大Đại 乘Thừa 起Khởi 信Tín 論Luận 裂Liệt 網Võng 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị

靈linh 峰phong 蕅# 益ích 沙Sa 門Môn 智trí 旭# 述thuật

三tam 解giải 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 立lập 科khoa 。 二nhị 正chánh 解giải 。 今kim 初sơ 。

云vân 何hà 解giải 釋thích 分phần/phân 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。 所sở 謂vị 顯hiển 示thị 實thật 義nghĩa 故cố 。 對đối 治trị 邪tà 執chấp 故cố 。 分phân 別biệt 修tu 行hành 。 正Chánh 道Đạo 相tương/tướng 故cố 。 顯hiển 示thị 實thật 義nghĩa 以dĩ 除trừ 疑nghi 。 對đối 治trị 邪tà 執chấp 以dĩ 去khứ 執chấp 。 即tức 是thị 起khởi 信tín 。 分phân 別biệt 修tu 行hành 正Chánh 道Đạo 相tương/tướng 。 即tức 是thị 紹thiệu 佛Phật 種chủng 也dã 。

二nhị 正chánh 解giải 三tam 。 初sơ 顯hiển 示thị 實thật 義nghĩa 。 二nhị 對đối 治trị 邪tà 執chấp 。 三tam 分phân 別biệt 修tu 行hành 正Chánh 道Đạo 相tương/tướng 。 初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 門môn 。 次thứ 各các 釋thích 二nhị 門môn 。 三tam 結kết 示thị 不bất 離ly 。 今kim 初sơ 。

此thử 中trung 顯hiển 示thị 實thật 義nghĩa 者giả 。 依y 於ư 一nhất 心tâm 。 有hữu 二nhị 種chủng 門môn 。 所sở 謂vị 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 此thử 二nhị 種chủng 門môn 。 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 此thử 展triển 轉chuyển 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 一nhất 心tâm 。 即tức 指chỉ 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 也dã 。 言ngôn 二nhị 種chủng 門môn 者giả 。 非phi 是thị 前tiền 後hậu 左tả 右hữu 。 名danh 為vi 二nhị 也dã 。 秖kỳ 是thị 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 即tức 此thử 生sanh 滅diệt 心tâm 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 即tức 此thử 真Chân 如Như 心tâm 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 正chánh 所sở 謂vị 是thị 舍xá 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 亦diệc 所sở 謂vị 十thập 方phương 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 門môn 。 但đãn 迷mê 之chi 則tắc 生sanh 死tử 始thỉ 。 則tắc 真Chân 如Như 舉cử 體thể 而nhi 為vi 生sanh 滅diệt 。 悟ngộ 之chi 則tắc 輪luân 迴hồi 息tức 。 則tắc 生sanh 滅diệt 當đương 體thể 便tiện 是thị 真Chân 如Như 。 故cố 約ước 迷mê 悟ngộ 而nhi 明minh 二nhị 種chủng 門môn 也dã 。 又hựu 對đối 迷mê 說thuyết 悟ngộ 。 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 。 迷mê 悟ngộ 平bình 等đẳng 。 乃nãi 真Chân 如Như 門môn 。 言ngôn 此thử 二nhị 門môn 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 謂vị 約ước 真Chân 如Như 門môn 。 則tắc 攝nhiếp 百bách 界giới 千thiên 如như 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 。 一nhất 一nhất 無vô 非phi 真Chân 如Như 。 性tánh 恆hằng 平bình 等đẳng 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 無vô 別biệt 異dị 故cố 。 約ước 生sanh 滅diệt 門môn 。 亦diệc 攝nhiếp 百bách 界giới 千thiên 如như 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 。 一nhất 一nhất 無vô 非phi 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 六lục 凡phàm 諸chư 法pháp 。 是thị 迷mê 染nhiễm 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 四tứ 聖thánh 諸chư 法pháp 。 是thị 悟ngộ 淨tịnh 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 而nhi 顯hiển 示thị 故cố 。 言ngôn 以dĩ 此thử 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 離ly 者giả 。 謂vị 離ly 一nhất 心tâm 真Chân 如Như 。 則tắc 無vô 生sanh 滅diệt 可khả 得đắc 。 如như 離ly 於ư 方phương 。 別biệt 無vô 迷mê 悟ngộ 。 亦diệc 如như 離ly 於ư 濕thấp 性tánh 。 別biệt 無vô 氷băng 水thủy 。 離ly 一nhất 心tâm 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 無vô 真Chân 如Như 可khả 得đắc 。 如như 離ly 迷mê 悟ngộ 。 別biệt 無vô 有hữu 方phương 。 亦diệc 如như 離ly 於ư 氷băng 水thủy 。 別biệt 無vô 濕thấp 性tánh 也dã 。 問vấn 。 何hà 故cố 依y 於ư 一nhất 心tâm 。 示thị 二nhị 門môn 耶da 。 答đáp 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 法pháp 爾nhĩ 有hữu 此thử 二nhị 門môn 。 所sở 以dĩ 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 諦đế 。 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 即tức 真Chân 諦Đế 。 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 即tức 俗tục 諦đế 。 雖tuy 云vân 二nhị 諦đế 。 唯duy 是thị 一nhất 法pháp 。 所sở 以dĩ 二nhị 諦đế 圓viên 融dung 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 離ly 也dã 。 又hựu 全toàn 性tánh 起khởi 逆nghịch 順thuận 兩lưỡng 修tu 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 全toàn 逆nghịch 順thuận 兩lưỡng 修tu 不bất 改cải 一nhất 性tánh 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 全toàn 理lý 成thành 事sự 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 全toàn 事sự 即tức 理lý 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 分phân 別biệt 事sự 理lý 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 泯mẫn 絕tuyệt 事sự 理lý 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 又hựu 分phân 別biệt 權quyền 實thật 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 權quyền 實thật 不bất 二nhị 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 依y 真Chân 如Như 門môn 說thuyết 生sanh 滅diệt 門môn 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 指chỉ 生sanh 滅diệt 門môn 即tức 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 皆giai 生sanh 滅diệt 門môn 。 理lý 則tắc 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 又hựu 隨tùy 智trí 說thuyết 。 則tắc 生sanh 滅diệt 即tức 真Chân 如Như 門môn 。 隨tùy 情tình 說thuyết 。 則tắc 真Chân 如Như 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 。 隨tùy 情tình 智trí 說thuyết 。 則tắc 依y 於ư 一nhất 心tâm 。 有hữu 二nhị 種chủng 門môn 也dã 。 問vấn 。 既ký 二nhị 門môn 即tức 是thị 二nhị 諦đế 。 且thả 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 。 如như 何hà 相tương/tướng 攝nhiếp 。 答đáp 。 若nhược 實thật 有hữu 為vi 俗tục 。 實thật 有hữu 滅diệt 為vi 真chân 。 俗tục 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 執chấp 相tướng 應ưng 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 真chân 則tắc 與dữ 而nhi 言ngôn 之chi 。 是thị 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 相tương 似tự 覺giác 攝nhiếp 。 奪đoạt 而nhi 言ngôn 之chi 。 秖kỳ 是thị 不bất 斷đoạn 相tương 應ứng 染nhiễm 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 所sở 取thủ 境cảnh 故cố 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 。 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 為vi 真chân 。 俗tục 亦diệc 執chấp 相tướng 應ưng 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 真chân 乃nãi 真Chân 如Như 門môn 中trung 空không 義nghĩa 少thiểu 分phần 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 。 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 不bất 空không 共cộng 為vi 真chân 。 俗tục 同đồng 前tiền 攝nhiếp 。 真chân 乃nãi 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 本bổn 覺giác 義nghĩa 攝nhiếp 。 亦diệc 攝nhiếp 真Chân 如Như 門môn 中trung 少thiểu 分phần 空không 義nghĩa 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 。 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 不bất 空không 。 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 空không 不bất 空không 為vi 真chân 。 俗tục 同đồng 前tiền 攝nhiếp 。 真chân 即tức 真Chân 如Như 門môn 攝nhiếp 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 皆giai 名danh 為vi 俗tục 。 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 。 俗tục 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 不bất 覺giác 義nghĩa 攝nhiếp 。 亦diệc 攝nhiếp 相tương 似tự 覺giác 義nghĩa 。 真chân 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 本bổn 覺giác 義nghĩa 攝nhiếp 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 皆giai 名danh 為vi 俗tục 。 不bất 有hữu 不bất 空không 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 。 俗tục 同đồng 前tiền 攝nhiếp 。 真chân 即tức 真Chân 如Như 門môn 攝nhiếp 。 若nhược 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 不bất 有hữu 不bất 空không 皆giai 名danh 為vi 俗tục 。 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 有hữu 趣thú 空không 趣thú 不bất 有hữu 不bất 空không 為vi 真chân 。 俗tục 即tức 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 真chân 即tức 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 方phương 是thị 此thử 論luận 之chi 本bổn 旨chỉ 也dã 。 問vấn 。 五ngũ 種chủng 三tam 諦đế 。 如như 何hà 相tương/tướng 攝nhiếp 。 答đáp 。 幻huyễn 有hữu 為vi 俗tục 。 同đồng 前tiền 執chấp 相tướng 應ưng 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 即tức 空không 不bất 空không 為vi 真chân 。 點điểm 此thử 不bất 空không 名danh 中trung 道đạo 者giả 。 空không 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 空không 義nghĩa 少thiểu 分phần 。 中trung 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 本bổn 覺giác 義nghĩa 耳nhĩ 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 趣thú 空không 不bất 空không 。 點điểm 此thử 不bất 空không 名danh 中trung 道đạo 者giả 。 空không 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 空không 義nghĩa 。 中trung 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 不bất 空không 義nghĩa 也dã 。 若nhược 分phần/phân 幻huyễn 有hữu 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 之chi 俗tục 以dĩ 為vi 真chân 俗tục 兩lưỡng 諦đế 。 指chỉ 不bất 有hữu 不bất 空không 之chi 真chân 名danh 中trung 諦đế 者giả 。 俗tục 是thị 執chấp 相tướng 應ưng 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 。 真chân 是thị 相tương 似tự 覺giác 攝nhiếp 。 中trung 是thị 本bổn 覺giác 攝nhiếp 也dã 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 中trung 者giả 。 俗tục 與dữ 真chân 仍nhưng 同đồng 前tiền 攝nhiếp 。 中trung 乃nãi 真Chân 如Như 門môn 中trung 不bất 空không 義nghĩa 攝nhiếp 也dã 。 若nhược 圓viên 妙diệu 三tam 諦đế 者giả 。 真chân 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 空không 義nghĩa 。 俗tục 即tức 全toàn 攝nhiếp 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 覺giác 不bất 覺giác 義nghĩa 。 中trung 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 不bất 空không 義nghĩa 也dã 。 一nhất 心tâm 二nhị 門môn 。 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 離ly 故cố 。 所sở 以dĩ 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 須tu 知tri 理lý 中trung 本bổn 具cụ 三tam 諦đế 。 但đãn 以dĩ 理lý 融dung 事sự 。 則tắc 無vô 事sự 而nhi 非phi 理lý 。 故cố 束thúc 三tam 為vi 二nhị 。 事sự 中trung 亦diệc 具cụ 三tam 諦đế 。 但đãn 以dĩ 事sự 顯hiển 理lý 。 則tắc 無vô 理lý 而nhi 非phi 事sự 。 故cố 束thúc 三tam 為vi 一nhất 也dã 。

次thứ 各các 釋thích 二nhị 門môn 二nhị 。 初sơ 釋thích 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 二nhị 釋thích 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 初sơ 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 此thử 心tâm 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 二nhị 即tức 示thị 大Đại 乘Thừa 體thể 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 詮thuyên 法pháp 體thể 。 二nhị 明minh 隨tùy 順thuận 悟ngộ 入nhập 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 借tá 言ngôn 詮thuyên 法pháp 。 二nhị 顯hiển 法pháp 離ly 言ngôn 。 今kim 初sơ 。

心tâm 真Chân 如Như 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 法Pháp 界Giới 大đại 總tổng 相tương/tướng 法Pháp 門môn 體thể 。 以dĩ 心tâm 本bổn 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 由do 妄vọng 念niệm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 離ly 妄vọng 念niệm 。 則tắc 無vô 境cảnh 界giới 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 性tánh 離ly 語ngữ 言ngôn 。 一nhất 切thiết 文văn 字tự 。 不bất 能năng 顯hiển 說thuyết 。 離ly 心tâm 攀phàn 緣duyên 。 無vô 有hữu 諸chư 相tướng 。 究cứu 竟cánh 平bình 等đẳng 。 永vĩnh 無vô 變biến 異dị 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 說thuyết 名danh 真Chân 如Như 故cố 。 心tâm 。 即tức 指chỉ 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 之chi 心tâm 。 真chân 。 謂vị 其kỳ 性tánh 不bất 妄vọng 。 以dĩ 非phi 肉nhục 團đoàn 。 亦diệc 非phi 緣duyên 影ảnh 。 非phi 有hữu 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 分phần/phân 劑tề 方phương 隅ngung 等đẳng 妄vọng 相tương/tướng 故cố 。 如như 。 謂vị 其kỳ 性tánh 不bất 異dị 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 無vô 別biệt 異dị 故cố 。 蓋cái 真Chân 如Như 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 舉cử 體thể 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 之chi 心tâm 。 此thử 心tâm 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 仍nhưng 即tức 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 全toàn 體thể 。 故cố 云vân 即tức 是thị 一nhất 法Pháp 界Giới 大đại 總tổng 相tương/tướng 法Pháp 門môn 體thể 也dã 。 從tùng 來lai 無vô 二nhị 。 強cường/cưỡng 名danh 為vi 一nhất 。 諸chư 法pháp 本bổn 源nguyên 。 強cường/cưỡng 名danh 法Pháp 界Giới 。 絕tuyệt 待đãi 無vô 外ngoại 。 強cường/cưỡng 名danh 曰viết 大đại 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 強cường/cưỡng 名danh 總tổng 相tương/tướng 。 可khả 軌quỹ 可khả 持trì 。 強cường/cưỡng 名danh 為vi 法pháp 。 無vô 所sở 不bất 通thông 。 強cường/cưỡng 名danh 為vi 門môn 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 舉cử 體thể 成thành 漚âu 。 研nghiên 此thử 一nhất 漚âu 。 別biệt 無vô 自tự 體thể 。 唯duy 攬lãm 大đại 海hải 濕thấp 性tánh 為vi 體thể 。 只chỉ 此thử 一nhất 漚âu 濕thấp 性tánh 。 便tiện 是thị 大đại 海hải 全toàn 體thể 濕thấp 性tánh 。 更cánh 非phi 有hữu 二nhị 性tánh 。 更cánh 非phi 有hữu 別biệt 相tướng 故cố 。 又hựu 如như 日nhật 光quang 。 舉cử 體thể 入nhập 隙khích 。 研nghiên 此thử 隙khích 光quang 。 別biệt 無vô 自tự 體thể 。 唯duy 攬lãm 日nhật 輪luân 光quang 明minh 為vi 體thể 。 只chỉ 此thử 一nhất 隙khích 明minh 性tánh 。 便tiện 是thị 日nhật 輪luân 全toàn 體thể 明minh 性tánh 。 更cánh 非phi 有hữu 二nhị 性tánh 。 更cánh 非phi 有hữu 別biệt 相tướng 故cố 。 以dĩ 心tâm 本bổn 性tánh 下hạ 。 釋thích 成thành 此thử 義nghĩa 。 謂vị 以dĩ 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 之chi 本bổn 性tánh 。 前tiền 無vô 始thỉ 。 故cố 不bất 生sanh 。 後hậu 無vô 終chung 。 故cố 不bất 滅diệt 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 非phi 是thị 暫tạm 有hữu 。 非phi 可khả 暫tạm 無vô 。 而nhi 亦diệc 不bất 同đồng 虛hư 空không 對đối 色sắc 所sở 顯hiển 之chi 相tướng 。 故cố 不bất 得đắc 已dĩ 。 強cường/cưỡng 名danh 之chi 為vi 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 相tương/tướng 也dã 。 此thử 中trung 應ưng 有hữu 問vấn 曰viết 。 經kinh 中trung 每mỗi 言ngôn 心tâm 生sanh 法pháp 生sanh 。 心tâm 滅diệt 法pháp 滅diệt 。 今kim 現hiện 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 種chủng 種chủng 生sanh 滅diệt 差sai 別biệt 。 豈khởi 非phi 即tức 是thị 。 心tâm 之chi 生sanh 滅diệt 。 胡hồ 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 相tương/tướng 耶da 。 故cố 今kim 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 由do 妄vọng 念niệm 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 譬thí 如như 瞖ế 目mục 。 妄vọng 見kiến 空không 華hoa 。 若nhược 離ly 妄vọng 念niệm 。 則tắc 無vô 境cảnh 界giới 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 譬thí 如như 瞖ế 病bệnh 既ký 除trừ 。 則tắc 無vô 空không 華hoa 起khởi 滅diệt 相tương/tướng 也dã 。 是thị 故cố 心tâm 之chi 真Chân 如Như 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 諸chư 法pháp 真Chân 如Như 。 即tức 心tâm 真Chân 如Như 。 心tâm 既ký 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 性tánh 離ly 語ngữ 言ngôn 。 一nhất 切thiết 文văn 字tự 。 不bất 能năng 顯hiển 說thuyết 。 離ly 心tâm 攀phàn 緣duyên 。 無vô 有hữu 諸chư 相tướng 。 究cứu 竟cánh 平bình 等đẳng 。 永vĩnh 無vô 變biến 異dị 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 所sở 以dĩ 諸chư 法pháp 。 亦diệc 即tức 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 性tánh 離ly 語ngữ 言ngôn 。 乃nãi 至chí 不bất 可khả 破phá 壞hoại 也dã 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 假giả 實thật 國quốc 土độ 。 究cứu 竟cánh 唯duy 一nhất 淨tịnh 心tâm 為vi 體thể 。 一nhất 心tâm 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 故cố 不bất 得đắc 已dĩ 。 說thuyết 名danh 為vi 真Chân 如Như 也dã 。

二nhị 顯hiển 法pháp 離ly 言ngôn

從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 唯duy 假giả 非phi 實thật 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 念niệm 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 此thử 亦diệc 無vô 相tướng 。 但đãn 是thị 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 中trung 極cực 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 。 非phi 其kỳ 體thể 性tánh 有hữu 少thiểu 可khả 遣khiển 。 有hữu 少thiểu 可khả 立lập 。 此thử 明minh 心tâm 真Chân 如Như 性tánh 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 真Chân 如Như 性tánh 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 故cố 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 故cố 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 且thả 如như 世thế 間gian 諸chư 物vật 。 尚thượng 且thả 喚hoán 火hỏa 不bất 熱nhiệt 。 喚hoán 水thủy 不bất 濕thấp 。 故cố 亦diệc 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 念niệm 火hỏa 不bất 燒thiêu 。 念niệm 水thủy 不bất 浸tẩm 。 故cố 亦diệc 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 況huống 復phục 真Chân 如Như 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 離ly 過quá 絕tuyệt 非phi 。 唯duy 是thị 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 之chi 所sở 冥minh 證chứng 。 如như 何hà 而nhi 可khả 言ngôn 說thuyết 及cập 分phân 別biệt 耶da 。 以dĩ 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 。 唯duy 是thị 假giả 名danh 。 非phi 有hữu 實thật 義nghĩa 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 念niệm 之chi 所sở 強cường/cưỡng 立lập 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 此thử 中trung 應ưng 有hữu 問vấn 曰viết 。 既ký 云vân 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 則tắc 真Chân 如Như 二nhị 字tự 。 獨độc 非phi 言ngôn 耶da 。 既ký 云vân 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 則tắc 真Chân 如Như 不bất 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 獨độc 非phi 相tướng 耶da 。 故cố 今kim 釋thích 曰viết 。 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 此thử 亦diệc 無vô 相tướng 。 但đãn 是thị 一nhất 切thiết 言ngôn 說thuyết 中trung 極cực 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 而nhi 已dĩ 。 如như 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 假giả 施thi 設thiết 名danh 。 遮già 撥bát 為vi 無vô 。 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 遮già 執chấp 為vi 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 勿vật 謂vị 虛hư 幻huyễn 。 故cố 說thuyết 為vi 實thật 。 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 。 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 不bất 同đồng 餘dư 宗tông 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 常thường 法pháp 。 名danh 曰viết 真Chân 如Như 。 (# 文văn 即tức 是thị 言ngôn 說thuyết 中trung 極cực 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 之chi 旨chỉ 也dã 。 又hựu 恐khủng 迷mê 者giả 聞văn 此thử 遣khiển 言ngôn 。 謬mậu 計kế 有hữu 法pháp 可khả 遣khiển 。 故cố 云vân 。 非phi 其kỳ 體thể 性tánh 有hữu 少thiểu 可khả 遣khiển 。 仍nhưng 恐khủng 迷mê 者giả 聞văn 說thuyết 無vô 遣khiển 。 謬mậu 計kế 有hữu 法pháp 可khả 立lập 。 故cố 云vân 非phi 其kỳ 體thể 性tánh 有hữu 少thiểu 可khả 立lập 。 夫phu 非phi 少thiểu 可khả 遣khiển 。 則tắc 非phi 頑ngoan 空không 。 非phi 少thiểu 可khả 立lập 。 則tắc 非phi 幻huyễn 有hữu 。 由do 非phi 幻huyễn 有hữu 。 故cố 成thành 真chân 實thật 空không 義nghĩa 。 由do 非phi 頑ngoan 空không 。 故cố 成thành 真chân 實thật 不bất 空không 義nghĩa 也dã 。 梁lương 本bổn 云vân 。 此thử 真Chân 如Như 體thể 。 無vô 有hữu 可khả 遣khiển 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 悉tất 皆giai 真chân 故cố 。 亦diệc 無vô 可khả 立lập 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 同đồng 如như 故cố 。 大đại 佛Phật 頂đảnh 經Kinh 云vân 。 五ngũ 陰ấm 。 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 即tức 是thị 無vô 可khả 遣khiển 義nghĩa 。 又hựu 云vân 。 性tánh 真chân 常thường 中trung 。 求cầu 於ư 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 即tức 是thị 無vô 可khả 立lập 義nghĩa 。 初sơ 正chánh 詮thuyên 法pháp 體thể 竟cánh 。

二nhị 明minh 隨tùy 順thuận 悟ngộ 入nhập

問vấn 曰viết 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 眾chúng 生sanh 云vân 何hà 隨tùy 順thuận 悟ngộ 入nhập 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 知tri 雖tuy 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 無vô 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 。 雖tuy 念niệm 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 無vô 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。

爾nhĩ 時thời 隨tùy 順thuận 。 妄vọng 念niệm 都đô 盡tận 。 名danh 為vi 悟ngộ 入nhập 。 真Chân 如Như 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 之chi 實thật 性tánh 。 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 。 說thuyết 之chi 實thật 性tánh 。 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 。 念niệm 之chi 實thật 性tánh 。 故cố 原nguyên 不bất 在tại 一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 說thuyết 一nhất 切thiết 念niệm 外ngoại 。 但đãn 以dĩ 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 舉cử 體thể 而nhi 為vi 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 舉cử 凡phàm 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 能năng 念niệm 所sở 念niệm 。 皆giai 是thị 真Chân 如Như 性tánh 恆hằng 平bình 等đẳng 。 無vô 別biệt 異dị 故cố 。 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 。 於ư 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 法pháp 中trung 。 妄vọng 計kế 能năng 所sở 說thuyết 念niệm 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 。 則tắc 是thị 違vi 逆nghịch 真Chân 如Như 。 然nhiên 終chung 不bất 出xuất 真Chân 如Như 性tánh 外ngoại 。 亦diệc 可khả 名danh 為vi 理lý 即tức 隨tùy 順thuận 。 若nhược 即tức 此thử 妄vọng 念niệm 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 能năng 知tri 無vô 性tánh 。 是thị 為vi 名danh 字tự 隨tùy 順thuận 。 若nhược 令linh 此thử 知tri 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 以dĩ 成thành 思tư 慧tuệ 。 是thị 為vi 觀quán 行hành 隨tùy 順thuận 。 若nhược 令linh 此thử 知tri 任nhậm 運vận 淳thuần 熟thục 以dĩ 成thành 修tu 慧tuệ 。 是thị 為vi 相tương 似tự 隨tùy 順thuận 。 若nhược 由do 此thử 知tri 助trợ 發phát 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 觸xúc 證chứng 真Chân 如Như 。 是thị 為vi 妄vọng 念niệm 都đô 盡tận 。 即tức 是thị 分phần/phân 證chứng 隨tùy 順thuận 。 轉chuyển 名danh 為vi 悟ngộ 入nhập 也dã 。 問vấn 。 妄vọng 念niệm 都đô 盡tận 。 應ưng 是thị 究cứu 竟cánh 位vị 相tương/tướng 。 何hà 名danh 分phần/phân 證chứng 。 答đáp 。 真chân 見kiến 道đạo 時thời 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 無vô 分phần/phân 劑tề 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 都đô 盡tận 也dã 。 此thử 後hậu 所sở 有hữu 增tăng 進tiến 。 並tịnh 是thị 無vô 漏lậu 智trí 品phẩm 。 名danh 為vi 真chân 修tu 。 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 名danh 為vi 緣duyên 修tu 。 是thị 故cố 不bất 復phục 名danh 妄vọng 念niệm 也dã 。 問vấn 。 真chân 修tu 增tăng 進tiến 。 固cố 不bất 名danh 妄vọng 念niệm 矣hĩ 。 出xuất 觀quán 之chi 時thời 。 仍nhưng 有hữu 微vi 細tế 無vô 明minh 妄vọng 念niệm 現hiện 行hành 。 那na 名danh 都đô 盡tận 。 答đáp 。 出xuất 觀quán 偶ngẫu 起khởi 微vi 細tế 妄vọng 念niệm 。 即tức 不bất 名danh 為vi 隨tùy 順thuận 。 所sở 謂vị 唯duy 聖thánh 罔võng 念niệm 作tác 狂cuồng 也dã 。 名danh 字tự 能năng 知tri 妄vọng 念niệm 無vô 性tánh 。 亦diệc 即tức 名danh 為vi 隨tùy 順thuận 。 所sở 謂vị 唯duy 狂cuồng 克khắc 念niệm 作tác 聖thánh 也dã 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 理lý 即tức 純thuần 逆nghịch 。 究cứu 竟cánh 純thuần 順thuận 。 名danh 字tự 以dĩ 上thượng 。 等đẳng 覺giác 以dĩ 下hạ 。 皆giai 悉tất 逆nghịch 順thuận 相tương/tướng 雜tạp 。 譬thí 如như 初sơ 夜dạ 白bạch 月nguyệt 。 至chí 十thập 四tứ 夜dạ 。 明minh 雖tuy 漸tiệm 增tăng 。 黑hắc 相tương/tướng 未vị 盡tận 。 但đãn 分phần/phân 證chứng 已dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 。 永vĩnh 不bất 退thoái 轉chuyển 。 譬thí 如như 哉tai 生sanh 明minh 月nguyệt 。 光quang 照chiếu 大đại 地địa 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 妄vọng 念niệm 都đô 盡tận 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 此thử 心tâm 真Chân 如Như 相tương/tướng 竟cánh 。

二nhị 即tức 示thị 大Đại 乘Thừa 體thể 二nhị 。 初sơ 略lược 標tiêu 釋thích 。 二nhị 廣quảng 釋thích 成thành 。 今kim 初sơ 。

復phục 次thứ 真Chân 如Như 者giả 。 依y 言ngôn 說thuyết 建kiến 立lập 。 有hữu 二nhị 種chủng 別biệt 。 一nhất 真chân 實thật 空không 。 究cứu 竟cánh 遠viễn 離ly 。 不bất 實thật 之chi 相tướng 。 顯hiển 實thật 體thể 故cố 。 二nhị 真chân 實thật 不bất 空không 。 本bổn 性tánh 具cụ 足túc 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 有hữu 自tự 體thể 故cố 。 真Chân 如Như 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 仍nhưng 依y 言ngôn 說thuyết 建kiến 立lập 者giả 。 望vọng 下hạ 生sanh 滅diệt 門môn 故cố 。 強cường/cưỡng 於ư 無vô 名danh 相tướng 體thể 。 借tá 此thử 假giả 名danh 說thuyết 之chi 。 令linh 人nhân 因nhân 假giả 名danh 指chỉ 。 得đắc 見kiến 實thật 體thể 月nguyệt 也dã 。 然nhiên 真Chân 如Như 尚thượng 非phi 是thị 一nhất 。 安an 有hữu 二nhị 別biệt 。 特đặc 以dĩ 遍biến 計kế 本bổn 無vô 。 依y 他tha 如như 幻huyễn 。 故cố 名danh 為vi 真chân 實thật 空không 。 圓viên 成thành 本bổn 具cụ 。 復phục 名danh 真chân 實thật 不bất 空không 。 由do 空không 遍biến 計kế 依y 他tha 。 方phương 顯hiển 圓viên 成thành 不bất 空không 。 譬thí 如như 了liễu 蛇xà 非phi 有hữu 。 達đạt 繩thằng 非phi 實thật 。 方phương 顯hiển 麻ma 體thể 不bất 空không 。 由do 見kiến 圓viên 成thành 不bất 空không 。 方phương 信tín 遍biến 依y 非phi 有hữu 。 譬thí 如như 見kiến 麻ma 四tứ 微vi 。 則tắc 知tri 蛇xà 固cố 本bổn 無vô 。 繩thằng 亦diệc 非phi 實thật 也dã 。 只chỉ 此thử 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 性tánh 。 本bổn 無vô 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 亦diệc 無vô 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 百bách 界giới 千thiên 如như 差sai 別biệt 幻huyễn 相tương/tướng 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 遠viễn 離ly 。 不bất 實thật 之chi 相tướng 。 由do 此thử 顯hiển 示thị 心tâm 性tánh 全toàn 妄vọng 即tức 真chân 。 真chân 常thường 獨độc 露lộ 。 故cố 云vân 顯hiển 實thật 體thể 也dã 。 既ký 顯hiển 實thật 體thể 。 則tắc 知tri 此thử 心tâm 本bổn 性tánh 。 法pháp 爾nhĩ 具cụ 足túc 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。 所sở 謂vị 理lý 具cụ 三tam 千thiên 。 事sự 造tạo 三tam 千thiên 。 一nhất 切thiết 德đức 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 用dụng 。 同đồng 真Chân 如Như 體thể 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 故cố 得đắc 塵trần 塵trần 華hoa 藏tạng 。 念niệm 念niệm 毘tỳ 盧lô 。 互hỗ 遍biến 互hỗ 融dung 。 亦diệc 無vô 所sở 在tại 。 以dĩ 空không 與dữ 不bất 空không 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 真Chân 如Như 體thể 故cố 。 此thử 真Chân 如Như 體thể 。 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 體thể 也dã 。

二nhị 廣quảng 釋thích 成thành 三tam 。 初sơ 釋thích 空không 義nghĩa 。 二nhị 釋thích 不bất 空không 義nghĩa 。 今kim 初sơ 。

復phục 次thứ 真chân 實thật 空không 者giả 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 無vô 有hữu 虛hư 妄vọng 。 分phân 別biệt 心tâm 故cố 。 應ưng 知tri 真Chân 如Như 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 相tương/tướng 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 無vô 相tương/tướng 。 非phi 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 異dị 相tướng 。 非phi 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 相tương/tướng 。 非phi 非phi 一nhất 非phi 異dị 相tương/tướng 。 略lược 說thuyết 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 所sở 不bất 能năng 觸xúc (# 證chứng )# 故cố 立lập 為vi 空không 。 據cứ 實thật 道Đạo 理lý 。 妄vọng 念niệm 非phi 有hữu 。 空không 性tánh 亦diệc 空không 。 以dĩ 所sở 遮già 是thị 無vô 。 能năng 遮già 亦diệc 無vô 故cố 。 此thử 申thân 明minh 真chân 實thật 空không 者giả 。 但đãn 表biểu 真Chân 如Như 體thể 上thượng 。 本bổn 無vô 染nhiễm 妄vọng 。 故cố 以dĩ 空không 字tự 遮già 其kỳ 妄vọng 有hữu 。 非phi 指chỉ 此thử 空không 以dĩ 為vi 真Chân 如Như 體thể 也dã 。 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 性tánh 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 覓mịch 之chi 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 如như 何hà 得đắc 與dữ 染nhiễm 法pháp 相tướng 應ưng 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 法pháp 相tướng 。 何hà 處xứ 可khả 容dung 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 異dị 四tứ 相tương/tướng 。 無vô 不bất 皆giai 空không 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 。 總tổng 不bất 能năng 觸xúc 證chứng 此thử 心tâm 性tánh 也dã 。 然nhiên 雖tuy 云vân 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 所sở 不bất 能năng 觸xúc 。 只chỉ 此thử 妄vọng 分phân 別biệt 心tâm 。 便tiện 自tự 覓mịch 之chi 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 本bổn 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 切thiết 差sai 別biệt 。 本bổn 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 俟sĩ 以dĩ 空không 遣khiển 之chi 。 然nhiên 後hậu 空không 耶da 。 若nhược 遣khiển 妄vọng 存tồn 空không 。 空không 仍nhưng 是thị 妄vọng 。 今kim 言ngôn 空không 者giả 。 但đãn 遮già 妄vọng 念niệm 以dĩ 明minh 本bổn 空không 。 非phi 指chỉ 此thử 空không 為vi 真Chân 如Như 也dã 。

二nhị 釋thích 不bất 空không 義nghĩa

言ngôn 真chân 實thật 不bất 空không 者giả 。 由do 妄vọng 念niệm 空không 無vô 故cố 。 即tức 顯hiển 真chân 心tâm 常thường 恆hằng 不bất 變biến 。 淨tịnh 法pháp 圓viên 滿mãn 。 故cố 名danh 不bất 空không 。 亦diệc 無vô 不bất 空không 相tướng 。 以dĩ 非phi 妄vọng 念niệm 心tâm 所sở 行hành 故cố 。 唯duy 離ly 念niệm 者giả 之chi 所sở 證chứng 故cố 。 此thử 申thân 明minh 真chân 實thật 不bất 空không 者giả 。 但đãn 能năng 了liễu 達đạt 妄vọng 念niệm 本bổn 空không 。 即tức 顯hiển 真chân 心tâm 常thường 恆hằng 不bất 變biến 。 淨tịnh 法pháp 圓viên 滿mãn 。 故cố 以dĩ 不bất 空không 表biểu 之chi 。 不bất 同đồng 妄vọng 念niệm 所sở 計kế 不bất 空không 相tướng 也dã 。 若nhược 以dĩ 妄vọng 念niệm 所sở 計kế 不bất 空không 為vi 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 則tắc 同đồng 餘dư 宗tông 所sở 計kế 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 常thường 法pháp 名danh 為vi 真Chân 如Như 。 其kỳ 謬mậu 甚thậm 矣hĩ 。 文văn 中trung 常thường 恆hằng 。 是thị 常thường 德đức 。 不bất 變biến 。 是thị 我ngã 德đức 。 淨tịnh 法pháp 。 是thị 淨tịnh 德đức 。 圓viên 體thể 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 。 四tứ 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 唯duy 離ly 念niệm 者giả 之chi 所sở 證chứng 也dã 。 初sơ 釋thích 真Chân 如Như 門môn 竟cánh 。

二nhị 釋thích 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 此thử 心tâm 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 二nhị 顯hiển 示thị 大Đại 乘Thừa 體thể 相tướng 用dụng 。 初sơ 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 染nhiễm 淨tịnh 生sanh 滅diệt 。 二nhị 明minh 染nhiễm 淨tịnh 熏huân 習tập 。 初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 心tâm 生sanh 滅diệt 。 二nhị 明minh 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 三tam 辨biện 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 初sơ 又hựu 三tam 。 初sơ 標tiêu 名danh 列liệt 義nghĩa 。 二nhị 依y 義nghĩa 各các 釋thích 。 三tam 總tổng 辨biện 同đồng 異dị 。 今kim 初sơ 。

心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 者giả 。 謂vị 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 轉chuyển 。 不bất 生sanh 滅diệt 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 者giả 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 者giả 不bất 覺giác 義nghĩa 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 真Chân 如Như 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 舉cử 體thể 而nhi 成thành 生sanh 滅diệt 。 今kim 不bất 言ngôn 依y 真Chân 如Như 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 轉chuyển 。 乃nãi 言ngôn 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 轉chuyển 者giả 。 蓋cái 以dĩ 真Chân 如Như 目mục 此thử 心tâm 之chi 體thể 。 如như 指chỉ 水thủy 之chi 濕thấp 性tánh 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 目mục 此thử 心tâm 之chi 相tướng 。 如như 指chỉ 濕thấp 性tánh 之chi 水thủy 也dã 。 真Chân 如Như 既ký 不bất 生sanh 滅diệt 。 故cố 如Như 來Lai 藏tạng 亦diệc 不bất 生sanh 滅diệt 。 真Chân 如Như 舉cử 體thể 隨tùy 緣duyên 。 故cố 依y 第đệ 八bát 如Như 來Lai 藏tạng 而nhi 有hữu 前tiền 七thất 識thức 生sanh 滅diệt 心tâm 轉chuyển 。 此thử 前tiền 七thất 識thức 。 並tịnh 依y 第đệ 八bát 識thức 起khởi 。 並tịnh 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 如như 依y 水thủy 起khởi 波ba 。 波ba 亦diệc 以dĩ 濕thấp 為vi 體thể 也dã 。 第đệ 八bát 識thức 與dữ 前tiền 七thất 識thức 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 互hỗ 為vi 因nhân 果quả 。 如như 水thủy 與dữ 波ba 。 故cố 名danh 和hòa 合hợp 。 能năng 熏huân 所sở 熏huân 相tương/tướng 別biệt 。 故cố 非phi 一nhất 。 同đồng 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 非phi 異dị 。 由do 有hữu 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 所sở 以dĩ 復phục 受thọ 阿a 賴lại 耶da 名danh (# 阿a 賴lại 耶da 此thử 翻phiên 藏tạng )# 由do 其kỳ 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 故cố 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 其kỳ 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 故cố 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 問vấn 。 賴lại 耶da 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 賴lại 耶da 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 真Chân 如Như 舉cử 體thể 成thành 賴lại 耶da 。 真Chân 如Như 亦diệc 應ưng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 答đáp 。 其kỳ 理lý 實thật 然nhiên 。 但đãn 約ước 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 亦diệc 名danh 賴lại 耶da 。 故cố 可khả 云vân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 約ước 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 乃nãi 名danh 真Chân 如Như 。 但đãn 可khả 云vân 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 生sanh 滅diệt 。 不bất 可khả 云vân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 問vấn 。 真Chân 如Như 既ký 不bất 得đắc 云vân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 賴lại 耶da 亦diệc 不bất 得đắc 云vân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 答đáp 。 賴lại 耶da 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 非phi 是thị 真Chân 如Như 少thiểu 分phần 。 故cố 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 是thị 理lý 具cụ 三tam 千thiên 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 是thị 事sự 造tạo 三tam 千thiên 。 由do 有hữu 理lý 具cụ 。 方phương 有hữu 事sự 造tạo 。 由do 有hữu 事sự 造tạo 。 方phương 顯hiển 理lý 具cụ 。 若nhược 不bất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 安an 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 非phi 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 安an 顯hiển 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 又hựu 真Chân 如Như 與dữ 賴lại 耶da 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 由do 不bất 異dị 故cố 。 並tịnh 云vân 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 不bất 一nhất 故cố 。 真Chân 如Như 不bất 云vân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 又hựu 真Chân 如Như 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 不bất 唯duy 舉cử 體thể 作tác 如Như 來Lai 藏tạng 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 亦diệc 即tức 舉cử 體thể 作tác 諸chư 轉chuyển 識thức 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 譬thí 如như 濕thấp 性tánh 。 不bất 唯duy 舉cử 體thể 作tác 水thủy 。 亦diệc 即tức 舉cử 體thể 作tác 波ba 。 是thị 故cố 一nhất 一nhất 轉chuyển 識thức 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 皆giai 是thị 真Chân 如Như 全toàn 體thể 。 非phi 是thị 真Chân 如Như 少thiểu 分phần 。 當đương 知tri 一nhất 一nhất 轉chuyển 識thức 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 據cứ 實thật 道Đạo 理lý 。 無vô 不bất 各các 各các 皆giai 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 今kim 但đãn 明minh 賴lại 耶da 能năng 攝nhiếp 能năng 生sanh 者giả 。 姑cô 就tựu 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 異dị 相tướng 言ngôn 之chi 。 若nhược 約ước 同đồng 相tương/tướng 。 則tắc 並tịnh 是thị 真Chân 如Như 全toàn 體thể 。 並tịnh 具cụ 真Chân 如Như 大đại 用dụng 也dã 。 又hựu 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 。 相tương/tướng 雖tuy 生sanh 滅diệt 。 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 本bổn 不bất 生sanh 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 雖tuy 不bất 生sanh 滅diệt 。 既ký 隨tùy 因nhân 緣duyên 。 相tương/tướng 亦diệc 生sanh 滅diệt 。 今kim 但đãn 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 指chỉ 七thất 轉chuyển 識thức 。 不bất 生sanh 滅diệt 指chỉ 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 姑cô 就tựu 生sanh 滅diệt 門môn 中trung 非phi 一nhất 之chi 義nghĩa 言ngôn 之chi 。 若nhược 約ước 非phi 異dị 之chi 義nghĩa 言ngôn 者giả 。 七thất 識thức 生sanh 滅diệt 。 即tức 是thị 藏tạng 識thức 生sanh 滅diệt 。 藏tạng 識thức 不bất 生sanh 滅diệt 。 即tức 是thị 七thất 識thức 。 亦diệc 不bất 生sanh 滅diệt 。 故cố 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 即tức 七thất 識thức 不bất 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 與dữ 因nhân 俱câu 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 即tức 藏tạng 識thức 生sanh 滅diệt 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 者giả 。 謂vị 此thử 藏tạng 識thức 中trung 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 法pháp 爾nhĩ 本bổn 具cụ 無vô 漏lậu 智trí 德đức 種chủng 子tử 。 能năng 生sanh 無vô 漏lậu 諸chư 法pháp 。 名danh 為vi 覺giác 義nghĩa 。 法pháp 爾nhĩ 本bổn 具cụ 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 種chủng 子tử 。 能năng 生sanh 有hữu 漏lậu 諸chư 法pháp 。 名danh 不bất 覺giác 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 下hạ 文văn 釋thích 覺giác 義nghĩa 云vân 。 謂vị 心tâm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 性tánh 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 說thuyết 為vi 本bổn 覺giác 。 何hà 得đắc 以dĩ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 釋thích 之chi 。 答đáp 。 真Chân 如Như 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 舉cử 體thể 而nhi 為vi 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 若nhược 種chủng 若nhược 現hiện 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 如như 是thị 無vô 漏lậu 無vô 明minh 種chủng 種chủng 幻huyễn 用dụng 。 皆giai 同đồng 真chân 相tương/tướng 。 夫phu 無vô 明minh 種chủng 現hiện 。 尚thượng 同đồng 真chân 相tương/tướng 。 況huống 無vô 漏lậu 種chủng 現hiện 。 豈khởi 不bất 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 性tánh 。 豈khởi 不bất 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 耶da 。 良lương 由do 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 本bổn 自tự 有hữu 之chi 。 故cố 名danh 本bổn 覺giác 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 初sơ 起khởi 現hiện 行hành 。 故cố 名danh 始thỉ 覺giác 。 佛Phật 果Quả 所sở 成thành 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 即tức 同đồng 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 全toàn 體thể 真Chân 如Như 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 故cố 云vân 始thỉ 覺giác 即tức 本bổn 覺giác 也dã 。 幸hạnh 捨xả 舊cựu 執chấp 而nhi 痛thống 思tư 之chi 。

二nhị 依y 義nghĩa 各các 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 釋thích 不bất 覺giác 義nghĩa 。 初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 立lập 本bổn 始thỉ 兩lưỡng 覺giác 。 二nhị 別biệt 辨biện 本bổn 始thỉ 兩lưỡng 覺giác 。 三tam 總tổng 顯hiển 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 。 今kim 初sơ 。

言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 謂vị 心tâm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 性tánh 。 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 相tương/tướng 。 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 相tương/tướng 故cố 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 。 說thuyết 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 為vi 本bổn 覺giác 。 以dĩ 待đãi 始thỉ 覺giác 。 立lập 為vi 本bổn 覺giác 。 然nhiên 始thỉ 覺giác 時thời 。 即tức 是thị 本bổn 覺giác 。 無vô 別biệt 覺giác 起khởi 。 立lập 始thỉ 覺giác 者giả 。 謂vị 依y 本bổn 覺giác 有hữu 不bất 覺giác 。 依y 不bất 覺giác 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 心tâm 者giả 。 即tức 指chỉ 眾chúng 生sanh 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 也dã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 性tánh 者giả 。 指chỉ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 無vô 始thỉ 成thành 就tựu 。 不bất 改cải 名danh 性tánh 也dã 。 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 雖tuy 復phục 依y 附phụ 本bổn 識thức 。 而nhi 非phi 本bổn 識thức 所sở 能năng 緣duyên 也dã 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 者giả 。 謂vị 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 性tánh 順thuận 真Chân 如Như 。 非phi 有hữu 方phương 隅ngung 形hình 相tướng 可khả 局cục 也dã 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 者giả 。 謂vị 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 既ký 順thuận 真Chân 如Như 。 即tức 與dữ 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 同đồng 一nhất 不bất 思tư 議nghị 相tướng 也dã 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 者giả 。 謂vị 智trí 與dữ 真Chân 如Như 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 只chỉ 此thử 如như 如như 及cập 如như 如như 智trí 。 乃nãi 是thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 之chi 所sở 同đồng 證chứng 。 總tổng 名danh 為vi 法Pháp 身thân 也dã 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 說thuyết 為vi 本bổn 覺giác 者giả 。 謂vị 雖tuy 似tự 新tân 成thành 。 實thật 是thị 舊cựu 佛Phật 也dã 。 以dĩ 待đãi 始thỉ 覺giác 立lập 為vi 本bổn 覺giác 者giả 。 謂vị 雖tuy 是thị 舊cựu 佛Phật 。 不bất 妨phương 新tân 成thành 也dã 。 然nhiên 始thỉ 覺giác 時thời 即tức 是thị 本bổn 覺giác 。 無vô 別biệt 覺giác 起khởi 者giả 。 謂vị 種chủng 子tử 舉cử 體thể 而nhi 為vi 現hiện 行hành 。 現hiện 行hành 不bất 改cải 無vô 始thỉ 種chủng 子tử 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 非phi 別biệt 有hữu 新tân 水thủy 也dã 。 應ưng 有hữu 問vấn 曰viết 。 既ký 云vân 無vô 別biệt 覺giác 起khởi 。 何hà 得đắc 名danh 為vi 始thỉ 覺giác 。 故cố 今kim 答đáp 曰viết 。 依y 本bổn 覺giác 有hữu 不bất 覺giác 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 依y 不bất 覺giác 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 如như 氷băng 始thỉ 泮phấn 而nhi 為vi 水thủy 也dã 。 更cánh 依y 下hạ 文văn 。 以dĩ 喻dụ 明minh 之chi 。 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 真Chân 如Như 。 譬thí 如như 東đông 西tây 定định 方phương 。 非phi 迷mê 非phi 悟ngộ 。 能năng 為vi 迷mê 悟ngộ 依y 也dã 。 既ký 有hữu 此thử 東đông 西tây 定định 方phương 。 即tức 應ưng 有hữu 此thử 知tri 東đông 知tri 西tây 之chi 知tri 。 是thị 定định 方phương 中trung 所sở 具cụ 本bổn 覺giác 義nghĩa 也dã 。 從tùng 來lai 未vị 曾tằng 知tri 故cố 。 名danh 之chi 為vi 迷mê 。 是thị 定định 方phương 中trung 所sở 具cụ 不bất 覺giác 義nghĩa 也dã 。 由do 不bất 覺giác 故cố 。 謂vị 東đông 為vi 西tây 。 謂vị 西tây 為vi 東đông 。 是thị 定định 方phương 中trung 所sở 起khởi 轉chuyển 識thức 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 也dã 。 定định 方phương 或hoặc 隨tùy 迷mê 緣duyên 。 或hoặc 隨tùy 悟ngộ 緣duyên 。 決quyết 無vô 不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 。 故cố 有hữu 覺giác 與dữ 不bất 覺giác 二nhị 義nghĩa 。 名danh 生sanh 滅diệt 門môn 。 迷mê 亦diệc 此thử 方phương 。 悟ngộ 亦diệc 此thử 方phương 。 決quyết 定định 不bất 從tùng 緣duyên 變biến 。 名danh 真Chân 如Như 門môn 。 迷mê 則tắc 迷mê 此thử 真Chân 如Như 以dĩ 成thành 生sanh 滅diệt 。 而nhi 對đối 迷mê 說thuyết 悟ngộ 。 故cố 悟ngộ 亦diệc 須tu 屬thuộc 生sanh 滅diệt 門môn 。 所sở 謂vị 言ngôn 妄vọng 顯hiển 諸chư 真chân 。 妄vọng 真chân 同đồng 二nhị 妄vọng 也dã 。 悟ngộ 則tắc 悟ngộ 此thử 生sanh 滅diệt 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 而nhi 真chân 無vô 迷mê 悟ngộ 。 故cố 迷mê 亦diệc 並tịnh 歸quy 真Chân 如Như 門môn 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 即tức 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 不bất 可khả 復phục 滅diệt 。 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 不bất 可khả 復phục 得đắc 也dã 。 唯duy 識thức 亦diệc 明minh 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 。 非phi 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 即tức 同đồng 依y 方phương 故cố 有hữu 迷mê 悟ngộ 兩lưỡng 法pháp 。 又hựu 明minh 真Chân 如Như 即tức 是thị 識thức 之chi 實thật 性tánh 。 非phi 離ly 色sắc 心tâm 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 真Chân 如Như 。 即tức 同đồng 依y 迷mê 悟ngộ 故cố 而nhi 辨biện 於ư 方phương 。 除trừ 卻khước 迷mê 悟ngộ 兩lưỡng 心tâm 之chi 外ngoại 。 又hựu 豈khởi 別biệt 有hữu 方phương 可khả 得đắc 哉tai 。 嗚ô 呼hô 。 馬mã 鳴minh 護hộ 法Pháp 。 決quyết 無vô 二nhị 旨chỉ 明minh 矣hĩ 。

二nhị 別biệt 辨biện 始thỉ 本bổn 兩lưỡng 覺giác 二nhị 。 初sơ 辨biện 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 辨biện 本bổn 覺giác 義nghĩa 。 初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 淺thiển 深thâm 。 二nhị 詳tường 示thị 淺thiển 深thâm 。 三Tam 明Minh 淺thiển 深thâm 無vô 性tánh 。 今kim 初sơ 。

又hựu 以dĩ 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 不bất 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 。 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 。 剋khắc 論luận 藏tạng 識thức 所sở 有hữu 覺giác 義nghĩa 。 即tức 是thị 五ngũ 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 心tâm 所sở 耳nhĩ 。 此thử 慧tuệ 心tâm 所sở 。 亦diệc 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 諸chư 人nhân 我ngã 見kiến 。 凡phàm 外ngoại 二Nhị 乘Thừa 諸chư 法pháp 我ngã 見kiến 。 即tức 是thị 染nhiễm 慧tuệ 。 如như 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 聰thông 明minh 善thiện 巧xảo 。 即tức 無vô 記ký 慧tuệ 。 如như 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 正chánh 見kiến 。 即tức 有hữu 漏lậu 善thiện 慧tuệ 。 如như 三tam 乘thừa 所sở 有hữu 生sanh 空không 智trí 品phẩm 。 即tức 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 亦diệc 名danh 為vi 共cộng 般Bát 若Nhã 。 如như 大Đại 乘Thừa 所sở 有hữu 法pháp 空không 智trí 品phẩm 。 亦diệc 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 復phục 名danh 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 。 如như 諸chư 佛Phật 所sở 有hữu 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 慧tuệ 。 亦diệc 名danh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 又hựu 加gia 行hành 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 。 後hậu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 即tức 是thị 權quyền 慧tuệ 。 又hựu 因nhân 中trung 照chiếu 理lý 名danh 道đạo 慧tuệ 。 照chiếu 事sự 名danh 道đạo 種chủng 慧tuệ 。 果quả 上thượng 照chiếu 理lý 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 照chiếu 事sự 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 又hựu 或hoặc 照chiếu 真chân 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 照chiếu 俗tục 名danh 道đạo 種chủng 智trí 。 照chiếu 中trung 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 如như 此thử 種chủng 種chủng 異dị 名danh 。 種chủng 種chủng 開khai 合hợp 。 皆giai 是thị 一nhất 慧tuệ 心tâm 所sở 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 所sở 謂vị 覺giác 義nghĩa 。 或hoặc 但đãn 取thủ 無vô 漏lậu 。 乃nãi 名danh 覺giác 耳nhĩ 。 唯duy 有hữu 諸chư 佛Phật 。 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 。 方phương 能năng 覺giác 盡tận 心tâm 之chi 本bổn 源nguyên 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 降giáng/hàng 此thử 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 也dã 。

二nhị 詳tường 示thị 淺thiển 深thâm

如như 凡phàm 夫phu 人nhân 。 前tiền 念niệm 不bất 覺giác 。 起khởi 於ư 煩phiền 惱não 。 後hậu 念niệm 制chế 伏phục 。 令linh 不bất 更cánh 生sanh 。 此thử 雖tuy 名danh 覺giác 。 即tức 是thị 不bất 覺giác 。 不bất 覺giác 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 。 即tức 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 中trung 之chi 癡si 心tâm 所sở 也dã 。 此thử 癡si 心tâm 所sở 。 亦diệc 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 亦diệc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 若nhược 與dữ 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 之chi 法Pháp 我ngã 癡si 。 名danh 為vi 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 即tức 下hạ 文văn 所sở 謂vị 不bất 如như 實thật 知tri 。 真chân 法pháp 一nhất 故cố 者giả 也dã 。 此thử 之chi 現hiện 行hành 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 方phương 伏phục 。 此thử 之chi 種chủng 子tử 。 直trực 至chí 將tương 成thành 佛Phật 時thời 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 方phương 斷đoạn 。 斷đoạn 此thử 即tức 名danh 為vi 佛Phật 。 若nhược 與dữ 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 之chi 人nhân 我ngã 癡si 。 名danh 為vi 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 須tu 至chí 三tam 乘thừa 證chứng 無Vô 學Học 時thời 方phương 斷đoạn 。 若nhược 與dữ 第đệ 六lục 識thức 相tương 應ứng 之chi 法Pháp 我ngã 癡si 。 則tắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 分phân 別biệt 法pháp 癡si 。 登đăng 初Sơ 地Địa 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 一nhất 是thị 俱câu 生sanh 法pháp 癡si 。 於ư 十Thập 地Địa 中trung 。 分phần 分phần 漸tiệm 斷đoạn 。 至chí 成thành 佛Phật 時thời 乃nãi 盡tận 。 若nhược 與dữ 第đệ 六lục 識thức 相tương 應ứng 之chi 人nhân 我ngã 癡si 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 分phân 別biệt 我ngã 癡si 。 三tam 乘thừa 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 一nhất 是thị 俱câu 生sanh 我ngã 癡si 。 三tam 乘thừa 修tu 道Đạo 位vị 中trung 分phần 分phần 漸tiệm 斷đoạn 。 證chứng 無Vô 學Học 時thời 方phương 盡tận 。 若nhược 與dữ 前tiền 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 之chi 俱câu 生sanh 癡si 。 隨tùy 第đệ 六lục 識thức 而nhi 為vi 有hữu 無vô 。 乃nãi 至chí 佛Phật 果Quả 。 方phương 始thỉ 斷đoạn 盡tận 。 是thị 則tắc 由do 此thử 癡si 故cố 。 有hữu 六lục 凡phàm 法Pháp 界Giới 。 由do 轉chuyển 此thử 癡si 為vi 無vô 癡si 故cố 。 有hữu 四tứ 聖thánh 法Pháp 界Giới 。 豈khởi 非phi 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 耶da 。 今kim 言ngôn 凡phàm 夫phu 人nhân 前tiền 念niệm 不bất 覺giác 者giả 。 且thả 約ước 第đệ 六lục 識thức 相tương 應ứng 之chi 或hoặc 分phân 別biệt 癡si 。 或hoặc 俱câu 生sanh 癡si 言ngôn 之chi 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 癡si 。 必tất 恆hằng 行hành 不bất 待đãi 言ngôn 故cố 。 起khởi 於ư 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 起khởi 前tiền 六lục 識thức 相tương 應ứng 之chi 貪tham 瞋sân 等đẳng 惑hoặc 也dã 。 後hậu 念niệm 制chế 伏phục 令linh 不bất 更cánh 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 或hoặc 以dĩ 。 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 或hoặc 以dĩ 有hữu 漏lậu 。 聞văn 思tư 二nhị 慧tuệ 為vi 對đối 治trị 也dã 。 此thử 雖tuy 名danh 覺giác 者giả 。 以dĩ 是thị 善thiện 慧tuệ 故cố 也dã 。 即tức 是thị 不bất 覺giác 者giả 。 以dĩ 其kỳ 未vị 是thị 無vô 漏lậu 故cố 也dã 。

如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 及cập 初sơ 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 有hữu 念niệm 無vô 念niệm 。 體thể 相tướng 別biệt 異dị 。 以dĩ 捨xả 粗thô 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 相tướng 似tự 覺giác 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 通thông 指chỉ 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 言ngôn 之chi 。 初sơ 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 共cộng 十Thập 地Địa 中trung 。 即tức 指chỉ 八bát 人nhân 見kiến 地địa 已dĩ 上thượng 言ngôn 之chi 。 於ư 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 中trung 。 即tức 指chỉ 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 已dĩ 上thượng 言ngôn 之chi 。 由do 其kỳ 已dĩ 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 癡si 。 已dĩ 證chứng 生sanh 空không 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 故cố 能năng 覺giác 於ư 出xuất 觀quán 之chi 有hữu 念niệm 。 入nhập 觀quán 之chi 無vô 念niệm 。 其kỳ 體thể 相tướng 有hữu 別biệt 異dị 也dã 。 棄khí 捨xả 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 。 名danh 為vi 捨xả 粗thô 分phân 別biệt 。 但đãn 得đắc 生sanh 空không 無vô 漏lậu 。 未vị 得đắc 法Pháp 空không 無vô 漏lậu 。 故cố 僅cận 名danh 相tướng 似tự 覺giác 也dã 。

如như 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 覺giác 念niệm 無vô 念niệm 。 皆giai 無vô 有hữu 相tương/tướng 。 捨xả 中trung 品phẩm 分phân 別biệt 故cố 。 名danh 隨tùy 分phần/phân 覺giác 。 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 。 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。 證chứng 遍biến 行hành 真Chân 如Như 。 得đắc 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 。 故cố 名danh 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 證chứng 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 則tắc 知tri 真Chân 如Như 之chi 體thể 。 本bổn 非phi 生sanh 死tử 之chi 有hữu 念niệm 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 之chi 無vô 念niệm 。 但đãn 以dĩ 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 則tắc 真Chân 如Như 舉cử 體thể 為vi 念niệm 無vô 念niệm 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 則tắc 念niệm 無vô 念niệm 皆giai 即tức 真Chân 如Như 。 何hà 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 法pháp 執chấp 。 故cố 云vân 捨xả 中trung 品phẩm 分phân 別biệt 也dã 。 已dĩ 得đắc 法Pháp 空không 無vô 漏lậu 。 但đãn 未vị 窮cùng 源nguyên 。 是thị 故cố 名danh 隨tùy 分phần/phân 覺giác 。 猶do 所sở 云vân 分phần/phân 證chứng 即tức 佛Phật 也dã 。

若nhược 超siêu 過quá 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 究cứu 竟cánh 道đạo 滿mãn 足túc 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 。 始thỉ 名danh 為vi 覺giác 。 遠viễn 離ly 覺giác 相tương/tướng 。 微vi 細tế 分phân 別biệt 。 究cứu 竟cánh 永vĩnh 盡tận 。 心tâm 根căn 本bổn 性tánh 。 常thường 住trụ 現hiện 前tiền 。 是thị 為vi 如Như 來Lai 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 超siêu 過quá 菩Bồ 薩Tát 地Địa 者giả 。 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 。 入nhập 於ư 金kim 剛cang 喻dụ 定định 也dã 。 法pháp 空không 無vô 漏lậu 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 名danh 究cứu 竟cánh 道đạo 。 從tùng 初sơ 證chứng 法Pháp 身thân 後hậu 。 分phần 分phần 增tăng 進tiến 。 至chí 此thử 滿mãn 足túc 。 令linh 異dị 熟thục 識thức 中trung 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 捨xả 無vô 不bất 盡tận 。 轉chuyển 成thành 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 即tức 與dữ 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 忽hốt 得đắc 相tương 應ứng 。 故cố 云vân 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 也dã 。 始thỉ 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 釋thích 成thành 究cứu 竟cánh 始thỉ 覺giác 義nghĩa 也dã 。 遠viễn 離ly 覺giác 相tương/tướng 者giả 。 釋thích 成thành 即tức 是thị 本bổn 覺giác 無vô 別biệt 覺giác 起khởi 義nghĩa 也dã 。 微vi 細tế 分phân 別biệt 究cứu 竟cánh 永vĩnh 盡tận 者giả 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 捨xả 異dị 熟thục 識thức 種chủng 也dã 。 心tâm 根căn 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 現hiện 前tiền 者giả 。 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 證chứng 本bổn 具cụ 法Pháp 身thân 也dã 。 如như 者giả 。 本bổn 覺giác 真Chân 如Như 之chi 性tánh 。 來lai 者giả 。 始thỉ 覺giác 合hợp 本bổn 之chi 修tu 。 始thỉ 本bổn 合hợp 一nhất 。 故cố 為vi 如Như 來Lai 。 始thỉ 本bổn 兩lưỡng 忘vong 。 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 也dã 。

是thị 故cố 經kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 則tắc 為vi 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 夫phu 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 舉cử 體thể 而nhi 為vi 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 則tắc 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 全toàn 體thể 即tức 是thị 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 。 如như 氷băng 即tức 攬lãm 水thủy 成thành 相tương/tướng 。 豈khởi 別biệt 有hữu 自tự 相tương/tướng 哉tai 。 由do 諸chư 凡phàm 夫phu 。 不bất 達đạt 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 故cố 雖tuy 能năng 制chế 煩phiền 惱não 。 仍nhưng 名danh 不bất 覺giác 。 由do 二Nhị 乘Thừa 人nhân 及cập 。 初sơ 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 達đạt 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 妄vọng 計kế 有hữu 念niệm 無vô 念niệm 。 體thể 相tướng 別biệt 異dị 。 故cố 雖tuy 證chứng 得đắc 生sanh 空không 無vô 漏lậu 。 僅cận 可khả 名danh 相tướng 似tự 覺giác 。 若nhược 以dĩ 實thật 理lý 奪đoạt 之chi 。 猶do 名danh 不bất 覺giác 。 直trực 至chí 證chứng 法Pháp 身thân 已dĩ 。 方phương 能năng 覺giác 念niệm 無vô 念niệm 皆giai 無vô 有hữu 相tương/tướng 。 方phương 可khả 名danh 隨tùy 分phần/phân 覺giác 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 始thỉ 從tùng 凡phàm 地địa 。 即tức 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 則tắc 為vi 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 也dã 。 須tu 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 復phục 妄vọng 計kế 妄vọng 念niệm 有hữu 相tương/tướng 。 而nhi 妄vọng 念niệm 實thật 本bổn 無vô 相tướng 。 是thị 謂vị 理lý 即tức 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 故cố 圓viên 覺giác 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 證chứng 圓viên 覺giác 。 若nhược 知tri 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 便tiện 是thị 名danh 字tự 證chứng 得đắc 。 若nhược 能năng 觀quán 妄vọng 念niệm 無vô 相tướng 。 便tiện 是thị 觀quán 行hành 證chứng 得đắc 。 若nhược 觀quán 至chí 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 便tiện 是thị 相tương 似tự 證chứng 得đắc 。 若nhược 觀quán 至chí 法Pháp 身thân 相tương 應ứng 。 便tiện 是thị 分phần/phân 真chân 證chứng 得đắc 。 若nhược 觀quán 至chí 究cứu 竟cánh 滿mãn 足túc 。 便tiện 是thị 究cứu 竟cánh 證chứng 得đắc 。 此thử 則tắc 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 皆giai 以dĩ 佛Phật 知tri 佛Phật 見kiến 而nhi 為vi 修tu 行hành 。 不bất 同đồng 三tam 乘thừa 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 也dã 。 此thử 中trung 前tiền 四tứ 段đoạn 文văn 。 是thị 約ước 權quyền 示thị 漸tiệm 。 後hậu 一nhất 段đoạn 文văn 。 是thị 約ước 實thật 示thị 頓đốn 。 漸tiệm 則tắc 如như 徵trưng 庸dong 歷lịch 試thí 。 方phương 登đăng 寶bảo 位vị 。 頓đốn 則tắc 如như 太thái 子tử 投đầu 胎thai 。 便tiện 成thành 帝đế 胤dận 也dã 。 二nhị 詳tường 示thị 淺thiển 深thâm 竟cánh 。

三Tam 明Minh 淺thiển 深thâm 無vô 性tánh

又hựu 言ngôn 心tâm 初sơ 起khởi 者giả 。 但đãn 隨tùy 俗tục 說thuyết 。 求cầu 其kỳ 初sơ 相tương/tướng 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 心tâm 尚thượng 無vô 有hữu 。 何hà 況huống 有hữu 初sơ 。 前tiền 云vân 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 。 已dĩ 隨tùy 拂phất 云vân 遠viễn 離ly 覺giác 相tương/tướng 矣hĩ 。 猶do 恐khủng 迷mê 者giả 隨tùy 言ngôn 取thủ 義nghĩa 。 謂vị 有hữu 始thỉ 覺giác 初sơ 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 不bất 知tri 心tâm 本bổn 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 有hữu 初sơ 。 蓋cái 心tâm 之chi 一nhất 字tự 。 但đãn 是thị 名danh 言ngôn 。 真chân 外ngoại 無vô 妄vọng 。 故cố 妄vọng 心tâm 無vô 相tướng 。 妄vọng 外ngoại 無vô 真chân 。 故cố 真chân 心tâm 無vô 相tướng 。 譬thí 如như 演diễn 若nhược 歇hiết 狂cuồng 。 本bổn 頭đầu 如như 故cố 。 豈khởi 可khả 於ư 其kỳ 頭đầu 上thượng 。 別biệt 覓mịch 一nhất 初sơ 歇hiết 之chi 相tướng 耶da 。

是thị 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 為vi 覺giác 。 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 。 恆hằng 有hữu 無vô 明minh 妄vọng 念niệm 相tương 續tục 。 未vị 曾tằng 離ly 故cố 。 無vô 明minh 妄vọng 念niệm 。 有hữu 即tức 非phi 有hữu 。 由do 不bất 覺giác 故cố 。 非phi 有hữu 似tự 有hữu 。 故cố 相tương 續tục 而nhi 未vị 離ly 也dã 。 一nhất 瞖ế 在tại 目mục 。 空không 華hoa 亂loạn 墜trụy 。 不bất 見kiến 己kỷ 頭đầu 。 狂cuồng 怖bố 妄vọng 出xuất 。 然nhiên 所sở 治trị 之chi 無vô 明minh 。 畢tất 竟cánh 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 能năng 治trị 之chi 始thỉ 覺giác 。 又hựu 豈khởi 有hữu 初sơ 相tương/tướng 可khả 得đắc 哉tai 。

若nhược 妄vọng 念niệm 息tức 。 即tức 知tri 心tâm 相tương 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 皆giai 悉tất 無vô 相tướng 。 以dĩ 於ư 一nhất 心tâm 前tiền 後hậu 同đồng 時thời 。 皆giai 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 由do 迷mê 一nhất 心tâm 。 而nhi 有hữu 妄vọng 念niệm 。 由do 有hữu 妄vọng 念niệm 。 妄vọng 見kiến 心tâm 相tương 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 但đãn 當đương 推thôi 求cầu 現hiện 前tiền 一nhất 念niệm 心tâm 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 計kế 有hữu 心tâm 相tương/tướng 之chi 妄vọng 念niệm 自tự 息tức 。 妄vọng 念niệm 既ký 息tức 。 則tắc 知tri 心tâm 相tương/tướng 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 之chi 相tướng 。 蓋cái 若nhược 謂vị 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 果quả 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 為vi 生sanh 在tại 前tiền 耶da 。 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 前tiền 耶da 。 生sanh 在tại 後hậu 耶da 。 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 後hậu 耶da 。 抑ức 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 皆giai 同đồng 時thời 耶da 。 若nhược 謂vị 生sanh 在tại 前tiền 者giả 。 為vi 有hữu 心tâm 故cố 生sanh 。 為vi 無vô 心tâm 故cố 生sanh 。 若nhược 有hữu 心tâm 故cố 生sanh 則tắc 有hữu 二nhị 心tâm 。 若nhược 無vô 心tâm 故cố 生sanh 心tâm 則tắc 有hữu 始thỉ 又hựu 所sở 生sanh 心tâm 。 果quả 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 故cố 生sanh 在tại 前tiền 。 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 若nhược 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 前tiền 者giả 。 必tất 須tu 有hữu 生sanh 。 方phương 得đắc 有hữu 住trụ 異dị 滅diệt 。 前tiền 既ký 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 有hữu 住trụ 異dị 滅diệt 。 故cố 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 前tiền 。 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 若nhược 謂vị 生sanh 在tại 後hậu 者giả 。 前tiền 既ký 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 後hậu 忽hốt 有hữu 生sanh 。 又hựu 由do 滅diệt 故cố 。 方phương 說thuyết 有hữu 生sanh 。 前tiền 既ký 無vô 生sanh 。 則tắc 無vô 可khả 滅diệt 。 前tiền 既ký 無vô 滅diệt 。 後hậu 豈khởi 有hữu 生sanh 。 故cố 生sanh 在tại 後hậu 。 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 若nhược 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 後hậu 者giả 。 前tiền 必tất 無vô 滅diệt 。 前tiền 既ký 無vô 滅diệt 。 亦diệc 無vô 有hữu 生sanh 。 前tiền 既ký 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 後hậu 住trụ 異dị 滅diệt 。 故cố 住trụ 異dị 滅diệt 在tại 後hậu 。 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 若nhược 謂vị 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 皆giai 同đồng 時thời 者giả 。 生sanh 與dữ 滅diệt 違vi 。 住trụ 與dữ 異dị 違vi 。 尤vưu 為vi 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 如như 此thử 推thôi 責trách 。 則tắc 知tri 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 何hà 嘗thường 有hữu 自tự 性tánh 耶da 。

如như 是thị 知tri 已dĩ 。 則tắc 知tri 始thỉ 覺giác 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 不bất 異dị 本bổn 覺giác 故cố 。 本bổn 覺giác 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 相tương/tướng 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 無vô 生sanh 無vô 住trụ 。 無vô 異dị 無vô 滅diệt 。 今kim 推thôi 始thỉ 覺giác 。 亦diệc 無vô 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 可khả 得đắc 。 則tắc 與dữ 本bổn 覺giác 何hà 異dị 。 是thị 則tắc 約ước 隨tùy 俗tục 說thuyết 。 故cố 有hữu 凡phàm 夫phu 不bất 覺giác 。 三tam 乘thừa 相tương 似tự 覺giác 。 法Pháp 身thân 隨tùy 分phần/phân 覺giác 。 如Như 來Lai 究cứu 竟cánh 覺giác 之chi 不bất 同đồng 。 而nhi 真Chân 如Như 覺giác 性tánh 。 何hà 曾tằng 有hữu 此thử 淺thiển 深thâm 差sai 別biệt 之chi 可khả 得đắc 哉tai 。 初sơ 辨biện 始thỉ 覺giác 義nghĩa 竟cánh 。

二nhị 辨biện 本bổn 覺giác 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 標tiêu 二nhị 相tương/tướng 。 次thứ 釋thích 二nhị 相tương/tướng 。 今kim 初sơ 。

復phục 次thứ 本bổn 覺giác 隨tùy 染nhiễm 分phân 別biệt 。 生sanh 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 一nhất 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。 二nhị 不bất 思tư 議nghị 用dụng 相tương/tướng 。 本bổn 覺giác 既ký 即tức 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 離ly 一nhất 切thiết 妄vọng 念niệm 相tương/tướng 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 二nhị 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 特đặc 以dĩ 隨tùy 染nhiễm 分phân 別biệt 。 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 由do 始thỉ 覺giác 故cố 。 方phương 顯hiển 本bổn 覺giác 相tương/tướng 用dụng 。 故cố 無vô 生sanh 而nhi 說thuyết 生sanh 也dã 。

次thứ 釋thích 二nhị 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 釋thích 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。 二nhị 釋thích 不bất 思tư 議nghị 用dụng 相tương/tướng 。 初sơ 中trung 二nhị 。 初sơ 示thị 相tương/tướng 。 二nhị 釋thích 成thành 。 今kim 初sơ 。

淨tịnh 智trí 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 依y 法pháp 熏huân 習tập 。 如như 實thật 修tu 行hành 。 功công 德đức 滿mãn 足túc 。 破phá 和hòa 合hợp 識thức 。 滅diệt 轉chuyển 識thức 相tương/tướng 。 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 清thanh 淨tịnh 智trí 故cố 。 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。 即tức 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 也dã 。 依y 法pháp 熏huân 習tập 者giả 。 具cụ 如như 下hạ 文văn 所sở 明minh 妄vọng 熏huân 真chân 熏huân 體thể 熏huân 用dụng 熏huân 也dã 。 如như 實thật 修tu 行hành 者giả 。 隨tùy 順thuận 法pháp 性tánh 而nhi 修tu 諸chư 行hành 也dã 。 功công 德đức 滿mãn 足túc 者giả 。 超siêu 過quá 菩Bồ 薩Tát 究cứu 竟cánh 地địa 也dã 。 破phá 和hòa 合hợp 識thức 者giả 。 捨xả 異dị 熟thục 名danh 。 轉chuyển 成thành 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 不bất 復phục 為vi 所sở 熏huân 也dã 。 滅diệt 轉chuyển 識thức 相tương/tướng 者giả 。 轉chuyển 第đệ 七thất 識thức 。 為vi 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 轉chuyển 第đệ 六lục 識thức 。 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 轉chuyển 前tiền 五ngũ 識thức 。 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 不bất 復phục 為vi 能năng 熏huân 也dã 。 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 清thanh 淨tịnh 智trí 故cố 者giả 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 為vi 法Pháp 身thân 。 能năng 證chứng 菩Bồ 提Đề 為vi 清thanh 淨tịnh 智trí 。 智trí 與dữ 真Chân 如Như 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 無vô 能năng 所sở 也dã 。

二nhị 釋thích 成thành

一nhất 切thiết 心tâm 識thức 相tương/tướng 。 即tức 是thị 無vô 明minh 相tương/tướng 。 與dữ 本bổn 覺giác 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 非phi 是thị 可khả 壞hoại 。 非phi 不bất 可khả 壞hoại 。 一nhất 切thiết 心tâm 識thức 相tương/tướng 者giả 。 通thông 指chỉ 八bát 个# 心tâm 王vương 。 兼kiêm 攝nhiếp 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 所sở 也dã 。 即tức 是thị 無vô 明minh 相tương/tướng 者giả 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 曾tằng 未vị 悟ngộ 故cố 。 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 別biệt 也dã 。 與dữ 本bổn 覺giác 非phi 一nhất 非phi 異dị 者giả 。 真Chân 如Như 舉cử 體thể 而nhi 為vi 本bổn 覺giác 無vô 明minh 。 本bổn 覺giác 是thị 無vô 漏lậu 性tánh 。 無vô 明minh 是thị 有hữu 漏lậu 性tánh 。 故cố 非phi 一nhất 。 同đồng 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 非phi 異dị 也dã 。 非phi 是thị 可khả 壞hoại 者giả 。 無vô 明minh 之chi 性tánh 。 即tức 真Chân 如Như 故cố 。 與dữ 本bổn 覺giác 非phi 異dị 故cố 。 非phi 不bất 可khả 壞hoại 者giả 。 無vô 明minh 之chi 相tướng 。 違vi 真Chân 如Như 故cố 。 與dữ 本bổn 覺giác 非phi 一nhất 故cố 。

如như 海hải 水thủy 與dữ 波ba 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 波ba 因nhân 風phong 動động 。 非phi 水thủy 性tánh 動động 。 若nhược 風phong 止chỉ 時thời 。 波ba 動động 即tức 滅diệt 。 非phi 水thủy 性tánh 滅diệt 。 此thử 舉cử 喻dụ 以dĩ 釋thích 成thành 也dã 。 海hải 水thủy 。 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 波ba 喻dụ 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 。 風phong 。 喻dụ 無vô 明minh 心tâm 所sở 。 水thủy 之chi 動động 相tương/tướng 。 即tức 名danh 為vi 風phong 。 風phong 原nguyên 不bất 在tại 水thủy 外ngoại 。 喻dụ 心tâm 之chi 不bất 覺giác 。 即tức 名danh 無vô 明minh 。 無vô 明minh 心tâm 所sở 。 恆hằng 與dữ 心tâm 王vương 相tương 應ứng 。 不bất 在tại 心tâm 王vương 外ngoại 也dã 。 然nhiên 水thủy 有hữu 可khả 動động 之chi 性tánh 。 即tức 喻dụ 無vô 明minh 種chủng 子tử 。 藏tạng 在tại 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 波ba 有hữu 動động 轉chuyển 之chi 相tướng 。 即tức 喻dụ 無vô 明minh 現hiện 行hành 。 但đãn 與dữ 前tiền 七thất 識thức 相tương 應ứng 也dã 。 藏tạng 識thức 常thường 住trụ 。 轉chuyển 識thức 生sanh 滅diệt 。 如như 水thủy 與dữ 波ba 非phi 一nhất 。 藏tạng 識thức 亦diệc 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 轉chuyển 識thức 亦diệc 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 如như 水thủy 與dữ 波ba 非phi 異dị 。 以dĩ 其kỳ 同đồng 一nhất 濕thấp 性tánh 故cố 也dã 。 波ba 因nhân 風phong 動động 。 則tắc 舉cử 水thủy 體thể 皆giai 動động 。 喻dụ 不bất 唯duy 七thất 識thức 生sanh 滅diệt 。 即tức 藏tạng 識thức 亦diệc 生sanh 滅diệt 也dã 。 非phi 水thủy 性tánh 動động 。 則tắc 波ba 之chi 濕thấp 性tánh 。 亦diệc 不bất 曾tằng 動động 。 喻dụ 不bất 唯duy 藏tạng 識thức 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 。 即tức 轉chuyển 識thức 亦diệc 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。 若nhược 風phong 止chỉ 時thời 者giả 。 喻dụ 無vô 明minh 轉chuyển 而nhi 為vi 明minh 也dã 。 波ba 動động 即tức 滅diệt 者giả 。 喻dụ 和hòa 合hợp 識thức 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương/tướng 俱câu 滅diệt 。 不bất 為vi 所sở 熏huân 能năng 熏huân 也dã 。 非phi 水thủy 性tánh 滅diệt 者giả 。 喻dụ 八bát 識thức 轉chuyển 成thành 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 同đồng 於ư 真Chân 如Như 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 也dã 。

眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 動động 。 起khởi 識thức 波ba 浪lãng 。 如như 是thị 三tam 事sự 。 皆giai 無vô 形hình 相tướng 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 然nhiên 性tánh 淨tịnh 心tâm 。 是thị 動động 識thức 本bổn 。 無vô 明minh 滅diệt 時thời 。 動động 識thức 隨tùy 滅diệt 。 智trí 性tánh 不bất 壞hoại 。 此thử 更cánh 以dĩ 法pháp 合hợp 也dã 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 即tức 指chỉ 現hiện 前tiền 介giới 爾nhĩ 心tâm 性tánh 。 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 非phi 成thành 佛Phật 而nhi 始thỉ 淨tịnh 也dã 。 因nhân 無vô 明minh 風phong 。 動động 者giả 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 從tùng 未vị 悟ngộ 故cố 。 法pháp 爾nhĩ 有hữu 八bát 種chủng 識thức 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 法pháp 爾nhĩ 有hữu 無vô 明minh 種chủng 子tử 。 如như 水thủy 含hàm 動động 性tánh 。 前tiền 七thất 識thức 現hiện 行hành 。 法pháp 爾nhĩ 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 如như 波ba 有hữu 動động 相tương/tướng 也dã 。 起khởi 識thức 波ba 浪lãng 者giả 。 如như 海hải 水thủy 舉cử 體thể 作tác 波ba 也dã 。 如như 是thị 三tam 事sự 。 皆giai 無vô 形hình 相tướng 者giả 。 譬thí 如như 指chỉ 波ba 所sở 依y 名danh 水thủy 。 指chỉ 水thủy 所sở 起khởi 名danh 波ba 。 指chỉ 波ba 之chi 動động 名danh 風phong 。 水thủy 外ngoại 別biệt 無vô 波ba 動động 形hình 相tướng 。 波ba 外ngoại 別biệt 無vô 水thủy 動động 形hình 相tướng 。 動động 外ngoại 別biệt 無vô 波ba 水thủy 形hình 相tướng 。 說thuyết 有hữu 三tam 事sự 。 故cố 非phi 一nhất 。 同đồng 依y 濕thấp 性tánh 。 故cố 非phi 異dị 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 藏tạng 識thức 之chi 外ngoại 。 別biệt 無vô 轉chuyển 識thức 無vô 明minh 形hình 相tướng 。 轉chuyển 識thức 之chi 外ngoại 。 別biệt 無vô 藏tạng 識thức 無vô 明minh 形hình 相tướng 。 無vô 明minh 之chi 外ngoại 。 亦diệc 別biệt 無vô 藏tạng 識thức 轉chuyển 識thức 形hình 相tướng 。 說thuyết 有hữu 第đệ 八bát 。 前tiền 七thất 。 心tâm 所sở 。 三tam 事sự 。 故cố 非phi 一nhất 。 同đồng 一nhất 真Chân 如Như 淨tịnh 心tâm 。 故cố 非phi 異dị 也dã 。 然nhiên 性tánh 淨tịnh 心tâm 。 是thị 動động 識thức 本bổn 者giả 。 如như 水thủy 之chi 濕thấp 性tánh 。 是thị 水thủy 波ba 本bổn 也dã 。 無vô 明minh 滅diệt 時thời 。 動động 識thức 隨tùy 滅diệt 者giả 。 合hợp 風phong 滅diệt 時thời 。 波ba 動động 隨tùy 滅diệt 。 不bất 唯duy 前tiền 七thất 能năng 熏huân 相tương/tướng 滅diệt 。 即tức 第đệ 八bát 受thọ 熏huân 和hòa 合hợp 相tương/tướng 亦diệc 滅diệt 也dã 。 智trí 性tánh 不bất 壞hoại 者giả 。 合hợp 前tiền 非phi 水thủy 性tánh 滅diệt 。 不bất 唯duy 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 之chi 性tánh 不bất 壞hoại 。 即tức 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 妙diệu 觀quán 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 之chi 性tánh 。 亦diệc 不bất 壞hoại 也dã 。 初sơ 釋thích 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 竟cánh 。

二nhị 釋thích 不bất 思tư 議nghị 用dụng 相tương/tướng

不bất 思tư 議nghị 用dụng 相tương/tướng 者giả 。 依y 於ư 淨tịnh 智trí 。 能năng 起khởi 一nhất 切thiết 。 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 。 常thường 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 謂vị 如Như 來Lai 身thân 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 增tăng 上thượng 功công 德đức 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 示thị 現hiện 成thành 就tựu 無vô 量lượng 利lợi 益ích 。 依y 於ư 淨tịnh 智trí 能năng 起khởi 一nhất 切thiết 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 等đẳng 者giả 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 此thử 四tứ 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 皆giai 遍biến 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 用dụng 有hữu 異dị 。 謂vị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 現hiện 種chủng 依y 持trì 。 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 他tha 有hữu 情tình 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 所sở 樂lạc 。 示thị 現hiện 受thọ 用dụng 。 身thân 土thổ/độ 影ảnh 像tượng 差sai 別biệt 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 不bất 共cộng 所sở 依y 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 一nhất 味vị 相tương 續tục 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 善thiện 觀quán 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 無vô 礙ngại 而nhi 轉chuyển 。 攝nhiếp 觀quán 無vô 量lượng 總tổng 持trì 定định 門môn 。 及cập 所sở 發phát 生sanh 功công 德đức 珍trân 寶bảo 。 於ư 大đại 眾chúng 會hội 。 能năng 現hiện 無vô 邊biên 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 疑nghi 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 獲hoạch 利lợi 樂lạc 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 為vì 欲dục 利lợi 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 普phổ 於ư 十thập 方phương 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 。 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。 此thử 四tứ 種chủng 性tánh 。 雖tuy 皆giai 本bổn 有hữu 。 而nhi 要yếu 熏huân 發phát 。 方phương 得đắc 現hiện 行hành 。 因nhân 位vị 漸tiệm 增tăng 。 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 但đãn 從tùng 種chủng 生sanh 。 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 勿vật 前tiền 佛Phật 德đức 。 勝thắng 後hậu 佛Phật 故cố 。 (# 文văn )# 是thị 知tri 前tiền 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。 及cập 從tùng 鏡kính 智trí 所sở 起khởi 最tối 極cực 圓viên 淨tịnh 常thường 遍biến 色sắc 身thân 。 即tức 是thị 自tự 受thọ 用dụng 身thân 功công 德đức 。 此thử 中trung 依y 於ư 淨tịnh 智trí 所sở 起khởi 身thân 土thổ/độ 境cảnh 界giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 成thành 就tựu 利lợi 益ích 。 即tức 是thị 他tha 受thọ 用dụng 報báo 勝thắng 劣liệt 等đẳng 應ưng 。 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 此thử 二nhị 功công 德đức 。 皆giai 由do 本bổn 覺giác 隨tùy 染nhiễm 分phân 別biệt 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 然nhiên 後hậu 翻phiên 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。 依y 法pháp 熏huân 習tập 。 如như 實thật 修tu 行hành 。 之chi 所sở 證chứng 得đắc 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。 生sanh 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 猶do 唯duy 識thức 名danh 所sở 生sanh 得đắc 也dã 。 雖tuy 所sở 生sanh 得đắc 。 然nhiên 不bất 名danh 之chi 為vi 始thỉ 覺giác 相tương/tướng 。 仍nhưng 名danh 本bổn 覺giác 相tương/tướng 者giả 。 猶do 唯duy 識thức 云vân 。 此thử 四tứ 種chủng 性tánh 皆giai 本bổn 有hữu 也dã 。 大đại 佛Phật 頂đảnh 經kinh 亦diệc 云vân 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。 良lương 以dĩ 本bổn 具cụ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 原nguyên 是thị 真Chân 如Như 全toàn 體thể 。 原nguyên 具cụ 真Chân 如Như 相tương/tướng 用dụng 。 未vị 曾tằng 稍sảo 減giảm 。 今kim 佛Phật 果Quả 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 。 亦diệc 秖kỳ 是thị 真Chân 如Như 全toàn 體thể 相tướng 用dụng 。 未vị 嘗thường 稍sảo 增tăng 故cố 也dã 。 二nhị 別biệt 辨biện 本bổn 始thỉ 兩lưỡng 覺giác 竟cánh 。

三tam 總tổng 顯hiển 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa

復phục 次thứ 覺giác 相tương/tướng 有hữu 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 。 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 前tiền 明minh 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 有hữu 其kỳ 覺giác 義nghĩa 。 又hựu 明minh 依y 不bất 覺giác 說thuyết 始thỉ 覺giác 。 待đãi 始thỉ 覺giác 立lập 本bổn 覺giác 。 而nhi 始thỉ 本bổn 究cứu 竟cánh 不bất 異dị 。 故cố 今kim 直trực 明minh 覺giác 相tương/tướng 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 也dã 。 本bổn 無vô 垢cấu 染nhiễm 。 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 本bổn 無vô 形hình 相tướng 方phương 隅ngung 分phần/phân 劑tề 可khả 得đắc 。 故cố 如như 虛hư 空không 。 本bổn 來lai 寂tịch 照chiếu 。 故cố 如như 明minh 鏡kính 。 蓋cái 但đãn 言ngôn 如như 虛hư 空không 。 則tắc 無vô 以dĩ 顯hiển 其kỳ 照chiếu 用dụng 。 但đãn 言ngôn 如như 明minh 鏡kính 。 則tắc 無vô 以dĩ 顯hiển 其kỳ 體thể 相tướng 。 故cố 必tất 合hợp 言ngôn 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 乃nãi 可khả 稍sảo 譬thí 於ư 覺giác 相tương/tướng 也dã 。

一nhất 真chân 實thật 空không 大đại 義nghĩa 。 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 謂vị 一nhất 切thiết 心tâm 境cảnh 界giới 相tương 及cập 覺giác 相tương/tướng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 此thử 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 依y 言ngôn 說thuyết 建kiến 立lập 之chi 真chân 實thật 空không 也dã 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 中trung 無vô 始thỉ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 真Chân 如Như 非phi 一nhất 切thiết 心tâm 。 非phi 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 現hiện 境cảnh 界giới 。 亦diệc 非phi 覺giác 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 故cố 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 。 心tâm 境cảnh 界giới 相tương 及cập 與dữ 覺giác 相tương/tướng 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 體thể 非phi 群quần 相tướng 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 本bổn 無vô 纖tiêm 塵trần 也dã 。

二nhị 真chân 實thật 不bất 空không 大đại 義nghĩa 。 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 無vô 能năng 壞hoại 性tánh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 皆giai 於ư 中trung 現hiện 。 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 。 常thường 住trụ 一nhất 心tâm 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 知tri 體thể 具cụ 足túc 無vô 邊biên 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 為vi 因nhân 熏huân 習tập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 故cố 。 此thử 即tức 真Chân 如Như 門môn 中trung 依y 言ngôn 說thuyết 建kiến 立lập 之chi 真chân 實thật 不bất 空không 也dã 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 中trung 無vô 始thỉ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 即tức 全toàn 攬lãm 一nhất 切thiết 法pháp 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 無vô 能năng 壞hoại 性tánh 之chi 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 皆giai 於ư 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 中trung 現hiện 。 無vô 漏lậu 種chủng 外ngoại 。 別biệt 無vô 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 故cố 不bất 出xuất 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 之chi 內nội 。 別biệt 無vô 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 故cố 不bất 入nhập 。 由do 不bất 出xuất 。 故cố 不bất 滅diệt 。 境cảnh 即tức 真Chân 如Như 。 無vô 可khả 滅diệt 故cố 。 由do 不bất 入nhập 。 故cố 不bất 壞hoại 。 真Chân 如Như 即tức 境cảnh 。 無vô 可khả 壞hoại 故cố 。 又hựu 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 故cố 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 故cố 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 。 又hựu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 故cố 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 故cố 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 。 又hựu 如như 虛hư 空không 。 含hàm 育dục 萬vạn 物vật 。 明minh 鏡kính 影ảnh 現hiện 眾chúng 形hình 。 並tịnh 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 也dã 。 是thị 故cố 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 當đương 體thể 即tức 是thị 常thường 住trụ 一nhất 心tâm 。 雖tuy 此thử 常thường 住trụ 一nhất 心tâm 。 舉cử 體thể 而nhi 為vi 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 。 然nhiên 此thử 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 能năng 染nhiễm 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 。 如như 氷băng 不bất 能năng 改cải 其kỳ 本bổn 然nhiên 之chi 濕thấp 性tánh 也dã 。 只chỉ 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 便tiện 是thị 菩Bồ 提Đề 智trí 體thể 。 本bổn 來lai 具cụ 足túc 無vô 邊biên 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 以dĩ 其kỳ 在tại 纏triền 。 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 因nhân 即tức 種chủng 子tử 之chi 異dị 名danh 也dã 。 此thử 無vô 漏lậu 因nhân 。 亦diệc 名danh 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 雄hùng 猛mãnh 。 無vô 能năng 沮trở 壞hoại 。 雖tuy 在tại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 心tâm 中trung 。 力lực 能năng 熏huân 習tập 。 令linh 妄vọng 念niệm 心tâm 。 厭yếm 生sanh 死tử 苦khổ 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 此thử 上thượng 二nhị 種chủng 大đại 義nghĩa 。 即tức 大Đại 乘Thừa 體thể 。

三tam 真chân 實thật 不bất 空không 離ly 障chướng 大đại 義nghĩa 。 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 謂vị 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 永vĩnh 斷đoạn 。 和hòa 合hợp 識thức 滅diệt 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 常thường 安an 住trụ 故cố 。 此thử 即tức 本bổn 覺giác 隨tùy 染nhiễm 分phân 別biệt 所sở 生sanh 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 也dã 。 雖tuy 由do 始thỉ 覺giác 所sở 顯hiển 。 不bất 異dị 在tại 纏triền 本bổn 覺giác 。 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 相tương/tướng 也dã 離ly 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 。 即tức 顯hiển 真Chân 如Như 門môn 中trung 真chân 實thật 空không 義nghĩa 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 安an 住trụ 。 即tức 顯hiển 真Chân 如Như 門môn 中trung 真chân 實thật 不bất 空không 。 為vi 顯hiển 不bất 空không 之chi 相tướng 。 故cố 建kiến 立lập 空không 。 是thị 故cố 但đãn 名danh 真chân 實thật 不bất 空không 離ly 障chướng 大đại 義nghĩa 。 此thử 如như 無vô 雲vân 之chi 大đại 空không 。 磨ma 瑩oánh 之chi 古cổ 鏡kính 也dã 。

四tứ 真chân 實thật 不bất 空không 示thị 現hiện 大đại 義nghĩa 。 如như 虛hư 空không 明minh 鏡kính 。 謂vị 依y 離ly 障chướng 法pháp 。 隨tùy 所sở 應ứng 化hóa 。 現hiện 如Như 來Lai 等đẳng 種chủng 種chủng 色sắc 聲thanh 。 令linh 彼bỉ 修tu 行hành 諸chư 善thiện 根căn 故cố 。 此thử 即tức 本bổn 覺giác 隨tùy 染nhiễm 分phân 別biệt 所sở 生sanh 不bất 思tư 議nghị 用dụng 相tương/tướng 也dã 。 隨tùy 所sở 應ứng 化hóa 。 即tức 意ý 輪luân 觀quán 機cơ 。 現hiện 種chủng 種chủng 色sắc 。 即tức 身thân 輪luân 示thị 化hóa 。 現hiện 種chủng 種chủng 聲thanh 。 即tức 口khẩu 輪luân 說thuyết 法Pháp 。 此thử 如như 太thái 空không 之chi 含hàm 育dục 萬vạn 物vật 。 明minh 鏡kính 之chi 頓đốn 寫tả 千thiên 容dung 也dã 。 問vấn 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 中trung 覺giác 義nghĩa 。 由do 其kỳ 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 得đắc 具cụ 此thử 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 。 其kỳ 不bất 覺giác 義nghĩa 。 亦diệc 全toàn 攬lãm 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 亦diệc 得đắc 具cụ 此thử 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 具cụ 。 以dĩ 不bất 覺giác 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 真chân 實thật 空không 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 不bất 覺giác 相tương/tướng 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 無vô 能năng 壞hoại 性tánh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 皆giai 於ư 不bất 覺giác 中trung 現hiện 。 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 。 常thường 住trụ 一nhất 心tâm 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 所sở 不bất 能năng 染nhiễm 。 一nhất 切thiết 淨tịnh 法Pháp 。 所sở 不bất 能năng 淨tịnh 。 不bất 覺giác 具cụ 足túc 無vô 邊biên 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 為vi 因nhân 熏huân 習tập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 故cố 。 即tức 真chân 實thật 不bất 空không 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 達đạt 此thử 不bất 覺giác 之chi 性tánh 。 即tức 是thị 真chân 實thật 。 不bất 空không 體thể 故cố 。 二nhị 障chướng 永vĩnh 斷đoạn 。 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 。 即tức 是thị 離ly 障chướng 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 不bất 覺giác 之chi 。 性tánh 離ly 二nhị 障chướng 故cố 。 隨tùy 所sở 應ứng 化hóa 。 現hiện 如Như 來Lai 等đẳng 種chủng 種chủng 色sắc 聲thanh 。 令linh 修tu 善thiện 根căn 。 即tức 示thị 現hiện 大đại 義nghĩa 也dã 。 問vấn 。 既ký 言ngôn 真Chân 如Như 舉cử 體thể 作tác 一nhất 微vi 塵trần 。 則tắc 隨tùy 拈niêm 一nhất 一nhất 微vi 塵trần 。 亦diệc 各các 具cụ 此thử 四tứ 種chủng 大đại 義nghĩa 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 具cụ 以dĩ 微vi 塵trần 相tương/tướng 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 則tắc 非phi 微vi 塵trần 。 以dĩ 無vô 形hình 故cố 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 。 則tắc 可khả 分phân 析tích 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 推thôi 此thử 微vi 塵trần 。 既ký 無vô 相tướng 故cố 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 皆giai 無vô 相tướng 。 即tức 真chân 實thật 空không 大đại 義nghĩa 。 微vi 塵trần 之chi 相tướng 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 無vô 能năng 壞hoại 性tánh 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 皆giai 於ư 微vi 塵trần 中trung 現hiện 。 不bất 出xuất 不bất 入nhập 。 不bất 滅diệt 不bất 壞hoại 。 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 。 具cụ 足túc 無vô 邊biên 無vô 漏lậu 功công 德đức 。 為vi 因nhân 熏huân 習tập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 故cố 。 即tức 真chân 實thật 不bất 空không 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 達đạt 此thử 一nhất 微vi 塵trần 性tánh 。 即tức 是thị 真chân 實thật 。 不bất 空không 體thể 故cố 。 二nhị 障chướng 永vĩnh 斷đoạn 。 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 。 即tức 是thị 離ly 障chướng 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 一nhất 微vi 塵trần 性tánh 。 離ly 二nhị 障chướng 故cố 。 隨tùy 所sở 應ứng 化hóa 。 現hiện 身thân 說thuyết 法Pháp 。 令linh 修tu 善thiện 根căn 。 所sở 謂vị 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 現hiện 寶bảo 王vương 剎sát 。 坐tọa 微vi 塵trần 裡# 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 即tức 示thị 現hiện 大đại 義nghĩa 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 具cụ 足túc 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 如như 一nhất 微vi 塵trần 。 一nhất 切thiết 微vi 塵trần 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 思tư 之chi 。 初sơ 釋thích 覺giác 義nghĩa 竟cánh 。

大Đại 乘Thừa 起Khởi 信Tín 論Luận 裂Liệt 網Võng 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị