肇Triệu 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 下hạ

釋thích 元nguyên 康khang 作tác

涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 并tinh 表biểu 上thượng 秦tần 主chủ 姚diêu 興hưng

此thử 論luận 第đệ 四tứ 明minh 果quả 申thân 涅Niết 槃Bàn 教giáo 也dã 。 論luận 文văn 有hữu 二nhị 。 前tiền 表biểu 。 後hậu 論luận 。 今kim 初sơ 表biểu 。 云vân 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 妙diệu 絕tuyệt 言ngôn 象tượng 。 言ngôn 象tượng 苟cẩu 絕tuyệt 。 豈khởi 有hữu 名danh 哉tai 。 而nhi 有hữu 名danh 者giả 。 假giả 涅Niết 槃Bàn 名danh 也dã 。 既ký 云vân 假giả 名danh 。 則tắc 實thật 無vô 名danh 矣hĩ 。 今kim 明minh 實thật 故cố 。 云vân 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 。 肇triệu 法Pháp 師sư 本bổn 因nhân 秦tần 王vương 而nhi 作tác 此thử 論luận 。 論luận 成thành 以dĩ 上thượng 秦tần 王vương 。 故cố 有hữu 此thử 表biểu 。 表biểu 者giả 表biểu 彰chương 。 表biểu 己kỷ 心tâm 故cố 。 名danh 為vi 表biểu 也dã 。 古cổ 來lai 凡phàm 有hữu 四tứ 秦tần 秦tần 始thỉ 皇hoàng 一nhất 也dã 。 名danh 曰viết 亡vong 秦tần 。 符phù 堅kiên 二nhị 秦tần 也dã 。 名danh 曰viết 前tiền 秦tần 。 姚diêu 萇# 時thời 三tam 秦tần 也dã 。 名danh 曰viết 後hậu 秦tần 。 沮trở 渠cừ 蒙mông 遜tốn 時thời 四tứ 秦tần 。 名danh 曰viết 偽ngụy 秦tần 。 今kim 言ngôn 秦tần 王vương 者giả 。 是thị 後hậu 秦tần 姚diêu 萇# 子tử 姚diêu 興hưng 。 興hưng 字tự 略lược 。 有hữu 本bổn 作tác 秦tần 主chủ 。 主chủ 亦diệc 王vương 也dã 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 王vương 者giả 往vãng 也dã 。 天thiên 下hạ 之chi 所sở 歸quy 往vãng 。 故cố 名danh 為vi 王vương 耳nhĩ 。

僧Tăng 肇triệu 言ngôn 者giả 。 表biểu 文văn 有hữu 二nhị 。 前tiền 且thả 稱xưng 歎thán 秦tần 王vương 。 後hậu 明minh 作tác 論luận 因nhân 起khởi 。 初sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 歎thán 秦tần 王vương 。 二nhị 敘tự 涅Niết 槃Bàn 。 三Tam 明Minh 國quốc 恩ân 。 四tứ 自tự 謙khiêm 退thoái 。 今kim 初sơ 也dã 。 肇triệu 聞văn 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 。 老lão 子tử 云vân 。 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 。 地địa 得đắc 一nhất 以dĩ 寧ninh 。 谷cốc 得đắc 一nhất 以dĩ 盈doanh 。 萬vạn 物vật 得đắc 一nhất 以dĩ 生sanh 。 候hậu 王vương 得đắc 一nhất 以dĩ 天thiên 下hạ 正chánh (# 音âm 征chinh 。 為vi 始thỉ 皇hoàng 名danh 征chinh 。

時thời 人nhân 為vi 諱húy 正chánh 。 呼hô 以dĩ 為vi 征chinh )# 。 肇triệu 法Pháp 師sư 。 略lược 取thủ 彼bỉ 意ý 。 文văn 小tiểu 改cải 變biến 也dã 。 伏phục 惟duy 陛bệ 下hạ 叡duệ 喆# 欽khâm 明minh 。 叡duệ 聖thánh 也dã 。 喆# 智trí 也dã 。 欽khâm 敬kính 也dã 。 明minh 曉hiểu 也dã 。 字tự 林lâm 云vân 。 陛bệ 下hạ 階giai 陛bệ 也dã 。 言ngôn 不bất 敢cảm 直trực 指chỉ 聖thánh 人nhân 。 指chỉ 其kỳ 階giai 陛bệ 之chi 下hạ 耳nhĩ (# 此thử 倒đảo 釋thích 句cú 。 知tri 之chi )# 。 道đạo 與dữ 神thần 會hội 。 語ngữ 倒đảo 。 乃nãi 是thị 神thần 與dữ 道đạo 會hội 也dã 。 妙diệu 契khế 環hoàn 中trung 。 語ngữ 出xuất 莊trang 子tử 。 此thử 以dĩ 喻dụ 中trung 道đạo 無vô 生sanh 理lý 也dã 。 莊trang 子tử 內nội 篇thiên 云vân 。 彼bỉ 是thị 善thiện 得đắc 其kỳ 偶ngẫu 。 謂vị 之chi 道đạo 樞xu 。 樞xu 始thỉ 得đắc 其kỳ 環hoàn 中trung 。 以dĩ 應ưng 乎hồ 無vô 窮cùng 。 郭quách 象tượng 注chú 云vân 。 是thị 非phi 反phản 覆phúc 相tương 尋tầm 無vô 窮cùng 。 謂vị 之chi 環hoàn 中trung 。 環hoàn 中trung 空không 也dã 。 今kim 言ngôn 秦tần 王vương 妙diệu 契khế 會hội 於ư 此thử 也dã 。 理lý 無vô 不bất 統thống 。 既ký 契khế 環hoàn 中trung 。 諸chư 理lý 皆giai 統thống 。 云vân 無vô 不bất 統thống 也dã 。 故cố 能năng 遊du 刃nhận 萬vạn 機cơ 。 遊du 刃nhận 及cập 萬vạn 機cơ 事sự 如như 前tiền 解giải 。 弘hoằng 道đạo 終chung 日nhật 。 終chung 日nhật 弘hoằng 道đạo 耳nhĩ 。 語ngữ 倒đảo 也dã 。 威uy 被bị 蒼thương 生sanh 垂thùy 文văn 作tác 則tắc 。 言ngôn 秦tần 王vương 威uy 。 被bị 及cập 蒼thương 生sanh 。 蒼thương 生sanh 者giả 天thiên 生sanh 也dã 。 莊trang 子tử 云vân 。 天thiên 之chi 蒼thương 蒼thương 其kỳ 正chánh 色sắc 也dã 。 書thư 云vân 。 彼bỉ 蒼thương 上thượng 蒼thương 蒼thương 皆giai 天thiên 也dã 。 言ngôn 垂thùy 示thị 文văn 章chương 。 作tác 世thế 間gian 之chi 軌quỹ 則tắc 也dã 。 有hữu 本bổn 云vân 。 衣y 被bị 蒼thương 生sanh 。 亦diệc 可khả 然nhiên 也dã 。 周chu 易dị 繫hệ 辭từ 注chú 云vân 。 衣y 被bị 萬vạn 物vật 。 或hoặc 然nhiên 不bất 如như 前tiền 也dã 。 所sở 以dĩ 域vực 中trung 有hữu 四tứ 大đại 王vương 一nhất 居cư 焉yên 。 莊trang 子tử 云vân 。 道đạo 大đại 。 天thiên 大đại 。 地địa 大đại 。 王vương 大đại 。 故cố 云vân 四tứ 大đại 。 以dĩ 王vương 能năng 威uy 被bị 蒼thương 生sanh 。 垂thùy 文văn 作tác 則tắc 。 類loại 比tỉ 餘dư 大đại 也dã 。

涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 下hạ 。 第đệ 二nhị 敘tự 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 蓋cái 是thị 三tam 乘thừa 之chi 所sở 歸quy 。 言ngôn 三tam 乘thừa 學học 人nhân 。 皆giai 歸quy 此thử 道đạo 也dã 。 方Phương 等Đẳng 之chi 淵uyên 府phủ 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 皆giai 名danh 方Phương 等Đẳng 。 十thập 二nhị 部bộ 中trung 。 有hữu 方Phương 廣Quảng 部bộ 。 方Phương 廣Quảng 即tức 方Phương 等Đẳng 也dã 。 以dĩ 其kỳ 方phương 弘hoằng 正chánh 等đẳng 。 故cố 云vân 方Phương 等Đẳng 。 然nhiên 方Phương 等Đẳng 所sở 明minh 言ngôn 迹tích 非phi 一nhất 。 莫mạc 不bất 皆giai 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 。 究cứu 竟cánh 無vô 餘dư 。 故cố 云vân 淵uyên 府phủ 。 淵uyên 者giả 淵uyên 池trì 。 府phủ 者giả 府phủ 庫khố 。 淵uyên 池trì 水thủy 深thâm 。 府phủ 庫khố 財tài 多đa 。 毛mao 詩thi 云vân 。 淵uyên 深thâm 也dã 。 眇miễu 漭# 希hy 夷di 絕tuyệt 視thị 聽thính 之chi 域vực 。 眇miễu 然nhiên 漭# 然nhiên 。 無vô 聲thanh 無vô 色sắc 。 故cố 云vân 絕tuyệt 視thị 聽thính 也dã 。 幽u 致trí 虛hư 玄huyền 殆đãi 非phi 群quần 情tình 所sở 測trắc 。 測trắc 量lượng 也dã 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 理lý 致trí 幽u 深thâm 。 非phi 諸chư 人nhân 之chi 所sở 測trắc 量lượng 也dã 。 殆đãi 幾kỷ 也dã 。 幾kỷ 近cận 也dã (# 其kỳ 音âm 讀đọc )# 。 近cận 非phi 群quần 情tình 能năng 測trắc 量lượng 也dã 。

肇triệu 以dĩ 人nhân 微vi 。 第đệ 三tam 申thân 國quốc 恩ân 也dã 。 微vi 微vi 少thiểu 也dã 。 謙khiêm 辭từ 耳nhĩ 。 猥ổi 眾chúng 也dã 。 學học 肆tứ 謂vị 學học 問vấn 之chi 處xứ 也dã 。 周chu 禮lễ 云vân 。 司ty 市thị 常thường 以dĩ 陳trần 肆tứ 辦biện 物vật 。 而nhi 學học 中trung 陳trần 引dẫn 書thư 史sử 。 如như 市thị 肆tứ 列liệt 萬vạn 物vật 也dã 。 肆tứ 陳trần 也dã 。 今kim 謂vị 習tập 學học 之chi 處xứ 。 名danh 為vi 學học 肆tứ 耳nhĩ 。 在tại 什thập 公công 門môn 下hạ 十thập 有hữu 餘dư 載tái 。 十thập 九cửu 事sự 什thập 公công 。 三tam 十thập 一nhất 亡vong 。 十thập 餘dư 年niên 也dã 。 雖tuy 眾chúng 經kinh 殊thù 致trí 勝thắng 趣thú 非phi 一nhất 。 大đại 品phẩm 法pháp 華hoa 等đẳng 。 各các 有hữu 意ý 趣thú 也dã 。 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 一nhất 義nghĩa 。 常thường 以dĩ 聽thính 習tập 為vi 先tiên 。 但đãn 言ngôn 聽thính 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。 不bất 言ngôn 經kinh 也dã 。 尋tầm 下hạ 論luận 文văn 。 往vãng 往vãng 有hữu 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 文văn 處xứ 。 或hoặc 可khả 什thập 公công 亡vong 後hậu 。 見kiến 涅Niết 槃Bàn 經kinh 也dã 。

但đãn 肇triệu 才tài 識thức 闇ám 短đoản 。 第đệ 四tứ 謙khiêm 退thoái 也dã 。 識thức 闇ám 才tài 短đoản 耳nhĩ 。 漢hán 書thư 云vân 。 蒙mông 荷hà 也dã 。 漠mạc 漠mạc 不bất 分phân 明minh 也dã 。 為vi 竭kiệt 愚ngu 不bất 已dĩ 如như 似tự 有hữu 解giải 。 竭kiệt 盡tận 愚ngu 心tâm 。 自tự 謂vị 不bất 止chỉ 。 遂toại 如như 有hữu 解giải 也dã 。 然nhiên 未vị 經kinh 高cao 勝thắng 先tiên 唱xướng 不bất 敢cảm 自tự 決quyết 。 似tự 是thị 見kiến 新tân 涅Niết 槃Bàn 經kinh 本bổn 。 未vị 有hữu 高cao 勝thắng 之chi 人nhân 先tiên 講giảng 。 故cố 云vân 不bất 自tự 決quyết 耳nhĩ 。 不bất 幸hạnh 什thập 公công 去khứ 世thế 諮tư 參tham 無vô 所sở 。 不bất 幸hạnh 無vô 幸hạnh 也dã 。 先tiên 師sư 既ký 亡vong 。 何hà 所sở 諮tư 問vấn 也dã 。 而nhi 陛bệ 下hạ 聖thánh 德đức 不bất 孤cô 。 論luận 語ngữ 。 德đức 不bất 孤cô 另# 。 必tất 有hữu 隣lân 也dã 。 神thần 契khế 。 謂vị 契khế 於ư 神thần 理lý 。 亦diệc 可khả 心tâm 神thần 契khế 會hội 。 不bất 待đãi 言ngôn 也dã 。 目mục 擊kích 道đạo 存tồn 。 莊trang 子tử 外ngoại 篇thiên 田điền 子tử 方phương 章chương 云vân 。 仲trọng 尼ni 見kiến 溫ôn 伯bá 雪tuyết 子tử 不bất 言ngôn 。 子tử 路lộ 曰viết 。 夫phu 子tử 欲dục 見kiến 溫ôn 伯bá 雪tuyết 子tử 久cửu 矣hĩ 。 見kiến 之chi 而nhi 不bất 言ngôn 何hà 也dã 。 仲trọng 尼ni 曰viết 。 若nhược 夫phu 人nhân 者giả 。 目mục 擊kích 而nhi 道đạo 存tồn 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 容dung 聲thanh 也dã 。 快khoái 盡tận 。 說thuyết 文văn 云vân 。 快khoái 喜hỷ 也dã 。 以dĩ 啟khải 末mạt 俗tục 。 故cố 能năng 振chấn 彼bỉ 玄huyền 風phong 。 啟khải 茲tư 末mạt 俗tục 。 至chí 姚diêu 興hưng 時thời 。 大đại 弘hoằng 佛Phật 法Pháp 。 今kim 稱xưng 此thử 事sự 也dã 。

一nhất 日nhật 遇ngộ 蒙mông 答đáp 安an 城thành 候hậu 嵩tung 書thư 問vấn 無vô 為vi 宗tông 極cực 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 明minh 作tác 論luận 因nhân 緣duyên 也dã 。 文văn 亦diệc 有hữu 四tứ 。 一nhất 序tự 作tác 論luận 之chi 元nguyên 由do 。 二nhị 明minh 作tác 論luận 之chi 本bổn 意ý 。 三tam 重trọng/trùng 序tự 元nguyên 由do 。 四tứ 重trọng/trùng 明minh 論luận 意ý 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 遇ngộ 蒙mông 答đáp 者giả 。 姚diêu 興hưng 於ư 什thập 法Pháp 師sư 亡vong 後hậu 。 通thông 四tứ 科khoa 義nghĩa 。 一nhất 通thông 不bất 住trụ 法pháp 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 義nghĩa 。 二nhị 通thông 聖thánh 人nhân 放phóng 大đại 光quang 明minh 義nghĩa 。 三tam 通thông 三tam 世thế 義nghĩa 。 四tứ 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 空không 義nghĩa 。 通thông 第đệ 四tứ 義nghĩa 云vân 。 夫phu 道đạo 者giả 以dĩ 無vô 為vi 為vi 宗tông 。 若nhược 其kỳ 無vô 為vi 。 復phục 何hà 所sở 有hữu 耶da 。 安an 城thành 候hậu 姚diêu 嵩tung 作tác 書thư 。 難nạn/nan 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 四tứ 。 不bất 難nan 第đệ 三tam 三tam 世thế 義nghĩa 也dã 。 難nạn/nan 第đệ 四tứ 義nghĩa 云vân 。 不bất 審thẩm 明minh 道đạo 之chi 者giả 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 若nhược 以dĩ 妙diệu 為vi 體thể 。 若nhược 以dĩ 妙diệu 為vi 宗tông 者giả 。 雖tuy 在tại 諦đế 先tiên 而nhi 非phi 極cực 。 若nhược 以dĩ 無vô 有hữu 為vi 妙diệu 者giả 。 必tất 當đương 有hữu 不bất 無vô 之chi 因nhân 。 因nhân 稱xưng 俱câu 未vị 冥minh 。 詎cự 是thị 不bất 二nhị 之chi 道đạo 。 故cố 論luận 云vân 。 無vô 於ư 無vô 者giả 。 必tất 當đương 有hữu 於ư 有hữu 。 有hữu 無vô 相tướng 生sanh 。 猶do 脩tu 短đoản 之chi 形hình 。 然nhiên 則tắc 有hữu 無vô 之chi 津tân 。 乃nãi 是thị 邊biên 見kiến 所sở 存tồn 。 姚diêu 興hưng 次thứ 第đệ 答đáp 其kỳ 所sở 難nạn/nan 。 通thông 第đệ 四tứ 難nạn/nan 云vân 。 吾ngô 意ý 以dĩ 為vi 道đạo 止chỉ 無vô 為vi 。 未vị 悟ngộ 所sở 以dĩ 宗tông 也dã 。

何hà 者giả 。 夫phu 眾chúng 生sanh 所sở 以dĩ 久cửu 流lưu 轉chuyển 者giả 。 皆giai 由do 著trước 欲dục 故cố 也dã 。 具cụ 如như 此thử 論luận 文văn 所sở 明minh 。 肇triệu 公công 因nhân 此thử 語ngữ 。 遂toại 作tác 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 今kim 言ngôn 遇ngộ 蒙mông 答đáp 書thư 。 即tức 此thử 書thư 也dã 。 斯tư 乃nãi 下hạ 。 已dĩ 前tiền 是thị 姚diêu 興hưng 語ngữ 。 此thử 下hạ 肇triệu 公công 稱xưng 歎thán 也dã 。 自tự 非phi 道đạo 參tham 文Văn 殊Thù 。 參tham 雜tạp 也dã 。 侔mâu 並tịnh 也dã (# 玄huyền 湜# 意ý 。 參tham 交giao 參tham 也dã 。 玄huyền 道đạo 交giao 文Văn 殊Thù 大đại 聖thánh 也dã 。 侔mâu 並tịnh 未vị 詳tường )# 。 此thử 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 是thị 法Pháp 王Vương 子Tử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 孰thục 能năng 正chánh 之chi 。 以dĩ 參tham 並tịnh 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 能năng 如như 此thử 耳nhĩ 。 使sử 夫phu 聖thánh 教giáo 卷quyển 而nhi 復phục 舒thư 幽u 旨chỉ 淪luân 而nhi 更cánh 顯hiển 也dã 。 以dĩ 宣tuyên 揚dương 玄huyền 道đạo 為vi 法pháp 城thành 塹tiệm 。 故cố 佛Phật 教giáo 雖tuy 卷quyển 。 今kim 時thời 更cánh 舒thư 。 幽u 旨chỉ 雖tuy 淪luân 。 今kim 時thời 更cánh 顯hiển 也dã 。 淪luân 沒một 也dã 。 尋tầm 玩ngoạn 慇ân 懃cần 。 尋tầm 讀đọc 玩ngoạn 味vị 。 不bất 能năng 捨xả 離ly 。 且thả 忻hãn 且thả 悟ngộ 。 交giao 在tại 懷hoài 抱bão 。 動động 手thủ 舞vũ 蹈đạo 。 無vô 閑nhàn 暇hạ 也dã 。 豈khởi 直trực 當đương 時thời 之chi 勝thắng 範phạm 。 豈khởi 直trực 言ngôn 不bất 但đãn 也dã 。 範phạm 法pháp 也dã 。 方phương 者giả 將tương 來lai 也dã 。 莊trang 注chú 云vân 。 凡phàm 言ngôn 方phương 。 且thả 未vị 來lai 也dã 。

然nhiên 聖thánh 旨chỉ 淵uyên 玄huyền 下hạ 。 第đệ 二nhị 作tác 論luận 之chi 本bổn 意ý 也dã 。 以dĩ 姚diêu 興hưng 意ý 旨chỉ 深thâm 玄huyền 。 故cố 作tác 論luận 申thân 明minh 之chi 也dã 。 可khả 以dĩ 匠tượng 彼bỉ 先tiên 進tiến 拯chửng 拔bạt 高cao 士sĩ 。 先tiên 進tiến 大đại 德đức 僧Tăng 也dã 。 高cao 士sĩ 高cao 才tài 俗tục 士sĩ 也dã 。 言ngôn 姚diêu 興hưng 之chi 言ngôn 。 可khả 以dĩ 為vi 先tiên 進tiến 大đại 德đức 之chi 匠tượng 耳nhĩ 。 可khả 拔bạt 高cao 才tài 執chấp 迷mê 之chi 俗tục 士sĩ 耳nhĩ 。 懼cụ 言ngôn 題đề 之chi 流lưu 或hoặc 未vị 盡tận 上thượng 意ý 。 言ngôn 題đề 是thị 執chấp 著trước 名danh 言ngôn 題đề 目mục 之chi 類loại 。 以dĩ 其kỳ 見kiến 理lý 微vi 言ngôn 約ước 。 故cố 未vị 盡tận 姚diêu 與dữ 之chi 意ý 。 故cố 作tác 論luận 以dĩ 明minh 之chi 也dã 。 庶thứ 擬nghĩ 孔khổng 易dị 十thập 冀ký 之chi 作tác 。 庶thứ 望vọng 也dã 。 孔khổng 子tử 作tác 十thập 翼dực 贊tán 成thành 易dị 道đạo 。 我ngã 今kim 作tác 十thập 演diễn 。 贊tán 成thành 姚diêu 主chủ 之chi 意ý 也dã 。 十thập 翼dực 者giả 。 古cổ 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 八bát 卦# 一nhất 。 說thuyết 卦# 二nhị 。 序tự 卦# 三tam 。 雜tạp 卦# 四tứ 。 卦# 詞từ 五ngũ 。 爻hào 詞từ 六lục 。 彖# 詞từ 七thất 。 象tượng 家gia 詞từ 八bát 。 係hệ 詞từ 九cửu 。 文văn 言ngôn 十thập 。 二nhị 云vân 。 易dị 有hữu 上thượng 下hạ 二nhị 經kinh 。 各các 有hữu 彖# 詞từ 象tượng 詞từ 繇# 詞từ 。 是thị 為vi 六lục 。 文văn 言ngôn 七thất 。 係hệ 詞từ 八bát 。 說thuyết 卦# 九cửu 。 雜tạp 離ly 卦# 十thập 。 豈khởi 貪tham 豐phong 文văn 。 言ngôn 不bất 求cầu 多đa 文văn 也dã 。 毛mao 長trường/trưởng 詩thi 傳truyền 云vân 。 豐phong 茂mậu 也dã 。 圖đồ 以dĩ 弘hoằng 顯hiển 幽u 旨chỉ 。 圖đồ 度độ 弘hoằng 顯hiển 姚diêu 主chủ 之chi 幽u 旨chỉ 也dã 。 論luận 有hữu 九cửu 折chiết 十thập 演diễn 。 折chiết 難nạn/nan 也dã 。 演diễn 答đáp 也dã 。 說thuyết 文văn 云vân 。 演diễn 水thủy 流lưu 也dã 。 義nghĩa 亦diệc 如như 之chi 。 博bác 採thải 眾chúng 經kinh 託thác 證chứng 成thành 喻dụ 。 廣quảng 採thải 眾chúng 文văn 旨chỉ 。 為vi 證chứng 為ví 喻dụ 也dã 。 亦diệc 可khả 舉cử 喻dụ 證chứng 成thành 也dã 。 迎nghênh 述thuật 陛bệ 下hạ 無vô 名danh 之chi 致trí 。 贊tán 述thuật 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 之chi 理lý 致trí 也dã 。 豈khởi 曰viết 關quan 詣nghệ 神thần 心tâm 。 自tự 言ngôn 不bất 能năng 關quan 涉thiệp 造tạo 詣nghệ 姚diêu 主chủ 之chi 心tâm 也dã 。 不bất 能năng 窮cùng 盡tận 。 道Đạo 理lý 契khế 當đương 佛Phật 意ý 也dã 。 有hữu 本bổn 云vân 。 關quan 詣nghệ 語ngữ 俗tục 也dã 。 聊liêu 以dĩ 擬nghĩ 儀nghi 玄huyền 門môn 。 擬nghĩ 謂vị 准chuẩn 擬nghĩ 。 儀nghi 儀nghi 像tượng 也dã 。 准chuẩn 像tượng 玄huyền 理lý 之chi 門môn 。 分phân 布bố 班ban 告cáo 學học 徒đồ 者giả 耳nhĩ 。

論luận 末mạt 章chương 云vân 下hạ 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 序tự 元nguyên 由do 也dã 。 姚diêu 興hưng 通thông 初sơ 義nghĩa 末mạt 章chương 。 有hữu 此thử 語ngữ 耳nhĩ 。 云vân 比tỉ 來lai 諸chư 家gia 釋thích 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 謂vị 如như 此thử 耳nhĩ 。 大đại 甚thậm 逕kính 廷đình 。 逕kính 遠viễn 也dã 。 廷đình 直trực 也dã 。 言ngôn 如như 一nhất 物vật 逕kính 廷đình 。 然nhiên 直trực 去khứ 不bất 可khả 迴hồi 轉chuyển 。 有hữu 此thử 一nhất 類loại 人nhân 也dã 。 傷thương 之chi 甚thậm 耳nhĩ 。 今kim 姚diêu 主chủ 謂vị 。 諸chư 家gia 云vân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 大đại 空không 。 甚thậm 空không 逕kính 廷đình 非phi 常thường 過quá 人nhân 情tình 也dã 。 若nhược 無vô 聖thánh 人nhân 知tri 無vô 者giả 誰thùy 。 此thử 姚diêu 主chủ 難nạn/nan 諸chư 家gia 也dã 。 實thật 如như 明minh 詔chiếu 實thật 如như 明minh 詔chiếu 。 肇triệu 公công 述thuật 成thành 也dã 。 夫phu 道đạo 恍hoảng 惚hốt 窈yểu 冥minh 。 老lão 子tử 云vân 。 恍hoảng 兮hề 惚hốt 兮hề 。 其kỳ 中trung 有hữu 物vật 。 惚hốt 兮hề 恍hoảng 兮hề 。 其kỳ 中trung 有hữu 像tượng 。 恍hoảng 惚hốt 不bất 定định 也dã 。 窈yểu 冥minh 深thâm 邃thúy 也dã 。 說thuyết 文văn 釋thích 之chi 耳nhĩ 。 若nhược 無vô 聖thánh 人nhân 誰thùy 與dữ 道đạo 遊du 。 言ngôn 有hữu 聖thánh 人nhân 證chứng 聖thánh 道Đạo 與dữ 道đạo 遊du 行hành 耳nhĩ 。 頃khoảnh 諸chư 學học 士sĩ 下hạ 。 言ngôn 此thử 學học 者giả 。 聞văn 大đại 虛hư 。 心tâm 中trung 躊trù 躇trừ 怏ưởng 怏ưởng 。 廣quảng 雅nhã 躊trù 躇trừ 猶do 豫dự 也dã 。 蒼thương 頡hiệt 篇thiên 云vân 。 怏ưởng 怏ưởng 反phản 懟đỗi 也dã 。 今kim 言ngôn 反phản 懟đỗi 。 有hữu 所sở 恨hận 也dã 。 幸hạnh 遭tao 高cao 判phán 宗tông 途đồ 㦎# 然nhiên 。 言ngôn 諸chư 人nhân 有hữu 幸hạnh 。 遭tao 遇ngộ 姚diêu 主chủ 高cao 判phán 。 心tâm 中trung 決quyết 了liễu 也dã (# 呼hô 量lượng 反phản 。 蒼thương 頡hiệt 云vân 。 彼bỉ 帛bạch 之chi 聲thanh 也dã )# 。 扣khấu 關quan 之chi 儔trù 蔚úy 登đăng 玄huyền 室thất 。 扣khấu 謂vị 擊kích 打đả 也dã 。 關quan 謂vị 玄huyền 門môn 之chi 關quan 也dã 。 儔trù 類loại 也dã (# 蔚úy 者giả 慰úy 音âm )# 。 蒼thương 頡hiệt 云vân 。 草thảo 木mộc 盛thịnh 貌mạo 也dã 。 言ngôn 學học 競cạnh 造tạo 玄huyền 門môn 。 若nhược 草thảo 木mộc 繁phồn 盛thịnh 耳nhĩ 。 真chân 可khả 謂vị 下hạ 。 稱xưng 歎thán 姚diêu 主chủ 此thử 言ngôn 。 如như 法Pháp 輪luân 再tái 轉chuyển 。

今kim 演diễn 論luận 之chi 作tác 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 明minh 論luận 意ý 也dã 。 演diễn 論luận 謂vị 答đáp 家gia 也dã 。 曲khúc 辨biện 。 謂vị 委ủy 曲khúc 盡tận 辨biện 也dã 。 寂tịch 彼bỉ 廓khuếch 然nhiên 。 寂tịch 滅diệt 也dã 。 滅diệt 彼bỉ 言ngôn 迹tích 。 廓khuếch 然nhiên 空không 寂tịch 也dã 。 排bài 方phương 外ngoại 之chi 說thuyết 。 莊trang 云vân 。 六lục 合hợp 之chi 外ngoại 。 聖thánh 人nhân 存tồn 而nhi 不bất 論luận 。 六lục 合hợp 之chi 內nội 。 聖thánh 人nhân 論luận 而nhi 不bất 議nghị 。 春xuân 秋thu 經Kinh 云vân 。 先tiên 生sanh 之chi 志chí 。 聖thánh 人nhân 議nghị 而nhi 不bất 辨biện 。 今kim 明minh 六lục 合hợp 之chi 外ngoại 委ủy 曲khúc 。 故cố 排bài 莊trang 子tử 方phương 外ngoại 不bất 言ngôn 之chi 說thuyết 也dã 。 條điều 錄lục 如như 左tả 。 條điều 錄lục [禾*(垂-┴+山)]# 牒điệp 如như 後hậu 。 後hậu 為vi 左tả 也dã 。 若nhược 少thiểu 參tham 聖thánh 旨chỉ 下hạ 。 或hoặc 參tham 姚diêu 主chủ 意ý 。 亦diệc 或hoặc 參tham 佛Phật 意ý 。 故cố 云vân 若nhược 少thiểu 參tham 也dã 。 如như 其kỳ 有hữu 差sai 願nguyện 承thừa 指chỉ 授thọ 。 若nhược 有hữu 差sai 失thất 。 伏phục 承thừa 指chỉ 示thị 教giáo 授thọ 也dã 。

涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 九cửu 折chiết (# 一nhất 覇phách 體thể 。 二nhị 徵trưng 出xuất 。 三tam 搜sưu 玄huyền 。 四tứ 難nạn/nan 差sai 。 五ngũ 責trách 異dị 。 六lục 詰cật 漸tiệm 。 七thất 譏cơ 動động 。 八bát 窮cùng 原nguyên 。 九cửu 考khảo 得đắc )# 十thập 演diễn (# 一nhất 開khai 宗tông 。 二nhị 位vị 體thể 。 三tam 超siêu 境cảnh 。 四tứ 妙diệu 存tồn 。 五ngũ 辨biện 差sai 。 六lục 會hội 異dị 。 七thất 明minh 漸tiệm 。 八bát 動động 寂tịch 。 九cửu 通thông 古cổ 。 十thập 玄huyền 得đắc )# 。 泥Nê 曰Viết 泥Nê 洹Hoàn 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 此thử 少thiểu 許hứa 語ngữ 。 諸chư 本bổn 不bất 定định 。 或hoặc 在tại 九cửu 折chiết 之chi 前tiền 。 或hoặc 在tại 十thập 演diễn 之chi 後hậu 。 或hoặc 在tại 開khai 宗tông 之chi 後hậu 。 今kim 謂vị 在tại 前tiền 為vi 便tiện 。 取thủ 此thử 為vi 定định 也dã 。 又hựu 有hữu 本bổn 於ư 此thử 語ngữ 之chi 前tiền 表biểu 文văn 之chi 後hậu 。 題đề 涅Niết 槃Bàn 論luận 名danh 。 然nhiên 後hậu 始thỉ 言ngôn 泥Nê 洹Hoàn 泥Nê 曰Viết 等đẳng 語ngữ 。 亦diệc 可khả 然nhiên 也dã 。 古cổ 人nhân 翻phiên 經kinh 。 多đa 稱xưng 泥Nê 曰Viết 。 次thứ 泥Nê 洹Hoàn 。 後hậu 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 之chi 前tiền 後hậu 異dị 出xuất 耳nhĩ 。 言ngôn 楚sở 夏hạ 不bất 同đồng 者giả 。 夏hạ 是thị 中trung 國quốc 。 楚sở 是thị 邊biên 國quốc 。 書thư 云vân 。 夷di 狄địch 之chi 有hữu 君quân 。 不bất 如như 諸chư 夏hạ 之chi 亡vong 。 注chú 云vân 。 諸chư 夏hạ 中trung 國quốc 也dã 。 所sở 以dĩ 夏hạ 稱xưng 中trung 國quốc 者giả 。 皇hoàng 甫phủ 士sĩ 安an 帝đế 王vương 世thế 紀kỷ 云vân 。 禹vũ 受thọ 封phong 為vi 夏hạ 伯bá 。 在tại 禹vũ 貢cống 豫dự 州châu 方phương 外ngoại 之chi 南nam 。 於ư 秦tần 漢hán 前tiền 。 屬thuộc 頴dĩnh 川xuyên 。 本bổn 韓# 地địa 。 今kim 河hà 南nam 陽dương 翟# 是thị 也dã 。 避tị 舜thuấn 子tử 於ư 陽dương 城thành 頴dĩnh 川xuyên 。 今kim 河hà 陽dương 城thành 也dã 。 夏hạ 受thọ 禪thiền 於ư 平bình 陽dương 。 或hoặc 在tại 安an 邑ấp 。 玄huyền 湜# 謂vị 。 疏sớ/sơ 主chủ 雖tuy 引dẫn 爾nhĩ 許hứa 古cổ 迹tích 。 以dĩ 釋thích 中trung 夏hạ 。 此thử 但đãn 是thị 外ngoại 書thư 。 周chu 孔khổng 典điển 籍tịch 。 論luận 此thử 九cửu 州châu 之chi 大đại 唐đường 中trung 夏hạ 殊thù 。 未vị 消tiêu 論luận 意ý 也dã 。 何hà 者giả 。 論luận 主chủ 肇triệu 公công 言ngôn 泥Nê 曰Viết 等đẳng 三tam 名danh 之chi 別biệt 何hà 也dã 。 只chỉ 道đạo 西tây 方phương 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 國quốc 。 呼hô 喚hoán 不bất 同đồng 。 雖tuy 名danh 目mục 有hữu 殊thù 。 而nhi 其kỳ 義nghĩa 一nhất 也dã 。 所sở 以dĩ 楚sở 夏hạ 者giả 。 謂vị 五ngũ 天thiên 語ngữ 。 亦diệc 比tỉ 此thử 大đại 唐đường 楚sở 夏hạ 之chi 別biệt 也dã 。 如như 大đại 唐đường 吳ngô 兒nhi 。 喚hoán 火hỏa 為vi 燬# 。 詺# 水thủy 為vi 錘chùy 。 呼hô 來lai 為vi 離ly 。 呼hô 喚hoán 雖tuy 殊thù 。 義nghĩa 皆giai 一nhất 也dã 。 豈khởi 可khả 以dĩ 葱thông 嶺lĩnh 之chi 東đông 為vi 中trung 國quốc 乎hồ 。 中trung 國quốc 獨độc 五ngũ 天thiên 是thị 也dã 。 就tựu 四tứ 天thiên 下hạ 論luận 之chi 。 亦diệc 五ngũ 天thiên 為vi 中trung 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 論luận 之chi 。 亦diệc 五ngũ 天thiên 為vi 中trung 。 故cố 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 中trung 天Thiên 竺Trúc 中trung 國quốc 出xuất 世thế 也dã 。 幸hạnh 智trí 者giả 詳tường 之chi 。 次thứ 疏sớ/sơ 主chủ 曰viết 。 言ngôn 夏hạ 者giả 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 夏hạ 大đại 也dã 。 此thử 意ý 以dĩ 居cư 中trung 處xứ 大đại 。 故cố 云vân 夏hạ 也dã 。 九cửu 折chiết 十thập 演diễn 者giả 。 九cửu 難nạn/nan 九cửu 答đáp 。 合hợp 有hữu 十thập 八bát 。 開khai 宗tông 一nhất 義nghĩa 。 是thị 答đáp 家gia 之chi 本bổn 。 亦diệc 屬thuộc 於ư 答đáp 。 故cố 有hữu 十thập 演diễn 。 合hợp 成thành 十thập 九cửu 章chương 也dã 。 折chiết 謂vị 摧tồi 折chiết 難nạn/nan 家gia 之chi 意ý 。 演diễn 謂vị 演diễn 暢sướng 答đáp 家gia 之chi 意ý 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 演diễn 廣quảng 也dã 。 表biểu 中trung 雖tuy 已dĩ 言ngôn 之chi 。 至chí 此thử 聊liêu 復phục 更cánh 釋thích 耳nhĩ 。

開khai 宗tông 第đệ 一nhất 。 論luận 有hữu 十thập 九cửu 章chương 。 今kim 第đệ 一nhất 章chương 。 開khai 涅Niết 槃Bàn 之chi 宗tông 。 如như 孝hiếu 經kinh 之chi 初sơ 有hữu 開khai 宗tông 明minh 義nghĩa 章chương 。 今kim 將tương 談đàm 大Đại 道Đạo 。 非phi 言ngôn 不bất 啟khải 。 故cố 亦diệc 建kiến 言ngôn 開khai 宗tông 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 者giả 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 宗tông 。 以dĩ 無vô 名danh 為vi 主chủ 。 故cố 云vân 無vô 名danh 也dã 。 經kinh 稱xưng 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 諸chư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 。 通thông 有hữu 此thử 說thuyết 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 秦tần 言ngôn 無vô 為vi 亦diệc 名danh 滅diệt 度độ 。 涅Niết 槃Bàn 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 國quốc 所sở 無vô 。 何hà 者giả 。 自tự 書thư 契khế 已dĩ 來lai 。 但đãn 言ngôn 人nhân 事sự 。 至chí 於ư 涅Niết 槃Bàn 般Bát 若Nhã 。 曾tằng 所sở 未vị 談đàm 。 莊trang 云vân 。 六lục 合hợp 之chi 外ngoại 聖thánh 人nhân 存tồn 而nhi 不bất 論luận 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 此thử 土thổ/độ 既ký 無vô 其kỳ 言ngôn 。 不bất 知tri 將tương 何hà 所sở 譯dịch 。 今kim 言ngôn 無vô 為vi 滅diệt 度độ 。 但đãn 是thị 義nghĩa 翻phiên 之chi 也dã 。 肇triệu 公công 是thị 後hậu 秦tần 時thời 。 故cố 曰viết 秦tần 言ngôn 也dã 。 妙diệu 絕tuyệt 於ư 有hữu 為vi 。 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。 名danh 無vô 為vi 等đẳng 。 逈huýnh 然nhiên 不bất 同đồng 。 為vi 妙diệu 絕tuyệt 也dã 。 大đại 患hoạn 永vĩnh 滅diệt 。 大đại 患hoạn 者giả 身thân 也dã 。 又hựu 是thị 身thân 云vân 患hoạn 。 未vị 必tất 即tức 身thân 也dã 。 老lão 子tử 云vân 。 有hữu 大đại 患hoạn 者giả 。 為vi 吾ngô 有hữu 身thân 。 及cập 吾ngô 無vô 身thân 。 吾ngô 何hà 患hoạn 也dã 。 超siêu 度độ 四tứ 流lưu 。 欲dục 流lưu 。 有hữu 流lưu 。 無vô 明minh 流lưu 。 見kiến 流lưu 也dã 。 斯tư 蓋cái 鏡kính 像tượng 之chi 所sở 歸quy 絕tuyệt 稱xưng 之chi 幽u 宅trạch 。 經kinh 說thuyết 諸chư 法pháp 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 令linh 人nhân 修tu 學học 。 歸quy 於ư 此thử 處xứ 也dã 。 亦diệc 可khả 直trực 謂vị 諸chư 法pháp 體thể 性tánh 畢tất 竟cánh 本bổn 空không 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 人nhân 皆giai 悟ngộ 此thử 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 性tánh 空không 也dã 。 言ngôn 此thử 涅Niết 槃Bàn 。 畢tất 竟cánh 性tánh 空không 。 諸chư 佛Phật 齊tề 證chứng 。 即tức 是thị 安an 隱ẩn 幽u 玄huyền 之chi 宅trạch 也dã 。 而nhi 曰viết 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 者giả 。 經kinh 也dã 。 良lương 是thị 出xuất 處xứ 之chi 異dị 號hiệu 應ưng 物vật 之chi 假giả 名danh 。 處xử 字tự 上thượng 聲thanh 讀đọc 。 非phi 去khứ 聲thanh 之chi 出xuất 處xứ 耳nhĩ 。 出xuất 者giả 出xuất 也dã 。 處xử 者giả 入nhập 也dã 住trụ 也dã 。 所sở 以dĩ 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 名danh 有hữu 餘dư 或hoặc 曰viết 無vô 餘dư 者giả 。 無vô 有hữu 有hữu 無vô 之chi 別biệt 體thể 也dã 。 如như 喚hoán 眼nhãn 為vi 目mục 。 亦diệc 如như 左tả 目mục 右hữu 目mục 義nghĩa 一nhất 也dã 。 故cố 知tri 出xuất 與dữ 入nhập 。 殊thù 而nhi 一nhất 也dã 。 故cố 出xuất 處xứ 之chi 異dị 號hiệu 。 但đãn 是thị 應ưng 物vật 假giả 設thiết 之chi 名danh 耳nhĩ 。 良lương 信tín 也dã 。 聖thánh 人nhân 出xuất 則tắc 為vi 有hữu 餘dư 。 處xử 則tắc 為vi 無vô 餘dư 。 應ưng 見kiến 出xuất 者giả 為vi 之chi 出xuất 。 應ưng 見kiến 處xứ 者giả 為vi 之chi 處xứ 。 故cố 云vân 應ưng 物vật 耳nhĩ 。 余dư 嘗thường 試thí 言ngôn 之chi 者giả 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 嘗thường 當đương 也dã 。 當đương 試thí 言ngôn 也dã 。 語ngữ 出xuất 莊trang 子tử 。 夫phu 涅Niết 槃Bàn 之chi 為vì 道Đạo 也dã 者giả 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 如như 下hạ 所sở 說thuyết 也dã 。 寂tịch 寥liêu 虛hư 曠khoáng 不bất 可khả 以dĩ 形hình 名danh 得đắc 。 此thử 道đạo 絕tuyệt 言ngôn 像tượng 也dã 。 夫phu 盡tận 像tượng 在tại 乎hồ 亡vong 言ngôn 。 言ngôn 亡vong 在tại 乎hồ 無vô 像tượng 。 像tượng 所sở 不bất 能năng 像tượng 。 非phi 像tượng 也dã 。 言ngôn 所sở 不bất 能năng 言ngôn 。 非phi 言ngôn 也dã 。 若nhược 非phi 像tượng 非phi 言ngôn 。 則tắc 不bất 當đương 像tượng 於ư 言ngôn 。 不bất 當đương 像tượng 於ư 言ngôn 。 則tắc 寂tịch 泊bạc 幽u 寥liêu 。 虛hư 通thông 曠khoáng 遠viễn 。 故cố 云vân 不bất 可khả 以dĩ 形hình 名danh 得đắc 也dã 。 微vi 妙diệu 無vô 相tướng 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 心tâm 知tri 。 言ngôn 其kỳ 思tư 慮lự 。 所sở 不bất 及cập 也dã 。 超siêu 群quần 有hữu 以dĩ 幽u 昇thăng 量lượng 太thái 虛hư 而nhi 永vĩnh 久cửu 。 超siêu 越việt 三tam 界giới 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 幽u 遠viễn 高cao 昇thăng 群quần 物vật 之chi 外ngoại 。 量lượng 同đồng 法Pháp 界Giới 。 廣quảng 大đại 虛hư 空không 。 非phi 塵trần 沙sa 曆lịch 數số 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。 故cố 云vân 量lượng 太thái 虛hư 而nhi 永vĩnh 久cửu 也dã 。 隨tùy 之chi 弗phất 得đắc 其kỳ 蹤tung 迎nghênh 之chi 罔võng 眺# 其kỳ 首thủ 。 弗phất 不phủ 。 罔võng 無vô 。 眺# 傍bàng 視thị 。 隨tùy 後hậu 尋tầm 。 尋tầm 求cầu 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 蹤tung 跡tích 。 眺# 視thị 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 之chi 頭đầu 首thủ 。 老lão 子tử 云vân 。 迎nghênh 之chi 不bất 見kiến 其kỳ 首thủ 。 隨tùy 之chi 不bất 見kiến 其kỳ 後hậu 。 執chấp 古cổ 之chi 道đạo 。 以dĩ 御ngự 今kim 之chi 有hữu 。 以dĩ 知tri 古cổ 始thỉ 。 是thị 謂vị 道đạo 紀kỷ 。 借tá 此thử 意ý 以dĩ 言ngôn 道đạo 耳nhĩ 。 六lục 趣thú 不bất 能năng 攝nhiếp 其kỳ 生sanh 。 凡phàm 品phẩm 物vật 之chi 生sanh 。 不bất 出xuất 六lục 趣thú 。 言ngôn 六lục 趣thú 不bất 能năng 攝nhiếp 其kỳ 生sanh 也dã 。 力lực 負phụ 無vô 以dĩ 化hóa 其kỳ 體thể 。 無vô 常thường 大đại 力lực 。 能năng 負phụ 萬vạn 物vật 。 而nhi 不bất 能năng 變biến 化hóa 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 無vô 體thể 也dã 。 漠mạc 漭# 忽hốt 怳hoảng 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 言ngôn 漠mạc 漠mạc 漭# 漭# 不bất 知tri 邊biên 際tế 。 忽hốt 忽hốt 怳hoảng 怳hoảng 無vô 定định 處xứ 所sở 。 不bất 當đương 有hữu 無vô 。 故cố 云vân 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 耳nhĩ 。 五ngũ 目mục 莫mạc 覩đổ 其kỳ 容dung 二nhị 聽thính 不bất 聞văn 其kỳ 響hưởng 。 五ngũ 目mục 謂vị 肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 佛Phật 眼nhãn 也dã 。 二nhị 聽thính 兩lưỡng 耳nhĩ 也dã 。 又hựu 天thiên 耳nhĩ 。 人nhân 耳nhĩ 也dã 五ngũ 目mục 。 不bất 覩đổ 其kỳ 形hình 。 明minh 無vô 形hình 也dã 。 二nhị 聽thính 不bất 聞văn 其kỳ 響hưởng 。 明minh 無vô 聲thanh 也dã 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 非phi 色sắc 聲thanh 也dã 。 冥minh 冥minh 窈yểu 窈yểu 誰thùy 見kiến 誰thùy 曉hiểu 。 莊trang 內nội 篇thiên 云vân 。 至chí 道đạo 之chi 精tinh 。 窈yểu 窈yểu 冥minh 冥minh 。 至chí 道đạo 之chi 極cực 。 昏hôn 昏hôn 默mặc 默mặc 。 今kim 明minh 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 更cánh 過quá 於ư 此thử 。 幽u 深thâm 窈yểu 冥minh 。 難nan 可khả 窺khuy 曉hiểu 也dã 。 彌di 綸luân 靡mĩ 所sở 不bất 在tại 而nhi 獨độc 曳duệ 於ư 有hữu 無vô 之chi 表biểu 。 彌di 遍biến 。 綸luân 通thông 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 非phi 直trực 被bị 通thông 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 亦diệc 出xuất 有hữu 情tình 無vô 情tình 之chi 外ngoại 。 故cố 云vân 靡mĩ 所sở 不bất 在tại 。 亦diệc 猶do 牽khiên 曳duệ 出xuất 有hữu 無vô 之chi 表biểu 。 表biểu 外ngoại 也dã 。 然nhiên 則tắc 言ngôn 之chi 者giả 失thất 其kỳ 真chân 下hạ 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 言ngôn 。 言ngôn 則tắc 失thất 真chân 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 知tri 。 知tri 則tắc 反phản 愚ngu 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 有hữu 則tắc 乖quai 性tánh 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 。 無vô 則tắc 傷thương 體thể 。 而nhi 言ngôn 愚ngu 者giả 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 似tự 如như 愚ngu 昧muội 。 大đại 品phẩm 色sắc 鈍độn 故cố 般Bát 若Nhã 鈍độn 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 所sở 以dĩ 釋Thích 迦Ca 掩yểm 室thất 於ư 摩ma 竭kiệt 。 以dĩ 理lý 不bất 可khả 言ngôn 。 故cố 掩yểm 室thất 杜đỗ 口khẩu 。 掩yểm 室thất 事sự 者giả 。 有hữu 云vân 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 。 欲dục 度độ 迦Ca 葉Diếp 。 假giả 設thiết 方phương 便tiện 。 投đầu 彼bỉ 寄ký 宿túc 。 遂toại 以dĩ 毒độc 龍long 之chi 室thất 。 安an 置trí 如Như 來Lai 。 毒độc 龍long 欲dục 害hại 。 降hàng 伏phục 入nhập 鉢bát 。 示thị 施thí 法pháp 化hóa 義nghĩa 。 如như 掩yểm 室thất 耳nhĩ 。 湜# 謂vị 此thử 解giải 不bất 當đương 。 下hạ 釋thích 是thị 也dã 。 直trực 是thị 如Như 來Lai 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 於ư 三tam 七thất 日nhật 。 思tư 惟duy 未vị 說thuyết 。 似tự 如như 掩yểm 室thất 不bất 開khai 門môn 也dã (# 此thử 甚thậm 當đương 耳nhĩ )# 。 大đại 智trí 論luận 云vân 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 。 五ngũ 十thập 七thất 日nhật 。 不bất 說thuyết 法Pháp 門môn 。 是thị 掩yểm 室thất 義nghĩa 也dã 。 淨tịnh 名danh 杜đỗ 口khẩu 於ư 毘tỳ 耶da 。 杜đỗ 閉bế 塞tắc 義nghĩa 。 淨tịnh 名danh 在tại 毘Tỳ 耶Da 離Ly 城Thành 。 問vấn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 不phủ 二nhị 法Pháp 門môn 。 各các 各các 說thuyết 已dĩ 。 次thứ 問vấn 文Văn 殊Thù 。 言ngôn 如như 我ngã 意ý 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 是thị 為vi 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 於ư 是thị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 淨tịnh 名danh 言ngôn 。 何hà 等đẳng 是thị 入nhập 於ư 。 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。

時thời 誰thùy 摩ma 詰cật 。 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 文Văn 殊Thù 讚tán 云vân 。 是thị 真chân 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 也dã 。 乃nãi 至chí 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 故cố 云vân 杜đỗ 口khẩu 也dã 。 亦diệc 以dĩ 理lý 中trung 無vô 言ngôn 。 言ngôn 不bất 得đắc 理lý 。 理lý 不bất 可khả 言ngôn 。 故cố 不bất 語ngữ 耳nhĩ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 及cập 釋Thích 梵Phạm 前tiền 已dĩ 出xuất 訖ngật 。 斯tư 皆giai 理lý 由do 神thần 御ngự 故cố 口khẩu 以dĩ 之chi 默mặc 。 以dĩ 理lý 御ngự 神thần 。 神thần 無vô 有hữu 言ngôn 。 口khẩu 為vi 之chi 然nhiên 耳nhĩ 。 豈khởi 曰viết 無vô 辨biện 辨biện 所sở 不bất 能năng 言ngôn 也dã 。 心tâm 將tương 緣duyên 而nhi 慮lự 息tức 。 口khẩu 欲dục 辨biện 而nhi 辭từ 喪táng 。 故cố 云vân 豈khởi 無vô 。 但đãn 不bất 能năng 言ngôn 耳nhĩ 。 經kinh 曰viết 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 離ly 於ư 言ngôn 數số 。 此thử 等đẳng 諸chư 文văn 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 。 解giải 脫thoát 大đại 意ý 。 非phi 全toàn 文văn 也dã 。 論luận 曰viết 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 亦diệc 復phục 非phi 無vô 。 此thử 等đẳng 是thị 中trung 論luận 所sở 明minh 。 涅Niết 槃Bàn 大đại 意ý 也dã 。 亦diệc 非phi 全toàn 文văn 耳nhĩ 。 尋tầm 夫phu 經kinh 論luận 之chi 作tác 也dã 豈khởi 虛hư 搆câu 哉tai 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 尋tầm 用dụng 也dã 。 言ngôn 用dụng 經kinh 論luận 而nhi 興hưng 製chế 作tác 。 亦diệc 非phi 搆câu 虛hư 也dã 。 搆câu 造tạo 也dã 。 果quả 有hữu 其kỳ 所sở 以dĩ 不bất 有hữu 。 果quả 果quả 敢cảm 。 決quyết 定định 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 果quả 有hữu 其kỳ 不bất 有hữu 之chi 所sở 以dĩ 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 為vi 有hữu 。 無vô 亦diệc 然nhiên 也dã (# 亦diệc 合hợp 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 果quả 有hữu 其kỳ 不bất 無vô 之chi 所sở 以dĩ 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 之chi 為vi 無vô 。 舉cử 有hữu 既ký 然nhiên 。 無vô 亦diệc 如như 此thử 。 故cố 云vân 無vô 亦diệc 然nhiên 耳nhĩ )# 。 何hà 者giả 本bổn 之chi 有hữu 境cảnh 則tắc 五ngũ 陰ấm 永vĩnh 滅diệt 。 於ư 有hữu 境cảnh 中trung 。 窮cùng 本bổn 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 五ngũ 陰ấm 永vĩnh 滅diệt 。 不bất 可khả 言ngôn 有hữu 也dã 。 推thôi 之chi 無vô 鄉hương 幽u 靈linh 不bất 竭kiệt 。 毛mao 詩thi 云vân 。 鄉hương 所sở 也dã 。 推thôi 究cứu 涅Niết 槃Bàn 。 入nhập 於ư 無vô 中trung 。 則tắc 幽u 微vi 精tinh 靈linh 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 故cố 云vân 不bất 竭kiệt 也dã 。 抱bão 一nhất 湛trạm 然nhiên 。 懷hoài 抱bão 一nhất 相tương/tướng 。 湛trạm 然nhiên 無vô 變biến 也dã (# 湜# 謂vị 涅Niết 槃Bàn 懷hoài 含hàm 蘊uẩn 抱bão 無vô 所sở 不bất 包bao 義nghĩa 也dã 。 無vô 生sanh 性tánh 空không 統thống 之chi 。 萬vạn 法pháp 一nhất 義nghĩa 也dã 。 此thử 義nghĩa 已dĩ 無vô 有hữu 遷thiên 遷thiên 然nhiên 湛trạm 湛trạm 然nhiên 也dã )# 。 萬vạn 累lũy/lụy/luy 都đô 捐quyên 。 說thuyết 文văn 捐quyên 棄khí 也dã 。 言ngôn 煩phiền 累lũy/lụy/luy 皆giai 棄khí 耳nhĩ 。 與dữ 道đạo 通thông 洞đỗng 神thần 而nhi 無vô 功công 。 此thử 道đạo 神thần 妙diệu 。 誰thùy 欲dục 稱xưng 之chi 。 故cố 無vô 已dĩ 。 已dĩ 尚thượng 無vô 之chi 。 誰thùy 復phục 論luận 功công 耳nhĩ 。 至chí 功công 常thường 在tại 。 雖tuy 無vô 已dĩ 無vô 功công 。 而nhi 功công 大đại 矣hĩ 。 大đại 則tắc 為vi 常thường 則tắc 不bất 滅diệt 。 故cố 曰viết 常thường 在tại 。 冲# 而nhi 不bất 改cải 。 字tự 書thư 云vân 。 冲# 虛hư 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 體thể 性tánh 虛hư 無vô 。 何hà 所sở 遷thiên 變biến 。 故cố 云vân 不bất 改cải 也dã 。 有hữu 無vô 絕tuyệt 於ư 內nội 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 中trung 。 不bất 當đương 有hữu 無vô 。 本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。 故cố 云vân 絕tuyệt 於ư 內nội 也dã 。 稱xưng 謂vị 淪luân 於ư 外ngoại 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 外ngoại 。 無vô 稱xưng 謂vị 也dã 。 稱xưng 謂vị 謂vị 名danh 字tự 耳nhĩ 。 既ký 云vân 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 。 名danh 何hà 所sở 有hữu 哉tai 。 視thị 聽thính 之chi 所sở 不bất 暨kỵ 。 左tả 傳truyền 暨kỵ 至chí 。 小tiểu 雅nhã 暨kỵ 及cập 也dã 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 如như 此thử 耳nhĩ 。 四tứ 空không 之chi 所sở 昏hôn 昧muội 。 外ngoại 道đạo 得đắc 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 名danh 曰viết 空không 定định 。 生sanh 四tứ 空không 處xứ 。 將tương 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 識thức 真chân 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 昏hôn 昧muội 也dã 。 恬điềm 乎hồ 而nhi 夷di 怕phạ 焉yên 而nhi 泰thái 。 夷di 平bình 也dã 。 老lão 子tử 云vân 。 視thị 之chi 不bất 見kiến 曰viết 夷di 。 泰thái 通thông 泰thái 也dã 。 恬điềm 虛hư 寂tịch 泊bạc 。 甚thậm 自tự 空không 淨tịnh 耳nhĩ 。 九cửu 流lưu 於ư 是thị 乎hồ 交giao 歸quy 。 九cửu 流lưu 者giả 。 謂vị 道đạo 流lưu 。 儒nho 流lưu 。 墨mặc 流lưu 。 名danh 流lưu 。 法pháp 流lưu 。 陰âm 陽dương 流lưu 。 農nông 流lưu 。 縱tung 橫hoành 流lưu 。 雜tạp 雜tạp 流lưu 。 亦diệc 云vân 小tiểu 說thuyết 流lưu 也dã 。 言ngôn 此thử 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 。 並tịnh 會hội 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 交giao 歸quy 。 此thử 即tức 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 眾chúng 聖thánh 於ư 是thị 乎hồ 冥minh 會hội 。 上thượng 句cú 會hội 法pháp 。 則tắc 無vô 法pháp 不bất 會hội 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 句cú 會hội 人nhân 。 亦diệc 無vô 人nhân 不bất 會hội 於ư 茲tư 道đạo 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 一nhất 切thiết 人nhân 何hà 是thị 聖thánh 人nhân 。 故cố 大đại 品phẩm 云vân 。 佛Phật 即tức 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 即tức 佛Phật 。 故cố 云vân 眾chúng 聖thánh 於ư 此thử 乎hồ 冥minh 會hội 耳nhĩ 。 斯tư 乃nãi 希hy 夷di 之chi 境cảnh 太thái 玄huyền 之chi 鄉hương 。 希hy 微vi 。 夷di 坦thản 。 境cảnh 界giới 。 太thái 大đại 。 玄huyền 幽u 。 鄉hương 域vực 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 微vi 而nhi 坦thản 。 大đại 而nhi 幽u 。 何hà 界giới 域vực 之chi 不bất 遍biến 。 故cố 云vân 夷di 境cảnh 玄huyền 鄉hương 也dã 。 而nhi 欲dục 以dĩ 有hữu 無vô 題đề 牓# 下hạ 。 涅Niết 槃Bàn 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 而nhi 欲dục 以dĩ 有hữu 以dĩ 無vô 題đề 牓# 名danh 目mục 。 標tiêu 指chỉ 方phương 域vực 。 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。 不bất 亦diệc 邈mạc 哉tai 。 而nhi 云vân 爾nhĩ 者giả 。 不bất 亦diệc 遠viễn 矣hĩ 。 故cố 云vân 邈mạc 哉tai 。 邈mạc 遠viễn 也dã 。

覈# 體thể 第đệ 二nhị 。 覈# 實thật 也dã 。 責trách 覈# 涅Niết 槃Bàn 之chi 體thể 。 故cố 云vân 如như 此thử 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 夫phu 名danh 號hiệu 不bất 虛hư 生sanh 稱xưng 謂vị 不bất 自tự 起khởi 。 有hữu 名danh 是thị 難nạn/nan 。 難nạn/nan 家gia 謂vị 。 涅Niết 槃Bàn 應ưng 有hữu 名danh 字tự 。 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 也dã 。 此thử 兩lưỡng 句cú 一nhất 意ý 。 皆giai 明minh 有hữu 因nhân 緣duyên 。 故cố 有hữu 名danh 耳nhĩ 。 蓋cái 是thị 返phản 本bổn 之chi 真chân 名danh 神thần 道đạo 之chi 妙diệu 稱xưng 者giả 。 中trung 本bổn 起khởi 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 本bổn 。 因nhân 緣duyên 空không 無vô 主chủ 。 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 。 故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 今kim 言ngôn 反phản 本bổn 。 是thị 達đạt 本bổn 源nguyên 也dã 。 神thần 道đạo 謂vị 神thần 妙diệu 之chi 道đạo 也dã 。 謂vị 如Như 來Lai 大đại 覺giác 始thỉ 興hưng 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 也dã 。 法Pháp 身thân 初sơ 建kiến 。 始thỉ 得đắc 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 戒giới 定định 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 也dã 。 澡táo 八bát 解giải 之chi 清thanh 流lưu 。 以dĩ 八bát 解giải 為vi 之chi 請thỉnh 流lưu 。 而nhi 澡táo 浴dục 也dã 。 內nội 有hữu 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 。 一nhất 解giải 脫thoát 也dã 。 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 。 二nhị 解giải 脫thoát 也dã 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 證chứng 。 三tam 解giải 脫thoát 也dã 。 空không 處xứ 定định 。 四tứ 解giải 脫thoát 也dã 。 識thức 處xứ 定định 。 五ngũ 解giải 脫thoát 也dã 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 六lục 解giải 脫thoát 也dã 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 定định 。 七thất 解giải 脫thoát 也dã 。 滅diệt 盡tận 想tưởng 定định 。 八bát 解giải 脫thoát 也dã 。 出xuất 大đại 品phẩm 等đẳng 經kinh 。 憩khế 七thất 覺giác 之chi 茂mậu 林lâm 。 以dĩ 七thất 覺giác 為vi 茂mậu 林lâm 。 而nhi 憩khế 息tức 也dã 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。 念niệm 覺giác 分phần/phân 。 定định 覺giác 分phần/phân 。 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 。 捨xả 覺giác 分phần/phân 。 除trừ 覺giác 分phân 為vi 七thất 。 亦diệc 出xuất 大đại 品phẩm 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 經kinh 。 蕩đãng 無vô 始thỉ 之chi 遺di 塵trần 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 遺di 餘dư 塵trần 垢cấu 。 所sở 謂vị 習tập 氣khí 也dã 。 三Tam 明Minh 鏡kính 於ư 內nội 。 內nội 心tâm 也dã 。 天thiên 眼nhãn 宿túc 命mạng 漏lậu 盡tận 明minh 也dã 。 神thần 光quang 朗lãng 於ư 外ngoại 。 外ngoại 謂vị 法Pháp 界Giới 也dã 。 結kết 僧tăng 那na 於ư 始thỉ 心tâm 。 僧tăng 那na 僧tăng 涅niết 。 此thử 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 翻phiên 為vi 四Tứ 弘Hoằng 誓Thệ 願Nguyện 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 先tiên 弘hoằng 此thử 願nguyện 耳nhĩ 。 終chung 大đại 悲bi 以dĩ 赴phó 難nạn/nan 。 終chung 以dĩ 大đại 悲bi 之chi 心tâm 。 赴phó 救cứu 眾chúng 生sanh 之chi 苦khổ 難nạn/nan 也dã 。 仰ngưỡng 攀phàn 玄huyền 根căn 。 仰ngưỡng 求cầu 玄huyền 理lý 之chi 根căn 源nguyên 也dã 。 俯phủ 提đề 弱nhược 喪táng 。 俯phủ 下hạ 也dã 。 提đề 接tiếp 也dã 。 言ngôn 大đại 聖thánh 下hạ 接tiếp 微vi 弱nhược 將tương 喪táng 之chi 眾chúng 生sanh 。 故cố 云vân 俯phủ 提đề 弱nhược 喪táng 也dã 。 超siêu 邁mại 三tam 域vực 獨độc 蹈đạo 大đại 方phương 。 邁mại 越việt 也dã 。 超siêu 過quá 也dã 。 蹈đạo 踐tiễn 也dã 。 三tam 域vực 三tam 界giới 也dã 。 大đại 方phương 大Đại 乘Thừa 也dã 。 啟khải 八bát 正chánh 之chi 平bình 路lộ 坦thản 眾chúng 庶thứ 之chi 夷di 塗đồ 。 啟khải 開khai 。 開khai 八bát 正chánh 耳nhĩ 。 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 為vi 八bát 也dã 。 出xuất 大đại 品phẩm 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 經kinh 耳nhĩ 。 眾chúng 庶thứ 眾chúng 生sanh 也dã 。 夷di 塗đồ 猶do 上thượng 平bình 路lộ 也dã 。 騁sính 六Lục 通Thông 之chi 神thần 驥kí 。 廣quảng 雅nhã 云vân 。 騁sính 奔bôn 也dã 。 字tự 林lâm 云vân 。 驥kí 千thiên 里lý 馬mã 也dã 。 以dĩ 六lục 神thần 通thông 。 之chi 俊# 驥kí 而nhi 馳trì 騁sính 也dã 。 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 他tha 心tâm 宿túc 命mạng 如như 意ý 漏lậu 盡tận 。 為vi 六Lục 通Thông 也dã 。 乘thừa 五ngũ 衍diễn 之chi 安an 車xa 。 衍diễn 梵Phạn 語ngữ 云vân 摩ma 訶ha 衍diễn 。 摩ma 訶ha 大đại 也dã 。 衍diễn 乘thừa 也dã 。 言ngôn 五ngũ 者giả 五ngũ 乘thừa 。 人nhân 乘thừa 。 天thiên 乘thừa 。 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 。 佛Phật 乘thừa 也dã 。 此thử 之chi 五ngũ 乘thừa 。 入nhập 如Như 來Lai 乘thừa 。 皆giai 名danh 為vi 大đại 。 故cố 乘thừa 五ngũ 衍diễn 也dã 。 言ngôn 安an 車xa 者giả 。 曲khúc 禮lễ 云vân 。 大đại 夫phu 七thất 十thập 而nhi 致trí 仕sĩ 。 則tắc 安an 車xa 賜tứ 之chi 以dĩ 几kỉ 杖trượng 。 適thích 四tứ 方phương 時thời 即tức 乘thừa 安an 車xa 。 自tự 稱xưng 曰viết 老lão 夫phu 。 注chú 云vân 。 安an 車xa 者giả 坐tọa 乘thừa 也dã 。 若nhược 今kim 之chi 小tiểu 車xa 耳nhĩ 。 玄huyền 湜# 問vấn 曰viết 。 佛Phật 既ký 乘thừa 彼bỉ 大Đại 乘Thừa 。 只chỉ 可khả 喻dụ 以dĩ 大đại 車xa 。 今kim 云vân 坐tọa 乘thừa 如như 似tự 小tiểu 也dã 。 何hà 耶da 。 代đại 疏sớ/sơ 主chủ 答đáp 曰viết 。 既ký 稱xưng 老lão 夫phu 。 老lão 必tất 大đại 也dã 。 以dĩ 人nhân 攝nhiếp 乘thừa 。 人nhân 大Đại 乘Thừa 大đại 。 既ký 大đại 且thả 安an 耳nhĩ 。 言ngôn 餘dư 乘thừa 未vị 安an 。 故cố 詺# 佛Phật 乘thừa 為vi 安an 車xa 也dã 。 亦diệc 如như 前tiền 五ngũ 衍diễn 義nghĩa 。 小Tiểu 乘Thừa 入nhập 如Như 來Lai 乘thừa 。 皆giai 名danh 大Đại 乘Thừa 也dã 。 經kinh 曰viết 。 是thị 大Đại 乘Thừa 安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 此thử 是thị 中trung 道đạo 。 非phi 如như 曲khúc 禮lễ 耳nhĩ 。 至chí 能năng 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 與dữ 物vật 推thôi 移di 。 應ưng 物vật 之chi 生sanh 為vi 出xuất 。 出xuất 生sanh 也dã 。 應ưng 物vật 之chi 滅diệt 為vi 入nhập 。 入nhập 死tử 也dã 。 進tiến 退thoái 隨tùy 同đồng 世thế 間gian 。 故cố 云vân 與dữ 物vật 。 言ngôn 推thôi 移di 即tức 進tiến 退thoái 也dã 。 洽hiệp 霑triêm 洽hiệp 也dã 。 施thí 施thi 設thiết 也dã 。 化hóa 母mẫu 。 正Chánh 道Đạo 能năng 育dục 萬vạn 物vật 。 如như 子tử 從tùng 母mẫu 而nhi 生sanh 。 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 不bất 出xuất 道đạo 體thể 。 佛Phật 盡tận 其kỳ 源nguyên 。 故cố 云vân 化hóa 母mẫu 也dã 。 玄huyền 樞xu 者giả 。 玄huyền 謂vị 幽u 玄huyền 。 樞xu 樞xu 要yếu 也dã 。 謂vị 至chí 理lý 幽u 玄huyền 。 教giáo 門môn 樞xu 要yếu 。 佛Phật 窮cùng 盡tận 之chi 耳nhĩ 。 廓khuếch 虛hư 宇vũ 於ư 無vô 疆cương 。 開khai 廓khuếch 法pháp 宇vũ 。 無vô 有hữu 疆cương 界giới 也dã 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 蓮liên 華hoa 藏tạng 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 海hải 是thị 也dã 。 曜diệu 薩tát 雲vân 以dĩ 幽u 燭chúc 。 薩tát 雲vân 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 此thử 云vân 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 照chiếu 燭chúc 幽u 暗ám 。 故cố 云vân 燭chúc 幽u 。 亦diệc 法pháp 光quang 潛tiềm 照chiếu 。 故cố 云vân 燭chúc 幽u 也dã 。 將tương 絕tuyệt 朕trẫm 於ư 九cửu 止chỉ 。 將tương 欲dục 也dã 。 絕tuyệt 滅diệt 也dã 。 朕trẫm 迹tích 也dã 。 九cửu 止chỉ 謂vị 九cửu 居cư 也dã 。 欲dục 界giới 中trung 除trừ 三tam 惡ác 趣thú 。 取thủ 人nhân 天thiên 為vi 一nhất 。 四tứ 禪thiền 中trung 除trừ 第đệ 四tứ 禪thiền 。 取thủ 前tiền 三tam 禪thiền 為vi 三tam 。 無vô 想tưởng 天thiên 為vi 一nhất 。 四tứ 空không 為vi 四tứ 。 合hợp 九cửu 居cư 也dã 。 九cửu 類loại 眾chúng 生sanh 居cư 止chỉ 之chi 處xứ 。 為vi 九cửu 止chỉ 耳nhĩ (# 玄huyền 湜# 謂vị 曰viết 。 既ký 云vân 除trừ 第đệ 四tứ 禪thiền 。 復phục 云vân 無vô 想tưởng 為vi 一nhất 。 此thử 豈khởi 非phi 彼bỉ 四tứ 禪thiền 天thiên 乎hồ 。 幸hạnh 詳tường 之chi )# 。 永vĩnh 淪luân 大đại 虛hư 。 長trường 沒một 虛hư 中trung 也dã 。 而nhi 有hữu 餘dư 緣duyên 不bất 盡tận 餘dư 迹tích 不bất 泯mẫn 。 餘dư 緣duyên 謂vị 所sở 應ứng 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 也dã 。 餘dư 迹tích 謂vị 有hữu 餘dư 身thân 迹tích 。 未vị 亡vong 泯mẫn 也dã 。 玄huyền 湜# 謂vị 。 此thử 諸chư 語ngữ 皆giai 是thị 前tiền 九cửu 折chiết 家gia 之chi 難nạn/nan 詞từ 耳nhĩ 。 難nạn/nan 意ý 云vân 。 既ký 能năng 廓khuếch 虛hư 宇vũ 曜diệu 薩tát 雲vân 將tương 絕tuyệt 朕trẫm 。 如như 此thử 即tức 令linh 淪luân 同đồng 大đại 虛hư 。 逈huýnh 無vô 一nhất 物vật 。 何hà 得đắc 復phục 有hữu 眾chúng 生sanh 未vị 度độ 。 餘dư 緣duyên 不bất 盡tận 也dã 。 佛Phật 身thân 尚thượng 存tồn 。 餘dư 迹tích 不bất 泯mẫn 也dã 。 若nhược 直trực 讀đọc 疏sớ/sơ 。 都đô 不bất 見kiến 折chiết 難nạn/nan 之chi 意ý 。 今kim 指chỉ 出xuất 其kỳ 文văn 。 似tự 如như 可khả 解giải 。 幸hạnh 鑒giám 者giả 詳tường 之chi 。 如như 錯thác 勿vật 哂# 也dã 。 次thứ 疏sớ/sơ 業nghiệp 報báo 猶do 魄phách 聖thánh 智trí 尚thượng 存tồn 。 魂hồn 者giả 身thân 之chi 主chủ 。 既ký 有hữu 其kỳ 身thân 。 必tất 有hữu 餘dư 業nghiệp 。 業nghiệp 必tất 須tu 受thọ 。 受thọ 之chi 曰viết 報báo 。 如như 木mộc 槍thương 償thường 對đối 食thực 馬mã 麥mạch 等đẳng 。 是thị 謂vị 業nghiệp 報báo 之chi 事sự 。 尚thượng 如như 魂hồn 魄phách 。 魂hồn 魄phách 必tất 存tồn 身thân 中trung 。 有hữu 身thân 有hữu 魂hồn 。 即tức 令linh 招chiêu 業nghiệp 。 故cố 云vân 業nghiệp 報báo 猶do 魂hồn 耳nhĩ 。 猶do 如như 也dã 。 故cố 下hạ 句cú 云vân 聖thánh 智trí 尚thượng 存tồn 。 存tồn 在tại 也dã 。 佛Phật 既ký 有hữu 智trí 慮lự 猶do 在tại 。 即tức 知tri 業nghiệp 不bất 可khả 忘vong 也dã 。 亦diệc 折chiết 難nạn/nan 之chi 詞từ 耳nhĩ 。 玄huyền 湜# 意ý 。 經kinh 曰viết 陶đào 練luyện 滓chỉ 穢uế 如như 練luyện 真chân 金kim 。 練luyện 金kim 之chi 法pháp 。 水thủy 中trung 陶đào 汰# 。 鑪lư 中trung 冶dã 鑄chú 。 言ngôn 聖thánh 人nhân 陶đào 練luyện 塵trần 滓chỉ 如như 此thử 也dã 。 無vô 餘dư 者giả 下hạ 。 翻phiên 上thượng 有hữu 餘dư 。 即tức 無vô 餘dư 也dã 。 大đại 患hoạn 莫mạc 若nhược 於ư 有hữu 身thân 。 身thân 患hoạn 最tối 大đại 。 若nhược 如như 也dã 。 故cố 云vân 莫mạc 若nhược 也dã 。 智trí 動động 最tối 先tiên 。 故cố 云vân 莫mạc 先tiên 也dã 。 滅diệt 智trí 以dĩ 淪luân 虛hư 。 謂vị 淪luân 沒một 同đồng 於ư 虛hư 空không 也dã 。 脩tu 塗đồ 。 脩tu 塗đồ 長trường/trưởng 路lộ 也dã 。 弗phất 已dĩ 無vô 止chỉ 也dã 。 經kinh 曰viết 智trí 為vi 雜tạp 毒độc 形hình 為vi 梏cốc 桎trất 。 智trí 慧tuệ 離ly 好hảo/hiếu 。 終chung 勞lao 神thần 識thức 。 如như 食thực 雜tạp 毒độc 。 終chung 能năng 害hại 身thân 。 說thuyết 文văn 云vân 。 桎trất 足túc 械giới 也dã 。 梏cốc 手thủ 械giới 也dã 。 文văn 云vân 。 桎trất 械giới 梏cốc 枷già 害hại 身thân 之chi 具cụ 。 淵uyên 默mặc 以dĩ 之chi 而nhi 遼liêu 患hoạn 難nạn 以dĩ 之chi 而nhi 起khởi 。 淵uyên 深thâm 也dã 。 默mặc 寂tịch 也dã 。 言ngôn 有hữu 身thân 有hữu 智trí 。 則tắc 分phân 別biệt 患hoạn 難nạn 由do 之chi 而nhi 生sanh 。 至chí 於ư 幽u 微vi 之chi 道đạo 。 則tắc 遼liêu 遠viễn 也dã 。 故cố 云vân 淵uyên 默mặc 以dĩ 之chi 而nhi 遼liêu 。 患hoạn 難nạn 以dĩ 之chi 而nhi 起khởi 耳nhĩ 。 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 捐quyên 形hình 絕tuyệt 慮lự 。 捐quyên 棄khí 也dã 。 言ngôn 身thân 既ký 如như 此thử 。 患hoạn 難nạn 須tu 磨ma 滅diệt 。 令linh 同đồng 灰hôi 塵trần 棄khí 絕tuyệt 智trí 慮lự 。 使sử 無vô 患hoạn 累lũy/lụy/luy 耳nhĩ 。 內nội 無vô 機cơ 照chiếu 之chi 勤cần 外ngoại 息tức 大đại 患hoạn 之chi 本bổn 。 內nội 若nhược 無vô 智trí 。 則tắc 無vô 機cơ 動động 之chi 心tâm 。 亦diệc 無vô 照chiếu 察sát 之chi 慮lự 。 外ngoại 若nhược 無vô 身thân 。 則tắc 無vô 寒hàn 暑thử 之chi 患hoạn 。 亦diệc 無vô 資tư 費phí 之chi 勞lao 也dã 。 超siêu 然nhiên 與dữ 群quần 有hữu 永vĩnh 分phần/phân 下hạ 。 謂vị 鑒giám 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 本bổn 自tự 空không 義nghĩa 。 如như 超siêu 超siêu 然nhiên 與dữ 群quần 有hữu 長trường/trưởng 別biệt 。 其kỳ 實thật 不bất 別biệt 。 不bất 別biệt 者giả 何hà 。 蓋cái 色sắc 即tức 空không 。 空không 即tức 色sắc 也dã 。 對đối 凡phàm 未vị 解giải 。 似tự 若nhược 永vĩnh 分phần/phân 。 聖thánh 鑒giám 體thể 之chi 。 豈khởi 唯duy 無vô 色sắc 。 空không 亦diệc 無vô 也dã 。 寂tịch 焉yên 無vô 聞văn 。 無vô 音âm 聲thanh 故cố 不bất 可khả 聞văn 。 無vô 萌manh 兆triệu 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 莫mạc 知tri 所sở 之chi 。 不bất 知tri 所sở 適thích 也dã 。 其kỳ 猶do 燈đăng 盡tận 火hỏa 滅diệt 膏cao 明minh 俱câu 竭kiệt 。 涅Niết 槃Bàn 第đệ 九cửu 卷quyển 云vân 。 一nhất 闡xiển 提đề 人nhân 。 見kiến 於ư 如Như 來Lai 。 畢Tất 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 燈đăng 滅diệt 。 膏cao 油du 俱câu 盡tận 也dã 。 然nhiên 則tắc 有hữu 餘dư 可khả 以dĩ 有hữu 稱xưng 下hạ 。 結kết 難nạn/nan 也dã 。 謂vị 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 可khả 名danh 為vi 有hữu 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 可khả 名danh 為vi 無vô 也dã 。 忻hãn 尚thượng 於ư 冲# 默mặc 。 愛ái 重trọng 空không 者giả 。 聞văn 無vô 餘dư 則tắc 欣hân 喜hỷ 貴quý 尚thượng 而nhi 求cầu 之chi 也dã 。 彌di 仰ngưỡng 於ư 聖thánh 功công 。 愛ái 重trọng 有hữu 。 聞văn 有hữu 餘dư 則tắc 信tín 仰ngưỡng 功công 德đức 而nhi 求cầu 之chi 也dã 。 斯tư 乃nãi 典điển 誥# 之chi 所sở 以dĩ 垂thùy 文văn 下hạ 。 典điển 籍tịch 誥# 訓huấn 。 垂thùy 布bố 文văn 理lý 也dã 。 謂vị 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 群quần 聖thánh 行hành 路lộ 。 故cố 云vân 軌quỹ 轍triệt 。 軌quỹ 者giả 作tác 車xa 之chi 法pháp 。 轍triệt 謂vị 車xa 之chi 轍triệt 迹tích 也dã 。 使sử 夫phu 懷hoài 德đức 者giả 自tự 絕tuyệt 下hạ 。 懷hoài 德đức 者giả 。 聞văn 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 則tắc 不bất 求cầu 也dã 。 宗tông 虛hư 者giả 。 聞văn 涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 。 則tắc 不bất 學học 也dã 。 自tự 絕tuyệt 者giả 。 謂vị 無vô 心tâm 求cầu 。 靡mĩ 託thác 。 謂vị 無vô 託thác 。 無vô 託thác 心tâm 處xứ 也dã 。 無vô 異dị 杜đỗ 耳nhĩ 目mục 於ư 胎thai 㲉xác 下hạ 。 杜đỗ 塞tắc 耳nhĩ 目mục 於ư 胎thai 㲉xác 之chi 中trung 。 而nhi 責trách 有hữu 辨biện 。 宮cung 商thương 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 掩yểm 玄huyền 象tượng 於ư 雲vân 霄tiêu 之chi 外ngoại 。 而nhi 令linh 辨biện 玄huyền 素tố 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 玄huyền 象tượng 謂vị 天thiên 象tượng 也dã 。 玄huyền 黑hắc 幽u 。 幽u 然nhiên 也dã 。 素tố 白bạch 也dã 。 而nhi 論luận 旨chỉ 竟cánh 莫mạc 知tri 所sở 歸quy 。 不bất 知tri 何hà 所sở 明minh 也dã 。 幽u 途đồ 故cố 自tự 蘊uẩn 而nhi 未vị 顯hiển 。 道Đạo 理lý 蘊uẩn 積tích 。 故cố 未vị 顯hiển 明minh 也dã 。 靜tĩnh 思tư 幽u 尋tầm 寄ký 懷hoài 無vô 所sở 。 無vô 安an 懷hoài 抱bão 處xứ 也dã 。 豈khởi 謂vị 。 不bất 謂vị 也dã 。 朗lãng 大đại 明minh 於ư 幽u 室thất 。 眾chúng 生sanh 暗ám 昧muội 如như 冥minh 室thất 。 今kim 作tác 此thử 說thuyết 。 非phi 謂vị 朗lãng 冥minh 室thất 令linh 其kỳ 見kiến 也dã 。 眾chúng 生sanh 無vô 知tri 無vô 聞văn 。 今kim 作tác 此thử 說thuyết 。 非phi 是thị 奏tấu 玄huyền 響hưởng 令linh 聞văn 也dã 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 奏tấu 詣nghệ 皆giai 進tiến 也dã 。

位vị 體thể 第đệ 三tam 。 尚thượng 書thư 云vân 。 位vị 次thứ 也dã 。 如như 階giai 品phẩm 次thứ 高cao 下hạ 不bất 同đồng 。 今kim 明minh 涅Niết 槃Bàn 體thể 相tướng 次thứ 第đệ 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 。 無vô 名danh 是thị 答đáp 。 答đáp 家gia 明minh 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 無vô 名danh 字tự 。 故cố 曰viết 無vô 名danh 也dã 。 蓋cái 是thị 涅Niết 槃Bàn 之chi 外ngoại 稱xưng 下hạ 。 涅Niết 槃Bàn 正chánh 體thể 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 言ngôn 有hữu 言ngôn 無vô 。 乃nãi 是thị 應ưng 物vật 云vân 假giả 名danh 。 故cố 云vân 外ngoại 稱xưng 也dã 。 而nhi 存tồn 稱xưng 謂vị 者giả 封phong 名danh 志chí 器khí 像tượng 者giả 耽đam 形hình 。 存tồn 稱xưng 謂vị 者giả 。 謂vị 著trước 名danh 字tự 人nhân 也dã 。 志chí 器khí 像tượng 者giả 。 謂vị 著trước 形hình 相tướng 人nhân 也dã 。 封phong 封phong 執chấp 。 耽đam 耽đam 著trước 也dã 。 名danh 也dã 極cực 於ư 題đề 目mục 下hạ 。 言ngôn 名danh 字tự 者giả 。 但đãn 能năng 遊du 在tại 於ư 題đề 目mục 之chi 內nội 。 已dĩ 外ngoại 不bất 能năng 名danh 也dã 。 形hình 但đãn 盡tận 在tại 於ư 方phương 圓viên 之chi 內nội 。 降giáng/hàng 此thử 之chi 外ngoại 本bổn 能năng 形hình 也dã 。 方phương 圓viên 有hữu 所sở 不bất 寫tả 下hạ 。 言ngôn 方phương 之chi 與dữ 圓viên 。 不bất 能năng 圖đồ 寫tả 得đắc 非phi 方phương 圓viên 之chi 法pháp 。 題đề 目mục 亦diệc 不bất 能năng 傳truyền 得đắc 非phi 題đề 目mục 之chi 法pháp 也dã 。 焉yên 可khả 以dĩ 名danh 於ư 無vô 名danh 下hạ 。 焉yên 可khả 者giả 不bất 可khả 也dã 。 無vô 名danh 者giả 。 非phi 題đề 目mục 法pháp 。 無vô 形hình 者giả 非phi 方phương 圓viên 法pháp 。 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 難nạn/nan 序tự 云vân 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 者giả 下hạ 。 前tiền 難nạn/nan 中trung 所sở 序tự 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 也dã 。 信tín 是thị 權quyền 寂tịch 致trí 教giáo 之chi 本bổn 意ý 下hạ 。 謂vị 序tự 有hữu 餘dư 。 是thị 權quyền 教giáo 意ý 。 所sở 序tự 無vô 餘dư 。 是thị 實thật 教giáo 意ý 。 權quyền 謂vị 顯hiển 也dã 。 實thật 謂vị 隱ẩn 也dã 。 但đãn 未vị 是thị 玄huyền 寂tịch 絕tuyệt 言ngôn 之chi 幽u 致trí 下hạ 。 玄huyền 寂tịch 謂vị 寂tịch 滅diệt 真chân 理lý 也dã 。 環hoàn 中trung 空không 也dã 。 術thuật 者giả 道đạo 路lộ 也dã 。 韓# 子tử 云vân 。 棄khí 灰hôi 於ư 術thuật 者giả 斬trảm 指chỉ 。 此thử 古cổ 法pháp 也dã 。 子tử 獨độc 不bất 聞văn 正chánh 觀quán 之chi 說thuyết 下hạ 。 二nhị 經kinh 是thị 正chánh 觀quán 文văn 也dã 。 然nhiên 則tắc 聖thánh 人nhân 在tại 天thiên 下hạ 寂tịch 漠mạc 虛hư 無vô 下hạ 。 言ngôn 聖thánh 人nhân 應ưng 物vật 如như 此thử 也dã 。 無vô 執chấp 。 謂vị 無vô 所sở 執chấp 著trước 也dã 。 無vô 競cạnh 。 謂vị 不bất 與dữ 物vật 競cạnh 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 世thế 智trí 說thuyết 有hữu 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 有hữu 。 世thế 智trí 說thuyết 無vô 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 無vô 也dã 。 即tức 其kỳ 事sự 耳nhĩ 。 譬thí 猶do 幽u 谷cốc 之chi 響hưởng 明minh 鏡kính 之chi 像tượng 。 此thử 二nhị 喻dụ 喻dụ 後hậu 。 不bất 喻dụ 前tiền 也dã 。 不bất 知tri 所sở 以dĩ 來lai 而nhi 來lai 。 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。 往vãng 而nhi 往vãng 也dã 。 恍hoảng 焉yên 而nhi 有hữu 下hạ 。 此thử 亦diệc 是thị 來lai 往vãng 義nghĩa 也dã 。 動động 而nhi 逾du 寂tịch 。 逾du 越việt 也dã 。 越việt 動động 越việt 寂tịch 。 越việt 隱ẩn 越việt 彰chương 也dã 。 變biến 化hóa 無vô 常thường 。 言ngôn 不bất 恆hằng 也dã 。 其kỳ 為vi 稱xưng 也dã 因nhân 應ưng 而nhi 作tác 。 謂vị 因nhân 應ứng 化hóa 。 故cố 有hữu 稱xưng 謂vị 動động 作tác 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 有hữu 無vô 之chi 稱xưng 本bổn 乎hồ 無vô 名danh 。 本bổn 是thị 無vô 名danh 。 從tùng 應ứng 化hóa 故cố 。 方phương 有hữu 有hữu 無vô 之chi 名danh 耳nhĩ 。 無vô 名danh 之chi 道đạo 于vu 何hà 不bất 名danh 。 于vu 於ư 也dã 。 雖tuy 曰viết 無vô 名danh 。 無vô 所sở 不bất 名danh 種chủng 種chủng 名danh 也dã 。 是thị 以dĩ 至chí 人nhân 下hạ 。 明minh 種chủng 種chủng 應ưng 現hiện 也dã 。 原nguyên 夫phu 能năng 天thiên 能năng 人nhân 者giả 。 原nguyên 本bổn 也dã 。 若nhược 實thật 是thị 人nhân 。 則tắc 不bất 能năng 為vi 天thiên 。 若nhược 實thật 是thị 天thiên 。 則tắc 不bất 能năng 為vì 人nhân 耳nhĩ 。 果quả 以dĩ 非phi 天thiên 非phi 人nhân 。 而nhi 能năng 應ứng 化hóa 人nhân 天thiên 耳nhĩ 。 其kỳ 為vi 治trị 也dã 。 謂vị 聖thánh 人nhân 治trị 化hóa 世thế 間gian 也dã 。 應ưng 而nhi 不bất 為vi 下hạ 。 雖tuy 應ứng 化hóa 而nhi 終chung 無vô 心tâm 有hữu 所sở 為vi 作tác 固cố 事sự 。 而nhi 為vi 無vô 所sở 施thi 設thiết 也dã 。 施thí 莫mạc 之chi 廣quảng 。 廣quảng 施thi 設thiết 也dã 。 為vi 莫mạc 之chi 大đại 。 言ngôn 大đại 聖thánh 凡phàm 所sở 施thi 為vi 。 人nhân 天thiên 六lục 道đạo 。 小tiểu 聖thánh 小tiểu 賢hiền 。 更cánh 莫mạc 能năng 加gia 莫mạc 能năng 過quá 。 故cố 云vân 施thí 莫mạc 之chi 廣quảng 。 為vi 莫mạc 之chi 大đại 也dã 。 返phản 於ư 小tiểu 成thành 。 返phản 在tại 小tiểu 也dã 。 歸quy 于vu 無vô 名danh 。 返phản 歸quy 無vô 也dã 。 經kinh 曰viết 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 不bất 可khả 圖đồ 度độ 下hạ 。 此thử 是thị 修tu 行hành 道Đạo 地địa 經kinh 文văn 也dã 。 然nhiên 則tắc 涅Niết 槃Bàn 大Đại 道Đạo 下hạ 。 結kết 歸quy 非phi 有hữu 非phi 無vô 耳nhĩ 。 而nhi 惑hoặc 者giả 下hạ 。 非phi 惑hoặc 計kế 也dã 。 豈khởi 足túc 以dĩ 牓# 玄huyền 道đạo 而nhi 語ngữ 聖thánh 心tâm 者giả 乎hồ 。 不bất 得đắc 以dĩ 有hữu 無vô 邊biên 見kiến 。 題đề 牓# 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 語ngữ 般Bát 若Nhã 之chi 心tâm 也dã 。 題đề 謂vị 名danh 題đề 。 牓# 者giả 牓# 示thị 。 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 。 不bất 可khả 如như 此thử 而nhi 得đắc 耳nhĩ 。 意ý 謂vị 至chí 人nhân 寂tịch 泊bạc 無vô 兆triệu 下hạ 。 通thông 示thị 至chí 人nhân 之chi 相tướng 也dã 。 隱ẩn 顯hiển 同đồng 源nguyên 者giả 。 謂vị 隱ẩn 顯hiển 無vô 別biệt 。 即tức 如như 下hạ 說thuyết 也dã 。 何hà 則tắc 佛Phật 言ngôn 吾ngô 無vô 生sanh 不bất 生sanh 下hạ 。 無vô 有hữu 生sanh 處xứ 。 而nhi 不bất 受thọ 生sanh 。 此thử 大đại 品phẩm 經kinh 文văn 也dã 。 彼bỉ 具cụ 文văn 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 終chung 不bất 受thọ 胞bào 胎thai 。 終chung 不bất 受thọ 五ngũ 欲dục 。 無vô 生sanh 不bất 生sanh 。 終chung 不bất 為vi 生sanh 法pháp 所sở 污ô 。 今kim 加gia 以dĩ 無vô 形hình 不bất 形hình 。 准chuẩn 生sanh 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 以dĩ 知tri 存tồn 不bất 為vi 有hữu 者giả 。 此thử 結kết 不bất 有hữu 也dã 。 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 。 故cố 知tri 存tồn 不bất 為vi 有hữu 也dã 。 有hữu 本bổn 云vân 。 以dĩ 知tri 存tồn 不bất 為vi 有hữu 更cánh 加gia 亡vong 不bất 為vi 無vô 者giả 。 非phi 也dã 。 亡vong 不bất 為vi 無vô 。 自tự 在tại 後hậu 文văn 。 不bất 闕khuyết 此thử 段đoạn 也dã 。 經kinh 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 入nhập 無vô 盡tận 三tam 昧muội 。 此thử 下hạ 方phương 明minh 亡vong 不bất 為vi 無vô 耳nhĩ 。 此thử 經Kinh 未vị 詳tường 。 又hựu 云vân 入nhập 於ư 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 而nhi 不phủ 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 經kinh 文văn 也dã 。 彼bỉ 云vân 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 以dĩ 知tri 亡vong 不bất 為vi 無vô 者giả 。 此thử 句cú 始thỉ 結kết 不bất 無vô 也dã 。 以dĩ 此thử 經Kinh 文văn 。 故cố 知tri 亡vong 不bất 為vi 無vô 耳nhĩ 。 亡vong 不bất 為vi 無vô 雖tuy 無vô 而nhi 有hữu 下hạ 。 此thử 兩lưỡng 句cú 但đãn 覆phú 疏sớ/sơ 非phi 有hữu 非phi 無vô 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 果quả 出xuất 有hữu 無vô 之chi 域vực 。 絕tuyệt 言ngôn 像tượng 之chi 徑kính 為vi 句cú 也dã 。 果quả 決quyết 定định 。 定định 出xuất 有hữu 無vô 之chi 域vực 。 定định 絕tuyệt 言ngôn 像tượng 之chi 經kinh 也dã 。 斷đoạn 矣hĩ 者giả 。 判phán 斷đoạn 分phân 明minh 。 可khả 得đắc 知tri 矣hĩ 也dã 。 子tử 乃nãi 云vân 下hạ 。 非phi 前tiền 說thuyết 也dã 。 無vô 乃nãi 乖quai 夫phu 神thần 極cực 。 無vô 乃nãi 乃nãi 也dã 。 無vô 乃nãi 乖quai 者giả 。 意ý 言ngôn 乖quai 也dã 。 經kinh 曰viết 法pháp 。 身thân 無vô 像tượng 應ưng 物vật 以dĩ 形hình 下hạ 。 形hình 現hiện 也dã 。 緣duyên 境cảnh 也dã 。 萬vạn 機cơ 頓đốn 赴phó 而nhi 不bất 撓nạo 其kỳ 神thần 。 言ngôn 聖thánh 應ưng 感cảm 之chi 道đạo 。 一nhất 時thời 適thích 赴phó 萬vạn 緣duyên 。 心tâm 神thần 不bất 撓nạo 亂loạn 。 說thuyết 文văn 云vân 。 撓nạo 字tự 擾nhiễu 音âm 。 文văn 字tự 集tập 略lược 云vân 。 撓nạo 者giả 曲khúc 行hành 也dã 。 一nhất 時thời 各các 對đối 千thiên 難nạn/nan 。 而nhi 思tư 慮lự 無vô 所sở 撓nạo 濁trược 也dã 。 動động 若nhược 行hành 雲vân 止chỉ 若nhược 谷cốc 神thần 。 行hành 雲vân 雖tuy 動động 而nhi 無vô 心tâm 。 谷cốc 神thần 雖tuy 止chỉ 亦diệc 無vô 心tâm 也dã 。 謂vị 山sơn 谷cốc 之chi 神thần 老lão 子tử 谷cốc 神thần 不bất 死tử 。 是thị 謂vị 玄huyền 牝tẫn 。 謂vị 能năng 養dưỡng 神thần 。 如như 山sơn 谷cốc 之chi 神thần 。 則tắc 不bất 必tất 死tử 也dã 。 注chú 云vân 谷cốc 養dưỡng 神thần 者giả 。 非phi 也dã 。 無vô 器khí 而nhi 不bất 形hình 。 有hữu 緣duyên 皆giai 現hiện 也dã 。 無vô 感cảm 而nhi 不bất 應ưng 。 有hữu 扣khấu 皆giai 應ưng 也dã 。 然nhiên 則tắc 心tâm 生sanh 於ư 有hữu 心tâm 。 眾chúng 生sanh 有hữu 心tâm 感cảm 之chi 。 則tắc 現hiện 形hình 像tượng 耳nhĩ 。 故cố 金kim 流lưu 而nhi 不bất 燋tiều 者giả 。 莊trang 子tử 云vân 。 至chí 人nhân 也dã 物vật 莫mạc 之chi 傷thương 也dã 。 大đại 浸tẩm 稽khể 天thiên 而nhi 不bất 溺nịch 。 大đại 旱hạn 金kim 石thạch 流lưu 。 土thổ/độ 山sơn 焦tiêu 而nhi 不bất 熱nhiệt 。 今kim 言ngôn 不bất 焦tiêu 即tức 不bất 熱nhiệt 也dã 。 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 動động 老lão 云vân 。 用dụng 之chi 不bất 勤cần 。 勤cần 勞lao 也dã 。 紛phân 紜vân 自tự 彼bỉ 於ư 我ngã 何hà 為vi 。 紛phân 紜vân 緣duyên 自tự 紛phân 紜vân 也dã 。 聖thánh 人nhân 常thường 靜tĩnh 。 我ngã 者giả 聖thánh 人nhân 也dã 。 所sở 以dĩ 智trí 周chu 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 勞lao 。 聖thánh 智trí 通thông 鑒giám 萬vạn 物vật 。 何hà 所sở 苦khổ 勞lao 者giả 。 為vi 無vô 心tâm 也dã 。 身thân 形hình 應ưng 八bát 方phương 而nhi 無vô 患hoạn 害hại 者giả 。 為vi 無vô 身thân 無vô 我ngã 也dã 。 益ích 不bất 可khả 盈doanh 損tổn 不bất 可khả 虧khuy 。 欲dục 益ích 之chi 而nhi 不bất 可khả 益ích 。 欲dục 損tổn 之chi 而nhi 不bất 可khả 損tổn 也dã 。 寧ninh 復phục 痾# 癘lệ 中trung 逵# 壽thọ 極cực 雙song 樹thụ 。 痾# 癘lệ 病bệnh 也dã 。 逵# 道đạo 路lộ 也dã 。 爾nhĩ 雅nhã 九cửu 達đạt 謂vị 之chi 逵# 。 雙song 卷quyển 泥Nê 洹Hoàn 經Kinh 云vân 。 佛Phật 將tương 涅Niết 槃Bàn 。 向hướng 拘câu 尸thi 國quốc 。 中trung 路lộ 患hoạn 痢lỵ 。 後hậu 至chí 雙song 樹thụ 。 遂toại 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 言ngôn 何hà 有hữu 斯tư 理lý 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 佛Phật 正chánh 說thuyết 法Pháp 。 至chí 第đệ 十thập 卷quyển 。 中trung 途đồ 現hiện 病bệnh 。 此thử 亦diệc 痾# 癘lệ 中trung 逵# 也dã 。 靈linh 竭kiệt 天thiên 棺quan 體thể 無vô 焚phần 燎liệu 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 疊điệp 纏triền 綿miên 裹khỏa 。 入nhập 金kim 銀ngân 槨# 。 次thứ 銅đồng 次thứ 鏡kính 。 盛thình 滿mãn 香hương 油du 。 以dĩ 火hỏa 焚phần 之chi 。 此thử 是thị 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 之chi 法pháp 。 故cố 云vân 天thiên 棺quan 也dã 。 焚phần 燎liệu 皆giai 燒thiêu 也dã 。 而nhi 惑hoặc 者giả 居cư 見kiến 聞văn 之chi 境cảnh 。 尋tầm 常thường 耳nhĩ 目mục 見kiến 者giả 。 見kiến 滅diệt 燒thiêu 盡tận 。 大đại 謂vị 聖thánh 亦diệc 然nhiên 耳nhĩ 。 尋tầm 殊thù 應ưng 之chi 迹tích 。 尋tầm 遂toại 事sự 迹tích 。 有hữu 謂vị 言ngôn 定định 有hữu 。 無vô 謂vị 言ngôn 定định 無vô 也dã 。 秉bỉnh 執chấp 規quy 矩củ 以dĩ 擬nghĩ 大đại 方phương 。 賈cổ 逵# 注chú 國quốc 語ngữ 云vân 。 秉bỉnh 執chấp 也dã 。 規quy 圓viên 矩củ 方phương 也dã 。 大đại 方phương 謂vị 大Đại 乘Thừa 也dã 。 老lão 子tử 云vân 。 大đại 方phương 無vô 隅ngung 。 何hà 得đắc 執chấp 規quy 矩củ 以dĩ 擬nghĩ 議nghị 耶da 。 欲dục 以dĩ 智trí 勞lao 至chí 人nhân 下hạ 。 謂vị 有hữu 智trí 為vi 勞lao 有hữu 形hình 為vi 患hoạn 也dã 。 捨xả 有hữu 入nhập 無vô 因nhân 以dĩ 名danh 之chi 。 捨xả 有hữu 為vi 入nhập 無vô 為vi 。 名danh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 故cố 云vân 因nhân 以dĩ 名danh 之chi 耳nhĩ 。 豈khởi 所sở 謂vị 採thải 微vi 言ngôn 於ư 聽thính 表biểu 。 言ngôn 微vi 言ngôn 深thâm 妙diệu 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 玄huyền 根căn 沖# 邃thúy 。 可khả 以dĩ 理lý 宣tuyên 。 執chấp 言ngôn 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 此thử 非phi 採thải 微vi 言ngôn 於ư 視thị 聽thính 之chi 表biểu 。 拔bạt 玄huyền 根căn 於ư 虛hư 無vô 之chi 境cảnh 也dã 。

徵trưng 出xuất 第đệ 四tứ 。 徵trưng 責trách 涅Niết 槃Bàn 出xuất 有hữu 無vô 外ngoại 。 故cố 云vân 徵trưng 出xuất 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 夫phu 渾hồn 元nguyên 剖phẫu 判phán 萬vạn 有hữu 參tham 差sai 。 剖phẫu 開khai 也dã 。 判phán 分phần/phân 判phán 也dã 。 老lão 子tử 云vân 。 有hữu 物vật 渾hồn 成thành 。 先tiên 天thiên 地địa 生sanh 。 謂vị 之chi 為vi 道đạo 。 今kim 言ngôn 渾hồn 元nguyên 。 即tức 斯tư 道đạo 也dã 。 易dị 云vân 。 天thiên 地địa 未vị 分phần/phân 。 謂vị 之chi 大đại 易dị 。 元nguyên 氣khí 始thỉ 萌manh 。 謂vị 之chi 大đại 初sơ 。 氣khí 形hình 之chi 端đoan 。 謂vị 之chi 太thái 始thỉ 。 形hình 變biến 有hữu 質chất 。 謂vị 之chi 大đại 素tố 。 質chất 形hình 已dĩ 具cụ 。 謂vị 之chi 太thái 極cực 。 形hình 氣khí 既ký 分phần/phân 。 曰viết 兩lưỡng 儀nghi 。 以dĩ 人nhân 參tham 之chi 。 曰viết 三tam 才tài 。 今kim 言ngôn 參tham 差sai 者giả 。 即tức 三tam 才tài 之chi 間gian 。 萬vạn 有hữu 諸chư 法pháp 如như 此thử 也dã 。 有hữu 既ký 有hữu 矣hĩ 不bất 得đắc 不bất 無vô 下hạ 。 言ngôn 有hữu 法pháp 終chung 歸quy 於ư 無vô 也dã 。 必tất 無vô 因nhân 有hữu 耳nhĩ 所sở 以dĩ 高cao 下hạ 相tương/tướng 傾khuynh 。 舉cử 體thể 例lệ 。 皆giai 相tương 待đãi 有hữu 也dã 。 此thử 自tự 然nhiên 之chi 數số 者giả 。 言ngôn 理lý 極cực 數số 自tự 然nhiên 矣hĩ 。 數số 極cực 於ư 是thị 。 理lý 數số 極cực 此thử 也dã 。 化hóa 母mẫu 所sở 育dục 理lý 無vô 幽u 顯hiển 。 化hóa 母mẫu 道đạo 也dã 。 育dục 養dưỡng 也dã 。 若nhược 幽u 若nhược 顯hiển 皆giai 道đạo 生sanh 也dã 。 恢khôi 詭quỷ 譎# 怪quái 無vô 非phi 有hữu 也dã 。 恢khôi 大đại 也dã 。 詭quỷ 戾lệ 也dã 。 譎# 乖quai 也dã 。 怪quái 異dị 也dã 。 今kim 云vân 。 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 有hữu 也dã 。 詭quỷ 譎# 字tự 。 或hoặc 有hữu 從tùng 心tâm 者giả 。 字tự 林lâm 爾nhĩ 也dã 。 有hữu 化hóa 而nhi 無vô 無vô 非phi 無vô 也dã 。 有hữu 變biến 化hóa 即tức 成thành 無vô 也dã 。 然nhiên 則tắc 有hữu 無vô 之chi 境cảnh 理lý 無vô 不bất 統thống 。 理lý 皆giai 統thống 攝nhiếp 諸chư 法pháp 也dã 。 經kinh 曰viết 有hữu 無vô 二nhị 法pháp 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 是thị 諸chư 經kinh 大đại 義nghĩa 也dã 。 虛hư 空không 謂vị 太thái 虛hư 也dã 。 數số 緣duyên 盡tận 。 以dĩ 智trí 數số 斷đoạn 煩phiền 惱não 惑hoặc 盡tận 也dã 。 非phi 數số 緣duyên 盡tận 。 謂vị 不bất 由do 智trí 數số 。 自tự 然nhiên 而nhi 斷đoạn 者giả 。 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 初sơ 得đắc 果quả 已dĩ 。 三tam 惡ác 道đạo 業nghiệp 。 自tự 然nhiên 而nhi 盡tận 。 不bất 由do 智trí 數số 斷đoạn 之chi 令linh 無vô 。 智trí 所sở 斷đoạn 者giả 。 謂vị 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 也dã 。 數số 緣duyên 盡tận 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 不bất 得đắc 非phi 無vô 也dã 。 覈# 責trách 覈# 也dã 。 為vi 定định 是thị 有hữu 。 為vi 當đương 是thị 無vô 果quả 。 若nhược 無vô 也dã 無vô 則tắc 無vô 差sai 。 若nhược 定định 是thị 無vô 。 無vô 則tắc 無vô 別biệt 。 同đồng 無vô 為vi 之chi 無vô 也dã 。 總tổng 而nhi 括quát 之chi 即tức 而nhi 究cứu 之chi 。 雙song 論luận 有hữu 無vô 兩lưỡng 法pháp 也dã 。 無vô 有hữu 異dị 有hữu 而nhi 非phi 無vô 下hạ 。 異dị 有hữu 即tức 是thị 無vô 。 異dị 無vô 即tức 是thị 有hữu 也dã 。 而nhi 曰viết 有hữu 無vô 之chi 外ngoại 可khả 有hữu 妙diệu 道đạo 下hạ 。 非phi 前tiền 說thuyết 也dã 。 吾ngô 聞văn 其kỳ 語ngữ 矣hĩ 。 雖tuy 聞văn 此thử 語ngữ 。 心tâm 未vị 信tín 矣hĩ 。

超siêu 境cảnh 第đệ 五ngũ 。 超siêu 謂vị 超siêu 越việt 。 境cảnh 謂vị 境cảnh 界giới 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 超siêu 越việt 有hữu 無vô 。 之chi 境cảnh 界giới 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 有hữu 無vô 之chi 數số 誠thành 法pháp 無vô 不bất 該cai 。 誠thành 信tín 也dã 。 該cai 括quát 也dã 。 統thống 攝nhiếp 也dã 。 然nhiên 其kỳ 所sở 統thống 俗tục 諦đế 而nhi 已dĩ 。 而nhi 有hữu 無vô 之chi 法pháp 。 但đãn 攝nhiếp 俗tục 法pháp 也dã 。 經kinh 曰viết 真Chân 諦Đế 何hà 也dã 下hạ 。 此thử 是thị 引dẫn 經kinh 文văn 。 或hoặc 是thị 釋thích 經kinh 語ngữ 。 引dẫn 經kinh 文văn 者giả 。 通thông 真chân 俗tục 兩lưỡng 句cú 。 皆giai 是thị 經Kinh 文văn 也dã 。 釋thích 經kinh 語ngữ 者giả 。 經kinh 言ngôn 真Chân 諦Đế 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 也dã 。 經kinh 言ngôn 俗tục 諦đế 者giả 。 有hữu 無vô 是thị 也dã 。 何hà 則tắc 有hữu 者giả 有hữu 於ư 無vô 下hạ 。 對đối 明minh 有hữu 無vô 。 皆giai 俗tục 法pháp 也dã 。 然nhiên 則tắc 有hữu 生sanh 於ư 無vô 下hạ 。 有hữu 從tùng 無vô 生sanh 。 無vô 從tùng 有hữu 生sanh 也dã 。 有hữu 無vô 相tướng 生sanh 其kỳ 猶do 高cao 下hạ 相tương/tướng 傾khuynh 。 此thử 直trực 世thế 間gian 之chi 事sự 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 有hữu 無vô 雖tuy 殊thù 俱câu 未vị 免miễn 于vu 有hữu 。 言ngôn 有hữu 言ngôn 無vô 。 皆giai 俗tục 諦đế 有hữu 法pháp 也dã 。 此thử 乃nãi 言ngôn 像tượng 之chi 所sở 以dĩ 形hình 下hạ 。 言ngôn 必tất 言ngôn 於ư 有hữu 無vô 。 像tượng 必tất 像tượng 於ư 有hữu 無vô 。 是thị 之chi 與dữ 非phi 。 皆giai 因nhân 有hữu 無vô 而nhi 起khởi 。 或hoặc 有hữu 以dĩ 有hữu 為vi 是thị 。 以dĩ 無vô 為vi 非phi 。 或hoặc 有hữu 以dĩ 無vô 為vi 是thị 。 以dĩ 有hữu 為vi 非phi 也dã 。 豈khởi 是thị 統thống 夫phu 幽u 極cực 。 此thử 之chi 有hữu 無vô 。 既ký 是thị 是thị 非phi 之chi 境cảnh 。 不bất 得đắc 統thống 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 幽u 極cực 法pháp 也dã 。 良lương 以dĩ 有hữu 無vô 之chi 教giáo 止chỉ 于vu 六lục 境cảnh 耳nhĩ 。 有hữu 無vô 之chi 數số 。 但đãn 在tại 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 也dã 。 六lục 境cảnh 之chi 內nội 非phi 涅Niết 槃Bàn 之chi 宅trạch 故cố 借tá 出xuất 以dĩ 祛khư 之chi 耳nhĩ 。 六lục 境cảnh 既ký 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 涅Niết 槃Bàn 出xuất 有hữu 無vô 耳nhĩ 。 云vân 言ngôn 也dã 。 庶thứ 希hy 道đạo 之chi 流lưu 。 庶thứ 冀ký 望vọng 也dã 。 希hy 冀ký 慕mộ 也dã 。 髣phảng 髴phất 謂vị 近cận 真chân 而nhi 非phi 真chân 也dã 。 幽u 途đồ 謂vị 玄huyền 道đạo 也dã 。 託thác 情tình 謂vị 安an 心tâm 也dã 。 絕tuyệt 域vực 謂vị 至chí 理lý 也dã 。 得đắc 意ý 亡vong 言ngôn 。 取thủ 意ý 棄khí 言ngôn 也dã 。 言ngôn 者giả 所sở 以dĩ 在tại 意ý 。 得đắc 意ý 亡vong 言ngôn 。 吾ngô 安an 得đắc 亡vong 言ngôn 之chi 人nhân 。 與dữ 之chi 言ngôn 哉tai 。 體thể 者giả 解giải 也dã 。 解giải 其kỳ 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 明minh 是thị 中trung 道đạo 也dã 。 豈khởi 曰viết 有hữu 無vô 之chi 外ngoại 別biệt 有hữu 一nhất 有hữu 而nhi 可khả 稱xưng 哉tai 。 不bất 離ly 有hữu 無vô 。 條điều 然nhiên 別biệt 有hữu 一nhất 妙diệu 有hữu 。 謂vị 之chi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 經kinh 言ngôn 三tam 無vô 為vi 下hạ 。 解giải 前tiền 無vô 為vi 難nạn/nan 也dã 。 紛phân 撓nạo 謂vị 邪tà 亂loạn 也dã 。 篤đốc 甚thậm 也dã 。 尤vưu 過quá 也dã 。 絕tuyệt 有hữu 之chi 稱xưng 莫mạc 先tiên 於ư 無vô 。 破phá 有hữu 要yếu 假giả 於ư 無vô 。 故cố 說thuyết 三tam 無vô 為vi 明minh 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 數số 緣duyên 滅diệt 以dĩ 破phá 眾chúng 生sanh 有hữu 病bệnh 耳nhĩ 。 故cố 借tá 無vô 以dĩ 明minh 其kỳ 非phi 有hữu 。 借tá 無vô 為vi 名danh 。 明minh 涅Niết 槃Bàn 不bất 是thị 有hữu 為vi 也dã 。 明minh 其kỳ 非phi 有hữu 非phi 謂vị 無vô 也dã 。 但đãn 言ngôn 非phi 有hữu 。 非phi 即tức 無vô 也dã 。

搜sưu 玄huyền 第đệ 六lục 。 搜sưu 謂vị 搜sưu 括quát 。 玄huyền 謂vị 玄huyền 妙diệu 。 搜sưu 括quát 玄huyền 妙diệu 之chi 所sở 在tại 。 故cố 云vân 搜sưu 玄huyền 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 論luận 云vân 涅Niết 槃Bàn 既ký 不bất 出xuất 有hữu 無vô 下hạ 。 牒điệp 前tiền 語ngữ 也dã 。 不bất 在tại 有hữu 無vô 。 則tắc 不bất 可khả 於ư 有hữu 無vô 而nhi 得đắc 之chi 下hạ 。 定định 宗tông 也dã 。 求cầu 之chi 無vô 所sở 使sử 應ưng 都đô 無vô 然nhiên 復phục 不bất 無vô 其kỳ 道đạo 。 既ký 無vô 定định 求cầu 之chi 處xứ 。 則tắc 應ưng 都đô 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 復phục 不bất 得đắc 云vân 無vô 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 其kỳ 道đạo 不bất 無vô 則tắc 幽u 途đồ 可khả 尋tầm 。 言ngôn 幽u 玄huyền 途đồ 略lược 可khả 尋tầm 求cầu 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 千thiên 聖thánh 同đồng 轍triệt 。 千thiên 聖thánh 言ngôn 多đa 佛Phật 。 多đa 佛Phật 謂vị 諸chư 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 皆giai 同đồng 此thử 轍triệt 。 轍triệt 車xa 轍triệt 。 喻dụ 正Chánh 道Đạo 也dã 。 諸chư 佛Phật 皆giai 遵tuân 此thử 轍triệt 。 無vô 有hữu 虛hư 返phản 。 虛hư 返phản 者giả 。 謂vị 前tiền 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 後hậu 卻khước 返phản 也dã 。 其kỳ 道đạo 既ký 有hữu 下hạ 。 既ký 有hữu 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 而nhi 復phục 言ngôn 其kỳ 不bất 出xuất 不bất 在tại 。 必tất 應ưng 有hữu 意ý 。 願nguyện 欲dục 聞văn 也dã 。

妙diệu 存tồn 第đệ 七thất 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 謂vị 妙diệu 有hữu 。 故cố 云vân 妙diệu 存tồn 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 夫phu 言ngôn 由do 名danh 起khởi 下hạ 。 言ngôn 因nhân 名danh 字tự 。 名danh 字tự 因nhân 體thể 相tướng 也dã 。 相tương/tướng 因nhân 可khả 相tương/tướng 無vô 相tướng 無vô 名danh 也dã 。 若nhược 以dĩ 義nghĩa 分phân 之chi 。 則tắc 因nhân 可khả 相tương/tướng 屬thuộc 前tiền 科khoa 。 謂vị 相tướng 貌mạo 因nhân 可khả 相tương/tướng 而nhi 立lập 也dã 。 無vô 相tướng 無vô 名danh 下hạ 。 覆phú 遣khiển 前tiền 語ngữ 。 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 是thị 故cố 無vô 名danh 。 以dĩ 無vô 名danh 故cố 無vô 言ngôn 說thuyết 。 以dĩ 無vô 言ngôn 說thuyết 故cố 不bất 可khả 聞văn 也dã 。 若nhược 以dĩ 文văn 勢thế 讀đọc 之chi 。 則tắc 相tương/tướng 因nhân 可khả 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 無vô 名danh 為vi 句cú 也dã 。 經kinh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 非phi 法pháp 非phi 非phi 法pháp 下hạ 。 涅Niết 槃Bàn 十thập 九cửu 云vân 。 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 等đẳng 。 今kim 述thuật 彼bỉ 大đại 意ý 也dã 。 子tử 欲dục 聞văn 之chi 耶da 。 而nhi 汝nhữ 欲dục 聞văn 。 當đương 為vi 說thuyết 也dã 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 而nhi 如như 汝nhữ 乃nãi 。 爾nhĩ 若nhược 皆giai 汝nhữ 也dã 。 雖tuy 然nhiên 善thiện 吉cát 有hữu 云vân 。 此thử 大đại 品phẩm 經kinh 文văn 也dã 。 庶thứ 述thuật 其kỳ 言ngôn 亦diệc 可khả 以dĩ 言ngôn 。 汝nhữ 既ký 望vọng 述thuật 其kỳ 言ngôn 。 今kim 亦diệc 可khả 以dĩ 言ngôn 說thuyết 也dã 。 淨tịnh 名danh 曰viết 不bất 離ly 煩phiền 惱não 。 而nhi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 是thị 彼bỉ 舍xá 利lợi 。 弗phất 章chương 中trung 語ngữ 耳nhĩ 。 天thiên 女nữ 曰viết 不bất 出xuất 魔ma 界giới 下hạ 。 即tức 淨tịnh 名danh 天thiên 女nữ 語ngữ 也dã 。 彼bỉ 云vân 佛Phật 說thuyết 婬dâm 怒nộ 癡si 性tánh 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 佛Phật 界giới 也dã 。 婬dâm 怒nộ 癡si 魔ma 界giới 也dã 。 然nhiên 則tắc 玄huyền 道đạo 存tồn 於ư 妙diệu 悟ngộ 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 妙diệu 悟ngộ 即tức 見kiến 道đạo 也dã 。 妙diệu 悟ngộ 存tồn 於ư 即tức 真chân 。 知tri 即tức 俗tục 是thị 真chân 是thị 。 謂vị 妙diệu 悟ngộ 也dã 。 即tức 真chân 則tắc 有hữu 無vô 齊tề 觀quán 。 既ký 知tri 即tức 俗tục 即tức 真chân 。 即tức 有hữu 無vô 齊tề 一nhất 同đồng 實thật 相tướng 也dã 。 齊tề 觀quán 即tức 彼bỉ 己kỷ 莫mạc 二nhị 。 既ký 能năng 齊tề 觀quán 。 則tắc 此thử 彼bỉ 何hà 別biệt 。 已dĩ 是thị 此thử 也dã 。 所sở 以dĩ 天thiên 地địa 與dữ 我ngã 同đồng 根căn 。 同đồng 一nhất 道đạo 根căn 也dã 。 萬vạn 物vật 與dữ 我ngã 一nhất 體thể 。 同đồng 一nhất 道đạo 體thể 也dã 。 同đồng 我ngã 則tắc 非phi 復phục 有hữu 無vô 。 既ký 知tri 同đồng 矣hĩ 。 更cánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 別biệt 也dã 。 異dị 我ngã 則tắc 乖quai 於ư 會hội 通thông 。 若nhược 言ngôn 萬vạn 物vật 與dữ 我ngã 異dị 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 會hội 通thông 也dã 。 所sở 以dĩ 不bất 出xuất 不bất 在tại 下hạ 。 正chánh 以dĩ 萬vạn 物vật 無vô 別biệt 故cố 。 道đạo 在tại 其kỳ 中trung 。 體thể 之chi 則tắc 不bất 出xuất 。 惑hoặc 之chi 則tắc 不bất 在tại 也dã 。 何hà 則tắc 夫phu 至chí 人nhân 虛hư 。 心tâm 默mặc 照chiếu 下hạ 。 釋thích 所sở 以dĩ 不bất 出xuất 不bất 在tại 也dã 。 虛hư 心tâm 者giả 無vô 執chấp 。 默mặc 照chiếu 者giả 潛tiềm 通thông 也dã 。 妙diệu 理lý 皆giai 盡tận 。 故cố 無vô 不bất 統thống 耳nhĩ 。 懷hoài 六lục 合hợp 於ư 胸hung 中trung 下hạ 。 四tứ 方phương 上thượng 下hạ 六lục 合hợp 也dã 。 明minh 見kiến 六lục 合hợp 於ư 心tâm 中trung 。 而nhi 心tâm 智trí 有hữu 餘dư 力lực 也dã 。 明minh 見kiến 萬vạn 有hữu 於ư 心tâm 中trung 。 而nhi 心tâm 神thần 無vô 滯trệ 執chấp 也dã 。 至chí 能năng 拔bạt 玄huyền 根căn 於ư 未vị 始thỉ 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 玄huyền 理lý 根căn 源nguyên 。 而nhi 能năng 拔bạt 出xuất 。 又hựu 如như 群quần 動động 即tức 靜tĩnh 也dã 。 恬điềm 淡đạm 淵uyên 默mặc 妙diệu 契khế 自tự 然nhiên 。 恬điềm 淡đạm 靜tĩnh 也dã 。 淵uyên 默mặc 如như 淵uyên 之chi 澄trừng 靜tĩnh 也dã 。 妙diệu 契khế 謂vị 妙diệu 悟ngộ 也dã 。 自tự 然nhiên 謂vị 天thiên 然nhiên 之chi 理lý 也dã 。 所sở 以dĩ 處xứ 有hữu 不bất 有hữu 居cư 無vô 不bất 無vô 。 處xử 有hữu 不bất 同đồng 有hữu 也dã 。 居cư 無vô 不bất 同đồng 無vô 也dã 。 居cư 無vô 不bất 無vô 故cố 不bất 無vô 於ư 無vô 下hạ 。 居cư 無vô 不bất 同đồng 無vô 。 亦diệc 不bất 無vô 於ư 無vô 也dã 。 處xử 有hữu 不bất 同đồng 有hữu 。 亦diệc 不bất 有hữu 於ư 有hữu 也dã 。 故cố 能năng 不bất 出xuất 有hữu 無vô 。 而nhi 不bất 在tại 有hữu 無vô 。 正chánh 以dĩ 處xứ 有hữu 不bất 有hữu 故cố 不bất 在tại 有hữu 中trung 。 不bất 有hữu 於ư 有hữu 故cố 不bất 出xuất 有hữu 中trung 。 居cư 無vô 不bất 無vô 故cố 不bất 在tại 無vô 中trung 。 不bất 無vô 於ư 無vô 故cố 不bất 出xuất 無vô 中trung 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 法pháp 無vô 有hữu 無vô 之chi 相tướng 下hạ 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 則tắc 知tri 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 無vô 之chi 相tướng 等đẳng 也dã 。 無vô 有hữu 定định 有hữu 定định 無vô 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 定định 有hữu 定định 無vô 知tri 也dã 。 聖thánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 知tri 故cố 則tắc 無vô 心tâm 於ư 內nội 下hạ 。 心tâm 是thị 內nội 法pháp 。 數số 是thị 外ngoại 法pháp 也dã 。 此thử 彼bỉ 寂tịch 滅diệt 。 物vật 我ngã 冥minh 一nhất 。 此thử 謂vị 內nội 心tâm 也dã 。 彼bỉ 謂vị 外ngoại 法pháp 也dã 。 物vật 我ngã 亦diệc 是thị 內nội 外ngoại 彼bỉ 此thử 也dã 。 泊bạc 爾nhĩ 無vô 朕trẫm 乃nãi 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 寂tịch 泊bạc 無vô 迹tích 也dã 。 圖đồ 度độ 絕tuyệt 矣hĩ 。 言ngôn 不bất 可khả 測trắc 度độ 也dã 。 容dung 可khả 責trách 之chi 於ư 有hữu 無vô 之chi 內nội 下hạ 。 何hà 容dung 可khả 責trách 於ư 有hữu 無vô 之chi 內nội 求cầu 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 又hựu 可khả 徵trưng 之chi 於ư 有hữu 無vô 之chi 外ngoại 。 容dung 字tự 貫quán 下hạ 句cú 。 何hà 容dung 復phục 可khả 問vấn 有hữu 無vô 之chi 外ngoại 徵trưng 涅Niết 槃Bàn 乎hồ 。

難nạn/nan 差sai 第đệ 八bát 。 史sử 記ký 云vân 。 言ngôn 論luận 相tương/tướng 拒cự 。 謂vị 之chi 難nạn/nan 。 今kim 難nạn/nan 三tam 乘thừa 三tam 位vị 兩lưỡng 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 難nạn/nan 差sai 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 既ký 絕tuyệt 圖đồ 度độ 下hạ 。 領lãnh 前tiền 言ngôn 也dã 。 斯tư 則tắc 窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 下hạ 。 窮cùng 盡tận 至chí 理lý 究cứu 竟cánh 物vật 性tánh 也dã 。 理lý 其kỳ 然nhiên 矣hĩ 。 謂vị 其kỳ 理lý 實thật 然nhiên 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 而nhi 放phóng 光quang 云vân 三tam 乘thừa 諸chư 道đạo 。 大đại 品phẩm 經kinh 文văn 也dã 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 亦diệc 云vân 爾nhĩ 也dã 。 佛Phật 言ngôn 昔tích 我ngã 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 曰viết 儒nho 僮đồng 於ư 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 所sở 。 已dĩ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 儒nho 僮đồng 之chi 名danh 。 諸chư 經kinh 散tán 說thuyết 。 已dĩ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 法pháp 華hoa 文văn 。 彼bỉ 云vân 。 於ư 此thử 時thời 間gian 。 我ngã 說thuyết 燃Nhiên 燈Đăng 佛Phật 等đẳng 。 又hựu 復phục 言ngôn 其kỳ 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 所sở 引dẫn 者giả 。 義nghĩa 意ý 與dữ 法pháp 華hoa 有hữu 別biệt 。 法pháp 華hoa 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 引dẫn 言ngôn 儒nho 僮đồng 涅Niết 槃Bàn 。 恐khủng 是thị 舊cựu 經kinh 。 翻phiên 譯dịch 有hữu 異dị 也dã 。 於ư 七thất 住trụ 初sơ 。 獲hoạch 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 關quan 河hà 大đại 德đức 。 凡phàm 言ngôn 住trụ 者giả 。 皆giai 是thị 地địa 也dã 。 儒nho 僮đồng 菩Bồ 薩Tát 見kiến 燃nhiên 燈đăng 時thời 。 位vị 當đương 七thất 地địa 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。 進tiến 修tu 三tam 位vị 者giả 。 謂vị 八bát 九cửu 十thập 三tam 地địa 也dã 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 一nhất 也dã 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 三tam 下hạ 。 雙song 難nạn/nan 前tiền 三tam 乘thừa 之chi 三tam 。 及cập 三tam 位vị 之chi 三tam 也dã 。 如như 其kỳ 有hữu 三tam 則tắc 。 非phi 究cứu 竟cánh 者giả 。 若nhược 有hữu 三tam 乘thừa 。 若nhược 有hữu 三tam 位vị 。 明minh 知tri 未vị 究cứu 竟cánh 之chi 道Đạo 。 下hạ 既ký 云vân 究cứu 竟cánh 。 何hà 有hữu 昇thăng 降giáng/hàng 之chi 殊thù 。 昇thăng 謂vị 高cao 昇thăng 。 降giáng/hàng 謂vị 降giáng/hàng 下hạ 也dã 。 眾chúng 經kinh 異dị 說thuyết 下hạ 。 諸chư 經kinh 各các 說thuyết 不bất 同đồng 。 何hà 為vi 耶da 中trung 正chánh 耶da 。

辨biện 差sai 第đệ 九cửu 。 辨biện 別biệt 也dã 。 分phân 別biệt 三tam 乘thừa 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 辨biện 差sai 也dã 。 至chí 於ư 三tam 位vị 差sai 別biệt 。 下hạ 第đệ 十thập 四tứ 章chương 中trung 重trọng/trùng 難nạn/nan 。 第đệ 十thập 五ngũ 章chương 中trung 方phương 答đáp 耳nhĩ 。 無vô 名danh 曰viết 然nhiên 究cứu 竟cánh 之chi 道Đạo 。 理lý 無vô 差sai 也dã 。 言ngôn 究cứu 竟cánh 之chi 道Đạo 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 法pháp 華hoa 云vân 下hạ 。 引dẫn 正Chánh 法Pháp 華hoa 文văn 也dã 。 以dĩ 俱câu 出xuất 生sanh 死tử 故cố 。 同đồng 稱xưng 無vô 為vi 。 皆giai 同đồng 無vô 為vi 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 所sở 乘thừa 不bất 一nhất 故cố 有hữu 三tam 名danh 。 隨tùy 其kỳ 所sở 乘thừa 之chi 因nhân 不bất 同đồng 。 故cố 有hữu 三tam 乘thừa 之chi 果quả 耳nhĩ 。 結kết 其kỳ 會hội 歸quy 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 結kết 論luận 終chung 歸quy 同đồng 一nhất 無vô 為vi 也dã 。 此thử 以dĩ 人nhân 三tam 三tam 無vô 為vi 非phi 無vô 為vi 有hữu 三tam 者giả 。 以dĩ 三tam 人nhân 分phần/phân 無vô 為vi 成thành 三tam 耳nhĩ 。 無vô 為vi 無vô 三tam 也dã 。 故cố 放phóng 光quang 下hạ 。 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 結kết 盡tận 。 習tập 不bất 盡tận 已dĩ 來lai 。 通thông 是thị 經Kinh 文văn 也dã 。 請thỉnh 以dĩ 近cận 喻dụ 。 將tương 事sự 顯hiển 理lý 也dã 。 如như 人nhân 斬trảm 木mộc 。 斬trảm 去khứ 一nhất 尺xích 。 一nhất 尺xích 在tại 木mộc 。 不bất 關quan 虛hư 空không 。 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 但đãn 在tại 於ư 人nhân 。 不bất 關quan 無vô 為vi 也dã 。 夫phu 群quần 生sanh 萬vạn 端đoan 下hạ 。 明minh 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。 大đại 小tiểu 有hữu 異dị 。 深thâm 者giả 大đại 。 淺thiển 者giả 小tiểu 。 厚hậu 薄bạc 亦diệc 然nhiên 。 所sở 以dĩ 俱câu 之chi 彼bỉ 岸ngạn 下hạ 。 之chi 適thích 也dã 。 小tiểu 雅nhã 云vân 。 造tạo 之chi 如như 往vãng 適thích 也dã 。 彼bỉ 岸ngạn 豈khởi 異dị 異dị 自tự 我ngã 耳nhĩ 者giả 。 彼bỉ 岸ngạn 不bất 異dị 。 異dị 自tự 三tam 人nhân 也dã 。 眾chúng 經kinh 殊thù 辯biện 其kỳ 致trí 不bất 乖quai 也dã 。 經kinh 說thuyết 同đồng 一nhất 無vô 為vi 。 復phục 云vân 三tam 乘thừa 差sai 別biệt 。 以dĩ 解giải 脫thoát 是thị 同đồng 。 故cố 云vân 同đồng 一nhất 無vô 為vi 。 以dĩ 斷đoạn 結kết 有hữu 異dị 。 故cố 云vân 三tam 乘thừa 差sai 別biệt 。 言ngôn 雖tuy 有hữu 異dị 。 理lý 致trí 不bất 乖quai 也dã 。

責trách 異dị 第đệ 十thập 。 責trách 三tam 乘thừa 之chi 異dị 。 故cố 云vân 責trách 異dị 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 俱câu 出xuất 火hỏa 宅trạch 則tắc 無vô 患hoạn 一nhất 也dã 下hạ 。 法pháp 喻dụ 雙song 明minh 也dã 。 三tam 子tử 俱câu 出xuất 火hỏa 宅trạch 。 三tam 乘thừa 同đồng 出xuất 生sanh 死tử 也dã 。 而nhi 彼bỉ 岸ngạn 無vô 異dị 異dị 自tự 我ngã 耳nhĩ 者giả 。 牒điệp 前tiền 言ngôn 也dã 。 若nhược 我ngã 即tức 無vô 為vi 下hạ 。 若nhược 一nhất 則tắc 人nhân 法pháp 無vô 別biệt 。 不bất 得đắc 言ngôn 法pháp 同đồng 而nhi 人nhân 別biệt 也dã 。 若nhược 我ngã 異dị 無vô 為vi 下hạ 。 若nhược 異dị 即tức 人nhân 法pháp 全toàn 別biệt 。 不bất 得đắc 言ngôn 人nhân 會hội 無vô 為vi 也dã 。 無vô 為vi 自tự 無vô 為vi 下hạ 。 明minh 所sở 以dĩ 異dị 不bất 同đồng 是thị 一nhất 。 故cố 曰viết 不bất 通thông 也dã 。 然nhiên 則tắc 我ngã 與dữ 無vô 為vi 下hạ 。 雙song 結kết 一nhất 異dị 兩lưỡng 關quan 也dã 。 一nhất 則tắc 不bất 合hợp 有hữu 三tam 乘thừa 。 異dị 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 三tam 乘thừa 之chi 名danh 何hà 由do 而nhi 生sanh 者giả 。 一nhất 異dị 兩lưỡng 關quan 。 既ký 無vô 有hữu 三tam 。 何hà 得đắc 有hữu 三tam 乘thừa 名danh 字tự 耶da 。

會hội 異dị 第đệ 十thập 一nhất 。 會hội 釋thích 三tam 乘thừa 之chi 異dị 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 夫phu 止chỉ 此thử 而nhi 此thử 下hạ 。 此thử 謂vị 有hữu 為vi 。 彼bỉ 謂vị 無vô 為vi 。 在tại 有hữu 則tắc 同đồng 有hữu 。 在tại 無vô 則tắc 同đồng 無vô 也dã 。 所sở 以dĩ 同đồng 於ư 得đắc 者giả 得đắc 亦diệc 得đắc 之chi 同đồng 於ư 失thất 者giả 失thất 亦diệc 失thất 之chi 。 老lão 子tử 云vân 。 得đắc 者giả 同đồng 於ư 得đắc 。 失thất 者giả 同đồng 於ư 失thất 。 同đồng 於ư 得đắc 者giả 得đắc 亦diệc 得đắc 之chi 。 同đồng 於ư 失thất 者giả 。 失thất 亦diệc 失thất 之chi 也dã 。 而nhi 在tại 有hữu 同đồng 有hữu 在tại 無vô 同đồng 無vô 。 事sự 如như 在tại 得đắc 同đồng 得đắc 。 在tại 失thất 同đồng 失thất 。 所sở 言ngôn 得đắc 失thất 者giả 。 則tắc 善thiện 惡ác 是thị 非phi 等đẳng 也dã 。 我ngã 適thích 無vô 為vi 我ngã 即tức 無vô 為vi 者giả 。 定định 宗tông 也dã 。 無vô 為vi 雖tuy 一nhất 何hà 乖quai 不bất 一nhất 耶da 。 法pháp 雖tuy 是thị 一nhất 。 不bất 妨phương 人nhân 自tự 不bất 一nhất 也dã 。 譬thí 猶do 三tam 鳥điểu 出xuất 網võng 下hạ 。 此thử 喻dụ 分phân 明minh 歷lịch 然nhiên 可khả 見kiến 也dã 。 如như 是thị 三tam 乘thừa 眾chúng 生sanh 下hạ 。 合hợp 喻dụ 分phân 明minh 也dã 。 樊phàn 者giả 籠lung 也dã 。 莊trang 云vân 。 雉trĩ 十thập 步bộ 一nhất 啄trác 。 百bách 步bộ 一nhất 飲ẩm 。 不bất 蘄kì 畜súc 乎hồ 樊phàn 中trung 。 郭quách 注chú 云vân 。 蘄kì 求cầu 也dã 。 樊phàn 所sở 以dĩ 籠lung 雉trĩ 也dã 。 今kim 以dĩ 惑hoặc 妄vọng 樊phàn 。 籠lung 繫hệ 眾chúng 生sanh 。 如như 雉trĩ 在tại 于vu 籠lung 也dã 。 然nhiên 則tắc 我ngã 即tức 無vô 為vi 下hạ 。 我ngã 謂vị 三tam 乘thừa 人nhân 也dã 。 無vô 為vi 謂vị 三tam 乘thừa 法Pháp 也dã 。 所sở 以dĩ 無vô 患hoạn 雖tuy 同đồng 下hạ 。 覆phú 明minh 前tiền 法pháp 喻dụ 兩lưỡng 種chủng 同đồng 異dị 也dã 。 昇thăng 虛hư 有hữu 遠viễn 近cận 。 明minh 三tam 鳥điểu 異dị 也dã 。 幽u 鑑giám 有hữu 深thâm 淺thiển 者giả 。 明minh 三tam 乘thừa 異dị 也dã 。 無vô 為vi 即tức 我ngã 我ngã 即tức 無vô 為vi 也dã 。 既ký 雙song 明minh 法pháp 喻dụ 。 此thử 類loại 可khả 知tri 也dã 。 今kim 結kết 答đáp 意ý 。 偏thiên 明minh 法pháp 耳nhĩ 。 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 三tam 乘thừa 人nhân 。 三tam 乘thừa 人nhân 亦diệc 即tức 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 更cánh 無vô 別biệt 也dã 。 此thử 非phi 我ngã 異dị 無vô 為vi 。 明minh 所sở 以dĩ 有hữu 三tam 也dã 。

詰cật 漸tiệm 第đệ 十thập 二nhị 。 詰cật 責trách 也dã 。 漸tiệm 消tiêu 也dã 。 出xuất 廣quảng 雅nhã 。 今kim 詰cật 三tam 乘thừa 漸tiệm 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 能năng 頓đốn 盡tận 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 萬vạn 累lũy/lụy/luy 滋tư 彰chương 本bổn 於ư 妄vọng 想tưởng 。 滋tư 彰chương 多đa 也dã 。 老lão 子tử 云vân 。 法pháp 令linh 滋tư 彰chương 。 盜đạo 賊tặc 多đa 有hữu 。 而nhi 本bổn 由do 妄vọng 想tưởng 。 所sở 以dĩ 萬vạn 累lũy/lụy/luy 多đa 也dã 。 妄vọng 想tưởng 既ký 祛khư 則tắc 萬vạn 累lũy/lụy/luy 都đô 息tức 者giả 。 祛khư 遣khiển 也dã 。 有hữu 本bổn 作tác 去khứ 。 亦diệc 是thị 除trừ 遣khiển 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 盡tận 。 故cố 云vân 得đắc 盡tận 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 故cố 云vân 得đắc 無vô 生sanh 智trí 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 得đắc 盡tận 智trí 。 結kết 縛phược 永vĩnh 除trừ 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 生sanh 智trí 。 妄vọng 想tưởng 都đô 盡tận 。 結kết 縛phược 既ký 除trừ 心tâm 則tắc 無vô 為vi 者giả 。 悟ngộ 無vô 為vi 也dã 。 心tâm 既ký 無vô 為vi 理lý 無vô 障chướng 翳ế 。 若nhược 悟ngộ 無vô 為vi 。 則tắc 於ư 理lý 明minh 見kiến 無vô 障chướng 翳ế 也dã 。 經kinh 曰viết 是thị 諸chư 聖thánh 智trí 不bất 相tương 違vi 背bội 。 不bất 出xuất 不bất 在tại 其kỳ 實thật 俱câu 空không 。 此thử 大đại 品phẩm 經kinh 習tập 應ưng 品phẩm 文văn 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 出xuất 。 即tức 不bất 在tại 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 不bất 出xuất 世thế 間gian 。 知tri 諸chư 法pháp 皆giai 空không 故cố 也dã 。 又hựu 曰viết 無vô 為vi 大Đại 道Đạo 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 此thử 正Chánh 法Pháp 華Hoa 文văn 也dã 。 既ký 曰viết 無vô 二nhị 。 則tắc 不bất 容dung 異dị 心tâm 。 法pháp 既ký 無vô 二nhị 。 體thể 法pháp 之chi 者giả 。 不bất 應ưng 心tâm 有hữu 異dị 也dã 。 不bất 體thể 則tắc 已dĩ 體thể 應ưng 窮cùng 微vi 。 已dĩ 止chỉ 也dã 。 若nhược 不bất 體thể 止chỉ 而nhi 不bất 論luận 。 既ký 論luận 體thể 悟ngộ 。 則tắc 應ưng 窮cùng 盡tận 微vi 。 妙diệu 也dã 。 而nhi 曰viết 體thể 而nhi 不bất 盡tận 是thị 所sở 未vị 悟ngộ 也dã 。 難nạn/nan 前tiền 以dĩ 未vị 盡tận 無vô 為vi 。 故cố 有hữu 三tam 也dã 。 所sở 未vị 能năng 解giải 。 故cố 云vân 未vị 悟ngộ 也dã 。

明minh 漸tiệm 第đệ 十thập 三tam 。 明minh 三tam 乘thừa 漸tiệm 悟ngộ 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 無vô 為vi 無vô 二nhị 則tắc 已dĩ 然nhiên 矣hĩ 。 無vô 為vi 之chi 中trung 。 無vô 有hữu 二nhị 法pháp 。 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 也dã 。 結kết 是thị 重trọng/trùng 惑hoặc 下hạ 。 結kết 謂vị 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 重trọng/trùng 惑hoặc 。 而nhi 言ngôn 頓đốn 盡tận 。 不bất 解giải 此thử 也dã 。 經kinh 曰viết 三tam 箭tiễn 中trung 的đích 三tam 獸thú 渡độ 河hà 。 此thử 鞞bệ 婆bà 沙sa 論luận 文văn 也dã 。 名danh 論luận 為vi 經kinh 。 故cố 云vân 經kinh 曰viết 。 如như 迦ca 旃chiên 延diên 造tạo 發phát 智trí 論luận 。 名danh 發phát 智trí 經kinh 也dã 。 三tam 箭tiễn 謂vị 三tam 人nhân 射xạ 箭tiễn 也dã 。 的đích 即tức 渡độ 齊tề 也dã 。 三tam 獸thú 謂vị 象tượng 馬mã 兔thố 也dã 。 中trung 度độ 無vô 異dị 下hạ 。 三tam 箭tiễn 皆giai 中trung 。 中trung 無vô 異dị 也dã 。 三tam 獸thú 皆giai 渡độ 。 渡độ 無vô 異dị 也dã 。 獸thú 力lực 有hữu 不bất 同đồng 。 故cố 入nhập 的đích 有hữu 淺thiển 深thâm 。 入nhập 水thủy 亦diệc 有hữu 淺thiển 深thâm 耳nhĩ 。 三tam 乘thừa 眾chúng 生sanh 下hạ 。 合hợp 喻dụ 也dã 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 河hà 津tân 也dã 。 四tứ 真Chân 諦Đế 法pháp 如như 射xạ 的đích 也dã 。 絕tuyệt 偽ngụy 即tức 真chân 同đồng 昇thăng 無vô 為vi 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 結kết 。 故cố 云vân 絕tuyệt 偽ngụy 。 證chứng 悟ngộ 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 即tức 真chân 也dã 。 昇thăng 高cao 昇thăng 也dã 。 然nhiên 其kỳ 乘thừa 不bất 一nhất 下hạ 。 三tam 機cơ 不bất 同đồng 。 故cố 所sở 行hành 之chi 法Pháp 各các 別biệt 也dã 。 夫phu 群quần 有hữu 雖tuy 眾chúng 然nhiên 其kỳ 量lượng 有hữu 崖nhai 。 萬vạn 有hữu 非phi 一nhất 。 故cố 云vân 群quần 有hữu 。 雖tuy 云vân 不bất 一nhất 。 終chung 有hữu 涯nhai 畔bạn 也dã 。 正chánh 使sử 智trí 猶do 身thân 子tử 下hạ 。 正chánh 猶do 身thân 子tử 之chi 智trí 滿mãn 願nguyện 之chi 辯biện 。 不bất 能năng 知tri 群quần 之chi 畔bạn 齊tề 。 況huống 虛hư 無vô 而nhi 能năng 頓đốn 盡tận 乎hồ 。 書thư 不bất 云vân 乎hồ 下hạ 。 言ngôn 為vi 學học 日nhật 益ích 。 謂vị 漸tiệm 益ích 知tri 見kiến 也dã 。 為vi 道đạo 日nhật 損tổn 。 謂vị 漸tiệm 損tổn 學học 華hoa 也dã 。 損tổn 謂vị 損tổn 折chiết 耳nhĩ 。 為vi 道đạo 者giả 為vi 於ư 無vô 為vi 者giả 也dã 。 修tu 無vô 為vi 道Đạo 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 也dã 。 為vi 於ư 無vô 為vi 而nhi 日nhật 日nhật 損tổn 。 修tu 無vô 為vi 道Đạo 。 而nhi 言ngôn 漸tiệm 損tổn 也dã 。 此thử 豈khởi 頓đốn 得đắc 之chi 謂vị 。 此thử 不bất 謂vị 頓đốn 損tổn 。 故cố 云vân 漸tiệm 損tổn 也dã 。 要yếu 損tổn 之chi 又hựu 損tổn 之chi 以dĩ 至chí 於ư 無vô 損tổn 者giả 。 損tổn 之chi 更cánh 損tổn 。 然nhiên 後hậu 都đô 盡tận 。 無vô 可khả 頓đốn 損tổn 也dã 。 經kinh 喻dụ 螢huỳnh 日nhật 智trí 用dụng 可khả 知tri 者giả 。 維duy 摩ma 云vân 。 無vô 以dĩ 日nhật 光quang 。 等đẳng 彼bỉ 螢huỳnh 火hỏa 。 今kim 言ngôn 佛Phật 智trí 如như 日nhật 。 聲Thanh 聞Văn 如như 螢huỳnh 。 何hà 能năng 頓đốn 除trừ 煩phiền 惱não 令linh 盡tận 。 即tức 同đồng 佛Phật 耶da 。 所sở 以dĩ 優ưu 劣liệt 不bất 同đồng 。 故cố 有hữu 三tam 乘thừa 之chi 別biệt 耳nhĩ 。

譏cơ 動động 第đệ 十thập 四tứ 。 譏cơ 判phán 菩Bồ 薩Tát 進tiến 修tu 涉thiệp 動động 。 故cố 云vân 如như 此thử 也dã 。 此thử 章chương 乃nãi 是thị 前tiền 第đệ 八bát 難nạn 差sai 章chương 中trung 之chi 義nghĩa 。 今kim 更cánh 發phát 起khởi 。 然nhiên 後hậu 答đáp 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 經kinh 稱xưng 法Pháp 身thân 已dĩ 上thượng 入nhập 無vô 為vi 境cảnh 下hạ 。 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 悟ngộ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 得đắc 法Pháp 性tánh 身thân 。 心tâm 形hình 如như 此thử 。 何hà 得đắc 云vân 儒nho 僮đồng 菩Bồ 薩Tát 進tiến 修tu 三tam 位vị 。 廣quảng 積tích 眾chúng 德đức 耶da 。 夫phu 進tiến 修tu 本bổn 於ư 好hảo/hiếu 尚thượng 下hạ 。 進tiến 修tu 為vi 有hữu 好hảo/hiếu 尚thượng 之chi 心tâm 。 積tích 德đức 謂vị 有hữu 涉thiệp 求cầu 之chi 意ý 也dã 。 好hảo/hiếu 尚thượng 則tắc 取thủ 捨xả 情tình 現hiện 下hạ 。 取thủ 勝thắng 捨xả 劣liệt 。 有hữu 損tổn 有hữu 益ích 也dã 。 既ký 以dĩ 取thủ 捨xả 為vi 心tâm 下hạ 。 若nhược 有hữu 此thử 心tâm 。 則tắc 非phi 寂tịch 滅diệt 也dã 。 此thử 文văn 乖quai 致trí 殊thù 下hạ 。 謂vị 取thủ 捨xả 寂tịch 滅diệt 。 兩lưỡng 文văn 乖quai 異dị 。 理lý 致trí 殊thù 別biệt 。 而nhi 今kim 會hội 在tại 一nhất 人nhân 之chi 上thượng 。 事sự 如như 指chỉ 南nam 為vi 北bắc 。 曉hiểu 悟ngộ 迷mê 人nhân 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。

動động 寂tịch 第đệ 十thập 五ngũ 。 動động 即tức 是thị 寂tịch 。 故cố 云vân 動động 寂tịch 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 經kinh 稱xưng 聖thánh 人nhân 無vô 為vi 下hạ 。 聖thánh 人nhân 自tự 在tại 。 無vô 為vi 即tức 為vi 。 為vi 即tức 無vô 為vi 也dã 。 無vô 為vi 故cố 雖tuy 動động 而nhi 常thường 寂tịch 下hạ 。 雖tuy 動động 常thường 寂tịch 。 故cố 曰viết 無vô 為vi 。 雖tuy 寂tịch 常thường 動động 。 故cố 無vô 不bất 為vi 也dã 。 物vật 莫mạc 能năng 一nhất 者giả 。 人nhân 不bất 能năng 令linh 其kỳ 常thường 寂tịch 也dã 。 物vật 莫mạc 能năng 二nhị 者giả 。 人nhân 不bất 能năng 令linh 其kỳ 常thường 動động 也dã 。 逾du 動động 逾du 寂tịch 者giả 。 雖tuy 動động 常thường 寂tịch 。 故cố 越việt 動động 越việt 靜tĩnh 也dã 。 逾du 寂tịch 逾du 動động 者giả 。 雖tuy 寂tịch 常thường 動động 。 故cố 越việt 動động 越việt 靜tĩnh 也dã 。 所sở 以dĩ 為vi 即tức 無vô 為vi 下hạ 。 以dĩ 動động 而nhi 常thường 寂tịch 。 故cố 為vi 即tức 無vô 為vi 也dã 。 動động 寂tịch 雖tuy 殊thù 而nhi 莫mạc 之chi 可khả 異dị 。 雖tuy 異dị 不bất 可khả 言ngôn 異dị 也dã 。 道Đạo 行hạnh 曰viết 心tâm 亦diệc 。 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。 此thử 謂vị 聖thánh 人nhân 心tâm 也dã 。 不bất 有hữu 者giả 下hạ 。 擇trạch 上thượng 不bất 有hữu 不bất 無vô 也dã 。 何hà 者giả 有hữu 心tâm 則tắc 眾chúng 庶thứ 是thị 也dã 下hạ 。 眾chúng 庶thứ 謂vị 眾chúng 生sanh 。 庶thứ 品phẩm 眾chúng 也dã 。 眾chúng 庶thứ 止chỉ 於ư 妄vọng 想tưởng 下hạ 。 眾chúng 生sanh 止chỉ 有hữu 妄vọng 想tưởng 心tâm 。 大đại 虛hư 無vô 鑒giám 照chiếu 也dã 。 豈khởi 可khả 以dĩ 止chỉ 妄vọng 想tưởng 下hạ 。 不bất 得đắc 以dĩ 眾chúng 生sanh 之chi 有hữu 大đại 虛hư 之chi 無vô 。 為vi 無vô 生sanh 之chi 道đạo 般Bát 若Nhã 之chi 心tâm 也dã 。 是thị 以dĩ 聖thánh 心tâm 不bất 有hữu 不bất 可khả 謂vị 之chi 無vô 下hạ 。 明minh 聖thánh 心tâm 也dã 。 不bất 有hữu 不bất 於ư 有hữu 。 不bất 可khả 即tức 言ngôn 無vô 。 下hạ 句cú 反phản 此thử 也dã 。 不bất 有hữu 故cố 心tâm 想tưởng 都đô 滅diệt 下hạ 。 既ký 云vân 不bất 有hữu 。 明minh 知tri 無vô 心tâm 想tưởng 也dã 。 既ký 云vân 不bất 無vô 。 明minh 知tri 契khế 妙diệu 理lý 也dã 。 理lý 無vô 不bất 契khế 故cố 萬vạn 德đức 斯tư 弘hoằng 。 既ký 契khế 妙diệu 理lý 。 所sở 以dĩ 修tu 德đức 齊tề 物vật 。 既ký 滅diệt 心tâm 想tưởng 所sở 以dĩ 忘vong 己kỷ 無vô 我ngã 也dã 。 所sở 以dĩ 應ứng 化hóa 無vô 方phương 下hạ 。 復phục 明minh 動động 寂tịch 不bất 二nhị 義nghĩa 也dã 。 經kinh 曰viết 心tâm 無vô 所sở 行hành 。 無vô 所sở 不bất 行hành 信tín 矣hĩ 。 聖thánh 心tâm 如như 此thử 。 何hà 不bất 信tín 也dã 。 儒nho 僮đồng 曰viết 昔tích 我ngã 於ư 無vô 數số 劫kiếp 下hạ 。 此thử 是thị 當đương 得đắc 記ký 時thời 之chi 言ngôn 。 言ngôn 今kim 施thí 華hoa 知tri 空không 。 故cố 名danh 施thí 耳nhĩ 。 又hựu 空không 行hành 菩Bồ 薩Tát 入nhập 。 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 此thử 智Trí 度Độ 論luận 文văn 也dã 。 言ngôn 今kim 行hành 空không 。 不bất 應ưng 取thủ 證chứng 也dã 。 然nhiên 則tắc 心tâm 彌di 虛hư 行hành 彌di 廣quảng 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 答đáp 也dã 。 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 。 心tâm 益ích 空không 行hành 益ích 大đại 。 何hà 得đắc 不bất 進tiến 修tu 耶da 。 是thị 以dĩ 賢Hiền 劫Kiếp 稱xưng 無vô 捨xả 之chi 檀đàn 者giả 。 賢Hiền 劫Kiếp 經kinh 第đệ 四tứ 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 與dữ 者giả 。 是thị 曰viết 布bố 施thí 也dã 。 成thành 具cụ 美mỹ 不bất 為vi 之chi 為vi 者giả 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 不bất 為vi 而nhi 過quá 為vi 也dã 。 禪thiền 典điển 唱xướng 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 者giả 。 彼bỉ 經kinh 廣quảng 明minh 無vô 緣duyên 大đại 慈từ 義nghĩa 也dã 。 思tư 益ích 演diễn 不bất 知tri 之chi 知tri 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 得đắc 。 以dĩ 無vô 所sở 知tri 故cố 知tri 也dã 。 聖thánh 旨chỉ 虛hư 玄huyền 殊thù 文văn 同đồng 辯biện 。 旨chỉ 意ý 也dã 。 諸chư 經kinh 殊thù 文văn 同đồng 辨biện 聖thánh 意ý 。 動động 即tức 寂tịch 也dã 。 豈khởi 可khả 以dĩ 有hữu 為vi 便tiện 有hữu 為vi 下hạ 。 言ngôn 不bất 可khả 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 盡tận 不bất 盡tận 平bình 等đẳng 法Pháp 門môn 下hạ 。 維duy 摩ma 經kinh 也dã 。 而nhi 以dĩ 南nam 北bắc 為ví 喻dụ 下hạ 。 非phi 前tiền 難nạn/nan 耳nhĩ 。

窮cùng 源nguyên 第đệ 十thập 六lục 。 窮cùng 涅Niết 槃Bàn 之chi 根căn 源nguyên 。 故cố 云vân 如như 此thử 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 非phi 眾chúng 生sanh 無vô 以dĩ 御ngự 三tam 乘thừa 下hạ 。 謂vị 人nhân 能năng 御ngự 法pháp 。 因nhân 能năng 成thành 果quả 也dã 。 然nhiên 必tất 有hữu 眾chúng 生sanh 下hạ 。 既ký 云vân 人nhân 能năng 御ngự 法pháp 。 則tắc 先tiên 有hữu 人nhân 。 既ký 云vân 因nhân 能năng 成thành 果quả 。 則tắc 後hậu 有hữu 果quả 也dã 。 是thị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 有hữu 始thỉ 下hạ 。 學học 而nhi 始thỉ 成thành 。 故cố 有hữu 始thỉ 也dã 。 而nhi 經Kinh 云vân 涅Niết 槃Bàn 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 湛trạm 若nhược 虛hư 空không 者giả 。 無vô 始thỉ 終chung 則tắc 不bất 生sanh 滅diệt 。 如như 虛hư 空không 則tắc 常thường 住trụ 也dã 。 若nhược 如như 虛hư 空không 下hạ 。 虛hư 空không 不bất 可khả 學học 成thành 。 涅Niết 槃Bàn 何hà 得đắc 然nhiên 耶da 。

通thông 古cổ 第đệ 十thập 七thất 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 古cổ 今kim 同đồng 一nhất 。 故cố 云vân 通thông 古cổ 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 夫phu 至chí 人nhân 空không 洞đỗng 無vô 像tượng 而nhi 物vật 無vô 非phi 我ngã 者giả 。 字tự 林lâm 云vân 。 洞đỗng 音âm 動động 。 疾tật 流lưu 也dã 。 比tỉ 來lai 學học 者giả 。 皆giai 作tác 同đồng 音âm 。 空không 故cố 無vô 象tượng 。 故cố 以dĩ 萬vạn 物vật 為vì 己kỷ 體thể 也dã 。 會hội 萬vạn 物vật 以dĩ 成thành 已dĩ 下hạ 。 聖thánh 人nhân 無vô 體thể 。 以dĩ 萬vạn 物vật 之chi 體thể 。 為vì 己kỷ 體thể 耳nhĩ 。 何hà 則tắc 非phi 理lý 不bất 聖thánh 下hạ 。 非phi 悟ngộ 理lý 不bất 成thành 聖thánh 。 非phi 聖thánh 人nhân 不bất 悟ngộ 理lý 也dã 。 理lý 而nhi 成thành 聖thánh 者giả 。 既ký 悟ngộ 理lý 成thành 聖thánh 。 則tắc 聖thánh 與dữ 理lý 不bất 異dị 也dã 。 肇triệu 公công 此thử 言ngôn 。 妙diệu 盡tận 幽u 極cực 也dã 。 故cố 天thiên 帝đế 曰viết 。 大đại 品phẩm 文văn 也dã 。 又hựu 曰viết 見kiến 緣duyên 起khởi 為vi 見kiến 法Pháp 性tánh 。 大đại 品phẩm 大đại 集tập 皆giai 有hữu 此thử 文văn 。 斯tư 則tắc 物vật 我ngã 不bất 異dị 之chi 効hiệu 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 即tức 是thị 。 明minh 知tri 萬vạn 物vật 不bất 異dị 己kỷ 體thể 。 以dĩ 此thử 文văn 為vi 効hiệu 驗nghiệm 也dã 。 所sở 以dĩ 至chí 人nhân 戢tập 玄huyền 機cơ 於ư 未vị 兆triệu 者giả 。 戢tập 謂vị 欽khâm 歛liễm 也dã 。 戢tập (# 阻trở 立lập 反phản )# 文văn 選tuyển 詩thi 云vân 。 戢tập 翼dực 希hy 驤# 首thủ 。 乘thừa 流lưu 畏úy 暴bạo 鰓# 。 言ngôn 歛liễm 翼dực 也dã 。 玄huyền 機cơ 謂vị 聖thánh 人nhân 心tâm 也dã 。 未vị 萌manh 之chi 事sự 。 未vị 現hiện 無vô 兆triệu 。 至chí 人nhân 歛liễm 心tâm 預dự 見kiến 之chi 也dã 。 藏tạng 冥minh 運vận 於ư 既ký 化hóa 者giả 。 冥minh 運vận 亦diệc 是thị 聖thánh 心tâm 也dã 。 過quá 去khứ 之chi 事sự 。 已dĩ 往vãng 無vô 形hình 。 至chí 人nhân 運vận 心tâm 。 卻khước 見kiến 之chi 也dã 。 總tổng 六lục 合hợp 以dĩ 鏡kính 心tâm 。 觀quán 現hiện 在tại 也dã 。 四tứ 方phương 上thượng 下hạ 曰viết 六lục 合hợp 。 至chí 人nhân 之chi 心tâm 。 皎hiệu 明minh 如như 鏡kính 。 照chiếu 萬vạn 事sự 耳nhĩ 。 一nhất 去khứ 來lai 以dĩ 成thành 體thể 。 知tri 三tam 世thế 同đồng 體thể 也dã 。 言ngôn 聖thánh 人nhân 以dĩ 此thử 三tam 世thế 萬vạn 物vật 為vi 體thể 。 無vô 別biệt 體thể 也dã 。 故cố 物vật 不bất 遷thiên 云vân 。 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 觸xúc 物vật 而nhi 真chân 也dã 。 即tức 三tam 世thế 萬vạn 物vật 耳nhĩ 。 真chân 者giả 物vật 性tánh 即tức 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 即tức 真chân 。 真chân 即tức 空không 也dã 。 聖thánh 人nhân 體thể 此thử 空không 理lý 以dĩ 成thành 聖thánh 。 故cố 云vân 成thành 體thể 也dã 。 古cổ 今kim 通thông 下hạ 。 謂vị 聖thánh 人nhân 知tri 古cổ 今kim 。 終chung 始thỉ 不bất 別biệt 。 本bổn 末mạt 不bất 二nhị 。 浩hạo 汗hãn 然nhiên 大đại 均quân 平bình 。 得đắc 此thử 心tâm 者giả 。 名danh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 亦diệc 可khả 以dĩ 古cổ 今kim 終chung 始thỉ 本bổn 末mạt 等đẳng 。 法pháp 體thể 平bình 等đẳng 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 經kinh 曰viết 不bất 離ly 諸chư 法pháp 而nhi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 即tức 維duy 摩ma 云vân 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 又hựu 中trung 論luận 云vân 。 不bất 離ly 於ư 生sanh 死tử 。 而nhi 別biệt 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 云vân 諸chư 法pháp 無vô 邊biên 故cố 下hạ 。 此thử 謂vị 諸chư 法pháp 與dữ 菩Bồ 提Đề 同đồng 也dã 。 以dĩ 知tri 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 存tồn 於ư 妙diệu 契khế 。 契khế 會hội 妙diệu 理lý 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 本bổn 乎hồ 冥minh 一nhất 者giả 。 知tri 萬vạn 法pháp 冥minh 然nhiên 一nhất 體thể 。 是thị 謂vị 妙diệu 契khế 也dã 。 然nhiên 則tắc 物vật 不bất 異dị 我ngã 下hạ 。 覆phú 明minh 不bất 二nhị 也dã 。 物vật 我ngã 玄huyền 會hội 歸quy 于vu 無vô 極cực 者giả 。 物vật 我ngã 同đồng 歸quy 無vô 極cực 之chi 理lý 也dã 。 進tiến 之chi 不bất 先tiên 下hạ 。 推thôi 進tiến 涅Niết 槃Bàn 於ư 先tiên 而nhi 不bất 先tiên 。 抑ức 退thoái 涅Niết 槃Bàn 於ư 後hậu 而nhi 不bất 後hậu 。 既ký 而nhi 不bất 先tiên 不bất 後hậu 。 有hữu 何hà 始thỉ 終chung 乎hồ 。 天thiên 女nữ 曰viết 下hạ 。 維duy 摩ma 文văn 也dã 。 耆kỳ 年niên 謂vị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 也dã 。 言ngôn 汝nhữ 得đắc 解giải 脫thoát 有hữu 久cửu 近cận 乎hồ 。 解giải 脫thoát 既ký 無vô 久cửu 近cận 。 我ngã 止chỉ 此thử 室thất 。 亦diệc 無vô 久cửu 近cận 。 今kim 引dẫn 此thử 文văn 。 直trực 明minh 解giải 脫thoát 無vô 久cửu 近cận 也dã 。 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 久cửu 近cận 始thỉ 終chung 也dã 。

考khảo 得đắc 第đệ 十thập 八bát 。 考khảo 挍giảo 得đắc 涅Niết 槃Bàn 之chi 人nhân 。 故cố 云vân 者giả 得đắc 也dã 。 有hữu 名danh 曰viết 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 極cực 於ư 五ngũ 陰ấm 之chi 內nội 下hạ 。 此thử 通thông 說thuyết 諸chư 經kinh 大đại 意ý 也dã 。 然nhiên 則tắc 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 頓đốn 盡tận 於ư 五ngũ 陰ấm 之chi 內nội 者giả 。 五ngũ 陰ấm 盡tận 則tắc 眾chúng 生sanh 盡tận 也dã 。 又hựu 云vân 眾chúng 生sanh 局cục 在tại 五ngũ 陰ấm 內nội 。 故cố 名danh 為vi 盡tận 耳nhĩ 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 獨độc 建kiến 於ư 三tam 有hữu 之chi 外ngoại 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 出xuất 世thế 間gian 。 故cố 建kiến 立lập 涅Niết 槃Bàn 三tam 界giới 外ngoại 也dã 。 邈mạc 然nhiên 殊thù 域vực 下hạ 。 一nhất 內nội 一nhất 外ngoại 。 故cố 曰viết 殊thù 域vực 。 既ký 言ngôn 殊thù 域vực 。 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 眾chúng 生sanh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 果quả 若nhược 有hữu 得đắc 下hạ 。 若nhược 定định 言ngôn 眾chúng 生sanh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 有hữu 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 外ngoại 。 而nhi 言ngôn 其kỳ 得đắc 也dã 。 若nhược 必tất 止chỉ 五ngũ 陰ấm 下hạ 。 若nhược 眾chúng 生sanh 局cục 在tại 五ngũ 陰ấm 內nội 。 而nhi 復phục 言ngôn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 五ngũ 陰ấm 不bất 定định 無vô 也dã 。 五ngũ 陰ấm 若nhược 都đô 盡tận 下hạ 。 五ngũ 陰ấm 若nhược 盡tận 。 則tắc 無vô 人nhân 得đắc 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 結kết 難nạn/nan 之chi 大đại 意ý 耳nhĩ 。

玄huyền 得đắc 涅Niết 槃Bàn 第đệ 十thập 九cửu 。 雖tuy 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 是thị 無vô 得đắc 之chi 得đắc 。 無vô 有hữu 定định 得đắc 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 無vô 名danh 曰viết 夫phu 真chân 由do 離ly 起khởi 下hạ 。 離ly 著trước 則tắc 成thành 真chân 。 有hữu 著trước 則tắc 成thành 偽ngụy 也dã 。 著trước 故cố 有hữu 得đắc 下hạ 。 心tâm 中trung 有hữu 著trước 。 則tắc 有hữu 所sở 得đắc 。 若nhược 離ly 著trước 反phản 此thử 也dã 。 而nhi 云vân 無vô 名danh 者giả 。 無vô 有hữu 得đắc 名danh 也dã 。 是thị 以dĩ 則tắc 真chân 者giả 。 同đồng 真chân 則tắc 謂vị 准chuẩn 則tắc 也dã 。 依y 真chân 無vô 著trước 。 則tắc 成thành 於ư 真chân 。 依y 偽ngụy 有hữu 著trước 。 則tắc 成thành 於ư 偽ngụy 也dã 。 子tử 以dĩ 有hữu 得đắc 為vi 得đắc 故cố 求cầu 得đắc 於ư 有hữu 得đắc 者giả 。 此thử 乃nãi 法pháp 偽ngụy 同đồng 偽ngụy 也dã 。 吾ngô 以dĩ 無vô 得đắc 為vi 得đắc 故cố 得đắc 在tại 於ư 無vô 得đắc 者giả 。 此thử 是thị 則tắc 真chân 同đồng 真chân 也dã 。 且thả 談đàm 論luận 之chi 作tác 必tất 先tiên 定định 其kỳ 本bổn 者giả 。 本bổn 宗tông 也dã 。 既ký 論luận 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 依y 涅Niết 槃Bàn 宗tông 。 而nhi 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 若nhược 就tựu 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 興hưng 言ngôn 下hạ 。 若nhược 就tựu 涅Niết 槃Bàn 本bổn 宗tông 為vi 言ngôn 。 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 體thể 性tánh 皆giai 空không 。 皆giai 是thị 涅Niết 槃Bàn 真chân 體thể 。 復phục 何hà 得đắc 耶da 。 何hà 者giả 下hạ 。 釋thích 涅Niết 槃Bàn 之chi 真chân 性tánh 也dã 。 妙diệu 盡tận 常thường 數số 者giả 。 不bất 同đồng 諸chư 法pháp 之chi 數số 。 亦diệc 可khả 是thị 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 。 亦diệc 得đắc 但đãn 是thị 心tâm 數số 也dã 。 融dung 冶dã 二nhị 儀nghi 者giả 。 融dung 通thông 天thiên 地địa 。 如như 鑪lư 冶dã 之chi 鎔dong 金kim 。 無vô 不bất 同đồng 也dã 。 滌địch 蕩đãng 萬vạn 有hữu 者giả 。 洗tẩy 滌địch 除trừ 蕩đãng 無vô 不bất 空không 也dã 。 均quân 天thiên 人nhân 下hạ 。 明minh 不bất 二nhị 也dã 。 內nội 視thị 不bất 見kiến 己kỷ 者giả 。 內nội 視thị 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 見kiến 其kỳ 己kỷ 體thể 也dã 。 返phản 聽thính 不bất 聞văn 我ngã 者giả 。 卻khước 聽thính 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 聞văn 其kỳ 聲thanh 也dã 。 我ngã 者giả 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 未vị 嘗thường 有hữu 得đắc 下hạ 。 非phi 二nhị 邊biên 也dã 。 經kinh 曰viết 涅Niết 槃Bàn 非phi 眾chúng 生sanh 者giả 。 此thử 論luận 凡phàm 所sở 引dẫn 經kinh 。 乃nãi 有hữu 二nhị 體thể 。 一nhất 者giả 標tiêu 名danh 。 二nhị 者giả 不bất 標tiêu 名danh 。 標tiêu 者giả 是thị 經Kinh 全toàn 文văn 。 不bất 標tiêu 者giả 是thị 諸chư 經kinh 大đại 況huống 。 未vị 必tất 全toàn 然nhiên 。 多đa 如như 此thử 也dã 。 今kim 此thử 所sở 引dẫn 。 是thị 諸chư 經kinh 之chi 大đại 況huống 耳nhĩ 。 維duy 摩ma 詰cật 云vân 至chí 。 不bất 復phục 更cánh 滅diệt 。 淨tịnh 名danh 全toàn 文văn 也dã 。 此thử 明minh 下hạ 。 釋thích 經kinh 意ý 也dã 。 雖tuy 滅diệt 不bất 滅diệt 。 故cố 言ngôn 無vô 滅diệt 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 眾chúng 生sanh 非phi 眾chúng 生sanh 下hạ 。 已dĩ 前tiền 皆giai 是thị 鑪lư 冶dã 總tổng 答đáp 。 此thử 下hạ 正chánh 答đáp 所sở 難nạn/nan 。 明minh 玄huyền 德đức 也dã 。 眾chúng 生sanh 自tự 空không 。 故cố 無vô 能năng 得đắc 之chi 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 空không 。 故cố 無vô 可khả 得đắc 之chi 者giả 也dã 。 放phóng 光quang 云vân 菩Bồ 提Đề 從tùng 有hữu 得đắc 耶da 下hạ 。 此thử 引dẫn 大đại 品phẩm 文văn 。 以dĩ 明minh 涅Niết 槃Bàn 耳nhĩ 。 從tùng 此thử 至chí 然nhiên 則tắc 都đô 無vô 得đắc 耶da 答đáp 曰viết 不phủ 也dã 。 皆giai 是thị 經Kinh 文văn 也dã 。 有hữu 謂vị 有hữu 心tâm 。 無vô 謂vị 無vô 心tâm 。 餘dư 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 皆giai 論luận 心tâm 也dã 。 又hựu 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 為vi 得đắc 。 無vô 所sở 得đắc 為vi 無vô 得đắc 。 餘dư 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 為vi 有hữu 得đắc 。 無vô 相tướng 為vi 無vô 得đắc 餘dư 。 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 以dĩ 有hữu 人nhân 法pháp 為vi 有hữu 得đắc 。 無vô 人nhân 法pháp 為vi 無vô 得đắc 。 餘dư 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 都đô 無vô 得đắc 者giả 。 謂vị 總tổng 無vô 有hữu 法pháp 得đắc 如như 虛hư 空không 也dã 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 者giả 。 既ký 五ngũ 句cú 皆giai 非phi 。 云vân 何hà 得đắc 耶da 。 答đáp 曰viết 無vô 所sở 得đắc 故cố 名danh 得đắc 者giả 。 即tức 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 名danh 為vi 得đắc 耳nhĩ 。 亦diệc 以dĩ 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 名danh 為vi 得đắc 耳nhĩ 。 亦diệc 可khả 直trực 以dĩ 無vô 得đắc 即tức 名danh 為vi 得đắc 耳nhĩ 。 是thị 故cố 得đắc 無vô 所sở 得đắc 也dã 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 雖tuy 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 得đắc 也dã 。 亦diệc 可khả 言ngôn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 得đắc 於ư 無vô 得đắc 也dã 。 無vô 所sở 得đắc 謂vị 之chi 得đắc 者giả 誰thùy 獨độc 不bất 然nhiên 乎hồ 者giả 。 此thử 句cú 諸chư 本bổn 不bất 同đồng 。 人nhân 多đa 不bất 解giải 。 遂toại 加gia 咸hàm 字tự 。 迷mê 誤ngộ 於ư 人nhân 。 今kim 此thử 本bổn 皎hiệu 然nhiên 可khả 見kiến 也dã 。 若nhược 以dĩ 無vô 得đắc 謂vị 為vi 得đắc 。 不bất 以dĩ 有hữu 得đắc 名danh 為vi 得đắc 者giả 。 諸chư 法pháp 皆giai 無vô 得đắc 。 何hà 人nhân 獨độc 不bất 得đắc 耶da 。 然nhiên 則tắc 玄huyền 道đạo 在tại 乎hồ 絕tuyệt 域vực 故cố 不bất 得đắc 以dĩ 得đắc 之chi 者giả 。 此thử 謂vị 真Chân 諦Đế 也dã 。 真Chân 諦Đế 性tánh 空không 。 與dữ 有hữu 乖quai 絕tuyệt 。 乃nãi 是thị 無vô 真chân 之chi 真chân 。 故cố 有hữu 無vô 得đắc 之chi 得đắc 耳nhĩ 。 妙diệu 智trí 存tồn 乎hồ 物vật 外ngoại 故cố 不bất 知tri 以dĩ 知tri 之chi 者giả 。 此thử 謂vị 般Bát 若Nhã 也dã 。 般Bát 若Nhã 玄huyền 妙diệu 。 物vật 像tượng 之chi 外ngoại 。 乃nãi 是thị 無vô 物vật 之chi 物vật 。 故cố 有hữu 不bất 知tri 之chi 知tri 也dã 。 大đại 像tượng 隱ẩn 於ư 無vô 形hình 故cố 不bất 見kiến 以dĩ 見kiến 之chi 者giả 。 此thử 謂vị 法Pháp 身thân 也dã 。 法Pháp 身thân 無vô 邊biên 。 故cố 云vân 大đại 像tượng 雖tuy 云vân 大đại 像tượng 。 不bất 見kiến 其kỳ 體thể 。 故cố 云vân 隱ẩn 於ư 無vô 形hình 。 既ký 是thị 無vô 形hình 之chi 形hình 。 故cố 云vân 不bất 可khả 見kiến 而nhi 見kiến 也dã 。 大đại 音âm 匿nặc 於ư 希hy 聲thanh 故cố 不bất 聞văn 以dĩ 聞văn 之chi 者giả 。 此thử 謂vị 一nhất 音âm 也dã 。 一nhất 音âm 說thuyết 法Pháp 。 無vô 有hữu 定định 聲thanh 。 故cố 云vân 希hy 聲thanh 。 雖tuy 云vân 大đại 音âm 。 不bất 聞văn 其kỳ 聲thanh 。 故cố 云vân 匿nặc 於ư 希hy 聲thanh 。 既ký 是thị 無vô 聲thanh 之chi 聲thanh 。 故cố 云vân 不bất 聞văn 而nhi 聞văn 也dã 。 大đại 像tượng 大đại 音âm 。 語ngữ 出xuất 老lão 子tử 。 借tá 文văn 明minh 意ý 耳nhĩ 。 至chí 能năng 括quát 囊nang 終chung 古cổ 者giả 。 易dị 坤# 卦# 云vân 。 括quát 囊nang 無vô 咎cữu 無vô 譽dự 。 子tử 夏hạ 云vân 。 括quát 結kết 也dã 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 苞bao 括quát 終chung 古cổ 。 如như 括quát 囊nang 之chi 盛thịnh 物vật 耳nhĩ 。 終chung 古cổ 者giả 。 終chung 極cực 上thượng 古cổ 也dã 。 道đạo 達đạt 群quần 方phương 者giả 。 道đạo 引dẫn 通thông 達đạt 也dã 。 群quần 方phương 萬vạn 方phương 也dã 。 亭đình 毒độc 蒼thương 生sanh 者giả 。 亭đình 毒độc 養dưỡng 育dục 也dã 。 蒼thương 生sanh 天thiên 生sanh 也dã 。 眾chúng 生sanh 是thị 天thiên 之chi 所sở 生sanh 。 故cố 曰viết 蒼thương 生sanh 。 疎sơ 而nhi 不bất 漏lậu 下hạ 者giả 。 通thông 謂vị 上thượng 三tam 句cú 。 皆giai 不bất 漏lậu 也dã 。 囊nang 括quát 終chung 古cổ 。 終chung 古cổ 無vô 遺di 。 導đạo 達đạt 群quần 方phương 皆giai 盡tận 。 亭đình 毒độc 蒼thương 生sanh 。 蒼thương 生sanh 不bất 失thất 。 故cố 總tổng 言ngôn 不bất 漏lậu 耳nhĩ 。 老lão 子tử 云vân 。 天thiên 網võng 恢khôi 恢khôi 疎sơ 而nhi 不bất 漏lậu 。 借tá 語ngữ 以dĩ 明minh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 汪uông 哉tai 洋dương 哉tai 者giả 。 毛mao 詩thi 注chú 云vân 。 汪uông 洋dương 水thủy 盛thịnh 大đại 也dã 。 尚thượng 書thư 注chú 云vân 。 洋dương 洋dương 美mỹ 貌mạo 也dã 。 何hà 莫mạc 由do 之chi 哉tai 者giả 。 何hà 物vật 不bất 由do 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 故cố 梵Phạm 志Chí 曰viết 下hạ 。 此thử 八bát 師sư 經kinh 文văn 也dã 。 此thử 經Kinh 一nhất 卷quyển 云vân 。 有hữu 外ngoại 道đạo 。 名danh 耶da 旬tuần 。 作tác 此thử 語ngữ 也dã 。 無vô 崖nhai 者giả 。 謂vị 無vô 邊biên 際tế 也dã 。 靡mĩ 不bất 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 能năng 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 也dã 。 靡mĩ 不bất 度độ 生sanh 者giả 。 謂vị 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 也dã 。 然nhiên 則tắc 三tam 乘thừa 之chi 路lộ 開khai 者giả 下hạ 。 此thử 結kết 涅Niết 槃Bàn 論luận 之chi 大đại 意ý 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 三tam 乘thừa 之chi 路lộ 。 是thị 真chân 而nhi 非phi 偽ngụy 。 是thị 賢hiền 聖thánh 之chi 道Đạo 。 無vô 名danh 之chi 致trí 。 顯hiển 於ư 此thử 矣hĩ 。 又hựu 釋thích 。 此thử 通thông 結kết 上thượng 來lai 諸chư 論luận 也dã 。 三tam 乘thừa 之chi 論luận 路lộ 開khai 。 謂vị 宗tông 本bổn 也dã 。 真chân 偽ngụy 之chi 途đồ 辨biện 。 謂vị 不bất 遷thiên 不bất 真chân 空không 也dã 。 賢hiền 善thiện 之chi 道đạo 存tồn 。 謂vị 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 也dã 。 無vô 名danh 之chi 致trí 顯hiển 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 也dã 。

肇Triệu 論Luận 疏Sớ/sơ 卷quyển 下hạ (# 終chung )#

建kiến 長trường/trưởng 三tam 年niên 十thập 月nguyệt 二nhị 十thập 五ngũ 日nhật 丑sửu 刻khắc 於ư 戒giới 壇đàn 院viện 僧Tăng 房phòng 一nhất 交giao 了liễu 。 三tam 論luận 末mạt 資tư 汙ô 道đạo 沙Sa 門Môn 聖thánh 守thủ 。