成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 了Liễu 義Nghĩa 燈Đăng 卷quyển 第đệ 一nhất (# 本bổn )#

淄# 洲châu 大đại 雲vân 寺tự 苾Bật 芻Sô 惠huệ 沼chiểu 述thuật

將tương 釋thích 此thử 論luận 四tứ 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 論luận 起khởi 所sở 因nhân 。 二nhị 明minh 同đồng 異dị 。 三Tam 明Minh 歸quy 在tại 。 四tứ 釋thích 本bổn 文văn 就tựu 初sơ 起khởi 因nhân 復phục 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 明minh 部bộ 分phân 之chi 處xứ 。 二nhị 明minh 部bộ 分phân 之chi 年niên 。 三Tam 明Minh 部bộ 分phần/phân 所sở 由do 。 四tứ 明minh 造tạo 論luận 因nhân 。 主chủ 。 如Như 來Lai 說thuyết 教giáo 體thể 一nhất 真Chân 如Như 。 平bình 等đẳng 利lợi 生sanh 實thật 無vô 差sai 異dị 。 然nhiên 隨tùy 根căn 性tánh 。 悟ngộ 解giải 不bất 同đồng 。 漸tiệm 。 頓đốn 有hữu 殊thù 說thuyết 教giáo 為vi 異dị 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 雖tuy 一nhất 地địa 所sở 生sanh 。 一nhất 雨vũ 所sở 潤nhuận 。 而nhi 諸chư 草thảo 木mộc 。 生sanh 長trưởng 各các 異dị 。 寶bảo 性tánh 論luận 中trung 猶do 如như 一nhất 河hà 三tam 獸thú 渡độ 水thủy 得đắc 淺thiển 深thâm 異dị 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 如như 一nhất 寶bảo 珠châu 隨tùy 求cầu 雨vũ 異dị 。 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 常thường 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 。 悟ngộ 解giải 不bất 同đồng 。 得đắc 諸chư 果quả 異dị 。 故cố 如Như 來Lai 教giáo 隨tùy 機cơ 說thuyết 別biệt 。 初sơ 對đối 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 說thuyết 我ngã 為vi 無vô 談đàm 法pháp 為vi 有hữu 。 次thứ 對đối 小Tiểu 乘Thừa 。 破phá 執chấp 法pháp 有hữu 說thuyết 法Pháp 亦diệc 無vô 。 後hậu 令linh 趣thú 實thật 方phương 為vi 顯hiển 說thuyết 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 故cố 瑜du 伽già 釋thích 云vân 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 於ư 法pháp 實thật 相tướng 無vô 知tri 僻tích 執chấp 。 起khởi 惑hoặc 發phát 業nghiệp 。 輪luân 迴hồi 五ngũ 趣thú 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 隨tùy 宜nghi 為vì 說thuyết 。 處xử 中trung 妙diệu 理lý 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 遠viễn 離ly 疑nghi 執chấp 起khởi 處xứ 中trung 行hành 。 隨tùy 應ứng 滅diệt 障chướng 各các 自tự 修tu 滿mãn 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 證chứng 寂tịch 滅diệt 樂lạc 等đẳng 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 波ba 。 及cập 婆bà 師sư 波ba 。 雖tuy 分phần/phân 二nhị 處xứ 。 結kết 集tập 三tam 藏tạng 。 然nhiên 一nhất 百bách 年niên 中trung 佛Phật 法Pháp 一nhất 味vị 。

時thời 有hữu 舶bạc 主chủ 之chi 子tử 名danh 。 摩Ma 訶Ha 提Đề 婆Bà 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 部bộ 執chấp 疏sớ/sơ 云vân 阿a 踰du 闍xà 國quốc 。 慈từ 恩ân 法Pháp 師sư 宗tông 輪luân 疏sớ/sơ 云vân 中trung 天Thiên 竺Trúc 國quốc 。 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 遍biến 通thông 三tam 藏tạng 。 然nhiên 准chuẩn 部bộ 執chấp 。 宗tông 輪luân 疏sớ/sơ 等đẳng 。 說thuyết 其kỳ 五ngũ 事sự 與dữ 慈từ 恩ân 法Pháp 師sư 瑜du 伽già 抄sao 中trung 說thuyết 少thiểu 有hữu 別biệt 。 應ưng 大đại 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 之chi 各các 異dị 。 此thử 具cụ 如như 彼bỉ 三tam 處xứ 所sở 說thuyết 。 於ư 百bách 年niên 外ngoại 在tại 波ba 吒tra [利/里]# 子tử 城thành 鷄kê 園viên 寺tự 內nội 。 說thuyết 此thử 城thành 由do 具cụ 如như 大đại 唐đường 西tây 域vực 傳truyền 及cập 真Chân 諦Đế 部bộ 執chấp 疏sớ/sơ 說thuyết 。 十thập 五ngũ 日nhật 夜dạ 次thứ 。 大đại 天thiên 說thuyết 戒giới 經kinh 。 說thuyết 戒giới 經kinh 了liễu 遂toại 說thuyết 五ngũ 事sự 頌tụng 云vân 。 餘dư 所sở 誘dụ 無vô 知tri 。 猶do 預dự 他tha 令linh 入nhập 。 道đạo 因nhân 聲thanh 故cố 起khởi 。 是thị 名danh 真chân 佛Phật 教giáo 。 耆kỳ 年niên 聖thánh 者giả 咸hàm 不bất 許hứa 之chi 。 即tức 翻phiên 彼bỉ 說thuyết 第đệ 四tứ 句cú 。 云vân 汝nhữ 言ngôn 非phi 佛Phật 教giáo 因nhân 此thử 小Tiểu 乘Thừa 部bộ 分phân 為vi 二nhị 。 諸chư 聖thánh 者giả 眾chúng 。 遂toại 以dĩ 根căn 本bổn 結kết 集tập 之chi 時thời 大Đại 迦Ca 葉Diếp 波ba 。 以dĩ 為vi 其kỳ 師sư 。 云vân 上thượng 坐tọa 部bộ 。 大đại 天thiên 徒đồ 侶lữ 以dĩ 婆bà 師sư 波ba 。 為vi 其kỳ 所sở 師sư 。 云vân 大đại 眾chúng 部bộ 。 後hậu 二nhị 百bách 年niên 內nội 。 於ư 大đại 眾chúng 部bộ 復phục 分phần/phân 成thành 九cửu 。 三tam 百bách 年niên 內nội 。 於ư 上thượng 坐tọa 部bộ 分phần/phân 成thành 十thập 一nhất 。 如như 宗tông 輪luân 論luận 并tinh 文Văn 殊Thù 所sở 問vấn 。 般Bát 若Nhã 具cụ 說thuyết 。 若nhược 部bộ 分phần/phân 緣duyên 由do 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 部bộ 執chấp 疏sớ/sơ 中trung 一nhất 一nhất 廣quảng 說thuyết 。 昔tích 者giả 阿A 難Nan 。 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 念niệm 曰viết 。 佛Phật 記ký 罽kế 賓tân 新tân 云vân 迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 。 當đương 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 末mạt 田điền 提đề 。 於ư 彼bỉ 國quốc 土độ 。 流lưu 布bố 法Pháp 眼nhãn 。 即tức 便tiện 法pháp 付phó 末mạt 田điền 尊tôn 者giả 。 欲dục 此thử 國quốc 中trung 立lập 寺tự 弘hoằng 法pháp 。 此thử 國quốc 有hữu 山sơn 四tứ 面diện 高cao 峻tuấn 。 中trung 間gian 極cực 廣quảng 。 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 龍long 王vương 所sở 居cư 。 中trung 滿mãn 其kỳ 水thủy 。 尊tôn 者giả 運vận 通thông 。 從tùng 空không 而nhi 下hạ 。 向hướng 龍long 王vương 言ngôn 。 意ý 乞khất 一nhất 坐tọa 具cụ 許hứa 地địa 。 龍long 王vương 許hứa 之chi 。 便tiện 以dĩ 通thông 力lực 令linh 坐tọa 具cụ 寬khoan 侵xâm 水thủy 將tương 盡tận 。 龍long 王vương 從tùng 乞khất 願nguyện 留lưu 周chu 迴hồi 十thập 五ngũ 里lý 水thủy 為vi 龍long 所sở 居cư 。 因nhân 即tức 立lập 寺tự 僧Tăng 從tùng 既ký 多đa 淨tịnh 人nhân 復phục 眾chúng 。 後hậu 僧Tăng 漸tiệm 少thiểu 奴nô 漸tiệm 群quần 強cường/cưỡng 。 自tự 立lập 為vi 王vương 。 因nhân 號hiệu 奴nô 國quốc 。 後hậu 此thử 國quốc 王vương 號hiệu 迦Ca 葉Diếp 利lợi 師sư 。 極cực 甚thậm 敬kính 信tín 。 每mỗi 請thỉnh 眾chúng 徒đồ 入nhập 宮cung 說thuyết 法Pháp 。 中trung 間gian 諸chư 部bộ 而nhi 共cộng 雜tạp 居cư 。 前tiền 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 各các 各các 有hữu 異dị 。 王vương 問vấn 所sở 以dĩ 。 具cụ 說thuyết 其kỳ 由do 。 王vương 曰viết 今kim 者giả 取thủ 誰thùy 部bộ 定định 。

時thời 迦ca 延diên 子tử 依y 薩tát 婆bà 多đa 造tạo 發phát 智trí 論luận 以dĩ 示thị 於ư 王vương 。 王vương 可khả 弘hoằng 之chi (# 此thử 上thượng 傳truyền 說thuyết 未vị 見kiến 正chánh 文văn )# 。 依y 天thiên 親thân 傳truyền 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 三tam 百bách 年niên 中trung 。 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 名danh 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 。 母mẫu 性tánh 迦ca 旃chiên 延diên 。 從tùng 母mẫu 為vi 名danh 。 先tiên 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 本bổn 是thị 中trung 天Thiên 竺Trúc 人nhân 。 後hậu 往vãng 罽kế 賓tân 國quốc 。 罽kế 賓tân 國quốc 在tại 西tây 天Thiên 竺Trúc 。 與dữ 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 。 五ngũ 百bách 菩Bồ 薩Tát 。 共cộng 撰soạn 集tập 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 祕bí 不bất 流lưu 出xuất 。 經kinh 於ư 多đa 時thời 。 五ngũ 天thiên 不bất 覩đổ 。 後hậu 東đông 天Thiên 竺Trúc 阿a 踰du 闍xà 國quốc 。 有hữu 一nhất 法Pháp 師sư 。 名danh 婆bà 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 聰thông 明minh 大đại 智trí 。 往vãng 彼bỉ 習tập 學học 誦tụng 得đắc 流lưu 外ngoại 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。 後hậu 鳩cưu 摩ma 邏la 多đa 。 室thất 利lợi 邏la 多đa 皆giai 廣quảng 造tạo 論luận 。 弘hoằng 初sơ 有hữu 教giáo 眾chúng 生sanh 著trước 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 教giáo 。 多đa 皆giai 隱ẩn 沒một 。 二nhị 百bách 年niên 外ngoại 有hữu 南nam 天Thiên 竺Trúc 龍long 猛mãnh 菩Bồ 薩Tát 。 提đề 婆bà 菩Bồ 薩Tát 俱câu 出xuất 於ư 世thế 。 龍long 猛mãnh 菩Bồ 薩Tát 造tạo 大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 大đại 品phẩm 般Bát 若Nhã 。 造tạo 無vô 畏úy 論luận 。 滿mãn 十thập 萬vạn 頌tụng 。 中trung 論luận 出xuất 於ư 無vô 畏úy 部bộ 中trung 有hữu 五ngũ 百bách 偈kệ 。 十thập 二nhị 門môn 論luận 等đẳng 。 龍long 猛mãnh 弟đệ 子tử 提đề 婆bà 菩Bồ 薩Tát 造tạo 百bách 論luận 等đẳng 。 廣quảng 如như 付phó 法Pháp 藏tạng 傳truyền 及cập 龍long 樹thụ 等đẳng 傳truyền 說thuyết 。 為vi 破phá 小Tiểu 乘Thừa 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 執chấp 我ngã 執chấp 法pháp 說thuyết 之chi 為vi 空không 。

時thời 多đa 著trước 空không 。 後hậu 九cửu 百bách 年niên 北bắc 天Thiên 竺Trúc 境cảnh 富phú 婁lâu 沙sa 富phú 羅la 。 此thử 云vân 丈trượng 夫phu 國quốc 。 有hữu 國quốc 師sư 婆Bà 羅La 門Môn 。 姓tánh 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 有hữu 三tam 子tử 同đồng 名danh 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 。 此thử 云vân 天thiên 親thân 。 今kim 云vân 筏phiệt 蘇tô 畔bạn 度độ 。 此thử 云vân 世thế 親thân 。 雖tuy 同đồng 一nhất 名danh 復phục 立lập 別biệt 號hiệu 。 第đệ 三tam 天thiên 親thân 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 別biệt 名danh 比tỉ 隣lân 持trì 跋bạt 婆bà 。 比tỉ 隣lân 持trì 是thị 其kỳ 母mẫu 名danh 。 跋bạt 婆bà 譯dịch 為vi 子tử 亦diệc 云vân 兒nhi 。 長trường/trưởng 兄huynh 是thị 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 。 亦diệc 亦diệc 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 後hậu 得đắc 離ly 欲dục 思tư 惟duy 空không 義nghĩa 。 不bất 能năng 得đắc 入nhập 。 欲dục 自tự 殺sát 身thân 。 有hữu 賓tân 頭đầu 盧lô 阿A 羅La 漢Hán 。 在tại 東đông 毘tỳ 提đề 訶ha 觀quán 見kiến 此thử 事sự 。 從tùng 彼bỉ 方phương 來lai 為vi 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 空không 觀quán 意ý 猶do 未vị 安an 謂vị 理lý 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 因nhân 此thử 乘thừa 通thông 往vãng 覩đổ 史sử 天thiên 諮tư 問vấn 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 說thuyết 大Đại 乘Thừa 空không 觀quán 。 還hoàn 下hạ 思tư 惟duy 即tức 便tiện 得đắc 悟ngộ 。 因nhân 名danh 阿a 僧Tăng 伽già 。 此thử 云vân 無vô 著trước 。 爾nhĩ 後hậu 數số 往vãng 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 諮tư 問vấn 彌Di 勒Lặc 大Đại 乘Thừa 經Kinh 義nghĩa 。 為vi 餘dư 人nhân 說thuyết 聞văn 多đa 不bất 信tín 。 即tức 自tự 發phát 願nguyện 。 請thỉnh 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 令linh 眾chúng 生sanh 見kiến 。 皆giai 得đắc 信tín 受thọ 。 即tức 如như 其kỳ 願nguyện 於ư 夜dạ 下hạ 時thời 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 集tập 有hữu 緣duyên 眾chúng 。 於ư 踰du 闍xà 國quốc 說thuyết 十thập 七thất 地địa 論luận 。 隨tùy 所sở 誦tụng 出xuất 隨tùy 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 經kinh 四tứ 月nguyệt 夜dạ 十thập 七thất 論luận 竟cánh 。 雖tuy 同đồng 一nhất 堂đường 唯duy 有hữu 無vô 著trước 得đắc 近cận 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 餘dư 人nhân 但đãn 得đắc 遙diêu 聞văn 。 或hoặc 有hữu 見kiến 異dị 。

時thời 無vô 著trước 師sư 更cánh 為vi 餘dư 說thuyết 。 因nhân 此thử 餘dư 人nhân 方phương 始thỉ 信tín 受thọ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 子tử 亦diệc 於ư 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 出xuất 家gia 。 博bác 學học 多đa 聞văn 。 遍biến 通thông 墳phần 藉tạ 。 神thần 才tài 隽# 朗lãng 無vô 可khả 為vi 儔trù 。 戒giới 行hạnh 清thanh 高cao 難nan 以dĩ 為vi 匹thất 。 兄huynh 弟đệ 既ký 有hữu 別biệt 名danh 。 故cố 法Pháp 師sư 但đãn 稱xưng 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 。 所sở 餘dư 因nhân 緣duyên 廣quảng 如như 本bổn 傳truyền 所sở 說thuyết 。 依y 瑜du 伽già 論luận 廣quảng 造tạo 諸chư 論luận 。 解giải 釋thích 大Đại 乘Thừa 弘hoằng 非phi 空không 有hữu 。 及cập 造tạo 此thử 論luận 。 十thập 師sư 之chi 釋thích 合hợp 糅nhữu 翻phiên 譯dịch 皆giai 如như 樞xu 要yếu 。 然nhiên 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 千thiên 一nhất 百bách 年niên 後hậu 。 方phương 始thỉ 出xuất 世thế 。 造tạo 此thử 論luận 釋thích 及cập 廣quảng 百bách 論luận 釋thích 。 清thanh 辨biện 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 同đồng 時thời 出xuất 造tạo 掌chưởng 珍trân 論luận 。 此thử 時thời 大Đại 乘Thừa 方phương 諍tranh 空không 。 有hữu 。 上thượng 來lai 總tổng 辨biện 四tứ 門môn 之chi 義nghĩa 。 智trí 者giả 知tri 之chi 。 此thử 即tức 論luận 之chi 起khởi 因nhân 。

二nhị 明minh 同đồng 異dị 者giả 。 復phục 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 教giáo 益ích 有hữu 殊thù 。 二nhị 時thời 。 利lợi 差sai 別biệt 。 三tam 詮thuyên 宗tông 各các 異dị 。 四tứ 體thể 性tánh 不bất 同đồng 。 具cụ 如như 法Pháp 苑uyển 總tổng 聊liêu 簡giản 說thuyết 。 問vấn 前tiền 說thuyết 輪luân 益ích 。 義nghĩa 益ích 二nhị 理lý 何hà 殊thù 。 答đáp 義nghĩa 約ước 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 為vi 稱xưng 。 輪luân 據cứ 斷đoạn 道đạo 為vi 言ngôn 。 二nhị 義nghĩa 各các 約ước 一nhất 途đồ 。 故cố 云vân 輪luân 。 義nghĩa 二nhị 益ích 。 問vấn 以dĩ 教giáo 對đối 機cơ 教giáo 有hữu 三tam 時thời 之chi 別biệt 。 未vị 審thẩm 輪luân 體thể 為vi 別biệt 為vi 同đồng 。 答đáp 根căn 性tánh 既ký 差sai 輪luân 體thể 有hữu 別biệt 。 約ước 初sơ 有hữu 教giáo 說thuyết 體thể 如như 常thường 。 空không 教giáo 之chi 中trung 體thể 少thiểu 有hữu 別biệt 。 以dĩ 八bát 空không 聖thánh 道Đạo 為vi 體thể 。 證chứng 空không 理lý 智trí 為vi 體thể 。 以dĩ 說thuyết 空không 教giáo 為vi 因nhân 。 以dĩ 證chứng 空không 加gia 行hành 智trí 為vi 因nhân 。 所sở 緣duyên 空không 為vi 境cảnh 。 餘dư 覺giác 支chi 等đẳng 空không 為vi 助trợ 伴bạn 。 以dĩ 道đạo 。 定định 戒giới 空không 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 空không 為vi 果quả 。 若nhược 第đệ 三tam 時thời 法Pháp 輪luân 體thể 者giả 。 雙song 合hợp 前tiền 二nhị 亦diệc 得đắc 非phi 正chánh 。 正chánh 者giả 如như 瑜du 伽già 論luận 。 及cập 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 第đệ 四tứ 卷quyển 明minh 。 問vấn 說thuyết 此thử 密mật 語ngữ 有hữu 何hà 益ích 。 答đáp 准chuẩn 攝nhiếp 論luận 第đệ 八bát 有hữu 十thập 果quả 。 謂vị 令linh 說thuyết 法Pháp 者giả 。 易dị 可khả 安an 立lập 總tổng 括quát 義nghĩa 故cố 。 乃nãi 至chí 於ư 智trí 者giả 。 前tiền 論luận 義nghĩa 決quyết 擇trạch 。 入nhập 聰thông 慜mẫn 數số 。 為vi 斯tư 十thập 利lợi 說thuyết 祕bí 密mật 言ngôn 。 問vấn 義nghĩa 益ích 之chi 中trung 有hữu 了liễu 。 不bất 了liễu 。 輪luân 中trung 亦diệc 輪luân 。 非phi 輪luân 不phủ 。 答đáp 大đại 。 小tiểu 相tướng 形hình 隱ẩn 。 顯hiển 相tương 對đối 二nhị 並tịnh 得đắc 有hữu 。 又hựu 解giải 不bất 例lệ 。 詮thuyên 理lý 有hữu 顯hiển 。 密mật 。 義nghĩa 中trung 了liễu 。 不bất 了liễu 。 對đối 機cơ 皆giai 滅diệt 障chướng 。 皆giai 輪luân 無vô 不bất 輪luân 。 又hựu 問vấn 要yếu 集tập 敘tự 解giải 深thâm 密mật 。 云vân 了liễu 義nghĩa 者giả 清thanh 辨biện 等đẳng 云vân 。 說thuyết 了liễu 義nghĩa 者giả 結kết 集tập 家gia 語ngữ 非phi 正chánh 佛Phật 說thuyết 者giả 不bất 爾nhĩ 。 彼bỉ 非phi 善thiện 通thông 。 應ưng 云vân 清thanh 辨biện 等đẳng 言ngôn 。 此thử 對đối 俗tục 諦đế 說thuyết 最tối 為vi 勝thắng 名danh 為vi 了liễu 義nghĩa 不bất 望vọng 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 以dĩ 有hữu 違vi 云vân 非phi 佛Phật 語ngữ 。 便tiện 令linh 聖thánh 教giáo 皆giai 不bất 可khả 信tín 。 了liễu 。 不bất 了liễu 義nghĩa 法pháp 苑uyển 分phần/phân 四tứ 。 今kim 要yếu 集tập 云vân 。 更cánh 加gia 一nhất 門môn 。 執chấp 著trước 名danh 字tự 名danh 為vi 不bất 了liễu 。 不bất 著trước 名danh 了liễu 。 故cố 自Tự 在Tại 王Vương 菩Bồ 薩Tát 經kinh 上thượng 云vân 。 了liễu 義nghĩa 經kinh 者giả 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 以dĩ 依y 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 名danh 為vi 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 人nhân 於ư 一nhất 切thiết 經kinh 。 不bất 能năng 如như 是thị 。 依y 義nghĩa 是thị 名danh 不bất 了liễu 義nghĩa 。 何hà 故cố 名danh 不bất 了liễu 。 是thị 人nhân 不bất 了liễu 義nghĩa 故cố 。 准chuẩn 此thử 經Kinh 文văn 云vân 。 是thị 人nhân 不bất 了liễu 義nghĩa 故cố 名danh 不bất 了liễu 義nghĩa 。 不bất 判phán 經kinh 為vi 不bất 了liễu 義nghĩa 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 自Tự 在Tại 王Vương 菩Bồ 薩Tát 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 趣thú 法pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 皆giai 是thị 了liễu 義nghĩa 。 不bất 如như 是thị 依y 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 是thị 不bất 了liễu 義nghĩa 。 准chuẩn 此thử 意ý 。 能năng 不bất 執chấp 著trước 。 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 是thị 所sở 了liễu 義nghĩa 。 若nhược 執chấp 著trước 者giả 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 是thị 。 所sở 不bất 了liễu 義nghĩa 。 不bất 得đắc 約ước 人nhân 自tự 不bất 能năng 了liễu 。 便tiện 判phán 聖thánh 教giáo 亦diệc 為vi 不bất 了liễu 。 要yếu 集tập 解giải 云vân 。 能năng 令linh 生sanh 過quá 或hoặc 生sanh 功công 德đức 。 說thuyết 了liễu 。 不bất 了liễu 。 此thử 通thông 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 乘thừa 經kinh 。 此thử 判phán 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 由do 不bất 了liễu 即tức 生sanh 過quá 失thất 名danh 為vi 不bất 了liễu 。 亦diệc 應ưng 名danh 不bất 善thiện 。 亦diệc 應ưng 名danh 有hữu 漏lậu 。 便tiện 非phi 稱xưng 實thật 。 有hữu 多đa 過quá 故cố 。 今kim 者giả 正chánh 解giải 應ưng 云vân 。 依y 法pháp 分phần/phân 四tứ 。 如như 法Pháp 苑uyển 明minh 。 又hựu 加gia 依y 人nhân 。 對đối 解giải 了liễu 不bất 執chấp 名danh 為vi 了liễu 義nghĩa 。 對đối 執chấp 著trước 者giả 名danh 不bất 了liễu 義nghĩa 。 如như 似tự 二nhị 諦đế 。 辨biện 時thời 利lợi 中trung 。 問vấn 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 初sơ 說thuyết 有hữu 教giáo 。 中trung 談đàm 空không 教giáo 。 後hậu 演diễn 不bất 空không 不bất 有hữu 教giáo 耶da 。 答đáp 據cứ 不bất 定định 姓tánh 。 未vị 發phát 趣thú 時thời 。 且thả 令linh 慚tàm 悟ngộ 所sở 執chấp 我ngã 無vô 。 唯duy 有hữu 蘊uẩn 。 處xử 。 界giới 等đẳng 諸chư 法pháp 。 名danh 為vi 有hữu 教giáo 。 為vi 已dĩ 發phát 趣thú 得đắc 小tiểu 果quả 者giả 。 令linh 趣thú 於ư 大đại 次thứ 悟ngộ 法pháp 空không 觀quán 彼bỉ 所sở 執chấp 界giới 處xứ 等đẳng 無vô 。 名danh 為vi 空không 教giáo 。 後hậu 為vi 發phát 趣thú 。 一nhất 切thiết 乘thừa 者giả 。 顯hiển 所sở 執chấp 無vô 。 非phi 執chấp 是thị 有hữu 。 非phi 一nhất 向hướng 空không 。 亦diệc 非phi 皆giai 有hữu 。 為vi 不bất 空không 不bất 有hữu 教giáo 。 為vi 對đối 慚tàm 悟ngộ 說thuyết 教giáo 三tam 時thời 。 若nhược 對đối 頓đốn 悟ngộ 無vô 三tam 時thời 別biệt 。 又hựu 所sở 說thuyết 教giáo 非phi 定định 如như 是thị 前tiền 後hậu 。 次thứ 第đệ 判phán 為vi 三tam 時thời 。 並tịnh 約ước 所sở 說thuyết 義nghĩa 類loại 相tương 從tùng 。 望vọng 不bất 定định 姓tánh 當đương 第đệ 三tam 時thời 。 不bất 爾nhĩ 華hoa 嚴nghiêm 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 世Thế 尊Tôn 即tức 說thuyết 。 可khả 對đối 慚tàm 悟ngộ 在tại 般Bát 若Nhã 等đẳng 後hậu 。 方phương 始thỉ 演diễn 說thuyết 判phán 屬thuộc 第đệ 三tam 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 前tiền 後hậu 。 二nhị 約ước 義nghĩa 類loại 。 約ước 前tiền 後hậu 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 初sơ 說thuyết 生sanh 空không 。 次thứ 說thuyết 法Pháp 空không 。 二nhị 者giả 初sơ 說thuyết 生sanh 空không 密mật 詮thuyên 法pháp 有hữu 。 次thứ 說thuyết 法Pháp 空không 密mật 詮thuyên 法pháp 無vô 。 後hậu 方phương 顯hiển 明minh 生sanh 。 法pháp 二nhị 執chấp 所sở 取thủ 不bất 有hữu 。 若nhược 離ly 二nhị 執chấp 真chân 俗tục 不bất 無vô 。 故cố 經kinh 說thuyết 云vân 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 名danh 為vi 有hữu 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 說thuyết 為vi 空không 。 問vấn 若nhược 據cứ 漸tiệm 入nhập 此thử 等đẳng 諸chư 教giáo 是thị 第đệ 三tam 時thời 。 第đệ 三tam 時thời 教giáo 普phổ 為vì 發phát 趣thú 。 一nhất 切thiết 乘thừa 者giả 。 今kim 此thử 一nhất 論luận 正chánh 被bị 何hà 乘thừa 。 若nhược 為vi 三tam 乘thừa 如như 何hà 破phá 彼bỉ 。 若nhược 唯duy 被bị 大đại 非phi 第đệ 三tam 時thời 。 答đáp 破phá 我ngã 之chi 文văn 通thông 入nhập 三tam 乘thừa 。 破phá 二Nhị 乘Thừa 處xứ 令linh 唯duy 入nhập 大đại 。 又hựu 破phá 彼bỉ 執chấp 不bất 破phá 彼bỉ 乘thừa 。 故cố 通thông 為vi 三tam 。 若nhược 爾nhĩ 法pháp 華hoa 既ký 亦diệc 云vân 破phá 乘thừa 應ưng 第đệ 二nhị 時thời 。 答đáp 對đối 不bất 定định 姓tánh 約ước 理lý 說thuyết 一nhất 。 破phá 執chấp 理lý 別biệt 令linh 其kỳ 趣thú 大đại 。 若nhược 其kỳ 定định 姓tánh 觀quán 行hành 不bất 同đồng 說thuyết 如như 藥dược 草thảo 。 乘thừa 即tức 有hữu 別biệt 故cố 得đắc 通thông 被bị 。 然nhiên 多đa 為vi 不bất 定định 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 唯duy 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 所sở 作tác 事sự 故cố 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 既ký 第đệ 三tam 時thời 。 普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。 何hà 故cố 解giải 深thâm 密mật 云vân 。 我ngã 於ư 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 云vân 勝thắng 者giả 我ngã 開khai 示thị 。 答đáp 大đại 分phần/phân 三tam 時thời 云vân 為vi 一nhất 切thiết 。 不bất 言ngôn 一nhất 一nhất 文văn 各các 各các 為vi 三tam 乘thừa 故cố 。 今kim 此thử 論luận 。 解giải 深thâm 密mật 等đẳng 上thượng 下hạ 文văn 中trung 可khả 通thông 被bị 三tam 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 既ký 對đối 漸tiệm 悟ngộ 說thuyết 教giáo 三tam 時thời 。 即tức 第đệ 三tam 時thời 亦diệc 為vi 漸tiệm 悟ngộ 趣thú 大đại 者giả 說thuyết 。 只chỉ 是thị 為vi 大đại 何hà 得đắc 說thuyết 言ngôn 。 普phổ 為vi 一nhất 切thiết 。 答đáp 為vi 根căn 熟thục 惠huệ 悟ngộ 既ký 通thông 故cố 。 為vi 顯hiển 說thuyết 三tam 乘thừa 所sở 觀quán 空không 。 有hữu 諸chư 法pháp 云vân 為vi 一nhất 切thiết 。 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 雖tuy 有hữu 三tam 乘thừa 各các 各các 得đắc 益ích 。 未vị 分phân 明minh 說thuyết 法Pháp 非phi 空không 。 有hữu 。 故cố 屬thuộc 第đệ 二nhị 。 若nhược 約ước 頓đốn 悟ngộ 可khả 立lập 一nhất 時thời 。 問vấn 若nhược 立lập 一nhất 時thời 與dữ 古cổ 何hà 別biệt 法pháp 苑uyển 不bất 許hứa 。 答đáp 古cổ 立lập 一nhất 時thời 。 約ước 佛Phật 一nhất 時thời 能năng 頓đốn 說thuyết 。 故cố 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 據cứ 能năng 雖tuy 示thị 對đối 機cơ 不bất 然nhiên 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 機cơ 熟thục 有hữu 前tiền 後hậu 。 寧ninh 得đắc 一nhất 時thời 說thuyết 法Pháp 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 今kim 立lập 一nhất 時thời 約ước 理lý 是thị 一nhất 。 對đối 究cứu 竟cánh 果quả 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 又hựu 約ước 被bị 於ư 頓đốn 悟ngộ 之chi 人nhân 。 隨tùy 說thuyết 何hà 教giáo 而nhi 能năng 頓đốn 悟ngộ 一nhất 會hội 所sở 說thuyết 二nhị 空không 之chi 理lý 。 雙song 除trừ 二nhị 執chấp 故cố 名danh 一nhất 時thời 。 所sở 以dĩ 鹿lộc 苑uyển 初sơ 說thuyết 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 於ư 初Sơ 地Địa 等đẳng 。 若nhược 聞văn 四Tứ 諦Đế 不bất 悟ngộ 法pháp 空không 。 云vân 何hà 得đắc 入nhập 。 初sơ 極cực 喜hỷ 等đẳng 。 不bất 定định 一nhất 會hội 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 約ước 頓đốn 悟ngộ 者giả 隨tùy 所sở 聞văn 教giáo 。 常thường 悟ngộ 空không 。 有hữu 及cập 以dĩ 二nhị 空không 始thỉ 終chung 一nhất 化hóa 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 辨biện 時thời 之chi 中trung 劉lưu 虬cầu 立lập 五ngũ 時thời 教giáo 。 設thiết 云vân 據cứ 漸tiệm 悟ngộ 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 為vi 提đề 謂vị 等đẳng 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 本bổn 行hạnh 經kinh 時thời 。 通thông 得đắc 諸chư 乘thừa 聖thánh 道Đạo 。 不bất 得đắc 云vân 初sơ 唯duy 人nhân 天thiên 教giáo 。 正chánh 為vi 價giá 人nhân 不bất 得đắc 云vân 兼kiêm 。 又hựu 設thiết 對đối 漸tiệm 不bất 得đắc 約ước 定định 年niên 月nguyệt 前tiền 後hậu 以dĩ 立lập 五ngũ 時thời 。 又hựu 無vô 教giáo 文văn 故cố 為vi 過quá 也dã 。 又hựu 漸tiệm 頓đốn 教giáo 。 若nhược 以dĩ 一nhất 會hội 所sở 說thuyết 二nhị 諦đế 理lý 盡tận 名danh 之chi 為vi 頓đốn 。 即tức 不bất 應ưng 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 。 勝thắng 鬘man 等đẳng 為vi 頓đốn 。 法pháp 華hoa 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 為vi 漸tiệm 。 俱câu 一nhất 會hội 中trung 明minh 理lý 盡tận 故cố 。 若nhược 云vân 對đối 大đại 不bất 由do 小tiểu 起khởi 即tức 說thuyết 為vi 頓đốn 。 亦diệc 不bất 應ưng 定định 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 為vi 其kỳ 頓đốn 教giáo 。 判phán 法pháp 華hoa 等đẳng 為vi 其kỳ 漸tiệm 教giáo 。 俱câu 有hữu 漸tiệm 頓đốn 機cơ 在tại 會hội 故cố 。 不bất 障chướng 立lập 漸tiệm 。 頓đốn 。 不bất 許hứa 定định 判phán 教giáo 。 法pháp 苑uyển 本bổn 意ý 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。

又hựu 辨biện 時thời 意ý 以dĩ 解giải 深thâm 密mật 說thuyết 三tam 時thời 教giáo 。 今kim 此thử 論luận 等đẳng 何hà 時thời 教giáo 收thu 。 然nhiên 要yếu 集tập 等đẳng 云vân 。 約ước 此thử 等đẳng 以dĩ 辨biện 教giáo 時thời 名danh 為vi 教giáo 依y 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 不bất 約ước 說thuyết 於ư 半bán 滿mãn 二nhị 教giáo 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 人nhân 天thiên 言ngôn 教giáo 。 此thử 等đẳng 法pháp 時thời 以dĩ 為vi 所sở 依y 。 若nhược 依y 此thử 等đẳng 各các 自tự 是thị 時thời 。 說thuyết 唯duy 識thức 教giáo 說thuyết 唯duy 識thức 時thời 。 何hà 須tu 更cánh 辨biện 是thị 何hà 時thời 教giáo 。 若nhược 約ước 半bán 滿mãn 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 生sanh 法pháp 空không 等đẳng 法Pháp 門môn 別biệt 辨biện 。 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 何hà 只chỉ 爾nhĩ 許hứa 。 又hựu 隨tùy 別biệt 法pháp 而nhi 以dĩ 辨biện 者giả 。 即tức 亦diệc 如như 名danh 說thuyết 唯duy 識thức 法pháp 教giáo 。 何hà 須tu 對đối 辨biện 。 若nhược 云vân 諸chư 教giáo 。 所sở 說thuyết 不bất 同đồng 。 諸chư 師sư 立lập 時thời 明minh 教giáo 各các 別biệt 。 此thử 何hà 所sở 攝nhiếp 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 說thuyết 一nhất 。 二nhị 。 四tứ 。 五ngũ 時thời 教giáo 等đẳng 無vô 聖thánh 教giáo 文văn 。 並tịnh 不bất 可khả 依y 何hà 云vân 教giáo 依y 。 既ký 不bất 准chuẩn 定định 空không 設thiết 劬cù 勞lao 。 然nhiên 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 時thời 為vi 依y 。 依y 三tam 世thế 辨biện 不bất 約ước 教giáo 時thời 。 取thủ 此thử 誤ngộ 也dã 。 又hựu 因nhân 論luận 生sanh 論luận 。 聖thánh 教giáo 之chi 中trung 一nhất 音âm 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 二nhị 不bất 同đồng 。 一nhất 詞từ 。 二nhị 法pháp 。 如như 無vô 垢cấu 稱xưng 經kinh 。 皆giai 謂vị 世Thế 尊Tôn 同đồng 其kỳ 語ngữ 詞từ 。 或hoặc 生sanh 厭yếm 離ly 。 或hoặc 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 法pháp 。 如như 涅Niết 槃Bàn 經kinh 二nhị 十thập 四tứ 云vân 演diễn 說thuyết 一nhất 法Pháp 。 若nhược 界giới 若nhược 入nhập 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 各các 隨tùy 本bổn 解giải 。 而nhi 得đắc 聞văn 之chi 。 是thị 法pháp 。 詞từ 合hợp 說thuyết 。 一nhất 名danh 。 句cú 中trung 現hiện 多đa 名danh 句cú 。 一nhất 音âm 聲thanh 中trung 現hiện 多đa 音âm 聲thanh 。 故cố 各các 隨tùy 本bổn 解giải 攝nhiếp 假giả 從tùng 聲thanh 。 以dĩ 諸chư 名danh 。 句cú 隨tùy 生sanh 有hữu 別biệt 。 然nhiên 不bất 離ly 聲thanh 故cố 總tổng 名danh 聞văn 。 又hựu 梵Phạm 網võng 上thượng 云vân 。 一nhất 音âm 中trung 說thuyết 。 無vô 量lượng 法Pháp 品phẩm 。 又hựu 云vân 苦khổ 。 空không 。 無vô 常thường 。 無vô 我ngã 一nhất 諦đế 之chi 音âm 。 並tịnh 法pháp 。 詞từ 合hợp 。 或hoặc 但đãn 舉cử 法pháp 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 若nhược 多đa 貪tham 恚khuể 等đẳng 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 垢cấu 各các 聞văn 對đối 治trị 法pháp 。 又hựu 云vân 。 一nhất 音âm 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 學học 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 即tức 知tri 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 。 此thử 等đẳng 即tức 但đãn 明minh 法pháp 無vô 礙ngại 。 亦diệc 得đắc 通thông 詞từ 。 聞văn 即tức 聞văn 聲thanh 。 又hựu 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 云vân 。 能năng 以dĩ 一nhất 音âm 。 普phổ 應ứng 眾chúng 聲thanh 。 即tức 但đãn 是thị 詞từ 。 又hựu 如như 婆bà 沙sa 七thất 十thập 三tam 云vân 。 一nhất 音âm 者giả 梵Phạm 音âm 。 若nhược 支chi 那na 人nhân 。 來lai 在tại 會hội 坐tọa 。 謂vị 佛Phật 為vi 說thuyết 支chi 那na 音âm 義nghĩa 。 此thử 通thông 法pháp 。 詞từ 。 又hựu 云vân 。 貪tham 行hành 者giả 來lai 在tại 會hội 坐tọa 。 聞văn 佛Phật 為vi 說thuyết 。 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 。 此thử 即tức 唯duy 法pháp 。 雖tuy 各các 有hữu 義nghĩa 且thả 辨biện 一nhất 音âm 不bất 說thuyết 所sở 餘dư 。 問vấn 隨tùy 能năng 聞văn 現hiện 聲thanh 各các 有hữu 殊thù 。 若nhược 據cứ 所sở 詮thuyên 法pháp 各các 差sai 別biệt 。 何hà 名danh 一nhất 音âm 。 答đáp 或hoặc 一nhất 剎sát 那na 。 或hoặc 一nhất 無vô 漏lậu 。 或hoặc 且thả 隨tùy 一nhất 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 。 或hoặc 隨tùy 於ư 一nhất 所sở 化hóa 之chi 生sanh 。 或hoặc 從tùng 於ư 如như 。 總tổng 得đắc 名danh 一nhất 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 云vân 一nhất 音âm 者giả 。 梵Phạm 音âm 。 若nhược 支chi 那na 人nhân 。 來lai 在tại 會hội 坐tọa 。 謂vị 佛Phật 為vi 說thuyết 支chi 那na 音âm 義nghĩa 。 答đáp 不bất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 而nhi 為vi 定định 量lượng 。 既ký 如như 如như 意ý 隨tùy 求cầu 雨vũ 寶bảo 。 故cố 隨tùy 生sanh 感cảm 各các 各các 現hiện 聲thanh 。 或hoặc 聲thanh 清thanh 淨tịnh 名danh 為vi 梵Phạm 音âm 。 非phi 必tất 唯duy 同đồng 一nhất 梵Phạm 音âm 聲thanh 。 問vấn 佛Phật 說thuyết 一nhất 音âm 具cụ 諸chư 法Pháp 門môn 為vi 不bất 具cụ 耶da 。 答đáp 有hữu 四tứ 解giải (# 要yếu 集tập 所sở 敘tự )# 。 一nhất 云vân 如Như 來Lai 無vô 相tướng 圓viên 音âm 。 以dĩ 無vô 相tướng 故cố 。 佛Phật 說thuyết 一nhất 音âm 。 以dĩ 圓viên 滿mãn 故cố 普phổ 應ưng 眾chúng 生sanh 。 此thử 答đáp 不bất 了liễu 說thuyết 不bất 具cụ 故cố 。 一nhất 云vân 如Như 來Lai 但đãn 出xuất 一nhất 音âm 。 未vị 知tri 何hà 以dĩ 為vi 名danh 。 而nhi 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 聞văn 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 此thử 答đáp 不bất 正chánh 。 不bất 答đáp 問vấn 故cố 。 亦diệc 同đồng 外ngoại 道đạo 老lão 莊trang 說thuyết 故cố )# 。 一nhất 云vân 如Như 來Lai 隨tùy 所sở 化hóa 者giả 。 一nhất 時thời 具cụ 有hữu 無vô 邊biên 法Pháp 門môn 。 隨tùy 正chánh 所sở 為vi 故cố 云vân 一nhất 音âm 。 此thử 意ý 一nhất 音âm 具cụ 諸chư 法Pháp 門môn 。 隨tùy 正chánh 所sở 為vi 一nhất 別biệt 有hữu 情tình 名danh 為vi 一nhất 音âm 。 然nhiên 答đáp 不bất 明minh 。 應ưng 云vân 隨tùy 所sở 化hóa 生sanh 方phương 類loại 不bất 同đồng 。 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 現hiện 一nhất 切thiết 音âm 。 一nhất 一nhất 音âm 中trung 具cụ 諸chư 法Pháp 門môn 。 且thả 隨tùy 一nhất 生sanh 或hoặc 正chánh 所sở 為vi 故cố 名danh 一nhất 音âm 。 非phi 一nhất 音âm 言ngôn 唯duy 詮thuyên 一nhất 法pháp 。 雖tuy 然nhiên 答đáp 問vấn 亦diệc 不bất 分phân 明minh 。 一nhất 云vân 如Như 來Lai 所sở 出xuất 一nhất 音âm 聲thanh 體thể 自tự 在tại 難nan 思tư 。 與dữ 彼bỉ 無vô 邊biên 名danh 等đẳng 相tương 應ứng 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 故cố 。 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 所sở 出xuất 一nhất 語ngữ 中trung 。 演diễn 說thuyết 無vô 邊biên 契Khế 經Kinh 海hải 。 此thử 釋thích 雖tuy 勝thắng 亦diệc 未vị 盡tận 理lý 。 言ngôn 一nhất 音âm 者giả 。 為vi 一nhất 梵Phạm 音âm 。 為vi 一nhất 剎sát 那na 。 為vi 名danh 等đẳng 各các 別biệt 。 為vi 一nhất 名danh 中trung 此thử 現hiện 多đa 名danh 等đẳng 。 今kim 謂vị 一nhất 一nhất 聲thanh 。 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 。 一nhất 一nhất 名danh 等đẳng 。 各các 能năng 現hiện 多đa 。 或hoặc 一nhất 聲thanh 現hiện 多đa 名danh 。 或hoặc 多đa 聲thanh 現hiện 一nhất 名danh 。 或hoặc 一nhất 名danh 現hiện 多đa 名danh 。 或hoặc 多đa 名danh 現hiện 一nhất 名danh 。 句cú 。 義nghĩa 准chuẩn 知tri 。 隨tùy 義nghĩa 皆giai 得đắc 名danh 為vi 一nhất 音âm 。 要yếu 集tập 云vân 。 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 云vân 一nhất 音âm 教giáo 。 法pháp 苑uyển 廣quảng 破phá 然nhiên 恐khủng 不bất 當đương 。 此thử 亦diệc 不bất 了liễu 破phá 意ý 。 彼bỉ 云vân 一nhất 音âm 頓đốn 說thuyết 名danh 為vi 頓đốn 教giáo 者giả 。 非phi 一nhất 音âm 中trung 即tức 頓đốn 說thuyết 教giáo 盡tận 。 根căn 性tánh 前tiền 後hậu 不bất 一nhất 時thời 故cố 。 何hà 得đắc 一nhất 音âm 頓đốn 說thuyết 教giáo 盡tận 。 又hựu 復phục 設thiết 爾nhĩ 不bất 應ưng 別biệt 判phán 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 為vi 頓đốn 。 又hựu 以dĩ 一nhất 音âm 名danh 為vi 一nhất 時thời 無vô 教giáo 定định 判phán 。 又hựu 云vân 半bán 。 滿mãn 而nhi 為vi 二nhị 時thời 。 法pháp 苑uyển 所sở 破phá 亦diệc 恐khủng 不bất 當đương 。 經Kinh 云vân 為vi 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 半bán 字tự 者giả 。 豈khởi 不bất 約ước 逗đậu 機cơ 。 故cố 恐khủng 不bất 爾nhĩ 。 亦diệc 不bất 解giải 彼bỉ 法pháp 苑uyển 說thuyết 意ý 。 彼bỉ 意ý 不bất 障chướng 逗đậu 機cơ 而nhi 說thuyết 名danh 為vi 半bán 。 滿mãn 。 但đãn 不bất 許hứa 判phán 為vi 漸tiệm 頓đốn 機cơ 。 說thuyết 於ư 半bán 。 滿mãn 名danh 漸tiệm 。 頓đốn 教giáo 。 為vi 定định 姓tánh 人nhân 亦diệc 說thuyết 半bán 滿mãn 故cố 。 詮thuyên 宗tông 各các 異dị 者giả 。 敘tự 外ngoại 道đạo 如như 下hạ 破phá 明minh 及cập 法Pháp 師sư 瑜du 伽già 論luận 抄sao 明minh 。 敘tự 小Tiểu 乘Thừa 計kế 如như 法Pháp 師sư 異dị 部bộ 疏sớ/sơ 具cụ 解giải 。 煩phiền 不bất 具cụ 引dẫn 。 明minh 自tự 宗tông 者giả 。 別biệt 宗tông 即tức 唯duy 識thức 章chương 是thị 。 然nhiên 疏sớ/sơ 略lược 解giải 名danh 成thành 唯duy 識thức 故cố 。 此thử 即tức 以dĩ 唯duy 識thức 為vi 宗tông 。 識thức 有hữu 非phi 空không 境cảnh 無vô 非phi 有hữu 。 以dĩ 為vi 宗tông 也dã 。 雖tuy 具cụ 明minh 諸chư 法pháp 皆giai 不bất 離ly 識thức 也dã 。 西tây 明minh 云vân 。 總tổng 相tương/tướng 分phân 別biệt 唯duy 識thức 為vi 宗tông 。 別biệt 即tức 境cảnh 。 行hành 。 果quả 三tam 。 此thử 釋thích 不bất 異dị 法pháp 苑uyển 。 然nhiên 樞xu 要yếu 中trung 釋thích 名danh 科khoa 文văn 廣quảng 明minh 宗tông 意ý 。 體thể 性tánh 不bất 同đồng 者giả 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 一nhất 辨biện 本bổn 釋thích 如như 法Pháp 苑uyển 。 於ư 中trung 復phục 三tam 。 一nhất 總tổng 出xuất 體thể 。 二nhị 別biệt 出xuất 教giáo 體thể 。 三Tam 明Minh 聚tụ 集tập 。 二nhị 敘tự 異dị 釋thích 。 敘tự 異dị 釋thích 中trung 。 初sơ 敘tự 異dị 。 次thứ 詮thuyên 簡giản 。 三tam 敘tự 自tự 釋thích 。 自tự 釋thích 者giả 至chí 下hạ 當đương 辨biện 。 先tiên 敘tự 異dị 釋thích 者giả 。 有hữu 釋thích 五ngũ 門môn 。 一nhất 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 。 二nhị 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 識thức 。 三tam 以dĩ 假giả 從tùng 實thật 。 四tứ 三tam 法pháp 定định 體thể 。 五ngũ 法pháp 數số 出xuất 體thể 。 又hựu 云vân 三tam 藏tạng 開khai 為vi 八bát 門môn 。 於ư 前tiền 三tam 門môn 各các 開khai 二nhị 門môn 。 謂vị 一nhất 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 。 二nhị 真chân 妄vọng 差sai 別biệt 門môn 。 餘dư 二nhị 准chuẩn 此thử 。 有hữu 解giải 六lục 門môn 。 一nhất 五ngũ 法pháp 自tự 性tánh 體thể (# 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 五ngũ 法pháp )# 。 二nhị 三tam 相tương/tướng 差sai 別biệt 三tam 科khoa 法Pháp 門môn 。 三tam 攝nhiếp 義nghĩa 歸quy 名danh (# 名danh 言ngôn 所sở 熏huân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 四tứ 攝nhiếp 假giả 歸quy 實thật 。 五ngũ 攝nhiếp 劣liệt 歸quy 勝thắng (# 心tâm 識thức )# 。 六lục 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 舊cựu 攝nhiếp 論luận 師sư 四tứ 門môn 。 一nhất 隨tùy 名danh 義nghĩa 別biệt 體thể 。 二nhị 攝nhiếp 義nghĩa 歸quy 名danh 體thể 。 三tam 攝nhiếp 塵trần 歸quy 識thức 體thể 。 四tứ 攝nhiếp 事sự 歸quy 理lý 體thể 。 要yếu 集tập 為vi 三tam 。 一nhất 離ly 能năng 所sở 詮thuyên 教giáo 。 入nhập 楞lăng 伽già 第đệ 二nhị 云vân 。 法pháp 佛Phật 說thuyết 法pháp 者giả 離ly 心tâm 相tương 應ứng 體thể 。 故cố 內nội 證chứng 聖thánh 行hành 境cảnh 界giới 故cố 。 四tứ 卷quyển 亦diệc 同đồng 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 身thân 真Chân 如Như 理lý 。 生sanh 正chánh 智trí 解giải 名danh 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 通thông 能năng 所sở 詮thuyên 教giáo 。 瑜du 伽già 八bát 十thập 一nhất 云vân 。 謂vị 契Khế 經Kinh 體thể 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 文văn 。 二nhị 義nghĩa 。 三tam 唯duy 局cục 能năng 詮thuyên 教giáo 。 十Thập 地Địa 云vân 。 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 二nhị 事sự 究cứu 竟cánh 。 依y 三tam 藏tạng 八bát 門môn 作tác 四tứ 漸tiệm 略lược 。 一nhất 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 門môn 。 二nhị 真chân 妄vọng 差sai 別biệt 門môn 。 真chân 妄vọng 差sai 別biệt 門môn 中trung 。 一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 識thức 門môn 。 二nhị 識thức 相tương/tướng 差sai 別biệt 門môn 。 此thử 識thức 相tương/tướng 差sai 別biệt 教giáo 中trung 有hữu 本bổn 無vô 本bổn 。 佛Phật 地địa 兩lưỡng 說thuyết 。 由do 斯tư 四tứ 句cú 。 如như 有hữu 釋thích 說thuyết 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 中trung 。 一nhất 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 門môn 。 二nhị 假giả 實thật 差sai 別biệt 門môn 。 假giả 實thật 差sai 別biệt 門môn 中trung 。 一nhất 三tam 法pháp 定định 體thể 門môn 。 二nhị 法pháp 數số 出xuất 體thể 門môn 。 法pháp 數số 出xuất 體thể 門môn 中trung 。 初sơ 法pháp 數số 出xuất 體thể 。 後hậu 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 法pháp 數số 中trung 有hữu 三tam 漸tiệm 略lược 。 謂vị 內nội 外ngoại 相tướng 對đối 。 內nội 中trung 大đại 小tiểu 相tương 對đối 。 大đại 中trung 中trung 邊biên 相tương 對đối 。 次thứ 詮thuyên 簡giản 者giả 。 有hữu 釋thích 五ngũ 門môn 名danh 中trung 有hữu 濫lạm 。 緣duyên 生sanh 名danh 妄vọng 。 此thử 則tắc 可khả 爾nhĩ 。 若nhược 約ước 五ngũ 法pháp 相tướng 。 名danh 。 分phân 別biệt 。 正chánh 智trí 。 如như 如như 。 攝nhiếp 彼bỉ 前tiền 四tứ 總tổng 歸quy 如như 如như 。 正chánh 智trí 非phi 妄vọng 。 總tổng 云vân 攝nhiếp 妄vọng 故cố 即tức 有hữu 過quá 。 又hựu 辨biện 中trung 邊biên 頌tụng 云vân 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 。 乃nãi 至chí 是thị 則tắc 契khế 中trung 道đạo 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 無vô 漏lậu 名danh 妄vọng 。 二nhị 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 識thức 。 此thử 亦diệc 有hữu 過quá 。 若nhược 識thức 性tánh 名danh 識thức 不bất 異dị 前tiền 門môn 。 若nhược 即tức 歸quy 八bát 識thức 識thức 亦diệc 是thị 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 心tâm 王vương 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 相tướng 。 以dĩ 不bất 離ly 識thức 所sở 有hữu 五ngũ 法pháp 皆giai 名danh 識thức 故cố 。 若nhược 以dĩ 五ngũ 法pháp 總tổng 名danh 為vi 識thức 。 如như 非phi 相tướng 故cố 。 離ly 五ngũ 無vô 法pháp 可khả 攝nhiếp 歸quy 故cố 。 若nhược 云vân 約ước 教giáo 體thể 說thuyết 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 同đồng 時thời 心tâm 所sở 亦diệc 變biến 名danh 等đẳng 為vi 相tương/tướng 緣duyên 故cố 。 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。 即tức 本bổn 第đệ 三tam 。 三tam 法pháp 法pháp 數số 合hợp 是thị 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 門môn 攝nhiếp 。 又hựu 攝nhiếp 不bất 盡tận 。 既ký 約ước 三tam 法pháp 。 何hà 不bất 約ước 於ư 五ngũ 法pháp 三tam 性tánh 。 若nhược 云vân 從tùng 略lược 應ưng 依y 四tứ 門môn 。 何hà 假giả 分phần/phân 五ngũ 。 分phân 為vi 八bát 門môn 得đắc 失thất 准chuẩn 前tiền 。 有hữu 解giải 六lục 門môn 後hậu 之chi 三tam 門môn 。 即tức 本bổn 前tiền 三tam 。 前tiền 之chi 三tam 門môn 即tức 本bổn 第đệ 四tứ 性tánh 用dụng 別biệt 門môn 。 雖tuy 更cánh 開khai 三tam 猶do 廣quảng 略lược 失thất 。 准chuẩn 同đồng 有hữu 釋thích 。 然nhiên 彼bỉ 意ý 辨biện 先tiên 寬khoan 得đắc 後hậu 狹hiệp 。 又hựu 攝nhiếp 義nghĩa 歸quy 名danh 亦diệc 少thiểu 有hữu 失thất 。 非phi 一nhất 切thiết 義nghĩa 皆giai 是thị 名danh 攝nhiếp 。 因nhân 名danh 言ngôn 故cố 名danh 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 。 非phi 即tức 是thị 名danh 。 舊cựu 攝nhiếp 論luận 師sư 後hậu 二nhị 門môn 體thể 。 亦diệc 本bổn 初sơ 初sơ 二nhị 二nhị 合hợp 是thị 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 。 闕khuyết 本bổn 第đệ 三tam 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。 亦diệc 廣quảng 略lược 失thất 。 要yếu 集tập 三tam 門môn 離ly 能năng 所sở 詮thuyên 。 即tức 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 推thôi 功công 歸quy 本bổn 復phục 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 因nhân 境cảnh 起khởi 智trí 。 言ngôn 法pháp 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 寄ký 詮thuyên 談đàm 之chi 。 云vân 離ly 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 內nội 證chứng 聖thánh 行hành 境cảnh 界giới 故cố 。 是thị 名danh 法pháp 佛Phật 說thuyết 法pháp 之chi 相tướng 。 非phi 是thị 真chân 智trí 正chánh 證chứng 如như 時thời 。 能năng 證chứng 所sở 證chứng 有hữu 此thử 行hành 解giải 。 名danh 為vi 說thuyết 法Pháp 。 後hậu 之chi 二nhị 門môn 亦diệc 即tức 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 門môn 攝nhiếp 。 要yếu 集tập 云vân 。 依y 三tam 藏tạng 八bát 門môn 作tác 四tứ 漸tiệm 略lược 。 一nhất 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 。 二nhị 真chân 妄vọng 差sai 別biệt 門môn 。 真chân 妄vọng 差sai 別biệt 門môn 中trung 。 一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 識thức 門môn 等đẳng 。 此thử 意ý 從tùng 寬khoan 漸tiệm 向hướng 於ư 狹hiệp 名danh 之chi 為vi 略lược 。 然nhiên 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 即tức 以dĩ 一nhất 法pháp 。 乃nãi 至chí 法pháp 數số 出xuất 體thể 。 以dĩ 聲thanh 。 名danh 。 句cú 。 文văn 。 即tức 有hữu 多đa 法pháp 何hà 得đắc 名danh 略lược 。 不bất 解giải 所sở 以dĩ 。 今kim 為vi 漸tiệm 略lược 即tức 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 從tùng 通thông 向hướng 別biệt 略lược 。 即tức 從tùng 初sơ 向hướng 後hậu 是thị 。 二nhị 從tùng 多đa 向hướng 少thiểu 以dĩ 末mạt 就tựu 本bổn 略lược 。 且thả 就tựu 教giáo 體thể 辨biện 漸tiệm 略lược 者giả 。 以dĩ 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 中trung 能năng 所sở 詮thuyên 異dị 。 由do 能năng 詮thuyên 文văn 義nghĩa 得đắc 顯hiển 現hiện 。 略lược 所sở 詮thuyên 義nghĩa 但đãn 取thủ 能năng 詮thuyên 。 故cố 十Thập 地Địa 論luận 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 俱câu 以dĩ 二nhị 事sự 。 而nhi 得đắc 究cứu 竟cánh 。 一nhất 者giả 聲thanh 。 二nhị 者giả 善thiện 字tự 。 能năng 詮thuyên 之chi 中trung 有hữu 聲thanh 。 名danh 。 句cú 文văn 。 即tức 假giả 實thật 別biệt 。 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 以dĩ 聲thanh 為vi 體thể 。 故cố 集tập 論luận 等đẳng 云vân 成thành 所sở 引dẫn 聲thanh 而nhi 為vi 教giáo 體thể 。 於ư 能năng 詮thuyên 聲thanh 能năng 所sở 變biến 別biệt 。 攝nhiếp 從tùng 能năng 變biến 以dĩ 識thức 為vi 體thể 。 就tựu 識thức 之chi 中trung 性tánh 相tướng 有hữu 別biệt 。 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 。 引dẫn 文văn 可khả 知tri 。 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 中trung 云vân 。 五ngũ 心tâm 中trung 前tiền 三tam 唯duy 無vô 記ký 。 後hậu 二nhị 通thông 善thiện 。 染nhiễm 者giả 。 此thử 義nghĩa 有hữu 餘dư 。 與dữ 唯duy 識thức 第đệ 五ngũ 解giải 五ngũ 心tâm 違vi 。 彼bỉ 許hứa 定định 中trung 有hữu 初sơ 二nhị 心tâm 故cố 。 約ước 識thức 分phân 別biệt 文văn 多đa 不bất 敘tự 。 要yếu 集tập 云vân 。 有hữu 說thuyết 得đắc 新tân 境cảnh 故cố 名danh 為vi 率suất 爾nhĩ 。 有hữu 釋thích 不bất 作tác 意ý 緣duyên 名danh 為vi 率suất 爾nhĩ 。 以dĩ 何hà 為vi 正chánh 。 解giải 云vân 論luận 唯duy 任nhậm 運vận 。 若nhược 言ngôn 新tân 境cảnh 不bất 見kiến 其kỳ 文văn 。 然nhiên 准chuẩn 道Đạo 理lý 合hợp 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 瑜du 伽già 第đệ 三tam 云vân 。 又hựu 意ý 識thức 任nhậm 運vận 散tán 亂loạn 緣duyên 不bất 串xuyến 習tập 境cảnh 時thời 。 無vô 欲dục 等đẳng 生sanh 名danh 率suất 爾nhĩ 。 既ký 云vân 緣duyên 不bất 串xuyến 習tập 即tức 是thị 新tân 境cảnh 。 若nhược 唯duy 任nhậm 運vận 散tán 亂loạn 緣duyên 境cảnh 不bất 與dữ 欲dục 俱câu 即tức 名danh 率suất 爾nhĩ 。 除trừ 第đệ 六lục 外ngoại 餘dư 一nhất 切thiết 時thời 。 但đãn 名danh 率suất 爾nhĩ 應ưng 無vô 餘dư 心tâm 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 皆giai 唯duy 任nhậm 運vận 散tán 亂loạn 緣duyên 故cố 。 更cánh 有hữu 同đồng 異dị 繁phồn 不bất 具cụ 述thuật 。 言ngôn 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 者giả 。 如như 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 有hữu 釋thích 云vân 。 西tây 方phương 三tam 解giải 。 一nhất 云vân 說thuyết 諸chư 字tự 時thời 率suất 爾nhĩ 現hiện 量lượng 。 尋tầm 求cầu 前tiền 境cảnh 不bất 緣duyên 名danh 等đẳng 但đãn 得đắc 聲thanh 相tương/tướng 。 至chí 決quyết 定định 心tâm 具cụ 現hiện 三tam 相tương/tướng 。 謂vị 聲thanh 。 名danh 。 字tự 。 說thuyết 行hành 現hiện 六lục 。 說thuyết 無vô 現hiện 九cửu 。 說thuyết 常thường 字tự 時thời 現hiện 十thập 二nhị 相tương/tướng 。 并tinh 句cú 。 所sở 詮thuyên 合hợp 十thập 四tứ 法pháp 。 經kinh 十thập 六lục 心tâm 乃nãi 具cụ 聚tụ 集tập 。 謂vị 四tứ 字tự 中trung 各các 有hữu 四tứ 心tâm 。 謂vị 耳nhĩ 。 意ý 各các 四tứ 率suất 爾nhĩ 。 并tinh 意ý 尋tầm 求cầu 。 決quyết 定định 各các 四tứ 。 一nhất 云vân 尋tầm 求cầu 是thị 非phi 量lượng 故cố 。 亦diệc 緣duyên 名danh 等đẳng 故cố 。 於ư 尋tầm 求cầu 亦diệc 得đắc 聚tụ 集tập 。 四tứ 尋tầm 求cầu 心tâm 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 得đắc 三tam 。 六lục 。 九cửu 及cập 以dĩ 十thập 四tứ 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 經kinh 十thập 二nhị 心tâm 具cụ 足túc 聚tụ 集tập 。 一nhất 云vân 耳nhĩ 識thức 同đồng 緣duyên 意ý 識thức 亦diệc 緣duyên 名danh 等đẳng 。 此thử 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 四tứ 率suất 爾nhĩ 心tâm 各các 唯duy 得đắc 三tam 。 不bất 緣duyên 過quá 去khứ 現hiện 量lượng 得đắc 故cố 不bất 說thuyết 聚tụ 集tập 。 至chí 尋tầm 求cầu 心tâm 方phương 名danh 教giáo 體thể 。 一nhất 云vân 耳nhĩ 識thức 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 容dung 非phi 現hiện 故cố 得đắc 緣duyên 過quá 去khứ 。 即tức 八bát 心tâm 中trung 具cụ 足túc 聚tụ 集tập 。 今kim 謂vị 有hữu 餘dư 。 且thả 初sơ 釋thích 中trung 所sở 經kinh 心tâm 多đa 聚tụ 集tập 法pháp 少thiểu 。 何hà 者giả 意ý 識thức 上thượng 聚tụ 集tập 何hà 故cố 經kinh 耳nhĩ 識thức 四tứ 率suất 爾nhĩ 心tâm 耶da 。 豈khởi 許hứa 意ý 識thức 不bất 取thủ 本bổn 質chất 但đãn 緣duyên 耳nhĩ 識thức 所sở 變biến 聲thanh 耶da 。 既ký 許hứa 意ý 識thức 。 耳nhĩ 識thức 同đồng 時thời 自tự 緣duyên 本bổn 質chất 。 但đãn 經kinh 意ý 識thức 十thập 二nhị 心tâm 現hiện 。 不bất 應ưng 十thập 六lục 。 若nhược 取thủ 耳nhĩ 率suất 爾nhĩ 。 應ưng 取thủ 耳nhĩ 緣duyên 聲thanh 。 應ưng 成thành 十thập 八bát 法pháp 。 若nhược 以dĩ 聲thanh 相tương 似tự 但đãn 說thuyết 十thập 四tứ 法pháp 。 亦diệc 應ưng 心tâm 相tương 似tự 但đãn 說thuyết 十thập 二nhị 心tâm 。 如như 實thật 說thuyết 者giả 。 除trừ 耳nhĩ 四tứ 率suất 爾nhĩ 。 但đãn 經kinh 意ý 識thức 十thập 二nhị 心tâm 現hiện 。 所sở 集tập 之chi 法pháp 。 四tứ 剎sát 那na 聲thanh 。 四tứ 个# 字tự 。 四tứ 个# 名danh 。 名danh 所sở 詮thuyên 四tứ 。 即tức 四tứ 自tự 性tánh 。 又hựu 有hữu 一nhất 句cú 并tinh 句cú 所sở 詮thuyên 一nhất 差sai 別biệt 義nghĩa 。 合hợp 十thập 八bát 法pháp 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 此thử 據cứ 一nhất 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 一nhất 字tự 等đẳng 現hiện 無vô 量lượng 字tự 等đẳng 。 法pháp 則tắc 不bất 定định 。 說thuyết 五ngũ 心tâm 中trung 諸chư 識thức 。 三tam 性tánh 至chí 下hạ 第đệ 五ngũ 明minh 其kỳ 是thị 非phi 。 又hựu 本bổn 所sở 說thuyết 於ư 行hành 。 常thường 二nhị 方phương 有hữu 決quyết 定định 決quyết 定định 知tri 諸chư 詮thuyên 遷thiên 流lưu 行hành 無vô 於ư 彼bỉ 常thường 。 有hữu 釋thích 四tứ 字tự 皆giai 有hữu 決quyết 定định 。 要yếu 集tập 云vân 。 若nhược 無vô 此thử 釋thích 於ư 理lý 有hữu 闕khuyết 。 雖tuy 有hữu 諸chư 釋thích 仍nhưng 未vị 盡tận 理lý 。 謂vị 立lập 論luận 者giả 欲dục 成thành 無vô 常thường 。 對đối 敵địch 論luận 等đẳng 即tức 立lập 量lượng 云vân 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 其kỳ 敵địch 論luận 等đẳng 雖tuy 聞văn 前tiền 三tam 。 而nhi 於ư 所sở 立lập 未vị 生sanh 定định 解giải 。 說thuyết 常thường 字tự 時thời 方phương 生sanh 定định 解giải 。 故cố 前tiền 三tam 字tự 未vị 有hữu 決quyết 定định 。 乃nãi 至chí 云vân 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 立lập 因nhân 。 喻dụ 後hậu 方phương 生sanh 決quyết 定định 。 亦diệc 准chuẩn 此thử 理lý 此thử 意ý 立lập 宗tông 。 若nhược 未vị 解giải 時thời 未vị 有hữu 決quyết 定định 。 因nhân 。 喻dụ 。 已dĩ 後hậu 方phương 生sanh 決quyết 定định 。 此thử 義nghĩa 應ưng 思tư 。 且thả 西tây 明minh 釋thích 於ư 四tứ 字tự 上thượng 皆giai 決quyết 定định 者giả 。 且thả 聞văn 諸chư 字tự 知tri 目mục 於ư 何hà 。 既ký 未vị 知tri 諸chư 諸chư 於ư 何hà 法pháp 。 豈khởi 生sanh 決quyết 定định 。 若nhược 言ngôn 決quyết 定định 知tri 是thị 諸chư 聲thanh 有hữu 決quyết 定định 心tâm 。 說thuyết 行hành 字tự 時thời 應ưng 有hữu 三tam 決quyết 定định 。 決quyết 定định 知tri 行hành 復phục 決quyết 定định 知tri 諸chư 言ngôn 目mục 行hành 。 若nhược 不bất 定định 知tri 諸chư 言ngôn 目mục 行hành 不bất 生sanh 解giải 故cố 。 餘dư 二nhị 准chuẩn 此thử 。 即tức 合hợp 念niệm 六lục 決quyết 定định 。 不bất 應ưng 但đãn 有hữu 四tứ 故cố 亦diệc 增tăng 減giảm 。 失thất 。 要yếu 集tập 所sở 說thuyết 亦diệc 不bất 盡tận 理lý 。 對đối 敵địch 立lập 量lượng 可khả 如như 所sở 說thuyết 或hoặc 但đãn 說thuyết 法Pháp 不bất 立lập 比tỉ 量lượng 可khả 無vô 決quyết 定định 。 故cố 法pháp 苑uyển 意ý 通thông 約ước 說thuyết 法Pháp 。 決quyết 定định 知tri 彼bỉ 。 諸chư 言ngôn 所sở 目mục 。 生sanh 決quyết 定định 心tâm 。 說thuyết 有hữu 七thất 心tâm 或hoặc 十thập 二nhị 等đẳng 。 故cố 即tức 無vô 過quá 。 不bất 唯duy 據cứ 悟ngộ 所sở 說thuyết 義nghĩa 旨chỉ 以dĩ 判phán 多đa 少thiểu 。 餘dư 既ký 重trùng 說thuyết 何hà 不bất 盡tận 言ngôn 。 要yếu 集tập 云vân 。 法pháp 苑uyển 云vân 諸chư 惡ác 者giả 莫mạc 作tác 依y 婆bà 沙sa 作tác 法pháp 。 字tự 。 字tự 身thân 。 多đa 字tự 身thân 。 名danh 。 名danh 身thân 。 多đa 名danh 身thân 等đẳng 。 聞văn 一nhất 句cú 時thời 即tức 有hữu 五ngũ 十thập 一nhất 法pháp 。 令linh 謂vị 聞văn 經Kinh 一nhất 句cú 義nghĩa 中trung 。 生sanh 解giải 之chi 心tâm 必tất 無vô 如như 是thị 多đa 法pháp 現hiện 前tiền 者giả 。 此thử 不bất 善thiện 得đắc 法Pháp 苑uyển 之chi 意ý 。 且thả 據cứ 一nhất 句cú 作tác 法pháp 如như 是thị 。 如như 說thuyết 五ngũ 字tự 。 或hoặc 有hữu 一nhất 字tự 名danh 即tức 名danh 。 名danh 身thân 有hữu 十thập 五ngũ 等đẳng 。 言ngôn 五ngũ 十thập 一nhất 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 不bất 決quyết 定định 言ngôn 。 聞văn 一nhất 句cú 時thời 有hữu 許hứa 聚tụ 集tập 。 如như 第đệ 五ngũ 卷quyển 五ngũ 別biệt 境cảnh 中trung 作tác 法pháp 之chi 類loại 。 要yếu 集tập 云vân 。 由do 此thử 理lý 故cố 有hữu 字tự 非phi 名danh 攝nhiếp 。 一nhất 字tự 字tự 不bất 成thành 句cú 。 字tự 為vi 二nhị 依y 故cố 於ư 此thử 中trung 有hữu 十thập 八bát 法pháp 。 謂vị 字tự 有hữu 十thập 五ngũ 。 字tự 有hữu 五ngũ 。 字tự 身thân 四tứ 。 多đa 字tự 身thân 六lục 。 准chuẩn 作tác 法pháp 知tri 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 言ngôn 字tự 及cập 字tự 身thân 等đẳng 有hữu 十thập 五ngũ 。 下hạ 准chuẩn 知tri 之chi 。 一nhất 句cú 一nhất 名danh 一nhất 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 依y 字tự 成thành 名danh 依y 名danh 成thành 句cú 諸chư 處xứ 通thông 說thuyết 。 豈khởi 可khả 莫mạc 作tác 不bất 是thị 名danh 耶da 。 不bất 爾nhĩ 苦khổ 。 空không 等đẳng 亦diệc 應ưng 非phi 名danh 攝nhiếp 。 又hựu 下hạ 自tự 判phán 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 二nhị 名danh 為vi 正chánh 。 何hà 故cố 此thử 處xứ 即tức 但đãn 一nhất 名danh 。 又hựu 不bất 應ưng 言ngôn 一nhất 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 如như 瑜du 伽già 論luận 等đẳng 云vân 。 所sở 立lập 有hữu 二nhị 。 一nhất 自tự 性tánh 。 二nhị 差sai 別biệt 。 又hựu 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 。 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 豈khởi 不bất 二nhị 義nghĩa 。 說thuyết 一nhất 義nghĩa 耶da 。 又hựu 云vân 。 若nhược 不bất 依y 識thức 相tương/tướng 准chuẩn 義nghĩa 作tác 法pháp 。 非phi 唯duy 五ngũ 十thập 合hợp 七thất 十thập 一nhất 法pháp 。 字tự 有hữu 十thập 五ngũ 。 名danh 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 句cú 有hữu 二nhị 十thập 。 及cập 所sở 詮thuyên 義nghĩa 故cố 。 此thử 意ý 或hoặc 有hữu 二nhị 名danh 成thành 句cú 。 三tam 名danh 成thành 句cú 。 四tứ 名danh 成thành 句cú 。 五ngũ 名danh 成thành 句cú 故cố 。 三tam 十thập 五ngũ 名danh 有hữu 二nhị 十thập 句cú 。 此thử 意ý 一nhất 字tự 成thành 名danh 有hữu 五ngũ 个# 名danh 。 二nhị 名danh 成thành 句cú 有hữu 四tứ 。 二nhị 二nhị 合hợp 。 三tam 名danh 成thành 句cú 有hữu 三tam 。 三tam 三tam 合hợp 。 四tứ 名danh 成thành 句cú 有hữu 二nhị 。 四tứ 四tứ 合hợp 。 五ngũ 名danh 成thành 句cú 有hữu 一nhất 。 五ngũ 合hợp 說thuyết 。 即tức 有hữu 十thập 个# 句cú 。 二nhị 字tự 成thành 名danh 作tác 句cú 中trung 名danh 既ký 有hữu 四tứ 。 二nhị 名danh 成thành 句cú 有hữu 三tam 。 三tam 名danh 成thành 句cú 有hữu 二nhị 。 四tứ 名danh 成thành 句cú 有hữu 一nhất 。

復phục 有hữu 六lục 句cú 。 三tam 字tự 成thành 名danh 作tác 句cú 中trung 。 二nhị 名danh 成thành 句cú 有hữu 二nhị 。 三tam 名danh 成thành 句cú 有hữu 一nhất 。 四tứ 字tự 成thành 名danh 作tác 句cú 中trung 。 有hữu 一nhất 句cú 。 總tổng 二nhị 十thập 句cú 。 五ngũ 字tự 成thành 名danh 名danh 既ký 唯duy 一nhất 。 一nhất 名danh 無vô 句cú 。 并tinh 一nhất 詮thuyên 義nghĩa 。 合hợp 七thất 十thập 一nhất 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 何hà 者giả 若nhược 論luận 字tự 有hữu 五ngũ 。 名danh 有hữu 十thập 五ngũ 。 一nhất 字tự 所sở 成thành 名danh 有hữu 五ngũ 。 二nhị 字tự 所sở 成thành 名danh 四tứ 。 三tam 字tự 所sở 成thành 名danh 三tam 。 四tứ 字tự 所sở 成thành 名danh 二nhị 。 五ngũ 字tự 所sở 成thành 名danh 一nhất 。 若nhược 字tự 身thân 。 名danh 身thân 即tức 重trọng/trùng 合hợp 彼bỉ 。 非phi 更cánh 有hữu 別biệt 名danh 之chi 與dữ 字tự 。 并tinh 句cú 二nhị 十thập 合hợp 三tam 十thập 五ngũ 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 。 足túc 字tự 。 字tự 身thân 十thập 五ngũ 。 名danh 。 名danh 身thân 三tam 十thập 五ngũ 句cú 有hữu 二nhị 十thập 。 合hợp 一nhất 百bách 五ngũ 。 若nhược 更cánh 句cú 。 句cú 身thân 并tinh 所sở 依y 聲thanh 即tức 更cánh 有hữu 多đa 故cố 。 今kim 但đãn 言ngôn 為vi 七thất 十thập 一nhất 有hữu 增tăng 減giảm 過quá 。 法pháp 苑uyển 本bổn 意ý 且thả 約ước 能năng 詮thuyên 粗thô 作tác 法pháp 爾nhĩ 。 復phục 既ký 細tế 論luận 不bất 盡tận 故cố 過quá 。 問vấn 准chuẩn 何hà 得đắc 知tri 以dĩ 字tự 成thành 名danh 以dĩ 名danh 成thành 句cú 。 答đáp 解giải 深thâm 密mật 經kinh 第đệ 五ngũ 云vân 。 即tức 於ư 一nhất 切thiết 。 名danh 聚tụ 集tập 中trung 。 又hựu 百bách 論luận 第đệ 八bát 云vân 。 然nhiên 諸chư 世thế 間gian 隨tùy 自tự 心tâm 變biến 。 謂vị 有hữu 眾chúng 字tự 和hòa 合hợp 為vi 名danh 。 復phục 謂vị 眾chúng 名danh 和hòa 合hợp 為vi 句cú 。 故cố 知tri 如như 是thị 。 後hậu 敘tự 自tự 釋thích 者giả 。 本bổn 末mạt 合hợp 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 於ư 本bổn 四tứ 門môn 又hựu 復phục 加gia 二nhị 。 即tức 後hậu 四tứ 門môn 取thủ 無vô 相tướng 。 因nhân 緣duyên 。 并tinh 前tiền 成thành 六lục 。 七thất 三tam 性tánh 出xuất 體thể 。 即tức 依y 遍biến 計kế 。 依y 他tha 。 此thử 及cập 圓viên 成thành 實thật 八bát 依y 顯hiển 揚dương 等đẳng 四tứ 真chân 實thật 。 并tinh 依y 辨biện 中trung 邊biên 四tứ 真chân 實thật 。 九cửu 依y 五ngũ 相tương/tướng 。 即tức 瑜du 伽già 等đẳng 能năng 詮thuyên 相tương/tướng 所sở 詮thuyên 相tương/tướng 等đẳng 。 十thập 依y 五ngũ 法pháp 。 即tức 相tương/tướng 。 名danh 等đẳng 復phục 四tứ 不bất 同đồng 。 一nhất 瑜du 伽già 。 二nhị 辨biện 中trung 邊biên 。 三tam 楞lăng 伽già 經kinh 。 四tứ 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 並tịnh 如như 唯duy 識thức 第đệ 八bát 明minh 其kỳ 所sở 以dĩ 。 十thập 一nhất 約ước 瑜du 伽già 八bát 十thập 一nhất 云vân 。 經kinh 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 能năng 詮thuyên 文văn 。 二nhị 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 文văn 義nghĩa 二nhị 中trung 各các 有hữu 多đa 法pháp 并tinh 為vi 經kinh 體thể 。 十thập 二nhị 約ước 百bách 法pháp 。 若nhược 三tam 科khoa 五ngũ 法pháp 通thông 三tam 乘thừa 故cố 。 雜tạp 小tiểu 不bất 說thuyết 。 唯duy 取thủ 大Đại 乘Thừa 。 又hựu 略lược 即tức 二nhị 。 一nhất 總tổng 出xuất 體thể 有hữu 四tứ 。 真Chân 如Như 。 唯duy 識thức 。 無vô 相tướng 。 因nhân 緣duyên 。 別biệt 即tức 有hữu 八bát 。 通thông 體thể 性tánh 故cố 。 別biệt 別biệt 法pháp 故cố 。 略lược 舉cử 大đại 意ý 。 繁phồn 不bất 細tế 述thuật 。

三Tam 歸Quy 在tại 者giả 。 復phục 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 歸quy 藏tạng 。 二nhị 歸quy 分phần/phân 。 三Tam 歸Quy 乘thừa 。 並tịnh 如như 法Pháp 苑uyển 藏tạng 。 分phần/phân 。 乘thừa 章chương 。 四tứ 歸quy 名danh 者giả 。 初sơ 辨biện 。 後hậu 歸quy 。 辨biện 有hữu 三tam 。 一nhất 辨biện 六lục 釋thích 。 亦diệc 如như 法Pháp 苑uyển 總tổng 聊liêu 簡giản 章chương 得đắc 名danh 懸huyền 隔cách 辨biện 然nhiên 有hữu 解giải 六lục 釋thích 中trung 依y 士sĩ 依y 主chủ 作tác 四tứ 句cú 辨biện 云vân 。 有hữu 依y 士sĩ 非phi 依y 主chủ 。 如như 取thủ 之chi 蘊uẩn 。 以dĩ 取thủ 是thị 所sở 非phi 心tâm 王vương 故cố 。 有hữu 依y 主chủ 非phi 依y 士sĩ 。 如như 蘊uẩn 之chi 取thủ 。 此thử 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 若nhược 依y 士sĩ 依y 主chủ 二nhị 不bất 相tương 攝nhiếp 應ưng 有hữu 七thất 釋thích 。 有hữu 解giải 六lục 釋thích 勒lặc 為vi 三tam 例lệ 。 一nhất 同đồng 體thể 非phi 別biệt 。 持trì 業nghiệp 。 帶đái 數số 。 二nhị 別biệt 體thể 非phi 同đồng 相tương 違vi 。 隣lân 近cận 。 三tam 亦diệc 同đồng 亦diệc 別biệt 。 依y 主chủ 。 有hữu 財tài 。 思tư 之chi 理lý 有hữu 相tương/tướng 濫lạm 。 若nhược 所sở 釋thích 法pháp 通thông 即tức 不bất 障chướng 。 據cứ 六lục 釋thích 體thể 即tức 不bất 必tất 然nhiên 。 且thả 如như 四tứ 斷đoạn 斷đoạn 者giả 是thị 勤cần 心tâm 所sở 。 四tứ 者giả 是thị 數số 。 即tức 不bất 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 同đồng 體thể 。 又hựu 如như 相tương 違vi 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 地địa 意ý 地địa 。 以dĩ 二nhị 法pháp 別biệt 合hợp 一nhất 處xứ 說thuyết 據cứ 體thể 各các 異dị 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 。 地địa 自tự 是thị 地địa 。 不bất 是thị 用dụng 彼bỉ 意ý 相tương 應ứng 之chi 五ngũ 識thức 為vi 地địa 。 亦diệc 非phi 以dĩ 五ngũ 即tức 意ý 地địa 等đẳng 。 既ký 言ngôn 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 地địa 。 此thử 豈khởi 別biệt 體thể 。 要yếu 集tập 云vân 。 三tam 藏tạng 相tương/tướng 傳truyền 約ước 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 用dụng 自tự 非phi 他tha 。 二nhị 用dụng 他tha 非phi 自tự 。 三tam 自tự 他tha 俱câu 用dụng 。 四tứ 自tự 他tha 俱câu 不bất 用dụng 。 持trì 業nghiệp 唯duy 初sơ 句cú 。 依y 主chủ 唯duy 第đệ 三tam 。 有hữu 財tài 唯duy 第đệ 二nhị 。 相tương 違vi 唯duy 第đệ 四tứ 。 隣lân 近cận 通thông 二nhị 。 三tam 。 帶đái 數số 初sơ 及cập 三tam 。 乃nãi 至chí 帶đái 數số 三tam 句cú 如như 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 即tức 初sơ 句cú 。 四tứ 即tức 正Chánh 斷Đoạn 故cố 。 如như 四Tứ 神Thần 足Túc 即tức 第đệ 三tam 句cú 。 四tứ 屬thuộc 欲dục 等đẳng 非phi 神thần 足túc 故cố 。 如như 說thuyết 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 亦diệc 是thị 第đệ 三tam 句cú 。 若nhược 但đãn 言ngôn 三tam 藏tạng 是thị 第đệ 二nhị 句cú 。 三tam 即tức 是thị 藏tạng 俱câu 非phi 人nhân 故cố 。 彼bỉ 釋thích 極cực 廣quảng 。 恐khủng 煩phiền 不bất 具cụ 。 然nhiên 准chuẩn 此thử 釋thích 有hữu 相tương/tướng 雜tạp 亂loạn 。 六lục 釋thích 簡giản 濫lạm 應ưng 可khả 思tư 之chi 。 二nhị 辨biện 四tứ 名danh 。 謂vị 教giáo 。 理lý 。 行hành 。 果quả 。 然nhiên 真chân 帝đế 三tam 藏tạng 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 。 一nhất 義nghĩa 。 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 方phương 便tiện 。 四Tứ 果Quả 。 五ngũ 極cực 清thanh 淨tịnh 。 極cực 清thanh 淨tịnh 者giả 是thị 阿a 含hàm 淨tịnh 故cố 即tức 是thị 教giáo 。 然nhiên 義nghĩa 。 相tương/tướng 二nhị 大đại 意ý 不bất 別biệt 。 以dĩ 所sở 詮thuyên 正chánh 有hữu 實thật 道Đạo 理lý 名danh 義nghĩa 清thanh 淨tịnh 。 遠viễn 離ly 增tăng 減giảm 名danh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 故cố 今kim 合hợp 之chi 為vi 所sở 詮thuyên 理lý 總tổng 立lập 四tứ 名danh 。 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 立lập 名danh 不bất 同đồng 。 後hậu 立lập 名danh 意ý 。 立lập 名danh 不bất 同đồng 者giả 。 一nhất 依y 教giáo 有hữu 三tam 名danh 。 一nhất 無vô 義nghĩa 言ngôn 。 如như 四tứ 吠phệ 陀đà 論luận 。 婆Bà 羅La 門Môn 誦tụng 之chi 音âm 聲thanh 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 甚thậm 自tự 可khả 愛ái 。 但đãn 尋tầm 聲thanh 求cầu 理lý 都đô 無vô 義nghĩa 趣thú 。 故cố 名danh 無vô 義nghĩa 言ngôn 。 如như 吠phệ 陀đà 論luận 云vân 。 我ngã 已dĩ 飲ẩm 甘cam 露lộ 。 成thành 就tựu 不bất 復phục 死tử 我ngã 已dĩ 入nhập 火hỏa 光quang 。 願nguyện 諸chư 天thiên 知tri 識thức 。 謂vị 鑽toàn 乳nhũ 海hải 以dĩ 為vi 甘cam 露lộ 。 飲ẩm 之chi 則tắc 得đắc 不bất 死tử 。 誦tụng 此thử 等đẳng 言ngôn 甚thậm 好hảo/hiếu 音âm 聲thanh 。 而nhi 都đô 無vô 義nghĩa 故cố 云vân 無vô 義nghĩa 。 二nhị 邪tà 妄vọng 言ngôn 。 如như 九cửu 十thập 六lục 種chủng 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 說thuyết 因nhân 果quả 但đãn 明minh 乖quai 僻tích 故cố 名danh 邪tà 妄vọng 三tam 如như 義nghĩa 言ngôn 如như 佛Phật 法Pháp 說thuyết 因nhân 果quả 道Đạo 理lý 。 苦khổ 。 集tập 為vi 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 滅diệt 。 道đạo 為vi 出xuất 世thế 因nhân 果quả 。 如như 名danh 真chân 實thật 故cố 名danh 如như 義nghĩa 言ngôn 。 依y 理lý 亦diệc 有hữu 三tam 名danh 者giả 。 一nhất 增tăng 益ích 義nghĩa 。 如như 外ngoại 道đạo 說thuyết 有hữu 漏lậu 之chi 法pháp 為vi 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 故cố 名danh 增tăng 益ích 義nghĩa 。 二nhị 損tổn 減giảm 義nghĩa 。 如như 斷đoạn 見kiến 說thuyết 斷đoạn 邪tà 見kiến 謗báng 無vô 善thiện 。 惡ác 因nhân 果quả 等đẳng 。 名danh 損tổn 減giảm 義nghĩa 。 三tam 順thuận 體thể 義nghĩa 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 為vi 有hữu 無vô 說thuyết 為vi 無vô 稱xưng 法pháp 體thể 故cố 名danh 順thuận 體thể 義nghĩa 。 依y 行hành 亦diệc 三tam 名danh 。 一nhất 順thuận 世thế 因nhân 。 如như 依y 俗tục 典điển 事sự 君quân 盡tận 忠trung 文văn 朋bằng 存tồn 信tín 等đẳng 。 二nhị 邪tà 僻tích 因nhân 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 計kế 諸chư 邪tà 戒giới 等đẳng 。 三tam 處xứ 中trung 因nhân 者giả 。 謂vị 依y 佛Phật 教giáo 行hành 。 處xử 中trung 行hành 離ly 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 邊biên 等đẳng 。 依y 果quả 三tam 名danh 者giả 。 一nhất 諂siểm 誑cuống 果quả 。 如như 臣thần 從tùng 君quân 命mạng 以dĩ 取thủ 叨# 榮vinh 等đẳng 。 二nhị 虛hư 妄vọng 果quả 者giả 。 謂vị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 妄vọng 計kế 無vô 想tưởng 及cập 有hữu 頂đảnh 等đẳng 。 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 三tam 出xuất 世thế 果quả 者giả 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 三tam 乘thừa 所sở 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 立lập 名danh 意ý 者giả 。 為vi 得đắc 四tứ 清thanh 淨tịnh 故cố 立lập 此thử 四tứ 名danh 。 為vi 得đắc 教giáo 清thanh 淨tịnh 故cố 立lập 如như 義nghĩa 言ngôn 。 言ngôn 教giáo 無vô 雜tạp 一nhất 切thiết 莫mạc 過quá 如như 義nghĩa 而nhi 立lập 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 可khả 得đắc 悟ngộ 理lý 。 教giáo 詮thuyên 不bất 正chánh 易dị 可khả 破phá 壞hoại 。 不bất 得đắc 悟ngộ 理lý 故cố 立lập 如như 義nghĩa 言ngôn 為vi 得đắc 理lý 清thanh 淨tịnh 故cố 立lập 順thuận 體thể 義nghĩa 名danh 。 理lý 有hữu 增tăng 減giảm 正chánh 智trí 觀quán 之chi 理lý 則tắc 不bất 可khả 入nhập 。 順thuận 體thể 而nhi 說thuyết 正chánh 智trí 觀quán 之chi 理lý 則tắc 易dị 入nhập 。 故cố 立lập 順thuận 體thể 義nghĩa 名danh 為vi 得đắc 行hành 清thanh 淨tịnh 故cố 立lập 處xứ 中trung 因nhân 名danh 。 以dĩ 處xứ 中trung 行hành 對đối 彼bỉ 順thuận 世thế 及cập 邪tà 僻tích 因nhân 彼bỉ 俱câu 可khả 轉chuyển 。 此thử 處xứ 中trung 行hành 則tắc 不bất 可khả 轉chuyển 。 以dĩ 處xứ 中trung 行hành 內nội 觀quán 界giới 。 處xử 等đẳng 。 望vọng 僻tích 因nhân 行hành 僻tích 因nhân 可khả 轉chuyển 。 觀quán 蘊uẩn 。 界giới 等đẳng 則tắc 不bất 可khả 轉chuyển 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 因nhân 果quả 所sở 有hữu 觀quán 行hành 對đối 觀quán 蘊uẩn 等đẳng 。 蘊uẩn 等đẳng 可khả 轉chuyển 。 以dĩ 二nhị 空không 行hành 望vọng 四Tứ 諦Đế 行hành 。 四Tứ 諦Đế 可khả 轉chuyển 。 二nhị 空không 之chi 行hành 則tắc 不bất 可khả 轉chuyển 。 以dĩ 二nhị 空không 智trí 既ký 不bất 可khả 轉chuyển 。 證chứng 真chân 之chi 智trí 亦diệc 不bất 可khả 轉chuyển 。 以dĩ 不bất 可khả 轉chuyển 。 即tức 此thử 真chân 智trí 及cập 後hậu 得đắc 智trí 為vi 正chánh 行hạnh 體thể 。 能năng 令linh 所sở 得đắc 果quả 不bất 可khả 轉chuyển 。 即tức 名danh 方phương 便tiện 。 清thanh 淨tịnh 正chánh 行hạnh 。 正chánh 行hạnh 有hữu 二nhị 能năng 。 一nhất 出xuất 惡ác 入nhập 善thiện 。 二nhị 出xuất 有hữu 為vi 入nhập 無vô 為vi 。 故cố 此thử 正chánh 行hạnh 即tức 處xứ 中trung 因nhân 。 為vi 得đắc 果quả 清thanh 淨tịnh 故cố 立lập 出xuất 世thế 果quả 名danh 。 果quả 清thanh 淨tịnh 者giả 是thị 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 切thiết 患hoạn 累lũy/lụy/luy 皆giai 已dĩ 盡tận 故cố 名danh 果quả 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 漏lậu 有hữu 四tứ 失thất 。 即tức 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 為vi 有hữu 四tứ 德đức 。 即tức 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 。 淨tịnh 。 既ký 離ly 過quá 失thất 故cố 名danh 出xuất 世thế 果quả 。 此thử 意ý 由do 依y 正chánh 教giáo 觀quán 正chánh 理lý 。 起khởi 正chánh 行hạnh 得đắc 聖thánh 果Quả 。 若nhược 教giáo 有hữu 邪tà 不bất 顯hiển 正chánh 理lý 。 故cố 依y 起khởi 行hành 。 即tức 皆giai 顛điên 倒đảo 。 行hành 既ký 顛điên 倒đảo 便tiện 獲hoạch 惡ác 果quả 。 故cố 為vi 得đắc 此thử 四tứ 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 立lập 此thử 四tứ 名danh 。 又hựu 為vi 依y 正chánh 教giáo 生sanh 聞văn 惠huệ 。 依y 正chánh 理lý 起khởi 思tư 惠huệ 。 依y 正chánh 行hạnh 得đắc 修tu 惠huệ 。 三tam 惠huệ 既ký 圓viên 當đương 得đắc 聖thánh 果Quả 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 聞văn 等đẳng 熏huân 習tập 無vô 果quả 生sanh 非phi 道Đạo 理lý 故cố 立lập 四tứ 名danh 。 三tam 依y 人nhân 法pháp 二nhị 。 立lập 其kỳ 名danh 目mục 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 立lập 意ý 。 二nhị 差sai 別biệt 。 初sơ 立lập 意ý 者giả 凡phàm 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 依y 善thiện 意ý 二nhị 依y 惡ác 意ý 。 若nhược 依y 善thiện 意ý 即tức 立lập 恭cung 敬kính 名danh 。 若nhược 依y 惡ác 意ý 即tức 立lập 毀hủy 訾tí 名danh 。 如như 呼hô 為vi 法Pháp 師sư 法pháp 主chủ 等đẳng 是thị 恭cung 敬kính 人nhân 名danh 。 呼hô 為vi 過quá 人nhân 賤tiện 人nhân 此thử 毀hủy 訾tí 人nhân 名danh 。 若nhược 呼hô 為vi 正Chánh 法Pháp 勝thắng 法Pháp 是thị 恭cung 敬kính 法pháp 名danh 。 呼hô 為vi 邪tà 法pháp 惡ác 法pháp 是thị 毀hủy 訾tí 法pháp 名danh 。 如như 弊tệ 魔ma 經kinh 等đẳng 是thị 毀hủy 人nhân 名danh 。 須tu 達đạt 拏noa 大đại 子tử 經kinh 等đẳng 是thị 恭cung 敬kính 人nhân 名danh 。 十thập 八bát 泥nê 梨lê 經kinh 等đẳng 是thị 毀hủy 訾tí 法pháp 名danh 。 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 等đẳng 是thị 恭cung 敬kính 法pháp 名danh 。 於ư 中trung 復phục 雙song 單đơn 名danh 別biệt 。 如như 佛Phật 藏tạng 經kinh 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 經kinh 等đẳng 雙song 恭cung 敬kính 二nhị 。 有hữu 雙song 毀hủy 訾tí 人nhân 法pháp 如như 魔ma 逆nghịch 經kinh 等đẳng 。 有hữu 於ư 人nhân 處xứ 亦diệc 毀hủy 亦diệc 敬kính 。 如như 未vị 生sanh 怨oán 王vương 經kinh 。 有hữu 於ư 法pháp 處xứ 亦diệc 敬kính 亦diệc 毀hủy 如như 辨biện 中trung 邊biên 論luận 。 中trung 是thị 所sở 敬kính 。 邊biên 是thị 所sở 毀hủy 。 有hữu 於ư 人nhân 。 法pháp 俱câu 敬kính 俱câu 毀hủy 。 如như 舊cựu 云vân 部bộ 執chấp 異dị 論luận 。 部bộ 執chấp 是thị 恭cung 敬kính 名danh 。 異dị 是thị 毀hủy 訾tí 名danh 。 部bộ 是thị 眾chúng 義nghĩa 。 名danh 聖thánh 弟đệ 子tử 為vi 部bộ 。 執chấp 是thị 取thủ 義nghĩa 。 皆giai 取thủ 佛Phật 說thuyết 三tam 藏tạng 之chi 中trung 。 所sở 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 。 然nhiên 執chấp 名danh 乃nãi 通thông 能năng 所sở 。 正chánh 以dĩ 所sở 執chấp 之chi 法pháp 為vi 執chấp 。 能năng 執chấp 之chi 人nhân 。 是thị 聖thánh 弟đệ 子tử 。 所sở 執chấp 之chi 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 今kim 以dĩ 部bộ 名danh 目mục 。 聖thánh 弟đệ 子tử 眾chúng 。 以dĩ 執chấp 名danh 目mục 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 故cố 部bộ 執chấp 是thị 恭cung 敬kính 名danh 。 所sở 恭cung 敬kính 者giả 不bất 過quá 人nhân 之chi 與dữ 法pháp 。 部bộ 是thị 人nhân 名danh 。 執chấp 是thị 法pháp 名danh 。 分phần/phân 破phá 是thị 異dị 義nghĩa 。 人nhân 。 法pháp 皆giai 分phần/phân 破phá 故cố 名danh 為vi 異dị 。 聖thánh 弟đệ 子tử 眾chúng 。 各các 相tương/tướng 朋bằng 黨đảng 即tức 是thị 人nhân 異dị 。 取thủ 執chấp 之chi 義nghĩa 又hựu 各các 不bất 同đồng 。 即tức 是thị 法pháp 異dị 人nhân 相tương/tướng 儻thảng 故cố 。 人nhân 起khởi 諍tranh 執chấp 法pháp 不bất 同đồng 故cố 。 法pháp 相tướng 非phi 斥xích 故cố 立lập 異dị 名danh 。 故cố 異dị 是thị 毀hủy 訾tí 名danh 。 然nhiên 今kim 此thử 論luận 是thị 恭cung 敬kính 名danh 。 成thành 立lập 世Thế 尊Tôn 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 唯duy 識thức 教giáo 理lý 故cố 。 或hoặc 毀hủy 訾tí 名danh 。 令linh 依y 於ư 智trí 不bất 依y 識thức 故cố 。 或hoặc 此thử 識thức 言ngôn 雖tuy 是thị 所sở 厭yếm 。 恭cung 敬kính 世Thế 尊Tôn 。 所sở 起khởi 教giáo 理lý 故cố 名danh 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 問vấn 何hà 故cố 於ư 此thử 人nhân 法pháp 二nhị 處xứ 立lập 此thử 等đẳng 名danh 。 答đáp 依y 佛Phật 滅diệt 諍tranh 法pháp 故cố 。 滅diệt 諍tranh 有hữu 二nhị 。 一nhất 滅diệt 外ngoại 諍tranh 。 二nhị 滅diệt 內nội 諍tranh 。 外ngoại 諍tranh 即tức 滅diệt 人nhân 諍tranh 。 內nội 諍tranh 即tức 滅diệt 法pháp 諍tranh 。 毀hủy 人nhân 滅diệt 人nhân 諍tranh 。 毀hủy 法pháp 滅diệt 法pháp 諍tranh 。 滅diệt 人nhân 諍tranh 令linh 。 修tu 六Lục 和Hòa 敬Kính 。 此thử 彼bỉ 同đồng 持trì 戒giới 。 同đồng 見kiến 諦Đế 。 同đồng 用dụng 財tài 。 戒giới 。 見kiến 。 財tài 三tam 彼bỉ 我ngã 不bất 隔cách 故cố 和hòa 合hợp 無vô 諍tranh 。 身thân 。 語ngữ 。 意ý 三tam 各các 修tu 慈từ 悲bi 。 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 攝nhiếp 前tiền 人nhân 故cố 和hòa 合hợp 不bất 諍tranh 。 二nhị 滅diệt 內nội 諍tranh 者giả 。 所sở 說thuyết 法Pháp 有hữu 二nhị 。 黑hắc 說thuyết 。 大đại 說thuyết 。 如như 次thứ 內nội 。 外ngoại 對đối 。 大đại 。 小tiểu 對đối 。 了liễu 。 不bất 了liễu 對đối 。 說thuyết 惡ác 。 說thuyết 善thiện 對đối 。 傳truyền 聞văn 前tiền 人nhân 說thuyết 黑hắc 說thuyết 法Pháp 及cập 大đại 說thuyết 法Pháp 。 不bất 得đắc 便tiện 信tín 依y 。 約ước 三tam 藏tạng 相tương 應ứng 則tắc 應ưng 信tín 受thọ 。 若nhược 不bất 與dữ 相tương 應ứng 。 則tắc 應ưng 棄khí 捨xả 。 若nhược 依y 此thử 而nhi 執chấp 義nghĩa 。 法pháp 則tắc 和hòa 無vô 諍tranh 。 問vấn 何hà 故cố 須tu 滅diệt 二nhị 諍tranh 。 答đáp 修tu 悲bi 智trí 習tập 成thành 佛Phật 德đức 。 由do 佛Phật 有hữu 般Bát 若Nhã 及cập 以dĩ 慈từ 悲bi 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 故cố 。 攝nhiếp 正Chánh 法Pháp 令linh 和hòa 。 以dĩ 慈từ 悲bi 故cố 。 攝nhiếp 生sanh 令linh 和hòa 。 諸chư 造tạo 論luận 釋thích 亦diệc 依y 學học 佛Phật 般Bát 若Nhã 。 慈từ 悲bi 。 攝nhiếp 法pháp 攝nhiếp 生sanh 故cố 。 又hựu 有hữu 多đa 解giải 如như 部bộ 執chấp 疏sớ/sơ 廣quảng 解giải 。 二nhị 辨biện 差sai 別biệt 者giả 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 亦diệc 有hữu 依y 法pháp 依y 喻dụ 為vi 名danh 。 或hoặc 單đơn 或hoặc 雙song 。 諸chư 經kinh 之chi 中trung 有hữu 依y 處xứ 時thời 事sự 法pháp 立lập 名danh 並tịnh 在tại 法pháp 攝nhiếp 。 依y 法pháp 喻dụ 者giả 。 為vi 利lợi 鈍độn 根căn 故cố 。 為vi 顯hiển 法pháp 明minh 淨tịnh 故cố 。 亦diệc 為vi 讚tán 毀hủy 故cố 。 依y 三Tam 寶Bảo 立lập 亦diệc 人nhân 。 法pháp 收thu 。 上thượng 無vô 不bất 盡tận 廣quảng 說thuyết 此thử 人nhân 。 法pháp 差sai 別biệt 攝nhiếp 彼bỉ 諸chư 名danh 。 并tinh 舉cử 教giáo 顯hiển 並tịnh 如như 法Pháp 華hoa 義nghĩa 決quyết 。 上thượng 辨biện 名danh 訖ngật 。 第đệ 二nhị 歸quy 名danh 者giả 。 復phục 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 總tổng 解giải 釋thích 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 二nhị 別biệt 辨biện 能năng 所sở 成thành 號hiệu 。 三Tam 明Minh 立lập 名danh 之chi 意ý 。 四tứ 通thông 釋thích 情tình 疑nghi 。 初sơ 總tổng 解giải 釋thích 如như 樞xu 要yếu 辨biện 釋thích 能năng 所sở 成thành 樞xu 要yếu 十thập 解giải 。 今kim 又hựu 加gia 之chi 。 言ngôn 唯duy 識thức 者giả 。 從tùng 麁thô 至chí 細tế 總tổng 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 如như 唯duy 識thức 章chương 辨biện 。 即tức 以dĩ 所sở 詮thuyên 既ký 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 亦diệc 有hữu 五ngũ 別biệt 。 或hoặc 以dĩ 世thế 親thân 五ngũ 理lý 成thành 佛Phật 五ngũ 教giáo 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 成thành 彼bỉ 五ngũ 理lý 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 成thành 五ngũ 教giáo 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 理lý 成thành 五ngũ 理lý 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 理lý 成thành 佛Phật 五ngũ 理lý 教giáo 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 成thành 佛Phật 五ngũ 教giáo 理lý 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 理lý 成thành 佛Phật 五ngũ 教giáo 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 理lý 教giáo 成thành 佛Phật 五ngũ 理lý 。 或hoặc 以dĩ 五ngũ 教giáo 理lý 成thành 佛Phật 五ngũ 教giáo 理lý 。 且thả 以dĩ 世thế 親thân 望vọng 佛Phật 所sở 說thuyết 。 為vi 四tứ 十thập 五ngũ 釋thích 。 又hựu 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 雙song 望vọng 彼bỉ 二nhị 亦diệc 成thành 四tứ 十thập 五ngũ 。 合hợp 九cửu 十thập 釋thích 。 復phục 以dĩ 天thiên 親thân 。 護hộ 法Pháp 等đẳng 教giáo 成thành 境cảnh 。 行hành 。 果quả 三tam 。 以dĩ 理lý 成thành 三tam 復phục 有hữu 六lục 釋thích 。 足túc 前tiền 樞xu 要yếu 。 有hữu 一nhất 百bách 六lục 釋thích 。 復phục 以dĩ 教giáo 。 理lý 等đẳng 綺ỷ 互hỗ 單đơn 雙song 乃nãi 更cánh 有hữu 多đa 。 思tư 准chuẩn 可khả 悉tất 。 明minh 立lập 意ý 者giả 。 樞xu 要yếu 廣quảng 說thuyết 。 四tứ 通thông 釋thích 情tình 疑nghi 者giả 。 樞xu 要yếu 云vân 。 問vấn 准chuẩn 下hạ 正chánh 宗tông 或hoặc 分phân 為vi 二nhị 。 一nhất 因nhân 二nhị 果quả 。 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 雖tuy 次thứ 下hạ 云vân 上thượng 立lập 成thành 唯duy 識thức 名danh 之chi 意ý 。 即tức 問vấn 此thử 立lập 意ý 故cố 為vi 釋thích 疑nghi 。 又hựu 問vấn 何hà 故cố 經kinh 說thuyết 唯duy 心tâm 。 論luận 言ngôn 唯duy 識thức 。 答đáp 一nhất 云vân 心tâm 。 意ý 。 識thức 了liễu 體thể 一nhất 名danh 殊thù 。 各các 舉cử 一nhất 名danh 亦diệc 無vô 妨phương 也dã 。 二nhị 云vân 心tâm 積tích 集tập 法pháp 勝thắng 。 識thức 即tức 了liễu 別biệt 境cảnh 強cường/cưỡng 。 如như 瑜du 伽già 論luận 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 。 據cứ 勝thắng 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 心tâm 。 意ý 。 識thức 差sai 別biệt 。 即tức 心tâm 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 雜tạp 染nhiễm 。 還hoàn 滅diệt 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 經kinh 據cứ 初sơ 名danh 論luận 依y 後hậu 義nghĩa 。 三tam 云vân 心tâm 。 意ý 通thông 果quả 。 識thức 。 但đãn 在tại 因nhân 。 經kinh 依y 通thông 稱xưng 論luận 約ước 局cục 名danh 。 四tứ 者giả 論luận 從tùng 所sở 厭yếm 為vi 名danh 。 經kinh 依y 體thể 義nghĩa 為vi 目mục 。

四tứ 科khoa 釋thích 本bổn 文văn 者giả 。 有hữu 三tam 。 一nhất 辨biện 年niên 。 主chủ 如như 疏sớ/sơ 所sở 明minh 。 二nhị 明minh 支chi 分phần/phân 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 造tạo 論luận 意ý 。 非phi 但đãn 為vi 弘hoằng 佛Phật 經Kinh 。 亦diệc 為vi 廣quảng 顯hiển 瑜du 伽già 中trung 義nghĩa 。 詮thuyên 教giáo 不bất 同đồng 略lược 有hữu 十thập 支chi 。 支chi 謂vị 支chi 分phần/phân 。 並tịnh 是thị 瑜du 伽già 所sở 有hữu 支chi 分phần/phân 。 言ngôn 十thập 支chi 者giả 。 一nhất 百bách 法pháp 論luận (# 名danh 略lược 陳trần 名danh 數số 論luận )# 。 二nhị 五ngũ 蘊uẩn 論luận (# 名danh 粗thô 釋thích 體thể 義nghĩa 論luận 又hựu 名danh 依y 名danh 釋thích 義nghĩa 論luận )# 。 此thử 上thượng 二nhị 論luận 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 之chi 所sở 作tác 也dã 。 三tam 顯hiển 楊dương 論luận 名danh 總tổng 苞bao 眾chúng 義nghĩa 論luận 。 此thử 論luận 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 四tứ 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 名danh 廣quảng 苞bao 大đại 義nghĩa 論luận )# 。 此thử 論luận 本bổn 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 釋thích 論luận 天thiên 親thân 及cập 無vô 性tánh 等đẳng 造tạo 。 五ngũ 雜tạp 集tập 論luận (# 名danh 分phân 別biệt 名danh 數số 論luận 。 亦diệc 名danh 廣quảng 陳trần 體thể 義nghĩa 論luận )# 。 此thử 論luận 本bổn 是thị 無vô 著trước 等đẳng 造tạo 。 今kim 盛thịnh 行hành 者giả 唯duy 覺giác 師sư 子tử 釋thích 。 安an 惠huệ 菩Bồ 薩Tát 糅nhữu 。 六lục 辨biện 中trung 邊biên 論luận (# 名danh 離ly 僻tích 彰chương 中trung 論luận )# 。 此thử 論luận 本bổn 頌tụng 是thị 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 釋thích 論luận 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 七thất 二nhị 十thập 唯duy 識thức 論luận (# 名danh 摧tồi 破phá 邪tà 山sơn 論luận )# 。 八bát 三tam 十thập 唯duy 識thức 論luận (# 名danh 高cao 建kiến 法Pháp 幢tràng 論luận )# 。 此thử 之chi 二nhị 論luận 本bổn 頌tụng 並tịnh 天thiên 親thân 造tạo 。 三tam 十thập 唯duy 識thức 釋thích 是thị 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 造tạo 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 釋thích 。 九cửu 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận (# 名danh 莊trang 嚴nghiêm 體thể 義nghĩa 論luận )# 。 此thử 論luận 本bổn 頌tụng 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 釋thích 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 。 十thập 分phân 別biệt 瑜du 伽già 論luận (# 名danh 攝nhiếp 散tán 歸quy 觀quán 論luận )# 。 此thử 是thị 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 所sở 造tạo 也dã 。 今kim 又hựu 助trợ 解giải 。 或hoặc 十thập 支chi 中trung 除trừ 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 彼bỉ 論luận 別biệt 釋thích 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 經kinh 。 非phi 瑜du 伽già 論luận 支chi 分phân 之chi 義nghĩa 。 應ưng 加gia 正chánh 理lý 門môn 論luận 。 以dĩ 論luận 緣duyên 起khởi 中trung 云vân 案án 達đạt 羅la 國quốc 王vương 請thỉnh 陳trần 那na 菩Bồ 薩Tát 。 證chứng 無Vô 學Học 果Quả 。 菩Bồ 薩Tát 撫phủ 之chi 欲dục 遂toại 王vương 請thỉnh 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 於ư 虛hư 空không 中trung 。 彈đàn 指chỉ 警cảnh 曰viết 。 何hà 捨xả 大đại 心tâm 而nhi 期kỳ 小tiểu 果quả 。 可khả 制chế 因nhân 明minh 以dĩ 弘hoằng 慈Từ 氏Thị 所sở 造tạo 瑜du 伽già 論luận 。 菩Bồ 薩Tát 敬kính 受thọ 指chỉ 誨hối 奉phụng 以dĩ 周chu 旋toàn 。 遂toại 造tạo 正chánh 理lý 門môn 論luận 。 故cố 應ưng 取thủ 此thử 以dĩ 為vi 一nhất 支chi 。 集tập 量lượng 。 因nhân 明minh 皆giai 此thử 支chi 攝nhiếp 。 正chánh 理lý 門môn 論luận 。 名danh 建kiến 正chánh 摧tồi 邪tà 論luận 。 或hoặc 可khả 。 舊cựu 釋thích 為vi 正chánh 。 雖tuy 釋thích 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 。 瑜du 伽già 亦diệc 是thị 廣quảng 釋thích 諸chư 經kinh 。 唯duy 識thức 即tức 是thị 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 說thuyết 既ký 是thị 彼bỉ 支chi 。 故cố 取thủ 攝nhiếp 論luận 亦diệc 復phục 無vô 妨phương 。 若nhược 爾nhĩ 因nhân 明minh 何hà 支chi 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 義nghĩa 門môn 少thiểu 故cố 略lược 不bất 名danh 支chi 。 故cố 此thử 唯duy 識thức 即tức 十thập 支chi 中trung 之chi 一nhất 支chi 也dã 。 三tam 正chánh 科khoa 解giải 如như 疏sớ/sơ 具cụ 辨biện 。 西tây 明minh 云vân 。 然nhiên 諸chư 釋thích 中trung 所sở 宗tông 各các 異dị 。 護hộ 法Pháp 。 難Nan 陀Đà 等đẳng 多đa 述thuật 宗tông 旨chỉ 會hội 釋thích 違vi 文văn 。 火hỏa 辨biện 。 親thân 勝thắng 正chánh 釋thích 本bổn 頌tụng 以dĩ 標tiêu 論luận 意ý 。 安an 惠huệ 菩Bồ 薩Tát 建kiến 立lập 。 比tỉ 量lượng 斥xích 他tha 宗tông 失thất 。 由do 斯tư 諸chư 本bổn 別biệt 行hành 攝nhiếp 義nghĩa 皆giai 不bất 周chu 悉tất 者giả 。 今kim 意ý 未vị 詳tường 。 撿kiểm 論luận 上thượng 下hạ 未vị 見kiến 安an 惠huệ 偏thiên 多đa 破phá 斥xích 。 准chuẩn 本bổn 疏sớ/sơ 釋thích 廣quảng 頌tụng 上thượng 兩lưỡng 句cú 破phá 我ngã 法pháp 已dĩ 下hạ 云vân 多đa 護hộ 法Pháp 文văn 。 親thân 承thừa 三tam 藏tạng 執chấp 筆bút 綴chuế 文văn 糅nhữu 唯duy 識thức 人nhân 。 傳truyền 定định 不bất 謬mậu 。 餘dư 非phi 執chấp 筆bút 。 縱túng/tung 時thời 諮tư 問vấn 多đa 意ý 定định 之chi 。 所sở 有hữu 判phán 文văn 論luận 大đại 綱cương 紀kỷ 非phi 可khả 為vi 定định 。 合hợp 譯dịch 意ý 者giả 如như 樞xu 要yếu 說thuyết 。

初sơ 頌tụng 稽khể 首thủ 二nhị 字tự 。 辨biện 能năng 歸quy 敬kính 相tương/tướng 。 廣quảng 如như 法Pháp 苑uyển 。 且thả 釋thích 名danh 者giả 。 有hữu 解giải 云vân 。 稽khể 者giả 古cổ 文văn 為vi [首*旨]# 今kim 別biệt 為vi 稽khể 。 白bạch 虎hổ 通thông 曰viết 。 [首*旨]# 者giả 至chí 也dã 。 首thủ 者giả 頭đầu 也dã 。 言ngôn 下hạ 拜bái 上thượng 頭đầu 至chí 地địa 也dã 。 又hựu 鄭trịnh 玄huyền 云vân 。 稽khể 者giả 稽khể 也dã 。 以dĩ 頭đầu 至chí 地địa 稽khể 少thiểu 時thời 也dã 。

出xuất 體thể 之chi 中trung 。 法pháp 苑uyển 敬kính 禮lễ 即tức 以dĩ 三tam 業nghiệp 為vi 體thể 。 西tây 明minh 以dĩ 慚tàm 。 愧quý 為vi 體thể 。 要yếu 集tập 云vân 。 今kim 取thủ 前tiền 解giải 三tam 業nghiệp 為vi 正chánh 。 有hữu 云vân 。 依y 教giáo 十thập 法pháp 為vi 體thể 。 一nhất 思tư 。 二nhị 慚tàm 。 三tam 敬kính 。 四tứ 愛ái 。 五ngũ 信tín 。 六lục 無vô 慢mạn 。 七thất 捨xả 。 八bát 色sắc 蘊uẩn 。 九cửu 識thức 蘊uẩn 。 十thập 智trí 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 言ngôn 十thập 法pháp 敬kính 。 愛ái 。 不bất 慢mạn 百bách 法pháp 是thị 何hà 。 所sở 餘dư 非phi 理lý 如như 要yếu 集tập 辨biện 煩phiền 不bất 具cụ 錄lục 。 要yếu 集tập 云vân 。 言ngôn 稽khể 首thủ 者giả 顯hiển 勝thắng 身thân 業nghiệp 。 然nhiên 由do 於ư 德đức 。 有hữu 德đức 等đẳng 境cảnh 發phát 勝thắng 解giải 俱câu 決quyết 定định 思tư 已dĩ 即tức 起khởi 淨tịnh 信tín 。 思tư 此thử 起khởi 慚tàm 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 。 因nhân 斯tư 能năng 發phát 清thanh 淨tịnh 身thân 。 語ngữ 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 意ý 通thông 三tam 業nghiệp 慚tàm 為vi 敬kính 體thể 。 信tín 等đẳng 諸chư 法pháp 是thị 敬kính 之chi 因nhân 。 身thân 。 語ngữ 二nhị 業nghiệp 是thị 敬kính 之chi 果quả 。 意ý 通thông 因nhân 果quả 。 法pháp 苑uyển 所sở 說thuyết 三tam 業nghiệp 及cập 愧quý 以dĩ 為vi 敬kính 體thể 理lý 亦diệc 難nạn/nan 成thành 。 三tam 業nghiệp 體thể 思tư 。 思tư 即tức 造tạo 作tác 。 敬kính 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 故cố 大đại 婆bà 沙sa 三tam 十thập 四tứ 云vân 。 敬kính 慚tàm 為vi 體thể 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 是thị 敬kính 相tương/tướng 故cố 者giả 。 今kim 詳tường 。 此thử 釋thích 理lý 未vị 必tất 然nhiên 。 且thả 自tự 不bất 定định 。 先tiên 敘tự 法pháp 苑uyển 思tư 為vi 體thể 性tánh 。 有hữu 釋thích 以dĩ 慚tàm 。 自tự 斷đoạn 取thủ 前tiền 三tam 業nghiệp 為vi 正chánh 。 今kim 復phục 取thủ 慚tàm 為vi 能năng 敬kính 體thể 從tùng 何hà 為vi 正chánh 。 復phục 不bất 可khả 說thuyết 前tiền 後hậu 義nghĩa 別biệt 。 同đồng 解giải 稽khể 首thủ 敬kính 禮lễ 義nghĩa 故cố 。 又hựu 若nhược 以dĩ 慚tàm 為vi 自tự 正chánh 義nghĩa 者giả 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 何hà 者giả 若nhược 發phát 勝thắng 解giải 俱câu 決quyết 定định 思tư 已dĩ 即tức 起khởi 淨tịnh 信tín 。 理lý 且thả 不bất 然nhiên 。 思tư 非phi 信tín 因nhân 。 第đệ 六lục 卷quyển 云vân 忍nhẫn 謂vị 信tín 因nhân 樂nhạo 欲dục 為vi 果quả 。 不bất 言ngôn 信tín 俱câu 思tư 為vi 因nhân 起khởi 信tín 。 若nhược 遍biến 行hành 故cố 。 應ưng 說thuyết 作tác 意ý 。 不bất 應ưng 說thuyết 思tư 。 又hựu 云vân 由do 此thử 起khởi 慚tàm 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 。 因nhân 斯tư 能năng 發phát 清thanh 淨tịnh 身thân 。 語ngữ 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 意ý 通thông 三tam 業nghiệp 慚tàm 為vi 敬kính 體thể 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 為vi 取thủ 三tam 業nghiệp 為vi 歸quy 敬kính 體thể 。 為vi 但đãn 取thủ 慚tàm 。 若nhược 但đãn 取thủ 慚tàm 。 何hà 須tu 說thuyết 云vân 意ý 通thông 三tam 業nghiệp 慚tàm 為vi 敬kính 體thể 。 慚tàm 性tánh 非phi 是thị 三tam 業nghiệp 體thể 故cố 。 若nhược 通thông 三tam 業nghiệp 即tức 不bất 唯duy 慚tàm 。 何hà 故cố 復phục 云vân 信tín 等đẳng 諸chư 法pháp 是thị 敬kính 之chi 因nhân 。 身thân 。 語ngữ 敬kính 果quả 。 意ý 通thông 因nhân 果quả 。 即tức 三tam 業nghiệp 但đãn 是thị 敬kính 之chi 因nhân 果quả 。 非phi 自tự 體thể 故cố 。 若nhược 唯duy 說thuyết 慚tàm 為vi 敬kính 體thể 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 唯duy 明minh 敬kính 可khả 但đãn 是thị 慚tàm 。 既ký 云vân 敬kính 禮lễ 。 明minh 是thị 三tam 業nghiệp 。 三tam 業nghiệp 致trí 禮lễ 由do 敬kính 慚tàm 因nhân 。 無vô 處xứ 說thuyết 慚tàm 亦diệc 為vi 業nghiệp 體thể 。 又hựu 不bất 說thuyết 慚tàm 是thị 發phát 業nghiệp 故cố 。 又hựu 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。 故cố 我ngã 至chí 誠thành 身thân 。 語ngữ 。 思tư 頻tần 修tu 無vô 倒đảo 歸quy 命mạng 禮lễ 。 又hựu 瞿cù 波ba 論luận 師sư 云vân 。 三tam 業nghiệp 禮lễ 者giả 欲dục 顯hiển 大đại 師sư 有hữu 天thiên 眼nhãn 故cố 以dĩ 身thân 業nghiệp 禮lễ 等đẳng 。 律luật 中trung 云vân 在tại 明minh 處xứ 近cận 已dĩ 身thân 業nghiệp 禮lễ 等đẳng 。 故cố 但đãn 是thị 思tư 不bất 可khả 說thuyết 慚tàm 。 為vi 因nhân 可khả 爾nhĩ 。 如như 以dĩ 貪tham 等đẳng 而nhi 為vi 加gia 行hành 方phương 起khởi 三tam 業nghiệp 。 雖tuy 復phục 論luận 云vân 斷đoạn 命mạng 名danh 嗔sân 等đẳng 。 終chung 不bất 說thuyết 貪tham 等đẳng 以dĩ 為vi 業nghiệp 體thể 。 雖tuy 說thuyết 於ư 慚tàm 敬kính 德đức 。 有hữu 德đức 。 論luận 歸quy 敬kính 體thể 即tức 是thị 三tam 業nghiệp 。 此thử 理lý 決quyết 定định 勿vật 更cánh 別biệt 解giải 。 又hựu 法pháp 苑uyển 中trung 但đãn 說thuyết 三tam 業nghiệp 。 無vô 文văn 說thuyết 愧quý 以dĩ 為vi 敬kính 體thể 。 波ba 錯thác 看khán 文văn 應ưng 更cánh 審thẩm 讀đọc 。 前tiền 約ước 剋khắc 性tánh 出xuất 稽khể 首thủ 體thể 但đãn 說thuyết 是thị 思tư 。 若nhược 義nghĩa 說thuyết 者giả 。 凡phàm 論luận 歸quy 敬kính 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 謂vị 顯hiển 相tương 及cập 不bất 顯hiển 相tương/tướng 。 若nhược 就tựu 顯hiển 相tương/tướng 所sở 謂vị 身thân 。 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 由do 身thân 敬kính 禮lễ 定định 發phát 殷ân 重trọng 令linh 他tha 見kiến 故cố 。 俱câu 舍xá 據cứ 此thử 偏thiên 言ngôn 身thân 業nghiệp 。 雖tuy 身thân 不bất 禮lễ 但đãn 發phát 語ngữ 宣tuyên 揚dương 。 由do 名danh 。 句cú 等đẳng 表biểu 詮thuyên 內nội 心tâm 令linh 他tha 聽thính 故cố 。 無vô 垢cấu 稱xưng 頌tụng 中trung 說thuyết 是thị 偏thiên 取thủ 語ngữ 業nghiệp 。 若nhược 依y 不bất 顯hiển 相tương/tướng 唯duy 取thủ 意ý 業nghiệp 。 內nội 發phát 殷ân 誠thành 雖tuy 極cực 是thị 重trọng/trùng 他tha 人nhân 不bất 了liễu 。 諸chư 論luận 不bất 說thuyết 。 此thử 論luận 具cụ 以dĩ 三tam 業nghiệp 歸quy 敬kính 。 通thông 顯hiển 。 不bất 顯hiển 二nhị 種chủng 盡tận 故cố 。 若nhược 就tựu 別biệt 者giả 三tam 業nghiệp 有hữu 異dị 。 若nhược 其kỳ 身thân 業nghiệp 實thật 即tức 慚tàm 等đẳng 相tương 應ứng 動động 發phát 勝thắng 思tư 。 通thông 假giả 即tức 兼kiêm 表biểu 色sắc 。 語ngữ 業nghiệp 亦diệc 用dụng 慚tàm 等đẳng 相tương 應ứng 動động 發phát 勝thắng 思tư 。 假giả 亦diệc 通thông 聲thanh 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 有hữu 實thật 善thiện 。 惡ác 色sắc 。 即tức 依y 報báo 色sắc 有hữu 業nghiệp 色sắc 生sanh 。 即tức 長trường/trưởng 。 短đoản 色sắc 以dĩ 此thử 為vi 體thể 。 復phục 眾chúng 賢hiền 師sư 別biệt 有hữu 長trường/trưởng 等đẳng 極cực 微vi 。 正chánh 量lượng 部bộ 師sư 別biệt 有hữu 動động 色sắc 。 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 別biệt 有hữu 動động 色sắc 非phi 顯hiển 非phi 形hình 。 竝tịnh 如như 下hạ 說thuyết 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 若nhược 在tại 佛Phật 果Quả 身thân 。 語ngữ 色sắc 聲thanh 可khả 許hứa 是thị 善thiện 非phi 歸quy 依y 體thể 。 若nhược 就tựu 因nhân 中trung 即tức 是thị 無vô 記ký 。 約ước 表biểu 心tâm 邊biên 假giả 通thông 善thiện 。 惡ác 。 故cố 身thân 。 語ngữ 業nghiệp 假giả 。 實thật 為vi 體thể 。 於ư 意ý 業nghiệp 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 就tựu 業nghiệp 。 二nhị 約ước 勤cần 治trị 。 就tựu 業nghiệp 有hữu 二nhị 。 謂vị 自tự 性tánh 。 助trợ 伴bạn 。 言ngôn 自tự 性tánh 者giả 。 唯duy 取thủ 遍biến 行hành 數số 中trung 緣duyên 三Tam 寶Bảo 為vi 境cảnh 慚tàm 等đẳng 相tương 應ứng 思tư 為vi 體thể 。 思tư 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 審thẩm 慮lự 。 決quyết 定định 。 動động 發phát 。 論luận 文văn 雖tuy 說thuyết 前tiền 二nhị 思tư 唯duy 在tại 意ý 地địa 。 後hậu 一nhất 思tư 是thị 身thân 。 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 今kim 據cứ 道Đạo 理lý 意ý 亦diệc 得đắc 有hữu 動động 發phát 勝thắng 思tư 。 云vân 作tác 動động 意ý 故cố 發phát 無vô 貪tham 等đẳng 故cố 。 若nhược 約ước 助trợ 伴bạn 即tức 此thử 思tư 俱câu 四tứ 遍biến 行hành 。 五ngũ 別biệt 境cảnh 。 散tán 地địa 善thiện 十thập 。 定định 加gia 輕khinh 安an 。 心tâm 王vương 。 尋tầm 。 伺tứ 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 次thứ 約ước 對đối 治trị 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 自tự 性tánh 。 相tương 應ứng 。 自tự 性tánh 唯duy 取thủ 緣duyên 於ư 三Tam 寶Bảo 能năng 治trị 輕khinh 慢mạn 慚tàm 。 愧quý 為vi 體thể 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 體thể 勝thắng 。 二nhị 義nghĩa 順thuận 。 言ngôn 體thể 勝thắng 者giả 。 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 慚tàm 者giả 謂vị 依y 自tự 增tăng 上thượng 法pháp 增tăng 上thượng 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 為vi 體thể 。 愧quý 者giả 顯hiển 揚dương 云vân 。 謂vị 依y 世thế 間gian 增tăng 上thượng 羞tu 恥sỉ 過quá 惡ác 為vi 體thể 。 唯duy 識thức 。 對đối 法pháp 文văn 引dẫn 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 順thuận 者giả 。 俱câu 舍xá 云vân 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 答đáp 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 乃nãi 至chí 云vân 。 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 無vô 敬kính 無vô 崇sùng 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 准chuẩn 能năng 治trị 此thử 故cố 正chánh 是thị 慚tàm 。 由do 斯tư 理lý 順thuận 故cố 約ước 對đối 治trị 說thuyết 歸quy 敬kính 體thể 即tức 慚tàm 。 愧quý 也dã 。 剋khắc 實thật 即tức 非phi 。 若nhược 直trực 取thủ 慚tàm 慚tàm 五ngũ 識thức 俱câu 。 豈khởi 五ngũ 相tương 應ứng 亦diệc 是thị 歸quy 敬kính 。 說thuyết 慚tàm 行hành 相tương/tướng 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 。 五ngũ 識thức 不bất 能năng 別biệt 緣duyên 三Tam 寶Bảo 。 若nhược 云vân 不bất 取thủ 行hành 相tương/tướng 何hà 別biệt 。 故cố 正chánh 三tam 業nghiệp 為vi 歸quy 敬kính 體thể 。 不bất 得đắc 約ước 思tư 雖tuy 遍biến 五ngũ 識thức 。 業nghiệp 非phi 五ngũ 思tư 何hà 妨phương 慚tàm 通thông 敬kính 唯duy 在tại 意ý 。 何hà 者giả 論luận 辨biện 業nghiệp 體thể 自tự 簡giản 擇trạch 訖ngật 。 無vô 處xứ 辨biện 歸quy 敬kính 說thuyết 慚tàm 為vi 體thể 者giả 。 助trợ 伴bạn 准chuẩn 前tiền 。

第đệ 二nhị 五ngũ 法pháp 出xuất 體thể 者giả 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 依y 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 五ngũ 法pháp 者giả 謂vị 相tương/tướng 。 名danh 。 分phân 別biệt 。 正chánh 智trí 。 如như 如như 。 若nhược 有hữu 漏lậu 敬kính 者giả 以dĩ 名danh 。 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 三tam 法pháp 為vi 體thể 。 身thân 。 語ngữ 二nhị 業nghiệp 假giả 即tức 相tương/tướng 收thu 。 名danh 依y 聲thanh 立lập 。 雖tuy 非phi 名danh 等đẳng 。 雖tuy 復phục 非phi 是thị 語ngữ 業nghiệp 。 以dĩ 假giả 從tùng 實thật 聲thanh 由do 名danh 表biểu 故cố 得đắc 通thông 名danh 。 若nhược 取thủ 無vô 表biểu 即tức 思tư 種chủng 上thượng 假giả 無vô 表biểu 是thị 。 若nhược 就tựu 實thật 業nghiệp 體thể 即tức 分phân 別biệt 。 若nhược 無vô 漏lậu 者giả 正chánh 智trí 為vi 體thể 。 若nhược 色sắc 若nhược 心tâm 俱câu 名danh 智trí 故cố 。 第đệ 二nhị 五ngũ 法pháp 即tức 心tâm 。 心tâm 所sở 。 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 為vi 。 准chuẩn 法pháp 可khả 知tri 。 蘊uẩn 。 處xử 。 及cập 界giới 。 三tam 性tánh 。 百bách 法pháp 皆giai 可khả 准chuẩn 知tri 。 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。 問vấn 出xuất 體thể 中trung 長trường/trưởng 等đẳng 依y 於ư 色sắc 是thị 假giả 。 假giả 身thân 業nghiệp 名danh 等đẳng 依y 聲thanh 假giả 。 名danh 等đẳng 為vi 語ngữ 業nghiệp 。 答đáp 長trường/trưởng 等đẳng 表biểu 於ư 心tâm 。 故cố 得đắc 名danh 身thân 業nghiệp 。 名danh 等đẳng 詮thuyên 所sở 轉chuyển 。 不bất 得đắc 名danh 語ngữ 業nghiệp 。 二nhị 問vấn 五ngũ 逆nghịch 業nghiệp 中trung 。 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 即tức 是thị 妄vọng 語ngữ 重trọng/trùng 。 三tam 罰phạt 業nghiệp 中trung 意ý 業nghiệp 重trọng 。 五ngũ 僻tích 見kiến 中trung 邪tà 見kiến 重trọng/trùng 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 身thân 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。 何hà 故cố 此thử 說thuyết 偏thiên 舉cử 身thân 業nghiệp 。 答đáp 邪tà 見kiến 斷đoạn 善thiện 勝thắng 。 破phá 僧Tăng 損tổn 處xứ 大đại 。 意ý 殺sát 嫌hiềm 恨hận 深thâm 。 所sở 以dĩ 各các 偏thiên 舉cử 。 此thử 中trung 身thân 業nghiệp 且thả 據cứ 世thế 間gian 從tùng 事sự 制chế 戒giới 。 細tế 犯phạm 多đa 發phát 身thân 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。 所sở 以dĩ 偏thiên 舉cử 。 又hựu 解giải 身thân 業nghiệp 是thị 總tổng 。 餘dư 二nhị 是thị 別biệt 。 舉cử 總tổng 攝nhiếp 別biệt 。 並tịnh 在tại 其kỳ 中trung 。 三tam 問vấn 二Nhị 乘Thừa 歸quy 依y 得đắc 通thông 無vô 漏lậu 以dĩ 不phủ 。 答đáp 一nhất 解giải 許hứa 得đắc 。 以dĩ 自tự 在tại 者giả 在tại 定định 之chi 中trung 得đắc 起khởi 五ngũ 識thức 。 何hà 故cố 無vô 漏lậu 不bất 得đắc 歸quy 依y 。 一nhất 云vân 不bất 得đắc 。 三tam 乘thừa 真chân 智trí 總tổng 不bất 歸quy 依y 。 二Nhị 乘Thừa 後hậu 智trí 多đa 緣duyên 帝đế 理lý 。 無vô 別biệt 功công 能năng 不bất 能năng 起khởi 發phát 身thân 。 語ngữ 等đẳng 業nghiệp 。 無vô 勝thắng 用dụng 故cố 。 此thử 解giải 為vi 正chánh 。 四tứ 問vấn 意ý 通thông 三tam 界giới 理lý 顯hiển 不bất 疑nghi 。 身thân 。 語ngữ 歸quy 依y 通thông 何hà 界giới 地địa 。 答đáp 身thân 。 語ngữ 二nhị 業nghiệp 通thông 欲dục 。 色sắc 界giới 。 若nhược 准chuẩn 九cửu 地địa 語ngữ 業nghiệp 唯duy 初sơ 禪thiền 。 身thân 業nghiệp 通thông 五ngũ 地địa 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 雖tuy 起khởi 語ngữ 業nghiệp 及cập 以dĩ 身thân 業nghiệp 。 若nhược 起khởi 語ngữ 業nghiệp 借tá 下hạ 尋tầm 。 伺tứ 。 故cố 隨tùy 尋tầm 。 伺tứ 是thị 初sơ 定định 繫hệ 。 又hựu 是thị 無vô 記ký 。 上thượng 地địa 不bất 造tạo 下hạ 地địa 業nghiệp 故cố 。 設thiết 無vô 漏lậu 者giả 亦diệc 屬thuộc 下hạ 故cố 。 或hoặc 不bất 繫hệ 故cố 。 身thân 業nghiệp 通thông 四tứ 定định 。 以dĩ 出xuất 入nhập 息tức 非phi 是thị 遍biến 行hành 上thượng 得đắc 起khởi 身thân 。 又hựu 解giải 。 通thông 上thượng 。 若nhược 上thượng 不bất 得đắc 作tác 下hạ 地địa 善thiện 業nghiệp 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 王vương 俱câu 受thọ 別biệt 脫thoát 。 豈khởi 許hứa 無vô 記ký 心tâm 得đắc 戒giới 耶da 。 既ký 許hứa 善thiện 心tâm 方phương 始thỉ 得đắc 戒giới 。 故cố 於ư 上thượng 地địa 得đắc 有hữu 語ngữ 業nghiệp 。 多đa 由do 尋tầm 。 伺tứ 未vị 必tất 一nhất 切thiết 皆giai 尋tầm 。 伺tứ 起khởi 。 又hựu 復phục 尋tầm 。 伺tứ 非phi 語ngữ 遍biến 行hành 。 如như 出xuất 入nhập 息tức 四tứ 定định 。 雖tuy 無vô 得đắc 有hữu 身thân 業nghiệp 。 以dĩ 有hữu 思tư 故cố 。 語ngữ 業nghiệp 應ưng 同đồng 此thử 。 引dẫn 證chứng 如như 下hạ 第đệ 七thất 論luận 記ký 。 要yếu 集tập 云vân 。 俱câu 舍xá 。 正chánh 理lý 皆giai 說thuyết 。 愛ái 敬kính 以dĩ 法pháp 為vi 緣duyên 雖tuy 通thông 三tam 界giới 。 此thử 中trung 唯duy 緣duyên 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 唯duy 欲dục 。 色sắc 。 若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 。 中trung 陰ấm 經kinh 說thuyết 佛Phật 入nhập 中trung 陰ấm 。 無vô 色sắc 有hữu 情tình 欝uất 頭đầu 藍lam 等đẳng 亦diệc 入nhập 中trung 陰ấm 禮lễ 拜bái 聽thính 法Pháp 。 故cố 知tri 雖tuy 緣duyên 有hữu 情tình 亦diệc 通thông 無vô 色sắc 。 問vấn 已dĩ 入nhập 中trung 陰ấm 非phi 無vô 色sắc 攝nhiếp 。 如như 何hà 說thuyết 云vân 彼bỉ 有hữu 敬kính 耶da 。 解giải 云vân 經kinh 意ý 難nạn/nan 尋tầm 。 今kim 且thả 一nhất 解giải 。 無vô 生sanh 中trung 間gian 所sở 有hữu 。 諸chư 蘊uẩn 名danh 為vi 中trung 陰ấm 。 此thử 意ý 不bất 說thuyết 中trung 有hữu 名danh 中trung 陰ấm 。 以dĩ 在tại 生sanh 死tử 中trung 。 間gian 名danh 為vi 中trung 陰ấm 。 如như 說thuyết 世thế 間gian 以dĩ 在tại 世thế 間gian 故cố 。 此thử 釋thích 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 以dĩ 生sanh 死tử 中trung 間gian 名danh 為vi 中trung 陰ấm 。 何hà 須tu 云vân 欝uất 頭đầu 藍lam 子tử 入nhập 先tiên 在tại 彼bỉ 故cố 。 又hựu 云vân 。 依y 定định 果quả 色sắc 變biến 現hiện 似tự 身thân 。 依y 下hạ 地địa 定định 發phát 天thiên 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 借tá 下hạ 地địa 識thức 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 依y 有hữu 部bộ 。 眼nhãn 不bất 下hạ 於ư 身thân 。 如như 何hà 色sắc 界giới 。 眼nhãn 依y 無vô 色sắc 界giới 身thân 。 無vô 色sắc 界giới 身thân 非phi 實thật 身thân 根căn 。 既ký 無vô 身thân 根căn 眼nhãn 等đẳng 何hà 依y 。 若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 此thử 亦diệc 不bất 許hứa 。 雜tạp 集tập 第đệ 二nhị 十thập 八bát 。 界giới 四tứ 句cú 中trung 云vân 。 有hữu 眼nhãn 非phi 眼nhãn 界giới 。 謂vị 最tối 後hậu 蘊uẩn 。 有hữu 眼nhãn 界giới 非phi 眼nhãn 。 謂vị 在tại 卵noãn 。 胎thai 。 無vô 色sắc 異dị 生sanh 。 有hữu 亦diệc 眼nhãn 亦diệc 眼nhãn 界giới 。 謂vị 欲dục 。 色sắc 界giới 現hiện 得đắc 眼nhãn 等đẳng 。 有hữu 非phi 眼nhãn 非phi 眼nhãn 界giới 。 謂vị 無vô 色sắc 聖thánh 及cập 無vô 餘dư 依y 。 欝uất 頭đầu 若nhược 凡phàm 成thành 界giới 非phi 眼nhãn 。 如như 何hà 現hiện 起khởi 。 現hiện 起khởi 即tức 眼nhãn 。 非phi 唯duy 是thị 界giới 。 若nhược 是thị 聖thánh 者giả 眼nhãn 及cập 眼nhãn 界giới 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。 復phục 如như 何hà 起khởi 。 若nhược 云vân 是thị 化hóa 。 如như 彼bỉ 定định 果quả 所sở 變biến 似tự 身thân 。 所sở 起khởi 眼nhãn 。 耳nhĩ 亦diệc 似tự 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 何hà 須tu 起khởi 下hạ 。 故cố 正chánh 解giải 者giả 。 佛Phật 既ký 不bất 滅diệt 現hiện 彼bỉ 中trung 陰ấm 。 欝uất 頭đầu 不bất 死tử 亦diệc 入nhập 中trung 陰ấm 。 故cố 是thị 化hóa 現hiện 非phi 實thật 中trung 陰ấm 。

疏sớ/sơ 解giải 六lục 十thập 二nhị 有hữu 情tình 。 在tại 家gia 等đẳng 四tứ 。 一nhất 謂vị 在tại 家gia 。 二nhị 出xuất 家gia 。 三tam 苦khổ 行hạnh 。 四tứ 非phi 苦khổ 行hạnh 。 習tập 斷đoạn 等đẳng 十thập 九cửu 者giả 。 一nhất 習tập 斷đoạn 者giả 。 二nhị 習tập 誦tụng 者giả 。 三tam 淨tịnh 施thí 人nhân 。 四tứ 宿túc 年niên 。 五ngũ 中trung 年niên 。 六lục 少thiếu 年niên 。 七thất 軌quỹ 範phạm 師sư 。 八bát 親thân 教giáo 師sư 。 九cửu 共cộng 住trú 。 及cập 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 。 十thập 賓tân 客khách 。 十thập 一nhất 營doanh 僧Tăng 事sự 者giả 。 十thập 二nhị 貪tham 利lợi 養dưỡng 供cung 敬kính 者giả 。 十thập 三tam 厭yếm 捨xả 者giả 。 十thập 四tứ 多đa 聞văn 者giả 。 十thập 五ngũ 大đại 福phước 智trí 者giả 。 十thập 六lục 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 者giả 。 十thập 七thất 持trì 經Kinh 者giả 。 十thập 八bát 持trì 律luật 者giả 。 十thập 九cửu 持trì 論luận 者giả 。 異dị 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 異dị 生sanh 。 見kiến 諦Đế 。 有hữu 學học 。 無Vô 學Học 。 餘dư 者giả 可khả 知tri 。 故cố 頌tụng 云vân 。 五ngũ 。 四tứ 。 三tam 。 三tam 。 四tứ 。 三tam 。 二nhị 。 及cập 三tam 。 七thất 十thập 九cửu 。 四tứ 。 四tứ 。 一nhất 。 故cố 有hữu 情tình 名danh 諸chư 。

造tạo 論luận 緣duyên 起khởi 者giả 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 解giải 云vân 。 凡phàm 有hữu 六lục 義nghĩa 。 一nhất 為vi 令linh 法pháp 義nghĩa 增tăng 長trưởng 。 二nhị 為vi 有hữu 有hữu 情tình 於ư 所sở 造tạo 論luận 。 應ưng 得đắc 解giải 脫thoát 。 三tam 為vi 所sở 迷mê 失thất 義nghĩa 令linh 更cánh 明minh 了liễu 。 四tứ 為vi 攝nhiếp 分phân 散tán 法pháp 義nghĩa 。 集tập 在tại 一nhất 處xứ 。 五ngũ 為vi 分phân 別biệt 甚thậm 深thâm 。 之chi 義nghĩa 令linh 淺thiển 易dị 解giải 。 六lục 為vi 莊trang 嚴nghiêm 言ngôn 辭từ 。 令linh 義nghĩa 可khả 愛ái 。 即tức 疏sớ/sơ 所sở 述thuật 作tác 論luận 六lục 因nhân 。 令linh 增tăng 長trưởng 者giả 。 眾chúng 生sanh 根căn 欲dục 性tánh 各các 不bất 同đồng 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 多đa 說thuyết 。 或hoặc 樂lạc 少thiểu 說thuyết 。 樂lạc 處xứ 中trung 說thuyết 。 故cố 造tạo 論luận 者giả 。 適thích 眾chúng 生sanh 意ý 。 集tập 諸chư 法pháp 義nghĩa 。 或hoặc 多đa 。 或hoặc 少thiểu 。 或hoặc 復phục 處xứ 中trung 。 適thích 生sanh 所sở 欲dục 正Chánh 法Pháp 則tắc 得đắc 久cửu 住trụ 。 此thử 處xứ 雖tuy 滅diệt 彼bỉ 處xứ 猶do 有hữu 。 故cố 使sử 法pháp 義nghĩa 增tăng 長trưởng 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 欲dục 令linh 法pháp 義nghĩa 。 當đương 廣quảng 流lưu 布bố 。 二nhị 為vi 眾chúng 生sanh 於ư 所sở 造tạo 論luận 而nhi 得đắc 悟ngộ 者giả 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 厭yếm 舊cựu 樂nhạo/nhạc/lạc 新tân 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 說thuyết 不bất 樂nhạo 彼bỉ 說thuyết 。 只chỉ 是thị 一nhất 理lý 有hữu 悟ngộ 。 不bất 悟ngộ 。 猶do 如như 一nhất 金kim 作tác 種chủng 種chủng 物vật 賣mại 令linh 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 前tiền 是thị 為vi 法pháp 。 此thử 是thị 為vi 人nhân 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 為vì 令linh 有hữu 情tình 。 隨tùy 入nhập 正Chánh 法Pháp 。 三tam 為vi 所sở 迷mê 失thất 義nghĩa 令linh 更cánh 明minh 了liễu 者giả 。 若nhược 說thuyết 未vị 了liễu 。 令linh 學học 者giả 迷mê 須tu 更cánh 明minh 說thuyết 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 脫thoát 誤ngộ 令linh 學học 者giả 不bất 解giải 。 又hựu 須tu 明minh 說thuyết 。 又hựu 眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 煩phiền 惱não 。 一nhất 無vô 明minh 。 二nhị 疑nghi 。 三tam 顛điên 倒đảo 。 由do 疑nghi 及cập 倒đảo 故cố 迷mê 。 由do 無vô 明minh 故cố 不bất 解giải 。 為vi 除trừ 眾chúng 生sanh 此thử 煩phiền 惱não 等đẳng 令linh 迷mê 失thất 義nghĩa 得đắc 明minh 了liễu 故cố 。 故cố 須tu 造tạo 論luận 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 令linh 失thất 沒một 義nghĩa 重trọng/trùng 得đắc 開khai 顯hiển 。 四tứ 為vi 攝nhiếp 分phân 散tán 義nghĩa 集tập 在tại 一nhất 處xứ 者giả 。 佛Phật 法Pháp 諸chư 義nghĩa 不bất 出xuất 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 攝nhiếp 分phân 散tán 義nghĩa 集tập 在tại 三tam 解giải 脫thoát 門môn 中trung 。 以dĩ 除trừ 眾chúng 生sanh 三tam 種chủng 煩phiền 惱não 。 一nhất 貪tham 欲dục 。 二nhị 諸chư 見kiến 。 三tam 無vô 明minh 。 貪tham 是thị 修tu 斷đoạn 。 見kiến 是thị 見kiến 斷đoạn 。 無vô 明minh 通thông 二nhị 。 又hựu 是thị 習tập 氣khí 。 以dĩ 無vô 願nguyện 門môn 除trừ 貪tham 。 以dĩ 空không 門môn 除trừ 見kiến 。 以dĩ 無vô 相tướng 門môn 除trừ 無vô 明minh 。 聲Thanh 聞Văn 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 為vi 不bất 能năng 斷đoạn 無vô 明minh 習tập 故cố 。 為vi 斷đoạn 無vô 明minh 轉chuyển 鈍độn 成thành 利lợi 故cố 。 說thuyết 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 除trừ 故cố 。 攝nhiếp 分phân 散tán 義nghĩa 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 為vi 欲dục 略lược 攝nhiếp 廣quảng 散tán 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 為vi 分phân 別biệt 深thâm 義nghĩa 。 令linh 淺thiển 易dị 解giải 者giả 。 甚thậm 深thâm 有hữu 三tam 。 一nhất 所sở 通thông 達đạt 是thị 境cảnh 界giới 。 即tức 如như 如như 理lý 。 以dĩ 世thế 智trí 觀quán 之chi 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 名danh 甚thậm 深thâm 。 分phân 別biệt 令linh 易dị 解giải 。 二nhị 修tu 行hành 甚thậm 深thâm 。 二nhị 邊biên 之chi 解giải 易dị 得đắc 。 中Trung 道Đạo 之chi 行hành 難nạn/nan 生sanh 。 偏thiên 見kiến 之chi 心tâm 不bất 能năng 生sanh 得đắc 中trung 道đạo 之chi 解giải 。 故cố 為vi 辨biện 說thuyết 中trung 道đạo 之chi 解giải 。 為vi 修tu 行hành 深thâm 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 。 三tam 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 即tức 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 生sanh 死tử 有hữu 可khả 度độ 義nghĩa 故cố 非phi 甚thậm 深thâm 。 極cực 果quả 一nhất 得đắc 永vĩnh 不bất 可khả 度độ 。 於ư 不bất 得đắc 者giả 則tắc 為vi 甚thậm 深thâm 。 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 令linh 易dị 得đắc 之chi 故cố 須tu 造tạo 論luận 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 為vi 欲dục 顯hiển 發phát 。 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。 六lục 為vi 莊trang 嚴nghiêm 言ngôn 詞từ 令linh 義nghĩa 可khả 愛ái 者giả 。 義nghĩa 由do 言ngôn 顯hiển 。 若nhược 不bất 莊trang 嚴nghiêm 言ngôn 詞từ 則tắc 義nghĩa 不bất 可khả 愛ái 。 義nghĩa 不bất 可khả 愛ái 則tắc 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 信tín 受thọ 。 猶do 如như 真chân 金kim 。 若nhược 不bất 為vi 鐶hoàn 釧xuyến 等đẳng 則tắc 不bất 足túc 可khả 愛ái 。 故cố 須tu 造tạo 論luận 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 。 為vi 欲dục 巧xảo 妙diệu 文văn 詞từ 莊trang 嚴nghiêm 法pháp 義nghĩa 令linh 起khởi 愛ái 樂nhạo 生sanh 淨tịnh 信tín 故cố 。 又hựu 造tạo 論luận 意ý 。 義nghĩa 雖tuy 有hữu 六lục 不bất 出xuất 兩lưỡng 種chủng 。 一nhất 為vi 攝nhiếp 持trì 正Chánh 法Pháp 。 二nhị 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 為vi 持trì 攝nhiếp 正Chánh 法Pháp 者giả 。 六lục 種chủng 緣duyên 起khởi 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 。 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 名danh 。 句cú 。 文văn 是thị 法pháp 。 所sở 詮thuyên 是thị 義nghĩa 。 以dĩ 義nghĩa 顯hiển 行hành 。 以dĩ 行hành 顯hiển 果quả 。 法pháp 是thị 言ngôn 辭từ 。 若nhược 言ngôn 辭từ 有hữu 詮thuyên 次thứ 。 句cú 。 味vị 。 名danh 合hợp 理lý 。 則tắc 義nghĩa 趣thú 可khả 觀quán 。 故cố 造tạo 論luận 意ý 為vi 嚴nghiêm 言ngôn 辭từ 令linh 義nghĩa 可khả 愛ái 。 言ngôn 辭từ 既ký 合hợp 於ư 理lý 。 義nghĩa 趣thú 遂toại 令linh 可khả 愛ái 。 則tắc 使sử 深thâm 義nghĩa 易dị 解giải 。 即tức 從tùng 第đệ 六lục 義nghĩa 生sanh 第đệ 五ngũ 義nghĩa 。 深thâm 義nghĩa 既ký 顯hiển 現hiện 易dị 解giải 。 則tắc 義nghĩa 有hữu 途đồ 徹triệt 。 分phân 散tán 者giả 便tiện 得đắc 。 集tập 在tại 一nhất 處xứ 。 即tức 從tùng 第đệ 五ngũ 生sanh 第đệ 四tứ 義nghĩa 。 義nghĩa 既ký 不bất 散tán 所sở 迷mê 失thất 者giả 則tắc 更cánh 分phân 明minh 。 即tức 從tùng 第đệ 四tứ 生sanh 第đệ 三tam 義nghĩa 。 所sở 迷mê 失thất 者giả 既ký 更cánh 明minh 了liễu 。 依y 於ư 了liễu 義nghĩa 。 得đắc 入nhập 正chánh 位vị 。 入nhập 正chánh 位vị 故cố 解giải 脫thoát 繫hệ 縛phược 。 即tức 從tùng 第đệ 三tam 生sanh 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 既ký 解giải 脫thoát 惑hoặc 障chướng 。 則tắc 能năng 受thọ 能năng 說thuyết 。 既ký 能năng 聽thính 受thọ 。 又hựu 能năng 解giải 說thuyết 。 義nghĩa 則tắc 弘hoằng 多đa 。 即tức 從tùng 第đệ 二nhị 生sanh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 又hựu 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 成thành 就tựu 增tăng 上thượng 。 般Bát 若Nhã 故cố 須tu 造tạo 論luận 。 成thành 般Bát 若Nhã 體thể 有hữu 前tiền 三tam 義nghĩa 。 成thành 般Bát 若Nhã 事sự 有hữu 後hậu 三tam 義nghĩa 。 故cố 造tạo 論luận 緣duyên 合hợp 有hữu 六lục 義nghĩa 。 成thành 般Bát 若Nhã 體thể 有hữu 三tam 義nghĩa 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 煩phiền 惱não 障chướng 於ư 般Bát 若Nhã 。 一nhất 無vô 明minh 。 二nhị 疑nghi 。 三tam 慢mạn 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 解giải 脫thoát 除trừ 無vô 明minh 障chướng 。 須tu 令linh 法pháp 義nghĩa 增tăng 長trưởng 。 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 成thành 般Bát 若Nhã 初sơ 分phần/phân 。 雖tuy 已dĩ 解giải 法pháp 及cập 義nghĩa 。 但đãn 於ư 四Tứ 諦Đế 猶do 有hữu 疑nghi 惑hoặc 。 以dĩ 疑nghi 惑hoặc 故cố 。 障chướng 四Tứ 諦Đế 解giải 不bất 得đắc 成thành 聖thánh 。 須tu 釋thích 四Tứ 諦Đế 令linh 得đắc 正chánh 解giải 。 除trừ 斷đoạn 疑nghi 惑hoặc 。 疑nghi 惑hoặc 既ký 除trừ 成thành 聖thánh 之chi 時thời 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 第đệ 二nhị 義nghĩa 成thành 般Bát 若Nhã 中trung 分phần/phân 。 雖tuy 已dĩ 成thành 聖thánh 。 斷đoạn 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 猶do 起khởi 我ngã 慢mạn 於ư 六lục 塵trần 境cảnh 而nhi 生sanh 愛ái 著trước 。 起khởi 我ngã 所sở 心tâm 於ư 無vô 我ngã 理lý 。 猶do 有hữu 迷mê 失thất 義nghĩa 。 須tu 更cánh 分phân 明minh 說thuyết 所sở 迷mê 失thất 義nghĩa 。 令linh 進tiến 入nhập 修tu 道Đạo 除trừ 我ngã 慢mạn 等đẳng 。 故cố 第đệ 三tam 義nghĩa 成thành 般Bát 若Nhã 後hậu 分phần/phân 。 般Bát 若Nhã 事sự 。 事sự 者giả 業nghiệp 用dụng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 通thông 真chân 實thật 義nghĩa 。 二nhị 為vì 他tha 說thuyết 。 三tam 安an 立lập 真chân 實thật 義nghĩa 。 此thử 三tam 即tức 是thị 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 中trung 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 精tinh 進tấn 也dã 。 自tự 能năng 通thông 達đạt 真chân 實thật 義nghĩa 即tức 正chánh 見kiến 。 又hựu 能năng 為vì 他tha 。 解giải 說thuyết 之chi 時thời 必tất 動động 尋tầm 。 伺tứ 。 故cố 第đệ 二nhị 事sự 即tức 正chánh 思tư 惟duy 。 他tha 既ký 得đắc 解giải 欲dục 令linh 不bất 退thoái 。 故cố 須tu 安an 立lập 。 真chân 實thật 之chi 義nghĩa 。 安an 立lập 之chi 時thời 須tu 作tác 功công 力lực 。 故cố 第đệ 三tam 事sự 即tức 正chánh 精tinh 進tấn 。 若nhược 義nghĩa 無vô 途đồ 轍triệt 散tán 而nhi 不bất 集tập 不bất 可khả 通thông 達đạt 。 故cố 須tu 攝nhiếp 分phân 散tán 義nghĩa 集tập 在tại 一nhất 處xứ 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 第đệ 四tứ 義nghĩa 成thành 第đệ 一nhất 事sự 。 若nhược 為vì 他tha 說thuyết 。 須tu 分phân 別biệt 深thâm 義nghĩa 。 令linh 其kỳ 易dị 解giải 。 故cố 第đệ 五ngũ 義nghĩa 成thành 第đệ 二nhị 事sự 。 若nhược 欲dục 令linh 他tha 。 所sở 解giải 不bất 退thoái 。 須tu 嚴nghiêm 言ngôn 詞từ 令linh 義nghĩa 可khả 愛ái 便tiện 解giải 心tâm 堅kiên 明minh 。 故cố 第đệ 六lục 義nghĩa 成thành 第đệ 三tam 事sự 。 又hựu 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 故cố 須tu 造tạo 論luận 。 前tiền 三tam 義nghĩa 成thành 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 後hậu 三tam 義nghĩa 成thành 奢xa 摩ma 他tha 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 有hữu 二nhị 煩phiền 惱não 。 一nhất 無vô 明minh 。 二nhị 貪tham 愛ái 。 如như 次thứ 障chướng 二nhị 。 即tức 見kiến 。 修tu 惑hoặc 。 入nhập 見kiến 破phá 無vô 明minh 。 在tại 修tu 破phá 貪tham 愛ái 。 毘tỳ 鉢bát 有hữu 三tam 德đức 。 一nhất 速tốc 疾tật 智trí 。 二nhị 決quyết 定định 智trí 。 三tam 微vi 細tế 智trí 。 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 能năng 達đạt 多đa 法pháp 義nghĩa 為vi 速tốc 疾tật 智trí 。 猶do 如như 帝Đế 釋Thích 。 名danh 為vi 千thiên 眼nhãn 非phi 有hữu 千thiên 眼nhãn 。 以dĩ 能năng 一nhất 時thời 見kiến 於ư 千thiên 法pháp 故cố 名danh 千thiên 眼nhãn 。 疾tật 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 成thành 疾tật 智trí 。 於ư 境cảnh 不bất 決quyết 定định 解giải 則tắc 不bất 生sanh 。 須tu 生sanh 決quyết 定định 解giải 除trừ 疑nghi 惑hoặc 心tâm 。 故cố 第đệ 二nhị 義nghĩa 成thành 決quyết 定định 智trí 。 智trí 雖tuy 決quyết 定định 若nhược 是thị 麁thô 解giải 唯duy 解giải 麁thô 境cảnh 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 甚thậm 深thâm 之chi 義nghĩa 。 又hựu 須tu 生sanh 微vi 細tế 智trí 達đạt 甚thậm 深thâm 境cảnh 。 若nhược 有hữu 迷mê 失thất 則tắc 智trí 不bất 微vi 細tế 。 若nhược 所sở 迷mê 失thất 明minh 了liễu 則tắc 得đắc 微vi 細tế 智trí 。 故cố 第đệ 三tam 善thiện 為vi 成thành 第đệ 三tam 智trí 。 若nhược 遂toại 三tam 惠huệ 分phân 之chi 。 如như 次thứ 即tức 聞văn 。 思tư 。 修tu 惠huệ 。 或hoặc 唯duy 就tựu 修tu 。 惠huệ 義nghĩa 分phần/phân 前tiền 。 中trung 。 後hậu 。 奢xa 摩ma 他tha 亦diệc 有hữu 三tam 位vị 。 一nhất 在tại 定định 中trung 。 二nhị 出xuất 世thế 。 三tam 不bất 退thoái 。 在tại 定định 中trung 離ly 散tán 亂loạn 。 有hữu 漏lậu 定định 猶do 非phi 勝thắng 。 又hựu 令linh 得đắc 無vô 漏lậu 定định 。 出xuất 世thế 間gian 故cố 。 雖tuy 得đắc 出xuất 世thế 定định 有hữu 退thoái 失thất 者giả 猶do 非phi 勝thắng 。 又hựu 令linh 得đắc 無vô 退thoái 定định 。 若nhược 法pháp 義nghĩa 分phân 散tán 難nan 得đắc 在tại 定định 。 故cố 第đệ 四tứ 義nghĩa 攝nhiếp 分phân 散tán 法pháp 義nghĩa 集tập 在tại 一nhất 處xứ 。 成thành 第đệ 一nhất 德đức 。 若nhược 深thâm 義nghĩa 隱ẩn 昧muội 則tắc 無vô 漏lậu 定định 不bất 生sanh 。 深thâm 義nghĩa 顯hiển 了liễu 勝thắng 定định 得đắc 起khởi 。 故cố 第đệ 五ngũ 義nghĩa 成thành 第đệ 二nhị 德đức 。 言ngôn 說thuyết 是thị 修tu 定định 本bổn 。 若nhược 言ngôn 說thuyết 合hợp 理lý 信tín 受thọ 師sư 教giáo 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 。 則tắc 所sở 修tu 定định 無vô 退thoái 。 故cố 第đệ 六lục 義nghĩa 成thành 定định 第đệ 三tam 德đức 也dã 。 又hựu 為vi 破phá 為vi 立lập 故cố 造tạo 論luận 也dã 。 為vi 破phá 者giả 破phá 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 。 一nhất 為vi 破phá 迷mê 真chân 。 俗tục 無vô 明minh 。 亦diệc 名danh 迷mê 生sanh 滅diệt 處xứ 無vô 明minh 。 二nhị 破phá 九cửu 十thập 六lục 種chủng 外ngoại 見kiến 。 三tam 破phá 障chướng 解giải 脫thoát 見kiến 。 四tứ 破phá 迷mê 因nhân 果quả 無vô 明minh 。 為vi 破phá 迷mê 真chân 俗tục 無vô 明minh 者giả 。 苦khổ 。 集tập 是thị 俗tục 。 於ư 此thử 不bất 了liễu 名danh 迷mê 俗tục 無vô 明minh 。 滅diệt 。 道đạo 是thị 真chân 。 於ư 此thử 不bất 了liễu 名danh 迷mê 真chân 無vô 明minh 。 苦khổ 。 集tập 是thị 生sanh 處xứ 。 滅diệt 。 道đạo 是thị 滅diệt 處xứ 。 故cố 為vi 令linh 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 理lý 故cố 破phá 此thử 無vô 明minh 。 所sở 以dĩ 造tạo 論luận 。 二nhị 破phá 九cửu 十thập 六lục 見kiến 者giả 。 是thị 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 外ngoại 道đạo 各các 有hữu 所sở 報báo 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 識thức 於ư 正chánh 理lý 破phá 此thử 諸chư 見kiến 。 三tam 為vi 破phá 障chướng 解giải 脫thoát 見kiến 。 即tức 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 由do 斷đoạn 。 常thường 見kiến 生sanh 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 此thử 見kiến 正chánh 與dữ 解giải 脫thoát 相tương 違vi 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 斷đoạn 。 常thường 見kiến 執chấp 。 及cập 破phá 此thử 諸chư 見kiến 。

四tứ 為vi 破phá 迷mê 因nhân 果quả 無vô 明minh 者giả 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 是thị 因nhân 果quả 。 欲dục 示thị 生sanh 死tử 依y 因nhân 得đắc 立lập 無vô 因nhân 不bất 立lập 。 令linh 離ly 他tha 作tác 等đẳng 見kiến 達đạt 生sanh 死tử 因nhân 果quả 。 二nhị 為vi 立lập 者giả 為vi 立lập 如như 方phương 便tiện 不bất 動động 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 立lập 如như 。 二nhị 立lập 方phương 便tiện 。 三tam 令linh 不bất 動động 。 如như 者giả 真chân 實thật 理lý 也dã 。 方phương 便tiện 者giả 達đạt 如như 智trí 也dã 。 不bất 動động 者giả 若nhược 得đắc 此thử 方phương 便tiện 正chánh 見kiến 不bất 可khả 動động 也dã 。

如như 首thủ 羅la 長trưởng 者giả 性tánh 甚thậm 慳san 貪tham 。 有hữu 人nhân 就tựu 其kỳ 求cầu 乞khất 。 無vô 有hữu 得đắc 者giả 。 佛Phật 知tri 根căn 熟thục 得đắc 道Đạo 時thời 至chí 故cố 往vãng 化hóa 之chi 。 佛Phật 為vi 說thuyết 布bố 施thí 法pháp 。 聞văn 大đại 驚kinh 怖bố 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 唯duy 有hữu 此thử 法Pháp 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 佛Phật 答đáp 彼bỉ 云vân 。 我ngã 唯duy 以dĩ 布bố 施thí 為vi 法pháp 。 如như 不bất 殺sát 生sanh 是thị 施thí 。 即tức 是thị 他tha 不bất 怖bố 。 及cập 令linh 不bất 盜đạo 即tức 施thí 他tha 財tài 。 次thứ 第đệ 為vi 其kỳ 。 說thuyết 十Thập 善Thiện 法Pháp 。 其kỳ 聞văn 不bất 損tổn 己kỷ 財tài 而nhi 成thành 布bố 施thí 。 生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 讚tán 歎thán 如Như 來Lai 。 令linh 人nhân 取thủ 兩lưỡng 麁thô 衣y 施thí 佛Phật 。 佛Phật 福phước 德đức 感cảm 好hảo/hiếu 不bất 感cảm 麁thô 。 令linh 人nhân 取thủ 麁thô 只chỉ 得đắc 好hảo/hiếu 者giả 。 其kỳ 意ý 惜tích 好hảo/hiếu 自tự 起khởi 取thủ 之chi 出xuất 麁thô 還hoàn 復phục 得đắc 好hảo/hiếu 。 擇trạch 之chi 不bất 得đắc 。 乃nãi 以dĩ 好hảo/hiếu 者giả 持trì 用dụng 施thí 佛Phật 。 佛Phật 受thọ 之chi 竟cánh 。 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 長trưởng 者giả 及cập 眷quyến 屬thuộc 。 皆giai 得đắc 初sơ 果quả 。 取thủ 諸chư 財tài 寶bảo 悉tất 以dĩ 施thí 佛Phật 。 佛Phật 去khứ 後hậu 魔ma 王vương 欲dục 壞hoại 其kỳ 正chánh 見kiến 。 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 至chí 長trưởng 者giả 所sở 。 長trưởng 者giả 見kiến 喜hỷ 。 魔ma 為vi 長trưởng 者giả 倒đảo 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 又hựu 說thuyết 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 長trưởng 者giả 思tư 惟duy 正chánh 見kiến 不bất 轉chuyển 。 知tri 非phi 是thị 佛Phật 。 語ngứ 魔ma 王vương 言ngôn 。 汝nhữ 定định 非phi 佛Phật 。 猶do 如như 鷄kê 鳴minh 作tác 拘câu 翅sí 羅la 聲thanh 。 此thử 即tức 是thị 如như 。 方phương 便tiện 。 不bất 動động 。 為vi 安an 立lập 如như 。 方phương 便tiện 令linh 其kỳ 。 不bất 動động 故cố 造tạo 論luận 也dã 。 為vi 破phá 破phá 繫hệ 縛phược 方phương 便tiện 。 為vi 立lập 顯hiển 解giải 脫thoát 方phương 便tiện 。 為vi 令linh 離ly 縛phược 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 又hựu 為vi 令linh 得đắc 十thập 種chủng 智trí 能năng 故cố 造tạo 論luận 也dã 。 一nhất 斷đoạn 背bội 正chánh 法pháp 意ý 智trí 能năng 。 有hữu 向hướng 邪tà 法pháp 斷đoạn 。 令linh 不bất 背bội 正chánh 法pháp 向hướng 邪tà 法pháp 也dã 。 二nhị 入nhập 正Chánh 法Pháp 智trí 能năng 。 有hữu 捨xả 心tâm 者giả 雖tuy 不phủ 。 背bội 正chánh 向hướng 邪tà 。 而nhi 處xứ 中trung 住trụ 。 令linh 入nhập 正Chánh 法Pháp 。 三tam 令linh 成thành 熟thục 智trí 能năng 。 已dĩ 入nhập 正Chánh 法Pháp 令linh 其kỳ 。 善thiện 根căn 成thành 熟thục 。 四tứ 令linh 得đắc 解giải 脫thoát 智trí 能năng 。 善thiện 根căn 既ký 熟thục 。 又hựu 化hóa 之chi 令linh 得đắc 解giải 脫thoát 也dã 。 五ngũ 令linh 得đắc 五ngũ 明minh 智trí 能năng 。 所sở 以dĩ 令linh 得đắc 五ngũ 明minh 智trí 能năng 。 為vi 破phá 邪tà 論luận 制chế 伏phục 他tha 故cố 。 六lục 觀quán 罪tội 過quá 智trí 能năng 。 自tự 觀quán 三tam 業nghiệp 有hữu 過quá 無vô 過quá 。 用dụng 法pháp 律luật 約ước 之chi 為vi 令linh 得đắc 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 無vô 過quá 失thất 則tắc 現hiện 世thế 得đắc 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 等đẳng 。 七thất 正chánh 願nguyện 智trí 能năng 。 願nguyện 勝thắng 好hảo/hiếu 事sự 為vi 令linh 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。 所sở 求cầu 皆giai 具cụ 足túc 故cố 。 八bát 通thông 達đạt 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 九cửu 通thông 達đạt 獨Độc 覺Giác 乘thừa 。 十thập 通thông 達đạt 佛Phật 乘thừa 。 此thử 三tam 智trí 能năng 。 為vi 稱xưng 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 宜nghi 。 以dĩ 三tam 乘thừa 法Pháp 化hóa 之chi 。

復phục 有hữu 論luận 師sư 說thuyết 造tạo 論luận 意ý 凡phàm 為vi 四tứ 事sự 。 一nhất 為vì 斷đoạn 眾chúng 生sanh 。 於ư 四Tứ 諦Đế 疑nghi 惑hoặc 。 二nhị 為vi 令linh 出xuất 惡ác 道đạo 。 三tam 為vi 向hướng 正Chánh 法Pháp 。 四tứ 為vi 斷đoạn 下hạ 願nguyện 。 下hạ 願nguyện 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 願nguyện 。 此thử 四tứ 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 之chi 意ý 思tư 之chi 可khả 悉tất 。 又hựu 明minh 得đắc 造tạo 論luận 及cập 不bất 得đắc 造tạo 論luận 人nhân 。 凡phàm 有hữu 四tứ 種chủng 四tứ 人nhân 。 第đệ 一nhất 四tứ 人nhân 者giả 。 一nhất 無vô 智trí 。 二nhị 疑nghi 惑hoặc 。 三tam 顛điên 倒đảo 。 四tứ 已dĩ 度độ 。

無vô 智trí 。 即tức 鈍độn 根căn 凡phàm 夫phu 。 於ư 法pháp 及cập 義nghĩa 悉tất 皆giai 不bất 解giải 故cố 名danh 無vô 智trí 。 二nhị 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 是thị 聰thông 明minh 凡phàm 夫phu 。 雖tuy 解giải 法pháp 義nghĩa 。 而nhi 於ư 四Tứ 諦Đế 理lý 。 猶do 有hữu 疑nghi 惑hoặc 未vị 得đắc 入nhập 聖thánh 。 三tam 顛điên 倒đảo 者giả 。 有hữu 初sơ 果quả 人nhân 已dĩ 通thông 四Tứ 諦Đế 但đãn 有hữu 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 時thời 節tiết 。 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 處xứ 所sở 。

時thời 節tiết 者giả 無vô 常thường 是thị 時thời 節tiết 。 於ư 無vô 常thường 時thời 計kế 有hữu 常thường 故cố 。 二nhị 相tương/tướng 者giả 於ư 無vô 我ngã 中trung 。 計kế 有hữu 我ngã 故cố 。 三tam 處xứ 者giả 於ư 不bất 淨tịnh 處xứ 及cập 於ư 苦khổ 處xứ 計kế 為vi 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 初sơ 果quả 雖tuy 除trừ 常thường 。 我ngã 二nhị 例lệ 。 修tu 惑hoặc 未vị 除trừ 。 緣duyên 外ngoại 塵trần 境cảnh 猶do 起khởi 後hậu 二nhị 故cố 。 行hành 非phi 梵Phạm 行hạnh 。 即tức 猶do 計kế 不bất 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 已dĩ 度độ 者giả 即tức 已dĩ 度độ 前tiền 三tam 煩phiền 惱não 。 是thị 無Vô 學Học 人nhân 。 前tiền 三tam 人nhân 初sơ 人nhân 是thị 不bất 肯khẳng 知tri 。 第đệ 二nhị 人nhân 是thị 迷mê 路lộ 。 第đệ 三tam 人nhân 是thị 僻tích 路lộ 。 此thử 四tứ 人nhân 中trung 唯duy 第đệ 四tứ 人nhân 得đắc 造tạo 於ư 論luận 。 若nhược 就tựu 事sự 為vi 語ngữ 。 凡phàm 夫phu 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 是thị 第đệ 四tứ 人nhân 。 故cố 得đắc 造tạo 論luận 。 又hựu 四tứ 種chủng 。 一nhất 依y 言ngôn 殊thù 勝thắng 。 但đãn 能năng 誦tụng 文văn 。 而nhi 不bất 解giải 義nghĩa 。 譬thí 如như 鸚anh 鵡vũ 唯duy 能năng 誦tụng 語ngữ 而nhi 不bất 解giải 意ý 。 不bất 能năng 得đắc 道Đạo 。 最tối 為vi 下hạ 劣liệt 。 二nhị 依y 他tha 勝thắng 。 附phụ 依y 善thiện 人nhân 則tắc 能năng 行hành 善thiện 。 依y 惡ác 人nhân 即tức 唯duy 行hành 惡ác 。 譬thí 如như 畫họa 人nhân 隨tùy 畫họa 師sư 意ý 。 若nhược 畫họa 為vi 坐tọa 終chung 日nhật 坐tọa 。 若nhược 畫họa 為vi 立lập 即tức 恆hằng 常thường 立lập 。 雖tuy 爾nhĩ 可khả 化hóa 。 以dĩ 值trị 善thiện 友hữu 可khả 化hóa 入nhập 道đạo 猶do 勝thắng 初sơ 人nhân 。 三tam 依y 分phân 別biệt 勝thắng 。 有hữu 聞văn 他tha 說thuyết 一nhất 往vãng 不bất 解giải 。 得đắc 解giải 方phương 悟ngộ 須tu 為vi 分phân 別biệt 。 如như 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 是thị 生sanh 必tất 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。 如như 雖tuy 聞văn 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 未vị 解giải 所sở 以dĩ 。 是thị 生sanh 滅diệt 故cố 釋thích 彼bỉ 無vô 常thường 。 未vị 來lai 是thị 生sanh 。 過quá 去khứ 是thị 滅diệt 。 現hiện 在tại 是thị 生sanh 滅diệt 。 諸chư 行hành 既ký 有hữu 三tam 世thế 故cố 是thị 無vô 常thường 。 是thị 生sanh 必tất 滅diệt 者giả 。 更cánh 釋thích 未vị 來lai 是thị 無vô 常thường 之chi 意ý 。 若nhược 未vị 來lai 唯duy 生sanh 不bất 滅diệt 則tắc 應ưng 是thị 常thường 。 又hựu 釋thích 云vân 。 待đãi 過quá 去khứ 滅diệt 故cố 名danh 未vị 來lai 為vi 生sanh 。 是thị 生sanh 必tất 有hữu 滅diệt 故cố 未vị 來lai 是thị 無vô 常thường 。 前tiền 三tam 句cú 是thị 生sanh 死tử 。 第đệ 四tứ 句cú 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 作tác 此thử 分phân 別biệt 第đệ 三tam 人nhân 方phương 解giải 。 四tứ 開khai 智trí 勝thắng 者giả 。 智trí 惠huệ 自tự 能năng 開khai 通thông 見kiến 理lý 不bất 待đãi 分phân 別biệt 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 聞văn 阿a 悅duyệt 耆kỳ 說thuyết 半bán 偈kệ 義nghĩa 。 於ư 半bán 偈kệ 中trung 解giải 千thiên 種chủng 義nghĩa 即tức 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 此thử 等đẳng 即tức 是thị 開khai 智trí 勝thắng 也dã 。 譬thí 如như 毒độc 蛇xà 。 傷thương 身thân 如như 髮phát 以dĩ 毒độc 勢thế 力lực 須tu 臾du 遍biến 身thân 。 此thử 人nhân 又hựu 勝thắng 。 此thử 第đệ 四tứ 人nhân 正chánh 得đắc 造tạo 論luận 。 餘dư 三tam 人nhân 不bất 應ưng 。 舍xá 利lợi 。 目Mục 連Liên 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 類loại 皆giai 獨Độc 覺Giác 性tánh 。 由do 見kiến 佛Phật 故cố 方phương 作tác 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 在tại 第đệ 四tứ 。 第đệ 三tam 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 者giả 。 一nhất 自tự 惱não 。 二nhị 惱não 他tha 。 三tam 自tự 他tha 俱câu 惱não 。 四tứ 自tự 他tha 俱câu 不bất 惱não 。 如như 常thường 見kiến 外ngoại 道đạo 為vì 未vị 來lai 報báo 。 自tự 苦khổ 其kỳ 身thân 。 坐tọa 臥ngọa 荊kinh 棘cức 等đẳng 是thị 自tự 惱não 。 如như 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 不bất 見kiến 未vị 來lai 果quả 於ư 現hiện 世thế 中trung 。 為vi 自tự 身thân 安an 樂lạc 或hoặc 奪đoạt 他tha 財tài 食thực 等đẳng 。 皆giai 是thị 惱não 他tha 。 常thường 見kiến 外ngoại 道Đạo 行hạnh 自tự 苦khổ 行hạnh 為vi 自tự 惱não 。 殺sát 牛ngưu 。 羊dương 等đẳng 縛phược 不bất 與dữ 食thực 用dụng 祭tế 天thiên 等đẳng 是thị 惱não 他tha 。 俱câu 不bất 惱não 者giả 得đắc 理lý 之chi 人nhân 知tri 慚tàm 愧quý 故cố 。 知tri 惱não 他tha 得đắc 罪tội 。 自tự 惱não 無vô 福phước 。 為vi 欲dục 離ly 罪tội 生sanh 福phước 俱câu 不bất 為vi 惱não 。 不bất 惱não 他tha 故cố 。 離ly 斷đoạn 見kiến 。 不bất 自tự 惱não 故cố 離ly 常thường 見kiến 。 唯duy 第đệ 四tứ 人nhân 可khả 得đắc 造tạo 論luận 。 第đệ 四tứ 四tứ 種chủng 人nhân 者giả 。 一nhất 向hướng 下hạ 道Đạo 人Nhân 。 即tức 一nhất 闡xiển 提đề 必tất 入nhập 惡ác 道đạo 。 二nhị 向hướng 生sanh 死tử 道đạo 。 即tức 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 起khởi 見kiến 戒giới 取thủ 等đẳng 故cố 迴hồi 轉chuyển 六lục 道đạo 。 三tam 向hướng 自tự 利lợi 者giả 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 乃nãi 識thức 出xuất 離ly 。 但đãn 自tự 怖bố 苦khổ 疲bì 極cực 化hóa 他tha 。 速tốc 求cầu 解giải 脫thoát 。 故cố 言ngôn 向hướng 自tự 利lợi 。 四tứ 向hướng 利lợi 他tha 者giả 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 兼kiêm 濟tế 為vi 懷hoài 。 恆hằng 欲dục 利lợi 物vật 故cố 言ngôn 向hướng 利lợi 他tha 。 唯duy 第đệ 四tứ 人nhân 可khả 得đắc 造tạo 論luận 。 四tứ 種chủng 第đệ 四tứ 人nhân 即tức 是thị 四tứ 德đức 。 若nhược 其kỳ 一nhất 人nhân 具cụ 此thử 四tứ 德đức 方phương 堪kham 造tạo 論luận 。 一nhất 已dĩ 度độ 德đức 。 離ly 一nhất 闡xiển 提đề 。 闡xiển 提đề 貪tham 生sanh 死tử 。 若nhược 已dĩ 度độ 三tam 則tắc 識thức 正Chánh 道Đạo 故cố 離ly 闡xiển 提đề 。 二nhị 自tự 他tha 俱câu 不bất 惱não 德đức 。 離ly 外ngoại 道đạo 執chấp 斷đoạn 。 常thường 二nhị 見kiến 。 以dĩ 得đắc 理lý 故cố 。 離ly 斷đoạn 常thường 見kiến 故cố 。 不bất 惱não 自tự 他tha 離ly 外ngoại 道đạo 見kiến 。 三tam 開khai 智trí 勝thắng 德đức 。 離ly 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 人nhân 。 依y 他tha 得đắc 悟ngộ 。 不bất 能năng 自tự 達đạt 。 大đại 利lợi 根căn 人nhân 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 能năng 通thông 達đạt 無vô 量lượng 義nghĩa 。 故cố 離ly 聲Thanh 聞Văn 。 四tứ 向hướng 利lợi 他tha 德đức 。 離ly 獨Độc 覺Giác 獨Độc 覺Giác 根căn 雖tuy 利lợi 。 而nhi 無vô 濟tế 物vật 之chi 懷hoài 大đại 行hành 之chi 人nhân 常thường 欲dục 利lợi 物vật 故cố 離ly 獨Độc 覺Giác 。 又hựu 云vân 。 攝nhiếp 決quyết 定định 論luận 又hựu 明minh 無vô 四tứ 失thất 人nhân 則tắc 堪kham 造tạo 論luận 。 一nhất 不bất 顯hiển 自tự 德đức 。 二nhị 無vô 我ngã 慢mạn 。 三tam 於ư 同đồng 行hành 中trung 有hữu 利lợi 他tha 心tâm 。 四tứ 於ư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 慈từ 悲bi 心tâm 。 若nhược 無vô 顯hiển 自tự 德đức 心tâm 則tắc 離ly 闡xiển 提đề 失thất 。 離ly 闡xiển 提đề 失thất 得đắc 已dĩ 度độ 德đức 。 無vô 我ngã 慢mạn 心tâm 則tắc 離ly 外ngoại 道đạo 失thất 。 離ly 外ngoại 道đạo 失thất 得đắc 自tự 他tha 俱câu 不bất 惱não 德đức 。 若nhược 見kiến 同đồng 行hành 無vô 利lợi 他tha 方phương 便tiện 。 為vi 其kỳ 說thuyết 他tha 利lợi 方phương 便tiện 者giả 。 離ly 聲Thanh 聞Văn 行hành 失thất 。 離ly 聲Thanh 聞Văn 行hành 失thất 得đắc 向hướng 開khai 智trí 德đức 。 若nhược 於ư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 。 則tắc 離ly 獨Độc 覺Giác 行hành 失thất 。 離ly 獨Độc 覺Giác 行hành 失thất 得đắc 利lợi 他tha 德đức 。 既ký 離ly 四tứ 失thất 。 具cụ 足túc 四tứ 德đức 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 志chí 求cầu 佛Phật 果Quả 。 佛Phật 果Quả 有hữu 四tứ 德đức 。 為vi 求cầu 四tứ 德đức 故cố 行hành 四tứ 德đức 因nhân 。 離ly 一nhất 闡xiển 提đề 行hành 淨tịnh 德đức 因nhân 。 離ly 外ngoại 道đạo 即tức 行hành 我ngã 德đức 因nhân 。 離ly 聲Thanh 聞Văn 即tức 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 因nhân 。 離ly 獨Độc 覺Giác 即tức 行hành 常thường 德đức 因nhân 。 既ký 行hành 四tứ 德đức 因nhân 欲dục 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 心tâm 不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 常thường 能năng 亡vong 懷hoài 益ích 物vật 。 若nhược 是thị 此thử 人nhân 。 方phương 堪kham 造tạo 論luận 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 住trụ 地địa 前tiền 。 具cụ 前tiền 四tứ 德đức 亦diệc 堪kham 造tạo 論luận 。 又hựu 復phục 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 唯duy 識thức 教giáo 名danh 為vi 作tác 者giả 。 教giáo 之chi 主chủ 故cố 。 世thế 親thân 等đẳng 師sư 釋thích 佛Phật 所sở 說thuyết 唯duy 識thức 之chi 理lý 名danh 為vi 述thuật 者giả 。 依y 教giáo 起khởi 故cố 。 此thử 經Kinh 。 論luận 相tương 對đối 。 若nhược 世thế 親thân 等đẳng 造tạo 三tam 十thập 頌tụng 名danh 為vi 作tác 者giả 。 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 名danh 為vi 述thuật 者giả 。 此thử 論luận 。 釋thích 相tương 對đối 。 今kim 者giả 此thử 中trung 但đãn 經kinh 。 論luận 相tương 對đối 。 以dĩ 護hộ 法Pháp 等đẳng 釋thích 彼bỉ 頌tụng 故cố 恭cung 敬kính 二nhị 師sư 。 故cố 說thuyết 諸chư 論luận 諸chư 義nghĩa 之chi 前tiền 。 須tu 說thuyết 兩lưỡng 師sư 名danh 也dã 。 恭cung 敬kính 作tác 者giả 即tức 恭cung 敬kính 法pháp 。 恭cung 敬kính 述thuật 者giả 即tức 恭cung 敬kính 義nghĩa 。 法pháp 是thị 句cú 。 味vị 。 名danh 。 義nghĩa 是thị 句cú 。 味vị 。 名danh 所sở 顯hiển 之chi 理lý 。 作tác 者giả 先tiên 說thuyết 句cú 。 味vị 。 名danh 言ngôn 教giáo 在tại 世thế 。 作tác 者giả 若nhược 已dĩ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 人nhân 於ư 此thử 言ngôn 教giáo 。 不bất 能năng 得đắc 解giải 。 述thuật 者giả 更cánh 造tạo 論luận 解giải 之chi 義nghĩa 意ý 方phương 顯hiển 。 故cố 恭cung 敬kính 作tác 者giả 應ưng 敬kính 法pháp 。 恭cung 敬kính 述thuật 者giả 應ưng 敬kính 義nghĩa 。 又hựu 眾chúng 生sanh 根căn 有hữu 利lợi 有hữu 鈍độn 。 鈍độn 者giả 有hữu 信tín 根căn 。 利lợi 者giả 有hữu 智trí 根căn 。 有hữu 信tín 根căn 者giả 識thức 人nhân 不bất 識thức 法pháp 。 有hữu 智trí 根căn 者giả 識thức 法pháp 不bất 識thức 人nhân 。 信tín 根căn 麁thô 而nhi 多đa 。 智trí 根căn 細tế 而nhi 少thiểu 。 故cố 信tín 前tiền 智trí 後hậu 。 五ngũ 根căn 之chi 內nội 定định 。 念niệm 。 精tinh 進tấn 成thành 就tựu 三tam 惠huệ 。 隨tùy 前tiền 信tín 根căn 隨tùy 後hậu 智trí 根căn 。 言ngôn 成thành 三tam 惠huệ 者giả 。 若nhược 心tâm 散tán 亂loạn 則tắc 聽thính 聞văn 不bất 入nhập 。 必tất 須tu 歛liễm 心tâm 方phương 生sanh 聞văn 惠huệ 。 即tức 以dĩ 定định 根căn 成thành 就tựu 聞văn 惠huệ 。 思tư 惠huệ 思tư 擇trạch 善thiện 之chi 與dữ 惡ác 。 簡giản 惡ác 取thủ 善thiện 。 若nhược 不bất 繫hệ 念niệm 則tắc 思tư 惠huệ 不bất 生sanh 。 即tức 以dĩ 念niệm 根căn 成thành 就tựu 思tư 惠huệ 。 修tu 惠huệ 正chánh 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 。 若nhược 不bất 勤cần 加gia 功công 力lực 。 則tắc 惡ác 法pháp 不bất 滅diệt 。 善thiện 法Pháp 不bất 生sanh 。 即tức 以dĩ 進tiến 根căn 成thành 就tựu 修tu 惠huệ 。 言ngôn 隨tùy 前tiền 後hậu 者giả 。 隨tùy 有hữu 信tín 根căn 此thử 三tam 成thành 之chi 。 隨tùy 有hữu 智trí 根căn 三tam 亦diệc 成thành 之chi 。 信tín 根căn 識thức 人nhân 不bất 識thức 法pháp 。 其kỳ 根căn 既ký 鈍độn 不bất 能năng 思tư 擇trạch 理lý 之chi 是thị 非phi 。 若nhược 聞văn 聖thánh 人nhân 及cập 聰thông 明minh 人nhân 說thuyết 。 為vi 信tín 能năng 說thuyết 人nhân 故cố 。 即tức 信tín 此thử 人nhân 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 既ký 依y 人nhân 取thủ 信tín 故cố 。 名danh 識thức 人nhân 不bất 識thức 法pháp 。 鈍độn 根căn 者giả 既ký 依y 人nhân 信tín 法pháp 故cố 。 說thuyết 論luận 之chi 前tiền 須tu 先tiên 說thuyết 作tác 者giả 及cập 述thuật 者giả 名danh 。 令linh 恭cung 敬kính 兩lưỡng 師sư 。 恭cung 敬kính 兩lưỡng 師sư 即tức 恭cung 敬kính 法pháp 。 義nghĩa 。 智trí 根căn 識thức 法pháp 不bất 識thức 人nhân 。 其kỳ 根căn 既ký 利lợi 尋tầm 文văn 求cầu 理lý 。 自tự 知tri 理lý 之chi 是thị 非phi 。 不bất 依y 人nhân 取thủ 信tín 故cố 。 名danh 識thức 法pháp 不bất 識thức 人nhân 。 利lợi 根căn 者giả 既ký 識thức 法pháp 。 則tắc 應ưng 謂vị 此thử 正Chánh 法Pháp 是thị 聖thánh 人nhân 及cập 聰thông 明minh 人nhân 說thuyết 。 故cố 須tu 為vi 此thử 人nhân 說thuyết 作tác 者giả 及cập 述thuật 者giả 名danh 。 令linh 恭cung 敬kính 兩lưỡng 師sư 。 既ký 恭cung 敬kính 能năng 說thuyết 人nhân 。 於ư 所sở 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 。 彌di 生sanh 殷ân 重trọng 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 了Liễu 義Nghĩa 燈Đăng 卷quyển 第đệ 一nhất (# 本bổn 終chung )#

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 了Liễu 義Nghĩa 燈Đăng 卷quyển 第đệ 一nhất (# 末mạt )#

淄# 洲châu 大đại 雲vân 寺tự 苾Bật 芻Sô 惠huệ 沼chiểu 述thuật

論luận 今kim 造tạo 此thử 論luận 下hạ 有hữu 三tam 段đoạn 文văn 。 西tây 明minh 云vân 。 如như 次thứ 安an 惠huệ 。 難Nan 陀Đà 。 護hộ 法Pháp 。 本bổn 疏sớ/sơ 有hữu 等đẳng 。 要yếu 集tập 云vân 。 二nhị 不bất 同đồng 者giả 所sở 承thừa 有hữu 異dị 。 然nhiên 彼bỉ 有hữu 說thuyết 皆giai 有hữu 等đẳng 言ngôn 。 意ý 或hoặc 不bất 違vi 。 今kim 謂vị 。 西tây 明minh 若nhược 云vân 唯duy 安an 惠huệ 等đẳng 如như 次thứ 配phối 者giả 定định 是thị 不bất 當đương 。 十thập 師sư 俱câu 釋thích 本bổn 頌tụng 。 豈khởi 餘dư 七thất 師sư 不bất 明minh 本bổn 師sư 造tạo 論luận 意ý 耶da 。 本bổn 疏sớ/sơ 主chủ 是thị 糅nhữu 論luận 文văn 人nhân 。 故cố 定định 說thuyết 是thị 。 既ký 不bất 言ngôn 唯duy 不bất 違vi 本bổn 疏sớ/sơ 。 等đẳng 言ngôn 定định 是thị 。 何hà 須tu 言ngôn 或hoặc 。

言ngôn 有hữu 迷mê 謬mậu 者giả 。 疏sớ/sơ 有hữu 二nhị 解giải 。 初sơ 約ước 人nhân 。 後hậu 約ước 法pháp 。 人nhân 即tức 據cứ 能năng 迷mê 說thuyết 。 起khởi 癡si 。 邪tà 見kiến 攝nhiếp 屬thuộc 於ư 人nhân 。 約ước 法pháp 者giả 據cứ 無vô 明minh 不bất 解giải 名danh 迷mê 。 邪tà 見kiến 不bất 正chánh 解giải 名danh 謬mậu 。 據cứ 惑hoặc 分phần/phân 二nhị 。 然nhiên 總tổng 是thị 法pháp 。 俱câu 約ước 能năng 迷mê 說thuyết 。

西tây 明minh 云vân 。 問vấn 二nhị 空không 即tức 是thị 我ngã 法pháp 二nhị 無vô 。 如như 何hà 說thuyết 無vô 為vi 迷mê 悟ngộ 依y 。 解giải 云vân 誰thùy 言ngôn 說thuyết 無vô 為vi 迷mê 悟ngộ 境cảnh 。 此thử 說thuyết 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 理lý 性tánh 是thị 迷mê 悟ngộ 境cảnh 。 此thử 未vị 必tất 爾nhĩ 。 何hà 者giả 於ư 空không 執chấp 有hữu 何hà 非phi 迷mê 境cảnh 。 達đạt 此thử 空không 無vô 可khả 非phi 悟ngộ 境cảnh 。 若nhược 非phi 為vi 境cảnh 。 違vi 下hạ 第đệ 八bát 云vân 愚ngu 夫phu 執chấp 有hữu 聖thánh 者giả 達đạt 無vô 。 亦diệc 得đắc 說thuyết 為vi 凡phàm 聖thánh 智trí 境cảnh 。 又hựu 下hạ 第đệ 十thập 云vân 。 餘dư 雖tuy 亦diệc 得đắc 作tác 迷mê 悟ngộ 依y 。 而nhi 非phi 根căn 本bổn 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 非phi 謂vị 全toàn 非phi 。 今kim 解giải 。 此thử 據cứ 根căn 本bổn 迷mê 悟ngộ 之chi 境cảnh 故cố 說thuyết 真Chân 如Như 。 由do 要yếu 證chứng 真chân 方phương 了liễu 俗tục 故cố 。 加gia 行hành 緣duyên 空không 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 故cố 說thuyết 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 據cứ 實thật 二nhị 空không 及cập 二nhị 空không 性tánh 俱câu 迷mê 悟ngộ 境cảnh 。

問vấn 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 本bổn 疏sớ/sơ 中trung 解giải 通thông 約ước 餘dư 師sư 。 此thử 初sơ 段đoạn 文văn 不bất 唯duy 安an 惠huệ 。 故cố 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 若nhược 據cứ 安an 惠huệ 樞xu 要yếu 中trung 有hữu 三tam 解giải 。 第đệ 三tam 云vân 所sở 知tri 障chướng 中trung 種chủng 。 習tập 為vi 重trọng/trùng 。 現hiện 行hành 名danh 輕khinh 。 由do 二nhị 障chướng 種chủng 。 習tập 餘dư 現hiện 行hành 得đắc 生sanh 。 若nhược 斷đoạn 種chủng 。 習tập 現hiện 行hành 永vĩnh 滅diệt 。 要yếu 集tập 云vân 。 執chấp 。 障chướng 有hữu 現hiện 。 種chủng 。 如như 何hà 習tập 。 種chủng 說thuyết 名danh 為vi 執chấp 。 現hiện 名danh 餘dư 障chướng 。 稍sảo 乖quai 此thử 文văn 。 此thử 意ý 執chấp 。 障chướng 俱câu 有hữu 種chủng 。 現hiện 。 不bất 應ưng 執chấp 種chủng 。 習tập 獨độc 得đắc 執chấp 名danh 。 現hiện 行hành 不bất 名danh 執chấp 但đãn 名danh 餘dư 障chướng 。 今kim 謂vị 無vô 過quá 。 不bất 說thuyết 現hiện 行hành 不bất 名danh 為vi 執chấp 。 但đãn 是thị 種chủng 。 習tập 重trọng 執chấp 之chi 餘dư 名danh 為vi 餘dư 障chướng 。 以dĩ 其kỳ 現hiện 行hành 輕khinh 而nhi 易dị 伏phục 有hữu 不bất 行hành 時thời 。 若nhược 論luận 種chủng 子tử 不bất 妨phương 現hiện 在tại 。 若nhược 斷đoạn 種chủng 子tử 現hiện 行hành 必tất 無vô 。 故cố 現hiện 行hành 輕khinh 名danh 為vi 餘dư 障chướng 。 故cố 由do 有hữu 種chủng 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 文văn 極cực 相tương/tướng 符phù 。 何hà 處xứ 乖quai 反phản 。

西tây 明minh 釋thích 云vân 。 安an 惠huệ 煩phiền 惱não 執chấp 狹hiệp 障chướng 寬khoan 。 所sở 知tri 障chướng 體thể 即tức 與dữ 法pháp 執chấp 體thể 無vô 寬khoan 狹hiệp 。 今kim 約ước 別biệt 煩phiền 惱não 說thuyết 故cố 不bất 相tương 違vi 。 要yếu 集tập 云vân 。 順thuận 文văn 義nghĩa 者giả 有hữu 釋thích 為vi 正chánh 。 此thử 意ý 以dĩ 煩phiền 惱não 障chướng 別biệt 頭đầu 貪tham 等đẳng 我ngã 執chấp 斷đoạn 時thời 彼bỉ 亦diệc 隨tùy 斷đoạn 故cố 。 云vân 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 故cố 順thuận 文văn 義nghĩa 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 前tiền 云vân 由do 我ngã 法pháp 執chấp 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 。 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 若nhược 但đãn 煩phiền 惱não 。 何hà 須tu 云vân 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 即tức 應ưng 云vân 若nhược 證chứng 生sanh 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 又hựu 所sở 知tri 障chướng 障chướng 。 執chấp 相tướng 似tự 。 何hà 須tu 言ngôn 二nhị 重trọng/trùng 。 一nhất 障chướng 有hữu 重trọng 故cố 。 今kim 又hựu 助trợ 釋thích 。 安an 惠huệ 有hữu 障chướng 非phi 執chấp 者giả 。 如như 佛Phật 地địa 論luận 障chướng 所sở 得đắc 果quả 亦diệc 名danh 為vi 障chướng 。 即tức 所sở 知tri 障chướng 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 。 并tinh 所sở 得đắc 果quả 。 及cập 見kiến 。 相tương/tướng 分phần/phân 。 雖tuy 此thử 所sở 執chấp 亦diệc 名danh 隨tùy 斷đoạn 。 如như 於ư 遍biến 計kế 說thuyết 斷đoạn 之chi 義nghĩa 。

又hựu 二nhị 障chướng 體thể 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 煩phiền 惱não 障chướng 體thể 。 一nhất 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 二nhị 所sở 發phát 業nghiệp 。 三tam 所sở 得đắc 果quả 。 若nhược 此thử 論luận 下hạ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 。 西tây 明minh 云vân 。 如như 此thử 二nhị 論luận 障chướng 體thể 不bất 同đồng 者giả 。 護hộ 法Pháp 就tựu 正chánh 障chướng 說thuyết 根căn 本bổn 。 等đẳng 流lưu 以dĩ 為vi 障chướng 體thể 。 親thân 光quang 通thông 據cứ 障chướng 及cập 眷quyến 屬thuộc 故cố 障chướng 。 業nghiệp 。 果quả 為vi 障chướng 體thể 性tánh 。 若nhược 准chuẩn 此thử 釋thích 亦diệc 未vị 盡tận 理lý 。 護hộ 法Pháp 初sơ 出xuất 障chướng 體thể 且thả 據cứ 勝thắng 說thuyết 。 非phi 不bất 取thủ 業nghiệp 及cập 果quả 。 以dĩ 不bất 說thuyết 唯duy 故cố 。 又hựu 下hạ 明minh 十thập 障chướng 中trung 說thuyết 斷đoạn 惡ác 趣thú 雜tạp 染nhiễm 愚ngu 。 云vân 應ưng 知tri 愚ngu 品phẩm 總tổng 說thuyết 為vi 愚ngu 。 明minh 知tri 障chướng 品phẩm 亦diệc 說thuyết 為vi 障chướng 。 又hựu 此thử 據cứ 自tự 性tánh 斷đoạn 故cố 。 但đãn 說thuyết 根căn 本bổn 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 佛Phật 地địa 論luận 等đẳng 據cứ 三tam 斷đoạn 故cố 。 若nhược 所sở 發phát 業nghiệp 并tinh 所sở 得đắc 果quả 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 若nhược 根căn 本bổn 。 隨tùy 惑hoặc 名danh 自tự 性tánh 斷đoạn 。 若nhược 所sở 發phát 業nghiệp 名danh 相tướng 應ưng 斷đoạn 。 據cứ 不bất 善thiện 業nghiệp 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 其kỳ 善thiện 業nghiệp 亦diệc 緣duyên 縛phược 斷đoạn 。 若nhược 所sở 得đắc 果quả 名danh 離ly 縛phược 斷đoạn 。 由do 自tự 性tánh 。 相tương 應ứng 斷đoạn 顯hiển 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 由do 緣duyên 縛phược 斷đoạn 。 及cập 不bất 生sanh 故cố 顯hiển 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

問vấn 言ngôn 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 者giả 。 要yếu 待đãi 執chấp 除trừ 。 彼bỉ 非phi 執chấp 障chướng 隨tùy 彼bỉ 說thuyết 斷đoạn 可khả 不bất 如như 是thị 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 便tiện 違vi 論luận 文văn 。 若nhược 說thuyết 言ngôn 爾nhĩ 即tức 有hữu 二nhị 難nạn/nan 。 一nhất 問vấn 如như 二Nhị 乘Thừa 漸tiệm 斷đoạn 修tu 道Đạo 九cửu 品phẩm 惑hoặc 時thời 。 前tiền 八Bát 品Phẩm 道Đạo 斷đoạn 迷mê 事sự 惑hoặc 。 第đệ 九cửu 品phẩm 道đạo 斷đoạn 迷mê 理lý 惑hoặc 。 准chuẩn 此thử 即tức 是thị 非phi 執chấp 先tiên 除trừ 。 是thị 執chấp 後hậu 遣khiển 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 由do 我ngã 法pháp 生sanh 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 等đẳng 。 我ngã 執chấp 斷đoạn 時thời 惑hoặc 方phương 遣khiển 。 可khả 說thuyết 末mạt 障chướng 依y 執chấp 生sanh 。 執chấp 未vị 斷đoạn 時thời 惑hoặc 已dĩ 除trừ 。 此thử 應ưng 不bất 由do 於ư 執chấp 起khởi 。 第đệ 二nhị 問vấn 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 方phương 斷đoạn 身thân 。 邊biên 。 至chí 第đệ 五ngũ 地địa 方phương 斷đoạn 害hại 伴bạn 。 若nhược 害hại 伴bạn 四tứ 地địa 斷đoạn 。 諸chư 障chướng 隨tùy 執chấp 生sanh 。 害hại 伴bạn 五ngũ 地địa 除trừ 。 如như 何hà 隨tùy 執chấp 斷đoạn 。 答đáp 云vân 。 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 者giả 。 據cứ 依y 見kiến 道đạo 及cập 究cứu 竟cánh 說thuyết 。 彼bỉ 非phi 見kiến 道đạo 等đẳng 故cố 不bất 相tương 違vi 。

證chứng 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 薩Tát 各các 別biệt 簡giản 之chi 。 且thả 簡giản 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 具cụ 足túc 三tam 事sự 乃nãi 名danh 大đại 般bát 。 今kim 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 能năng 證chứng 彼bỉ 。 真Chân 如Như 理lý 體thể 。 但đãn 能năng 悟ngộ 此thử 真chân 理lý 體thể 上thượng 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 染nhiễm 覆phú 義nghĩa 邊biên 名danh 證chứng 解giải 脫thoát 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 不bất 能năng 證chứng 悟ngộ 法pháp 空không 真chân 理lý 。 但đãn 能năng 悟ngộ 得đắc 生sanh 空không 一nhất 分phần/phân 。 雖tuy 得đắc 生sanh 空không 又hựu 不bất 知tri 親thân 證chứng 。 但đãn 名danh 解giải 脫thoát 非phi 真chân 解giải 脫thoát 。

簡giản 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 能năng 具cụ 證chứng 二nhị 空không 真chân 理lý 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 猶do 未vị 離ly 故cố 是thị 真chân 非phi 解giải 脫thoát 。 又hựu 二Nhị 乘Thừa 得đắc 無vô 餘dư 之chi 時thời 身thân 智trí 永vĩnh 無vô 故cố 是thị 解giải 脫thoát 而nhi 非phi 真chân 。

菩Bồ 薩Tát 證chứng 二nhị 理lý 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 是thị 真chân 非phi 解giải 脫thoát 。 如Như 來Lai 雙song 異dị 故cố 真chân 解giải 脫thoát 。

得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 生sanh 空không 智trí 是thị 菩Bồ 提Đề 非phi 大đại 。 凡phàm 夫phu 有hữu 漏lậu 智trí 等đẳng 雖tuy 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 行hành 相tương/tướng 雖tuy 寬khoan 大đại 非phi 菩Bồ 提Đề 。 非phi 正chánh 覺giác 故cố 。 佛Phật 具cụ 二nhị 故cố 名danh 大đại 菩Bồ 提Đề 。

問vấn 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 體thể 俱câu 是thị 擇trạch 滅diệt 。 起khởi 金kim 剛cang 心tâm 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 時thời 即tức 證chứng 二nhị 理lý 。 何hà 故cố 乃nãi 言ngôn 身thân 智trí 無vô 時thời 方phương 顯hiển 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 又hựu 問vấn 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 所sở 證chứng 理lý 。 今kim 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 必tất 須tu 能năng 證chứng 。 身thân 智trí 既ký 亡vong 說thuyết 誰thùy 證chứng 得đắc 。 答đáp 初sơ 問vấn 云vân 。 據cứ 實thật 此thử 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 金kim 剛cang 心tâm 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 即tức 已dĩ 證chứng 得đắc 。 然nhiên 無vô 餘dư 顯hiển 要yếu 身thân 智trí 無vô 。 非phi 是thị 已dĩ 前tiền 曾tằng 未vị 證chứng 得đắc 。 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 。 談đàm 實thật 得đắc 滅diệt 身thân 知tri 不bất 無vô 。 可khả 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 得đắc 無vô 餘dư 滅diệt 。 由do 身thân 。 智trí 在tại 無vô 餘dư 不bất 顯hiển 不bất 言ngôn 彼bỉ 得đắc 。 身thân 。 智trí 無vô 時thời 無vô 餘dư 方phương 顯hiển 。 雖tuy 無vô 身thân 。 智trí 今kim 於ư 果quả 談đàm 因nhân 。 從tùng 因nhân 談đàm 說thuyết 故cố 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 不phủ 。 答đáp 得đắc 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 攝nhiếp 論luận 智trí 殊thù 勝thắng 中trung 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 如như 是thị 處xứ 所sở 。 般Bát 若Nhã 。 大đại 悲bi 皆giai 具cụ 足túc 故cố 。 能năng 正chánh 安an 住trụ 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 辨biện 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 智trí 差sai 別biệt 中trung 云vân 。 謂vị 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 住trụ 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 云vân 菩Bồ 薩Tát 四tứ 畢tất 竟cánh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 住trụ 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 無vô 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 答đáp 此thử 非phi 成thành 難nạn/nan 。 下hạ 論luận 釋thích 中trung 又hựu 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 成thành 佛Phật 時thời 。 所sở 證chứng 法Pháp 身thân 。 窮cùng 生sanh 死tử 際tế 無vô 斷đoạn 盡tận 故cố 。 無vô 住trú 處xứ 中trung 真chân 云vân 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 不bất 言ngôn 成thành 佛Phật 故cố 。 又hựu 雜tạp 集tập 論luận 。 及cập 大đại 莊trang 嚴nghiêm 第đệ 九cửu 解giải 大đại 悲bi 云vân 。 是thị 故cố 得đắc 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。

西tây 明minh 云vân 。 本bổn 業nghiệp 經kinh 說thuyết 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 名danh 為vi 等Đẳng 覺Giác 。 此thử 意ý 既ký 云vân 等đẳng 覺giác 。 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 。 如như 何hà 得đắc 云vân 佛Phật 果Quả 智trí 勝thắng 解giải 深thâm 密mật 經kinh 第đệ 五ngũ 說thuyết 。 由do 解giải 脫thoát 身thân 故cố 。 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 由do 法Pháp 身thân 故cố 。 說thuyết 有hữu 差sai 別biệt 。 准chuẩn 此thử 等đẳng 文văn 二nhị 皆giai 非phi 勝thắng 。 如như 何hà 總tổng 言ngôn 二nhị 勝thắng 果quả 耶da 。 解giải 云vân 解giải 脫thoát 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 。 同đồng 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 證chứng 得đắc 。 而nhi 說thuyết 勝thắng 者giả 從tùng 能năng 證chứng 智trí 故cố 不bất 相tương 違vi 。 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 若nhược 從tùng 能năng 證chứng 智trí 者giả 應ưng 名danh 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 斷đoạn 俱câu 名danh 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 此thử 意ý 說thuyết 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 簡giản 二Nhị 乘Thừa 人nhân 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 不bất 得đắc 障chướng 盡tận 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 真chân 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 有hữu 苦khổ 有hữu 諦đế 。 而nhi 無vô 真chân 實thật 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 言ngôn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 去khứ 涅Niết 槃Bàn 界giới 近cận 。 明minh 知tri 不bất 得đắc 。 真chân 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 者giả 說thuyết 此thử 真chân 實thật 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 故cố 名danh 勝thắng 果quả 。 又hựu 復phục 解giải 脫thoát 二Nhị 乘Thừa 。 得đắc 或hoặc 障chướng 解giải 脫thoát 未vị 斷đoạn 習tập 氣khí 。 故cố 非phi 勝thắng 果quả 。 大Đại 乘Thừa 斷đoạn 習tập 并tinh 所sở 知tri 障chướng 。 故cố 名danh 勝thắng 果quả 。 故cố 入nhập 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 解giải 脫thoát 。 勝thắng 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 斷đoạn 習tập 氣khí 故cố 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 但đãn 離ly 虛hư 妄vọng 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。 解giải 深thâm 密mật 云vân 解giải 脫thoát 等đẳng 者giả 。 據cứ 斷đoạn 煩phiền 惱não 假giả 解giải 脫thoát 說thuyết 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 然nhiên 次thứ 論luận 文văn 別biệt 斷đoạn 障chướng 得đắc 者giả 。 據cứ 勝thắng 顯hiển 說thuyết 。 前tiền 且thả 總tổng 說thuyết 。 亦diệc 約ước 離ly 所sở 知tri 障chướng 故cố 解giải 脫thoát 勝thắng 。 西tây 明minh 云vân 。 三tam 藏tạng 解giải 。 等đẳng 覺giác 者giả 。 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 同đồng 斷đoạn 一nhất 障chướng 。 故cố 言ngôn 等đẳng 覺giác 。 非phi 謂vị 解giải 齊tề 名danh 之chi 為vi 等đẳng 。 今kim 又hựu 助trợ 解giải 。 約ước 所sở 證chứng 理lý 後hậu 更cánh 無vô 障chướng 障chướng 所sở 證chứng 理lý 。 故cố 見kiến 分phân 明minh 。 不bất 同đồng 此thử 前tiền 猶do 有hữu 微vi 障chướng 見kiến 不bất 了liễu 了liễu 不bất 云vân 等đẳng 覺giác 。 此thử 云vân 等đẳng 覺giác 但đãn 約ước 根căn 本bổn 。 非phi 據cứ 後hậu 得đắc 。 今kim 此thử 菩Bồ 提Đề 意ý 說thuyết 。 後hậu 得đắc 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 不bất 同đồng 前tiền 故cố 。 名danh 為vi 勝thắng 果quả 。

西tây 明minh 云vân 。 至chí 千thiên 二nhị 百bách 年niên 清thanh 辨biện 菩Bồ 薩Tát 。 依y 諸chư 般Bát 若Nhã 及cập 龍long 樹thụ 宗tông 。 造tạo 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 。 掌chưởng 珍trân 論luận 等đẳng 。 破phá 無vô 著trước 等đẳng 有hữu 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 。 當đương 時thời 護hộ 法Pháp 依y 深thâm 密mật 等đẳng 成thành 立lập 有hữu 宗tông 破phá 彼bỉ 空không 義nghĩa 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 清thanh 辨biện 三tam 性tánh 總tổng 說thuyết 為vi 無vô 。 可khả 得đắc 云vân 空không 。 護hộ 法Pháp 三tam 性tánh 非phi 皆giai 說thuyết 有hữu 。 何hà 名danh 有hữu 教giáo 。 又hựu 若nhược 名danh 有hữu 與dữ 初sơ 何hà 殊thù 。 由do 此thử 應ưng 說thuyết 護hộ 法Pháp 依y 彼bỉ 瑜du 伽già 等đẳng 論luận 成thành 非phi 空không 有hữu 。 依y 圓viên 有hữu 故cố 非phi 空không 。 遍biến 計kế 無vô 故cố 非phi 有hữu 。 如như 中trung 邊biên 頌tụng 等đẳng 。 西tây 明minh 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 經kinh 疏sớ/sơ 中trung 云vân 。 破phá 瑜du 伽già 師sư 全toàn 立lập 有hữu 故cố 。 護hộ 法Pháp 釋thích 廣quảng 百bách 論luận 中trung 明minh 不bất 空không 有hữu 。 廣quảng 如như 彼bỉ 辨biện 。 亦diệc 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 豈khởi 可khả 護hộ 法Pháp 解giải 過quá 彌Di 勒Lặc 破phá 瑜du 伽già 師sư 。 但đãn 彼bỉ 論luận 中trung 云vân 破phá 瑜du 伽già 師sư 者giả 。 破phá 餘dư 後hậu 人nhân 學học 瑜du 伽già 者giả 。 一nhất 向hướng 執chấp 有hữu 乖quai 瑜du 伽già 故cố 。 名danh 破phá 瑜du 伽già 師sư 。 非phi 破phá 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 瑜du 伽già 。 如như 理lý 門môn 論luận 云vân 破phá 古cổ 因nhân 明minh 師sư 者giả 破phá 古cổ 餘dư 師sư 。 非phi 破phá 彌Di 勒Lặc 。 無vô 著trước 等đẳng 師sư 。 又hựu 假giả 敘tự 清thanh 辨biện 立lập 識thức 空không 量lượng 云vân 。 內nội 識thức 非phi 有hữu 。 宗tông 。 能năng 所sở 取thủ 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 。 猶do 如như 外ngoại 境cảnh 。 又hựu 量lượng 云vân 。 真chân 性tánh 有hữu 為vi 空không 。 等đẳng 如như 掌chưởng 珍trân 論luận 。 此thử 如như 後hậu 辨biện 。 今kim 謂vị 。 前tiền 量lượng 若nhược 以dĩ 緣duyên 生sanh 內nội 識thức 為vi 有hữu 法pháp 。 因nhân 即tức 有hữu 他tha 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 過quá 。 護hộ 法Pháp 不bất 許hứa 內nội 緣duyên 生sanh 識thức 能năng 取thủ 外ngoại 境cảnh 故cố 。 若nhược 立lập 實thật 能năng 取thủ 識thức 。 即tức 有hữu 相tương/tướng 符phù 極cực 成thành 之chi 過quá 。 故cố 第đệ 二nhị 云vân 若nhược 執chấp 唯duy 識thức 。 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。 既ký 云vân 執chấp 實thật 有hữu 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。 明minh 無vô 實thật 能năng 取thủ 識thức 。 今kim 以dĩ 能năng 。 所sở 取thủ 因nhân 。 立lập 同đồng 外ngoại 境cảnh 無vô 故cố 是thị 相tương/tướng 符phù 。 既ký 有hữu 此thử 過quá 。 不bất 得đắc 與dữ 論luận 主chủ 作tác 比tỉ 量lượng 相tương 違vi 過quá 。

論luận 。 或hoặc 執chấp 諸chư 識thức 用dụng 別biệt 體thể 。 同đồng 西tây 明minh 云vân 。 有hữu 說thuyết 八bát 識thức 為vi 一nhất 。 有hữu 說thuyết 但đãn 執chấp 六lục 識thức 為vi 一nhất 不bất 說thuyết 七thất 。 八bát 。 雖tuy 有hữu 二nhị 解giải 取thủ 此thử 為vi 正chánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 唯duy 除trừ 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 非phi 離ly 意ý 識thức 別biệt 有hữu 餘dư 識thức 。 唯duy 除trừ 別biệt 有hữu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 自tự 體thể 。 雖tuy 無vô 正chánh 文văn 。 准chuẩn 理lý 第đệ 七thất 離ly 意ý 別biệt 有hữu 。 要yếu 集tập 三tam 解giải 。 第đệ 三tam 同đồng 此thử 。 亦diệc 判phán 為vi 正chánh 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 無vô 唯duy 言ngôn 可khả 如như 所sở 會hội 。 既ký 說thuyết 唯duy 除trừ 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 。 更cánh 許hứa 離ly 六lục 別biệt 有hữu 第đệ 七thất 。 乖quai 論luận 唯duy 言ngôn 。 要yếu 集tập 又hựu 會hội 。 如như 深thâm 密mật 經kinh 文văn 唯duy 顯hiển 說thuyết 第đệ 八bát 與dữ 六lục 。 意ý 中trung 合hợp 說thuyết 第đệ 六lục 。 七thất 故cố 。 彼bỉ 意ý 唯duy 信tín 有hữu 第đệ 八bát 識thức 。 本bổn 未vị 信tín 有hữu 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 故cố 世thế 親thân 述thuật 彼bỉ 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 不bất 除trừ 第đệ 七thất 。 若nhược 爾nhĩ 那na 知tri 世thế 親thân 不bất 依y 楞lăng 伽già 所sở 說thuyết 第đệ 八bát 與dữ 七thất 如như 水thủy 起khởi 浪lãng 。 執chấp 七thất 為vi 一nhất 。 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 。 又hựu 復phục 無vô 性tánh 但đãn 言ngôn 此thử 中trung 無vô 別biệt 餘dư 識thức 。 那na 知tri 不bất 依y 一nhất 類loại 諸chư 師sư 。 依y 楞lăng 伽già 經kinh 如như 水thủy 起khởi 浪lãng 。 八bát 識thức 體thể 一nhất 。 此thử 論luận 但đãn 云vân 諸chư 識thức 體thể 同đồng 。 諸chư 言ngôn 無vô 簡giản 。 又hựu 無vô 著trước 攝nhiếp 論luận 云vân 。 有hữu 一nhất 類loại 師sư 說thuyết 一nhất 意ý 識thức 。 彼bỉ 彼bỉ 依y 轉chuyển 得đắc 彼bỉ 彼bỉ 名danh 。 如như 意ý 思tư 業nghiệp 名danh 身thân 。 語ngữ 業nghiệp 。 依y 彼bỉ 論luận 文văn 即tức 云vân 說thuyết 一nhất 意ý 識thức 。 明minh 不bất 許hứa 多đa 。 又hựu 云vân 如như 意ý 思tư 業nghiệp 。 只chỉ 說thuyết 意ý 思tư 分phân 為vi 三tam 業nghiệp 。 非phi 別biệt 二nhị 思tư 。 若nhược 許hứa 餘dư 識thức 。 喻dụ 不bất 相tương 似tự 。 不bất 名danh 一nhất 意ý 。 是thị 故cố 無vô 性tánh 但đãn 總tổng 說thuyết 言ngôn 無vô 別biệt 餘dư 識thức 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 。 更cánh 別biệt 師sư 義nghĩa 。 如như 古cổ 因nhân 明minh 師sư 立lập 能năng 所sở 成thành 。 多đa 少thiểu 各các 別biệt 非phi 皆giai 相tương 似tự 故cố 。 古cổ 一nhất 意ý 師sư 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 非phi 可khả 違vi 論luận 說thuyết 六lục 為vi 一nhất 將tương 作tác 正chánh 敘tự 。

或hoặc 執chấp 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 經kinh 部bộ 師sư 云vân 。 唯duy 三tam 心tâm 所sở 。 又hựu 云vân 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 信tín 。 思tư 等đẳng 心tâm 所sở 。 要yếu 集tập 云vân 。 如như 何hà 得đắc 知tri 立lập 三tam 。 四Tứ 等Đẳng 。 見kiến 不bất 引dẫn 文văn 即tức 云vân 如như 何hà 得đắc 知tri 。 如như 彼bỉ 西tây 明minh 所sở 引dẫn 。 何hà 知tri 本bổn 疏sớ/sơ 不bất 見kiến 彼bỉ 文văn 。 恐khủng 煩phiền 不bất 引dẫn 。 徒đồ 設thiết 徵trưng 責trách 。

疏sớ/sơ 言ngôn 依y 大đại 般Bát 若Nhã 八bát 囀# 聲thanh 中trung 釋thích 世thế 間gian 云vân 是thị 世thế 間gian 出xuất 故cố 名danh 世thế 間gian 者giả 。 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 體thể 。 即tức 是thị 世thế 間gian 。 非phi 是thị 五ngũ 蘊uẩn 別biệt 從tùng 世thế 間gian 而nhi 出xuất 。 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 體thể 是thị 世thế 間gian 故cố 。 五ngũ 蘊uẩn 自tự 現hiện 之chi 時thời 名danh 世thế 間gian 出xuất 。 如như 世thế 說thuyết 言ngôn 聖thánh 人nhân 出xuất 故cố 。 准chuẩn 八bát 囀# 聲thanh 即tức 體thể 聲thanh 也dã 。 造tạo 世thế 間gian 故cố 者giả 。 以dĩ 從tùng 蘊uẩn 上thượng 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 生sanh 業nghiệp 造tạo 作tác 當đương 果quả 名danh 造tạo 世thế 間gian 。 即tức 業nghiệp 聲thanh 也dã 。 由do 世thế 間gian 者giả 。 以dĩ 煩phiền 惱não 等đẳng 是thị 五ngũ 蘊uẩn 具cụ 。 能năng 造tạo 五ngũ 蘊uẩn 蘊uẩn 從tùng 彼bỉ 具cụ 故cố 名danh 由do 世thế 間gian 。 即tức 具cụ 聲thanh 也dã 。 為vi 世thế 間gian 者giả 。 以dĩ 為vi 蘊uẩn 體thể 墮đọa 在tại 世thế 間gian 故cố 名danh 世thế 間gian 。 即tức 為vi 聲thanh 也dã 。 因nhân 世thế 間gian 故cố 者giả 。 過quá 去khứ 惑hoặc 業nghiệp 體thể 是thị 世thế 間gian 。 從tùng 彼bỉ 招chiêu 感cảm 因nhân 於ư 彼bỉ 故cố 名danh 因nhân 世thế 間gian 。 即tức 從tùng 聲thanh 也dã 。 屬thuộc 世thế 間gian 故cố 者giả 。 繫hệ 屬thuộc 世thế 間gian 故cố 。 即tức 屬thuộc 聲thanh 也dã 。 依y 世thế 間gian 者giả 。 以dĩ 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 後hậu 依y 於ư 前tiền 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 名danh 依y 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 七thất 轉chuyển 聲thanh 之chi 所sở 目mục 故cố 。 第đệ 八bát 呼hô 聲thanh 以dĩ 召triệu 彼bỉ 故cố 。 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 故cố 略lược 不bất 說thuyết 。

又hựu 難nan 有hữu 五ngũ 。 一nhất 為vi 不bất 了liễu 義nghĩa 得đắc 顯hiển 了liễu 故cố 。 如như 言ngôn 此thử 文văn 有hữu 何hà 義nghĩa 耶da 。 二nhị 語ngữ 相tương 違vi 故cố 。 如như 言ngôn 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 先tiên 說thuyết 與dữ 今kim 說thuyết 異dị 。 三tam 由do 道Đạo 理lý 相tương 違vi 故cố 。 如như 有hữu 顯hiển 示thị 四tứ 種chủng 道Đạo 理lý 相tương 違vi 之chi 義nghĩa 。 四tứ 不bất 決quyết 定định 故cố 。 於ư 一nhất 種chủng 義nghĩa 於ư 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 種chủng 種chủng 異dị 門môn 說thuyết 故cố 。 五ngũ 者giả 究cứu 竟cánh 非phi 現hiện 見kiến 故cố 。 如như 言ngôn 內nội 我ngã 有hữu 何hà 體thể 性tánh 。 而nhi 言ngôn 常thường 恆hằng 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 如như 是thị 正chánh 住trụ 等đẳng 。 今kim 此thử 設thiết 難nạn/nan 即tức 第đệ 二nhị 三tam 。

由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 此thử 之chi 頌tụng 文văn 科khoa 判phán 。 如như 疏sớ/sơ 及cập 樞xu 要yếu 說thuyết 。 釋thích 此thử 頌tụng 文văn 雖tuy 有hữu 十thập 師sư 大đại 類loại 分phần/phân 三tam 。 謂vị 安an 惠huệ 菩Bồ 薩Tát 就tựu 依y 他tha 中trung 唯duy 立lập 一nhất 分phần/phân 。 難Nan 陀Đà 。 親thân 勝thắng 等đẳng 立lập 於ư 二nhị 分phần 。 陳trần 那na 等đẳng 師sư 立lập 於ư 三tam 分phần/phân 。 護hộ 法Pháp 准chuẩn 下hạ 雖tuy 立lập 四tứ 分phần/phân 。 然nhiên 隨tùy 於ư 古cổ 釋thích 依y 三tam 分phần/phân 。 且thả 安an 惠huệ 云vân 。 相tương/tướng 。 見kiến 無vô 體thể 。 能năng 所sở 取thủ 故cố 。 故cố 經Kinh 云vân 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 名danh 為vi 有hữu 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 說thuyết 為vi 無vô 。 此thử 說thuyết 有hữu 為vi 及cập 以dĩ 無vô 為vi 二nhị 種chủng 為vi 有hữu 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 佛Phật 能năng 證chứng 知tri 。 離ly 虛hư 妄vọng 故cố 。 以dĩ 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 真Chân 如Như 時thời 。 更cánh 無vô 見kiến 。 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 能năng 。 所sở 取thủ 故cố 。 緣duyên 自tự 證chứng 時thời 為vi 後hậu 得đắc 智trí 。 無vô 二nhị 取thủ 故cố 亦diệc 無vô 見kiến 。 相tương/tướng 。 猶do 此thử 相tương/tướng 。 見kiến 既ký 是thị 虛hư 妄vọng 。 即tức 遍biến 計kế 收thu 。 依y 他tha 之chi 中trung 唯duy 自tự 證chứng 分phần/phân 。 既ký 有hữu 二nhị 分phần 皆giai 是thị 妄vọng 心tâm 。 故cố 三tam 性tánh 心tâm 皆giai 許hứa 有hữu 執chấp 。 除trừ 佛Phật 已dĩ 外ngoại 並tịnh 皆giai 有hữu 執chấp 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 准chuẩn 多đa 經kinh 論luận 。 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 。 斷đoạn 於ư 下hạ 乘thừa 般bát 涅Niết 槃Bàn 障chướng 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 者giả 既ký 是thị 善thiện 心tâm 。 若nhược 其kỳ 無vô 執chấp 何hà 須tu 說thuyết 斷đoạn 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 除trừ 加gia 行hành 心tâm 。 加gia 行hành 心tâm 善thiện 。 既ký 說thuyết 言ngôn 除trừ 。 故cố 知tri 有hữu 執chấp 。 又hựu 復phục 世thế 親thân 造tạo 緣duyên 起khởi 論luận 許hứa 三tam 性tánh 心tâm 並tịnh 無vô 明minh 俱câu 。 故cố 並tịnh 有hữu 執chấp 。 問vấn 既ký 除trừ 佛Phật 外ngoại 皆giai 悉tất 有hữu 執chấp 。 十Thập 地Địa 無vô 漏lậu 心tâm 有hữu 執chấp 不phủ 。 答đáp 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 有hữu 執chấp 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 云vân 。 他tha 心tâm 智trí 云vân 何hà 。 知tri 境cảnh 不bất 如như 實thật 。 如như 知tri 自tự 心tâm 智trí 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 既ký 云vân 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 明minh 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 是thị 有hữu 執chấp 。 問vấn 既ký 許hứa 無vô 漏lậu 復phục 名danh 為vi 善thiện 。 何hà 有hữu 無vô 明minh 。 答đáp 簡giản 餘dư 重trọng/trùng 故cố 。 如như 有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 亦diệc 名danh 為vi 苦khổ 。 行hành 苦khổ 攝nhiếp 故cố 。 如như 有hữu 漏lậu 善thiện 亦diệc 名danh 不bất 善thiện 。 勝thắng 義nghĩa 不bất 善thiện 故cố 。 故cố 名danh 為vi 善thiện 及cập 無vô 漏lậu 者giả 。 亦diệc 簡giản 重trọng/trùng 故cố 。 二nhị 云vân 雖tuy 通thông 三tam 性tánh 無vô 漏lậu 心tâm 無vô 。 故cố 下hạ 第đệ 八bát 云vân 八bát 識thức 心tâm 。 心tâm 所sở 有hữu 漏lậu 所sở 攝nhiếp 皆giai 有hữu 執chấp 故cố 。 既ký 簡giản 無vô 漏lậu 心tâm 故cố 不bất 說thuyết 有hữu 。 問vấn 豈khởi 無vô 二nhị 分phần 耶da 。 答đáp 准chuẩn 下hạ 第đệ 九cửu 解giải 真chân 見kiến 道đạo 。 敘tự 異dị 說thuyết 中trung 不bất 立lập 二nhị 分phần 即tức 安an 惠huệ 等đẳng 。 故cố 無vô 漏lậu 心tâm 不bất 許hứa 有hữu 執chấp 。 然nhiên 二nhị 十thập 唯duy 識thức 云vân 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 者giả 據cứ 有hữu 漏lậu 說thuyết 。 或hoặc 非phi 明minh 了liễu 不bất 得đắc 如như 佛Phật 。 相tương/tướng 傳truyền 二nhị 解giải 。 准chuẩn 此thử 唯duy 佛Phật 不bất 有hữu 二nhị 分phần 。 故cố 知tri 我ngã 法pháp 不bất 依y 佛Phật 說thuyết 。 無vô 二nhị 分phần 故cố 。 證chứng 不bất 可khả 言ngôn 故cố 。 執chấp 習tập 斷đoạn 盡tận 故cố 。 施thi 設thiết 我ngã 法pháp 唯duy 在tại 於ư 餘dư 。 除trừ 佛Phật 已dĩ 外ngoại 於ư 計kế 所sở 執chấp 總tổng 無vô 之chi 上thượng 。 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 及cập 以dĩ 實thật 法pháp 。 世Thế 尊Tôn 除trừ 此thử 虛hư 妄vọng 執chấp 故cố 。 於ư 總tổng 無vô 上thượng 假giả 施thi 設thiết 為vi 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 。 故cố 經kinh 頌tụng 云vân 如như 愚ngu 所sở 分phân 別biệt 。 頌tụng 證chứng 餘dư 妄vọng 執chấp 。 為vi 對đối 遺di 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 。 頌tụng 證chứng 佛Phật 說thuyết 意ý 。 世Thế 尊Tôn 離ly 執chấp 故cố 。 無vô 相tướng 。 見kiến 分phần/phân 故cố 。 故cố 不bất 依y 佛Phật 施thi 設thiết 我ngã 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 名danh 如Như 來Lai 等đẳng 。 答đáp 為vi 對đối 遣khiển 餘dư 執chấp 實thật 如Như 來Lai 故cố 施thí 假giả 號hiệu 。 如như 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 我ngã 之chi 義nghĩa 。 問vấn 佛Phật 無vô 相tướng 。 見kiến 誰thùy 能năng 說thuyết 耶da 。 答đáp 准chuẩn 此thử 應ưng 同đồng 無vô 性tánh 等đẳng 釋thích 聞văn 者giả 識thức 上thượng 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 佛Phật 實thật 不bất 說thuyết 。 然nhiên 安an 惠huệ 釋thích 。 假giả 我ngã 假giả 法pháp 。 世thế 間gian 愚ngu 夫phu 。 於ư 自tự 證chứng 分phần/phân 上thượng 妄vọng 生sanh 相tương/tướng 。 見kiến 。 相tương/tướng 。 見kiến 本bổn 無vô 。 不bất 了liễu 此thử 空không 執chấp 有hữu 我ngã 法pháp 。 我ngã 法pháp 別biệt 無vô 。 或hoặc 執chấp 相tướng 。 見kiến 別biệt 二nhị 。 以dĩ 為vi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 。 故cố 名danh 別biệt 無vô 。 相tương/tướng 。 見kiến 總tổng 無vô 為vi 別biệt 我ngã 法pháp 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 以dĩ 此thử 我ngã 法pháp 依y 相tương/tướng 。 見kiến 故cố 。 名danh 別biệt 無vô 依y 總tổng 無vô 。 而nhi 假giả 立lập 為vi 世thế 間gian 我ngã 法pháp 。 以dĩ 無vô 依y 無vô 假giả 立lập 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 法pháp 。 雖tuy 迷mê 。 悟ngộ 異dị 俱câu 依y 於ư 無vô 。 又hựu 此thử 安an 惠huệ 以dĩ 外ngoại 似tự 內nội 以dĩ 無vô 似tự 有hữu 。 相tương/tướng 。 見kiến 體thể 無vô 似tự 內nội 心tâm 執chấp 有hữu 故cố 。 法pháp 准chuẩn 同đồng 。 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 以dĩ 有hữu 似tự 無vô 。 若nhược 護hộ 法Pháp 釋thích 具cụ 如như 疏sớ/sơ 辨biện 。 然nhiên 疏sớ/sơ 判phán 云vân 。 此thử 上thượng 二nhị 解giải 。 第đệ 一nhất 解giải 云vân 。 我ngã 。 法pháp 二nhị 假giả 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 唯duy 假giả 言ngôn 說thuyết 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 。 彼bỉ 體thể 都đô 非phi 者giả 。 此thử 意ý 釋thích 云vân 。 世thế 間gian 我ngã 法pháp 說thuyết 所sở 執chấp 相tướng 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 。 我ngã 法pháp 本bổn 無vô 唯duy 只chỉ 言ngôn 說thuyết 聖thánh 教giáo 雖tuy 說thuyết 所sở 緣duyên 見kiến 。 相tương/tướng 蘊uẩn 等đẳng 諸chư 法pháp 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 。 蘊uẩn 等đẳng 實thật 非phi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 。 但đãn 唯duy 有hữu 言ngôn 故cố 云vân 乃nãi 屬thuộc 於ư 說thuyết 。 第đệ 二nhị 解giải 云vân 。 以dĩ 所sở 說thuyết 為vi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 者giả 。 此thử 意ý 解giải 云vân 。 所sở 執chấp 外ngoại 我ngã 法pháp 無vô 。 世thế 說thuyết 我ngã 法pháp 者giả 。 隨tùy 自tự 情tình 執chấp 我ngã 法pháp 之chi 解giải 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 。 無vô 彼bỉ 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 可khả 說thuyết 。 以dĩ 我ngã 法pháp 無vô 依y 內nội 情tình 故cố 。 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 。 故cố 但đãn 說thuyết 情tình 。 聖thánh 教giáo 所sở 設thiết 依y 識thức 等đẳng 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 。 義nghĩa 依y 於ư 體thể 。 即tức 義nghĩa 是thị 別biệt 。 識thức 體thể 是thị 總tổng 。 以dĩ 別biệt 依y 總tổng 。 故cố 說thuyết 別biệt 義nghĩa 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 名danh 義nghĩa 依y 體thể 。 此thử 既ký 說thuyết 義nghĩa 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 。 故cố 不bất 在tại 言ngôn 。 有hữu 彼bỉ 體thể 義nghĩa 為vi 所sở 說thuyết 故cố 。 又hựu 護hộ 法Pháp 釋thích 。 以dĩ 內nội 似tự 外ngoại 以dĩ 有hữu 似tự 無vô 。 向hướng 外ngoại 似tự 故cố 。 相tương/tướng 。 見kiến 是thị 有hữu 似tự 外ngoại 我ngã 法pháp 我ngã 法pháp 是thị 無vô 。 此thử 意ý 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 相tương/tướng 。 見kiến 而nhi 體thể 雖tuy 有hữu 。 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 實thật 相tướng 。 見kiến 無vô 。 以dĩ 執chấp 實thật 有hữu 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 為vi 見kiến 。 相tương/tướng 故cố 。 今kim 護hộ 法Pháp 意ý 相tương/tướng 。 見kiến 緣duyên 生sanh 假giả 名danh 相tướng 。 見kiến 分phần/phân 。 從tùng 彼bỉ 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 二nhị 分phần 故cố 。 云vân 以dĩ 有hữu 似tự 無vô 。

論luận 。 及cập 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 。 要yếu 集tập 敘tự 。 有hữu 說thuyết 下hạ 一nhất 識thức 字tự 通thông 三tam 能năng 變biến 。 有hữu 云vân 。 前tiền 云vân 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。 三tam 變biến 通thông 名danh 。 此thử 云vân 識thức 者giả 。 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 了liễu 別biệt 能năng 變biến 。 以dĩ 心tâm 。 意ý 。 識thức 名danh 體thể 別biệt 故cố (# 要yếu 集tập 但đãn 敘tự 而nhi 不bất 決quyết 斷đoán 。 今kim 謂vị 。 釋thích 非phi 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 標tiêu 我ngã 法pháp 依y 識thức 所sở 變biến 。 次thứ 辨biện 能năng 變biến 識thức 體thể 一nhất 多đa 本bổn 欲dục 釋thích 前tiền 。 不bất 擬nghĩ 別biệt 解giải 心tâm 。 意ý 。 識thức 號hiệu 。 故cố 下hạ 釋thích 云vân 此thử 三tam 皆giai 名danh 能năng 變biến 識thức 故cố 。 又hựu 心tâm 。 意ý 。 識thức 了liễu 名danh 之chi 通thông 故cố 。 隨tùy 增tăng 立lập 名danh 。 餘dư 處xứ 說thuyết 別biệt 。 此thử 處xứ 據cứ 通thông 識thức 之chi 名danh 體thể 不bất 得đắc 云vân 別biệt 。

法pháp 謂vị 軌quỹ 持trì 。 本bổn 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 軌quỹ 為vi 軌quỹ 範phạm 可khả 生sanh 物vật 解giải 。 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 。 此thử 意ý 能năng 有hữu 屈khuất 曲khúc 軌quỹ 範phạm 表biểu 彰chương 差sai 別biệt 生sanh 物vật 解giải 者giả 隨tùy 增tăng 名danh 軌quỹ 。 不bất 為vi 屈khuất 曲khúc 表biểu 彰chương 但đãn 直trực 生sanh 解giải 即tức 名danh 為vi 持trì 。 持trì 自tự 性tánh 故cố 。 緣duyên 無vô 為vi 等đẳng 生sanh 解giải 之chi 時thời 通thông 得đắc 名danh 法pháp 。 不bất 是thị 定định 說thuyết 無vô 及cập 真Chân 如Như 不bất 能năng 生sanh 解giải 故cố 名danh 為vi 持trì 。 今kim 於ư 總tổng 一nhất 法pháp 名danh 分phân 為vi 軌quỹ 持trì 。 不bất 爾nhĩ 軌quỹ 持trì 二nhị 言ngôn 何hà 別biệt 。 又hựu 以dĩ 軌quỹ 持trì 疏sớ/sơ 有hữu 四tứ 對đối 。 不bất 是thị 如như 次thứ 配phối 前tiền 軌quỹ 持trì 。 但đãn 隨tùy 所sở 應ưng 為vi 其kỳ 四tứ 對đối 。 准chuẩn 義nghĩa 配phối 取thủ 。 并tinh 樞xu 要yếu 中trung 聖thánh 教giáo 世thế 間gian 對đối 。 樞xu 要yếu 解giải 云vân 。 此thử 中trung 皆giai 依y 增tăng 上thượng 義nghĩa 說thuyết 。 前tiền 四tứ 解giải 通thông 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 第đệ 五ngũ 別biệt 配phối 。 若nhược 解giải 此thử 釋thích 。 西tây 明minh 引dẫn 立lập 無vô 亦diệc 名danh 軌quỹ 。 如như 因nhân 明minh 論luận 立lập 我ngã 為vi 無vô 。 亦diệc 得đắc 名danh 軌quỹ 。 徒đồ 設thiết 劬cù 勞lao 。 有hữu 解giải 不bất 得đắc 本bổn 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 救cứu 此thử 義nghĩa 。 云vân 以dĩ 我ngã 體thể 無vô 為vi 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 以dĩ 無vô 體thể 故cố 。 不bất 能năng 生sanh 解giải 。 親thân 緣duyên 有hữu 體thể 生sanh 解giải 名danh 軌quỹ 。 亦diệc 是thị 徒đồ 施thí 。 有hữu 云vân 。 復phục 引dẫn 瑜du 伽già 論luận 軌quỹ 通thông 有hữu 法pháp 。 無vô 法pháp 。 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 。 若nhược 有hữu 。 若nhược 無vô 俱câu 名danh 論luận 軌quỹ 。 亦diệc 應ưng 自tự 息tức 。 要yếu 集tập 復phục 云vân 。 有hữu 說thuyết 四tứ 對đối 辨biện 持trì 。 軌quỹ 異dị 。 無vô 為vi 。 無vô 法pháp 唯duy 持trì 非phi 軌quỹ 。 義nghĩa 即tức 難nạn/nan 尋tầm 。 復phục 引dẫn 楞lăng 伽già 真chân 智trí 緣duyên 如như 。 乃nãi 至chí 云vân 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 遠viễn 從tùng 本bổn 質chất 生sanh 解giải 名danh 論luận 軌quỹ 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 者giả 。 此thử 不bất 異dị 前tiền 何hà 煩phiền 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 引dẫn 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 二nhị 云vân 。 由do 二nhị 種chủng 緣duyên 諸chư 識thức 得đắc 生sanh 。 乃nãi 至chí 意ý 。 法pháp 。 答đáp 由do 能năng 軌quỹ 持trì 諸chư 五ngũ 識thức 身thân 所sở 不bất 行hành 義nghĩa 故cố 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 假giả 說thuyết 名danh 法pháp 。 五ngũ 識thức 不bất 行hành 通thông 為vi 。 無vô 為vi 既ký 欲dục 證chứng 無vô 及cập 如như 名danh 軌quỹ 復phục 引dẫn 通thông 語ngữ 如như 無vô 軌quỹ 言ngôn 。 不bất 解giải 本bổn 釋thích 徒đồ 為vi 證chứng 據cứ 。 應ưng 尋tầm 前tiền 解giải 。 經kinh 論luận 無vô 違vi 。

釋thích 我ngã 謂vị 有hữu 情tình 命mạng 者giả 等đẳng 具cụ 如như 樞xu 要yếu 。 十thập 種chủng 生sanh 中trung 。 一nhất 生sanh 云vân 何hà 。 謂vị 胎thai 。 卵noãn 二nhị 生sanh 初sơ 託thác 生sanh 時thời (# 謂vị 初sơ 入nhập 胎thai )# 。 等đẳng 生sanh 云vân 何hà 謂vị 住trụ 胎thai 。 卵noãn 內nội )# 趣thú 生sanh 。 謂vị 從tùng 彼bỉ 出xuất (# 謂vị 出xuất 胎thai 卵noãn )# 。

樞xu 要yếu 我ngã 差sai 別biệt 有hữu 十thập 七thất 。 今kim 又hựu 加gia 之chi 。 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 第đệ 十thập 一nhất 云vân 。 見kiến 者giả 。 聞văn 者giả 。 覺giác 者giả 。 識thức 者giả 。 食thực 者giả 。 知tri 者giả 。 說thuyết 者giả 。 作tác 者giả 。 此thử 雖tuy 說thuyết 八bát 。 見kiến 者giả 。 知tri 者giả 。 作tác 者giả 與dữ 前tiền 說thuyết 同đồng 。 聞văn 。 覺giác 。 識thức 。 食thực 。 說thuyết 者giả 五ngũ 別biệt 。 前tiền 十thập 七thất 上thượng 更cánh 加gia 此thử 五ngũ 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 雖tuy 未vị 見kiến 文văn 准chuẩn 大đại 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 既ký 有hữu 使sử 作tác 。 使sử 受thọ 者giả 等đẳng 。 加gia 使sử 聞văn 者giả 等đẳng 成thành 二nhị 十thập 七thất 。 理lý 亦diệc 不bất 違vi 。

聖thánh 教giáo 中trung 我ngã 有hữu 凡phàm 聖thánh 別biệt 。 且thả 聖thánh 教giáo 中trung 施thi 設thiết 凡phàm 我ngã 。 即tức 三tam 界giới 。 四tứ 生sanh 。 四tứ 姓tánh 。 四tứ 有hữu 等đẳng 是thị 。 施thi 設thiết 聖thánh 者giả 我ngã 差sai 別biệt 者giả 。 且thả 辨biện 聲Thanh 聞Văn 廣quảng 有hữu 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 。 集tập 總tổng 頌tụng 曰viết 。 信tín 。 見kiến 。 身thân 。 惠huệ 。 俱câu 。 向hướng 。 果quả 各các 有hữu 四tứ 。 七thất 返phản 。 家gia 。 并tinh 種chủng 。 中trung 。 生sanh 。 有hữu 。 無vô 上thượng 。 退thoái 。 思tư 。 護hộ 。 住trụ 法pháp 。 堪kham 達đạt 。 并tinh 不bất 動động 。 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh (# 若nhược 方phương 便tiện 有hữu 二nhị 。 謂vị 隨tùy 信tín 行hành 。 隨tùy 法pháp 行hành 。 若nhược 果quả 差sai 別biệt 有hữu 二nhị 十thập 七thất )# 。 一nhất 信tín 解giải (# 此thử 是thị 隨tùy 信tín 行hành 人nhân 。 脩tu 行hành 至chí 果quả 位vị 。 即tức 鈍độn 根căn 之chi 人nhân 。 二nhị 見kiến 至chí (# 此thử 是thị 隨tùy 法pháp 行hành 人nhân 至chí 果quả 住trụ 亦diệc 是thị 利lợi 根căn 之chi 人nhân )# 。 三Tam 身Thân 證chứng (# 此thử 是thị 不bất 還hoàn 得đắc 滅diệt 定định 者giả )# 。 四tứ 惠huệ 解giải 脫thoát 羅La 漢Hán 未vị 得đắc 滅diệt 定định 者giả 。 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 未vị 離ly 定định 障chướng 故cố 。 通thông 利lợi 。 鈍độn 二nhị 人nhân )# 。 五ngũ 俱câu 解giải 脫thoát (# 得đắc 滅diệt 定định 羅La 漢Hán 定định 惠huệ 二nhị 障chướng 俱câu 解giải 脫thoát 故cố 。 亦diệc 通thông 利lợi 。 鈍độn 二nhị 人nhân )# 。 四Tứ 向Hướng 四Tứ 果Quả 。 者giả (# 此thử 八bát 俱câu 通thông 利lợi 。 鈍độn 二nhị 人nhân )# 。 此thử 八bát 前tiền 五ngũ 為vi 十thập 三tam 。 十thập 四tứ 七thất 返phản 有hữu 。 謂vị 初sơ 果quả 極cực 多đa 七thất 生sanh 人nhân 。 天thiên 。 然nhiên 後hậu 得đắc 無Vô 學Học 果quả 。 或hoặc 亦diệc 不bất 定định 。 十thập 五ngũ 家gia 家gia 者giả 。 即tức 預dự 流lưu 果quả 進tiến 斷đoạn 修tu 道Đạo 三tam 四tứ 品phẩm 惑hoặc 入nhập 一nhất 來lai 向hướng 而nhi 經kinh 生sanh 者giả 。 或hoặc 天thiên 上thượng 家gia 至chí 人nhân 中trung 家gia 。 或hoặc 於ư 人nhân 家gia 至chí 天thiên 上thượng 家gia 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 天thiên 。 人nhân 二nhị 趣thú 。 決quyết 定định 往vãng 來lai 極cực 二nhị 。 三tam 返phản 。 得đắc 無Vô 學Học 果quả 故cố 名danh 家gia 家gia 。 若nhược 不bất 經kinh 生sanh 俱câu 名danh 一nhất 來lai 向hướng 不bất 名danh 家gia 家gia 。 十thập 六lục 一nhất 種chủng 子tử 者giả 。 唯duy 有hữu 一nhất 生sanh 之chi 業nghiệp 名danh 一nhất 種chủng 子tử 。 亦diệc 名danh 一nhất 間gian 。 即tức 一nhất 來lai 果quả 進tiến 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 至chí 七thất 。 八bát 品phẩm 入nhập 不bất 還hoàn 向hướng 而nhi 經kinh 生sanh 者giả 。 或hoặc 人nhân 或hoặc 天thiên 。 唯duy 受thọ 一nhất 生sanh 即tức 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 唯duy 有hữu 一nhất 隙khích 容dung 此thử 一nhất 生sanh 名danh 為vi 一nhất 間gian 。 若nhược 不bất 經kinh 生sanh 但đãn 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 不bất 名danh 一nhất 種chủng 子tử 。 十thập 七thất 中trung 般bát 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 身thân 得đắc 那na 含hàm 果quả 。 命mạng 終chung 後hậu 生sanh 色sắc 界giới 中trung 有hữu 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 中trung 般bát 。 以dĩ 生sanh 結kết 已dĩ 盡tận 起khởi 結kết 未vị 亡vong 。 以dĩ 生sanh 結kết 盡tận 故cố 不bất 受thọ 生sanh 有hữu 。 以dĩ 起khởi 結kết 未vị 亡vong 故cố 但đãn 受thọ 中trung 有hữu 。 生sanh 結kết 者giả 。 能năng 潤nhuận 生sanh 有hữu 之chi 惑hoặc 。 此thử 已dĩ 盡tận 故cố 名danh 生sanh 結kết 已dĩ 盡tận 。 起khởi 結kết 者giả 。 能năng 潤nhuận 中trung 有hữu 之chi 惑hoặc 。 云vân 何hà 名danh 起khởi 以dĩ 於ư 現hiện 身thân 。 起khởi 此thử 煩phiền 惱não 潤nhuận 中trung 有hữu 身thân 故cố 名danh 起khởi 結kết 。 或hoặc 令linh 此thử 中trung 有hữu 起khởi 名danh 為vi 起khởi 結kết 。 此thử 未vị 盡tận 故cố 名danh 起khởi 結kết 未vị 亡vong 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 上thượng 界giới 中trung 有hữu 纔tài 起khởi 即tức 得đắc 聖thánh 果Quả 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 中trung 有hữu 起khởi 已dĩ 為vi 往vãng 生sanh 有hữu 纔tài 起khởi 思tư 惟duy 聖thánh 果Quả 現hiện 起khởi 即tức 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 思tư 已dĩ 欲dục 往vãng 生sanh 有hữu 。 即tức 得đắc 極cực 果quả 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 八bát 生sanh 般bát 者giả 。 生sanh 色sắc 界giới 已dĩ 便tiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 生sanh 般bát 。 十thập 九cửu 有hữu 行hành 般bát 者giả 。 生sanh 色sắc 界giới 已dĩ 數sác 數sác 起khởi 行hành 。 斷đoạn 惑hoặc 得đắc 般bát 名danh 有hữu 行hành 般bát 。 二nhị 十thập 無vô 行hành 般bát 者giả 。 生sanh 色sắc 界giới 已dĩ 不bất 數số 起khởi 行hành 。 由do 串xuyến 習tập 力lực 能năng 斷đoạn 隨tùy 眼nhãn 得đắc 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 無vô 行hành 般bát 。 二nhị 十thập 一nhất 上thượng 流lưu 般bát 者giả 。 從tùng 初sơ 禪thiền 生sanh 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。 名danh 上thượng 流lưu 般bát 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 惠huệ 上thượng 流lưu 極cực 至chí 色sắc 究cứu 竟cánh 。 由do 五ngũ 品phẩm 熏huân 禪thiền 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 得đắc 無Vô 學Học 果quả 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 生sanh 無vô 色sắc 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 上thượng 流lưu 即tức 極cực 至chí 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 不bất 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 上thượng 至chí 無vô 色sắc 得đắc 無Vô 學Học 果quả 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 俱câu 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 十thập 二nhị 退thoái 法pháp 者giả 。 鈍độn 根căn 之chi 中trung 極cực 下hạ 者giả 遇ngộ 緣duyên 即tức 退thoái 名danh 為vi 退thoái 法pháp 。 謂vị 鈍độn 根căn 性tánh 。 若nhược 遊du 散tán 若nhược 不bất 遊du 散tán 。 若nhược 思tư 惟duy 若nhược 不bất 思tư 惟duy 。 皆giai 必tất 退thoái 失thất 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 即tức 是thị 世thế 間gian 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 退thoái 聖thánh 法pháp 。 二nhị 十thập 三tam 思tư 法pháp 者giả 。 恐khủng 退thoái 失thất 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 常thường 思tư 惟duy 聖thánh 道Đạo 故cố 。 若nhược 不bất 思tư 惟duy 即tức 失thất 。 思tư 即tức 不bất 失thất 。 二nhị 十thập 四tứ 護hộ 法Pháp 者giả 。 作tác 意ý 護hộ 持trì 。 恐khủng 失thất 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 若nhược 遊du 散tán 。 放phóng 逸dật 不bất 護hộ 即tức 失thất 。 若nhược 不bất 遊du 散tán 不bất 放phóng 逸dật 護hộ 即tức 不bất 失thất 。

二nhị 十thập 五ngũ 住trụ 不bất 動động 者giả 。 若nhược 遊du 散tán 若nhược 不bất 遊du 散tán 。 若nhược 持trì 刀đao 若nhược 不bất 持trì 刀đao 。 皆giai 不bất 退thoái 失thất 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 亦diệc 不bất 能năng 轉chuyển 鈍độn 根căn 成thành 利lợi 名danh 住trụ 不bất 動động 。 言ngôn 持trì 刀đao 者giả 。 謂vị 有hữu 聖thánh 者giả 厭yếm 患hoạn 身thân 故cố 。 自tự 手thủ 持trì 刀đao 欲dục 自tự 害hại 身thân 故cố 。 不bất 持trì 刀đao 者giả 不phủ 。 為vì 此thử 事sự 故cố 。 二nhị 十thập 六lục 必tất 勝thắng 進tiến 者giả 。 若nhược 散tán 不bất 散tán 皆giai 不bất 退thoái 失thất 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 必tất 能năng 轉chuyển 根căn 至chí 不bất 動động 故cố 名danh 必tất 勝thắng 進tiến 。 亦diệc 名danh 堪kham 達đạt 。 謂vị 堪kham 能năng 轉chuyển 根căn 至chí 不bất 動động 故cố 。 二nhị 十thập 七thất 不bất 動động 者giả 。 既ký 成thành 利lợi 根căn 若nhược 散tán 。 不bất 散tán 終chung 不bất 退thoái 失thất 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 畢tất 竟cánh 不bất 為vị 煩phiền 惱não 。 所sở 動động 故cố 名danh 不bất 動động 。 問vấn 云vân 何hà 名danh 身Thân 證chứng 。 答đáp 言ngôn 身thân 證chứng 者giả 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 以dĩ 得đắc 此thử 定định 。 六lục 識thức 不bất 行hành 。 唯duy 有hữu 色sắc 根căn 及cập 命mạng 。 於ư 此thử 身thân 邊biên 有hữu 得đắc 得đắc 此thử 滅diệt 定định 故cố 云vân 身thân 證chứng 。 問vấn 何hà 不bất 依y 命mạng 根căn 。 答đáp 以dĩ 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 不bất 可khả 還hoàn 依y 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 師sư 不bất 言ngôn 身thân 邊biên 有hữu 別biệt 得đắc 得đắc 。 但đãn 顯hiển 得đắc 滅diệt 定định 者giả 得đắc 理lý 更cánh 親thân 。 如như 身thân 根căn 取thủ 境cảnh 。 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 名danh 為vi 身thân 證chứng 。 問vấn 如như 有hữu 部bộ 欲dục 。 色sắc 有hữu 身thân 根căn 。 依y 此thử 得đắc 滅diệt 名danh 身thân 證chứng 。 答đáp 無vô 色sắc 雖tuy 實thật 無vô 身thân 根căn 不bất 入nhập 滅diệt 定định 無vô 身thân 證chứng 。 大Đại 乘Thừa 既ký 別biệt 。 無vô 色sắc 亦diệc 得đắc 證chứng 有hữu 身thân 證chứng 。

增tăng 生sanh 損tổn 生sanh 者giả 。 欲dục 界giới 修tu 道Đạo 煩phiền 惱não 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 。 將tương 此thử 九cửu 品phẩm 以dĩ 潤nhuận 七thất 生sanh 。 初sơ 上thượng 品phẩm 惑hoặc 以dĩ 增tăng 盛thịnh 故cố 獨độc 潤nhuận 二nhị 生sanh 。 斷đoạn 此thử 品phẩm 時thời 二nhị 生sanh 便tiện 減giảm 。 上thượng 中trung 。 上thượng 下hạ 此thử 之chi 兩lưỡng 品phẩm 共cộng 潤nhuận 二nhị 生sanh 。 斷đoạn 此thử 惑hoặc 時thời 二nhị 生sanh 永vĩnh 絕tuyệt 。 通thông 前tiền 二nhị 生sanh 減giảm 四tứ 生sanh 也dã 。 中trung 上thượng 一nhất 品phẩm 能năng 潤nhuận 一nhất 生sanh 。 若nhược 減giảm 損tổn 此thử 一nhất 品phẩm 五ngũ 生sanh 已dĩ 退thoái 。 下hạ 五ngũ 品phẩm 在tại 名danh 為vi 家gia 家gia 。 中trung 中trung 。 中trung 下hạ 共cộng 招chiêu 一nhất 有hữu 。 若nhược 斷đoạn 此thử 二nhị 下hạ 三tam 品phẩm 在tại 名danh 為vi 一nhất 往vãng 來lai 不bất 名danh 家gia 家gia 。 下hạ 上thượng 一nhất 品phẩm 唯duy 感cảm 半bán 生sanh 。 斷đoạn 此thử 一nhất 品phẩm 即tức 名danh 一nhất 間gian 。 以dĩ 有hữu 下hạ 中trung 。 下hạ 下hạ 惑hoặc 在tại 故cố 。 下hạ 中trung 。 下hạ 下hạ 亦diệc 增tăng 半bán 生sanh 故cố 名danh 一nhất 間gian 。 初sơ 果quả 極cực 有hữu 無vô 越việt 七thất 生sanh 。 餘dư 不bất 定định 者giả 七thất 中trung 不bất 說thuyết 。 已dĩ 上thượng 據cứ 大đại 生sanh 說thuyết 。 人nhân 天thiên 兩lưỡng 報báo 合hợp 名danh 一nhất 生sanh 。 若nhược 論luận 中trung 有hữu 人nhân 。 天thiên 別biệt 說thuyết 乃nãi 有hữu 十thập 四tứ 。 一nhất 一nhất 生sanh 中trung 皆giai 有hữu 中trung 有hữu 人nhân 天thiên 各các 七thất 。 若nhược 兼kiêm 本bổn 有hữu 二nhị 八bát 生sanh 。 此thử 上thượng 略lược 舉cử 未vị 細tế 尋tầm 文văn 。 如như 有hữu 誤ngộ 處xứ 當đương 可khả 正chánh 之chi 。 上thượng 依y 隨tùy 轉chuyển 。 大Đại 乘Thừa 無vô 文văn 。 據cứ 大Đại 乘Thừa 宗tông 未vị 必tất 如như 彼bỉ 分phần/phân 品phẩm 潤nhuận 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 瑜du 伽già 云vân 全toàn 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 能năng 潤nhuận 生sanh 。 若nhược 如như 彼bỉ 說thuyết 上thượng 上thượng 品phẩm 惑hoặc 能năng 受thọ 二nhị 生sanh 。 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 餘dư 惑hoặc 誰thùy 遮già 不bất 令linh 共cộng 潤nhuận 。 但đãn 上thượng 品phẩm 潤nhuận 故cố 應ưng 總tổng 潤nhuận 。 猶do 斷đoạn 一nhất 品phẩm 餘dư 惑hoặc 但đãn 能năng 潤nhuận 於ư 五ngũ 生sanh 。 力lực 勢thế 漸tiệm 微vi 。 餘dư 者giả 准chuẩn 此thử (# 當đương 更cánh 撿kiểm 文văn )# 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 或hoặc 說thuyết 五ngũ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 七thất 地địa 。 十thập 三tam 住trụ 。 或hoặc 四tứ 十thập 二nhị 賢hiền 聖thánh 等đẳng 。

法pháp 種chủng 種chủng 相tương 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 此thử 說thuyết 善thiện 巧xảo 諸chư 論luận 不bất 問vấn 。 依y 瑜du 伽già 論luận 二nhị 七thất 說thuyết 有hữu 五ngũ 善thiện 巧xảo 。 加gia 處xứ 非phi 處xứ 。 及cập 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 如như 般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 或hoặc 說thuyết 為vi 六lục 。 於ư 此thử 論luận 中trung 加gia 緣duyên 起khởi 。 諦đế 。 及cập 無vô 智trí 。 亦diệc 無vô 得đắc 。 即tức 四tứ 善thiện 根căn 中trung 能năng 。 所sở 取thủ 觀quán 善thiện 巧xảo 。 此thử 約ước 三tam 乘thừa 。 或hoặc 無vô 智trí 得đắc 但đãn 約ước 大Đại 乘Thừa 作tác 唯duy 識thức 觀quán 。 若nhược 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 六lục 。 於ư 前tiền 五ngũ 上thượng 加gia 根căn 善thiện 巧xảo 。 顯hiển 揚dương 十thập 四tứ 說thuyết 七thất 善thiện 巧xảo 。 於ư 此thử 六lục 上thượng 加gia 諦đế 善thiện 巧xảo 。 故cố 彼bỉ 頌tụng 云vân 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 界giới 。 處xử 。 及cập 眾chúng 緣duyên 起khởi 法pháp 。 處xử 非phi 處xứ 。 根căn 。 諦đế 。 善thiện 巧xảo 事sự 應ưng 知tri 。 若nhược 辨biện 中trung 邊biên 有hữu 十Thập 善Thiện 巧xảo 。 頌tụng 云vân 。 蘊uẩn 。 處xử 。 界giới 。 緣duyên 起khởi 。 處xử 。 非phi 處xứ 。 根căn 。 世thế 。 諦đế 。 乘thừa 。 為vi 。 無vô 為vi 。 是thị 名danh 十Thập 善Thiện 巧xảo 。

論luận 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 本bổn 疏sớ/sơ 意ý 云vân 。 外ngoại 問vấn 我ngã 法pháp 所sở 依y 內nội 能năng 變biến 相tương/tướng 豈khởi 無vô 心tâm 所sở 。 此thử 意ý 難nạn/nan 言ngôn 。 心tâm 能năng 變biến 見kiến 相tương/tướng 。 依y 此thử 上thượng 立lập 我ngã 法pháp 。 心tâm 所sở 變biến 相tương/tướng 。 見kiến 。 何hà 不bất 依y 彼bỉ 立lập 我ngã 法pháp 。 今kim 答đáp 此thử 難nạn/nan 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。

何hà 以dĩ 故cố 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。 心tâm 起khởi 之chi 時thời 非phi 定định 有hữu 所sở 。 如như 貪tham 。 信tín 等đẳng 心tâm 起khởi 之chi 時thời 隨tùy 與dữ 一nhất 俱câu 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 恆hằng 貪tham 。 信tín 並tịnh 。 故cố 舉cử 心tâm 王vương 攝nhiếp 於ư 心tâm 所sở 。 不bất 舉cử 心tâm 所sở 攝nhiếp 於ư 心tâm 王vương 。 西tây 明minh 云vân 答đáp 外ngoại 難nạn/nan 。 難nạn/nan 色sắc 等đẳng 依y 心tâm 變biến 。 攝nhiếp 本bổn 名danh 唯duy 識thức 。 心tâm 所sở 非phi 心tâm 變biến 。 心tâm 所sở 非phi 唯duy 識thức 。 故cố 今kim 釋thích 言ngôn 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 此thử 未vị 必tất 然nhiên 。 何hà 者giả 乘thừa 前tiền 為vi 難nạn/nan 。 前tiền 云vân 如như 是thị 諸chư 相tướng 若nhược 由do 假giả 說thuyết 依y 何hà 得đắc 成thành 。 答đáp 云vân 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 。 乘thừa 此thử 即tức 難nạn/nan 。 識thức 轉chuyển 變biến 見kiến 。 相tương/tướng 。 依y 之chi 立lập 我ngã 法pháp 。 心tâm 所sở 變biến 見kiến 。 相tương/tướng 。 何hà 不bất 依y 彼bỉ 立lập 。 此thử 下hạ 即tức 答đáp 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 文văn 勢thế 相tương 連liên 。 如như 西tây 明minh 釋thích 終chung 有hữu 此thử 難nạn/nan 應ưng 更cánh 須tu 通thông 。 又hựu 未vị 釋thích 變biến 義nghĩa 及cập 以dĩ 唯duy 識thức 。 何hà 有hữu 斯tư 難nạn/nan 。 或hoặc 可khả 。 外ngoại 難nạn/nan 。 相tương/tướng 。 見kiến 識thức 所sở 變biến 。 依y 之chi 立lập 我ngã 法pháp 。 心tâm 所sở 非phi 識thức 變biến 。 應ưng 非phi 立lập 我ngã 法pháp 。 故cố 答đáp 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 前tiền 言ngôn 依y 識thức 立lập 我ngã 法pháp 者giả 。 可khả 言ngôn 識thức 攝nhiếp 所sở 。 言ngôn 所sở 變biến 非phi 變biến 為vi 難nạn/nan 不bất 齊tề 。 故cố 本bổn 疏sớ/sơ 解giải 正chánh 。 要yếu 集tập 云vân 。 二nhị 疏sớ/sơ 意ý 同đồng 。 讀đọc 不bất 審thẩm 細tế 。 要yếu 集tập 又hựu 云vân 。 言ngôn 定định 相tương 應ứng 故cố 下hạ 釋thích 所sở 以dĩ 。 謂vị 彼bỉ 心tâm 所sở 雖tuy 非phi 識thức 變biến 。 而nhi 定định 相tương 應ứng 亦diệc 得đắc 識thức 名danh 。 又hựu 問vấn 云vân 。 色sắc 等đẳng 心tâm 所sở 變biến 攝nhiếp 相tương/tướng 明minh 唯duy 識thức 。 心tâm 所sở 定định 相tương 應ứng 。 攝nhiếp 所sở 辨biện 唯duy 識thức 。 解giải 云vân 非phi 倒đảo 。 色sắc 等đẳng 唯duy 一nhất 分phần/phân 。 隨tùy 彼bỉ 能năng 變biến 說thuyết 唯duy 識thức 。 心tâm 所sở 具cụ 三tam 分phần/phân 。 不bất 隨tùy 彼bỉ 識thức 名danh 唯duy 識thức 。 謂vị 彼bỉ 心tâm 所sở 見kiến 等đẳng 三tam 分phần/phân 具cụ 足túc 成thành 故cố 。 受thọ 等đẳng 各các 各các 自tự 成thành 唯duy 識thức 。 此thử 釋thích 不bất 然nhiên 。 以dĩ 具cụ 三tam 分phần/phân 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 心tâm 所sở 具cụ 足túc 三tam 得đắc 識thức 名danh 者giả 。 何hà 故cố 但đãn 云vân 識thức 有hữu 八bát 種chủng 。 又hựu 違vi 下hạ 第đệ 七thất 不bất 離ly 識thức 故cố 釋thích 於ư 唯duy 識thức 。

論luận 。 相tương 見kiến 俱câu 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 。 問vấn 相tương/tướng 。 見kiến 二nhị 分phần 為vi 同đồng 種chủng 生sanh 。 為vi 別biệt 種chủng 起khởi 。 答đáp 有hữu 三tam 師sư 不bất 同đồng 。 一nhất 師sư 云vân 。 見kiến 相tương/tướng 同đồng 種chủng 生sanh 起khởi 名danh 唯duy 識thức 。 若nhược 別biệt 種chủng 起khởi 既ký 與dữ 識thức 殊thù 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 此thử 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 三tam 法pháp 同đồng 種chủng 生sanh 。 謂vị 本bổn 質chất 。 影ảnh 像tượng 。 及cập 見kiến 分phần/phân 三tam 。 二nhị 兩lưỡng 法pháp 同đồng 種chủng 生sanh 。 謂vị 相tương/tướng 。 見kiến 分phần/phân 。 三tam 法pháp 同đồng 種chủng 者giả 。 且thả 眼nhãn 識thức 起khởi 時thời 緣duyên 於ư 色sắc 境cảnh 熏huân 成thành 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 有hữu 三tam 功công 能năng 。 一nhất 能năng 生sanh 本bổn 質chất 。 二nhị 生sanh 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 三tam 生sanh 自tự 見kiến 分phần/phân 。 兩lưỡng 法pháp 同đồng 種chủng 者giả 。 但đãn 自tự 相tương/tướng 。 見kiến 。 不bất 生sanh 本bổn 質chất (# 謂vị 緣duyên 過quá 未vị 。 龜quy 毛mao 。 无# 等đẳng )# 。 或hoặc 雖tuy 有hữu 質chất 。 質chất 本bổn 有hữu 生sanh 。 不bất 能năng 熏huân 故cố 。 問vấn 前tiền 三tam 法pháp 同đồng 種chủng 生sanh 者giả 。 有hữu 二nhị 過quá 失thất 。 一nhất 第đệ 八bát 相tương/tướng 例lệ 失thất 。 眼nhãn 識thức 親thân 緣duyên 色sắc 相tướng 。 見kiến 同đồng 種chủng 生sanh 。 本bổn 識thức 親thân 緣duyên 色sắc 亦diệc 應ưng 同đồng 種chủng 起khởi 。 答đáp 眼nhãn 識thức 自tự 能năng 熏huân 相tương/tướng 。 見kiến 同đồng 種chủng 起khởi 。 第đệ 八bát 不bất 能năng 熏huân 見kiến 。 相tương/tướng 各các 別biệt 起khởi 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 眼nhãn 不bất 緣duyên 八bát 見kiến 。 八bát 見kiến 。 相tương/tướng 別biệt 起khởi 。 六lục 既ký 通thông 能năng 同đồng 。 八bát 見kiến 。 相tương/tướng 同đồng 種chủng 。 答đáp 第đệ 八bát 見kiến 。 相tương/tướng 亦diệc 同đồng 一nhất 種chủng 。 若nhược 爾nhĩ 二nhị 諸chư 法pháp 雜tạp 亂loạn 失thất 。 如như 第đệ 六lục 識thức 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 質chất 與dữ 見kiến 。 相tương/tướng 既ký 同đồng 種chủng 生sanh 。 故cố 十thập 八bát 種chủng 成thành 雜tạp 亂loạn 失thất 。 亦diệc 有hữu 三tam 界giới 雜tạp 亂loạn 過quá 失thất 。 若nhược 依y 第đệ 二nhị 不bất 生sanh 本bổn 質chất 本bổn 質chất 唯duy 舊cựu 。 亦diệc 有hữu 二nhị 失thất 。 一nhất 違vi 教giáo 失thất 。 若nhược 前tiền 轉chuyển 識thức 不bất 熏huân 成thành 彼bỉ 第đệ 八bát 本bổn 識thức 種chủng 。 違vi 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 經Kinh 云vân 諸chư 法pháp 於ư 識thức 藏tạng 。 識thức 於ư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 性tánh 。 亦diệc 常thường 為vi 果quả 性tánh 。 二nhị 者giả 界giới 雜tạp 亂loạn 失thất 。 又hựu 若nhược 見kiến 分phần/phân 與dữ 相tương/tướng 同đồng 種chủng 。 如như 在tại 下hạ 地địa 起khởi 上thượng 天thiên 眼nhãn 。 既ký 許hứa 本bổn 識thức 緣duyên 彼bỉ 二nhị 根căn 以dĩ 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 欲dục 界giới 本bổn 識thức 與dữ 彼bỉ 二nhị 根căn 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 上thượng 界giới 眼nhãn 根căn 與dữ 下hạ 界giới 識thức 同đồng 一nhất 種chủng 過quá 。 若nhược 言ngôn 第đệ 八bát 不bất 能năng 熏huân 故cố 相tương 見kiến 別biệt 種chủng 。 一nhất 前tiền 言ngôn 不bất 簡giản 。 二nhị 違vi 理lý 失thất 。 八bát 俱câu 有hữu 相tương/tướng 何hà 有hữu 不bất 同đồng 。 第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 見kiến 。 相tương/tướng 別biệt 種chủng 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 有hữu 三tam 過quá 。 一nhất 假giả 法pháp 種chủng 生sanh 失thất 。 如như 緣duyên 極cực 微vi 極cực 微vi 無vô 體thể 。 但đãn 假giả 想tưởng 惠huệ 折chiết 為vi 極cực 微vi 。 唯duy 識thức 下hạ 云vân 非phi 謂vị 極cực 微vi 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 又hựu 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 四tứ 云vân 。 建kiến 立lập 極cực 微vi 非phi 由do 有hữu 體thể 。 是thị 故cố 極cực 微vi 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 若nhược 此thử 相tương/tướng 分phân 別biệt 熏huân 成thành 種chủng 後hậu 生sanh 現hiện 行hành 。 極cực 微vi 有hữu 體thể 亦diệc 有hữu 生sanh 滅diệt 。 緣duyên 不bất 相tương 應ứng 過quá 亦diệc 同đồng 此thử 二nhị 違vi 聖thánh 教giáo 失thất 。 顯hiển 揚dương 十thập 八bát 云vân 。 謂vị 諸chư 極cực 微vi 但đãn 假giả 想tưởng 立lập 。 自tự 體thể 實thật 無vô 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 四tứ 非phi 由do 有hữu 體thể 。 若nhược 別biệt 種chủng 生sanh 即tức 成thành 有hữu 體thể 。 故cố 違vi 聖thánh 教giáo 。 三tam 假giả 法pháp 能năng 熏huân 失thất 。 既ký 假giả 想tưởng 惠huệ 安an 立lập 極cực 微vi 。 相tương/tướng 分phân 是thị 假giả 許hứa 能năng 熏huân 種chủng 。 即tức 違vi 第đệ 二nhị 假giả 法pháp 如như 無vô 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 第đệ 三tam 師sư 云vân 。 見kiến 。 相tương/tướng 二nhị 分phần 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 種chủng 或hoặc 同đồng 。 異dị 。 如như 緣duyên 龜quy 毛mao 。 菟thố 角giác 等đẳng 。 相tương/tướng 與dữ 見kiến 同đồng 種chủng 。 以dĩ 無vô 自tự 體thể 相tướng 分phần/phân 復phục 假giả 。 不bất 別biệt 熏huân 種chủng 。 但đãn 隨tùy 見kiến 力lực 帶đái 同đồng 熏huân 種chủng 。 如như 緣duyên 五ngũ 根căn 有hữu 為vi 實thật 體thể 。 相tương/tướng 與dữ 見kiến 分phần/phân 即tức 別biệt 種chủng 生sanh 。 以dĩ 十thập 八bát 界giới 定định 異dị 因nhân 故cố 。 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 然nhiên 相tương/tướng 與dữ 質chất 。 一nhất 云vân 同đồng 種chủng 。 一nhất 云vân 別biệt 種chủng 。 雖tuy 有hữu 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 。 質chất 種chủng 別biệt 理lý 亦diệc 應ưng 好hảo/hiếu 。 以dĩ 親thân 。 疎sơ 緣duyên 種chủng 各các 別biệt 故cố 。 如như 緣duyên 第đệ 八bát 相tương/tướng 。 質chất 同đồng 種chủng 。 即tức 許hứa 一nhất 種chủng 生sanh 慮lự 。 非phi 慮lự 。 亦diệc 有hữu 二nhị 身thân 根căn 等đẳng 俱câu 失thất 。 以dĩ 相tương/tướng 與dữ 質chất 既ký 同đồng 種chủng 生sanh 。 何hà 不bất 二nhị 身thân 根căn 等đẳng 。 若nhược 六lục 緣duyên 時thời 相tương/tướng 分phân 是thị 假giả 。 即tức 有hữu 一nhất 種chủng 生sanh 假giả 實thật 失thất 。 此thử 言ngôn 假giả 者giả 非phi 如như 瓶bình 等đẳng 。 以dĩ 能năng 熏huân 故cố 。 但đãn 無vô 根căn 用dụng 不bất 發phát 識thức 故cố 名danh 之chi 為vi 假giả 。 由do 此thử 相tương/tướng 。 質chất 或hoặc 說thuyết 同đồng 。 別biệt 。 然nhiên 於ư 此thử 義nghĩa 應ưng 設thiết 劬cù 勞lao 。 又hựu 解giải 若nhược 相tương/tướng 與dữ 質chất 同đồng 種chủng 生sanh 者giả 。 如như 眼nhãn 等đẳng 根căn 第đệ 八bát 所sở 變biến 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 實thật 有hữu 根căn 用dụng 。 若nhược 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 因nhân 第đệ 六lục 生sanh 。 雖tuy 與dữ 本bổn 質chất 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 以dĩ 第đệ 六lục 見kiến 為vi 緣duyên 起khởi 故cố 。 分phân 別biệt 變biến 攝nhiếp 故cố 無vô 實thật 用dụng 。 非phi 無vô 體thể 假giả 故cố 無vô 假giả 實thật 同đồng 一nhất 種chủng 失thất 。

然nhiên 同đồng 別biệt 種chủng 。

復phục 有hữu 種chủng 別biệt 性tánh 與dữ 見kiến 同đồng 。 或hoặc 復phục 性tánh 同đồng 而nhi 繫hệ 。 種chủng 別biệt 。 或hoặc 復phục 相tương/tướng 分phần/phân 性tánh 隨tùy 見kiến 質chất 判phán 性tánh 不bất 定định 。 或hoặc 雖tuy 有hữu 質chất 。 相tương/tướng 。 見kiến 同đồng 生sanh 不bất 生sanh 本bổn 質chất 。 由do 此thử 不bất 定định 故cố 。 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 以dĩ 為vi 一nhất 頌tụng 顯hiển 此thử 差sai 別biệt 云vân 。 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 性tánh 種chủng 等đẳng 隨tùy 應ứng 。 釋thích 此thử 頌tụng 文văn 如như 樞xu 要yếu 說thuyết 。 以dĩ 義nghĩa 稍sảo 難nạn/nan 故cố 更cánh 廣quảng 之chi 。 先tiên 定định 性tánh 境cảnh 後hậu 顯hiển 不bất 隨tùy 。 何hà 名danh 性tánh 境cảnh 。 從tùng 實thật 種chủng 生sanh 。 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 得đắc 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 名danh 為vi 性tánh 境cảnh 。 如như 身thân 在tại 欲dục 界giới 第đệ 八bát 所sở 變biến 五ngũ 塵trần 之chi 境cảnh 。 以dĩ 實thật 種chủng 生sanh 復phục 因nhân 緣duyên 變biến 。 名danh 為vi 性tánh 境cảnh 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 及cập 俱câu 第đệ 六lục 。 現hiện 量lượng 緣duyên 時thời 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 。 即tức 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 是thị 性tánh 境cảnh 。 相tương 從tùng 質chất 故cố 。 餘dư 法pháp 准chuẩn 知tri 。 如như 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 四tứ 不bất 隨tùy 。 一nhất 不bất 隨tùy 能năng 緣duyên 同đồng 善thiện 。 染nhiễm 性tánh 。 二nhị 不bất 從tùng 能năng 緣duyên 同đồng 一nhất 界giới 繫hệ 。 三tam 不bất 隨tùy 能năng 緣duyên 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 四tứ 不bất 隨tùy 能năng 緣duyên 是thị 異dị 熟thục 等đẳng 。 於ư 中trung 雖tuy 有hữu 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 同đồng 界giới 。 同đồng 姓tánh 是thị 境cảnh 自tự 性tánh 。 不bất 由do 能năng 緣duyên 心tâm 力lực 是thị 此thử 性tánh 。 界giới 地địa 等đẳng 。 名danh 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 且thả 如như 五ngũ 識thức 通thông 三tam 性tánh 。 相tương/tướng 。 質chất 俱câu 無vô 記ký 。 不bất 從tùng 於ư 五ngũ 亦diệc 通thông 三tam 性tánh 。 餘dư 准chuẩn 知tri 之chi 。 雖tuy 五ngũ 識thức 身thân 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 其kỳ 性tánh 雖tuy 同đồng 。 而nhi 相tương/tướng 。 見kiến 分phần/phân 各các 守thủ 自tự 性tánh 。 不bất 是thị 隨tùy 彼bỉ 能năng 緣duyên 心tâm 故cố 方phương 成thành 無vô 記ký 性tánh 。 餘dư 皆giai 准chuẩn 知tri 。 若nhược 獨độc 散tán 意ý 識thức 緣duyên 自tự 界giới 五ngũ 塵trần 等đẳng 。 但đãn 是thị 彼bỉ 境cảnh 自tự 住trụ 自tự 性tánh 非phi 得đắc 自tự 性tánh 。 然nhiên 性tánh 。 種chủng 等đẳng 亦diệc 同đồng 五ngũ 緣duyên 。

釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 能năng 緣duyên 心tâm 但đãn 獨độc 變biến 相tương/tướng 。 無vô 別biệt 本bổn 質chất 第đệ 二nhị 。 雖tuy 有hữu 本bổn 質chất 。 然nhiên 彼bỉ 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 生sanh 本bổn 質chất 。 以dĩ 彼bỉ 本bổn 質chất 是thị 不bất 生sanh 法pháp 等đẳng 。 此thử 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 。 及cập 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 相tương 應ứng 五ngũ 數số 所sở 現hiện 相tướng 分phần/phân 。 但đãn 與dữ 能năng 緣duyên 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 故cố 。 名danh 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 如như 獨độc 意ý 識thức 緣duyên 彼bỉ 空không 花hoa 。 及cập 無vô 為vi 等đẳng 。 皆giai 與dữ 見kiến 分phần/phân 同đồng 一nhất 種chủng 起khởi 。 或hoặc 無vô 為vi 緣duyên 是thị 第đệ 三tam 句cú 。 或hoặc 是thị 第đệ 四tứ 。 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 相tương 應ứng 五ngũ 數số 。 或hoặc 第đệ 四tứ 句cú 。 緣duyên 空không 華hoa 等đẳng 此thử 等đẳng 影ảnh 像tượng 有hữu 四tứ 從tùng 見kiến 。 一nhất 從tùng 見kiến 分phần/phân 同đồng 是thị 善thiện 。 染nhiễm 。 二nhị 同đồng 一nhất 界giới 。 三tam 同đồng 一nhất 種chủng 。 四tứ 同đồng 異dị 熟thục 及cập 非phi 異dị 熟thục 。 以dĩ 不bất 生sanh 本bổn 質chất 但đãn 意ý 識thức 所sở 變biến 。 此thử 之chi 相tướng 分phần/phân 由do 能năng 緣duyên 心tâm 。 故cố 是thị 此thử 界giới 性tánh 等đẳng 。 攝nhiếp 相tương 從tùng 見kiến 故cố 。 名danh 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 問vấn 如như 空không 花hoa 相tương/tướng 分phân 為vi 色sắc 為vi 心tâm 。 若nhược 是thị 色sắc 者giả 何hà 得đắc 同đồng 性tánh 。 若nhược 是thị 心tâm 者giả 本bổn 意ý 緣duyên 色sắc 。 云vân 何hà 變biến 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 耶da 。 答đáp 虛hư 妄vọng 計kế 者giả 。 是thị 遍biến 計kế 色sắc 。 汎# 爾nhĩ 緣duyên 者giả 。 雖tuy 非phi 遍biến 計kế 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 。 亦diệc 彼bỉ 所sở 收thu 。 以dĩ 彼bỉ 同đồng 種chủng 故cố 同đồng 識thức 性tánh 。 又hựu 遍biến 計kế 名danh 是thị 分phân 別biệt 義nghĩa 。 非phi 唯duy 執chấp 心tâm 。 不bất 爾nhĩ 攝nhiếp 法pháp 有hữu 不bất 盡tận 失thất 。 如như 似tự 熱nhiệt 病bệnh 壞hoại 眼nhãn 等đẳng 故cố 非phi 黃hoàng 見kiến 黃hoàng 。 非phi 黃hoàng 見kiến 黃hoàng 是thị 第đệ 六lục 識thức 。 非phi 是thị 眼nhãn 識thức 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố 。 此thử 雖tuy 非phi 是thị 法pháp 執chấp 之chi 心tâm 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 遍biến 計kế 起khởi 色sắc 。 然nhiên 所sở 熏huân 種chủng 隨tùy 本bổn 質chất 收thu 。 問vấn 如như 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 諸chư 無vô 為vi 自tự 共cộng 二nhị 相tương/tướng 。 及cập 緣duyên 凡phàm 夫phu 所sở 緣duyên 空không 華hoa 菟thố 角giác 等đẳng 相tương/tướng 。 是thị 何hà 法pháp 收thu 。 答đáp 緣duyên 無vô 為vi 等đẳng 所sở 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 法pháp 同đồng 分phần/phân 收thu 。 以dĩ 體thể 是thị 假giả 。 法pháp 同đồng 分phần/phân 寬khoan 故cố 。 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 非phi 妄vọng 緣duyên 故cố 。 或hoặc 緣duyên 空không 花hoa 等đẳng 亦diệc 是thị 遍biến 計kế 所sở 起khởi 色sắc 攝nhiếp 。 遍biến 計kế 之chi 言ngôn 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 二nhị 解giải 任nhậm 取thủ 。 問vấn 如như 身thân 在tại 上thượng 界giới 以dĩ 上thượng 天thiên 眼nhãn 緣duyên 欲dục 界giới 色sắc 。 此thử 色sắc 相tướng 分phân 為vi 何hà 類loại 收thu 。 答đáp 一nhất 云vân 。 雖tuy 非phi 獨độc 影ảnh 相tương/tướng 亦diệc 從tùng 見kiến 。 以dĩ 彼bỉ 定định 色sắc 不bất 生sanh 於ư 下hạ 。 地địa 繫hệ 別biệt 故cố 。 此thử 從tùng 於ư 見kiến 同đồng 一nhất 界giới 繫hệ 非phi 同đồng 一nhất 種chủng 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 緣duyên 自tự 相tương/tướng 境cảnh 耶da 。 答đáp 親thân 杖trượng 本bổn 質chất 名danh 得đắc 自tự 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 後hậu 得đắc 緣duyên 無vô 為vi 等đẳng 相tương/tướng 。 見kiến 應ưng 別biệt 。 答đáp 雖tuy 得đắc 自tự 性tánh 。 元nguyên 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 云vân 。 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 以dĩ 杖trượng 自tự 八bát 所sở 變biến 之chi 色sắc 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 別biệt 成thành 種chủng 故cố 。 性tánh 自tự 無vô 記ký 不bất 由do 心tâm 故cố 。 又hựu 既ký 通thông 果quả 實thật 是thị 上thượng 界giới 似tự 下hạ 界giới 故cố 。 以dĩ 天Thiên 眼Nhãn 通Thông 。 作tác 用dụng 勝thắng 故cố 。 上thượng 得đắc 似tự 下hạ 。 不bất 同đồng 緣duyên 上thượng 要yếu 引dẫn 通thông 果quả 及cập 定định 果quả 相tương/tướng 同đồng 彼bỉ 方phương 緣duyên 。 又hựu 解giải 所sở 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 是thị 業nghiệp 果quả 。 雖tuy 天thiên 眼nhãn 通thông 眼nhãn 識thức 所sở 起khởi 非phi 通thông 果quả 色sắc 。 以dĩ 緣duyên 欲dục 界giới 業nghiệp 果quả 色sắc 故cố 。 但đãn 由do 通thông 果quả 心tâm 所sở 變biến 起khởi 是thị 彼bỉ 識thức 緣duyên 。 如như 業nghiệp 果quả 眼nhãn 所sở 起khởi 眼nhãn 識thức 帶đái 定định 通thông 果quả 色sắc 之chi 相tướng 分phần/phân 。 何hà 妨phương 通thông 果quả 心tâm 帶đái 於ư 業nghiệp 果quả 色sắc 。 前tiền 二nhị 解giải 勝thắng 義nghĩa 難nạn/nan 更cánh 思tư 。 問vấn 如như 有hữu 無vô 漏lậu 更cánh 互hỗ 相tương 緣duyên 。 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 相tương/tướng 分phần/phân 何hà 攝nhiếp 。 答đáp 亦diệc 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 二nhị 云vân 遍biến 計kế 色sắc 。 前tiền 釋thích 為vi 正chánh 。 問vấn 既ký 色sắc 中trung 立lập 遍biến 計kế 。 心tâm 等đẳng 中trung 何hà 無vô 。 答đáp 色sắc 聚tụ 非phi 緣duyên 慮lự 。 遍biến 計kế 同đồng 彼bỉ 立lập 遍biến 計kế 。 心tâm 法pháp 唯duy 能năng 緣duyên 。 遍biến 計kế 非phi 緣duyên 故cố 不bất 立lập 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 可khả 許hứa 立lập 之chi 。 言ngôn 二nhị 十thập 四tứ 且thả 隨tùy 勝thắng 立lập 。 如như 諸chư 心tâm 所sở 隨tùy 勝thắng 立lập 故cố 。 又hựu 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 亦diệc 屬thuộc 彼bỉ 能năng 緣duyên 心tâm 。 問vấn 上thượng 地địa 散tán 眼nhãn 耳nhĩ 緣duyên 下hạ 地địa 不phủ 。 若nhược 不bất 緣duyên 下hạ 。 云vân 何hà 上thượng 得đắc 見kiến 下hạ 。 若nhược 緣duyên 於ư 下hạ 相tương/tướng 分phần/phân 何hà 收thu 。 答đáp 散tán 不bất 緣duyên 下hạ 。 以dĩ 極cực 遠viễn 故cố 。 言ngôn 上thượng 見kiến 下hạ 據cứ 通thông 果quả 故cố 。 又hựu 解giải 散tán 眼nhãn 。 耳nhĩ 識thức 亦diệc 可khả 緣duyên 下hạ 。 如như 見kiến 下hạ 三tam 災tai 生sanh 異dị 想tưởng 等đẳng 。 杖trượng 自tự 他tha 質chất 二nhị 解giải 不bất 定định 。 繫hệ 從tùng 見kiến 分phần/phân 上thượng 地địa 所sở 收thu 。 有hữu 漏lậu 異dị 界giới 不bất 隨tùy 增tăng 故cố 。 有hữu 說thuyết 下hạ 繫hệ 。 託thác 下hạ 地địa 相tương/tướng 熏huân 成thành 下hạ 故cố 。 非phi 漏lậu 自tự 性tánh 故cố 不bất 隨tùy 增tăng 。 然nhiên 難nan 思tư 之chi 。

解giải 第đệ 三tam 句cú 。 謂vị 能năng 緣duyên 心tâm 緣duyên 所sở 緣duyên 境cảnh 。 有hữu 所sở 杖trượng 質chất 而nhi 不bất 得đắc 自tự 性tánh 。 此thử 之chi 相tướng 分phần/phân 判phán 性tánh 不bất 定định 。 或hoặc 從tùng 能năng 緣duyên 心tâm 。 或hoặc 從tùng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 種chủng 亦diệc 不bất 定định 。 或hoặc 質chất 同đồng 種chủng 。 或hoặc 見kiến 同đồng 種chủng 。 或hoặc 復phục 別biệt 種chủng 。 名danh 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 如như 第đệ 七thất 緣duyên 第đệ 八bát 。 是thị 攝nhiếp 相tương 從tùng 見kiến 有hữu 覆phú 性tánh 。 從tùng 質chất 無vô 覆phú 性tánh 。 問vấn 影ảnh 依y 於ư 質chất 起khởi 。 從tùng 本bổn 名danh 無vô 覆phú 。 影ảnh 依y 於ư 質chất 生sanh 。 從tùng 質chất 名danh 異dị 熟thục 。 答đáp 無vô 覆phú 是thị 性tánh 類loại 。 影ảnh 。 本bổn 俱câu 無vô 覆phú 。 異dị 熟thục 據cứ 酬thù 業nghiệp 。 影ảnh 像tượng 非phi 異dị 熟thục 。 問vấn 異dị 熟thục 據cứ 業nghiệp 引dẫn 。 影ảnh 像tượng 非phi 異dị 熟thục 。 無vô 覆phú 是thị 報báo 體thể 。 影ảnh 像tượng 非phi 無vô 覆phú 。 答đáp 性tánh 類loại 是thị 寬khoan 。 本bổn 影ảnh 像tượng 俱câu 無vô 覆phú 。 異dị 熟thục 性tánh 局cục 。 唯duy 本bổn 不bất 通thông 影ảnh 。 問vấn 五ngũ 識thức 緣duyên 五ngũ 境cảnh 。 相tương/tướng 即tức 不bất 兩lưỡng 判phán 。 七thất 杖trượng 第đệ 八bát 生sanh 。 相tương/tướng 不bất 兩lưỡng 性tánh 判phán 。 答đáp 五ngũ 緣duyên 之chi 境cảnh 但đãn 境cảnh 性tánh 。 唯duy 是thị 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 七thất 緣duyên 之chi 境cảnh 。 境cảnh 通thông 慮lự 。 非phi 慮lự 。 具cụ 二nhị 義nghĩa 故cố 隨tùy 兩lưỡng 判phán 。 問vấn 因nhân 五ngũ 但đãn 緣duyên 色sắc 。 唯duy 是thị 性tánh 境cảnh 。 境cảnh 非phi 兩lưỡng 判phán 。 互hỗ 用dụng 通thông 緣duyên 於ư 六lục 境cảnh 。 相tương/tướng 分phần/phân 應ưng 通thông 情tình 。 本bổn 判phán 。 答đáp 互hỗ 用dụng 緣duyên 雖tuy 稱xưng 境cảnh 相tướng 。 既ký 通thông 多đa 法pháp 即tức 隨tùy 應ứng 。 未vị 互hỗ 用dụng 但đãn 緣duyên 於ư 自tự 塵trần 。 故cố 說thuyết 五ngũ 緣duyên 於ư 性tánh 境cảnh 。 若nhược 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 緣duyên 境cảnh 寬khoan 通thông 亦diệc 第đệ 四tứ 句cú 。 有hữu 云vân 。 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 中trung 。 如như 現hiện 相tướng 分phân 離ly 質chất 離ly 見kiến 即tức 法pháp 同đồng 分phần/phân 攝nhiếp 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 同đồng 分phần/phân 應ưng 通thông 實thật 有hữu 。 答đáp 計kế 亦diệc 無vô 過quá 。 如như 名danh 色sắc 支chi 唯duy 種chủng 無vô 記ký 。 不bất 妨phương 第đệ 七thất 亦diệc 在tại 名danh 收thu 。 又hựu 解giải 不bất 爾nhĩ 。 第đệ 七thất 在tại 名danh 色sắc 據cứ 現hiện 假giả 非phi 支chi 。 同đồng 分phần/phân 不bất 相tương 應ứng 。 唯duy 假giả 不bất 通thông 實thật 。 若nhược 以dĩ 現hiện 相tướng 不bất 能năng 緣duyên 。 非phi 心tâm 非phi 色sắc 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 能năng 緣duyên 。 種chủng 子tử 等đẳng 應ưng 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 離ly 見kiến 。 質chất 判phán 。 定định 隨tùy 一nhất 故cố 。 非phi 法pháp 同đồng 分phần/phân 。 此thử 釋thích 為vi 正chánh 。 故cố 判phán 第đệ 七thất 相tương 離ly 見kiến 。 質chất 法pháp 同đồng 分phần/phân 收thu 。 此thử 非phi 正chánh 說thuyết 。 今kim 又hựu 助trợ 釋thích 。 言ngôn 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 者giả 。 如như 有hữu 無vô 漏lậu 互hỗ 相tương 緣duyên 相tương/tướng 。 如như 第đệ 七thất 緣duyên 八bát 。 無vô 漏lậu 相tương/tướng 分phần/phân 從tùng 見kiến 是thị 善thiện 無vô 漏lậu 從tùng 質chất 即tức 是thị 無vô 記ký 。 餘dư 准chuẩn 此thử 知tri 。 故cố 云vân 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 又hựu 設thiết 有hữu 質chất 。 相tương/tướng 與dữ 見kiến 分phần/phân 或hoặc 隨tùy 不bất 定định 。 為vi 無vô 為vi 。 漏lậu 無vô 漏lậu 。 准chuẩn 義nghĩa 思tư 之chi 。 若nhược 依y 本bổn 釋thích 。 漏lậu 無vô 漏lậu 等đẳng 互hỗ 相tương 緣duyên 時thời 。 即tức 第đệ 四tứ 句cú 。

性tánh 種chủng 等đẳng 隨tùy 應ứng 者giả 。 通thông 釋thích 前tiền 三tam 句cú 。 謂vị 前tiền 三tam 句cú 中trung 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 判phán 性tánh 。 種chủng 等đẳng 不bất 可khả 一nhất 例lệ 。 有hữu 性tánh 。 界giới 隨tùy 心tâm 種chủng 不bất 隨tùy 。 有hữu 性tánh 。 種chủng 隨tùy 心tâm 界giới 不bất 隨tùy 。 有hữu 界giới 。 種chủng 隨tùy 心tâm 性tánh 不bất 隨tùy 。 有hữu 三tam 俱câu 隨tùy 。 有hữu 俱câu 不bất 隨tùy 。 且thả 如như 第đệ 八bát 緣duyên 天thiên 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 性tánh 隨tùy 種chủng 。 界giới 俱câu 不bất 隨tùy 。 問vấn 五ngũ 。 六lục 無vô 記ký 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 得đắc 自tự 相tương/tướng 時thời 。 性tánh 不bất 隨tùy 心tâm 。 云vân 何hà 第đệ 八bát 性tánh 隨tùy 心tâm 耶da 。 答đáp 八bát 本bổn 餘dư 末mạt 。 又hựu 五ngũ 。 六lục 識thức 體thể 通thông 三tam 性tánh 。 八bát 識thức 因nhân 位vị 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 如như 因nhân 七thất 緣duyên 八bát 。 性tánh 同đồng 不bất 同đồng 。 通thông 情tình 。 本bổn 故cố 。 界giới 同đồng 種chủng 不bất 同đồng 。 如như 斯tư 等đẳng 類loại 思tư 之chi 可khả 悉tất 。 又hựu 七thất 緣duyên 八bát 以dĩ 相tương 從tùng 質chất 是thị 無vô 覆phú 。 不bất 得đắc 從tùng 八bát 是thị 異dị 熟thục 。 故cố 云vân 隨tùy 應ứng 。 又hựu 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 有hữu 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 亦diệc 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 者giả 。 謂vị 第đệ 六lục 散tán 意ý 與dữ 五ngũ 同đồng 緣duyên 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 緣duyên 菟thố 角giác 等đẳng 。 及cập 第đệ 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 心tâm 所sở 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。 相tương/tướng 分phân 是thị 假giả 無vô 別biệt 種chủng 故cố 。 問vấn 如như 第đệ 六lục 緣duyên 第đệ 八bát 心tâm 所sở 相tương/tướng 不bất 緣duyên 彼bỉ 見kiến 。 此thử 所sở 帶đái 相tương/tướng 為vi 同đồng 別biệt 耶da 。 答đáp 從tùng 能năng 緣duyên 心tâm 同đồng 一nhất 種chủng 起khởi 。 問vấn 緣duyên 彼bỉ 見kiến 相tương/tướng 。 即tức 許hứa 與dữ 六lục 見kiến 分phân 別biệt 種chủng 。 此thử 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 云vân 何hà 同đồng 種chủng 。 答đáp 以dĩ 相tương/tướng 分phần/phân 假giả 從tùng 能năng 緣duyên 起khởi 。 與dữ 見kiến 同đồng 種chủng 。 有hữu 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 亦diệc 帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 謂vị 散tán 意ý 識thức 與dữ 五ngũ 同đồng 緣duyên 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 并tinh 緣duyên 第đệ 八bát 等đẳng 。 有hữu 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 亦diệc 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 及cập 通thông 情tình 本bổn 。 謂vị 散tán 意ý 識thức 頓đốn 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 望vọng 與dữ 五ngũ 識thức 同đồng 緣duyên 五ngũ 塵trần 。 名danh 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 緣duyên 七thất 心tâm 界giới 即tức 通thông 情tình 本bổn 。 望vọng 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 即tức 唯duy 從tùng 見kiến 。 問vấn 後hậu 得đắc 緣duyên 如như 相tương/tướng 是thị 何hà 攝nhiếp 。 答đáp 或hoặc 通thông 情tình 本bổn 。 從tùng 質chất 名danh 無vô 為vi 。 從tùng 見kiến 名danh 有hữu 為vi 。 以dĩ 許hứa 無vô 為vi 依y 識thức 假giả 立lập 。 或hoặc 復phục 約ước 性tánh 隨tùy 境cảnh 隨tùy 心tâm 。 有hữu 漏lậu 緣duyên 如như 亦diệc 可khả 准chuẩn 此thử 。 若nhược 約ước 種chủng 辨biện 。 即tức 唯duy 從tùng 見kiến 。 或hoặc 第đệ 四tứ 句cú 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 緣duyên 真Chân 如Như 時thời 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 。 質chất 善thiện 無vô 為vi 。 智trí 善thiện 有hữu 為vi 。 見kiến 獨độc 成thành 種chủng 。 無vô 相tướng 可khả 熏huân 。 得đắc 性tánh 境cảnh 故cố 名danh 不bất 隨tùy 心tâm 。 問vấn 初sơ 禪thiền 眼nhãn 等đẳng 識thức 依y 彼bỉ 上thượng 根căn 緣duyên 彼bỉ 地địa 色sắc 相tướng 分phân 是thị 何hà 。 答đáp 有hữu 兩lưỡng 解giải 。 如như 前tiền 上thượng 地địa 識thức 緣duyên 下hạ 。 一nhất 云vân 上thượng 地địa 繫hệ 。 緣duyên 彼bỉ 色sắc 故cố 。 應ưng 有hữu 隨tùy 增tăng 。 不bất 是thị 隨tùy 增tăng 非phi 漏lậu 性tánh 故cố 。 起khởi 染nhiễm 如như 何hà 。 若nhược 生sanh 上thượng 者giả 已dĩ 離ly 下hạ 染nhiễm 故cố 。 若nhược 在tại 下hạ 地địa 緣duyên 上thượng 色sắc 等đẳng 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 通thông 果quả 亦diệc 伏phục 染nhiễm 故cố 。 俱câu 生sanh 可khả 伏phục 見kiến 惑hoặc 如như 何hà 。 設thiết 縱túng/tung 不bất 伏phục 起khởi 退thoái 定định 故cố 。 一nhất 云vân 隨tùy 心tâm 下hạ 地địa 繫hệ 故cố 。 以dĩ 能năng 熏huân 心tâm 是thị 下hạ 地địa 故cố 。 如như 何hà 緣duyên 上thượng 變biến 下hạ 相tương/tướng 分phần/phân 。 又hựu 應ưng 不bất 得đắc 彼bỉ 自tự 性tánh 故cố 。 由do 定định 通thông 引dẫn 任nhậm 運vận 緣duyên 上thượng 故cố 得đắc 自tự 性tánh 。 二nhị 俱câu 難nạn/nan 。 解giải 。 問vấn 既ký 在tại 下hạ 識thức 云vân 何hà 上thượng 緣duyên 。 答đáp 惑hoặc 由do 他tha 定định 通thông 力lực 引dẫn 故cố 。 問vấn 梵Phạm 天Thiên 來lai 下hạ 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。 解giải 云vân 。 以dĩ 下hạ 界giới 色sắc 麁thô 不bất 為vi 上thượng 依y 。 自tự 變biến 為vi 上thượng 地địa 自tự 身thân 依y 之chi 。 即tức 上thượng 地địa 器khí 依y 下hạ 地địa 器khí 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 問vấn 既ký 來lai 下hạ 界giới 豈khởi 不bất 緣duyên 下hạ 。 如như 馬mã 勝thắng 往vãng 上thượng 。 許hứa 緣duyên 上thượng 故cố 。 答đáp 亦diệc 緣duyên 下hạ 。 問vấn 既ký 爾nhĩ 相tương/tướng 分phân 是thị 何hà 所sở 收thu 。 答đáp 上thượng 界giới 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 欲dục 界giới 無vô 通thông 果quả 色sắc 故cố 。 准chuẩn 薩tát 婆bà 多đa 即tức 欲dục 界giới 攝nhiếp 。 有hữu 通thông 果quả 故cố 。 問vấn 下hạ 界giới 緣duyên 彼bỉ 上thượng 界giới 身thân 器khí 。 是thị 何hà 句cú 收thu 。 答đáp 性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 由do 彼bỉ 所sở 引dẫn 起khởi 定định 通thông 果quả 色sắc 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 屬thuộc 彼bỉ 本bổn 質chất 性tánh 界giới 及cập 種chủng 皆giai 不bất 隨tùy 心tâm 。 問vấn 第đệ 八bát 可khả 爾nhĩ 。 既ký 許hứa 眼nhãn 等đẳng 亦diệc 得đắc 緣duyên 上thượng 。 相tương/tướng 屬thuộc 上thượng 地địa 豈khởi 非phi 有hữu 漏lậu 異dị 界giới 隨tùy 增tăng 。 答đáp 色sắc 相tướng 不bất 是thị 漏lậu 自tự 性tánh 故cố 。 或hoặc 約ước 業nghiệp 力lực 異dị 界giới 不bất 增tăng 。 定định 通thông 等đẳng 引dẫn 互hỗ 增tăng 不bất 障chướng 。 又hựu 解giải 但đãn 由do 上thượng 引dẫn 第đệ 八bát 通thông 果quả 。 眼nhãn 等đẳng 杖trượng 之chi 所sở 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 自tự 是thị 業nghiệp 果quả 。 屬thuộc 於ư 下hạ 界giới 無vô 隨tùy 增tăng 失thất 。 如như 通thông 力lực 變biến 為vi 魚ngư 米mễ 等đẳng 。 引dẫn 第đệ 六lục 識thức 通thông 果quả 之chi 色sắc 為vi 第đệ 八bát 質chất 。 或hoặc 雖tuy 即tức 杖trượng 他tha 八bát 為vi 質chất 。 即tức 業nghiệp 果quả 色sắc 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。 第đệ 四tứ 卷quyển 云vân 香hương 。 味vị 。 觸xúc 三tam 而nhi 為vi 段đoạn 食thực 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 故cố 。 二nhị 解giải 任nhậm 情tình 。 道Đạo 理lý 亦diệc 難nạn/nan 。 應ưng 可khả 思tư 擇trạch 。 問vấn 下hạ 界giới 第đệ 八bát 緣duyên 定định 通thông 色sắc 。 同đồng 時thời 心tâm 所sở 相tương/tướng 分phân 是thị 何hà 。 答đáp 隨tùy 能năng 緣duyên 心tâm 所sở 業nghiệp 果quả 。 同đồng 種chủng 同đồng 下hạ 界giới 繫hệ 。 不bất 別biệt 體thể 故cố 。 問vấn 獨độc 頭đầu 散tán 意ý 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 及cập 於ư 五ngũ 根căn 相tướng 分phân 是thị 何hà 。 答đáp 是thị 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 准chuẩn 前tiền 義nghĩa 釋thích 。

釋thích 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 中trung 。 西tây 明minh 云vân 。 緣duyên 極cực 微vi 空không 花hoa 等đẳng 所sở 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 皆giai 熏huân 成thành 種chủng 。 問vấn 既ký 從tùng 種chủng 起khởi 。 云vân 何hà 極cực 微vi 等đẳng 說thuyết 之chi 為vi 假giả 。 解giải 云vân 。 以dĩ 不bất 生sanh 質chất 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 據cứ 有hữu 種chủng 生sanh 相tương/tướng 分phần/phân 成thành 實thật 。 今kim 難nạn/nan 。 若nhược 云vân 不bất 生sanh 本bổn 質chất 即tức 為vi 假giả 者giả 。 異dị 熟thục 心tâm 。 心tâm 法pháp 等đẳng 應ưng 假giả 非phi 實thật 。 以dĩ 各các 不bất 能năng 熏huân 成thành 種chủng 故cố 。 若nhược 云vân 彼bỉ 猶do 緣duyên 慮lự 等đẳng 故cố 是thị 實thật 非phi 假giả 。 即tức 不bất 由do 成thành 種chủng 生sanh 質chất 不bất 生sanh 名danh 為vi 假giả 實thật 。 又hựu 五ngũ 識thức 異dị 熟thục 心tâm 緣duyên 五ngũ 境cảnh 相tướng 。 一nhất 非phi 緣duyên 慮lự 。 二nhị 不bất 能năng 熏huân 應ưng 假giả 非phi 實thật 。 此thử 既ký 非phi 假giả 彼bỉ 云vân 何hà 然nhiên 。 若nhược 以dĩ 獨độc 相tương/tướng 分phần/phân 無vô 質chất 礙ngại 用dụng 名danh 為vi 假giả 者giả 。 即tức 法pháp 處xứ 中trung 自tự 在tại 生sanh 色sắc 。 論luận 說thuyết 無vô 礙ngại 應ưng 假giả 非phi 實thật 。 若nhược 許hứa 爾nhĩ 者giả 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 自tự 在tại 所sở 變biến 金kim 銀ngân 乳nhũ 等đẳng 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 又hựu 復phục 且thả 如như 色sắc 等đẳng 之chi 中trung 。 若nhược 質chất 若nhược 相tương/tướng 有hữu 假giả 有hữu 實thật 而nhi 色sắc 聚tụ 攝nhiếp 。 如như 無vô 為vi 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 何hà 攝nhiếp 。 若nhược 無vô 為vi 攝nhiếp 現hiện 有hữu 生sanh 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 色sắc 法pháp 現hiện 緣duyên 無vô 為vi 云vân 何hà 名danh 色sắc 。 若nhược 云vân 心tâm 法pháp 為vi 難nạn/nan 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 云vân 同đồng 分phần/phân 。 豈khởi 有hữu 同đồng 分phần/phân 從tùng 種chủng 生sanh 耶da 。 又hựu 若nhược 極cực 微vi 別biệt 熏huân 種chủng 起khởi 復phục 有hữu 五ngũ 失thất 。 三tam 失thất 如như 前tiền 一nhất 向hướng 別biệt 種chủng 說thuyết 。 第đệ 四tứ 不bất 如như 理lý 思tư 失thất 。 五ngũ 十thập 四tứ 云vân 。 由do 五ngũ 相tương 知tri 。 名danh 不bất 如như 理lý 思tư 惟duy 極cực 微vi 。 謂vị 於ư 色sắc 聚tụ 中trung 有hữu 諸chư 極cực 微vi 。 自tự 性tánh 而nhi 住trụ 。 應ưng 知tri 名danh 初sơ 一nhất 不bất 如như 理lý 思tư 。 既ký 從tùng 種chủng 生sanh 即tức 。 自tự 性tánh 而nhi 住trụ 。 五ngũ 違vi 正chánh 理lý 失thất 。 論luận 云vân 以dĩ 假giả 想tưởng 慧tuệ 於ư 麁thô 色sắc 相tướng 。 漸tiệm 次thứ 除trừ 折chiết 至chí 不bất 可khả 折chiết 。 假giả 說thuyết 極cực 微vi 。 本bổn 無vô 微vi 質chất 。 但đãn 以dĩ 假giả 想tưởng 立lập 為vi 極cực 微vi 。 即tức 熏huân 成thành 種chủng 有hữu 極cực 微vi 色sắc 。 應ưng 實thật 無vô 我ngã 妄vọng 計kế 遍biến 空không 。 相tương/tướng 熏huân 成thành 種chủng 生sanh 遍biến 空không 相tướng 名danh 遍biến 滿mãn 我ngã 。 許hứa 即tức 違vi 教giáo 。 有hữu 遍biến 滿mãn 我ngã 。 不bất 許hứa 違vi 理lý 。 俱câu 心tâm 假giả 想tưởng 。 何hà 不bất 成thành 種chủng 。 要yếu 集tập 又hựu 云vân 。 雜tạp 集tập 所sở 說thuyết 十thập 八bát 界giới 種chủng 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 必tất 無vô 意ý 識thức 不bất 從tùng 二nhị 緣duyên 。 緣duyên 無vô 為vi 影ảnh 似tự 無vô 為vi 故cố 。 於ư 百bách 法pháp 中trung 無vô 為vi 所sở 攝nhiếp 。 他tha 界giới 緣duyên 。 無vô 漏lậu 緣duyên 。 雖tuy 異dị 地địa 無vô 繫hệ 而nhi 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 。 緣duyên 一nhất 切thiết 無vô 法pháp 。 定định 必tất 有hữu 所sở 無vô 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 。 故cố 與dữ 見kiến 相tương/tướng 必tất 不bất 同đồng 體thể 。 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 心tâm 得đắc 緣duyên 無vô 等đẳng 。 所sở 現hiện 相tướng 分phần/phân 具cụ 四tứ 緣duyên 義nghĩa 故cố 是thị 能năng 熏huân 。 既ký 得đắc 自tự 熏huân 何hà 用dụng 見kiến 種chủng 。 故cố 依y 西tây 明minh 不bất 依y 樞xu 要yếu 。 此thử 等đẳng 過quá 失thất 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 。 恐khủng 煩phiền 不bất 述thuật 。 又hựu 云vân 。 然nhiên 所sở 變biến 相tương/tướng 能năng 熏huân 不bất 熏huân 總tổng 有hữu 三tam 解giải 。 初sơ 二nhị 解giải 非phi 。 要yếu 集tập 自tự 斷đoạn 。 第đệ 一nhất 解giải 云vân 。 緣duyên 菟thố 角giác 等đẳng 獨độc 影ảnh 從tùng 見kiến 。 然nhiên 異dị 熟thục 無vô 記ký 劣liệt 不bất 能năng 熏huân 。 勝thắng 者giả 能năng 熏huân 。 例lệ 圓viên 鏡kính 。 成thành 事sự 。 以dĩ 觀quán 察sát 。 平bình 等đẳng 杖trượng 因nhân 八bát 。 五ngũ 緣duyên 他tha 身thân 土thổ/độ 及cập 佛Phật 說thuyết 緣duyên 亦diệc 得đắc 成thành 種chủng 。 第đệ 二nhị 說thuyết 緣duyên 無vô 。 一nhất 向hướng 影ảnh 從tùng 見kiến 。 如như 樞xu 要yếu 解giải 。 第đệ 三tam 解giải 云vân 。 有hữu 質chất 。 無vô 質chất 。 他tha 界giới 。 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 。 無vô 為vi 。 無vô 法pháp 。 所sở 現hiện 相tướng 分phần/phân 除trừ 劣liệt 無vô 記ký 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 具cụ 四tứ 義nghĩa 者giả 。 皆giai 是thị 能năng 熏huân 。 云vân 此thử 說thuyết 勝thắng 。 不bất 違vi 教giáo 故cố 。 理lý 遍biến 通thông 故cố 。 前tiền 之chi 二nhị 說thuyết 有hữu 力lực 不bất 熏huân 成thành 過quá 失thất 故cố 。 今kim 謂vị 此thử 判phán 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 若nhược 已dĩ 相tương/tướng 分phần/phân 除trừ 劣liệt 無vô 記ký 皆giai 別biệt 熏huân 種chủng 。 如như 緣duyên 假giả 法pháp 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 。 既ký 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 能năng 熏huân 成thành 種chủng 。 種chủng 何hà 法pháp 收thu 。 若nhược 不bất 相tương 應ứng 攝nhiếp 。 即tức 各các 有hữu 體thể 非phi 三tam 分phần/phân 位vị 。 從tùng 種chủng 生sanh 故cố 。 若nhược 非phi 此thử 攝nhiếp 復phục 在tại 何hà 收thu 。 成thành 種chủng 義nghĩa 齊tề 。 非phi 是thị 彼bỉ 法pháp 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 他tha 界giới 緣duyên 散tán 非phi 他tha 引dẫn 。 相tương/tướng 別biệt 成thành 種chủng 是thị 何hà 界giới 攝nhiếp 。 若nhược 他tha 界giới 攝nhiếp 不bất 應ưng 異dị 地địa 心tâm 熏huân 成thành 他tha 界giới 種chủng 。 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 若nhược 自tự 界giới 攝nhiếp 緣duyên 他tha 根căn 心tâm 成thành 種chủng 何hà 攝nhiếp 。 若nhược 根căn 心tâm 攝nhiếp 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。

何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 心tâm 應ưng 慮lự 根căn 起khởi 發phát 識thức 。 若nhược 不bất 能năng 爾nhĩ 何hà 名danh 根căn 心tâm 。 若nhược 在tại 餘dư 攝nhiếp 亦diệc 多đa 過quá 故cố 。 又hựu 過quá 如như 前tiền 恐khủng 煩phiền 且thả 止chỉ 。

西tây 明minh 云vân 。 此thử 三tam 分phần/phân 二nhị 分phần 以dĩ 釋thích 變biến 言ngôn 。 自tự 有hữu 三tam 說thuyết 。 一nhất 云vân 初sơ 三tam 分phần/phân 安an 惠huệ 等đẳng 八bát 師sư 釋thích 。 除trừ 親thân 勝thắng 。 火hỏa 辨biện 。 世thế 親thân 同đồng 時thời 唯duy 立lập 二nhị 分phần 。 二nhị 云vân 三tam 分phần/phân 除trừ 安an 惠huệ 釋thích 。 變biến 似tự 二nhị 言ngôn 是thị 依y 他tha 故cố 。 餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。 三tam 云vân 二nhị 分phần 諸chư 師sư 共cộng 釋thích 。 唯duy 除trừ 安an 惠huệ 。 三tam 分phần/phân 更cánh 除trừ 火hỏa 辨biện 。 親thân 勝thắng 。 三tam 藏tạng 意ý 存tồn 後hậu 釋thích 。 此thử 釋thích 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 以dĩ 後hậu 釋thích 為vi 正chánh 。 三tam 分phần/phân 非phi 安an 惠huệ 文văn 。 二nhị 分phần 亦diệc 無vô 安an 惠huệ 。 豈khởi 許hứa 安an 惠huệ 不bất 釋thích 此thử 頌tụng 。 又hựu 准chuẩn 本bổn 疏sớ/sơ 。 二nhị 分phần 正chánh 是thị 難Nan 陀Đà 等đẳng 文văn 。 今kim 云vân 二nhị 分phần 諸chư 師sư 同đồng 釋thích 。 唯duy 除trừ 安an 惠huệ 。 三tam 分phần/phân 復phục 除trừ 火hỏa 辨biện 。 親thân 勝thắng 者giả 。 豈khởi 可khả 難Nan 陀Đà 亦diệc 立lập 三tam 分phần/phân 。 根căn 本bổn 疏sớ/sơ 主chủ 親thân 承thừa 三tam 藏tạng 翻phiên 糅nhữu 論luận 人nhân 。 豈khởi 可khả 不bất 知tri 妄vọng 為vi 此thử 斷đoạn 。 故cố 取thủ 本bổn 疏sớ/sơ 科khoa 判phán 為vi 正chánh 。 餘dư 定định 妄vọng 傳truyền 。 非phi 三tam 藏tạng 釋thích 也dã 。

論luận 。 如như 患hoạn 夢mộng 等đẳng 。 西tây 明minh 釋thích 云vân 。 對đối 經kinh 部bộ 。 薩tát 婆bà 多đa 。 薩tát 婆bà 多đa 夢mộng 境cảnh 雖tuy 實thật 。 而nhi 非phi 父phụ 母mẫu 執chấp 為vi 父phụ 母mẫu 。 故cố 得đắc 成thành 喻dụ 。 要yếu 集tập 救cứu 斷đoạn 此thử 亦diệc 為vi 正chánh 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 既ký 云vân 正chánh 理lý 五ngũ 十thập 云vân 。 夢mộng 緣duyên 過quá 去khứ 曾tằng 所sở 緣duyên 法pháp 。 而nhi 有hữu 夢mộng 中trung 見kiến 菟thố 角giác 者giả 。 曾tằng 於ư 異dị 處xứ 見kiến 菟thố 見kiến 角giác 。 今kim 於ư 夢mộng 中trung 由do 心tâm 惛hôn 倒đảo 。 謂vị 於ư 一nhất 處xứ 和hòa 合hợp 追truy 憶ức 。 或hoặc 大đại 海hải 中trung 有hữu 此thử 形hình 獸thú 。 曾tằng 見kiến 聞văn 故cố 今kim 夢mộng 追truy 憶ức 。 婆bà 沙sa 三tam 十thập 七thất 大đại 同đồng 正chánh 理lý 。 既ký 有hữu 父phụ 母mẫu 。 夢mộng 見kiến 父phụ 母mẫu 。 何hà 不bất 許hứa 夢mộng 緣duyên 實thật 父phụ 母mẫu 。 不bất 得đắc 引dẫn 智Trí 度Độ 論luận 外ngoại 云vân 實thật 有hữu 人nhân 頭đầu 餘dư 實thật 有hữu 角giác 救cứu 。 彼bỉ 自tự 破phá 云vân 雖tuy 實thật 有hữu 人nhân 實thật 有hữu 角giác 。 但đãn 人nhân 頭đầu 生sanh 角giác 者giả 妄vọng 。 又hựu 外ngoại 救cứu 云vân 世thế 界giới 廣quảng 大đại 。 或hoặc 有hữu 國quốc 人nhân 有hữu 角giác 等đẳng 。 亦diệc 破phá 云vân 若nhược 餘dư 國quốc 人nhân 有hữu 角giác 可khả 爾nhĩ 。 但đãn 夢mộng 見kiến 此thử 國quốc 所sở 識thức 人nhân 有hữu 角giác 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 破phá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 大Đại 乘Thừa 許hứa 夢mộng 緣duyên 虛hư 妄vọng 故cố 。 作tác 此thử 破phá 他tha 。 非phi 他tha 外ngoại 人nhân 許hứa 緣duyên 妄vọng 法pháp 。 今kim 薩tát 婆bà 多đa 自tự 許hứa 緣duyên 實thật 。 何hà 得đắc 以dĩ 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 顯hiển 成thành 彼bỉ 宗tông 亦diệc 許hứa 緣duyên 妄vọng 。 破phá 彼bỉ 可khả 爾nhĩ 。 立lập 彼bỉ 不bất 成thành 。 故cố 如như 本bổn 疏sớ/sơ 除trừ 其kỳ 有hữu 部bộ 但đãn 對đối 經kinh 部bộ 。

論luận 云vân 。 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 至chí 變biến 似tự 我ngã 法pháp 者giả 。 問vấn 六lục 。 七thất 有hữu 分phân 別biệt 。 後hậu 識thức 生sanh 時thời 有hữu 我ngã 法pháp 。 五ngũ 。 八bát 無vô 分phân 別biệt 。 後hậu 識thức 生sanh 時thời 無vô 我ngã 法pháp 。 答đáp 今kim 約ước 分phân 別biệt 解giải 。 我ngã 法pháp 五ngũ 。 八bát 可khả 得đắc 無vô 。 由do 他tha 染nhiễm 熏huân 成thành 。 識thức 生sanh 似tự 我ngã 法pháp 。 問vấn 執chấp 心tâm 有hữu 分phân 別biệt 。 由do 彼bỉ 故cố 有hữu 似tự 我ngã 法pháp 。 無vô 執chấp 無vô 分phân 別biệt 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 似tự 我ngã 法pháp 。 答đáp 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 獨độc 作tác 生sanh 觀quán 。 七thất 法pháp 執chấp 行hành 。 故cố 心tâm 起khởi 時thời 恆hằng 有hữu 我ngã 法pháp 。 問vấn 有hữu 漏lậu 位vị 有hữu 執chấp 。 漏lậu 位vị 似tự 我ngã 法pháp 。 無vô 漏lậu 位vị 無vô 執chấp 。 起khởi 無vô 似tự 我ngã 法pháp 。 答đáp 前tiền 依y 執chấp 說thuyết 。 分phân 別biệt 熏huân 習tập 。 後hậu 似tự 二nhị 生sanh 。 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 不bất 依y 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 之chi 心tâm 。 雖tuy 有hữu 二nhị 現hiện 。 不bất 執chấp 我ngã 法pháp 。 但đãn 隨tùy 假giả 說thuyết 。 問vấn 執chấp 位vị 分phân 別biệt 有hữu 似tự 二nhị 生sanh 。 無vô 漏lậu 不bất 執chấp 應ưng 無vô 相tướng 。 見kiến 。 答đáp 心tâm 二nhị 緣duyên 起khởi 。 故cố 有hữu 相tương/tướng 。 見kiến 。 不bất 由do 於ư 執chấp 方phương 見kiến 。 相tương 生sanh 。

論luận 。 境cảnh 依y 內nội 識thức 唯duy 世thế 俗tục 識thức 是thị 假giả 境cảnh 依y 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 有hữu 四tứ 解giải 。 一nhất 云vân 。 有hữu 無vô 對đối 。 遍biến 計kế 虛hư 妄vọng 。 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 。 依y 他tha 是thị 緣duyên 生sanh 。 境cảnh 依y 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 相tương 見kiến 對đối 。 相tương/tướng 分phân 是thị 假giả 依y 見kiến 起khởi 。 假giả 境cảnh 依y 識thức 唯duy 俗tục 有hữu 。 見kiến 分phân 是thị 實thật 能năng 起khởi 相tương/tướng 。 是thị 假giả 境cảnh 依y 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 第đệ 三tam 勝thắng 劣liệt 對đối 。 世thế 間gian 世thế 俗tục 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 。 後hậu 三tam 形hình 前tiền 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 第đệ 四tứ 凡phàm 聖thánh 對đối 。 凡phàm 境cảnh 唯duy 世thế 俗tục 。 聖thánh 境cảnh 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 。 雖tuy 有hữu 四tứ 解giải 。 此thử 中trung 文văn 意ý 但đãn 依y 初sơ 對đối 。 問vấn 依y 凡phàm 聖thánh 緣duyên 。 遍biến 計kế 亦diệc 應ưng 名danh 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 答đáp 許hứa 亦diệc 無vô 過quá 。 下hạ 第đệ 八bát 云vân 。 亦diệc 可khả 說thuyết 為vi 凡phàm 聖thánh 智trí 境cảnh 。 既ký 為vi 聖thánh 緣duyên 亦diệc 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 但đãn 不bất 名danh 有hữu 今kim 。 依y 有hữu 無vô 諦đế 攝nhiếp 故cố 爾nhĩ 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 了Liễu 義Nghĩa 燈Đăng 卷quyển 第đệ 一nhất (# 終chung 末mạt )#