瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 八bát (# 之chi 上thượng )(# 論luận 本bổn 第đệ 六lục 十thập 四tứ 至chí 六lục 十thập 六lục )#

釋thích 遁độn 倫luân 集tập 撰soạn

論luận 本bổn 第đệ 六lục 十thập 四tứ

大đại 段đoạn 第đệ 七thất 決quyết 擇trạch 聞văn 慧tuệ 地địa 。 文văn 有hữu 一nhất 卷quyển 。 於ư 中trung 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 辨biện 後hậu 結kết 釋thích 不bất 現hiện 。 就tựu 正chánh 辨biện 中trung 文văn 分phần/phân 有hữu 五ngũ 。 一nhất 解giải 歸quy 依y 。 二nhị 解giải 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 別biệt 。 三tam 解giải 三tam 求cầu 。 四tứ 解giải 內nội 明minh 。 五ngũ 雜tạp 決quyết 擇trạch 聞văn 慧tuệ 地địa 義nghĩa 有hữu 十thập 四tứ 句cú 。 初sơ 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 五ngũ 處xứ 觀quán 察sát 所sở 歸quy 唯duy 觀quán 佛Phật 寶bảo 。 二nhị 問vấn 答đáp 辨biện 。 三tam 以dĩ 六lục 相tương/tướng 差sai 別biệt 三Tam 寶Bảo 。 初sơ 中trung 意ý 謂vị 九cửu 十thập 六lục 種chủng 道đạo 。 各các 有hữu 所sở 歸quy 。 故cố 觀quán 所sở 歸quy 。 若nhược 具cụ 五ngũ 義nghĩa 乃nãi 可khả 歸quy 依y 。 佛Phật 有hữu 五ngũ 義nghĩa 故cố 應ưng 歸quy 依y 。 佛Phật 既ký 如như 是thị 。 佛Phật 法Pháp 及cập 資tư 亦diệc 應ưng 歸quy 依y 。 無vô 上thượng 法Pháp 者giả 。 即tức 是thị 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 就tựu 問vấn 答đáp 中trung 先tiên 作tác 五ngũ 問vấn 。 一nhất 問vấn 所sở 歸quy 頭đầu 數số 。 二nhị 問vấn 所sở 歸quy 何hà 緣duyên 唯duy 三tam 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 三tam 問vấn 齊tề 何hà 誓thệ 願nguyện 說thuyết 能năng 歸quy 依y 。 四tứ 問vấn 能năng 歸quy 行hành 。 五ngũ 問vấn 歸quy 依y 。 得đắc 何hà 功công 德đức 。 答đáp 初sơ 問vấn 可khả 知tri 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 中trung 性tánh 調điều 善thiện 者giả 。 煩phiền 惱não 已dĩ 盡tận 習tập 氣khí 亦diệc 除trừ 。 如như 巧xảo 練luyện 金kim 極cực 調điều 善thiện 故cố 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 所sở 調điều 能năng 調điều 。 善thiện 方phương 便tiện 者giả 。 善thiện 識thức 機cơ 根căn 故cố 於ư 所sở 調điều 。 有hữu 善thiện 方phương 便tiện 。 應ứng 病bệnh 與dữ 藥dược 故cố 。 於ư 能năng 調điều 有hữu 善thiện 方phương 便tiện 。 三tam 具cụ 大đại 悲bi 長trường 時thời 為vi 物vật 而nhi 無vô 疲bì 惓# 。 四tứ 財tài 供cúng 養dường 未vị 將tương 為vi 善thiện 。 起khởi 行hành 供cúng 養dường 方phương 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 。 能năng 歸quy 依y 體thể 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 婆bà 沙sa 亦diệc 說thuyết 能năng 歸quy 依y 體thể 有hữu 說thuyết 語ngữ 業nghiệp 。 有hữu 說thuyết 起khởi 語ngữ 業nghiệp 心tâm 。 評bình 曰viết 。 歸quy 依y 是thị 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 以dĩ 歸quy 依y 是thị 受thọ 律luật 儀nghi 門môn 故cố 。 言ngôn 四tứ 緣duyên 者giả 。 一nhất 知tri 歸quy 依y 。 生sanh 大đại 功công 德đức 。 二nhị 知tri 所sở 歸quy 邪tà 正chánh 差sai 別biệt 。 三tam 自tự 誓thệ 願nguyện 今kim 時thời 未vị 來lai 時thời 。 捨xả 邪tà 歸quy 正chánh 。 四tứ 離ly 佛Phật 外ngoại 更cánh 不bất 說thuyết 有hữu 餘dư 大đại 師sư 故cố 。 答đáp 第đệ 四tứ 問vấn 有hữu 二nhị 種chủng 四tứ 行hành 如như 文văn 。 答đáp 第đệ 五ngũ 問vấn 歸quy 依y 功công 德đức 。 一nhất 由do 歸quy 依y 能năng 受thọ 律luật 儀nghi 。 二nhị 由do 持trì 律luật 儀nghi 故cố 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 故cố 第đệ 二nhị 。 獲hoạch 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 由do 歡hoan 喜hỷ 故cố 展triển 轉chuyển 得đắc 定định 。 是thị 故cố 第đệ 三tam 。 獲hoạch 三tam 摩ma 地địa 。 由do 定định 發phát 慧tuệ 斷đoạn 惑hoặc 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 第đệ 四tứ 。 獲hoạch 大đại 清thanh 淨tịnh 。 復phục 獲hoạch 四tứ 德đức 。 一nhất 大đại 護hộ 圓viên 滿mãn 以dĩ 受thọ 歸quy 依y 。 三Tam 寶Bảo 覆phú 護hộ 名danh 護hộ 圓viên 滿mãn 。 二nhị 令linh 自tự 心tâm 邪tà 信tín 輕khinh 微vi 。 三tam 入nhập 聰thông 叡duệ 眾chúng 數số 。 四tứ 令linh 淨tịnh 信tín 。 諸chư 天thiên 歡hoan 喜hỷ 。 三tam 以dĩ 六lục 相tương/tướng 辨biện 差sai 別biệt 中trung 。 應ưng 以dĩ 餘dư 相tương 隨tùy 念niệm 佛Phật 寶bảo 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 謂vị 佛Phật 是thị 醫y 王vương 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 險hiểm 路lộ 良lương 伴bạn 苦khổ 海hải 導đạo 師sư 等đẳng 。 法pháp 為vi 良lương 藥dược 。 又hựu 喻dụ 船thuyền 憑bằng 度độ 苦khổ 流lưu 登đăng 無vô 畏úy 岸ngạn 僧Tăng 如như 看khán 病bệnh 教giáo 出xuất 苦khổ 方phương 。 又hựu 喻dụ 良lương 田điền 人nhân 天thiên 應Ứng 供Cúng 。 泰thái 基cơ 等đẳng 云vân 。 謂vị 佛Phật 以dĩ 別biệt 相tướng 念niệm 。 即tức 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 等đẳng 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 相tương/tướng 念niệm 佛Phật 寶bảo 也dã 。 以dĩ 餘dư 滅diệt 盡tận 離ly 欲dục 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 相tương/tướng 念niệm 法Pháp 寶bảo 也dã 。 以dĩ 無vô 諍tranh 等đẳng 功công 德đức 相tương/tướng 念niệm 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 餘dư 者giả 即tức 三Tam 寶Bảo 互hỗ 相tương 望vọng 為vi 餘dư 。 謂vị 法pháp 僧Tăng 外ngoại 餘dư 相tương/tướng 為vi 佛Phật 寶bảo 也dã 。 如như 是thị 差sai 別biệt 義nghĩa 念niệm 佛Phật 等đẳng 名danh 。 餘dư 謂vị 是thị 世Thế 尊Tôn 等đẳng 者giả 。 此thử 出xuất 佛Phật 寶bảo 等đẳng 餘dư 相tương/tướng 也dã 。 第đệ 二nhị 解giải 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 別biệt 中trung 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 所sở 有hữu 戒giới 法pháp 隨tùy 受thọ 何hà 戒giới 。 隨tùy 何hà 支chi 分phần/phân 。 隨tùy 其kỳ 差sai 別biệt 。 開khai 許hứa 害hại 等đẳng 。 故cố 是thị 下hạ 劣liệt 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 解giải 三tam 求cầu 中trung 。 欲dục 求cầu 者giả 五ngũ 欲dục 境cảnh 也dã 。 有hữu 五ngũ 。 一nhất 攝nhiếp 受thọ 求cầu 乃nãi 至chí 五ngũ 名danh 聲thanh 求cầu 者giả 。 如như 妻thê 子tử 為vi 攝nhiếp 受thọ 故cố 求cầu 。 如như 財tài 米mễ 為vi 受thọ 用dụng 故cố 求cầu 。 如như 樂nhạc 具cụ 為vi 戲hí 樂lạc 故cố 求cầu 。 此thử 三tam 可khả 解giải 。 四tứ 乏phạp 解giải 了liễu 求cầu 者giả 。 乏phạp 解giải 了liễu 故cố 求cầu 知tri 解giải 也dã 。 名danh 聲thanh 求cầu 者giả 求cầu 名danh 聞văn 也dã 。 有hữu 來lai 亦diệc 五ngũ 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 一nhất 法pháp 爾nhĩ 求cầu 。 即tức 任nhậm 運vận 求cầu 上thượng 有hữu 身thân 。 亦diệc 可khả 劫kiếp 末Mạt 法Pháp 爾nhĩ 離ly 欲dục 求cầu 上thượng 有hữu 身thân 。 二nhị 祈kỳ 願nguyện 求cầu 。 作tác 意ý 願nguyện 求cầu 。 亦diệc 可khả 除trừ 劫kiếp 末mạt 時thời 祈kỳ 願nguyện 離ly 欲dục 生sanh 上thượng 。 三tam 愚ngu 癡si 求cầu 。 不bất 了liễu 上thượng 地địa 。 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 求cầu 上thượng 有hữu 身thân 。 四tứ 厭yếm 患hoạn 求cầu 。 厭yếm 下hạ 求cầu 上thượng 。 五ngũ 思tư 擇trạch 求cầu 。 思tư 擇trạch 上thượng 地địa 離ly 下hạ 穢uế 染nhiễm 。 故cố 求cầu 上thượng 地địa 。 基cơ 云vân 。 有hữu 求cầu 者giả 即tức 求cầu 三tam 有hữu 身thân 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 也dã 。 法pháp 爾nhĩ 求cầu 者giả 謂vị 劫kiếp 末mạt 眾chúng 生sanh 法pháp 爾nhĩ 求cầu 生sanh 上thượng 界giới 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 即tức 法pháp 爾nhĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 求cầu 後hậu 有hữu 身thân 。 二nhị 祈kỳ 願nguyện 求cầu 謂vị 祈kỳ 願nguyện 生sanh 彼bỉ 等đẳng 。 三tam 愚ngu 癡si 求cầu 者giả 。 謂vị 外ngoại 道đạo 等đẳng 計kế 上thượng 界giới 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 求cầu 也dã 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 愚ngu 癡si 故cố 求cầu 生sanh 上thượng 界giới 也dã 。 四tứ 厭yếm 患hoạn 求cầu 厭yếm 患hoạn 下hạ 界giới 故cố 也dã 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 厭yếm 患hoạn 此thử 身thân 求cầu 後hậu 身thân 也dã 。 思tư 擇trạch 求cầu 者giả 。 謂vị 有hữu 智trí 慧tuệ 求cầu 生sanh 於ư 上thượng 界giới 也dã 。 不bất 計kế 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 思tư 擇trạch 可khả 生sanh 處xứ 而nhi 求cầu 生sanh 也dã 。 梵Phạm 行hạnh 求cầu 五ngũ 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 一nhất 唯duy 求cầu 求cầu 。 即tức 唯duy 起khởi 求cầu 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 不bất 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 二nhị 趣thú 得đắc 求cầu 者giả 。 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。 麁thô 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 三tam 現hiện 得đắc 求cầu 。 求cầu 現hiện 涅Niết 槃Bàn 而nhi 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 四tứ 後hậu 得đắc 求cầu 。 求cầu 當đương 涅Niết 槃Bàn 修tu 於ư 梵Phạm 行hạnh 。 五ngũ 思tư 擇trạch 求cầu 。 種chủng 種chủng 思tư 擇trạch 而nhi 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 此thử 通thông 邪tà 正chánh 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 差sai 別biệt 義nghĩa 從tùng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 謂vị 假giả 名danh 求cầu 者giả 外ngoại 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 者giả 佛Phật 法Pháp 弟đệ 子tử 。 無vô 方phương 便tiện 求cầu 者giả 擇trạch 假giả 名danh 求cầu 。 有hữu 方phương 便tiện 求cầu 者giả 釋thích 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 。 基cơ 云vân 。 唯duy 求cầu 求cầu 者giả 。 謂vị 欲dục 修tu 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 謂vị 總tổng 相tương 求cầu 梵Phạm 行hạnh 也dã 。 又hựu 唯duy 有hữu 求cầu 心tâm 未vị 能năng 發phát 趣thú 。 以dĩ 梵Phạm 行hạnh 難nạn/nan 求cầu 故cố 。 未vị 能năng 修tu 行hành 。 趣thú 得đắc 求cầu 者giả 謂vị 起khởi 修tu 行hành 由do 名danh 趣thú 得đắc 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 別biệt 求cầu 一nhất 事sự 名danh 趣thú 得đắc 求cầu 為vi 趣thú 得đắc 故cố 求cầu 也dã 。 現hiện 得đắc 求cầu 者giả 修tu 梵Phạm 行hạnh 求cầu 現hiện 得đắc 果quả 也dã 。 後hậu 得đắc 求cầu 求cầu 後hậu 得đắc 果quả 也dã 。 思tư 擇trạch 求cầu 。 謂vị 有hữu 智trí 者giả 求cầu 得đắc 涅Niết 槃Bàn 而nhi 修tu 行hành 等đẳng 。 求cầu 梵Phạm 行hạnh 為vi 以dĩ 道đạo 因nhân 故cố 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 中trung 假giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 假giả 名danh 求cầu 為vi 一nhất 即tức 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 為vi 一nhất 。 又hựu 假giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 求cầu 為vi 一nhất 者giả 。 謂vị 邪tà 梵Phạm 行hạnh 假giả 若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 求cầu 也dã 。 正chánh 非phi 梵Phạm 行hạnh 故cố 。 觀quán 察sát 求cầu 謂vị 真chân 梵Phạm 行hạnh 觀quán 察sát 可khả 捨xả 可khả 欣hân 法pháp 故cố 求cầu 。 無vô 方phương 便tiện 求cầu 謂vị 邪tà 求cầu 解giải 脫thoát 。 有hữu 方phương 便tiện 求cầu 謂vị 求cầu 。 真chân 解giải 脫thoát 也dã 。 第đệ 四tứ 解giải 內nội 明minh 中trung 文văn 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 前tiền 說thuyết 略lược 標tiêu 內nội 明minh 為vi 勝thắng 。 後hậu 廣quảng 辨biện 釋thích 經kinh 由do 六lục 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 前tiền 中trung 謂vị 。 由do 四tứ 義nghĩa 故cố 於ư 諸chư 明minh 處xứ 內nội 明minh 為vi 勝thắng 。 一nhất 攝nhiếp 四Tứ 諦Đế 故cố 。 二nhị 即tức 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 伏phục 故cố 。 三tam 即tức 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 煖noãn 等đẳng 易dị 曉hiểu 故cố 。 四tứ 既ký 入nhập 諦đế 理lý 八bát 正chánh 不bất 壞hoại 故cố 。 或hoặc 四tứ 不bất 壞hoại 信tín 清thanh 淨tịnh 故cố 。 第đệ 二nhị 廣quảng 辨biện 理lý 門môn 中trung 文văn 分phần/phân 有hữu 二nhị 。 初sơ 略lược 標tiêu 後hậu 廣quảng 釋thích 。 前tiền 中trung 初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 開khai 列liệt 後hậu 辨biện 名danh 義nghĩa 。 開khai 列liệt 中trung 初sơ 列liệt 理lý 門môn 有hữu 六lục 。 後hậu 辨biện 前tiền 三tam 由do 後hậu 三tam 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 就tựu 廣quảng 釋thích 中trung 文văn 分phần/phân 有hữu 三tam 。 初sơ 次thứ 第đệ 別biệt 釋thích 六lục 種chủng 理lý 門môn 。 次thứ 釋thích 前tiền 三tam 由do 後hậu 三tam 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 後hậu 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 。 初sơ 中trung 分phần/phân 六lục 。 一nhất 解giải 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 泰thái 云vân 。 言ngôn 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 者giả 。 所sở 謂vị 安an 立lập 預dự 流lưu 果quả 等đẳng 彼bỉ 所sở 依y 處xứ 者giả 。 四Tứ 果Quả 是thị 人nhân 所sở 證chứng 。 四Tứ 諦Đế 是thị 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 也dã 。 言ngôn 又hựu 復phục 安an 立lập 乃nãi 至chí 是thị 故cố 假giả 立lập 者giả 。 說thuyết 為vi 勝thắng 義nghĩa 諦đế 者giả 。 今kim 是thị 假giả 安an 立lập 。 由do 此thử 諦đế 義nghĩa 不bất 可khả 安an 立lập 。 勝thắng 與dữ 不bất 勝thắng 也dã 。 但đãn 為vì 隨tùy 順thuận 。 眾chúng 生sanh 發phát 生sanh 此thử 勝thắng 義nghĩa 證chứng 智trí 。 是thị 故cố 假giả 立lập 勝thắng 義nghĩa 諦đế 名danh 也dã 。 基cơ 云vân 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 或hoặc 三tam 重trọng/trùng 俗tục 諦đế 。 或hoặc 四tứ 重trọng/trùng 俗tục 諦đế 。 或hoặc 四tứ 重trọng/trùng 俗tục 諦đế 者giả 。 此thử 是thị 二nhị 諦đế 門môn 。 謂vị 俗tục 諦đế 有hữu 四tứ 勝thắng 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 世thế 俗tục 中trung 一nhất 是thị 假giả 名danh 無vô 實thật 諦đế 。 二nhị 隨tùy 事sự 差sai 別biệt 諦đế 。 三tam 證chứng 得đắc 安an 立lập 諦đế 。 四tứ 假giả 名danh 無vô 作tác 諦đế 。 謂vị 假giả 安an 立lập 名danh 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 而nhi 無vô 法pháp 體thể 。 法pháp 體thể 準chuẩn 可khả 說thuyết 故cố 。 此thử 文văn 但đãn 有hữu 俗tục 諦đế 四tứ 重trọng/trùng 無vô 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 前tiền 立lập 三tam 重trọng/trùng 者giả 有hữu 法pháp 擬nghĩ 宜nghi 故cố 。 後hậu 立lập 四tứ 者giả 假giả 名danh 安an 立lập 故cố 。 西tây 方phương 有hữu 立lập 四tứ 重trọng/trùng 勝thắng 義nghĩa 。 亦diệc 爾nhĩ 相tương 對đối 。 一nhất 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 即tức 體thể 是thị 前tiền 道Đạo 理lý 世thế 俗tục 。 是thị 勝thắng 世thế 俗tục 世thế 俗tục 諦đế 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 立lập 法pháp 差sai 別biệt 因nhân 果quả 依y 他tha 性tánh 等đẳng 。 故cố 名danh 世thế 俗tục 。 二nhị 道Đạo 理lý 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 即tức 體thể 是thị 前tiền 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 。 有hữu 得đắc 果quả 斷đoạn 惑hoặc 義nghĩa 故cố 名danh 道Đạo 理lý 。 過quá 前tiền 道Đạo 理lý 世thế 俗tục 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 十Thập 地Địa 行hành 位vị 等đẳng 是thị 三tam 證chứng 得đắc 勝thắng 義nghĩa 。 即tức 體thể 是thị 前tiền 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 安an 立lập 為vi 名danh 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 可khả 有hữu 證chứng 得đắc 義nghĩa 名danh 證chứng 得đắc 。 過quá 前tiền 證chứng 得đắc 世thế 俗tục 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 四tứ 是thị 勝thắng 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 即tức 是thị 非phi 安an 立lập 諦đế 真Chân 如Như 體thể 。 是thị 不bất 可khả 安an 立lập 。 法pháp 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 過quá 前tiền 勝thắng 義nghĩa 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 解giải 證chứng 得đắc 理lý 門môn 。 泰thái 云vân 。 言ngôn 證chứng 智trí 得đắc 者giả 。 謂vị 九cửu 智trí 者giả 他tha 心tâm 智trí 是thị 遊du 觀quan 。 別biệt 修tu 功công 德đức 故cố 非phi 證chứng 智trí 。 言ngôn 獨Độc 覺Giác 乘thừa 證chứng 得đắc 有hữu 二nhị 者giả 。 一nhất 先tiên 已dĩ 得đắc 聲Thanh 聞Văn 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。 得đắc 果quả 時thời 無vô 師sư 獨độc 悟ngộ 。 二nhị 先tiên 已dĩ 得đắc 見kiến 道đạo 名danh 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 。 先tiên 時thời 因nhân 佛Phật 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 成thành 預dự 流lưu 。 後hậu 得đắc 第đệ 四Tứ 果Quả 。 時thời 無vô 師sư 獨Độc 覺Giác 。 此thử 前tiền 二nhị 人nhân 先tiên 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 後hậu 無vô 師sư 獨độc 悟ngộ 名danh 為vi 獨độc 勝thắng 。 是thị 眾chúng 出xuất 辟Bích 支Chi 。 最tối 後hậu 喻dụ 如như 麟lân 角giác 獨độc 出xuất 也dã 。 基cơ 云vân 。 獨Độc 覺Giác 三tam 人nhân 中trung 前tiền 二nhị 人nhân 成thành 眾chúng 出xuất 。 以dĩ 先tiên 得đắc 聲Thanh 聞Văn 煖noãn 等đẳng 。 入nhập 果quả 時thời 促xúc 不bất 能năng 多đa 時thời 修tu 行hành 故cố 成thành 眾chúng 出xuất 。 若nhược 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 未vị 定định 生sanh 少thiểu 時thời 即tức 入nhập 見kiến 道đạo 。 在tại 決quyết 擇trạch 分phần/phân 位vị 迴hồi 心tâm 成thành 獨Độc 覺Giác 。 及cập 未vị 得đắc 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 人nhân 迴hồi 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 更cánh 長trường 時thời 修tu 習tập 。 練luyện 根căn 利lợi 故cố 。 此thử 中trung 並tịnh 名danh 未vị 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 。 此thử 中trung 言ngôn 證chứng 得đắc 者giả 即tức 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 名danh 證chứng 得đắc 。 已dĩ 能năng 證chứng 得đắc 。 真chân 無vô 漏lậu 故cố 。 見kiến 道đạo 等đẳng 即tức 證chứng 得đắc 證chứng 得đắc 。 如như 未vị 得đắc 果quả 人nhân 名danh 未vị 證chứng 得đắc 復phục 言ngôn 未vị 得đắc 果quả 也dã 。 第đệ 三tam 一nhất 向hướng 在tại 解giải 脫thoát 分phần/phân 位vị 。 故cố 與dữ 前tiền 二nhị 別biệt 也dã 。 三tam 解giải 教giáo 導đạo 理lý 門môn 中trung 。 初sơ 略lược 辨biện 三tam 處xứ 。 後hậu 廣quảng 辨biện 十thập 二nhị 。 前tiền 中trung 言ngôn 摩ma 呾đát 理lý 迦ca 。 者giả 此thử 翻phiên 為vi 本bổn 母mẫu 。 此thử 教giáo 中trung 出xuất 生sanh 諸chư 義nghĩa 。 是thị 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 。 相tương/tướng 名danh 本bổn 母mẫu 也dã 。 十thập 七thất 地địa 者giả 是thị 本bổn 地địa 分phần/phân 。 及cập 四tứ 種chủng 攝nhiếp 者giả 即tức 後hậu 四tứ 分phần/phân 。 佛Phật 說thuyết 摩ma 呾đát 哩rị 迦ca 藏tạng 。 略lược 諸chư 十thập 七thất 地địa 及cập 四tứ 種chủng 攝nhiếp 為vi 教giáo 導đạo 門môn 。 後hậu 彌Di 勒Lặc 重trọng/trùng 為vi 無vô 著trước 廣quảng 說thuyết 也dã 。 又hựu 西tây 方phương 諸chư 師sư 更cánh 釋thích 云vân 。 彌Di 勒Lặc 即tức 佛Phật 。 故cố 彌Di 勒Lặc 為vi 無vô 著trước 。 說thuyết 十thập 七thất 地địa 及cập 四tứ 種chủng 攝nhiếp 。 即tức 是thị 佛Phật 說thuyết 摩ma 呾đát 理lý 迦ca 也dã 。 二nhị 所sở 攝nhiếp 者giả 總tổng 合hợp 前tiền 二nhị 。 有hữu 此thử 十thập 種chủng 也dã 。 即tức 藏tạng 及cập 本bổn 母mẫu 也dã 。 十thập 種chủng 者giả 一nhất 諦đế 相tướng 教giáo 即tức 說thuyết 四Tứ 諦Đế 二nhị 諦đế 相tướng 也dã 。 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 四tứ 合hợp 上thượng 五ngũ 也dã 。 四Tứ 諦Đế 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 為vi 第đệ 六lục 。 所sở 依y 能năng 依y 為vi 第đệ 七thất 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 解giải 所sở 依y 謂vị 因nhân 即tức 集tập 道Đạo 諦Đế 。 能năng 依y 謂vị 果quả 即tức 苦khổ 滅diệt 二nhị 諦đế 。 有hữu 解giải 四Tứ 諦Đế 理lý 是thị 所sở 依y 。 依y 此thử 理lý 說thuyết 教giáo 教giáo 是thị 能năng 依y 。 即tức 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 相tương 稱xứng 教giáo 也dã 。 遍biến 知tri 等đẳng 障chướng 法pháp 教giáo 第đệ 八bát 者giả 。 即tức 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 障chướng 法pháp 也dã 。 順thuận 法pháp 教giáo 為vi 第đệ 九cửu 者giả 。 即tức 是thị 說thuyết 道Đạo 滅diệt 二nhị 諦đế 之chi 教giáo 也dã 。 不bất 遍biến 知tri 等đẳng 。 遍biến 知tri 等đẳng 過quá 失thất 功công 德đức 教giáo 第đệ 十thập 者giả 。 說thuyết 前tiền 遍biến 知tri 等đẳng 障chướng 名danh 不bất 遍biến 知tri 。 即tức 是thị 過quá 失thất 。 知tri 苦khổ 等đẳng 忍nhẫn 智trí 名danh 遍biến 知tri 。 即tức 是thị 功công 德đức 。 下hạ 辨biện 十thập 二nhị 教giáo 導đạo 中trung 。 言ngôn 不bất 了liễu 義nghĩa 教giáo 者giả 。 謂vị 契Khế 經Kinh 應ưng 誦tụng 記ký 等đẳng 者giả 。 此thử 約ước 法pháp 廣quảng 言ngôn 略lược 門môn 辨biện 了liễu 不bất 了liễu 。 世thế 俗tục 諦đế 教giáo 者giả 謂vị 。 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 勝thắng 諦đế 義nghĩa 教giáo 者giả 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 及cập 真Chân 如Như 者giả 。 基cơ 云vân 。 此thử 中trung 不bất 論luận 正chánh 智trí 。 以dĩ 是thị 有hữu 為vi 故cố 可khả 為vi 世thế 俗tục 。 是thị 無vô 漏lậu 如như 境cảnh 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 不bất 論luận 之chi 。 今kim 解giải 正chánh 智trí 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 中trung 攝nhiếp 。 故cố 不bất 更cánh 說thuyết 。 亦diệc 可khả 等đẳng 字tự 通thông 攝nhiếp 正chánh 智trí 。 升thăng 攝nhiếp 波ba 者giả 樹thụ 名danh 也dã 。 即tức 舊cựu 曰viết 戒giới 林lâm 者giả 訛ngoa 也dã 。 是thị 此thử 方phương 胡hồ 相tương/tướng 樹thụ 。 佛Phật 在tại 胡hồ 相tương/tướng 樹thụ 林lâm 說thuyết 法Pháp 取thủ 一nhất 葉diệp 為ví 喻dụ 。 若nhược 阿A 難Nan 我ngã 所sở 說thuyết 法Pháp 如như 一nhất 葉diệp 。 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 如như 餘dư 樹thụ 葉diệp 。 四tứ 解giải 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 中trung 。 言ngôn 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 者giả 。 增tăng 益ích 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 損tổn 減giảm 依y 他tha 圓viên 成thành 也dã 。 五ngũ 解giải 不bất 可khả 思tư 議nghị 中trung 。 言ngôn 或hoặc 依y 見kiến 思tư 議nghị 或hoặc 不bất 依y 見kiến 思tư 議nghị 等đẳng 者giả 。 泰thái 云vân 。 或hoặc 起khởi 我ngã 見kiến 者giả 依y 我ngã 見kiến 議nghị 我ngã 。 或hoặc 即tức 起khởi 我ngã 見kiến 又hựu 不bất 依y 我ngã 見kiến 思tư 議nghị 我ngã 也dã 。 有hữu 釋thích 或hoặc 起khởi 我ngã 見kiến 者giả 依y 我ngã 見kiến 思tư 議nghị 前tiền 三tam 。 或hoặc 不bất 起khởi 我ngã 見kiến 者giả 不bất 依y 我ngã 見kiến 思tư 議nghị 前tiền 三tam 故cố 也dã 。 六lục 解giải 意ý 趣thú 理lý 門môn 中trung 。 泰thái 基cơ 等đẳng 云vân 。 意ý 趣thú 以dĩ 欲dục 及cập 勝thắng 解giải 為vi 體thể 。 由do 佛Phật 欲dục 及cập 勝thắng 解giải 故cố 。 令linh 意ý 識thức 有hữu 所sở 趣thú 向hướng 。 故cố 自tự 欲dục 及cập 勝thắng 解giải 為vi 意ý 趣thú 也dã 。 略lược 有hữu 十thập 六lục 。 一nhất 示thị 現hiện 意ý 趣thú 者giả 。 同đồng 此thử 諸chư 經kinh 中trung 示thị 也dã 。 二nhị 令linh 厭yếm 生sanh 死tử 名danh 乖quai 離ly 。 三tam 未vị 發phát 心tâm 勸khuyến 導đạo 令linh 發phát 心tâm 是thị 教giáo 也dã 。 四tứ 以dĩ 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 讚tán 勵lệ 令linh 不bất 退thoái 是thị 利lợi 也dã 五ngũ 已dĩ 得đắc 決quyết 擇trạch 分phần/phân 者giả 慶khánh 喜hỷ 即tức 是thị 喜hỷ 也dã 。 六lục 令linh 入nhập 見kiến 道đạo 。 七thất 正chánh 入nhập 見kiến 道đạo 斷đoạn 疑nghi 也dã 。 八bát 得đắc 學học 果quả 成thành 熟thục 也dã 。 九cửu 得đắc 果quả 已dĩ 令linh 修tu 諸chư 定định 也dã 。 十thập 令linh 得đắc 無Vô 學Học 果quả 也dã 。 十thập 一nhất 如như 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 別biệt 義nghĩa 意ý 令linh 眾chúng 漸tiệm 入nhập 故cố 也dã 。 十thập 二nhị 令linh 諸chư 能năng 證chứng 別biệt 義nghĩa 道Đạo 理lý 者giả 。 發phát 生sanh 功công 德đức 歡hoan 喜hỷ 意ý 趣thú 也dã 。 十thập 三tam 令linh 能năng 聽thính 別biệt 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 於ư 說thuyết 所sở 發phát 生sanh 尊tôn 重trọng 心tâm 也dã 。 十thập 四tứ 教giáo 法pháp 能năng 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 名danh 法Pháp 眼nhãn 。 恆hằng 轉chuyển 教giáo 法pháp 名danh 法Pháp 眼nhãn 恆hằng 轉chuyển 也dã 。 十thập 五ngũ 勤cần 修tu 諸chư 善thiện 也dã 。 十thập 六lục 說thuyết 無vô 相tướng 大Đại 乘Thừa 教giáo 也dã 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 前tiền 三tam 門môn 由do 後hậu 三tam 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 於ư 中trung 先tiên 辨biện 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 。 由do 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 理lý 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 。 後hậu 類loại 證chứng 得đắc 教giáo 導đạo 由do 後hậu 二nhị 種chủng 。 前tiền 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 釋thích 後hậu 結kết 。 釋thích 中trung 初sơ 約ước 安an 立lập 真chân 辨biện 離ly 二nhị 邊biên 。 後hậu 約ước 非phi 安an 立lập 辨biện 離ly 二nhị 邊biên 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 四Tứ 諦Đế 正chánh 辨biện 離ly 二nhị 邊biên 。 廣quảng 辨biện 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 門môn 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 言ngôn 為vi 治trị 四tứ 例lệ 說thuyết 四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。 修tu 身thân 念niệm 住trụ 治trị 淨tịnh 增tăng 。 受thọ 念niệm 住trụ 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 。 心tâm 念niệm 住trụ 治trị 常thường 增tăng 。 法pháp 念niệm 住trụ 治trị 我ngã 增tăng 。 四tứ 定định 智trí 者giả 三tam 藏tạng 云vân 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 相tương 應ứng 智trí 慧tuệ 。 名danh 決quyết 定định 智trí 。 以dĩ 苦khổ 行hạnh 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 倒đảo 。 無vô 常thường 行hành 治trị 常thường 倒đảo 。 空không 無vô 我ngã 治trị 我ngã 倒đảo 。 言ngôn 生sanh 故cố 者giả 離ly 蘊uẩn 別biệt 有hữu 生sanh 法pháp 或hoặc 我ngã 生sanh 。 相tương/tướng 故cố 者giả 我ngã 體thể 相tướng 相tướng 狀trạng 及cập 業nghiệp 用dụng 等đẳng 可khả 知tri 。 言ngôn 六lục 不bất 淨tịnh 如như 。 聲Thanh 聞Văn 地Địa 者giả 。 謂vị 污ô 穢uế 不bất 淨tịnh 。 苦khổ 惱não 不bất 淨tịnh 。 下hạ 劣liệt 不bất 淨tịnh 。 觀quán 待đãi 不bất 淨tịnh 。 煩phiền 惱não 不bất 淨tịnh 。 速tốc 壞hoại 不bất 淨tịnh 也dã 。 執chấp 為vi 無vô 性tánh 顯hiển 為vi 無vô 性tánh 。 顯hiển 為vi 無vô 性tánh 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 諦đế 心tâm 執chấp 為vi 無vô 口khẩu 說thuyết 為vi 無vô 也dã 。 云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 已dĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 辨biện 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 門môn 差sai 別biệt 。 中trung 先tiên 辨biện 諦đế 相tướng 後hậu 約ước 諦đế 辨biện 人nhân 。 前tiền 中trung 言ngôn 八bát 相tương/tướng 如như 前tiền 者giả 。 此thử 總tổng 舉cử 指chỉ 前tiền 斷đoạn 滅diệt 無vô 欲dục 等đẳng 是thị 。 此thử 中trung 已dĩ 下hạ 隨tùy 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 也dã 。 言ngôn 資tư 糧lương 方phương 便tiện 清thanh 淨tịnh 道đạo 總tổng 略lược 名danh 道Đạo 諦Đế 者giả 。 同đồng 對đối 法pháp 第đệ 八bát 也dã 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 等đẳng 者giả 。 以dĩ 資tư 糧lương 道đạo 同đồng 聲Thanh 聞Văn 行hành 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。

復phục 次thứ 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 諦đế 辨biện 人nhân 。 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 明minh 依y 諦đế 立lập 人nhân 差sai 別biệt 。 次thứ 明minh 人nhân 有hữu 造tạo 作tác 等đẳng 十thập 三tam 法pháp 。 後hậu 約ước 法pháp 辨biện 人nhân 句cú 義nghĩa 差sai 別biệt 。 初sơ 中trung 言ngôn 諸chư 諦đế 為vi 據cứ 為vi 依y 為vi 建kiến 立lập 處xứ 立lập 十thập 三tam 人nhân 者giả 。 泰thái 云vân 。 約ước 苦Khổ 諦Đế 為vi 據cứ 集Tập 諦Đế 為vi 依y 道Đạo 諦Đế 為vi 建kiến 立lập 。 約ước 此thử 三tam 諦đế 立lập 十thập 三tam 人nhân 。 基cơ 又hựu 云vân 。 此thử 等đẳng 通thông 語ngữ 據cứ 依y 建kiến 立lập 即tức 一nhất 物vật 也dã 。 不bất 須tu 別biệt 配phối 。 即tức 三tam 諦đế 皆giai 是thị 。 或hoặc 四Tứ 諦Đế 以dĩ 證chứng 得đắc 無vô 為vi 等đẳng 方phương 建kiến 立lập 差sai 別biệt 故cố 。 欲dục 界giới 菩Bồ 薩Tát 色sắc 界giới 菩Bồ 薩Tát 不bất 可khả 思tư 議nghị 如Như 來Lai 者giả 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 也dã 。 如Như 來Lai 身thân 一nhất 向hướng 無vô 漏lậu 。 出xuất 三tam 界giới 在tại 三tam 界giới 。 故cố 名danh 不bất 可khả 思tư 識thức 也dã 。 次thứ 明minh 造tạo 作tác 等đẳng 十thập 三tam 法pháp 有hữu 其kỳ 十thập 段đoạn 。 十thập 二nhị 種chủng 造tạo 作tác 中trung 前tiền 四tứ 可khả 解giải 。 彼bỉ 勝thắng 流lưu 造tạo 作tác 者giả 。 謂vị 彼bỉ 出xuất 家gia 者giả 。 修tu 勝thắng 進tiến 行hành 。 入nhập 聖thánh 道Đạo 作tác 防phòng 護hộ 是thị 。 或hoặc 生sanh 者giả 求cầu 勝thắng 生sanh 故cố 造tạo 作tác 。 聖thánh 人nhân 離ly 欲dục 造tạo 作tác 。 修tu 八Bát 解Giải 脫Thoát 造tạo 作tác 。 練luyện 根căn 造tạo 作tác 。 凡phàm 聖thánh 引dẫn 發phát 神thần 通thông 造tạo 作tác 。 發phát 起khởi 無vô 量lượng 。 他tha 利lợi 造tạo 作tác 。 言ngôn 十thập 一nhất 種chủng 障chướng 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 者giả 。 十thập 二nhị 障chướng 中trung 總tổng 前tiền 後hậu 十thập 一nhất 種chủng 障chướng 隨tùy 一nhất 現hiện 前tiền 為vi 第đệ 六lục 障chướng 礙ngại 障chướng 。 更cánh 無vô 別biệt 體thể 也dã 。 業nghiệp 有hữu 二nhị 謂vị 思tư 及cập 思tư 已dĩ 者giả 。 意ý 業nghiệp 名danh 思tư 。 身thân 語ngữ 名danh 思tư 已dĩ 。 言ngôn 此thử 中trung 差sai 別biệt 者giả 至chí 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 果quả 性tánh 者giả 。 泰thái 云vân 。 修tu 成thành 果quả 性tánh 是thị 根căn 。 修tu 未vị 成thành 時thời 因nhân 性tánh 是thị 界giới 。 如như 次thứ 現hiện 種chủng 信tín 解giải 與dữ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 俱câu 以dĩ 欲dục 勝thắng 解giải 為vi 性tánh 。 然nhiên 初sơ 起khởi 因nhân 時thời 名danh 信tín 解giải 。 後hậu 起khởi 果quả 時thời 名danh 欲dục 樂lạc 。 基cơ 云vân 。 根căn 界giới 二nhị 種chủng 若nhược 染nhiễm 若nhược 淨tịnh 。 隨tùy 應ứng 通thông 用dụng 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 五ngũ 受thọ 根căn 意ý 根căn 為vi 體thể 。 但đãn 現hiện 行hành 名danh 根căn 種chủng 子tử 名danh 界giới 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 或hoặc 初sơ 修tu 未vị 滿mãn 名danh 界giới 是thị 增tăng 義nghĩa 。 已dĩ 成thành 滿mãn 名danh 根căn 根căn 是thị 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 故cố 名danh 界giới 故cố 言ngôn 果quả 因nhân 也dã 而nhi 體thể 無vô 別biệt 信tín 解giải 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 如như 諸chư 論luận 。 並tịnh 以dĩ 欲dục 及cập 勝thắng 解giải 二nhị 法pháp 為vi 體thể 。 若nhược 染nhiễm 若nhược 淨tịnh 。 皆giai 同đồng 亦diệc 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 是thị 信tín 解giải 是thị 因nhân 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 果quả 。 即tức 種chủng 子tử 名danh 信tín 解giải 果quả 名danh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 此thử 即tức 諸chư 論luận 證chứng 文văn 大đại 義nghĩa 曰viết 。 即tức 初sơ 起khởi 信tín 等đẳng 時thời 名danh 信tín 解giải 。 所sở 以dĩ 是thị 因nhân 。 後hậu 時thời 起khởi 信tín 等đẳng 名danh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 以dĩ 是thị 果quả 。 非phi 約ước 種chủng 子tử 等đẳng 解giải 。 此thử 義nghĩa 如như 是thị 隨tùy 眠miên 有hữu 二nhị 可khả 害hại 非phi 可khả 害hại 者giả 。 有hữu 種chủng 姓tánh 者giả 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 名danh 為vi 可khả 害hại 。 無vô 姓tánh 人nhân 名danh 不bất 可khả 害hại 。 生sanh 略lược 有hữu 二nhị 謂vị 無vô 暇hạ 生sanh 及cập 有hữu 暇hạ 者giả 。 問vấn 無vô 暇hạ 生sanh 與dữ 八bát 難nạn 處xứ 寬khoan 狹hiệp 云vân 何hà 。 三tam 藏tạng 云vân 。 受thọ 八bát 難nạn 身thân 不bất 能năng 修tu 起khởi 入nhập 聖thánh 方phương 便tiện 。 並tịnh 名danh 無vô 暇hạ 生sanh 。 習tập 氣khí 有hữu 二nhị 謂vị 無vô 間gian thọ 生sanh 習tập 氣khí 及cập 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 者giả 。 景cảnh 補bổ 闕khuyết 云vân 。 現hiện 在tại 世thế 熏huân 三tam 性tánh 習tập 氣khí 。 名danh 無vô 間gian thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 過quá 去khứ 世thế 熏huân 三tam 性tánh 習tập 氣khí 。 名danh 無vô 間gian thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 過quá 去khứ 世thế 熏huân 三tam 性tánh 習tập 氣khí 。 藏tạng 法Pháp 師sư 云vân 。 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 名danh 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 斷đoạn 惑hoặc 種chủng 已dĩ 所sở 有hữu 氣khí 類loại 名danh 無vô 間gian 生sanh 。 有hữu 釋thích 次thứ 前tiền 身thân 所sở thọ 生sanh 習tập 氣khí 名danh 無vô 間gian 生sanh 。 第đệ 三Tam 身Thân 以dĩ 去khứ 名danh 前tiền thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 聚tụ 者giả 有hữu 三tam 種chủng 乃nãi 至chí 方phương 便tiện 不bất 定định 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 邪tà 定định 有hữu 二nhị 。 一nhất 本bổn 性tánh 邪tà 定định 。 無vô 三tam 乘thừa 性tánh 人nhân 成thành 無vô 間gian 業nghiệp 。 二nhị 方phương 便tiện 邪tà 者giả 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 人nhân 遇ngộ 得đắc 在tại 凡phàm 位vị 。 於ư 三tam 乘thừa 中trung 。 緣duyên 起khởi 五ngũ 逆nghịch 業nghiệp 。 正chánh 定định 亦diệc 二nhị 。 一nhất 本bổn 性tánh 正chánh 性tánh 定định 成thành 一Nhất 乘Thừa 種chủng 性tánh 。 二nhị 方phương 便tiện 正chánh 性tánh 定định 。 謂vị 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 去khứ 。 不bất 定định 亦diệc 二nhị 。 本bổn 性tánh 不bất 定định 者giả 此thử 人nhân 在tại 凡phàm 總tổng 成thành 三tam 乘thừa 種chủng 姓tánh 。 二nhị 方phương 便tiện 不bất 定định 者giả 。 遇ngộ 緣duyên 或hoặc 作tác 邪tà 定định 或hoặc 作tác 正chánh 定định 。 正chánh 定định 中trung 或hoặc 作tác 聲Thanh 聞Văn 。 乃nãi 至chí 作tác 佛Phật 。 基cơ 云vân 。 邪tà 定định 有hữu 二nhị 。 謂vị 本bổn 性tánh 方phương 便tiện 。 初sơ 是thị 無vô 種chủng 姓tánh 人nhân 。 次thứ 是thị 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 。 通thông 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 通thông 有hữu 性tánh 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 斷đoạn 善thiện 還hoàn 續tục 未vị 必tất 邪tà 見kiến 聚tụ 。 造tạo 五ngũ 逆nghịch 業nghiệp 者giả 決quyết 定định 邪tà 定định 故cố 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 正chánh 性tánh 定định 有hữu 二nhị 。 本bổn 性tánh 方phương 便tiện 。 初sơ 者giả 即tức 三tam 乘thừa 本bổn 有hữu 各các 別biệt 決quyết 定định 性tánh 。 次thứ 者giả 即tức 此thử 人nhân 已dĩ 入nhập 聖thánh 道Đạo 以dĩ 去khứ 是thị 。 大đại 義nghĩa 不bất 定định 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 性tánh 二nhị 方phương 便tiện 。 初sơ 是thị 本bổn 有hữu 三tam 乘thừa 種chủng 姓tánh 人nhân 。 一nhất 人nhân 身thân 中trung 有hữu 三tam 乘thừa 種chủng 性tánh 故cố 。 二nhị 方phương 便tiện 不bất 定định 者giả 解giải 已dĩ 入nhập 聖thánh 道Đạo 已dĩ 。 然nhiên 始thỉ 迴hồi 向hướng 大đại 等đẳng 入nhập 方phương 便tiện 。 故cố 方phương 不bất 定định 名danh 方phương 便tiện 不bất 定định 也dã 。 前tiền 人nhân 是thị 凡phàm 夫phu 時thời 有hữu 三tam 乘thừa 種chủng 子tử 。 或hoặc 即tức 迴hồi 心tâm 或hoặc 總tổng 定định 不bất 定định 人nhân 不bất 定định 其kỳ 位vị 。 次thứ 定định 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 不bất 定định 姓tánh 人nhân 或hoặc 具cụ 三tam 乘thừa 種chủng 子tử 。 或hoặc 唯duy 具cụ 二nhị 種chủng 子tử 等đẳng 。 有hữu 釋thích 三tam 聚tụ 各các 有hữu 法pháp 爾nhĩ 新tân 熏huân 二nhị 種chủng 子tử 。 名danh 本bổn 性tánh 方phương 便tiện 也dã 。 下hạ 辨biện 句cú 義nghĩa 差sai 別biệt 。 云vân 復phục 次thứ 乃nãi 至chí 如như 其kỳ 所sở 應ứng 者giả 。 前tiền 解giải 十thập 三tam 種chủng 法pháp 竟cánh 。 亦diệc 應ưng 依y 彼bỉ 立lập 十thập 三tam 人nhân 。 結kết 勸khuyến 應ưng 知tri 。 十thập 三tam 人nhân 之chi 於ư 十thập 三tam 法pháp 中trung 隨tùy 應ứng 有hữu 無vô 。 故cố 云vân 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 兩lưỡng 番phiên 四tứ 句cú 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 。 下hạ 次thứ 第đệ 二nhị 約ước 非phi 安an 立lập 辨biện 離ly 二nhị 邊biên 。 中trung 初sơ 標tiêu 非phi 安an 立lập 真chân 實thật 為vi 聖thánh 智trí 境cảnh 此thử 即tức 中trung 道đạo 。 次thứ 明minh 增tăng 益ích 邊biên 。 言ngôn 由do 三tam 因nhân 永vĩnh 不bất 應ưng 理lý 等đẳng 者giả 。 一nhất 若nhược 名danh 言ngôn 有hữu 義nghĩa 性tánh 者giả 。 如như 名danh 有hữu 多đa 義nghĩa 。 體thể 亦diệc 應ưng 多đa 故cố 。 二nhị 若nhược 離ly 長trường 短đoản 等đẳng 多đa 名danh 言ngôn 。 彼bỉ 長trường 短đoản 等đẳng 義nghĩa 覺giác 不bất 生sanh 故cố 。 所sở 取thủ 義nghĩa 定định 非phi 實thật 有hữu 。 此thử 之chi 二nhị 因nhân 以dĩ 名danh 遣khiển 義nghĩa 。 三tam 若nhược 如như 義nghĩa 取thủ 名danh 者giả 。 見kiến 色sắc 等đẳng 時thời 應ưng 生sanh 名danh 覺giác 。 何hà 者giả 既ký 能năng 詮thuyên 名danh 義nghĩa 依y 而nhi 轉chuyển 。 名danh 義nghĩa 相tương 稱xứng 。 故cố 知tri 義nghĩa 時thời 應ưng 知tri 名danh 也dã 。 此thử 之chi 一nhất 因nhân 以dĩ 義nghĩa 遣khiển 名danh 。 可khả 引dẫn 攝nhiếp 論luận 文văn 問vấn 如như 前tiền 說thuyết 。 已dĩ 下hạ 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 問vấn 如như 前tiền 十thập 六lục 意ý 趣thú 中trung 說thuyết 別biệt 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 者giả 。 此thử 有hữu 何hà 義nghĩa 。 故cố 了liễu 第đệ 三tam 教giáo 導đạo 理lý 門môn 耶da 。 答đáp 非phi 如như 言ngôn 教giáo 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。 但đãn 是thị 除trừ 遣khiển 如như 言ngôn 劣liệt 義nghĩa 。 其kỳ 餘dư 勝thắng 義nghĩa 名danh 別biệt 義nghĩa 意ý 趣thú 。 故cố 意ý 趣thú 能năng 了liễu 教giáo 導đạo 理lý 門môn 。 可khả 作tác 此thử 文văn 不bất 與dữ 別biệt 時thời 意ý 教giáo 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。 與dữ 別biệt 時thời 意ý 教giáo 義nghĩa 相tương 應ứng 意ý 趣thú 。 與dữ 別biệt 時thời 義nghĩa 意ý 相tương/tướng 變biến 。 故cố 名danh 別biệt 義nghĩa 意ý 趣thú 。 以dĩ 餘dư 勝thắng 義nghĩa 除trừ 遣khiển 別biệt 時thời 義nghĩa 意ý 以dĩ 辨biện 教giáo 導đạo 。 此thử 中trung 隨tùy 難nạn/nan 別biệt 解giải 。 故cố 餘dư 十thập 五ngũ 更cánh 不bất 料liệu 簡giản 。 次thứ 解giải 前tiền 三tam 理lý 門môn 。 由do 後hậu 三tam 門môn 應ưng 隨tùy 決quyết 了liễu 義nghĩa 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 真chân 義nghĩa 決quyết 了liễu 為vi 根căn 本bổn 故cố 所sở 餘dư 理lý 門môn 亦diệc 隨tùy 決quyết 了liễu 。 二nhị 明minh 於ư 真chân 義nghĩa 理lý 門môn 隨tùy 決quyết 了liễu 者giả 能năng 入nhập 五ngũ 種chủng 離ly 生sanh 。 泰thái 基cơ 等đẳng 云vân 。 見kiến 道đạo 煩phiền 惱não 猶do 如như 身thân 中trung 。 宿túc 食thực 不bất 消tiêu 。 西tây 國quốc 呼hô 宿túc 食thực 名danh 為vi 生sanh 食thực 。 生sanh 食thực 在tại 身thân 能năng 作tác 死tử 患hoạn 。 見kiến 道đạo 煩phiền 惱não 在tại 能năng 作tác 重trọng/trùng 患hoạn 。 若nhược 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 如như 離ly 生sanh 食thực 。 故cố 由do 離ly 生sanh 。 即tức 是thị 心tâm 親thân 云vân 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 。 即tức 其kỳ 色sắc 入nhập 見kiến 道đạo 。 離ly 生sanh 人nhân 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 是thị 初sơ 果quả 。 二nhị 是thị 超siêu 越việt 一nhất 來lai 。 三tam 是thị 超siêu 越việt 不bất 還hoàn 。 四tứ 是thị 獨Độc 覺Giác 。 五ngũ 是thị 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 下hạ 辨biện 建kiến 立lập 安an 立lập 非phi 安an 立lập 二nhị 諦đế 所sở 以dĩ 。 有hữu 三tam 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 答đáp 中trung 道Đạo 理lý 二nhị 縛phược 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 論luận 主chủ 約ước 義nghĩa 說thuyết 前tiền 後hậu 斷đoạn 。 有hữu 師sư 以dĩ 此thử 將tương 證chứng 二Nhị 乘Thừa 後hậu 智trí 即tức 非phi 斷đoạn 道đạo 。 以dĩ 有hữu 想tưởng 故cố 如như 加gia 行hành 智trí 等đẳng 。 唯duy 識thức 二nhị 解giải 而nhi 無vô 取thủ 惟duy 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 中trung 加gia 行hành 有hữu 二nhị 。 一nhất 遠viễn 加gia 行hành 即tức 名danh 資tư 糧lương 道đạo 。 二nhị 近cận 加gia 行hành 即tức 名danh 方phương 便tiện 道đạo 。 欲dục 令linh 二nhị 加gia 行hành 道Đạo 得đắc 清thanh 淨tịnh 引dẫn 正Chánh 斷Đoạn 道đạo 故cố 。 更cánh 說thuyết 安an 立lập 。 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 中trung 問vấn 意ý 。 若nhược 如như 小Tiểu 乘Thừa 解giải 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 。 斷đoạn 二nhị 種chủng 縛phược 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 更cánh 說thuyết 非phi 安an 立lập 耶da 。 答đáp 中trung 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 若nhược 有hữu 超siêu 越việt 證chứng 不bất 還hoàn 者giả 。 依y 第đệ 四tứ 定định 起khởi 煖noãn 等đẳng 時thời 。 作tác 十thập 六lục 行hành 觀quán 。 安an 立lập 諦đế 故cố 。 應ưng 如như 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 二nhị 縛phược 極cực 清thanh 淨tịnh 。 然nhiên 不bất 許hứa 爾nhĩ 。 故cố 有hữu 相tương/tướng 心tâm 不bất 斷đoạn 縛phược 。 二nhị 者giả 若nhược 彼bỉ 有hữu 相tương/tướng 道đạo 能năng 斷đoạn 二nhị 縛phược 者giả 。 即tức 應ưng 與dữ 出xuất 世thế 道đạo 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 然nhiên 有hữu 差sai 別biệt 故cố 不bất 應ưng 理lý 。 上thượng 來lai 正chánh 辨biện 有hữu 五ngũ 之chi 中trung 前tiền 四tứ 已dĩ 訖ngật 。 自tự 下hạ 第đệ 五ngũ 雜tạp 決quyết 擇trạch 聞văn 慧tuệ 地địa 義nghĩa 。 有hữu 十thập 四tứ 句cú 。 一nhất 辨biện 麁thô 重trọng 無vô 有hữu 堪kham 能năng 。 今kim 此thử 麁thô 重trọng 無vô 堪kham 能năng 性tánh 即tức 是thị 依y 附phụ 五ngũ 蘊uẩn 相tương 續tục 。 氣khí 類loại 有hữu 其kỳ 五ngũ 相tương/tướng 。 一nhất 身thân 心tâm 沈trầm 重trọng 。 二nhị 剛cang 強cường 不bất 調điều 順thuận 。 三tam 障chướng 礙ngại 善thiện 作tác 。 四tứ 怯khiếp 劣liệt 無vô 所sở 堪kham 任nhậm 。 五ngũ 不bất 隨tùy 所sở 欲dục 而nhi 轉chuyển 。 二nhị 辨biện 長trưởng 養dưỡng 根căn 大đại 之chi 法pháp 。 昔tích 來lai 長trưởng 養dưỡng 有hữu 四tứ 。 今kim 加gia 避tị 不bất 平bình 等đẳng 為vi 五ngũ 。 此thử 略lược 有hữu 二nhị 。 一nhất 任nhậm 持trì 長trưởng 養dưỡng 即tức 是thị 四tứ 食thực 。 二nhị 不bất 損tổn 害hại 長trưởng 養dưỡng 即tức 是thị 後hậu 四tứ 。 謂vị 夢mộng 避tị 不bất 平bình 等đẳng 梵Phạm 行hạnh 等đẳng 至chí 。 任nhậm 持trì 長trưởng 養dưỡng 有hữu 四tứ 。 一nhất 變biến 壞hoại 任nhậm 持trì 是thị 數số 食thực 。 喜hỷ 悅duyệt 任nhậm 持trì 是thị 觸xúc 食thực 。 希hy 望vọng 是thị 思tư 。 攝nhiếp 受thọ 執chấp 取thủ 是thị 識thức 。 三tam 辨biện 五ngũ 行hành 。 身thân 行hành 謂vị 入nhập 出xuất 息tức 。 語ngữ 行hành 是thị 尋tầm 伺tứ 意ý 行hành 謂vị 想tưởng 受thọ 等đẳng 。 四tứ 業nghiệp 行hành 者giả 業nghiệp 體thể 之chi 行hành 。 五ngũ 壽thọ 行hành 者giả 由do 邊biên 際tế 定định 力lực 轉chuyển 壽thọ 令linh 長trường/trưởng 名danh 壽thọ 行hành 。 或hoặc 云vân 即tức 命mạng 根căn 體thể 四tứ 辨biện 五ngũ 種chủng 不bất 放phóng 逸dật 。 五ngũ 辨biện 名danh 色sắc 。 各các 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 。 五ngũ 種chủng 者giả 。 一nhất 心tâm 二nhị 心tâm 所sở 。 此thử 二nhị 出xuất 體thể 。 後hậu 三tam 義nghĩa 別biệt 。 色sắc 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 諸chư 大đại 。 二nhị 大đại 種chủng 所sở 造tạo 者giả 據cứ 體thể 。 後hậu 三tam 義nghĩa 別biệt 。 六lục 辨biện 煩phiền 惱não 分phân 之chi 為vi 三tam 。 先tiên 辨biện 五ngũ 愚ngu 次thứ 明minh 五ngũ 種chủng 有hữu 愛ái 。 基cơ 云vân 。 一nhất 法pháp 性tánh 愛ái 者giả 。 即tức 劫kiếp 末mạt 時thời 法pháp 爾nhĩ 愛ái 生sanh 上thượng 界giới 故cố 。 如như 法Pháp 爾nhĩ 等đẳng 。 二nhị 誓thệ 願nguyện 愛ái 者giả 。 而nhi 非phi 此thử 時thời 外ngoại 餘dư 誓thệ 願nguyện 生sanh 彼bỉ 。 三tam 愚ngu 癡si 愛ái 。 即tức 外ngoại 道đạo 等đẳng 計kế 彼bỉ 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 厭yếm 離ly 愛ái 。 即tức 汎# 爾nhĩ 厭yếm 下hạ 愛ái 上thượng 也dã 五ngũ 思tư 擇trạch 愛ái 。 謂vị 聖thánh 者giả 生sanh 彼bỉ 定định 慧tuệ 上thượng 流lưu 人nhân 等đẳng 。 大đại 義nghĩa 曰viết 。 今kim 言ngôn 有hữu 愛ái 。 未vị 必tất 緣duyên 上thượng 二nhị 界giới 。 但đãn 緣duyên 內nội 有hữu 身thân 即tức 是thị 。 法pháp 性tánh 愛ái 者giả 即tức 任nhậm 運vận 愛ái 。 如như 第đệ 七thất 識thức 俱câu 體thể 。 誓thệ 願nguyện 愛ái 如như 發phát 願nguyện 是thị 我ngã 。 定định 願nguyện 當đương 得đắc 如như 是thị 如như 是thị 等đẳng 。 愚ngu 癡si 愛ái 者giả 即tức 無vô 明minh 增tăng 愛ái 若nhược 生sanh 死tử 。 亦diệc 如như 外ngoại 道đạo 。 求cầu 生sanh 天thiên 等đẳng 。 厭yếm 離ly 愛ái 者giả 如như 論luận 云vân 捨xả 法pháp 受thọ 無vô 羞tu 恥sỉ 者giả 。 即tức 捨xả 受thọ 戒giới 法pháp 無vô 羞tu 恥sỉ 也dã 。 即tức 今kim 捨xả 人nhân 是thị 即tức 厭yếm 此thử 事sự 受thọ 彼bỉ 事sự 。 思tư 擇trạch 愛ái 者giả 如như 思tư 擇trạch 言ngôn 人nhân 天thiên 是thị 勝thắng 我ngã 法pháp 劣liệt 也dã 。 又hựu 熱nhiệt 愛ái 種chủng 。 下hạ 明minh 由do 五ngũ 種chủng 立lập 無vô 慚tàm 愧quý 。 先tiên 辨biện 無vô 慚tàm 愧quý 相tương/tướng 。 後hậu 翻phiên 顯hiển 慚tàm 愧quý 亦diệc 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 言ngôn 三tam 於ư 捨xả 法pháp 受thọ 無vô 有hữu 羞tu 恥sỉ 者giả 。 泰thái 云vân 。 此thử 於ư 捨xả 受thọ 戒giới 法pháp 無vô 羞tu 恥sỉ 也dã 。 七thất 辨biện 惡ác 說thuyết 法Pháp 者giả 及cập 惡ác 友hữu 相tương/tướng 。 先tiên 明minh 惡ác 說thuyết 惡ác 友hữu 。 後hậu 翻phiên 顯hiển 善thiện 說thuyết 友hữu 。 八bát 辨biện 止Chỉ 觀Quán 。 泰thái 云vân 。 盡tận 所sở 有hữu 性tánh 者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 性tánh 也dã 。 如như 所sở 有hữu 性tánh 者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 差sai 別biệt 也dã 。 真Chân 諦Đế 師sư 釋thích 為vi 如như 理lý 智trí 如như 量lượng 智trí 者giả 。 不bất 順thuận 梵Phạm 本bổn 也dã 。 九cửu 辨biện 三tam 漏lậu 。 景cảnh 云vân 。 欲dục 漏lậu 五ngũ 相tương/tướng 。 緣duyên 欲dục 界giới 外ngoại 五ngũ 欲dục 煩phiền 惱não 名danh 欲dục 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 相tương/tướng 者giả 。 初sơ 三tam 謂vị 緣duyên 內nội 三tam 。 謂vị 緣duyên 內nội 三tam 有hữu 身thân 生sanh 漏lậu 俱câu 名danh 有hữu 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 通thông 。 小tiểu 論luận 據cứ 漏lậu 增tăng 故cố 但đãn 說thuyết 上thượng 二nhị 界giới 惑hoặc 名danh 有hữu 漏lậu 。 四tứ 能năng 生sanh 無vô 欲dục 樂lạc 有hữu 。 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 還hoàn 是thị 中trung 界giới 妙diệu 界giới 煩phiền 惱não 。 能năng 生sanh 有hữu 欲dục 樂lạc 有hữu 。 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 還hoàn 是thị 劣liệt 界giới 煩phiền 惱não 界giới 。 略lược 五ngũ 相tương/tướng 立lập 邪tà 解giải 脫thoát 欲dục 無vô 明minh 漏lậu 謂vị 有hữu 想tưởng 論luận 等đẳng 者giả 。 此thử 因nhân 末mạt 劫kiếp 末mạt 見kiến 中trung 五ngũ 論luận 所sở 生sanh 無vô 明minh 名danh 無vô 明minh 漏lậu 。 亦diệc 通thông 三tam 界giới 。 泰thái 云vân 。 內nội 根căn 遍biến 三tam 界giới 為vi 前tiền 三tam 。 通thông 五ngũ 欲dục 為vi 後hậu 二nhị 。 惡ác 趣thú 能năng 生sanh 死tử 欲dục 樂lạc 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 。 人nhân 天thiên 能năng 生sanh 欲dục 樂lạc 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 也dã 。 基cơ 云vân 。 大đại 義nghĩa 上thượng 二nhị 界giới 名danh 無vô 欲dục 樂lạc 煩phiền 惱não 。 此thử 中trung 無vô 明minh 。 漏lậu 唯duy 取thủ 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 相tương 應ứng 無vô 明minh 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 此thử 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 名danh 障chướng 解giải 脫thoát 等đẳng 故cố 。 如như 八bát 十thập 九cửu 以dĩ 無vô 明minh 為vi 主chủ 。 此thử 云vân 無vô 明minh 。 其kỳ 實thật 見kiến 亦diệc 是thị 。 如như 八bát 十thập 九cửu 說thuyết 。 然nhiên 此thử 中trung 唯duy 舉cử 後hậu 際tế 分phân 別biệt 見kiến 不bất 舉cử 前tiền 際tế 見kiến 者giả 。 以dĩ 論luận 云vân 欲dục 無vô 明minh 漏lậu 。 欲dục 者giả 希hy 欲dục 義nghĩa 緣duyên 於ư 後hậu 際tế 起khởi 希hy 欲dục 勝thắng 。 非phi 緣duyên 前tiền 際tế 見kiến 不bất 名danh 無vô 明minh 漏lậu 。 即tức 如như 八bát 十thập 九cửu 。 十thập 辨biện 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 景cảnh 云vân 。 一nhất 由do 相tương/tướng 者giả 謂vị 十thập 八bát 界giới 各các 有hữu 相tướng 狀trạng 。 所sở 依y 是thị 根căn 相tướng 。 行hành 者giả 是thị 識thức 相tương/tướng 。 所sở 住trụ 是thị 塵trần 相tương/tướng 。 亦diệc 可khả 所sở 依y 是thị 。 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 行hành 是thị 有hữu 為vi 住trụ 是thị 無vô 為vi 。 二nhị 由do 體thể 者giả 諸chư 法pháp 因nhân 有hữu 色sắc 心tâm 等đẳng 體thể 。 即tức 依y 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 以dĩ 明minh 法pháp 體thể 。 三tam 由do 業nghiệp 者giả 諸chư 法pháp 各các 有hữu 業nghiệp 用dụng 。 謂vị 各các 作tác 用dụng 及cập 邪tà 行hành 正chánh 行hạnh 各các 有hữu 相tương 違vi 作tác 用dụng 。 四tứ 由do 法pháp 者giả 即tức 是thị 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 諦đế 等đẳng 法pháp 。 五ngũ 由do 因nhân 果quả 者giả 近cận 遠viễn 是thị 因nhân 三tam 時thời 業nghiệp 別biệt 故cố 。 及cập 愛ái 非phi 愛ái 是thị 果quả 。 泰thái 云vân 。 言ngôn 相tương/tướng 者giả 謂vị 由do 所sở 依y 故cố 及cập 行hành 住trụ 故cố 者giả 。 如như 眼nhãn 識thức 以dĩ 由do 所sở 依y 眼nhãn 根căn 為vi 相tương/tướng 。 及cập 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 諸chư 義nghĩa 行hành 相tương/tướng 為vi 相tương/tướng 。 及cập 住trụ 自tự 了liễu 別biệt 即tức 為vi 相tương/tướng 也dã 。 十thập 一nhất 明minh 三tam 種chủng 三tam 論luận 。 言ngôn 聽thính 聞văn 究cứu 竟cánh 論luận 者giả 謂vị 諸chư 惡ác 咒chú 術thuật 者giả 。 汎# 是thị 咒chú 詞từ 不bất 欲dục 求cầu 義nghĩa 。 但đãn 得đắc 聽thính 聞văn 即tức 為vi 究cứu 竟cánh 。 諍tranh 訟tụng 究cứu 竟cánh 論luận 者giả 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 因nhân 明minh 者giả 。 景cảnh 云vân 。 無vô 出xuất 離ly 意ý 但đãn 求cầu 過quá 非phi 。 新tân 羅la 皛# 法Pháp 師sư 云vân 。 因nhân 明minh 之chi 興hưng 本bổn 始thỉ 外ngoại 道đạo 。 理lý 實thật 通thông 內nội 。 論luận 主chủ 約ước 本bổn 為vi 語ngữ 。 故cố 云vân 外ngoại 道đạo 因nhân 明minh 論luận 。 陳trần 那na 等đẳng 論luận 師sư 欲dục 伏phục 外ngoại 道đạo 。 故cố 造tạo 因nhân 明minh 論luận 。 名danh 為vi 內nội 論luận 。 今kim 解giải 。 邪tà 義nghĩa 因nhân 明minh 名danh 外ngoại 因nhân 明minh 。 正chánh 義nghĩa 因nhân 明minh 本bổn 是thị 佛Phật 說thuyết 寔thật 以dĩ 一nhất 切thiết 外ngoại 論luận 。 皆giai 從tùng 教giáo 而nhi 流lưu 出xuất 也dã 。 十thập 二nhị 明minh 造tạo 論luận 儀nghi 式thức 有hữu 四tứ 。 一nhất 先tiên 歸quy 禮lễ 。 二nhị 師sư 。 論luận 本bổn 大đại 師sư 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 開khai 闡xiển 義nghĩa 師sư 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 具cụ 六lục 因nhân 方phương 可khả 造tạo 論luận 。 三tam 具cụ 四tứ 德đức 方phương 可khả 造tạo 論luận 。 四tứ 明minh 造tạo 論luận 名danh 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 。 十thập 三Tam 明Minh 七thất 種chủng 通thông 達đạt 。 景cảnh 云vân 。 言ngôn 字tự 通thông 達đạt 者giả 通thông 達đạt 為vi 常thường 者giả 。 如như 哀ai 阿a 等đẳng 音âm 字tự 義nghĩa 恆hằng 定định 。 故cố 名danh 為vi 常thường 。 楷# 定định 義nghĩa 是thị 字tự 義nghĩa 。 通thông 達đạt 字tự 義nghĩa 者giả 達đạt 為vi 無vô 常thường 者giả 。 於ư 一nhất 法pháp 體thể 義nghĩa 明minh 不bất 定định 。 故cố 名danh 無vô 常thường 。 又hựu 達đạt 所sở 詮thuyên 無vô 決quyết 定định 性tánh 。 不bất 同đồng 遍biến 計kế 。 故cố 名danh 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 字tự 無vô 定định 性tánh 云vân 何hà 說thuyết 常thường 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 不bất 及cập 前tiền 釋thích 。 法pháp 性tánh 通thông 達đạt 者giả 謂vị 能năng 通thông 達đạt 法pháp 性tánh 安an 住trụ 者giả 。 此thử 通thông 達đạt 果quả 。 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 者giả 此thử 通thông 達đạt 因nhân 。 因nhân 果quả 之chi 理lý 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 其kỳ 義nghĩa 必tất 然nhiên 故cố 名danh 法pháp 性tánh 。 法Pháp 界Giới 不bất 同đồng 真Chân 如Như 。 常thường 住trụ 之chi 法Pháp 。 故cố 名danh 法pháp 性tánh 法Pháp 界Giới 。 基cơ 云vân 。 字tự 義nghĩa 通thông 達đạt 達đạt 為vi 無vô 常thường 者giả 。 即tức 字tự 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 可khả 轉chuyển 變biến 隨tùy 方phương 處xứ 義nghĩa 即tức 立lập 。 故cố 名danh 無vô 常thường 。 如như 眼nhãn 名danh 眼nhãn 亦diệc 名danh 照chiếu 了liễu 導đạo 等đẳng 即tức 字tự 所sở 因nhân 義nghĩa 是thị 無vô 常thường 也dã 。 故cố 知tri 即tức 名danh 句cú 等đẳng 亦diệc 是thị 無vô 常thường 。 可khả 改cải 轉chuyển 故cố 。 又hựu 此thử 字tự 因nhân 等đẳng 諸chư 行hành 無vô 常thường 義nghĩa 。 故cố 名danh 字tự 義nghĩa 無vô 常thường 也dã 。 十thập 四tứ 明minh 由do 十thập 相tương/tướng 故cố 。 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 前tiền 五ngũ 說thuyết 德đức 後hậu 五ngũ 聽thính 德đức 。

第đệ 六lục 十thập 五ngũ 卷quyển

大đại 段đoạn 第đệ 八bát 決quyết 擇trạch 思tư 慧tuệ 地địa 有hữu 兩lưỡng 卷quyển 文văn 。 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 決quyết 擇trạch 後hậu 結kết 釋thích 下hạ 現hiện 就tựu 正chánh 決quyết 擇trạch 中trung 。 初sơ 以dĩ 五ngũ 門môn 雜tạp 決quyết 擇trạch 。 次thứ 以dĩ 二nhị 十thập 九cửu 門môn 分phân 別biệt 。 前tiền 中trung 初sơ 明minh 四tứ 種chủng 思tư 議nghị 有hữu 非phi 有hữu 思tư 議nghị 者giả 如như 本bổn 地địa 分phần/phân 已dĩ 說thuyết 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 名danh 為vi 有hữu 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 名danh 非phi 有hữu 也dã 。 因nhân 果quả 思tư 如như 尋tầm 伺tứ 地địa 者giả 思tư 量lượng 十thập 因nhân 五ngũ 果quả 。 二nhị 明minh 二nhị 種chủng 思tư 議nghị 。 惡ác 思tư 思tư 議nghị 者giả 如như 本bổn 分phần/phân 說thuyết 者giả 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 惡ác 思tư 量lượng 事sự 。 若nhược 依y 黑hắc 品phẩm 至chí 而nhi 起khởi 思tư 議nghị 者giả 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 我ngã 有hữu 情tình 等đẳng 。 三Tam 明Minh 有hữu 非phi 有hữu 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 經kinh 為vi 問vấn 。 後hậu 對đối 問vấn 以dĩ 辨biện 。 分phân 之chi 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 辨biện 有hữu 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 次thứ 破phá 我ngã 後hậu 結kết 示thị 正chánh 義nghĩa 。 初sơ 中trung 先tiên 辨biện 有hữu 相tương/tướng 後hậu 明minh 假giả 實thật 。 初sơ 云vân 一nhất 若nhược 生sanh 已dĩ 生sanh 現hiện 在tại 故cố 應ưng 知tri 是thị 有hữu 者giả 。 景cảnh 云vân 。 簡giản 過quá 未vị 無vô 有hữu 釋thích 。 若nhược 生sanh 者giả 生sanh 相tương/tướng 也dã 。 已dĩ 生sanh 者giả 即tức 住trụ 異dị 相tướng 也dã 。 此thử 約ước 現hiện 在tại 以dĩ 辨biện 三tam 相tương/tướng 。 故cố 是thị 有hữu 。 二nhị 若nhược 實thật 物vật 故cố 事sự 故cố 義nghĩa 故cố 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 言ngôn 若nhược 實thật 物vật 故cố 者giả 。 總tổng 明minh 依y 他tha 圓viên 成thành 二nhị 性tánh 實thật 有hữu 。 言ngôn 事sự 故cố 者giả 此thử 明minh 色sắc 等đẳng 從tùng 緣duyên 生sanh 事sự 。 言ngôn 義nghĩa 故cố 者giả 此thử 明minh 圓viên 成thành 有hữu 。 基cơ 云vân 。 有hữu 解giải 。 第đệ 一nhất 因nhân 證chứng 依y 他tha 在tại 此thử 。 第đệ 二nhị 因nhân 證chứng 圓viên 成thành 有hữu 。 以dĩ 此thử 等đẳng 名danh 真Chân 如Như 之chi 別biệt 義nghĩa 名danh 。 更cánh 無vô 別biệt 目mục 也dã 。 又hựu 解giải 。 此thử 三tam 故cố 字tự 亦diệc 證chứng 依y 他tha 。 實thật 物vật 故cố 簡giản 似tự 法pháp 事sự 故cố 體thể 事sự 也dã 。 義nghĩa 故cố 差sai 別biệt 義nghĩa 皆giai 依y 他tha 起khởi 。 次thứ 明minh 實thật 有hữu 。 謂vị 若nhược 諸chư 法pháp 不bất 待đãi 所sở 餘dư 是thị 實thật 有hữu 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 如như 色sắc 香hương 等đẳng 實thật 體thể 之chi 法pháp 。 更cánh 不bất 待đãi 餘dư 方phương 始thỉ 施thi 設thiết 色sắc 香hương 等đẳng 名danh 。 此thử 是thị 實thật 有hữu 。 若nhược 有hữu 諸chư 法pháp 待đãi 於ư 所sở 餘dư 依y 於ư 所sở 餘dư 施thi 設thiết 自tự 相tương 應ứng 知tri 假giả 有hữu 者giả 。 如như 瓶bình 盆bồn 等đẳng 待đãi 餘dư 色sắc 等đẳng 依y 餘dư 色sắc 等đẳng 施thi 設thiết 瓶bình 名danh 。 故cố 是thị 假giả 有hữu 。 如như 於ư 色sắc 等đẳng 乃nãi 至chí 如như 是thị 。 即tức 於ư 色sắc 等đẳng 想tưởng 事sự 假giả 立lập 色sắc 等đẳng 者giả 。 如như 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 尋tầm 色sắc 等đẳng 名danh 而nhi 取thủ 色sắc 等đẳng 。 如như 此thử 色sắc 等đẳng 此thử 名danh 為vi 實thật 假giả 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 名danh 為vi 實thật 法pháp 。 由do 藉tạ 色sắc 名danh 方phương 生sanh 色sắc 覺giác 又hựu 名danh 為vi 假giả 。 基cơ 云vân 。 待đãi 不bất 待đãi 餘dư 名danh 假giả 實thật 等đẳng 。 如như 對đối 法pháp 第đệ 三tam 。 初sơ 如như 即tức 於ư 色sắc 等đẳng 為vi 依y 為vi 待đãi 我ngã 等đẳng 是thị 假giả 。 亦diệc 待đãi 依y 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 名danh 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 者giả 亦diệc 是thị 假giả 有hữu 。 待đãi 別biệt 色sắc 等đẳng 成thành 於ư 蘊uẩn 故cố 。 問vấn 於ư 因nhân 成thành 道Đạo 理lý 中trung 下hạ 。 次thứ 破phá 計kế 我ngã 。 先tiên 略lược 後hậu 廣quảng 。 略lược 中trung 問vấn 答đáp 難nạn/nan 通thông 。 言ngôn 若nhược 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 若nhược 離ly 諸chư 蘊uẩn 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 於ư 內nội 根căn 外ngoại 塵trần 中trung 間gian 六lục 識thức 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 處xứ 處xứ 推thôi 尋tầm 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 又hựu 解giải 。 自tự 相tương 續tục 名danh 內nội 。 他tha 相tương 續tục 及cập 外ngoại 器khí 名danh 外ngoại 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 名danh 中trung 間gian 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 立lập 我ngã 決quyết 定định 是thị 無vô 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 。 如như 空không 華hoa 等đẳng 。 謂vị 如như 眼nhãn 等đẳng 至chí 都đô 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 如như 眼nhãn 等đẳng 實thật 有hữu 各các 有hữu 業nghiệp 用dụng 可khả 見kiến 。 計kế 我ngã 業nghiệp 用dụng 都đô 不bất 可khả 見kiến 。 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 體thể 用dụng 俱câu 無vô 以dĩ 不bất 可khả 見kiến 猶do 如như 兔thố 角giác 。 云vân 何hà 知tri 我ngã 已dĩ 下hạ 廣quảng 破phá 。 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 答đáp 。 答đáp 中trung 初sơ 舉cử 四tứ 種chủng 計kế 我ngã 總tổng 以dĩ 非phi 之chi 。 何hà 以dĩ 故cố 已dĩ 下hạ 別biệt 破phá 四tứ 計kế 。 初sơ 中trung 言ngôn 遠viễn 極cực 彼bỉ 岸ngạn 不bất 過quá 四tứ 種chủng 等đẳng 者giả 。 泰thái 云vân 。 至chí 於ư 極cực 處xứ 彼bỉ 岸ngạn 不bất 過quá 唯duy 有hữu 此thử 四tứ 也dã 。 一nhất 者giả 即tức 蘊uẩn 計kế 我ngã 。 二nhị 者giả 異dị 蘊uẩn 計kế 我ngã 我ngã 住trụ 蘊uẩn 中trung 。 三tam 者giả 俱câu 非phi 前tiền 二nhị 。 非phi 即tức 諸chư 蘊uẩn 而nhi 異dị 諸chư 蘊uẩn 者giả 不bất 同đồng 初sơ 執chấp 。 非phi 即tức 諸chư 蘊uẩn 者giả 正chánh 非phi 初sơ 執chấp 也dã 。 而nhi 異dị 諸chư 蘊uẩn 者giả 立lập 宗tông 也dã 。 非phi 住trụ 蘊uẩn 中trung 者giả 非phi 第đệ 二nhị 執chấp 也dã 。 而nhi 住trụ 異dị 蘊uẩn 離ly 蘊uẩn 法pháp 中trung 者giả 立lập 宗tông 也dã 。 謂vị 住trụ 無vô 為vi 中trung 是thị 離ly 蘊uẩn 法pháp 也dã 。 依y 成thành 實thật 解giải 。 彼bỉ 假giả 者giả 非phi 實thật 五ngũ 蘊uẩn 名danh 離ly 蘊uẩn 法pháp 。 如như 彼bỉ 諸chư 論luận 羅la 地địa 經kinh 所sở 。 第đệ 四tứ 計kế 我ngã 不bất 同đồng 前tiền 三tam 。 初sơ 明minh 不bất 同đồng 前tiền 三tam 執chấp 也dã 。 次thứ 云vân 而nhi 無vô 有hữu 蘊uẩn 一nhất 切thiết 蘊uẩn 法pháp 都đô 不bất 相tương 應ứng 者giả 立lập 宗tông 也dã 。 問vấn 於ư 四tứ 計kế 中trung 初sơ 一nhất 是thị 即tức 蘊uẩn 。 後hậu 三tam 是thị 異dị 蘊uẩn 。 唯duy 是thị 初sơ 二nhị 句cú 。 第đệ 三tam 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 第đệ 四tứ 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 何hà 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 第đệ 三tam 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 雙song 前tiền 二nhị 。 第đệ 四tứ 非phi 一nhất 即tức 是thị 前tiền 異dị 。 非phi 異dị 即tức 是thị 前tiền 一nhất 故cố 。 不bất 異dị 前tiền 後hậu 。 測trắc 云vân 。 後hậu 三tam 計kế 我ngã 。 並tịnh 是thị 異dị 蘊uẩn 執chấp 。 是thị 故cố 唯duy 識thức 論luận 三tam 計kế 我ngã 中trung 是thị 第đệ 二nhị 離ly 蘊uẩn 計kế 所sở 攝nhiếp 故cố 。 此thử 論luận 四tứ 計kế 狹hiệp 唯duy 攝nhiếp 外ngoại 道đạo 故cố 。 彼bỉ 論luận 三tam 計kế 寬khoan 亦diệc 攝nhiếp 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 又hựu 解giải 。 彼bỉ 論luận 第đệ 三tam 計kế 攝nhiếp 在tại 此thử 論luận 第đệ 二nhị 計kế 故cố 。 兩lưỡng 論luận 無vô 廣quảng 狹hiệp 。 基cơ 云vân 。 謂vị 計kế 極cực 遠viễn 離ly 不bất 過quá 此thử 四tứ 中trung 。 後hậu 非phi 於ư 前tiền 。 一nhất 一nhất 別biệt 堪kham 非phi 前tiền 可khả 解giải 。 四tứ 句cú 分phân 別biệt 盡tận 故cố 。 就tựu 別biệt 破phá 中trung 即tức 為vi 四tứ 段đoạn 。 初sơ 一nhất 破phá 其kỳ 即tức 蘊uẩn 計kế 我ngã 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 但đãn 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 非phi 一nhất 非phi 常thường 。 以dĩ 不bất 離ly 蘊uẩn 猶do 如như 於ư 蘊uẩn 。 次thứ 破phá 第đệ 二nhị 。 言ngôn 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 即tức 所sở 計kế 我ngã 剎sát 那na 剎sát 異dị 起khởi 異dị 滅diệt 者giả 。 離ly 蘊uẩn 之chi 我ngã 。 若nhược 是thị 無vô 常thường 。 即tức 念niệm 念niệm 滅diệt 。 此thử 處xứ 異dị 死tử 餘dư 處xứ 異dị 生sanh 者giả 。 我ngã 若nhược 無vô 常thường 人nhân 中trung 我ngã 死tử 天thiên 上thượng 我ngã 生sanh 。 異dị 作tác 異dị 受thọ 者giả 此thử 所sở 計kế 我ngã 若nhược 。 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 即tức 此thử 身thân 我ngã 能năng 作tác 業nghiệp 而nhi 不bất 受thọ 報báo 。 餘dư 身thân 之chi 我ngã 受thọ 其kỳ 果quả 報báo 而nhi 不bất 作tác 業nghiệp 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 異dị 作tác 異dị 受thọ 。 以dĩ 無vô 常thường 故cố 。 如như 提đề 波ba 延diên 若nhược 別biệt 作tác 別biệt 受thọ 。 又hựu 異dị 諸chư 蘊uẩn 別biệt 有hữu 一nhất 我ngã 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 以dĩ 理lý 直trực 責trách 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 計kế 蘊uẩn 外ngoại 別biệt 有hữu 一nhất 我ngã 定định 不bất 有hữu 體thể 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 彼bỉ 空không 華hoa 。 若nhược 我ngã 常thường 者giả 至chí 皆giai 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 總tổng 舉cử 二nhị 因nhân 訶ha 其kỳ 不bất 變biến 。 下hạ 出xuất 二nhị 因nhân 非phi 於ư 當đương 來lai 亦diệc 非phi 現hiện 法pháp 。 若nhược 於ư 當đương 來lai 我ngã 無vô 變biến 者giả 。 應ưng 無vô 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 及cập 五ngũ 道đạo 輪luân 轉chuyển 。 何hà 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 外ngoại 道đạo 宗tông 中trung 每mỗi 自tự 說thuyết 。 言ngôn 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 當đương 受thọ 生sanh 死tử 五ngũ 道đạo 輪luân 迴hồi 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 我ngã 若nhược 不bất 變biến 。 便tiện 應ưng 於ư 彼bỉ 愛ái 非phi 愛ái 等đẳng 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 應ưng 無vô 苦khổ 樂lạc 及cập 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 現hiện 在tại 逢phùng 違vi 順thuận 等đẳng 緣duyên 。 言ngôn 我ngã 受thọ 苦khổ 或hoặc 時thời 受thọ 樂lạc 生sanh 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 既ký 為vi 緣duyên 變biến 云vân 何hà 是thị 常thường 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 所sở 立lập 我ngã 定định 非phi 是thị 常thường 。 為vi 二nhị 緣duyên 變biến 故cố 。 如như 乳nhũ 成thành 酪lạc 。 如như 是thị 我ngã 於ư 。 當đương 來lai 現hiện 法pháp 已dĩ 下hạ 。 雙song 牒điệp 二nhị 緣duyên 明minh 我ngã 有hữu 變biến 。 下hạ 破phá 第đệ 三tam 。 云vân 彼bỉ 所sở 計kế 法pháp 至chí 何hà 況huống 為vi 我ngã 之chi 所sở 安an 住trụ 者giả 。 離ly 諸chư 蘊uẩn 法pháp 尚thượng 無vô 。 云vân 何hà 執chấp 我ngã 安an 住trụ 法pháp 。 如như 言ngôn 石thạch 女nữ 兒nhi 頂đảnh 繫hệ 空không 華hoa 鬘man 者giả 。 重trọng/trùng 虛hư 累lũy/lụy/luy 假giả 。 應ưng 立lập 量lượng 云vân 。 汝nhữ 立lập 離ly 蘊uẩn 之chi 我ngã 決quyết 定định 是thị 無vô 。 以dĩ 無vô 所sở 住trụ 。 離ly 蘊uẩn 法pháp 故cố 。 如như 空không 華hoa 鬘man 繫hệ 石thạch 女nữ 兒nhi 頂đảnh 。 下hạ 破phá 第đệ 四tứ 云vân 。 若nhược 無vô 有hữu 蘊uẩn 便tiện 無vô 有hữu 色sắc 非phi 身thân 相tướng 應ưng 者giả 。 汝nhữ 所sở 計kế 我ngã 蘊uẩn 不bất 相tương 應ứng 為vi 我ngã 受thọ 身thân 。 便tiện 應ưng 不bất 我ngã 。 亦diệc 非phi 苦khổ 樂lạc 等đẳng 者giả 便tiện 應ưng 無vô 受thọ 。 亦diệc 非phi 眾chúng 多đa 等đẳng 亦diệc 應ưng 無vô 想tưởng 。 亦diệc 非phi 善thiện 等đẳng 便tiện 應ưng 無vô 行hành 。 亦diệc 非phi 受thọ 用dụng 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 分phân 別biệt 意ý 者giả 。 便tiện 應ưng 無vô 識thức 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 此thử 我ngã 應ưng 無vô 所sở 依y 受thọ 相tương/tướng 思tư 識thức 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 此thử 所sở 計kế 我ngã 不bất 由do 功công 用dụng 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 下hạ 次thứ 第đệ 三tam 結kết 示thị 正chánh 義nghĩa 也dã 。

復phục 次thứ 乃nãi 至chí 非phi 實thật 物vật 有hữu 者giả 。 總tổng 結kết 我ngã 非phi 實thật 也dã 。 下hạ 示thị 正chánh 義nghĩa 。 由do 我ngã 非phi 有hữu 唯duy 有hữu 蘊uẩn 故cố 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 道Đạo 理lý 皆giai 成thành 者giả 。 此thử 開khai 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 門môn 。 得đắc 成thành 下hạ 別biệt 解giải 二nhị 門môn 。 先tiên 染nhiễm 後hậu 淨tịnh 。 四tứ 明minh 假giả 立lập 有hữu 情tình 。 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 以dĩ 三tam 緣duyên 立lập 九cửu 有hữu 情tình 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。 後hậu 破phá 外ngoại 計kế 分phần/phân 三tam 。 先tiên 敘tự 外ngoại 執chấp 次thứ 破phá 後hậu 結kết 。 西tây 有hữu 外ngoại 道đạo 。 裸lõa 形hình 無vô 衣y 。 以dĩ 示thị 離ly 縛phược 故cố 名danh 離ly 繫hệ 也dã 。 彼bỉ 計kế 草thảo 木mộc 有hữu 命mạng 以dĩ 增tăng 長trưởng 故cố 。 破phá 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 約ước 增tăng 長trưởng 因nhân 以dĩ 破phá 有hữu 命mạng 。 次thứ 約ước 說thuyết 因nhân 有hữu 無vô 以dĩ 破phá 。 後hậu 約ước 似tự 不bất 似tự 以dĩ 破phá 。 初sơ 中trung 問vấn 增tăng 長trưởng 為vi 以dĩ 命mạng 為vi 因nhân 為vi 別biệt 有hữu 因nhân 。 若nhược 命mạng 為vi 因nhân 未vị 捨xả 命mạng 來lai 。 何hà 故cố 有hữu 時thời 而nhi 不bất 增tăng 長trưởng 。 如như 天thiên 旱hạn 等đẳng 。 將tương 知tri 無vô 命mạng 。 命mạng 若nhược 有hữu 者giả 常thường 應ưng 增tăng 長trưởng 。 若nhược 更cánh 有hữu 餘dư 。 增tăng 長trưởng 因nhân 者giả 。 自tự 在tại 別biệt 因nhân 故cố 得đắc 增tăng 長trưởng 何hà 須tu 立lập 命mạng 。 第đệ 二nhị 約ước 說thuyết 因nhân 中trung 景cảnh 云vân 。 外ngoại 道đạo 復phục 立lập 。 諸chư 是thị 樹thụ 木mộc 但đãn 有hữu 命mạng 時thời 必tất 定định 增tăng 長trưởng 。 後hậu 無vô 命mạng 時thời 即tức 不bất 增tăng 長trưởng 。 故cố 復phục 破phá 云vân 。 諸chư 無vô 命mạng 物vật 無vô 有hữu 增tăng 長trưởng 為vi 有hữu 說thuyết 因nhân 為vi 無vô 說thuyết 因nhân 者giả 。 為vi 有hữu 比tỉ 量lượng 因nhân 緣duyên 說thuyết 無vô 命mạng 物vật 無vô 增tăng 長trưởng 耶da 。 為vi 無vô 說thuyết 因nhân 耶da 。 若nhược 有hữu 說thuyết 因nhân 此thử 說thuyết 因nhân 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 者giả 。 無vô 同đồng 法pháp 喻dụ 。 如như 說thuyết 一nhất 切thiết 外ngoại 物vật 諸chư 無vô 命mạng 者giả 皆giai 不bất 增tăng 長trưởng 。 以dĩ 無vô 彼bỉ 命mạng 為vi 生sanh 因nhân 故cố 。 無vô 同đồng 法pháp 喻dụ 。 故cố 言ngôn 此thử 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 無vô 說thuyết 因nhân 無vô 因nhân 而nhi 必tất 爾nhĩ 者giả 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 者giả 。 立lập 比tỉ 量lượng 不bất 成thành 。 而nhi 說thuyết 無vô 命mạng 之chi 物vật 不bất 增tăng 定định 等đẳng 爾nhĩ 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 基cơ 云vân 。 說thuyết 因nhân 者giả 說thuyết 因nhân 言ngôn 所sở 以dĩ 。 即tức 謂vị 外ngoại 人nhân 曰viết 。 即tức 說thuyết 有hữu 所sở 以dĩ 故cố 不bất 增tăng 長trưởng 。 無vô 所sở 以dĩ 故cố 不bất 增tăng 。 即tức 是thị 成thành 宗tông 之chi 因nhân 所sở 以dĩ 也dã 。 此thử 中trung 為vi 比tỉ 量lượng 。 思tư 之chi 可khả 解giải 。 第đệ 三tam 約ước 似tự 不bất 似tự 中trung 先tiên 定định 後hậu 難nạn/nan 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。 下hạ 牒điệp 結kết 中trung 次thứ 第đệ 牒điệp 上thượng 三tam 段đoạn 結kết 其kỳ 無vô 理lý 。 五ngũ 明minh 色sắc 等đẳng 假giả 實thật 。 於ư 中trung 先tiên 辨biện 四tứ 塵trần 飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 。 假giả 實thật 之chi 相tướng 。 後hậu 辨biện 假giả 有hữu 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 虛hư 以dĩ 是thị 實thật 法pháp 無vô 改cải 變biến 故cố 通thông 。 是thị 實thật 假giả 法pháp 有hữu 改cải 變biến 故cố 不bất 相tương 通thông 也dã 。 次thứ 云vân 。 依y 諸chư 有hữu 法pháp 立lập 假giả 相tương/tướng 物vật 等đẳng 者giả 。 色sắc 等đẳng 四tứ 塵trần 實thật 法pháp 能năng 成thành 瓶bình 等đẳng 假giả 法pháp 名danh 為vi 有hữu 法pháp 。 依y 此thử 有hữu 法pháp 立lập 假giả 相tương/tướng 物vật 。 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 止chỉ 一nhất 聚tụ 二nhị 依y 止chỉ 非phi 一nhất 聚tụ 者giả 。 開khai 二nhị 門môn 。 言ngôn 各các 別biệt 飲ẩm 食thực 至chí 名danh 依y 止chỉ 一nhất 聚tụ 者giả 。 如như 餅bính 飯phạn 等đẳng 。 但đãn 是thị 一nhất 米mễ 麵miến 。 物vật 車xa 乘thừa 但đãn 是thị 一nhất 林lâm 木mộc 。 物vật 衣y 是thị 一nhất 麻ma 布bố 物vật 名danh 依y 一nhất 聚tụ 。 言ngôn 諸chư 採thải 畫họa 業nghiệp 至chí 名danh 依y 止chỉ 非phi 一nhất 聚tụ 者giả 採thải 畫họa 雜tạp 用dụng 青thanh 黃hoàng 紫tử 緣duyên 等đẳng 。 乃nãi 至chí 四tứ 兵binh 名danh 軍quân 。 華hoa 菓quả 雜tạp 樹thụ 竹trúc 木mộc 等đẳng 聚tụ 名danh 林lâm 。 名danh 依y 非phi 一nhất 聚tụ 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 以dĩ 二nhị 十thập 九cửu 門môn 決quyết 擇trạch 諸chư 義nghĩa 。 先tiên 別biệt 解giải 後hậu 總tổng 結kết 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 十thập 七thất 段đoạn 。 一nhất 解giải 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 法pháp 。 先tiên 正chánh 辨biện 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 後hậu 隨tùy 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 前tiền 中trung 先tiên 辨biện 有hữu 色sắc 五ngũ 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 後hậu 翻phiên 顯hiển 無vô 色sắc 亦diệc 由do 五ngũ 相tương/tướng 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 前tiền 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 解giải 。 解giải 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 有hữu 色sắc 列liệt 其kỳ 五ngũ 相tương/tướng 。 後hậu 別biệt 解giải 五ngũ 相tương/tướng 。 前tiền 中trung 言ngôn 由do 彼bỉ 諸chư 色sắc 具cụ 色sắc 自tự 相tương/tướng 即tức 以dĩ 此thử 事sự 。 還hoàn 說thuyết 此thử 事sự 等đẳng 者giả 。 謂vị 色sắc 還hoàn 有hữu 色sắc 相tướng 故cố 名danh 有hữu 色sắc 。 對đối 法pháp 論luận 主chủ 有hữu 色sắc 性tánh 。 故cố 名danh 有hữu 色sắc 法pháp 。 今kim 云vân 自tự 相tương/tướng 有hữu 何hà 所sở 以dĩ 。 解giải 云vân 。 相tương/tướng 即tức 體thể 相tướng 。 體thể 亦diệc 名danh 性tánh 。 故cố 無vô 相tướng 違vi 。 就tựu 別biệt 解giải 五ngũ 相tương/tướng 中trung 初sơ 事sự 門môn 可khả 知tri 。 二nhị 色sắc 自tự 相tương/tướng 有hữu 三tam 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 色sắc 者giả 五ngũ 根căn 。 二nhị 所sở 取thủ 色sắc 者giả 五ngũ 塵trần 。 三tam 意ý 所sở 取thủ 色sắc 者giả 法pháp 處xứ 中trung 色sắc 。 癈phế 假giả 論luận 實thật 但đãn 言ngôn 定định 境cảnh 。 三tam 解giải 共cộng 相tương 有hữu 三tam 。 所sở 謂vị 五ngũ 根căn 。 五ngũ 塵trần 是thị 有hữu 對đối 故cố 。 據cứ 方phương 所sở 故cố 名danh 初sơ 共cộng 相tương 。 即tức 對đối 解giải 色sắc 亦diệc 名danh 據cứ 相tương/tướng 處xứ 義nghĩa 解giải 色sắc 也dã 。 又hựu 即tức 前tiền 十thập 處xứ 體thể 是thị 對đối 礙ngại 耳nhĩ 。 有hữu 增tăng 減giảm 故cố 。 解giải 色sắc 名danh 色sắc 共cộng 相tương 為vi 第đệ 二nhị 。 又hựu 即tức 此thử 一nhất 切thiết 色sắc 若nhược 觸xúc 所sở 觸xúc 即tức 便tiện 變biến 壞hoại 或hoặc 手thủ 足túc 等đẳng 壞hoại 或hoặc 寒hàn 熱nhiệt 等đẳng 壞hoại 者giả 。 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 變biến 壞hoại 解giải 色sắc 名danh 色sắc 共cộng 相tương 。 四tứ 解giải 界giới 門môn 。 言ngôn 又hựu 前tiền 所sở 說thuyết 至chí 除trừ 欲dục 界giới 天thiên 遍biến 餘dư 一nhất 切thiết 者giả 。 直trực 就tựu 欲dục 界giới 中trung 除trừ 六lục 天thiên 遍biến 餘dư 諸chư 趣thú 。 言ngôn 欲dục 界giới 天thiên 中trung 但đãn 有hữu 手thủ 足túc 。 等đẳng 所sở 觸xúc 變biến 壞hoại 無vô 有hữu 寒hàn 熱nhiệt 。 等đẳng 觸xúc 之chi 所sở 變biến 壞hoại 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 中trung 但đãn 有hữu 為vi 阿a 素tố 洛lạc 手thủ 足túc 刀đao 杖trượng 所sở 觸xúc 變biến 壞hoại 。 色sắc 界giới 諸chư 色sắc 無vô 有hữu 手thủ 足túc 。 等đẳng 損tổn 害hại 等đẳng 者giả 。 色sắc 界giới 即tức 無vô 變biến 壞hoại 。 解giải 色sắc 但đãn 有hữu 據cứ 方phương 所sở 義nghĩa 有hữu 增tăng 減giảm 義nghĩa 。 第đệ 五ngũ 解giải 業nghiệp 可khả 知tri 。 隨tùy 難nạn/nan 重trọng/trùng 解giải 中trung 景cảnh 補bổ 闕khuyết 云vân 。 言ngôn 不bất 共cộng 大đại 種chủng 聚tụ 者giả 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 類loại 大đại 種chủng 可khả 得đắc 者giả 。 如như 山sơn 林lâm 處xứ 唯duy 一nhất 地địa 大đại 。 諸chư 河hà 海hải 處xứ 唯duy 一nhất 水thủy 大đại 。 如như 日nhật 光quang 熱nhiệt 唯duy 一nhất 火hỏa 大đại 。 如như 空không 中trung 風phong 。 唯duy 一nhất 風phong 大đại 。 更cánh 無vô 餘dư 大đại 名danh 為vi 不bất 共cộng 。 隨tùy 有hữu 一nhất 大đại 與dữ 所sở 造tạo 色sắc 體thể 遍biến 相tương/tướng 入nhập 。 非phi 不bất 共cộng 大đại 種chủng 聚tụ 者giả 。 至chí 或hoặc 多đa 大đại 種chủng 種chủng 類loại 可khả 得đắc 者giả 。 隨tùy 世thế 間gian 物vật 具cụ 大đại 多đa 少thiểu 與dữ 所sở 造tạo 色sắc 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 體thể 遍biến 相tương/tướng 入nhập 。 而nhi 無vô 增tăng 減giảm 。 唯duy 同đồng 類loại 中trung 二nhị 體thể 相tướng 礙ngại 不bất 得đắc 相tương/tướng 入nhập 。 如như 二nhị 地địa 大đại 。 二nhị 色sắc 香hương 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 於ư 不bất 共cộng 大đại 種chủng 聚tụ 中trung 至chí 無vô 有hữu 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 離ly 諸chư 大đại 種chủng 色sắc 者giả 。 此thử 中trung 須tu 知tri 不bất 共cộng 大đại 種chủng 及cập 非phi 不bất 共cộng 大đại 種chủng 者giả 。 唯duy 辨biện 大đại 種chủng 不bất 論luận 造tạo 色sắc 。 不bất 共cộng 大đại 種chủng 聚tụ 中trung 。 且thả 如như 木mộc 石thạch 聚tụ 中trung 唯duy 一nhất 地địa 大đại 。 實thật 無vô 此thử 事sự 。 設thiết 當đương 唯duy 有hữu 一nhất 微vi 起khởi 。 即tức 非phi 三tam 種chủng 不bất 相tương 離ly 攝nhiếp 。 若nhược 有hữu 二nhị 微vi 已dĩ 上thượng 多đa 微vi 雜tạp 住trụ 。 即tức 是thị 相tương 離ly 不bất 相tương 離ly 。 以dĩ 二nhị 地địa 大đại 不bất 相tương 容dung 受thọ 故cố 。 無vô 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 義nghĩa 。 二nhị 微vi 地địa 大đại 並tịnh 時thời 微vi 密mật 難nạn/nan 分phần/phân 。 不bất 同đồng 穀cốc 豆đậu 等đẳng 聚tụ 。 故cố 非phi 和hòa 合hợp 不bất 相tương 離ly 攝nhiếp 。 於ư 非phi 不bất 共cộng 大đại 種chủng 極cực 微vi 如như 所sở 造tạo 色sắc 與dữ 餘dư 大đại 種chủng 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 不bất 相tương 離ly 者giả 。 且thả 如như 人nhân 手thủ 具cụ 有hữu 四tứ 大đại 。 堅kiên 硬ngạnh 是thị 地địa 。 而nhi 潤nhuận 是thị 水thủy 。 溫ôn 煖noãn 是thị 火hỏa 。 搖dao 動động 是thị 風phong 。 此thử 四tứ 大đại 種chủng 共cộng 造tạo 一nhất 手thủ 。 所sở 作tác 事sự 同đồng 體thể 相tướng 容dung 受thọ 處xứ 所sở 不bất 殊thù 。 故cố 是thị 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 攝nhiếp 。 其kỳ 相tương/tướng 未vị 明minh 更cánh 舉cử 喻dụ 顯hiển 。 四tứ 大đại 相tương/tướng 遍biến 如như 似tự 何hà 等đẳng 。 故cố 云vân 如như 所sở 造tạo 色sắc 與dữ 餘dư 大đại 種chủng 體thể 遍biến 相tương/tướng 受thọ 。 四tứ 大đại 相tương/tướng 遍biến 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 者giả 。 次thứ 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 大đại 造tạo 體thể 相tướng 遍biến 有hữu 。 即tức 有hữu 能năng 造tạo 及cập 所sở 造tạo 。 亦diệc 四tứ 大đại 體thể 相tướng 遍biến 應ưng 有hữu 能năng 造tạo 及cập 所sở 造tạo 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 故cố 。 言ngôn 然nhiên 彼bỉ 大đại 種chủng 非phi 所sở 造tạo 色sắc 互hỗ 不bất 相tương 依y 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 各các 有hữu 功công 能năng 據cứ 別biệt 處xứ 故cố 者giả 。 通thông 云vân 。 若nhược 是thị 造tạo 色sắc 要yếu 依y 大đại 種chủng 方phương 始thỉ 得đắc 起khởi 。 無vô 別biệt 功công 能năng 起khởi 據cứ 所sở 處xử 。 與dữ 大đại 種chủng 相tương 容dung 所sở 故cố 是thị 所sở 造tạo 。 四tứ 大đại 不bất 爾nhĩ 。 互hỗ 不bất 相tương 依y 而nhi 能năng 自tự 轉chuyển 。 各các 有hữu 功công 能năng 起khởi 據cứ 所sở 處xử 。 雖tuy 體thể 相tướng 容dung 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 非phi 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 又hựu 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 者giả 下hạ 。 重trọng/trùng 辨biện 三tam 種chủng 不bất 相tương 離ly 相tướng 。 泰thái 云vân 。 如như 一nhất 不bất 共cộng 地địa 大đại 種chủng 聚tụ 中trung 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 諸chư 地địa 大đại 種chủng 相tương 連liên 和hòa 合hợp 。 當đương 知tri 。 方phương 有hữu 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 諸chư 地địa 大đại 種chủng 色sắc 。 然nhiên 地địa 大đại 不bất 自tự 容dung 地địa 大đại 。 故cố 無vô 有hữu 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 離ly 諸chư 地địa 大đại 種chủng 色sắc 。 以dĩ 地địa 大đại 不bất 因Nhân 地Địa 大đại 而nhi 造tạo 諸chư 色sắc 。 以dĩ 無vô 用dụng 故cố 不bất 自tự 容dung 。 於ư 非phi 不bất 共cộng 大đại 種chủng 聚tụ 中trung 。 大đại 種chủng 極cực 微vi 如như 所sở 造tạo 色sắc 量lượng 。 更cánh 相tương 攝nhiếp 入nhập 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 。 如như 地địa 大đại 種chủng 與dữ 餘dư 水thủy 火hỏa 等đẳng 大đại 種chủng 同đồng 造tạo 一nhất 色sắc 。 當đương 知tri 亦diệc 有hữu 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 不bất 相tương 離ly 者giả 。 若nhược 大đại 相tương 望vọng 別biệt 造tạo 色sắc 者giả 。 即tức 相tương 離ly 也dã 。 彼bỉ 大đại 種chủng 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 不bất 相tương 離ly 者giả 。 異dị 大đại 相tương 望vọng 非phi 所sở 造tạo 色sắc 。 互hỗ 不bất 相tương 依y 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 。 假giả 設thiết 而nhi 言ngôn 各các 有hữu 功công 能năng 據cứ 別biệt 處xứ 所sở 別biệt 得đắc 轉chuyển 故cố 。 故cố 知tri 同đồng 處xứ 互hỗ 不bất 相tương 依y 也dã 。 言ngôn 又hựu 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 者giả 。 至chí 互hỗ 不bất 相tương 離ly 者giả 。 如như 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 珠châu 光quang 明minh 。 種chủng 種chủng 光quang 明minh 體thể 各các 別biệt 。 然nhiên 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 遍biến 篋khiếp 量lượng 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 諸chư 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 體thể 別biệt 同đồng 量lượng 更cánh 相tương 涉thiệp 入nhập 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 餘dư 大đại 同đồng 造tạo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 言ngôn 又hựu 若nhược 有hữu 聚tụ 乃nãi 至chí 當đương 知tri 所sở 餘dư 是thị 一nhất 聚tụ 相tương/tướng 者giả 。 麻ma 豆đậu 等đẳng 為vi 諸chư 膠giao 等đẳng 攝nhiếp 為vi 一nhất 聚tụ 。 此thử 非phi 相tướng 涉thiệp 入nhập 一nhất 處xứ 不bất 離ly 法pháp 。 亦diệc 非phi 同đồng 體thể 相tướng 連liên 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 法pháp 。 但đãn 是thị 別biệt 體thể 不bất 相tương 涉thiệp 入nhập 。 然nhiên 為vi 膠giao 等đẳng 持trì 攝nhiếp 和hòa 合hợp 不bất 相tương 離ly 。 是thị 多đa 聚tụ 集tập 非phi 一nhất 聚tụ 相tương/tướng 也dã 。 當đương 知tri 所sở 餘dư 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 及cập 相tương 離ly 不bất 相tương 離ly 者giả 是thị 聚tụ 相tương/tướng 也dã 。 此thử 文văn 中trung 有hữu 三tam 種chủng 不bất 相tương 離ly 。 一nhất 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 。 如như 能năng 造tạo 望vọng 所sở 造tạo 。 及cập 異dị 大đại 同đồng 所sở 造tạo 也dã 。 或hoặc 異dị 造tạo 同đồng 四tứ 大đại 。 或hoặc 同đồng 造tạo 同đồng 四tứ 大đại 無vô 有hữu 異dị 大đại 異dị 所sở 造tạo 為vi 一nhất 處xứ 不bất 離ly 。 二nhị 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 。 如như 一nhất 聚tụ 中trung 自tự 類loại 法pháp 也dã 。 三tam 和hòa 合hợp 不bất 相tương 離ly 。 麻ma 豆đậu 等đẳng 為vi 膠giao 等đẳng 所sở 攝nhiếp 持trì 。 言ngôn 又hựu 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 依y 止chỉ 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 不bất 爾nhĩ 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 者giả 。 以dĩ 理lý 而nhi 言ngôn 。 亦diệc 有hữu 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 依y 止chỉ 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 。 如như 異dị 造tạo 同đồng 大đại 也dã 。 今kim 文văn 中trung 略lược 據cứ 一nhất 相tương/tướng 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 。 不bất 依y 一nhất 處xứ 不bất 相tương 離ly 。 如như 定định 境cảnh 界giới 色sắc 不bất 依y 大đại 種chủng 及cập 無vô 香hương 味vị 也dã 。 三tam 藏tạng 釋thích 云vân 。 相tương 離ly 不bất 相tương 離ly 唯duy 約ước 假giả 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 眾chúng 多đa 極cực 。 然nhiên 不bất 可khả 以dĩ 事sự 分phần/phân 折chiết 者giả 。 方phương 說thuyết 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 。 中trung 二nhị 極cực 微vi 皆giai 異dị 類loại 同đồng 處xứ 。 故cố 相tương/tướng 雜tạp 不bất 相tương 離ly 必tất 依y 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 。 假giả 設thiết 一nhất 二nhị 極cực 微vi 。 各các 別biệt 時thời 得đắc 有hữu 。 異dị 類loại 眾chúng 微vi 同đồng 處xứ 自tự 類loại 唯duy 一nhất 微vi 。 故cố 同đồng 處xứ 不bất 依y 相tương/tướng 雜tạp 。 若nhược 自tự 類loại 或hoặc 大đại 小tiểu 一nhất 色sắc 非phi 相tướng 雜tạp 。 測trắc 云vân 。 此thử 三tam 差sai 別biệt 者giả 。 第đệ 一nhất 同đồng 處xứ 。 亦diệc 一nhất 大đại 造tạo 。 第đệ 二nhị 相tương/tướng 雜tạp 。 雖tuy 非phi 同đồng 處xứ 而nhi 一nhất 大đại 造tạo 義nghĩa 分phần/phân 諸chư 方phương 。 如như 一nhất 大đại 所sở 造tạo 諸chư 色sắc 聚tụ 中trung 。 擬nghĩ 覺giác 分phần/phân 折chiết 有hữu 多đa 極cực 微vi 。 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 住trú 處xứ 各các 異dị 。 而nhi 近cận 雜tạp 住trụ 故cố 名danh 相tướng 雜tạp 。 第đệ 三tam 和hòa 合hợp 處xứ 異dị 大đại 亦diệc 異dị 。 又hựu 解giải 。 同đồng 處xứ 七thất 法pháp 類loại 既ký 各các 別biệt 。 雖tuy 在tại 同đồng 處xứ 。 而nhi 不bất 相tương 離ly 。 然nhiên 此thử 三tam 種chủng 不bất 相tương 離ly 義nghĩa 者giả 。 有hữu 釋thích 隨tùy 經kinh 部bộ 義nghĩa 非phi 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 有hữu 釋thích 是thị 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 三tam 藏tạng 判phán 云vân 。 是thị 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 者giả 為vi 勝thắng 。 二nhị 合hợp 解giải 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 法pháp 及cập 有hữu 對đối 無vô 對đối 法pháp 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 解giải 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 門môn 。 次thứ 解giải 有hữu 對đối 無vô 對đối 門môn 。 後hậu 解giải 無vô 見kiến 無vô 對đối 門môn 。 景cảnh 云vân 。 謂vị 具cụ 威uy 德đức 三tam 摩ma 地địa 俱câu 諸chư 色sắc 勝thắng 解giải 是thị 名danh 因nhân 緣duyên 者giả 。 下hạ 文văn 中trung 說thuyết 根căn 本bổn 定định 名danh 威uy 德đức 。 彼bỉ 既ký 生sanh 已dĩ 處xứ 所sở 可khả 得đắc 者giả 。 此thử 解giải 據cứ 處xứ 所sở 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 實thật 非phi 方phương 所sở 。 但đãn 由do 行hành 者giả 心tâm 所sở 觀quán 色sắc 期kỳ 於ư 一nhất 房phòng 青thanh 色sắc 顯hiển 現hiện 。 願nguyện 已dĩ 入nhập 觀quán 觀quán 青thanh 色sắc 時thời 。 所sở 現hiện 青thanh 色sắc 遍biến 滿mãn 一nhất 房phòng 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 他tha 眼nhãn 識thức 於ư 一nhất 房phòng 處xứ 見kiến 於ư 青thanh 色sắc 。 故cố 云vân 處xứ 所sở 可khả 得đắc 。 言ngôn 雖tuy 不bất 與dữ 彼bỉ 至chí 然nhiên 得đắc 似tự 彼bỉ 自tự 性tánh 顯hiển 現hiện 者giả 。 此thử 解giải 顯hiển 現hiện 。 此thử 文văn 即tức 說thuyết 定định 心tâm 所sở 現hiện 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 影ảnh 像tượng 時thời 名danh 定định 自tự 在tại 色sắc 。 於ư 十thập 色sắc 中trung 隨tùy 觀quán 何hà 色sắc 影ảnh 像tượng 現hiện 時thời 。 雖tuy 非phi 本bổn 質chất 然nhiên 似tự 彼bỉ 現hiện 。 於ư 餘dư 色sắc 聚tụ 容dung 受thọ 往vãng 來lai 等đẳng 業nghiệp 。 非phi 障chướng 礙ngại 住trụ 已dĩ 下hạ 解giải 無vô 變biến 異dị 也dã 。 行hành 者giả 爾nhĩ 時thời 。 觀quán 一nhất 室thất 內nội 青thanh 皆giai 遍biến 滿mãn 。 然nhiên 不bất 癈phế 人nhân 往vãng 來lai 名danh 無vô 變biến 異dị 。 又hựu 非phi 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 之chi 色sắc 等đẳng 者giả 。 釋thích 無vô 見kiến 等đẳng 名danh 。 手thủ 足túc 等đẳng 已dĩ 下hạ 解giải 無vô 變biến 異dị 義nghĩa 。 又hựu 根căn 本bổn 定định 名danh 具cụ 威uy 德đức 三tam 摩ma 地địa 此thử 色sắc 是thị 彼bỉ 所sở 緣duyên 者giả 。 此thử 解giải 所sở 緣duyên 。 即tức 根căn 本bổn 定định 勝thắng 方phương 便tiện 故cố 名danh 具cụ 威uy 德đức 。 譬thí 如như 非phi 一nhất 切thiết 心tâm 皆giai 能năng 變biến 化hóa 已dĩ 下hạ 。 舉cử 根căn 本bổn 定định 心tâm 方phương 能năng 起khởi 作tác 。 況huống 根căn 本bổn 定định 心tâm 方phương 能năng 現hiện 彼bỉ 無vô 見kiến 之chi 色sắc 。 泰thái 云vân 。 如như 神thần 通thông 所sở 現hiện 似tự 十thập 色sắc 入nhập 等đẳng 色sắc 。 要yếu 根căn 本bổn 定định 起khởi 。 神thần 通thông 能năng 生sanh 。 此thử 無vô 見kiến 無vô 對đối 諸chư 色sắc 。 方phương 便tiện 定định 及cập 散tán 心tâm 。 唯duy 想tưởng 心tâm 似tự 有hữu 。 然nhiên 觀quán 行hành 未vị 成thành 。 不bất 如như 根căn 本bổn 定định 起khởi 此thử 色sắc 也dã 。 基cơ 云vân 。 言ngôn 又hựu 非phi 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 。 之chi 色sắc 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 定định 色sắc 微vi 細tế 故cố 非phi 五ngũ 識thức 等đẳng 所sở 得đắc 。 然nhiên 若nhược 應ưng 受thọ 用dụng 。 亦diệc 得đắc 見kiến 之chi 。 如như 前tiền 五ngũ 十thập 五ngũ 解giải 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 解giải 云vân 。 由do 自tự 第đệ 六lục 定định 心tâm 引dẫn 自tự 第đệ 八bát 有hữu 漏lậu 色sắc 現hiện 。 令linh 他tha 人nhân 託thác 之chi 而nhi 受thọ 用dụng 。 故cố 是thị 有hữu 漏lậu 。 不bất 爾nhĩ 者giả 自tự 第đệ 六lục 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 如như 何hà 令linh 他tha 受thọ 用dụng 。 二nhị 解giải 云vân 。 即tức 以dĩ 自tự 第đệ 六lục 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 他tha 託thác 亦diệc 變biến 為vi 有hữu 漏lậu 。 不bất 藉tạ 自tự 第đệ 八bát 變biến 及cập 淨tịnh 土độ 等đẳng 。 此thử 解giải 為vi 勝thắng 。 以dĩ 不bất 同đồng 餘dư 唯duy 散tán 心tâm 緣duyên 故cố 。 唯duy 定định 心tâm 境cảnh 故cố 名danh 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 非phi 他tha 人nhân 不bất 見kiến 也dã 。 三tam 解giải 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 法pháp 。 先tiên 辨biện 有hữu 漏lậu 。 於ư 中trung 初sơ 標tiêu 列liệt 五ngũ 相tương/tướng 。 次thứ 別biệt 解giải 後hậu 結kết 之chi 。 就tựu 別biệt 解giải 中trung 一nhất 解giải 有hữu 漏lậu 事sự 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 內nội 色sắc 者giả 內nội 五ngũ 根căn 也dã 。 及cập 彼bỉ 相tương 依y 不bất 相tương 依y 外ngoại 色sắc 者giả 。 扶phù 根căn 五ngũ 塵trần 名danh 相tướng 依y 。 外ngoại 山sơn 河hà 等đẳng 名danh 為vi 不bất 相tương 依y 。 若nhược 諸chư 染nhiễm 心tâm 已dĩ 下hạ 明minh 三tam 性tánh 心tâm 法pháp 。 此thử 即tức 總tổng 舉cử 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 及cập 三tam 性tánh 心tâm 心tâm 所sở 為vi 有hữu 漏lậu 事sự 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 由do 隨tùy 眠miên 等đẳng 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 二nhị 解giải 隨tùy 眠miên 。 言ngôn 若nhược 於ư 清thanh 淨tịnh 色sắc 乃nãi 至chí 由do 隨tùy 眠miên 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 者giả 。 此thử 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 熏huân 在tại 五ngũ 根căn 及cập 諸chư 心tâm 內nội 。 未vị 斷đoạn 已dĩ 來lai 常thường 有hữu 惑hoặc 種chủng 。 名danh 由do 隨tùy 眠miên 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。 三tam 解giải 相tương 應ứng 。 若nhược 諸chư 染nhiễm 心tâm 心tâm 法pháp 由do 相tương 應ứng 名danh 有hữu 漏lậu 者giả 。 此thử 明minh 前tiền 三tam 性tánh 心tâm 內nội 染nhiễm 污ô 心tâm 。 非phi 直trực 由do 隨tùy 眠miên 漏lậu 。 亦diệc 由do 與dữ 漏lậu 相tương 應ứng 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。 四tứ 解giải 所sở 緣duyên 。 言ngôn 若nhược 諸chư 有hữu 事sự 若nhược 現hiện 量lượng 所sở 行hành 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 漏lậu 所sở 緣duyên 故cố 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 者giả 。 此thử 中trung 總tổng 取thủ 五ngũ 塵trần 。 下hạ 釋thích 有hữu 事sự 。 現hiện 在tại 有hữu 體thể 名danh 為vi 有hữu 事sự 非phi 過quá 未vị 者giả 。 過quá 未vị 是thị 無vô 不bất 名danh 有hữu 事sự 也dã 。 若nhược 依y 清thanh 淨tịnh 色sắc 識thức 所sở 行hành 名danh 現hiện 量lượng 所sở 行hành 者giả 。 正chánh 取thủ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 緣duyên 彼bỉ 五ngũ 塵trần 名danh 漏lậu 所sở 行hành 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 此thử 中trung 但đãn 五ngũ 識thức 名danh 現hiện 量lượng 。 其kỳ 實thật 與dữ 五ngũ 俱câu 緣duyên 亦diệc 是thị 。 但đãn 簡giản 通thông 也dã 。 現hiện 量lượng 所sở 行hành 簡giản 法pháp 塵trần 及cập 三tam 性tánh 心tâm 等đẳng 。 如như 下hạ 文văn 亦diệc 取thủ 所sở 行hành 即tức 五ngũ 塵trần 。 是thị 故cố 不bất 舉cử 意ý 根căn 。 若nhược 餘dư 所sở 行hành 名danh 非phi 現hiện 量lượng 所sở 行hành 者giả 。 意ý 識thức 搆câu 畫họa 設thiết 緣duyên 五ngũ 塵trần 不bất 名danh 現hiện 量lượng 行hành 。 此thử 解giải 現hiện 量lượng 行hành 。 若nhược 內nội 諸chư 處xứ 至chí 當đương 知tri 有hữu 漏lậu 者giả 。 由do 五ngũ 根căn 增tăng 上thượng 之chi 力lực 引dẫn 起khởi 五ngũ 塵trần 。 五ngũ 塵trần 為vi 境cảnh 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 此thử 由do 漏lậu 所sở 緣duyên 故cố 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 若nhược 現hiện 在tại 事sự 非phi 現hiện 量lượng 所sở 行hành 乃nãi 至chí 非phi 彼bỉ 諸chư 法pháp 為vi 此thử 分phân 明minh 所sở 行hành 境cảnh 故cố 者giả 。 欲dục 明minh 意ý 識thức 煩phiền 惱não 。 設thiết 緣duyên 現hiện 在tại 五ngũ 根căn 及cập 八bát 識thức 時thời 。 意ý 識thức 自tự 變biến 似tự 五ngũ 根căn 相tướng 。 似tự 彼bỉ 八bát 識thức 相tương 當đương 心tâm 而nhi 起khởi 。 意ý 識thức 煩phiền 惱não 於ư 彼bỉ 五ngũ 根căn 八bát 識thức 心tâm 等đẳng 不bất 親thân 緣duyên 著trước 。 故cố 五ngũ 根căn 等đẳng 不bất 由do 漏lậu 所sở 緣duyên 故cố 。 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 緣duyên 此thử 煩phiền 惱não 但đãn 由do 自tự 分phân 別biệt 所sở 起khởi 相tương/tướng 煩phiền 惱não 也dã 。 此thử 善thiện 等đẳng 法pháp 即tức 是thị 復phục 由do 生sanh 起khởi 成thành 有hữu 漏lậu 也dã 。 問vấn 五ngũ 識thức 煩phiền 惱não 亦diệc 緣duyên 賴lại 耶da 相tương/tướng 分phần/phân 五ngũ 塵trần 不bất 著trước 。 但đãn 緣duyên 自tự 心tâm 變biến 異dị 影ảnh 像tượng 五ngũ 塵trần 。 云vân 何hà 於ư 彼bỉ 。 賴lại 耶da 相tương/tướng 分phần/phân 五ngũ 塵trần 。 得đắc 名danh 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 說thuyết 為vi 有hữu 漏lậu 。 解giải 云vân 。 雖tuy 不bất 緣duyên 著trước 然nhiên 彼bỉ 五ngũ 識thức 五ngũ 分phân 別biệt 故cố 。 所sở 變biến 五ngũ 塵trần 稱xưng 彼bỉ 本bổn 質chất 。 得đắc 名danh 分phân 明minh 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 為vi 漏lậu 所sở 緣duyên 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 若nhược 此thử 意ý 識thức 緣duyên 現hiện 五ngũ 根căn 八bát 識thức 等đẳng 時thời 。 搆câu 畫họa 顛điên 倒đảo 不bất 稱xưng 本bổn 質chất 。 於ư 彼bỉ 本bổn 質chất 非phi 分phân 明minh 緣duyên 也dã 。 故cố 云vân 非phi 彼bỉ 五ngũ 根căn 諸chư 法pháp 為vi 此thử 分phân 明minh 。 若nhược 爾nhĩ 五ngũ 識thức 七thất 識thức 云vân 何hà 名danh 有hữu 漏lậu 。 解giải 云vân 。 或hoặc 由do 隨tùy 眠miên 隨tùy 逐trục 。 或hoặc 與dữ 漏lậu 相tương 應ứng 。 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 所sở 行hành 境cảnh 也dã 。 五ngũ 解giải 生sanh 起khởi 。 言ngôn 謂vị 諸chư 隨tùy 眠miên 至chí 由do 生sanh 起khởi 故cố 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 者giả 。 此thử 明minh 六lục 識thức 煩phiền 惱não 。 三tam 因nhân 生sanh 起khởi 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。 又hựu 從tùng 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 煩phiền 惱não 諸chư 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 內nội 根căn 五ngũ 蘊uẩn 由do 不bất 善thiện 煩phiền 惱não 漏lậu 所sở 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 及cập 異dị 熟thục 果quả 增tăng 上thượng 所sở 引dẫn 外ngoại 事sự 生sanh 起khởi 者giả 。 由do 內nội 根căn 故cố 外ngoại 塵trần 生sanh 起khởi 遠viễn 從tùng 漏lậu 生sanh 。 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 又hựu 由do 無vô 記ký 色sắc 無vô 色sắc 繫hệ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 於ư 彼bỉ 結kết 生sanh 等đẳng 者giả 。 由do 上thượng 二nhị 界giới 無vô 記ký 煩phiền 惱não 發phát 業nghiệp 招chiêu 上thượng 界giới 生sanh 。 亦diệc 名danh 從tùng 漏lậu 所sở 生sanh 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 此thử 五ngũ 門môn 有hữu 漏lậu 中trung 。 第đệ 一nhất 是thị 總tổng 門môn 。 第đệ 二nhị 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 第đệ 三tam 是thị 染nhiễm 污ô 心tâm 心tâm 所sở 。 第đệ 四tứ 是thị 五ngũ 塵trần 。 第đệ 五ngũ 是thị 一nhất 切thiết 內nội 五ngũ 根căn 。 善thiện 無vô 記ký 心tâm 及cập 身thân 語ngữ 業nghiệp 及cập 別Biệt 解Giải 脫Thoát 。 或hoặc 及cập 外ngoại 器khí 世thế 界giới 。 皆giai 是thị 煩phiền 惱não 所sở 引dẫn 。 或hoặc 是thị 此thử 中trung 正chánh 生sanh 已dĩ 生sanh 當đương 生sanh 等đẳng 故cố 。 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 色sắc 無vô 色sắc 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 是thị 。 有hữu 善thiện 異dị 熟thục 果quả 亦diệc 是thị 。 此thử 中trung 文văn 略lược 唯duy 言ngôn 不bất 善thiện 異dị 熟thục 果quả 。 次thứ 解giải 無vô 漏lậu 。 景cảnh 云vân 。 一nhất 有hữu 諸chư 法pháp 離ly 纏triền 故cố 名danh 無vô 漏lậu 謂vị 一nhất 切thiết 善thiện 無vô 記ký 心tâm 心tâm 所sở 所sở 依y 所sở 緣duyên 諸chư 色sắc 者giả 。 若nhược 是thị 染nhiễm 心tâm 心tâm 所sở 所sở 依y 所sở 緣duyên 諸chư 色sắc 。 即tức 是thị 生sanh 漏lậu 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 漏lậu 住trú 處xứ 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 。 即tức 不bất 得đắc 言ngôn 由do 離ly 纏triền 故cố 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 為vi 此thử 但đãn 舉cử 善thiện 無vô 記ký 心tâm 所sở 依y 緣duyên 。 諸chư 色sắc 及cập 善thiện 無vô 記ký 心tâm 聚tụ 。 由do 離ly 纏triền 故cố 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 二nhị 隨tùy 眠miên 斷đoạn 故cố 名danh 無vô 漏lậu 至chí 若nhược 世thế 間gian 善thiện 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 者giả 。 此thử 等đẳng 並tịnh 據cứ 羅La 漢Hán 身thân 中trung 善thiện 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 故cố 言ngôn 諸chư 善thiện 造tạo 色sắc 。

復phục 有hữu 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 身thân 語ngữ 業nghiệp 體thể 。 不bất 攝nhiếp 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 善thiện 無vô 記ký 業nghiệp 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 造tạo 色sắc 。 若nhược 語ngữ 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 無vô 記ký 色sắc 蘊uẩn 。 若nhược 無vô 記ký 四tứ 蘊uẩn 。 若nhược 世thế 間gian 三tam 慧tuệ 加gia 行hành 善thiện 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 並tịnh 由do 隨tùy 眠miên 斷đoạn 故cố 說thuyết 名danh 無vô 漏lậu 。 三tam 取thủ 漏lậu 盡tận 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 所sở 見kiến 道đạo 。 五ngũ 取thủ 修tu 道Đạo 及cập 無vô 覺giác 道đạo 以dĩ 為vi 無vô 漏lậu 。 五ngũ 中trung 前tiền 二nhị 隨tùy 義nghĩa 說thuyết 無vô 漏lậu 。 後hậu 三tam 就tựu 體thể 以dĩ 說thuyết 無vô 漏lậu 。 基cơ 云vân 。 解giải 無vô 漏lậu 五ngũ 種chủng 中trung 。 據cứ 五ngũ 義nghĩa 未vị 必tất 攝nhiếp 盡tận 。 即tức 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 等đẳng 無vô 漏lậu 攝nhiếp 故cố 。 第đệ 二nhị 言ngôn 隨tùy 眠miên 斷đoạn 故cố 名danh 無vô 漏lậu 等đẳng 中trung 諸chư 善thiện 者giả 。 即tức 學học 身thân 語ngữ 善thiện 業nghiệp 及cập 戒giới 也dã 。 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 者giả 。 即tức 無Vô 學Học 無vô 記ký 身thân 語ngữ 業nghiệp 。 由do 無vô 漏lậu 身thân 中trung 及cập 無vô 漏lậu 引dẫn 力lực 生sanh 故cố 名danh 無vô 漏lậu 也dã 。 不bất 取thủ 餘dư 故cố 名danh 一nhất 分phần/phân 。 諸chư 無vô 記ký 者giả 四tứ 無vô 記ký 心tâm 也dã 。 諸chư 人nhân 於ư 此thử 亦diệc 即tức 五ngũ 根căn 者giả 。 不bất 然nhiên 非phi 無vô 漏lậu 力lực 引dẫn 故cố 。 舊cựu 種chủng 類loại 故cố 不bất 同đồng 身thân 語ngữ 業nghiệp 也dã 。 四tứ 解giải 有hữu 諍tranh 無vô 諍tranh 法pháp 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 名danh 有hữu 諍tranh 法pháp 事sự 者giả 。 即tức 所sở 諍tranh 事sự 體thể 上thượng 無vô 常thường 苦khổ 義nghĩa 違vi 於ư 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 名danh 諍tranh 自tự 性tánh 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 是thị 有hữu 法pháp 。 能năng 有hữu 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 諍tranh 法pháp 。 故cố 言ngôn 有hữu 諍tranh 法pháp 。 由do 愛ái 染nhiễm 自tự 身thân 耽đam 著trước 外ngoại 境cảnh 。 感cảm 苦khổ 無vô 常thường 名danh 諍tranh 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 是thị 諍tranh 自tự 性tánh 。 無vô 明minh 恆hằng 與dữ 諍tranh 因nhân 果quả 俱câu 名danh 諍tranh 助trợ 判phán 。 等đẳng 起khởi 有hữu 五ngũ 種chủng 黑hắc 品phẩm 。 如như 文văn 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 五ngũ 種chủng 黑hắc 品phẩm 。 二nhị 明minh 黑hắc 品phẩm 能năng 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 安an 住trụ 果quả 。 無vô 諍tranh 翻phiên 有hữu 諍tranh 可khả 解giải 。 五ngũ 解giải 有hữu 染nhiễm 無vô 染nhiễm 法pháp 。 有hữu 染nhiễm 事sự 即tức 五ngũ 有hữu 取thủ 蘊uẩn 。 因nhân 緣duyên 者giả 謂vị 此thử 中trung 正chánh 取thủ 貪tham 心tâm 相tương 應ứng 喜hỷ 樂lạc 二nhị 受thọ 。 名danh 有hữu 染nhiễm 體thể 由do 彼bỉ 喜hỷ 樂lạc 生sanh 貪tham 染nhiễm 故cố 。 愛ái 味vị 是thị 貪tham 是thị 彼bỉ 助trợ 伴bạn 因nhân 緣duyên 。 即tức 是thị 餘dư 相tương 應ứng 法pháp 及cập 順thuận 境cảnh 界giới 。 自tự 性tánh 者giả 即tức 取thủ 喜hỷ 樂lạc 二nhị 受thọ 。 助trợ 伴bạn 者giả 即tức 是thị 喜hỷ 樂lạc 相tương 應ứng 貪tham 愛ái 。 等đẳng 起khởi 者giả 謂vị 五ngũ 黑hắc 品phẩm 。 無vô 染nhiễm 翻phiên 前tiền 。 六lục 解giải 依y 耽đam 嗜thị 依y 出xuất 離ly 法pháp 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 邪tà 願nguyện 者giả 。 一nhất 解giải 。 染nhiễm 思tư 為vi 邪tà 。 何hà 故cố 小tiểu 論luận 云vân 相tương 應ứng 者giả 。 謂vị 思tư 斷đoạn 等đẳng 。 亦diệc 可khả 染nhiễm 慧tuệ 數số 為vi 邪tà 斷đoạn 。 正chánh 智trí 為vi 正Chánh 斷Đoạn 。 亦diệc 可khả 即tức 取thủ 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 為vi 邪tà 斷đoạn 。 正chánh 智trí 為vi 正Chánh 斷Đoạn 。 亦diệc 可khả 即tức 取thủ 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 為vi 邪tà 斷đoạn 。 七thất 解giải 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 景cảnh 云vân 。 四tứ 一nhất 切thiết 善thiện 心tâm 。 心tâm 法pháp 當đương 斷đoạn 已dĩ 斷đoạn 者giả 。 若nhược 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 當đương 斷đoạn 。 若nhược 學học 人nhân 已dĩ 斷đoạn 世thế 間gian 者giả 簡giản 無vô 漏lậu 心tâm 。 是thị 故cố 須tu 言ngôn 當đương 斷đoạn 已dĩ 斷đoạn 。 五ngũ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 三tam 摩ma 地địa 所sở 行hành 。 無vô 見kiến 無vô 對đối 色sắc 世thế 間gian 者giả 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 後hậu 智trí 定định 心tâm 所sở 現hiện 之chi 色sắc 體thể 是thị 有hữu 漏lậu 。 名danh 世thế 間gian 。 若nhược 在tại 十Thập 地Địa 及cập 佛Phật 後hậu 智trí 所sở 現hiện 定định 色sắc 實thật 是thị 無vô 漏lậu 。 以dĩ 對đối 證chứng 智trí 名danh 為vi 世thế 間gian 。 五ngũ 因nhân 之chi 出xuất 世thế 中trung 一nhất 見kiến 道đạo 。 二nhị 修tu 道Đạo 。 並tịnh 取thủ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 三tam 由do 想tưởng 解giải 脫thoát 之chi 所sở 解giải 脫thoát 等đẳng 。 想tưởng 者giả 是thị 名danh 。 謂vị 三tam 乘thừa 人nhân 已dĩ 證chứng 真Chân 如Như 無vô 戲hí 論luận 理lý 。 故cố 於ư 後hậu 智trí 相tương 應ứng 心tâm 法pháp 於ư 彼bỉ 名danh 相tướng 而nhi 無vô 取thủ 著trước 。 四tứ 彼bỉ 所sở 緣duyên 無vô 見kiến 無vô 對đối 色sắc 者giả 。 十Thập 地Địa 及cập 佛Phật 後hậu 得đắc 智trí 現hiện 色sắc 體thể 。 是thị 無vô 漏lậu 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 二Nhị 乘Thừa 後hậu 智trí 體thể 雖tuy 有hữu 漏lậu 然nhiên 由do 證chứng 智trí 資tư 導đạo 。 分phần/phân 現hiện 此thử 色sắc 。 是thị 故cố 此thử 色sắc 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 五ngũ 一nhất 分phần/phân 者giả 見kiến 斷đoạn 惑hoặc 滅diệt 擇trạch 滅diệt 為vi 體thể 。 一nhất 切thiết 者giả 見kiến 修tu 惑hoặc 滅diệt 擇trạch 滅diệt 為vi 體thể 。 泰thái 云vân 。 未vị 斷đoạn 隨tùy 眠miên 說thuyết 當đương 斷đoạn 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 隨tùy 眠miên 說thuyết 已dĩ 斷đoạn 。 善thiện 心tâm 既ký 然nhiên 無vô 記ký 亦diệc 然nhiên 。 三tam 乘thừa 空không 有hữu 二nhị 觀quán 無vô 漏lậu 斷đoạn 染nhiễm 污ô 想tưởng 。 名danh 想tưởng 解giải 脫thoát 無vô 戲hí 論luận 。 慧tuệ 以dĩ 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 故cố 。 有hữu 彼bỉ 所sở 緣duyên 無vô 見kiến 無vô 對đối 出xuất 世thế 間gian 色sắc 。 八bát 解giải 隨tùy 非phi 隨tùy 法pháp 可khả 解giải 。 九cửu 解giải 有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 。 文văn 分phần/phân 有hữu 三tam 。 初sơ 辨biện 有hữu 為vi 次thứ 辨biện 無vô 為vi 。 後hậu 辨biện 涅Niết 槃Bàn 滅diệt 以dĩ 已dĩ 四tứ 句cú 。 初sơ 中trung 由do 五ngũ 相tương/tướng 故cố 建kiến 立lập 有hữu 為vi 。 三tam 際tế 為vi 三tam 。 四tứ 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 者giả 種chủng 子tử 。 五ngũ 果quả 相tương 續tục 者giả 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 自tự 餘dư 色sắc 心tâm 果quả 體thể 有hữu 無vô 不bất 定định 。 次thứ 由do 五ngũ 相tương/tướng 立lập 無vô 為vi 法pháp 。 翻phiên 上thượng 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 辨biện 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 四tứ 句cú 。 言ngôn 若nhược 謂vị 涅Niết 槃Bàn 為vi 有hữu 異dị 者giả 。 當đương 知tri 此thử 為vi 。 不bất 如như 理lý 問vấn 等đẳng 者giả 。 即tức 彼bỉ 有hữu 為vi 理lý 滅diệt 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 得đắc 言ngôn 異dị 。 若nhược 謂vị 為vi 無vô 異dị 者giả 。 若nhược 執chấp 涅Niết 槃Bàn 有hữu 為vi 不bất 異dị 不bất 然nhiên 。 染nhiễm 淨tịnh 既ký 殊thù 常thường 無vô 常thường 別biệt 故cố 。 有hữu 無vô 異dị 者giả 第đệ 三tam 句cú 執chấp 亦diệc 有hữu 異dị 亦diệc 無vô 異dị 也dã 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 異dị 者giả 執chấp 第đệ 四tứ 句cú 非phi 有hữu 異dị 非phi 無vô 異dị 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 不bất 如như 理lý 問vấn 答đáp 者giả 。 此thử 總tổng 非phi 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 釋thích 其kỳ 四tứ 句cú 。 由do 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 唯duy 有hữu 為vi 滅diệt 所sở 顯hiển 者giả 。 此thử 明minh 不bất 異dị 。 與dữ 有hữu 為vi 法pháp 其kỳ 相tương/tướng 異dị 者giả 。 明minh 非phi 不bất 異dị 。 依y 此thử 二nhị 義nghĩa 為vi 本bổn 。 明minh 離ly 四tứ 執chấp 。 唯duy 有hữu 為vi 滅diệt 之chi 所sở 顯hiển 謂vị 有hữu 異dị 者giả 。 乃nãi 至chí 便tiện 為vi 戲hí 論luận 非phi 所sở 戲hí 論luận 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 與dữ 彼bỉ 有hữu 為vi 不bất 定định 其kỳ 相tương/tướng 異dị 故cố 。 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 非phi 所sở 戲hí 論luận 。 今kim 說thuyết 定định 異dị 便tiện 為vi 戲hí 論luận 。 非phi 戲hí 論luận 法pháp 。 與dữ 有hữu 為vi 法pháp 其kỳ 相tương/tướng 異dị 故cố 謂vị 為vi 無vô 異dị 便tiện 為vi 戲hí 論luận 非phi 所sở 戲hí 論luận 者giả 。 可khả 知tri 。 總tổng 如như 前tiền 說thuyết 二nhị 種chủng 因nhân 故cố 亦diệc 異dị 不bất 異dị 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 非phi 第đệ 三tam 執chấp 。 由do 有hữu 為vi 滅diệt 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 至chí 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 者giả 。 非phi 第đệ 四tứ 執chấp 。 汝nhữ 執chấp 涅Niết 槃Bàn 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 說thuyết 非phi 有hữu 異dị 非phi 無vô 異dị 者giả 。 即tức 是thị 謗báng 無vô 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 下hạ 解giải 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 白bạch 法Pháp 所sở 顯hiển 發phát 故cố 者giả 。 即tức 由do 道Đạo 諦Đế 白bạch 法Pháp 顯hiển 發phát 是thị 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 涅Niết 槃Bàn 相tướng 者giả 。 至chí 內nội 所sở 證chứng 相tương/tướng 者giả 。 內nội 證chứng 寂tịch 滅diệt 無vô 戲hí 論luận 。 相tương/tướng 是thị 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 十thập 解giải 所sở 緣duyên 法pháp 。 於ư 中trung 先tiên 總tổng 舉cử 徵trưng 到đáo 五ngũ 相tương/tướng 。 後hậu 次thứ 第đệ 別biệt 解giải 。 別biệt 解giải 有hữu 二nhị 。 初sơ 解giải 前tiền 四tứ 後hậu 解giải 第đệ 五ngũ 。 前tiền 中trung 後hậu 二nhị 。 先tiên 正chánh 辨biện 所sở 緣duyên 。 後hậu 因nhân 論luận 生sanh 論luận 解giải 釋thích 契khế 詮thuyên 。 前tiền 中trung 言ngôn 欲dục 界giới 繫hệ 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 作tác 意ý 能năng 緣duyên 三tam 界giới 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 無vô 記ký 即tức 取thủ 賴lại 耶da 緣duyên 三tam 界giới 種chủng 子tử 無vô 記ký 緣duyên 三tam 界giới 法pháp 。 謂vị 屬thuộc 行hành 者giả 所sở 緣duyên 。 色sắc 界giới 繫hệ 善thiện 作tác 意ý 亦diệc 緣duyên 一nhất 切thiết 三tam 界giới 法pháp 。 略lược 不bất 言ngôn 色sắc 界giới 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 無vô 記ký 作tác 意ý 緣duyên 三tam 界giới 種chủng 子tử 。 基cơ 云vân 。 此thử 中trung 善thiện 心tâm 可khả 解giải 。 染nhiễm 污ô 者giả 即tức 兼kiêm 言ngôn 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 問vấn 何hà 有hữu 覆phú 緣duyên 三tam 界giới 。 答đáp 欲dục 界giới 有hữu 覆phú 唯duy 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 唯duy 在tại 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 如như 論luận 文văn 觀quán 三tam 界giới 為vi 同đồng 一nhất 類loại 等đẳng 。 為vi 我ngã 故cố 餘dư 無vô 此thử 能năng 。 更cánh 無vô 有hữu 覆phú 心tâm 緣duyên 也dã 。 無vô 記ký 緣duyên 三tam 界giới 者giả 。 即tức 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 獨độc 頭đầu 起khởi 者giả 。 及cập 緣duyên 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 心tâm 後hậu 等đẳng 流lưu 引dẫn 生sanh 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 。 亦diệc 名danh 威uy 儀nghi 心tâm 工công 巧xảo 心tâm 緣duyên 也dã 。 汎# 爾nhĩ 緣duyên 不bất 求cầu 不bất 染nhiễm 者giả 是thị 。 又hựu 第đệ 八bát 識thức 亦diệc 是thị 緣duyên 三tam 界giới 也dã 。 種chủng 子tử 法pháp 故cố 。 言ngôn 色sắc 界giới 善thiện 作tác 意ý 緣duyên 三tam 界giới 法pháp 者giả 。 此thử 中trung 應ưng 言ngôn 染nhiễm 心tâm 。 無vô 記ký 心tâm 染nhiễm 心tâm 。 如như 何hà 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 色sắc 界giới 於ư 欲dục 行hành 煩phiền 惱não 。 謂vị 上thượng 緣duyên 煩phiền 惱não 及cập 緣duyên 下hạ 慢mạn 。 及cập 如như 前tiền 第đệ 六lục 我ngã 見kiến 色sắc 以dĩ 微vi 細tế 故cố 。 及cập 異dị 熟thục 生sanh 無vô 記ký 心tâm 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 也dã 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 已dĩ 下hạ 文văn 者giả 。 景cảnh 云vân 。 無vô 色sắc 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 定định 善thiện 及cập 生sanh 得đắc 心tâm 但đãn 緣duyên 自tự 地địa 。 若nhược 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 偏thiên 修tu 智trí 慧tuệ 。 名danh 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 有hữu 廣quảng 學học 多đa 聞văn 。 聲Thanh 聞Văn 名danh 為vi 廣quảng 慧tuệ 。 通thông 學học 無Vô 學Học 。 此thử 等đẳng 離ly 下hạ 二nhị 界giới 欲dục 得đắc 生sanh 無vô 色sắc 。 無vô 色sắc 作tác 意ý 能năng 緣duyên 下hạ 地địa 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 文văn 分phân 明minh 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 善thiện 緣duyên 下hạ 一nhất 切thiết 法pháp 。 泰thái 云vân 。 大đại 地địa 已dĩ 還hoàn 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 能năng 廣quảng 利lợi 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 生sanh 無vô 色sắc 界giới 者giả 。 然nhiên 於ư 中trung 偏thiên 修tu 慧tuệ 者giả 緣duyên 下hạ 一nhất 切thiết 法pháp 。 偏thiên 修tu 定định 者giả 不bất 緣duyên 下hạ 法pháp 。 若nhược 廣quảng 修tu 慧tuệ 聲Thanh 聞Văn 通thông 學học 無Vô 學Học 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 者giả 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 。 若nhược 下hạ 廣quảng 修tu 慧tuệ 者giả 。 同đồng 凡phàm 夫phu 不bất 緣duyên 下hạ 地địa 也dã 。 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 得Đắc 自Tự 在Tại 。 不bất 生sanh 無vô 色sắc 。 基cơ 云vân 。 此thử 中trung 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 菩Bồ 薩Tát 謂vị 地địa 前tiền 。 亦diệc 緣duyên 下hạ 者giả 說thuyết 善thiện 心tâm 不bất 計kế 極cực 。 故cố 得đắc 緣duyên 下hạ 地địa 。 不bất 言ngôn 上thượng 緣duyên 者giả 以dĩ 生sanh 上thượng 界giới 。 如như 有hữu 學học 但đãn 以dĩ 諦đế 觀quán 。 不bất 以dĩ 六lục 行hành 欣hân 上thượng 。 故cố 略lược 而nhi 不bất 論luận 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 多đa 聲Thanh 聞Văn 為vi 論luận 。 亦diệc 不bất 說thuyết 其kỳ 處xứ 得đắc 緣duyên 下hạ 地địa 。 此thử 等đẳng 染nhiễm 心tâm 亦diệc 應ưng 研nghiên 問vấn 。 又hựu 彼bỉ 處xứ 異dị 生sanh 亦diệc 不bất 說thuyết 之chi 。 及cập 蒸chưng 不bất 言ngôn 緣duyên 無vô 漏lậu 者giả 以dĩ 界giới 為vi 法pháp 故cố 。 下hạ 因nhân 論luận 生sanh 論luận 釋thích 經kinh 義nghĩa 中trung 。 初sơ 引dẫn 頌tụng 而nhi 問vấn 。 後hậu 對đối 問vấn 以dĩ 釋thích 。 言ngôn 因nhân 思tư 所sở 緣duyên 者giả 。 謂vị 因nhân 思tư 惟duy 善thiện 等đẳng 作tác 意ý 所sở 緣duyên 可khả 釋thích 此thử 頌tụng 故cố 。 又hựu 解giải 。 因nhân 思tư 惟duy 人nhân 法pháp 二nhị 執chấp 所sở 緣duyên 。 故cố 說thuyết 此thử 頌tụng 。 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 名danh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 四tứ 蘊uẩn 名danh 。 由do 四tứ 蘊uẩn 心tâm 執chấp 有hữu 人nhân 法pháp 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 能năng 映ánh 一nhất 切thiết 二nhị 無vô 我ngã 理lý 故cố 。 云vân 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 。 二nhị 言ngôn 說thuyết 名danh 眾chúng 生sanh 無vô 智trí 。 尋tầm 言ngôn 說thuyết 名danh 執chấp 有hữu 人nhân 法pháp 集tập 成thành 生sanh 死tử 。 故cố 言ngôn 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 。 無vô 有hữu 過quá 名danh 者giả 由do 此thử 名danh 一nhất 法pháp 皆giai 隨tùy 自tự 在tại 行hành 者giả 。 能năng 由do 一nhất 名danh 眾chúng 生sanh 封phong 執chấp 。 令linh 雜tạp 染nhiễm 法pháp 自tự 在tại 隨tùy 行hành 。 若nhược 悟ngộ 此thử 名danh 集tập 起khởi 之chi 過quá 即tức 出xuất 要yếu 淨tịnh 法pháp 。 亦diệc 自tự 在tại 隨tùy 行hành 。 基cơ 云vân 。 一nhất 四tứ 蘊uẩn 名danh 之chi 即tức 下hạ 言ngôn 由do 觀quán 知tri 故cố 除trừ 人nhân 執chấp 。 二nhị 名danh 字tự 名danh 。 即tức 下hạ 言ngôn 知tri 此thử 名danh 故cố 除trừ 法pháp 執chấp 。 言ngôn 四tứ 蘊uẩn 名danh 能năng 遍biến 緣duyên 一nhất 切thiết 遍biến 生sanh 起khởi 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 言ngôn 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 。 名danh 言ngôn 能năng 遍biến 因nhân 一nhất 切thiết 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 故cố 。 就tựu 對đối 問vấn 釋thích 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 經kinh 頌tụng 。 後hậu 引dẫn 說thuyết 重trọng/trùng 證chứng 。 前tiền 中trung 云vân 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 清thanh 淨tịnh 因nhân 故cố 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 若nhược 了liễu 二nhị 名danh 起khởi 諸chư 過quá 患hoạn 。 即tức 便tiện 證chứng 入nhập 二nhị 空không 道Đạo 理lý 。 名danh 清thanh 淨tịnh 因nhân 。 觀quán 察sát 二nhị 名danh 善thiện 知tri 自tự 相tương/tướng 。 謂vị 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 及cập 以dĩ 音âm 聲thanh 為vi 性tánh 。 名danh 觀quán 自tự 相tương/tướng 。 迷mê 執chấp 二nhị 名danh 廣quảng 興hưng 煩phiền 惱não 。 發phát 業nghiệp 得đắc 報báo 。 名danh 雜tạp 染nhiễm 因nhân 。 由do 觀quán 此thử 故cố 名danh 觀quán 雜tạp 染nhiễm 因nhân 。 基cơ 云vân 觀quán 察sát 清thanh 淨tịnh 因nhân 故cố 者giả 。 即tức 下hạ 言ngôn 緣duyên 此thử 名danh 能năng 知tri 諸chư 人nhân 無vô 我ngã 故cố 。 顯hiển 彼bỉ 理lý 故cố 名danh 清thanh 因nhân 。 觀quán 自tự 相tương/tướng 者giả 。 即tức 下hạ 言ngôn 緣duyên 二nhị 種chủng 名danh 故cố 我ngã 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 是thị 二nhị 執chấp 相tướng 分phần/phân 也dã 。 今kim 知tri 其kỳ 事sự 。 觀quán 察sát 染nhiễm 因nhân 者giả 。 即tức 下hạ 言ngôn 不bất 善thiện 了liễu 知tri 。 此thử 名danh 即tức 染nhiễm 污ô 生sanh 起khởi 故cố 也dã 。 即tức 是thị 彼bỉ 見kiến 分phần/phân 生sanh 起khởi 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 也dã 。 又hựu 解giải 。 言ngôn 二nhị 種chủng 名danh 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 。 一nhất 者giả 觀quán 此thử 名danh 者giả 得đắc 清thanh 淨tịnh 為vi 彼bỉ 淨tịnh 因nhân 。 二nhị 知tri 二nhị 名danh 緣duyên 目mục 一nhất 切thiết 法pháp 。 三tam 知tri 二nhị 名danh 為vi 染nhiễm 法pháp 。 因nhân 此thử 三tam 義nghĩa 具cụ 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 也dã 。 言ngôn 此thử 中trung 顯hiển 示thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 者giả 等đẳng 者giả 。 泰thái 云vân 。 多đa 計kế 四tứ 蘊uẩn 為vi 我ngã 故cố 。 偏thiên 說thuyết 量lượng 云vân 。 謂vị 能năng 了liễu 知tri 由do 四tứ 蘊uẩn 名danh 。 妄vọng 執chấp 神thần 我ngã 本bổn 無vô 有hữu 性tánh 。 但đãn 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 中trung 妄vọng 起khởi 計kế 度độ 。 故cố 言ngôn 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 自tự 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 能năng 映ánh 一nhất 切thiết 。 又hựu 因nhân 言ngôn 說thuyết 名danh 執chấp 諸chư 法pháp 。 令linh 悟ngộ 此thử 名danh 但đãn 假giả 施thi 設thiết 。 無vô 別biệt 實thật 法pháp 入nhập 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 釋thích 初sơ 句cú 。 言ngôn 若nhược 過quá 如như 是thị 至chí 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 若nhược 於ư 此thử 二nhị 至chí 生sanh 起khởi 隨tùy 轉chuyển 者giả 總tổng 釋thích 。 若nhược 不bất 善thiện 了liễu 知tri 。 此thử 二nhị 名danh 者giả 。 於ư 境cảnh 起khởi 執chấp 人nhân 法pháp 二nhị 塵trần 。 生sanh 死tử 雜tạp 染nhiễm 生sanh 起khởi 隨tùy 轉chuyển 。 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 及cập 諸chư 雜tạp 染nhiễm 皆giai 彼bỉ 增tăng 上thượng 力lực 所sở 生sanh 者giả 。 人nhân 法pháp 二nhị 塵trần 境cảnh 界giới 及cập 與dữ 生sanh 死tử 雜tạp 染nhiễm 。 皆giai 因nhân 二nhị 名danh 增tăng 上thượng 力lực 為vi 起khởi 。 此thử 是thị 釋thích 後hậu 二nhị 句cú 。 下hạ 引dẫn 說thuyết 重trọng/trùng 證chứng 。 言ngôn 依y 此thử 密mật 意ý 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 者giả 。 謂vị 依y 上thượng 頌tụng 密mật 意ý 故cố 說thuyết 此thử 後hậu 頌tụng 也dã 。 執chấp 法pháp 自tự 性tánh 故cố 執chấp 我ngã 性tánh 而nhi 轉chuyển 者giả 。 由do 計kế 法pháp 有hữu 我ngã 執chấp 方phương 生sanh 。 覺giác 此thử 故cố 覺giác 彼bỉ 者giả 。 覺giác 此thử 法pháp 空không 故cố 覺giác 彼bỉ 人nhân 空không 。 亦diệc 由do 覺giác 此thử 人nhân 法pháp 二nhị 塵trần 無vô 。 還hoàn 滅diệt 二nhị 執chấp 種chủng 。 上thượng 來lai 解giải 前tiền 四tứ 相tương/tướng 訖ngật 。 自tự 下hạ 解giải 第đệ 五ngũ 繫hệ 屬thuộc 瑜du 伽già 作tác 意ý 所sở 緣duyên 。 於ư 中trung 初sơ 總tổng 舉cử 列liệt 名danh 。 指chỉ 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 辨biện 。 二nhị 隨tùy 難nạn/nan 重trọng/trùng 解giải 。 分phân 之chi 為vi 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 淨tịnh 惑hoặc 所sở 緣duyên 後hậu 別biệt 辨biện 。 前tiền 中trung 謂vị 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 及cập 真Chân 如Như 首thủ 以dĩ 廣quảng 故cố 四Tứ 諦Đế 略lược 故cố 真Chân 如Như 也dã 。

第đệ 六lục 十thập 六lục 卷quyển

隨tùy 難nan 解giải 中trung 總tổng 標tiêu 淨tịnh 惑hoặc 所sở 緣duyên 。 在tại 前tiền 卷quyển 末mạt 。 自tự 下hạ 別biệt 辨biện 。 先tiên 別biệt 解giải 四Tứ 諦Đế 後hậu 總tổng 辨biện 立lập 。 前tiền 中trung 初sơ 釋thích 苦khổ 論luận 即tức 是thị 三tam 苦khổ 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。 然nhiên 此thử 三tam 苦khổ 。 且thả 依y 瑜du 伽già 及cập 對đối 法pháp 一nhất 處xứ 文văn 中trung 約ước 彼bỉ 三tam 受thọ 及cập 順thuận 三tam 受thọ 諸chư 法pháp 。 辨biện 三tam 苦khổ 相tương/tướng 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 今kim 此thử 文văn 中trung 。 云vân 何hà 行hành 苦khổ 性tánh 謂vị 後hậu 有hữu 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 。 生sanh 諸chư 行hành 者giả 。 於ư 感cảm 三tam 時thời 業nghiệp 煩phiền 惱não 中trung 且thả 舉cử 後hậu 有hữu 業nghiệp 。 及cập 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 諸chư 行hành 是thị 行hành 苦khổ 體thể 類loại 。 如như 現hiện 生sanh 業nghiệp 惑hoặc 所sở 生sanh 諸chư 行hành 皆giai 是thị 行hành 苦khổ 。 或hoặc 可khả 此thử 據cứ 因nhân 前tiền 果quả 後hậu 名danh 後hậu 。 三tam 時thời 業nghiệp 惑hoặc 所sở 生sanh 諸chư 行hành 皆giai 名danh 後hậu 有hữu 。 故cố 云vân 謂vị 後hậu 有hữu 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 諸chư 行hành 。 具cụ 足túc 而nhi 言ngôn 能năng 生sanh 業nghiệp 惑hoặc 所sở 生sanh 諸chư 行hành 。 皆giai 是thị 行hành 苦khổ 自tự 體thể 。 是thị 行hành 由do 帶đái 麁thô 重trọng 不bất 調điều 柔nhu 故cố 行hành 體thể 不bất 安an 。 於ư 起khởi 盡tận 位vị 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 名danh 行hành 苦khổ 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 通thông 就tựu 業nghiệp 惑hoặc 以dĩ 明minh 行hành 苦khổ 。 如như 下hạ 文văn 說thuyết 。 但đãn 是thị 集Tập 諦Đế 皆giai 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 自tự 是thị 有hữu 苦Khổ 諦Đế 而nhi 非phi 集tập 論luận 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 所sở 成thành 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 及cập 無vô 記ký 法pháp 及cập 異dị 生sanh 身thân 所sở 成thành 異dị 熟thục 諸chư 無vô 記ký 法pháp 等đẳng 。 言ngôn 於ư 彼bỉ 彼bỉ 自tự 體thể 中trung 能năng 生sanh 煩phiền 惱não 。 及cập 與dữ 眾chúng 苦khổ 者giả 。 三tam 性tánh 行hành 體thể 順thuận 生sanh 惑hoặc 苦khổ 。 言ngôn 所sở 有hữu 安an 立lập 一nhất 切thiết 。 遍biến 行hành 麁thô 重trọng 所sở 攝nhiếp 亦diệc 名danh 麁thô 重trọng 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 彼bỉ 三tam 性tánh 諸chư 行hành 。 遍biến 與dữ 煩phiền 惱não 及cập 與dữ 眾chúng 苦khổ 為vi 所sở 依y 處xứ 。 即tức 有hữu 煩phiền 惱não 不bất 調điều 柔nhu 性tánh 。 遍biến 三tam 性tánh 行hành 隨tùy 逐trục 不bất 捨xả 。 令linh 行hành 不bất 安an 成thành 行hành 苦khổ 性tánh 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 行hành 生sanh 彼bỉ 苦khổ 苦khổ 壞hoại 苦khổ 之chi 時thời 。

復phục 有hữu 二nhị 苦khổ 不bất 調điều 柔nhu 性tánh 隨tùy 逐trục 彼bỉ 行hành 令linh 行hành 不bất 安an 。 亦diệc 名danh 行hành 。 言ngôn 又hựu 此thử 行hành 苦khổ 遍biến 行hành 一nhất 切thiết 三tam 受thọ 中trung 者giả 。 三tam 受thọ 行hành 時thời 為vi 彼bỉ 麁thô 重trọng 所sở 。 皆giai 是thị 行hành 苦khổ 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 一nhất 偏thiên 說thuyết 捨xả 受thọ 是thị 其kỳ 行hành 苦khổ 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 故cố 。 云vân 然nhiên 於ư 捨xả 受thọ 此thử 麁thô 重trọng 性tánh 。 分phân 明minh 顯hiển 現hiện 。 但đãn 說thuyết 捨xả 受thọ 行hành 苦khổ 故cố 。 言ngôn 於ư 餘dư 二nhị 受thọ 愛ái 恚khuể 擾nhiễu 亂loạn 此thử 麁thô 重trọng 苦khổ 非phi 易dị 可khả 了liễu 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 由do 愛ái 擾nhiễu 亂loạn 說thuyết 為vi 壞hoại 苦khổ 。 苦khổ 受thọ 由do 恚khuể 擾nhiễu 亂loạn 說thuyết 為vi 苦khổ 苦khổ 雖tuy 是thị 行hành 苦khổ 其kỳ 相tương/tướng 難nan 知tri 。 次thứ 下hạ 喻dụ 說thuyết 今kim 喻dụ 如như 文văn 。 問vấn 如như 於ư 自tự 樂nhạo 生sanh 受thọ 他tha 樂nhạo 生sanh 恚khuể 。 自tự 他tha 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 俱câu 生sanh 無vô 明minh 。 如như 於ư 苦khổ 受thọ 非phi 唯duy 生sanh 恚khuể 亦diệc 於ư 愛ái 。 謂vị 欲dục 得đắc 離ly 愛ái 二nhị 愛ái 。 捨xả 愛ái 始thỉ 終chung 亦diệc 生sanh 三tam 惑hoặc 。 云vân 何hà 偏thiên 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 為vi 愛ái 擾nhiễu 亂loạn 。 苦khổ 受thọ 為vi 恚khuể 擾nhiễu 亂loạn 耶da 。 下hạ 文văn 有hữu 二nhị 復phục 次thứ 。 為vi 釋thích 此thử 難nạn/nan 。 初sơ 云vân 雖tuy 一nhất 一nhất 受thọ 皆giai 生sanh 三tam 惑hoặc 。 然nhiên 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 情tình 多đa 生sanh 貪tham 愛ái 。 苦khổ 受thọ 情tình 多đa 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 於ư 捨xả 以dĩ 受thọ 行hành 苦khổ 中trung 多đa 生sanh 無vô 明minh 起khởi 四tứ 顛điên 倒đảo 。 又hựu 諸chư 愚ngu 夫phu 已dĩ 下hạ 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 。 明minh 多đa 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 生sanh 愛ái 行hành 三tam 惡ác 行hành 生sanh 那na 落lạc 。 又hựu 多đa 因nhân 樂nhạo 生sanh 愛ái 生sanh 遍biến 於ư 諸chư 越việt 受thọ 於ư 八bát 苦khổ 。 多đa 因nhân 苦khổ 受thọ 生sanh 恚khuể 。 行hành 三tam 惡ác 行hành 生sanh 諸chư 惡ác 趣thú 。 於ư 捨xả 受thọ 中trung 多đa 生sanh 如như 上thượng 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 。 言ngôn 於ư 二nhị 種chủng 苦khổ 。 謂vị 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 二nhị 貪tham 生sanh 壞hoại 苦khổ 。 及cập 依y 苦khổ 受thọ 瞋sân 生sanh 苦khổ 苦khổ 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 生sanh 不bất 捨xả 思tư 。 生sanh 於ư 壞hoại 苦khổ 者giả 。 由do 無vô 明minh 起khởi 貪tham 。 不bất 能năng 厭yếm 捨xả 。 生sanh 於ư 壞hoại 苦khổ 起khởi 不bất 捨xả 行hành 。 起khởi 於ư 苦khổ 苦khổ 者giả 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 起khởi 瞋sân 生sanh 不bất 捨xả 行hành 起khởi 於ư 苦khổ 苦khổ 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 結kết 佛Phật 世Thế 尊Tôn 但đãn 立lập 三tam 種chủng 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 言ngôn 依y 此thử 密mật 意ý 已dĩ 下hạ 會hội 釋thích 註chú 說thuyết 觀quán 三tam 受thọ 相tương/tướng 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 實thật 觀quán 無vô 常thường 性tánh 下hạ 。 觀quán 觀quán 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 漸tiệm 斷đoạn 顛điên 倒đảo 。 如như 是thị 諸chư 行hành 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 事sự 者giả 。 結kết 彼bỉ 行hành 苦khổ 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 事sự 。 一nhất 切thiết 聖thánh 賢hiền 。 已dĩ 下hạ 舉cử 上thượng 況huống 下hạ 。 於ư 苦Khổ 諦Đế 中trung 不bất 起khởi 欣hân 樂nhạo 。 次thứ 辨biện 集Tập 諦Đế 。 道Đạo 理lý 集tập 道Đạo 理lý 集Tập 諦Đế 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 但đãn 由do 詮thuyên 相tương/tướng 安an 立lập 業nghiệp 惑hoặc 名danh 集tập 聖Thánh 諦Đế 。 故cố 云vân 由do 相tương/tướng 道Đạo 理lý 。 或hoặc 可khả 集tập 起khởi 通thông 相tương/tướng 名danh 道Đạo 理lý 。 於ư 中trung 據cứ 勝thắng 者giả 名danh 勝thắng 道Đạo 理lý 。 下hạ 辨biện 滅diệt 道đạo 如như 文văn 。 次thứ 辨biện 建kiến 立lập 四Tứ 諦Đế 之chi 意ý 。 欲dục 令linh 行hành 者giả 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 故cố 略lược 建kiến 立lập 諸chư 聖thánh 諦đế 相tướng 。 廣quảng 即tức 無vô 邊biên 。 又hựu 令linh 了liễu 知tri 至chí 後hậu 方phương 顯hiển 示thị 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 者giả 。 八bát 苦khổ 中trung 生sanh 苦khổ 最tối 麁thô 次thứ 老lão 病bệnh 次thứ 死tử 。 乃nãi 至chí 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 行hạnh 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 苦khổ 是thị 其kỳ 苦khổ 苦khổ 。 次thứ 二nhị 壞hoại 苦khổ 。 後hậu 一nhất 行hành 苦khổ 最tối 細tế 。 自tự 下hạ 第đệ 十thập 一nhất 解giải 住trụ 持trì 法Pháp 。 於ư 中trung 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 辨biện 五ngũ 相tương/tướng 立lập 住trụ 持trì 。 二nhị 辨biện 癈phế 立lập 。 三tam 辨biện 段đoạn 食thực 之chi 相tướng 。 四tứ 辨biện 四tứ 食thực 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 初sơ 中trung 先tiên 標tiêu 列liệt 。 二nhị 約ước 趣thú 辨biện 有hữu 無vô 。 四tứ 食thực 體thể 者giả 段đoạn 食thực 下hạ 文văn 云vân 。 當đương 言ngôn 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 有hữu 資tư 養dưỡng 者giả 說thuyết 名danh 為vi 食thực 非phi 餘dư 。 觸xúc 食thực 者giả 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 諸chư 有hữu 漏lậu 觸xúc 能năng 與dữ 喜hỷ 樂lạc 為vi 食thực 。 唯duy 識thức 亦diệc 云vân 。 謂vị 有hữu 漏lậu 纔tài 取thủ 境cảnh 時thời 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 及cập 順thuận 益ích 捨xả 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。 八bát 識thức 俱câu 觸xúc 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 及cập 順thuận 益ích 捨xả 攝nhiếp 益ích 於ư 身thân 者giả 。 是thị 觸xúc 食thực 體thể 。 若nhược 引dẫn 苦khổ 憂ưu 非phi 益ích 捨xả 觸xúc 體thể 非phi 食thực 。 非phi 資tư 益ích 故cố 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 此thử 觸xúc 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 即tức 彰chương 觸xúc 食thực 通thông 八bát 識thức 俱câu 。 密mật 會hội 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 此thử 中trung 觸xúc 食thực 屬thuộc 六lục 識thức 身thân 觸xúc 麁thô 顯hiển 境cảnh 資tư 養dưỡng 勝thắng 故cố 。 不bất 聚tụ 餘dư 觸xúc 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 取thủ 六lục 識thức 俱câu 觸xúc 以dĩ 為vi 食thực 體thể 。 此thử 師sư 說thuyết 意ý 以dĩ 能năng 引dẫn 自tự 俱câu 生sanh 喜hỷ 愛ái 等đẳng 方phương 名danh 為vi 食thực 非phi 七thất 八bát 故cố 。 然nhiên 準chuẩn 諸chư 文văn 第đệ 二nhị 解giải 勝thắng 。 思tư 食thực 者giả 成thành 唯duy 識thức 言ngôn 。 謂vị 有hữu 漏lậu 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 又hựu 言ngôn 此thử 思tư 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 意ý 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 此thử 意ý 正chánh 顯hiển 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。 八bát 識thức 俱câu 思tư 希hy 可khả 愛ái 境cảnh 攝nhiếp 益ích 身thân 者giả 。 皆giai 思tư 食thực 體thể 。 密mật 會hội 五ngũ 十thập 七thất 及cập 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 云vân 。 緣duyên 未vị 來lai 境cảnh 攝nhiếp 益ích 於ư 識thức 。 名danh 為vi 思tư 食thực 意ý 思tư 於ư 境cảnh 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 由do 此thử 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 若nhược 在tại 意ý 地địa 能năng 會hội 境cảnh 思tư 名danh 意ý 會hội 思tư 。 能năng 與dữ 一nhất 切thiết 。 於ư 所sở 愛ái 境cảnh 專chuyên 注chú 希hy 望vọng 為vi 食thực 。

復phục 有hữu 義nghĩa 者giả 六lục 識thức 俱câu 思tư 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 希hy 境cảnh 益ích 身thân 皆giai 思tư 食thực 體thể 。 七thất 八bát 不bất 然nhiên 。 無vô 行hành 相tương/tướng 故cố 。 諸chư 處xứ 但đãn 說thuyết 俱câu 意ý 者giả 。 遍biến 緣duyên 未vị 來lai 彼bỉ 最tối 勝thắng 故cố 。 亦diệc 有hữu 希hy 望vọng 現hiện 境cảnh 思tư 。 故cố 許hứa 通thông 五ngũ 識thức 。 有hữu 義nghĩa 思tư 食thực 唯duy 第đệ 六lục 俱câu 。 諸chư 處xứ 但đãn 說thuyết 緣duyên 未vị 來lai 故cố 。 此thử 雖tuy 三tam 解giải 第đệ 二nhị 解giải 勝thắng 。 識thức 食thực 者giả 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 謂vị 有hữu 漏lậu 識thức 。 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 而nhi 第đệ 八bát 識thức 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 此thử 顯hiển 識thức 食thực 取thủ 通thông 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 八bát 識thức 。 次thứ 約ước 趣thú 辨biện 有hữu 無vô 。 云vân 若nhược 麁thô 段đoạn 食thực 乃nãi 至chí 非phi 大đại 那na 落lạc 者giả 。 景cảnh 云vân 。 謂vị 於ư 山sơn 間gian 在tại 曠khoáng 一nhất 野dã 獨độc 小tiểu 地địa 獄ngục 有hữu 麁thô 食thực 。 前tiền 言ngôn 地địa 獄ngục 無vô 段đoạn 食thực 者giả 。 據cứ 大đại 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 苦khổ 極cực 故cố 無vô 有hữu 段đoạn 食thực 。 泰thái 云vân 。 段đoạn 有hữu 麁thô 細tế 麁thô 者giả 遍biến 五ngũ 趣thú 。 如như 此thử 文văn 唯duy 除trừ 大đại 那na 落lạc 。 大đại 那na 落lạc 中trung 亦diệc 有hữu 細tế 段đoạn 食thực 。 如như 本bổn 地địa 第đệ 五ngũ 云vân 。 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 有hữu 微vi 細tế 段đoạn 食thực 。 謂vị 微vi 細tế 風phong 故cố 段đoạn 食thực 遍biến 諸chư 地địa 獄ngục 也dã 。 第đệ 一nhất 二nhị 辨biện 癈phế 立lập 中trung 初sơ 問vấn 答đáp 辨biện 四tứ 食thực 癈phế 立lập 。 問vấn 中trung 四tứ 由do 心tâm 自tự 在tại 通thông 等đẳng 者giả 。 由do 神thần 境cảnh 智trí 通thông 勢thế 力lực 。 引dẫn 感cảm 壽thọ 業nghiệp 勢thế 力lực 令linh 增tăng 命mạng 得đắc 久cửu 住trụ 。 或hoặc 可khả 心tâm 自tự 在tại 通thông 即tức 是thị 邊biên 際tế 定định 力lực 。 延diên 彼bỉ 殘tàn 業nghiệp 令linh 功công 能năng 勝thắng 牽khiên 命mạng 久cửu 住trụ 。 六lục 由do 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 作tác 意ý 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 由do 三tam 性tánh 作tác 意ý 引dẫn 發phát 六lục 識thức 數số 起khởi 不bất 滅diệt 。 取thủ 外ngoại 內nội 共cộng 不bất 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 五ngũ 塵trần 。 基cơ 云vân 。 謂vị 器khí 世thế 界giới 。 業nghiệp 如như 本bổn 地địa 第đệ 三tam 。 或hoặc 感cảm 一nhất 劫kiếp 等đẳng 。 造tạo 此thử 業nghiệp 時thời 。 由do 三tam 性tánh 作tác 意ý 為vi 方phương 便tiện 引dẫn 此thử 業nghiệp 生sanh 起khởi 。 能năng 牽khiên 器khí 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 令linh 住trụ 不bất 絕tuyệt 。 如như 山sơn 河hà 等đẳng 名danh 共cộng 生sanh 。 田điền 宅trạch 等đẳng 不bất 共cộng 業nghiệp 生sanh 。 即tức 泰thái 師sư 有hữu 二nhị 種chủng 共cộng 不bất 共cộng 。 共cộng 二nhị 種chủng 者giả 一nhất 共cộng 中trung 共cộng 如như 山sơn 河hà 等đẳng 。 二nhị 共cộng 中trung 不bất 共cộng 如như 宅trạch 舍xá 等đẳng 。 不bất 共cộng 二nhị 者giả 一nhất 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 。 如như 自tự 眼nhãn 根căn 他tha 不bất 用dụng 緣duyên 故cố 。 二nhị 不bất 共cộng 中trung 共cộng 如như 身thân 中trung 扶phù 根căn 塵trần 為vi 他tha 緣duyên 似tự 故cố 。 此thử 中trung 即tức 共cộng 中trung 二nhị 。 文văn 答đáp 雖tuy 由do 如như 是thị 七thất 種chủng 。 因nhân 緣duyên 諸chư 行hành 得đắc 住trụ 至chí 令linh 行hành 相tương 續tục 而nhi 住trụ 者giả 。 此thử 即tức 總tổng 答đáp 。 且thả 如như 段đoạn 食thực 。 或hoặc 有hữu 食thực 根căn 藥dược 華hoa 菓quả 泥nê 石thạch 火hỏa 鐵thiết 等đẳng 。 由do 種chủng 種chủng 門môn 令linh 行hành 得đắc 住trụ 。 由do 段đoạn 食thực 故cố 識thức 食thực 悅duyệt 。 識thức 食thực 悅duyệt 故cố 增tăng 喜hỷ 樂lạc 。 喜hỷ 樂lạc 相tương 應ứng 觸xúc 為vi 觸xúc 食thực 。 思tư 為vi 思tư 食thực 。 是thị 故cố 四tứ 食thực 皆giai 由do 種chủng 種chủng 。 門môn 令linh 諸chư 行hành 住trụ 。 又hựu 此thử 四tứ 食thực 如như 次thứ 攝nhiếp 受thọ 別biệt 義nghĩa 。 一nhất 氣khí 力lực 。 二nhị 喜hỷ 樂lạc 。 三tam 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 專chuyên 注chú 希hy 望vọng 。 四tứ 即tức 三tam 所sở 依y 諸chư 根căn 大đại 種chủng 及cập 壽thọ 竝tịnh 煖noãn 安an 住trụ 不bất 壞hoại 。 下hạ 別biệt 有hữu 五ngũ 。 即tức 釋thích 由do 種chủng 種chủng 門môn 令linh 住trụ 所sở 以dĩ 。 一nhất 此thử 諸chư 食thực 令linh 有hữu 情tình 住trụ 易dị 取thủ 入nhập 愚ngu 智trí 同đồng 知tri 。 故cố 偏thiên 立lập 食thực 。 二nhị 令linh 羸luy 損tổn 根căn 大đại 增tăng 益ích 。 謂vị 蘇tô 膏cao 等đẳng 益ích 。 三tam 令linh 疾tật 病bệnh 得đắc 愈dũ 謂vị 藥dược 草thảo 等đẳng 。 四tứ 有hữu 長trường 壽thọ 有hữu 情tình 不bất 食thực 中trung 夭yểu 。 亦diệc 可khả 服phục 仙tiên 藥dược 。 有hữu 情tình 長trường 壽thọ 於ư 長trường 時thời 中trung 。 須tu 數số 進tiến 藥dược 助trợ 前tiền 勢thế 。 藥dược 是thị 段đoạn 食thực 。 若nhược 不bất 更cánh 服phục 非phi 時thời 中trung 夭yểu 。 五ngũ 此thử 諸chư 食thực 令linh 易dị 入nhập 道đạo 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 。 謂vị 由do 段đoạn 食thực 故cố 能năng 修tu 身thân 念niệm 住trụ 。 由do 觸xúc 食thực 故cố 能năng 修tu 受thọ 念niệm 住trụ 。 由do 識thức 食thực 故cố 能năng 修tu 心tâm 念niệm 住trụ 。 由do 思tư 食thực 故cố 能năng 修tu 法pháp 念niệm 住trụ 。 次thứ 辨biện 命mạng 根căn 癈phế 立lập 。 謂vị 有hữu 是thị 處xứ 乃nãi 至chí 壽thọ 量lượng 而nhi 住trụ 者giả 。 謂vị 色sắc 天thiên 等đẳng 不bất 由do 飲ẩm 食thực 如như 其kỳ 所sở 感cảm 壽thọ 量lượng 而nhi 住trụ 。 此thử 約ước 善thiện 趣thú 唯duy 由do 命mạng 根căn 。 或hoặc 有hữu 惡ác 趣thú 唯duy 由do 命mạng 根căn 勢thế 力lực 而nhi 住trụ 。 如như 餓ngạ 鬼quỷ 等đẳng 。 第đệ 三tam 別biệt 辨biện 段đoạn 食thực 之chi 相tướng 。 中trung 先tiên 總tổng 標tiêu 後hậu 別biệt 釋thích 所sở 以dĩ 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 以dĩ 四tứ 塵trần 相tương 對đối 辨biện 食thực 非phi 食thực 。 次thứ 約ước 段đoạn 物vật 吞thôn 時thời 生sanh 悅duyệt 辨biện 食thực 非phi 食thực 。 後hậu 約ước 段đoạn 物vật 吞thôn 不bất 生sanh 悅duyệt 辨biện 食thực 非phi 食thực 。 初sơ 云vân 香hương 味vị 觸xúc 正chánh 消tiêu 變biến 便tiện 胎thai 長trưởng 養dưỡng 等đẳng 。 景cảnh 云vân 。 問vấn 色sắc 等đẳng 四tứ 塵trần 體thể 遍biến 相tương/tướng 入nhập 即tức 是thị 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 法pháp 。 至chí 消tiêu 變biến 位vị 四tứ 皆giai 消tiêu 變biến 。 舊cựu 白bạch 今kim 黃hoàng 。 舊cựu 香hương 今kim 臭xú 。 舊cựu 甜điềm 今kim 苦khổ 。 舊cựu 堅kiên 今kim 煖noãn 云vân 何hà 色sắc 獨độc 非phi 食thực 。 又hựu 墮đọa 熟thục 藏tạng 正chánh 消tiêu 變biến 時thời 。 色sắc 等đẳng 四tứ 塵trần 眼nhãn 等đẳng 四tứ 識thức 俱câu 不bất 了liễu 別biệt 。 云vân 何hà 獨độc 取thủ 香hương 等đẳng 而nhi 不bất 取thủ 色sắc 耶da 。 解giải 云vân 。 正chánh 熟thục 變biến 時thời 雖tuy 復phục 三tam 識thức 不bất 得đắc 三tam 塵trần 。 將tương 前tiền 驗nghiệm 後hậu 。 知tri 唯duy 香hương 等đẳng 是thị 其kỳ 段đoạn 食thực 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 將tương 飯phạn 來lai 。 未vị 入nhập 口khẩu 時thời 眼nhãn 見kiến 飯phạn 色sắc 不bất 止chỉ 飢cơ 渴khát 。 故cố 色sắc 非phi 食thực 。 後hậu 飯phạn 入nhập 口khẩu 咀trớ 嚼tước 吞thôn 咽yến/ế/yết 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 識thức 得đắc 香hương 味vị 觸xúc 。 雖tuy 未vị 渴khát 變biến 長trường/trưởng 根căn 大đại 以dĩ 於ư 爾nhĩ 時thời 能năng 止chỉ 渴khát 。 即tức 以dĩ 吞thôn 咽yến/ế/yết 之chi 時thời 彼bỉ 三tam 塵trần 止chỉ 渴khát 故cố 。 驗nghiệm 知tri 於ư 後hậu 至chí 消tiêu 變biến 位vị 。 唯duy 香hương 味vị 觸xúc 長trưởng 養dưỡng 根căn 大đại 成thành 其kỳ 食thực 用dụng 。 非phi 彼bỉ 色sắc 塵trần 。 基cơ 云vân 。 三tam 塵trần 細tế 有hữu 增tăng 損tổn 義nghĩa 。 色sắc 塵trần 體thể 不bất 能năng 麁thô 增tăng 。 次thứ 云vân 。 若nhược 諸chư 段đoạn 物vật 至chí 但đãn 名danh 觸xúc 食thực 者giả 。 景cảnh 云vân 。 三tam 識thức 得đắc 三tam 塵trần 時thời 。 各các 彼bỉ 三tam 識thức 為vi 觸xúc 食thực 體thể 。 亦diệc 可khả 取thủ 彼bỉ 三tam 識thức 相tương 應ứng 數số 為vi 觸xúc 食thực 體thể 。

爾nhĩ 時thời 三tam 塵trần 未vị 能năng 資tư 養dưỡng 不bất 名danh 段đoạn 食thực 。 基cơ 云vân 。 此thử 取thủ 令linh 心tâm 歡hoan 悅duyệt 故cố 。 即tức 心tâm 觸xúc 數số 為vi 觸xúc 食thực 體thể 。 不bất 取thủ 塵trần 為vi 觸xúc 食thực 體thể 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 辨biện 四tứ 句cú 。 中trung 觸xúc 乃nãi 至chí 識thức 隨tùy 應ứng 作tác 四tứ 句cú 者giả 。 或hoặc 有hữu 是thị 觸xúc 而nhi 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 順thuận 苦khổ 憂ưu 一nhất 分phần/phân 捨xả 觸xúc 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 而nhi 非phi 是thị 食thực 而nhi 非phi 是thị 觸xúc 。 一nhất 謂vị 段đoạn 思tư 識thức 三tam 能năng 長trường/trưởng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 者giả 是thị 。 或hoặc 有hữu 是thị 觸xúc 而nhi 亦diệc 見kiến 食thực 。 謂vị 觸xúc 攝nhiếp 益ích 。 喜hỷ 樂lạc 二nhị 受thọ 及cập 一nhất 分phần/phân 捨xả 益ích 根căn 大đại 等đẳng 。 或hoặc 非phi 是thị 觸xúc 而nhi 亦diệc 非phi 食thực 。 謂vị 段đoạn 思tư 識thức 三tam 非phi 食thực 者giả 是thị 。 或hoặc 有hữu 是thị 思tư 而nhi 非phi 食thực 。 謂vị 緣duyên 過quá 去khứ 及cập 現hiện 未vị 世thế 不bất 能năng 攝nhiếp 益ích 諸chư 根căn 大đại 者giả 。 或hoặc 是thị 食thực 非phi 是thị 思tư 。 謂vị 餘dư 三tam 食thực 。 有hữu 是thị 思tư 亦diệc 是thị 食thực 。 謂vị 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 緣duyên 未vị 來lai 世thế 益ích 根căn 大đại 者giả 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 餘dư 三tam 非phi 食thực 。 或hoặc 有hữu 識thức 而nhi 非phi 食thực 。 三tam 所sở 資tư 識thức 不bất 能năng 長trường/trưởng 大đại 者giả 。 或hoặc 食thực 是thị 而nhi 非phi 識thức 謂vị 餘dư 三tam 食thực 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 所sở 資tư 識thức 能năng 益ích 根căn 大đại 者giả 是thị 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 謂vị 前tiền 三tam 非phi 食thực 者giả 是thị 。 十thập 二nhị 解giải 有hữu 異dị 熟thục 無vô 異dị 熟thục 法pháp 。 於ư 中trung 初sơ 辨biện 有hữu 異dị 熟thục 等đẳng 。 次thứ 約ước 受thọ 辨biện 異dị 熟thục 法pháp 。 後hậu 對đối 業nghiệp 辨biện 異dị 熟thục 。 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 總tổng 標tiêu 三tam 句cú 二nhị 別biệt 解giải 三tam 句cú 。 於ư 中trung 初sơ 辨biện 有hữu 異dị 熟thục 法pháp 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 辨biện 有hữu 異dị 熟thục 法pháp 。 二nhị 辨biện 無vô 異dị 熟thục 法pháp 。 前tiền 中trung 景cảnh 云vân 。 言ngôn 略lược 說thuyết 有hữu 異dị 熟thục 法pháp 。 二nhị 辨biện 無vô 異dị 熟thục 法pháp 。 前tiền 中trung 景cảnh 云vân 。 言ngôn 略lược 說thuyết 有hữu 異dị 熟thục 法pháp 。 謂vị 漏lậu 及cập 有hữu 漏lậu 者giả 此thử 出xuất 法pháp 體thể 。 要yếu 具cụ 三tam 義nghĩa 方phương 有hữu 異dị 熟thục 。 一nhất 要yếu 有hữu 力lực 。 二nhị 不bất 被bị 損tổn 害hại 。 三tam 受thọ 用dụng 未vị 盡tận 。 下hạ 解giải 三tam 義nghĩa 。 有hữu 漏lậu 中trung 餘dư 名danh 無vô 力lực 者giả 有hữu 覆phú 無vô 記ký 中trung 非phi 煩phiền 惱não 謂vị 受thọ 想tưởng 等đẳng 。 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 法pháp 。 皆giai 名danh 無vô 力lực 。 泰thái 云vân 。 不bất 善thiện 法Pháp 以dĩ 斷đoạn 體thể 故cố 無vô 異dị 熟thục 。 有hữu 漏lậu 善thiện 以dĩ 斷đoạn 漏lậu 故cố 無vô 異dị 熟thục 。 不bất 由do 斷đoạn 體thể 應ưng 言ngôn 漏lậu 已dĩ 斷đoạn 。 亦diệc 可khả 漏lậu 亦diệc 名danh 有hữu 漏lậu 。 故cố 云vân 有hữu 漏lậu 斷đoạn 。 第đệ 二nhị 辨biện 異dị 熟thục 法pháp 。 中trung 景cảnh 云vân 。 言ngôn 又hựu 臨lâm 終chung 時thời 最tối 後hậu 念niệm 心tâm 是thị 異dị 熟thục 法pháp 者giả 。 謂vị 死tử 有hữu 心tâm 唯duy 是thị 賴lại 耶da 異dị 熟thục 無vô 記ký 。 言ngôn 結kết 生sanh 無vô 間gian 心tâm 者giả 此thử 有hữu 兩lưỡng 時thời 。 一nhất 中trung 有hữu 初sơ 心tâm 。 是thị 初sơ 結kết 生sanh 後hậu 報báo 方phương 便tiện 故cố 。 二nhị 生sanh 有hữu 心tâm 。 是thị 第đệ 二nhị 結kết 生sanh 後hậu 報báo 根căn 本bổn 故cố 。 問vấn 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 有hữu 意ý 識thức 不phủ 。 西tây 方phương 兩lưỡng 諍tranh 。 一nhất 云vân 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 無vô 心tâm 地địa 中trung 但đãn 云vân 六lục 位vị 耶da 。 答đáp 以dĩ 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 。 極cực 苦khổ 逼bức 迫bách 心tâm 想tưởng 微vi 細tế 故cố 。 在tại 無vô 心tâm 悶muộn 絕tuyệt 中trung 收thu 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 二nhị 云vân 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 皆giai 有hữu 意ý 識thức 。 終chung 然nhiên 此thử 處xứ 說thuyết 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 唯duy 是thị 異dị 熟thục 者giả 。 以dĩ 此thử 位vị 中trung 意ý 識thức 微vi 細tế 從tùng 阿a 賴lại 耶da 說thuyết 名danh 異dị 熟thục 。 初sơ 說thuyết 為vi 好hảo/hiếu 與dữ 對đối 法pháp 相tướng 符phù 。 又hựu 瑜du 伽già 論luận 第đệ 八bát 十thập 云vân 。 一nhất 切thiết 羅La 漢Hán 將tương 入nhập 無vô 餘dư 。 先tiên 入nhập 滅diệt 定định 滅diệt 於ư 轉chuyển 識thức 。 後hậu 住trụ 異dị 熟thục 無vô 記ký 心tâm 中trung 。 方phương 取thủ 滅diệt 度độ 。 言ngôn 及cập 除trừ 加gia 行hành 無vô 記ký 之chi 心tâm 者giả 。 四tứ 種chủng 無vô 記ký 心tâm 皆giai 作tác 意ý 引dẫn 趣thú 。 竝tịnh 名danh 加gia 行hành 無vô 記ký 。 泰thái 云vân 。 依y 最tối 勝thắng 子tử 釋thích 論luận 及cập 戒giới 賢hiền 師sư 等đẳng 云vân 。 臨lâm 終chung 時thời 最tối 後hậu 一nhất 念niệm 心tâm 是thị 賴lại 耶da 異dị 熟thục 。 中trung 陰ấm 末mạt 心tâm 起khởi 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 從tùng 中trung 有hữu 命mạng 終chung 結kết 生sanh 相tương 續tục 之chi 心tâm 。 次thứ 第đệ 無vô 間gian 生sanh 中trung 陰ấm 後hậu 心tâm 名danh 結kết 生sanh 相tương 續tục 無vô 間gián 之chi 心tâm 。 亦diệc 是thị 賴lại 耶da 異dị 熟thục 。 以dĩ 生sanh 分phần/phân 時thời 悶muộn 絕tuyệt 故cố 六lục 識thức 不bất 行hành 。 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 唯duy 賴lại 耶da 也dã 。 死tử 有hữu 命mạng 終chung 心tâm 不bất 欲dục 求cầu 報báo 一nhất 又hựu 任nhậm 運vận 滅diệt 故cố 但đãn 是thị 異dị 熟thục 。 中trung 陰ấm 末mạt 心tâm 是thị 受thọ 生sanh 方phương 便tiện 求cầu 受thọ 生sanh 有hữu 。 非phi 任nhậm 運vận 滅diệt 故cố 染nhiễm 污ô 心tâm 也dã 。 若nhược 中trung 陰ấm 涅Niết 槃Bàn 命mạng 終chung 不bất 求cầu 生sanh 有hữu 。 又hựu 斷đoạn 惑hoặc 盡tận 故cố 亦diệc 本bổn 識thức 命mạng 終chung 也dã 。 又hựu 戒giới 賢hiền 師sư 云vân 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 或hoặc 依y 五ngũ 識thức 。 或hoặc 依y 五ngũ 識thức 故cố 緣duyên 。 第đệ 五ngũ 十thập 云vân 。 或hoặc 依y 或hoặc 教giáo 故cố 緣duyên 過quá 未vị 等đẳng 。 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 無vô 五ngũ 識thức 及cập 不bất 緣duyên 教giáo 。 故cố 無vô 意ý 識thức 也dã 。 無vô 色sắc 界giới 餘dư 時thời 雖tuy 不bất 依y 五ngũ 識thức 及cập 教giáo 。 以dĩ 先tiên 在tại 欲dục 界giới 時thời 數số 習tập 依y 名danh 力lực 故cố 。 無vô 色sắc 界giới 餘dư 時thời 意ý 識thức 獨độc 生sanh 。 受thọ 報báo 之chi 初sơ 必tất 起khởi 報báo 心tâm 。 本bổn 識thức 報báo 心tâm 任nhậm 運vận 起khởi 故cố 得đắc 生sanh 。 六lục 識thức 報báo 心tâm 藉tạ 餘dư 緣duyên 起khởi 。 初sơ 生sanh 時thời 無vô 餘dư 緣duyên 故cố 六lục 識thức 報báo 心tâm 不bất 生sanh 。 從tùng 此thử 初sơ 受thọ 生sanh 。 已dĩ 後hậu 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 任nhậm 運vận 起khởi 自tự 性tánh 住trụ 心tâm 。 皆giai 是thị 本bổn 識thức 異dị 熟thục 心tâm 。 除trừ 六lục 識thức 善thiện 染nhiễm 污ô 及cập 餘dư 六lục 識thức 加gia 行hành 四tứ 。 無vô 記ký 之chi 心tâm 。 六lục 識thức 報báo 生sanh 心tâm 由do 餘dư 緣duyên 起khởi 非phi 任nhậm 運vận 常thường 生sanh 。 亦diệc 是thị 加gia 行hành 。 無vô 記ký 之chi 心tâm 。 七thất 識thức 染nhiễm 污ô 。 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 除trừ 此thử 以dĩ 外ngoại 所sở 餘dư 皆giai 名danh 本bổn 識thức 自tự 性tánh 住trụ 心tâm 也dã 。 若nhược 心tâm 離ly 欲dục 本bổn 識thức 自tự 性tánh 住trụ 心tâm 猶do 故cố 隨tùy 轉chuyển 。 除trừ 下hạ 地địa 善thiện 及cập 與dữ 加gia 行hành 四tứ 無vô 記ký 心tâm 。 當đương 知tri 此thử 本bổn 識thức 。 心tâm 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 。 離ly 欲dục 時thời 異dị 熟thục 同đồng 前tiền 未vị 欲dục 時thời 異dị 熟thục 。 故cố 言ngôn 亦diệc 勝thắng 友hữu 釋thích 論luận 云vân 。 本bổn 識thức 常thường 行hành 不bất 須tu 分phân 別biệt 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 報báo 無vô 記ký 心tâm 名danh 異dị 熟thục 心tâm 。 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 及cập 自tự 性tánh 住trụ 三tam 時thời 常thường 行hành 。 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 不bất 明minh 了liễu 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 心tâm 。 本bổn 地địa 中trung 六lục 識thức 六lục 位vị 不bất 行hành 中trung 不bất 說thuyết 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 時thời 不bất 行hành 。 故cố 知tri 命mạng 終chung 受thọ 生sanh 時thời 有hữu 意ý 識thức 報báo 心tâm 。 從tùng 受thọ 生sanh 後hậu 生sanh 後hậu 一nhất 切thiết 自tự 性tánh 任nhậm 運vận 起khởi 心tâm 。 皆giai 是thị 六lục 識thức 異dị 熟thục 。 餘dư 三tam 無vô 記ký 及cập 善thiện 染nhiễm 污ô 加gia 行hành 所sở 起khởi 非phi 自tự 性tánh 任nhậm 運vận 起khởi 故cố 。 故cố 須tu 除trừ 之chi 。 第đệ 三tam 辨biện 異dị 熟thục 生sanh 法pháp 。 云vân 若nhược 從tùng 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 異dị 熟thục 至chí 名danh 異dị 熟thục 生sanh 法pháp 者giả 。 三tam 性tánh 種chủng 子tử 從tùng 所sở 依y 識thức 。 皆giai 名danh 異dị 熟thục 。 從tùng 此thử 種chủng 子tử 生sanh 三tam 性tánh 法pháp 。 皆giai 名danh 異dị 熟thục 法pháp 。 中trung 景cảnh 云vân 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 處xứ 最tối 後hậu 沒một 心tâm 及cập 隨tùy 初sơ 第đệ 二nhị 相tương 續tục 心tâm 等đẳng 者giả 。 死tử 有hữu 名danh 最tối 後hậu 沒một 心tâm 。 死tử 有hữu 沒một 已dĩ 中trung 有hữu 初sơ 起khởi 續tục 彼bỉ 死tử 有hữu 名danh 初sơ 續tục 心tâm 。 生sanh 有hữu 起khởi 續tục 彼bỉ 中trung 有hữu 名danh 第đệ 二nhị 續tục 心tâm 。 竝tịnh 唯duy 捨xả 受thọ 。 言ngôn 除trừ 初sơ 相tương 續tục 心tâm 至chí 異dị 熟thục 所sở 攝nhiếp 者giả 。 除trừ 彼bỉ 中trung 有hữu 初sơ 相tương 續tục 心tâm 及cập 生sanh 有hữu 心tâm 。 以dĩ 此thử 心tâm 中trung 受thọ 於ư 一nhất 切thiết 。 處xử 是thị 異dị 熟thục 所sở 攝nhiếp 。 言ngôn 餘dư 苦khổ 樂lạc 受thọ 應ưng 知tri 皆giai 是thị 。 異dị 熟thục 所sở 生sanh 者giả 。 除trừ 彼bỉ 中trung 有hữu 初sơ 心tâm 。 第đệ 二nhị 念niệm 心tâm 已dĩ 去khứ 中trung 有hữu 心tâm 即tức 通thông 苦khổ 樂lạc 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 除trừ 生sanh 有hữu 心tâm 。 第đệ 二nhị 念niệm 已dĩ 去khứ 即tức 屬thuộc 本bổn 有hữu 。 於ư 中trung 更cánh 互hỗ 得đắc 起khởi 三tam 受thọ 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 下hạ 釋thích 異dị 熟thục 生sanh 義nghĩa 。 言ngôn 如như 其kỳ 種chủng 子tử 。 異dị 熟thục 所sở 攝nhiếp 至chí 從tùng 異dị 熟thục 生sanh 者giả 。 三tam 性tánh 種chủng 子tử 同đồng 所sở 依y 識thức 說thuyết 為vi 異dị 熟thục 。 從tùng 此thử 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 時thời 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 言ngôn 生sanh 那na 落lạc 迦ca 至chí 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 者giả 。 地địa 獄ngục 生sanh 有hữu 定định 無vô 意ý 識thức 唯duy 阿a 賴lại 耶da 捨xả 受thọ 。 從tùng 無vô 間gian 第đệ 二nhị 念niệm 已dĩ 去khứ 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 唯duy 前tiền 於ư 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 明minh 地địa 獄ngục 苦khổ 。 極cực 憂ưu 亦diệc 名danh 苦khổ 。 據cứ 本bổn 有hữu 說thuyết 。 今kim 言ngôn 異dị 熟thục 無vô 間gian 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 者giả 。 據cứ 從tùng 生sanh 有hữu 入nhập 於ư 本bổn 有hữu 一nhất 分phần/phân 。 言ngôn 如như 生sanh 那na 落lạc 迦ca 至chí 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 初sơ 生sanh 苦khổ 樂lạc 離ly 受thọ 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 中trung 亦diệc 從tùng 捨xả 無vô 間gian 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 言ngôn 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 至chí 無vô 有hữu 決quyết 定định 。 下hạ 出xuất 無vô 決quyết 定định 想tưởng 。 異dị 熟thục 無vô 間gian 。 或hoặc 時thời 苦khổ 憂ưu 等đẳng 者giả 。 有hữu 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 。 從tùng 捨xả 受thọ 後hậu 或hoặc 入nhập 憂ưu 苦khổ 。 或hoặc 入nhập 喜hỷ 樂lạc 或hoặc 還hoàn 入nhập 捨xả 。 言ngôn 若nhược 生sanh 第đệ 四tứ 定định 已dĩ 上thượng 唯duy 有hữu 異dị 熟thục 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 者giả 。 此thử 語ngữ 是thị 總tổng 。 下hạ 別biệt 分phần/phân 出xuất 。 言ngôn 是thị 生sanh 當đương 知tri 至chí 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 者giả 。 實thật 唯duy 是thị 捨xả 通thông 名danh 喜hỷ 樂lạc 。 以dĩ 此thử 捨xả 受thọ 能năng 益ích 身thân 心tâm 。 言ngôn 彼bỉ 諸chư 善thiện 業nghiệp 至chí 亦diệc 名danh 可khả 愛ái 異dị 熟thục 者giả 。 第đệ 四tứ 禪thiền 慮lự 已dĩ 上thượng 善thiện 意ý 思tư 業nghiệp 。 唯duy 捨xả 相tương 應ứng 。 感cảm 報báo 現hiện 前tiền 亦diệc 名danh 可khả 愛ái 異dị 熟thục 。 是thị 故cố 前tiền 名danh 廣quảng 大đại 喜hỷ 樂lạc 。 泰thái 云vân 。 第đệ 二nhị 相tương 續tục 心tâm 隨tùy 初sơ 相tương 續tục 起khởi 。 故cố 言ngôn 及cập 隨tùy 初sơ 第đệ 二nhị 相tương 續tục 心tâm 。 若nhược 如như 最tối 勝thắng 子tử 等đẳng 釋thích 論luận 。 唯duy 本bổn 識thức 是thị 異dị 熟thục 。 六lục 識thức 三tam 性tánh 皆giai 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 若nhược 依y 勝thắng 友hữu 釋thích 論luận 解giải 。 六lục 識thức 報báo 心tâm 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 復phục 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 言ngôn 生sanh 第đệ 四tứ 已dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 亦diệc 名danh 可khả 愛ái 異dị 熟thục 者giả 熟thục 釋thích 云vân 。 以dĩ 下hạ 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 為vi 方phương 便tiện 。 攝nhiếp 受thọ 第đệ 四tứ 定định 捨xả 受thọ 故cố 。 彼bỉ 諸chư 第đệ 四tứ 定định 善thiện 業nghiệp 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 現hiện 前tiền 時thời 亦diệc 名danh 可khả 愛ái 異dị 熟thục 也dã 。 又hựu 釋thích 。 第đệ 四tứ 定định 中trung 說thuyết 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 廣quảng 大đại 喜hỷ 樂lạc 也dã 。 備bị 云vân 唯duy 論luận 上thượng 文văn 又hựu 地địa 獄ngục 中trung 無vô 憂ưu 喜hỷ 樂lạc 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 苦khổ 憂ưu 生sanh 耶da 。 解giải 云vân 。 準chuẩn 段đoạn 食thực 文văn 先tiên 約ước 大đại 那na 落lạc 迦ca 故cố 無vô 憂ưu 等đẳng 。 今kim 約ước 邊biên 地địa 獄ngục 故cố 說thuyết 有hữu 憂ưu 。 約ước 之chi 既ký 別biệt 有hữu 何hà 相tương 違vi 。 三tam 藏tạng 云vân 。 純thuần 苦khổ 之chi 處xứ 意ý 地địa 有hữu 苦khổ 之chi 名danh 憂ưu 根căn 。 如như 第đệ 三tam 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 在tại 意ý 地địa 故cố 無vô 理lý 違vi 。 下hạ 對đối 業nghiệp 辨biện 異dị 熟thục 。 言ngôn 白bạch 白bạch 異dị 熟thục 業nghiệp 所sở 得đắc 無vô 覆phú 無vô 記ký 異dị 熟thục 果quả 者giả 。 此thử 句cú 是thị 總tổng 。 言ngôn 一nhất 向hướng 可khả 愛ái 受thọ 種chủng 子tử 。 所sở 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 此thử 明minh 且thả 白bạch 。 言ngôn 當đương 知tri 一nhất 向hướng 可khả 愛ái 一nhất 向hướng 可khả 意ý 者giả 此thử 明minh 果quả 白bạch 。 此thử 難nạn/nan 雖tuy 不bất 別biệt 指chỉ 三tam 界giới 善thiện 業nghiệp 出xuất 白bạch 業nghiệp 體thể 。 意ý 即tức 通thông 取thủ 三tam 界giới 善thiện 業nghiệp 為vi 體thể 。 準chuẩn 下hạ 所sở 明minh 黑hắc 白bạch 雜tạp 業nghiệp 通thông 取thủ 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 為vi 黑hắc 白bạch 雜tạp 業nghiệp 。 即tức 知tri 欲dục 界giới 未vị 離ly 欲dục 時thời 所sở 起khởi 善thiện 業nghiệp 根căn 本bổn 。 方phương 便tiện 無vô 惡ác 相tướng 雜tạp 。 及cập 離ly 欲dục 時thời 所sở 起khởi 善thiện 業nghiệp 。 並tịnh 是thị 白bạch 白bạch 業nghiệp 體thể 。 對đối 法pháp 依y 此thử 處xứ 文văn 通thông 說thuyết 三tam 界giới 善thiện 業nghiệp 為vi 白bạch 白bạch 業nghiệp 體thể 。 瑜du 伽già 一nhất 處xứ 文văn 中trung 但đãn 說thuyết 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 善thiện 業nghiệp 為vi 白bạch 白bạch 業nghiệp 。 言ngôn 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 與dữ 此thử 相tương 違vi 者giả 。 謂vị 取thủ 不bất 善thiện 根căn 本bổn 。 方phương 便tiện 純thuần 不bất 善thiện 業nghiệp 。 取thủ 感cảm 惡ác 趣thú 總tổng 別biệt 二nhị 報báo 。 亦diệc 取thủ 人nhân 天thiên 別biệt 報báo 苦khổ 受thọ 業nghiệp 為vi 體thể 。 瑜du 伽già 別biệt 處xứ 文văn 說thuyết 取thủ 感cảm 惡ác 趣thú 不bất 善thiện 業nghiệp 。 為vi 黑hắc 黑hắc 業nghiệp 。 言ngôn 黑hắc 白bạch 俱câu 異dị 熟thục 業nghiệp 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 異dị 熟thục 生sanh 受thọ 者giả 。 如như 造tạo 善thiện 業nghiệp 以dĩ 不bất 善thiện 為vi 方phương 便tiện 。 如như 造tạo 不bất 善thiện 業nghiệp 。 以dĩ 善thiện 為vi 方phương 便tiện 。 總tổng 收thu 此thử 二nhị 以dĩ 為vi 雜tạp 業nghiệp 。 後hậu 得đắc 果quả 時thời 。 苦khổ 樂lạc 雜tạp 受thọ 。 對đối 法pháp 取thủ 此thử 文văn 意ý 。 彼bỉ 處xứ 說thuyết 云vân 。 或hoặc 有hữu 方phương 便tiện 時thời 黑hắc 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 白bạch 。 或hoặc 有hữu 方phương 便tiện 時thời 白bạch 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 黑hắc 。 總tổng 攝nhiếp 以dĩ 為vi 黑hắc 白bạch 雜tạp 業nghiệp 。 瑜du 伽già 一nhất 處xứ 文văn 中trung 。 唯duy 取thủ 未vị 離ly 欲dục 時thời 所sở 起khởi 福phước 業nghiệp 為vi 黑hắc 白bạch 業nghiệp 體thể 。 有hữu 不bất 善thiện 業nghiệp 為vi 怨oán 對đối 故cố 。 即tức 依y 彼bỉ 文văn 已dĩ 離ly 欲dục 境cảnh 欲dục 界giới 善thiện 業nghiệp 非phi 四tứ 業nghiệp 攝nhiếp 。 下hạ 三tam 復phục 次thứ 以dĩ 釋thích 雜tạp 業nghiệp 。 言ngôn 又hựu 黑hắc 白bạch 業nghiệp 至chí 總tổng 立lập 黑hắc 白bạch 者giả 。 三tam 藏tạng 云vân 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 前tiền 後hậu 相tương 生sanh 名danh 為vi 生sanh 類loại 。 謂vị 前tiền 剎sát 那na 生sanh 於ư 善thiện 心tâm 。 即tức 於ư 後hậu 念niệm 起khởi 不bất 善thiện 心tâm 。 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 於ư 此thử 前tiền 善thiện 心tâm 業nghiệp 處xứ 不bất 善thiện 為vi 伴bạn 黑hắc 白bạch 俱câu 有hữu 。 故cố 名danh 雜tạp 業nghiệp 。 景cảnh 云vân 。 謂vị 於ư 一nhất 眾chúng 生sanh 。 類loại 中trung 先tiên 為vi 煩phiền 惱não 後hậu 為vi 利lợi 益ích 成thành 先tiên 為vi 利lợi 益ích 後hậu 為vi 煩phiền 惱não 。 總tổng 收thu 為vi 一nhất 第đệ 三tam 雜tạp 業nghiệp 。 備bị 云vân 。 遠viễn 因nhân 等đẳng 起khởi 時thời 有hữu 二nhị 故cố 意ý 。 故cố 剎sát 那na 等đẳng 起khởi 時thời 雖tuy 有hữu 一nhất 業nghiệp 義nghĩa 說thuyết 雜tạp 業nghiệp 。 又hựu 由do 事sự 差sai 別biệt 建kiến 立lập 等đẳng 者giả 。 猶do 如như 有hữu 一nhất 教giáo 化hóa 他tha 人nhân 共cộng 造tạo 經Kinh 像tượng 於ư 經Kinh 像tượng 。 物vật 復phục 行hành 侵xâm 損tổn 。 或hoặc 奪đoạt 他tha 財tài 。 而nhi 行hành 惠huệ 施thí 。 此thử 等đẳng 皆giai 因nhân 事sự 差sai 別biệt 立lập 言ngôn 。 又hựu 由do 自tự 性tánh 建kiến 立lập 等đẳng 者giả 。 善thiện 惡ác 性tánh 異dị 合hợp 立lập 一nhất 果quả 。 隨tùy 於ư 一nhất 所sở 許hứa 作tác 利lợi 益ích 。 即tức 由do 餘dư 事sự 。 作tác 不bất 利lợi 益ích 。 自tự 下hạ 指chỉ 事sự 。 謂vị 如như 於ư 一nhất 作tác 惡ác 人nhân 所sở 。 嫌hiềm 故cố 瞋sân 墮đọa 黑hắc 分phần/phân 中trung 。 不bất 喜hỷ 彼bỉ 惡ác 生sanh 厭yếm 是thị 善thiện 。 墮đọa 白bạch 分phần/phân 中trung 。 十thập 三tam 解giải 有hữu 因nhân 果quả 法pháp 。 先tiên 辨biện 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 法pháp 。 後hậu 翻phiên 顯hiển 非phi 有hữu 因nhân 法pháp 及cập 非phi 有hữu 果quả 法pháp 。 前tiền 中trung 先tiên 辨biện 有hữu 因nhân 法pháp 。 後hậu 辨biện 有hữu 果quả 法pháp 。 前tiền 中trung 云vân 。 又hựu 染nhiễm 污ô 住trụ 生sanh 邪tà 精tinh 進tấn 無vô 果quả 劬cù 勞lao 等đẳng 名danh 有hữu 因nhân 法pháp 者giả 。 即tức 說thuyết 外ngoại 道đạo 依y 彼bỉ 邪tà 師sư 及cập 邪tà 教giáo 等đẳng 名danh 染nhiễm 污ô 住trụ 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 起khởi 邪tà 精tinh 進tấn 無vô 果quả 劬cù 勞lao 憂ưu 苦khổ 住trụ 等đẳng 。 即tức 說thuyết 邪tà 精tinh 進tấn 等đẳng 名danh 有hữu 因nhân 法pháp 。 佛Phật 法Pháp 弟đệ 子tử 依y 佛Phật 正Chánh 法Pháp 名danh 依y 不bất 染nhiễm 污ô 住trụ 。 有hữu 正chánh 精tinh 進tấn 有hữu 果quả 劬cù 勞lao 生sanh 喜hỷ 樂lạc 住trụ 。 即tức 說thuyết 正chánh 精tinh 進tấn 等đẳng 名danh 有hữu 因nhân 法pháp 。 又hựu 世thế 間gian 道đạo 趣thú 離ly 欲dục 及cập 能năng 引dẫn 發phát 禪thiền 慮lự 無vô 色sắc 等đẳng 者giả 。 此thử 即tức 義nghĩa 說thuyết 世thế 俗tục 道đạo 。 伏phục 下hạ 地địa 欲dục 為vi 引dẫn 發phát 因nhân 。 得đắc 彼bỉ 擇trạch 滅diệt 離ly 繫hệ 之chi 果quả 。 又hựu 由do 離ly 欲dục 引dẫn 得đắc 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。 此thử 等đẳng 即tức 說thuyết 擇trạch 滅diệt 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 有hữu 因nhân 法pháp 。 次thứ 辨biện 有hữu 果quả 法pháp 。 中trung 言ngôn 二nhị 種chủng 三tam 法pháp 者giả 。 如như 前tiền 有hữu 因nhân 中trung 說thuyết 善thiện 惡ác 各các 有hữu 三tam 法pháp 。 一nhất 支chi 。 二nhị 聞văn 法Pháp 。 三tam 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 也dã 。 十thập 四tứ 解giải 緣duyên 生sanh 法pháp 。 指chỉ 如như 意ý 地địa 。 十thập 五ngũ 解giải 內nội 法pháp 。 言ngôn 若nhược 由do 此thử 法pháp 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 外ngoại 色sắc 聲thanh 等đẳng 處xứ 差sai 別biệt 生sanh 等đẳng 者giả 。 即tức 若nhược 由do 五ngũ 根căn 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 外ngoại 五ngũ 塵trần 生sanh 也dã 。 言ngôn 若nhược 能năng 攝nhiếp 受thọ 種chủng 子tử 故cố 若nhược 內nội 法pháp 者giả 。 此thử 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 種chủng 在tại 六lục 根căn 識thức 名danh 內nội 。 言ngôn 若nhược 五ngũ 種chủng 清thanh 淨tịnh 色sắc 等đẳng 至chí 說thuyết 名danh 內nội 法pháp 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 心tâm 意ý 識thức 體thể 性tánh 是thị 內nội 。 又hựu 有hữu 假giả 名danh 建kiến 立lập 餘dư 法pháp 為vi 內nội 可khả 得đắc 等đẳng 者giả 扶phù 根căn 五ngũ 塵trần 在tại 自tự 身thân 故cố 名danh 內nội 。 十thập 六lục 解giải 名danh 色sắc 所sở 攝nhiếp 法pháp 。 景cảnh 云vân 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 增tăng 長trưởng 可khả 得đắc 者giả 。 以dĩ 可khả 增tăng 長trưởng 解giải 其kỳ 色sắc 義nghĩa 。 偏thiên 據cứ 有hữu 見kiến 之chi 色sắc 以dĩ 釋thích 色sắc 義nghĩa 。 手thủ 塊khối 等đẳng 觸xúc 即tức 便tiện 變biến 壞hoại 者giả 。 以dĩ 可khả 變biến 壞hoại 解giải 其kỳ 色sắc 義nghĩa 。 其kỳ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 乃nãi 至chí 四tứ 蘊uẩn 說thuyết 之chi 為vi 名danh 者giả 。 以dĩ 於ư 諸chư 法pháp 。 施thí 種chủng 種chủng 名danh 。 四tứ 蘊uẩn 依y 名danh 趣thú 向hướng 諸chư 法pháp 。 從tùng 彼bỉ 所sở 依y 言ngôn 說thuyết 名danh 故cố 。 四tứ 蘊uẩn 攝nhiếp 名danh 。 依y 上thượng 文văn 中trung 有hữu 其kỳ 二nhị 說thuyết 。 如như 依y 言ngôn 說thuyết 名danh 故cố 求cầu 得đắc 諸chư 法pháp 。 依y 彼bỉ 四tứ 蘊uẩn 取thủ 得đắc 諸chư 法pháp 。 是thị 故cố 四tứ 蘊uẩn 從tùng 喻dụ 名danh 名danh 。 二nhị 說thuyết 四tứ 蘊uẩn 依y 言ngôn 說thuyết 名danh 以dĩ 取thủ 諸chư 法pháp 。 從tùng 彼bỉ 所sở 依y 言ngôn 說thuyết 名danh 。 故cố 四tứ 蘊uẩn 名danh 名danh 。 今kim 此thử 義nghĩa 中trung 當đương 彼bỉ 後hậu 說thuyết 。 泰thái 云vân 。 由do 種chủng 種chủng 名danh 味vị 句cú 說thuyết 施thi 設thiết 勢thế 力lực 。 由do 種chủng 種chủng 名danh 味vị 句cú 為vi 四tứ 蘊uẩn 所sở 依y 。 故cố 除trừ 五ngũ 識thức 多đa 分phần 意ý 識thức 於ư 其kỳ 彼bỉ 彼bỉ 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 流lưu 轉chuyển 趣thú 向hướng 。 多đa 依y 名danh 味vị 句cú 勢thế 力lực 方phương 能năng 緣duyên 境cảnh 。 故cố 說thuyết 四tứ 蘊uẩn 為vi 名danh 。 從tùng 所sở 依y 受thọ 稱xưng 。 五ngũ 識thức 四tứ 蘊uẩn 雖tuy 不bất 依y 名danh 緣duyên 境cảnh 。 從tùng 多đa 意ý 識thức 說thuyết 。 皆giai 說thuyết 之chi 為vi 名danh 也dã 。 十thập 七thất 解giải 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 法pháp 。 中trung 略lược 由do 五ngũ 相tương/tướng 建kiến 立lập 執chấp 受thọ 。 前tiền 三tam 可khả 解giải 。 從tùng 由do 四tứ 因nhân 緣duyên 之chi 所sở 變biến 異dị 乃nãi 至chí 邪tà 正chánh 審thẩm 慮lự 所sở 緣duyên 境cảnh 等đẳng 為vi 第đệ 四tứ 。 又hựu 為vi 損tổn 害hại 或hoặc 為vi 饒nhiêu 益ích 名danh 變biến 異dị 者giả 。 是thị 等đẳng 第đệ 五ngũ 相tương/tướng 。 由do 可khả 損tổn 益ích 名danh 為vi 變biến 異dị 。 故cố 名danh 執chấp 受thọ 。 如như 是thị 已dĩ 下hạ 諸chư 其kỳ 五ngũ 相tương/tướng 。 若nhược 色sắc 結kết 初sơ 。 若nhược 內nội 第đệ 二nhị 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 是thị 第đệ 三tam 。 若nhược 如như 是thị 下hạ 結kết 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 。 十thập 八bát 解giải 大đại 造tạo 法pháp 。 中trung 先tiên 決quyết 擇trạch 大đại 造tạo 。 後hậu 結kết 餘dư 不bất 現hiện 。 前tiền 中trung 有hữu 八bát 復phục 次thứ 。 初sơ 總tổng 標tiêu 有hữu 色sắc 法pháp 。 二nhị 明minh 大đại 造tạo 之chi 義nghĩa 。 言ngôn 若nhược 諸chư 大đại 種chủng 所sở 有hữu 種chủng 子tử 能năng 生sanh 果quả 時thời 造tạo 色sắc 種chủng 子tử 亦diệc 生sanh 自tự 果quả 等đẳng 者giả 。 雖tuy 復phục 一nhất 俱câu 生sanh 。 要yếu 由do 四tứ 大đại 種chủng 子tử 生sanh 果quả 造tạo 色sắc 種chủng 子tử 方phương 生sanh 果quả 故cố 。 說thuyết 四tứ 大đại 造tạo 於ư 色sắc 也dã 。 言ngôn 隨tùy 逐trục 色sắc 根căn 大đại 種chủng 種chủng 子tử 名danh 有hữu 方phương 所sở 者giả 。 雖tuy 無vô 別biệt 體thể 隨tùy 所sở 依y 根căn 說thuyết 名danh 方phương 所sở 。 三Tam 明Minh 種chủng 現hiện 差sai 別biệt 。 現hiện 行hành 大đại 種chủng 能năng 造tạo 論luận 諸chư 色sắc 非phi 種chủng 子tử 大đại 。 四tứ 明minh 大đại 造tạo 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 由do 彼bỉ 大đại 種chủng 種chủng 類loại 因nhân 所sở 成thành 造tạo 色sắc 故cố 。 不bất 同đồng 廣quảng 論luận 相tương 離ly 而nhi 住trụ 不bất 得đắc 相tương 涉thiệp 。 五ngũ 約ước 聚tụ 辨biện 業nghiệp 有hữu 差sai 別biệt 無vô 言ngôn 又hựu 於ư 一nhất 向hướng 堅kiên 色sắc 聚tụ 中trung 乃nãi 至chí 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 次thứ 第đệ 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 景cảnh 云vân 。 以dĩ 所sở 造tạo 觸xúc 離ly 大đại 種chủng 外ngoại 無vô 別biệt 有hữu 體thể 故cố 不bất 別biệt 論luận 。 言ngôn 水thủy 火hỏa 等đẳng 更cánh 待đãi 餘dư 緣duyên 方phương 能năng 作tác 業nghiệp 者giả 。 如như 得đắc 火hỏa 鐵thiết 漏lậu 為vi 水thủy 。 或hoặc 遇ngộ 勢thế 即tức 如như 於ư 水thủy 等đẳng 泰thái 云vân 。 唯duy 堅kiên 色sắc 聚tụ 唯duy 有hữu 此thử 界giới 能năng 作tác 業nghiệp 用dụng 造tạo 色sắc 。 若nhược 於ư 欲dục 界giới 堅kiên 色sắc 聚tụ 中trung 。 亦diệc 有hữu 色sắc 香hương 味vị 。 三tam 處xứ 所sở 造tạo 色sắc 。 同đồng 一nhất 地địa 大đại 造tạo 也dã 。 於ư 色sắc 界giới 堅kiên 色sắc 聚tụ 中trung 。 但đãn 有hữu 色sắc 界giới 能năng 依y 業nghiệp 用dụng 無vô 香hương 味vị 也dã 。 於ư 堅kiên 色sắc 聚tụ 中trung 除trừ 水thủy 火hỏa 風phong 及cập 與dữ 聲thanh 界giới 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 。 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 若nhược 依y 經kinh 部bộ 解giải 。 即tức 堅kiên 色sắc 聚tụ 有hữu 生sanh 水thủy 火hỏa 風phong 及cập 聲thanh 。 與dữ 巧xảo 能năng 為vi 種chủng 子tử 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 約ước 相tương/tướng 同đồng 經kinh 部bộ 釋thích 。 若nhược 據cứ 實thật 義nghĩa 堅kiên 色sắc 聚tụ 不bất 離ly 本bổn 識thức 。 本bổn 識thức 有hữu 生sanh 水thủy 火hỏa 風phong 等đẳng 種chủng 子tử 。 故cố 亦diệc 說thuyết 堅kiên 色sắc 聚tụ 有hữu 種chủng 子tử 也dã 。 於ư 水thủy 火hỏa 風phong 名danh 想tưởng 假giả 聚tụ 中trung 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 欲dục 色sắc 界giới 次thứ 第đệ 亦diệc 同đồng 堅kiên 色sắc 地địa 大đại 聚tụ 說thuyết 。 欲dục 界giới 火hỏa 水thủy 聚tụ 。 有hữu 色sắc 香hương 味vị 。 色sắc 界giới 但đãn 有hữu 色sắc 風phong 大đại 聚tụ 。 欲dục 界giới 或hoặc 唯duy 有hữu 香hương 。 色sắc 界giới 風phong 一nhất 向hướng 色sắc 香hương 也dã 。 言ngôn 內nội 色sắc 聚tụ 中trung 至chí 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 者giả 。 非phi 謂vị 一nhất 隣lân 虛hư 具cụ 有hữu 四tứ 大đại 。 於ư 一nhất 身thân 內nội 血huyết 是thị 水thủy 。 動động 是thị 風phong 。 熱nhiệt 是thị 火hỏa 。 堅kiên 是thị 地địa 。 藏tạng 論luận 辨biện 無vô 明minh 決quyết 中trung 所sở 引dẫn 經kinh 文văn 與dữ 此thử 同đồng 也dã 。 六lục 明minh 造tạo 觸xúc 並tịnh 是thị 段đoạn 有hữu 。 七thất 釋thích 經kinh 密mật 意ý 。 世Thế 尊Tôn 又hựu 言ngôn 觸xúc 謂vị 外ngoại 處xứ 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 若nhược 所sở 造tạo 色sắc 有hữu 相tương 違vi 。 何hà 密mật 意ý 也dã 。 答đáp 此thử 諸chư 大đại 種chủng 乃nãi 至chí 說thuyết 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 如như 說thuyết 地địa 風phong 增tăng 故cố 澁sáp 等đẳng 。 但đãn 就tựu 四tứ 大đại 勢thế 用dụng 時thời 假giả 名danh 澁sáp 等đẳng 等đẳng 名danh 造tạo 自tự 類loại 。 生sanh 異dị 類loại 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 除trừ 觸xúc 餘dư 除trừ 觸xúc 餘dư 之chi 四tứ 塵trần 者giả 。 此thử 四tứ 大đại 外ngoại 別biệt 有hữu 九cửu 處xứ 及cập 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 異dị 類loại 相tương/tướng 造tạo 以dĩ 對đối 異dị 類loại 造tạo 色sắc 故cố 。 說thuyết 自tự 類loại 能năng 造tạo 所sở 造tạo 。 又hựu 若nhược 佛Phật 陀Đà 又hựu 若nhược 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 立lập 一nhất 切thiết 造tạo 色sắc 皆giai 攬lãm 大đại 成thành 皆giai 觸xúc 相tương/tướng 。 今kim 此thử 經Kinh 既ký 言ngôn 觸xúc 謂vị 外ngoại 處xứ 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 。 不bất 言ngôn 觸xúc 外ngoại 別biệt 有hữu 餘dư 九cửu 實thật 色sắc 。 云vân 何hà 論luận 主chủ 大Đại 乘Thừa 宗tông 說thuyết 十thập 一nhất 色sắc 中trung 唯duy 觸xúc 是thị 攬lãm 四tứ 大đại 成thành 。 餘dư 九cửu 色sắc 實thật 不bất 攬lãm 成thành 耶da 。 今kim 為vi 釋thích 通thông 。 此thử 經Kinh 但đãn 說thuyết 同đồng 觸xúc 處xứ 中trung 自tự 類loại 。 若nhược 觸xúc 處xứ 造tạo 是thị 假giả 。 就tựu 彼bỉ 大đại 種chủng 而nhi 假giả 建kiến 立lập 。 餘dư 九cửu 造tạo 色sắc 不bất 就tựu 大đại 種chủng 假giả 建kiến 立lập 者giả 。 何hà 故cố 佛Phật 言ngôn 觸xúc 謂vị 外ngoại 處xứ 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 不bất 言ngôn 觸xúc 外ngoại 別biệt 有hữu 餘dư 色sắc 。 此thử 是thị 佛Phật 陀Đà 提đề 婆bà 問vấn 。 彼bỉ 立lập 四tứ 大đại 外ngoại 無vô 不bất 別biệt 一nhất 切thiết 所sở 造tạo 色sắc 。 皆giai 是thị 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 故cố 。 八bát 相tương/tướng 定định 境cảnh 色sắc 。 問vấn 上thượng 論luận 已dĩ 說thuyết 定định 自tự 在tại 色sắc 何hà 四tứ 大đại 造tạo 。 答đáp 隨tùy 依y 何hà 定định 心tâm 起khởi 即tức 彼bỉ 定định 地địa 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 今kim 此thử 論luận 中trung 即tức 言ngôn 隨tùy 彼bỉ 所sở 緣duyên 本bổn 質chất 四tứ 大đại 造tạo 影ảnh 像tượng 色sắc 。 上thượng 論luận 又hựu 言ngôn 此thử 影ảnh 像tượng 色sắc 從tùng 定định 心tâm 起khởi 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 三tam 處xứ 相tương 違vi 若nhược 為vi 和hòa 會hội 。 解giải 云vân 。 前tiền 說thuyết 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 是thị 盡tận 理lý 言ngôn 。 以dĩ 定định 所sở 生sanh 色sắc 從tùng 心tâm 所sở 起khởi 。 非phi 是thị 對đối 礙ngại 之chi 法pháp 。 故cố 非phi 大đại 造tạo 。 今kim 言ngôn 從tùng 所sở 緣duyên 色sắc 本bổn 質chất 大đại 造tạo 顯hiển 一nhất 影ảnh 像tượng 色sắc 者giả 。 約ước 遠viễn 緣duyên 說thuyết 。 由do 觀quán 彼bỉ 質chất 故cố 影ảnh 像tượng 生sanh 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 前tiền 文văn 說thuyết 從tùng 能năng 觀quán 定định 心tâm 同đồng 地địa 大đại 造tạo 者giả 。 從tùng 彼bỉ 近cận 緣duyên 而nhi 說thuyết 。 謂vị 由do 定định 心tâm 起khởi 當đương 地địa 四tứ 大đại 。 與dữ 影ảnh 像tượng 色sắc 同đồng 時thời 同đồng 處xứ 義nghĩa 說thuyết 為vi 造tạo 。 理lý 實thật 不bất 造tạo 。 雖tuy 有hữu 三tam 說thuyết 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 十thập 九cửu 解giải 有hữu 法pháp 。 中trung 言ngôn 問vấn 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 至chí 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 者giả 。 佛Phật 說thuyết 凡phàm 夫phu 人nhân 學học 人nhân 有hữu 漏lậu 三tam 界giới 未vị 斷đoạn 應ưng 斷đoạn 。 世thế 間gian 之chi 法pháp 。 說thuyết 名danh 有hữu 漏lậu 。 第đệ 二nhị 十thập 解giải 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 法pháp 。 五ngũ 義nghĩa 解giải 彼bỉ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 無vô 上thượng 法Pháp 。 如như 此thử 五ngũ 因nhân 。 於ư 餘dư 法pháp 中trung 多đa 小tiểu 俱câu 無vô 不bất 名danh 無vô 上thượng 。 於ư 五ngũ 因nhân 中trung 初sơ 二nhị 如như 次thứ 有hữu 餘dư 。 次thứ 二nhị 通thông 二nhị 彼bỉ 一nhất 無vô 餘dư 也dã 。 二nhị 十thập 一nhất 應ưng 修tu 法pháp 。 言ngôn 四tứ 修tu 者giả 多đa 就tựu 一nhất 體thể 義nghĩa 說thuyết 。 三tam 藏tạng 云vân 。 除trừ 去khứ 如như 觀quán 二nhị 十thập 人nhân 為vi 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 分phần/phân 現hiện 前tiền 。 本bổn 質chất 影ảnh 像tượng 淨tịnh 相tương/tướng 不bất 現hiện 名danh 除trừ 去khứ 修tu 。 又hựu 由do 觀quán 力lực 除trừ 力lực 。 除trừ 去khứ 身thân 心tâm 麁thô 重trọng 得đắc 彼bỉ 輕khinh 安an 。 名danh 除trừ 去khứ 修tu 。 文văn 中trung 但đãn 就tựu 已dĩ 生sanh 不bất 善thiện 作tác 意ý 除trừ 斷đoạn 。 名danh 除trừ 去khứ 修tu 者giả 。 此thử 第đệ 對đối 治trị 修tu 中trung 有hữu 四tứ 對đối 治trị 。 向hướng 下hạ 約ước 七thất 作tác 意ý 配phối 之chi 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 從tùng 了liễu 相tương/tướng 乃nãi 至chí 勝thắng 解giải 名danh 厭yếm 患hoạn 對đối 治trị 修tu 者giả 。 了liễu 相tương/tướng 觀quán 察sát 勝thắng 解giải 三tam 也dã 。 從tùng 遠viễn 離ly 乃nãi 至chí 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 名danh 斷đoạn 對đối 治trị 修tu 者giả 。 其kỳ 中trung 有hữu 三tam 作tác 意ý 。 謂vị 遠viễn 離ly 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 也dã 。 果quả 作tác 意ý 名danh 持trì 對đối 治trị 修tu 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 即tức 此thử 一nhất 切thiết 七thất 種chủng 作tác 意ý 隨tùy 於ư 勝thắng 地địa 上thượng 地địa 所sở 攝nhiếp 者giả 。 前tiền 明minh 七thất 作tác 意ý 在tại 方phương 便tiện 地địa 。 今kim 明minh 七thất 作tác 意ý 進tiến 修tu 盡tận 隨tùy 根căn 本bổn 地địa 中trung 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 名danh 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 修tu 者giả 。 七thất 種chủng 作tác 意ý 望vọng 先tiên 所sở 斷đoạn 遠viễn 有hữu 遮già 防phòng 。 並tịnh 是thị 遠viễn 分phần/phân 望vọng 先tiên 所sở 斷đoạn 遠viễn 有hữu 遮già 防phòng 。 並tịnh 是thị 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 。 自tự 下hạ 束thúc 四tứ 種chủng 修tu 總tổng 為vi 二nhị 種chủng 。 謂vị 防phòng 護hộ 受thọ 持trì 修tu 及cập 作tác 意ý 思tư 惟duy 修tu 。 自tự 下hạ 開khai 二nhị 為vi 四tứ 。 謂vị 此thử 中trung 修tu 身thân 名danh 防phòng 護hộ 修tu 者giả 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 名danh 修tu 身thân 。 即tức 是thị 前tiền 第đệ 三tam 除trừ 去khứ 修tu 。 修tu 戒giới 名danh 受thọ 持trì 修tu 者giả 。 防phòng 護hộ 六lục 根căn 名danh 修tu 根căn 本bổn 。 是thị 前tiền 第đệ 四tứ 對đối 治trị 修tu 。 若nhược 靜tĩnh 慮lự 地địa 作tác 意ý 修tu 名danh 為vi 修tu 心tâm 。 是thị 前tiền 第đệ 一nhất 得đắc 修tu 。 若nhược 諦đế 現hiện 觀quán 知tri 修tu 名danh 為vi 修tu 慧tuệ 者giả 。 是thị 前tiền 第đệ 二nhị 習tập 修tu 。 二nhị 十thập 二nhị 解giải 三tam 世thế 法pháp 。 解giải 過quá 去khứ 中trung 初sơ 總tổng 辨biện 過quá 去khứ 法pháp 。 後hậu 別biệt 顯hiển 其kỳ 事sự 。 前tiền 中trung 有hữu 六lục 句cú 。 一nhất 因nhân 已dĩ 受thọ 盡tận 。 二nhị 果quả 體thể 已dĩ 滅diệt 。 三tam 緣duyên 生sanh 後hậu 法pháp 除trừ 最tối 後hậu 蘊uẩn 。 四tứ 因nhân 用dụng 不bất 失thất 令linh 果quả 當đương 熟thục 。 五ngũ 為vi 境cảnh 生sanh 念niệm 。 六lục 唯duy 滅diệt 所sở 顯hiển 。 更cánh 無vô 別biệt 物vật 。 解giải 未vị 來lai 云vân 得đắc 。 謂vị 種chủng 子tử 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 二nhị 十thập 三tam 解giải 。 三tam 界giới 繫hệ 法pháp 。 解giải 欲dục 界giới 云vân 心tâm 不bất 在tại 定định 一nhất 者giả 。 謂vị 入nhập 定định 時thời 亦diệc 有hữu 根căn 塵trần 及cập 本bổn 識thức 等đẳng 非phi 定định 地địa 法pháp 。 而nhi 非phi 全toàn 故cố 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 或hoặc 可khả 定định 心tâm 名danh 在tại 定định 。 此thử 位vị 餘dư 法pháp 不bất 名danh 在tại 定định 。 解giải 色sắc 界giới 中trung 言ngôn 或hoặc 從tùng 定định 起khởi 者giả 。 謂vị 如như 化hóa 心tâm 等đẳng 。 二nhị 十thập 四tứ 解giải 三tam 性tánh 法pháp 。 中trung 先tiên 辨biện 名danh 義nghĩa 後hậu 立lập 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 若nhược 有hữu 漏lậu 善thiện 伏phục 諸chư 顛điên 倒đảo 往vãng 於ư 人nhân 天thiên 。 若nhược 無vô 漏lậu 善thiện 斷đoạn 諸chư 顛điên 倒đảo 。 證chứng 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 並tịnh 名danh 安an 隱ẩn 。 建kiến 立lập 差sai 別biệt 中trung 。 言ngôn 清thanh 淨tịnh 住trụ 者giả 。 應ưng 是thị 四tứ 無vô 量lượng 也dã 。 言ngôn 又hựu 諸chư 善thiện 法Pháp 若nhược 施thí 所sở 成thành 乃nãi 至chí 自tự 性tánh 皆giai 勝thắng 者giả 。 三tam 成thành 相tương 望vọng 後hậu 二nhị 。 一nhất 向hướng 劣liệt 在tại 下hạ 故cố 。 或hoặc 在tại 中trung 故cố 。 於ư 施thí 是thị 勝thắng 於ư 修tu 是thị 劣liệt 。 修tu 最tối 勝thắng 故cố 於ư 前tiền 二nhị 一nhất 向hướng 勝thắng 。 言ngôn 此thử 中trung 自tự 性tánh 無vô 記ký 謂vị 諸chư 色sắc 根căn 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 長trưởng 養dưỡng 五ngũ 根căn 非phi 情tình 五ngũ 塵trần 。 扶phù 根căn 五ngũ 塵trần 並tịnh 是thị 自tự 性tánh 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 。 言ngôn 非phi 異dị 熟thục 等đẳng 所sở 攝nhiếp 者giả 。 等đẳng 取thủ 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 變biến 化hóa 五ngũ 塵trần 。 並tịnh 非phi 自tự 性tánh 無vô 記ký 故cố 除trừ 之chi 。 泰thái 云vân 。 自tự 性tánh 無vô 記ký 中trung 但đãn 指chỉ 其kỳ 色sắc 。 故cố 知tri 心tâm 唯duy 四tứ 種chủng 無vô 記ký 攝nhiếp 。 更cánh 無vô 第đệ 五ngũ 無vô 記ký 。 基cơ 云vân 。 六lục 七thất 識thức 中trung 法pháp 執chấp 亦diệc 名danh 自tự 性tánh 無vô 記ký 。 故cố 通thông 五ngũ 蘊uẩn 也dã 。 二nhị 十thập 五ngũ 解giải 三tam 學học 法pháp 。 道Đạo 理lý 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 七thất 方phương 便tiện 善thiện 亦diệc 是thị 學học 攝nhiếp 。 今kim 此thử 總tổng 判phán 異dị 生sanh 所sở 成thành 三tam 性tánh 之chi 法pháp 。 並tịnh 是thị 俱câu 非phi 。 二nhị 十thập 六lục 解giải 三tam 斷đoạn 法pháp 。 言ngôn 及cập 法pháp 往vãng 惡ác 趣thú 業nghiệp 等đẳng 者giả 。 即tức 取thủ 女nữ 人nhân 身thân 業nghiệp 。 第đệ 八bát 有hữu 業nghiệp 欝Uất 單Đơn 越Việt 業nghiệp 。 無vô 想tưởng 天thiên 業nghiệp 。 並tịnh 是thị 見kiến 斷đoạn 中trung 云vân 一nhất 切thiết 無vô 覆phú 者giả 。 問vấn 上thượng 論luận 已dĩ 說thuyết 見kiến 道đạo 時thời 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 云vân 何hà 此thử 中trung 。 復phục 云vân 無vô 覆phú 無vô 記ký 皆giai 修tu 斷đoạn 耶da 。 解giải 云vân 。 前tiền 據cứ 因nhân 亡vong 思tư 喪táng 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 。 蘊uẩn 界giới 處xứ 皆giai 見kiến 道đạo 斷đoạn 。 今kim 據cứ 部bộ 體thể 有hữu 其kỳ 緣duyên 縛phược 。 緣duyên 縛phược 斷đoạn 時thời 要yếu 由do 修tu 道Đạo 故cố 不bất 相tương 違vi 。 二nhị 十thập 七thất 解giải 甚thậm 深thâm 難nan 見kiến 法pháp 。 意ý 謂vị 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 故cố 是thị 甚thậm 深thâm 。 如như 色sắc 自tự 相tương/tướng 唯duy 眼nhãn 識thức 證chứng 。 乃nãi 至chí 觸xúc 相tương/tướng 唯duy 身thân 識thức 所sở 證chứng 。 如như 飲ẩm 冷lãnh 水thủy 。 證chứng 者giả 乃nãi 知tri 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 說thuyết 其kỳ 相tướng 貌mạo 皆giai 不bất 稱xưng 實thật 。 欲dục 為vi 引dẫn 接tiếp 方phương 便tiện 。 說thuyết 諸chư 法pháp 時thời 但đãn 說thuyết 共cộng 相tương 。 如như 說thuyết 色sắc 時thời 如như 此thử 色sắc 名danh 。 即tức 標tiêu 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 。 故cố 是thị 共cộng 相tương 。 聲thanh 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 自tự 相tương/tướng 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 上thượng 來lai 別biệt 決quyết 擇trạch 竟cánh 。 自tự 下hạ 牒điệp 結kết 勸khuyến 思tư 。

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 八bát (# 之chi 上thượng 終chung )#

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 八bát (# 之chi 下hạ )(# 論luận 本bổn 六lục 十thập 七thất 至chí 六lục 十thập 九cửu )#

釋thích 遁độn 倫luân 集tập 撰soạn

論luận 本bổn 第đệ 六lục 十thập 七thất

大đại 段đoạn 第đệ 九cửu 決quyết 擇trạch 修tu 慧tuệ 地địa 。 於ư 中trung 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 決quyết 擇trạch 後hậu 餘dư 不bất 現hiện 。 就tựu 正chánh 決quyết 擇trạch 中trung 初sơ 列liệt 十thập 六lục 種chủng 名danh 。 後hậu 次thứ 第đệ 解giải 。 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 修tu 中trung 景cảnh 云vân 。 言ngôn 由do 安an 立lập 諦đế 作tác 意ý 門môn 內nội 觀quán 真Chân 如Như 者giả 。 總tổng 觀quán 四Tứ 諦Đế 作tác 人nhân 無vô 我ngã 為vì 方phương 便tiện 門môn 。 入nhập 證chứng 真Chân 如Như 。 此thử 緣duyên 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 緣duyên 有hữu 量lượng 有hữu 分phân 別biệt 法pháp 為vi 境cảnh 者giả 。 此thử 緣duyên 俗tục 諦đế 。 知tri 境cảnh 有hữu 邊biên 名danh 有hữu 量lượng 。 未vị 離ly 法pháp 執chấp 名danh 有hữu 分phân 別biệt 。 今kim 解giải 此thử 有hữu 五ngũ 句cú 。 一nhất 住trụ 種chủng 姓tánh 。 二nhị 辨biện 行hành 位vị 。 言ngôn 未vị 入nhập 正chánh 性tánh 者giả 七thất 方phương 便tiện 。 已dĩ 入nhập 正chánh 性tánh 者giả 見kiến 道đạo 已dĩ 去khứ 。 三tam 辨biện 意ý 業nghiệp 唯duy 求cầu 自tự 利lợi 。 四tứ 辨biện 觀quán 門môn 。 雖tuy 正chánh 證chứng 時thời 緣duyên 非phi 安an 立lập 。 而nhi 初sơ 修tu 方phương 便tiện 必tất 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 故cố 云vân 由do 安an 立lập 門môn 。 正chánh 智trí 親thân 證chứng 無vô 相tướng 空không 理lý 。 故cố 云vân 內nội 觀quán 真Chân 如Như 。 後hậu 智trí 緣duyên 俗tục 差sai 別biệt 有hữu 分phân 齊tề 。 故cố 云vân 緣duyên 有hữu 量lượng 分phân 別biệt 。 五ngũ 辨biện 所sở 作tác 為vi 盡tận 貪tham 愛ái 已dĩ 下hạ 也dã 。 大Đại 乘Thừa 修tu 中trung 及cập 由do 趣thú 向hướng 無vô 上thượng 足túc 跡tích 者giả 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 先tiên 聖thánh 行hành 處xứ 名danh 為vi 足túc 跡tích 。 今kim 時thời 趣thú 向hướng 即tức 是thị 。 舊cựu 云vân 無vô 上thượng 道Đạo 。 道đạo 足túc 所sở 履lý 遊du 也dã 。 影ảnh 像tượng 修tu 景cảnh 云vân 。 智trí 性tánh 推thôi 求cầu 名danh 有hữu 分phân 別biệt 。 與dữ 定định 同đồng 緣duyên 名danh 。 三tam 摩ma 地địa 所sở 行hành 。 定định 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 泰thái 云vân 。 定định 境cảnh 界giới 色sắc 影ảnh 像tượng 似tự 定định 外ngoại 色sắc 名danh 影ảnh 像tượng 也dã 。 定định 本bổn 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 名danh 所sở 知tri 事sự 。 定định 青thanh 黃hoàng 等đẳng 色sắc 與dữ 定định 外ngoại 色sắc 相tướng 似tự 故cố 名danh 同đồng 分phần/phân 。 以dĩ 相tương 似tự 故cố 同đồng 類loại 也dã 。 定định 慧tuệ 皆giai 云vân 三tam 摩ma 地địa 。 事sự 邊biên 際tế 者giả 。 依y 此thử 文văn 盡tận 俗tục 而nhi 知tri 名danh 。 盡tận 所sở 有hữu 性tánh 。 稱xưng 如như 而nhi 照chiếu 名danh 。 如như 所sở 有hữu 性tánh 。 舊cựu 云vân 如như 理lý 如như 量lượng 知tri 知tri 理lý 境cảnh 也dã 。 得đắc 修tu 者giả 依y 毘tỳ 曇đàm 有hữu 法pháp 前tiền 得đắc 。 得đắc 未vị 來lai 法pháp 屬thuộc 於ư 自tự 已dĩ 。 增tăng 明minh 義nghĩa 說thuyết 修tu 說thuyết 名danh 得đắc 修tu 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 如như 十thập 想tưởng 中trung 。 隨tùy 一nhất 想tưởng 現hiện 行hành 引dẫn 發phát 彼bỉ 所sở 有hữu 餘dư 不bất 現hiện 前tiền 想tưởng 。 種chủng 子tử 令linh 其kỳ 增tăng 盛thịnh 自tự 在tại 成thành 熟thục 。 故cố 名danh 得đắc 修tu 。 或hoặc 自tự 地địa 行hành 隨tùy 一nhất 現hiện 行hành 。 熏huân 發phát 自tự 地địa 下hạ 地địa 行hành 種chủng 子tử 皆giai 令linh 增tăng 長trưởng 。 亦diệc 是thị 得đắc 修tu 。 或hoặc 世thế 間gian 行hành 現hiện 起khởi 。 通thông 能năng 引dẫn 發phát 世thế 出xuất 世thế 行hành 種chủng 子tử 令linh 增tăng 。 此thử 據cứ 聖thánh 人nhân 。 或hoặc 出xuất 世thế 法pháp 現hiện 起khởi 通thông 。 能năng 引dẫn 發phát 世thế 出xuất 世thế 種chủng 令linh 其kỳ 增tăng 勝thắng 。 謂vị 入nhập 見kiến 道đạo 修tu 彼bỉ 七thất 方phương 便tiện 種chủng 令linh 增tăng 。 名danh 見kiến 道đạo 眷quyến 屬thuộc 。 修tu 修tu 位vị 中trung 起khởi 不bất 名danh 解giải 脫thoát 分phần/phân 等đẳng 。 習tập 修tu 者giả 即tức 於ư 無vô 常thường 等đẳng 想tưởng 道đạo 一nhất 現hiện 前tiền 。 或hoặc 餘dư 善thiện 法Pháp 現hiện 起khởi 修tu 習tập 亦diệc 名danh 習tập 修tu 。 除trừ 去khứ 修tu 者giả 由do 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 影ảnh 像tượng 現hiện 前tiền 。 除trừ 遣khiển 淨tịnh 相tương/tướng 等đẳng 。 言ngôn 如như 楔tiết 出xuất 楔tiết 方phương 便tiện 者giả 。 謂vị 修tu 定định 作tác 意ý 有hữu 多đa 品phẩm 類loại 故cố 。 所sở 緣duyên 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 麁thô 細tế 。 以dĩ 後hậu 作tác 意ý 捨xả 前tiền 麁thô 漸tiệm 漸tiệm 除trừ 棄khí 故cố 也dã 。 言ngôn 以dĩ 輕khinh 安an 身thân 除trừ 麁thô 重trọng 身thân 者giả 。 色sắc 界giới 輕khinh 安an 而nhi 在tại 身thân 故cố 。 令linh 行hành 者giả 身thân 輕khinh 安an 除trừ 去khứ 欲dục 界giới 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 麁thô 重trọng 麁thô 重trọng 令linh 身thân 麁thô 重trọng 故cố 須tu 除trừ 也dã 。 對đối 治trị 修tu 中trung 。 厭yếm 患hoạn 治trị 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 善thiện 道đạo 除trừ 四tứ 無vô 量lượng 。 及cập 五ngũ 神thần 通thông 。 以dĩ 非phi 厭yếm 患hoạn 對đối 治trị 所sở 以dĩ 除trừ 之chi 。 持trì 對đối 治trị 者giả 謂vị 此thử 後hậu 得đắc 世thế 出xuất 世thế 道đạo 若nhược 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 。 此thử 文văn 即tức 許hứa 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 為vi 無vô 礙ngại 斷đoạn 惑hoặc 。 後hậu 智trí 為vi 解giải 脫thoát 黑hắc 外ngoại 證chứng 除trừ 名danh 持trì 對đối 治trị 。 二nhị 云vân 。 謂vị 此thử 後hậu 得đắc 世thế 出xuất 世thế 道đạo 者giả 。 此thử 取thủ 後hậu 智trí 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 者giả 。 此thử 取thủ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 為vi 解giải 脫thoát 果quả 。 用dụng 一nhất 智trí 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 。 雖tuy 有hữu 二nhị 解giải 為vi 勝thắng 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 聞văn 思tư 修tu 道Đạo 名danh 厭yếm 患hoạn 者giả 。 三tam 慧tuệ 行hành 通thông 欣hân 厭yếm 。 今kim 取thủ 厭yếm 行hành 名danh 厭yếm 患hoạn 治trị 。 此thử 果quả 轉chuyển 依y 名danh 持trì 對đối 治trị 者giả 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 此thử 無vô 礙ngại 道Đạo 果Quả 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 是thị 能năng 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 故cố 名danh 此thử 果quả 轉chuyển 依y 名danh 持trì 對đối 治trị 。 二nhị 云vân 。 即tức 取thủ 無vô 為vi 轉chuyển 依y 能năng 持trì 或hoặc 不bất 起khởi 。 名danh 持trì 對đối 治trị 。 此thử 中trung 四tứ 修tu 為vi 前tiền 卷quyển 四tứ 修tu 。 或hoặc 同đồng 或hoặc 別biệt 應ưng 勘khám 知tri 也dã 。 小tiểu 分phần/phân 修tu 者giả 觀quán 無vô 常thường 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 起khởi 修tu 故cố 也dã 。 遍biến 行hành 修tu 者giả 以dĩ 觀quán 諸chư 法pháp 如như 故cố 。 有hữu 加gia 行hành 修tu 者giả 即tức 於ư 彼bỉ 無vô 想tưởng 修tu 方phương 便tiện 觀quán 時thời 。 未vị 得đắc 任nhậm 運vận 修tu 故cố 。

聲Thanh 聞Văn 地địa

上thượng 來lai 決quyết 擇trạch 分phần/phân 有hữu 十thập 二nhị 段đoạn 中trung 前tiền 九cửu 段đoạn 說thuyết 訖ngật 。 自tự 下hạ 第đệ 十thập 令linh 決quyết 聲Thanh 聞Văn 地địa 及cập 獨Độc 覺Giác 有hữu 四tứ 卷quyển 半bán 文văn 。 於ư 中trung 唯duy 決quyết 聲Thanh 聞Văn 不bất 決quyết 獨Độc 覺Giác 地địa 。 就tựu 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 決quyết 擇trạch 後hậu 結kết 不bất 現hiện 。 然nhiên 正chánh 決quyết 擇trạch 中trung 初sơ 以dĩ 七thất 門môn 分phân 別biệt 。 次thứ 以dĩ 一nhất 頌tụng 十thập 三tam 門môn 分phân 別biệt 。 後hậu 廣quảng 以dĩ 六lục 十thập 四tứ 門môn 雜tạp 決quyết 擇trạch 。 初sơ 中trung 一nhất 解giải 無vô 性tánh 有hữu 情tình 五ngũ 番phiên 難nạn/nan 。 答đáp 言ngôn 種chủng 種chủng 界giới 性tánh 。 者giả 謂vị 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 無vô 量lượng 界giới 性tánh 者giả 差sai 別biệt 無vô 量lượng 也dã 。 言ngôn 無vô 有hữu 無vô 根căn 有hữu 情tình 者giả 。 無vô 有hữu 無vô 二nhị 十thập 二nhị 根căn 眾chúng 生sanh 也dã 。 言ngôn 為vi 一nhất 切thiết 界giới 耶da 為vi 獨độc 有hữu 一nhất 界giới 耶da 等đẳng 者giả 。 若nhược 剎sát 利lợi 中trung 有hữu 餘dư 三tam 性tánh 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 餘dư 四tứ 處xứ 四tứ 趣thú 界giới 者giả 喻dụ 不bất 相tương 似tự 。 以dĩ 所sở 喻dụ 法pháp 中trung 無vô 涅Niết 槃Bàn 性tánh 者giả 。 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 界giới 者giả 。 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 界giới 故cố 也dã 。 若nhược 地địa 獄ngục 中trung 獨độc 中trung 有hữu 一nhất 趣thú 種chủng 子tử 界giới 。 如như 無vô 涅Niết 槃Bàn 法pháp 獨độc 有hữu 無vô 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 故cố 知tri 地địa 獄ngục 後hậu 時thời 不bất 應ưng 乃nãi 至chí 。 作tác 戍thú 陀đà 羅la 。 言ngôn 若nhược 不bất 相tương 違vi 即tức 此thử 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 是thị 無vô 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 亦diệc 是thị 有hữu 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 者giả 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 畢tất 竟cánh 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 二nhị 求cầu 不bất 能năng 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 初sơ 人nhân 是thị 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 第đệ 二nhị 人nhân 是thị 無vô 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 人nhân 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 二nhị 人nhân 不bất 相tương 違vi 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 言ngôn 若nhược 言ngôn 爾nhĩ 者giả 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 應ưng 無vô 有hữu 果quả 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 先tiên 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 應ưng 空không 無vô 果quả 。 還hoàn 作tác 無vô 性tánh 故cố 。 又hựu 若nhược 爾nhĩ 不bất 定định 。 即tức 決quyết 定định 性tánh 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 泰thái 云vân 。 如như 成thành 實thật 論luận 云vân 。 得đắc 世thế 間gian 正chánh 見kiến 法pháp 。 來lai 百bách 子tử 世thế 。 終chung 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 即tức 是thị 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 人nhân 。 必tất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 者giả 。 解giải 脫thoát 分phần/phân 菩Bồ 提Đề 有hữu 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 若nhược 作tác 無vô 涅Niết 槃Bàn 法pháp 者giả 。 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 即tức 空không 無vô 果quả 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 言ngôn 彼bỉ 遇ngộ 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 已dĩ 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 起khởi 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 而nhi 言ngôn 無vô 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 者giả 。 既ký 遇ngộ 三Tam 寶Bảo 已dĩ 能năng 起khởi 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 。 故cố 知tri 阿a 賴lại 耶da 中trung 無vô 始thỉ 本bổn 有hữu 。 能năng 生sanh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 有hữu 能năng 生sanh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 而nhi 言ngôn 無vô 般bát 涅Niết 槃Bàn 法pháp 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 然nhiên 此thử 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 道Đạo 理lý 經kinh 論luận 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 佛Phật 性tánh 論luận 破phá 執chấp 分phần/phân 中trung 以dĩ 立lập 有hữu 無vô 性tánh 者giả 為vi 所sở 破phá 。 彼bỉ 云vân 。 佛Phật 為vi 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。 不bất 住trụ 於ư 性tánh 永vĩnh 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 於ư 此thử 生sanh 疑nghi 。 起khởi 不bất 信tín 心tâm 。 下hạ 徵trưng 難nạn/nan 之chi 曰viết 。 汝nhữ 信tín 有hữu 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 。 麁thô 妙diệu 等đẳng 界giới 即tức 令linh 信tín 有hữu 無vô 性tánh 眾chúng 生sanh 者giả 。 亦diệc 應ưng 信tín 有hữu 無vô 根căn 耶da 。 何hà 以dĩ 故cố 眾chúng 生sanh 由do 有hữu 根căn 無vô 根căn 。 故cố 有hữu 種chủng 種chủng 。 麁thô 妙diệu 等đẳng 處xứ 。 汝nhữ 若nhược 不bất 信tín 有hữu 無vô 根căn 眾chúng 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 麁thô 妙diệu 界giới 。 若nhược 謂vị 有hữu 麁thô 妙diệu 等đẳng 界giới 不bất 開khai 有hữu 根căn 無vô 根căn 者giả 。 我ngã 亦diệc 信tín 有hữu 麁thô 妙diệu 界giới 不bất 開khai 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 之chi 義nghĩa 。 有hữu 義nghĩa 有hữu 何hà 過quá 失thất 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 無vô 有hữu 無vô 根căn 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 廣quảng 破phá 愚ngu 夫phu 立lập 教giáo 分phân 齊tề 。 非phi 管quản 兩lưỡng 視thị 之chi 所sở 量lượng 。 二nhị 辨biện 聲Thanh 聞Văn 差sai 別biệt 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 辨biện 十thập 種chủng 後hậu 辨biện 二nhị 類loại 。 前tiền 中trung 言ngôn 已dĩ 入nhập 法pháp 者giả 是thị 名danh 第đệ 二nhị 者giả 。 謂vị 已dĩ 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 聲Thanh 聞Văn 也dã 。 言ngôn 清thanh 淨tịnh 界giới 聲Thanh 聞Văn 聲thanh 門môn 者giả 生sanh 於ư 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 可khả 世thế 界giới 興hưng 盛thịnh 時thời 生sanh 。 如như 彌Di 勒Lặc 出xuất 現hiện 時thời 等đẳng 。 言ngôn 處xứ 慳san 家gia 慳san 等đẳng 者giả 。 若nhược 依y 成thành 實thật 論luận 明minh 其kỳ 五ngũ 慳san 。 謂vị 住trú 處xứ 慳san 。 家gia 慳san 。 施thí 慳san 。 稱xưng 讚tán 慳san 。 法pháp 慳san 也dã 。 此thử 中trung 辨biện 六lục 開khai 令linh 有hữu 異dị 。 言ngôn 邊biên 際tế 臥ngọa 具cụ 有hữu 三tam 品phẩm 。 此thử 是thị 下hạ 品phẩm 故cố 名danh 邊biên 際tế 也dã 。 言ngôn 無vô 餘dư 二nhị 篇thiên 重trọng 罪tội 者giả 。 初sơ 篇thiên 一nhất 是thị 無vô 餘dư 。 第đệ 二nhị 篇thiên 是thị 有hữu 餘dư 。 言ngôn 僧Tăng 祇kỳ 者giả 此thử 云vân 眾chúng 也dã 。 賢hiền 善thiện 時thời 者giả 此thử 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 言ngôn 正chánh 像tượng 法pháp 時thời 名danh 賢hiền 善thiện 時thời 。 一nhất 云vân 正Chánh 法Pháp 時thời 名danh 賢hiền 善thiện 時thời 。 言ngôn 悉tất 由do 未vị 生sanh 時thời 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 初sơ 出xuất 世thế 時thời 未vị 有hữu 破phá 戒giới 破phá 見kiến 。 後hậu 時thời 須tu 提đề 那na 子tử 初sơ 破phá 具cụ 戒giới 。 阿a 利lợi 吒tra 最tối 初sơ 破phá 見kiến 說thuyết 欲dục 不bất 障chướng 中trung 道đạo 。 此thử 中trung 破phá 見kiến 名danh 為vi 自tự 完hoàn 。 言ngôn 或hoặc 有hữu 一nhất 類loại 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 如như 是thị 多đa 分phần 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 還hoàn 得đắc 善thiện 趣thú 等đẳng 者giả 。 諸chư 或hoặc 有hữu 一nhất 類loại 最tối 後hậu 生sanh 。 值trị 佛Phật 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 賢hiền 善thiện 人nhân 故cố 多đa 分phần 命mạng 終chung 還hoàn 生sanh 善thiện 趣thú 。 後hậu 作tác 惡ác 業nghiệp 少thiểu 分phần 生sanh 惡ác 趣thú 。 皆giai 是thị 賢hiền 善thiện 時thời 人nhân 。 下hạ 明minh 遲trì 速tốc 二nhị 類loại 。 一nhất 有hữu 勤cần 道đạo 而nhi 無vô 修tu 力lực 故cố 不bất 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 二nhị 有hữu 放phóng 逸dật 故cố 。 雖tuy 有hữu 修tu 力lực 未vị 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 三tam 解giải 月nguyệt 喻dụ 經kinh 具cụ 戒giới 等đẳng 四tứ 法pháp 。 言ngôn 四tứ 種chủng 淨tịnh 者giả 謂vị 信tín 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 戒giới 也dã 。 四tứ 解giải 聲Thanh 聞Văn 欲dục 往vãng 他tha 家gia 先tiên 應ưng 除trừ 遣khiển 三tam 隨tùy 煩phiền 惱não 。 言ngôn 由do 六lục 種chủng 相tương 應ứng 斷đoạn 結kết 親thân 友hữu 家gia 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 往vãng 不bất 應ưng 數số 法pháp 往vãng 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 可khả 愛ái 事sự 下hạ 為vi 第đệ 二nhị 。 不bất 以dĩ 兇hung 暴bạo 下hạ 為vi 第đệ 三tam 。 善thiện 自tự 守thủ 護hộ 下hạ 為vi 第đệ 四tứ 。 又hựu 以dĩ 隨tùy 順thuận 遠viễn 離ly 心tâm 下hạ 為vi 第đệ 五ngũ 。 猶do 如như 山sơn 岳nhạc 下hạ 為vi 第đệ 六lục 。 又hựu 由do 六lục 相tương 應ứng 斷đoạn 家gia 慳san 者giả 。 一nhất 於ư 有hữu 情tình 事sự 不bất 染nhiễm 著trước 。 二nhị 不bất 著trước 利lợi 養dưỡng 。 三tam 不bất 著trước 恭cung 敬kính 。 四tứ 於ư 無vô 利lợi 不bất 生sanh 憂ưu 苦khổ 。 五ngũ 於ư 不bất 敬kính 不bất 生sanh 憂ưu 苦khổ 。 六lục 於ư 自tự 他tha 利lợi 養dưỡng 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 於ư 己kỷ 不bất 讚tán 於ư 他tha 不bất 毀hủy 。 又hựu 由do 六lục 相tương 應ứng 斷đoạn 染nhiễm 心tâm 法Pháp 施thí 者giả 。 一nhất 不bất 希hy 望vọng 他tha 於ư 己kỷ 淨tịnh 信tín 。 二nhị 於ư 出xuất 離ly 法pháp 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 三tam 引dẫn 發phát 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 四tứ 除trừ 遣khiển 苦khổ 故cố 。 五ngũ 聞văn 法Pháp 修tu 行hành 得đắc 勝thắng 利lợi 故cố 。 六lục 令linh 脫thoát 苦khổ 持trì 法Pháp 。 五ngũ 解giải 伐phạt 地địa 迦ca 經kinh 。 三tam 藏tạng 云vân 人nhân 名danh 。 伐phạt 地địa 迦ca 國quốc 人nhân 也dã 。 從tùng 人nhân 立lập 經kinh 名danh 。 景cảnh 云vân 。 伐phạt 地địa 迦ca 者giả 此thử 云vân 語ngữ 論luận 。 此thử 人nhân 能năng 語ngữ 論luận 故cố 從tùng 語ngữ 言ngôn 為vi 名danh 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 開khai 三tam 章chương 牒điệp 以dĩ 解giải 釋thích 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 辨biện 。 前tiền 中trung 。 言ngôn 云vân 何hà 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 所sở 依y 乃nãi 至chí 清thanh 淨tịnh 所sở 依y 者giả 。 明minh 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 隨tùy 眠miên 未vị 斷đoạn 所sở 依y 止chỉ 身thân 皆giai 有hữu 麁thô 重trọng 。 此thử 中trung 但đãn 取thủ 所sở 依y 止chỉ 身thân 不bất 取thủ 能năng 依y 。 能năng 依y 染nhiễm 淨tịnh 為vi 後hậu 二nhị 門môn 。 云vân 何hà 清thanh 淨tịnh 乃nãi 至chí 皆giai 得đắc 離ly 繫hệ 者giả 。 景cảnh 云vân 。 此thử 中trung 意ý 辨biện 凡phàm 夫phu 雜tạp 染nhiễm 學học 人nhân 無vô 漏lậu 皆giai 依y 有hữu 漏lậu 麁thô 重trọng 色sắc 身thân 故cố 。 清thanh 淨tịnh 中trung 但đãn 明minh 二nhị 學học 。 第đệ 一nhất 學học 者giả 謂vị 真Chân 如Như 智trí 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 依y 於ư 證chứng 智trí 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 。 造tạo 修tu 諸chư 行hành 進tiến 習tập 名danh 學học 。 此thử 據cứ 前tiền 三tam 學học 果quả 及cập 在tại 十Thập 地Địa 。 第đệ 二nhị 學học 者giả 謂vị 為vi 煩phiền 惱não 皆giai 得đắc 離ly 繫hệ 者giả 。 謂vị 為vi 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 證chứng 修tu 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 為vi 第đệ 二nhị 學học 。 還hoàn 通thông 學học 及cập 在tại 十Thập 地Địa 。 新tân 羅la 玄huyền 法Pháp 師sư 云vân 。 第đệ 一nhất 學học 者giả 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 二nhị 學học 者giả 是thị 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 自tự 下hạ 重trọng/trùng 辨biện 。 先tiên 解giải 清thanh 淨tịnh 及cập 與dữ 雜tạp 染nhiễm 後hậu 解giải 依y 止chỉ 。 前tiền 中trung 云vân 。 即tức 此thử 清thanh 淨tịnh 略lược 由do 五ngũ 因nhân 之chi 所sở 顯hiển 示thị 等đẳng 者giả 五ngũ 。 因nhân 并tinh 是thị 清thanh 淨tịnh 。 此thử 五ngũ 因nhân 中trung 第đệ 四tứ 心tâm 學học 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 第đệ 五ngũ 慧tuệ 學học 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 此thử 為vi 雜tạp 染nhiễm 。 言ngôn 五ngũ 順thuận 捨xả 所sở 學học 分phân 別biệt 貪tham 愛ái 者giả 。 捨xả 戒giới 人nhân 名danh 捨xả 所sở 學học 。 捨xả 所sở 學học 時thời 順thuận 於ư 己kỷ 情tình 分phân 別biệt 貪tham 愛ái 此thử 事sự 中trung 也dã 。 解giải 依y 止chỉ 云vân 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 略lược 由do 三tam 相tương 應ứng 遍biến 了liễu 知tri 一nhất 由do 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 此thử 人nhân 身thân 所sở 有hữu 自tự 性tánh 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 之chi 所sở 顯hiển 示thị 。 一nhất 由do 有hữu 色sắc 故cố 顯hiển 餘dư 一nhất 切thiết 身thân 之chi 共cộng 相tương 者giả 。 與dữ 諸chư 有hữu 情tình 。 同đồng 有hữu 色sắc 故cố 名danh 為vi 共cộng 相tương 。 二nhị 由do 麁thô 重trọng 故cố 顯hiển 其kỳ 各các 別biệt 身thân 之chi 自tự 相tương/tướng 者giả 。 於ư 自tự 五ngũ 蘊uẩn 各các 各các 別biệt 有hữu 煩phiền 惱não 麁thô 重trọng 不bất 調điều 柔nhu 性tánh 名danh 身thân 自tự 相tương/tướng 。 三tam 由do 不bất 清thanh 淨tịnh 故cố 。 顯hiển 與dữ 天thiên 身thân 不bất 同đồng 分phần/phân 相tương/tướng 。 天thiên 身thân 清thanh 淨tịnh 猶do 如như 燈đăng 明minh 。 二nhị 由do 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 一nhất 切thiết 身thân 共cộng 相tương 因nhân 緣duyên 。 即tức 四tứ 大đại 種chủng 各các 別biệt 自tự 相tương/tướng 中trung 人nhân 身thân 因nhân 緣duyên 開khai 二nhị 。 足túc 前tiền 為vi 三tam 。 由do 過quá 患hoạn 有hữu 二nhị 。 如như 文văn 。 第đệ 六lục 重trọng/trùng 明minh 聞văn 慧tuệ 地địa 決quyết 擇trạch 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 頌tụng 文văn 。 文văn 中trung 牒điệp 頌tụng 為vi 問vấn 下hạ 答đáp 。 答đáp 中trung 初sơ 總tổng 舉cử 四tứ 因nhân 以dĩ 釋thích 顯hiển 義nghĩa 。 後hậu 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 前tiền 中trung 景cảnh 云vân 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 觀quán 清thanh 淨tịnh 因nhân 故cố 。 由do 智trí 觀quán 察sát 二nhị 名danh 本bổn 故cố 悟ngộ 入nhập 二nhị 空không 名danh 清thanh 淨tịnh 因nhân 。 觀quán 自tự 相tương/tướng 觀quán 四tứ 蘊uẩn 名danh 及cập 音âm 聲thanh 名danh 故cố 。 觀quán 雜tạp 染nhiễm 因nhân 者giả 觀quán 智trí 由do 迷mê 二nhị 種chủng 名danh 故cố 集tập 成thành 生sanh 死tử 。 及cập 為vi 顯hiển 示thị 二nhị 無vô 我ngã 故cố 遍biến 了liễu 知tri 人nhân 無vô 我ngã 等đẳng 至chí 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 者giả 。 迷mê 四tứ 蘊uẩn 名danh 於ư 中trung 執chấp 我ngã 。 此thử 四tứ 蘊uẩn 名danh 通thông 有hữu 能năng 執chấp 。 若nhược 知tri 唯duy 有hữu 四tứ 蘊uẩn 本bổn 非phi 是thị 我ngã 。 能năng 除trừ 所sở 執chấp 自tự 我ngã 境cảnh 相tướng 。 了liễu 四tứ 蘊uẩn 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 言ngôn 我ngã 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 若nhược 遍biến 了liễu 知tri 法pháp 無vô 我ngã 。 等đẳng 至chí 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 者giả 。 由do 隨tùy 言ngôn 說thuyết 名danh 執chấp 有hữu 諸chư 法pháp 。 若nhược 知tri 唯duy 有hữu 言ngôn 名danh 隨tùy 名danh 執chấp 法pháp 。 畢tất 竟cánh 體thể 了liễu 言ngôn 說thuyết 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 橫hoạnh/hoành 計kế 法pháp 我ngã 。 由do 先tiên 執chấp 法pháp 方phương 始thỉ 計kế 我ngã 。 故cố 說thuyết 法Pháp 執chấp 是thị 所sở 依y 相tương/tướng 。 無vô 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 。 若nhược 迷mê 二nhị 名danh 起khởi 於ư 二nhị 執chấp 。 映ánh 二nhị 空không 理lý 亦diệc 名danh 名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 。 今kim 悟ngộ 二nhị 名danh 知tri 二nhị 無vô 我ngã 。 映ánh 弊tệ 一nhất 切thiết 二nhị 執chấp 顛điên 倒đảo 。 上thượng 來lai 釋thích 初sơ 句cú 竟cánh 。 若nhược 過quá 四tứ 無vô 色sắc 蘊uẩn 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 無vô 有hữu 過quá 名danh 者giả 。 若nhược 於ư 二nhị 種chủng 俱câu 不bất 了liễu 知tri 已dĩ 下hạ 釋thích 下hạ 半bán 頌tụng 由do 此thử 名danh 一nhất 法pháp 皆giai 隨tùy 自tự 在tại 行hành 。 泰thái 云vân 。 映ánh 者giả 奪đoạt 也dã 。 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 名danh 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 四tứ 蘊uẩn 自tự 境cảnh 界giới 人nhân 我ngã 。 名danh 證chứng 人nhân 無vô 我ngã 理lý 。 以dĩ 無vô 我ngã 四tứ 蘊uẩn 名danh 映ánh 奪đoạt 人nhân 我ngã 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 名danh 映ánh 一nhất 切thiết 我ngã 文văn 。 又hựu 釋thích 。 眾chúng 生sanh 多đa 於ư 四tứ 蘊uẩn 中trung 計kế 我ngã 。 觀quán 但đãn 有hữu 四tứ 蘊uẩn 不bất 見kiến 人nhân 我ngã 。 故cố 以dĩ 蘊uẩn 名danh 映ánh 奪đoạt 一nhất 切thiết 我ngã 也dã 。 因nhân 言ngôn 說thuyết 名danh 計kế 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 自tự 性tánh 。 若nhược 觀quán 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 名danh 不bất 見kiến 有hữu 諸chư 法pháp 。 體thể 詮thuyên 法pháp 無vô 我ngã 理lý 。 言ngôn 說thuyết 名danh 映ánh 奪đoạt 法pháp 我ngã 也dã 。 前tiền 明minh 四tứ 蘊uẩn 名danh 映ánh 人nhân 我ngã 。 二nhị 名danh 既ký 殊thù 映ánh 屬thuộc 亦diệc 別biệt 。 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 。 執chấp 法pháp 自tự 性tánh 故cố 執chấp 我ngã 性tánh 而nhi 轉chuyển 者giả 。 由do 迷mê 言ngôn 名danh 執chấp 法pháp 自tự 性tánh 。 方phương 迷mê 四tứ 蘊uẩn 執chấp 我ngã 性tánh 而nhi 轉chuyển 。 覺giác 此thử 故cố 覺giác 彼bỉ 者giả 。 覺giác 法pháp 無vô 性tánh 覺giác 彼bỉ 我ngã 無vô 。 由do 覺giác 故cố 還hoàn 滅diệt 者giả 。 覺giác 二nhị 我ngã 無vô 還hoàn 滅diệt 二nhị 見kiến 。 第đệ 七thất 解giải 四Tứ 諦Đế 。 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 。 指chỉ 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 謂vị 入nhập 真Chân 如Như 觀quán 斷đoạn 煩phiền 惱não 時thời 先tiên 緣duyên 四Tứ 諦Đế 為vi 淨tịnh 或hoặc 方phương 便tiện 故cố 說thuyết 所sở 緣duyên 。 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 說thuyết 。 下hạ 別biệt 分phân 別biệt 四tứ 種chủng 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 總tổng 辨biện 諦đế 相tướng 。 次thứ 別biệt 辨biện 四Tứ 諦Đế 後hậu 諸chư 門môn 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 。 意ý 說thuyết 若nhược 不bất 顛điên 倒đảo 是thị 諦đế 相tướng 者giả 。 外ngoại 道Đạo 諦Đế 見kiến 并tinh 是thị 顛điên 倒đảo 。 云vân 何hà 諦đế 攝nhiếp 此thử 是thị 一nhất 貴quý 。 若nhược 不bất 攝nhiếp 者giả 彼bỉ 諸chư 倒đảo 見kiến 應ưng 非phi 苦khổ 因nhân 。 答đáp 行hành 解giải 雖tuy 倒đảo 然nhiên 體thể 是thị 依y 他tha 。 有hữu 酬thù 有hữu 感cảm 故cố 苦khổ 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 。 就tựu 別biệt 辨biện 中trung 即tức 為vi 四tứ 段đoạn 。 初sơ 解giải 苦Khổ 諦Đế 中trung 。 言ngôn 由do 二nhị 相tương/tướng 故cố 顯hiển 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 景cảnh 云vân 。 一nhất 依y 大Đại 乘Thừa 明minh 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 體thể 常thường 無vô 有hữu 名danh 為vi 無vô 常thường 。 二nhị 諸chư 行hành 滅diệt 壞hoại 義nghĩa 名danh 為vi 無vô 常thường 。 大Đại 乘Thừa 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 有hữu 後hậu 一nhất 。 無vô 常thường 之chi 義nghĩa 。 玄huyền 云vân 。 一nhất 非phi 有hữu 義nghĩa 者giả 此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 。 所sở 說thuyết 無vô 常thường 。 如như 中trung 邊biên 分phân 別biệt 論luận 說thuyết 。 無vô 初sơ 無vô 常thường 。 二nhị 滅diệt 壞hoại 義nghĩa 。 是thị 小Tiểu 乘Thừa 所sở 說thuyết 無vô 常thường 。 二nhị 相tương/tướng 顯hiển 苦khổ 者giả 。 一nhất 由do 遍biến 知tri 計kế 所sở 執chấp 於ư 非phi 有hữu 中trung 執chấp 有hữu 人nhân 法pháp 。 故cố 有hữu 習tập 氣khí 麁thô 重trọng 在tại 諸chư 行hành 中trung 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 顯hiển 示thị 行hành 苦khổ 。 二nhị 由do 三tam 受thọ 所sở 隨tùy 生sanh 八bát 種chủng 苦khổ 相tương/tướng 轉chuyển 義nghĩa 。 空không 無vô 我ngã 義nghĩa 。 者giả 由do 染nhiễm 依y 他tha 苦khổ 果quả 自tự 性tánh 。 遠viễn 離ly 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 定định 性tánh 人nhân 法pháp 名danh 顯hiển 空không 義nghĩa 。 大Đại 乘Thừa 顯hiển 二nhị 無vô 我ngã 。 小Tiểu 乘Thừa 顯hiển 人nhân 無vô 我ngã 。 然nhiên 此thử 空không 無vô 我ngã 義nghĩa 。 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 但đãn 說thuyết 人nhân 空không 人nhân 無vô 我ngã 。 若nhược 成thành 實thật 論luận 具cụ 說thuyết 人nhân 法pháp 二nhị 空không 及cập 二nhị 無vô 我ngã 。 言ngôn 無vô 常thường 教giáo 無vô 始thỉ 教giáo 。 景cảnh 云vân 。 顯hiển 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 是thị 無vô 常thường 。 顯hiển 因nhân 在tại 果quả 前tiền 法pháp 爾nhĩ 本bổn 有hữu 。 名danh 無vô 教giáo 。 泰thái 云vân 。 詮thuyên 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 事sự 名danh 無vô 常thường 教giáo 。 詮thuyên 無vô 始thỉ 常thường 相tương 續tục 事sự 名danh 無vô 始thỉ 教giáo 。 有hữu 釋thích 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 名danh 無vô 常thường 教giáo 。 說thuyết 無vô 為vi 法pháp 名danh 無vô 始thỉ 教giáo 。 言ngôn 一nhất 由do 攝nhiếp 受thọ 者giả 謂vị 無vô 常thường 行hành 帶đái 於ư 麁thô 重trọng 。 或hoặc 於ư 行hành 苦khổ 故cố 無vô 常thường 即tức 苦khổ 。 言ngôn 一nhất 離ly 苦khổ 諸chư 行hành 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 者giả 反phản 顯hiển 。 若nhược 順thuận 釋thích 八bát 苦khổ 諸chư 行hành 性tánh 是thị 無vô 我ngã 。 五ngũ 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 故cố 者giả 不bất 為vi 能năng 獨độc 住trụ 。 苦khổ 即tức 無vô 我ngã 也dã 。 言ngôn 有hữu 無vô 常thường 非phi 苦khổ 謂vị 道Đạo 諦Đế 等đẳng 者giả 。 道đạo 非phi 苦khổ 受thọ 故cố 非phi 苦khổ 苦khổ 。 道đạo 非phi 愛ái 別biệt 離ly 變biến 壞hoại 。 亦diệc 非phi 求cầu 不bất 得đắc 境cảnh 變biến 壞hoại 。 又hựu 變biến 壞hoại 有hữu 二nhị 。 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 變biến 壞hoại 生sanh 苦khổ 。 二nhị 愛ái 壞hoại 生sanh 苦khổ 。 道đạo 非phi 愛ái 壞hoại 生sanh 苦khổ 故cố 非phi 壞hoại 苦khổ 。 此thử 文văn 即tức 證chứng 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 其kỳ 若nhược 依y 成thành 實thật 一nhất 道Đạo 諦Đế 無vô 常thường 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 。 道Đạo 諦Đế 生sanh 順thuận 聖thánh 人nhân 意ý 故cố 非phi 苦khổ 也dã 。 集tập 具cụ 四tứ 道đạo 三tam 滅diệt 二nhị 者giả 。 此thử 文văn 即tức 證chứng 苦khổ 集tập 同đồng 體thể 。 以dĩ 皆giai 具cụ 有hữu 苦khổ 等đẳng 一nhất 四tứ 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 損tổn 惱não 性tánh 故cố 者giả 是thị 苦khổ 苦khổ 也dã 。 苦khổ 所sở 揉nhu 故cố 者giả 是thị 行hành 苦khổ 也dã 。 次thứ 解giải 集Tập 諦Đế 。 先tiên 對đối 苦khổ 門môn 取thủ 惑hoặc 業nghiệp 為vi 集Tập 諦Đế 。 後hậu 釋thích 經kinh 中trung 愛ái 為vi 集Tập 諦Đế 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 中trung 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 苦khổ 集tập 一nhất 物vật 因nhân 果quả 為vi 二nhị 。 若nhược 依y 成thành 實thật 業nghiệp 煩phiền 惱não 為vi 集Tập 諦Đế 。 果quả 報báo 五ngũ 蘊uẩn 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 故cố 苦khổ 集tập 別biệt 體thể 。 今kim 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 有hữu 同đồng 有hữu 別biệt 。 其kỳ 羅La 漢Hán 身thân 善thiện 無vô 記ký 法pháp 。 雖tuy 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 而nhi 有hữu 習tập 氣khí 麁thô 重trọng 。 故cố 亦diệc 名danh 苦khổ 。 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 中trung 據cứ 解giải 脫thoát 決quyết 分phần/phân 善thiện 根căn 為vi 論luận 。 問vấn 前tiền 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất 文văn 對đối 法pháp 顯hiển 揚dương 說thuyết 。 解giải 脫thoát 決quyết 擇trạch 是thị 道Đạo 諦Đế 。 今kim 云vân 是thị 集tập 如như 何hà 會hội 通thông 。 答đáp 泰thái 云vân 。 由do 此thử 等đẳng 文văn 故cố 知tri 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 三tam 諦đế 同đồng 體thể 。 能năng 感cảm 可khả 愛ái 果quả 。 義nghĩa 邊biên 是thị 集Tập 諦Đế 。 麁thô 重trọng 所sở 隨tùy 義nghĩa 邊biên 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 能năng 引dẫn 出xuất 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 邊biên 是thị 道Đạo 諦Đế 。 僧Tăng 玄huyền 師sư 云vân 。 三tam 藏tạng 不bất 許hứa 前tiền 義nghĩa 決quyết 。 更cánh 作tác 釋thích 言ngôn 。 解giải 脫thoát 釋thích 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 無vô 始thỉ 本bổn 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 在tại 二nhị 言ngôn 相tương/tướng 位vị 故cố 。 假giả 名danh 為vi 二nhị 善thiện 相tương/tướng 根căn 。 二nhị 者giả 加gia 行hành 智trí 行hành 智trí 所sở 攝nhiếp 有hữu 漏lậu 二nhị 種chủng 善thiện 根căn 。 今kim 云vân 集Tập 諦Đế 。 據cứ 有hữu 漏lậu 說thuyết 。 餘dư 處xứ 云vân 道Đạo 諦Đế 。 約ước 無vô 漏lậu 說thuyết 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 下hạ 釋thích 經kinh 中trung 愛ái 為vi 集Tập 諦Đế 。 中trung 初sơ 問vấn 次thứ 答đáp 。 答đáp 中trung 初sơ 總tổng 舉cử 四tứ 因nhân 標tiêu 愛ái 為vi 集tập 。 一nhất 愛ái 支chi 取thủ 故cố 中trung 攝nhiếp 諸chư 惑hoặc 故cố 也dã 。 二nhị 助trợ 無vô 明minh 支chi 諸chư 業nghiệp 故cố 。 後hậu 當đương 釋thích 下hạ 次thứ 別biệt 釋thích 但đãn 解giải 後hậu 二nhị 。 言ngôn 遍biến 諸chư 事sự 者giả 乃nãi 至chí 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 如như 一nhất 愛ái 遂toại 三tam 種chủng 故cố 類loại 愛ái 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 名danh 遍biến 諸chư 事sự 。 故cố 言ngôn 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 言ngôn 謂vị 於ư 上thượng 解giải 脫thoát 希hy 求cầu 欲dục 證chứng 者giả 。 此thử 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 名danh 為vi 愛ái 故cố 。 是thị 愛ái 而nhi 非phi 後hậu 有hữu 愛ái 。 言ngôn 或hoặc 成thành 就tựu 色sắc 界giới 繫hệ 非phi 欲dục 界giới 繫hệ 謂vị 生sanh 色sắc 界giới 者giả 。 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 身thân 生sanh 上thượng 界giới 。 亦diệc 成thành 就tựu 四tứ 禪thiền 。 欲dục 界giới 化hóa 心tâm 相tương 應ứng 愛ái 。 然nhiên 今kim 大Đại 乘Thừa 四tứ 禪thiền 欲dục 界giới 化hóa 心tâm 是thị 四tứ 禪thiền 繫hệ 非phi 欲dục 界giới 繫hệ 。 是thị 故cố 身thân 生sanh 色sắc 界giới 不bất 成thành 欲dục 界giới 不bất 成thành 欲dục 界giới 受thọ 。 此thử 約ước 現hiện 自tự 在tại 兩lưỡng 成thành 熟thục 。 而nhi 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 約ước 種chủng 子tử 成thành 熟thục 亦diệc 有hữu 成thành 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 九cửu 種chủng 命mạng 終chung 時thời 云vân 何hà 身thân 在tại 上thượng 界giới 。 起khởi 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 相tương 應ứng 受thọ 耶da 。 解giải 云vân 。 從tùng 多đa 為vi 論luận 故cố 言ngôn 不bất 成thành 熟thục 。 亦diệc 可khả 此thử 中trung 但đãn 約ước 自tự 在tại 成thành 熟thục 說thuyết 。 故cố 言ngôn 不bất 成thành 熟thục 。 言ngôn 又hựu 生sanh 欲dục 色sắc 界giới 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 住trụ 出xuất 世thế 道đạo 及cập 滅diệt 定định 者giả 。 初sơ 果quả 已dĩ 上thượng 名danh 為vi 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 此thử 聖thánh 人nhân 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 時thời 及cập 入nhập 滅diệt 心tâm 定định 時thời 。 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 受thọ 非phi 現hiện 行hành 成thành 熟thục 。 及cập 在tại 成thành 熟thục 故cố 不bất 成thành 。 問vấn 若nhược 身thân 生sanh 欲dục 色sắc 界giới 聖thánh 人nhân 入nhập 無vô 漏lậu 觀quán 。 及cập 入nhập 滅diệt 定định 時thời 有hữu 欲dục 色sắc 界giới 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 相tương 應ứng 受thọ 現hiện 行hành 。 如như 何hà 說thuyết 俱câu 不bất 成thành 熟thục 耶da 。 解giải 云vân 。 此thử 中trung 且thả 約ước 六lục 識thức 受thọ 。 而nhi 作tác 是thị 說thuyết 。 言ngôn 普phổ 能năng 發phát 起khởi 十thập 五ngũ 無vô 義nghĩa 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 藏tạng 論luận 十thập 用dụng 。 正chánh 理lý 十thập 六lục 并tinh 如như 彼bỉ 中trung 。 十thập 五ngũ 文văn 相tương/tướng 可khả 解giải 。

第đệ 六lục 十thập 八bát 卷quyển

次thứ 解giải 滅Diệt 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 。 無vô 常thường 滅diệt 。 滅Diệt 諦Đế 但đãn 是thị 擇trạch 滅diệt 所sở 攝nhiếp 。 文văn 中trung 初sơ 頗phả 設thiết 問vấn 答đáp 。 後hậu 明minh 滅Diệt 諦Đế 遠viễn 離ly 四tứ 過quá 。 前tiền 中trung 言ngôn 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 得đắc 有hữu 餘dư 依y 滅Diệt 諦Đế 依y 滅diệt 故cố 得đắc 無vô 餘dư 依y 滅Diệt 諦Đế 者giả 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 義nghĩa 但đãn 以dĩ 煩phiền 惱não 滅diệt 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 為vi 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 體thể 。 正chánh 量lượng 部bộ 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 部bộ 亦diệc 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 。 彼bỉ 云vân 。 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 斷đoạn 果quả 報báo 果quả 報báo 之chi 滅diệt 是thị 非phi 擇trạch 滅diệt 。 若nhược 依y 經kinh 部bộ 師sư 云vân 。 由do 無vô 漏lậu 道Đạo 力lực 故cố 未vị 來lai 惑hoặc 苦khổ 不bất 生sanh 。 惑hoặc 苦khổ 不bất 生sanh 皆giai 是thị 擇trạch 滅diệt 。 是thị 故cố 煩phiền 惱não 。 滅diệt 是thị 有hữu 解giải 涅Niết 槃Bàn 。 力lực 果quả 報báo 滅diệt 是thị 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 雖tuy 後hậu 說thuyết 惑hoặc 苦khổ 滅diệt 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 。 然nhiên 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 與dữ 經kinh 部bộ 所sở 說thuyết 少thiểu 異dị 。 下hạ 明minh 滅Diệt 諦Đế 遠viễn 離ly 四tứ 過quá 。 滅diệt 盡tận 與dữ 行hành 不bất 定định 有hữu 異dị 。 增tăng 其kỳ 定định 異dị 名danh 增tăng 益ích 過quá 。 即tức 異dị 執chấp 散tán 動động 翻phiên 此thử 執chấp 一nhất 。 應ưng 名danh 損tổn 減giảm 。 以dĩ 彼bỉ 執chấp 滅diệt 與dữ 行hành 同đồng 一nhất 自tự 相tương/tướng 。 故cố 名danh 自tự 相tương/tướng 耶da 分phân 別biệt 過quá 。 即tức 一nhất 執chấp 動động 。 亦diệc 有hữu 異dị 亦diệc 無vô 異dị 者giả 是thị 相tương/tướng 雜tạp 亂loạn 過quá 者giả 是thị 相tương 違vi 過quá 也dã 。 俱câu 非phi 是thị 損tổn 減giảm 過quá 者giả 舊cựu 名danh 戲hí 論luận 謗báng 。 今kim 云vân 損tổn 減giảm 過quá 者giả 。 以dĩ 執chấp 諸chư 行hành 與dữ 滅diệt 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 不bất 存tồn 法pháp 體thể 故cố 名danh 損tổn 減giảm 。 下hạ 解giải 道Đạo 諦Đế 有hữu 其kỳ 三tam 段đoạn 。 初sơ 明minh 見kiến 道đạo 次thứ 修tu 道Đạo 。 後hậu 無Vô 學Học 道đạo 。 初sơ 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 熟thục 蘊uẩn 廢phế 立lập 由do 為vi 學học 三tam 學học 者giả 但đãn 說thuyết 八bát 支chi 。 次thứ 釋thích 經kinh 中trung 束thúc 彼bỉ 八bát 正chánh 為vi 三tam 蘊uẩn 所sở 以dĩ 。 言ngôn 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 戒giới 為vi 根căn 本bổn 戒giới 為vi 所sở 依y 方phương 能năng 受thọ 用dụng 一nhất 切thiết 正Chánh 法Pháp 者giả 。 依y 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 戒giới 為vi 根căn 本bổn 便tiện 能năng 發phát 定định 。 因nhân 定định 得đắc 慧tuệ 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 言ngôn 又hựu 於ư 是thị 處xử 世thế 尊tôn 說thuyết 為vi 增tăng 上thượng 清thanh 淨tịnh 意ý 現hiện 行hành 性tánh 者giả 。 引dẫn 說thuyết 證chứng 成thành 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 別biệt 有hữu 無vô 漏lậu 身thân 語ngữ 業nghiệp 體thể 。 但đãn 就tựu 現hiện 起khởi 意ý 思tư 離ly 邪tà 語ngữ 等đẳng 。 故cố 言ngôn 清thanh 淨tịnh 意ý 現hiện 行hành 等đẳng 。 言ngôn 依y 止chỉ 貪tham 等đẳng 起khởi 犯phạm 戒giới 思tư 者giả 。 若nhược 依y 小tiểu 論luận 依y 瞋sân 癡si 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 名danh 邪tà 語ngữ 業nghiệp 。 若nhược 依y 貪tham 起khởi 身thân 語ngữ 名danh 為vi 邪tà 命mạng 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 若nhược 依y 貪tham 瞋sân 癡si 起khởi 犯phạm 戒giới 思tư 名danh 邪tà 語ngữ 業nghiệp 。 若nhược 依y 矯kiểu 詐trá 等đẳng 起khởi 邪tà 追truy 求cầu 衣y 食thực 等đẳng 思tư 名danh 為vi 邪tà 命mạng 。 若nhược 離ly 前tiền 三tam 邪tà 應ưng 知tri 。 即tức 是thị 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 意ý 現hiện 行hành 性tánh 。 言ngôn 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 真chân 義nghĩa 是thị 初sơ 業nghiệp 者giả 。 此thử 是thị 正chánh 見kiến 業nghiệp 。 為vì 他tha 宣tuyên 說thuyết 。 等đẳng 是thị 第đệ 二nhị 業nghiệp 者giả 。 是thị 正chánh 思tư 惟duy 業nghiệp 。 此thử 據cứ 散tán 心tâm 尋tầm 說thuyết 言ngôn 教giáo 。 若nhược 在tại 漏lậu 無vô 漏lậu 定định 無vô 此thử 業nghiệp 也dã 。 為vi 斷đoạn 餘dư 結kết 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 是thị 第đệ 三tam 業nghiệp 者giả 。 為vi 斷đoạn 所sở 餘dư 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 發phát 懃cần 精tinh 進tấn 是thị 精tinh 進tấn 業nghiệp 。 問vấn 正chánh 思tư 惟duy 是thị 尋tầm 是thị 假giả 法pháp 。 用dụng 慧tuệ 及cập 意ý 思tư 為vi 體thể 。 與dữ 正chánh 見kiến 何hà 異dị 。 解giải 云vân 。 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 見kiến 但đãn 就tựu 別biệt 境cảnh 數số 建kiến 立lập 。 即tức 就tựu 一nhất 慧tuệ 對đối 治trị 邪tà 見kiến 及cập 邪tà 思tư 惟duy 。 義nghĩa 立lập 於ư 二nhị 。 亦diệc 可khả 就tựu 慧tuệ 立lập 正chánh 見kiến 就tựu 思tư 立lập 正chánh 思tư 惟duy 。 所sở 依y 有hữu 異dị 能năng 依y 亦diệc 異dị 。 問vấn 若nhược 就tựu 思tư 數số 立lập 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 亦diệc 就tựu 思tư 立lập 。 云vân 何hà 一nhất 思tư 於ư 一nhất 念niệm 間gian 立lập 四tứ 道đạo 。 解giải 云vân 。 現hiện 行hành 意ý 思tư 離ly 四tứ 邪tà 道đạo 支chi 立lập 四tứ 正Chánh 道Đạo 支chi 。 亦diệc 有hữu 何hà 過quá 。 言ngôn 於ư 四tứ 念niệm 住trụ 繫hệ 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 者giả 。 舊cựu 行hành 經kinh 論luận 四tứ 念niệm 住trụ 唯duy 慧tuệ 為vi 性tánh 。 今kim 時thời 通thông 取thủ 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 文văn 中trung 偏thiên 說thuyết 念niệm 體thể 為vi 定định 所sở 依y 。 言ngôn 謂vị 各các 別biệt 至chí 能năng 斷đoạn 諸chư 蓋cái 者giả 。 貪tham 蓋cái 取thủ 淨tịnh 即tức 以dĩ 不bất 淨tịnh 觀quán 治trị 。 瞋sân 蓋cái 以dĩ 違vi 害hại 為vi 性tánh 。 以dĩ 慈từ 悲bi 觀quán 為vi 治trị 等đẳng 。 下hạ 明minh 正chánh 見kiến 差sai 別biệt 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 十thập 一nhất 正chánh 見kiến 配phối 屬thuộc 四Tứ 諦Đế 。 次thứ 舉cử 經kinh 中trung 次thứ 第đệ 為vi 問vấn 答đáp 。 三tam 舉cử 十thập 一nhất 正chánh 見kiến 攝nhiếp 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 初sơ 中trung 前tiền 八bát 見kiến 是thị 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 正chánh 見kiến 。 後hậu 三tam 見kiến 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 緣duyên 集tập 滅diệt 道đạo 。 言ngôn 空không 見kiến 無vô 我ngã 見kiến 者giả 。 觀quán 蘊uẩn 離ly 彼bỉ 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 說thuyết 為vi 空không 見kiến 。 觀quán 彼bỉ 諸chư 行hành 體thể 性tánh 非phi 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 相tương/tướng 名danh 無vô 我ngã 見kiến 。 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 說thuyết 觀quán 我ngã 所sở 空không 名danh 為vi 空không 行hành 。 觀quán 我ngã 空không 名danh 為vi 無vô 我ngã 行hành 。 次thứ 舉cử 經kinh 中trung 次thứ 第đệ 為vi 問vấn 答đáp 。 問vấn 意ý 經kinh 說thuyết 次thứ 第đệ 先tiên 說thuyết 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 見kiến 。 後hậu 說thuyết 如như 病bệnh 等đẳng 見kiến 。 何hà 故cố 向hướng 前tiền 先tiên 說thuyết 如như 病bệnh 等đẳng 耶da 。 答đáp 意ý 有hữu 二nhị 次thứ 第đệ 。 一nhất 者giả 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 入nhập 聖thánh 次thứ 第đệ 。 即tức 先tiên 觀quán 彼bỉ 無vô 常thường 行hành 等đẳng 。 後hậu 觀quán 有hữu 漏lậu 等đẳng 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 後hậu 出xuất 見kiến 道đạo 於ư 修tu 道Đạo 中trung 即tức 先tiên 觀quán 如như 病bệnh 等đẳng 行hành 。 後hậu 時thời 為vi 滅diệt 修tu 惑hoặc 方phương 起khởi 無vô 常thường 等đẳng 行hành 。 下hạ 重trọng/trùng 淨tịnh 前tiền 義nghĩa 。 云vân 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 如như 病bệnh 等đẳng 見kiến 所sở 依y 不bất 清thanh 淨tịnh 見kiến 等đẳng 者giả 。 即tức 此thử 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 異dị 生sanh 位vị 中trung 作tác 是thị 無vô 常thường 等đẳng 行hành 能năng 有hữu 引dẫn 道đạo 。 名danh 為vi 所sở 依y 不bất 淨tịnh 清thanh 見kiến 。 二nhị 是thị 如như 病bệnh 等đẳng 見kiến 能năng 依y 清thanh 淨tịnh 見kiến 等đẳng 者giả 。 已dĩ 出xuất 見kiến 道đạo 。 於ư 修tu 位vị 中trung 重trọng/trùng 起khởi 如như 病bệnh 等đẳng 見kiến 。 在tại 聖thánh 身thân 起khởi 故cố 是thị 清thanh 淨tịnh 。 如như 此thử 之chi 見kiến 由do 彼bỉ 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 如như 病bệnh 等đẳng 見kiến 因nhân 力lực 而nhi 起khởi 。 即tức 是thị 能năng 依y 故cố 道đạo 能năng 依y 清thanh 淨tịnh 也dã 。 亦diệc 可khả 於ư 修tu 位vị 中trung 說thuyết 無vô 常thường 等đẳng 行hành 為vi 能năng 依y 。 如như 病bệnh 等đẳng 行hành 為vi 所sở 依y 。 下hạ 舉cử 十thập 一nhất 正chánh 見kiến 攝nhiếp 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 言ngôn 空không 無vô 我ngã 行hành 見kiến 名danh 空không 行hành 者giả 。 以dĩ 同đồng 緣duyên 無vô 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 餘dư 行hành 見kiến 名danh 無vô 願nguyện 行hành 者giả 八bát 見kiến 名danh 餘dư 。 一nhất 行hành 見kiến 名danh 無vô 相tướng 行hành 者giả 。 謂vị 第đệ 十thập 一nhất 見kiến 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 此thử 同đồng 小tiểu 論luận 。 二nhị 行hành 是thị 空không 。 十thập 行hành 無vô 願nguyện 。 四tứ 行hành 無vô 相tướng 。 然nhiên 此thử 三tam 門môn 與dữ 行hành 相tương/tướng 攝nhiếp 八bát 文văn 不bất 同đồng 。 如như 前tiền 本bổn 地địa 第đệ 十thập 二nhị 卷quyển 論luận 記ký 。 第đệ 二nhị 明minh 修tu 道Đạo 中trung 有hữu 二nhị 復phục 次thứ 。 次thứ 前tiền 中trung 景cảnh 云vân 。 於ư 修tu 位vị 中trung 緣duyên 四Tứ 諦Đế 境cảnh 。 為vi 方phương 便tiện 入nhập 真Chân 如Như 觀quán 斷đoạn 修tu 惑hoặc 。 言ngôn 已dĩ 見kiến 迹tích 者giả 至chí 現hiện 觀quán 已dĩ 者giả 牒điệp 相tương 見kiến 道đạo 故cố 。 法pháp 智trí 下hạ 緣duyên 名danh 現hiện 。 類loại 智trí 上thượng 緣duyên 名danh 不bất 現hiện 。 三tam 藏tạng 準chuẩn 對đối 法pháp 消tiêu 此thử 文văn 云vân 。 法pháp 智trí 品phẩm 證chứng 如như 名danh 現hiện 。 類loại 智trí 品phẩm 證chứng 法pháp 智trí 品phẩm 名danh 不bất 現hiện 。 得đắc 初sơ 果quả 竟cánh 。 總tổng 觀quán 三tam 界giới 苦khổ 三tam 界giới 集tập 。 乃nãi 至chí 總tổng 三tam 界giới 道đạo 為vi 遠viễn 加gia 行hành 。 次thứ 復phục 總tổng 觀quán 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 為vi 空không 無vô 我ngã 。 從tùng 此thử 即tức 證chứng 人nhân 空không 所sở 現hiện 真Chân 如Như 。 總tổng 斷đoạn 九cửu 地địa 修tu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 越việt 證chứng 羅La 漢Hán 。 不bất 同đồng 對đối 法pháp 法pháp 智trí 緣duyên 如như 類loại 智trí 緣duyên 前tiền 法pháp 智trí 也dã 。 言ngôn 後hậu 於ư 修tu 道Đạo 乃nãi 至chí 能năng 總tổng 對đối 治trị 下hạ 地địa 上thượng 地địa 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 者giả 。 此thử 文văn 即tức 說thuyết 從tùng 初sơ 果quả 總tổng 斷đoạn 修tu 惑hoặc 越việt 證chứng 羅La 漢Hán 也dã 。 泰thái 云vân 。 此thử 據cứ 總tổng 以dĩ 三tam 界giới 九cửu 地địa 修tu 惑hoặc 為vi 九cửu 品phẩm 。 亦diệc 總tổng 以dĩ 三tam 界giới 有hữu 染nhiễm 法pháp 為vi 苦khổ 集tập 。 總tổng 以dĩ 三tam 界giới 法pháp 類loại 分phần/phân 無vô 染nhiễm 法pháp 為vi 滅diệt 道đạo 。 總tổng 觀quán 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 為vi 方phương 便tiện 入nhập 無vô 相tướng 觀quán 。 故cố 九cửu 地địa 惑hoặc 總tổng 為vi 九cửu 品phẩm 。 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 斷đoạn 。 自tự 有hữu 聖thánh 人nhân 別biệt 斷đoạn 三tam 界giới 九cửu 地địa 惑hoặc 者giả 。 別biệt 為vi 法pháp 類loại 。 玄huyền 述thuật 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 。 此thử 文văn 據cứ 菩Bồ 薩Tát 金kim 剛cang 一nhất 無vô 礙ngại 道đạo 頓đốn 斷đoạn 三tam 界giới 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 為vi 論luận 。 一nhất 云vân 。 此thử 據cứ 超siêu 越việt 阿A 羅La 漢Hán 為vi 論luận 。 次thứ 云vân 。

復phục 次thứ 彼bỉ 諸chư 聖Thánh 者giả 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 者giả 。 無vô 相tướng 作tác 意ý 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 相tương 應ứng 作tác 意ý 。 於ư 修tu 位vị 中trung 多đa 人nhân 此thử 觀quán 。 第đệ 三Tam 明Minh 無Vô 學Học 道đạo 。 中trung 言ngôn 五ngũ 神thần 通thông 等đẳng 者giả 。 意ý 取thủ 聖thánh 人nhân 者giả 。 五ngũ 通thông 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 以dĩ 從tùng 無vô 漏lậu 後hậu 所sở 得đắc 。 其kỳ 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 入nhập 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 即tức 同đồng 上thượng 說thuyết 資tư 糧lương 道đạo 方phương 便tiện 道đạo 類loại 皆giai 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 。 不bất 入nhập 此thử 類loại 。 非phi 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 諸chư 門môn 料liệu 簡giản 。 於ư 中trung 六lục 門môn 。 初sơ 明minh 遍biến 智trí 永vĩnh 斷đoạn 諦đế 名danh 廢phế 立lập 。 苦Khổ 諦Đế 偏thiên 得đắc 遍biến 知tri 名danh 者giả 。 以dĩ 二nhị 種chủng 相tương 應ứng 遍biến 知tri 故cố 。 苦khổ 行hạnh 智trí 苦khổ 是thị 自tự 相tương/tướng 遍biến 知tri 。 以dĩ 無vô 常thường 行hành 觀quán 苦khổ 。 是thị 三tam 諦đế 共cộng 相tương 遍biến 知tri 。 以dĩ 空không 無vô 我ngã 行hành 知tri 苦khổ 。 即tức 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 行hành 遍biến 知tri 於ư 苦khổ 。 故cố 名danh 共cộng 相tương 。 餘dư 諦đế 但đãn 有hữu 自tự 相tương/tướng 行hành 知tri 無vô 共cộng 相tương 行hành 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 遍biến 知tri 名danh 也dã 。 二nhị 明minh 見kiến 四Tứ 諦Đế 時thời 有hữu 二nhị 現hiện 觀quán 。 於ư 相tương 見kiến 道đạo 別biệt 相tướng 智trí 生sanh 名danh 智trí 現hiện 觀quán 。 即tức 此thử 別biệt 相tướng 智trí 為vi 依y 止chỉ 。 證chứng 諸chư 諦đế 下hạ 惑hoặc 滅diệt 無vô 為vi 名danh 斷đoạn 現hiện 觀quán 。 現hiện 觀quán 因nhân 非phi 斷đoạn 因nhân 。 現hiện 觀quán 證chứng 斷đoạn 名danh 斷đoạn 現hiện 觀quán 。 亦diệc 可khả 寄ký 相tương 見kiến 道đạo 說thuyết 無vô 相tướng 見kiến 道đạo 辨biện 二nhị 現hiện 觀quán 。 以dĩ 相tương 見kiến 道đạo 不bất 能năng 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 煩phiền 惱não 滅diệt 。 若nhược 就tựu 後hậu 證chứng 名danh 得đắc 斷đoạn 者giả 義nghĩa 亦diệc 無vô 傷thương 。 三Tam 明Minh 五ngũ 種chủng 支chi 精tinh 進tấn 緣duyên 。 一nhất 者giả 聞văn 他tha 。 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 二nhị 者giả 與dữ 修tu 行hành 者giả 同đồng 共cộng 止chỉ 住trụ 。 三tam 者giả 察sát 勤cần 怠đãi 德đức 失thất 德đức 。 四tứ 者giả 由do 文văn 思tư 擇trạch 故cố 發phát 正chánh 勤cần 。 五ngũ 者giả 知tri 前tiền 所sở 證chứng 理lý 。 闇ám 能năng 證chứng 智trí 劣liệt 知tri 後hậu 所sở 證chứng 理lý 明minh 知tri 勝thắng 。 由do 知tri 所sở 證chứng 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。 故cố 精tinh 進tấn 熾sí 然nhiên 。 四tứ 明minh 二nhị 種chủng 證chứng 斷đoạn 。 一nhất 於ư 種chủng 子tử 伏phục 斷đoạn 作tác 證chứng 者giả 。 此thử 文văn 即tức 說thuyết 伏phục 種chủng 令linh 不bất 生sanh 惑hoặc 名danh 伏phục 煩phiền 惱não 。 不bất 伏phục 現hiện 行hành 此thử 通thông 凡phàm 聖thánh 。 二nhị 於ư 種chủng 子tử 永vĩnh 斷đoạn 作tác 證chứng 者giả 此thử 唯duy 聖thánh 人nhân 。 離ly 繫hệ 亦diệc 二nhị 。 一nhất 於ư 煩phiền 惱não 品phẩm 別biệt 離ly 繫hệ 者giả 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 體thể 品phẩm 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 二nhị 於ư 煩phiền 惱não 事sự 相tướng 屬thuộc 離ly 繫hệ 者giả 。 由do 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 緣duyên 事sự 。 煩phiền 惱não 發phát 業nghiệp 煩phiền 惱não 果quả 報báo 相tương/tướng 屬thuộc 之chi 法pháp 并tinh 得đắc 離ly 繫hệ 。 以dĩ 此thử 將tương 證chứng 於ư 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 九cửu 品phẩm 惑hoặc 斷đoạn 別biệt 得đắc 無vô 為vi 。 五ngũ 明minh 未vị 見kiến 諦Đế 者giả 諂siểm 誑cuống 過quá 失thất 。 初sơ 明minh 諂siểm 誑cuống 過quá 失thất 。 初sơ 明minh 諂siểm 曲khúc 者giả 十thập 二nhị 過quá 患hoạn 。 次thứ 明minh 八bát 行hành 七thất 事sự 。 七thất 事sự 是thị 八bát 行hành 所sở 依y 止chỉ 事sự 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 事sự 。 即tức 是thị 迷mê 惑hoặc 諂siểm 行hành 所sở 依y 上thượng 。 詰cật 問vấn 事sự 即tức 是thị 覆phú 藏tàng 諂siểm 行hành 顯hiển 示thị 諂siểm 行hành 所sở 依y 止chỉ 也dã 。 其kỳ 餘dư 五ngũ 事sự 即tức 於ư 後hậu 五ngũ 行hành 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 是thị 所sở 依y 止chỉ 也dã 。 六lục 明minh 未vị 見kiến 諦Đế 者giả 有hữu 九cửu 種chủng 麁thô 語ngữ 名danh 麁thô 語ngữ 聲Thanh 聞Văn 。 教giáo 誡giới 教giáo 授thọ 。 者giả 是thị 識thức 觀quán 方phương 便tiện 也dã 。 真Chân 諦Đế 現hiện 觀quán 者giả 見kiến 道đạo 。 或hoặc 復phục 清thanh 淨tịnh 者giả 修tu 道Đạo 等đẳng 也dã 。 言ngôn 以dĩ 不bất 美mỹ 言ngôn 假giả 合hợp 而nhi 答đáp 者giả 。 以dĩ 麁thô 惡ác 語ngữ 假giả 合hợp 事sự 而nhi 答đáp 也dã 。 或hoặc 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 其kỳ 所sở 答đáp 事sự 不bất 與dữ 問vấn 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 或hoặc 不bất 圓viên 滿mãn 者giả 答đáp 事sự 不bất 盡tận 也dã 。 言ngôn 共cộng 共cộng 所sở 尊tôn 重trọng 者giả 是thị 德đức 行hạnh 具cụ 足túc 人nhân 。 非phi 共cộng 尊tôn 重trọng 者giả 是thị 餘dư 僧Tăng 也dã 。 上thượng 來lai 七thất 門môn 總tổng 是thị 第đệ 一nhất 雜tạp 決quyết 擇trạch 竟cánh 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 。 以dĩ 頌tụng 舉cử 十thập 三tam 門môn 復phục 別biệt 決quyết 擇trạch 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 頌tụng 列liệt 十thập 三tam 門môn 。 後hậu 以dĩ 長trường/trưởng 行hành 解giải 釋thích 即tức 為vi 十thập 三tam 段đoạn 。 第đệ 一nhất 解giải 攝nhiếp 中trung 初sơ 開khai 七thất 句cú 。 言ngôn 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 及cập 別Biệt 解Giải 脫Thoát 者giả 。 汎# 說thuyết 調điều 伏phục 身thân 心tâm 。 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 之chi 行hành 名danh 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 正chánh 辨biện 戒giới 本bổn 名danh 別Biệt 解Giải 脫Thoát 。 下hạ 次thứ 第đệ 解giải 。 八bát 軌quỹ 則tắc 壞hoại 者giả 大đại 判phán 五ngũ 篇thiên 。 初sơ 二nhị 篇thiên 名danh 戒giới 後hậu 三tam 名danh 軌quỹ 則tắc 。 軌quỹ 則tắc 者giả 威uy 儀nghi 也dã 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 戒giới 及cập 軌quỹ 則tắc 通thông 於ư 五ngũ 篇thiên 也dã 。 十thập 隨tùy 護hộ 他tha 心tâm 者giả 。 隨tùy 順thuận 彼bỉ 意ý 而nhi 犯phạm 禁cấm 戒giới 。 十thập 一nhất 護hộ 他tha 損tổn 惱não 者giả 。 為vi 護hộ 彼bỉ 人nhân 自tự 損tổn 惱não 故cố 。 故cố 行hành 犯phạm 事sự 。 性tánh 罪tội 遮già 罪tội 者giả 大đại 判phán 五ngũ 篇thiên 。 初sơ 篇thiên 為vi 性tánh 罪tội 後hậu 四tứ 為vi 遮già 罪tội 。 就tựu 中trung 子tử 細tế 分phân 別biệt 。 於ư 初sơ 篇thiên 中trung 亦diệc 有hữu 遮già 義nghĩa 。 餘dư 四tứ 篇thiên 中trung 亦diệc 有hữu 性tánh 義nghĩa 。 大đại 義nghĩa 聲Thanh 聞Văn 五ngũ 篇thiên 起khởi 於ư 身thân 口khẩu 不bất 在tại 意ý 業nghiệp 。 尋tầm 教giáo 本bổn 末mạt 通thông 制chế 三tam 業nghiệp 故cố 云vân 隨tùy 應ứng 。 言ngôn 餘dư 犯phạm 處xứ 於ư 五ngũ 犯phạm 聚tụ 如như 應ưng 知tri 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 三tam 業nghiệp 及cập 戒giới 壞hoại 見kiến 壞hoại 等đẳng 配phối 於ư 五ngũ 篇thiên 。 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 委ủy 細tế 分phân 別biệt 勘khám 準chuẩn 律luật 疏sớ/sơ 。 解giải 有hữu 犯phạm 中trung 。 二nhị 發phát 起khởi 故cố 者giả 發phát 起khởi 身thân 語ngữ 。 無vô 有hữu 無Vô 學Học 犯phạm 者giả 於ư 染nhiễm 污ô 罪tội 故cố 俱câu 不bất 犯phạm 。 若nhược 於ư 不bất 染nhiễm 污ô 罪tội 雖tuy 不bất 故cố 犯phạm 亦diệc 有hữu 誤ngộ 犯phạm 。 明minh 了liễu 論luận 云vân 。 無Vô 學Học 人nhân 犯phạm 罪tội 者giả 以dĩ 誤ngộ 犯phạm 不bất 染nhiễm 污ô 罪tội 故cố 。 今kim 此thử 論luận 據cứ 故cố 犯phạm 故cố 說thuyết 無Vô 學Học 人nhân 。 無vô 有hữu 犯phạm 罪tội 。 又hựu 舊cựu 攝nhiếp 論luận 云vân 。 見kiến 四Tứ 諦Đế 者giả 。 更cánh 不bất 故cố 犯phạm 小tiểu 隨tùy 小tiểu 罪tội 者giả 。 約ước 染nhiễm 污ô 罪tội 故cố 說thuyết 不bất 犯phạm 。 於ư 不bất 染nhiễm 污ô 罪tội 中trung 故cố 誤ngộ 俱câu 犯phạm 。 言ngôn 小tiểu 隨tùy 及cập 小tiểu 者giả 準chuẩn 明minh 了liễu 論luận 戒giới 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 小tiểu 戒giới 。 謂vị 僧Tăng 伽già 胝chi 等đẳng 。 二nhị 隨tùy 小tiểu 或hoặc 者giả 。 是thị 彼bỉ 不bất 具cụ 分phần/phân 罪tội 。 三tam 非phi 小tiểu 戒giới 。 謂vị 四tứ 波ba 羅la 夷di 。 真Chân 諦Đế 釋thích 云vân 。 有hữu 罪tội 非phi 極cực 重trọng 故cố 名danh 小tiểu 。 五ngũ 部bộ 宗tông 云vân 。 方phương 便tiện 於ư 根căn 本bổn 悉tất 是thị 不bất 具cụ 分phần/phân 。 并tinh 隨tùy 一nhất 而nhi 轉chuyển 故cố 名danh 隨tùy 小tiểu 。 夷di 罪tội 極cực 重trọng 故cố 名danh 非phi 小tiểu 。 又hựu 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 小tiểu 戒giới 者giả 諸chư 戒giới 中trung 自tự 性tánh 戒giới 。 隨tùy 小tiểu 戒giới 者giả 諸chư 戒giới 中trung 所sở 有hữu 制chế 戒giới 。 非phi 小tiểu 戒giới 者giả 四tứ 重trọng 戒giới 。 真Chân 諦Đế 又hựu 釋thích 云vân 。 不bất 論luận 方phương 便tiện 及cập 根căn 本bổn 有hữu 殘tàn 罪tội 中trung 。 若nhược 是thị 性tánh 罪tội 者giả 悉tất 名danh 為vi 小tiểu 。 若nhược 是thị 制chế 罪tội 者giả 皆giai 名danh 隨tùy 小tiểu 。 有hữu 殘tàn 性tánh 罪tội 常thường 謹cẩn 。 是thị 罪tội 不bất 名danh 隨tùy 小tiểu 。 而nhi 非phi 極cực 重trọng 故cố 名danh 小tiểu 。 制chế 罪tội 體thể 性tánh 非phi 由do 制chế 。 由do 後hậu 隨tùy 制chế 成thành 熟thục 故cố 名danh 隨tùy 。 亦diệc 非phi 極cực 重trọng 故cố 名danh 小tiểu 。 重trọng/trùng 如như 前tiền 解giải 。 問vấn 既ký 有hữu 隨tùy 小tiểu 何hà 不bất 立lập 有hữu 隨tùy 非phi 小tiểu 。 答đáp 云vân 。 若nhược 依y 前tiền 解giải 方phương 便tiện 隨tùy 根căn 戒giới 故cố 名danh 隨tùy 。 但đãn 是thị 隨tùy 其kỳ 必tất 小tiểu 。 自tự 有hữu 小tiểu 而nhi 非phi 隨tùy 故cố 立lập 隨tùy 小tiểu 也dã 。 非phi 小tiểu 必tất 根căn 本bổn 重trọng 罪tội 。 若nhược 是thị 隨tùy 必tất 是thị 小tiểu 故cố 無vô 隨tùy 非phi 小tiểu 。 若nhược 依y 後hậu 解giải 制chế 罪tội 隨tùy 教giáo 故cố 名danh 隨tùy 。 非phi 小tiểu 故cố 名danh 小tiểu 。 大đại 罪tội 中trung 無vô 有hữu 制chế 戒giới 。 故cố 無vô 隨tùy 非phi 小tiểu 。 無vô 犯phạm 四tứ 者giả 如như 戒giới 本bổn 說thuyết 。 無vô 犯phạm 者giả 最tối 初sơ 未vị 制chế 戒giới 。 癡si 狂cuồng 心tâm 亂loạn 。 痛thống 惱não 所sở 纏triền 是thị 也dã 。 由do 五ngũ 相tương/tướng 出xuất 罪tội 中trung 。 由do 自tự 故cố 者giả 謂vị 應ưng 自tự 靜tĩnh 息tức 者giả 。 謂vị 突đột 吉cát 羅la 責trách 心tâm 即tức 感cảm 。 由do 他tha 故cố 者giả 謂vị 見kiến 諦Đế 者giả 有hữu 所sở 違vi 犯phạm 。 不bất 染nhiễm 污ô 罪tội 者giả 。 如như 善thiện 心tâm 拔bạt 佛Phật 前tiền 草thảo 。 須tu 對đối 一nhất 人nhân 懺sám 。 此thử 中trung 泰thái 云vân 。 以dĩ 無vô 染nhiễm 心tâm 。 故cố 不bất 須tu 自tự 責trách 。 玄huyền 云vân 。 聖thánh 人nhân 多đa 慚tàm 愧quý 故cố 對đối 他tha 懺sám 愧quý 。 由do 自tự 他tha 者giả 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 染nhiễm 不bất 染nhiễm 罪tội 者giả 。 如như 犯phạm 僧Tăng 殘tàn 等đẳng 便tiện 在tại 二nhị 十thập 僧Tăng 中trung 出xuất 罪tội 等đẳng 名danh 由do 他tha 。 若nhược 以dĩ 不bất 染nhiễm 心tâm 違vi 犯phạm 小tiểu 罪tội 責trách 心tâm 以dĩ 除trừ 。 依y 轉chuyển 故cố 者giả 謂vị 轉chuyển 捨xả 苾Bật 芻Sô 依y 尼ni 依y 等đẳng 者giả 。 二nhị 眾chúng 轉chuyển 根căn 各các 出xuất 不bất 共cộng 罪tội 。 言ngôn 或hoặc 轉chuyển 餘dư 形hình 。 等đẳng 者giả 。 三tam 藏tạng 云vân 沙Sa 彌Di 沙Sa 彌Di 尼ni 等đẳng 餘dư 人nhân 轉chuyển 形hình 也dã 。 泰thái 云vân 。 二nhị 根căn 生sanh 名danh 為vi 轉chuyển 餘dư 形hình 。 二nhị 根căn 俱câu 失thất 名danh 轉chuyển 無vô 形hình 。 依y 捨xả 故cố 者giả 謂vị 命mạng 終chung 已dĩ 者giả 。 此thử 同đồng 小tiểu 論luận 。 命mạng 終chung 還hoàn 生sanh 。 惡ác 業nghiệp 種chủng 子tử 不bất 增tăng 長trưởng 。 故cố 名danh 為vi 出xuất 罪tội 。 第đệ 二nhị 解giải 制chế 立lập 。 中trung 景cảnh 云vân 。 一nhất 道Đạo 理lý 清thanh 淨tịnh 者giả 。 諸chư 佛Phật 制chế 戒giới 有hữu 深thâm 所sở 以dĩ 。 二nhị 果quả 清thanh 淨tịnh 者giả 依y 戒giới 修tu 行hành 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。 三tam 攝nhiếp 受thọ 清thanh 淨tịnh 者giả 攝nhiếp 受thọ 行hành 人nhân 。 四tứ 外ngoại 清thanh 淨tịnh 者giả 不bất 招chiêu 議nghị 謗báng 。 五ngũ 內nội 清thanh 淨tịnh 者giả 。 調điều 伏phục 諸chư 根căn 。 六lục 具cụ 分phần/phân 清thanh 淨tịnh 者giả 性tánh 戒giới 遮già 戒giới 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 後hậu 四tứ 可khả 解giải 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 下hạ 復phục 有hữu 十thập 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 如như 文văn 。 泰thái 云vân 。 有hữu 因nhân 緣duyên 如Như 來Lai 制chế 立lập 學học 處xứ 。 故cố 有hữu 因nhân 緣duyên 。 是thị 初sơ 道Đạo 理lý 清thanh 淨tịnh 。 受thọ 五ngũ 欲dục 果quả 時thời 離ly 過quá 分phần/phân 欲dục 樂lạc 邊biên 故cố 是thị 果quả 清thanh 淨tịnh 。 離ly 苦khổ 行hạnh 邊biên 故cố 攝nhiếp 受thọ 清thanh 淨tịnh 。 具cụ 身thân 口khẩu 業nghiệp 勝thắng 行hành 。 於ư 外ngoại 事sự 中trung 離ly 惡ác 故cố 名danh 外ngoại 清thanh 淨tịnh 。 離ly 邪tà 命mạng 故cố 內nội 命mạng 淨tịnh 也dã 。 同đồng 內nội 道Đạo 法Pháp 共cộng 住trú 故cố 具cụ 分phân 離ly 。 一nhất 切thiết 惡ác 言ngôn 無vô 違vi 諍tranh 故cố 愛ái 敬kính 淨tịnh 。 伏phục 煩phiền 惱não 纏triền 故cố 伏phục 對đối 治trị 修tu 淨tịnh 。 永vĩnh 離ly 繫hệ 故cố 隨tùy 眠miên 斷đoạn 淨tịnh 。 任nhậm 持trì 正Chánh 法Pháp 。 故cố 令linh 正Chánh 法Pháp 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 淨tịnh 也dã 。 第đệ 三tam 解giải 尸thi 羅la 。 中trung 德đức 失thất 相tương/tướng 翻phiên 各các 有hữu 十thập 種chủng 。 謂vị 眾chúng 僧Tăng 和hòa 合hợp 。 展triển 轉chuyển 相tương 教giáo 。 故cố 離ly 毀hủy 所sở 學học 。 無vô 間gian 修tu 故cố 離ly 不bất 樂nhạo 淨tịnh 戒giới 。 無vô 惡ác 怨oán 對đối 故cố 離ly 伴bạn 相tương 違vi 。 志chí 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 損tổn 道đạo 分phần/phân 故cố 離ly 期kỳ 願nguyện 。 三tam 有hữu 堅kiên 固cố 精tinh 進tấn 。 護hộ 尸thi 羅la 故cố 離ly 放phóng 逸dật 。 出xuất 離ly 染nhiễm 心tâm 故cố 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 能năng 制chế 所sở 治trị 故cố 離ly 隨tùy 眠miên 不bất 淨tịnh 。 永vĩnh 不bất 退thoái 轉chuyển 。 故cố 離ly 下hạ 劣liệt 意ý 意ý 。 不bất 與dữ 外ngoại 道đạo 。 共cộng 故cố 能năng 出xuất 離ly 三tam 界giới 。 於ư 諸chư 律luật 中trung 最tối 為vi 上thượng 故cố 邪tà 禁cấm 不bất 能năng 及cập 。 第đệ 四tứ 解giải 無vô 放phóng 逸dật 。 中trung 初sơ 總tổng 舉cử 十thập 時thời 徵trưng 列liệt 。 後hậu 次thứ 第đệ 別biệt 解giải 。 五ngũ 支chi 不bất 放phóng 逸dật 指chỉ 如như 聲Thanh 聞Văn 本bổn 地địa 。 言ngôn 黑hắc 說thuyết 大đại 說thuyết 者giả 。 謬mậu 言ngôn 我ngã 從tùng 諸chư 天thiên 。 聖thánh 弟đệ 子tử 及cập 大đại 德đức 等đẳng 邊biên 聞văn 法Pháp 故cố 說thuyết 名danh 黑hắc 說thuyết 。 若nhược 實thật 從tùng 聖thánh 弟đệ 子tử 等đẳng 邊biên 聞văn 法Pháp 而nhi 說thuyết 者giả 清thanh 淨tịnh 故cố 名danh 白bạch 說thuyết 。 白bạch 說thuyết 故cố 名danh 大đại 說thuyết 。 第đệ 五ngũ 解giải 障chướng 。 中trung 言ngôn 若nhược 蘭lan 所sở 得đắc 者giả 。 他tha 所sở 棄khí 況huống 執chấp 取thủ 養dưỡng 育dục 人nhân 也dã 。 若nhược 有hữu 辨biện 答đáp 者giả 被bị 禁cấm 辨biện 未vị 了liễu 人nhân 也dã 。 第đệ 六lục 解giải 學học 。 中trung 言ngôn 謂vị 於ư 學học 處xứ 而nhi 制chế 立lập 故cố 者giả 。 於ư 五ngũ 犯phạm 聚tụ 中trung 立lập 在tại 初sơ 聚tụ 者giả 是thị 重trọng/trùng 。 謂vị 雖tuy 同đồng 是thị 波ba 逸dật 底để 迦ca 等đẳng 者giả 。 舊cựu 云vân 波ba 逸dật 提đề 亦diệc 名danh 波ba 夜dạ 提đề 此thử 云vân 墮đọa 。 雖tuy 同đồng 率suất 然nhiên 故cố 斷đoạn 生sanh 命mạng 。 性tánh 罪tội 所sở 攝nhiếp 由do 事sự 故cố 重trọng/trùng 。 第đệ 七thất 解giải 觀quán 察sát 。 中trung 言ngôn 此thử 中trung 一nhất 向hướng 雜tạp 染nhiễm 所sở 犯phạm 謂vị 諸chư 性tánh 罪tội 者giả 此thử 解giải 初sơ 句cú 。 應ưng 當đương 一nhất 向hướng 教giáo 令linh 不bất 犯phạm 至chí 令linh 速tốc 悔hối 除trừ 者giả 。 此thử 解giải 第đệ 二nhị 一nhất 向hướng 不bất 行hành 。 應ưng 是thị 九cửu 十thập 中trung 犯phạm 性tánh 罪tội 者giả 。 令linh 速tốc 悔hối 除trừ 令linh 不bất 復phục 行hành 。 又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 至chí 制chế 立lập 遮già 罪tội 學học 處xứ 者giả 。 此thử 解giải 第đệ 三tam 因nhân 有hữu 犯phạm 人nhân 制chế 立lập 學học 處xứ 故cố 。 若nhược 有hữu 所sở 餘dư 。 至chí 應ưng 為vi 顯hiển 示thị 對đối 治trị 之chi 者giả 。 此thử 解giải 第đệ 四tứ 現hiện 彼bỉ 過quá 失thất 生sanh 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 在tại 餘dư 方phương 餘dư 時thời 餘dư 人nhân 同đồng 犯phạm 此thử 罪tội 名danh 生sanh 。 示thị 前tiền 佛Phật 制chế 遮già 罪tội 學học 處xứ 而nhi 對đối 除trừ 之chi 名danh 為vi 不bất 生sanh 。 若nhược 有hữu 不bất 犯phạm 至chí 亦diệc 不bất 應ưng 顯hiển 對đối 治trị 之chi 法pháp 者giả 。 此thử 解giải 第đệ 五ngũ 非phi 一nhất 向hướng 現hiện 行hành 。 第đệ 八bát 解giải 依y 止chỉ 。 中trung 景cảnh 云vân 。 七thất 處xứ 中trung 前tiền 三tam 是thị 能năng 教giáo 授thọ 人nhân 。 後hậu 四tứ 修tu 行hành 緣duyên 。 六lục 處xứ 中trung 初sơ 一nhất 法pháp 者giả 。 是thị 佛Phật 大đại 師sư 所sở 說thuyết 戒giới 經kinh 依y 之chi 修tu 學học 。 第đệ 二nhị 學học 者giả 所sở 修tu 三tam 慧tuệ 。 第đệ 三tam 教giáo 授thọ 教giáo 誡giới 者giả 。 即tức 前tiền 七thất 中trung 親thân 教giáo 軌quỹ 範phạm 授thọ 善thiện 令linh 修tu 誡giới 惡ác 令linh 斷đoạn 。 第đệ 四Tứ 等Đẳng 時thời 即tức 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 第đệ 五ngũ 供cúng 養dường 。 即tức 財tài 法pháp 供cúng 養dường 。 財tài 供cúng 養dường 謂vị 由do 一nhất 種chủng 可khả 愛ái 樂nhạo 法pháp 法pháp 供cúng 養dường 謂vị 由do 所sở 餘dư 者giả 。 勘khám 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 泰thái 云vân 。 法Pháp 供cúng 養dường 者giả 。 謂vị 由do 所sở 餘dư 者giả 。 如như 餘dư 品phẩm 中trung 明minh 。 眾chúng 多đa 供cúng 養dường 事sự 於ư 中trung 一nhất 種chủng 是thị 財tài 供cúng 養dường 。 所sở 餘dư 事sự 是thị 法pháp 供cúng 養dường 也dã 。 六lục 善thiện 巧xảo 中trung 根căn 善thiện 巧xảo 攝nhiếp 法pháp 最tối 狹hiệp 。 故cố 不bất 說thuyết 也dã 。 玄huyền 云vân 。 依y 止chỉ 大đại 師sư 者giả 謂vị 如Như 來Lai 。 親thân 教giáo 師sư 者giả 和hòa 上thượng 。 軌quỹ 範phạm 者giả 戒giới 師sư 也dã 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 經kinh 者giả 謂vị 戒giới 也dã 。 及cập 廣quảng 分phân 別biệt 者giả 律luật 本bổn 也dã 。 第đệ 九cửu 解giải 攝nhiếp 受thọ 。 中trung 言ngôn 屬thuộc 已dĩ 受thọ 者giả 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 持trì 。 作tác 屬thuộc 己kỷ 想tưởng 知tri 是thị 攝nhiếp 受thọ 。 承thừa 受thọ 受thọ 者giả 可khả 迴hồi 轉chuyển 持trì 。 或hoặc 以dĩ 手thủ 或hoặc 以dĩ 鉢bát 等đẳng 承thừa 受thọ 取thủ 也dã 。 委ủy 寄ký 受thọ 者giả 淨tịnh 施thí 受thọ 也dã 。 捨xả 施thí 受thọ 者giả 受thọ 他tha 布bố 施thí 物vật 。 或hoặc 言ngôn 受thọ 法Pháp 供cúng 養dường 者giả 。 行hành 施thí 法pháp 名danh 捨xả 施thí 受thọ 。 亦diệc 可khả 自tự 受thọ 得đắc 施thí 福phước 名danh 捨xả 施thí 受thọ 。 為vi 他tha 受thọ 者giả 為vi 他tha 請thỉnh 食thực 。 非phi 處xứ 受thọ 故cố 者giả 。 謂vị 在tại 佛Phật 塔tháp 及cập 行hành 道Đạo 處xứ 承thừa 受thọ 飲ẩm 食thực 。 非phi 量lượng 非phi 法pháp 受thọ 者giả 。 過quá 分phần/phân 及cập 不bất 如như 法Pháp 名danh 非phi 量lượng 非phi 法pháp 處xứ 。 不bất 觀quán 察sát 人nhân 而nhi 委ủy 寄ký 者giả 。 受thọ 寄ký 附phụ 不bất 觀quán 前tiền 人nhân 是thị 賊tặc 非phi 賊tặc 等đẳng 。 於ư 不bất 淨tịnh 物vật 心tâm 繫hệ 著trước 者giả 。 如như 或hoặc 酒tửu 肉nhục 等đẳng 繫hệ 心tâm 染nhiễm 著trước 。 一nhất 於ư 鄙bỉ 惡ác 田điền 而nhi 捨xả 施thí 二nhị 非phi 無vô 希hy 望vọng 而nhi 捨xả 施thí 者giả 。 此thử 據cứ 能năng 捨xả 施thí 人nhân 。 捨xả 受thọ 施thí 二nhị 緣duyên 不bất 淨tịnh 。 或hoặc 言ngôn 他tha 人nhân 無vô 所sở 少thiểu 。 無vô 希hy 望vọng 想tưởng 而nhi 施thí 與dữ 。 故cố 二nhị 不bất 淨tịnh 也dã 。 一nhất 非phi 宿túc 交giao 又hựu 不bất 告cáo 白bạch 及cập 性tánh 不bất 識thức 故cố 者giả 。 若nhược 為vi 他tha 受thọ 彼bỉ 人nhân 宿túc 交giao 。 又hựu 彼bỉ 人nhân 不bất 相tương 告cáo 白bạch 及cập 不bất 識thức 彼bỉ 人nhân 。 二nhị 有hữu 染nhiễm 心tâm 故cố 者giả 。 於ư 為vi 他tha 所sở 受thọ 持trì 能năng 生sanh 自tự 染nhiễm 心tâm 也dã 。 第đệ 十thập 解giải 受thọ 用dụng 。 中trung 言ngôn 如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 便tiện 利lợi 等đẳng 器khí 不bất 應ưng 受thọ 用dụng 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 者giả 是thị 陳trần 棄khí 藥dược 耶da 。 解giải 云vân 。 或hoặc 是thị 病bệnh 人nhân 不bất 能năng 眼nhãn 藥dược 。 或hoặc 是thị 病bệnh 無vô 所sở 有hữu 殘tàn 藥dược 。 或hoặc 他tha 藥dược 長trường/trưởng 餘dư 殘tàn 滓chỉ 乳nhũ 名danh 陳trần 棄khí 藥dược 。 非phi 是thị 屎thỉ 尿niệu 為vi 陳trần 棄khí 藥dược 。 今kim 解giải 。 便tiện 利lợi 等đẳng 所sở 染nhiễm 器khí 名danh 不bất 任nhậm 用dụng 。 非phi 謂vị 大đại 小tiểu 便tiện 等đẳng 。 體thể 是thị 陳trần 棄khí 藥dược 名danh 為vi 不bất 任nhậm 用dụng 。 言ngôn 非phi 攝nhiếp 屬thuộc 者giả 謂vị 或hoặc 僧Tăng 祇kỳ 物vật 等đẳng 者giả 。 大đại 眾chúng 財tài 物vật 名danh 為vi 僧Tăng 祇kỳ 物vật 。 雖tuy 是thị 眾chúng 數số 若nhược 其kỳ 被bị 差sai 即tức 得đắc 法Pháp 食thực 。 如như 施thí 無vô 厭yếm 為vi 彼bỉ 根căn 本bổn 造tạo 與dữ 檀đàn 越việt 。 口khẩu 別biệt 恆hằng 營doanh 。 四tứ 十thập 供cung 種chủng 種chủng 微vi 妙diệu 。 厚hậu 重trọng 飲ẩm 食thực 。 依y 僧Tăng 次thứ 食thực 。 若nhược 四tứ 十thập 人nhân 趣thú 若nhược 不bất 被bị 差sai 。 名danh 非phi 攝nhiếp 屬thuộc 。 設thiết 後hậu 被bị 差sai 不bất 以dĩ 鉢bát 受thọ 名danh 不bất 墮đọa 鉢bát 中trung 。 當đương 己kỷ 前tiền 須tu 敷phu 淨tịnh 荷hà 葉diệp 。 葉diệp 上thượng 散tán 食thực 或hoặc 小tiểu 椀# 盞trản 。 雖tuy 不bất 在tại 鉢bát 屬thuộc 鉢bát 。 若nhược 不bất 屬thuộc 鉢bát 遠viễn 取thủ 他tha 分phần/phân 。 如như 此thử 盡tận 名danh 非phi 攝nhiếp 屬thuộc 物vật 。 上thượng 來lai 辨biện 屬thuộc 眾chúng 物vật 。 次thứ 辨biện 屬thuộc 別biệt 人nhân 物vật 。 他tha 人nhân 不bất 與dữ 暫tạm 與dữ 。 亦diệc 不bất 究cứu 竟cánh 。 捨xả 亦diệc 不bất 損tổn 棄khí 。 又hựu 己kỷ 身thân 於ư 他tha 非phi 處xứ 委ủy 信tín 而nhi 輒triếp 取thủ 用dụng 。 或hoặc 雖tuy 他tha 與dữ 而nhi 過quá 量lượng 而nhi 受thọ 用dụng 之chi 。 言ngôn 受thọ 得đắc 淨tịnh 者giả 謂vị 飲ẩm 食thực 等đẳng 。 損tổn 壞hoại 淨tịnh 者giả 生sanh 果quả 等đẳng 。 委ủy 寄ký 淨tịnh 者giả 請thỉnh 施thí 主chủ 等đẳng 。

時thời 法pháp 淨tịnh 者giả 七thất 日nhật 藥dược 等đẳng 。 捨xả 分phân 別biệt 淨tịnh 者giả 於ư 水thủy 中trung 不bất 作tác 有hữu 蟲trùng 想tưởng 而nhi 飲ẩm 等đẳng 也dã 。

第đệ 六lục 十thập 九cửu

下hạ 次thứ 第đệ 十thập 一nhất 解giải 甚thậm 深thâm 。 於ư 中trung 先tiên 辨biện 真chân 後hậu 辨biện 偽ngụy 。 真chân 中trung 初sơ 開khai 五ngũ 門môn 。 二nhị 依y 門môn 辨biện 。 初sơ 辨biện 學học 制chế 立lập 。 中trung 復phục 有hữu 五ngũ 句cú 列liệt 名danh 解giải 釋thích 。 一nhất 學học 行hành 自tự 在tại 不bất 為vi 惑hoặc 礙ngại 。 二nhị 不bất 自tự 在tại 為vi 惑hoặc 所sở 礙ngại 。 三tam 現hiện 尸thi 羅la 若nhược 懷hoài 性tánh 罪tội 制chế 不bất 應ưng 行hành 。 四tứ 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 遮già 罪tội 障chướng 業nghiệp 制chế 立lập 學học 處xứ 。 五ngũ 觀quán 自tự 在tại 過quá 失thất 不bất 行hành 故cố 無vô 制chế 立lập 。 不bất 自tự 在tại 者giả 有hữu 過quá 現hiện 行hành 制chế 立lập 學học 處xứ 。 二nhị 辨biện 犯phạm 制chế 立lập 。 文văn 分phần/phân 有hữu 三tam 。 初sơ 約ước 障chướng 辨biện 犯phạm 不bất 犯phạm 。 次thứ 約ước 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 辨biện 犯phạm 不bất 犯phạm 。 後hậu 明minh 由do 十thập 處xứ 思tư 求cầu 所sở 犯phạm 。 初sơ 中trung 先tiên 總tổng 標tiêu 犯phạm 制chế 立lập 為vi 甚thậm 深thâm 。 二nhị 別biệt 解giải 釋thích 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 障chướng 後hậu 翻phiên 顯hiển 無vô 障chướng 。 前tiền 中trung 初sơ 解giải 五ngũ 障chướng 。 後hậu 明minh 五ngũ 障chướng 相tương 生sanh 次thứ 第đệ 。 言ngôn 所sở 知tri 障chướng 者giả 即tức 是thị 定định 障chướng 。 由do 犯phạm 故cố 悔hối 乃nãi 至chí 心tâm 不bất 得đắc 定định 。 是thị 所sở 知tri 障chướng 中trung 一nhất 分phần/phân 。 次thứ 舉cử 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 毀hủy 壞hoại 具cụ 足túc 顯hiển 犯phạm 無vô 犯phạm 相tương/tướng 。 如như 文văn 。 下hạ 明minh 於ư 十thập 處xứ 思tư 求cầu 所sở 犯phạm 。 一nhất 者giả 由do 別Biệt 解Giải 脫Thoát 法pháp 故cố 者giả 。 於ư 一nhất 卷quyển 戒giới 本bổn 思tư 求cầu 犯phạm 處xứ 。 二nhị 於ư 廣quảng 律luật 五ngũ 犯phạm 聚tụ 中trung 思tư 求cầu 犯phạm 相tương/tướng 。 三tam 由do 六lục 種chủng 差sai 別biệt 成thành 重trọng/trùng 相tương/tướng 故cố 。 等đẳng 者giả 如như 前tiền 卷quyển 釋thích 。 四tứ 由do 無vô 羞tu 恥sỉ 者giả 除trừ 波ba 羅la 闍xà 已dĩ 迦ca 所sở 餘dư 有hữu 殘tàn 相tương/tướng 者giả 。 波ba 羅la 闍xà 已dĩ 迦ca 此thử 云vân 他tha 勝thắng 。 僧Tăng 迦ca 婆bà 尸thi 沙sa 此thử 云vân 眾chúng 餘dư 。 雖tuy 犯phạm 此thử 戒giới 猶do 有hữu 眾chúng 僧Tăng 餘dư 分phần/phân 。 不bất 同đồng 犯phạm 重trọng 罪tội 全toàn 無vô 眾chúng 分phần/phân 。 波ba 逸dật 底để 迦ca 此thử 云vân 為vi 墮đọa 。 尸thi 叉xoa 迦ca 羅la 尼ni 此thử 名danh 應ưng 學học 。 今kim 此thử 文văn 中trung 除trừ 初sơ 四tứ 重trọng/trùng 十thập 三tam 已dĩ 後hậu 總tổng 名danh 有hữu 殘tàn 相tương/tướng 。 雖tuy 犯phạm 此thử 戒giới 仍nhưng 有hữu 僧Tăng 眾chúng 餘dư 殘tàn 之chi 相tướng 。 五ngũ 由do 初sơ 業nghiệp 者giả 初sơ 犯phạm 四tứ 重trọng/trùng 。 非phi 初sơ 業nghiệp 者giả 後hậu 犯phạm 。 六lục 由do 逼bức 惱não 出xuất 離ly 者giả 。 如như 由do 病bệnh 逼bức 慳san 不bất 受thọ 食thực 食thực 及cập 立lập 。 大đại 小tiểu 便tiện 等đẳng 。 亦diệc 名danh 無vô 犯phạm 即tức 名danh 出xuất 離ly 。 七thất 由do 障chướng 難nạn 出xuất 離ly 者giả 有hữu 遇ngộ 命mạng 難nạn 。 七thất 過quá 人nhân 樹thụ 開khai 許hứa 不bất 犯phạm 。 即tức 名danh 出xuất 離ly 等đẳng 。 此thử 二nhị 出xuất 離ly 下hạ 文văn 當đương 說thuyết 。 八bát 由do 白bạch 於ư 佛Phật 。 九cửu 白bạch 已dĩ 集tập 眾chúng 以dĩ 佛Phật 制chế 戒giới 必tất 在tại 於ư 眾chúng 。 十thập 由do 僧Tăng 眾chúng 集tập 已dĩ 先tiên 制chế 後hậu 開khai 。 令linh 得đắc 究cứu 竟cánh 。 無vô 惱não 害hại 故cố 。 三tam 辨biện 出xuất 離ly 。 中trung 言ngôn 無vô 染nhiễm 出xuất 離ly 者giả 。 如như 有hữu 善thiện 心tâm 拔bạt 佛Phật 前tiền 草thảo 木mộc 大Đại 乘Thừa 中trung 許hứa 。 若nhược 自tự 增tăng 善thiện 減giảm 惡ác 此thử 即tức 無vô 犯phạm 。 即tức 名danh 出xuất 離ly 。 言ngôn 小tiểu 隨tùy 者giả 如như 前tiền 卷quyển 記ký 釋thích 。 無vô 計kế 出xuất 離ly 者giả 。 景cảnh 云vân 。 曠khoáng 野dã 之chi 中trung 。 蟲trùng 狼lang 等đẳng 難nạn/nan 。 持trì 刀đao 執chấp 杖trượng 自tự 防phòng 聽thính 許hứa 。 泰thái 云vân 。 險hiểm 處xứ 如như 法Pháp 受thọ 用dụng 事sự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 於ư 教giáo 生sanh 敬kính 於ư 罪tội 生sanh 畏úy 。 更cánh 無vô 餘dư 計kế 。 故cố 作tác 此thử 事sự 而nhi 不bất 犯phạm 。 名danh 無vô 計kế 出xuất 離ly 也dã 。 玄huyền 云vân 。 若nhược 無vô 人nhân 可khả 對đối 受thọ 者giả 自tự 受thọ 用dụng 無vô 犯phạm 。 四tứ 辨biện 止chỉ 息tức 。 中trung 言ngôn 為vi 遮già 防phòng 難nạn/nan 存tồn 活hoạt 者giả 。 如như 律luật 中trung 說thuyết 儉kiệm 開khai 八bát 事sự 。 謂vị 內nội 宿túc 。 內nội 煮chử 。 自tự 煮chử 。 自tự 手thủ 取thủ 食thực 。 受thọ 早tảo 起khởi 食thực 。 從tùng 食thực 處xứ 持trì 餘dư 。 食thực 米mễ 胡hồ 桃đào 果quả 等đẳng 。 食thực 水thủy 中trung 可khả 食thực 物vật 諸chư 如như 是thị 等đẳng 例lệ 。 五ngũ 辨biện 羯yết 磨ma 中trung 言ngôn 十thập 羯yết 磨ma 者giả 。 一nhất 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 時thời 作tác 羯yết 磨ma 。 二nhị 結kết 大đại 小tiểu 界giới 。 三tam 長trưởng 者giả 景cảnh 云vân 。 如như 大đại 臣thần 小tiểu 子tử 或hoặc 復phục 王vương 子tử 。 心tâm 願nguyện 出xuất 家gia 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 多đa 有hữu 利lợi 益ích 。 然nhiên 不bất 能năng 斷đoạn 非phi 時thời 食thực 等đẳng 。 大đại 眾chúng 為vi 粥chúc 長trưởng 養dưỡng 其kỳ 心tâm 。 羯yết 磨ma 推thôi 聽thính 和hòa 雜tạp 諸chư 藥dược 。 作tác 粥chúc 與dữ 之chi 勿vật 令linh 根căn 現hiện 。 泰thái 云vân 。 布bố 薩tát 羯yết 磨ma 此thử 翻phiên 為vi 長trưởng 養dưỡng 。 長trưởng 養dưỡng 功công 德đức 也dã 。 四tứ 同đồng 意ý 者giả 景cảnh 云vân 。 如như 有hữu 初sơ 果quả 於ư 諸chư 衣y 食thực 無vô 愛ái 惜tích 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 競cạnh 往vãng 乞khất 求cầu 遂toại 致trí 貧bần 苦khổ 。

爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 同đồng 意ý 共cộng 斷đoạn 而nhi 作tác 羯yết 磨ma 。 泰thái 云vân 。 所sở 為vi 作tác 事sự 。 羯yết 磨ma 和hòa 僧Tăng 使sử 意ý 同đồng 也dã 。 五ngũ 趣thú 向hướng 者giả 景cảnh 云vân 。 如như 尼ni 欲dục 向hướng 大đại 僧Tăng 眾chúng 中trung 受thọ 具cụ 。 先tiên 於ư 尼ni 眾chúng 作tác 法pháp 羯yết 磨ma 。 方phương 趣thú 大đại 僧Tăng 之chi 處xứ 名danh 趣thú 向hướng 羯yết 磨ma 。 泰thái 云vân 趣thú 向hướng 安an 居cư 處xứ 作tác 羯yết 磨ma 也dã 。 六lục 恣tứ 舉cử 者giả 夏hạ 末mạt 自tự 恣tứ 舉cử 罪tội 也dã 。 七thất 治trị 罰phạt 有hữu 罪tội 如như 七thất 羯yết 磨ma 等đẳng 。 八bát 攝nhiếp 受thọ 者giả 大đại 眾chúng 先tiên 調điều 惡ác 人nhân 。 令linh 其kỳ 出xuất 眾chúng 。 已dĩ 經kinh 多đa 時thời 。 彼bỉ 既ký 調điều 伏phục 。 悔hối 先tiên 所sở 作tác 。 眾chúng 還hoàn 羯yết 磨ma 聽thính 其kỳ 依y 眾chúng 名danh 為vi 攝nhiếp 受thọ 。 上thượng 八bát 隨tùy 事sự 下hạ 二nhị 辨biện 法pháp 。 言ngôn 五ngũ 種chủng 補bổ 特đặc 迦ca 羅la 者giả 。 一nhất 良lương 慧tuệ 喻dụ 。 依y 義nghĩa 判phán 文văn 。 二nhị 鸚anh 鵡vũ 喻dụ 。 依y 文văn 判phán 義nghĩa 。 三tam 炬cự 燭chúc 喻dụ 人nhân 。 謂vị 少thiểu 聞văn 多đa 解giải 。 如như 一nhất 燈đăng 燭chúc 展triển 轉chuyển 傳truyền 燃nhiên 等đẳng 。 四tứ 電điện 光quang 喻dụ 人nhân 。 於ư 前tiền 十thập 種chủng 羯yết 磨ma 。 或hoặc 時thời 暫tạm 解giải 或hoặc 時thời 不bất 見kiến 。 如như 彼bỉ 電điện 光quang 。 五ngũ 書thư 畫họa 喻dụ 人nhân 。 案án 文văn 行hành 事sự 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 上thượng 來lai 辨biện 真chân 。 自tự 下hạ 辨biện 偽ngụy 。 言ngôn 不bất 入nhập 契Khế 經Kinh 者giả 不bất 順thuận 修tu 多đa 羅la 。 不bất 現hiện 於ư 律luật 者giả 不bất 順thuận 毘tỳ 尼ni 。 違vi 背bội 法pháp 性tánh 者giả 違vi 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 也dã 。 第đệ 十thập 二nhị 解giải 說thuyết 。 中trung 言ngôn 除trừ 十thập 種chủng 事sự 乃nãi 至chí 當đương 知tri 此thử 言ngôn 非phi 。 清thanh 淨tịnh 說thuyết 者giả 。 若nhược 如như 下hạ 言ngôn 十thập 種chủng 事sự 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 得đắc 向hướng 餘dư 異dị 人nhân 說thuyết 。 然nhiên 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 除trừ 十thập 事sự 。 外ngoại 若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 異dị 人nhân 處xứ 說thuyết 餘dư 比Bỉ 丘Khâu 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 非phi 清thanh 淨tịnh 說thuyết 。 言ngôn 十thập 事sự 應ưng 向hướng 餘dư 人nhân 說thuyết 者giả 。 一nhất 欲dục 害hại 佛Phật 。 二nhị 於ư 法pháp 。 三tam 於ư 僧Tăng 。 以dĩ 損tổn 三Tam 寶Bảo 故cố 乃nãi 至chí 向hướng 王vương 說thuyết 。 然nhiên 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 。 四tứ 見kiến 由do 彼bỉ 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 者giả 。 故cố 更cánh 令linh 餘dư 比Bỉ 丘Khâu 。 破phá 戒giới 見kiến 等đẳng 。 其kỳ 惡ác 眾chúng 漸tiệm 壞hoại 增tăng 長trưởng 或hoặc 聞văn 或hoặc 疑nghi 。 向hướng 他tha 人nhân 說thuyết 令linh 惡ác 眾chúng 息tức 。 五ngũ 見kiến 彼bỉ 自tự 顯hiển 示thị 壞hoại 戒giới 見kiến 軌quỹ 命mạng 等đẳng 不bất 正Chánh 法Pháp 。 或hoặc 聞văn 或hoặc 疑nghi 。 六lục 欲dục 令linh 彼bỉ 出xuất 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 欲dục 。 安an 置trí 善thiện 處xứ 。 故cố 向hướng 人nhân 說thuyết 。 七thất 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 悉tất 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 。 為vi 護hộ 他tha 俗tục 人nhân 故cố 。 更cánh 相tương 覆phú 護hộ 眾chúng 惡ác 日nhật 增tăng 。 亦diệc 須tu 向hướng 他tha 人nhân 說thuyết 便tiện 息tức 惡ác 。 八bát 或hoặc 有hữu 施thí 主chủ 乃nãi 至chí 造tạo 寺tự 主chủ 等đẳng 白bạch 僧Tăng 言ngôn 。 在tại 此thử 住trụ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 若nhược 見kiến 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 者giả 當đương 告cáo 我ngã 知tri 。 若nhược 諸chư 僧Tăng 眾chúng 同đồng 聞văn 此thử 言ngôn 。 亦diệc 須tu 向hướng 施thí 主chủ 等đẳng 說thuyết 。 亦diệc 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 。 九cửu 若nhược 有hữu 見kiến 他tha 由do 此thử 僧Tăng 眾chúng 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 王vương 等đẳng 內nội 懷hoài 嫌hiềm 恨hận 。 欲dục 起khởi 無vô 義nghĩa 利lợi 事sự 。 或hoặc 聞văn 或hoặc 疑nghi 。 亦diệc 須tu 向hướng 他tha 人nhân 說thuyết 。 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 。 十thập 僧Tăng 眾chúng 於ư 壞hoại 戒giới 見kiến 等đẳng 污ô 他tha 家gia 行hành 惡ác 行hành 。 無vô 有hữu 力lực 能năng 治trị 罰phạt 唯duy 一nhất 因nhân 緣duyên 謂vị 向hướng 他tha 說thuyết 者giả 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 。 言ngôn 污ô 他tha 家gia 。 行hành 惡ác 行hành 者giả 。 如như 律luật 污ô 家gia 擯bấn 謗báng 違vi 諫gián 戒giới 中trung 說thuyết 。 言ngôn 若nhược 因nhân 嫉tật 妬đố 等đẳng 者giả 。 除trừ 上thượng 十thập 事sự 因nhân 緣duyên 嫉tật 妬đố 等đẳng 欲dục 毀hủy 損tổn 故cố 說thuyết 者giả 。 名danh 不bất 淨tịnh 說thuyết 。 第đệ 十thập 三tam 解giải 喻dụ 事sự 。 中trung 言ngôn 本bổn 生sanh 事sự 者giả 。 謂vị 說thuyết 前tiền 生sanh 菩Bồ 薩Tát 行hành 事sự 為ví 喻dụ 。 本bổn 事sự 事sự 者giả 。 謂vị 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 前tiền 生sanh 身thân 諸chư 外ngoại 相tướng 應ưng 事sự 為ví 喻dụ 。 影ảnh 像tượng 事sự 者giả 。 謂vị 說thuyết 乳nhũ 酪lạc 乃nãi 至chí 醍đề 醐hồ 等đẳng 喻dụ 佛Phật 性tánh 。 影ảnh 像tượng 相tương 似tự 舉cử 其kỳ 。 勝thắng 人nhân 故cố 也dã 。 又hựu 以dĩ 世thế 間gian 七thất 種chủng 河hà 中trung 等đẳng 者giả 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 前tiền 生sanh 死tử 河hà 中trung 。 七thất 種chủng 眾chúng 生sanh 。 後hậu 明minh 涅Niết 槃Bàn 河hà 中trung 亦diệc 有hữu 七thất 人nhân 。 顯hiển 正Chánh 法Pháp 中trung 七thất 種chủng 人nhân 也dã 。 一nhất 常thường 沒một 。 二nhị 暫tạm 出xuất 還hoàn 沒một 。 三tam 世thế 已dĩ 即tức 住trụ 。 四tứ 出xuất 已dĩ 遍biến 觀quán 四tứ 方phương 。 五ngũ 遍biến 觀quán 已dĩ 行hành 。 六lục 行hành 已dĩ 復phục 住trụ 。 七thất 水thủy 陸lục 俱câu 行hành 。 廣quảng 釋thích 如như 彼bỉ 。 假giả 合hợp 事sự 者giả 謂vị 大đại 王vương 喻dụ 或hoặc 良lương 醫y 喻dụ 者giả 。 景cảnh 云vân 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 第đệ 六lục 王vương 為vi 最tối 。 如như 說thuyết 羅La 漢Hán 除trừ 煩phiền 惱não 病bệnh 。 如như 彼bỉ 良lương 醫y 能năng 除trừ 諸chư 毒độc 。 泰thái 云vân 。 或hoặc 以dĩ 大đại 王vương 或hoặc 以dĩ 良lương 醫y 等đẳng 眾chúng 多đa 事sự 假giả 合hợp 喻dụ 佛Phật 等đẳng 。 言ngôn 復phục 有hữu 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 譬thí 喻dụ 至chí 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 等đẳng 者giả 。 如như 說thuyết 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 及cập 無vô 漏lậu 種chủng 同đồng 依y 賴lại 耶da 。 猶do 如như 糞phẩn 穢uế 及cập 真chân 金kim 等đẳng 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 譬thí 喻dụ 事sự 者giả 謂vị 廣quảng 長trường 眾chúng 多đa 譬thí 喻dụ 等đẳng 者giả 。 如như 說thuyết 一nhất 譬thí 。 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 。 名danh 長trường/trưởng 譬thí 喻dụ 。 如như 火hỏa 宅trạch 喻dụ 等đẳng 是thị 也dã 。 上thượng 來lai 決quyết 擇trạch 此thử 地địa 有hữu 三tam 段đoạn 中trung 前tiền 二nhị 段đoạn 訖ngật 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 廣quảng 以dĩ 六lục 十thập 四tứ 門môn 雜tạp 決quyết 擇trạch 。 初sơ 明minh 所sở 知tri 法pháp 。 於ư 中trung 初sơ 明minh 由do 五ngũ 相tương/tướng 立lập 所sở 知tri 差sai 別biệt 。 後hậu 辨biện 諸chư 智trí 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 標tiêu 列liệt 五ngũ 相tương 次thứ 第đệ 解giải 釋thích 。 言ngôn 若nhược 世thế 俗tục 能năng 知tri 假giả 立lập 所sở 知tri 乃nãi 至chí 一nhất 分phần/phân 應ưng 修tu 習tập 者giả 。 問vấn 云vân 何hà 了liễu 知tri 。 善thiện 惡ác 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 緣duyên 生sanh 等đẳng 法pháp 名danh 知tri 假giả 立lập 耶da 。 解giải 云vân 。 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 若nhược 望vọng 瓶bình 盆bồn 等đẳng 應ưng 名danh 實thật 法pháp 。 今kim 望vọng 苦khổ 等đẳng 諦đế 理lý 。 名danh 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 說thuyết 緣duyên 生sanh 罪tội 福phước 等đẳng 名danh 為vi 假giả 立lập 。 一nhất 分phần/phân 不bất 善thiện 等đẳng 應ưng 離ly 善thiện 等đẳng 一nhất 分phần/phân 應ưng 修tu 。 言ngôn 又hựu 能năng 了liễu 知tri 至chí 而nhi 起khởi 眾chúng 行hành 者giả 。 知tri 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 於ư 世thế 間gian 法pháp 。 起khởi 名danh 遊du 世thế 間gian 。 隨tùy 此thử 名danh 言ngôn 以dĩ 起khởi 眾chúng 行hành 。 言ngôn 知tri 他tha 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 界giới 及cập 隨tùy 眠miên 者giả 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 種chủng 在tại 六lục 識thức 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 欲dục 。 隨tùy 眠miên 是thị 種chủng 子tử 。 由do 知tri 他tha 六lục 識thức 人nhân 心tâm 。 故cố 心tâm 上thượng 所sở 有hữu 隨tùy 逐trục 隨tùy 眠miên 亦diệc 名danh 知tri 也dã 。 亦diệc 可khả 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 賴lại 耶da 心tâm 及cập 種chủng 子tử 。 言ngôn 知tri 依y 處xứ 有hữu 二nhị 一nhất 自tự 利lợi 行hành 二nhị 利lợi 他tha 行hành 者giả 。 即tức 於ư 前tiền 五ngũ 作tác 業nghiệp 之chi 智trí 。 前tiền 之chi 三tam 種chủng 於ư 境cảnh 無vô 疑nghi 。 名danh 依y 自tự 利lợi 行hành 依y 處xứ 。 後hậu 之chi 二nhị 智trí 知tri 所sở 度độ 生sanh 根căn 業nghiệp 等đẳng 事sự 。 名danh 依y 利lợi 他tha 行hành 依y 處xứ 。 言ngôn 世thế 俗tục 智trí 通thông 三tam 性tánh 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 唯duy 是thị 世thế 間gian 者giả 。 此thử 當đương 毘tỳ 曇đàm 等đẳng 智trí 。 等đẳng 智trí 通thông 三tam 性tánh 唯duy 有hữu 漏lậu 今kim 通thông 無vô 漏lậu 者giả 。 據cứ 在tại 無Vô 學Học 離ly 漏lậu 身thân 起khởi 。 故cố 名danh 無vô 漏lậu 。 言ngôn 此thử 及cập 所sở 餘dư 總tổng 名danh 俗tục 智trí 者giả 。 謂vị 此thử 無Vô 學Học 身thân 中trung 及cập 餘dư 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 身thân 中trung 有hữu 漏lậu 三tam 性tánh 智trí 慧tuệ 并tinh 名danh 俗tục 智trí 。 當đương 知tri 餘dư 法pháp 類loại 等đẳng 取thủ 四tứ 締đế 智trí 盡tận 無vô 生sanh 智trí 。 唯duy 於ư 漏lậu 盡tận 中trung 生sanh 至chí 唯duy 。 出xuất 世thế 間gian 者giả 。 如như 理lý 智trí 故cố 唯duy 無vô 漏lậu 。 若nhược 作tác 如như 是thị 分phân 別biệt 。 者giả 至chí 俗tục 智trí 攝nhiếp 等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 後hậu 智trí 以dĩ 分phân 別biệt 名danh 世thế 間gian 。 是thị 未vị 曾tằng 得đắc 是thị 羅La 漢Hán 身thân 中trung 生sanh 故cố 亦diệc 名danh 出xuất 世thế 。 他tha 心tâm 智trí 唯duy 是thị 世thế 間gian 等đẳng 者giả 。 問vấn 學học 人nhân 他tha 心tâm 智trí 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 云vân 何hà 能năng 知tri 。 無vô 漏lậu 心tâm 耶da 。 解giải 云vân 。 同đồng 是thị 學học 人nhân 之chi 類loại 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 知tri 他tha 無vô 漏lậu 心tâm 。 亦diệc 有hữu 何hà 過quá 。 如như 他tha 心tâm 智trí 在tại 色sắc 界giới 能năng 知tri 色sắc 界giới 心tâm 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 有hữu 漏lậu 他tha 心tâm 智trí 唯duy 知tri 他tha 人nhân 有hữu 漏lậu 心tâm 不bất 知tri 無vô 漏lậu 。 不bất 知tri 無vô 色sắc 界giới 心tâm 等đẳng 。 言ngôn 盡tận 無vô 生sanh 智trí 如như 前tiền 應ưng 知tri 者giả 。 若nhược 不bất 分phân 別biệt 是thị 出xuất 世thế 。 若nhược 分phân 別biệt 是thị 世thế 間gian 俱câu 是thị 無vô 漏lậu 等đẳng 是thị 即tức 漏lậu 盡tận 通thông 通thông 世thế 出xuất 世thế 唯duy 無vô 漏lậu 言ngôn 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 八bát 智trí 所sở 攝nhiếp 等đẳng 者giả 。 除trừ 世thế 俗tục 及cập 他tha 心tâm 智trí 。 此thử 空không 門môn 智trí 欲dục 入nhập 真Chân 如Như 觀quán 時thời 。 先tiên 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 及cập 無vô 我ngã 義nghĩa 。 當đương 八bát 智trí 如như 觀quán 。 四Tứ 諦Đế 空không 無vô 我ngã 即tức 義nghĩa 當đương 苦khổ 等đẳng 四Tứ 智Trí 觀quán 。 下hạ 欲dục 界giới 空không 義nghĩa 當đương 法pháp 智trí 觀quán 。 上thượng 二nhị 界giới 空không 義nghĩa 當đương 此thử 智trí 。 在tại 無Vô 學Học 身thân 即tức 是thị 盡tận 無vô 生sanh 二nhị 智trí 。 是thị 知tri 八bát 智trí 相tương 應ứng 定định 數số 為vi 。 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 下hạ 辨biện 智trí 差sai 別biệt 。 中trung 文văn 分phần/phân 有hữu 七thất 。 初sơ 舉cử 解giải 脫thoát 門môn 及cập 不bất 共cộng 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 等đẳng 。 指chỉ 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 一nhất 明minh 諸chư 通thông 智trí 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 明minh 六Lục 通Thông 智trí 之chi 名danh 義nghĩa 。 次thứ 明minh 具cụ 神thần 通thông 人nhân 。 後hậu 通thông 明minh 對đối 辨biện 。 初sơ 中trung 云vân 何hà 神thần 境cảnh 者giả 問vấn 所sở 轉chuyển 變biến 。 云vân 何hà 神thần 境cảnh 智trí 者giả 問vấn 能năng 轉chuyển 變biến 。 云vân 何hà 神thần 境cảnh 智trí 作tác 證chứng 者giả 。 問vấn 修tu 證chứng 得đắc 神thần 境cảnh 智trí 之chi 因nhân 緣duyên 。 謂vị 從tùng 一nhất 種chủng 變biến 作tác 多đa 種chủng 明minh 所sở 轉chuyển 變biến 。 乃nãi 至chí 梵Phạm 世Thế 。 身thân 自tự 在tại 轉chuyển 者giả 。 明minh 所sở 運vận 轉chuyển 。 由do 神thần 境cảnh 智trí 至chí 是thị 故cố 說thuyết 。 此thử 名danh 為vi 神thần 境cảnh 者giả 釋thích 神thần 境cảnh 名danh 。 此thử 答đáp 初sơ 問vấn 。 言ngôn 若nhược 智trí 乃nãi 至chí 故cố 說thuyết 名danh 神thần 境cảnh 智trí 者giả 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 簡giản 生sanh 處xứ 得đắc 智trí 等đẳng 故cố 名danh 修tu 果quả 。 言ngôn 即tức 此thử 智trí 種chủng 子tử 乃nãi 至chí 名danh 神thần 境cảnh 智trí 作tác 證chứng 者giả 。 答đáp 第đệ 三tam 作tác 證chứng 。 問vấn 神thần 通thông 種chủng 子tử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 始thỉ 已dĩ 來lai 數số 得đắc 神thần 通thông 。 皆giai 有hữu 種chủng 子tử 。 由do 有hữu 性tánh 障chướng 事sự 障chướng 不bất 能năng 起khởi 神thần 用dụng 。 今kim 時thời 行hành 者giả 由do 離ly 二nhị 障chướng 修tu 習tập 勢thế 力lực 。 令linh 舊cựu 種chủng 子tử 增tăng 長trưởng 相tương 續tục 。

爾nhĩ 時thời 緣duyên 具cụ 得đắc 起khởi 通thông 故cố 。 言ngôn 即tức 此thử 種chủng 子tử 由do 生sanh 緣duyên 所sở 攝nhiếp 受thọ 等đẳng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 總tổng 攝nhiếp 為vi 一nhất 名danh 神thần 通thông 智trí 作tác 證chứng 通thông 者giả 謂vị 神thần 境cảnh 智trí 及cập 作tác 證chứng 總tổng 名danh 為vi 神thần 境cảnh 智trí 證chứng 通thông 。 言ngôn 謂vị 諸chư 他tha 心tâm 由do 有hữu 貪tham 等đẳng 者giả 。 明minh 他tha 心tâm 通thông 境cảnh 。 謂vị 有hữu 貪tham 無vô 貪tham 等đẳng 十thập 對đối 心tâm 。 若nhược 具cụ 大đại 威uy 德đức 。 等đẳng 者giả 明minh 他tha 心tâm 通thông 體thể 。 言ngôn 此thử 智trí 作tác 證chứng 如như 前tiền 應ưng 知tri 者giả 。 謂vị 此thử 種chủng 子tử 由do 生sanh 緣duyên 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 相tương 續tục 增tăng 長trưởng 等đẳng 。 言ngôn 若nhược 修tu 果quả 眼nhãn 所sở 攝nhiếp 清thanh 淨tịnh 色sắc 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 等đẳng 者giả 。 天thiên 眼nhãn 通thông 即tức 以dĩ 眼nhãn 識thức 相tương 應ứng 慧tuệ 為vi 體thể 。 然nhiên 餘dư 文văn 說thuyết 緣duyên 未vị 來lai 等đẳng 者giả 。 據cứ 餘dư 意ý 識thức 相tương 應ứng 眷quyến 屬thuộc 通thông 為vi 論luận 。 言ngôn 盡tận 無vô 生sanh 智trí 名danh 漏lậu 盡tận 智trí 。 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 從tùng 所sở 緣duyên 境cảnh 名danh 六lục 智trí 性tánh 。 二nhị 在tại 身thân 出xuất 體thể 。 是thị 十thập 智trí 性tánh 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 今kim 大Đại 乘Thừa 唯duy 世thế 間gian 盡tận 世thế 間gian 盡tận 無vô 生sanh 智trí 為vi 體thể 也dã 。 次thứ 明minh 具cụ 神thần 通thông 者giả 景cảnh 云vân 。 若nhược 遇ngộ 其kỳ 時thời 便tiện 能năng 示thị 現hiện 者giả 是thị 神thần 境cảnh 通thông 。 或hoặc 復phục 安an 住trụ 者giả 天thiên 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 。 他tha 心tâm 通thông 知tri 他tha 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 但đãn 了liễu 所sở 知tri 自tự 安an 而nhi 未vị 能năng 廣quảng 作tác 引dẫn 他tha 事sự 業nghiệp 。 言ngôn 或hoặc 行hành 他tha 利lợi 或hoặc 於ư 是thị 中trung 。 能năng 善thiện 問vấn 記ký 者giả 即tức 後hậu 三tam 通thông 。 宿túc 命mạng 知tri 他tha 過quá 去khứ 曾tằng 所sở 經kinh 生sanh 。 天thiên 眼nhãn 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 此thử 死tử 彼bỉ 生sanh 。 漏lậu 盡tận 證chứng 彼bỉ 無vô 為vi 。 如như 是thị 三tam 通thông 知tri 他tha 曾tằng 當đương 等đẳng 事sự 稱xưng 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 故cố 言ngôn 能năng 善thiện 問vấn 記ký 。 泰thái 云vân 。 或hoặc 復phục 安an 住trụ 者giả 自tự 為vi 遊du 戲hí 。 或hoặc 行hành 利lợi 他tha 者giả 為vi 利lợi 故cố 現hiện 也dã 。 下hạ 通thông 明minh 對đối 辨biện 路lộ 不bất 論luận 示thị 現hiện 。 言ngôn 後hậu 三tam 通thông 令linh 遠viễn 斷đoạn 常thường 等đẳng 者giả 。 宿túc 命mạng 知tri 他tha 過quá 去khứ 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 示thị 彼bỉ 人nhân 令linh 離ly 常thường 見kiến 。 天thiên 眼nhãn 知tri 他tha 未vị 來lai 當đương 受thọ 生sanh 死tử 。 示thị 其kỳ 令linh 離ly 斷đoạn 見kiến 。 漏lậu 盡tận 通thông 者giả 宣tuyên 說thuyết 中trung 道đạo 。 三Tam 明Minh 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 文văn 分phần/phân 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 無vô 諍tranh 次thứ 明minh 願nguyện 智trí 。 後hậu 明minh 佛Phật 不bất 數số 入nhập 無vô 諍tranh 定định 。 初sơ 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 三tam 種chủng 因nhân 緣duyên 修tu 無vô 諍tranh 定định 。 次thứ 釋thích 無vô 諍tranh 名danh 。 後hậu 明minh 修tu 無vô 諍tranh 時thời 事sự 中trung 將tương 護hộ 。 初sơ 言ngôn 俱câu 分phân 解giải 脫thoát 。 利lợi 根căn 羅La 漢Hán 住trụ 無vô 諍tranh 者giả 。 毘tỳ 曇đàm 但đãn 言ngôn 利lợi 根căn 不bất 動động 者giả 得đắc 。 不bất 言ngôn 俱câu 脫thoát 今kim 言ngôn 俱câu 脫thoát 。 以dĩ 要yếu 得đắc 滅diệt 定định 方phương 修tu 無vô 諍tranh 。 於ư 自tự 所sở 起khởi 下hạ 釋thích 名danh 也dã 。 如như 是thị 已dĩ 下hạ 明minh 修tu 時thời 將tương 護hộ 。 次thứ 明minh 願nguyện 智trí 要yếu 先tiên 發phát 願nguyện 。 已dĩ 入nhập 邊biên 際tế 定định 。 修tu 已dĩ 方phương 知tri 。 三tam 乘thừa 願nguyện 智trí 各các 隨tùy 所sở 知tri 境cảnh 界giới 通thông 達đạt 。 下hạ 明minh 佛Phật 不bất 數số 入nhập 無vô 諍tranh 定định 。 謂vị 若nhược 應ưng 以dĩ 興hưng 諍tranh 。 而nhi 調điều 伏phục 者giả 。 即tức 便tiện 諍tranh 論luận 故cố 不bất 數sác 數sác 入nhập 。 四tứ 明minh 依y 定định 引dẫn 發phát 。 諸chư 智trí 差sai 別biệt 。 如như 第đệ 四tứ 定định 為vi 依y 引dẫn 發phát 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 不bất 共cộng 法pháp 妙diệu 智trí 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 依y 此thử 文văn 證chứng 如Như 來Lai 諸chư 德đức 皆giai 依y 第đệ 四tứ 定định 。 復phục 以dĩ 此thử 證chứng 四tứ 無vô 礙ngại 礙ngại 并tinh 通thông 依y 四tứ 定định 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 。 五ngũ 明minh 唯duy 依y 五ngũ 地địa 最tối 初sơ 入nhập 聖thánh 。 以dĩ 初sơ 近cận 分phần/phân 定định 已dĩ 前tiền 未vị 有hữu 根căn 本bổn 定định 故cố 。 彼bỉ 諸chư 聖thánh 人nhân 依y 未vị 至chí 定định 入nhập 於ư 見kiến 道đạo 。 二nhị 禪thiền 未vị 至chí 定định 前tiền 已dĩ 有hữu 初sơ 根căn 本bổn 定định 能năng 發phát 無vô 漏lậu 故cố 。 上thượng 七thất 地địa 前tiền 方phương 便tiện 不bất 未vị 至chí 不bất 發phát 無vô 漏lậu 。 六lục 明minh 世thế 出xuất 世thế 智trí 。 三tam 際tế 差sai 別biệt 。 先tiên 總tổng 標tiêu 起khởi 然nhiên 後hậu 正chánh 辨biện 。 正chánh 辨biện 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 世thế 智trí 後hậu 明minh 出xuất 世thế 智trí 。 世thế 智trí 中trung 初sơ 明minh 二Nhị 乘Thừa 三tam 際tế 世thế 智trí 。 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 三tam 際tế 世thế 智trí 。 前tiền 中trung 先tiên 明minh 初sơ 際tế 所sở 起khởi 世thế 俗tục 智trí 。 言ngôn 為vi 欲dục 生sanh 起khởi 。 彼bỉ 對đối 治trị 故cố 。 後hậu 起khởi 世thế 間gian 信tín 所sở 攝nhiếp 受thọ 無vô 倒đảo 者giả 生sanh 得đắc 智trí 也dã 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 次thứ 起khởi 聞văn 思tư 等đẳng 者giả 五ngũ 停đình 觀quán 也dã 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 次thứ 於ư 順thuận 決quyết 擇trạch 方phương 便tiện 道đạo 中trung 至chí 有hữu 漏lậu 世thế 俗tục 智trí 攝nhiếp 者giả 總tổng 別biệt 念niệm 處xứ 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 次thứ 起khởi 見kiến 道đạo 方phương 便tiện 決quyết 擇trạch 慧tuệ 等đẳng 者giả 煖noãn 等đẳng 三tam 善thiện 根căn 。 又hựu 即tức 已dĩ 下hạ 次thứ 明minh 中trung 際tế 世thế 俗tục 智trí 。 言ngôn 昇thăng 見kiến 道đạo 時thời 至chí 亦diệc 名danh 為vi 修tu 者giả 簡giản 染nhiễm 污ô 五ngũ 見kiến 等đẳng 故cố 。 言ngôn 善thiện 世thế 俗tục 智trí 即tức 是thị 由do 見kiến 道đạo 無vô 染nhiễm 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 令linh 有hữu 漏lậu 三tam 慧tuệ 種chủng 令linh 其kỳ 增tăng 長trưởng 清thanh 淨tịnh 也dã 。 出xuất 見kiến 道đạo 已dĩ 生sanh 起khởi 此thử 智trí 證chứng 見kiến 所sở 斷đoạn 諸chư 法pháp 解giải 脫thoát 者giả 。 出xuất 見kiến 道đạo 後hậu 生sanh 起khởi 此thử 智trí 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 見kiến 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 已dĩ 永vĩnh 盡tận 一nhất 切thiết 惡ác 趣thú 。 名danh 證chứng 見kiến 斷đoạn 。 諸chư 法pháp 解giải 脫thoát 。 又hựu 隨tùy 所sở 欲dục 應ưng 可khả 為vi 他tha 所sở 記ký 別biệt 者giả 當đương 為vi 建kiến 立lập 等đẳng 者giả 。 又hựu 由do 此thử 智trí 為vi 他tha 立lập 教giáo 。 又hựu 由do 此thử 智trí 能năng 觀quán 察sát 淨tịnh 非phi 淨tịnh 法pháp 為vi 他tha 記ký 別biệt 。 又hựu 能năng 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 為vi 他tha 立lập 教giáo 。 言ngôn 復phục 於ư 此thử 上thượng 乃nãi 至chí 以dĩ 世thế 間gian 道đạo 能năng 離ly 彼bỉ 欲dục 等đẳng 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 此thử 文văn 即tức 說thuyết 聖thánh 人nhân 同đồng 彼bỉ 異dị 生sanh 。 以dĩ 六lục 行hành 世thế 智trí 伏phục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 已dĩ 還hoàn 修tu 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 泰thái 云vân 。 準chuẩn 此thử 文văn 。 似tự 初sơ 果quả 人nhân 亦diệc 能năng 以dĩ 世thế 俗tục 道đạo 離ly 欲dục 。 然nhiên 有hữu 初sơ 果quả 生sanh 上thượng 地địa 。 之chi 過quá 及cập 起khởi 滅diệt 定định 之chi 過quá 。 故cố 未vị 可khả 為vi 定định 。 更cánh 須tu 勘khám 餘dư 經kinh 論luận 也dã 。 別biệt 有hữu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 經kinh 。 初sơ 果quả 亦diệc 生sanh 上thượng 也dã 。 有hữu 師sư 釋thích 云vân 。 此thử 文văn 總tổng 解giải 世thế 俗tục 智trí 能năng 伏phục 煩phiền 惱não 得đắc 定định 。

爾nhĩ 時thời 得đắc 初sơ 果quả 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 復phục 於ư 此thử 上thượng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 初sơ 果quả 伏phục 惑hoặc 得đắc 入nhập 定định 也dã 。 郭quách 云vân 。 預dự 流lưu 之chi 人nhân 伏phục 斷đoạn 修tu 惑hoặc 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 亦diệc 伏phục 無vô 所sở 有hữu 惑hoặc 得đắc 非phi 想tưởng 定định 。 中trung 際tế 後hậu 際tế 如như 文văn 可khả 知tri 。 下hạ 明minh 菩Bồ 薩Tát 三tam 際tế 世thế 智trí 。 言ngôn 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 諸chư 地Địa 中trung 。 起khởi 二nhị 種chủng 行hành 等đẳng 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 後hậu 智trí 觀quán 機cơ 設thiết 教giáo 等đẳng 名danh 有hữu 戲hí 論luận 想tưởng 差sai 別biệt 行hành 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 名danh 離ly 戲hí 論luận 想tưởng 現hiện 行hàng 行hàng 。 言ngôn 似tự 出xuất 世thế 間gian 善thiện 修tu 此thử 故cố 得đắc 後hậu 所sở 得đắc 世thế 俗tục 智trí 攝nhiếp 等đẳng 者giả 。 釋thích 前tiền 有hữu 戲hí 論luận 想tưởng 。 即tức 後hậu 得đắc 智trí 名danh 世thế 俗tục 智trí 。 若nhược 據cứ 此thử 門môn 即tức 十Thập 地Địa 佛Phật 地địa 皆giai 有hữu 世thế 俗tục 智trí 。 故cố 上thượng 云vân 諸chư 佛Phật 十Thập 力Lực 。 是thị 世thế 俗tục 智trí 攝nhiếp 。 帶đái 戲hí 論luận 故cố 。 又hựu 解giải 。 順thuận 世thế 俗tục 智trí 有hữu 二nhị 。 一nhất 體thể 是thị 有hữu 漏lậu 緣duyên 於ư 世thế 俗tục 。 二nhị 性tánh 是thị 無vô 漏lậu 世thế 俗tục 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 智trí 。 今kim 約ước 三tam 際tế 辨biện 世thế 俗tục 智trí 者giả 。 據cứ 彼bỉ 有hữu 漏lậu 世thế 俗tục 說thuyết 故cố 。 不bất 言ngôn 如Như 來Lai 為vi 後hậu 得đắc 智trí 有hữu 漏lậu 世thế 俗tục 智trí 也dã 。 玄huyền 云vân 。 此thử 中trung 到đáo 究cứu 竟cánh 地địa 但đãn 取thủ 第đệ 十Thập 地Địa 。 次thứ 明minh 出xuất 世thế 三tam 際tế 故cố 。 言ngôn 若nhược 法pháp 品phẩm 見kiến 道đạo 對đối 治trị 欲dục 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 等đẳng 者giả 。 此thử 乃nãi 就tựu 假giả 而nhi 說thuyết 非phi 實thật 斷đoạn 道đạo 。 要yếu 無vô 想tưởng 修tu 真Chân 如Như 觀quán 時thời 方phương 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 問vấn 一nhất 切thiết 類loại 智trí 現hiện 前tiền 皆giai 了liễu 色sắc 無vô 色sắc 界giới 耶da 等đẳng 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 此thử 問vấn 類loại 智trí 。 乃nãi 至chí 眾chúng 多đa 。 謂vị 方phương 便tiện 道Đạo 。 乃nãi 至chí 勝thắng 進tiến 。 未vị 知tri 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 觀quán 上thượng 界giới 智trí 通thông 名danh 類loại 智trí 。 亦diệc 能năng 分phân 明minh 了liễu 別biệt 色sắc 無vô 色sắc 界giới 耶da 。 答đáp 意ý 相tương 見kiến 道đạo 中trung 所sở 有hữu 類loại 智trí 。 曾tằng 善thiện 聞văn 思tư 故cố 能năng 了liễu 別biệt 。 餘dư 即tức 不bất 能năng 。 亦diệc 可khả 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 所sở 有hữu 類loại 智trí 。 初sơ 觀quán 不bất 能năng 。 若nhược 久cửu 聞văn 思tư 即tức 能năng 了liễu 別biệt 。 泰thái 云vân 。 若nhược 於ư 色sắc 界giới 當đương 得đắc 曾tằng 思tư 當đương 起khởi 修tu 慧tuệ 善thiện 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 類loại 智trí 諦đế 觀quán 總tổng 了liễu 知tri 已dĩ 後hậu 別biệt 知tri 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 但đãn 了liễu 總tổng 觀quán 不bất 能năng 了liễu 知tri 也dã 。 玄huyền 云vân 。 問vấn 意ý 但đãn 緣duyên 眾chúng 生sanh 。 為vi 當đương 緣duyên 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 及cập 器khí 世thế 等đẳng 耶da 。 答đáp 中trung 有hữu 二nhị 義nghĩa 可khả 知tri 。 言ngôn 所sở 餘dư 諸chư 智trí 至chí 二nhị 品phẩm 所sở 攝nhiếp 者giả 。 補bổ 闕khuyết 云vân 。 謂vị 四Tứ 諦Đế 智trí 通thông 於ư 法pháp 比tỉ 體thể 是thị 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 即tức 定định 慧tuệ 。 以dĩ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 名danh 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 玄huyền 云vân 。 八bát 忍nhẫn 有hữu 求cầu 故cố 名danh 為vi 在tại 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 品phẩm 。 八bát 智trí 息tức 求cầu 故cố 名danh 為vi 在tại 奢xa 摩ma 他tha 品phẩm 。 此thử 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 所sở 攝nhiếp 諸chư 智trí 。 以dĩ 法pháp 類loại 二nhị 品phẩm 所sở 攝nhiếp 言ngôn 。 又hựu 於ư 見kiến 道đạo 至chí 次thứ 第đệ 現hiện 前tiền 者giả 。 見kiến 道đạo 種chủng 子tử 從tùng 本bổn 有hữu 之chi 未vị 遇ngộ 勝thắng 緣duyên 。 不bất 能năng 增tăng 長trưởng 。 今kim 無vô 相tướng 見kiến 道đạo 初sơ 念niệm 現hiện 前tiền 。 遍biến 能năng 熏huân 發phát 諸chư 見kiến 道đạo 種chủng 頓đốn 得đắc 增tăng 長trưởng 名danh 為vi 得đắc 。 此thử 後hậu 漸tiệm 漸tiệm 次thứ 第đệ 現hiện 前tiền 。 言ngôn 為vi 於ư 諸chư 諦đế 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 想tưởng 善thiện 取thủ 相tương/tướng 故cố 者giả 釋thích 有hữu 戲hí 論luận 。 為vi 如như 先tiên 時thời 所sở 見kiến 知tri 修tu 妙diệu 智trí 故cố 者giả 釋thích 離ly 戲hí 論luận 。 為vi 以dĩ 世thế 間gian 諸chư 善thiện 厭yếm 行hành 令linh 心tâm 厭yếm 故cố 者giả 重trọng/trùng 釋thích 戲hí 論luận 。 為vi 受thọ 種chủng 種chủng 妙diệu 法Pháp 。 樂nhạo/nhạc/lạc 重trọng/trùng 釋thích 離ly 戲hí 論luận 行hành 出xuất 世thế 之chi 智trí 。 七thất 明minh 得đắc 通thông 差sai 別biệt 。 言ngôn 如như 曼mạn 馱đà 多đa 王vương 等đẳng 者giả 曼mạn 此thử 云vân 我ngã 。 馱đà 多đa 此thử 云vân 育dục 。 或hoặc 云vân 持trì 或hoặc 。 云vân 養dưỡng 。 是thị 頂Đảnh 生Sanh 王Vương 也dã 。 其kỳ 父phụ 本bổn 在tại 膞# 上thượng 生sanh 。 其kỳ 膞# 生sanh 王vương 頂đảnh 上thượng 有hữu 一nhất 胞bào 。 後hậu 時thời 在tại 臀# 。 胞bào 開khai 有hữu 一nhất 童đồng 。 非phi 常thường 端đoan 正chánh 。 膞# 生sanh 王vương 抱bão 內nội 宮cung 。 王vương 有hữu 一nhất 百bách 夫phu 人nhân 。 王vương 云vân 誰thùy 能năng 持trì 養dưỡng 此thử 兒nhi 。 皆giai 胡hồ 跪quỵ 云vân 我ngã 能năng 持trì 養dưỡng 育dục 。 王vương 乃nãi 附phụ 第đệ 一nhất 夫phu 人nhân 持trì 養dưỡng 。 故cố 有hữu 此thử 名danh 。 此thử 方phương 云vân 頂đảnh 生sanh 者giả 是thị 從tùng 生sanh 立lập 名danh 。 非phi 本bổn 正chánh 名danh 也dã 。 如như 作tác 幻huyễn 惑hoặc 厭yếm 禱đảo 起khởi 屍thi 等đẳng 者giả 三tam 藏tạng 云vân 。 西tây 方phương 有hữu 人nhân 其kỳ 以dĩ 咒chú 力lực 或hoặc 以dĩ 幻huyễn 力lực 。 令linh 彼bỉ 死tử 屍thi 往vãng 其kỳ 他tha 方phương 語ngữ 言ngôn 問vấn 答đáp 。 還hoàn 本bổn 處xứ 名danh 令linh 起khởi 屍thi 。 若nhược 但đãn 令linh 起khởi 坐tọa 報báo 答đáp 於ư 人nhân 不bất 能năng 行hành 往vãng 他tha 。 名danh 半bán 起khởi 屍thi 。 泰thái 云vân 。 又hựu 釋thích 。 但đãn 能năng 吐thổ 舌thiệt 名danh 半bán 起khởi 屍thi 。 如như 傳truyền 說thuyết 西tây 方phương 咒chú 法pháp 。 若nhược 咒chú 死tử 屍thi 吐thổ 舌thiệt 。 得đắc 其kỳ 舌thiệt 者giả 能năng 得đắc 雨vũ 劍kiếm 。 得đắc 此thử 劍kiếm 者giả 身thân 昇thăng 虛hư 空không 。 得đắc 往vãng 諸chư 仙tiên 處xứ 。 其kỳ 屍thi 作tác 上thượng 全toàn 也dã 。 今kim 更cánh 引dẫn 新tân 根căn 本bổn 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 律luật 釋thích 之chi 。 如như 前tiền 第đệ 五ngũ 十thập 九cửu 卷quyển 記ký 。 第đệ 二nhị 明minh 所sở 識thức 法pháp 。 中trung 初sơ 開khai 五ngũ 門môn 次thứ 依y 門môn 釋thích 。 解giải 第đệ 五ngũ 門môn 中trung 初sơ 辨biện 障chướng 治trị 。 次thứ 辨biện 諸chư 心tâm 相tương/tướng 差sai 別biệt 後hậu 總tổng 結kết 。 解giải 生sanh 差sai 別biệt 中trung 。 言ngôn 若nhược 先tiên 未vị 起khởi 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 初sơ 欲dục 生sanh 時thời 要yếu 從tùng 欲dục 善thiện 無vô 間gian 初sơ 定định 善thiện 心tâm 得đắc 生sanh 者giả 。 準chuẩn 小tiểu 論luận 說thuyết 唯duy 從tùng 欲dục 界giới 捨xả 俱câu 思tư 慧tuệ 生sanh 色sắc 界giới 心tâm 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 未vị 見kiến 成thành 文văn 。 以dĩ 義nghĩa 言ngôn 之chi 喜hỷ 捨xả 俱câu 心tâm 并tinh 得đắc 生sanh 定định 心tâm 。 亦diệc 可khả 準chuẩn 從tùng 捨xả 俱câu 心tâm 生sanh 於ư 定định 心tâm 。 以dĩ 喜hỷ 麁thô 動động 妨phương 於ư 定định 故cố 。 準chuẩn 本bổn 地địa 分phần/phân 文văn 後hậu 解giải 為vi 勝thắng 。 又hựu 欲dục 善thiện 心tâm 無vô 間gian 生sanh 未vị 至chí 定định 心tâm 。 後hậu 入nhập 根căn 本bổn 以dĩ 同đồng 一nhất 繫hệ 。 故cố 云vân 初sơ 定định 心tâm 。 言ngôn 又hựu 從tùng 欲dục 界giới 無vô 記ký 心tâm 無vô 間gian 色sắc 界giới 善thiện 心tâm 生sanh 至chí 非phi 自tự 性tánh 故cố 者giả 。 此thử 變biến 化hóa 心tâm 是thị 禪thiền 果quả 。 故cố 與dữ 禪thiền 同đồng 地địa 非phi 欲dục 界giới 繫hệ 。 今kim 言ngôn 欲dục 界giới 身thân 緣duyên 欲dục 界giới 身thân 緣duyên 欲dục 界giới 變biến 化hóa 四tứ 塵trần 影ảnh 像tượng 之chi 識thức 。 名danh 為vi 欲dục 界giới 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 色sắc 界giới 化hóa 心tâm 。 作tác 於ư 欲dục 界giới 化hóa 事sự 之chi 時thời 。 緣duyên 化hóa 欲dục 界giới 塵trần 不bất 差sai 。 但đãn 緣duyên 自tự 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 四tứ 塵trần 。 是thị 欲dục 界giới 四tứ 塵trần 影ảnh 像tượng 。 似tự 欲dục 界giới 四tứ 塵trần 名danh 緣duyên 欲dục 界giới 。 即tức 說thuyết 化hóa 心tâm 從tùng 彼bỉ 所sở 緣duyên 名danh 欲dục 界giới 繫hệ 非phi 自tự 性tánh 也dã 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 四tứ 禪thiền 欲dục 界giới 化hóa 心tâm 即tức 是thị 欲dục 界giới 攝nhiếp 也dã 。 言ngôn 又hựu 欲dục 界giới 沒một 生sanh 上thượng 地địa 時thời 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 無vô 記ký 心tâm 無vô 間gian 上thượng 地địa 染nhiễm 污ô 心tâm 生sanh 等đẳng 者giả 。 從tùng 欲dục 界giới 沒một 將tương 生sanh 上thượng 地địa 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 欲dục 界giới 善thiện 心tâm 無vô 記ký 心tâm 無vô 間gian 。 隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。 上thượng 地địa 染nhiễm 污ô 心tâm 將tương 命mạng 終chung 起khởi 潤nhuận 上thượng 地địa 生sanh 。 從tùng 上thượng 地địa 染nhiễm 污ô 心tâm 沒một 。 還hoàn 起khởi 欲dục 界giới 報báo 無vô 記ký 心tâm 命mạng 終chung 也dã 。 其kỳ 所sở 起khởi 上thượng 地địa 心tâm 決quyết 定định 於ư 自tự 地địa 所sở 行hành 方phương 生sanh 起khởi 也dã 。 不bất 同đồng 小tiểu 論luận 三tam 性tánh 心tâm 命mạng 終chung 。 言ngôn 又hựu 從tùng 上thượng 地địa 沒một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 從tùng 一nhất 切thiết 上thượng 地địa 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 無vô 間gian 唯duy 有hữu 下hạ 地địa 染nhiễm 心tâm 生sanh 等đẳng 者giả 。 若nhược 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 從tùng 上thượng 地địa 沒một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 。 身thân 在tại 上thượng 地địa 不bất 起khởi 下hạ 地địa 染nhiễm 污ô 心tâm 。 今kim 依y 真chân 實thật 理lý 門môn 。 故cố 身thân 在tại 上thượng 地địa 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 起khởi 下hạ 地địa 染nhiễm 污ô 心tâm 潤nhuận 生sanh 。 其kỳ 染nhiễm 污ô 心tâm 決quyết 定định 於ư 自tự 地địa 所sở 生sanh 境cảnh 生sanh 差sai 別biệt 也dã 。

瑜Du 伽Già 論Luận 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 八bát (# 之chi 下hạ 終chung )#