俱Câu 舍Xá 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ

沙Sa 門Môn 釋thích 光quang 述thuật

分Phân 別Biệt 根Căn 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 二nhị

今kim 應ưng 思tư 擇trạch 至chí 決quyết 定định 俱câu 生sanh 者giả 。 此thử 下hạ 當đương 品phẩm 大đại 文văn 第đệ 二nhị 明minh 俱câu 生sanh 法pháp 。 即tức 約ước 俱câu 生sanh 辨biện 用dụng 。 就tựu 中trung 。 一nhất 正chánh 明minh 俱câu 起khởi 。 二nhị 廣quảng 辨biện 差sai 別biệt 。 就tựu 初sơ 門môn 中trung 。 一nhất 明minh 色sắc 法pháp 俱câu 生sanh 。 二nhị 明minh 四tứ 品phẩm 同đồng 起khởi 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 明minh 色sắc 法pháp 俱câu 生sanh 。 將tương 明minh 問vấn 起khởi 。 就tựu 中trung 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 今kim 應ưng 思tư 擇trạch 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 如như 體thể 相tướng 不bất 同đồng 。 生sanh 時thời 亦diệc 各các 各các 別biệt 異dị 而nhi 生sanh 。 為vi 有hữu 諸chư 法pháp 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 又hựu 解giải 總tổng 為vi 一nhất 問vấn 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 如như 體thể 相tướng 不bất 同đồng 。 其kỳ 生sanh 亦diệc 各các 異dị 。 於ư 此thử 異dị 體thể 別biệt 生sanh 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 為vi 有hữu 諸chư 法pháp 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 有hữu 定định 俱câu 生sanh 至chí 此thử 中trung 不bất 說thuyết 者giả 。 就tựu 答đáp 中trung 。 一nhất 總tổng 答đáp 。 二nhị 別biệt 明minh 。 此thử 即tức 總tổng 答đáp 。 必tất 有hữu 諸chư 行hành 決quyết 定định 俱câu 生sanh 。 總tổng 說thuyết 諸chư 法pháp 略lược 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 無vô 為vi 。 此thử 品phẩm 明minh 諸chư 法pháp 用dụng 。 所sở 以dĩ 但đãn 明minh 前tiền 四tứ 品phẩm 法pháp 。 就tựu 中trung 。 色sắc 。 心tâm 界giới 品phẩm 廣quảng 明minh 。 更cánh 不bất 別biệt 顯hiển 但đãn 辨biện 但đãn 生sanh 。 心tâm 所sở 。 不bất 相tương 應ứng 前tiền 來lai 不bất 說thuyết 。 此thử 品phẩm 廣quảng 明minh 。 且thả 辨biện 俱câu 生sanh 。

今kim 先tiên 辨biện 色sắc 至chí 十thập 事sự 有hữu 餘dư 根căn 者giả 。 此thử 即tức 別biệt 答đáp 。 明minh 色sắc 俱câu 生sanh 。 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 極cực 微vi 聚tụ 。 即tức 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 。 二nhị 非phi 極cực 微vi 聚tụ 。 即tức 無vô 表biểu 色sắc 。 此thử 中trung 且thả 辨biện 極cực 微vi 聚tụ 也dã 。 微vi 聚tụ 是thị 假giả 。 假giả 必tất 依y 實thật 。 實thật 有hữu 多đa 小tiểu 不bất 同đồng 。 是thị 即tức 約ước 假giả 聚tụ 明minh 有hữu 實thật 數số 也dã 。

論luận 曰viết 至chí 隨tùy 一nhất 不bất 減giảm 者giả 。 就tựu 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 一nhất 釋thích 頌tụng 文văn 。 二nhị 便tiện 明minh 上thượng 界giới 。 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。 四tứ 止chỉ 諍tranh 論luận 。 就tựu 釋thích 頌tụng 文văn 中trung 。 一nhất 正chánh 釋thích 。 二nhị 釋thích 外ngoại 難nạn/nan 。 此thử 下hạ 正chánh 釋thích 。 即tức 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 色sắc 聚tụ 極cực 細tế 。 無vô 聲thanh 無vô 根căn 。 外ngoại 山sơn 。 河hà 等đẳng 猶do 八bát 俱câu 生sanh 隨tùy 一nhất 不bất 減giảm 。 立lập 微vi 聚tụ 名danh 。 為vi 顯hiển 更cánh 無vô 細tế 於ư 此thử 者giả 。 言ngôn 微vi 聚tụ 者giả 。 顯hiển 細tế 少thiểu 聚tụ 。 謂vị 色sắc 聚tụ 中trung 極cực 少thiểu 細tế 聚tụ 名danh 為vi 微vi 聚tụ 。 即tức 微vi 是thị 聚tụ 也dã 。 非phi 是thị 極cực 微vi 名danh 為vi 微vi 聚tụ 。 又hựu 正chánh 理lý 第đệ 十thập 云vân 。 如như 是thị 眾chúng 微vi 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 定định 不bất 離ly 者giả 說thuyết 為vi 微vi 聚tụ (# 彼bỉ 論luận 微vi 之chi 聚tụ 故cố 名danh 為vi 微vi 聚tụ 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 應ưng 知tri 。 微vi 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 色sắc 聚tụ 微vi 。 即tức 極cực 少thiểu 八bát 事sự 俱câu 生sanh 不bất 可khả 減giảm 也dã 。 此thử 論luận 據cứ 斯tư 說thuyết 。 二nhị 極cực 微vi 微vi 。 即tức 色sắc 極cực 少thiểu 更cánh 不bất 可khả 分phần/phân 。 正chánh 理lý 據cứ 此thử 說thuyết 。

云vân 何hà 八bát 事sự 者giả 。 問vấn 。

謂vị 四tứ 大đại 種chủng 至chí 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 者giả 。 答đáp 。 數số 可khả 知tri 。

無vô 聲thanh 有hữu 根căn 至chí 處xứ 各các 別biệt 故cố 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 若nhược 內nội 無vô 聲thanh 有hữu 根căn 。 諸chư 極cực 微vi 聚tụ 有hữu 身thân 根căn 聚tụ 九cửu 事sự 俱câu 生sanh 。 八bát 事sự 如như 前tiền 外ngoại 無vô 聲thanh 處xứ 身thân 為vi 第đệ 九cửu 。 有hữu 餘dư 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 根căn 聚tụ 十thập 事sự 俱câu 生sanh 。 九cửu 事sự 如như 前tiền 有hữu 身thân 根căn 處xứ 加gia 眼nhãn 等đẳng 一nhất 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 必tất 不bất 離ly 身thân 依y 身thân 轉chuyển 故cố 。 顯hiển 定định 有hữu 身thân 。 眼nhãn 等đẳng 四tứ 根căn 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 處xứ 各các 別biệt 故cố 。 顯hiển 非phi 同đồng 聚tụ 。

於ư 前tiền 諸chư 聚tụ 至chí 大đại 種chủng 因nhân 起khởi 者giả 。 此thử 別biệt 顯hiển 加gia 。 於ư 前tiền 八bát 。 九cửu 。 十thập 等đẳng 諸chư 聚tụ 。 若nhược 有hữu 聲thanh 生sanh 八bát 增tăng 至chí 九cửu 。 九cửu 增tăng 至chí 十thập 。 十thập 增tăng 至chí 十thập 一nhất 。

以dĩ 有hữu 聲thanh 處xứ 下hạ 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 伏phục 難nạn/nan 意ý 云vân 。 外ngoại 聲thanh 相tương/tướng 顯hiển 此thử 即tức 可khả 知tri 。 內nội 有hữu 根căn 處xứ 何hà 得đắc 有hữu 聲thanh 。 故cố 今kim 通thông 言ngôn 以dĩ 有hữu 聲thanh 處xứ 不bất 離ly 根căn 生sanh 。 謂vị 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 因nhân 起khởi 。 此thử 即tức 正chánh 顯hiển 不bất 離ly 根căn 聲thanh 。 又hựu 解giải 內nội 聲thanh 相tương/tướng 隱ẩn 所sở 以dĩ 偏thiên 明minh 。 外ngoại 聲thanh 相tương/tướng 顯hiển 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 又hựu 解giải 不bất 說thuyết 外ngoại 聲thanh 影ảnh 顯hiển 可khả 知tri 。 問vấn 於ư 內nội 身thân 中trung 聲thanh 若nhược 新tân 加gia 至chí 十thập 。 十thập 一nhất 。 何hà 故cố 發phát 智trí 論luận 云vân 若nhược 成thành 就tựu 身thân 定định 成thành 就tựu 色sắc 。 聲thanh 觸xúc 。 又hựu 云vân 。 身thân 。 色sắc 。 聲thanh 。 觸xúc 界giới 。 欲dục 色sắc 界giới 成thành 就tựu 。 無vô 色sắc 界giới 不bất 成thành 就tựu 。 准chuẩn 彼bỉ 論luận 文văn 。 內nội 有hữu 情tình 身thân 恆hằng 成thành 就tựu 聲thanh 。 如như 何hà 此thử 論luận 說thuyết 聲thanh 新tân 加gia 。 解giải 云vân 聲thanh 在tại 內nội 身thân 雖tuy 定định 成thành 就tựu 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 非phi 能năng 總tổng 遍biến 。 一nhất 切thiết 身thân 分phần 。 發phát 智trí 言ngôn 成thành 據cứ 一nhất 身thân 中trung 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 此thử 論luận 言ngôn 無vô 據cứ 身thân 一nhất 分phần/phân 不bất 發phát 聲thanh 處xứ 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 竝tịnh 不bất 相tương 違vi 。 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 云vân 。 身thân 。 色sắc 。 聲thanh 。 觸xúc 界giới 。 欲dục 。 色sắc 界giới 成thành 就tựu 。 無vô 色sắc 界giới 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 問vấn 身thân 。 色sắc 。 觸xúc 界giới 可khả 爾nhĩ 。 聲thanh 界giới 云vân 何hà 恆hằng 時thời 成thành 就tựu 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 大đại 種chủng 合hợp 離ly 必tất 生sanh 聲thanh 界giới 。 有hữu 情tình 若nhược 在tại 。 欲dục 色sắc 界giới 中trung 。 大đại 種chủng 恆hằng 有hữu 故cố 常thường 發phát 聲thanh 。 評bình 曰viết 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 必tất 恆hằng 生sanh 聲thanh 。 此thử 所sở 生sanh 聲thanh 何hà 大đại 種chủng 造tạo 。 若nhược 即tức 此thử 造tạo 。 應ưng 多đa 有hữu 對đối 色sắc 一nhất 四tứ 大đại 種chủng 生sanh 。 若nhược 說thuyết 餘dư 造tạo 。 餘dư 四tứ 大đại 種chủng 復phục 必tất 生sanh 聲thanh 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 生sanh 欲dục 。 色sắc 界giới 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 多đa 四tứ 大đại 種chủng 在tại 一nhất 身thân 內nội 。 有hữu 相tương 擊kích 者giả 便tiện 發phát 生sanh 聲thanh 。 不bất 相tương 擊kích 者giả 即tức 無vô 聲thanh 起khởi 。 雖tuy 一nhất 身thân 中trung 必tất 有hữu 聲thanh 界giới 。 非phi 諸chư 身thân 分phần/phân 皆giai 悉tất 遍biến 發phát 聲thanh (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 有hữu 古cổ 德đức 說thuyết 。 身thân 中trung 遍biến 能năng 發phát 聲thanh 。 其kỳ 聲thanh 微vi 小tiểu 。 論luận 說thuyết 無vô 聲thanh 。 無vô 麁thô 大đại 聲thanh 。 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 微vi 聚tụ 據cứ 體thể 不bất 論luận 小tiểu 大đại 。 此thử 解giải 稍sảo 疎sơ 。 聲thanh 若nhược 遍biến 身thân 還hoàn 同đồng 婆bà 沙sa 評bình 家gia 所sở 破phá 。 問vấn 舊cựu 婆bà 沙sa 一nhất 師sư 云vân 。 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 色sắc 。 聲thanh 。 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 色sắc 必tất 不bất 離ly 香hương 味vị 。 又hựu 一nhất 師sư 云vân 。 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 不bất 必tất 有hữu 色sắc 。 聲thanh 。 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 色sắc 不bất 必tất 有hữu 香hương 。 味vị 。 又hựu 於ư 此thử 二nhị 說thuyết 何hà 者giả 為vi 正chánh 。 此thử 論luận 復phục 同đồng 何hà 說thuyết 。 念niệm 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 兩lưỡng 師sư 竝tịnh 非phi 正chánh 義nghĩa 。 各các 取thủ 少thiểu 分phần 方phương 可khả 為vi 正chánh 。 應ưng 言ngôn 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 色sắc 。 不bất 必tất 有hữu 聲thanh 。 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 色sắc 必tất 不bất 離ly 香hương 。 味vị 。 故cố 雜tạp 心tâm 云vân 。 極cực 微vi 在tại 四tứ 根căn 十thập 種chủng 。 應ưng 當đương 知tri 身thân 根căn 九cửu 。 餘dư 八bát 。 謂vị 是thị 有hữu 香hương 味vị 地địa 。 念niệm 法Pháp 師sư 意ý 以dĩ 雜tạp 心tâm 不bất 說thuyết 有hữu 聲thanh 。 明minh 知tri 此thử 聲thanh 非phi 恆hằng 成thành 就tựu 。 泰thái 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 念niệm 法Pháp 師sư 若nhược 作tác 斯tư 釋thích 。 此thử 大đại 謬mậu 也dã 。 發phát 智trí 云vân 誰thùy 成thành 就tựu 聲thanh 持trì 。 答đáp 曰viết 欲dục 。 色sắc 界giới 。 又hựu 雜tạp 心tâm 云vân 。 無vô 想tưởng 眾chúng 生sanh 十thập 八bát 性tánh 。 聲thanh 既ký 恆hằng 成thành 就tựu 。 故cố 知tri 婆bà 沙sa 初sơ 師sư 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 色sắc 。 聲thanh 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 色sắc 必tất 不bất 離ly 香hương 。 味vị 是thị 其kỳ 正chánh 義nghĩa 。 然nhiên 雜tạp 心tâm 。 俱câu 舍xá 頌tụng 不bất 說thuyết 聲thanh 者giả 。 以dĩ 聲thanh 因nhân 大đại 種chủng 相tương 擊kích 故cố 生sanh 。 非phi 如như 色sắc 等đẳng 恆hằng 時thời 有hữu 故cố 。 故cố 俱câu 舍xá 別biệt 加gia 。 雜tạp 心tâm 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 泰thái 法Pháp 師sư 意ý 說thuyết 聲thanh 既ký 恆hằng 成thành 。 明minh 知tri 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 聲thanh 。 今kim 詳tường 二nhị 德đức 互hỗ 有hữu 是thị 非phi 。 念niệm 法Pháp 師sư 解giải 兩lưỡng 師sư 俱câu 是thị 不bất 正chánh 。 各các 取thủ 少thiểu 分phần 。 應ưng 言ngôn 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 色sắc 。 不bất 必tất 有hữu 聲thanh 。 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 色sắc 必tất 不bất 離ly 香hương 。 味vị 。 此thử 即tức 是thị 。 若nhược 言ngôn 非phi 恆hằng 成thành 就tựu 聲thanh 。 此thử 即tức 非phi 。 以dĩ 諸chư 論luận 說thuyết 聲thanh 定định 成thành 就tựu 故cố 。 泰thái 法Pháp 師sư 解giải 若nhược 言ngôn 定định 成thành 就tựu 聲thanh 此thử 即tức 是thị 。 若nhược 言ngôn 初sơ 師sư 為vi 正chánh 。 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 必tất 不bất 離ly 色sắc 。 聲thanh 。 此thử 即tức 非phi 。 只chỉ 可khả 定định 不bất 離ly 色sắc 。 何hà 得đắc 必tất 不bất 離ly 聲thanh 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 評bình 家gia 義nghĩa 。 有hữu 四tứ 大đại 種chủng 不bất 離ly 聲thanh 。 有hữu 四tứ 大đại 種chủng 離ly 聲thanh 。 何hà 得đắc 說thuyết 言ngôn 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 種chủng 。 必tất 不bất 離ly 聲thanh 。 若nhược 言ngôn 大đại 種chủng 皆giai 遍biến 發phát 聲thanh 。 還hoàn 同đồng 婆bà 沙sa 評bình 家gia 所sở 破phá 。 故cố 亦diệc 非phi 理lý 。

若nhược 四tứ 大đại 種chủng 至chí 可khả 得đắc 非phi 餘dư 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 難nạn/nan 。 就tựu 中trung 。 一nhất 釋thích 四tứ 大đại 種chủng 難nạn/nan 。 二nhị 釋thích 造tạo 色sắc 難nạn/nan 。 就tựu 釋thích 四tứ 大đại 難nạn/nan 中trung 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 若nhược 言ngôn 四tứ 大đại 不bất 相tương 離ly 生sanh 。 於ư 諸chư 色sắc 聚tụ 中trung 。 堅kiên 。 濕thấp 。 煖noãn 。 動động 云vân 何hà 隨tùy 一nhất 可khả 得đắc 。 非phi 餘dư 二nhị 大đại 。 如như 金kim 等đẳng 中trung 唯duy 堅kiên 可khả 得đắc 如như 水thủy 等đẳng 中trung 唯duy 濕thấp 可khả 得đắc 。 如như 炎diễm 等đẳng 中trung 唯duy 煖noãn 可khả 得đắc 。 如như 空không 等đẳng 中trung 唯duy 動động 可khả 得đắc 。

於ư 彼bỉ 聚tụ 中trung 至chí 與dữ 麵miến 合hợp 味vị 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 答đáp 。 總tổng 有hữu 三tam 師sư 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 師sư 。 約ước 用dụng 增tăng 以dĩ 釋thích 。 於ư 彼bỉ 聚tụ 中trung 體thể 雖tuy 俱câu 有hữu 用dụng 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 勢thế 用dụng 增tăng 者giả 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 明minh 了liễu 可khả 得đắc 。 餘dư 體thể 非phi 無vô 。 如như 針châm 與dữ 籌trù 齊tề 觸xúc 身thân 時thời 。 針châm 強cường/cưỡng 先tiên 覺giác 。 籌trù 劣liệt 難nan 知tri 。 如như 鹽diêm 麨xiểu 末mạt 俱câu 時thời 嘗thường 味vị 。 鹽diêm 勢thế 先tiên 覺giác 。 麵miến 用dụng 難nan 知tri 。 正chánh 理lý 第đệ 五ngũ 取thủ 四tứ 大đại 體thể 增tăng 為vi 正chánh 。 廣quảng 破phá 用dụng 增tăng 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 如như 酢tạc 和hòa 水thủy 。 良lương 藥dược 和hòa 毒độc 。 鹽diêm 和hòa 水thủy 等đẳng 。 雖tuy 兩lưỡng 數số 同đồng 而nhi 用dụng 者giả 有hữu 異dị 。 如như 何hà 言ngôn 色sắc 就tựu 體thể 說thuyết 增tăng 。 此thử 不bất 相tương 違vi 。 以dĩ 酢tạc 與dữ 水thủy 觸xúc 微vi 雖tuy 等đẳng 。 而nhi 味vị 不bất 同đồng 。 酢tạc 味vị 微vi 多đa 。 水thủy 味vị 微vi 少thiểu 。 故cố 酢tạc 微vi 勝thắng 還hoàn 此thử 體thể 增tăng 。 於ư 諸chư 聚tụ 中trung 有hữu 味vị 等đẳng 物vật 體thể 增tăng 強cường/cưỡng 故cố 謂vị 是thị 用dụng 增tăng 。 良lương 藥dược 毒độc 等đẳng 。 緣duyên 起khởi 理lý 門môn 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 體thể 類loại 如như 是thị 。 由do 此thử 雖tuy 少thiểu 而nhi 能năng 伏phục 多đa 。 非phi 異dị 體thể 類loại 有hữu 別biệt 用dụng 生sanh 。 故cố 執chấp 用dụng 增tăng 。 是thị 為vi 邪tà 計kế 。 又hựu 彼bỉ 論luận 云vân 。 或hoặc 如như 類loại 別biệt 品phẩm 別biệt 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 唯duy 心tâm 等đẳng 就tựu 用dụng 說thuyết 增tăng 。 就tựu 體thể 說thuyết 增tăng 。 謂vị 諸chư 色sắc 法pháp 。 譬thí 如như 依y 多đa 依y 一nhất 成thành 故cố 。 解giải 云vân 。 顯hiển 彼bỉ 色sắc 。 心tâm 差sai 別biệt 。 如như 色sắc 。 心tâm 性tánh 類loại 別biệt 。 勝thắng 劣liệt 品phẩm 亦diệc 應ưng 別biệt 。 謂vị 色sắc 即tức 約ước 體thể 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 心tâm 即tức 約ước 用dụng 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 如như 色sắc 依y 一nhất 成thành 。 謂vị 但đãn 依y 色sắc 。 心tâm 依y 多đa 成thành 。 謂vị 通thông 依y 色sắc 。 心tâm 故cố 。 彼bỉ 不bất 應ưng 以dĩ 心tâm 例lệ 色sắc 言ngôn 唯duy 用dụng 增tăng 。 若nhược 作tác 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 。 且thả 如như 一nhất 合hợp 酢tạc 和hòa 一nhất 升thăng 水thủy 。 但đãn 覺giác 酢tạc 味vị 不bất 覺giác 水thủy 淡đạm 味vị 。 明minh 知tri 用dụng 增tăng 又hựu 不bất 可khả 言ngôn 水thủy 中trung 淡đạm 味vị 有hữu 處xứ 有hữu 。 無vô 處xứ 無vô 。 成thành 相tương 離ly 過quá 。 今kim 說thuyết 用dụng 增tăng 甚thậm 為vi 正chánh 計kế 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 正chánh 理lý 論luận 師sư 以dĩ 世thế 親thân 論luận 主chủ 。 造tạo 勝thắng 義nghĩa 諦đế 論luận 中trung 敘tự 用dụng 增tăng 家gia 破phá 遂toại 不bất 認nhận 此thử 解giải 。 然nhiên 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 三tam 十thập 一nhất 說thuyết 。 四tứ 大đại 種chủng 或hoặc 說thuyết 體thể 增tăng 。 或hoặc 說thuyết 用dụng 增tăng 。 然nhiên 無vô 評bình 家gia 。 俱câu 舍xá 同đồng 用dụng 增tăng 。 正chánh 理lý 同đồng 體thể 增tăng 。 是thị 即tức 用dụng 增tăng 是thị 自tự 宗tông 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 能năng 救cứu 。 便tiện 破phá 自tự 宗tông 。

云vân 何hà 於ư 彼bỉ 。 知tri 亦diệc 有hữu 餘dư 者giả 。 復phục 徵trưng 。 既ký 言ngôn 餘dư 體thể 非phi 無vô 。 云vân 何hà 於ư 彼bỉ 。 聚tụ 中trung 知tri 亦diệc 有hữu 餘dư 三tam 大đại 。

由do 有hữu 攝nhiếp 熟thục 長trường/trưởng 持trì 業nghiệp 故cố 者giả 。 通thông 釋thích 。 約ước 業nghiệp 證chứng 有hữu 。 由do 色sắc 聚tụ 中trung 有hữu 水thủy 攝nhiếp 。 火hỏa 熟thục 。 風phong 長trường/trưởng 。 地địa 持trì 。 四tứ 種chủng 業nghiệp 用dụng 。 明minh 知tri 四tứ 大đại 體thể 遍biến 諸chư 聚tụ 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 三tam 十thập 一nhất 云vân 。 問vấn 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 此thử 四tứ 大đại 種chủng 恆hằng 不bất 相tương 離ly 。 答đáp 自tự 相tương/tướng 。 作tác 業nghiệp 一nhất 切thiết 聚tụ 中trung 皆giai 可khả 得đắc 故cố 。 謂vị 堅kiên 聚tụ 中trung 地địa 界giới 自tự 相tương/tướng 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 有hữu 義nghĩa 極cực 成thành 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 若nhược 無vô 水thủy 界giới 金kim 。 銀ngân 。 錫tích 等đẳng 應ưng 不bất 可khả 銷tiêu 。 又hựu 水thủy 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 分phân 散tán 。 若nhược 無vô 火hỏa 界giới 石thạch 等đẳng 相tương 擊kích 火hỏa 不bất 應ưng 生sanh 。 又hựu 火hỏa 若nhược 無vô 無vô 能năng 成thành 熟thục 彼bỉ 應ưng 腐hủ 敗bại 。 若nhược 無vô 風phong 界giới 應ưng 無vô 動động 搖dao 。 又hựu 若nhược 無vô 風phong 應ưng 無vô 增tăng 長trưởng 。 於ư 濕thấp 聚tụ 中trung 水thủy 界giới 自tự 相tương/tướng 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 有hữu 義nghĩa 極cực 成thành 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 若nhược 無vô 地địa 界giới 至chí 嚴nghiêm 寒hàn 位vị 應ưng 不bất 成thành 氷băng 。 又hựu 地địa 界giới 無vô 船thuyền 等đẳng 應ưng 沒một 。 若nhược 無vô 火hỏa 界giới 應ưng 無vô 煖noãn 時thời 。 又hựu 火hỏa 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 腐hủ 敗bại 。 若nhược 無vô 風phong 界giới 應ưng 不bất 動động 搖dao 。 又hựu 風phong 若nhược 無vô 應ưng 無vô 增tăng 長trưởng 。 於ư 煖noãn 聚tụ 中trung 火hỏa 界giới 自tự 相tương/tướng 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 有hữu 義nghĩa 極cực 成thành 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 若nhược 無vô 地địa 界giới 燈đăng 燭chúc 等đẳng 焰diễm 應ưng 不bất 可khả 迴hồi 。 又hựu 地địa 若nhược 無vô 不bất 應ưng 持trì 物vật 。 若nhược 無vô 水thủy 界giới 應ưng 不bất 生sanh 流lưu 。 又hựu 水thủy 若nhược 無vô 焰diễm 不bất 應ưng 聚tụ 。 若nhược 無vô 風phong 界giới 不bất 應ưng 動động 搖dao 又hựu 若nhược 無vô 風phong 應ưng 無vô 增tăng 長trưởng 。 於ư 動động 聚tụ 中trung 風phong 界giới 自tự 相tương/tướng 。 現hiện 可khả 得đắc 故cố 。 有hữu 義nghĩa 極cực 成thành 。 於ư 此thử 聚tụ 中trung 若nhược 無vô 等đẳng 界giới 觸xúc 牆tường 等đẳng 障chướng 應ưng 不bất 析tích 迴hồi 。 又hựu 地địa 若nhược 無vô 應ưng 不bất 持trì 物vật 。 若nhược 無vô 水thủy 界giới 應ưng 無vô 冷lãnh 風phong 。 又hựu 水thủy 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 分phân 散tán 。 若nhược 無vô 火hỏa 界giới 應ưng 無vô 煖noãn 風phong 。 又hựu 火hỏa 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 腐hủ 敗bại 。

有hữu 說thuyết 遇ngộ 緣duyên 至chí 用dụng 有hữu 勝thắng 劣liệt 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 師sư 。 約ước 緣duyên 顯hiển 有hữu 。 還hoàn 據cứ 用dụng 增tăng 。 如như 金kim 。 銀ngân 。 銅đồng 。 鐵thiết 。 堅kiên 鞕ngạnh 等đẳng 物vật 。 遇ngộ 火hỏa 等đẳng 緣duyên 便tiện 有hữu 流lưu 。 濕thấp 。 暖noãn 。 動động 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 知tri 彼bỉ 聚tụ 先tiên 有hữu 水thủy 等đẳng 。 如như 水thủy 聚tụ 中trung 由do 極cực 冷lãnh 故cố 變biến 成thành 凍đống 雪tuyết 。 此thử 凍đống 雪tuyết 上thượng 有hữu 乾can/kiền/càn 燥táo 用dụng 名danh 煖noãn 相tương/tướng 起khởi 。 冷lãnh 。 煖noãn 雖tuy 不bất 相tương 離ly 。 而nhi 冷lãnh 用dụng 增tăng 。 冷lãnh 雖tuy 非phi 水thủy 是thị 水thủy 果quả 故cố 。 約ước 果quả 顯hiển 因nhân 此thử 中trung 言ngôn 冷lãnh 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 水thủy 風phong 增tăng 故cố 冷lãnh (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 又hựu 如như 將tương 欲dục 下hạ 雨vũ 。 空không 中trung 水thủy 聚tụ 。 由do 極cực 冷lãnh 故cố 擊kích 出xuất 電điện 炎diễm 。 名danh 煖noãn 相tương/tướng 起khởi 。

又hựu 如như 極cực 冷lãnh 井tỉnh 水thủy 便tiện 暖noãn 。 如như 地địa 獄ngục 中trung 。 苦khổ 勝thắng 捨xả 劣liệt 但đãn 言ngôn 受thọ 苦khổ 。 如như 三tam 定định 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 勝thắng 捨xả 劣liệt 但đãn 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 此thử 約ước 處xứ 說thuyết 。 非phi 據cứ 剎sát 那na 。 如như 打đả 鼓cổ 時thời 雖tuy 復phục 手thủ 鼓cổ 俱câu 各các 出xuất 聲thanh 。 鼓cổ 勝thắng 。 手thủ 劣liệt 。 但đãn 言ngôn 鼓cổ 聲thanh 。

有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 界giới 謂vị 種chủng 子tử 者giả 。 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 經kinh 部bộ 師sư 解giải 。 有hữu 餘dư 經kinh 部bộ 師sư 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 於ư 此thử 偏thiên 增tăng 現hiện 行hành 色sắc 聚tụ 中trung 。 現hiện 行hành 者giả 有hữu 體thể 。 餘dư 不bất 現hiện 行hành 但đãn 有hữu 種chủng 子tử 未vị 有hữu 體thể 相tướng 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 於ư 水thủy 聚tụ 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 界giới 。 界giới 謂vị 種chủng 子tử 。 即tức 是thị 火hỏa 等đẳng 種chủng 。 又hựu 解giải 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 於ư 此thử 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 偏thiên 增tăng 現hiện 行hành 聚tụ 中trung 。 現hiện 行hành 者giả 有hữu 體thể 。 餘dư 三tam 大đại 不bất 現hiện 行hành 者giả 。 但đãn 有hữu 種chủng 子tử 功công 能năng 未vị 有hữu 體thể 相tướng 。 釋thích 經kinh 如như 前tiền 。 若nhược 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 俱câu 生sanh 有hữu 二nhị 。 一nhất 種chủng 子tử 俱câu 生sanh 。 二nhị 現hiện 行hành 俱câu 生sanh 。 種chủng 子tử 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 體thể 未vị 現hiện 行hành 。 但đãn 有hữu 能năng 生sanh 因nhân 種chủng 功công 能năng 。 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 說thuyết 種chủng 子tử 俱câu 生sanh 。 如như 諸chư 色sắc 聚tụ 若nhược 遇ngộ 緣duyên 時thời 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 即tức 有hữu 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 等đẳng 現hiện 行hành 。 明minh 知tri 彼bỉ 聚tụ 先tiên 有hữu 種chủng 子tử 。 現hiện 行hành 俱câu 生sanh 者giả 。 謂vị 體thể 現hiện 行hành 事sự 相tướng 顯hiển 了liễu 。 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 說thuyết 。 現hiện 行hành 俱câu 生sanh 如như 色sắc 聚tụ 中trung 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 一nhất 現hiện 行hành 。 或hoặc 二nhị 俱câu 起khởi 。 乃nãi 至chí 具cụ 八bát 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 以dĩ 彼bỉ 宗tông 許hứa 有hữu 所sở 造tạo 色sắc 離ly 諸chư 四tứ 大đại 。 如như 日nhật 光quang 等đẳng 及cập 孤cô 遊du 香hương 獨độc 行hành 觸xúc 等đẳng 。 又hựu 許hứa 四tứ 大đại 。 或hoặc 具cụ 不bất 具cụ 。 所sở 以dĩ 得đắc 作tác 斯tư 解giải 。 又hựu 許hứa 一nhất 具cụ 四tứ 大đại 容dung 造tạo 多đa 所sở 造tạo 色sắc 。 於ư 俱câu 生sanh 中trung 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 。 乃nãi 至chí 析tích 至chí 一nhất 極cực 微vi 處xứ 。 四tứ 大đại 。 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 多đa 少thiểu 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 。 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 如như 眾chúng 燈đăng 光quang 同đồng 於ư 一nhất 室thất 。 於ư 同đồng 一nhất 處xứ 不bất 相tương 礙ngại 中trung 。 大đại 種chủng 。 造tạo 色sắc 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 若nhược 異dị 性tánh 相tướng 望vọng 即tức 不bất 障chướng 礙ngại 。 若nhược 同đồng 性tánh 相tướng 望vọng 即tức 相tương/tướng 障chướng 礙ngại 。 如như 國quốc 無vô 二nhị 王vương 。 天thiên 唯duy 一nhất 日nhật 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 若nhược 有hữu 種chủng 子tử 。 不bất 必tất 有hữu 彼bỉ 現hiện 行hành 。 若nhược 有hữu 現hiện 行hành 定định 有hữu 種chủng 子tử 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 辨biện 二nhị 俱câu 生sanh 。 或hoặc 約ước 現hiện 行hành 俱câu 生sanh 。 或hoặc 約ước 種chủng 子tử 俱câu 生sanh 。 或hoặc 二nhị 種chủng 俱câu 生sanh 。 當đương 說thuyết 其kỳ 相tương/tướng 。

如như 何hà 風phong 中trung 知tri 有hữu 顯hiển 色sắc 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 造tạo 色sắc 難nạn/nan 。 就tựu 中trung 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 既ký 言ngôn 外ngoại 聚tụ 必tất 具cụ 八bát 微vi 。 風phong 中trung 如như 何hà 知tri 有hữu 顯hiển 色sắc 。

此thử 義nghĩa 可khả 信tín 至chí 不bất 相tương 離ly 故cố 者giả 。 此thử 即tức 答đáp 也dã 。 風phong 中trung 有hữu 顯hiển 。 此thử 義nghĩa 但đãn 可khả 依y 教giáo 故cố 信tín 。 不bất 可khả 比tỉ 知tri 。 或hoặc 所sở 合hợp 香hương 。 鼻tị 現hiện 可khả 取thủ 。 香hương 與dữ 顯hiển 色sắc 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 風phong 中trung 有hữu 香hương 明minh 知tri 有hữu 顯hiển 。 此thử 即tức 以dĩ 香hương 證chứng 顯hiển 。 雖tuy 有hữu 黃hoàng 。 黑hắc 等đẳng 風phong 現hiện 亦diệc 可khả 取thủ 。 此thử 據cứ 微vi 細tế 清thanh 風phong 為vi 問vấn 答đáp 也dã 。 問vấn 於ư 欲dục 界giới 中trung 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 定định 不bất 相tương 離ly 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 偏thiên 問vấn 於ư 色sắc 。 解giải 云vân 恐khủng 文văn 繁phồn 廣quảng 不bất 能năng 具cụ 說thuyết 。 色sắc 在tại 初sơ 故cố 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 又hựu 解giải 清thanh 風phong 顯hiển 色sắc 相tướng 相tương/tướng 隱ẩn 難nan 知tri 。 所sở 以dĩ 偏thiên 問vấn 。 於ư 餘dư 色sắc 聚tụ 形hình 色sắc 。 香hương 。 味vị 觸xúc 等đẳng 相tương/tướng 顯hiển 故cố 略lược 不bất 論luận 。 又hựu 解giải 隨tùy 外ngoại 所sở 疑nghi 即tức 便tiện 為vi 問vấn 。 何hà 必tất 遍biến 舉cử 。 問vấn 若nhược 言ngôn 欲dục 界giới 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 定định 不bất 相tương 離ly 。 何hà 故cố 正chánh 理lý 第đệ 二nhị 有hữu 一nhất 師sư 釋thích 大đại 云vân 。 有hữu 說thuyết 一nhất 切thiết 色sắc 等đẳng 聚tụ 中trung 。 具cụ 有hữu 堅kiên 等đẳng 故cố 名danh 為vi 大đại 。 風phong 增tăng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 色sắc 等đẳng 。 火hỏa 增tăng 聚tụ 中trung 闕khuyết 於ư 味vị 等đẳng 。 色sắc 界giới 諸chư 聚tụ 皆giai 無vô 香hương 。 味vị 。 准chuẩn 彼bỉ 師sư 釋thích 大đại 。 風phong 中trung 闕khuyết 色sắc 。 味vị 。 火hỏa 增tăng 中trung 闕khuyết 味vị 。 香hương 。 是thị 即tức 欲dục 界giới 八bát 微vi 亦diệc 有hữu 相tương 離ly 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 乃nãi 言ngôn 風phong 中trung 有hữu 顯hiển 。 欲dục 界giới 八bát 微vi 定định 不bất 相tương 離ly 。 解giải 云vân 正chánh 理lý 有hữu 說thuyết 非phi 是thị 正chánh 義nghĩa 。 又hựu 解giải 此thử 說thuyết 據cứ 顯hiển 言ngôn 闕khuyết 。 據cứ 隱ẩn 非phi 無vô 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

前tiền 說thuyết 色sắc 界giới 至chí 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 便tiện 明minh 上thượng 界giới 。 類loại 釋thích 色sắc 界giới 前tiền 文văn 具cụ 說thuyết 於ư 色sắc 界giới 中trung 香hương 。 味vị 竝tịnh 無vô 故cố 。 彼bỉ 無vô 聲thanh 有hữu 六lục 。 七thất 。 八bát 。 有hữu 聲thanh 有hữu 七thất 。 八bát 。 九cửu 俱câu 生sanh 。 此thử 可khả 准chuẩn 知tri 。 故cố 於ư 頌tụng 文văn 不bất 別biệt 說thuyết 也dã 。

此thử 中trung 言ngôn 事sự 至chí 為vi 依y 處xứ 說thuyết 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。 就tựu 中trung 。 一nhất 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 三tam 徵trưng 。 四tứ 釋thích 。 五ngũ 難nạn/nan 。 六Lục 通Thông 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 過quá 者giả 。 此thử 即tức 答đáp 。

二nhị 俱câu 有hữu 過quá 至chí 有hữu 太thái 多đa 失thất 者giả 。 此thử 即tức 徵trưng 也dã 。 依y 體thể 依y 處xứ 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 依y 體thể 性tánh 說thuyết 者giả 八bát 等đẳng 便tiện 少thiểu 。 由do 諸chư 微vi 聚tụ 不bất 但đãn 有hữu 顯hiển 。 亦diệc 必tất 有hữu 形hình 多đa 微vi 集tập 故cố 。 體thể 應ưng 有hữu 多đa 。 雖tuy 於ư 光quang 。 影ảnh 。 明minh 。 暗ám 等đẳng 中trung 有hữu 顯hiển 無vô 形hình 。 此thử 中trung 且thả 據cứ 形hình 。 顯hiển 俱câu 說thuyết 。 重trọng/trùng 。 輕khinh 二nhị 性tánh 定định 隨tùy 有hữu 一nhất 。 滑hoạt 澁sáp 二nhị 性tánh 亦diệc 定định 有hữu 一nhất 。 冷lãnh 。 飢cơ 渴khát 三tam 或hoặc 有hữu 。 或hoặc 無vô 。 非phi 定định 有hữu 故cố 不bất 言ngôn 定định 有hữu 。 是thị 則tắc 所sở 言ngôn 有hữu 太thái 少thiểu 過quá 。 若nhược 依y 十thập 二nhị 處xứ 說thuyết 。 八bát 等đẳng 便tiện 多đa 由do 四tứ 大đại 種chủng 觸xúc 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 八bát 應ưng 說thuyết 四tứ 。 九cửu 應ưng 說thuyết 五ngũ 。 十thập 應ưng 說thuyết 六lục 。 是thị 則tắc 所sở 言ngôn 有hữu 太thái 多đa 失thất 。 問vấn 五ngũ 境cảnh 之chi 中trung 。 何hà 故cố 唯duy 約ước 色sắc 觸xúc 難nạn/nan 。 不bất 約ước 聲thanh 。 香hương 。 味vị 耶da 。 解giải 云vân 隨tùy 問vấn 者giả 疑nghi 廣quảng 略lược 何hà 定định 。 又hựu 解giải 於ư 五ngũ 境cảnh 中trung 。 舉cử 初sơ 舉cử 後hậu 以dĩ 顯hiển 中trung 間gian 。 又hựu 解giải 色sắc 。 觸xúc 相tương 續tục 遍biến 欲dục 。 色sắc 界giới 。 故cố 以dĩ 為vi 問vấn 。 聲thanh 即tức 間gian 絕tuyệt 。 香hương 。 味vị 唯duy 欲dục 。 故cố 略lược 不bất 論luận 。

二nhị 俱câu 無vô 過quá 至chí 謂vị 能năng 依y 造tạo 色sắc 者giả 。 此thử 即tức 釋thích 也dã 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 事sự 者giả 。 大đại 種chủng 依y 體thể 。 造tạo 色sắc 依y 處xứ 。 能năng 造tạo 義nghĩa 強cường/cưỡng 故cố 約ước 事sự 說thuyết 。 所sở 造tạo 義nghĩa 劣liệt 故cố 約ước 處xứ 說thuyết 。

若nhược 爾nhĩ 大đại 種chủng 至chí 一nhất 四tứ 大đại 種chủng 故cố 者giả 。 此thử 即tức 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 約ước 體thể 說thuyết 者giả 。 事sự 應ưng 成thành 多đa 。 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 諸chư 所sở 造tạo 色sắc 。 各các 別biệt 依y 一nhất 四tứ 大đại 種chủng 故cố 并tinh 本bổn 為vi 五ngũ 。 八bát 應ưng 成thành 二nhị 十thập 。 九cửu 應ưng 成thành 二nhị 十thập 五ngũ 。 十thập 應ưng 成thành 三tam 十thập 。 若nhược 有hữu 聲thanh 生sanh 二nhị 十thập 至chí 二nhị 十thập 五ngũ 。 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 十thập 。 三tam 十thập 至chí 三tam 十thập 五ngũ 。

應ưng 知tri 此thử 中trung 至chí 類loại 無vô 別biệt 故cố 者giả 。 此thử 即tức 通thông 也dã 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 大đại 種chủng 雖tuy 多đa 。 但đãn 說thuyết 四tứ 者giả 依y 體thể 類loại 說thuyết 。 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 流lưu 類loại 相tương 似tự 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 造tạo 色sắc 差sai 別biệt 故cố 約ước 處xứ 說thuyết 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 第đệ 十thập 總tổng 有hữu 三tam 說thuyết 。 初sơ 說thuyết 同đồng 此thử 論luận 。 後hậu 二nhị 說thuyết 云vân 。 或hoặc 唯duy 依y 體thể 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 由do 此thử 中trung 說thuyết 定định 俱câu 生sanh 故cố 。 形hình 色sắc 等đẳng 體thể 非phi 決quyết 定định 有hữu 。 光quang 。 明minh 等đẳng 中trung 則tắc 無vô 有hữu 故cố 。 或hoặc 唯duy 依y 處xứ 。 然nhiên 為vi 遮già 遣khiển 多đa 誹phỉ 謗báng 故cố 。 別biệt 說thuyết 大đại 種chủng 。

多đa 誹phỉ 謗báng 者giả 。 或hoặc 復phục 謗báng 言ngôn 。 大đại 種chủng 。 造tạo 色sắc 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 或hoặc 復phục 謗báng 言ngôn 無vô 別biệt 觸xúc 處xứ 所sở 造tạo 色sắc 體thể 。 或hoặc 復phục 謗báng 言ngôn 非phi 一nhất 切thiết 聚tụ 皆giai 具cụ 一nhất 切thiết 。 或hoặc 復phục 謗báng 言ngôn 數số 不bất 決quyết 定định 。 別biệt 說thuyết 大đại 種chủng 此thử 謗báng 皆giai 除trừ (# 解giải 云vân 初sơ 說thuyết 唯duy 依y 體thể 說thuyết 。 若nhược 分phần/phân 形hình 等đẳng 即tức 有hữu 形hình 而nhi 非phi 顯hiển 。 顯hiển 而nhi 非phi 形hình 。 聚tụ 各các _# 差sai 別biệt 。 便tiện 非phi 決quyết 定định 故cố 不bất 應ưng 分phần/phân 。 若nhược 總tổng 言ngôn 色sắc 決quyết 定định 恆hằng 有hữu 。 乃nãi 至chí 輕khinh 重trọng 分phân 別biệt 亦diệc 然nhiên 。 四tứ 大đại 便tiện 定định 未vị 曾tằng 減giảm 一nhất 故cố 說thuyết 八bát 等đẳng 亦diệc 無vô 有hữu 過quá 。 第đệ 二nhị 說thuyết 唯duy 依y 處xứ 說thuyết 應ưng 唯duy 有hữu 四tứ 。 為vi 遮già 大đại 。 多đa 誹phỉ 謗báng 故cố 。 覺giác 天thiên 論luận 師sư 及cập 譬thí 喻dụ 尊tôn 者giả 立lập 四tứ 大đại 外ngoại 無vô 別biệt 造tạo 色sắc 。 室thất 利lợi 邏la 多đa 說thuyết 於ư 觸xúc 中trung 無vô 所sở 造tạo 觸xúc 。 許hứa 餘dư 造tạo 色sắc 。 諸chư 經kinh 部bộ 師sư 許hứa 有hữu 色sắc 聚tụ 無vô 四tứ 大đại 種chủng 故cố 言ngôn 非phi 具cụ 。 或hoặc 言ngôn 定định 有hữu 大đại 種chủng 不bất 必tất 具cụ 四tứ 故cố 言ngôn 數số 不bất 定định 。 今kim 說thuyết 造tạo 色sắc 有hữu 四tứ 別biệt 立lập 四tứ 大đại 種chủng 。 四tứ 謗báng 皆giai 除trừ 。 故cố 復phục 偏thiên 說thuyết )# 。

何hà 用dụng 分phân 別biệt 至chí 義nghĩa 應ưng 思tư 擇trạch 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 止chỉ 諍tranh 。 論luận 主chủ 勸khuyến 言ngôn 。 此thử 色sắc 俱câu 生sanh 。 或hoặc 離ly 。 或hoặc 合hợp 。 或hoặc 多đa 。 或hoặc 少thiểu 。 亦diệc 復phục 何hà 定định 。 此thử 非phi 深thâm 義nghĩa 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 如như 是thị 語ngữ 為vi 。 語ngữ 從tùng 欲dục 生sanh 。 義nghĩa 應ưng 思tư 擇trạch 。

如như 是thị 已dĩ 辨biện 至chí 諸chư 行hành 相tương/tướng 或hoặc 得đắc 者giả 。 此thử 下hạ 明minh 四tứ 品phẩm 同đồng 起khởi 。 結kết 問vấn 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 是thị 故cố 言ngôn 或hoặc 者giả 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 二nhị 種chủng 相tương 望vọng 。 必tất 定định 俱câu 生sanh 。 闕khuyết 一nhất 不bất 起khởi 。 三tam 性tánh 心tâm 所sở 。 望vọng 彼bỉ 心tâm 王vương 。 非phi 無vô 差sai 別biệt 。 就tựu 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 故cố 言ngôn 定định 俱câu 。 諸chư 行hành 即tức 是thị 色sắc 等đẳng 四tứ 法pháp 。 前tiền 第đệ 一nhất 句cú 必tất 俱câu 二nhị 言ngôn 。 流lưu 至chí 於ư 此thử 第đệ 二nhị 句cú 中trung 。 謂vị 色sắc 。 心tâm 等đẳng 諸chư 行hành 生sanh 時thời 。 必tất 與dữ 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 俱câu 起khởi 。 言ngôn 或hoặc 得đắc 者giả 。 謂vị 諸chư 行hành 內nội 唯duy 有hữu 情tình 法pháp 與dữ 得đắc 俱câu 生sanh 。 餘dư 非phi 情tình 法pháp 非phi 與dữ 得đắc 俱câu 生sanh 。 顯hiển 得đắc 不bất 定định 。 是thị 故cố 言ngôn 或hoặc 。 若nhược 依y 成thành 實thật 論luận 訶ha 利lợi 伐phạt 摩ma 。 及cập 覺giác 天thiên 計kế 。 無vô 有hữu 心tâm 所sở 。 但đãn 有hữu 心tâm 王vương 。 心tâm 分phần/phân 位vị 殊thù 假giả 立lập 心tâm 所sở 。

向hướng 言ngôn 心tâm 所sở 至chí 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 異dị 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 二nhị 廣quảng 辨biện 差sai 別biệt 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 心tâm 所sở 有hữu 。 二nhị 辨biện 不bất 相tương 應ứng 色sắc 。 心tâm 。 界giới 品phẩm 廣quảng 明minh 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 就tựu 明minh 心tâm 所sở 中trung 。 一nhất 明minh 五ngũ 地địa 法pháp 。 二nhị 明minh 定định 俱câu 生sanh 。 三Tam 明Minh 相tương 似tự 殊thù 。 四tứ 明minh 眾chúng 名danh 別biệt 。 就tựu 第đệ 一nhất 明minh 五ngũ 地địa 法pháp 中trung 。 一nhất 總tổng 標tiêu 名danh 數số 。 二nhị 別biệt 釋thích 名danh 體thể 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 總tổng 標tiêu 名danh 數số 。 問vấn 及cập 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 且thả 有hữu 五ngũ 品phẩm 者giả 。 心tâm 之chi 所sở 有hữu 故cố 名danh 心tâm 所sở 。 應ưng 言ngôn 心tâm 所sở 有hữu 。 略lược 故cố 但đãn 言ngôn 心tâm 所sở 。 猶do 如như 我ngã 所sở 。 於ư 心tâm 所sở 中trung 。 廣quảng 即tức 更cánh 有hữu 不bất 定định 等đẳng 法pháp 。 略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。 故cố 言ngôn 且thả 五ngũ 。

何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 者giả 。

問vấn 。

一nhất 大đại 地địa 法pháp 至chí 少thiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 答đáp 。 數số 可khả 知tri 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 二nhị 說thuyết 。 諸chư 地địa 法pháp 。 與dữ 此thử 論luận 有hữu 同đồng 。 有hữu 異dị 。 大đại 地địa 法pháp 十thập 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 小tiểu 煩phiền 惱não 法pháp 十thập (# 此thử 三tam 地địa 與dữ 此thử 論luận 同đồng )# 又hựu 說thuyết 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 十thập (# 同đồng 此thử 論luận 下hạ 文văn 。 開khai 合hợp 為vi 異dị 。 然nhiên 婆bà 沙sa 不bất 說thuyết 惛hôn 沈trầm 者giả 。 順thuận 等đẳng 持trì 故cố 。 過quá 失thất 輕khinh 故cố )# 。 又hựu 說thuyết 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 有hữu 五ngũ 。 謂vị 無vô 明minh 。 惛hôn 沈trầm 。 掉trạo 舉cử 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý (# 解giải 云vân 無vô 明minh 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 通thông 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 相tương 應ứng 。 惛hôn 沈trầm 障chướng 慧tuệ 勝thắng 。 掉trạo 舉cử 障chướng 定định 勝thắng 。 以dĩ 過quá 重trọng/trùng 故cố 所sở 以dĩ 別biệt 顯hiển 。 與dữ 此thử 論luận 亦diệc 開khai 合hợp 為vi 異dị )# 又hựu 立lập 大đại 有hữu 覆phú 無vô 記ký 地địa 法pháp 有hữu 三tam 。 謂vị 無vô 明minh 。 惛hôn 沈trầm 。 掉trạo 舉cử (# 解giải 云vân 無vô 明minh 是thị 隨tùy 眠miên 性tánh 。 遍biến 與dữ 一nhất 切thiết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 心tâm 相tương 應ứng 。 於ư 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 惛hôn 沈trầm 障chướng 慧tuệ 勝thắng 。 掉trạo 舉cử 障chướng 定định 勝thắng 。 以dĩ 過quá 重trọng/trùng 故cố 所sở 以dĩ 別biệt 顯hiển 與dữ 此thử 論luận 亦diệc 開khai 合hợp 為vi 異dị )# 又hựu 說thuyết 大đại 無vô 覆phú 無vô 記ký 地địa 法pháp 有hữu 十thập 。 即tức 受thọ 等đẳng 大đại 地địa 法pháp (# 解giải 云vân 以dĩ 此thử 十thập 法pháp 通thông 一nhất 切thiết 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 中trung 可khả 得đắc 。 故cố 別biệt 標tiêu 顯hiển 。 與dữ 此thử 論luận 亦diệc 開khai 合hợp 為vi 異dị )# 地địa 謂vị 行hành 處xứ 至chí 一nhất 切thiết 心tâm 有hữu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 名danh 體thể 。 隨tùy 解giải 五ngũ 地địa 不bất 同đồng 。 文văn 即tức 為vi 五ngũ 。 就tựu 初sơ 明minh 大đại 地địa 法pháp 中trung 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。 此thử 即tức 釋thích 名danh 。 言ngôn 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 地địa 謂vị 行hành 處xứ 。 即tức 是thị 心tâm 王vương 。 若nhược 此thử 心tâm 王vương 。 是thị 彼bỉ 心tâm 所sở 所sở 行hành 處xứ 。 即tức 說thuyết 此thử 心tâm 王vương 。 為vi 彼bỉ 心tâm 所sở 法pháp 地địa 。 此thử 即tức 別biệt 釋thích 地địa 義nghĩa 。 受thọ 等đẳng 十thập 法pháp 通thông 一nhất 切thiết 心tâm 。 名danh 為vi 大đại 法pháp 。 此thử 地địa 是thị 大đại 法pháp 之chi 地địa 。 名danh 為vi 大đại 地địa 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 即tức 目mục 心tâm 王vương 。 此thử 即tức 別biệt 釋thích 大đại 地địa 義nghĩa 也dã 。 此thử 心tâm 所sở 中trung 。 若nhược 法pháp 。 是thị 大đại 地địa 家gia 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 第đệ 二nhị 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 即tức 目mục 受thọ 等đẳng 十thập 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 。 有hữu 故cố 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 此thử 即tức 別biệt 釋thích 大đại 地địa 法pháp 也dã 。 若nhược 但đãn 言ngôn 大đại 即tức 目mục 受thọ 等đẳng 。 若nhược 言ngôn 大đại 地địa 即tức 目mục 心tâm 王vương 。 若nhược 言ngôn 大đại 地địa 法pháp 還hoàn 目mục 受thọ 等đẳng 。 此thử 中trung 意ý 取thủ 大đại 地địa 法pháp 也dã 。 正chánh 理lý 文văn 大đại 同đồng 此thử 論luận 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 十thập 六lục 云vân 。 問vấn 大đại 地địa 法pháp 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 大đại 者giả 謂vị 心tâm 。 如như 是thị 十thập 法pháp 。 是thị 心tâm 起khởi 處xứ 。 大đại 之chi 地địa 故cố 名danh 為vi 大đại 地địa 。 大đại 地địa 即tức 法pháp 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 有hữu 說thuyết 心tâm 名danh 為vi 大đại 。 體thể 用dụng 勝thắng 故cố 。 即tức 大đại 是thị 地địa 故cố 名danh 大đại 地địa 。 是thị 諸chư 心tâm 所sở 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 受thọ 等đẳng 十thập 法pháp 。 於ư 諸chư 大đại 地địa 遍biến 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 有hữu 說thuyết 受thọ 等đẳng 十thập 法pháp 。 遍biến 諸chư 心tâm 品phẩm 故cố 名danh 為vi 大đại 。 心tâm 是thị 彼bỉ 地địa 故cố 名danh 大đại 地địa 。 受thọ 等đẳng 即tức 是thị 。 大đại 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 地địa 法pháp (# 前tiền 兩lưỡng 解giải 與dữ 此thử 論luận 異dị 。 後hậu 一nhất 解giải 同đồng 此thử 論luận 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 大đại 善thiện 法Pháp 等đẳng 皆giai 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 依y 主chủ 釋thích 。 准chuẩn 大đại 地địa 法pháp 應ưng 知tri 。

彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 體thể 。 將tương 明minh 問vấn 起khởi 。

頌tụng 曰viết 至chí 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 者giả 。 此thử 即tức 頌tụng 答đáp 。 自tự 古cổ 諸chư 德đức 。 皆giai 以dĩ 多đa 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 。 各các 謂vị 指chỉ 南nam 齊tề 稱xưng 第đệ 一nhất 。 竝tịnh 皆giai 費phí 言ngôn 論luận 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。 今kim 依y 此thử 論luận 。 各các 以dĩ 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 。 此thử 乃nãi 論luận 能năng 。 非phi 關quan 人nhân 解giải 。 西tây 方phương 號hiệu 為vi 聰thông 明minh 論luận 也dã 。 信tín 不bất 虛hư 言ngôn 。 有hữu 古cổ 德đức 五ngũ 義nghĩa 廢phế 立lập 。 今kim 依y 此thử 論luận 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 謂vị 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 心tâm 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 非phi 遍biến 一nhất 切thiết 。 故cố 不bất 立lập 為vi 大đại 地địa 法pháp 也dã 。

論luận 曰viết 至chí 和hòa 合hợp 遍biến 有hữu 者giả 。 此thử 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。

毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 傳truyền 說thuyết 如như 是thị 。 所sở 列liệt 十thập 法pháp 。 一nhất 切thiết 諸chư 心tâm 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 和hòa 合hợp 遍biến 有hữu 。 論luận 主chủ 意ý 朋bằng 經kinh 部bộ 。 非phi 信tín 十thập 法pháp 皆giai 有hữu 別biệt 體thể 。 故cố 言ngôn 傳truyền 說thuyết 。

此thử 中trung 受thọ 謂vị 至chí 有hữu 差sai 別biệt 故cố 者giả 。 受thọ 即tức 標tiêu 名danh 。 三tam 種chủng 舉cử 數số 。 領lãnh 納nạp 前tiền 境cảnh 約ước 用dụng 顯hiển 體thể 。 苦khổ 謂vị 苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 俱câu 非phi 謂vị 捨xả 。 三tam 受thọ 不bất 同đồng 名danh 有hữu 差sai 別biệt 。 雖tuy 心tâm 。 心tâm 所sở 領lãnh 境cảnh 義nghĩa 邊biên 竝tịnh 應ưng 名danh 受thọ 。 受thọ 領lãnh 強cường/cưỡng 故cố 偏thiên 得đắc 受thọ 名danh 。 喻dụ 況huống 如như 前tiền 受thọ 蘊uẩn 中trung 說thuyết 。 正chánh 理lý 第đệ 十thập 云vân 。 領lãnh 愛ái 。 非phi 愛ái 。 俱câu 相tương 違vi 觸xúc 說thuyết 名danh 為vi 受thọ 。 正chánh 理lý 論luận 意ý 約ước 彼bỉ 觸xúc 因nhân 以dĩ 辨biện 受thọ 果quả 。 受thọ 似tự 彼bỉ 觸xúc 領lãnh 似tự 觸xúc 邊biên 名danh 為vi 領lãnh 觸xúc 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 受thọ 蘊uẩn 中trung 說thuyết 。

想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 執chấp 取thủ 男nam 。 女nữ 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 相tướng 。 能năng 於ư 境cảnh 中trung 封phong 疆cương 畫họa 界giới 。 此thử 是thị 男nam 等đẳng 非phi 非phi 男nam 等đẳng 。 故cố 名danh 男nam 等đẳng 。 正chánh 理lý 云vân 。 安an 立lập 執chấp 取thủ 男nam 。 女nữ 等đẳng 境cảnh 差sai 別biệt 相tương/tướng 因nhân (# 解giải 云vân 謂vị 能năng 為vi 因nhân 安an 立lập 女nữ 等đẳng 相tương/tướng 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 執chấp 取thủ 女nữ 等đẳng 境cảnh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 是thị 差sai 別biệt 相tương/tướng 因nhân )# 。

思tư 謂vị 能năng 令linh 心tâm 。 有hữu 造tạo 作tác 者giả 。 思tư 有hữu 勢thế 力lực 能năng 令linh 心tâm 王vương 於ư 境cảnh 運vận 動động 。 有hữu 造tạo 作tác 用dụng 。 理lý 實thật 亦diệc 令linh 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 所sở 造tạo 作tác 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 由do 有hữu 思tư 故cố 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 有hữu 動động 作tác 用dụng 。 猶do 如như 磁từ 石thạch 勢thế 力lực 。 能năng 令linh 鐵thiết 有hữu 動động 用dụng 。

觸xúc 謂vị 根căn 境cảnh 至chí 能năng 有hữu 觸xúc 對đối 者giả 。 根căn 。 識thức 。 境cảnh 三tam 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 舉cử 因nhân 以dĩ 辨biện 。 能năng 有hữu 作tác 用dụng 觸xúc 對đối 前tiền 境cảnh 舉cử 業nghiệp 以dĩ 明minh 。 又hựu 解giải 能năng 令linh 心tâm 等đẳng 觸xúc 對đối 前tiền 境cảnh 。 雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 對đối 境cảnh 義nghĩa 邊biên 竝tịnh 應ưng 名danh 觸xúc 。 觸xúc 對đối 強cường/cưỡng 故cố 偏thiên 得đắc 觸xúc 名danh 。 故cố 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 觸xúc 謂vị 根căn 。 境cảnh 。 識thức 和hòa 合hợp 生sanh 。 令linh 心tâm 觸xúc 境cảnh 。 以dĩ 能năng 養dưỡng 活hoạt 心tâm 。 心tâm 所sở 為vi 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 差sai 別biệt 有hữu 三tam (# 解giải 云vân 從tùng 強cường/cưỡng 令linh 心tâm 。 理lý 實thật 亦diệc 令linh 心tâm 所sở 觸xúc 境cảnh )# 若nhược 依y 正chánh 理lý 云vân 能năng 為vi 受thọ 因nhân 。 (# 解giải 云vân 舉cử 果quả 顯hiển 因nhân 也dã )# 。 欲dục 謂vị 希hy 求cầu 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 者giả 。 欲dục 謂vị 於ư 境cảnh 能năng 有hữu 希hy 求cầu 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 由do 有hữu 此thử 欲dục 心tâm 等đẳng 趣thú 境cảnh 。 又hựu 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 欲dục 謂vị 希hy 求cầu 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 隨tùy 順thuận 精tinh 進tấn 。 謂vị 我ngã 當đương 作tác 如như 是thị 事sự 業nghiệp 。

慧tuệ 謂vị 於ư 法pháp 能năng 有hữu 簡giản 擇trạch 者giả 。 推thôi 求cầu 名danh 見kiến 。 決quyết 斷đoán 名danh 智trí 。 簡giản 擇trạch 名danh 慧tuệ 。 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 能năng 有hữu 簡giản 擇trạch 。 約ước 用dụng 辨biện 也dã 。 問vấn 慧tuệ 寧ninh 疑nghi 俱câu 。 答đáp 正chánh 理lý 第đệ 十thập 云vân 。 若nhược 疑nghi 相tương 應ứng 。 全toàn 無vô 慧tuệ 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 二nhị 品phẩm 推thôi 尋tầm 。 於ư 二nhị 品phẩm 中trung 。 差sai 別biệt 簡giản 擇trạch 。 推thôi 尋tầm 理lý 趣thú 乃nãi 成thành 疑nghi 故cố 。 准chuẩn 彼bỉ 論luận 故cố 應ưng 得đắc 疑nghi 俱câu 。 慧tuệ 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 故cố 知tri 亦diệc 與dữ 疑nghi 竝tịnh 。

念niệm 謂vị 於ư 緣duyên 明minh 記ký 不bất 忘vong 者giả 。 念niệm 之chi 作tác 用dụng 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 分phân 明minh 記ký 持trì 。 能năng 為vi 後hậu 時thời 不bất 忘vong 失thất 因nhân 。 非phi 謂vị 但đãn 念niệm 過quá 去khứ 境cảnh 也dã 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 於ư 境cảnh 明minh 記ký 。 不bất 忘vong 失thất 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 念niệm 。 又hựu 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 念niệm 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 明minh 記ký 。 即tức 是thị 不bất 忘vong 已dĩ 。 正chánh 。 當đương 作tác 諸chư 事sự 業nghiệp 。 義nghĩa (# 解giải 云vân 彼bỉ 論luận 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 理lý 實thật 亦diệc 令linh 心tâm 所sở )# 。

作tác 意ý 謂vị 能năng 令linh 心tâm 警cảnh 覺giác 者giả 。 作tác 動động 於ư 意ý 故cố 名danh 作tác 意ý 。 謂vị 能năng 令linh 心tâm 警cảnh 覺giác 前tiền 境cảnh 。 心tâm 如như 睡thụy 眠miên 沈trầm 沒một 不bất 行hành 。 由do 作tác 意ý 力lực 警cảnh 覺giác 取thủ 境cảnh 。 理lý 實thật 亦diệc 能năng 警cảnh 覺giác 心tâm 所sở 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 諸chư 心tâm 。 所sở 法pháp 依y 心tâm 轉chuyển 故cố 。 但đãn 動động 於ư 意ý 餘dư 動động 亦diệc 成thành 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 引dẫn 心tâm 。 心tâm 所sở 。 令linh 於ư 所sở 緣duyên 有hữu 所sở 警cảnh 覺giác 說thuyết 名danh 作tác 意ý 。 此thử 即tức 世thế 間gian 說thuyết 為vi 留lưu 意ý 。 雜tạp 心tâm 。 名danh 憶ức 。 又hựu 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 作tác 意ý 謂vị 能năng 令linh 心tâm 警cảnh 覺giác 。 即tức 是thị 引dẫn 心tâm 趣thú 境cảnh 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 憶ức 持trì 曾tằng 受thọ 境cảnh 等đẳng 。

勝thắng 解giải 謂vị 能năng 於ư 境cảnh 印ấn 可khả 者giả 。 殊thù 勝thắng 之chi 解giải 故cố 名danh 勝thắng 解giải 。 謂vị 能năng 於ư 境cảnh 。 印ấn 可khả 審thẩm 定định 是thị 事sự 必tất 爾nhĩ 。 非phi 不bất 如như 是thị 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 與dữ 疑nghi 相tương 應ứng 如như 何hà 有hữu 勝thắng 解giải 。 解giải 云vân 有hữu 耶da 。 無vô 耶da 前tiền 後hậu 二nhị 心tâm 皆giai 能năng 印ấn 可khả 故cố 有hữu 勝thắng 解giải 。 又hựu 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 勝thắng 解giải 謂vị 能năng 於ư 境cảnh 印ấn 可khả 。 即tức 是thị 令linh 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 怯khiếp 弱nhược 義nghĩa (# 解giải 云vân 從tùng 強cường/cưỡng 令linh 心tâm 。 亦diệc 令linh 心tâm 所sở )# 。 正chánh 理lý 十thập 一nhất 云vân 。 勝thắng 解giải 別biệt 有hữu 亦diệc 如như 經kinh 說thuyết 。 心tâm 由do 勝thắng 解giải 印ấn 可khả 所sở 緣duyên 。 謂vị 心tâm 起khởi 時thời 皆giai 能năng 印ấn 境cảnh (# 解giải 云vân 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 謂vị 心tâm 所sở 法pháp 亦diệc 能năng 印ấn 境cảnh )# 。 又hựu 正chánh 理lý 更cánh 敘tự 雜tạp 心tâm 等đẳng 師sư 解giải 云vân 。 有hữu 餘dư 師sư 云vân 。 勝thắng 謂vị 增tăng 勝thắng 。 解giải 謂vị 解giải 脫thoát 。 此thử 能năng 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 無vô 礙ngại 自tự 在tại 而nhi 轉chuyển 。 如như 勝thắng 戒giới 等đẳng (# 解giải 云vân 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 自tự 在tại 為vi 勝thắng 。 境cảnh 不bất 能năng 礙ngại 故cố 得đắc 改cải 易dị 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 如như 言ngôn 勝thắng 戒giới 。 勝thắng 定định 。 勝thắng 慧tuệ 如như 說thuyết 由do 觸xúc 故cố 心tâm 屬thuộc 於ư 境cảnh 。 由do 勝thắng 解giải 故cố 心tâm 離ly 於ư 境cảnh 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 雜tạp 心tâm 云vân 解giải 脫thoát 者giả 但đãn 得đắc 脫thoát 義nghĩa 闕khuyết 於ư 勝thắng 義nghĩa 譯dịch 家gia 謬mậu 也dã )# 。 三tam 摩ma 地địa 謂vị 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 者giả 。 等đẳng 持trì 力lực 能năng 令linh 心tâm 王vương 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 若nhược 無vô 等đẳng 持trì 。 心tâm 性tánh 掉trạo 動động 不bất 能năng 住trụ 境cảnh 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 理lý 實thật 亦diệc 令linh 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 令linh 心tâm 無vô 亂loạn 取thủ 所sở 緣duyên 境cảnh 不bất 流lưu 散tán 因nhân 。 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 言ngôn 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 此thử 云vân 等đẳng 持trì 。 即tức 平bình 等đẳng 持trì 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 專chuyên 一nhất 境cảnh 有hữu 所sở 成thành 辨biện 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 云vân 。 問vấn 何hà 名danh 等đẳng 持trì 。 答đáp 平bình 等đẳng 持trì 心tâm 。 令linh 專chuyên 一nhất 境cảnh 有hữu 所sở 成thành 辨biện 。 故cố 名danh 等đẳng 持trì 。

諸chư 心tâm 心tâm 所sở 至chí 唯duy 覺giác 慧tuệ 取thủ 者giả 。 歎thán 心tâm 。 心tâm 所sở 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 若nhược 依y 義nghĩa 次thứ 第đệ 。 一nhất 欲dục 。 二nhị 作tác 意ý 。 三tam 思tư 。 四tứ 觸xúc 。 五ngũ 受thọ 。 六lục 想tưởng 。 七thất 勝thắng 解giải 。 八bát 慧tuệ 。 九cửu 念niệm 。 十thập 定định 。 所sở 以dĩ 頌tụng 文văn 不bất 依y 此thử 說thuyết 者giả 。 顯hiển 一nhất 剎sát 那na 同đồng 時thời 竝tịnh 起khởi 。 或hoặc 受thọ 等đẳng 五ngũ 顯hiển 染nhiễm 用dụng 勝thắng 。 慧tuệ 等đẳng 五ngũ 顯hiển 淨tịnh 用dụng 勝thắng 。 作tác 用dụng 類loại 說thuyết 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 諸chư 善thiện 心tâm 有hữu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 就tựu 中trung 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。 此thử 即tức 釋thích 名danh 。 地địa 義nghĩa 如như 前tiền 故cố 今kim 不bất 解giải 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 依y 主chủ 準chuẩn 前tiền 大đại 地địa 法pháp 釋thích 。 恆hằng 善thiện 心tâm 有hữu 故cố 名danh 為vi 大đại 。

彼bỉ 法pháp 如như 何hà 者giả 。 此thử 下hạ 辨biện 體thể 。 頌tụng 前tiền 問vấn 起khởi 。

頌tụng 曰viết 至chí 勤cần 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 者giả 。 上thượng 三tam 句cú 出xuất 體thể 。 第đệ 四tứ 句cú 釋thích 大đại 義nghĩa 。 今kim 依y 此thử 論luận 。 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 謂vị 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 。 大đại 地địa 法pháp 十thập 雖tuy 遍biến 善thiện 心tâm 。 而nhi 非phi 唯duy 善thiện 心tâm 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 非phi 唯duy 善thiện 心tâm 。 亦diệc 非phi 遍biến 善thiện 心tâm 故cố 。 皆giai 不bất 名danh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。

論luận 曰viết 至chí 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。

此thử 中trung 信tín 者giả 至chí 故cố 名danh 為vi 信tín 者giả 。 信tín 謂vị 令linh 心tâm 澄trừng 淨tịnh 。 理lý 亦diệc 能năng 令linh 心tâm 所sở 淨tịnh 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 由do 此thử 信tín 珠châu 在tại 心tâm 皆giai 得đắc 澄trừng 淨tịnh 。 故cố 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 解giải 信tín 云vân 。 是thị 能năng 除trừ 遣khiển 心tâm 濁trược 穢uế 法pháp 。 如như 水thủy 清thanh 珠châu 置trí 於ư 池trì 內nội 。 令linh 濁trược 穢uế 水thủy 皆giai 即tức 澄trừng 淨tịnh 。 如như 是thị 信tín 珠châu 在tại 心tâm 池trì 內nội 。 心tâm 諸chư 濁trược 穢uế 皆giai 即tức 除trừ 遣khiển (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 有hữu 說thuyết 此thử 信tín 於ư 四Tứ 諦Đế 。 三Tam 寶Bảo 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 異dị 熟thục 果quả 中trung 。 現hiện 前tiền 忍nhẫn 許hứa 故cố 名danh 為vi 信tín 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 為vi 欲dục 所sở 依y 。 能năng 資tư 勝thắng 解giải (# 解giải 云vân 由do 信tín 彼bỉ 故cố 希hy 求cầu 彼bỉ 境cảnh 。 信tín 許hứa 有hữu 境cảnh 方phương 能năng 印ấn 可khả 。 此thử 明minh 信tín 因nhân )# 。

不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 者giả 。 謂vị 能năng 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 名danh 不bất 放phóng 逸dật (# 即tức 放phóng 逸dật 相tương 違vi 。

離ly 諸chư 善thiện 法Pháp 復phục 何hà 名danh 修tu 者giả 。 問vấn 。 即tức 諸chư 善thiện 法Pháp 說thuyết 名danh 為vi 修tu 。 離ly 諸chư 善thiện 法Pháp 復phục 何hà 名danh 修tu 。

謂vị 此thử 於ư 善thiện 至chí 名danh 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 答đáp 。 謂vị 由do 有hữu 此thử 。 不bất 放phóng 逸dật 故cố 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 專chuyên 注chú 為vi 性tánh 。 餘dư 部bộ 經kinh 言ngôn 。 能năng 守thủ 護hộ 心tâm 。 明minh 知tri 有hữu 體thể 。 理lý 實thật 亦diệc 守thủ 心tâm 所sở 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。

輕khinh 安an 者giả 謂vị 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 者giả 。 輕khinh 安an 謂vị 能năng 令linh 心tâm 於ư 善thiện 有hữu 所sở 堪kham 任nhậm 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 正chánh 作tác 意ý 轉chuyển 。 身thân 。 心tâm 輕khinh 利lợi 安an 適thích 之chi 因nhân 。 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 說thuyết 名danh 輕khinh 安an 。 又hựu 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 云vân 。 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 說thuyết 名danh 輕khinh 安an 。 違vi 害hại 惛hôn 沈trầm 。 隨tùy 順thuận 善thiện 法Pháp 。

豈khởi 無vô 經kinh 亦diệc 說thuyết 有hữu 身thân 輕khinh 安an 耶da 者giả 。 經kinh 部bộ 難nạn/nan 。 豈khởi 無vô 經kinh 亦diệc 說thuyết 有hữu 身thân 輕khinh 安an 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 心tâm 輕khinh 安an 耶da 。 經kinh 部bộ 計kế 身thân 輕khinh 安an 是thị 觸xúc 事sự 輕khinh 安an 。 觸xúc 用dụng 風phong 為vi 體thể 。 為vi 輕khinh 安an 名danh 通thông 輕khinh 觸xúc 。 故cố 以dĩ 為vi 難nạn/nan 。 彼bỉ 宗tông 心tâm 輕khinh 安an 是thị 心tâm 所sở 。 身thân 輕khinh 安an 是thị 輕khinh 觸xúc 。

雖tuy 非phi 無vô 說thuyết 至chí 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 通thông 經kinh 。 經kinh 雖tuy 說thuyết 有hữu 身thân 輕khinh 安an 性tánh 。 此thử 如như 身thân 受thọ 。 受thọ 雖tuy 心tâm 所sở 。 若nhược 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 名danh 身thân 受thọ 。 若nhược 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 心tâm 受thọ 。 應ưng 知tri 輕khinh 安an 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 是thị 心tâm 所sở 。 若nhược 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 名danh 身thân 輕khinh 安an 。 若nhược 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 心tâm 輕khinh 安an 。

如như 何hà 可khả 立lập 此thử 為vi 覺giác 支chi 者giả 。 經kinh 部bộ 復phục 難nạn/nan 。 若nhược 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 名danh 身thân 輕khinh 安an 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 。 如như 何hà 可khả 立lập 此thử 為vi 七thất 覺giác 支chi 中trung 。 此thử 中trung 難nạn/nan 殺sát 難nạn/nan 絕tuyệt 。

應ưng 知tri 此thử 中trung 至chí 身thân 堪kham 任nhậm 性tánh 者giả 。 上thượng 既ký 難nạn/nan 殺sát 。 論luận 主chủ 依y 經kinh 部bộ 宗tông 復phục 為vi 好hảo/hiếu 解giải 。 應ưng 知tri 此thử 經Kinh 中trung 言ngôn 身thân 輕khinh 安an 者giả 。 身thân 堪kham 任nhậm 性tánh 。 輕khinh 安an 即tức 是thị 輕khinh 安an 風phong 觸xúc 。 此thử 觸xúc 在tại 身thân 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 有hữu 所sở 堪kham 任nhậm 。 諸chư 師sư 多đa 解giải 。 此thử 文văn 。 是thị 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 者giả 。 此thử 解giải 謬mậu 矣hĩ 應ưng 善thiện 思tư 之chi 。

復phục 如như 何hà 說thuyết 此thử 為vi 覺giác 支chi 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 師sư 難nạn/nan 經kinh 部bộ 師sư 。 此thử 身thân 輕khinh 安an 既ký 是thị 輕khinh 觸xúc 。 還hoàn 是thị 有hữu 漏lậu 。 復phục 如như 何hà 說thuyết 此thử 為vi 覺giác 支chi 。

能năng 順thuận 覺giác 支chi 至chí 心tâm 輕khinh 安an 故cố 者giả 。 經kinh 部bộ 通thông 難nạn/nan 。 此thử 身thân 輕khinh 安an 風phong 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 。 能năng 順thuận 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 名danh 為vi 覺giác 支chi 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 如như 何hà 順thuận 者giả 。 由do 入nhập 定định 故cố 。 身thân 中trung 即tức 有hữu 輕khinh 安an 風phong 起khởi 。 能năng 引dẫn 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 此thử 即tức 同đồng 時thời 說thuyết 名danh 能năng 引dẫn 。 由do 斯tư 相tương 順thuận 故cố 名danh 覺giác 支chi 。

於ư 餘dư 亦diệc 見kiến 有hữu 是thị 說thuyết 耶da 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 復phục 徵trưng 經kinh 部bộ 。 於ư 餘dư 經kinh 中trung 。 亦diệc 見kiến 有hữu 是thị 相tương 順thuận 說thuyết 耶da 。

有hữu 如như 經kinh 說thuyết 至chí 得đắc 名danh 無vô 失thất 者giả 。 經kinh 部bộ 答đáp 言ngôn 有hữu 。 如như 經kinh 已dĩ 下hạ 引dẫn 經kinh 出xuất 例lệ 。 喜hỷ 是thị 喜hỷ 受thọ 。 順thuận 喜hỷ 法pháp 即tức 是thị 與dữ 喜hỷ 相tương 應ứng 。 俱câu 有hữu 等đẳng 法pháp 。 皆giai 名danh 喜hỷ 覺giác 支chi 。 瞋sân 謂vị 瞋sân 恚khuể 。 瞋sân 因nhân 緣duyên 即tức 是thị 瞋sân 相tương 應ứng 。 俱câu 有hữu 等đẳng 法pháp 。 皆giai 名danh 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 慧tuệ 蘊uẩn 剋khắc 性tánh 但đãn 攝nhiếp 正chánh 見kiến 。 而nhi 攝nhiếp 思tư 惟duy 。 及cập 正chánh 勤cần 者giả 隨tùy 順thuận 慧tuệ 故cố 。 亦diệc 攝nhiếp 思tư 。 勤cần 故cố 。 身thân 輕khinh 觸xúc 能năng 順thuận 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 得đắc 名danh 覺giác 支chi 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 正chánh 理lý 救cứu 云vân 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 中trung 既ký 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 故cố 。 非phi 唯duy 心tâm 所sở 說thuyết 名danh 輕khinh 安an 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 受thọ 等đẳng 亦diệc 應ưng 同đồng 此thử 說thuyết 故cố 。 然nhiên 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 諸chư 受thọ 。 說thuyết 名danh 身thân 受thọ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 設thiết 有hữu 輕khinh 安an 體thể 非phi 心tâm 所sở 。 然nhiên 此thử 中trung 說thuyết 心tâm 所sở 法pháp 故cố 。 不bất 應ưng 說thuyết 彼bỉ 。 以dĩ 能năng 隨tùy 順thuận 覺giác 支chi 體thể 故cố 。 亦diệc 名danh 覺giác 支chi 。 謂vị 身thân 輕khinh 安an 。 能năng 引dẫn 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 亦diệc 見kiến 餘dư 處xứ 。 瞋sân 。 及cập 瞋sân 因nhân 名danh 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 見kiến 。 思tư 惟duy 。 勤cần 名danh 為vi 慧tuệ 蘊uẩn 。 雖tuy 彼bỉ 瞋sân 因nhân 思tư 惟duy 。 及cập 勤cần 非phi 瞋sân 非phi 慧tuệ 。 然nhiên 順thuận 彼bỉ 故cố 亦diệc 得đắc 彼bỉ 名danh 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 解giải 云vân 一nhất 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 下hạ 敘tự 經kinh 部bộ 說thuyết 總tổng 非phi 。 以dĩ 受thọ 例lệ 破phá 。 見kiến 有hữu 身thân 輕khinh 安an 即tức 說thuyết 輕khinh 安an 非phi 心tâm 所sở 。 既ký 說thuyết 有hữu 身thân 受thọ 應ưng 有hữu 身thân 受thọ 非phi 心tâm 所sở 。 然nhiên 有hữu 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 名danh 身thân 受thọ 是thị 心tâm 所sở 。 亦diệc 應ưng 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 名danh 身thân 輕khinh 安an 是thị 心tâm 所sở 。 此thử 有hữu 何hà 失thất 。 二nhị 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 下hạ 敘tự 自tự 異dị 說thuyết 縱túng/tung 破phá 經kinh 部bộ 。 設thiết 許hứa 輕khinh 安an 非phi 是thị 心tâm 所sở 。 此thử 正chánh 辨biện 心tâm 所sở 法pháp 故cố 不bất 應ưng 說thuyết 彼bỉ 。 三tam 以dĩ 能năng 隨tùy 順thuận 下hạ 引dẫn 例lệ 自tự 釋thích 。 身thân 輕khinh 安an 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 為vi 因nhân 。 能năng 引dẫn 無vô 漏lậu 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 是thị 即tức 身thân 輕khinh 安an 是thị 因nhân 。 心tâm 輕khinh 安an 是thị 果quả 。 因nhân 從tùng 果quả 目mục 總tổng 名danh 覺giác 支chi 。 雖tuy 立lập 身thân 輕khinh 安an 是thị 心tâm 所sở 不bất 同đồng 經kinh 部bộ 。 引dẫn 經kinh 釋thích 順thuận 其kỳ 文văn 不bất 別biệt 。 若nhược 作tác 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 第đệ 一nhất 身thân 受thọ 難nạn/nan 云vân 。 輕khinh 安an 之chi 名danh 通thông 非phi 心tâm 所sở 。 故cố 身thân 輕khinh 安an 得đắc 名danh 輕khinh 觸xúc 。 受thọ 是thị 領lãnh 納nạp 唯duy 局cục 心tâm 所sở 。 不bất 得đắc 身thân 受thọ 通thông 非phi 心tâm 所sở 。 救cứu 第đệ 二nhị 縱túng/tung 破phá 云vân 。 輕khinh 安an 之chi 名danh 通thông 於ư 二nhị 種chủng 。 或hoặc 是thị 心tâm 所sở 。 或hoặc 是thị 輕khinh 觸xúc 。 為vi 簡giản 差sai 別biệt 於ư 心tâm 所sở 中trung 。 說thuyết 亦diệc 何hà 苦khổ 。 救cứu 第đệ 三Tam 身Thân 輕khinh 觸xúc 是thị 覺giác 支chi 云vân 。 我ngã 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 觸xúc 與dữ 入nhập 定định 心tâm 輕khinh 安an 。 同đồng 時thời 能năng 引dẫn 能năng 順thuận 。 望vọng 彼bỉ 有hữu 力lực 。 可khả 得đắc 相tương 從tùng 說thuyết 名danh 覺giác 支chi 。 汝nhữ 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 唯duy 在tại 散tán 位vị 。 引dẫn 後hậu 定định 心tâm 輕khinh 安an 起khởi 時thời 。 前tiền 後hậu 隔cách 遠viễn 。 如như 何hà 相tương 順thuận 可khả 立lập 覺giác 支chi 。 如như 身thân 欲dục 界giới 將tương 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 先tiên 起khởi 五ngũ 識thức 。 次thứ 起khởi 生sanh 得đắc 。 次thứ 聞văn 。 次thứ 思tư 。 次thứ 修tu 。 後hậu 方phương 入nhập 聖thánh 。 起khởi 心tâm 輕khinh 安an 時thời 分phần/phân 即tức 遠viễn 。 如như 何hà 相tương 順thuận 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 為vi 覺giác 支chi 也dã 。 論luận 主chủ 意ý 朋bằng 經kinh 部bộ 。 所sở 以dĩ 此thử 論luận 文văn 中trung 。 絕tuyệt 救cứu 敘tự 經kinh 部bộ 釋thích 。 若nhược 依y 經kinh 部bộ 許hứa 有hữu 心tâm 輕khinh 安an 而nhi 無vô 別biệt 體thể 。 即tức 思tư 差sai 別biệt 唯duy 定định 心tâm 有hữu 。 於ư 散tán 即tức 無vô 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 理lý 即tức 非phi 有hữu 。 若nhược 身thân 輕khinh 安an 是thị 輕khinh 安an 風phong 觸xúc 。 若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 宗tông 輕khinh 安an 通thông 六lục 識thức 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 唯duy 有hữu 漏lậu 。 唯duy 散tán 位vị 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 通thông 漏lậu 。 無vô 漏lậu 。 通thông 定định 。 及cập 散tán 。

心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 至chí 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 者giả 。 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 性tánh 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 亦diệc 令linh 心tâm 所sở 。 或hoặc 心tâm 之chi 平bình 等đẳng 性tánh 。 無vô 警cảnh 覺giác 性tánh 。 如như 持trì 秤xứng 縷lũ 。 掉trạo 舉cử 相tương 違vi 。 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 故cố 入nhập 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 論luận 云vân 。 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 捨xả 背bối/bội 非phi 理lý 。 及cập 向hướng 理lý 故cố 。 由do 此thử 勢thế 力lực 。 令linh 心tâm 於ư 理lý 。 及cập 於ư 非phi 理lý 。 無vô 向hướng 。 無vô 背bối/bội 。 平bình 等đẳng 而nhi 住trụ 。 如như 持trì 秤xứng 縷lũ 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 掉trạo 舉cử 相tương 違vi 。 如như 理lý 所sở 引dẫn 。 令linh 心tâm 不bất 越việt 是thị 為vi 捨xả 義nghĩa 。

如như 何hà 可khả 說thuyết 至chí 二nhị 相tương 應ứng 起khởi 者giả 。 難nạn/nan 。 作tác 意ý 有hữu 警cảnh 覺giác 性tánh 。 捨xả 無vô 警cảnh 覺giác 性tánh 。 如như 何hà 一nhất 心tâm 二nhị 相tương 應ứng 起khởi 。

豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 至chí 難nan 可khả 了liễu 知tri 者giả 。 引dẫn 前tiền 微vi 細tế 難nan 了liễu 以dĩ 答đáp 。

有hữu 雖tuy 難nan 了liễu 至chí 而nhi 不bất 乖quai 反phản 者giả 。 復phục 難nạn/nan 。 世thế 間gian 諸chư 物vật 。 有hữu 雖tuy 難nan 了liễu 由do 審thẩm 推thôi 度độ 而nhi 復phục 可khả 知tri 。 此thử 捨xả 。 作tác 意ý 最tối 難nan 了liễu 知tri 。 謂vị 有hữu 警cảnh 覺giác 。 及cập 無vô 警cảnh 覺giác 。 二nhị 相tương 違vi 背bối/bội 而nhi 不bất 乖quai 反phản 一nhất 心tâm 中trung 起khởi 。

此thử 有hữu 警cảnh 覺giác 至chí 有hữu 何hà 乖quai 反phản 者giả 。 釋thích 。 若nhược 一nhất 體thể 之chi 上thượng 。 說thuyết 有hữu 警cảnh 覺giác 。 說thuyết 無vô 警cảnh 覺giác 。 可khả 言ngôn 乖quai 反phản 。 此thử 作tác 意ý 有hữu 警cảnh 覺giác 於ư 捨xả 則tắc 無vô 。 二nhị 既ký 懸huyền 殊thù 有hữu 何hà 乖quai 反phản 。

若nhược 爾nhĩ 不bất 應ưng 至chí 皆giai 互hỗ 相tương 應ưng 者giả 。 復phục 難nạn/nan 。 雖tuy 於ư 一nhất 體thể 無vô 彼bỉ 二nhị 用dụng 。 然nhiên 性tánh 相tướng 違vi 。 不bất 應ưng 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 若nhược 兩lưỡng 性tánh 相tướng 違vi 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 或hoặc 應ưng 一nhất 切thiết 貪tham 。 瞋sân 等đẳng 法pháp 皆giai 互hỗ 相tương 應ưng 。

如như 是thị 種chủng 類loại 。 至chí 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 引dẫn 例lệ 釋thích 通thông 。 如như 是thị 種chủng 類loại 。 所sở 餘dư 受thọ 等đẳng 諸chư 法pháp 。 種chủng 類loại 。 作tác 用dụng 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 此thử 一nhất 性tánh 心tâm 中trung 應ưng 來lai 。 種chủng 類loại 之chi 言ngôn 例lệ 同đồng 作tác 意ý 及cập 捨xả 。 如như 彼bỉ 受thọ 等đẳng 各các 別biệt 相tướng 應ưng 理lý 趣thú 。 今kim 於ư 此thử 捨xả 。 作tác 意ý 中trung 。 各các 別biệt 相tướng 應ưng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 解giải 今kim 於ư 此thử 一nhất 心tâm 中trung 。 捨xả 。 作tác 意ý 二nhị 。 行hành 別biệt 相tướng 應ưng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 應ưng 知tri 心tâm 所sở 互hỗ 相tương 應ưng 中trung 。 或hoặc 有hữu 行hành 解giải 不bất 同đồng 互hỗ 相tương 隨tùy 順thuận 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 如như 受thọ 。 想tưởng 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 行hành 解giải 不bất 同đồng 非phi 互hỗ 相tương 順thuận 非phi 一nhất 心tâm 起khởi 。 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 故cố 不bất 可khả 難nạn/nan 皆giai 互hỗ 相tương 應ưng 。

慚tàm 愧quý 二nhị 種chủng 如như 後hậu 當đương 釋thích 者giả 。 指chỉ 同đồng 下hạ 釋thích 。

二nhị 根căn 者giả 謂vị 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 者giả 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 無vô 愛ái 染nhiễm 性tánh 說thuyết 名danh 無vô 貪tham 。 貪tham 相tương 違vi 也dã 。 於ư 情tình 。 非phi 情tình 。 無vô 恚khuể 害hại 性tánh 說thuyết 名danh 無vô 瞋sân 。 瞋sân 相tương 違vi 也dã 。

無vô 癡si 善thiện 根căn 。 至chí 大đại 善thiện 地địa 法pháp 者giả 。 三tam 善thiện 根căn 中trung 應ưng 說thuyết 無vô 癡si 。 大đại 地địa 法pháp 中trung 慧tuệ 為vi 性tánh 故cố 善thiện 中trung 不bất 說thuyết 。

言ngôn 不bất 害hại 者giả 謂vị 無vô 損tổn 惱não 者giả 。 心tâm 賢hiền 善thiện 性tánh 無vô 損tổn 惱não 他tha 名danh 為vi 不bất 害hại 。 能năng 違vi 害hại 也dã 。

勤cần 謂vị 令linh 心tâm 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 者giả 。 勤cần 謂vị 令linh 心tâm 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 即tức 勤cần 斷đoạn 二nhị 惡ác 勤cần 修tu 二nhị 善thiện 無vô 退thoái 義nghĩa 也dã 。 懈giải 怠đãi 相tương 違vi 。 故cố 入nhập 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 云vân 。 精tinh 進tấn 謂vị 於ư 善thiện 。 不bất 善thiện 法Pháp 。 生sanh 。 滅diệt 事sự 中trung 。 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 即tức 是thị 沈trầm 溺nịch 生sanh 死tử 泥nê 者giả 。 能năng 策sách 勵lệ 心tâm 令linh 速tốc 出xuất 義nghĩa 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 更cánh 說thuyết 欣hân 。 厭yếm 。 彼bỉ 論luận 意ý 言ngôn 。 頌tụng 說thuyết 二nhị 及cập 言ngôn 兼kiêm 攝nhiếp 欣hân 。 厭yếm 。 厭yếm 謂vị 厭yếm 背bối/bội 如như 緣duyên 苦khổ 。 集tập 。 欣hân 謂vị 欣hân 尚thượng 如như 緣duyên 滅diệt 。 道đạo 。 此thử 二nhị 互hỗ 起khởi 。 必tất 於ư 一nhất 心tâm 不bất 得đắc 俱câu 生sanh 。 雖tuy 唯duy 是thị 善thiện 非phi 遍biến 善thiện 心tâm 。 故cố 大đại 善thiện 地địa 法pháp 中trung 不bất 別biệt 標tiêu 顯hiển 。 又hựu 入nhập 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 論luận 云vân 欣hân 謂vị 欣hân 尚thượng 。 於ư 還hoàn 滅diệt 品phẩm 。 見kiến 功công 德đức 已dĩ 令linh 心tâm 欣hân 慕mộ 。 隨tùy 順thuận 修tu 善thiện 心tâm 有hữu 此thử 故cố 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 名danh 欣hân 作tác 意ý 。 厭yếm 謂vị 厭yếm 患hoạn 。 於ư 流lưu 轉chuyển 品phẩm 。 見kiến 過quá 失thất 已dĩ 令linh 心tâm 厭yếm 離ly 。 隨tùy 順thuận 離ly 染nhiễm 心tâm 有hữu 此thử 故cố 厭yếm 惡ác 生sanh 。 死tử 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 名danh 厭yếm 作tác 意ý 。

又hựu 婆bà 沙sa 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 評bình 曰viết 有hữu 別biệt 法pháp 名danh 厭yếm 。 非phi 慧tuệ 。 非phi 無vô 貪tham 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 此thử 說thuyết 攝nhiếp 在tại 復phục 有hữu 所sở 餘dư 如như 是thị 類loại 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 然nhiên 見kiến 蘊uẩn 說thuyết 苦khổ 集tập 忍nhẫn 智trí 名danh 能năng 厭yếm 者giả 。 由do 彼bỉ 忍nhẫn 智trí 與dữ 厭yếm 相tương 應ứng 故cố 名danh 能năng 厭yếm 。 非phi 厭yếm 自tự 性tánh 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 九cửu 十thập 六lục 評bình 家gia 別biệt 說thuyết 有hữu 厭yếm 體thể 。 與dữ 前tiền 文văn 同đồng 。 此thử 厭yếm 唯duy 是thị 善thiện 。 通thông 漏lậu 。 無vô 漏lậu 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 三tam 亦diệc 別biệt 立lập 欣hân 。 厭yếm 。 準chuẩn 上thượng 諸chư 論luận 欣hân 。 厭yếm 定định 有hữu 。 然nhiên 此thử 論luận 中trung 別biệt 不bất 說thuyết 者giả 。 以dĩ 非phi 恆hằng 起khởi 。 或hoặc 非phi 竝tịnh 生sanh 。 故cố 不bất 說thuyết 為vi 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 染nhiễm 污ô 心tâm 有hữu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 就tựu 中trung 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。 此thử 即tức 釋thích 名danh 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 依y 主chủ 準chuẩn 前tiền 應ưng 釋thích 。 恆hằng 染nhiễm 心tâm 有hữu 故cố 名danh 為vi 大đại 。

彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 至chí 惛hôn 掉trạo 恆hằng 唯duy 染nhiễm 者giả 。 此thử 即tức 辨biện 體thể 。 問vấn 答đáp 可khả 知tri 。 有hữu 古cổ 德đức 五ngũ 義nghĩa 廢phế 立lập 。 今kim 依y 此thử 論luận 。 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 謂vị 恆hằng 唯duy 染nhiễm 心tâm 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 恆hằng 染nhiễm 。 顯hiển 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 唯duy 染nhiễm 。 顯hiển 不bất 通thông 淨tịnh 。 大đại 地địa 法pháp 十thập 雖tuy 恆hằng 染nhiễm 而nhi 非phi 唯duy 染nhiễm 。 餘dư 染nhiễm 心tâm 所sở 雖tuy 唯duy 染nhiễm 而nhi 非phi 恆hằng 染nhiễm 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 及cập 尋tầm 。 伺tứ 。 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 。 非phi 恆hằng 染nhiễm 亦diệc 非phi 唯duy 染nhiễm 。 故cố 皆giai 不bất 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。

論luận 曰viết 至chí 無vô 智trí 無vô 顯hiển 者giả 。 癡si 謂vị 愚ngu 癡si 於ư 所sở 知tri 境cảnh 障chướng 如như 理lý 解giải 。 無vô 辨biện 了liễu 相tương/tướng 說thuyết 名danh 愚ngu 癡si 。 照chiếu 矚chú 名danh 明minh 。 審thẩm 決quyết 名danh 智trí 。 彰chương 了liễu 名danh 顯hiển 。 此thử 三tam 皆giai 是thị 慧tuệ 之chi 別biệt 名danh 。 癡si 無vô 明minh 等đẳng 故cố 名danh 為vi 無vô 。 即tức 是thị 無vô 癡si 所sở 對đối 除trừ 法pháp 。 又hựu 解giải 欲dục 。 色sắc 。 無vô 色sắc 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 名danh 無vô 明minh 等đẳng 。 又hựu 解giải 過quá 。 現hiện 。 未vị 來lai 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 名danh 無vô 明minh 等đẳng 。 又hựu 解giải 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 障chướng 見kiến 。 修tu 。 無Vô 學Học 道đạo 名danh 無vô 明minh 等đẳng 。

逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 至chí 所sở 對đối 治trị 法pháp 者giả 。 逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 。 不bất 修tu 諸chư 善thiện 恐khủng 濫lạm 無vô 記ký 。 故cố 言ngôn 是thị 修tu 諸chư 善thiện 即tức 不bất 放phóng 逸dật 所sở 對đối 治trị 法pháp 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 於ư 專chuyên 己kỷ 利lợi 棄khí 捨xả 縱túng/tung 情tình 。 名danh 為vi 放phóng 逸dật 。

怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 至chí 勤cần 所sở 對đối 治trị 者giả 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 心tâm 不bất 勇dũng 悍hãn 。 是thị 前tiền 所sở 說thuyết 勤cần 所sở 對đối 治trị 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 。 於ư 善thiện 事sự 業nghiệp 闕khuyết 減giảm 勝thắng 能năng 。 於ư 惡ác 事sự 業nghiệp 順thuận 成thành 勇dũng 悍hãn 。 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 名danh 為vi 懈giải 怠đãi 。 由do 此thử 說thuyết 為vi 。 鄙bỉ 劣liệt 勤cần 性tánh 。 勤cần 習tập 鄙bỉ 穢uế 故cố 名danh 懈giải 怠đãi 。

不bất 信tín 者giả 謂vị 至chí 信tín 所sở 對đối 治trị 者giả 。 可khả 知tri 。

惛hôn 謂vị 惛hôn 沈trầm 至chí 是thị 名danh 惛hôn 沈trầm 者giả 。 引dẫn 本bổn 論luận 證chứng 。 身thân 。 心tâm 重trọng/trùng 性tánh 。 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 惛hôn 沈trầm 性tánh 故cố 名danh 惛hôn 沈trầm 。 惛hôn 謂vị 惛hôn 昧muội 。 沈trầm 謂vị 沈trầm 重trọng 義nghĩa 也dã 。 正chánh 理lý 論luận 云vân 。 輕khinh 安an 所sở 治trị 。

此thử 是thị 心tâm 所sở 如như 何hà 名danh 身thân 者giả 。 問vấn 。 身thân 是thị 色sắc 聚tụ 。 此thử 惛hôn 沈trầm 是thị 心tâm 所sở 。 如như 何hà 名danh 身thân 。

如như 身thân 受thọ 言ngôn 故cố 亦diệc 無vô 失thất 者giả 。 答đáp 。 如như 受thọ 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 依y 身thân 起khởi 故cố 。 名danh 身thân 受thọ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 依y 心tâm 起khởi 故cố 名danh 心tâm 受thọ 。 惛hôn 沈trầm 言ngôn 身thân 故cố 亦diệc 無vô 失thất 。

掉trạo 謂vị 掉trạo 舉cử 令linh 心tâm 不bất 靜tĩnh 者giả 。 理lý 實thật 亦diệc 能năng 令linh 心tâm 所sở 不bất 靜tĩnh 。 從tùng 強cưỡng 說thuyết 心tâm 。 正chánh 理lý 論luận 說thuyết 。 捨xả 所sở 對đối 治trị 。

唯duy 有hữu 如như 是thị 至chí 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 結kết 數số 。

豈khởi 不bất 根căn 本bổn 至chí 掉trạo 舉cử 放phóng 逸dật 者giả 。 問vấn 。 本bổn 論luận 說thuyết 十thập 又hựu 不bất 說thuyết 惛hôn 沈trầm 。 今kim 言ngôn 說thuyết 六lục 太thái 減giảm 太thái 增tăng 。

天thiên 愛ái 汝nhữ 今kim 至chí 不bất 閑nhàn 意ý 旨chỉ 者giả 。 答đáp 。 西tây 方phương 相tương/tướng 弄lộng 呼hô 為vi 天thiên 愛ái 。 非phi 能năng 自tự 活hoạt 天thiên 愛ái 得đắc 存tồn 。 汝nhữ 今kim 但đãn 知tri 本bổn 論luận 言ngôn 至chí 不bất 閑nhàn 意ý 旨chỉ 。

意ý 旨chỉ 者giả 何hà 者giả 。 徵trưng 。

謂vị 失thất 念niệm 至chí 謂vị 除trừ 前tiền 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 。 此thử 顯hiển 不bất 減giảm 過quá 。 無vô 癡si 慧tuệ 性tánh 善thiện 中trung 不bất 說thuyết 。 失thất 念niệm 等đẳng 五ngũ 念niệm 等đẳng 為vi 體thể 。 大đại 惑hoặc 地địa 中trung 亦diệc 不bất 說thuyết 也dã 。 故cố 本bổn 論luận 說thuyết 相tương 對đối 四tứ 句cú 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 故cố 念niệm 等đẳng 五ngũ 大đại 地địa 法pháp 攝nhiếp 。 問vấn 大đại 地địa 法pháp 十thập 皆giai 通thông 於ư 染nhiễm 。 何hà 故cố 本bổn 論luận 。 於ư 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 中trung 。 說thuyết 念niệm 等đẳng 五ngũ 非phi 受thọ 等đẳng 五ngũ 。 解giải 云vân 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 。 觸xúc 。 欲dục 順thuận 染nhiễm 偏thiên 強cường/cưỡng 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 順thuận 淨tịnh 偏thiên 勝thắng 。 恐khủng 疑nghi 念niệm 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 唯duy 淨tịnh 中trung 有hữu 不bất 通thông 染nhiễm 中trung 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 是thị 故cố 別biệt 翻phiên 。 若nhược 爾nhĩ 。 亦diệc 應ưng 恐khủng 疑nghi 受thọ 等đẳng 五ngũ 法pháp 唯duy 染nhiễm 中trung 有hữu 。 於ư 淨tịnh 品phẩm 中trung 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 解giải 云vân 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 亦diệc 應ưng 別biệt 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 或hoặc 可khả 影ảnh 顯hiển 。 又hựu 解giải 念niệm 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 雖tuy 順thuận 淨tịnh 品phẩm 。 於ư 染nhiễm 品phẩm 中trung 不bất 起khởi 即tức 已dĩ 。 起khởi 必tất 猛mãnh 利lợi 勝thắng 受thọ 等đẳng 五ngũ 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 受thọ 等đẳng 順thuận 染nhiễm 據cứ 長trường 時thời 說thuyết 。 今kim 據cứ 猛mãnh 利lợi 。 是thị 故cố 別biệt 翻phiên 。 若nhược 爾nhĩ 。 受thọ 等đẳng 於ư 淨tịnh 品phẩm 中trung 不bất 起khởi 即tức 已dĩ 。 起khởi 必tất 猛mãnh 利lợi 勝thắng 念niệm 等đẳng 五ngũ 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 何hà 不bất 別biệt 說thuyết 。 解giải 云vân 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 亦diệc 應ưng 別biệt 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 或hoặc 可khả 影ảnh 顯hiển 。 又hựu 解giải 念niệm 等đẳng 五ngũ 法pháp 偏thiên 順thuận 淨tịnh 品phẩm 。 不bất 應ưng 起khởi 染nhiễm 障chướng 善thiện 法Pháp 生sanh 。 而nhi 今kim 障chướng 善thiện 顯hiển 法pháp 希hy 寄ký 。 如như 自tự 眷quyến 屬thuộc 忽hốt 相tương 違vi 背bối/bội 。 若nhược 爾nhĩ 受thọ 等đẳng 偏thiên 順thuận 染nhiễm 品phẩm 。 不bất 應ưng 起khởi 淨tịnh 障chướng 染nhiễm 法pháp 生sanh 。 起khởi 善thiện 心tâm 時thời 障chướng 染nhiễm 不bất 生sanh 。 亦diệc 顯hiển 法pháp 希hy 奇kỳ 。 何hà 故cố 不bất 於ư 。 善thiện 法Pháp 中trung 說thuyết 。 解giải 云vân 據cứ 此thử 義nghĩa 邊biên 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 亦diệc 應ưng 別biệt 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 或hoặc 可khả 影ảnh 顯hiển 。

有hữu 執chấp 邪tà 等đẳng 持trì 至chí 與dữ 此thử 不bất 同đồng 者giả 。 敘tự 異dị 說thuyết 。 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa 。 有hữu 執chấp 大đại 地địa 法pháp 中trung 邪tà 等đẳng 持trì 。 非phi 即tức 是thị 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 中trung 心tâm 亂loạn 。 彼bỉ 作tác 四tứ 句cú 與dữ 此thử 四tứ 句cú 不bất 同đồng 第đệ 一nhất 句cú 加gia 等đẳng 持trì 。 第đệ 二nhị 句cú 加gia 心tâm 亂loạn 第đệ 三tam 句cú 除trừ 定định 。 第đệ 四tứ 句cú 可khả 知tri 。

又hựu 許hứa 惛hôn 沈trầm 至chí 於ư 誰thùy 有hữu 過quá 者giả 。 此thử 顯hiển 不bất 增tăng 過quá 也dã 。 論luận 主chủ 責trách 言ngôn 。 汝nhữ 宗tông 自tự 許hứa 惛hôn 沈trầm 通thông 與dữ 諸chư 惑hoặc 相tương 應ứng 。 而nhi 不bất 說thuyết 在tại 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 中trung 。 於ư 誰thùy 有hữu 過quá 。

有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 至chí 非phi 掉trạo 舉cử 行hành 者giả 。 法pháp 救cứu 釋thích 也dã 。 惛hôn 沈trầm 應ưng 說thuyết 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 中trung 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 謂vị 惛hôn 沈trầm 行hành 者giả 速tốc 發phát 等đẳng 持trì 。 非phi 掉trạo 舉cử 行hành 。 以dĩ 過quá 輕khinh 故cố 而nhi 不bất 別biệt 說thuyết 。 順thuận 等đẳng 持trì 故cố 。

誰thùy 惛hôn 沈trầm 行hành 至chí 不bất 俱câu 行hành 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 。 二nhị 既ký 同đồng 時thời 未vị 曾tằng 別biệt 起khởi 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 二nhị 行hành 不bất 同đồng 。

雖tuy 爾nhĩ 應ưng 知tri 隨tùy 增tăng 說thuyết 行hành 者giả 。 法pháp 救cứu 釋thích 。 二nhị 雖tuy 俱câu 起khởi 行hành 有hữu 增tăng 。 微vi 。 隨tùy 增tăng 說thuyết 行hành 。 亦diệc 有hữu 何hà 過quá 。

雖tuy 知tri 說thuyết 行hành 至chí 唯duy 六lục 義nghĩa 成thành 者giả 。 論luận 主chủ 復phục 難nạn/nan 。 雖tuy 知tri 說thuyết 行hành 隨tùy 用dụng 偏thiên 增tăng 。 而nhi 依y 有hữu 體thể 建kiến 立lập 地địa 法pháp 。 故cố 此thử 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 唯duy 六lục 義nghĩa 成thành 。

此thử 唯duy 遍biến 染nhiễm 心tâm 俱câu 起khởi 非phi 餘dư 故cố 者giả 。 釋thích 恆hằng 唯duy 染nhiễm 。 此thử 六lục 唯duy 染nhiễm 非phi 餘dư 淨tịnh 心tâm 。 遍biến 染nhiễm 心tâm 。 顯hiển 染nhiễm 俱câu 起khởi 。 俱câu 起khởi 即tức 顯hiển 竝tịnh 生sanh 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 不bất 善thiện 心tâm 有hữu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 就tựu 中trung 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。 此thử 即tức 釋thích 名danh 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 依y 主chủ 釋thích 亦diệc 準chuẩn 前tiền 釋thích 。 恆hằng 遍biến 不bất 善thiện 故cố 名danh 為vi 大đại 。

彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 至chí 無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 者giả 。 此thử 下hạ 辨biện 體thể 。 問vấn 答đáp 可khả 知tri 。 有hữu 古cổ 德đức 亦diệc 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 一nhất 通thông 六lục 識thức 。 二nhị 通thông 五ngũ 斷đoạn 。 三tam 竝tịnh 頭đầu 起khởi 。 四tứ 唯duy 不bất 善thiện 。 五ngũ 唯duy 欲dục 界giới 。 若nhược 具cụ 五ngũ 義nghĩa 立lập 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 不bất 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 是thị 故cố 不bất 立lập 。 亦diệc 費phí 言ngôn 論luận 不bất 能năng 具cụ 述thuật 也dã 。 今kim 依y 此thử 論luận 。 以dĩ 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 。 謂vị 唯duy 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 泰thái 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 唯duy 簡giản 大đại 地địa 十thập 。 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 簡giản 餘dư 三tam 十thập 四tứ 數số 。 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 如như 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 。 此thử 八bát 既ký 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 云vân 何hà 將tương 遍biến 不bất 善thiện 以dĩ 簡giản 。 應ưng 以dĩ 唯duy 不bất 善thiện 以dĩ 簡giản 同đồng 大đại 地địa 十thập 。 又hựu 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 少thiểu 惑hoặc 中trung 謟siểm 。 誑cuống 。 憍kiêu 。 及cập 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 。 貪tham 。 慢mạn 。 疑nghi 。 此thử 十thập 八bát 應ưng 以dĩ 二nhị 義nghĩa 簡giản 。 遍biến 不bất 善thiện 言ngôn 。 但đãn 應ưng 簡giản 忿phẫn 。 覆phú 。 慳san 。 嫉tật 。 惱não 。 害hại 。 恨hận 。 及cập 瞋sân 。 非phi 是thị 法Pháp 師sư 不bất 達đạt 此thử 應ưng 誤ngộ 耳nhĩ 。 今kim 解giải 云vân 大đại 地địa 法pháp 十thập 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 及cập 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 。 此thử 十thập 八bát 法pháp 雖tuy 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 而nhi 非phi 唯duy 不bất 善thiện 。 忿phẫn 。 覆phú 。 慳san 。 嫉tật 。 惱não 。 害hại 。 恨hận 。 及cập 瞋sân 。 此thử 八bát 雖tuy 唯duy 不bất 善thiện 而nhi 非phi 遍biến 不bất 善thiện 。 餘dư 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 少thiểu 惑hoặc 中trung 諂siểm 。 誑cuống 。 憍kiêu 。 及cập 地địa 外ngoại 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 。 貪tham 。 慢mạn 。 疑nghi 。 此thử 十thập 八bát 法pháp 非phi 唯duy 不bất 善thiện 。 亦diệc 非phi 遍biến 不bất 善thiện 故cố 。 皆giai 不bất 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 作tác 斯tư 解giải 釋thích 可khả 無vô 妨phương 矣hĩ 。

論luận 曰viết 至chí 如như 後hậu 當đương 辨biện 者giả 。 指chỉ 同đồng 下hạ 釋thích 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 五ngũ 明minh 少thiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。 此thử 即tức 釋thích 名danh 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 依y 主chủ 亦diệc 準chuẩn 前tiền 釋thích 。

彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 至chí 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 此thử 下hạ 辨biện 體thể 。 有hữu 古cổ 德đức 亦diệc 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 廢phế 立lập 少thiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 一nhất 不bất 通thông 六lục 識thức 。 二nhị 不bất 通thông 五ngũ 斷đoạn 。 三tam 不bất 通thông 三tam 性tánh 。 四tứ 不bất 通thông 三tam 界giới 。 五ngũ 別biệt 頭đầu 起khởi 。 亦diệc 費phí 言ngôn 論luận 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。 若nhược 具cụ 五ngũ 義nghĩa 立lập 少thiểu 煩phiền 惱não 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 不bất 具cụ 五ngũ 義nghĩa 是thị 故cố 不bất 立lập 。 今kim 依y 此thử 論luận 。 一nhất 義nghĩa 廢phế 立lập 少thiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 十thập 。 謂vị 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 意ý 癡si 相tương 應ứng 。 慢mạn 。 疑nghi 二nhị 種chủng 雖tuy 唯duy 意ý 癡si 非phi 唯duy 修tu 斷đoạn 。 惡ác 作tác 雖tuy 唯duy 修tu 斷đoạn 非phi 唯duy 意ý 癡si 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 非phi 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 亦diệc 非phi 唯duy 意ý 癡si 故cố 。 皆giai 不bất 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。

論luận 曰viết 至chí 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 者giả 。 就tựu 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 一nhất 釋thích 小tiểu 指chỉ 下hạ 。 二nhị 總tổng 結kết 顯hiển 餘dư 。 此thử 即tức 釋thích 小tiểu 指chỉ 同đồng 下hạ 解giải 。 忿phẫn 等đẳng 十thập 法pháp 名danh 如như 是thị 類loại 若nhược 依y 正chánh 理lý 第đệ 十thập 一nhất 釋thích 頌tụng 類loại 云vân 。 類loại 言ngôn 為vi 攝nhiếp 不bất 忍nhẫn 。 不bất 樂lạc 。 憤phẫn 發phát 等đẳng 義nghĩa (# 淮hoài 彼bỉ 論luận 於ư 小tiểu 惑hoặc 中trung 更cánh 說thuyết 有hữu 不bất 忍nhẫn 等đẳng )# 又hựu 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 第đệ 九cửu 雜tạp 事sự 品phẩm 中trung 。 更cánh 說thuyết 有hữu 眾chúng 多đa 小tiểu 煩phiền 惱não 名danh 。 可khả 有hữu 五ngũ 六lục 行hành 。 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。 問vấn 諸chư 論luận 具cụ 說thuyết 何hà 故cố 此thử 論luận 不bất 言ngôn 。 解giải 云vân 諸chư 論luận 既ký 別biệt 各các 立lập 異dị 名danh 。 論luận 其kỳ 體thể 性tánh 。 皆giai 是thị 此thử 論luận 忿phẫn 等đẳng 十thập 攝nhiếp 。 且thả 如như 正chánh 理lý 不bất 忍nhẫn 。 不bất 樂lạc 。 於ư 嫉tật 中trung 攝nhiếp 。 憤phẫn 發phát 忿phẫn 中trung 以dĩ 收thu 。 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 眾chúng 多đa 異dị 名danh 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 皆giai 此thử 十thập 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 隨tùy 煩phiền 惱não 名danh 眾chúng 多đa 差sai 別biệt 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 頭đầu 數số 何hà 定định 。 或hoặc 說thuyết 十thập 種chủng 且thả 據cứ 顯hiển 相tương/tướng 以dĩ 論luận 。 或hoặc 更cánh 說thuyết 多đa 隨tùy 事sự 別biệt 說thuyết 。 餘dư 論luận 既ký 說thuyết 眾chúng 多đa 不bất 可khả 限hạn 其kỳ 頭đầu 數số 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 尋tầm 伺tứ 等đẳng 法pháp 者giả 。 此thử 即tức 總tổng 結kết 顯hiển 餘dư 不bất 定định 。 不bất 入nhập 五ngũ 地địa 名danh 為vi 不bất 定định 。 不bất 定định 所sở 依y 名danh 不bất 定định 地địa 。 不bất 定định 地địa 家gia 法pháp 名danh 不bất 定định 地địa 法pháp 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 貪tham 。 瞋sân 。 慢mạn 。 疑nghi 。 此thử 不bất 定định 地địa 法pháp 。 因nhân 解giải 五ngũ 地địa 文văn 便tiện 兼kiêm 明minh 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 。 於ư 不bất 定định 中trung 更cánh 說thuyết 有hữu 怖bố 。 故cố 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 。 怖bố 。 及cập 尋tầm 。 伺tứ 心tâm 。 又hựu 婆bà 沙sa 七thất 十thập 五ngũ 云vân 評bình 曰viết 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 所sở 起khởi 中trung 應ưng 別biệt 說thuyết 怖bố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 別biệt 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 是thị 怖bố 自tự 性tánh 。 此thử 即tức 攝nhiếp 在tại 復phục 有hữu 所sở 餘dư 如như 是thị 類loại 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 心tâm 所sở 法pháp 內nội 。 非phi 諸chư 煩phiền 惱não (# 彼bỉ 論luận 復phục 說thuyết 怖bố 唯duy 欲dục 界giới 。 上thượng 界giới 言ngôn 怖bố 於ư 厭yếm 說thuyết 怖bố )# 又hựu 婆bà 沙sa 七thất 十thập 五ngũ 云vân 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 厭yếm 。 怖bố 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 名danh 即tức 差sai 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 名danh 厭yếm 。 此thử 名danh 怖bố 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 怖bố 唯duy 欲dục 界giới 。 厭yếm 通thông 三tam 界giới 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 怖bố 在tại 煩phiền 惱não 品phẩm 。 厭yếm 在tại 善thiện 品phẩm 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。 怖bố 通thông 染nhiễm 污ô 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 厭yếm 唯duy 是thị 善thiện 。 大đại 德đức 說thuyết 曰viết 。 於ư 衰suy 事sự 深thâm 心tâm 疑nghi 慮lự 。 欲dục 得đắc 遠viễn 離ly 。 說thuyết 名danh 為vi 怖bố 。 已dĩ 得đắc 遠viễn 離ly 。 深thâm 心tâm 憎tăng 惡ác 。 說thuyết 名danh 為vi 厭yếm 。 如như 是thị 名danh 為vi 怖bố 。 厭yếm 差sai 別biệt 雖tuy 有hữu 四tứ 說thuyết 然nhiên 無vô 評bình 家gia )# 問vấn 準chuẩn 上thượng 婆bà 沙sa 文văn 別biệt 說thuyết 有hữu 怖bố 。 何hà 故cố 此thử 論luận 不bất 說thuyết 。 解giải 云vân 此thử 論luận 據cứ 顯hiển 故cố 於ư 不bất 定định 但đãn 說thuyết 八bát 種chủng 。 不bất 說thuyết 怖bố 也dã 。 或hoặc 可khả 。 等đẳng 中trung 亦diệc 攝nhiếp 。 或hoặc 可khả 。 論luận 意ý 各các 別biệt 。 問vấn 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 相tướng 對đối 翻phiên 名danh 。 何hà 故cố 於ư 中trung 有hữu 翻phiên 。 不bất 翻phiên 。 解giải 云vân 詳tường 諸chư 經kinh 。 論luận 。 心tâm 所sở 多đa 少thiểu 難nạn/nan 為vi 一nhất 準chuẩn 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 若nhược 總tổng 搜sưu 括quát 相tương 對đối 廢phế 立lập 便tiện 成thành 雜tạp 亂loạn 。 只chỉ 依y 此thử 論luận 顯hiển 相tương/tướng 廢phế 立lập 。 總tổng 有hữu 四tứ 十thập 六lục 種chủng 。 謂vị 大đại 地địa 法pháp 十thập 至chí 不bất 定định 有hữu 八bát 。 於ư 四tứ 十thập 六lục 中trung 。 如như 大đại 地địa 法pháp 十thập 。 尋tầm 。 伺tứ 。 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 以dĩ 通thông 三tam 性tánh 。 或hoặc 通thông 二nhị 性tánh 故cố 。 此thử 十thập 四tứ 不bất 別biệt 翻phiên 名danh 。 餘dư 三tam 十thập 二nhị 中trung 總tổng 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 淨tịnh 品phẩm 有hữu 十thập 。 謂vị 信tín 等đẳng 。 二nhị 染nhiễm 品phẩm 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 謂vị 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 十thập 。 及cập 貪tham 。 瞋sân 。 慢mạn 。 疑nghi 。 若nhược 於ư 染nhiễm 中trung 通thông 五ngũ 斷đoạn 遍biến 六lục 識thức 者giả 。 即tức 正chánh 翻phiên 入nhập 淨tịnh 中trung 。 若nhược 不bất 遍biến 五ngũ 斷đoạn 不bất 遍biến 六lục 識thức 者giả 。 但đãn 可khả 傍bàng 翻phiên 非phi 正chánh 翻phiên 也dã 。 言ngôn 通thông 五ngũ 斷đoạn 遍biến 六lục 識thức 正chánh 翻phiên 者giả 。 總tổng 有hữu 十thập 法pháp 。 謂vị 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 。 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 。 及cập 與dữ 貪tham 。 瞋sân 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 六lục 中trung 翻phiên 癡si 為vi 無vô 癡si 。 無vô 癡si 即tức 是thị 大đại 地địa 法pháp 慧tuệ 故cố 。 於ư 善thiện 地địa 中trung 不bất 立lập 無vô 癡si 。 翻phiên 放phóng 逸dật 為vi 不bất 放phóng 逸dật 。 翻phiên 懈giải 怠đãi 為vi 精tinh 進tấn 。 翻phiên 不bất 信tín 為vi 信tín 。 翻phiên 惛hôn 沈trầm 為vi 輕khinh 安an 。 翻phiên 掉trạo 舉cử 為vi 捨xả 。 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 中trung 翻phiên 無vô 慚tàm 為vi 慚tàm 。 翻phiên 無vô 愧quý 為vi 愧quý 。 翻phiên 貪tham 為vi 無vô 貪tham 。 翻phiên 瞋sân 為vi 無vô 瞋sân 。 於ư 少thiểu 惑hoặc 中trung 。 害hại 雖tuy 不bất 通thông 五ngũ 斷đoạn 非phi 遍biến 六lục 識thức 。 而nhi 別biệt 翻phiên 者giả 以dĩ 過quá 重trọng/trùng 故cố 。 惱não 亂loạn 菩Bồ 薩Tát 。 障chướng 趣thú 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 將tương 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 仍nhưng 起khởi 欲dục 。 恚khuể 。 害hại 覺giác 。 由do 斯tư 過quá 重trọng/trùng 所sở 以dĩ 別biệt 翻phiên 。 餘dư 少thiểu 惑hoặc 九cửu 及cập 與dữ 慢mạn 。 疑nghi 。 二nhị 義nghĩa 不bất 具cụ 。 但đãn 可khả 傍bàng 翻phiên 非phi 正chánh 翻phiên 也dã 。 謂vị 餘dư 少thiểu 惑hoặc 九cửu 。 及cập 疑nghi 。 非phi 通thông 五ngũ 斷đoạn 非phi 遍biến 六lục 識thức 。 慢mạn 雖tuy 通thông 五ngũ 斷đoạn 。 而nhi 不bất 通thông 六lục 識thức 故cố 不bất 翻phiên 也dã 。 此thử 十thập 一nhất 種chủng 。 但đãn 可khả 傍bàng 翻phiên 者giả 。 就tựu 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 等đẳng 流lưu 門môn 翻phiên 。 二nhị 約ước 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 門môn 翻phiên 。 言ngôn 約ước 等đẳng 流lưu 翻phiên 者giả 。 謂vị 是thị 本bổn 惑hoặc 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 念niệm 。 恨hận 。 嫉tật 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 翻phiên 入nhập 無vô 瞋sân 。 惱não 是thị 見kiến 取thủ 等đẳng 流lưu 。 翻phiên 見kiến 取thủ 為vi 正chánh 見kiến 。 正chánh 見kiến 即tức 是thị 大đại 地địa 法pháp 中trung 慧tuệ 數số 。 所sở 以dĩ 善thiện 中trung 不bất 別biệt 立lập 也dã 。 覆phú 或hoặc 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 翻phiên 入nhập 無vô 貪tham 。 或hoặc 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 翻phiên 入nhập 無vô 癡si 。 無vô 癡si 是thị 慧tuệ 故cố 善thiện 中trung 不bất 別biệt 立lập 也dã 。 慳san 。 誑cuống 。 憍kiêu 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 。 翻phiên 入nhập 無vô 貪tham 。 諂siểm 是thị 諸chư 見kiến 等đẳng 流lưu 。 翻phiên 五ngũ 見kiến 為vi 正chánh 見kiến 。 正chánh 見kiến 還hoàn 是thị 慧tuệ 數số 故cố 善thiện 中trung 不bất 立lập 。 約ước 等đẳng 流lưu 門môn 但đãn 翻phiên 得đắc 九cửu 。 慢mạn 。 疑nghi 本bổn 惑hoặc 非phi 是thị 等đẳng 流lưu 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 不bất 別biệt 翻phiên 也dã 。 害hại 雖tuy 是thị 瞋sân 等đẳng 流lưu 。 過quá 重trọng/trùng 別biệt 翻phiên 也dã 。 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。 言ngôn 約ước 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 翻phiên 者giả 。 如như 忿phẫn 。 恨hận 。 嫉tật 。 惱não 。 總tổng 與dữ 瞋sân 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。 翻phiên 入nhập 無vô 瞋sân 。 覆phú 若nhược 貪tham 等đẳng 流lưu 與dữ 貪tham 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。 翻phiên 入nhập 無vô 貪tham 。 若nhược 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 與dữ 癡si 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。 翻phiên 入nhập 無vô 癡si 。 即tức 慧tuệ 攝nhiếp 也dã 。 慳san 。 誑cuống 二nhị 種chủng 與dữ 貪tham 行hành 相tương/tướng 相tương 似tự 。 翻phiên 入nhập 無vô 貪tham 。 諂siểm 謂vị 諂siểm 曲khúc 翻phiên 曲khúc 即tức 為vi 正chánh 直trực 。 正chánh 直trực 是thị 捨xả 。 故cố 品phẩm 類loại 足túc 第đệ 二nhị 云vân 。 身thân 正chánh 直trực 心tâm 正chánh 直trực 。 憍kiêu 之chi 與dữ 慢mạn 。 憍kiêu 自tự 傲ngạo 逸dật 。 慢mạn 凌lăng 蔑miệt 他tha 。 不bất 敬kính 師sư 長trưởng 。 若nhược 不bất 憍kiêu 慢mạn 。 心tâm 便tiện 恭cung 敬kính 。 敬kính 即tức 是thị 慚tàm 翻phiên 入nhập 慚tàm 中trung 。 疑nghi 謂vị 猶do 豫dự 不bất 決quyết 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 能năng 正chánh 決quyết 即tức 是thị 其kỳ 慧tuệ 。 翻phiên 入nhập 慧tuệ 中trung 。 害hại 雖tuy 似tự 瞋sân 過quá 重trọng/trùng 別biệt 翻phiên 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。

此thử 中trung 應ưng 說thuyết 至chí 決quyết 定định 俱câu 生sanh 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 二nhị 明minh 定định 俱câu 生sanh 。 就tựu 中trung 。 一nhất 約ước 欲dục 界giới 俱câu 生sanh 。 二nhị 約ước 上thượng 界giới 俱câu 生sanh 。 此thử 下hạ 約ước 欲dục 界giới 俱câu 生sanh 。 頌tụng 前tiền 問vấn 起khởi 。

頌tụng 曰viết 至chí 若nhược 有hữu 皆giai 增tăng 一nhất 者giả 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 標tiêu 顯hiển 有hữu 尋tầm 。 伺tứ 。 次thứ 三tam 句cú 明minh 善thiện 品phẩm 俱câu 生sanh 。 次thứ 四tứ 句cú 明minh 不bất 善thiện 俱câu 生sanh 。 次thứ 兩lưỡng 句cú 明minh 無vô 記ký 俱câu 生sanh 。 後hậu 兩lưỡng 句cú 顯hiển 遍biến 增tăng 眠miên 。

論luận 曰viết 至chí 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 者giả 。 此thử 總tổng 標tiêu 顯hiển 心tâm 品phẩm 有hữu 五ngũ 。 問vấn 准chuẩn 前tiền 頌tụng 文văn 。 不bất 善thiện 三tam 見kiến 與dữ 不bất 共cộng 無vô 明minh 合hợp 說thuyết 。 何hà 故cố 長trường/trưởng 行hành 餘dư 煩phiền 惱não 收thu 。 解giải 云vân 於ư 頌tụng 文văn 中trung 不bất 善thiện 三tam 見kiến 數số 同đồng 不bất 共cộng 。 所sở 以dĩ 合hợp 結kết 。 長trường/trưởng 行hành 五ngũ 品phẩm 別biệt 分phần/phân 。 故cố 彼bỉ 三tam 見kiến 餘dư 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。

然nhiên 欲dục 界giới 心tâm 至chí 至chí 。 二nhị 十thập 三tam 者giả 。 此thử 釋thích 初sơ 頌tụng 。 善thiện 心tâm 俱câu 生sanh 其kỳ 數số 可khả 知tri 。 於ư 心tâm 所sở 中trung 。 隨tùy 從tùng 。 自tự 力lực 相tương 對đối 差sai 別biệt 成thành 四tứ 句cú 者giả 。 隨tùy 從tùng 謂vị 隨tùy 他tha 起khởi 。 自tự 力lực 謂vị 別biệt 作tác 頭đầu 生sanh 。 第đệ 一nhất 句cú 隨tùy 從tùng 非phi 自tự 力lực 。 有hữu 二nhị 十thập 九cửu 法pháp 。 謂vị 大đại 地địa 法pháp 十thập 中trung 除trừ 慧tuệ 餘dư 九cửu 法pháp 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 十thập 。 大đại 煩phiền 惱não 法pháp 六lục 中trung 除trừ 無vô 明minh 餘dư 五ngũ 法pháp 。 大đại 不bất 善thiện 地địa 二nhị 。 及cập 尋tầm 。 伺tứ 。 睡thụy 眠miên 。 問vấn 若nhược 睡thụy 眠miên 是thị 隨tùy 從tùng 非phi 自tự 力lực 者giả 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 五ngũ 十thập 簡giản 纏triền 非phi 結kết 中trung 有hữu 復phục 次thứ 云vân 。 睡thụy 眠miên 。 惡ác 作tác 雖tuy 亦diệc 獨độc 立lập 。 而nhi 不bất 離ly 二nhị 。 准chuẩn 彼bỉ 論luận 文văn 睡thụy 眠miên 是thị 獨độc 立lập 。 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 非phi 自tự 力lực 耶da 。 解giải 云vân 婆bà 沙sa 據cứ 睡thụy 眠miên 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 。 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 與dữ 善thiện 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 相tương 應ứng 名danh 獨độc 立lập 。 如như 無vô 明minh 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 名danh 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 今kim 立lập 四tứ 句cú 中trung 睡thụy 眠miên 非phi 自tự 力lực 起khởi 者giả 。 據cứ 無vô 別biệt 自tự 力lực 起khởi 相tương/tướng 。 如như 尋tầm 。 伺tứ 等đẳng 故cố 初sơ 句cú 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 婆bà 沙sa 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 一nhất 切thiết 睡thụy 眠miên 皆giai 名danh 獨độc 立lập 。 此thử 貪tham 等đẳng 皆giai 名danh 隨tùy 從tùng 。 以dĩ 於ư 睡thụy 位vị 起khởi 故cố 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 第đệ 二nhị 句cú 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 睡thụy 通thông 二nhị 種chủng 。 若nhược 與dữ 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 名danh 隨tùy 從tùng 。 若nhược 與dữ 善thiện 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 相tương 應ứng 名danh 自tự 力lực 。 婆bà 沙sa 但đãn 言ngôn 雖tuy 亦diệc 獨độc 立lập 。 不bất 言ngôn 不bất 通thông 隨tùy 從tùng 若nhược 作tác 斯tư 解giải 即tức 第đệ 三tam 句cú 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 是thị 餘dư 師sư 義nghĩa 不bất 必tất 須tu 通thông 。 第đệ 二nhị 句cú 自tự 力lực 非phi 隨tùy 從tùng 。 有hữu 十thập 五ngũ 法pháp 。 謂vị 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 十thập 。 及cập 惡ác 作tác 。 貪tham 。 瞋sân 。 慢mạn 。 疑nghi 。 第đệ 三tam 句cú 隨tùy 從tùng 亦diệc 自tự 力lực 。 有hữu 二nhị 法pháp 。 謂vị 慧tuệ 。 無vô 明minh 。 慧tuệ 若nhược 是thị 五ngũ 見kiến 名danh 自tự 力lực 。 餘dư 三tam 性tánh 相tướng 應ưng 名danh 隨tùy 從tùng 。 無vô 明minh 若nhược 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 。 忿phẫn 等đẳng 。 惡ác 作tác 相tương 應ứng 名danh 自tự 力lực 。 若nhược 與dữ 貪tham 等đẳng 九cửu 惑hoặc 及cập 忿phẫn 等đẳng 十thập 惑hoặc 。 并tinh 惡ác 作tác 相tương 應ứng 名danh 隨tùy 從tùng 。 第đệ 四tứ 句cú 謂vị 除trừ 前tiền 說thuyết 。

惡ác 作tác 者giả 何hà 者giả 。 問vấn 。

惡ác 所sở 作tác 體thể 至chí 說thuyết 為vi 不bất 淨tịnh 者giả 。 答đáp 。 惡ác 所sở 作tác 之chi 體thể 名danh 惡ác 作tác 。 惡ác 作tác 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 體thể 即tức 正chánh 是thị 追truy 悔hối 。 又hựu 解giải 體thể 之chi 言ngôn 事sự 。 惡ác 所sở 作tác 事sự 名danh 為vi 惡ác 作tác 。 此thử 即tức 正chánh 解giải 惡ác 作tác 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 緣duyên 惡ác 作tác 法pháp 。 心tâm 追truy 悔hối 性tánh 說thuyết 名danh 惡ác 作tác 。 此thử 即tức 從tùng 所sở 緣duyên 立lập 名danh 。 如như 緣duyên 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 體thể 正chánh 是thị 定định 。 說thuyết 名danh 空không 者giả 從tùng 所sở 緣duyên 立lập 名danh 。 亦diệc 如như 不bất 淨tịnh 觀quán 以dĩ 無vô 貪tham 為vi 體thể 。 說thuyết 為vi 不bất 淨tịnh 從tùng 所sở 緣duyên 立lập 名danh 。 又hựu 見kiến 世thế 間gian 至chí 說thuyết 為vi 惡ác 作tác 者giả 。 第đệ 二nhị 解giải 悔hối 名danh 惡ác 作tác 從tùng 所sở 依y 立lập 名danh 。 惡ác 作tác 即tức 是thị 追truy 悔hối 所sở 依y 。 謂vị 惡ác 作tác 言ngôn 顯hiển 能năng 依y 悔hối 。 如như 村thôn 邑ấp 等đẳng 。 皆giai 來lai 集tập 會hội 。 此thử 舉cử 所sở 依y 意ý 顯hiển 能năng 依y 人nhân 也dã 。 又hựu 於ư 果quả 體thể 至chí 名danh 宿túc 作tác 業nghiệp 者giả 。 第đệ 三tam 解giải 。 惡ác 作tác 是thị 因nhân 。 追truy 悔hối 是thị 果quả 。 因nhân 惡ác 作tác 事sự 而nhi 有hữu 追truy 悔hối 故cố 。 惡ác 作tác 是thị 因nhân 。 追truy 悔hối 是thị 果quả 。 今kim 言ngôn 追truy 悔hối 名danh 惡ác 作tác 者giả 。 於ư 其kỳ 果quả 體thể 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 如như 說thuyết 此thử 六lục 觸xúc 處xứ 果quả 。 應ưng 知tri 名danh 宿túc 作tác 業nghiệp 因nhân 。 此thử 亦diệc 於ư 果quả 立lập 因nhân 名danh 也dã 。 六lục 觸xúc 所sở 依y 處xứ 即tức 是thị 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 若nhược 緣duyên 未vị 作tác 事sự 云vân 何hà 名danh 惡ác 作tác 者giả 。 難nạn/nan 。 緣duyên 已dĩ 作tác 事sự 可khả 名danh 惡ác 作tác 。 緣duyên 未vị 作tác 事sự 云vân 何hà 名danh 惡ác 作tác 。 於ư 未vị 作tác 事sự 至chí 是thị 我ngã 惡ác 作tác 者giả 。 釋thích 。 於ư 未vị 作tác 事sự 業nghiệp 亦diệc 立lập 作tác 名danh 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 受thọ 戒giới 。 等đẳng 事sự 業nghiệp 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 此thử 即tức 緣duyên 未vị 作tác 事sự 亦diệc 名danh 惡ác 作tác 。 亦diệc 得đắc 從tùng 境cảnh 為vi 名danh 。 何hà 等đẳng 惡ác 作tác 說thuyết 名danh 為vi 善thiện 者giả 。 問vấn 。 謂vị 於ư 善thiện 惡ác 至chí 二nhị 處xứ 而nhi 起khởi 者giả 。 答đáp 。 謂vị 於ư 善thiện 不bất 作tác 於ư 惡ác 作tác 。 心tâm 追truy 悔hối 性tánh 名danh 善thiện 惡ác 作tác 。 若nhược 與dữ 此thử 善thiện 惡ác 作tác 相tương 違vi 名danh 不bất 善thiện 惡ác 作tác 。 謂vị 於ư 善thiện 作tác 於ư 惡ác 不bất 作tác 。 心tâm 追truy 悔hối 性tánh 。 此thử 善thiện 。 不bất 善thiện 二nhị 種chủng 惡ác 作tác 。 各các 依y 善thiện 。 惡ác 二nhị 處xứ 而nhi 起khởi 。 故cố 婆bà 沙sa 三tam 十thập 七thất 云vân 此thử 中trung 惡ác 作tác 總tổng 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 有hữu 惡ác 作tác 是thị 善thiện 。 於ư 不bất 善thiện 處xứ 起khởi 。 二nhị 有hữu 惡ác 作tác 是thị 不bất 善thiện 。 於ư 善thiện 處xứ 起khởi 。 三tam 有hữu 惡ác 作tác 是thị 善thiện 。 於ư 善thiện 處xứ 起khởi 。 四tứ 有hữu 惡ác 作tác 是thị 不bất 善thiện 。 於ư 不bất 善thiện 處xứ 起khởi 。

若nhược 於ư 不bất 善thiện 至chí 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 可khả 知tri 。

何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 不bất 共cộng 心tâm 品phẩm 者giả 。 問vấn 。

謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 至chí 貪tham 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 。 答đáp 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 唯duy 有hữu 無vô 明minh 。 無vô 有hữu 所sở 餘dư 貪tham 等đẳng 本bổn 惑hoặc 。 忿phẫn 等đẳng 小tiểu 惑hoặc 。 及cập 惡ác 作tác 等đẳng 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 自tự 力lực 起khởi 故cố 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 若nhược 貪tham 等đẳng 。 忿phẫn 等đẳng 惡ác 作tác 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 皆giai 是thị 相tương 應ứng 不phủ 名danh 不bất 共cộng 。 他tha 力lực 起khởi 故cố 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 論luận 意ý 解giải 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 本bổn 惑hoặc 相tương 應ứng 名danh 不bất 共cộng 。 即tức 是thị 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 。 及cập 忿phẫn 等đẳng 。 惡ác 作tác 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 皆giai 名danh 不bất 共cộng 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 不bất 共cộng 無vô 明minh 通thông 見kiến 。 修tu 斷đoạn 。 故cố 正chánh 理lý 第đệ 十thập 一nhất 云vân 。 是thị 故cố 惡ác 作tác 是thị 不bất 善thiện 者giả 唯duy 無vô 明minh 俱câu 。 容dung 在tại 不bất 共cộng 。 忿phẫn 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 解giải 不bất 共cộng 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 容dung 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 俱câu 生sanh 。 又hựu 婆bà 沙sa 三tam 十thập 八bát 解giải 不bất 共cộng 無vô 明minh 具cụ 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 解giải 意ý 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 自tự 力lực 而nhi 起khởi 名danh 不bất 共cộng 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 以dĩ 修tu 所sở 斷đoạn 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 非phi 自tự 力lực 起khởi 故cố 。 不bất 名danh 不bất 共cộng 。 第đệ 二nhị 師sư 解giải 意ý 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 本bổn 惑hoặc 相tương 應ứng 皆giai 名danh 不bất 共cộng 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 及cập 獨độc 頭đầu 起khởi 。 若nhược 作tác 斯tư 解giải 通thông 見kiến 。 修tu 斷đoạn 。 此thử 論luận 同đồng 婆bà 沙sa 前tiền 師sư 。 正chánh 理lý 同đồng 婆bà 沙sa 後hậu 說thuyết 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 釋thích 不bất 共cộng 名danh 竝tịnh 無vô 違vi 害hại 。 應ưng 知tri 諸chư 論luận 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 若nhược 說thuyết 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 據cứ 前tiền 師sư 說thuyết 若nhược 言ngôn 通thông 見kiến 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 據cứ 後hậu 師sư 說thuyết 。

於ư 不bất 善thiện 見kiến 至chí 或hoặc 戒giới 禁cấm 取thủ 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 五ngũ 品phẩm 中trung 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 相tương 應ứng 。 即tức 明minh 不bất 善thiện 三tam 見kiến 。 二nhị 十thập 俱câu 生sanh 。

於ư 四tứ 不bất 善thiện 至chí 加gia 忿phẫn 等đẳng 隨tùy 一nhất 者giả 。 此thử 明minh 四tứ 惑hoặc 。 忿phẫn 等đẳng 。 二nhị 十thập 一nhất 俱câu 生sanh 。

不bất 善thiện 惡ác 作tác 至chí 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 者giả 。 此thử 明minh 不bất 善thiện 惡ác 作tác 。 二nhị 十thập 一nhất 俱câu 生sanh 。 不bất 善thiện 惡ác 作tác 自tự 力lực 起khởi 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 。 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 。 唯duy 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。

略lược 說thuyết 不bất 善thiện 至chí 有hữu 。 二nhị 十thập 一nhất 者giả 。 將tương 明minh 無vô 記ký 略lược 結kết 不bất 善thiện 四tứ 節tiết 煩phiền 惱não 。 不bất 善thiện 惡ác 作tác 十thập 纏triền 攝nhiếp 故cố 。 隨tùy 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。

若nhược 於ư 無vô 記ký 至chí 應ưng 知tri 如như 前tiền 釋thích 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 於ư 五ngũ 品phẩm 中trung 。 明minh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 能năng 有hữu 覆phú 障chướng 。 或hoặc 有hữu 癡si 覆phú 故cố 名danh 有hữu 覆phú 。 以dĩ 過quá 輕khinh 故cố 無vô 勝thắng 用dụng 記ký 不bất 能năng 感cảm 果quả 故cố 名danh 無vô 記ký 。

於ư 餘dư 無vô 記ký 至chí 并tinh 不bất 定định 尋tầm 伺tứ 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 五ngũ 明minh 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 無vô 能năng 障chướng 覆phú 或hoặc 無vô 癡si 覆phú 故cố 名danh 無vô 覆phú 。 無vô 勝thắng 用dụng 記ký 不bất 能năng 感cảm 果quả 故cố 名danh 無vô 記ký 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 工công 巧xảo 處xứ 等đẳng 諸chư 無vô 記ký 心tâm 。 似tự 有hữu 勇dũng 悍hãn 。 然nhiên 非phi 稱xưng 理lý 而nhi 起khởi 加gia 行hành 。 故cố 無vô 有hữu 勤cần 。 又hựu 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 無vô 懈giải 怠đãi 。 無vô 信tín 。 不bất 信tín 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 問vấn 何hà 故cố 惡ác 作tác 不bất 通thông 無vô 記ký 。 答đáp 正chánh 理lý 第đệ 十thập 一nhất 云vân 。 然nhiên 此thử 惡ác 作tác 通thông 善thiện 。 不bất 善thiện 。 不bất 通thông 無vô 記ký 。 隨tùy 憂ưu 行hành 故cố 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 非phi 無vô 記ký 法pháp 。 有hữu 如như 是thị 事sự 。 然nhiên 有hữu 追truy 變biến 我ngã 頃khoảnh 何hà 為vi 不bất 消tiêu 而nhi 食thực 。 我ngã 頃khoảnh 何hà 為vi 不bất 畫họa 此thử 壁bích 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 彼bỉ 心tâm 乃nãi 至chí 未vị 觸xúc 憂ưu 根căn 。 但đãn 是thị 省tỉnh 察sát 未vị 起khởi 惡ác 作tác 。 若nhược 觸xúc 憂ưu 根căn 便tiện 起khởi 惡ác 作tác 。

爾nhĩ 時thời 惡ác 作tác 理lý 同đồng 憂ưu 根căn 。 故cố 說thuyết 惡ác 作tác 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 令linh 心tâm 慼thích 惡ác 作tác 心tâm 品phẩm 。 若nhược 離ly 憂ưu 根căn 誰thùy 令linh 心tâm 慼thích (# 解giải 云vân 省tỉnh 察sát 是thị 慧tuệ )# 。

外ngoại 方phương 諸chư 師sư 至chí 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 者giả 。 前tiền 十thập 二nhị 是thị 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 諸chư 論luận 師sư 說thuyết 。 今kim 外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 說thuyết 有hữu 十thập 三tam 。 即tức 是thị 印ấn 度độ 國quốc 諸chư 師sư 也dã 。 故cố 正chánh 理lý 論luận 云vân 。 有hữu 執chấp 惡ác 作tác 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 憂ưu 如như 喜hỷ 根căn 非phi 唯duy 有hữu 記ký 。 此thử 相tương 應ứng 品phẩm 便tiện 有hữu 十thập 三tam 心tâm 所sở 俱câu 起khởi (# 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa )# 。

應ưng 知tri 睡thụy 眠miên 至chí 如như 例lệ 應ưng 知tri 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 應ưng 知tri 睡thụy 眠miên 與dữ 前tiền 所sở 說thuyết 五ngũ 種chủng 心tâm 品phẩm 。 皆giai 不bất 相tương 違vi 。 有hữu 皆giai 增tăng 一nhất 。 睡thụy 眠miên 通thông 三tam 性tánh 者giả 。 據cứ 有hữu 夢mộng 說thuyết 。 若nhược 無vô 夢mộng 時thời 唯duy 是thị 無vô 記ký 。

已dĩ 說thuyết 欲dục 界giới 至chí 上thượng 兼kiêm 除trừ 伺tứ 等đẳng 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 上thượng 界giới 明minh 。 結kết 問vấn 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 如như 欲dục 界giới 說thuyết 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 定định 所sở 滋tư 潤nhuận 無vô 瞋sân 等đẳng 惑hoặc 不bất 善thiện 法Pháp 。 故cố 無vô 不bất 善thiện 。 無vô 憂ưu 根căn 故cố 無vô 惡ác 作tác 。 無vô 叚giả 食thực 故cố 無vô 睡thụy 眠miên 。 餘dư 如như 欲dục 界giới 。

中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 至chí 如như 前tiền 具cụ 有hữu 者giả 。 釋thích 不bất 兩lưỡng 句cú 。 上thượng 地địa 漸tiệm 細tế 漸tiệm 離ly 災tai 患hoạn 故cố 。 中trung 定định 除trừ 尋tầm 。 上thượng 兼kiêm 除trừ 伺tứ 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 無vô 眾chúng 相tướng 依y 王vương 臣thần 等đẳng 別biệt 亦diệc 無vô 諂siểm 。 誑cuống 。 餘dư 皆giai 如như 前tiền 具cụ 有hữu 。

經kinh 說thuyết 諂siểm 誑cuống 至chí 令linh 還hoàn 問vấn 佛Phật 者giả 。 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。 經kinh 說thuyết 。 諂siểm 誑cuống 始thỉ 從tùng 欲dục 界giới 至chí 初sơ 定định 梵Phạm 天Thiên 。 由do 有hữu 王vương 。 臣thần 尊tôn 。 卑ty 差sai 別biệt 。 更cánh 相tương 接tiếp 事sự 眾chúng 相tướng 依y 故cố 。 故cố 有hữu 諂siểm 。 誑cuống 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 無vô 王vương 。 臣thần 等đẳng 尊tôn 。 卑ty 差sai 別biệt 。 無vô 有hữu 諂siểm 。 誑cuống 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 初sơ 定định 有hữu 諂siểm 。 誑cuống 者giả 。 如như 佛Phật 昔tích 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 住trú 誓Thệ 多Đa 林Lâm 。

時thời 有hữu 苾Bật 芻Sô 名danh 曰viết 馬Mã 勝Thắng 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

諸chư 四tứ 大đại 種chủng 。 當đương 於ư 何hà 位vị 。 盡tận 滅diệt 無vô 餘dư 。 為vi 欲dục 知tri 故cố 入nhập 勝thắng 等đẳng 持trì 。 即tức 以dĩ 定định 心tâm 於ư 誓Thệ 多Đa 林Lâm 沒một 。 於ư 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 天thiên 出xuất 。 從tùng 定định 而nhi 起khởi 。 問vấn 彼bỉ 天thiên 眾chúng 。 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 。 當đương 於ư 何hà 位vị 。 盡tận 滅diệt 無vô 餘dư 。 答đáp 曰viết 不bất 知tri 。 如như 是thị 欲dục 界giới 六lục 天thiên 展triển 轉chuyển 。 相tương/tướng 推thôi 乃nãi 至chí 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 所sở 。 彼bỉ 復phục 仰ngưỡng 推thôi 梵Phạm 眾chúng 。 欲dục 往vãng 梵Phạm 世Thế 入nhập 勝thắng 等đẳng 持trì 。 復phục 以dĩ 定định 心tâm 自tự 在tại 宮cung 沒một 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 出xuất 。 從tùng 定định 而nhi 起khởi 。 還hoàn 作tác 上thượng 問vấn 。 梵Phạm 眾chúng 咸hàm 曰viết 。 我ngã 等đẳng 不bất 知tri 。 復phục 推thôi 大đại 梵Phạm 。 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 。 尋tầm 問vấn 彼bỉ 大đại 梵Phạm 王Vương 。

時thời 大Đại 梵Phạm 王Vương 。 處xử 自tự 梵Phạm 眾chúng 。 忽hốt 被bị 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 。 問vấn 言ngôn 此thử 欲dục 。 色sắc 界giới 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 。 當đương 於ư 何hà 位vị 盡tận 滅diệt 。 無vô 餘dư 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 。 梵Phạm 王Vương 不bất 知tri 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 空không 處xứ 近cận 分phần/phân 。 斷đoạn 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 煩phiền 惱não 盡tận 時thời 。 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 究cứu 竟cánh 離ly 縛phược 。 無vô 餘dư 滅diệt 位vị 。 便tiện 矯kiểu 自tự 歎thán 顯hiển 彼bỉ 有hữu 誑cuống 。 謟siểm 言ngôn 愧quý 謝tạ 顯hiển 彼bỉ 有hữu 謟siểm 。 略lược 述thuật 如như 是thị 。 廣quảng 如như 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 九cửu 說thuyết 。

問vấn 是thị 大đại 梵Phạm 等đẳng 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 解giải 云vân 梵Phạm 眾chúng 中trung 尊tôn 名danh 為vi 大đại 梵Phạm 。 統thống 攝nhiếp 一nhất 切thiết 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 能năng 作tác 器khí 世thế 間gian 名danh 作tác 者giả 。 能năng 化hóa 有hữu 情tình 世thế 間gian 名danh 化hóa 者giả 。 言ngôn 生sanh 者giả 釋thích 前tiền 作tác 者giả 重trọng/trùng 顯hiển 作tác 義nghĩa 。 謂vị 能năng 生sanh 器khí 世thế 間gian 者giả 故cố 名danh 作tác 者giả 。 養dưỡng 者giả 已dĩ 下hạ 釋thích 前tiền 化hóa 者giả 重trọng/trùng 顯hiển 化hóa 義nghĩa 。 謂vị 能năng 養dưỡng 育dục 有hữu 情tình 世thế 間gian 者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 父phụ 故cố 名danh 化hóa 者giả (# 此thử 是thị 婆bà 沙sa 正chánh 理lý 意ý 釋thích )# 。 問vấn 馬mã 勝thắng 至chí 彼bỉ 更cánh 化hóa 身thân 不phủ 。 至chí 彼bỉ 一nhất 念niệm 復phục 容dung 得đắc 有hữu 幾kỷ 通thông 果quả 俱câu 。 解giải 云vân 馬mã 勝thắng 運vận 身thân 至chí 彼bỉ 初sơ 定định 。 作tác 彼bỉ 地địa 化hóa 。 大đại 梵Phạm 故cố 得đắc 執chấp 手thủ 相tương 牽khiên 。 若nhược 不bất 別biệt 化hóa 欲dục 界giới 色sắc 麁thô 執chấp 便tiện 不bất 得đắc 。 應ưng 知tri 運vận 身thân 及cập 化hóa 神thần 境cảnh 通thông 果quả 。 先tiên 留lưu 化hóa 身thân 後hậu 起khởi 天thiên 眼nhãn 見kiến 彼bỉ 地địa 色sắc 。 或hoặc 起khởi 天thiên 耳nhĩ 聞văn 彼bỉ 地địa 聲thanh 。 二nhị 通thông 互hỗ 起khởi 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 容dung 二nhị 俱câu 起khởi 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 云vân 。 問vấn 一nhất 念niệm 得đắc 起khởi 幾kỷ 通thông 果quả 耶da 。 答đáp 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 無vô 留lưu 化hóa 事sự 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 無vô 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 一nhất 念niệm 唯duy 起khởi 一nhất 通thông 果quả 。 謂vị 五ngũ 通thông 隨tùy 一nhất 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 有hữu 留lưu 化hóa 事sự 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 無vô 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 一nhất 念niệm 得đắc 起khởi 二nhị 通thông 果quả 。 謂vị 神thần 境cảnh 通thông 果quả 。 及cập 餘dư 四tứ 隨tùy 一nhất 。 諸chư 有hữu 欲dục 令linh 有hữu 留lưu 化hóa 事sự 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 有hữu 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 彼bỉ 說thuyết 一nhất 念niệm 得đắc 起khởi 四tứ 通thông 果quả 。 謂vị 神thần 境cảnh 通thông 果quả 。 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 。 及cập 餘dư 二nhị 隨tùy 一nhất 。 謂vị 他tha 心tâm 通thông 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 通thông 。 境cảnh 界giới 各các 別biệt 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 應ưng 知tri 第đệ 二nhị 所sở 說thuyết 為vi 善thiện 。 以dĩ 化hóa 事sự 可khả 留lưu 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 必tất 無vô 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 要yếu 於ư 同đồng 時thời 乃nãi 現hiện 前tiền 故cố 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 少thiểu 分phần 差sai 別biệt 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 三Tam 明Minh 相tương 似tự 殊thù 。 於ư 其kỳ 體thể 性tánh 。 實thật 各các 不bất 同đồng 有hữu 少thiểu 相tương 似tự 。 故cố 辨biện 差sai 別biệt 總tổng 有hữu 四tứ 對đối 。 此thử 下hạ 明minh 前tiền 兩lưỡng 對đối 。 頌tụng 前tiền 問vấn 起khởi 。 就tựu 問vấn 起khởi 中trung 。 一nhất 總tổng 。 二nhị 別biệt 。 此thử 即tức 總tổng 也dã 。

無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 至chí 差sai 別biệt 云vân 何hà 者giả 。 此thử 即tức 別biệt 也dã 。 頌tụng 曰viết 至chí 唯duy 於ư 欲dục 色sắc 有hữu 者giả 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 明minh 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 明minh 愛ái 。 敬kính 。

論luận 曰viết 至chí 所sở 敵địch 對đối 法pháp 者giả 。 諸chư 功công 德đức 。 謂vị 戒giới 。 定định 等đẳng 。 有hữu 德đức 者giả 。 謂vị 師sư 長trưởng 等đẳng 。 無vô 敬kính 等đẳng 四tứ 總tổng 顯hiển 不bất 重trọng/trùng 。 於ư 前tiền 二nhị 境cảnh 無vô 敬kính 。 無vô 崇sùng 。 或hoặc 於ư 諸chư 德đức 無vô 敬kính 。 於ư 有hữu 德đức 者giả 無vô 崇sùng 。 或hoặc 於ư 有hữu 德đức 者giả 無vô 敬kính 。 於ư 諸chư 功công 德đức 無vô 崇sùng 。 於ư 前tiền 二nhị 境cảnh 。 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 。 或hoặc 於ư 諸chư 德đức 。 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 於ư 有hữu 德đức 者giả 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 即tức 是thị 敬kính 。 慚tàm 所sở 敵địch 對đối 法pháp 。 以dĩ 敬kính 。 慚tàm 為vi 體thể 故cố 。 為vi 諸chư 善thiện 士sĩ 至chí 能năng 生sanh 怖bố 故cố 者giả 。 此thử 釋thích 無vô 愧quý 。 罪tội 。 謂vị 罪tội 業nghiệp 。 於ư 此thử 罪tội 中trung 。 不bất 見kiến 能năng 招chiêu 可khả 怖bố 畏úy 果quả 。 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 此thử 中trung 怖bố 言ngôn 顯hiển 非phi 愛ái 果quả 。 能năng 生sanh 怖bố 故cố 名danh 之chi 為vi 怖bố 。

不bất 見kiến 怖bố 言ngôn 至chí 名danh 不bất 見kiến 怖bố 者giả 。 外ngoại 難nạn/nan 。 不bất 見kiến 怖bố 言ngôn 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 為vi 見kiến 彼bỉ 罪tội 怖bố 果quả 。 而nhi 不bất 怖bố 畏úy 。 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 為vi 不bất 見kiến 彼bỉ 罪tội 怖bố 果quả 。 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 又hựu 解giải 為vi 見kiến 罪tội 而nhi 不bất 怖bố 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 此thử 問vấn 怖bố 屬thuộc 心tâm 。 即tức 緣duyên 境cảnh 怯khiếp 怖bố 。 為vi 不bất 見kiến 彼bỉ 罪tội 家gia 怖bố 果quả 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 此thử 問vấn 怖bố 屬thuộc 境cảnh 。 即tức 所sở 怖bố 果quả 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 者giả 。 論luận 主chủ 總tổng 答đáp 。

二nhị 俱câu 有hữu 過quá 至chí 應ưng 顯hiển 無vô 明minh 者giả 。 外ngoại 人nhân 出xuất 過quá 。 若nhược 見kiến 彼bỉ 罪tội 怖bố 果quả 。 而nhi 不bất 怖bố 畏úy 。 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 應ưng 顯hiển 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 謂vị 邪tà 見kiến 。 以dĩ 此thử 邪tà 見kiến 撥bát 因nhân 果quả 故cố 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 應ưng 顯hiển 邪tà 見kiến 。 若nhược 不bất 見kiến 彼bỉ 罪tội 怖bố 畏úy 果quả 。 名danh 不bất 見kiến 怖bố 。 應ưng 顯hiển 無vô 明minh 。 以dĩ 此thử 無vô 明minh 不bất 見kiến 怯khiếp 怖bố 。 又hựu 解giải 若nhược 見kiến 罪tội 而nhi 不bất 怖bố 。 應ưng 顯hiển 邪tà 見kiến 。 若nhược 不bất 見kiến 彼bỉ 罪tội 家gia 怖bố 果quả 。 應ưng 顯hiển 無vô 明minh 。

此thử 言ngôn 不bất 顯hiển 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 者giả 。 論luận 主chủ 答đáp 。 此thử 不bất 見kiến 怖bố 言ngôn 不bất 顯hiển 邪tà 見kiến 。 及cập 與dữ 無vô 明minh 。

何hà 所sở 顯hiển 耶da 者giả 。 外ngoại 人nhân 復phục 徵trưng 。

此thử 顯hiển 有hữu 法pháp 至chí 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 者giả 。 論luận 主chủ 答đáp 。 此thử 顯hiển 有hữu 法pháp 無vô 愧quý 。 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 。 為vi 彼bỉ 邪tà 見kiến 。 無vô 明minh 二nhị 因nhân 。 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 能năng 與dữ 現hiện 行hành 無vô 智trí 。 邪tà 智trí 。 為vi 隣lân 近cận 因nhân 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。

有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 者giả 。 敘tự 異dị 釋thích 。 此thử 師sư 約ước 自tự 。 他tha 無vô 恥sỉ 辨biện 二nhị 差sai 別biệt 。

若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 至chí 云vân 何hà 俱câu 起khởi 者giả 。 難nạn/nan 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 自tự 他tha 別biệt 觀quán 云vân 何hà 俱câu 起khởi 。

不bất 說thuyết 此thử 二nhị 至chí 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 者giả 。 餘dư 師sư 釋thích 。 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 無vô 愧quý 。 無vô 慚tàm 。 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 無vô 慚tàm 別biệt 觀quán 自tự 無vô 愧quý 別biệt 觀quán 他tha 。 然nhiên 有hữu 無vô 恥sỉ 觀quán 自tự 身thân 時thời 用dụng 勝thắng 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。

爾nhĩ 時thời 觀quán 自tự 身thân 雖tuy 亦diệc 有hữu 無vô 愧quý 。 觀quán 自tự 身thân 時thời 用dụng 劣liệt 故cố 。

復phục 有hữu 無vô 恥sỉ 觀quán 他tha 身thân 時thời 。 用dụng 增tăng 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。

爾nhĩ 時thời 觀quán 他tha 身thân 雖tuy 有hữu 無vô 慚tàm 。 觀quán 他tha 身thân 時thời 用dụng 劣liệt 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 有hữu 說thuyết 獨độc 處xứ 造tạo 罪tội 無vô 恥sỉ 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 若nhược 處xứ 眾chúng 中trung 造tạo 罪tội 無vô 恥sỉ 。 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 婆bà 沙sa 三tam 十thập 四tứ 亦diệc 廣quảng 說thuyết 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。

慚tàm 愧quý 差sai 別biệt 至chí 說thuyết 名danh 為vi 愧quý 者giả 。 便tiện 釋thích 慚tàm 。 愧quý 翻phiên 上thượng 二nhị 釋thích 應ưng 知tri 。 前tiền 說thuyết 慚tàm 。 愧quý 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 如như 後hậu 當đương 辨biện 。 指chỉ 此thử 文văn 也dã 。

已dĩ 說thuyết 無vô 慚tàm 至chí 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 者giả 。 此thử 下hạ 辨biện 愛ái 。 敬kính 差sai 別biệt 。 愛ái 謂vị 愛ái 樂nhạo 。 體thể 即tức 是thị 信tín 。 然nhiên 泛phiếm 明minh 愛ái 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 謂vị 貪tham 。 二nhị 無vô 染nhiễm 謂vị 信tín 。 若nhược 泛phiếm 明minh 信tín 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 忍nhẫn 許hứa 相tương/tướng 。 或hoặc 名danh 信tín 可khả 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 二nhị 願nguyện 樂nhạo 相tương/tướng 。 或hoặc 名danh 信tín 樂nhạo 。 或hoặc 名danh 信tín 愛ái 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 由do 斯tư 信tín 愛ái 寬khoan 狹hiệp 不bất 同đồng 得đắc 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 有hữu 信tín 非phi 愛ái 。 謂vị 緣duyên 苦khổ 。 集tập 信tín 。 忍nhẫn 許hứa 苦khổ 。 集tập 有hữu 第đệ 一nhất 信tín 故cố 名danh 有hữu 信tín 。 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 非phi 可khả 愛ái 樂nhạo 。 無vô 第đệ 二nhị 信tín 故cố 名danh 非phi 愛ái 。 第đệ 二nhị 句cú 有hữu 愛ái 非phi 信tín 。 謂vị 諸chư 染nhiễm 污ô 愛ái 。 緣duyên 妻thê 子tử 等đẳng 起khởi 染nhiễm 污ô 愛ái 。 是thị 有hữu 第đệ 一nhất 愛ái 故cố 名danh 有hữu 愛ái 。 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 非phi 信tín 。

第đệ 三tam 句cú 有hữu 通thông 信tín 。 愛ái 。 謂vị 緣duyên 滅diệt 道đạo 信tín 。 忍nhẫn 許hứa 滅diệt 。 道đạo 有hữu 第đệ 一nhất 信tín 故cố 名danh 有hữu 信tín 。 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 是thị 可khả 愛ái 樂nhạo 。 有hữu 第đệ 二nhị 信tín 故cố 名danh 有hữu 愛ái 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 緣duyên 滅diệt 。 道đạo 信tín 。 通thông 攝nhiếp 兩lưỡng 種chủng 。 第đệ 四tứ 句cú 除trừ 前tiền 相tương/tướng 。

有hữu 說thuyết 信tín 者giả 至chí 故cố 愛ái 非phi 信tín 者giả 。 敘tự 不bất 正chánh 義nghĩa 。 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 忍nhẫn 許hứa 。 愛ái 樂nhạo 。 既ký 不bất 同đồng 時thời 。 故cố 愛ái 非phi 信tín 。

敬kính 謂vị 敬kính 重trọng 至chí 緣duyên 滅diệt 道đạo 慚tàm 者giả 。 此thử 別biệt 解giải 敬kính 。 慚tàm 。 慚tàm 寬khoan 。 敬kính 狹hiệp 。 但đãn 為vi 兩lưỡng 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 有hữu 慚tàm 非phi 敬kính 。 謂vị 緣duyên 苦khổ 。 集tập 慚tàm 緣duyên 彼bỉ 苦khổ 。 集tập 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 有hữu 慚tàm 恥sỉ 故cố 。 所sở 以dĩ 有hữu 慚tàm 。 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 非phi 可khả 尊tôn 重trọng 。 所sở 以dĩ 無vô 敬kính 。 故cố 緣duyên 苦khổ 。 集tập 慚tàm 而nhi 非phi 敬kính 也dã 。 第đệ 二nhị 句cú 有hữu 通thông 慚tàm 。 敬kính 。 謂vị 緣duyên 滅diệt 。 道đạo 慚tàm 。 緣duyên 彼bỉ 滅diệt 。 道đạo 善thiện 心tâm 起khởi 時thời 。 有hữu 慚tàm 恥sỉ 故cố 有hữu 慚tàm 。 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 可khả 尊tôn 重trọng 故cố 有hữu 敬kính 。 故cố 緣duyên 滅diệt 。 道đạo 慚tàm 。 即tức 攝nhiếp 敬kính 故cố 也dã 。

有hữu 說thuyết 敬kính 者giả 至chí 故cố 敬kính 非phi 慚tàm 者giả 。 敘tự 不bất 正chánh 義nghĩa 。 敬kính 先tiên 。 慚tàm 後hậu 。

時thời 既ký 不bất 同đồng 。 敬kính 非phi 慚tàm 。 正chánh 理lý 第đệ 十thập 一nhất 破phá 此thử 師sư 云vân 。 彼bỉ 師sư 應ưng 許hứa 無vô 慚tàm 恥sỉ 者giả 能năng 起khởi 恭cung 敬kính 。 以dĩ 執chấp 先tiên 起khởi 敬kính 時thời 未vị 有hữu 慚tàm 恥sỉ 故cố 。 應ưng 無vô 慚tàm 者giả 能năng 起khởi 恭cung 敬kính 。 若nhược 謂vị 敬kính 時thời 已dĩ 有hữu 慚tàm 恥sỉ 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 由do 敬kính 為vi 先tiên 方phương 生sanh 慚tàm 恥sỉ 。 若nhược 謂vị 敬kính 時thời 非phi 無vô 慚tàm 恥sỉ 。 然nhiên 敬kính 非phi 慚tàm 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 言ngôn 敬kính 非phi 慚tàm 無vô 證chứng 因nhân 故cố 。 望vọng 所sở 緣duyên 境cảnh 至chí 謂vị 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 者giả 。 約ước 所sở 緣duyên 境cảnh 辨biện 愛ái 。 敬kính 有hữu 無vô 四tứ 句cú 差sai 別biệt 。 第đệ 一nhất 句cú 有hữu 愛ái 無vô 敬kính 。 於ư 妻thê 。 子tử 等đẳng 由do 貪tham 染nhiễm 故cố 。 有hữu 染nhiễm 污ô 愛ái 。 非phi 可khả 尊tôn 重trọng 所sở 以dĩ 無vô 敬kính 。 第đệ 二nhị 句cú 有hữu 敬kính 無vô 愛ái 。 於ư 他tha 師sư 等đẳng 可khả 尊tôn 重trọng 故cố 有hữu 敬kính 。 非phi 願nguyện 樂nhạo 故cố 無vô 愛ái 。 第đệ 三tam 句cú 有hữu 愛ái 有hữu 敬kính 。 於ư 自tự 師sư 等đẳng 可khả 願nguyện 樂nhạo 故cố 有hữu 愛ái 。 無vô 染nhiễm 污ô 愛ái 可khả 尊tôn 重trọng 故cố 有hữu 敬kính 。 第đệ 四tứ 句cú 無vô 愛ái 無vô 敬kính 。 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 補bổ 特đặc 迦ca 羅la 此thử 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 數sác 數sác 取thủ 諸chư 趣thú 也dã 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 通thông 於ư 五ngũ 趣thú 。

如như 是thị 愛ái 敬kính 至chí 無vô 色sắc 界giới 無vô 者giả 。 約ước 界giới 分phân 別biệt 。

豈khởi 不bất 信tín 慚tàm 至chí 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 者giả 。 難nạn/nan 。 愛ái 以dĩ 信tín 為vi 體thể 。 敬kính 以dĩ 慚tàm 為vi 體thể 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 。 如như 何hà 言ngôn 無vô 。

愛ái 敬kính 有hữu 二nhị 至chí 無vô 色sắc 界giới 無vô 者giả 。 答đáp 。 若nhược 據cứ 緣duyên 法pháp 愛ái 。 敬kính 實thật 通thông 三tam 界giới 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 緣duyên 補bổ 特đặc 迦ca 羅la 故cố 不bất 通thông 無vô 色sắc 。 以dĩ 欲dục 。 色sắc 界giới 有hữu 色sắc 身thân 故cố 。 有hữu 尊tôn 。 卑ty 故cố 。 相tướng 貌mạo 顯hiển 故cố 。 可khả 得đắc 相tương 望vọng 有hữu 愛ái 有hữu 敬kính 。 無vô 色sắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 在tại 彼bỉ 無vô 。

問vấn 若nhược 通thông 色sắc 界giới 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 問vấn 如như 是thị 愛ái 。 敬kính 於ư 何hà 處xứ 有hữu 。 答đáp 三tam 界giới 。 五ngũ 趣thú 雖tuy 皆giai 容dung 有hữu 。 而nhi 此thử 中trung 說thuyết 殊thù 勝thắng 愛ái 。 敬kính 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 人nhân 趣thú 非phi 餘dư 。 唯duy 佛Phật 法Pháp 中trung 有hữu 此thử 愛ái 。 敬kính 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 據cứ 別biệt 意ý 說thuyết 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 何hà 故cố 此thử 論luận 通thông 色sắc 界giới 耶da 。 解giải 云vân 此thử 論luận 據cứ 顯hiển 故cố 通thông 色sắc 界giới 。 婆bà 沙sa 據cứ 殊thù 勝thắng 故cố 欲dục 界giới 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 竝tịnh 不bất 相tương 違vi 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 心tâm 高cao 無vô 所sở 顧cố 者giả 。 此thử 明minh 後hậu 兩lưỡng 對đối 。 初sơ 一nhất 句cú 明minh 尋tầm 。 伺tứ 第đệ 三tam 對đối 。 下hạ 三tam 句cú 明minh 慢mạn 。 憍kiêu 第đệ 四tứ 對đối 。

論luận 曰viết 至chí 細tế 性tánh 名danh 伺tứ 者giả 。 心tâm 之chi 麁thô 性tánh 名danh 尋tầm 。 心tâm 之chi 細tế 性tánh 名danh 伺tứ 。 於ư 心tâm 所sở 中trung 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 非phi 體thể 即tức 心tâm 。 言ngôn 心tâm 麁thô 。 細tế 依y 主chủ 釋thích 也dã 。

云vân 何hà 此thử 二nhị 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 。 尋tầm 麁thô 。 伺tứ 細tế 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 云vân 何hà 此thử 二nhị 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 經kinh 部bộ 不bất 許hứa 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 法pháp 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 論luận 主chủ 意ý 朋bằng 經kinh 部bộ 故cố 為vi 此thử 難nạn/nan 。

有hữu 作tác 是thị 釋thích 至chí 俱câu 有hữu 作tác 用dụng 者giả 。 此thử 下hạ 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 總tổng 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 此thử 即tức 初sơ 師sư 。 蘇tô 由do 水thủy 故cố 非phi 釋thích 。 蘇tô 由do 日nhật 故cố 非phi 凝ngưng 。 水thủy 是thị 凝ngưng 因nhân 。 日nhật 是thị 釋thích 因nhân 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 由do 有hữu 尋tầm 故cố 不bất 過quá 細tế 。 由do 有hữu 伺tứ 故cố 不bất 過quá 麁thô 。 尋tầm 是thị 麁thô 因nhân 。 伺tứ 是thị 細tế 因nhân 。 故cố 於ư 一nhất 心tâm 俱câu 有hữu 作tác 用dụng 。 何hà 理lý 相tương 違vi 。

若nhược 爾nhĩ 尋tầm 伺tứ 至chí 體thể 非phi 凝ngưng 釋thích 者giả 。 論luận 主chủ 約ước 喻dụ 難nạn/nan 。 如như 水thủy 是thị 凝ngưng 因nhân 。 日nhật 是thị 釋thích 因nhân 。 體thể 非phi 凝ngưng 。 釋thích 。 亦diệc 應ưng 尋tầm 是thị 麁thô 因nhân 。 伺tứ 是thị 細tế 因nhân 。 非phi 麁thô 。 細tế 體thể 。

又hựu 麁thô 細tế 性tánh 至chí 以dĩ 別biệt 尋tầm 伺tứ 者giả 。 論luận 主chủ 又hựu 難nạn/nan 。 夫phu 麁thô 。 細tế 性tánh 相tướng 待đãi 而nhi 立lập 。 或hoặc 約ước 三tam 界giới 。 或hoặc 約ước 九cửu 地địa 。 或hoặc 約ước 九cửu 品phẩm 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 上thượng 。 下hạ 相tướng 形hình 下hạ 地địa 名danh 麁thô 。 上thượng 地địa 名danh 細tế 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 望vọng 下hạ 地địa 為vi 細tế 。 望vọng 滅diệt 定định 為vi 麁thô 。 應ưng 有hữu 尋tầm 。 伺tứ 。 又hựu 解giải 麁thô 名danh 為vi 上thượng 。 細tế 名danh 為vi 下hạ 。 即tức 麁thô 。 細tế 相tướng 形hình 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 應ưng 有hữu 尋tầm 。 伺tứ 。 論luận 主chủ 敘tự 經kinh 部bộ 計kế 為vi 難nạn/nan 。 故cố 婆bà 沙sa 五ngũ 十thập 二nhị 云vân 。 或hoặc 有hữu 執chấp 從tùng 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 皆giai 有hữu 尋tầm 。 伺tứ 。 如như 譬thí 喻dụ 者giả 。 (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 又hựu 諸chư 法pháp 中trung 麁thô 。 細tế 二nhị 性tánh 無vô 別biệt 體thể 類loại 。 不bất 可khả 依y 之chi 以dĩ 別biệt 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 如như 受thọ 領lãnh 納nạp 所sở 顯hiển 。 想tưởng 取thủ 像tượng 所sở 顯hiển 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 有hữu 別biệt 相tướng 。 此thử 麁thô 。 細tế 性tánh 總tổng 通thông 五ngũ 蘊uẩn 。 故cố 不bất 可khả 依y 以dĩ 別biệt 尋tầm 。 伺tứ 。

復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 至chí 於ư 理lý 何hà 違vi 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 釋thích 。 行hành 之chi 言ngôn 因nhân 。 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 種chủng 是thị 語ngữ 言ngôn 因nhân 。 能năng 發phát 語ngữ 言ngôn 故cố 。 因nhân 中trung 有hữu 二nhị 。 麁thô 者giả 名danh 尋tầm 。 細tế 者giả 名danh 伺tứ 。 於ư 一nhất 心tâm 中trung 麁thô 。 細tế 俱câu 起khởi 。 何hà 理lý 相tương 違vi 。

若nhược 有hữu 別biệt 體thể 類loại 至chí 別biệt 相tướng 云vân 何hà 者giả 。 論luận 主chủ 復phục 難nạn/nan 。 於ư 心tâm 所sở 中trung 。 若nhược 有hữu 麁thô 。 細tế 二nhị 別biệt 體thể 類loại 以dĩ 別biệt 尋tầm 。 伺tứ 。 理lý 實thật 無vô 違vi 。 然nhiên 無vô 麁thô 。 細tế 二nhị 別biệt 體thể 類loại 。 故cố 成thành 違vi 理lý 。 上thượng 名danh 為vi 麁thô 。 下hạ 名danh 為vi 細tế 。 下hạ 准chuẩn 此thử 釋thích 。 同đồng 一nhất 心tâm 體thể 類loại 中trung 無vô 容dung 麁thô 。 細tế 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 又hựu 解giải 同đồng 一nhất 性tánh 體thể 類loại 心tâm 。 心tâm 所sở 中trung 無vô 容dung 細tế 。 麁thô 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 汝nhữ 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 若nhược 言ngôn 尋tầm 。 伺tứ 體thể 類loại 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 應ưng 說thuyết 體thể 類loại 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。

此thử 二nhị 體thể 類loại 至chí 顯hiển 其kỳ 別biệt 相tướng 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 答đáp 。 尋tầm 。 伺tứ 體thể 類loại 別biệt 相tướng 難nạn/nan 說thuyết 。 但đãn 由do 上thượng 麁thô 下hạ 細tế 顯hiển 其kỳ 別biệt 相tướng 。

非phi 由do 上thượng 下hạ 至chí 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 者giả 。 論luận 主chủ 復phục 難nạn/nan 。 非phi 由do 麁thô 。 細tế 能năng 顯hiển 尋tầm 。 伺tứ 別biệt 相tướng 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 一nhất 一nhất 類loại 中trung 。 據cứ 相tương 待đãi 對đối 皆giai 有hữu 麁thô 。 細tế 。 既ký 無vô 別biệt 相tướng 以dĩ 簡giản 尋tầm 。 伺tứ 。 由do 是thị 應ưng 知tri 。 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 法pháp 定định 不bất 可khả 執chấp 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。

若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 至chí 具cụ 足túc 五ngũ 支chi 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 引dẫn 經kinh 反phản 難nạn/nan 。 若nhược 不bất 許hứa 彼bỉ 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 法pháp 一nhất 心tâm 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 契Khế 經Kinh 。 說thuyết 初sơ 靜tĩnh 慮lự 具cụ 足túc 尋tầm 。 伺tứ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 及cập 定định 五ngũ 支chi 。

具cụ 五ngũ 支chi 言ngôn 至chí 故cố 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。 論luận 主chủ 通thông 經kinh 。 具cụ 足túc 五ngũ 支chi 言ngôn 。 就tựu 於ư 一nhất 地địa 前tiền 後hậu 而nhi 說thuyết 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 。 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 論luận 主chủ 意ý 朋bằng 經kinh 部bộ 。 故cố 順thuận 彼bỉ 解giải 此thử 中trung 絕tuyệt 救cứu 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 無vô 所sở 顧cố 性tánh 者giả 。 明minh 第đệ 四tứ 對đối 。 慢mạn 謂vị 對đối 他tha 稱xưng 量lượng 德đức 類loại 。 心tâm 自tự 舉cử 恃thị 凌lăng 蔑miệt 於ư 他tha 。 此thử 中trung 亦diệc 應ưng 言ngôn 稱xưng 量lượng 種chủng 姓tánh 等đẳng 。 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 憍kiêu 謂vị 染nhiễm 著trước 種chủng 姓tánh 。 色sắc 等đẳng 自tự 法pháp 為vi 先tiên 。 令linh 心tâm 傲ngạo 逸dật 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。 無vô 所sở 顧cố 性tánh 。 故cố 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 三tam 云vân 。 此thử 中trung 憍kiêu 者giả 謂vị 不bất 方phương 他tha 。 但đãn 自tự 染nhiễm 著trước 種chủng 姓tánh 。 色sắc 。 力lực 。 財tài 。 位vị 。 智trí 等đẳng 心tâm 傲ngạo 逸dật 相tương/tướng 。 此thử 中trung 慢mạn 者giả 。 謂vị 方phương 於ư 他tha 種chủng 姓tánh 。 色sắc 。 力lực 。 財tài 。 位vị 。 智trí 等đẳng 自tự 舉cử 恃thị 相tương/tướng 。 問vấn 慢mạn 皆giai 方phương 他tha 以dĩ 不phủ 。 答đáp 方phương 他tha 之chi 言ngôn 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 評bình 曰viết 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 一nhất 切thiết 慢mạn 要yếu 方phương 他tha 起khởi 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 數số 習tập 力lực 故cố 。 依y 自tự 相tương 續tục 慢mạn 亦diệc 現hiện 行hành (# 解giải 云vân 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 慢mạn 過quá 慢mạn 。 卑ty 慢mạn 。 此thử 四tứ 方phương 他tha 。 我ngã 慢mạn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 。 邪tà 慢mạn 依y 自tự 相tương 續tục 起khởi )# 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 差sai 別biệt 之chi 相tướng 者giả 。 敘tự 餘dư 師sư 釋thích 憍kiêu 。 如như 因nhân 酒tửu 生sanh 欣hân 舉cử 之chi 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 為vi 醉túy 。 憍kiêu 是thị 貪tham 等đẳng 流lưu 果quả 。 如như 是thị 因nhân 貪tham 生sanh 欣hân 舉cử 之chi 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 為vi 憍kiêu 。 欣hân 舉cử 名danh 寬khoan 。 憍kiêu 名danh 即tức 狹hiệp 。 此thử 憍kiêu 是thị 欣hân 舉cử 之chi 差sai 別biệt 也dã 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 四tứ 明minh 眾chúng 名danh 別biệt 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 諸chư 心tâm 。 心tâm 所sở 五ngũ 地địa 法pháp 等đẳng 。 品phẩm 類loại 不bất 同đồng 。 三tam 性tánh 心tâm 品phẩm 俱câu 生sanh 定định 量lượng 。 四tứ 對đối 心tâm 所sở 異dị 相tướng 差sai 別biệt 。 然nhiên 心tâm 。 心tâm 所sở 下hạ 。 問vấn 起khởi 。 言ngôn 名danh 想tưởng 者giả 。 或hoặc 從tùng 果quả 為vi 名danh 。 或hoặc 從tùng 因nhân 立lập 稱xưng 。 故cố 言ngôn 名danh 想tưởng 。

頌tụng 曰viết 至chí 相tương 應ứng 義nghĩa 有hữu 五ngũ 者giả 。 上thượng 一nhất 句cú 別biệt 明minh 心tâm 異dị 名danh 。 下hạ 三tam 句cú 通thông 明minh 心tâm 。 心tâm 所sở 異dị 名danh 。

論luận 曰viết 至chí 故cố 名danh 識thức 者giả 。 此thử 訓huấn 釋thích 異dị 名danh 。 梵Phạm 名danh 質chất 多đa 。 此thử 云vân 心tâm 。 是thị 集tập 起khởi 義nghĩa 。 謂vị 由do 心tâm 力lực 集tập 起khởi 心tâm 所sở 及cập 事sự 業nghiệp 等đẳng 。 故cố 經Kinh 云vân 心tâm 能năng 導đạo 世thế 間gian 。 心tâm 能năng 遍biến 攝nhiếp 受thọ 。 故cố 能năng 集tập 起khởi 。 說thuyết 名danh 為vi 心tâm 。 梵Phạm 云vân 末mạt 那na 。 此thử 云vân 意ý 。 是thị 思tư 量lượng 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 毘tỳ 若nhược 南nam 。 此thử 云vân 識thức 。 是thị 了liễu 別biệt 義nghĩa 也dã 。

復phục 有hữu 釋thích 言ngôn 至chí 故cố 名danh 為vi 識thức 者giả 。 第đệ 二nhị 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 解giải 。 界giới 之chi 言ngôn 性tánh 。 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 性tánh 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 即tức 以dĩ 種chủng 種chủng 。 釋thích 心tâm 義nghĩa 也dã 。 即tức 此thử 心tâm 為vi 他tha 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 故cố 名danh 為vi 意ý 。 即tức 以dĩ 所sở 依y 釋thích 意ý 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 作tác 能năng 依y 止chỉ 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 即tức 以dĩ 能năng 依y 釋thích 識thức 義nghĩa 也dã 。

故cố 心tâm 意ý 識thức 至chí 而nhi 體thể 是thị 一nhất 者giả 。 結kết 文văn 可khả 知tri 。 又hựu 婆bà 沙sa 七thất 十thập 二nhị 解giải 心tâm 。 意ý 。 識thức 云vân 。 或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 謂vị 名danh 即tức 差sai 別biệt 。

復phục 次thứ 世thế 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 過quá 去khứ 名danh 意ý 。 未vị 來lai 名danh 心tâm 。 現hiện 在tại 名danh 識thức 故cố 。

復phục 次thứ 施thi 設thiết 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 界giới 中trung 施thi 設thiết 心tâm 。 處xử 中trung 施thi 設thiết 意ý 。 蘊uẩn 中trung 施thi 設thiết 識thức 故cố 。

復phục 次thứ 義nghĩa 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 心tâm 是thị 種chủng 族tộc 義nghĩa 。 意ý 是thị 生sanh 門môn 義nghĩa 。 識thức 是thị 積tích 聚tụ 義nghĩa 。

復phục 次thứ 業nghiệp 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 遠viễn 行hành 是thị 心tâm 業nghiệp 。 前tiền 行hành 是thị 意ý 業nghiệp 。 續tục 生sanh 是thị 識thức 業nghiệp (# 更cánh 有hữu 三tam 復phục 次thứ 釋thích 業nghiệp 。 不bất 能năng 具cụ 述thuật )# 。

如như 心tâm 意ý 識thức 至chí 等đẳng 和hòa 合hợp 故cố 者giả 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 有hữu 四tứ 異dị 名danh 。 一nhất 名danh 有hữu 所sở 依y 。 必tất 託thác 依y 根căn 故cố 。 二nhị 名danh 有hữu 所sở 緣duyên 。 必tất 杖trượng 境cảnh 起khởi 故cố 。 三tam 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 即tức 於ư 所sở 緣duyên 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 隨tùy 緣duyên 何hà 法pháp 等đẳng 起khởi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 其kỳ 體thể 明minh 淨tịnh 。 隨tùy 對đối 何hà 境cảnh 。 法pháp 爾nhĩ 前tiền 境cảnh 皆giai 悉tất 現hiện 於ư 心tâm 。 心tâm 所sở 上thượng 。 此thử 所sở 現hiện 者giả 名danh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 即tức 由do 此thử 現hiện 帶đái 境cảnh 義nghĩa 邊biên 。 似tự 前tiền 境cảnh 邊biên 說thuyết 為vi 能năng 緣duyên 。 然nhiên 此thử 行hành 相tương/tướng 無vô 有hữu 別biệt 體thể 。 不bất 離ly 心tâm 等đẳng 。 即tức 心tâm 等đẳng 攝nhiếp 非phi 是thị 所sở 緣duyên 。 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 對đối 眾chúng 色sắc 相tướng 皆giai 現hiện 鏡kính 面diện 。 此thử 所sở 現hiện 像tượng 而nhi 非phi 所sở 照chiếu 。 然nhiên 約ước 像tượng 現hiện 說thuyết 鏡kính 能năng 照chiếu 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 有hữu 境cảnh 界giới 像tượng 貌mạo 故cố 名danh 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 解giải 有hữu 所sở 行hành 境cảnh 家gia 相tương/tướng 故cố 名danh 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 解giải 遷thiên 流lưu 名danh 行hành 。 心tâm 等đẳng 上thượng 現hiện 名danh 相tướng 。 即tức 行hành 名danh 相tướng 故cố 名danh 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 解giải 行hành 謂vị 行hành 解giải 如như 了liễu 別biệt 等đẳng 。 相tương 謂vị 相tướng 貌mạo 如như 影ảnh 像tượng 等đẳng 。 行hành 家gia 相tương/tướng 故cố 名danh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 釋thích 此thử 行hành 相tương/tướng 廣quảng 如như 前tiền 釋thích 。 四tứ 名danh 相tướng 應ưng 。 等đẳng 和hòa 合hợp 故cố 。

依y 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 等đẳng 和hòa 合hợp 者giả 。 問vấn 。 既ký 以dĩ 等đẳng 和hòa 合hợp 釋thích 彼bỉ 相tương 應ứng 。 依y 何hà 義nghĩa 故cố 名danh 等đẳng 和hòa 合hợp 。

有hữu 五ngũ 義nghĩa 故cố 至chí 各các 各các 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。 謂vị 心tâm 。 心tâm 所sở 。 五ngũ 義nghĩa 平bình 等đẳng 相tương 似tự 故cố 說thuyết 相tương 應ứng 。 一nhất 所sở 依y 平bình 等đẳng 。 謂vị 必tất 同đồng 所sở 依y 根căn 。 意ý 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 有hữu 一nhất 種chủng 依y 。 謂vị 無vô 間gian 滅diệt 意ý 根căn 。 五ngũ 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 各các 有hữu 二nhị 依y 。 一nhất 同đồng 時thời 依y 止chỉ 根căn 。 二nhị 無vô 間gian 滅diệt 意ý 根căn 。 隨tùy 應ứng 皆giai 是thị 所sở 依y 平bình 等đẳng 。 此thử 文văn 欲dục 攝nhiếp 二nhị 種chủng 所sở 依y 故cố 。 不bất 別biệt 言ngôn 同đồng 一nhất 所sở 依y 。 諸chư 論luận 中trung 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 一nhất 依y 者giả 。 且thả 據cứ 別biệt 依y 。 故cố 說thuyết 六lục 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 各các 同đồng 一nhất 依y 。 又hựu 解giải 所sở 依y 平bình 等đẳng 。 此thử 顯hiển 六lục 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 各các 同đồng 一nhất 依y 。 故cố 解giải 相tương 應ứng 因nhân 中trung 云vân 。 此thử 中trung 同đồng 言ngôn 顯hiển 所sở 依y 一nhất 。 雖tuy 復phục 五ngũ 識thức 亦diệc 依y 意ý 根căn 。 此thử 文văn 且thả 據cứ 同đồng 時thời 依y 說thuyết 。 二nhị 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 。 謂vị 必tất 同đồng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 於ư 所sở 緣duyên 中trung 或hoặc 時thời 緣duyên 一nhất 。 或hoặc 復phục 緣duyên 多đa 。 隨tùy 應ứng 皆giai 是thị 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 。 諸chư 論luận 中trung 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 一nhất 緣duyên 者giả 。 且thả 據cứ 別biệt 緣duyên 一nhất 法pháp 說thuyết 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 無vô 我ngã 觀quán 除trừ 自tự 相tương 應ứng 。 俱câu 有hữu 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 此thử 豈khởi 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 又hựu 解giải 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 。 此thử 顯hiển 六lục 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 各các 同đồng 一nhất 緣duyên 。 故cố 諸chư 論luận 中trung 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 雖tuy 復phục 亦diệc 有hữu 緣duyên 多đa 境cảnh 者giả 。 此thử 文văn 且thả 據cứ 緣duyên 一nhất 境cảnh 說thuyết 。 三tam 行hành 相tương/tướng 平bình 等đẳng 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 其kỳ 體thể 明minh 淨tịnh 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 各các 起khởi 行hành 相tương/tướng 。 或hoặc 緣duyên 一nhất 法pháp 各các 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 或hoặc 緣duyên 多đa 法pháp 各các 多đa 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 一nhất 。 若nhược 多đa 。 行hành 相tương/tướng 皆giai 各các 別biệt 。 隨tùy 應ứng 皆giai 是thị 行hành 相tương/tướng 平bình 等đẳng 。 以dĩ 多đa 現hiện 時thời 各các 有hữu 多đa 相tương/tướng 故cố 不bất 言ngôn 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 諸chư 論luận 中trung 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 者giả 。 且thả 據cứ 緣duyên 一nhất 境cảnh 相tướng 似tự 義nghĩa 。 理lý 實thật 皆giai 別biệt 。 又hựu 解giải 行hành 相tương/tướng 平bình 等đẳng 。 此thử 顯hiển 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 名danh 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 故cố 諸chư 論luận 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 雖tuy 復phục 行hành 相tương/tướng 各các 別biệt 不bất 同đồng 。 據cứ 相tương 似tự 同đồng 故cố 。 言ngôn 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 雖tuy 復phục 亦diệc 有hữu 緣duyên 多đa 境cảnh 時thời 多đa 行hành 相tương/tướng 現hiện 。 各các 互hỗ 相tương 望vọng 而nhi 不bất 相tương 似tự 。 此thử 中trung 且thả 約ước 緣duyên 一nhất 境cảnh 說thuyết 。 四tứ 時thời 平bình 等đẳng 。 謂vị 心tâm 。 心tâm 所sở 必tất 定định 同đồng 一nhất 剎sát 那na 時thời 也dã 。 或hoặc 同đồng 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 及cập 墮đọa 一nhất 世thế 故cố 。 言ngôn 時thời 平bình 等đẳng 。 五ngũ 事sự 平bình 等đẳng 。 事sự 之chi 言ngôn 體thể 顯hiển 各các 體thể 一nhất 故cố 言ngôn 事sự 等đẳng 。 於ư 一nhất 相tương 應ứng 心tâm 。 心tâm 所sở 中trung 。 如như 心tâm 體thể 一nhất 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 體thể 亦diệc 各các 一nhất 。 必tất 無vô 二nhị 體thể 。 一nhất 時thời 俱câu 行hành 。 此thử 約ước 剎sát 那na 同đồng 時thời 體thể 等đẳng 。 非phi 言ngôn 前tiền 。 後hậu 異dị 。 品phẩm 數số 等đẳng 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 所sở 依y 。 所sở 緣duyên 。 行hành 相tương/tướng 三tam 種chủng 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。

時thời 義nghĩa 可khả 知tri 故cố 不bất 別biệt 釋thích 。 事sự 稍sảo 難nan 知tri 故cố 偏thiên 明minh 也dã 。 若nhược 依y 五ngũ 事sự 論luận 。 一nhất 復phục 次thứ 釋thích 相tương 應ứng 義nghĩa 云vân 復phục 次thứ 同đồng 一nhất 時thời 分phần/phân 。 同đồng 一nhất 所sở 依y 。 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 同đồng 一nhất 果quả 。 同đồng 一nhất 等đẳng 流lưu 。 同đồng 一nhất 異dị 熟thục 是thị 相tương 應ứng 義nghĩa 。

已dĩ 說thuyết 心tâm 心tâm 所sở 至chí 何hà 者giả 是thị 耶da 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 二nhị 明minh 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 就tựu 中trung 。 一nhất 總tổng 標tiêu 名danh 數số 。 二nhị 別biệt 牒điệp 解giải 釋thích 。 三tam 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 總tổng 標tiêu 名danh 數số 。 結kết 前tiền 生sanh 下hạ 。 問vấn 准chuẩn 前tiền 文văn 勢thế 。 此thử 中trung 應ưng 但đãn 結kết 心tâm 所sở 法pháp 問vấn 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 亦diệc 結kết 心tâm 耶da 。 解giải 云vân 辨biện 心tâm 品phẩm 俱câu 生sanh 及cập 異dị 名danh 中trung 。 兼kiêm 明minh 心tâm 故cố 故cố 亦diệc 結kết 心tâm 。

頌tụng 曰viết 至chí 不bất 相tương 應ứng 行hành 者giả 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 簡giản 異dị 心tâm 所sở 。 行hành 。 謂vị 行hành 蘊uẩn 。 簡giản 色sắc 。 心tâm 。 無vô 為vi 。 非phi 行hành 蘊uẩn 故cố 。 又hựu 解giải 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 簡giản 行hành 蘊uẩn 中trung 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 行hành 謂vị 行hành 蘊uẩn 。 簡giản 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 識thức 。 及cập 與dữ 無vô 為vi 。 非phi 行hành 蘊uẩn 故cố 。 二nhị 定định 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 。 相tương 謂vị 四tứ 相tương/tướng 。 等đẳng 。 謂vị 等đẳng 取thủ 句cú 身thân 。 文văn 身thân 。 類loại 。 謂vị 流lưu 類loại 即tức 是thị 得đắc 等đẳng 。 今kim 案án 此thử 論luận 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 但đãn 有hữu 十thập 四tứ 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 加gia 和hòa 合hợp 性tánh 。 故cố 正chánh 理lý 十thập 二nhị 云vân 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 句cú 身thân 。 文văn 身thân 。 及cập 和hòa 合hợp 性tánh 。 二nhị 論luận 既ký 說thuyết 不bất 同đồng 。 無vô 容dung 竝tịnh 是thị 。 假giả 興hưng 賓tân 主chủ 問vấn 答đáp 研nghiên 尋tầm 。 俱câu 舍xá 師sư 問vấn 云vân 。 此thử 和hòa 合hợp 性tánh 如như 何hà 證chứng 知tri 。 正chánh 理lý 師sư 解giải 云vân 。 如như 破phá 僧Tăng 時thời 捨xả 和hòa 合hợp 性tánh 。 明minh 知tri 別biệt 有hữu 。 正chánh 理lý 師sư 問vấn 云vân 。 如như 我ngã 所sở 立lập 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 。 汝nhữ 不bất 立lập 者giả 何hà 法pháp 中trung 收thu 。 俱câu 舍xá 師sư 解giải 云vân 。 此thử 和hòa 合hợp 性tánh 眾chúng 同đồng 分phần/phân 攝nhiếp 。 正chánh 理lý 師sư 難nạn/nan 云vân 。 凡phàm 言ngôn 同đồng 分phần/phân 必tất 依y 法pháp 得đắc 。 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 依y 何hà 法pháp 得đắc 。 俱câu 舍xá 師sư 解giải 云vân 。 依y 戒giới 而nhi 得đắc 。 謂vị 受thọ 戒giới 時thời 得đắc 二nhị 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 破phá 僧Tăng 時thời 捨xả 。 二nhị 大đại 戒giới 同đồng 分phần/phân 。 破phá 僧Tăng 不bất 捨xả 。 以dĩ 成thành 戒giới 故cố 。 正chánh 理lý 師sư 復phục 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 依y 戒giới 得đắc 。 破phá 僧Tăng 之chi 時thời 戒giới 既ký 不bất 捨xả 。 如như 何hà 捨xả 彼bỉ 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 俱câu 舍xá 師sư 解giải 云vân 。 諸chư 法pháp 不bất 定định 。 何hà 必tất 因nhân 彼bỉ 而nhi 得đắc 與dữ 彼bỉ 同đồng 捨xả 。 如như 因nhân 十thập 戒giới 得đắc 勤cần 策sách 同đồng 分phần/phân 。 受thọ 大đại 戒giới 時thời 不bất 捨xả 十thập 戒giới 。 而nhi 捨xả 勤cần 策sách 同đồng 分phần/phân 。 以dĩ 得đắc 苾Bật 芻Sô 眾chúng 同đồng 分phần/phân 故cố 。 正chánh 理lý 師sư 復phục 難nạn/nan 云vân 。 誰thùy 言ngôn 。 受thọ 大đại 戒giới 時thời 捨xả 勤cần 策sách 同đồng 分phần/phân 。 引dẫn 不bất 極cực 成thành 此thử 中trung 為ví 喻dụ 。 俱câu 舍xá 師sư 復phục 反phản 詰cật 言ngôn 。 若nhược 不bất 捨xả 者giả 。 即tức 應ưng 一nhất 人nhân 亦diệc 名danh 苾Bật 芻Sô 。 亦diệc 名danh 勤cần 策sách 。 正chánh 理lý 師sư 解giải 云vân 。 從tùng 強cường/cưỡng 立lập 稱xưng 偏thiên 名danh 苾Bật 芻Sô 。 以dĩ 不bất 捨xả 勤cần 策sách 同đồng 分phần/phân 。 如như 大đại 戒giới 身thân 中trung 。 亦diệc 成thành 十thập 戒giới 而nhi 名danh 苾Bật 芻Sô 。 俱câu 舍xá 師sư 復phục 引dẫn 極cực 成thành 喻dụ 云vân 。 如như 因nhân 戒giới 得đắc 持trì 戒giới 同đồng 分phần/phân 。 遇ngộ 犯phạm 戒giới 緣duyên 雖tuy 不bất 捨xả 彼bỉ 戒giới 體thể 。 而nhi 捨xả 持trì 戒giới 同đồng 分phần/phân 。 此thử 既ký 極cực 成thành 不bất 應ưng 違vi 拒cự 。 俱câu 舍xá 師sư 復phục 反phản 問vấn 彼bỉ 正chánh 理lý 師sư 言ngôn 。 汝nhữ 立lập 和hòa 合hợp 性tánh 。 復phục 依y 何hà 法Pháp 得đắc 耶da 。 正chánh 理lý 師sư 解giải 云vân 。 我ngã 和hòa 合hợp 性tánh 依y 戒giới 而nhi 得đắc 。 俱câu 舍xá 師sư 難nạn/nan 云vân 。 破phá 僧Tăng 之chi 時thời 戒giới 既ký 不bất 捨xả 。 如như 何hà 捨xả 彼bỉ 和hòa 合hợp 性tánh 耶da 。 正chánh 理lý 師sư 解giải 云vân 。 如như 持trì 戒giới 同đồng 分phần/phân 受thọ 戒giới 時thời 得đắc 。 後hậu 犯phạm 戒giới 時thời 非phi 與dữ 持trì 戒giới 同đồng 捨xả 。 還hoàn 同đồng 汝nhữ 立lập 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 依y 戒giới 而nhi 得đắc 。 非phi 與dữ 戒giới 同đồng 捨xả 。 俱câu 舍xá 師sư 復phục 難nạn/nan 云vân 。 破phá 僧Tăng 之chi 時thời 捨xả 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 不phủ 。 正chánh 理lý 師sư 答đáp 云vân 捨xả 。 俱câu 舍xá 師sư 復phục 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 破phá 僧Tăng 時thời 不bất 捨xả 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 可khả 使sử 別biệt 捨xả 和hòa 合hợp 性tánh 。 破phá 僧Tăng 之chi 時thời 既ký 捨xả 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 何hà 須tu 別biệt 捨xả 和hòa 合hợp 性tánh 耶da 。 由do 斯tư 理lý 證chứng 故cố 知tri 同đồng 分phần/phân 攝nhiếp 和hòa 合hợp 性tánh 。

其kỳ 和hòa 合hợp 性tánh 異dị 說thuyết 不bất 同đồng 。 故cố 須tu 研nghiên 究cứu 。 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 宗tông 必tất 許hứa 有hữu 。 隨tùy 何hà 和hòa 合hợp 法pháp 上thượng 即tức 有hữu 和hòa 合hợp 同đồng 分phần/phân 。 所sở 以dĩ 不bất 別biệt 研nghiên 尋tầm 。 問vấn 破phá 僧Tăng 不bất 和hòa 合hợp 即tức 是thị 非phi 得đắc 攝nhiếp 。 何hà 妨phương 僧Tăng 和hòa 合hợp 以dĩ 彼bỉ 得đắc 為vi 體thể 。 解giải 云vân 夫phu 論luận 其kỳ 得đắc 必tất 有hữu 所sở 得đắc 。 和hòa 合hợp 無vô 別biệt 所sở 得đắc 。 故cố 體thể 非phi 是thị 得đắc 收thu 。 又hựu 解giải 諸chư 法pháp 不bất 必tất 皆giai 相tương/tướng 翻phiên 立lập 。 如như 以dĩ 凡phàm 翻phiên 聖thánh 凡phàm 性tánh 是thị 非phi 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 聖thánh 翻phiên 凡phàm 聖thánh 性tánh 唯duy 得đắc 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 法pháp 皆giai 名danh 為vi 聖thánh 性tánh 。 若nhược 依y 品phẩm 類loại 足túc 第đệ 一nhất 。 十thập 三tam 同đồng 俱câu 舍xá 。 不bất 說thuyết 非phi 得đắc 。 然nhiên 別biệt 說thuyết 有hữu 依y 得đắc 。 事sự 得đắc 。 處xử 得đắc 。 彼bỉ 論luận 解giải 云vân 。 依y 得đắc 云vân 何hà 。 謂vị 得đắc 所sở 依y 處xứ 。 事sự 得đắc 云vân 何hà 。 謂vị 得đắc 諸chư 蘊uẩn 。 處xử 得đắc 云vân 何hà 。 謂vị 得đắc 內nội 外ngoại 處xứ 。 又hựu 云vân 。

復phục 有hữu 所sở 餘dư 如như 是thị 類loại 法pháp 與dữ 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 第đệ 十thập 同đồng 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 若nhược 依y 雜tạp 心tâm 。 十thập 三tam 同đồng 俱câu 舍xá 。 不bất 說thuyết 非phi 得đắc 。 然nhiên 說thuyết 異dị 生sanh 性tánh 。

問vấn 諸chư 論luận 不bất 同đồng 如như 何hà 會hội 釋thích 。 解giải 云vân 。 品phẩm 類loại 足túc 說thuyết 依y 。 事sự 。 處xử 得đắc 約ước 法pháp 別biệt 說thuyết 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 得đắc 中trung 攝nhiếp 也dã 。 不bất 說thuyết 非phi 得đắc 即tức 是thị 復phục 有hữu 所sở 餘dư 不bất 相tương 應ứng 攝nhiếp 。 即tức 是thị 此thử 論luận 非phi 得đắc 所sở 收thu 。 雜tạp 心tâm 說thuyết 異dị 生sanh 性tánh 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 非phi 得đắc 少thiểu 分phần 。 如như 變biến 化hóa 心tâm 是thị 通thông 果quả 少thiểu 分phần 。 雜tạp 心tâm 略lược 舉cử 一nhất 邊biên 。 非phi 為vi 盡tận 理lý 。 又hựu 正chánh 理lý 解giải 頌tụng 中trung 類loại 字tự 。 言ngôn 類loại 者giả 顯hiển 餘dư 所sở 計kế 度độ 法pháp 即tức 前tiền 種chủng 類loại 。 謂vị 有hữu 計kế 度độ 離ly 得đắc 等đẳng 有hữu 蘊uẩn 得đắc 等đẳng 性tánh 。 解giải 云vân 餘dư 所sở 計kế 度độ 。 謂vị 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 中trung 。 後hậu 代đại 不bất 正chánh 義nghĩa 浪lãng 作tác 計kế 度độ 。 離ly 得đắc 等đẳng 外ngoại 計kế 有hữu 蘊uẩn 得đắc 。 處xử 得đắc 。 界giới 得đắc 。 退thoái 等đẳng 性tánh 。 今kim 顯hiển 彼bỉ 計kế 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 即tức 得đắc 等đẳng 攝nhiếp 。 若nhược 作tác 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 。 類loại 言ngôn 即tức 顯hiển 此thử 十thập 四tứ 種chủng 同đồng 流lưu 類loại 。 故cố 非phi 顯hiển 餘dư 計kế 。

於ư 中trung 且thả 辨biện 至chí 自tự 相tương 續tục 二nhị 滅diệt 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 牒điệp 解giải 釋thích 。 就tựu 中trung 有hữu 七thất 。 一nhất 明minh 得đắc 。 非phi 得đắc 。 二nhị 明minh 同đồng 分phần/phân 。 三Tam 明Minh 無vô 想tưởng 。 四tứ 明minh 二nhị 定định 。 五ngũ 明minh 命mạng 根căn 。 六lục 明minh 四tứ 相tương/tướng 。 七thất 明minh 名danh 等đẳng 。 就tựu 第đệ 一nhất 明minh 得đắc 。 非phi 得đắc 中trung 。 一nhất 明minh 自tự 性tánh 。 二nhị 明minh 差sai 別biệt 。 此thử 即tức 明minh 自tự 性tánh 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 正chánh 出xuất 體thể 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 明minh 所sở 依y 。

論luận 曰viết 至chí 與dữ 此thử 相tương 違vi 者giả 。 就tựu 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 初sơ 正chánh 釋thích 頌tụng 。 後hậu 廣quảng 問vấn 答đáp 。 此thử 下hạ 釋thích 頌tụng 。 即tức 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 得đắc 。 獲hoạch 。 成thành 就tựu 。 義nghĩa 雖tuy 是thị 一nhất 而nhi 依y 異dị 門môn 。 說thuyết 差sai 別biệt 名danh 。 故cố 於ư 此thử 文văn 總tổng 言ngôn 一nhất 得đắc 。 於ư 中trung 義nghĩa 別biệt 立lập 獲hoạch 。 成thành 就tựu 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 。 從tùng 來lai 未vị 得đắc 。 及cập 得đắc 已dĩ 失thất 。 俱câu 今kim 初sơ 得đắc 。 此thử 法pháp 上thượng 得đắc 。 創sáng/sang 至chí 生sanh 相tương 將tương 成thành 就tựu 時thời 名danh 獲hoạch 。 若nhược 流lưu 至chí 現hiện 得đắc 已dĩ 不bất 失thất 名danh 成thành 就tựu 。 獲hoạch 時thời 不bất 名danh 成thành 就tựu 。 成thành 就tựu 時thời 不bất 名danh 獲hoạch 。 設thiết 有hữu 文văn 言ngôn 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 名danh 成thành 就tựu 者giả 。 於ư 彼bỉ 獲hoạch 中trung 。 說thuyết 成thành 就tựu 故cố 。 設thiết 有hữu 文văn 言ngôn 得đắc 至chí 現hiện 在tại 名danh 為vi 獲hoạch 者giả 。 於ư 成thành 就tựu 中trung 說thuyết 彼bỉ 獲hoạch 故cố 。 如như 是thị 名danh 為vi 獲hoạch 。 成thành 就tựu 別biệt 。 應ưng 知tri 。 若nhược 於ư 彼bỉ 法pháp 有hữu 獲hoạch 定định 有hữu 成thành 就tựu 。 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 。 決quyết 定định 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 世thế 故cố 。 自tự 有hữu 於ư 法pháp 有hữu 成thành 就tựu 無vô 獲hoạch 。 如như 非phi 想tưởng 見kiến 惑hoặc 。 無vô 始thỉ 來lai 成thành 無vô 初sơ 得đắc 故cố 。 問vấn 於ư 成thành 位vị 中trung 。 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 為vi 名danh 獲hoạch 。 為vi 名danh 成thành 就tựu 。 解giải 云vân 。 非phi 初sơ 得đắc 故cố 不bất 名danh 獲hoạch 。 未vị 至chí 現hiện 在tại 不bất 名danh 成thành 就tựu 。 但đãn 可khả 說thuyết 言ngôn 前tiền 後hậu 俱câu 得đắc 。 古cổ 德đức 皆giai 云vân 。 成thành 通thông 新tân 。 舊cựu 。 獲hoạch 據cứ 新tân 論luận 。 是thị 獲hoạch 皆giai 成thành 。 有hữu 成thành 非phi 獲hoạch 者giả 。 不bất 然nhiên 。 辨biện 二nhị 差sai 別biệt 如như 前tiền 具cụ 說thuyết 。 前tiền 文văn 言ngôn 得đắc 。 後hậu 文văn 言ngôn 獲hoạch 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 應ưng 知tri 。 非phi 得đắc 與dữ 此thử 相tương 違vi 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 。 先tiên 未vị 曾tằng 失thất 。 及cập 重trọng/trùng 得đắc 已dĩ 。 但đãn 今kim 初sơ 失thất 。 此thử 法pháp 非phi 得đắc 創sáng/sang 至chí 生sanh 相tương/tướng 。 將tương 不bất 成thành 時thời 說thuyết 名danh 不bất 獲hoạch 。 若nhược 流lưu 至chí 現hiện 在tại 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 不bất 獲hoạch 時thời 未vị 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 不bất 成thành 就tựu 時thời 不bất 名danh 不bất 獲hoạch 。 設thiết 有hữu 文văn 言ngôn 非phi 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 名danh 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 於ư 不bất 獲hoạch 中trung 說thuyết 不bất 成thành 就tựu 設thiết 有hữu 文văn 言ngôn 非phi 得đắc 至chí 現hiện 在tại 名danh 不bất 獲hoạch 者giả 。 於ư 不bất 成thành 就tựu 中trung 說thuyết 不bất 獲hoạch 故cố 。 應ưng 知tri 若nhược 於ư 彼bỉ 法pháp 。 說thuyết 有hữu 不bất 獲hoạch 定định 有hữu 不bất 成thành 就tựu 。 非phi 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 。 決quyết 定định 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 世thế 故cố 。 自tự 有hữu 於ư 彼bỉ 法pháp 有hữu 不bất 成thành 就tựu 無vô 不bất 獲hoạch 。 如như 無vô 生sanh 智trí 。 以dĩ 於ư 彼bỉ 智trí 無vô 初sơ 非phi 得đắc 故cố 。 問vấn 於ư 不bất 成thành 位vị 。 非phi 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 。 為vi 名danh 不bất 獲hoạch 。 為vi 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 解giải 云vân 。 非phi 是thị 初sơ 非phi 得đắc 故cố 不bất 名danh 不bất 獲hoạch 。 未vị 至chí 現hiện 在tại 故cố 不bất 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 但đãn 可khả 說thuyết 言ngôn 前tiền 後hậu 非phi 得đắc 。 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 獲hoạch 與dữ 不bất 獲hoạch 。 據cứ 得đắc 。 非phi 得đắc 初sơ 至chí 生sanh 相tương/tướng 。 成thành 與dữ 不bất 成thành 。 據cứ 得đắc 。 非phi 得đắc 流lưu 至chí 現hiện 在tại 相tương 續tục 已dĩ 去khứ 又hựu 正chánh 理lý 十thập 二nhị 。 釋thích 此thử 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 云vân 。 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 先tiên 未vị 得đắc 。 及cập 先tiên 已dĩ 得đắc 。 先tiên 未vị 得đắc 得đắc 說thuyết 名danh 為vi 獲hoạch 。 先tiên 已dĩ 得đắc 得đắc 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 應ưng 知tri 非phi 得đắc 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 謂vị 先tiên 未vị 得đắc 。 及cập 得đắc 已dĩ 失thất 。 未vị 得đắc 非phi 得đắc 說thuyết 名danh 不bất 獲hoạch 。 已dĩ 失thất 非phi 得đắc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 故cố 說thuyết 異dị 生sanh 性tánh 名danh 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 。 解giải 云vân 。 正chánh 理lý 論luận 意ý 。 但đãn 據cứ 從tùng 來lai 未vị 得đắc 。 今kim 時thời 創sáng/sang 得đắc 名danh 獲hoạch 。 即tức 未vị 得đắc 法Pháp 上thượng 非phi 得đắc 名danh 不bất 獲hoạch 。 若nhược 已dĩ 曾tằng 得đắc 。 設thiết 令linh 因nhân 退thoái 今kim 時thời 重trọng/trùng 得đắc 。 但đãn 名danh 成thành 就tựu 以dĩ 重trọng/trùng 得đắc 故cố 。 即tức 用dụng 已dĩ 失thất 法pháp 上thượng 非phi 得đắc 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 正chánh 理lý 若nhược 作tác 斯tư 解giải 。 而nhi 得đắc 。 捨xả 成thành 就tựu 不bất 成thành 就tựu 。 四tứ 句cú 相tương 違vi 。 或hoặc 可khả 。 得đắc 。 獲hoạch 。 成thành 就tựu 本bổn 唯duy 一nhất 物vật 。 隨tùy 作tác 論luận 者giả 寬khoan 。 狹hiệp 異dị 門môn 莊trang 嚴nghiêm 於ư 義nghĩa 。 不bất 可khả 皆giai 使sử 例lệ 同đồng 。

於ư 何hà 法pháp 中trung 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 後hậu 半bán 頌tụng 。 此thử 即tức 問vấn 起khởi 。

於ư 自tự 相tương 續tục 及cập 二nhị 滅diệt 中trung 者giả 。 此thử 即tức 總tổng 答đáp 。 顯hiển 得đắc 。 非phi 得đắc 所sở 依y 法pháp 也dã 。 自tự 相tương 續tục 謂vị 自tự 身thân 。 二nhị 滅diệt 謂vị 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 至chí 決quyết 定định 如như 是thị 者giả 。 此thử 下hạ 別biệt 釋thích 。 就tựu 別biệt 釋thích 中trung 。 所sở 依y 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 為vi 。 二nhị 無vô 為vi 。 此thử 即tức 別biệt 解giải 有hữu 為vi 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 若nhược 墮đọa 在tại 自tự 相tương 續tục 身thân 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 。 非phi 他tha 相tương 續tục 身thân 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 他tha 身thân 法pháp 故cố 。 非phi 屬thuộc 我ngã 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 成thành 。 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 他tha 相tương 續tục 身thân 。 即tức 有hữu 趣thú 。 身thân 。 業nghiệp 壞hoại 。 自tự 。 他tha 雜tạp 亂loạn 過quá 故cố 。 非phi 相tướng 續tục 謂vị 外ngoại 非phi 情tình 。 非phi 是thị 內nội 相tương 續tục 身thân 故cố 。 言ngôn 非phi 相tướng 續tục 。 非phi 非phi 相tướng 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 非phi 情tình 法pháp 故cố 。 以dĩ 非phi 屬thuộc 我ngã 故cố 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 成thành 非phi 情tình 即tức 壞hoại 法pháp 性tánh 。 為vi 是thị 有hữu 情tình 。 為vi 非phi 有hữu 情tình 。 且thả 有hữu 為vi 法pháp 。 決quyết 定định 如như 是thị 。

無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 至chí 相tương/tướng 翻phiên 而nhi 立lập 故cố 者giả 。 別biệt 釋thích 無vô 為vi 。 就tựu 無vô 為vi 中trung 。 唯duy 於ư 二nhị 滅diệt 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 。 擇trạch 滅diệt 是thị 所sở 證chứng 法pháp 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 。 非phi 擇trạch 滅diệt 礙ngại 法pháp 不bất 生sanh 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 。 一nhất 切thiết 已dĩ 下hạ 。 證chứng 成thành 二nhị 滅diệt 。 念niệm 念niệm 必tất 有hữu 闕khuyết 緣duyên 不bất 生sanh 。 故cố 諸chư 有hữu 情tình 定định 成thành 無vô 漏lậu 非phi 擇trạch 滅diệt 。 先tiên 未vị 斷đoạn 惑hoặc 今kim 初sơ 入nhập 聖thánh 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 位vị 名danh 初sơ 剎sát 那na 具cụ 縛phược 聖thánh 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 身thân 中trung 具cụ 成thành 惑hoặc 故cố 。 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 未vị 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 。 修tu 二nhị 惑hoặc 。 具cụ 縛phược 異dị 生sanh 不bất 成thành 擇trạch 滅diệt 。 除trừ 此thử 二nhị 種chủng 諸chư 餘dư 有hữu 情tình 。 皆giai 成thành 擇trạch 滅diệt 。 決quyết 定định 已dĩ 下hạ 。 別biệt 釋thích 虛hư 空không 無vô 得đắc 。 非phi 得đắc 。 虛hư 空không 非phi 是thị 所sở 證chứng 不phủ 同đồng 擇trạch 滅diệt 。 非phi 能năng 礙ngại 法pháp 不bất 生sanh 不bất 同đồng 非phi 擇trạch 滅diệt 。 所sở 以dĩ 無vô 得đắc 。 非phi 得đắc 。

諸chư 有hữu 得đắc 者giả 至chí 故cố 不bất 別biệt 釋thích 者giả 。 以dĩ 理lý 而nhi 言ngôn 。 諸chư 有hữu 得đắc 者giả 亦diệc 有hữu 非phi 得đắc 。 義nghĩa 準chuẩn 可khả 知tri 。 故cố 於ư 前tiền 文văn 但đãn 解giải 二nhị 滅diệt 得đắc 。 不bất 別biệt 釋thích 二nhị 滅diệt 非phi 得đắc 。

何hà 緣duyên 知tri 有hữu 別biệt 物vật 名danh 得đắc 者giả 。 此thử 下hạ 廣quảng 問vấn 答đáp 。 此thử 即tức 經kinh 部bộ 師sư 問vấn 。

契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 至chí 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 師sư 答đáp 。 引dẫn 聖thánh 教giáo 證chứng 得đắc 有hữu 別biệt 體thể 。 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 謂vị 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 及cập 正chánh 智trí 。 正chánh 解giải 脫thoát 五ngũ 支chi 。 謂vị 五ngũ 順thuận 上thượng 分phần/phân 結kết 。 以dĩ 之chi 言ngôn 由do 。 聖thánh 者giả 於ư 彼bỉ 。 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 由do 生sanh 由do 得đắc 由do 成thành 就tựu 故cố 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 支chi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 經kinh 言ngôn 得đắc 成thành 。 明minh 知tri 別biệt 有hữu 實thật 物vật 。

若nhược 爾nhĩ 非phi 情tình 至chí 亦diệc 應ưng 成thành 就tựu 者giả 。 經kinh 部bộ 難nạn/nan 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 徵trưng 。

契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 至chí 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 者giả 。 經kinh 部bộ 引dẫn 經kinh 出xuất 過quá 。 經kinh 言ngôn 輪Luân 王Vương 成thành 就tựu 七thất 寶bảo 。 若nhược 成thành 就tựu 是thị 假giả 。 可khả 言ngôn 成thành 就tựu 他tha 身thân 。 非phi 情tình 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 實thật 。 於ư 七thất 寶bảo 中trung 。 若nhược 成thành 輪luân 。 珠châu 成thành 非phi 情tình 過quá 。 若nhược 成thành 象tượng 。 馬mã 。 女nữ 。 主chủ 藏tạng 。 主chủ 兵binh 成thành 他tha 相tương 續tục 過quá 。 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 三tam 敘tự 譬thí 喻dụ 者giả 說thuyết 云vân 。 問vấn 彼bỉ 何hà 故cố 作tác 是thị 執chấp 。 答đáp 彼bỉ 依y 契Khế 經Kinh 故cố 作tác 是thị 執chấp 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 成thành 就tựu 七thất 寶bảo 。 若nhược 成thành 就tựu 性tánh 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 成thành 就tựu 輪luân 寶bảo 。 神thần 珠châu 寶bảo 故cố 應ưng 法pháp 性tánh 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 亦diệc 是thị 有hữu 情tình 。 亦diệc 非phi 有hữu 情tình 故cố 。 成thành 就tựu 象tượng 寶bảo 。 及cập 馬mã 寶bảo 故cố 復phục 應ưng 趣thú 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 亦diệc 是thị 傍bàng 生sanh 。 亦diệc 是thị 人nhân 故cố 。 成thành 就tựu 女nữ 寶bảo 故cố 復phục 應ưng 身thân 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 亦diệc 是thị 男nam 身thân 。 亦diệc 是thị 女nữ 身thân 故cố 。 成thành 就tựu 主chủ 兵binh 。 主chủ 藏tạng 臣thần 故cố 復phục 應ưng 業nghiệp 壞hoại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 君quân 臣thần 雜tạp 故cố 。 勿vật 有hữu 此thử 失thất 。 故cố 成thành 就tựu 性tánh 定định 非phi 實thật 有hữu 。

此thử 中trung 自tự 在tại 至chí 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 轉chuyển 故cố 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 通thông 經kinh 。 謂vị 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 於ư 彼bỉ 七thất 寶bảo 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 用dụng 。 據cứ 自tự 在tại 說thuyết 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。

此thử 既ký 自tự 在tại 至chí 知tri 有hữu 別biệt 物vật 者giả 。 經kinh 部bộ 復phục 難nạn/nan 。 此thử 輪Luân 王Vương 經kinh 既ký 言ngôn 自tự 在tại 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 餘dư 經kinh 成thành 就tựu 復phục 由do 何hà 因nhân 知tri 有hữu 別biệt 物vật 。

許hứa 有hữu 別biệt 物vật 有hữu 何hà 非phi 理lý 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 復phục 問vấn 經kinh 部bộ 。 復phục 許hứa 有hữu 別biệt 物vật 名danh 得đắc 。 有hữu 何hà 非phi 理lý 。

如như 是thị 非phi 理lý 至chí 是thị 為vi 非phi 理lý 者giả 。 經kinh 部bộ 出xuất 過quá 。 上thượng 來lai 約ước 聖thánh 言ngôn 量lượng 破phá 。 今kim 約ước 現hiện 。 比tỉ 量lượng 破phá 。 謂vị 所sở 執chấp 得đắc 。 無vô 體thể 可khả 知tri 。 如như 色sắc 。 聲thanh 等đẳng 五ngũ 識thức 現hiện 取thủ 。 如như 貪tham 。 瞋sân 等đẳng 他tha 心tâm 智trí 現hiện 取thủ 。 無vô 用dụng 可khả 知tri 。 如như 眼nhãn 。 耳nhĩ 等đẳng 。 謂vị 眼nhãn 。 耳nhĩ 等đẳng 由do 有hữu 見kiến 。 聞văn 等đẳng 用dụng 。 比tỉ 知tri 有hữu 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 得đắc 既ký 無vô 用dụng 。 寧ninh 知tri 實thật 有hữu 。 開khai 現hiện 。 比tỉ 二nhị 量lượng 俱câu 不bất 可khả 知tri 。 故cố 無vô 容dung 執chấp 別biệt 物vật 名danh 得đắc 。 是thị 為vi 非phi 理lý 。

若nhược 謂vị 此thử 得đắc 至chí 理lý 不bất 成thành 立lập 者giả 。 經kinh 部bộ 縱túng/tung 破phá 。 若nhược 謂vị 得đắc 有hữu 作tác 用dụng 作tác 法pháp 生sanh 因nhân 。 無vô 為vi 不bất 生sanh 。 應ưng 無vô 有hữu 得đắc 。 又hựu 若nhược 執chấp 得đắc 為vi 法pháp 生sanh 因nhân 。 如như 所sở 得đắc 法Pháp 。 或hoặc 時thời 未vị 得đắc 。 或hoặc 時thời 已dĩ 捨xả 。 或hoặc 三tam 界giới 。 九cửu 地địa 往vãng 來lai 轉chuyển 易dị 。 或hoặc 復phục 離ly 染nhiễm 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 彼bỉ 現hiện 無vô 得đắc 。 後hậu 若nhược 起khởi 時thời 當đương 云vân 何hà 生sanh 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 無vô 法pháp 前tiền 得đắc 生sanh 。 而nhi 有hữu 法pháp 俱câu 生sanh 得đắc 為vi 生sanh 因nhân 者giả 。 大đại 生sanh 少thiểu 生sanh 復phục 何hà 所sở 作tác 。 又hựu 非phi 情tình 法pháp 既ký 無vô 有hữu 得đắc 。 應ưng 定định 不bất 生sanh 。 又hựu 具cụ 縛phược 異dị 生sanh 。 煩phiền 惱não 未vị 斷đoạn 等đẳng 有hữu 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 生sanh 因nhân 。 生sanh 因nhân 既ký 等đẳng 。 下hạ 。 中trung 。 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 現hiện 起khởi 差sai 別biệt 應ưng 無vô 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 為vi 生sanh 因nhân 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 既ký 得đắc 無vô 別biệt 。 應ưng 不bất 可khả 言ngôn 上thượng 品phẩm 貪tham 現hiện 行hành 名danh 貪tham 行hành 者giả 。 非phi 中trung 。 下hạ 品phẩm 。 瞋sân 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 今kim 此thử 難nạn/nan 意ý 。 生sanh 因nhân 既ký 等đẳng 。 不bất 得đắc 現hiện 起khởi 三tam 品phẩm 不bất 同đồng 。 隨tùy 增tăng 說thuyết 行hành 。 汝nhữ 若nhược 救cứu 云vân 由do 餘dư 因nhân 故cố 。 煩phiền 惱não 現hiện 起khởi 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 應ưng 由do 彼bỉ 餘dư 因nhân 。 諸chư 法pháp 得đắc 生sanh 。 得đắc 復phục 何hà 用dụng 。 故cố 執chấp 得đắc 用dụng 作tác 法pháp 生sanh 因nhân 。 理lý 不bất 成thành 立lập 。

誰thùy 言ngôn 此thử 得đắc 作tác 法pháp 生sanh 因nhân 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 救cứu 云vân 。 誰thùy 言ngôn 此thử 得đắc 作tác 法pháp 生sanh 因nhân 。 而nhi 徵trưng 難nạn/nan 我ngã 。

若nhược 爾nhĩ 此thử 得đắc 有hữu 何hà 作tác 用dụng 者giả 。 經kinh 部bộ 復phục 徵trưng 。

謂vị 於ư 差sai 別biệt 為vi 建kiến 立lập 因nhân 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 者giả 。 經kinh 部bộ 復phục 徵trưng 。

若nhược 無vô 有hữu 得đắc 至chí 建kiến 立lập 差sai 別biệt 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 若nhược 有hữu 得đắc 體thể 。 可khả 得đắc 建kiến 立lập 異dị 生sanh 。 聖thánh 者giả 兩lưỡng 種chủng 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 有hữu 得đắc 。 異dị 生sanh 。 聖thánh 者giả 起khởi 世thế 俗tục 有hữu 漏lậu 心tâm 。 應ưng 無vô 兩lưỡng 種chủng 差sai 別biệt 。

豈khởi 不bất 煩phiền 惱não 至chí 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 經kinh 部bộ 為vi 釋thích 差sai 別biệt 。 豈khởi 不bất 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 名danh 聖thánh 。 未vị 斷đoạn 名danh 凡phàm 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 。

若nhược 執chấp 無vô 得đắc 至chí 離ly 未vị 離ly 故cố 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 難nạn/nan 。 我ngã 許hứa 有hữu 得đắc 斷đoạn 。 未vị 斷đoạn 成thành 。 由do 煩phiền 惱não 得đắc 離ly 故cố 名danh 斷đoạn 。 未vị 離ly 故cố 名danh 未vị 斷đoạn 。 若nhược 執chấp 無vô 得đắc 如như 何hà 可khả 說thuyết 惑hoặc 斷đoạn 。 未vị 斷đoạn 。

此thử 由do 所sở 依y 至chí 但đãn 假giả 非phi 實thật 者giả 。 經kinh 部bộ 釋thích 。 斷đoạn 。 未vị 斷đoạn 由do 治trị 道Đạo 力lực 。 令linh 所sở 依y 身thân 無vô 復phục 功công 能năng 令linh 其kỳ 現hiện 起khởi 名danh 為vi 斷đoạn 。 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 為vi 未vị 斷đoạn 。 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 若nhược 聖thánh 道Đạo 力lực 畢tất 竟cánh 斷đoạn 故cố 名danh 斷đoạn 。 若nhược 世thế 間gian 道đạo 損tổn 伏phục 斷đoạn 故cố 名danh 斷đoạn 。 成thành 與dữ 不bất 成thành 。 皆giai 假giả 非phi 實thật 。 昔tích 有hữu 惑hoặc 種chủng 。 今kim 斷đoạn 即tức 無vô 故cố 名danh 轉chuyển 變biến 異dị 本bổn 。

善thiện 法Pháp 有hữu 二nhị 至chí 亦diệc 假giả 非phi 實thật 者giả 。 經kinh 部bộ 義nghĩa 便tiện 。 約ước 二nhị 善thiện 辨biện 成thành 。 不bất 成thành 。 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 。 生sanh 得đắc 善thiện 不bất 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 。 有hữu 斷đoạn 。 未vị 斷đoạn 。 有hữu 成thành 。 不bất 成thành 。 言ngôn 斷đoạn 者giả 。 謂vị 邪tà 見kiến 力lực 。 能năng 損tổn 身thân 中trung 生sanh 得đắc 善thiện 種chủng 。 令linh 不bất 能năng 生sanh 現hiện 行hành 善thiện 心tâm 。 應ưng 知tri 名danh 斷đoạn 。 非phi 畢tất 竟cánh 害hại 令linh 其kỳ 總tổng 無vô 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 斷đoạn 。 有hữu 而nhi 無vô 用dụng 故cố 名danh 為vi 損tổn 。 損tổn 時thời 名danh 斷đoạn 名danh 不bất 成thành 。 未vị 損tổn 名danh 成thành 名danh 未vị 斷đoạn 。 加gia 行hành 善thiện 要yếu 由do 功công 力lực 修tu 得đắc 有hữu 成thành 。 不bất 成thành 。 若nhược 所sở 依y 中trung 。 彼bỉ 善thiện 法Pháp 種chủng 。 由do 已dĩ 起khởi 故cố 。 善thiện 種chủng 增tăng 長trưởng 生sanh 彼bỉ 現hiện 行hành 。 功công 能năng 自tự 在tại 勢thế 力lực 無vô 損tổn 。 自tự 在tại 義nghĩa 邊biên 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 即tức 當đương 大Đại 乘Thừa 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 若nhược 彼bỉ 善thiện 種chủng 雖tuy 復phục 先tiên 有hữu 。 或hoặc 時thời 未vị 起khởi 。 或hoặc 起khởi 已dĩ 退thoái 還hoàn 不bất 自tự 在tại 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 故cố 所sở 依y 中trung 至chí 無vô 有hữu 別biệt 物vật 者giả 。 經kinh 部bộ 結kết 成thành 已dĩ 義nghĩa 故cố 所sở 依y 身thân 中trung 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 。 未vị 為vi 聖thánh 道Đạo 永vĩnh 拔bạt 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 未vị 為vi 世thế 間gian 道đạo 伏phục 損tổn 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 未vị 為vi 邪tà 見kiến 損tổn 伏phục 生sanh 得đắc 善thiện 種chủng 子tử 。 若nhược 加gia 行hành 善thiện 增tăng 長trưởng 自tự 在tại 。 於ư 如như 是thị 位vị 立lập 成thành 就tựu 名danh 。 但đãn 假giả 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 前tiền 諍tranh 得đắc 體thể 故cố 今kim 偏thiên 結kết 成thành 就tựu 。 此thử 中trung 何hà 法pháp 名danh 為vi 種chủng 子tử 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 問vấn 。

謂vị 名danh 與dữ 色sắc 至chí 生sanh 果quả 功công 能năng 者giả 。 經kinh 部bộ 答đáp 。 言ngôn 名danh 色sắc 者giả 名danh 謂vị 四tứ 蘊uẩn 。 色sắc 謂vị 色sắc 蘊uẩn 。 彼bỉ 宗tông 種chủng 子tử 熏huân 名danh 。 及cập 色sắc 。 謂vị 名danh 。 色sắc 中trung 於ư 生sanh 自tự 果quả 。 所sở 有hữu 種chủng 子tử 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 名danh 展triển 轉chuyển 。 將tương 生sanh 自tự 果quả 。 名danh 隣lân 近cận 。 隣lân 近cận 果quả 也dã 。 無vô 間gian 取thủ 果quả 名danh 功công 能năng 。 正chánh 起khởi 功công 能năng 也dã 。 此thử 三tam 皆giai 是thị 種chủng 子tử 異dị 名danh 。 此thử 展triển 轉chuyển 。 由do 種chủng 子tử 相tương 續tục 故cố 展triển 轉chuyển 不bất 斷đoạn 。 此thử 隣lân 近cận 。 由do 種chủng 子tử 轉chuyển 變biến 故cố 隣lân 近cận 於ư 果quả 。 此thử 功công 能năng 。 由do 種chủng 子tử 差sai 別biệt 故cố 正chánh 起khởi 功công 能năng 。 此thử 三tam 亦diệc 是thị 種chủng 子tử 異dị 名danh 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 釋thích 上thượng 三tam 種chủng 。 又hựu 解giải 此thử 果quả 。 由do 種chủng 子tử 相tương 續tục 。 轉chuyển 變biến 。 差sai 別biệt 故cố 生sanh 。 何hà 名danh 第đệ 二nhị 轉chuyển 變biến 。 謂vị 相tương 續tục 種chủng 子tử 中trung 將tương 欲dục 生sanh 果quả 。 其kỳ 種chủng 轉chuyển 變biến 後hậu 異dị 於ư 前tiền 。 猶do 如như 種chủng 子tử 。 將tương 欲dục 生sanh 芽nha 其kỳ 體thể 轉chuyển 變biến 。 何hà 名danh 第đệ 一nhất 相tương 續tục 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 望vọng 後hậu 為vi 因nhân 。 望vọng 前tiền 為vi 果quả 。 故cố 得đắc 通thông 攝nhiếp 三tam 世thế 諸chư 行hành 。 總tổng 名danh 相tướng 續tục 。 於ư 此thử 文văn 中trung 。 所sở 以dĩ 先tiên 解giải 展triển 轉chuyển 後hậu 解giải 相tương 續tục 者giả 。 以dĩ 約ước 相tương 續tục 明minh 展triển 轉chuyển 故cố 。 又hựu 解giải 義nghĩa 便tiện 即tức 明minh 。 何hà 論luận 次thứ 第đệ 。 何hà 名danh 第đệ 三tam 差sai 別biệt 謂vị 有hữu 種chủng 子tử 無vô 間gian 生sanh 果quả 功công 能năng 。 此thử 後hậu 念niệm 種chủng 與dữ 前tiền 種chủng 異dị 故cố 名danh 差sai 別biệt 。 經kinh 部bộ 因nhân 。 果quả 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 故cố 。 說thuyết 無vô 間gian 生sanh 果quả 功công 能năng 。 又hựu 解giải 謂vị 展triển 轉chuyển 功công 能năng 隣lân 近cận 功công 能năng 。 謂vị 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 由do 此thử 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 即tức 是thị 展triển 轉chuyển 功công 能năng 。 此thử 由do 相tương 續tục 差sai 別biệt 即tức 是thị 隣lân 近cận 功công 能năng 。

然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 至chí 必tất 不bất 能năng 修tu 者giả 。 經kinh 部bộ 通thông 經kinh 。 所sở 以dĩ 須tu 通thông 此thử 經Kinh 文văn 者giả 。 經kinh 部bộ 意ý 說thuyết 。 雖tuy 復phục 成thành 就tựu 。 染nhiễm 法pháp 種chủng 子tử 。 而nhi 能năng 修tu 善thiện 。 然nhiên 有hữu 處xứ 經kinh 。 說thuyết 若nhược 成thành 就tựu 貪tham 便tiện 不bất 能năng 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。 彼bỉ 經kinh 意ý 說thuyết 。 耽đam 著trước 貪tham 現hiện 行hành 者giả 不bất 能năng 厭yếm 捨xả 。 現hiện 行hành 貪tham 惑hoặc 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 由do 隨tùy 耽đam 著trước 貪tham 愛ái 現hiện 行hành 時thời 分phần/phân 。 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 必tất 不bất 能năng 修tu 。 經kinh 據cứ 現hiện 行hành 說thuyết 成thành 就tựu 。 言ngôn 不bất 能năng 修tu 。 我ngã 據cứ 種chủng 子tử 成thành 就tựu 能năng 修tu 諸chư 善thiện 。 故cố 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 有hữu 三tam 種chủng 成thành 就tựu 。 一nhất 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 二nhị 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 三tam 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 經kinh 部bộ 同đồng 彼bỉ 。 又hựu 解giải 通thông 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 伏phục 難nạn/nan 。 伏phục 難nạn/nan 意ý 云vân 。 若nhược 得đắc 無vô 別biệt 體thể 。 何hà 故cố 經kinh 說thuyết 若nhược 成thành 就tựu 貪tham 便tiện 不bất 能năng 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 。 經kinh 言ngôn 成thành 貪tham 不bất 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 。 明minh 知tri 得đắc 有hữu 別biệt 體thể 。 經kinh 部bộ 通thông 云vân 。 然nhiên 有hữu 經kinh 說thuyết 若nhược 成thành 就tựu 貪tham 便tiện 不bất 能năng 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。 彼bỉ 經kinh 意ý 說thuyết 。 耽đam 現hiện 貪tham 者giả 不bất 能năng 厭yếm 捨xả 。 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 由do 隨tùy 耽đam 著trước 現hiện 貪tham 時thời 分phần/phân 。 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 必tất 不bất 能năng 修tu 。 非phi 言ngôn 成thành 就tựu 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 。

如như 是thị 成thành 就tựu 。 至chí 亦diệc 假giả 非phi 實thật 者giả 。 經kinh 部bộ 總tổng 結kết 。 如như 是thị 成thành 就tựu 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 遍biến 一nhất 切thiết 種chủng 類loại 。 唯duy 假giả 非phi 實thật 。 唯duy 遮già 於ư 此thử 成thành 就tựu 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 亦diệc 假giả 非phi 實thật 。

毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 至chí 實thật 而nhi 非phi 假giả 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 結kết 歸quy 本bổn 宗tông 。

如như 是thị 二nhị 途đồ 皆giai 為vi 善thiện 說thuyết 者giả 。 論luận 主chủ 雙song 印ấn 兩lưỡng 宗tông 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 者giả 。 徵trưng 論luận 主chủ 。 理lý 無vô 兩lưỡng 是thị 。 必tất 有hữu 一nhất 非phi 。 如như 何hà 讚tán 言ngôn 皆giai 為vi 善thiện 說thuyết 。

不bất 違vi 理lý 故cố 我ngã 所sở 宗tông 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 釋thích 。 經kinh 部bộ 說thuyết 假giả 不bất 違vi 理lý 故cố 。 亦diệc 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 說thuyết 實thật 我ngã 所sở 宗tông 故cố 。 論luận 主chủ 意ý 朋bằng 經kinh 部bộ 故cố 作tác 斯tư 解giải 。

已dĩ 辨biện 自tự 性tánh 至chí 旦đán 應ưng 辨biện 得đắc 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 差sai 別biệt 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 得đắc 差sai 別biệt 。 二nhị 明minh 非phi 得đắc 差sai 別biệt 。 就tựu 第đệ 一nhất 明minh 得đắc 差sai 別biệt 中trung 。 一nhất 正chánh 辨biện 差sai 別biệt 。 二nhị 隨tùy 難nạn/nan 別biệt 解giải 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 正chánh 辨biện 差sai 別biệt 。 將tương 明minh 問vấn 起khởi 。 就tựu 問vấn 起khởi 中trung 。 一nhất 總tổng 。 二nhị 別biệt 。 此thử 即tức 總tổng 問vấn 。

且thả 應ưng 辨biện 得đắc 者giả 。 此thử 即tức 別biệt 問vấn 。

頌tụng 曰viết 至chí 非phi 所sở 斷đoạn 二nhị 種chủng 者giả 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 初sơ 一nhất 句cú 三tam 世thế 門môn 。 第đệ 二nhị 句cú 三tam 性tánh 門môn 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 繫hệ 。 不bất 繫hệ 門môn 。 第đệ 五ngũ 句cú 三tam 學học 門môn 。 第đệ 六lục 句cú 三tam 斷đoạn 門môn 。 今kim 此thử 文văn 中trung 約ước 所sở 得đắc 法Pháp 說thuyết 能năng 得đắc 別biệt 。

論luận 曰viết 至chí 各các 有hữu 三tam 得đắc 者giả 。 三tam 世thế 分phân 別biệt 門môn 。 過quá 去khứ 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 得đắc 者giả 。 或hoặc 是thị 法pháp 前tiền 。 或hoặc 是thị 法pháp 後hậu 。 或hoặc 是thị 法pháp 俱câu 。 有hữu 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 得đắc 者giả 皆giai 是thị 法pháp 後hậu 。 據cứ 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 雖tuy 皆giai 法pháp 後hậu 。 若nhược 據cứ 起khởi 用dụng 前tiền 後hậu 。 未vị 來lai 亦diệc 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 得đắc 。

未vị 來lai 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 得đắc 者giả 。 皆giai 是thị 法pháp 前tiền 。 有hữu 未vị 來lai 得đắc 者giả 或hoặc 是thị 法pháp 前tiền 。 或hoặc 是thị 法pháp 後hậu 。 或hoặc 是thị 法pháp 俱câu 。 未vị 來lai 雖tuy 無vô 前tiền 。 後hậu 次thứ 第đệ 。 約ước 得đắc 類loại 別biệt 約ước 容dung 起khởi 用dụng 說thuyết 前tiền 。 後hậu 也dã 。 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 得đắc 者giả 唯duy 法pháp 前tiền 。 有hữu 未vị 來lai 得đắc 者giả 唯duy 法pháp 後hậu 。 據cứ 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 雖tuy 唯duy 法pháp 後hậu 。 若nhược 據cứ 起khởi 用dụng 前tiền 後hậu 。 未vị 來lai 亦diệc 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 得đắc 。 有hữu 現hiện 在tại 得đắc 者giả 唯duy 法pháp 俱câu 得đắc 。 約ước 容dung 有hữu 義nghĩa 且thả 作tác 是thị 說thuyết 其kỳ 中trung 差sai 別biệt 後hậu 當đương 更cánh 辨biện 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 能năng 得đắc 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 在tại 彼bỉ 法pháp 前tiền 。 二nhị 在tại 彼bỉ 法pháp 後hậu 。 三tam 與dữ 彼bỉ 法pháp 俱câu 。 四tứ 非phi 彼bỉ 法pháp 前tiền 。 後hậu 。 及cập 俱câu 。 若nhược 所sở 得đắc 法Pháp 則tắc 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 唯duy 有hữu 俱câu 得đắc 。 如như 異dị 熟thục 生sanh 等đẳng 。 二nhị 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 唯duy 有hữu 前tiền 得đắc 。 如như 三tam 類loại 邊biên 世thế 俗tục 智trí 等đẳng 。 有hữu 說thuyết 此thử 等đẳng 亦diệc 有hữu 俱câu 得đắc 。 三tam 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 唯duy 有hữu 俱câu 得đắc 。 後hậu 得đắc 。 如như 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 等đẳng 。 四tứ 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 唯duy 有hữu 俱câu 得đắc 。 前tiền 得đắc 。 如như 道đạo 類loại 忍nhẫn 等đẳng 。 五ngũ 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 具cụ 有hữu 前tiền 。 後hậu 。 俱câu 得đắc 。 如như 所sở 餘dư 善thiện 。 染nhiễm 污ô 等đẳng 。 六lục 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 前tiền 。 後hậu 。 俱câu 得đắc 而nhi 有hữu 諸chư 得đắc 。 謂vị 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 必tất 無vô 有hữu 法pháp 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 得đắc 者giả 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 必tất 有hữu 得đắc 故cố 。 解giải 云vân 異dị 熟thục 生sanh 等đẳng 等đẳng 餘dư 無vô 記ký 。 世thế 俗tục 智trí 等đẳng 等đẳng 相tương 應ứng 法pháp 等đẳng 。 此thử 智trí 既ký 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 故cố 。 無vô 法pháp 俱câu 。 法pháp 後hậu 。 有hữu 說thuyết 亦diệc 有hữu 俱câu 得đắc 。 應ưng 在tại 第đệ 四tứ 類loại 攝nhiếp 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 等đẳng 等đẳng 餘dư 惡ác 戒giới 等đẳng 。 道đạo 類loại 忍nhẫn 等đẳng 等đẳng 相tương 應ứng 法pháp 等đẳng 。 問vấn 現hiện 在tại 道đạo 類loại 忍nhẫn 如như 何hà 得đắc 有hữu 法pháp 前tiền 得đắc 耶da 。 解giải 云vân 現hiện 在tại 道đạo 類loại 忍nhẫn 。 雖tuy 復phục 唯duy 有hữu 法pháp 俱câu 得đắc 。 未vị 來lai 道đạo 類loại 忍nhẫn 亦diệc 有hữu 法pháp 前tiền 得đắc 。 約ước 忍nhẫn 種chủng 類loại 說thuyết 故cố 言ngôn 有hữu 法pháp 前tiền 。 以dĩ 所sở 得đắc 法Pháp 據cứ 種chủng 類loại 說thuyết 故cố 。 又hựu 解giải 現hiện 在tại 道đạo 類loại 忍nhẫn 。 今kim 雖tuy 唯duy 有hữu 法pháp 俱câu 得đắc 。 脫thoát 不bất 現hiện 前tiền 即tức 有hữu 法pháp 前tiền 得đắc 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 言ngôn 有hữu 法pháp 前tiền 。 又hựu 解giải 現hiện 道đạo 類loại 忍nhẫn 約ước 世thế 而nhi 言ngôn 唯duy 有hữu 法pháp 俱câu 得đắc 而nhi 無vô 法pháp 前tiền 得đắc 。 由do 此thử 現hiện 忍nhẫn 有hữu 未vị 來lai 法pháp 前tiền 得đắc 故cố 。 亦diệc 名danh 有hữu 法pháp 前tiền 得đắc 。 此thử 未vị 來lai 得đắc 。 約ước 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 實thật 在tại 現hiện 忍nhẫn 後hậu 。 而nhi 名danh 法pháp 前tiền 得đắc 不bất 名danh 法pháp 後hậu 得đắc 者giả 。 以dĩ 此thử 得đắc 不bất 起khởi 即tức 已dĩ 。 起khởi 必tất 在tại 彼bỉ 忍nhẫn 前tiền 。 以dĩ 能năng 得đắc 得đắc 約ước 容dung 起khởi 用dụng 說thuyết 前tiền 。 後hậu 。 俱câu 也dã 。 由do 斯tư 現hiện 忍nhẫn 亦diệc 有hữu 前tiền 得đắc 。

又hựu 善thiện 等đẳng 法pháp 至chí 無vô 記ký 三tam 得đắc 者giả 。 三tam 性tánh 分phân 別biệt 門môn 。 此thử 得đắc 大đại 分phần/phân 雖tuy 約ước 所sở 得đắc 判phán 性tánh 。 於ư 中trung 非phi 無vô 少thiểu 分phần 差sai 別biệt 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 得đắc 與dữ 所sở 得đắc 法Pháp 性tánh 類loại 或hoặc 同đồng 。 或hoặc 異dị 耶da 。 答đáp 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 以dĩ 有hữu 為vi 法pháp 能năng 有hữu 作tác 用dụng 引dẫn 自tự 得đắc 故cố 。 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 能năng 得đắc 道Đạo 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 以dĩ 諸chư 擇trạch 滅diệt 自tự 無vô 作tác 用dụng 。 但đãn 由do 道Đạo 力lực 求cầu 證chứng 彼bỉ 時thời 。 引dẫn 彼bỉ 得đắc 故cố 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 自tự 所sở 依y 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 自tự 無vô 作tác 用dụng 。 非phi 道đạo 所sở 求cầu 。 彼bỉ 得đắc 但đãn 依y 命mạng 根căn 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 而nhi 現hiện 前tiền 故cố 。

又hựu 有hữu 繫hệ 法pháp 至chí 得đắc 。 有hữu 四tứ 種chủng 者giả 。 繫hệ 。 不bất 繫hệ 分phân 別biệt 門môn 。 若nhược 三tam 界giới 繫hệ 法pháp 得đắc 。 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 還hoàn 三tam 界giới 繫hệ 。 以dĩ 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 判phán 性tánh 。 若nhược 無vô 漏lậu 不bất 繫hệ 法pháp 得đắc 。 三tam 界giới 繫hệ 。 及cập 不bất 繫hệ 。 總tổng 相tương/tướng 如như 是thị 。 別biệt 分phân 別biệt 者giả 。 諸chư 不bất 繫hệ 法pháp 總tổng 有hữu 三tam 類loại 。 一nhất 擇trạch 滅diệt 。 二nhị 非phi 擇trạch 滅diệt 。 三tam 道Đạo 諦Đế 。 若nhược 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 隨tùy 身thân 在tại 何hà 界giới 。 得đắc 即tức 彼bỉ 界giới 繫hệ 。 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 所sở 依y 判phán 性tánh 。 若nhược 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 判phán 性tánh 。 若nhược 有hữu 漏lậu 道đạo 所sở 引dẫn 者giả 。 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 以dĩ 欲dục 界giới 無vô 能năng 斷đoạn 道đạo 故cố 。 若nhược 無vô 漏lậu 道Đạo 所sở 引dẫn 者giả 。 即tức 不bất 繫hệ 故cố 。 云vân 及cập 與dữ 無vô 漏lậu 。 若nhược 道Đạo 諦Đế 得đắc 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 。 是thị 不bất 繫hệ 。 道đạo 是thị 有hữu 為vi 。 以dĩ 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 判phán 性tánh 故cố 。 無vô 繫hệ 法pháp 得đắc 通thông 三tam 界giới 。 不bất 繫hệ 四tứ 種chủng 。

又hựu 有hữu 學học 法pháp 至chí 得đắc 即tức 無Vô 學Học 者giả 。 三tam 學học 分phân 別biệt 門môn 。 學học 。 無Vô 學Học 法pháp 是thị 有hữu 為vi 故cố 。 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 。 是thị 學học 。 無Vô 學Học 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 總tổng 說thuyết 通thông 三tam 學học 。 若nhược 別biệt 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 及cập 三tam 無vô 為vi 。 是thị 非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 。 且thả 有hữu 漏lậu 法pháp 唯duy 有hữu 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 得đắc 。 以dĩ 有hữu 為vi 法pháp 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 判phán 。 若nhược 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 所sở 依y 判phán 。 若nhược 非phi 聖thánh 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 判phán 。 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 竝tịnh 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 若nhược 有hữu 學học 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 即tức 有hữu 學học 。 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 是thị 有hữu 學học 故cố 。 若nhược 無Vô 學Học 道đạo 轉chuyển 根căn 時thời 。 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 即tức 無Vô 學Học 。 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 是thị 無Vô 學Học 故cố 。 問vấn 學học 人nhân 以dĩ 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 道Đạo 。 能năng 斷đoạn 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 已dĩ 下hạ 八bát 地địa 修tu 惑hoặc 。 隨tùy 用dụng 何hà 道đạo 。 各các 能năng 引dẫn 起khởi 。 二nhị 離ly 繫hệ 得đắc 。 既ký 互hỗ 相tương 引dẫn 。 云vân 何hà 隨tùy 道đạo 判phán 性tánh 。 解giải 云vân 無vô 漏lậu 道Đạo 斷đoạn 惑hoặc 。 雖tuy 亦diệc 能năng 引dẫn 有hữu 漏lậu 得đắc 。 有hữu 漏lậu 道đạo 斷đoạn 惑hoặc 。 雖tuy 亦diệc 能năng 引dẫn 無vô 漏lậu 得đắc 。 而nhi 非phi 正chánh 引dẫn 。 但đãn 是thị 兼kiêm 引dẫn 。 故cố 不bất 互hỗ 隨tùy 二nhị 道đạo 判phán 性tánh 。 但đãn 隨tùy 自tự 道đạo 。 彼bỉ 能năng 證chứng 道đạo 雖tuy 復phục 不bất 起khởi 。 然nhiên 互hỗ 相tương 修tu 。 而nhi 由do 彼bỉ 力lực 擇trạch 滅diệt 得đắc 起khởi 。 故cố 各các 隨tùy 自tự 能năng 證chứng 道đạo 判phán 。 問vấn 頌tụng 中trung 但đãn 言ngôn 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 何hà 故cố 長trường/trưởng 行hành 具cụ 明minh 三tam 學học 。 解giải 云vân 頌tụng 中trung 文văn 窄# 唯duy 論luận 一nhất 種chủng 。 長trường/trưởng 行hành 文văn 寬khoan 故cố 具cụ 明minh 三tam 。 又hựu 解giải 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 得đắc 。 有hữu 差sai 別biệt 。 通thông 三tam 學học 故cố 所sở 以dĩ 別biệt 標tiêu 。 學học 。 無Vô 學Học 得đắc 各các 唯duy 一nhất 種chủng 。 無vô 多đa 差sai 別biệt 故cố 不bất 別biệt 顯hiển 。 或hoặc 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。

又hựu 見kiến 修tu 所sở 至chí 皆giai 非phi 所sở 斷đoạn 者giả 。 三tam 斷đoạn 分phân 別biệt 門môn 。 見kiến 。 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 體thể 是thị 有hữu 為vi 。 能năng 得đắc 隨tùy 彼bỉ 亦diệc 是thị 見kiến 。 修tu 所sở 斷đoạn 。 一nhất 切thiết 無vô 漏lậu 。 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 法pháp 。 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 總tổng 說thuyết 有hữu 二nhị 。 或hoặc 修tu 所sở 斷đoạn 。 或hoặc 非phi 所sở 斷đoạn 。 若nhược 別biệt 分phân 別biệt 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 隨tùy 所sở 依y 身thân 同đồng 修tu 斷đoạn 故cố 。 若nhược 有hữu 漏lậu 道đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 亦diệc 唯duy 修tu 斷đoạn 。 以dĩ 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 同đồng 修tu 斷đoạn 故cố 。 若nhược 無vô 漏lậu 道Đạo 所sở 引dẫn 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 隨tùy 能năng 證chứng 道đạo 是thị 無vô 漏lậu 故cố 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 若nhược 道Đạo 諦Đế 得đắc 道Đạo 是thị 有hữu 為vi 。 得đắc 隨tùy 所sở 得đắc 同đồng 是thị 無vô 漏lậu 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 問vấn 頌tụng 文văn 但đãn 明minh 非phi 所sở 斷đoạn 。 何hà 故cố 長trường/trưởng 行hành 通thông 明minh 三tam 斷đoạn 。 解giải 云vân 頌tụng 窄# 別biệt 標tiêu 。 或hoặc 通thông 二nhị 斷đoạn 是thị 故cố 別biệt 顯hiển 。 或hoặc 舉cử 後hậu 顯hiển 初sơ 。

前tiền 雖tuy 總tổng 說thuyết 至chí 欲dục 色sắc 無vô 前tiền 起khởi 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 隨tùy 難nạn/nan 別biệt 解giải 。 問vấn 起khởi 頌tụng 答đáp 。

論luận 曰viết 至chí 得đắc 亦diệc 現hiện 在tại 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。

一nhất 切thiết 無vô 覆phú 至chí 皆giai 如như 是thị 耶da 者giả 。 問vấn 。

不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。

云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

除trừ 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 至chí 及cập 俱câu 起khởi 得đắc 者giả 。 釋thích 。 即tức 解giải 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 二nhị 通thông 慧tuệ 。 及cập 能năng 化hóa 心tâm 俱câu 生sanh 四tứ 蘊uẩn 。 一nhất 勢thế 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 二nhị 加gia 行hành 差sai 別biệt 所sở 成thành 辨biện 故cố 。 雖tuy 是thị 無vô 記ký 而nhi 有hữu 前tiền 。 後hậu 。 及cập 俱câu 起khởi 得đắc 。

若nhược 工công 巧xảo 處xứ 至chí 得đắc 亦diệc 許hứa 爾nhĩ 者giả 。 工công 巧xảo 處xứ 以dĩ 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 為vi 體thể 。 威uy 儀nghi 路lộ 以dĩ 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 為vi 體thể 。 此thử 舉cử 所sở 依y 顯hiển 能năng 依y 四tứ 蘊uẩn 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 六lục 云vân 。 工công 巧xảo 處xứ 者giả 。 謂vị 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 五ngũ 處xứ 為vi 體thể 。 起khởi 工công 巧xảo 處xứ 者giả 。 謂vị 能năng 起khởi 彼bỉ 意ý 。 法pháp 二nhị 處xứ 為vi 體thể 。 又hựu 云vân 威uy 儀nghi 路lộ 者giả 。 謂vị 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 四tứ 處xứ 為vi 體thể 。 起khởi 威uy 儀nghi 路lộ 者giả 。 謂vị 能năng 起khởi 彼bỉ 意ý 。 法pháp 二nhị 處xứ 為vi 體thể 。 又hựu 解giải 應ưng 言ngôn 工công 巧xảo 處xứ 心tâm 。 威uy 儀nghi 路lộ 心tâm 。 不bất 言ngôn 心tâm 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 又hựu 一nhất 解giải 云vân 心tâm 是thị 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 所sở 依y 名danh 處xứ 。 名danh 路lộ 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 即tức 與dữ 婆bà 沙sa 相tương 違vi 。 若nhược 工công 巧xảo 處xứ 。 及cập 威uy 儀nghi 路lộ 四tứ 蘊uẩn 。 極cực 數số 習tập 者giả 亦diệc 有hữu 前tiền 。 後hậu 。 俱câu 得đắc 。 除trừ 上thượng 別biệt 簡giản 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 自tự 餘dư 一nhất 切thiết 。 異dị 熟thục 五ngũ 蘊uẩn 。 及cập 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 。 通thông 果quả 色sắc 蘊uẩn 。 及cập 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 四tứ 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 並tịnh 自tự 性tánh 無vô 記ký 色sắc 。 行hành 一nhất 分phần/phân 。 唯duy 有hữu 法pháp 俱câu 得đắc 。 故cố 正chánh 理lý 十thập 二nhị 云vân 。 又hựu 威uy 儀nghi 路lộ 四tứ 蘊uẩn 之chi 得đắc 。 多đa 分phần 世thế 斷đoạn 。 及cập 剎sát 那na 斷đoạn 。 唯duy 除trừ 諸chư 佛Phật 。 馬mã 勝thắng 苾Bật 芻Sô 。 及cập 餘dư 善thiện 習tập 威uy 儀nghi 路lộ 者giả 。 若nhược 工công 巧xảo 處xứ 四tứ 蘊uẩn 之chi 得đắc 。 亦diệc 多đa 分phần 世thế 斷đoạn 。 及cập 剎sát 那na 斷đoạn 。 除trừ 毘tỳ 濕thấp 縛phược 羯yết 摩ma 天thiên 神thần 。 及cập 餘dư 善thiện 習tập 工công 巧xảo 處xứ 者giả 。 問vấn 色sắc 界giới 威uy 儀nghi 路lộ 四tứ 蘊uẩn 。 有hữu 三tam 世thế 得đắc 不phủ 。 解giải 云vân 彼bỉ 界giới 非phi 極cực 串xuyến 習tập 。 無vô 三tam 世thế 得đắc 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 七thất 解giải 欲dục 界giới 中trung 云vân 。 威uy 儀nghi 路lộ 四tứ 蘊uẩn 中trung 。 善thiện 串xuyến 習tập 者giả 。 如như 佛Phật 。 馬mã 勝thắng 。 及cập 餘dư 有hữu 情tình 所sở 善thiện 串xuyến 習tập 。 并tinh 工công 巧xảo 處xứ 四tứ 蘊uẩn 中trung 。 善thiện 串xuyến 習tập 者giả 。 如như 佛Phật 。 妙diệu 業nghiệp 天thiên 子tử 。 及cập 餘dư 有hữu 情tình 所sở 善thiện 串xuyến 習tập 。 彼bỉ 得đắc 亦diệc 皆giai 世thế 雜tạp 。 剎sát 那na 雜tạp 。 謂vị 在tại 三tam 世thế 各các 有hữu 三tam 世thế 得đắc 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 解giải 色sắc 界giới 中trung 云vân 。 一nhất 切thiết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 色sắc 蘊uẩn 。 及cập 威uy 儀nghi 路lộ 異dị 熟thục 四tứ 蘊uẩn 。 彼bỉ 得đắc 世thế 不bất 雜tạp 。 剎sát 那na 不bất 雜tạp 。 隨tùy 在tại 彼bỉ 世thế 即tức 唯duy 有hữu 彼bỉ 世thế 得đắc 故cố 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 文văn 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 即tức 別biệt 簡giản 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 極cực 串xuyến 習tập 者giả 。 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 即tức 不bất 別biệt 簡giản 威uy 儀nghi 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 明minh 知tri 色sắc 界giới 威uy 儀nghi 四tứ 蘊uẩn 。 無vô 三tam 世thế 得đắc 。 問vấn 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 不bất 串xuyến 習tập 者giả 。 無vô 前tiền 後hậu 得đắc 。 何hà 故cố 識thức 身thân 足túc 論luận 云vân 。 成thành 就tựu 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 。 不bất 善thiện 心tâm 。 皆giai 云vân 定định 成thành 就tựu 欲dục 界giới 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 彼bỉ 論luận 既ký 言ngôn 定định 成thành 。 是thị 即tức 初sơ 生sanh 欲dục 界giới 。 必tất 定định 成thành 就tựu 二nhị 無vô 記ký 心tâm 。 云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 不bất 串xuyến 習tập 者giả 無vô 三tam 世thế 得đắc 。 解giải 云vân 論luận 意ý 各các 別biệt 。 難nạn/nan 為vi 會hội 釋thích 。 又hựu 解giải 此thử 論luận 。 正chánh 理lý 。 婆bà 沙sa 。 雜tạp 心tâm 。 亦diệc 據cứ 不bất 串xuyến 習tập 者giả 。 所sở 以dĩ 有hữu 不bất 成thành 就tựu 。 識thức 身thân 唯duy 據cứ 串xuyến 習tập 者giả 。 故cố 言ngôn 成thành 就tựu 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 竝tịnh 不bất 相tương 違vi 。 至chí 後hậu 得đắc 心tâm 當đương 更cánh 分phân 別biệt 。 問vấn 威uy 儀nghi 路lộ 。 工công 巧xảo 處xứ 四tứ 蘊uẩn 。 若nhược 極cực 串xuyến 習tập 者giả 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 何hà 故cố 頌tụng 文văn 不bất 簡giản 。 但đãn 簡giản 二nhị 通thông 變biến 化hóa 。 解giải 云vân 二nhị 通thông 變biến 化hóa 。 以dĩ 定định 成thành 故cố 。 所sở 以dĩ 別biệt 簡giản 。 威uy 儀nghi 。 工công 巧xảo 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 故cố 不bất 別biệt 標tiêu 。

唯duy 有hữu 無vô 覆phú 至chí 但đãn 俱câu 起khởi 耶da 者giả 。 問vấn 。

不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。

云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

有hữu 覆phú 無vô 記ký 至chí 法pháp 前tiền 後hậu 得đắc 者giả 。 釋thích 。 解giải 第đệ 三tam 句cú 。 謂vị 唯duy 色sắc 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 發phát 有hữu 覆phú 無vô 記ký 身thân 。 語ngữ 表biểu 色sắc 。 得đắc 亦diệc 如như 前tiền 但đãn 有hữu 俱câu 起khởi 。 雖tuy 有hữu 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 。 而nhi 亦diệc 不bất 能năng 。 發phát 無vô 表biểu 故cố 。 勢thế 力lực 微vi 劣liệt 。 由do 此thử 定định 無vô 法pháp 前tiền 。 後hậu 得đắc 。 或hoặc 雖tuy 有hữu 上thượng 品phẩm 表biểu 業nghiệp 。 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 四tứ 蘊uẩn 。 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 心tâm 望vọng 色sắc 強cường/cưỡng 。 又hựu 是thị 能năng 發phát 故cố 三tam 世thế 得đắc 。 色sắc 望vọng 心tâm 劣liệt 。 又hựu 是thị 所sở 發phát 故cố 唯duy 法pháp 俱câu 所sở 以dĩ 此thử 色sắc 唯duy 初sơ 定định 者giả 。 欲dục 界giới 有hữu 覆phú 無vô 記ký 身thân 。 邊biên 二nhị 見kiến 。 不bất 能năng 發phát 業nghiệp 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 非phi 尋tầm 。 伺tứ 俱câu 。 亦diệc 不bất 發phát 業nghiệp 。

如như 無vô 記ký 法pháp 至chí 亦diệc 有hữu 異dị 耶da 者giả 。 問vấn 。

亦diệc 有hữu 者giả 。 答đáp 。

云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 至chí 及cập 後hậu 起khởi 得đắc 者giả 。 釋thích 。 解giải 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 善thiện 。 不bất 善thiện 表biểu 。 無vô 表biểu 色sắc 。 是thị 有hữu 記ký 故cố 有hữu 法pháp 俱câu 。 法pháp 後hậu 得đắc 。 非phi 心tâm 俱câu 故cố 無vô 法pháp 前tiền 得đắc 。 問vấn 初sơ 定định 善thiện 身thân 。 語ngữ 表biểu 。 亦diệc 唯duy 有hữu 俱câu 得đắc 。 後hậu 得đắc 。 何hà 故cố 頌tụng 。 及cập 長trường/trưởng 行hành 不bất 別biệt 說thuyết 耶da 。 解giải 云vân 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 色sắc 界giới 善thiện 色sắc 其kỳ 得đắc 不bất 定định 。 若nhược 初sơ 定định 善thiện 表biểu 。 有hữu 俱câu 得đắc 。 後hậu 得đắc 。 若nhược 隨tùy 心tâm 戒giới 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 欲dục 界giới 善thiện 色sắc 定định 故cố 別biệt 標tiêu 也dã 。 應ưng 知tri 除trừ 欲dục 界giới 善thiện 。 不bất 善thiện 色sắc 。 及cập 初sơ 定định 善thiện 表biểu 色sắc 。 餘dư 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 善thiện 五ngũ 蘊uẩn 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 善thiện 四tứ 蘊uẩn 。 及cập 隨tùy 心tâm 道đạo 定định 善thiện 色sắc 蘊uẩn 。 皆giai 有hữu 三tam 世thế 得đắc 。

非phi 得đắc 如như 得đắc 至chí 品phẩm 類loại 別biệt 耶da 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 非phi 得đắc 差sai 別biệt 。 將tương 明minh 問vấn 起khởi 。

不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。

云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

頌tụng 曰viết 至chí 得đắc 法Pháp 易dị 地địa 捨xả 者giả 。 釋thích 。 頌tụng 第đệ 一nhất 句cú 三tam 性tánh 門môn 。 第đệ 二nhị 句cú 三tam 世thế 門môn 。 第đệ 三tam 句cú 界giới 繫hệ 門môn 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 捨xả 門môn 。 今kim 此thử 文văn 中trung 約ước 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 說thuyết 非phi 得đắc 差sai 別biệt 也dã 。 若nhược 准chuẩn 得đắc 中trung 。 亦diệc 應ưng 合hợp 有hữu 三tam 學học 。 三tam 斷đoạn 分phân 別biệt 。 以dĩ 初sơ 句cú 言ngôn 非phi 得đắc 淨tịnh 無vô 記ký 。 明minh 知tri 唯duy 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 義nghĩa 准chuẩn 可khả 知tri 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。

論luận 曰viết 至chí 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 者giả 。 三tam 性tánh 分phân 別biệt 門môn 。 一nhất 切thiết 非phi 得đắc 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 以dĩ 諸chư 非phi 得đắc 皆giai 隨tùy 所sở 依y 命mạng 根căn 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 非phi 得đắc 隨tùy 何hà 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 答đáp 彼bỉ 定định 不bất 隨tùy 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 又hựu 不bất 隨tùy 道đạo 。 非phi 道đạo 所sở 求cầu 故cố 。 但đãn 依y 命mạng 根căn 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 轉chuyển 。 故cố 隨tùy 所sở 依y 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 問vấn 若nhược 諸chư 非phi 得đắc 。 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 。 俱câu 隨tùy 所sở 依y 性tánh 類loại 別biệt 者giả 。 所sở 依y 或hoặc 異dị 熟thục 。 或hoặc 唯duy 等đẳng 流lưu 。 此thử 二nhị 隨tùy 何hà 性tánh 類loại 差sai 別biệt 。 答đáp 隨tùy 等đẳng 流lưu 性tánh 。 以dĩ 義nghĩa 遍biến 故cố 。 異dị 熟thục 非phi 遍biến 故cố 不bất 隨tùy 立lập 。 問vấn 非phi 得đắc 若nhược 隨tùy 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 性tánh 類loại 差sai 別biệt 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 答đáp 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 應ưng 成thành 就tựu 善thiện 。 已dĩ 離ly 欲dục 染nhiễm 者giả 應ưng 。 成thành 就tựu 不bất 善thiện 。 諸chư 無Vô 學Học 者giả 應ưng 成thành 就tựu 染nhiễm 。 異dị 生sanh 應ưng 成thành 三tam 乘thừa 無vô 漏lậu 法pháp 。 退thoái 果quả 應ưng 成thành 果quả 。 捨xả 向hướng 應ưng 成thành 向hướng 。 二nhị 滅diệt 非phi 得đắc 應ưng 是thị 無vô 為vi 。 由do 此thử 等đẳng 過quá 。 非phi 得đắc 不bất 可khả 隨tùy 所sở 不bất 得đắc 性tánh 類loại 有hữu 異dị 。

世thế 差sai 別biệt 者giả 至chí 三tam 世thế 非phi 得đắc 者giả 。 三tam 世thế 分phân 別biệt 門môn 。 過quá 去khứ 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 非phi 得đắc 者giả 。 謂vị 若nhược 在tại 法pháp 前tiền 。 若nhược 在tại 法pháp 後hậu 。 今kim 時thời 同đồng 在tại 過quá 去khứ 總tổng 名danh 過quá 去khứ 非phi 得đắc 。 有hữu 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 非phi 得đắc 者giả 。 皆giai 是thị 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 據cứ 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 雖tuy 皆giai 法pháp 後hậu 。 若nhược 據cứ 起khởi 用dụng 前tiền 後hậu 未vị 來lai 亦diệc 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 未vị 來lai 法pháp 有hữu 未vị 來lai 非phi 得đắc 者giả 。 謂vị 若nhược 是thị 法pháp 前tiền 。 若nhược 是thị 法pháp 後hậu 。 今kim 時thời 同đồng 在tại 未vị 來lai 總tổng 名danh 未vị 來lai 非phi 得đắc 。 雖tuy 復phục 未vị 來lai 未vị 有hữu 前tiền 後hậu 次thứ 第đệ 安an 立lập 。 約ước 性tánh 類loại 別biệt 。 約ước 容dung 起khởi 用dụng 。 說thuyết 前tiền 後hậu 也dã 。 有hữu 過quá 。 現hiện 非phi 得đắc 者giả 。 謂vị 皆giai 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 過quá 去khứ 非phi 得đắc 者giả 。 唯duy 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 有hữu 未vị 來lai 非phi 得đắc 者giả 。 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 據cứ 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 雖tuy 唯duy 法pháp 後hậu 。 若nhược 據cứ 起khởi 用dụng 前tiền 後hậu 。 未vị 來lai 亦diệc 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 現hiện 在tại 法pháp 決quyết 定định 無vô 有hữu 現hiện 在tại 非phi 得đắc 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 以dĩ 現hiện 在tại 法pháp 與dữ 不bất 成thành 就tựu 不bất 俱câu 行hành 故cố 。 有hữu 說thuyết 現hiện 法pháp 無vô 現hiện 非phi 得đắc 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 舊cựu 俱câu 舍xá 云vân 。 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 現hiện 在tại 非phi 得đắc 者giả 。 此thử 翻phiên 謬mậu 矣hĩ 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 解giải 非phi 得đắc 云vân 。 一nhất 切thiết 非phi 得đắc 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 在tại 彼bỉ 法pháp 前tiền 。 二nhị 在tại 彼bỉ 法pháp 後hậu 。 三tam 非phi 彼bỉ 法pháp 前tiền 後hậu 及cập 俱câu 。 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 唯duy 有hữu 彼bỉ 前tiền 非phi 得đắc 。 謂vị 未vị 來lai 情tình 數số 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 法pháp 。 及cập 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 最tối 後hậu 剎sát 那na 心tâm 等đẳng 。 二nhị 有hữu 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 通thông 有hữu 彼bỉ 前tiền 。 後hậu 非phi 得đắc 。 謂vị 餘dư 隨tùy 應ứng 有hữu 情tình 數số 法pháp 。 三tam 有hữu 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 無vô 彼bỉ 前tiền 。 後hậu 。 及cập 俱câu 非phi 得đắc 。 而nhi 有hữu 非phi 得đắc 。 謂vị 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 必tất 無vô 非phi 得đắc 可khả 與dữ 法pháp 俱câu 。 以dĩ 法pháp 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 是thị 所sở 得đắc 者giả 必tất 有hữu 得đắc 故cố 。 非phi 所sở 得đắc 者giả 無vô 得đắc 。 無vô 非phi 得đắc 故cố 亦diệc 無vô 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 非phi 無vô 始thỉ 來lai 。 恆hằng 成thành 就tựu 彼bỉ 未vị 捨xả 。 必tất 起khởi 彼bỉ 類loại 盡tận 故cố 。 然nhiên 諸chư 非phi 得đắc 性tánh 羸luy 劣liệt 故cố 。 唯duy 成thành 就tựu 現hiện 在tại 一nhất 剎sát 那na 。 現hiện 在tại 一nhất 剎sát 那na 得đắc 已dĩ 即tức 捨xả 。 於ư 未vị 得đắc 彼bỉ 法pháp 及cập 已dĩ 捨xả 位vị 。 恆hằng 有hữu 此thử 非phi 得đắc 應ưng 知tri 。 解giải 云vân 非phi 得đắc 三tam 種chủng 可khả 知tri 。 言ngôn 有hữu 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 唯duy 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 未vị 來lai 簡giản 過quá 。 現hiện 。 情tình 數số 簡giản 非phi 情tình 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 法pháp 。 謂vị 三tam 類loại 智trí 邊biên 世thế 俗tục 智trí 等đẳng 。 此thử 法pháp 既ký 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 所sở 以dĩ 唯duy 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 及cập 三tam 乘thừa 人nhân 臨lâm 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 時thời 最tối 後hậu 一nhất 剎sát 那na 心tâm 等đẳng 。 謂vị 未vị 來lai 有hữu 一nhất 類loại 心tâm 。 唯duy 作tác 臨lâm 入nhập 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 從tùng 來lai 未vị 曾tằng 起khởi 彼bỉ 種chủng 類loại 。 所sở 以dĩ 唯duy 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 無vô 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 相tương 應ứng 法pháp 等đẳng 。 及cập 無Vô 生Sanh 智Trí 等đẳng 。 此thử 無vô 生sanh 智trí 等đẳng 一nhất 得đắc 不bất 退thoái 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 問vấn 最tối 後hậu 心tâm 。 及cập 無Vô 生Sanh 智Trí 等đẳng 。 起khởi 現hiện 前tiền 時thời 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 有hữu 彼bỉ 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 性tánh 類loại 。 何hà 不bất 說thuyết 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 解giải 云vân 凡phàm 言ngôn 非phi 得đắc 。 約ước 容dung 起khởi 用dụng 說thuyết 其kỳ 前tiền 。 後hậu 。 未vị 來lai 非phi 得đắc 約ước 世thế 前tiền 。 後hậu 。 實thật 在tại 彼bỉ 後hậu 。 以dĩ 此thử 非phi 得đắc 不bất 起khởi 即tức 已dĩ 。 起khởi 必tất 在tại 彼bỉ 最tối 後hậu 等đẳng 前tiền 。 故cố 說thuyết 法Pháp 前tiền 不bất 名danh 法pháp 後hậu 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 及cập 必tất 無vô 非phi 得đắc 下hạ 可khả 知tri 。 言ngôn 亦diệc 無vô 唯duy 有hữu 至chí 彼bỉ 類loại 盡tận 故cố 者giả 。 此thử 是thị 反phản 解giải 。 顯hiển 無vô 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 若nhược 無vô 始thỉ 來lai 恆hằng 。 成thành 就tựu 彼bỉ 法pháp 。 於ư 未vị 捨xả 位vị 必tất 起khởi 。 彼bỉ 種chủng 類loại 入nhập 過quá 去khứ 盡tận 。 可khả 得đắc 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 非phi 無vô 始thỉ 來lai 恆hằng 。 成thành 就tựu 彼bỉ 法pháp 。 於ư 未vị 斷đoạn 捨xả 位vị 。 必tất 起khởi 彼bỉ 法pháp 種chủng 類loại 。 令linh 盡tận 入nhập 於ư 過quá 去khứ 。 以dĩ 彼bỉ 種chủng 類loại 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 不bất 可khả 起khởi 盡tận 故cố 。 無vô 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 問vấn 如như 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 見kiến 惑hoặc 必tất 無vô 有hữu 退thoái 。 已dĩ 入nhập 過quá 去khứ 者giả 。 豈khởi 非phi 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 解giải 云vân 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。 約ước 法pháp 種chủng 類loại 說thuyết 有hữu 非phi 得đắc 。 有hữu 頂đảnh 見kiến 惑hoặc 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 已dĩ 入nhập 過quá 去khứ 。 雖tuy 復phục 但đãn 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 在tại 未vị 來lai 者giả 即tức 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 故cố 。 彼bỉ 有hữu 頂đảnh 過quá 去khứ 見kiến 惑hoặc 。 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 又hựu 解giải 過quá 去khứ 見kiến 惑hoặc 。 今kim 雖tuy 但đãn 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 脫thoát 不bất 現hiện 前tiền 即tức 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 言ngôn 有hữu 法pháp 前tiền 。 又hựu 解giải 過quá 去khứ 見kiến 惑hoặc 。 約ước 世thế 而nhi 言ngôn 唯duy 有hữu 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 而nhi 無vô 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 由do 彼bỉ 過quá 惑hoặc 有hữu 未vị 來lai 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 故cố 。 亦diệc 名danh 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 此thử 未vị 來lai 一nhất 類loại 非phi 得đắc 。 約ước 世thế 橫hoạnh/hoành 望vọng 實thật 在tại 過quá 去khứ 惑hoặc 後hậu 。 而nhi 名danh 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 不bất 名danh 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 者giả 。 以dĩ 此thử 非phi 得đắc 不bất 起khởi 即tức 已dĩ 。 起khởi 必tất 在tại 彼bỉ 法pháp 前tiền 。 由do 彼bỉ 非phi 得đắc 約ước 容dung 起khởi 用dụng 辨biện 前tiền 後hậu 也dã 。 由do 斯tư 過quá 惑hoặc 亦diệc 有hữu 法pháp 前tiền 非phi 得đắc 。 此thử 中trung 三tam 解giải 應ưng 知tri 准chuẩn 前tiền 道đạo 類loại 忍nhẫn 說thuyết 。

界giới 差sai 別biệt 者giả 至chí 是thị 無vô 漏lậu 應ưng 理lý 者giả 。 界giới 繫hệ 分phân 別biệt 門môn 。 非phi 得đắc 隨tùy 所sở 依y 繫hệ 故cố 。 一nhất 一nhất 法pháp 非phi 得đắc 皆giai 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。 定định 無vô 非phi 得đắc 是thị 無vô 漏lậu 者giả 。 非phi 通thông 不bất 繫hệ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 許hứa 聖thánh 道Đạo 非phi 得đắc 說thuyết 名danh 異dị 生sanh 性tánh 故cố 。 以dĩ 異dị 生sanh 性tánh 定định 非phi 無vô 漏lậu 。 隨tùy 所sở 依y 身thân 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 引dẫn 本bổn 論luận 證chứng 。 可khả 知tri 。 問vấn 異dị 生sanh 性tánh 。 非phi 得đắc 聖thánh 非phi 得đắc 是thị 有hữu 漏lậu 。 聖thánh 不bất 得đắc 異dị 生sanh 非phi 得đắc 是thị 應ưng 無vô 漏lậu 。 解giải 云vân 一nhất 切thiết 非phi 得đắc 皆giai 隨tùy 所sở 依y 。 所sở 依y 有hữu 漏lậu 故cố 皆giai 有hữu 漏lậu 。

不bất 獲hoạch 何hà 聖thánh 法pháp 名danh 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 問vấn 異dị 生sanh 性tánh 所sở 不bất 得đắc 法Pháp 。

謂vị 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 至chí 應ưng 名danh 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 答đáp 。 若nhược 在tại 凡phàm 位vị 。 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 三tam 乘thừa 聖thánh 法pháp 非phi 得đắc 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 以dĩ 本bổn 論luận 中trung 不bất 別biệt 說thuyết 故cố 。 此thử 不bất 獲hoạch 言ngôn 表biểu 離ly 於ư 獲hoạch 。 若nhược 獲hoạch 少thiểu 分phần 聖thánh 法pháp 即tức 名danh 聖thánh 者giả 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 而nhi 言ngôn 獲hoạch 得đắc 一nhất 切thiết 。 聖thánh 法pháp 方phương 名danh 聖thánh 者giả 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 。 二Nhị 乘Thừa 種chủng 姓tánh 。 應ưng 名danh 異dị 生sanh 。 又hựu 解giải 此thử 不bất 獲hoạch 言ngôn 。 表biểu 離ly 於ư 獲hoạch 。 若nhược 獲hoạch 少thiểu 分phần 即tức 名danh 聖thánh 者giả 。 雖tuy 聖thánh 身thân 中trung 亦diệc 有hữu 非phi 得đắc 不bất 獲hoạch 餘dư 聖thánh 法pháp 。 而nhi 不bất 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 而nhi 言ngôn 但đãn 是thị 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 非phi 得đắc 。 皆giai 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 聲Thanh 聞Văn 。 獨Độc 覺Giác 種chủng 姓tánh 聖thánh 法pháp 。 應ưng 名danh 異dị 生sanh 。 問vấn 何hà 故cố 凡phàm 身thân 非phi 得đắc 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 聖thánh 身thân 非phi 得đắc 非phi 異dị 生sanh 性tánh 。 答đáp 如như 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 。 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 則tắc 應ưng 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 名danh 異dị 生sanh 。 無vô 聖thánh 者giả 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 聖thánh 法pháp 故cố 。 答đáp 雖tuy 無vô 聖thánh 者giả 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 。 而nhi 非phi 異dị 生sanh 。 以dĩ 彼bỉ 非phi 得đắc 雜tạp 聖thánh 得đắc 故cố 。 謂vị 若nhược 凡phàm 身thân 中trung 聖thánh 法pháp 非phi 得đắc 。 不bất 雜tạp 聖thánh 得đắc 者giả 。 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 聖thánh 者giả 身thân 中trung 聖thánh 法pháp 非phi 得đắc 。 雜tạp 聖thánh 得đắc 故cố 。 非phi 異dị 生sanh 性tánh 。 彼bỉ 得đắc 。 非phi 得đắc 恆hằng 俱câu 生sanh 故cố 。

復phục 次thứ 彼bỉ 非phi 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 共cộng 。 二nhị 不bất 共cộng 。 不bất 共cộng 者giả 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 共cộng 者giả 非phi 異dị 生sanh 性tánh 。 聖thánh 者giả 身thân 中trung 聖thánh 法pháp 非phi 得đắc 。 一nhất 向hướng 是thị 共cộng 故cố 無vô 前tiền 失thất 。

復phục 次thứ 彼bỉ 非phi 得đắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 未vị 被bị 害hại 。 二nhị 已dĩ 被bị 害hại 。 未vị 被bị 害hại 者giả 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 已dĩ 被bị 害hại 者giả 非phi 異dị 生sanh 性tánh 。 聖thánh 者giả 身thân 中trung 聖thánh 法pháp 非phi 得đắc 。 皆giai 已dĩ 被bị 害hại 故cố 無vô 前tiền 失thất 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 聖thánh 法Pháp 。 非phi 得đắc 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 異dị 生sanh 相tương 續tục 現hiện 起khởi 。 二nhị 依y 聖thánh 者giả 相tương 續tục 現hiện 起khởi 。 前tiền 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 後hậu 非phi 異dị 生sanh 性tánh 。 故cố 無vô 聖thánh 者giả 名danh 異dị 生sanh 失thất 。 問vấn 非phi 得đắc 於ư 聖thánh 法Pháp 。 說thuyết 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 非phi 得đắc 於ư 凡phàm 法pháp 應ưng 名danh 為vi 聖thánh 性tánh 。 解giải 云vân 凡phàm 不bất 成thành 聖thánh 法pháp 。 可khả 說thuyết 非phi 得đắc 異dị 生sanh 性tánh 。 聖thánh 必tất 成thành 凡phàm 法pháp 故cố 。 彼bỉ 非phi 得đắc 非phi 聖thánh 性tánh 。 問vấn 聖thánh 性tánh 是thị 何hà 。 解giải 云vân 謂vị 諸chư 聖thánh 法pháp 。 難nạn/nan 云vân 即tức 諸chư 聖thánh 法pháp 皆giai 名danh 為vi 聖thánh 性tánh 。 亦diệc 可khả 即tức 諸chư 凡phàm 法pháp 皆giai 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 解giải 云vân 聖thánh 法pháp 不bất 通thông 凡phàm 。 可khả 立lập 為vi 聖thánh 性tánh 。 凡phàm 法pháp 亦diệc 通thông 聖thánh 非phi 皆giai 異dị 生sanh 性tánh 。 故cố 正chánh 理lý 十thập 二nhị 云vân 。 豈khởi 不bất 如như 聖thánh 法pháp 即tức 說thuyết 是thị 聖thánh 性tánh 。 成thành 就tựu 此thử 性tánh 故cố 名danh 聖thánh 者giả 。 如như 是thị 異dị 生sanh 法pháp 。 應ưng 即tức 異dị 生sanh 性tánh 。 成thành 就tựu 此thử 性tánh 故cố 名danh 異dị 生sanh 。 此thử 例lệ 不bất 然nhiên 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 法pháp 唯duy 聖thánh 者giả 可khả 得đắc 。 即tức 聖thánh 法pháp 說thuyết 為vi 聖thánh 性tánh 。 諸chư 異dị 生sanh 法pháp 聖thánh 者giả 亦diệc 有hữu 。 如như 何hà 可khả 立lập 為vi 異dị 生sanh 性tánh 。 問vấn 異dị 生sanh 性tánh 體thể 如như 上thượng 可khả 知tri 。 未vị 審thẩm 。 其kỳ 名danh 如như 何hà 解giải 釋thích 。 答đáp 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。 尊tôn 者giả 世thế 友hữu 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 起khởi 異dị 類loại 見kiến 異dị 類loại 煩phiền 惱não 造tạo 異dị 類loại 業nghiệp 受thọ 異dị 類loại 果quả 異dị 類loại 生sanh 。 故cố 名danh 異dị 生sanh 。

復phục 次thứ 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 墮đọa 欲dục 界giới 故cố 往vãng 異dị 趣thú 故cố 受thọ 異dị 生sanh 故cố 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。

若nhược 爾nhĩ 彼bỉ 論luận 應ưng 說thuyết 純thuần 言ngôn 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 本bổn 論luận 應ưng 說thuyết 純thuần 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。

不bất 要yếu 須tu 說thuyết 至chí 食thực 水thủy 食thực 風phong 者giả 。 通thông 。 不bất 要yếu 須tu 說thuyết 純thuần 言ngôn 。 此thử 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 一nhất 句cú 文văn 中trung 含hàm 純thuần 義nghĩa 故cố 。 如như 說thuyết 魚ngư 類loại 食thực 水thủy 。 龜quy 類loại 食thực 風phong 。 雖tuy 無vô 純thuần 言ngôn 。 而nhi 亦diệc 知tri 彼bỉ 純thuần 食thực 水thủy 。 風phong 。 有hữu 說thuyết 不bất 獲hoạch 至chí 彼bỉ 非phi 得đắc 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 師sư 解giải 。 謂vị 不bất 獲hoạch 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 及cập 俱câu 生sanh 法pháp 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 不bất 可khả 難nạn/nan 我ngã 。 言ngôn 道đạo 類loại 智trí 得đắc 果quả 時thời 。 捨xả 此thử 向hướng 中trung 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 故cố 。 彼bỉ 忍nhẫn 非phi 得đắc 還hoàn 起khởi 。 應ưng 成thành 非phi 聖thánh 。 前tiền 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 時thời 。 已dĩ 永vĩnh 害hại 彼bỉ 異dị 生sanh 性tánh 非phi 得đắc 故cố 。 應ưng 知tri 苦khổ 忍nhẫn 非phi 得đắc 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 凡phàm 身thân 。 非phi 與dữ 無vô 漏lậu 得đắc 俱câu 行hành 故cố 。 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 故cố 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 苦khổ 忍nhẫn 非phi 得đắc 。 依y 凡phàm 身thân 故cố 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 二nhị 依y 聖thánh 身thân 。 與dữ 無vô 漏lậu 得đắc 俱câu 行hành 故cố 。 但đãn 名danh 非phi 得đắc 。 不bất 名danh 異dị 生sanh 。 道đạo 類loại 智trí 時thời 。 雖tuy 有hữu 苦khổ 忍nhẫn 非phi 得đắc 。 以dĩ 依y 聖thánh 身thân 不bất 名danh 異dị 生sanh 。 又hựu 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 得đắc 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 道đạo 類loại 智trí 已dĩ 生sanh 。 捨xả 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。

爾nhĩ 時thời 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 非phi 得đắc 。 應ưng 是thị 異dị 生sanh 性tánh 。 是thị 則tắc 住trụ 修tu 道Đạo 。 無Vô 學Học 道đạo 者giả 。 亦diệc 應ưng 名danh 異dị 生sanh 。 答đáp 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 生sanh 時thời 。 害hại 彼bỉ 非phi 得đắc 。 令linh 於ư 自tự 相tương 續tục 。 永vĩnh 不bất 復phục 生sanh 。 故cố 住trụ 修tu 道Đạo 。 無Vô 學Học 道đạo 者giả 。 於ư 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 雖tuy 不bất 成thành 就tựu 。 而nhi 不bất 名danh 不bất 得đắc 。 亦diệc 不bất 名danh 得đắc 。 如như 眼nhãn 根căn 生sanh 時thời 害hại 彼bỉ 非phi 得đắc 。 令linh 於ư 自tự 相tương 續tục 。 永vĩnh 不bất 復phục 生sanh 。 眼nhãn 根căn 滅diệt 已dĩ 雖tuy 不bất 成thành 就tựu 。 而nhi 不bất 名danh 不bất 得đắc 。 亦diệc 不bất 名danh 得đắc 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 無vô 前tiền 過quá 。

復phục 次thứ 道đạo 類loại 智trí 已dĩ 生sanh 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 雖tuy 不bất 成thành 就tựu 。 而nhi 成thành 就tựu 彼bỉ 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 不bất 名danh 異dị 生sanh 。

若nhược 爾nhĩ 此thử 性tánh 至chí 名danh 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 問vấn 。 此thử 苦khổ 忍nhẫn 性tánh 既ký 通thông 三tam 乘thừa 。 不bất 獲hoạch 何hà 等đẳng 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。

此thử 亦diệc 應ưng 言ngôn 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 者giả 。 答đáp 。 謂vị 不bất 獲hoạch 一nhất 切thiết 三tam 乘thừa 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。

若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 同đồng 前tiền 有hữu 難nạn/nan 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 同đồng 前tiền 有hữu 難nạn/nan 。 本bổn 論luận 應ưng 說thuyết 純thuần 言ngôn 。 謂vị 純thuần 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 。 此thử 難nạn/nan 復phục 應ưng 如như 前tiền 通thông 釋thích 者giả 。 通thông 。 此thử 難nạn/nan 亦diệc 應ưng 如như 前tiền 通thông 釋thích 。 不bất 要yếu 須tu 說thuyết 。 此thử 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 一nhất 句cú 文văn 中trung 。 含hàm 純thuần 義nghĩa 故cố 。 如như 食thực 水thủy 。 風phong 。

若nhược 爾nhĩ 重trùng 說thuyết 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 第đệ 二nhị 師sư 。 汝nhữ 今kim 所sở 立lập 大đại 意ý 同đồng 前tiền 無vô 兩lưỡng 差sai 別biệt 。 而nhi 復phục 重trùng 說thuyết 豈khởi 不bất 唐đường 捐quyên 。 又hựu 解giải 論luận 主chủ 難nạn/nan 前tiền 兩lưỡng 師sư 。 皆giai 與dữ 本bổn 論luận 不bất 獲hoạch 聖thánh 法pháp 說thuyết 無vô 差sai 別biệt 。 二nhị 師sư 重trùng 說thuyết 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。

如như 經kinh 部bộ 師sư 所sở 說thuyết 為vi 善thiện 者giả 。 論luận 主chủ 印ấn 經kinh 部bộ 說thuyết 。

經kinh 部bộ 所sở 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 者giả 。 問vấn 。

謂vị 曾tằng 未vị 生sanh 至chí 名danh 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 經kinh 部bộ 答đáp 。 謂vị 曾tằng 未vị 生sanh 聖thánh 法pháp 。 相tương 續tục 身thân 上thượng 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 異dị 生sanh 性tánh 。

如như 是thị 非phi 得đắc 當đương 何hà 時thời 捨xả 者giả 。 問vấn 。

此thử 法pháp 非phi 得đắc 至chí 捨xả 於ư 非phi 得đắc 者giả 。 答đáp 。 捨xả 分phân 別biệt 門môn 。 二nhị 時thời 捨xả 非phi 得đắc 。 一nhất 此thử 法pháp 非phi 得đắc 得đắc 此thử 法pháp 時thời 捨xả 此thử 非phi 得đắc 。 此thử 據cứ 以dĩ 得đắc 替thế 於ư 非phi 得đắc 處xứ 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 如như 聖thánh 道Đạo 非phi 得đắc 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 得đắc 此thử 聖thánh 道Đạo 時thời 捨xả 彼bỉ 非phi 得đắc 。 二nhị 轉chuyển 易dị 地địa 時thời 捨xả 此thử 非phi 得đắc 。 此thử 非phi 定định 有hữu 得đắc 替thế 非phi 得đắc 處xứ 。 以dĩ 彼bỉ 非phi 得đắc 隨tùy 所sở 依y 身thân 。 但đãn 捨xả 身thân 時thời 非phi 得đắc 亦diệc 捨xả 。 於ư 轉chuyển 易dị 地địa 。 雖tuy 非phi 能năng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 盡tận 。 亦diệc 捨xả 少thiểu 分phần 。 餘dư 法pháp 非phi 得đắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 類loại 此thử 應ưng 思tư 。 若nhược 非phi 得đắc 上thượng 法pháp 俱câu 得đắc 斷đoạn 。 於ư 所sở 捨xả 非phi 得đắc 上thượng 。

復phục 有hữu 非phi 得đắc 生sanh 。 非phi 得đắc 前tiền 非phi 得đắc 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 捨xả 於ư 非phi 得đắc 。 據cứ 實thật 而nhi 言ngôn 於ư 所sở 捨xả 非phi 得đắc 上thượng 法pháp 俱câu 得đắc 。 亦diệc 有hữu 非phi 得đắc 生sanh 。 此thử 文văn 正chánh 明minh 捨xả 非phi 得đắc 故cố 。 但đãn 言ngôn 非phi 得đắc 非phi 得đắc 生sanh 。 不bất 言ngôn 得đắc 非phi 得đắc 生sanh 。 問vấn 非phi 得đắc 無vô 記ký 。 剎sát 那na 成thành 就tựu 。 得đắc 已dĩ 即tức 捨xả 。 無vô 前tiền 。 後hậu 得đắc 。 於ư 前tiền 非phi 得đắc 既ký 不bất 成thành 就tựu 。 有hữu 非phi 得đắc 起khởi 。 是thị 即tức 剎sát 那na 剎sát 那na 。 皆giai 捨xả 非phi 得đắc 。 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 得đắc 法Pháp 易dị 地địa 方phương 捨xả 非phi 得đắc 。 解giải 云vân 實thật 有hữu 斯tư 理lý 。 今kim 言ngôn 捨xả 非phi 得đắc 者giả 。 據cứ 捨xả 一nhất 類loại 盡tận 。 非phi 據cứ 捨xả 少thiểu 分phần 。

得đắc 與dữ 非phi 得đắc 至chí 得đắc 與dữ 非phi 得đắc 者giả 。 問vấn 。 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 不phủ 。 非phi 得đắc 復phục 有hữu 非phi 得đắc 不phủ 。 又hựu 解giải 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 不phủ 。 非phi 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 不phủ 。

應ưng 言ngôn 此thử 二nhị 至chí 得đắc 及cập 非phi 得đắc 者giả 。 答đáp 。 應ưng 言ngôn 此thử 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 復phục 有hữu 非phi 得đắc 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 得đắc 有hữu 同đồng 時thời 得đắc 。 前tiền 。 後hậu 得đắc 。 若nhược 非phi 得đắc 有hữu 前tiền 。 後hậu 非phi 得đắc 。 無vô 同đồng 時thời 非phi 得đắc 。 又hựu 解giải 應ưng 言ngôn 得đắc 復phục 有hữu 餘dư 得đắc 。 非phi 得đắc 。 非phi 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 得đắc 有hữu 同đồng 時thời 得đắc 。 及cập 前tiền 。 後hậu 得đắc 。 非phi 得đắc 無vô 同đồng 時thời 非phi 得đắc 。 若nhược 非phi 得đắc 有hữu 同đồng 時thời 得đắc 。 有hữu 前tiền 。 後hậu 非phi 得đắc 。 無vô 同đồng 時thời 非phi 得đắc 。

若nhược 爾nhĩ 豈khởi 不bất 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 者giả 。 難nạn/nan 。 得đắc 復phục 有hữu 得đắc 。 非phi 得đắc 復phục 有hữu 非phi 得đắc 。 豈khởi 不bất 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 。 又hựu 解giải 準chuẩn 下hạ 答đáp 文văn 此thử 唯duy 問vấn 得đắc 。 以dĩ 現hiện 非phi 得đắc 無vô 現hiện 非phi 得đắc 無vô 無vô 窮cùng 過quá 。 故cố 不bất 別biệt 問vấn 。

無vô 無vô 窮cùng 過quá 至chí 後hậu 後hậu 轉chuyển 增tăng 者giả 。 釋thích 。 法pháp 之chi 得đắc 故cố 名danh 為vi 法pháp 得đắc 。 即tức 是thị 大đại 得đắc 。 大đại 得đắc 之chi 得đắc 名danh 為vi 得đắc 得đắc 。 即tức 小tiểu 得đắc 也dã 。 大đại 得đắc 力lực 強cường/cưỡng 。 成thành 就tựu 二nhị 種chủng 。 得đắc 得đắc 力lực 劣liệt 唯duy 成thành 一nhất 種chủng 。 故cố 初sơ 剎sát 那na 。 於ư 三tam 法pháp 中trung 。 大đại 得đắc 得đắc 二nhị 。 小tiểu 得đắc 得đắc 一nhất 。 此thử 三tam 落lạc 謝tạ 第đệ 二nhị 剎sát 那na 隨tùy 前tiền 三tam 法pháp 起khởi 三tam 法pháp 得đắc 。 起khởi 三tam 得đắc 得đắc 。 六lục 法pháp 俱câu 起khởi 此thử 六lục 落lạc 謝tạ 足túc 前tiền 成thành 九cửu 。 第đệ 三tam 剎sát 那na 於ư 前tiền 九cửu 法pháp 。 起khởi 九cửu 法pháp 得đắc 起khởi 九cửu 得đắc 得đắc 。 十thập 八bát 俱câu 起khởi 。 如như 是thị 諸chư 得đắc 後hậu 後hậu 剎sát 那na 。 展triển 轉chuyển 增tăng 多đa 。 如như 理lý 應ưng 釋thích 。 問vấn 如như 第đệ 一nhất 剎sát 那na 三tam 法pháp 俱câu 起khởi 。 各các 有hữu 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 此thử 之chi 四tứ 相tương/tướng 為vi 更cánh 起khởi 得đắc 得đắc 。 為vi 三tam 法pháp 中trung 得đắc 得đắc 。 若nhược 更cánh 起khởi 得đắc 。 得đắc 復phục 有hữu 相tương/tướng 。 相tương/tướng 復phục 有hữu 得đắc 。 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 。 若nhược 不bất 起khởi 得đắc 此thử 誰thùy 得đắc 耶da 。 解giải 云vân 即tức 三tam 法pháp 中trung 得đắc 得đắc 。 如như 初sơ 三tam 法pháp 各các 有hữu 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 三tam 九cửu 總tổng 成thành 二nhị 十thập 七thất 法pháp 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 若nhược 大đại 得đắc 得đắc 十thập 八bát 法pháp 。 謂vị 得đắc 本bổn 法pháp 并tinh 本bổn 法pháp 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 又hựu 得đắc 小tiểu 得đắc 。 并tinh 小tiểu 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 小tiểu 得đắc 得đắc 九cửu 法pháp 。 謂vị 得đắc 大đại 得đắc 。 并tinh 大đại 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 由do 此thử 故cố 無vô 無vô 窮cùng 過quá 。 理lý 實thật 初sơ 念niệm 有hữu 二nhị 十thập 七thất 法pháp 。 但đãn 言ngôn 三tam 者giả 且thả 據cứ 法pháp 體thể 不bất 論luận 能năng 相tương/tướng 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 法pháp 與dữ 生sanh 等đẳng 同đồng 一nhất 得đắc 得đắc 。 相tương/tướng 與dữ 所sở 相tương/tướng 極cực 親thân 近cận 故cố 。 由do 此thử 善thiện 通thông 色sắc 蘊uẩn 。 行hành 蘊uẩn 一nhất 得đắc 得đắc 等đẳng 。 又hựu 云vân 如như 前tiền 無vô 窮cùng 過quá 失thất 。 具cụ 作tác 問vấn 答đáp 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 問vấn 第đệ 二nhị 剎sát 那na 有hữu 三tam 大đại 得đắc 。 有hữu 三tam 小tiểu 得đắc 。 復phục 各các 得đắc 幾kỷ 法pháp 。 解giải 云vân 若nhược 大đại 得đắc 各các 得đắc 十thập 八bát 法pháp 。 謂vị 得đắc 過quá 去khứ 本bổn 法pháp 。 及cập 本bổn 法pháp 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 又hựu 得đắc 同đồng 時thời 小tiểu 得đắc 。 并tinh 小tiểu 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 小tiểu 得đắc 各các 得đắc 九cửu 法pháp 。 謂vị 各các 得đắc 大đại 得đắc 。 并tinh 大đại 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 又hựu 解giải 大đại 得đắc 各các 得đắc 十thập 法pháp 。 謂vị 得đắc 過quá 去khứ 二nhị 十thập 七thất 法pháp 。 中trung 隨tùy 得đắc 一nhất 法pháp 。 又hựu 得đắc 同đồng 時thời 小tiểu 得đắc 。 并tinh 小tiểu 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 若nhược 小tiểu 得đắc 得đắc 九cửu 法pháp 。 如như 前tiền 釋thích 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 解giải 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。 若nhược 據cứ 無vô 為vi 大đại 得đắc 得đắc 十thập 法pháp 。 謂vị 得đắc 無vô 為vi 。 及cập 得đắc 小tiểu 得đắc 。 并tinh 小tiểu 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 小tiểu 得đắc 得đắc 九cửu 法pháp 。 謂vị 得đắc 大đại 得đắc 。 并tinh 大đại 得đắc 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 一nhất 得đắc 得đắc 。 問vấn 如như 得đắc 既ký 然nhiên 。 非phi 得đắc 復phục 非phi 得đắc 幾kỷ 法pháp 。 解giải 云vân 。 非phi 得đắc 必tất 無vô 法pháp 俱câu 非phi 得đắc 。 但đãn 有hữu 法pháp 前tiền 。 法pháp 後hậu 非phi 得đắc 。 應ưng 知tri 非phi 得đắc 非phi 得đắc 九cửu 法pháp 。 謂vị 非phi 得đắc 法Pháp 體thể 。 并tinh 法pháp 體thể 上thượng 大đại 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 法pháp 體thể 現hiện 前tiền 必tất 無vô 非phi 得đắc 故cố 。 不bất 得đắc 望vọng 法pháp 俱câu 以dĩ 說thuyết 也dã 。 故cố 望vọng 大đại 得đắc 小tiểu 九cửu 法pháp 也dã 。 言ngôn 得đắc 非phi 相tướng 翻phiên 立lập 者giả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 非phi 要yếu 數số 等đẳng 。 又hựu 解giải 非phi 得đắc 唯duy 非phi 得đắc 一nhất 法pháp 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 解giải 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。

一nhất 切thiết 過quá 去khứ 。 至chí 諸chư 得đắc 俱câu 起khởi 者giả 。 歎thán 得đắc 無vô 邊biên 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 無vô 記ký 過quá 。 未vị 非phi 定định 成thành 就tựu 。 加gia 行hành 起khởi 難nạn/nan 而nhi 非phi 任nhậm 運vận 。 且thả 約ước 煩phiền 惱não 。 生sanh 得đắc 以dĩ 明minh 。

如như 是thị 諸chư 得đắc 極cực 多đa 集tập 會hội 者giả 。 問vấn 。 如như 是thị 諸chư 得đắc 。 極cực 多đa 集tập 會hội 寧ninh 相tương 容dung 受thọ 。

無vô 對đối 礙ngại 故cố 至chí 況huống 第đệ 二nhị 等đẳng 者giả 。 答đáp 。 得đắc 無vô 對đối 礙ngại 互hỗ 相tương 容dung 受thọ 。 若nhược 如như 色sắc 礙ngại 一nhất 有hữu 情tình 得đắc 。 虛hư 空không 不bất 容dung 。 況huống 第đệ 二nhị 念niệm 。

俱Câu 舍Xá 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ

久cửu 安an 三tam 年niên 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 。 辰thần 刻khắc 於ư 石thạch 山sơn 寺tự 一nhất 見kiến 了liễu