俱câu 舍xá 論luận 記ký 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 六lục

沙Sa 門Môn 釋thích 光quang 述thuật

分Phân 別Biệt 智Trí 品Phẩm 第đệ 七thất 之chi 一nhất

分phân 別biệt 智trí 品phẩm 者giả 。 決quyết 斷đoán 重trọng/trùng 知tri 故cố 名danh 為vi 智trí 。 此thử 品phẩm 廣quảng 明minh 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 所sở 以dĩ 次thứ 明minh 智trí 品phẩm 者giả 。 前tiền 品phẩm 明minh 果quả 。 此thử 品phẩm 明minh 因nhân 。 因nhân 望vọng 果quả 親thân 故cố 次thứ 辨biện 智trí 。

前tiền 品phẩm 初sơ 說thuyết 至chí 智trí 非phi 見kiến 耶da 者giả 。 就tựu 此thử 品phẩm 中trung 。 大đại 文văn 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 諸chư 智trí 差sai 別biệt 。 二nhị 明minh 智trí 所sở 成thành 德đức 。 就tựu 明minh 智trí 差sai 別biệt 中trung 。 一nhất 明minh 忍nhẫn 。 智trí 。 見kiến 別biệt 。 二nhị 明minh 十thập 智trí 相tương/tướng 殊thù 。 三Tam 明Minh 十thập 智trí 行hành 相tương/tướng 。 四tứ 諸chư 門môn 分phân 別biệt 智trí 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 忍nhẫn 。 智trí 。 見kiến 別biệt 。 牒điệp 前tiền 問vấn 起khởi 。 前tiền 賢hiền 聖thánh 品phẩm 初sơ 於ư 見kiến 道đạo 位vị 說thuyết 諸chư 八bát 忍nhẫn 說thuyết 諸chư 八bát 智trí 。 於ư 彼bỉ 品phẩm 後hậu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 。 復phục 說thuyết 正chánh 見kiến 。 十thập 無Vô 學Học 中trung 復phục 說thuyết 正chánh 智trí 。 為vi 有hữu 忍nhẫn 非phi 智trí 耶da 。 為vi 有hữu 智trí 非phi 見kiến 耶da 。

頌tụng 曰viết 至chí 皆giai 智trí 六lục 見kiến 性tánh 者giả 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 及cập 餘dư 二nhị 。 約ước 無vô 漏lậu 以dĩ 明minh 。 有hữu 漏lậu 慧tuệ 及cập 後hậu 下hạ 一nhất 句cú 。 約ước 有hữu 漏lậu 以dĩ 辨biện 。 忍nhẫn 通thông 凡phàm 。 聖thánh 。 聖thánh 言ngôn 簡giản 凡phàm 。 此thử 忍nhẫn 雖tuy 慧tuệ 。 而nhi 非phi 是thị 智trí 。 泛phiếm 言ngôn 諸chư 忍nhẫn 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 若nhược 忍nhẫn 辱nhục 名danh 為vi 忍nhẫn 。 即tức 無vô 嗔sân 名danh 為vi 忍nhẫn 。 若nhược 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 名danh 為vi 忍nhẫn 。 即tức 精tinh 進tấn 名danh 為vi 忍nhẫn 。 若nhược 忍nhẫn 許hứa 名danh 為vi 忍nhẫn 。 即tức 信tín 名danh 為vi 忍nhẫn 。 若nhược 觀quán 察sát 法Pháp 忍Nhẫn 名danh 為vi 忍nhẫn 。 即tức 慧tuệ 名danh 為vi 忍nhẫn 。 此thử 中trung 言ngôn 忍nhẫn 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 泛phiếm 言ngôn 諸chư 見kiến 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 推thôi 度độ 名danh 見kiến 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 二nhị 照chiếu 囑chúc 名danh 見kiến 。 即tức 以dĩ 眼nhãn 根căn 及cập 十thập 智trí 。 性tánh 皆giai 有hữu 照chiếu 囑chúc 前tiền 境cảnh 用dụng 故cố 。 此thử 中trung 言ngôn 見kiến 推thôi 度độ 名danh 見kiến 。 故cố 盡tận 。 無vô 生sanh 言ngôn 非phi 見kiến 也dã 。 餘dư 如như 長trường/trưởng 行hành 。

論luận 曰viết 至chí 推thôi 度độ 性tánh 故cố 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 慧tuệ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 。 二nhị 者giả 無vô 漏lậu 。 唯duy 無vô 漏lậu 慧tuệ 立lập 以dĩ 聖thánh 名danh 。 以dĩ 能năng 如như 實thật 正chánh 觀quán 四Tứ 諦Đế 故cố 名danh 為vi 聖thánh 。 有hữu 漏lậu 之chi 慧tuệ 雖tuy 亦diệc 觀quán 諦đế 。 不bất 分phân 明minh 故cố 不bất 名danh 為vi 聖thánh 。 就tựu 聖thánh 慧tuệ 中trung 八bát 忍nhẫn 非phi 智trí 性tánh 。 決quyết 斷đoán 名danh 智trí 。 疑nghi 是thị 猶do 預dự 自tự 性tánh 相tướng 違vi 。 八bát 忍nhẫn 起khởi 時thời 與dữ 自tự 所sở 斷đoạn 疑nghi 得đắc 正chánh 俱câu 。

爾nhĩ 時thời 正Chánh 斷Đoạn 敵địch 對đối 相tương 違vi 。 未vị 已dĩ 斷đoạn 故cố 而nhi 非phi 決quyết 斷đoán 。 非phi 決quyết 斷đoán 故cố 不bất 名danh 智trí 。 可khả 見kiến 性tánh 攝nhiếp 推thôi 度độ 性tánh 故cố 。 雖tuy 先tiên 離ly 欲dục 四tứ 法Pháp 忍Nhẫn 位vị 自tự 疑nghi 已dĩ 斷đoạn 。 是thị 疑nghi 得đắc 俱câu 忍nhẫn 流lưu 類loại 故cố 。 故cố 亦diệc 非phi 智trí 。 異dị 生sanh 斷đoạn 惑hoặc 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 雖tuy 疑nghi 得đắc 俱câu 非phi 真chân 對đối 治trị 。 非phi 極cực 相tương 違vi 後hậu 容dung 退thoái 故cố 。 而nhi 得đắc 名danh 智trí 。 故cố 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 四tứ 云vân 。

復phục 次thứ 。 忍nhẫn 與dữ 所sở 斷đoạn 疑nghi 得đắc 俱câu 故cố 非phi 智trí 所sở 攝nhiếp 。 設thiết 不bất 與dữ 俱câu 而nhi 是thị 彼bỉ 類loại 。 有hữu 漏lậu 無vô 間gian 道đạo 非phi 真chân 對đối 治trị 故cố 。 雖tuy 疑nghi 得đắc 俱câu 而nhi 亦diệc 是thị 智trí (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 問vấn 疑nghi 障chướng 決quyết 斷đoán 。 忍nhẫn 與dữ 疑nghi 得đắc 俱câu 忍nhẫn 即tức 不bất 名danh 智trí 。 無vô 明minh 障chướng 推thôi 度độ 。 忍nhẫn 與dữ 癡si 得đắc 俱câu 忍nhẫn 應ưng 不bất 名danh 見kiến 。 解giải 云vân 疑nghi 有hữu 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 助trợ 疑nghi 得đắc 有hữu 力lực 能năng 違vi 忍nhẫn 。 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 無vô 惑hoặc 助trợ 。 忍nhẫn 與dữ 彼bỉ 得đắc 俱câu 可khả 說thuyết 名danh 見kiến 。 若nhược 言ngôn 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 今kim 言ngôn 助trợ 者giả 據cứ 別biệt 剎sát 那na 。 又hựu 解giải 。 重trọng/trùng 觀quán 名danh 智trí 。 未vị 已dĩ 斷đoạn 言ngôn 顯hiển 未vị 重trọng/trùng 知tri 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 諸chư 無vô 漏lậu 忍nhẫn 何hà 故cố 非phi 智trí 。 答đáp 於ư 諸chư 見kiến 境cảnh 未vị 重trọng/trùng 觀quán 故cố 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 。 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 未vị 以dĩ 無vô 漏lậu 真chân 實thật 慧tuệ 見kiến 。 今kim 雖tuy 創sáng/sang 見kiến 而nhi 未vị 重trọng/trùng 觀quán 。 故cố 不bất 名danh 智trí 。 要yếu 同đồng 類loại 慧tuệ 於ư 境cảnh 重trọng/trùng 觀quán 方phương 成thành 智trí 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 九cửu 十thập 六lục 云vân 。 顯hiển 示thị 諸chư 忍nhẫn 與dữ 自tự 所sở 斷đoạn 疑nghi 得đắc 俱câu 生sanh 未vị 重trọng/trùng 審thẩm 決quyết 不bất 得đắc 智trí 名danh 。

盡tận 與dữ 無vô 生sanh 至chí 不bất 推thôi 度độ 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 於ư 聖thánh 慧tuệ 中trung 盡tận 與dữ 無vô 生sanh 二nhị 種chủng 是thị 智trí 。 決quyết 斷đoán 性tánh 故cố 。 或hoặc 重trọng/trùng 知tri 故cố 。 非phi 是thị 見kiến 性tánh 。 已dĩ 息tức 求cầu 心tâm 不bất 推thôi 度độ 故cố 。

所sở 餘dư 皆giai 通thông 至chí 推thôi 度độ 性tánh 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 中trung 餘dư 二nhị 。 除trừ 前tiền 八bát 忍nhẫn 及cập 盡tận 。 無vô 生sanh 餘dư 無vô 漏lậu 慧tuệ 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 智trí 。 見kiến 二nhị 性tánh 。 已dĩ 斷đoạn 自tự 疑nghi 。 決quyết 斷đoán 性tánh 故cố 。 或hoặc 重trọng/trùng 知tri 故cố 名danh 智trí 。 推thôi 度độ 性tánh 故cố 名danh 見kiến 。

諸chư 有hữu 漏lậu 慧tuệ 至chí 世thế 正chánh 見kiến 為vi 六lục 者giả 。 釋thích 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 及cập 下hạ 一nhất 句cú 。 諸chư 有hữu 漏lậu 慧tuệ 決quyết 斷đoán 性tánh 故cố 。 皆giai 智trí 性tánh 攝nhiếp 於ư 中trung 明minh 六lục 亦diệc 是thị 見kiến 性tánh 。 推thôi 度độ 性tánh 故cố 。 謂vị 身thân 見kiến 等đẳng 五ngũ 染nhiễm 污ô 見kiến 。 及cập 意ý 識thức 相tương 應ứng 世thế 俗tục 正chánh 見kiến 為vi 六lục 。 問vấn 忍nhẫn 與dữ 疑nghi 得đắc 俱câu 忍nhẫn 即tức 不bất 名danh 智trí 。 與dữ 疑nghi 俱câu 生sanh 慧tuệ 應ưng 亦diệc 不bất 名danh 智trí 。 解giải 云vân 與dữ 疑nghi 俱câu 慧tuệ 相tương 順thuận 同đồng 緣duyên 。 於ư 境cảnh 決quyết 斷đoán 亦diệc 名danh 為vi 智trí 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 六lục 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 智trí 。 智trí 是thị 何hà 義nghĩa 。 答đáp 決quyết 斷đoán 義nghĩa 是thị 智trí 義nghĩa 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 疑nghi 相tương 應ứng 慧tuệ 應ưng 不bất 名danh 智trí 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 答đáp 彼bỉ 亦diệc 是thị 智trí 。 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 亦diệc 決quyết 定định 故cố 。 然nhiên 此thử 聚tụ 中trung 疑nghi 勢thế 用dụng 勝thắng 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 多đa 剎sát 那na 中trung 猶do 豫dự 不bất 決quyết 說thuyết 名danh 疑nghi 聚tụ 。 如như 三tam 摩ma 地địa 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 於ư 境cảnh 恆hằng 住trụ 。 有hữu 時thời 若nhược 與dữ 掉trạo 舉cử 相tương 應ứng 。 令linh 多đa 剎sát 那na 於ư 境cảnh 轉chuyển 易dị 說thuyết 名danh 為vi 亂loạn 。 又hựu 解giải 諸chư 有hữu 漏lậu 慧tuệ 以dĩ 重trọng/trùng 知tri 故cố 皆giai 智trí 性tánh 攝nhiếp 。 見kiến 如như 前tiền 釋thích 。 故cố 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 四tứ 云vân 。 無vô 一nhất 有hữu 情tình 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 非phi 有hữu 漏lậu 慧tuệ 數sác 數sác 觀quán 之chi 。 故cố 有hữu 漏lậu 慧tuệ 皆giai 智trí 所sở 攝nhiếp (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 問vấn 五ngũ 識thức 俱câu 慧tuệ 念niệm 念niệm 別biệt 緣duyên 。 既ký 不bất 重trọng/trùng 知tri 。 應ưng 不bất 名danh 智trí 。 解giải 云vân 五ngũ 識thức 俱câu 慧tuệ 雖tuy 非phi 重trọng/trùng 緣duyên 。 約ước 自tự 種chủng 類loại 說thuyết 重trọng/trùng 緣duyên 故cố 。 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 於ư 彼bỉ 五ngũ 境cảnh 必tất 定định 曾tằng 緣duyên 。 五ngũ 識thức 俱câu 慧tuệ 今kim 時thời 復phục 緣duyên 得đắc 名danh 重trọng/trùng 知tri 。 故cố 亦diệc 名danh 智trí 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 至chí 並tịnh 慧tuệ 性tánh 攝nhiếp 者giả 。 如như 是thị 聖thánh 慧tuệ 。 及cập 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。 皆giai 能năng 簡giản 擇trạch 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 竝tịnh 慧tuệ 性tánh 攝nhiếp 。

智trí 有hữu 幾kỷ 種chủng 至chí 苦khổ 等đẳng 諦đế 為vi 境cảnh 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 諸chư 智trí 相tương/tướng 殊thù 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 漸tiệm 增tăng 至chí 十thập 。 二nhị 明minh 盡tận 。 無vô 生sanh 別biệt 。 三Tam 明Minh 建kiến 立lập 為vi 十thập 。 四Tứ 明Minh 法Pháp 。 類loại 兼kiêm 治trị 。 就tựu 第đệ 一nhất 明minh 漸tiệm 增tăng 至chí 十thập 中trung 。 一nhất 明minh 二nhị 智trí 。 三tam 智trí 。 二nhị 明minh 三tam 增tăng 至chí 九cửu 。 三Tam 明Minh 九cửu 增tăng 至chí 十thập 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 二nhị 智trí 。 三tam 智trí 。 智trí 十thập 答đáp 初sơ 問vấn 。 餘dư 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 或hoặc 此thử 頌tụng 中trung 智trí 十thập 。 總tổng 標tiêu 名danh 數số 。 餘dư 文văn 別biệt 明minh 二nhị 智trí 。 三tam 智trí 。

論luận 曰viết 至chí 四Tứ 諦Đế 為vi 境cảnh 者giả 。 此thử 中trung 論luận 文văn 大đại 分phần/phân 可khả 知tri 。 又hựu 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 前tiền 有hữu 漏lậu 智trí 總tổng 名danh 世thế 俗tục 。 瓶bình 。 衣y 等đẳng 物vật 性tánh 可khả 毀hủy 壞hoại 。 顯hiển 世thế 俗tục 情tình 。 故cố 名danh 世thế 俗tục 。 此thử 智trí 多đa 取thủ 世thế 俗tục 境cảnh 故cố 。 多đa 順thuận 世thế 間gian 俗tục 事sự 轉chuyển 故cố 。 從tùng 多đa 建kiến 立lập 世thế 俗tục 智trí 名danh 。 非phi 無vô 取thủ 勝thắng 義nghĩa 順thuận 勝thắng 義nghĩa 事sự 轉chuyển 。 然nhiên 是thị 愛ái 境cảnh 。 無vô 勝thắng 功công 能năng 息tức 內nội 眾chúng 惑hoặc 。 故cố 非phi 無vô 漏lậu 。 或hoặc 覆phú 出xuất 世thế 引dẫn 發phát 世thế 間gian 得đắc 世thế 俗tục 名danh 。 體thể 即tức 無vô 智trí 。 智trí 隨tùy 屬thuộc 彼bỉ 得đắc 彼bỉ 智trí 名danh 。 意ý 顯hiển 此thử 名danh 目mục 有hữu 漏lậu 智trí 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。

即tức 於ư 如như 是thị 。 至chí 初sơ 唯duy 苦khổ 集tập 類loại 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 三tam 增tăng 至chí 九cửu 。

論luận 曰viết 至chí 滅diệt 道đạo 四Tứ 智Trí 者giả 。 釋thích 上thượng 二nhị 句cú 。 於ư 前tiền 三tam 智trí 。 法pháp 。 類loại 境cảnh 別biệt 。 復phục 分phần/phân 四tứ 種chủng 。 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 何hà 緣duyên 俗tục 智trí 亦diệc 緣duyên 苦khổ 等đẳng 作tác 苦khổ 等đẳng 行hành 相tương/tướng 。 而nhi 非phi 苦khổ 等đẳng 智trí 。 由do 彼bỉ 先tiên 以dĩ 苦khổ 等đẳng 行hành 相tương/tướng 觀quán 苦khổ 等đẳng 已dĩ 。 後hậu 時thời 復phục 容dung 觀quán 苦khổ 等đẳng 境cảnh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 故cố 。 又hựu 得đắc 如như 是thị 世thế 俗tục 智trí 已dĩ 。 後hậu 緣duyên 諦đế 疑nghi 容dung 現hiện 行hành 故cố 。

如như 是thị 六lục 智trí 至chí 為vi 境cảnh 界giới 故cố 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 如như 是thị 法pháp 。 類loại 。 及cập 與dữ 四Tứ 諦Đế 。 若nhược 無Vô 學Học 攝nhiếp 非phi 見kiến 性tánh 者giả 名danh 盡tận 。 無vô 生sanh 。 此thử 盡tận 。 無vô 生sanh 。 若nhược 在tại 後hậu 時thời 通thông 緣duyên 四Tứ 諦Đế 作tác 十thập 四tứ 行hành 。 然nhiên 此thử 二nhị 智trí 最tối 初sơ 生sanh 時thời 唯duy 苦khổ 。 集tập 類loại 。 以dĩ 緣duyên 苦khổ 。 集tập 六lục 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 觀quán 有hữu 頂đảnh 蘊uẩn 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。

問vấn 何hà 緣duyên 初sơ 位vị 唯duy 緣duyên 有hữu 頂đảnh 苦khổ 。 集tập 為vi 境cảnh 。 解giải 云vân 有hữu 頂đảnh 苦khổ 。 集tập 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 不bất 能năng 得đắc 斷đoạn 。 今kim 時thời 創sáng/sang 斷đoạn 。 故cố 先tiên 緣duyên 彼bỉ 自tự 生sanh 慶khánh 慰úy 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 作tác 空không 。 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 解giải 云vân 以dĩ 此thử 二nhị 智trí 涉thiệp 於ư 世thế 俗tục 。 謂vị 出xuất 觀quán 後hậu 作tác 我ngã 生sanh 等đẳng 解giải 故cố 。 前tiền 觀quán 內nội 不bất 作tác 空không 。 非phi 我ngã 行hành 。 此thử 即tức 因nhân 涉thiệp 於ư 果quả 。 彼bỉ 前tiền 觀quán 內nội 作tác 空không 。 非phi 我ngã 。 後hậu 出xuất 觀quán 心tâm 。 亦diệc 不bất 能năng 作tác 。 我ngã 生sanh 等đẳng 解giải 。

金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 境cảnh 同đồng 此thử 耶da 者giả 。 問vấn 。

緣duyên 苦khổ 。 集tập 同đồng 緣duyên 滅diệt 道đạo 異dị 者giả 。 答đáp 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 若nhược 緣duyên 非phi 想tưởng 苦khổ 。 集tập 即tức 同đồng 。 若nhược 緣duyên 九cửu 地địa 滅diệt 。 道đạo 即tức 異dị 。 以dĩ 緣duyên 三tam 界giới 滅diệt 。 道đạo 皆giai 能năng 斷đoạn 彼bỉ 惑hoặc 故cố 。

於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 至chí 二nhị 三tam 念niệm 一nhất 切thiết 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 九cửu 增tăng 至chí 十thập 。

論luận 曰viết 至chí 餘dư 則tắc 不bất 然nhiên 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 九cửu 智trí 之chi 中trung 。 有hữu 法pháp 。 類loại 。 道đạo 。 及cập 世thế 俗tục 智trí 成thành 他tha 心tâm 智trí 。 若nhược 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 以dĩ 法pháp 。 類loại 。 道đạo 他tha 心tâm 智trí 知tri 。 若nhược 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 以dĩ 世thế 俗tục 。 他tha 心tâm 智trí 知tri 。 餘dư 五ngũ 不bất 然nhiên 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 不bất 知tri 有hữu 漏lậu 心tâm 故cố 非phi 苦khổ 。 集tập 智trí 。 滅diệt 是thị 無vô 為vi 故cố 非phi 滅diệt 智trí 。 他tha 心tâm 智trí 是thị 見kiến 性tánh 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 非phi 見kiến 性tánh 故cố 非phi 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 。

此thử 智trí 於ư 境cảnh 至chí 謂vị 地địa 根căn 位vị 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 。 此thử 即tức 開khai 章chương 。

地địa 謂vị 下hạ 地địa 智trí 不bất 知tri 上thượng 地địa 心tâm 者giả 。 別biệt 釋thích 。 既ký 下hạ 地địa 智trí 不bất 知tri 上thượng 心tâm 。 義nghĩa 准chuẩn 能năng 知tri 自tự 地địa 。 下hạ 地địa 。 一nhất 切thiết 下hạ 地địa 智trí 不bất 知tri 上thượng 地địa 心tâm 。 若nhược 知tri 自tự 。 下hạ 即tức 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 九cửu 云vân 。 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 。 是thị 他tha 心tâm 智trí 所sở 應ưng 取thủ 境cảnh 。 謂vị 欲dục 界giới 及cập 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 各các 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 三tam 品phẩm 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 有hữu 十thập 二nhị 。 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 三tam 品phẩm 他tha 心tâm 智trí 。 此thử 中trung 初sơ 靜tĩnh 慮lự 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 下hạ 品phẩm 者giả 。 能năng 知tri 欲dục 界giới 三tam 品phẩm 。 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 下hạ 品phẩm 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 中trung 品phẩm 者giả 能năng 知tri 欲dục 界giới 三tam 品phẩm 。 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 下hạ 。 中trung 二nhị 品phẩm 。 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 上thượng 品phẩm 者giả 能năng 知tri 欲dục 界giới 。 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 品phẩm 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 上thượng 品phẩm 他tha 心tâm 智trí 。 能năng 知tri 欲dục 界giới 。 及cập 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 品phẩm 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 如như 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 十thập 二nhị 種chủng 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 十thập 五ngũ 種chủng 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 未vị 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 十thập 二nhị 種chủng 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 十thập 五ngũ 種chủng 未vị 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 是thị 他tha 心tâm 智trí 所sở 應ưng 取thủ 境cảnh 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 亦diệc 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 。 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 有hữu 三tam 品phẩm 。 此thử 中trung 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 下hạ 品phẩm 者giả 。 能năng 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 各các 唯duy 下hạ 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 中trung 品phẩm 者giả 能năng 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 各các 下hạ 。 中trung 二nhị 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 上thượng 品phẩm 者giả 能năng 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 上thượng 品phẩm 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 能năng 知tri 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 問vấn 何hà 故cố 上thượng 地địa 下hạ 。 中trung 品phẩm 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 俱câu 能năng 知tri 下hạ 地địa 三tam 品phẩm 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 上thượng 地địa 下hạ 。 中trung 品phẩm 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 不bất 知tri 下hạ 地địa 中trung 。 上thượng 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 耶da 。 答đáp 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 建kiến 立lập 各các 異dị 。 謂vị 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 依y 相tương 續tục 建kiến 立lập 。 有hữu 一nhất 身thân 相tướng 續tục 中trung 成thành 就tựu 三tam 品phẩm 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 依y 根căn 品phẩm 建kiến 立lập 。 無vô 一nhất 身thân 相tướng 續tục 中trung 成thành 就tựu 二nhị 品phẩm 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 況huống 有hữu 成thành 就tựu 三tam 者giả 。 建kiến 立lập 既ký 別biệt 。 故cố 知tri 有hữu 異dị 。 又hựu 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 如như 何hà 說thuyết 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 成thành 就tựu 九cửu 品phẩm 道đạo 斷đoạn 九cửu 品phẩm 惑hoặc 。 此thử 道đạo 差sai 別biệt 非phi 根căn 有hữu 異dị 。 由do 因nhân 漸tiệm 長trường/trưởng 後hậu 道đạo 轉chuyển 增tăng 。 如như 次thứ 能năng 令linh 多đa 品phẩm 惑hoặc 斷đoạn 。 或hoặc 諸chư 種chủng 姓tánh 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 。 成thành 一nhất 九cửu 品phẩm 必tất 不bất 成thành 餘dư 。 故cố 前tiền 後hậu 言ngôn 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 他tha 心tâm 智trí 。 於ư 欲dục 界giới 四tứ 靜tĩnh 慮lự 通thông 果quả 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 能năng 知tri 幾kỷ 種chủng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 能năng 知tri 四tứ 種chủng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 欲dục 界giới 攝nhiếp 故cố 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 唯duy 能năng 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 通thông 果quả 。 不bất 知tri 餘dư 三tam 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 不bất 知tri 因nhân 。 果quả 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 何hà 地địa 智trí 能năng 知tri 耶da 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 上thượng 品phẩm 智trí 能năng 知tri 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 下hạ 品phẩm 智trí 能năng 知tri 。 評bình 曰viết 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 三tam 品phẩm 智trí 皆giai 能năng 知tri 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 地địa 攝nhiếp 故cố (# 解giải 云vân 且thả 說thuyết 初sơ 定định 。 以dĩ 實thật 二nhị 定định 等đẳng 亦diệc 能năng 知tri )# 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 如Như 來Lai 曾tằng 得đắc 有hữu 漏lậu 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 佛Phật 欲dục 令linh 他tha 知tri 者giả 即tức 知tri 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 根căn 謂vị 信tín 解giải 至chí 勝thắng 位vị 者giả 心tâm 者giả 。 既ký 不bất 能năng 知tri 上thượng 根căn 。 上thượng 位vị 。 義nghĩa 准chuẩn 能năng 知tri 自tự 根căn 。 下hạ 根căn 。 自tự 位vị 。 下hạ 位vị 。

此thử 智trí 不bất 知tri 至chí 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 於ư 三tam 世thế 中trung 。 唯duy 知tri 現hiện 在tại 他tha 心tâm 等đẳng 用dụng 。 去khứ 。 來lai 無vô 用dụng 故cố 不bất 能năng 知tri 。

又hựu 法pháp 。 類loại 品phẩm 至chí 為vi 所sở 緣duyên 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 。 由do 法pháp 智trí 以dĩ 欲dục 界giới 全toàn 分phần/phân 對đối 治trị 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 由do 類loại 智trí 以dĩ 上thượng 界giới 全toàn 分phần/phân 對đối 治trị 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 所sở 以dĩ 法pháp 。 類loại 不bất 互hỗ 相tương 緣duyên 。 雖tuy 欲dục 滅diệt 。 道Đạo 法Pháp 智trí 亦diệc 能năng 治trị 上thượng 修tu 惑hoặc 。 而nhi 非phi 全toàn 治trị 。 苦khổ 。 集tập 法pháp 智trí 。 見kiến 道Đạo 法Pháp 智trí 。 不bất 治trị 上thượng 故cố 。

此thử 他tha 心tâm 智trí 至chí 此thử 智trí 所sở 緣duyên 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 後hậu 三tam 句cú 。 此thử 他tha 心tâm 智trí 知tri 他tha 別biệt 相tướng 是thị 容dung 預dự 修tu 道Đạo 。 見kiến 道đạo 中trung 無vô 。 總tổng 觀quán 諦đế 理lý 極cực 速tốc 轉chuyển 故cố 。 雖tuy 無vô 行hành 。 得đắc 二nhị 修tu 。 然nhiên 皆giai 容dung 作tác 此thử 智trí 所sở 緣duyên 。 或hoặc 總tổng 觀quán 諦đế 理lý 故cố 無vô 行hành 。 修tu 。 極cực 速tốc 轉chuyển 故cố 無vô 得đắc 修tu 。

若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 至chí 非phi 知tri 見kiến 道đạo 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 或hoặc 由do 上thượng 加gia 行hành 。 或hoặc 由do 中trung 加gia 行hành 。 至chí 加gia 行hành 滿mãn 能năng 知tri 見kiến 道đạo 初sơ 二nhị 念niệm 心tâm 。 且thả 據cứ 初sơ 說thuyết 但đãn 言ngôn 二nhị 念niệm 。 後hậu 十thập 三tam 念niệm 。 皆giai 亦diệc 容dung 作tác 他Tha 心Tâm 智Trí 所sở 緣duyên 。 問vấn 知tri 前tiền 初sơ 二nhị 念niệm 心tâm 已dĩ 。 何hà 故cố 不bất 即tức 知tri 第đệ 三tam 念niệm 類loại 分phần/phân 心tâm 等đẳng 。 解giải 云vân 法pháp 。 類loại 不bất 同đồng 。 所sở 緣duyên 境cảnh 別biệt 。 故cố 不bất 能năng 知tri 。 若nhược 為vi 更cánh 知tri 類loại 分phần/phân 心tâm 故cố 。 別biệt 修tu 加gia 行hành 。 經kinh 十thập 三tam 念niệm 至chí 加gia 行hành 滿mãn 。 彼bỉ 已dĩ 度độ 至chí 第đệ 十thập 六lục 心tâm 。 雖tuy 知tri 此thử 心tâm 。 而nhi 非phi 見kiến 道đạo 。

麟lân 喻dụ 法pháp 分phần/phân 至chí 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 者giả 。 獨Độc 覺Giác 能năng 知tri 見kiến 道đạo 三tam 念niệm 心tâm 。 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 已dĩ 更cánh 以dĩ 五ngũ 心tâm 修tu 加gia 行hành 知tri 第đệ 八bát 心tâm 。 以dĩ 此thử 但đãn 由do 下hạ 加gia 行hành 故cố 。 且thả 據cứ 一nhất 相tương 知tri 此thử 三tam 念niệm 。 餘dư 十thập 二nhị 念niệm 皆giai 亦diệc 容dung 作tác 他tha 心tâm 所sở 緣duyên 。 問vấn 知tri 第đệ 八bát 心tâm 已dĩ 。 何hà 故cố 不bất 更cánh 以dĩ 五ngũ 心tâm 為vi 加gia 行hành 知tri 第đệ 十thập 四tứ 心tâm 。 解giải 云vân 欲dục 知tri 亦diệc 得đắc 。 而nhi 不bất 知tri 者giả 。 見kiến 道đạo 位vị 心tâm 總tổng 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 法pháp 分phần/phân 。 二nhị 類loại 分phần/phân 。 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 是thị 法pháp 分phần/phân 。 知tri 第đệ 八bát 分phân 是thị 類loại 分phần/phân 。 既ký 具cụ 知tri 二nhị 其kỳ 心tâm 委ủy 歇hiết 故cố 不bất 更cánh 知tri 。 又hựu 解giải 欲dục 知tri 亦diệc 不bất 得đắc 。 初sơ 修tu 加gia 行hành 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 。 第đệ 二nhị 復phục 以dĩ 五ngũ 心tâm 為vi 加gia 行hành 知tri 第đệ 八bát 心tâm 。 至chí 第đệ 三tam 更cánh 修tu 加gia 行hành 其kỳ 力lực 微vi 劣liệt 。 以dĩ 五ngũ 。 六lục 心tâm 為vi 加gia 行hành 不bất 能năng 成thành 也dã 。 又hựu 解giải 前tiền 心tâm 稍sảo 劣liệt 。 五ngũ 心tâm 加gia 行hành 即tức 能năng 得đắc 知tri 。 後hậu 心tâm 漸tiệm 勝thắng 。 以dĩ 五ngũ 。 六lục 心tâm 為vi 其kỳ 加gia 行hành 不bất 能năng 知tri 也dã 。 又hựu 解giải 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 已dĩ 。 意ý 欲dục 知tri 彼bỉ 第đệ 三tam 苦khổ 類loại 忍nhẫn 心tâm 五ngũ 心tâm 加gia 行hành 。 至chí 加gia 行hành 滿mãn 乘thừa 知tri 第đệ 八bát 集tập 類loại 智trí 心tâm 。 以dĩ 彼bỉ 第đệ 三tam 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 。 苦khổ 。 集tập 一nhất 物vật 因nhân 果quả 義nghĩa 分phần/phân 。 知tri 時thời 即tức 易dị 。 雖tuy 不bất 能năng 知tri 第đệ 三tam 。 能năng 知tri 第đệ 八bát 。 知tri 第đệ 八bát 已dĩ 。 更cánh 欲dục 知tri 彼bỉ 第đệ 九cửu 滅diệt 法Pháp 忍Nhẫn 心tâm 。 用dụng 五ngũ 心tâm 為vi 加gia 行hành 。 不bất 知tri 第đệ 十thập 四tứ 道Đạo 法Pháp 智trí 心tâm 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 心tâm 所sở 緣duyên 各các 別biệt 。 一nhất 緣duyên 有hữu 為vi 。 一nhất 緣duyên 無vô 為vi 。 非phi 是thị 一nhất 物vật 。 知tri 時thời 即tức 難nạn/nan 故cố 不bất 能năng 知tri 。 設thiết 用dụng 六lục 心tâm 為vi 其kỳ 加gia 行hành 。 亦diệc 不bất 能năng 知tri 。 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 有hữu 說thuyết 獨Độc 覺Giác 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 。 更cánh 十thập 二nhị 念niệm 為vi 加gia 行hành 知tri 第đệ 十thập 五ngũ 心tâm 。 又hựu 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 。 獨Độc 覺Giác 有hữu 四tứ 說thuyết 。 初sơ 兩lưỡng 說thuyết 同đồng 此thử 論luận 。 後hậu 二nhị 說thuyết 言ngôn 有hữu 說thuyết 麟lân 喻dụ 知tri 四tứ 剎sát 那na 。 謂vị 初sơ 二nhị 心tâm 。 第đệ 八bát 。 十thập 四tứ 。 此thử 言ngôn 應ưng 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 許hứa 從tùng 知tri 初sơ 二nhị 念niệm 心tâm 已dĩ 。 唯duy 隔cách 五ngũ 念niệm 知tri 第đệ 八bát 心tâm 。 若nhược 復phục 更cánh 修tu 法pháp 分phần/phân 加gia 行hành 。 經kinh 五ngũ 念niệm 頃khoảnh 加gia 行hành 應ưng 成thành 。 何hà 不bất 許hứa 知tri 第đệ 十thập 四tứ 念niệm 。 有hữu 餘dư 亦diệc 說thuyết 。 知tri 四tứ 剎sát 那na 。 謂vị 初sơ 二nhị 念niệm 第đệ 十thập 一nhất 。 二nhị (# 正chánh 理lý 故cố 違vi 此thử 論luận 印ấn 取thủ 第đệ 三tam )# 又hựu 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 九cửu 。 亦diệc 有hữu 四tứ 說thuyết 同đồng 正chánh 理lý 。 然nhiên 無vô 評bình 家gia 。

世Thế 尊Tôn 欲dục 知tri 至chí 一nhất 切thiết 能năng 知tri 者giả 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 知tri 。 不bất 由do 加gia 行hành 具cụ 知tri 見kiến 道đạo 十thập 五ngũ 念niệm 心tâm 。

盡tận 無vô 生sanh 智trí 至chí 名danh 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 盡tận 。 無vô 生sanh 別biệt 。 引dẫn 本bổn 論luận 文văn 顯hiển 二nhị 智trí 別biệt 。 智trí 謂vị 決quyết 斷đoán 。 或hoặc 謂vị 重trọng/trùng 知tri 。 見kiến 謂vị 推thôi 求cầu 。 或hoặc 謂vị 現hiện 照chiếu 。 明minh 謂vị 照chiếu 明minh 。 覺giác 謂vị 覺giác 悟ngộ 。 解giải 謂vị 達đạt 解giải 。 慧tuệ 謂vị 簡giản 擇trạch 。 光quang 謂vị 慧tuệ 光quang 。 觀quán 謂vị 觀quán 察sát 。 智trí 等đẳng 八bát 種chủng 竝tịnh 慧tuệ 異dị 名danh 。 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 何hà 緣duyên 論luận 說thuyết 無vô 生sanh 智trí 中trung 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 。 理lý 但đãn 應ưng 說thuyết 不bất 復phục 更cánh 知tri 等đẳng 。 二nhị 行hành 不bất 應ưng 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 若nhược 次thứ 第đệ 轉chuyển 。 前tiền 與dữ 盡tận 智trí 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 重trùng 說thuyết 。 應ưng 知tri 此thử 說thuyết 意ý 為vi 遣khiển 疑nghi 。 恐khủng 有hữu 生sanh 疑nghi 。 如như 時thời 解giải 脫thoát 先tiên 起khởi 盡tận 智trí 。 後hậu 得đắc 無vô 生sanh 。 如như 是thị 應ưng 許hứa 不bất 時thời 解giải 脫thoát 先tiên 起khởi 無vô 生sanh 後hậu 得đắc 盡tận 智trí 。 為vi 顯hiển 一nhất 切thiết 盡tận 智trí 先tiên 起khởi 。 故cố 復phục 先tiên 說thuyết 已dĩ 知tri 等đẳng 言ngôn 。 或hoặc 先tiên 但đãn 言ngôn 我ngã 已dĩ 知tri 等đẳng 。 顯hiển 時thời 解giải 脫thoát 唯duy 有hữu 盡tận 智trí 。 後hậu 復phục 重trùng 言ngôn 我ngã 已dĩ 知tri 等đẳng 。 顯hiển 不bất 時thời 解giải 脫thoát 盡tận 後hậu 起khởi 無vô 生sanh 。 故cố 雖tuy 重trọng/trùng 言ngôn 而nhi 無vô 有hữu 失thất 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 何hà 謂vị 無vô 生sanh 。 正chánh 理lý 師sư 言ngôn 。 謂vị 非phi 擇trạch 滅diệt 。 有hữu 無vô 生sanh 故cố 此thử 智trí 得đắc 生sanh 。 智trí 託thác 無vô 生sanh 名danh 無vô 生sanh 智trí 。 滅diệt 雖tuy 常thường 有hữu 而nhi 得đắc 非phi 常thường 。 得đắc 彼bỉ 滅diệt 時thời 此thử 智trí 方phương 轉chuyển 。 要yếu 由do 得đắc 起khởi 方phương 名danh 有hữu 滅diệt 。 於ư 有hữu 滅diệt 位vị 此thử 智trí 方phương 生sanh 。 或hoặc 無vô 生sanh 言ngôn 目mục 彼bỉ 滅diệt 得đắc 。 如như 涅Niết 槃Bàn 得đắc 亦diệc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 說thuyết 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 置trí 在tại 心tâm 中trung 故cố 。 有hữu 彼bỉ 得đắc 位vị 此thử 智trí 方phương 生sanh 。 智trí 託thác 無vô 生sanh 名danh 無vô 生sanh 智trí 。 有hữu 餘dư 於ư 此thử 作tác 是thị 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 託thác 無vô 生sanh 名danh 無vô 生sanh 智trí 。 則tắc 無vô 生sanh 智trí 緣duyên 非phi 諦đế 法pháp 。 是thị 則tắc 所sở 說thuyết 違vi 害hại 自tự 宗tông 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 生sanh 唯duy 緣duyên 四Tứ 諦Đế 。 彼bỉ 不bất 審thẩm 察sát 設thiết 此thử 難nạn/nan 詞từ 。 我ngã 上thượng 已dĩ 言ngôn 於ư 出xuất 觀quán 後hậu 方phương 起khởi 如như 是thị 分phân 別biệt 智trí 故cố 。 或hoặc 此thử 託thác 聲thanh 是thị 有hữu 第đệ 七thất 。 非phi 境cảnh 第đệ 七thất 。 如như 盡tận 智trí 故cố 。 或hoặc 許hứa 此thử 智trí 緣duyên 無vô 生sanh 得đắc 。 此thử 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 。 非phi 非phi 諦đế 故cố (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 如như 何hà 無vô 漏lậu 智trí 可khả 作tác 如như 是thị 知tri 者giả 。 問vấn 。 如như 何hà 無vô 漏lậu 智trí 可khả 。 作tác 如như 是thị 知tri 。 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 解giải 。

迦ca 濕thấp 彌di 羅la 至chí 二nhị 智trí 差sai 別biệt 者giả 。 答đáp 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 正chánh 義nghĩa 。 從tùng 盡tận 。 無vô 生sanh 二nhị 智trí 觀quán 出xuất 後hậu 得đắc 有hữu 漏lậu 智trí 中trung 。 作tác 如như 是thị 知tri 。 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 。 非phi 無vô 漏lậu 觀quán 。 作tác 如như 是thị 知tri 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 由do 此thử 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 果quả 別biệt 故cố 。 表biểu 前tiền 觀quán 中trung 二nhị 智trí 因nhân 差sai 別biệt 。 由do 二nhị 因nhân 引dẫn 是thị 彼bỉ 士sĩ 用dụng 果quả 。 此thử 即tức 以dĩ 果quả 別biệt 因nhân 。 若nhược 無vô 餘dư 心tâm 隔cách 。 應ưng 盡tận 智trí 無vô 間gian 即tức 有hữu 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 解giải 。 無vô 生sanh 智trí 無vô 間gian 即tức 有hữu 不bất 應ưng 更cánh 知tri 等đẳng 解giải 。 然nhiên 為vi 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 等đẳng 隔cách 故cố 後hậu 方phương 起khởi 。

有hữu 說thuyết 無vô 漏lậu 智trí 亦diệc 作tác 如như 是thị 知tri 者giả 。 西tây 方phương 沙Sa 門Môn 經kinh 部bộ 等đẳng 計kế 。 說thuyết 有hữu 無vô 漏lậu 智trí 不bất 作tác 十thập 六lục 行hành 。 亦diệc 作tác 如như 是thị 知tri 。 我ngã 已dĩ 知tri 苦khổ 等đẳng 。

然nhiên 說thuyết 見kiến 言ngôn 至chí 亦diệc 是thị 見kiến 者giả 。 通thông 本bổn 論luận 文văn 。 以dĩ 實thật 而nhi 言ngôn 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 息tức 求cầu 非phi 見kiến 。 以dĩ 本bổn 論luận 中trung 解giải 其kỳ 十thập 智trí 。 一nhất 一nhất 皆giai 言ngôn 。 智trí 見kiến 等đẳng 八bát 。 至chí 盡tận 。 無vô 生sanh 猶do 說thuyết 見kiến 者giả 。 乘thừa 言ngôn 便tiện 故cố 。 又hựu 解giải 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 。 若nhược 據cứ 息tức 求cầu 即tức 不bất 名danh 見kiến 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 現hiện 照chiếu 轉chuyển 故cố 亦diệc 名danh 為vi 見kiến 。 由do 此thử 本bổn 論luận 。 亦diệc 作tác 是thị 言ngôn 。 且thả 諸chư 智trí 亦diệc 是thị 見kiến 。

如như 是thị 十thập 智trí 相tương/tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 者giả 。 問vấn 。

謂vị 世thế 俗tục 智trí 至chí 六lục 少thiểu 分phần 者giả 。 答đáp 。 謂vị 世thế 俗tục 智trí 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 他tha 心tâm 智trí 一nhất 少thiểu 分phần 。 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 各các 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 。 盡tận 。 無vô 生sanh 。 他tha 心tâm 智trí 七thất 少thiểu 分phần 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 智trí 各các 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 法pháp 。 類loại 。 盡tận 。 無vô 生sanh 四tứ 少thiểu 分phần 。 道đạo 智trí 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 法pháp 。 類loại 。 盡tận 。 無vô 生sanh 。 他tha 心tâm 五ngũ 少thiểu 分phần 。 他tha 心tâm 智trí 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 法pháp 。 類loại 。 道đạo 。 俗tục 四tứ 少thiểu 分phần 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 各các 攝nhiếp 自tự 一nhất 全toàn 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 。 法pháp 。 類loại 六lục 少thiểu 分phần 。

何hà 緣duyên 二nhị 智trí 建kiến 立lập 為vi 十thập 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 建kiến 立lập 十thập 智trí 。 問vấn 。 何hà 緣duyên 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 二nhị 智trí 建kiến 立lập 為vi 十thập 。

頌tụng 曰viết 至chí 為vì 因nhân 生sanh 故cố 者giả 。 答đáp 。 由do 七thất 緣duyên 故cố 立lập 二nhị 為vi 十thập 。 一nhất 自tự 性tánh 故cố 立lập 世thế 俗tục 智trí 。 體thể 是thị 有hữu 漏lậu 。 世thế 俗tục 法pháp 故cố 。 此thử 世thế 俗tục 智trí 非phi 以dĩ 無vô 漏lậu 勝thắng 義nghĩa 智trí 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 若nhược 據cứ 前tiền 文văn 亦diệc 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。 故cố 前tiền 文văn 言ngôn 。 前tiền 有hữu 漏lậu 智trí 總tổng 名danh 世thế 俗tục 。 多đa 取thủ 瓶bình 等đẳng 世thế 俗tục 境cảnh 故cố 。 二nhị 對đối 治trị 故cố 立lập 法pháp 。 類loại 智trí 。 法pháp 智trí 全toàn 能năng 對đối 治trị 欲dục 界giới 。 類loại 智trí 全toàn 能năng 對đối 治trị 上thượng 界giới 。 滅diệt 。 道Đạo 法Pháp 智trí 雖tuy 亦diệc 能năng 治trị 上thượng 界giới 修tu 惑hoặc 。 而nhi 非phi 全toàn 故cố 。 三tam 行hành 相tương/tướng 故cố 立lập 苦khổ 。 集tập 智trí 。 此thử 二nhị 智trí 境cảnh 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 但đãn 由do 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 由do 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 行hành 相tương/tướng 故cố 立lập 苦khổ 智trí 。 由do 因nhân 。 集tập 等đẳng 四tứ 行hành 相tương/tướng 故cố 立lập 集tập 智trí 。 又hựu 解giải 行hành 相tương/tướng 在tại 境cảnh 。 此thử 二nhị 智trí 境cảnh 體thể 雖tuy 無vô 別biệt 。 約ước 行hành 不bất 同đồng 分phần/phân 成thành 苦khổ 。 集tập 。 又hựu 解giải 行hành 相tương 通thông 在tại 能năng 緣duyên 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 。 由do 彼bỉ 境cảnh 上thượng 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 八bát 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 能năng 緣duyên 之chi 上thượng 似tự 彼bỉ 八bát 行hành 說thuyết 名danh 能năng 緣duyên 。 此thử 二nhị 智trí 境cảnh 體thể 雖tuy 無vô 別biệt 。 約ước 行hành 分phần/phân 二nhị 。 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 境cảnh 故cố 立lập 滅diệt 。 道đạo 智trí 。 此thử 二nhị 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 一nhất 作tác 滅diệt 等đẳng 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 作tác 道đạo 等đẳng 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 三tam 解giải 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 。 此thử 二nhị 境cảnh 界giới 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 一nhất 緣duyên 無vô 為vi 。 一nhất 緣duyên 有hữu 為vi 。 由do 行hành 不bất 同đồng 。 及cập 境cảnh 差sai 別biệt 立lập 滅diệt 。 道đạo 智trí 。

五ngũ 加gia 行hành 故cố 立lập 他tha 心tâm 智trí 。 從tùng 加gia 行hành 立lập 名danh 。 以dĩ 心tâm 是thị 主chủ 故cố 初sơ 唯duy 知tri 心tâm 。 六lục 事sự 辦biện 故cố 建kiến 立lập 盡tận 智trí 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 事sự 辦biện 身thân 中trung 最tối 初sơ 生sanh 故cố 。 七thất 因nhân 圓viên 故cố 立lập 無vô 生sanh 智trí 。 具cụ 以dĩ 見kiến 。 修tu 。 及cập 與dữ 無Vô 學Học 一nhất 切thiết 聖thánh 道Đạo 。 為vi 同đồng 類loại 因nhân 生sanh 故cố 名danh 因nhân 圓viên 。 初sơ 盡tận 智trí 生sanh 雖tuy 以dĩ 見kiến 。 修tu 聖thánh 道Đạo 為vi 因nhân 。 未vị 以dĩ 無Vô 學Học 聖thánh 道Đạo 為vi 因nhân 。 不bất 名danh 因nhân 圓viên 。 後hậu 相tương 續tục 位vị 。 雖tuy 亦diệc 無Vô 學Học 聖thánh 道Đạo 為vi 因nhân 應ưng 名danh 因nhân 圓viên 。 據cứ 初sơ 說thuyết 故cố 。 或hoặc 彼bỉ 盡tận 智trí 非phi 無vô 生sanh 智trí 為vi 因nhân 故cố 生sanh 。 不bất 名danh 因nhân 圓viên 。

如như 上thượng 所sở 言ngôn 至chí 治trị 上thượng 欲dục 耶da 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四Tứ 明Minh 法Pháp 。 類loại 兼kiêm 治trị 。 牒điệp 前tiền 問vấn 起khởi 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 法pháp 智trí 全toàn 能năng 對đối 治trị 欲dục 法pháp 。 類loại 智trí 全toàn 能năng 對đối 治trị 上thượng 法pháp 。 為vi 有hữu 少thiểu 分phần 法pháp 智trí 治trị 上thượng 界giới 耶da 。 為vi 有hữu 少thiểu 分phần 類loại 智trí 治trị 欲dục 界giới 耶da 。

頌tụng 曰viết 至chí 無vô 能năng 治trị 欲dục 者giả 。 答đáp 。 修tu 道Đạo 所sở 攝nhiếp 滅diệt 。 道Đạo 法Pháp 智trí 。 兼kiêm 能năng 對đối 治trị 上thượng 界giới 修tu 斷đoạn 。 欲dục 界giới 滅diệt 。 道đạo 勝thắng 於ư 上thượng 界giới 苦khổ 。 集tập 法pháp 故cố 。 故cố 緣duyên 下hạ 勝thắng 能năng 治trị 上thượng 劣liệt 。 欲dục 苦khổ 。 集tập 麁thô 。 上thượng 苦khổ 。 集tập 細tế 。 緣duyên 麁thô 不bất 能năng 治trị 細tế 。 故cố 苦khổ 。 集tập 法pháp 智trí 。 不bất 治trị 上thượng 修tu 惑hoặc 。 又hựu 復phục 已dĩ 除trừ 自tự 界giới 怨oán 已dĩ 。 能năng 兼kiêm 對đối 治trị 他tha 界giới 怨oán 故cố 。 由do 此thử 類loại 智trí 無vô 能năng 治trị 欲dục 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 要yếu 於ư 自tự 界giới 所sở 作tác 已dĩ 圓viên 。 方phương 可khả 兼kiêm 為vi 他tha 界giới 所sở 作tác 。 非phi 諸chư 類loại 智trí 己kỷ 事sự 成thành 時thời 。 他tha 事sự 未vị 成thành 。 有hữu 須tu 助trợ 義nghĩa 。 故cố 無vô 類loại 智trí 治trị 欲dục 界giới 法pháp (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 若nhược 以dĩ 滅diệt 。 道Đạo 法Pháp 智trí 。 離ly 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 染nhiễm 時thời 。 彼bỉ 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 法pháp 無vô 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 。 為vi 法pháp 智trí 品phẩm 攝nhiếp 。 為vi 類loại 智trí 品phẩm 攝nhiếp 耶da 。 若nhược 法pháp 智trí 品phẩm 攝nhiếp 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 彼bỉ 法pháp 及cập 斷đoạn 。 類loại 智trí 所sở 知tri 故cố 。 若nhược 類loại 智trí 品phẩm 攝nhiếp 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 彼bỉ 斷đoạn 及cập 得đắc 。 法pháp 智trí 所sở 證chứng 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 類loại 智trí 品phẩm 攝nhiếp 。 問vấn 豈khởi 不bất 彼bỉ 斷đoạn 及cập 得đắc 法Pháp 智trí 所sở 證chứng 耶da 。 答đáp 雖tuy 法pháp 智trí 所sở 證chứng 。 而nhi 類loại 智trí 所sở 知tri 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 無vô 漏lậu 離ly 繫hệ 得đắc 。 法pháp 智trí 品phẩm 攝nhiếp 。 問vấn 豈khởi 不bất 彼bỉ 法pháp 及cập 斷đoạn 。 類loại 智trí 所sở 知tri 耶da 。 答đáp 雖tuy 類loại 智trí 所sở 知tri 。 而nhi 法pháp 智trí 攝nhiếp 法pháp 智trí 所sở 證chứng 故cố 。 評bình 曰viết 。 此thử 中trung 初sơ 說thuyết 為vi 善thiện 。 以dĩ 類loại 智trí 品phẩm 是thị 彼bỉ 不bất 共cộng 決quyết 定định 對đối 治trị 故cố 。 於ư 此thử 十thập 智trí 中trung 至chí 謂vị 離ly 空không 。 非phi 我ngã 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 十thập 智trí 行hành 相tương/tướng 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 十thập 智trí 行hành 相tương/tướng 。 二nhị 明minh 行hành 攝nhiếp 淨tịnh 盡tận 。 三Tam 明Minh 實thật 體thể 能năng 所sở 。 此thử 即tức 明minh 十thập 智trí 行hành 相tương/tướng 。 論luận 曰viết 至chí 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 初sơ 行hành 頌tụng 。 等đẳng 謂vị 等đẳng 取thủ 假giả 想tưởng 觀quán 等đẳng 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

他tha 心tâm 智trí 中trung 至chí 不bất 緣duyên 想tưởng 等đẳng 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 頌tụng 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 雖tuy 作tác 共cộng 相tương 。 是thị 欣hân 行hành 故cố 。 而nhi 能năng 別biệt 觀quán 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 問vấn 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 作tác 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 何hà 故cố 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 相tương/tướng 。 解giải 云vân 將tương 答đáp 此thử 問vấn 。 略lược 作tác 三tam 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 敘tự 古cổ 解giải 。 二nhị 出xuất 過quá 非phi 。 三tam 述thuật 正chánh 義nghĩa 。

敘tự 古cổ 解giải 者giả 。 第đệ 一nhất 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 道đạo 智trí 為vi 加gia 行hành 故cố 作tác 道đạo 四tứ 行hành 。 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 以dĩ 苦khổ 。 集tập 智trí 為vi 加gia 行hành 。 所sở 以dĩ 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 魏ngụy 念niệm 法Pháp 師sư 云vân 。 若nhược 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 作tác 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 即tức 知tri 他tha 心tâm 用dụng 盡tận 。 若nhược 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 作tác 苦khổ 等đẳng 八bát 行hành 相tương/tướng 。 即tức 知tri 他tha 心tâm 用dụng 不bất 盡tận 。 知tri 苦khổ 不bất 知tri 集tập 。 知tri 集tập 不bất 知tri 苦khổ 。 所sở 以dĩ 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 彭# 城thành 嵩tung 法Pháp 師sư 云vân 。 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 理lý 事sự 須tu 等đẳng 。 所sở 緣duyên 無vô 漏lậu 心tâm 既ký 是thị 理lý 觀quán 。 能năng 緣duyên 他tha 心tâm 智trí 還hoàn 須tu 作tác 理lý 觀quán 知tri 。 故cố 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 作tác 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 所sở 緣duyên 有hữu 漏lậu 心tâm 既ký 是thị 事sự 觀quán 。 能năng 緣duyên 他tha 心tâm 智trí 還hoàn 須tu 事sự 觀quán 知tri 。 故cố 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 出xuất 過quá 非phi 者giả 。 一nhất 破phá 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 本bổn 論luận 既ký 言ngôn 有hữu 學học 八bát 智trí 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 皆giai 容dung 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 而nhi 言ngôn 道đạo 智trí 他tha 心tâm 加gia 行hành 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 二nhị 破phá 魏ngụy 念niệm 法Pháp 師sư 云vân 。 無vô 漏lậu 心tâm 上thượng 亦diệc 有hữu 四tứ 行hành 。 知tri 一nhất 非phi 餘dư 還hoàn 不bất 知tri 盡tận 。 應ưng 當đương 不bất 作tác 道đạo 下hạ 行hành 相tương/tướng 。 三tam 破phá 嵩tung 法Pháp 師sư 云vân 。 有hữu 漏lậu 煖noãn 等đẳng 既ký 作tác 理lý 觀quán 。 能năng 緣duyên 他tha 心tâm 智trí 。 應ưng 亦diệc 作tác 理lý 觀quán 。 若nhược 言ngôn 非phi 真chân 理lý 觀quán 是thị 似tự 理lý 觀quán 。 亦diệc 應ưng 他tha 心tâm 智trí 作tác 似tự 理lý 觀quán 知tri 。 非phi 事sự 觀quán 知tri 。 第đệ 三tam 述thuật 正chánh 義nghĩa 者giả 。 一nhất 解giải 云vân 無vô 漏lậu 心tâm 勝thắng 。 難nan 可khả 知tri 故cố 。 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 不bất 能năng 知tri 彼bỉ 。 要yếu 起khởi 無vô 漏lậu 方phương 能năng 知tri 彼bỉ 。 所sở 以dĩ 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 作tác 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 漏lậu 心tâm 劣liệt 易dị 可khả 知tri 故cố 。 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 是thị 能năng 知tri 彼bỉ 故cố 。 不bất 起khởi 彼bỉ 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 知tri 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 起khởi 時thời 即tức 易dị 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 不bất 多đa 修tu 習tập 。 起khởi 時thời 即tức 難nạn/nan 。 有hữu 漏lậu 起khởi 易dị 故cố 。 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 還hoàn 起khởi 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 無vô 漏lậu 起khởi 難nạn/nan 故cố 。 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 觀quán 。 起khởi 易dị 足túc 知tri 。 誰thùy 復phục 捨xả 易dị 從tùng 難nạn/nan 。 問vấn 但đãn 應ưng 初sơ 定định 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 欲dục 界giới 心tâm 。 起khởi 時thời 易dị 故cố 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 他tha 心tâm 智trí 。 應ưng 不bất 能năng 知tri 欲dục 界giới 他tha 心tâm 。 起khởi 時thời 難nạn/nan 故cố 。 誰thùy 復phục 捨xả 易dị 從tùng 難nạn/nan 。 解giải 云vân 欲dục 知tri 欲dục 界giới 心tâm 。 必tất 不bất 故cố 起khởi 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 他tha 心tâm 智trí 知tri 。 但đãn 為vi 餘dư 事sự 入nhập 二nhị 定định 等đẳng 。 因nhân 入nhập 彼bỉ 定định 便tiện 起khởi 彼bỉ 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 欲dục 界giới 心tâm 也dã 。 難nạn/nan 云vân 亦diệc 可khả 因nhân 為vi 餘dư 事sự 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。 便tiện 起khởi 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 解giải 云vân 從tùng 無vô 漏lậu 心tâm 起khởi 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 易dị 。 起khởi 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 難nạn/nan 。 起khởi 易dị 足túc 知tri 。 故cố 不bất 起khởi 難nạn/nan 。 問vấn 入nhập 二nhị 定định 等đẳng 知tri 欲dục 界giới 心tâm 時thời 。 何hà 故cố 不bất 還hoàn 起khởi 初sơ 定định 他tha 心tâm 智trí 知tri 欲dục 界giới 心tâm 。 而nhi 起khởi 二nhị 定định 等đẳng 知tri 欲dục 心tâm 耶da 。 解giải 云vân 當đương 地địa 起khởi 易dị 故cố 起khởi 當đương 地địa 。 異dị 地địa 起khởi 難nạn/nan 不bất 起khởi 初sơ 定định 。 第đệ 二nhị 解giải 云vân 。 欣hân 觀quán 容dung 可khả 別biệt 知tri 。 故cố 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 作tác 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 厭yếm 觀quán 必tất 欲dục 總tổng 遣khiển 。 故cố 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 作tác 苦khổ 。 集tập 八bát 行hành 觀quán 。 故cố 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 他tha 身thân 無vô 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 細tế 故cố 。 勝thắng 故cố 。 非phi 己kỷ 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 境cảnh 。 其kỳ 理lý 可khả 然nhiên 。 何hà 緣duyên 己kỷ 身thân 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 不bất 能năng 知tri 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 。 心tâm 所sở 。 於ư 有hữu 漏lậu 境cảnh 無vô 漏lậu 智trí 生sanh 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 異dị 此thử 智trí 故cố 。 謂vị 無vô 漏lậu 智trí 緣duyên 有hữu 漏lậu 時thời 。 必tất 是thị 總tổng 緣duyên 厭yếm 背bối/bội 行hành 相tương/tướng 。 是thị 故cố 決quyết 定định 不bất 能năng 。 別biệt 緣duyên 他tha 心tâm 。 心tâm 所sở 成thành 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 諸chư 聖thánh 智trí 緣duyên 有hữu 漏lậu 時thời 。 必tất 於ư 所sở 緣duyên 深thâm 生sanh 厭yếm 背bối/bội 。 樂nhạo/nhạc/lạc 總tổng 棄khí 捨xả 不bất 樂nhạo 別biệt 觀quán 。 緣duyên 無vô 漏lậu 時thời 生sanh 欣hân 樂nhạo 故cố 。 既ký 總tổng 觀quán 已dĩ 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 別biệt 觀quán 。 如như 有hữu 見kiến 聞văn 非phi 所sở 愛ái 事sự 。 總tổng 緣duyên 便tiện 捨xả 。 不bất 樂nhạo 別biệt 緣duyên 。 於ư 所sở 愛ái 中trung 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 總tổng 見kiến 聞văn 已dĩ 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 別biệt 緣duyên 。 是thị 故cố 於ư 他tha 有hữu 漏lậu 心tâm 等đẳng 。 必tất 無vô 聖thánh 智trí 一nhất 一nhất 別biệt 觀quán 。 成thành 緣duyên 有hữu 漏lậu 心tâm 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 決quyết 定định 。 於ư 他tha 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 別biệt 別biệt 知tri 故cố 。 豈khởi 不bất 亦diệc 有hữu 三tam 念niệm 住trụ 攝nhiếp 苦khổ 。 集tập 忍nhẫn 智trí 。 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 但đãn 緣duyên 一nhất 法pháp 。 緣duyên 多đa 體thể 故cố (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 至chí 有hữu 貪tham 心tâm 等đẳng 者giả 。 難nạn/nan 。 若nhược 他tha 心tâm 智trí 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 一nhất 一nhất 別biệt 緣duyên 。 何hà 故cố 佛Phật 說thuyết 如như 實thật 了liễu 知tri 。 有hữu 貪tham 心tâm 等đẳng 。 准chuẩn 此thử 經Kinh 文văn 。 貪tham 等đẳng 與dữ 心tâm 俱câu 時thời 取thủ 也dã 。

非phi 俱câu 時thời 取thủ 至chí 及cập 垢cấu 者giả 。 答đáp 。 如như 取thủ 衣y 不bất 取thủ 垢cấu 。 取thủ 垢cấu 不bất 取thủ 衣y 。 取thủ 貪tham 等đẳng 心tâm 前tiền 後hậu 別biệt 取thủ 。 非phi 俱câu 時thời 取thủ 也dã 。

有hữu 貪tham 心tâm 者giả 至chí 唯duy 貪tham 所sở 繫hệ 者giả 。 因nhân 解giải 經kinh 中trung 有hữu 貪tham 心tâm 等đẳng 。 總tổng 明minh 十thập 一nhất 對đối 心tâm 。 此thử 下hạ 第đệ 一nhất 釋thích 有hữu 貪tham 心tâm 離ly 貪tham 心tâm 。 泛phiếm 明minh 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。 二nhị 義nghĩa 有hữu 貪tham 。 一nhất 貪tham 相tương 應ứng 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 二nhị 貪tham 所sở 繫hệ 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 相tương 應ứng 心tâm 具cụ 由do 二nhị 義nghĩa 。 餘dư 有hữu 漏lậu 心tâm 唯duy 貪tham 所sở 繫hệ 。

有hữu 說thuyết 經Kinh 言ngôn 至chí 應ưng 得đắc 離ly 貪tham 名danh 者giả 。 此thử 下hạ 諸chư 師sư 解giải 他tha 心tâm 智trí 經kinh 有hữu 貪tham 心tâm 等đẳng 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 有hữu 一nhất 師sư 說thuyết 。 此thử 經Kinh 中trung 言ngôn 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。 於ư 前tiền 二nhị 種chủng 唯duy 說thuyết 第đệ 一nhất 貪tham 相tương 應ứng 心tâm 。 離ly 貪tham 心tâm 者giả 。 謂vị 治trị 貪tham 心tâm 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 善thiện 心tâm 。 但đãn 能năng 對đối 治trị 貪tham 者giả 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 若nhược 異dị 我ngã 說thuyết 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 貪tham 不bất 相tương 應ứng 名danh 。 離ly 貪tham 心tâm 者giả 。 餘dư 瞋sân 等đẳng 。 惑hoặc 相tương 應ứng 者giả 。 應ưng 得đắc 離ly 貪tham 名danh 。 然nhiên 不bất 可khả 說thuyết 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 故cố 。

若nhược 爾nhĩ 有hữu 心tâm 至chí 離ly 貪tham 心tâm 等đẳng 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 心tâm 非phi 貪tham 對đối 治trị 不bất 染nhiễm 污ô 性tánh 。 即tức 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 一nhất 分phần/phân 善thiện 心tâm 。 應ưng 許hứa 此thử 心tâm 非phi 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 貪tham 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 非phi 名danh 離ly 貪tham 心tâm 不bất 治trị 貪tham 故cố 。 然nhiên 彼bỉ 亦diệc 是thị 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 所sở 繫hệ 故cố 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 有hữu 嗔sân 心tâm 等đẳng 。 若nhược 非phi 攝nhiếp 者giả 。 即tức 有hữu 十thập 一nhất 對đối 攝nhiếp 心tâm 不bất 盡tận 。

是thị 故cố 應ưng 許hứa 至chí 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 訖ngật 。 復phục 作tác 是thị 言ngôn 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 餘dư 師sư 所sở 說thuyết 。 為vi 貪tham 所sở 繫hệ 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 對đối 治trị 貪tham 心tâm 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 其kỳ 離ly 貪tham 心tâm 同đồng 第đệ 一nhất 師sư 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 好hảo/hiếu 。 謂vị 貪tham 所sở 繫hệ 故cố 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 對đối 治trị 故cố 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 又hựu 解giải 後hậu 師sư 既ký 說thuyết 為vi 貪tham 所sở 繫hệ 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 明minh 知tri 貪tham 對đối 治trị 故cố 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 可khả 攝nhiếp 心tâm 盡tận 。 論luận 主chủ 此thử 文văn 權quyền 難nạn/nan 第đệ 一nhất 師sư 立lập 第đệ 二nhị 師sư 。 至chí 後hậu 文văn 中trung 第đệ 二nhị 亦diệc 破phá 。

乃nãi 至chí 有hữu 癡si 離ly 癡si 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 此thử 即tức 類loại 釋thích 。 第đệ 二nhị 對đối 有hữu 嗔sân 。 離ly 嗔sân 。 第đệ 三tam 對đối 有hữu 癡si 。 離ly 癡si 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 至chí 相tương 應ứng 知tri 故cố 者giả 。 第đệ 四tứ 對đối 聚tụ 。 散tán 心tâm 。 散tán 動động 即tức 是thị 散tán 亂loạn 異dị 名danh 。 體thể 即tức 是thị 定định 。 約ước 相tương 續tục 位vị 數số 散tán 動động 故cố 立lập 散tán 動động 名danh 。 問vấn 散tán 動động 定định 能năng 除trừ 。 散tán 動động 定định 為vi 體thể 。 智trí 慧tuệ 遣khiển 無vô 明minh 。 無vô 明minh 慧tuệ 為vi 體thể 。 解giải 云vân 約ước 相tương 續tục 位vị 說thuyết 定định 散tán 動động 。 若nhược 約ước 剎sát 那na 定định 亦diệc 不bất 散tán 。 無vô 明minh 不bất 爾nhĩ 。 相tương 續tục 剎sát 那na 皆giai 無vô 智trí 故cố 。 故cố 體thể 非phi 慧tuệ 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 婆bà 沙sa 說thuyết 聚tụ 心tâm 為vi 略lược 心tâm 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。

西tây 方phương 諸chư 師sư 至chí 說thuyết 名danh 為vi 散tán 者giả 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 即tức 是thị 健kiện 駄đà 羅la 國quốc 諸chư 師sư 也dã 。 婆bà 沙sa 云vân 外ngoại 國quốc 師sư 。

此thử 不bất 應ưng 理lý 至chí 道đạo 智trí 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 破phá 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 諸chư 染nhiễm 污ô 心tâm 若nhược 與dữ 眠miên 相tương 應ứng 。 應ưng 通thông 聚tụ 。 散tán 故cố 。 眠miên 故cố 名danh 聚tụ 。 染nhiễm 故cố 名danh 散tán 。 又hựu 應ưng 違vi 害hại 發phát 智trí 本bổn 論luận 所sở 言ngôn 。 如như 實thật 知tri 聚tụ 心tâm 。 具cụ 足túc 有hữu 四Tứ 智Trí 。 謂vị 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 。 世thế 俗tục 智trí 。 道đạo 智trí 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 九cửu 十thập 云vân 。 略lược 心tâm 如như 實thật 知tri 略lược 心tâm 。 此thử 四Tứ 智Trí 謂vị 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 。 世thế 俗tục 智trí 。 道đạo 智trí 。 散tán 心tâm 如như 實thật 知tri 散tán 心tâm 。 此thử 一nhất 智trí 謂vị 世thế 俗tục 智trí 。 此thử 隨tùy 所sở 應ưng 如như 前tiền 。 婆bà 沙sa 前tiền 卷quyển 釋thích 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 中trung 。 不bất 說thuyết 他tha 心tâm 智trí 。 答đáp 他tha 心tâm 智trí 知tri 他tha 相tương 續tục 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 中trung 如như 實thật 智trí 知tri 自tự 相tương 續tục 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 次thứ 他tha 心tâm 智trí 知tri 現hiện 在tại 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 中trung 如như 實thật 智trí 知tri 過quá 去khứ 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 又hựu 云vân 。 問vấn 此thử 中trung 復phục 何hà 故cố 不bất 說thuyết 苦khổ 。 集tập 智trí 耶da 。 有hữu 說thuyết 此thử 中trung 亦diệc 應ưng 說thuyết 苦khổ 。 集tập 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 當đương 知tri 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。 有hữu 說thuyết 。 苦khổ 。 集tập 智trí 是thị 厭yếm 行hành 相tương/tướng 智trí 。 此thử 中trung 如như 實thật 智trí 是thị 欣hân 行hành 相tương/tướng 智trí 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 苦khổ 。 集tập 智trí 緣duyên 所sở 厭yếm 事sự 。 此thử 中trung 如như 實thật 智trí 緣duyên 所sở 欣hân 事sự 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 又hựu 云vân 。 不bất 說thuyết 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 此thử 是thị 見kiến 蘊uẩn 但đãn 說thuyết 諸chư 見kiến 性tánh 智trí 。 非phi 彼bỉ 見kiến 性tánh 智trí 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 婆bà 沙sa 論luận 文văn 不bất 簡giản 滅diệt 智trí 。 不bất 知tri 心tâm 故cố 。 此thử 在tại 絕tuyệt 言ngôn 。 若nhược 說thuyết 睡thụy 眠miên 名danh 為vi 聚tụ 心tâm 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 文văn 。 但đãn 應ưng 說thuyết 一nhất 世thế 俗tục 智trí 知tri 。 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 四Tứ 智Trí 知tri 也dã 。 婆bà 沙sa 評bình 家gia 同đồng 此thử 論luận 破phá 。

沈trầm 心tâm 者giả 至chí 相tương 應ứng 起khởi 故cố 者giả 。 第đệ 五ngũ 對đối 沈trầm 心tâm 。 策sách 心tâm 。 婆bà 沙sa 云vân 下hạ 心tâm 。 舉cử 心tâm 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。

少thiểu 心tâm 者giả 至chí 得đắc 少thiểu 大đại 名danh 者giả 。 第đệ 六lục 對đối 少thiểu 心tâm 。 大đại 心tâm 。 少thiểu 心tâm 者giả 謂vị 染nhiễm 心tâm 。 少thiểu 淨tịnh 品phẩm 人nhân 所sở 好hiếu 習tập 故cố 。 大đại 心tâm 者giả 謂vị 善thiện 心tâm 。 多đa 淨tịnh 品phẩm 人nhân 所sở 好hiếu 習tập 故cố 。 故cố 染nhiễm 名danh 少thiểu 。 善thiện 名danh 為vi 大đại 。 或hoặc 由do 三tam 根căn 少thiểu 。 多đa 。 或hoặc 由do 價giá 數số 少thiểu 。 多đa 。 或hoặc 由do 眷quyến 屬thuộc 少thiểu 。 多đa 。 或hoặc 由do 隨tùy 轉chuyển 少thiểu 。 多đa 。 或hoặc 由do 力lực 用dụng 少thiểu 。 多đa 。 故cố 名danh 少thiểu 。 大đại 。 染nhiễm 心tâm 根căn 少thiểu 。 若nhược 與dữ 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 俱câu 起khởi 。 即tức 一nhất 根căn 相tướng 應ưng 。 若nhược 與dữ 貪tham 。 嗔sân 俱câu 起khởi 。 即tức 二nhị 根căn 相tướng 應ưng 。 以dĩ 貪tham 。 嗔sân 起khởi 必tất 有hữu 相tương 應ứng 無vô 明minh 故cố 。 故cố 言ngôn 極cực 二nhị 相tương 應ứng 。 理lý 實thật 現hiện 染nhiễm 亦diệc 不bất 名danh 修tu 。 現hiện 在tại 善thiện 法Pháp 亦diệc 名danh 為vi 修tu 。 且thả 望vọng 未vị 來lai 以dĩ 明minh 眷quyến 屬thuộc 。 染nhiễm 心tâm 隨tùy 轉chuyển 少thiểu 。 唯duy 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 三tam 蘊uẩn 故cố 。 善thiện 心tâm 隨tùy 轉chuyển 多đa 。 散tán 心tâm 雖tuy 復phục 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 三tam 蘊uẩn 隨tùy 轉chuyển 。 若nhược 在tại 定định 心tâm 。 通thông 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 四tứ 蘊uẩn 隨tùy 轉chuyển 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

掉trạo 心tâm 者giả 至chí 能năng 治trị 彼bỉ 故cố 者giả 。 第đệ 七thất 對đối 掉trạo 心tâm 。 不bất 掉trạo 心tâm 。 能năng 治trị 彼bỉ 故cố 即tức 是thị 定định 心tâm 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 不bất 掉trạo 心tâm 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 奢xa 摩ma 他tha 相tương 應ứng 故cố 。 或hoặc 能năng 治trị 彼bỉ 即tức 是thị 行hành 捨xả 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 不bất 掉trạo 心tâm 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 行hành 捨xả 相tương 應ứng 故cố 。

不bất 靜tĩnh 靜tĩnh 心tâm 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 第đệ 八bát 對đối 不bất 靜tĩnh 心tâm 。 靜tĩnh 心tâm 。 准chuẩn 掉trạo 。 不bất 掉trạo 釋thích 。 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 不bất 靜tĩnh 心tâm 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 心tâm 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 相tướng 應ưng 故cố 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 不bất 寂tịch 靜tĩnh 性tánh 。 靜tĩnh 心tâm 者giả 謂vị 善thiện 心tâm 。 寂tịch 靜tĩnh 相tương 應ứng 故cố 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 皆giai 寂tịch 靜tĩnh 性tánh 。

不bất 定định 心tâm 者giả 至chí 能năng 治trị 彼bỉ 故cố 者giả 。 第đệ 九cửu 對đối 不bất 定định 。 定định 心tâm 。 謂vị 能năng 治trị 彼bỉ 散tán 動động 之chi 心tâm 。 即tức 是thị 定định 心tâm 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 不bất 定định 心tâm 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 心tâm 。 散tán 亂loạn 相tương 應ứng 故cố 。 定định 心tâm 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 。 等đẳng 持trì 相tương 應ứng 故cố 。

不bất 修tu 心tâm 者giả 至chí 容dung 有hữu 二nhị 修tu 故cố 者giả 。 第đệ 十thập 對đối 不bất 修tu 。 修tu 心tâm 。 不bất 修tu 心tâm 者giả 。 謂vị 染nhiễm 心tâm 。 得đắc 。 習tập 二nhị 修tu 俱câu 不bất 攝nhiếp 故cố 。 修tu 心tâm 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 。 容dung 有hữu 得đắc 。 習tập 二nhị 種chủng 修tu 故cố 。 從tùng 來lai 未vị 得đắc 今kim 時thời 創sáng/sang 得đắc 名danh 得đắc 修tu 。 此thử 通thông 法pháp 俱câu 及cập 法pháp 前tiền 得đắc 。 體thể 現hiện 在tại 前tiền 即tức 名danh 習tập 修tu 。 此thử 通thông 初sơ 。 後hậu 皆giai 名danh 習tập 修tu 。 於ư 善thiện 法Pháp 中trung 。 或hoặc 有hữu 得đắc 修tu 非phi 習tập 修tu 。 如như 未vị 來lai 善thiện 今kim 時thời 創sáng/sang 修tu 。 或hoặc 有hữu 習tập 修tu 非phi 得đắc 修tu 。 如như 曾tằng 修tu 善thiện 體thể 現hiện 在tại 前tiền 。 或hoặc 有hữu 得đắc 。 修tu 亦diệc 習tập 修tu 。 如như 未vị 來lai 曾tằng 修tu 善thiện 今kim 創sáng/sang 現hiện 前tiền 。 或hoặc 有hữu 非phi 得đắc 。 修tu 非phi 習tập 修tu 。 除trừ 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 非phi 皆giai 具cụ 有hữu 故cố 置trí 容dung 言ngôn 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 修tu 心tâm 者giả 。 謂vị 於ư 得đắc 修tu 。 習tập 修tu 。 隨tùy 一nhất 或hoặc 俱câu 修tu 心tâm 。

不bất 解giải 脫thoát 心tâm 至chí 容dung 解giải 脫thoát 故cố 者giả 。 第đệ 十thập 一nhất 對đối 不bất 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 心tâm 。 不bất 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。 謂vị 染nhiễm 心tâm 。 體thể 是thị 染nhiễm 故cố 。 自tự 性tánh 不bất 解giải 脫thoát 。 於ư 有hữu 惑hoặc 身thân 中trung 起khởi 故cố 。 名danh 相tướng 續tục 不bất 解giải 脫thoát 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 不bất 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。 謂vị 於ư 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 。 相tương 續tục 解giải 脫thoát 不bất 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。 謂vị 善thiện 心tâm 。 自tự 性tánh 容dung 解giải 脫thoát 。 相tương 續tục 容dung 解giải 脫thoát 。 一nhất 切thiết 善thiện 心tâm 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 漏lậu 。 二nhị 無vô 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 者giả 。 名danh 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 。 體thể 離ly 縛phược 故cố 。 通thông 學học 。 無Vô 學Học 。 非phi 諸chư 善thiện 心tâm 法pháp 皆giai 名danh 解giải 脫thoát 故cố 置trí 容dung 言ngôn 。 善thiện 心tâm 依y 身thân 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 惑hoặc 身thân 。 二nhị 無vô 惑hoặc 身thân 。 若nhược 依y 無vô 惑hoặc 身thân 名danh 相tướng 續tục 解giải 脫thoát 。 此thử 據cứ 出xuất 障chướng 。 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 非phi 諸chư 依y 身thân 皆giai 名danh 解giải 脫thoát 故cố 置trí 容dung 言ngôn 。 謂vị 善thiện 心tâm 中trung 若nhược 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 名danh 解giải 脫thoát 心tâm 。 若nhược 依y 相tương 續tục 解giải 脫thoát 身thân 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 心tâm 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 或hoặc 有hữu 善thiện 心tâm 。 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 非phi 相tướng 續tục 解giải 脫thoát 。 謂vị 學học 無vô 漏lậu 心tâm 。 或hoặc 有hữu 善thiện 心tâm 。 相tương 續tục 解giải 脫thoát 非phi 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 。 謂vị 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 善thiện 心tâm 。 或hoặc 有hữu 善thiện 心tâm 。 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 亦diệc 相tương 續tục 解giải 脫thoát 。 謂vị 無Vô 學Học 無vô 漏lậu 心tâm 。 或hoặc 有hữu 善thiện 心tâm 。 非phi 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 亦diệc 非phi 相tướng 續tục 解giải 脫thoát 。 謂vị 學học 有hữu 漏lậu 及cập 異dị 生sanh 善thiện 心tâm 。 於ư 四tứ 句cú 中trung 前tiền 三tam 名danh 解giải 脫thoát 心tâm 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。 謂vị 於ư 自tự 性tánh 解giải 脫thoát 相tương 續tục 解giải 脫thoát 。 隨tùy 一nhất 或hoặc 俱câu 解giải 脫thoát 心tâm 。

如như 是thị 所sở 釋thích 至chí 諸chư 句cú 別biệt 義nghĩa 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 問vấn 。 如như 是thị 所sở 釋thích 一nhất 即tức 不bất 順thuận 契Khế 經Kinh 。 二nhị 不bất 能năng 辨biện 諸chư 句cú 別biệt 義nghĩa 。

如như 何hà 此thử 釋thích 不bất 順thuận 契Khế 經Kinh 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 問vấn 。 如như 何hà 我ngã 釋thích 不bất 順thuận 契Khế 經Kinh 。

經kinh 言ngôn 此thử 心tâm 至chí 有hữu 觀quán 無vô 止chỉ 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 答đáp 。 經kinh 言ngôn 此thử 心tâm 云vân 何hà 內nội 聚tụ 。 謂vị 心tâm 若nhược 與dữ 惛hôn 沈trầm 俱câu 行hành 。 睡thụy 眠miên 俱câu 行hành 。 或hoặc 內nội 相tương 應ứng 有hữu 止chỉ 無vô 觀quán 。 謂vị 無vô 色sắc 定định 。 或hoặc 言ngôn 內nội 者giả 。 謂vị 內nội 心tâm 中trung 非phi 要yếu 在tại 定định 。 經kinh 部bộ 定định 。 慧tuệ 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 故cố 言ngôn 有hữu 止chỉ 無vô 觀quán 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 皆giai 名danh 內nội 聚tụ 。 云vân 何hà 外ngoại 散tán 。 謂vị 心tâm 遊du 涉thiệp 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 隨tùy 散tán 隨tùy 流lưu 。 或hoặc 內nội 相tương 應ứng 有hữu 觀quán 無vô 止chỉ 。 謂vị 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 或hoặc 言ngôn 內nội 者giả 。 謂vị 內nội 心tâm 中trung 非phi 要yếu 在tại 定định 。 經kinh 部bộ 定định 。 慧tuệ 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 故cố 言ngôn 有hữu 觀quán 無vô 止chỉ 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 皆giai 名danh 外ngoại 散tán 。

豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 至chí 通thông 聚tụ 散tán 過quá 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 責trách 。 豈khởi 不bất 前tiền 難nạn/nan 西tây 方phương 諸chư 師sư 染nhiễm 心tâm 眠miên 俱câu 便tiện 有hữu 一nhất 心tâm 通thông 聚tụ 。 散tán 過quá 。

雖tuy 說thuyết 非phi 理lý 至chí 是thị 散tán 心tâm 故cố 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 釋thích 。 雖tuy 說thuyết 非phi 理lý 。 我ngã 宗tông 不bất 許hứa 與dữ 睡thụy 眠miên 俱câu 諸chư 染nhiễm 污ô 心tâm 是thị 散tán 心tâm 故cố 。 眠miên 俱câu 染nhiễm 心tâm 。 唯duy 聚tụ 心tâm 故cố 。 故cố 無vô 一nhất 心tâm 通thông 聚tụ 。 散tán 過quá 。

豈khởi 不bất 又hựu 說thuyết 本bổn 論luận 相tương 違vi 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 難nạn/nan 。 豈khởi 不bất 又hựu 說thuyết 本bổn 論luận 相tương 違vi 聚tụ 心tâm 具cụ 足túc 四Tứ 智Trí 知tri 耶da 。

寧ninh 違vi 論luận 文văn 勿vật 違vi 經kinh 說thuyết 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 答đáp 。

如như 何hà 不bất 辨biện 諸chư 句cú 別biệt 義nghĩa 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 問vấn 。

謂vị 依y 此thử 釋thích 至chí 八bát 異dị 相tướng 故cố 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 答đáp 。 十thập 一nhất 對đối 中trung 初sơ 之chi 三tam 對đối 貪tham 等đẳng 不bất 竝tịnh 。 分phân 明minh 別biệt 說thuyết 理lý 且thả 可khả 然nhiên 。 不bất 能năng 辨biện 了liễu 散tán 等đẳng 。 聚tụ 等đẳng 八bát 對đối 異dị 相tướng 。 謂vị 一nhất 剎sát 那na 染nhiễm 心tâm 。 即tức 是thị 散tán 等đẳng 八bát 。 一nhất 剎sát 那na 善thiện 心tâm 。 即tức 是thị 聚tụ 等đẳng 八bát 。

依y 我ngã 所sở 釋thích 至chí 別biệt 立lập 八bát 名danh 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 救cứu 。 依y 我ngã 所sở 釋thích 非phi 不bất 能năng 辨biện 此thử 契Khế 經Kinh 中trung 八bát 句cú 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 雖tuy 散tán 等đẳng 同đồng 是thị 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 為vi 顯hiển 其kỳ 過quá 失thất 差sai 別biệt 。 故cố 依y 八bát 義nghĩa 別biệt 立lập 八bát 名danh 。 欲dục 令linh 有hữu 情tình 。 生sanh 厭yếm 離ly 故cố 。 及cập 雖tuy 聚tụ 等đẳng 同đồng 是thị 善thiện 心tâm 。 而nhi 為vi 顯hiển 其kỳ 。 功công 德đức 差sai 別biệt 。 故cố 依y 八bát 義nghĩa 別biệt 立lập 八bát 名danh 。 欲dục 令linh 有hữu 情tình 生sanh 欣hân 樂nhạo 故cố 。

既ký 不bất 能năng 通thông 至chí 名danh 非phi 時thời 修tu 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 破phá 。 既ký 不bất 能năng 通thông 所sở 違vi 經kinh 說thuyết 。 所sở 辨biện 八bát 義nghĩa 。 不bất 依y 經kinh 故cố 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 又hựu 若nhược 沈trầm 相tương 應ứng 心tâm 即tức 掉trạo 相tương 應ứng 心tâm 者giả 。 經kinh 不bất 應ưng 說thuyết 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 心tâm 沈trầm 。 恐khủng 沈trầm 修tu 安an 。 定định 。 捨xả 三tam 覺giác 支chi 者giả 名danh 非phi 時thời 修tu 。 修tu 擇trạch 。 進tiến 。 喜hỷ 名danh 依y 時thời 修tu 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 心tâm 掉trạo 。 恐khủng 掉trạo 修tu 擇trạch 。 進tiến 。 喜hỷ 名danh 非phi 時thời 修tu 。 修tu 安an 。 定định 。 捨xả 名danh 依y 時thời 修tu 。 此thử 經Kinh 意ý 說thuyết 。 心tâm 沈trầm 須tu 策sách 。 心tâm 掉trạo 須tu 抑ức 。 沈trầm 心tâm 。 掉trạo 心tâm 經kinh 既ký 別biệt 說thuyết 。 明minh 知tri 沈trầm 。 掉trạo 起khởi 不bất 俱câu 時thời 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 沈trầm 心tâm 即tức 掉trạo 心tâm 。

豈khởi 修tu 覺giác 支chi 有hữu 散tán 別biệt 理lý 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 難nạn/nan 。 七thất 覺giác 在tại 定định 支chi 必tất 具cụ 有hữu 。 豈khởi 修tu 覺giác 支chi 。 有hữu 散tán 心tâm 中trung 別biệt 修tu 道Đạo 理lý 。 如như 何hà 乃nãi 言ngôn 時thời 。 非phi 時thời 別biệt 。

此thử 據cứ 作tác 意ý 至chí 故cố 。 無vô 有hữu 失thất 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 釋thích 。 此thử 據cứ 作tác 意ý 將tương 入nhập 定định 時thời 欲dục 修tu 覺giác 支chi 名danh 修tu 。 非phi 現hiện 前tiền 修tu 無vô 漏lậu 覺giác 支chi 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。

豈khởi 不bất 我ngã 說thuyết 至chí 我ngã 說thuyết 體thể 一nhất 者giả 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 釋thích 經kinh 。 若nhược 據cứ 偏thiên 增tăng 。 別biệt 說thuyết 沈trầm 。 掉trạo 。 若nhược 據cứ 恆hằng 與dữ 沈trầm 。 掉trạo 相tương 應ứng 。 我ngã 說thuyết 染nhiễm 心tâm 其kỳ 體thể 一nhất 也dã 。 隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 至chí 意ý 不bất 如như 是thị 者giả 。 經kinh 部bộ 師sư 非phi 。

前tiền 說thuyết 一nhất 切thiết 至chí 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。 論luận 主chủ 前tiền 難nạn/nan 權quyền 許hứa 第đệ 二nhị 師sư 解giải 。 今kim 還hoàn 徵trưng 破phá 。 前tiền 說thuyết 一nhất 切thiết 貪tham 所sở 繫hệ 心tâm 皆giai 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 貪tham 繫hệ 是thị 何hà 義nghĩa 。 牒điệp 計kế 徵trưng 問vấn 。 若nhược 貪tham 得đắc 隨tùy 故cố 名danh 貪tham 所sở 繫hệ 。 有hữu 學học 無vô 漏lậu 心tâm 應ưng 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 得đắc 隨tùy 故cố 。 若nhược 貪tham 所sở 緣duyên 故cố 名danh 貪tham 所sở 繫hệ 。 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 心tâm 應ưng 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 亦diệc 為vì 他tha 人nhân 。 貪tham 所sở 緣duyên 故cố 。 若nhược 不bất 許hứa 彼bỉ 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 心tâm 為vi 貪tham 所sở 緣duyên 。 云vân 何hà 彼bỉ 心tâm 可khả 成thành 有hữu 漏lậu 。 汝nhữ 若nhược 轉chuyển 計kế 。 言ngôn 謂vị 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 心tâm 。 由do 為vi 見kiến 等đẳng 共cộng 相tương 惑hoặc 緣duyên 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 心tâm 。 不bất 為vi 貪tham 等đẳng 自tự 相tương/tướng 惑hoặc 緣duyên 故cố 。 不bất 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 不bất 為vi 貪tham 緣duyên 可khả 非phi 有hữu 貪tham 。 既ký 為vi 無vô 明minh 共cộng 相tương 惑hoặc 緣duyên 。 應ưng 名danh 有hữu 癡si 。 癡si 所sở 緣duyên 故cố 。 復phục 以dĩ 理lý 破phá 。 然nhiên 他tha 心tâm 智trí 不bất 緣duyên 貪tham 得đắc 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 緣duyên 彼bỉ 緣duyên 心tâm 之chi 貪tham 。 既ký 不bất 得đắc 緣duyên 。 寧ninh 知tri 他tha 心tâm 是thị 有hữu 貪tham 等đẳng 。 故cố 非phi 貪tham 繫hệ 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 以dĩ 彼bỉ 釋thích 經kinh 亦diệc 不bất 得đắc 意ý 。 故cố 今kim 論luận 主chủ 復phục 敘tự 徵trưng 破phá 。

若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 者giả 。 前tiền 第đệ 二nhị 師sư 問vấn 。

今kim 詳tường 經kinh 意ý 至chí 名danh 離ly 貪tham 等đẳng 者giả 。 論luận 主chủ 第đệ 三tam 正chánh 解giải 。 今kim 詳tường 經kinh 意ý 。 貪tham 相tương 應ứng 故cố 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 不bất 相tương 應ứng 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 即tức 諸chư 善thiện 心tâm 及cập 諸chư 無vô 覆phú 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 有hữu 嗔sân 心tâm 等đẳng 。 准chuẩn 釋thích 可khả 知tri 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 至chí 不bất 還hoàn 墮đọa 三tam 有hữu 者giả 。 第đệ 二nhị 師sư 難nạn/nan 。 若nhược 言ngôn 離ly 貪tham 嗔sân 癡si 心tâm 亦diệc 通thông 有hữu 漏lậu 。 何hà 故cố 經kinh 言ngôn 離ly 貪tham 。 嗔sân 。 癡si 心tâm 不bất 還hoàn 墮đọa 三tam 有hữu 。 既ký 言ngôn 不bất 墮đọa 三tam 有hữu 。 明minh 知tri 離ly 貪tham 心tâm 等đẳng 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 。

依y 離ly 得đắc 說thuyết 故cố 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。 論luận 主chủ 通thông 經kinh 。 依y 離ly 三tam 界giới 煩phiền 惱não 得đắc 說thuyết 故cố 。 言ngôn 不bất 還hoàn 墮đọa 三tam 有hữu 受thọ 生sanh 。 非phi 唯duy 無vô 漏lậu 體thể 不bất 通thông 彼bỉ 。 三tam 有hữu 所sở 攝nhiếp 。 彼bỉ 據cứ 離ly 得đắc 不bất 墮đọa 三tam 有hữu 名danh 離ly 貪tham 等đẳng 。 我ngã 據cứ 貪tham 不bất 相tương 應ứng 名danh 離ly 貪tham 等đẳng 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 故cố 無vô 有hữu 失thất 。

豈khởi 不bất 於ư 前tiền 至chí 不bất 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 師sư 指chỉ 同đồng 前tiền 破phá 。 豈khởi 不bất 於ư 前tiền 第đệ 一nhất 師sư 已dĩ 破phá 此thử 說thuyết 。 若nhược 貪tham 不bất 相tương 應ứng 名danh 。 離ly 貪tham 心tâm 者giả 。 餘dư 惑hoặc 相tương 應ứng 者giả 應ưng 得đắc 離ly 貪tham 名danh 。 彼bỉ 亦diệc 與dữ 貪tham 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 如như 何hà 乃nãi 立lập 所sở 破phá 義nghĩa 耶da 。

若nhược 依y 此thử 意ý 至chí 有hữu 癡si 等đẳng 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 救cứu 。 我ngã 以dĩ 理lý 為vi 正chánh 。 豈khởi 以dĩ 前tiền 破phá 即tức 是thị 非phi 耶da 。 若nhược 依y 此thử 意ý 。 餘dư 惑hoặc 相tương 應ứng 亦diệc 名danh 離ly 貪tham 許hứa 亦diệc 無vô 違vi 。 然nhiên 不bất 說thuyết 為vi 。 離ly 貪tham 心tâm 者giả 。 以dĩ 屬thuộc 有hữu 嗔sân 。 有hữu 癡si 等đẳng 故cố 。 准chuẩn 此thử 故cố 知tri 。 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 善thiện 心tâm 及cập 無vô 覆phú 心tâm 皆giai 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 泛phiếm 由do 二nhị 義nghĩa 心tâm 名danh 有hữu 貪tham 。 一nhất 貪tham 相tương 應ứng 。 二nhị 貪tham 所sở 繫hệ 。 泛phiếm 由do 二nhị 義nghĩa 心tâm 名danh 離ly 貪tham 。 一nhất 貪tham 不bất 相tương 應ứng 。 二nhị 是thị 貪tham 對đối 治trị 。 上thượng 來lai 總tổng 有hữu 三tam 解giải 。 第đệ 一nhất 師sư 依y 貪tham 相tương 應ứng 故cố 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 對đối 治trị 貪tham 故cố 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 第đệ 二nhị 師sư 依y 貪tham 所sở 繫hệ 故cố 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 對đối 治trị 貪tham 故cố 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 第đệ 三tam 論luận 主chủ 依y 貪tham 相tương 應ứng 故cố 名danh 有hữu 貪tham 心tâm 。 貪tham 不bất 相tương 應ứng 名danh 離ly 貪tham 心tâm 。 問vấn 准chuẩn 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 九cửu 十thập 。 亦diệc 有hữu 此thử 三tam 說thuyết 。 破phá 初sơ 。 後hậu 兩lưỡng 說thuyết 取thủ 此thử 第đệ 二nhị 為vi 正chánh 。 如như 何hà 論luận 主chủ 取thủ 婆bà 沙sa 不bất 正chánh 義nghĩa 。 解giải 云vân 論luận 主chủ 以dĩ 理lý 為vi 正chánh 。 非phi 以dĩ 婆bà 沙sa 評bình 家gia 為vi 量lượng 。 初sơ 師sư 釋thích 經kinh 攝nhiếp 心tâm 不bất 盡tận 。 第đệ 二nhị 師sư 說thuyết 不bất 得đắc 經kinh 意ý 。 故cố 今kim 論luận 主chủ 以dĩ 此thử 為vi 正chánh 。

旦đán 止chỉ 傍bàng 論luận 至chí 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 不bất 者giả 。 止chỉ 諍tranh 述thuật 宗tông 。 問vấn 。 此thử 所sở 明minh 他tha 心tâm 智trí 既ký 知tri 他tha 心tâm 。 為vi 亦diệc 能năng 取thủ 他tha 心tâm 所sở 緣duyên 色sắc 等đẳng 境cảnh 不phủ 。 及cập 亦diệc 取thủ 他tha 心tâm 家gia 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 不phủ 。 如như 有hữu 餘dư 人nhân 緣duyên 彼bỉ 他tha 心tâm 。 此thử 餘dư 人nhân 心tâm 名danh 他tha 心tâm 家gia 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。

俱câu 不bất 能năng 取thủ 至chí 能năng 自tự 緣duyên 失thất 者giả 。 答đáp 。 俱câu 不bất 能năng 取thủ 。 知tri 彼bỉ 心tâm 時thời 不bất 觀quán 彼bỉ 心tâm 所sở 緣duyên 。 不bất 觀quán 彼bỉ 心tâm 家gia 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 但đãn 知tri 彼bỉ 心tâm 有hữu 染nhiễm 等đẳng 心tâm 。 不bất 知tri 彼bỉ 心tâm 家gia 所sở 染nhiễm 色sắc 等đẳng 。 亦diệc 不bất 知tri 彼bỉ 心tâm 家gia 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 知tri 他tha 心tâm 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 即tức 有hữu 他tha 心tâm 智trí 應ưng 亦diệc 緣duyên 色sắc 等đẳng 名danh 他tha 色sắc 智trí 過quá 。 若nhược 知tri 他tha 心tâm 家gia 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 又hựu 亦diệc 應ưng 有hữu 能năng 自tự 緣duyên 失thất 。 以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 。 是thị 彼bỉ 他tha 心tâm 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 故cố 。 此thử 宗tông 不bất 許hứa 心tâm 自tự 緣duyên 也dã 。 又hựu 解giải 他tha 心tâm 智trí 起khởi 為vi 他tha 心tâm 緣duyên 邊biên 是thị 他tha 心tâm 所sở 緣duyên 。 復phục 緣duyên 他tha 心tâm 是thị 他tha 心tâm 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 他tha 心tâm 智trí 知tri 他tha 心tâm 所sở 緣duyên 。 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 又hựu 亦diệc 應ưng 有hữu 能năng 自tự 緣duyên 失thất 。 非phi 他tha 心tâm 智trí 。 此thử 即tức 雙song 破phá 。 故cố 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 九cửu 云vân 。 他tha 心tâm 智trí 但đãn 緣duyên 他tha 心tâm 不bất 緣duyên 他tha 心tâm 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 若nhược 緣duyên 他tha 心tâm 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 應ưng 緣duyên 自tự 心tâm 非phi 他tha 心tâm 智trí 。 自tự 心tâm 是thị 彼bỉ 所sở 緣duyên 及cập 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 故cố 。 諸chư 德đức 皆giai 云vân 。 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 他tha 心tâm 上thượng 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 但đãn 知tri 他tha 心tâm 體thể 。 不bất 知tri 他tha 心tâm 。 上thượng 能năng 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 不bất 然nhiên 。 婆bà 沙sa 論luận 文văn 極cực 分phân 明minh 故cố 。

諸chư 他tha 心tâm 智trí 至chí 如như 應ưng 容dung 有hữu 者giả 。 述thuật 己kỷ 宗tông 也dã 。 又hựu 解giải 此thử 文văn 亦diệc 答đáp 前tiền 問vấn 。 顯hiển 他tha 心tâm 智trí 不bất 知tri 他tha 心tâm 。 所sở 緣duyên 能năng 緣duyên 。 諸chư 他tha 心tâm 智trí 。 有hữu 決quyết 定định 相tướng 。 謂vị 唯duy 能năng 取thủ 欲dục 。 色sắc 界giới 繫hệ 。 及cập 非phi 所sở 繫hệ 。 欲dục 界giới 等đẳng 言ngôn 。 簡giản 異dị 無vô 色sắc 。 不bất 知tri 上thượng 故cố 。 他tha 相tương 續tục 。 簡giản 自tự 身thân 。 不bất 知tri 自tự 故cố 。 現hiện 在tại 。 簡giản 過quá 。 未vị 。 以dĩ 彼bỉ 過quá 。 未vị 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 同đồng 類loại 。 謂vị 法pháp 分phần/phân 知tri 法pháp 分phần/phân 。 類loại 分phần/phân 知tri 類loại 分phần/phân 。 有hữu 漏lậu 知tri 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 。 知tri 無vô 漏lậu 等đẳng 。 此thử 即tức 簡giản 異dị 類loại 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 簡giản 色sắc 等đẳng 。 以dĩ 不bất 能năng 知tri 色sắc 等đẳng 境cảnh 故cố 。 一nhất 簡giản 二nhị 等đẳng 。 謂vị 但đãn 知tri 一nhất 非phi 二nhị 等đẳng 故cố 。 實thật 簡giản 於ư 假giả 。 以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 。 不bất 知tri 假giả 故cố 。 自tự 相tương/tướng 。 簡giản 共cộng 相tương 。 以dĩ 不bất 知tri 共cộng 相tương 故cố 。 如như 識thức 了liễu 別biệt 名danh 自tự 相tương/tướng 等đẳng 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 雖tuy 作tác 共cộng 相tương 。 別biệt 觀quán 一nhất 法pháp 不bất 觀quán 多đa 法pháp 。 故cố 亦diệc 名danh 自tự 相tương/tướng 。 以dĩ 此thử 等đẳng 法pháp 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 作tác 道đạo 四tứ 行hành 故cố 。 與dữ 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 相tương 應ứng 。 不bất 作tác 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 空không 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 不bất 相tương 應ứng 。 盡tận 。 無vô 生sanh 所sở 不bất 攝nhiếp 。 他tha 心tâm 智trí 是thị 見kiến 性tánh 。 此thử 是thị 息tức 求cầu 非phi 見kiến 性tánh 故cố 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 智trí 如như 前tiền 已dĩ 簡giản 。 為vi 盡tận 。 無vô 生sanh 亦diệc 通thông 道Đạo 諦Đế 故cố 復phục 重trùng 簡giản 。 不bất 在tại 見kiến 道đạo 。 以dĩ 速tốc 疾tật 故cố 。 非phi 容dung 預dự 故cố 。 不bất 在tại 無vô 間gian 道đạo 。 以dĩ 斷đoạn 障chướng 故cố 。 非phi 容dung 預dự 故cố 。 餘dư 修tu 道Đạo 中trung 加gia 行hành 。 解giải 脫thoát 。 勝thắng 進tiến 道đạo 中trung 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 容dung 可khả 有hữu 故cố 。

盡tận 無vô 生sanh 智trí 至chí 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 釋thích 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 初sơ 起khởi 唯duy 緣duyên 有hữu 頂đảnh 苦khổ 。 集tập 作tác 六lục 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 在tại 後hậu 時thời 通thông 緣duyên 四Tứ 諦Đế 。 十thập 六lục 行hành 中trung 除trừ 空không 。 非phi 我ngã 。 各các 具cụ 餘dư 十thập 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 不bất 作tác 空không 。 非phi 我ngã 者giả 。 由do 此thử 二nhị 智trí 雖tuy 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 。 而nhi 涉thiệp 於ư 世thế 俗tục 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 等đẳng 。 故cố 在tại 觀quán 內nội 離ly 空không 。 非phi 我ngã 。 此thử 即tức 前tiền 因nhân 涉thiệp 於ư 後hậu 果quả 。 謂vị 由do 觀quán 內nội 盡tận 。 無vô 生sanh 力lực 。 於ư 出xuất 觀quán 時thời 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 等đẳng 。 故cố 在tại 觀quán 內nội 離ly 空không 。 非phi 我ngã 。 以dĩ 空không 。 非phi 我ngã 違vi 於ư 我ngã 故cố 。 故cố 婆bà 沙sa 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。 是thị 緣duyên 集tập 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 是thị 緣duyên 道đạo 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 者giả 。 是thị 緣duyên 滅diệt 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 是thị 緣duyên 苦khổ 二nhị 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 苦khổ 。 非phi 常thường 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 云vân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 如như 實thật 自tự 知tri 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 此thử 中trung 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。 然nhiên 諸chư 生sanh 名danh 顯hiển 多đa 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 入nhập 母mẫu 胎thai 。 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 出xuất 母mẫu 胎thai 。 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 分phần/phân 位vị 五ngũ 蘊uẩn 。 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 少thiểu 分phần 。 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 蘊uẩn (# 前tiền 四tứ 種chủng 生sanh 如như 婆bà 沙sa 彼bỉ 釋thích 不bất 能năng 具cụ 引dẫn )# 。 或hoặc 有hữu 生sanh 名danh 顯hiển 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 四tứ 蘊uẩn 者giả 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 問vấn 此thử 盡tận 何hà 生sanh 。 過quá 去khứ 耶da 。 未vị 來lai 耶da 。 現hiện 在tại 耶da 。 若nhược 盡tận 過quá 去khứ 生sanh 。 過quá 去khứ 生sanh 已dĩ 滅diệt 何hà 須tu 盡tận 。 若nhược 盡tận 未vị 來lai 生sanh 。 未vị 來lai 生sanh 未vị 至chí 何hà 所sở 盡tận 。 若nhược 盡tận 現hiện 在tại 生sanh 。 現hiện 在tại 生sanh 不bất 住trụ 。 何hà 須tu 盡tận 。 答đáp 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 盡tận 三tam 世thế 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 生sanh 名danh 既ký 顯hiển 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 四tứ 蘊uẩn 。 諸chư 瑜du 伽già 師sư 總tổng 觀quán 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 三tam 世thế 四tứ 蘊uẩn 離ly 彼bỉ 染nhiễm 故cố 。 令linh 生sanh 因nhân 果quả 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。

梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 謂vị 無vô 漏lậu 行hành 已dĩ 立lập 。 問vấn 為vi 學học 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 為vi 無Vô 學Học 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 耶da 。 答đáp 學học 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 非phi 無Vô 學Học 梵Phạm 行hạnh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無Vô 學Học 梵Phạm 行hạnh 今kim 始thỉ 立lập 故cố 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 者giả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。 已dĩ 究cứu 竟cánh 故cố 。 一nhất 切thiết 道đạo 路lộ 已dĩ 遮già 塞tắc 故cố 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 尊tôn 者giả 妙diệu 音âm 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 無vô 後hậu 有hữu 故cố 。 通thông 說thuyết 為vi 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 又hựu 云vân 。 問vấn 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 乃nãi 至chí 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 一nhất 一nhất 當đương 言ngôn 是thị 何hà 智trí 耶da 。 有hữu 說thuyết 此thử 中trung 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 是thị 集tập 智trí 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 是thị 道đạo 智trí 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 是thị 滅diệt 智trí 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 是thị 苦khổ 智trí 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。

為vi 有hữu 無vô 漏lậu 至chí 餘dư 說thuyết 有hữu 論luận 故cố 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 行hành 攝nhiếp 淨tịnh 盡tận 。 上thượng 句cú 述thuật 正chánh 宗tông 。 下hạ 句cú 敘tự 異dị 說thuyết 。

論luận 曰viết 至chí 越việt 此thử 十thập 六lục 者giả 。 釋thích 上thượng 句cú 。 正chánh 理lý 七thất 十thập 三tam 云vân 。 豈khởi 不bất 有hữu 說thuyết 盡tận 無vô 生sanh 智trí 必tất 自tự 了liễu 知tri 我ngã 生sanh 盡tận 等đẳng 。 此thử 不bất 相tương 違vi 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 謂vị 前tiền 已dĩ 說thuyết 無vô 漏lậu 觀quán 後hậu 。 世thế 俗tục 智trí 中trung 作tác 此thử 行hành 相tương/tướng 。 非phi 無vô 漏lậu 智trí 此thử 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 由do 盡tận 。 無vô 生sanh 引dẫn 起khởi 俗tục 智trí 。 推thôi 功công 於ư 本bổn 言ngôn 彼bỉ 了liễu 知tri 。 故cố 許hứa 此thử 智trí 離ly 空không 。 非phi 我ngã 。 又hựu 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 既ký 有hữu 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 應ưng 越việt 十thập 六lục 有hữu 無vô 漏lậu 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 皆giai 以dĩ 一nhất 實thật 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。 道đạo 等đẳng 行hành 相tương/tướng 皆giai 以dĩ 聚tụ 集tập 共cộng 相tương 為vi 境cảnh 。 彼bỉ 。 此thử 既ký 殊thù 。 知tri 離ly 十thập 六lục 決quyết 定định 別biệt 有hữu 無vô 漏lậu 行hành 相tương/tướng 。 非phi 定định 許hứa 故cố 所sở 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 謂vị 我ngã 所sở 宗tông 。 非phi 決quyết 定định 許hứa 共cộng 相tương 行hành 相tương/tướng 但đãn 緣duyên 聚tụ 集tập 。 許hứa 有hữu 受thọ 。 心tâm 二nhị 念niệm 住trụ 故cố 。 如như 觀quán 一nhất 受thọ 體thể 是thị 非phi 常thường 。 此thử 智trí 生sanh 時thời 以dĩ 共cộng 相tương 行hành 相tương/tướng 。 觀quán 一nhất 實thật 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 極cực 成thành 。 如như 是thị 寧ninh 不bất 許hứa 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 共cộng 相tương 行hành 相tương/tướng 緣duyên 一nhất 實thật 自tự 相tương/tướng 。 謂vị 知tri 他tha 心tâm 是thị 真chân 道đạo 等đẳng 。 即tức 緣duyên 一nhất 實thật 是thị 道đạo 等đẳng 相tương/tướng 。 若nhược 謂vị 應ưng 如như 受thọ 心tâm 念niệm 住trụ 總tổng 緣duyên 三tam 世thế 所sở 有hữu 受thọ 心tâm 。 為vi 非phi 常thường 等đẳng 共cộng 相tương 行hành 相tương/tướng 。 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 亦diệc 總tổng 緣duyên 三tam 世thế 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 等đẳng 。 為vi 道đạo 等đẳng 行hành 相tương/tướng 。 便tiện 違vi 自tự 宗tông 他tha 心tâm 智trí 起khởi 唯duy 緣duyên 現hiện 在tại 一nhất 實thật 自tự 相tương/tướng 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 加gia 行hành 異dị 故cố 。 此thử 智trí 加gia 行hành 為vi 欲dục 知tri 他tha 現hiện 能năng 緣duyên 心tâm 有hữu 貪tham 等đẳng 別biệt 。 修tu 非phi 常thường 等đẳng 念niệm 住trụ 加gia 行hành 為vi 總tổng 厭yếm 背bối/bội 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 由do 前tiền 加gia 行hành 勢thế 力lực 有hữu 殊thù 。 至chí 成thành 滿mãn 時thời 現hiện 總tổng 緣duyên 別biệt 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 應ưng 相tương/tướng 例lệ 過quá 。 若nhược 謂vị 非phi 常thường 非phi 受thọ 自tự 體thể 故cố 。 應ưng 觀quán 受thọ 為vi 非phi 常thường 時thời 。 非phi 緣duyên 一nhất 實thật 自tự 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。 寧ninh 可khả 引dẫn 此thử 喻dụ 他tha 心tâm 智trí 。 則tắc 彼bỉ 應ưng 許hứa 受thọ 非phi 非phi 常thường 。 不bất 應ưng 於ư 受thọ 起khởi 非phi 常thường 觀quán 。 如như 受thọ 與dữ 心tâm 其kỳ 體thể 各các 別biệt 。 必tất 定định 無vô 有hữu 觀quán 受thọ 為vi 心tâm 。 雖tuy 即tức 觀quán 受thọ 以dĩ 為vi 非phi 常thường 。 而nhi 無vô 一nhất 物vật 有hữu 多đa 體thể 過quá 。 領lãnh 納nạp 非phi 常thường 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 如như 損tổn 。 益ích 等đẳng 非phi 離ly 領lãnh 納nạp 所sở 餘dư 行hành 相tương/tướng 。 餘dư 法pháp 亦diệc 然nhiên (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

外ngoại 國quốc 師sư 說thuyết 至chí 越việt 於ư 十thập 六lục 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 下hạ 句cú 外ngoại 國quốc 師sư 即tức 是thị 西tây 方phương 沙Sa 門Môn 。 此thử 敘tự 異dị 說thuyết 。

云vân 何hà 知tri 然nhiên 者giả 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 問vấn 。

由do 本bổn 論luận 故cố 至chí 故cố 釋thích 非phi 理lý 者giả 。 外ngoại 國quốc 師sư 答đáp 。 由do 本bổn 論luận 故cố 。 即tức 是thị 識thức 身thân 足túc 論luận 。 如như 本bổn 論luận 說thuyết 。 頗phả 有hữu 無vô 漏lậu 不bất 繫hệ 心tâm 能năng 了liễu 別biệt 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 耶da 。 答đáp 曰viết 能năng 了liễu 別biệt 。 謂vị 非phi 常thường 等đẳng 八bát 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 及cập 有hữu 是thị 處xứ 。 處xử 是thị 稱xưng 合hợp 道Đạo 理lý 相tương 容dung 受thọ 義nghĩa 。 及cập 有hữu 是thị 事sự 。 事sự 謂vị 事sự 用dụng 。 此thử 十thập 皆giai 名danh 如như 理lý 所sở 引dẫn 了liễu 別biệt 。 本bổn 論luận 既ký 離ly 八bát 行hành 相tương/tướng 。 外ngoại 別biệt 說thuyết 有hữu 是thị 處xứ 。 有hữu 是thị 事sự 是thị 不bất 繫hệ 心tâm 。 故cố 知tri 離ly 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 外ngoại 別biệt 有hữu 無vô 漏lậu 心tâm 。 汝nhữ 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 文văn 不bất 為vi 顯hiển 示thị 不bất 繫hệ 心tâm 了liễu 別biệt 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 時thời 。 除trừ 前tiền 所sở 明minh 八bát 行hành 相tương/tướng 。 外ngoại 別biệt 有hữu 有hữu 是thị 處xứ 。 有hữu 是thị 事sự 行hành 相tương/tướng 。 但đãn 為vi 顯hiển 示thị 不bất 繫hệ 之chi 心tâm 作tác 八bát 行hành 相tương/tướng 。 緣duyên 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 。 斯tư 有hữu 是thị 處xứ 。 斯tư 有hữu 是thị 事sự 。 前tiền 八bát 別biệt 說thuyết 。 後hậu 二nhị 總tổng 結kết 。 無vô 別biệt 體thể 性tánh 。 此thử 釋thích 不bất 然nhiên 。 本bổn 論luận 餘dư 文văn 無vô 此thử 說thuyết 故cố 。 謂vị 若nhược 本bổn 論luận 依y 此thử 意ý 說thuyết 。 應ưng 於ư 本bổn 論luận 餘dư 處xứ 文văn 中trung 。 亦diệc 說thuyết 此thử 言ngôn 。 有hữu 是thị 處xứ 。 有hữu 是thị 事sự 。 總tổng 結kết 前tiền 文văn 。 然nhiên 彼bỉ 餘dư 文văn 但đãn 作tác 是thị 說thuyết 。 頗phả 有hữu 見kiến 斷đoạn 心tâm 能năng 了liễu 別biệt 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 耶da 。 答đáp 能năng 了liễu 別biệt 。 謂vị 我ngã 故cố 。 我ngã 所sở 故cố 。 是thị 有hữu 身thân 見kiến 。 斷đoạn 故cố 。 常thường 故cố 。 是thị 邊biên 執chấp 見kiến 。 無vô 因nhân 故cố 。 無vô 作tác 故cố 。 損tổn 減giảm 故cố 。 是thị 邪tà 見kiến 。 或hoặc 無vô 因nhân 故cố 集tập 下hạ 邪tà 見kiến 。 無vô 作tác 故cố 道đạo 下hạ 邪tà 見kiến 。 損tổn 減giảm 故cố 苦khổ 滅diệt 下hạ 邪tà 見kiến 。 或hoặc 無vô 因nhân 故cố 謗báng 因nhân 邪tà 見kiến 。 無vô 作tác 故cố 謗báng 果quả 邪tà 見kiến 。 損tổn 減giảm 故cố 謗báng 因nhân 果quả 邪tà 見kiến 。 尊tôn 故cố 。 勝thắng 故cố 。 上thượng 故cố 。 第đệ 一nhất 故cố 是thị 見kiến 取thủ 。 或hoặc 尊tôn 故cố 苦khổ 下hạ 見kiến 取thủ 。 勝thắng 故cố 集tập 下hạ 見kiến 取thủ 。 上thượng 故cố 滅diệt 下hạ 見kiến 取thủ 。 第đệ 一nhất 故cố 道đạo 下hạ 見kiến 取thủ 。 或hoặc 尊tôn 故cố 計kế 勝thắng 預dự 流lưu 。 勝thắng 故cố 計kế 勝thắng 一nhất 來lai 。 上thượng 故cố 計kế 勝thắng 不bất 還hoàn 。 第đệ 一nhất 故cố 計kế 勝thắng 應ưng 果quả 。 能năng 清thanh 淨tịnh 故cố 。 能năng 解giải 脫thoát 故cố 。 能năng 出xuất 離ly 故cố 是thị 戒giới 禁cấm 取thủ 。 能năng 清thanh 淨tịnh 欲dục 界giới 。 能năng 解giải 脫thoát 色sắc 界giới 。 能năng 出xuất 離ly 無vô 色sắc 界giới 。 或hoặc 能năng 清thanh 淨tịnh 煩phiền 惱não 障chướng 。 能năng 解giải 脫thoát 業nghiệp 障chướng 。 能năng 出xuất 離ly 異dị 熟thục 障chướng 。 惑hoặc 故cố 。 疑nghi 故cố 。 猶do 豫dự 故cố 。 是thị 疑nghi 。 又hựu 解giải 惑hoặc 是thị 欲dục 界giới 。 疑nghi 是thị 色sắc 界giới 。 猶do 豫dự 是thị 無vô 色sắc 界giới 。 又hựu 解giải 惑hoặc 佛Phật 。 疑nghi 法pháp 。 猶do 預dự 僧Tăng 。 及cập 。 貪tham 。 嗔sân 慢mạn 。 并tinh 癡si 隨tùy 眠miên 不bất 如như 理lý 所sở 引dẫn 了liễu 別biệt 。 此thử 等đẳng 亦diệc 應ưng 說thuyết 有hữu 是thị 處xứ 有hữu 是thị 事sự 言ngôn 。 見kiến 斷đoạn 心tâm 後hậu 既ký 無vô 結kết 言ngôn 。 故cố 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 前tiền 解giải 非phi 理lý 。

十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 至chí 所sở 行hành 諸chư 有hữu 法pháp 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 實thật 體thể 能năng 所sở 。 一nhất 問vấn 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 實thật 事sự 有hữu 幾kỷ 。 二nhị 問vấn 何hà 謂vị 行hành 相tương/tướng 。 三tam 問vấn 能năng 行hành 。 四tứ 問vấn 所sở 行hành 。 頌tụng 中trung 四tứ 句cú 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 答đáp 前tiền 四tứ 問vấn 。

論luận 曰viết 至chí 名danh 四tứ 實thật 一nhất 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。 此thử 敘tự 異dị 說thuyết 是thị 不bất 正chánh 義nghĩa 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 名danh 雖tuy 十thập 六lục 實thật 事sự 唯duy 七thất 。 謂vị 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 名danh 。 實thật 俱câu 四tứ 。 緣duyên 餘dư 三tam 諦đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 非phi 治trị 倒đảo 故cố 名danh 雖tuy 有hữu 四tứ 實thật 事sự 唯duy 一nhất 。 故cố 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 緣duyên 苦khổ 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 名danh 有hữu 四tứ 種chủng 實thật 體thể 亦diệc 四tứ 。 緣duyên 餘dư 三tam 諦đế 而nhi 不bất 爾nhĩ 耶da 。 答đáp 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 行hành 相tương/tướng 是thị 四tứ 顛điên 倒đảo 近cận 對đối 治trị 故cố 。 如như 四tứ 顛điên 倒đảo 名danh 。 體thể 各các 四tứ 。 緣duyên 餘dư 三tam 諦đế 。 所sở 起khởi 行hành 相tướng 。 非phi 四tứ 顛điên 倒đảo 近cận 對đối 治trị 故cố 。 名danh 雖tuy 有hữu 四tứ 實thật 體thể 唯duy 一nhất 。

如như 是thị 說thuyết 者giả 。 至chí 永vĩnh 超siêu 故cố 出xuất 者giả 。 此thử 是thị 正chánh 義nghĩa 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 實thật 亦diệc 十thập 六lục 。 總tổng 有hữu 四tứ 番phiên 釋thích 十thập 六lục 相tương/tướng 。 此thử 即tức 初sơ 番phiên 。 苦Khổ 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 非phi 常thường 。 遷thiên 流lưu 逼bức 迫bách 性tánh 故cố 苦khổ 。 違vi 我ngã 所sở 見kiến 故cố 空không 。 違vi 我ngã 見kiến 故cố 非phi 我ngã 。 集Tập 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 猶do 如như 種chủng 子tử 。 生sanh 芽nha 道Đạo 理lý 故cố 因nhân 。 能năng 等đẳng 現hiện 果quả 理lý 故cố 集tập 。 令linh 果quả 相tương 續tục 理lý 故cố 生sanh 。 能năng 成thành 辨biện 果quả 理lý 故cố 緣duyên 。 喻dụ 況huống 可khả 知tri 。 滅Diệt 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 諸chư 有hữu 漏lậu 蘊uẩn 斷đoạn 盡tận 故cố 滅diệt 。 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 三tam 火hỏa 息tức 故cố 靜tĩnh 。 體thể 無vô 眾chúng 患hoạn 故cố 妙diệu 。 解giải 脫thoát 眾chúng 災tai 橫hoạnh 故cố 離ly 。 道Đạo 諦Đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。 通thông 眾chúng 聖thánh 行hành 義nghĩa 故cố 道đạo 。 契khế 合hợp 正chánh 理lý 故cố 如như 。 正chánh 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 故cố 行hành 。 能năng 永vĩnh 超siêu 生sanh 死tử 故cố 出xuất 。

又hựu 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 至chí 有hữu 故cố 出xuất 者giả 。 第đệ 二nhị 番phiên 釋thích 。 非phi 是thị 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 故cố 非phi 常thường 。 有hữu 漏lậu 行hành 法pháp 如như 人nhân 荷hà 重trọng/trùng 檐diêm 故cố 苦khổ 。 五ngũ 蘊uẩn 內nội 離ly 士sĩ 夫phu 我ngã 故cố 空không 。 體thể 非phi 自tự 在tại 故cố 非phi 我ngã 。 牽khiên 引dẫn 果quả 義nghĩa 故cố 因nhân 能năng 出xuất 現hiện 果quả 義nghĩa 故cố 集tập 。 滋tư 產sản 果quả 義nghĩa 故cố 生sanh 。 能năng 與dữ 果quả 為vi 依y 義nghĩa 故cố 緣duyên 。 滅diệt 性tánh 不bất 相tương 續tục 。 令linh 諸chư 三tam 有hữu 相tương 續tục 斷đoạn 故cố 滅diệt 。 故cố 婆bà 沙sa 云vân 。 性tánh 不bất 相tương 續tục 盡tận 諸chư 相tướng 續tục 。 故cố 名danh 為vi 滅diệt 。 離ly 生sanh 。 異dị 。 滅diệt 三tam 有hữu 為vi 相tướng 故cố 靜tĩnh 。 涅Niết 槃Bàn 善thiện 。 常thường 。 四tứ 種chủng 善thiện 中trung 勝thắng 義nghĩa 善thiện 故cố 妙diệu 。 至chí 此thử 涅Niết 槃Bàn 得đắc 極cực 安an 穩ổn 故cố 離ly 。 治trị 外ngoại 道đạo 。 邪tà 道đạo 故cố 道đạo 。 治trị 不bất 如như 理lý 故cố 如như 。 趣thú 入nhập 涅Niết 槃Bàn 宮cung 故cố 行hành 。 棄khí 捨xả 一nhất 切thiết 。 三tam 有hữu 故cố 出xuất 。 問vấn 四Tứ 諦Đế 各các 有hữu 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 何hà 故cố 各các 一nhất 行hành 標tiêu 名danh 。 解giải 云vân 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 云vân 。

復phục 次thứ 苦khổ 相tương/tướng 不bất 共cộng 。 唯duy 有hữu 漏lậu 法pháp 是thị 苦khổ 非phi 餘dư 故cố 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 非phi 常thường 等đẳng 三tam 是thị 餘dư 共cộng 相tương 。 謂vị 非phi 常thường 相tương/tướng 三tam 諦đế 皆giai 有hữu 。 空không 。 非phi 我ngã 相tương/tướng 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 此thử 不bất 名danh 非phi 常thường 等đẳng 諦đế 。

復phục 次thứ 集tập 相tương/tướng 但đãn 於ư 有hữu 漏lậu 法pháp 有hữu 。 招chiêu 集tập 生sanh 死tử 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 因nhân 。 生sanh 。 緣duyên 相tương/tướng 無vô 漏lậu 亦diệc 有hữu 。 聖thánh 道Đạo 亦diệc 名danh 因nhân 。 生sanh 。 緣duyên 故cố 。 集tập 不bất 共cộng 故cố 立lập 以dĩ 諦đế 名danh 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 但đãn 名danh 集Tập 諦Đế 。

復phục 次thứ 滅diệt 名danh 不bất 共cộng 故cố 立lập 諦đế 名danh 。 滅diệt 名danh 唯duy 顯hiển 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 故cố 。 靜tĩnh 名danh 濫lạm 定định 。 妙diệu 。 離ly 濫lạm 道đạo 。 故cố 不bất 名danh 為vi 靜tĩnh 妙diệu 離ly 諦đế 。

復phục 次thứ 道đạo 名danh 唯duy 顯hiển 趣thú 涅Niết 槃Bàn 路lộ 故cố 立lập 諦đế 名danh 。 如như 濫lạm 正chánh 理lý 。 行hành 通thông 有hữu 漏lậu 。 出xuất 通thông 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 此thử 不bất 名danh 如như 。 行hành 。 出xuất 諦đế 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。

如như 是thị 古cổ 釋thích 至chí 非phi 我ngã 者giả 。 論luận 主chủ 言ngôn 。 如như 是thị 古cổ 釋thích 既ký 非phi 一nhất 門môn 故cố 隨tùy 所sở 樂lạc 。 又hựu 作tác 後hậu 兩lưỡng 解giải 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 番phiên 釋thích 。 體thể 生sanh 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 違vi 聖thánh 心tâm 故cố 苦khổ 。 於ư 此thử 蘊uẩn 中trung 無vô 我ngã 故cố 空không 如như 舍xá 中trung 無vô 人nhân 。 即tức 蘊uẩn 自tự 體thể 非phi 我ngã 故cố 非phi 我ngã 。 如như 言ngôn 即tức 舍xá 非phi 人nhân 。

因nhân 。 集tập 。 生sanh 。 緣duyên 至chí 與dữ 論luận 為vi 異dị 者giả 。 論luận 主chủ 述thuật 經kinh 部bộ 解giải 。 集Tập 諦Đế 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 因nhân 。 集tập 。 生sanh 。 緣duyên 。 如như 經kinh 所sở 釋thích 。 諸chư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 根căn 。 根căn 能năng 生sanh 長trưởng 即tức 因nhân 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 集tập 。 集tập 能năng 集tập 起khởi 果quả 也dã 。 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 類loại 。 類loại 謂vị 種chủng 類loại 即tức 眾chúng 緣duyên 也dã 。 以dĩ 貪tham 欲dục 為vi 生sanh 。 生sanh 即tức 能năng 生sanh 果quả 也dã 。 於ư 此thử 四tứ 中trung 。 唯duy 說thuyết 生sanh 聲thanh 。 應ưng 知tri 在tại 緣duyên 後hậu 說thuyết 。 與dữ 論luận 為vi 異dị 。 以dĩ 論luận 說thuyết 生sanh 為vi 第đệ 三tam 故cố 。 因nhân 。 集tập 。 生sanh 。 緣duyên 皆giai 貪tham 欲dục 為vi 體thể 。

此thử 四tứ 體thể 相tướng 差sai 別biệt 云vân 何hà 者giả 。 問vấn 。

由do 隨tùy 位vị 別biệt 至chí 如như 華hoa 蘂nhị 於ư 果quả 者giả 。 經kinh 部bộ 答đáp 。 由do 隨tùy 分phần/phân 位vị 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 四tứ 貪tham 欲dục 異dị 。 一nhất 執chấp 現hiện 總tổng 我ngã 起khởi 總tổng 自tự 體thể 欲dục 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 最tối 初sơ 位vị 。 執chấp 現hiện 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 計kế 為vi 我ngã 。 起khởi 總tổng 自tự 體thể 貪tham 欲dục 。 二nhị 執chấp 當đương 總tổng 我ngã 起khởi 總tổng 後hậu 有hữu 欲dục 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 次thứ 於ư 後hậu 位vị 。 執chấp 當đương 來lai 五ngũ 蘊uẩn 總tổng 計kế 為vi 我ngã 。 起khởi 總tổng 後hậu 有hữu 貪tham 欲dục 。 三tam 執chấp 當đương 別biệt 我ngã 起khởi 別biệt 後hậu 有hữu 欲dục 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 次thứ 於ư 後hậu 位vị 。 執chấp 當đương 來lai 五ngũ 蘊uẩn 別biệt 計kế 為vi 我ngã 。 起khởi 別biệt 後hậu 有hữu 貪tham 欲dục 。 或hoặc 計kế 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 或hoặc 計kế 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 等đẳng 名danh 當đương 別biệt 我ngã 。 四tứ 執chấp 續tục 生sanh 我ngã 起khởi 續tục 生sanh 時thời 欲dục 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 次thứ 於ư 後hậu 位vị 。 執chấp 彼bỉ 當đương 來lai 中trung 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 為vi 續tục 生sanh 我ngã 起khởi 續tục 生sanh 時thời 貪tham 欲dục 。 又hựu 解giải 執chấp 彼bỉ 當đương 來lai 生sanh 有hữu 初sơ 位vị 續tục 生sanh 時thời 我ngã 。 起khởi 續tục 生sanh 時thời 貪tham 欲dục 。 又hựu 解giải 中trung 。 生sanh 二nhị 種chủng 俱câu 名danh 續tục 生sanh 我ngã 。 於ư 當đương 中trung 。 生sanh 起khởi 續tục 生sanh 時thời 貪tham 欲dục 。 或hoặc 執chấp 造tạo 業nghiệp 我ngã 起khởi 造tạo 業nghiệp 時thời 欲dục 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 執chấp 此thử 現hiện 在tại 造tạo 當đương 業nghiệp 我ngã 。 起khởi 造tạo 業nghiệp 時thời 貪tham 欲dục 以dĩ 為vi 第đệ 四tứ 。 次thứ 別biệt 配phối 釋thích 云vân 。 第đệ 一nhất 執chấp 現hiện 總tổng 我ngã 起khởi 欲dục 望vọng 於ư 苦khổ 果quả 是thị 初sơ 因nhân 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 因nhân 。 猶do 如như 種chủng 子tử 。 遠viễn 望vọng 於ư 果quả 。 即tức 是thị 經Kinh 中trung 以dĩ 欲dục 為vi 根căn 。 第đệ 二nhị 執chấp 當đương 總tổng 我ngã 起khởi 欲dục 。 望vọng 於ư 苦khổ 果quả 漸tiệm 近cận 等đẳng 招chiêu 集tập 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 集tập 。 如như 芽nha 。 莖hành 等đẳng 於ư 果quả 漸tiệm 近cận 。 即tức 是thị 經Kinh 中trung 以dĩ 欲dục 為vi 集tập 。 第đệ 三tam 執chấp 當đương 別biệt 我ngã 起khởi 欲dục 。 望vọng 於ư 苦khổ 果quả 為vi 別biệt 緣duyên 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 緣duyên 。 猶do 如như 田điền 等đẳng 於ư 所sở 生sanh 果quả 。 謂vị 由do 田điền 。 水thủy 。 糞phẩn 等đẳng 力lực 故cố 。 令linh 所sở 生sanh 果quả 味vị 有hữu 甘cam 等đẳng 。 勢thế 力lực 差sai 別biệt 。 熟thục 變biến 不bất 同đồng 德đức 用dụng 別biệt 生sanh 。 除trừ 飢cơ 。 渴khát 等đẳng 名danh 為vi 德đức 也dã 。 即tức 是thị 經Kinh 中trung 以dĩ 欲dục 為vi 類loại 。 第đệ 四tứ 執chấp 續tục 生sanh 我ngã 起khởi 欲dục 。 或hoặc 執chấp 造tạo 業nghiệp 我ngã 起khởi 欲dục 。 望vọng 於ư 苦khổ 果quả 能năng 近cận 生sanh 故cố 說thuyết 名danh 為vi 生sanh 。 猶do 如như 華hoa 。 蘂nhị 近cận 生sanh 於ư 果quả 。 即tức 是thị 經Kinh 中trung 以dĩ 欲dục 為vi 生sanh 。 問vấn 何hà 故cố 現hiện 起khởi 貪tham 欲dục 總tổng 非phi 別biệt 。 當đương 來lai 即tức 於ư 總tổng 。 別biệt 起khởi 愛ái 。 解giải 云vân 現hiện 體thể 已dĩ 起khởi 。 即tức 於ư 此thử 體thể 但đãn 可khả 總tổng 貪tham 。 當đương 體thể 未vị 生sanh 。 生sanh 不bất 定định 故cố 。 或hoặc 於ư 總tổng 相tương/tướng 起khởi 貪tham 。 或hoặc 於ư 別biệt 生sanh 起khởi 貪tham 。 又hựu 解giải 執chấp 造tạo 業nghiệp 我ngã 起khởi 造tạo 業nghiệp 時thời 欲dục 。 亦diệc 名danh 於ư 現hiện 別biệt 我ngã 起khởi 貪tham 。

或hoặc 如như 契Khế 經Kinh 至chí 亦diệc 當đương 反phản 異dị 有hữu 者giả 。 又hựu 解giải 四tứ 欲dục 。 或hoặc 如như 經kinh 說thuyết 。 有hữu 二nhị 種chủng 五ngũ 。 二nhị 種chủng 四tứ 愛ái 行hành 。 為vi 四tứ 種chủng 欲dục 。 執chấp 現hiện 總tổng 我ngã 有hữu 五ngũ 種chủng 異dị 。 一nhất 執chấp 總tổng 我ngã 現hiện 在tại 決quyết 定định 有hữu 其kỳ 自tự 性tánh 。 二nhị 執chấp 總tổng 我ngã 現hiện 如như 是thị 有hữu 。 或hoặc 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 或hoặc 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 等đẳng 。 三tam 執chấp 總tổng 我ngã 現hiện 變biến 異dị 有hữu 。 謂vị 嬰anh 孩hài 童đồng 子tử 。 少thiếu 年niên 。 盛thịnh 年niên 。 老lão 年niên 變biến 異dị 不bất 同đồng 。 四tứ 執chấp 總tổng 我ngã 於ư 三tam 世thế 中trung 。 是thị 現hiện 在tại 世thế 有hữu 。 五ngũ 執chấp 總tổng 我ngã 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 必tất 滅diệt 歸quy 無vô 。 執chấp 當đương 總tổng 我ngã 亦diệc 有hữu 五ngũ 異dị 。 准chuẩn 現hiện 應ưng 釋thích 。 執chấp 當đương 別biệt 我ngã 即tức 有hữu 四tứ 種chủng 異dị 。 一nhất 執chấp 別biệt 我ngã 於ư 三tam 世thế 中trung 。 是thị 當đương 來lai 世thế 別biệt 有hữu 。 二nhị 執chấp 別biệt 我ngã 當đương 來lai 決quyết 定định 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 三tam 執chấp 別biệt 我ngã 當đương 來lai 如như 是thị 別biệt 有hữu 。 如như 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 四tứ 執chấp 別biệt 我ngã 當đương 來lai 變biến 異dị 別biệt 有hữu 。 如như 嬰anh 孩hài 等đẳng 。 於ư 當đương 總tổng 我ngã 五ngũ 種chủng 之chi 中trung 但đãn 闕khuyết 當đương 無vô 。 餘dư 四tứ 同đồng 前tiền 。 唯duy 迴hồi 第đệ 四tứ 為vi 今kim 第đệ 一nhất 。 次thứ 第đệ 不bất 同đồng 。 別biệt 執chấp 堅kiên 固cố 故cố 不bất 言ngôn 無vô 。 總tổng 執chấp 稍sảo 寬khoan 容dung 計kế 無vô 也dã 。 不bất 但đãn 執chấp 當đương 別biệt 我ngã 有hữu 四tứ 種chủng 異dị 。 執chấp 續tục 生sanh 我ngã 等đẳng 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 異dị 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 執chấp 造tạo 業nghiệp 我ngã 。 釋thích 此thử 四tứ 種chủng 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 。 准chuẩn 此thử 中trung 文văn 造tạo 業nghiệp 時thời 我ngã 。 亦diệc 望vọng 當đương 來lai 說thuyết 四tứ 種chủng 異dị 。 又hựu 解giải 所sở 言ngôn 亦diệc 者giả 。 不bất 但đãn 造tạo 業nghiệp 時thời 我ngã 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 有hữu 四tứ 種chủng 異dị 。 續tục 生sanh 時thời 我ngã 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 異dị 。 又hựu 解giải 前tiền 一nhất 總tổng 亦diệc 。 顯hiển 續tục 生sanh 造tạo 業nghiệp 四tứ 數số 同đồng 前tiền 執chấp 當đương 別biệt 我ngã 。 後hậu 四tứ 別biệt 亦diệc 復phục 顯hiển 續tục 生sanh 四tứ 數số 同đồng 後hậu 造tạo 業nghiệp 時thời 我ngã 。 但đãn 當đương 。 現hiện 不bất 同đồng 。 餘dư 皆giai 相tương 似tự 。

流lưu 轉chuyển 斷đoạn 故cố 至chí 永vĩnh 離ly 有hữu 故cố 出xuất 者giả 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 法pháp 斷đoạn 故cố 滅diệt 。 至chí 此thử 涅Niết 槃Bàn 眾chúng 苦khổ 息tức 故cố 靜tĩnh 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 悉tất 是thị 苦khổ 。 唯duy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 最tối 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 涅Niết 槃Bàn 最tối 勝thắng 更cánh 無vô 上thượng 故cố 妙diệu 。 一nhất 證chứng 永vĩnh 證chứng 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 離ly 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 正Chánh 道Đạo 路lộ 故cố 道đạo 。 如như 實thật 諦đế 理lý 轉chuyển 故cố 如như 。 定định 能năng 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 故cố 行hành 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 無vô 漏lậu 道Đạo 至chí 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 餘dư 外ngoại 道đạo 見kiến 必tất 無vô 能năng 至chí 清thanh 淨tịnh 理lý 也dã 。 永vĩnh 離ly 三tam 有hữu 故cố 出xuất 。

又hựu 為vi 治trị 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 至chí 行hành 出xuất 行hành 相tương/tướng 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 番phiên 釋thích 。 為vi 治trị 常thường 見kiến 故cố 修tu 非phi 常thường 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 樂nhạo 見kiến 故cố 修tu 苦khổ 行hạnh 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 所sở 見kiến 故cố 修tu 空không 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 見kiến 故cố 修tu 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 外ngoại 道đạo 無vô 因nhân 見kiến 故cố 修tu 因nhân 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 梵Phạm 王Vương 。 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 一nhất 因nhân 見kiến 故cố 修tu 集tập 行hành 相tương/tướng 。 多đa 法pháp 聚tụ 集tập 為vi 因nhân 生sanh 果quả 。 為vi 治trị 數số 論luận 轉chuyển 變biến 常thường 因nhân 等đẳng 見kiến 故cố 修tu 生sanh 行hành 相tương/tướng 。 彼bỉ 宗tông 體thể 常thường 前tiền 後hậu 轉chuyển 變biến 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 如như 金kim 轉chuyển 變biến 成thành 環hoàn 玔# 等đẳng 。 為vi 治trị 以dĩ 知tri 為vi 先tiên 能năng 生sanh 因nhân 見kiến 故cố 修tu 緣duyên 行hành 相tương/tướng 。 遇ngộ 緣duyên 即tức 起khởi 。 何hà 須tu 以dĩ 知tri 為vi 先tiên 。 言ngôn 知tri 先tiên 因nhân 者giả 。 如như 自Tự 在Tại 天Thiên 。 將tương 變biến 境cảnh 時thời 。 先tiên 起khởi 欲dục 知tri 彼bỉ 境cảnh 。 起khởi 欲dục 知tri 已dĩ 然nhiên 後hậu 方phương 變biến 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 以dĩ 知tri 為vi 先tiên 。 故cố 名danh 知tri 先tiên 因nhân 也dã 。 或hoặc 數số 論luận 自tự 性tánh 名danh 知tri 先tiên 因nhân 。 欲dục 變biến 境cảnh 時thời 。 要yếu 我ngã 先tiên 思tư 欲dục 知tri 境cảnh 界giới 。 起khởi 欲dục 知tri 已dĩ 自tự 性tánh 方phương 變biến 。 此thử 之chi 自tự 性tánh 以dĩ 知tri 為vi 先tiên 。 方phương 能năng 變biến 境cảnh 故cố 名danh 知tri 先tiên 因nhân 也dã 。 為vi 治trị 解giải 脫thoát 是thị 無vô 見kiến 。 修tu 滅diệt 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 大đại 邪tà 見kiến 。 撥bát 無vô 解giải 脫thoát 。 為vi 對đối 治trị 彼bỉ 修tu 滅diệt 行hành 相tương/tướng 。 生sanh 緣duyên 滅diệt 故cố 明minh 知tri 有hữu 滅diệt 。 為vi 治trị 解giải 脫thoát 是thị 苦khổ 見kiến 故cố 。 修tu 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 執chấp 。 我ngã 見kiến 世thế 間gian 。 無vô 一nhất 眼nhãn 者giả 尚thượng 以dĩ 為vi 苦khổ 。 況huống 復phục 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 根căn 總tổng 滅diệt 。 而nhi 不bất 苦khổ 哉tai 。 為vi 治trị 此thử 見kiến 修tu 靜tĩnh 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 苦khổ 皆giai 寂tịch 靜tĩnh 。 為vi 治trị 外ngoại 道đạo 執chấp 四tứ 靜tĩnh 慮lự 及cập 四tứ 無vô 色sắc 等đẳng 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 妙diệu 見kiến 故cố 。 修tu 妙diệu 行hạnh 相tương/tướng 。 此thử 有hữu 漏lậu 定định 非phi 真chân 妙diệu 法Pháp 。 唯duy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 是thị 真chân 妙diệu 法Pháp 。 為vi 治trị 解giải 脫thoát 是thị 數số 退thoái 墮đọa 非phi 永vĩnh 見kiến 故cố 。 修tu 離ly 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 執chấp 無vô 想tưởng 天thiên 等đẳng 為vi 真chân 解giải 脫thoát 。 後hậu 時thời 觀quán 見kiến 數số 退thoái 墮đọa 落lạc 便tiện 作tác 是thị 執chấp 。 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 數số 退thoái 墮đọa 。 非phi 永vĩnh 出xuất 離ly 。 為vi 治trị 彼bỉ 見kiến 修tu 離ly 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 必tất 不bất 退thoái 故cố 。 為vi 治trị 撥bát 無vô 聖thánh 道Đạo 邪tà 見kiến 故cố 。 修tu 道Đạo 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 道Đạo 行hạnh 相tương/tướng 緣duyên 實thật 道đạo 故cố 。 為vi 治trị 外ngoại 道đạo 執chấp 苦khổ 行hạnh 等đẳng 邪tà 道đạo 見kiến 故cố 。 修tu 如như 行hành 相tương/tướng 。 契khế 正chánh 理lý 故cố 名danh 之chi 為vi 如như 。 為vi 治trị 計kế 餘dư 法pháp 為vi 道đạo 是thị 真chân 見kiến 故cố 。 修tu 行hàng 行hàng 相tương/tướng 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 為vi 治trị 世thế 間gian 離ly 染nhiễm 是thị 真chân 道đạo 故cố 。 修tu 行hàng 行hàng 相tương/tướng 。 為vi 治trị 退thoái 道đạo 數số 見kiến 故cố 。 修tu 出xuất 行hành 相tương/tướng 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 為vi 治trị 嘗thường 遭tao 不bất 永vĩnh 離ly 染nhiễm 道đạo 所sở 誑cuống 惑hoặc 。 於ư 真chân 聖thánh 道Đạo 亦diệc 不bất 敬kính 故cố 。 修tu 出xuất 行hành 相tương/tướng 。

如như 是thị 行hành 相tướng 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 此thử 即tức 標tiêu 宗tông 。

若nhược 爾nhĩ 慧tuệ 應ưng 至chí 不bất 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 。 若nhược 此thử 行hành 相tương/tướng 唯duy 慧tuệ 為vi 體thể 。 不bất 通thông 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 即tức 慧tuệ 應ưng 非phi 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 兩lưỡng 慧tuệ 俱câu 起khởi 。 可khả 言ngôn 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 有hữu 。 以dĩ 慧tuệ 與dữ 慧tuệ 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 慧tuệ 有hữu 行hành 相tương/tướng 。

由do 此thử 應ưng 言ngôn 至chí 皆giai 名danh 行hành 相tương/tướng 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 殺sát 。 自tự 為vi 一nhất 解giải 。 由do 此thử 應ưng 言ngôn 。 諸chư 心tâm 。 心tâm 所sở 取thủ 境cảnh 之chi 時thời 。 有hữu 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 類loại 各các 別biệt 故cố 皆giai 名danh 行hành 相tương/tướng 。 或hoặc 於ư 境cảnh 中trung 實thật 類loại 差sai 別biệt 。 青thanh 非phi 黃hoàng 等đẳng 取thủ 境cảnh 類loại 別biệt 皆giai 名danh 行hành 相tương/tướng 。 可khả 得đắc 言ngôn 有hữu 。 問vấn 如như 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 一nhất 說thuyết 行hành 相tương 通thông 心tâm 。 心tâm 所sở 。 一nhất 說thuyết 行hành 相tương/tướng 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 性tánh 。 評bình 家gia 行hành 相tương/tướng 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 論luận 主chủ 何hà 故cố 以dĩ 不bất 正chánh 義nghĩa 為vi 難nạn/nan 。 解giải 云vân 論luận 主chủ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 立lập 。 非phi 以dĩ 婆bà 沙sa 評bình 家gia 為vi 量lượng 。

慧tuệ 及cập 諸chư 餘dư 至chí 皆giai 是thị 所sở 行hành 者giả 。 釋thích 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 由do 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 皆giai 是thị 能năng 行hành 於ư 境cảnh 。 一nhất 切thiết 有hữu 法pháp 皆giai 是thị 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。

由do 此thử 三tam 門môn 至chí 唯duy 是thị 所sở 行hành 者giả 。 對đối 辨biện 差sai 別biệt 。 由do 此thử 行hành 相tương/tướng 。 能năng 行hành 。 所sở 行hành 體thể 有hữu 寬khoan 狹hiệp 。 慧tuệ 是thị 簡giản 擇trạch 名danh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 能năng 取thủ 境cảnh 故cố 名danh 能năng 行hành 。 為vi 他tha 緣duyên 故cố 是thị 所sở 行hành 。 餘dư 心tâm 。 心tâm 所sở 能năng 取thủ 境cảnh 故cố 是thị 能năng 行hành 。 為vi 他tha 緣duyên 故cố 是thị 所sở 行hành 。 非phi 簡giản 擇trạch 故cố 不bất 名danh 行hành 相tương/tướng 。 諸chư 餘dư 有hữu 法pháp 為vi 他tha 緣duyên 故cố 名danh 所sở 行hành 。 不bất 能năng 取thủ 境cảnh 故cố 非phi 能năng 行hành 。 不bất 能năng 簡giản 擇trạch 故cố 非phi 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 據cứ 通thông 名danh 行hành 相tương/tướng 。 諸chư 心tâm 。 心tâm 所sở 皆giai 名danh 行hành 相tương/tướng 。 此thử 據cứ 簡giản 擇trạch 唯duy 慧tuệ 非phi 餘dư 。 又hựu 解giải 論luận 主chủ 前tiền 雖tuy 難nạn/nan 殺sát 今kim 還hoàn 約ước 宗tông 明minh 義nghĩa 。

已dĩ 辨biện 十thập 智trí 至chí 餘dư 八bát 通thông 三tam 界giới 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 諸chư 門môn 分phân 別biệt 智trí 。 就tựu 中trung 。 一nhất 明minh 性tánh 。 地địa 。 依y 身thân 。 二nhị 明minh 念niệm 住trụ 攝nhiếp 智trí 。 三Tam 明Minh 十thập 智trí 相tương/tướng 緣duyên 。 四tứ 明minh 十thập 智trí 緣duyên 境cảnh 。 五ngũ 明minh 人nhân 成thành 就tựu 智trí 。 六lục 約ước 位vị 辨biện 修tu 智trí 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 性tánh 。 地địa 。 依y 身thân 。 結kết 前tiền 生sanh 起khởi 。 已dĩ 辨biện 十thập 智trí 差sai 別biệt 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 或hoặc 已dĩ 辨biện 十thập 智trí 家gia 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 前tiền 解giải 總tổng 結kết 。 後hậu 解giải 別biệt 結kết 。 初sơ 句cú 明minh 性tánh 。 次thứ 三tam 句cú 明minh 依y 地địa 。 後hậu 一nhất 頌tụng 明minh 依y 身thân 。

論luận 曰viết 至chí 唯duy 是thị 善thiện 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。 可khả 知tri 。

依y 地địa 別biệt 者giả 至chí 三tam 無vô 色sắc 者giả 。 釋thích 次thứ 三tam 句cú 。 世thế 俗tục 智trí 通thông 依y 一nhất 切thiết 地địa 。 他tha 心tâm 智trí 唯duy 依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 不bất 依y 餘dư 地địa 。 故cố 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 云vân 。 他tha 心tâm 智trí 唯duy 依y 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 依y 近cận 分phần/phân 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 此thử 智trí 所sở 緣duyên 極cực 微vi 細tế 故cố 。 謂vị 依y 彼bỉ 地địa 道Đạo 力lực 微vi 劣liệt 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 他tha 相tương 續tục 中trung 現hiện 在tại 微vi 細tế 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 不bất 依y 無vô 色sắc 無vô 此thử 加gia 行hành 故cố 。 又hựu 通thông 性tánh 故cố 。 餘dư 地địa 非phi 依y 。 五ngũ 通thông 所sở 依y 止chỉ 。 觀quán 等đẳng 故cố 。 法pháp 智trí 依y 此thử 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 未vị 至chí 。 中trung 間gian 六lục 地địa 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 法pháp 智trí 通thông 以dĩ 六lục 地địa 為vi 依y 。 謂vị 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 四tứ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 依y 餘dư 近cận 分phần/phân 。 彼bỉ 唯duy 有hữu 漏lậu 故cố 。 亦diệc 不bất 依y 無vô 色sắc 。 此thử 緣duyên 欲dục 界giới 故cố 。 餘dư 七thất 依y 此thử 六lục 地địa 及cập 下hạ 三tam 無vô 色sắc 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 所sở 餘dư 七thất 智trí 九cửu 地địa 為vi 依y 。 謂vị 下hạ 三tam 無vô 色sắc 。 及cập 前tiền 說thuyết 六lục 地địa 。 總tổng 說thuyết 如như 是thị 。 然nhiên 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 此thử 所sở 說thuyết 七thất 種chủng 智trí 中trung 。 類loại 智trí 決quyết 定định 依y 九cửu 地địa 起khởi 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 。 若nhược 法pháp 智trí 攝nhiếp 六lục 地địa 為vi 依y 。 類loại 智trí 攝nhiếp 者giả 通thông 依y 九cửu 地địa 。

依y 身thân 別biệt 者giả 至chí 通thông 依y 三tam 界giới 身thân 者giả 。 釋thích 後hậu 一nhất 頌tụng 。 正chánh 理lý 云vân 。 謂vị 他tha 心tâm 智trí 依y 欲dục 。 色sắc 界giới 俱câu 可khả 現hiện 前tiền 。 不bất 依y 無vô 色sắc 彼bỉ 自tự 無vô 故cố 。 不bất 起khởi 下hạ 地địa 他tha 心tâm 智trí 者giả 。 此thử 智trí 隨tùy 轉chuyển 色sắc 彼bỉ 無vô 容dung 起khởi 故cố 。 法pháp 智trí 但đãn 依y 欲dục 界giới 身thân 起khởi 非phi 依y 上thượng 界giới 。 以dĩ 緣duyên 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 境cảnh 故cố 。 生sanh 上thượng 二nhị 果quả 不bất 起khởi 法pháp 智trí 緣duyên 欲dục 四Tứ 諦Đế 。 又hựu 婆bà 沙sa 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 謂vị 生sanh 上thượng 二nhị 界giới 必tất 不bất 起khởi 法pháp 智trí 。 以dĩ 彼bỉ 厭yếm 下hạ 苦khổ 。 集Tập 諦Đế 故cố 。 不bất 欲dục 重trọng/trùng 觀quán 既ký 不bất 觀quán 下hạ 苦khổ 。 集tập 。 亦diệc 不bất 觀quán 下hạ 滅diệt 。 道đạo 。 以dĩ 滅diệt 。 道đạo 智trí 用dụng 苦khổ 。 集tập 智trí 為vi 上thượng 首thủ 故cố (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 問vấn 若nhược 不bất 欲dục 觀quán 者giả 。 如như 何hà 生sanh 色sắc 天thiên 眼nhãn 。 耳nhĩ 等đẳng 亦diệc 緣duyên 欲dục 法pháp 。 解giải 云vân 事sự 觀quán 起khởi 易dị 得đắc 緣duyên 欲dục 界giới 。 理lý 觀quán 起khởi 難nạn/nan 故cố 不bất 緣duyên 欲dục 。 問vấn 身thân 生sanh 色sắc 界giới 得đắc 起khởi 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 緣duyên 欲dục 心tâm 不phủ 。 解giải 云vân 既ký 言ngôn 法pháp 智trí 不bất 緣duyên 欲dục 道đạo 。 明minh 知tri 不bất 緣duyên 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 法pháp 智trí 但đãn 依y 欲dục 界giới 身thân 起khởi 非phi 上thượng 二nhị 界giới 。 入nhập 出xuất 此thử 智trí 諸chư 有hữu 漏lậu 心tâm 唯duy 欲dục 有hữu 故cố 。 又hựu 法pháp 智trí 隨tùy 轉chuyển 色sắc 所sở 依y 大đại 種chủng 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 故cố 。 又hựu 此thử 能năng 治trị 起khởi 破phá 戒giới 惑hoặc 。 破phá 戒giới 唯duy 欲dục 非phi 上thượng 界giới 故cố 。 除trừ 前tiền 他tha 心tâm 及cập 與dữ 法pháp 智trí 。 餘dư 八bát 智trí 現hiện 起khởi 通thông 依y 三tam 界giới 身thân 。

已dĩ 辨biện 性tánh 地địa 至chí 皆giai 通thông 四tứ 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 念niệm 住trụ 攝nhiếp 智trí 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

如như 是thị 十thập 智trí 至chí 為vi 所sở 緣duyên 故cố 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三Tam 明Minh 十thập 智trí 相tương/tướng 緣duyên 。 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 七thất 云vân 。 法pháp 智trí 緣duyên 下hạ 。 類loại 智trí 緣duyên 上thượng 。 故cố 不bất 相tương 緣duyên 。 如như 有hữu 二nhị 人nhân 同đồng 住trụ 一nhất 處xứ 。 一nhất 人nhân 觀quán 地địa 一nhất 人nhân 觀quán 空không 。 如như 是thị 不bất 相tương 見kiến 面diện 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

十thập 智trí 所sở 緣duyên 至chí 及cập 善thiện 無vô 為vi 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 四tứ 明minh 十thập 智trí 緣duyên 境cảnh 。 就tựu 中trung 。 一nhất 正chánh 明minh 智trí 緣duyên 境cảnh 。 二nhị 別biệt 明minh 俗tục 總tổng 緣duyên 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 正chánh 明minh 智trí 緣duyên 境cảnh 。 初sơ 三tam 句cú 答đáp 前tiền 問vấn 。 後hậu 五ngũ 句cú 答đáp 後hậu 問vấn 。 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 名danh 相tướng 應ưng 。 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

頗phả 有hữu 一nhất 念niệm 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 俗tục 總tổng 緣duyên 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。

不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。

豈khởi 不bất 非phi 我ngã 至chí 皆giai 非phi 我ngã 耶da 者giả 。 難nạn/nan 。

此thử 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 通thông 。

不bất 緣duyên 何hà 法pháp 至chí 此thử 體thể 是thị 何hà 者giả 。 徵trưng 。

頌tụng 曰viết 至chí 唯duy 聞văn 思tư 所sở 成thành 者giả 。 上thượng 三tam 句cú 答đáp 初sơ 問vấn 。 後hậu 句cú 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。

論luận 曰viết 至chí 應ưng 頓đốn 離ly 染nhiễm 者giả 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 非phi 我ngã 時thời 猶do 除trừ 自tự 品phẩm 。 自tự 品phẩm 即tức 是thị 自tự 體thể 等đẳng 法pháp 。 自tự 體thể 謂vị 俗tục 智trí 自tự 體thể 。 相tương 應ứng 謂vị 俗tục 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 。 俱câu 有hữu 謂vị 俗tục 智trí 同đồng 時thời 謂vị 四tứ 相tương/tướng 。 故cố 雜tạp 心tâm 雜tạp 品phẩm 云vân 。 亦diệc 不bất 緣duyên 共cộng 有hữu 。 同đồng 一nhất 果quả 故cố 。 或hoặc 可khả 。 此thử 論luận 言ngôn 俱câu 有hữu 法pháp 亦diệc 攝nhiếp 於ư 得đắc 。 以dĩ 得đắc 亦diệc 是thị 極cực 相tương/tướng 隣lân 近cận 故cố 。 雜tạp 心tâm 論luận 說thuyết 同đồng 一nhất 果quả 者giả 。 不bất 相tương 應ứng 中trung 且thả 據cứ 親thân 說thuyết 。 或hoặc 論luận 意ý 各các 別biệt 。

問vấn 何hà 故cố 婆bà 沙sa 非phi 我ngã 觀quán 中trung 云vân 。 問vấn 何hà 等đẳng 名danh 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 。 答đáp 此thử 隨tùy 轉chuyển 色sắc 。 及cập 此thử 隨tùy 轉chuyển 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 亦diệc 通thông 色sắc 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 四tứ 相tương/tướng 。 解giải 云vân 此thử 論luận 俗tục 智trí 散tán 位vị 聞văn 思tư 故cố 不bất 言ngôn 色sắc 。 婆bà 沙sa 俗tục 智trí 亦diệc 通thông 修tu 慧tuệ 故cố 兼kiêm 言ngôn 色sắc 。 論luận 意ý 不bất 同đồng 無vô 勞lao 會hội 釋thích 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 九cửu 云vân 。 不bất 知tri 自tự 性tánh 者giả 。 即tức 止chỉ 大đại 眾chúng 部bộ 執chấp 。 不bất 知tri 相tương 應ứng 諸chư 法Pháp 者giả 。 即tức 止chỉ 法pháp 密mật 部bộ 執chấp 。 不bất 知tri 俱câu 有hữu 諸chư 法pháp 者giả 。 即tức 止chỉ 化hóa 地địa 部bộ 執chấp 。 言ngôn 智trí 能năng 知tri 。 即tức 止chỉ 犢độc 子tử 部bộ 執chấp (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 境cảnh 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 有hữu 境cảnh 是thị 能năng 緣duyên 智trí 。 以dĩ 境cảnh 。 有hữu 境cảnh 別biệt 故cố 不bất 緣duyên 自tự 體thể 。 若nhược 緣duyên 自tự 體thể 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 故cố 不bất 緣duyên 相tương 應ứng 法pháp 。 譬thí 如như 眾chúng 人nhân 同đồng 觀quán 初sơ 月nguyệt 不bất 相tương 見kiến 面diện 。 極cực 相tương/tướng 隣lân 近cận 故cố 不bất 緣duyên 俱câu 有hữu 法pháp 。 如như 眼nhãn 不bất 見kiến 近cận 眼nhãn 根căn 色sắc 。 故cố 剎sát 那na 三tam 法pháp 非phi 此thử 智trí 所sở 緣duyên 。 此thử 智trí 唯duy 是thị 欲dục 。 色sắc 界giới 攝nhiếp 。 聞văn 。 思tư 所sở 成thành 非phi 修tu 所sở 成thành 以dĩ 修tu 所sở 成thành 地địa 別biệt 緣duyên 故cố 不bất 能năng 總tổng 緣duyên 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 修tu 能năng 頓đốn 緣duyên 應ưng 頓đốn 離ly 染nhiễm 。 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 破phá 云vân 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 言ngôn 修tu 所sở 成thành 唯duy 地địa 別biệt 緣duyên 。 非phi 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 我ngã 宗tông 許hứa 靜tĩnh 慮lự 地địa 攝nhiếp 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 有hữu 能năng 總tổng 緣duyên 隨tùy 所sở 依y 身thân 自tự 上thượng 境cảnh 故cố 。 厭yếm 下hạ 欣hân 上thượng 方phương 能năng 離ly 染nhiễm 。 此thử 既ký 總tổng 緣duyên 唯duy 欣hân 行hành 相tương/tướng 。 故cố 於ư 離ly 染nhiễm 無vô 有hữu 功công 能năng 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 皆giai 為vi 非phi 理lý 。

若nhược 作tác 俱câu 舍xá 師sư 救cứu 言ngôn 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 有hữu 能năng 總tổng 緣duyên 亦diệc 非phi 極cực 成thành 。 我ngã 宗tông 不bất 許hứa 修tu 總tổng 緣duyên 故cố 。 此thử 乃nãi 宗tông 別biệt 無vô 勞lao 會hội 釋thích 。 若nhược 依y 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 宗tông 。 非phi 我ngã 觀quán 亦diệc 通thông 修tu 慧tuệ 。 故cố 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 云vân 。 此thử 智trí 唯duy 是thị 欲dục 色sắc 界giới 攝nhiếp 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 雖tuy 有hữu 此thử 類loại 。 而nhi 緣duyên 法pháp 少thiểu 。 非phi 此thử 所sở 明minh 。 此thử 通thông 聞văn 。 思tư 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 皆giai 能năng 除trừ 自tự 品phẩm 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 十thập 解giải 無vô 我ngã 觀quán 中trung 云vân 。 聞văn 。 思tư 。 修tu 所sở 成thành 者giả 通thông 三tam 種chủng 。 又hựu 云vân 。 地địa 者giả 此thử 行hành 相tương/tướng 在tại 七thất 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 。 未vị 至chí 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 及cập 根căn 本bổn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 聞văn 所sở 成thành 慧tuệ 。 唯duy 在tại 五ngũ 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 思tư 所sở 成thành 慧tuệ 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 唯duy 在tại 六lục 地địa 。 謂vị 前tiền 說thuyết 七thất 地địa 中trung 除trừ 欲dục 界giới 。 又hựu 准chuẩn 婆bà 沙sa 依y 地địa 門môn 。 聞văn 慧tuệ 不bất 通thông 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 問vấn 若nhược 依y 婆bà 沙sa 下hạ 文văn 解giải 三tam 慧tuệ 中trung 。 一nhất 云vân 。 聞văn 慧tuệ 唯duy 在tại 五ngũ 地địa 。 謂vị 欲dục 界giới 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 說thuyết 在tại 六lục 地địa 。 謂vị 前tiền 五ngũ 。 及cập 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 。 有hữu 說thuyết 在tại 七thất 地địa 。 謂vị 前tiền 六lục 及cập 未vị 至chí 。 然nhiên 無vô 評bình 家gia 。 何hà 者giả 為vi 正chánh 。 解giải 云vân 婆bà 沙sa 前tiền 文văn 既ký 無vô 異dị 說thuyết 。 依y 五ngũ 地địa 為vi 正chánh 。 又hựu 解giải 若nhược 據cứ 非phi 我ngã 觀quán 等đẳng 。 殊thù 勝thắng 聞văn 慧tuệ 唯duy 在tại 五ngũ 地địa 。 若nhược 據cứ 常thường 徒đồ 起khởi 者giả 。 亦diệc 通thông 未vị 至chí 。 中trung 間gian 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 俱câu 容dung 為vi 正chánh 。 問vấn 身thân 生sanh 下hạ 地địa 起khởi 上thượng 聞văn 慧tuệ 不phủ 。 解giải 云vân 不bất 起khởi 。 如như 婆bà 沙sa 第đệ 十thập 云vân 。 加gia 行hành 得đắc 。 離ly 染nhiễm 得đắc 。 生sanh 得đắc 者giả 。 可khả 言ngôn 通thông 三tam 種chủng 。 此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 欲dục 界giới 聞văn 思tư 所sở 成thành 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 唯duy 加gia 行hành 得đắc 。 色sắc 界giới 聞văn 所sở 成thành 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 可khả 言ngôn 加gia 行hành 得đắc 。 可khả 言ngôn 生sanh 得đắc 。 云vân 何hà 可khả 言ngôn 加gia 行hành 得đắc 。 謂vị 若nhược 此thử 間gian 於ư 自tự 。 共cộng 相tương 。 善thiện 修tu 習tập 者giả 生sanh 彼bỉ 便tiện 得đắc 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 生sanh 彼bỉ 不bất 得đắc 。 云vân 何hà 可khả 言ngôn 生sanh 得đắc 。 謂vị 雖tuy 此thử 間gian 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 若nhược 未vị 生sanh 彼bỉ 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 生sanh 彼bỉ 方phương 得đắc 。 彼bỉ 聞văn 所sở 成thành 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 必tất 依y 此thử 間gian 所sở 修tu 加gia 行hành 。 生sanh 彼bỉ 得đắc 故cố 。 色sắc 界giới 修tu 所sở 成thành 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 是thị 加gia 行hành 得đắc 。 及cập 離ly 染nhiễm 得đắc 。 亦diệc 可khả 言ngôn 生sanh 得đắc 。 婆bà 沙sa 既ký 解giải 色sắc 界giới 聞văn 慧tuệ 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 加gia 行hành 得đắc 者giả 生sanh 彼bỉ 便tiện 得đắc 。 若nhược 生sanh 得đắc 者giả 亦diệc 言ngôn 生sanh 方phương 得đắc 。 明minh 知tri 身thân 在tại 下hạ 地địa 不bất 得đắc 起khởi 上thượng 聞văn 慧tuệ 。 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 如như 何hà 論luận 言ngôn 生sanh 彼bỉ 便tiện 得đắc 。 古cổ 德đức 皆giai 言ngôn 。 身thân 在tại 欲dục 界giới 修tu 習tập 色sắc 界giới 聞văn 慧tuệ 非phi 我ngã 觀quán 。 生sanh 彼bỉ 即tức 得đắc 者giả 。 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 先tiên 得đắc 。 何hà 須tu 復phục 言ngôn 生sanh 彼bỉ 即tức 得đắc 。 又hựu 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 云vân 何hà 起khởi 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 起khởi 欲dục 。 色sắc 界giới 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 俱câu 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 生sanh 初sơ 靜tĩnh 慮lự 起khởi 初sơ 靜tĩnh 慮lự 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 不bất 定định 者giả 亦diệc 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 定định 者giả 唯duy 緣duyên 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 起khởi 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 亦diệc 唯duy 能năng 緣duyên 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 若nhược 生sanh 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 起khởi 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 不bất 定định 者giả 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 定định 者giả 唯duy 緣duyên 從tùng 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 起khởi 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 亦diệc 唯duy 能năng 緣duyên 從tùng 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 若nhược 生sanh 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 如như 理lý 應ưng 說thuyết 。 婆bà 沙sa 既ký 言ngôn 。 身thân 生sanh 此thử 地địa 起khởi 此thử 地địa 非phi 我ngã 觀quán 分phần/phân 定định 。 不bất 定định 。 若nhược 起khởi 上thượng 地địa 非phi 我ngã 觀quán 。 唯duy 約ước 定định 心tâm 緣duyên 自tự 。 上thượng 地địa 不bất 言ngôn 不bất 定định 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 身thân 生sanh 下hạ 地địa 不bất 起khởi 上thượng 地địa 聞văn 慧tuệ 非phi 我ngã 觀quán 。 聞văn 慧tuệ 非phi 我ngã 既ký 不bất 得đắc 起khởi 。 所sở 餘dư 聞văn 慧tuệ 唯duy 皆giai 不bất 起khởi 。

已dĩ 辨biện 所sở 緣duyên 至chí 定định 成thành 九cửu 成thành 十thập 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 五ngũ 約ước 人nhân 成thành 智trí 。 總tổng 約ước 四tứ 位vị 以dĩ 辨biện 。

論luận 曰viết 至chí 謂vị 增tăng 無vô 生sanh 者giả 。 諸chư 異dị 生sanh 位vị 及cập 聖thánh 見kiến 道đạo 第đệ 一nhất 剎sát 那na 定định 成thành 俗tục 智trí 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 定định 成thành 三tam 智trí 。 加gia 法pháp 智trí 及cập 與dữ 苦khổ 智trí 。 以dĩ 重trọng/trùng 知tri 故cố 。 第đệ 四tứ 剎sát 那na 又hựu 增tăng 類loại 智trí 。 第đệ 六lục 剎sát 那na 又hựu 增tăng 集tập 智trí 。 第đệ 十thập 剎sát 那na 又hựu 增tăng 滅diệt 智trí 。 第đệ 十thập 四tứ 剎sát 那na 又hựu 增tăng 道đạo 智trí 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 諸chư 未vị 增tăng 位vị 。 成thành 數số 多đa 少thiểu 。 如như 前tiền 位vị 說thuyết 。 故cố 至chí 修tu 位vị 中trung 由do 未vị 增tăng 故cố 亦diệc 定định 成thành 七thất 智trí 。 如như 是thị 異dị 生sanh 及cập 十thập 六lục 心tâm 位vị 。 若nhược 已dĩ 離ly 欲dục 各các 增tăng 他tha 心tâm 。 於ư 離ly 染nhiễm 位vị 唯duy 除trừ 異dị 生sanh 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 不bất 成thành 他tha 心tâm 。 餘dư 皆giai 成thành 就tựu 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 然nhiên 異dị 生sanh 位vị 。 及cập 見kiến 道đạo 中trung 。 唯duy 可khả 成thành 就tựu 俗tục 。 他tha 心tâm 智trí 道đạo 類loại 智trí 時thời 具cụ 成thành 二nhị 種chủng 。

爾nhĩ 時thời 初sơ 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 故cố 。 兼kiêm 得đắc 無vô 漏lậu 以dĩ 成thành 果quả 體thể 。 餘dư 修tu 位vị 中trung 皆giai 具cụ 成thành 二nhị 。 生sanh 無vô 色sắc 者giả 便tiện 捨xả 世thế 俗tục (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。

時thời 解giải 脫thoát 者giả 定định 成thành 九cửu 智trí 者giả 。 又hựu 加gia 盡tận 智trí 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 定định 成thành 十thập 智trí 。 又hựu 增tăng 無vô 生sanh 。

於ư 何hà 位vị 中trung 頓đốn 修tu 幾kỷ 智trí 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 六lục 約ước 位vị 辨biện 修tu 智trí 。 就tựu 中trung 。 一nhất 約ước 見kiến 道đạo 辨biện 修tu 。 二nhị 約ước 修tu 道Đạo 辨biện 修tu 。 三tam 約ước 無Vô 學Học 辨biện 修tu 。 四tứ 約ước 餘dư 位vị 辨biện 修tu 。 五ngũ 約ước 依y 地địa 辨biện 修tu 。 六Lục 通Thông 明minh 四tứ 修tu 義nghĩa 。 此thử 即tức 總tổng 問vấn 。 修tu 總tổng 有hữu 四tứ 。 得đắc 。 習tập 。 治trị 。 遣khiển 。 此thử 下hạ 且thả 約ước 得đắc 。 習tập 二nhị 修tu 以dĩ 辨biện 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 且thả 應ưng 思tư 擇trạch 。 何hà 謂vị 為vi 修tu 。 謂vị 習tập 善thiện 有hữu 為vi 令linh 圓viên 滿mãn 自tự 在tại 。 非phi 染nhiễm 。 無vô 記ký 者giả 。 無vô 勝thắng 愛ái 果quả 故cố 。 非phi 善thiện 無vô 為vi 者giả 不bất 在tại 相tương 續tục 故cố 。 又hựu 無vô 為vi 無vô 果quả 故cố 。

且thả 於ư 見kiến 道đạo 至chí 唯duy 加gia 行hành 所sở 得đắc 者giả 。 就tựu 答đáp 中trung 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 約ước 見kiến 道đạo 辨biện 修tu 。 將tương 辨biện 諸chư 修tu 。 略lược 依y 加gia 行hành 。 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 。 勝thắng 進tiến 四tứ 道đạo 明minh 其kỳ 十thập 智trí 。 得đắc 修tu 。 習tập 修tu 者giả 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 。 法pháp 。 類loại 。 世thế 俗tục 皆giai 容dung 四tứ 道đạo 得đắc 修tu 。 習tập 修tu 。 以dĩ 寬khoan 通thông 故cố 。 若nhược 他tha 心tâm 智trí 加gia 行hành 道Đạo 中trung 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 容dung 得đắc 。 修tu 。 非phi 容dung 預dự 故cố 無vô 習tập 修tu 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 以dĩ 斷đoạn 障chướng 故cố 非phi 得đắc 。 習tập 修tu 。 解giải 脫thoát 。 勝thắng 進tiến 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 容dung 得đắc 。 修tu 。 容dung 預dự 道đạo 故cố 容dung 習tập 修tu 。 若nhược 盡tận 智trí 四tứ 道đạo 之chi 中trung 。 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 故cố 皆giai 容dung 得đắc 修tu 。 加gia 行hành 。 無vô 間gian 是thị 見kiến 性tánh 故cố 非phi 習tập 修tu 。 解giải 脫thoát 。 勝thắng 進tiến 容dung 息tức 求cầu 故cố 容dung 習tập 修tu 。 若nhược 無vô 生sanh 智trí 如như 盡tận 智trí 說thuyết 。 差sai 別biệt 者giả 。 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 無vô 習tập 修tu 無vô 容dung 起khởi 故cố 。 應ưng 知tri 略lược 依y 一nhất 切thiết 四tứ 道đạo 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 有hữu 二nhị 修tu 。 作tác 此thử 判phán 釋thích 。 其kỳ 中trung 差sai 別biệt 如như 下hạ 論luận 文văn 。

論luận 曰viết 至chí 念niệm 住trụ 者giả 。 釋thích 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 隨tùy 起khởi 八bát 忍nhẫn 。 七thất 智trí 。 皆giai 即tức 彼bỉ 類loại 於ư 未vị 來lai 修tu 。 忍nhẫn 自tự 修tu 忍nhẫn 。 智trí 自tự 修tu 智trí 。 然nhiên 能năng 具cụ 修tu 自tự 諦đế 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 念niệm 住trụ 。 得đắc 忍nhẫn 未vị 得đắc 智trí 。 得đắc 智trí 忍nhẫn 已dĩ 得đắc 互hỗ 不bất 相tương 修tu 。 所sở 修tu 忍nhẫn 智trí 通thông 四tứ 行hành 相tương 及cập 四tứ 念niệm 住trụ 故cố 。 各các 具cụ 修tu 四tứ 。

何hà 緣duyên 見kiến 道đạo 唯duy 同đồng 類loại 修tu 者giả 。 問vấn 。

先tiên 未vị 曾tằng 得đắc 至chí 俱câu 決quyết 定định 故cố 者giả 。 答đáp 。 先tiên 未vị 曾tằng 得đắc 此thử 種chủng 姓tánh 故cố 。 今kim 時thời 創sáng/sang 得đắc 。 勢thế 力lực 未vị 廣quảng 故cố 修tu 同đồng 類loại 不bất 能năng 傍bàng 修tu 。 又hựu 諸chư 忍nhẫn 。 智trí 對đối 治trị 決quyết 定định 。 所sở 緣duyên 決quyết 定định 。 唯duy 修tu 同đồng 類loại 不bất 能năng 傍bàng 修tu 。 如như 苦khổ 忍nhẫn 。 苦khổ 智trí 決quyết 定định 對đối 治trị 苦khổ 下hạ 煩phiền 惱não 。 決quyết 定định 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 道đạo 忍nhẫn 。 道đạo 智trí 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 七thất 云vân 。

復phục 次thứ 以dĩ 見kiến 道đạo 所sở 緣duyên 定định 。 對đối 治trị 定định 故cố 。 唯duy 修tu 同đồng 分phần/phân 。 修tu 道Đạo 所sở 緣duyên 不bất 定định 。 對đối 治trị 不bất 定định 。 故cố 能năng 修tu 同đồng 分phần/phân 。 不bất 同đồng 分phần/phân 。

唯duy 苦khổ 集tập 滅diệt 至chí 未vị 能năng 兼kiêm 修tu 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 。 唯duy 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 三tam 類loại 智trí 時thời 。 能năng 兼kiêm 修tu 未vị 來lai 現hiện 觀quán 邊biên 俗tục 智trí 。 於ư 一nhất 一nhất 諦đế 現hiện 觀quán 後hậu 邊biên 。 方phương 能năng 兼kiêm 修tu 此thử 世thế 俗tục 智trí 。 故cố 立lập 現hiện 觀quán 邊biên 世thế 俗tục 智trí 號hiệu 。 由do 此thử 名danh 故cố 。 見kiến 道đạo 餘dư 位vị 不bất 能năng 兼kiêm 修tu 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 數số 曾tằng 知tri 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 三tam 現hiện 觀quán 邊biên 亦diệc 復phục 知tri 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 。 同đồng 為vi 一nhất 事sự 。 又hựu 此thử 俗tục 智trí 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 不bất 斷đoạn 非phi 想tưởng 。 今kim 斷đoạn 非phi 想tưởng 。 俗tục 智trí 欣hân 慶khánh 起khởi 得đắc 隨tùy 喜hỷ 。

道đạo 類loại 智trí 時thời 何hà 不bất 修tu 此thử 者giả 。 問vấn 。 道đạo 類loại 智trí 時thời 亦diệc 現hiện 觀quán 邊biên 。 何hà 不bất 修tu 此thử 世thế 俗tục 智trí 耶da 。

俗tục 智trí 曾tằng 於ư 至chí 種chủng 姓tánh 多đa 故cố 者giả 。 答đáp 。 俗tục 智trí 數số 曾tằng 於ư 三tam 諦đế 中trung 知tri 。 斷đoạn 。 證chứng 故cố 。 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 俗tục 智trí 。 曾tằng 於ư 道đạo 無vô 事sự 現hiện 觀quán 故cố 不bất 名danh 修tu 。 道đạo 非phi 為vi 一nhất 事sự 故cố 道đạo 類loại 智trí 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 又hựu 必tất 無vô 於ư 道đạo 遍biến 事sự 現hiện 觀quán 故cố 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 三tam 。 可khả 遍biến 知tri 苦khổ 。 可khả 遍biến 斷đoạn 集tập 。 可khả 遍biến 證chứng 滅diệt 。 故cố 現hiện 觀quán 邊biên 能năng 修tu 俗tục 智trí 。 必tất 無vô 於ư 道đạo 可khả 能năng 遍biến 修tu 。 故cố 現hiện 觀quán 邊biên 不bất 修tu 俗tục 智trí 。 雖tuy 集Tập 諦Đế 邊biên 未vị 斷đoạn 一nhất 切thiết 集tập 盡tận 。 而nhi 於ư 當đương 集tập 位vị 斷đoạn 集tập 已dĩ 周chu 。 雖tuy 滅Diệt 諦Đế 邊biên 未vị 能năng 證chứng 一nhất 切thiết 滅diệt 盡tận 。 而nhi 於ư 當đương 滅diệt 位vị 證chứng 滅diệt 已dĩ 周chu 。 道đạo 則tắc 不bất 然nhiên 。 種chủng 姓tánh 多đa 故cố 。 異dị 種chủng 姓tánh 道đạo 不bất 能năng 修tu 故cố 。 於ư 自tự 根căn 姓tánh 雖tuy 容dung 得đắc 。 修tu 。 百bách 千thiên 分phần 中trung 不bất 起khởi 一nhất 故cố 。 苦khổ 現hiện 觀quán 邊biên 苦khổ 必tất 遍biến 知tri 。 故cố 不bất 別biệt 釋thích 。

有hữu 言ngôn 此thử 是thị 至chí 故cố 不bất 能năng 修tu 者giả 。 有hữu 言ngôn 。 此thử 世thế 俗tục 智trí 是thị 見kiến 道đạo 眷quyến 屬thuộc 。 彼bỉ 道đạo 類loại 智trí 是thị 修tu 道Đạo 攝nhiếp 故cố 不bất 能năng 修tu 。

理lý 非phi 極cực 成thành 不bất 應ưng 為vi 證chứng 者giả 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 。 諸chư 部bộ 大đại 有hữu 說thuyết 第đệ 十thập 六lục 心tâm 亦diệc 見kiến 道đạo 攝nhiếp 。 言ngôn 非phi 見kiến 道Đạo 理lý 非phi 極cực 成thành 不bất 應ưng 為vi 證chứng 。

此thử 世thế 俗tục 智trí 至chí 無vô 容dung 起khởi 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 中trung 不bất 生sanh 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 此thử 智trí 依y 身thân 定định 不bất 生sanh 故cố 。 謂vị 隨tùy 信tín 行hành 。 隨tùy 法pháp 行hành 身thân 。 容dung 有hữu 為vi 依y 引dẫn 此thử 智trí 起khởi 。 在tại 見kiến 道đạo 位vị 此thử 無vô 容dung 生sanh 。 故cố 此thử 依y 身thân 住trụ 不bất 生sanh 法pháp 。 依y 不bất 生sanh 故cố 此thử 必tất 不bất 生sanh 。 問vấn 何hà 時thời 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 解giải 云vân 三tam 現hiện 觀quán 邊biên 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 謂vị 於ư 爾nhĩ 時thời 起khởi 得đắc 自tự 在tại 。 餘dư 緣duyên 障chướng 故cố 體thể 不bất 現hiện 前tiền 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 說thuyết 名danh 為vi 修tu 者giả 。 經kinh 部bộ 問vấn 。 起khởi 時thời 自tự 在tại 可khả 說thuyết 名danh 修tu 。 此thử 既ký 不bất 生sanh 何hà 名danh 為vi 修tu 。

先tiên 未vị 曾tằng 得đắc 今kim 方phương 得đắc 故cố 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 今kim 方phương 得đắc 故cố 說thuyết 名danh 為vi 修tu 。

既ký 不bất 能năng 起khởi 得đắc 義nghĩa 何hà 依y 者giả 。 經kinh 部bộ 難nạn/nan 。 彼bỉ 世thế 俗tục 智trí 既ký 不bất 能năng 起khởi 。 得đắc 義nghĩa 何hà 依y 。 以dĩ 經kinh 部bộ 宗tông 得đắc 是thị 假giả 故cố 。

但đãn 由do 得đắc 故cố 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 答đáp 。 但đãn 由do 現hiện 在tại 起khởi 得đắc 得đắc 故cố 說thuyết 名danh 為vi 得đắc 。 非phi 要yếu 現hiện 起khởi 。

由do 得đắc 故cố 得đắc 至chí 理lý 不bất 成thành 立lập 者giả 。 經kinh 部bộ 復phục 徵trưng 。 我ngã 問vấn 不bất 起khởi 得đắc 義nghĩa 何hà 依y 。 應ưng 以dĩ 餘dư 義nghĩa 來lai 釋thích 。 不bất 以dĩ 餘dư 釋thích 。 而nhi 今kim 乃nãi 言ngôn 由do 得đắc 故cố 名danh 得đắc 。 此thử 乃nãi 以dĩ 得đắc 釋thích 得đắc 。 如như 是thị 所sở 釋thích 。 曾tằng 所sở 未vị 聞văn 。 故cố 所sở 辨biện 修tu 理lý 不bất 成thành 立lập 。

如như 古cổ 師sư 說thuyết 修tu 義nghĩa 可khả 成thành 者giả 。 難nạn/nan 訖ngật 述thuật 經kinh 部bộ 義nghĩa 。 如như 經kinh 部bộ 古cổ 師sư 說thuyết 。 修tu 義nghĩa 可khả 成thành 。

彼bỉ 說thuyết 云vân 何hà 者giả 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 問vấn 。

由do 聖thánh 道Đạo 力lực 至chí 不bất 樂nhạo 此thử 義nghĩa 者giả 。 經kinh 部bộ 答đáp 。 由do 此thử 觀quán 內nội 聖thánh 道Đạo 力lực 故cố 。 熏huân 修tu 俗tục 智trí 種chủng 子tử 增tăng 勝thắng 。 於ư 出xuất 觀quán 後hậu 有hữu 勝thắng 緣duyên 諦đế 俗tục 智trí 現hiện 前tiền 勝thắng 於ư 往vãng 日nhật 。 正chánh 在tại 觀quán 內nội 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 。 得đắc 此thử 出xuất 觀quán 俗tục 智trí 起khởi 依y 。 依y 即tức 種chủng 子tử 故cố 。 名danh 得đắc 此thử 出xuất 觀quán 俗tục 智trí 。 此thử 即tức 得đắc 因nhân 說thuyết 名danh 得đắc 果quả 。 如như 得đắc 金kim 礦quáng 因nhân 名danh 為vi 得đắc 金kim 果quả 。 或hoặc 得đắc 此thử 俗tục 智trí 起khởi 依y 身thân 。 故cố 名danh 得đắc 此thử 世thế 俗tục 智trí 果quả 。 應ưng 言ngôn 種chủng 子tử 。 為vi 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 信tín 種chủng 子tử 。 故cố 言ngôn 依y 身thân 。 以dĩ 彼bỉ 種chủng 子tử 不bất 離ly 身thân 故cố 。 或hoặc 得đắc 此thử 起khởi 俗tục 智trí 所sở 依y 聖thánh 道Đạo 因nhân 。 故cố 名danh 得đắc 此thử 後hậu 俗tục 智trí 果quả 。 雖tuy 作tác 是thị 說thuyết 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 不bất 樂nhạo 此thử 義nghĩa 。

隨tùy 依y 何hà 地địa 至chí 七thất 地địa 俗tục 智trí 者giả 。 釋thích 自tự 。 下hạ 地địa 。 俗tục 智trí 別biệt 緣duyên 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 能năng 修tu 自tự 。 下hạ 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 無vô 別biệt 緣duyên 故cố 。 多đa 分phần 修tu 自tự 。 又hựu 婆bà 沙sa 第đệ 四tứ 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 六lục 地địa 見kiến 道đạo 上thượng 能năng 修tu 下hạ 。 下hạ 不bất 修tu 上thượng 。 答đáp 上thượng 地địa 法pháp 勝thắng 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 則tắc 能năng 修tu 下hạ 。 下hạ 地địa 法pháp 劣liệt 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 不bất 能năng 修tu 上thượng 。 如như 劣liệt 朝triêu 勝thắng 非phi 勝thắng 朝triêu 劣liệt 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 六lục 十thập 八bát 云vân 。 見kiến 道đạo 依y 下hạ 必tất 不bất 修tu 上thượng 。 以dĩ 是thị 初sơ 得đắc 道Đạo 故cố 。 無vô 漏lậu 依y 上thượng 必tất 修tu 下hạ 地địa 。 以dĩ 自tự 在tại 不bất 繫hệ 故cố 。

苦khổ 。 集tập 邊biên 修tu 至chí 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 者giả 。 釋thích 第đệ 六lục 句cú 可khả 知tri 。

隨tùy 於ư 何hà 諦đế 至chí 此thử 諦đế 為vi 境cảnh 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 句cú 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 隨tùy 於ư 何hà 諦đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 此thử 行hành 相tương/tướng 緣duyên 此thử 諦đế 為vi 境cảnh 。 謂vị 若nhược 苦Khổ 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 苦khổ 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 苦khổ 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 於ư 集Tập 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 集tập 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 集tập 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 集Tập 諦Đế 。 若nhược 於ư 滅Diệt 諦Đế 現hiện 觀quán 邊biên 修tu 。 即tức 以dĩ 緣duyên 滅diệt 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 緣duyên 欲dục 界giới 滅diệt 。 色sắc 界giới 繫hệ 者giả 緣duyên 上thượng 滅Diệt 諦Đế 。

見kiến 道Đạo 力lực 得đắc 故cố 唯duy 加gia 行hành 所sở 得đắc 者giả 。 釋thích 第đệ 八bát 句cú 。 見kiến 道Đạo 力lực 得đắc 故cố 。 唯duy 加gia 行hành 所sở 得đắc 。 非phi 是thị 生sanh 得đắc 。 離ly 染nhiễm 得đắc 。

智trí 增tăng 故cố 至chí 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 者giả 。 出xuất 體thể 。 於ư 見kiến 道đạo 中trung 以dĩ 智trí 增tăng 故cố 立lập 智trí 名danh 。 若nhược 并tinh 眷quyến 屬thuộc 。 以dĩ 欲dục 界giới 四tứ 蘊uẩn 。 色sắc 界giới 五ngũ 蘊uẩn 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 欲dục 界giới 攝nhiếp 者giả 是thị 思tư 所sở 成thành 。 色sắc 界giới 攝nhiếp 者giả 是thị 修tu 所sở 成thành 非phi 聞văn 所sở 成thành 。 彼bỉ 微vi 劣liệt 故cố 。

次thứ 於ư 修tu 道Đạo 至chí 如như 次thứ 修tu 六lục 八bát 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 約ước 修tu 道Đạo 辨biện 修tu 。

論luận 曰viết 至chí 有hữu 頂đảnh 治trị 故cố 者giả 。 修tu 道Đạo 初sơ 念niệm 道Đạo 類loại 智trí 時thời 現hiện 修tu 二nhị 智trí 。 謂vị 道đạo 及cập 類loại 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 六lục 。 謂vị 法pháp 。 及cập 類loại 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 。 離ly 欲dục 修tu 七thất 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 正chánh 理lý 云vân 。 先tiên 已dĩ 離ly 欲dục 入nhập 聖thánh 道Đạo 者giả 。 何hà 緣duyên 見kiến 道đạo 中trung 不bất 修tu 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 他Tha 心Tâm 智Trí 。 遊du 觀quan 位vị 攝nhiếp 。 依y 容dung 預dự 道đạo 方phương 有hữu 修tu 義nghĩa 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 為vi 觀quán 諦đế 理lý 。 加gia 行hành 極cực 速tốc 故cố 不bất 能năng 修tu 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 義nghĩa 亦diệc 同đồng 此thử 。 今kim 第đệ 十thập 六lục 道đạo 類loại 智trí 時thời 。 容dung 預dự 道đạo 收thu 。 故cố 修tu 此thử 智trí (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 以dĩ 道đạo 類loại 智trí 有hữu 頂đảnh 治trị 。 故cố 。 雖tuy 三tam 諦đế 邊biên 是thị 有hữu 頂đảnh 治trị 。 修tu 俗tục 智trí 者giả 別biệt 緣duyên 故cố 修tu 。 此thử 無vô 別biệt 緣duyên 故cố 不bất 修tu 也dã 。

斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 至chí 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 句cú 。 斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 世thế 俗tục 智trí 。 四Tứ 諦Đế 智trí 。 法pháp 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 上thượng 七thất 地địa 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四Tứ 諦Đế 智trí 。 類loại 智trí 。 世thế 俗tục 智trí 。 滅diệt 道Đạo 法Pháp 智trí 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 斷đoạn 欲dục 界giới 加gia 行hành 道Đạo 。 有hữu 欲dục 勝thắng 進tiến 道đạo 。 有hữu 欲dục 言ngôn 。 顯hiển 斷đoạn 惑hoặc 未vị 盡tận 。 即tức 前tiền 八bát 勝thắng 進tiến 道đạo 。 俗tục 智trí 。 四Tứ 諦Đế 智trí 。 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 解giải 脫thoát 。 加gia 行hành 。 勝thắng 進tiến 。 是thị 無vô 間gian 餘dư 道đạo 。 此thử 上thượng 未vị 來lai 皆giai 修tu 七thất 智trí 。 謂vị 俗tục 智trí 。 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 。 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 智trí 。 現hiện 修tu 不bất 同đồng 故cố 前tiền 別biệt 舉cử 。 未vị 來lai 修tu 同đồng 所sở 以dĩ 合hợp 說thuyết 。

斷đoạn 有hữu 頂đảnh 地địa 至chí 加gia 他tha 心tâm 智trí 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 。 六lục 句cú 。 現hiện 修tu 可khả 知tri 。 未vị 來lai 亦diệc 七thất 。 於ư 前tiền 未vị 來lai 修tu 中trung 然nhiên 除trừ 世thế 俗tục 有hữu 頂đảnh 治trị 故cố 。 加gia 他tha 心tâm 智trí 容dung 預dự 道đạo 故cố 。

斷đoạn 有hữu 頂đảnh 地địa 至chí 四Tứ 諦Đế 他tha 心tâm 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 句cú 。 斷đoạn 欲dục 修tu 斷đoạn 第đệ 九cửu 勝thắng 進tiến 。 所sở 以dĩ 他tha 心tâm 不bất 現hiện 修tu 者giả 。 初sơ 離ly 欲dục 染nhiễm 猶do 未vị 容dung 預dự 故cố 非phi 現hiện 修tu 。 上thượng 地địa 勝thắng 進tiến 是thị 容dung 預dự 故cố 。 所sở 以dĩ 現hiện 修tu 。 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 非phi 容dung 預dự 故cố 。 亦diệc 非phi 現hiện 修tu 他tha 心tâm 智trí 也dã 。 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 得đắc 。 修tu 他tha 心tâm 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 又hựu 正chánh 理lý 云vân 。 四tứ 。 類loại 不bất 能năng 斷đoạn 欲dục 界giới 染nhiễm 。 苦khổ 。 集tập 二nhị 法pháp 非phi 上thượng 對đối 治trị 。 何hà 緣duyên 起khởi 彼bỉ 治trị 。 此thử 智trí 未vị 來lai 修tu 。 若nhược 許hứa 兼kiêm 修tu 非phi 對đối 治trị 者giả 。 離ly 有hữu 頂đảnh 染nhiễm 等đẳng 。 應ưng 兼kiêm 修tu 世thế 俗tục 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 唯duy 同đồng 對đối 治trị 。 於ư 未vị 來lai 修tu 非phi 所sở 許hứa 故cố 。 謂vị 亦diệc 許hứa 有hữu 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 修tu 。 如như 見kiến 道đạo 中trung 修tu 世thế 俗tục 智trí 。 或hoặc 由do 因nhân 力lực 相tương/tướng 資tư 故cố 修tu 。 如như 斷đoạn 欲dục 時thời 兼kiêm 修tu 四tứ 。 類loại 。 斷đoạn 上thượng 染nhiễm 位vị 修tu 苦khổ 。 集tập 法pháp 。 若nhược 斷đoạn 欲dục 染nhiễm 不bất 修tu 類loại 智trí 。 斷đoạn 上thượng 不bất 修tu 苦khổ 。 集tập 二nhị 法pháp 。 則tắc 漸tiệm 次thứ 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 者giả 。 應ưng 無vô 容dung 起khởi 類loại 智trí 現hiện 前tiền 。 阿A 羅La 漢Hán 應ưng 無vô 起khởi 苦khổ 。 集tập 法pháp 智trí 。 先tiên 所sở 得đắc 者giả 皆giai 已dĩ 捨xả 故cố 。 先tiên 未vị 得đắc 者giả 非phi 所sở 修tu 故cố 。 由do 約ước 種chủng 類loại 。 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 為vi 同đồng 類loại 因nhân 力lực 。 引dẫn 等đẳng 流lưu 智trí 生sanh 此thử 智trí 。 由do 先tiên 彼bỉ 智trí 引dẫn 故cố 。 於ư 彼bỉ 智trí 類loại 復phục 能năng 為vi 因nhân 。 故cố 此thử 智trí 生sanh 因nhân 力lực 。 資tư 彼bỉ 雖tuy 非phi 同đồng 治trị 亦diệc 未vị 來lai 修tu 。

次thứ 辨biện 離ly 染nhiễm 至chí 勝thắng 進tiến 道đạo 亦diệc 然nhiên 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 約ước 無Vô 學Học 辨biện 修tu 。

論luận 曰viết 至chí 緣duyên 有hữu 頂đảnh 故cố 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 。 無Vô 學Học 初sơ 念niệm 。 謂vị 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 苦khổ 類loại 盡tận 智trí 。 或hoặc 集tập 類loại 盡tận 智trí 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 緣duyên 有hữu 頂đảnh 故cố 。

勝thắng 進tiến 九cửu 十thập 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 者giả 。 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 第đệ 二nhị 念niệm 後hậu 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 九cửu 智trí 。 十thập 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 現hiện 修tu 與dữ 前tiền 解giải 脫thoát 道đạo 。 得đắc 修tu 數số 同đồng 故cố 言ngôn 亦diệc 然nhiên 。

未vị 來lai 隨tùy 應ứng 至chí 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 句cú 。 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 未vị 來lai 隨tùy 應ứng 修tu 九cửu 修tu 十thập 。

次thứ 辨biện 餘dư 位vị 至chí 皆giai 如như 理lý 應ưng 思tư 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 約ước 餘dư 位vị 辨biện 修tu 。 初sơ 頌tụng 約ước 練luyện 根căn 明minh 修tu 。 第đệ 二nhị 頌tụng 約ước 雜tạp 。 通thông 明minh 修tu 。 後hậu 頌tụng 約ước 聖thánh 凡phàm 明minh 修tu 。

論luận 曰viết 至chí 不bất 修tu 他tha 心tâm 者giả 。 釋thích 初sơ 句cú 及cập 第đệ 二nhị 句cú 中trung 學học 六lục 。 學học 位vị 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 諸chư 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 法pháp 智trí 。 四tứ 。 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 以dĩ 學học 練luyện 根căn 斷đoạn 障chướng 根căn 無vô 知tri 。 正chánh 是thị 見kiến 惑hoặc 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 如như 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 。 四tứ 法pháp 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 故cố 學học 練luyện 根căn 如như 彼bỉ 現hiện 起khởi 未vị 來lai 修tu 六lục 。 四Tứ 諦Đế 。 法pháp 。 類loại 。 似tự 見kiến 道đạo 中trung 八bát 忍nhẫn 無vô 間gian 道đạo 。 不bất 別biệt 標tiêu 故cố 。 或hoặc 似tự 見kiến 道đạo 斷đoạn 非phi 想tưởng 地địa 四tứ 無vô 間gian 道đạo 。 彼bỉ 地địa 見kiến 惑hoặc 非phi 俗tục 斷đoạn 故cố 。 或hoặc 似tự 見kiến 道đạo 斷đoạn 非phi 想tưởng 地địa 。 道Đạo 諦Đế 所sở 斷đoạn 一nhất 無vô 間gian 故cố 。 以dĩ 學học 練luyện 根căn 如như 得đắc 初sơ 果quả 一nhất 無vô 間gian 故cố 。 雖tuy 三tam 解giải 異dị 皆giai 不bất 修tu 俗tục 。 以dĩ 無vô 間gian 道đạo 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 。 他tha 心tâm 是thị 通thông 彼bỉ 正Chánh 斷Đoạn 障chướng 故cố 不bất 能năng 修tu 。

諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 至chí 謂vị 加gia 他tha 心tâm 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 學học 位vị 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 種chủng 姓tánh 。 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 四tứ 法pháp 智trí 四tứ 。 類loại 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 釋thích 所sở 以dĩ 如như 前tiền 解giải 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 六lục 。 謂vị 四Tứ 諦Đế 智trí 。 法pháp 智trí 。 類loại 智trí 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 七thất 。 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 修tu 未vị 來lai 他tha 心tâm 。 斷đoạn 障chướng 解giải 脫thoát 非phi 容dung 預dự 故cố 。 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。

問vấn 如như 見kiến 道đạo 中trung 三tam 現hiện 觀quán 邊biên 。 三tam 解giải 脫thoát 道Đạo 。 亦diệc 修tu 世thế 俗tục 。 練luyện 根căn 解giải 脫thoát 何hà 故cố 不bất 修tu 。 解giải 云vân 見kiến 道đạo 解giải 脫thoát 總tổng 有hữu 七thất 種chủng 。 三tam 雖tuy 修tu 俗tục 四tứ 不bất 能năng 修tu 。 從tùng 多đa 分phần 似tự 故cố 不bất 修tu 俗tục 。 以dĩ 非phi 全toàn 似tự 故cố 。 論luận 不bất 言ngôn 似tự 見kiến 。 又hựu 解giải 見kiến 惑hoặc 解giải 脫thoát 總tổng 有hữu 八bát 種chủng 。 三tam 修tu 世thế 俗tục 智trí 。 五ngũ 不bất 能năng 修tu 。 從tùng 多đa 分phần 似tự 故cố 不bất 修tu 俗tục 。 又hựu 解giải 解giải 脫thoát 不bất 修tu 世thế 俗tục 智trí 者giả 。 如như 第đệ 十thập 六lục 。 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 以dĩ 學học 練luyện 根căn 如như 得đắc 初sơ 果quả 一nhất 解giải 脫thoát 故cố 。 雖tuy 三tam 解giải 異dị 皆giai 不bất 修tu 俗tục 。

有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 至chí 亦diệc 修tu 世thế 俗tục 者giả 。 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 以dĩ 見kiến 道đạo 中trung 三tam 現hiện 觀quán 邊biên 解giải 脫thoát 道đạo 修tu 世thế 俗tục 智trí 故cố 。 說thuyết 練luyện 根căn 解giải 脫thoát 亦diệc 修tu 世thế 俗tục 。 此thử 非phi 正chánh 義nghĩa 。 俗tục 智trí 不bất 能năng 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 見kiến 惑hoặc 故cố 。

諸chư 加gia 行hành 道Đạo 至chí 謂vị 加gia 他tha 心tâm 者giả 。 學học 位vị 練luyện 根căn 。 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 俗tục 四tứ 法pháp 。 類loại 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 俗tục 智trí 亦diệc 容dung 為vi 加gia 行hành 故cố 故cố 得đắc 現hiện 修tu 。 非phi 容dung 預dự 故cố 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 未vị 來lai 修tu 七thất 。 已dĩ 離ly 欲dục 八bát 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 得đắc 修tu 他tha 心tâm 。

諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 至chí 未vị 來lai 亦diệc 八bát 者giả 。 學học 位vị 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 容dung 預dự 道đạo 故cố 。 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 。 容dung 可khả 行hành 修tu 得đắc 。 修tu 他tha 心tâm 。

無Vô 學Học 練luyện 根căn 至chí 如như 治trị 有hữu 頂đảnh 故cố 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 及cập 第đệ 二nhị 句cú 中trung 無Vô 學Học 七thất 。 無Vô 學Học 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 。 類loại 智trí 。 滅diệt 。 道đạo 二nhị 法pháp 智trí 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 以dĩ 彼bỉ 無Vô 學Học 練luyện 根căn 所sở 斷đoạn 。 障chướng 根căn 無vô 知tri 。 正chánh 是thị 有hữu 頂đảnh 修tu 惑hoặc 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 如như 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 修tu 惑hoặc 四tứ 。 類loại 。 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 故cố 今kim 練luyện 根căn 如như 彼bỉ 現hiện 起khởi 。 未vị 來lai 修tu 七thất 四Tứ 諦Đế 。 法pháp 。 類loại 。 盡tận 。 無vô 間gian 是thị 見kiến 道đạo 非phi 息tức 求cầu 故cố 盡tận 智trí 非phi 現hiện 修tu 。 種chủng 類loại 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 未vị 來lai 修tu 盡tận 智trí 。 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 如như 治trị 有hữu 頂đảnh 修tu 道Đạo 惑hoặc 故cố 不bất 修tu 世thế 俗tục 。 練luyện 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 五ngũ 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 至chí 未vị 來lai 修tu 十thập 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。 無Vô 學Học 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 中trung 各các 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 。 四tứ 。 類loại 。 二nhị 法pháp 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 八bát 。 四Tứ 諦Đế 。 法pháp 。 類loại 。 他tha 心tâm 。 及cập 盡tận 。 非phi 通thông 解giải 脫thoát 故cố 。 他tha 心tâm 無vô 現hiện 修tu 非phi 斷đoạn 障chướng 故cố 。 他tha 心tâm 有hữu 得đắc 。 修tu 。 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 未vị 是thị 息tức 求cầu 。 猶do 是thị 見kiến 故cố 。 盡tận 非phi 現hiện 修tu 。 種chủng 類loại 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 得đắc 。 修tu 盡tận 智trí 。 此thử 釋thích 應ưng 八bát 。 就tựu 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 中trung 。 前tiền 四tứ 種chủng 姓tánh 各các 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 苦khổ 。 集tập 。 類loại 。 盡tận 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 如như 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 得đắc 應ưng 果quả 時thời 初sơ 起khởi 盡tận 智trí 。 未vị 來lai 修tu 九cửu 除trừ 無vô 生sanh 智trí 。 此thử 釋thích 應ưng 九cửu 。 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 中trung 第đệ 五ngũ 種chủng 姓tánh 。 第đệ 九cửu 最tối 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 。 苦khổ 。 集tập 。 類loại 。 盡tận 。 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 十thập 加gia 無vô 生sanh 智trí 。 此thử 釋thích 應ưng 一nhất 切thiết 。

諸chư 加gia 行hành 道Đạo 至chí 未vị 來lai 修tu 九cửu 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 應ưng 九cửu 。 無Vô 學Học 練luyện 根căn 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 諸chư 加gia 行hành 道Đạo 。 現hiện 修tu 如như 學học 。 俗tục 。 四tứ 。 法pháp 。 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 加gia 行hành 道Đạo 非phi 容dung 預dự 故cố 。 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。 未vị 息tức 求cầu 故cố 盡tận 智trí 非phi 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 九cửu 。 謂vị 除trừ 無vô 生sanh 。

諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 至chí 未vị 來lai 亦diệc 十thập 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 應ưng 一nhất 切thiết 。 無Vô 學Học 練luyện 根căn 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 於ư 無Vô 學Học 位vị 第đệ 二nhị 念niệm 已dĩ 後hậu 竝tịnh 是thị 勝thắng 進tiến 道đạo 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 可khả 得đắc 現hiện 修tu 。 容dung 預dự 道đạo 故cố 他tha 心tâm 亦diệc 得đắc 現hiện 修tu 。

學học 位vị 雜tạp 修tu 至chí 未vị 來lai 修tu 七thất 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 頌tụng 釋thích 雜tạp 修tu 及cập 通thông 此thử 釋thích 雜tạp 修tu 無vô 間gian 學học 七thất 。 學học 位vị 雜tạp 修tu 諸chư 無vô 間gian 道đạo 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 於ư 二nhị 無vô 間gian 道đạo 中trung 初sơ 無vô 間gian 道đạo 。 四tứ 。 法pháp 。 四tứ 。 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 第đệ 二nhị 無vô 間gian 道đạo 。 俗tục 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 修tu 七thất 。 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 。

諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 至chí 未vị 來lai 皆giai 八bát 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 學học 位vị 雜tạp 修tu 諸chư 解giải 脫thoát 。 道đạo 唯duy 無vô 漏lậu 故cố 。 唯duy 四tứ 法pháp 。 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 無vô 漏lậu 故cố 世thế 俗tục 智trí 非phi 現hiện 修tu 。 非phi 是thị 他tha 心tâm 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。 若nhược 加gia 行hành 道Đạo 於ư 前tiền 六lục 上thượng 增tăng 世thế 俗tục 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 以dĩ 世thế 俗tục 智trí 能năng 為vi 加gia 行hành 故cố 。 加gia 行hành 非phi 容dung 預dự 故cố 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 於ư 前tiền 七thất 上thượng 。 又hựu 加gia 他tha 心tâm 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 勝thắng 進tiến 容dung 預dự 他tha 心tâm 現hiện 修tu 。 此thử 上thượng 三tam 道đạo 未vị 來lai 皆giai 修tu 八bát 智trí 。 皆giai 非phi 斷đoạn 障chướng 得đắc 修tu 他tha 心tâm 。

無Vô 學Học 雜tạp 修tu 至chí 鈍độn 八bát 利lợi 九cửu 者giả 。 釋thích 雜tạp 修tu 無vô 間gian 應ưng 八bát 九cửu 。 無Vô 學Học 雜tạp 修tu 諸chư 無vô 間gian 道đạo 現hiện 修tu 如như 學học 。 四tứ 。 法pháp 。 類loại 俗tục 。 無vô 間gian 見kiến 性tánh 非phi 息tức 求cầu 故cố 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 非phi 是thị 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 八bát 。 利lợi 九cửu 。 各các 除trừ 他tha 心tâm 以dĩ 斷đoạn 障chướng 故cố 。

諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 至chí 與dữ 練luyện 根căn 同đồng 者giả 。 釋thích 餘dư 道đạo 應ưng 九cửu 或hoặc 一nhất 切thiết 。 無Vô 學Học 雜tạp 修tu 諸chư 解giải 脫thoát 道đạo 。 唯duy 四tứ 。 法pháp 。 類loại 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 無vô 漏lậu 故cố 現hiện 不bất 修tu 俗tục 。 非phi 他tha 心tâm 通thông 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 非phi 現hiện 修tu 他tha 心tâm 。 此thử 解giải 脫thoát 道đạo 是thị 見kiến 非phi 息tức 求cầu 。 故cố 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 非phi 現hiện 修tu 。 若nhược 加gia 行hành 道Đạo 於ư 前tiền 六lục 上thượng 又hựu 增tăng 世thế 俗tục 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 俗tục 作tác 加gia 行hành 故cố 得đắc 現hiện 修tu 。 非phi 容dung 預dự 故cố 他tha 心tâm 非phi 現hiện 修tu 。 加gia 行hành 是thị 見kiến 非phi 息tức 求cầu 故cố 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 非phi 是thị 現hiện 修tu 。 此thử 上thượng 二nhị 道đạo 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 九cửu 。 利lợi 十thập 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 與dữ 練luyện 根căn 同đồng 。 鈍độn 者giả 九cửu 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 亦diệc 九cửu 。 利lợi 者giả 十thập 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 未vị 來lai 亦diệc 十thập 。

學học 位vị 修tu 通thông 至chí 未vị 來lai 修tu 七thất 者giả 。 此thử 下hạ 明minh 修tu 通thông 。 此thử 釋thích 修tu 通thông 無vô 間gian 學học 七thất 。 學học 位vị 修tu 通thông 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 。 是thị 事sự 觀quán 故cố 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 他tha 心tâm 解giải 脫thoát 雖tuy 通thông 無vô 漏lậu 及cập 三tam 念niệm 住trụ 。 無vô 間gian 事sự 觀quán 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 唯duy 心tâm 念niệm 住trụ 。 未vị 來lai 修tu 七thất 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 。

宿túc 住trụ 神thần 境cảnh 至chí 皆giai 修tu 八bát 智trí 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。 宿túc 住trụ 。 神thần 境cảnh 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 。 是thị 事sự 觀quán 故cố 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 五ngũ 加gia 行hành 道Đạo 皆giai 是thị 事sự 觀quán 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 為vi 五ngũ 無vô 間gián 皆giai 是thị 俗tục 智trí 。 不bất 可khả 加gia 行hành 有hữu 勝thắng 無vô 漏lậu 。 為vi 劣liệt 加gia 行hành 。 故cố 加gia 行hành 道Đạo 唯duy 俗tục 現hiện 修tu 。 他tha 心tâm 解giải 脫thoát 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 者giả 。 法pháp 。 類loại 。 道đạo 。 他tha 心tâm 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 若nhược 有hữu 漏lậu 者giả 。 俗tục 。 他tha 心tâm 智trí 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 一nhất 切thiết 五ngũ 通thông 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 。 即tức 前tiền 法pháp 。 類loại 。 道đạo 。 俗tục 。 他tha 心tâm 。 并tinh 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 五ngũ 通thông 勝thắng 進tiến 既ký 容dung 起khởi 他tha 心tâm 。 准chuẩn 知tri 五ngũ 通thông 勝thắng 進tiến 亦diệc 容dung 起khởi 餘dư 四tứ 通thông 。 此thử 上thượng 三tam 道đạo 未vị 來lai 皆giai 修tu 八bát 智trí 。 除trừ 盡tận 。 無vô 生sanh 。 以dĩ 未vị 得đắc 故cố 。

無Vô 學Học 修tu 通thông 至chí 利lợi 九cửu 者giả 。 釋thích 修tu 通thông 無vô 間gian 應ưng 八bát 九cửu 。 無Vô 學Học 修tu 通thông 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 。 現hiện 修tu 如như 學học 唯duy 世thế 俗tục 智trí 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 八bát 。 利lợi 九cửu 。 能năng 斷đoạn 障chướng 故cố 不bất 修tu 他tha 心tâm 。

解giải 脫thoát 加gia 行hành 至chí 餘dư 練luyện 根căn 同đồng 者giả 。 釋thích 餘dư 道đạo 應ưng 九cửu 或hoặc 一nhất 切thiết 。 解giải 脫thoát 。 加gia 行hành 現hiện 修tu 如như 學học 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 未vị 來lai 所sở 修tu 鈍độn 九cửu 。 利lợi 十thập 。 諸chư 勝thắng 進tiến 道đạo 與dữ 練luyện 根căn 同đồng 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。

天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 至chí 不bất 名danh 為vi 修tu 者giả 。 簡giản 二nhị 不bất 修tu 。 於ư 六Lục 通Thông 中trung 不bất 言ngôn 漏lậu 盡tận 者giả 。 即tức 是thị 前tiền 說thuyết 斷đoạn 惑hoặc 盡tận 故cố 。

聖thánh 起khởi 所sở 餘dư 至chí 唯duy 修tu 俗tục 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 三tam 頌tụng 。 此thử 下hạ 即tức 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 及cập 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 此thử 明minh 聖thánh 者giả 起khởi 餘dư 有hữu 漏lậu 功công 德đức 。 不bất 別biệt 除trừ 障chướng 。 所sở 以dĩ 不bất 約ước 四tứ 道đạo 以dĩ 明minh 。 臨lâm 入nhập 滅diệt 定định 心tâm 名danh 微vi 微vi 心tâm 。 此thử 心tâm 羸luy 劣liệt 現hiện 。 未vị 唯duy 俗tục 。 不bất 修tu 無vô 漏lậu 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 五ngũ 云vân 。 若nhược 起khởi 微vi 微vi 心tâm 時thời 。 若nhược 起khởi 聞văn 。 思tư 。 慧tuệ 等đẳng 時thời 。 於ư 無vô 漏lậu 根căn 非phi 捨xả 。 非phi 得đắc 。 非phi 滅diệt 。 非phi 起khởi 。 准chuẩn 彼bỉ 婆bà 沙sa 微vi 微vi 心tâm 及cập 聞văn 。 思tư 慧tuệ 等đẳng 不bất 修tu 無vô 漏lậu 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

若nhược 起khởi 所sở 餘dư 至chí 同đồng 前tiền 有hữu 漏lậu 者giả 。 明minh 起khởi 餘dư 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 此thử 亦diệc 無vô 別biệt 除trừ 障chướng 。 所sở 以dĩ 不bất 約ước 四tứ 道đạo 以dĩ 明minh 。 問vấn 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 。 此thử 中trung 何hà 故cố 不bất 言ngôn 現hiện 修tu 。 解giải 云vân 此thử 明minh 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 皆giai 是thị 見kiến 性tánh 。 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 息tức 求cầu 非phi 見kiến 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 又hựu 解giải 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 今kim 者giả 所sở 明minh 。 明minh 起khởi 餘dư 德đức 。 或hoặc 四tứ 。 法pháp 。 類loại 即tức 攝nhiếp 盡tận 。 無vô 生sanh 智trí 。 前tiền 二nhị 解giải 為vi 勝thắng 。

異dị 生sanh 離ly 染nhiễm 至chí 唯duy 修tu 世thế 俗tục 者giả 。 此thử 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 及cập 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 此thử 後hậu 兩lưỡng 句cú 通thông 上thượng 兩lưỡng 處xứ 。 異dị 生sanh 離ly 染nhiễm 現hiện 修tu 世thế 俗tục 。 問vấn 何hà 故cố 聖thánh 人nhân 離ly 欲dục 染nhiễm 勝thắng 進tiến 容dung 起khởi 他tha 心tâm 。 異dị 生sanh 勝thắng 進tiến 不bất 言ngôn 現hiện 修tu 。 解giải 云vân 聖thánh 於ư 離ly 欲dục 染nhiễm 勝thắng 進tiến 位vị 中trung 。 唯duy 起khởi 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 以dĩ 作tác 四tứ 行hành 似tự 斷đoạn 道đạo 故cố 。 又hựu 順thuận 斷đoạn 道đạo 於ư 道đạo 有hữu 力lực 。 異dị 生sanh 他tha 心tâm 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 與dữ 能năng 斷đoạn 道đạo 六lục 行hành 。 不bất 同đồng 。 理lý 。 事sự 別biệt 故cố 。 不bất 相tương 順thuận 故cố 。 不bất 得đắc 現hiện 修tu 。 或hoặc 異dị 生sanh 位vị 離ly 染nhiễm 勝thắng 進tiến 容dung 起khởi 他tha 心tâm 。 此thử 文văn 但đãn 言ngôn 世thế 俗tục 智trí 者giả 。 據cứ 加gia 行hành 。 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 。 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 或hoặc 亦diệc 應ưng 說thuyết 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 若nhược 斷đoạn 欲dục 界giới 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 及cập 斷đoạn 色sắc 界giới 前tiền 三tam 定định 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 得đắc 上thượng 根căn 本bổn 他tha 心tâm 。 前tiền 八bát 未vị 得đắc 。 復phục 不bất 修tu 下hạ 。 故cố 不bất 別biệt 標tiêu 。 及cập 依y 根căn 本bổn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 定định 起khởi 離ly 染nhiễm 勝thắng 進tiến 離ly 染nhiễm 加gia 行hành 道Đạo 。 此thử 等đẳng 未vị 來lai 皆giai 修tu 二nhị 智trí 謂vị 於ư 前tiền 俗tục 。 又hựu 加gia 他tha 心tâm 。 除trừ 前tiền 所sở 說thuyết 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 加gia 行hành 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 。 勝thắng 進tiến 。 未vị 來lai 皆giai 唯duy 修tu 世thế 俗tục 智trí 。

修tu 五ngũ 通thông 時thời 至chí 現hiện 未vị 唯duy 俗tục 者giả 。 明minh 異dị 生sanh 修tu 五ngũ 通thông 。 修tu 五ngũ 通thông 時thời 。 五ngũ 加gia 行hành 道Đạo 。 宿túc 住trụ 。 神thần 境cảnh 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 現hiện 修tu 俗tục 智trí 。 他tha 心tâm 一nhất 解giải 脫thoát 道đạo 。 現hiện 修tu 俗tục 。 他tha 心tâm 。 五ngũ 勝thắng 進tiến 道đạo 。 俗tục 。 他tha 心tâm 二nhị 隨tùy 應ứng 現hiện 修tu 。 此thử 上thượng 未vị 來lai 一nhất 切thiết 皆giai 修tu 俗tục 。 他tha 心tâm 二nhị 。 五ngũ 無vô 間gián 道đạo 。 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 唯duy 修tu 俗tục 智trí 。 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 耳nhĩ 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 。 無vô 記ký 性tánh 故cố 不bất 名danh 為vi 修tu 。

依y 本bổn 靜tĩnh 慮lự 至chí 現hiện 未vị 來lai 修tu 者giả 。 明minh 異dị 生sanh 修tu 餘dư 功công 德đức 。 若nhược 依y 根căn 本bổn 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 修tu 餘dư 功công 德đức 。 四tứ 無vô 量lượng 等đẳng 皆giai 現hiện 修tu 俗tục 。 未vị 來lai 修tu 二nhị 謂vị 加gia 他tha 心tâm 。 唯duy 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 必tất 不bất 修tu 他tha 心tâm 。 以dĩ 是thị 見kiến 道đạo 近cận 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 除trừ 依y 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 若nhược 依y 餘dư 地địa 定định 修tu 餘dư 功công 德đức 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 皆giai 唯duy 世thế 俗tục 智trí 。 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 修tu 。 頌tụng 文văn 窄# 故cố 但đãn 說thuyết 修tu 未vị 來lai 。 長trường/trưởng 行hành 文văn 寬khoan 兼kiêm 說thuyết 修tu 現hiện 世thế 。

諸chư 未vị 來lai 修tu 至chí 曾tằng 所sở 得đắc 非phi 修tu 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 五ngũ 約ước 地địa 辨biện 修tu 。 一nhất 問vấn 諸chư 未vị 來lai 修tu 為vi 修tu 幾kỷ 地địa 。 二nhị 問vấn 諸chư 所sở 起khởi 得đắc 皆giai 是thị 修tu 耶da 。 前tiền 七thất 句cú 答đáp 初sơ 問vấn 。 後hậu 一nhất 句cú 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。

論luận 曰viết 至chí 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 者giả 。 釋thích 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 此thử 明minh 修tu 有hữu 漏lậu 也dã 。 諸chư 有hữu 漏lậu 道đạo 及cập 無vô 漏lậu 道Đạo 。 修tu 有hữu 漏lậu 法pháp 。 總tổng 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 依y 此thử 地địa 現hiện 起khởi 之chi 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 二nhị 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 故cố 顯hiển 宗tông 三tam 十thập 六lục 云vân 。 諸chư 道đạo 依y 此thử 地địa 及cập 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 能năng 修tu 未vị 來lai 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 謂vị 依y 此thử 地địa 世thế 俗tục 聖thánh 道Đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 未vị 來lai 唯duy 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 法pháp 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 難nạn/nan 修tu 餘dư 故cố 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 修tu 未vị 來lai 所sở 得đắc 上thượng 地địa 根căn 本bổn 。 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 功công 德đức 。 離ly 下hạ 地địa 縛phược 必tất 得đắc 上thượng 故cố (# 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 。 文văn 同đồng 顯hiển 宗tông )# 。 問vấn 修tu 有hữu 漏lậu 中trung 何hà 故cố 不bất 言ngôn 為vi 離ly 此thử 地địa 時thời 。 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 解giải 云vân 用dụng 有hữu 漏lậu 道đạo 及cập 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 染nhiễm 之chi 時thời 。 修tu 諸chư 有hữu 漏lậu 不bất 異dị 依y 此thử 地địa 及cập 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 依y 下hạ 地địa 道đạo 漸tiệm 離ly 上thượng 染nhiễm 。 復phục 不bất 能năng 修tu 上thượng 地địa 有hữu 漏lậu 。 不bất 同đồng 修tu 無vô 漏lậu 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 問vấn 如như 無vô 漏lậu 道Đạo 依y 此thử 下hạ 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 修tu 上thượng 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 道đạo 不phủ 。 若nhược 言ngôn 修tu 者giả 。 此thử 文văn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 又hựu 與dữ 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 相tương 違vi 。 如như 彼bỉ 論luận 云vân 。 雖tuy 下hạ 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 。 諸chư 上thượng 地địa 邊biên 有hữu 能năng 同đồng 治trị 。 然nhiên 由do 有hữu 漏lậu 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 。 未vị 離ly 下hạ 時thời 未vị 能năng 修tu 彼bỉ 。 若nhược 不bất 修tu 者giả 雖tuy 順thuận 此thử 文văn 。 依y 此thử 修tu 此thử 即tức 與dữ 前tiền 說thuyết 賢hiền 聖thánh 品phẩm 相tương 違vi 。 如như 彼bỉ 頌tụng 云vân 。 聖thánh 二nhị 離ly 八bát 修tu 各các 二nhị 離ly 繫hệ 得đắc 。 長trường/trưởng 行hành 解giải 云vân 。 諸chư 有hữu 學học 聖thánh 用dụng 有hữu 漏lậu 道đạo 。 離ly 下hạ 八bát 地địa 修tu 斷đoạn 染nhiễm 時thời 。 能năng 具cụ 引dẫn 生sanh 二nhị 離ly 繫hệ 得đắc 。 用dụng 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 彼bỉ 亦diệc 然nhiên 。 由do 二nhị 種chủng 道đạo 同đồng 所sở 作tác 故cố 。 解giải 云vân 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 下hạ 染nhiễm 時thời 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 不bất 能năng 修tu 上thượng 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。 問vấn 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 雖tuy 順thuận 論luận 文văn 亦diệc 符phù 正chánh 理lý 。 賢hiền 聖thánh 品phẩm 文văn 云vân 何hà 釋thích 通thông 。 解giải 云vân 若nhược 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 下hạ 八bát 地địa 染nhiễm 。 亦diệc 能năng 引dẫn 生sanh 二nhị 離ly 繫hệ 得đắc 者giả 此thử 據cứ 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 道đạo 離ly 下hạ 染nhiễm 盡tận 。 方phương 修tu 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。 若nhược 別biệt 而nhi 言ngôn 。 前tiền 九cửu 無vô 間gian 。 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 離ly 下hạ 染nhiễm 時thời 。 未vị 修tu 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。

爾nhĩ 時thời 唯duy 有hữu 。 一nhất 無vô 漏lậu 得đắc 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 解giải 云vân 。 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 下hạ 染nhiễm 時thời 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 亦diệc 修tu 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。 同đồng 治trị 修tu 故cố 。 問vấn 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 雖tuy 順thuận 賢hiền 聖thánh 品phẩm 文văn 。 何hà 故cố 此thử 文văn 不bất 說thuyết 依y 此thử 修tu 上thượng 。 又hựu 正chánh 理lý 論luận 云vân 何hà 釋thích 通thông 。 解giải 云vân 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 依y 此thử 修tu 此thử 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 或hoặc 修tu 。 不bất 修tu 。 若nhược 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 下hạ 染nhiễm 即tức 修tu 。 若nhược 餘dư 無vô 漏lậu 依y 下hạ 地địa 起khởi 。 即tức 不bất 修tu 上thượng 近cận 分phần/phân 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 正chánh 理lý 論luận 說thuyết 自tự 是thị 彼bỉ 計kế 。 非phi 所sở 許hứa 故cố 無vô 勞lao 會hội 釋thích 。 顯hiển 宗tông 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 云vân 。 雖tuy 下hạ 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 。 諸chư 上thượng 地địa 邊biên 有hữu 能năng 同đồng 治trị 。 然nhiên 由do 有hữu 漏lậu 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 。 未vị 離ly 下hạ 時thời 未vị 能năng 修tu 彼bỉ 。 有hữu 說thuyết 亦diệc 修tu 彼bỉ 。 起khởi 彼bỉ 斷đoạn 得đắc 故cố 。 前tiền 解giải 同đồng 顯hiển 宗tông 前tiền 說thuyết 。 後hậu 解giải 同đồng 顯hiển 宗tông 後hậu 師sư 。 又hựu 顯hiển 宗tông 三tam 十thập 二nhị 云vân 。 由do 此thử 有hữu 學học 離ly 八bát 修tu 斷đoạn 。 世thế 出xuất 世thế 道đạo 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 。 各các 未vị 來lai 修tu 世thế 。 出xuất 世thế 道đạo 。 此thử 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 以dĩ 無vô 漏lậu 道Đạo 離ly 上thượng 七thất 地địa 前tiền 八bát 品phẩm 時thời 。 不bất 修tu 上thượng 邊biên 世thế 俗tục 道đạo 故cố 。 唯duy 有hữu 無vô 漏lậu 一nhất 離ly 繫hệ 得đắc 。 離ly 第đệ 九cửu 品phẩm 方phương 可khả 具cụ 二nhị 。 或hoặc 應ưng 許hứa 得đắc 離ly 繫hệ 道đạo 而nhi 修tu 。 或hoặc 應ưng 斷đoạn 染nhiễm 時thời 許hứa 依y 下hạ 修tu 上thượng 。 顯hiển 宗tông 三tam 解giải 。 前tiền 解giải 同đồng 顯hiển 宗tông 前tiền 師sư 。 後hậu 解giải 同đồng 顯hiển 宗tông 後hậu 二nhị 說thuyết 。 問vấn 俱câu 舍xá 為vi 同đồng 何hà 說thuyết 。 解giải 云vân 或hoặc 同đồng 前tiền 解giải 。 或hoặc 同đồng 後hậu 解giải 。 皆giai 無vô 妨phương 矣hĩ 。 問vấn 依y 此thử 地địa 起khởi 無vô 漏lậu 皆giai 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 法pháp 耶da 。 解giải 云vân 亦diệc 有hữu 不bất 修tu 者giả 如như 婆bà 沙sa 百bách 六lục 十thập 三tam 。 解giải 初sơ 定định 淨tịnh 。 無vô 漏lậu 四tứ 句cú 中trung 。 有hữu 修tu 無vô 漏lậu 初sơ 靜tĩnh 慮lự 非phi 淨tịnh 中trung 云vân 。 聖thánh 者giả 依y 初sơ 靜tĩnh 慮lự 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 染nhiễm 。 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 及cập 離ly 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 染nhiễm 。 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 婆bà 沙sa 既ký 言ngôn 。 依y 初sơ 定định 離ly 初sơ 定định 染nhiễm 。 不bất 修tu 初sơ 定định 淨tịnh 。 明minh 知tri 有hữu 無vô 漏lậu 依y 此thử 地địa 不bất 修tu 此thử 地địa 有hữu 漏lậu 。 又hựu 准chuẩn 此thử 文văn 。 依y 初sơ 定định 起khởi 無vô 漏lậu 解giải 脫thoát 道đạo 等đẳng 。 不bất 修tu 當đương 地địa 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 。 前tiền 言ngôn 修tu 者giả 。 據cứ 無vô 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 說thuyết 。

聖thánh 為vi 離ly 此thử 地địa 至chí 通thông 二nhị 四tứ 道đạo 者giả 。 釋thích 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 。 此thử 明minh 修tu 無vô 漏lậu 也dã 。 修tu 無vô 漏lậu 中trung 總tổng 有hữu 三tam 類loại 。 一nhất 為vi 離ly 此thử 地địa 時thời 。 能năng 修tu 此thử 地địa 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 望vọng 離ly 染nhiễm 地địa 言ngôn 修tu 此thử 地địa 。 不bất 望vọng 依y 地địa 。 若nhược 望vọng 依y 地địa 亦diệc 名danh 修tu 上thượng 。 二nhị 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 能năng 修tu 此thử 地địa 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 三tam 依y 此thử 地địa 中trung 諸chư 道đạo 現hiện 起khởi 。 能năng 修tu 此thử 地địa 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 故cố 顯hiển 宗tông 三tam 十thập 六lục 云vân 。 聖thánh 為vi 離ly 此thử 地địa 及cập 得đắc 此thử 地địa 時thời 。 并tinh 此thử 地địa 中trung 諸chư 道đạo 現hiện 起khởi 。 皆giai 能năng 修tu 此thử 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 謂vị 隨tùy 何hà 地địa 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 加gia 行hành 等đẳng 道đạo 。 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 為vì 欲dục 斷đoạn 除trừ 。 此thử 地địa 煩phiền 惱não 。 未vị 來lai 修tu 此thử 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 。 下hạ 於ư 上thượng 染nhiễm 同đồng 能năng 治trị 故cố 。 雖tuy 下hạ 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 。 諸chư 上thượng 地địa 邊biên 有hữu 能năng 同đồng 治trị 。 然nhiên 由do 有hữu 漏lậu 繫hệ 地địa 堅kiên 牢lao 。 未vị 離ly 下hạ 時thời 未vị 能năng 修tu 彼bỉ 。 有hữu 說thuyết 亦diệc 修tu 彼bỉ 。 起khởi 彼bỉ 斷đoạn 得đắc 故cố 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 亦diệc 修tu 未vị 來lai 所sở 得đắc 上thượng 地địa 。 及cập 諸chư 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 隨tùy 起khởi 此thử 地địa 世thế 俗tục 。 聖thánh 道Đạo 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 未vị 來lai 皆giai 修tu 此thử 及cập 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 功công 德đức (# 正chánh 理lý 同đồng 顯hiển 宗tông 唯duy 無vô 有hữu 說thuyết )# 。 問vấn 若nhược 言ngôn 離ly 此thử 能năng 修tu 此thử 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 法pháp 者giả 。 見kiến 道đạo 能năng 離ly 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 但đãn 修tu 自tự 。 下hạ 。 不bất 修tu 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 見kiến 道đạo 。 答đáp 婆bà 沙sa 云vân 。 見kiến 道đạo 依y 下hạ 必tất 不bất 修tu 上thượng 。 以dĩ 是thị 初sơ 得đắc 道Đạo 故cố 。 無vô 漏lậu 依y 上thượng 必tất 修tu 下hạ 地địa 以dĩ 自tự 在tại 不bất 繫hệ 故cố 。 解giải 云vân 見kiến 道đạo 初sơ 得đắc 不bất 自tự 在tại 。 故cố 勢thế 力lực 未vị 強cường/cưỡng 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 但đãn 修tu 自tự 。 下hạ 不bất 能năng 修tu 上thượng 。 已dĩ 離ly 見kiến 惑hoặc 無vô 漏lậu 見kiến 道đạo 。 雖tuy 上thượng 地địa 中trung 有hữu 同đồng 對đối 治trị 。 下hạ 勢thế 力lực 劣liệt 不bất 能năng 修tu 上thượng 。 修tu 道Đạo 無vô 漏lậu 非phi 是thị 初sơ 得đắc 。 勢thế 力lực 增tăng 強cường/cưỡng 隨tùy 依y 何hà 地địa 離ly 上thượng 染nhiễm 時thời 。 能năng 修tu 上thượng 地địa 同đồng 對đối 治trị 道đạo 修tu 道Đạo 無vô 漏lậu 。 問vấn 若nhược 第đệ 三tam 類loại 云vân 依y 此thử 地địa 能năng 修tu 此thử 地địa 及cập 下hạ 無vô 漏lậu 不bất 修tu 上thượng 者giả 。 即tức 與dữ 婆bà 沙sa 定định 蘊uẩn 相tương 違vi 。 如như 彼bỉ 說thuyết 云vân 。 離ly 上thượng 地địa 染nhiễm 依y 下hạ 地địa 轉chuyển 根căn 。 亦diệc 能năng 修tu 上thượng 已dĩ 離ly 染nhiễm 地địa 。 解giải 云vân 俱câu 舍xá 且thả 依y 漸tiệm 次thứ 得đắc 地địa 言ngôn 修tu 自tự 。 下hạ 。 不bất 修tu 上thượng 者giả 以dĩ 未vị 得đắc 故cố 。 或hoặc 可khả 。 俱câu 舍xá 言ngôn 修tu 自tự 。 下hạ 。 據cứ 決quyết 定định 說thuyết 。 修tu 上thượng 不bất 定định 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 或hoặc 可khả 。 俱câu 舍xá 言ngôn 不bất 修tu 上thượng 據cứ 不bất 自tự 在tại 。 婆bà 沙sa 定định 蘊uẩn 言ngôn 修tu 上thượng 者giả 據cứ 自tự 在tại 說thuyết 。 以dĩ 實thật 而nhi 言ngôn 。 若nhược 於ư 上thượng 地địa 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 能năng 修tu 上thượng 地địa 。 若nhược 於ư 上thượng 地địa 不bất 自tự 在tại 者giả 不bất 能năng 修tu 上thượng 。 故cố 婆bà 沙sa 六lục 十thập 七thất 云vân 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 於ư 上thượng 地địa 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 而nhi 依y 下hạ 地địa 學học 轉chuyển 根căn 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 果quả 道đạo 。 又hựu 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 解giải 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 中trung 云vân 。 問vấn 若nhược 已dĩ 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 依y 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 及cập 下hạ 三tam 地địa 。 信tín 勝thắng 解giải 練luyện 根căn 作tác 見kiến 至chí 。 彼bỉ 不bất 起khởi 後hậu 向hướng 命mạng 終chung 。 往vãng 生sanh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 諸chư 地địa 。 彼bỉ 成thành 就tựu 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 答đáp 彼bỉ 於ư 上thượng 地địa 若nhược 得đắc 自tự 在tại 。 當đương 練luyện 根căn 時thời 亦diệc 能năng 修tu 上thượng 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 設thiết 於ư 上thượng 地địa 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 彼bỉ 得đắc 果quả 已dĩ 亦diệc 必tất 起khởi 勝thắng 果quả 道đạo 。 修tu 上thượng 無vô 漏lậu 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 是thị 故cố 聖thánh 者giả 生sanh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 。 決quyết 定định 成thành 就tựu 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。

唯duy 初sơ 盡tận 智trí 至chí 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 。 釋thích 第đệ 五ngũ 。 第đệ 六lục 。 第đệ 七thất 句cú 。 此thử 顯hiển 別biệt 緣duyên 修tu 諸chư 有hữu 漏lậu 。 唯duy 初sơ 盡tận 智trí 隨tùy 依y 何hà 地Địa 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 力lực 能năng 遍biến 修tu 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 意ý 地địa 所sở 攝nhiếp 。 聞văn 。 思tư 。 修tu 所sở 成thành 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 三tam 界giới 。 九cửu 地địa 能năng 縛phược 眾chúng 惑hoặc 斷đoạn 無vô 餘dư 故cố 。 所sở 縛phược 善thiện 法Pháp 通thông 暢sướng 故cố 。 如như 能năng 縛phược 繩thằng 斷đoạn 所sở 縛phược 人nhân 氣khí 通thông 。 又hựu 彼bỉ 自tự 心tâm 殺sát 惑hoặc 怨oán 已dĩ 今kim 登đăng 王vương 位vị 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 起khởi 得đắc 來lai 朝triêu 。 譬thí 如như 大đại 王vương 。 登đăng 祚tộ 之chi 日nhật 。 西tây 國quốc 風phong 俗tục 以dĩ 水thủy 灑sái 頂đảnh 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。 灌quán 頂đảnh 大đại 王vương 。 一nhất 切thiết 境cảnh 土độ 。 皆giai 來lai 朝triêu 貢cống 隨tùy 方phương 所sở 尚thượng 。 種chủng 種chủng 珍trân 奇kỳ 。 然nhiên 此thử 生sanh 上thượng 必tất 不bất 修tu 下hạ 。 如như 生sanh 初sơ 定định 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 修tu 欲dục 界giới 諸chư 有hữu 漏lậu 善thiện 。 乃nãi 至chí 生sanh 有hữu 頂đảnh 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 修tu 下hạ 八bát 地địa 諸chư 有hữu 漏lậu 善thiện 。 以dĩ 身thân 生sanh 上thượng 定định 不bất 成thành 下hạ 有hữu 漏lậu 善thiện 故cố 。 所sở 以dĩ 生sanh 上thượng 不bất 能năng 修tu 下hạ 。 初sơ 盡tận 智trí 言ngôn 。 顯hiển 離ly 有hữu 頂đảnh 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 及cập 前tiền 五ngũ 種chủng 姓tánh 練luyện 根căn 時thời 位vị 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 皆giai 捨xả 前tiền 道đạo 創sáng/sang 得đắc 果quả 故cố 。 竝tịnh 能năng 通thông 修tu 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 。 問vấn 三tam 類loại 智trí 邊biên 亦diệc 是thị 別biệt 緣duyên 。 能năng 修tu 自tự 。 下hạ 有hữu 漏lậu 俗tục 智trí 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 唯duy 言ngôn 盡tận 智trí 。 答đáp 如như 正chánh 理lý 云vân 。 於ư 見kiến 道đạo 位vị 三tam 類loại 智trí 邊biên 。 雖tuy 亦diệc 能năng 修tu 自tự 。 下hạ 俗tục 智trí 。 先tiên 已dĩ 說thuyết 故cố 此thử 不bất 復phục 論luận 。

諸chư 所sở 言ngôn 修tu 至chí 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 者giả 。 釋thích 第đệ 八bát 句cú 。 諸chư 所sở 言ngôn 修tu 。 唯duy 先tiên 未vị 得đắc 現hiện 在tại 今kim 起khởi 此thử 是thị 能năng 修tu 。 未vị 來lai 今kim 得đắc 此thử 是thị 所sở 修tu 。 謂vị 下hạ 別biệt 釋thích 。 一nhất 明minh 是thị 所sở 修tu 。 非phi 所sở 修tu 。 二nhị 明minh 是thị 能năng 修tu 。 非phi 能năng 修tu 。 問vấn 若nhược 言ngôn 未vị 得đắc 今kim 得đắc 方phương 是thị 所sở 修tu 。 曾tằng 得đắc 棄khí 捨xả 還hoàn 得đắc 非phi 修tu 。 何hà 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 云vân 。 問vấn 若nhược 退thoái 上thượng 果quả 住trụ 下hạ 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 下hạ 果quả 名danh 得đắc 。 修tu 耶da 。 答đáp 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 問vấn 彼bỉ 還hoàn 進tiến 得đắc 所sở 退thoái 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 上thượng 果quả 名danh 得đắc 修tu 不phủ 。 答đáp 若nhược 過quá 去khứ 者giả 。 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 若nhược 未vị 來lai 者giả 名danh 為vi 得đắc 。 修tu 。 問vấn 何hà 故cố 過quá 去khứ 者giả 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 未vị 來lai 者giả 名danh 得đắc 。 修tu 耶da 。 答đáp 若nhược 現hiện 在tại 道đạo 與dữ 彼bỉ 為vi 因nhân 者giả 。 可khả 說thuyết 彼bỉ 為vi 得đắc 。 修tu 。 現hiện 在tại 道đạo 與dữ 過quá 去khứ 道đạo 無vô 因nhân 義nghĩa 。 故cố 名danh 得đắc 非phi 修tu 。 問vấn 諸chư 退thoái 上thượng 果quả 住trụ 下hạ 果quả 時thời 。 所sở 得đắc 未vị 來lai 下hạ 無vô 漏lậu 果quả 既ký 有hữu 現hiện 在tại 無vô 漏lậu 得đắc 因nhân 。 何hà 不bất 名danh 修tu 。 答đáp 若nhược 現hiện 在tại 因nhân 由do 勝thắng 進tiến 故cố 得đắc 未vị 來lai 者giả 彼bỉ 可khả 名danh 修tu 。 退thoái 住trụ 下hạ 果quả 時thời 。 現hiện 在tại 無vô 漏lậu 得đắc 雖tuy 是thị 彼bỉ 因nhân 。 而nhi 非phi 勝thắng 進tiến 故cố 不bất 名danh 修tu 。 不bất 由do 現hiện 在tại 得đắc 。 修tu 彼bỉ 未vị 來lai 故cố 。 但đãn 由do 退thoái 故cố 彼bỉ 得đắc 現hiện 前tiền 。 准chuẩn 婆bà 沙sa 文văn 。 退thoái 上thượng 果quả 得đắc 下hạ 果quả 。 下hạ 果quả 不bất 名danh 修tu 。 復phục 從tùng 下hạ 果quả 還hoàn 得đắc 上thượng 果quả 上thượng 果quả 名danh 修tu 。 此thử 既ký 曾tằng 得đắc 。 如như 何hà 名danh 修tu 。 豈khởi 不bất 與dữ 此thử 俱câu 舍xá 相tương 違vi 。 解giải 云vân 未vị 曾tằng 得đắc 有hữu 二nhị 。 一nhất 從tùng 來lai 未vị 曾tằng 得đắc 。 二nhị 得đắc 勝thắng 曾tằng 得đắc 名danh 未vị 曾tằng 得đắc 。 如như 退thoái 上thượng 果quả 後hậu 重trọng/trùng 得đắc 時thời 。 雖tuy 有hữu 昔tích 曾tằng 得đắc 。 由do 勝thắng 進tiến 位vị 得đắc 勝thắng 曾tằng 得đắc 故cố 。 亦diệc 名danh 未vị 曾tằng 得đắc 。 未vị 曾tằng 得đắc 言ngôn 含hàm 斯tư 二nhị 義nghĩa 。 故cố 非phi 此thử 文văn 曾tằng 得đắc 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 曾tằng 得đắc 有hữu 三tam 。 一nhất 得đắc 劣liệt 曾tằng 得đắc 。 如như 退thoái 上thượng 果quả 得đắc 下hạ 果quả 時thời 。 二nhị 得đắc 等đẳng 曾tằng 得đắc 。 如như 第đệ 二nhị 念niệm 已dĩ 去khứ 得đắc 自tự 類loại 法pháp 。 三tam 得đắc 勝thắng 曾tằng 得đắc 。 如như 退thoái 上thượng 果quả 後hậu 重trọng/trùng 得đắc 時thời 。 此thử 論luận 據cứ 前tiền 二nhị 曾tằng 得đắc 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 。 故cố 言ngôn 曾tằng 得đắc 非phi 所sở 修tu 也dã 。 若nhược 據cứ 少thiểu 分phần 得đắc 勝thắng 曾tằng 得đắc 亦diệc 是thị 所sở 修tu 。 婆bà 沙sa 據cứ 此thử 第đệ 三tam 說thuyết 也dã 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 並tịnh 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 解giải 論luận 意ý 各các 別biệt 。 無vô 勞lao 會hội 釋thích 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。

為vi 唯duy 約ước 得đắc 說thuyết 名danh 為vi 修tu 者giả 。 此thử 下hạ 第đệ 六Lục 通Thông 明minh 四tứ 修tu 義nghĩa 。 此thử 即tức 問vấn 也dã 。

不bất 爾nhĩ 者giả 。 答đáp 。 云vân 何hà 者giả 。 徵trưng 。

修tu 有hữu 四tứ 種chủng 至chí 四tứ 除trừ 遣khiển 修tu 者giả 。 釋thích 。

如như 是thị 四tứ 修tu 依y 何hà 法pháp 立lập 者giả 。 問vấn 。

頌tụng 曰viết 至chí 立lập 治trị 修tu 遣khiển 修tu 者giả 。 就tựu 頌tụng 答đáp 中trung 。 上thượng 兩lưỡng 句cú 明minh 得đắc 。 習tập 二nhị 修tu 。 下hạ 兩lưỡng 句cú 明minh 治trị 。 遣khiển 二nhị 修tu 。

論luận 曰viết 至chí 現hiện 具cụ 二nhị 修tu 者giả 。 釋thích 上thượng 兩lưỡng 句cú 。 若nhược 現hiện 。 若nhược 未vị 創sáng/sang 得đắc 彼bỉ 法pháp 名danh 為vi 得đắc 修tu 。 此thử 唯duy 初sơ 念niệm 不bất 通thông 後hậu 也dã 。 但đãn 至chí 現hiện 在tại 體thể 現hiện 在tại 前tiền 名danh 為vi 習tập 修tu 。 或hoặc 名danh 行hành 修tu 。 此thử 通thông 初sơ 。 後hậu 。 故cố 正chánh 理lý 云vân 。 諸chư 未vị 曾tằng 得đắc 。 功công 德đức 現hiện 前tiền 。 及cập 得đắc 未vị 來lai 所sở 餘dư 功công 德đức 。 新tân 修tu 得đắc 故cố 皆giai 名danh 得đắc 修tu 。 曾tằng 得đắc 。 未vị 曾tằng 功công 德đức 現hiện 起khởi 。 現hiện 修tu 習tập 故cố 皆giai 名danh 習tập 修tu (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 雜tạp 心tâm 擇trạch 品phẩm 云vân 。 習tập 修tu 者giả 謂vị 曾tằng 得đắc 善thiện 法Pháp 相tương 續tục 生sanh (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 豈khởi 有hữu 未vị 曾tằng 得đắc 法Pháp 體thể 初sơ 現hiện 前tiền 不bất 名danh 習tập 修tu 。 應ưng 是thị 譯dịch 家gia 誤ngộ 耳nhĩ 。 此thử 二nhị 俱câu 依y 有hữu 為vi 善thiện 立lập 。 有hữu 為vi 簡giản 異dị 無vô 為vi 。 善thiện 言ngôn 簡giản 染nhiễm 。 無vô 記ký 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 六lục 云vân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 應ưng 修tu 非phi 餘dư 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 諸chư 智trí 者giả 為vi 愛ái 果quả 故cố 。 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 令linh 漸tiệm 增tăng 長trưởng 說thuyết 名danh 為vi 修tu 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 能năng 得đắc 愛ái 果quả 。 謂vị 得đắc 世thế 間gian 可khả 愛ái 異dị 熟thục 增tăng 上thượng 果quả 故cố 。 亦diệc 得đắc 出xuất 世thế 離ly 繫hệ 果quả 故cố 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 從tùng 下hạ 至chí 中trung 從tùng 中trung 至chí 上thượng 。 令linh 速tốc 能năng 獲hoạch 得đắc 所sở 求cầu 愛ái 果quả 。 染nhiễm 。 無vô 記ký 法pháp 及cập 善thiện 無vô 為vi 。 無vô 如như 是thị 用dụng 故cố 不bất 名danh 修tu (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 問vấn 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 亦diệc 名danh 修tu 不phủ 。 解giải 云vân 皆giai 名danh 為vi 修tu 。 若nhược 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 起khởi 者giả 是thị 生sanh 得đắc 善thiện 攝nhiếp 。 若nhược 加gia 行hành 善thiện 等đẳng 起khởi 者giả 是thị 加gia 行hành 善thiện 攝nhiếp 。 諸chư 論luận 既ký 言ngôn 諸chư 有hữu 為vi 善thiện 皆giai 名danh 為vi 修tu 。 是thị 修tu 何hà 幾kỷ 。 故cố 品phẩm 類loại 足túc 論luận 十thập 五ngũ 千thiên 問vấn 品phẩm 修tu 。 不bất 修tu 分phân 別biệt 十thập 二nhị 處xứ 云vân 。 幾kỷ 應ưng 修tu 等đẳng 者giả 八bát 不bất 應ưng 修tu 。 四tứ 應ưng 分phân 別biệt 。 謂vị 色sắc 處xứ 或hoặc 應ưng 修tu 或hoặc 不bất 應ưng 修tu 。 云vân 何hà 應ưng 修tu 。 謂vị 善thiện 色sắc 處xứ 。 云vân 何hà 不bất 應ưng 修tu 。 謂vị 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 色sắc 處xứ 。 聲thanh 處xứ 。 意ý 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 法pháp 處xứ 或hoặc 應ưng 修tu 或hoặc 不bất 應ưng 修tu 。 云vân 何hà 應ưng 修tu 。 謂vị 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 處xứ 。 云vân 何hà 不bất 應ưng 修tu 。 謂vị 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 法pháp 處xứ 。 及cập 擇trạch 滅diệt 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 色sắc 等đẳng 定định 是thị 修tu )# 約ước 世thế 分phân 別biệt 。 未vị 來lai 唯duy 得đắc 。 起khởi 得đắc 得đắc 故cố 有hữu 得đắc 。 修tu 。 體thể 未vị 現hiện 前tiền 無vô 習tập 修tu 。 現hiện 具cụ 二nhị 修tu 有hữu 法pháp 俱câu 得đắc 故cố 有hữu 得đắc 修tu 。 體thể 現hiện 前tiền 故cố 有hữu 習tập 修tu 。 問vấn 聞văn 。 思tư 二nhị 慧tuệ 能năng 修tu 未vị 來lai 不phủ 。 解giải 云vân 不bất 能năng 修tu 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 八bát 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 此thử 三tam 念niệm 住trụ 誰thùy 現hiện 前tiền 修tu 幾kỷ 。 答đáp 聞văn 所sở 成thành 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 唯duy 修tu 聞văn 非phi 思tư 。 修tu 。 思tư 所sở 成thành 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 唯duy 修tu 思tư 非phi 聞văn 。 修tu 。 此thử 中trung 聞văn 。 思tư 剎sát 那na 現hiện 前tiền 時thời 。 以dĩ 習tập 修tu 故cố 名danh 修tu 。 非phi 修tu 未vị 來lai 以dĩ 勢thế 劣liệt 故cố 。 則tắc 以dĩ 此thử 故cố 唯duy 修tu 自tự 不bất 修tu 他tha 。 修tu 所sở 成thành 現hiện 前tiền 時thời 。 能năng 修tu 三tam 種chủng 。 聞văn 。 思tư 自tự 力lực 雖tuy 不bất 能năng 修tu 未vị 來lai 。 而nhi 由do 他tha 力lực 有hữu 未vị 來lai 修tu 義nghĩa (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 治trị 遣khiển 二nhị 修tu 依y 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 釋thích 下hạ 兩lưỡng 句cú 。 明minh 對đối 治trị 修tu 。 除trừ 遣khiển 修tu 。 此thử 之chi 二nhị 修tu 依y 有hữu 漏lậu 法pháp 立lập 。 此thử 有hữu 漏lậu 法pháp 。 望vọng 對đối 治trị 道đạo 生sanh 邊biên 有hữu 能năng 治trị 故cố 名danh 對đối 治trị 修tu 。 對đối 治trị 即tức 是thị 四tứ 種chủng 對đối 治trị 。 故cố 雜tạp 心tâm 擇trạch 品phẩm 云vân 。 對đối 治trị 修tu 者giả 。 謂vị 修tu 四tứ 種chủng 對đối 治trị 名danh 為vi 對đối 治trị 修tu 。 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。 敵địch 對đối 治trị 故cố (# 已dĩ 上thượng 論luận 文văn )# 。 若nhược 望vọng 離ly 縛phược 義nghĩa 邊biên 。 除trừ 遣khiển 惑hoặc 縛phược 名danh 除trừ 遣khiển 修tu 。 故cố 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 云vân 。 於ư 身thân 等đẳng 法pháp 得đắc 能năng 治trị 故cố 。 所sở 治trị 身thân 等đẳng 名danh 對đối 治trị 修tu 。 故cố 於ư 身thân 等đẳng 得đắc 對đối 治trị 時thời 。 即tức 說thuyết 名danh 為vi 修tu 於ư 身thân 等đẳng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 類loại 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 緣duyên 身thân 等đẳng 境cảnh 煩phiền 惱não 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 身thân 等đẳng 法pháp 名danh 除trừ 遣khiển 修tu 。 故cố 緣duyên 身thân 等đẳng 煩phiền 惱não 斷đoạn 時thời 。 亦diệc 說thuyết 名danh 為vi 修tu 於ư 身thân 等đẳng 。 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 例lệ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 此thử 二nhị 但đãn 依y 有hữu 漏lậu 法pháp 立lập 。 又hựu 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 五ngũ 云vân 。 問vấn 眼nhãn 等đẳng 根căn 云vân 何hà 不bất 修tu 。 復phục 云vân 何hà 修tu 。 答đáp 乃nãi 至chí 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 對đối 治trị 道đạo 未vị 生sanh 名danh 不bất 修tu 根căn 。 此thử 依y 對đối 治trị 修tu 說thuyết 。 又hựu 乃nãi 至chí 緣duyên 眼nhãn 等đẳng 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 未vị 斷đoạn 。 未vị 知tri 名danh 不bất 修tu 根căn 此thử 依y 除trừ 遣khiển 修tu 說thuyết 。 若nhược 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 對đối 治trị 道đạo 已dĩ 生sanh 名danh 為vi 修tu 根căn 。 此thử 依y 對đối 治trị 修tu 說thuyết 。 又hựu 緣duyên 眼nhãn 等đẳng 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 已dĩ 斷đoạn 。 已dĩ 知tri 名danh 為vi 修tu 根căn 。 此thử 依y 除trừ 遣khiển 修tu 說thuyết 。

故cố 有hữu 漏lậu 善thiện 至chí 前tiền 後hậu 二nhị 修tu 者giả 。 對đối 辨biện 寬khoan 狹hiệp 。 故cố 有hữu 漏lậu 善thiện 具cụ 足túc 四tứ 修tu 。 若nhược 望vọng 善thiện 義nghĩa 邊biên 有hữu 得đắc 。 習tập 二nhị 修tu 。 若nhược 望vọng 有hữu 漏lậu 義nghĩa 邊biên 有hữu 治trị 。 遣khiển 二nhị 修tu 。 故cố 具cụ 四tứ 種chủng 。 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 具cụ 前tiền 得đắc 。 習tập 二nhị 種chủng 修tu 也dã 。 餘dư 有hữu 漏lậu 染nhiễm 及cập 無vô 記ký 法pháp 。 具cụ 後hậu 治trị 。 遣khiển 二nhị 種chủng 修tu 也dã 。 故cố 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 云vân 。 然nhiên 四tứ 種chủng 修tu 歷lịch 法pháp 分phân 別biệt 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 有hữu 法pháp 是thị 前tiền 二nhị 修tu 非phi 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 法pháp 是thị 後hậu 二nhị 修tu 非phi 前tiền 二nhị 修tu 。 謂vị 染nhiễm 污ô 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 法pháp 是thị 前tiền 二nhị 修tu 亦diệc 是thị 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 。 有hữu 法pháp 非phi 前tiền 二nhị 修tu 亦diệc 非phi 後hậu 二nhị 修tu 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。

外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 至chí 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 者giả 。 敘tự 異dị 說thuyết 。 此thử 論luận 名danh 外ngoại 國quốc 諸chư 師sư 。 婆bà 沙sa 云vân 西tây 方phương 諸chư 師sư 。 在tại 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 外ngoại 故cố 名danh 外ngoại 國quốc 。 在tại 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 西tây 故cố 名danh 西tây 方phương 。 說thuyết 修tu 有hữu 六lục 。 於ư 前tiền 四tứ 上thượng 加gia 防phòng 。 觀quán 二nhị 修tu 。 防phòng 護hộ 諸chư 根căn 。 名danh 防phòng 護hộ 修tu 。 觀quán 察sát 身thân 故cố 名danh 觀quán 察sát 修tu 。 婆bà 沙sa 名danh 分phân 別biệt 修tu 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 前tiền 經kinh 證chứng 防phòng 護hộ 修tu 。 後hậu 經kinh 證chứng 觀quán 察sát 修tu 。

迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 至chí 即tức 治trị 遣khiển 修tu 攝nhiếp 者giả 。 正chánh 義nghĩa 通thông 經kinh 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 諸chư 論luận 師sư 云vân 。 所sở 言ngôn 防phòng 護hộ 。 觀quán 察sát 二nhị 修tu 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 前tiền 四tứ 修tu 中trung 。 對đối 治trị 。 除trừ 遣khiển 二nhị 修tu 所sở 攝nhiếp 。 於ư 根căn 及cập 身thân 。 若nhược 望vọng 能năng 防phòng 。 能năng 護hộ 。 能năng 觀quán 察sát 義nghĩa 邊biên 名danh 對đối 治trị 修tu 。 若nhược 望vọng 所sở 防phòng 所sở 觀quán 遣khiển 惑hoặc 義nghĩa 邊biên 名danh 除trừ 遣khiển 修tu 。 上thượng 來lai 明minh 四tứ 修tu 皆giai 據cứ 正chánh 修tu 。 若nhược 據cứ 當đương 修tu 與dữ 前tiền 差sai 別biệt 。 故cố 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 云vân 。 有hữu 於ư 此thử 中trung 約ước 當đương 修tu 義nghĩa 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 具cụ 修tu 多đa 少thiểu 。 有hữu 法pháp 具cụ 四tứ 名danh 為vi 當đương 修tu 。 有hữu 法pháp 具cụ 三tam 。 有hữu 法pháp 具cụ 二nhị 。 有hữu 法pháp 具cụ 一nhất 。 有hữu 法pháp 全toàn 無vô 。 謂vị 善thiện 有hữu 漏lậu 未vị 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 可khả 得đắc 可khả 生sanh 。 具cụ 足túc 四tứ 種chủng 。 此thử 未vị 永vĩnh 斷đoạn 故cố 當đương 具cụ 治trị 。 遣khiển 修tu 。 以dĩ 可khả 得đắc 故cố 當đương 具cụ 得đắc 修tu 。 是thị 可khả 生sanh 故cố 當đương 具cụ 習tập 修tu 。 已dĩ 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 三tam 除trừ 得đắc 。 可khả 得đắc 不bất 生sanh 具cụ 三tam 除trừ 習tập 。 已dĩ 得đắc 不bất 生sanh 及cập 不bất 可khả 得đắc 已dĩ 生sanh 具cụ 二nhị 。 謂vị 治trị 。 遣khiển 修tu 。 及cập 染nhiễm 。 無vô 記ký 未vị 斷đoạn 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 善thiện 有hữu 漏lậu 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 時thời 。 可khả 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 得đắc 。 習tập 二nhị 。 可khả 得đắc 不bất 生sanh 具cụ 一nhất 謂vị 得đắc 。 已dĩ 得đắc 可khả 生sanh 具cụ 一nhất 謂vị 習tập 。 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 除trừ 前tiền 所sở 說thuyết 皆giai 是thị 全toàn 無vô 。 謂vị 無vô 漏lậu 法pháp 中trung 已dĩ 得đắc 不bất 生sanh 等đẳng 。 若nhược 不bất 生sanh 法pháp 不bất 住trụ 身thân 中trung 。 但đãn 由do 得đắc 故cố 即tức 名danh 修tu 者giả 。 應ưng 許hứa 擇trạch 滅diệt 亦diệc 名danh 為vi 修tu 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 彼bỉ 同đồng 類loại 法pháp 住trụ 身thân 中trung 故cố 。 謂vị 不bất 生sanh 法pháp 雖tuy 不bất 住trụ 身thân 。 同đồng 類loại 住trụ 身thân 名danh 修tu 無vô 失thất 。 又hựu 彼bỉ 由do 得đắc 為vi 果quả 住trụ 故cố 。 謂vị 未vị 來lai 世thế 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 由do 今kim 得đắc 生sanh 表biểu 為vi 果quả 住trụ 。 義nghĩa 言ngôn 我ngã 等đẳng 闕khuyết 緣duyên 不bất 生sanh 。 非phi 謂vị 今kim 時thời 不bất 蒙mông 招chiêu 引dẫn 。 擇trạch 滅diệt 異dị 此thử 不bất 可khả 為vi 例lệ 。 又hựu 未vị 來lai 世thế 不bất 生sanh 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 有hữu 因nhân 力lực 攝nhiếp 益ích 現hiện 身thân 。 擇trạch 滅diệt 不bất 然nhiên 故cố 無vô 修tu 義nghĩa 。 又hựu 由do 擇trạch 滅diệt 唯duy 是thị 果quả 故cố 。 謂vị 修tu 本bổn 為vi 獲hoạch 得đắc 勝thắng 果quả 。 滅diệt 非phi 有hữu 果quả 故cố 不bất 應ưng 修tu 。 又hựu 由do 擇trạch 滅diệt 無vô 增tăng 。 減giảm 故cố 。 謂vị 可khả 修tu 法pháp 依y 下hạ 至chí 中trung 。 依y 中trung 至chí 上thượng 。 擇trạch 滅diệt 不bất 爾nhĩ 。 於ư 修tu 無vô 用dụng 故cố 。

俱câu 舍xá 論luận 記ký 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 六lục

保bảo 延diên 元nguyên 年niên 七thất 月nguyệt 十thập 九cửu 日nhật 於ư 大Đại 道Đạo 寺tự 點điểm 了liễu