瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 之chi 上thượng )(# 論luận 本bổn 第đệ 九cửu 至chí 第đệ 十thập )#

釋thích 遁độn 倫luân 集tập 撰soạn

論Luận 本Bổn 卷quyển 第đệ 九cửu

九cửu 門môn 辨biện 業nghiệp 中trung 第đệ 五ngũ 業nghiệp 門môn 。 不bất 說thuyết 士sĩ 用dụng 果quả 者giả 。 離ly 三tam 果quả 外ngoại 無vô 別biệt 增tăng 相tương/tướng 故cố 。 與dữ 異dị 熟thục 果quả 中trung 。 唯duy 言ngôn 於ư 那na 落lạc 迦ca 受thọ 異dị 熟thục 果quả 。 對đối 法pháp 第đệ 七thất 及cập 因nhân 果quả 經Kinh 云vân 於ư 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 那na 落lạc 迦ca 受thọ 異dị 熟thục 者giả 。 彼bỉ 據cứ 下hạ 中trung 上thượng 三tam 品phẩm 殺sát 業nghiệp 所sở 受thọ 異dị 熟thục 。 此thử 唯duy 據cứ 上thượng 品phẩm 唯duy 言ngôn 地địa 獄ngục 。 等đẳng 流lưu 果quả 中trung 。 壽thọ 量lượng 短đoản 促xúc 等đẳng 十thập 句cú 如như 次thứ 配phối 十thập 惡ác 業nghiệp 道đạo 也dã 。 果quả 似tự 於ư 因nhân 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 。 壽thọ 量lượng 短đoản 促xúc 實thật 增tăng 上thượng 果quả 假giả 名danh 等đẳng 流lưu 。 邪tà 見kiến 等đẳng 流lưu 增tăng 益ích 癡si 者giả 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 諸chư 邪tà 見kiến 者giả 癡si 增tăng 上thượng 故cố 。 成thành 業nghiệp 道đạo 者giả 唯duy 增tăng 上thượng 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 業nghiệp 道đạo 稱xưng 邪tà 見kiến 得đắc 果quả 號hiệu 癡si 增tăng 。 答đáp 癡si 增tăng 始thỉ 邪tà 見kiến 邪tà 見kiến 必tất 癡si 增tăng 。 邪tà 見kiến 必tất 有hữu 癡si 有hữu 癡si 未vị 必tất 有hữu 邪tà 見kiến 。 業nghiệp 道đạo 舉cử 能năng 依y 言ngôn 邪tà 見kiến 不bất 說thuyết 癡si 。 得đắc 果quả 說thuyết 所sở 依y 言ngôn 癡si 不bất 說thuyết 於ư 邪tà 見kiến 。 二nhị 門môn 影ảnh 略lược 說thuyết 。 令linh 知tri 業nghiệp 道đạo 唯duy 邪tà 見kiến 癡si 通thông 於ư 鈍độn 行hành 故cố 不bất 稱xưng 業nghiệp 道đạo 。 增tăng 上thượng 果quả 中trung 。 此thử 依y 一nhất 物vật 以dĩ 辨biện 十thập 果quả 。 對đối 法pháp 依y 眾chúng 事sự 以dĩ 辨biện 十thập 果quả 。 故cố 一nhất 一nhất 不bất 同đồng 義nghĩa 各các 別biệt 也dã 。 此thử 有hữu 十thập 句cú 亦diệc 依y 業nghiệp 道đạo 次thứ 第đệ 別biệt 配phối 。 不bất 便tiện 宜nghi 者giả 不bất 順thuận 人nhân 心tâm 。 景cảnh 補bổ 闕khuyết 云vân 。 依y 婆bà 沙sa 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 方phương 便tiện 業nghiệp 感cảm 人nhân 中trung 短đoản 命mạng 因nhân 。 根căn 本bổn 業nghiệp 生sanh 於ư 惡ác 道đạo 。 二nhị 云vân 。 持trì 刀đao 欲dục 殺sát 人nhân 時thời 。 令linh 他tha 面diện 色sắc 。 無vô 有hữu 光quang 澤trạch 。 令linh 減giảm 外ngoại 具cụ 。 無vô 有hữu 光quang 澤trạch 。 令linh 他tha 受thọ 苦khổ 邊biên 生sanh 惡ác 道đạo 受thọ 苦khổ 。 斷đoạn 他tha 命mạng 根căn 不bất 相tương 續tục 邊biên 後hậu 於ư 人nhân 中trung 受thọ 於ư 短đoản 命mạng 。 今kim 依y 瑜du 伽già 釋thích 云vân 。 如như 行hành 殺sát 時thời 。 令linh 他tha 受thọ 苦khổ 面diện 無vô 光quang 澤trạch 斷đoạn 他tha 命mạng 根căn 總tổng 牽khiên 惡ác 趣thú 。 此thử 業nghiệp 餘dư 勢thế 後hậu 生sanh 人nhân 中trung 。 障chướng 滅diệt 命mạng 業nghiệp 令linh 命mạng 根căn 促xúc 名danh 等đẳng 流lưu 果quả 。 與dữ 現hiện 法pháp 果quả 者giả 。 則tắc 前tiền 三tam 果quả 由do 善thiện 不bất 善thiện 現hiện 在tại 牽khiên 生sanh 。 八bát 欲dục 解giải 中trung 。 四tứ 善thiện 四tứ 不bất 善thiện 相tương 對đối 以dĩ 明minh 則tắc 成thành 四tứ 對đối 。 初sơ 對đối 緣duyên 身thân 財tài 。 次thứ 對đối 悲bi 田điền 。 次thứ 對đối 欲dục 田điền 。 後hậu 對đối 恩ân 田điền 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 中trung 第đệ 六lục 十thập 說thuyết 。 一nhất 是thị 虛hư 誑cuống 語ngữ 。 謂vị 破phá 僧Tăng 四tứ 是thị 身thân 業nghiệp 。 於ư 中trung 三tam 為vi 殺sát 生sanh 。 一nhất 是thị 殺sát 生sanh 加gia 行hành 謂vị 。 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 隨tùy 應ứng 則tắc 以dĩ 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 別biệt 解giải 破phá 僧Tăng 義nghĩa 略lược 有hữu 十thập 一nhất 條điều 。 一nhất 僧Tăng 破phá 。 則tắc 以dĩ 所sở 破phá 僧Tăng 身thân 不bất 相tương 應ứng 中trung 不bất 和hòa 合hợp 為vi 性tánh 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 依y 異dị 熟thục 識thức 於ư 法Pháp 輪luân 等đẳng 。 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 能năng 破phá 體thể 者giả 。 謂vị 如như 上thượng 說thuyết 是thị 虛hư 誑cuống 語ngữ 從tùng 果quả 為vi 名danh 。 二nhị 是thị 比Bỉ 丘Khâu 非phi 在tại 俗tục 。 三tam 見kiến 行hành 非phi 愛ái 行hành 。 四tứ 淨tịnh 行hạnh 非phi 犯phạm 戒giới 。 言ngôn 不bất 威uy 肅túc 故cố 。 五ngũ 破phá 異dị 處xứ 。 非phi 佛Phật 前tiền 。 以dĩ 諸chư 如Như 來Lai 。 難nạn/nan 輕khinh 逼bức 故cố 。 六lục 破phá 愚ngu 夫phu 非phi 聖thánh 者giả 。 七thất 忍nhẫn 異dị 師sư 聖thánh 道Đạo 時thời 。 謂vị 五ngũ 法pháp 是thị 道đạo 八bát 正chánh 非phi 道đạo 。 八bát 必tất 不bất 經kinh 宿túc 。 破phá 法Pháp 輪luân 僧Tăng 能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 輪luân 。 壞hoại 僧Tăng 和hòa 合hợp 故cố 。 九cửu 破phá 法Pháp 輪luân 唯duy 此thử 州châu 有hữu 佛Phật 故cố 。 破phá 羯yết 磨ma 通thông 三tam 州châu 有hữu 教giáo 故cố 。 十thập 破phá 法Pháp 輪luân 。 極cực 少thiểu 九cửu 人nhân 。 所sở 破phá 分phần/phân 二nhị 部bộ 。 能năng 破phá 為vi 一nhất 故cố 。 破phá 羯yết 磨ma 極cực 少thiểu 八bát 人nhân 。 分phần/phân 二nhị 部bộ 故cố 。 多đa 亦diệc 不bất 遮già 。 十thập 一nhất 初sơ 成thành 道Đạo 。 後hậu 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 戒giới 皰pháo 未vị 起khởi 時thời 。 未vị 立lập 止Chỉ 觀Quán 第đệ 一nhất 雙song 時thời 。 佛Phật 滅diệt 後hậu 時thời 。 未vị 結kết 戒giới 時thời 。 於ư 此thử 六lục 位vị 無vô 破phá 法Pháp 輪luân 。 除trừ 此thử 餘dư 時thời 方phương 可khả 破phá 僧Tăng 。 俱câu 舍xá 頌tụng 言ngôn 。 初sơ 後hậu 皰pháo 雙song 前tiền 。 佛Phật 滅diệt 未vị 結kết 戒giới 。 於ư 如như 是thị 六lục 位vị 。 無vô 破phá 法Pháp 輪luân 僧Tăng 。 薩tát 婆bà 多đa 師sư 說thuyết 。 佛Phật 有hữu 宿túc 業nghiệp 怨oán 對đối 故cố 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 示thị 現hiện 。 此thử 五ngũ 逆nghịch 中trung 害hại 父phụ 母mẫu 壞hoại 恩ân 田điền 故cố 。 餘dư 三tam 皆giai 是thị 壞hoại 德đức 田điền 故cố 。 由do 此thử 成thành 逆nghịch 。 三tam 乘thừa 通thông 故cố 。 薩Tát 遮Già 尼Ni 犍Kiền 子Tử 。 經kinh 所sở 說thuyết 五ngũ 逆nghịch 與dữ 此thử 不bất 同đồng 。 唯duy 大Đại 乘Thừa 有hữu 。 對đối 機cơ 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 此thử 五ngũ 逆nghịch 中trung 破phá 僧Tăng 最tối 重trọng 。 壞hoại 功công 德đức 法Pháp 身thân 故cố 。 障chướng 人nhân 天thiên 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 入nhập 聖thánh 得đắc 果quả 離ly 染nhiễm 漏lậu 盡tận 皆giai 悉tất 備bị 遮già 。 乃nãi 至chí 大Đại 千Thiên 法Pháp 輪luân 不bất 轉chuyển 天thiên 人nhân 龍long 等đẳng 身thân 心tâm 亂loạn 故cố 。 定định 招chiêu 無vô 間gian 一nhất 劫kiếp 大đại 罪tội 。 次thứ 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 次thứ 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 次thứ 母mẫu 。 次thứ 父phụ 。 後hậu 後hậu 漸tiệm 輕khinh 。 諸chư 廣quảng 義nghĩa 門môn 皆giai 如như 俱câu 舍xá 第đệ 十thập 八bát 說thuyết 。 無vô 間gian 業nghiệp 同đồng 分phần/phân 者giả 。 謂vị 無vô 間gian 業nghiệp 同đồng 類loại 之chi 罪tội 。 基cơ 云vân 。 污ô 阿A 羅La 漢Hán 尼ni 及cập 母mẫu 。 是thị 害hại 母mẫu 類loại 。 打đả 最tối 後hậu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 殺sát 父phụ 類loại 。 或hoặc 於ư 天thiên 廟miếu 等đẳng 行hành 殺sát 。 或hoặc 於ư 委ủy 重trọng/trùng 所sở 損tổn 害hại 。 或hoặc 於ư 貧bần 苦khổ 田điền 施thí 無vô 畏úy 已dĩ 返phản 逼bức 惱não 。 是thị 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 類loại 。 劫kiếp 奪đoạt 僧Tăng 門môn 。 是thị 破phá 僧Tăng 類loại 。 破phá 壞hoại 靈linh 廟miếu 等đẳng 。 是thị 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 或hoặc 總tổng 稱xưng 類loại 不bất 須tu 別biệt 配phối 。 今kim 解giải 。 染nhiễm 無Vô 學Học 尼ni 是thị 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 類loại 。 染nhiễm 母mẫu 是thị 殺sát 母mẫu 類loại 。 打đả 最tối 後hậu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 及cập 破phá 壞hoại 靈linh 廟miếu 是thị 出xuất 佛Phật 血huyết 類loại 。 劫kiếp 奪đoạt 僧Tăng 門môn 是thị 破phá 僧Tăng 類loại 。 餘dư 是thị 殺sát 父phụ 等đẳng 類loại 。 言ngôn 劫kiếp 奪đoạt 僧Tăng 門môn 者giả 。 景cảnh 云vân 。 僧Tăng 常thường 住trụ 僧Tăng 物vật 。 由do 有hữu 此thử 物vật 僧Tăng 門môn 聚tụ 集tập 布bố 薩tát 說thuyết 戒giới 。 由do 奪đoạt 此thử 物vật 不bất 得đắc 和hòa 合hợp 。 猶do 是thị 如như 他tha 欲dục 與dữ 僧Tăng 物vật 自tự 迴hồi 入nhập 己kỷ 。 備bị 泰thái 及cập 基cơ 解giải 大đại 同đồng 之chi 。 但đãn 基cơ 云vân 。 僧Tăng 門môn 者giả 因nhân 僧Tăng 所sở 由do 。 諸chư 所sở 有hữu 事sự 。 泰thái 云vân 。 既ký 入nhập 僧Tăng 門môn 而nhi 劫kiếp 奪đoạt 等đẳng 少thiểu 少thiểu 有hữu 異dị 。 問vấn 依y 對đối 法pháp 第đệ 八bát 及cập 此thử 論luận 下hạ 文văn 。 皆giai 論luận 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 一nhất 向hướng 生sanh 受thọ 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 說thuyết 有hữu 現hiện 受thọ 。 景cảnh 云vân 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 據cứ 定định 處xứ 為vi 論luận 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 多đa 言ngôn 生sanh 受thọ 。 理lý 實thật 通thông 有hữu 現hiện 生sanh 後hậu 受thọ 。 如như 造tạo 多đa 逆nghịch 則tắc 於ư 現hiện 身thân 且thả 受thọ 輕khinh 苦khổ 。 於ư 次thứ 生sanh 身thân 受thọ 其kỳ 重trọng/trùng 苦khổ 。 業nghiệp 勢thế 未vị 盡tận 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 死tử 還hoàn 生sanh 地địa 獄ngục 。 義nghĩa 當đương 後hậu 報báo 。 故cố 對đối 法pháp 論luận 第đệ 八bát 中trung 說thuyết 。 如như 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 由do 無vô 間gian 業nghiệp 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 數sác 數sác 死tử 生sanh 受thọ 大đại 苦khổ 異dị 熟thục 。 後hậu 補bổ 闕khuyết 云vân 。 其kỳ 逆nghịch 業nghiệp 亦diệc 得đắc 現hiện 果quả 。 以dĩ 苦khổ 輕khinh 故cố 。 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 。 從tùng 初sơ 就tựu 位vị 名danh 作tác 現hiện 受thọ 從tùng 重trọng/trùng 為vi 首thủ 但đãn 言ngôn 生sanh 受thọ 。 基cơ 又hựu 解giải 云vân 。 此thử 據cứ 行hành 逆nghịch 罪tội 故cố 現hiện 被bị 殺sát 等đẳng 故cố 名danh 現hiện 法pháp 受thọ 。 彼bỉ 依y 次thứ 生sanh 墮đọa 無vô 間gian 等đẳng 名danh 順thuận 生sanh 受thọ 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 不bất 感cảm 總tổng 果quả 。 豈khởi 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。 受thọ 別biệt 果quả 耶da 。 答đáp 由do 加gia 行hành 業nghiệp 受thọ 現hiện 別biệt 果quả 。 由do 根căn 本bổn 業nghiệp 受thọ 當đương 總tổng 果quả 。 非phi 由do 一nhất 業nghiệp 現hiện 後hậu 俱câu 受thọ 。 從tùng 初sơ 為vi 名danh 名danh 現hiện 法pháp 受thọ 。 則tắc 非phi 五ngũ 無vô 間gián 不bất 招chiêu 總tổng 果quả 。 則tắc 由do 此thử 義nghĩa 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 造tạo 眾chúng 多đa 無vô 間gián 業nghiệp 者giả 。 所sở 感cảm 苦khổ 具cụ 眾chúng 多đa 猛mãnh 利lợi 頓đốn 受thọ 眾chúng 苦khổ 。 訶ha 怨oán 心tâm 經Kinh 云vân 。 由do 無vô 間gian 業nghiệp 於ư 那na 落lạc 迦ca 中trung 。 數sác 數sác 死tử 生sanh 受thọ 大đại 苦khổ 異dị 熟thục 。 般Bát 若Nhã 法pháp 華hoa 等đẳng 經kinh 亦diệc 言ngôn 。 由do 謗báng 經kinh 故cố 從tùng 一nhất 地địa 獄ngục 。 生sanh 一nhất 地địa 獄ngục 從tùng 初sơ 為vi 名danh 皆giai 順thuận 生sanh 受thọ 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 問vấn 殺sát 獨Độc 覺Giác 何hà 故cố 非phi 逆nghịch 。 答đáp 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 。 即tức 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 類loại 收thu 。 若nhược 依y 地Địa 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 經kinh 說thuyết 。 殺sát 辟Bích 支Chi 佛Phật 不bất 成thành 逆nghịch 罪tội 。 以dĩ 彼bỉ 無vô 有hữu 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 物vật 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 謗báng 法pháp 不bất 說thuyết 為vi 逆nghịch 耶da 。 解giải 云vân 。 謗báng 法pháp 太thái 重trọng/trùng 超siêu 於ư 逆nghịch 類loại 故cố 不bất 立lập 也dã 。 或hoặc 且thả 對đối 人nhân 說thuyết 逆nghịch 故cố 。 此thử 約ước 謗báng 大đại 法pháp 說thuyết 。 若nhược 依y 薩Tát 遮Già 尼Ni 犍Kiền 子Tử 。 經kinh 說thuyết 五ngũ 逆nghịch 者giả 。 謗báng 三tam 乘thừa 法Pháp 為vi 第đệ 二nhị 逆nghịch 也dã 。 供cúng 養dường 慈từ 定định 等đẳng 得đắc 現hiện 法pháp 果quả 者giả 。 依y 初sơ 生sanh 位vị 。 謂vị 如như 初sơ 出xuất 慈từ 定định 無vô 諍tranh 滅diệt 定định 。 得đắc 預dự 流lưu 及cập 阿A 羅La 漢Hán 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 久cửu 出xuất 後hậu 不bất 說thuyết 獨Độc 覺Giác 。 少thiểu 故cố 略lược 之chi 。 其kỳ 實thật 亦diệc 得đắc 。 一nhất 來lai 不bất 還hoàn 非phi 初sơ 得đắc 聖thánh 故cố 不bất 說thuyết 。 問vấn 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 慈từ 定định 不bất 說thuyết 悲bi 喜hỷ 定định 捨xả 定định 等đẳng 耶da 。 答đáp 喜hỷ 捨xả 劣liệt 故cố 。 悲bi 通thông 散tán 故cố 。 於ư 與dữ 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 樂nhạo/nhạc/lạc 慈từ 等đẳng 勝thắng 故cố 。 無vô 諍tranh 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 內nội 證chứng 真chân 無vô 諍tranh 。 外ngoại 息tức 諸chư 煩phiền 惱não 。 勝thắng 願nguyện 智trí 等đẳng 。 故cố 不bất 說thuyết 餘dư 。 於ư 學Học 無Vô 學Học 僧Tăng 別biệt 者giả 。 對đối 法pháp 說thuyết 。 佛Phật 為vi 上thượng 首thủ 僧Tăng 。 謂vị 對đối 佛Phật 前tiền 諸chư 所sở 有hữu 僧Tăng 或hoặc 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 凡phàm 聖thánh 學học 無Vô 學Học 僧Tăng 名danh 佛Phật 為vi 上thượng 首thủ 僧Tăng 。 此thử 言ngôn 僧Tăng 故cố 非phi 是thị 別biệt 人nhân 。 與dữ 增tăng 上thượng 果quả 者giả 謂vị 亦diệc 由do 受thọ 現hiện 法pháp 果quả 業nghiệp 者giả 。 謂vị 不bất 但đãn 由do 他tha 。 亦diệc 由do 自tự 現hiện 業nghiệp 見kiến 佛Phật 供cúng 養dường 等đẳng 。 業nghiệp 天thiên 者giả 。 世thế 人nhân 多đa 以dĩ 善thiện 惡ác 由do 天thiên 。 理lý 實thật 由do 業nghiệp 。 說thuyết 業nghiệp 名danh 天thiên 。 損tổn 益ích 門môn 有hữu 八bát 者giả 。 初sơ 七thất 則tắc 是thị 身thân 三tam 語ngữ 四tứ 如như 次thứ 配phối 之chi 。 八bát 合hợp 是thị 意ý 三tam 業nghiệp 道đạo 。 亦diệc 可khả 前tiền 亦diệc 則tắc 前tiền 六lục 種chủng 。 第đệ 七thất 第đệ 八bát 諸chư 業nghiệp 共cộng 引dẫn 。 第đệ 六lục 業nghiệp 增tăng 上thượng 中trung 有hữu 六lục 。 前tiền 四tứ 通thông 於ư 善thiện 惡ác 。 第đệ 五ngũ 不bất 善thiện 。 第đệ 六lục 唯duy 善thiện 。 初sơ 一nhất 利lợi 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 勤cần 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 自tự 性tánh 中trung 。 初sơ 語ngữ 四tứ 校giảo 量lượng 。 次thứ 身thân 三tam 。 後hậu 意ý 三tam 總tổng 校giáo 三tam 業nghiệp 。 別biệt 量lượng 十thập 業nghiệp 業nghiệp 道đạo 中trung 。 先tiên 色sắc 後hậu 心tâm 。 色sắc 中trung 先tiên 重trọng/trùng 後hậu 輕khinh 。 意ý 業nghiệp 道đạo 中trung 先tiên 輕khinh 後hậu 重trọng/trùng 。 作tác 法pháp 不bất 同đồng 亦diệc 無vô 過quá 失thất 。 然nhiên 三tam 罰phạt 業nghiệp 意ý 業nghiệp 最tối 重trọng 。 五ngũ 僻tích 見kiến 邪tà 見kiến 重trọng/trùng 。 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 破phá 僧Tăng 重trọng/trùng 。 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。 今kim 此thử 明minh 業nghiệp 不bất 望vọng 無vô 間gian 。 故cố 語ngữ 業nghiệp 輕khinh 理lý 無vô 過quá 失thất 。 第đệ 七thất 業nghiệp 顛điên 倒đảo 中trung 。 殺sát 生sanh 相tương 似tự 同đồng 分phần/phân 罪tội 者giả 。 加gia 行hành 業nghiệp 道đạo 似tự 根căn 本bổn 故cố 。 執chấp 受thọ 顛điên 倒đảo 但đãn 言ngôn 乃nãi 至chí 綺ỷ 語ngữ 不bất 說thuyết 意ý 三tam 業nghiệp 道đạo 者giả 。 身thân 語ngữ 七thất 支chi 通thông 戒giới 性tánh 故cố 。 共cộng 所sở 知tri 故cố 。 色sắc 易dị 執chấp 故cố 。 第đệ 八bát 業nghiệp 差sai 別biệt 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 列liệt 四tứ 位vị 業nghiệp 名danh 。 後hậu 隨tùy 別biệt 釋thích 。 列liệt 位vị 有hữu 四tứ 。 一nhất 有hữu 五ngũ 種chủng 二nhị 門môn 。 二nhị 有hữu 十thập 種chủng 三tam 門môn 。 三tam 有hữu 一nhất 種chủng 四tứ 門môn 。 四tứ 有hữu 一nhất 種chủng 五ngũ 門môn 。 作tác 業nghiệp 者giả 謂vị 若nhược 思tư 業nghiệp 若nhược 思tư 已dĩ 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 業nghiệp 者giả 。 審thẩm 決quyết 定định 思tư 名danh 思tư 業nghiệp 。 發phát 動động 勝thắng 思tư 名danh 思tư 已dĩ 所sở 。 起khởi 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 或hoặc 發phát 動động 思tư 名danh 思tư 業nghiệp 。 此thử 思tư 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 名danh 思tư 已dĩ 所sở 。 起khởi 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 此thử 解giải 與dữ 對đối 法pháp 同đồng 。 彼bỉ 云vân 。 思tư 業nghiệp 云vân 何hà 。 謂vị 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 業nghiệp 。 思tư 已dĩ 業nghiệp 云vân 何hà 。 謂vị 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 三tam 藏tạng 解giải 云vân 。 前tiền 是thị 方phương 便tiện 思tư 業nghiệp 。 後hậu 是thị 根căn 本bổn 三tam 業nghiệp 。 不bất 作tác 業nghiệp 者giả 。 景cảnh 云vân 。 謂vị 卒tuất 爾nhĩ 心tâm 起khởi 意ý 思tư 業nghiệp 。 非phi 是thị 為vi 起khởi 身thân 語ngữ 前tiền 方phương 便tiện 思tư 故cố 。 無vô 所sở 起khởi 根căn 本bổn 。 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 備bị 述thuật 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 分phân 別biệt 心tâm 所sở 造tạo 業nghiệp 名danh 作tác 業nghiệp 。 任nhậm 運vận 心tâm 所sở 作tác 業nghiệp 名danh 不bất 作tác 業nghiệp 。 一nhất 云vân 。 惺tinh 悟ngộ 心tâm 所sở 造tạo 業nghiệp 名danh 作tác 業nghiệp 。 迷mê 亂loạn 心tâm 所sở 作tác 業nghiệp 名danh 不bất 作tác 業nghiệp 。 又hựu 解giải 。 作tác 業nghiệp 通thông 加gia 行hành 根căn 本bổn 業nghiệp 道đạo 表biểu 無vô 表biểu 業nghiệp 未vị 滅diệt 未vị 捨xả 名danh 作tác 業nghiệp 。 即tức 二nhị 業nghiệp 種chủng 子tử 加gia 行hành 根căn 本bổn 。 表biểu 無vô 表biểu 業nghiệp 已dĩ 滅diệt 已dĩ 捨xả 名danh 不bất 作tác 業nghiệp 。 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 無vô 勝thắng 作tác 用dụng 故cố 。 基cơ 云vân 。 加gia 行hành 根căn 本bổn 諸chư 表biểu 業nghiệp 名danh 作tác 業nghiệp 。 有hữu 起khởi 作tác 故cố 。 諸chư 無vô 表biểu 業nghiệp 名danh 不bất 作tác 業nghiệp 。 無vô 起khởi 作tác 故cố 。 此thử 通thông 三tam 乘thừa 表biểu 無vô 表biểu 業nghiệp 故cố 不bất 說thuyết 意ý 。 增tăng 長trưởng 不bất 增tăng 長trưởng 業nghiệp 中trung 。 八bát 自tự 性tánh 無vô 記ký 業nghiệp 者giả 。 基cơ 師sư 解giải 云vân 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 非phi 業nghiệp 道đạo 攝nhiếp 。 中trung 下hạ 品phẩm 性tánh 。 非phi 三tam 性tánh 中trung 無vô 記ký 性tánh 也dã 。 自tự 體thể 不bất 增tăng 名danh 無vô 記ký 故cố 。 或hoặc 三tam 性tánh 中trung 無vô 記ký 之chi 業nghiệp 。 九cửu 悔hối 所sở 損tổn 業nghiệp 者giả 。 八bát 十thập 九cửu 說thuyết 。 諸chư 作tác 不bất 增tăng 長trưởng 業nghiệp 。 若nhược 無vô 追truy 悔hối 不bất 修tu 對đối 治trị 可khả 當đương 受thọ 果quả 名danh 增tăng 長trưởng 業nghiệp 。 若nhược 追truy 悔hối 等đẳng 名danh 不bất 增tăng 長trưởng 。 或hoặc 先tiên 增tăng 長trưởng 業nghiệp 由do 追truy 悔hối 等đẳng 如như 未vị 生sanh 怨oán 名danh 不bất 增tăng 長trưởng 。 不bất 追truy 悔hối 等đẳng 名danh 增tăng 長trưởng 業nghiệp 。 第đệ 六lục 十thập 說thuyết 。 依y 未vị 解giải 脫thoát 者giả 。 建kiến 立lập 定định 受thọ 業nghiệp 故cố 。 解giải 脫thoát 者giả 起khởi 道đạo 伏phục 斷đoạn 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 種chủng 故cố 思tư 造tạo 業nghiệp 。 一nhất 他tha 所sở 教giáo 勅sắc 。 二nhị 他tha 所sở 勸khuyến 請thỉnh 。 三tam 無vô 所sở 了liễu 知tri 。 四tứ 根căn 本bổn 執chấp 著trước 。 謂vị 三tam 毒độc 蔽tế 心tâm 猛mãnh 利lợi 執chấp 著trước 所sở 起khởi 諸chư 業nghiệp 。 五ngũ 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 謂vị 勝thắng 無vô 罪tội 所sở 行hành 惡ác 業nghiệp 。 於ư 此thử 五ngũ 中trung 。 根căn 本bổn 執chấp 著trước 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 若nhược 作tác 若nhược 增tăng 長trưởng 非phi 不bất 受thọ 異dị 熟thục 重trọng/trùng 故cố 。 餘dư 三tam 雖tuy 作tác 而nhi 不bất 增tăng 長trưởng 。 不bất 必tất 受thọ 異dị 熟thục 輕khinh 故cố 。 彼bỉ 論luận 釋thích 。 作tác 者giả 謂vị 起khởi 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 令linh 其kỳ 現hiện 行hành 。 增tăng 長trưởng 者giả 謂vị 令linh 習tập 氣khí 增tăng 益ích 。 故cố 思tư 業nghiệp 者giả 謂vị 故cố 思tư 已dĩ 若nhược 作tác 業nghiệp 若nhược 增tăng 長trưởng 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 故cố 作tác 或hoặc 增tăng 長trưởng 名danh 故cố 思tư 業nghiệp 。 非phi 故cố 作tác 或hoặc 增tăng 長trưởng 名danh 不bất 故cố 思tư 業nghiệp 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 故cố 思tư 業nghiệp 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 通thông 增tăng 長trưởng 不bất 增tăng 長trưởng 故cố 。 此thử 依y 殊thù 勝thắng 強cường/cưỡng 思tư 當đương 定định 招chiêu 異dị 熟thục 名danh 故cố 思tư 業nghiệp 。 彼bỉ 依y 但đãn 是thị 故cố 思tư 所sở 作tác 非phi 任nhậm 運vận 業nghiệp 通thông 不bất 當đương 得đắc 果quả 皆giai 名danh 故cố 思tư 。 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 順thuận 定định 受thọ 業nghiệp 不bất 定định 業nghiệp 者giả 。 三tam 藏tạng 解giải 云vân 。 順thuận 定định 受thọ 業nghiệp 時thời 報báo 俱câu 定định 。 不bất 定định 反phản 此thử 。 基cơ 又hựu 解giải 云vân 。 即tức 前tiền 故cố 思tư 業nghiệp 當đương 定định 招chiêu 異dị 熟thục 。 前tiền 不bất 故cố 思tư 業nghiệp 當đương 不bất 定định 招chiêu 異dị 熟thục 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 決quyết 定định 受thọ 業nghiệp 者giả 。 決quyết 定định 有hữu 三tam 。 一nhất 作tác 業nghiệp 定định 。 由do 宿túc 業nghiệp 力lực 感cảm 決quyết 定định 身thân 。 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 必tất 造tạo 此thử 業nghiệp 期kỳ 限hạn 決quyết 定định 。 終chung 不bất 違vi 越việt 。 佛Phật 等đẳng 神thần 力lực 亦diệc 不bất 能năng 制chế 。 二nhị 受thọ 異dị 熟thục 定định 。 即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 順thuận 定định 受thọ 業nghiệp 果quả 定định 當đương 受thọ 。

時thời 未vị 定định 故cố 。 三tam 分phần/phân 位vị 定định 。 謂vị 順thuận 現hiện 受thọ 生sanh 受thọ 後hậu 受thọ 分phần/phân 位vị 定định 業nghiệp 。 此thử 中trung 義nghĩa 顯hiển 若nhược 業nghiệp 道đạo 攝nhiếp 業nghiệp 名danh 順thuận 定định 受thọ 。 加gia 行hành 後hậu 起khởi 通thông 定định 不bất 定định 。 若nhược 未vị 悔hối 未vị 解giải 脫thoát 說thuyết 名danh 定định 業nghiệp 。 已dĩ 悔hối 已dĩ 解giải 脫thoát 名danh 不bất 定định 業nghiệp 。 此thử 云vân 作tác 及cập 增tăng 長trưởng 者giả 。 作tác 作tác 現hiện 業nghiệp 增tăng 增tăng 種chủng 子tử 故cố 也dã 。 已dĩ 熟thục 未vị 熟thục 業nghiệp 者giả 。 景cảnh 云vân 。 前tiền 是thị 生sanh 熟thục 果quả 竟cánh 功công 能năng 盡tận 業nghiệp 。 後hậu 是thị 功công 能năng 仍nhưng 續tục 。 基cơ 云vân 。 過quá 去khứ 及cập 現hiện 在tại 正chánh 生sanh 果quả 業nghiệp 名danh 已dĩ 熟thục 業nghiệp 。 未vị 來lai 及cập 現hiện 在tại 。 當đương 生sanh 果quả 業nghiệp 名danh 未vị 熟thục 業nghiệp 。 三tam 性tánh 業nghiệp 中trung 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 亦diệc 名danh 無vô 記ký 業nghiệp 。 非phi 三tam 善thiện 根căn 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 律luật 儀nghi 所sở 攝nhiếp 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 業nghiệp 。 依y 決quyết 擇trạch 文văn 。 用dụng 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 思tư 六lục 法pháp 為vi 性tánh 。 此thử 取thủ 發phát 業nghiệp 因nhân 等đẳng 起khởi 心tâm 故cố 六lục 法pháp 為vi 體thể 。 若nhược 取thủ 戒giới 體thể 正chánh 取thủ 七thất 支chi 種chủng 子tử 相tương 續tục 防phòng 非phi 義nghĩa 邊biên 假giả 立lập 。 現hiện 行hành 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 現hiện 起khởi 身thân 語ngữ 一nhất 念niệm 則tắc 滅diệt 非phi 律luật 儀nghi 體thể 。 對đối 法pháp 云vân 。 即tức 七thất 眾chúng 所sở 受thọ 律luật 儀nghi 。 出xuất 家gia 五ngũ 眾chúng 及cập 近cận 事sự 近cận 住trụ 。 由do 出xuất 家gia 者giả 盡tận 壽thọ 遠viễn 離ly 惡ác 行hành 欲dục 行hành 。 由do 近cận 事sự 者giả 盡tận 壽thọ 離ly 惡ác 行hành 不bất 離ly 欲dục 行hành 。 由do 近cận 住trụ 者giả 不bất 能năng 盡tận 壽thọ 離ly 惡ác 行hành 欲dục 行hành 。 故cố 別Biệt 解Giải 脫Thoát 三tam 類loại 建kiến 立lập 。 或hoặc 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 至chí 果quả 斷đoạn 律luật 儀nghi 所sở 攝nhiếp 業nghiệp 者giả 。 基cơ 云vân 。 靜tĩnh 慮lự 者giả 色sắc 界giới 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 等đẳng 至chí 者giả 四tứ 無vô 色sắc 界giới 。 果quả 者giả 依y 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 所sở 修tu 生sanh 功công 德đức 。 斷đoạn 者giả 則tắc 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 相tướng 應ưng 現hiện 思tư 遠viễn 防phòng 欲dục 界giới 諸chư 犯phạm 戒giới 非phi 之chi 斷đoạn 戒giới 也dã 。 果quả 則tắc 斷đoạn 戒giới 果quả 之chi 斷đoạn 也dã 。 體thể 則tắc 定định 生sanh 律luật 儀nghi 。 三tam 乘thừa 通thông 身thân 語ngữ 大Đại 乘Thừa 兼kiêm 意ý 業nghiệp 。 有hữu 釋thích 。 斷đoạn 者giả 則tắc 是thị 無vô 為vi 性tánh 戒giới 。 果quả 是thị 定định 生sanh 律luật 儀nghi 。 今kim 此thử 解giải 業nghiệp 既ký 言ngôn 果quả 斷đoạn 不bất 言ngôn 斷đoạn 果quả 斷đoạn 非phi 無vô 為vi 。 如như 前tiền 說thuyết 善thiện 。 或hoặc 果quả 與dữ 斷đoạn 二nhị 俱câu 戒giới 體thể 故cố 雙song 取thủ 之chi 。 唯duy 初sơ 未vị 至chí 有hữu 斷đoạn 對đối 治trị 。 上thượng 諸chư 地địa 中trung 成thành 遠viễn 分phần/phân 斷đoạn 。 此thử 依y 有hữu 漏lậu 定định 生sanh 戒giới 義nghĩa 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 。 唯duy 色sắc 界giới 有hữu 。 此thử 文văn 及cập 第đệ 三tam 分phần/phân 文văn 通thông 無vô 色sắc 有hữu 。 對đối 法pháp 唯duy 依y 色sắc 界giới 建kiến 立lập 。 彼bỉ 自tự 會hội 云vân 。 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。 麁thô 色sắc 無vô 故cố 略lược 不bất 建kiến 立lập 。 泰thái 法Pháp 師sư 云vân 。 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 為vi 因nhân 所sở 發phát 律luật 儀nghi 名danh 果quả 。 則tắc 是thị 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 律luật 儀nghi 。 復phục 名danh 斷đoạn 戒giới 。 則tắc 定định 果quả 為vi 斷đoạn 惑hoặc 方phương 便tiện 故cố 。 非phi 正Chánh 斷Đoạn 惑hoặc 以dĩ 有hữu 漏lậu 故cố 。 無vô 漏lậu 律luật 儀nghi 所sở 攝nhiếp 業nghiệp 者giả 。 謂vị 見kiến 諦Đế 者giả 由do 無vô 漏lậu 力lực 所sở 得đắc 遠viễn 離ly 性tánh 則tắc 道đạo 共cộng 戒giới 。 此thử 等đẳng 竝tịnh 據cứ 止chỉ 非phi 遮già 防phòng 之chi 戒giới 則tắc 是thị 止chỉ 善thiện 。 汎# 爾nhĩ 禮lễ 佛Phật 誦tụng 經Kinh 等đẳng 名danh 為vi 作tác 善thiện 。 泰thái 法Pháp 師sư 云vân 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 表biểu 戒giới 亦diệc 通thông 種chủng 子tử 上thượng 假giả 立lập 不bất 同đồng 。 無vô 表biểu 唯duy 依y 種chủng 說thuyết 以dĩ 相tương 續tục 故cố 。 其kỳ 道đạo 定định 無vô 表biểu 隨tùy 心tâm 有hữu 無vô 故cố 依y 現hiện 假giả 立lập 。 若nhược 爾nhĩ 出xuất 定định 之chi 時thời 。 為vi 成thành 就tựu 不phủ 。 備bị 法Pháp 師sư 云vân 。 雖tuy 過quá 未vị 無vô 而nhi 義nghĩa 說thuyết 成thành 。 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 然nhiên 不bất 相tương 續tục 故cố 。 唯duy 依y 現hiện 行hành 假giả 立lập 。 泰thái 法Pháp 師sư 云vân 。 通thông 依y 現hiện 種chủng 立lập 。 不bất 律luật 儀nghi 亦diệc 依y 不bất 善thiện 七thất 支chi 業nghiệp 種chủng 相tương 續tục 遮già 善thiện 義nghĩa 邊biên 立lập 。 依y 下hạ 決quyết 擇trạch 文văn 。 七thất 支chi 別biệt 支chi 前tiền 後hậu 而nhi 得đắc 。 又hựu 一nhất 一nhất 支chi 皆giai 得đắc 重trọng/trùng 支chi 。 讒sàm 刺thứ 者giả 。 唯duy 行hành 讒sàm 儜nảnh 譏cơ 刺thứ 於ư 他tha 以dĩ 求cầu 活hoạt 命mạng 。 不bất 良lương 之chi 類loại 恐khủng 喝hát 之chi 輩bối 。 斷đoạn 獄ngục 者giả 。 西tây 域vực 別biệt 立lập 斷đoạn 獄ngục 之chi 人nhân 求cầu 財tài 活hoạt 命mạng 。 此thử 有hữu 十thập 二nhị 。 對đối 法pháp 有hữu 十thập 四tứ 。 此thử 無vô 彼bỉ 三tam 。 一nhất 獵liệp 鹿lộc 。 二nhị 捕bộ 魚ngư 。 三tam 害hại 牛ngưu 。 彼bỉ 無vô 此thử 一nhất 。 謂vị 斷đoạn 獄ngục 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 十thập 六lục 。 牛ngưu 羊dương 猪trư 雞kê 為vi 利lợi 故cố 養dưỡng 。 肥phì 已dĩ 轉chuyển 賣mại 。 為vi 利lợi 故cố 買mãi 。 買mãi 已dĩ 屠đồ 殺sát 。 則tắc 為vi 八bát 種chủng 。 捕bộ 魚ngư 捕bộ 鳥điểu 獵liệp 師sư 劫kiếp 盜đạo 魁khôi 膾khoái 兩lưỡng 舌thiệt 獄ngục 卒tốt 咒chú 龍long 復phục 為vi 八bát 故cố 。 無vô 此thử 斷đoạn 獄ngục 縛phược 象tượng 。 雜tạp 心tâm 說thuyết 十thập 二nhị 。 屠đồ 羊dương 養dưỡng 猪trư 養dưỡng 鷄kê 捕bộ 魚ngư 捕bộ 鳥điểu 獵liệp 師sư 作tác 賊tặc 魁khôi 膾khoái 守thủ 獄ngục 咒chú 龍long 伺tứ 獵liệp 屠đồ 犬khuyển 。 諸chư 文văn 不bất 同đồng 。 略lược 舉cử 爾nhĩ 端đoan 。 非phi 唯duy 爾nhĩ 所sở 。 不bất 爾nhĩ 專chuyên 行hành 殺sát 馬mã 驢lư 等đẳng 豈khởi 非phi 彼bỉ 耶da 。 此thử 皆giai 據cứ 彼bỉ 所sở 殺sát 害hại 緣duyên 境cảnh 說thuyết 論luận 。 體thể 但đãn 是thị 七thất 支chi 不bất 善thiện 業nghiệp 也dã 。 施thí 自tự 性tánh 者giả 謂vị 思tư 所sở 起khởi 能năng 捨xả 所sở 施thí 物vật 身thân 業nghiệp 語ngữ 業nghiệp 者giả 。 對đối 法pháp 唯duy 識thức 俱câu 取thủ 三tam 業nghiệp 思tư 并tinh 無vô 貪tham 為vi 性tánh 。 今kim 以dĩ 無vô 貪tham 說thuyết 為vi 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 思tư 說thuyết 在tại 等đẳng 起khởi 門môn 中trung 故cố 。 自tự 性tánh 中trung 取thủ 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 據cứ 表biểu 外ngoại 彰chương 三tam 乘thừa 通thông 論luận 。 故cố 唯duy 身thân 語ngữ 不bất 說thuyết 意ý 業nghiệp 。 戒giới 自tự 性tánh 中trung 。 以dĩ 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 故cố 言ngôn 身thân 語ngữ 業nghiệp 等đẳng 。 如như 唯duy 識thức 說thuyết 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 故cố 通thông 三tam 業nghiệp 。 依y 處xứ 通thông 情tình 非phi 情tình 者giả 。 性tánh 戒giới 遮già 戒giới 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 通thông 依y 二nhị 故cố 。 修tu 性tánh 自tự 性tánh 謂vị 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 其kỳ 四tứ 無vô 量lượng 慈từ 體thể 無vô 瞋sân 悲bi 體thể 不bất 害hại 善thiện 體thể 不bất 嫉tật 捨xả 則tắc 三tam 善thiện 根căn 善thiện 捨xả 數số 也dã 。 今kim 從tùng 所sở 依y 故cố 定định 為vi 體thể 。 依y 處xứ 者giả 。 則tắc 所sở 緣duyên 三tam 界giới 有hữu 情tình 總tổng 為vi 三tam 類loại 。 一nhất 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 慈từ 。 二nhị 有hữu 苦khổ 拔bạt 濟tế 名danh 悲bi 。 三tam 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 助trợ 喜hỷ 名danh 喜hỷ 。 於ư 初sơ 類loại 起khởi 離ly 癡si 想tưởng 。 於ư 第đệ 二nhị 類loại 起khởi 離ly 瞋sân 想tưởng 。 於ư 第đệ 三tam 類loại 起khởi 離ly 貪tham 想tưởng 。 平bình 等đẳng 令linh 離ly 惡ác 名danh 捨xả 。 此thử 舉cử 慈từ 境cảnh 等đẳng 取thủ 餘dư 三tam 。 辨biện 具cụ 三tam 者giả 相tướng 貌mạo 指chỉ 如như 餘dư 經kinh 。 福phước 業nghiệp 者giả 謂vị 感cảm 善thiện 趣thú 異dị 熟thục 等đẳng 者giả 。 福phước 業nghiệp 於ư 人nhân 天thiên 受thọ 總tổng 異dị 熟thục 。 及cập 順thuận 五ngũ 趣thú 受thọ 者giả 。 四tứ 趣thú 受thọ 別biệt 異dị 熟thục 。 其kỳ 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 等đẳng 流lưu 果quả 相tương 似tự 別biệt 報báo 。 總tổng 言ngôn 順thuận 五ngũ 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 說thuyết 故cố 。 大Đại 乘Thừa 中trung 彼bỉ 無vô 善thiện 果quả 。 由do 善thiện 業nghiệp 故cố 受thọ 苦khổ 輕khinh 微vi 。 名danh 為vi 得đắc 果quả 更cánh 無vô 別biệt 報báo 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 地địa 獄ngục 四tứ 塵trần 復phục 善thiện 業nghiệp 感cảm 。 又hựu 釋thích 。 離ly 非phi 天thiên 為vi 一nhất 合hợp 成thành 六lục 趣thú 故cố 。 說thuyết 善thiện 業nghiệp 順thuận 五ngũ 趣thú 有hữu 地địa 獄ngục 實thật 無vô 。 備bị 云vân 。 有hữu 義nghĩa 善thiện 業nghiệp 亦diệc 得đắc 能năng 感cảm 地địa 獄ngục 別biệt 果quả 故cố 。 如như 小tiểu 地địa 獄ngục 得đắc 涼lương 風phong 等đẳng 。 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 業nghiệp 中trung 。 別biệt 報báo 唯duy 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 業nghiệp 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 云vân 。 三tam 定định 已dĩ 下hạ 有hữu 別biệt 報báo 受thọ 果quả 。 此thử 及cập 對đối 法pháp 不bất 說thuyết 有hữu 業nghiệp 者giả 。 據cứ 多đa 分phần 善thiện 業nghiệp 感cảm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 果quả 少thiểu 分phần 善thiện 業nghiệp 感cảm 捨xả 受thọ 果quả 。 故cố 略lược 不bất 論luận 。 不bất 爾nhĩ 何hà 故cố 下hạ 地địa 善thiện 業nghiệp 不bất 得đắc 彼bỉ 果quả 。 二nhị 云vân 。 三tam 定định 已dĩ 下hạ 無vô 別biệt 善thiện 捨xả 業nghiệp 。 第đệ 六lục 識thức 中trung 捨xả 果quả 寂tịch 靜tĩnh 。 下hạ 業nghiệp 麁thô 故cố 善thiện 但đãn 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 無vô 捨xả 果quả 。 問vấn 下hạ 善thiện 業nghiệp 麁thô 不bất 招chiêu 捨xả 果quả 。 第đệ 八bát 捨xả 果quả 下hạ 業nghiệp 不bất 招chiêu 。 答đáp 總tổng 別biệt 果quả 故cố 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。 景cảnh 云vân 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 雖tuy 無vô 文văn 說thuyết 。 以dĩ 理lý 而nhi 言ngôn 。 於ư 善thiện 趣thú 中trung 以dĩ 上thượng 善thiện 感cảm 捨xả 受thọ 。 以dĩ 何hà 賴lại 耶da 是thị 總tổng 報báo 故cố 。 兼kiêm 感cảm 六lục 識thức 捨xả 報báo 。 下hạ 善thiện 感cảm 喜hỷ 樂lạc 。 以dĩ 別biệt 報báo 故cố 。 於ư 惡ác 趣thú 中trung 上thượng 惡ác 感cảm 本bổn 識thức 捨xả 受thọ 。 以dĩ 是thị 總tổng 報báo 故cố 。 亦diệc 兼kiêm 感cảm 六lục 識thức 捨xả 受thọ 。 下hạ 惡ác 感cảm 苦khổ 受thọ 。 以dĩ 是thị 別biệt 報báo 故cố 。 順thuận 現hiện 法pháp 受thọ 業nghiệp 等đẳng 中trung 。 此thử 及cập 對đối 法pháp 皆giai 說thuyết 有hữu 三tam 。 從tùng 初sơ 為vi 名danh 。 現hiện 唯duy 別biệt 報báo 餘dư 通thông 總tổng 別biệt 。 第đệ 六lục 十thập 卷quyển 有hữu 四tứ 業nghiệp 。 一nhất 異dị 熟thục 定định 。 二nhị 時thời 分phần/phân 定định 。 三tam 二nhị 俱câu 定định 。 四tứ 二nhị 俱câu 不bất 定định 。 顯hiển 揚dương 十thập 九cửu 說thuyết 有hữu 五ngũ 業nghiệp 。 一nhất 現hiện 法pháp 受thọ 決quyết 定định 。 二nhị 生sanh 受thọ 決quyết 定định 。 三tam 後hậu 受thọ 決quyết 定định 。 四tứ 受thọ 報báo 決quyết 定định 。 五ngũ 作tác 業nghiệp 決quyết 定định 。 景cảnh 云vân 。 准chuẩn 下hạ 文văn 判phán 八bát 業nghiệp 是thị 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 經kinh 部bộ 日nhật 出xuất 論luận 師sư 取thủ 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 於ư 彼bỉ 部bộ 中trung 分phân 別biệt 八bát 業nghiệp 。 今kim 依y 此thử 文văn 。 雖tuy 言ngôn 三tam 時thời 業nghiệp 亦diệc 收thu 八bát 業nghiệp 盡tận 。 何hà 者giả 。

時thời 定định 異dị 熟thục 不bất 定định 時thời 果quả 俱câu 定định 。 是thị 三tam 時thời 業nghiệp 不bất 待đãi 說thuyết 成thành 。 報báo 定định 時thời 不bất 定định 時thời 報báo 俱câu 不bất 定định 。 二nhị 種chủng 之chi 業nghiệp 。 若nhược 得đắc 果quả 時thời 不bất 離ly 三tam 時thời 。 隨tùy 何hà 時thời 得đắc 異dị 熟thục 果quả 。 則tắc 此thử 時thời 攝nhiếp 。 故cố 言ngôn 在tại 三tam 時thời 義nghĩa 攝nhiếp 八bát 業nghiệp 。 亦diệc 可khả 此thử 中trung 但đãn 辨biện 三tam 時thời 時thời 報báo 俱câu 定định 之chi 業nghiệp 。 亦diệc 可khả 此thử 中trung 唯duy 取thủ 時thời 定định 報báo 不bất 定định 時thời 報báo 俱câu 定định 兩lưỡng 句cú 業nghiệp 為vi 三tam 時thời 業nghiệp 。 則tắc 不bất 得đắc 攝nhiếp 報báo 定định 時thời 不bất 定định 時thời 報báo 俱câu 不bất 定định 。 學học 業nghiệp 者giả 謂vị 若nhược 異dị 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 發phát 三tam 乘thừa 心tâm 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 已dĩ 後hậu 皆giai 名danh 為vi 學học 。 學học 業nghiệp 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 無Vô 學Học 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 業nghiệp 者giả 謂vị 除trừ 前tiền 二nhị 餘dư 相tương 續tục 中trung 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 業nghiệp 者giả 。 問vấn 前tiền 學học 身thân 無Vô 學Học 身thân 中trung 俱câu 取thủ 解giải 脫thoát 分phần/phân 決quyết 擇trạch 分phần/phân 及cập 無vô 漏lậu 業nghiệp 名danh 學học 無Vô 學Học 。 彼bỉ 學học 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 漏lậu 分phần/phân 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 業nghiệp 。 無Vô 學Học 身thân 中trung 福phước 分phần/phân 善thiện 業nghiệp 及cập 無vô 記ký 業nghiệp 。 豈khởi 非phi 并tinh 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 業nghiệp 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 復phục 於ư 俱câu 非phi 業nghiệp 云vân 謂vị 除trừ 前tiền 二nhị 餘dư 相tương 續tục 中trung 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 業nghiệp 耶da 拔bạt 法Pháp 師sư 有hữu 三tam 釋thích 。 一nhất 云vân 。 前tiền 二nhị 身thân 中trung 雖tuy 有hữu 福phước 分phần/phân 善thiện 等đẳng 。 以dĩ 從tùng 多đa 分phần 皆giai 名danh 學học 無Vô 學Học 業nghiệp 。 故cố 除trừ 前tiền 二nhị 。 謂vị 未vị 發phát 心tâm 前tiền 諸chư 異dị 生sanh 位vị 一nhất 切thiết 業nghiệp 名danh 俱câu 非phi 也dã 。 二nhị 云vân 。 除trừ 前tiền 二nhị 者giả 。 除trừ 前tiền 學học 無Vô 學Học 二nhị 身thân 中trung 學học 無Vô 學Học 業nghiệp 也dã 。 餘dư 相tương 續tục 中trung 者giả 。 此thử 餘dư 語ngữ 即tức 通thông 謂vị 除trừ 學học 無Vô 學Học 身thân 中trung 及cập 餘dư 異dị 生sanh 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 福phước 分phần/phân 善thiện 業nghiệp 無vô 記ký 業nghiệp 等đẳng 。 并tinh 是thị 俱câu 非phi 。 三tam 云vân 。 謂vị 除trừ 前tiền 二nhị 餘dư 相tương 續tục 中trung 者giả 。 除trừ 前tiền 學học 無Vô 學Học 二nhị 相tương 續tục 中trung 所sở 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 業nghiệp 也dã 。 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 業nghiệp 者giả 。 異dị 生sanh 身thân 中trung 學học 人nhân 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 福phước 分phần/phân 善thiện 業nghiệp 不bất 善thiện 業nghiệp 及cập 無vô 記ký 業nghiệp 。 無Vô 學Học 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 福phước 分phần/phân 善thiện 及cập 無vô 記ký 業nghiệp 并tinh 是thị 俱câu 非phi 業nghiệp 。 故cố 言ngôn 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 業nghiệp 也dã 。 六lục 十thập 六lục 中trung 唯duy 說thuyết 聖thánh 者giả 以dĩ 為vi 有hữu 學học 從tùng 勝thắng 得đắc 故cố 。 此thử 據cứ 所sở 依y 合hợp 而nhi 為vi 論luận 學học 者giả 生sanh 得đắc 善thiện 等đẳng 亦diệc 名danh 為vi 學học 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 非phi 不bất 順thuận 彼bỉ 故cố 。 見kiến 所sở 斷đoạn 業nghiệp 者giả 謂vị 受thọ 惡ác 趣thú 不bất 善thiện 等đẳng 業nghiệp 者giả 。 等đẳng 取thủ 女nữ 人nhân 身thân 業nghiệp 第đệ 八bát 有hữu 業nghiệp 無vô 想tưởng 天thiên 業nghiệp 欝Uất 單Đơn 越Việt 業nghiệp 及cập 鬼quỷ 畜súc 別biệt 報báo 善thiện 業nghiệp 。 以dĩ 得đắc 見kiến 道đạo 畢tất 竟cánh 不bất 受thọ 故cố 。 修tu 所sở 斷đoạn 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 有hữu 不bất 善thiện 業nghiệp 亦diệc 於ư 人nhân 天thiên 受thọ 別biệt 報báo 苦khổ 受thọ 。 故cố 與dữ 善thiện 業nghiệp 及cập 無vô 記ký 業nghiệp 同đồng 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 問vấn 善thiện 與dữ 無vô 記ký 非phi 是thị 障chướng 體thể 。 云vân 何hà 修tu 斷đoạn 。 解giải 云vân 。 亦diệc 為vi 煩phiền 惱não 縛phược 緣duyên 未vị 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 說thuyết 修tu 斷đoạn 。 然nhiên 依y 決quyết 擇trạch 中trung 。 說thuyết 斷đoạn 有hữu 漏lậu 善thiện 及cập 無vô 記ký 蘊uẩn 體thể 名danh 斷đoạn 。 故cố 決quyết 擇trạch 云vân 。 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 得đắc 斷đoạn 界giới 。 斷đoạn 修tu 惑hoặc 得đắc 無vô 欲dục 界giới 。 此thử 二nhị 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 有hữu 漏lậu 善thiện 及cập 無vô 記ký 蘊uẩn 得đắc 滅diệt 界giới 。 此thử 是thị 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 見kiến 斷đoạn 煩phiền 惱não 親thân 發phát 惡ác 業nghiệp 者giả 一nhất 向hướng 感cảm 於ư 惡ác 趣thú 總tổng 別biệt 二nhị 報báo 。 若nhược 據cứ 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 斷đoạn 者giả 亦diệc 名danh 見kiến 道đạo 斷đoạn 。 故cố 餘dư 處xứ 文văn 說thuyết 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 。 蘊uẩn 界giới 處xứ 皆giai 是thị 見kiến 斷đoạn 。 若nhược 據cứ 斷đoạn 緣duyên 縛phược 義nghĩa 邊biên 。 是thị 則tắc 惡ác 趣thú 總tổng 別biệt 二nhị 報báo 皆giai 是thị 修tu 斷đoạn 。 故cố 別biệt 處xứ 云vân 。 一nhất 切thiết 無vô 覆phú 無vô 記ký 蘊uẩn 體thể 皆giai 是thị 修tu 斷đoạn 。 若nhược 見kiến 斷đoạn 惑hoặc 但đãn 作tác 遠viễn 因nhân 等đẳng 起khởi 發phát 於ư 善thiện 業nghiệp 感cảm 人nhân 天thiên 總tổng 別biệt 二nhị 報báo 。 此thử 業nghiệp 及cập 報báo 俱câu 是thị 修tu 斷đoạn 。 以dĩ 從tùng 修tu 斷đoạn 善thiện 心tâm 發phát 業nghiệp 感cảm 報báo 。 非phi 見kiến 斷đoạn 惑hoặc 親thân 發phát 起khởi 故cố 。 修tu 斷đoạn 煩phiền 惱não 若nhược 增tăng 上thượng 品phẩm 親thân 發phát 惡ác 業nghiệp 感cảm 惡ác 道đạo 中trung 總tổng 別biệt 之chi 業nghiệp 則tắc 說thuyết 能năng 發phát 是thị 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 若nhược 作tác 遠viễn 因nhân 疎sơ 發phát 惡ác 業nghiệp 感cảm 惡ác 趣thú 報báo 則tắc 是thị 見kiến 斷đoạn 。 以dĩ 彼bỉ 親thân 從tùng 見kiến 惑hoặc 所sở 發phát 故cố 。 西tây 方phương 又hựu 云vân 。 依y 惡ác 趣thú 身thân 所sở 起khởi 五ngũ 識thức 是thị 見kiến 斷đoạn 。 依y 善thiện 趣thú 身thân 所sở 起khởi 五ngũ 識thức 是thị 修tu 斷đoạn 。 又hựu 善thiện 惡ác 業nghiệp 感cảm 彼bỉ 賴lại 耶da 捨xả 受thọ 。 三tam 藏tạng 云vân 。 亦diệc 兼kiêm 感cảm 六lục 識thức 中trung 捨xả 受thọ 報báo 是thị 異dị 熟thục 生sanh 捨xả 。 問vấn 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 七thất 方phương 便tiện 善thiện 。 亦diệc 感cảm 人nhân 天thiên 別biệt 報báo 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 是thị 修tu 斷đoạn 耶da 。

答đáp 曰viết 。

已dĩ 說thuyết 。 謂vị 受thọ 善thiện 趣thú 。 善thiện 業nghiệp 中trung 說thuyết 。 黑hắc 黑hắc 等đẳng 四tứ 業nghiệp 中trung 。 非phi 福phước 業nghiệp 名danh 黑hắc 黑hắc 。 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 總tổng 業nghiệp 及cập 五ngũ 趣thú 別biệt 惡ác 。 其kỳ 不bất 動động 業nghiệp 名danh 白bạch 白bạch 。 謂vị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 總tổng 別biệt 善thiện 業nghiệp 。 其kỳ 諸chư 福phước 業nghiệp 名danh 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 業nghiệp 。 謂vị 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 總tổng 業nghiệp 及cập 順thuận 五ngũ 趣thú 別biệt 善thiện 業nghiệp 。 善thiện 為vi 不bất 善thiện 之chi 所sở 怨oán 對đối 故cố 名danh 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 業nghiệp 。 由do 未vị 斷đoạn 黑hắc 業nghiệp 故cố 其kỳ 福phước 業nghiệp 得đắc 此thử 名danh 。 此thử 中trung 景cảnh 解giải 。 此thử 說thuyết 未vị 離ly 欲dục 時thời 福phước 業nghiệp 名danh 黑hắc 白bạch 業nghiệp 。 是thị 則tắc 瑜du 伽già 黑hắc 等đẳng 四tứ 業nghiệp 攝nhiếp 業nghiệp 不bất 盡tận 。 以dĩ 不bất 攝nhiếp 彼bỉ 離ly 欲dục 人nhân 起khởi 欲dục 界giới 善thiện 業nghiệp 。 然nhiên 三tam 藏tạng 云vân 。 離ly 欲dục 時thời 善thiện 是thị 未vị 離ly 欲dục 善thiện 之chi 類loại 得đắc 言ngôn 攝nhiếp 盡tận 。 此thử 等đẳng 三tam 種chủng 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 俱câu 得đắc 其kỳ 名danh 黑hắc 黑hắc 因nhân 染nhiễm 污ô 故cố 果quả 不bất 可khả 愛ái 樂nhạo 故cố 。 白bạch 白bạch 因nhân 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 果quả 可khả 愛ái 樂nhạo 故cố 。 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 因nhân 惡ác 雜tạp 善thiện 故cố 果quả 惡ác 所sở 雜tạp 故cố 。 欲dục 界giới 福phước 業nghiệp 果quả 定định 為vi 非phi 福phước 雜tạp 故cố 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 。 自tự 有hữu 非phi 福phước 果quả 不bất 為vi 福phước 雜tạp 故cố 。 不bất 名danh 白bạch 黑hắc 白bạch 黑hắc 業nghiệp 。 又hựu 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 者giả 謂vị 不bất 善thiện 業nghiệp 者giả 。 意ý 取thủ 斷đoạn 善thiện 人nhân 所sở 起khởi 純thuần 不bất 善thiện 業nghiệp 。 及cập 不bất 斷đoạn 善thiện 人nhân 所sở 起khởi 根căn 本bổn 。 方phương 便tiện 純thuần 不bất 善thiện 業nghiệp 以dĩ 為vi 黑hắc 黑hắc 。 若nhược 不bất 善thiện 業nghiệp 與dữ 彼bỉ 善thiện 業nghiệp 相tương/tướng 雜tạp 或hoặc 為vi 根căn 本bổn 或hoặc 為vi 方phương 便tiện 。 如như 此thử 不bất 善thiện 則tắc 與dữ 彼bỉ 善thiện 合hợp 。 立lập 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 之chi 業nghiệp 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 瑜du 伽già 一nhất 切thiết 非phi 福phước 業nghiệp 皆giai 名danh 黑hắc 黑hắc 。 對đối 法pháp 則tắc 除trừ 與dữ 善thiện 相tương/tướng 雜tạp 不bất 善thiện 餘dư 獨độc 起khởi 者giả 方phương 名danh 黑hắc 黑hắc 。 解giải 云vân 。 瑜du 伽già 以dĩ 欲dục 界giới 不bất 善thiện 業nghiệp 強cường/cưỡng 雖tuy 有hữu 與dữ 相tương/tướng 間gian 起khởi 者giả 不bất 為vi 善thiện 雜tạp 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 不bất 善thiện 皆giai 名danh 黑hắc 黑hắc 。 對đối 法pháp 則tắc 據cứ 純thuần 起khởi 不bất 善thiện 業nghiệp 。 不bất 為vi 善thiện 間gian 故cố 名danh 黑hắc 黑hắc 。 若nhược 相tương/tướng 間gian 起khởi 則tắc 屬thuộc 第đệ 三tam 黑hắc 白bạch 業nghiệp 收thu 。 又hựu 對đối 法pháp 及cập 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 白bạch 白bạch 業nghiệp 者giả 謂vị 三tam 界giới 善thiện 業nghiệp 。 黑hắc 白bạch 黑hắc 白bạch 業nghiệp 謂vị 欲dục 界giới 雜tạp 業nghiệp 非phi 一nhất 剎sát 那na 業nghiệp 通thông 善thiện 惡ác 。 然nhiên 依y 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 由do 方phương 便tiện 合hợp 說thuyết 一nhất 業nghiệp 名danh 為vi 雜tạp 業nghiệp 。 謂vị 有hữu 業nghiệp 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 黑hắc 方phương 便tiện 故cố 白bạch 則tắc 矯kiểu 誑cuống 心tâm 相tương/tướng 修tu 諸chư 善thiện 。 或hoặc 有hữu 業nghiệp 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 白bạch 方phương 便tiện 故cố 黑hắc 則tắc 訓huấn 弟đệ 子tử 發phát 身thân 語ngữ 惡ác 。 此thử 黑hắc 白bạch 業nghiệp 通thông 善thiện 惡ác 性tánh 。 此thử 論luận 依y 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 三tam 業nghiệp 以dĩ 明minh 黑hắc 黑hắc 等đẳng 業nghiệp 。 彼bỉ 論luận 依y 純thuần 雜tạp 善thiện 惡ác 以dĩ 明minh 黑hắc 黑hắc 等đẳng 業nghiệp 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 非phi 異dị 熟thục 業nghiệp 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 名danh 非phi 黑hắc 。 非phi 有hữu 漏lậu 善thiện 故cố 名danh 非phi 白bạch 。 不bất 招chiêu 無vô 覆phú 無vô 記ký 果quả 故cố 名danh 無vô 異dị 熟thục 果quả 。 能năng 斷đoạn 前tiền 三tam 業nghiệp 故cố 名danh 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 則tắc 取thủ 一nhất 切thiết 無vô 漏lậu 。 方phương 便tiện 無vô 間gian 二nhị 道đạo 為vi 第đệ 四tứ 業nghiệp 。 對đối 法pháp 亦diệc 云vân 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 。 業nghiệp 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 者giả 。 謂vị 於ư 方phương 便tiện 無vô 間gian 道đạo 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 業nghiệp 是thị 彼bỉ 諸chư 業nghiệp 斷đoạn 對đối 治trị 故cố 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 唯duy 說thuyết 十thập 七thất 無vô 漏lậu 思tư 為vi 第đệ 四tứ 業nghiệp 。 問vấn 曰viết 。 二nhị 論luận 同đồng 取thủ 方phương 便tiện 無vô 間gian 道đạo 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 業nghiệp 者giả 。 為vi 取thủ 意ý 思tư 為vi 亦diệc 取thủ 身thân 語ngữ 為vi 第đệ 四tứ 業nghiệp 。 景cảnh 解giải 。 雖tuy 未vị 見kiến 文văn 以dĩ 理lý 應ưng 取thủ 聖thánh 道Đạo 同đồng 時thời 意ý 思tư 為vi 第đệ 四tứ 業nghiệp 。 以dĩ 聖thánh 道Đạo 起khởi 時thời 無vô 別biệt 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 云vân 體thể 。 但đãn 就tựu 意ý 思tư 假giả 立lập 身thân 語ngữ 七thất 支chi 為vi 道đạo 共cộng 。 或hoặc 推thôi 假giả 至chí 實thật 故cố 以dĩ 意ý 思tư 為vi 第đệ 四tứ 業nghiệp 。 以dĩ 彼bỉ 意ý 思tư 與dữ 無vô 漏lậu 慧tuệ 相tương 應ứng 共cộng 起khởi 為vi 斷đoạn 對đối 治trị 故cố 。 此thử 中trung 無vô 間gian 親thân 斷đoạn 惑hoặc 種chủng 。 由do 加gia 行hành 道Đạo 損tổn 惑hoặc 功công 能năng 。 基cơ 復phục 釋thích 言ngôn 。 若nhược 依y 此thử 卷quyển 文văn 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 道đạo 中trung 一nhất 無vô 間gian 道đạo 及cập 漸tiệm 離ly 欲dục 。 前tiền 八bát 無vô 間gian 思tư 唯duy 盡tận 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 道đạo 雙song 盡tận 純thuần 黑hắc 及cập 與dữ 雜tạp 業nghiệp 。 離ly 四tứ 靜tĩnh 慮lự 及cập 四tứ 無vô 色sắc 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 道đạo 唯duy 盡tận 白bạch 白bạch 業nghiệp 。 此thử 依y 漸tiệm 次thứ 得đắc 果quả 者giả 說thuyết 。 若nhược 依y 初sơ 未vị 至chí 及cập 初sơ 定định 。 超siêu 入nhập 見kiến 道đạo 得đắc 第đệ 三tam 果quả 一nhất 無vô 間gian 道đạo 離ly 純thuần 黑hắc 及cập 雜tạp 。 若nhược 先tiên 已dĩ 離ly 上thượng 地địa 染nhiễm 依y 四tứ 靜tĩnh 慮lự 得đắc 第đệ 三tam 果quả 一nhất 無vô 間gian 思tư 離ly 純thuần 黑hắc 及cập 雜tạp 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 并tinh 白bạch 白bạch 業nghiệp 。 若nhược 從tùng 初sơ 果quả 取thủ 第đệ 四Tứ 果Quả 。 前tiền 八bát 無vô 間gian 思tư 唯duy 離ly 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 思tư 俱câu 離ly 三tam 業nghiệp 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 道đạo 一nhất 無vô 間gian 思tư 唯duy 離ly 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 一nhất 無vô 間gian 思tư 雙song 斷đoạn 三tam 業nghiệp 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 道đạo 生sanh 則tắc 斷đoạn 一nhất 切thiết 善thiện 業nghiệp 。 離ly 緣duyên 縛phược 故cố 要yếu 離ly 自tự 地địa 染nhiễm 盡tận 時thời 盡tận 故cố 第đệ 九cửu 無vô 間gian 思tư 方phương 說thuyết 盡tận 白bạch 業nghiệp 。 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 說thuyết 斷đoạn 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 思tư 業nghiệp 。 若nhược 伏phục 現hiện 行hành 唯duy 除trừ 見kiến 道đạo 無vô 無vô 漏lậu 加gia 行hành 。 所sở 餘dư 修tu 道Đạo 并tinh 加gia 行hành 道Đạo 能năng 伏phục 現hiện 行hành 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 諸chư 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 是thị 前tiền 三tam 業nghiệp 斷đoạn 對đối 治trị 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 解giải 脫thoát 道đạo 雖tuy 亦diệc 有hữu 斷đoạn 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。 所sở 知tri 障chướng 諸chư 對đối 治trị 所sở 斷đoạn 。 皆giai 非phi 業nghiệp 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 故cố 對đối 法pháp 云vân 。 謂vị 於ư 加gia 行hành 無vô 間gian 道đạo 中trung 諸chư 無vô 漏lậu 業nghiệp 依y 勝thắng 建kiến 立lập 故cố 不bất 取thủ 餘dư 。 勝thắng 進tiến 道đạo 等đẳng 皆giai 依y 別biệt 行hành 亦diệc 非phi 全toàn 伏phục 諸chư 品phẩm 業nghiệp 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 說thuyết 。 若nhược 依y 對đối 法pháp 說thuyết 前tiền 三tam 業nghiệp 。 二Nhị 乘Thừa 次thứ 第đệ 得đắc 果quả 見kiến 道đạo 一nhất 無vô 間gian 思tư 及cập 漸tiệm 次thứ 離ly 欲dục 。 前tiền 八bát 無vô 間gian 思tư 離ly 純thuần 黑hắc 雜tạp 雜tạp 通thông 二nhị 性tánh 故cố 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 思tư 離ly 純thuần 黑hắc 及cập 雜tạp 盡tận 并tinh 白bạch 白bạch 業nghiệp 。 離ly 四tứ 色sắc 四tứ 無vô 色sắc 第đệ 九cửu 無vô 間gian 思tư 唯duy 離ly 白bạch 白bạch 業nghiệp 。 此thử 依y 漸tiệm 次thứ 得đắc 果quả 說thuyết 。 若nhược 依y 四tứ 靜tĩnh 慮lự 超siêu 入nhập 見kiến 道đạo 得đắc 第đệ 三tam 果quả 一nhất 無vô 間gian 思tư 亦diệc 離ly 三tam 種chủng 。 若nhược 從tùng 初sơ 果quả 超siêu 取thủ 第đệ 四Tứ 果Quả 。 前tiền 八bát 無vô 間gian 思tư 并tinh 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 唯duy 離ly 純thuần 黑hắc 及cập 雜tạp 業nghiệp 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 思tư 并tinh 菩Bồ 薩Tát 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 三tam 業nghiệp 俱câu 離ly 。 此thử 說thuyết 斷đoạn 種chủng 子tử 。 若nhược 伏phục 現hiện 行hành 唯duy 除trừ 見kiến 道đạo 餘dư 一nhất 切thiết 位vị 皆giai 加gia 加gia 行hành 道Đạo 。 餘dư 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 別biệt 說thuyết 離ly 縛phược 等đẳng 斷đoạn 義nghĩa 亦diệc 不bất 定định 。 應ưng 如như 理lý 思tư 。 曲khúc 穢uế 濁trược 業nghiệp 兩lưỡng 番phiên 出xuất 體thể 。 一nhất 者giả 外ngoại 道đạo 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 曲khúc 。 則tắc 此thử 曲khúc 業nghiệp 及cập 此thử 法pháp 異dị 生sanh 於ư 聖thánh 教giáo 倒đảo 見kiến 者giả 住trụ 見kiến 取thủ 者giả 邪tà 決quyết 定định 者giả 猶do 預dự 覺giác 者giả 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 穢uế 。 則tắc 上thượng 二nhị 業nghiệp 及cập 此thử 法pháp 異dị 生sanh 於ư 聖thánh 教giáo 中trung 不bất 決quyết 定định 者giả 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 濁trược 。 二nhị 者giả 唯duy 於ư 外ngoại 道đạo 法pháp 。 中trung 有hữu 此thử 三tam 業nghiệp 。 如như 文văn 。 基cơ 云vân 。 此thử 中trung 合hợp 有hữu 三tam 釋thích 。 一nhất 義nghĩa 云vân 。 外ngoại 道đạo 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 曲khúc 障chướng 。 佛Phật 法Pháp 直trực 道đạo 故cố 。 即tức 此thử 曲khúc 名danh 穢uế 。 污ô 正Chánh 法Pháp 故cố 污ô 身thân 心tâm 故cố 。 則tắc 此thử 曲khúc 穢uế 名danh 濁trược 。 滓chỉ 惡ác 法pháp 故cố 溷hỗn 身thân 心tâm 故cố 。 皆giai 通thông 善thiện 不bất 善thiện 故cố 。 此thử 論luận 云vân 。 謂vị 即tức 曲khúc 業nghiệp 亦diệc 名danh 穢uế 業nghiệp 。 即tức 曲khúc 穢uế 業nghiệp 亦diệc 名danh 濁trược 業nghiệp 。 二nhị 義nghĩa 云vân 。 曲khúc 業nghiệp 如như 前tiền 。 穢uế 業nghiệp 者giả 。 謂vị 內nội 法pháp 異dị 生sanh 於ư 佛Phật 教giáo 中trung 。 無vô 明minh 貪tham 瞋sân 慢mạn 身thân 邊biên 見kiến 合hợp 名danh 。 顛điên 倒đảo 見kiến 者giả 。 見kiến 戒giới 取thủ 名danh 住trụ 自tự 見kiến 取thủ 者giả 。 邪tà 見kiến 名danh 邪tà 決quyết 定định 者giả 。 疑nghi 名danh 猶do 預dự 覺giác 者giả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 相tương 應ứng 或hoặc 為vi 近cận 因nhân 或hoặc 為vi 遠viễn 因nhân 所sở 起khởi 善thiện 不bất 善thiện 三tam 業nghiệp 名danh 穢uế 業nghiệp 。 污ô 正Chánh 法Pháp 故cố 染nhiễm 穢uế 惡ác 故cố 。 則tắc 內nội 異dị 生sanh 於ư 邪tà 正chánh 門môn 俱câu 不bất 決quyết 定định 以dĩ 疑nghi 為vi 先tiên 名danh 猶do 預dự 覺giác 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 濁trược 業nghiệp 。 因nhân 疑nghi 所sở 起khởi 極cực 滓chỉ 穢uế 故cố 殘tàn 惡ác 業nghiệp 故cố 。 前tiền 穢uế 中trung 疑nghi 因nhân 邪tà 定định 起khởi 。 此thử 依y 不bất 定định 故cố 成thành 差sai 別biệt 。 不bất 是thị 令linh 障chướng 佛Phật 法Pháp 正Chánh 道Đạo 。 久cửu 得đắc 入nhập 故cố 不bất 說thuyết 內nội 異dị 生sanh 亦diệc 有hữu 曲khúc 業nghiệp 。 第đệ 三tam 義nghĩa 云vân 。 此thử 之chi 三tam 業nghiệp 竝tịnh 外ngoại 道đạo 起khởi 邪tà 解giải 行hành 發phát 名danh 曲khúc 。 即tức 此thử 曲khúc 業nghiệp 障chướng 有hữu 為vi 功công 德đức 起khởi 故cố 名danh 穢uế 。 障chướng 證chứng 無vô 為vi 功công 德đức 故cố 名danh 濁trược 。 皆giai 通thông 善thiện 不bất 善thiện 三tam 業nghiệp 。 對đối 法pháp 第đệ 八bát 有hữu 二nhị 復phục 次thứ 釋thích 前tiền 三tam 業nghiệp 。 初sơ 云vân 。 三tam 業nghiệp 障chướng 八bát 道đạo 名danh 曲khúc 。 能năng 污ô 相tương 續tục 發phát 生sanh 障chướng 名danh 穢uế 。 若nhược 外ngoại 道đạo 顛điên 倒đảo 見kiến 生sanh 名danh 濁trược 。 唯duy 此thử 濁trược 業nghiệp 稱xưng 外ngoại 道đạo 起khởi 不bất 說thuyết 前tiền 二nhị 何hà 人nhân 所sở 起khởi 。 故cố 知tri 理lý 通thông 內nội 外ngoại 所sở 起khởi 。 既ký 無vô 別biệt 說thuyết 性tánh 。 明minh 知tri 通thông 善thiện 惡ác 。 然nhiên 同đồng 此thử 復phục 次thứ 無vô 過quá 失thất 也dã 。 彼bỉ 復phục 解giải 云vân 。 邊biên 見kiến 邪tà 見kiến 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 所sở 發phát 諸chư 業nghiệp 名danh 曲khúc 穢uế 濁trược 。 准chuẩn 此thử 亦diệc 唯duy 外ngoại 道đạo 所sở 起khởi 。 如như 是thị 三tam 業nghiệp 隨tùy 彼bỉ 煩phiền 惱não 。 內nội 外ngoại 道đạo 起khởi 義nghĩa 別biệt 說thuyết 之chi 非phi 各các 定định 體thể 。 義nghĩa 雖tuy 有hữu 異dị 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 曲khúc 穢uế 濁trược 業nghiệp 依y 諂siểm 瞋sân 貪tham 生sanh 。 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 中trung 唯duy 取thủ 正chánh 定định 凡phàm 夫phu 善thiện 業nghiệp 。 小tiểu 論luận 通thông 取thủ 凡phàm 聖thánh 漏lậu 與dữ 無vô 漏lậu 身thân 語ngữ 意ý 業nghiệp 。 名danh 三tam 淨tịnh 業nghiệp 。 梵Phạm 言ngôn 牟Mâu 尼Ni 者giả 寂tịch 默mặc 義nghĩa 。 此thử 名danh 寂tịch 靜tĩnh 。 證chứng 寂tịch 靜tĩnh 理lý 故cố 。 若nhược 依y 下hạ 聞văn 慧tuệ 地địa 中trung 。 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 及cập 心tâm 為vi 三tam 淨tịnh 業nghiệp 體thể 。 基cơ 云vân 。 心tâm 者giả 意ý 業nghiệp 。 與dữ 此thử 不bất 同đồng 。 彼bỉ 說thuyết 聖thánh 者giả 身thân 牟Mâu 尼Ni 業nghiệp 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 業nghiệp 名danh 三tam 淨tịnh 業nghiệp 。 不bất 對đối 異dị 生sanh 以dĩ 辨biện 差sai 別biệt 。 今kim 此thử 對đối 凡phàm 聖thánh 內nội 外ngoại 道đạo 異dị 。 故cố 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 唯duy 在tại 異dị 生sanh 。 聖thánh 者giả 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 三tam 業nghiệp 皆giai 名danh 牟Mâu 尼Ni 業nghiệp 。 觀quán 對đối 異dị 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 備bị 述thuật 三tam 藏tạng 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 。 心tâm 王vương 故cố 。 決quyết 擇trạch 云vân 。 寂tịch 靜tĩnh 業nghiệp 謂vị 意ý 身thân 語ngữ 。 意ý 即tức 心tâm 王vương 故cố 。 二nhị 云vân 。 三tam 寂tịch 靜tĩnh 業nghiệp 唯duy 取thủ 諸chư 業nghiệp 。 諸chư 無vô 漏lậu 業nghiệp 離ly 惱não 亂loạn 故cố 。 而nhi 說thuyết 意ý 者giả 相tương 從tùng 為vi 語ngữ 。 於ư 此thử 五ngũ 門môn 束thúc 為vi 三tam 類loại 。 一nhất 外ngoại 道đạo 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 名danh 曲khúc 。 內nội 法pháp 異dị 生sanh 復phục 有hữu 三tam 聚tụ 。 一nhất 邪tà 定định 起khởi 穢uế 業nghiệp 。 二nhị 不bất 定định 起khởi 濁trược 業nghiệp 。 三tam 正chánh 定định 起khởi 淨tịnh 業nghiệp 。 一nhất 切thiết 聖thánh 者giả 所sở 有hữu 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 勝thắng 業nghiệp 名danh 牟Mâu 尼Ni 業nghiệp 。 第đệ 九cửu 業nghiệp 過quá 患hoạn 中trung 。 生sanh 現hiện 法pháp 罪tội 謂vị 如như 能năng 為vi 自tự 害hại 者giả 。 起khởi 殺sát 加gia 行hành 殺sát 業nghiệp 未vị 成thành 現hiện 被bị 他tha 害hại 。 當đương 來lai 未vị 必tất 受thọ 未vị 成thành 重trọng 業nghiệp 故cố 。 又hựu 如như 在tại 異dị 生sanh 先tiên 行hành 殺sát 等đẳng 被bị 他tha 現hiện 害hại 。 後hậu 得đắc 入nhập 聖thánh 不bất 受thọ 後hậu 罪tội 。 或hoặc 得đắc 轉chuyển 後hậu 果quả 於ư 現hiện 身thân 受thọ 。 後hậu 更cánh 不bất 受thọ 。 如như 鴦ương 掘quật 摩ma 羅la 等đẳng 。 亦diệc 名danh 現hiện 法pháp 罪tội 。 指chỉ 同đồng 如như 前tiền 能năng 為vi 自tự 害hại 故cố 云vân 謂vị 如như 也dã 。 受thọ 彼bỉ 所sở 生sanh 身thân 心tâm 憂ưu 苦khổ 中trung 。 六lục 種chủng 過quá 失thất 者giả 。 則tắc 前tiền 自tự 害hại 等đẳng 雖tuy 為vi 方phương 便tiện 而nhi 不bất 能năng 成thành 。 生sanh 身thân 心tâm 憂ưu 苦khổ 。 又hựu 有hữu 十thập 種chủng 過quá 失thất 。 依y 犯phạm 尸thi 羅la 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 者giả 。 如như 持trì 戒giới 故cố 無vô 悔hối 。 無vô 悔hối 故cố 心tâm 安an 。 心tâm 安an 故cố 猗ỷ 。 猗ỷ 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 定định 。 定định 故cố 得đắc 智trí 。 智trí 故cố 見kiến 如như 實thật 等đẳng 。 十thập 種chủng 功công 德đức 。 翻phiên 此thử 則tắc 名danh 。 十thập 種chủng 過quá 失thất 。 亦diệc 可khả 犯phạm 彼bỉ 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 。 所sở 生sanh 憂ưu 苦khổ 為vi 十thập 過quá 患hoạn 。 從tùng 初sơ 所sở 犯phạm 故cố 唯duy 說thuyết 十thập 。 不bất 得đắc 受thọ 具cụ 故cố 。 四tứ 種chủng 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 者giả 。 則tắc 五ngũ 近cận 事sự 戒giới 中trung 前tiền 四tứ 支chi 戒giới 身thân 三tam 語ngữ 一nhất 。 業nghiệp 道đạo 性tánh 戒giới 。 飲ẩm 酒tửu 是thị 遮già 故cố 此thử 別biệt 說thuyết 。 闡xiển 地địa 迦ca 者giả 近cận 事sự 之chi 名danh 。 此thử 無vô 所sở 譯dịch 故cố 在tại 梵Phạm 本bổn 。 第đệ 三tam 為vi 離ly 染nhiễm 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 標tiêu 四tứ 種chủng 。 後hậu 隨tùy 別biệt 釋thích 。 欲dục 界giới 三tam 十thập 六lục 處xứ 等đẳng 者giả 。 如như 前tiền 第đệ 四tứ 卷quyển 說thuyết 。 黑hắc 勝thắng 生sanh 者giả 。 姓tánh 業nghiệp 惡ác 名danh 黑hắc 。 是thị 人nhân 趣thú 故cố 名danh 勝thắng 。 或hoặc 黑hắc 中trung 之chi 極cực 故cố 名danh 黑hắc 勝thắng 。 旃chiên 荼đồ 羅la 者giả 。 屠đồ 兒nhi 也dã 。 卜bốc 羯yết 婆bà 者giả 。 亦diệc 云vân 補bổ 羯yết 婆bà 。 除trừ 糞phẩn 穢uế 家gia 也dã 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 勝thắng 生sanh 者giả 。 則tắc 吠phệ 舍xá 等đẳng 。 生sanh 不bất 定định 中trung 軌quỹ 範phạm 師sư 等đẳng 者giả 。 基cơ 云vân 。 阿a 遮già 利lợi 耶da 名danh 軌quỹ 範phạm 師sư 。 鄔ổ 波ba 拕tha 耶da 名danh 親thân 教giáo 師sư 。 則tắc 和hòa 尚thượng 阿a 闍xà 梨lê 。 廣quảng 博bác 脇hiếp 山sơn 者giả 。 舊cựu 云vân 毘Tỳ 富Phú 羅La 山Sơn 。 其kỳ 形hình 如như 非phi 天thiên 脇hiếp 也dã 。 第đệ 四tứ 生sanh 流lưu 轉chuyển 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 問vấn 二nhị 略lược 答đáp 三tam 重trọng/trùng 徵trưng 四tứ 廣quảng 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 頌tụng 標tiêu 十thập 門môn 。 後hậu 隨tùy 別biệt 釋thích 。 一nhất 體thể 二nhị 門môn 三tam 義nghĩa 四tứ 差sai 別biệt 五ngũ 次thứ 第đệ 六lục 難nạn/nan 七thất 釋thích 詞từ 八bát 緣duyên 性tánh 九cửu 分phân 別biệt 緣duyên 十thập 攝nhiếp 諸chư 經kinh 。 體thể 者giả 總tổng 明minh 緣duyên 起khởi 。 三tam 世thế 分phần/phân 位vị 生sanh 引dẫn 因nhân 緣duyên 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 之chi 體thể 。 非phi 是thị 別biệt 顯hiển 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 。 一nhất 一nhất 別biệt 體thể 。 下hạ 差sai 別biệt 門môn 當đương 廣quảng 釋thích 。 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 標tiêu 三tam 相tương/tướng 。 次thứ 隨tùy 別biệt 釋thích 。 後hậu 總tổng 結kết 之chi 。 三tam 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 從tùng 前tiền 際tế 中trung 際tế 生sanh 。 二nhị 從tùng 中trung 際tế 後hậu 際tế 生sanh 。 三tam 從tùng 中trung 際tế 或hoặc 趣thú 流lưu 轉chuyển 或hoặc 趣thú 。 清thanh 淨tịnh 究cứu 竟cánh 。 前tiền 二nhị 名danh 流lưu 轉chuyển 。 後hậu 一nhất 是thị 還hoàn 滅diệt 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 十thập 因nhân 二nhị 果quả 定định 不bất 同đồng 世thế 。 今kim 論luận 依y 此thử 義nghĩa 。 故cố 於ư 二nhị 世thế 以dĩ 辨biện 緣duyên 生sanh 。 即tức 彼bỉ 又hựu 說thuyết 。 因nhân 中trung 前tiền 七thất 與dữ 愛ái 取thủ 有hữu 或hoặc 異dị 或hoặc 同đồng 。 若nhược 二nhị 三tam 七thất 各các 定định 同đồng 世thế 。 如như 是thị 即tức 顯hiển 三tam 際tế 緣duyên 生sanh 。 今kim 此thử 但đãn 遮già 小Tiểu 乘Thừa 緣duyên 起khởi 定định 三tam 世thế 立lập 依y 二nhị 世thế 顯hiển 。 非phi 定định 唯duy 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 七thất 現hiện 在tại 三tam 未vị 來lai 二nhị 為vi 後hậu 報báo 業nghiệp 。 招chiêu 異dị 熟thục 故cố 。 自tự 下hạ 別biệt 釋thích 中trung 分phân 之chi 為vi 三tam 。 一nhất 釋thích 初sơ 及cập 第đệ 三tam 相tương/tướng 。 二nhị 云vân 何hà 從tùng 中trung 。 際tế 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 復phục 有hữu 先tiên 集tập 資tư 糧lương 下hạ 重trọng/trùng 廣quảng 分phân 別biệt 第đệ 三tam 相tương/tướng 中trung 趣thú 清thanh 淨tịnh 句cú 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 初sơ 廣quảng 明minh 流lưu 轉chuyển 。 後hậu 云vân 何hà 不bất 生sanh 。 下hạ 略lược 示thị 還hoàn 滅diệt 。 前tiền 中trung 復phục 三tam 。 初sơ 明minh 胎thai 生sanh 。 次thứ 明minh 餘dư 三tam 生sanh 。 後hậu 釋thích 三tam 業nghiệp 生sanh 處xứ 。 初sơ 中trung 復phục 三tam 。 一nhất 問vấn 二nhị 答đáp 三tam 結kết 。 不bất 了liễu 前tiền 際tế 無vô 明minh 者giả 。 不bất 了liễu 前tiền 際tế 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 種chủng 苦khổ 故cố 所sở 起khởi 二nhị 愚ngu 。 世thế 俗tục 苦khổ 者giả 謂vị 三tam 惡ác 趣thú 。 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 。 知tri 是thị 苦khổ 故cố 。 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 者giả 謂vị 諸chư 人nhân 天thiên 殊thù 勝thắng 智trí 知tri 是thị 苦khổ 故cố 。 對đối 法pháp 第đệ 七thất 說thuyết 迷mê 世thế 俗tục 苦khổ 名danh 異dị 熟thục 愚ngu 起khởi 非phi 福phước 行hành 。 迷mê 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 名danh 真chân 實thật 義nghĩa 愚ngu 起khởi 福phước 不bất 動động 行hành 。 多đa 迷mê 前tiền 際tế 現hiện 二nhị 異dị 熟thục 故cố 。 說thuyết 此thử 愚ngu 不bất 了liễu 前tiền 際tế 。 理lý 實thật 此thử 愚ngu 亦diệc 迷mê 後hậu 際tế 。 多đa 迷mê 現hiện 因nhân 故cố 略lược 不bất 說thuyết 。 由do 此thử 隨tùy 業nghiệp 識thức 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 流lưu 轉chuyển 不bất 說thuyết 絕tuyệt 者giả 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 名danh 色sắc 等đẳng 四tứ 耶da 。 拔bạt 法Pháp 師sư 有hữu 三tam 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 舉cử 勝thắng 攝nhiếp 劣liệt 。 於ư 五ngũ 支chi 中trung 識thức 為vi 最tối 勝thắng 。 以dĩ 是thị 初sơ 故cố 以dĩ 根căn 本bổn 故cố 。 若nhược 無vô 識thức 支chi 餘dư 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 云vân 。 此thử 明minh 識thức 體thể 非phi 但đãn 種chủng 子tử 亦diệc 有hữu 現hiện 識thức 。 識thức 能năng 住trụ 持trì 四tứ 支chi 種chủng 子tử 。 故cố 說thuyết 識thức 已dĩ 亦diệc 說thuyết 四tứ 支chi 。 四tứ 支chi 種chủng 子tử 與dữ 所sở 依y 識thức 無vô 別biệt 性tánh 故cố 。 三tam 云vân 。 論luận 言ngôn 隨tùy 業nghiệp 識thức 即tức 是thị 識thức 支chi 。 越việt 卻khước 四tứ 支chi 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。 此thử 識thức 等đẳng 種chủng 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 先tiên 雖tuy 已dĩ 熏huân 。 未vị 知tri 生sanh 處xứ 。 由do 業nghiệp 招chiêu 集tập 當đương 於ư 善thiện 惡ác 二nhị 趣thú 果quả 生sanh 。 識thức 隨tùy 因nhân 轉chuyển 名danh 隨tùy 業nghiệp 識thức 。 既ký 被bị 熏huân 集tập 乃nãi 至chí 前tiền 身thân 命mạng 終chung 不bất 絕tuyệt 能năng 為vi 現hiện 在tại 相tương 續tục 識thức 因nhân 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 將tương 生sanh 果quả 時thời 不bất 能năng 自tự 起khởi 。 要yếu 藉tạ 過quá 去khứ 內nội 外ngoại 貪tham 愛ái 現hiện 前tiền 滋tư 潤nhuận 助trợ 伴bạn 方phương 生sanh 。 於ư 前tiền 身thân 中trung 受thọ 支chi 有hữu 二nhị 。 一nhất 受thọ 異dị 熟thục 受thọ 緣duyên 內nội 身thân 生sanh 。 二nhị 受thọ 境cảnh 界giới 受thọ 緣duyên 外ngoại 境cảnh 起khởi 。 因nhân 此thử 二nhị 受thọ 生sanh 內nội 外ngoại 愛ái 以dĩ 為vi 能năng 潤nhuận 。 前tiền 舉cử 隨tùy 業nghiệp 識thức 攝nhiếp 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 。 今kim 舉cử 內nội 外ngoại 愛ái 亦diệc 攝nhiếp 取thủ 支chi 。 或hoặc 內nội 愛ái 名danh 愛ái 外ngoại 愛ái 是thị 取thủ 。 義nghĩa 顯hiển 所sở 潤nhuận 行hành 等đẳng 六lục 支chi 轉chuyển 名danh 前tiền 際tế 有hữu 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 果quả 識thức 隨tùy 轉chuyển 餘dư 名danh 色sắc 等đẳng 次thứ 第đệ 得đắc 生sanh 。 相tương 續tục 果quả 識thức 與dữ 名danh 色sắc 俱câu 乃nãi 至chí 衰suy 老lão 等đẳng 者giả 。 基cơ 云vân 。 若nhược 依y 分phần/phân 位vị 初sơ 七thất 日nhật 前tiền 名danh 識thức 。 七thất 七thất 日nhật 前tiền 名danh 名danh 色sắc 。 今kim 說thuyết 諸chư 位vị 本bổn 末mạt 狹hiệp 寬khoan 。 以dĩ 說thuyết 相tương 依y 攝nhiếp 六lục 處xứ 等đẳng 。 但đãn 言ngôn 此thử 二nhị 乃nãi 至chí 衰suy 老lão 。 非phi 更cánh 無vô 餘dư 。 又hựu 於ư 現hiện 在tại 生sanh 。 老lão 死tử 支chi 中trung 。 因nhân 識thức 名danh 色sắc 生sanh 果quả 相tương/tướng 顯hiển 。 故cố 說thuyết 其kỳ 名danh 。 非phi 識thức 等đẳng 支chi 在tại 現hiện 在tại 世thế 。 九cửu 十thập 三tam 中trung 識thức 為vi 所sở 依y 。 說thuyết 識thức 業nghiệp 與dữ 異dị 熟thục 果quả 。 今kim 說thuyết 能năng 依y 故cố 言ngôn 名danh 色sắc 業nghiệp 與dữ 異dị 熟thục 果quả 。 總tổng 別biệt 異dị 熟thục 能năng 依y 所sở 依y 別biệt 故cố 。 由do 必tất 依y 託thác 六lục 依y 轉chuyển 者giả 。 即tức 名danh 色sắc 中trung 所sở 攝nhiếp 六lục 根căn 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 者giả 。 此thử 依y 菩Bồ 薩Tát 逆nghịch 觀quán 苦khổ 集tập 至chí 識thức 名danh 色sắc 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 觀quán 諦đế 既ký 周chu 。 見kiến 互hỗ 為vi 緣duyên 牽khiên 。 故cố 觀quán 苦khổ 集tập 至chí 識thức 乃nãi 止chỉ 。 如như 九cửu 十thập 三tam 廣quảng 釋thích 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 為vi 六lục 識thức 所sở 依y 者giả 。 非phi 唯duy 說thuyết 五ngũ 種chủng 中trung 識thức 種chủng 所sở 生sanh 現hiện 識thức 。 彼bỉ 唯duy 第đệ 八bát 。 故cố 九cửu 十thập 三tam 及cập 此thử 下hạ 說thuyết 總tổng 依y 一nhất 切thiết 相tương 續tục 為vi 名danh 說thuyết 六lục 識thức 身thân 。 義nghĩa 顯hiển 總tổng 說thuyết 一nhất 期kỳ 身thân 識thức 故cố 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 由do 識thức 執chấp 持trì 。 識thức 為vi 所sở 依y 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 杖trượng 彼bỉ 為vi 依y 或hoặc 觀quán 為vi 境cảnh 。 若nhược 於ư 有hữu 色sắc 有hữu 情tình 聚tụ 中trung 等đẳng 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 有hữu 色sắc 化hóa 生sanh 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 雖tuy 具cụ 五ngũ 根căn 而nhi 未vị 有hữu 用dụng 。

爾nhĩ 時thời 未vị 名danh 六lục 處xứ 支chi 。 故cố 初sơ 生sanh 無vô 色sắc 雖tuy 定định 有hữu 意ý 根căn 而nhi 未vị 明minh 了liễu 未vị 名danh 意ý 處xứ 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 彼bỉ 諸chư 化hóa 生sanh 初sơ 生sanh 剎sát 那na 名danh 識thức 支chi 。 此thử 後hậu 隨tùy 應ứng 五ngũ 根căn 意ý 處xứ 未vị 明minh 了liễu 來lai 名danh 名danh 色sắc 支chi 。 次thứ 六lục 根căn 明minh 名danh 六lục 處xứ 。 後hậu 觸xúc 受thọ 支chi 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 長trưởng 。 故cố 雖tuy 諸chư 根căn 決quyết 定định 圓viên 滿mãn 。 與dữ 前tiền 差sai 別biệt 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 亦diệc 有hữu 前tiền 後hậu 。 此thử 中trung 上thượng 識thức 緣duyên 色sắc 種chủng 故cố 說thuyết 依y 色sắc 而nhi 起khởi 。 又hựu 由do 福phước 業nghiệp 生sanh 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 等đẳng 者giả 。 此thử 三tam 皆giai 據cứ 引dẫn 業nghiệp 得đắc 果quả 即tức 順thuận 生sanh 受thọ 業nghiệp 。 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 唯duy 感cảm 引dẫn 業nghiệp 。 通thông 引dẫn 滿mãn 業nghiệp 方phương 名danh 行hành 支chi 。 發phát 此thử 無vô 明minh 名danh 無vô 明minh 支chi 。 潤nhuận 此thử 愛ái 取thủ 名danh 愛ái 取thủ 支chi 。 此thử 業nghiệp 所sở 集tập 名danh 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 。 此thử 六lục 所sở 轉chuyển 方phương 名danh 有hữu 支chi 。 此thử 有hữu 生sanh 招chiêu 名danh 生sanh 老lão 死tử 。 則tắc 顯hiển 一nhất 切thiết 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 別biệt 助trợ 當đương 業nghiệp 皆giai 非phi 行hành 支chi 。 不bất 爾nhĩ 福phước 業nghiệp 應ưng 生sanh 五ngũ 趣thú 。 此thử 卷quyển 前tiền 說thuyết 福phước 業nghiệp 者giả 。 謂vị 感cảm 欲dục 界giới 趣thú 異dị 熟thục 及cập 順thuận 五ngũ 趣thú 異dị 熟thục 等đẳng 故cố 。 此thử 義nghĩa 廣quảng 如như 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 由do 此thử 彼bỉ 業nghiệp 能năng 所sở 發phát 能năng 所sở 集tập 能năng 所sở 潤nhuận 能năng 所sở 生sanh 皆giai 非phi 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 攝nhiếp 。 釋thích 第đệ 二nhị 相tương/tướng 中trung 。 受thọ 二nhị 種chủng 先tiên 業nghiệp 果quả 者giả 。 一nhất 內nội 異dị 熟thục 果quả 。 二nhị 外ngoại 增tăng 上thượng 果quả 。 或hoặc 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 者giả 。 謂vị 現hiện 在tại 世thế 。 或hoặc 先tiên 串xuyến 習tập 者giả 過quá 去khứ 也dã 。 此thử 二nhị 竝tịnh 是thị 分phân 別biệt 起khởi 愚ngu 。 由do 迷mê 內nội 現hiện 自tự 體thể 及cập 後hậu 有hữu 愚ngu 故cố 發phát 業nghiệp 。 由do 迷mê 外ngoại 愚ngu 故cố 潤nhuận 生sanh 。 既ký 迷mê 現hiện 內nội 果quả 故cố 於ư 後hậu 苦khổ 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 由do 此thử 新tân 所sở 作tác 業nghiệp 故cố 。 說thuyết 此thử 識thức 名danh 隨tùy 業nghiệp 識thức 者giả 。 謂vị 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 逐trục 業nghiệp 故cố 名danh 。 由do 行hành 故cố 識thức 生sanh 。 招chiêu 集tập 而nhi 生sanh 非phi 辨biện 體thể 生sanh 。 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。 若nhược 初sơ 識thức 支chi 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 通thông 依y 一nhất 期kỳ 一nhất 切thiết 識thức 說thuyết 。 通thông 六lục 識thức 身thân 。 即tức 會hội 前tiền 際tế 名danh 色sắc 能năng 為vi 六lục 識thức 所sở 依y 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 本bổn 識thức 是thị 引dẫn 果quả 名danh 色sắc 種chủng 隨tùy 。 名danh 色sắc 是thị 總tổng 六lục 處xứ 種chủng 隨tùy 。 六lục 處xứ 為vi 依y 觸xúc 種chủng 隨tùy 。 觸xúc 為vi 能năng 生sanh 受thọ 種chủng 隨tùy 。 唯duy 識thức 對đối 法pháp 云vân 。 此thử 識thức 等đẳng 五ngũ 名danh 為vi 所sở 引dẫn 。 無vô 明minh 行hành 能năng 引dẫn 故cố 。 即tức 此thử 所sở 引dẫn 及cập 能năng 引dẫn 俱câu 為vi 引dẫn 因nhân 。 引dẫn 生sanh 老lão 死tử 勢thế 疎sơ 遠viễn 故cố 。 雖tuy 皆giai 名danh 引dẫn 因nhân 。 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 與dữ 生sanh 老lão 死tử 為vi 。 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 九cửu 十thập 三tam 及cập 此thử 中trung 說thuyết 獨độc 名danh 引dẫn 因nhân 。 論luận 云vân 由do 此thử 能năng 引dẫn 識thức 乃nãi 至chí 受thọ 。 一nhất 期kỳ 身thân 故cố 也dã 。 非phi 無vô 明minh 行hành 非phi 引dẫn 因nhân 攝nhiếp 。 能năng 所sở 二nhị 引dẫn 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 瑜du 伽già 說thuyết 。 識thức 唯duy 是thị 所sở 引dẫn 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 名danh 識thức 支chi 故cố 。 集tập 論luận 說thuyết 。 識thức 唯duy 是thị 能năng 引dẫn 。 識thức 中trung 業nghiệp 種chủng 名danh 識thức 支chi 故cố 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 名danh 色sắc 攝nhiếp 故cố 。 緣duyên 起khởi 經kinh 說thuyết 。 識thức 支chi 通thông 能năng 所sở 引dẫn 。 業nghiệp 種chủng 識thức 種chủng 俱câu 名danh 識thức 故cố 。 識thức 是thị 名danh 色sắc 依y 非phi 名danh 色sắc 攝nhiếp 故cố 。 義nghĩa 顯hiển 愛ái 取thủ 有hữu 名danh 為vi 能năng 生sanh 生sanh 老lão 死tử 支chi 名danh 為vi 所sở 生sanh 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 由do 業nghiệp 熏huân 發phát 雖tuy 是thị 同đồng 時thời 。 而nhi 依y 主chủ 伴bạn 總tổng 別biệt 勝thắng 劣liệt 因nhân 果quả 相tương/tướng 異dị 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 前tiền 後hậu 。 又hựu 依y 當đương 來lai 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 有hữu 次thứ 第đệ 故cố 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 。 因nhân 此thử 亦diệc 會hội 前tiền 後hậu 諸chư 文văn 云vân 。 由do 斯tư 識thức 等đẳng 亦diệc 說thuyết 現hiện 行hành 。 因nhân 時thời 定định 無vô 現hiện 行hành 位vị 故cố 。 由do 此thử 愛ái 故cố 或hoặc 發phát 欲dục 求cầu 者giả 求cầu 生sanh 欲dục 界giới 。 或hoặc 發phát 有hữu 求cầu 者giả 求cầu 。 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 此thử 二nhị 為vi 總tổng 體thể 即tức 是thị 愛ái 。 四tứ 取thủ 為vi 後hậu 初sơ 起khởi 二nhị 求cầu 故cố 後hậu 別biệt 生sanh 二nhị 取thủ 。 即tức 是thị 後hậu 有hữu 生sanh 因nhân 所sở 攝nhiếp 者giả 。 後hậu 異dị 熟thục 果quả 辨biện 體thể 因nhân 緣duyên 業nghiệp 增tăng 上thượng 緣duyên 。 俱câu 是thị 有hữu 支chi 獨độc 名danh 生sanh 。 非phi 愛ái 取thủ 支chi 非phi 生sanh 因nhân 攝nhiếp 。 對đối 法pháp 唯duy 識thức 說thuyết 。 愛ái 取thủ 有hữu 近cận 生sanh 果quả 故cố 合hợp 名danh 能năng 生sanh 。 不bất 相tương 違vi 也dã 。 然nhiên 對đối 法pháp 說thuyết 。 謂vị 於ư 因nhân 時thời 有hữu 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 謂vị 於ư 果quả 時thời 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 者giả 。 未vị 熟thục 名danh 因nhân 。 非phi 無vô 因nhân 果quả 。 已dĩ 熟thục 名danh 果quả 非phi 無vô 果quả 因nhân 。 據cứ 義nghĩa 各các 別biệt 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 此thử 諸chư 行hành 生sanh 或hoặc 漸tiệm 或hoặc 頓đốn 者giả 。 胎thai 卵noãn 濕thấp 三tam 支chi 皆giai 漸tiệm 生sanh 化hóa 頓đốn 起khởi 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 或hoặc 於ư 生sanh 處xứ 次thứ 第đệ 現hiện 前tiền 或hoặc 種chủng 子tử 隨tùy 遂toại 等đẳng 者giả 。 有hữu 色sắc 界giới 生sanh 次thứ 第đệ 現hiện 前tiền 。 無vô 色sắc 界giới 生sanh 色sắc 種chủng 隨tùy 遂toại 。 釋thích 第đệ 三tam 相tương/tướng 趣thú 清thanh 淨tịnh 向hướng 中trung 。 二nhị 果quả 諸chư 行hành 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 內nội 異dị 熟thục 果quả 外ngoại 增tăng 上thượng 果quả 。 於ư 彼bỉ 二nhị 果quả 推thôi 求cầu 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 理lý 時thời 正chánh 見kiến 得đắc 生sanh 。 基cơ 云vân 。 二nhị 果quả 者giả 。 謂vị 老lão 與dữ 死tử 二nhị 果quả 苦Khổ 諦Đế 也dã 。 彼bỉ 因nhân 者giả 集Tập 諦Đế 。 彼bỉ 滅diệt 者giả 滅Diệt 諦Đế 。 彼bỉ 趣thú 滅diệt 行hành 道Đạo 諦đế 。 九cửu 十thập 三tam 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 在tại 昔tích 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 悲bi 愍mẫn 有hữu 情tình 。 觀quán 諸chư 緣duyên 起khởi 。 歷lịch 觀quán 諦đế 故cố 先tiên 觀quán 現hiện 在tại 老lão 死tử 為vi 首thủ 。 以dĩ 三tam 種chủng 相tương/tướng 如như 理lý 觀quán 察sát 。 一nhất 觀quán 細tế 因nhân 。 二nhị 觀quán 麁thô 因nhân 。 三tam 觀quán 非phi 不bất 定định 。 感cảm 生sanh 因nhân 緣duyên 亦diệc 名danh 為vi 生sanh 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 即tức 細tế 因nhân 緣duyên 。 其kỳ 生sanh 因nhân 體thể 亦diệc 名danh 為vi 生sanh 。 謂vị 是thị 生sanh 支chi 即tức 麁thô 因nhân 緣duyên 。 觀quán 由do 有hữu 細tế 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 亦diệc 觀quán 由do 麁thô 生sanh 得đắc 有hữu 老lão 死tử 。 當đương 來lai 老lão 死tử 細tế 為vi 生sanh 因nhân 未vị 起khởi 果quả 故cố 。 現hiện 法pháp 老lão 死tử 麁thô 生sanh 為vi 因nhân 現hiện 起khởi 果quả 故cố 。 是thị 名danh 觀quán 察sát 初sơ 二nhị 因nhân 緣duyên 。 非phi 不bất 定định 者giả 。 謂vị 即tức 除trừ 彼bỉ 生sanh 處xứ 所sở 攝nhiếp 二nhị 種chủng 生sanh 體thể 餘dư 定định 無vô 能năng 與dữ 老lão 死tử 果quả 。 如như 是thị 觀quán 察sát 。 苦Khổ 諦Đế 之chi 集tập 未vị 為vi 喜hỷ 足túc 。 遂toại 復phục 觀quán 察sát 後hậu 集tập 因nhân 緣duyên 現hiện 在tại 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 遍biến 逆nghịch 觀quán 受thọ 觸xúc 六lục 處xứ 名danh 色sắc 與dữ 識thức 。 既ký 知tri 當đương 苦khổ 現hiện 集tập 為vi 因nhân 。 現hiện 集tập 亦diệc 由do 先tiên 集tập 所sở 生sanh 起khởi 為vi 邊biên 際tế 現hiện 法pháp 苦khổ 有hữu 。 如như 是thị 總tổng 觀quán 苦khổ 因nhân 集tập 起khởi 集tập 因nhân 苦khổ 生sanh 。 不bất 復phục 更cánh 觀quán 現hiện 苦khổ 由do 何hà 起khởi 。 不bất 異dị 前tiền 故cố 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 齊tề 識thức 退thoái 還hoàn 。 卻khước 順thuận 觀quán 察sát 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 是thị 苦Khổ 集Tập 諦Đế 。 觀quán 察sát 已dĩ 周chu 為vi 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 始thỉ 從tùng 老lão 死tử 逆nghịch 次thứ 第đệ 入nhập 乃nãi 至chí 無vô 明minh 。 觀quán 現hiện 在tại 苦Khổ 諦Đế 一nhất 切thiết 皆giai 當đương 滅diệt 盡tận 。 謂vị 不bất 造tạo 作tác 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 新tân 業nghiệp 行hành 故cố 。 如như 是thị 歷lịch 觀quán 三tam 聖Thánh 諦Đế 已dĩ 。 次thứ 更cánh 尋tầm 求cầu 此thử 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 何hà 道đạo 何hà 行hành 。 而nhi 能năng 證chứng 得đắc 。 起khởi 宿túc 住trụ 念niệm 憶ức 昔tích 所sở 修tu 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。 歷lịch 觀quán 諸chư 諦đế 。 遂toại 以dĩ 正chánh 見kiến 於ư 諸chư 諦đế 中trung 得đắc 入nhập 現hiện 觀quán 。 漸tiệm 以dĩ 證chứng 得đắc 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 即tức 是thị 此thử 中trung 四Tứ 諦Đế 觀quán 行hành 觀quán 緣duyên 起khởi 理lý 得đắc 學học 無Vô 學Học 清thanh 淨tịnh 智trí 見kiến 。 下hạ 第đệ 十thập 卷quyển 亦diệc 有hữu 此thử 問vấn 答đáp 釋thích 觀quán 黑hắc 白bạch 品phẩm 短đoản 長trường/trưởng 不bất 同đồng 所sở 由do 。 又hựu 有hữu 釋thích 言ngôn 。 於ư 二nhị 果quả 諸chư 行hành 者giả 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 二nhị 支chi 諸chư 行hành 麁thô 因nhân 及cập 果quả 二nhị 合hợp 說thuyết 故cố 總tổng 觀quán 現hiện 在tại 所sở 有hữu 苦Khổ 諦Đế 。 雖tuy 有hữu 此thử 等đẳng 釋thích 。 今kim 謂vị 二nhị 果quả 者giả 應ưng 是thị 內nội 異dị 熟thục 果quả 及cập 與dữ 外ngoại 增tăng 上thượng 果quả 。 故cố 取thủ 景cảnh 釋thích 為vi 善thiện 。 於ư 彼bỉ 所sở 緣duyên 不bất 如như 實thật 知tri 。 無vô 明minh 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 亦diệc 復phục 永vĩnh 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 謂vị 有hữu 漏lậu 觸xúc 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 受thọ 二nhị 果quả 時thời 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 發phát 起khởi 煩phiền 惱não 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 由do 斷đoạn 此thử 受thọ 無vô 所sở 依y 故cố 。 無vô 明minh 亦diệc 滅diệt 。 所sở 緣duyên 不bất 增tăng 證chứng 無vô 漏lậu 慧tuệ 名danh 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 由do 受thọ 斷đoạn 故cố 。 不bất 生sanh 貪tham 愛ái 。 此thử 相tương 應ứng 心tâm 離ly 相tương 應ứng 縛phược 證chứng 心tâm 解giải 脫thoát 。 設thiết 彼bỉ 無vô 明minh 不bất 永vĩnh 斷đoạn 者giả 乃nãi 至chí 後hậu 際tế 應ưng 生sanh 者giả 。 設thiết 彼bỉ 中trung 際tế 無vô 明minh 不bất 滅diệt 後hậu 際tế 識thức 等đẳng 諸chư 行hành 應ưng 生sanh 。 此thử 返phản 釋thích 也dã 。 由do 無vô 明minh 滅diệt 。 故cố 更cánh 不bất 復phục 起khởi 。 得đắc 無vô 生sanh 法pháp 者giả 。 此thử 順thuận 釋thích 也dã 。 自tự 下hạ 引dẫn 說thuyết 證chứng 成thành 。 云vân 次thứ 第đệ 乃nãi 至chí 。 異dị 熟thục 生sanh 觸xúc 滅diệt 故cố 異dị 熟thục 生sanh 受thọ 滅diệt 者giả 。 此thử 已dĩ 上thượng 文văn 明minh 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 當đương 來lai 果quả 滅diệt 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 無vô 明minh 觸xúc 滅diệt 等đẳng 者giả 。 下hạ 明minh 由do 無vô 明minh 滅diệt 。 故cố 現hiện 在tại 順thuận 無vô 明minh 觸xúc 受thọ 等đẳng 滅diệt 。 六lục 處xứ 等đẳng 已dĩ 有hữu 非phi 由do 現hiện 無vô 明minh 有hữu 。 不bất 說thuyết 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 現hiện 六lục 處xứ 等đẳng 滅diệt 。 其kỳ 觸xúc 受thọ 等đẳng 隨tùy 無vô 明minh 生sanh 觸xúc 說thuyết 隨tùy 彼bỉ 滅diệt 。 由do 此thử 所sở 依y 滅diệt 故cố 能năng 依y 受thọ 等đẳng 。 皆giai 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 恆hằng 受thọ 離ly 繫hệ 受thọ 非phi 有hữu 繫hệ 受thọ 者giả 。 諸chư 有hữu 漏lậu 受thọ 離ly 煩phiền 惱não 增tăng 繫hệ 及cập 無vô 漏lậu 受thọ 名danh 離ly 繫hệ 受thọ 。 非phi 必tất 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 漏lậu 受thọ 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 者giả 。 滅Diệt 諦Đế 智trí 道Đạo 諦Đế 滿mãn 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 滅Diệt 諦Đế 滿mãn 。 顯hiển 求cầu 涅Niết 槃Bàn 者giả 於ư 佛Phật 所sở 得đắc 滅Diệt 諦Đế 滿mãn 足túc 。 第đệ 二nhị 門môn 中trung 。 內nội 識thức 生sanh 門môn 者giả 。 謂vị 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 等đẳng 。 外ngoại 稼giá 成thành 熟thục 者giả 。 謂vị 種chủng 緣duyên 芽nha 芽nha 緣duyên 莖hành 等đẳng 。 有hữu 情tình 世thế 間gian 死tử 生sanh 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 能năng 生sanh 行hành 等đẳng 。 器khí 世thế 間gian 成thành 壞hoại 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 共cộng 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 為vi 緣duyên 大đại 地địa 等đẳng 生sanh 。 食thực 任nhậm 持trì 者giả 。 謂vị 四tứ 食thực 為vi 緣duyên 。 三tam 界giới 有hữu 情tình 相tương 續tục 住trụ 故cố 。 自tự 所sở 作tác 業nghiệp 增tăng 上thượng 勢thế 力lực 隨tùy 業nghiệp 所sở 得đắc 愛ái 非phi 愛ái 果quả 者giả 。 謂vị 妙diệu 行hạnh 惡ác 行hành 為vi 緣duyên 生sanh 善thiện 惡ác 趣thú 故cố 。 威uy 勢thế 者giả 。 謂vị 內nội 證chứng 為vi 緣duyên 發phát 神thần 通thông 等đẳng 。 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 清thanh 淨tịnh 者giả 。 謂vị 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 為vi 緣duyên 次thứ 第đệ 乃nãi 至chí 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 等đẳng 。 然nhiên 此thử 八bát 門môn 次thứ 第đệ 與dữ 緣duyên 起khởi 經kinh 下hạ 卷quyển 對đối 法pháp 論luận 有hữu 少thiểu 不bất 同đồng 。 此thử 因nhân 緣duyên 起khởi 汎# 釋thích 緣duyên 故cố 。 今kim 敘tự 顯hiển 十thập 二nhị 支chi 中trung 此thử 幾kỷ 門môn 攝nhiếp 。 後hậu 第đệ 十thập 卷quyển 更cánh 當đương 顯hiển 之chi 。 第đệ 三tam 義nghĩa 中trung 。 案án 對đối 法pháp 及cập 緣duyên 起khởi 經kinh 。 各các 十thập 一nhất 義nghĩa 釋thích 此thử 云vân 。 一nhất 離ly 有hữu 情tình 義nghĩa 者giả 。 對đối 法pháp 云vân 。 無vô 自tự 然nhiên 我ngã 故cố 。 已dĩ 上thượng 論luận 文văn 此thử 破phá 勝thắng 論luận 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 我ngã 為vi 作tác 者giả 離ly 。 彼bỉ 有hữu 情tình 故cố 。 二nhị 無vô 常thường 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 非phi 恆hằng 故cố 。 此thử 破phá 數số 論luận 自tự 性tánh 常thường 住trụ 為vi 萬vạn 物vật 本bổn 。 為vi 緣duyên 成thành 物vật 故cố 顯hiển 無vô 常thường 。 亦diệc 破phá 大đại 眾chúng 部bộ 化hóa 地địa 部bộ 等đẳng 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 三tam 暫tạm 住trụ 義nghĩa 者giả 。 生sanh 時thời 過quá 已dĩ 無vô 暫tạm 住trụ 故cố 。 對đối 法pháp 論luận 名danh 有hữu 剎sát 那na 義nghĩa 。 此thử 破phá 正chánh 量lượng 部bộ 色sắc 命mạng 根căn 等đẳng 。 諸chư 緣duyên 生sanh 法pháp 。 一nhất 期kỳ 四tứ 相tương/tướng 非phi 剎sát 那na 故cố 。 四tứ 依y 他tha 起khởi 義nghĩa 者giả 。 託thác 眾chúng 緣duyên 故cố 。 此thử 破phá 自tự 然nhiên 外ngoại 道đạo 法pháp 自tự 然nhiên 有hữu 非phi 假giả 因nhân 生sanh 。 故cố 依y 他tha 起khởi 。 五ngũ 離ly 作tác 用dụng 義nghĩa 者giả 。 眾chúng 緣duyên 作tác 用dụng 空không 故cố 。 此thử 破phá 薩tát 婆bà 多đa 有hữu 實thật 作tác 用dụng 為vi 緣duyên 生sanh 體thể 。 今kim 顯hiển 功công 能năng 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 六lục 因nhân 果quả 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 義nghĩa 者giả 。 因nhân 剎sát 那na 滅diệt 果quả 剎sát 那na 生sanh 。

時thời 分phần/phân 等đẳng 故cố 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 此thử 破phá 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 因nhân 果quả 不bất 續tục 。 亦diệc 遮già 經kinh 部bộ 師sư 無vô 去khứ 來lai 世thế 。 異dị 熟thục 因nhân 果quả 仍nhưng 不bất 同đồng 時thời 。 果quả 因nhân 斷đoạn 故cố 。 七thất 因nhân 果quả 相tương 似tự 轉chuyển 義nghĩa 者giả 。 不bất 從tùng 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 因nhân 果quả 相tương 似tự 。 此thử 破phá 害hại 為vi 正Chánh 法Pháp 者giả 計kế 殺sát 羊dương 等đẳng 為vi 因nhân 。 後hậu 生sanh 天thiên 上thượng 。 即tức 諸chư 善thiện 果quả 以dĩ 不bất 善thiện 為vi 因nhân 。 因nhân 果quả 不bất 相tương 似tự 故cố 。 今kim 顯hiển 善thiện 因nhân 得đắc 善thiện 異dị 熟thục 惡ác 因nhân 得đắc 惡ác 異dị 熟thục 因nhân 果quả 相tương 似tự 。 八bát 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 義nghĩa 者giả 。 於ư 餘dư 相tương 續tục 不bất 受thọ 果quả 故cố 。 自tự 業nghiệp 自tự 受thọ 。 此thử 破phá 無vô 因nhân 果quả 非phi 是thị 業nghiệp 起khởi 諸chư 空không 見kiến 論luận 。 亦diệc 破phá 他tha 作tác 我ngã 受thọ 果quả 義nghĩa 。 謂vị 諸chư 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 論luận 計kế 。 對đối 法pháp 緣duyên 起khởi 經kinh 皆giai 自tự 廣quảng 釋thích 。 恐khủng 繫hệ 不bất 述thuật 。 為vi 顯hiển 因nhân 緣duyên 所sở 攝nhiếp 染nhiễm 污ô 。 清thanh 淨tịnh 義nghĩa 者giả 。 下hạ 第đệ 十thập 云vân 。 十thập 二nhị 支chi 中trung 四tứ 唯duy 雜tạp 染nhiễm 餘dư 通thông 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 四tứ 雜tạp 染nhiễm 發phát 潤nhuận 善thiện 果quả 清thanh 淨tịnh 眷quyến 屬thuộc 。 亦diệc 名danh 清thanh 淨tịnh 。 意ý 顯hiển 愛ái 道đạo 緣duyên 生sanh 品phẩm 名danh 清thanh 淨tịnh 。 非phi 愛ái 道đạo 緣duyên 生sanh 品phẩm 名danh 染nhiễm 污ô 。 顯hiển 此thử 因nhân 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 生sanh 故cố 立lập 緣duyên 起khởi 。 此thử 辨biện 說thuyết 緣duyên 起khởi 之chi 意ý 故cố 。 因nhân 釋thích 義nghĩa 破phá 他tha 宗tông 中trung 顯hiển 自tự 理lý 意ý 。 有hữu 釋thích 。 於ư 上thượng 所sở 辨biện 體thể 三tam 相tương/tướng 中trung 。 前tiền 二nhị 流lưu 轉chuyển 顯hiển 示thị 雜tạp 染nhiễm 。 後hậu 一nhất 還hoàn 滅diệt 顯hiển 示thị 清thanh 淨tịnh 。 第đệ 四tứ 差sai 別biệt 中trung 。 廣quảng 辨biện 十thập 二nhị 支chi 文văn 即tức 十thập 二nhị 。 因nhân 解giải 彼bỉ 彼bỉ 法pháp 汎# 釋thích 一nhất 期kỳ 身thân 中trung 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 非phi 此thử 中trung 所sở 辨biện 。 一nhất 切thiết 體thể 性tánh 皆giai 緣duyên 起khởi 支chi 。 解giải 無vô 明minh 中trung 有hữu 四tứ 。 謂vị 十thập 九cửu 種chủng 七thất 種chủng 五ngũ 種chủng 六lục 種chủng 也dã 。 十thập 九cửu 中trung 束thúc 為vi 七thất 類loại 。 一nhất 世thế 二nhị 事sự 三tam 業nghiệp 報báo 四tứ 三Tam 寶Bảo 五ngũ 四Tứ 諦Đế 六lục 因nhân 果quả 七thất 所sở 證chứng 。 於ư 因nhân 中trung 或hoặc 計kế 自tự 在tại 世thế 性tánh 士sĩ 夫phu 中trung 間gian 等đẳng 者giả 。 自tự 在tại 天thiên 冥minh 性tánh 。 士sĩ 夫phu 神thần 我ngã 。 梵Phạm 王Vương 居cư 中trung 間gian 禪thiền 故cố 名danh 中trung 間gian 。 如như 次thứ 配phối 釋thích 。 無vô 罪tội 有hữu 罪tội 應ưng 修tu 不bất 應ưng 修tu 者giả 。 散tán 釋thích 於ư 因nhân 。 善thiện 惡ác 之chi 體thể 黑hắc 白bạch 雜tạp 者giả 。 釋thích 果quả 之chi 體thể 。 果quả 有hữu 黑hắc 白bạch 二nhị 分phần 故cố 名danh 有hữu 分phần/phân 。 此thử 十thập 九cửu 中trung 有hữu 通thông 俱câu 生sanh 或hoặc 分phân 別biệt 起khởi 。 世thế 事sự 業nghiệp 果quả 等đẳng 通thông 二nhị 門môn 故cố 。 七thất 無vô 知tri 攝nhiếp 十thập 九cửu 中trung 。 業nghiệp 異dị 熟thục 無vô 知tri 攝nhiếp 移di 轉chuyển 者giả 。 業nghiệp 能năng 招chiêu 果quả 迷mê 而nhi 不bất 知tri 執chấp 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 故cố 名danh 移di 轉chuyển 。 次thứ 六lục 無vô 知tri 攝nhiếp 第đệ 六lục 者giả 。 前tiền 因nhân 果quả 愚ngu 本bổn 末mạt 合hợp 六lục 。 末mạt 為vi 四tứ 者giả 。 一nhất 善thiện 不bất 善thiện 。 二nhị 應ưng 修tu 習tập 。 不bất 應ưng 修tu 習tập 。 三tam 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 四tứ 有hữu 分phần/phân 也dã 。 五ngũ 攝nhiếp 十thập 九cửu 中trung 。 見kiến 愚ngu 攝nhiếp 八bát 。 謂vị 世thế 事sự 各các 三tam 。 并tinh 因nhân 果quả 。 推thôi 度độ 名danh 見kiến 體thể 非phi 無vô 明minh 。 癡si 與dữ 慧tuệ 俱câu 故cố 名danh 見kiến 愚ngu 。 六lục 無vô 知tri 有hữu 二nhị 。 初sơ 顯hiển 六lục 無vô 知tri 與dữ 七thất 相tương/tướng 攝nhiếp 。 後hậu 依y 能năng 治trị 及cập 自tự 性tánh 辨biện 六lục 差sai 別biệt 。 依y 聞văn 思tư 修tu 所sở 治trị 差sái 別biệt 說thuyết 前tiền 三tam 者giả 。 由do 聞văn 故cố 知tri 法pháp 其kỳ 所sở 治trị 名danh 無vô 知tri 。 由do 思tư 故cố 推thôi 稱xưng 其kỳ 所sở 治trị 名danh 無vô 見kiến 。 依y 修tu 故cố 明minh 證chứng 其kỳ 所sở 治trị 名danh 無vô 現hiện 觀quán 。 故cố 云vân 所sở 治trị 差sái 別biệt 故cố 說thuyết 此thử 三tam 種chủng 。 耎nhuyễn 中trung 上thượng 三tam 自tự 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 說thuyết 黑hắc 闇ám 愚ngu 癡si 無vô 明minh 闇ám 。 此thử 中trung 通thông 說thuyết 一nhất 切thiết 無vô 知tri 。 為vi 支chi 體thể 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 唯duy 取thủ 能năng 發phát 正chánh 感cảm 後hậu 世thế 善thiện 惡ác 業nghiệp 者giả 。 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 住trụ 地địa 。 一nhất 見kiến 一nhất 處xứ 住trụ 地địa 。 二nhị 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 三tam 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 四tứ 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 。 五ngũ 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 前tiền 四tứ 煩phiền 惱não 障chướng 。 後hậu 一nhất 所sở 知tri 障chướng 。 彼bỉ 經kinh 自tự 說thuyết 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 所sở 不bất 能năng 斷đoạn 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 智trí 所sở 能năng 斷đoạn 故cố 。 由do 此thử 定định 知tri 是thị 所sở 知tri 障chướng 。 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 與dữ 經kinh 說thuyết 同đồng 。 煩phiền 惱não 障chướng 四tứ 中trung 。 初sơ 一nhất 見kiến 道đạo 斷đoạn 。 後hậu 三tam 修tu 道Đạo 斷đoạn 。 對đối 法pháp 說thuyết 。 發phát 業nghiệp 無vô 明minh 有hữu 二nhị 。 一nhất 真chân 實thật 義nghĩa 愚ngu 發phát 福phước 不bất 動động 行hành 。 二nhị 異dị 熟thục 義nghĩa 愚ngu 發phát 非phi 福phước 福phước 行hành 。 亦diệc 皆giai 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 。 緣duyên 起khởi 經kinh 說thuyết 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 不bất 共cộng 無vô 明minh 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 不bất 造tạo 新tân 業nghiệp 。 唯duy 識thức 亦diệc 云vân 。 正chánh 發phát 業nghiệp 者giả 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 助trợ 者giả 不bất 定định 。 故cố 唯duy 取thủ 彼bỉ 見kiến 一nhất 處xứ 住trụ 地địa 所sở 有hữu 無vô 明minh 。 然nhiên 此thử 有hữu 三tam 。 一nhất 唯duy 發phát 總tổng 業nghiệp 。 二nhị 唯duy 發phát 別biệt 業nghiệp 。 三tam 通thông 發phát 二nhị 業nghiệp 。 今kim 取thủ 初sơ 後hậu 二nhị 業nghiệp 無vô 明minh 故cố 。 言ngôn 唯duy 取thủ 能năng 發phát 正chánh 感cảm 後hậu 世thế 善thiện 惡ác 業nghiệp 者giả 。 然nhiên 此thử 有hữu 四tứ 。 一nhất 相tương 應ứng 二nhị 不bất 共cộng 三tam 纏triền 四tứ 隨tùy 眠miên 。 皆giai 能năng 發phát 業nghiệp 。 外ngoại 道đạo 內nội 道đạo 異dị 生sanh 放phóng 逸dật 不bất 放phóng 逸dật 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 用dụng 四tứ 無vô 明minh 發phát 業nghiệp 皆giai 別biệt 。 如như 緣duyên 起khởi 經kinh 自tự 廣quảng 分phân 別biệt 。 此thử 中trung 說thuyết 行hành 通thông 身thân 語ngữ 意ý 。 唯duy 善thiện 不bất 善thiện 現hiện 行hành 種chủng 子tử 假giả 色sắc 及cập 思tư 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 此thử 亦diệc 有hữu 三tam 。 感cảm 三tam 果quả 故cố 。 為vi 行hành 支chi 者giả 亦diệc 唯duy 感cảm 總tổng 及cập 俱câu 之chi 業nghiệp 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 即tức 彼bỉ 所sở 發phát 乃nãi 名danh 為vi 行hành 支chi 。 由do 此thử 一nhất 切thiết 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 別biệt 助trợ 當đương 業nghiệp 皆giai 非phi 行hành 支chi 。 即tức 前tiền 無vô 明minh 所sở 發phát 之chi 行hành 乃nãi 成thành 行hành 故cố 。 身thân 語ngữ 業nghiệp 色sắc 名danh 為vi 假giả 色sắc 。 依y 思tư 現hiện 行hành 種chủng 子tử 。 意ý 業nghiệp 唯duy 思tư 成thành 行hành 支chi 體thể 。 唯duy 此thử 五ngũ 識thức 所sở 有hữu 善thiện 惡ác 即tức 非phi 行hành 支chi 。 明minh 知tri 不bất 能năng 感cảm 於ư 總tổng 報báo 。 此thử 中trung 備bị 云vân 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 亦diệc 有hữu 變biến 化hóa 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 而nhi 此thử 論luận 文văn 約ước 欲dục 色sắc 界giới 說thuyết 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 約ước 三tam 界giới 說thuyết 意ý 業nghiệp 者giả 。 據cứ 實thật 為vi 語ngữ 。 識thức 支chi 中trung 。 明minh 六lục 識thức 者giả 。 前tiền 論luận 自tự 會hội 。 通thông 依y 一nhất 期kỳ 六lục 識thức 身thân 說thuyết 非phi 正chánh 識thức 支chi 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 此thử 中trung 識thức 種chủng 謂vị 本bổn 識thức 因nhân 故cố 。 唯duy 取thủ 行hành 所sở 集tập 當đương 來lai 第đệ 八bát 識thức 種chủng 名danh 為vi 識thức 支chi 。 初sơ 結kết 生sanh 故cố 總tổng 異dị 熟thục 故cố 。 不bất 說thuyết 餘dư 識thức 為vi 識thức 支chi 體thể 。 此thử 唯duy 種chủng 子tử 不bất 取thủ 現hiện 行hành 。 此thử 中trung 說thuyết 種chủng 所sở 生sanh 果quả 識thức 為vi 識thức 支chi 體thể 。 及cập 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 如như 無vô 明minh 有hữu 子tử 時thời 果quả 時thời 識thức 等đẳng 皆giai 爾nhĩ 者giả 。 唯duy 識thức 會hội 云vân 。 或hoặc 依y 當đương 來lai 說thuyết 有hữu 現hiện 行hành 。 因nhân 時thời 定định 無vô 現hiện 行hành 義nghĩa 。 故cố 說thuyết 識thức 名danh 色sắc 初sơ 入nhập 母mẫu 胎thai 互hỗ 為vi 緣duyên 等đẳng 。 然nhiên 依y 當đương 起khởi 非phi 正chánh 種chủng 子tử 。 泰thái 云vân 。 依y 顯hiển 揚dương 第đệ 六lục 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 通thông 六lục 識thức 攝nhiếp 。 藏tạng 彼bỉ 種chủng 名danh 密mật 記ký 攝nhiếp 故cố 。 由do 此thử 而nhi 言ngôn 。 此thử 明minh 六lục 識thức 名danh 為vi 識thức 支chi 。 理lý 實thật 亦diệc 攝nhiếp 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 六lục 識thức 攝nhiếp 故cố 。 名danh 色sắc 中trung 。 初sơ 解giải 名danh 後hậu 解giải 色sắc 。 欲dục 界giới 具cụ 十thập 及cập 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 假giả 色sắc 者giả 。 法pháp 處xứ 實thật 色sắc 謂vị 勝thắng 定định 果quả 。 欲dục 界giới 無vô 定định 故cố 說thuyết 為vi 無vô 。 多đa 分phần 有hữu 假giả 故cố 為vi 簡giản 別biệt 。 上thượng 界giới 之chi 中trung 假giả 實thật 通thông 有hữu 。 然nhiên 非phi 一nhất 切thiết 者giả 。 無vô 不bất 律luật 儀nghi 及cập 別Biệt 解Giải 脫Thoát 故cố 。 鏡kính 像tượng 水thủy 月nguyệt 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 故cố 。 下hạ 界giới 假giả 中trung 雖tuy 無vô 定định 道đạo 共cộng 戒giới 之chi 色sắc 。 律luật 儀nghi 不bất 律luật 儀nghi 業nghiệp 類loại 皆giai 有hữu 。 故cố 不bất 簡giản 別biệt 。 上thượng 界giới 唯duy 有hữu 律luật 儀nghi 顯hiển 無vô 不bất 律luật 儀nghi 故cố 言ngôn 非phi 一nhất 切thiết 。 此thử 中trung 通thông 說thuyết 種chủng 子tử 現hiện 行hành 當đương 來lai 現hiện 在tại 。 名danh 色sắc 等đẳng 四tứ 非phi 實thật 支chi 體thể 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 除trừ 後hậu 三tam 因nhân 餘dư 因nhân 皆giai 是thị 名danh 色sắc 種chủng 攝nhiếp 。 後hậu 之chi 三tam 因nhân 如như 名danh 次thứ 第đệ 即tức 後hậu 三tam 種chủng 。 此thử 說thuyết 五ngũ 支chi 不bất 雜tạp 體thể 性tánh 異dị 熟thục 。 六lục 根căn 種chủng 名danh 六lục 處xứ 。 異dị 熟thục 觸xúc 受thọ 種chủng 名danh 觸xúc 受thọ 支chi 。 除trừ 本bổn 識thức 種chủng 及cập 此thử 後hậu 三tam 種chủng 餘dư 諸chư 蘊uẩn 異dị 熟thục 種chủng 皆giai 名danh 色sắc 支chi 。 經kinh 說thuyết 名danh 謂vị 非phi 色sắc 四tứ 蘊uẩn 色sắc 謂vị 羯yết 羅la 藍lam 等đẳng 者giả 。 此thử 依y 雜tạp 體thể 非phi 說thuyết 別biệt 體thể 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 得đắc 成thành 五ngũ 蘊uẩn 。 或hoặc 通thông 依y 非phi 異dị 熟thục 名danh 色sắc 五ngũ 蘊uẩn 說thuyết 。 識thức 初sơ 生sanh 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 第đệ 七thất 識thức 等đẳng 各các 各các 中trung 識thức 故cố 。 若nhược 雜tạp 體thể 者giả 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 或hoặc 名danh 色sắc 種chủng 總tổng 攝nhiếp 五ngũ 因nhân 。 於ư 中trung 隨tùy 勝thắng 立lập 餘dư 四tứ 種chủng 。 六lục 處xứ 與dữ 識thức 總tổng 別biệt 亦diệc 然nhiên 。 此thử 等đẳng 唯duy 種chủng 。 說thuyết 現hiện 行hành 者giả 。 准chuẩn 識thức 支chi 會hội 。 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 云vân 。 眼nhãn 處xứ 者giả 謂vị 眼nhãn 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 不bất 言ngôn 當đương 見kiến 。 今kim 此thử 據cứ 實thật 處xứ 通thông 三tam 世thế 。 對đối 法pháp 依y 處xứ 義nghĩa 增tăng 。 唯duy 說thuyết 過quá 現hiện 生sanh 。 未vị 來lai 六lục 行hành 勝thắng 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 受thọ 唯duy 捨xả 受thọ 兼kiêm 苦khổ 樂lạc 者giả 。 一nhất 業nghiệp 通thông 招chiêu 總tổng 別biệt 果quả 故cố 。 亦diệc 依y 一nhất 斯tư 所sở 有hữu 受thọ 說thuyết 。 不bất 爾nhĩ 唯duy 應ưng 說thuyết 捨xả 受thọ 支chi 。 總tổng 報báo 主chủ 故cố 。 受thọ 所sở 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 受thọ 之chi 種chủng 子tử 也dã 。 又hựu 解giải 。 此thử 相tương 從tùng 兼kiêm 舉cử 受thọ 所sở 攝nhiếp 受thọ 依y 止chỉ 身thân 。 非phi 正chánh 受thọ 體thể 也dã 。

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 之chi 上thượng 終chung )#

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 之chi 下hạ )#

釋thích 遁độn 倫luân 集tập 撰soạn

論Luận 本Bổn 卷quyển 第đệ 十thập

差sai 別biệt 中trung 解giải 七thất 引dẫn 因nhân 支chi 訖ngật 。 自tự 下hạ 解giải 五ngũ 能năng 生sanh 所sở 生sanh 支chi 。 愛ái 支chi 體thể 唯duy 煩phiền 惱não 中trung 貪tham 。 此thử 雖tuy 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 二nhị 果quả 。 諸chư 論luận 多đa 取thủ 緣duyên 外ngoại 境cảnh 愛ái 。 因nhân 迷mê 外ngoại 境cảnh 增tăng 上thượng 果quả 愚ngu 。 緣duyên 境cảnh 界giới 受thọ 所sở 發phát 生sanh 故cố 。 取thủ 支chi 通thông 以dĩ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 以dĩ 為vi 自tự 體thể 。 四tứ 取thủ 之chi 體thể 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 此thử 支chi 唯duy 以dĩ 能năng 所sở 取thủ 全toàn 所sở 為vi 取thủ 中trung 隨tùy 順thuận 煩phiền 惱não 不bất 取thủ 餘dư 法pháp 。 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 當đương 言ngôn 全toàn 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 能năng 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 愛ái 既ký 唯duy 貪tham 。 故cố 取thủ 通thông 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 。 然nhiên 此thử 中trung 說thuyết 緣duyên 四tứ 取thủ 貪tham 為vi 取thủ 支chi 者giả 。 與dữ 十Thập 地Địa 經kinh 同đồng 。 彼bỉ 云vân 。 愛ái 增tăng 上thượng 名danh 取thủ 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 於ư 潤nhuận 業nghiệp 位vị 愛ái 力lực 偏thiên 增tăng 。 說thuyết 愛ái 如như 水thủy 能năng 滋tư 潤nhuận 故cố 。 要yếu 數số 溉cái 灌quán 方phương 生sanh 有hữu 芽nha 。 且thả 依y 初sơ 後hậu 分phần/phân 愛ái 取thủ 二nhị 。 雖tuy 取thủ 支chi 中trung 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 而nhi 愛ái 潤nhuận 勝thắng 。 說thuyết 是thị 愛ái 增tăng 故cố 。 彼bỉ 此thử 文văn 不bất 相tương 乖quai 返phản 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 通thông 現hiện 及cập 種chủng 俱câu 能năng 潤nhuận 故cố 。 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 成thành 因nhân 緣duyên 故cố 。 (# 景cảnh 云vân )# 邪tà 願nguyện 求cầu 者giả 。 求cầu 上thượng 界giới 身thân 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 受thọ 於ư 禁cấm 戒giới 。 是thị 名danh 邪tà 願nguyện 。 於ư 戒giới 起khởi 貪tham 名danh 戒giới 禁cấm 取thủ 。 此thử 文văn 正chánh 出xuất 貪tham 為vi 四tứ 取thủ 。 問vấn 上thượng 二nhị 界giới 有hữu 何hà 戒giới 禁cấm 緣duyên 之chi 起khởi 貪tham 。 解giải 云vân 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 於ư 色sắc 界giới 身thân 語ngữ 執chấp 戒giới 禁cấm 。 無vô 色sắc 意ý 思tư 假giả 立lập 身thân 語ngữ 亦diệc 執chấp 為vi 戒giới 。 有hữu 支chi 中trung 。 前tiền 時thời 有hữu 者giả 。 生sanh 剎sát 那na 後hậu 死tử 剎sát 那na 前tiền 兩lưỡng 之chi 中trung 間gian 也dã 。 此thử 文văn 既ký 五ngũ 趣thú 有hữu 外ngoại 別biệt 明minh 中trung 有hữu 。 明minh 知tri 中trung 有hữu 非phi 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 。 雖tuy 舉cử 十thập 有hữu 。 宗tông 明minh 業nghiệp 有hữu 。 為vi 欲dục 界giới 有hữu 。 支chi 謂vị 行hành 支chi 。 愛ái 取thủ 潤nhuận 故cố 能năng 有hữu 當đương 果quả 名danh 業nghiệp 有hữu 。 此thử 即tức 能năng 有hữu 名danh 有hữu 。 餘dư 皆giai 所sở 有hữu 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 始thỉ 從tùng 中trung 有hữu 至chí 本bổn 有hữu 中trung 未vị 衰suy 變biến 來lai 皆giai 生sanh 支chi 攝nhiếp 。 故cố 知tri 中trung 有hữu 亦diệc 所sở 有hữu 中trung 收thu 。 問vấn 中trung 有hữu 生sanh 有hữu 為vi 一nhất 業nghiệp 別biệt 業nghiệp 感cảm 。 景cảnh 師sư 解giải 者giả 未vị 見kiến 有hữu 文văn 。 文văn 但đãn 說thuyết 云vân 中trung 有hữu 可khả 轉chuyển 。 准chuẩn 此thử 即tức 知tri 中trung 有hữu 別biệt 業nghiệp 所sở 感cảm 。 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 一nhất 業nghiệp 所sở 引dẫn 。 色sắc 界giới 有hữu 六lục 有hữu 除trừ 四tứ 趣thú 故cố 。 無vô 色sắc 有hữu 五ngũ 有hữu 又hựu 除trừ 中trung 有hữu 故cố 。 今kim 此thử 有hữu 支chi 唯duy 是thị 業nghiệp 支chi 。 說thuyết 先tiên 作tác 行hành 煩phiền 惱não 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 愛ái 取thủ 合hợp 潤nhuận 能năng 引dẫn 業nghiệp 種chủng 及cập 所sở 引dẫn 因nhân 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 。 俱câu 能năng 近cận 有hữu 後hậu 有hữu 果quả 故cố 。 彼bỉ 意ý 說thuyết 。 行hành 及cập 識thức 等đẳng 五ngũ 為vi 愛ái 取thủ 潤nhuận 轉chuyển 名danh 有hữu 支chi 。 體thể 唯duy 種chủng 子tử 是thị 所sở 潤nhuận 故cố 能năng 生sanh 果quả 故cố 。 今kim 此thử 總tổng 言ngôn 十thập 有hữu 名danh 有hữu 。 能năng 有hữu 所sở 有hữu 合hợp 名danh 為vi 有hữu 。 汎# 解giải 有hữu 義nghĩa 非phi 唯duy 解giải 有hữu 支chi 。 此thử 唯duy 業nghiệp 有hữu 一nhất 是thị 有hữu 支chi 。 唯duy 識thức 會hội 此thử 云vân 。 有hữu 處xứ 唯duy 說thuyết 業nghiệp 種chủng 名danh 有hữu 。 此thử 能năng 正chánh 感cảm 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 彼bỉ 復phục 會hội 云vân 。

復phục 有hữu 唯duy 說thuyết 五ngũ 種chủng 名danh 有hữu 。 親thân 生sanh 當đương 來lai 識thức 等đẳng 種chủng 故cố 。 其kỳ 七thất 有hữu 者giả 五ngũ 趣thú 體thể 有hữu 受thọ 用dụng 果quả 故cố 。 趣thú 方phương 便tiện 中trung 有hữu 二nhị 趣thú 中trung 間gian 故cố 六lục 為vi 所sở 有hữu 業nghiệp 為vi 能năng 有hữu 。 能năng 引dẫn 諸chư 有hữu 故cố 。 故cố 合hợp 成thành 七thất 。 前tiền 時thời 有hữu 死tử 有hữu 生sanh 有hữu 。 即tức 五ngũ 趣thú 有hữu 而nhi 別biệt 施thi 設thiết 。 故cố 不bất 建kiến 立lập 。 生sanh 支chi 中trung 。 初sơ 別biệt 釋thích 十thập 句cú 。 後hậu 略lược 義nghĩa 結kết 。 初sơ 四tứ 句cú 說thuyết 胎thai 卵noãn 二nhị 生sanh 。 次thứ 一nhất 句cú 濕thấp 化hóa 二nhị 生sanh 。 此thử 通thông 舉cử 一nhất 身thân 為vi 生sanh 支chi 。 身thân 分phần/phân 頓đốn 起khởi 者giả 。 此thử 論luận 前tiền 卷quyển 及cập 餘dư 經kinh 論luận 皆giai 言ngôn 。 化hóa 生sanh 頓đốn 起khởi 。 餘dư 之chi 三tam 生sanh 諸chư 根căn 漸tiệm 現hiện 。 今kim 言ngôn 濕thấp 生sanh 亦diệc 頓đốn 起khởi 者giả 。 即tức 知tri 胎thai 卵noãn 二nhị 生sanh 諸chư 根căn 漸tiệm 起khởi 。 化hóa 生sanh 頓đốn 起khởi 。 濕thấp 生sanh 通thông 於ư 漸tiệm 頓đốn 也dã 。 頓đốn 者giả 如như 從tùng 爛lạn 濕thấp 未vị 變biến 起khởi 濕thấp 生sanh 蟲trùng 諸chư 根căn 頓đốn 具cụ 。 下hạ 之chi 五ngũ 句cú 通thông 四tứ 生sanh 有hữu 。 蘊uẩn 得đắc 謂vị 蘊uẩn 體thể 起khởi 。 界giới 得đắc 謂vị 蘊uẩn 種chủng 子tử 蘊uẩn 因nhân 緣duyên 性tánh 。 蘊uẩn 得đắc 現hiện 行hành 成thành 熟thục 。 界giới 得đắc 種chủng 子tử 成thành 熟thục 。 處xử 得đắc 通thông 現hiện 種chủng 。 餘dư 三tam 緣duyên 成thành 熟thục 。 略lược 義nghĩa 中trung 有hữu 六lục 句cú 。 自tự 性tánh 攝nhiếp 生sanh 及cập 出xuất 現hiện 兩lưỡng 句cú 。 生sanh 處xứ 位vị 攝nhiếp 等đẳng 生sanh 趣thú 起khởi 三tam 句cú 。 所sở 生sanh 攝nhiếp 蘊uẩn 得đắc 一nhất 句cú 。 因nhân 緣duyên 所sở 攝nhiếp 攝nhiếp 界giới 得đắc 處xứ 得đắc 兩lưỡng 句cú 。 任nhậm 持trì 所sở 引dẫn 攝nhiếp 諸chư 蘊uẩn 生sanh 起khởi 一nhất 句cú 。 俱câu 生sanh 依y 持trì 攝nhiếp 命mạng 根căn 出xuất 現hiện 一nhất 句cú 。 老lão 死tử 支chi 有hữu 二nhị 。 初sơ 解giải 老lão 後hậu 解giải 死tử 。 老lão 中trung 初sơ 別biệt 釋thích 十thập 七thất 句cú 。 後hậu 結kết 略lược 義nghĩa 。 結kết 有hữu 十thập 句cú 。 初sơ 六lục 句cú 各các 攝nhiếp 一nhất 句cú 。 第đệ 七thất 威uy 儀nghi 變biến 壞hoại 攝nhiếp 次thứ 五ngũ 句cú 。 第đệ 八bát 無vô 色sắc 諸chư 根căn 變biến 壞hoại 攝nhiếp 第đệ 十thập 二nhị 十thập 三tam 兩lưỡng 句cú 。 第đệ 九cửu 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 變biến 壞hoại 攝nhiếp 第đệ 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 兩lưỡng 句cú 。 第đệ 十thập 時thời 分phần/phân 已dĩ 過quá 壽thọ 量lượng 將tương 盡tận 攝nhiếp 第đệ 十thập 六lục 十thập 七thất 兩lưỡng 句cú 。 死tử 中trung 初sơ 別biệt 釋thích 十thập 一nhất 句cú 。 後hậu 結kết 略lược 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 。 若nhược 死tử 攝nhiếp 初sơ 兩lưỡng 句cú 。 正chánh 死tử 體thể 故cố 。 若nhược 死tử 法pháp 攝nhiếp 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 。 解giải 支chi 不bất 解giải 支chi 。 五ngũ 趣thú 死tử 時thời 之chi 軌quỹ 法pháp 故cố 。 若nhược 死tử 差sai 別biệt 攝nhiếp 第đệ 五ngũ 句cú 下hạ 六lục 句cú 。 若nhược 死tử 後hậu 位vị 攝nhiếp 第đệ 十thập 一nhất 句cú 。 死tử 魔ma 業nghiệp 者giả 。 基cơ 師sư 釋thích 。 即tức 正chánh 死tử 體thể 死tử 魔ma 作tác 用dụng 也dã 。 此thử 亦diệc 死tử 差sai 別biệt 攝nhiếp 。 或hoặc 取thủ 死tử 後hậu 識thức 離ly 身thân 已dĩ 名danh 為vi 死tử 魔ma 故cố 。 亦diệc 說thuyết 是thị 死tử 後hậu 位vị 攝nhiếp 。 此thử 生sanh 死tử 二nhị 支chi 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 現hiện 行hành 苦khổ 故cố 。 唯duy 取thủ 現hiện 行hành 而nhi 有hữu 合hợp 說thuyết 或hoặc 通thông 種chủng 子tử 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 始thỉ 從tùng 中trung 有hữu 至chí 本bổn 有hữu 中trung 未vị 衰suy 變biến 來lai 皆giai 生sanh 支chi 攝nhiếp 。 中trung 有hữu 末mạt 位vị 設thiết 起khởi 變biến 心tâm 緣duyên 當đương 果quả 起khởi 仍nhưng 是thị 生sanh 支chi 。 由do 前tiền 將tương 死tử 愛ái 取thủ 潤nhuận 有hữu 能năng 有hữu 中trung 有hữu 及cập 當đương 生sanh 故cố 。 諸chư 衰suy 變biến 位vị 總tổng 名danh 為vi 老lão 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 乃nãi 名danh 為vi 死tử 。 第đệ 五ngũ 次thứ 第đệ 中trung 有hữu 三tam 復phục 次thứ 。 初sơ 復phục 次thứ 中trung 。 由do 邪tà 行hành 故cố 令linh 心tâm 顛điên 倒đảo 等đẳng 者giả 。 有hữu 義nghĩa 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 並tịnh 依y 後hậu 際tế 當đương 生sanh 老lão 死tử 五ngũ 現hiện 起khởi 位vị 說thuyết 因nhân 五ngũ 支chi 。 非phi 依y 五ngũ 支chi 在tại 因nhân 位vị 說thuyết 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 因nhân 位vị 難nan 知tri 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 依y 當đương 果quả 位vị 別biệt 立lập 五ngũ 支chi 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 心tâm 顛điên 倒đảo 者giả 。 謂vị 隨tùy 業nghiệp 識thức 由do 色sắc 生sanh 已dĩ 得đắc 類loại 有hữu 情tình 眾chúng 同đồng 分phần/phân 數số 。 彼bỉ 說thuyết 名danh 色sắc 初sơ 受thọ 生sanh 故cố 。 唯duy 識thức 會hội 云vân 。 識thức 中trung 業nghiệp 種chủng 名danh 識thức 支chi 故cố 。 故cố 三tam 藏tạng 云vân 。 中trung 有hữu 末mạt 心tâm 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 能năng 引dẫn 支chi 顛điên 倒đảo 故cố 。 本bổn 識thức 中trung 識thức 支chi 種chủng 子tử 相tương 從tùng 亦diệc 名danh 心tâm 顛điên 倒đảo 。 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 。 結kết 生sanh 相tương 續tục 等đẳng 者giả 名danh 色sắc 也dã 。 諸chư 根căn 圓viên 滿mãn 。 謂vị 六lục 處xứ 支chi 。 二nhị 受thọ 用dụng 境cảnh 謂vị 觸xúc 受thọ 支chi 。 觸xúc 引dẫn 受thọ 生sanh 俱câu 受thọ 用dụng 境cảnh 故cố 。 俱câu 舍xá 說thuyết 名danh 隨tùy 觸xúc 受thọ 。 景cảnh 又hựu 解giải 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 起khởi 之chi 時thời 依y 根căn 識thức 二nhị 及cập 受thọ 用dụng 境cảnh 即tức 是thị 三tam 和hòa 生sanh 觸xúc 。 故cố 云vân 二nhị 受thọ 用dụng 境cảnh 。 耽đam 著trước 者giả 緣duyên 現hiện 在tại 愛ái 。 悕hy 求cầu 者giả 緣duyên 未vị 來lai 愛ái 。 合hợp 名danh 愛ái 支chi 。 煩phiền 惱não 滋tư 長trưởng 謂vị 取thủ 支chi 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 業nghiệp 為vi 有hữu 支chi 。 如như 前tiền 已dĩ 會hội 。 餘dư 文văn 可khả 解giải 。 有hữu 義nghĩa 合hợp 依y 三tam 際tế 以dĩ 辨biện 次thứ 第đệ 。 無vô 明minh 行hành 識thức 。 在tại 過quá 去khứ 世thế 。 心tâm 顛điên 倒đảo 者giả 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 并tinh 名danh 為vi 心tâm 。 不bất 離ly 識thức 故cố 識thức 為vi 主chủ 故cố 。 由do 邪tà 行hành 熏huân 發phát 當đương 有hữu 趣thú 生sanh 故cố 心tâm 名danh 顛điên 倒đảo 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 正chánh 行hạnh 熏huân 發phát 。 准chuẩn 後hậu 愛ái 取thủ 潤nhuận 後hậu 有hữu 業nghiệp 知tri 於ư 前tiền 際tế 亦diệc 潤nhuận 行hành 心tâm 。 故cố 略lược 不bất 論luận 。 前tiền 際tế 愛ái 取thủ 有hữu 。 其kỳ 名danh 色sắc 也dã 結kết 生sanh 下hạ 四tứ 支chi 是thị 過quá 去khứ 世thế 生sanh 老lão 死tử 支chi 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 然nhiên 所sở 生sanh 果quả 若nhược 在tại 未vị 來lai 為vi 生sanh 厭yếm 故cố 說thuyết 生sanh 老lão 死tử 。 若nhược 現hiện 在tại 為vi 令linh 了liễu 知tri 分phần/phân 位vị 相tương 生sanh 說thuyết 識thức 等đẳng 五ngũ 。 彼bỉ 說thuyết 識thức 支chi 初sơ 入nhập 母mẫu 胎thai 。 此thử 說thuyết 名danh 色sắc 故cố 但đãn 四tứ 支chi 。 由do 現hiện 在tại 愛ái 發phát 生sanh 貪tham 愛ái 煩phiền 惱não 滋tư 長trưởng 潤nhuận 後hậu 有hữu 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 當đương 來lai 。 有hữu 生sanh 老lão 死tử 。 但đãn 說thuyết 潤nhuận 業nghiệp 不bất 說thuyết 發phát 者giả 。 准chuẩn 於ư 前tiền 際tế 知tri 發phát 業nghiệp 故cố 。 此thử 乃nãi 影ảnh 顯hiển 過quá 去khứ 說thuyết 發phát 不bất 說thuyết 潤nhuận 業nghiệp 。 現hiện 在tại 說thuyết 潤nhuận 不bất 說thuyết 發phát 業nghiệp 。 未vị 來lai 說thuyết 生sanh 老lão 死tử 不bất 說thuyết 名danh 色sắc 等đẳng 。 現hiện 在tại 說thuyết 名danh 色sắc 等đẳng 不bất 說thuyết 生sanh 老lão 死tử 。 欲dục 顯hiển 因nhân 果quả 三tam 際tế 不bất 斷đoạn 善thiện 順thuận 小Tiểu 乘Thừa 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 唯duy 依y 二nhị 際tế 建kiến 立lập 。 其kỳ 內nội 身thân 緣duyên 者giả 發phát 業nghiệp 引dẫn 生sanh 門môn 。 境cảnh 界giới 緣duyên 者giả 潤nhuận 生sanh 果quả 起khởi 門môn 。 起khởi 我ngã 執chấp 等đẳng 愚ngu 者giả 是thị 相tương 應ứng 癡si 。 或hoặc 因nhân 此thử 起khởi 彼bỉ 是thị 不bất 共cộng 癡si 。 既ký 發phát 業nghiệp 已dĩ 即tức 隨tùy 彼bỉ 業nghiệp 多đa 起khởi 尋tầm 思tư 等đẳng 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 識thức 能năng 了liễu 別biệt 名danh 作tác 尋tầm 思tư 。 此thử 從tùng 行hành 支chi 引dẫn 發phát 識thức 種chủng 名danh 起khởi 尋tầm 思tư 。 由do 彼bỉ 行hành 支chi 助trợ 識thức 種chủng 子tử 故cố 。 能năng 展triển 轉chuyển 引dẫn 發phát 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 種chủng 。 令linh 感cảm 當đương 來lai 名danh 色sắc 等đẳng 三tam 同đồng 類loại 苦khổ 果quả 。 (# 備bị 云vân )# 既ký 發phát 身thân 語ngữ 業nghiệp 起khởi 尋tầm 思tư 意ý 業nghiệp 。 行hành 與dữ 識thức 支chi 作tác 助trợ 伴bạn 故cố 。 識thức 支chi 得đắc 生sanh 。 自tự 此thử 已dĩ 後hậu 。 三tam 果quả 漸tiệm 生sanh 。 (# 基cơ 云vân )# 即tức 隨tùy 彼bỉ 業nghiệp 多đa 起khởi 尋tầm 思tư 者giả 此thử 謂vị 現hiện 行hành 識thức 。 由do 業nghiệp 與dữ 識thức 為vi 助trợ 伴bạn 者giả 種chủng 識thức 。 業nghiệp 所sở 熏huân 種chủng 。 為vi 助trợ 伴bạn 故cố 。 其kỳ 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 此thử 皆giai 名danh 識thức 故cố 。 能năng 感cảm 當đương 來lai 三tam 苦khổ 。 一nhất 根căn 初sơ 起khởi 苦khổ 謂vị 名danh 色sắc 身thân 意ý 一nhất 一nhất 根căn 初sơ 起khởi 故cố 。 二nhị 根căn 圓viên 滿mãn 苦khổ 謂vị 六lục 處xứ 。 三tam 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 苦khổ 謂vị 觸xúc 。 即tức 是thị 合hợp 以dĩ 名danh 言ngôn 有hữu 分phần/phân 二nhị 種chủng 能năng 生sanh 。 理lý 實thật 應ưng 有hữu 識thức 受thọ 二nhị 果quả 。 識thức 種chủng 為vi 種chủng 故cố 果quả 中trung 無vô 。 受thọ 稱xưng 外ngoại 受thọ 內nội 果quả 中trung 無vô 。 愛ái 必tất 因nhân 受thọ 方phương 得đắc 起khởi 故cố 受thọ 前tiền 際tế 無vô 後hậu 際tế 說thuyết 有hữu 。 前tiền 際tế 觸xúc 後hậu 說thuyết 當đương 受thọ 故cố 。 各các 望vọng 有hữu 別biệt 。 依y 觸xúc 緣duyên 受thọ 發phát 起khởi 於ư 愛ái 者giả 愛ái 支chi 。 由do 受thọ 用dụng 境cảnh 廣quảng 起khởi 追truy 求cầu 等đẳng 者giả 是thị 取thủ 支chi 。 由do 事sự 業nghiệp 門môn 者giả 。 所sở 謂vị 淨tịnh 行hạnh 事sự 王vương 等đẳng 。 利lợi 養dưỡng 門môn 者giả 。 謂vị 坐tọa 收thu 種chủng 耕canh 田điền 等đẳng 。 此thử 二nhị 外ngoại 欲dục 境cảnh 起khởi 名danh 欲dục 求cầu 。 或hoặc 由do 戒giới 禁cấm 門môn 者giả 。 謂vị 邪tà 願nguyện 戒giới 禁cấm 取thủ 。 由do 此thử 起khởi 內nội 身thân 求cầu 。 求cầu 當đương 來lai 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 身thân 故cố 。 或hoặc 由do 解giải 脫thoát 門môn 者giả 謂vị 見kiến 取thủ 。 由do 此thử 起khởi 邪tà 解giải 脫thoát 求cầu 。 有hữu 義nghĩa 事sự 業nghiệp 門môn 謂vị 欲dục 取thủ 。 利lợi 養dưỡng 門môn 謂vị 見kiến 取thủ 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 其kỳ 執chấp 見kiến 勝thắng 。 戒giới 禁cấm 門môn 者giả 謂vị 戒giới 禁cấm 取thủ 。 解giải 脫thoát 門môn 者giả 謂vị 我ngã 語ngữ 取thủ 。 諦đế 故cố 住trụ 故cố 執chấp 我ngã 自tự 性tánh 。 為vì 解giải 脫thoát 故cố 。 因nhân 此thử 四tứ 取thủ 發phát 起khởi 三tam 求cầu 。 一nhất 欲dục 求cầu 多đa 求cầu 五ngũ 欲dục 故cố 。 二nhị 內nội 身thân 求cầu 即tức 有hữu 求cầu 求cầu 自tự 體thể 故cố 。 三tam 邪tà 解giải 脫thoát 求cầu 即tức 邪tà 梵Phạm 行hạnh 求cầu 求cầu 邪tà 解giải 脫thoát 故cố 。 如như 是thị 求cầu 時thời 。 令linh 先tiên 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 謂vị 業nghiệp 是thị 有hữu 支chi 。 無vô 明minh 為vi 發phát 業nghiệp 緣duyên 令linh 當đương 果quả 生sanh 。 無vô 明minh 非phi 是thị 有hữu 支chi 。 第đệ 三tam 復phục 次thứ 中trung 。 由do 三tam 有hữu 情tình 聚tụ 者giả 。 前tiền 二nhị 復phục 次thứ 單đơn 明minh 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 。 今kim 此thử 通thông 依y 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 故cố 說thuyết 三tam 聚tụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 者giả 。 不bất 樂nhạo 出xuất 世thế 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 天thiên 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 然nhiên 愚ngu 癡si 故cố 亦diệc 造tạo 非phi 福phước 。 或hoặc 起khởi 追truy 悔hối 所sở 引dẫn 或hoặc 不bất 退thoái 悔hối 歡hoan 喜hỷ 所sở 引dẫn 心tâm 相tương 續tục 住trụ 等đẳng 者giả 。 景cảnh 師sư 釋thích 。 此thử 在tại 中trung 有hữu 有hữu 悔hối 不bất 悔hối 。 識thức 相tương 續tục 住trụ 從tùng 行hành 生sanh 識thức 也dã 。 基cơ 師sư 釋thích 。 追truy 悔hối 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 清thanh 淨tịnh 故cố 悔hối 非phi 福phước 業nghiệp 。 或hoặc 癡si 不bất 解giải 悔hối 。 因nhân 此thử 三tam 業nghiệp 歡hoan 喜hỷ 所sở 引dẫn 心tâm 相tương 續tục 住trụ 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 心tâm 所sở 熏huân 成thành 種chủng 相tương 續tục 而nhi 住trụ 。 即tức 是thị 識thức 支chi 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 由do 非phi 福phước 者giả 下hạ 業nghiệp 。 由do 福phước 者giả 中trung 業nghiệp 。 由do 不bất 動động 者giả 上thượng 業nghiệp 。 於ư 當đương 生sanh 處xứ 亦diệc 皆giai 能năng 感cảm 三tam 苦khổ 果quả 。 種chủng 名danh 識thức 支chi 現hiện 行hành 名danh 名danh 色sắc 等đẳng 。 不bất 說thuyết 受thọ 等đẳng 義nghĩa 准chuẩn 前tiền 釋thích 。 樂nhạo 著trước 境cảnh 界giới 者giả 。 謂vị 受thọ 愛ái 取thủ 也dã 。 其kỳ 有hữu 生sanh 老lão 死tử 。 因nhân 著trước 境cảnh 有hữu 亦diệc 得đắc 彼bỉ 名danh 。 緣duyên 起khởi 經kinh 中trung 具cụ 釋thích 次thứ 第đệ 。 恐khủng 繁phồn 不bất 述thuật 。 第đệ 六lục 釋thích 難nạn/nan 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 逆nghịch 次thứ 第đệ 中trung 。 答đáp 依y 此thử 宣tuyên 說thuyết 諦Đế 道Đạo 理lý 故cố 等đẳng 者giả 。 觀quán 老lão 死tử 等đẳng 為vi 三tam 十thập 四Tứ 智Trí 。 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 最tối 初sơ 老lão 死tử 是thị 苦khổ 故cố 先tiên 觀quán 老lão 死tử 。 現hiện 在tại 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 種chủng 子tử 無vô 始thỉ 來lai 有hữu 名danh 為vi 舊cựu 識thức 舊cựu 名danh 色sắc 等đẳng 。 從tùng 此thử 種chủng 子tử 生sanh 彼bỉ 未vị 來lai 。 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 二nhị 果quả 之chi 中trung 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 并tinh 名danh 新tân 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 。 前tiền 來lai 總tổng 說thuyết 名danh 色sắc 結kết 生sanh 。 名danh 色sắc 體thể 寬khoan 總tổng 攝nhiếp 餘dư 支chi 。 但đãn 言ngôn 名danh 色sắc 已dĩ 說thuyết 餘dư 訖ngật 。 由do 心tâm 解giải 脫thoát 者giả 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 起khởi 無vô 明minh 行hành 支chi 為vi 能năng 引dẫn 故cố 。 五ngũ 支chi 種chủng 亦diệc 次thứ 第đệ 不bất 生sanh 。 由do 現hiện 因nhân 次thứ 第đệ 不bất 生sanh 故cố 。 老lão 死tử 位vị 中trung 識thức 等đẳng 五ngũ 果quả 皆giai 次thứ 第đệ 滅diệt 。 應ưng 言ngôn 新tân 識thức 滅diệt 為vi 上thượng 首thủ 乃nãi 至chí 受thọ 滅diệt 為vi 後hậu 。 然nhiên 據cứ 彼bỉ 名danh 色sắc 為vi 先tiên 故cố 言ngôn 新tân 。 名danh 色sắc 滅diệt 為vi 上thượng 首thủ 乃nãi 至chí 受thọ 滅diệt 為vi 後hậu 。 亦diệc 可khả 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 中trung 先tiên 觀quán 老lão 死tử 作tác 四Tứ 諦Đế 觀quán 。 觀quán 生sanh 是thị 老lão 死tử 集tập 是thị 舊cựu 名danh 色sắc 。 在tại 前tiền 起khởi 故cố 。 老lão 死tử 始thỉ 從tùng 生sanh 起khởi 是thị 新tân 名danh 色sắc 。 今kim 觀quán 老lão 死tử 體thể 滅diệt 即tức 是thị 新tân 名danh 色sắc 滅diệt 。 十thập 二nhị 支chi 中trung 先tiên 觀quán 老lão 死tử 滅diệt 。 以dĩ 為vi 上thượng 首thủ 。 緣duyên 起khởi 經kinh 說thuyết 。 如như 病bệnh 病bệnh 因nhân 病bệnh 滅diệt 良lương 藥dược 。 故cố 逆nghịch 次thứ 第đệ 生sanh 老lão 死tử 為vi 初sơ 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 言ngôn 諸chư 無vô 明minh 滅diệt 為vi 上thượng 首thủ 耶da 者giả 。 此thử 問vấn 次thứ 前tiền 所sở 引dẫn 經kinh 說thuyết 名danh 色sắc 為vi 上thượng 首thủ 滅diệt 。 何hà 故cố 彼bỉ 經kinh 不bất 說thuyết 無vô 明minh 為vi 先tiên 首thủ 滅diệt 。 答đáp 依y 心tâm 解giải 脫thoát 者giả 而nhi 施thi 設thiết 故cố 等đẳng 者giả 。 此thử 意ý 釋thích 言ngôn 。 未vị 入nhập 聖thánh 前tiền 初sơ 資tư 糧lương 位vị 先tiên 順thuận 次thứ 第đệ 觀quán 。 加gia 行hành 道Đạo 中trung 逆nghịch 次thứ 第đệ 觀quán 起khởi 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 等đẳng 。 入nhập 見kiến 道đạo 等đẳng 順thuận 次thứ 第đệ 斷đoạn 故cố 無vô 明minh 滅diệt 即tức 行hành 滅diệt 等đẳng 。 依y 止chỉ 無Vô 學Học 解giải 脫thoát 身thân 中trung 現hiện 在tại 名danh 色sắc 為vi 先tiên 受thọ 為vi 後hậu 。 四tứ 支chi 種chủng 子tử 不bất 能năng 為vi 因nhân 生sanh 未vị 來lai 世thế 生sanh 老lão 死tử 果quả 。 此thử 說thuyết 苦khổ 因nhân 不bất 能năng 生sanh 。 下hạ 顯hiển 由do 愛ái 滅diệt 當đương 苦khổ 不bất 起khởi 。 謂vị 解giải 脫thoát 者giả 現hiện 受thọ 境cảnh 時thời 愛ái 及cập 隨tùy 眠miên 即tức 愛ái 取thủ 支chi 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 永vĩnh 拔bạt 不bất 起khởi 。 名danh 能năng 潤nhuận 煩phiền 惱não 集Tập 諦Đế 永vĩnh 滅diệt 。 此thử 因nhân 永vĩnh 滅diệt 故cố 先tiên 所sở 引dẫn 因nhân 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 當đương 不bất 生sanh 果quả 。 名danh 餘dư 支chi 滅diệt 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 現hiện 在tại 名danh 色sắc 所sở 有hữu 種chủng 子tử 不bất 生sanh 當đương 果quả 。 先tiên 觀quán 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 以dĩ 名danh 色sắc 滅diệt 為vi 上thượng 首thủ 。 此thử 滅diệt 由do 何hà 。 由do 彼bỉ 能năng 潤nhuận 集Tập 諦Đế 所sở 攝nhiếp 愛ái 取thủ 等đẳng 滅diệt 。 故cố 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 當đương 不bất 生sanh 果quả 。 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 是thị 當đương 來lai 世thế 。 生sanh 老lão 死tử 因nhân 緣duyên 。 親thân 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 此thử 先tiên 滅diệt 。 無vô 明minh 等đẳng 疎sơ 後hậu 始thỉ 觀quán 察sát 。 能năng 潤nhuận 因nhân 故cố 。 不bất 說thuyết 無vô 明minh 為vi 先tiên 首thủ 滅diệt 。 故cố 得đắc 無Vô 學Học 已dĩ 觀quán 云vân 。 由do 誰thùy 無vô 故cố 老lão 死tử 無vô 等đẳng 。 餘dư 次thứ 第đệ 滅diệt 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 言ngôn 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 宣tuyên 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 計kế 此thử 結kết 文văn 應ưng 在tại 立lập 難nạn/nan 前tiền 說thuyết 。 由do 於ư 次thứ 第đệ 門môn 中trung 立lập 此thử 難nạn/nan 故cố 。 故cố 於ư 難nạn/nan 後hậu 總tổng 結kết 緣duyên 起khởi 次thứ 第đệ 言ngôn 之chi 。 第đệ 七thất 釋thích 詞từ 中trung 有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 。 依y 字tự 釋thích 名danh 者giả 。 由do 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 為vi 緣duyên 往vãng 諸chư 趣thú 中trung 數sác 數sác 生sanh 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 依y 緣duyên 字tự 起khởi 字tự 釋thích 緣duyên 起khởi 字tự 故cố 名danh 依y 字tự 。 (# 景cảnh 師sư 補bổ 闕khuyết )# 云vân 。 由do 諸chư 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 往vãng 諸chư 趣thú 中trung 者giả 釋thích 緣duyên 字tự 也dã 。 數sác 數sác 生sanh 起khởi 者giả 釋thích 起khởi 字tự 也dã 。 依y 剎sát 那na 義nghĩa 釋thích 者giả 。 簡giản 大đại 眾chúng 部bộ 化hóa 地địa 部bộ 等đẳng 緣duyên 起khởi 是thị 無vô 為vi 。 亦diệc 遮già 正chánh 量lượng 部bộ 一nhất 期kỳ 四tứ 相tương/tướng 義nghĩa 。 眾chúng 緣duyên 過quá 去khứ 而nhi 不bất 離ly 等đẳng 者giả 。 若nhược 依y 分phần/phân 位vị 前tiền 十thập 支chi 為vi 緣duyên 後hậu 二nhị 支chi 為vi 起khởi 。 前tiền 支chi 具cụ 因nhân 緣duyên 等đẳng 四tứ 。 雖tuy 復phục 剎sát 那na 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 。 種chủng 在tại 身thân 中trung 而nhi 不bất 捨xả 離ly 。 故cố 依y 自tự 身thân 後hậu 果quả 生sanh 起khởi 。 或hoặc 十thập 二nhị 支chi 前tiền 一nhất 一nhất 為vi 緣duyên 一nhất 一nhất 為vi 起khởi 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 顯hiển 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 顯hiển 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 非phi 餘dư 者giả 。 唯duy 由do 有hữu 緣duyên 果quả 法pháp 得đắc 有hữu 。 非phi 緣duyên 有hữu 實thật 作tác 用dụng 能năng 生sanh 果quả 法pháp 。 亦diệc 非phi 無vô 生sanh 法pháp 為vi 因nhân 故cố 少thiểu 所sở 生sanh 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 無vô 作tác 無vô 常thường 二nhị 種chủng 為vi 緣duyên 。 非phi 餘dư 作tác 用dụng 及cập 無vô 生sanh 法pháp 二nhị 種chủng 為vi 因nhân 。 故cố 言ngôn 非phi 餘dư 。 此thử 簡giản 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 有hữu 實thật 作tác 用dụng 及cập 計kế 無vô 為vi 能năng 為vi 緣duyên 起khởi 以dĩ 釋thích 其kỳ 名danh 。 數sác 數sác 謝tạ 滅diệt 復phục 相tương 續tục 起khởi 者giả 。 數sác 數sác 逢phùng 緣duyên 而nhi 續tục 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 覺giác 緣duyên 性tánh 已dĩ 等đẳng 相tương 續tục 起khởi 者giả 。 初sơ 證chứng 菩Bồ 提Đề 時thời 。 覺giác 悟ngộ 緣duyên 性tánh 已dĩ 後hậu 為vi 有hữu 情tình 發phát 起khởi 語ngữ 言ngôn 說thuyết 之chi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 自tự 利lợi 稱xưng 緣duyên 利lợi 他tha 名danh 起khởi 。 即tức 是thị 法Pháp 輪luân 展triển 轉chuyển 說thuyết 義nghĩa 。 第đệ 八bát 緣duyên 性tánh 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 四tứ 緣duyên 二nhị 二nhị 因nhân 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 諸chư 支chi 相tương 望vọng 增tăng 上thượng 定định 有hữu 。 餘dư 之chi 三tam 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 緣duyên 起khởi 經kinh 中trung 依y 決quyết 定định 有hữu 唯duy 說thuyết 有hữu 一nhất 。 謂vị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 有hữu 望vọng 於ư 生sanh 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 說thuyết 識thức 支chi 是thị 業nghiệp 種chủng 者giả 行hành 望vọng 於ư 識thức 亦diệc 作tác 因nhân 緣duyên 。 餘dư 支chi 相tương 望vọng 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 而nhi 集tập 論luận 說thuyết 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 有hữu 因nhân 緣duyên 者giả 。 依y 無vô 明minh 業nghiệp 習tập 氣khí 說thuyết 。 無vô 明minh 俱câu 故cố 假giả 說thuyết 無vô 明minh 實thật 是thị 行hành 種chủng 。 會hội 此thử 文văn 云vân 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 諸chư 支chi 相tương 望vọng 。 無vô 因nhân 緣duyên 者giả 。 依y 現hiện 愛ái 取thủ 唯duy 業nghiệp 有hữu 說thuyết 。 別biệt 料liệu 簡giản 云vân 。 無vô 明minh 望vọng 行hành 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 生sanh 望vọng 老lão 死tử 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 及cập 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 以dĩ 無vô 色sắc 望vọng 無vô 色sắc 支chi 。 有hữu 望vọng 於ư 生sanh 受thọ 望vọng 於ư 愛ái 無vô 等đẳng 無vô 間gian 有hữu 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 以dĩ 有hữu 色sắc 支chi 望vọng 無vô 色sắc 支chi 。 餘dư 支chi 相tương 望vọng 二nhị 俱câu 非phi 有hữu 。 此thử 文văn 總tổng 說thuyết 。 彼bỉ 文văn 別biệt 顯hiển 。 應ưng 如như 彼bỉ 釋thích 。 有hữu 色sắc 望vọng 有hữu 色sắc 者giả 。 謂vị 名danh 色sắc 中trung 色sắc 望vọng 五ngũ 處xứ 。 業nghiệp 有hữu 望vọng 色sắc 生sanh 。 色sắc 生sanh 望vọng 色sắc 老lão 死tử 。 無vô 色sắc 望vọng 有hữu 色sắc 者giả 。 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 名danh 望vọng 五ngũ 處xứ 。 無vô 色sắc 生sanh 望vọng 色sắc 老lão 死tử 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 非phi 業nghiệp 有hữu 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 此thử 中trung 且thả 依y 隣lân 近cận 順thuận 次thứ 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 實thật 緣duyên 起khởi 說thuyết 。 異dị 此thử 相tương 望vọng 為vi 緣duyên 不bất 定định 。 諸chư 聰thông 慧tuệ 者giả 。 如như 理lý 應ưng 思tư 。 答đáp 因nhân 緣duyên 者giả 自tự 體thể 種chủng 子tử 緣duyên 所sở 顯hiển 故cố 者giả 。 此thử 答đáp 意ý 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 者giả 無vô 明minh 種chủng 子tử 唯duy 生sanh 無vô 明minh 不bất 生sanh 餘dư 支chi 等đẳng 。 自tự 自tự 相tương 望vọng 不bất 望vọng 餘dư 支chi 即tức 是thị 自tự 性tánh 緣duyên 生sanh 。 今kim 說thuyết 愛ái 非phi 愛ái 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 自tự 他tha 相tương 望vọng 有hữu 增tăng 上thượng 緣duyên 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 云vân 也dã 。 何hà 故cố 說thuyết 言ngôn 。 依y 因nhân 果quả 體thể 性tánh 建kiến 立lập 緣duyên 起khởi 耶da 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 問vấn 意ý 因nhân 通thông 四tứ 緣duyên 。 何hà 無vô 因nhân 緣duyên 。 此thử 中trung 答đáp 意ý 十thập 因nhân 之chi 中trung 引dẫn 發phát 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 中trung 。 雖tuy 有hữu 因nhân 緣duyên 。 其kỳ 定định 異dị 因nhân 有hữu 別biệt 性tánh 生sanh 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 體thể 通thông 疎sơ 遠viễn 。 此thử 略lược 不bất 論luận 。 其kỳ 引dẫn 發phát 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 尋tầm 名danh 釋thích 義nghĩa 應ưng 有hữu 因nhân 緣duyên 。 但đãn 依y 現hiện 行hành 相tương 望vọng 名danh 引dẫn 發phát 因nhân 。 依y 潤nhuận 未vị 潤nhuận 位vị 行hành 有hữu 等đẳng 中trung 業nghiệp 習tập 氣khí 說thuyết 故cố 是thị 增tăng 上thượng 而nhi 非phi 因nhân 緣duyên 。 不bất 遮già 愛ái 種chủng 望vọng 取thủ 生sanh 種chủng 望vọng 老lão 死tử 為vi 引dẫn 發phát 因nhân 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 遮già 未vị 潤nhuận 位vị 中trung 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 望vọng 生sanh 老lão 死tử 為vi 牽khiên 引dẫn 因nhân 。 已dĩ 潤nhuận 有hữu 中trung 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 望vọng 生sanh 老lão 死tử 為vi 生sanh 起khởi 因nhân 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 二nhị 因nhân 中trung 。 問vấn 幾kỷ 支chi 是thị 生sanh 引dẫn 二nhị 因nhân 果quả 所sở 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 於ư 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 中trung 識thức 等đẳng 乃nãi 至chí 受thọ 於ư 。 生sanh 老lão 死tử 位vị 所sở 攝nhiếp 諸chư 支chi 者giả 。 此thử 說thuyết 識thức 支chi 結kết 生sanh 相tương 續tục 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 一nhất 時thời 而nhi 有hữu 。 去khứ 果quả 相tương 遠viễn 俱câu 名danh 引dẫn 因nhân 。 能năng 生sanh 與dữ 果quả 二nhị 世thế 別biệt 故cố 。 親thân 近cận 能năng 生sanh 獨độc 名danh 生sanh 因nhân 。 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 生sanh 近cận 正chánh 果quả 名danh 曰viết 生sanh 因nhân 。 引dẫn 遠viễn 殘tàn 果quả 說thuyết 名danh 引dẫn 因nhân 。 三tam 性tánh 十thập 因nhân 指chỉ 如như 別biệt 章chương 。 此thử 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 故cố 不bất 違vi 餘dư 教giáo 。 第đệ 九cửu 分phân 別biệt 緣duyên 中trung 。 合hợp 以dĩ 三tam 十thập 門môn 分phân 別biệt 。 第đệ 一nhất 一nhất 一nhất 支chi 問vấn 曰viết 分phân 別biệt 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 彼bỉ 唯duy 是thị 不bất 斷đoạn 因nhân 故cố 等đẳng 者giả 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 與dữ 無vô 明minh 作tác 不bất 斷đoạn 因nhân 不bất 能năng 作tác 雜tạp 染nhiễm 因nhân 。 體thể 非phi 染nhiễm 故cố 。 何hà 者giả 不bất 起khởi 非phi 理lý 作tác 意ý 。 而nhi 有hữu 緣duyên 起khởi 。 故cố 名danh 不bất 斷đoạn 。 因nhân 非phi 雜tạp 染nhiễm 因nhân 。 此thử 中trung 景cảnh 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 者giả 約ước 現hiện 在tại 無vô 明minh 相tướng 應ưng 不bất 正chánh 思tư 惟duy 說thuyết 。 此thử 由do 無vô 明minh 故cố 。 染nhiễm 不bất 能năng 染nhiễm 無vô 明minh 故cố 不bất 說thuyết 。 為vi 無vô 明minh 因nhân 。 二nhị 云vân 。 是thị 與dữ 過quá 去khứ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 作tác 意ý 。 問vấn 若nhược 然nhiên 者giả 過quá 去khứ 作tác 意ý 與dữ 無vô 明minh 俱câu 。 何hà 故cố 唯duy 言ngôn 作tác 意ý 與dữ 無vô 明minh 作tác 不bất 斷đoạn 因nhân 。 不bất 言ngôn 過quá 去khứ 無vô 明minh 與dữ 現hiện 無vô 明minh 作tác 不bất 斷đoạn 因nhân 耶da 。 答đáp 雖tuy 有hữu 無vô 明minh 而nhi 力lực 劣liệt 故cố 故cố 不bất 說thuyết 。 作tác 意ý 力lực 強cường/cưỡng 故cố 約ước 其kỳ 問vấn 答đáp 也dã 。 又hựu 此thử 作tác 意ý 體thể 。 (# 備bị 述thuật 兩lưỡng 釋thích )# 一nhất 云vân 。 遍biến 行hành 作tác 意ý 。 二nhị 云vân 。 遍biến 行hành 思tư 數số 也dã 。 又hựu 生sanh 雜tạp 染nhiễm 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 之chi 所sở 熏huân 發phát 等đẳng 者giả 。 謂vị 生sanh 雜tạp 染nhiễm 由do 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 起khởi 。 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 起khởi 由do 。 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 故cố 言ngôn 由do 彼bỉ 之chi 所sở 熏huân 發phát 。 業nghiệp 體thể 謂vị 行hành 。 初sơ 因nhân 即tức 以dĩ 無vô 明minh 為vi 體thể 。 雖tuy 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 業nghiệp 初sơ 因nhân 。 無vô 明minh 獨độc 十thập 一nhất 勝thắng 事sự 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 謂vị 所sở 緣duyên 等đẳng 。 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。 俱câu 舍xá 云vân 。 無vô 明minh 不bất 說thuyết 因nhân 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 始thỉ 。 老lão 死tử 不bất 說thuyết 果quả 。 生sanh 死tử 應ưng 有hữu 終chung 。 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 。 從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 。 有hữu 支chi 理lý 唯duy 此thử 。 故cố 十thập 二nhị 支chi 。 無vô 始thỉ 輪luân 迴hồi 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 生sanh 雜tạp 染nhiễm 體thể 由do 業nghiệp 煩phiền 惱não 二nhị 緣duyên 所sở 染nhiễm 。 業nghiệp 因nhân 煩phiền 惱não 一nhất 緣duyên 染nhiễm 。 故cố 所sở 生sanh 謂vị 初sơ 無vô 明minh 。 無vô 明minh 不bất 由do 作tác 意ý 所sở 染nhiễm 故cố 起khởi 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 緣duyên 起khởi 初sơ 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 無vô 明minh 自tự 體thể 為vi 自tự 體thể 緣duyên 耶da 。 答đáp 由do 無vô 明minh 自tự 體thể 若nhược 不bất 得đắc 餘dư 緣duyên 於ư 自tự 體thể 雜tạp 染nhiễm 不bất 能năng 增tăng 減giảm 。 故cố 自tự 體thể 非phi 緣duyên 。 行hành 有hữu 三tam 問vấn 答đáp 。 由do 不bất 了liễu 達đạt 世thế 俗tục 苦khổ 因nhân 為vi 緣duyên 起khởi 非phi 福phước 行hành 等đẳng 者giả 。 三tam 惡ác 趣thú 苦khổ 。 相tướng 狀trạng 易dị 知tri 名danh 世thế 俗tục 苦khổ 。 人nhân 天thiên 趣thú 苦khổ 微vi 隱ẩn 難nan 了liễu 聖thánh 智trí 所sở 知tri 名danh 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 。 或hoặc 有hữu 釋thích 言ngôn 。 八bát 苦khổ 之chi 中trung 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 前tiền 七thất 名danh 世thế 俗tục 苦khổ 。 第đệ 八bát 苦khổ 名danh 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 。 若nhược 作tác 此thử 釋thích 。 第đệ 八bát 行hành 苦khổ 既ký 通thông 五ngũ 趣thú 。 應ưng 唯duy 迷mê 惡ác 趣thú 亦diệc 起khởi 福phước 不bất 動động 業nghiệp 。 前tiền 之chi 七thất 苦khổ 既ký 通thông 人nhân 天thiên 。 應ưng 唯duy 迷mê 善thiện 趣thú 亦diệc 造tạo 非phi 福phước 業nghiệp 。 苦khổ 苦khổ 壞hoại 苦khổ 行hạnh 苦khổ 并tinh 通thông 五ngũ 趣thú 故cố 。 由do 此thử 故cố 知tri 前tiền 釋thích 為vi 善thiện 。 彼bỉ 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 苦khổ 依y 別biệt 麁thô 細tế 易dị 難nan 知tri 說thuyết 。 此thử 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 苦khổ 依y 趣thú 總tổng 相tương/tướng 凡phàm 聖thánh 境cảnh 說thuyết 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 福phước 不bất 動động 業nghiệp 。 近cận 因nhân 等đẳng 起khởi 唯duy 近cận 善thiện 思tư 。 遠viễn 因nhân 等đẳng 起khởi 以dĩ 無vô 明minh 發phát 。 迷mê 當đương 果quả 故cố 說thuyết 癡si 為vi 緣duyên 。 若nhược 非phi 福phước 業nghiệp 近cận 因nhân 亦diệc 以dĩ 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 迷mê 當đương 果quả 故cố 。 答đáp 此thử 中trung 通thông 說thuyết 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 業nghiệp 緣duyên 等đẳng 者giả 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 唯duy 生sanh 非phi 福phước 。 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 通thông 福phước 不bất 動động 。 故cố 唯duy 識thức 說thuyết 。 有hữu 下hạ 無vô 明minh 能năng 發phát 上thượng 行hành 。 不bất 爾nhĩ 初sơ 伏phục 下hạ 地địa 染nhiễm 者giả 所sở 起khởi 上thượng 定định 應ưng 非phi 行hành 支chi 。 彼bỉ 地địa 無vô 明minh 猶do 未vị 起khởi 故cố 。 故cố 癡si 不bất 善thiện 根căn 。 通thông 發phát 三tam 業nghiệp 。 問vấn 發phát 業nghiệp 有hữu 助trợ 正chánh 說thuyết 正chánh 無vô 助trợ 法pháp 。 潤nhuận 生sanh 有hữu 正chánh 助trợ 說thuyết 正chánh 無vô 助trợ 法pháp 。 答đáp 一nhất 因nhân 不bất 假giả 多đa 說thuyết 正chánh 無vô 助trợ 發phát 。 資tư 緣duyên 必tất 假giả 數số 故cố 正chánh 助trợ 俱câu 陳trần 。 依y 發phát 一nhất 切thiết 行hành 緣duyên 而nhi 說thuyết 等đẳng 者giả 。 不bất 但đãn 唯duy 說thuyết 身thân 語ngữ 行hành 緣duyên 故cố 不bất 說thuyết 思tư 為vi 身thân 語ngữ 緣duyên 。 及cập 依y 生sanh 善thiện 染nhiễm 污ô 思tư 緣duyên 為vi 說thuyết 故cố 。 說thuyết 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 不bất 說thuyết 無vô 記ký 行hành 緣duyên 。 身thân 語ngữ 二nhị 行hành 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 但đãn 說thuyết 無vô 明minh 發phát 諸chư 行hành 故cố 。 近cận 能năng 發phát 起khởi 身thân 語ngữ 意ý 三tam 善thiện 染nhiễm 污ô 故cố 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 思tư 雖tuy 發phát 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 行hành 而nhi 不bất 發phát 思tư 。 無vô 明minh 通thông 發phát 。 一nhất 切thiết 諸chư 業nghiệp 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 又hựu 三tam 業nghiệp 以dĩ 思tư 為vi 性tánh 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 則tắc 生sanh 善thiện 不bất 善thiện 思tư 。 是thị 故cố 不bất 言ngôn 思tư 緣duyên 行hành 也dã 。 答đáp 行hành 為vi 識thức 雜tạp 染nhiễm 緣duyên 能năng 引dẫn 能năng 生sanh 後hậu 有hữu 果quả 故cố 等đẳng 者giả 。 謂vị 行hành 能năng 引dẫn 現hiện 識thức 種chủng 子tử 能năng 生sanh 後hậu 有hữu 識thức 現hiện 行hành 故cố 。 非phi 如như 名danh 色sắc 但đãn 為vi 根căn 境cảnh 能năng 生sanh 識thức 也dã 。 答đáp 識thức 能năng 為vi 彼bỉ 新tân 生sanh 因nhân 故cố 等đẳng 者giả 。 由do 識thức 入nhập 胎thai 為vi 新tân 生sanh 因nhân 。 總tổng 報báo 能năng 為vi 別biệt 報báo 緣duyên 故cố 。 或hoặc 由do 識thức 種chủng 為vi 名danh 色sắc 親thân 因nhân 令linh 新tân 生sanh 故cố 。 此thử 說thuyết 名danh 色sắc 初sơ 結kết 生sanh 。 義nghĩa 准chuẩn 下hạ 識thức 入nhập 胎thai 。 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 。 又hựu 依y 一nhất 切thiết 生sanh 一nhất 切thiết 有hữu 生sanh 時thời 而nhi 說thuyết 者giả 。 一nhất 切thiết 四tứ 生sanh 。 一nhất 切thiết 三tam 有hữu 受thọ 生sanh 之chi 時thời 定định 有hữu 識thức 界giới 。 故cố 偏thiên 說thuyết 識thức 。 餘dư 五ngũ 不bất 定định 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 又hựu 六lục 處xứ 勝thắng 故cố 由do 六lục 處xứ 攝nhiếp 二nhị 種chủng 故cố 者giả 。 但đãn 舉cử 六lục 處xứ 生sanh 觸xúc 時thời 。 是thị 則tắc 類loại 攝nhiếp 六lục 處xứ 六lục 識thức 亦diệc 生sanh 於ư 觸xúc 。 觸xúc 是thị 彼bỉ 近cận 因nhân 故cố 者giả 。 唯duy 識thức 云vân 。 謂vị 觸xúc 所sở 取thủ 可khả 愛ái 等đẳng 相tướng 。 與dữ 受thọ 所sở 取thủ 攝nhiếp 受thọ 等đẳng 相tương 近cận 相tương/tướng 隣lân 近cận 。 引dẫn 發phát 勝thắng 故cố 。 以dĩ 受thọ 等đẳng 力lực 於ư 相tương 似tự 境cảnh 或hoặc 求cầu 和hòa 合hợp 或hoặc 求cầu 乖quai 離ly 等đẳng 者giả 。 謂vị 受thọ 境cảnh 與dữ 愛ái 境cảnh 相tướng 似tự 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 境cảnh 愛ái 求cầu 和hòa 合hợp 。 於ư 苦khổ 受thọ 境cảnh 愛ái 求cầu 別biệt 離ly 。 名danh 相tướng 似tự 境cảnh 。 故cố 說thuyết 愛ái 以dĩ 受thọ 支chi 為vi 緣duyên 。 無vô 明minh 但đãn 於ư 內nội 外ngoại 二nhị 受thọ 生sanh 滅diệt 等đẳng 相tướng 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 不bất 能năng 制chế 心tâm 而nhi 起khởi 不bất 了liễu 行hành 相tương/tướng 。 愛ái 不bất 親thân 順thuận 不bất 說thuyết 為vi 緣duyên 。 若nhược 疎sơ 由do 迷mê 而nhi 起khởi 受thọ 者giả 亦diệc 有hữu 緣duyên 義nghĩa 。 非phi 如như 受thọ 親thân 故cố 偏thiên 說thuyết 受thọ 與dữ 愛ái 緣duyên 。 由do 希hy 望vọng 生sanh 故cố 於ư 進tiến 求cầu 時thời 能năng 發phát 隨tùy 眠miên 等đẳng 者giả 。 由do 愛ái 希hy 求cầu 勝thắng 境cảnh 和hòa 合hợp 惡ác 境cảnh 別biệt 離ly 。 而nhi 熏huân 種chủng 子tử 發phát 取thủ 隨tùy 眠miên 。 及cập 引dẫn 隨tùy 順thuận 生sanh 取thủ 之chi 法pháp 。 故cố 取thủ 得đắc 生sanh 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 愛ái 緣duyên 於ư 取thủ 。 問vấn 前tiền 已dĩ 說thuyết 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 發phát 起khởi 業nghiệp 有hữu 等đẳng 者giả 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 潤nhuận 已dĩ 未vị 潤nhuận 皆giai 名danh 為vi 有hữu 。 能năng 有hữu 果quả 故cố 。 然nhiên 依y 潤nhuận 已dĩ 能năng 近cận 有hữu 果quả 獨độc 得đắc 有hữu 名danh 。 未vị 潤nhuận 已dĩ 前tiền 初sơ 造tạo 非phi 增tăng 名danh 之chi 為vi 行hành 。 依y 義nghĩa 勝thắng 異dị 各các 得đắc 一nhất 名danh 。 今kim 依y 通thông 義nghĩa 故cố 言ngôn 無vô 明minh 發phát 起khởi 業nghiệp 有hữu 。 即tức 是thị 行hành 也dã 。 但đãn 於ư 潤nhuận 位vị 由do 取thủ 力lực 故cố 即tức 令linh 彼bỉ 業nghiệp 於ư 彼bỉ 彼bỉ 生sanh 處xứ 。 能năng 引dẫn 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 果quả 。 故cố 偏thiên 說thuyết 取thủ 緣duyên 有hữu 。 第đệ 二nhị 三tam 道đạo 門môn 中trung 。 按án 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 是thị 惑hoặc 所sở 攝nhiếp 。 即tức 此thử 三tam 也dã 。 行hành 有hữu 一nhất 分phân 是thị 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 。 即tức 此thử 二nhị 也dã 。 彼bỉ 會hội 云vân 。 有hữu 處xứ 說thuyết 業nghiệp 全toàn 攝nhiếp 有hữu 者giả 。 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 業nghiệp 有hữu 說thuyết 故cố 。 會hội 對đối 法pháp 等đẳng 云vân 。 有hữu 處xứ 說thuyết 識thức 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 者giả 。 彼bỉ 說thuyết 業nghiệp 種chủng 為vi 識thức 支chi 。 是thị 餘dư 是thị 苦khổ 道đạo 者giả 。 准chuẩn 此thử 即tức 是thị 餘dư 之chi 七thất 支chi 以dĩ 合hợp 說thuyết 有hữu 。 是thị 業nghiệp 道đạo 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 七thất 有hữu 一nhất 分phân 是thị 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 轉chuyển 名danh 有hữu 故cố 。 第đệ 三tam 分phân 別biệt 因nhân 果quả 中trung 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 。 初sơ 依y 十thập 二nhị 支chi 次thứ 第đệ 相tương 望vọng 為vi 因nhân 果quả 。 次thứ 云vân 三tam 唯duy 是thị 因nhân 者giả 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 二nhị 唯duy 是thị 果quả 者giả 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 是thị 前tiền 十thập 支chi 所sở 生sanh 果quả 故cố 。 此thử 重trọng/trùng 依y 三tam 雜tạp 染nhiễm 及cập 種chủng 現hiện 之chi 因nhân 果quả 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。 總tổng 束thúc 緣duyên 生sanh 為vi 因nhân 果quả 者giả 略lược 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 一nhất 等đẳng 起khởi 門môn 。 謂vị 前tiền 前tiền 為vi 因nhân 後hậu 後hậu 為vi 果quả 。 即tức 此thử 初sơ 言ngôn 初sơ 一nhất 唯duy 因nhân 等đẳng 是thị 。 二nhị 本bổn 末mạt 因nhân 果quả 。 此thử 第đệ 二nhị 文văn 是thị 。 煩phiền 惱não 為vi 本bổn 故cố 。 三tam 唯duy 是thị 因nhân 等đẳng 。 此thử 下hạ 亦diệc 云vân 。 前tiền 六lục 支chi 及cập 愛ái 取thủ 有hữu 是thị 因nhân 分phần/phân 。 後hậu 二nhị 支chi 為vi 果quả 分phần/phân 。 受thọ 通thông 二nhị 種chủng 。 亦diệc 依y 本bổn 末mạt 以dĩ 辨biện 因nhân 果quả 。 三tam 異dị 熟thục 非phi 異dị 熟thục 因nhân 果quả 。 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 又hựu 現hiện 在tại 果quả 所sở 攝nhiếp 五ngũ 支chi 及cập 未vị 來lai 果quả 所sở 攝nhiếp 二nhị 支chi 總tổng 名danh 果quả 所sở 攝nhiếp 緣duyên 起khởi 。 當đương 知tri 餘dư 支chi 因nhân 所sở 攝nhiếp 緣duyên 起khởi 。 中trung 邊biên 上thượng 卷quyển 亦diệc 云vân 。 因nhân 雜tạp 染nhiễm 者giả 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 分phần/phân 。 果quả 雜tạp 染nhiễm 者giả 謂vị 所sở 餘dư 分phần/phân 。 四tứ 熟thục 未vị 熟thục 因nhân 果quả 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 因nhân 時thời 有hữu 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 即tức 前tiền 七thất 支chi 。 於ư 果quả 時thời 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 謂vị 後hậu 五ngũ 支chi 。 謂vị 由do 無vô 明minh 成thành 熟thục 愛ái 取thủ 彼bỉ 增tăng 長trưởng 故cố 。 行hành 等đẳng 六lục 支chi 熟thục 名danh 有hữu 故cố 。 生sanh 老lão 二nhị 支chi 是thị 所sở 成thành 熟thục 。 五ngũ 分phần/phân 位vị 因nhân 果quả 。 即tức 前tiền 生sanh 引dẫn 二nhị 因nhân 中trung 云vân 。 能năng 引dẫn 及cập 能năng 生sanh 合hợp 十thập 支chi 名danh 因nhân 。 後hậu 二nhị 支chi 為vi 果quả 。 唯duy 識thức 亦diệc 云vân 。 十thập 因nhân 二nhị 果quả 定định 不bất 同đồng 世thế 。 雖tuy 諸chư 門môn 說thuyết 五ngũ 義nghĩa 不bất 同đồng 。 所sở 望vọng 有hữu 殊thù 理lý 無vô 乖quai 返phản 。 第đệ 四tứ 明minh 相tướng 獨độc 雜tạp 。 三tam 是thị 獨độc 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 說thuyết 名danh 獨độc 相tương/tướng 。 不bất 與dữ 餘dư 支chi 相tương 交giao 雜tạp 故cố 。 餘dư 是thị 雜tạp 相tương/tướng 。 謂vị 前tiền 後hậu 義nghĩa 定định 不bất 轉chuyển 作tác 餘dư 支chi 名danh 獨độc 相tương/tướng 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 是thị 雜tạp 相tương/tướng 也dã 。 謂vị 能năng 引dẫn 愛ái 非phi 愛ái 果quả 者giả 。 體thể 即tức 行hành 支chi 。 未vị 潤nhuận 已dĩ 前tiền 名danh 引dẫn 因nhân 故cố 。 及cập 能năng 生sanh 趣thú 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 即tức 有hữu 支chi 。 由do 行hành 被bị 潤nhuận 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 。 能năng 生sanh 支chi 故cố 。 識thức 與dữ 名danh 色sắc 六lục 處xứ 一nhất 分phần/phân 有hữu 雜tạp 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 如như 識thức 支chi 時thời 通thông 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 但đãn 說thuyết 識thức 為vi 支chi 。 故cố 是thị 一nhất 分phần/phân 。 至chí 名danh 色sắc 時thời 識thức 轉chuyển 為vi 名danh 。 名danh 中trung 一nhất 分phần/phân 。 至chí 六lục 處xứ 時thời 中trung 識thức 復phục 轉chuyển 名danh 意ý 處xứ 非phi 餘dư 五ngũ 處xứ 。 亦diệc 是thị 一nhất 分phần/phân 。 但đãn 一nhất 識thức 性tánh 徑kính 於ư 三tam 支chi 前tiền 後hậu 名danh 異dị 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 殊thù 。 故cố 名danh 雜tạp 相tương/tướng 。 觸xúc 受thọ 非phi 識thức 故cố 不bất 同đồng 雜tạp 。 依y 雜tạp 染nhiễm 時thời 者giả 是thị 識thức 支chi 。 謂vị 前tiền 文văn 說thuyết 。 由do 邪tà 行hành 故cố 令linh 心tâm 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 現hiện 識thức 既ký 熏huân 種chủng 子tử 。 即tức 名danh 識thức 支chi 。 依y 潤nhuận 時thời 者giả 。 即tức 識thức 種chủng 子tử 為vi 愛ái 取thủ 潤nhuận 。 初sơ 結kết 生sanh 位vị 名danh 名danh 色sắc 支chi 。 依y 轉chuyển 時thời 者giả 。 即tức 此thử 名danh 色sắc 。 六lục 根căn 起khởi 時thời 名danh 六lục 處xứ 支chi 。 非phi 六lục 處xứ 等đẳng 全toàn 唯duy 是thị 識thức 。 皆giai 有hữu 識thức 故cố 。 是thị 故cố 成thành 雜tạp 。 別biệt 顯hiển 苦khổ 相tương/tướng 故cố 等đẳng 者giả 。 現hiện 在tại 識thức 等đẳng 現hiện 起khởi 五ngũ 支chi 酬thù 前tiền 因nhân 起khởi 。 五ngũ 支chi 相tương/tướng 顯hiển 。 別biệt 顯hiển 苦khổ 相tương/tướng 。 若nhược 在tại 未vị 來lai 同đồng 異dị 熟thục 法pháp 當đương 有hữu 未vị 顯hiển 。 合hợp 名danh 生sanh 死tử 。 此thử 生sanh 老lão 死tử 一nhất 為vi 現hiện 在tại 無vô 明minh 等đẳng 七thất 引dẫn 因nhân 所sở 引dẫn 。 二nhị 為vi 愛ái 取thủ 有hữu 三tam 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 。 故cố 言ngôn 及cập 顯hiển 引dẫn 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 生sanh 老lão 死tử 於ư 次thứ 生sanh 身thân 現hiện 在tại 起khởi 時thời 。 增tăng 微vi 有hữu 異dị 。 離ly 為vi 五ngũ 支chi 。 故cố 言ngôn 別biệt 顯hiển 苦khổ 相tương/tướng 故cố 。 須tu 知tri 此thử 宗tông 現hiện 在tại 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 與dữ 未vị 來lai 二nhị 支chi 有hữu 雜tạp 相tương/tướng 者giả 。 生sanh 支chi 具cụ 攝nhiếp 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 老lão 死tử 但đãn 攝nhiếp 受thọ 支chi 後hậu 分phần/phân 。 故cố 名danh 雜tạp 相tương/tướng 。 亦diệc 可khả 老lão 死tử 潤nhuận 生sanh 俱câu 有hữu 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 名danh 有hữu 雜tạp 相tương/tướng 。 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 釋thích 經kinh 中trung 緣duyên 起khởi 名danh 義nghĩa 。 梵Phạm 云vân 鉢bát 剌lạt 底để 此thử 云vân 應ưng 行hành 。 以dĩ 不bất 住trụ 故cố 。 梵Phạm 云vân 參tham 此thử 云vân 和hòa 合hợp 。 以dĩ 正chánh 集tập 故cố 。 梵Phạm 云vân 嗢ốt 此thử 義nghĩa 譯dịch 起khởi 。 以dĩ 緣duyên 新tân 起khởi 故cố 。 於ư 三tam 義nghĩa 中trung 初sơ 總tổng 釋thích 緣duyên 起khởi 以dĩ 簡giản 無vô 為vi 。 次thứ 唯duy 釋thích 緣duyên 字tự 顯hiển 緣duyên 不bất 差sai 。 後hậu 唯duy 釋thích 起khởi 字tự 簡giản 不bất 生sanh 法pháp 。 廣quảng 如như 正chánh 理lý 。 緣duyên 起khởi 緣duyên 生sanh 者giả 。 若nhược 對đối 法pháp 云vân 。 因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 果quả 名danh 緣duyên 生sanh 。 第đệ 六lục 四Tứ 諦Đế 攝nhiếp 中trung 。 此thử 說thuyết 七thất 支chi 皆giai 苦Khổ 諦Đế 已dĩ 。 說thuyết 餘dư 五ngũ 支chi 唯duy 集Tập 諦Đế 訖ngật 。 欲dục 顯hiển 二nhị 諦đế 體thể 差sai 別biệt 故cố 。 非phi 五ngũ 支chi 全toàn 是thị 集Tập 諦Đế 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 皆giai 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 取thủ 蘊uẩn 性tánh 故cố 。 五ngũ 亦diệc 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 性tánh 故cố 。 逼bức 迫bách 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 苦khổ 。 招chiêu 異dị 熟thục 故cố 。 是thị 集tập 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 亦diệc 集Tập 諦Đế 。 第đệ 七thất 諸chư 支chi 相tương 望vọng 為vi 三tam 緣duyên 中trung 。 有hữu 十thập 六lục 番phiên 問vấn 答đáp 。 謂vị 由do 無vô 知tri 於ư 隨tùy 順thuận 諸chư 行hành 法pháp 中trung 等đẳng 者giả 。 基cơ 師sư 釋thích 。 不bất 善thiện 意ý 行hành 名danh 隨tùy 順thuận 行hành 。 無vô 明minh 俱câu 時thời 為vi 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 故cố 。 名danh 俱câu 有hữu 覆phú 障chướng 。 由do 五ngũ 惡ác 見kiến 恣tứ 情tình 放phóng 逸dật 相tương 應ứng 無vô 知tri 。 此thử 緣duyên 見kiến 起khởi 非phi 親thân 緣duyên 行hành 故cố 。 與dữ 惡ác 身thân 語ngữ 行hành 為vi 無vô 間gian 緣duyên 。 或hoặc 由do 身thân 邊biên 見kiến 等đẳng 相tương 應ứng 無vô 知tri 為vi 無vô 間gian 緣duyên 親thân 引dẫn 諸chư 行hành 。 若nhược 諸chư 善thiện 行hành 由do 無vô 明minh 引dẫn 為vi 久cửu 遠viễn 緣duyên 。 由do 迷mê 彼bỉ 果quả 起khởi 初sơ 二nhị 思tư 後hậu 方phương 起khởi 行hành 故cố 。 成thành 久cửu 遠viễn 滅diệt 緣duyên 建kiến 立lập 當đương 果quả 。 此thử 說thuyết 二nhị 行hành 差sai 別biệt 發phát 果quả 。 亦diệc 得đắc 與dữ 善thiện 行hành 為vi 俱câu 有hữu 緣duyên 。 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 非phi 正chánh 發phát 業nghiệp 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 唯duy 准chuẩn 應ưng 知tri 。 此thử 中trung 西tây 方phương 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 亦diệc 與dữ 無vô 明minh 俱câu 。 況huống 有hữu 漏lậu 善thiện 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 福phước 等đẳng 善thiện 業nghiệp 得đắc 與dữ 無vô 明minh 俱câu 。 亦diệc 用dụng 無vô 明minh 為vi 俱câu 有hữu 緣duyên 。 二nhị 云vân 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 與dữ 無vô 明minh 俱câu 故cố 。 此thử 文văn 總tổng 將tương 無vô 明minh 望vọng 行hành 為vi 三tam 緣duyên 。 別biệt 論luận 善thiện 惡ác 。 惡ác 有hữu 三tam 緣duyên 善thiện 無vô 俱câu 緣duyên 。 故cố 此thử 論luận 文văn 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 行hành 與dữ 識thức 為vi 三tam 緣duyên 者giả 。 由do 行hành 同đồng 時thời 熏huân 發phát 識thức 種chủng 。 是thị 俱câu 有hữu 緣duyên 。 由do 行hành 勢thế 力lực 令linh 次thứ 念niệm 識thức 種chủng 相tương 續tục 增tăng 長trưởng 。 是thị 無vô 間gian 滅diệt 緣duyên 。 由do 彼bỉ 行hành 種chủng 識thức 當đương 來lai 果quả 得đắc 生sanh 起khởi 。 是thị 久cửu 遠viễn 滅diệt 緣duyên 。 受thọ 望vọng 愛ái 為vi 三tam 緣duyên 者giả 。 由do 現hiện 行hành 受thọ 同đồng 時thời 起khởi 愛ái 為vi 俱câu 有hữu 緣duyên 等đẳng 。 愛ái 望vọng 取thủ 為vi 俱câu 有hữu 云vân 由do 貪tham 俱câu 行hành 故cố 於ư 隨tùy 順thuận 取thủ 法pháp 中trung 欲dục 樂lạc 安an 立lập 者giả 。 愛ái 與dữ 能năng 取thủ 實thật 不bất 同đồng 時thời 。 所sở 取thủ 所sở 為vi 取thủ 之chi 因nhân 緣duyên 與dữ 愛ái 俱câu 有hữu 。 愛ái 望vọng 取thủ 成thành 俱câu 有hữu 緣duyên 。 取thủ 望vọng 有hữu 為vi 三tam 緣duyên 又hựu 能năng 引dẫn 發phát 彼bỉ 界giới 功công 能năng 為vi 久cửu 遠viễn 緣duyên 者giả 。 此thử 望vọng 初sơ 生sanh 非phi 後hậu 相tương 續tục 。 將tương 死tử 我ngã 愛ái 望vọng 諸chư 界giới 初sơ 起khởi 時thời 有hữu 隔cách 正chánh 死tử 一nhất 念niệm 。 故cố 為vi 久cửu 遠viễn 緣duyên 。 有hữu 望vọng 生sanh 為vi 三tam 緣duyên 云vân 熏huân 發phát 彼bỉ 種chủng 子tử 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 有hữu 支chi 業nghiệp 種chủng 既ký 被bị 潤nhuận 已dĩ 。 資tư 發phát 識thức 等đẳng 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 令linh 生sanh 生sanh 等đẳng 為vi 俱câu 有hữu 緣duyên 。 (# 基cơ 云vân )# 由do 昔tích 業nghiệp 熏huân 識thức 等đẳng 種chủng 故cố 今kim 名danh 為vi 有hữu 。 而nhi 生sanh 現hiện 果quả 故cố 成thành 俱câu 有hữu 。 雖tuy 久cửu 遠viễn 滅diệt 而nhi 果quả 轉chuyển 者giả 。 如như 初sơ 潤nhuận 有hữu 望vọng 初sơ 生sanh 。 果quả 轉chuyển 故cố 成thành 久cửu 遠viễn 滅diệt 引dẫn 發phát 緣duyên 。 隔cách 正chánh 死tử 時thời 故cố 。 第đệ 八bát 辨biện 有hữu 支chi 勝thắng 分phần/phân 全toàn 分phần/phân 中trung 。 有hữu 支chi 有hữu 二nhị 建kiến 立lập 。 一nhất 勝thắng 分phần/phân 二nhị 全toàn 分phần/phân 。 初sơ 唯duy 業nghiệp 有hữu 。 後hậu 六lục 為vi 有hữu 。 由do 取thủ 滋tư 潤nhuận 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 稱xưng 為vi 攝nhiếp 受thọ 。 第đệ 九cửu 業nghiệp 用dụng 門môn 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 明minh 業nghiệp 多đa 少thiểu 。 二nhị 為vi 緣duyên 寬khoan 狹hiệp 。 即tức 此thử 業nghiệp 用dụng 及cập 於ư 各các 別biệt 所sở 行hành 境cảnh 中trung 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 所sở 有hữu 業nghiệp 用dụng 等đẳng 者giả 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 謂vị 無vô 明minh 支chi 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 於ư 有hữu 愚ngu 癡si 。 二nhị 與dữ 行hành 為vi 緣duyên 。 乃nãi 至chí 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 名danh 色sắc 等đẳng 起khởi 。 二nhị 與dữ 老lão 死tử 作tác 緣duyên 。 如như 是thị 諸chư 支chi 皆giai 有hữu 二nhị 業nghiệp 。 其kỳ 彼bỉ 第đệ 二nhị 業nghiệp 此thử 云vân 即tức 此thử 業nghiệp 用dụng 也dã 。 上thượng 文văn 所sở 說thuyết 三tam 種chủng 緣duyên 及cập 是thị 各các 別biệt 境cảnh 中trung 所sở 有hữu 業nghiệp 者giả 。 即tức 彼bỉ 初sơ 業nghiệp 是thị 。 彼bỉ 說thuyết 老lão 死tử 亦diệc 有hữu 二nhị 業nghiệp 。 一nhất 數số 令linh 有hữu 情tình 時thời 分phần/phân 變biến 異dị 壞hoại 少thiếu 壯tráng 故cố 。 二nhị 數số 令linh 有hữu 情tình 壽thọ 命mạng 。 變biến 異dị 壞hoại 壽thọ 命mạng 故cố 。 此thử 中trung 唯duy 說thuyết 前tiền 支chi 與dữ 後hậu 為vi 緣duyên 故cố 無vô 老lão 死tử 緣duyên 。 不bất 相tương 違vi 也dã 。 辨biện 為vi 緣duyên 寬khoan 狹hiệp 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 遠viễn 近cận 緣duyên 義nghĩa 。 二nhị 明minh 後hậu 非phi 前tiền 緣duyên 。 三tam 結kết 之chi 也dã 。 第đệ 十thập 釋thích 經kinh 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 等đẳng 句cú 。 初sơ 顯hiển 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 。 唯duy 由do 有hữu 緣duyên 果quả 法pháp 得đắc 有hữu 。 非phi 緣duyên 有hữu 實thật 作tác 用dụng 能năng 生sanh 果quả 法pháp 故cố 。 言ngôn 由do 未vị 斷đoạn 緣duyên 餘dư 得đắc 生sanh 義nghĩa 。 二nhị 顯hiển 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 。 非phi 無vô 生sanh 法pháp 為vi 因nhân 少thiểu 所sở 生sanh 法pháp 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 後hậu 二nhị 顯hiển 勢thế 用dụng 生sanh 義nghĩa 。 謂vị 第đệ 三tam 雖tuy 復phục 。 諸chư 法pháp 無vô 作tác 。 第đệ 四tứ 雖tuy 復phục 。 諸chư 法pháp 無vô 常thường 。 然nhiên 不bất 隨tùy 一nhất 法pháp 為vi 緣duyên 故cố 一nhất 切thiết 果quả 生sanh 。 以dĩ 諸chư 法pháp 功công 能năng 差sai 別biệt 。 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 或hoặc 第đệ 一nhất 破phá 作tác 用dụng 緣duyên 生sanh 。 第đệ 二nhị 破phá 常thường 住trụ 緣duyên 生sanh 。 第đệ 三tam 顯hiển 勢thế 用dụng 緣duyên 生sanh 。 第đệ 四tứ 破phá 不bất 平bình 等đẳng 緣duyên 生sanh 他tha 作tác 我ngã 受thọ 果quả 失thất 。 十thập 一nhất 四tứ 句cú 等đẳng 分phân 別biệt 中trung 。 非phi 必tất 是thị 支chi 。 汎# 說thuyết 彼bỉ 故cố 。 無vô 明minh 第đệ 二nhị 句cú 不bất 說thuyết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 別biệt 報báo 業nghiệp 果quả 者giả 。 略lược 故cố 。 行hành 第đệ 二nhị 句cú 不bất 說thuyết 有hữu 覆phú 無vô 記ký 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 有hữu 是thị 愛ái 非phi 受thọ 為vi 緣duyên 謂vị 希hy 求cầu 解giải 脫thoát 及cập 依y 善thiện 愛ái 而nhi 捨xả 餘dư 愛ái 者giả 。 善thiện 法Pháp 欲dục 數số 名danh 求cầu 解giải 脫thoát 愛ái 。 及cập 一nhất 切thiết 善thiện 愛ái 厭yếm 捨xả 貪tham 愛ái 者giả 。 非phi 順thuận 愛ái 受thọ 為vi 緣duyên 故cố 生sanh 非phi 愛ái 。 俱câu 時thời 及cập 先tiên 無vô 受thọ 無vô 順thuận 愛ái 受thọ 故cố 。 說thuyết 非phi 為vi 緣duyên 。 不bất 相tương 違vi 也dã 。 理lý 實thật 此thử 中trung 應ưng 順thuận 後hậu 句cú 。 諸chư 是thị 愛ái 者giả 必tất 緣duyên 受thọ 生sanh 。 有hữu 受thọ 為vi 緣duyên 而nhi 非phi 是thị 愛ái 。 謂vị 後hậu 餘dư 支chi 。 十thập 二nhị 障chướng 八bát 正Chánh 道Đạo 中trung 。 其kỳ 十thập 二nhị 支chi 皆giai 障chướng 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 等đẳng 。 今kim 說thuyết 勝thắng 障chướng 但đãn 說thuyết 無vô 明minh 及cập 染nhiễm 意ý 行hành 并tinh 意ý 行hành 有hữu 障chướng 正chánh 見kiến 等đẳng 。 身thân 行hành 語ngữ 行hành 及cập 色sắc 有hữu 一nhất 分phần/phân 障chướng 正chánh 語ngữ 等đẳng 。 除trừ 無vô 明minh 行hành 全toàn 有hữu 一nhất 分phần/phân 餘dư 九cửu 支chi 一nhất 少thiểu 分phần 障chướng 正chánh 念niệm 正chánh 定định 。 此thử 言ngôn 餘dư 者giả 全toàn 說thuyết 九cửu 支chi 。 此thử 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 。 由do 前tiền 三tam 支chi 說thuyết 障chướng 慧tuệ 身thân 及cập 戒giới 身thân 故cố 。 餘dư 九cửu 支chi 相tương 從tùng 總tổng 名danh 障chướng 正chánh 定định 等đẳng 。 理lý 實thật 唯duy 應ưng 說thuyết 愛ái 取thủ 二nhị 障chướng 離ly 欲dục 道đạo 正chánh 念niệm 定định 。 二nhị 云vân 。 定định 身thân 者giả 是thị 心tâm 學học 。 識thức 支chi 是thị 心tâm 。 名danh 色sắc 六lục 處xứ 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 并tinh 有hữu 心tâm 體thể 故cố 障chướng 定định 身thân 。 觸xúc 受thọ 二nhị 支chi 是thị 心tâm 所sở 有hữu 。 并tinh 名danh 中trung 色sắc 及cập 前tiền 五ngũ 處xứ 。 從tùng 識thức 總tổng 說thuyết 障chướng 正chánh 定định 身thân 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 障chướng 離ly 欲dục 道đạo 正chánh 障chướng 正chánh 定định 身thân 。 此thử 說thuyết 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 精tinh 進tấn 為vi 慧tuệ 學học 。 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 為vi 戒giới 學học 。 正chánh 念niệm 正chánh 定định 為vi 定định 學học 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 與dữ 三tam 學học 相tương/tướng 攝nhiếp 中trung 。 或hoặc 云vân 精tinh 進tấn 三tam 攝nhiếp 。 通thông 策sách 三tam 故cố 。 或hoặc 依y 初sơ 學học 為vi 論luận 故cố 云vân 精tinh 進tấn 唯duy 戒giới 。 守thủ 護hộ 戒giới 故cố 。 今kim 依y 久cửu 成thành 。 以dĩ 精tinh 進tấn 助trợ 成thành 見kiến 勝thắng 故cố 唯duy 慧tuệ 身thân 。 正chánh 念niệm 順thuận 生sanh 正chánh 定định 支chi 故cố 。 故cố 定định 學học 攝nhiếp 。 由do 念niệm 明minh 記ký 心tâm 專chuyên 注chú 故cố 。 十thập 三tam 染nhiễm 淨tịnh 門môn 中trung 。 四tứ 唯duy 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 及cập 識thức 。 問vấn 三tam 煩phiền 惱não 是thị 染nhiễm 可khả 知tri 。 何hà 以dĩ 知tri 識thức 是thị 染nhiễm 。 答đáp 如như 上thượng 說thuyết 。 由do 邪tà 行hành 故cố 令linh 心tâm 顛điên 倒đảo 。 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 。 是thị 識thức 雜tạp 染nhiễm 。 此thử 據cứ 中trung 有hữu 末mạt 心tâm 為vi 支chi 故cố 云vân 四tứ 唯duy 雜tạp 染nhiễm 。 或hoặc 第đệ 四tứ 是thị 老lão 死tử 支chi 。 老lão 死tử 位vị 中trung 不bất 能năng 修tu 學học 。 故cố 與dữ 染nhiễm 名danh 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 准chuẩn 生sanh 支chi 說thuyết 。 此thử 等đẳng 六lục 支chi 實thật 非phi 染nhiễm 淨tịnh 。 隨tùy 總tổng 別biệt 業nghiệp 果quả 得đắc 因nhân 名danh 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 三tam 唯duy 是thị 染nhiễm 。 煩phiền 惱não 性tánh 故cố 。 七thất 唯duy 不bất 染nhiễm 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 會hội 此thử 文văn 云vân 。 七thất 分phần 位vị 中trung 容dung 起khởi 染nhiễm 污ô 假giả 說thuyết 通thông 二nhị 。 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 故cố 。 此thử 唯duy 染nhiễm 說thuyết 為vi 四tứ 支chi 者giả 。 或hoặc 識thức 或hoặc 老lão 死tử 假giả 得đắc 染nhiễm 名danh 。 唯duy 識thức 據cứ 實thật 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 十thập 四tứ 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 門môn 。 有hữu 三tam 種chủng 發phát 起khởi 纏triền 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 者giả 。 拔bạt 法Pháp 師sư 云vân 。 纏triền 是thị 現hiện 起khởi 無vô 明minh 。 隨tùy 眠miên 是thị 種chủng 子tử 無vô 明minh 。 發phát 起khởi 即tức 是thị 發phát 業nghiệp 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 通thông 前tiền 三tam 種chủng 。 又hựu 解giải 。 有hữu 三tam 種chủng 發phát 起khởi 纏triền 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 者giả 。 即tức 三tam 界giới 無vô 明minh 通thông 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 皆giai 能năng 發phát 行hạnh 。 由do 此thử 滅diệt 故cố 行hành 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 前tiền 解giải 順thuận 緣duyên 起khởi 經kinh 。 (# 基cơ 師sư )# 云vân 。 發phát 起khởi 謂vị 發phát 業nghiệp 無vô 明minh 。 此thử 通thông 相tương 應ứng 不bất 共cộng 。 纏triền 謂vị 潤nhuận 生sanh 無vô 明minh 。 多đa 唯duy 相tương 應ứng 。 此thử 二nhị 俱câu 現hiện 行hành 。 所sở 熏huân 成thành 種chủng 名danh 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 。 由do 發phát 行hạnh 無vô 明minh 以dĩ 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 為vi 根căn 本bổn 故cố 。 此thử 中trung 通thông 說thuyết 潤nhuận 生sanh 無vô 明minh 。 又hựu 行hành 當đương 有hữu 支chi 。 無vô 明minh 當đương 愛ái 取thủ 。 故cố 此thử 通thông 說thuyết 。 又hựu 此thử 三tam 種chủng 發phát 起khởi 為vi 總tổng 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 。 謂vị 纏triền 隨tùy 眠miên 。 總tổng 別biệt 合hợp 論luận 故cố 名danh 三tam 種chủng 。 發phát 起khởi 之chi 體thể 相tướng 應ưng 不bất 共cộng 即tức 四tứ 為vi 三tam 。 此thử 三tam 總tổng 滅diệt 故cố 。 彼bỉ 發phát 行hạnh 別biệt 無vô 明minh 滅diệt 。 彼bỉ 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 此thử 釋thích 通thông 說thuyết 發phát 一nhất 切thiết 行hành 之chi 無vô 明minh 。 不bất 爾nhĩ 者giả 潤nhuận 生sanh 無vô 明minh 未vị 滅diệt 何hà 故cố 發phát 行hạnh 即tức 滅diệt 。 又hựu 有hữu 三tam 種chủng 發phát 起khởi 纏triền 之chi 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 。 一nhất 能năng 發phát 起khởi 纏triền 。 二nhị 能năng 發phát 起khởi 相tương 應ứng 。 三tam 能năng 發phát 起khởi 不bất 共cộng 。 此thử 三tam 皆giai 纏triền 。 初sơ 纏triền 是thị 總tổng 後hậu 二nhị 是thị 別biệt 故cố 。 發phát 此thử 現hiện 行hành 之chi 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 有hữu 三tam 。 由do 此thử 三tam 隨tùy 眠miên 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 彼bỉ 現hiện 行hành 無vô 明minh 滅diệt 。 現hiện 行hành 無vô 明minh 滅diệt 故cố 行hành 滅diệt 。 行hành 中trung (# 景cảnh 云vân )# 諸chư 行hành 於ư 自tự 相tương 續tục 中trung 已dĩ 作tác 已dĩ 滅diệt 及cập 未vị 起khởi 對đối 治trị 者giả 。 此thử 舉cử 諸chư 行hành 於ư 自tự 身thân 中trung 。 已dĩ 作tác 未vị 斷đoạn 。 由do 此thử 不bất 有hữu 故cố 識thức 不bất 有hữu 。 言ngôn 又hựu 由do 意ý 行hành 者giả 故cố 起khởi 身thân 語ngữ 行hành 由do 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 者giả 。 由do 意ý 思tư 行hành 起khởi 身thân 語ngữ 行hành 。 由do 意ý 思tư 有hữu 彼bỉ 身thân 語ngữ 有hữu 。 此thử 別biệt 舉cử 有hữu 以dĩ 顯hiển 不bất 有hữu 。 言ngôn 彼bỉ 無vô 故cố 彼bỉ 緣duyên 識thức 亦diệc 無vô 者giả 。 彼bỉ 身thân 行hành 語ngữ 行hành 無vô 彼bỉ 識thức 亦diệc 無vô 。 此thử 方phương 順thuận 釋thích 。 言ngôn 此thử 若nhược 全toàn 滅diệt 當đương 知tri 識thức 亦diệc 隨tùy 滅diệt 者giả 。 身thân 語ngữ 及cập 意ý 三tam 行hành 全toàn 滅diệt 。 當đương 知tri 識thức 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 基cơ 師sư 釋thích 。 於ư 自tự 相tương 續tục 中trung 已dĩ 作tác 未vị 滅diệt 者giả 謂vị 意ý 行hành 。 又hựu 由do 意ý 行hành 故cố 起khởi 身thân 語ngữ 行hành 者giả 身thân 語ngữ 二nhị 行hành 。 由do 此thử 三tam 行hành 故cố 識thức 有hữu 。 行hành 無vô 故cố 彼bỉ 緣duyên 識thức 。 亦diệc 無vô 等đẳng 者giả 。 謂vị 種chủng 子tử 識thức 以dĩ 行hành 為vi 緣duyên 。 行hành 無vô 故cố 種chủng 識thức 無vô 。 行hành 若nhược 全toàn 無vô 其kỳ 識thức 亦diệc 無vô 。 或hoặc 此thử 種chủng 子tử 識thức 全toàn 無vô 故cố 現hiện 識thức 亦diệc 無vô 。 如như 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 道Đạo 理lý 如như 是thị 愛ái 緣duyên 取thủ 取thủ 緣duyên 有hữu 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 景cảnh 師sư 釋thích 。 問vấn 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 道Đạo 理lý 類loại 取thủ 緣duyên 有hữu 可khả 知tri 。 有hữu 何hà 相tương 似tự 類loại 愛ái 緣duyên 取thủ 耶da 。 解giải 云vân 。 有hữu 少thiểu 相tương 似tự 而nhi 非phi 是thị 全toàn 。 如như 前tiền 不bất 善thiện 無vô 明minh 生sanh 後hậu 不bất 善thiện 無vô 明minh 相tướng 應ưng 思tư 行hành 。 類loại 愛ái 生sanh 取thủ 其kỳ 義nghĩa 則tắc 同đồng 。 不bất 據cứ 無vô 明minh 生sanh 餘dư 身thân 語ngữ 意ý 行hành 及cập 生sanh 福phước 不bất 動động 行hành 。 何hà 等đẳng 受thọ 不bất 有hữu 故cố 愛ái 不bất 有hữu 及cập 至chí 如như 行hành 緣duyên 識thức 道Đạo 理lý 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 此thử 緣duyên 妄vọng 樂nhạo 生sanh 愛ái 。 如như 因nhân 邪tà 行hành 生sanh 顛điên 倒đảo 識thức 。 故cố 同đồng 相tương/tướng 類loại 。 (# 基cơ 云vân )# 問vấn 受thọ 是thị 果quả 愛ái 是thị 煩phiền 惱não 。 行hành 是thị 業nghiệp 識thức 是thị 果quả 。 全toàn 不bất 相tương 似tự 。 云vân 何hà 類loại 同đồng 。 答đáp 行hành 與dữ 識thức 業nghiệp 果quả 異dị 故cố 異dị 性tánh 相tướng 望vọng 。 今kim 受thọ 與dữ 愛ái 果quả 惑hoặc 雖tuy 別biệt 異dị 性tánh 亦diệc 同đồng 故cố 指chỉ 無vô 別biệt 。 如như 從tùng 業nghiệp 生sanh 異dị 熟thục 異dị 熟thục 生sanh 煩phiền 惱não 。 為vi 類loại 同đồng 故cố 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 。 宗tông 師sư 解giải 云vân 。 如như 以dĩ 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 行hành 與dữ 識thức 為vi 緣duyên 彼bỉ 滅diệt 故cố 識thức 滅diệt 。 亦diệc 以dĩ 無vô 明minh 觸xúc 為vi 緣duyên 受thọ 。 與dữ 愛ái 為vi 緣duyên 彼bỉ 滅diệt 故cố 愛ái 滅diệt 。 義nghĩa 相tương 似tự 故cố 為vi 類loại 也dã 。 十thập 五ngũ 八bát 門môn 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 攝nhiếp 中trung 。 三tam 門môn 是thị 彼bỉ 所sở 顯hiển 者giả 。 此thử 總tổng 說thuyết 也dã 。 下hạ 別biệt 分phân 別biệt 。 謂vị 二nhị 一nhất 分phần/phân 謂vị 內nội 識thức 生sanh 門môn 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 門môn 一nhất 全toàn 分phần/phân 所sở 顯hiển 謂vị 有hữu 情tình 世thế 間gian 轉chuyển 門môn 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 內nội 識thức 生sanh 門môn 但đãn 據cứ 六lục 根căn 生sanh 六lục 識thức 。 識thức 是thị 識thức 支chi 攝nhiếp 緣duyên 起khởi 支chi 不bất 盡tận 。 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 門môn 但đãn 據cứ 從tùng 行hành 有hữu 業nghiệp 生sanh 於ư 。 五ngũ 趣thú 差sai 別biệt 。 不bất 攝nhiếp 三tam 煩phiền 惱não 及cập 五ngũ 支chi 種chủng 子tử 。 故cố 不bất 全toàn 攝nhiếp 有hữu 支chi 。 何hà 故cố 餘dư 五ngũ 門môn 非phi 十thập 二nhị 所sở 顯hiển 耶da 。 謂vị 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 宗tông 明minh 有hữu 情tình 內nội 身thân 因nhân 果quả 。 外ngoại 稼giá 成thành 熟thục 門môn 器khí 世thế 間gian 成thành 壞hoại 門môn 非phi 內nội 身thân 因nhân 果quả 非phi 十thập 二nhị 支chi 。 食thực 任nhậm 持trì 門môn 但đãn 以dĩ 外ngoại 食thực 長trưởng 養dưỡng 眾chúng 生sanh 亦diệc 非phi 內nội 身thân 能năng 生sanh 起khởi 緣duyên 。 威uy 勢thế 門môn 者giả 明minh 依y 單đơn 支chi 。 五ngũ 通thông 通thông 依y 九cửu 地địa 發phát 漏lậu 盡tận 通thông 義nghĩa 故cố 非phi 十thập 二nhị 緣duyên 。 清thanh 淨tịnh 門môn 者giả 即tức 是thị 道Đạo 品Phẩm 無vô 漏lậu 從tùng 緣duyên 起khởi 義nghĩa 亦diệc 非phi 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 。 (# 基cơ 云vân )# 內nội 識thức 生sanh 門môn 識thức 依y 根căn 起khởi 。 謂vị 是thị 諸chư 識thức 為vi 體thể 門môn 。 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 門môn 業nghiệp 招chiêu 異dị 熟thục 有hữu 總tổng 別biệt 。 唯duy 總tổng 報báo 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 緣duyên 生sanh 有hữu 三tam 。 一nhất 自tự 性tánh 緣duyên 生sanh 。 謂vị 第đệ 八bát 異dị 熟thục 識thức 緣duyên 生sanh 自tự 性tánh 故cố 。 二nhị 受thọ 用dụng 緣duyên 生sanh 。 謂vị 六lục 識thức 身thân 。 受thọ 用dụng 境cảnh 故cố 。 三tam 愛ái 非phi 愛ái 道đạo 緣duyên 生sanh 。 即tức 十thập 二nhị 支chi 。 其kỳ 識thức 生sanh 門môn 依y 根căn 緣duyên 境cảnh 。 正chánh 似tự 受thọ 用dụng 緣duyên 生sanh 。 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 門môn 正chánh 似tự 自tự 性tánh 緣duyên 生sanh 。 一nhất 全toàn 即tức 是thị 愛ái 非phi 愛ái 道đạo 。 雖tuy 復phục 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 等đẳng 名danh 清thanh 淨tịnh 門môn 。 而nhi 與dữ 流lưu 轉chuyển 為vi 違vi 害hại 緣duyên 。 又hựu 非phi 順thuận 益ích 故cố 亦diệc 不bất 攝nhiếp 也dã 。 違vi 流lưu 轉chuyển 義nghĩa 。 如như 緣duyên 起khởi 經kinh 。 十thập 六lục 辨biện 過quá 患hoạn 勝thắng 利lợi 。 五ngũ 過quá 患hoạn 者giả 。 (# 景cảnh 云vân )# 一nhất 起khởi 我ngã 見kiến 。 二nhị 起khởi 前tiền 際tế 見kiến 。 三tam 起khởi 後hậu 際tế 見kiến 。 四tứ 起khởi 前tiền 後hậu 際tế 見kiến 。 五ngũ 於ư 彼bỉ 見kiến 猛mãnh 利lợi 堅kiên 執chấp 有hữu 取thủ 有hữu 怖bố 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 (# 基cơ 云vân )# 一nhất 我ngã 見kiến 為vi 本bổn 。 因nhân 此thử 所sở 起khởi 三tam 際tế 斷đoạn 常thường 并tinh 邪tà 見kiến 為vi 三tam 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 中trung 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 緣duyên 於ư 三tam 際tế 起khởi 常thường 斷đoạn 見kiến 及cập 邪tà 見kiến 故cố 。 第đệ 五ngũ 即tức 於ư 此thử 見kiến 猛mãnh 利lợi 堅kiên 執chấp 取thủ 之chi 為vi 勝thắng 。 怖bố 畏úy 涅Niết 槃Bàn 現hiện 在tại 不bất 得đắc 。 即tức 是thị 見kiến 取thủ 或hoặc 是thị 邪tà 見kiến 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 此thử 五ngũ 過quá 患hoạn 謂vị 起khởi 四tứ 見kiến 唯duy 除trừ 戒giới 取thủ 。 十thập 七thất 假giả 實thật 門môn 。 九cửu 實thật 三tam 假giả 者giả 。 謂vị 後hậu 三tam 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 已dĩ 潤nhuận 六lục 支chi 合hợp 為vi 有hữu 故cố 。 即tức 識thức 等đẳng 五ngũ 三tam 相tương/tướng 位vị 別biệt 名danh 生sanh 等đẳng 故cố 。 下hạ 品phẩm 名danh 愛ái 。 上thượng 品phẩm 名danh 取thủ 。 故cố 皆giai 是thị 實thật 。 十thập 八bát 一nhất 事sự 多đa 事sự 。 五ngũ 事sự 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 謂vị 無vô 明minh 識thức 觸xúc 受thọ 愛ái 五ngũ 。 十thập 九cửu 所sở 知tri 障chướng 因nhân 謂vị 一nhất 者giả 。 前tiền 說thuyết 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 攝nhiếp 十thập 二nhị 支chi 已dĩ 辦biện 十thập 二nhị 并tinh 煩phiền 惱não 障chướng 訖ngật 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 若nhược 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 煩phiền 惱não 等đẳng 若nhược 所sở 發phát 業nghiệp 若nhược 所sở 得đắc 果quả 皆giai 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 此thử 不bất 問vấn 。 唯duy 問vấn 所sở 知tri 障chướng 。 謂vị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 為vi 法pháp 執chấp 無vô 記ký 慧tuệ 因nhân 。 故cố 名danh 所sở 知tri 障chướng 因nhân 。 理lý 實thật 所sở 知tri 障chướng 與dữ 煩phiền 惱não 障chướng 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 唯duy 識thức 云vân 彼bỉ 實thật 用dụng 此thử 為vi 依y 故cố 。 今kim 說thuyết 發phát 業nghiệp 無vô 明minh 。 迷mê 理lý 增tăng 故cố 。 彼bỉ 俱câu 有hữu 故cố 。 為vi 知tri 障chướng 因nhân 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 由do 此thử 無vô 明minh 。 發phát 業nghiệp 招chiêu 生sanh 故cố 。 後hậu 後hậu 所sở 知tri 障chướng 展triển 轉chuyển 增tăng 生sanh 。 無vô 明minh 是thị 本bổn 獨độc 說thuyết 為vi 因nhân 。 二nhị 十thập 苦khổ 及cập 苦khổ 因nhân 。 五ngũ 能năng 生sanh 苦khổ 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 愛ái 取thủ 有hữu 。 苦khổ 胎thai 藏tạng 五ngũ 者giả 。 謂vị 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 子tử 故cố 。 苦khổ 體thể 即tức 是thị 。 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 二nhị 十thập 一nhất 因nhân 果quả 雜tạp 分phần/phân 。 謂vị 所sở 餘dư 支chi 說thuyết 為vi 雜tạp 分phần/phân 者giả 。 謂vị 受thọ 。 下hạ 釋thích 雜tạp 相tương/tướng 。 有hữu 二nhị 種chủng 受thọ 。 名danh 為vi 雜tạp 分phần/phân 。 一nhất 謂vị 後hậu 法pháp 以dĩ 觸xúc 為vi 緣duyên 因nhân 受thọ 者giả 。 謂vị 受thọ 種chủng 子tử 以dĩ 觸xúc 種chủng 子tử 為vi 因nhân 。 望vọng 後hậu 際tế 果quả 是thị 其kỳ 因nhân 受thọ 。 二nhị 謂vị 現hiện 法pháp 與dữ 愛ái 為vi 緣duyên 果quả 受thọ 者giả 。 現hiện 起khởi 報báo 受thọ 作tác 緣duyên 生sanh 愛ái 。 是thị 前tiền 際tế 家gia 果quả 故cố 名danh 果quả 受thọ 。 故cố 此thử 一nhất 受thọ 雜tạp 因nhân 果quả 分phần/phân 。 問vấn 曰viết 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 皆giai 通thông 因nhân 果quả 。 何hà 故cố 偏thiên 說thuyết 受thọ 雜tạp 因nhân 果quả 名danh 雜tạp 分phần/phân 耶da 。 解giải 云vân 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 望vọng 彼bỉ 未vị 來lai 唯duy 取thủ 種chủng 故cố 。 前tiền 四tứ 支chi 唯duy 明minh 因nhân 分phần/phân 。 從tùng 受thọ 生sanh 愛ái 。 多đa 因nhân 現hiện 起khởi 果quả 受thọ 而nhi 生sanh 。 故cố 於ư 受thọ 中trung 通thông 說thuyết 因nhân 果quả 。 二nhị 十thập 二nhị 境cảnh 體thể 兩lưỡng 果quả 。 謂vị 前tiền 六lục 支chi 能năng 生sanh 前tiền 果quả 等đẳng 者giả 。 愛ái 非phi 愛ái 境cảnh 界giới 謂vị 順thuận 違vi 境cảnh 。 緣duyên 此thử 境cảnh 受thọ 名danh 之chi 為vi 果quả 。 由do 愛ái 非phi 愛ái 境cảnh 界giới 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 生sanh 能năng 緣duyên 受thọ 故cố 受thọ 名danh 果quả 。 謂vị 前tiền 六lục 支chi 為vi 因nhân 能năng 生sanh 此thử 受thọ 果quả 故cố 。 為vi 受thọ 彼bỉ 境cảnh 而nhi 起khởi 前tiền 六lục 。 謂vị 行hành 與dữ 受thọ 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 能năng 發phát 於ư 因nhân 。 識thức 名danh 色sắc 六lục 處xứ 與dữ 受thọ 依y 。 觸xúc 能năng 生sanh 於ư 受thọ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 故cố 說thuyết 能năng 生sanh 。 其kỳ 愛ái 取thủ 有hữu 三tam 能năng 潤nhuận 所sở 潤nhuận 為vi 因nhân 。 能năng 生sanh 五ngũ 趣thú 自tự 體thể 果quả 。 唯duy 受thọ 一nhất 支chi 能năng 生sanh 二nhị 果quả 。 謂vị 現hiện 受thọ 種chủng 既ký 被bị 潤nhuận 已dĩ 能năng 生sanh 現hiện 行hành 受thọ 名danh 生sanh 前tiền 果quả 。 行hành 所sở 引dẫn 發phát 種chủng 生sanh 未vị 來lai 自tự 體thể 名danh 生sanh 後hậu 果quả 。 或hoặc 前tiền 後hậu 剎sát 那na 自tự 類loại 相tương 生sanh 名danh 生sanh 初sơ 果quả 。 在tại 種chủng 未vị 潤nhuận 遠viễn 作tác 引dẫn 因nhân 生sanh 當đương 來lai 世thế 。 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 名danh 生sanh 後hậu 果quả 。 二nhị 十thập 三tam 二nhị 受thọ 俱câu 行hành 中trung 。 唯duy 識thức 云vân 。 十thập 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 俱câu 。 受thọ 不bất 與dữ 受thọ 俱câu 故cố 。 老lão 死tử 位vị 中trung 多đa 分phần 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 客khách 捨xả 故cố 。 十thập 一nhất 苦khổ 俱câu 。 非phi 受thọ 俱câu 故cố 。 老lão 死tử 多đa 苦khổ 。 故cố 說thuyết 十thập 一nhất 。 其kỳ 種chủng 子tử 體thể 當đương 位vị 俱câu 。 如như 有hữu 支chi 等đẳng 。 種chủng 與dữ 種chủng 俱câu 。 皆giai 如như 理lý 思tư 。 俱câu 謂vị 俱câu 有hữu 。 二nhị 十thập 四tứ 三tam 苦khổ 門môn 中trung 。 唯duy 識thức 云vân 。 十thập 一nhất 少thiểu 分phần 壞hoại 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 老lão 死tử 位vị 中trung 多đa 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 立lập 壞hoại 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 此thử 中trung 謂vị 非phi 受thọ 俱câu 行hành 支chi 其kỳ 一nhất 分phần/phân 者giả 。 謂vị 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 俱câu 者giả 是thị 。 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 立lập 壞hoại 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 十thập 二nhị 少thiểu 分phần 苦khổ 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 支chi 中trung 有hữu 苦khổ 受thọ 故cố 。 依y 苦khổ 受thọ 立lập 苦khổ 苦khổ 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 十thập 二nhị 全toàn 分phần/phân 行hành 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 行hành 苦khổ 故cố 。 依y 捨xả 受thọ 說thuyết 。 十thập 一nhất 少thiểu 分phần 除trừ 老lão 死tử 支chi 。 前tiền 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 俱câu 行hành 唯duy 十thập 。 今kim 加gia 非phi 受thọ 俱câu 支chi 故cố 言ngôn 十thập 一nhất 一nhất 分phần/phân 。 如như 前tiền 實thật 義nghĩa 。 如như 是thị 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 隨tùy 彼bỉ 相tương/tướng 增tăng 所sở 說thuyết 不bất 定định 。 緣duyên 起khởi 經kinh 十Thập 地Địa 經kinh 二nhị 文văn 有hữu 異dị 。 恐khủng 繁phồn 不bất 述thuật 。 二nhị 十thập 五ngũ 具cụ 支chi 多đa 少thiểu 。 (# 泰thái 云vân )# 准chuẩn 此thử 論luận 文văn 。 無Vô 想Tưởng 天Thiên 中trung 。 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 無vô 六lục 識thức 身thân 。 今kim 釋thích 。 此thử 文văn 處xứ 長trường 時thời 說thuyết 無vô 非phi 色sắc 支chi 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 位vị 全toàn 無vô 六lục 識thức 。 (# 基cơ 云vân )# 此thử 依y 六lục 識thức 說thuyết 無vô 非phi 色sắc 支chi 。 隨tùy 轉chuyển 薩tát 婆bà 多đa 理lý 門môn 。 非phi 實thật 理lý 。 彼bỉ 宗tông 亦diệc 說thuyết 睡thụy 眠miên 非phi 無vô 心tâm 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 真chân 實thật 義nghĩa 。 在tại 有hữu 色sắc 界giới 諸chư 支chi 皆giai 全toàn 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 唯duy 除trừ 現hiện 色sắc 。 故cố 前tiền 卷quyển 說thuyết 在tại 無vô 色sắc 界giới 識thức 依y 色sắc 種chủng 。 二nhị 十thập 六lục 依y 支chi 離ly 支chi 。 謂vị 依y 上thượng 地địa 支chi 離ly 下hạ 地địa 支chi 。 此thử 但đãn 一nhất 分phần/phân 支chi 。 唯duy 識thức 云vân 。 上thượng 地địa 行hành 支chi 能năng 伏phục 下hạ 地địa 。 即tức 麁thô 苦khổ 等đẳng 六lục 種chủng 行hành 相tương/tướng 有hữu 求cầu 上thượng 生sanh 而nhi 起khởi 彼bỉ 故cố 。 唯duy 上thượng 地địa 初sơ 起khởi 非phi 餘dư 。 亦diệc 非phi 行hành 全toàn 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 二nhị 十thập 七thất 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 唯duy 識thức 云vân 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 唯duy 通thông 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 即tức 此thử 三tam 染nhiễm 前tiền 第đệ 四tứ 門môn 說thuyết 四tứ 雜tạp 染nhiễm 。 今kim 言ngôn 三tam 者giả 。 此thử 實thật 前tiền 假giả 。 義nghĩa 別biệt 故cố 。 其kỳ 不bất 善thiện 中trung 通thông 染nhiễm 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 唯duy 識thức 云vân 。 行hành 唯duy 善thiện 惡ác 。 有hữu 通thông 善thiện 惡ác 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 七thất 分phần 位vị 中trung 亦diệc 起khởi 善thiện 染nhiễm 故cố 名danh 通thông 二nhị 。 此thử 實thật 無vô 記ký 。 依y 五ngũ 當đương 生sanh 。 故cố 無vô 過quá 失thất 。 二nhị 十thập 八bát 三tam 界giới 繫hệ 中trung 。 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 上thượng 界giới 一nhất 分phần/phân 等đẳng 者giả 。 唯duy 識thức 云vân 。 雖tuy 皆giai 通thông 三tam 界giới 而nhi 有hữu 分phần/phân 有hữu 全toàn 。 欲dục 界giới 有hữu 二nhị 性tánh 。 無vô 明minh 行hành 愛ái 取thủ 三tam 性tánh 。 有hữu 一nhất 業nghiệp 七thất 果quả 。 上thượng 唯duy 一nhất 性tánh 。 無vô 明minh 行hành 愛ái 取thủ 二nhị 性tánh 。 有hữu 一nhất 業nghiệp 七thất 果quả 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 二nhị 十thập 九cửu 三tam 學học 行hành 。 一nhất 切thiết 皆giai 唯duy 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 等đẳng 者giả 。 此thử 以dĩ 入nhập 聖thánh 後hậu 方phương 成thành 學học 。 諸chư 異dị 生sanh 位vị 皆giai 非phi 學học 故cố 。 前tiền 第đệ 九cửu 卷quyển 學học 業nghiệp 者giả 。 謂vị 若nhược 異dị 生sanh 若nhược 非phi 異dị 生sanh 學học 相tương 續tục 中trung 所sở 有hữu 善thiện 業nghiệp 。 對đối 法pháp 第đệ 四tứ 說thuyết 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 是thị 有hữu 學học 義nghĩa 。 此thử 中trung 依y 證chứng 勝thắng 學học 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 唯duy 識thức 云vân 。 聖thánh 者giả 所sở 起khởi 有hữu 漏lậu 善thiện 業nghiệp 明minh 為vi 緣duyên 故cố 違vi 有hữu 支chi 故cố 非phi 有hữu 支chi 攝nhiếp 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 聖thánh 必tất 不bất 造tạo 感cảm 後hậu 有hữu 業nghiệp 。 於ư 後hậu 苦khổ 果quả 不bất 迷mê 求cầu 故cố 。 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 資tư 下hạ 故cố 業nghiệp 生sanh 淨tịnh 居cư 等đẳng 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 即tức 顯hiển 異dị 生sanh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 能năng 感cảm 引dẫn 果quả 皆giai 有hữu 支chi 攝nhiếp 。 緣duyên 起khởi 經kinh 下hạ 卷quyển 云vân 。 外ngoại 法pháp 異dị 生sanh 四tứ 種chủng 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 生sanh 福phước 非phi 福phước 及cập 不bất 動động 行hành 。 內nội 法pháp 異dị 生sanh 若nhược 放phóng 逸dật 者giả 彼bỉ 除trừ 一nhất 種chủng 不bất 共cộng 無vô 明minh 所sở 餘dư 無vô 明minh 引dẫn 發phát 放phóng 逸dật 為vi 緣duyên 生sanh 行hành 。 內nội 法pháp 異dị 生sanh 若nhược 不bất 放phóng 逸dật 勤cần 修tu 學học 者giả 及cập 聖thánh 有hữu 學học 三tam 種chủng 無vô 明minh 引dẫn 發phát 妄vọng 念niệm 為vi 非phi 福phước 緣duyên 。 然nhiên 此thử 不bất 能năng 招chiêu 三tam 惡ác 趣thú 。 故cố 此thử 非phi 福phước 我ngã 不bất 說thuyết 為vi 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 意ý 顯hiển 不bất 放phóng 逸dật 異dị 生sanh 及cập 聖thánh 非phi 福phước 唯duy 招chiêu 人nhân 天thiên 別biệt 異dị 熟thục 果quả 不bất 招chiêu 惡ác 趣thú 總tổng 異dị 熟thục 果quả 。 既ký 非phi 行hành 支chi 故cố 不bất 說thuyết 此thử 非phi 福phước 以dĩ 無vô 明minh 支chi 為vi 緣duyên 。 彼bỉ 經kinh 又hựu 說thuyết 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 內nội 法pháp 異dị 生sanh 雖tuy 不bất 放phóng 逸dật 而nhi 修tu 學học 者giả 亦diệc 未vị 斷đoạn 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 應ưng 知tri 永vĩnh 斷đoạn 。 又hựu 不bất 放phóng 逸dật 。 內nội 法pháp 異dị 生sanh 若nhược 造tạo 福phước 行hành 及cập 不bất 動động 行hành 。 彼bỉ 是thị 正Chánh 法Pháp 如như 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 之chi 所sở 發phát 引dẫn 解giải 脫thoát 為vi 依y 迴hồi 向hướng 解giải 脫thoát 而nhi 引dẫn 發phát 故cố 。 雖tuy 於ư 善thiện 趣thú 感cảm 殊thù 勝thắng 生sanh 。 而nhi 非phi 無vô 明minh 起khởi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 然nhiên 能năng 作tác 彼bỉ 斷đoạn 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 顯hiển 異dị 生sanh 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 雖tuy 由do 三tam 無vô 明minh 及cập 不bất 共cộng 種chủng 發phát 福phước 不bất 動động 感cảm 人nhân 天thiên 趣thú 總tổng 異dị 熟thục 果quả 。 不bất 與dữ 無vô 明minh 。 為vi 起khởi 勝thắng 緣duyên 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 故cố 。 非phi 由do 三tam 無vô 明minh 等đẳng 親thân 所sở 引dẫn 發phát 。 由do 彼bỉ 種chủng 在tại 或hoặc 違vi 能năng 發phát 故cố 。 亦diệc 不bất 遮già 無vô 明minh 緣duyên 福phước 不bất 動động 行hành 。 但đãn 遮già 彼bỉ 非phi 福phước 以dĩ 無vô 明minh 為vi 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 經kinh 但đãn 說thuyết 聖thánh 有hữu 學học 不bất 共cộng 無vô 明minh 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 不bất 造tạo 新tân 業nghiệp 。 不bất 說thuyết 異dị 生sanh 不bất 共cộng 無vô 明minh 已dĩ 不bất 起khởi 故cố 不bất 造tạo 新tân 業nghiệp 。 其kỳ 善thiện 法Pháp 欲dục 後hậu 異dị 生sanh 身thân 善thiện 有hữu 漏lậu 支chi 墮đọa 流lưu 轉chuyển 故cố 既ký 非phi 是thị 學học 。 故cố 能năng 感cảm 生sanh 緣duyên 起khởi 支chi 攝nhiếp 。 三tam 十thập 四Tứ 果Quả 斷đoạn 支chi 。 唯duy 識thức 云vân 。 有hữu 義nghĩa 無vô 明minh 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 要yếu 迷mê 諦đế 理lý 能năng 發phát 行hạnh 故cố 。 聖thánh 必tất 不bất 造tạo 後hậu 有hữu 業nghiệp 故cố 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 貪tham 求cầu 當đương 有hữu 而nhi 潤nhuận 生sanh 故cố 。 九cửu 種chủng 命mạng 終chung 心tâm 俱câu 生sanh 愛ái 俱câu 故cố 。 餘dư 九cửu 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 此thử 說thuyết 一nhất 切thiết 預dự 流lưu 斷đoạn 者giả 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 非phi 愛ái 取thủ 支chi 亦diệc 見kiến 取thủ 斷đoạn 。 此thử 師sư 說thuyết 。 取thủ 即tức 愛ái 增tăng 上thượng 故cố 唯duy 修tu 斷đoạn 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 二nhị 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 三tam 支chi 亦diệc 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 然nhiên 無vô 明minh 支chi 正chánh 行hạnh 發phát 者giả 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 助trợ 者giả 不bất 定định 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 正chánh 潤nhuận 生sanh 者giả 唯duy 修tu 所sở 。 助trợ 者giả 不bất 定định 。 又hựu 染nhiễm 污ô 法pháp 自tự 性tánh 應ưng 斷đoạn 。 非phi 染nhiễm 污ô 法pháp 。 二nhị 義nghĩa 說thuyết 斷đoạn 。 一nhất 離ly 縛phược 故cố 。 二nhị 不bất 生sanh 故cố 。 說thuyết 十thập 二nhị 支chi 通thông 二nhị 斷đoạn 者giả 如như 應ưng 當đương 知tri 。 此thử 言ngôn 一nhất 切thiết 通thông 十thập 二nhị 支chi 。 言ngôn 一nhất 分phần/phân 者giả 。 若nhược 依y 自tự 性tánh 斷đoạn 三tam 惡ác 趣thú 。 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 。 若nhược 依y 不bất 生sanh 并tinh 彼bỉ 諸chư 果quả 等đẳng 說thuyết 預dự 流lưu 斷đoạn 。 名danh 為vi 一nhất 分phần/phân 。 不Bất 還Hoàn 果Quả 人nhân 。 已dĩ 斷đoạn 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 色sắc 無vô 色sắc 不bất 定định 者giả 。 (# 景cảnh 補bổ 闕khuyết 云vân 不Bất 還Hoàn 果Quả 人nhân 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 不bất 起khởi 現hiện 故cố 。 故cố 知tri 聖thánh 人nhân 亦diệc 有hữu 相tương 應ứng 。 現hiện 纏triền 隨tùy 眠miên 三tam 種chủng 無vô 明minh 發phát 福phước 等đẳng 。 有hữu 無vô 明minh 支chi 不bất 得đắc 偏thiên 斷đoạn 苦khổ 十thập 因nhân 故cố 無vô 來lai 。 二nhị 果quả 於ư 上thượng 二nhị 界giới 或hoặc 有hữu 前tiền 後hậu 數số 起khởi 。 多đa 地địa 十thập 因nhân 牽khiên 多đa 地địa 二nhị 果quả 。 如như 上thượng 流lưu 人nhân 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 但đãn 起khởi 一nhất 地địa 十thập 因nhân 牽khiên 一nhất 地địa 二nhị 果quả 。 如như 生sanh 行hành 無vô 行hành 等đẳng 三tam 種chủng 不bất 還hoàn 。 或hoặc 有hữu 全toàn 無vô 。 如như 現hiện 般bát 等đẳng 。 阿A 羅La 漢Hán 人nhân 。 三tam 界giới 生sanh 盡tận 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 唯duy 有hữu 現hiện 身thân 殘tàn 報báo 。 是thị 前tiền 際tế 果quả 隨tùy 因nhân 勢thế 力lực 盡tận 任nhậm 運vận 自tự 滅diệt 。 故cố 次thứ 下hạ 文văn 說thuyết 。 識thức 等đẳng 五ngũ 文văn 種chủng 子tử 名danh 苦khổ 牙nha 。 愛ái 取thủ 有hữu 名danh 守thủ 養dưỡng 苦khổ 牙nha 。 生sanh 老lão 死tử 名danh 苦khổ 樹thụ 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 所sở 說thuyết 。 前tiền 七thất 為vi 前tiền 緣duyên 起khởi 後hậu 五ngũ 是thị 後hậu 緣duyên 起khởi 故cố 。 婆bà 沙sa 云vân 。 十thập 二nhị 支chi 緣duyên 如như 樹thụ 。 有hữu 根căn 有hữu 體thể 有hữu 華hoa 有hữu 果quả 。 無vô 明minh 行hành 是thị 根căn 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 是thị 體thể 。 愛ái 取thủ 有hữu 是thị 華hoa 。 生sanh 老lão 死tử 是thị 果quả 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 或hoặc 有hữu 華hoa 有hữu 果quả 謂vị 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 。 或hoặc 無vô 華hoa 無vô 果quả 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 上thượng 來lai 第đệ 九cửu 分phân 別biệt 緣duyên 竟cánh 。 第đệ 十thập 攝nhiếp 諸chư 經kinh 中trung 。 有hữu 十thập 八bát 門môn 。 一nhất 六lục 種chủng 言ngôn 說thuyết 順thuận 逆nghịch 次thứ 第đệ 者giả 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 有hữu 順thuận 逆nghịch 。 一nhất 分phần/phân 具cụ 分phần/phân 者giả 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 或hoặc 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 一nhất 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 乃nãi 至chí 或hoặc 說thuyết 十thập 一nhất 。 如như 為vi 薩tát 遮già 尼ni 揵kiền 子tử 說thuyết 除trừ 生sanh 一nhất 法pháp 。 或hoặc 時thời 具cụ 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 王Vương 舍Xá 城Thành 。 為vi 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 具cụ 說thuyết 。 是thị 為vi 一nhất 分phần/phân 具cụ 分phần/phân 。 今kim 此thử 說thuyết 者giả 。 謂vị 觀quán 黑hắc 品phẩm 齊tề 識thức 退thoái 還hoàn 唯duy 觀quán 十thập 支chi 。 或hoặc 名danh 色sắc 入nhập 胎thai 唯duy 觀quán 九cửu 支chi 名danh 一nhất 分phần/phân 支chi 。 若nhược 觀quán 白bạch 品phẩm 十thập 二nhị 并tinh 觀quán 具cụ 滅diệt 十thập 二nhị 并tinh 修tu 彼bỉ 滅diệt 道đạo 名danh 具cụ 分phần/phân 支chi 。 即tức 此thử 一nhất 分phần/phân 名danh 為vi 黑hắc 品phẩm 。 觀quán 苦khổ 集tập 故cố 。 即tức 此thử 具cụ 分phần/phân 名danh 為vi 白bạch 品phẩm 。 觀quán 滅diệt 道đạo 故cố 。 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 是thị 觀quán 心tâm 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 二nhị 由do 十thập 種chủng 相tướng 。 應ưng 知tri 緣duyên 起khởi 甚thậm 深thâm 義nghĩa 者giả 。 無vô 常thường 義nghĩa 有hữu 六lục 。 苦khổ 義nghĩa 第đệ 七thất 。 空không 義nghĩa 第đệ 八bát 。 無vô 我ngã 義nghĩa 第đệ 九cửu 。 依y 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 而nhi 言ngôn 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 可khả 說thuyết 為vi 第đệ 十thập 。 前tiền 九cửu 依y 世thế 俗tục 諦đế 安an 立lập 差sai 別biệt 門môn 。 後hậu 一nhất 勝thắng 義nghĩa 諦đế 強cường/cưỡng 施thí 言ngôn 設thiết 門môn 。 無vô 常thường 義nghĩa 六lục 者giả 。 一nhất 雖tuy 自tự 種chủng 力lực 勝thắng 亦diệc 待đãi 他tha 緣duyên 非phi 自tự 我ngã 作tác 故cố 。 二nhị 雖tuy 他tha 緣duyên 力lực 勝thắng 亦diệc 待đãi 自tự 種chủng 非phi 梵Phạm 王Vương 等đẳng 作tác 故cố 。 三tam 雖tuy 種chủng 及cập 緣duyên 生sanh 而nhi 種chủng 及cập 緣duyên 於ư 此thử 生sanh 事sự 無vô 作tác 無vô 用dụng 亦diệc 無vô 運vận 轉chuyển 。 非phi 如như 勝thắng 論luận 我ngã 能năng 造tạo 作tác 以dĩ 德đức 句cú 中trung 法pháp 及cập 非phi 法pháp 。 并tinh 業nghiệp 句cú 義nghĩa 助trợ 有hữu 實thật 用dụng 令linh 果quả 法pháp 運vận 轉chuyển 。 亦diệc 非phi 如như 薩tát 婆bà 多đa 有hữu 實thật 作tác 用dụng 令linh 果quả 法pháp 轉chuyển 。 今kim 無vô 能năng 作tác 亦diệc 無vô 業nghiệp 用dụng 。 果quả 雖tuy 後hậu 生sanh 而nhi 無vô 實thật 運vận 轉chuyển 。 故cố 雙song 非phi 之chi 。 四tứ 有hữu 功công 能năng 生sanh 非phi 是thị 無vô 因nhân 。 五ngũ 剎sát 那na 剎sát 那na 。 新tân 新tân 生sanh 起khởi 。 非phi 如như 數số 論luận 轉chuyển 變biến 有hữu 果quả 。 六lục 然nhiên 似tự 停đình 住trụ 運vận 動động 相tương/tướng 現hiện 。 非phi 如như 正chánh 量lượng 部bộ 等đẳng 一nhất 期kỳ 生sanh 滅diệt 。 依y 苦khổ 義nghĩa 者giả 。 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 性tánh 恆hằng 行hành 苦khổ 一nhất 味vị 無vô 異dị 相tướng 似tự 有hữu 苦khổ 有hữu 樂lạc 等đẳng 時thời 。 實thật 無vô 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 苦khổ 間gian 斷đoạn 等đẳng 故cố 。 依y 空không 義nghĩa 者giả 。 因nhân 性tánh 離ly 於ư 勝thắng 論luận 我ngã 作tác 者giả 。 果quả 性tánh 離ly 於ư 數số 論luận 我ngã 作tác 者giả 果quả 。 受thọ 諸chư 苦khổ 者giả 。 然nhiên 似tự 不bất 離ly 。 依y 無vô 我ngã 義nghĩa 者giả 。 離ly 我ngã 體thể 相tướng 。 空không 離ly 我ngã 用dụng 。 是thị 二nhị 差sai 別biệt 。 緣duyên 起khởi 經kinh 下hạ 卷quyển 說thuyết 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 離ly 實thật 我ngã 性tánh 名danh 空không 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 非phi 我ngã 相tương/tướng 性tánh 名danh 無vô 我ngã 。 對đối 法pháp 第đệ 六lục 說thuyết 亦diệc 同đồng 經kinh 。 所sở 望vọng 有hữu 差sai 不bất 相tương 違vi 也dã 。 又hựu 此thử 空không 義nghĩa 離ly 作tác 受thọ 。 我ngã 體thể 無vô 我ngã 義nghĩa 。 法pháp 體thể 非phi 我ngã 相tương/tướng 。 亦diệc 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 此thử 言ngôn 無vô 有hữu 我ngã 相tướng 者giả 。 無vô 之chi 言ngôn 非phi 故cố 。 依y 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 緣duyên 起khởi 自tự 性tánh 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 今kim 說thuyết 緣duyên 起khởi 故cố 成thành 第đệ 十thập 。 依y 對đối 法pháp 論luận 有hữu 五ngũ 甚thậm 深thâm 。 謂vị 因nhân 甚thậm 深thâm 等đẳng 。 而nhi 此thử 不bất 同đồng 。 緣duyên 起khởi 下hạ 卷quyển 說thuyết 十thập 五ngũ 種chủng 甚thậm 深thâm 。 初sơ 五ngũ 而nhi 對đối 法pháp 同đồng 。 後hậu 十thập 稍sảo 別biệt 。 如như 彼bỉ 經kinh 論luận 說thuyết 。 三tam 法pháp 住trụ 智trí 是thị 聞văn 慧tuệ 。 真chân 實thật 智trí 謂vị 思tư 修tu 。 異dị 生sanh 如như 學học 而nhi 觀quán 深thâm 義nghĩa 。 或hoặc 法pháp 住trụ 智trí 異dị 生sanh 聞văn 慧tuệ 。 真chân 實thật 智trí 聖thánh 者giả 三tam 慧tuệ 。 或hoặc 法pháp 住trụ 智trí 異dị 生sanh 身thân 智trí 。 真chân 實thật 智trí 聖thánh 者giả 智trí 。 住trụ 教giáo 等đẳng 法pháp 故cố 。 如như 實thật 義nghĩa 而nhi 知tri 故cố 。 是thị 二nhị 差sai 別biệt 。 四tứ 住trụ 者giả 。 以dĩ 無vô 倒đảo 文văn 句cú 說thuyết 此thử 法pháp 性tánh 。 能năng 論luận 文văn 句cú 名danh 為vi 法pháp 住trụ 。 故cố 此thử 法pháp 住trụ 以dĩ 法pháp 性tánh 為vi 因nhân 。 故cố 此thử 法pháp 性tánh 。 名danh 為vi 法Pháp 界Giới 。 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 。 或hoặc 以dĩ 文văn 意ý 及cập 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 說thuyết 彼bỉ 真Chân 如Như 名danh 為vi 法pháp 住trụ 。 所sở 詮thuyên 從tùng 教giáo 名danh 為vi 法pháp 住trụ 。 法pháp 住trụ 體thể 故cố 要yếu 有hữu 法pháp 性tánh 方phương 為vi 教giáo 依y 。 以dĩ 體thể 為vi 因nhân 以dĩ 義nghĩa 名danh 界giới 。 五ngũ 生sanh 若nhược 無vô 者giả 。 謂vị 種chủng 子tử 生sanh 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 是thị 。 無vô 處xứ 無vô 住trụ 生sanh 可khả 是thị 有hữu 者giả 。 謂vị 現hiện 行hành 生sanh 。 六lục 問vấn 意ý 。 上thượng 來lai 分phân 別biệt 十thập 二nhị 支chi 中trung 。 餘dư 十thập 有hữu 支chi 非phi 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 何hà 故cố 偏thiên 立lập 名danh 色sắc 與dữ 識thức 互hỗ 為vi 緣duyên 耶da 。 答đáp 識thức 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 用dụng 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 故cố 者giả 。 識thức 於ư 生sanh 位vị 假giả 名danh 色sắc 起khởi 故cố 用dụng 為vi 緣duyên 。 復phục 於ư 後hậu 法pháp 中trung 用dụng 識thức 為vi 緣duyên 故cố 者giả 。 當đương 名danh 色sắc 生sanh 必tất 依y 識thức 起khởi 。 此thử 說thuyết 當đương 現hiện 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 影ảnh 顯hiển 現hiện 在tại 名danh 色sắc 依y 識thức 起khởi 。 當đương 來lai 識thức 起khởi 亦diệc 依y 名danh 色sắc 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 下hạ 。 故cố 自tự 徵trưng 釋thích 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。 七thất 觀quán 黑hắc 品phẩm 唯duy 至chí 識thức 支chi 等đẳng 者giả 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 名danh 黑hắc 品phẩm 。 滅diệt 道đạo 兩lưỡng 諦đế 名danh 為vi 白bạch 品phẩm 。 還hoàn 滅diệt 品phẩm 教giáo 。 其kỳ 識thức 與dữ 名danh 色sắc 。 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 觀quán 心tâm 至chí 識thức 卻khước 還hoàn 至chí 老lão 死tử 故cố 名danh 轉chuyển 還hoàn 。 其kỳ 還hoàn 如như 九cửu 十thập 三tam 及cập 前tiền 卷quyển 釋thích 。 還hoàn 滅diệt 品phẩm 中trung 名danh 色sắc 非phi 是thị 識thức 還hoàn 滅diệt 因nhân 。 不bất 由do 名danh 色sắc 滅diệt 識thức 支chi 亦diệc 滅diệt 。 但đãn 由do 識thức 滅diệt 名danh 色sắc 必tất 滅diệt 。 故cố 至chí 識thức 不bất 還hoàn 更cánh 進tiến 觀quán 行hành 乃nãi 至chí 無vô 明minh 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 行hành 乃nãi 隨tùy 滅diệt 。 故cố 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 七thất 十thập 七thất 智trí 其kỳ 觀quán 成thành 立lập 。 無vô 明minh 已dĩ 前tiền 無vô 支chi 因nhân 故cố 。 故cố 亦diệc 不bất 說thuyết 四tứ 十thập 八bát 智trí 等đẳng 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 增tăng 惡ác 起khởi 作tác 分phần/phân 但đãn 觀quán 至chí 識thức 。 愛ái 樂nhạo 寂tịch 滅diệt 分phần/phân 故cố 具cụ 觀quán 十thập 二nhị 支chi 。 八bát 生sanh 者giả 非phi 有hữu 故cố 者giả 。 謂vị 非phi 自tự 作tác 他tha 作tác 。 若nhược 有hữu 自tự 我ngã 作tác 大đại 梵Phạm 等đẳng 他tha 作tác 。 便tiện 有hữu 生sanh 者giả 故cố 。 緣duyên 無vô 作tác 用dụng 故cố 者giả 。 謂vị 非phi 俱câu 作tác 。 緣duyên 力lực 所sở 生sanh 故cố 者giả 。 謂vị 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 對đối 法pháp 云vân 。 諸chư 法pháp 不bất 自tự 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 共cộng 生sanh 。 非phi 不bất 從tùng 二nhị 生sanh 。 雖tuy 無vô 作tác 用dụng 緣duyên 而nhi 有hữu 功công 能năng 緣duyên 可khả 得đắc 故cố 。 非phi 自tự 生sanh 破phá 我ngã 作tác 。 非phi 他tha 生sanh 破phá 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 等đẳng 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 生sanh 。 非phi 共cộng 生sanh 破phá 薩tát 婆bà 多đa 等đẳng 作tác 用dụng 義nghĩa 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 者giả 。 破phá 無vô 因nhân 論luận 。 彼bỉ 云vân 。 若nhược 緣duyên 起khởi 理lý 非phi 自tự 非phi 他tha 。 遣khiển 雙song 句cú 者giả 。 猶do 為vi 甚thậm 深thâm 。 況huống 忘vong 四tứ 句cú 。 是thị 故cố 緣duyên 起khởi 。 最tối 極cực 甚thậm 深thâm 。 中trung 論luận 云vân 。 諸chư 法pháp 不bất 自tự 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 不bất 無vô 因nhân 。 彼bỉ 解giải 云vân 。 自tự 性tánh 空không 故cố 不bất 自tự 生sanh 。 緣duyên 性tánh 空không 故cố 非phi 他tha 生sanh 。 自tự 他tha 空không 故cố 不bất 共cộng 生sanh 。 法pháp 若nhược 有hữu 體thể 可khả 說thuyết 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 。 法pháp 性tánh 既ký 空không 。 何hà 得đắc 說thuyết 有hữu 有hữu 因nhân 無vô 因nhân 。 前tiền 三tam 句cú 破phá 有hữu 因nhân 緣duyên 。 第đệ 四tứ 句cú 破phá 無vô 因nhân 緣duyên 。 九cửu 有hữu 是thị 守thủ 養dưỡng 苦khổ 等đẳng 者giả 。 業nghiệp 有hữu 能năng 養dưỡng 故cố 。 十thập 有hữu 支chi 如như 膏cao 者giả 。 且thả 說thuyết 業nghiệp 有hữu 。 十thập 一nhất 增tăng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 增tăng 當đương 苦khổ 故cố 。 二nhị 增tăng 後hậu 支chi 故cố 。 滅diệt 二nhị 返phản 此thử 。 言ngôn 一nhất 切thiết 有hữu 支chi 純thuần 大đại 苦khổ 聚tụ 。 為vi 後hậu 果quả 故cố 者giả 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 大đại 苦khổ 聚tụ 。 十thập 二nhị 前tiền 七thất 名danh 有hữu 因nhân 法pháp 餘dư 五ngũ 名danh 有hữu 因nhân 苦khổ 者giả 。 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 俱câu 是thị 引dẫn 因nhân 。 當đương 生sanh 老lão 死tử 名danh 為vi 有hữu 因nhân 。 七thất 支chi 是thị 彼bỉ 因nhân 法pháp 故cố 。 生sanh 老lão 死tử 名danh 有hữu 因nhân 苦khổ 。 有hữu 前tiền 因nhân 故cố 。 愛ái 取thủ 有hữu 三tam 隣lân 近cận 此thử 二nhị 。 相tương 從tùng 名danh 苦khổ 。 有hữu 前tiền 因nhân 法pháp 故cố 。 對đối 法pháp 云vân 。 謂vị 於ư 因nhân 時thời 有hữu 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 於ư 果quả 時thời 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 熟thục 變biến 名danh 果quả 。 故cố 愛ái 取thủ 有hữu 亦diệc 立lập 果quả 名danh 。 果quả 將tương 熟thục 變biến 彼bỉ 方phương 起khởi 故cố 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 十thập 三tam 三tam 支chi 漏lậu 盡tận 所sở 顯hiển 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 是thị 漏lậu 法pháp 。 故cố 斷đoạn 此thử 盡tận 位vị 名danh 漏lậu 盡tận 所sở 顯hiển 。 即tức 由do 滅diệt 此thử 三tam 緣duyên 餘dư 支chi 亦diệc 盡tận 。 故cố 言ngôn 緣duyên 盡tận 所sở 顯hiển 。 由do 煩phiền 惱não 觸xúc 滅diệt 故cố 一nhất 切thiết 受thọ 滅diệt 。 故cố 唯duy 一nhất 受thọ 支chi 名danh 受thọ 盡tận 所sở 顯hiển 。 十thập 四tứ 七thất 十thập 七thất 智trí 中trung 。 景cảnh 師sư 解giải 云vân 。 為vi 顯hiển 有hữu 因nhân 雜tạp 染nhiễm 智trí 故cố 者giả 。 謂vị 說thuyết 緣duyên 生sanh 有hữu 老lão 死tử 句cú 。 又hựu 復phục 為vi 顯hiển 於ư 自tự 相tương 續tục 自tự 己kỷ 所sở 作tác 雜tạp 染nhiễm 智trí 者giả 。 為vi 顯hiển 自tự 身thân 自tự 己kỷ 所sở 作tác 生sanh 為vi 緣duyên 有hữu 老lão 死tử 。 即tức 是thị 非phi 不bất 緣duyên 生sanh 。 有hữu 老lão 死tử 句cú 。 又hựu 復phục 為vi 顯hiển 前tiền 際tế 諸chư 支chi 無vô 始thỉ 時thời 故cố 者giả 。 此thử 中trung 總tổng 說thuyết 緣duyên 過quá 去khứ 生sanh 有hữu 老lão 死tử 。 非phi 不bất 緣duyên 過quá 去khứ 生sanh 有hữu 老lão 死tử 二nhị 句cú 。 又hựu 為vi 顯hiển 後hậu 際tế 諸chư 支chi 等đẳng 者giả 。 總tổng 說thuyết 未vị 來lai 二nhị 句cú 。 又hựu 復phục 為vi 顯hiển 支chi 所sở 不bất 攝nhiếp 等đẳng 。 為vi 顯hiển 遍biến 知tri 三tam 世thế 上thượng 中trung 下hạ 果quả 住trụ 在tại 因nhân 中trung 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 基cơ 師sư 解giải 。 答đáp 文văn 有hữu 三tam 。 一nhất 總tổng 答đáp 立lập 智trí 所sở 由do 。 二nhị 別biệt 顯hiển 諸chư 智trí 所sở 由do 。 後hậu 結kết 成thành 數số 。 為vi 顯hiển 有hữu 因nhân 雜tạp 染nhiễm 智trí 者giả 。 此thử 為vi 總tổng 答đáp 。 謂vị 觀quán 諸chư 支chi 有hữu 其kỳ 因nhân 法pháp 。 謂vị 如như 老lão 死tử 。 以dĩ 生sanh 為vi 因nhân 。 乃nãi 至chí 行hành 支chi 以dĩ 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 更cánh 無vô 其kỳ 因nhân 。 故cố 成thành 七thất 十thập 七thất 緣duyên 。 此thử 雜tạp 染nhiễm 之chi 所sở 起khởi 智trí 名danh 雜tạp 染nhiễm 智trí 。 或hoặc 能năng 緣duyên 智trí 即tức 是thị 雜tạp 染nhiễm 。 又hựu 復phục 為vi 顯hiển 等đẳng 者giả 。 有hữu 四tứ 又hựu 字tự 。 初sơ 又hựu 字tự 顯hiển 緣duyên 現hiện 在tại 有hữu 二nhị 智trí 。 謂vị 緣duyên 現hiện 在tại 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 非phi 不bất 緣duyên 現hiện 在tại 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 現hiện 在tại 自tự 身thân 自tự 己kỷ 作tác 故cố 。 第đệ 二nhị 又hựu 字tự 顯hiển 緣duyên 過quá 去khứ 老lão 死tử 有hữu 二nhị 智trí 。 謂vị 緣duyên 過quá 去khứ 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 非phi 不bất 緣duyên 過quá 去khứ 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 觀quán 於ư 前tiền 際tế 無vô 始thỉ 來lai 老lão 死tử 皆giai 以dĩ 生sanh 為vi 緣duyên 。 第đệ 三tam 又hựu 字tự 顯hiển 緣duyên 未vị 來lai 老lão 死tử 有hữu 二nhị 智trí 。 謂vị 緣duyên 未vị 來lai 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 非phi 不bất 緣duyên 未vị 來lai 生sanh 。 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 未vị 來lai 雖tuy 未vị 起khởi 容dung 有hữu 雜tạp 染nhiễm 還hoàn 滅diệt 義nghĩa 故cố 。 觀quán 雜tạp 染nhiễm 故cố 成thành 二nhị 智trí 。 此thử 三tam 際tế 中trung 初sơ 智trí 觀quán 果quả 有hữu 因nhân 顯hiển 其kỳ 所sở 由do 。 此thử 第đệ 二nhị 智trí 觀quán 果quả 有hữu 因nhân 。 非phi 不bất 決quyết 定định 。 破phá 外ngoại 妄vọng 計kế 。 非phi 不bất 平bình 等đẳng 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 第đệ 四tứ 又hựu 字tự 顯hiển 觀quán 支chi 所sở 不bất 攝nhiếp 法pháp 。 諸chư 有hữu 漏lậu 慧tuệ 遍biến 知tri 義nghĩa 故cố 。 即tức 法pháp 住trụ 智trí 遍biến 知tri 三tam 世thế 緣duyên 起khởi 教giáo 法pháp 名danh 支chi 不bất 攝nhiếp 。 以dĩ 為vi 第đệ 七thất 智trí 。 前tiền 六lục 真chân 實thật 智trí 合hợp 法pháp 住trụ 一nhất 真chân 實thật 六lục 故cố 成thành 七thất 智trí 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 聖thánh 者giả 身thân 中trung 亦diệc 有hữu 法pháp 住trụ 智trí 。 異dị 生sanh 身thân 中trung 亦diệc 有hữu 真chân 實thật 智trí 。 皆giai 起khởi 七thất 智trí 觀quán 。 餘dư 前tiền 十thập 支chi 亦diệc 然nhiên 。 故cố 成thành 七thất 十thập 七thất 。 此thử 師sư 分phần/phân 文văn 配phối 釋thích 與dữ 備bị 師sư 大đại 同đồng 也dã 。 泰thái 師sư 復phục 釋thích 。 第đệ 七thất 遍biến 知tri 緣duyên 起khởi 有hữu 支chi 所sở 不bất 攝nhiếp 法pháp 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 智trí 執chấp 法pháp 有hữu 體thể 故cố 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 問vấn 已dĩ 說thuyết 生sanh 緣duyên 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 非phi 不bất 生sanh 緣duyên 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 耶da 。 答đáp 論luận 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 立lập 自tự 宗tông 。 二nhị 遮già 他tha 宗tông 。 若nhược 但đãn 說thuyết 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 等đẳng 者giả 。 或hoặc 有hữu 生sanh 疑nghi 為vi 與dữ 言ngôn 論luận 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 理lý 未vị 必tất 爾nhĩ 。 為vi 決quyết 彼bỉ 疑nghi 顯hiển 此thử 理lý 定định 。 是thị 故cố 復phục 說thuyết 。 非phi 不bất 緣duyên 生sanh 。 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 。 十thập 五ngũ 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 。 於ư 十thập 一nhất 支chi 各các 立lập 四Tứ 智Trí 。 除trừ 無vô 明minh 支chi 。 不bất 從tùng 支chi 起khởi 故cố 。 問vấn 七thất 十thập 七thất 智trí 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 有hữu 何hà 別biệt 。 答đáp 約ước 通thông 相tương/tướng 三tam 乘thừa 同đồng 起khởi 。 若nhược 約ước 別biệt 相tướng 并tinh 是thị 聲Thanh 聞Văn 觀quán 。 聲Thanh 聞Văn 觀quán 中trung 鈍độn 根căn 之chi 人nhân 。 起khởi 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 觀quán 果quả 由do 因nhân 。 觀quán 易dị 成thành 故cố 。 利lợi 根căn 之chi 人nhân 起khởi 七thất 十thập 七thất 智trí 觀quán 因nhân 生sanh 果quả 。 觀quán 難nạn/nan 成thành 故cố 。 又hựu 七thất 十thập 七thất 智trí 七thất 處xứ 善thiện 中trung 第đệ 二nhị 集tập 善thiện 及cập 三tam 義nghĩa 觀quán 攝nhiếp 。 四tứ 十thập 四Tứ 智Trí 通thông 四tứ 處xứ 善thiện 。 無vô 法pháp 住trụ 故cố 非phi 三tam 義nghĩa 觀quán 。 此thử 二nhị 智trí 門môn 雖tuy 通thông 後hậu 智trí 。 而nhi 正chánh 當đương 是thị 加gia 行hành 觀quán 法pháp 。 為vi 初sơ 生sanh 道đạo 之chi 方phương 便tiện 故cố 。 十thập 六lục 明minh 識thức 起khởi 通thông 局cục 。 若nhược 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 除trừ 其kỳ 下hạ 地địa 一nhất 切thiết 現hiện 前tiền 。 如như 在tại 欲dục 界giới 者giả 。 (# 基cơ 云vân )# 此thử 隨tùy 順thuận 理lý 門môn 。 在tại 上thượng 二nhị 界giới 不bất 起khởi 下hạ 地địa 一nhất 切thiết 諸chư 識thức 。 如như 在tại 欲dục 界giới 相tương 似tự 起khởi 上thượng 意ý 識thức 一nhất 切thiết 無vô 遮già 。 長trường/trưởng 讀đọc 文văn 勢thế 義nghĩa 道đạo 亦diệc 達đạt 。 真chân 實thật 理lý 門môn 。 上thượng 二nhị 界giới 中trung 除trừ 在tại 下hạ 地địa 獨độc 有hữu 之chi 識thức 。 餘dư 三tam 界giới 意ý 識thức 。 皆giai 得đắc 現hiện 前tiền 。 潤nhuận 生sanh 起khởi 故cố 。 既ký 許hứa 二nhị 定định 以dĩ 上thượng 起khởi 初sơ 禪thiền 三tam 識thức 身thân 。 亦diệc 應ưng 許hứa 菩Bồ 薩Tát 在tại 色sắc 界giới 中trung 起khởi 欲dục 界giới 鼻tị 舌thiệt 識thức 。 自tự 下hạ 大đại 文văn 第đệ 二nhị 明minh 斷đoạn 三tam 雜tạp 染nhiễm 修tu 六lục 現hiện 觀quán 。 廣quảng 如như 決quyết 擇trạch 及cập 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 對đối 法pháp 十thập 三tam 顯hiển 揚dương 十thập 六lục 等đẳng 解giải 。

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 之chi 下hạ 終chung )#