị 天thiên 。 人nhân 。 惡ác 趣thú 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 。 眼nhãn 等đẳng 八bát 根căn 善thiện 趣thú 是thị 善thiện 異dị 熟thục 。 惡ác 趣thú 是thị 惡ác 異dị 熟thục 。 意ý 根căn 於ư 善thiện 趣thú 中trung 。 若nhược 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 相tương 應ứng 是thị 善thiện 異dị 熟thục 。 若nhược 與dữ 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 是thị 惡ác 異dị 熟thục 。 於ư 惡ác 趣thú 中trung 若nhược 在tại 傍bàng 生sanh 。 鬼quỷ 趣thú 。 如như 善thiện 趣thú 說thuyết 是thị 俱câu 異dị 熟thục 。 若nhược 在tại 地địa 獄ngục 。 唯duy 苦khổ 相tương 應ứng 是thị 惡ác 異dị 熟thục 。 無vô 善thiện 異dị 熟thục 。 據cứ 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 故cố 言ngôn 惡ác 趣thú 通thông 二nhị 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 根căn 隨tùy 人nhân 。 天thiên 。 傍bàng 生sanh 。 鬼quỷ 趣thú 。 是thị 善thiện 異dị 熟thục 。 唯duy 善thiện 感cảm 故cố 。 地địa 獄ngục 中trung 無vô 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 問vấn 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 感cảm 相tương/tướng 顯hiển 可khả 知tri 。 捨xả 是thị 中trung 庸dong 。 何hà 故cố 不bất 通thông 善thiện 。 惡ác 業nghiệp 感cảm 耶da 。 解giải 云vân 捨xả 行hành 微vi 細tế 順thuận 於ư 善thiện 故cố 。 故cố 唯duy 善thiện 感cảm 。 又hựu 業nghiệp 品phẩm 中trung 。 問vấn 感cảm 捨xả 受thọ 業nghiệp 云vân 。 此thử 業nghiệp 為vi 善thiện 。 為vi 不bất 善thiện 耶da 。 是thị 善thiện 而nhi 劣liệt 。 又hựu 云vân 惡ác 唯duy 感cảm 苦khổ 受thọ 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 捨xả 唯duy 善thiện 感cảm 。 苦khổ 根căn 隨tùy 在tại 人nhân 。 天thiên 善thiện 趣thú 。 及cập 三tam 惡ác 趣thú 。 是thị 惡ác 異dị 熟thục 。 非phi 可khả 愛ái 果quả 故cố 。 於ư 善thiện 趣thú 下hạ 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 伏phục 難nạn/nan 云vân 。 眼nhãn 等đẳng 八bát 根căn 。 若nhược 在tại 善thiện 趣thú 是thị 善thiện 異dị 熟thục 者giả 。 善thiện 趣thú 二nhị 形hình 。 云vân 何hà 是thị 善thiện 。 今kim 牒điệp 通thông 云vân 。 於ư 善thiện 趣thú 中trung 有hữu 二nhị 形hình 者giả 。 唯duy 二nhị 根căn 所sở 依y 處xứ 所sở 。 是thị 不bất 善thiện 業nghiệp 招chiêu 。 非phi 感cảm 根căn 體thể 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 根căn 身thân 根căn 攝nhiếp 故cố 。 善thiện 趣thú 色sắc 根căn 善thiện 業nghiệp 引dẫn 故cố 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 有hữu 異dị 熟thục 。 無vô 異dị 熟thục 門môn 。 結kết 問vấn 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 定định 有hữu 異dị 熟thục 者giả 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。 如như 次thứ 前tiền 文văn 所sở 諍tranh 憂ưu 根căn 。 定định 有hữu 異dị 熟thục 。 一nhất 依y 唯duy 義nghĩa 。 二nhị 依y 越việt 義nghĩa 。 頌tụng 說thuyết 定định 聲thanh 。 唯duy 即tức 唯duy 有hữu 異dị 熟thục 。 越việt 即tức 復phục 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 憂ưu 非phi 無vô 記ký 。 強cường/cưỡng 思tư 起khởi 故cố 是thị 善thiện 。 不bất 善thiện 。 以dĩ 無vô 記ký 法pháp 劣liệt 思tư 起khởi 故cố 。 二nhị 亦diệc 非phi 無vô 漏lậu 。 唯duy 散tán 地địa 故cố 。 由do 此thử 二nhị 義nghĩa 。 於ư 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 越việt 次thứ 先tiên 說thuyết 憂ưu 根căn 定định 有hữu 異dị 熟thục 。

眼nhãn 等đẳng 前tiền 八bát 至chí 無vô 異dị 熟thục 者giả 。 釋thích 下hạ 三tam 句cú 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 唯duy 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 三tam 性tánh 門môn 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 先tiên 後hậu 次thứ 第đệ 信tín 等đẳng 八bát 根căn 數số 雖tuy 居cư 後hậu 。 乘thừa 次thứ 前tiền 文văn 明minh 信tín 等đẳng 五ngũ 文văn 勢thế 便tiện 故cố 。 故cố 今kim 先tiên 說thuyết 信tín 等đẳng 八bát 根căn 是thị 善thiện 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 前tiền 雖tuy 非phi 後hậu 。 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 義nghĩa 便tiện 竝tịnh 乘thừa 。 又hựu 解giải 乘thừa 前tiền 先tiên 問vấn 善thiện 。 是thị 故cố 先tiên 說thuyết 所sở 以dĩ 憂ưu 根căn 不bất 通thông 無vô 記ký 者giả 。 強cường/cưỡng 思tư 起khởi 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 四tứ 。 解giải 憂ưu 非phi 無vô 記ký 云vân 。 憂ưu 根căn 且thả 非phi 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 由do 與dữ 欲dục 界giới 有hữu 身thân 見kiến 。 邊biên 執chấp 見kiến 不bất 相tương 應ứng 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 相tương/tướng 異dị 故cố 。 彼bỉ 二nhị 見kiến 歡hoan 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 憂ưu 根căn 慼thích 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 互hỗ 相tương 違vi 法pháp 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 憂ưu 根căn 亦diệc 非phi 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 非phi 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 。 異dị 熟thục 生sanh 所sở 攝nhiếp 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 憂ưu 根căn 非phi 威uy 儀nghi 路lộ 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 憂ưu 根căn 分phân 別biệt 轉chuyển 。 威uy 儀nghi 路lộ 無vô 分phân 別biệt 轉chuyển 。 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 有hữu 憂ưu 根căn 者giả 。 設thiết 有hữu 分phân 別biệt 我ngã 今kim 應ưng 作tác 如như 是thị 威uy 儀nghi 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 如như 馬mã 勝thắng 。 即tức 分phân 別biệt 時thời 便tiện 應ưng 已dĩ 住trụ 。 如như 是thị 威uy 儀nghi 。 然nhiên 威uy 儀nghi 路lộ 無vô 此thử 分phân 別biệt 。 故cố 威uy 儀nghi 路lộ 無vô 有hữu 憂ưu 根căn 。 問vấn 何hà 故cố 憂ưu 根căn 非phi 工công 巧xảo 處xứ 。 答đáp 憂ưu 根căn 分phân 別biệt 轉chuyển 。 工công 巧xảo 處xứ 無vô 分phân 別biệt 轉chuyển 。 若nhược 工công 巧xảo 處xứ 有hữu 憂ưu 根căn 者giả 。 設thiết 有hữu 分phân 別biệt 我ngã 今kim 應ưng 作tác 如như 是thị 工công 巧xảo 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 如như 妙diệu 業nghiệp 天thiên 子tử 。 即tức 分phân 別biệt 時thời 。 已dĩ 應ưng 成thành 辨biện 如như 是thị 工công 巧xảo 。 然nhiên 工công 巧xảo 處xứ 無vô 此thử 分phân 別biệt 。 故cố 工công 巧xảo 處xứ 無vô 有hữu 憂ưu 根căn 。 問vấn 何hà 故cố 憂ưu 根căn 非phi 異dị 熟thục 生sanh 。 答đáp 憂ưu 根căn 分phân 別biệt 轉chuyển 。 異dị 熟thục 生sanh 無vô 分phân 別biệt 轉chuyển 。 若nhược 異dị 熟thục 生sanh 有hữu 憂ưu 根căn 者giả 。 設thiết 有hữu 分phân 別biệt 我ngã 今kim 應ưng 受thọ 如như 是thị 異dị 熟thục 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 即tức 分phân 別biệt 時thời 便tiện 應ưng 現hiện 受thọ 如như 是thị 異dị 熟thục 。 然nhiên 異dị 熟thục 生sanh 無vô 此thử 分phân 別biệt 。 故cố 異dị 熟thục 生sanh 無vô 有hữu 憂ưu 根căn (# 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích )# 。 意ý 及cập 餘dư 四tứ 受thọ 一nhất 一nhất 通thông 三tam 性tánh 。 七thất 色sắc 。 命mạng 八bát 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 問vấn 受thọ 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 俱câu 大đại 地địa 法pháp 。 皆giai 通thông 三tam 性tánh 。 何hà 故cố 分phân 別biệt 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 受thọ 通thông 三tam 性tánh 。 非phi 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 解giải 云vân 三tam 性tánh 受thọ 皆giai 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 。 受thọ 通thông 三tam 性tánh 。 唯duy 善thiện 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 有hữu 別biệt 勝thắng 用dụng 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 無vô 別biệt 勝thắng 用dụng 。 故cố 三tam 唯duy 善thiện 。 又hựu 解giải 善thiện 受thọ 於ư 淨tịnh 品phẩm 有hữu 勝thắng 用dụng 。 不bất 善thiện 受thọ 於ư 染nhiễm 品phẩm 有hữu 勝thắng 用dụng 。 無vô 記ký 受thọ 通thông 於ư 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 勝thắng 用dụng 。 所sở 以dĩ 受thọ 通thông 三tam 性tánh 。 故cố 前tiền 文văn 言ngôn 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 於ư 淨tịnh 亦diệc 為vi 增tăng 上thượng 。 善thiện 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 於ư 淨tịnh 用dụng 勝thắng 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 無vô 別biệt 勝thắng 用dụng 。 故cố 三tam 唯duy 善thiện 。 又hựu 解giải 通thông 三tam 性tánh 受thọ 於ư 染nhiễm 污ô 品phẩm 皆giai 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 。 受thọ 通thông 三tam 性tánh 所sở 順thuận 雖tuy 復phục 唯duy 染nhiễm 。 能năng 順thuận 之chi 受thọ 乃nãi 通thông 三tam 性tánh 。 故cố 。 前tiền 文văn 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 受thọ 。 於ư 染nhiễm 增tăng 上thượng 。 善thiện 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 唯duy 於ư 淨tịnh 品phẩm 有hữu 勝thắng 作tác 用dụng 。 故cố 三tam 唯duy 善thiện 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 三tam 。 於ư 淨tịnh 品phẩm 非phi 勝thắng 故cố 。 此thử 三tam 種chủng 不bất 通thông 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 。 染nhiễm 法pháp 易dị 起khởi 。 故cố 三tam 性tánh 受thọ 皆giai 能năng 順thuận 染nhiễm 。 淨tịnh 法pháp 難nạn/nan 起khởi 。 故cố 染nhiễm 。 無vô 記ký 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 三tam 不bất 能năng 順thuận 淨tịnh 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 受thọ 善thiện 。 染nhiễm 。 無vô 記ký 皆giai 立lập 為vi 根căn 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 三tam 唯duy 善thiện 立lập 根căn 非phi 染nhiễm 。 無vô 記ký 。 答đáp 受thọ 於ư 順thuận 染nhiễm 品phẩm 勢thế 用dụng 增tăng 上thượng 。 善thiện 。 染nhiễm 。 無vô 記ký 受thọ 皆giai 有hữu 勢thế 力lực 。 順thuận 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 故cố 竝tịnh 立lập 根căn 。 慧tuệ 。 念niệm 。 定định 三tam 順thuận 清thanh 淨tịnh 品phẩm 勢thế 用dụng 增tăng 上thượng 。 唯duy 善thiện 慧tuệ 。 念niệm 。 定định 順thuận 清thanh 淨tịnh 品phẩm 故cố 立lập 為vi 根căn 。 染nhiễm 慧tuệ 。 念niệm 。 定định 乃nãi 相tương/tướng 資tư 助trợ 斷đoạn 清thanh 淨tịnh 品phẩm 。 無vô 記ký 慧tuệ 等đẳng 亦diệc 於ư 淨tịnh 品phẩm 不bất 順thuận 。 是thị 故cố 皆giai 不bất 立lập 根căn (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 并tinh 餘dư 色sắc 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 五ngũ 界giới 繫hệ 門môn 。 結kết 問vấn 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 唯duy 有hữu 十thập 九cửu 根căn 者giả 。 明minh 欲dục 界giới 繫hệ 。 可khả 知tri 。

色sắc 界giới 如như 前tiền 至chí 身thân 醜xú 陋lậu 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 明minh 色sắc 界giới 繫hệ 。 色sắc 界giới 已dĩ 離ly 婬dâm 欲dục 法pháp 故cố 無vô 男nam 。 女nữ 根căn 。 又hựu 由do 女nữ 男nam 根căn 身thân 醜xú 陋lậu 故cố 所sở 以dĩ 彼bỉ 無vô 。 正chánh 理lý 破phá 云vân 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 陰âm 藏tàng 隱ẩn 密mật 。 非phi 醜xú 陋lậu 故cố 。 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 云vân 。 論luận 主chủ 故cố 作tác 此thử 解giải 。 欲dục 招chiêu 後hậu 難nạn/nan 順thuận 己kỷ 前tiền 文văn 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 說thuyết 彼bỉ 為vi 男nam 者giả 。 問vấn 若nhược 色sắc 界giới 無vô 男nam 根căn 者giả 。 何hà 故cố 說thuyết 彼bỉ 色sắc 界giới 為vi 男nam 。

於ư 何hà 處xứ 說thuyết 者giả 。 反phản 徵trưng 說thuyết 處xứ 。

契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 至chí 男nam 身thân 為vi 梵Phạm 者giả 。 外ngoại 答đáp 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 必tất 無vô 有hữu 處xứ 。 必tất 無vô 容dung 有hữu 女nữ 身thân 為vi 梵Phạm 。 然nhiên 有hữu 處xứ 所sở 。 然nhiên 約ước 容dung 有hữu 男nam 身thân 為vi 梵Phạm 。

別biệt 有hữu 男nam 相tương/tướng 至chí 男nam 身thân 所sở 有hữu 者giả 。 為vi 外ngoại 通thông 經kinh 。 謂vị 大đại 梵Phạm 王Vương 。 別biệt 有hữu 欲dục 界giới 中trung 男nam 身thân 。 所sở 有hữu 相tướng 貌mạo 。 無vô 女nữ 身thân 形hình 類loại 。 故cố 說thuyết 為vi 男nam 。 非phi 有hữu 男nam 根căn 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 離ly 欲dục 猛mãnh 利lợi 似tự 男nam 用dụng 故cố 。 無vô 苦khổ 根căn 者giả 至chí 惱não 害hại 事sự 故cố 者giả 。 釋thích 色sắc 界giới 無vô 憂ưu 。 苦khổ 。 身thân 淨tịnh 妙diệu 故cố 非phi 苦khổ 依y 。 無vô 不bất 善thiện 法pháp 故cố 無vô 苦khổ 境cảnh 。 由do 奢xa 摩ma 他tha 潤nhuận 相tương 續tục 身thân 故cố 非phi 憂ưu 依y 。 無vô 惱não 害hại 事sự 。 故cố 無vô 憂ưu 境cảnh 。

無vô 色sắc 如như 前tiền 至chí 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 者giả 。 可khả 知tri 。 若nhược 依y 經kinh 部bộ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 隨tùy 身thân 至chí 四tứ 定định 。 憂ưu 。 喜hỷ 隨tùy 心tâm 至chí 有hữu 頂đảnh 。 彼bỉ 宗tông 意ý 說thuyết 有hữu 身thân 即tức 有hữu 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 心tâm 即tức 有hữu 憂ưu 。 喜hỷ 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 是thị 所sở 斷đoạn 故cố 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 六lục 三tam 斷đoạn 分phân 別biệt 門môn 。 意ý 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 若nhược 見kiến 惑hoặc 相tương 應ứng 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 餘dư 有hữu 漏lậu 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 非phi 所sở 斷đoạn 。 憂ưu 根căn 若nhược 見kiến 惑hoặc 相tương 應ứng 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 餘dư 有hữu 漏lậu 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 非phi 無vô 漏lậu 故cố 不bất 通thông 非phi 所sở 斷đoạn 。 七thất 色sắc 命mạng 。 苦khổ 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 七thất 色sắc 。 命mạng 根căn 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。 苦khổ 根căn 非phi 六lục 生sanh 故cố 。 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 非phi 無vô 漏lậu 故cố 不bất 通thông 非phi 所sở 斷đoạn 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 不bất 通thông 見kiến 斷đoạn 。 通thông 有hữu 漏lậu 故cố 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。 通thông 無vô 漏lậu 故cố 是thị 非phi 所sở 斷đoạn 。 最tối 後hậu 三tam 根căn 皆giai 無vô 漏lậu 故cố 。 唯duy 非phi 所sở 斷đoạn 。 非phi 無vô 過quá 法pháp 是thị 所sở 斷đoạn 故cố 。 又hựu 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 云vân 。 豈khởi 不bất 聖thánh 道Đạo 亦diệc 所sở 斷đoạn 耶da 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 應ưng 知tri 聖thánh 道Đạo 猶do 如như 船thuyền 筏phiệt 。 法pháp 尚thượng 應ưng 斷đoạn 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 此thử 非phi 見kiến 。 修tu 二nhị 道đạo 所sở 斷đoạn 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 位vị 捨xả 故cố 名danh 斷đoạn 。

已dĩ 說thuyết 諸chư 門môn 至chí 幾kỷ 異dị 熟thục 根căn 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 五ngũ 雜tạp 分phân 別biệt 。 總tổng 有hữu 六lục 門môn 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 受thọ 生sanh 得đắc 異dị 熟thục 根căn 。 結kết 問vấn 可khả 知tri 。 地địa 理lý 云vân 。 須tu 問vấn 初sơ 得đắc 異dị 熟thục 根căn 者giả 。 遮già 無vô 染nhiễm 心tâm 能năng 續tục 生sanh 故cố (# 解giải 云vân 大đại 眾chúng 部bộ 許hứa 無vô 染nhiễm 心tâm 受thọ 生sanh 。 如như 菩Bồ 薩Tát 三tam 時thời 正chánh 知tri 。 或hoặc 經kinh 部bộ 計kế 異dị 熟thục 心tâm 受thọ 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 得đắc 為vi 遮già 彼bỉ 說thuyết )# 。

頌tụng 曰viết 至chí 色sắc 六lục 上thượng 唯duy 命mạng 者giả 。 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 根căn 漸tiệm 起khởi 故cố 者giả 。 舉cử 胎thai 。 卵noãn 。 濕thấp 。 顯hiển 除trừ 化hóa 生sanh 。 化hóa 生sanh 色sắc 根căn 無vô 漸tiệm 起khởi 故cố 。 由do 此thử 三tam 生sanh 亦diệc 非phi 中trung 有hữu 。 以dĩ 彼bỉ 中trung 有hữu 化hóa 生sanh 攝nhiếp 故cố 。 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 。 顯hiển 生sanh 有hữu 初sơ 念niệm 。 既ký 根căn 漸tiệm 起khởi 故cố 唯duy 初sơ 得đắc 二nhị 異dị 熟thục 根căn 。

彼bỉ 何hà 不bất 得đắc 意ý 捨xả 二nhị 根căn 者giả 。 問vấn 。 意ý 。 捨xả 二nhị 根căn 初sơ 生sanh 必tất 有hữu 。 彼bỉ 何hà 不bất 得đắc 。

此thử 續tục 生sanh 時thời 定định 染nhiễm 污ô 故cố 者giả 。 答đáp 。 此thử 意ý 。 捨xả 二nhị 於ư 續tục 生sanh 時thời 雖tuy 亦diệc 必tất 有hữu 定định 染nhiễm 污ô 故cố 。 非phi 是thị 異dị 熟thục 。 以dĩ 據cứ 異dị 熟thục 為vi 問vấn 答đáp 故cố 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 憂ưu 。 喜hỷ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 雖tuy 亦diệc 成thành 就tựu 。 非phi 異dị 熟thục 故cố 此thử 亦diệc 不bất 說thuyết 。 意ý 。 捨xả 二nhị 根căn 成thành 而nhi 亦diệc 現hiện 尚thượng 非phi 所sở 說thuyết 。 況huống 苦khổ 等đẳng 九cửu 成thành 而nhi 不bất 現hiện 。 理lý 在tại 絕tuyệt 言ngôn 故cố 不bất 別biệt 問vấn 。

化hóa 生sanh 初sơ 位vị 至chí 初sơ 得đắc 八bát 根căn 者giả 。 化hóa 生sanh 亦diệc 攝nhiếp 中trung 有hữu 。 簡giản 餘dư 三tam 生sanh 故cố 言ngôn 化hóa 生sanh 。 初sơ 位vị 謂vị 中trung 。 生sanh 有hữu 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 。 二nhị 形hình 化hóa 生sanh 。 唯duy 是thị 生sanh 有hữu 初sơ 念niệm 不bất 通thông 中trung 有hữu 。 以dĩ 中trung 有hữu 身thân 女nữ 。 男nam 定định 故cố 。 故cố 下hạ 論luận 云vân 。 必tất 無vô 中trung 有hữu 。 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 以dĩ 中trung 有hữu 身thân 必tất 具cụ 根căn 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 四tứ 生sanh 初sơ 得đắc 異dị 熟thục 根căn 者giả 。 通thông 據cứ 中trung 。 生sanh 二nhị 有hữu 初sơ 念niệm 。 是thị 異dị 熟thục 根căn 。 體thể 現hiện 在tại 前tiền 剎sát 那na 。 新tân 成thành 即tức 名danh 為vi 得đắc 。 非phi 先tiên 不bất 成thành 方phương 名danh 為vi 得đắc 。 與dữ 前tiền 解giải 得đắc 義nghĩa 稍sảo 不bất 同đồng 。 七thất 色sắc 。 命mạng 根căn 於ư 中trung 。 生sanh 有hữu 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 隨tùy 應ứng 而nhi 得đắc 。 意ý 及cập 五ngũ 受thọ 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 於ư 中trung 。 生sanh 有hữu 初sơ 生sanh 位vị 。 雖tuy 亦diệc 有hữu 得đắc 。 非phi 異dị 熟thục 故cố 不bất 名danh 為vi 得đắc 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 七thất 云vân 。 問vấn 餘dư 無vô 色sắc 根căn 爾nhĩ 時thời 亦diệc 得đắc 。 謂vị 意ý 。 五ngũ 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 答đáp 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 當đương 知tri 有hữu 餘dư 。 有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 一nhất 切thiết 。 得đắc 者giả 此thử 中trung 即tức 說thuyết 。 餘dư 無vô 色sắc 根căn 。 雖tuy 有hữu 得đắc 者giả 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 謂vị 上thượng 地địa 沒một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 。 雖tuy 得đắc 彼bỉ 根căn 。 若nhược 自tự 地địa 沒một 還hoàn 生sanh 自tự 地địa 。 彼bỉ 皆giai 不bất 得đắc 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 此thử 中trung 但đãn 問vấn 初sơ 得đắc 業nghiệp 所sở 生sanh 者giả 。 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 餘dư 無vô 色sắc 根căn 。 雖tuy 有hữu 得đắc 者giả 。 而nhi 非phi 業nghiệp 生sanh 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 後hậu 位vị 所sở 得đắc 雖tuy 業nghiệp 所sở 生sanh 。 而nhi 非phi 初sơ 得đắc 。 故cố 亦diệc 不bất 說thuyết (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

豈khởi 有hữu 二nhị 形hình 受thọ 化hóa 生sanh 者giả 者giả 。 問vấn 。 化hóa 生sanh 應ưng 勝thắng 福phước 感cảm 。 豈khởi 有hữu 二nhị 形hình 受thọ 化hóa 生sanh 耶da 。

惡ác 趣thú 容dung 有hữu 二nhị 形hình 化hóa 生sanh 者giả 。 答đáp 。 亦diệc 有hữu 惡ác 業nghiệp 。 能năng 感cảm 惡ác 趣thú 二nhị 形hình 化hóa 生sanh 。

說thuyết 欲dục 界giới 中trung 至chí 唯duy 命mạng 非phi 餘dư 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 便tiện 釋thích 欲dục 。 色sắc 界giới 名danh 。 欲dục 界giới 欲dục 勝thắng 故cố 但đãn 言ngôn 欲dục 。 色sắc 界giới 色sắc 勝thắng 故cố 但đãn 言ngôn 色sắc 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 言ngôn 八bát 解giải 脫thoát 中trung 滅diệt 定định 解giải 脫thoát 。 最tối 極cực 寂tịch 靜tĩnh 。 過quá 色sắc 。 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 。 言ngôn 寂tịch 靜tĩnh 過quá 。 不bất 言ngôn 出xuất 過quá 三tam 界giới 。 不bất 繫hệ 言ngôn 過quá 。 經kinh 既ký 言ngôn 色sắc 。 明minh 知tri 色sắc 勝thắng 。 餘dư 文văn 同đồng 文văn 故cố 來lai 。 定định 勝thắng 顯hiển 因nhân 。 生sanh 勝thắng 顯hiển 果quả 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

說thuyết 異dị 熟thục 根căn 至chí 漸tiệm 四tứ 善thiện 增tăng 五ngũ 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 死tử 位vị 滅diệt 根căn 多đa 少thiểu 。 滅diệt 之chi 言ngôn 捨xả 。 最tối 後hậu 死tử 位vị 體thể 現hiện 在tại 前tiền 。 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 。 令linh 不bất 現hiện 前tiền 。 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 非phi 將tương 不bất 成thành 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 如như 善thiện 心tâm 死tử 還hoàn 生sanh 自tự 地địa 。 及cập 染nhiễm 心tâm 死tử 生sanh 自tự 下hạ 地địa 。 雖tuy 成thành 善thiện 染nhiễm 亦diệc 名danh 捨xả 故cố 。 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 於ư 命mạng 終chung 位vị 所sở 有hữu 三tam 性tánh 心tâm 。 但đãn 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 。 即tức 名danh 為vi 捨xả 。 非phi 論luận 後hậu 位vị 。 成thành 與dữ 不bất 成thành 。 問vấn 何hà 故cố 受thọ 生sanh 唯duy 約ước 異dị 熟thục 。 命mạng 終chung 通thông 據cứ 三tam 性tánh 。 解giải 云vân 有hữu 情tình 發phát 願nguyện 多đa 欣hân 前tiền 果quả 。 故cố 初sơ 受thọ 生sanh 唯duy 約ước 異dị 熟thục 。 死tử 時thời 任nhậm 運vận 不bất 欲dục 作tác 意ý 別biệt 捨xả 諸chư 根căn 。 故cố 通thông 三tam 性tánh 。

論luận 曰viết 至chí 而nhi 命mạng 終chung 者giả 者giả 。 此thử 約ước 三tam 界giới 染nhiễm 。 無vô 記ký 心tâm 命mạng 終chung 捨xả 根căn 多đa 少thiểu 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 若nhược 在tại 三tam 界giới 至chí 如như 理lý 應ưng 知tri 者giả 。 此thử 約ước 三tam 界giới 善thiện 心tâm 命mạng 終chung 捨xả 根căn 多đa 少thiểu 。 無vô 色sắc 三tam 根căn 加gia 至chí 八bát 根căn 。 乃nãi 至chí 欲dục 界giới 漸tiệm 終chung 至chí 九cửu 。 中trung 間gian 多đa 少thiểu 如như 理lý 應ưng 知tri 者giả 。 謂vị 色sắc 八bát 加gia 至chí 十thập 三tam 。 欲dục 十thập 加gia 至chí 十thập 五ngũ 。 九cửu 加gia 至chí 十thập 四tứ 。 八bát 加gia 至chí 十thập 三tam 也dã 。

分phân 別biệt 根căn 中trung 至chí 依y 一nhất 容dung 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 得đắc 果quả 用dụng 根căn 多đa 少thiểu 。 正chánh 理lý 云vân 雖tuy 沙Sa 門Môn 果quả 非phi 根căn 亦diệc 得đắc 。 此thử 辨biện 根căn 故cố 但đãn 問vấn 諸chư 根căn 。

論luận 曰viết 至chí 在tại 中trung 間gian 故cố 者giả 。 釋thích 邊biên 。 釋thích 中trung 。 可khả 知tri 。

初sơ 預dự 流lưu 果quả 至chí 依y 因nhân 性tánh 故cố 者giả 。 初sơ 果quả 及cập 向hướng 未vị 至chí 地địa 攝nhiếp 故cố 唯duy 有hữu 捨xả 。 若nhược 據cứ 未vị 知tri 根căn 在tại 無vô 間gian 道đạo 能năng 斷đoạn 惑hoặc 邊biên 。 望vọng 離ly 繫hệ 得đắc 能năng 為vi 引dẫn 因nhân 性tánh 故cố 。 引dẫn 因nhân 謂vị 同đồng 類loại 因nhân 。 能năng 引dẫn 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 起khởi 為vi 等đẳng 流lưu 士sĩ 用dụng 果quả 。 若nhược 據cứ 已dĩ 知tri 根căn 在tại 解giải 脫thoát 道đạo 。 望vọng 離ly 繫hệ 得đắc 能năng 為vi 依y 因nhân 性tánh 故cố 。 依y 因nhân 謂vị 能năng 作tác 因nhân 。 依y 者giả 持trì 也dã 。 同đồng 時thời 能năng 持trì 離ly 繫hệ 得đắc 故cố 。 名danh 曰viết 依y 因nhân 。 由do 無vô 間gian 道đạo 能năng 引dẫn 得đắc 起khởi 。 於ư 無vô 為vi 沙Sa 門Môn 果quả 說thuyết 能năng 證chứng 得đắc 。 由do 解giải 脫thoát 道đạo 與dữ 得đắc 為vi 依y 。 於ư 無vô 為vi 沙Sa 門Môn 果quả 說thuyết 正chánh 證chứng 得đắc 。 故cố 二nhị 相tương/tướng 資tư 證chứng 得đắc 初sơ 果quả 。 此thử 中trung 言ngôn 得đắc 。 得đắc 證chứng 故cố 名danh 得đắc 故cố 通thông 二nhị 道đạo 。 若nhược 據cứ 得đắc 捨xả 名danh 得đắc 。 即tức 唯duy 無vô 間gian 道đạo 名danh 為vi 得đắc 也dã 。 又hựu 解giải 此thử 中trung 得đắc 名danh 亦diệc 通thông 成thành 就tựu 。 無vô 間gian 道đạo 得đắc 故cố 名danh 得đắc 。 解giải 脫thoát 道đạo 成thành 就tựu 故cố 名danh 得đắc 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 問vấn 能năng 證chứng 得đắc 何hà 沙Sa 門Môn 果quả 故cố 。 今kim 且thả 以dĩ 離ly 繫hệ 得đắc 答đáp 。 理lý 實thật 果quả 體thể 亦diệc 通thông 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 也dã 。 彼bỉ 非phi 名danh 證chứng 故cố 此thử 不bất 明minh 。 此thử 論luận 但đãn 據cứ 從tùng 向hướng 得đắc 果quả 唯duy 論luận 初sơ 得đắc 。 故cố 說thuyết 九cửu 根căn 不bất 據cứ 轉chuyển 根căn 。 若nhược 據cứ 轉chuyển 根căn 由do 八bát 根căn 得đắc 。 除trừ 未vị 知tri 根căn 。 故cố 正chánh 理lý 有hữu 一nhất 解giải 云vân 。 成thành 已dĩ 知tri 根căn 亦diệc 同đồng 類loại 因nhân 能năng 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 謂vị 轉chuyển 根căn 時thời 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 就tựu 容dung 有hữu 說thuyết 亦diệc 無vô 有hữu 過quá (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 至chí 依y 因nhân 性tánh 故cố 者giả 。 此thử 果quả 及cập 向hướng 通thông 九cửu 地địa 攝nhiếp 。 故cố 於ư 三tam 受thọ 隨tùy 取thủ 其kỳ 一nhất 。 餘dư 准chuẩn 前tiền 釋thích 。

中trung 間gian 二nhị 果quả 至chí 九cửu 根căn 所sở 得đắc 者giả 。 釋thích 中trung 間gian 二nhị 果quả 。 此thử 即tức 總tổng 解giải 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 徵trưng 。

且thả 一nhất 來lai 果quả 至chí 由do 九cửu 根căn 得đắc 者giả 。 此thử 釋thích 一nhất 來lai 。 有hữu 漏lậu 名danh 世thế 間gian 道đạo 。 無vô 漏lậu 名danh 出xuất 世thế 道đạo 。 先tiên 凡phàm 位vị 中trung 。 於ư 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 貪tham 。 已dĩ 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 名danh 倍bội 離ly 欲dục 貪tham 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 有hữu 一nhất 種chủng 七thất 。 一nhất 種chủng 八bát 。 一nhất 種chủng 九cửu 。

若nhược 不bất 還hoàn 果quả 至chí 此thử 俱câu 有hữu 故cố 者giả 。 釋thích 不bất 還hoàn 果quả 。 總tổng 說thuyết 雖tuy 同đồng 一nhất 來lai 七thất 。 八bát 。 九cửu 證chứng 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 全toàn 離ly 欲dục 貪tham 超siêu 越việt 證chứng 者giả 。 雖tuy 九cửu 數số 同đồng 。 然nhiên 受thọ 有hữu 異dị 。 若nhược 依y 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 及cập 第đệ 四tứ 定định 用dụng 捨xả 根căn 證chứng 。 若nhược 依y 初sơ 定định 。 二nhị 定định 用dụng 喜hỷ 根căn 證chứng 。 若nhược 依y 第đệ 三tam 定định 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 證chứng 。 故cố 言ngôn 可khả 隨tùy 取thủ 一nhất 。 前tiền 一nhất 來lai 果quả 超siêu 越việt 。 依y 未vị 至chí 定định 唯duy 一nhất 捨xả 根căn 。 此thử 即tức 超siêu 越việt 用dụng 受thọ 差sai 別biệt 。 又hựu 次thứ 第đệ 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 者giả 。 若nhược 於ư 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 不bất 入nhập 根căn 本bổn 地địa 依y 世thế 間gian 道đạo 。 由do 七thất 根căn 。 得đắc 。 謂vị 意ý 。 捨xả 。 信tín 等đẳng 五ngũ 。 若nhược 入nhập 根căn 本bổn 地địa 依y 世thế 間gian 道đạo 。 由do 八bát 根căn 得đắc 。 加gia 喜hỷ 。 受thọ 。 彼bỉ 無vô 間gian 道đạo 捨xả 受thọ 。 解giải 脫thoát 道đạo 喜hỷ 受thọ 。 此thử 二nhị 受thọ 相tương/tướng 資tư 得đắc 第đệ 三tam 果quả 。 於ư 離ly 繫hệ 得đắc 引dẫn 。 依y 二nhị 因nhân 如như 前tiền 說thuyết 。 引dẫn 。 依y 雖tuy 同đồng 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 超siêu 越việt 證chứng 者giả 如như 預dự 流lưu 說thuyết 。 若nhược 次thứ 第đệ 證chứng 者giả 以dĩ 世thế 間gian 道đạo 證chứng 者giả 。 若nhược 望vọng 有hữu 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 望vọng 無vô 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 若nhược 以dĩ 出xuất 世thế 道đạo 證chứng 者giả 。 望vọng 無vô 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 若nhược 望vọng 有hữu 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 。 為vi 能năng 作tác 因nhân 。 若nhược 依y 因nhân 望vọng 離ly 繫hệ 得đắc 皆giai 為vi 能năng 作tác 因nhân 也dã 。 若nhược 依y 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 中trung 。 不bất 入nhập 根căn 本bổn 依y 出xuất 世thế 道đạo 。 由do 八bát 根căn 得đắc 。 意ý 。 捨xả 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 及cập 已dĩ 知tri 根căn 。 若nhược 入nhập 根căn 本bổn 地địa 依y 出xuất 世thế 道đạo 。 由do 九cửu 根căn 得đắc 。 八bát 根căn 如như 前tiền 。 已dĩ 知tri 第đệ 九cửu 。 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 道đạo 此thử 已dĩ 知tri 根căn 俱câu 有hữu 故cố 。 或hoặc 此thử 二nhị 道đạo 俱câu 有hữu 已dĩ 知tri 。 應ưng 知tri 。 不bất 還hoàn 有hữu 一nhất 種chủng 七thất 。 二nhị 種chủng 八bát 。 二nhị 種chủng 九cửu 。 故cố 與dữ 一nhất 來lai 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 據cứ 頌tụng 文văn 七thất 。 八bát 。 九cửu 中trung 二nhị 。 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 七thất 。 三tam 種chủng 八bát 。 三tam 種chủng 九cửu 。 以dĩ 數số 同đồng 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 誰thùy 即tức 入nhập 靜tĩnh 慮lự 。 誰thùy 不bất 入nhập 耶da 。 答đáp 有hữu 說thuyết 欣hân 多đa 者giả 入nhập 。 厭yếm 多đa 者giả 不bất 入nhập 。 有hữu 說thuyết 為vi 求cầu 靜tĩnh 慮lự 而nhi 離ly 染nhiễm 者giả 入nhập 。 為vì 求cầu 解giải 脫thoát 。 而nhi 離ly 染nhiễm 者giả 不bất 入nhập 。 有hữu 說thuyết 利lợi 根căn 者giả 入nhập 。 鈍độn 根căn 者giả 不bất 入nhập 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 問vấn 如như 超siêu 越việt 人nhân 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 依y 未vị 至chí 定định 。 何hà 不bất 無vô 間gian 道đạo 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 解giải 脫thoát 道đạo 入nhập 根căn 本bổn 定định 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 解giải 云vân 修tu 道Đạo 容dung 預dự 得đắc 異dị 受thọ 續tục 起khởi 。 見kiến 道đạo 迅tấn 疾tật 初sơ 出xuất 不bất 得đắc 異dị 受thọ 續tục 起khởi 。 又hựu 解giải 若nhược 次thứ 第đệ 人nhân 先tiên 未vị 得đắc 根căn 本bổn 定định 。 欣hân 求cầu 心tâm 強cường/cưỡng 有hữu 能năng 入nhập 根căn 本bổn 。 超siêu 越việt 人nhân 先tiên 得đắc 根căn 本bổn 。 欣hân 求cầu 心tâm 劣liệt 故cố 不bất 能năng 入nhập 。

豈khởi 不bất 根căn 本bổn 至chí 由do 九cửu 根căn 得đắc 者giả 。 外ngoại 難nạn/nan 。 發phát 智trí 本bổn 論luận 云vân 十thập 一nhất 得đắc 。 今kim 言ngôn 九cửu 得đắc 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 實thật 得đắc 第đệ 四tứ 至chí 定định 由do 九cửu 根căn 者giả 。 通thông 難nạn/nan 。 實thật 得đắc 第đệ 四tứ 唯duy 用dụng 九cửu 根căn 。 我ngã 據cứ 此thử 說thuyết 。 本bổn 論luận 據cứ 數số 退thoái 。 容dung 有hữu 三tam 受thọ 別biệt 而nhi 得đắc 。 故cố 說thuyết 十thập 一nhất 。 然nhiên 無vô 一nhất 時thời 三tam 受thọ 俱câu 起khởi 。 得đắc 第đệ 四Tứ 果Quả 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 定định 由do 九cửu 根căn 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 兩lưỡng 論luận 無vô 違vi 。 應ưng 知tri 此thử 據cứ 從tùng 向hướng 得đắc 果quả 唯duy 論luận 初sơ 得đắc 故cố 。 說thuyết 九cửu 根căn 三tam 受thọ 隨tùy 一nhất 。 不bất 據cứ 轉chuyển 根căn 。 若nhược 據cứ 轉chuyển 根căn 應ưng 說thuyết 八bát 根căn 三tam 受thọ 隨tùy 一nhất 。 問vấn 如như 依y 未vị 至chí 定định 取thủ 無Vô 學Học 果quả 。 何hà 不bất 容dung 有hữu 無vô 間gian 道đạo 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 解giải 脫thoát 道đạo 入nhập 根căn 本bổn 地địa 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 此thử 二nhị 相tương/tướng 資tư 。 得đắc 第đệ 四Tứ 果Quả 。 何hà 不bất 如như 彼bỉ 不bất 還hoàn 果quả 耶da 。 解giải 云vân 解giải 脫thoát 道đạo 是thị 盡tận 智trí 。 盡tận 智trí 是thị 息tức 求cầu 。 故cố 不bất 能năng 入nhập 。 又hựu 解giải 次thứ 第đệ 不bất 還hoàn 未vị 得đắc 本bổn 定định 欣hân 樂nhạo 能năng 入nhập 。 將tương 證chứng 無Vô 學Học 已dĩ 得đắc 根căn 本bổn 。 情tình 不bất 欣hân 樂nhạo 故cố 不bất 能năng 入nhập 。

於ư 不bất 還hoàn 果quả 中trung 何hà 不bất 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 問vấn 。 於ư 不bất 還hoàn 中trung 亦diệc 容dung 三tam 受thọ 得đắc 。 何hà 不bất 如như 彼bỉ 無Vô 學Học 說thuyết 十thập 一nhất 根căn 。

以dĩ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 至chí 極cực 堅kiên 牢lao 故cố 者giả 。 答đáp 。 以dĩ 無vô 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 而nhi 於ư 後hậu 時thời 。 得đắc 有hữu 退thoái 義nghĩa 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 證chứng 果Quả 必tất 是thị 超siêu 越việt 。 夫phu 超siêu 越việt 人nhân 必tất 無vô 退thoái 義nghĩa 。 亦diệc 無vô 次thứ 第đệ 人nhân 退thoái 已dĩ 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 復phục 得đắc 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 第đệ 三tam 定định 故cố 。 夫phu 次thứ 第đệ 人nhân 。 無vô 間gian 道đạo 依y 未vị 至chí 定định 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 解giải 脫thoát 道đạo 或hoặc 未vị 至chí 定định 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 或hoặc 入nhập 根căn 本bổn 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 必tất 無vô 退thoái 已dĩ 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 復phục 得đắc 故cố 。 無vô 一nhất 人nhân 具cụ 用dụng 三tam 受thọ 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 十thập 一nhất 根căn 得đắc 。 雖tuy 超siêu 越việt 人nhân 或hoặc 喜hỷ 。 或hoặc 捨xả 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 亦diệc 無vô 退thoái 義nghĩa 。 若nhược 次thứ 第đệ 者giả 以dĩ 喜hỷ 。 捨xả 證chứng 則tắc 容dung 有hữu 退thoái 。 是thị 則tắc 喜hỷ 。 捨xả 不bất 定định 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 即tức 決quyết 定định 不bất 退thoái 。 故cố 偏thiên 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 用dụng 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 得đắc 果quả 者giả 。 必tất 無vô 復phục 用dụng 喜hỷ 。 捨xả 根căn 得đắc 。 若nhược 用dụng 喜hỷ 。 捨xả 得đắc 者giả 。 亦diệc 無vô 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 復phục 得đắc 。 若nhược 據cứ 轉chuyển 根căn 亦diệc 容dung 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 。 今kim 據cứ 從tùng 向hướng 得đắc 果quả 唯duy 論luận 初sơ 得đắc 。 故cố 不bất 說thuyết 彼bỉ 也dã 。 非phi 先tiên 離ly 欲dục 界giới 超siêu 越việt 證chứng 第đệ 三tam 果quả 有hữu 還hoàn 退thoái 義nghĩa 。 此thử 離ly 欲dục 不bất 還hoàn 果quả 二nhị 道đạo 所sở 得đắc 極cực 堅kiên 牢lao 故cố 。 一nhất 先tiên 以dĩ 世thế 間gian 道đạo 得đắc 。 二nhị 後hậu 以dĩ 出xuất 世thế 道đạo 得đắc 。 此thử 顯hiển 超siêu 越việt 不bất 還hoàn 不bất 退thoái 也dã 。 若nhược 次thứ 第đệ 證chứng 無vô 二nhị 道đạo 重trọng/trùng 得đắc 義nghĩa 故cố 容dung 有hữu 退thoái 。 其kỳ 第đệ 四Tứ 果Quả 唯duy 次thứ 第đệ 得đắc 。 無vô 超siêu 越việt 證chứng 義nghĩa 。 故cố 容dung 數số 退thoái 。

今kim 應ưng 思tư 擇trạch 至chí 初sơ 無vô 漏lậu 十thập 三tam 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 成thành 就tựu 諸chư 根căn 定định 量lượng 。

論luận 曰viết 至chí 所sở 餘dư 根căn 者giả 者giả 。 命mạng 。 意ý 。 捨xả 三tam 隨tùy 成thành 就tựu 一nhất 定định 成thành 就tựu 三tam 。 必tất 無vô 有hữu 闕khuyết 成thành 餘dư 根căn 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 三tam 根căn 遍biến 於ư 九cửu 地địa 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 定định 成thành 故cố 。

除trừ 此thử 三tam 根căn 至chí 皆giai 定định 成thành 就tựu 者giả 。 明minh 餘dư 十thập 九cửu 或hoặc 成thành 。 不bất 成thành 。 如như 上thượng 所sở 遮già 。 即tức 不bất 成thành 就tựu 。 於ư 非phi 遮già 位vị 皆giai 定định 成thành 就tựu 。

若nhược 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 至chí 第đệ 五ngũ 自tự 根căn 者giả 。 此thử 釋thích 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 及cập 眼nhãn 等đẳng 四tứ 定định 成thành 。 此thử 中trung 言ngôn 定định 成thành 者giả 。 約ước 三tam 界giới 。 九cửu 地địa 通thông 凡phàm 及cập 聖thánh 該cai 羅la 總tổng 說thuyết 決quyết 定định 成thành 者giả 。 非phi 約ước 一nhất 人nhân 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

若nhược 成thành 喜hỷ 根căn 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 喜hỷ 根căn 者giả 。 此thử 釋thích 喜hỷ 根căn 定định 成thành 。

第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 至chí 此thử 成thành 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 者giả 。 問vấn 。 如như 生sanh 二nhị 定định 未vị 得đắc 三tam 定định 。 捨xả 下hạ 初sơ 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 未vị 得đắc 上thượng 第đệ 三tam 定định 善thiện 樂lạc 。 此thử 人nhân 成thành 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。

當đương 言ngôn 成thành 就tựu 至chí 餘dư 未vị 得đắc 故cố 者giả 。 答đáp 。 未vị 得đắc 第đệ 三tam 定định 時thời 。 當đương 言ngôn 成thành 就tựu 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 污ô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 餘dư 善thiện 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 未vị 得đắc 故cố 。

若nhược 成thành 苦khổ 根căn 至chí 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 者giả 。 此thử 釋thích 苦khổ 。 女nữ 。 男nam 。 憂ưu 。 及cập 信tín 等đẳng 五ngũ 定định 成thành 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

若nhược 成thành 具cụ 知tri 根căn 至chí 及cập 已dĩ 知tri 根căn 者giả 。 釋thích 具cụ 知tri 。 已dĩ 知tri 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

若nhược 成thành 未vị 知tri 根căn 至chí 及cập 未vị 知tri 根căn 者giả 。 此thử 釋thích 未vị 知tri 根căn 定định 成thành 十thập 三tam 。 成thành 未vị 知tri 根căn 必tất 在tại 欲dục 界giới 。 故cố 身thân 。 及cập 苦khổ 亦diệc 說thuyết 定định 成thành 。 舊cựu 俱câu 舍xá 不bất 說thuyết 苦khổ 根căn 。 男nam 。 女nữ 隨tùy 一nhất 者giả 。 譯dịch 家gia 謬mậu 矣hĩ 。 問vấn 於ư 見kiến 道đạo 中trung 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 隨tùy 成thành 一nhất 不phủ 。 若nhược 言ngôn 成thành 者giả 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 若nhược 不bất 成thành 者giả 如như 何hà 入nhập 聖thánh 。 古cổ 德đức 念niệm 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 雖tuy 定định 成thành 一nhất 。 成thành 男nam 不bất 成thành 女nữ 。 成thành 女nữ 不bất 成thành 男nam 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 有hữu 法Pháp 師sư 解giải 意ý 同đồng 念niệm 法Pháp 師sư 。 然nhiên 引dẫn 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 解giải 極cực 多đa 成thành 十thập 九cửu 根căn 中trung 證chứng 云vân 。 言ngôn 一nhất 形hình 者giả 。 無vô 有hữu 二nhị 形hình 及cập 與dữ 無vô 形hình 得đắc 聖thánh 法pháp 故cố 。 正chánh 理lý 既ký 言ngôn 無vô 有hữu 無vô 形hình 入nhập 聖thánh 。 故cố 知tri 男nam 。 女nữ 定định 成thành 隨tùy 一nhất 。 諸chư 論luận 說thuyết 言ngôn 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 據cứ 漸tiệm 捨xả 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 四tứ 根căn 。 非phi 據cứ 男nam 女nữ 。

復phục 有hữu 法Pháp 師sư 解giải 意ý 。 亦diệc 同đồng 念niệm 法Pháp 師sư 。 然nhiên 引dẫn 正chánh 理lý 第đệ 九cửu 證chứng 云vân 。 若nhược 成thành 未vị 知tri 根căn 定định 成thành 就tựu 十thập 三tam 。 謂vị 身thân 。 命mạng 。 意ý 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 。 捨xả 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 及cập 未vị 知tri 根căn 。 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 。 傳truyền 說thuyết 深thâm 心tâm 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 捨xả 男nam 。 女nữ 根căn 。 自tự 宗tông 古cổ 德đức 傳truyền 說thuyết 。 深thâm 心tâm 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 正chánh 理lý 稱xưng 傳truyền 顯hiển 己kỷ 不bất 信tín 。 故cố 知tri 男nam 。 女nữ 定định 隨tùy 成thành 一nhất 或hoặc 漸tiệm 命mạng 終chung 者giả 。 據cứ 漸tiệm 捨xả 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 四tứ 根căn 非phi 捨xả 男nam 。 女nữ 。 破phá 第đệ 一nhất 念niệm 法Pháp 師sư 云vân 。 若nhược 言ngôn 男nam 。 女nữ 於ư 見kiến 道đạo 中trung 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 者giả 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 若nhược 成thành 就tựu 女nữ 。 男nam 二nhị 根căn 定định 成thành 就tựu 餘dư 根căn 中trung 云vân 。 定định 成thành 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 九cửu 。 三tam 世thế 二nhị 。 現hiện 在tại 四tứ 。 過quá 。 未vị 九cửu 者giả 。 謂vị 四tứ 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 。 三tam 世thế 二nhị 者giả 。 謂vị 意ý 。 一nhất 受thọ 。 現hiện 在tại 四tứ 者giả 謂vị 男nam 。 女nữ 。 身thân 。 命mạng 。 餘dư 不bất 定định 如như 前tiền 說thuyết 。 西tây 方phương 師sư 云vân 。 應ưng 說thuyết 過quá 。 未vị 定định 成thành 十thập 。 謂vị 五ngũ 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 。 三tam 世thế 定định 成thành 一nhất 謂vị 意ý 。 受thọ 名danh 不bất 定định 。 故cố 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 諸chư 師sư 言ngôn 。 名danh 雖tuy 不bất 定định 而nhi 數số 即tức 定định 。 必tất 有hữu 一nhất 受thọ 現hiện 在tại 前tiền 。 故cố 此thử 中trung 說thuyết 數số 不bất 說thuyết 名danh 。 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 若nhược 成thành 就tựu 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 定định 成thành 就tựu 三tam 世thế 七thất 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 三tam 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 一nhất 。 現hiện 在tại 二nhị 。 三tam 世thế 七thất 者giả 。 謂vị 意ý 。 一nhất 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 。 過quá 。 未vị 三tam 者giả 謂vị 三tam 受thọ 。 未vị 。 現hiện 一nhất 者giả 。 謂vị 未vị 知tri 當đương 知tri 。 現hiện 二nhị 者giả 謂vị 身thân 。 命mạng 。 此thử 中trung 二nhị 說thuyết 如như 前tiền 。 餘dư 不bất 定định 如như 前tiền 說thuyết 。 婆bà 沙sa 若nhược 成thành 就tựu 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 定định 成thành 就tựu 餘dư 根căn 中trung 云vân 。 三tam 世thế 二nhị 者giả 。 謂vị 意ý 。 一nhất 受thọ 。 又hựu 成thành 就tựu 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 定định 成thành 就tựu 餘dư 根căn 中trung 云vân 。 三tam 世thế 七thất 者giả 。 謂vị 意ý 。 一nhất 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 彼bỉ 論luận 既ký 云vân 三tam 世thế 定định 成thành 一nhất 受thọ 。 雖tuy 名danh 不bất 定định 。 以dĩ 數số 定định 故cố 標tiêu 數số 說thuyết 之chi 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 於ư 見kiến 道đạo 中trung 既ký 隨tùy 成thành 一nhất 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 念niệm 法Pháp 師sư 若nhược 說thuyết 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 於ư 見kiến 道đạo 雖tuy 定định 成thành 一nhất 。 名danh 以dĩ 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 者giả 。 此thử 是thị 西tây 方phương 師sư 義nghĩa 。 若nhược 必tất 成thành 一nhất 者giả 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 義nghĩa 。 說thuyết 數số 定định 故cố 應ưng 有hữu 十thập 四tứ 。 然nhiên 說thuyết 十thập 三tam 故cố 說thuyết 非phi 理lý 。 良lương 由do 未vị 見kiến 新tân 婆bà 沙sa 也dã 。

復phục 有hữu 法Pháp 師sư 助trợ 念niệm 法Pháp 師sư 救cứu 云vân 。 受thọ 通thông 成thành 三tam 世thế 。 雖tuy 名danh 不bất 定định 故cố 說thuyết 。 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 雖tuy 定định 成thành 一nhất 。 以dĩ 不bất 成thành 三tam 世thế 故cố 不bất 說thuyết 。 難nạn/nan 云vân 身thân 。 命mạng 亦diệc 不bất 成thành 三tam 世thế 。 何hà 故cố 即tức 說thuyết 。 彼bỉ 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 以dĩ 現hiện 在tại 定định 成thành 故cố 說thuyết 。 又hựu 難nạn/nan 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 。 見kiến 道đạo 中trung 亦diệc 定định 成thành 就tựu 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 師sư 解giải 云vân 以dĩ 名danh 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 。 難nạn/nan 云vân 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 還hoàn 同đồng 念niệm 法Pháp 師sư 。 是thị 西tây 方phương 師sư 義nghĩa 。 破phá 第đệ 二nhị 師sư 云vân 若nhược 言ngôn 男nam 。 女nữ 定định 成thành 一nhất 。 應ưng 說thuyết 有hữu 十thập 四tứ 。 約ước 數số 定định 故cố 。 若nhược 約ước 名danh 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 。 還hoàn 同đồng 西tây 方phương 師sư 義nghĩa 。 正chánh 理lý 言ngôn 無vô 有hữu 無vô 形hình 得đắc 聖thánh 法pháp 者giả 。 此thử 據cứ 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 。 無vô 形hình 者giả 說thuyết 。 或hoặc 可khả 。 正chánh 理lý 言ngôn 中trung 有hữu 失thất 。 以dĩ 此thử 論luận 解giải 極cực 多đa 中trung 不bất 云vân 無vô 形hình 故cố 。 此thử 論luận 云vân 女nữ 。 男nam 二nhị 根căn 隨tùy 除trừ 一nhất 種chủng 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 無vô 二nhị 形hình 故cố 。 破phá 第đệ 三tam 師sư 云vân 不bất 定định 如như 前tiền 破phá 。 正chánh 理lý 稱xưng 傳truyền 。 自tự 是thị 不bất 信tín 本bổn 宗tông 之chi 義nghĩa 。 非phi 我ngã 過quá 也dã 。 撿kiểm 尋tầm 婆bà 沙sa 論luận 文văn 全toàn 無vô 傳truyền 說thuyết 之chi 語ngữ 。 或hoặc 可khả 。 正chánh 理lý 敘tự 古cổ 相tương/tướng 傳truyền 何hà 必tất 不bất 信tín 。 既ký 無vô 別biệt 破phá 。 不bất 可khả 執chấp 斯tư 傳truyền 字tự 以dĩ 作tác 指chỉ 南nam 。 今kim 正chánh 解giải 云vân 於ư 見kiến 道đạo 中trung 。 男nam 。 女nữ 二nhị 根căn 或hoặc 有hữu 。 或hoặc 無vô 。 若nhược 有hữu 者giả 隨tùy 成thành 就tựu 一nhất 。 若nhược 無vô 者giả 。 據cứ 從tùng 下hạ 漸tiệm 捨xả 男nam 。 女nữ 根căn 說thuyết 。 所sở 以dĩ 無vô 形hình 能năng 入nhập 聖thánh 者giả 。 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 。 深thâm 心tâm 猛mãnh 利lợi 。 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 解giải 隨tùy 信tín 行hành 極cực 少thiểu 成thành 十thập 三tam 根căn 。 十thập 三tam 者giả 身thân 。 命mạng 。 意ý 。 四tứ 受thọ 。 信tín 等đẳng 五ngũ 。 一nhất 無vô 漏lậu 根căn 。 即tức 離ly 欲dục 染nhiễm 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 婆bà 沙sa 意ý 說thuyết 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 捨xả 男nam 女nữ 根căn 。 無vô 眼nhãn 等đẳng 四tứ 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 此thử 在tại 不bất 疑nghi 。 故cố 知tri 漸tiệm 終chung 意ý 說thuyết 男nam 。 女nữ 。 或hoặc 可khả 。 婆bà 沙sa 一nhất 無vô 漏lậu 根căn 言ngôn 。 顯hiển 不bất 成thành 餘dư 二nhị 無vô 漏lậu 根căn 。 離ly 欲dục 染nhiễm 言ngôn 顯hiển 不bất 成thành 憂ưu 。 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 入nhập 見kiến 道đạo 言ngôn 。 顯hiển 捨xả 男nam 。 女nữ 。 及cập 眼nhãn 等đẳng 四tứ 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 漸tiệm 捨xả 男nam 。 女nữ 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 問vấn 漸tiệm 捨xả 男nam 。 女nữ 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 。 何hà 故cố 此thử 卷quyển 初sơ 云vân 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 及cập 二nhị 形hình 人nhân 亦diệc 無vô 律luật 儀nghi 得đắc 果quả 。 離ly 染nhiễm 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 解giải 云vân 彼bỉ 文văn 既ký 不bất 遮già 漸tiệm 捨xả 入nhập 見kiến 道đạo 。 何hà 妨phương 無vô 形hình 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 彼bỉ 言ngôn 不bất 得đắc 入nhập 者giả 。 據cứ 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 說thuyết 。 問vấn 漸tiệm 死tử 無vô 形hình 得đắc 入nhập 聖thánh 者giả 。 亦diệc 可khả 漸tiệm 死tử 無vô 形hình 得đắc 受thọ 具cụ 戒giới 。 解giải 云vân 得đắc 受thọ 具cụ 戒giới 。 如như 入nhập 見kiến 道Đạo 心tâm 猛mãnh 利lợi 故cố 。 言ngôn 無vô 根căn 不bất 得đắc 戒giới 者giả 。 據cứ 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 說thuyết 。 又hựu 解giải 不bất 得đắc 戒giới 以dĩ 受thọ 戒giới 時thời 。 先tiên 問vấn 彼bỉ 言ngôn 是thị 男nam 子tử 。 女nữ 人nhân 不phủ 。 既ký 無vô 有hữu 根căn 。 故cố 不bất 得đắc 戒giới 。 入nhập 聖thánh 不bất 問vấn 故cố 無vô 根căn 得đắc 入nhập 。 又hựu 解giải 戒giới 得đắc 。 不bất 得đắc 。 若nhược 戒giới 師sư 問vấn 已dĩ 後hậu 方phương 捨xả 者giả 得đắc 戒giới 。 以dĩ 當đương 問vấn 時thời 根căn 未vị 捨xả 故cố 。 若nhược 戒giới 師sư 未vị 問vấn 。 先tiên 已dĩ 捨xả 者giả 即tức 不bất 得đắc 戒giới 。 以dĩ 正chánh 問vấn 時thời 無vô 有hữu 根căn 故cố 。 問vấn 若nhược 漸tiệm 命mạng 終chung 雖tuy 無vô 根căn 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 亦diệc 應ưng 無vô 根căn 得đắc 不bất 律luật 儀nghi 。 造tạo 無vô 間gián 業nghiệp 。 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。 解giải 云vân 將tương 入nhập 見kiến 道đạo 必tất 先tiên 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 過quá 失thất 。 故cố 漸tiệm 死tử 位vị 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 。 得đắc 不bất 律luật 儀nghi 等đẳng 。 非phi 別biệt 厭yếm 離ly 善thiện 法Pháp 功công 德đức 。 故cố 漸tiệm 捨xả 位vị 非phi 得đắc 不bất 律luật 儀nghi 等đẳng 。 又hựu 解giải 漸tiệm 死tử 既ký 得đắc 入nhập 聖thánh 。 厭yếm 生sanh 死tử 。 故cố 。 何hà 妨phương 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 。 心tâm 猛mãnh 利lợi 故cố 得đắc 不bất 律luật 儀nghi 等đẳng 。 而nhi 言ngôn 不bất 得đắc 。 據cứ 本bổn 性tánh 損tổn 壞hoại 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 。 二nhị 形hình 者giả 說thuyết 。

諸chư 極cực 少thiểu 者giả 至chí 成thành 善thiện 命mạng 意ý 捨xả 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 五ngũ 明minh 成thành 根căn 極cực 少thiểu 。

論luận 曰viết 至chí 立lập 圓viên 滿mãn 名danh 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 已dĩ 斷đoạn 之chi 言ngôn 簡giản 異dị 正Chánh 斷Đoạn 。 以dĩ 正Chánh 斷Đoạn 時thời 猶do 成thành 善thiện 故cố 。 彼bỉ 若nhược 極cực 少thiểu 成thành 就tựu 八bát 根căn 。 據cứ 漸tiệm 捨xả 命mạng 故cố 唯duy 身thân 根căn 。 義nghĩa 便tiện 釋thích 受thọ 。 能năng 受thọ 名danh 受thọ 從tùng 用dụng 立lập 名danh 。 受thọ 性tánh 名danh 受thọ 當đương 體thể 立lập 名danh 。 如như 鏡kính 圓viên 滿mãn 性tánh 故cố 立lập 圓viên 滿mãn 名danh 。 亦diệc 當đương 體thể 立lập 名danh 。

如như 斷đoạn 善thiện 根căn 至chí 未vị 見kiến 諦Đế 故cố 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 愚ngu 夫phu 異dị 生sanh 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 成thành 八bát 根căn 。

何hà 等đẳng 為vi 八bát 者giả 。

問vấn 。

謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 至chí 總tổng 名danh 為vi 善thiện 者giả 。 答đáp 。 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 。 命mạng 。 意ý 。 捨xả 八bát 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 一nhất 向hướng 善thiện 故cố 。 所sở 以dĩ 頌tụng 文văn 總tổng 名danh 為vi 善thiện 。

若nhược 爾nhĩ 應ưng 攝nhiếp 三tam 無vô 漏lậu 根căn 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 言ngôn 善thiện 故cố 。 應ưng 當đương 亦diệc 攝nhiếp 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。

不bất 爾nhĩ 此thử 中trung 至chí 無vô 色sắc 界giới 故cố 者giả 。 答đáp 。 不bất 爾nhĩ 此thử 頌tụng 文văn 中trung 依y 命mạng 。 意ý 。 捨xả 。 信tín 等đẳng 八bát 根căn 中trung 唯duy 是thị 善thiện 者giả 說thuyết 。 不bất 依y 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 中trung 唯duy 是thị 善thiện 者giả 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 愚ngu 生sanh 無vô 色sắc 界giới 故cố 。 明minh 知tri 不bất 成thành 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。

諸chư 極cực 多đa 者giả 至chí 除trừ 二nhị 淨tịnh 一nhất 形hình 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 六lục 明minh 成thành 根căn 極cực 多đa 。

論luận 曰viết 至chí 故cố 有hữu 十thập 九cửu 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 極cực 多đa 容dung 成thành 十thập 九cửu 。 謂vị 二nhị 形hình 必tất 是thị 欲dục 界giới 異dị 生sanh 。 若nhược 眼nhãn 等đẳng 四tứ 根căn 得đắc 已dĩ 不bất 失thất 既ký 有hữu 。 二nhị 形hình 必tất 不bất 斷đoạn 善thiện 有hữu 信tín 等đẳng 五ngũ 。 二nhị 形hình 不bất 能năng 離ly 欲dục 。 定định 成thành 五ngũ 受thọ 。 其kỳ 身thân 。 命mạng 。 意ý 亦diệc 必tất 定định 成thành 故cố 成thành 十thập 九cửu 。 二nhị 形hình 不bất 能năng 入nhập 聖thánh 除trừ 三tam 無vô 漏lậu 。 二nhị 縛phược 謂vị 相tương 應ứng 縛phược 。 及cập 所sở 緣duyên 縛phược 。

唯duy 此thử 具cụ 十thập 九cửu 為vi 更cánh 有hữu 耶da 者giả 。 問vấn 。

聖thánh 者giả 未vị 離ly 欲dục 至chí 無vô 二nhị 形hình 故cố 者giả 。 答đáp 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 此thử 解giải 未vị 離ly 欲dục 聖thánh 極cực 多đa 容dung 成thành 十thập 九cửu 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 除trừ 二nhị 無vô 漏lậu 。 及cập 除trừ 一nhất 形hình 。 女nữ 。 男nam 二nhị 根căn 隨tùy 除trừ 一nhất 種chủng 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 者giả 。 無vô 二nhị 形hình 故cố 不bất 成thành 二nhị 十thập 。 又hựu 正chánh 理lý 解giải 云vân 。 言ngôn 一nhất 形hình 者giả 。 無vô 有hữu 二nhị 形hình 及cập 與dữ 無vô 形hình 得đắc 聖thánh 法pháp 故cố 。 彼bỉ 論luận 既ký 說thuyết 無vô 有hữu 無vô 形hình 得đắc 聖thánh 法pháp 者giả 。 即tức 顯hiển 男nam 。 女nữ 根căn 定định 隨tùy 成thành 一nhất 如như 何hà 漸tiệm 捨xả 得đắc 入nhập 聖thánh 耶da 。 通thông 此thử 妨phương 難nạn/nan 如như 前tiền 解giải 釋thích 。

因nhân 分phân 別biệt 界giới 至chí 二nhị 十thập 二nhị 根căn 竟cánh 者giả 。 此thử 總tổng 結kết 也dã 。

俱Câu 舍Xá 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam