瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 略Lược 纂Toản 卷quyển 第đệ 九cửu (# 論luận 本bổn 第đệ 三tam 十thập 三tam 第đệ 三tam 十thập 四tứ )#

翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 基Cơ 撰Soạn

初sơ 一nhất 頌tụng 。 明minh 述thuật 一nhất 持trì 有hữu 七thất 門môn 。 第đệ 二nhị 一nhất 行hành 。 明minh 初sơ 門môn 中trung 七thất 作tác 意ý 。 初sơ 明minh 七thất 門môn 者giả 。 一nhất 作tác 意ý 。 二nhị 離ly 欲dục 。 三tam 廣quảng 辨biện 諸chư 定định 。 四tứ 二nhị 定định 。 五ngũ 五ngũ 通thông 。 六lục 生sanh 差sai 別biệt 。 七thất 諸chư 相tướng 。 下hạ 當đương 別biệt 釋thích 。 此thử 第đệ 四tứ 持trì 中trung 以dĩ 此thử 為vi 體thể 。

第đệ 二nhị 行hành 頌tụng 中trung 。 云vân 觀quán 察sát 於ư 諸chư 諦đế 者giả 。 謂vị 初sơ 二nhị 作tác 意ý 。 如như 實thật 而nhi 通thông 達đạt 者giả 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 以dĩ 能năng 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 廣quảng 分phân 別biệt 於ư 修tu 者giả 。 餘dư 是thị 作tác 意ý 。 究cứu 竟cánh 為vi 其kỳ 後hậu 者giả 。 是thị 第đệ 七thất 果quả 作tác 意ý 。 前tiền 三tam 十thập 一nhất 二nhị 等đẳng 中trung 。 明minh 第đệ 四tứ 障chướng 淨tịnh 。 今kim 解giải 第đệ 五ngũ 修tu 作tác 意ý 。 即tức 第đệ 三tam 十thập 中trung 之chi 大đại 文văn 也dã 。

論luận 解giải 第đệ 二nhị 離ly 欲dục 中trung 。 云vân 問vấn 此thử 中trung 幾kỷ 種chủng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 即tức 於ư 現hiện 法pháp 乃nãi 至chí 發phát 起khởi 。 加gia 行hành 非phi 出xuất 世thế 道đạo 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 其kỳ 第đệ 四tứ 人nhân 。 謂vị 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 樂nhạo/nhạc/lạc 當đương 來lai 世thế 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 非phi 於ư 現hiện 法pháp 。 此thử 意ý 明minh 菩Bồ 薩Tát 當đương 來lai 。 佛Phật 道Đạo 非phi 現hiện 在tại 法pháp 。 世thế 間gian 道đạo 雖tuy 能năng 現hiện 法pháp 發phát 加gia 行hành 。 但đãn 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 於ư 世thế 間gian 道đạo 加gia 行hành 故cố 。 此thử 人nhân 若nhược 其kỳ 心tâm 。 趣thú 當đương 來lai 佛Phật 果Quả 。 即tức 出xuất 世thế 道đạo 發phát 加gia 行hành 。 今kim 約ước 前tiền 義nghĩa 。

論luận 解giải 七thất 作tác 意ý 中trung 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 謂vị 能năng 了liễu 欲dục 界giới 麁thô 相tương/tướng 上thượng 界giới 靜tĩnh 相tương/tướng 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 解giải 六lục 行hành 皆giai 須tu 作tác 。 今kim 大Đại 乘Thừa 唯duy 一nhất 行hành 即tức 得đắc 。 不bất 要yếu 具cụ 六lục 行hành 。 於ư 六lục 行hành 中trung 隨tùy 作tác 意ý 一nhất 種chủng 也dã 。

論luận 解giải 第đệ 三tam 相tương/tướng 中trung 共cộng 相tương 中trung 。 云vân 一nhất 切thiết 欲dục 謂vị 生sanh 等đẳng 苦khổ 乃nãi 至chí 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 不bất 言ngôn 第đệ 八bát 行hành 苦khổ 者giả 。 此thử 中trung 據cứ 世thế 共cộng 知tri 者giả 說thuyết 。 據cứ 世thế 俗tục 共cộng 知tri 苦khổ 說thuyết 。 不bất 約ước 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 說thuyết 。 此thử 據cứ 勝thắng 義nghĩa 苦khổ 。 一nhất 切thiết 欲dục 及cập 諸chư 事sự 皆giai 雖tuy 有hữu 。 難nan 知tri 故cố 不bất 說thuyết 也dã 。

論luận 解giải 尋tầm 思tư 麁thô 品phẩm 中trung 。 云vân 猶do 如như 骨cốt 鎖tỏa 如như 凝ngưng 血huyết 肉nhục 如như 草thảo 炬cự 火hỏa 如như 一nhất 分phần/phân 炭thán 火hỏa 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 如như 骨cốt 鎖tỏa 可khả 惡ác 。 如như 凝ngưng 血huyết 肉nhục 言ngôn 不bất 實thật 可khả 厭yếm 。 如như 草thảo 炬cự 火hỏa 須tu 臾du 滅diệt 。 如như 少thiểu 分phần 火hỏa 能năng 燒thiêu 山sơn 澤trạch 。 少thiểu 諸chư 欲dục 等đẳng 能năng 燒thiêu 善thiện 根căn 。 又hựu 云vân 如như 炭thán 一nhất 分phần/phân 有hữu 火hỏa 一nhất 分phần/phân 無vô 火hỏa 。 可khả 厭yếm 惡ác 也dã 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 前tiền 二nhị 作tác 意ý 不bất 言ngôn 斷đoạn 惑hoặc 。 第đệ 三tam 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。

論luận 解giải 遠viễn 離ly 中trung 。 云vân 最tối 初sơ 斷đoạn 道đạo 生sanh 。 問vấn 云vân 如như 秤xứng 兩lưỡng 頭đầu 低đê 昂ngang 時thời 等đẳng 。 何hà 故cố 得đắc 了liễu 相tương/tướng 色sắc 界giới 心tâm 。 猶do 有hữu 欲dục 界giới 惑hoặc 未vị 殄điễn 。 述thuật 云vân 。 了liễu 相tương/tướng 以dĩ 前tiền 。 欲dục 界giới 聞văn 思tư 。 雖tuy 作tác 厭yếm 欲dục 。 未vị 能năng 隨tùy 順thuận 斷đoạn 下hạ 界giới 惑hoặc 。 其kỳ 了liễu 相tương 勝thắng 解giải 。 能năng 順thuận 遠viễn 離ly 斷đoạn 下hạ 界giới 欲dục 故cố 。 了liễu 相tương 勝thắng 解giải 雖tuy 不bất 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 而nhi 惑hoặc 不bất 生sanh 。 如như 初sơ 果quả 人nhân 未vị 離ly 欲dục 修tu 。 而nhi 得đắc 未vị 至chí 。 今kim 時thời 了liễu 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 未vị 離ly 下hạ 品phẩm 惑hoặc 等đẳng 。 即tức 得đắc 了liễu 相tương/tướng 。 了liễu 相tương/tướng 起khởi 時thời 隨tùy 惑hoặc 不bất 生sanh 。 如như 善thiện 心tâm 生sanh 時thời 惡ác 心tâm 不bất 起khởi 。 非phi 斷đoạn 故cố 不bất 起khởi 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 斷đoạn 故cố 不bất 起khởi 。 初sơ 二nhị 作tác 意ý 故cố 猶do 未vị 斷đoạn 。 於ư 初sơ 二nhị 位vị 中trung 。 若nhược 間gian 起khởi 欲dục 惡ác 。

論luận 解giải 後hậu 二nhị 作tác 意ý 中trung 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 云vân 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 從tùng 欲dục 界giới 繫hệ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 心tâm 得đắc 離ly 繫hệ 此thử 由do 暫tạm 時thời 伏phục 斷đoạn 方phương 便tiện 非phi 畢tất 竟cánh 永vĩnh 害hại 種chủng 子tử 等đẳng 。 乃nãi 至chí 是thị 名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 者giả 。 此thử 中trung 解giải 六lục 行hành 伏phục 惑hoặc 。 不bất 得đắc 上thượng 無vô 間gian 道đạo 證chứng 故cố 。 云vân 暫tạm 時thời 伏phục 斷đoạn 。 此thử 伏phục 斷đoạn 若nhược 伏phục 上thượng 心tâm 。 若nhược 伏phục 種chủng 子tử 。 二nhị 俱câu 須tu 伏phục 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 解giải 初sơ 二nhị 作tác 意ý 中trung 。 云vân 第đệ 二nhị 作tác 意ý 不bất 為vi 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 。 惑hoặc 雖tuy 不bất 生sanh 。 以dĩ 未vị 伏phục 上thượng 心tâm 。 未vị 名danh 無vô 間gian 道đạo 。 至chí 第đệ 三tam 作tác 意ý 中trung 。 伏phục 種chủng 子tử 上thượng 生sanh 現hiện 行hành 果quả 功công 能năng 。 方phương 名danh 無vô 間gian 道đạo 。 此thử 有hữu 漏lậu 行hành 為vi 之chi 。 若nhược 無vô 漏lậu 行hành 要yếu 斷đoạn 種chủng 子tử 。 方phương 名danh 無vô 間gian 道đạo 。 雖tuy 上thượng 心tâm 不bất 生sanh 。 仍nhưng 為vi 方phương 便tiện 道đạo 。 今kim 此thử 亦diệc 然nhiên 。 伏phục 上thượng 心tâm 為vi 方phương 便tiện 道đạo 。 伏phục 種chủng 子tử 為vi 無vô 間gian 道đạo 。

第đệ 七thất 作tác 意ý 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 證chứng 入nhập 根căn 本bổn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 即tức 此thử 根căn 本bổn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 俱câu 行hành 作tác 意ý 名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 者giả 。 此thử 中trung 論luận 意ý 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 居cư 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。 前tiền 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 皆giai 在tại 近cận 分phần/phân 定định 中trung 。 此thử 中trung 二nhị 釋thích 。 一nhất 釋thích 始thỉ 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 第đệ 三tam 禪thiền 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 。 或hoặc 在tại 近cận 分phần/phân 中trung 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 或hoặc 在tại 根căn 本bổn 定định 中trung 。 若nhược 四tứ 禪thiền 已dĩ 上thượng 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 定định 在tại 根căn 本bổn 定định 中trung 。 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 九cửu 無vô 間gian 。 在tại 近cận 分phần/phân 中trung 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 下hạ 。 根căn 本bổn 有hữu 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 近cận 分phần/phân 地địa 中trung 有hữu 捨xả 故cố 。 根căn 本bổn 地địa 中trung 。 若nhược 遊du 觀quan 。 若nhược 斷đoạn 惑hoặc 。 皆giai 無vô 捨xả 受thọ 。 以dĩ 闇ám 法pháp 故cố 。 決quyết 定định 無vô 有hữu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 明minh 利lợi 故cố 。 有hữu 其kỳ 近cận 分phần/phân 中trung 。 若nhược 斷đoạn 惑hoặc 。 若nhược 遊du 觀quan 。 皆giai 有hữu 捨xả 。 明minh 唯duy 遊du 觀quan 得đắc 為vi 喜hỷ 樂lạc 。 喜hỷ 樂lạc 非phi 斷đoạn 惑hoặc 時thời 。 為vi 三tam 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 下hạ 。 有hữu 利lợi 鈍độn 二nhị 人nhân 。 起khởi 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 。 若nhược 利lợi 根căn 人nhân 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 道đạo 居cư 近cận 分phần/phân 。 與dữ 捨xả 相tương 應ứng 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 道đạo 居cư 根căn 本bổn 定định 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 相tương 應ứng 。 若nhược 鈍độn 根căn 人nhân 。 第đệ 九cửu 無vô 間gian 道đạo 居cư 近cận 分phần/phân 。 與dữ 捨xả 相tương 應ứng 。 心tâm 鈍độn 以dĩ 不bất 能năng 速tốc 疾tật 入nhập 根căn 本bổn 定định 與dữ 喜hỷ 樂lạc 相tương 應ứng 。 其kỳ 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 即tức 居cư 近cận 分phần/phân 定định 。 與dữ 捨xả 相tương 應ứng 。 今kim 此thử 文văn 言ngôn 第đệ 七thất 作tác 意ý 入nhập 根căn 本bổn 定định 者giả 。 即tức 約ước 利lợi 根căn 人nhân 。 速tốc 疾tật 能năng 入nhập 根căn 本bổn 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 相tương 應ứng 。 此thử 第đệ 七thất 作tác 意ý 。 取thủ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 若nhược 居cư 近cận 分phần/phân 。 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 。 即tức 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 若nhược 有hữu 根căn 本bổn 定định 。 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 相tương 應ứng 。 其kỳ 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 。 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 皆giai 在tại 近cận 分phần/phân 中trung 。 若nhược 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 中trung 。 必tất 在tại 根căn 本bổn 定định 中trung 。 非phi 居cư 近cận 分phần/phân 。 此thử 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 又hựu 解giải 若nhược 不bất 如như 是thị 分phân 別biệt 。 前tiền 九cửu 無vô 間gian 道đạo 八bát 解giải 脫thoát 。 居cư 近cận 分phần/phân 中trung 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 為vi 根căn 本bổn 定định 中trung 。 始thỉ 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 亦diệc 然nhiên 。 前tiền 義nghĩa 以dĩ 何hà 為vi 證chứng 。 若nhược 總tổng 解giải 更cánh 不bất 分phân 別biệt 。 前tiền 六lục 作tác 意ý 是thị 近cận 分phần/phân 。 第đệ 七thất 是thị 根căn 本bổn 。 但đãn 云vân 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 處xứ 。 且thả 為vi 證chứng 也dã 。 未vị 見kiến 文văn 以dĩ 分phân 別biệt 為vi 妙diệu 故cố 。 後hậu 義nghĩa 即tức 以dĩ 此thử 文văn 為vi 證chứng 。 前tiền 家gia 會hội 此thử 文văn 。 如như 前tiền 利lợi 鈍độn 根căn 人nhân 釋thích 。 至chí 下hạ 空không 處xứ 中trung 。 當đương 廣quảng 解giải 釋thích 。

論luận 第đệ 三tam 翻phiên 解giải 作tác 意ý 中trung 云vân 又hựu 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 於ư 所sở 應ưng 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 勝thắng 解giải 作tác 意ý 為vi 斷đoạn 為vi 得đắc 正chánh 發phát 加gia 行hành 者giả 。 如như 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 前tiền 二nhị 作tác 意ý 皆giai 加gia 行hành 道Đạo 。 今kim 此thử 唯duy 以dĩ 解giải 脫thoát 為vi 正chánh 加gia 行hành 者giả 。 今kim 據cứ 勝thắng 上thượng 處xứ 。 及cập 隣lân 近cận 無vô 間gian 道đạo 處xứ 。 及cập 不bất 為vi 聞văn 思tư 間gian 處xứ 說thuyết 故cố 。 唯duy 說thuyết 勝thắng 解giải 為vi 正chánh 加gia 行hành 。 前tiền 二nhị 十thập 八bát 。 約ước 實thật 為vi 論luận 。 了liễu 相tương 應ứng 亦diệc 是thị 加gia 行hành 。 又hựu 解giải 此thử 正chánh 發phát 加gia 行hành 。 未vị 必tất 簡giản 了liễu 相tương/tướng 非phi 加gia 行hành 道Đạo 。 以dĩ 勝thắng 解giải 隣lân 近cận 分phần/phân 勝thắng 故cố 。 說thuyết 定định 正chánh 發phát 加gia 行hành 。 且thả 說thuyết 勝thắng 解giải 為vi 正chánh 加gia 行hành 道Đạo 。 不bất 遮già 了liễu 相tương/tướng 。 據cứ 實thật 無vô 違vi 。 如như 對đối 法pháp 抄sao 會hội 。

論luận 。 云vân 觀quán 察sát 作tác 意ý 能năng 於ư 所sở 得đắc 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 安an 住trụ 其kỳ 心tâm 者giả 。 何hà 故cố 斷đoạn 上thượng 品phẩm 。 說thuyết 不bất 言ngôn 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 又hựu 不bất 於ư 第đệ 三tam 品phẩm 斷đoạn 後hậu 說thuyết 離ly 增tăng 上thượng 。 而nhi 於ư 中trung 品phẩm 斷đoạn 。 說thuyết 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 義nghĩa 曰viết 。 前tiền 六lục 品phẩm 惑hoặc 麁thô 易dị 知tri 。 後hậu 三tam 品phẩm 惑hoặc 細tế 難nan 了liễu 。 斷đoạn 前tiền 上thượng 中trung 品phẩm 惑hoặc 訖ngật 。 不bất 知tri 下hạ 品phẩm 惑hoặc 在tại 。 乃nãi 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 謂vị 九cửu 品phẩm 並tịnh 盡tận 已dĩ 。 謂vị 證chứng 得đắc 根căn 本bổn 定định 。 今kim 離ly 此thử 慢mạn 故cố 。 於ư 斷đoạn 中trung 品phẩm 惑hoặc 。 後hậu 說thuyết 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 非phi 上thượng 品phẩm 後hậu 說thuyết 離ly 。

論luận 云vân 又hựu 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 若nhược 勝thắng 解giải 作tác 意ý 總tổng 名danh 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 俱câu 行hành 。 今kim 此thử 中trung 意ý 。 與dữ 四tứ 十thập 作tác 意ý 相tương/tướng 攝nhiếp 。 及cập 四tứ 對đối 治trị 相tương/tướng 攝nhiếp 。 四tứ 十thập 作tác 意ý 。 如như 前tiền 第đệ 十thập 一nhất 卷quyển 釋thích 。 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。 於ư 四tứ 十thập 中trung 。 當đương 二nhị 十thập 五ngũ 作tác 意ý 。 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。 厭yếm 壞hoại 所sở 緣duyên 。 順thuận 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 前tiền 二nhị 作tác 意ý 是thị 隨tùy 順thuận 故cố 。 又hựu 若nhược 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 名danh 對đối 治trị 作tác 意ý 斷đoạn 對đối 治trị 俱câu 行hành 。 對đối 治trị 作tác 意ý 。 當đương 二nhị 十thập 六lục 。 對đối 治trị 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 正chánh 捨xả 諸chư 惑hoặc 。 為vi 此thử 二nhị 無vô 間gian 道đạo 故cố 。 故cố 對đối 治trị 作tác 意ý 收thu 。 又hựu 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 名danh 對đối 治trị 作tác 意ý 及cập 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 者giả 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 當đương 二nhị 十thập 七thất 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 修tu 六lục 隨tùy 念niệm 。 即tức 念niệm 佛Phật 等đẳng 。 若nhược 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 斷đoạn 中trung 品phẩm 惑hoặc 故cố 。 名danh 對đối 治trị 作tác 意ý 。 以dĩ 明minh 緣duyên 六lục 念niệm 修tu 別biệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 觀quán 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 等đẳng 。 亦diệc 名danh 清thanh 淨tịnh 別biệt 緣duyên 。 此thử 故cố 不bất 共cộng 遠viễn 離ly 等đẳng 一nhất 處xứ 明minh 。 又hựu 前tiền 遠viễn 離ly 等đẳng 。 不bất 收thu 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 故cố 。 此thử 二nhị 同đồng 收thu 。 問vấn 曰viết 何hà 故cố 此thử 中trung 。 不bất 收thu 四tứ 對đối 治trị 。 義nghĩa 曰viết 。 影ảnh 顯hiển 故cố 。 此thử 說thuyết 斷đoạn 惑hoặc 。 准chuẩn 遠viễn 離ly 等đẳng 。 應ưng 知tri 是thị 對đối 治trị 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 不bất 言ngôn 俱câu 行hành 。 義nghĩa 曰viết 。 對đối 治trị 是thị 慧tuệ 。 作tác 意ý 是thị 意ý 。 前tiền 文văn 又hựu 收thu 對đối 治trị 。 意ý 與dữ 慧tuệ 俱câu 行hành 。 故cố 名danh 俱câu 行hành 。 今kim 此thử 中trung 唯duy 明minh 作tác 意ý 。 不bất 明minh 對đối 治trị 。 無vô 慧tuệ 故cố 。 不bất 言ngôn 俱câu 行hành 。 又hựu 若nhược 觀quán 察sát 作tác 意ý 名danh 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 者giả 。 當đương 二nhị 十thập 八bát 作tác 意ý 。 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 觀quán 諸chư 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 。 或hoặc 觀quán 先tiên 所sở 證chứng 諸chư 法pháp 道Đạo 理lý 。 此thử 望vọng 前tiền 亦diệc 是thị 遠viễn 分phần/phân 持trì 對đối 治trị 等đẳng 。 今kim 略lược 不bất 言ngôn 。 望vọng 前tiền 遠viễn 離ly 是thị 彼bỉ 進tiến 道đạo 。 故cố 名danh 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 。 望vọng 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 是thị 故cố 持trì 對đối 治trị 。 今kim 以dĩ 從tùng 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 明minh 故cố 。 不bất 言ngôn 對đối 治trị 相tương/tướng 收thu 。 前tiền 已dĩ 不bất 相tương 攝nhiếp 。 如như 對đối 法pháp 抄sao 廣quảng 會hội 之chi 。

論luận 。 云vân 如như 是thị 其kỳ 餘dư 。 四tứ 種chủng 作tác 意ý 當đương 知tri 攝nhiếp 入nhập 六lục 作tác 意ý 中trung 謂vị 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 等đẳng 者giả 。 義nghĩa 曰viết 。 四tứ 作tác 意ý 是thị 七thất 作tác 意ý 外ngoại 故cố 名danh 餘dư 。 皆giai 四tứ 作tác 意ý 是thị 四tứ 十thập 作tác 意ý 中trung 作tác 意ý 。 今kim 收thu 入nhập 六lục 作tác 意ý 中trung 六lục 故cố 。 故cố 言ngôn 攝nhiếp 入nhập 六lục 作tác 意ý 中trung 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 不bất 明minh 第đệ 七thất 作tác 意ý 相tương/tướng 收thu 等đẳng 。 解giải 云vân 。 第đệ 七thất 作tác 意ý 是thị 果quả 。 此thử 四tứ 作tác 意ý 。 及cập 前tiền 六lục 皆giai 因nhân 。 因nhân 可khả 相tương/tướng 攝nhiếp 。 非phi 果quả 故cố 不bất 收thu 第đệ 七thất 作tác 意ý 。 此thử 中trung 以dĩ 七thất 攝nhiếp 四tứ 十thập 故cố 。 唯duy 但đãn 攝nhiếp 四tứ 。 彼bỉ 第đệ 十thập 一nhất 下hạ 文văn 中trung 。 以dĩ 四tứ 十thập 攝nhiếp 七thất 。 即tức 七thất 中trung 有hữu 四tứ 十thập 作tác 意ý 攝nhiếp 盡tận 義nghĩa 。 今kim 以dĩ 七thất 攝nhiếp 四tứ 十thập 。 非phi 四tứ 十thập 攝nhiếp 七thất 。 故cố 不bất 盡tận 不bất 收thu 。 有hữu 不bất 同đồng 勘khám 之chi 。

論luận 解giải 初sơ 靜tĩnh 慮lự 為vi 麁thô 中trung 。 云vân 麁thô 意ý 言ngôn 性tánh 是thị 名danh 為vi 尋tầm 者giả 。 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 名danh 言ngôn 自tự 言ngôn 法pháp 名danh 。 體thể 是thị 麁thô 意ý 。 尋tầm 能năng 思tư 諸chư 法pháp 。 似tự 於ư 名danh 言ngôn 故cố 。 言ngôn 意ý 言ngôn 性tánh 也dã 。 又hựu 言ngôn 說thuyết 名danh 是thị 言ngôn 名danh 。 思tư 惟duy 名danh 意ý 名danh 尋tầm 。 是thị 思tư 惟duy 名danh 故cố 。 故cố 名danh 意ý 言ngôn 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 尋tầm 伺tứ 與dữ 根căn 本bổn 相tương 應ứng 。 有hữu 人nhân 云vân 。 今kim 大Đại 乘Thừa 不bất 爾nhĩ 。 尋tầm 伺tứ 唯duy 在tại 方phương 便tiện 者giả 。 不bất 然nhiên 。 餘dư 處xứ 又hựu 云vân 。 定định 中trung 無vô 尋tầm 伺tứ 。 無vô 發phát 語ngữ 言ngôn 尋tầm 伺tứ 。 非phi 無vô 細tế 尋tầm 伺tứ 。 又hựu 簡giản 無vô 色sắc 前tiền 五ngũ 支chi 。 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 立lập 支chi 故cố 也dã 。

論luận 解giải 尋tầm 伺tứ 處xứ 收thu 中trung 。 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 法pháp 處xứ 也dã 。

論luận 云vân 若nhược 住trụ 增tăng 上thượng 者giả 。 謂vị 下hạ 地địa 住trụ 於ư 苦khổ 增tăng 上thượng 也dã 。

論luận 經kinh 解giải 得đắc 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 中trung 。 言ngôn 離ly 者giả 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 故cố 。 言ngôn 生sanh 者giả 由do 此thử 為vi 因nhân 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 無vô 間gian 所sở 生sanh 故cố 。 言ngôn 喜hỷ 樂lạc 者giả 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 所sở 希hy 求cầu 義nghĩa 故cố 者giả 。 此thử 據cứ 利lợi 根căn 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 是thị 入nhập 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 人nhân 故cố 。 言ngôn 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 若nhược 鈍độn 根căn 人nhân 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 道đạo 居cư 近cận 分phần/phân 定định 已dĩ 後hậu 方phương 能năng 入nhập 根căn 本bổn 地địa 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。

論luận 。 云vân 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 七thất 夜dạ 能năng 正chánh 安an 住trụ 者giả 。 明minh 入nhập 定định 能năng 至chí 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 安an 住trụ 也dã 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 多đa 時thời 。 唯duy 言ngôn 七thất 日nhật 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 欲dục 界giới 中trung 段đoạn 食thực 。 經kinh 七thất 日nhật 故cố 。 若nhược 過quá 七thất 日nhật 。 出xuất 定định 已dĩ 其kỳ 身thân 即tức 壞hoại 故cố 。 不bất 得đắc 經kinh 多đa 時thời 。 又hựu 且thả 約ước 爾nhĩ 所sở 時thời 。 今kim 而nhi 方phương 入nhập 滅diệt 定định 。 不bất 癈phế 多đa 年niên 月nguyệt 也dã 。 若nhược 過quá 七thất 日nhật 已dĩ 出xuất 定định 。 其kỳ 身thân 即tức 壞hoại 。 若nhược 七thất 日nhật 內nội 出xuất 定định 。 其kỳ 身thân 不bất 壞hoại 。 今kim 約ước 不bất 壞hoại 時thời 為vi 論luận 。 但đãn 言ngôn 七thất 日nhật 。 問vấn 曰viết 過quá 七thất 日nhật 已dĩ 入nhập 滅diệt 定định 。 若nhược 爾nhĩ 出xuất 定định 應ưng 死tử 。 義nghĩa 云vân 。 不bất 然nhiên 。 多đa 時thời 入nhập 定định 定định 力lực 持trì 故cố 不bất 死tử 。 今kim 亦diệc 出xuất 定định 。 即tức 入nhập 有hữu 心tâm 定định 。 故cố 亦diệc 不bất 死tử 。 問vấn 云vân 亦diệc 出xuất 滅diệt 定định 。 滅diệt 定định 不bất 持trì 身thân 故cố 壞hoại 不bất 壞hoại 耶da 。 答đáp 曰viết 壞hoại 。

論luận 云vân 。 解giải 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 言ngôn 所sở 言ngôn 定định 者giả 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 故cố 。 此thử 與dữ 初sơ 靜tĩnh 慮lự 異dị 。 彼bỉ 名danh 離ly 生sanh 。 此thử 名danh 定định 生sanh 。 彼bỉ 得đắc 初sơ 離ly 欲dục 界giới 繫hệ 名danh 離ly 生sanh 。 此thử 約ước 先tiên 已dĩ 得đắc 定định 故cố 。 故cố 言ngôn 定định 生sanh 。

論luận 解giải 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 云vân 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 下hạ 無vô 如như 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 無vô 間gian 捨xả 者giả 。 已dĩ 下hạ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 體thể 是thị 喜hỷ 。 適thích 悅duyệt 身thân 心tâm 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 適thích 悅duyệt 心tâm 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 極cực 故cố 。 故cố 言ngôn 下hạ 地địa 無vô 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 地địa 內nội 行hành 中trung 雖tuy 有hữu 捨xả 。 不bất 別biệt 顯hiển 名danh 。 又hựu 有hữu 間gian 故cố 。 非phi 無vô 間gian 捨xả 故cố 言ngôn 無vô 。 非phi 有hữu 間gian 捨xả 亦diệc 無vô 名danh 無vô 捨xả 也dã 。

論luận 解giải 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 云vân 復phục 次thứ 此thử 中trung 對đối 治trị 種chủng 類loại 勢thế 相tương 似tự 故cố 略lược 不bất 宣tuyên 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 對đối 治trị 但đãn 說thuyết 對đối 治trị 所sở 作tác 樂nhạc 斷đoạn 者giả 。 此thử 中trung 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 。 名danh 能năng 對đối 治trị 。 第đệ 三tam 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 所sở 對đối 治trị 。 經kinh 中trung 唯duy 說thuyết 所sở 斷đoạn 之chi 樂lạc 。 不bất 言ngôn 能năng 斷đoạn 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 者giả 。 以dĩ 第đệ 三tam 禪thiền 已dĩ 明minh 捨xả 念niệm 等đẳng 能năng 對đối 治trị 法pháp 。 與dữ 此thử 第đệ 四tứ 禪thiền 能năng 對đối 治trị 法pháp 。 相tương 似tự 故cố 名danh 種chủng 類loại 。 名danh 體thể 相tướng 似tự 故cố 言ngôn 種chủng 類loại 。 俱câu 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 二nhị 處xứ 相tương 似tự 。 故cố 云vân 勢thế 相tương 似tự 。 略lược 不bất 宣tuyên 說thuyết 。 此thử 解giải 經kinh 中trung 不bất 明minh 第đệ 四tứ 禪thiền 能năng 治trị 所sở 以dĩ 。

論luận 云vân 由do 即tức 於ư 此thử 數số 修tu 習tập 故cố 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 令linh 不bất 出xuất 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 中trung 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 故cố 者giả 。 此thử 中trung 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 繫hệ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 繫hệ 縛phược 行hành 者giả 。 令linh 不bất 出xuất 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 能năng 得đắc 彼bỉ 上thượng 第đệ 四tứ 定định 。 今kim 數số 修tu 習tập 捨xả 念niệm 等đẳng 。 能năng 棄khí 捨xả 此thử 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。

論luận 云vân 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 若nhược 前tiền 所sở 斷đoạn 若nhược 今kim 所sở 斷đoạn 總tổng 集tập 說thuyết 言ngôn 樂lạc 斷đoạn 苦khổ 斷đoạn 。 先tiên 憂ưu 喜hỷ 沒một 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 名danh 今kim 斷đoạn 。 餘dư 受thọ 根căn 名danh 先tiên 所sở 斷đoạn 。 故cố 下hạ 中trung 覆phú 治trị 。 云vân 乃nãi 至chí 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 時thời 憂ưu 受thọ 沒một 故cố 。 此thử 中trung 如như 前tiền 第đệ 十thập 一nhất 卷quyển 云vân 。 何hà 故cố 苦khổ 根căn 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 未vị 斷đoạn 耶da 。 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 猶do 未vị 斷đoạn 故cố 。 若nhược 身thân 在tại 下hạ 界giới 可khả 爾nhĩ 。 何hà 緣duyên 生sanh 在tại 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 苦khổ 根căn 未vị 斷đoạn 。 而nhi 不bất 現hiện 行hành 。 由do 其kỳ 助trợ 伴bạn 相tương 對đối 憂ưu 根căn 所sở 攝nhiếp 。 諸chư 苦khổ 彼bỉ 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 但đãn 彼bỉ 麁thô 重trọng 。 而nhi 未vị 能năng 斷đoạn 。 若nhược 初sơ 禪thiền 中trung 苦khổ 根căn 斷đoạn 者giả 。 是thị 則tắc 行hành 者giả 。 入nhập 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 受thọ 所sở 作tác 位vị 差sai 別biệt 應ưng 無vô 。 由do 二nhị 俱câu 有hữu 喜hỷ 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 以dĩ 麁thô 重trọng 而nhi 未vị 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 有hữu 差sai 別biệt 。 而nhi 經kinh 中trung 說thuyết 由do 出xuất 諸chư 受thọ 定định 有hữu 差sai 別biệt 。 問vấn 曰viết 。 但đãn 以dĩ 尋tầm 伺tứ 斷đoạn 不bất 斷đoạn 。 豈khởi 不bất 得đắc 差sai 別biệt 。 何hà 故cố 要yếu 須tu 斷đoạn 苦khổ 根căn 。 而nhi 說thuyết 有hữu 差sai 別biệt 。 義nghĩa 曰viết 。 尋tầm 伺tứ 望vọng 喜hỷ 樂lạc 非phi 相tướng 障chướng 故cố 。 不bất 得đắc 為vi 斷đoạn 尋tầm 伺tứ 說thuyết 喜hỷ 差sai 別biệt 。 其kỳ 初sơ 禪thiền 喜hỷ 有hữu 苦khổ 根căn 故cố 。 未vị 說thuyết 勝thắng 利lợi 。 第đệ 二nhị 禪thiền 喜hỷ 已dĩ 斷đoạn 苦khổ 故cố 。 其kỳ 喜hỷ 淨tịnh 勝thắng 。 若nhược 以dĩ 有hữu 無vô 尋tầm 伺tứ 而nhi 說thuyết 差sai 別biệt 。 有hữu 無vô 之chi 法pháp 無vô 量lượng 不bất 同đồng 。 其kỳ 禪thiền 可khả 別biệt 。 今kim 反phản 難nạn/nan 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 受thọ 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 苦khổ 根căn 同đồng 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 是thị 受thọ 相tương/tướng 障chướng 故cố 。 若nhược 不bất 以dĩ 斷đoạn 苦khổ 根căn 。 為vi 初sơ 二nhị 禪thiền 喜hỷ 別biệt 。 初sơ 二nhị 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 受thọ 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 前tiền 初sơ 禪thiền 時thời 已dĩ 斷đoạn 苦khổ 故cố 。 此thử 斷đoạn 麁thô 重trọng 。 其kỳ 種chủng 子tử 不bất 說thuyết 斷đoạn 。 羅La 漢Hán 由do 有hữu 。

論luận 解giải 虛hư 空không 無vô 邊biên 處xứ 中trung 。 云vân 所sở 有hữu 於ư 彼bỉ 種chủng 種chủng 聚tụ 中trung 差sai 別biệt 想tưởng 轉chuyển 謂vị 飲ẩm 食thực 瓶bình 衣y 垂thùy 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 乃nãi 至chí 山sơn 林lâm 等đẳng 想tưởng 於ư 是thị 一nhất 切thiết 。 不bất 作tác 意ý 轉chuyển 等đẳng 者giả 。 此thử 據cứ 身thân 在tại 欲dục 界giới 。 依y 虛hư 空không 處xứ 遣khiển 色sắc 想tưởng 時thời 。 於ư 欲dục 界giới 色sắc 境cảnh 。 亦diệc 遣khiển 故cố 說thuyết 舍xá 園viên 等đẳng 。 非phi 身thân 生sanh 色sắc 界giới 。 欲dục 入nhập 虛hư 空không 。 而nhi 有hữu 此thử 想tưởng 。

論luận 云vân 當đương 知tri 此thử 中trung 。 依y 於ư 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 未vị 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 定định 唯duy 緣duyên 虛hư 空không 若nhược 得đắc 根căn 本bổn 緣duyên 虛hư 空không 亦diệc 得đắc 自tự 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 又hựu 近cận 分phần/phân 中trung 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 者giả 。 述thuật 云vân 。 第đệ 四tứ 禪thiền 以dĩ 上thượng 其kỳ 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 第đệ 七thất 作tác 意ý 。 唯duy 在tại 根căn 本bổn 定định 中trung 。 其kỳ 初sơ 得đắc 解giải 脫thoát 道Đạo 。 此thử 一nhất 剎sát 那na 時thời 。 唯duy 緣duyên 自tự 地địa 諸chư 蘊uẩn 。 第đệ 二nhị 剎sát 那na 心tâm 者giả 。 得đắc 緣duyên 上thượng 下hạ 地địa 蘊uẩn 。 今kim 約ước 最tối 初sơ 一nhất 剎sát 那na 解giải 脫thoát 道đạo 說thuyết 故cố 。 言ngôn 亦diệc 緣duyên 自tự 地địa 諸chư 蘊uẩn 。 若nhược 近cận 分phần/phân 定định 前tiền 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 但đãn 緣duyên 下hạ 地địa 生sanh 厭yếm 故cố 。 故cố 言ngôn 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。 其kỳ 前tiền 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 亦diệc 緣duyên 上thượng 下hạ 地địa 諸chư 蘊uẩn 。 今kim 約ước 無vô 間gian 道đạo 說thuyết 故cố 。 言ngôn 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 諸chư 蘊uẩn 。 而nhi 唯duy 不bất 遮già 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 。 但đãn 緣duyên 上thượng 下hạ 及cập 自tự 地địa 諸chư 蘊uẩn 。 於ư 近cận 分phần/phân 定định 八bát 解giải 脫thoát 道đạo 。 不bất 說thuyết 論luận 九cửu 無vô 間gian 故cố 。 言ngôn 緣duyên 下hạ 蘊uẩn 。 於ư 根căn 本bổn 定định 。 說thuyết 初sơ 一nhất 剎sát 那na 。 隱ẩn 立lập 第đệ 二nhị 剎sát 那na 以dĩ 去khứ 故cố 。 言ngôn 亦diệc 緣duyên 自tự 地địa 蘊uẩn 故cố 。 論luận 文văn 中trung 。 不bất 言ngôn 唯duy 緣duyên 自tự 地địa 蘊uẩn 等đẳng 。 而nhi 言ngôn 亦diệc 緣duyên 。 此thử 無vô 間gian 解giải 脫thoát 道đạo 。 如như 前tiền 初sơ 禪thiền 中trung 解giải 。 若nhược 與dữ 顯hiển 揚dương 對đối 法pháp 第đệ 二nhị 卷quyển 相tương 違vi 。 如như 彼bỉ 有hữu 太thái 師sư 解giải 。

論luận 解giải 有hữu 頂đảnh 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 欲dục 趣thú 上thượng 定định 。 厭yếm 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 而nhi 為vi 棄khí 想tưởng 。 即tức 始thỉ 從tùng 復phục 次thứ 。 乃nãi 至chí 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 以dĩ 來lai 。 是thị 第đệ 二nhị 釋thích 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 名danh 。 就tựu 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 解giải 非phi 有hữu 想tưởng 。 二nhị 解giải 非phi 無vô 想tưởng 。 始thỉ 從tùng 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 先tiên 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 時thời 以dĩ 下hạ 。 至chí 謂vị 或hoặc 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 或hoặc 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 以dĩ 來lai 。 明minh 非phi 有hữu 想tưởng 。 識thức 處xứ 以dĩ 下hạ 。 是thị 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 是thị 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 非phi 有hữu 想tưởng 。 即tức 非phi 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 及cập 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 也dã 。 今kim 有hữu 頂đảnh 中trung 。 非phi 有hữu 前tiền 二nhị 想tưởng 也dã 。 非phi 有hữu 想tưởng 中trung 。 有hữu 二nhị 非phi 有hữu 想tưởng 訖ngật 。 今kim 非phi 無vô 想tưởng 中trung 。 亦diệc 非phi 二nhị 無vô 想tưởng 故cố 。 就tựu 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 中trung 。 第đệ 二nhị 次thứ 明minh 非phi 無vô 想tưởng 。 無vô 想tưởng 有hữu 二nhị 。 一nhất 無vô 想tưởng 定định 。 二nhị 滅diệt 盡tận 定định 。 此thử 二nhị 定định 心tâm 皆giai 滅diệt 盡tận 。 今kim 有hữu 頂đảnh 不bất 然nhiên 。 故cố 言ngôn 非phi 無vô 想tưởng 。 即tức 非phi 二nhị 無vô 想tưởng 定định 也dã 。 其kỳ 有hữu 頂đảnh 中trung 有hữu 微vi 細tế 想tưởng 故cố 。 第đệ 三Tam 明Minh 其kỳ 有hữu 頂đảnh 時thời 。 超siêu 下hạ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 等đẳng 。 及cập 自tự 處xứ 近cận 分phần/phân 。 而nhi 入nhập 根căn 本bổn 。 謂vị 即tức 於ư 此thử 。 處xử 起khởi 勝thắng 解giải 時thời 以dĩ 下hạ 是thị 。

論luận 。 解giải 二nhị 無vô 心tâm 定định 中trung 。 云vân 如như 是thị 有hữu 學học 已dĩ 離ly 無vô 所sở 有hữu 貪tham 等đẳng 者giả 。 此thử 據cứ 斷đoạn 惑hoặc 得đắc 證chứng 。 如như 對đối 法pháp 第đệ 九cửu 卷quyển 抄sao 會hội 。 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 等đẳng 。 彼bỉ 抄sao 廣quảng 解giải 。 餘dư 處xứ 文văn 。 言ngôn 唯duy 欲dục 界giới 初sơ 起khởi 滅diệt 定định 者giả 。 此thử 約ước 緣duyên 教giáo 。 若nhược 初sơ 學học 時thời 必tất 依y 欲dục 界giới 。 後hậu 初sơ 起khởi 時thời 色sắc 界giới 亦diệc 得đắc 。 如như 第đệ 三tam 果quả 人nhân 。 先tiên 欲dục 界giới 時thời 未vị 得đắc 此thử 定định 。 生sanh 色sắc 界giới 已dĩ 方phương 得đắc 此thử 定định 。 即tức 得đắc 初sơ 起khởi 。 然nhiên 由do 先tiên 於ư 欲dục 界giới 初sơ 聞văn 此thử 教giáo 後hậu 於ư 色sắc 界giới 方phương 生sanh 。

論luận 解giải 五ngũ 通thông 中trung 。 死tử 生sanh 智trí 通thông 。 亦diệc 得đắc 是thị 天thiên 眼nhãn 相tương 應ứng 慧tuệ 。 以dĩ 緣duyên 現hiện 在tại 死tử 後hậu 事sự 時thời 。 亦diệc 是thị 死tử 生sanh 通thông 。 用dụng 眼nhãn 識thức 觀quán 也dã 。

論luận 云vân 妬đố 羅la 綿miên 者giả 。 謂vị 野dã 蠶tằm 虫trùng 繭kiển 名danh 妬đố 羅la 綿miên 。

論luận 解giải 十thập 二nhị 想tưởng 中trung 。 前tiền 五ngũ 想tưởng 是thị 修tu 神thần 境cảnh 通thông 法pháp 。 餘dư 四tứ 次thứ 第đệ 修tu 一nhất 一nhất 通thông 法pháp 。 修tu 神thần 境cảnh 通thông 中trung 。 第đệ 四tứ 身thân 心tâm 府phủ 修tu 者giả 。 即tức 身thân 心tâm 俱câu 可khả 變biến 化hóa 也dã 。 若nhược 變biến 即tức 身thân 業nghiệp 。 若nhược 化hóa 即tức 變biến 化hóa 心tâm 。

論luận 第đệ 五ngũ 解giải 勝thắng 解giải 想tưởng 中trung 。 云vân 遠viễn 作tác 近cận 解giải 者giả 。 謂vị 促xúc 長trường/trưởng 為vi 短đoản 。 近cận 作tác 遠viễn 解giải 者giả 。 延diên 短đoản 令linh 長trường/trưởng 。 麁thô 細tế 相tương/tướng 解giải 。 是thị 變biến 形hình 質chất 。 地địa 水thủy 相tương/tướng 作tác 。 是thị 變biến 四tứ 大đại 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 色sắc 聲thanh 二nhị 變biến 化hóa 。 不bất 論luận 餘dư 塵trần 。 如như 佛Phật 地địa 論luận 廣quảng 解giải 。

論luận 云vân 於ư 梵Phạm 世Thế 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 一nhất 分phần/phân 造tạo 色sắc 自tự 在tại 迴hồi 轉chuyển 者giả 。 一nhất 分phần/phân 造tạo 色sắc 。 謂vị 色sắc 聲thanh 二nhị 種chủng 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 不bất 迴hồi 轉chuyển 觸xúc 及cập 五ngũ 根căn 等đẳng 故cố 。 唯duy 外ngoại 境cảnh 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 隨tùy 定định 所sở 變biến 唯duy 二nhị 反phản 。 一nhất 分phần/phân 不bất 能năng 轉chuyển 變biến 梵Phạm 世Thế 一nhất 切thiết 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân 。

論luận 解giải 修tu 天thiên 耳nhĩ 通thông 法pháp 中trung 。 云vân 或hoặc 廣quảng 長trường 處xứ 者giả 。 一nhất 市thị 買mãi 處xứ 。 一nhất 戲hí 兒nhi 處xứ 。 名danh 廣quảng 長trường 處xứ 。 又hựu 處xứ 廣quảng 長trường 大đại 故cố 。 眾chúng 亦diệc 無vô 量lượng 。 意ý 取thủ 眾chúng 多đa 。 初sơ 禪thiền 天thiên 名danh 梵Phạm 者giả 。 梵Phạm 是thị 淨tịnh 義nghĩa 。 初sơ 離ly 欲dục 故cố 故cố 得đắc 淨tịnh 名danh 。 第đệ 二nhị 禪thiền 名danh 光quang 者giả 。 初sơ 離ly 尋tầm 伺tứ 故cố 得đắc 光quang 名danh 。 第đệ 三tam 禪thiền 得đắc 淨tịnh 名danh 者giả 。 以dĩ 得đắc 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 淨tịnh 也dã 。 第đệ 四tứ 禪thiền 凡phàm 聖thánh 共cộng 居cư 三tam 天thiên 。 初sơ 無vô 雲vân 得đắc 名danh 。 餘dư 隨tùy 福phước 增tăng 為vi 名danh 。 五ngũ 那na 含hàm 天thiên 名danh 。

論luận 解giải 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 云vân 隨tùy 行hành 天thiên 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 者giả 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 別biệt 受thọ 報báo 處xứ 。 隨tùy 行hành 三tam 品phẩm 即tức 受thọ 此thử 報báo 故cố 。 言ngôn 隨tùy 行hành 天thiên 。

論luận 云vân 然nhiên 住trụ 所sở 作tác 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 住trụ 三tam 品phẩm 所sở 作tác 之chi 業nghiệp 。 有hữu 其kỳ 別biệt 也dã 。

第đệ 三tam 十thập 四tứ 卷quyển

論luận 云vân 解giải 諦đế 各các 四tứ 行hành 已dĩ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 者giả 。 此thử 中trung 以dĩ 七thất 作tác 意ý 。 制chế 有hữu 無Vô 學Học 已dĩ 來lai 。 了liễu 相tương 勝thắng 解giải 在tại 見kiến 道đạo 前tiền 。 即tức 了liễu 相tương/tướng 在tại 五ngũ 停đình 總tổng 別biệt 相tướng 念niệm 處xứ 。 勝thắng 解giải 下hạ 文văn 在tại 四tứ 善thiện 根căn 。 遠viễn 離ly 已dĩ 去khứ 在tại 見kiến 道đạo 以dĩ 上thượng 。 遠viễn 離ly 在tại 見kiến 道đạo 十thập 六lục 心tâm 以dĩ 來lai 。 觀quán 察sát 在tại 修tu 道Đạo 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 以dĩ 前tiền 。 所sở 有hữu 觀quán 察sát 或hoặc 斷đoạn 未vị 斷đoạn 。 所sở 有hữu 修tu 習tập 是thị 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 金kim 剛cang 以dĩ 來lai 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 非phi 想tưởng 八bát 品phẩm 諸chư 惑hoặc 。 皆giai 名danh 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 修tu 道Đạo 中trung 所sở 有hữu 無vô 間gian 道đạo 皆giai 是thị 也dã 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 在tại 金kim 剛cang 心tâm 。 究cứu 竟cánh 之chi 果quả 在tại 無Vô 學Học 。 今kim 欲dục 明minh 見kiến 道đạo 前tiền 故cố 。 云vân 如như 是thị 名danh 為vi 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 此thử 如như 下hạ 解giải 諸chư 位vị 中trung 次thứ 第đệ 論luận 自tự 解giải 。 勘khám 之chi 即tức 知tri 。

論luận 云vân 如như 七thất 日nhật 經kinh 廣quảng 說thuyết 者giả 。 即tức 劫kiếp 經kinh 是thị 以dĩ 說thuyết 七thất 日nhật 事sự 故cố 。 名danh 曰viết 七thất 日nhật 經kinh 。

論luận 解giải 八bát 種chủng 變biến 異dị 因nhân 緣duyên 中trung 。 第đệ 七thất 風phong 所sở 鼓cổ 燥táo 者giả 。 謂vị 大đại 風phong 飄phiêu 扇thiên/phiến 濕thấp 衣y 濕thấp 地địa 稼giá 穡# 叢tùng 林lâm 乾can/kiền/càn 。 曝bộc 枯khô 槁cảo 者giả 。 謂vị 有hữu 濕thấp 衣y 。 或hoặc 時thời 濕thấp 地địa 。 或hoặc 稼giá 穡# 等đẳng 為vi 大đại 風phong 扇thiên/phiến 之chi 。 令linh 乾can/kiền/càn 曝bộc 枯khô 槁cảo 也dã 。 曝bộc (# 初sơ 急cấp 反phản )# 如như 世thế 云vân 。 此thử 極cực 即tức 乾can/kiền/càn 曝bộc 之chi 也dã 。

論luận 解giải 十thập 五ngũ 種chủng 所sở 作tác 變biến 異dị 。 第đệ 八bát 寒hàn 熱nhiệt 變biến 異dị 中trung 云vân 。 言ngôn 乾can/kiền/càn 語ngữ 者giả 。 謂vị 熱nhiệt 故cố 言ngôn 語ngữ 時thời 乾can/kiền/càn 。 如như 世thế 人nhân 云vân 。 乾can/kiền/càn 語ngữ 濕thấp 變biến 也dã 。

論luận 云vân 謂vị 由do 觸xúc 對đối 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 領lãnh 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 緣duyên 所sở 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 自tự 能năng 了liễu 別biệt 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 分phần/phân 位vị 者giả 。 今kim 且thả 舉cử 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 。 未vị 舉cử 苦khổ 等đẳng 故cố 。 故cố 言ngôn 謂vị 由do 觸xúc 對đối 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。 即tức 簡giản 苦khổ 等đẳng 受thọ 也dã 。 領lãnh 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 緣duyên 所sở 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 緣duyên 即tức 境cảnh 。 能năng 生sanh 樂lạc 觸xúc 者giả 是thị 。 今kim 意ý 言ngôn 領lãnh 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 境cảnh 。 所sở 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 。 能năng 自tự 了liễu 知tri 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 分phần/phân 位vị 也dã 。

論luận 解giải 十thập 六lục 種chủng 變biến 異dị 性tánh 中trung 末mạt 。 云vân 前tiền 之chi 六lục 種chủng 是thị 所sở 攝nhiếp 受thọ 事sự 後hậu 之chi 十thập 種chủng 是thị 身thân 資tư 具cụ 事sự 六lục 種chủng 是thị 所sở 攝nhiếp 受thọ 事sự 者giả 。 謂vị 一nhất 地địa 事sự 。 二nhị 園viên 事sự 。 三tam 山sơn 事sự 。 四tứ 水thủy 事sự 。 五ngũ 作tác 業nghiệp 事sự 。 六lục 庫khố 藏tạng 事sự 。 十thập 種chủng 身thân 資tư 具cụ 事sự 者giả 。 一nhất 飲ẩm 事sự 。 二nhị 食thực 事sự 。 三tam 乘thừa 事sự 。 四tứ 衣y 事sự 。 五ngũ 嚴nghiêm 具cụ 事sự 。 六lục 舞vũ 歌ca 樂nhạc 等đẳng 事sự 。 七thất 香hương 鬘man 事sự 。 八bát 資tư 具cụ 事sự 。 九cửu 明minh 闇ám 事sự 。 十thập 男nam 女nữ 事sự 。 若nhược 依y 前tiền 列liệt 名danh 中trung 。 飲ẩm 食thực 各các 是thị 一nhất 事sự 。 今kim 解giải 中trung 飲ẩm 食thực 合hợp 作tác 一nhất 。 所sở 以dĩ 合hợp 一nhất 種chủng 。

論luận 云vân 即tức 由do 如như 是thị 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 觀quán 察sát 變biến 異dị 無vô 常thường 性tánh 已dĩ 。 此thử 牒điệp 結kết 前tiền 乃nãi 至chí 應ưng 正chánh 比tỉ 度độ 等đẳng 以dĩ 來lai 。 明minh 諸chư 色sắc 等đẳng 。 諸chư 大đại 滅diệt 壞hoại 易dị 知tri 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 難nan 知tri 。 以dĩ 微vi 細tế 故cố 。 今kim 將tương 欲dục 辨biện 。 先tiên 發phát 論luận 端đoan 。 云vân 何hà 比tỉ 度độ 以dĩ 下hạ 。 乃nãi 至chí 是thị 故cố 諸chư 行hành 必tất 定định 應ưng 有hữu 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 已dĩ 來lai 。 明minh 由do 有hữu 小tiểu 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 故cố 。 得đắc 有hữu 大đại 變biến 異dị 生sanh 滅diệt 。 非phi 見kiến 小tiểu 生sanh 滅diệt 等đẳng 。 而nhi 知tri 有hữu 大đại 生sanh 滅diệt 等đẳng 義nghĩa 。 從tùng 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 故cố 下hạ 。 至chí 生sanh 已dĩ 不bất 待đãi 滅diệt 壞hoại 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 已dĩ 來lai 。 明minh 釋thích 伏phục 難nạn/nan 。 云vân 滅diệt 有hữu 因nhân 緣duyên 。 謂vị 伏phục 難nạn/nan 云vân 。 不bất 知tri 生sanh 滅diệt 俱câu 有hữu 因nhân 緣duyên 已dĩ 不phủ 。 今kim 通thông 云vân 。 此thử 法pháp 由do 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 生sanh 。 生sanh 即tức 有hữu 因nhân 緣duyên 。 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 而nhi 自tự 滅diệt 壞hoại 。 即tức 滅diệt 法pháp 無vô 因nhân 緣duyên 也dã 。

論luận 從tùng 如như 是thị 所sở 有hữu 。 變biến 異dị 因nhân 緣duyên 能năng 令linh 諸chư 行hạnh 下hạ 。 至chí 非phi 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 全toàn 不bất 生sanh 起khởi 以dĩ 來lai 。 明minh 釋thích 伏phục 難nạn/nan 。 伏phục 難nạn/nan 云vân 。 如như 日nhật 炙chích 青thanh 葉diệp 令linh 黃hoàng 。 此thử 青thanh 葉diệp 豈khởi 不bất 由do 日nhật 故cố 令linh 青thanh 不bất 現hiện 。 即tức 日nhật 為vi 青thanh 壞hoại 緣duyên 也dã 。 今kim 釋thích 之chi 云vân 。 日nhật 能năng 變biến 青thanh 為vi 黃hoàng 。 如như 是thị 汝nhữ 何hà 言ngôn 日nhật 為vi 變biến 異dị 因nhân 緣duyên 乎hồ 。 此thử 日nhật 即tức 後hậu 黃hoàng 色sắc 生sanh 之chi 因nhân 緣duyên 。 非phi 前tiền 青thanh 色sắc 壞hoại 之chi 因nhân 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 世thế 人nhân 前tiền 青thanh 色sắc 滅diệt 已dĩ 現hiện 見kiến 有hữu 後hậu 黃hoàng 色sắc 生sanh 。 此thử 黃hoàng 與dữ 青thanh 不bất 相tương 似tự 。 可khả 得đắc 此thử 黃hoàng 生sanh 是thị 有hữu 。 故cố 知tri 日nhật 與dữ 黃hoàng 生sanh 為vi 緣duyên 。 非phi 青thanh 滅diệt 為vi 緣duyên 。 若nhược 日nhật 炙chích 青thanh 壞hoại 已dĩ 後hậu 黃hoàng 不bất 生sanh 。 可khả 日nhật 與dữ 青thanh 滅diệt 為vi 緣duyên 滅diệt 。 有hữu 緣duyên 生sanh 後hậu 黃hoàng 即tức 有hữu 生sanh 。 明minh 日nhật 與dữ 後hậu 黃hoàng 生sanh 為vi 緣duyên 。 非phi 青thanh 壞hoại 為vi 緣duyên 非phi 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 令linh 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 青thanh 滅diệt 已dĩ 一nhất 切thiết 後hậu 法pháp 全toàn 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 日nhật 與dữ 青thanh 壞hoại 為vi 緣duyên 也dã 。 此thử 即tức 反phản 解giải 。

論luận 云vân 或hoặc 有hữu 諸chư 行hành 既ký 滅diệt 壞hoại 已dĩ 。 乃nãi 至chí 餘dư 影ảnh 全toàn 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 已dĩ 來lai 。 是thị 外ngoại 人nhân 難nạn/nan 。 若nhược 此thử 滅diệt 已dĩ 有hữu 餘dư 法pháp 生sanh 。 可khả 如như 前tiền 解giải 。 若nhược 此thử 法pháp 滅diệt 已dĩ 無vô 餘dư 法pháp 生sanh 。 是thị 即tức 將tương 如như 何hà 。 如như 煎tiễn 水thủy 時thời 末mạt 後hậu 無vô 水thủy 。 火hỏa 燒thiêu 世thế 間gian 時thời 。 末mạt 後hậu 無vô 灰hôi 燼tẫn 。 火hỏa 煎tiễn 水thủy 。 煎tiễn 水thủy 火hỏa 。 即tức 與dữ 所sở 煎tiễn 水thủy 盡tận 。 為vi 緣duyên 等đẳng 。 故cố 知tri 滅diệt 法pháp 得đắc 有hữu 因nhân 緣duyên 。

論luận 云vân 彼bỉ 亦diệc 因nhân 緣duyên 後hậu 後hậu 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 作tác 如như 是thị 事sự 以dĩ 來lai 。 論luận 主chủ 解giải 。 今kim 解giải 云vân 。 此thử 同đồng 前tiền 解giải 煎tiễn 水thủy 之chi 火hỏa 。 但đãn 有hữu 與dữ 後hậu 後hậu 生sanh 法pháp 為vi 緣duyên 。 末mạt 後hậu 無vô 水thủy 時thời 不bất 由do 火hỏa 今kim 無vô 水thủy 。 今kim 無vô 水thủy 勢thế 力lực 自tự 無vô 。 令linh 火hỏa 於ư 後hậu 生sanh 法pháp 無vô 緣duyên 故cố 。 故cố 今kim 滅diệt 法pháp 。 亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 。 今kim 助trợ 難nạn/nan 曰viết 。 即tức 日nhật 與dữ 彼bỉ 黃hoàng 生sanh 為vi 緣duyên 。 亦diệc 與dữ 前tiền 青thanh 滅diệt 為vi 緣duyên 。 豈khởi 不bất 得đắc 耶da 。 答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。 若nhược 一nhất 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 相tương 違vi 。 故cố 相tương 違vi 之chi 緣duyên 云vân 何hà 是thị 一nhất 。 若nhược 能năng 生sanh 緣duyên 是thị 一nhất 。 所sở 生sanh 之chi 法pháp 應ưng 不bất 相tương 違vi 。 亦diệc 應ưng 是thị 一nhất 。 又hựu 若nhược 滅diệt 法pháp 。 有hữu 因nhân 緣duyên 者giả 。 因nhân 緣duyên 能năng 有hữu 法pháp 。 所sở 有hữu 即tức 是thị 滅diệt 。 滅diệt 為vi 因nhân 緣duyên 有hữu 因nhân 緣duyên 。 即tức 能năng 生sanh 是thị 則tắc 因nhân 緣duyên 生sanh 生sanh 。 何hà 關quan 生sanh 滅diệt 。 故cố 知tri 滅diệt 法pháp 。 任nhậm 運vận 而nhi 滅diệt 。

論luận 難nạn/nan 自tự 在tại 為vi 因nhân 中trung 。 云vân 若nhược 唯duy 用dụng 彼bỉ 自tự 在tại 為vi 緣duyên 是thị 則tắc 諸chư 行hành 與dữ 彼bỉ 自tự 在tại 俱câu 應ưng 本bổn 有hữu 何hà 須tu 臾du 生sanh 者giả 。 此thử 難nạn/nan 意ý 言ngôn 。 若nhược 自tự 在tại 是thị 本bổn 有hữu 。 亦diệc 有hữu 自tự 在tại 時thời 。 即tức 有hữu 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 既ký 與dữ 自tự 在tại 同đồng 時thời 。 故cố 知tri 諸chư 行hành 亦diệc 是thị 本bổn 有hữu 。 若nhược 是thị 本bổn 有hữu 。 即tức 是thị 常thường 住trụ 。 不bất 應ưng 名danh 行hành 。 以dĩ 彼bỉ 義nghĩa 中trung 行hành 非phi 本bổn 有hữu 故cố 。 他tha 既ký 見kiến 是thị 難nạn/nan 已dĩ 便tiện 更cánh 立lập 云vân 。 自tự 在tại 自tự 是thị 本bổn 有hữu 。 諸chư 行hành 在tại 後hậu 方phương 生sanh 。 故cố 次thứ 論luận 云vân 。 若nhược 言ngôn 先tiên 有hữu 自tự 在tại 等đẳng 。 論luận 主chủ 見kiến 此thử 轉chuyển 宗tông 。 便tiện 更cánh 逐trục 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 行hành 自tự 在tại 後hậu 方phương 生sanh 。 是thị 則tắc 諸chư 行hành 非phi 唯duy 自tự 在tại 生sanh 。 更cánh 用dụng 別biệt 緣duyên 故cố 。 故cố 次thứ 論luận 云vân 是thị 別biệt 諸chư 行hành 不bất 唯duy 自tự 在tại 為vị 緣duyên 生sanh 起khởi 等đẳng 。 若nhược 用dụng 自tự 在tại 為vi 緣duyên 。 自tự 在tại 有hữu 時thời 有hữu 諸chư 行hành 故cố 。 即tức 俱câu 應ưng 本bổn 有hữu 。 若nhược 後hậu 諸chư 行hành 方phương 生sanh 。 是thị 則tắc 由do 祈kỳ 願nguyện 故cố 。 後hậu 諸chư 行hành 方phương 發phát 。 若nhược 諸chư 行hành 用dụng 欲dục 祈kỳ 願nguyện 為vi 因nhân 。 何hà 故cố 唯duy 自tự 在tại 為vi 因nhân 。 故cố 次thứ 論luận 云vân 。 若nhược 言ngôn 自tự 在tại 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 功công 用dụng 祈kỳ 願nguyện 等đẳng 。 既ký 縱túng/tung 以dĩ 欲dục 為vi 因nhân 。 更cánh 論luận 須tu 徵trưng 破phá 。 故cố 次thứ 論luận 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 欲dục 為vi 有hữu 因nhân 耶da 等đẳng 。 假giả 設thiết 欲dục 有hữu 因nhân 。 即tức 用dụng 自tự 在tại 為vi 因nhân 者giả 。 自tự 在tại 本bổn 有hữu 故cố 。 欲dục 亦diệc 應ưng 本bổn 有hữu 。 有hữu 自tự 在tại 時thời 即tức 有hữu 欲dục 故cố 。 如như 前tiền 諸chư 行hành 破phá 。 故cố 次thứ 論luận 云vân 若nhược 言ngôn 有hữu 因nhân 如như 即tức 用dụng 自tự 在tại 等đẳng 。 設thiết 欲dục 用dụng 自tự 在tại 為vi 因nhân 。 既ký 破phá 已dĩ 後hậu 更cánh 有hữu 餘dư 因nhân 。 非phi 用dụng 自tự 在tại 為vi 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 欲dục 別biệt 有hữu 因nhân 者giả 。 如như 前tiền 諸chư 行hành 別biệt 用dụng 欲dục 功công 用dụng 祈kỳ 願nguyện 為vi 因nhân 。 今kim 言ngôn 復phục 用dụng 欲dục 功công 用dụng 祈kỳ 願nguyện 。 離ly 自tự 在tại 外ngoại 別biệt 法pháp 為vi 因nhân 。 是thị 則tắc 諸chư 行hành 別biệt 有hữu 因nhân 生sanh 。 何hà 須tu 妄vọng 計kế 無vô 用dụng 自tự 在tại 。 故cố 論luận 次thứ 云vân 若nhược 言ngôn 此thử 欲dục 更cánh 有hữu 餘dư 因nhân 等đẳng 。

論luận 云vân 如như 是thị 略lược 由do 三tam 種chủng 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。 乃nãi 至chí 比tỉ 度độ 作tác 意ý 力lực 故cố 者giả 。 如như 前tiền 卷quyển 初sơ 引dẫn 經kinh 說thuyết 無vô 常thường 性tánh 。 令linh 生sanh 淨tịnh 信tín 。 即tức 是thị 此thử 中trung 淨tịnh 信tín 作tác 意ý 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 如như 前tiền 說thuyết 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 。 十thập 五ngũ 種chủng 十thập 六lục 種chủng 變biến 異dị 等đẳng 。 皆giai 是thị 現hiện 見kiến 。 即tức 是thị 此thử 中trung 第đệ 二nhị 現hiện 見kiến 作tác 意ý 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 如như 次thứ 前tiền 以dĩ 比tỉ 度độ 滅diệt 皆giai 因nhân 緣duyên 等đẳng 中trung 生sanh 滅diệt 剎sát 那na 。 可khả 是thị 此thử 中trung 比tỉ 度độ 作tác 意ý 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 三tam 種chủng 作tác 意ý 也dã 。

論luận 云vân 於ư 前tiền 所sở 舉cử 能năng 隨tùy 順thuận 修tu 無vô 常thường 五ngũ 行hành 已dĩ 辨biện 變biến 異dị 滅diệt 壞hoại 二nhị 行hành 云vân 何hà 復phục 由do 別biệt 離ly 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 者giả 。 卷quyển 初sơ 云vân 由do 十thập 種chủng 行hành 悟ngộ 入nhập 苦Khổ 諦Đế 。 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 中trung 。 前tiền 五ngũ 種chủng 行hành 中trung 。 悟ngộ 入nhập 無vô 常thường 。 此thử 五ngũ 行hành 中trung 初sơ 變biến 異dị 行hành 。 即tức 前tiền 所sở 明minh 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 。 十thập 五ngũ 種chủng 十thập 六lục 種chủng 等đẳng 變biến 異dị 是thị 。 第đệ 二nhị 滅diệt 壞hoại 行hành 。 即tức 前tiền 所sở 明minh 比tỉ 度độ 有hữu 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 等đẳng 是thị 滅diệt 行hành 故cố 。 言ngôn 已dĩ 辨biện 二nhị 行hành 。 今kim 第đệ 三tam 云vân 何hà 復phục 由do 別biệt 離ly 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 。

論luận 解giải 內nội 別biệt 離ly 行hành 中trung 。 云vân 先tiên 為vi 他tha 主chủ 非phi 奴nô 非phi 使sử 能năng 自tự 受thọ 用dụng 等đẳng 。 乃nãi 至chí 彼bỉ 於ư 後hậu 時thời 。 退thoái 失thất 主chủ 性tánh 非phi 奴nô 使sử 性tánh 轉chuyển 得đắc 他tha 奴nô 及cập 所sở 使sử 性tánh 等đẳng 者giả 。 此thử 意ý 如như 一nhất 人nhân 先tiên 為vi 主chủ 時thời 非phi 奴nô 非phi 使sử 。 後hậu 時thời 轉chuyển 失thất 主chủ 性tánh 非phi 奴nô 使sử 性tánh 。 轉chuyển 得đắc 其kỳ 他tha 奴nô 性tánh 及cập 所sở 使sử 性tánh 。 自tự 在tại 為vi 之chi 。 如như 改cải 官quan 等đẳng 人nhân 是thị 。

論luận 解giải 法pháp 性tánh 行hành 故cố 觀quán 無vô 常thường 性tánh 中trung 。 云vân 謂vị 即tức 所sở 有hữu 變biến 異dị 無vô 常thường 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 意ý 。 如như 現hiện 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 正chánh 受thọ 樂lạc 時thời 。 未vị 變biến 異dị 無vô 常thường 。 以dĩ 變biến 異dị 等đẳng 前tiền 三tam 種chủng 無vô 常thường 行hành 故cố 。 觀quán 今kim 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 於ư 現hiện 在tại 時thời 。 雖tuy 未vị 無vô 常thường 法pháp 性tánh 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 必tất 當đương 此thử 三tam 種chủng 無vô 常thường 故cố 。 如như 是thị 通thông 達đạt 。 如như 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 於ư 當đương 來lai 世thế 。 必tất 定định 無vô 常thường 。 現hiện 世thế 雖tuy 未vị 無vô 常thường 法pháp 性tánh 。 當đương 來lai 無vô 常thường 故cố 。

論luận 云vân 合hợp 會hội 無vô 常thường 。 云vân 即tức 以dĩ 前tiền 三tam 種chủng 無vô 常thường 。 觀quán 現hiện 在tại 法pháp 。 與dữ 此thử 三tam 種chủng 無vô 常thường 和hòa 合hợp 故cố 。 名danh 合hợp 會hội 無vô 常thường 。 即tức 前tiền 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 流lưu 入nhập 此thử 三tam 無vô 常thường 也dã 。

論luận 云vân 如như 是thị 由do 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 及cập 修tu 增tăng 上thượng 故cố 於ư 無vô 常thường 性tánh 得đắc 決quyết 定định 已dĩ 等đẳng 者giả 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 有hữu 三tam 。 一nhất 聖thánh 言ngôn 量lượng 證chứng 成thành 。 即tức 卷quyển 初sơ 云vân 。 列liệt 十thập 行hành 。 後hậu 如như 是thị 十thập 行hành 。 依y 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 能năng 正chánh 觀quán 察sát 。 此thử 中trung 且thả 依y 至chí 教giáo 量lượng 理lý 。 如như 世Thế 尊Tôn 云vân 。 乃nãi 至chí 略lược 解giải 內nội 外ngoại 二nhị 無vô 常thường 已dĩ 。 云vân 如như 是thị 且thả 依y 至chí 教giáo 量lượng 理lý 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 等đẳng 以dĩ 來lai 。 是thị 至chí 教giáo 量lượng 。 至chí 教giáo 量lượng 中trung 明minh 內nội 外ngoại 二nhị 事sự 。 有hữu 十thập 六lục 種chủng 。 十thập 五ngũ 種chủng 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 是thị 第đệ 二nhị 現hiện 量lượng 。 第đệ 二nhị 即tức 卻khước 解giải 十thập 六lục 種chủng 訖ngật 。 下hạ 云vân 即tức 由do 如như 是thị 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 。 觀quán 察sát 變biến 異dị 無vô 常thường 性tánh 已dĩ 。 彼bỉ 諸chư 行hành 等đẳng 以dĩ 下hạ 。 明minh 比tỉ 量lượng 證chứng 成thành 。 此thử 三tam 即tức 是thị 此thử 中trung 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 及cập 修tu 增tăng 上thượng 故cố 者giả 。 即tức 解giải 至chí 教giáo 等đẳng 道Đạo 理lý 。 次thứ 下hạ 云vân 淨tịnh 信tín 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 或hoặc 由do 現hiện 見kiến 增tăng 上thượng 作tác 意ý 力lực 故cố 或hoặc 由do 如như 是thị 比tỉ 度độ 作tác 意ý 力lực 故cố 等đẳng 是thị 。 此thử 中trung 及cập 修tu 增tăng 上thượng 故cố 。 彼bỉ 解giải 至chí 教giáo 量lượng 等đẳng 。 下hạ 一nhất 一nhất 別biệt 觀quán 此thử 。 作tác 意ý 即tức 修tu 增tăng 上thượng 也dã 。

論luận 云vân 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 如như 是thị 諸chư 行hành 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 等đẳng 。 乃nãi 至chí 如như 是thị 。 且thả 由do 不bất 可khả 愛ái 行hành 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 等đẳng 者giả 。 准chuẩn 下hạ 文văn 云vân 。 於ư 能năng 隨tùy 順thuận 苦khổ 受thọ 諸chư 行hành 及cập 苦khổ 受thọ 中trung 。 由do 不bất 可khả 愛ái 行hành 。 趣thú 入nhập 苦khổ 苦khổ 。 即tức 以dĩ 此thử 行hành 趣thú 入nhập 三tam 中trung 苦khổ 苦khổ 也dã 。 此thử 不bất 可khả 愛ái 行hành 中trung 。 攝nhiếp 前tiền 七thất 苦khổ 。 七thất 苦khổ 皆giai 是thị 苦khổ 苦khổ 。 若nhược 准chuẩn 對đối 法pháp 及cập 餘dư 處xứ 文văn 。 七thất 苦khổ 中trung 前tiền 五ngũ 苦khổ 是thị 苦khổ 苦khổ 。 次thứ 二nhị 苦khổ 是thị 壞hoại 苦khổ 。 與dữ 此thử 文văn 相tương 違vi 者giả 。 且thả 釋thích 云vân 。 前tiền 七thất 苦khổ 俱câu 不bất 可khả 愛ái 行hành 。 七thất 不bất 可khả 愛ái 中trung 。 前tiền 五ngũ 苦khổ 是thị 苦khổ 苦khổ 。 今kim 以dĩ 不bất 可khả 愛ái 行hành 結kết 縛phược 行hành 不bất 安an 隱ẩn 行hành 此thử 三tam 行hành 。 與dữ 三tam 苦khổ 相tương 從tùng 收thu 故cố 。 即tức 相tương 從tùng 收thu 。 不bất 可khả 愛ái 中trung 雖tuy 有hữu 壞hoại 苦khổ 。 皆giai 是thị 苦khổ 苦khổ 門môn 攝nhiếp 。 少thiểu 從tùng 多đa 故cố 。 二nhị 苦khổ 俱câu 苦khổ 苦khổ 也dã 。 又hựu 以dĩ 此thử 順thuận 生sanh 苦khổ 受thọ 等đẳng 故cố 。 雖tuy 七thất 皆giai 是thị 苦khổ 苦khổ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 次thứ 第đệ 二nhị 明minh 結kết 縛phược 行hành 中trung 。 由do 結kết 縛phược 行hành 趣thú 入nhập 壞hoại 苦khổ 。 即tức 於ư 貪tham 愛ái 等đẳng 結kết 縛phược 處xứ 。 生sanh 貪tham 愛ái 等đẳng 。 招chiêu 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 等đẳng 純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 。 即tức 七thất 苦khổ 順thuận 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 者giả 是thị 壞hoại 苦khổ 。 故cố 知tri 順thuận 生sanh 苦khổ 受thọ 者giả 是thị 苦khổ 苦khổ 。 以dĩ 順thuận 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 生sanh 捨xả 受thọ 是thị 行hành 苦khổ 。 下hạ 結kết 趣thú 入nhập 三tam 苦khổ 。 論luận 文văn 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 者giả 。 此thử 以dĩ 性tánh 相tướng 求cầu 隨tùy 義nghĩa 便tiện 解giải 。 又hựu 攝nhiếp 義nghĩa 門môn 別biệt 。 彼bỉ 論luận 須tu 約ước 三tam 苦khổ 攝nhiếp 八bát 苦khổ 。 故cố 知tri 五ngũ 是thị 苦khổ 苦khổ 。 此thử 論luận 以dĩ 三tam 行hành 攝nhiếp 八bát 苦khổ 故cố 。 不bất 可khả 愛ái 行hành 是thị 前tiền 七thất 苦khổ 。 今kim 以dĩ 三tam 苦khổ 攝nhiếp 三tam 行hành 。 故cố 苦khổ 苦khổ 攝nhiếp 。 不bất 可khả 愛ái 行hành 是thị 苦khổ 苦khổ 。 不bất 以dĩ 苦khổ 苦khổ 攝nhiếp 不bất 可khả 愛ái 行hành 。 所sở 攝nhiếp 七thất 苦khổ 為vi 苦khổ 苦khổ 也dã 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 攝nhiếp 義nghĩa 門môn 別biệt 。 下hạ 明minh 空không 無vô 我ngã 二nhị 行hành 何hà 別biệt 。 空không 者giả 空không 於ư 體thể 。 無vô 我ngã 無vô 於ư 用dụng 。 即tức 計kế 有hữu 體thể 名danh 有hữu 。 以dĩ 空không 遣khiển 之chi 執chấp 有hữu 用dụng 名danh 我ngã 。 以dĩ 無vô 我ngã 遣khiển 之chi 。

論luận 解giải 集Tập 諦Đế 中trung 。 有hữu 三tam 復phục 次thứ 。 初sơ 復phục 次thứ 中trung 。 解giải 因nhân 集tập 起khởi 緣duyên 。 云vân 謂vị 了liễu 知tri 愛ái 能năng 引dẫn 苦khổ 故cố 說thuyết 名danh 為vi 因nhân 者giả 。 且thả 如như 現hiện 在tại 逢phùng 一nhất 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 境cảnh 。 於ư 中trung 起khởi 愛ái 。 當đương 知tri 即tức 熏huân 愛ái 等đẳng 成thành 種chủng 。 此thử 成thành 種chủng 時thời 。 復phục 令linh 當đương 來lai 生sanh 等đẳng 種chủng 子tử 於ư 中trung 增tăng 長trưởng 。 此thử 愛ái 望vọng 此thử 生sanh 等đẳng 種chủng 子tử 。 能năng 引dẫn 生sanh 故cố 。 故cố 名danh 為vi 因nhân 既ký 引dẫn 苦khổ 已dĩ 復phục 能năng 招chiêu 集tập 令linh 其kỳ 生sanh 故cố 說thuyết 名danh 為vi 集tập 者giả 。 即tức 前tiền 愛ái 能năng 潤nhuận 行hành 支chi 等đẳng 成thành 有hữu 。 集tập 能năng 生sanh 當đương 果quả 。 此thử 愛ái 能năng 集tập 他tha 義nghĩa 名danh 集tập 。 既ký 引dẫn 生sanh 苦khổ 已dĩ 令linh 彼bỉ 起khởi 故cố 說thuyết 名danh 為vi 起khởi 者giả 。 即tức 愛ái 既ký 熏huân 苦khổ 種chủng 已dĩ 。 能năng 令linh 苦khổ 種chủng 生sanh 生sanh 等đẳng 苦khổ 現hiện 行hành 。 愛ái 能năng 令linh 生sanh 等đẳng 種chủng 起khởi 現hiện 行hành 故cố 名danh 起khởi 復phục 於ư 當đương 來lai 諸chư 苦khổ 種chủng 子tử 能năng 攝nhiếp 受thọ 故cố 次thứ 第đệ 招chiêu 引dẫn 諸chư 苦khổ 集tập 故cố 說thuyết 名danh 為vi 緣duyên 者giả 。 即tức 愛ái 既ký 於ư 當đương 來lai 苦khổ 種chủng 。 能năng 攝nhiếp 受thọ 熏huân 增tăng 故cố 。 能năng 令linh 未vị 來lai 生sanh 等đẳng 苦khổ 。 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 。 諸chư 苦khổ 集tập 生sanh 。 說thuyết 名danh 為vi 緣duyên 。 此thử 初sơ 復phục 次thứ 。 稍sảo 與dữ 對đối 法pháp 第đệ 六lục 卷quyển 同đồng 。 勘khám 之chi 。 又hựu 約ước 總tổng 別biệt 不bất 同đồng 其kỳ 因nhân 義nghĩa 者giả 。 諸chư 愛ái 能năng 愛ái 未vị 來lai 自tự 體thể 名danh 引dẫn 苦khổ 。 是thị 總tổng 。 餘dư 三tam 是thị 別biệt 。 既ký 引dẫn 苦khổ 已dĩ 。 由do 愛ái 能năng 令linh 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 。 果quả 現hiện 在tại 前tiền 。 未vị 來lai 果quả 集tập 故cố 名danh 集tập 。 既ký 引dẫn 集tập 五ngũ 趣thú 已dĩ 。 愛ái 能năng 隨tùy 令linh 一nhất 人nhân 趣thú 等đẳng 生sanh 現hiện 前tiền 名danh 生sanh 。 既ký 一nhất 人nhân 趣thú 等đẳng 生sanh 現hiện 前tiền 已dĩ 。 愛ái 能năng 令linh 此thử 人nhân 身thân 中trung 。 生sanh 等đẳng 諸chư 位vị 次thứ 第đệ 生sanh 現hiện 在tại 前tiền 名danh 緣duyên 。 此thử 三tam 即tức 次thứ 第đệ 別biệt 生sanh 也dã 。 勘khám 彼bỉ 第đệ 六lục 卷quyển 同đồng 此thử 。 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 意ý 。 即tức 愛ái 支chi 望vọng 取thủ 支chi 為vi 因nhân 。 愛ái 支chi 望vọng 有hữu 支chi 為vi 集tập 。 能năng 集tập 諸chư 業nghiệp 故cố 。 即tức 愛ái 支chi 令linh 生sanh 支chi 現hiện 在tại 前tiền 名danh 起khởi 。 即tức 愛ái 支chi 能năng 遠viễn 引dẫn 老lão 死tử 支chi 。 現hiện 在tại 前tiền 名danh 緣duyên 。 第đệ 三tam 復phục 次thứ 解giải 意ý 。 了liễu 知tri 諸chư 惑hoặc 種chủng 。 附phụ 屬thuộc 所sở 依y 本bổn 識thức 。 知tri 愛ái 隨tùy 眠miên 等đẳng 是thị 當đương 來lai 世thế 。 後hậu 有hữu 生sanh 因nhân 名danh 因nhân 。 即tức 知tri 愛ái 種chủng 子tử 能năng 生sanh 當đương 果quả 義nghĩa 名danh 知tri 。 因nhân 此thử 一nhất 種chủng 種chủng 子tử 。 後hậu 三tam 種chủng 現hiện 行hành 名danh 愛ái 。 愛ái 復phục 招chiêu 集tập 後hậu 有hữu 故cố 名danh 集tập 。 此thử 後hậu 有hữu 愛ái 為vi 緣duyên 。 復phục 能năng 發phát 起khởi 於ư 現hiện 在tại 境cảnh 。 起khởi 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 名danh 起khởi 。 即tức 以dĩ 此thử 俱câu 行hành 愛ái 為vi 緣duyên 。 於ư 未vị 來lai 境cảnh 起khởi 彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 樂lạc 愛ái 名danh 緣duyên 。 此thử 中trung 於ư 四tứ 種chủng 愛ái 中trung 。 不bất 說thuyết 今kim 愛ái 愛ái 著trước 自tự 身thân 也dã 。 又hựu 此thử 即tức 四tứ 愛ái 第đệ 一nhất 單đơn 名danh 愛ái 。 此thử 愛ái 是thị 總tổng 愛ái 。 相tướng 狀trạng 難nan 知tri 。 今kim 以dĩ 種chủng 子tử 名danh 說thuyết 。 其kỳ 實thật 通thông 現hiện 行hành 。 論luận 文văn 雖tuy 言ngôn 總tổng 煩phiền 惱não 。 意ý 取thủ 於ư 愛ái 。 此thử 愛ái 能năng 引dẫn 生sanh 未vị 來lai 果quả 故cố 。 餘dư 為vi 三tam 愛ái 言ngôn 。 此thử 後hậu 有hữu 愛ái 復phục 能năng 發phát 起khởi 愛ái 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 。 喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 者giả 。 是thị 緣duyên 現hiện 境cảnh 起khởi 。 俱câu 由do 此thử 愛ái 緣duyên 未vị 來lai 自tự 體thể 愛ái 。 未vị 來lai 身thân 故cố 於ư 現hiện 在tại 境cảnh 。 亦diệc 能năng 生sanh 愛ái 故cố 。 名danh 俱câu 行hành 愛ái 。 由do 後hậu 有hữu 愛ái 為vi 因nhân 。 又hựu 以dĩ 現hiện 在tại 與dữ 妙diệu 境cảnh 相tướng 應ưng 起khởi 愛ái 故cố 。 於ư 未vị 來lai 妙diệu 境cảnh 。 亦diệc 起khởi 彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 愛ái 故cố 。 彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 愛ái 。 亦diệc 由do 俱câu 行hành 愛ái 為vi 緣duyên 也dã 。

論luận 解giải 滅Diệt 諦Đế 四tứ 行hành 中trung 。 集Tập 諦Đế 無vô 餘dư 名danh 滅diệt 。 苦Khổ 諦Đế 無vô 餘dư 名danh 靜tĩnh 。 即tức 前tiền 二nhị 種chủng 是thị 第đệ 一nhất 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 名danh 妙diệu 。 即tức 前tiền 二nhị 種chủng 是thị 常thường 住trụ 出xuất 離ly 名danh 離ly 。

論luận 解giải 道Đạo 諦Đế 四tứ 行hành 中trung 。 於ư 所sở 知tri 滅diệt 境cảnh 。 能năng 為vi 作tác 道đạo 路lộ 。 通thông 尋tầm 求cầu 義nghĩa 。 名danh 道đạo 路lộ 。 道đạo 路lộ 能năng 通thông 所sở 尋tầm 求cầu 法Pháp 故cố 。 所sở 尋tầm 求cầu 既ký 通thông 虛hư 妄vọng 真chân 實thật 。 此thử 所sở 通thông 尋tầm 求cầu 。 是thị 真chân 實thật 非phi 虛hư 妄vọng 名danh 如như 。 簡giản 虛hư 妄vọng 故cố 。 非phi 但đãn 能năng 於ư 滅Diệt 諦Đế 真chân 實thật 尋tầm 求cầu 。 亦diệc 於ư 四Tứ 諦Đế 門môn 。 能năng 如như 實thật 知tri 。 皆giai 能năng 隨tùy 轉chuyển 名danh 行hành 。 歷lịch 四Tứ 諦Đế 故cố 。 行hành 歷lịch 四Tứ 諦Đế 。 欲dục 何hà 為vi 能năng 出xuất 生sanh 死tử 。 一nhất 向hướng 能năng 趣thú 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 故cố 名danh 出xuất 。 出xuất 諸chư 塵trần 勞lao 故cố 。

論luận 云vân 彼bỉ 既ký 如như 是thị 於ư 其kỳ 自tự 內nội 既ký 現hiện 見kiến 諸chư 蘊uẩn 依y 諸chư 諦đế 理lý 無vô 倒đảo 尋tầm 思tư 正chánh 觀quán 察sát 已dĩ 等đẳng 。 乃nãi 至chí 皆giai 能năng 永vĩnh 斷đoạn 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 意ý 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 理lý 。 觀quán 現hiện 此thử 界giới 所sở 見kiến 諸chư 蘊uẩn 。 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 已dĩ 。 於ư 他tha 方phương 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 不bất 現hiện 見kiến 蘊uẩn 。 皆giai 能năng 以dĩ 理lý 比tỉ 度độ 觀quán 察sát 。 謂vị 彼bỉ 他tha 方phương 界giới 等đẳng 所sở 有hữu 。 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 遍biến 三tam 界giới 等đẳng 處xứ 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 蘊uẩn 種chủng 。 於ư 一nhất 切thiết 三tam 世thế 時thời 。 皆giai 有hữu 如như 是thị 。 集tập 能năng 生sanh 果quả 法pháp 。 苦khổ 難nạn 和hòa 合hợp 法pháp 生sanh 老lão 等đẳng 苦Khổ 諦Đế 。 皆giai 隨tùy 如như 是thị 苦khổ 無vô 常thường 理lý 。 諸chư 法pháp 業nghiệp 煩phiền 惱não 等đẳng 集Tập 諦Đế 。 皆giai 因nhân 集tập 生sanh 緣duyên 性tánh 。 若nhược 此thử 等đẳng 行hành 。 有hữu 滅diệt 法pháp 寂tịch 滅diệt 安an 樂lạc 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 彼bỉ 所sở 有hữu 道đạo 。 能năng 斷đoạn 諸chư 惑hoặc 。 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 生sanh 死tử 也dã 。 是thị 道Đạo 諦Đế 。 是thị 此thử 段đoạn 文văn 意ý 。 觀quán 行hành 者giả 以dĩ 此thử 方phương 現hiện 見kiến 。 類loại 他tha 方phương 界giới 不bất 現hiện 見kiến 蘊uẩn 等đẳng 也dã 。

論luận 云vân 即tức 是thị 能năng 生sanh 法pháp 智trí 類loại 智trí 種chủng 子tử 依y 處xứ 者giả 。 此thử 中trung 意ý 以dĩ 。 由do 五ngũ 停đình 總tổng 別biệt 念niệm 處xứ 。 作tác 此thử 四Tứ 諦Đế 行hành 故cố 。 即tức 是thị 後hậu 無vô 漏lậu 類loại 智trí 種chủng 子tử 依y 處xứ 。 一nhất 有hữu 漏lậu 為vi 緣duyên 能năng 引dẫn 無vô 漏lậu 。 故cố 名danh 種chủng 子tử 依y 處xứ 。 即tức 新tân 熏huân 義nghĩa 。 二nhị 即tức 五ngũ 停đình 時thời 。 亦diệc 能năng 重trọng/trùng 增tăng 無vô 始thỉ 無vô 漏lậu 種chủng 。 此thử 種chủng 居cư 五ngũ 停đình 位vị 中trung 。 亦diệc 名danh 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 位vị 收thu 。 能năng 辨biện 體thể 生sanh 初sơ 見kiến 道Đạo 法Pháp 類loại 智trí 故cố 。 名danh 法pháp 類loại 智trí 種chủng 子tử 依y 處xứ 。

論luận 解giải 勝thắng 作tác 意ý 中trung 。 云vân 如như 是thị 作tác 意ý 。 唯duy 緣duyên 諦đế 境cảnh 一nhất 向hướng 在tại 定định 者giả 。 依y 此thử 作tác 意ý 中trung 。 欲dục 斷đoạn 我ngã 慢mạn 處xứ 。 下hạ 文văn 云vân 麁thô 品phẩm 我ngã 慢mạn 間gian 無vô 間gian 轉chuyển 。 此thử 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 由do 為vi 我ngã 慢mạn 間gian 無vô 間gian 轉chuyển 。 何hà 故cố 言ngôn 一nhất 向hướng 在tại 定định 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 義nghĩa 曰viết 。 前tiền 明minh 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 一nhất 善thiện 心tâm 緣duyên 一nhất 境cảnh 時thời 。 由do 為vi 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 同đồng 緣duyên 。 今kim 勝thắng 解giải 起khởi 時thời 。 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 緣duyên 一nhất 境cảnh 時thời 不bất 為vi 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 。 一nhất 向hướng 在tại 定định 。 簡giản 彼bỉ 了liễu 相tương/tướng 。 故cố 言ngôn 一nhất 向hướng 。 據cứ 多đa 時thời 在tại 善thiện 心tâm 一nhất 觀quán 語ngữ 。 非phi 無vô 出xuất 觀quán 起khởi 我ngã 慢mạn 。 及cập 退thoái 生sanh 餘dư 惑hoặc 等đẳng 下hạ 。 欲dục 明minh 伏phục 我ngã 慢mạn 。 論luận 實thật 得đắc 我ngã 慢mạn 故cố 。 言ngôn 間gian 無vô 間gian 轉chuyển 。 今kim 以dĩ 勝thắng 解giải 簡giản 了liễu 相tương/tướng 故cố 。 據cứ 長trường 時thời 在tại 觀quán 。 非phi 如như 了liễu 相tương/tướng 為vi 聞văn 思tư 間gian 不bất 得đắc 長trường 時thời 入nhập 觀quán 。 故cố 言ngôn 一nhất 向hướng 。 非phi 相tướng 違vi 也dã 。

論luận 解giải 無vô 邊biên 際tế 中trung 。 云vân 謂vị 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 無vô 邊biên 等đẳng 者giả 。 此thử 一nhất 段đoạn 意ý 。 明minh 四Tứ 諦Đế 無vô 邊biên 。 思tư 文văn 准chuẩn 知tri 。

論luận 云vân 彼bỉ 既ký 了liễu 知tri 如như 是thị 我ngã 慢mạn 是thị 障chướng 礙ngại 已dĩ 便tiện 能năng 速tốc 疾tật 以dĩ 慧tuệ 通thông 達đạt 棄khí 捨xả 任nhậm 運vận 隨tùy 轉chuyển 。 作tác 意ý 制chế 伏phục 一nhất 切thiết 外ngoại 所sở 知tri 境cảnh 趣thú 入nhập 作tác 意ý 等đẳng 者giả 。 此thử 隨tùy 轉chuyển 作tác 意ý 。 即tức 前tiền 我ngã 慢mạn 。 以dĩ 是thị 內nội 我ngã 隨tùy 法pháp 能năng 入nhập 。 名danh 隨tùy 入nhập 作tác 意ý 。 趣thú 入nhập 作tác 意ý 者giả 。 即tức 於ư 生sanh 死tử 。 曾tằng 久cửu 流lưu 轉chuyển 。 當đương 後hậu 流lưu 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 無vô 相tướng 真Chân 如Như 是thị 無vô 相tướng 。 緣duyên 外ngoại 境cảnh 而nhi 生sanh 。 名danh 趣thú 入nhập 作tác 意ý 。 彼bỉ 行hành 者giả 隨tùy 此thử 作tác 意ý 。 專chuyên 精tinh 無vô 間gian 觀quán 察sát 聖Thánh 諦Đế 此thử 。 觀quán 察sát 心tâm 既ký 時thời 滅diệt 已dĩ 。 後hậu 復phục 生sanh 無vô 間gian 。 觀quán 察sát 方phương 便tiện 流lưu 住trụ 。 前tiền 觀quán 察sát 心tâm 沒một 。 後hậu 觀quán 察sát 心tâm 生sanh 。 以dĩ 後hậu 心tâm 緣duyên 前tiền 心tâm 。 專chuyên 精tinh 無vô 替thế 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 麁thô 品phẩm 我ngã 慢mạn 無vô 容dung 得đắc 生sanh 。 是thị 此thử 中trung 文văn 意ý 。

論luận 云vân 如như 是thị 勤cần 修tu 瑜du 伽già 行hành 者giả 。 觀quán 心tâm 相tương 續tục 展triển 轉chuyển 。 別biệt 異dị 新tân 新tân 而nhi 生sanh 或hoặc 增tăng 或hoặc 減giảm 等đẳng 者giả 。 言ngôn 行hạnh 者giả 。 作tác 觀quán 行hành 時thời 。 念niệm 念niệm 增tăng 勝thắng 名danh 為vi 或hoặc 增tăng 。 若nhược 不bất 增tăng 勝thắng 名danh 為vi 或hoặc 減giảm 。 暫tạm 時thời 有hữu 率suất 爾nhĩ 生sanh 。 前tiền 後hậu 既ký 有hữu 增tăng 減giảm 變biến 易dị 。 明minh 知tri 無vô 常thường 。 即tức 此thử 觀quán 心tâm 既ký 入nhập 取thủ 蘊uẩn 。 明minh 知tri 是thị 苦khổ 。 無vô 如như 實thật 計kế 真chân 實thật 是thị 法pháp 。 但đãn 是thị 苦khổ 法pháp 名danh 為vi 空không 性tánh 。 觀quán 心tâm 是thị 苦khổ 實thật 所sở 計kế 法pháp 是thị 苦khổ 。 觀quán 離ly 第đệ 二nhị 法pháp 故cố 無vô 實thật 。 第đệ 二nhị 妄vọng 計kế 實thật 法pháp 皆giai 名danh 空không 。 無vô 自tự 在tại 用dụng 名danh 無vô 我ngã 行hành 也dã 。 是thị 此thử 中trung 意ý 。 即tức 緣duyên 道Đạo 諦Đế 為vi 無vô 常thường 等đẳng 。 約ước 似tự 觀quán 心tâm 是thị 道Đạo 諦Đế 故cố 。 若nhược 據cứ 實thật 觀quán 心tâm 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 故cố 。 今kim 約ước 順thuận 出xuất 世thế 義nghĩa 。 又hựu 此thử 位vị 中trung 。 有hữu 無vô 漏lậu 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 為vi 道Đạo 諦Đế 。 若nhược 於ư 此thử 義nghĩa 。 亦diệc 緣duyên 道Đạo 諦Đế 為vi 無vô 常thường 等đẳng 。 今kim 於ư 實thật 義nghĩa 故cố 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 如như 對đối 法pháp 第đệ 九cửu 卷quyển 抄sao 會hội 之chi 。 新tân 熏huân 法pháp 爾nhĩ 等đẳng 二nhị 。 釋thích 解giải 此thử 文văn 。

論luận 解giải 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 中trung 。 云vân 其kỳ 心tâm 似tự 滅diệt 是thị 非phi 實thật 滅diệt 者giả 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 寂tịch 靜tĩnh 微vi 細tế 。 名danh 之chi 為vi 滅Diệt 。 今kim 此thử 似tự 彼bỉ 。 非phi 實thật 彼bỉ 智trí 故cố 名danh 為vi 似tự 滅diệt 。 又hựu 無vô 分phân 別biệt 智trí 滅diệt 。 觀quán 分phân 別biệt 心tâm 名danh 為vi 滅diệt 。 今kim 此thử 似tự 彼bỉ 名danh 為vi 似tự 滅diệt 。 又hựu 滅diệt 定định 名danh 滅diệt 。 令linh 心tâm 細tế 故cố 。 似tự 彼bỉ 滅diệt 定định 名danh 為vi 似tự 滅diệt 。 似tự 無vô 所sở 緣duyên 而nhi 非phi 無vô 緣duyên 者giả 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 無vô 影ảnh 像tượng 所sở 緣duyên 。 今kim 此thử 無vô 相tướng 狀trạng 。 似tự 於ư 彼bỉ 而nhi 有hữu 影ảnh 像tượng 故cố 。 言ngôn 似tự 無vô 所sở 緣duyên 。 又hựu 此thử 有hữu 境cảnh 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 非phi 無vô 所sở 緣duyên 。 心tâm 細tế 似tự 無vô 緣duyên 。 而nhi 非phi 無vô 緣duyên 。 又hựu 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 離ly 有hữu 分phân 別biệt 。 遠viễn 離ly 諸chư 相tướng 。 遠viễn 離ly 諸chư 惑hoặc 。 今kim 此thử 似tự 彼bỉ 故cố 。 言ngôn 雖tuy 似tự 遠viễn 離ly 。 而nhi 非phi 真chân 遠viễn 離ly 。

論luận 解giải 見kiến 道đạo 中trung 。 云vân 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 於ư 先tiên 所sở 觀quán 諸chư 聖Thánh 諦Đế 理lý 起khởi 內nội 作tác 意ý 作tác 意ý 無vô 間gian 隨tùy 前tiền 次thứ 第đệ 所sở 觀quán 諸chư 諦đế 若nhược 是thị 現hiện 見kiến 若nhược 非phi 現hiện 見kiến 諸chư 聖Thánh 諦Đế 。 中trung 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 有hữu 無vô 分phân 別biệt 決quyết 定định 。 智trí 現hiện 見kiến 智trí 生sanh 者giả 。 從tùng 前tiền 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 無vô 間gian 。 從tùng 前tiền 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 所sở 觀quán 諸chư 聖Thánh 諦Đế 理lý 。 今kim 於ư 真chân 見kiến 道đạo 門môn 。 起khởi 內nội 作tác 意ý 。 此thử 真chân 見kiến 道đạo 作tác 意ý 無vô 間gian 。 於ư 相tương 見kiến 道đạo 中trung 。 隨tùy 前tiền 第đệ 一nhất 法pháp 時thời 所sở 觀quán 諸chư 諦đế 。 若nhược 此thử 二nhị 現hiện 見kiến 。 他tha 方phương 不bất 同đồng 分phần/phân 界giới 等đẳng 不bất 現hiện 見kiến 。 諸chư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。 如như 苦khổ 集tập 等đẳng 之chi 次thứ 第đệ 。 有hữu 無vô 漏lậu 無vô 。 分phân 別biệt 決quyết 定định 。 不bất 由do 他tha 引dẫn 自tự 生sanh 疑nghi 智trí 現hiện 前tiền 。 以dĩ 現hiện 量lượng 證chứng 智trí 生sanh 。 非phi 如như 見kiến 道đạo 前tiền 即tức 有hữu 分phân 別biệt 疑nghi 。 可khả 比tỉ 度độ 而nhi 生sanh 。 是thị 此thử 中trung 意ý 。 又hựu 證chứng 從tùng 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 無vô 間gian 。 名danh 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 今kim 意ý 欲dục 解giải 真chân 見kiến 道đạo 難nan 知tri 。 越việt 說thuyết 相tương 見kiến 道đạo 。 卻khước 解giải 所sở 從tùng 無vô 間gian 處xứ 。 即tức 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 今kim 卻khước 成thành 前tiền 。 謂vị 前tiền 所sở 觀quán 諸chư 聖Thánh 諦Đế 理lý 起khởi 內nội 作tác 意ý 。 即tức 乃nãi 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 時thời 。 此thử 作tác 意ý 無vô 間gian 。 隨tùy 前tiền 次thứ 第đệ 所sở 觀quán 諸chư 諦đế 。 於ư 相tương 見kiến 道đạo 中trung 。 若nhược 現hiện 見kiến 不bất 現hiện 見kiến 。 決quyết 定định 智trí 現hiện 見kiến 智trí 生sanh 。 亦diệc 是thị 此thử 中trung 意ý 。

論luận 云vân 此thử 永vĩnh 斷đoạn 故cố 若nhược 先tiên 已dĩ 離ly 欲dục 界giới 貪tham 者giả 彼bỉ 於ư 今kim 時thời 。 既ký 入nhập 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 得đắc 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 彼bỉ 與dữ 前tiền 說thuyết 離ly 欲dục 者giả 相tương 當đương 知tri 無vô 異dị 等đẳng 。 乃nãi 至chí 不bất 復phục 還hoàn 來lai 。 生sanh 此thử 世thế 間gian 者giả 。 此thử 中trung 據cứ 先tiên 用dụng 世thế 間gian 道đạo 。 伏phục 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 今kim 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 。 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 即tức 超siêu 越việt 不bất 還hoàn 之chi 人nhân 。 今kim 且thả 據cứ 離ly 欲dục 界giới 不bất 還hoàn 不bất 論luận 。 乃nãi 至chí 先tiên 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 人nhân 。 此thử 廣quảng 諍tranh 對đối 法pháp 第đệ 十thập 三tam 卷quyển 抄sao 會hội 。 前tiền 卷quyển 未vị 說thuyết 世thế 間gian 離ly 欲dục 者giả 相tương/tướng 。 威uy 儀nghi 寂tịch 靜tĩnh 。 言ngôn 說thuyết 敦đôn 肅túc 而nhi 無vô 懆# 動động 等đẳng 。 今kim 此thử 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 故cố 。 言ngôn 當đương 知tri 無vô 異dị 等đẳng 。 又hựu 雖tuy 相tương 似tự 少thiểu 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 不bất 還hoàn 人nhân 不bất 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 。 即tức 於ư 彼bỉ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 世thế 間gian 離ly 欲dục 者giả 不bất 然nhiên 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。

論luận 云vân 由do 能năng 知tri 智trí 與dữ 所sở 知tri 境cảnh 和hòa 合hợp 無vô 乖quai 現hiện 前tiền 觀quán 察sát 。 故cố 名danh 現hiện 觀quán 等đẳng 。 乃nãi 至chí 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 入nhập 見kiến 道đạo 證chứng 如như 時thời 。 境cảnh 如như 無vô 相tướng 故cố 。 其kỳ 智trí 亦diệc 無vô 相tướng 。 二nhị 無vô 相tướng 和hòa 合hợp 。 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 無vô 相tướng 乖quai 違vi 。 現hiện 前tiền 觀quán 察sát 。 故cố 名danh 現hiện 觀quán 。 釋thích 現hiện 觀quán 名danh 義nghĩa 。 如như 一nhất 剎sát 帝đế 利lợi 與dữ 剎sát 帝đế 利lợi 。 和hòa 合hợp 一nhất 處xứ 無vô 有hữu 乖quai 競cạnh 。 以dĩ 種chủng 姓tánh 同đồng 故cố 。 而nhi 是thị 一nhất 類loại 。 亦diệc 名danh 現hiện 觀quán 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 見kiến 道đạo 無vô 相tướng 能năng 所sở 緣duyên 合hợp 。 無vô 相tướng 無vô 乖quai 。 故cố 名danh 現hiện 觀quán 。

論luận 云vân 此thử 亦diệc 獲hoạch 得đắc 眾chúng 多đa 相tướng 狀trạng 謂vị 證chứng 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 獲hoạch 得đắc 四Tứ 智Trí 。 乃nãi 至chí 下hạ 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 眾chúng 多đa 相tướng 狀trạng 以dĩ 來lai 。 明minh 入nhập 見kiến 道đạo 者giả 。 有hữu 十thập 二nhị 種chủng 相tướng 狀trạng 。 謂vị 證chứng 如như 是thị 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 。 此thử 二nhị 句cú 通thông 下hạ 十thập 二nhị 處xứ 。 獲hoạch 得đắc 四Tứ 智Trí 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 諸chư 作tác 意ý 中trung 等đẳng 。 乃nãi 至chí 如như 幻huyễn 事sự 智trí 。 此thử 第đệ 一nhất 明minh 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 得đắc 四Tứ 智Trí 。 四Tứ 智Trí 者giả 。 一nhất 唯duy 法pháp 智trí 。 謂vị 在tại 凡phàm 夫phu 時thời 。 妄vọng 計kế 實thật 我ngã 。 今kim 入nhập 見kiến 道đạo 除trừ 遣khiển 實thật 我ngã 。 但đãn 有hữu 於ư 法pháp 名danh 唯duy 法pháp 智trí 。 於ư 凡phàm 夫phu 時thời 妄vọng 計kế 斷đoạn 常thường 。 今kim 入nhập 見kiến 道đạo 。 離ly 計kế 斷đoạn 常thường 。 即tức 得đắc 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 智trí 。 此thử 據cứ 分phân 別biệt 斷đoạn 見kiến 。 不bất 論luận 修tu 斷đoạn 見kiến 也dã 。 於ư 凡phàm 夫phu 時thời 。 妄vọng 起khởi 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 戒giới 取thủ 。 今kim 入nhập 見kiến 道đạo 。 善thiện 推thôi 求cầu 故cố 。 觀quán 見kiến 諸chư 法pháp 。 此thử 由do 如như 幻huyễn 事sự 。 無vô 如như 彼bỉ 三tam 見kiến 等đẳng 所sở 計kế 。 即tức 第đệ 一nhất 相tướng 狀trạng 。

論luận 云vân 若nhược 行hành 境cảnh 界giới 由do 失thất 念niệm 故cố 。 下hạ 至chí 速tốc 疾tật 除trừ 遣khiển 以dĩ 來lai 。 第đệ 二nhị 明minh 失thất 念niệm 之chi 時thời 亦diệc 速tốc 能năng 離ly 。

論luận 云vân 又hựu 能năng 畢tất 竟cánh 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 者giả 。 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 不bất 生sanh 惡ác 趣thú 。 惡ác 趣thú 亦diệc 得đắc 對đối 治trị 道đạo 等đẳng 。

論luận 云vân 終chung 不bất 故cố 思tư 違vi 越việt 所sở 學học 。 乃nãi 至chí 傍bàng 生sanh 亦diệc 不bất 害hại 命mạng 者giả 。 此thử 第đệ 四tứ 明minh 不bất 犯phạm 戒giới 。 超siêu 十thập 惡ác 過quá 也dã 。

論luận 云vân 終chung 不bất 退thoái 轉chuyển 。 棄khí 捨xả 所sở 學học 者giả 。 第đệ 五ngũ 明minh 得đắc 決quyết 定định 智trí 。 故cố 於ư 所sở 學học 中trung 。 必tất 不bất 退thoái 轉chuyển 。 棄khí 捨xả 所sở 學học 也dã 。

論luận 云vân 不bất 復phục 能năng 造tạo 五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 者giả 。 第đệ 六lục 明minh 不bất 造tạo 惡ác 業nghiệp 也dã 。

論luận 云vân 定định 知tri 苦khổ 樂lạc 非phi 自tự 所sở 作tác 。 乃nãi 至chí 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 悟ngộ 諸chư 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 故cố 。 遣khiển 因nhân 中trung 自tự 作tác 等đẳng 妄vọng 計kế 也dã 。 此thử 即tức 第đệ 七thất 也dã 。

論luận 云vân 終chung 不bất 求cầu 請thỉnh 外ngoại 道đạo 為vi 師sư 亦diệc 不bất 於ư 彼bỉ 起khởi 福phước 田điền 想tưởng 者giả 。 第đệ 八bát 明minh 於ư 三Tam 寶Bảo 所sở 。 起khởi 決quyết 定định 信tín 故cố 。 不bất 信tín 邪tà 師sư 。

論luận 云vân 於ư 他tha 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 乃nãi 至chí 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 者giả 以dĩ 來lai 。 第đệ 九cửu 明minh 不bất 於ư 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 信tín 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 不bất 觀quan 瞻chiêm 口khẩu 故cố 。 若nhược 有hữu 顏nhan 面diện 。 於ư 彼bỉ 出xuất 家gia 受thọ 學học 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 唯duy 以dĩ 法pháp 智trí 。 見kiến 法pháp 類loại 智trí 得đắc 法Pháp 。 於ư 大đại 師sư 教giáo 。 生sanh 決quyết 定định 信tín 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 此thử 如như 下hạ 第đệ 九cửu 袟# 中trung 廣quảng 解giải 。 對đối 法pháp 第đệ 九cửu 卷quyển 亦diệc 解giải 。

論luận 云vân 終chung 不bất 妄vọng 計kế 世thế 瑞thụy 吉cát 祥tường 以dĩ 為vi 清thanh 淨tịnh 者giả 。 第đệ 十thập 明minh 不bất 妄vọng 計kế 。 唯duy 知tri 佛Phật 為vi 清thanh 淨tịnh 也dã 。 世thế 瑞thụy 吉cát 祥tường 者giả 。 謂vị 世thế 人nhân 妄vọng 計kế 世thế 瑞thụy 相tướng 。 如như 欲dục 行hành 時thời 見kiến 淨tịnh 水thủy 香hương 華hoa 。 是thị 行hành 時thời 瑞thụy 相tướng 。 又hựu 計kế 吉cát 祥tường 。 即tức 隨tùy 見kiến 此thử 瑞thụy 法pháp 。 號hiệu 為vi 吉cát 祥tường 。 今kim 不bất 如như 是thị 。

論luận 云vân 終chung 不bất 受thọ 第đệ 八bát 有hữu 生sanh 者giả 。 第đệ 十thập 一nhất 明minh 唯duy 七thất 生sanh 等đẳng 也dã 。

論luận 云vân 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 四tứ 種chủng 證chứng 淨tịnh 者giả 。 第đệ 十thập 二nhị 明minh 證chứng 得đắc 四tứ 不bất 壞hoại 淨tịnh 也dã 。 此thử 為vi 十thập 二nhị 種chủng 得đắc 相tương 見kiến 道đạo 相tương/tướng 。

論luận 解giải 第đệ 二nhị 果quả 與dữ 初sơ 果quả 稍sảo 有hữu 差sai 別biệt 中trung 。 云vân 謂vị 若nhược 行hành 境cảnh 界giới 等đẳng 乃nãi 至chí 速tốc 疾tật 除trừ 遣khiển 。 與dữ 初sơ 果quả 人nhân 第đệ 二nhị 相tương/tướng 別biệt 也dã 。 又hựu 唯duy 一nhất 度độ 來lai 生sanh 此thử 世thế 間gian 者giả 。 此thử 與dữ 初sơ 果quả 人nhân 第đệ 十thập 一nhất 法pháp 別biệt 也dã 。 合hợp 初sơ 二nhị 果quả 有hữu 。 二nhị 相tướng 差sai 別biệt 。

論luận 解giải 修tu 中trung 。 有hữu 一nhất 類loại 法pháp 由do 修tu 故cố 得đắc 。 即tức 得đắc 修tu 也dã 。 由do 修tu 故cố 習tập 者giả 。 即tức 習tập 修tu 也dã 。 此thử 二nhị 如như 對đối 法pháp 第đệ 九cửu 卷quyển 抄sao 解giải 。

論luận 云vân 若nhược 先tiên 已dĩ 得đắc 。 未vị 令linh 現hiện 前tiền 但đãn 由do 修tu 習tập 彼bỉ 種chủng 類loại 法pháp 當đương 令linh 現hiện 前tiền 令linh 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 鮮tiên 白bạch 。 生sanh 起khởi 名danh 修tu 故cố 淨tịnh 者giả 。 此thử 即tức 法pháp 智trí 時thời 。 其kỳ 類loại 智trí 種chủng 子tử 亦diệc 成thành 就tựu 故cố 。 名danh 先tiên 已dĩ 得đắc 。 由do 得đắc 修tu 習tập 彼bỉ 法pháp 智trí 種chủng 子tử 時thời 。 即tức 資tư 種chủng 類loại 智trí 種chủng 法pháp 。 至chí 類loại 智trí 時thời 。 此thử 種chủng 子tử 能năng 生sanh 類loại 智trí 。 令linh 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 鮮tiên 白bạch 生sanh 起khởi 。 名danh 修tu 故cố 淨tịnh 。 即tức 法pháp 智trí 時thời 。 修tu 類loại 智trí 種chủng 子tử 令linh 清thanh 淨tịnh 。 復phục 生sanh 類loại 智trí 也dã 。 又hựu 如như 見kiến 道đạo 前tiền 。 熏huân 增tăng 無vô 漏lậu 種chủng 。 入nhập 見kiến 道đạo 生sanh 法pháp 智trí 等đẳng 。 是thị 又hựu 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 是thị 由do 修tu 故cố 。 名danh 得đắc 現hiện 行hành 成thành 熟thục 。 名danh 由do 修tu 故cố 習tập 。 自tự 在tại 成thành 熟thục 名danh 由do 修tu 故cố 淨tịnh 。 是thị 三tam 成thành 熟thục 也dã 。 若nhược 已dĩ 生sanh 惑hoặc 能năng 斷đoạn 。 名danh 由do 修tu 故cố 遣khiển 。 未vị 生sanh 諸chư 惑hoặc 。 能năng 令linh 不bất 生sanh 。 了liễu 知tri 如như 病bệnh 等đẳng 。 名danh 由do 修tu 故cố 知tri 。

論luận 解giải 無vô 間gian 道đạo 能năng 斷đoạn 。 不bất 言ngôn 加gia 行hành 道Đạo 者giả 。 對đối 法pháp 明minh 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 并tinh 取thủ 加gia 行hành 道Đạo 者giả 。 非phi 真chân 實thật 義nghĩa 。 若nhược 斷đoạn 種chủng 子tử 。 唯duy 無vô 間gian 道đạo 。 若nhược 制chế 伏phục 種chủng 子tử 。 加gia 行hành 道Đạo 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 彼bỉ 論luận 約ước 制chế 伏phục 種chủng 子tử 義nghĩa 故cố 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 亦diệc 取thủ 加gia 行hành 道Đạo 。 此thử 論luận 據cứ 斷đoạn 種chủng 子tử 難nạn/nan 故cố 。 唯duy 無vô 間gian 道đạo 。

論luận 云vân 勝thắng 進tiến 道đạo 修tu 者giả 謂vị 由do 此thử 故cố 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 等đẳng 者giả 。 此thử 據cứ 未vị 起khởi 後hậu 下hạ 煩phiền 惱não 對đối 治trị 加gia 行hành 以dĩ 來lai 。 諸chư 所sở 有hữu 漸tiệm 觀quán 修tu 習tập 發phát 心tâm 等đẳng 。 是thị 已dĩ 前tiền 對đối 治trị 道đạo 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 得đắc 初sơ 果quả 以dĩ 來lai 。 趣thú 求cầu 第đệ 二nhị 三tam 果quả 。 未vị 趣thú 入nhập 無Vô 學Học 究cứu 竟cánh 位vị 以dĩ 來lai 。 所sở 有hữu 發phát 心tâm 諸chư 行hành 等đẳng 。 是thị 前tiền 勝thắng 進tiến 道đạo 。 問vấn 曰viết 。 起khởi 後hậu 品phẩm 如như 行hành 。 何hà 故cố 不bất 是thị 前tiền 勝thắng 進tiến 道đạo 。 義nghĩa 曰viết 。 今kim 別biệt 作tác 法pháp 。 後hậu 加gia 行hành 勝thắng 後hậu 品phẩm 故cố 隨tùy 此thử 義nghĩa 不bất 取thủ 。 其kỳ 實thật 亦diệc 是thị 。 謂vị 又hựu 已dĩ 斷đoạn 非phi 想tưởng 第đệ 八bát 品phẩm 惑hoặc 以dĩ 來lai 。 未vị 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 。 成thành 究cứu 竟cánh 位vị 所sở 有hữu 諸chư 道đạo 。 是thị 欲dục 界giới 初sơ 品phẩm 。 為vi 對đối 治trị 道đạo 之chi 勝thắng 進tiến 道đạo 。 又hựu 是thị 斷đoạn 欲dục 界giới 惑hoặc 。 第đệ 三tam 果quả 人nhân 之chi 勝thắng 進tiến 道đạo 。 若nhược 至chí 非phi 想tưởng 第đệ 九cửu 無vô 間gian 道đạo 。 亦diệc 是thị 勝thắng 進tiến 道đạo 。 若nhược 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 。 且thả 不bất 名danh 勝thắng 進tiến 。 以dĩ 得đắc 解giải 脫thoát 果quả 。 是thị 解giải 脫thoát 增tăng 勝thắng 名danh 解giải 脫thoát 道đạo 。 今kim 此thử 中trung 並tịnh 得đắc 義nghĩa 。 非phi 具cụ 作tác 法pháp 。 若nhược 具cụ 作tác 法pháp 。 如như 對đối 法pháp 第đệ 九cửu 抄sao 會hội 之chi 。

論luận 解giải 聖thánh 住trụ 中trung 。 云vân 謂vị 空không 無vô 願nguyện 無vô 相tướng 滅diệt 定định 者giả 。 諸chư 論luận 中trung 。 唯duy 有hữu 三tam 解giải 脫thoát 門môn 為vi 聖thánh 住trụ 。 今kim 取thủ 滅diệt 定định 。 以dĩ 無vô 相tướng 故cố 。 即tức 多đa 住trụ 亦diệc 在tại 有hữu 住trụ 中trung 。 諸chư 論luận 約ước 三tam 解giải 脫thoát 作tác 法pháp 。 此thử 通thông 實thật 為vi 論luận 無vô 違vi 。 又hựu 會hội 正chánh 為vi 聖thánh 。 能năng 證chứng 聖thánh 正Chánh 法Pháp 名danh 聖thánh 住trụ 。 即tức 唯duy 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 若nhược 聖thánh 人nhân 之chi 中trung 成thành 就tựu 名danh 聖thánh 住trụ 。 即tức 滅diệt 定định 亦diệc 是thị 。 餘dư 四tứ 聖thánh 等đẳng 。 不bất 離ly 道Đạo 諦Đế 。 有hữu 心tâm 會hội 正chánh 云vân 聖thánh 義nghĩa 。 今kim 滅diệt 定định 無vô 心tâm 。 無vô 會hội 正chánh 義nghĩa 故cố 。 曰viết 諸chư 論luận 無vô 。 此thử 論luận 據cứ 成thành 熟thục 故cố 有hữu 。 天thiên 住trụ 中trung 諸chư 論luận 唯duy 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 今kim 此thử 論luận 通thông 無vô 色sắc 者giả 。 以dĩ 定định 慧tuệ 均quân 義nghĩa 。 獨độc 標tiêu 天thiên 名danh 者giả 。 唯duy 說thuyết 四tứ 禪thiền 。 即tức 諸chư 論luận 。 如như 對đối 法pháp 第đệ 十thập 一nhất 卷quyển 說thuyết 。 若nhược 有hữu 無vô 漏lậu 義nghĩa 。

復phục 有hữu 亦diệc 名danh 天thiên 者giả 。 無vô 色sắc 亦diệc 然nhiên 故cố 。 此thử 中trung 通thông 無vô 色sắc 不bất 違vi 。 又hựu 約ước 有hữu 光quang 淨tịnh 故cố 名danh 天thiên 。 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 定định 光quang 淨tịnh 故cố 名danh 天thiên 。 即tức 亦diệc 是thị 天thiên 住trụ 。 如như 此thử 文văn 實thật 作tác 法pháp 。 彼bỉ 約ước 一nhất 義nghĩa 。

論luận 云vân 又hựu 於ư 爾nhĩ 時thời 至chí 極cực 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 此thử 自tự 下hạ 有hữu 三tam 十thập 二nhị 法pháp 。 是thị 羅La 漢Hán 勝thắng 德đức 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 勝thắng 。 以dĩ 到đáo 無Vô 學Học 果quả 故cố 。 名danh 極cực 究cứu 竟cánh 。 畢tất 竟cánh 無vô 垢cấu 者giả 。 是thị 第đệ 二nhị 。 羅La 漢Hán 斷đoạn 三tam 界giới 惑hoặc 盡tận 也dã 。 畢tất 竟cánh 證chứng 得đắc 梵Phạm 行hạnh 邊biên 際tế 者giả 。 是thị 第đệ 三tam 。 謂vị 超siêu 有hữu 學học 行hành 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 由do 未vị 到đáo 極cực 。 今kim 無Vô 學Học 到đáo 邊biên 也dã 。 離ly 諸chư 關quan 鍵kiện 。 生sanh 死tử 牢lao 獄ngục 。 繫hệ 閉bế 眾chúng 生sanh 。 由do 如như 牢lao 獄ngục 。 無Vô 學Học 離ly 之chi 。 即tức 第đệ 四tứ 也dã 。 已dĩ 出xuất 深thâm 坑khanh 。 即tức 第đệ 五ngũ 。 離ly 四tứ 暴bạo 流lưu 。 已dĩ 度độ 深thâm 塹tiệm 。 即tức 第đệ 六lục 。 離ly 四tứ 軛ách 也dã 。 已dĩ 能năng 摧tồi 伏phục 。 彼bỉ 伊y 師sư 迦ca 是thị 為vi 真chân 聖thánh 者giả 。 即tức 第đệ 七thất 。 西tây 方phương 有hữu 山sơn 名danh 伊y 師sư 迦ca 。 此thử 山sơn 高cao 而nhi 且thả 峻tuấn 。 譬thí 有hữu 頂đảnh 煩phiền 惱não 亦diệc 高cao 而nhi 最tối 極cực 。 無Vô 學Học 離ly 有hữu 頂đảnh 惑hoặc 。 如như 摧tồi 伊y 師sư 迦ca 。 摧tồi 滅diệt 高cao 幢tràng 者giả 。 第đệ 八bát 。 言ngôn 摧tồi 我ngã 慢mạn 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 支chi 者giả 。 第đệ 九cửu 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 上thượng 分phần/phân 結kết 。 并tinh 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 。 成thành 熟thục 六lục 支chi 。 即tức 第đệ 十thập 。 成thành 熟thục 六lục 念niệm 。 又hựu 或hoặc 軌quỹ 則tắc 所sở 行hành 等đẳng 六lục 支chi 。 一nhất 向hướng 守thủ 護hộ 四tứ 所sở 依y 止chỉ 。 第đệ 十thập 一nhất 。 守thủ 護hộ 四tứ 依y 。 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 。 又hựu 常thường 乞khất 食thực 糞phẩn 掃tảo 衣y 等đẳng 四tứ 依y 止chỉ 。 又hựu 守thủ 護hộ 四tứ 念niệm 住trụ 等đẳng 。 名danh 四tứ 依y 止chỉ 。 最tối 極cực 遠viễn 離ly 者giả 。 第đệ 十thập 二nhị 。 有hữu 學học 已dĩ 離ly 諸chư 惡ác 趣thú 等đẳng 。 今kim 無Vô 學Học 勝thắng 彼bỉ 。 名danh 最tối 極cực 遠viễn 離ly 。 又hựu 或hoặc 離ly 邪tà 行hành 。 或hoặc 離ly 殺sát 生sanh 等đẳng 勝thắng 有hữu 學học 。 獨độc 一nhất 諦đế 實thật 者giả 。 十thập 三tam 。 明minh 無vô 虛hư 誑cuống 。 又hựu 離ly 妄vọng 語ngữ 。 名danh 為vi 諦đế 實thật 。 棄khí 捨xả 希hy 求cầu 者giả 。 十thập 四tứ 。 至chí 極cực 位vị 故cố 更cánh 無vô 希hy 求cầu 。 無vô 不bất 與dữ 取thủ 。 故cố 名danh 不bất 希hy 求cầu 。 無vô 濁trược 思tư 惟duy 者giả 。 十thập 五ngũ 。 唯duy 善thiện 無vô 記ký 思tư 惟duy 。 無vô 不bất 善thiện 染nhiễm 污ô 濁trược 思tư 惟duy 故cố 。 又hựu 無vô 邪tà 行hành 濁trược 思tư 惟duy 故cố 。 又hựu 無vô 殺sát 生sanh 濁trược 思tư 惟duy 故cố 。 此thử 上thượng 四tứ 即tức 十thập 惡ác 業nghiệp 道đạo 。 中trung 前tiền 四tứ 種chủng 亦diệc 得đắc 。 身thân 行hành 猗ỷ 息tức 者giả 。 十thập 六lục 。 居cư 有hữu 學học 位vị 身thân 有hữu 硬ngạnh 澁sáp 。 今kim 無Vô 學Học 常thường 得đắc 輕khinh 安an 故cố 。 身thân 行hành 猗ỷ 息tức 。 即tức 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 十thập 七thất 。 得đắc 俱câu 解giải 脫thoát 。 或hoặc 唯duy 慧tuệ 解giải 脫thoát 也dã 。 獨độc 一nhất 無vô 侶lữ 。 言ngôn 最tối 勝thắng 故cố 名danh 為vi 獨độc 一nhất 。 非phi 餘dư 有hữu 學học 等đẳng 侶lữ 名danh 為vi 無vô 侶lữ 。 即tức 十thập 八bát 也dã 。 正chánh 行hạnh 已dĩ 立lập 。 十thập 九cửu 。 謂vị 入nhập 涅Niết 槃Bàn 行hành 已dĩ 立lập 也dã 。 名danh 已dĩ 親thân 近cận 。 無Vô 上Thượng 丈Trượng 夫Phu 。 二nhị 十thập 。 明minh 與dữ 佛Phật 同đồng 證chứng 人nhân 空không 。 親thân 近cận 於ư 佛Phật 。 佛Phật 是thị 無Vô 上Thượng 丈Trượng 夫Phu 。 具cụ 足túc 成thành 熟thục 。 六lục 恆hằng 住trụ 法pháp 。 乃nãi 至chí 意ý 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 二nhị 十thập 一nhất 。 明minh 常thường 住trụ 六lục 恆hằng 住trụ 法pháp 。 六lục 恆hằng 住trụ 法pháp 。 以dĩ 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 三tam 法pháp 為vi 體thể 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 領lãnh 受thọ 貪tham 欲dục 等đẳng 。 乃nãi 至chí 愚ngu 痴si 無vô 餘dư 永vĩnh 盡tận 。 二nhị 十thập 二nhị 。 離ly 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 彼bỉ 貪tham 瞋sân 癡si 皆giai 永vĩnh 盡tận 故cố 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 習tập 近cận 諸chư 善thiện 。 二nhị 十thập 三tam 。 明minh 斷đoạn 惡ác 修tu 善thiện 。 其kỳ 心tâm 獨độc 如như 虛hư 空không 淨tịnh 水thủy 。 二nhị 十thập 四tứ 。 其kỳ 心tâm 如như 空không 無vô 染nhiễm 。 如như 淨tịnh 水thủy 無vô 濁trược 。 又hựu 如như 空không 無vô 礙ngại 。 如như 水thủy 明minh 淨tịnh 。 如như 水thủy 無vô 塵trần 。 如như 妙diệu 香hương 檀đàn 普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。 天thiên 帝đế 天thiên 王vương 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 二nhị 十thập 五ngũ 。 明minh 如như 天thiên 帝đế 宮cung 中trung 。 有hữu 妙diệu 香hương 檀đàn 樹thụ 。 天thiên 帝đế 天thiên 王vương 。 常thường 生sanh 恭cung 敬kính 。 又hựu 羅La 漢Hán 身thân 。 或hoặc 如như 一nhất 香hương 檀đàn 木mộc 。 言ngôn 無vô 惑hoặc 自tự 在tại 故cố 。 常thường 為vi 天thiên 帝đế 等đẳng 恭cung 敬kính 。 住trụ 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 二nhị 十thập 六lục 。 明minh 得đắc 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 度độ 生sanh 死tử 海hải 。 乃nãi 至chí 亦diệc 名danh 任nhậm 持trì 。 最tối 後hậu 有hữu 身thân 。 二nhị 十thập 七thất 。 明minh 此thử 身thân 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 但đãn 任nhậm 持trì 一nhất 身thân 。 先tiên 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 引dẫn 諸chư 蘊uẩn 。 乃nãi 至chí 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 十thập 八bát 。 明minh 得đắc 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 乃nãi 至chí 五ngũ 者giả 用dụng 不bất 能năng 貯trữ 畜súc 受thọ 用dụng 諸chư 欲dục 資tư 具cụ 。 二nhị 十thập 九cửu 。 明minh 不bất 習tập 近cận 五ngũ 種chủng 處xứ 所sở 。 如như 是thị 不bất 能năng 。 妄vọng 計kế 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 乃nãi 至chí 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 三tam 十thập 。 明minh 知tri 諸chư 法pháp 。 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 不bất 生sanh 妄vọng 計kế 。

又hựu 亦diệc 不bất 能năng 。 怖bố 畏úy 一nhất 切thiết 不bất 應ưng 記ký 事sự 。 三tam 十thập 一nhất 。 明minh 已dĩ 知tri 佛Phật 法Pháp 故cố 。 他tha 問vấn 無vô 不bất 知tri 。 十thập 四tứ 不bất 應ưng 記ký 事sự 中trung 。 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 。 又hựu 亦diệc 不bất 能năng 。 於ư 雲vân 雷lôi 電điện 等đẳng 下hạ 。 三tam 十thập 二nhị 。 明minh 無vô 我ngã 故cố 無vô 怖bố 。 此thử 為vi 三tam 十thập 二nhị 。 種chủng 羅La 漢Hán 功công 德đức 也dã 。

論luận 云vân 猶do 如như 一nhất 切thiết 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 是thị 所sở 制chế 造tạo 文văn 章chương 咒chú 術thuật 異dị 論luận 根căn 本bổn 者giả 。 文văn 章chương 異dị 論luận 。 必tất 依y 名danh 句cú 等đẳng 方phương 成thành 。 今kim 聲Thanh 聞Văn 行hành 。 必tất 依y 此thử 相tương 應ứng 教giáo 法pháp 。 教giáo 法pháp 為vi 彼bỉ 根căn 本bổn 。 如như 名danh 句cú 等đẳng 。

獨Độc 覺Giác 地địa 第đệ 十thập 四tứ 。

獨Độc 覺Giác 地địa 種chủng 性tánh 有hữu 三tam 種chủng 人nhân 。 或hoặc 一nhất 人nhân 具cụ 三tam 。 一nhất 人nhân 具cụ 三tam 中trung 。 隨tùy 增tăng 性tánh 說thuyết 。 故cố 有hữu 三tam 種chủng 。 或hoặc 一nhất 人nhân 約ước 三tam 義nghĩa 故cố 說thuyết 三tam 種chủng 。 道đạo 中trung 有hữu 三tam 種chủng 。 第đệ 一nhất 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 值trị 佛Phật 修tu 百bách 劫kiếp 已dĩ 。 成thành 果quả 麟lân 角giác 。 今kim 論luận 別biệt 說thuyết 經Kinh 百bách 劫kiếp 已dĩ 。 值trị 佛Phật 出xuất 世thế 。 又hựu 解giải 。 百bách 劫kiếp 中trung 雖tuy 修tu 行hành 。 未vị 修tu 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 。 經kinh 百bách 劫kiếp 已dĩ 。 值trị 佛Phật 世thế 方phương 修tu 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 。 在tại 後hậu 身thân 方phương 成thành 道Đạo 麟lân 角giác 。 第đệ 二nhị 道đạo 。 先tiên 值trị 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 不bất 滿mãn 百bách 劫kiếp 修tu 。 或hoặc 九cửu 十thập 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 一nhất 劫kiếp 修tu 習tập 已dĩ 。 於ư 煖noãn 等đẳng 位vị 。 修tu 習tập 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 。 於ư 此thử 身thân 。 不bất 能năng 證chứng 初sơ 果quả 。 或hoặc 家gia 家gia 七thất 生sanh 。 一nhất 往vãng 來lai 一nhất 間gian 等đẳng 。 於ư 後hậu 身thân 得đắc 獨Độc 覺Giác 果Quả 等đẳng 。 第đệ 三tam 道đạo 。 值trị 佛Phật 修tu 習tập 已dĩ 。 於ư 此thử 身thân 得đắc 初sơ 果quả 。 或hoặc 七thất 生sanh 家gia 家gia 。 一nhất 間gian 一nhất 往vãng 來lai 等đẳng 果quả 。 復phục 修tu 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 。 於ư 當đương 來lai 世thế 。 證chứng 獨Độc 覺Giác 無Vô 學Học 果quả 。 習tập 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 第đệ 一nhất 如như 文văn 。 第đệ 二nhị 即tức 用dụng 前tiền 道đạo 有hữu 二nhị 故cố 。 習tập 亦diệc 有hữu 二nhị 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 略Lược 纂Toản 卷quyển 第đệ 九cửu

寫tả 本bổn 云vân 享hưởng 保bảo 七thất (# 壬nhâm 寅# )# 年niên 正chánh 月nguyệt 九cửu 日nhật 以dĩ 本bổn 談đàm 義nghĩa 屋ốc 本bổn 令linh 一nhất 校giáo 了liễu (# 云vân 云vân )#

旹# 享hưởng 保bảo 八bát 年niên (# 癸quý 卯mão )# 五ngũ 月nguyệt 廿# 二nhị 日nhật 一nhất 交giao 加gia 點điểm 畢tất

沙Sa 門Môn 高cao 範phạm (# 胎thai 生sanh 六lục 十thập 九cửu )#