俱câu 舍xá 論luận 記ký 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam 沙Sa 門Môn 釋thích 光quang 述thuật 分Phân 別Biệt 賢Hiền 聖Thánh 。 品Phẩm 第đệ 六lục 之chi 二nhị 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 至chí 治trị 倒đảo 故cố 唯duy 四tứ 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 四tứ 念niệm 住trụ 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 別biệt 相tướng 念niệm 住trụ 。 二nhị 明minh 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 。 此thử 即tức 明minh 別biệt 相tướng 念niệm 住trụ 。 七thất 加gia 行hành 中trung 第đệ 二nhị 加gia 行hành 也dã 。 結kết 前tiền 問vấn 起khởi 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 不bất 淨tịnh 息tức 念niệm 。 入nhập 。 修tu 二nhị 門môn 。 由do 此thử 二nhị 門môn 心tâm 便tiện 得đắc 定định 。 心tâm 得đắc 定định 已dĩ 復phục 何hà 所sở 修tu 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 初sơ 頌tụng 標tiêu 名danh 總tổng 舉cử 。 次thứ 兩lưỡng 句cú 出xuất 體thể 。 次thứ 一nhất 句cú 明minh 次thứ 第đệ 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 唯duy 四tứ 種chủng 。 論luận 曰viết 至chí 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。 釋thích 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 奢xa 摩ma 他tha 。 此thử 云vân 止chỉ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 此thử 云vân 觀quán 。 如như 何hà 修tu 習tập 四tứ 念niệm 住trụ 耶da 者giả 。 問vấn 。 謂vị 以dĩ 自tự 共cộng 相tương 至chí 除trừ 三tam 餘dư 法pháp 者giả 。 舉cử 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 答đáp 。 謂vị 以dĩ 自tự 相tương/tướng 別biệt 觀quán 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 謂vị 以dĩ 共cộng 相tương 別biệt 觀quán 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 問vấn 如như 何hà 得đắc 知tri 。 共cộng 相tương 別biệt 觀quán 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 答đáp 如như 正chánh 理lý 六lục 十thập 云vân 。 以dĩ 自tự 。 共cộng 相tương 於ư 身thân 等đẳng 境cảnh 一nhất 一nhất 別biệt 觀quán 。 又hựu 云vân 。 或hoặc 身thân 念niệm 住trụ 觀quán 自tự 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 觀quán 於ư 身thân 各các 別biệt 自tự 性tánh 。 次thứ 身thân 念niệm 住trụ 觀quán 共cộng 相tương 者giả 。 謂vị 觀quán 身thân 上thượng 與dữ 餘dư 有hữu 為vi 俱câu 無vô 常thường 性tánh 。 與dữ 餘dư 有hữu 漏lậu 俱câu 是thị 苦khổ 性tánh 。 與dữ 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 俱câu 空không 。 無vô 我ngã 性tánh (# 受thọ 等đẳng 隨tùy 應ứng 文văn 法pháp 蘊uẩn 足túc 論luận 第đệ 五ngũ 解giải 身thân 念niệm 住trụ 中trung 。 以dĩ 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 非phi 我ngã 於ư 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 一nhất 一nhất 別biệt 觀quán 。 以dĩ 此thử 等đẳng 論luận 證chứng 知tri 。 共cộng 相tương 別biệt 觀quán 身thân 等đẳng 。 除trừ 身thân 。 受thọ 。 心tâm 三tam 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 名danh 法pháp 自tự 性tánh 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 傳truyền 說thuyết 在tại 定định 至chí 如như 應ưng 當đương 知tri 者giả 。 顯hiển 觀quán 成thành 相tương/tướng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 傳truyền 說thuyết 。 在tại 定định 以dĩ 一nhất 極cực 微vi 。 以dĩ 一nhất 剎sát 那na 。 各các 別biệt 觀quán 身thân 名danh 身thân 念niệm 住trụ 滿mãn 。 問vấn 無vô 表biểu 非phi 極cực 微vi 如như 何hà 說thuyết 成thành 滿mãn 。 解giải 云vân 此thử 文văn 且thả 據cứ 礙ngại 色sắc 成thành 滿mãn 。 或hoặc 可khả 。 此thử 文văn 亦diệc 通thông 無vô 表biểu 。 雖tuy 無vô 極cực 微vi 有hữu 剎sát 那na 故cố 。 餘dư 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 三tam 種chủng 滿mãn 相tương/tướng 如như 應ưng 當đương 知tri 。 皆giai 非phi 色sắc 故cố 無vô 有hữu 極cực 微vi 。 以dĩ 剎sát 那na 觀quán 。 雖tuy 無vô 為vi 法pháp 無vô 有hữu 剎sát 那na 。 且thả 據cứ 有hữu 為vi 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 又hựu 解giải 若nhược 有hữu 為vi 以dĩ 剎sát 那na 無vô 常thường 別biệt 觀quán 。 若nhược 無vô 為vi 以dĩ 空không 。 非phi 我ngã 別biệt 觀quán 。 故cố 言ngôn 如như 應ưng 當đương 知tri 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 四tứ 念niệm 住trụ 體thể 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 五ngũ 。 第đệ 六lục 句cú 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 此thử 四tứ 念niệm 住trụ 至chí 所sở 緣duyên 別biệt 故cố 者giả 。 開khai 章chương 總tổng 答đáp 。 正chánh 理lý 云vân 。 何hà 緣duyên 故cố 說thuyết 三tam 種chủng 念niệm 住trụ 。 為vi 愚ngu 行hành 相tương/tướng 。 資tư 糧lương 。 所sở 緣duyên 三tam 種chủng 有hữu 情tình 故cố 說thuyết 三tam 種chủng 。 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 至chí 三tam 種chủng 念niệm 住trụ 者giả 。 此thử 釋thích 初sơ 章chương 。 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 以dĩ 聞văn 。 思tư 。 修tu 三tam 慧tuệ 為vi 體thể 。 即tức 此thử 三tam 慧tuệ 亦diệc 名danh 三tam 種chủng 念niệm 住trụ 言ngôn 釋thích 名danh 者giả 。 自tự 性tánh 是thị 慧tuệ 名danh 念niệm 住trụ 者giả 。 慧tuệ 由do 念niệm 住trụ 。 或hoặc 令linh 念niệm 住trụ 故cố 名danh 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 。 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 至chí 俱câu 有hữu 為vi 體thể 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 章chương 。 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 以dĩ 慧tuệ 及cập 慧tuệ 所sở 餘dư 俱câu 有hữu 法pháp 為vi 體thể 。 言ngôn 釋thích 名danh 者giả 。 慧tuệ 由do 念niệm 住trụ 。 或hoặc 令linh 念niệm 住trụ 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。 念niệm 住trụ 相tương 應ứng 及cập 俱câu 有hữu 法pháp 與dữ 念niệm 住trụ 相tương/tướng 雜tạp 名danh 相tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 。 問vấn 如như 何hà 得đắc 知tri 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 亦diệc 攝nhiếp 慧tuệ 耶da 。 答đáp 如như 顯hiển 宗tông 三tam 十thập 云vân 。 三tam 中trung 相tương/tướng 雜tạp 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 非phi 二nhị 能năng 斷đoạn 。 太thái 減giảm 增tăng 故cố 。 然nhiên 相tương/tướng 雜tạp 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 慧tuệ 體thể 。 慧tuệ 與dữ 俱câu 有hữu 互hỗ 相tương 雜tạp 故cố 。 又hựu 正chánh 理lý 六lục 十thập 云vân 。 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 非phi 不bất 亦diệc 。 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 體thể 是thị 慧tuệ 故cố 。 然nhiên 名danh 自tự 性tánh 謂vị 無vô 所sở 待đãi 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 必tất 待đãi 餘dư 法pháp 。 故cố 斷đoạn 煩phiền 惱não 位vị 慧tuệ 立lập 相tương/tướng 雜tạp 名danh 。 由do 此thử 所sở 言ngôn 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 理lý 善thiện 成thành 立lập 。 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 至chí 諸chư 法pháp 為vi 體thể 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 章chương 。 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 以dĩ 慧tuệ 所sở 緣duyên 諸chư 法pháp 為vi 體thể 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 皆giai 是thị 慧tuệ 所sở 緣duyên 故cố 。 言ngôn 釋thích 名danh 者giả 。 慧tuệ 由do 念niệm 住trụ 。 或hoặc 令linh 念niệm 住trụ 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 是thị 念niệm 住trụ 所sở 緣duyên 名danh 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 。 寧ninh 知tri 自tự 性tánh 是thị 慧tuệ 非phi 餘dư 者giả 。 問vấn 。 寧ninh 知tri 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 是thị 慧tuệ 非phi 餘dư 。 經kinh 說thuyết 於ư 身thân 至chí 循tuần 觀quán 用dụng 故cố 者giả 。 引dẫn 答đáp 可khả 知tri 。 何hà 緣duyên 於ư 慧tuệ 立lập 念niệm 住trụ 名danh 者giả 。 問vấn 。 自tự 性tánh 是thị 慧tuệ 應ưng 名danh 慧tuệ 住trụ 。 何hà 緣duyên 於ư 慧tuệ 立lập 念niệm 住trụ 名danh 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 至chí 由do 楔tiết 力lực 持trì 者giả 。 答đáp 。 斧phủ 由do 楔tiết 持trì 能năng 破phá 於ư 木mộc 。 慧tuệ 由do 念niệm 持trì 於ư 境cảnh 得đắc 轉chuyển 。 此thử 即tức 從tùng 因nhân 為vi 名danh 。 理lý 實thật 應ưng 言ngôn 至chí 便tiện 住trụ 不bất 謬mậu 者giả 。 論luận 主chủ 釋thích 云vân 。 理lý 實thật 應ưng 言ngôn 慧tuệ 令linh 念niệm 住trụ 。 從tùng 果quả 為vi 名danh 。 是thị 故cố 於ư 慧tuệ 立lập 念niệm 住trụ 名danh 。 隨tùy 慧tuệ 所sở 觀quán 念niệm 能năng 明minh 記ký 。 引dẫn 論luận 及cập 經kinh 。 皆giai 由do 慧tuệ 觀quán 念niệm 便tiện 得đắc 住trụ 。 無vô 滅diệt 梵Phạm 云vân 阿a 尼ni 律luật 陀đà 。 舊cựu 云vân 阿a 那na 律luật 。 或hoặc 云vân 阿a 尼ni 樓lâu 豆đậu 訛ngoa 也dã 。 然nhiên 有hữu 經kinh 言ngôn 至chí 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 者giả 會hội 釋thích 經kinh 文văn 。 然nhiên 有hữu 經kinh 言ngôn 問vấn 此thử 四tứ 念niệm 住trụ 由do 何hà 故cố 集tập 。 由do 何hà 故cố 滅diệt 。 經kinh 復phục 答đáp 言ngôn 。 食thực 集tập 故cố 令linh 身thân 集tập 。 由do 段đoạn 食thực 故cố 身thân 得đắc 增tăng 長trưởng 。 觸xúc 集tập 故cố 令linh 受thọ 集tập 。 由do 觸xúc 因nhân 故cố 受thọ 果quả 得đắc 生sanh 。 名danh 色sắc 集tập 故cố 令linh 心tâm 集tập 。 由do 名danh 與dữ 心tâm 為vi 相tương 應ứng 。 俱câu 有hữu 等đẳng 。 由do 色sắc 與dữ 心tâm 為vi 依y 。 緣duyên 等đẳng 心tâm 果quả 得đắc 生sanh 。 又hựu 解giải 約ước 四tứ 識thức 住trụ 色sắc 蘊uẩn 是thị 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 是thị 名danh 。 識thức 是thị 能năng 住trụ 即tức 是thị 所sở 集tập 。 是thị 故cố 除trừ 識thức 。 作tác 意ý 集tập 故cố 令linh 法pháp 集tập 。 由do 作tác 意ý 起khởi 故cố 令linh 此thử 法pháp 中trung 餘dư 心tâm 所sở 起khởi 。 若nhược 食thực 。 觸xúc 。 名danh 色sắc 。 作tác 意ý 四tứ 因nhân 滅diệt 故cố 。 如như 次thứ 令linh 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 四Tứ 果Quả 滅diệt 若nhược 依y 此thử 經Kinh 念niệm 住trụ 有hữu 四tứ 。 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 慧tuệ 為vi 自tự 性tánh 。 論luận 主chủ 釋thích 言ngôn 。 應ưng 知tri 彼bỉ 說thuyết 三tam 念niệm 住trụ 中trung 。 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 以dĩ 念niệm 於ư 彼bỉ 得đắc 安an 住trụ 故cố 名danh 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 。 又hựu 四tứ 念niệm 住trụ 別biệt 名danh 隨tùy 所sở 緣duyên 。 於ư 所sở 緣duyên 中trung 。 或hoặc 緣duyên 自tự 相tương 續tục 身thân 。 或hoặc 緣duyên 他tha 相tương 續tục 身thân 。 或hoặc 緣duyên 自tự 。 他tha 相tương 續tục 身thân 。 三tam 種chủng 異dị 故cố 。 俱câu 謂vị 緣duyên 自tự 。 他tha 。 一nhất 一nhất 念niệm 住trụ 緣duyên 自tự 。 他tha 。 俱câu 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 三tam 四tứ 即tức 成thành 十thập 二nhị 念niệm 住trụ 。 故cố 彼bỉ 經kinh 說thuyết 。 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 。 四tứ 念niệm 住trụ 中trung 雖tuy 身thân 。 及cập 法pháp 。 亦diệc 通thông 非phi 相tướng 續tục 。 此thử 中trung 且thả 據cứ 相tương 續tục 以dĩ 論luận 。 或hoặc 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 此thử 四tứ 念niệm 住trụ 說thuyết 次thứ 隨tùy 生sanh 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 句cú 。 明minh 四tứ 次thứ 第đệ 生sanh 。 生sanh 復phục 何hà 緣duyên 次thứ 第đệ 如như 是thị 者giả 。 問vấn 。 隨tùy 境cảnh 麁thô 者giả 至chí 如như 是thị 次thứ 第đệ 者giả 。 答đáp 。 隨tùy 境cảnh 麁thô 者giả 應ưng 先tiên 觀quán 故cố 。 於ư 四tứ 種chủng 中trung 色sắc 麁thô 先tiên 觀quán 。 於ư 後hậu 三tam 中trung 受thọ 麁thô 先tiên 觀quán 。 如như 手thủ 等đẳng 痛thống 。 於ư 後hậu 二nhị 中trung 心tâm 麁thô 先tiên 觀quán 。 法pháp 最tối 細tế 故cố 所sở 以dĩ 後hậu 觀quán 。 法pháp 中trung 想tưởng 等đẳng 雖tuy 復phục 麁thô 心tâm 。 法pháp 中trung 涅Niết 槃Bàn 極cực 微vi 細tế 故cố 。 與dữ 極cực 細tế 法pháp 合hợp 施thi 設thiết 故cố 。 據cứ 細tế 以dĩ 論luận 。 故cố 最tối 後hậu 說thuyết 。 或hoặc 諸chư 欲dục 貪tham 於ư 身thân 處xứ 轉chuyển 。 故cố 四tứ 念niệm 住trụ 觀quán 身thân 在tại 初sơ 。 然nhiên 貪tham 於ư 身thân 由do 欣hân 樂nhạo 於ư 受thọ 。 或hoặc 由do 欣hân 樂nhạo 受thọ 故cố 觀quán 受thọ 第đệ 二nhị 。 欣hân 樂nhạo 於ư 受thọ 由do 心tâm 不bất 調điều 故cố 第đệ 三tam 觀quán 心tâm 。 心tâm 之chi 不bất 調điều 由do 惑hoặc 未vị 斷đoạn 。 惑hoặc 是thị 法pháp 攝nhiếp 故cố 第đệ 四tứ 觀quán 法pháp 。 此thử 四tứ 念niệm 住trụ 至chí 不bất 增tăng 不bất 減giảm 者giả 。 釋thích 第đệ 八bát 句cú 。 明minh 唯duy 有hữu 四tứ 。 四tứ 念niệm 住trụ 中trung 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 治trị 彼bỉ 淨tịnh 倒đảo 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 治trị 彼bỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 治trị 彼bỉ 常thường 倒đảo 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 治trị 彼bỉ 我ngã 倒đảo 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 或hoặc 為vi 對đối 治trị 段đoạn 。 觸xúc 。 識thức 。 思tư 食thực 。 如như 次thứ 建kiến 立lập 身thân 等đẳng 四tứ 念niệm 住trụ 。 故cố 唯duy 有hữu 四tứ 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 四tứ 中trung 三tam 種chủng 至chí 名danh 為vi 雜tạp 緣duyên 者giả 。 顯hiển 四tứ 所sở 緣duyên 有hữu 雜tạp 。 不bất 雜tạp 。 四tứ 中trung 前tiền 三tam 一nhất 一nhất 別biệt 觀quán 唯duy 不bất 雜tạp 緣duyên 。 第đệ 四tứ 所sở 緣duyên 通thông 雜tạp 。 不bất 雜tạp 。 若nhược 唯duy 觀quán 法pháp 名danh 不bất 雜tạp 緣duyên 。 於ư 身thân 等đẳng 四tứ 。 或hoặc 二nhị 合hợp 觀quán 。 或hoặc 三tam 合hợp 觀quán 。 或hoặc 四tứ 總tổng 觀quán 。 二nhị 二nhị 合hợp 觀quán 有hữu 六lục 。 三tam 三tam 合hợp 觀quán 有hữu 四tứ 。 四tứ 合hợp 觀quán 有hữu 一nhất 。 總tổng 有hữu 十thập 一nhất 名danh 雜tạp 緣duyên 法pháp 通thông 名danh 法pháp 故cố 。 先tiên 不bất 雜tạp 緣duyên 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 從tùng 不bất 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 後hậu 無vô 間gian 引dẫn 起khởi 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 。 如như 是thị 熟thục 修tu 至chí 苦khổ 空không 非phi 我ngã 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 。 七thất 加gia 行hành 中trung 第đệ 三tam 加gia 行hành 也dã 。 彼bỉ 觀quán 行hành 者giả 居cư 緣duyên 總tổng 雜tạp 法pháp 念niệm 住trụ 中trung 。 唯duy 觀quán 所sở 緣duyên 身thân 等đẳng 四tứ 境cảnh 修tu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 觀quán 諸chư 有hữu 為vi 。 皆giai 非phi 常thường 性tánh 。 觀quán 諸chư 有hữu 漏lậu 皆giai 是thị 苦khổ 性tánh 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 非phi 我ngã 性tánh 。 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 二nhị 。 三tam 。 四tứ 唯duy 總tổng 緣duyên 四tứ 名danh 此thử 所sở 修tu 。 前tiền 雜tạp 非phi 唯duy 故cố 與dữ 差sai 別biệt 。 問vấn 婆bà 沙sa 云vân 三tam 義nghĩa 觀quán 。 七thất 處xứ 善thiện 。 此thử 論luận 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 三tam 義nghĩa 觀quán 者giả 。 謂vị 次thứ 第đệ 觀quán 蘊uẩn 。 處xử 。 界giới 也dã 。 七thất 處xứ 善thiện 者giả 。 謂vị 觀quán 色sắc 苦khổ 。 觀quán 色sắc 集tập 。 觀quán 色sắc 滅diệt 。 觀quán 色sắc 道đạo 。 觀quán 色sắc 愛ái 味vị 。 觀quán 色sắc 過quá 患hoạn 。 觀quán 色sắc 出xuất 離ly 。 前tiền 之chi 四tứ 種chủng 觀quán 色sắc 四Tứ 諦Đế 。 色sắc 愛ái 味vị 言ngôn 重trọng/trùng 觀quán 色sắc 集tập 。 色sắc 過quá 患hoạn 言ngôn 重trọng/trùng 觀quán 色sắc 苦khổ 。 色sắc 出xuất 離ly 言ngôn 重trọng/trùng 觀quán 色sắc 滅Diệt 諦Đế 。 先tiên 觀quán 集tập 者giả 隨tùy 說thuyết 次thứ 第đệ 。 不bất 言ngôn 道đạo 者giả 。 以dĩ 諸chư 能năng 觀quán 多đa 是thị 道đạo 故cố 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 各các 七thất 亦diệc 然nhiên 。 應ưng 言ngôn 三tam 十thập 五ngũ 。 不bất 過quá 七thất 故cố 但đãn 言ngôn 七thất 處xứ 善thiện 。 解giải 云vân 亦diệc 應ưng 說thuyết 有hữu 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 又hựu 解giải 三tam 義nghĩa 。 七thất 處xứ 聲Thanh 聞Văn 作tác 。 佛Phật 。 及cập 獨Độc 覺Giác 不bất 作tác 。 此thử 中trung 通thông 據cứ 三tam 乘thừa 加gia 行hành 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 二nhị 觀quán 門môn 。 問vấn 三tam 義nghĩa 觀quán 。 七thất 處xứ 善thiện 何hà 位vị 起khởi 耶da 。 解giải 云vân 在tại 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 後hậu 。 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 前tiền 加gia 行hành 位vị 起khởi 此thử 二nhị 種chủng 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 論luận 曰viết 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 二nhị 。 三tam 。 四tứ 。 五ngũ 蘊uẩn 為vi 境cảnh 別biệt 故cố 。 唯duy 總tổng 緣duyên 五ngũ 名danh 此thử 所sở 修tu 。 彼bỉ 居cư 此thử 中trung 修tu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 總tổng 觀quán 一nhất 切thiết 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 所sở 謂vị 非phi 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 非phi 我ngã 。 然nhiên 於ư 修tu 習tập 此thử 念niệm 住trụ 時thời 。 有hữu 餘dư 善thiện 根căn 。 能năng 為vi 方phương 便tiện 。 彼bỉ 應ưng 次thứ 第đệ 修tu 令linh 現hiện 前tiền 。 謂vị 彼bỉ 已dĩ 熟thục 修tu 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 。 將tương 欲dục 修tu 習tập 此thử 念niệm 住trụ 時thời 。 先tiên 應ưng 總tổng 緣duyên 修tu 無vô 我ngã 行hành 。 次thứ 觀quán 生sanh 。 滅diệt 。 次thứ 觀quán 緣duyên 起khởi 。 以dĩ 觀quán 行hành 者giả 先tiên 觀quán 諸chư 行hành 從tùng 因nhân 生sanh 滅diệt 。 便tiện 於ư 因nhân 果quả 相tương/tướng 屬thuộc 觀quán 門môn 易dị 趣thú 入nhập 故cố 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 先tiên 觀quán 緣duyên 起khởi 。 此thử 後hậu 引dẫn 起khởi 緣duyên 三tam 義nghĩa 觀quán 。 此thử 觀quán 無vô 間gian 修tu 七thất 處xứ 善thiện 。 於ư 七thất 處xứ 善thiện 。 得đắc 善thiện 巧xảo 故cố 。 能năng 於ư 先tiên 來lai 諸chư 所sở 見kiến 境cảnh 立lập 因nhân 果quả 諦đế 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 。 如như 是thị 熟thục 修tu 智trí 及cập 定định 已dĩ 便tiện 能năng 安an 立lập 順thuận 現hiện 觀quán 諦đế 。 謂vị 欲dục 。 上thượng 界giới 苦khổ 等đẳng 各các 別biệt 。 於ư 如như 是thị 八bát 隨tùy 次thứ 第đệ 觀quán 修tu 未vị 曾tằng 修tu 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 彼bỉ 由do 聞văn 慧tuệ 於ư 八bát 諦đế 中trung 。 初sơ 起khởi 如như 斯tư 。 十thập 六lục 行hành 觀quán 。 如như 隔cách 薄bạc 絹quyên 覩đổ 見kiến 眾chúng 色sắc 。 齊tề 此thử 名danh 為vi 。 聞văn 慧tuệ 圓viên 滿mãn 。 思tư 所sở 成thành 慧tuệ 。 准chuẩn 此thử 應ưng 說thuyết 。 次thứ 於ư 生sanh 死tử 。 深thâm 生sanh 厭yếm 患hoạn 。 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 功công 德đức 。 此thử 後hậu 多đa 引dẫn 厭yếm 觀quán 現hiện 前tiền 。 方phương 便tiện 勤cần 修tu 。 漸tiệm 增tăng 漸tiệm 勝thắng 。 引dẫn 起khởi 如như 是thị 能năng 順thuận 決quyết 擇trạch 思tư 所sở 成thành 攝nhiếp 最tối 勝thắng 善thiện 根căn 。 即tức 是thị 所sở 修tu 總tổng 緣duyên 共cộng 相tương 法pháp 念niệm 住trụ 。 解giải 云vân 此thử 顯hiển 雜tạp 緣duyên 法pháp 念niệm 住trụ 後hậu 。 是thị 總tổng 緣duyên 共cộng 相tương 法pháp 念niệm 住trụ 前tiền 加gia 行hành 。 一nhất 修tu 無vô 我ngã 行hành 。 二nhị 觀quán 生sanh 。 滅diệt 。 三tam 觀quán 緣duyên 起khởi 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 先tiên 觀quán 緣duyên 起khởi 。 四tứ 緣duyên 三tam 義nghĩa 觀quán 。 五ngũ 修tu 七thất 處xứ 善thiện 。 六lục 聞văn 慧tuệ 學học 作tác 。 十thập 六lục 行hành 觀quán 。 七thất 思tư 慧tuệ 學học 作tác 。 十thập 六lục 行hành 觀quán 。 八bát 深thâm 厭yếm 生sanh 死tử 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 竝tịnh 是thị 總tổng 相tương/tướng 加gia 行hành 。 從tùng 此thử 便tiện 能năng 引dẫn 起khởi 如như 是thị 能năng 順thuận 決quyết 擇trạch 思tư 所sở 成thành 攝nhiếp 最tối 勝thắng 善thiện 根căn 。 即tức 是thị 所sở 修tu 總tổng 緣duyên 共cộng 相tương 法pháp 念niệm 住trụ 也dã 。 此thử 中trung 且thả 據cứ 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 故cố 。 言ngôn 總tổng 相tương/tướng 思tư 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 已dĩ 離ly 欲dục 。 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 即tức 修tu 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 若nhược 有hữu 先tiên 離ly 欲dục 界giới 染nhiễm 者giả 。 依y 色sắc 界giới 攝nhiếp 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 厭yếm 患hoạn 生sanh 死tử 。 欣hân 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 多đa 厭yếm 行hành 俱câu 作tác 意ý 次thứ 第đệ 能năng 引dẫn 異dị 類loại 煗noãn 善thiện 根căn 生sanh 。 諸chư 有hữu 先tiên 時thời 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 依y 思tư 所sở 成thành 慧tuệ 。 引dẫn 煗noãn 善thiện 根căn 生sanh 故cố 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 一nhất 向hướng 執chấp 。 修tu 此thử 觀quán 已dĩ 至chí 皆giai 慧tuệ 五ngũ 除trừ 得đắc 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 煖noãn 等đẳng 四tứ 善thiện 根căn 。 七thất 加gia 行hành 中trung 後hậu 四tứ 加gia 行hành 也dã 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 善thiện 根căn 觀quán 行hành 。 二nhị 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 三Tam 明Minh 善thiện 根căn 勝thắng 利lợi 。 四tứ 明minh 三tam 乘thừa 轉chuyển 根căn 。 五ngũ 明minh 修tu 果quả 久cửu 近cận 。 此thử 即tức 明minh 善thiện 根căn 觀quán 行hành 。 論luận 曰viết 至chí 故cố 名danh 為vi 煖noãn 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 可khả 知tri 。 此thử 煗noãn 善thiện 根căn 至chí 如như 後hậu 當đương 辨biện 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 句cú 。 亦diệc 可khả 解giải 。 此thử 煗noãn 善thiện 根căn 至chí 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 此thử 亦diệc 可khả 知tri 。 如như 是thị 煗noãn 頂đảnh 至chí 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 及cập 第đệ 六lục 句cú 中trung 皆giai 初sơ 法pháp 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 。 初sơ 安an 足túc 者giả 。 問vấn 。 謂vị 隨tùy 何hà 善thiện 根căn 至chí 四tứ 聖Thánh 諦Đế 迹tích 者giả 。 答đáp 。 後hậu 增tăng 進tiến 時thời 至chí 欽khâm 重trọng/trùng 心tâm 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 六lục 句cú 中trung 後hậu 四tứ 。 此thử 頂đảnh 善thiện 根căn 至chí 與dữ 前tiền 有hữu 異dị 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 句cú 。 於ư 四Tứ 諦Đế 理lý 。 忍nhẫn 可khả 最tối 勝thắng 故cố 名danh 為vi 忍nhẫn 。 及cập 此thử 位vị 忍nhẫn 無vô 退thoái 墮đọa 故cố 名danh 為vi 忍Nhẫn 法Pháp 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 雖tuy 於ư 聖Thánh 諦Đế 亦diệc 能năng 忍nhẫn 可khả 。 無vô 間gian 必tất 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 。 必tất 無vô 退thoái 墮đọa 。 而nhi 不bất 具cụ 觀quán 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 理lý 。 此thử 具cụ 觀quán 故cố 偏thiên 得đắc 忍nhẫn 名danh 。 故cố 偏thiên 說thuyết 此thử 名danh 順thuận 諦đế 忍nhẫn 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 然nhiên 此thử 忍Nhẫn 法Pháp 至chí 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 第đệ 八bát 句cú 。 忍nhẫn 有hữu 三tam 品phẩm 。 下hạ 。 中trung 同đồng 頂đảnh 具cụ 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 修tu 十thập 六lục 行hành 。 此thử 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 若nhược 別biệt 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 品phẩm 忍nhẫn 雖tuy 初sơ 具cụ 觀quán 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 行hành 相tương/tướng 漸tiệm 略lược 至chí 後hậu 位vị 中trung 諦đế 亦diệc 漸tiệm 略lược 。 次thứ 後hậu 當đương 說thuyết 。 上thượng 品phẩm 有hữu 異dị 至chí 不bất 相tương 續tục 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 九cửu 。 第đệ 十thập 句cú 。 上thượng 品phẩm 有hữu 異dị 。 唯duy 觀quán 欲dục 苦khổ 。 與dữ 世thế 第đệ 一nhất 相tương/tướng 隣lân 接tiếp 故cố 。 由do 此thử 上thượng 忍nhẫn 唯duy 觀quán 欲dục 苦khổ 。 由do 此thử 義nghĩa 准chuẩn 。 煗noãn 。 頂đảnh 及cập 下hạ 。 中trung 忍nhẫn 善thiện 根căn 。 皆giai 能năng 具cụ 緣duyên 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 已dĩ 成thành 立lập 。 於ư 煗noãn 等đẳng 位vị 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 已dĩ 下hạ 。 顯hiển 中trung 上thượng 忍nhẫn 兩lưỡng 位vị 分phân 齊tề 。 對đối 治trị 道đạo 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 餘dư 七thất 諦đế 。 舉cử 後hậu 等đẳng 前tiền 。 於ư 一nhất 一nhất 諦đế 能năng 緣duyên 行hành 相tướng 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 漸tiệm 減giảm 漸tiệm 略lược 。 唯duy 二nhị 念niệm 心tâm 思tư 惟duy 欲dục 苦khổ 齊tề 此thử 已dĩ 前tiền 名danh 中trung 忍nhẫn 位vị 。 後hậu 一nhất 剎sát 那na 名danh 為vi 上thượng 忍nhẫn 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 忍nhẫn 下hạ 。 中trung 。 上thượng 如như 何hà 分phân 別biệt 。 且thả 下hạ 品phẩm 忍nhẫn 具cụ 八bát 類loại 心tâm 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 名danh 一nhất 類loại 心tâm 。 如như 是thị 次thứ 觀quán 色sắc 。 無vô 色sắc 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道Đạo 諦Đế 。 亦diệc 如như 是thị 觀quán 。 成thành 八bát 類loại 心tâm 。 名danh 下hạ 品phẩm 忍nhẫn 。 中trung 忍nhẫn 減giảm 略lược 行hành 相tương/tướng 。 所sở 緣duyên 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。 乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 界giới 道đạo 。 於ư 上thượng 界giới 道đạo 減giảm 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 名danh 曰viết 中trung 品phẩm 忍nhẫn 初sơ 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 漸tiệm 減giảm 漸tiệm 略lược 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 乃nãi 至chí 極cực 少thiểu 。 唯duy 以dĩ 二nhị 心tâm 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。 如như 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 苦khổ 法pháp 智trí 位vị 。 齊tề 此thử 名danh 為vi 。 中trung 忍nhẫn 位vị 滿mãn 。 上thượng 忍nhẫn 唯duy 觀quán 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 修tu 一nhất 行hành 相tương/tướng 唯duy 一nhất 剎sát 那na 。 此thử 善thiện 根căn 起khởi 不bất 相tương 續tục 故cố 。 問vấn 中trung 忍nhẫn 如như 何hà 減giảm 行hành 減giảm 緣duyên 。 解giải 云vân 行hành 相tướng 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 所sở 緣duyên 有hữu 八bát 諦đế 。 謂vị 欲dục 苦khổ 上thượng 苦khổ 。 欲dục 集tập 上thượng 集tập 。 欲dục 滅diệt 上thượng 滅diệt 。 欲dục 道đạo 上thượng 道đạo 。 各các 有hữu 四tứ 行hành 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 減giảm 行hành 減giảm 緣duyên 。 第đệ 一nhất 周chu 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 界giới 苦khổ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 界giới 道đạo 。 後hậu 以dĩ 三tam 行hành 觀quán 上thượng 界giới 道đạo 。 減giảm 上thượng 界giới 道đạo 下hạ 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 周chu 以dĩ 二nhị 行hành 觀quán 上thượng 界giới 道đạo 復phục 減giảm 一nhất 行hành 。 第đệ 三tam 周chu 以dĩ 一nhất 行hành 觀quán 上thượng 界giới 道đạo 復phục 減giảm 一nhất 行hành 。 第đệ 四tứ 周chu 以dĩ 四tứ 行hành 相tương/tướng 觀quán 欲dục 道Đạo 諦Đế 不bất 觀quán 上thượng 道đạo 名danh 曰viết 減giảm 緣duyên 。 減giảm 緣duyên 之chi 時thời 亦diệc 雖tuy 減giảm 行hành 。 減giảm 緣duyên 攝nhiếp 故cố 不bất 名danh 減giảm 行hành 。 如như 上thượng 道Đạo 諦Đế 餘dư 七thất 諦đế 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 於ư 緣duyên 中trung 不bất 除trừ 欲dục 苦khổ 。 及cập 與dữ 一nhất 行hành 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 諦đế 減giảm 三tam 行hành 。 三tam 八bát 二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 。 唯duy 留lưu 欲dục 苦khổ 。 及cập 與dữ 一nhất 行hành 。 又hựu 解giải 云vân 二nhị 十thập 四tứ 周chu 唯duy 減giảm 行hành 。 七thất 周chu 減giảm 行hành 亦diệc 減giảm 緣duyên 。 望vọng 能năng 緣duyên 邊biên 名danh 減giảm 行hành 。 望vọng 所sở 緣duyên 邊biên 名danh 減giảm 緣duyên 。 問vấn 如như 何hà 得đắc 知tri 。 諦đế 諦đế 之chi 下hạ 先tiên 減giảm 行hành 。 後hậu 減giảm 緣duyên 。 答đáp 如như 正chánh 理lý 論luận 云vân 。 於ư 上thượng 界giới 道đạo 減giảm 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 名danh 曰viết 中trung 品phẩm 忍nhẫn 初sơ 。 古cổ 德đức 解giải 云vân 。 於ư 八bát 諦đế 中trung 減giảm 七thất 諦đế 名danh 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 。 於ư 欲dục 苦Khổ 諦Đế 減giảm 三tam 行hành 名danh 三tam 周chu 減giảm 行hành 。 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 此thử 亦diệc 可khả 然nhiên 。 三tam 周chu 減giảm 行hành 此thử 即tức 不bất 爾nhĩ 。 問vấn 若nhược 先tiên 減giảm 行hành 應ưng 不bất 能năng 修tu 彼bỉ 所sở 減giảm 行hành 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 增tăng 長trưởng 忍nhẫn 一nhất 切thiết 時thời 修tu 十thập 六lục 行hành 耶da 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 。 或hoặc 時thời 十thập 六lục 。 或hoặc 時thời 十thập 二nhị 。 或hoặc 時thời 八bát 。 或hoặc 時thời 四tứ 。 解giải 云vân 雖tuy 減giảm 行hành 相tương/tướng 未vị 至chí 減giảm 緣duyên 。 猶do 緣duyên 諦đế 故cố 亦diệc 能năng 修tu 所sở 減giảm 行hành 。 若nhược 至chí 減giảm 緣duyên 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 。 夫phu 修tu 彼bỉ 者giả 欣hân 慕mộ 故cố 修tu 。 既ký 不bất 緣duyên 彼bỉ 諦đế 。 所sở 以dĩ 亦diệc 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 。 故cố 論luận 云vân 。 隨tùy 略lược 彼bỉ 所sở 緣duyên 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 故cố 得đắc 有hữu 時thời 修tu 十thập 六lục 。 無vô 修tu 十thập 五ngũ 。 十thập 四tứ 。 十thập 三tam 故cố 。 得đắc 有hữu 時thời 修tu 十thập 二nhị 。 無vô 修tu 十thập 一nhất 。 十thập 九cửu 故cố 。 得đắc 有hữu 時thời 修tu 八bát 。 無vô 修tu 七thất 。 六lục 。 五ngũ 故cố 。 得đắc 有hữu 時thời 修tu 四tứ 。 無vô 修tu 三tam 。 二nhị 。 一nhất 。 問vấn 若nhược 修tu 十thập 六lục 與dữ 下hạ 忍nhẫn 何hà 別biệt 。 解giải 云vân 得đắc 修tu 雖tuy 同đồng 。 行hành 修tu 即tức 異dị 。 問vấn 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 各các 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 既ký 言ngôn 減giảm 行hành 先tiên 減giảm 何hà 行hành 。 解giải 云vân 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 諦đế 各các 四tứ 行hành 。 總tổng 三tam 十thập 二nhị 。 於ư 中trung 唯duy 留lưu 欲dục 苦khổ 一nhất 行hành 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 餘dư 三tam 十thập 一nhất 如như 名danh 次thứ 第đệ 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 漸tiệm 漸tiệm 除trừ 之chi 。 一nhất 周chu 減giảm 一nhất 。 乃nãi 至chí 終chung 盡tận 。 緣duyên 既ký 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 漸tiệm 除trừ 。 除trừ 行hành 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 問vấn 欲dục 苦khổ 四tứ 行hành 留lưu 何hà 行hành 耶da 。 解giải 云vân 將tương 入nhập 見kiến 道đạo 有hữu 二nhị 行hành 者giả 。 一nhất 見kiến 行hành 者giả 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 著trước 我ngã 見kiến 者giả 。 作tác 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 著trước 我ngã 所sở 見kiến 者giả 作tác 空không 行hành 相tương/tướng 。 二nhị 愛ái 行hành 者giả 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 我ngã 慢mạn 增tăng 者giả 作tác 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 。 懈giải 怠đãi 增tăng 者giả 作tác 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 。 於ư 此thử 四tứ 。 人nhân 應ưng 以dĩ 此thử 行hành 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 即tức 留lưu 此thử 行hành 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 九cửu 云vân 。 問vấn 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 依y 空không 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 何hà 等đẳng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 依y 無vô 願nguyện 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 耶da 。 答đáp 若nhược 見kiến 行hành 者giả 依y 空không 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 若nhược 愛ái 行hành 者giả 依y 無vô 願nguyện 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 唯duy 除trừ 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 是thị 愛ái 行hành 而nhi 依y 空không 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 又hựu 見kiến 行hành 者giả 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 著trước 我ngã 見kiến 者giả 。 依y 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 著trước 我ngã 所sở 見kiến 者giả 依y 空không 行hành 相tương/tướng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 諸chư 愛ái 行hành 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 我ngã 慢mạn 增tăng 者giả 依y 非phi 常thường 行hành 相tương/tướng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 懈giải 怠đãi 增tăng 者giả 依y 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 復phục 次thứ 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 多đa 依y 空không 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 若nhược 鈍độn 根căn 者giả 多đa 依y 無vô 願nguyện 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 夫phu 增tăng 上thượng 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 及cập 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 行hành 相tương/tướng 皆giai 同đồng 故cố 引dẫn 為vi 證chứng 。 問vấn 於ư 見kiến 道đạo 中trung 餘dư 三tam 諦đế 下hạ 各các 有hữu 四tứ 行hành 作tác 何hà 行hành 耶da 。 解giải 云vân 隨tùy 先tiên 串xuyến 習tập 即tức 作tác 此thử 行hành 。 又hựu 依y 西tây 方phương 德đức 光quang 論luận 師sư 解giải 減giảm 行hành 云vân 。 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 。 諦đế 各các 四tứ 行hành 。 如như 名danh 次thứ 第đệ 擬nghĩ 儀nghi 相tương 當đương 皆giai 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 。 如như 於ư 後hậu 時thời 應ưng 以dĩ 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 下hạ 無vô 常thường 行hành 相tương/tướng 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 於ư 自tự 諦đế 下hạ 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 先tiên 除trừ 非phi 我ngã 。 次thứ 空không 。 後hậu 苦khổ 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 行hạnh 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 非phi 我ngã 。 次thứ 空không 。 後hậu 無vô 常thường 。 若nhược 以dĩ 空không 行hành 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 非phi 我ngã 。 次thứ 苦khổ 。 後hậu 無vô 常thường 。 若nhược 以dĩ 非phi 我ngã 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 空không 。 次thứ 苦khổ 。 後hậu 無vô 常thường 。 除trừ 欲dục 苦Khổ 諦Đế 四tứ 行hành 。 既ký 爾nhĩ 。 除trừ 上thượng 道Đạo 諦Đế 四tứ 行hành 亦diệc 然nhiên 。 如như 以dĩ 欲dục 界giới 無vô 常thường 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 上thượng 界giới 道đạo 下hạ 出xuất 。 次thứ 行hành 。 次thứ 如như 。 後hậu 道đạo 。 以dĩ 道đạo 屬thuộc 無vô 常thường 故cố 後hậu 除trừ 也dã 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 先tiên 除trừ 出xuất 。 次thứ 行hành 。 次thứ 道đạo 。 後hậu 如như 。 以dĩ 如như 屬thuộc 苦khổ 故cố 後hậu 除trừ 也dã 。 若nhược 以dĩ 空không 行hành 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 出xuất 。 次thứ 如như 。 次thứ 道đạo 。 後hậu 行hành 。 以dĩ 行hành 屬thuộc 空không 故cố 後hậu 除trừ 也dã 。 若nhược 以dĩ 非phi 我ngã 行hành 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 行hành 次thứ 如như 。 次thứ 道đạo 。 後hậu 出xuất 。 以dĩ 出xuất 屬thuộc 非phi 我ngã 故cố 後hậu 除trừ 也dã 。 如như 欲dục 苦khổ 下hạ 行hành 相tương 從tùng 後hậu 漸tiệm 除trừ 。 上thượng 界giới 道đạo 下hạ 行hành 相tương 應ứng 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 欲dục 界giới 行hành 相tương/tướng 。 如như 欲dục 界giới 說thuyết 先tiên 後hậu 除trừ 之chi 。 如như 除trừ 上thượng 界giới 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 。 除trừ 餘dư 六lục 諦đế 各các 四tứ 行hành 相tương 隨tùy 應ưng 皆giai 爾nhĩ 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 。 所sở 起khởi 行hành 相tướng 。 繫hệ 屬thuộc 增tăng 上thượng 忍nhẫn 時thời 行hành 相tương/tướng 者giả 即tức 先tiên 起khởi 彼bỉ 行hành 。 又hựu 德đức 光quang 解giải 云vân 。 無vô 常thường 。 苦khổ 是thị 愛ái 行hành 。 空không 。 非phi 我ngã 是thị 見kiến 行hành 。 如như 於ư 後hậu 時thời 減giảm 欲dục 苦Khổ 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 先tiên 後hậu 次thứ 第đệ 。 減giảm 餘dư 七thất 諦đế 行hành 相tương/tướng 前tiền 後hậu 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 減giảm 欲dục 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 者giả 。 如như 以dĩ 無vô 常thường 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 空không 。 以dĩ 空không 除trừ 我ngã 所sở 故cố 先tiên 除trừ 。 次thứ 除trừ 非phi 我ngã 。 以dĩ 除trừ 我ngã 故cố 後hậu 除trừ 。 此thử 二nhị 是thị 見kiến 行hành 故cố 先tiên 除trừ 也dã 。 後hậu 除trừ 苦khổ 行hạnh 。 以dĩ 此thử 苦khổ 行hạnh 與dữ 無vô 常thường 行hành 同đồng 愛ái 行hành 故cố 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 行hạnh 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 除trừ 空không 。 非phi 我ngã 如như 前tiền 說thuyết 。 後hậu 除trừ 無vô 常thường 。 以dĩ 無vô 常thường 行hành 與dữ 此thử 苦khổ 行hạnh 同đồng 愛ái 行hành 故cố 。 若nhược 以dĩ 空không 行hành 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 苦khổ 以dĩ 懈giải 怠đãi 增tăng 故cố 。 次thứ 除trừ 無vô 常thường 以dĩ 我ngã 慢mạn 增tăng 故cố 。 帶đái 於ư 我ngã 故cố 。 見kiến 行hành 相tương 涉thiệp 。 在tại 苦khổ 後hậu 除trừ 。 此thử 二nhị 竝tịnh 是thị 愛ái 行hành 者giả 起khởi 故cố 先tiên 除trừ 也dã 。 後hậu 除trừ 非phi 我ngã 。 以dĩ 非phi 我ngã 行hành 與dữ 此thử 空không 行hành 同đồng 見kiến 行hành 故cố 所sở 以dĩ 後hậu 除trừ 。 若nhược 以dĩ 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 苦khổ 。 無vô 常thường 如như 先tiên 說thuyết 。 後hậu 除trừ 空không 行hành 。 以dĩ 空không 行hành 相tương/tướng 與dữ 非phi 我ngã 行hành 同đồng 見kiến 行hành 故cố 所sở 以dĩ 後hậu 除trừ 。 如như 欲dục 苦khổ 下hạ 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 不bất 定định 先tiên 後hậu 隨tùy 應ứng 而nhi 除trừ 。 除trừ 餘dư 七thất 諦đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương 應ứng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 除trừ 上thượng 界giới 道đạo 四tứ 行hành 相tương/tướng 者giả 。 如như 以dĩ 欲dục 界giới 無vô 常thường 入nhập 見kiến 。 先tiên 除trừ 道đạo 下hạ 行hành 。 以dĩ 行hành 屬thuộc 空không 故cố 。 次thứ 除trừ 出xuất 以dĩ 出xuất 屬thuộc 非phi 我ngã 故cố 。 次thứ 如như 除trừ 以dĩ 如như 屬thuộc 苦khổ 故cố 。 後hậu 除trừ 道đạo 以dĩ 道đạo 屬thuộc 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 以dĩ 苦khổ 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 行hành 。 次thứ 除trừ 出xuất 。 次thứ 除trừ 道đạo 。 後hậu 除trừ 如như 。 若nhược 以dĩ 空không 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 如như 。 次thứ 除trừ 道đạo 。 次thứ 除trừ 出xuất 。 後hậu 除trừ 行hành 。 若nhược 以dĩ 非phi 我ngã 入nhập 見kiến 道đạo 。 先tiên 除trừ 如như 。 次thứ 除trừ 道đạo 。 次thứ 除trừ 行hành 。 後hậu 除trừ 出xuất 。 皆giai 准chuẩn 前tiền 釋thích 。 如như 除trừ 上thượng 道đạo 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 准chuẩn 欲dục 苦khổ 下hạ 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 除trừ 餘dư 六lục 諦đế 各các 四tứ 行hành 相tương 應ứng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 所sở 起khởi 行hành 相tướng 。 應ưng 合hợp 繫hệ 屬thuộc 增tăng 上thượng 忍nhẫn 者giả 。 即tức 先tiên 起khởi 之chi 。 德đức 光quang 所sở 解giải 於ư 理lý 為vi 勝thắng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 諦đế 各các 四tứ 行hành 起khởi 何hà 行hành 耶da 。 上thượng 品phẩm 忍nhẫn 無vô 間gian 至chí 故cố 名danh 最tối 勝thắng 者giả 。 釋thích 第đệ 十thập 一nhất 句cú 。 於ư 上thượng 忍nhẫn 後hậu 即tức 生sanh 第đệ 一nhất 。 如như 上thượng 品phẩm 忍nhẫn 。 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 行hành 修tu 一nhất 行hành 。 唯duy 一nhất 剎sát 那na 。 有hữu 漏lậu 名danh 世thế 。 勝thắng 故cố 第đệ 一nhất 。 能năng 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 有hữu 士sĩ 用dụng 力lực 離ly 同đồng 類loại 因nhân 引dẫn 聖thánh 道Đạo 生sanh 故cố 名danh 最tối 勝thắng 。 如như 是thị 煗noãn 等đẳng 至chí 重trọng/trùng 現hiện 前tiền 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 十thập 二nhị 句cú 。 煗noãn 等đẳng 善thiện 根căn 皆giai 慧tuệ 為vi 體thể 。 若nhược 并tinh 助trợ 伴bạn 皆giai 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 。 然nhiên 除trừ 彼bỉ 得đắc 。 勿vật 諸chư 聖thánh 者giả 煗noãn 等đẳng 善thiện 根căn 重trọng/trùng 現hiện 前tiền 故cố 。 本bổn 起khởi 煗noãn 等đẳng 為vi 求cầu 聖thánh 道Đạo 。 既ký 得đắc 聖thánh 已dĩ 。 理lý 不bất 應ưng 起khởi 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 。 然nhiên 得đắc 聖thánh 已dĩ 有hữu 成thành 煗noãn 等đẳng 。 若nhược 得đắc 為vi 體thể 即tức 有hữu 煗noãn 等đẳng 重trọng/trùng 現hiện 前tiền 過quá 。 由do 此thử 煖noãn 等đẳng 非phi 得đắc 為vi 體thể 。 問vấn 何hà 故cố 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 得đắc 是thị 沙Sa 門Môn 果quả 。 煖noãn 等đẳng 上thượng 得đắc 非phi 煗noãn 等đẳng 耶da 。 解giải 云vân 沙Sa 門Môn 果quả 體thể 成thành 就tựu 所sở 顯hiển 故cố 。 得đắc 是thị 沙Sa 門Môn 果quả 。 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 聖thánh 不bất 重trọng/trùng 起khởi 故cố 。 得đắc 非phi 煖noãn 等đẳng 。 問vấn 若nhược 得đắc 是thị 沙Sa 門Môn 果quả 。 起khởi 後hậu 果quả 向hướng 道đạo 前tiền 果quả 得đắc 現hiện 行hành 。 應ưng 相tương/tướng 雜tạp 亂loạn 。 解giải 云vân 果quả 得đắc 雖tuy 起khởi 。 所sở 得đắc 果quả 法pháp 即tức 不bất 現hiện 行hành 。 故cố 不bất 相tương 雜tạp 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 又hựu 沙Sa 門Môn 果quả 諸chư 相tướng 續tục 得đắc 。 雖tuy 亦diệc 許hứa 為vi 沙Sa 門Môn 果quả 體thể 。 而nhi 無vô 八bát 聖thánh 位vị 相tương/tướng 雜tạp 失thất 。 以dĩ 諸chư 安an 住trụ 勝thắng 果Quả 。 道đạo 者giả 果quả 攝nhiếp 所sở 得đắc 法Pháp 必tất 定định 不bất 行hành 故cố 。 安an 住trụ 果quả 者giả 勝thắng 果quả 道đạo 攝nhiếp 。 諸chư 所sở 得đắc 法Pháp 。 亦diệc 不bất 成thành 故cố 。 此thử 中trung 煖Noãn 法Pháp 至chí 亦diệc 能năng 修tu 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 別biệt 明minh 行hành 修tu 。 得đắc 修tu 念niệm 住trụ 行hành 相tương/tướng 。 此thử 明minh 煖Noãn 法Pháp 初sơ 修tu 。 後hậu 修tu 。 初sơ 修tu 煖noãn 位vị 由do 此thử 種chủng 姓tánh 先tiên 未vị 曾tằng 得đắc 。 初sơ 緣duyên 諦đế 起khởi 勢thế 力lực 嬴# 劣liệt 要yếu 同đồng 分phần/phân 者giả 方phương 能năng 修tu 故cố 。 不bất 能năng 傍bàng 修tu 餘dư 諦đế 念niệm 行hành 。 後hậu 增tăng 進tiến 時thời 。 由do 此thử 種chủng 姓tánh 先tiên 已dĩ 曾tằng 得đắc 已dĩ 緣duyên 諦đế 故cố 。 勢thế 力lực 強cường 盛thịnh 不bất 同đồng 分phần/phân 者giả 亦diệc 能năng 修tu 故cố 。 故cố 能năng 傍bàng 修tu 餘dư 諦đế 念niệm 行hành 。 夫phu 順thuận 決quyết 擇trạch 皆giai 順thuận 見kiến 道đạo 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 。 故cố 於ư 初sơ 位vị 現hiện 唯duy 法pháp 念niệm 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 然nhiên 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 順thuận 見kiến 道đạo 故cố 。 初sơ 起khởi 位vị 中trung 現hiện 在tại 皆giai 唯duy 修tu 法pháp 念niệm 住trụ (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 後hậu 稍sảo 容dung 豫dự 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 又hựu 苦khổ 。 集tập 。 道đạo 有hữu 色sắc 。 受thọ 。 心tâm 。 及cập 餘dư 法pháp 故cố 具cụ 四tứ 念niệm 住trụ 。 滅diệt 唯duy 無vô 為vi 但đãn 有hữu 法pháp 念niệm 。 又hựu 增tăng 進tiến 位vị 應ưng 言ngôn 修tu 十thập 三tam 念niệm 住trụ 。 謂vị 苦khổ 。 集tập 。 道đạo 各các 四tứ 念niệm 住trụ 。 滅Diệt 諦Đế 唯duy 法pháp 。 不bất 過quá 四tứ 故cố 名danh 修tu 四tứ 念niệm 。 頂đảnh 初sơ 安an 足túc 至chí 未vị 來lai 十thập 六lục 者giả 。 此thử 明minh 頂Đảnh 法Pháp 初sơ 。 後hậu 兩lưỡng 位vị 修tu 念niệm 住trụ 。 行hành 相tương/tướng 。 初sơ 順thuận 見kiến 道đạo 現hiện 唯duy 法pháp 念niệm 。 由do 曾tằng 習tập 故cố 而nhi 能năng 傍bàng 修tu 餘dư 諦đế 念niệm 住trụ 及cập 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 後hậu 位vị 容dung 豫dự 故cố 四tứ 念niệm 住trụ 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 忍nhẫn 初sơ 安an 足túc 至chí 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 者giả 。 此thử 明minh 忍nhẫn 位vị 初sơ 。 後hậu 能năng 修tu 念niệm 住trụ 。 行hành 相tương/tướng 。 漸tiệm 近cận 見kiến 道đạo 似tự 見kiến 道đạo 故cố 。 故cố 初sơ 。 後hậu 忍nhẫn 皆giai 唯duy 法pháp 念niệm 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 八bát 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 初sơ 忍nhẫn 及cập 增tăng 長trưởng 位vị 。 皆giai 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 現hiện 在tại 修tu 耶da 。 答đáp 以dĩ 忍nhẫn 近cận 見kiến 道đạo 故cố 。 與dữ 見kiến 道đạo 相tương 似tự 。 如như 見kiến 道đạo 中trung 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 現hiện 在tại 修tu 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 由do 曾tằng 修tu 故cố 傍bàng 修tu 餘dư 諦đế 念niệm 住trụ 。 行hành 相tương/tướng 。 然nhiên 於ư 增tăng 進tiến 略lược 所sở 緣duyên 時thời 。 隨tùy 略lược 彼bỉ 所sở 緣duyên 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 由do 心tâm 欣hân 欲dục 。 引dẫn 得đắc 令linh 生sanh 。 減giảm 略lược 所sở 緣duyên 心tâm 有hữu 所sở 捨xả 故cố 不bất 能năng 修tu 。 若nhược 略lược 所sở 緣duyên 即tức 不bất 修tu 行hành 。 未vị 至chí 減giảm 緣duyên 行hành 具cụ 能năng 修tu 故cố 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 差sai 別biệt 說thuyết 者giả 。 略lược 所sở 緣duyên 時thời 隨tùy 略lược 彼bỉ 所sở 緣duyên 不bất 修tu 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 具cụ 緣duyên 四tứ 。 具cụ 修tu 十thập 六lục 。 若nhược 緣duyên 三tam 。 二nhị 。 一nhất 修tu 十thập 二nhị 。 八bát 。 四tứ (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 言ngôn 增tăng 進tiến 者giả 。 重trọng/trùng 緣duyên 已dĩ 去khứ 名danh 為vi 增tăng 進tiến 。 或hoặc 略lược 緣duyên 。 行hành 已dĩ 去khứ 名danh 增tăng 進tiến 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 至chí 似tự 見kiến 道đạo 故cố 者giả 。 此thử 明minh 第đệ 一nhất 行hành 修tu 。 得đắc 修tu 。 念niệm 住trụ 。 行hành 相tương/tướng 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 緣duyên 欲dục 苦Khổ 諦Đế 。 以dĩ 欲dục 苦Khổ 諦Đế 麁thô 顯hiển 易dị 觀quán 故cố 。 觀quán 欲dục 苦khổ 入nhập 於ư 見kiến 道đạo 。 法pháp 念niệm 現hiện 修tu 未vị 來lai 四tứ 。 隨tùy 一nhất 行hành 現hiện 修tu 未vị 來lai 四tứ 。 無vô 異dị 分phần/phân 力lực 故cố 不bất 能năng 傍bàng 修tu 餘dư 諦đế 念niệm 行hành 。 似tự 見kiến 道đạo 故cố 唯duy 法pháp 念niệm 現hiện 修tu 。 唯duy 修tu 自tự 諦đế 念niệm 住trụ 行hành 相tương/tướng 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 八bát 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 亦diệc 是thị 曾tằng 得đắc 種chủng 姓tánh 。 已dĩ 緣duyên 諦đế 起khởi 行hành 相tương/tướng 。 何hà 故cố 唯duy 同đồng 分phần/phân 修tu 非phi 不bất 同đồng 分phần/phân 。 答đáp 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 是thị 極cực 隣lân 近cận 見kiến 道đạo 善thiện 根căn 。 最tối 與dữ 見kiến 道đạo 相tương 似tự 。 如như 見kiến 道đạo 中trung 唯duy 同đồng 分phần/phân 修tu 非phi 不bất 同đồng 分phần/phân 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 亦diệc 爾nhĩ (# 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết )# 。 已dĩ 辨biện 所sở 生sanh 至chí 二nhị 捨xả 性tánh 非phi 得đắc 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 初sơ 一nhất 句cú 標tiêu 總tổng 名danh 。 第đệ 二nhị 句cú 修tu 所sở 成thành 。 第đệ 三tam 句cú 所sở 依y 地địa 。 第đệ 四tứ 句cú 所sở 依y 身thân 。 第đệ 五ngũ 。 第đệ 六lục 句cú 二nhị 依y 得đắc 。 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 。 第đệ 九cửu 句cú 聖thánh 。 凡phàm 捨xả 。 第đệ 十thập 句cú 得đắc 久cửu 近cận 。 第đệ 十thập 一nhất 句cú 非phi 重trọng/trùng 得đắc 。 第đệ 十thập 二nhị 句cú 捨xả 體thể 性tánh 。 論luận 曰viết 至chí 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 者giả 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。 依y 何hà 義nghĩa 建kiến 立lập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 名danh 者giả 。 問vấn 。 決quyết 謂vị 決quyết 斷đoán 至chí 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 者giả 。 答đáp 。 決quyết 謂vị 決quyết 斷đoán 。 擇trạch 謂vị 簡giản 擇trạch 。 決quyết 斷đoán 。 簡giản 擇trạch 謂vị 諸chư 聖thánh 道Đạo 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 性tánh 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 道Đạo 能năng 斷đoạn 疑nghi 故cố 名danh 決quyết 。 及cập 。 能năng 分phân 別biệt 四Tứ 諦Đế 。 相tương/tướng 故cố 名danh 擇trạch 。 分phần/phân 謂vị 分phân 段đoạn 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 所sở 順thuận 唯duy 是thị 見kiến 道đạo 一nhất 分phần/phân 非phi 修tu 。 無Vô 學Học 決quyết 擇trạch 。 聖thánh 道Đạo 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 所sở 謂vị 見kiến 。 修tu 。 無Vô 學Học 三tam 分phần/phân 。 見kiến 道đạo 唯duy 是thị 決quyết 擇trạch 之chi 一nhất 分phần/phân 故cố 得đắc 決quyết 擇trạch 分phần/phân 名danh 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 能năng 為vi 勝thắng 緣duyên 。 引dẫn 決quyết 擇trạch 分phần/phân 順thuận 益ích 彼bỉ 故cố 得đắc 順thuận 彼bỉ 名danh 。 順thuận 是thị 其kỳ 因nhân 。 決quyết 擇trạch 分phân 是thị 果quả 。 從tùng 因nhân 及cập 果quả 為vi 名danh 。 故cố 此thử 名danh 為vi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 至chí 獨độc 是thị 上thượng 品phẩm 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 四tứ 皆giai 是thị 修tu 非phi 是thị 聞văn 。 思tư 。 唯duy 等đẳng 引dẫn 故cố 。 雖tuy 同đồng 修tu 攝nhiếp 。 四tứ 中trung 前tiền 二nhị 是thị 下hạ 品phẩm 攝nhiếp 。 以dĩ 俱câu 可khả 動động 。 猶do 可khả 退thoái 故cố 。 忍nhẫn 中trung 品phẩm 攝nhiếp 。 勝thắng 前tiền 煖noãn 。 頂đảnh 二nhị 善thiện 根căn 故cố 。 有hữu 後hậu 第đệ 一nhất 為vi 其kỳ 上thượng 故cố 。 所sở 以dĩ 名danh 中trung 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 獨độc 是thị 上thượng 品phẩm 。 由do 三tam 品phẩm 不bất 同đồng 故cố 分phần/phân 四tứ 種chủng 。 若nhược 論luận 煖noãn 。 頂đảnh 。 忍nhẫn 位vị 不bất 同đồng 皆giai 有hữu 三tam 品phẩm 。 此thử 中trung 且thả 據cứ 束thúc 九cửu 為vi 三tam 攝nhiếp 四tứ 善thiện 根căn 。 若nhược 依y 正chánh 理lý 。 由do 下hạ 。 中trung 。 上thượng 及cập 上thượng 上thượng 品phẩm 分phân 為vi 四tứ 種chủng 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 六lục 云vân 。 答đáp 總tổng 有hữu 三tam 品phẩm 。 謂vị 下hạ 。 中trung 。 上thượng 。 煖noãn 是thị 下hạ 品phẩm 。 頂đảnh 是thị 中trung 品phẩm 。 忍nhẫn 及cập 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 是thị 上thượng 品phẩm 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 至chí 及cập 欲dục 七thất 地địa 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 此thử 四tứ 依y 六lục 。 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 欲dục 界giới 中trung 無vô 。 闕khuyết 等đẳng 引dẫn 故cố 。 餘dư 上thượng 無vô 色sắc 地địa 中trung 亦diệc 無vô 。 以dĩ 是thị 見kiến 道đạo 近cận 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 又hựu 無vô 色sắc 心tâm 不bất 緣duyên 欲dục 故cố 。 於ư 欲dục 界giới 苦khổ 先tiên 應ưng 遍biến 知tri 。 於ư 欲dục 界giới 集tập 先tiên 應ưng 斷đoạn 故cố 。 故cố 無vô 色sắc 界giới 無vô 有hữu 見kiến 道đạo 。 無vô 見kiến 道đạo 故cố 亦diệc 無vô 煖noãn 。 等đẳng 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 能năng 感cảm 色sắc 界giới 五ngũ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 為vi 圓viên 滿mãn 因nhân 不bất 能năng 牽khiên 引dẫn 。 憎tăng 背bối/bội 有hữu 。 故cố 。 故cố 唯duy 依y 色sắc 。 頌tụng 說thuyết 或hoặc 聲thanh 。 顯hiển 二nhị 異dị 說thuyết 。 謂vị 煖noãn 。 頂đảnh 二nhị 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 說thuyết 。 依y 前tiền 六lục 及cập 欲dục 七thất 地địa 。 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa 。 故cố 正chánh 理lý 破phá 云vân 。 對đối 法pháp 諸chư 師sư 不bất 許hứa 彼bỉ 說thuyết 。 非phi 聞văn 。 思tư 所sở 成thành 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 故cố 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 至chí 一nhất 剎sát 那na 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 依y 欲dục 界giới 身thân 起khởi 。 人nhân 。 天thiên 九cửu 處xứ 。 除trừ 北bắc 俱câu 盧lô 。 唯duy 依y 欲dục 九cửu 身thân 。 以dĩ 依y 彼bỉ 身thân 容dung 入nhập 見kiến 道đạo 。 彼bỉ 是thị 見kiến 道đạo 近cận 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 餘dư 不bất 能năng 入nhập 故cố 不bất 依y 彼bỉ 。 前tiền 三tam 善thiện 根căn 三tam 洲châu 初sơ 起khởi 。 後hậu 生sanh 天thiên 處xứ 亦diệc 續tục 現hiện 前tiền 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 天thiên 亦diệc 初sơ 起khởi 。 一nhất 剎sát 那na 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 七thất 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 天thiên 中trung 不bất 能năng 初sơ 起khởi 。 答đáp 彼bỉ 處xứ 無vô 勝thắng 厭yếm 離ly 等đẳng 作tác 意ý 故cố 。 問vấn 惡ác 趣thú 中trung 有hữu 勝thắng 厭yếm 離ly 等đẳng 作tác 意ý 。 何hà 故cố 不bất 起khởi 此thử 善thiện 根căn 耶da 。 答đáp 惡ác 趣thú 中trung 無vô 勝thắng 依y 身thân 故cố 。 若nhược 有hữu 勝thắng 厭yếm 離ly 等đẳng 作tác 意ý 。 亦diệc 有hữu 勝thắng 依y 身thân 者giả 。 則tắc 能năng 初sơ 起khởi 。 此thử 類loại 善thiện 根căn 。 欲dục 天thiên 中trung 雖tuy 有hữu 勝thắng 依y 身thân 。 而nhi 無vô 勝thắng 厭yếm 離ly 等đẳng 作tác 意ý 。 惡ác 趣thú 中trung 雖tuy 有hữu 勝thắng 厭yếm 離ly 等đẳng 作tác 意ý 。 而nhi 無vô 勝thắng 依y 身thân 。 人nhân 中trung 具cụ 二nhị 故cố 能năng 初sơ 起khởi 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 至chí 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 。 第đệ 六lục 句cú 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 唯duy 依y 男nam 。 女nữ 。 不bất 依y 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 。 無vô 形hình 。 二nhị 形hình 。 前tiền 三tam 善thiện 根căn 男nam 。 女nữ 二nhị 身thân 俱câu 通thông 得đắc 二nhị 。 第đệ 四tứ 女nữ 身thân 亦diệc 得đắc 男nam 。 女nữ 身thân 中trung 二nhị 種chủng 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 可khả 為vi 男nam 故cố 。 故cố 得đắc 男nam 身thân 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 依y 男nam 唯duy 得đắc 男nam 身thân 善thiện 根căn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 增tăng 上thượng 忍nhẫn 時thời 已dĩ 得đắc 女nữ 身thân 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 。 此thử 人nhân 畢tất 竟cánh 更cánh 不bất 為vi 女nữ 。 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 。 女nữ 身thân 第đệ 一nhất 。 問vấn 前tiền 三tam 善thiện 根căn 位vị 亦diệc 有hữu 男nam 。 女nữ 身thân 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 依y 彼bỉ 煖noãn 等đẳng 為vi 修tu 。 不bất 修tu 。 解giải 云vân 即tức 由do 此thử 因nhân 證chứng 不bất 修tu 也dã 。 又hựu 解giải 得đắc 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 必tất 不bất 為vi 女nữ 。 故cố 不bất 修tu 女nữ 。 前tiền 三tam 容dung 有hữu 成thành 男nam 。 女nữ 義nghĩa 。 設thiết 非phi 擇trạch 滅diệt 亦diệc 互hỗ 相tương 修tu 。 又hựu 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 唯duy 依y 男nam 。 女nữ 。 前tiền 三tam 男nam 。 女nữ 俱câu 通thông 得đắc 二nhị 。 第đệ 四tứ 女nữ 身thân 亦diệc 得đắc 二nhị 種chủng 。 勿vật 後hậu 得đắc 男nam 身thân 不bất 成thành 煖noãn 等đẳng 故cố 。 依y 男nam 唯duy 得đắc 男nam 身thân 善thiện 根căn 。 聖thánh 轉chuyển 至chí 餘dư 生sanh 亦diệc 不bất 為vi 女nữ 故cố 。 煖noãn 。 頂đảnh 。 忍nhẫn 位vị 容dung 有hữu 轉chuyển 形hình 。 故cố 二nhị 依y 善thiện 根căn 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 性tánh 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 依y 女nữ 身thân 者giả 能năng 為vi 二nhị 因nhân 。 女nữ 得đắc 聖thánh 已dĩ 容dung 有hữu 轉chuyển 得đắc 男nam 身thân 理lý 故cố 。 依y 男nam 身thân 者giả 但đãn 與dữ 一nhất 因nhân 。 已dĩ 得đắc 女nữ 身thân 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 七thất 云vân 。 問vấn 此thử 煖noãn 。 頂đảnh 。 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 依y 何hà 身thân 起khởi 。 答đáp 依y 男nam 。 女nữ 身thân 。 問vấn 依y 女nữ 身thân 得đắc 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 。 為vi 亦diệc 得đắc 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 耶da 。 答đáp 得đắc 。 如như 得đắc 煖noãn 得đắc 頂đảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 依y 男nam 身thân 得đắc 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 。 為vi 亦diệc 得đắc 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 耶da 。 答đáp 得đắc 。 如như 得đắc 煖noãn 得đắc 頂đảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 女nữ 身thân 於ư 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 亦diệc 得đắc 。 亦diệc 在tại 身thân 亦diệc 成thành 就tựu 。 亦diệc 現hiện 在tại 前tiền 。 於ư 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 得đắc 。 而nhi 不bất 在tại 身thân 。 成thành 就tựu 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 說thuyết 煖noãn 。 說thuyết 頂đảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 男nam 身thân 於ư 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 亦diệc 得đắc 。 亦diệc 在tại 身thân 亦diệc 成thành 就tựu 。 亦diệc 現hiện 在tại 前tiền 。 於ư 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 得đắc 。 而nhi 不bất 在tại 身thân 成thành 就tựu 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 說thuyết 煖noãn 說thuyết 頂đảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 與dữ 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 為vi 因nhân 。 與dữ 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 亦diệc 為vi 因nhân 。 如như 說thuyết 煖noãn 說thuyết 頃khoảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 與dữ 男nam 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 為vi 因nhân 。 不bất 與dữ 女nữ 身thân 所sở 起khởi 煖noãn 為vi 因nhân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 勝thắng 非phi 劣liệt 因nhân 。 彼bỉ 是thị 劣liệt 故cố 。 如như 說thuyết 煖noãn 說thuyết 頂đảnh 。 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 解giải 云vân 俱câu 舍xá 前tiền 三tam 男nam 。 女nữ 互hỗ 得đắc 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 依y 女nữ 得đắc 二nhị 。 依y 男nam 唯duy 一nhất 。 不bất 說thuyết 為vi 因nhân 。 正chánh 理lý 說thuyết 得đắc 文văn 同đồng 俱câu 舍xá 。 前tiền 三tam 男nam 。 女nữ 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 第đệ 四tứ 女nữ 為vi 二nhị 因nhân 。 男nam 非phi 女nữ 因nhân 。 婆bà 沙sa 前tiền 三tam 男nam 。 女nữ 互hỗ 得đắc 。 女nữ 為vi 男nam 因nhân 。 男nam 非phi 女nữ 因nhân 。 不bất 說thuyết 第đệ 四tứ 為vi 因nhân 相tương/tướng 得đắc 。 舊cựu 婆bà 沙sa 云vân 。 男nam 不bất 得đắc 女nữ 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 。 譯dịch 家gia 誤ngộ 耳nhĩ 。 俱câu 舍xá 不bất 說thuyết 為vi 因nhân 。 婆bà 沙sa 不bất 說thuyết 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 為vi 因nhân 相tương/tướng 得đắc 者giả 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 准chuẩn 餘dư 論luận 解giải 。 問vấn 正chánh 理lý 。 婆bà 沙sa 既ký 說thuyết 不bất 同đồng 。 如như 何hà 會hội 釋thích 。 解giải 云vân 正chánh 理lý 。 婆bà 沙sa 論luận 意ý 各các 別biệt 。 正chánh 理lý 依y 一nhất 道đạo 義nghĩa 。 前tiền 三tam 善thiện 根căn 依y 身thân 雖tuy 復phục 男nam 。 女nữ 不bất 同đồng 。 或hoặc 轉chuyển 男nam 為vi 女nữ 。 或hoặc 轉chuyển 女nữ 為vi 男nam 。 而nhi 煖noãn 等đẳng 一nhất 約ước 依y 身thân 別biệt 分phân 為vi 男nam 。 女nữ 。 如như 一nhất 戒giới 體thể 於ư 轉chuyển 形hình 位vị 。 容dung 依y 苾Bật 芻Sô 。 及cập 苾Bật 芻Sô 尼Ni 。 由do 形hình 不bất 同đồng 說thuyết 為vi 二nhị 戒giới 。 可khả 言ngôn 苾Bật 芻Sô 。 及cập 苾Bật 芻Sô 尼Ni 俱câu 得đắc 二nhị 戒giới 故cố 。 前tiền 三tam 善thiện 根căn 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 言ngôn 為vi 因nhân 者giả 前tiền 三tam 善thiện 根căn 男nam 。 女nữ 互hỗ 得đắc 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 女nữ 可khả 為vi 男nam 。 故cố 女nữ 得đắc 二nhị 。 與dữ 二nhị 為vi 因nhân 。 男nam 不bất 為vi 女nữ 故cố 男nam 不bất 得đắc 女nữ 唯duy 一nhất 為vi 因nhân 。 婆bà 沙sa 依y 多đa 道đạo 義nghĩa 。 謂vị 有hữu 多đa 類loại 煖noãn 等đẳng 依y 身thân 各các 別biệt 。 言ngôn 得đắc 者giả 前tiền 三tam 男nam 。 女nữ 通thông 得đắc 二nhị 種chủng 。 一nhất 亦diệc 得đắc 亦diệc 在tại 身thân 亦diệc 成thành 就tựu 亦diệc 現hiện 行hành 。 一nhất 得đắc 而nhi 不bất 在tại 身thân 成thành 就tựu 不bất 現hiện 行hành 故cố 知tri 各các 別biệt 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 女nữ 可khả 成thành 男nam 故cố 女nữ 得đắc 男nam 。 男nam 不bất 可khả 成thành 女nữ 故cố 男nam 不bất 得đắc 女nữ 。 言ngôn 為vi 因nhân 者giả 依y 女nữ 身thân 中trung 善thiện 根căn 劣liệt 故cố 與dữ 二nhị 為vi 因nhân 。 依y 男nam 身thân 中trung 善thiện 根căn 勝thắng 故cố 唯duy 一nhất 為vi 因nhân 。 上thượng 來lai 雖tuy 說thuyết 一nhất 道đạo 多đa 道đạo 。 多đa 道đạo 當đương 婆bà 沙sa 評bình 家gia 義nghĩa 。 一nhất 道đạo 當đương 婆bà 沙sa 不bất 正chánh 義nghĩa 。 又hựu 解giải 正chánh 理lý 。 婆bà 沙sa 俱câu 依y 多đa 道đạo 義nghĩa 。 婆bà 沙sa 約ước 所sở 依y 勝thắng 劣liệt 顯hiển 道đạo 勝thắng 劣liệt 。 所sở 以dĩ 勝thắng 非phi 劣liệt 因nhân 正chánh 理lý 論luận 意ý 男nam 。 女nữ 所sở 依y 雖tuy 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 而nhi 能năng 依y 道đạo 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 如như 依y 九cửu 地địa 聖thánh 道Đạo 雖tuy 有hữu 所sở 依y 勝thắng 劣liệt 差sai 別biệt 。 而nhi 能năng 依y 道đạo 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 俱câu 舍xá 或hoặc 同đồng 正chánh 理lý 。 或hoặc 同đồng 婆bà 沙sa 。 皆giai 無vô 有hữu 妨phương 。 又hựu 解giải 四tứ 種chủng 善thiện 根căn 。 男nam 。 女nữ 異dị 身thân 皆giai 互hỗ 相tương 修tu 皆giai 互hỗ 為vi 因nhân 。 諸chư 論luận 但đãn 說thuyết 前tiền 三tam 善thiện 根căn 男nam 。 女nữ 互hỗ 得đắc 者giả 。 得đắc 前tiền 三tam 已dĩ 容dung 為vi 男nam 。 女nữ 。 所sở 以dĩ 別biệt 說thuyết 。 得đắc 世thế 第đệ 一nhất 必tất 不bất 為vi 女nữ 故cố 言ngôn 不bất 得đắc 。 理lý 實thật 而nhi 言ngôn 。 未vị 來lai 女nữ 身thân 雖tuy 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 依y 彼bỉ 第đệ 一nhất 亦diệc 得đắc 修tu 也dã 。 婆bà 沙sa 論luận 言ngôn 前tiền 三tam 善thiện 根căn 女nữ 與dữ 二nhị 為vi 因nhân 。 男nam 唯duy 一nhất 因nhân 。 且thả 據cứ 一nhất 相tương/tướng 以dĩ 說thuyết 。 以dĩ 實thật 而nhi 言ngôn 。 男nam 亦diệc 與dữ 女nữ 為vi 因nhân 。 以dĩ 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 品phẩm 別biệt 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 可khả 男nam 身thân 下hạ 品phẩm 煖noãn 等đẳng 。 非phi 與dữ 女nữ 身thân 上thượng 品phẩm 為vi 因nhân 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 男nam 。 女nữ 互hỗ 為vi 因nhân 。 釋thích 所sở 以dĩ 者giả 如như 前tiền 得đắc 說thuyết 。 又hựu 解giải 正chánh 理lý 據cứ 現hiện 轉chuyển 形hình 為vi 男nam 。 女nữ 說thuyết 。 婆bà 沙sa 據cứ 一nhất 期kỳ 身thân 男nam 。 女nữ 異dị 說thuyết 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 聖thánh 依y 此thử 地địa 至chí 異dị 生sanh 。 亦diệc 無vô 退thoái 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 。 第đệ 九cửu 句cú 。 捨xả 諸chư 善thiện 根căn 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 失thất 地địa 捨xả 。 二nhị 命mạng 終chung 捨xả 。 三tam 退thoái 捨xả 。 聖thánh 依y 此thử 地địa 得đắc 此thử 善thiện 根căn 。 失thất 此thử 地địa 時thời 善thiện 根căn 方phương 捨xả 。 失thất 地địa 言ngôn 顯hiển 下hạ 地địa 命mạng 終chung 遷thiên 生sanh 上thượng 地địa 。 異dị 生sanh 於ư 地địa 若nhược 失thất 。 不bất 失thất 。 但đãn 命mạng 終chung 時thời 失thất 眾chúng 同đồng 分phần/phân 必tất 捨xả 此thử 善thiện 根căn 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 聖thánh 身thân 見kiến 道Đạo 力lực 所sở 資tư 故cố 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 無vô 命mạng 終chung 捨xả 。 寧ninh 知tri 命mạng 終chung 捨xả 唯duy 異dị 生sanh 非phi 聖thánh 。 以dĩ 本bổn 論luận 說thuyết 卵noãn 。 胎thai 中trung 異dị 生sanh 唯duy 成thành 就tựu 身thân 不bất 成thành 身thân 業nghiệp 故cố 。 豈khởi 不bất 異dị 生sanh 先tiên 依y 下hạ 地địa 起khởi 煖Noãn 法Pháp 等đẳng 後hậu 生sanh 上thượng 地địa 亦diệc 必tất 定định 捨xả 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 。 無vô 如như 是thị 失thất 。 以dĩ 彼bỉ 異dị 生sanh 爾nhĩ 時thời 捨xả 善thiện 根căn 。 由do 捨xả 同đồng 分phần/phân 故cố 。 謂vị 住trụ 死tử 有hữu 無vô 聖thánh 道Đạo 資tư 。 捨xả 諸chư 善thiện 根căn 。 非phi 由do 上thượng 地địa 中trung 有hữu 等đẳng 起khởi 。 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 住trụ 死tử 有hữu 中trung 由do 聖thánh 道Đạo 資tư 不bất 捨xả 煖noãn 等đẳng 。 但đãn 由do 上thượng 地địa 中trung 有hữu 等đẳng 起khởi 捨xả 下hạ 善thiện 根căn 。 捨xả 時thời 雖tuy 同đồng 而nhi 所sở 由do 別biệt 。 是thị 故cố 異dị 生sanh 無vô 失thất 地địa 捨xả 。 聖thánh 者giả 必tất 無vô 由do 命mạng 終chung 捨xả (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 初sơ 二nhị 善thiện 根căn 不bất 但đãn 由do 失thất 地địa 。 命mạng 終chung 捨xả 亦diệc 由do 退thoái 捨xả 。 由do 死tử 。 退thoái 捨xả 唯duy 異dị 生sanh 非phi 聖thánh 。 由do 失thất 地địa 捨xả 唯duy 聖thánh 非phi 異dị 生sanh 。 忍nhẫn 及cập 第đệ 一nhất 異dị 生sanh 亦diệc 無vô 退thoái 。 命mạng 終chung 。 失thất 地địa 隨tùy 應ứng 捨xả 故cố 。 依y 根căn 本bổn 地địa 至chí 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 十thập 句cú 。 依y 四tứ 根căn 本bổn 起khởi 煖noãn 等đẳng 善thiện 必tất 三tam 生sanh 滿mãn 。 彼bỉ 於ư 此thử 生sanh 必tất 定định 得đắc 見kiến 諦Đế 。 厭yếm 生sanh 死tử 心tâm 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 若nhược 依y 未vị 至chí 。 及cập 與dữ 中trung 間gian 。 厭yếm 非phi 猛mãnh 利lợi 或hoặc 入nhập 。 不bất 入nhập 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 六lục 云vân 。 依y 根căn 本bổn 地địa 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 現hiện 身thân 必tất 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 由do 聖thánh 道Đạo 引dẫn 煖noãn 等đẳng 故cố 。 依y 未vị 至chí 定định 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 此thử 則tắc 不bất 定định 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 由do 煖noãn 等đẳng 引dẫn 聖thánh 道Đạo 故cố (# 解giải 云vân 根căn 本bổn 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 聖thánh 道Đạo 易dị 起khởi 。 能năng 引dẫn 煖noãn 等đẳng 故cố 現hiện 入nhập 聖thánh 。 未vị 至chí 。 中trung 間gian 是thị 其kỳ 苦khổ 道đạo 聖thánh 道Đạo 難nạn/nan 起khởi 。 由do 煖noãn 等đẳng 引dẫn 故cố 。 依y 彼bỉ 地địa 或hoặc 人nhân 。 不bất 入nhập )# 。 又hựu 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 云vân 。 依y 根căn 本bổn 地địa 起khởi 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 。 彼bỉ 於ư 此thử 生sanh 必tất 定định 得đắc 見kiến 諦Đế 。 以dĩ 根căn 利lợi 故cố 厭yếm 有hữu 深thâm 故cố 。 依y 未vị 至chí 。 中trung 間gian 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 於ư 此thử 生sanh 不bất 必tất 得đắc 入nhập 見kiến 諦Đế 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 依y 根căn 本bổn 定định 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 此thử 生sanh 必tất 定định 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 厭yếm 有hữu 深thâm 故cố 。 俱câu 舍xá 師sư 難nạn/nan 云vân 。 如như 得đắc 煖noãn 等đẳng 人nhân 有hữu 六lục 種chủng 姓tánh 。 復phục 言ngôn 煖noãn 等đẳng 通thông 依y 六lục 地địa 。 又hựu 下hạ 文văn 說thuyết 。 一nhất 隨tùy 信tín 行hành 離ly 染nhiễm 故cố 成thành 七thất 十thập 三tam 人nhân 。 又hựu 四tứ 通thông 行hành 中trung 鈍độn 。 利lợi 二nhị 人nhân 俱câu 通thông 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 鈍độn 根căn 之chi 人nhân 。 亦diệc 依y 根căn 本bổn 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 。 正chánh 理lý 如như 何hà 言ngôn 依y 根căn 本bổn 以dĩ 利lợi 根căn 故cố 必tất 入nhập 聖thánh 耶da 。 此thử 言ngôn 有hữu 失thất 。 設thiết 作tác 救cứu 言ngôn 利lợi 根căn 者giả 。 厭yếm 心tâm 猛mãnh 利lợi 名danh 為vi 利lợi 根căn 。 非phi 是thị 不bất 動động 名danh 為vi 利lợi 根căn 。 設thiết 作tác 此thử 救cứu 名danh 相tướng 濫lạm 失thất 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 若nhược 依y 越việt 次thứ 以dĩ 利lợi 根căn 故cố 除trừ 練luyện 根căn 得đắc 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 正chánh 理lý 意ý 說thuyết 依y 根căn 本bổn 地địa 是thị 利lợi 根căn 也dã 。 若nhược 先tiên 捨xả 已dĩ 至chí 還hoàn 從tùng 本bổn 修tu 者giả 。 釋thích 第đệ 十thập 一nhất 句cú 。 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 若nhược 先tiên 捨xả 已dĩ 後hậu 重trọng/trùng 得đắc 時thời 所sở 得đắc 。 必tất 非phi 先tiên 之chi 所sở 捨xả 。 如như 人nhân 先tiên 捨xả 別Biệt 解Giải 脫Thoát 已dĩ 。 後hậu 重trọng/trùng 得đắc 戒giới 所sở 得đắc 。 必tất 非phi 先tiên 之chi 所sở 捨xả 。 以dĩ 煖noãn 等đẳng 善thiện 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 未vị 曾tằng 熟thục 修tu 。 要yếu 由do 廣quảng 大đại 功công 用dụng 成thành 故cố 。 於ư 未vị 曾tằng 得đắc 生sanh 欽khâm 重trọng/trùng 故cố 得đắc 先tiên 未vị 得đắc 。 於ư 已dĩ 曾tằng 得đắc 不bất 欣hân 樂nhạo 故cố 非phi 得đắc 曾tằng 得đắc 。 以dĩ 趣thú 聖thánh 道Đạo 求cầu 昇thăng 進tiến 故cố 。 若nhược 得đắc 餘dư 定định 以dĩ 曾tằng 熟thục 修tu 非phi 由do 大đại 功công 故cố 後hậu 重trọng/trùng 得đắc 得đắc 先tiên 所sở 捨xả 。 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 修tu 習tập 圓viên 滿mãn 。 經kinh 生sanh 故cố 捨xả 。 至chí 於ư 後hậu 身thân 遇ngộ 了liễu 分phần/phân 位vị 善thiện 說thuyết 法Pháp 師sư 。 得đắc 宿Túc 住Trú 智Trí 。 知tri 曾tằng 過quá 去khứ 已dĩ 修tu 煖noãn 等đẳng 。 為vi 說thuyết 頂đảnh 等đẳng 便tiện 生sanh 頂đảnh 等đẳng 。 若nhược 不bất 遇ngộ 者giả 還hoàn 從tùng 煖noãn 等đẳng 根căn 本bổn 修tu 故cố 。 或hoặc 從tùng 持trì 息tức 念niệm 等đẳng 根căn 本bổn 修tu 故cố 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 若nhược 餘dư 生sanh 中trung 即tức 起khởi 頂đảnh 者giả 。 從tùng 何hà 作tác 意ý 無vô 間gian 起khởi 耶da 。 答đáp 如như 起khởi 煖noãn 時thời 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 如như 說thuyết 從tùng 煖noãn 起khởi 頂đảnh 。 從tùng 頂đảnh 起khởi 忍nhẫn 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 說thuyết 煖noãn 無vô 間gian 起khởi 頂đảnh 頂đảnh 無vô 間gian 起khởi 忍nhẫn 耶da 。 答đáp 依y 一nhất 身thân 中trung 相tương 續tục 起khởi 者giả 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 然nhiên 非phi 一nhất 切thiết 。 失thất 退thoái 二nhị 捨xả 至chí 失thất 不bất 必tất 然nhiên 者giả 。 釋thích 後hậu 一nhất 句cú 。 失thất 。 退thoái 二nhị 捨xả 以dĩ 捨xả 得đắc 故cố 非phi 得đắc 為vi 體thể 。 退thoái 必tất 起khởi 過quá 。 起khởi 惑hoặc 退thoái 故cố 失thất 不bất 必tất 然nhiên 。 失thất 謂vị 命mạng 終chung 。 或hoặc 是thị 易dị 地địa 。 不bất 必tất 起khởi 過quá 。 以dĩ 命mạng 終chung 心tâm 通thông 三tam 性tánh 故cố 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 退thoái 捨xả 必tất 因nhân 起khởi 過quá 而nhi 得đắc 。 失thất 捨xả 或hoặc 有hữu 由do 位vị 增tăng 進tiến 解giải 云vân 。 失thất 謂vị 越việt 地địa 。 或hoặc 但đãn 命mạng 終chung 。 聖thánh 越việt 地địa 時thời 名danh 位vị 增tăng 進tiến 。 異dị 生sanh 不bất 爾nhĩ 。 故cố 說thuyết 或hoặc 言ngôn )# 得đắc 此thử 善thiện 根căn 至chí 第đệ 一nhất 入nhập 離ly 生sanh 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 善thiện 根căn 勝thắng 利lợi 。 論luận 曰viết 至chí 必tất 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。 四tứ 善thiện 根căn 中trung 若nhược 得đắc 煖Noãn 法Pháp 。 雖tuy 有hữu 四tứ 失thất 而nhi 有hữu 一nhất 德đức 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 殊thù 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 問vấn 。 若nhược 無vô 障chướng 礙ngại 至chí 行hành 相tương/tướng 同đồng 故cố 者giả 。 答đáp 。 若nhược 無vô 障chướng 礙ngại 去khứ 見kiến 道đạo 近cận 。 或hoặc 由do 二nhị 生sanh 。 或hoặc 但đãn 一nhất 生sanh 。 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 又hựu 與dữ 見kiến 道đạo 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 皆giai 悉tất 同đồng 故cố 。 若nhược 得đắc 頂Đảnh 法Pháp 至chí 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 若nhược 得đắc 頂Đảnh 法Pháp 雖tuy 復phục 有hữu 退thoái 造tạo 無vô 間gián 業nghiệp 墮đọa 惡ác 趣thú 。 於ư 前tiền 煖Noãn 法Pháp 更cánh 增tăng 畢tất 竟cánh 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 若nhược 得đắc 頂đảnh 已dĩ 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 天thiên 授thọ 退thoái 頂đảnh 。 由do 彼bỉ 曾tằng 起khởi 近cận 頂đảnh 善thiện 根căn 。 依y 未vị 得đắc 退thoái 密mật 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 得đắc 忍nhẫn 時thời 至chí 上thượng 忍nhẫn 方phương 得đắc 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 若nhược 得đắc 忍nhẫn 時thời 雖tuy 命mạng 終chung 捨xả 住trụ 異dị 生sanh 位vị 有hữu 此thử 二nhị 失thất 。 於ư 前tiền 頂Đảnh 法Pháp 而nhi 增tăng 無vô 退thoái 不bất 造tạo 無vô 間gian 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 有hữu 此thử 三tam 德đức 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 准chuẩn 知tri 不bất 造tạo 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 言ngôn 無vô 惡ác 果quả 顯hiển 無vô 惡ác 因nhân 。 忍nhẫn 位vị 無vô 退thoái 如như 前tiền 已dĩ 辨biện 。 故cố 前tiền 文văn 言ngôn 。 又hựu 此thử 位vị 忍nhẫn 無vô 退thoái 墮đọa 故cố 名danh 為vi 忍Nhẫn 法Pháp 。 若nhược 至chí 忍nhẫn 位vị 於ư 少thiểu 分phần 趣thú 等đẳng 中trung 得đắc 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。 趣thú 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 。 生sanh 謂vị 卵noãn 濕thấp 生sanh 。 正chánh 理lý 云vân 。 由do 此thử 二nhị 生sanh 多đa 愚ngu 癡si 故cố 。 處xử 謂vị 無vô 想tưởng 。 北bắc 俱câu 盧lô 。 大đại 梵Phạm 處xứ 。 正chánh 理lý 云vân 。 無vô 想tưởng 。 大đại 梵Phạm 僻tích 見kiến 處xứ 故cố 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 無vô 現hiện 觀quán 故cố 。 身thân 謂vị 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 。 正chánh 理lý 云vân 。 身thân 謂vị 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 。 多đa 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 有hữu 謂vị 欲dục 界giới 第đệ 八bát 有hữu 等đẳng 。 正chánh 理lý 云vân 。 有hữu 謂vị 第đệ 八bát 有hữu 等đẳng 。 聖thánh 必tất 不bất 受thọ 故cố 。 惑hoặc 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 正chánh 理lý 云vân 。 惑hoặc 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 必tất 不bất 復phục 起khởi 故cố 。 此thử 之chi 六lục 種chủng 於ư 下hạ 。 上thượng 忍nhẫn 隨tùy 應ứng 而nhi 得đắc 。 謂vị 於ư 下hạ 忍nhẫn 得đắc 惡ác 趣thú 不bất 生sanh 。 餘dư 五ngũ 不bất 生sanh 至chí 上thượng 忍nhẫn 方phương 得đắc 。 於ư 中trung 忍nhẫn 位vị 無vô 別biệt 不bất 生sanh 故cố 不bất 說thuyết 也dã 。 問vấn 若nhược 至chí 上thượng 忍nhẫn 於ư 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 方phương 得đắc 不bất 生sanh 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 七thất 云vân 。 問vấn 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 已dĩ 。 更cánh 可khả 受thọ 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 半bán 擇trạch 迦ca 。 無vô 形hình 。 二nhị 形hình 身thân 不phủ 。 答đáp 更cánh 可khả 受thọ 。 唯duy 煖noãn 。 頂đảnh 非phi 餘dư 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 得đắc 忍nhẫn 已dĩ 便tiện 違vi 惡ác 趣thú 。 彼bỉ 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 身thân 形hình 醜xú 陋lậu 。 是thị 人nhân 中trung 惡ác 趣thú 。 若nhược 得đắc 忍nhẫn 等đẳng 。 殊thù 勝thắng 善thiện 根căn 。 必tất 更cánh 不bất 受thọ 彼bỉ 類loại 身thân 故cố 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 文văn 。 得đắc 忍nhẫn 不bất 受thọ 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 身thân 。 云vân 何hà 俱câu 舍xá 。 正chánh 理lý 乃nãi 言ngôn 至chí 上thượng 忍nhẫn 位vị 。 於ư 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 方phương 得đắc 不bất 生sanh 。 解giải 云vân 婆bà 沙sa 言ngôn 忍nhẫn 不bất 受thọ 彼bỉ 類loại 顯hiển 增tăng 上thượng 忍nhẫn 。 據cứ 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 與dữ 惡ác 趣thú 同đồng 於ư 忍nhẫn 位vị 中trung 得đắc 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 別biệt 分phân 別biệt 。 惡ác 趣thú 下hạ 忍nhẫn 得đắc 不bất 生sanh 。 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 身thân 至chí 上thượng 忍nhẫn 位vị 方phương 得đắc 不bất 生sanh 。 又hựu 解giải 論luận 意ý 各các 別biệt 。 得đắc 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 至chí 無vô 命mạng 終chung 捨xả 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 得đắc 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 雖tuy 住trụ 異dị 生sanh 有hữu 斯tư 一nhất 失thất 。 於ư 前tiền 忍nhẫn 位vị 加gia 能năng 趣thú 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 及cập 至chí 此thử 位vị 無vô 命mạng 終chung 捨xả 。 何hà 緣duyên 唯duy 此thử 能năng 入nhập 離ly 生sanh 者giả 。 問vấn 。 已dĩ 得đắc 異dị 生sanh 至chí 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 答đáp 。 增tăng 上thượng 忍nhẫn 時thời 除trừ 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 一nhất 剎sát 那na 異dị 生sanh 性tánh 。 餘dư 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 性tánh 皆giai 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 至chí 第đệ 一nhất 法pháp 故cố 。 言ngôn 已dĩ 得đắc 異dị 生sanh 非phi 擇trạch 滅diệt 故cố 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 能năng 如như 無vô 間gian 道đạo 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 故cố 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 如như 解giải 脫thoát 道đạo 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 故cố 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 住trụ 現hiện 在tại 時thời 。 說thuyết 名danh 為vi 入nhập 。 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 二nhị 云vân 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 住trụ 時thời 名danh 入nhập 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 異dị 生sanh 應ưng 即tức 聖thánh 者giả 。 入nhập 聖thánh 道Đạo 故cố 。 答đáp 無vô 如như 是thị 過quá 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 至chí 住trụ 位vị 時thời 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 在tại 正chánh 生sanh 時thời 。 未vị 成thành 就tựu 故cố 。 不bất 名danh 聖thánh 者giả 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 雖tuy 未vị 已dĩ 生sanh 。 以dĩ 在tại 正chánh 生sanh 名danh 等đẳng 無vô 間gian 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 爾nhĩ 時thời 為vi 彼bỉ 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 名danh 為vi 入nhập 。 此thử 四tứ 善thiện 根căn 至chí 一nhất 坐tọa 成thành 覺giác 故cố 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 明minh 三tam 乘thừa 根căn 轉chuyển 。 問vấn 。 及cập 頌tụng 答đáp 。 論luận 曰viết 至chí 故cố 說thuyết 為vi 餘dư 者giả 。 釋thích 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 未vị 殖thực 佛Phật 乘thừa 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 聲Thanh 聞Văn 種chủng 姓tánh 。 可khả 轉chuyển 向hướng 餘dư 乘thừa 獨Độc 覺Giác 非phi 住trụ 惡ác 趣thú 。 故cố 於ư 忍nhẫn 位vị 可khả 轉chuyển 成thành 。 彼bỉ 若nhược 轉chuyển 向hướng 佛Phật 乘thừa 。 經kinh 三tam 無vô 數số 。 及cập 百bách 劫kiếp 已dĩ 起khởi 彼bỉ 煖noãn 等đẳng 。 轉chuyển 向hướng 麟lân 角giác 經kinh 百bách 劫kiếp 已dĩ 。 起khởi 彼bỉ 煖noãn 等đẳng 皆giai 一nhất 坐tọa 故cố 。 菩Bồ 提Đề 云vân 覺giác 。 薩tát 埵đóa 云vân 有hữu 情tình 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 者giả 略lược 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 麟lân 角giác 佛Phật 言ngôn 至chí 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 如như 麟lân 一nhất 角giác 獨độc 出xuất 如như 佛Phật 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 居cư 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 自tự 古cổ 諸chư 師sư 皆giai 言ngôn 。 七thất 加gia 行hành 中trung 具cụ 作tác 五ngũ 停đình 。 今kim 依y 此thử 論luận 及cập 婆bà 沙sa 等đẳng 。 但đãn 言ngôn 不bất 淨tịnh 。 及cập 持trì 息tức 念niệm 隨tùy 一nhất 亦diệc 得đắc 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 具cụ 說thuyết 五ngũ 停đình 。 有hữu 餘dư 獨Độc 覺Giác 至chí 理lý 無vô 遮già 礙ngại 者giả 。 有hữu 餘dư 部bộ 行hành 獨Độc 覺Giác 異dị 麟lân 角giác 喻dụ 。 起khởi 彼bỉ 種chủng 姓tánh 初sơ 二nhị 善thiện 根căn 。 轉chuyển 向hướng 餘dư 乘thừa 理lý 無vô 遮già 礙ngại 。 如như 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 忍nhẫn 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 雖tuy 初sơ 發phát 心tâm 由do 其kỳ 教giáo 力lực 。 後hậu 將tương 入nhập 聖thánh 獨độc 悟ngộ 道đạo 故cố 得đắc 獨Độc 覺Giác 名danh 。 若nhược 麟lân 角giác 喻dụ 唯duy 獨độc 悟ngộ 道đạo 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 然nhiên 獨Độc 覺Giác 乘thừa 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 麟lân 角giác 喻dụ 。 二nhị 先tiên 聲Thanh 聞Văn 。 若nhược 先tiên 聲Thanh 聞Văn 如như 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 一nhất 剎sát 那na 故cố 不bất 可khả 言ngôn 轉chuyển 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 此thử 約ước 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 三tam 乘thừa 轉chuyển 說thuyết 。 若nhược 約ước 解giải 脫thoát 分phần/phân 位vị 轉chuyển 者giả 。 如như 婆bà 沙sa 第đệ 七thất 云vân 。 轉chuyển 聲Thanh 聞Văn 種chủng 姓tánh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 起khởi 獨Độc 覺Giác 。 及cập 佛Phật 種chủng 姓tánh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 轉chuyển 獨Độc 覺Giác 種chủng 姓tánh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 起khởi 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 佛Phật 種chủng 姓tánh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 若nhược 起khởi 佛Phật 種chủng 姓tánh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 已dĩ 則tắc 不bất 可khả 轉chuyển 。 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 頗phả 有hữu 此thử 生sanh 至chí 殖thực 在tại 人nhân 三tam 洲châu 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 五ngũ 明minh 修tu 果quả 久cửu 近cận 。 論luận 曰viết 至chí 三tam 位vị 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 釋thích 上thượng 三tam 句cú 。 言ngôn 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 解giải 脫thoát 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 善thiện 順thuận 彼bỉ 名danh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 譬thí 如như 種chúng 田điền 。 第đệ 一nhất 下hạ 種chủng 。 第đệ 二nhị 苗miêu 成thành 。 第đệ 三tam 結kết 實thật 。 三tam 位vị 不bất 同đồng 。 修tu 道Đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 第đệ 一nhất 生sanh 身thân 入nhập 法pháp 性tánh 。 即tức 種chủng 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 。 第đệ 二nhị 生sanh 成thành 就tựu 。 即tức 成thành 就tựu 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。 第đệ 三tam 生sanh 得đắc 解giải 脫thoát 。 即tức 能năng 證chứng 得đắc 。 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 言ngôn 三tam 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 據cứ 聲Thanh 聞Văn 。 極cực 疾tật 三tam 生sanh 修tu 加gia 行hành 。 極cực 遲trì 六lục 十thập 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 。 若nhược 據cứ 獨Độc 覺Giác 。 極cực 疾tật 四tứ 生sanh 修tu 加gia 行hành 。 極cực 遲trì 百bách 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 。 若nhược 據cứ 佛Phật 乘thừa 。 極cực 疾tật 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 及cập 餘dư 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 。 若nhược 極cực 遲trì 者giả 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 及cập 餘dư 百bách 劫kiếp 修tu 加gia 行hành 。 此thử 據cứ 修tu 者giả 。 餘dư 即tức 不bất 定định 。 或hoặc 有hữu 殖thực 已dĩ 經kinh 一nhất 劫kiếp 或hoặc 無vô 量lượng 劫kiếp 。 不bất 能năng 入nhập 聖thánh 。 佛Phật 時thời 長trường/trưởng 故cố 其kỳ 根căn 最tối 利lợi 。 聲Thanh 聞Văn 三tam 生sanh 。 獨Độc 覺Giác 四tứ 生sanh 。 非phi 要yếu 利lợi 根căn 亦diệc 通thông 鈍độn 根căn 。 若nhược 極cực 利lợi 者giả 要yếu 經kinh 六lục 十thập 。 要yếu 經kinh 百bách 劫kiếp 。 故cố 婆bà 沙sa 三tam 十thập 一nhất 云vân 。 非phi 如như 聲Thanh 聞Văn 極cực 利lợi 根căn 者giả 經kinh 六lục 十thập 劫kiếp 。 非phi 如như 獨Độc 覺Giác 極cực 利lợi 根căn 者giả 唯duy 經kinh 百bách 劫kiếp 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 正chánh 理lý 六lục 十thập 一nhất 破phá 云vân 。 極cực 疾tật 三tam 生sanh 。 方phương 得đắc 解giải 脫thoát 。 謂vị 初sơ 生sanh 殖thực 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 次thứ 生sanh 成thành 熟thục 。 第đệ 三tam 生sanh 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 即tức 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 若nhược 謂vị 第đệ 二nhị 生sanh 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 第đệ 三tam 生sanh 入nhập 聖thánh 乃nãi 。 至chí 得đắc 解giải 脫thoát 。 彼bỉ 言ngôn 便tiện 與dữ 前tiền 說thuyết 相tương 違vi 。 謂vị 依y 根căn 本bổn 地địa 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 必tất 於ư 此thử 生sanh 得đắc 入nhập 見kiến 諦Đế 。 或hoặc 彼bỉ 應ưng 許hứa 極cực 速tốc 二nhị 生sanh 。 謂vị 第đệ 二nhị 生sanh 依y 根căn 本bổn 地địa 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 於ư 理lý 生sanh 必tất 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 云vân 。 若nhược 依y 根căn 本bổn 起khởi 煖noãn 等đẳng 者giả 。 必tất 於ư 前tiền 生sanh 已dĩ 起khởi 煖noãn 等đẳng 故cố 不bất 與dữ 彼bỉ 前tiền 文văn 相tương 違vi 。 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 。 減giảm 三tam 生sanh 失thất 。 傳truyền 說thuyết 如như 是thị 至chí 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 明minh 體thể 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 傳truyền 說thuyết 如như 是thị 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 唯duy 聞văn 。 思tư 所sở 成thành 。 非phi 生sanh 得đắc 善thiện 以dĩ 彼bỉ 劣liệt 故cố 。 非phi 修tu 所sở 成thành 唯duy 欲dục 界giới 故cố 。 通thông 三tam 業nghiệp 為vi 體thể 。 雖tuy 就tựu 最tối 勝thắng 唯duy 是thị 聞văn 。 思tư 相tương 應ứng 意ý 業nghiệp 。 而nhi 此thử 聞văn 。 思tư 慧tuệ 相tương 應ứng 思tư 願nguyện 攝nhiếp 。 起khởi 身thân 。 語ngữ 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 如như 施thí 一nhất 食thực 持trì 一nhất 戒giới 等đẳng 。 深thâm 厭yếm 生sanh 死tử 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 解giải 脫thoát 。 願nguyện 力lực 所sở 持trì 便tiện 名danh 種chủng 殖thực 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 願nguyện 以dĩ 信tín 為vi 體thể 。 或hoặc 勝thắng 解giải 為vi 體thể 。 或hoặc 欲dục 為vi 體thể 。 即tức 思tư 相tương 應ứng 願nguyện 也dã 。 准chuẩn 此thử 論luận 文văn 。 加gia 行hành 善thiện 根căn 能năng 發phát 身thân 。 語ngữ 。 殖thực 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 至chí 亦diệc 遇ngộ 獨Độc 覺Giác 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 明minh 處xứ 。 殖thực 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 唯duy 人nhân 三tam 洲châu 。 餘dư 三tam 惡ác 趣thú 。 天thiên 趣thú 。 北bắc 洲châu 。 厭yếm 離ly 。 般Bát 若Nhã 如như 應ưng 無vô 故cố 。 三tam 惡ác 趣thú 雖tuy 有hữu 厭yếm 離ly 以dĩ 厭yếm 苦khổ 故cố 。 無vô 勝thắng 般Bát 若Nhã 以dĩ 慧tuệ 劣liệt 故cố 。 天thiên 趣thú 雖tuy 有hữu 勝thắng 般Bát 若Nhã 。 無vô 深thâm 厭yếm 離ly 以dĩ 苦khổ 輕khinh 故cố 。 北bắc 洲châu 無vô 深thâm 厭yếm 離ly 以dĩ 苦khổ 輕khinh 故cố 。 無vô 勝thắng 般Bát 若Nhã 以dĩ 慧tuệ 劣liệt 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 有hữu 佛Phật 出xuất 世thế 。 若nhược 無vô 佛Phật 時thời 。 俱câu 能năng 種chủng 殖thực 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 已dĩ 因nhân 便tiện 說thuyết 至chí 謂vị 見kiến 緣duyên 事sự 別biệt 者giả 。 此thử 下hạ 大đại 文văn 第đệ 二nhị 約ước 三tam 道đạo 辨biện 人nhân 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 三tam 道đạo 建kiến 立lập 。 二nhị 明minh 七thất 種chủng 聖thánh 人nhân 。 三Tam 明Minh 學học 。 無Vô 學Học 滿mãn 。 就tựu 明minh 三tam 道đạo 建kiến 立lập 中trung 。 一nhất 約ước 現hiện 觀quán 位vị 明minh 。 二nhị 約ước 修tu 無Vô 學Học 道đạo 。 就tựu 約ước 現hiện 觀quán 位vị 明minh 中trung 。 一nhất 明minh 十thập 六lục 心tâm 。 二nhị 依y 位vị 建kiến 立lập 。 就tựu 明minh 十thập 六lục 心tâm 中trung 。 一nhất 正chánh 明minh 十thập 六lục 心tâm 。 二nhị 明minh 十thập 六lục 依y 地địa 。 三Tam 明Minh 忍nhẫn 智trí 次thứ 第đệ 。 四tứ 明minh 見kiến 。 修tu 道Đạo 別biệt 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 十thập 六lục 心tâm 也dã 。 論luận 曰viết 至chí 如như 果quả 花hoa 樹thụ 者giả 。 釋thích 初sơ 三tam 句cú 。 舉cử 後hậu 等đẳng 流lưu 果quả 即tức 苦khổ 法pháp 智trí 。 樹thụ 生sanh 花hoa 果quả 名danh 花hoa 果quả 樹thụ 。 忍nhẫn 生sanh 法pháp 智trí 名danh 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 即tức 此thử 名danh 入nhập 至chí 如như 燈đăng 。 及cập 生sanh 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 忍nhẫn 異dị 名danh 。 即tức 此thử 苦khổ 忍nhẫn 名danh 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 亦diệc 復phục 名danh 入nhập 正chánh 性tánh 決quyết 定định 。 此thử 忍nhẫn 初sơ 入nhập 故cố 得đắc 二nhị 名danh 。 經kinh 言ngôn 正chánh 性tánh 。 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 目mục 聖thánh 道Đạo 。 生sanh 謂vị 煩phiền 惱não 。 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 三tam 云vân 。 復phục 次thứ 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 。 受thọ 諸chư 劇kịch 苦khổ 。 譬thí 如như 生sanh 食thực 久cửu 在tại 身thân 中trung 。 能năng 作tác 種chủng 種chủng 。 極cực 苦khổ 惱não 事sự 。 是thị 故cố 此thử 惑hoặc 說thuyết 名danh 為vi 生sanh 。 見kiến 道đạo 能năng 滅diệt 故cố 名danh 離ly 生sanh 。 復phục 次thứ 有hữu 身thân 見kiến 等đẳng 。 剛cang 強cường 難nan 伏phục 。 如như 狩thú 龍long 戾lệ 。 故cố 說thuyết 名danh 生sanh 。 見kiến 道đạo 能năng 滅diệt 故cố 名danh 離ly 生sanh (# 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết )# 或hoặc 謂vị 善thiện 根căn 未vị 熟thục 名danh 生sanh 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 復phục 次thứ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 或hoặc 諸chư 貪tham 愛ái 。 能năng 令linh 善thiện 根căn 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 及cập 令linh 諸chư 有hữu 潤nhuận 令linh 起khởi 過quá 皆giai 名danh 為vi 生sanh 。 見kiến 道đạo 起khởi 已dĩ 摧tồi 彼bỉ 勢thế 力lực 。 令linh 不bất 復phục 為vi 增tăng 上thượng 生sanh 過quá 。 由do 此thử 見kiến 道đạo 獨độc 名danh 離ly 生sanh (# 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết )# 。 能năng 決quyết 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 正chánh 性tánh 之chi 決quyết 定định 。 或hoặc 決quyết 了liễu 諦đế 相tướng 。 謂vị 正chánh 性tánh 即tức 決quyết 定định 。 故cố 諸chư 聖thánh 道Đạo 得đắc 決quyết 定định 名danh 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 初sơ 至chí 此thử 位vị 說thuyết 名danh 為vi 入nhập 。 此thử 忍nhẫn 生sanh 已dĩ 至chí 現hiện 在tại 位vị 得đắc 聖thánh 者giả 名danh 。 此thử 忍nhẫn 在tại 未vị 來lai 能năng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 許hứa 此thử 忍nhẫn 。 未vị 來lai 生sanh 時thời 。 有hữu 此thử 能năng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 用dụng 。 非phi 餘dư 法pháp 能năng 。 如như 燈đăng 。 及cập 生sanh 相tương/tướng 未vị 來lai 有hữu 用dụng 。 燈đăng 有hữu 除trừ 闇ám 用dụng 令linh 闇ám 不bất 至chí 。 生sanh 相tương/tướng 有hữu 生sanh 法pháp 用dụng 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 於ư 未vị 來lai 有hữu 作tác 用dụng 者giả 總tổng 有hữu 三tam 類loại 。 一nhất 者giả 內nội 法pháp 如như 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 二nhị 者giả 外ngoại 法pháp 如như 日nhật 等đẳng 光quang 明minh 。 三tam 者giả 內nội 。 外ngoại 法pháp 如như 諸chư 生sanh 相tương/tướng 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 者giả 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 獨độc 能năng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 至chí 世thế 間gian 法pháp 故cố 者giả 。 難nạn/nan 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 此thử 同đồng 名danh 世thế 間gian 法pháp 故cố 。 如như 何hà 世thế 間gian 。 法pháp 能năng 捨xả 世thế 間gian 法pháp 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 至chí 能năng 害hại 怨oán 命mạng 者giả 。 有hữu 餘dư 師sư 釋thích 。 雖tuy 世thế 第đệ 一nhất 與dữ 異dị 生sanh 性tánh 同đồng 是thị 世thế 間gian 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 能năng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 如như 上thượng 怨oán 肩kiên 能năng 害hại 怨oán 命mạng 。 二nhị 人nhân 雖tuy 復phục 同đồng 是thị 世thế 間gian 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 一nhất 能năng 害hại 怨oán 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 至chí 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 者giả 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 二nhị 相tương/tướng 資tư 共cộng 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 如như 似tự 無vô 間gian 道đạo 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 如như 似tự 解giải 脫thoát 道đạo 。 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 三tam 云vân 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 更cánh 互hỗ 相tương 資tư 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 謂vị 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 與dữ 異dị 生sanh 性tánh 雖tuy 性tánh 相tướng 違vi 。 而nhi 力lực 劣liệt 故cố 不bất 能năng 獨độc 捨xả 。 由do 此thử 引dẫn 生sanh 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 。 共cộng 相tương 助trợ 力lực 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 譬thí 如như 羸luy 人nhân 依y 因nhân 健kiện 者giả 更cánh 相tương 助trợ 力lực 能năng 伏phục 怨oán 家gia 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 如như 無vô 間gian 道đạo 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 如như 解giải 脫thoát 道đạo 。 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 。 是thị 故cố 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 與dữ 異dị 生sanh 性tánh 。 成thành 就tựu 。 得đắc 俱câu 滅diệt 。 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 與dữ 異dị 生sanh 性tánh 。 不bất 成thành 就tựu 。 得đắc 俱câu 生sanh 。 俱câu 舍xá 。 婆bà 沙sa 皆giai 有hữu 三tam 說thuyết 。 若nhược 說thuyết 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 捨xả 。 如như 二nhị 形hình 生sanh 捨xả 戒giới 。 若nhược 世thế 第đệ 一nhất 捨xả 如như 命mạng 終chung 捨xả 戒giới 。 若nhược 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 及cập 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 捨xả 相tương/tướng 資tư 共cộng 捨xả 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 並tịnh 不bất 相tương 違vi 。 此thử 忍nhẫn 無vô 間gian 至chí 遍biến 流lưu 後hậu 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 前tiền 第đệ 三tam 句cú 無vô 漏lậu 之chi 言ngôn 。 遍biến 流lưu 至chí 後hậu 十thập 五ngũ 心tâm 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 如như 緣duyên 欲dục 界giới 至chí 名danh 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 。 第đệ 六lục 句cú 。 最tối 初sơ 證chứng 知tri 至chí 而nhi 證chứng 境cảnh 故cố 者giả 。 釋thích 法pháp 類loại 智trí 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 如như 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 至chí 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 。 第đệ 九cửu 。 第đệ 十thập 句cú 。 現hiện 觀quán 之chi 名danh 理lý 通thông 見kiến 。 修tu 。 見kiến 道đạo 猛mãnh 利lợi 偏thiên 得đắc 其kỳ 名danh 。 問vấn 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 何hà 故cố 先tiên 觀quán 下hạ 苦khổ 。 後hậu 合hợp 觀quán 上thượng 苦khổ 。 乃nãi 至chí 先tiên 觀quán 下hạ 道đạo 。 後hậu 合hợp 觀quán 上thượng 道đạo 。 解giải 云vân 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 一nhất 解giải 云vân 。 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 非phi 定định 地địa 攝nhiếp 。 故cố 先tiên 觀quán 。 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 諦đế 俱câu 定định 地địa 攝nhiếp 故cố 後hậu 合hợp 觀quán 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 此thử 中trung 餘dư 部bộ 至chí 唯duy 頓đốn 現hiện 觀quán 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 先tiên 敘tự 異dị 計kế 。 此thử 中trung 有hữu 餘dư 即tức 大đại 眾chúng 部bộ 等đẳng 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 唯duy 頓đốn 現hiện 觀quán 。 然nhiên 彼bỉ 意ý 趣thú 至chí 名danh 事sự 現hiện 觀quán 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 徵trưng 。 然nhiên 彼bỉ 餘dư 部bộ 所sở 有hữu 意ý 趣thú 應ưng 更cánh 推thôi 尋tầm 。 彼bỉ 現hiện 觀quán 言ngôn 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 知tri 定định 約ước 何hà 現hiện 觀quán 說thuyết 。 詳tường 諸chư 現hiện 觀quán 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 見kiến 。 緣duyên 。 事sự 。 唯duy 無vô 漏lậu 慧tuệ 於ư 諸chư 諦đế 境cảnh 。 現hiện 見kiến 分phân 明minh 名danh 見kiến 現hiện 觀quán 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 是thị 能năng 緣duyên 。 境cảnh 是thị 所sở 緣duyên 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 名danh 緣duyên 現hiện 觀quán 。 或hoặc 心tâm 。 心tâm 所sở 取thủ 境cảnh 分phân 明minh 與dữ 現hiện 觀quán 同đồng 名danh 緣duyên 現hiện 觀quán 。 事sự 謂vị 事sự 業nghiệp 。 即tức 是thị 遍biến 知tri 。 永vĩnh 斷đoạn 。 作tác 證chứng 。 修tu 習tập 四tứ 種chủng 事sự 業nghiệp 。 謂vị 諸chư 能năng 緣duyên 。 及cập 俱câu 有hữu 法pháp 同đồng 一nhất 事sự 業nghiệp 名danh 事sự 現hiện 觀quán 。 戒giới 謂vị 隨tùy 轉chuyển 戒giới 。 生sanh 相tương/tướng 等đẳng 等đẳng 住trụ 。 異dị 。 滅diệt 。 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 泛phiếm 明minh 現hiện 觀quán 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 唯duy 一nhất 現hiện 觀quán 。 除trừ 慧tuệ 所sở 餘dư 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 有hữu 二nhị 現hiện 觀quán 。 唯duy 無vô 漏lậu 慧tuệ 具cụ 足túc 有hữu 三tam 。 見kiến 苦Khổ 諦Đế 時thời 至chí 謂vị 斷đoạn 證chứng 修tu 者giả 。 顯hiển 三tam 現hiện 觀quán 四Tứ 諦Đế 通thông 局cục 。 見kiến 苦Khổ 諦Đế 時thời 於ư 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 具cụ 三tam 現hiện 觀quán 。 由do 見kiến 苦khổ 故cố 有hữu 見kiến 現hiện 觀quán 。 由do 緣duyên 苦khổ 故cố 有hữu 緣duyên 現hiện 觀quán 。 由do 知tri 苦khổ 故cố 有hữu 事sự 現hiện 觀quán 。 即tức 見kiến 苦khổ 時thời 於ư 餘dư 三tam 諦đế 唯duy 事sự 現hiện 觀quán 。 謂vị 斷đoạn 。 證chứng 。 修tu 。 見kiến 苦khổ 之chi 時thời 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 即tức 名danh 斷đoạn 集tập 。 見kiến 苦khổ 之chi 時thời 得đắc 擇trạch 滅diệt 故cố 即tức 名danh 證chứng 滅diệt 。 證chứng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 見kiến 證chứng 。 二nhị 得đắc 證chứng 。 此thử 是thị 得đắc 證chứng 。 見kiến 苦khổ 之chi 時thời 無vô 漏lậu 現hiện 前tiền 即tức 名danh 修tu 道Đạo 。 非phi 見kiến 餘dư 三tam 無vô 見kiến 現hiện 觀quán 。 非phi 緣duyên 餘dư 三tam 無vô 緣duyên 現hiện 觀quán 。 問vấn 論luận 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 應ưng 遍biến 知tri 。 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 皆giai 應ưng 作tác 證chứng 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 應ưng 修tu 習tập 。 何hà 故cố 經Kinh 云vân 知tri 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 。 修tu 道Đạo 。 解giải 云vân 論luận 說thuyết 盡tận 理lý 。 經kinh 依y 別biệt 意ý 。 故cố 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 有hữu 一nhất 師sư 云vân 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 應ưng 遍biến 知tri 苦khổ 。 或hoặc 謂vị 唯duy 苦khổ 是thị 應ưng 遍biến 知tri 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 所sở 遍biến 知tri 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 集tập 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 或hoặc 謂vị 唯duy 是thị 集tập 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 滅diệt 應ưng 作tác 證chứng 。 或hoặc 謂vị 唯duy 滅diệt 是thị 應ưng 作tác 證chứng 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 依y 得đắc 作tác 證chứng 說thuyết 諸chư 善thiện 法Pháp 。 皆giai 應ưng 作tác 證chứng 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 道Đạo 應ưng 修tu 習tập 。 或hoặc 謂vị 唯duy 道đạo 是thị 唯duy 應ưng 修tu 習tập 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 應ưng 修tu 習tập 。 此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。 經kinh 義nghĩa 不bất 了liễu 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 是thị 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 若nhược 諸chư 諦đế 中trung 至chí 有hữu 事sự 現hiện 觀quán 故cố 者giả 。 牒điệp 計kế 破phá 。 若nhược 諸chư 諦đế 中trung 約ước 見kiến 現hiện 觀quán 說thuyết 頓đốn 現hiện 觀quán 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 中trung 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 各các 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 言ngôn 以dĩ 一nhất 無vô 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 總tổng 見kiến 四Tứ 諦Đế 名danh 頓đốn 現hiện 觀quán 。 則tắc 不bất 應ứng 用dụng 苦khổ 等đẳng 行hành 相tương 見kiến 苦Khổ 諦Đế 等đẳng 。 如như 是thị 便tiện 與dữ 契Khế 經Kinh 相tương 違vi 。 如như 契Khế 經Kinh 下hạ 。 舉cử 所sở 違vi 經kinh 。 經kinh 別biệt 說thuyết 行hành 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 。 明minh 行hành 非phi 一nhất 。 思tư 惟duy 之chi 言ngôn 皆giai 顯hiển 作tác 意ý 。 舉cử 別biệt 作tác 意ý 取thủ 俱câu 擇trạch 法pháp 。 此thử 諸chư 行hành 相tương/tướng 即tức 是thị 無vô 漏lậu 作tác 意ý 相tương 應ứng 擇trạch 法pháp 。 若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 說thuyết 修tu 道Đạo 位vị 以dĩ 諸chư 行hành 相tương/tướng 別biệt 觀quán 諦đế 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 如như 見kiến 道đạo 中trung 次thứ 第đệ 觀quán 諦đế 。 修tu 道Đạo 位vị 中trung 亦diệc 次thứ 第đệ 觀quán 。 若nhược 見kiến 道đạo 中trung 頓đốn 現hiện 觀quán 諦đế 者giả 。 應ưng 修tu 道Đạo 位vị 亦diệc 有hữu 頓đốn 觀quán 。 若nhược 彼bỉ 復phục 謂vị 見kiến 一nhất 諦đế 時thời 。 於ư 餘dư 諦đế 中trung 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 說thuyết 頓đốn 現hiện 觀quán 。 若nhược 作tác 此thử 救cứu 於ư 我ngã 道Đạo 理lý 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 然nhiên 於ư 如như 是thị 見kiến 四Tứ 諦Đế 時thời 現hiện 觀quán 中trung 間gian 。 有hữu 說thuyết 出xuất 現hiện 觀quán 。 有hữu 說thuyết 不bất 出xuất 現hiện 觀quán 。 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 。 如như 斯tư 之chi 義nghĩa 。 別biệt 應ưng 思tư 擇trạch 。 若nhược 彼bỉ 復phục 謂vị 於ư 見kiến 苦khổ 時thời 即tức 能năng 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 。 修tu 道Đạo 。 約ước 事sự 現hiện 觀quán 說thuyết 頓đốn 現hiện 觀quán 。 理lý 亦diệc 無vô 失thất 。 我ngã 先tiên 已dĩ 說thuyết 見kiến 苦Khổ 諦Đế 時thời 於ư 餘dư 三tam 諦đế 中trung 有hữu 事sự 現hiện 觀quán 故cố 。 依y 見kiến 現hiện 觀quán 至chí 有hữu 別biệt 喻dụ 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 依y 見kiến 現hiện 觀quán 引dẫn 經kinh 證chứng 漸tiệm 。 言ngôn 三tam 經kinh 者giả 。 一nhất 善thiện 授thọ 經kinh 即tức 此thử 所sở 引dẫn 。 二nhị 慶khánh 喜hỷ 經kinh 。 三tam 一nhất 苾Bật 芻Sô 經kinh 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 三tam 云vân 。 如như 善thiện 授thọ 經kinh 。 佛Phật 告cáo 長trưởng 者giả 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 非phi 頓đốn 現hiện 觀quán 必tất 漸tiệm 現hiện 觀quán 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 於ư 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 未vị 現hiện 觀quán 已dĩ 能năng 現hiện 觀quán 集tập 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 於ư 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 未vị 現hiện 觀quán 已dĩ 能năng 現hiện 觀quán 道đạo 。 如như 是thị 慶khánh 喜hỷ 。 及cập 一nhất 苾Bật 芻Sô 二nhị 經kinh 所sở 言ngôn 意ý 皆giai 同đồng 此thử 。 三tam 經kinh 一nhất 一nhất 各các 有hữu 別biệt 喻dụ 。 解giải 云vân 善thiện 授thọ 梵Phạm 云vân 蘇tô 揭yết 多đa 。 舊cựu 云vân 須tu 達đạt 者giả 訛ngoa 也dã 。 然nhiên 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 請thỉnh 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 諦đế 現hiện 觀quán 時thời 為vi 漸tiệm 為vi 頓đốn 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。 非phi 頓đốn 必tất 漸tiệm 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 境cảnh 自tự 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 能năng 現hiện 觀quán 道đạo 。 慶khánh 喜hỷ 梵Phạm 云vân 阿A 難Nan 陀Đà 。 舊cựu 云vân 阿A 難Nan 者giả 訛ngoa 也dã 。 慶khánh 喜hỷ 問vấn 經kinh 。 苾Bật 芻Sô 問vấn 經kinh 問vấn 答đáp 語ngữ 端đoan 皆giai 同đồng 善thiện 授thọ 。 然nhiên 所sở 舉cử 喻dụ 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 第đệ 一nhất 善thiện 授thọ 經kinh 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 佛Phật 告cáo 長trưởng 者giả 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 非phi 頓đốn 現hiện 觀quán 必tất 漸tiệm 現hiện 觀quán 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 境cảnh 相tướng 各các 別biệt 故cố 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 造tạo 臺đài 觀quán 者giả 。 必tất 先tiên 簗# 基cơ 。 次thứ 方phương 壘lũy 壁bích 。 次thứ 上thượng 梁lương 栿# 。 後hậu 以dĩ 板bản 覆phú 。 此thử 四tứ 前tiền 後hậu 必tất 不bất 俱câu 時thời 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 未vị 簗# 基cơ 訖ngật 便tiện 壘lũy 於ư 壁bích 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 第đệ 二nhị 慶khánh 喜hỷ 經kinh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 猶do 如như 隥đặng 上thượng 四tứ 橫hoạnh/hoành 梯thê 時thời 。 先tiên 隥đặng 最tối 初sơ 方phương 隥đặng 第đệ 二nhị 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 不bất 隥đặng 最tối 初sơ 而nhi 隥đặng 第đệ 二nhị 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 第đệ 三tam 一nhất 苾Bật 芻Sô 經kinh 作tác 如như 是thị 喻dụ 。 猶do 如như 隥đặng 上thượng 四tứ 級cấp 階giai 時thời 。 先tiên 隥đặng 最tối 初sơ 方phương 隥đặng 第đệ 二nhị 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 不bất 隥đặng 最tối 初sơ 而nhi 隥đặng 第đệ 二nhị 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 依y 如như 是thị 喻dụ 必tất 漸tiệm 非phi 頓đốn 。 若nhược 謂vị 有hữu 經kinh 至chí 蜜mật 意ý 說thuyết 故cố 者giả 。 又hựu 牒điệp 經kinh 通thông 難nạn/nan 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 但đãn 於ư 苦Khổ 諦Đế 無vô 惑hoặc 無vô 疑nghi 。 於ư 佛Phật 亦diệc 無vô 惑hoặc 無vô 疑nghi 。 佛Phật 是thị 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 既ký 於ư 佛Phật 道Đạo 亦diệc 無vô 惑hoặc 。 疑nghi 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 頓đốn 現hiện 觀quán 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 證chứng 。 於ư 見kiến 苦khổ 時thời 。 於ư 餘dư 三tam 諦đế 。 亦diệc 無vô 疑nghi 者giả 。 依y 定định 不bất 現hiện 行hành 。 或hoặc 必tất 定định 當đương 斷đoạn 。 密mật 意ý 說thuyết 故cố 。 已dĩ 辨biện 現hiện 觀quán 至chí 如như 先tiên 已dĩ 說thuyết 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 十thập 六lục 心tâm 依y 地địa 。 言ngôn 六lục 地địa 者giả 。 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 何hà 緣duyên 必tất 有hữu 至chí 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 忍nhẫn 。 智trí 次thứ 第đệ 。 論luận 曰viết 至chí 無vô 能năng 隔cách 礙ngại 故cố 者giả 。 於ư 現hiện 觀quán 位vị 十thập 六lục 心tâm 中trung 。 八bát 忍nhẫn 是thị 無vô 間gian 道đạo 。 間gian 謂vị 間gian 隔cách 。 此thử 無vô 間gian 道đạo 證chứng 離ly 繫hệ 果quả 。 所sở 斷đoạn 惑hoặc 得đắc 。 無vô 有hữu 力lực 能năng 為vi 隔cách 礙ngại 故cố 令linh 不bất 證chứng 果Quả 。 惑hoặc 得đắc 雖tuy 與dữ 無vô 間gian 道đạo 俱câu 。 無vô 力lực 能năng 引dẫn 惑hoặc 得đắc 至chí 生sanh 相tương/tướng 故cố 無vô 能năng 礙ngại 。 昔tích 時thời 能năng 引dẫn 能năng 為vi 隔cách 礙ngại 。 障chướng 覆phú 涅Niết 槃Bàn 令linh 不bất 得đắc 證chứng 。 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 云vân 。 無vô 間gian 道đạo 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 隔cách 煩phiền 惱não 得đắc 令linh 不bất 續tục 故cố 。 亦diệc 能năng 證chứng 滅diệt 引dẫn 離ly 繫hệ 得đắc 令linh 正chánh 起khởi 故cố 。 正chánh 理lý 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 解giải 脫thoát 道đạo 亦diệc 應ưng 名danh 無vô 間gian 。 約ước 與dữ 離ly 繫hệ 得đắc 俱câu 亦diệc 無vô 能năng 隔cách 礙ngại 故cố 。 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 云vân 。 此thử 無vô 間gian 道đạo 與dữ 惑hoặc 得đắc 俱câu 。 惑hoặc 得đắc 無vô 力lực 能năng 為vi 隔cách 礙ngại 令linh 不bất 證chứng 果Quả 故cố 名danh 無vô 間gian 。 彼bỉ 解giải 脫thoát 道đạo 雖tuy 復phục 與dữ 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 俱câu 名danh 為vi 證chứng 果Quả 。 非phi 惑hoặc 得đắc 俱câu 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 惑hoặc 得đắc 能năng 礙ngại 。 不bất 能năng 礙ngại 故cố 。 為vi 難nạn/nan 不bất 齊tề 。 智trí 是thị 解giải 脫thoát 至chí 驅khu 賊tặc 閉bế 戶hộ 者giả 。 八bát 智trí 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 在tại 生sanh 相tương/tướng 時thời 非phi 惑hoặc 得đắc 俱câu 名danh 正chánh 解giải 脫thoát 。 令linh 至chí 現hiện 在tại 名danh 已dĩ 解giải 脫thoát 惑hoặc 得đắc 。 與dữ 離ly 繫hệ 得đắc 俱câu 時thời 起khởi 故cố 名danh 解giải 脫thoát 道đạo 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 唯duy 名danh 證chứng 滅diệt 。 與dữ 離ly 繫hệ 得đắc 俱câu 現hiện 前tiền 故cố 。 無vô 間gian 道đạo 如như 驅khu 賊tặc 。 解giải 脫thoát 道đạo 如như 閉bế 戶hộ 。 若nhược 謂vị 第đệ 二nhị 至chí 已dĩ 斷đoạn 疑nghi 智trí 者giả 。 牒điệp 異dị 計kế 破phá 。 若nhược 謂vị 初sơ 剎sát 那na 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 後hậu 第đệ 二nhị 剎sát 那na 苦khổ 類loại 忍nhẫn 唯duy 無vô 間gian 道đạo 。 與dữ 欲dục 界giới 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 離ly 繫hệ 得đắc 俱câu 時thời 而nhi 生sanh 。 無vô 解giải 脫thoát 道đạo 。 乃nãi 至chí 道đạo 類loại 忍nhẫn 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 破phá 云vân 。 則tắc 此thử 現hiện 觀quán 位vị 中trung 。 於ư 其kỳ 彼bỉ 彼bỉ 四tứ 法Pháp 忍Nhẫn 境cảnh 。 四tứ 類loại 忍nhẫn 境cảnh 。 應ưng 定định 不bất 起khởi 已dĩ 斷đoạn 疑nghi 智trí 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 後hậu 即tức 有hữu 苦khổ 類loại 忍nhẫn 。 與dữ 前tiền 忍nhẫn 果quả 斷đoạn 得đắc 俱câu 生sanh 。 餘dư 位vị 亦diệc 然nhiên 。 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 位vị 緣duyên 欲dục 苦khổ 等đẳng 已dĩ 斷đoạn 疑nghi 智trí 應ưng 不bất 得đắc 生sanh 。 計kế 此thử 不bất 生sanh 復phục 有hữu 何hà 過quá 。 則tắc 於ư 後hậu 修tu 位vị 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 。 諸chư 決quyết 定định 智trí 應ưng 不bất 得đắc 生sanh 。 於ư 苦khổ 等đẳng 境cảnh 中trung 先tiên 未vị 生sanh 智trí 故cố 。 若nhược 於ư 先tiên 位vị 未vị 有hữu 智trí 生sanh 。 後hậu 已dĩ 知tri 言ngôn 便tiện 成thành 無vô 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 見kiến 位vị 至chí 九cửu 結kết 聚tụ 相tương 違vi 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 謂vị 見kiến 道đạo 位vị 唯duy 八bát 忍nhẫn 斷đoạn 惑hoặc 。 即tức 與dữ 本bổn 論luận 說thuyết 九cửu 結kết 聚tụ 相tương 違vi 。 彼bỉ 說thuyết 九cửu 結kết 是thị 智trí 斷đoạn 故cố 。 言ngôn 九cửu 結kết 聚tụ 者giả 。 謂vị 見kiến 道đạo 中trung 上thượng 。 下hạ 八bát 諦đế 所sở 斷đoạn 為vi 八bát 。 及cập 修tu 道Đạo 惑hoặc 足túc 前tiền 為vi 九cửu 。 用dụng 九cửu 智trí 斷đoạn 。 即tức 八bát 諦đế 智trí 。 及cập 修tu 道Đạo 智trí 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 若nhược 見kiến 道đạo 位vị 唯duy 忍nhẫn 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 應ưng 與dữ 本bổn 論luận 九cửu 結kết 聚tụ 相tương 違vi 。 以dĩ 本bổn 論luận 中trung 說thuyết 四tứ 法pháp 。 類loại 智trí 。 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 。 為vi 九cửu 結kết 聚tụ 故cố 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 至chí 名danh 王vương 所sở 作tác 者giả 。 通thông 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 論luận 中trung 說thuyết 忍nhẫn 為vi 智trí 故cố 。 諸chư 忍nhẫn 皆giai 是thị 智trí 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 忍nhẫn 所sở 作tác 者giả 即tức 名danh 智trí 所sở 作tác 。 引dẫn 喻dụ 可khả 知tri 。 此thử 十thập 六lục 心tâm 至chí 見kiến 道đạo 攝nhiếp 耶da 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 見kiến 修tu 道Đạo 別biệt 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。 云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。 頌tụng 曰viết 至chí 見kiến 未vị 曾tằng 見kiến 故cố 者giả 。 頌tụng 答đáp 。 論luận 曰viết 至chí 故cố 修tu 道Đạo 攝nhiếp 者giả 。 現hiện 觀quán 八bát 諦đế 總tổng 十thập 六lục 心tâm 。 前tiền 十thập 五ngũ 心tâm 皆giai 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 見kiến 未vị 見kiến 諦Đế 故cố 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 無vô 一nhất 諦đế 理lý 未vị 見kiến 今kim 見kiến 。 如như 習tập 曾tằng 見kiến 故cố 修tu 道Đạo 攝nhiếp 。 豈khởi 不bất 爾nhĩ 時thời 至chí 未vị 見kiến 今kim 見kiến 者giả 。 問vấn 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 道đạo 類loại 智trí 時thời 。 豈khởi 不bất 爾nhĩ 時thời 觀quán 道đạo 類loại 智trí 次thứ 前tiền 念niệm 忍nhẫn 。 相tương 應ứng 。 俱câu 有hữu 一nhất 剎sát 那na 法pháp 。 是thị 道Đạo 諦Đế 理lý 未vị 見kiến 今kim 見kiến 。 此thử 中trung 約ước 諦đế 至chí 此thử 畦huề 未vị 刈ngải 者giả 。 答đáp 。 此thử 中trung 但đãn 約ước 上thượng 下hạ 八bát 諦đế 不bất 約ước 剎sát 那na 。 非phi 道đạo 類loại 忍nhẫn 一nhất 剎sát 那na 法pháp 未vị 見kiến 今kim 見kiến 。 可khả 名danh 今kim 見kiến 未vị 見kiến 諦Đế 理lý 。 喻dụ 況huống 可khả 知tri 。 又hựu 道đạo 類loại 智trí 至chí 非phi 見kiến 道đạo 攝nhiếp 者giả 。 又hựu 釋thích 。 道đạo 類loại 智trí 非phi 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 是thị 果quả 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 修tu 果quả 。 道đạo 類loại 智trí 非phi 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 頓đốn 修tu 八bát 智trí 。 十thập 六lục 行hành 故cố 。 如như 餘dư 修tu 果quả 。 道đạo 類loại 智trí 非phi 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 捨xả 前tiền 道đạo 故cố 。 如như 餘dư 修tu 果quả 。 道đạo 類loại 智trí 非phi 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 相tương 續tục 起khởi 故cố 。 如như 餘dư 修tu 道Đạo 。 然nhiên 道đạo 類loại 智trí 至chí 所sở 斷đoạn 斷đoạn 故cố 者giả 。 牒điệp 外ngoại 難nạn/nan 通thông 。 外ngoại 難nạn/nan 意ý 云vân 。 見kiến 道đạo 不bất 退thoái 。 修tu 道Đạo 有hữu 退thoái 。 若nhược 道đạo 類loại 智trí 是thị 修tu 道Đạo 攝nhiếp 亦diệc 應ưng 有hữu 退thoái 。 寧ninh 道đạo 類loại 智trí 必tất 不bất 退thoái 耶da 。 論luận 主chủ 通thông 云vân 然nhiên 道đạo 類loại 智trí 必tất 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 能năng 任nhậm 持trì 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 斷đoạn 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 退thoái 。 以dĩ 見kiến 所sở 斷đoạn 擇trạch 滅diệt 不bất 退thoái 。 故cố 道đạo 類loại 智trí 亦diệc 不bất 退thoái 也dã 。 即tức 由do 此thử 故cố 應ưng 見kiến 道đạo 攝nhiếp 者giả 。 難nạn/nan 。 即tức 由do 道đạo 類loại 智trí 任nhậm 持trì 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 斷đoạn 故cố 。 應ưng 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 太thái 過quá 失thất 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 破phá 。 一nhất 來lai 果quả 等đẳng 亦diệc 能năng 任nhậm 持trì 見kiến 斷đoạn 法pháp 斷đoạn 。 亦diệc 應ưng 見kiến 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 後hậu 位vị 亦diệc 能năng 任nhậm 持trì 修tu 斷đoạn 法pháp 斷đoạn 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 既ký 持trì 二nhị 斷đoạn 應ưng 二nhị 道đạo 攝nhiếp 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 能năng 持trì 彼bỉ 斷đoạn 即tức 彼bỉ 道đạo 收thu 。 太thái 過quá 失thất 也dã 。 正chánh 理lý 意ý 同đồng 斯tư 解giải 。 何hà 緣duyên 七thất 智trí 亦diệc 見kiến 道đạo 攝nhiếp 者giả 。 問vấn 何hà 緣duyên 七thất 智trí 。 已dĩ 見kiến 今kim 見kiến 。 亦diệc 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 見kiến 諸chư 諦đế 理lý 至chí 亦diệc 見kiến 道đạo 攝nhiếp 者giả 。 答đáp 。 見kiến 諸chư 上thượng 。 下hạ 八bát 聖Thánh 諦Đế 理lý 未vị 究cứu 竟cánh 故cố 。 謂vị 未vị 周chu 遍biến 見kiến 八bát 諦đế 理lý 。 而nhi 於ư 中trung 間gian 起khởi 七thất 智trí 故cố 亦diệc 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 已dĩ 說thuyết 見kiến 修tu 至chí 離ly 八bát 地địa 向hướng 三tam 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 依y 位vị 建kiến 立lập 。 就tựu 中trung 。 一nhất 依y 十thập 五ngũ 心tâm 立lập 。 二nhị 依y 第đệ 十thập 六lục 心tâm 立lập 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 依y 十thập 五ngũ 心tâm 立lập 。 就tựu 生sanh 起khởi 中trung 。 一nhất 總tổng 生sanh 起khởi 。 二nhị 別biệt 生sanh 起khởi 。 及cập 頌tụng 可khả 知tri 。 論luận 曰viết 至chí 隨tùy 行hành 義nghĩa 故cố 者giả 。 釋thích 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 由do 信tín 隨tùy 行hành 名danh 隨tùy 信tín 行hành 。 彼bỉ 人nhân 有hữu 隨tùy 信tín 行hành 名danh 隨tùy 信tín 行hành 者giả 。 此thử 即tức 約ước 成thành 以dĩ 釋thích 。 或hoặc 由do 串xuyến 習tập 此thử 隨tùy 信tín 行hành 以dĩ 成thành 其kỳ 性tánh 故cố 名danh 隨tùy 信tín 行hành 者giả 。 此thử 約ước 習tập 以dĩ 釋thích 。 所sở 以dĩ 見kiến 位vị 信tín 標tiêu 名danh 者giả 。 彼bỉ 先tiên 異dị 生sanh 位vị 中trung 信tín 他tha 隨tùy 行hành 義nghĩa 故cố 。 從tùng 加gia 行hành 位vị 以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。 准chuẩn 此thử 兩lưỡng 解giải 應ưng 釋thích 。 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 所sở 以dĩ 見kiến 位vị 法pháp 標tiêu 名danh 者giả 。 彼bỉ 於ư 先tiên 時thời 。 異dị 生sanh 位vị 中trung 。 由do 目mục 披phi 閱duyệt 契Khế 經Kinh 等đẳng 法Pháp 。 隨tùy 行hành 義nghĩa 故cố 。 從tùng 加gia 行hành 位vị 以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。 等đẳng 謂vị 等đẳng 取thủ 餘dư 十thập 一nhất 部bộ 經kinh 。 或hoặc 等đẳng 餘dư 二nhị 藏tạng 。 即tức 二nhị 聖thánh 者giả 至chí 數số 准chuẩn 前tiền 釋thích 者giả 。 釋thích 後hậu 四tứ 句cú 。 隨tùy 信tín 。 法pháp 行hành 若nhược 於ư 先tiên 時thời 異dị 生sanh 位vị 中trung 。 未vị 以dĩ 世thế 道đạo 斷đoạn 修tu 斷đoạn 惑hoặc 名danh 為vi 具cụ 縛phược 。 或hoặc 先tiên 異dị 生sanh 位vị 中trung 。 已dĩ 斷đoạn 欲dục 一nhất 至chí 五ngũ 。 至chí 此thử 見kiến 位vị 名danh 初sơ 果quả 向hướng 。 趣thú 初sơ 果quả 故cố 。 言ngôn 初sơ 果quả 者giả 謂vị 預dự 流lưu 果quả 。 此thử 於ư 一nhất 切thiết 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 中trung 。 必tất 初sơ 得đắc 故cố 名danh 為vi 初sơ 果quả 。 若nhược 先tiên 凡phàm 位vị 已dĩ 斷đoạn 欲dục 界giới 或hoặc 六lục 。 或hoặc 七thất 。 或hoặc 八bát 品phẩm 染nhiễm 。 至chí 此thử 見kiến 位vị 名danh 第đệ 二nhị 果quả 向hướng 。 趣thú 第đệ 二nhị 果quả 故cố 。 第đệ 二nhị 果quả 者giả 謂vị 一nhất 來lai 果quả 。 若nhược 據cứ 超siêu 越việt 亦diệc 是thị 初sơ 得đắc 。 今kim 據cứ 次thứ 第đệ 遍biến 得đắc 果quả 中trung 此thử 第đệ 二nhị 故cố 。 若nhược 凡phàm 位vị 已dĩ 離ly 欲dục 界giới 第đệ 九cửu 品phẩm 染nhiễm 。 或hoặc 先tiên 已dĩ 斷đoạn 初sơ 定định 一nhất 品phẩm 。 乃nãi 至chí 具cụ 離ly 無vô 處xứ 有hữu 所sở 第đệ 九cửu 品phẩm 染nhiễm 。 至chí 此thử 見kiến 位vị 名danh 第đệ 三tam 向hướng 。 趣thú 第đệ 三tam 果quả 故cố 。 第đệ 三tam 果quả 者giả 謂vị 不bất 還hoàn 果quả 。 數số 准chuẩn 次thứ 前tiền 一nhất 來lai 果quả 釋thích 。 若nhược 據cứ 超siêu 越việt 亦diệc 是thị 初sơ 得đắc 。 今kim 據cứ 次thứ 第đệ 遍biến 得đắc 果quả 中trung 此thử 第đệ 三tam 故cố 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 信tín 。 法pháp 二nhị 。 人nhân 各các 七thất 十thập 三tam 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 四tứ 云vân 。 如như 是thị 隨tùy 信tín 。 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 由do 先tiên 具cụ 縛phược 。 斷đoạn 惑hoặc 有hữu 殊thù 。 數số 別biệt 各các 成thành 七thất 十thập 三tam 種chủng 。 謂vị 於ư 欲dục 界giới 具cụ 縛phược 為vi 初sơ 。 至chí 斷đoạn 九cửu 品phẩm 以dĩ 為vi 第đệ 十thập 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 地địa 地địa 各các 九cửu 為vi 七thất 十thập 三tam 。 諸chư 後hậu 具cụ 縛phược 即tức 前tiền 離ly 九cửu 。 故cố 後hậu 七thất 地địa 無vô 別biệt 具cụ 縛phược 。 准chuẩn 此thử 論luận 等đẳng 。 鈍độn 根căn 亦diệc 能năng 證chứng 超siêu 越việt 果quả 。 次thứ 依y 修tu 道Đạo 至chí 亦diệc 由do 鈍độn 利lợi 別biệt 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 依y 第đệ 十thập 六lục 心tâm 立lập 。 就tựu 中trung 。 一nhất 建kiến 立lập 果quả 差sai 別biệt 。 二nhị 明minh 住trụ 果quả 非phi 向hướng 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 建kiến 立lập 果quả 差sai 別biệt 。 論luận 曰viết 至chí 離ly 有hữu 頂đảnh 故cố 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 即tức 前tiền 信tín 。 法pháp 至chí 道đạo 類loại 智trí 名danh 果quả 非phi 向hướng 。 隨tùy 前tiền 七thất 十thập 三tam 人nhân 三tam 向hướng 今kim 住trụ 三tam 果quả 。 謂vị 前tiền 六lục 人nhân 預dự 流lưu 向hướng 今kim 住trụ 預dự 流lưu 果quả 。 前tiền 三tam 人nhân 一nhất 來lai 向hướng 今kim 住trụ 一nhất 來lai 果quả 。 前tiền 六lục 十thập 四tứ 人nhân 不bất 還hoàn 向hướng 今kim 住trụ 不bất 還hoàn 果quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 於ư 四Tứ 果Quả 中trung 必tất 無vô 初sơ 得đắc 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 見kiến 道đạo 無vô 容dung 斷đoạn 修tu 惑hoặc 故cố 。 昔tích 在tại 凡phàm 位vị 世thế 道đạo 無vô 容dung 離ly 有hữu 頂đảnh 故cố 。 所sở 以dĩ 第đệ 四tứ 必tất 非phi 初sơ 得đắc 。 至chí 住trụ 果quả 位vị 至chí 見kiến 至chí 名danh 別biệt 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 至chí 住trụ 果quả 位vị 捨xả 信tín 。 法pháp 二nhị 名danh 得đắc 信tín 解giải 。 見kiến 至chí 二nhị 名danh 。 言ngôn 信tín 解giải 者giả 。 信tín 謂vị 淨tịnh 信tín 。 解giải 謂vị 勝thắng 解giải 。 由do 信tín 增tăng 上thượng 勝thắng 解giải 顯hiển 故cố 。 故cố 名danh 信tín 解giải 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 由do 信tín 增tăng 上thượng 力lực 勝thắng 解giải 顯hiển 故cố 。 言ngôn 見kiến 至chí 者giả 。 由do 慧tuệ 增tăng 上thượng 正chánh 見kiến 顯hiển 故cố 故cố 名danh 見kiến 至chí 。 故cố 正chánh 理lý 論luận 云vân 。 由do 慧tuệ 增tăng 上thượng 力lực 正chánh 見kiến 顯hiển 故cố 。 所sở 言ngôn 至chí 者giả 。 由do 前tiền 向hướng 見kiến 。 得đắc 至chí 果quả 見kiến 故cố 名danh 見kiến 至chí 。 故cố 婆bà 沙sa 五ngũ 十thập 三tam 云vân 。 謂vị 依y 見kiến 道đạo 所sở 攝nhiếp 信tín 。 得đắc 修tu 道Đạo 所sở 攝nhiếp 信tín 勝thắng 解giải 。 又hựu 云vân 。 依y 向hướng 信tín 得đắc 果quả 信tín 勝thắng 解giải 。 又hựu 云vân 。 以dĩ 信tín 為vi 先tiên 心tâm 脫thoát 三tam 結kết 故cố 名danh 信tín 勝thắng 解giải 。 謂vị 依y 見kiến 道đạo 所sở 攝nhiếp 見kiến 。 得đắc 至chí 修tu 道Đạo 所sở 攝nhiếp 見kiến 。 又hựu 云vân 。 依y 向hướng 道đạo 所sở 攝nhiếp 見kiến 。 得đắc 至chí 果quả 道đạo 所sở 攝nhiếp 見kiến 。 又hựu 云vân 。 以dĩ 見kiến 為vi 先tiên 心tâm 脫thoát 三tam 結kết 故cố 名danh 見kiến 至chí 。 何hà 緣duyên 先tiên 斷đoạn 至chí 名danh 住trụ 果quả 非phi 向hướng 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 住trụ 果quả 非phi 向hướng 。 五ngũ 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 斷đoạn 六lục 品phẩm 等đẳng 。 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 第đệ 九cửu 品phẩm 。 果quả 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 一nhất 來lai 。 不bất 還hoàn 果quả 。 問vấn 何hà 緣duyên 凡phàm 位vị 先tiên 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 一nhất 品phẩm 乃nãi 至chí 五ngũ 等đẳng 。 至chí 第đệ 十thập 六lục 道đạo 類loại 智trí 心tâm 。 但đãn 說thuyết 名danh 為vi 住trụ 前tiền 三tam 果quả 非phi 後hậu 三tam 向hướng 。 此thử 即tức 問vấn 。 及cập 頌tụng 答đáp 。 論luận 曰viết 至chí 不bất 名danh 後hậu 向hướng 者giả 。 至chí 道đạo 類loại 智trí 得đắc 三tam 果quả 時thời 。 於ư 勝thắng 果quả 道đạo 必tất 定định 未vị 得đắc 。 故cố 住trụ 三tam 果quả 未vị 起khởi 勝thắng 道đạo 。 但đãn 名danh 住trụ 三tam 果quả 。 不bất 名danh 後hậu 三tam 向hướng 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 依y 得đắc 聖thánh 道Đạo 建kiến 立lập 八bát 聖thánh 。 如như 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 故cố 得đắc 果Quả 時thời 。 於ư 勝thắng 果quả 道đạo 必tất 定định 未vị 得đắc 。 以dĩ 得đắc 果quả 心tâm 於ư 勝thắng 果quả 道đạo 所sở 對đối 治trị 惑hoặc 非phi 對đối 治trị 故cố 。 非phi 非phi 彼bỉ 治trị 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 得đắc 彼bỉ 治trị 道đạo 。 如như 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 又hựu 非phi 得đắc 果quả 時thời 即tức 有hữu 勝thắng 果quả 道đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 離ly 繫hệ 得đắc 生sanh 。 道đạo 類loại 忍nhẫn 不bất 能năng 斷đoạn 彼bỉ 繫hệ 得đắc 故cố 。 若nhược 道Đạo 力lực 能năng 斷đoạn 彼bỉ 繫hệ 得đắc 。 此thử 道đạo 引dẫn 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 生sanh 。 可khả 說thuyết 此thử 道đạo 能năng 證chứng 彼bỉ 滅diệt 。 以dĩ 得đắc 前tiền 果quả 時thời 未vị 得đắc 勝thắng 果quả 道đạo 。 故cố 住trụ 果quả 者giả 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 時thời 。 雖tuy 前tiền 已dĩ 斷đoạn 彼bỉ 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 欲dục 一nhất 品phẩm 等đẳng 。 但đãn 名danh 住trụ 果quả 不bất 名danh 後hậu 向hướng 。 後hậu 於ư 何hà 時thời 得đắc 先tiên 所sở 斷đoạn 修tu 惑hoặc 離ly 繫hệ 無vô 漏lậu 得đắc 耶da 。 於ư 勝thắng 果quả 道đạo 現hiện 前tiền 時thời 得đắc (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 然nhiên 諸chư 先tiên 斷đoạn 至chí 定định 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 者giả 。 然nhiên 諸chư 先tiên 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 一nhất 至chí 五ngũ 等đẳng 。 至chí 得đắc 果quả 時thời 此thử 生sanh 必tất 定định 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 必tất 無vô 未vị 起khởi 。 而nhi 命mạng 終chung 者giả 。 即tức 引dẫn 證chứng 言ngôn 。 由do 此thử 凡phàm 位vị 先tiên 離ly 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 。 後hậu 依y 下hạ 地địa 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 彼bỉ 得đắc 果quả 已dĩ 於ư 現hiện 生sanh 中trung 必tất 能năng 引dẫn 起khởi 後hậu 勝thắng 果quả 道đạo 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 聖thánh 生sanh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 諸chư 地địa 。 應ưng 不bất 可khả 說thuyết 定định 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 然nhiên 本bổn 論luận 皆giai 說thuyết 聖thánh 生sanh 上thượng 地địa 定định 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 故cố 知tri 此thử 身thân 決quyết 定định 能năng 起khởi 後hậu 勝thắng 果quả 道đạo 。 勝thắng 果quả 道đạo 者giả 後hậu 果quả 向hướng 道đạo 。 勝thắng 前tiền 果quả 故cố 名danh 勝thắng 果quả 道đạo 。 或hoặc 後hậu 果quả 名danh 勝thắng 。 此thử 道đạo 趣thú 彼bỉ 名danh 勝thắng 果quả 道đạo 。 問vấn 起khởi 後hậu 勝thắng 果quả 道đạo 為vi 頓đốn 為vi 漸tiệm 。 答đáp 漸tiệm 起khởi 非phi 頓đốn 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 七thất 十thập 一nhất 云vân 。 頗phả 有hữu 無vô 漏lậu 四tứ 靜tĩnh 慮lự 漸tiệm 得đắc 耶da 。 答đáp 有hữu 。 以dĩ 聖thánh 者giả 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 有hữu 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 時thời 漸tiệm 次thứ 得đắc 故cố 。 又hựu 云vân 。 頗phả 有hữu 無vô 漏lậu 三tam 無vô 色sắc 漸tiệm 得đắc 耶da 。 答đáp 有hữu 。 以dĩ 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 有hữu 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 時thời 漸tiệm 次thứ 得đắc 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 依y 至chí 下hạ 中trung 上thượng 各các 三tam 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 修tu 。 無Vô 學Học 道đạo 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 德đức 失thất 數số 。 二nhị 歷lịch 位vị 廣quảng 明minh 。 此thử 即tức 明minh 德đức 失thất 數số 。 論luận 曰viết 至chí 九cửu 品phẩm 亦diệc 然nhiên 者giả 。 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。 失thất 德đức 如như 何hà 各các 分phần/phân 九cửu 品phẩm 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。 謂vị 根căn 本bổn 品phẩm 至chí 小tiểu 燈đăng 能năng 滅diệt 者giả 。 答đáp 。 失thất 德đức 各các 九cửu 順thuận 逆nghịch 相tương 對đối 及cập 喻dụ 可khả 知tri 。 已dĩ 辨biện 失thất 德đức 至chí 都đô 未vị 斷đoạn 者giả 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 歷lịch 位vị 廣quảng 明minh 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 預dự 流lưu 七thất 生sanh 。 二nhị 明minh 一nhất 來lai 向hướng 。 果quả 。 三Tam 明Minh 不bất 還hoàn 向hướng 。 果quả 。 四tứ 明minh 無Vô 學Học 向hướng 。 果quả 。 此thử 即tức 明minh 預dự 流lưu 七thất 生sanh 。 頌tụng 前tiền 有hữu 四tứ 。 一nhất 結kết 前tiền 。 謂vị 已dĩ 辨biện 失thất 德đức 差sai 別biệt 九cửu 品phẩm 。 二nhị 總tổng 生sanh 下hạ 。 謂vị 次thứ 當đương 依y 修tu 彼bỉ 無Vô 學Học 道đạo 立lập 聖thánh 者giả 別biệt 。 三tam 別biệt 生sanh 修tu 道Đạo 。 謂vị 且thả 諸chư 有hữu 學học 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 總tổng 亦diệc 名danh 為vi 信tín 解giải 。 見kiến 至chí 。 隨tùy 位vị 多đa 種chủng 。 四tứ 別biệt 起khởi 頌tụng 文văn 。 謂vị 先tiên 應ưng 建kiến 立lập 都đô 未vị 斷đoạn 者giả 。 頌tụng 曰viết 至chí 七thất 返phản 生sanh 義nghĩa 者giả 。 可khả 知tri 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 至chí 說thuyết 名danh 預dự 流lưu 者giả 。 釋thích 預dự 流lưu 名danh 。 諸chư 無vô 漏lậu 道Đạo 總tổng 名danh 為vi 流lưu 。 由do 此thử 無vô 漏lậu 為vi 因nhân 流lưu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 預dự 言ngôn 為vi 顯hiển 最tối 初sơ 至chí 得đắc 義nghĩa 。 彼bỉ 預dự 無vô 漏lậu 法pháp 流lưu 中trung 故cố 說thuyết 名danh 預dự 流lưu 。 此thử 預dự 流lưu 名danh 至chí 應ưng 名danh 預dự 流lưu 者giả 。 問vấn 。 此thử 預dự 流lưu 名danh 。 為vi 目mục 何hà 義nghĩa 。 若nhược 初sơ 得đắc 聖thánh 道Đạo 名danh 為vi 預dự 流lưu 。 即tức 預dự 流lưu 名danh 應ưng 名danh 第đệ 八bát 。 第đệ 八bát 者giả 謂vị 預dự 流lưu 向hướng 也dã 。 四Tứ 向Hướng 四Tứ 果Quả 。 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 初sơ 向hướng 第đệ 八bát 。 故cố 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 六lục 云vân 。 第đệ 八bát 聖thánh 者giả 謂vị 隨tùy 信tín 行hành 。 及cập 隨tùy 法pháp 行hành 。 從tùng 勝thắng 數số 之chi 是thị 第đệ 八bát 故cố 。 又hựu 解giải 於ư 八bát 忍nhẫn 中trung 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 數số 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 為vi 第đệ 八bát 故cố 。 智Trí 度Độ 論luận 說thuyết 見kiến 道đạo 名danh 八bát 人nhân 地địa 。 若nhược 初sơ 得đắc 果quả 名danh 為vi 預dự 流lưu 。 則tắc 倍bội 離ly 欲dục 。 全toàn 離ly 欲dục 者giả 。 至chí 道đạo 類loại 智trí 。 得đắc 一Nhất 來Lai 果Quả 。 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 此thử 亦diệc 初sơ 得đắc 應ưng 名danh 預dự 流lưu 。 此thử 預dự 流lưu 名danh 至chí 故cố 名danh 預Dự 流Lưu 者giả 。 答đáp 。 此thử 預dự 流lưu 名danh 目mục 初sơ 得đắc 果quả 不bất 目mục 第đệ 八bát 。 然nhiên 依y 遍biến 得đắc 一nhất 切thiết 四Tứ 果Quả 者giả 初sơ 所sở 得đắc 果quả 。 建kiến 立lập 此thử 名danh 。 一nhất 來lai 。 不bất 還hoàn 非phi 定định 初sơ 得đắc 。 雖tuy 超siêu 越việt 者giả 有hữu 初sơ 得đắc 義nghĩa 。 若nhược 次thứ 第đệ 者giả 即tức 非phi 初sơ 得đắc 。 此thử 若nhược 得đắc 時thời 決quyết 定định 初sơ 得đắc 。 故cố 名danh 預Dự 流Lưu 。 何hà 緣duyên 此thử 名danh 不bất 目mục 第đệ 八bát 者giả 。 問vấn 。 何hà 緣duyên 此thử 預dự 流lưu 名danh 不bất 目mục 第đệ 八bát 。 第đệ 八bát 如như 前tiền 釋thích 。 以dĩ 要yếu 至chí 得đắc 至chí 不bất 目mục 第đệ 八bát 者giả 。 答đáp 。 以dĩ 要yếu 至chí 得đắc 道Đạo 類loại 智trí 時thời 。 一nhất 具cụ 得đắc 向hướng 。 果quả 無vô 漏lậu 道Đạo 故cố 。 二nhị 具cụ 得đắc 見kiến 。 修tu 無vô 漏lậu 道Đạo 故cố 。 三tam 於ư 現hiện 觀quán 流lưu 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 遍biến 至chí 得đắc 故cố 。 具cụ 斯tư 三tam 義nghĩa 名danh 預dự 流lưu 者giả 。 第đệ 八bát 不bất 然nhiên 。 三tam 義nghĩa 不bất 具cụ 。 故cố 預dự 流lưu 名danh 不bất 目mục 第đệ 八bát 。 彼bỉ 從tùng 此thử 後hậu 至chí 所sở 說thuyết 如như 是thị 者giả 。 此thử 下hạ 別biệt 釋thích 七thất 生sanh 。 彼bỉ 從tùng 此thử 身thân 得đắc 聖thánh 果Quả 已dĩ 後hậu 。 別biệt 於ư 人nhân 中trung 極cực 多đa 結kết 七thất 中trung 有hữu 。 生sanh 有hữu 。 天thiên 中trung 亦diệc 然nhiên 。 四tứ 七thất 總tổng 有hữu 二nhị 十thập 八bát 生sanh 。 應ưng 言ngôn 二nhị 十thập 八bát 。 皆giai 七thất 等đẳng 故cố 說thuyết 極cực 七thất 生sanh 。 如như 七thất 處xứ 善thiện 。 五ngũ 蘊uẩn 各các 七thất 。 五ngũ 七thất 應ưng 言ngôn 。 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 而nhi 言ngôn 七thất 處xứ 善thiện 者giả 。 以dĩ 七thất 同đồng 故cố 但đãn 言ngôn 七thất 也dã 。 七thất 處xứ 善thiện 者giả 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 七thất 葉diệp 樹thụ 。 西tây 方phương 有hữu 樹thụ 枝chi 枝chi 之chi 上thượng 皆giai 有hữu 七thất 葉diệp 。 以dĩ 實thật 而nhi 言ngôn 葉diệp 有hữu 無vô 量lượng 。 言ngôn 七thất 葉diệp 樹thụ 者giả 以dĩ 七thất 同đồng 故cố 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 所sở 說thuyết 如như 是thị 。 結kết 謂vị 結kết 續tục 不bất 斷đoạn 義nghĩa 也dã 。 或hoặc 結kết 謂vị 煩phiền 惱não 。 由do 結kết 受thọ 七thất 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 至chí 第đệ 八bát 有hữu 義nghĩa 者giả 。 難nạn/nan 。 或hoặc 是thị 彌di 沙sa 塞tắc 部bộ 難nạn/nan 。 彼bỉ 執chấp 人nhân 。 天thiên 合hợp 受thọ 七thất 生sanh 。 若nhược 於ư 人nhân 。 天thiên 各các 受thọ 七thất 生sanh 。 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 見kiến 圓viên 滿mãn 者giả 。 更cánh 可khả 有hữu 受thọ 第đệ 八bát 有hữu 義nghĩa 。 此thử 契Khế 經Kinh 意ý 至chí 中trung 有hữu 應ưng 無vô 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 此thử 契Khế 經Kinh 意ý 約ước 一nhất 趣thú 說thuyết 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 不bất 受thọ 第đệ 八bát 。 若nhược 如như 言ngôn 執chấp 不bất 受thọ 第đệ 八bát 。 中trung 有hữu 應ưng 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 上thượng 流lưu 至chí 無vô 第đệ 八bát 生sanh 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 言ngôn 一nhất 趣thú 無vô 第đệ 八bát 生sanh 。 上thượng 流lưu 遍biến 生sanh 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 亦diệc 應ưng 一nhất 趣thú 無vô 第đệ 八bát 生sanh 。 依y 欲dục 界giới 說thuyết 故cố 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。 答đáp 。 言ngôn 無vô 第đệ 八bát 依y 欲dục 界giới 說thuyết 故cố 無vô 有hữu 過quá 。 此thử 何hà 為vi 證chứng 至chí 非phi 合hợp 受thọ 七thất 者giả 。 徵trưng 。 此thử 何hà 為vi 證chứng 。 為vi 依y 教giáo 耶da 。 為vi 依y 理lý 耶da 。 於ư 教giáo 。 理lý 中trung 以dĩ 何hà 證chứng 彼bỉ 於ư 人nhân 。 天thiên 中trung 各các 受thọ 七thất 生sanh 非phi 合hợp 受thọ 七thất 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 至chí 不bất 應ưng 固cố 執chấp 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 天thiên 七thất 及cập 人nhân 。 既ký 說thuyết 及cập 言ngôn 。 明minh 知tri 各các 七thất 。 飲ẩm 光quang 部bộ 經kinh 亦diệc 各các 受thọ 七thất 。 由do 是thị 此thử 中trung 不bất 應ưng 固cố 執chấp 人nhân 。 天thiên 合hợp 七thất 。 若nhược 於ư 人nhân 趣thú 至chí 還hoàn 於ư 天thiên 趣thú 者giả 。 明minh 滿mãn 七thất 生sanh 處xứ 。 若nhược 於ư 人nhân 趣thú 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 七thất 生sanh 天thiên 上thượng 。 七thất 生sanh 人nhân 中trung 。 至chí 第đệ 七thất 生sanh 彼bỉ 還hoàn 人nhân 趣thú 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 於ư 天thiên 趣thú 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 七thất 下hạ 生sanh 人nhân 。 七thất 生sanh 天thiên 上thượng 。 至chí 第đệ 七thất 生sanh 彼bỉ 還hoàn 天thiên 趣thú 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 除trừ 得đắc 道Đạo 身thân 。 若nhược 取thủ 得đắc 道Đạo 身thân 便tiện 成thành 二nhị 十thập 九cửu 。 何hà 緣duyên 彼bỉ 無vô 受thọ 第đệ 八bát 有hữu 者giả 。 問vấn 。 何hà 緣duyên 彼bỉ 人nhân 但đãn 受thọ 七thất 生sanh 無vô 受thọ 第đệ 八bát 。 相tương 續tục 齊tề 此thử 至chí 第đệ 四tứ 日nhật 瘧ngược 者giả 。 答đáp 。 謂vị 相tương 續tục 身thân 齊tề 此thử 七thất 生sanh 。 所sở 有hữu 聖thánh 道Đạo 必tất 成thành 就tựu 故cố 。 此thử 顯hiển 業nghiệp 力lực 故cố 受thọ 七thất 生sanh 。 聖thánh 道Đạo 種chủng 類loại 至chí 第đệ 七thất 生sanh 。 法Pháp 應ưng 如như 是thị 。 能năng 斷đoạn 惑hoặc 盡tận 。 此thử 顯hiển 道Đạo 力lực 故cố 不bất 至chí 八bát 。 如như 七thất 步bộ 蛇xà 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 復phục 次thứ 彼bỉ 業nghiệp 力lực 能năng 受thọ 七thất 有hữu 。 聖thánh 道Đạo 力lực 故cố 不bất 至chí 第đệ 八bát 。 如như 為vi 七thất 步bộ 。 毒độc 蛇xà 所sở 螫thích 。 大đại 種chủng 力lực 故cố 。 能năng 行hành 七thất 步bộ 。 毒độc 勢thế 力lực 故cố 不bất 至chí 第đệ 八bát 。 亦diệc 如như 第đệ 四tứ 日nhật 瘧ngược 。 諸chư 患hoạn 瘧ngược 者giả 發phát 時thời 不bất 同đồng 。 或hoặc 有hữu 半bán 日nhật 不bất 發phát 半bán 日nhật 發phát 。 或hoặc 有hữu 一nhất 日nhật 不bất 發phát 一nhất 日nhật 發phát 。 或hoặc 有hữu 極cực 遲trì 發phát 者giả 第đệ 一nhất 日nhật 發phát 第đệ 二nhị 日nhật 第đệ 三tam 日nhật 不bất 發phát 至chí 第đệ 四tứ 日nhật 必tất 發phát 。 此thử 名danh 第đệ 四tứ 日nhật 瘧ngược 。 至chí 第đệ 四tứ 日nhật 法pháp 爾nhĩ 此thử 瘧ngược 必tất 定định 發phát 也dã 。 聖thánh 道Đạo 亦diệc 爾nhĩ 。 必tất 不bất 過quá 七thất 。 至chí 第đệ 七thất 生sanh 法pháp 爾nhĩ 必tất 定định 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 盡tận 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 取thủ 法pháp 爾nhĩ 極cực 遲trì 分phần/phân 限hạn 以dĩ 喻dụ 第đệ 七thất 。 非phi 取thủ 數số 喻dụ 。 又hựu 彼bỉ 有hữu 餘dư 至chí 五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết 者giả 。 第đệ 二nhị 解giải 。 又hựu 彼bỉ 有hữu 餘dư 七thất 結kết 在tại 故cố 。 故cố 受thọ 七thất 生sanh 。 謂vị 二nhị 下hạ 分phần/phân 結kết 欲dục 貪tham 。 瞋sân 恚khuể 。 五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết 謂vị 色sắc 愛ái 。 無vô 色sắc 愛ái 。 掉trạo 。 慢mạn 。 無vô 明minh 。 正chánh 理lý 破phá 云vân 。 此thử 亦diệc 無vô 能năng 證chứng 唯duy 七thất 有hữu 。 唯duy 貪tham 。 瞋sân 結kết 引dẫn 七thất 有hữu 故cố 。 又hựu 無vô 契Khế 經Kinh 說thuyết 不bất 還hoàn 者giả 受thọ 極cực 七thất 有hữu 。 又hựu 無vô 經kinh 說thuyết 五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết 引dẫn 欲dục 界giới 生sanh 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 無vô 能năng 證chứng 力lực 。 但đãn 由do 法pháp 爾nhĩ 極cực 受thọ 七thất 生sanh 。 於ư 中trung 不bất 應ưng 。 強cường/cưỡng 申thân 理lý 趣thú 。 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 云vân 。 雖tuy 上thượng 界giới 結kết 非phi 引dẫn 欲dục 生sanh 。 由do 成thành 彼bỉ 故cố 二nhị 下hạ 分phần/phân 結kết 。 而nhi 有hữu 勢thế 力lực 。 引dẫn 欲dục 界giới 生sanh 。 此thử 亦diệc 何hà 妨phương 。 問vấn 住trụ 預dự 流lưu 果quả 容dung 受thọ 幾kỷ 生sanh 。 泰thái 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。 住trụ 預dự 流lưu 果quả 無vô 受thọ 一nhất 生sanh 。 乃nãi 至chí 一nhất 來lai 向hướng 中trung 亦diệc 無vô 受thọ 一nhất 生sanh 者giả 。 若nhược 有hữu 一nhất 生sanh 業nghiệp 不bất 可khả 轉chuyển 。 令linh 不bất 受thọ 餘dư 悉tất 可khả 轉chuyển 者giả 。 彼bỉ 人nhân 先tiên 斷đoạn 六lục 品phẩm 惑hoặc 方phương 受thọ 一nhất 生sanh 。 若nhược 先tiên 斷đoạn 六lục 品phẩm 惑hoặc 已dĩ 。 此thử 人nhân 即tức 是thị 一nhất 來lai 人nhân 。 後hậu 受thọ 一nhất 生sanh 時thời 。 即tức 是thị 一nhất 來lai 果quả 上thượng 受thọ 一nhất 生sanh 。 非phi 是thị 向hướng 中trung 受thọ 也dã 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 利lợi 根căn 。 二nhị 者giả 鈍độn 根căn 。 鈍độn 根căn 之chi 人nhân 人nhân 。 天thiên 七thất 返phản 。 是thị 鈍độn 根căn 人nhân 復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 。 或hoặc 有hữu 六lục 。 五ngũ 。 四tứ 。 三tam 。 二nhị 。 種chủng 。 利lợi 根căn 之chi 人nhân 現hiện 身thân 獲hoạch 得đắc 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 若nhược 有hữu 一nhất 生sanh 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 又hựu 成thành 實thật 論luận 云vân 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 若nhược 受thọ 二nhị 生sanh 乃nãi 至chí 七thất 生sanh 。 若nhược 有hữu 一nhất 生sanh 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 又hựu 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 六lục 云vân 。 七thất 生sanh 天thiên 上thượng 。 七thất 生sanh 人nhân 中trung 者giả 。 此thử 依y 圓viên 滿mãn 預dự 流lưu 而nhi 說thuyết 。 故cố 人nhân 。 天thiên 有hữu 。 等đẳng 受thọ 七thất 生sanh 。 然nhiên 有hữu 預dự 流lưu 人nhân 。 天thiên 生sanh 別biệt 。 謂vị 天thiên 七thất 。 人nhân 六lục 。 或hoặc 人nhân 七thất 。 天thiên 六lục 。 或hoặc 天thiên 六lục 。 人nhân 五ngũ 。 或hoặc 人nhân 六lục 。 天thiên 五ngũ 。 或hoặc 天thiên 五ngũ 。 人nhân 四tứ 。 或hoặc 人nhân 五ngũ 。 天thiên 四tứ 。 或hoặc 天thiên 四tứ 。 人nhân 三tam 。 或hoặc 人nhân 四tứ 。 天thiên 三tam 。 或hoặc 天thiên 三tam 。 人nhân 二nhị 。 或hoặc 人nhân 三tam 。 天thiên 二nhị 。 或hoặc 天thiên 二nhị 。 人nhân 一nhất 。 或hoặc 人nhân 二nhị 。 天thiên 一nhất 。 此thử 中trung 且thả 說thuyết 極cực 多đa 生sanh 者giả 故cố 說thuyết 預dự 流lưu 人nhân 。 天thiên 各các 七thất 。 婆bà 沙sa 極cực 多đa 之chi 中trung 即tức 說thuyết 人nhân 。 天thiên 各các 受thọ 七thất 生sanh 。 極cực 少thiểu 中trung 不bất 言ngôn 人nhân 一nhất 。 天thiên 一nhất 。 故cố 知tri 住trụ 預dự 流lưu 果quả 無vô 受thọ 一nhất 生sanh 。 更cánh 廣quảng 云vân 云vân 。 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。 今kim 解giải 不bất 然nhiên 。 住trụ 預dự 流lưu 果quả 有hữu 受thọ 七thất 生sanh 。 乃nãi 至chí 有hữu 受thọ 一nhất 生sanh 。 論luận 文văn 既ký 說thuyết 極cực 言ngôn 。 為vi 顯hiển 受thọ 生sanh 最tối 多đa 。 非phi 諸chư 預dự 流lưu 皆giai 受thọ 七thất 返phản 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 不bất 遮già 極cực 少thiểu 亦diệc 受thọ 一nhất 生sanh 。 婆bà 沙sa 不bất 言ngôn 人nhân 一nhất 。 天thiên 一nhất 各các 一nhất 生sanh 者giả 。 且thả 據cứ 乘thừa 前tiền 綺ỷ 互hỗ 多đa 少thiểu 不bất 言ngôn 各các 一nhất 。 以dĩ 實thật 而nhi 言ngôn 亦diệc 容dung 各các 受thọ 一nhất 生sanh 。 若nhược 以dĩ 不bất 說thuyết 即tức 言ngôn 無vô 者giả 。 彼bỉ 亦diệc 不bất 說thuyết 天thiên 六lục 。 人nhân 六lục 等đẳng 。 應ưng 無vô 人nhân 。 天thiên 各các 六lục 生sanh 等đẳng 。 故cố 知tri 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 或hoặc 影ảnh 略lược 互hỗ 顯hiển 。 有hữu 何hà 道Đạo 理lý 許hứa 天thiên 二nhị 。 人nhân 一nhất 。 人nhân 二nhị 。 天thiên 一nhất 等đẳng 。 而nhi 不bất 許hứa 彼bỉ 各các 受thọ 一nhất 生sanh 。 又hựu 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。 成thành 實thật 以dĩ 為vi 證chứng 者giả 。 非phi 是thị 當đương 部bộ 。 如như 何hà 為vi 證chứng 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 成thành 實thật 論luận 說thuyết 有hữu 諸chư 種chủng 子tử 。 此thử 豈khởi 同đồng 彼bỉ 。 不bất 可khả 為vi 證chứng 。 更cánh 有hữu 云vân 云vân 。 不bất 能năng 廣quảng 破phá 。 中trung 間gian 雖tuy 有hữu 至chí 不phủ 。 證chứng 圓viên 寂tịch 者giả 。 於ư 彼bỉ 七thất 生sanh 中trung 間gian 雖tuy 有hữu 聖thánh 道Đạo 現hiện 前tiền 。 餘dư 業nghiệp 力lực 持trì 不bất 證chứng 圓viên 寂tịch 。 梵Phạm 云vân 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 般bát 云vân 圓viên 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 寂tịch 。 至chí 第đệ 七thất 有hữu 至chí 餘dư 道đạo 出xuất 家gia 者giả 。 明minh 七thất 生sanh 滿mãn 無vô 佛Phật 法Pháp 時thời 其kỳ 身thân 形hình 相tướng 。 前tiền 師sư 意ý 說thuyết 。 逢phùng 無vô 佛Phật 法Pháp 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 已dĩ 。 必tất 不bất 住trụ 家gia 。 法pháp 爾nhĩ 自tự 得đắc 苾Bật 芻Sô 形hình 相tướng 。 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 不bất 言ngôn 得đắc 戒giới 。 十thập 種chủng 得đắc 戒giới 中trung 不bất 言ngôn 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 時thời 而nhi 得đắc 戒giới 故cố 。 後hậu 師sư 意ý 說thuyết 。 彼bỉ 往vãng 諸chư 餘dư 外ngoại 道đạo 。 出xuất 家gia 作tác 外ngoại 道đạo 形hình 相tướng 。 於ư 二nhị 說thuyết 中trung 前tiền 說thuyết 為vi 正chánh 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 四tứ 云vân 。 唯duy 依y 佛Phật 出xuất 世thế 有hữu 別biệt 解giải 律luật 儀nghi 。 故cố 彼bỉ 第đệ 七thất 有hữu 若nhược 不bất 遇ngộ 佛Phật 法Pháp 。 便tiện 在tại 家gia 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 既ký 得đắc 果Quả 已dĩ 。 必tất 不bất 住trụ 家gia 。 苾Bật 芻Sô 威uy 儀nghi 法pháp 爾nhĩ 成thành 就tựu 。 雖tuy 不bất 會hội 遇ngộ 前tiền 佛Phật 所sở 說thuyết 。 而nhi 於ư 餘dư 命mạng 生sanh 極cực 厭yếm 心tâm 。 不bất 經kinh 久cửu 時thời 便tiện 入nhập 圓viên 寂tịch 。 有hữu 言ngôn 彼bỉ 往vãng 餘dư 道đạo 出xuất 家gia 。 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 往vãng 餘dư 道đạo 者giả 由do 惡ác 見kiến 力lực 邪tà 業nghiệp 轉chuyển 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 六lục 云vân 。 問vấn 若nhược 滿mãn 七thất 有hữu 。 無vô 佛Phật 出xuất 世thế 。 彼bỉ 在tại 居cư 家gia 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 耶da 。 有hữu 說thuyết 不bất 得đắc 。 彼bỉ 要yếu 出xuất 家gia 受thọ 餘dư 法Pháp 服phục 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 說thuyết 彼bỉ 在tại 家gia 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 已dĩ 。 後hậu 必tất 出xuất 家gia 受thọ 餘dư 法Pháp 服phục 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 法pháp 爾nhĩ 成thành 佛Phật 弟đệ 子tử 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 得đắc 極cực 果quả 。 如như 五ngũ 百bách 仙tiên 人nhân 。 在tại 伊y 師sư 迦ca 山sơn 中trung 修tu 道Đạo 。 本bổn 是thị 聲Thanh 聞Văn 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 獼mi 猴hầu 為vi 現hiện 佛Phật 弟đệ 子tử 相tương/tướng 。 彼bỉ 皆giai 學học 之chi 。 證chứng 獨Độc 覺Giác 果Quả 。 無Vô 學Học 不bất 受thọ 外ngoại 道đạo 相tương/tướng 故cố 。 云vân 何hà 彼bỉ 名danh 無vô 退thoái 墮đọa 法pháp 者giả 。 問vấn 。 預dự 流lưu 亦diệc 起khởi 不bất 善thiện 修tu 惑hoặc 。 云vân 何hà 契Khế 經Kinh 。 說thuyết 彼bỉ 預dự 流lưu 名danh 名danh 無vô 退thoái 墮đọa 惡ác 趣thú 法pháp 耶da 。 以dĩ 不bất 生sanh 長trưởng 至chí 亦diệc 能năng 浮phù 者giả 。 答đáp 。 一nhất 以dĩ 不bất 生sanh 長trưởng 退thoái 墮đọa 業nghiệp 故cố 。 二nhị 違vi 彼bỉ 生sanh 長trưởng 業nghiệp 與dữ 果quả 故cố 。 三tam 強cường 盛thịnh 善thiện 根căn 鎮trấn 彼bỉ 身thân 故cố 。 四tứ 身thân 語ngữ 加gia 行hành 。 及cập 與dữ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 清thanh 淨tịnh 故cố 。 五ngũ 諸chư 有hữu 決quyết 定định 墮đọa 惡ác 趣thú 業nghiệp 尚thượng 不bất 起khởi 忍nhẫn 。 況huống 得đắc 預dự 流lưu 。 以dĩ 劣liệt 況huống 勝thắng 。 故cố 有hữu 頌tụng 言ngôn 。 愚ngu 作tác 罪tội 小tiểu 。 亦diệc 墮đọa 惡ác 趣thú 。 無vô 慚tàm 愧quý 故cố 。 智trí 為vi 罪tội 大đại 。 亦diệc 能năng 解giải 脫thoát 惡ác 趣thú 苦khổ 果quả 。 有hữu 慚tàm 愧quý 故cố 。 喻dụ 況huống 可khả 知tri 。 引dẫn 此thử 頌tụng 意ý 凡phàm 夫phu 愚ngu 人nhân 。 名danh 退thoái 墮đọa 法pháp 。 聖thánh 者giả 智trí 人nhân 名danh 無vô 退thoái 墮đọa 。 凡phàm 雖tuy 亦diệc 有hữu 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 以dĩ 少thiểu 不bất 定định 。 故cố 不bất 名danh 為vi 無vô 退thoái 墮đọa 法pháp 。 問vấn 聖thánh 亦diệc 起khởi 惑hoặc 何hà 非phi 墮đọa 退thoái 。 解giải 云vân 雖tuy 起khởi 修tu 惑hoặc 無vô 見kiến 惑hoặc 助trợ 故cố 不bất 能năng 感cảm 三tam 惡ác 趣thú 也dã 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。 由do 二nhị 部bộ 結kết 縛phược 諸chư 有hữu 情tình 令linh 墮đọa 惡ác 趣thú 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 諸chư 預Dự 流Lưu 者giả 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 結kết 。 而nhi 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 見kiến 所sở 斷đoạn 結kết 。 闕khuyết 一nhất 資tư 糧lương 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 如như 車xa 二nhị 輪luân 有hữu 所sở 運vận 載tái 。 鳥điểu 有hữu 二nhị 翼dực 能năng 飛phi 虛hư 空không 。 闕khuyết 一nhất 不bất 然nhiên 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 預dự 流lưu 者giả 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 然nhiên 有hữu 說thuyết 者giả 。 愚ngu 者giả 墮đọa 惡ác 趣thú 。 智trí 則tắc 不bất 然nhiên 。 一nhất 切thiết 預dự 流lưu 是thị 智trí 者giả 故cố 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 經kinh 說thuyết 預dự 流lưu 至chí 苦khổ 邊biên 際tế 名danh 者giả 。 依y 經kinh 起khởi 問vấn 。 依y 齊tề 此thử 生sanh 至chí 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 答đáp 。 此thử 中trung 兩lưỡng 解giải 。 前tiền 解giải 據cứ 苦khổ 盡tận 處xứ 名danh 苦khổ 邊biên 際tế 。 後hậu 解giải 據cứ 出xuất 苦khổ 處xứ 名danh 苦khổ 邊biên 際tế 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 作tác 苦khổ 邊biên 際tế 者giả 是thị 證chứng 苦khổ 邊biên 際tế 義nghĩa 。 問vấn 此thử 苦khổ 邊biên 際tế 為vi 在tại 苦khổ 中trung 。 為vi 在tại 苦khổ 外ngoại 。 若nhược 在tại 苦khổ 中trung 應ưng 非phi 邊biên 際tế 。 若nhược 在tại 苦khổ 外ngoại 世thế 間gian 現hiện 喻dụ 當đương 云vân 何hà 通thông 。 如như 世thế 金kim 籌trù 初sơ 中trung 後hậu 際tế 。 無vô 不bất 是thị 金kim 。 苦khổ 之chi 邊biên 際tế 亦diệc 應ưng 是thị 苦khổ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 苦khổ 邊biên 際tế 者giả 謂vị 在tại 苦khổ 中trung 。 即tức 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 諸chư 蘊uẩn 體thể 雖tuy 是thị 苦khổ 。 非phi 後hậu 苦khổ 因nhân 。 不bất 生sanh 後hậu 苦khổ 。 後hậu 苦khổ 不bất 續tục 。 名danh 苦khổ 邊biên 際tế 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 苦khổ 邊biên 際tế 者giả 謂vị 在tại 苦khổ 外ngoại 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 永vĩnh 出xuất 苦khổ 故cố 名danh 苦khổ 邊biên 際tế 。 世thế 間gian 現hiện 喻dụ 不bất 必tất 須tu 通thông 。 非phi 三tam 藏tạng 攝nhiếp 不bất 須tu 釋thích 故cố 也dã 。 俗tục 法pháp 。 聖thánh 法pháp 理lý 各các 別biệt 故cố 。 如như 何hà 涅Niết 槃Bàn 可khả 是thị 所sở 作tác 者giả 。 問vấn 後hậu 解giải 也dã 。 除trừ 彼bỉ 得đắc 障chướng 至chí 謂vị 毀hủy 臺đài 觀quán 者giả 。 答đáp 。 除trừ 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 得đắc 之chi 障chướng 故cố 。 此thử 得đắc 被bị 他tha 惑hoặc 障chướng 不bất 生sanh 若nhược 斷đoạn 惑hoặc 障chướng 得đắc 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 得đắc 起khởi 故cố 涅Niết 槃Bàn 體thể 顯hiển 。 故cố 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 所sở 作tác 。 又hựu 解giải 除trừ 彼bỉ 惑hoặc 得đắc 障chướng 起khởi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 現hiện 故cố 說thuyết 所sở 作tác 言ngôn 。 如như 言ngôn 作tác 空không 。 謂vị 毀hủy 臺đài 觀quán 。 空không 顯hiển 義nghĩa 邊biên 空không 名danh 所sở 作tác 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 位vị 亦diệc 有hữu 至chí 是thị 故cố 不bất 說thuyết 者giả 。 餘dư 異dị 生sanh 位vị 。 雖tuy 復phục 亦diệc 有hữu 極cực 七thất 返phản 生sanh 。 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 非phi 決quyết 定định 。 或hoặc 有hữu 過quá 者giả 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 聖thánh 極cực 唯duy 七thất 。 是thị 故cố 別biệt 說thuyết 。 故cố 正chánh 理lý 六lục 十thập 四tứ 云vân 。 若nhược 於ư 人nhân 趣thú 。 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 人nhân 中trung 滿mãn 七thất 天thiên 准chuẩn 應ưng 知tri 。 非phi 聖thánh 亦diệc 有hữu 極cực 七thất 返phản 生sanh 。 相tương 續tục 成thành 就tựu 得đắc 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 然nhiên 非phi 決quyết 定định 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 俱câu 舍xá 論luận 記ký 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam 長trường/trưởng 承thừa 四tứ 年niên 二nhị 月nguyệt 二nhị 十thập 日nhật 午ngọ 上thượng 於ư 山sơn 城thành 國quốc 田điền 原nguyên 里lý 大Đại 道Đạo 寺tự 與dữ 三tam 弟đệ 共cộng 切thiết 句cú 了liễu 權quyền 少thiểu 僧Tăng 都đô 覺giác 樹thụ 病bệnh 逐trục 日nhật 增tăng 老lão 眼nhãn 亦diệc 闇ám 為vi 之chi 如như 何hà 。 （# 別biệt 。 筆bút ）# 。 天thiên 養dưỡng 二nhị 年niên 六lục 月nguyệt 十thập 七thất 日nhật 於ư 貝bối 津tân 房phòng 一nhất 見kiến 了liễu