中Trung 觀Quán 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 本bổn )#

釋thích 吉cát 藏tạng 撰soạn

六Lục 種Chủng 品Phẩm 第đệ 五ngũ

所sở 以dĩ 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 佛Phật 隨tùy 虛hư 妄vọng 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。 或hoặc 作tác 五ngũ 陰ấm 之chi 名danh 。 或hoặc 標tiêu 六lục 種chủng 之chi 稱xưng 。 而nhi 意ý 在tại 破phá 我ngã 。 令linh 我ngã 見kiến 息tức 法pháp 亦diệc 不bất 留lưu 。 滯trệ 教giáo 之chi 人nhân 不bất 領lãnh 無vô 我ngã 但đãn 取thủ 著trước 於ư 法pháp 。 上thượng 已dĩ 破phá 其kỳ 迷mê 五ngũ 。 今kim 復phục 除trừ 其kỳ 惑hoặc 六lục 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 二nhị 者giả 諸chư 方Phương 等Đẳng 經kinh 歷lịch 法pháp 開khai 道đạo 。 或hoặc 觀quán 五ngũ 陰ấm 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 或hoặc 檢kiểm 六lục 種chủng 令linh 悟ngộ 法Pháp 身thân 。 今kim 欲dục 備bị 釋thích 眾chúng 經kinh 遍biến 窮cùng 諸chư 法pháp 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 三tam 者giả 生sanh 死tử 之chi 身thân 。 凡phàm 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 者giả 有hữu 分phần/phân 。 二nhị 者giả 空không 分phần/phân 。 從tùng 因nhân 緣duyên 竟cánh 五ngũ 陰ấm 破phá 其kỳ 有hữu 分phần/phân 。 此thử 之chi 一nhất 品phẩm 破phá 其kỳ 空không 分phần/phân 。 令linh 悟ngộ 此thử 身thân 本bổn 自tự 非phi 有hữu 。 今kim 亦diệc 不bất 無vô 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 因nhân 中trung 發phát 觀quán 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 四tứ 者giả 經Kinh 云vân 諸chư 法Pháp 甚thậm 深thâm 。 謂vị 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 百bách 論luận 云vân 若nhược 離ly 空không 無vô 相tướng 有hữu 若nhược 智trí 若nhược 見kiến 者giả 。 空không 言ngôn 無vô 實thật 也dã 。 上thượng 以dĩ 明minh 空không 門môn 。 今kim 次thứ 說thuyết 無vô 相tướng 門môn 。 若nhược 因nhân 空không 門môn 悟ngộ 入nhập 不bất 須tu 無vô 相tướng 。 但đãn 為vi 取thủ 空không 相tướng 即tức 便tiện 非phi 門môn 。 今kim 次thứ 破phá 空không 相tướng 。 令linh 從tùng 無vô 相tướng 門môn 悟ngộ 入nhập 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 。 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 。 所sở 以dĩ 此thử 品phẩm 初sơ 前tiền 破phá 虛hư 空không 相tướng 者giả 。 意ý 在tại 於ư 此thử 也dã 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 二nhị 。 一nhất 內nội 體thể 。 二nhị 外ngoại 相tướng 。 故cố 經kinh 中trung 明minh 自tự 性tánh 空không 自tự 相tương/tướng 空không 。 上thượng 明minh 無vô 內nội 體thể 。 今kim 辨biện 無vô 外ngoại 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 相tướng 空không 寂tịch 也dã 。 所sở 以dĩ 明minh 性tánh 相tướng 空không 寂tịch 。 正chánh 欲dục 簡giản 大đại 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 空không 同đồng 異dị 。 小Tiểu 乘Thừa 拆# 性tánh 相tướng 明minh 空không 。 是thị 生sanh 滅diệt 教giáo 為vi 生sanh 滅diệt 觀quán 。 大Đại 乘Thừa 明minh 自tự 性tánh 空không 自tự 相tương/tướng 空không 。 明minh 無vô 生sanh 滅diệt 教giáo 無vô 生sanh 滅diệt 觀quán 。 故cố 論luận 辨biện 性tánh 相tướng 空không 為vì 大Đại 乘Thừa 人nhân 說thuyết 也dã 。 又hựu 即tức 令linh 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 。 故cố 明minh 性tánh 相tướng 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 如như 釋thích 法pháp 華hoa 經kinh 也dã 。 又hựu 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 愛ái 見kiến 等đẳng 者giả 從tùng 無vô 相tướng 門môn 入nhập 。 愛ái 即tức 毒độc 蟲trùng 見kiến 為vi 惡ác 鬼quỷ 。 何hà 由do 離ly 之chi 當đương 觀quán 無vô 相tướng 。 一nhất 切thiết 境cảnh 無vô 相tướng 即tức 不bất 起khởi 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 愛ái 見kiến 便tiện 斷đoạn 。 得đắc 出xuất 三tam 界giới 。 壞hoại 相tương/tướng 而nhi 觀quán 無vô 相tướng 即tức 出xuất 分phân 段đoạn 。 了liễu 相tương/tướng 本bổn 無vô 相tướng 得đắc 出xuất 三tam 界giới 。 內nội 外ngoại 火hỏa 宅trạch 。 累lũy/lụy/luy 無vô 不bất 寂tịch 德đức 無vô 不bất 圓viên 也dã 。 五ngũ 者giả 成thành 論luận 云vân 。 四tứ 大đại 圍vi 空không 識thức 在tại 其kỳ 中trung 。 假giả 名danh 為vi 人nhân 。 空không 為vi 四tứ 大đại 本bổn 。 四tứ 大đại 為vi 識thức 本bổn 。 識thức 為vi 眾chúng 生sanh 本bổn 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 破phá 其kỳ 末mạt 竟cánh 。 今kim 此thử 一nhất 品phẩm 次thứ 破phá 其kỳ 本bổn 。 以dĩ 末mạt 顯hiển 故cố 前tiền 破phá 。 本bổn 昧muội 故cố 後hậu 除trừ 。 六lục 者giả 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 一nhất 周chu 破phá 其kỳ 有hữu 以dĩ 竟cánh 。 四tứ 緣duyên 謂vị 萬vạn 法pháp 之chi 因nhân 。 情tình 陰ấm 為vi 諸chư 法pháp 之chi 果quả 。 既ký 破phá 因nhân 果quả 惑hoặc 者giả 便tiện 謂vị 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 乃nãi 是thị 虛hư 空không 之chi 論luận 。 故cố 名danh 龍long 樹thụ 為vi 空không 論luận 比Bỉ 丘Khâu 。 又hựu 如như 涅Niết 槃Bàn 勸khuyến 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 云vân 何hà 令linh 人nhân 。 同đồng 於ư 虛hư 空không 。 便tiện 謂vị 虛hư 空không 是thị 無vô 。 大Đại 乘Thừa 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 今kim 品phẩm 破phá 於ư 虛hư 空không 。 七thất 者giả 從tùng 去khứ 來lai 竟cánh 五ngũ 陰ấm 破phá 三tam 有hữu 為vi 法pháp 。 此thử 品phẩm 次thứ 破phá 三tam 無vô 為vi 法pháp 。 令linh 有hữu 為vi 無vô 為vi 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 十thập 八bát 空không 有hữu 為vi 空không 無vô 為vi 空không 後hậu 辨biện 畢tất 竟cánh 空không 也dã 。 八bát 者giả 上thượng 五ngũ 陰ấm 品phẩm 末mạt 勸khuyến 外ngoại 人nhân 依y 空không 問vấn 答đáp 。 外ngoại 人nhân 便tiện 取thủ 空không 相tướng 。 是thị 故cố 此thử 品phẩm 次thứ 破phá 於ư 空không 。 九cửu 者giả 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 多đa 引dẫn 虛hư 空không 為ví 喻dụ 。 大đại 品phẩm 云vân 。 波Ba 若Nhã 如như 虛hư 空không 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 性tánh 如như 虛hư 空không 。 金kim 光quang 明minh 法Pháp 身thân 如như 虛hư 空không 。 惑hoặc 者giả 多đa 不bất 識thức 虛hư 空không 。 即tức 迷mê 所sở 喻dụ 法pháp 。 今kim 破phá 邪tà 虛hư 空không 申thân 正chánh 虛hư 空không 。 故cố 有hữu 今kim 品phẩm 來lai 也dã 。 今kim 且thả 就tựu 一nhất 事sự 明minh 之chi 。 佛Phật 身thân 法Pháp 身thân 猶do 如như 虛hư 空không 。 若nhược 將tương 常thường 遍biến 釋thích 虛hư 空không 。 即tức 是thị 外ngoại 道đạo 虛hư 空không 。 虛hư 空không 喻dụ 佛Phật 法Pháp 身thân 即tức 是thị 外ngoại 道đạo 法pháp 身thân 。 若nhược 取thủ 毘tỳ 曇đàm 虛hư 空không 是thị 有hữu 法pháp 者giả 。 佛Phật 法Pháp 身thân 便tiện 是thị 毘tỳ 曇đàm 法Pháp 身thân 。 若nhược 將tương 成thành 論luận 虛hư 空không 是thị 無vô 法pháp 。 即tức 是thị 成thành 實thật 法Pháp 身thân 。 在tại 喻dụ 既ký 壞hoại 即tức 法pháp 說thuyết 便tiện 壞hoại 。 故cố 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 。 經kinh 皆giai 壞hoại 矣hĩ 。 此thử 品phẩm 破phá 邪tà 虛hư 空không 申thân 正chánh 虛hư 空không 。 即tức 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 。 經kinh 論luận 法pháp 喻dụ 皆giai 成thành 。 此thử 是thị 大đại 事sự 。 宜nghi 深thâm 照chiếu 之chi 。 問vấn 六lục 種chủng 五ngũ 陰ấm 云vân 何hà 同đồng 異dị 。 答đáp 五ngũ 陰ấm 合hợp 色sắc 離ly 心tâm 。 六lục 種chủng 合hợp 心tâm 離ly 色sắc 。 又hựu 依y 毘tỳ 曇đàm 義nghĩa 五ngũ 陰ấm 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 六lục 種chủng 但đãn 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 依y 成thành 實thật 釋thích 者giả 。 五ngũ 陰ấm 成thành 人nhân 義nghĩa 親thân 。 六lục 種chủng 成thành 人nhân 義nghĩa 疎sơ 。 如như 四tứ 微vi 成thành 四tứ 大đại 。 四tứ 大đại 成thành 五ngũ 根căn 。 五ngũ 根căn 成thành 色sắc 陰ấm 。 色sắc 陰ấm 成thành 眾chúng 生sanh 。 故cố 四tứ 大đại 疎sơ 五ngũ 陰ấm 親thân 也dã 。 問vấn 數số 論luận 明minh 六lục 種chủng 云vân 何hà 同đồng 異dị 。 答đáp 毘tỳ 曇đàm 四tứ 大đại 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 實thật 法pháp 四tứ 大đại 謂vị 四tứ 觸xúc 也dã 。 二nhị 假giả 名danh 四tứ 大đại 謂vị 形hình 相tướng 地địa 等đẳng 也dã 。 毘tỳ 曇đàm 識thức 種chủng 但đãn 是thị 有hữu 漏lậu 。 成thành 論luận 即tức 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 毘tỳ 曇đàm 明minh 虛hư 空không 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 有hữu 為vi 虛hư 空không 。 如như 眾chúng 生sanh 身thân 內nội 。 及cập 井tỉnh 穴huyệt 門môn 向hướng 等đẳng 空không 。 二nhị 無vô 為vi 虛hư 空không 。 鳥điểu 飛phi 所sở 不bất 及cập 處xứ 是thị 也dã 。 成thành 論luận 明minh 虛hư 空không 是thị 無vô 法pháp 。 但đãn 是thị 無vô 為vi 。 問vấn 云vân 何hà 觀quán 此thử 六lục 種chủng 耶da 。 答đáp 下hạ 云vân 是thị 故cố 知tri 虛hư 空không 。 非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 餘dư 五ngũ 亦diệc 如như 是thị 。 悟ngộ 斯tư 六lục 種chủng 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 更cánh 受thọ 。 六lục 種chủng 之chi 身thân 。 故cố 云vân 觀quán 六lục 種chủng 品phẩm 。 又hựu 若nhược 見kiến 六lục 種chủng 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 即tức 生sanh 死tử 身thân 現hiện 法Pháp 身thân 不bất 現hiện 。 即tức 法Pháp 身thân 現hiện 與dữ 法Pháp 身thân 相tương 應ứng 。 即tức 名danh 應ưng 身thân 。 既ký 得đắc 如như 實thật 悟ngộ 還hoàn 為vi 眾chúng 生sanh 如như 實thật 演diễn 說thuyết 。 即tức 是thị 化hóa 身thân 。 故cố 文Văn 殊Thù 十thập 禮lễ 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 虛hư 空không 相tướng 。 虛hư 空không 亦diệc 無vô 相tướng 。 離ly 諸chư 因nhân 果quả 故cố 敬kính 禮lễ 無vô 所sở 觀quán 。 故cố 知tri 觀quán 六lục 種chủng 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 與dữ 法Pháp 身thân 相tương 應ứng 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 名danh 為vi 應ưng 身thân 。 為vi 物vật 說thuyết 即tức 是thị 化hóa 身thân 。 又hựu 中trung 觀quán 論luận 三tam 字tự 即tức 是thị 三Tam 身Thân 。 中trung 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 與dữ 中trung 相tương 應ứng 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 即tức 是thị 應ưng 身thân 。 觀quán 照chiếu 於ư 內nội 言ngôn 彰chương 乎hồ 外ngoại 。 故cố 名danh 論luận 即tức 化hóa 身thân 。 品phẩm 開khai 為vi 二nhị 。 初sơ 立lập 次thứ 破phá 。 立lập 有hữu 二nhị 。 前tiền 明minh 其kỳ 相tương 次thứ 明minh 法pháp 體thể 。 定định 相tương/tướng 者giả 如như 地địa 堅kiên 相tương/tướng 不bất 可khả 令linh 不bất 堅kiên 。 火hỏa 熱nhiệt 相tương/tướng 不bất 可khả 令linh 冷lãnh 也dã 。 即tức 有hữu 六lục 種chủng 者giả 。 既ký 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 即tức 有hữu 法pháp 體thể 。 此thử 是thị 體thể 相tướng 非phi 標tiêu 相tương/tướng 。 故cố 有hữu 相tương/tướng 即tức 有hữu 體thể 也dã 。 問vấn 上thượng 諸chư 品phẩm 立lập 與dữ 此thử 立lập 何hà 異dị 。 答đáp 從tùng 因nhân 緣duyên 至chí 五ngũ 陰ấm 立lập 於ư 有hữu 義nghĩa 。 今kim 明minh 立lập 相tương/tướng 義nghĩa 也dã 。 上thượng 以dĩ 立lập 有hữu 故cố 論luận 主chủ 破phá 有hữu 明minh 。 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 今kim 立lập 相tương/tướng 故cố 破phá 相tương/tướng 明minh 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 即tức 次thứ 第đệ 也dã 。 答đáp 中trung 八bát 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 七thất 偈kệ 破phá 相tương/tướng 明minh 無vô 相tướng 門môn 。 第đệ 二nhị 一nhất 偈kệ 呵ha 責trách 門môn 破phá 。 就tựu 理lý 實thật 明minh 無vô 即tức 呵ha 其kỳ 無vô 而nhi 謂vị 有hữu 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 前tiền 六lục 偈kệ 破phá 虛hư 空không 。 次thứ 一nhất 偈kệ 類loại 餘dư 五ngũ 種chủng 。 破phá 虛hư 空không 為vi 二nhị 。 初sơ 五ngũ 偈kệ 半bán 破phá 虛hư 空không 之chi 法pháp 。 次thứ 半bán 偈kệ 破phá 知tri 空không 之chi 人nhân 。 初sơ 有hữu 二nhị 。 第đệ 一nhất 五ngũ 偈kệ 破phá 虛hư 空không 是thị 有hữu 。 次thứ 半bán 偈kệ 破phá 虛hư 空không 是thị 無vô 。 破phá 有hữu 中trung 有hữu 五ngũ 偈kệ 為vi 四tứ 。 初sơ 一nhất 偈kệ 半bán 舉cử 能năng 相tương 破phá 所sở 相tương/tướng 。 次thứ 一nhất 偈kệ 半bán 舉cử 所sở 相tương 破phá 能năng 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 一nhất 偈kệ 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 相tương 待đãi 破phá 。 第đệ 四tứ 一nhất 偈kệ 結kết 束thúc 破phá 。 初sơ 一nhất 偈kệ 半bán 為vi 二nhị 。 前tiền 偈kệ 正chánh 破phá 。 次thứ 半bán 偈kệ 傳truyền 破phá 。 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 明minh 空không 若nhược 待đãi 相tương/tướng 即tức 墮đọa 無vô 空không 。 下hạ 半bán 明minh 空không 不bất 待đãi 相tương/tướng 便tiện 墮đọa 無vô 相tướng 。 進tiến 退thoái 失thất 也dã 。 上thượng 半bán 破phá 云vân 汝nhữ 前tiền 言ngôn 六lục 種chủng 各các 有hữu 定định 相tương/tướng 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 相tương/tướng 有hữu 故cố 虛hư 空không 是thị 有hữu 。 相tương/tướng 既ký 無vô 。 虛hư 空không 即tức 無vô 。 問vấn 何hà 者giả 為vi 空không 相tướng 。 答đáp 空không 有hữu 二nhị 種chủng 相tướng 。 一nhất 標tiêu 相tương/tướng 。 二nhị 體thể 相tướng 。 如như 見kiến 柱trụ 有hữu 知tri 柱trụ 外ngoại 即tức 無vô 。 因nhân 有hữu 知tri 無vô 。 有hữu 是thị 無vô 家gia 標tiêu 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 除trừ 柱trụ 故cố 得đắc 柱trụ 無vô 。 柱trụ 無vô 之chi 處xứ 為vi 空không 體thể 相tướng 。 然nhiên 此thử 二nhị 相tương/tướng 俱câu 由do 於ư 柱trụ 。 若nhược 爾nhĩ 柱trụ 有hữu 故cố 可khả 得đắc 有hữu 空không 。 若nhược 未vị 有hữu 柱trụ 應ưng 未vị 有hữu 空không 。 又hựu 空không 與dữ 柱trụ 俱câu 。 柱trụ 既ký 無vô 常thường 空không 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 也dã 。 問vấn 上thượng 半bán 明minh 相tướng 無vô 空không 即tức 無vô 。 為vi 是thị 相tương 待đãi 無vô 。 為vi 是thị 不bất 相tương 待đãi 無vô 。 答đáp 具cụ 於ư 兩lưỡng 義nghĩa 。 若nhược 是thị 標tiêu 相tương/tướng 即tức 相tương 待đãi 故cố 無vô 。 若nhược 是thị 體thể 相tướng 無vô 相tướng 即tức 無vô 體thể 也dã 。 下hạ 半bán 破phá 法pháp 不bất 與dữ 相tương/tướng 俱câu 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 未vị 有hữu 柱trụ 時thời 已dĩ 有hữu 空không 者giả 。 空không 則tắc 無vô 相tướng 。 汝nhữ 上thượng 言ngôn 六lục 種chủng 各các 有hữu 定định 相tương/tướng 。 此thử 言ngôn 則tắc 失thất 。 問vấn 虛hư 空không 無vô 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。 答đáp 未vị 有hữu 標tiêu 相tương/tướng 而nhi 有hữu 於ư 空không 。 故cố 是thị 無vô 相tướng 有hữu 空không 耳nhĩ 。 若nhược 言ngôn 未vị 有hữu 體thể 相tướng 者giả 。 無vô 相tướng 即tức 無vô 空không 也dã 。 故cố 無vô 標tiêu 相tương/tướng 則tắc 墮đọa 失thất 相tương/tướng 過quá 。 若nhược 無vô 體thể 相tướng 則tắc 有hữu 二nhị 過quá 。 一nhất 墮đọa 無vô 相tướng 。 二nhị 墮đọa 無vô 體thể 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 但đãn 釋thích 下hạ 半bán 。 明minh 空không 墮đọa 無vô 相tướng 。 不bất 釋thích 上thượng 半bán 無vô 法pháp 者giả 。 至chí 第đệ 二nhị 偈kệ 方phương 釋thích 之chi 。 又hựu 一nhất 義nghĩa 無vô 相tướng 即tức 無vô 法pháp 故cố 復phục 是thị 釋thích 上thượng 半bán 也dã 。 問vấn 曰viết 。 下hạ 生sanh 第đệ 二nhị 半bán 偈kệ 傳truyền 破phá 無vô 相tướng 有hữu 空không 。 問vấn 外ngoại 人nhân 初sơ 言ngôn 六lục 種chủng 各các 有hữu 定định 相tương/tướng 。 今kim 何hà 故cố 改cải 宗tông 便tiện 謂vị 無vô 相tướng 有hữu 空không 耶da 。 答đáp 外ngoại 義nghĩa 有hữu 本bổn 有hữu 末mạt 。 據cứ 本bổn 而nhi 言ngôn 空không 是thị 常thường 法pháp 。 相tương/tướng 是thị 無vô 常thường 。 則tắc 未vị 有hữu 相tương/tướng 時thời 先tiên 已dĩ 有hữu 空không 。 故cố 空không 無vô 相tướng 。 據cứ 末mạt 而nhi 言ngôn 後hậu 有hữu 色sắc 生sanh 。 因nhân 滅diệt 色sắc 知tri 空không 故cố 言ngôn 虛hư 空không 有hữu 相tương/tướng 。 初sơ 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 據cứ 其kỳ 末mạt 也dã 。 今kim 無vô 相tướng 有hữu 空không 約ước 其kỳ 本bổn 也dã 。 是thị 故cố 二nhị 言ngôn 俱câu 不bất 相tương 違vi 。 答đáp 曰viết 下hạ 破phá 無vô 相tướng 有hữu 空không 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 有hữu 者giả 。 此thử 中trung 明minh 無vô 是thị 體thể 相tướng 無vô 非phi 標tiêu 相tương/tướng 無vô 。 若nhược 無vô 體thể 相tướng 則tắc 無vô 此thử 物vật 也dã 。 有hữu 二nhị 法pháp 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 有hữu 為vi 法pháp 二nhị 無vô 為vi 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 以dĩ 生sanh 住trụ 滅diệt 為vi 相tương/tướng 。 二nhị 無vô 為vi 法pháp 以dĩ 無vô 生sanh 住trụ 滅diệt 為vi 相tương/tướng 。 此thử 二nhị 既ký 各các 有hữu 相tương/tướng 。 是thị 故cố 有hữu 法pháp 。 虛hư 空không 若nhược 無vô 相tướng 則tắc 非phi 有hữu 為vi 亦diệc 非phi 無vô 為vi 。 即tức 無vô 有hữu 法pháp 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 有hữu 。 何hà 者giả 虛hư 空không 是thị 三tam 無vô 為vi 中trung 一nhất 。 豈khởi 得đắc 非phi 有hữu 為vi 無vô 為vi 耶da 。 又hựu 約ước 毘tỳ 曇đàm 有hữu 為vi 空không 無vô 為vi 空không 。 今kim 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 則tắc 無vô 有hữu 法pháp 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 有hữu 。 下hạ 半bán 屬thuộc 第đệ 二nhị 一nhất 偈kệ 半bán 。 舉cử 所sở 相tương 破phá 能năng 相tương/tướng 。 又hựu 開khai 二nhị 別biệt 。 初sơ 半bán 偈kệ 明minh 無vô 所sở 相tương/tướng 故cố 能năng 相tương/tướng 何hà 所sở 相tương/tướng 。 次thứ 一nhất 偈kệ 開khai 二nhị 門môn 重trọng 責trách 能năng 相tương/tướng 。 初sơ 半bán 偈kệ 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 取thủ 意ý 救cứu 於ư 上thượng 半bán 。 空không 若nhược 畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 可khả 得đắc 無vô 法pháp 。 先tiên 雖tuy 無vô 相tướng 後hậu 相tương/tướng 來lai 相tương/tướng 之chi 。 是thị 故cố 有hữu 相tương/tướng 。 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 故cố 則tắc 復phục 有hữu 法pháp 。 今kim 縱túng/tung 破phá 之chi 。 若nhược 前tiền 無vô 相tướng 後hậu 相tương/tướng 來lai 相tương/tướng 之chi 。 相tương/tướng 終chung 不bất 著trước 。 如như 常thường 云vân 。 真Chân 諦Đế 無vô 名danh 。 以dĩ 名danh 詺# 真chân 去khứ 真chân 彌di 遠viễn 矣hĩ 。 第đệ 二nhị 意ý 云vân 。 若nhược 先tiên 無vô 相tướng 即tức 無vô 有hữu 法pháp 。 後hậu 相tương/tướng 何hà 所sở 相tương/tướng 耶da 。 如như 柱trụ 以dĩ 圓viên 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 圓viên 相tương/tướng 即tức 無vô 有hữu 柱trụ 。 何hà 所sở 相tương/tướng 耶da 。 空không 以dĩ 無vô 色sắc 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 無vô 色sắc 則tắc 無vô 虛hư 空không 。 何hà 所sở 相tương/tướng 耶da 。 長trường/trưởng 行hành 若nhược 謂vị 先tiên 無vô 相tướng 下hạ 釋thích 下hạ 半bán 。 仍nhưng 生sanh 第đệ 三tam 偈kệ 也dã 。 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 中trung 下hạ 。 第đệ 二nhị 偏thiên 破phá 能năng 相tương/tướng 釋thích 前tiền 偈kệ 下hạ 半bán 。 上thượng 半bán 明minh 有hữu 無vô 二nhị 門môn 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 下hạ 半bán 攝nhiếp 法pháp 。 有hữu 相tương/tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 本bổn 已dĩ 有hữu 相tương/tướng 。 不bất 更cánh 須tu 相tương/tướng 。 如như 柱trụ 本bổn 有hữu 圓viên 相tương/tướng 。 不bất 更cánh 須tu 圓viên 相tương/tướng 以dĩ 相tương/tướng 於ư 柱trụ 。 二nhị 者giả 若nhược 本bổn 有hữu 圓viên 相tương/tướng 復phục 更cánh 須tu 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 柱trụ 便tiện 有hữu 二nhị 圓viên 。 一nhất 空không 便tiện 有hữu 兩lưỡng 相tương/tướng 。 若nhược 一nhất 柱trụ 二nhị 圓viên 亦diệc 可khả 一nhất 圓viên 二nhị 柱trụ 。 又hựu 既ký 有hữu 二nhị 相tương/tướng 則tắc 有hữu 第đệ 三tam 。 如như 是thị 無vô 窮cùng 也dã 。 無vô 相tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 本bổn 既ký 無vô 相tướng 復phục 將tương 相tương/tướng 來lai 相tương/tướng 之chi 。 終chung 自tự 不bất 著trước 。 二nhị 者giả 只chỉ 以dĩ 無vô 色sắc 為vi 空không 體thể 。 既ký 無vô 無vô 色sắc 相tướng 。 則tắc 無vô 空không 體thể 。 後hậu 相tương/tướng 則tắc 無vô 所sở 相tương/tướng 。 此thử 偈kệ 意ý 深thâm 言ngôn 遠viễn 。 明minh 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 二nhị 法pháp 俱câu 作tác 此thử 責trách 之chi 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 並tịnh 謂vị 有hữu 為vi 無vô 為vi 各các 有hữu 相tương/tướng 。 故cố 起khởi 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 起khởi 取thủ 相tương/tướng 心tâm 則tắc 是thị 煩phiền 惱não 根căn 。 故cố 便tiện 生sanh 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 故cố 有hữu 業nghiệp 苦khổ 。 今kim 責trách 為vi 無vô 為vi 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 無vô 一nhất 切thiết 相tương/tướng 故cố 。 不bất 起khởi 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 上thượng 半bán 為vi 四tứ 。 初sơ 釋thích 無vô 相tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 。 次thứ 釋thích 有hữu 相tương/tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 。 後hậu 重trọng/trùng 釋thích 無vô 相tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 。 第đệ 四tứ 結kết 。 偈kệ 中trung 先tiên 明minh 有hữu 相tương/tướng 不bất 住trụ 。 今kim 先tiên 釋thích 無vô 相tướng 者giả 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 是thị 外ngoại 人nhân 本bổn 宗tông 。 本bổn 立lập 先tiên 無vô 相tướng 後hậu 相tương/tướng 來lai 相tương/tướng 之chi 。 二nhị 為vi 成thành 前tiền 偈kệ 故cố 也dã 。 即tức 以dĩ 角giác 峯phong 為vi 牛ngưu 體thể 。 若nhược 無vô 此thử 相tương/tướng 即tức 無vô 牛ngưu 可khả 相tương/tướng 也dã 。 次thứ 釋thích 有hữu 相tương/tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 。 舉cử 水thủy 火hỏa 者giả 前tiền 破phá 眾chúng 生sanh 今kim 破phá 非phi 眾chúng 生sanh 。 蓋cái 是thị 互hỗ 舉cử 耳nhĩ 。

復phục 次thứ 下hạ 重trọng/trùng 破phá 無vô 相tướng 中trung 相tương/tướng 不bất 住trụ 也dã 。 初sơ 標tiêu 無vô 因nhân 次thứ 釋thích 無vô 因nhân 。 云vân 無vô 法pháp 而nhi 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 既ký 言ngôn 無vô 相tướng 則tắc 無vô 所sở 相tương/tướng 。 所sở 相tương/tướng 是thị 能năng 相tương/tướng 之chi 因nhân 也dã 。 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 常thường 相tương/tướng 因nhân 待đãi 者giả 。 前tiền 明minh 無vô 所sở 相tương/tướng 此thử 明minh 無vô 能năng 相tương/tướng 。 以dĩ 無vô 所sở 相tương/tướng 之chi 法pháp 可khả 待đãi 故cố 無vô 能năng 相tương/tướng 也dã 。 是thị 故cố 下hạ 第đệ 四tứ 舉cử 偈kệ 結kết 。 相tương/tướng 法pháp 無vô 有hữu 故cố 者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 偈kệ 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 相tương 待đãi 破phá 。 上thượng 半bán 明minh 可khả 相tương 待đãi 相tương/tướng 相tương/tướng 無vô 故cố 可khả 相tương/tướng 即tức 無vô 。 下hạ 半bán 相tương 待đãi 可khả 相tương/tướng 。 可khả 相tương/tướng 無vô 故cố 相tương/tướng 即tức 無vô 。 此thử 亦diệc 明minh 體thể 相tướng 可khả 相tương/tướng 相tương 待đãi 以dĩ 體thể 相tướng 無vô 故cố 可khả 相tương/tướng 即tức 無vô 。 二nhị 者giả 若nhược 就tựu 標tiêu 相tương/tướng 作tác 相tương 待đãi 破phá 者giả 。 前tiền 三tam 偈kệ 名danh 別biệt 破phá 。 今kim 一nhất 偈kệ 名danh 交giao 絡lạc 破phá 。 前tiền 三Tam 明Minh 別biệt 破phá 者giả 。 初sơ 二nhị 偈kệ 正chánh 破phá 可khả 相tương/tướng 。 次thứ 一nhất 偈kệ 正chánh 破phá 能năng 相tương/tướng 。 今kim 此thử 一nhất 偈kệ 能năng 所sở 合hợp 破phá 。 故cố 名danh 交giao 絡lạc 。 問vấn 前tiền 破phá 可khả 相tương/tướng 後hậu 破phá 能năng 相tương/tướng 。 今kim 何hà 故cố 前tiền 明minh 相tướng 無vô 故cố 可khả 相tương/tướng 無vô 。 後hậu 明minh 可khả 相tương/tướng 無vô 故cố 相tương/tướng 無vô 。 答đáp 此thử 是thị 逐trục 近cận 勢thế 破phá 。 第đệ 三tam 偈kệ 正chánh 破phá 於ư 相tương/tướng 。 故cố 乘thừa 破phá 相tương/tướng 之chi 勢thế 即tức 破phá 可khả 相tương/tướng 。 下hạ 半bán 乘thừa 上thượng 半bán 破phá 可khả 相tương/tướng 仍nhưng 破phá 相tương/tướng 。 是thị 故cố 今kim 無vô 相tướng 。 第đệ 五ngũ 結kết 攝nhiếp 法pháp 破phá 。 上thượng 半bán 結kết 前tiền 下hạ 半bán 攝nhiếp 法pháp 。 是thị 故cố 今kim 無vô 相tướng 。 結kết 第đệ 四tứ 偈kệ 下hạ 半bán 。 亦diệc 無vô 有hữu 可khả 相tương/tướng 。 結kết 第đệ 四tứ 偈kệ 上thượng 半bán 。 此thử 是thị 鉤câu 鎖tỏa 相tương 生sanh 故cố 從tùng 下hạ 起khởi 上thượng 。 下hạ 半bán 攝nhiếp 法pháp 者giả 。 上thượng 來lai 破phá 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 既ký 盡tận 。 今kim 以dĩ 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 出xuất 。 體thể 相tướng 可khả 相tương/tướng 標tiêu 標tiêu 可khả 相tương/tướng 。 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 既ký 無vô 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 。 因nhân 緣duyên 本bổn 末mạt 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 因nhân 相tương/tướng 有hữu 可khả 相tương/tướng 。 因nhân 可khả 相tương/tướng 有hữu 相tương/tướng 。 故cố 名danh 因nhân 緣duyên 。 可khả 相tương/tướng 為vi 本bổn 相tương/tướng 為vi 末mạt 。 故cố 名danh 本bổn 末mạt 。 又hựu 互hỗ 相tương 因nhân 故cố 互hỗ 為vi 本bổn 末mạt 。 今kim 謂vị 因nhân 緣duyên 者giả 此thử 是thị 所sở 以dĩ 之chi 名danh 。 本bổn 末mạt 者giả 此thử 是thị 始thỉ 終chung 之chi 目mục 。 以dĩ 一nhất 品phẩm 始thỉ 終chung 求cầu 此thử 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 烟yên 亦diệc 復phục 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 白bạch 日nhật 火hỏa 為vi 可khả 相tương/tướng 烟yên 為vi 相tương/tướng 。 夜dạ 烟yên 為vi 可khả 相tương/tướng 火hỏa 為vi 相tương/tướng 。 作tác 此thử 語ngữ 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 顯hiển 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 無vô 定định 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 問vấn 曰viết 若nhược 無vô 有hữu 有hữu 應ưng 當đương 有hữu 無vô 者giả 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 五ngũ 偈kệ 破phá 空không 是thị 有hữu 竟cánh 。 今kim 第đệ 二nhị 破phá 虛hư 空không 是thị 無vô 。 此thử 問vấn 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 者giả 上thượng 破phá 毘tỳ 曇đàm 外ngoại 道đạo 虛hư 空không 是thị 有hữu 。 今kim 破phá 成thành 論luận 虛hư 空không 是thị 無vô 。 成thành 實thật 明minh 虛hư 空không 是thị 無vô 法pháp 。 然nhiên 終chung 有hữu 此thử 法pháp 。 若nhược 無vô 此thử 無vô 法pháp 。 謗báng 無vô 三tam 無vô 為vi 應ưng 不bất 得đắc 罪tội 。 又hựu 上thượng 破phá 小Tiểu 乘Thừa 計kế 虛hư 空không 是thị 有hữu 。 今kim 破phá 大Đại 乘Thừa 計kế 虛hư 空không 是thị 無vô 。 二nhị 者giả 因nhân 論luận 主chủ 第đệ 五ngũ 偈kệ 生sanh 。 第đệ 五ngũ 偈kệ 云vân 。 無vô 相tướng 無vô 可khả 相tương 離ly 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 外ngoại 更cánh 亦diệc 無vô 有hữu 物vật 。 外ngoại 人nhân 云vân 即tức 是thị 此thử 空không 也dã 。 若nhược 有hữu 相tương/tướng 可khả 相tương/tướng 等đẳng 物vật 非phi 謂vị 為vi 空không 。 無vô 此thử 諸chư 物vật 故cố 得đắc 此thử 空không 。 三tam 者giả 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 就tựu 本bổn 宗tông 立lập 義nghĩa 。 今kim 外ngoại 人nhân 捉tróc 論luận 主chủ 破phá 即tức 以dĩ 為vi 立lập 。 故cố 未vị 被bị 破phá 即tức 執chấp 有hữu 。 聞văn 論luận 主chủ 破phá 即tức 著trước 無vô 。 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 煩phiền 惱não 罪tội 重trọng 不bất 能năng 無vô 所sở 依y 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 如như 步bộ 屈khuất 虫trùng 。 要yếu 因nhân 有hữu 起khởi 無vô 見kiến 。 因nhân 無vô 生sanh 有hữu 見kiến 也dã 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 中trung 起khởi 有hữu 無vô 見kiến 。 今kim 於ư 虛hư 空không 一nhất 法pháp 起khởi 有hữu 無vô 見kiến 。 起khởi 有hữu 無vô 即tức 障chướng 中trung 道đạo 之chi 本bổn 。 又hựu 是thị 諸chư 見kiến 之chi 根căn 。 何hà 者giả 本bổn 借tá 虛hư 空không 喻dụ 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 一Nhất 乘Thừa 波Ba 若Nhã 。 今kim 虛hư 空không 既ký 成thành 斷đoạn 常thường 則tắc 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 皆giai 是thị 斷đoạn 常thường 。 皆giai 是thị 見kiến 根căn 。 悉tất 成thành 障chướng 道đạo 本bổn 。 即tức 道đạo 與dữ 非phi 道đạo 並tịnh 是thị 非phi 道đạo 。 此thử 所sở 傷thương 事sự 。 深thâm 宜nghi 須tu 破phá 洗tẩy 也dã 。 四tứ 者giả 如như 開khai 善thiện 義nghĩa 。 明minh 虛hư 空không 是thị 二nhị 諦đế 所sở 攝nhiếp 。 虛hư 空không 是thị 世thế 諦đế 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 聞văn 論luận 主chủ 上thượng 破phá 無vô 空không 。 謂vị 真Chân 諦Đế 遣khiển 故cố 無vô 。 是thị 故cố 立lập 有hữu 無vô 也dã 答đáp 曰viết 下hạ 然nhiên 破phá 無vô 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 若nhược 有hữu 無vô 異dị 體thể 無vô 有hữu 可khả 待đãi 。 即tức 無vô 有hữu 於ư 無vô 。 二nhị 者giả 有hữu 無vô 一nhất 體thể 。 有hữu 有hữu 故cố 有hữu 無vô 。 若nhược 無vô 有hữu 即tức 無vô 無vô 。 有hữu 無vô 既ký 已dĩ 無vô 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 破phá 虛hư 空không 法pháp 竟cánh 。 今kim 第đệ 二nhị 次thứ 破phá 空không 所sở 成thành 人nhân 。 如như 成thành 論luận 云vân 。 四tứ 大đại 圍vi 空không 識thức 在tại 其kỳ 中trung 。 假giả 名danh 為vi 人nhân 。 今kim 檢kiểm 空không 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 四tứ 大đại 無vô 所sở 圍vi 。 既ký 無vô 四tứ 大đại 識thức 無vô 依y 附phụ 。 假giả 何hà 名danh 為vi 人nhân 。 故cố 上thượng 破phá 能năng 成thành 之chi 法pháp 。 今kim 破phá 所sở 成thành 之chi 人nhân 。 以dĩ 無vô 法pháp 故cố 。 名danh 法pháp 無vô 生sanh 。 以dĩ 無vô 人nhân 故cố 。 眾chúng 生sanh 無vô 生sanh 。 具cụ 二nhị 無vô 生sanh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 二nhị 者giả 破phá 境cảnh 智trí 義nghĩa 。 上thượng 半bán 破phá 無vô 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 下hạ 半bán 破phá 無vô 能năng 知tri 之chi 智trí 。 故cố 有hữu 無vô 並tịnh 夷di 緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。 肇triệu 師sư 用dụng 此thử 明minh 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 故cố 云vân 法pháp 無vô 。 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 聖thánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 知tri 。 法pháp 無vô 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 即tức 無vô 數số 於ư 外ngoại 。 聖thánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 知tri 即tức 無vô 心tâm 於ư 內nội 。 於ư 外ngoại 無vô 數số 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 彼bỉ 此thử 寂tịch 滅diệt 浩hạo 然nhiên 大đại 均quân 。 乃nãi 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 所sở 以dĩ 破phá 知tri 者giả 。 虛hư 空không 實thật 非phi 有hữu 無vô 。 但đãn 想tưởng 知tri 謂vị 有hữu 無vô 故cố 破phá 想tưởng 知tri 者giả 使sử 虛hư 空không 義nghĩa 寂tịch 。 是thị 故cố 知tri 虛hư 空không 下hạ 第đệ 二nhị 類loại 破phá 五ngũ 種chủng 。 上thượng 三tam 句cú 舉cử 虛hư 空không 下hạ 一nhất 句cú 類loại 五ngũ 種chủng 。 非phi 有hữu 者giả 結kết 破phá 上thượng 有hữu 即tức 五ngũ 偈kệ 也dã 。 非phi 無vô 者giả 結kết 破phá 上thượng 無vô 半bán 行hành 偈kệ 也dã 。 非phi 相tướng 者giả 結kết 破phá 相tương/tướng 第đệ 三tam 偈kệ 也dã 。 非phi 可khả 相tương/tướng 結kết 破phá 可khả 相tương/tướng 品phẩm 初sơ 二nhị 偈kệ 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 是thị 解giải 正chánh 虛hư 空không 義nghĩa 。 邪tà 計kế 虛hư 空không 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 正chánh 虛hư 空không 即tức 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 今kim 明minh 斥xích 病bệnh 得đắc 作tác 此thử 伴bạn 。 對đối 數số 論luận 解giải 虛hư 空không 墮đọa 二nhị 邊biên 故cố 。 今kim 明minh 虛hư 空không 是thị 中trung 道đạo 。 是thị 以dĩ 眾chúng 經kinh 將tương 空không 喻dụ 法Pháp 身thân 。 即tức 中trung 道Đạo 法Pháp 身thân 中trung 道đạo 波Ba 若Nhã 等đẳng 也dã 。 問vấn 中trung 假giả 師sư 非phi 為vi 非phi 非phi 為vi 非phi 於ư 有hữu 。 若nhược 非phi 有hữu 者giả 本bổn 自tự 無vô 有hữu 。 非phi 何hà 所sở 非phi 。 若nhược 非phi 非phi 者giả 。 既ký 言ngôn 非phi 有hữu 豈khởi 得đắc 非phi 非phi 。 又hựu 問vấn 有hữu 對đối 無vô 不phủ 。 汝nhữ 信tín 有hữu 對đối 無vô 。 有hữu 既ký 不bất 成thành 無vô 即tức 不bất 成thành 。 今kim 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 對đối 於ư 有hữu 無vô 。 有hữu 無vô 既ký 非phi 。 則tắc 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 並tịnh 不bất 成thành 也dã 。 故cố 肇triệu 公công 云vân 。 言ngôn 其kỳ 非phi 有hữu 者giả 。 明minh 其kỳ 非phi 是thị 有hữu 。 非phi 謂vị 是thị 非phi 有hữu 。 言ngôn 其kỳ 非phi 無vô 者giả 。 明minh 其kỳ 非phi 是thị 無vô 。 非phi 謂vị 是thị 非phi 無vô 。 既ký 結kết 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 亦diệc 結kết 非phi 遍biến 不bất 遍biến 非phi 常thường 不bất 常thường 非phi 記ký 無vô 記ký 。 此thử 即tức 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 不bất 著trước 中trung 道đạo 。 即tức 知tri 虛hư 空không 絕tuyệt 四tứ 句cú 。 乃nãi 是thị 正chánh 虛hư 空không 。 將tương 此thử 空không 喻dụ 法Pháp 身thân 佛Phật 性tánh 波Ba 若Nhã 一Nhất 乘Thừa 。 並tịnh 皆giai 正chánh 也dã 。 此thử 所sở 論luận 事sự 大đại 可khả 不bất 留lưu 心tâm 。 問vấn 何hà 故cố 云vân 非phi 有hữu 無vô 是thị 愚ngu 癡si 論luận 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 為vi 戲hí 論luận 謗báng 。 何hà 故cố 復phục 云vân 是thị 中trung 道đạo 耶da 。 答đáp 得đắc 非phi 有hữu 無vô 意ý 如như 肇triệu 公công 意ý 者giả 是thị 中trung 道đạo 。 復phục 捨xả 有hữu 無vô 而nhi 著trước 非phi 有hữu 無vô 者giả 是thị 愚ngu 癡si 論luận 也dã 。 餘dư 五ngũ 同đồng 虛hư 空không 者giả 。 如như 經Kinh 云vân 。 無vô 色sắc 無vô 形hình 。 無vô 對đối 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 目mục 之chi 強cường/cưỡng 稱xưng 實thật 相tướng 。 由do 實thật 相tướng 故cố 生sanh 波Ba 若Nhã 故cố 眾chúng 行hành 立lập 萬vạn 德đức 成thành 。 長trường/trưởng 行hành 料liệu 簡giản 前tiền 破phá 虛hư 空không 意ý 。 一nhất 就tựu 本bổn 末mạt 。 二nhị 約ước 難nan 易dị 。 又hựu 一nhất 義nghĩa 。 五ngũ 種chủng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 上thượng 情tình 陰ấm 中trung 已dĩ 破phá 。 虛hư 空không 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 上thượng 來lai 未vị 破phá 故cố 今kim 前tiền 破phá 。 問vấn 曰viết 世thế 間gian 人nhân 盡tận 見kiến 諸chư 法pháp 是thị 有hữu 是thị 無vô 下hạ 。 此thử 生sanh 第đệ 二nhị 呵ha 責trách 門môn 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 外ngoại 呵ha 內nội 。 次thứ 內nội 呵ha 外ngoại 。 問vấn 意ý 云vân 。 世thế 人nhân 又hựu 盡tận 見kiến 五ngũ 種chủng 為vi 有hữu 虛hư 空không 是thị 無vô 。 汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 非phi 有hữu 無vô 。 若nhược 非phi 有hữu 無vô 便tiện 是thị 一nhất 種chủng 。 何hà 名danh 五ngũ 耶da 。 又hựu 世thế 諦đế 有hữu 真Chân 諦Đế 無vô 。 今kim 若nhược 言ngôn 非phi 有hữu 無vô 即tức 破phá 二nhị 諦đế 。 又hựu 世thế 人nhân 計kế 虛hư 空không 具cụ 有hữu 有hữu 無vô 。 如như 外ngoại 道đạo 數số 人nhân 執chấp 空không 是thị 有hữu 。 成thành 論luận 明minh 空không 是thị 無vô 。 云vân 何hà 言ngôn 非phi 有hữu 無vô 耶da 。 今kim 總tổng 問vấn 。 虛hư 空không 為vi 遍biến 不bất 遍biến 。 答đáp 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 遍biến 故cố 柱trụ 處xứ 有hữu 空không 。 二nhị 云vân 不bất 遍biến 故cố 柱trụ 處xứ 無vô 空không 。 問vấn 若nhược 言ngôn 空không 遍biến 柱trụ 應ưng 客khách 柱trụ 。 彼bỉ 答đáp 云vân 。 質chất 質chất 相tương/tướng 礙ngại 。 故cố 不bất 客khách 柱trụ 。 次thứ 問vấn 虛hư 空không 既ký 遍biến 柱trụ 應ưng 與dữ 空không 一nhất 。 空không 既ký 無vô 礙ngại 。 柱trụ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 柱trụ 既ký 是thị 礙ngại 空không 亦diệc 應ưng 礙ngại 。 若nhược 空không 無vô 礙ngại 柱trụ 礙ngại 。 即tức 空không 與dữ 柱trụ 異dị 。 空không 不bất 遍biến 柱trụ 也dã 。 若nhược 空không 不bất 遍biến 空không 即tức 不bất 常thường 。 若nhược 不bất 遍biến 是thị 常thường 遍biến 應ưng 無vô 常thường 。 答đáp 曰viết 淺thiển 智trí 見kiến 諸chư 法pháp 者giả 此thử 正chánh 呵ha 責trách 。 以dĩ 淺thiển 智trí 故cố 見kiến 五ngũ 種chủng 為vi 有hữu 空không 種chủng 為vi 無vô 。 又hựu 見kiến 虛hư 空không 有hữu 及cập 見kiến 虛hư 空không 無vô 。 又hựu 見kiến 世thế 諦đế 有hữu 及cập 見kiến 真Chân 諦Đế 無vô 。 既ký 見kiến 有hữu 見kiến 無vô 即tức 起khởi 斷đoạn 常thường 。 故cố 諸chư 見kiến 即tức 生sanh 。 有hữu 見kiến 故cố 有hữu 愛ái 。 愛ái 見kiến 因nhân 緣duyên 即tức 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 得đắc 安an 隱ẩn 涅Niết 槃Bàn 。 數số 人nhân 言ngôn 。 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 此thử 乃nãi 是thị 有hữu 見kiến 。 豈khởi 得đắc 道Đạo 耶da 。 亦diệc 是thị 得đắc 有hữu 見kiến 道đạo 。 實thật 不bất 得đắc 正Chánh 道Đạo 。 成thành 實thật 人nhân 云vân 。 見kiến 無vô 得đắc 道Đạo 亦diệc 是thị 無vô 見kiến 。 豈khởi 得đắc 道Đạo 耶da 。 又hựu 是thị 見kiến 於ư 無vô 道đạo 竟cánh 不bất 得đắc 正Chánh 道Đạo 也dã 。 深thâm 智trí 之chi 人nhân 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 見kiến 有hữu 知tri 表biểu 不bất 有hữu 見kiến 無vô 知tri 表biểu 不bất 無vô 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 切thiết 有hữu 無vô 法pháp 了liễu 達đạt 非phi 有hữu 無vô 也dã 。 問vấn 智trí 淺thiển 何hà 故cố 但đãn 見kiến 有hữu 無vô 耶da 。 答đáp 六lục 種chủng 之chi 實thật 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 絕tuyệt 四tứ 句cú 。 今kim 但đãn 見kiến 有hữu 無vô 未vị 能năng 見kiến 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 又hựu 不bất 能năng 見kiến 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 況huống 見kiến 絕tuyệt 四tứ 句cú 耶da 。 以dĩ 不bất 能năng 徹triệt 見kiến 絕tuyệt 四tứ 之chi 道đạo 。 故cố 是thị 智trí 淺thiển 。 然nhiên 本bổn 見kiến 絕tuyệt 四tứ 此thử 得đắc 波Ba 若Nhã 實thật 觀quán 。 今kim 不bất 能năng 見kiến 理lý 。 但đãn 是thị 無vô 明minh 故cố 名danh 淺thiển 智trí 也dã 。 又hựu 四tứ 句cú 皆giai 是thị 見kiến 。 今kim 見kiến 有hữu 無vô 乃nãi 作tác 見kiến 猶do 未vị 極cực 。 況huống 得đắc 滅diệt 見kiến 之chi 道đạo 耶da 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 三tam 。 前tiền 明minh 無vô 方phương 便tiện 失thất 。 第đệ 二nhị 明minh 有hữu 方phương 便tiện 得đắc 。 第đệ 三tam 結kết 得đắc 失thất 。 智trí 者giả 見kiến 諸chư 法pháp 生sanh 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 有hữu 方phương 便tiện 得đắc 。 問vấn 愚ngu 者giả 見kiến 生sanh 起khởi 有hữu 見kiến 。 見kiến 滅diệt 起khởi 無vô 見kiến 。 智trí 者giả 應ưng 見kiến 生sanh 不bất 起khởi 有hữu 見kiến 。 見kiến 滅diệt 應ưng 不bất 起khởi 無vô 見kiến 。 若nhược 智trí 者giả 見kiến 生sanh 滅diệt 無vô 見kiến 。 見kiến 滅diệt 滅diệt 有hữu 見kiến 。 亦diệc 應ưng 愚ngu 人nhân 見kiến 生sanh 起khởi 無vô 。 見kiến 滅diệt 起khởi 有hữu 。 答đáp 解giải 此thử 不bất 同đồng 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 智trí 者giả 體thể 悟ngộ 生sanh 滅diệt 不bất 二nhị 。 知tri 生sanh 是thị 滅diệt 知tri 滅diệt 是thị 生sanh 。 是thị 以dĩ 見kiến 生sanh 能năng 滅diệt 無vô 見kiến 。 見kiến 滅diệt 能năng 滅diệt 有hữu 見kiến 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 是thị 智trí 者giả 跨khóa 節tiết 悟ngộ 。 非phi 但đãn 知tri 生sanh 而nhi 非phi 有hữu 。 亦diệc 即tức 知tri 生sanh 而nhi 非phi 無vô 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 生sanh 既ký 非phi 有hữu 。 非phi 有hữu 何hà 所sở 無vô 。 是thị 故cố 知tri 生sanh 而nhi 非phi 有hữu 。 為vi 初sơ 節tiết 悟ngộ 即tức 知tri 生sanh 非phi 無vô 。 是thị 第đệ 二nhị 節tiết 悟ngộ 。 故cố 言ngôn 見kiến 生sanh 即tức 滅diệt 無vô 見kiến 。 如như 師sư 常thường 云vân 。 假giả 有hữu 不bất 名danh 有hữu 。 假giả 有hữu 不bất 名danh 無vô 也dã 。 今kim 謂vị 此thử 二nhị 意ý 義nghĩa 亦diệc 有hữu 之chi 。 文văn 少thiểu 不bất 便tiện 。 今kim 明minh 此thử 是thị 直trực 語ngữ 。 智trí 者giả 既ký 見kiến 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 何hà 得đắc 斷đoạn 無vô 。 豈khởi 得đắc 有hữu 生sanh 。 是thị 故cố 見kiến 生sanh 即tức 滅diệt 無vô 見kiến 。 緣duyên 離ly 故cố 滅diệt 。 豈khởi 定định 有hữu 耶da 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 言ngôn 智trí 者giả 見kiến 生sanh 即tức 知tri 不bất 有hữu 。 見kiến 滅diệt 即tức 知tri 不bất 無vô 。 答đáp 理lý 實thật 應ưng 爾nhĩ 。 但đãn 意ý 欲dục 破phá 愚ngu 人nhân 。 若nhược 直trực 云vân 生sanh 而nhi 非phi 有hữu 滅diệt 而nhi 非phi 無vô 。 取thủ 信tín 即tức 難nạn/nan 。 現hiện 見kiến 有hữu 生sanh 。 云vân 何hà 非phi 無vô 。 是thị 故cố 今kim 明minh 。 以dĩ 有hữu 生sanh 故cố 。 知tri 非phi 定định 無vô 。 以dĩ 有hữu 滅diệt 故cố 知tri 非phi 實thật 有hữu 。 取thủ 信tín 即tức 易dị 。 如như 百bách 論luận 云vân 。 種chủng 滅diệt 壞hoại 故cố 信tín 知tri 非phi 常thường 。 牙nha 相tương 續tục 生sanh 故cố 知tri 非phi 斷đoạn 。 大đại 智trí 論luận 云vân 。 見kiến 苦khổ 集tập 時thời 滅diệt 於ư 無vô 見kiến 。 見kiến 滅diệt 道đạo 時thời 滅diệt 於ư 有hữu 見kiến 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。 是thị 故cố 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 雖tuy 有hữu 所sở 見kiến 下hạ 。 第đệ 三tam 雙song 結kết 得đắc 失thất 。 前tiền 結kết 得đắc 後hậu 結kết 失thất 。 雖tuy 有hữu 所sở 見kiến 者giả 。 恐khủng 外ngoại 人nhân 云vân 智trí 者giả 見kiến 生sanh 乃nãi 不bất 起khởi 無vô 見kiến 。 而nhi 遂toại 見kiến 於ư 生sanh 即tức 是thị 生sanh 見kiến 。 是thị 故cố 今kim 明minh 雖tuy 生sanh 如như 幻huyễn 而nhi 見kiến 。 幻huyễn 生sanh 不bất 生sanh 而nhi 生sanh 雖tuy 生sanh 不bất 生sanh 也dã 。 乃nãi 至chí 無vô 漏lậu 見kiến 尚thượng 滅diệt 者giả 。 無vô 漏lậu 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 。 本bổn 對đối 邪tà 觀quán 故cố 說thuyết 正chánh 觀quán 。 既ký 無vô 邪tà 觀quán 豈khởi 在tại 正chánh 觀quán 耶da 。 是thị 故cố 下hạ 此thử 結kết 失thất 也dã 。

染Nhiễm 染Nhiễm 者Giả 品Phẩm 第đệ 六lục

所sở 以dĩ 有hữu 此thử 。 品phẩm 來lai 者giả 凡phàm 有hữu 八bát 義nghĩa 。 一nhất 者giả 上thượng 來lai 諸chư 品phẩm 求cầu 。 身thân 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 情tình 陰ấm 除trừ 此thử 身thân 之chi 有hữu 。 六lục 種chủng 破phá 身thân 之chi 無vô 。 有hữu 無vô 既ký 淨tịnh 即tức 身thân 畢tất 竟cánh 空không 。 又hựu 情tình 陰ấm 除trừ 身thân 之chi 末mạt 。 六lục 種chủng 破phá 身thân 之chi 本bổn 。 本bổn 末mạt 既ký 淨tịnh 即tức 內nội 外ngoại 皆giai 空không 。 惑hoặc 者giả 復phục 云vân 。 若nhược 言ngôn 無vô 身thân 云vân 何hà 有hữu 心tâm 。 既ký 其kỳ 有hữu 心tâm 必tất 有hữu 身thân 也dã 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 皆giai 一nhất 心tâm 作tác 。 故cố 心tâm 為vi 六lục 趣thú 之chi 本bổn 。 本bổn 有hữu 故cố 末mạt 不bất 無vô 也dã 。 但đãn 身thân 相tướng 麁thô 顯hiển 故cố 前tiền 觀quán 。 心tâm 相tương/tướng 微vi 細tế 即tức 後hậu 檢kiểm 也dã 。 二nhị 者giả 生sanh 死tử 患hoạn 累lũy/lụy/luy 有hữu 於ư 因nhân 果quả 。 情tình 陰ấm 為vi 果quả 三tam 毒độc 為vi 因nhân 。 上thượng 檢kiểm 無vô 果quả 今kim 觀quán 無vô 因nhân 。 涅Niết 槃Bàn 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 始thỉ 不bất 生sanh 滅diệt 終chung 無vô 因nhân 果quả 。 明minh 五ngũ 性tánh 義nghĩa 。 大đại 品phẩm 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 明minh 三tam 波Ba 若Nhã 義nghĩa 。 得đắc 上thượng 諸chư 品phẩm 波Ba 若Nhã 佛Phật 性tánh 並tịnh 成thành 。 若nhược 見kiến 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 即tức 緣duyên 河hà 滿mãn 性tánh 河hà 傾khuynh 。 今kim 觀quán 十thập 二nhị 不bất 因nhân 果quả 即tức 性tánh 河hà 滿mãn 緣duyên 河hà 傾khuynh 。 本bổn 對đối 緣duyên 河hà 故cố 有hữu 性tánh 河hà 。 緣duyên 河hà 既ký 傾khuynh 性tánh 河hà 亦diệc 息tức 。 即tức 二nhị 河hà 俱câu 傾khuynh 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 有hữu 緣duyên 性tánh 二nhị 方phương 便tiện 。 緣duyên 性tánh 二nhị 河hà 俱câu 滿mãn 義nghĩa 。 是thị 以dĩ 此thử 論luận 觀quán 十thập 二nhị 因nhân 果quả 義nghĩa 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 先tiên 觀quán 果quả 後hậu 觀quán 因nhân 。 答đáp 果quả 相tương/tướng 顯hiển 因nhân 相tương/tướng 隱ẩn 。 故cố 先tiên 觀quán 果quả 。 問vấn 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 鈍độn 根căn 者giả 從tùng 果quả 觀quán 。 利lợi 根căn 者giả 從tùng 因nhân 觀quán 。 此thử 論luận 明minh 大Đại 乘Thừa 觀quán 行hành 云vân 何hà 從tùng 果quả 觀quán 。 答đáp 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 亦diệc 從tùng 果quả 觀quán 。 今kim 此thử 論luận 為vi 末mạt 世thế 鈍độn 根căn 故cố 從tùng 果quả 觀quán 也dã 。 三tam 者giả 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 正chánh 明minh 法pháp 空không 。 今kim 此thử 一nhất 品phẩm 人nhân 法pháp 雙song 泯mẫn 。 染nhiễm 法pháp 為vi 因nhân 人nhân 者giả 是thị 果quả 。 四tứ 者giả 的đích 從tùng 上thượng 品phẩm 末mạt 生sanh 。 上thượng 云vân 淺thiển 智trí 見kiến 諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 相tương/tướng 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 。 見kiến 諸chư 法pháp 生sanh 時thời 取thủ 相tương/tướng 言ngôn 有hữu 。 見kiến 法Pháp 滅diệt 時thời 。 取thủ 相tương/tướng 言ngôn 無vô 。 外ngoại 人nhân 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 有hữu 取thủ 相tương/tướng 。 取thủ 相tương/tướng 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 即tức 是thị 染nhiễm 法pháp 。 起khởi 取thủ 相tương/tướng 者giả 即tức 是thị 染nhiễm 人nhân 。 是thị 故cố 今kim 品phẩm 次thứ 破phá 取thủ 相tương/tướng 也dã 。 五ngũ 者giả 欲dục 破phá 一nhất 切thiết 內nội 外ngoại 大đại 小tiểu 。 乘thừa 人nhân 斷đoạn 煩phiền 惱não 義nghĩa 。 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 若nhược 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 不bất 與dữ 俱câu 。 乃nãi 可khả 取thủ 食thực 。 明minh 斷đoạn 不bất 斷đoạn 凡phàm 有hữu 四tứ 人nhân 。 一nhất 者giả 在tại 家gia 凡phàm 夫phu 。 三tam 毒độc 現hiện 前tiền 不bất 明minh 除trừ 斷đoạn 。 二nhị 者giả 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 斷đoạn 三tam 空không 惑hoặc 非phi 想tưởng 一nhất 地địa 未vị 能năng 除trừ 之chi 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 將tương 盡tận 三tam 有hữu 而nhi 復phục 迴hồi 還hoàn 。 釋thích 凡phàm 夫phu 斷đoạn 惑hoặc 有hữu 二nhị 師sư 。 數số 家gia 明minh 凡phàm 夫phu 斷đoạn 惑hoặc 。 以dĩ 數số 人nhân 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 凡phàm 夫phu 亦diệc 見kiến 有hữu 故cố 斷đoạn 惑hoặc 。 成thành 實thật 明minh 見kiến 空không 斷đoạn 惑hoặc 。 凡phàm 夫phu 不bất 見kiến 空không 相tướng 。 但đãn 就tựu 有hữu 中trung 伏phục 耳nhĩ 。 三tam 者giả 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 斷đoạn 三tam 界giới 惑hoặc 。 而nhi 未vị 除trừ 習tập 氣khí 及cập 界giới 外ngoại 無vô 明minh 。 四tứ 者giả 大Đại 乘Thừa 人nhân 具cụ 斷đoạn 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 。 總tổng 上thượng 四tứ 人nhân 以dĩ 為vi 二nhị 類loại 。 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 。 自tự 後hậu 三tam 種chủng 名danh 為vi 斷đoạn 惑hoặc 。 若nhược 爾nhĩ 皆giai 為vi 淨tịnh 名danh 所sở 呵ha 。 今kim 明minh 了liễu 煩phiền 惱não 本bổn 不bất 生sanh 故cố 不bất 與dữ 俱câu 。 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 即tức 無vô 所sở 斷đoạn 。 乃nãi 免miễn 被bị 呵ha 。 今kim 此thử 品phẩm 求cầu 煩phiền 惱não 無vô 從tùng 。 即tức 廣quảng 釋thích 不bất 斷đoạn 不bất 俱câu 不bất 之chi 義nghĩa 。 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 也dã 。 六lục 者giả 又hựu 如như 諸chư 部bộ 本bổn 有hữu 煩phiền 惱não 。 更cánh 復phục 種chủng 種chủng 推thôi 畫họa 興hưng 於ư 諍tranh 論luận 。 即tức 於ư 煩phiền 惱não 上thượng 重trọng/trùng 起khởi 煩phiền 惱não 。 故cố 惑hoặc 不bất 除trừ 新tân 累lũy/lụy/luy 更cánh 起khởi 。 今kim 此thử 品phẩm 觀quán 煩phiền 惱não 畢tất 竟cánh 皆giai 空không 。 即tức 故cố 惑hoặc 既ký 除trừ 而nhi 新tân 惑hoặc 不bất 起khởi 。 名danh 得Đắc 解Giải 脫Thoát 。 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 也dã 。 七thất 者giả 遍biến 釋thích 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 甚thậm 深thâm 要yếu 觀quán 。 如như 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。 婬dâm 欲dục 即tức 是thị 道đạo 恚khuể 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 法Pháp 。 中trung 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 道đạo 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 心tâm 共cộng 貪tham 生sanh 不bất 共cộng 貪tham 滅diệt 。 若nhược 能năng 依y 此thử 品phẩm 正chánh 觀quán 煩phiền 惱não 即tức 是thị 心tâm 共cộng 貪tham 生sanh 。 不bất 共cộng 貪tham 滅diệt 不bất 如như 此thử 品phẩm 觀quán 。 即tức 心tâm 共cộng 貪tham 生sanh 共cộng 貪tham 俱câu 滅diệt 。 又hựu 法pháp 華hoa 呼hô 斷đoạn 結kết 為vi 除trừ 糞phẩn 下hạ 賤tiện 人nhân 。 今kim 內nội 外ngoại 大đại 小tiểu 乘thừa 人nhân 言ngôn 。 有hữu 煩phiền 惱não 可khả 斷đoạn 有hữu 智trí 能năng 斷đoạn 。 豈khởi 非phi 除trừ 糞phẩn 人nhân 耶da 。 論luận 主chủ 憐lân 愍mẫn 。 如như 此thử 等đẳng 人nhân 。 並tịnh 令linh 成thành 長trưởng 者giả 尊tôn 貴quý 之chi 子tử 捨xả 除trừ 糞phẩn 之chi 業nghiệp 。 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 問vấn 大đại 品phẩm 云vân 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 慧tuệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 及cập 習tập 。 又hựu 云vân 菩Bồ 薩Tát 無vô 礙ngại 道đạo 中trung 行hành 。 佛Phật 在tại 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 行hành 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 皆giai 明minh 斷đoạn 惑hoặc 。 又hựu 如như 地địa 持trì 論luận 。 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 惑hoặc 障chướng 盡tận 。 佛Phật 斷đoạn 智trí 障chướng 盡tận 。 云vân 何hà 斷đoạn 惑hoặc 皆giai 是thị 除trừ 糞phẩn 。 答đáp 大Đại 乘Thừa 經Kinh 論luận 明minh 斷đoạn 者giả 。 以dĩ 了liễu 惑hoặc 本bổn 不bất 生sanh 故cố 言ngôn 除trừ 耳nhĩ 。 非phi 先tiên 有hữu 惑hoặc 而nhi 後hậu 除trừ 之chi 令linh 無vô 。 大đại 品phẩm 又hựu 云vân 。 若nhược 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 有hữu 過quá 罪tội 。 又hựu 二nhị 十thập 六lục 卷quyển 最tối 後hậu 云vân 。 諸chư 法pháp 本bổn 有hữu 今kim 無vô 耶da 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 知tri 無vô 所sở 斷đoạn 。 無vô 所sở 斷đoạn 即tức 是thị 斷đoạn 耳nhĩ 。 亦diệc 得đắc 有hữu 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 前tiền 念niệm 知tri 惑hoặc 不bất 生sanh 為vi 無vô 礙ngại 。 後hậu 念niệm 無vô 生sanh 。 為vi 解giải 脫thoát 也dã 。 八bát 者giả 遍biến 釋thích 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 方Phương 等Đẳng 懺sám 悔hối 義nghĩa 。 如như 普phổ 賢hiền 觀quán 云vân 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 懺sám 悔hối 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 不bất 斷đoạn 結kết 使sử 。 不bất 住trụ 使sử 海hải 。 了liễu 此thử 煩phiền 惱não 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 無vô 煩phiền 惱não 可khả 住trụ 。 亦diệc 無vô 惑hoặc 可khả 斷đoạn 令linh 此thử 心tâm 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 。 於ư 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 能năng 滅diệt 百bách 萬vạn 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 生sanh 死tử 之chi 罪tội 。 況huống 復phục 多đa 時thời 。 問vấn 何hà 故cố 爾nhĩ 。 答đáp 夫phu 乖quai 理lý 故cố 為vi 罪tội 。 罪tội 即tức 虛hư 妄vọng 。 若nhược 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 即tức 便tiện 符phù 理lý 。 理lý 是thị 真chân 實thật 。 以dĩ 實thật 治trị 虛hư 故cố 滅diệt 眾chúng 罪tội 。 論luận 主chủ 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 愍mẫn 末mạt 世thế 重trọng 罪tội 眾chúng 生sanh 示thị 真chân 實thật 方Phương 等Đẳng 大đại 懺sám 速tốc 滅diệt 三tam 障chướng 法Pháp 門môn 。 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 釋thích 染nhiễm 染nhiễm 者giả 不bất 同đồng 。 一nhất 世thế 間gian 人nhân 但đãn 知tri 有hữu 三tam 毒độc 不bất 解giải 尋tầm 究cứu 原nguyên 由do 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 明minh 三tam 毒độc 。 如như 僧Tăng 佉khư 覺giác 諦đế 不bất 淨tịnh 分phần/phân 中trung 有hữu 黑hắc 染nhiễm 麁thô 。 衛vệ 世thế 師sư 求cầu 那na 諦đế 中trung 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 中trung 有hữu 於ư 愚ngu 者giả 。 愚ngu 即tức 三tam 毒độc 中trung 一nhất 。 當đương 知tri 外ngoại 道đạo 同đồng 明minh 三tam 毒độc 。 然nhiên 覺giác 與dữ 神thần 既ký 有hữu 一nhất 異dị 等đẳng 四tứ 家gia 。 染nhiễm 與dữ 者giả 亦diệc 有hữu 一nhất 異dị 等đẳng 四tứ 計kế 也dã 。 婆bà 沙sa 雜tạp 心tâm 出xuất 內nội 學học 三tam 部bộ 。 謂vị 三tam 成thành 部bộ 二nhị 成thành 部bộ 一nhất 成thành 部bộ 。 犢độc 子tử 部bộ 具cụ 有hữu 三tam 成thành 。 有hữu 六lục 塵trần 境cảnh 能năng 生sanh 三tam 毒độc 。 故cố 事sự 成thành 。 有hữu 人nhân 能năng 起khởi 三tam 毒độc 故cố 人nhân 成thành 。 有hữu 煩phiền 惱não 為vi 人nhân 所sở 起khởi 故cố 結kết 成thành 。 薩tát 婆bà 多đa 二nhị 成thành 。 實thật 有hữu 六lục 塵trần 故cố 事sự 成thành 。 有hữu 所sở 生sanh 三tam 毒độc 故cố 結kết 成thành 。 無vô 人nhân 故cố 不bất 成thành 。 譬thí 喻dụ 部bộ 人nhân 不bất 成thành 事sự 不bất 成thành 。 但đãn 有hữu 結kết 成thành 無vô 人nhân 故cố 人nhân 不bất 成thành 也dã 。 前tiền 境cảnh 無vô 定định 。 如như 一nhất 女nữ 色sắc 貪tham 人nhân 見kiến 之chi 為vi 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 觀quán 人nhân 謂vị 不bất 淨tịnh 。 無vô 預dự 之chi 人nhân 無vô 所sở 適thích 漠mạc 故cố 非phi 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 悲bi 心tâm 人nhân 見kiến 之chi 起khởi 悲bi 。 空không 觀quán 人nhân 即tức 見kiến 其kỳ 空không 。 故cố 境cảnh 不bất 定định 即tức 境cảnh 不bất 成thành 。 唯duy 識thức 論luận 及cập 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 明minh 無vô 有hữu 外ngoại 境cảnh 。 是thị 境cảnh 不bất 成thành 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 於ư 識thức 但đãn 是thị 結kết 成thành 。 今kim 此thử 品phẩm 破phá 染nhiễm 染nhiễm 者giả 。 即tức 備bị 破phá 三tam 種chủng 成thành 義nghĩa 。 以dĩ 三tam 部bộ 雖tuy 異dị 不bất 出xuất 人nhân 法pháp 故cố 也dã 。 莊trang 嚴nghiêm 師sư 明minh 有hữu 假giả 人nhân 體thể 。 入nhập 三tam 成thành 部bộ 攝nhiếp 。 光quang 宅trạch 師sư 明minh 無vô 人nhân 。 入nhập 二nhị 成thành 部bộ 攝nhiếp 。 開khai 善thiện 無vô 體thể 入nhập 二nhị 成thành 。 有hữu 用dụng 入nhập 三tam 成thành 。 斥xích 同đồng 兩lưỡng 家gia 之chi 義nghĩa 。 問vấn 既ký 稱xưng 染nhiễm 染nhiễm 者giả 為vi 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 故cố 染nhiễm 。 不bất 淨tịnh 故cố 染nhiễm 。 答đáp 僧Tăng 祇kỳ 及cập 地địa 論luận 云vân 。 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 如như 日nhật 在tại 天thiên 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 染nhiễm 故cố 不bất 淨tịnh 。 成thành 論luận 師sư 云vân 。 心tâm 有hữu 得đắc 佛Phật 之chi 理lý 不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 言ngôn 客khách 塵trần 者giả 煩phiền 惱não 雖tuy 復phục 牢lao 固cố 。 始thỉ 終chung 可khả 斷đoạn 非phi 永vĩnh 安an 義nghĩa 。 故cố 云vân 客khách 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 本bổn 有hữu 不bất 淨tịnh 心tâm 。 及cập 以dĩ 淨tịnh 心tâm 。 但đãn 有hữu 同đồng 時thời 染nhiễm 異dị 時thời 染nhiễm 義nghĩa 。 如như 貪tham 心tâm 與dữ 諸chư 數số 並tịnh 起khởi 。 即tức 縛phược 同đồng 時thời 心tâm 數số 。 謂vị 同đồng 時thời 染nhiễm 義nghĩa 。

復phục 有hữu 前tiền 後hậu 染nhiễm 義nghĩa 。 即tức 是thị 緣duyên 縛phược 。 謂vị 貪tham 心tâm 緣duyên 三tam 世thế 境cảnh 縛phược 三tam 世thế 境cảnh 也dã 。 成thành 論luận 師sư 明minh 前tiền 三tam 心tâm 未vị 起khởi 貪tham 瞋sân 。 但đãn 是thị 無vô 記ký 。 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。 後hậu 行hành 陰ấm 起khởi 煩phiền 惱não 。 染nhiễm 前tiền 三tam 心tâm 名danh 為vi 不bất 淨tịnh 。 此thử 但đãn 是thị 前tiền 後hậu 相tương/tướng 染nhiễm 無vô 同đồng 時thời 染nhiễm 。 雖tuy 復phục 有hữu 同đồng 時thời 異dị 時thời 。 終chung 明minh 有hữu 煩phiền 惱não 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 。 為vi 今kim 論luận 主chủ 所sở 破phá 。 問vấn 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 為vị 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 染nhiễm 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 豈khởi 不bất 同đồng 舊cựu 義nghĩa 耶da 。 答đáp 此thử 明minh 即tức 眾chúng 生sanh 。 心tâm 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 於ư 眾chúng 生sanh 成thành 不bất 淨tịnh 。 雖tuy 於ư 眾chúng 生sanh 成thành 不bất 淨tịnh 然nhiên 未vị 嘗thường 不bất 淨tịnh 。 即tức 是thị 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 。 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 故cố 云vân 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 不bất 言ngôn 實thật 有hữu 煩phiền 惱não 以dĩ 染nhiễm 心tâm 也dã 。 問vấn 煩phiền 惱não 為vi 是thị 心tâm 為vi 非phi 心tâm 耶da 。 答đáp 數số 論luận 同đồng 明minh 煩phiền 惱não 是thị 心tâm 法pháp 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 部bộ 明minh 煩phiền 惱não 與dữ 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 知tri 雜tạp 心tâm 使sử 品phẩm 末mạt 說thuyết 。 今kim 明minh 相tướng 應ưng 不bất 相tương 應ứng 終chung 有hữu 煩phiền 惱não 染nhiễm 心tâm 。 亦diệc 為vi 今kim 論luận 所sở 破phá 。 問vấn 文văn 具cụ 破phá 三tam 毒độc 。 云vân 何hà 但đãn 題đề 破phá 染nhiễm 染nhiễm 者giả 。 答đáp 三tam 毒độc 俱câu 黑hắc 行hành 人nhân 故cố 名danh 染nhiễm 。 又hựu 染nhiễm 是thị 三tam 毒độc 初sơ 故cố 。 又hựu 生sanh 死tử 本bổn 際tế 有hữu 二nhị 。 無vô 明minh 與dữ 愛ái 。 無vô 明minh 是thị 前tiền 分phần/phân 本bổn 。 已dĩ 起khởi 不bất 可khả 治trị 。 愛ái 是thị 後hậu 分phần/phân 本bổn 。 論luận 主chủ 慈từ 悲bi 欲dục 令linh 不bất 起khởi 三tam 因nhân 得đắc 勉miễn 二nhị 果quả 。 故cố 偏thiên 破phá 染nhiễm 也dã 。 問vấn 三tam 毒độc 中trung 初sơ 是thị 貪tham 。 今kim 云vân 何hà 名danh 染nhiễm 。 答đáp 貪tham 雖tuy 是thị 染nhiễm 染nhiễm 通thông 三tam 界giới 。 貪tham 但đãn 欲dục 界giới 。 今kim 欲dục 遍biến 治trị 三tam 界giới 惑hoặc 故cố 。 破phá 染nhiễm 。 又hựu 貪tham 染nhiễm 人nhân 故cố 名danh 染nhiễm 也dã 。 品phẩm 為vi 二nhị 。 一nhất 長trường/trưởng 行hành 立lập 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 破phá 立lập 立lập 中trung 三tam 。 一nhất 總tổng 標tiêu 。 二nhị 解giải 釋thích 。 三tam 總tổng 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 貪tham 欲dục 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 下hạ 第đệ 二nhị 解giải 釋thích 。 初sơ 名danh 愛ái 者giả 如như 見kiến 一nhất 色sắc 初sơ 起khởi 想tưởng 念niệm 。 名danh 之chi 為vi 愛ái 。 心tâm 遂toại 連liên 矚chú 為vi 著trước 。 纏triền 綿miên 深thâm 固cố 名danh 染nhiễm 。 狂cuồng 心tâm 發phát 動động 名danh 為vi 婬dâm 欲dục 。 方phương 便tiện 引dẫn 取thủ 欲dục 為vì 己kỷ 物vật 名danh 為vi 貪tham 欲dục 。 前tiền 三tam 尚thượng 輕khinh 。 即tức 通thông 於ư 三tam 有hữu 。 後hậu 二nhị 遂toại 重trọng/trùng 。 但đãn 居cư 欲dục 界giới 。 以dĩ 此thử 三tam 毒độc 因nhân 緣duyên 下hạ 第đệ 三tam 總tổng 結kết 。 三tam 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 。 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 三tam 惡ác 道đạo 中trung 生sanh 。 福phước 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 中trung 生sanh 。 無vô 動động 業nghiệp 因nhân 緣duyên 色sắc 無vô 色sắc 界giới 中trung 生sanh 。 成thành 論luận 及cập 禪thiền 經kinh 明minh 福phước 業nghiệp 從tùng 欲dục 界giới 至chí 三tam 禪thiền 。 第đệ 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 名danh 無vô 動động 業nghiệp 。 大đại 品phẩm 總tổng 相tương/tướng 明minh 義nghĩa 。 後hậu 據cứ 別biệt 相tướng 說thuyết 之chi 。 答đáp 曰viết 下hạ 第đệ 二nhị 破phá 十thập 偈kệ 。 開khai 為vi 六lục 章chương 。 初sơ 兩lưỡng 偈kệ 前tiền 後hậu 門môn 破phá 。 次thứ 一nhất 偈kệ 一nhất 時thời 門môn 破phá 。 第đệ 三tam 兩lưỡng 偈kệ 一nhất 異dị 門môn 破phá 。 第đệ 四tứ 兩lưỡng 偈kệ 偏thiên 就tựu 異dị 門môn 破phá 。 第đệ 五ngũ 兩lưỡng 偈kệ 呵ha 責trách 。 第đệ 六lục 一nhất 偈kệ 類loại 破phá 餘dư 法pháp 。 此thử 六lục 門môn 即tức 是thị 破phá 斷đoạn 煩phiền 惱não 法pháp 。 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 言ngôn 有hữu 煩phiền 惱não 以dĩ 解giải 斷đoạn 之chi 。 今kim 六lục 門môn 求cầu 煩phiền 惱não 得đắc 可khả 許hứa 斷đoạn 之chi 。 求cầu 既ký 無vô 從tùng 何hà 所sở 斷đoạn 耶da 。 又hựu 即tức 是thị 明minh 斷đoạn 煩phiền 惱não 法pháp 。 以dĩ 此thử 六lục 門môn 求cầu 煩phiền 惱não 不bất 得đắc 。 即tức 是thị 正chánh 觀quán 名danh 無vô 礙ngại 道đạo 。 後hậu 念niệm 觀quán 起khởi 稱xưng 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 也dã 。 就tựu 初sơ 兩lưỡng 偈kệ 為vi 二nhị 。 一nhất 行hành 半bán 明minh 前tiền 有hữu 前tiền 無vô 人nhân 不bất 能năng 起khởi 染nhiễm 。 次thứ 半bán 偈kệ 前tiền 有hữu 。 前tiền 無vô 染nhiễm 不bất 能năng 染nhiễm 人nhân 。 就tựu 初sơ 又hựu 二nhị 。 前tiền 一nhất 偈kệ 雙song 縱túng/tung 次thứ 半bán 行hành 雙song 奪đoạt 。 若nhược 離ly 於ư 染nhiễm 法pháp 前tiền 自tự 有hữu 染nhiễm 者giả 。 上thượng 半bán 縱túng/tung 其kỳ 離ly 染nhiễm 法pháp 前tiền 自tự 有hữu 人nhân 體thể 。 下hạ 半bán 偈kệ 縱túng/tung 前tiền 有hữu 人nhân 體thể 因nhân 人nhân 起khởi 於ư 染nhiễm 用dụng 。 後hậu 半bán 行hành 雙song 奪đoạt 者giả 。 初sơ 句cú 奪đoạt 上thượng 半bán 離ly 染nhiễm 前tiền 有hữu 人nhân 體thể 。 離ly 法pháp 不bất 得đắc 有hữu 人nhân 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 有hữu 染nhiễm 者giả 也dã 。 第đệ 二nhị 句cú 奪đoạt 下hạ 半bán 因nhân 人nhân 起khởi 染nhiễm 用dụng 也dã 。 既ký 無vô 人nhân 誰thùy 起khởi 染nhiễm 。 故cố 言ngôn 云vân 何hà 當đương 有hữu 染nhiễm 。 問vấn 前tiền 人nhân 後hậu 染nhiễm 此thử 是thị 誰thùy 義nghĩa 。 答đáp 莊trang 嚴nghiêm 云vân 。 前tiền 三tam 心tâm 成thành 人nhân 而nhi 未vị 起khởi 染nhiễm 。 即tức 是thị 前tiền 人nhân 後hậu 起khởi 染nhiễm 義nghĩa 。 又hựu 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 多đa 謂vị 前tiền 有hữu 眾chúng 生sanh 而nhi 起khởi 於ư 貪tham 。 今kim 問vấn 既ký 未vị 有hữu 貪tham 是thị 何hà 人nhân 耶da 。 又hựu 未vị 有hữu 貪tham 而nhi 有hữu 人nhân 。 如như 未vị 有hữu 五ngũ 指chỉ 有hữu 捲quyển 。 未vị 有hữu 柱trụ 梁lương 有hữu 舍xá 。 未vị 有hữu 五ngũ 陰ấm 而nhi 有hữu 人nhân 也dã 。 又hựu 莊trang 嚴nghiêm 有hữu 人nhân 體thể 。 是thị 上thượng 半bán 有hữu 人nhân 用dụng 是thị 下hạ 半bán 。 開khai 善thiện 有hữu 人nhân 用dụng 是thị 下hạ 半bán 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 染nhiễm 下hạ 第đệ 二nhị 次thứ 破phá 染nhiễm 法pháp 。 亦diệc 應ưng 有hữu 一nhất 行hành 半bán 偈kệ 。 一nhất 行hành 雙song 縱túng/tung 。 半bán 偈kệ 俱câu 奪đoạt 。 今kim 示thị 存tồn 略lược 故cố 舉cử 後hậu 例lệ 前tiền 。 若nhược 有hữu 者giả 初sơ 一nhất 行hành 雙song 縱túng/tung 也dã 。 若nhược 無vô 者giả 半bán 行hành 俱câu 奪đoạt 也dã 。 所sở 言ngôn 染nhiễm 者giả 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 若nhược 前tiền 有hữu 染nhiễm 若nhược 前tiền 無vô 染nhiễm 。 欲dục 染nhiễm 於ư 者giả 同đồng 於ư 上thượng 說thuyết 故cố 云vân 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 前tiền 染nhiễm 後hậu 人nhân 此thử 是thị 誰thùy 義nghĩa 。 答đáp 毘tỳ 曇đàm 云vân 。 未vị 有hữu 染nhiễm 法pháp 亦diệc 未vị 有hữu 人nhân 名danh 。 因nhân 有hữu 染nhiễm 故cố 方phương 有hữu 人nhân 名danh 。 開khai 善thiện 云vân 。 前tiền 三tam 心tâm 有hữu 法pháp 而nhi 無vô 人nhân 。 並tịnh 是thị 前tiền 染nhiễm 後hậu 人nhân 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 前tiền 釋thích 一nhất 行hành 半bán 次thứ 釋thích 半bán 行hành 。 釋thích 一nhất 行hành 半bán 中trung 初sơ 假giả 設thiết 作tác 前tiền 有hữu 前tiền 無vô 以dĩ 責trách 外ngoại 人nhân 。 從tùng 要yếu 當đương 下hạ 方phương 順thuận 偈kệ 本bổn 。 前tiền 無vô 人nhân 則tắc 無vô 人nhân 起khởi 染nhiễm 。 長trường/trưởng 行hành 前tiền 無vô 人nhân 則tắc 無vô 人nhân 受thọ 染nhiễm 。 具cụ 二nhị 義nghĩa 也dã 。 要yếu 當đương 先tiên 有hữu 染nhiễm 者giả 。 釋thích 縱túng/tung 人nhân 有hữu 體thể 。 然nhiên 後hậu 起khởi 染nhiễm 釋thích 縱túng/tung 有hữu 用dụng 。 若nhược 先tiên 無vô 染nhiễm 者giả 釋thích 奪đoạt 體thể 。 然nhiên 則tắc 無vô 下hạ 釋thích 奪đoạt 用dụng 也dã 。 次thứ 釋thích 後hậu 半bán 行hành 易dị 知tri 也dã 。 問vấn 曰viết 若nhược 染nhiễm 法pháp 染nhiễm 者giả 先tiên 後hậu 下hạ 。 第đệ 二nhị 一nhất 時thời 門môn 破phá 。 然nhiên 此thử 三tam 偈kệ 如như 涅Niết 槃Bàn 納nạp 衣y 梵Phạm 志Chí 難nạn/nan 也dã 。 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 身thân 為vi 在tại 前tiền 煩phiền 惱não 在tại 前tiền 為vi 一nhất 時thời 有hữu 。 身thân 若nhược 在tại 前tiền 既ký 無vô 煩phiền 惱não 誰thùy 感cảm 身thân 耶da 。 若nhược 煩phiền 惱não 在tại 前tiền 既ký 未vị 有hữu 身thân 誰thùy 起khởi 煩phiền 惱não 。 若nhược 言ngôn 一nhất 時thời 則tắc 不bất 相tương 因nhân 。 佛Phật 答đáp 云vân 。 煩phiền 惱não 與dữ 身thân 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 雖tuy 一nhất 時thời 有hữu 要yếu 因nhân 煩phiền 惱não 。 而nhi 有hữu 於ư 身thân 。 終chung 不bất 因nhân 身thân 有hữu 煩phiền 惱não 也dã 。 開khai 善thiện 云vân 。 此thử 正chánh 是thị 流lưu 來lai 無vô 明minh 初sơ 念niệm 同đồng 時thời 義nghĩa 論luận 因nhân 果quả 。 莊trang 嚴nghiêm 云vân 非phi 流lưu 來lai 義nghĩa 乃nãi 是thị 明minh 於ư 過quá 去khứ 身thân 因nhân 果quả 義nghĩa 耳nhĩ 。 此thử 二nhị 師sư 同đồng 明minh 一nhất 時thời 有hữu 於ư 因nhân 果quả 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 如như 今kim 外ngoại 人nhân 同đồng 受thọ 論luận 主chủ 破phá 也dã 。 他tha 問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 作tác 此thử 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 論luận 主chủ 應ưng 是thị 破phá 經kinh 。 答đáp 經kinh 中trung 隨tùy 緣duyên 。 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 何hà 得đắc 執chấp 為vi 定định 義nghĩa 。 若nhược 定định 執chấp 經kinh 即tức 為vi 論luận 破phá 也dã 。 所sở 以dĩ 知tri 者giả 。 前tiền 云vân 經kinh 雖tuy 說thuyết 有hữu 名danh 字tự 求cầu 實thật 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 問vấn 今kim 云vân 何hà 通thông 此thử 經Kinh 耶da 。 答đáp 經kinh 乃nãi 是thị 明minh 無vô 身thân 亦diệc 無vô 煩phiền 惱não 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 此thử 中trung 具cụ 破phá 前tiền 後hậu 一nhất 時thời 。 但đãn 借tá 一nhất 時thời 破phá 前tiền 後hậu 借tá 前tiền 後hậu 破phá 一nhất 時thời 。 煩phiền 惱não 與dữ 身thân 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 此thử 是thị 借tá 一nhất 時thời 破phá 前tiền 後hậu 也dã 。 要yếu 因nhân 煩phiền 惱não 。 而nhi 有hữu 是thị 身thân 。 此thử 是thị 借tá 前tiền 後hậu 破phá 一nhất 時thời 。 既ký 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 亦diệc 不bất 一nhất 時thời 。 豈khởi 可khả 定định 執chấp 有hữu 身thân 。 及cập 以dĩ 煩phiền 惱não 。 是thị 知tri 虛hư 妄vọng 不bất 可khả 檢kiểm 責trách 。 又hựu 經kinh 明minh 雖tuy 一nhất 時thời 者giả 。 此thử 是thị 因nhân 緣duyên 。 假giả 名danh 人nhân 法pháp 一nhất 時thời 。 今kim 外ngoại 人nhân 謂vị 有hữu 人nhân 法pháp 兩lưỡng 體thể 一nhất 時thời 並tịnh 有hữu 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 若nhược 無vô 人nhân 法pháp 兩lưỡng 體thể 即tức 無vô 人nhân 法pháp 論luận 何hà 一nhất 時thời 耶da 。 故cố 知tri 有hữu 人nhân 法pháp 兩lưỡng 體thể 論luận 一nhất 時thời 並tịnh 有hữu 也dã 。 是thị 以dĩ 外ngoại 人nhân 不bất 解giải 經kinh 意ý 。 論luận 主chủ 深thâm 識thức 經kinh 意ý 。 若nhược 因nhân 緣duyên 一nhất 時thời 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 即tức 人nhân 法pháp 皆giai 空không 也dã 。 問vấn 人nhân 法pháp 一nhất 時thời 是thị 誰thùy 義nghĩa 耶da 。 答đáp 成thành 論luận 師sư 無vô 明minh 初sơ 念niệm 人nhân 法pháp 一nhất 時thời 。 又hựu 莊trang 嚴nghiêm 云vân 色sắc 識thức 一nhất 時thời 成thành 人nhân 。 並tịnh 入nhập 此thử 門môn 所sở 破phá 。 偈kệ 上thượng 半bán 牒điệp 而nhi 非phi 。 下hạ 半bán 作tác 無vô 待đãi 難nan 以dĩ 釋thích 。 並tịnh 易dị 見kiến 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 破phá 一nhất 時thời 有hữu 三tam 過quá 。 一nhất 不bất 相tương 因nhân 過quá 。 不bất 相tương 因nhân 者giả 有hữu 人nhân 法pháp 兩lưỡng 體thể 並tịnh 起khởi 即tức 破phá 因nhân 緣duyên 。 若nhược 破phá 因nhân 緣duyên 即tức 破phá 世thế 諦đế 。 及cập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 復phục 破phá 中trung 道đạo 。 如như 是thị 世thế 出xuất 世thế 一nhất 切thiết 皆giai 破phá 。 此thử 是thị 大đại 過quá 也dã 。 二nhị 明minh 以dĩ 不bất 相tương 因nhân 即tức 有hữu 常thường 過quá 。 三tam 者giả 以dĩ 常thường 故cố 無vô 解giải 脫thoát 過quá 。 煩phiền 惱não 常thường 即tức 無vô 有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 。 人nhân 常thường 即tức 無vô 無vô 餘dư 解giải 脫thoát 。 又hựu 常thường 是thị 染nhiễm 人nhân 亦diệc 無vô 有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 今kim 當đương 以dĩ 一nhất 異dị 法pháp 破phá 下hạ 。 第đệ 三tam 兩lưỡng 偈kệ 一nhất 異dị 門môn 破phá 。 上thượng 前tiền 後hậu 一nhất 時thời 並tịnh 是thị 一nhất 異dị 。 今kim 欲dục 相tương 對đối 更cánh 作tác 一nhất 異dị 破phá 耳nhĩ 。 又hựu 今kim 作tác 一nhất 異dị 通thông 破phá 前tiền 後hậu 一nhất 時thời 。 又hựu 上thượng 三tam 門môn 直trực 責trách 人nhân 無vô 起khởi 染nhiễm 之chi 功công 染nhiễm 無vô 染nhiễm 人nhân 之chi 用dụng 。 今kim 即tức 破phá 無vô 人nhân 法pháp 之chi 體thể 。 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 俱câu 無vô 人nhân 法pháp 之chi 體thể 。 云vân 何hà 有hữu 相tướng 染nhiễm 用dụng 耶da 。 又hựu 前tiền 三tam 門môn 就tựu 人nhân 法pháp 前tiền 後hậu 竪thụ 破phá 。 今kim 就tựu 一nhất 異dị 橫hoạnh/hoành 破phá 。 就tựu 兩lưỡng 偈kệ 為vi 二nhị 。 前tiền 偈kệ 奪đoạt 一nhất 異dị 後hậu 偈kệ 縱túng/tung 一nhất 異dị 。 又hựu 前tiền 是thị 章chương 門môn 。 後hậu 偈kệ 解giải 釋thích 。 又hựu 初sơ 直trực 明minh 不bất 合hợp 。 後hậu 出xuất 合hợp 過quá 。 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 牒điệp 人nhân 法pháp 體thể 一nhất 。 一nhất 法pháp 云vân 何hà 合hợp 。 此thử 破phá 人nhân 法pháp 之chi 用dụng 。 人nhân 法pháp 既ký 一nhất 。 即tức 無vô 異dị 染nhiễm 之chi 人nhân 起khởi 染nhiễm 故cố 。 人nhân 不bất 與dữ 染nhiễm 合hợp 。 無vô 異dị 人nhân 之chi 染nhiễm 以dĩ 染nhiễm 於ư 人nhân 故cố 。 染nhiễm 不bất 與dữ 人nhân 合hợp 。 下hạ 半bán 牒điệp 人nhân 法pháp 體thể 異dị 。 即tức 二nhị 體thể 各các 成thành 不bất 須tu 合hợp 也dã 。 問vấn 一nhất 異dị 是thị 誰thùy 義nghĩa 。 答đáp 莊trang 嚴nghiêm 云vân 。 有hữu 假giả 人nhân 體thể 異dị 實thật 法pháp 體thể 。 是thị 人nhân 染nhiễm 異dị 義nghĩa 開khai 善thiện 云vân 。 別biệt 有hữu 人nhân 用dụng 異dị 實thật 用dụng 。 亦diệc 是thị 異dị 義nghĩa 。 數số 義nghĩa 無vô 別biệt 有hữu 人nhân 。 但đãn 有hữu 人nhân 名danh 起khởi 於ư 五ngũ 陰ấm 上thượng 即tức 是thị 一nhất 義nghĩa 。 又hựu 假giả 有hữu 即tức 實thật 義nghĩa 。 假giả 有hữu 異dị 實thật 義nghĩa 具cụ 通thông 一nhất 異dị 。 問vấn 若nhược 人nhân 法pháp 悉tất 有hữu 別biệt 體thể 用dụng 。 即tức 人nhân 法pháp 並tịnh 應ưng 是thị 實thật 。 若nhược 一nhất 假giả 一nhất 實thật 即tức 一nhất 有hữu 體thể 一nhất 無vô 體thể 。 次thứ 問vấn 開khai 善thiện 。 若nhược 假giả 無vô 體thể 而nhi 有hữu 用dụng 。 用dụng 本bổn 附phụ 體thể 無vô 體thể 何hà 所sở 附phụ 。 若nhược 假giả 用dụng 附phụ 實thật 體thể 隨tùy 體thể 相tướng 有hữu 實thật 用dụng 。 而nhi 假giả 無vô 用dụng 。 又hựu 假giả 用dụng 附phụ 實thật 體thể 亦diệc 應ưng 實thật 體thể 附phụ 假giả 用dụng 。 若nhược 互hỗ 相tương 附phụ 則tắc 應ưng 互hỗ 假giả 互hỗ 實thật 也dã 。 又hựu 若nhược 假giả 用dụng 異dị 實thật 用dụng 。 以dĩ 實thật 為vi 假giả 體thể 者giả 。 亦diệc 應ưng 香hương 用dụng 異dị 色sắc 用dụng 以dĩ 色sắc 為vi 香hương 體thể 。 若nhược 色sắc 不bất 成thành 香hương 非phi 色sắc 為vi 香hương 體thể 者giả 。 色sắc 不bất 成thành 香hương 可khả 言ngôn 其kỳ 異dị 。 實thật 既ký 成thành 假giả 應ưng 不bất 得đắc 異dị 。 若nhược 一nhất 有hữu 合hợp 者giả 。 第đệ 二nhị 偈kệ 縱túng/tung 一nhất 異dị 也dã 。 上thượng 半bán 縱túng/tung 一nhất 有hữu 合hợp 。 下hạ 半bán 縱túng/tung 異dị 有hữu 合hợp 。 上thượng 偈kệ 明minh 一nhất 法pháp 無vô 合hợp 。 故cố 是thị 奪đoạt 。 今kim 許hứa 一nhất 有hữu 合hợp 以dĩ 顯hiển 其kỳ 過quá 。 故cố 是thị 縱túng/tung 關quan 。 離ly 伴bạn 應ưng 有hữu 合hợp 者giả 。 正chánh 難nạn/nan 一nhất 合hợp 也dã 。 伴bạn 有hữu 親thân 疎sơ 人nhân 為vi 染nhiễm 伴bạn 。 染nhiễm 為vi 人nhân 伴bạn 。 此thử 親thân 伴bạn 也dã 。 因nhân 六lục 根căn 六lục 塵trần 而nhi 起khởi 貪tham 。 此thử 是thị 疎sơ 伴bạn 。 又hựu 依y 毘tỳ 曇đàm 諸chư 心tâm 相tương 依y 共cộng 起khởi 。 亦diệc 是thị 伴bạn 。 人nhân 染nhiễm 若nhược 一nhất 而nhi 言ngôn 合hợp 者giả 。 則tắc 唯duy 是thị 人nhân 無vô 有hữu 染nhiễm 伴bạn 。 此thử 應ưng 有hữu 合hợp 。 不bất 爾nhĩ 則tắc 唯duy 是thị 染nhiễm 無vô 有hữu 人nhân 伴bạn 。 此thử 亦diệc 應ưng 合hợp 也dã 。 不bất 爾nhĩ 則tắc 非phi 是thị 人nhân 亦diệc 非phi 是thị 染nhiễm 。 直trực 名danh 一nhất 物vật 都đô 無vô 人nhân 染nhiễm 二nhị 伴bạn 。 此thử 應ưng 有hữu 合hợp 也dã 。 下hạ 半bán 破phá 異dị 有hữu 合hợp 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 過quá 一nhất 者giả 既ký 異dị 染nhiễm 而nhi 人nhân 自tự 有hữu 體thể 。 不bất 須tu 染nhiễm 伴bạn 異dị 人nhân 有hữu 染nhiễm 自tự 體thể 。 染nhiễm 不bất 須tu 人nhân 伴bạn 。 二nhị 者giả 近cận 異dị 相tướng 須tu 而nhi 遂toại 合hợp 者giả 。 東đông 西tây 遠viễn 異dị 亦diệc 應ưng 合hợp 也dã 。 問vấn 一nhất 異dị 俱câu 稱xưng 離ly 伴bạn 有hữu 何hà 異dị 耶da 。 答đáp 一nhất 明minh 離ly 伴bạn 此thử 是thị 獨độc 合hợp 。 以dĩ 無vô 伴bạn 故cố 言ngôn 其kỳ 離ly 。 異dị 明minh 離ly 伴bạn 。 此thử 是thị 各các 合hợp 。 有hữu 伴bạn 而nhi 合hợp 離ly 伴bạn 各các 自tự 合hợp 。 有hữu 二nhị 伴bạn 而nhi 相tương 離ly 也dã 。 又hựu 一nhất 既ký 無vô 伴bạn 應ưng 與dữ 空không 合hợp 。 而nhi 空không 不bất 可khả 合hợp 也dã 。 人nhân 與dữ 染nhiễm 異dị 遂toại 與dữ 染nhiễm 合hợp 。 人nhân 與dữ 柱trụ 異dị 應ưng 與dữ 柱trụ 合hợp 。 又hựu 一nhất 則tắc 無vô 伴bạn 異dị 則tắc 非phi 伴bạn 。 猶do 如như 瓶bình 衣y 。 瓶bình 非phi 衣y 伴bạn 以dĩ 伴bạn 是thị 伴bạn 類loại 義nghĩa 故cố 。 又hựu 問vấn 一nhất 物vật 可khả 得đắc 相tương 離ly 不phủ 。 若nhược 不bất 可khả 相tương 離ly 豈khởi 得đắc 相tương/tướng 成thành 合hợp 也dã 。 又hựu 若nhược 一nhất 有hữu 合hợp 者giả 亦diệc 應ưng 一nhất 法pháp 有hữu 伴bạn 。 而nhi 一nhất 法pháp 無vô 伴bạn 則tắc 一nhất 法pháp 無vô 合hợp 。 常thường 解giải 。 四tứ 微vi 成thành 柱trụ 凡phàm 有hữu 二nhị 說thuyết 。 或hoặc 言ngôn 有hữu 間gian 。 謂vị 色sắc 處xứ 無vô 香hương 故cố 也dã 。 復phục 言ngôn 無vô 間gian 。 謂vị 色sắc 處xứ 有hữu 香hương 。 今kim 問vấn 若nhược 言ngôn 有hữu 間gian 則tắc 色sắc 處xứ 無vô 香hương 。 云vân 何hà 共cộng 合hợp 。 以dĩ 各các 二nhị 處xứ 故cố 。 若nhược 言ngôn 無vô 間gian 則tắc 色sắc 處xứ 有hữu 香hương 。 便tiện 是thị 一nhất 物vật 。 云vân 何hà 言ngôn 異dị 而nhi 共cộng 合hợp 耶da 。 又hựu 人nhân 法pháp 二nhị 名danh 。 得đắc 是thị 一nhất 者giả 善thiện 惡ác 亦diệc 二nhị 名danh 。 色sắc 心tâm 二nhị 名danh 。 亦diệc 應ưng 一nhất 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 餘dư 因nhân 緣duyên 者giả 。 人nhân 是thị 染nhiễm 餘dư 染nhiễm 是thị 人nhân 餘dư 。 又hựu 假giả 內nội 根căn 外ngoại 塵trần 故cố 生sanh 於ư 染nhiễm 。 此thử 亦diệc 是thị 餘dư 因nhân 緣duyên 也dã 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 破phá 者giả 。 既ký 異dị 染nhiễm 自tự 有hữu 人nhân 體thể 。 則tắc 不bất 須tu 根căn 塵trần 因nhân 緣duyên 生sanh 染nhiễm 成thành 人nhân 體thể 也dã 。 問vấn 曰viết 一nhất 不bất 合hợp 可khả 爾nhĩ 者giả 。 此thử 生sanh 下hạ 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 破phá 異dị 。 衛vệ 世thế 四tứ 合hợp 知tri 生sanh 。 是thị 異dị 合hợp 義nghĩa 。 又hựu 外ngoại 道đạo 染nhiễm 是thị 無vô 常thường 人nhân 是thị 常thường 而nhi 共cộng 合hợp 。 求cầu 那na 諦đế 中trung 義nghĩa 正chánh 爾nhĩ 也dã 。 又hựu 成thành 論luận 師sư 云vân 。 境cảnh 無vô 淺thiển 深thâm 生sanh 滅diệt 。 智trí 自tự 有hữu 淺thiển 深thâm 生sanh 滅diệt 。 故cố 智trí 會hội 於ư 境cảnh 。 亦diệc 是thị 異dị 合hợp 義nghĩa 。 數số 人nhân 根căn 塵trần 異dị 而nhi 共cộng 合hợp 。 成thành 實thật 云vân 。 人nhân 是thị 假giả 染nhiễm 為vi 實thật 。 是thị 故cố 合hợp 。 亦diệc 是thị 異dị 合hợp 。 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 。 問vấn 為vi 二nhị 。 一nhất 領lãnh 上thượng 。 次thứ 舉cử 眼nhãn 見kiến 異dị 合hợp 者giả 。 舌thiệt 立lập 已dĩ 窮cùng 。 故cố 舉cử 眼nhãn 救cứu 也dã 。 答đáp 中trung 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 縱túng/tung 異dị 有hữu 合hợp 。 合hợp 則tắc 無vô 用dụng 。 後hậu 偈kệ 明minh 無vô 用dụng 故cố 無vô 合hợp 。 即tức 是thị 奪đoạt 異dị 合hợp 也dã 。 就tựu 前tiền 有hữu 二nhị 。 上thượng 半bán 牒điệp 而nhi 責trách 。 何hà 事sự 者giả 。 若nhược 染nhiễm 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 須tu 人nhân 起khởi 染nhiễm 。 則tắc 人nhân 有hữu 起khởi 染nhiễm 之chi 事sự 。 人nhân 不bất 能năng 自tự 成thành 。 須tu 染nhiễm 成thành 人nhân 染nhiễm 有hữu 成thành 人nhân 之chi 事sự 。 今kim 染nhiễm 既ký 自tự 有hữu 不bất 須tu 人nhân 起khởi 故cố 人nhân 無vô 起khởi 染nhiễm 之chi 事sự 。 人nhân 亦diệc 自tự 有hữu 不bất 須tu 染nhiễm 成thành 。 故cố 染nhiễm 無vô 成thành 人nhân 之chi 事sự 。 又hựu 人nhân 染nhiễm 異dị 義nghĩa 已dĩ 成thành 。 何hà 事sự 須tu 合hợp 。 此thử 是thị 直trực 責trách 之chi 辭từ 耳nhĩ 。 下hạ 半bán 釋thích 成thành 也dã 。 又hựu 異dị 則tắc 水thủy 火hỏa 何hà 相tương/tướng 預dự 事sự 。 若nhược 染nhiễm 及cập 染nhiễm 者giả 下hạ 此thử 第đệ 二nhị 奪đoạt 異dị 合hợp 也dã 。 上thượng 半bán 牒điệp 異dị 。 下hạ 半bán 破phá 合hợp 易dị 見kiến 也dã 。 異dị 相tướng 無vô 有hữu 成thành 下hạ 。 第đệ 五ngũ 兩lưỡng 偈kệ 呵ha 責trách 破phá 。 此thử 兩lưỡng 偈kệ 可khả 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 從tùng 品phẩm 初sơ 長trường/trưởng 行hành 竟cánh 於ư 品phẩm 末mạt 而nhi 釋thích 之chi 。 外ngoại 人nhân 品phẩm 初sơ 長trường/trưởng 行hành 知tri 人nhân 法pháp 異dị 為vi 無vô 成thành 。 立lập 人nhân 法pháp 相tướng 依y 為vi 欲dục 合hợp 。 品phẩm 初sơ 五ngũ 偈kệ 破phá 為vi 竟cánh 無vô 成thành 。 眼nhãn 見kiến 異dị 法pháp 合hợp 為vi 而nhi 復phục 說thuyết 異dị 相tướng 。 二nhị 者giả 直trực 依y 偈kệ 文văn 次thứ 第đệ 釋thích 者giả 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 序tự 其kỳ 失thất 宗tông 。 次thứ 偈kệ 呵ha 責trách 其kỳ 欲dục 合hợp 。 異dị 相tướng 無vô 有hữu 成thành 者giả 。 牒điệp 品phẩm 初sơ 二nhị 偈kệ 也dã 。 以dĩ 二nhị 偈kệ 責trách 法pháp 人nhân 前tiền 後hậu 相tương/tướng 不bất 成thành 故cố 也dã 。 是thị 故cố 汝nhữ 欲dục 合hợp 者giả 序tự 外ngoại 人nhân 捨xả 前tiền 後hậu 而nhi 立lập 一nhất 時thời 也dã 。 合hợp 相tương/tướng 竟cánh 無vô 成thành 者giả 。 序tự 破phá 一nhất 時thời 一nhất 偈kệ 并tinh 一nhất 異dị 兩lưỡng 偈kệ 。 覓mịch 合hợp 不bất 成thành 故cố 云vân 合hợp 相tương/tướng 竟cánh 無vô 成thành 。 此thử 三tam 都đô 是thị 責trách 合hợp 相tương/tướng 不bất 成thành 也dã 。 而nhi 復phục 說thuyết 異dị 相tướng 者giả 。 序tự 外ngoại 人nhân 偏thiên 引dẫn 眼nhãn 見kiến 異dị 相tướng 合hợp 也dã 。 異dị 相tướng 不bất 成thành 故cố 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 偈kệ 呵ha 之chi 也dã 。 偈kệ 呵ha 最tối 後hậu 立lập 異dị 有hữu 合hợp 。 又hựu 惑hoặc 者giả 多đa 計kế 異dị 合hợp 故cố 偏thiên 呵ha 之chi 。 此thử 偈kệ 上thượng 半bán 牒điệp 二nhị 無vô 。 下hạ 半bán 呵ha 二nhị 有hữu 。 二nhị 無vô 者giả 一nhất 者giả 無vô 異dị 也dã 。 凡phàm 論luận 有hữu 異dị 不bất 出xuất 前tiền 後hậu 一nhất 時thời 及cập 上thượng 離ly 伴bạn 等đẳng 異dị 。 上thượng 已dĩ 明minh 無vô 此thử 等đẳng 異dị 故cố 言ngôn 異dị 相tướng 不bất 成thành 也dã 。 合hợp 相tương/tướng 則tắc 不bất 成thành 者giả 。 次thứ 牒điệp 無vô 合hợp 也dã 。 從tùng 品phẩm 初sơ 來lai 求cầu 先tiên 後hậu 一nhất 時thời 及cập 一nhất 異dị 等đẳng 。 一nhất 切thiết 合hợp 義nghĩa 不bất 得đắc 也dã 。 於ư 何hà 異dị 相tướng 中trung 下hạ 。 此thử 呵ha 二nhị 有hữu 也dã 。 初sơ 句cú 呵ha 無vô 異dị 計kế 異dị 。 夫phu 論luận 有hữu 異dị 不bất 出xuất 先tiên 後hậu 一nhất 時thời 及cập 一nhất 異dị 中trung 異dị 。 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 何hà 物vật 異dị 耶da 。 上thượng 來lai 諸chư 門môn 責trách 心tâm 不bất 見kiến 有hữu 合hợp 。 今kim 責trách 眼nhãn 即tức 眼nhãn 。 不bất 能năng 見kiến 也dã 。 既ký 覓mịch 異dị 不bất 得đắc 故cố 云vân 於ư 何hà 異dị 相tướng 中trung 。 而nhi 欲dục 說thuyết 合hợp 相tương 次thứ 句cú 呵ha 其kỳ 無vô 合hợp 計kế 合hợp 。 如như 是thị 染nhiễm 染nhiễm 者giả 下hạ 。 第đệ 六lục 類loại 破phá 諸chư 法pháp 。 上thượng 半bán 牒điệp 前tiền 。 下hạ 半bán 類loại 法pháp 。 又hựu 上thượng 半bán 牒điệp 竪thụ 破phá 五ngũ 句cú 。 下hạ 半bán 橫hoạnh/hoành 例lệ 萬vạn 法pháp 。 上thượng 來lai 破phá 其kỳ 合hợp 義nghĩa 不bất 成thành 。 恐khủng 畏úy 謂vị 不bất 合hợp 應ưng 有hữu 人nhân 法pháp 。 故cố 復phục 破phá 其kỳ 不bất 合hợp 也dã 。 又hựu 初sơ 兩lưỡng 偈kệ 明minh 人nhân 法pháp 前tiền 後hậu 義nghĩa 。 即tức 是thị 不bất 合hợp 。 從tùng 一nhất 時thời 已dĩ 下hạ 竟cánh 品phẩm 是thị 破phá 合hợp 義nghĩa 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 非phi 前tiền 非phi 後hậu 者giả 。 品phẩm 初sơ 二nhị 偈kệ 也dã 。 非phi 合hợp 非phi 散tán 者giả 。 從tùng 一nhất 時thời 偈kệ 及cập 一nhất 異dị 也dã 。

三Tam 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 七thất

有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 從tùng 因nhân 緣duyên 竟cánh 於ư 染nhiễm 染nhiễm 者giả 明minh 無vô 所sở 相tương/tướng 法pháp 。 今kim 此thử 一nhất 品phẩm 明minh 無vô 能năng 相tương/tướng 。 以dĩ 能năng 相tương/tướng 所sở 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 有hữu 為vi 空không 。 有hữu 為vi 空không 故cố 無vô 為vi 亦diệc 空không 。 為vi 無vô 為vi 空không 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 令linh 因nhân 此thử 實thật 相tướng 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 品phẩm 也dã 。 問vấn 正chánh 得đắc 何hà 解giải 脫thoát 耶da 。 答đáp 既ký 明minh 畢tất 竟cánh 空không 即tức 是thị 佛Phật 行hạnh 處xứ 。 故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 畢tất 竟cánh 空không 是thị 佛Phật 所sở 行hành 。 而nhi 此thử 論luận 正chánh 明minh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 並tịnh 令linh 成thành 佛Phật 。 但đãn 畢tất 竟cánh 空không 觀quán 未vị 明minh 故cố 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 序tự 云vân 於ư 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 道Đạo 場Tràng 之chi 照chiếu 朗lãng 然nhiên 懸huyền 解giải 矣hĩ 。 二nhị 者giả 就tựu 薩tát 婆bà 多đa 義nghĩa 明minh 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 色sắc 法pháp 。 二nhị 者giả 心tâm 法pháp 。 三tam 者giả 非phi 色sắc 非phi 心tâm 法pháp 。 因nhân 緣duyên 已dĩ 來lai 破phá 色sắc 。 染nhiễm 者giả 破phá 心tâm 。 今kim 破phá 三tam 相tương/tướng 。 破phá 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 三tam 聚tụ 名danh 有hữu 為vi 。 滅diệt 此thử 三tam 名danh 無vô 為vi 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 此thử 是thị 法pháp 體thể 。 有hữu 法pháp 體thể 故cố 有hữu 名danh 字tự 。 法pháp 體thể 既ký 無vô 則tắc 名danh 亦diệc 不bất 立lập 。 故cố 名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 。 物vật 無vô 應ưng 名danh 之chi 實thật 。 名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 。 則tắc 非phi 名danh 物vật 無vô 應ưng 名danh 之chi 實thật 。 即tức 非phi 物vật 非phi 名danh 。 非phi 物vật 名danh 物vật 安an 在tại 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 目mục 之chi 。 強cường/cưỡng 稱xưng 實thật 相tướng 。 因nhân 實thật 相tướng 生sanh 實thật 觀quán 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 還hoàn 如như 實thật 說thuyết 。 故cố 有hữu 正chánh 觀quán 論luận 三tam 名danh 也dã 。 三tam 者giả 上thượng 來lai 六lục 情tình 五ngũ 陰ấm 名danh 為vi 別biệt 法pháp 。 三tam 相tương 通thông 遷thiên 情tình 陰ấm 稱xưng 為vi 通thông 法pháp 。 上thượng 求cầu 別biệt 法pháp 無vô 從tùng 。 今kim 明minh 通thông 相tương/tướng 非phi 有hữu 。 通thông 別biệt 既ký 無vô 即tức 諸chư 法pháp 。 皆giai 畢tất 竟cánh 空không 。 所sở 以dĩ 明minh 畢tất 竟cánh 空không 者giả 。 此thử 是thị 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 即tức 是thị 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 而nhi 有hữu 三tam 相tương/tướng 不bất 同đồng 者giả 。 此thử 是thị 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。 隨tùy 凡phàm 夫phu 故cố 說thuyết 耳nhĩ 。 即tức 是thị 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 三tam 世thế 十thập 方phương 佛Phật 唯duy 有hữu 示thị 真chân 實thật 開khai 方phương 便tiện 。 龍long 樹thụ 正chánh 申thân 此thử 二nhị 意ý 。 所sở 以dĩ 明minh 此thử 二nhị 者giả 。 即tức 令linh 識thức 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 故cố 得đắc 成thành 佛Phật 也dã 。 三tam 相tương/tướng 一nhất 品phẩm 既ký 明minh 實thật 權quyền 二nhị 事sự 。 二nhị 十thập 七thất 品phẩm 及cập 三tam 論luận 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 今kim 品phẩm 一nhất 周chu 觀quán 行hành 既ký 竟cánh 。 故cố 寄ký 此thử 品phẩm 論luận 耳nhĩ 。 四tứ 者giả 依y 三tam 解giải 脫thoát 門môn 來lai 者giả 。 六lục 種chủng 破phá 身thân 相tướng 。 染nhiễm 染nhiễm 者giả 品phẩm 破phá 心tâm 相tương/tướng 。 此thử 二nhị 破phá 於ư 所sở 相tương/tướng 。 今kim 一nhất 品phẩm 次thứ 破phá 能năng 相tương/tướng 。 即tức 眾chúng 相tướng 都đô 寂tịch 。 又hựu 六lục 種chủng 破phá 空không 相tướng 。 染nhiễm 品phẩm 及cập 三tam 相tương/tướng 品phẩm 破phá 於ư 有hữu 相tương/tướng 。 破phá 空không 有hữu 二nhị 相tương/tướng 即tức 一nhất 切thiết 相tương/tướng 空không 。 五ngũ 者giả 因Nhân 緣Duyên 。 品phẩm 就tựu 四tứ 緣duyên 。 求cầu 生sanh 不bất 得đắc 。 釋thích 八bát 不bất 無vô 生sanh 。 今kim 此thử 品phẩm 觀quán 三tam 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 為vi 成thành 無vô 生sanh 。 所sở 以dĩ 始thỉ 終chung 皆giai 明minh 無vô 生sanh 者giả 。 為vi 欲dục 顯hiển 七thất 品phẩm 是thị 一nhất 周chu 大Đại 乘Thừa 觀quán 行hành 已dĩ 竟cánh 。 都đô 為vi 顯hiển 無vô 生sanh 故cố 也dã 。 六lục 者giả 言ngôn 次thứ 相tương 接tiếp 從tùng 染nhiễm 者giả 品phẩm 生sanh 者giả 。 染nhiễm 品phẩm 明minh 無vô 世thế 間gian 之chi 因nhân 。 外ngoại 云vân 三tam 相tương/tướng 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 因nhân 。 今kim 既ký 有hữu 三tam 相tương/tướng 即tức 有hữu 萬vạn 化hóa 之chi 果quả 。 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 也dã 。 問vấn 云vân 何hà 為vi 三tam 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 離ly 法pháp 體thể 外ngoại 別biệt 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 故cố 法pháp 體thể 通thông 於ư 三tam 聚tụ 。 而nhi 三tam 相tương/tướng 但đãn 是thị 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 屬thuộc 行hành 陰ấm 攝nhiếp 。 成thành 實thật 僧Tăng 祇kỳ 等đẳng 云vân 。 離ly 法pháp 體thể 外ngoại 無vô 別biệt 有hữu 相tương/tướng 。 即tức 法pháp 起khởi 為vi 生sanh 法pháp 停đình 為vi 住trụ 。 法pháp 謝tạ 稱xưng 滅diệt 也dã 。 問vấn 三tam 相tương/tướng 為vi 是thị 有hữu 為vi 為vi 是thị 無vô 為vi 。 答đáp 數số 論luận 同đồng 云vân 。 三tam 相tương/tướng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 毘tỳ 婆bà 闍xà 提đề 云vân 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 體thể 不bất 自tự 固cố 。 何hà 能năng 相tương/tướng 他tha 。 遂toại 能năng 相tương/tướng 他tha 。 當đương 知tri 三tam 相tương/tướng 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 能năng 生sanh 萬vạn 化hóa 。 次thứ 曇đàm 摩ma 崛quật 云vân 。 生sanh 住trụ 二nhị 相tương/tướng 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 滅diệt 相tương/tướng 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 故cố 三tam 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 為vi 亦diệc 無vô 為vi 也dã 。 問vấn 三tam 相tương/tướng 為vi 一nhất 時thời 為vi 前tiền 後hậu 。 答đáp 譬thí 喻dụ 部bộ 云vân 。 前tiền 生sanh 次thứ 住trụ 後hậu 滅diệt 。 故cố 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 。 成thành 實thật 論luận 文văn 云vân 。 三tam 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 在tại 現hiện 在tại 。 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 即tức 時thời 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 死tử 。 觀quán 此thử 經Kinh 論luận 是thị 一nhất 時thời 有hữu 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 云vân 。 體thể 即tức 同đồng 時thời 用dụng 有hữu 前tiền 後hậu 。 如như 三tam 相tương/tướng 與dữ 法pháp 必tất 俱câu 。 法pháp 在tại 未vị 來lai 相tương/tướng 亦diệc 未vị 來lai 。 法pháp 起khởi 現hiện 在tại 相tương/tướng 亦diệc 現hiện 在tại 。 法pháp 謝tạ 過quá 去khứ 相tương/tướng 亦diệc 同đồng 謝tạ 。 故cố 有hữu 為vi 法pháp 必tất 與dữ 相tương/tướng 共cộng 俱câu 。 故cố 言ngôn 體thể 同đồng 時thời 而nhi 生sanh 用dụng 之chi 時thời 未vị 有hữu 住trụ 用dụng 。 住trụ 用dụng 之chi 時thời 生sanh 用dụng 已dĩ 廢phế 。 故cố 用dụng 前tiền 後hậu 也dã 。 問vấn 三tam 相tương/tướng 為vi 是thị 時thời 名danh 為vi 是thị 法pháp 稱xưng 。 答đáp 諸chư 部bộ 並tịnh 計kế 三tam 相tương/tướng 是thị 法pháp 。 但đãn 開khai 善thiện 言ngôn 。 三tam 相tương/tướng 既ký 能năng 生sanh 法pháp 是thị 時thời 名danh 也dã 。 小tiểu 莊trang 嚴nghiêm 榮vinh 法Pháp 師sư 云vân 。 三tam 相tương/tướng 是thị 法pháp 體thể 名danh 。 而nhi 時thời 無vô 別biệt 體thể 。 莊trang 嚴nghiêm 云vân 三tam 相tương/tướng 非phi 法pháp 非phi 時thời 。 是thị 時thời 中trung 精tinh 義nghĩa 。 問vấn 三tam 相tương/tướng 為vi 當đương 體thể 受thọ 名danh 。 為vi 從tùng 用dụng 為vi 目mục 。 答đáp 一nhất 云vân 三tam 相tương/tướng 能năng 生sanh 。 法pháp 體thể 是thị 所sở 生sanh 。 從tùng 所sở 生sanh 作tác 名danh 也dã 。 次thứ 云vân 從tùng 用dụng 受thọ 名danh 以dĩ 。 有hữu 能năng 生sanh 他tha 之chi 用dụng 故cố 名danh 生sanh 也dã 。 婆bà 沙sa 問vấn 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 並tịnh 應ưng 有hữu 死tử 屍thi 現hiện 。 答đáp 若nhược 根căn 法pháp 滅diệt 非phi 根căn 法pháp 生sanh 。 即tức 有hữu 死tử 屍thi 現hiện 。 今kim 根căn 法pháp 滅diệt 還hoàn 根căn 法pháp 生sanh 故cố 尸thi 不bất 現hiện 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 持trì 故cố 尸thi 不bất 現hiện 。 問vấn 何hà 故cố 破phá 三tam 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 者giả 執chấp 三tam 相tương/tướng 者giả 。 多đa 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。 唯duy 得đắc 生sanh 空không 不bất 得đắc 法Pháp 空không 。 謂vị 決quyết 定định 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 今kim 令linh 其kỳ 信tín 諸chư 法pháp 空không 故cố 破phá 三tam 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 復phục 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 如như 成thành 實thật 等đẳng 亦diệc 得đắc 法Pháp 空không 。 但đãn 不bất 知tri 三tam 相tương/tướng 本bổn 性tánh 空không 。 今kim 令linh 其kỳ 信tín 三tam 相tương/tướng 。 本bổn 性tánh 自tự 空không 。 故cố 破phá 三tam 相tương/tướng 也dã 。 三tam 者giả 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 作tác 三tam 相tương/tướng 義nghĩa 互hỗ 相tương 破phá 斥xích 。 義nghĩa 自tự 不bất 成thành 。 今kim 顯hiển 其kỳ 不bất 成thành 之chi 相tướng 。 是thị 故cố 云vân 破phá 耳nhĩ 。 其kỳ 還hoàn 是thị 立lập 相tương/tướng 者giả 自tự 破phá 。 非phi 論luận 主chủ 破phá 也dã 。 如như 執chấp 無vô 別biệt 體thể 者giả 。 破phá 有hữu 別biệt 體thể 。 執chấp 有hữu 別biệt 體thể 者giả 破phá 無vô 別biệt 體thể 。 四tứ 者giả 有hữu 所sở 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 名danh 半bán 字tự 教giáo 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 佛Phật 說thuyết 生sanh 滅diệt 令linh 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 不bất 著trước 中trung 道đạo 。 名danh 為vi 滿mãn 字tự 。 而nhi 有hữu 所sở 得đắc 人nhân 雖tuy 破phá 於ư 常thường 而nhi 著trước 三tam 相tương/tướng 無vô 常thường 。 故cố 是thị 半bán 字tự 。 如như 呵ha 迦ca 旃chiên 延diên 云vân 。 無vô 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 行hành 。 說thuyết 實thật 相tướng 法Pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 佛Phật 說thuyết 無vô 常thường 為vi 破phá 於ư 常thường 。 亦diệc 捨xả 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 故cố 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 也dã 。 問vấn 佛Phật 說thuyết 無vô 常thường 破phá 常thường 。 復phục 捨xả 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 今kim 何hà 故cố 偏thiên 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 也dã 。 答đáp 迦ca 旃chiên 延diên 已dĩ 知tri 無vô 有hữu 於ư 常thường 。 而nhi 未vị 達đạt 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 今kim 欲dục 令linh 其kỳ 進tiến 捨xả 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 也dã 。 智Trí 度Độ 論luận 與dữ 此thử 意ý 同đồng 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 方phương 便tiện 破phá 常thường 而nhi 著trước 無vô 常thường 。 若nhược 有hữu 方phương 便tiện 。 即tức 破phá 常thường 不bất 著trước 無vô 常thường 。 龍long 樹thụ 破phá 外ngoại 人nhân 如như 淨tịnh 名danh 呵ha 旃chiên 延diên 不bất 異dị 。 又hựu 諸chư 部bộ 有hữu 二nhị 種chủng 失thất 。 一nhất 得đắc 語ngữ 不bất 得đắc 意ý 。 二nhị 語ngữ 意ý 俱câu 失thất 。 得đắc 語ngữ 不bất 得đắc 意ý 者giả 。 佛Phật 說thuyết 三tam 相tương/tướng 令linh 捨xả 常thường 不bất 著trước 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 亦diệc 常thường 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 非phi 常thường 。 心tâm 無vô 依y 止chỉ 即tức 便tiện 得đắc 道Đạo 。 而nhi 諸chư 部bộ 但đãn 知tri 捨xả 常thường 不bất 能năng 捨xả 無vô 常thường 。 故cố 失thất 佛Phật 意ý 。 二nhị 者giả 語ngữ 意ý 俱câu 失thất 。 非phi 但đãn 不bất 能năng 兩lưỡng 捨xả 。 於ư 三tam 相tương/tướng 中trung 種chủng 種chủng 推thôi 斥xích 更cánh 起khởi 愛ái 見kiến 。 增tăng 長trưởng 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 失thất 也dã 。 論luận 主chủ 今kim 直trực 觀quán 三tam 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 相tương/tướng 既ký 去khứ 不bất 三tam 亦diệc 去khứ 。 乃nãi 至chí 此thử 去khứ 無vô 所sở 去khứ 。 即tức 便tiện 得đắc 道Đạo 。 離ly 上thượng 二nhị 失thất 故cố 破phá 三tam 相tương/tướng 也dã 。 問vấn 佛Phật 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 悉tất 依y 二nhị 諦đế 。 論luận 主chủ 隨tùy 佛Phật 學học 亦diệc 依y 二nhị 諦đế 。 今kim 就tựu 何hà 諦đế 明minh 無vô 三tam 相tương/tướng 。 答đáp 若nhược 就tựu 二nhị 諦đế 門môn 即tức 破phá 二nhị 種chủng 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 破phá 性tánh 實thật 三Tam 明Minh 世thế 諦đế 中trung 道đạo 。 二nhị 破phá 假giả 三Tam 明Minh 真Chân 諦Đế 中trung 道đạo 也dã 。 品phẩm 二nhị 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 立lập 。 次thứ 偈kệ 破phá 。 就tựu 立lập 中trung 通thông 是thị 一nhất 切thiết 部bộ 義nghĩa 。 以dĩ 諸chư 部bộ 同đồng 計kế 有hữu 為vi 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 但đãn 解giải 三tam 相tương/tướng 自tự 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 初sơ 標tiêu 體thể 。 生sanh 住trụ 滅diệt 下hạ 列liệt 名danh 。 萬vạn 物vật 下hạ 出xuất 用dụng 。 是thị 故cố 下hạ 由do 三tam 相tương/tướng 故cố 有hữu 諸chư 法pháp 也dã 。 答đáp 曰viết 下hạ 第đệ 二nhị 三tam 十thập 五ngũ 偈kệ 破phá 。 大đại 開khai 為vi 二nhị 。 初sơ 三tam 十thập 四tứ 偈kệ 破phá 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 次thứ 一nhất 偈kệ 破phá 無vô 三tam 相tương/tướng 。 即tức 顯hiển 三tam 相tương/tướng 不bất 可khả 定định 有hữu 。 不bất 可khả 定định 無vô 名danh 世thế 諦đế 中trung 道đạo 也dã 。 又hựu 初sơ 是thị 破phá 病bệnh 次thứ 是thị 申thân 經kinh 。 此thử 既ký 一nhất 周chu 觀quán 行hành 已dĩ 竟cánh 。 寄ký 此thử 品phẩm 略lược 示thị 破phá 申thân 之chi 大đại 旨chỉ 也dã 。 又hựu 初sơ 是thị 法pháp 說thuyết 門môn 破phá 。 次thứ 譬thí 喻dụ 門môn 破phá 。 總tổng 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 破phá 不bất 出xuất 法pháp 喻dụ 。 又hựu 初sơ 破phá 三tam 相tương/tướng 體thể 。 次thứ 破phá 三tam 相tương/tướng 名danh 。 令linh 名danh 體thể 都đô 寂tịch 。 初sơ 段đoạn 又hựu 二nhị 。 第đệ 一nhất 正chánh 破phá 三tam 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 段đoạn 次thứ 破phá 法pháp 體thể 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 前tiền 總tổng 破phá 三tam 相tương/tướng 。 次thứ 別biệt 破phá 。 總tổng 別biệt 各các 三tam 。 總tổng 中trung 三tam 者giả 初sơ 為vi 無vô 為vi 門môn 破phá 。 次thứ 聚tụ 散tán 門môn 破phá 。 三tam 窮cùng 無vô 窮cùng 門môn 破phá 。 若nhược 直trực 立lập 三tam 相tương/tướng 即tức 以dĩ 六lục 門môn 責trách 之chi 。 若nhược 諸chư 部bộ 有hữu 此thử 六lục 計kế 者giả 。 三tam 偈kệ 即tức 破phá 此thử 六lục 人nhân 也dã 。 三tam 相tương/tướng 無vô 決quyết 定định 者giả 。 一nhất 意ý 云vân 。 佛Phật 破phá 常thường 病bệnh 故cố 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 常thường 病bệnh 既ký 捨xả 三tam 亦diệc 不bất 留lưu 。 故cố 三tam 非phi 決quyết 定định 。 二nhị 者giả 依y 下hạ 偈kệ 明minh 此thử 三tam 相tương/tướng 。 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 汝nhữ 不bất 應ưng 言ngôn 決quyết 定định 有hữu 三tam 。 三tam 者giả 由do 所sở 相tương/tướng 故cố 有hữu 能năng 相tương/tướng 。 即tức 能năng 不bất 自tự 能năng 故cố 無vô 能năng 。 所sở 以dĩ 無vô 定định 。 四tứ 者giả 三tam 相tương/tướng 互hỗ 相tương 因nhân 待đãi 。 即tức 知tri 無vô 自tự 性tánh 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 五ngũ 如như 下hạ 為vi 無vô 為vi 聚tụ 散tán 等đẳng 門môn 。 求cầu 之chi 不bất 得đắc 。 故cố 無vô 定định 也dã 。 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 就tựu 有hữu 為vi 中trung 。 求cầu 生sanh 不bất 得đắc 。 下hạ 半bán 就tựu 無vô 為vi 中trung 。 求cầu 生sanh 不bất 得đắc 。 即tức 畢tất 竟cánh 無vô 生sanh 。 故cố 為vi 無vô 為vi 空không 後hậu 明minh 畢tất 竟cánh 空không 。 又hựu 上thượng 半bán 破phá 生sanh 是thị 有hữu 為vi 。 此thử 破phá 毘tỳ 曇đàm 成thành 實thật 及cập 曇đàm 摩ma 崛quật 部bộ 義nghĩa 。 下hạ 半bán 破phá 生sanh 是thị 無vô 為vi 。 破phá 毘tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề 義nghĩa 也dã 。 生sanh 是thị 有hữu 為vi 即tức 有hữu 二nhị 失thất 。 一nhất 者giả 法pháp 體thể 是thị 有hữu 為vi 。 既ký 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 生sanh 是thị 有hữu 為vi 。 亦diệc 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 即tức 三tam 中trung 之chi 一nhất 復phục 更cánh 具cụ 三tam 。 是thị 即tức 無vô 窮cùng 。 二nhị 者giả 生sanh 具cụ 三tam 相tương/tướng 即tức 自tự 相tương 違vi 。 相tương 違vi 即tức 都đô 無vô 三tam 也dã 。 下hạ 半bán 破phá 生sanh 是thị 無vô 為vi 有hữu 三tam 失thất 。 一nhất 者giả 無vô 相tướng 破phá 有hữu 為vi 。 有hữu 差sai 別biệt 可khả 得đắc 具cụ 三tam 。 無vô 為vi 無vô 差sai 別biệt 即tức 無vô 有hữu 三tam 既ký 無vô 有hữu 三tam 。 用dụng 何hà 物vật 作tác 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 彼bỉ 計kế 無vô 為vi 有hữu 別biệt 體thể 能năng 為vi 有hữu 為vi 作tác 相tương/tướng 。 今kim 明minh 止chỉ 生sanh 故cố 名danh 無vô 生sanh 。 如như 瓶bình 破phá 名danh 無vô 瓶bình 。 無vô 有hữu 別biệt 物vật 。 為vi 他tha 作tác 相tương/tướng 。 三tam 者giả 非phi 相tướng 破phá 無vô 為vi 法pháp 。 自tự 可khả 為vi 無vô 為vi 作tác 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 為vi 有hữu 為vi 作tác 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 為vi 為vi 有hữu 為vi 作tác 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 應ưng 為vi 無vô 為vi 作tác 相tương/tướng 。 又hựu 無vô 為vi 為vi 有hữu 為vi 作tác 相tương/tướng 。 如như 馬mã 為vi 牛ngưu 作tác 相tương/tướng 水thủy 為vi 火hỏa 作tác 相tương/tướng 。 此thử 墮đọa 非phi 相tướng 過quá 也dã 。 又hựu 上thượng 半bán 明minh 生sanh 是thị 有hữu 為vi 得đắc 有hữu 為vi 而nhi 墮đọa 無vô 窮cùng 及cập 相tương 違vi 。 下hạ 半bán 明minh 生sanh 是thị 無vô 為vi 免miễn 無vô 窮cùng 及cập 相tương 違vi 而nhi 招chiêu 前tiền 三tam 失thất 。 故cố 進tiến 退thoái 墮đọa 負phụ 厝thố 情tình 無vô 地địa 。 第đệ 二nhị 聚tụ 散tán 破phá 來lai 者giả 。 亦diệc 得đắc 通thông 破phá 為vi 無vô 為vi 。 汝nhữ 言ngôn 三tam 相tương/tướng 是thị 無vô 為vi 者giả 。 為vi 聚tụ 為vi 散tán 。 若nhược 無vô 為vi 不bất 可khả 聚tụ 散tán 。 亦diệc 無vô 為vi 不bất 可khả 生sanh 滅diệt 。 若nhược 別biệt 義nghĩa 者giả 從tùng 此thử 竟cánh 品phẩm 但đãn 破phá 有hữu 為vi 不bất 破phá 無vô 為vi 。 以dĩ 計kế 有hữu 為vi 者giả 多đa 是thị 小Tiểu 乘Thừa 根căn 本bổn 義nghĩa 。 又hựu 符phù 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 。 又hựu 盛thịnh 行hành 天Thiên 竺Trúc 也dã 。 又hựu 論luận 破phá 二nhị 種chủng 人nhân 。 一nhất 不bất 曾tằng 學học 問vấn 。 但đãn 知tri 自tự 身thân 。 有hữu 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 外ngoại 物vật 生sanh 住trụ 變biến 壞hoại 。 於ư 此thử 內nội 外ngoại 起khởi 貪tham 嗔sân 癡si 。 故cố 造tạo 三tam 有hữu 業nghiệp 。 受thọ 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 論luận 主chủ 直trực 為vi 此thử 說thuyết 無vô 三tam 相tương/tướng 。 汝nhữ 言ngôn 有hữu 三tam 相tương/tướng 者giả 。 為vi 是thị 有hữu 為vi 為vi 是thị 無vô 為vi 。 乃nãi 至chí 聚tụ 之chi 與dữ 散tán 。 以dĩ 一nhất 切thiết 門môn 求cầu 無vô 從tùng 。 即tức 知tri 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 皆giai 畢tất 竟cánh 空không 。 其kỳ 人nhân 即tức 便tiện 。 見kiến 實thật 相tướng 生sanh 正chánh 觀quán 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 是thị 淨tịnh 器khí 人nhân 。 翻phiên 易dị 悟ngộ 也dã 。 二nhị 者giả 為vi 內nội 外ngoại 學học 理lý 之chi 人nhân 種chủng 種chủng 推thôi 斥xích 求cầu 並tịnh 無vô 從tùng 。 以dĩ 學học 問vấn 之chi 流lưu 執chấp 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 不bất 知tri 無vô 三tam 說thuyết 三tam 。 亦diệc 不bất 知tri 說thuyết 三tam 為vi 明minh 無vô 三tam 。 故cố 不bất 得đắc 二nhị 智trí 。 不bất 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 論luận 主chủ 憐lân 愍mẫn 諸chư 部bộ 求cầu 三tam 無vô 從tùng 。 而nhi 說thuyết 有hữu 三tam 者giả 此thử 是thị 無vô 三tam 說thuyết 三tam 。 說thuyết 三tam 意ý 在tại 無vô 三tam 。 即tức 生sanh 二nhị 智trí 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 三tam 世thế 十thập 方phương 佛Phật 出xuất 世thế 大đại 意ý 如như 此thử 。 四tứ 依y 出xuất 世thế 大đại 意ý 亦diệc 然nhiên 。 以dĩ 是thị 故cố 開khai 諸chư 門môn 破phá 三tam 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 執chấp 有hữu 三tam 相tương/tướng 多đa 是thị 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 聞văn 說thuyết 三tam 作tác 三tam 解giải 。 今kim 破phá 三Tam 明Minh 三tam 相tương/tướng 無vô 。 三tam 相tương/tướng 無vô 故cố 有hữu 為vi 無vô 。 有hữu 為vi 無vô 故cố 無vô 為vi 亦diệc 無vô 。 即tức 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 是thị 佛Phật 行hạnh 處xứ 。 令linh 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 悟ngộ 三tam 相tương/tướng 畢tất 竟cánh 空không 得đắc 實thật 智trí 。 即tức 知tri 佛Phật 昔tích 於ư 小Tiểu 乘Thừa 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 是thị 方phương 便tiện 得đắc 權quyền 智trí 。 具cụ 解giải 開khai 方phương 便tiện 顯hiển 真chân 實thật 也dã 。 又hựu 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 昔tích 說thuyết 五ngũ 眾chúng 是thị 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 。 今kim 說thuyết 五ngũ 眾chúng 是thị 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 分phần/phân 。 則tắc 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 經kinh 中trung 直trực 唱xướng 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 而nhi 利lợi 根căn 者giả 即tức 悟ngộ 學học 。 大Đại 乘Thừa 人nhân 鈍độn 根căn 者giả 未vị 了liễu 。 今kim 廣quảng 釋thích 之chi 。 求cầu 三tam 相tương/tướng 有hữu 為vi 不bất 得đắc 非phi 無vô 常thường 。 無vô 為vi 亦diệc 無vô 故cố 非phi 常thường 。 令linh 始thỉ 行hành 菩Bồ 薩Tát 悟ngộ 解giải 大Đại 乘Thừa 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 識thức 中trung 道đạo 發phát 生sanh 正chánh 觀quán 。 是thị 故cố 破phá 三tam 相tương/tướng 。

中Trung 觀Quán 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 本bổn )#

中Trung 觀Quán 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 末mạt )#

釋thích 吉cát 藏tạng 撰soạn

三tam 相tương/tướng 品phẩm 之chi 餘dư

問vấn 今kim 聚tụ 散tán 門môn 求cầu 三tam 相tương/tướng 不bất 得đắc 。 佛Phật 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 為vi 說thuyết 聚tụ 為vi 說thuyết 散tán 。 答đáp 昔tích 羅la 什thập 未vị 度độ 。 未vị 有hữu 正chánh 人nhân 之chi 與dữ 正Chánh 法Pháp 。 羅la 什thập 至chí 關quan 人nhân 法pháp 既ký 來lai 。 諸chư 方phương 勝thắng 人nhân 一nhất 時thời 雲vân 聚tụ 。 匡khuông 山sơn 遠viễn 法Pháp 師sư 不bất 來lai 。 遣khiển 使sứ 問vấn 羅la 什thập 三tam 相tương/tướng 聚tụ 散tán 等đẳng 義nghĩa 。 羅la 什thập 答đáp 云vân 。 佛Phật 直trực 說thuyết 內nội 身thân 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 外ngoại 物vật 萎nuy 黃hoàng 彫điêu 落lạc 亦diệc 非phi 恆hằng 有hữu 。 令linh 人nhân 不bất 起khởi 常thường 見kiến 厭yếm 世thế 修tu 道Đạo 耳nhĩ 。 實thật 不bất 說thuyết 一nhất 時thời 異dị 時thời 。 異dị 時thời 一nhất 時thời 此thử 是thị 旃chiên 延diên 等đẳng 意ý 。 云vân 何hà 將tương 所sở 破phá 義nghĩa 來lai 見kiến 問vấn 耶da 。 今kim 更cánh 責trách 此thử 言ngôn 。 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 三tam 重trọng/trùng 明minh 四tứ 相tương/tướng 。 初sơ 直trực 說thuyết 四tứ 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 次thứ 明minh 即tức 時thời 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 淨tịnh 名danh 亦diệc 云vân 。 即tức 時thời 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 此thử 是thị 佛Phật 說thuyết 。 四tứ 相tương/tướng 一nhất 時thời 。 云vân 何hà 羅la 什thập 。 言ngôn 非phi 佛Phật 說thuyết 。 答đáp 佛Phật 經Kinh 明minh 即tức 時thời 生sanh 住trụ 滅diệt 者giả 。 亦diệc 不bất 立lập 四tứ 相tương/tướng 一nhất 時thời 並tịnh 起khởi 。 但đãn 為vi 破phá 眾chúng 生sanh 保bảo 常thường 心tâm 耳nhĩ 。 眾chúng 生sanh 若nhược 聞văn 。 一nhất 念niệm 暫tạm 住trụ 。 即tức 一nhất 念niệm 之chi 常thường 。 即tức 計kế 常thường 心tâm 不bất 盡tận 。 今kim 明minh 無vô 一nhất 念niệm 住trụ 即tức 計kế 常thường 心tâm 盡tận 。 是thị 故cố 明minh 即tức 時thời 生sanh 滅diệt 耳nhĩ 。 佛Phật 意ý 既ký 明minh 無vô 有hữu 常thường 寧ninh 有hữu 無vô 常thường 耶da 。 即tức 令linh 悟ngộ 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 二nhị 見kiến 永vĩnh 息tức 也dã 。 又hựu 既ký 明minh 無vô 一nhất 念niệm 住trụ 即tức 是thị 說thuyết 無vô 生sanh 義nghĩa 。 夫phu 論luận 有hữu 一nhất 念niệm 住trụ 即tức 有hữu 物vật 。 既ký 無vô 一nhất 念niệm 住trụ 即tức 無vô 物vật 。 無vô 物vật 即tức 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 即tức 佛Phật 一nhất 言ngôn 之chi 中trung 常thường 無vô 常thường 並tịnh 破phá 。 上thượng 根căn 者giả 聞văn 便tiện 得đắc 道Đạo 。 不bất 達đạt 者giả 便tiện 謂vị 四tứ 相tương/tướng 一nhất 時thời 。 是thị 故cố 為vi 論luận 主chủ 破phá 。 又hựu 論luận 主chủ 破phá 即tức 是thị 申thân 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 之chi 言ngôn 。 令linh 諸chư 部bộ 解giải 佛Phật 經Kinh 意ý 也dã 。 上thượng 半bán 牒điệp 而nhi 總tổng 非phi 。 下hạ 半bán 作tác 難nạn/nan 釋thích 也dã 。 破phá 聚tụ 正chánh 破phá 薩tát 婆bà 多đa 義nghĩa 。 以dĩ 有hữu 為vi 必tất 三tam 相tương 扶phù 共cộng 起khởi 故cố 也dã 。 破phá 散tán 破phá 譬thí 喻dụ 部bộ 三tam 剎sát 那na 立lập 三tam 相tương/tướng 義nghĩa 也dã 。 又hựu 此thử 一nhất 偈kệ 並tịnh 破phá 毘tỳ 曇đàm 。 毘tỳ 曇đàm 師sư 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 體thể 同đồng 時thời 用dụng 前tiền 後hậu 。 用dụng 前tiền 後hậu 是thị 散tán 。 體thể 同đồng 時thời 是thị 聚tụ 。 二nhị 云vân 體thể 用dụng 同đồng 時thời 。 但đãn 當đương 生sanh 用dụng 時thời 生sanh 用dụng 即tức 強cường/cưỡng 。 餘dư 相tương/tướng 用dụng 弱nhược 耳nhĩ 。 故cố 此thử 偈kệ 具cụ 破phá 之chi 也dã 。 云vân 何hà 於ư 一nhất 處xứ 釋thích 上thượng 散tán 義nghĩa 。 一nhất 處xứ 者giả 一nhất 所sở 相tương/tướng 法pháp 處xứ 。 不bất 得đắc 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 生sanh 也dã 。 若nhược 所sở 相tương/tướng 法pháp 處xứ 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 生sanh 者giả 。 即tức 有hữu 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 過quá 。 如như 一nhất 念niệm 法pháp 。 若nhược 有hữu 生sanh 時thời 未vị 有hữu 滅diệt 用dụng 。 生sanh 用dụng 若nhược 廢phế 即tức 一nhất 念niệm 法pháp 便tiện 廢phế 。 當đương 知tri 此thử 一nhất 念niệm 法pháp 但đãn 有hữu 於ư 生sanh 。 遂toại 不bất 經kinh 於ư 住trụ 滅diệt 。 故cố 此thử 一nhất 念niệm 法pháp 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 。 然nhiên 有hữu 為vi 法pháp 必tất 備bị 三tam 相tương/tướng 。 而nhi 今kim 不bất 備bị 故cố 非phi 有hữu 為vi 。 又hựu 前tiền 念niệm 法pháp 體thể 與dữ 生sanh 俱câu 廢phế 。 後hậu 念niệm 滅diệt 起khởi 便tiện 無vô 所sở 滅diệt 。 既ký 無vô 所sở 滅diệt 之chi 法pháp 云vân 何hà 有hữu 能năng 滅diệt 之chi 相tướng 耶da 。 又hựu 正chánh 意ý 是thị 破phá 其kỳ 三tam 相tương/tướng 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 義nghĩa 。 當đương 一nhất 剎sát 那na 唯duy 有hữu 生sanh 。 即tức 此thử 生sanh 相tương/tướng 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 。 然nhiên 有hữu 為vi 法pháp 無vô 有hữu 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 。 汝nhữ 生sanh 是thị 有hữu 為vi 云vân 何hà 不bất 備bị 三tam 耶da 。 若nhược 三tam 相tương/tướng 一nhất 時thời 。 此thử 即tức 相tương 違vi 。 俱câu 無vô 三tam 也dã 。 又hựu 若nhược 體thể 同đồng 時thời 起khởi 得đắc 相tương 扶phù 之chi 義nghĩa 而nhi 墮đọa 相tương 違vi 。 若nhược 前tiền 後hậu 生sanh 乃nãi 免miễn 相tương 違vi 而nhi 招chiêu 法pháp 體thể 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 之chi 失thất 。 亦diệc 進tiến 退thoái 墮đọa 負phụ 。 問vấn 數số 論luận 師sư 云vân 。 體thể 同đồng 時thời 故cố 勉miễn 不bất 備bị 三tam 相tương/tướng 用dụng 前tiền 後hậu 故cố 離ly 相tương 違vi 失thất 。 具cụ 此thử 二nhị 門môn 乃nãi 成thành 彼bỉ 義nghĩa 。 云vân 何hà 破phá 耶da 。 今kim 問vấn 體thể 同đồng 時thời 為vi 有hữu 三tam 相tương/tướng 起khởi 為vi 未vị 起khởi 耶da 。 若nhược 其kỳ 已dĩ 起khởi 即tức 應ưng 已dĩ 違vi 。 若nhược 未vị 相tương 違vi 即tức 應ưng 未vị 起khởi 。 若nhược 言ngôn 體thể 起khởi 而nhi 用dụng 未vị 起khởi 。 亦diệc 應ưng 體thể 違vi 而nhi 用dụng 未vị 違vi 。 又hựu 問vấn 體thể 起khởi 時thời 為vi 來lai 現hiện 在tại 。 為vì 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 若nhược 來lai 現hiện 在tại 即tức 是thị 有hữu 用dụng 。 何hà 名danh 為vi 體thể 。 若nhược 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 即tức 生sanh 是thị 現hiện 在tại 。 滅diệt 是thị 未vị 來lai 。 何hà 名danh 同đồng 時thời 。 又hựu 問vấn 既ký 一nhất 剎sát 那na 時thời 。 云vân 何hà 有hữu 體thể 起khởi 而nhi 用dụng 未vị 起khởi 。 此thử 乃nãi 是thị 三tam 剎sát 那na 。 何hà 名danh 為vi 一nhất 。 彼bỉ 答đáp 云vân 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 有hữu 三tam 分phần/phân 。 初sơ 分phân 為vi 生sanh 。 次thứ 分phân 為vi 住trụ 。 後hậu 分phân 為vi 滅diệt 。 故cố 得đắc 為vi 三tam 相tương/tướng 。 問vấn 剎sát 那na 初sơ 名danh 生sanh 者giả 。 初sơ 有hữu 中trung 後hậu 。 為vi 未vị 有hữu 耶da 。 若nhược 初sơ 未vị 有hữu 中trung 後hậu 即tức 生sanh 時thời 。 無vô 住trụ 無vô 滅diệt 。 云vân 何hà 言ngôn 三tam 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 現hiện 在tại 耶da 。 若nhược 皆giai 現hiện 即tức 皆giai 初sơ 。 若nhược 不bất 皆giai 初sơ 即tức 不bất 現hiện 。 又hựu 無vô 住trụ 滅diệt 即tức 無vô 中trung 後hậu 。 無vô 中trung 後hậu 即tức 無vô 初sơ 。 又hựu 若nhược 初sơ 是thị 生sanh 而nhi 中trung 後hậu 非phi 生sanh 亦diệc 應ưng 初sơ 有hữu 。 而nhi 中trung 後hậu 非phi 有hữu 。 又hựu 三tam 相tương/tướng 無vô 異dị 時thời 何hà 故cố 生sanh 前tiền 滅diệt 後hậu 。 不bất 云vân 滅diệt 前tiền 生sanh 後hậu 。 又hựu 汝nhữ 滅diệt 相tương/tướng 已dĩ 能năng 扶phù 生sanh 。 即tức 應ưng 已dĩ 能năng 滅diệt 生sanh 。 未vị 能năng 滅diệt 即tức 未vị 能năng 扶phù 也dã 。 又hựu 能năng 滅diệt 生sanh 方phương 有hữu 滅diệt 。 未vị 能năng 滅diệt 生sanh 即tức 無vô 有hữu 滅diệt 。 如như 十thập 二nhị 門môn 論luận 云vân 。 若nhược 能năng 識thức 即tức 有hữu 識thức 。 不bất 能năng 識thức 即tức 無vô 識thức 。 能năng 熱nhiệt 故cố 有hữu 火hỏa 。 不bất 能năng 熱nhiệt 即tức 無vô 火hỏa 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 一nhất 處xứ 。 云vân 何hà 於ư 一nhất 處xứ 。 或hoặc 有hữu 有hữu 相tương/tướng 或hoặc 有hữu 無vô 相tướng 。 問vấn 譬thí 喻dụ 部bộ 立lập 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 不bất 避tị 此thử 責trách 。 何hà 以dĩ 過quá 之chi 。 答đáp 偈kệ 中trung 已dĩ 顯hiển 一nhất 意ý 竟cánh 。 然nhiên 薩tát 婆bà 多đa 立lập 三tam 相tương/tướng 盛thịnh 行hành 天Thiên 竺Trúc 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 評bình 而nhi 用dụng 之chi 。 所sở 以dĩ 立lập 一nhất 時thời 者giả 。 彼bỉ 云vân 有hữu 為vi 無vô 獨độc 起khởi 必tất 須tu 相tương 扶phù 。 故cố 雜tạp 心tâm 云vân 。 至chí 竟cánh 無vô 能năng 生sanh 。 用dụng 離ly 等đẳng 侶lữ 故cố 。 又hựu 與dữ 佛Phật 經Kinh 多đa 相tương 應ứng 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 汝nhữ 今kim 即tức 時thời 。 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 死tử 。 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 又hựu 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 時thời 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 成thành 實thật 亦diệc 云vân 。 三tam 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 在tại 現hiện 在tại 。 即tức 知tri 三tam 相tương/tướng 是thị 同đồng 時thời 義nghĩa 。 今kim 借tá 同đồng 時thời 破phá 其kỳ 前tiền 後hậu 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 三tam 相tương/tướng 前tiền 後hậu 者giả 。 即tức 生sanh 時thời 無vô 有hữu 住trụ 滅diệt 。 何hà 得đắc 經kinh 言ngôn 生sanh 時thời 即tức 有hữu 住trụ 滅diệt 耶da 。 以dĩ 違vi 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 即tức 是thị 破phá 也dã 。 又hựu 前tiền 後hậu 者giả 云vân 何hà 得đắc 相tương 扶phù 起khởi 耶da 。 第đệ 三tam 偈kệ 窮cùng 無vô 窮cùng 破phá 者giả 。 三tam 句cú 作tác 無vô 窮cùng 破phá 。 一nhất 句cú 作tác 有hữu 窮cùng 。 法pháp 體thể 是thị 有hữu 為vi 既ký 必tất 備bị 三tam 相tương/tướng 者giả 。 三tam 相tương/tướng 是thị 有hữu 為vi 亦diệc 應ưng 復phục 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 如như 是thị 無vô 窮cùng 。 無vô 窮cùng 即tức 破phá 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 以dĩ 不bất 見kiến 其kỳ 始thỉ 既ký 破phá 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 即tức 具cụ 破phá 世thế 出xuất 世thế 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 若nhược 三tam 相tương/tướng 無vô 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 乃nãi 免miễn 無vô 窮cùng 。 而nhi 墮đọa 非phi 有hữu 為vi 過quá 。 以dĩ 法pháp 體thể 無vô 三tam 相tương/tướng 。 法pháp 體thể 是thị 無vô 為vi 。 三tam 相tương/tướng 不bất 備bị 三tam 。 即tức 三tam 相tương/tướng 非phi 有hữu 為vi 。 故cố 為vi 即tức 無vô 窮cùng 。 窮cùng 即tức 無vô 為vi 進tiến 退thoái 無vô 答đáp 矣hĩ 。 問vấn 此thử 是thị 何hà 無vô 窮cùng 。 答đáp 是thị 逆nghịch 推thôi 無vô 窮cùng 。 法pháp 體thể 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 由do 生sanh 相tương/tướng 而nhi 起khởi 。 生sanh 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 復phục 更cánh 由do 生sanh 起khởi 。 若nhược 最tối 後hậu 能năng 自tự 起khởi 亦diệc 法pháp 體thể 能năng 自tự 起khởi 。 舊cựu 舉cử 病bệnh 人nhân 喻dụ 。 初sơ 病bệnh 人nhân 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 須tu 第đệ 二nhị 病bệnh 人nhân 扶phù 起khởi 。 第đệ 二nhị 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 須tu 第đệ 三tam 扶phù 起khởi 。 故cố 無vô 窮cùng 。 若nhược 最tối 後hậu 病bệnh 人nhân 能năng 自tự 起khởi 。 即tức 最tối 初sơ 亦diệc 能năng 自tự 起khởi 也dã 。 開khai 善thiện 立lập 無vô 窮cùng 義nghĩa 。 莊trang 嚴nghiêm 立lập 有hữu 窮cùng 義nghĩa 。 俱câu 弊tệ 此thử 一nhất 偈kệ 。 開khai 善thiện 云vân 。 以dĩ 十thập 方phương 折chiết 一nhất 塵trần 。 十thập 方phương 中trung 一nhất 。 復phục 有hữu 十thập 方phương 。 如như 是thị 折chiết 之chi 不bất 窮cùng 。 以dĩ 剎sát 那na 折chiết 一nhất 念niệm 。 剎sát 那na 中trung 復phục 有hữu 剎sát 那na 。 是thị 亦diệc 折chiết 無vô 窮cùng 。 即tức 破phá 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 以dĩ 佛Phật 不bất 見kiến 其kỳ 邊biên 底để 故cố 也dã 。 莊trang 嚴nghiêm 云vân 。 折chiết 之chi 即tức 盡tận 窮cùng 至chí 隣lân 虛hư 色sắc 。

時thời 窮cùng 至chí 剎sát 那na 。 今kim 明minh 此thử 是thị 與dữ 論luận 主chủ 語ngữ 違vi 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 若nhược 有hữu 十thập 方phương 。 分phần/phân 即tức 不bất 名danh 極cực 微vi 。 若nhược 無vô 十thập 方phương 分phần/phân 即tức 不bất 名danh 為vi 色sắc 。 云vân 何hà 無vô 十thập 方phương 有hữu 隣lân 虛hư 色sắc 耶da 。 問vấn 成thành 實thật 師sư 窮cùng 無vô 窮cùng 。 既ký 爾nhĩ 責trách 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 內nội 外ngoại 並tịnh 無vô 通thông 矣hĩ 。 問vấn 曰viết 下hạ 別biệt 破phá 三tam 相tương/tướng 。 即tức 三tam 。 破phá 生sanh 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 破phá 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 破phá 薩tát 婆bà 多đa 。 次thứ 破phá 不bất 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 破phá 僧Tăng 祇kỳ 成thành 實thật 。 三tam 雜tạp 破phá 五ngũ 百bách 部bộ 異dị 計kế 。 上thượng 三tam 門môn 遍biến 破phá 眾chúng 師sư 。 今kim 三tam 門môn 亦diệc 遍biến 窮cùng 一nhất 切thiết 。 具cụ 此thử 三tam 門môn 即tức 無vô 生sanh 不bất 破phá 。 所sở 以dĩ 前tiền 破phá 展triển 轉chuyển 生sanh 者giả 。 雖tuy 有hữu 五ngũ 百bách 部bộ 而nhi 五ngũ 部bộ 盛thịnh 行hành 。 五ngũ 部bộ 之chi 中trung 薩tát 婆bà 多đa 偏thiên 復phục 興hưng 世thế 。 又hựu 正chánh 障chướng 無vô 生sanh 。 又hựu 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 多đa 有hữu 此thử 說thuyết 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 生sanh 不bất 自tự 生sanh 。 賴lại 生sanh 故cố 生sanh 。 故cố 先tiên 破phá 之chi 也dã 。

就tựu 文văn 為vi 四tứ 。 初sơ 立lập 次thứ 破phá 。 三tam 救cứu 四tứ 破phá 救cứu 。 此thử 立lập 通thông 救cứu 上thượng 六lục 關quan 。 別biệt 正chánh 勉miễn 窮cùng 無vô 窮cùng 二nhị 難nạn/nan 。 長trường/trưởng 行hành 與dữ 偈kệ 合hợp 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 牒điệp 論luận 主chủ 無vô 窮cùng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 下hạ 第đệ 二nhị 總tổng 非phi 。 三tam 相tương/tướng 雖tuy 是thị 有hữu 為vi 下hạ 第đệ 三tam 正chánh 立lập 二nhị 義nghĩa 釋thích 非phi 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 標tiêu 二nhị 義nghĩa 。 次thứ 偈kệ 與dữ 長trường/trưởng 行hành 釋thích 二nhị 義nghĩa 。 三tam 長trường/trưởng 行hành 末mạt 結kết 二nhị 義nghĩa 。 今kim 先tiên 標tiêu 二nhị 義nghĩa 。 雖tuy 是thị 有hữu 為vi 通thông 第đệ 二nhị 無vô 為vi 難nạn/nan 。 而nhi 非phi 無vô 窮cùng 通thông 無vô 窮cùng 難nạn/nan 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 第đệ 二nhị 偈kệ 立lập 釋thích 二nhị 義nghĩa 。 偈kệ 略lược 釋thích 。 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 釋thích 。 上thượng 半bán 立lập 小tiểu 生sanh 大đại 。 通thông 無vô 為vi 難nạn/nan 。 小tiểu 不bất 生sanh 大đại 即tức 大đại 墮đọa 無vô 為vi 。 以dĩ 小tiểu 生sanh 大đại 故cố 大đại 是thị 有hữu 為vi 。 下hạ 半bán 立lập 大đại 生sanh 小tiểu 通thông 無vô 窮cùng 難nạn/nan 。 小tiểu 更cánh 須tu 小tiểu 可khả 是thị 無vô 窮cùng 。 以dĩ 大đại 還hoàn 生sanh 小tiểu 故cố 不bất 墮đọa 無vô 窮cùng 。 問vấn 外ngoại 人nhân 何hà 故cố 作tác 此thử 立lập 耶da 。 答đáp 彼bỉ 立lập 因nhân 緣duyên 不bất 自tự 生sanh 義nghĩa 。 大đại 不bất 自tự 生sanh 由do 小tiểu 故cố 生sanh 。 小tiểu 不bất 自tự 生sanh 由do 大đại 故cố 生sanh 。 故cố 是thị 四tứ 緣duyên 中trung 因nhân 緣duyên 門môn 。 六lục 因nhân 中trung 是thị 共cộng 有hữu 因nhân 也dã 。 問vấn 偈kệ 本bổn 何hà 故cố 云vân 生sanh 生sanh 之chi 所sở 生sanh 。 所sở 生sanh 因nhân 何hà 生sanh 耶da 。 答đáp 生sanh 生sanh 是thị 大đại 生sanh 家gia 所sở 生sanh 。 故cố 云vân 生sanh 生sanh 之chi 所sở 生sanh 也dã 。 此thử 解giải 好hảo/hiếu 。 又hựu 生sanh 生sanh 是thị 能năng 生sanh 也dã 。 之chi 所sở 生sanh 者giả 此thử 明minh 小tiểu 生sanh 之chi 用dụng 。 能năng 有hữu 所sở 生sanh 故cố 名danh 為vi 用dụng 。 如như 手thủ 能năng 有hữu 作tác 用dụng 也dã 。 生sanh 於ư 彼bỉ 本bổn 生sanh 正chánh 明minh 用dụng 也dã 。 第đệ 二nhị 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 釋thích 。 今kim 且thả 大đại 明minh 彼bỉ 宗tông 。 法pháp 體thể 與dữ 相tương/tướng 皆giai 具cụ 四tứ 相tương/tướng 。 皆giai 具cụ 四tứ 相tương/tướng 故cố 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 法pháp 體thể 為vi 大đại 。 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 故cố 具cụ 四tứ 相tương/tướng 。 大đại 生sanh 具cụ 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 為vi 小tiểu 生sanh 生sanh 之chi 故cố 是thị 生sanh 相tương/tướng 。 餘dư 三tam 大đại 相tương/tướng 所sở 遷thiên 故cố 具cụ 四tứ 相tương/tướng 。 小tiểu 生sanh 具cụ 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 為vi 大đại 生sanh 所sở 生sanh 故cố 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 餘dư 三tam 大đại 相tương/tướng 所sở 遷thiên 故cố 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 法pháp 體thể 具cụ 四tứ 與dữ 能năng 相tương/tướng 具cụ 四tứ 義nghĩa 即tức 不bất 同đồng 。 問vấn 能năng 相tương/tướng 與dữ 法pháp 體thể 何hà 故cố 有hữu 四tứ 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 法pháp 體thể 是thị 有hữu 為vi 。 有hữu 可khả 生sanh 性tánh 故cố 生sanh 能năng 生sanh 之chi 。 乃nãi 至chí 有hữu 滅diệt 性tánh 故cố 滅diệt 能năng 滅diệt 之chi 。 所sở 以dĩ 具cụ 四tứ 相tương/tướng 。 以dĩ 此thử 四tứ 印ấn 於ư 法pháp 體thể 故cố 名danh 為vi 相tương/tướng 。 無vô 為vi 體thể 無vô 起khởi 滅diệt 故cố 無vô 此thử 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 稱xưng 無vô 為vi 也dã 。 大đại 生sanh 亦diệc 是thị 有hữu 為vi 。 有hữu 可khả 生sanh 性tánh 小tiểu 生sanh 生sanh 之chi 。 乃nãi 至chí 有hữu 滅diệt 性tánh 大đại 滅diệt 滅diệt 之chi 。 小tiểu 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 皆giai 具cụ 四tứ 相tương/tướng 也dã 。 問vấn 八bát 相tương/tướng 與dữ 法pháp 體thể 何hà 故cố 一nhất 剎sát 那na 同đồng 時thời 起khởi 耶da 。 答đáp 法pháp 體thể 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 須tu 大đại 生sanh 生sanh 之chi 故cố 法pháp 得đắc 起khởi 。 此thử 大đại 生sanh 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 須tu 小tiểu 生sanh 生sanh 故cố 大đại 得đắc 起khởi 。 小tiểu 復phục 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 須tu 大đại 生sanh 生sanh 之chi 故cố 小tiểu 即tức 起khởi 。 大đại 生sanh 生sanh 法pháp 體thể 。 而nhi 法pháp 體thể 中trung 有hữu 住trụ 異dị 滅diệt 性tánh 。 法pháp 體thể 既ký 起khởi 三tam 大đại 相tương/tướng 即tức 起khởi 。 三tam 大đại 相tương/tướng 復phục 有hữu 住trụ 異dị 滅diệt 性tánh 。 須tu 三tam 相tương/tướng 相tương/tướng 之chi 。 三tam 小tiểu 復phục 須tu 三tam 大đại 相tương/tướng 相tương/tướng 之chi 。 大đại 相tương/tướng 既ký 起khởi 小tiểu 復phục 起khởi 。 故cố 一nhất 時thời 九cửu 法pháp 共cộng 起khởi 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 小tiểu 生sanh 大đại 生sanh 。 答đáp 以dĩ 大đại 生sanh 能năng 生sanh 六lục 法pháp 故cố 名danh 為vi 大đại 。 小tiểu 生sanh 但đãn 能năng 生sanh 大đại 生sanh 一nhất 法pháp 故cố 名danh 小tiểu 也dã 。 問vấn 小tiểu 生sanh 能năng 生sanh 大đại 生sanh 既ký 名danh 生sanh 生sanh 。 大đại 生sanh 亦diệc 能năng 生sanh 小tiểu 生sanh 何hà 故cố 不bất 名danh 生sanh 生sanh 。 答đáp 小tiểu 生sanh 但đãn 能năng 生sanh 大đại 生sanh 故cố 名danh 生sanh 生sanh 。 大đại 生sanh 非phi 止chỉ 生sanh 小tiểu 生sanh 能năng 生sanh 六lục 法pháp 。 故cố 不bất 偏thiên 受thọ 生sanh 生sanh 之chi 名danh 。 問vấn 何hà 故cố 名danh 為vi 本bổn 生sanh 。 答đáp 有hữu 為vi 法pháp 體thể 本bổn 有hữu 此thử 生sanh 理lý 故cố 名danh 本bổn 生sanh 。 又hựu 親thân 相tương/tướng 法pháp 體thể 故cố 名danh 為vi 本bổn 。 長trường/trưởng 行hành 初sơ 唱xướng 七thất 數số 。 次thứ 列liệt 七thất 名danh 。 本bổn 生sanh 除trừ 自tự 體thể 已dĩ 下hạ 。 辨biện 相tương/tướng 用dụng 即tức 釋thích 大đại 小tiểu 生sanh 名danh 也dã 。 問vấn 文văn 中trung 云vân 。 本bổn 生sanh 能năng 生sanh 生sanh 生sanh 。 此thử 語ngữ 似tự 煩phiền 。 上thượng 已dĩ 明minh 本bổn 生sanh 能năng 生sanh 六lục 法pháp 。 即tức 以dĩ 明minh 生sanh 小tiểu 生sanh 竟cánh 。 今kim 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 答đáp 上thượng 通thông 明minh 生sanh 六lục 法pháp 。 今kim 欲dục 別biệt 明minh 大đại 小tiểu 互hỗ 相tương 生sanh 結kết 成thành 二nhị 義nghĩa 。 通thông 前tiền 兩lưỡng 責trách 故cố 別biệt 說thuyết 也dã 。 又hựu 八bát 相tương/tướng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 體thể 同đồng 時thời 用dụng 前tiền 後hậu 。 二nhị 體thể 用dụng 俱câu 同đồng 時thời 。 若nhược 大đại 生sanh 生sanh 三tam 大đại 相tương 及cập 三tam 小tiểu 相tương/tướng 。 即tức 體thể 同đồng 時thời 用dụng 前tiền 後hậu 。 若nhược 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 生sanh 即tức 體thể 用dụng 俱câu 同đồng 時thời 。 上thượng 總tổng 明minh 生sanh 六lục 法pháp 。 恐khủng 小tiểu 生sanh 與dữ 餘dư 相tương/tướng 並tịnh 是thị 體thể 同đồng 時thời 用dụng 前tiền 後hậu 。 今kim 簡giản 出xuất 之chi 明minh 此thử 二nhị 相tương/tướng 體thể 用dụng 一nhất 時thời 也dã 。 是thị 故cố 三tam 相tương/tướng 雖tuy 是thị 有hữu 為vi 下hạ 第đệ 三tam 結kết 成thành 二nhị 義nghĩa 也dã 。 答đáp 曰viết 下hạ 二nhị 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 破phá 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 。 破phá 其kỳ 上thượng 半bán 即tức 有hữu 為vi 義nghĩa 壞hoại 。 次thứ 偈kệ 破phá 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 破phá 其kỳ 下hạ 半bán 。 即tức 破phá 有hữu 窮cùng 不bất 成thành 。 故cố 還hoàn 墮đọa 二nhị 難nạn/nan 矣hĩ 。 初sơ 偈kệ 牒điệp 其kỳ 上thượng 半bán 。 即tức 以dĩ 其kỳ 下hạ 半bán 難nạn/nan 之chi 。 第đệ 二nhị 偈kệ 牒điệp 其kỳ 下hạ 半bán 。 即tức 以dĩ 上thượng 半bán 難nạn/nan 之chi 。 初sơ 偈kệ 難nạn/nan 大đại 意ý 明minh 。 小Tiểu 乘Thừa 羅La 漢Hán 。 心tâm 麁thô 不bất 覺giác 言ngôn 自tự 相tương/tướng 害hại 。 夫phu 論luận 能năng 生sanh 他tha 也dã 則tắc 不bất 從tùng 他tha 。 若nhược 從tùng 他tha 也dã 即tức 不bất 能năng 生sanh 他tha 。 二nhị 義nghĩa 不bất 並tịnh 。 而nhi 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 謂vị 能năng 生sanh 他tha 復phục 從tùng 他tha 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 覺giác 其kỳ 相tương/tướng 害hại 。 今kim 捉tróc 其kỳ 從tùng 他tha 難nạn/nan 其kỳ 生sanh 他tha 也dã 。 小tiểu 生sanh 既ký 從tùng 大đại 生sanh 生sanh 。 即tức 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 若nhược 能năng 生sanh 大đại 即tức 不bất 從tùng 大đại 也dã 。 又hựu 云vân 小tiểu 生sanh 若nhược 具cụ 三tam 義nghĩa 可khả 能năng 生sanh 於ư 大đại 生sanh 。 一nhất 者giả 小tiểu 生sanh 自tự 有hữu 體thể 。 二nhị 者giả 在tại 大đại 生sanh 之chi 前tiền 。 三tam 者giả 不bất 由do 大đại 生sanh 而nhi 有hữu 。 若nhược 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 可khả 許hứa 小tiểu 能năng 生sanh 大đại 。 而nhi 小tiểu 生sanh 一nhất 。 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 二nhị 不bất 在tại 大đại 生sanh 之chi 前tiền 。 三tam 由do 大đại 生sanh 而nhi 有hữu 。 闕khuyết 此thử 三tam 義nghĩa 何hà 能năng 生sanh 大đại 生sanh 耶da 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 。 生sanh 生sanh 法pháp 應ưng 生sanh 本bổn 生sanh 者giả 。 一nhất 有hữu 重trọng 生sanh 之chi 名danh 。 一nhất 無vô 重trọng/trùng 名danh 。 有hữu 重trọng 名danh 尚thượng 不bất 生sanh 況huống 無vô 重trọng/trùng 名danh 耶da 。 二nhị 者giả 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 生sanh 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 生sanh 。 此thử 義nghĩa 是thị 同đồng 。 今kim 已dĩ 破phá 小tiểu 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 即tức 是thị 破phá 大đại 不bất 生sanh 於ư 小tiểu 。 汝nhữ 已dĩ 知tri 小tiểu 不bất 生sanh 大đại 。 云vân 何hà 言ngôn 大đại 能năng 生sanh 小tiểu 。 三tam 者giả 小tiểu 是thị 大đại 生sanh 之chi 本bổn 。 應ưng 生sanh 於ư 大đại 。 今kim 尚thượng 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 而nhi 大đại 是thị 其kỳ 末mạt 云vân 何hà 生sanh 小tiểu 。 四tứ 者giả 生sanh 生sanh 從tùng 本bổn 生sanh 生sanh 。 即tức 未vị 有hữu 自tự 體thể 。 故cố 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 大đại 豈khởi 能năng 生sanh 小tiểu 耶da 。 後hậu 正chánh 意ý 也dã 。 問vấn 既ký 云vân 生sanh 生sanh 法pháp 應ưng 生sanh 本bổn 生sanh 。 結kết 時thời 應ưng 言ngôn 是thị 生sanh 生sanh 不bất 能năng 生sanh 本bổn 生sanh 。 何hà 因nhân 乃nãi 云vân 本bổn 生sanh 不bất 能năng 生sanh 生sanh 生sanh 。 答đáp 只chỉ 生sanh 生sanh 不bất 能năng 生sanh 本bổn 生sanh 故cố 無vô 本bổn 生sanh 。 既ký 無vô 本bổn 生sanh 將tương 何hà 生sanh 生sanh 生sanh 。 故cố 云vân 本bổn 生sanh 不bất 能năng 生sanh 生sanh 生sanh 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 論luận 主chủ 破phá 生sanh 生sanh 耶da 。 答đáp 昔tích 羅la 什thập 法Pháp 師sư 至chí 關quan 初sơ 翻phiên 智Trí 度Độ 論luận 竟cánh 。 未vị 有hữu 人nhân 作tác 序tự 。 姚diêu 興hưng 天thiên 子tử 時thời 附phụ 書thư 請thỉnh 匡khuông 山sơn 遠viễn 法Pháp 師sư 作tác 序tự 。 遠viễn 前tiền 抄sao 智Trí 度Độ 論luận 為vi 二nhị 十thập 卷quyển 稱xưng 為vi 問vấn 論luận 。 而nhi 制chế 論luận 序tự 。 末mạt 睿# 師sư 作tác 序tự 云vân 。 夫phu 萬vạn 化hóa 本bổn 於ư 生sanh 生sanh 。 而nhi 生sanh 生sanh 者giả 無vô 生sanh 。 變biến 化hóa 肇triệu 乎hồ 物vật 始thỉ 。 而nhi 始thỉ 始thỉ 者giả 無vô 始thỉ 。 無vô 生sanh 無vô 始thỉ 蓋cái 是thị 物vật 之chi 性tánh 也dã 。 此thử 語ngữ 具cụ 破phá 二nhị 家gia 義nghĩa 。 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 生sanh 生sanh 為vi 萬vạn 物vật 本bổn 。 由do 生sanh 生sanh 故cố 有hữu 大đại 生sanh 。 有hữu 大đại 生sanh 故cố 有hữu 有hữu 為vi 。 今kim 求cầu 生sanh 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 生sanh 生sanh 者giả 無vô 生sanh 。 老lão 子tử 以dĩ 無vô 名danh 為vi 萬vạn 物vật 始thỉ 。 有hữu 名danh 為vi 萬vạn 物vật 母mẫu 。 故cố 以dĩ 有hữu 始thỉ 為vi 萬vạn 物vật 本bổn 。 今kim 破phá 此thử 義nghĩa 故cố 云vân 始thỉ 始thỉ 者giả 無vô 始thỉ 。 無vô 生sanh 無vô 始thỉ 畢tất 竟cánh 空không 。 乃nãi 是thị 諸chư 法pháp 實thật 體thể 。 論luận 主chủ 今kim 欲dục 論luận 諸chư 法pháp 實thật 體thể 破phá 小Tiểu 乘Thừa 橫hoạnh/hoành 謂vị 。 所sở 以dĩ 破phá 生sanh 生sanh 也dã 。 問vấn 曰viết 下hạ 第đệ 三tam 救cứu 。 外ngoại 云vân 八bát 相tương/tướng 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 生sanh 望vọng 六lục 相tương/tướng 此thử 是thị 體thể 同đồng 時thời 用dụng 前tiền 後hậu 。 二nhị 大đại 小tiểu 二nhị 生sanh 體thể 同đồng 時thời 用dụng 亦diệc 同đồng 時thời 。 只chỉ 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 大đại 生sanh 生sanh 小tiểu 生sanh 時thời 。 小tiểu 生sanh 即tức 生sanh 大đại 生sanh 。 猶do 如như 外ngoại 道đạo 。 立lập 拒cự 支chi 瓶bình 三tam 木mộc 一nhất 時thời 共cộng 起khởi 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 內nội 法pháp 云vân 。 猶do 如như 束thúc 竹trúc 亦diệc 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 經kinh 親thân 說thuyết 一nhất 時thời 。 汝nhữ 初sơ 偈kệ 乃nãi 明minh 前tiền 有hữu 大đại 生sanh 後hậu 有hữu 小tiểu 生sanh 。 故cố 小tiểu 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 次thứ 偈kệ 明minh 前tiền 有hữu 小tiểu 生sanh 後hậu 有hữu 大đại 生sanh 。 故cố 大đại 不bất 能năng 生sanh 小tiểu 。 此thử 即tức 非phi 難nạn/nan 。 前tiền 後hậu 自tự 是thị 我ngã 之chi 所sở 斥xích 。 不bất 待đãi 論luận 主chủ 破phá 也dã 。 以dĩ 大đại 生sanh 在tại 前tiền 得đắc 能năng 而nhi 失thất 從tùng 。 小tiểu 生sanh 在tại 後hậu 得đắc 從tùng 而nhi 失thất 能năng 。 故cố 前tiền 後hậu 屈khuất 二nhị 破phá 。 今kim 小tiểu 生sanh 從tùng 大đại 生sanh 。 生sanh 時thời 即tức 能năng 生sanh 大đại 。 故cố 小tiểu 生sanh 具cụ 能năng 從tùng 二nhị 義nghĩa 。 大đại 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 捉tróc 甚thậm 急cấp 辨biện 太thái 精tinh 也dã 。 答đáp 曰viết 下hạ 第đệ 四tứ 破phá 救cứu 。 初sơ 偈kệ 破phá 其kỳ 小tiểu 生sanh 於ư 大đại 。 次thứ 偈kệ 破phá 其kỳ 大đại 生sanh 於ư 小tiểu 。 上thượng 半bán 牒điệp 下hạ 半bán 破phá 。 上thượng 半bán 牒điệp 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 生sanh 生sanh 生sanh 時thời 。 此thử 牒điệp 小tiểu 生sanh 從tùng 大đại 生sanh 生sanh 時thời 。 此thử 明minh 小tiểu 生sanh 之chi 體thể 也dã 。 能năng 生sanh 於ư 本bổn 生sanh 者giả 。 此thử 牒điệp 小tiểu 生sanh 能năng 生sanh 大đại 生sanh 也dã 。 即tức 小tiểu 生sanh 之chi 用dụng 也dã 。 大đại 意ý 明minh 。 當đương 小tiểu 生sanh 從tùng 大đại 生sanh 生sanh 時thời 即tức 能năng 生sanh 大đại 生sanh 。 故cố 從tùng 他tha 生sanh 。 能năng 生sanh 他tha 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 具cụ 能năng 從tùng 二nhị 義nghĩa 也dã 。 下hạ 半bán 亦diệc 兩lưỡng 句cú 。 生sanh 生sanh 尚thượng 未vị 有hữu 者giả 。 此thử 捉tróc 其kỳ 初sơ 小tiểu 生sanh 從tùng 大đại 生sanh 生sanh 也dã 。 何hà 能năng 生sanh 本bổn 生sanh 。 破phá 其kỳ 第đệ 二nhị 句cú 能năng 生sanh 大đại 生sanh 也dã 。 破phá 意ý 云vân 。 小tiểu 生sanh 若nhược 有hữu 自tự 體thể 即tức 不bất 從tùng 大đại 。 既ký 其kỳ 從tùng 大đại 則tắc 未vị 有hữu 自tự 體thể 。 尚thượng 未vị 有hữu 自tự 體thể 何hà 能năng 有hữu 生sanh 大đại 生sanh 之chi 用dụng 耶da 。 文văn 正chánh 爾nhĩ 。 便tiện 足túc 不bất 煩phiền 更cánh 厝thố 餘dư 意ý 。 而nhi 寄ký 文văn 更cánh 有hữu 別biệt 難nạn/nan 者giả 。 凡phàm 相tương 生sanh 之chi 理lý 必tất 能năng 生sanh 是thị 有hữu 所sở 生sanh 是thị 無vô 。 若nhược 二nhị 俱câu 是thị 有hữu 即tức 俱câu 是thị 能năng 生sanh 無vô 所sở 生sanh 。 若nhược 二nhị 俱câu 是thị 無vô 即tức 俱câu 是thị 所sở 生sanh 無vô 能năng 生sanh 。 若nhược 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 即tức 一nhất 有hữu 一nhất 無vô 。 若nhược 得đắc 一nhất 時thời 即tức 失thất 能năng 所sở 。 得đắc 能năng 所sở 即tức 失thất 一nhất 時thời 。 汝nhữ 言ngôn 是thị 一nhất 時thời 復phục 有hữu 能năng 所sở 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 也dã 。 又hựu 問vấn 為vi 有hữu 竟cánh 論luận 相tương 生sanh 相tương 生sanh 然nhiên 後hậu 有hữu 。 若nhược 兩lưỡng 法pháp 有hữu 竟cánh 不bất 須tu 相tương 生sanh 。 若nhược 相tương 生sanh 然nhiên 後hậu 有hữu 。 即tức 未vị 生sanh 未vị 有hữu 。 小tiểu 生sanh 既ký 被bị 大đại 生sanh 生sanh 。 即tức 知tri 未vị 有hữu 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 大đại 耶da 。 又hựu 問vấn 小tiểu 生sanh 生sanh 大đại 為vi 有hữu 體thể 故cố 生sanh 大đại 。 為vi 體thể 無vô 故cố 生sanh 大đại 。 若nhược 有hữu 體thể 故cố 生sanh 大đại 。 即tức 於ư 能năng 生sanh 義nghĩa 成thành 於ư 被bị 生sanh 義nghĩa 壞hoại 。 若nhược 無vô 體thể 生sanh 大đại 即tức 於ư 被bị 生sanh 義nghĩa 成thành 於ư 能năng 生sanh 義nghĩa 壞hoại 也dã 。 又hựu 總tổng 破phá 云vân 。 汝nhữ 大đại 小tiểu 相tương 生sanh 。 即tức 能năng 所sở 無vô 定định 。 以dĩ 能năng 為vi 所sở 即tức 能năng 不bất 定định 能năng 。 以dĩ 所sở 為vi 能năng 即tức 所sở 不bất 定định 所sở 。 以dĩ 無vô 定định 故cố 即tức 不bất 可khả 得đắc 。 如như 燃nhiên 可khả 燃nhiên 品phẩm 若nhược 法pháp 有hữu 待đãi 成thành 偈kệ 也dã 。 亦diệc 如như 百bách 論luận 生sanh 可khả 生sanh 不bất 能năng 生sanh 。 又hựu 大đại 小tiểu 之chi 名danh 此thử 義nghĩa 不bất 立lập 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 小tiểu 翻phiên 為vi 大đại 大đại 仍nhưng 成thành 小tiểu 。 以dĩ 大đại 能năng 生sanh 於ư 小tiểu 。 今kim 小tiểu 能năng 生sanh 此thử 大đại 。 豈khởi 不bất 力lực 過quá 於ư 大đại 耶da 。 問vấn 曰viết 如như 燈đăng 能năng 自tự 照chiếu 下hạ 。 前tiền 第đệ 一nhất 破phá 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 竟cánh 。 今kim 第đệ 二nhị 破phá 不phủ 。 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 又hựu 前tiền 就tựu 法pháp 說thuyết 門môn 破phá 生sanh 。 今kim 就tựu 譬thí 說thuyết 門môn 破phá 生sanh 。 即tức 一nhất 切thiết 生sanh 盡tận 矣hĩ 。 又hựu 初sơ 但đãn 破phá 於ư 生sanh 。 後hậu 門môn 兼kiêm 破phá 明minh 暗ám 及cập 解giải 惑hoặc 等đẳng 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 立lập 。 後hậu 四tứ 偈kệ 破phá 。 立lập 中trung 上thượng 半bán 譬thí 下hạ 半bán 合hợp 。 有hữu 此thử 立lập 者giả 可khả 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 改cải 宗tông 。 上thượng 破phá 云vân 。 小tiểu 既ký 從tùng 大đại 生sanh 。 即tức 不bất 能năng 生sanh 大đại 。 如như 其kỳ 生sanh 大đại 即tức 不bất 從tùng 大đại 。 今kim 明minh 小tiểu 不bất 由do 大đại 而nhi 能năng 生sanh 大đại 。 是thị 故cố 應ưng 有hữu 相tương 生sanh 義nghĩa 也dã 。 二nhị 者giả 此thử 人nhân 不bất 復phục 立lập 。 大đại 小tiểu 相tương 生sanh 。 但đãn 明minh 法pháp 體thể 由do 生sanh 相tương/tướng 而nhi 生sanh 生sanh 相tương/tướng 不bất 更cánh 。 從tùng 他tha 而nhi 有hữu 。 此thử 是thị 即tức 法pháp 沙Sa 門Môn 僧Tăng 祇kỳ 成thành 論luận 義nghĩa 。 復phục 是thị 外ngoại 道đạo 所sở 立lập 。 如như 百bách 論luận 云vân 。 吉cát 能năng 自tự 吉cát 復phục 能năng 使sử 他tha 吉cát 。 如như 燈đăng 自tự 照chiếu 亦diệc 能năng 照chiếu 他tha 。 答đáp 中trung 但đãn 破phá 譬thí 說thuyết 。 而nhi 法pháp 說thuyết 自tự 亡vong 。 又hựu 法pháp 說thuyết 在tại 後hậu 破phá 之chi 。 又hựu 破phá 燈đăng 即tức 得đắc 遍biến 破phá 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。 破phá 自tự 生sanh 生sanh 他tha 但đãn 偏thiên 破phá 一nhất 家gia 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 破phá 燈đăng 遍biến 破phá 眾chúng 師sư 者giả 。 一nhất 切thiết 人nhân 見kiến 有hữu 燈đăng 即tức 是thị 有hữu 見kiến 。 有hữu 見kiến 起khởi 著trước 於ư 燈đăng 上thượng 招chiêu 於ư 業nghiệp 苦khổ 。 今kim 令linh 悟ngộ 燈đăng 畢tất 竟cánh 空không 。 即tức 愛ái 見kiến 斷đoạn 。 得đắc 解giải 脫thoát 也dã 。 又hựu 即tức 令linh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 如như 經Kinh 云vân 。 明minh 與dữ 無vô 明minh 。 愚ngu 者giả 謂vị 二nhị 。 智trí 者giả 了liễu 達đạt 。 其kỳ 性tánh 無vô 二nhị 。 無vô 二nhị 之chi 性tánh 。 即tức 是thị 實thật 性tánh 。 今kim 悟ngộ 明minh 暗ám 不bất 二nhị 故cố 見kiến 實thật 性tánh 。 實thật 性tánh 即tức 中trung 道đạo 。 因nhân 中trung 發phát 觀quán 也dã 。 四tứ 偈kệ 為vi 兩lưỡng 初sơ 二nhị 偈kệ 破phá 明minh 到đáo 暗ám 而nhi 能năng 破phá 暗ám 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 破phá 明minh 不bất 到đáo 暗ám 而nhi 能năng 破phá 暗ám 。 二nhị 門môn 各các 兩lưỡng 。 初sơ 門môn 二nhị 者giả 。 一nhất 破phá 已dĩ 成thành 燈đăng 不bất 見kiến 暗ám 。 不bất 見kiến 暗ám 故cố 不bất 破phá 暗ám 。 次thứ 破phá 初sơ 生sanh 燈đăng 不bất 見kiến 暗ám 故cố 不bất 破phá 暗ám 。 又hựu 初sơ 偈kệ 總tổng 破phá 明minh 不bất 見kiến 暗ám 故cố 不bất 破phá 暗ám 。 次thứ 別biệt 破phá 初sơ 明minh 不bất 見kiến 暗ám 故cố 不bất 破phá 暗ám 。 就tựu 初sơ 偈kệ 為vi 二nhị 。 上thượng 半bán 明minh 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 無vô 所sở 破phá 之chi 暗ám 。 下hạ 半bán 結kết 無vô 能năng 破phá 之chi 明minh 。 此thử 中trung 炎diễm 內nội 為vi 自tự 。 炎diễm 外ngoại 為vi 他tha 。 此thử 之chi 二nhị 處xứ 並tịnh 皆giai 無vô 暗ám 。 無vô 暗ám 則tắc 無vô 明minh 也dã 。 前tiền 展triển 轉chuyển 家gia 得đắc 從tùng 生sanh 即tức 失thất 能năng 生sanh 。 得đắc 能năng 生sanh 即tức 失thất 從tùng 生sanh 。 此thử 不bất 展triển 轉chuyển 家gia 自tự 他tha 俱câu 失thất 也dã 。 問vấn 曰viết 下hạ 第đệ 二nhị 立lập 初sơ 生sanh 燈đăng 有hữu 照chiếu 義nghĩa 。 問vấn 有hữu 二nhị 意ý 。 初sơ 非phi 已dĩ 未vị 兩lưỡng 關quan 。 未vị 生sanh 即tức 有hữu 所sở 照chiếu 暗ám 無vô 能năng 照chiếu 明minh 。 已dĩ 生sanh 即tức 有hữu 能năng 照chiếu 明minh 無vô 所sở 照chiếu 暗ám 。 此thử 二nhị 並tịnh 無vô 照chiếu 義nghĩa 也dã 。 但đãn 生sanh 明minh 能năng 自tự 照chiếu 照chiếu 彼bỉ 者giả 。 立lập 初sơ 生sanh 燈đăng 也dã 。 初sơ 生sanh 燈đăng 之chi 時thời 明minh 體thể 未vị 足túc 。 故cố 炎diễm 內nội 有hữu 暗ám 炎diễm 外ngoại 亦diệc 昧muội 。 故cố 自tự 他tha 處xứ 有hữu 暗ám 。 既ký 有hữu 兩lưỡng 處xứ 之chi 暗ám 為vi 所sở 破phá 。 即tức 有hữu 兩lưỡng 處xứ 之chi 明minh 為vi 能năng 破phá 。 故cố 自tự 照chiếu 照chiếu 他tha 義nghĩa 還hoàn 立lập 也dã 。 而nhi 外ngoại 人nhân 立lập 初sơ 生sanh 燈đăng 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 以dĩ 初sơ 生sanh 明minh 能năng 破phá 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 重trọng/trùng 暗ám 。 後hậu 大đại 明minh 能năng 破phá 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 輕khinh 暗ám 。 即tức 是thị 上thượng 上thượng 智trí 斷đoạn 下hạ 下hạ 惑hoặc 。 下hạ 下hạ 智trí 斷đoạn 上thượng 上thượng 惑hoặc 。 未vị 有hữu 小tiểu 明minh 時thời 有hữu 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 重trọng/trùng 暗ám 。 即tức 是thị 有hữu 暗ám 義nghĩa 。 小tiểu 明minh 若nhược 起khởi 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 重trọng/trùng 暗ám 即tức 無vô 。 此thử 是thị 有hữu 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 照chiếu 義nghĩa 也dã 。 大đại 明minh 未vị 生sanh 時thời 有hữu 自tự 他tha 兩lưỡng 處xứ 輕khinh 暗ám 。 大đại 明minh 若nhược 生sanh 則tắc 破phá 兩lưỡng 處xứ 輕khinh 暗ám 。 此thử 是thị 有hữu 照chiếu 義nghĩa 。 故cố 立lập 初sơ 生sanh 燈đăng 兩lưỡng 義nghĩa 俱câu 成thành 。 一nhất 者giả 已dĩ 能năng 破phá 重trọng/trùng 暗ám 。 二nhị 者giả 猶do 有hữu 輕khinh 暗ám 。 待đãi 後hậu 明minh 破phá 之chi 。 又hựu 直trực 救cứu 前tiền 者giả 汝nhữ 言ngôn 何hà 故cố 無vô 暗ám 耶da 。 正chánh 以dĩ 明minh 生sanh 暗ám 滅diệt 。 此thử 是thị 破phá 故cố 無vô 耳nhĩ 。 非phi 無vô 暗ám 可khả 破phá 也dã 。 答đáp 中trung 上thượng 半bán 總tổng 非phi 。 下hạ 半bán 正chánh 破phá 釋thích 非phi 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 作tác 有hữu 無vô 門môn 破phá 初sơ 生sanh 燈đăng 。 即tức 破phá 其kỳ 兩lưỡng 義nghĩa 。 初sơ 燈đăng 無vô 重trọng/trùng 暗ám 故cố 無vô 所sở 破phá 。 與dữ 輕khinh 暗ám 共cộng 住trú 復phục 不bất 能năng 破phá 。 故cố 二nhị 義nghĩa 壞hoại 矣hĩ 。 今kim 偈kệ 偏thiên 明minh 不bất 見kiến 重trọng/trùng 暗ám 故cố 無vô 所sở 破phá 也dã 。 若nhược 謂vị 燈đăng 雖tuy 不bất 到đáo 闇ám 下hạ 。 第đệ 二nhị 兩lưỡng 偈kệ 破phá 不bất 到đáo 暗ám 能năng 破phá 暗ám 義nghĩa 。 有hữu 此thử 兩lưỡng 偈kệ 來lai 者giả 。 論luận 主chủ 上thượng 有hữu 二nhị 難nạn/nan 。 一nhất 明minh 兩lưỡng 燈đăng 不bất 見kiến 兩lưỡng 暗ám 。 二nhị 者giả 不bất 見kiến 故cố 即tức 不bất 破phá 。 外ngoại 人nhân 受thọ 不bất 見kiến 之chi 責trách 。 而nhi 不bất 受thọ 不bất 破phá 之chi 難nạn/nan 。 以dĩ 明minh 暗ám 性tánh 隔cách 理lý 不bất 相tương 見kiến 。 雖tuy 不bất 相tương 見kiến 而nhi 能năng 相tương 破phá 。 兩lưỡng 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 近cận 遠viễn 相tương/tướng 決quyết 破phá 。 次thứ 明minh 暗ám 比tỉ 並tịnh 破phá 。 就tựu 一nhất 一nhất 中trung 各các 有hữu 四tứ 難nạn/nan 。 初sơ 四tứ 者giả 。 一nhất 以dĩ 遠viễn 從tùng 近cận 。 不bất 見kiến 近cận 而nhi 能năng 破phá 近cận 。 亦diệc 不bất 見kiến 遠viễn 應ưng 能năng 破phá 遠viễn 。 二nhị 以dĩ 近cận 從tùng 遠viễn 。 不bất 見kiến 遠viễn 不bất 破phá 遠viễn 者giả 。 不bất 見kiến 近cận 亦diệc 不bất 破phá 近cận 也dã 。 三tam 顛điên 倒đảo 責trách 。 不bất 見kiến 義nghĩa 齊tề 。 而nhi 破phá 近cận 不bất 破phá 遠viễn 。 亦diệc 應ưng 破phá 遠viễn 不bất 破phá 近cận 也dã 。 四tứ 者giả 明minh 違vi 近cận 暗ám 亦diệc 違vi 於ư 遠viễn 。 若nhược 俱câu 違vi 應ưng 俱câu 破phá 。 若nhược 有hữu 破phá 不bất 破phá 應ưng 有hữu 違vi 不bất 違vi 。 此thử 中trung 即tức 兼kiêm 破phá 常thường 人nhân 反phản 照chiếu 智trí 及cập 自tự 覺giác 覺giác 他tha 義nghĩa 。 常thường 人nhân 解giải 反phản 照chiếu 義nghĩa 不bất 同đồng 。 一nhất 云vân 離ly 出xuất 一nhất 智trí 能năng 照chiếu 於ư 智trí 名danh 反phản 照chiếu 智trí 。 若nhược 別biệt 出xuất 一nhất 智trí 為vi 反phản 照chiếu 智trí 者giả 。 此thử 是thị 智trí 別biệt 照chiếu 於ư 智trí 非phi 謂vị 反phản 照chiếu 智trí 也dã 。 故cố 如như 指chỉ 端đoan 自tự 觸xúc 指chỉ 端đoan 名danh 為vi 反phản 觸xúc 。 如như 一nhất 刀đao 自tự 斫chước 此thử 刀đao 名danh 反phản 斫chước 刀đao 。 何hà 得đắc 以dĩ 兩lưỡng 刀đao 相tương 破phá 名danh 反phản 斫chước 刀đao 耶da 。 作tác 反phản 照chiếu 智trí 義nghĩa 不bất 成thành 也dã 。 又hựu 初sơ 智trí 不bất 能năng 自tự 知tri 。 何hà 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 耶da 。 次thứ 云vân 自tự 知tri 其kỳ 體thể 名danh 反phản 照chiếu 智trí 也dã 。 問vấn 既ký 言ngôn 自tự 知tri 其kỳ 體thể 名danh 反phản 照chiếu 智trí 者giả 。 便tiện 應ưng 有hữu 能năng 照chiếu 所sở 照chiếu 即tức 成thành 境cảnh 智trí 二nhị 體thể 。 若nhược 無vô 能năng 所sở 二nhị 者giả 。 云vân 何hà 名danh 反phản 照chiếu 智trí 耶da 。 故cố 反phản 照chiếu 成thành 即tức 墮đọa 二nhị 體thể 。 免miễn 二nhị 體thể 即tức 無vô 反phản 照chiếu 。 又hựu 破phá 常thường 義nghĩa 云vân 。 若nhược 燈đăng 自tự 照chiếu 照chiếu 彼bỉ 。 導đạo 亦diệc 應ưng 自tự 導đạo 導đạo 彼bỉ 。 解giải 亦diệc 應ưng 自tự 斷đoạn 斷đoạn 彼bỉ 。 識thức 應ưng 自tự 識thức 識thức 彼bỉ 。 又hựu 毘tỳ 曇đàm 人nhân 八bát 微vi 恆hằng 俱câu 。 雖tuy 復phục 共cộng 俱câu 各các 自tự 守thủ 性tánh 。 今kim 問vấn 火hỏa 不bất 令linh 餘dư 物vật 體thể 成thành 熱nhiệt 。 亦diệc 應ưng 不bất 能năng 燒thiêu 餘dư 物vật 。 又hựu 若nhược 色sắc 不bất 熱nhiệt 遂toại 令linh 熱nhiệt 者giả 。 色sắc 性tánh 非phi 緣duyên 應ưng 令linh 成thành 緣duyên 。

復phục 次thứ 燈đăng 不bất 應ưng 自tự 照chiếu 照chiếu 彼bỉ 。 此thử 生sanh 第đệ 二nhị 偈kệ 。 明minh 暗ám 並tịnh 決quyết 破phá 。 亦diệc 有hữu 四tứ 難nạn/nan 。 一nhất 者giả 云vân 明minh 不bất 見kiến 暗ám 而nhi 能năng 懸huyền 破phá 闇ám 。 亦diệc 應ưng 暗ám 不bất 見kiến 明minh 而nhi 能năng 懸huyền 破phá 明minh 。 二nhị 者giả 云vân 暗ám 不bất 見kiến 明minh 不bất 能năng 懸huyền 破phá 明minh 。 亦diệc 明minh 不bất 見kiến 暗ám 亦diệc 不bất 能năng 懸huyền 破phá 暗ám 。 三tam 顛điên 倒đảo 難nạn/nan 。 不bất 見kiến 義nghĩa 齊tề 。 而nhi 明minh 能năng 破phá 闇ám 闇ám 不bất 破phá 明minh 。 亦diệc 應ưng 暗ám 能năng 破phá 明minh 明minh 不bất 破phá 暗ám 。 四tứ 者giả 有hữu 破phá 不bất 破phá 。 即tức 有hữu 違vi 不bất 違vi 也dã 。 此thử 四tứ 偈kệ 文văn 意ý 多đa 含hàm 。 今kim 更cánh 敘tự 其kỳ 大đại 意ý 。 初sơ 偈kệ 辨biện 後hậu 明minh 不bất 見kiến 細tế 暗ám 故cố 不bất 能năng 破phá 暗ám 。 次thứ 偈kệ 辨biện 初sơ 明minh 不bất 見kiến 麁thô 暗ám 故cố 不bất 破phá 麁thô 暗ám 。 第đệ 三tam 偈kệ 意ý 若nhược 不bất 及cập 麁thô 細tế 遠viễn 暗ám 不bất 能năng 破phá 遠viễn 。 亦diệc 不bất 及cập 麁thô 細tế 近cận 暗ám 亦diệc 不bất 破phá 近cận 。 第đệ 四tứ 偈kệ 以dĩ 暗ám 不bất 見kiến 明minh 不bất 能năng 破phá 明minh 。 即tức 明minh 不bất 見kiến 暗ám 亦diệc 。 不bất 破phá 暗ám 。 即tức 四tứ 偈kệ 都đô 辨biện 明minh 不bất 破phá 暗ám 明minh 不bất 破phá 暗ám 。 即tức 無vô 自tự 照chiếu 照chiếu 他tha 故cố 無vô 自tự 生sanh 生sanh 他tha 義nghĩa 也dã 。 又hựu 初sơ 二nhị 偈kệ 奪đoạt 破phá 。 以dĩ 初sơ 後hậu 二nhị 明minh 既ký 不bất 見kiến 暗ám 。 即tức 不bất 破phá 暗ám 也dã 。 第đệ 三tam 一nhất 偈kệ 名danh 為vi 縱túng/tung 破phá 。 縱túng/tung 明minh 能năng 破phá 暗ám 。 應ưng 破phá 近cận 遠viễn 一nhất 切thiết 暗ám 。 第đệ 四tứ 偈kệ 縱túng/tung 明minh 能năng 破phá 暗ám 。 亦diệc 暗ám 應ưng 破phá 明minh 。 故cố 初sơ 二nhị 奪đoạt 其kỳ 破phá 。 後hậu 二nhị 與dữ 其kỳ 破phá 也dã 。 又hựu 初sơ 三tam 偈kệ 就tựu 明minh 辨biện 明minh 不bất 能năng 破phá 暗ám 。 後hậu 一nhất 偈kệ 舉cử 暗ám 顯hiển 明minh 不bất 破phá 暗ám 義nghĩa 也dã 。 又hựu 後hậu 二nhị 偈kệ 為vi 二nhị 意ý 。 初sơ 偈kệ 縱túng/tung 明minh 破phá 暗ám 即tức 應ưng 遍biến 破phá 一nhất 切thiết 暗ám 。 第đệ 二nhị 偈kệ 奪đoạt 暗ám 既ký 無vô 破phá 一nhất 毫hào 明minh 理lý 。 即tức 明minh 都đô 無vô 破phá 一nhất 毫hào 暗ám 理lý 。 問vấn 何hà 故cố 破phá 外ngoại 人nhân 明minh 暗ám 義nghĩa 。 答đáp 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 並tịnh 言ngôn 明minh 能năng 破phá 暗ám 。 成thành 明minh 暗ám 惑hoặc 解giải 二nhị 見kiến 。 今kim 欲dục 息tức 二nhị 令linh 悟ngộ 不bất 二nhị 故cố 寄ký 破phá 生sanh 門môn 以dĩ 破phá 明minh 暗ám 耳nhĩ 。 破phá 生sanh 因nhân 緣duyên 未vị 盡tận 者giả 。 第đệ 三tam 雜tạp 破phá 眾chúng 師sư 計kế 生sanh 。 以dĩ 執chấp 生sanh 者giả 既ký 多đa 故cố 須tu 更cánh 破phá 。 二nhị 者giả 更cánh 開khai 種chủng 種chủng 觀quán 門môn 破phá 生sanh 令linh 悟ngộ 無vô 生sanh 。 以dĩ 觀quán 門môn 未vị 盡tận 故cố 名danh 未vị 盡tận 。 又hựu 上thượng 略lược 破phá 生sanh 。 今kim 廣quảng 破phá 生sanh 。 故cố 云vân 未vị 盡tận 。 又hựu 病bệnh 未vị 盡tận 故cố 云vân 未vị 盡tận 。 又hựu 近cận 接tiếp 破phá 燈đăng 生sanh 者giả 。 上thượng 但đãn 破phá 譬thí 猶do 未vị 破phá 法pháp 云vân 未vị 盡tận 也dã 。 九cửu 偈kệ 開khai 為vi 七thất 門môn 。 初sơ 偈kệ 已dĩ 未vị 門môn 。 次thứ 三tam 時thời 門môn 。 三tam 寂tịch 滅diệt 門môn 。 四tứ 三tam 世thế 門môn 。 五ngũ 並tịnh 決quyết 門môn 。 六lục 有hữu 無vô 門môn 。 七thất 滅diệt 不bất 滅diệt 門môn 。 此thử 就tựu 能năng 破phá 作tác 名danh 也dã 。 若nhược 約ước 所sở 破phá 立lập 名danh 者giả 。 初sơ 破phá 已dĩ 未vị 生sanh 。 乃nãi 至chí 第đệ 七thất 。 破phá 滅diệt 不bất 滅diệt 生sanh 。 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 作tác 未vị 門môn 破phá 。 下hạ 半bán 作tác 已dĩ 門môn 破phá 。 此thử 偈kệ 破phá 其kỳ 自tự 生sanh 未vị 破phá 生sanh 他tha 。 自tự 生sanh 是thị 體thể 生sanh 他tha 是thị 用dụng 。 尚thượng 無vô 自tự 體thể 安an 有hữu 用dụng 耶da 。 但đãn 自tự 他tha 有hữu 二nhị 。 依y 十thập 二nhị 門môn 即tức 以dĩ 小tiểu 生sanh 自tự 起khởi 為vi 自tự 。 能năng 生sanh 大đại 生sanh 大đại 生sanh 為vi 他tha 。 依y 成thành 實thật 等đẳng 生sanh 相tương/tướng 自tự 起khởi 為vi 自tự 。 法pháp 體thể 從tùng 生sanh 相tương 生sanh 為vi 他tha 。 已dĩ 有hữu 自tự 體thể 即tức 不bất 須tu 生sanh 。 未vị 有hữu 自tự 體thể 即tức 不bất 可khả 生sanh 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 六lục 雙song 。 一nhất 雙song 牒điệp 立lập 。 二nhị 雙song 定định 。 三tam 雙song 難nạn/nan 。 四tứ 雙song 結kết 。 五ngũ 雙song 呵ha 。 六lục 雙song 類loại 。 文văn 處xứ 易dị 知tri 也dã 。 生sanh 非phi 生sanh 已dĩ 生sanh 者giả 。 第đệ 二nhị 三tam 時thời 門môn 破phá 。 有hữu 此thử 偈kệ 來lai 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 上thượng 雖tuy 作tác 已dĩ 未vị 破phá 之chi 恐khủng 必tất 不bất 受thọ 謂vị 生sanh 時thời 生sanh 是thị 故cố 此thử 偈kệ 具cụ 開khai 三tam 門môn 責trách 無vô 生sanh 也dã 。 二nhị 者giả 欲dục 示thị 觀quán 門môn 通thông 徹triệt 。 外ngoại 人nhân 於ư 去khứ 來lai 品phẩm 已dĩ 解giải 三tam 時thời 無vô 去khứ 。 猶do 未vị 知tri 三tam 時thời 無vô 生sanh 也dã 。 今kim 明minh 生sanh 之chi 與dữ 去khứ 俱câu 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 既ký 三tam 時thời 無vô 去khứ 生sanh 亦diệc 如như 此thử 。 即tức 引dẫn 其kỳ 前tiền 悟ngộ 曉hiểu 其kỳ 未vị 通thông 。 故cố 指chỉ 去khứ 來lai 破phá 也dã 。 去khứ 來lai 六lục 情tình 品phẩm 用dụng 三tam 時thời 者giả 。 破phá 法pháp 體thể 。 今kim 用dụng 三tam 時thời 破phá 相tương/tướng 也dã 。 偈kệ 為vi 三tam 。 初sơ 一nhất 生sanh 字tự 是thị 牒điệp 。 次thứ 以dĩ 三tam 門môn 非phi 之chi 。 第đệ 三tam 指chỉ 於ư 前tiền 品phẩm 。 上thượng 既ký 已dĩ 說thuyết 故cố 今kim 直trực 非phi 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 三tam 章chương 。 即tức 三tam 。 初sơ 釋thích 上thượng 生sanh 字tự 。 次thứ 釋thích 三tam 門môn 破phá 。 三tam 釋thích 指chỉ 前tiền 品phẩm 。 生sanh 名danh 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 。 是thị 釋thích 生sanh 字tự 也dã 。 明minh 此thử 生sanh 是thị 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 不bất 生sanh 生sanh 。 非phi 如như 汝nhữ 定định 性tánh 生sanh 也dã 。 已dĩ 生sanh 中trung 無vô 作tác 故cố 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 偈kệ 三tam 時thời 門môn 。 又hựu 開khai 三tam 。 初sơ 略lược 破phá 。 次thứ 廣quảng 破phá 。 後hậu 結kết 破phá 。 亦diệc 是thị 標tiêu 釋thích 結kết 也dã 。 離ly 生sanh 法pháp 生sanh 時thời 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 外ngoại 人nhân 謂vị 法pháp 賴lại 時thời 生sanh 。 若nhược 時thời 法pháp 別biệt 有hữu 二nhị 體thể 。 可khả 得đắc 法Pháp 賴lại 於ư 時thời 。

時thời 無vô 別biệt 體thể 。 云vân 何hà 得đắc 賴lại 。 此thử 即tức 破phá 數số 論luận 人nhân 法pháp 賴lại 於ư 時thời 。 又hựu 數số 論luận 但đãn 知tri 。 因nhân 法pháp 有hữu 時thời 時thời 無vô 別biệt 體thể 。 不bất 知tri 因nhân 時thời 有hữu 法pháp 法pháp 無vô 別biệt 體thể 。 故cố 為vi 今kim 所sở 破phá 。 又hựu 破phá 開khai 善thiện 云vân 。 生sanh 若nhược 是thị 時thời 即tức 時thời 無vô 自tự 體thể 。 便tiện 無vô 生sanh 也dã 。 又hựu 時thời 以dĩ 法pháp 為vi 體thể 。 法pháp 復phục 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 若nhược 更cánh 有hữu 體thể 即tức 無vô 窮cùng 。 若nhược 窮cùng 即tức 無vô 體thể 也dã 。 已dĩ 生sanh 法pháp 不bất 生sanh 下hạ 。 第đệ 三tam 廣quảng 破phá 三tam 時thời 。 即tức 三tam 初sơ 門môn 又hựu 三tam 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 也dã 。 凡phàm 有hữu 三tam 難nạn/nan 。 一nhất 無vô 窮cùng 。 二nhị 不bất 定định 。 三tam 理lý 奪đoạt 。 無vô 窮cùng 者giả 一nhất 物vật 經kinh 無vô 窮cùng 果quả 生sanh 名danh 為vi 無vô 窮cùng 。 然nhiên 已dĩ 生sanh 物vật 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。 汝nhữ 遂toại 言ngôn 已dĩ 生sanh 之chi 物vật 更cánh 生sanh 者giả 。 既ký 得đắc 二nhị 生sanh 即tức 應ưng 三tam 四tứ 。 故cố 生sanh 無vô 息tức 時thời 。 若nhược 最tối 後hậu 者giả 遂toại 息tức 即tức 最tối 初sơ 者giả 亦diệc 息tức 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 二nhị 不bất 定định 。 破phá 就tựu 文văn 為vi 五ngũ 。 一nhất 牒điệp 二nhị 定định 三tam 難nạn/nan 四tứ 釋thích 五ngũ 結kết 。 初sơ 是thị 牒điệp 也dã 。 以dĩ 何hà 法pháp 生sanh 者giả 。 第đệ 二nhị 定định 也dã 。 有hữu 此thử 一nhất 破phá 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 逆nghịch 取thủ 外ngoại 意ý 。 外ngoại 云vân 我ngã 言ngôn 生sanh 已dĩ 生sanh 者giả 。 從tùng 本bổn 未vị 生sanh 。 今kim 始thỉ 生sanh 已dĩ 即tức 名danh 生sanh 。 非phi 生sanh 已dĩ 竟cánh 更cánh 復phục 生sanh 。 此thử 是thị 未vị 生sanh 生sanh 。 豈khởi 有hữu 無vô 窮cùng 及cập 並tịnh 例lệ 過quá 耶da 。 故cố 更cánh 牒điệp 本bổn 宗tông 而nhi 定định 之chi 。 汝nhữ 於ư 已dĩ 未vị 兩lưỡng 生sanh 中trung 定định 以dĩ 何hà 生sanh 法pháp 生sanh 。 若nhược 言ngôn 本bổn 未vị 經kinh 生sanh 今kim 生sanh 已dĩ 即tức 名danh 生sanh 。 此thử 乃nãi 是thị 未vị 生sanh 生sanh 乖quai 本bổn 宗tông 也dã 。 若nhược 欲dục 依y 宗tông 生sanh 已dĩ 更cánh 生sanh 。 即tức 墮đọa 無vô 窮cùng 過quá 。 故cố 進tiến 退thoái 成thành 失thất 也dã 。 二nhị 意ý 云vân 要yếu 經kinh 初sơ 一nhất 生sanh 名danh 為vi 生sanh 已dĩ 。 更cánh 第đệ 二nhị 生sanh 名danh 生sanh 已dĩ 生sanh 。 今kim 但đãn 責trách 其kỳ 初sơ 生sanh 。 此thử 初sơ 生sanh 為vi 是thị 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 。 為vi 是thị 生sanh 已dĩ 生sanh 耶da 。 初sơ 若nhược 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 後hậu 亦diệc 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 也dã 。 後hậu 若nhược 生sanh 已dĩ 而nhi 生sanh 。 初sơ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 而nhi 汝nhữ 立lập 初sơ 是thị 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 立lập 後hậu 是thị 生sanh 已dĩ 而nhi 生sanh 一nhất 言ngôn 之chi 中trung 自tự 相tương 違vi 也dã 又hựu 初sơ 生sanh 亦diệc 不bất 定định 汝nhữ 立lập 初sơ 生sanh 終chung 是thị 已dĩ 生sanh 生sanh 。 考khảo 此thử 初sơ 生sanh 本bổn 未vị 曾tằng 生sanh 。 今kim 始thỉ 生sanh 。 即tức 是thị 未vị 生sanh 生sanh 故cố 不bất 定định 也dã 。 又hựu 作tác 一nhất 種chủng 直trực 責trách 之chi 。 為vi 是thị 已dĩ 者giả 生sanh 為vi 非phi 已dĩ 者giả 生sanh 。 若nhược 是thị 已dĩ 者giả 生sanh 即tức 屬thuộc 無vô 窮cùng 。 若nhược 非phi 已dĩ 者giả 生sanh 即tức 墮đọa 未vị 生sanh 生sanh 也dã 。 問vấn 何hà 人nhân 執chấp 已dĩ 生sanh 生sanh 耶da 。 答đáp 毘tỳ 曇đàm 云vân 。 未vị 來lai 性tánh 有hữu 。 即tức 是thị 性tánh 生sanh 已dĩ 異dị 空không 。 即tức 是thị 空không 即tức 是thị 已dĩ 生sanh 而nhi 復phục 更cánh 來lai 現hiện 在tại 。 即tức 是thị 已dĩ 者giả 更cánh 生sanh 故cố 名danh 已dĩ 生sanh 生sanh 。 今kim 正chánh 破phá 此thử 義nghĩa 也dã 。

復phục 次thứ 如như 燒thiêu 已dĩ 下hạ 。 第đệ 三tam 奪đoạt 破phá 。 前tiền 縱túng/tung 即tức 令linh 無vô 窮cùng 過quá 生sanh 。 今kim 奪đoạt 即tức 都đô 無vô 有hữu 生sanh 也dã 。 如như 是thị 等đẳng 下hạ 第đệ 三tam 總tổng 結kết 已dĩ 生sanh 不bất 生sanh 也dã 。 未vị 生sanh 法pháp 亦diệc 不bất 生sanh 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 未vị 生sanh 生sanh 。 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。 一nhất 破phá 二nhị 救cứu 三tam 破phá 救cứu 。 破phá 中trung 三tam 。 一nhất 總tổng 唱xướng 不bất 生sanh 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 不bất 生sanh 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 不bất 生sanh 法pháp 不bất 生sanh 也dã 。 釋thích 中trung 三tam 。 第đệ 一nhất 以dĩ 緣duyên 徵trưng 果quả 。 第đệ 二Nhị 乘Thừa 名danh 責trách 。 三tam 廣quảng 倒đảo 難nạn/nan 。 以dĩ 緣duyên 徵trưng 果quả 者giả 。 果quả 既ký 未vị 生sanh 。 即tức 緣duyên 未vị 合hợp 。 緣duyên 未vị 合hợp 果quả 云vân 何hà 生sanh 耶da 。 此thử 即tức 奪đoạt 破phá 也dã 。 若nhược 法pháp 未vị 與dữ 生sanh 緣duyên 和hòa 合hợp 下hạ 。 第đệ 二Nhị 乘Thừa 名danh 責trách 。 即tức 縱túng/tung 開khai 也dã 。 若nhược 稱xưng 未vị 生sanh 即tức 是thị 生sanh 。 亦diệc 應ưng 無vô 去khứ 即tức 是thị 去khứ 無vô 癡si 即tức 是thị 癡si 。 以dĩ 未vị 即tức 是thị 無vô 之chi 異dị 名danh 故cố 作tác 此thử 破phá 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 三tam 廣quảng 舉cử 並tịnh 例lệ 。 初sơ 就tựu 大Đại 乘Thừa 門môn 難nạn/nan 。 不bất 壞hoại 羅La 漢Hán 下hạ 就tựu 小Tiểu 乘Thừa 門môn 難nạn/nan 。 兔thố 等đẳng 無vô 角giác 就tựu 世thế 間gian 門môn 難nạn/nan 。 此thử 三tam 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 事sự 盡tận 也dã 。 此thử 三tam 異dị 者giả 。 初sơ 一nhất 令linh 當đương 生sanh 者giả 即tức 時thời 現hiện 生sanh 。 後hậu 二nhị 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 者giả 令linh 其kỳ 生sanh 也dã 。 問vấn 曰viết 下hạ 第đệ 二nhị 救cứu 為vi 二nhị 。 初sơ 正chánh 義nghĩa 宗tông 通thông 論luận 主chủ 前tiền 二nhị 難nạn/nan 。 次thứ 結kết 呵ha 論luận 主chủ 通thông 第đệ 三tam 並tịnh 類loại 難nạn/nan 。 我ngã 明minh 未vị 生sanh 法pháp 不bất 得đắc 即tức 生sanh 。 待đãi 緣duyên 合hợp 未vị 生sanh 方phương 生sanh 。 云vân 何hà 前tiền 難nạn/nan 云vân 緣duyên 未vị 合hợp 令linh 果quả 即tức 生sanh 耶da 。 通thông 第đệ 二nhị 難nạn/nan 云vân 。 我ngã 不bất 言ngôn 未vị 生sanh 即tức 是thị 生sanh 。 何hà 得đắc 云vân 無vô 去khứ 法pháp 去khứ 無vô 癡si 法pháp 癡si 耶da 。 待đãi 生sanh 緣duyên 方phương 生sanh 。 亦diệc 待đãi 去khứ 緣duyên 合hợp 方phương 去khứ 。 是thị 故cố 若nhược 說thuyết 下hạ 第đệ 二nhị 呵ha 論luận 主chủ 通thông 第đệ 三tam 難nạn/nan 。 未vị 生sanh 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 緣duyên 合hợp 即tức 生sanh 。 如như 凡phàm 夫phu 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 二nhị 未vị 生sanh 法pháp 無vô 緣duyên 合hợp 。 故cố 不bất 得đắc 生sanh 。 如như 不bất 壞hoại 羅La 漢Hán 及cập 兔thố 角giác 等đẳng 。 故cố 知tri 未vị 生sanh 法pháp 有hữu 生sanh 有hữu 不bất 生sanh 。 汝nhữ 不bất 應ưng 言ngôn 一nhất 切thiết 未vị 生sanh 法pháp 悉tất 應ưng 生sanh 。 亦diệc 不bất 應ưng 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 不bất 生sanh 也dã 。 問vấn 未vị 生sanh 法pháp 得đắc 緣duyên 合hợp 方phương 生sanh 。 此thử 是thị 誰thùy 義nghĩa 。 答đáp 如như 成thành 論luận 未vị 來lai 當đương 有hữu 。 若nhược 得đắc 緣duyên 合hợp 方phương 起khởi 。 亦diệc 如như 數số 人nhân 有hữu 性tánh 有hữu 在tại 未vị 來lai 待đãi 現hiện 在tại 緣duyên 和hòa 合hợp 方phương 生sanh 。 若nhược 是thị 靈linh 味vị 法Pháp 師sư 云vân 。 已dĩ 有hữu 法Pháp 身thân 體thể 但đãn 用dụng 未vị 圓viên 。 若nhược 除trừ 煩phiền 惱não 盡tận 解giải 脫thoát 波Ba 若Nhã 方phương 圓viên 也dã 。 又hựu 如như 地địa 論luận 體thể 用dụng 具cụ 足túc 。 妄vọng 覆phú 故cố 不bất 見kiến 除trừ 妄vọng 即tức 見kiến 。 光quang 宅trạch 云vân 。 本bổn 有hữu 如như 井tỉnh 中trung 七thất 寶bảo 。 全toàn 同đồng 地địa 論luận 。 答đáp 曰viết 下hạ 第đệ 三tam 破phá 救cứu 。 縱túng/tung 有hữu 待đãi 緣duyên 合hợp 而nhi 生sanh 。 更cánh 開khai 三tam 門môn 責trách 。 易dị 見kiến 。 又hựu 難nạn/nan 舊cựu 義nghĩa 云vân 。 汝nhữ 生sanh 待đãi 緣duyên 合hợp 方phương 有hữu 。 未vị 合hợp 未vị 有hữu 。 體thể 亦diệc 待đãi 緣duyên 合hợp 方phương 有hữu 。 未vị 合hợp 應ưng 未vị 有hữu 。 若nhược 體thể 不bất 待đãi 緣duyên 而nhi 本bổn 有hữu 者giả 生sanh 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 是thị 故cố 生sanh 已dĩ 不bất 生sanh 。 第đệ 二nhị 總tổng 結kết 已dĩ 未vị 無vô 生sanh 。 即tức 欲dục 攝nhiếp 生sanh 時thời 不bất 離ly 已dĩ 未vị 。 已dĩ 未vị 既ký 無vô 生sanh 生sanh 時thời 亦diệc 無vô 生sanh 也dã 。 生sanh 時thời 亦diệc 不bất 生sanh 下hạ 第đệ 三tam 破phá 生sanh 時thời 生sanh 。 四tứ 難nạn/nan 。 一nhất 指chỉ 前tiền 破phá 。 二nhị 無vô 體thể 破phá 。 三tam 二nhị 法pháp 破phá 。 四tứ 無vô 依y 破phá 。 初sơ 一nhất 是thị 奪đoạt 。 謂vị 無vô 有hữu 生sanh 時thời 還hoàn 同đồng 已dĩ 未vị 。 即tức 去khứ 來lai 品phẩm 中trung 最tối 初sơ 偈kệ 也dã 。 已dĩ 出xuất 空không 即tức 屬thuộc 已dĩ 。 未vị 出xuất 空không 即tức 屬thuộc 未vị 。 已dĩ 入nhập 有hữu 屬thuộc 已dĩ 。 未vị 入nhập 有hữu 即tức 屬thuộc 未vị 。 故cố 無vô 生sanh 時thời 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 二nhị 無vô 體thể 破phá 。

時thời 若nhược 有hữu 體thể 法pháp 可khả 賴lại 之chi 而nhi 生sanh 。 今kim 因nhân 生sanh 法pháp 有hữu 時thời 。

時thời 無vô 自tự 體thể 法pháp 何hà 所sở 賴lại 。 同đồng 去khứ 來lai 品phẩm 第đệ 二nhị 偈kệ 無vô 體thể 破phá 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 三tam 二nhị 法pháp 破phá 。 既ký 云vân 生sanh 時thời 生sanh 即tức 以dĩ 一nhất 法pháp 為vi 時thời 體thể 。 一nhất 法pháp 賴lại 時thời 生sanh 即tức 墮đọa 二nhị 法pháp 。 故cố 避tị 上thượng 無vô 體thể 即tức 墮đọa 二nhị 體thể 。 同đồng 去khứ 來lai 品phẩm 二nhị 法pháp 破phá 。

復phục 次thứ 生sanh 法pháp 未vị 發phát 下hạ 第đệ 四tứ 無vô 依y 破phá 。 無vô 依y 破phá 者giả 。 若nhược 避tị 二nhị 生sanh 言ngôn 時thời 前tiền 無vô 生sanh 者giả 。 即tức 時thời 無vô 所sở 依y 。

時thời 無vô 所sở 依y 即tức 無vô 時thời 。 既ký 無vô 時thời 時thời 後hậu 之chi 生sanh 復phục 何hà 所sở 附phụ 。 故cố 避tị 於ư 二nhị 生sanh 。 仍nhưng 墮đọa 無vô 生sanh 之chi 咎cữu 。 同đồng 去khứ 來lai 品phẩm 破phá 初sơ 發phát 偈kệ 。 此thử 文văn 少thiểu 去khứ 來lai 品phẩm 二nhị 破phá 。 一nhất 獨độc 去khứ 。 二nhị 並tịnh 決quyết 。 而nhi 引dẫn 取thủ 破phá 初sơ 發phát 偈kệ 作tác 無vô 依y 破phá 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 引dẫn 破phá 初sơ 發phát 偈kệ 破phá 耶da 。 答đáp 評bình 此thử 中trung 四tứ 難nạn/nan 二nhị 關quan 。 前tiền 三Tam 明Minh 因nhân 法pháp 有hữu 時thời 時thời 無vô 自tự 體thể 。 即tức 無vô 時thời 故cố 不bất 得đắc 生sanh 。 後hậu 不bất 因nhân 法pháp 有hữu 時thời 。 亦diệc 空không 無vô 時thời 故cố 不bất 得đắc 生sanh 。 此thử 二nhị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 破phá 盡tận 。 故cố 為vi 二nhị 也dã 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 第đệ 三tam 總tổng 結kết 。 總tổng 結kết 為vi 四tứ 。 初sơ 結kết 法pháp 無vô 生sanh 。 次thứ 例lệ 住trụ 滅diệt 。 後hậu 類loại 法pháp 體thể 。 次thứ 舉cử 偈kệ 怙hộ 。 問vấn 曰viết 下hạ 第đệ 三tam 破phá 因nhân 緣duyên 生sanh 。 即tức 寂tịch 滅diệt 門môn 破phá 。 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 。 問vấn 避tị 前tiền 三tam 時thời 故cố 立lập 因nhân 緣duyên 生sanh 。 如như 今kim 中trung 假giả 師sư 等đẳng 。 既ký 聞văn 三tam 論luận 作tác 三tam 時thời 門môn 破phá 。 故cố 避tị 三tam 時thời 而nhi 立lập 有hữu 生sanh 也dã 。 餘dư 有hữu 所sở 得đắc 大đại 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 立lập 生sanh 。 但đãn 立lập 三tam 時thời 不bất 及cập 今kim 外ngoại 人nhân 立lập 義nghĩa 也dã 。 答đáp 曰viết 下hạ 兩lưỡng 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 奪đoạt 破phá 。 次thứ 偈kệ 縱túng/tung 破phá 。 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 舉cử 前tiền 。 下hạ 半bán 況huống 後hậu 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 意ý 。 一nhất 者giả 通thông 呵ha 外ngoại 人nhân 。 汝nhữ 種chủng 種chủng 立lập 生sanh 不bất 成thành 。 今kim 不bất 應ưng 復phục 立lập 。 二nhị 者giả 迷mê 語ngữ 。 汝nhữ 立lập 眾chúng 緣duyên 合hợp 時thời 有hữu 生sanh 。 猶do 是thị 第đệ 三tam 時thời 。 何hà 故cố 避tị 三tam 時thời 耶da 。 三tam 者giả 因nhân 緣duyên 不bất 離ly 三tam 時thời 。 破phá 三tam 時thời 竟cánh 即tức 破phá 因nhân 緣duyên 訖ngật 。 云vân 何hà 更cánh 立lập 。 四tứ 者giả 汝nhữ 遂toại 避tị 三tam 時thời 即tức 墮đọa 無vô 為vi 。 無vô 為vi 中trung 無vô 生sanh 也dã 。 五ngũ 者giả 汝nhữ 欲dục 避tị 三tam 時thời 生sanh 即tức 生sanh 無vô 三tam 時thời 。

時thời 無vô 故cố 豈khởi 有hữu 法pháp 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 具cụ 足túc 不bất 具cụ 足túc 者giả 。 具cụ 足túc 是thị 已dĩ 有hữu 。 未vị 具cụ 足túc 是thị 未vị 有hữu 。 又hựu 具cụ 足túc 生sanh 時thời 。 不bất 具cụ 足túc 是thị 未vị 生sanh 時thời 。 故cố 還hoàn 同đồng 生sanh 破phá 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 二nhị 縱túng/tung 破phá 縱túng/tung 破phá 者giả 。 上thượng 奪đoạt 不bất 許hứa 。 有hữu 因nhân 緣duyên 生sanh 。 今kim 縱túng/tung 汝nhữ 有hữu 因nhân 緣duyên 生sanh 。 即tức 墮đọa 寂tịch 滅diệt 。 又hựu 上thượng 既ký 迷mê 語ngữ 。 今kim 是thị 迷mê 義nghĩa 。 因nhân 緣duyên 義nghĩa 不bất 如như 汝nhữ 所sở 謂vị 。 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 若nhược 聞văn 因nhân 緣duyên 即tức 言ngôn 。 乃nãi 無vô 自tự 性tánh 而nhi 執chấp 有hữu 此thử 虛hư 假giả 生sanh 也dã 。 今kim 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 解giải 即tức 不bất 然nhiên 。 若nhược 唱xướng 因nhân 緣duyên 生sanh 即tức 。 無vô 生sanh 不bất 生sanh 。 無vô 真chân 不bất 真chân 無vô 中trung 不bất 中trung 。 故cố 無vô 縱túng/tung 迹tích 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 申thân 正chánh 因nhân 緣duyên 破phá 邪tà 因nhân 緣duyên 。 此thử 一nhất 偈kệ 是thị 佛Phật 法Pháp 之chi 大đại 宗tông 宜nghi 須tu 留lưu 懷hoài 也dã 。 今kim 敘tự 大đại 意ý 者giả 汝nhữ 若nhược 識thức 佛Phật 法Pháp 是thị 因nhân 緣duyên 。 即tức 須tu 知tri 因nhân 緣duyên 生sanh 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 即tức 不bất 識thức 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 此thử 進tiến 退thoái 之chi 言ngôn 定định 佛Phật 法Pháp 之chi 得đắc 失thất 也dã 。 偈kệ 為vi 二nhị 。 上thượng 半bán 因nhân 果quả 寂tịch 滅diệt 。 下hạ 半bán 時thời 法pháp 寂tịch 滅diệt 。 問vấn 因nhân 緣duyên 生sanh 云vân 何hà 寂tịch 滅diệt 。 答đáp 他tha 云vân 。 因nhân 緣duyên 生sanh 是thị 世thế 諦đế 。 寂tịch 滅diệt 是thị 真Chân 諦Đế 。 於ư 因nhân 緣duyên 寂tịch 滅diệt 中trung 更cánh 起khởi 真chân 俗tục 二nhị 見kiến 也dã 。 今kim 明minh 。 因nhân 緣duyên 生sanh 宛uyển 然nhiên 而nhi 常thường 寂tịch 滅diệt 。 如như 因nhân 五ngũ 指chỉ 有hữu 捲quyển 。 捲quyển 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 有hữu 自tự 性tánh 不bất 應ưng 因nhân 指chỉ 。 既ký 其kỳ 由do 指chỉ 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 有hữu 捲quyển 自tự 可khả 有hữu 捲quyển 他tha 。 以dĩ 捲quyển 於ư 捲quyển 是thị 自tự 。 即tức 是thị 指chỉ 家gia 他tha 。 既ký 無vô 捲quyển 自tự 亦diệc 無vô 捲quyển 他tha 。 合hợp 自tự 他tha 為vi 共cộng 。 自tự 他tha 無vô 故cố 共cộng 即tức 無vô 。 此thử 三Tam 明Minh 捲quyển 不bất 得đắc 有hữu 因nhân 。 今kim 因nhân 指chỉ 有hữu 捲quyển 云vân 何hà 復phục 是thị 無vô 因nhân 。 故cố 知tri 此thử 捲quyển 不bất 自tự 不bất 他tha 。 不bất 共cộng 不bất 無vô 因nhân 。 即tức 捲quyển 畢tất 竟cánh 空không 。 若nhược 有hữu 捲quyển 有hữu 可khả 言ngôn 捲quyển 空không 。 本bổn 不bất 見kiến 捲quyển 有hữu 云vân 何hà 言ngôn 空không 。 加gia 是thị 四tứ 句cú 。 即tức 知tri 捲quyển 宛uyển 然nhiên 而nhi 四tứ 句cú 絕tuyệt 。 四tứ 句cú 絕tuyệt 而nhi 捲quyển 宛uyển 然nhiên 。 故cố 言ngôn 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 即tức 是thị 寂tịch 滅diệt 性tánh 。 下hạ 半bán 時thời 法pháp 寂tịch 滅diệt 者giả 。 上thượng 半bán 明minh 所sở 生sanh 法pháp 體thể 寂tịch 滅diệt 。 法pháp 體thể 復phục 假giả 生sanh 相tương/tướng 兼kiêm 賴lại 於ư 時thời 。 故cố 一nhất 法pháp 生sanh 要yếu 具cụ 此thử 三tam 。 是thị 以dĩ 下hạ 半bán 明minh 生sanh 相tương/tướng 與dữ 時thời 亦diệc 寂tịch 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 者giả 因nhân 所sở 相tương/tướng 故cố 有hữu 能năng 相tương/tướng 。 是thị 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 故cố 寂tịch 滅diệt 。 因nhân 法pháp 故cố 有hữu 時thời 。

時thời 即tức 寂tịch 滅diệt 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 三tam 。 初sơ 釋thích 上thượng 半bán 。 是thị 故cố 偈kệ 中trung 下hạ 釋thích 下hạ 半bán 。 類loại 同đồng 上thượng 半bán 。 汝nhữ 雖tuy 下hạ 第đệ 三tam 結kết 呵ha 也dã 。 釋thích 上thượng 半bán 為vi 四tứ 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 如như 因nhân 縷lũ 下hạ 第đệ 二nhị 舉cử 事sự 作tác 之chi 。 三tam 引dẫn 燃nhiên 可khả 燃nhiên 假giả 喻dụ 顯hiển 之chi 。 是thị 故cố 下hạ 第đệ 四tứ 總tổng 結kết 。 此thử 既ký 是thị 佛Phật 法Pháp 大đại 宗tông 。 今kim 就tựu 身thân 上thượng 作tác 之chi 。 令linh 煩phiền 惱não 清thanh 淨tịnh 。 即tức 得đắc 道Đạo 果Quả 。 及cập 遍biến 通thông 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 經kinh 也dã 。 如như 五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 若nhược 有hữu 自tự 體thể 即tức 不bất 假giả 五ngũ 而nhi 成thành 。 既ký 五ngũ 假giả 而nhi 成thành 即tức 無vô 自tự 體thể 。 無vô 自tự 體thể 故cố 眾chúng 生sanh 即tức 畢tất 竟cánh 空không 。 然nhiên 本bổn 對đối 眾chúng 生sanh 有hữu 故cố 言ngôn 眾chúng 生sanh 空không 耳nhĩ 。 眾chúng 生sanh 未vị 曾tằng 有hữu 。 何hà 得đắc 言ngôn 眾chúng 生sanh 空không 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 是thị 空không 是thị 有hữu 。 可khả 言ngôn 非phi 空không 非phi 有hữu 耳nhĩ 。 竟cánh 未vị 曾tằng 有hữu 二nhị 是thị 。 云vân 何hà 有hữu 兩lưỡng 非phi 。 故cố 知tri 因nhân 緣duyên 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 四tứ 句cú 絕tuyệt 。 此thử 是thị 境cảnh 絕tuyệt 也dã 。 有hữu 眾chúng 生sanh 有hữu 可khả 生sanh 有hữu 我ngã 心tâm 耳nhĩ 。 眾chúng 生sanh 未vị 曾tằng 有hữu 。 云vân 何hà 生sanh 有hữu 心tâm 耶da 。 乃nãi 至chí 眾chúng 生sanh 。 未vị 曾tằng 四tứ 句cú 。 寧ninh 起khởi 四tứ 句cú 心tâm 。 即tức 知tri 外ngoại 無vô 四tứ 句cú 之chi 相tướng 。 內nội 無vô 四tứ 句cú 之chi 心tâm 外ngoại 無vô 四tứ 句cú 之chi 相tướng 。 於ư 外ngoại 無vô 數số 內nội 無vô 四tứ 句cú 之chi 心tâm 。 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 於ư 外ngoại 無vô 數số 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 彼bỉ 已dĩ 寂tịch 滅diệt 誥# 然nhiên 大đại 均quân 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 因nhân 緣duyên 眾chúng 生sanh 宛uyển 然nhiên 即tức 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 法pháp 華hoa 明minh 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 遍biến 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。 然nhiên 即tức 妙diệu 法Pháp 蓮liên 華hoa 唯duy 此thử 一nhất 極cực 。 名danh 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 佛Phật 用dụng 此thử 為vi 身thân 。 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 即tức 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 。 至chí 人nhân 以dĩ 此thử 為vi 壽thọ 。 壽thọ 無vô 始thỉ 終chung 。 即tức 一nhất 部bộ 法pháp 華hoa 也dã 。 失thất 此thử 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 故cố 有hữu 六lục 道đạo 紛phân 然nhiên 。 為vi 眾chúng 生sanh 失thất 本bổn 從tùng 此thử 流lưu 出xuất 一nhất 切thiết 教giáo 。 名danh 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經kinh 也dã 。 又hựu 即tức 是thị 中trung 觀quán 論luận 。 眾chúng 生sanh 宛uyển 然nhiên 寂tịch 滅diệt 即tức 是thị 中trung 。 悟ngộ 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 即tức 是thị 觀quán 。 為vi 物vật 說thuyết 之chi 即tức 是thị 論luận 。 又hựu 即tức 三tam 波Ba 若Nhã 。 眾chúng 生sanh 本bổn 寂tịch 滅diệt 即tức 是thị 。 實thật 相tướng 波Ba 若Nhã 。 如như 斯tư 而nhi 悟ngộ 謂vị 觀quán 照chiếu 波Ba 若Nhã 。 為vi 物vật 說thuyết 之chi 即tức 文văn 字tự 波Ba 若Nhã 。 又hựu 是thị 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 性tánh 。 眾chúng 生sanh 宛uyển 然nhiên 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 即tức 境cảnh 果quả 佛Phật 性tánh 。 如như 斯tư 而nhi 悟ngộ 謂vị 觀quán 智trí 性tánh 。 具cụ 足túc 了liễu 達đạt 即tức 菩Bồ 提Đề 果quả 性tánh 。 累lũy/lụy/luy 無vô 不bất 寂tịch 即tức 果quả 果quả 性tánh 。 既ký 稱xưng 寂tịch 滅diệt 即tức 言ngôn 忘vong 慮lự 寂tịch 。 寧ninh 有hữu 境cảnh 智trí 及cập 以dĩ 智trí 斷đoạn 即tức 中trung 道đạo 正chánh 性tánh 也dã 。 又hựu 是thị 法pháp 華hoa 四Tứ 智Trí 。 眾chúng 生sanh 宛uyển 然nhiên 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 即tức 如Như 來Lai 智trí 。 寂tịch 滅diệt 宛uyển 然nhiên 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 佛Phật 智trí 。 任nhậm 運vận 而nhi 知tri 謂vị 自tự 然nhiên 智trí 。 不bất 從tùng 師sư 得đắc 即tức 無vô 師sư 智trí 。 又hựu 是thị 法Pháp 身thân 父phụ 母mẫu 。 了liễu 眾chúng 生sanh 寂tịch 滅diệt 即tức 波Ba 若Nhã 母mẫu 。 寂tịch 滅diệt 眾chúng 生sanh 即tức 方phương 便tiện 父phụ 。 三tam 世thế 佛Phật 由do 此thử 而nhi 生sanh 。 識thức 因nhân 緣duyên 一nhất 句cú 遍biến 通thông 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 也dã 。 問vấn 長trường/trưởng 行hành 云vân 寂tịch 滅diệt 名danh 無vô 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 。 答đáp 眾chúng 生sanh 既ký 無vô 。 自tự 體thể 畢tất 竟cánh 空không 。 望vọng 誰thùy 為vi 彼bỉ 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 之chi 此thử 可khả 望vọng 他tha 為vi 彼bỉ 耳nhĩ 。 故cố 言ngôn 無vô 此thử 無vô 彼bỉ 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 相tướng 貌mạo 。 故cố 言ngôn 無vô 相tướng 也dã 。 斷đoạn 言ngôn 語ngữ 道đạo 者giả 。 眾chúng 生sanh 絕tuyệt 四tứ 句cú 不bất 可khả 以dĩ 四tứ 句cú 言ngôn 眾chúng 生sanh 。 滅diệt 諸chư 戲hí 論luận 者giả 。 眾chúng 生sanh 既ký 四tứ 句cú 絕tuyệt 。 四tứ 句cú 愛ái 論luận 及cập 四tứ 句cú 見kiến 論luận 不bất 得đắc 生sanh 也dã 。 即tức 是thị 斷đoạn 惑hoặc 及cập 大đại 懺sám 悔hối 義nghĩa 也dã 。 又hựu 愛ái 見kiến 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 本bổn 來lai 四tứ 絕tuyệt 。 從tùng 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 問vấn 因nhân 緣duyên 既ký 爾nhĩ 。 何hà 故cố 不bất 即tức 說thuyết 之chi 。 答đáp 此thử 論luận 題đề 因nhân 緣duyên 品phẩm 。 十thập 二nhị 門môn 初sơ 題đề 因nhân 緣duyên 門môn 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 又hựu 問vấn 此thử 品phẩm 初sơ 何hà 不bất 即tức 說thuyết 。 答đáp 要yếu 須tu 先tiên 破phá 外ngoại 人nhân 展triển 轉chuyển 及cập 不bất 展triển 轉chuyển 性tánh 實thật 諸chư 計kế 。 畢tất 竟cánh 無vô 遺di 方phương 得đắc 略lược 示thị 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 耳nhĩ 。 大đại 業nghiệp 四tứ 年niên 更cánh 作tác 一nhất 勢thế 釋thích 之chi 。 如như 因nhân 五ngũ 指chỉ 有hữu 捲quyển 捲quyển 無vô 自tự 體thể 。 若nhược 有hữu 自tự 體thể 不bất 應ưng 因nhân 指chỉ 。 因nhân 指chỉ 有hữu 捲quyển 捲quyển 無vô 自tự 體thể 捲quyển 無vô 自tự 體thể 。 即tức 無vô 捲quyển 。 故cố 捲quyển 畢tất 竟cánh 空không 。 此thử 空không 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 空không 。 空không 有hữu 自tự 體thể 不bất 應ưng 因nhân 有hữu 。 因nhân 有hữu 故cố 空không 空không 無vô 自tự 體thể 。 無vô 自tự 體thể 故cố 無vô 空không 。 因nhân 空không 有hữu 故cố 有hữu 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 。 如như 因nhân 空không 故cố 有hữu 有hữu 無vô 自tự 體thể 因nhân 有hữu 故cố 空không 空không 無vô 自tự 體thể 。 即tức 無vô 空không 無vô 有hữu 。 因nhân 空không 有hữu 故cố 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 若nhược 不bất 因nhân 是thị 豈khởi 得đắc 有hữu 非phi 。 故cố 非phi 無vô 自tự 體thể 是thị 即tức 無vô 非phi 。 故cố 因nhân 緣duyên 捲quyển 本bổn 來lai 絕tuyệt 空không 有hữu 四tứ 句cú 。 四tứ 句cú 絕tuyệt 即tức 四tứ 心tâm 斷đoạn 四tứ 言ngôn 滅diệt 。 佛Phật 不bất 能năng 行hành 佛Phật 不bất 能năng 到đáo 。 無vô 名danh 相tướng 中trung 為vi 眾chúng 生sanh 隨tùy 處xứ 說thuyết 之chi 。 或hoặc 作tác 實thật 相tướng 法Pháp 身thân 中trung 道đạo 波Ba 若Nhã 等đẳng 。 興hưng 皇hoàng 大đại 師sư 常thường 以dĩ 因nhân 緣duyên 建kiến 于vu 言ngôn 首thủ 。 今kim 復phục 觸xúc 事sự 當đương 須tu 識thức 因nhân 緣duyên 。 則tắc 觸xúc 事sự 無vô 非phi 寂tịch 滅diệt 。 則tắc 觸xúc 事sự 無vô 非phi 是thị 道đạo 。 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 故cố 長trường/trưởng 行hành 舉cử 縷lũ 布bố 。 被bị 衣y 宛uyển 然nhiên 而nhi 無vô 一nhất 縷lũ 可khả 服phục 。 眠miên 席tịch 宛uyển 然nhiên 而nhi 無vô 一nhất 蒲bồ 可khả 臥ngọa 。 人nhân 觸xúc 事sự 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 。 問vấn 曰viết 定định 有hữu 三tam 世thế 別biệt 異dị 者giả 。 第đệ 四tứ 破phá 三tam 世thế 生sanh 。 外ngoại 人nhân 既ký 聞văn 因nhân 緣duyên 生sanh 是thị 寂tịch 滅diệt 故cố 不bất 復phục 捉tróc 之chi 。 還hoàn 立lập 性tánh 有hữu 。 外ngoại 人nhân 初sơ 立lập 性tánh 破phá 性tánh 竟cánh 。 便tiện 立lập 因nhân 緣duyên 。 上thượng 破phá 因nhân 緣duyên 今kim 還hoàn 復phục 立lập 性tánh 。 至chí 此thử 三tam 迴hồi 宗tông 。 故cố 一nhất 切thiết 立lập 義nghĩa 不bất 離ly 性tánh 假giả 也dã 。 又hựu 道Đạo 理lý 應ưng 先tiên 破phá 性tánh 後hậu 破phá 假giả 。 而nhi 前tiền 破phá 假giả 後hậu 破phá 性tánh 。 顯hiển 顛điên 倒đảo 之chi 病bệnh 無vô 根căn 本bổn 次thứ 第đệ 也dã 。 外ngoại 人nhân 與dữ 論luận 主chủ 諍tranh 因nhân 緣duyên 。 論luận 主chủ 云vân 。 因nhân 緣duyên 生sanh 是thị 寂tịch 滅diệt 性tánh 。 外ngoại 人nhân 云vân 因nhân 緣duyên 生sanh 非phi 寂tịch 滅diệt 性tánh 。 故cố 未vị 來lai 有hữu 性tánh 而nhi 假giả 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 。 豈khởi 是thị 寂tịch 滅diệt 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 云vân 何hà 可khả 生sanh 。 故cố 知tri 有hữu 生sanh 性tánh 然nhiên 後hậu 假giả 緣duyên 生sanh 耳nhĩ 。 又hựu 根căn 本bổn 有hữu 性tánh 後hậu 方phương 假giả 緣duyên 。 故cố 今kim 還hoàn 立lập 根căn 本bổn 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 亦diệc 有hữu 此thử 言ngôn 。 故cố 云vân 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 以dĩ 有hữu 生sanh 性tánh 。 故cố 生sanh 能năng 生sanh 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 本bổn 無vô 生sanh 性tánh 。 故cố 生sanh 不bất 能năng 生sanh 也dã 。 定định 有hữu 三tam 世thế 別biệt 異dị 者giả 。 若nhược 畢tất 竟cánh 無vô 生sanh 。 應ưng 無vô 三tam 世thế 異dị 。 既ký 有hữu 三tam 世thế 異dị 即tức 有hữu 生sanh 有hữu 未vị 生sanh 。 未vị 來lai 是thị 未vị 生sanh 。 緣duyên 合hợp 即tức 有hữu 生sanh 也dã 。 數số 人nhân 未vị 來lai 性tánh 有hữu 。 現hiện 在tại 事sự 有hữu 。 過quá 去khứ 冥minh 伏phục 有hữu 。 成thành 論luận 云vân 去khứ 來lai 體thể 是thị 無vô 而nhi 有hữu 曾tằng 當đương 義nghĩa 。 現hiện 在tại 是thị 現hiện 有hữu 而nhi 有hữu 當đương 無vô 義nghĩa 也dã 。 偈kệ 為vi 二nhị 。 上thượng 半bán 牒điệp 下hạ 半bán 破phá 。 未vị 來lai 已dĩ 異dị 空không 已dĩ 出xuất 有hữu 。 即tức 已dĩ 是thị 生sanh 竟cánh 。 何hà 須tu 現hiện 在tại 更cánh 復phục 生sanh 耶da 。 若nhược 未vị 異dị 空không 未vị 出xuất 有hữu 即tức 是thị 二nhị 世thế 無vô 義nghĩa 。 復phục 失thất 義nghĩa 宗tông 。 假giả 令linh 是thị 無vô 無vô 豈khởi 可khả 生sanh 耶da 。 數số 人nhân 破phá 成thành 論luận 云vân 。 若nhược 未vị 來lai 體thể 無vô 既ký 生sanh 於ư 義nghĩa 而nhi 體thể 不bất 生sanh 。 終chung 一nhất 有hữu 自tự 生sanh 一nhất 無vô 終chung 不bất 生sanh 。 若nhược 俱câu 生sanh 即tức 俱câu 有hữu 有hữu 即tức 無vô 生sanh 。 長trường/trưởng 行hành 問vấn 云vân 。 未vị 來lai 雖tuy 有hữu 非phi 如như 現hiện 在tại 相tương/tướng 者giả 。 明minh 未vị 來lai 是thị 性tánh 有hữu 耳nhĩ 。 不bất 如như 現hiện 在tại 事sự 有hữu 也dã 。 以dĩ 現hiện 在tại 相tương/tướng 故cố 說thuyết 生sanh 者giả 。 現hiện 在tại 正chánh 見kiến 是thị 事sự 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 生sanh 。 即tức 知tri 未vị 來lai 性tánh 有hữu 。 不bất 得đắc 說thuyết 生sanh 也dã 。 答đáp 曰viết 現hiện 在tại 相tương/tướng 未vị 來lai 中trung 無vô 者giả 。 此thử 明minh 未vị 來lai 中trung 畢tất 竟cánh 無vô 現hiện 在tại 之chi 相tướng 。 此thử 即tức 是thị 本bổn 無vô 今kim 有hữu 為vi 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 未vị 來lai 是thị 有hữu 故cố 得đắc 生sanh 耶da 。 若nhược 未vị 來lai 中trung 有hữu 現hiện 在tại 相tương/tướng 即tức 不bất 名danh 未vị 來lai 也dã 。 又hựu 問vấn 若nhược 木mộc 中trung 已dĩ 有hữu 火hỏa 性tánh 。 性tánh 是thị 不bất 改cải 義nghĩa 本bổn 來lai 常thường 有hữu 。 云vân 何hà 改cải 性tánh 成thành 事sự 。 若nhược 不bất 可khả 改cải 在tại 緣duyên 雖tuy 合hợp 終chung 不bất 成thành 事sự 。 又hựu 木mộc 中trung 無vô 事sự 火hỏa 。 水thủy 中trung 亦diệc 無vô 即tức 應ưng 俱câu 生sanh 俱câu 不bất 生sanh 。 又hựu 問vấn 既ký 有hữu 性tánh 火hỏa 。 亦diệc 應ưng 有hữu 性tánh 緣duyên 。 若nhược 以dĩ 事sự 緣duyên 發phát 事sự 火hỏa 。 亦diệc 應ưng 以dĩ 性tánh 緣duyên 發phát 性tánh 火hỏa 。 又hựu 事sự 因nhân 於ư 性tánh 性tánh 復phục 因nhân 誰thùy 。

復phục 次thứ 汝nhữ 謂vị 下hạ 。 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 破phá 自tự 生sanh 生sanh 他tha 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 破phá 者giả 。 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 者giả 上thượng 但đãn 破phá 其kỳ 自tự 生sanh 未vị 破phá 生sanh 他tha 也dã 。 破phá 自tự 生sanh 中trung 而nhi 有hữu 諸chư 偈kệ 者giả 。 初sơ 以dĩ 已dĩ 未vị 門môn 破phá 自tự 。 不bất 受thọ 已dĩ 未vị 謂vị 生sanh 時thời 生sanh 。 故cố 就tựu 三tam 時thời 門môn 破phá 。 三tam 時thời 門môn 破phá 不bất 立lập 。 便tiện 舉cử 因nhân 緣duyên 來lai 救cứu 。 捉tróc 因nhân 緣duyên 不bất 立lập 復phục 捉tróc 三tam 世thế 性tánh 義nghĩa 來lai 救cứu 。 至chí 此thử 破phá 其kỳ 三tam 世thế 。 始thỉ 是thị 破phá 自tự 生sanh 義nghĩa 竟cánh 。 故cố 今kim 次thứ 破phá 其kỳ 生sanh 他tha 也dã 。 二nhị 者giả 自tự 生sanh 生sanh 他tha 是thị 大đại 眾chúng 部bộ 義nghĩa 。 故cố 婆bà 沙sa 中trung 云vân 。 僧Tăng 祇kỳ 明minh 。 如như 燈đăng 自tự 照chiếu 照chiếu 他tha 。 心tâm 體thể 自tự 知tri 知tri 他tha 。 生sanh 相tương/tướng 自tự 生sanh 生sanh 他tha 。 是thị 故cố 今kim 須tu 重trọng/trùng 破phá 也dã 。 三tam 者giả 成thành 實thật 師sư 云vân 生sanh 相tương/tướng 不bất 復phục 假giả 相tương/tướng 。 故cố 是thị 自tự 生sanh 。 而nhi 能năng 生sanh 法pháp 體thể 。 故cố 是thị 生sanh 他tha 。 所sở 以dĩ 須tu 重trọng/trùng 破phá 也dã 。 四tứ 者giả 欲dục 顯hiển 顛điên 倒đảo 亂loạn 起khởi 故cố 亂loạn 破phá 也dã 。 兩lưỡng 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 偈kệ 牒điệp 而nhi 責trách 。 第đệ 二nhị 偈kệ 設thiết 兩lưỡng 關quan 難nạn/nan 也dã 。 上thượng 半bán 牒điệp 下hạ 半bán 正chánh 責trách 生sanh 相tương/tướng 也dã 。 生sanh 相tương/tướng 既ký 能năng 生sanh 法pháp 體thể 。 誰thùy 復phục 生sanh 生sanh 相tương/tướng 耶da 。 第đệ 二nhị 偈kệ 上thượng 半bán 以dĩ 相tương 從tùng 法pháp 相tướng 即tức 墮đọa 無vô 窮cùng 。 下hạ 半bán 將tương 法pháp 從tùng 相tương/tướng 即tức 法pháp 墮đọa 自tự 然nhiên 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 二nhị 關quan 破phá 者giả 。 正chánh 以dĩ 外ngoại 人nhân 義nghĩa 自tự 相tương 違vi 。 生sanh 相tương/tướng 能năng 自tự 生sanh 法pháp 不bất 能năng 自tự 生sanh 。 故cố 招chiêu 此thử 二nhị 失thất 。

復phục 次thứ 有hữu 法Pháp 。 不bất 應ưng 生sanh 第đệ 六lục 門môn 。 此thử 有hữu 無vô 門môn 破phá 。 乃nãi 通thông 破phá 一nhất 切thiết 還hoàn 重trọng/trùng 破phá 自tự 生sanh 生sanh 他tha 也dã 。

復phục 次thứ 下hạ 第đệ 七thất 滅diệt 不bất 滅diệt 門môn 破phá 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 就tựu 生sanh 門môn 破phá 生sanh 。 今kim 就tựu 滅diệt 門môn 破phá 生sanh 也dã 。 亦diệc 還hoàn 破phá 自tự 生sanh 生sanh 他tha 也dã 。 上thượng 半bán 就tựu 滅diệt 義nghĩa 無vô 生sanh 。 破phá 數số 人nhân 四tứ 相tương/tướng 同đồng 時thời 。 下hạ 半bán 破phá 不bất 滅diệt 有hữu 生sanh 。 破phá 四tứ 相tương/tướng 異dị 時thời 。 即tức 譬thí 喻dụ 部bộ 義nghĩa 。 又hựu 上thượng 半bán 破phá 數số 人nhân 體thể 同đồng 時thời 。 下hạ 半bán 破phá 其kỳ 用dụng 前tiền 後hậu 。 若nhược 言ngôn 當đương 生sanh 用dụng 時thời 未vị 有hữu 滅diệt 用dụng 。 即tức 當đương 生sanh 時thời 未vị 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 當đương 生sanh 時thời 已dĩ 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 即tức 當đương 生sanh 時thời 已dĩ 有hữu 滅diệt 用dụng 也dã 。 汝nhữ 言ngôn 減giảm 扶phù 生sanh 相tương/tướng 與dữ 生sanh 作tác 扶phù 者giả 。 今kim 見kiến 滅diệt 相tương/tướng 乃nãi 是thị 生sanh 家gia 之chi 力lực 。 以dĩ 害hại 生sanh 故cố 而nhi 言ngôn 無vô 有hữu 不bất 滅diệt 法pháp 者giả 。 汝nhữ 法pháp 體thể 起khởi 時thời 常thường 與dữ 滅diệt 相tương/tướng 俱câu 何hà 有hữu 不bất 滅diệt 法pháp 耶da 。 問vấn 曰viết 若nhược 無vô 生sanh 應ưng 有hữu 住trụ 下hạ 。 第đệ 二nhị 破phá 住trụ 。 前tiền 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 問vấn 三tam 義nghĩa 。 一nhất 既ký 不bất 許hứa 有hữu 生sanh 應ưng 有hữu 住trụ 。 二nhị 者giả 此thử 是thị 對đối 無vô 立lập 有hữu 。 以dĩ 生sanh 既ký 是thị 無vô 住trụ 便tiện 應ưng 有hữu 。 三tam 者giả 上thượng 就tựu 生sanh 救cứu 生sanh 。 今kim 舉cử 住trụ 救cứu 生sanh 。 破phá 亦diệc 爾nhĩ 。 上thượng 就tựu 生sanh 門môn 破phá 生sanh 。 今kim 就tựu 住trụ 門môn 破phá 生sanh 也dã 。 答đáp 有hữu 四tứ 偈kệ 為vi 三tam 。 初sơ 三tam 時thời 門môn 。 次thứ 偈kệ 就tựu 滅diệt 不bất 滅diệt 。 三tam 自tự 他tha 門môn 。 所sở 以dĩ 偈kệ 有hữu 三tam 門môn 者giả 。 初sơ 當đương 住trụ 破phá 住trụ 。 次thứ 就tựu 滅diệt 破phá 住trụ 。 三tam 就tựu 生sanh 門môn 破phá 住trụ 。 三tam 處xứ 求cầu 住trụ 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 住trụ 事sự 盡tận 矣hĩ 。 無vô 生sanh 云vân 何hà 住trụ 者giả 。 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 相tương 待đãi 門môn 破phá 。 既ký 無vô 生sanh 待đãi 何hà 說thuyết 住trụ 。 二nhị 者giả 破phá 住trụ 為vi 顯hiển 無vô 生sanh 。 故cố 無vô 生sanh 即tức 無vô 住trụ 。 三tam 者giả 就tựu 三tam 世thế 中trung 求cầu 住trụ 。 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 。 以dĩ 外ngoại 人nhân 言ngôn 有hữu 住trụ 相tương 從tùng 未vị 來lai 來lai 現hiện 在tại 。 為vi 生sanh 相tương 生sanh 此thử 住trụ 故cố 住trụ 是thị 所sở 生sanh 也dã 。 下hạ 無vô 生sanh 云vân 何hà 滅diệt 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。 四tứ 者giả 求cầu 生sanh 不bất 得đắc 。 生sanh 即tức 是thị 如như 。 求cầu 住trụ 不bất 得đắc 住trụ 即tức 是thị 如như 。 如như 無vô 二nhị 故cố 生sanh 住trụ 不bất 異dị 。 如như 眾chúng 生sanh 如như 佛Phật 如như 無vô 異dị 故cố 眾chúng 生sanh 佛Phật 不bất 異dị 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 滅diệt 不bất 滅diệt 破phá 住trụ 。 為vi 二nhị 。 初sơ 就tựu 滅diệt 不bất 滅diệt 破phá 。 第đệ 二nhị 偈kệ 偏thiên 釋thích 。 初sơ 偈kệ 下hạ 半bán 明minh 無vô 有hữu 不bất 滅diệt 法pháp 。 云vân 何hà 不bất 滅diệt 。 法pháp 而nhi 得đắc 住trụ 。 初sơ 偈kệ 易dị 見kiến 。 第đệ 二nhị 偈kệ 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 是thị 老lão 死tử 相tướng 者giả 。 老lão 是thị 異dị 相tướng 死tử 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 有hữu 生sanh 住trụ 兩lưỡng 相tương/tướng 時thời 即tức 有hữu 異dị 滅diệt 兩lưỡng 相tương/tướng 。 與dữ 之chi 俱câu 起khởi 故cố 言ngôn 無vô 常thường 常thường 隨tùy 逐trục 。 若nhược 爾nhĩ 豈khởi 得đắc 言ngôn 有hữu 住trụ 無vô 有hữu 滅diệt 耶da 。 故cố 滅diệt 時thời 有hữu 住trụ 得đắc 共cộng 起khởi 墮đọa 相tương 違vi 。 住trụ 時thời 無vô 滅diệt 勉miễn 相tương 違vi 失thất 共cộng 起khởi 。 進tiến 退thoái 墮đọa 負phụ 也dã 。 住trụ 不bất 自tự 相tương/tướng 住trụ 下hạ 第đệ 三tam 自tự 他tha 破phá 。 上thượng 半bán 正chánh 作tác 自tự 他tha 破phá 。 下hạ 半bán 指chỉ 同đồng 生sanh 說thuyết 。 自tự 相tương/tướng 住trụ 是thị 不bất 展triển 轉chuyển 家gia 義nghĩa 。 成thành 論luận 僧Tăng 祇kỳ 所sở 執chấp 也dã 。 異dị 相tướng 住trụ 是thị 展triển 轉chuyển 家gia 義nghĩa 。 毘tỳ 曇đàm 所sở 計kế 也dã 。 下hạ 半bán 指chỉ 同đồng 生sanh 者giả 。 破phá 生sanh 中trung 前tiền 具cụ 破phá 展triển 轉chuyển 等đẳng 二nhị 家gia 。 今kim 將tương 以dĩ 類loại 住trụ 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 四tứ 。 一nhất 牒điệp 為vi 自tự 相tương/tướng 住trụ 下hạ 第đệ 二nhị 定định 開khai 。 二nhị 俱câu 然nhiên 下hạ 第đệ 三tam 總tổng 非phi 也dã 。 若nhược 自tự 相tương/tướng 住trụ 第đệ 四tứ 作tác 難nạn/nan 也dã 。 破phá 自tự 相tương/tướng 住trụ 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 常thường 過quá 。 法pháp 不bất 假giả 住trụ 相tương/tướng 法pháp 既ký 是thị 常thường 住trụ 。 不bất 更cánh 由do 住trụ 即tức 是thị 不bất 從tùng 緣duyên 。 故cố 亦diệc 是thị 常thường 也dã 。 住trụ 若nhược 自tự 相tương/tướng 住trụ 。 第đệ 二nhị 以dĩ 法pháp 並tịnh 破phá 。 若nhược 相tương/tướng 自tự 住trụ 即tức 法pháp 亦diệc 不bất 假giả 相tương/tướng 也dã 。 如như 眼nhãn 下hạ 第đệ 三tam 理lý 奪đoạt 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 有hữu 自tự 住trụ 也dã 。 若nhược 異dị 相tướng 住trụ 下hạ 破phá 異dị 相tướng 住trụ 。 為vi 二nhị 。 初sơ 無vô 窮cùng 。 以dĩ 法pháp 不bất 自tự 住trụ 既ký 從tùng 住trụ 得đắc 住trụ 。 即tức 住trụ 更cánh 從tùng 住trụ 。 即tức 免miễn 上thượng 三tam 失thất 。 免miễn 上thượng 三tam 失thất 者giả 。 以dĩ 更cánh 從tùng 住trụ 即tức 是thị 從tùng 緣duyên 故cố 免miễn 常thường 也dã 。 住trụ 既ký 從tùng 住trụ 。 法pháp 亦diệc 由do 住trụ 勉miễn 並tịnh 決quyết 失thất 。 住trụ 不bất 自tự 住trụ 如như 眼nhãn 不bất 自tự 見kiến 。 勉miễn 理lý 奪đoạt 雖tuy 勉miễn 三tam 失thất 而nhi 墮đọa 無vô 窮cùng 。 易dị 見kiến 也dã 。

復phục 次thứ 見kiến 異dị 法pháp 生sanh 異dị 相tướng 者giả 。 第đệ 二nhị 作tác 不bất 定định 破phá 釋thích 此thử 句cú 者giả 非phi 一nhất 。 今kim 直trực 出xuất 正chánh 意ý 。 此thử 是thị 立lập 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 者giả 免miễn 上thượng 無vô 窮cùng 失thất 。 是thị 故cố 今kim 破phá 之chi 。 救cứu 云vân 若nhược 大đại 住trụ 從tùng 小tiểu 住trụ 小tiểu 住trụ 復phục 更cánh 由do 小tiểu 住trụ 可khả 是thị 無vô 窮cùng 而nhi 還hoàn 由do 大đại 住trụ 住trụ 於ư 小tiểu 住trụ 。 是thị 故cố 無vô 無vô 窮cùng 過quá 也dã 異dị 法pháp 者giả 大đại 住trụ 也dã 。 異dị 相tướng 者giả 小tiểu 住trụ 也dã 。 小tiểu 住trụ 既ký 能năng 相tương/tướng 於ư 大đại 住trụ 而nhi 異dị 大đại 住trụ 。 故cố 名danh 異dị 相tướng 。 大đại 住trụ 為vi 小tiểu 住trụ 所sở 相tương/tướng 而nhi 異dị 於ư 小tiểu 住trụ 。 故cố 名danh 異dị 法pháp 。 問vấn 何hà 故cố 並tịnh 稱xưng 異dị 。 答đáp 立lập 八bát 相tương/tướng 家gia 謂vị 八bát 相tương/tướng 各các 自tự 有hữu 體thể 。 故cố 名danh 異dị 也dã 。 今kim 言ngôn 見kiến 異dị 法pháp 生sanh 異dị 相tướng 者giả 。 眼nhãn 見kiến 大đại 住trụ 生sanh 於ư 小tiểu 住trụ 。 不bất 得đắc 不bất 因nhân 異dị 法pháp 有hữu 異dị 相tướng 。 必tất 由do 大đại 住trụ 方phương 生sanh 小tiểu 住trụ 。 此thử 並tịnh 敘tự 外ngoại 人nhân 義nghĩa 也dã 。 異dị 相tướng 不bất 定định 故cố 者giả 。 小tiểu 住trụ 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 由do 大đại 住trụ 而nhi 有hữu 故cố 名danh 不bất 定định 。 小tiểu 住trụ 尚thượng 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 由do 大đại 住trụ 而nhi 有hữu 。 何hà 由do 能năng 住trụ 大đại 住trụ 耶da 。 又hựu 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 既ký 無vô 自tự 體thể 便tiện 無vô 小tiểu 住trụ 。 以dĩ 何hà 住trụ 大đại 住trụ 耶da 。 若nhược 舉cử 法pháp 體thể 以dĩ 破phá 相tương/tướng 者giả 。 異dị 法pháp 者giả 所sở 相tương/tướng 法pháp 體thể 也dã 。 異dị 相tướng 者giả 住trụ 相tương/tướng 也dã 。 體thể 相tướng 互hỗ 望vọng 有hữu 能năng 所sở 不bất 同đồng 。 故cố 悉tất 名danh 為vi 異dị 也dã 。 今kim 異dị 相tướng 尚thượng 因nhân 法pháp 體thể 而nhi 有hữu 。 不bất 能năng 自tự 有hữu 。 安an 能năng 住trụ 法pháp 體thể 耶da 。 蓋cái 是thị 勢thế 破phá 耳nhĩ 。 非phi 正chánh 釋thích 文văn 。 問vấn 曰viết 無vô 住trụ 應ưng 有hữu 滅diệt 下hạ 。 第đệ 三tam 次thứ 破phá 滅diệt 。 釋thích 滅diệt 相tương/tướng 有hữu 二nhị 家gia 。 一nhất 云vân 現hiện 滅diệt 說thuyết 滅diệt 。 二nhị 云vân 應ưng 滅diệt 說thuyết 滅diệt 。 然nhiên 現hiện 滅diệt 說thuyết 滅diệt 墮đọa 相tương 違vi 過quá 。 以dĩ 生sanh 時thời 即tức 有hữu 滅diệt 。 故cố 若nhược 應ưng 滅diệt 說thuyết 滅diệt 。 成thành 論luận 文văn 云vân 。 三tam 有hữu 為vi 法pháp 悉tất 在tại 現hiện 在tại 。 若nhược 應ưng 滅diệt 者giả 即tức 二nhị 相tương/tướng 在tại 現hiện 。 而nhi 滅diệt 在tại 未vị 來lai 。 故cố 並tịnh 非phi 也dã 。 破phá 滅diệt 七thất 偈kệ 為vi 二nhị 。 初sơ 四tứ 偈kệ 一nhất 周chu 破phá 滅diệt 。 次thứ 三tam 偈kệ 復phục 一nhất 周chu 破phá 滅diệt 。 四tứ 偈kệ 即tức 四tứ 。 初sơ 三tam 時thời 門môn 破phá 滅diệt 。 次thứ 住trụ 不bất 住trụ 門môn 破phá 滅diệt 。 次thứ 就tựu 一nhất 時thời 異dị 時thời 破phá 滅diệt 。 次thứ 就tựu 相tương 待đãi 門môn 破phá 滅diệt 。 初sơ 二nhị 偈kệ 及cập 第đệ 四tứ 相tương 待đãi 門môn 並tịnh 易dị 見kiến 不bất 須tu 釋thích 也dã 。 問vấn 已dĩ 滅diệt 法pháp 是thị 滅diệt 。 何hà 因nhân 云vân 法pháp 已dĩ 滅diệt 不bất 滅diệt 。 答đáp 外ngoại 人nhân 計kế 滅diệt 相tương/tướng 是thị 有hữu 。 今kim 法pháp 已dĩ 滅diệt 是thị 空không 無vô 之chi 滅diệt 。 既ký 其kỳ 已dĩ 無vô 。 滅diệt 何hà 所sở 滅diệt 。 故cố 云vân 法pháp 已dĩ 滅diệt 不bất 滅diệt 也dã 。 是thị 法pháp 於ư 是thị 時thời 下hạ 。 第đệ 三tam 一nhất 時thời 異dị 時thời 破phá 。 上thượng 半bán 牒điệp 一nhất 破phá 一nhất 。 下hạ 半bán 牒điệp 異dị 破phá 異dị 。 是thị 法pháp 者giả 今kim 隨tùy 寄ký 一nhất 法pháp 。 且thả 就tựu 成thành 論luận 五ngũ 陰ấm 作tác 之chi 。 是thị 法pháp 謂vị 識thức 心tâm 之chi 法pháp 也dã 。 於ư 是thị 時thời 正chánh 是thị 識thức 取thủ 實thật 法pháp 時thời 也dã 。 不bất 於ư 是thị 時thời 滅diệt 者giả 。 既ký 正chánh 是thị 識thức 取thủ 實thật 法pháp 時thời 。 云vân 何hà 得đắc 識thức 心tâm 時thời 滅diệt 耶da 。 是thị 法pháp 於ư 異dị 時thời 。 此thử 是thị 想tưởng 取thủ 假giả 名danh 時thời 。 非phi 復phục 取thủ 實thật 法pháp 時thời 。 故cố 名danh 異dị 時thời 。 既ký 是thị 想tưởng 取thủ 假giả 名danh 時thời 。 云vân 何hà 得đắc 言ngôn 識thức 滅diệt 耶da 。 以dĩ 非phi 復phục 識thức 取thủ 實thật 法pháp 時thời 。 不bất 得đắc 言ngôn 識thức 滅diệt 。 如như 是thị 斷đoạn 無vô 明minh 作tác 明minh 。 變biến 金kim 剛cang 為vi 佛Phật 。 並tịnh 作tác 二nhị 關quan 責trách 之chi 。 成thành 實thật 師sư 金kim 剛cang 有hữu 實thật 法pháp 義nghĩa 即tức 滅diệt 假giả 名danh 相tướng 續tục 即tức 轉chuyển 作tác 佛Phật 。 具cụ 轉chuyển 滅diệt 二nhị 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 今kim 二nhị 義nghĩa 責trách 滅diệt 。 滅diệt 不bất 得đắc 滅diệt 。 轉chuyển 亦diệc 爾nhĩ 。 攝nhiếp 論luận 師sư 各các 執chấp 轉chuyển 滅diệt 。 亦diệc 以dĩ 二nhị 義nghĩa 責trách 之chi 也dã 。 即tức 一nhất 切thiết 義nghĩa 不bất 得đắc 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 是thị 有hữu 者giả 。 第đệ 二nhị 周chu 三tam 偈kệ 重trọng/trùng 破phá 滅diệt 。 初sơ 偈kệ 明minh 。 法pháp 體thể 是thị 有hữu 不bất 得đắc 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 即tức 法pháp 體thể 非phi 有hữu 也dã 。 又hựu 若nhược 有hữu 一nhất 毫hào 物vật 有hữu 即tức 有hữu 自tự 體thể 。 便tiện 是thị 常thường 。 常thường 云vân 何hà 有hữu 滅diệt 。 無vô 自tự 體thể 即tức 無vô 物vật 滅diệt 何hà 所sở 滅diệt 也dã 。 第đệ 二nhị 偈kệ 明minh 。 法pháp 體thể 是thị 無vô 無vô 無vô 所sở 滅diệt 。 若nhược 有hữu 所sở 滅diệt 不bất 得đắc 稱xưng 無vô 。 此thử 二nhị 偈kệ 舉cử 法pháp 體thể 破phá 相tương/tướng 也dã 。 第đệ 三tam 偈kệ 舉cử 生sanh 相tương 破phá 滅diệt 相tương/tướng 。 生sanh 相tương/tướng 展triển 轉chuyển 不bất 展triển 轉chuyển 二nhị 關quan 責trách 既ký 不bất 成thành 。 即tức 滅diệt 亦diệc 如như 是thị 。 並tịnh 易dị 見kiến 也dã 。

復phục 次thứ 生sanh 住trụ 滅diệt 不bất 成thành 下hạ 。 此thử 品phẩm 第đệ 二nhị 結kết 破phá 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 破phá 三tam 相tương/tướng 。 今kim 第đệ 二nhị 破phá 法pháp 體thể 。 生sanh 起khởi 如như 品phẩm 初sơ 也dã 。 上thượng 半bán 明minh 能năng 相tương/tướng 無vô 故cố 無vô 所sở 相tương/tướng 。 下hạ 半bán 有hữu 為vi 無vô 故cố 無vô 無vô 為vi 。 即tức 畢tất 竟cánh 空không 。 能năng 相tương/tướng 無vô 故cố 所sở 相tương/tướng 無vô 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 即tức 法pháp 辨biện 相tương/tướng 相tương/tướng 無vô 法pháp 即tức 無vô 。 異dị 法pháp 辨biện 相tương/tướng 相tương/tướng 無vô 故cố 無vô 所sở 待đãi 。 亦diệc 無vô 法pháp 。 三tam 者giả 以dĩ 法pháp 例lệ 相tương 求cầu 相tương/tướng 無vô 從tùng 。 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。 四tứ 者giả 初sơ 六lục 品phẩm 求cầu 法Pháp 無vô 。 今kim 求cầu 相tương/tướng 無vô 也dã 。 下hạ 半bán 有hữu 為vi 無vô 故cố 無vô 為vi 亦diệc 無vô 。 亦diệc 即tức 法pháp 異dị 法pháp 。 若nhược 為vi 無vô 為vi 二nhị 體thể 即tức 相tương 待đãi 門môn 破phá 之chi 。 若nhược 言ngôn 無vô 有hữu 為vi 三tam 相tương/tướng 即tức 是thị 無vô 無vô 為vi 。 如như 成thành 實thật 所sở 說thuyết 。 相tương/tướng 即tức 門môn 破phá 之chi 。 有hữu 為vi 無vô 故cố 無vô 為vi 即tức 無vô 。 三tam 者giả 無vô 為vi 例lệ 有hữu 為vi 。 求cầu 有hữu 為vi 既ký 無vô 求cầu 無vô 為vi 亦diệc 爾nhĩ 。 四tứ 上thượng 已dĩ 明minh 無vô 無vô 為vi 。 如như 六lục 種chủng 品phẩm 。 今kim 明minh 無vô 有hữu 為vi 也dã 。 此thử 偈kệ 釋thích 經kinh 中trung 有hữu 為vi 空không 無vô 為vi 空không 易dị 見kiến 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 云vân 。 以dĩ 理lý 推thôi 求cầu 者giả 。 方Phương 廣Quảng 盛thịnh 談đàm 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 滅diệt 。 此thử 是thị 邪tà 見kiến 。 謂vị 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。 今kim 是thị 正chánh 觀quán 。 求cầu 之chi 不bất 得đắc 。 故cố 言ngôn 以dĩ 理lý 也dã 。 如như 前tiền 說thuyết 無vô 有hữu 無vô 相tướng 法pháp 者giả 。 此thử 六lục 種chủng 品phẩm 中trung 第đệ 二nhị 偈kệ 是thị 無vô 相tướng 之chi 法pháp 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 也dã 。 所sở 以dĩ 作tác 此thử 語ngữ 者giả 。 恐khủng 外ngoại 人nhân 言ngôn 雖tuy 復phục 無vô 有hữu 。 三tam 相tương/tướng 何hà 妨phương 明minh 法pháp 體thể 耶da 。 是thị 故cố 今kim 明minh 無vô 有hữu 無vô 相tướng 法pháp 。 上thượng 既ký 破phá 相tương/tướng 即tức 知tri 無vô 法pháp 體thể 也dã 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 生sanh 住trụ 滅diệt 畢tất 竟cánh 無vô 者giả 。 云vân 何hà 論luận 中trung 得đắc 有hữu 名danh 字tự 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 上thượng 來lai 破phá 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 今kim 一nhất 偈kệ 破phá 無vô 三tam 相tương/tướng 。 又hựu 上thượng 破phá 法pháp 體thể 今kim 破phá 名danh 字tự 。 合hợp 名danh 體thể 畢tất 竟cánh 空không 。 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 。 此thử 不bất 引dẫn 經kinh 。 亦diệc 非phi 毘tỳ 曇đàm 成thành 實thật 之chi 論luận 。 上thượng 並tịnh 引dẫn 已dĩ 竟cánh 。 破phá 之chi 又hựu 訖ngật 。 今kim 云vân 若nhược 為vi 無vô 為vi 一nhất 切thiết 無vô 者giả 。 云vân 何hà 口khẩu 中trung 言ngôn 論luận 有hữu 此thử 名danh 字tự 耶da 。 若nhược 都đô 無vô 應ưng 無vô 所sở 論luận 。 既ký 有hữu 所sở 論luận 不bất 應ưng 無vô 也dã 。 答đáp 如như 夢mộng 者giả 口khẩu 中trung 亦diệc 說thuyết 夢mộng 幻huyễn 名danh 字tự 。 豈khởi 可khả 言ngôn 有hữu 耶da 。 二nhị 者giả 上thượng 來lai 明minh 論luận 中trung 求cầu 三tam 相tương/tướng 非phi 有hữu 。 今kim 明minh 三tam 相tương/tướng 非phi 無vô 如như 幻huyễn 化hóa 而nhi 有hữu 。 豈khởi 可khả 言ngôn 無vô 。 前tiền 破phá 有hữu 見kiến 今kim 破phá 無vô 見kiến 。 前tiền 破phá 五ngũ 百bách 部bộ 立lập 三tam 相tương/tướng 是thị 有hữu 。 今kim 破phá 方Phương 廣Quảng 及cập 諸chư 邪tà 見kiến 。 言ngôn 無vô 三tam 相tương/tướng 。 即tức 是thị 顯hiển 中trung 道đạo 義nghĩa 也dã 。 又hựu 上thượng 是thị 中trung 道đạo 。 即tức 假giả 前tiền 中trung 。 今kim 是thị 假giả 名danh 。 即tức 中trung 後hậu 假giả 。 名danh 中trung 道đạo 者giả 求cầu 定định 性tánh 生sanh 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 言ngôn 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 名danh 中Trung 道Đạo 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 假giả 名danh 生sanh 滅diệt 故cố 是thị 假giả 名danh 。 要yếu 先tiên 破phá 性tánh 生sanh 滅diệt 然nhiên 後hậu 始thỉ 得đắc 辨biện 假giả 名danh 生sanh 滅diệt 也dã 。 又hựu 上thượng 來lai 是thị 性tánh 空không 義nghĩa 。 求cầu 此thử 性tánh 生sanh 滅diệt 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 是thị 性tánh 空không 即tức 世thế 諦đế 中trung 道đạo 。 今kim 明minh 如như 幻huyễn 化hóa 生sanh 滅diệt 。 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 空không 。 即tức 此thử 幻huyễn 化hóa 有hữu 無vô 所sở 有hữu 名danh 因nhân 緣duyên 空không 即tức 真Chân 諦Đế 中trung 道đạo 。 又hựu 上thượng 來lai 是thị 破phá 病bệnh 。 今kim 是thị 會hội 經kinh 。 若nhược 論luận 中trung 一nhất 向hướng 破phá 。 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 經kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 有hữu 三tam 相tương/tướng 耶da 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。 論luận 破phá 著trước 有hữu 。 是thị 故cố 言ngôn 無vô 。 而nhi 經kinh 中trung 明minh 有hữu 者giả 。 必tất 如như 幻huyễn 化hóa 有hữu 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 就tựu 此thử 品phẩm 明minh 破phá 申thân 耶da 。 答đáp 一nhất 周chu 觀quán 行hành 既ký 竟cánh 。 故cố 明minh 破phá 申thân 。 自tự 從tùng 破phá 因nhân 緣duyên 竟cánh 三tam 相tương/tướng 末mạt 已dĩ 來lai 是thị 破phá 。 今kim 一nhất 偈kệ 略lược 明minh 申thân 也dã 。 將tương 此thử 例lệ 前tiền 三tam 相tương/tướng 既ký 如như 幻huyễn 夢mộng 。 乃nãi 至chí 四tứ 緣duyên 去khứ 來lai 六lục 情tình 五ngũ 陰ấm 等đẳng 皆giai 同đồng 十thập 喻dụ 也dã 。 又hựu 正chánh 意ý 上thượng 來lai 顯hiển 實thật 。 今kim 是thị 開khai 權quyền 。 顯hiển 實thật 者giả 明minh 十thập 方phương 三tam 世thế 佛Phật 。 皆giai 為vi 顯hiển 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 亦diệc 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。 亦diệc 名danh 如như 法Pháp 性tánh 實thật 際tế 等đẳng 。 今kim 宜nghi 作tác 畢tất 竟cánh 空không 。 以dĩ 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 皆giai 是thị 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 須tu 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 洗tẩy 之chi 。 今kim 言ngôn 開khai 權quyền 者giả 。 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 相tương/tướng 四tứ 緣duyên 等đẳng 。 皆giai 是thị 隨tùy 緣duyên 方phương 便tiện 說thuyết 有hữu 此thử 耳nhĩ 。 又hựu 上thượng 來lai 明minh 無vô 者giả 。 只chỉ 明minh 有hữu 者giả 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 是thị 有hữu 不bất 有hữu 義nghĩa 。 今kim 明minh 有hữu 者giả 只chỉ 無vô 所sở 有hữu 有hữu 。 即tức 不bất 有hữu 有hữu 義nghĩa 。 此thử 中trung 明minh 幻huyễn 夢mộng 。 舉cử 幻huyễn 引dẫn 眾chúng 生sanh 覺giác 中trung 虛hư 事sự 。 引dẫn 夢mộng 引dẫn 眾chúng 生sanh 夢mộng 中trung 虛hư 事sự 。 乾can/kiền/càn 城thành 喻dụ 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 鈍độn 根căn 但đãn 有hữu 芭ba 蕉tiêu 等đẳng 喻dụ 。 今kim 為vi 大Đại 乘Thừa 利lợi 根căn 人nhân 故cố 說thuyết 顯hiển 其kỳ 畢tất 竟cánh 空không 。 以dĩ 乾can/kiền/càn 城thành 喻dụ 能năng 成thành 之chi 因nhân 所sở 成thành 之chi 果quả 皆giai 是thị 空không 也dã 。 所sở 以dĩ 舉cử 三tam 喻dụ 者giả 。 為ví 喻dụ 三tam 相tương/tướng 故cố 也dã 。 問vấn 他tha 亦diệc 云vân 。 世thế 諦đế 三tam 假giả 同đồng 於ư 幻huyễn 化hóa 。 與dữ 今kim 何hà 異dị 。 答đáp 眾chúng 生sanh 信tín 覺giác 中trung 所sở 見kiến 是thị 實thật 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 為vi 虛hư 。 今kim 欲dục 借tá 其kỳ 所sở 信tín 之chi 虛hư 喻dụ 其kỳ 所sở 信tín 之chi 實thật 。 令linh 其kỳ 所sở 信tín 之chi 實thật 同đồng 其kỳ 所sở 信tín 之chi 虛hư 。 而nhi 實thật 既ký 非phi 實thật 復phục 有hữu 何hà 虛hư 。 故cố 羅la 什thập 師sư 十thập 喻dụ 讚tán 云vân 。 十thập 喻dụ 以dĩ 悟ngộ 空không 。 空không 必tất 待đãi 此thử 喻dụ 。 借tá 言ngôn 以dĩ 會hội 意ý 。 意ý 盡tận 無vô 會hội 處xứ 。 既ký 得đắc 出xuất 長trường/trưởng 羅la 。 住trụ 此thử 無vô 所sở 住trụ 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。 初sơ 玄huyền 答đáp 上thượng 問vấn 。 如như 幻huyễn 下hạ 釋thích 偈kệ 文văn 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 前tiền 雙song 標tiêu 得đắc 失thất 。 賢hiền 聖thánh 人nhân 下hạ 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 意ý 前tiền 又hựu 二nhị 。 初sơ 雙song 標tiêu 得đắc 失thất 。 三tam 相tương/tướng 無vô 決quyết 定định 者giả 。 標tiêu 得đắc 也dã 。 凡phàm 夫phu 下hạ 標tiêu 失thất 也dã 。 謂vị 有hữu 別biệt 體thể 。 定định 有hữu 為vi 定định 無vô 為vi 前tiền 後hậu 一nhất 時thời 等đẳng 皆giai 由do 決quyết 定định 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 於ư 有hữu 上thượng 更cánh 起khởi 諍tranh 論luận 也dã 。 諸chư 賢hiền 聖thánh 下hạ 釋thích 得đắc 失thất 也dã 。 即tức 答đáp 上thượng 問vấn 。 上thượng 問vấn 云vân 。 三tam 相tương/tướng 既ký 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 故cố 論luận 中trung 得đắc 說thuyết 三tam 相tương/tướng 名danh 字tự 耶da 。 是thị 故cố 云vân 為vi 欲dục 止chỉ 常thường 倒đảo 故cố 說thuyết 三tam 。 常thường 倒đảo 若nhược 息tức 三tam 亦diệc 不bất 留lưu 。 此thử 亦diệc 是thị 止chỉ 三tam 故cố 說thuyết 三tam 。 非phi 是thị 說thuyết 三tam 便tiện 有hữu 三tam 也dã 。 如như 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 以dĩ 聲thanh 遮già 聲thanh 非phi 求cầu 聲thanh 也dã 。 言ngôn 語ngữ 同đồng 者giả 同đồng 說thuyết 三tam 相tương/tướng 也dã 。 其kỳ 心tâm 異dị 者giả 。 凡phàm 夫phu 說thuyết 三tam 。 聞văn 三tam 作tác 三tam 解giải 。 不bất 知tri 不bất 三tam 三tam 。 亦diệc 不bất 知tri 三tam 不bất 三tam 。 不bất 知tri 不bất 三tam 三tam 故cố 無vô 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。 不bất 知tri 三tam 不bất 三tam 故cố 無vô 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。 既ký 無vô 二nhị 慧tuệ 豈khởi 有hữu 自tự 然nhiên 無vô 師sư 四Tứ 智Trí 耶da 。 是thị 故cố 凡phàm 夫phu 但đãn 有hữu 無vô 明minh 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 無vô 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 聖thánh 人nhân 明minh 三tam 。 知tri 是thị 不bất 三tam 三tam 亦diệc 識thức 三tam 不bất 三tam 具cụ 四Tứ 智Trí 。 無vô 復phục 無vô 明minh 故cố 見kiến 佛Phật 性tánh 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 也dã 。 所sở 以dĩ 云vân 語ngữ 同đồng 心tâm 異dị 。 今kim 聖thánh 人nhân 同đồng 其kỳ 語ngữ 者giả 。 亦diệc 令linh 凡phàm 夫phu 知tri 不bất 三tam 三tam 三tam 不bất 三tam 。 具cụ 四Tứ 智Trí 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 得đắc 成thành 佛Phật 也dã 。 三tam 相tương/tướng 既ký 爾nhĩ 。 四tứ 緣duyên 乃nãi 至chí 三tam 論luận 一nhất 切thiết 佛Phật 經Kinh 。 一nhất 切thiết 論luận 皆giai 須tu 作tác 此thử 識thức 之chi 也dã 。 又hựu 一nhất 種chủng 方phương 言ngôn 。 聖thánh 心tâm 在tại 四tứ 絕tuyệt 言ngôn 同đồng 凡phàm 夫phu 說thuyết 三tam 。 所sở 以dĩ 同đồng 凡phàm 說thuyết 三tam 者giả 。 令linh 悟ngộ 四tứ 絕tuyệt 四tứ 絕tuyệt 者giả 。 本bổn 不bất 曾tằng 有hữu 三tam 何hà 有hữu 不bất 三tam 。 如như 是thị 四tứ 句cú 也dã 。 不bất 應ưng 有hữu 難nạn/nan 者giả 。 汝nhữ 向hướng 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 。 若nhược 無vô 三tam 何hà 故cố 說thuyết 三tam 耶da 。 如như 幻huyễn 下hạ 釋thích 偈kệ 三tam 喻dụ 。 即tức 三tam 也dã 。 凡phàm 夫phu 分phân 別biệt 下hạ 第đệ 二nhị 通thông 結kết 得đắc 失thất 也dã 。 又hựu 近cận 結kết 乾can/kiền/càn 城thành 日nhật 出xuất 即tức 有hữu 少thiểu 時thời 便tiện 滅diệt 。 合hợp 云vân 如như 凡phàm 夫phu 分phân 別biệt 為vi 有hữu 。 智trí 者giả 求cầu 之chi 有hữu 即tức 無vô 。 正chánh 以dĩ 分phân 別biệt 應ưng 別biệt 如như 日nhật 出xuất 也dã 。

中Trung 觀Quán 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 末mạt )#