俱Câu 舍Xá 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 沙Sa 門Môn 法Pháp 寶bảo 撰soạn 破Phá 執Chấp 我Ngã 品Phẩm 第đệ 九cửu 之chi 二nhị 論luận 。 若nhược 唯duy 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 至chí 。 荷hà 重trọng 擔đảm 者giả 。 犢độc 子tử 部bộ 引dẫn 經kinh 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 名danh 為vi 我ngã 者giả 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 有hữu 取thủ 捨xả 重trọng 擔đảm 。 荷hà 重trọng 擔đảm 者giả 。 論luận 。 何hà 緣duyên 於ư 此thử 佛Phật 不bất 應ưng 說thuyết 。 論luận 主chủ 徵trưng 也dã 。 何hà 緣duyên 於ư 此thử 假giả 我ngã 。 不bất 許hứa 佛Phật 如như 是thị 說thuyết 。 論luận 。 不bất 應ưng 重trọng 擔đảm 即tức 名danh 能năng 荷hà 。 彼bỉ 部bộ 答đáp 也dã 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 復phục 是thị 重trọng 擔đảm 。 即tức 應ưng 能năng 荷hà 是thị 所sở 荷hà 也dã 。 如như 我ngã 所sở 宗tông 。 說thuyết 能năng 荷hà 是thị 我ngã 。 所sở 荷hà 取thủ 蘊uẩn 。 即tức 無vô 此thử 失thất 。 論luận 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 論luận 主chủ 徵trưng 也dã 。 所sở 以dĩ 佛Phật 不bất 應ưng 說thuyết 。 論luận 。 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 犢độc 子tử 部bộ 答đáp 。 曾tằng 未vị 見kiến 說thuyết 能năng 荷hà 即tức 所sở 荷hà 故cố 。 論luận 。 不bất 可khả 說thuyết 事sự 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 論luận 主chủ 例lệ 破phá 也dã 。 汝nhữ 立lập 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 藏tạng 為vi 我ngã 。 此thử 不bất 所sở 說thuyết 事sự 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 論luận 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 犢độc 子tử 部bộ 徵trưng 也dã 。 論luận 。 亦diệc 未vị 見kiến 故cố 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 未vị 見kiến 不bất 可khả 說thuyết 事sự 而nhi 說thuyết 也dã 。 若nhược 說thuyết 即tức 是thị 可khả 說thuyết 。 非phi 不bất 可khả 說thuyết 。 論luận 。 又hựu 取thủ 重trọng 擔đảm 至chí 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 論luận 主chủ 反phản 難nạn/nan 。 取thủ 重trọng 擔đảm 為vi 例lệ 。 能năng 取thủ 重trọng 擔đảm 。 謂vị 即tức 是thị 貪tham 等đẳng 。 所sở 取thủ 重trọng 擔đảm 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 即tức 貪tham 等đẳng 即tức 是thị 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 收thu 。 如như 何hà 能năng 取thủ 即tức 是thị 所sở 取thủ 。 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 論luận 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 愛ái 至chí 荷hà 者giả 應ưng 然nhiên 。 論luận 主chủ 舉cử 取thủ 擔đảm 者giả 即tức 是thị 蘊uẩn 攝nhiếp 。 例lệ 能năng 荷hà 者giả 亦diệc 即tức 蘊uẩn 收thu 。 論luận 。 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 至chí 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 論luận 主chủ 以dĩ 義nghĩa 通thông 也dã 。 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 立lập 數số 取thủ 趣thú 。 佛Phật 恐khủng 執chấp 實thật 有hữu 別biệt 我ngã 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 後hậu 文văn 自tự 云vân 。 但đãn 隨tùy 世thế 俗tục 說thuyết 此thử 具Cụ 壽thọ 有hữu 如như 是thị 名danh 。 論luận 。 如như 上thượng 所sở 引dẫn 至chí 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 論luận 主chủ 釋thích 經kinh 意ý 也dã 。 為vi 令linh 了liễu 此thử 以dĩ 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 可khả 說thuyết 無vô 常thường 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 自tự 相tương/tướng 逼bức 害hại 得đắc 重trọng 擔đảm 名danh 。 前tiền 前tiền 剎sát 那na 引dẫn 後hậu 後hậu 故cố 名danh 為vi 荷hà 者giả 。 非phi 是thị 實thật 有hữu 別biệt 我ngã 。 名danh 為vi 荷hà 者giả 。 論luận 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 至chí 邪tà 見kiến 攝nhiếp 故cố 。 彼bỉ 宗tông 又hựu 引dẫn 文văn 證chứng 實thật 我ngã 也dã 。 若nhược 無vô 實thật 我ngã 。 應ưng 無vô 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 撥bát 無vô 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 論luận 。 誰thùy 言ngôn 無vô 有hữu 至chí 理lý 實thật 有hữu 故cố 。 論luận 主chủ 通thông 也dã 。 我ngã 不bất 言ngôn 無vô 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 我ngã 說thuyết 有hữu 故cố 。 佛Phật 所sở 言ngôn 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 相tương 續tục 能năng 往vãng 後hậu 世thế 。 不bất 由do 胎thai 。 卵noãn 。 濕thấp 。 名danh 為vi 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 化hóa 生sanh 諸chư 蘊uẩn 理lý 實thật 有hữu 故cố 。 撥bát 此thử 為vi 無vô 故cố 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 非phi 謂vị 實thật 我ngã 。 論luận 。 又hựu 許hứa 此thử 邪tà 見kiến 至chí 不bất 應ưng 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 論luận 主chủ 反phản 難nạn/nan 。 無vô 撥bát 我ngã 邪tà 見kiến 也dã 。 汝nhữ 說thuyết 撥bát 無vô 化hóa 生sanh 我ngã 故cố 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 汝nhữ 宗tông 說thuyết 我ngã 非phi 四Tứ 諦Đế 攝nhiếp 。 此thử 見kiến 不bất 應ưng 見kiến 四Tứ 諦Đế 斷đoạn 。 又hựu 迷mê 理lý 故cố 非phi 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 故cố 知tri 無vô 有hữu 撥bát 我ngã 邪tà 見kiến 。 論luận 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 至chí 一nhất 聚tụ 一nhất 言ngôn 。 論luận 主chủ 遮già 彼bỉ 浪lãng 引dẫn 文văn 也dã 。 彼bỉ 說thuyết 言ngôn 一nhất 我ngã 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 明minh 非phi 是thị 蘊uẩn 。 蘊uẩn 非phi 一nhất 故cố 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 於ư 總tổng 蘊uẩn 聚tụ 中trung 假giả 說thuyết 一nhất 故cố 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 。 於ư 一nhất 麻ma 聚tụ 。 一nhất 米mễ 聚tụ 等đẳng 。 雖tuy 有hữu 八bát 微vi 多đa 物vật 。 總tổng 說thuyết 一nhất 故cố 。 論luận 。 或hoặc 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 至chí 生sanh 世thế 間gian 故cố 。 論luận 主chủ 反phản 難nạn/nan 也dã 。 以dĩ 經kinh 說thuyết 一nhất 。 即tức 謂vị 非phi 蘊uẩn 是thị 別biệt 一nhất 我ngã 。 經kinh 說thuyết 於ư 生sanh 我ngã 應ưng 有hữu 為vi 。 違vi 汝nhữ 宗tông 也dã 。 論luận 。 非phi 此thử 言ngôn 生sanh 如như 蘊uẩn 新tân 起khởi 。 彼bỉ 宗tông 通thông 我ngã 生sanh 非phi 如như 蘊uẩn 新tân 起khởi 。 論luận 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 生sanh 在tại 世thế 間gian 者giả 。 論luận 主chủ 徵trưng 也dã 。 我ngã 生sanh 世thế 間gian 。 非phi 如như 蘊uẩn 起khởi 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 論luận 。 依y 此thử 今kim 時thời 至chí 取thủ 別biệt 位vị 故cố 。 彼bỉ 宗tông 通thông 也dã 。 說thuyết 我ngã 為vi 生sanh 者giả 。 非phi 是thị 如như 蘊uẩn 新tân 生sanh 。 但đãn 是thị 我ngã 取thủ 新tân 蘊uẩn 。 故cố 名danh 為vi 生sanh 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 能năng 祠từ 者giả 生sanh 。 記ký 論luận 者giả 生sanh 。 然nhiên 此thử 祠từ 者giả 實thật 不bất 新tân 生sanh 。 以dĩ 彼bỉ 初sơ 者giả 取thủ 明minh 論luận 故cố 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 又hựu 如như 世thế 間gian 言ngôn 老lão 者giả 生sanh 。 病bệnh 者giả 生sanh 等đẳng 。 然nhiên 此thử 老lão 。 病bệnh 實thật 非phi 新tân 生sanh 。 以dĩ 取thủ 別biệt 位vị 名danh 為vi 生sanh 也dã 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 實thật 非phi 如như 蘊uẩn 更cánh 別biệt 新tân 生sanh 。 以dĩ 取thủ 別biệt 蘊uẩn 名danh 為vi 生sanh 也dã 。 論luận 。 佛Phật 已dĩ 遮già 故cố 至chí 故cố 佛Phật 已dĩ 遮già 。 論luận 主chủ 引dẫn 經kinh 遮già 也dã 。 佛Phật 言ngôn 捨xả 此thử 蘊uẩn 。 及cập 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 唯duy 除trừ 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 假giả 。 許hứa 有hữu 能năng 續tục 諸chư 蘊uẩn 。 已dĩ 遮già 別biệt 我ngã 。 汝nhữ 說thuyết 實thật 我ngã 捨xả 取thủ 諸chư 蘊uẩn 。 豈khởi 非phi 所sở 遮già 。 論luận 。 頗phả 勤cần 具cụ 那na 契Khế 經Kinh 至chí 取thủ 捨xả 諸chư 蘊uẩn 。 論luận 主chủ 又hựu 重trọng/trùng 引dẫn 經kinh 證chứng 無vô 我ngã 取thủ 捨xả 諸chư 蘊uẩn 也dã 。 論luận 。 又hựu 汝nhữ 所sở 引dẫn 至chí 為ví 喻dụ 不bất 成thành 。 論luận 主chủ 兩lưỡng 關quan 破phá 前tiền 引dẫn 喻dụ 也dã 。 若nhược 說thuyết 是thị 我ngã 。 即tức 不bất 極cực 成thành 我ngã 不bất 許hứa 故cố 。 若nhược 是thị 心tâm 等đẳng 。 又hựu 念niệm 念niệm 滅diệt 新tân 新tân 生sanh 故cố 。 取thủ 捨xả 不bất 成thành 。 身thân 如như 心tâm 等đẳng 。 又hựu 如như 明minh 等đẳng 與dữ 身thân 有hữu 異dị 。 蘊uẩn 亦diệc 應ưng 異dị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 老lão 。 病bệnh 二nhị 身thân 前tiền 後hậu 各các 別biệt 皆giai 無vô 取thủ 捨xả 。 若nhược 同đồng 數số 論luận 說thuyết 有hữu 轉chuyển 變biến 。 如như 前tiền 已dĩ 破phá 。 論luận 。 又hựu 許hứa 蘊uẩn 生sanh 至chí 此thử 異dị 蘊uẩn 及cập 常thường 。 若nhược 如như 彼bỉ 宗tông 蘊uẩn 生sanh 我ngã 不bất 生sanh 者giả 。 即tức 定định 許hứa 我ngã 異dị 於ư 蘊uẩn 及cập 我ngã 是thị 常thường 。 即tức 違vi 彼bỉ 宗tông 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 與dữ 蘊uẩn 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 論luận 。 又hựu 此thử 唯duy 一nhất 蘊uẩn 至chí 與dữ 蘊uẩn 有hữu 異dị 。 論luận 主chủ 重trọng/trùng 出xuất 彼bỉ 計kế 。 我ngã 一nhất 。 蘊uẩn 五ngũ 。 我ngã 與dữ 蘊uẩn 異dị 也dã 。 論luận 。 大đại 種chủng 有hữu 四tứ 至chí 不bất 異dị 大đại 種chủng 。 犢độc 子tử 部bộ 反phản 難nạn/nan 論luận 主chủ 也dã 。 大đại 種chủng 有hữu 四tứ 。 造tạo 色sắc 唯duy 一nhất 。 而nhi 言ngôn 大đại 種chủng 不bất 異dị 造tạo 色sắc 。 雖tuy 蘊uẩn 有hữu 五ngũ 。 我ngã 唯duy 有hữu 一nhất 。 因nhân 何hà 不bất 許hứa 不bất 異dị 五ngũ 蘊uẩn 。 論luận 。 是thị 彼bỉ 宗tông 過quá 。 論luận 主chủ 通thông 也dã 。 論luận 。 何hà 謂vị 彼bỉ 宗tông 。 犢độc 子tử 部bộ 問vấn 也dã 。 論luận 。 諸chư 計kế 造tạo 色sắc 即tức 大đại 種chủng 論luận 。 彼bỉ 宗tông 說thuyết 大đại 種chủng 即tức 是thị 造tạo 色sắc 。 是thị 彼bỉ 宗tông 過quá 也dã 。 論luận 。 設thiết 如như 彼bỉ 見kiến 至chí 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 縱túng/tung 計kế 破phá 也dã 。 若nhược 犢độc 子tử 部bộ 執chấp 我ngã 與dữ 蘊uẩn 。 同đồng 覺giác 天thiên 造tạo 色sắc 即tức 大đại 種chủng 者giả 。 即tức 應ưng 亦diệc 同đồng 大đại 種chủng 即tức 是thị 造tạo 色sắc 。 蘊uẩn 即tức 是thị 我ngã 。 論luận 。 若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 至chí 命mạng 者giả 即tức 身thân 。 犢độc 子tử 部bộ 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 不bất 如như 我ngã 宗tông 別biệt 有hữu 我ngã 者giả 。 謂vị 即tức 五ngũ 蘊uẩn 名danh 命mạng 者giả 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 答đáp 外ngoại 道đạo 問vấn 。 何hà 不bất 記ký 言ngôn 命mạng 者giả 即tức 身thân 。 論luận 。 觀quán 能năng 問vấn 者giả 至chí 龜quy 毛mao 硬ngạnh 軟nhuyễn 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 我ngã 宗tông 即tức 蘊uẩn 假giả 說thuyết 為vi 我ngã 。 即tức 蘊uẩn 是thị 我ngã 。 外ngoại 道đạo 妄vọng 執chấp 有hữu 別biệt 實thật 我ngã 。 與dữ 蘊uẩn 一nhất 。 異dị 。 由do 我ngã 無vô 故cố 一nhất 。 異dị 不bất 成thành 。 故cố 佛Phật 不bất 記ký 。 如như 人nhân 不bất 答đáp 龜quy 毛mao 硬ngạnh 。 軟nhuyễn 。 若nhược 答đáp 即tức 是thị 異dị 語ngữ 。 不bất 當đương 問vấn 頭đầu 。 論luận 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 至chí 與dữ 身thân 一nhất 異dị 。 論luận 主chủ 舉cử 昔tích 答đáp 釋thích 犢độc 子tử 部bộ 疑nghi 也dã 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 佛Phật 何hà 不bất 說thuyết 命mạng 者giả 都đô 無vô 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 至chí 不bất 為vi 說thuyết 假giả 有hữu 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 若nhược 謂vị 諸chư 蘊uẩn 名danh 為vi 命mạng 者giả 。 言ngôn 無vô 命mạng 者giả 。 即tức 撥bát 諸chư 蘊uẩn 隨tùy 邪tà 見kiến 故cố 。 非phi 受thọ 法Pháp 器khí 。 不bất 為vi 說thuyết 假giả 有hữu 。 論luận 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 至chí 。 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 更cánh 引dẫn 經kinh 非phi 受thọ 法Pháp 器khí 不bất 為vi 說thuyết 也dã 。 若nhược 答đáp 為vi 有hữu 。 恐khủng 執chấp 常thường 我ngã 。 若nhược 答đáp 為vi 無vô 恐khủng 生sanh 斷đoạn 見kiến 。 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 。 論luận 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 至chí 便tiện 壞hoại 善thiện 業nghiệp 子tử 。 依y 前tiền 長trường/trưởng 行hành 之chi 義nghĩa 。 說thuyết 此thử 頌tụng 也dã 。 如như 虎hổ 銜hàm 子tử 。 不bất 急cấp 不bất 緩hoãn 。 若nhược 急cấp 說thuyết 有hữu 命mạng 者giả 。 即tức 執chấp 真chân 我ngã 為vi 有hữu 。 為vi 我ngã 見kiến 牙nha 傷thương 。 若nhược 緩hoãn 說thuyết 無vô 命mạng 者giả 。 撥bát 俗tục 我ngã 為vi 無vô 。 便tiện 壞hoại 善thiện 業nghiệp 子tử 。 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 。 論luận 。 復phục 說thuyết 頌tụng 言ngôn 至chí 佛Phật 不bất 答đáp 有hữu 無vô 。 更cánh 重trọng/trùng 前tiền 義nghĩa 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 何hà 緣duyên 不bất 記ký 世thế 間gian 常thường 等đẳng 。 因nhân 論luận 生sanh 論luận 問vấn 餘dư 不bất 記ký 也dã 。 論luận 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 答đáp 也dã 。 問vấn 者giả 意ý 不bất 同đồng 故cố 。 論luận 。 問vấn 者giả 若nhược 執chấp 至chí 四tứ 皆giai 非phi 理lý 。 明minh 二nhị 種chủng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 不bất 可khả 記ký 。 若nhược 執chấp 我ngã 為vì 世thế 間gian 。 我ngã 體thể 都đô 無vô 故cố 。 不bất 可khả 答đáp 常thường 。 無vô 常thường 。 亦diệc 常thường 。 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 。 非phi 無vô 常thường 故cố 。 論luận 。 若nhược 執chấp 生sanh 至chí 亦diệc 皆giai 非phi 理lý 。 若nhược 執chấp 生sanh 死tử 以dĩ 為vi 世thế 間gian 。 答đáp 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 亦diệc 皆giai 非phi 理lý 。 論luận 。 謂vị 若nhược 常thường 者giả 至chí 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 釋thích 執chấp 生sanh 死tử 為vi 世thế 間gian 。 四tứ 答đáp 皆giai 有hữu 失thất 也dã 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 如như 離ly 繫hệ 子tử 至chí 不bất 為vi 定định 記ký 。 引dẫn 例lệ 釋thích 也dã 。 論luận 。 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 至chí 皆giai 有hữu 失thất 故cố 。 類loại 釋thích 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 也dã 。 論luận 。 寧ninh 知tri 此thử 四tứ 義nghĩa 同đồng 常thường 等đẳng 者giả 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 以dĩ 有hữu 外ngoại 道đạo 至chí 義nghĩa 與dữ 前tiền 同đồng 。 引dẫn 事sự 答đáp 也dã 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 嗢ốt 底để 迦ca 此thử 云vân 能năng 說thuyết 。 論luận 。 復phục 以dĩ 何hà 緣duyên 。 至chí 有hữu 等đẳng 四tứ 耶da 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 至chí 而nhi 發phát 問vấn 故cố 。 答đáp 也dã 。 彼bỉ 謂vị 已dĩ 解giải 脫thoát 我ngã 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 。 同đồng 前tiền 失thất 故cố 也dã 。 論luận 。 今kim 應ưng 詰cật 問vấn 至chí 死tử 後hậu 亦diệc 有hữu 。 問vấn 犢độc 子tử 部bộ 也dã 。 論luận 。 彼bỉ 言ngôn 恐khủng 有hữu 墮đọa 常thường 失thất 故cố 。 犢độc 子tử 部bộ 答đáp 也dã 。 彼bỉ 宗tông 計kế 我ngã 非phi 常thường 。 無vô 常thường 故cố 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 至chí 墮đọa 常thường 過quá 失thất 。 引dẫn 類loại 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 謂vị 恐khủng 墮đọa 常thường 故cố 不bất 答đáp 死tử 後hậu 有hữu 我ngã 恐khủng 墮đọa 常thường 故cố 因nhân 何hà 身thân 壞hoại 等đẳng 。 論luận 。 若nhược 佛Phật 先tiên 見kiến 至chí 由do 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 論luận 主chủ 兩lưỡng 關quan 破phá 也dã 。 若nhược 言ngôn 未vị 解giải 脫thoát 我ngã 佛Phật 先tiên 見kiến 故cố 。 即tức 為vi 記ký 之chi 。 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 便tiện 不bất 復phục 見kiến 。 以dĩ 不bất 知tri 有hữu 故cố 佛Phật 不bất 記ký 有hữu 者giả 。 即tức 撥bát 大đại 師sư 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 有hữu 而nhi 不bất 知tri 故cố 。 若nhược 許hứa 世Thế 尊Tôn 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 而nhi 不bất 記ký 者giả 。 或hoặc 應ưng 許hứa 不bất 記ký 由do 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 論luận 。 若nhược 謂vị 世Thế 尊Tôn 至chí 及cập 常thường 住trụ 過quá 。 又hựu 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 謂vị 見kiến 解giải 脫thoát 後hậu 我ngã 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 即tức 離ly 蘊uẩn 過quá 。 蘊uẩn 滅diệt 我ngã 在tại 故cố 。 及cập 墮đọa 常thường 見kiến 過quá 。 計kế 我ngã 常thường 故cố 。 論luận 。 若nhược 見kiến 非phi 見kiến 至chí 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 又hựu 難nạn/nan 。 見kiến 。 不bất 見kiến 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 即tức 應ưng 漸tiệm 言ngôn 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 即tức 違vi 經kinh 說thuyết 佛Phật 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 論luận 。 若nhược 謂vị 實thật 有hữu 至chí 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 又hựu 敘tự 彼bỉ 計kế 也dã 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 言ngôn 諦đế 故cố 。 住trụ 故cố 。 定định 執chấp 無vô 我ngã 者giả 。 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 若nhược 執chấp 無vô 我ngã 。 墮đọa 惡ác 見kiến 故cố 。 論luận 。 此thử 不bất 成thành 證chứng 至chí 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 論luận 主chủ 破phá 也dã 。 以dĩ 經kinh 說thuyết 定định 執chấp 無vô 我ngã 者giả 。 墮đọa 惡ác 見kiến 故cố 。 即tức 證chứng 有hữu 我ngã 。 彼bỉ 經kinh 又hựu 說thuyết 定định 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 。 墮đọa 惡ác 見kiến 故cố 。 亦diệc 證chứng 無vô 我ngã 也dã 。 故cố 知tri 此thử 經Kinh 令linh 離ly 斷đoạn 。 常thường 。 不bất 證chứng 有hữu 我ngã 。 論luận 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 至chí 分phân 明minh 說thuyết 故cố 。 論luận 主chủ 引dẫn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 證chứng 也dã 。 言ngôn 我ngã 有hữu 。 無vô 。 是thị 常thường 斷đoạn 見kiến 攝nhiếp 。 深thâm 為vi 應ưng 理lý 。 執chấp 我ngã 有hữu 。 無vô 常thường 。 斷đoạn 邊biên 故cố 。 如như 前tiền 所sở 引dẫn 筏phiệt 蹉sa 經kinh 中trung 分phân 明minh 說thuyết 故cố 。 論luận 。 若nhược 定định 無vô 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 至chí 定định 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 犢độc 子tử 部bộ 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 無vô 有hữu 我ngã 。 為vi 可khả 說thuyết 誰thùy 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 應ưng 生sanh 死tử 自tự 流lưu 轉chuyển 故cố 。 既ký 經kinh 中trung 說thuyết 。 馳trì 流lưu 生sanh 死tử 。 故cố 知tri 定định 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 若nhược 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 當đương 處xứ 即tức 滅diệt 。 何hà 得đắc 有hữu 流lưu 轉chuyển 。 論luận 。 此thử 復phục 如như 何hà 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 我ngã 非phi 無vô 常thường 。 如như 何hà 說thuyết 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 論luận 。 由do 捨xả 前tiền 蘊uẩn 取thủ 後hậu 蘊uẩn 故cố 。 外ngoại 人nhân 釋thích 也dã 。 我ngã 非phi 無vô 常thường 。 所sở 取thủ 捨xả 蘊uẩn 是thị 無vô 常thường 故cố 。 名danh 為vi 流lưu 轉chuyển 。 論luận 。 如như 是thị 義nghĩa 宗tông 前tiền 已dĩ 徵trưng 遣khiển 。 論luận 主chủ 指chỉ 前tiền 。 破phá 我ngã 依y 蘊uẩn 等đẳng 宗tông 也dã 。 論luận 。 如như 燎liệu 原nguyên 火hỏa 至chí 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 論luận 主chủ 破phá 外ngoại 執chấp 訖ngật 自tự 述thuật 假giả 我ngã 流lưu 轉chuyển 義nghĩa 也dã 。 先tiên 喻dụ 後hậu 法pháp 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 若nhược 唯duy 有hữu 蘊uẩn 至chí 名danh 為vi 妙diệu 眼nhãn 。 外ngoại 引dẫn 教giáo 難nạn/nan 也dã 。 前tiền 蘊uẩn 已dĩ 滅diệt 後hậu 蘊uẩn 別biệt 生sanh 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 今kim 我ngã 於ư 昔tích 。 為vi 世thế 導đạo 師sư 。 論luận 。 此thử 說thuyết 何hà 咎cữu 。 論luận 主chủ 反phản 問vấn 也dã 。 論luận 。 蘊uẩn 各các 異dị 故cố 。 外ngoại 人nhân 答đáp 也dã 。 若nhược 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 假giả 名danh 我ngã 者giả 。 昔tích 蘊uẩn 。 今kim 蘊uẩn 體thể 既ký 各các 別biệt 。 如như 何hà 今kim 我ngã 是thị 昔tích 我ngã 耶da 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 物vật 。 論luận 主chủ 反phản 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 外ngoại 人nhân 答đáp 也dã 。 論luận 。 昔tích 我ngã 即tức 今kim 體thể 應ưng 常thường 住trụ 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 也dã 。 汝nhữ 宗tông 計kế 我ngã 非phi 常thường 。 無vô 常thường 。 若nhược 昔tích 我ngã 即tức 今kim 我ngã 。 應ưng 是thị 常thường 違vi 自tự 宗tông 也dã 。 論luận 。 故cố 說thuyết 今kim 我ngã 至chí 曾tằng 燒thiêu 彼bỉ 事sự 。 論luận 主chủ 述thuật 正chánh 義nghĩa 也dã 。 如như 人nhân 將tương 一nhất 炬cự 火hỏa 。 先tiên 燒thiêu 其kỳ 草thảo 。 後hậu 燒thiêu 其kỳ 木mộc 。 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 是thị 一nhất 相tương 續tục 。 得đắc 說thuyết 此thử 燒thiêu 木mộc 火hỏa 。 曾tằng 燒thiêu 於ư 草thảo 。 非phi 謂vị 前tiền 後hậu 火hỏa 體thể 不bất 別biệt 。 世Thế 尊Tôn 今kim 我ngã 。 昔tích 師sư 義nghĩa 。 亦diệc 准chuẩn 此thử 顯hiển 昔tích 與dữ 今kim 是thị 一nhất 相tương 續tục 非phi 前tiền 不bất 滅diệt 。 論luận 。 若nhược 謂vị 決quyết 定định 至chí 去khứ 解giải 脫thoát 遠viễn 。 論luận 主chủ 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 謂vị 決quyết 定định 有hữu 真chân 實thật 我ngã 。 此thử 我ngã 微vi 細tế 。 佛Phật 智trí 最tối 勝thắng 。 觀quán 此thử 我ngã 時thời 最tối 明minh 了liễu 見kiến 。 既ký 見kiến 我ngã 已dĩ 便tiện 起khởi 我ngã 見kiến 。 乃nãi 至chí 我ngã 愛ái 所sở 縛phược 。 便tiện 為vi 謗báng 佛Phật 去khứ 解giải 脫thoát 遠viễn 。 文văn 中trung 先tiên 出xuất 過quá 。 次thứ 引dẫn 教giáo 。 後hậu 結kết 成thành 也dã 。 論luận 若nhược 謂vị 至chí 此thử 言ngôn 無vô 義nghĩa 。 論luận 主chủ 牒điệp 計kế 破phá 也dã 。 若nhược 謂vị 非phi 我ngã 計kế 我ngã 。 便tiện 起khởi 我ngã 愛ái 。 於ư 我ngã 見kiến 我ngã 不bất 起khởi 我ngã 愛ái 。 此thử 言ngôn 無vô 義nghĩa 。 論luận 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 外ngoại 徵trưng 無vô 義nghĩa 所sở 以dĩ 也dã 。 論luận 。 於ư 非phi 我ngã 中trung 至chí 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 答đáp 無vô 義nghĩa 所sở 以dĩ 也dã 。 於ư 我ngã 計kế 我ngã 。 於ư 非phi 我ngã 計kế 我ngã 。 執chấp 自tự 異dị 他tha 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 實thật 我ngã 不bất 愛ái 。 妄vọng 我ngã 即tức 愛ái 。 論luận 。 故cố 彼bỉ 於ư 佛Phật 至chí 起khởi 見kiến 瘡sang 皰pháo 。 結kết 犢độc 子tử 過quá 也dã 。 論luận 。 如như 是thị 一nhất 類loại 。 至chí 無vô 解giải 脫thoát 過quá 。 述thuật 佛Phật 法Pháp 中trung 有hữu 犢độc 子tử 部bộ 。 及cập 撥bát 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 皆giai 非phi 有hữu 。 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 別biệt 真chân 我ngã 性tánh 。 皆giai 同đồng 不bất 能năng 免miễn 無vô 解giải 脫thoát 過quá 。 論luận 。 若nhược 一nhất 切thiết 類loại 至chí 何hà 能năng 憶ức 知tri 。 諸chư 執chấp 我ngã 者giả 共cộng 為vi 此thử 難nạn/nan 若nhược 一nhất 切thiết 類loại 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 剎sát 那na 滅diệt 心tâm 。 何hà 能năng 憶ức 知tri 曾tằng 所sở 受thọ 境cảnh 。 及cập 相tương 似tự 境cảnh 。 論luận 。 如như 是thị 憶ức 知tri 至chí 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 論luận 主chủ 取thủ 經kinh 部bộ 義nghĩa 答đáp 也dã 。 從tùng 相tương 續tục 內nội 。 是thị 自tự 身thân 內nội 。 念niệm 境cảnh 想tưởng 類loại 。 是thị 前tiền 時thời 心tâm 。 念niệm 境cảnh 取thủ 像tượng 類loại 別biệt 心tâm 種chủng 子tử 生sanh 。 差sai 別biệt 。 是thị 種chủng 子tử 之chi 異dị 名danh 也dã 。 取thủ 像tượng 是thị 想tưởng 之chi 化hóa 用dụng 。 論luận 。 且thả 初sơ 憶ức 念niệm 至chí 無vô 間gian 生sanh 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 前tiền 釋thích 後hậu 憶ức 念niệm 起khởi 從tùng 前tiền 憶ức 念niệm 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 即tức 前tiền 憶ức 念niệm 。 為vi 從tùng 何hà 等đẳng 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 論luận 。 從tùng 有hữu 緣duyên 彼bỉ 至chí 心tâm 差sai 別biệt 起khởi 。 答đáp 也dã 。 此thử 初sơ 憶ức 念niệm 。 從tùng 前tiền 有hữu 緣duyên 彼bỉ 相tương 似tự 法pháp 作tác 意ý 相tương/tướng 屬thuộc 想tưởng 心tâm 差sai 別biệt 。 不bất 為vi 依y 止chỉ 差sai 別biệt 。 是thị 身thân 異dị 也dã 。 愁sầu 憂ưu 散tán 亂loạn 等đẳng 緣duyên 者giả 。 是thị 損tổn 壞hoại 種chủng 子tử 功công 能năng 。 要yếu 前tiền 品phẩm 緣duyên 。 不bất 為vi 此thử 緣duyên 損tổn 壞hoại 種chủng 子tử 功công 能năng 。 即tức 生sanh 初sơ 憶ức 念niệm 。 即tức 是thị 初sơ 憶ức 念niệm 生sanh 。 從tùng 緣duyên 此thử 境cảnh 作tác 意ý 等đẳng 緣duyên 。 及cập 彼bỉ 種chủng 子tử 。 生sanh 也dã 。 論luận 。 雖tuy 有hữu 如như 是thị 。 至chí 有hữu 功công 能năng 故cố 。 論luận 主chủ 釋thích 。 憶ức 念niệm 生sanh 必tất 具cụ 因nhân 及cập 緣duyên 二nhị 種chủng 方phương 生sanh 。 更cánh 不bất 見kiến 離ly 此thử 二nhị 。 外ngoại 有hữu 我ngã 功công 能năng 故cố 。 論luận 。 如như 何hà 異dị 心tâm 至chí 有hữu 憶ức 念niệm 理lý 。 彼bỉ 宗tông 難nạn/nan 也dã 。 前tiền 心tâm 。 後hậu 心tâm 別biệt 。 後hậu 心tâm 憶ức 念niệm 前tiền 心tâm 境cảnh 。 天thiên 授thọ 。 祠từ 授thọ 兩lưỡng 心tâm 別biệt 。 祠từ 授thọ 能năng 憶ức 天thiên 授thọ 之chi 心tâm 境cảnh 。 論luận 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 至chí 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 論luận 主chủ 通thông 也dã 。 前tiền 心tâm 。 後hậu 心tâm 一nhất 相tương 續tục 有hữu 因nhân 。 果quả 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 後hậu 心tâm 憶ức 前tiền 心tâm 境cảnh 。 天thiên 授thọ 。 祠từ 授thọ 是thị 異dị 相tướng 續tục 。 無vô 因nhân 果quả 故cố 。 不bất 相tương 憶ức 也dã 。 論luận 。 我ngã 等đẳng 不bất 言ngôn 至chí 有hữu 後hậu 記ký 知tri 生sanh 。 論luận 主chủ 重trọng/trùng 釋thích 。 非phi 異dị 心tâm 見kiến 境cảnh 異dị 心tâm 能năng 憶ức 。 相tương 續tục 一nhất 故cố 。 然nhiên 從tùng 過quá 去khứ 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 心tâm 。 功công 能năng 差sai 別biệt 種chủng 子tử 。 引dẫn 起khởi 今kim 時thời 能năng 憶ức 念niệm 識thức 。 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 力lực 故cố 生sanh 念niệm 何hà 失thất 。 由do 此thử 憶ức 念niệm 力lực 。 有hữu 後hậu 記ký 知tri 生sanh 。 論luận 。 我ngã 體thể 既ký 無vô 熟thục 為vi 能năng 憶ức 。 彼bỉ 師sư 問vấn 也dã 。 論luận 。 能năng 憶ức 是thị 何hà 義nghĩa 。 論luận 主chủ 問vấn 彼bỉ 師sư 也dã 。 論luận 。 由do 念niệm 能năng 取thủ 境cảnh 。 彼bỉ 師sư 答đáp 也dã 。 論luận 。 此thử 取thủ 境cảnh 豈khởi 異dị 念niệm 。 論luận 主chủ 徵trưng 也dã 。 既ký 由do 念niệm 取thủ 境cảnh 。 豈khởi 念niệm 外ngoại 別biệt 有hữu 取thủ 境cảnh 。 論luận 。 雖tuy 不bất 異dị 念niệm 但đãn 由do 作tác 者giả 。 彼bỉ 師sư 答đáp 也dã 。 雖tuy 念niệm 外ngoại 無vô 別biệt 取thủ 境cảnh 然nhiên 念niệm 取thủ 境cảnh 之chi 時thời 。 由do 有hữu 作tác 者giả 。 論luận 。 作tác 者giả 即tức 是thị 至chí 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 汝nhữ 說thuyết 作tác 者giả 別biệt 有hữu 於ư 我ngã 。 我ngã 說thuyết 作tác 者giả 即tức 是thị 念niệm 因nhân 。 論luận 。 然nhiên 世thế 間gian 所sở 言ngôn 至chí 說thuyết 彼bỉ 能năng 憶ức 。 論luận 主chủ 重trọng/trùng 釋thích 也dã 。 世thế 間gian 言ngôn 制chế 怛đát 羅la 能năng 憶ức 。 此thử 於ư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 立lập 制chế 怛đát 羅la 名danh 。 非phi 於ư 實thật 我ngã 。 從tùng 先tiên 見kiến 心tâm 後hậu 憶ức 念niệm 起khởi 。 說thuyết 彼bỉ 能năng 憶ức 。 制chế 怛đát 羅la 。 是thị 正chánh 月nguyệt 星tinh 名danh 有hữu 人nhân 正chánh 月nguyệt 生sanh 從tùng 此thử 星tinh 為vi 名danh 。 論luận 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 至chí 說thuyết 第đệ 六lục 聲thanh 。 彼bỉ 師sư 難nạn/nan 也dã 。 論luận 。 此thử 第đệ 六lục 聲thanh 依y 屬thuộc 主chủ 義nghĩa 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 論luận 。 如như 何hà 物vật 屬thuộc 何hà 主chủ 。 彼bỉ 師sư 問vấn 也dã 。 論luận 。 此thử 如như 牛ngưu 等đẳng 屬thuộc 制chế 怛đát 羅la 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 論luận 。 彼bỉ 如như 何hà 為vi 牛ngưu 主chủ 。 彼bỉ 師sư 徵trưng 也dã 。 論luận 。 謂vị 依y 彼bỉ 彼bỉ 至chí 彼bỉ 得đắc 自tự 在tại 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 論luận 。 欲dục 於ư 何hà 所sở 至chí 尋tầm 求cầu 念niệm 主chủ 。 論luận 主chủ 責trách 也dã 。 論luận 。 於ư 所sở 念niệm 境cảnh 驅khu 役dịch 於ư 念niệm 。 彼bỉ 師sư 答đáp 也dã 。 論luận 。 役dịch 念niệm 為vi 何hà 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 論luận 。 為vi 令linh 念niệm 起khởi 。 彼bỉ 師sư 答đáp 也dã 。 論luận 。 奇kỳ 哉tai 自tự 在tại 至chí 而nhi 驅khu 役dịch 此thử 。 論luận 主chủ 責trách 也dã 。 如như 何hà 為vi 令linh 此thử 生sanh 還hoàn 驅khu 役dịch 此thử 即tức 能năng 生sanh 為vi 所sở 生sanh 過quá 。 論luận 。 又hựu 我ngã 於ư 念niệm 至chí 為vi 令linh 念niệm 行hành 。 論luận 主chủ 兩lưỡng 關quan 問vấn 也dã 。 論luận 。 念niệm 無vô 行hành 故cố 但đãn 應ưng 令linh 起khởi 。 彼bỉ 師sư 答đáp 也dã 。 念niệm 是thị 心tâm 法pháp 。 不bất 可khả 令linh 行hành 。 故cố 我ngã 應ưng 令linh 此thử 念niệm 起khởi 也dã 。 論luận 。 則tắc 因nhân 名danh 主chủ 至chí 為vi 念niệm 主chủ 耶da 。 論luận 主chủ 為vi 彼bỉ 師sư 釋thích 念niệm 主chủ 也dã 。 論luận 。 即tức 諸chư 行hành 聚tụ 至chí 亦diệc 不bất 離ly 因nhân 。 論luận 主chủ 為vi 彼bỉ 師sư 釋thích 牛ngưu 主chủ 。 及cập 牛ngưu 皆giai 無vô 實thật 也dã 。 俱câu 是thị 諸chư 行hành 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 然nhiên 能năng 令linh 彼bỉ 於ư 異dị 方phương 變biến 異dị 生sanh 因nhân 名danh 為vi 牛ngưu 主chủ 者giả 。 即tức 是thị 能năng 驅khu 役dịch 牛ngưu 者giả 。 論luận 。 憶ức 念niệm 既ký 爾nhĩ 至chí 亦diệc 應ưng 例lệ 釋thích 。 准chuẩn 憶ức 念niệm 例lệ 釋thích 記ký 知tri 。 准chuẩn 憶ức 知tri 。 熟thục 為vi 能năng 了liễu 。 誰thùy 之chi 識thức 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 例lệ 釋thích 。 大đại 體thể 雖tuy 同đồng 。 非phi 無vô 少thiểu 異dị 。 論luận 。 旦đán 識thức 因nhân 緣duyên 至chí 如như 應ưng 當đương 知tri 。 釋thích 少thiểu 異dị 也dã 。 說thuyết 因nhân 義nghĩa 同đồng 。 從tùng 緣duyên 少thiểu 異dị 。 論luận 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 至chí 能năng 了liễu 等đẳng 者giả 。 大đại 文văn 第đệ 三tam 亦diệc 破phá 數số 論luận 也dã 。 此thử 念niệm 。 意ý 立lập 能năng 了liễu 等đẳng 者giả 。 是thị 其kỳ 我ngã 也dã 。 論luận 。 今kim 應ưng 詰cật 彼bỉ 至chí 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 論luận 主chủ 先tiên 破phá 其kỳ 喻dụ 准chuẩn 喻dụ 破phá 法pháp 也dã 。 兩lưỡng 關quan 徵trưng 問vấn 。 天thiên 授thọ 是thị 何hà 。 若nhược 是thị 實thật 我ngã 。 此thử 如như 前tiền 破phá 。 若nhược 假giả 士sĩ 夫phu 。 體thể 非phi 一nhất 物vật 。 於ư 天thiên 授thọ 諸chư 行hành 相tương 續tục 。 假giả 立lập 天thiên 授thọ 名danh 故cố 。 此thử 破phá 喻dụ 也dã 。 如như 天thiên 授thọ 能năng 行hành 。 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 類loại 破phá 法pháp 也dã 。 論luận 。 依y 何hà 理lý 說thuyết 天thiên 授thọ 能năng 行hành 者giả 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 於ư 剎sát 那na 至chí 焰diễm 聲thanh 能năng 行hành 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 即tức 假giả 相tương 續tục 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 。 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 異dị 處xứ 生sanh 時thời 名danh 之chi 為vi 行hành 。 因nhân 名danh 行hành 者giả 。 非phi 謂vị 實thật 我ngã 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 。 猶do 如như 焰diễm 。 聲thanh 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 異dị 處xứ 生sanh 故cố 世thế 說thuyết 為vi 行hành 。 論luận 。 如như 是thị 天thiên 授thọ 至chí 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 類loại 行hành 釋thích 了liễu 也dã 。 聖thánh 人nhân 順thuận 世thế 間gian 。 故cố 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 論luận 。 經kinh 說thuyết 諸chư 識thức 至chí 。 為vi 何hà 所sở 作tác 。 問vấn 也dã 。 論luận 。 都đô 無vô 所sở 作tác 。 至chí 說thuyết 名danh 了liễu 境cảnh 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 此thử 同đồng 解giải 深thâm 密mật 經kinh 外ngoại 道đạo 不bất 共cộng 陀đà 羅la 尼ni 。 若nhược 雜tạp 染nhiễm 若nhược 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 。 皆giai 無vô 作tác 用dụng 。 亦diệc 都đô 無vô 有hữu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 所sở 為vi 故cố 。 論luận 。 如như 何hà 似tự 境cảnh 。 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 至chí 名danh 為vi 了liễu 境cảnh 。 釋thích 也dã 。 識thức 生sanh 之chi 時thời 有hữu 境cảnh 相tướng 名danh 為vi 了liễu 境cảnh 。 無vô 根căn 相tướng 故cố 不bất 名danh 了liễu 根căn 。 論luận 。 或hoặc 識thức 於ư 境cảnh 至chí 說thuyết 鐘chung 鼓cổ 能năng 鳴minh 更cánh 釋thích 識thức 能năng 了liễu 也dã 。 如như 因nhân 鐘chung 。 鼓cổ 有hữu 鳴minh 。 說thuyết 鐘chung 。 鼓cổ 能năng 鳴minh 。 因nhân 其kỳ 前tiền 識thức 為vi 後hậu 識thức 因nhân 。 能năng 了liễu 境cảnh 故cố 。 說thuyết 識thức 能năng 了liễu 。 就tựu 因nhân 說thuyết 也dã 。 論luận 。 或hoặc 如như 燈đăng 能năng 行hành 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 第đệ 三tam 釋thích 也dã 。 論luận 。 為vi 依y 何hà 理lý 說thuyết 燈đăng 能năng 行hành 。 問vấn 也dã 。 論luận 。 焰diễm 相tương 續tục 中trung 至chí 說thuyết 名danh 能năng 了liễu 。 釋thích 也dã 。 燈đăng 異dị 處xứ 相tương 續tục 生sanh 時thời 名danh 為vi 燈đăng 行hành 。 識thức 於ư 異dị 境cảnh 說thuyết 識thức 為vi 能năng 了liễu 。 即tức 體thể 是thị 能năng 也dã 。 論luận 。 或hoặc 如như 色sắc 生sanh 色sắc 住trụ 至chí 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 以dĩ 喻dụ 顯hiển 無vô 了liễu 者giả 也dã 。 如như 色sắc 生sanh 等đẳng 無vô 別biệt 生sanh 者giả 。 識thức 了liễu 於ư 境cảnh 亦diệc 無vô 了liễu 者giả 。 論luận 。 若nhược 後hậu 識thức 生sanh 至chí 如như 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 有hữu 為vi 皆giai 有hữu 住trụ 至chí 後hậu 必tất 異dị 前tiền 。 論luận 主chủ 釋thích 也dã 。 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 異dị 相tướng 故cố 。 後hậu 識thức 不bất 可khả 定định 似tự 於ư 前tiền 也dã 。 論luận 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 至chí 自tự 然nhiên 從tùng 定định 出xuất 。 論luận 主chủ 反phản 難nạn/nan 釋thích 也dã 。 若nhược 後hậu 常thường 似tự 前tiền 。 即tức 無vô 出xuất 定định 。 論luận 。 諸chư 心tâm 相tương 續tục 至chí 種chủng 性tánh 別biệt 故cố 。 釋thích 有hữu 定định 次thứ 心tâm 也dã 。 論luận 。 如như 女nữ 心tâm 無vô 間gian 至chí 由do 種chủng 姓tánh 別biệt 故cố 。 指chỉ 事sự 釋thích 也dã 。 論luận 。 女nữ 心tâm 無vô 間gian 至chí 外ngoại 緣duyên 差sai 別biệt 。 釋thích 女nữ 心tâm 後hậu 別biệt 雖tuy 容dung 起khởi 多đa 心tâm 。 然nhiên 若nhược 先tiên 數số 起khởi 者giả 。 明minh 了liễu 者giả 。 近cận 起khởi 者giả 。 先tiên 起khởi 。 由do 如như 是thị 心tâm 修tu 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 若nhược 將tương 起khởi 位vị 身thân 外ngoại 緣duyên 差sai 別biệt 即tức 不bất 定định 。 如như 常thường 起khởi 夫phu 心tâm 。 或hoặc 時thời 遇ngộ 子tử 或hoặc 起khởi 子tử 心tâm 。 身thân 被bị 苦khổ 觸xúc 即tức 起khởi 異dị 心tâm 。 論luận 。 諸chư 有hữu 修tu 行hành 力lực 至chí 生sanh 於ư 自tự 果quả 。 外ngoại 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 由do 修tu 力lực 此thử 心tâm 數số 起khởi 。 諸chư 有hữu 修tu 力lực 最tối 強cường 盛thịnh 者giả 。 寧ninh 不bất 恆hằng 時thời 生sanh 於ư 自tự 果quả 。 論luận 。 由do 此thử 心tâm 有hữu 至chí 最tối 隨tùy 順thuận 故cố 。 釋thích 也dã 。 謂vị 由do 住trụ 異dị 相tướng 故cố 不bất 恆hằng 生sanh 自tự 果quả 。 此thử 住trụ 異dị 相tướng 順thuận 生sanh 異dị 心tâm 故cố 。 論luận 。 諸chư 心tâm 品phẩm 類loại 至chí 唯duy 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 。 明minh 心tâm 次thứ 第đệ 微vi 細tế 。 推thôi 佛Phật 能năng 知tri 兼kiêm 引dẫn 頌tụng 證chứng 。 孔khổng 雀tước 毛mao 羽vũ 色sắc 類loại 差sai 別biệt 之chi 因nhân 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 論luận 。 色sắc 差sai 別biệt 因nhân 至chí 可khả 易dị 了liễu 知tri 。 舉cử 易dị 況huống 難nạn/nan 也dã 。 所sở 緣duyên 色sắc 差sai 別biệt 因nhân 。 當đương 唯duy 佛Phật 知tri 。 況huống 非phi 色sắc 性tánh 。 論luận 。 一nhất 類loại 外ngoại 道đạo 至chí 皆giai 從tùng 於ư 我ngã 。 大đại 文văn 第đệ 三tam 破phá 外ngoại 道đạo 中trung 第đệ 二nhị 破phá 勝thắng 論luận 師sư 。 彼bỉ 說thuyết 諸chư 心tâm 生sanh 時thời 。 皆giai 從tùng 於ư 我ngã 。 是thị 我ngã 德đức 故cố 。 論luận 。 前tiền 之chi 二nhị 難nạn/nan 至chí 如như 芽nha 葉diệp 等đẳng 。 論luận 主chủ 引dẫn 前tiền 二nhị 難nạn/nan 難nan 勝thắng 論luận 也dã 。 我ngã 既ký 是thị 一nhất 。 何hà 緣duyên 後hậu 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 。 及cập 定định 次thứ 第đệ 。 論luận 。 若nhược 謂vị 由do 待đãi 至chí 非phi 極cực 成thành 故cố 。 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。 彼bỉ 計kế 云vân 。 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 識thức 者giả 。 由do 待đãi 我ngã 與dữ 實thật 句cú 色sắc 。 意ý 合hợp 差sai 別biệt 不bất 同đồng 故cố 。 有hữu 異dị 識thức 生sanh 者giả 。 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 我ngã 體thể 是thị 一nhất 。 與dữ 餘dư 意ý 合hợp 。 非phi 極cực 成thành 故cố 。 此thử 非phi 兩lưỡng 宗tông 共cộng 許hứa 。 不bất 成thành 同đồng 也dã 。 論luận 。 又hựu 二nhị 物vật 合hợp 至chí 俱câu 有hữu 滅diệt 壞hoại 。 論luận 主chủ 破phá 意ý 與dữ 我ngã 合hợp 也dã 。 二nhị 物vật 合hợp 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 不bất 可khả 遍biến 合hợp 。 我ngã 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 意ý 有hữu 分phần/phân 限hạn 故cố 。 又hựu 彼bỉ 外ngoại 道đạo 自tự 釋thích 合hợp 相tương/tướng 言ngôn 。 非phi 至chí 為vi 先tiên 後hậu 至chí 名danh 合hợp 。 我ngã 與dữ 意ý 合hợp 。 意ý 有hữu 分phần/phân 限hạn 我ngã 應ưng 亦diệc 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 意ý 移di 轉chuyển 故cố 我ngã 應ưng 移di 轉chuyển 。 意ý 壞hoại 滅diệt 故cố 我ngã 應ưng 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 名danh 為vi 合hợp 。 論luận 。 若nhược 一nhất 分phần/phân 合hợp 至chí 無vô 別biệt 分phần/phân 故cố 。 破phá 分phần/phân 合hợp 也dã 。 以dĩ 我ngã 無vô 別biệt 分phần/phân 故cố 。 已dĩ 上thượng 破phá 識thức 與dữ 我ngã 合hợp 。 論luận 。 設thiết 許hứa 有hữu 合hợp 至chí 合hợp 寧ninh 有hữu 別biệt 。 破phá 縱túng/tung 許hứa 有hữu 合hợp 。 不bất 許hứa 合hợp 異dị 。 我ngã 體thể 既ký 常thường 。 意ý 無vô 別biệt 異dị 。 合hợp 寧ninh 有hữu 別biệt 生sanh 識thức 異dị 前tiền 。 論luận 。 若nhược 待đãi 別biệt 覺giác 至chí 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。 若nhược 謂vị 待đãi 別biệt 覺giác 故cố 識thức 生sanh 有hữu 異dị 。 生sanh 覺giác 別biệt 因nhân 同đồng 生sanh 識thức 難nạn/nan 。 論luận 。 若nhược 待đãi 行hành 別biệt 至chí 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 破phá 轉chuyển 計kế 也dã 。 若nhược 待đãi 行hành 別biệt 。 我ngã 意ý 合hợp 故cố 生sanh 識thức 別biệt 者giả 。 即tức 應ưng 心tâm 但đãn 待đãi 行hành 差sai 別biệt 能năng 生sanh 意ý 識thức 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 論luận 。 我ngã 於ư 識thức 生sanh 至chí 普phổ 莎sa 訶ha 言ngôn 。 破phá 。 識thức 依y 行hành 別biệt 生sanh 有hữu 差sai 別biệt 。 我ngã 於ư 識thức 生sanh 無vô 用dụng 。 而nhi 言ngôn 識thức 生sanh 由do 我ngã 。 如như 藥dược 除trừ 疾tật 其kỳ 事sự 已dĩ 成thành 。 誑cuống 醫y 矯kiểu 說thuyết 由do 我ngã 咒chú 也dã 。 普phổ 莎sa 訶ha 此thử 云vân 吉cát 祥tường 。 論luận 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 至chí 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 破phá 轉chuyển 計kế 心tâm 行hành 由do 我ngã 有hữu 也dã 。 雖tuy 有hữu 此thử 言ngôn 。 無vô 理lý 證chứng 成thành 。 論luận 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 至chí 為vi 所sở 依y 義nghĩa 。 論luận 主chủ 問vấn 依y 相tương/tướng 也dã 。 論luận 。 非phi 心tâm 與dữ 行hành 至chí 我ngã 為vi 彼bỉ 依y 。 外ngoại 人nhân 答đáp 也dã 。 心tâm 。 行hành 依y 我ngã 。 非phi 如như 畫họa 。 菓quả 依y 於ư 壁bích 。 器khí 。 若nhược 如như 此thử 二nhị 。 即tức 有hữu 二nhị 失thất 。 一nhất 相tương/tướng 礙ngại 失thất 。 二nhị 或hoặc 時thời 別biệt 住trụ 失thất 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 。 論luận 主chủ 徵trưng 外ngoại 人nhân 也dã 。 我ngã 與dữ 覺giác 行hành 為vi 其kỳ 所sở 依y 。 不bất 如như 器khí 持trì 果quả 。 壁bích 持trì 畫họa 。 汝nhữ 說thuyết 覺giác 。 行hành 依y 我ngã 如như 何hà 。 論luận 。 此thử 但đãn 如như 地địa 至chí 四tứ 物vật 所sở 依y 。 外ngoại 人nhân 答đáp 也dã 。 如như 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 四tứ 物vật 依y 地địa 也dã 。 論luận 。 彼bỉ 如như 是thị 言ngôn 。 至chí 假giả 立lập 我ngã 名danh 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 我ngã 為vi 二nhị 依y 。 如như 地địa 與dữ 香hương 等đẳng 為vi 所sở 依y 者giả 。 香hương 等đẳng 依y 於ư 地địa 。 四tứ 外ngoại 無vô 別biệt 地địa 。 心tâm 。 行hành 依y 於ư 我ngã 。 二nhị 外ngoại 無vô 別biệt 我ngã 。 論luận 。 若nhược 離ly 香hương 等đẳng 至chí 地địa 有hữu 香hương 等đẳng 。 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 也dã 。 既ký 言ngôn 地địa 有hữu 香hương 等đẳng 。 明minh 知tri 能năng 有hữu 異dị 於ư 所sở 有hữu 。 故cố 知tri 四tứ 外ngoại 別biệt 有hữu 於ư 地địa 。 論luận 。 為vi 顯hiển 地địa 體thể 至chí 木mộc 像tượng 身thân 等đẳng 。 論luận 主chủ 釋thích 也dã 。 為vi 顯hiển 地địa 體thể 不bất 同đồng 故cố 。 地địa 體thể 有hữu 是thị 香hương 等đẳng 異dị 故cố 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 。 為vi 顯hiển 像tượng 體thể 不bất 同đồng 而nhi 言ngôn 木mộc 像tượng 身thân 等đẳng 雖tuy 木mộc 即tức 是thị 像tượng 。 仍nhưng 簡giản 餘dư 鐵thiết 像tượng 。 論luận 。 又hựu 若nhược 有hữu 我ngã 至chí 。 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 論luận 主chủ 又hựu 破phá 。 若nhược 我ngã 待đãi 行hành 差sai 別biệt 能năng 生sanh 智trí 者giả 。 行hành 既ký 眾chúng 多đa 。 何hà 不bất 俱câu 時thời 。 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 論luận 。 若nhược 時thời 此thử 行hành 至chí 果quả 不bất 恆hằng 生sanh 。 又hựu 破phá 救cứu 也dã 若nhược 救cứu 言ngôn 所sở 以dĩ 不bất 俱câu 時thời 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 以dĩ 功công 能năng 強cường/cưỡng 行hành 。 遮già 餘dư 劣liệt 行hành 。 不bất 生sanh 果quả 故cố 。 不bất 得đắc 俱câu 時thời 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 寧ninh 從tùng 強cường/cưỡng 行hành 果quả 不bất 恆hằng 生sanh 。 論luận 。 答đáp 此thử 如như 前tiền 至chí 漸tiệm 變biến 異dị 故cố 。 外ngoại 救cứu 。 我ngã 宗tông 許hứa 非phi 常thường 漸tiệm 有hữu 變biến 異dị 。 如như 前tiền 難nạn/nan 云vân 。 何hà 修tu 力lực 最tối 強cường/cưỡng 者giả 。 寧ninh 不bất 恆hằng 時thời 生sanh 於ư 自tự 果quả 。 答đáp 云vân 。 由do 此thử 心tâm 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 故cố 。 我ngã 答đáp 此thử 難nạn/nan 亦diệc 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 由do 有hữu 行hành 體thể 有hữu 漸tiệm 變biến 異dị 故cố 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 計kế 我ngã 至chí 體thể 無vô 異dị 故cố 。 破phá 由do 行hành 轉chuyển 變biến 也dã 。 若nhược 識thức 生sanh 。 不bất 生sanh 由do 依y 行hành 者giả 。 執chấp 我ngã 唐đường 捐quyên 。 行hành 力lực 令linh 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 故cố 。 彼bỉ 道đạo 計kế 行hành 。 同đồng 我ngã 釋thích 宗tông 修tu 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 既ký 由do 修tu 力lực 。 何hà 關quan 於ư 我ngã 。 論luận 。 必tất 定định 應ưng 信tín 至chí 理lý 不bất 成thành 故cố 。 以dĩ 有hữu 能năng 依y 證chứng 所sở 依y 我ngã 也dã 。 彼bỉ 宗tông 計kế 。 我ngã 為vi 實thật 。 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 。 德đức 依y 實thật 句cú 不bất 依y 餘dư 故cố 。 故cố 知tri 我ngã 體thể 亦diệc 有hữu 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。 論luận 。 此thử 證chứng 非phi 理lý 至chí 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 論luận 主chủ 破phá 外ngoại 證chứng 也dã 。 外ngoại 執chấp 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 體thể 皆giai 非phi 實thật 。 依y 餘dư 實thật 法pháp 。 我ngã 宗tông 不bất 許hứa 。 亦diệc 不bất 極cực 成thành 。 我ngã 宗tông 許hứa 念niệm 等đẳng 有hữu 別biệt 實thật 體thể 性tánh 皆giai 名danh 實thật 故cố 。 我ngã 宗tông 經kinh 說thuyết 六lục 實thật 物vật 名danh 沙Sa 門Môn 果quả 故cố 。 六lục 實thật 即tức 是thị 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 并tinh 擇trạch 滅diệt 也dã 。 論luận 。 彼bỉ 依y 實thật 我ngã 至chí 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 第đệ 二nhị 破phá 依y 我ngã 也dã 。 指chỉ 同đồng 前tiền 破phá 故cố 不bất 重trọng/trùng 述thuật 。 論luận 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 至chí 我ngã 體thể 是thị 何hà 。 外ngoại 道đạo 反phản 難nạn/nan 也dã 。 由do 為vi 我ngã 當đương 受thọ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 故cố 造tạo 善thiện 。 惡ác 業nghiệp 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 。 為vi 誰thùy 造tạo 業nghiệp 。 若nhược 為vi 我ngã 造tạo 業nghiệp 者giả 。 我ngã 體thể 是thị 何hà 。 論luận 。 謂vị 我ngã 執chấp 境cảnh 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 言ngôn 為vi 我ngã 者giả 。 是thị 我ngã 執chấp 境cảnh 也dã 。 論luận 。 何hà 名danh 我ngã 執chấp 境cảnh 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 我ngã 執chấp 境cảnh 者giả 。 即tức 五ngũ 蘊uẩn 相tương 續tục 。 非phi 別biệt 有hữu 我ngã 。 論luận 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 云vân 何hà 知tri 我ngã 執chấp 境cảnh 即tức 蘊uẩn 非phi 我ngã 。 論luận 。 貪tham 愛ái 彼bỉ 故cố 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 有hữu 二nhị 答đáp 。 此thử 文văn 初sơ 也dã 。 以dĩ 貪tham 愛ái 我ngã 者giả 。 即tức 貪tham 愛ái 取thủ 蘊uẩn 。 故cố 知tri 取thủ 蘊uẩn 即tức 所sở 為vi 我ngã 。 論luận 。 與dữ 白bạch 等đẳng 覺giác 至chí 但đãn 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 。 第đệ 二nhị 答đáp 也dã 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 我ngã 白bạch 。 乃nãi 至chí 肥phì 我ngã 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 緣duyên 白bạch 等đẳng 覺giác 。 與dữ 計kế 我ngã 執chấp 同đồng 處xứ 而nhi 生sanh 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 我ngã 白bạch 。 黑hắc 等đẳng 。 故cố 知tri 即tức 白bạch 等đẳng 境cảnh 。 是thị 我ngã 執chấp 境cảnh 。 故cố 知tri 緣duyên 我ngã 。 但đãn 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 不bất 緣duyên 我ngã 也dã 。 論luận 。 以dĩ 身thân 於ư 我ngã 至chí 。 即tức 是thị 我ngã 身thân 。 外ngoại 道đạo 通thông 論luận 主chủ 難nạn/nan 也dã 。 我ngã 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 實thật 。 二nhị 假giả 。 實thật 是thị 真chân 我ngã 。 身thân 是thị 假giả 我ngã 。 以dĩ 身thân 於ư 我ngã 有hữu 防phòng 護hộ 恩ân 故cố 。 假giả 說thuyết 為vi 我ngã 。 如như 言ngôn 臣thần 等đẳng 。 即tức 是thị 我ngã 身thân 。 身thân 等đẳng 覺giác 同đồng 名danh 為vi 我ngã 者giả 。 此thử 是thị 假giả 我ngã 非phi 實thật 我ngã 也dã 。 論luận 。 於ư 有hữu 恩ân 中trung 至chí 所sở 取thủ 不bất 然nhiên 。 論luận 主chủ 破phá 也dã 。 如như 汝nhữ 所sở 計kế 。 我ngã 執chấp 緣duyên 我ngã 。 以dĩ 身thân 於ư 實thật 我ngã 有hữu 防phòng 護hộ 恩ân 。 假giả 說thuyết 身thân 為vi 我ngã 。 而nhi 諸chư 執chấp 蘊uẩn 為vi 我ngã 皆giai 謂vị 實thật 我ngã 不bất 謂vị 假giả 故cố 。 論luận 。 若nhược 許hứa 依y 身thân 至chí 緣duyên 他tha 身thân 起khởi 。 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 也dã 。 身thân 實thật 非phi 是thị 我ngã 。 緣duyên 身thân 起khởi 我ngã 執chấp 。 他tha 身thân 非phi 是thị 我ngã 。 寧ninh 無vô 我ngã 執chấp 緣duyên 他tha 身thân 起khởi 。 論luận 。 他tha 與dữ 我ngã 執chấp 至chí 如như 是thị 習tập 故cố 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 自tự 身thân 與dữ 能năng 執chấp 心tâm 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 。 計kế 自tự 身thân 為vi 我ngã 。 他tha 身thân 與dữ 能năng 執chấp 心tâm 。 不bất 相tương 屬chúc 故cố 。 不bất 計kế 為vi 我ngã 。 論luận 。 相tương/tướng 屬thuộc 謂vị 何hà 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 言ngôn 相tương/tướng 屬thuộc 者giả 。 謂vị 何hà 義nghĩa 也dã 。 論luận 。 謂vị 因nhân 果quả 性tánh 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 身thân 與dữ 我ngã 執chấp 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 性tánh 名danh 為vi 相tương/tướng 屬thuộc 。 論luận 。 若nhược 無vô 我ngã 體thể 誰thùy 之chi 我ngã 執chấp 。 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 有hữu 我ngã 體thể 。 我ngã 執chấp 屬thuộc 我ngã 。 名danh 相tướng 屬thuộc 性tánh 。 若nhược 無vô 我ngã 體thể 。 我ngã 執chấp 屬thuộc 誰thùy 名danh 相tướng 屬thuộc 性tánh 。 論luận 。 此thử 前tiền 已dĩ 釋thích 至chí 為vi 果quả 所sở 屬thuộc 。 論luận 主chủ 指chỉ 前tiền 答đáp 也dã 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 執chấp 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 外ngoại 道đạo 問vấn 我ngã 執chấp 因nhân 也dã 。 論luận 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 至chí 有hữu 垢cấu 染nhiễm 心tâm 。 論luận 主chủ 答đáp 同đồng 類loại 因nhân 也dã 。 論luận 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 誰thùy 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 論luận 。 若nhược 依y 於ư 此thử 至chí 及cập 樹thụ 有hữu 花hoa 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 法pháp 。 喻dụ 可khả 解giải 。 論luận 苦khổ 樂lạc 依y 何hà 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 至chí 說thuyết 為vi 彼bỉ 依y 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 即tức 於ư 內nội 六lục 處xứ 隨tùy 其kỳ 所sở 起khởi 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 時thời 說thuyết 為vi 所sở 起khởi 苦khổ 樂lạc 之chi 依y 。 論luận 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 誰thùy 能năng 作tác 業nghiệp 受thọ 果quả 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 既ký 無vô 作tác 者giả 。 受thọ 者giả 。 誰thùy 能năng 作tác 業nghiệp 。 誰thùy 能năng 受thọ 果quả 。 論luận 。 作tác 受thọ 何hà 義nghĩa 。 論luận 主chủ 問vấn 也dã 。 論luận 。 作tác 謂vị 能năng 作tác 受thọ 謂vị 受thọ 者giả 。 外ngoại 道đạo 答đáp 也dã 。 論luận 。 此thử 但đãn 易dị 名danh 未vị 顯hiển 其kỳ 義nghĩa 。 論luận 主chủ 責trách 也dã 。 論luận 。 辯biện 法pháp 相tướng 者giả 至chí 名danh 俗tục 等đẳng 者giả 。 外ngoại 道đạo 引dẫn 辨biện 外ngoại 道đạo 法pháp 相tương/tướng 者giả 釋thích 也dã 。 論luận 。 此thử 中trung 汝nhữ 等đẳng 至chí 自tự 在tại 作tác 者giả 。 論luận 主chủ 兩lưỡng 關quan 破phá 也dã 。 若nhược 說thuyết 實thật 我ngã 天thiên 授thọ 。 喻dụ 不bất 極cực 成thành 。 說thuyết 蘊uẩn 天thiên 授thọ 便tiện 作tác 非phi 自tự 在tại 作tác 者giả 。 論luận 。 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 至chí 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 廣quảng 明minh 諸chư 法pháp 皆giai 待đãi 因nhân 緣duyên 皆giai 不bất 自tự 在tại 。 論luận 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 至chí 故cố 非phi 自tự 在tại 。 論luận 主chủ 破phá 實thật 我ngã 自tự 在tại 也dã 。 實thật 我ngã 雖tuy 不bất 待đãi 因nhân 。 無vô 所sở 作tác 故cố 亦diệc 非phi 自tự 在tại 。 論luận 。 由do 此thử 後hậu 說thuyết 至chí 相tương/tướng 無vô 可khả 得đắc 。 總tổng 結kết 難nạn/nan 也dã 。 論luận 。 然nhiên 於ư 諸chư 法pháp 。 至chí 名danh 為vi 作tác 者giả 。 論luận 主chủ 自tự 釋thích 作tác 者giả 。 破phá 我ngã 作tác 者giả 也dã 。 論luận 。 能năng 生sanh 身thân 業nghiệp 勝thắng 因nhân 者giả 何hà 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 從tùng 憶ức 念niệm 至chí 類loại 此thử 應ưng 思tư 。 論luận 主chủ 釋thích 。 勝thắng 因nhân 展triển 轉chuyển 起khởi 用dụng 名danh 為vi 作tác 者giả 。 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 。 此thử 中trung 無vô 用dụng 。 故cố 非phi 作tác 者giả 。 論luận 。 我ngã 復phục 云vân 何hà 能năng 領lãnh 業nghiệp 果quả 。 論luận 主chủ 前tiền 破phá 作tác 者giả 。 此thử 破phá 領lãnh 果quả 先tiên 問vấn 起khởi 也dã 。 論luận 。 若nhược 謂vị 於ư 果quả 至chí 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 。 論luận 主chủ 縱túng/tung 計kế 指chỉ 前tiền 破phá 也dã 。 我ngã 既ký 於ư 識thức 心tâm 生sanh 既ký 無vô 功công 能năng 。 於ư 受thọ 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 無vô 能năng 也dã 。 論luận 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 至chí 罪tội 福phước 生sanh 長trưởng 。 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 唯duy 蘊uẩn 生sanh 因nhân 。 名danh 作tác 業nghiệp 者giả 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 。 諸chư 非phi 情tình 亦diệc 有hữu 損tổn 。 益ích 等đẳng 事sự 。 因nhân 何hà 不bất 說thuyết 罪tội 。 福phước 生sanh 長trưởng 。 論luận 。 彼bỉ 非phi 受thọ 等đẳng 至chí 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 論luận 主chủ 釋thích 難nạn/nan 兼kiêm 破phá 執chấp 也dã 。 唯duy 內nội 六lục 處xứ 。 受thọ 等đẳng 心tâm 法pháp 所sở 依y 止chỉ 處xứ 故cố 。 諸chư 非phi 情tình 法pháp 。 非phi 受thọ 等đẳng 依y 故cố 。 非phi 依y 彼bỉ 罪tội 。 福phước 生sanh 長trưởng 故cố 。 我ngã 非phi 受thọ 等đẳng 依y 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 論luận 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 至chí 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 外ngoại 道đạo 難nạn/nan 也dã 。 論luận 。 設thiết 有hữu 實thật 我ngã 至chí 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 論luận 主chủ 反phản 責trách 難nạn/nan 也dã 。 論luận 。 從tùng 依y 止chỉ 我ngã 法pháp 。 非phi 法pháp 生sanh 。 外ngoại 道đạo 答đáp 也dã 。 我ngã 為vi 所sở 依y 。 法pháp 。 非phi 法pháp 為vi 能năng 依y 。 從tùng 法pháp 。 非phi 法pháp 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 論luận 。 如như 誰thùy 依y 誰thùy 至chí 不bất 應ưng 依y 我ngã 。 指chỉ 前tiền 已dĩ 破phá 法pháp 。 非phi 法pháp 依y 義nghĩa 。 論luận 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 至chí 未vị 來lai 果quả 生sanh 。 論luận 主chủ 以dĩ 經kinh 部bộ 義nghĩa 釋thích 也dã 。 有hữu 部bộ 從tùng 已dĩ 壞hoại 業nghiệp 生sanh 。 經kinh 部bộ 從tùng 業nghiệp 勳huân 種chủng 生sanh 也dã 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 外ngoại 道đạo 答đáp 也dã 。 論luận 。 說thuyết 業nghiệp 相tương 續tục 至chí 無vô 間gian 即tức 生sanh 。 論luận 主chủ 以dĩ 經kinh 部bộ 義nghĩa 釋thích 。 并tinh 喻dụ 顯hiển 也dã 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 外ngoại 問vấn 喻dụ 也dã 。 論luận 。 從tùng 種chủng 相tương 續tục 至chí 方phương 引dẫn 果quả 生sanh 。 論luận 主chủ 答đáp 也dã 。 論luận 若nhược 爾nhĩ 何hà 言ngôn 說thuyết 種chủng 生sanh 果quả 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 若nhược 展triển 轉chuyển 從tùng 花hoa 生sanh 者giả 。 何hà 故cố 乃nãi 言ngôn 從tùng 種chủng 生sanh 果quả 。 論luận 。 由do 種chủng 展triển 轉chuyển 至chí 應ưng 與dữ 果quả 別biệt 。 論luận 主chủ 釋thích 也dã 。 先tiên 順thuận 釋thích 。 後hậu 反phản 難nạn/nan 釋thích 也dã 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 如như 是thị 雖tuy 言ngôn 至chí 差sai 別biệt 生sanh 。 釋thích 業nghiệp 生sanh 其kỳ 果quả 時thời 。 非phi 無vô 間gian 生sanh 。 非phi 離ly 業nghiệp 生sanh 。 從tùng 彼bỉ 業nghiệp 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 生sanh 。 論luận 。 何hà 名danh 相tướng 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 外ngoại 道đạo 問vấn 也dã 。 論luận 。 謂vị 業nghiệp 為vi 先tiên 至chí 故cố 名danh 差sai 別biệt 。 論luận 主chủ 釋thích 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 如như 有hữu 取thủ 識thức 至chí 輪luân 轉chuyển 於ư 生sanh 死tử 。 論luận 主chủ 指chỉ 事sự 釋thích 。 并tinh 引dẫn 頌tụng 證chứng 也dã 。 論luận 。 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 至chí 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 論luận 主chủ 釋thích 。 諸chư 因nhân 生sanh 果quả 。 滅diệt 壞hoại 不bất 同đồng 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 論luận 。 何hà 緣duyên 異dị 熟thục 果quả 至chí 有hữu 別biệt 果quả 生sanh 。 外ngoại 難nạn/nan 也dã 。 如như 外ngoại 熟thục 果quả 能năng 為vi 後hậu 果quả 之chi 因nhân 。 異dị 熟thục 之chi 果quả 何hà 不bất 為vi 異dị 熟thục 因nhân 。 論luận 。 且thả 非phi 譬thí 喻dụ 至chí 無vô 別biệt 果quả 生sanh 。 論luận 主chủ 釋thích 其kỳ 前tiền 難nạn/nan 。 兼kiêm 破phá 果quả 生sanh 也dã 。 且thả 非phi 譬thí 喻dụ 是thị 法pháp 皆giai 等đẳng 。 釋thích 前tiền 難nạn/nan 也dã 。 然nhiên 從tùng 種chủng 果quả 無vô 別biệt 果quả 生sanh 。 破phá 前tiền 立lập 種chủng 果quả 還hoàn 為vi 因nhân 也dã 。 論luận 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 生sanh 於ư 後hậu 果quả 。 外ngoại 問vấn 也dã 。 論luận 。 從tùng 後hậu 熟thục 變biến 至chí 世thế 說thuyết 為vi 種chủng 。 論luận 主chủ 釋thích 後hậu 生sanh 因nhân 也dã 。 論luận 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 至chí 故cố 喻dụ 同đồng 法pháp 。 論luận 主chủ 法pháp 合hợp 也dã 。 論luận 。 或hoặc 由do 別biệt 計kế 至chí 餘dư 異dị 熟thục 生sanh 。 釋thích 別biệt 緣duyên 生sanh 亦diệc 義nghĩa 同đồng 異dị 熟thục 。 論luận 。 前tiền 來lai 且thả 隨tùy 至chí 離ly 佛Phật 無vô 能năng 知tri 。 論luận 主chủ 業nghiệp 微vi 細tế 推thôi 佛Phật 知tri 也dã 。 并tinh 頌tụng 證chứng 。 如như 文văn 可khả 解giải 。 自tự 下hạ 三tam 頌tụng 。 大đại 文văn 第đệ 二nhị 於ư 當đương 品phẩm 中trung 。 勸khuyến 學học 流lưu 通thông 。 初sơ 一nhất 頌tụng 勸khuyến 學học 聞văn 慧tuệ 。 次thứ 一nhất 頌tụng 勸khuyến 學học 思tư 慧tuệ 。 後hậu 一nhất 頌tụng 勸khuyến 學học 修tu 慧tuệ 。 已dĩ 善thiện 說thuyết 此thử 淨tịnh 因nhân 道đạo 者giả 。 淨tịnh 謂vị 無vô 漏lậu 。 因nhân 謂vị 佛Phật 教giáo 也dã 。 謂vị 佛Phật 至chí 言ngôn 真chân 法pháp 性tánh 。 出xuất 淨tịnh 因nhân 道đạo 體thể 也dã 。 應ưng 捨xả 闇ám 盲manh 諸chư 外ngoại 執chấp 。 令linh 捨xả 有hữu 我ngã 教giáo 也dã 。 惡ác 見kiến 所sở 為vi 。 明minh 有hữu 我ngã 教giáo 因nhân 也dã 。 求cầu 慧tuệ 眼nhãn 。 勸khuyến 聞văn 無vô 我ngã 教giáo 也dã 。 第đệ 二nhị 頌tụng 云vân 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 宮cung 一nhất 廣quảng 道đạo 者giả 。 觀quán 無vô 我ngã 之chi 理lý 是thị 趣thú 涅Niết 槃Bàn 之chi 廣quảng 路lộ 也dã 。 千thiên 聖thánh 所sở 遊du 無vô 我ngã 性tánh 者giả 。 千thiên 聖thánh 所sở 遊du 。 顯hiển 路lộ 廣quảng 。 無vô 我ngã 性tánh 。 出xuất 道đạo 體thể 也dã 。 諸chư 佛Phật 日nhật 言ngôn 光quang 所sở 照chiếu 者giả 。 佛Phật 言ngôn 如như 日nhật 照chiếu 無vô 我ngã 性tánh 。 雖tuy 開khai 昧muội 眼nhãn 不bất 能năng 覩đổ 者giả 。 是thị 思tư 慧tuệ 也dã 。 聞văn 慧tuệ 求cầu 見kiến 未vị 捨xả 教giáo 故cố 。 而nhi 眼nhãn 未vị 開khai 。 思tư 慧tuệ 雖tuy 開khai 離ly 教giáo 思tư 義nghĩa 昧muội 不bất 能năng 覩đổ 。 於ư 此thử 方phương 隅ngung 已dĩ 略lược 說thuyết 。 指chỉ 前tiền 自tự 說thuyết 也dã 。 第đệ 三tam 勸khuyến 修tu 慧tuệ 也dã 。 為vi 開khai 智trí 者giả 慧tuệ 毒độc 門môn 。 明minh 說thuyết 意ý 也dã 。 無vô 漏lậu 之chi 慧tuệ 。 能năng 害hại 煩phiền 惱não 。 名danh 之chi 為vi 毒độc 。 四tứ 善thiện 修tu 慧tuệ 能năng 為vi 加gia 行hành 。 名danh 之chi 為vi 門môn 。 庶thứ 各các 隨tùy 已dĩ 力lực 堪kham 能năng 者giả 。 謂vị 種chủng 性tánh 學học 不bất 同đồng 也dã 。 遍biến 悟ngộ 所sở 知tri 成thành 勝thắng 業nghiệp 者giả 。 遍biến 悟ngộ 一nhất 切thiết 所sở 知tri 之chi 法pháp 。 皆giai 無vô 有hữu 我ngã 。 成thành 涅Niết 槃Bàn 之chi 勝thắng 業nghiệp 也dã 。 俱Câu 舍Xá 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 從tùng 去khứ 秋thu 至chí 此thử 冬đông 一nhất 部bộ 始thỉ 終chung 點điểm 功công 已dĩ 畢tất 今kim 窺khuy 其kỳ 體thể 元nguyên 草thảo 書thư □# 傳truyền 寫tả 之chi 間gian 彌di 成thành 違vi 失thất 每mỗi 披phi 其kỳ 文văn 必tất 迷mê 首thủ 尾vĩ 肆tứ 多đa 勘khám 本bổn 文văn 少thiểu 加gia 斷đoạn 推thôi 已dĩ 及cập 半bán 分phần/phân 變biến 改cải 前tiền 緒tự 雖tuy 恐khủng 背bối/bội 先tiên 賢hiền 之chi 深thâm 慮lự 只chỉ 為vì 勸khuyến 後hậu 學học 之chi 惠huệ 解giải 尚thượng 處xứ 處xứ 有hữu 脫thoát 落lạc 重trùng 復phục 之chi 可khả 勘khám 正chánh 。 保bảo 延diên 三tam 年niên 十thập 二nhị 月nguyệt 三tam 日nhật 燈đăng 下hạ 記ký 之chi 前tiền 少thiểu 僧Tăng 都đô 。 覺giác 樹thụ 。 （# 別biệt 筆bút ）# 以dĩ 興hưng 福phước 寺tự 慈từ 恩ân 院viện 本bổn 一nhất 交giao 了liễu 。 樹thụ 海hải 。 原nguyên 文văn 抹mạt 消tiêu 頗phả 難nạn/nan 讀đọc 然nhiên 以dĩ 後hậu 學học 有hữu 所sở 益ích 故cố 錄lục 之chi 。 于vu 時thời 昭chiêu 和hòa 二nhị 年niên 八bát 月nguyệt 校giáo 了liễu 日nhật 。 校giáo 者giả 識thức 。