大Đại 乘Thừa 法Pháp 苑Uyển 義Nghĩa 林Lâm 章Chương 卷quyển 第đệ 四tứ

基cơ 撰soạn

歸quy 敬kính 章chương

能năng 敬kính 相tương/tướng 。 以dĩ 六lục 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 二nhị 釋thích 名danh 差sai 別biệt 。 三tam 出xuất 體thể 性tánh 。 四tứ 明minh 敬kính 意ý 。 五ngũ 敬kính 禮lễ 歸quy 依y 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 六lục 諸chư 門môn 辨biện 。

一nhất 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 者giả 。 有hữu 唯duy 身thân 敬kính 非phi 語ngữ 。 意ý 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 稽khể 首thủ 接tiếp 足túc 。 故cố 言ngôn 敬kính 禮lễ 。 以dĩ 已dĩ 頭đầu 首thủ 至chí 於ư 地địa 中trung 而nhi 接tiếp 彼bỉ 足túc 。 故cố 名danh 敬kính 禮lễ 。 虔kiền 仰ngưỡng 深thâm 故cố 。 以dĩ 身thân 比tỉ 語ngữ 身thân 重trọng/trùng 語ngữ 輕khinh 。 舉cử 重trọng/trùng 投đầu 誠thành 明minh 輕khinh 可khả 發phát 。 身thân 由do 意ý 起khởi 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 故cố 唯duy 身thân 敬kính 。 或hoặc 唯duy 語ngữ 敬kính 非phi 身thân 。 意ý 。 說thuyết 無vô 垢cấu 稱xưng 經Kinh 云vân 。 長trưởng 者giả 寶bảo 性tánh 。 以dĩ 頌tụng 讚tán 曰viết 。 久cửu 積tích 無vô 邊biên 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 。 獲hoạch 得đắc 廣quảng 大đại 勝thắng 名danh 聞văn 。 故cố 我ngã 稽khể 首thủ 大đại 沙Sa 門Môn 。 開khai 導đạo 希hy 夷di 寂tịch 路lộ 者giả 。 初sơ 雖tuy 身thân 禮lễ 後hậu 但đãn 以dĩ 言ngôn 。 故cố 名danh 語ngữ 敬kính 。 非phi 身thân 意ý 攝nhiếp 。 無vô 唯duy 意ý 敬kính 非phi 身thân 語ngữ 文văn 。 但đãn 標tiêu 令linh 他tha 知tri 。 必tất 形hình 聲thanh 。 色sắc 故cố 。 亦diệc 有hữu 解giải 云vân 。 法pháp 華hoa 經kinh 言ngôn 。 以dĩ 深thâm 心tâm 念niệm 佛Phật 。 修tu 持trì 淨tịnh 戒giới 故cố 。 即tức 是thị 意ý 敬kính 。 或hoặc 唯duy 身thân 語ngữ 非phi 意ý 敬kính 。 雜tạp 集tập 敘tự 云vân 。 敬kính 禮lễ 如như 是thị 大đại 覺giác 尊tôn 。 無vô 等đẳng 妙diệu 法Pháp 真chân 聖thánh 眾chúng 。 彼bỉ 論luận 釋thích 言ngôn 。 今kim 此thử 頌tụng 中trung 。 無vô 倒đảo 稱xưng 讚tán 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 敬kính 申thân 頂đảnh 禮lễ 。 其kỳ 意ý 業nghiệp 者giả 即tức 能năng 發phát 思tư 。 不bất 說thuyết 自tự 成thành 。 但đãn 舉cử 身thân 語ngữ 。 或hoặc 唯duy 身thân 。 意ý 非phi 語ngữ 敬kính 。 雜tạp 心tâm 云vân 。 起khởi 善thiện 心tâm 轉chuyển 愛ái 果quả 。 舉cử 體thể 敬kính 禮lễ 也dã 。 舉cử 重trọng/trùng 身thân 業nghiệp 本bổn 由do 意ý 轉chuyển 。 其kỳ 語ngữ 業nghiệp 者giả 影ảnh 亦diệc 為vi 敬kính 。 有hữu 唯duy 語ngữ 。 意ý 非phi 身thân 敬kính 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 咸hàm 以dĩ 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 嘆thán 佛Phật 實thật 功công 德đức 。 如Như 來Lai 妙diệu 色sắc 身thân 。 乃nãi 至chí 。 敬kính 禮lễ 難nan 思tư 議nghị 。 雖tuy 前tiền 已dĩ 身thân 禮lễ 。 今kim 讚tán 歎thán 時thời 唯duy 語ngữ 意ý 故cố 。 或hoặc 三tam 業nghiệp 俱câu 敬kính 。 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 序tự 云vân 。 故cố 我ngã 至chí 誠thành 身thân 。 語ngữ 。 思tư 。 頻tần 修tu 無vô 倒đảo 歸quy 命mạng 禮lễ 。 顯hiển 揚dương 亦diệc 云vân 。 我ngã 今kim 至chí 誠thành 先tiên 讚tán 禮lễ 。 至chí 誡giới 意ý 業nghiệp 語ngữ 讚tán 身thân 禮lễ 。 故cố 通thông 三tam 業nghiệp 。

二nhị 釋thích 名danh 差sai 別biệt 者giả 。 依y 俗tục 釋thích 云vân 。 稽khể 者giả 至chí 也dã 。 首thủ 者giả 頭đầu 也dã 。 以dĩ 首thủ 至chí 地địa 故cố 名danh 稽khể 首thủ 。 此thử 即tức 跪quỵ 拜bái 頭đầu 至chí 地địa 故cố 。 即tức 俱câu 舍xá 云vân 。 稽khể 首thủ 接tiếp 足túc 。 故cố 言ngôn 敬kính 禮lễ 。 屈khuất 已dĩ 所sở 尊tôn 之chi 首thủ 。 接tiếp 彼bỉ 所sở 卑ty 之chi 足túc 。 故cố 言ngôn 稽khể 首thủ 。 俱câu 舍xá 意ý 以dĩ 身thân 業nghiệp 稽khể 首thủ 之chi 別biệt 名danh 禮lễ 。 即tức 是thị 三tam 業nghiệp 敬kính 禮lễ 之chi 通thông 稱xưng 。 雜tạp 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 舉cử 體thể 敬kính 禮lễ 。 亦diệc 稽khể 首thủ 故cố 。 言ngôn 叩khấu 頭đầu 者giả 。 以dĩ 手thủ 至chí 首thủ 故cố 言ngôn 叩khấu 頭đầu 。 言ngôn 敬kính 禮lễ 者giả 。 虔kiền 恭cung 曰viết 敬kính 。 軌quỹ 儀nghi 稱xưng 禮lễ 。 諦đế 發phát 殷ân 誠thành 。 屈khuất 儀nghi 褒bao 讚tán 。 申thân 虔kiền 恭cung 之chi 道đạo 。 標tiêu 敬kính 禮lễ 之chi 名danh 。 又hựu 起khởi 殷ân 淨tịnh 心tâm 策sách 殊thù 勝thắng 業nghiệp 。 申thân 誠thành 歸quy 仰ngưỡng 故cố 名danh 敬kính 禮lễ 。 即tức 通thông 三tam 業nghiệp 。 諸chư 教giáo 或hoặc 云vân 稽khể 首thủ 者giả 。 藉tạ 身thân 業nghiệp 之chi 稽khể 首thủ 。 申thân 三tam 業nghiệp 之chi 敬kính 禮lễ 體thể 唯duy 一nhất 物vật 。 未vị 可khả 依y 俗tục 。 古cổ 云vân 南nam 牟mâu 。 即tức 是thị 敬kính 禮lễ 。 應ưng 言ngôn 納nạp 慕mộ 或hoặc 納nạp 莫mạc 。 故cố 不bất 別biệt 釋thích 。 歸quy 依y 者giả 。 歸quy 敬kính 依y 投đầu 之chi 義nghĩa 。 非phi 此thử 所sở 明minh 。 若nhược 云vân 伴bạn 談đàm 。 或hoặc 云vân 伴bạn 題đề 。 此thử 云vân 稽khể 首thủ 。 亦diệc 云vân 禮lễ 拜bái 。 亦diệc 非phi 敬kính 禮lễ 。 訛ngoa 名danh 和hòa 南nam 。

三tam 出xuất 體thể 者giả 。 體thể 即tức 三tam 業nghiệp 。 合hợp 有hữu 三tam 思tư 謂vị 審thẩm 慮lự 思tư 。 決quyết 定định 思tư 。 動động 發phát 勝thắng 思tư 。 動động 發phát 勝thắng 思tư 正chánh 發phát 身thân 。 語ngữ 。 身thân 語ngữ 業nghiệp 體thể 前tiền 之chi 二nhị 思tư 。 意ý 業nghiệp 之chi 體thể 雖tuy 通thông 三tam 性tánh 。 今kim 取thủ 善thiện 思tư 為vi 能năng 敬kính 體thể 。 大Đại 乘Thừa 身thân 。 語ngữ 除trừ 佛Phật 果Quả 中trung 體thể 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 二nhị 業nghiệp 體thể 唯duy 取thủ 發phát 思tư 。 又hựu 有hữu 釋thích 言ngôn 。 體thể 唯duy 慚tàm 愧quý 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 名danh 慚tàm 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 是thị 愧quý 。 今kim 取thủ 前tiền 解giải 。 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 身thân 語ngữ 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 意ý 業nghiệp 行hành 蘊uẩn 故cố 。 發phát 身thân 語ngữ 色sắc 思tư 與dữ 色sắc 名danh 。 作tác 動động 於ư 意ý 故cố 名danh 意ý 業nghiệp 。 二nhị 蘊uẩn 攝nhiếp 也dã 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 亦diệc 通thông 種chủng 子tử 。 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 無vô 表biểu 色sắc 故cố 。 分phần/phân 位vị 亦diệc 通thông 色sắc 處xứ 聲thanh 處xứ 。

四tứ 明minh 敬kính 意ý 者giả 。 瞿cù 波ba 論luận 師sư 二nhị 十thập 唯duy 識thức 釋thích 云vân 。 欲dục 顯hiển 大đại 師sư 有hữu 天thiên 眼nhãn 故cố 以dĩ 身thân 業nghiệp 禮lễ 。 有hữu 天thiên 耳nhĩ 故cố 以dĩ 語ngữ 業nghiệp 禮lễ 。 有hữu 他tha 心tâm 故cố 以dĩ 意ý 業nghiệp 禮lễ 。 如như 律luật 中trung 說thuyết 。 若nhược 在tại 明minh 處xứ 以dĩ 身thân 業nghiệp 禮lễ 。 以dĩ 可khả 見kiến 故cố 在tại 闇ám 去khứ 近cận 以dĩ 語ngữ 業nghiệp 禮lễ 。 以dĩ 可khả 聞văn 故cố 。 在tại 闇ám 復phục 遠viễn 以dĩ 意ý 業nghiệp 禮lễ 。 不bất 可khả 見kiến 聞văn 故cố 。 又hựu 顯hiển 敬kính 禮lễ 者giả 三tam 輪luân 因nhân 故cố 。 身thân 業nghiệp 禮lễ 者giả 神thần 變biến 輪luân 因nhân 。 語ngữ 業nghiệp 禮lễ 者giả 記ký 說thuyết 輪luân 因nhân 。 意ý 業nghiệp 禮lễ 者giả 教giáo 誡giới 輪luân 因nhân 。 又hựu 亦diệc 即tức 是thị 神thần 境cảnh 。 他tha 心tâm 。 漏lậu 盡tận 通thông 因nhân 。 又hựu 顯hiển 發phát 生sanh 三tam 業nghiệp 滿mãn 善thiện 。 善thiện 三tam 業nghiệp 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 業nghiệp 道đạo 盡tận 故cố 。 又hựu 須tu 憑bằng 力lực 假giả 大đại 威uy 神thần 。 若nhược 敬kính 不bất 圓viên 憑bằng 威uy 不bất 盡tận 。

五ngũ 敬kính 禮lễ 。 歸quy 依y 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 略lược 有hữu 七thất 釋thích 。 一nhất 歸quy 依y 據cứ 重trọng/trùng 。 但đãn 唯duy 身thân 語ngữ 。 敬kính 禮lễ 通thông 輕khinh 。 該cai 心tâm 及cập 色sắc 。 通thông 三tam 業nghiệp 故cố 。 二nhị 歸quy 依y 境cảnh 廣quảng 。 必tất 具cụ 歸quy 而nhi 成thành 業nghiệp 。 敬kính 禮lễ 或hoặc 寬khoan 。 縱túng/tung 偏thiên 依y 而nhi 辯biện 事sự 。 具cụ 歸quy 三Tam 寶Bảo 方phương 是thị 歸quy 依y 。 但đãn 敬kính 一nhất 尊tôn 即tức 是thị 敬kính 禮lễ 。 三Tam 歸Quy 依Y 有hữu 其kỳ 限hạn 齊tề 。 發phát 言ngôn 必tất 終chung 未vị 來lai 。 敬kính 禮lễ 但đãn 約ước 投đầu 誠thành 措thố 想tưởng 。 由do 其kỳ 永vĩnh 。 暫tạm 。 故cố 歸quy 依y 言ngôn 。 願nguyện 從tùng 今kim 身thân 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 諸chư 敬kính 禮lễ 者giả 。 舉cử 心tâm 虔kiền 仰ngưỡng 。 即tức 是thị 敬kính 禮lễ 。 四tứ 歸quy 依y 情tình 懇khẩn 。 帶đái 無vô 表biểu 以dĩ 為vi 歸quy 依y 。 敬kính 禮lễ 心tâm 通thông 。 或hoặc 唯duy 表biểu 而nhi 為vi 體thể 。 歸quy 依y 必tất 有hữu 表biểu 與dữ 無vô 表biểu 。 但đãn 有hữu 善thiện 表biểu 即tức 成thành 敬kính 禮lễ 故cố 。 五ngũ 歸quy 依y 義nghĩa 重trọng/trùng 。 必tất 合hợp 身thân 語ngữ 。 敬kính 禮lễ 通thông 輕khinh 。 唯duy 一nhất 即tức 是thị 。 六lục 歸quy 依y 帶đái 相tương/tướng 。 唯duy 在tại 欲dục 。 色sắc 。 敬kính 禮lễ 義nghĩa 通thông 。 亦diệc 遍biến 無vô 色sắc 。 七thất 歸quy 依y 義nghĩa 勝thắng 。 觀quán 真chân 理lý 而nhi 亦diệc 成thành 。 敬kính 禮lễ 通thông 微vi 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 而nhi 兼kiêm 是thị 。 澄trừng 淨tịnh 是thị 信tín 。 歸quy 敬kính 是thị 業nghiệp 。 體thể 性tánh 懸huyền 別biệt 。 不bất 勞lao 對đối 辨biện 。

六lục 諸chư 門môn 辨biện 者giả 。 略lược 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 四tứ 說thuyết 。 一nhất 由do 於ư 五ngũ 處xứ 觀quán 察sát 所sở 歸quy 乃nãi 可khả 歸quy 依y 。 一nhất 身thân 業nghiệp 淨tịnh 。 二nhị 語ngữ 業nghiệp 淨tịnh 。 三tam 意ý 業nghiệp 淨tịnh 。 四tứ 於ư 有hữu 情tình 起khởi 大đại 悲bi 。 五ngũ 成thành 就tựu 無vô 上thượng 法pháp 。 二nhị 歸quy 依y 有hữu 幾kỷ 。 答đáp 有hữu 三tam 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 三tam 有hữu 四tứ 緣duyên 故cố 但đãn 有hữu 爾nhĩ 所sở 。 不bất 減giảm 不bất 增tăng 。 一nhất 由do 如Như 來Lai 性tánh 極cực 調điều 善thiện 故cố 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 所sở 調điều 能năng 調điều 善thiện 方phương 便tiện 故cố 。 三tam 具cụ 大đại 悲bi 故cố 。 四tứ 財tài 供cúng 養dường 未vị 將tương 為vi 喜hỷ 正chánh 行hạnh 供cúng 養dường 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 由do 如như 是thị 故cố 。 彼bỉ 所sở 立lập 法pháp 。 彼bỉ 弟đệ 子tử 眾chúng 皆giai 可khả 歸quy 依y 四tứ 齊tề 四tứ 緣duyên 故cố 說thuyết 能năng 歸quy 依y 。 一nhất 知tri 功công 德đức 故cố 。 二nhị 知tri 差sai 別biệt 故cố 。 三tam 自tự 誓thệ 願nguyện 故cố 。 四tứ 更cánh 不bất 說thuyết 有hữu 餘dư 大đại 師sư 故cố 。 五ngũ 當đương 知tri 歸quy 依y 起khởi 四tứ 正chánh 行hạnh 。 一nhất 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 二nhị 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 三tam 如như 理lý 作tác 意ý 。 四tứ 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 此thử 四tứ 正chánh 行hạnh 乃nãi 名danh 歸quy 依y 。

復phục 有hữu 四tứ 行hành 。 一nhất 諸chư 根căn 不bất 掉trạo 。 二nhị 受thọ 學học 處xứ 。 三tam 悲bi 愍mẫn 有hữu 情tình 。 四tứ 應ứng 時thời 時thời 間gian 於ư 三Tam 寶Bảo 前tiền 。 勤cần 修tu 供cúng 養dường 。 六lục 因nhân 果quả 分phân 別biệt 。 歸quy 依y 在tại 因nhân 。 非phi 於ư 佛Phật 果Quả 。 佛Phật 無vô 所sở 歸quy 依y 。 故cố 能năng 歸quy 依y 亦diệc 無vô 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 有hữu 恐khủng 怖bố 有hữu 歸quy 依y 。 依y 不bất 求cầu 依y 。 如Như 來Lai 無vô 恐khủng 怖bố 無vô 歸quy 依y 。 可khả 有hữu 敬kính 禮lễ 。 梵Phạm 網võng 經kinh 中trung 釋Thích 迦Ca 亦diệc 禮lễ 盧lô 舍xá 那na 故cố 。 法pháp 花hoa 亦diệc 言ngôn 。 我ngã 聞văn 聖Thánh 師Sư 子Tử 。 深thâm 淨tịnh 微vi 妙diệu 音âm 。 喜hỷ 稱xưng 南nam 牟mâu 佛Phật 。 故cố 有hữu 敬kính 禮lễ 。 七thất 有hữu 無vô 漏lậu 分phân 別biệt 。 身thân 。 語ngữ 唯duy 有hữu 漏lậu 。 意ý 業nghiệp 通thông 無vô 漏lậu 。 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 在tại 因nhân 位vị 故cố 。 或hoặc 在tại 因nhân 位vị 三tam 業nghiệp 俱câu 通thông 無vô 漏lậu 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 有hữu 敬kính 禮lễ 故cố 。 或hoặc 在tại 佛Phật 身thân 皆giai 無vô 漏lậu 故cố 。 八bát 九cửu 地địa 差sai 別biệt 。 語ngữ 業nghiệp 至chí 初sơ 禪thiền 。 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 身thân 業nghiệp 至chí 四tứ 禪thiền 。 有hữu 身thân 業nghiệp 故cố 。 意ý 業nghiệp 通thông 九cửu 地địa 。 有hữu 善thiện 思tư 故cố 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 雖tuy 借tá 語ngữ 起khởi 。 非phi 善thiện 性tánh 故cố 。 非phi 語ngữ 敬kính 體thể 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 無vô 色sắc 聖thánh 者giả 。 佛Phật 邊biên 聽thính 法Pháp 故cố 有hữu 意ý 表biểu 。 歸quy 依y 即tức 不bất 然nhiên 。 不bất 發phát 無vô 表biểu 故cố 。 九cửu 三tam 性tánh 分phân 別biệt 。 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 必tất 慚tàm 愧quý 俱câu 唯duy 善thiện 性tánh 故cố 。 生sanh 得đắc 加gia 行hành 二nhị 種chủng 皆giai 得đắc 。 聞văn 思tư 修tu 三tam 理lý 亦diệc 無vô 爽sảng 。 十thập 三tam 科khoa 分phân 別biệt 。 體thể 唯duy 色sắc 。 行hành 。 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 蘊uẩn 。 體thể 唯duy 一nhất 界giới 。 處xử 。 謂vị 法Pháp 界Giới 。 法pháp 處xứ 。 若nhược 表biểu 三tam 界giới 處xứ 。 謂vị 色sắc 。 聲thanh 。 法pháp 。 眷quyến 屬thuộc 四tứ 處xứ 十thập 界giới 攝nhiếp 。 四tứ 處xứ 者giả 色sắc 。 聲thanh 。 意ý 。 法pháp 處xứ 。 十thập 界giới 者giả 色sắc 。 聲thanh 。 七thất 心tâm 。 及cập 法Pháp 界Giới 也dã 。 十thập 一nhất 由do 五ngũ 因nhân 緣duyên 餘dư 諸chư 天thiên 等đẳng 非phi 可khả 歸quy 依y 。 唯duy 有hữu 三Tam 寶Bảo 是thị 真chân 歸quy 處xứ 。 一nhất 由do 形hình 相tướng 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 天thiên 由do 不bất 現hiện 見kiến 無vô 交giao 儀nghi 故cố 。 由do 形hình 暴bạo 惡ác 有hữu 怖bố 畏úy 故cố 。 由do 習tập 放phóng 逸dật 有hữu 貪tham 愛ái 故cố 。 由do 捨xả 離ly 他tha 無vô 悲bi 愍mẫn 故cố 。 由do 不bất 了liễu 知tri 。 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 於ư 真chân 實thật 義nghĩa 不bất 通thông 達đạt 故cố 。 如Như 來Lai 形hình 相tướng 。 由do 現hiện 可khả 見kiến 有hữu 交giao 儀nghi 故cố 。 由do 形hình 怡di 泊bạc 。 無vô 怖bố 畏úy 故cố 。 由do 無vô 縱túng 逸dật 離ly 貪tham 愛ái 故cố 。 由do 常thường 不bất 捨xả 利lợi 有hữu 情tình 事sự 。 有hữu 悲bi 愍mẫn 故cố 。 由do 善thiện 了liễu 知tri 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 於ư 真chân 實thật 義nghĩa 善thiện 通thông 達đạt 故cố 。

復phục 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 佛Phật 可khả 歸quy 依y 。 為vi 利lợi 有hữu 情tình 。 取thủ 菩Bồ 提Đề 故cố 。 由do 能năng 善thiện 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 故cố 。 恩ân 怨oán 有hữu 情tình 等đẳng 心tâm 利lợi 故cố 。 捨xả 家gia 屬thuộc 貪tham 恆hằng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 能năng 善thiện 解giải 釋thích 一nhất 切thiết 疑nghi 故cố 。 二nhị 由do 自tự 性tánh 。 諸chư 天thiên 漏lậu 隨tùy 。 性tánh 非phi 調điều 善thiện 。 焉yên 能năng 化hóa 他tha 。 如Như 來Lai 離ly 漏lậu 。 自tự 性tánh 調điều 善thiện 。 故cố 能năng 化hóa 物vật 。 三tam 由do 作tác 業nghiệp 。 諸chư 天thiên 受thọ 欲dục 損tổn 害hại 有hữu 情tình 惡ác 業nghiệp 可khả 得đắc 。 佛Phật 住trụ 靜tĩnh 慮lự 能năng 利lợi 有hữu 情tình 善thiện 業nghiệp 可khả 得đắc 。 四tứ 由do 法pháp 爾nhĩ 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 及cập 出xuất 世thế 間gian 。 吉cát 祥tường 盛thịnh 事sự 。 無vô 不bất 皆giai 依y 自tự 功công 力lực 得đắc 。 若nhược 無vô 功công 力lực 雖tuy 事sự 諸chư 天thiên 。 亦diệc 不bất 能năng 得đắc 。 故cố 雖tuy 不bất 事sự 天thiên 。 但đãn 自tự 作tác 功công 力lực 必tất 能năng 得đắc 之chi 。 佛Phật 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 大đại 威uy 神thần 。 能năng 為vi 善thiện 友hữu 。 方phương 便tiện 勸khuyến 他tha 。 令linh 自tự 修tu 習tập 便tiện 獲hoạch 盛thịnh 事sự 。 五ngũ 由do 因nhân 果quả 。 雖tuy 彼bỉ 天thiên 身thân 由do 天thiên 業nghiệp 得đắc 。 為vi 由do 供cúng 養dường 諸chư 天thiên 故cố 得đắc 。 為vi 無vô 因nhân 得đắc 。 皆giai 有hữu 過quá 失thất 。 如như 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 十thập 二nhị 受thọ 歸quy 依y 者giả 獲hoạch 四tứ 功công 德đức 。 一nhất 獲hoạch 廣quảng 大đại 福phước 。 二nhị 獲hoạch 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 三tam 獲hoạch 三tam 摩ma 地địa 。 四tứ 獲hoạch 大đại 清thanh 淨tịnh 。 復phục 獲hoạch 四tứ 德đức 。 一nhất 大đại 護hộ 圓viên 滿mãn 。 由do 歸quy 三Tam 寶Bảo 十thập 方phương 聖thánh 眾chúng 皆giai 擁ủng 護hộ 之chi 。 令linh 無vô 障chướng 難nạn 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 種chủng 。 邪tà 信tín 解giải 障chướng 皆giai 得đắc 輕khinh 微vi 。 或hoặc 永vĩnh 滅diệt 盡tận 。 三tam 得đắc 入nhập 聰thông 叡duệ 正chánh 行hạnh 正chánh 至chí 善thiện 大đại 眾chúng 中trung 。 所sở 謂vị 大đại 師sư 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 四tứ 為vi 於ư 聖thánh 教giáo 淨tịnh 信tín 諸chư 天thiên 歡hoan 喜hỷ 愛ái 念niệm 。 唱xướng 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 成thành 就tựu 三Tam 歸Quy 依Y 故cố 。 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 今kim 既ký 成thành 就tựu 。 多đa 住trụ 歸quy 依y 。 亦diệc 當đương 來lai 我ngã 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 顯hiển 揚dương 第đệ 六lục 說thuyết 亦diệc 同đồng 此thử 。 雖tuy 有hữu 少thiểu 別biệt 大đại 義nghĩa 無vô 異dị 。 此thử 等đẳng 義nghĩa 門môn 或hoặc 有hữu 誠thành 教giáo 。 或hoặc 以dĩ 義nghĩa 准chuẩn 未vị 見kiến 前tiền 傳truyền 。 諸chư 廣quảng 學học 者giả 詳tường 而nhi 正chánh 之chi 。

四tứ 食thực 章chương

四tứ 食thực 。 合hợp 以dĩ 五ngũ 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 辨biện 名danh 。 二nhị 出xuất 體thể 。 三tam 顯hiển 相tương/tướng 。 四tứ 廢phế 立lập 。 五ngũ 諸chư 門môn 。

第đệ 一nhất 辨biện 名danh 有hữu 二nhị 。 初sơ 列liệt 。 後hậu 釋thích 。 此thử 等đẳng 廣quảng 如như 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 十thập 七thất 。 六lục 十thập 六lục 。 九cửu 十thập 四tứ 。 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 。 對đối 法pháp 第đệ 五ngũ 。 兩lưỡng 本bổn 攝nhiếp 論luận 俱câu 第đệ 三tam 。 第đệ 十thập 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 說thuyết 。 初sơ 列liệt 名danh 者giả 。 五ngũ 十thập 七thất 等đẳng 說thuyết 。 如như 經kinh 言ngôn 有hữu 四tứ 種chủng 食thực 。 皆giai 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 云vân 何hà 四tứ 食thực 。 云vân 何hà 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 答đáp 段đoạn 食thực 。 觸xúc 食thực 。 意ý 思tư 食thực 。 識thức 食thực 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 後hậu 釋thích 名danh 者giả 。 釋thích 總tổng 名danh 云vân 。 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 任nhậm 持trì 有hữu 情tình 令linh 不bất 壞hoại 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 此thử 四tứ 能năng 持trì 有hữu 情tình 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 故cố 名danh 為vi 食thực 。 四tứ 是thị 數số 名danh 。 即tức 帶đái 數số 釋thích 。 釋thích 別biệt 名danh 云vân 。 段đoạn 者giả 分phân 段đoạn 。 分phần 分phần 受thọ 之chi 能năng 持trì 身thân 命mạng 。 段đoạn 即tức 是thị 食thực 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 舊cựu 云vân 團đoàn 者giả 可khả 摶đoàn 可khả 握ác 。 立lập 為vi 團đoàn 食thực 。 此thử 義nghĩa 全toàn 非phi 。 團đoàn 字tự 非phi 摶đoàn 。 非phi 水thủy 飲ẩm 等đẳng 可khả 摶đoàn 團đoàn 圓viên 。 云vân 何hà 名danh 團đoàn 。 故cố 應ưng 名danh 段đoạn 。 觸xúc 謂vị 觸xúc 對đối 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 同đồng 觸xúc 於ư 境cảnh 。 立lập 以dĩ 觸xúc 名danh 。 觸xúc 即tức 是thị 食thực 。 亦diệc 持trì 業nghiệp 釋thích 。 意ý 思tư 食thực 者giả 。 意ý 謂vị 意ý 處xứ 。 所sở 依y 心tâm 名danh 。 思tư 謂vị 造tạo 作tác 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 意ý 相tương 應ứng 思tư 名danh 曰viết 意ý 思tư 。 隣lân 近cận 釋thích 也dã 。 依y 意ý 之chi 思tư 。 即tức 依y 主chủ 釋thích 。 意ý 思tư 即tức 食thực 。 亦diệc 持trì 業nghiệp 釋thích 。 識thức 謂vị 了liễu 別biệt 。 識thức 即tức 是thị 食thực 。 亦diệc 持trì 業nghiệp 名danh 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 性tánh 者giả 。 六lục 十thập 六lục 云vân 。 段đoạn 食thực 當đương 言ngôn 香hương 。 味vị 。 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 成thành 唯duy 識thức 言ngôn 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 香hương 。 味vị 。 觸xúc 三tam 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 香hương 。 味vị 。 觸xúc 三tam 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 有hữu 資tư 養dưỡng 者giả 說thuyết 名danh 為vi 食thực 。 非phi 下hạ 一nhất 切thiết 及cập 上thượng 觸xúc 等đẳng 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 諸chư 有hữu 漏lậu 觸xúc 能năng 與dữ 喜hỷ 樂lạc 為vi 食thực 。 唯duy 識thức 亦diệc 言ngôn 。 謂vị 有hữu 漏lậu 觸xúc 總tổng 取thủ 境cảnh 時thời 。 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 及cập 順thuận 益ích 捨xả 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 。 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。 八bát 識thức 俱câu 觸xúc 。 攝nhiếp 益ích 喜hỷ 樂lạc 及cập 順thuận 益ích 捨xả 。 攝nhiếp 益ích 身thân 者giả 是thị 觸xúc 食thực 體thể 。 若nhược 引dẫn 苦khổ 憂ưu 非phi 順thuận 益ích 捨xả 觸xúc 體thể 非phi 食thực 。 非phi 資tư 益ích 故cố 。 故cố 唯duy 識thức 言ngôn 。 此thử 觸xúc 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 即tức 彰chương 觸xúc 食thực 通thông 八bát 識thức 俱câu 。 密mật 會hội 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 。 云vân 此thử 中trung 觸xúc 食thực 屬thuộc 六lục 識thức 身thân 。 觸xúc 麁thô 顯hiển 境cảnh 資tư 養dưỡng 勝thắng 故cố 。 不bất 取thủ 餘dư 觸xúc 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 取thủ 六lục 識thức 俱câu 觸xúc 以dĩ 為vi 食thực 體thể 。 論luận 觸xúc 雖tuy 通thông 八bát 識thức 俱câu 轉chuyển 。 為vi 食thực 體thể 者giả 唯duy 六lục 識thức 俱câu 。 七thất 八bát 俱câu 觸xúc 全toàn 無vô 引dẫn 生sanh 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 受thọ 。 及cập 順thuận 捨xả 故cố 。 八bát 俱câu 之chi 捨xả 一nhất 切thiết 地địa 時thời 行hành 相tương/tướng 同đồng 故cố 。 前tiền 解giải 不bất 然nhiên 。 非phi 要yếu 觸xúc 能năng 引dẫn 自tự 俱câu 生sanh 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 方phương 名danh 為vi 食thực 。 引dẫn 餘dư 識thức 俱câu 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 起khởi 攝nhiếp 益ích 身thân 者giả 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 由do 第đệ 八bát 等đẳng 觸xúc 勝thắng 自tự 境cảnh 。 引dẫn 生sanh 六lục 識thức 俱câu 時thời 喜hỷ 等đẳng 故cố 亦diệc 是thị 食thực 。 然nhiên 准chuẩn 諸chư 文văn 第đệ 二nhị 解giải 勝thắng 。 但đãn 言ngôn 攝nhiếp 益ích 喜hỷ 等đẳng 為vi 食thực 。 非phi 七thất 八bát 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 言ngôn 。 思tư 食thực 謂vị 有hữu 漏lậu 思tư 。 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 又hựu 言ngôn 。 此thử 思tư 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 意ý 識thức 者giả 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 此thử 意ý 正chánh 顯hiển 。 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 。 八bát 識thức 俱câu 思tư 。 希hy 可khả 愛ái 境cảnh 攝nhiếp 益ích 身thân 者giả 皆giai 思tư 食thực 體thể 。 密mật 會hội 五ngũ 十thập 七thất 。 及cập 天thiên 親thân 攝nhiếp 論luận 。 云vân 緣duyên 未vị 來lai 境cảnh 攝nhiếp 益ích 於ư 識thức 名danh 為vi 思tư 食thực 。 意ý 思tư 於ư 境cảnh 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 由do 此thử 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 若nhược 在tại 意ý 地địa 能năng 會hội 境cảnh 思tư 名danh 意ý 會hội 思tư 。 能năng 與dữ 一nhất 切thiết 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 專chuyên 注chú 希hy 望vọng 為vi 食thực 。

復phục 有hữu 義nghĩa 者giả 。 六lục 識thức 俱câu 思tư 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 希hy 境cảnh 益ích 身thân 皆giai 思tư 食thực 體thể 。 七thất 八bát 不bất 然nhiên 。 無vô 行hành 相tương/tướng 故cố 。 諸chư 處xứ 但đãn 說thuyết 與dữ 意ý 俱câu 者giả 。 通thông 緣duyên 未vị 來lai 。 彼bỉ 最tối 勝thắng 故cố 。 亦diệc 有hữu 希hy 望vọng 現hiện 境cảnh 思tư 故cố 。 許hứa 通thông 五ngũ 識thức 。 唯duy 識thức 所sở 言ngôn 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 顯hiển 思tư 體thể 俱câu 。 食thực 唯duy 六lục 俱câu 。 有hữu 義nghĩa 思tư 食thực 唯duy 第đệ 六lục 俱câu 。 諸chư 處xứ 但đãn 說thuyết 緣duyên 未vị 來lai 故cố 。 五ngũ 識thức 緣duyên 現hiện 觸xúc 力lực 增tăng 長trưởng 非phi 思tư 食thực 。 故cố 唯duy 識thức 說thuyết 。 思tư 體thể 通thông 諸chư 識thức 。 成thành 食thực 義nghĩa 者giả 唯duy 第đệ 六lục 俱câu 。 故cố 世thế 親thân 說thuyết 。 意ý 思tư 食thực 者giả 是thị 能năng 希hy 望vọng 。 由do 希hy 望vọng 故cố 饒nhiêu 益ích 所sở 依y 。 如như 遠viễn 見kiến 水thủy 雖tuy 渴khát 不bất 死tử 。 以dĩ 眼nhãn 為vi 門môn 意ý 希hy 望vọng 故cố 。 非phi 五ngũ 識thức 有hữu 希hy 未vị 來lai 故cố 。 此thử 雖tuy 三tam 解giải 第đệ 二nhị 解giải 勝thắng 。 五ngũ 識thức 於ư 境cảnh 有hữu 微vi 細tế 思tư 。 可khả 希hy 望vọng 故cố 。 不bất 爾nhĩ 五ngũ 識thức 應ưng 無vô 欲dục 俱câu 。 准chuẩn 此thử 第đệ 三tam 乃nãi 同đồng 唯duy 識thức 不bất 許hứa 別biệt 境cảnh 與dữ 五ngũ 俱câu 義nghĩa 。 故cố 知tri 正chánh 者giả 第đệ 二nhị 師sư 勝thắng 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 識thức 食thực 謂vị 有hữu 漏lậu 識thức 。 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 。 而nhi 第đệ 八bát 識thức 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 此thử 顯hiển 識thức 食thực 取thủ 通thông 三tam 界giới 有hữu 漏lậu 八bát 識thức 。 正chánh 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 執chấp 持trì 勝thắng 故cố 。 攝nhiếp 論luận 。 唯duy 識thức 皆giai 取thủ 第đệ 八bát 。 實thật 通thông 八bát 識thức 。 然nhiên 瑜du 伽già 等đẳng 但đãn 總tổng 言ngôn 識thức 。 不bất 別biệt 說thuyết 是thị 第đệ 八bát 。 唯duy 攝nhiếp 論luận 及cập 唯duy 識thức 取thủ 第đệ 八bát 故cố 。 雖tuy 知tri 八bát 識thức 皆giai 可khả 名danh 食thực 。 非phi 一nhất 切thiết 識thức 皆giai 立lập 食thực 名danh 。 取thủ 有hữu 漏lậu 位vị 第đệ 八bát 識thức 全toàn 。 恆hằng 執chấp 持trì 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 。 由do 三tam 養dưỡng 識thức 。 識thức 復phục 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 故cố 立lập 為vi 食thực 。 故cố 知tri 諸chư 識thức 非phi 資tư 養dưỡng 者giả 。 皆giai 非phi 食thực 攝nhiếp 。 如như 觸xúc 思tư 等đẳng 。 下hạ 第đệ 三tam 門môn 。 辨biện 相tương/tướng 之chi 中trung 。 四tứ 句cú 分phân 別biệt 方phương 應ưng 了liễu 知tri 。 然nhiên 第đệ 七thất 識thức 有hữu 漏lậu 。 皆giai 是thị 由do 與dữ 本bổn 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 能năng 執chấp 持trì 故cố 。 即tức 七thất 八bát 全toàn 六lục 識thức 少thiểu 分phần 。 或hoặc 除trừ 第đệ 七thất 。 非phi 資tư 養dưỡng 故cố 。 由do 此thử 集tập 論luận 第đệ 三tam 卷quyển 說thuyết 。 三tam 蘊uẩn 。 五ngũ 處xứ 。 十thập 一nhất 界giới 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 段đoạn 食thực 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 思tư 。 觸xúc 是thị 行hành 蘊uẩn 。 八bát 識thức 是thị 識thức 蘊uẩn 。 五ngũ 處xứ 者giả 謂vị 香hương 。 味vị 。 觸xúc 三tam 。 法pháp 。 意ý 二nhị 處xứ 。 十thập 一nhất 界giới 者giả 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 法pháp 。 及cập 七thất 心tâm 界giới 。 除trừ 無vô 漏lậu 四tứ 。 非phi 資tư 益ích 故cố 。 言ngôn 一nhất 分phần/phân 也dã 。 即tức 非phi 一nhất 切thiết 香hương 。 味vị 。 觸xúc 三tam 皆giai 是thị 食thực 體thể 。 非phi 資tư 養dưỡng 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 言ngôn 。 能năng 長trưởng 養dưỡng 者giả 名danh 食thực 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 非phi 是thị 食thực 。 故cố 如như 段đoạn 食thực 餘dư 食thực 亦diệc 爾nhĩ 。

第đệ 三tam 顯hiển 相tương/tướng 者giả 。 此thử 等đẳng 四tứ 種chủng 。 云vân 何hà 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 以dĩ 成thành 食thực 相tương/tướng 。 此thử 所sở 長trưởng 養dưỡng 者giả 。 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 。 及cập 意ý 根căn 。 并tinh 根căn 所sở 依y 所sở 有hữu 大đại 種chủng 。 若nhược 諸chư 段đoạn 食thực 。 能năng 攝nhiếp 益ích 識thức 令linh 其kỳ 強cường 盛thịnh 。 由do 此thử 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 亦diệc 令linh 強cường 盛thịnh 。 觸xúc 能năng 攝nhiếp 受thọ 若nhược 喜hỷ 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 若nhược 捨xả 一nhất 分phần/phân 。 由do 此thử 益ích 識thức 。 識thức 復phục 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 意ý 思tư 為vi 證chứng 勝thắng 境cảnh 界giới 故cố 。 依y 止chỉ 方phương 便tiện 。 起khởi 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 希hy 望vọng 喜hỷ 根căn 。 緣duyên 未vị 來lai 境cảnh 。 攝nhiếp 益ích 於ư 識thức 。 由do 此thử 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 此thử 文văn 即tức 顯hiển 喜hỷ 俱câu 之chi 思tư 名danh 為vi 思tư 食thực 。 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 捨xả 俱câu 之chi 思tư 非phi 也dã 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 據cứ 勝thắng 緣duyên 境cảnh 且thả 言ngôn 喜hỷ 俱câu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 捨xả 俱câu 其kỳ 思tư 竝tịnh 是thị 不bất 爾nhĩ 。 上thượng 界giới 三tam 四tứ 定định 上thượng 應ưng 無vô 思tư 食thực 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 攝nhiếp 益ích 其kỳ 識thức 。 由do 體thể 增tăng 盛thịnh 及cập 緣duyên 現hiện 在tại 未vị 來lai 生sanh 故cố 。 亦diệc 緣duyên 過quá 去khứ 。 此thử 義nghĩa 且thả 依y 順thuận 觸xúc 思tư 故cố 。 略lược 而nhi 不bất 論luận 。 識thức 由do 三tam 食thực 之chi 所sở 資tư 持trì 。 能năng 與dữ 後hậu 後hậu 為vi 增tăng 盛thịnh 因nhân 令linh 彼bỉ 得đắc 生sanh 。 故cố 說thuyết 識thức 與dữ 意ý 根căn 為vi 食thực 。 九cửu 十thập 四tứ 說thuyết 。 有hữu 四tứ 種chủng 法Pháp 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 最tối 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 一nhất 者giả 氣khí 力lực 。 二nhị 者giả 喜hỷ 樂lạc 。 三tam 者giả 於ư 可khả 愛ái 事sự 專chuyên 注chú 悕hy 望vọng 。 四tứ 者giả 前tiền 三tam 之chi 所sở 依y 止chỉ 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 并tinh 壽thọ 與dữ 煗noãn 安an 住trụ 不bất 壞hoại 。 段đoạn 食thực 能năng 與dữ 氣khí 力lực 為vi 食thực 。 由do 氣khí 力lực 故cố 便tiện 能năng 。 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 氣khí 即tức 風phong 大đại 。 力lực 者giả 即tức 是thị 觸xúc 處xứ 力lực 觸xúc 。 由do 段đoạn 食thực 故cố 長trường/trưởng 彼bỉ 氣khí 力lực 。 長trường/trưởng 根căn 。 大đại 等đẳng 。 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 。 段đoạn 食thực 長trường/trưởng 識thức 令linh 其kỳ 強cường 盛thịnh 方phương 養dưỡng 根căn 。 大đại 。 據cứ 通thông 所sở 資tư 別biệt 資tư 氣khí 力lực 。 此thử 中trung 下hạ 三tam 。 九cửu 十thập 四tứ 說thuyết 。 別biệt 資tư 亦diệc 爾nhĩ 。 五ngũ 十thập 七thất 中trung 說thuyết 通thông 資tư 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 成thành 唯duy 識thức 中trung 。 段đoạn 。 識thức 二nhị 食thực 據cứ 通thông 別biệt 資tư 。 文văn 不bất 違vi 故cố 。 觸xúc 思tư 但đãn 據cứ 別biệt 所sở 資tư 說thuyết 。 用dụng 勝thắng 顯hiển 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 能năng 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 有hữu 漏lậu 觸xúc 。 能năng 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 食thực 。 略lược 無vô 順thuận 益ích 捨xả 故cố 。 由do 此thử 便tiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 根căn 。 大đại 。 若nhược 能năng 會hội 境cảnh 思tư 。 能năng 與dữ 一nhất 切thiết 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 專chuyên 注chú 悕hy 望vọng 為vi 食thực 。 即tức 定định 俱câu 欲dục 據cứ 勝thắng 者giả 故cố 。 設thiết 非phi 定định 俱câu 悕hy 望vọng 。 亦diệc 是thị 由do 悕hy 望vọng 故cố 便tiện 長trường/trưởng 根căn 。 大đại 。 由do 能năng 執chấp 受thọ 根căn 。 大đại 識thức 故cố 。 令linh 彼bỉ 根căn 。 大đại 。 壽thọ 。 煗noãn 。 與dữ 識thức 。 不bất 離ly 於ư 身thân 。 為vi 因nhân 而nhi 住trụ 。 是thị 故cố 說thuyết 識thức 為vi 彼bỉ 住trụ 因nhân 。 由do 彼bỉ 住trụ 故cố 。 氣khí 力lực 。 喜hỷ 樂lạc 。 專chuyên 注chú 。 希hy 望vọng 。 依y 彼bỉ 而nhi 轉chuyển 。 彼bỉ 九cửu 十thập 四tứ 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 又hựu 云vân 。 由do 段đoạn 食thực 故cố 而nhi 有hữu 氣khí 力lực 。 有hữu 氣khí 力lực 故cố 。 根căn 大đại 增tăng 長trưởng 。 由do 是thị 諸chư 有hữu 顧cố 戀luyến 身thân 命mạng 。 一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 有hữu 所sở 追truy 求cầu 。 追truy 求cầu 之chi 時thời 造tạo 作tác 種chủng 種chủng 。 新tân 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 亦diệc 令linh 增tăng 長trưởng 。 觸xúc 思tư 亦diệc 爾nhĩ 。 由do 此thử 三tam 門môn 能năng 集tập 後hậu 有hữu 業nghiệp 煩phiền 惱não 識thức 。 此thử 於ư 現hiện 法pháp 由do 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。 成thành 其kỳ 有hữu 取thủ 復phục 能năng 攝nhiếp 受thọ 當đương 來lai 後hậu 有hữu 諸chư 根căn 。 大đại 等đẳng 復phục 得đắc 增tăng 長trưởng 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 。 各các 有hữu 通thông 別biệt 現hiện 在tại 當đương 來lai 。 所sở 長trưởng 養dưỡng 法pháp 。 然nhiên 此thử 段đoạn 食thực 。 雖tuy 長trường/trưởng 諸chư 識thức 或hoặc 長trường/trưởng 氣khí 力lực 。 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 若nhược 正chánh 消tiêu 變biến 便tiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 。 不bất 正chánh 消tiêu 變biến 乃nãi 為vi 損tổn 減giảm 。 若nhược 諸chư 段đoạn 物vật 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 令linh 心tâm 歡hoan 悅duyệt 。 諸chư 根căn 悅duyệt 豫dự 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 不bất 名danh 段đoạn 食thực 。 但đãn 名danh 觸xúc 食thực 。 是thị 觸xúc 之chi 境cảnh 。 觸xúc 勝thắng 境cảnh 故cố 。 非phi 以dĩ 三tam 處xứ 即tức 觸xúc 食thực 體thể 。 以dĩ 三tam 所sở 生sanh 歡hoan 悅duyệt 之chi 觸xúc 是thị 觸xúc 食thực 故cố 。 若nhược 受thọ 用dụng 已dĩ 。 安an 隱ẩn 消tiêu 變biến 增tăng 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 消tiêu 變biến 時thời 乃nãi 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 雖tuy 熟thục 變biến 不bất 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 安an 樂lạc 。 不bất 名danh 段đoạn 食thực 。 若nhược 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 。 諸chư 根căn 悅duyệt 豫dự 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 都đô 不bất 名danh 食thực 。 要yếu 彼bỉ 後hậu 時thời 安an 隱ẩn 熟thục 變biến 增tăng 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 方phương 名danh 食thực 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 。 於ư 受thọ 用dụng 時thời 暫tạm 為vi 損tổn 害hại 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 方phương 能năng 攝nhiếp 益ích 。 如như 苦khổ 辛tân 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 。 於ư 受thọ 用dụng 時thời 暫tạm 為vi 攝nhiếp 益ích 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 乃nãi 為vi 損tổn 害hại 。 如như 有hữu 甘cam 美mỹ 食thực 所sở 不bất 宜nghi 。 故cố 變biến 壞hoại 時thời 方phương 立lập 為vi 食thực 。 論luận 唯duy 二nhị 句cú 。 故cố 應ưng 更cánh 加gia 初sơ 後hậu 俱câu 損tổn 如như 毒độc 藥dược 等đẳng 。 初sơ 後hậu 俱câu 益ích 如như 食thực 所sở 宜nghi 甘cam 美mỹ 飯phạn 食thực 。 四tứ 句cú 中trung 初sơ 第đệ 四tứ 名danh 食thực 。 餘dư 二nhị 句cú 非phi 。 由do 此thử 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 六lục 十thập 六lục 云vân 。 或hoặc 有hữu 段đoạn 物vật 而nhi 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 諸chư 段đoạn 物vật 不bất 能năng 。 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 而nhi 非phi 段đoạn 物vật 。 謂vị 觸xúc 思tư 識thức 。 能năng 令linh 諸chư 根căn 大đại 種chủng 長trưởng 養dưỡng 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 亦diệc 是thị 段đoạn 物vật 。 謂vị 有hữu 段đoạn 物vật 能năng 令linh 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 長trưởng 養dưỡng 。 或hoặc 非phi 段đoạn 物vật 亦diệc 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 觸xúc 。 思tư 識thức 。 不bất 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 如như 是thị 所sở 餘dư 觸xúc 思tư 識thức 三tam 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 四tứ 句cú 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 令linh 本bổn 義nghĩa 得đắc 明minh 淨tịnh 故cố 皆giai 應ưng 分phân 別biệt 。 或hoặc 有hữu 是thị 觸xúc 而nhi 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 順thuận 苦khổ 憂ưu 一nhất 分phần/phân 捨xả 觸xúc 。 或hoặc 有hữu 是thị 食thực 而nhi 非phi 是thị 觸xúc 。 謂vị 段đoạn 。 思tư 。 識thức 三tam 能năng 長trường/trưởng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 者giả 是thị 。 或hoặc 有hữu 是thị 觸xúc 而nhi 亦diệc 是thị 食thực 。 謂vị 觸xúc 攝nhiếp 益ích 喜hỷ 樂lạc 二nhị 受thọ 及cập 一nhất 分phần/phân 捨xả 。 益ích 根căn 。 大đại 等đẳng 。 或hoặc 非phi 是thị 觸xúc 而nhi 亦diệc 非phi 食thực 。 謂vị 段đoạn 思tư 識thức 三tam 非phi 食thực 者giả 是thị 。 或hoặc 有hữu 是thị 思tư 而nhi 非phi 是thị 食thực 。 謂vị 緣duyên 過quá 去khứ 及cập 現hiện 未vị 世thế 。 不bất 能năng 攝nhiếp 益ích 諸chư 根căn 。 大đại 者giả 。 或hoặc 是thị 食thực 非phi 是thị 思tư 。 謂vị 餘dư 三tam 食thực 或hoặc 有hữu 是thị 思tư 亦diệc 是thị 食thực 。 謂vị 思tư 與dữ 欲dục 俱câu 緣duyên 未vị 來lai 世thế 益ích 根căn 大đại 者giả 。 等đẳng 四tứ 句cú 者giả 。 謂vị 餘dư 三tam 非phi 食thực 。 或hoặc 有hữu 識thức 而nhi 非phi 食thực 。 謂vị 非phi 三tam 所sở 資tư 識thức 不bất 能năng 長trường/trưởng 根căn 。 大đại 者giả 。 或hoặc 是thị 食thực 而nhi 非phi 識thức 。 謂vị 餘dư 三tam 食thực 。 第đệ 三tam 句cú 者giả 。 前tiền 三tam 所sở 資tư 識thức 能năng 益ích 根căn 。 大đại 者giả 。 是thị 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 前tiền 三tam 非phi 食thực 者giả 是thị 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 各các 有hữu 四tứ 句cú 。 故cố 對đối 法pháp 論luận 第đệ 五ngũ 卷quyển 言ngôn 。 謂vị 變biến 壞hoại 故cố 有hữu 變biến 壞hoại 者giả 。 有hữu 境cảnh 界giới 故cố 有hữu 境cảnh 界giới 者giả 。 有hữu 希hy 望vọng 故cố 有hữu 希hy 望vọng 者giả 。 有hữu 取thủ 故cố 有hữu 取thủ 者giả 。 取thủ 謂vị 取thủ 境cảnh 。 或hoặc 是thị 有hữu 取thủ 。 有hữu 漏lậu 異dị 名danh 。 以dĩ 一nhất 一nhất 中trung 有hữu 是thị 非phi 故cố 得đắc 成thành 此thử 義nghĩa 。 如như 是thị 總tổng 名danh 成thành 食thực 之chi 相tướng 。

第đệ 四tứ 廢phế 立lập 者giả 。 有hữu 四tứ 種chủng 法Pháp 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 最tối 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 一nhất 氣khí 力lực 。 二nhị 喜hỷ 樂lạc 。 三tam 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 專chuyên 注chú 希hy 望vọng 。 四tứ 即tức 三tam 所sở 依y 止chỉ 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 及cập 壽thọ 。 并tinh 煗noãn 安an 住trụ 不bất 壞hoại 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 當đương 知tri 別biệt 用dụng 四tứ 法pháp 為vi 食thực 。 一nhất 段đoạn 。 二nhị 觸xúc 。 三tam 思tư 。 四tứ 識thức 。 由do 別biệt 所sở 資tư 長trường/trưởng 根căn 。 大đại 法pháp 唯duy 有hữu 四tứ 故cố 。 食thực 唯duy 立lập 四tứ 。 不bất 減giảm 不bất 增tăng 。 餘dư 於ư 此thử 四tứ 無vô 勝thắng 能năng 故cố 。 又hựu 由do 追truy 求cầu 三tam 食thực 等đẳng 故cố 生sanh 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 生sanh 後hậu 有hữu 識thức 。 故cố 唯duy 立lập 四tứ 。 餘dư 法pháp 不bất 然nhiên 。 又hựu 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 何hà 故cố 建kiến 立lập 。 此thử 四tứ 為vi 食thực 。 以dĩ 多đa 分phần 故cố 。 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 四tứ 是thị 諸chư 行hành 住trụ 多đa 分phần 因nhân 緣duyên 。 有hữu 情tình 多đa 分phần 以dĩ 四tứ 為vi 資tư 。 故cố 非phi 增tăng 減giảm 。 又hựu 易dị 覺giác 知tri 故cố 。 此thử 四tứ 相tương/tướng 顯hiển 易dị 可khả 了liễu 知tri 。 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 嬰anh 兒nhi 等đẳng 類loại 亦diệc 能năng 知tri 故cố 。 又hựu 於ư 日nhật 日nhật 分phần/phân 易dị 資tư 養dưỡng 故cố 。 此thử 四tứ 日nhật 日nhật 易dị 可khả 資tư 身thân 。 餘dư 法pháp 不bất 能năng 數sổ 數số 資tư 故cố 。 又hựu 於ư 念niệm 住trụ 中trung 易dị 趣thú 入nhập 故cố 。 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 令linh 易dị 入nhập 道đạo 能năng 修tu 身thân 等đẳng 四tứ 種chủng 念niệm 住trụ 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 食thực 所sở 住trụ 故cố 。 由do 段đoạn 食thực 故cố 能năng 修tu 身thân 念niệm 住trụ 。 由do 觸xúc 食thực 故cố 能năng 修tu 受thọ 念niệm 住trụ 。 由do 識thức 食thực 故cố 能năng 修tu 心tâm 念niệm 住trụ 。 由do 思tư 食thực 故cố 能năng 修tu 法pháp 念niệm 住trụ 。 思tư 是thị 諸chư 行hành 法pháp 之chi 主chủ 故cố 。 食thực 為vi 彼bỉ 因nhân 故cố 易dị 入nhập 道đạo 。 食thực 唯duy 四tứ 種chủng 。 又hựu 六lục 十thập 六lục 說thuyết 。 有hữu 七thất 因nhân 緣duyên 住trụ 持trì 諸chư 行hành 令linh 住trụ 不bất 壞hoại 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 但đãn 說thuyết 四tứ 食thực 。 何hà 等đẳng 為vi 七thất 。

一nhất 生sanh 。 無vô 無vô 生sanh 而nhi 住trụ 故cố 。 二nhị 命mạng 根căn 。 三tam 食thực 。 四tứ 心tâm 自tự 在tại 通thông 。 五ngũ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 由do 緣duyên 未vị 盡tận 善thiện 等đẳng 法pháp 住trụ 。 六lục 作tác 意ý 。 由do 發phát 先tiên 業nghiệp 能năng 牽khiên 諸chư 行hành 令linh 不bất 絕tuyệt 故cố 。 七thất 無vô 障chướng 礙ngại 。 即tức 所sở 遠viễn 離ly 違vi 敗bại 壞hoại 法pháp 。 彼bỉ 自tự 答đáp 云vân 。 此thử 有hữu 五ngũ 因nhân 。 一nhất 易dị 了liễu 知tri 故cố 。 二nhị 能năng 令linh 羸luy 瘦sấu 諸chư 根căn 大đại 種chủng 得đắc 增tăng 益ích 故cố 。 三tam 又hựu 令linh 疾tật 病bệnh 得đắc 除trừ 愈dũ 故cố 。 四tứ 又hựu 有hữu 長trường 壽thọ 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 若nhược 不bất 得đắc 食thực 。 非phi 時thời 中trung 夭yểu 故cố 。 五ngũ 令linh 易dị 入nhập 道đạo 故cố 。 修tu 四tứ 念niệm 住trụ 等đẳng 。 故cố 唯duy 說thuyết 四tứ 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 何hà 緣duyên 復phục 說thuyết 依y 止chỉ 命mạng 根căn 諸chư 行hành 得đắc 住trụ 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 曾tằng 無vô 飲ẩm 食thực 有hữu 所sở 闕khuyết 乏phạp 。 非phi 求cầu 飲ẩm 食thực 有hữu 所sở 艱gian 難nan 。 於ư 彼bỉ 處xứ 所sở 。 唯duy 由do 命mạng 根căn 勢thế 力lực 而nhi 住trụ 。 如như 其kỳ 所sở 感cảm 壽thọ 量lượng 而nhi 住trụ 。 佛Phật 依y 彼bỉ 處xứ 說thuyết 由do 命mạng 住trụ 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 不bất 說thuyết 為vi 食thực 。 五ngũ 十thập 七thất 說thuyết 。 若nhược 離ly 於ư 食thực 。 彼bỉ 終chung 不bất 能năng 。 長trưởng 養dưỡng 身thân 故cố 。 其kỳ 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 要yếu 三tam 資tư 養dưỡng 方phương 得đắc 住trụ 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 入nhập 滅diệt 定định 等đẳng 。 識thức 自tự 持trì 身thân 。 豈khởi 由do 三tam 力lực 。 說thuyết 由do 三tam 者giả 通thông 一nhất 切thiết 論luận 。 非phi 一nhất 一nhất 爾nhĩ 。 或hoặc 識thức 由do 三tam 持trì 命mạng 等đẳng 勝thắng 。 壽thọ 體thể 不bất 爾nhĩ 。 故cố 不bất 為vi 例lệ 。 五ngũ 十thập 七thất 又hựu 云vân 。 何hà 故cố 眠miên 夢mộng 。 梵Phạm 行hạnh 。 等đẳng 至chí 。 皆giai 能năng 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 。 而nhi 不bất 立lập 食thực 。 答đáp 有hữu 二nhị 種chủng 長trưởng 養dưỡng 。 一nhất 攝nhiếp 受thọ 別biệt 義nghĩa 長trưởng 養dưỡng 。 二nhị 令linh 無vô 損tổn 害hại 長trưởng 養dưỡng 。 眠miên 夢mộng 等đẳng 三tam 。 於ư 後hậu 長trưởng 養dưỡng 雖tuy 能năng 長trưởng 養dưỡng 。 於ư 前tiền 即tức 非phi 。 是thị 故cố 不bất 立lập 。 攝nhiếp 受thọ 別biệt 義nghĩa 者giả 。 即tức 九cửu 十thập 四tứ 說thuyết 長trưởng 養dưỡng 現hiện 緣duyên 。 謂vị 氣khí 力lực 等đẳng 。 四tứ 食thực 於ư 彼bỉ 別biệt 能năng 攝nhiếp 受thọ 總tổng 能năng 益ích 識thức 。 餘dư 法pháp 不bất 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 為vi 食thực 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 觸xúc 。 思tư 。 識thức 三tam 非phi 長trưởng 養dưỡng 耶da 。 若nhược 唯duy 不bất 損tổn 名danh 為vi 長trưởng 養dưỡng 。 如như 何hà 得đắc 有hữu 處xứ 寬khoan 遍biến 耶da 。 此thử 上thượng 總tổng 是thị 總tổng 廢phế 立lập 已dĩ 。 何hà 故cố 五ngũ 根căn 。 及cập 色sắc 。 聲thanh 二nhị 。 非phi 食thực 攝nhiếp 也dã 。 五ngũ 根căn 亦diệc 能năng 資tư 五ngũ 識thức 身thân 成thành 明minh 昧muội 故cố 觀quán 色sắc 聽thính 聲thanh 亦diệc 長trưởng 養dưỡng 故cố 。 若nhược 資tư 四tứ 法pháp 者giả 可khả 立lập 為vi 食thực 。 彼bỉ 無vô 此thử 用dụng 故cố 。 根căn 由do 其kỳ 識thức 所sở 資tư 長trưởng 養dưỡng 。 識thức 能năng 養dưỡng 勝thắng 。 非phi 根căn 於ư 識thức 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 以dĩ 段đoạn 食thực 用dụng 變biến 壞hoại 時thời 增tăng 。 於ư 色sắc 聲thanh 不bất 爾nhĩ 。 然nhiên 五ngũ 十thập 七thất 及cập 唯duy 識thức 云vân 。 色sắc 於ư 變biến 壞hoại 無vô 損tổn 益ích 故cố 。 由do 於ư 自tự 根căn 既ký 無vô 損tổn 益ích 。 他tha 根căn 亦diệc 無vô 故cố 不bất 立lập 也dã 。 又hựu 色sắc 麁thô 著trước 。 聲thanh 體thể 虛hư 疎sơ 。 離ly 根căn 有hữu 用dụng 。 亦diệc 不bất 能năng 資tư 氣khí 力lực 強cường/cưỡng 勝thắng 。 故cố 不bất 立lập 食thực 。 勝thắng 定định 果quả 色sắc 雖tuy 具cụ 五ngũ 處xứ 。 全toàn 非phi 是thị 食thực 。 然nhiên 由do 聖thánh 力lực 三tam 處xứ 可khả 成thành 食thực 。 如như 香hương 積tích 飯phạn 可khả 為vi 食thực 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 實thật 三tam 處xứ 。 非phi 法pháp 處xứ 故cố 。 然nhiên 有hữu 聖thánh 者giả 定định 通thông 力lực 變biến 令linh 資tư 益ích 者giả 。 三tam 識thức 所sở 得đắc 。 非phi 法pháp 處xứ 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 豈khởi 要yếu 三tam 識thức 得đắc 方phương 名danh 為vi 食thực 。 但đãn 是thị 後hậu 變biến 時thời 能năng 資tư 氣khí 力lực 。 令linh 識thức 明minh 盛thịnh 。 非phi 要yếu 識thức 得đắc 。 故cố 勝thắng 定định 果quả 三tam 處xứ 名danh 食thực 。 以dĩ 本bổn 識thức 得đắc 能năng 資tư 養dưỡng 故cố 。 其kỳ 假giả 法pháp 處xứ 色sắc 非phi 食thực 義nghĩa 亦diệc 成thành 。 無vô 體thể 用dụng 故cố 。 如như 不bất 相tương 應ứng 。 何hà 故cố 受thọ 想tưởng 不bất 名danh 為vi 食thực 。 受thọ 由do 觸xúc 資tư 方phương 益ích 於ư 識thức 。 猶do 如như 氣khí 力lực 。 故cố 不bất 立lập 食thực 。 想tưởng 用dụng 微vi 昧muội 於ư 四tứ 無vô 能năng 。 不bất 如như 觸xúc 思tư 。 故cố 亦diệc 不bất 立lập 。 雖tuy 亦diệc 由do 愛ái 追truy 求cầu 四tứ 食thực 。 非phi 近cận 資tư 長trường/trưởng 。 業nghiệp 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 不bất 說thuyết 為vi 食thực 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 不bất 及cập 觸xúc 思tư 。 觸xúc 遍biến 諸chư 心tâm 。 順thuận 生sanh 三tam 受thọ 。 思tư 能năng 希hy 望vọng 。 造tạo 作tác 之chi 主chủ 。 故cố 餘dư 皆giai 非phi 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 皆giai 破phá 壞hoại 有hữu 故cố 。 有hữu 漏lậu 四tứ 方phương 立lập 食thực 名danh 。

第đệ 五ngũ 諸chư 門môn 者giả 。 於ư 中trung 有hữu 五ngũ 。 一nhất 三tam 界giới 。 二nhị 五ngũ 趣thú 。 三tam 三tam 性tánh 攝nhiếp 。 四tứ 因nhân 果quả 別biệt 。 五ngũ 問vấn 答đáp 。 第đệ 一nhất 三tam 界giới 者giả 。 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 。 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 。 唯duy 識thức 等đẳng 皆giai 言ngôn 。 由do 觸xúc 。 思tư 。 識thức 三tam 種chủng 食thực 故cố 。 一nhất 切thiết 三tam 界giới 。 有hữu 情tình 安an 住trụ 。 段đoạn 食thực 一nhất 種chủng 唯duy 令linh 欲dục 界giới 有hữu 情tình 安an 住trụ 。 欲dục 界giới 有hữu 眠miên 及cập 婬dâm 欲dục 故cố 。 必tất 資tư 段đoạn 食thực 。 餘dư 界giới 不bất 爾nhĩ 。 此thử 依y 散tán 境cảnh 。 定định 境cảnh 通thông 三tam 界giới 。 至chí 下hạ 當đương 知tri 。 第đệ 二nhị 五ngũ 趣thú 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 十thập 六lục 云vân 。 若nhược 麁thô 段đoạn 食thực 。 於ư 欲dục 界giới 五ngũ 趣thú 中trung 。 皆giai 現hiện 可khả 得đắc 。 此thử 於ư 一nhất 分phần/phân 各các 別biệt 那na 落lạc 迦ca 。 非phi 大đại 那na 落lạc 迦ca 。 餘dư 食thực 通thông 三tam 界giới 中trung 。 皆giai 現hiện 可khả 得đắc 。 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 云vân 。 於ư 那na 落lạc 迦ca 受thọ 生sanh 有hữu 情tình 。 有hữu 微vi 細tế 段đoạn 食thực 。 謂vị 腑phủ 藏tạng 間gian 風phong 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 得đắc 久cửu 住trụ 。 鬼quỷ 。 傍bàng 生sanh 。 人nhân 。 天thiên 有hữu 麁thô 段đoạn 食thực 。 謂vị 作tác 分phân 段đoạn 而nhi 食thực 噉đạm 之chi 。 說thuyết 之chi 為vi 麁thô 。 地địa 獄ngục 風phong 不bất 爾nhĩ 故cố 名danh 為vi 細tế 。

復phục 有hữu 微vi 細tế 食thực 。 謂vị 住trụ 羯yết 邏la 藍lam 等đẳng 位vị 有hữu 情tình 。 及cập 欲dục 界giới 諸chư 天thiên 。 由do 彼bỉ 食thực 已dĩ 所sở 有hữu 段đoạn 食thực 。 流lưu 入nhập 一nhất 切thiết 身thân 分phần/phân 支chi 節tiết 。 尋tầm 即tức 消tiêu 化hóa 無vô 有hữu 便tiện 穢uế 。 然nhiên 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 那na 落lạc 迦ca 中trung 。 無vô 有hữu 段đoạn 食thực 。 定định 地địa 諸chư 天thiên 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 諸chư 那na 落lạc 迦ca 雖tuy 有hữu 廣quảng 大đại 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 損tổn 害hại 因nhân 緣duyên 。 而nhi 不bất 能năng 死tử 者giả 。 彼bỉ 卷quyển 次thứ 文văn 自tự 會hội 之chi 云vân 。 然nhiên 彼bỉ 亦diệc 有hữu 諸chư 微vi 細tế 風phong 。 隨tùy 入nhập 身thân 分phần/phân 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 即tức 顯hiển 四tứ 食thực 遍biến 五ngũ 趣thú 也dã 。 第đệ 三tam 三tam 性tánh 攝nhiếp 者giả 。 段đoạn 食thực 唯duy 無vô 記ký 。 散tán 位vị 三tam 境cảnh 其kỳ 性tánh 定định 故cố 。 能năng 造tạo 所sở 造tạo 本bổn 性tánh 定định 故cố 。 法pháp 處xứ 三tam 境cảnh 若nhược 為vi 食thực 者giả 。 自tự 識thức 所sở 變biến 第đệ 八bát 識thức 境cảnh 亦diệc 無vô 記ký 故cố 。 若nhược 依y 意ý 境cảnh 遠viễn 資tư 長trường/trưởng 故cố 。 色sắc 無vô 色sắc 繫hệ 是thị 有hữu 漏lậu 者giả 。 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 若nhược 無vô 漏lậu 者giả 親thân 非phi 資tư 有hữu 。 究cứu 竟cánh 為vi 損tổn 。 破phá 裂liệt 有hữu 故cố 近cận 可khả 為vi 食thực 。 義nghĩa 稍sảo 難nan 知tri 。 此thử 應ưng 思tư 審thẩm 。 其kỳ 觸xúc 思tư 識thức 通thông 三tam 性tánh 有hữu 。 若nhược 取thủ 勝thắng 識thức 食thực 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 即tức 第đệ 八bát 故cố 。 然nhiên 通thông 定định 散tán 。 定định 位vị 思tư 觸xúc 識thức 。 皆giai 能năng 攝nhiếp 益ích 故cố 。 第đệ 四tứ 因nhân 果quả 別biệt 者giả 。 對đối 法pháp 第đệ 五ngũ 云vân 。 有hữu 四tứ 差sai 別biệt 。 一nhất 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 謂vị 欲dục 界giới 異dị 生sanh 由do 具cụ 縛phược 故cố 。 攝nhiếp 論luận 世thế 親thân 第đệ 十thập 但đãn 言ngôn 具cụ 縛phược 。 對đối 法pháp 為vi 勝thắng 。 依y 有hữu 現hiện 種chủng 名danh 具cụ 縛phược 故cố 。 二nhị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 謂vị 有hữu 學học 及cập 色sắc 無vô 色sắc 異dị 生sanh 有hữu 餘dư 縛phược 故cố 。 攝nhiếp 論luận 言ngôn 有hữu 學học 。 雖tuy 同đồng 對đối 法pháp 。 異dị 生sanh 中trung 云vân 若nhược 。 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 此thử 義nghĩa 便tiện 狹hiệp 。 唯duy 明minh 三tam 食thực 非phi 說thuyết 段đoạn 故cố 。 在tại 下hạ 離ly 欲dục 攝nhiếp 不bất 盡tận 故cố 。 三tam 清thanh 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 縛phược 故cố 。 攝nhiếp 論luận 文văn 同đồng 。 四tứ 示thị 現hiện 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 謂vị 諸chư 佛Phật 及cập 已dĩ 證chứng 。 大Đại 威Uy 德Đức 菩Bồ 薩Tát 。 由do 唯duy 示thị 現hiện 食thực 力lực 住trụ 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 示thị 現hiện 受thọ 用dụng 。 段đoạn 等đẳng 四tứ 食thực 。 如Như 來Lai 食thực 時thời 實thật 不bất 受thọ 食thực 。 亦diệc 不bất 假giả 食thực 因nhân 食thực 而nhi 生sanh 。 然nhiên 順thuận 世thế 間gian 示thị 現hiện 受thọ 食thực 。 示thị 現hiện 假giả 食thực 其kỳ 身thân 安an 住trụ 。 對đối 法pháp 不bất 約ước 第đệ 四tứ 識thức 食thực 以dĩ 明minh 示thị 現hiện 。 故cố 取thủ 菩Bồ 薩Tát 。 攝nhiếp 論luận 具cụ 依y 四tứ 皆giai 示thị 現hiện 。 故cố 說thuyết 唯duy 佛Phật 。 唯duy 識thức 亦diệc 因nhân 攝nhiếp 論luận 所sở 說thuyết 。 各các 望vọng 不bất 同đồng 不bất 相tương 違vi 也dã 。 第đệ 五ngũ 問vấn 答đáp 者giả 。 問vấn 若nhược 三tam 食thực 通thông 三tam 界giới 散tán 位vị 。 段đoạn 食thực 唯duy 欲dục 界giới 者giả 。 亦diệc 有hữu 上thượng 界giới 資tư 下hạ 段đoạn 食thực 及cập 餘dư 三tam 食thực 耶da 。 答đáp 有hữu 。 二nhị 定định 以dĩ 上thượng 起khởi 初sơ 禪thiền 四tứ 識thức 。 豈khởi 非phi 資tư 下hạ 三tam 耶da 。 又hựu 段đoạn 食thực 示thị 現hiện 可khả 爾nhĩ 。 即tức 大Đại 威Uy 德Đức 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 是thị 實thật 不bất 資tư 下hạ 。 問vấn 下hạ 資tư 上thượng 耶da 。 答đáp 有hữu 。 由do 依y 上thượng 定định 起khởi 觸xúc 觸xúc 境cảnh 思tư 妙diệu 理lý 故cố 。 又hựu 解giải 此thử 非phi 下hạ 食thực 。 但đãn 長trưởng 養dưỡng 故cố 。 不bất 爾nhĩ 定định 心tâm 亦diệc 應ưng 名danh 食thực 。 非phi 別biệt 攝nhiếp 益ích 。 此thử 義nghĩa 不bất 爾nhĩ 。 定định 不bất 損tổn 害hại 觸xúc 等đẳng 攝nhiếp 別biệt 義nghĩa 。 所sở 望vọng 異dị 故cố 。 問vấn 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 為vi 唯duy 種chủng 子tử 。 亦diệc 通thông 現hiện 行hành 。 答đáp 前tiền 三tam 唯duy 現hiện 行hành 。 識thức 食thực 通thông 種chủng 子tử 。 九cửu 十thập 四tứ 說thuyết 。 由do 段đoạn 食thực 等đẳng 力lực 故cố 有hữu 氣khí 力lực 等đẳng 。 諸chư 根căn 。 大đại 種chủng 皆giai 得đắc 增tăng 益ích 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 諸chư 有hữu 顧cố 戀luyến 身thân 命mạng 。 愚ngu 夫phu 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 有hữu 所sở 追truy 求cầu 。 追truy 求cầu 之chi 時thời 造tạo 作tác 新tân 業nghiệp 。 及cập 增tăng 煩phiền 惱não 。 由do 此thử 段đoạn 。 觸xúc 。 思tư 三tam 門môn 故cố 。 能năng 集tập 後hậu 有hữu 業nghiệp 煩phiền 惱não 識thức 。 此thử 於ư 現hiện 法pháp 。 由do 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。 成thành 其kỳ 有hữu 取thủ 便tiện 能năng 攝nhiếp 受thọ 當đương 來lai 後hậu 有hữu 。 此thử 意ý 即tức 顯hiển 。 由do 前tiền 三tam 食thực 集tập 種chủng 子tử 識thức 後hậu 有hữu 增tăng 長trưởng 。 故cố 知tri 前tiền 三tam 皆giai 唯duy 現hiện 行hành 。 其kỳ 彼bỉ 種chủng 子tử 即tức 後hậu 有hữu 因nhân 。 為vi 種chủng 子tử 識thức 。 此thử 通thông 二nhị 世thế 。 未vị 來lai 唯duy 凡phàm 非phi 在tại 聖thánh 者giả 。 依y 總tổng 果quả 業nghiệp 非phi 聖thánh 者giả 故cố 。 問vấn 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 一nhất 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 隨tùy 所sở 有hữu 處xứ 。 皆giai 定định 有hữu 耶da 。 答đáp 曰viết 不bất 定định 。 識thức 食thực 定định 有hữu 。 餘dư 或hoặc 有hữu 無vô 。 問vấn 若nhược 許hứa 五ngũ 趣thú 皆giai 有hữu 段đoạn 食thực 觸xúc 食thực 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 必tất 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 極cực 苦khổ 趣thú 中trung 攝nhiếp 論luận 說thuyết 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 定định 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 答đáp 起khởi 順thuận 益ích 捨xả 非phi 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 又hựu 唯duy 識thức 言ngôn 。 餘dư 處xứ 所sở 說thuyết 彼bỉ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 非phi 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 為vi 正chánh 。 但đãn 生sanh 順thuận 捨xả 必tất 非phi 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 問vấn 若nhược 三tam 食thực 通thông 三tam 性tánh 。 如như 何hà 不bất 善thiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 耶da 。 答đáp 如như 行hành 惡ác 行hành 觸xúc 五ngũ 妙diệu 欲dục 。 亦diệc 資tư 長trường/trưởng 故cố 。 後hậu 世thế 雖tuy 損tổn 。 現hiện 資tư 養dưỡng 故cố 。 問vấn 因nhân 果quả 別biệt 中trung 。 隨tùy 所sở 應ưng 有hữu 四tứ 三tam 食thực 處xứ 皆giai 得đắc 四tứ 種chủng 耶da 。 謂vị 不bất 淨tịnh 食thực 等đẳng 。 答đáp 欲dục 界giới 具cụ 四tứ 。 色sắc 界giới 有hữu 三tam 。 除trừ 不bất 淨tịnh 食thực 。 無vô 第đệ 四tứ 少thiểu 分phần 。 以dĩ 無vô 佛Phật 故cố 。 然nhiên 無vô 色sắc 界giới 全toàn 無vô 第đệ 四tứ 及cập 初sơ 。 問vấn 三tam 界giới 中trung 何hà 界giới 食thực 麁thô 耶da 。 答đáp 且thả 段đoạn 食thực 者giả 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 欲dục 天thiên 。 及cập 中trung 有hữu 。 母mẫu 腹phúc 。 卵noãn 㲉xác 皆giai 細tế 。 餘dư 位vị 名danh 麁thô 。 然nhiên 五ngũ 十thập 七thất 唯duy 天thiên 為vi 細tế 。 餘dư 名danh 麁thô 者giả 。 據cứ 多đa 分phần 故cố 。 或hoặc 五ngũ 趣thú 相tương 望vọng 為vi 麁thô 細tế 故cố 。 九cửu 十thập 四tứ 中trung 自tự 趣thú 望vọng 故cố 。 又hựu 全toàn 消tiêu 化hóa 。 不bất 消tiêu 為vi 麁thô 。 細tế 。 餘dư 不bất 爾nhĩ 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 在tại 欲dục 界giới 三tam 食thực 為vi 麁thô 。 在tại 色sắc 。 無vô 色sắc 三tam 食thực 為vi 細tế 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 三tam 食thực 在tại 無vô 色sắc 界giới 名danh 細tế 。 餘dư 處xứ 名danh 麁thô 。 有hữu 色sắc 為vi 依y 。 易dị 分phân 別biệt 故cố 。 無vô 色sắc 為vi 依y 。 難nạn/nan 分phân 別biệt 故cố 。 此thử 意ý 即tức 顯hiển 以dĩ 有hữu 色sắc 所sở 依y 為vi 麁thô 。 無vô 色sắc 所sở 依y 為vi 細tế 。 五ngũ 十thập 七thất 以dĩ 定định 地địa 法pháp 行hành 相tương/tướng 難nan 知tri 名danh 細tế 。 散tán 地địa 行hành 相tương/tướng 易dị 知tri 名danh 麁thô 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 更cánh 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 四tứ 食thực 能năng 令linh 已dĩ 生sanh 有hữu 情tình 。 安an 住trụ 名danh 麁thô 。 能năng 令linh 求cầu 生sanh 有hữu 情tình 安an 住trụ 名danh 細tế 。 本bổn 有hữu 。 中trung 有hữu 麁thô 。 細tế 別biệt 故cố 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 皆giai 應ưng 准chuẩn 知tri 。 非phi 要yếu 勝thắng 義nghĩa 故cố 不bất 具cụ 述thuật 。 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 生sanh 已dĩ 安an 住trụ 。 亦diệc 無vô 有hữu 我ngã 。 能năng 食thực 所sở 食thực 。 然nhiên 唯duy 約ước 與dữ 未vị 生sanh 諸chư 法pháp 作tác 生sanh 緣duyên 理lý 。 唯duy 法pháp 引dẫn 法pháp 說thuyết 為vi 食thực 義nghĩa 。 但đãn 由do 法pháp 假giả 於ư 其kỳ 識thức 上thượng 。 假giả 想tưởng 施thi 設thiết 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 望vọng 此thử 四tứ 食thực 說thuyết 為vi 食thực 者giả 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 約ước 世thế 俗tục 諦đế 有hữu 能năng 食thực 者giả 。 非phi 約ước 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 說thuyết 有hữu 識thức 生sanh 已dĩ 安an 住trụ 。 體thể 是thị 真chân 實thật 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 名danh 為vi 食thực 者giả 。 不bất 應ưng 立lập 識thức 為vi 其kỳ 食thực 性tánh 。 未vị 曾tằng 見kiến 有hữu 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 還hoàn 自tự 能năng 食thực 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 故cố 知tri 食thực 者giả 但đãn 假giả 設thiết 施thí 。

復phục 次thứ 三tam 食thực 為vi 因nhân 能năng 生sanh 三tam 苦khổ 。 一nhất 界giới 不bất 平bình 等đẳng 苦khổ 。 二nhị 欲dục 希hy 求cầu 苦khổ 。 三tam 求cầu 不bất 充sung 苦khổ 。 由do 段đoạn 。 觸xúc 。 思tư 三tam 為vi 因nhân 故cố 。 故cố 觀quán 段đoạn 食thực 如như 子tử 肉nhục 想tưởng 。 不bất 應ưng 貪tham 著trước 。 觀quán 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 如như 無vô 皮bì 牛ngưu 諸chư 虫trùng 唼xiệp 食thực 多đa 生sanh 眾chúng 苦khổ 。 觀quán 意ý 會hội 思tư 如như 一nhất 大đại 火hỏa 。 作tác 此thử 觀quán 已dĩ 。 勿vật 為vi 三tam 苦khổ 。 之chi 所sở 苦khổ 惱não 。 坦thản 然nhiên 而nhi 住trụ 。 三tam 食thực 為vi 緣duyên 生sanh 識thức 內nội 苦khổ 。 故cố 觀quán 識thức 食thực 如như 三tam 百bách 鉾mâu 之chi 所sở 讚tán 刺thứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 不bất 審thẩm 觀quán 此thử 便tiện 為vi 喜hỷ 貪tham 。 之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。 若nhược 為vi 二nhị 染nhiễm 生sanh 二nhị 過quá 失thất 。 一nhất 者giả 當đương 來lai 。 二nhị 者giả 現hiện 法pháp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 如như 九cửu 十thập 四tứ 說thuyết 。 問vấn 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 。 破phá 裂liệt 有hữu 故cố 說thuyết 為vi 非phi 食thực 。 何hà 故cố 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 廣quảng 大đại 法Pháp 味vị 。 喜hỷ 樂lạc 所sở 持trì 。 名danh 為vi 食thực 耶da 。 答đáp 佛Phật 地địa 第đệ 一nhất 說thuyết 。 食thực 能năng 長trưởng 養dưỡng 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 此thử 斷đoạn 有hữu 故cố 應ưng 不bất 名danh 食thực 。 是thị 住trụ 持trì 因nhân 故cố 亦diệc 名danh 食thực 。 如như 有hữu 漏lậu 法pháp 雖tuy 障chướng 無vô 漏lậu 。 然nhiên 持trì 有hữu 漏lậu 得đắc 名danh 為vi 食thực 。 無vô 漏lậu 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 斷đoạn 有hữu 漏lậu 然nhiên 持trì 無vô 漏lậu 。 云vân 何hà 非phi 食thực 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 。 能năng 說thuyết 能năng 受thọ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 味vị 。 生sanh 大đại 喜hỷ 樂lạc 。 又hựu 正chánh 體thể 智trí 受thọ 真Chân 如Như 味vị 。 生sanh 大đại 喜hỷ 樂lạc 。 能năng 任nhậm 持trì 身thân 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 長trưởng 養dưỡng 善thiện 法Pháp 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 非phi 與dữ 有hữu 情tình 而nhi 為vi 食thực 也dã 。 唯duy 大đại 悲bi 心tâm 神thần 通thông 變biến 境cảnh 資tư 養dưỡng 有hữu 情tình 。 近cận 亦diệc 名danh 食thực 故cố 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 何hà 故cố 有hữu 漏lậu 觸xúc 為vi 食thực 體thể 。 無vô 漏lậu 法pháp 中trung 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 食thực 。 答đáp 由do 有hữu 漏lậu 觸xúc 引dẫn 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 勝thắng 。 無vô 漏lậu 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 治trị 憂ưu 。 苦khổ 勝thắng 。 各các 立lập 為vi 食thực 。 對đối 治trị 別biệt 故cố 。 又hựu 無vô 漏lậu 受thọ 領lãnh 法Pháp 味vị 增tăng 。 說thuyết 之chi 為vi 食thực 。 亦diệc 如như 有hữu 漏lậu 觸xúc 生sanh 喜hỷ 增tăng 。 立lập 名danh 為vi 食thực 。 故cố 不bất 違vi 理lý 。 各các 隨tùy 增tăng 故cố 。 問vấn 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 一nhất 食thực 。 廣quảng 大đại 法Pháp 味vị 。 喜hỷ 樂lạc 所sở 持trì 。 法pháp 花hoa 說thuyết 二nhị 食thực 。 一nhất 者giả 法Pháp 喜hỷ 。 二nhị 者giả 禪thiền 悅duyệt 。 處xứ 處xứ 說thuyết 四tứ 。 謂vị 段đoạn 。 觸xúc 。 思tư 。 識thức 。 攝nhiếp 論luận 說thuyết 四tứ 。 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 等đẳng 。 阿a 含hàm 說thuyết 九cửu 。 四tứ 是thị 世thế 間gian 。 五ngũ 是thị 出xuất 世thế 。 世thế 間gian 食thực 者giả 即tức 段đoạn 。 觸xúc 等đẳng 。 出xuất 世thế 食thực 者giả 。 一nhất 禪thiền 。 二nhị 願nguyện 。 三tam 念niệm 。 四tứ 八bát 解giải 脫thoát 。 五ngũ 喜hỷ 食thực 。 佛Phật 地địa 法pháp 花hoa 唯duy 說thuyết 無vô 漏lậu 資tư 無vô 漏lậu 食thực 。 不bất 說thuyết 有hữu 漏lậu 。 佛Phật 地địa 經kinh 中trung 。 唯duy 說thuyết 因nhân 聞văn 正Chánh 法Pháp 之chi 食thực 。 不bất 說thuyết 禪thiền 悅duyệt 。 法pháp 花hoa 通thông 說thuyết 因nhân 定định 。 慧tuệ 資tư 。 故cố 說thuyết 二nhị 食thực 。 福phước 。 慧tuệ 品phẩm 中trung 此thử 二nhị 勝thắng 故cố 。 念niệm 。 願nguyện 。 解giải 脫thoát 非phi 增tăng 勝thắng 故cố 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 處xứ 處xứ 說thuyết 四tứ 。 世thế 間gian 食thực 故cố 。 不bất 淨tịnh 等đẳng 四tứ 依y 人nhân 別biệt 故cố 。 說thuyết 九cửu 食thực 者giả 。 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 合hợp 二nhị 說thuyết 故cố 。 無vô 漏lậu 法pháp 資tư 破phá 有hữu 漏lậu 食thực 。 具cụ 五ngũ 種chủng 故cố 。 故cố 阿a 含hàm 云vân 。 常thường 共cộng 專chuyên 念niệm 除trừ 捨xả 四tứ 種chủng 世thế 間gian 之chi 食thực 。 求cầu 於ư 五ngũ 種chủng 出xuất 世thế 間gian 食thực 。 有hữu 漏lậu 法pháp 中trung 段đoạn 等đẳng 為vi 勝thắng 。 無vô 漏lậu 法pháp 中trung 定định 等đẳng 為vi 勝thắng 。 各các 據cứ 勝thắng 立lập 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

六lục 十thập 二nhị 見kiến 章chương 。

六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 略lược 以dĩ 五ngũ 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 明minh 所sở 因nhân 。 二nhị 辨biện 名danh 相tướng 。 三tam 出xuất 體thể 性tánh 。 四tứ 迷mê 諦đế 通thông 別biệt 。 五ngũ 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。

第đệ 一nhất 辨biện 所sở 因nhân 者giả 。 略lược 有hữu 二nhị 因nhân 。 一nhất 者giả 佛Phật 說thuyết 所sở 因nhân 。 二nhị 者giả 見kiến 起khởi 所sở 因nhân 。 佛Phật 說thuyết 所sở 因nhân 者giả 。 依y 阿a 含hàm 第đệ 十thập 四tứ 卷quyển 梵Phạm 動động 品phẩm 。 佛Phật 遊du 摩ma 竭kiệt 題đề 國quốc 。 遊du 行hành 人nhân 間gian 。 詣nghệ 竹Trúc 林Lâm 園Viên 。 止chỉ 於ư 講giảng 堂đường 。

時thời 有hữu 梵Phạm 志Chí 。 名danh 為vi 善thiện 念niệm 。 其kỳ 有hữu 弟đệ 子tử 。 名danh 梵Phạm 摩Ma 達Đạt 。 師sư 徒đồ 常thường 共cộng 隨tùy 佛Phật 後hậu 行hành 。 善thiện 念niệm 梵Phạm 志Chí 以dĩ 無vô 數số 方phương 便tiện 。 毀hủy 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 其kỳ 梵Phạm 摩ma 達đạt 以dĩ 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 讚tán 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 師sư 弟đệ 二nhị 人nhân 。 各các 懷hoài 異dị 意ý 。 共cộng 相tương 違vi 背bội 。 由do 習tập 異dị 見kiến 異dị 親thân 近cận 故cố 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 食thực 後hậu 相tương/tướng 共cộng 詣nghệ 講giảng 堂đường 中trung 。 作tác 如như 是thị 論luận 甚thậm 奇kỳ 。 世Thế 尊Tôn 有hữu 大đại 神thần 力lực 。 威uy 德đức 具cụ 足túc 。 盡tận 知tri 眾chúng 生sanh 。 志chí 意ý 所sở 趣thú 。 善thiện 念niệm 梵Phạm 志Chí 毀hủy 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 弟đệ 子tử 梵Phạm 摩ma 達đạt 。 以dĩ 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 稱xưng 讚tán 如Như 來Lai 。 法pháp 及cập 比Bỉ 丘Khâu 。 各các 懷hoài 異dị 心tâm 。 佛Phật 在tại 靜tĩnh 室thất 。 以dĩ 淨tịnh 天thiên 耳nhĩ 。 聞văn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 是thị 言ngôn 論luận 。 往vãng 詣nghệ 講giảng 堂đường 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 向hướng 何hà 所sở 說thuyết 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 向hướng 共cộng 談đàm 論luận 甚thậm 奇kỳ 。

世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 師sư 弟đệ 二nhị 人nhân 各các 懷hoài 異dị 見kiến 。 具cụ 陳trần 彼bỉ 事sự 。

世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。

若nhược 有hữu 毀hủy 謗báng 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 不bất 得đắc 懷hoài 忿phẫn 結kết 意ý 心tâm 害hại 於ư 彼bỉ 。 若nhược 懷hoài 此thử 意ý 即tức 自tự 陷hãm 溺nịch 。 若nhược 有hữu 讚tán 歎thán 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 於ư 中trung 不bất 足túc 為vi 喜hỷ 。 若nhược 生sanh 喜hỷ 心tâm 亦diệc 自tự 陷hãm 溺nịch 。 此thử 是thị 小tiểu 弱nhược 凡phàm 夫phu 。 寡quả 聞văn 不bất 達đạt 深thâm 義nghĩa 。 直trực 以dĩ 所sở 見kiến 如như 實thật 讚tán 歎thán 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 寶bảo 。 更cánh 有hữu 餘dư 法Pháp 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 大đại 法Pháp 光quang 明minh 。 唯duy 有hữu 賢hiền 聖thánh 弟đệ 子tử 。 能năng 以dĩ 此thử 法pháp 。 讚tán 歎thán 如Như 來Lai 。 諸chư 有hữu 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 於ư 本bổn 劫kiếp 本bổn 見kiến 。 末mạt 劫kiếp 末mạt 見kiến 。 種chủng 種chủng 無vô 數số 。 隨tùy 意ý 所sở 入nhập 。 盡tận 入nhập 六lục 十thập 二nhị 見kiến 中trung 。 無vô 出xuất 過quá 者giả 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 知tri 此thử 見kiến 處xứ 如như 是thị 轉chuyển 如như 是thị 執chấp 。 又hựu 過quá 於ư 是thị 。 雖tuy 知tri 不bất 著trước 。 以dĩ 不bất 著trước 故cố 即tức 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 無vô 餘dư 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 大đại 法Pháp 光quang 明minh 。 賢hiền 聖thánh 弟đệ 子tử 。 真chân 實thật 平bình 等đẳng 。 讚tán 歎thán 如Như 來Lai 。 瑜du 伽già 亦diệc 說thuyết 。 謂vị 由do 依y 彼bỉ 能năng 顯hiển 見kiến 趣thú 不bất 正Chánh 法Pháp 藏tạng 。 師sư 弟đệ 傳truyền 聞văn 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 授thọ 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 所sở 以dĩ 世Thế 尊Tôn 說thuyết 此thử 諸chư 見kiến 。 見kiến 起khởi 所sở 因nhân 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 謂vị 彼bỉ 一nhất 切thiết 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 雖tuy 有hữu 或hoặc 親thân 或hoặc 疎sơ 。 親thân 依y 我ngã 見kiến 諸chư 見kiến 方phương 起khởi 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 非phi 邊biên 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 由do 親thân 依y 故cố 說thuyết 為vi 邊biên 見kiến 。 疎sơ 相tương 依y 者giả 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 緣duyên 梵Phạm 王Vương 常thường 等đẳng 有hữu 邪tà 見kiến 故cố 。 總tổng 是thị 第đệ 一nhất 明minh 所sở 因nhân 也dã 。

第đệ 二nhị 辨biện 名danh 相tướng 者giả 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 說thuyết 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 有hữu 二nhị 十thập 句cú 。 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 三tam 世thế 合hợp 數số 并tinh 本bổn 二nhị 見kiến 成thành 六lục 十thập 二nhị 。 非phi 此thử 所sở 宗tông 。 阿a 含hàm 經kinh 有hữu 許hứa 無vô 色sắc 界giới 有hữu 色sắc 身thân 故cố 。 大đại 眾chúng 部bộ 經kinh 非phi 可khả 全toàn 憑bằng 。 梵Phạm 網võng 六lục 十thập 二nhị 見kiến 經kinh 。 與dữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 同đồng 。 是thị 正chánh 量lượng 部bộ 。 亦diệc 非phi 所sở 宗tông 。 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 第đệ 一nhất 百bách 九cửu 十thập 九cửu 。 及cập 第đệ 二nhị 百bách 雖tuy 復phục 廣quảng 明minh 。 是thị 薩tát 婆bà 多đa 。 亦diệc 非phi 依y 憑bằng 。 以dĩ 上thượng 皆giai 非phi 大Đại 乘Thừa 之chi 義nghĩa 。 今kim 竝tịnh 不bất 依y 。 今kim 依y 瑜du 伽già 第đệ 八bát 十thập 七thất 。 第đệ 六lục 。 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 。 及cập 五ngũ 十thập 八bát 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 。 第đệ 十thập 。 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 六lục 卷quyển 。 上thượng 下hạ 諸chư 文văn 自tự 廣quảng 解giải 釋thích 。 既ký 是thị 自tự 義nghĩa 。 理lý 應ưng 依y 憑bằng 。 初sơ 列liệt 總tổng 名danh 相tướng 。 後hậu 辨biện 別biệt 名danh 相tướng 。 列liệt 總tổng 名danh 相tướng 者giả 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 有hữu 六lục 十thập 二nhị 。 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 謂vị 四tứ 遍biến 常thường 見kiến 論luận 。 四tứ 一nhất 分phần/phân 常thường 見kiến 論luận 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 四tứ 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 想tưởng 論luận 。 四tứ 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 論luận 。 如như 是thị 十thập 八bát 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 是thị 計kế 前tiền 際tế 說thuyết 我ngã 論luận 者giả 。 又hựu 有hữu 十thập 六lục 。 有hữu 見kiến 想tưởng 論luận 。 八bát 無vô 想tưởng 論luận 。 八bát 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 。 七thất 斷đoạn 見kiến 論luận 。 五ngũ 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 此thử 四tứ 十thập 四tứ 諸chư 惡ác 見kiến 趣thú 。 是thị 計kế 後hậu 際tế 說thuyết 我ngã 論luận 者giả 。 如như 是thị 前tiền 際tế 及cập 於ư 後hậu 際tế 各các 有hữu 五ngũ 故cố 總tổng 成thành 十thập 類loại 。 前tiền 後hậu 際tế 者giả 。 際tế 謂vị 際tế 畔bạn 。

時thời 分phân 之chi 義nghĩa 。 即tức 阿a 含hàm 云vân 。 本bổn 劫kiếp 。 本bổn 見kiến 。 末mạt 劫kiếp 末mạt 見kiến 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 諸chư 見kiến 依y 世thế 者giả 。 謂vị 依y 過quá 去khứ 及cập 現hiện 在tại 世thế 。 起khởi 分phân 別biệt 故cố 名danh 計kế 前tiền 際tế 。 依y 未vị 來lai 世thế 起khởi 分phân 別biệt 故cố 名danh 計kế 後hậu 際tế 。 此thử 約ước 多đa 分phần 二nhị 際tế 道Đạo 理lý 。 如như 四tứ 全toàn 常thường 第đệ 四tứ 常thường 見kiến 。 見kiến 死tử 生sanh 故cố 。 現hiện 在tại 名danh 前tiền 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 多đa 分phần 義nghĩa 故cố 非phi 據cứ 實thật 義nghĩa 。 且thả 如như 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 論luận 說thuyết 為vi 後hậu 際tế 。 然nhiên 唯duy 現hiện 在tại 。 故cố 知tri 現hiện 在tại 通thông 前tiền 後hậu 際tế 。 名danh 前tiền 際tế 者giả 未vị 來lai 前tiền 故cố 。 未vị 來lai 因nhân 故cố 。 或hoặc 名danh 後hậu 際tế 過quá 去khứ 後hậu 故cố 。 過quá 去khứ 果quả 故cố 。 由do 是thị 現hiện 在tại 通thông 前tiền 後hậu 際tế 。 辨biện 總tổng 名danh 相tướng 已dĩ 。

辨biện 別biệt 名danh 相tướng 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 計kế 前tiền 際tế 者giả 。 謂vị 或hoặc 依y 下hạ 中trung 上thượng 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 不bất 善thiện 緣duyên 起khởi 故cố 。 於ư 過quá 去khứ 諸chư 行hành 。 但đãn 唯duy 憶ức 念niệm 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 計kế 過quá 去khứ 世thế 。 以dĩ 為vi 前tiền 際tế 發phát 起khởi 常thường 見kiến 。 或hoặc 依y 天thiên 眼nhãn 計kế 現hiện 在tại 世thế 。 以dĩ 為vi 前tiền 際tế 。 於ư 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 又hựu 見kiến 諸chư 識thức 流lưu 轉chuyển 相tương 續tục 。 從tùng 此thử 世thế 間gian 。 至chí 彼bỉ 世thế 間gian 。 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 發phát 起khởi 常thường 見kiến 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 計kế 前tiền 際tế 。 三tam 常thường 論luận 中trung 由do 下hạ 中trung 上thượng 清thanh 淨tịnh 差sai 別biệt 。 今kim 觀quán 論luận 意ý 。 由do 依y 靜tĩnh 慮lự 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 分phần/phân 成thành 初sơ 三tam 。 一nhất 憶ức 過quá 去khứ 二nhị 十thập 成thành 壞hoại 劫kiếp 。 二nhị 憶ức 四tứ 十thập 成thành 壞hoại 劫kiếp 。 三tam 憶ức 八bát 十thập 成thành 壞hoại 劫kiếp 。 由do 宿túc 住trụ 念niệm 有hữu 三tam 品phẩm 故cố 。 見kiến 有hữu 遠viễn 近cận 。 伊y 師sư 迦ca 者giả 。 僧Tăng 佉khư 喻dụ 名danh 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 悉tất 是thị 常thường 。 世thế 間gian 隱ẩn 顯hiển 非phi 為vi 滅diệt 壞hoại 。 故cố 計kế 為vi 常thường 。 以dĩ 說thuyết 三tam 品phẩm 靜tĩnh 慮lự 所sở 見kiến 故cố 。 六lục 十thập 劫kiếp 宿túc 住trụ 不bất 緣duyên 。 故cố 但đãn 有hữu 三tam 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 等đẳng 又hựu 云vân 。 或hoặc 依y 天thiên 眼nhãn 計kế 現hiện 在tại 世thế 以dĩ 為vi 前tiền 際tế 。 於ư 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 又hựu 見kiến 諸chư 識thức 流lưu 轉chuyển 相tương 續tục 。 從tùng 此thử 世thế 間gian 。 至chí 彼bỉ 世thế 間gian 。 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 發phát 起khởi 常thường 見kiến 。 此thử 意ý 即tức 顯hiển 。 天thiên 眼nhãn 見kiến 有hữu 情tình 諸chư 識thức 流lưu 轉chuyển 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 不bất 實thật 知tri 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 生sanh 滅diệt 流lưu 轉chuyển 。 故cố 執chấp 為vi 常thường 。 是thị 第đệ 四tứ 常thường 見kiến 。 總tổng 詳tường 此thử 意ý 。 初sơ 之chi 三tam 見kiến 雖tuy 同đồng 阿a 含hàm 。 第đệ 四tứ 即tức 非phi 。 彼bỉ 捷tiệp 疾tật 智trí 計kế 一nhất 切thiết 常thường 。 非phi 由do 天thiên 眼nhãn 。 八bát 十thập 七thất 亦diệc 云vân 天thiên 眼nhãn 俱câu 行hành 故cố 。 此thử 中trung 前tiền 三tam 總tổng 是thị 婆bà 沙sa 第đệ 一nhất 。 此thử 之chi 第đệ 四tứ 即tức 彼bỉ 第đệ 三tam 。 彼bỉ 餘dư 二nhị 常thường 此thử 中trung 無vô 也dã 。 八bát 十thập 七thất 說thuyết 。 此thử 四tứ 常thường 見kiến 皆giai 依y 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 說thuyết 散tán 故cố 。 然nhiên 婆bà 沙sa 說thuyết 。 第đệ 一nhất 觀quán 劫kiếp 。 第đệ 二nhị 觀quán 生sanh 。 第đệ 三tam 觀quán 現hiện 在tại 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 第đệ 四tứ 依y 尋tầm 伺tứ 。 若nhược 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 此thử 前tiền 三tam 種chủng 。 即tức 瑜du 伽già 言ngôn 依y 下hạ 中trung 上thượng 。 三tam 種chủng 靜tĩnh 慮lự 。 雖tuy 爾nhĩ 即tức 有hữu 違vi 天thiên 眼nhãn 過quá 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 云vân 。 第đệ 四tứ 即tức 依y 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 非phi 尋tầm 伺tứ 故cố 。 四tứ 一nhất 分phần/phân 常thường 見kiến 論luận 者giả 。 一nhất 從tùng 梵Phạm 天Thiên 沒một 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 宿túc 住trụ 通thông 觀quán 前tiền 來lai 處xứ 作tác 如như 是thị 執chấp 。 我ngã 等đẳng 皆giai 是thị 。 梵Phạm 王Vương 所sở 化hóa 。 梵Phạm 王Vương 是thị 常thường 。 不bất 見kiến 初sơ 後hậu 故cố 。 我ngã 等đẳng 無vô 常thường 見kiến 今kim 來lai 此thử 故cố 。 常thường 論luận 中trung 言ngôn 或hoặc 見kiến 梵Phạm 王Vương 隨tùy 意ý 成thành 立lập 。 即tức 此thử 見kiến 也dã 。 二nhị 聞văn 梵Phạm 王Vương 有hữu 如như 是thị 見kiến 。 大đại 種chủng 是thị 常thường 。 心tâm 等đẳng 無vô 常thường 。 或hoặc 復phục 翻phiên 此thử 。 同đồng 彼bỉ 忍nhẫn 者giả 或hoặc 住trụ 梵Phạm 世Thế 。 乃nãi 至chí 或hoặc 是thị 展triển 轉chuyển 聞văn 如như 是thị 道Đạo 理lý 。 我ngã 以dĩ 梵Phạm 王Vương 為vi 量lượng 信tín 其kỳ 所sở 言ngôn 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 一nhất 分phần/phân 常thường 住trụ 。 常thường 論luận 中trung 言ngôn 。 或hoặc 見kiến 四tứ 大đại 種chủng 變biến 異dị 。 或hoặc 見kiến 諸chư 識thức 變biến 異dị 。 變biến 異dị 者giả 無vô 常thường 也dã 。 即tức 是thị 此thử 見kiến 。 三tam 有hữu 先tiên 從tùng 戲hí 忘vong 天thiên 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 通thông 起khởi 執chấp 。 在tại 彼bỉ 諸chư 天thiên 不bất 極cực 戲hí 等đẳng 。 在tại 彼bỉ 常thường 住trụ 。 我ngã 等đẳng 無vô 常thường 。 四tứ 有hữu 先tiên 從tùng 意ý 憤phẫn 恚khuể 天thiên 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 通thông 起khởi 執chấp 。 在tại 彼bỉ 諸chư 天thiên 不bất 極cực 憤phẫn 恚khuể 。 在tại 彼bỉ 常thường 住trụ 。 我ngã 等đẳng 無vô 常thường 。 此thử 後hậu 二nhị 天thiên 。 准chuẩn 依y 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 自tự 害hại 非phi 他tha 而nhi 能năng 死tử 句cú 。 即tức 唯duy 欲dục 界giới 上thượng 四tứ 空không 天thiên 。 下hạ 之chi 二nhị 天thiên 他tha 所sở 害hại 故cố 。 此thử 之chi 四tứ 見kiến 。 八bát 十thập 七thất 說thuyết 。 皆giai 依y 靜tĩnh 慮lự 知tri 過quá 去khứ 故cố 名danh 為vi 前tiền 際tế 。 婆bà 沙sa 四tứ 種chủng 雖tuy 與dữ 此thử 同đồng 。 後hậu 二nhị 天thiên 別biệt 。 彼bỉ 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 即tức 住trụ 妙diệu 高cao 層tằng 級cấp 。 一nhất 云vân 即tức 是thị 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 此thử 四tứ 由do 執chấp 大đại 梵Phạm 。 大đại 種chủng 。 或hoặc 心tâm 。 戲hí 忘vong 憤phẫn 恚khuể 而nhi 起khởi 。 阿a 含hàm 經kinh 說thuyết 。 無vô 此thử 第đệ 二nhị 。 餘dư 三tam 同đồng 此thử 。 更cánh 加gia 捷tiệp 疾tật 世thế 智trí 餘dư 三tam 所sở 計kế 半bán 常thường 無vô 常thường 。 此thử 雖tuy 有hữu 言ngôn 。 相tương/tướng 仍nhưng 難nan 見kiến 。 不bất 但đãn 宗tông 殊thù 義nghĩa 別biệt 。 亦diệc 乃nãi 甚thậm 難nan 得đắc 意ý 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 者giả 。 一nhất 從tùng 無vô 想tưởng 天thiên 沒một 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 宿túc 住trụ 通thông 。 不bất 能năng 憶ức 彼bỉ 出xuất 心tâm 已dĩ 前tiền 所sở 有hữu 諸chư 位vị 。 便tiện 執chấp 諸chư 法pháp 本bổn 無vô 。 而nhi 起khởi 諸chư 法pháp 。 如như 我ngã 亦diệc 應ưng 一nhất 切thiết 本bổn 無vô 而nhi 生sanh 。 便tiện 執chấp 我ngã 及cập 世thế 間gian 。 無vô 因nhân 而nhi 起khởi 。 二nhị 由do 尋tầm 思tư 不bất 憶ức 前tiền 身thân 。 作tác 如như 是thị 執chấp 。 無vô 因nhân 而nhi 起khởi 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 七thất 無vô 因nhân 論luận 言ngôn 。 謂vị 依y 靜tĩnh 慮lự 及cập 依y 尋tầm 思tư 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 見kiến 諸chư 因nhân 緣duyên 。 空không 無vô 果quả 報báo 。 大đại 風phong 卒thốt 起khởi 。 忽hốt 然nhiên 還hoàn 靜tĩnh 。 暴bạo 河hà 彌di 漫mạn 欻hốt 成thành 空không 竭kiệt 。 故cố 作tác 是thị 執chấp 。 阿a 含hàm 等đẳng 同đồng 。 四tứ 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 論luận 者giả 。 第đệ 七thất 卷quyển 瑜du 伽già 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 一nhất 者giả 若nhược 依y 斷đoạn 邊biên 際tế 求cầu 世thế 邊biên 時thời 。 若nhược 憶ức 念niệm 壞hoại 劫kiếp 於ư 世thế 間gian 起khởi 有hữu 邊biên 想tưởng 。 以dĩ 世thế 界giới 壞hoại 後hậu 臨lâm 空không 劫kiếp 有hữu 邊biên 限hạn 故cố 。 二nhị 若nhược 憶ức 念niệm 成thành 劫kiếp 。 則tắc 於ư 世thế 間gian 。 起khởi 無vô 邊biên 想tưởng 。 去khứ 壞hoại 劫kiếp 遠viễn 不bất 見kiến 邊biên 故cố 。 三tam 若nhược 依y 方phương 域vực 周chu 廣quảng 求cầu 世thế 邊biên 時thời 。 若nhược 下hạ 過quá 無vô 間gian 更cánh 無vô 所sở 得đắc 。 上thượng 過quá 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 傍bàng 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 得đắc 邊biên 際tế 。 則tắc 於ư 上thượng 下hạ 起khởi 有hữu 邊biên 想tưởng 。 於ư 傍bàng 處xứ 所sở 起khởi 無vô 邊biên 想tưởng 。 四tứ 若nhược 為vi 治trị 此thử 執chấp 。 但đãn 依y 異dị 文văn 義nghĩa 無vô 差sai 別biệt 。 則tắc 於ư 世thế 間gian 。 起khởi 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 想tưởng 。 初sơ 之chi 二nhị 見kiến 緣duyên 過quá 去khứ 起khởi 。 後hậu 之chi 二nhị 種chủng 緣duyên 現hiện 在tại 起khởi 。 待đãi 未vị 來lai 故cố 名danh 為vi 前tiền 際tế 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 說thuyết 四tứ 皆giai 依y 靜tĩnh 慮lự 而nhi 起khởi 。 八bát 十thập 七thất 又hựu 說thuyết 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 俱câu 行hành 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 種chủng 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 由do 彼bỉ 憶ức 念niệm 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 成thành 壞hoại 世thế 間gian 出xuất 現hiện 方phương 便tiện 。 若nhược 時thời 憶ức 念niệm 成thành 劫kiếp 分phần/phân 位vị 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 生sanh 四tứ 種chủng 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 者giả 若nhược 有hữu 一nhất 向hướng 憶ức 念niệm 上thượng 下hạ 。 下hạ 至chí 無vô 間gian 捺nại 落lạc 迦ca 下hạ 。 上thượng 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 之chi 上thượng 。 憶ức 念niệm 如như 是thị 分phần/phân 量lượng 邊biên 際tế 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 有hữu 邊biên 想tưởng 。 二nhị 者giả 若nhược 有hữu 一nhất 向hướng 傍bàng 憶ức 無vô 際tế 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 無vô 邊biên 想tưởng 。 三tam 者giả 若nhược 有hữu 憶ức 念niệm 二nhị 種chủng 俱câu 行hành 。 便tiện 於ư 世thế 間gian 住trụ 二nhị 俱câu 想tưởng 。 四tứ 者giả 若nhược 時thời 憶ức 念niệm 壞hoại 劫kiếp 分phần/phân 位vị 。

爾nhĩ 時thời 便tiện 生sanh 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 想tưởng 。 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 雖tuy 二nhị 文văn 說thuyết 兩lưỡng 種chủng 此thử 見kiến 。 由do 有hữu 是thị 行hành 相tương/tướng 故cố 。 總tổng 名danh 邊biên 無vô 邊biên 論luận 。 阿a 含hàm 經kinh 說thuyết 。 此thử 第đệ 四tứ 見kiến 依y 捷tiệp 疾tật 智trí 。 瑜du 伽già 四tứ 種chủng 。 皆giai 依y 靜tĩnh 慮lự 宿túc 住trụ 智trí 起khởi 。 然nhiên 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 一nhất 以dĩ 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 下hạ 至chí 地địa 獄ngục 上thượng 至chí 初sơ 定định 。 執chấp 我ngã 於ư 中trung 。 悉tất 皆giai 遍biến 滿mãn 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 過quá 此thử 有hữu 我ngã 。 我ngã 應ưng 可khả 見kiến 。 故cố 知tri 有hữu 邊biên 。 二nhị 傍bàng 見kiến 無vô 邊biên 為vi 執chấp 。 同đồng 前tiền 起khởi 無vô 邊biên 想tưởng 。 三tam 依y 天thiên 眼nhãn 及cập 神thần 境cảnh 通thông 。 見kiến 下hạ 見kiến 上thượng 。 如như 初sơ 近cận 遠viễn 。 運vận 身thân 傍bàng 去khứ 。 不bất 得đắc 邊biên 際tế 。 於ư 上thượng 下hạ 起khởi 有hữu 邊biên 想tưởng 。 於ư 傍bàng 起khởi 無vô 邊biên 想tưởng 。 四tứ 者giả 返phản 此thử 。 四tứ 皆giai 緣duyên 現hiện 在tại 待đãi 未vị 來lai 故cố 。 名danh 為vi 前tiền 際tế 。 唯duy 第đệ 四tứ 見kiến 與dữ 八bát 十thập 七thất 別biệt 。 餘dư 三tam 見kiến 同đồng 。 然nhiên 見kiến 於ư 上thượng 亦diệc 有hữu 近cận 遠viễn 。 然nhiên 阿a 含hàm 經kinh 總tổng 相tương/tướng 而nhi 說thuyết 。 得đắc 定định 起khởi 執chấp 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 不bất 說thuyết 緣duyên 何hà 分phân 齊tề 起khởi 執chấp 。 彼bỉ 第đệ 三tam 見kiến 與dữ 婆bà 沙sa 同đồng 。 彼bỉ 第đệ 四tứ 見kiến 依y 捷tiệp 疾tật 智trí 而nhi 起khởi 此thử 執chấp 。 亦diệc 不bất 說thuyết 彼bỉ 。 緣duyên 何hà 境cảnh 起khởi 。 故cố 不bất 可khả 依y 。 四tứ 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 者giả 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 淨tịnh 天thiên 有hữu 二nhị 。 一nhất 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 唯duy 入nhập 俗tục 定định 名danh 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 未vị 了liễu 達đạt 諦đế 故cố 。 心tâm 未vị 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 證chứng 內nội 法pháp 定định 。 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 已dĩ 了liễu 達đạt 諦đế 故cố 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 故cố 。 無vô 亂loạn 亦diệc 二nhị 。 一nhất 無vô 相tướng 無vô 分phân 別biệt 。 二nhị 有hữu 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 。 初sơ 是thị 善thiện 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 後hậu 是thị 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 前tiền 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 於ư 自tự 不bất 死tử 無vô 亂loạn 而nhi 轉chuyển 。 故cố 名danh 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 後hậu 不bất 清thanh 淨tịnh 天thiên 。 若nhược 有hữu 依y 於ư 不bất 死tử 無vô 亂loạn 有hữu 所sở 詰cật 問vấn 。 便tiện 託thác 餘dư 事sự 矯kiểu 亂loạn 避tị 之chi 。 於ư 諦đế 。 無vô 相tướng 心tâm 定định 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 先tiên 興hưng 心tâm 慮lự 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 等đẳng 既ký 稱xưng 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。

復phục 有hữu 所sở 餘dư 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 。 無vô 想tưởng 定định 已dĩ 得đắc 善thiện 巧xảo 。 彼bỉ 所sở 成thành 德đức 望vọng 我ngã 為vi 勝thắng 。 彼bỉ 若nhược 於ư 中trung 詰cật 問vấn 於ư 我ngã 。 我ngã 若nhược 記ký 別biệt 。 或hoặc 為vi 異dị 記ký 。 或hoặc 撥bát 實thật 有hữu 。 或hoặc 許hứa 非phi 有hữu 。 彼bỉ 於ư 記ký 別biệt 見kiến 如như 是thị 等đẳng 諸chư 過quá 失thất 。 已dĩ 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 。 所sở 詰cật 問vấn 中trung 皆giai 不bất 應ưng 記ký 。 觀quán 此thử 文văn 意ý 。 即tức 所sở 事sự 天thiên 。 名danh 為vi 不bất 死tử 。 亦diệc 名danh 無vô 亂loạn 。 應ưng 言ngôn 不bất 死tử 無vô 亂loạn 。 言ngôn 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 者giả 。 即tức 一nhất 不bất 字tự 貫quán 通thông 二nhị 處xứ 。 謂vị 不bất 死tử 。 不bất 矯kiểu 亂loạn 。 或hoặc 彼bỉ 自tự 稱xưng 。 作tác 此thử 無vô 亂loạn 答đáp 者giả 生sanh 不bất 死tử 天thiên 。 今kim 毀hủy 責trách 之chi 。 名danh 為vi 矯kiểu 亂loạn 。 又hựu 以dĩ 聖thánh 者giả 真chân 是thị 不bất 死tử 淨tịnh 無vô 亂loạn 天thiên 。 此thử 為vi 能năng 問vấn 。 今kim 答đáp 此thử 天thiên 諸chư 所sở 詰cật 問vấn 。 名danh 不bất 死tử 不bất 矯kiểu 亂loạn 天thiên 。 八bát 十thập 七thất 意ý 。 勿vật 他tha 由do 此thử 鑒giám 我ngã 無vô 知tri 。 因nhân 則tắc 輕khinh 咲# 以dĩ 為vi 是thị 答đáp 。 又hựu 行hành 諂siểm 者giả 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 非phi 我ngã 淨tịnh 天thiên 一nhất 切thiết 隱ẩn 密mật 皆giai 許hứa 記ký 別biệt 。 謂vị 自tự 所sở 證chứng 及cập 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 故cố 設thiết 矯kiểu 言ngôn 。 又hựu 懷hoài 恐khủng 怖bố 而nhi 無vô 記ký 別biệt 。 勿vật 我ngã 劣liệt 昧muội 為vi 他tha 所sở 知tri 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 。 以dĩ 此thử 為vi 室thất 而nhi 自tự 安an 處xứ 。 即tức 將tương 恐khủng 怖bố 及cập 不bất 解giải 脫thoát 而nhi 為vi 室thất 故cố 。 以dĩ 自tự 安an 處xứ 。 又hựu 有hữu 愚ngu 戇# 專chuyên 修tu 止chỉ 行hành 不bất 能năng 矯kiểu 言ngôn 。 但đãn 作tác 是thị 思tư 。 諸chư 有hữu 來lai 問vấn 我ngã 當đương 返phản 詰cật 。 隨tùy 彼bỉ 所sở 答đáp 。 我ngã 當đương 一nhất 切thiết 隨tùy 其kỳ 。 無vô 減giảm 而nhi 印ấn 順thuận 之chi 。 此thử 言ngôn 四tứ 者giả 。 一nhất 怖bố 無vô 知tri 。 二nhị 行hành 諂siểm 曲khúc 。 三tam 懷hoài 恐khủng 怖bố 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 四tứ 為vi 愚ngu 戇# 。 十thập 六lục 異dị 論luận 中trung 言ngôn 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 若nhược 有hữu 人nhân 來lai 。 依y 最tối 勝thắng 生sanh 道đạo 問vấn 善thiện 不bất 善thiện 。 依y 決quyết 定định 勝thắng 道đạo 問vấn 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 便tiện 自tự 稱xưng 言ngôn 。 不bất 死tử 無vô 亂loạn 者giả 。 隨tùy 於ư 處xứ 所sở 。 依y 不bất 死tử 淨tịnh 天thiên 不bất 亂loạn 詰cật 問vấn 。 即tức 於ư 彼bỉ 所sở 問vấn 以dĩ 言ngôn 矯kiểu 亂loạn 。 或hoặc 託thác 餘dư 事sự 方phương 便tiện 避tị 之chi 。 或hoặc 但đãn 隨tùy 問vấn 者giả 言ngôn 辭từ 而nhi 轉chuyển 。 是thị 中trung 第đệ 一nhất 覺giác 未vị 開khai 悟ngộ 。 彼bỉ 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 云vân 。 怖bố 畏úy 妄vọng 語ngữ 。 及cập 怖bố 他tha 人nhân 知tri 其kỳ 無vô 智trí 。 故cố 不bất 分phân 明minh 答đáp 我ngã 無vô 知tri 。 此thử 意ý 即tức 說thuyết 。 性tánh 雖tuy 有hữu 識thức 覺giác 未vị 開khai 悟ngộ 。 若nhược 言ngôn 我ngã 解giải 即tức 為vi 妄vọng 語ngữ 。 若nhược 言ngôn 不bất 解giải 。 即tức 他tha 知tri 我ngã 都đô 無vô 所sở 知tri 。 故cố 矯kiểu 亂loạn 答đáp 。 是thị 中trung 第đệ 二nhị 於ư 所sở 證chứng 法pháp 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 云vân 。 於ư 自tự 所sở 證chứng 未vị 得đắc 無vô 畏úy 。 懼cụ 他tha 詰cật 問vấn 怖bố 畏úy 妄vọng 語ngữ 。 及cập 畏úy 邪tà 見kiến 。 故cố 不bất 分phân 明minh 說thuyết 我ngã 有hữu 證chứng 。 恐khủng 他tha 問vấn 其kỳ 所sở 證chứng 。 未vị 無vô 畏úy 故cố 不bất 能năng 實thật 答đáp 。 答đáp 成thành 邪tà 見kiến 。 不bất 答đáp 成thành 妄vọng 語ngữ 。 是thị 中trung 第đệ 三tam 覺giác 已dĩ 開khai 悟ngộ 而nhi 未vị 決quyết 定định 。 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 云vân 怖bố 畏úy 邪tà 見kiến 及cập 妄vọng 語ngữ 故cố 。 懼cụ 他tha 詰cật 問vấn 故cố 。 不bất 分phân 明minh 說thuyết 我ngã 不bất 決quyết 定định 。 此thử 意ý 即tức 顯hiển 。 雖tuy 有hữu 少thiểu 得đắc 心tâm 未vị 決quyết 定định 。 答đáp 是thị 邪tà 見kiến 。 不bất 答đáp 妄vọng 語ngữ 。 已dĩ 有hữu 知tri 故cố 便tiện 矯kiểu 亂loạn 答đáp 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 假giả 託thác 餘dư 事sự 以dĩ 言ngôn 矯kiểu 亂loạn 。 是thị 中trung 第đệ 四tứ 羸luy 劣liệt 愚ngu 鈍độn 。 第đệ 二nhị 復phục 次thứ 云vân 。 唯duy 懼cụ 他tha 詰cật 。 於ư 勝thắng 生sanh 道đạo 及cập 定định 勝thắng 道đạo 皆giai 不bất 了liễu 達đạt 。 於ư 世thế 文văn 字tự 亦diệc 不bất 善thiện 知tri 。 而nhi 不bất 分phân 明minh 說thuyết 我ngã 愚ngu 鈍độn 。 但đãn 隨tùy 彼bỉ 問vấn 隨tùy 言ngôn 而nhi 轉chuyển 。 此thử 意ý 由do 愚ngu 都đô 無vô 所sở 了liễu 。 故cố 隨tùy 返phản 問vấn 而nhi 答đáp 於ư 前tiền 。 此thử 與dữ 阿a 含hàm 全toàn 有hữu 差sai 別biệt 。 彼bỉ 依y 四tứ 問vấn 即tức 為vi 四tứ 別biệt 。 一nhất 問vấn 世thế 間gian 有hữu 報báo 無vô 報báo 耶da 。 二nhị 問vấn 有hữu 無vô 他tha 世thế 。 三tam 問vấn 善thiện 非phi 善thiện 。 四tứ 自tự 愚ngu 鈍độn 他tha 問vấn 不bất 知tri 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 言ngôn 。 一nhất 怖bố 妄vọng 語ngữ 。 二nhị 怖bố 邪tà 見kiến 。 三tam 怖bố 無vô 知tri 。 四tứ 怖bố 愚ngu 癡si 。 故cố 矯kiểu 亂loạn 答đáp 成thành 四tứ 別biệt 也dã 。 上thượng 來lai 五ngũ 類loại 是thị 前tiền 際tế 見kiến 。

後hậu 際tế 五ngũ 類loại 見kiến 者giả 。 有hữu 想tưởng 論luận 有hữu 十thập 六lục 。 瑜du 伽già 第đệ 六lục 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 初sơ 四tứ 見kiến 依y 三tam 見kiến 立lập 。 若nhược 計kế 命mạng 即tức 是thị 身thân 者giả 。 彼bỉ 計kế 我ngã 是thị 色sắc 。 若nhược 計kế 命mạng 異dị 於ư 身thân 者giả 。 彼bỉ 計kế 我ngã 非phi 色sắc 。 若nhược 計kế 我ngã 俱câu 遍biến 無vô 二nhị 無vô 缺khuyết 者giả 。 彼bỉ 計kế 我ngã 亦diệc 是thị 色sắc 亦diệc 非phi 色sắc 。 若nhược 為vi 治trị 此thử 。 於ư 是thị 義nghĩa 中trung 。 由do 異dị 文văn 句cú 而nhi 起khởi 執chấp 者giả 。 彼bỉ 計kế 我ngã 非phi 色sắc 非phi 非phi 色sắc 。 此thử 意ý 即tức 說thuyết 。 無vô 想tưởng 天thiên 處xứ 。 名danh 為vi 無vô 想tưởng 。 有hữu 頂đảnh 名danh 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 。 色sắc 界giới 中trung 除trừ 無vô 想tưởng 餘dư 。 欲dục 界giới 等đẳng 。 竝tịnh 名danh 有hữu 想tưởng 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 由do 依y 命mạng 者giả 即tức 是thị 身thân 見kiến 故cố 。 計kế 我ngã 有hữu 色sắc 。 死tử 後hậu 或hoặc 有hữu 色sắc 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 無vô 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 。 由do 依y 命mạng 者giả 異dị 於ư 身thân 見kiến 故cố 。 計kế 我ngã 無vô 色sắc 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 無vô 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 。 由do 依y 此thử 總tổng 是thị 我ngã 遍biến 滿mãn 無vô 二nhị 無vô 缺khuyết 見kiến 故cố 。 說thuyết 我ngã 亦diệc 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 色sắc 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 其kỳ 無vô 想tưởng 及cập 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 上thượng 意ý 說thuyết 。 執chấp 有hữu 色sắc 等đẳng 死tử 後hậu 初sơ 有hữu 想tưởng 四tứ 句cú 。 與dữ 死tử 後hậu 無vô 想tưởng 。 及cập 死tử 後hậu 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 初sơ 四tứ 句cú 。 同đồng 但đãn 生sanh 處xứ 有hữu 異dị 。 現hiện 在tại 皆giai 同đồng 。 依y 於ư 命mạng 者giả 即tức 異dị 於ư 身thân 。 無vô 二nhị 。 無vô 缺khuyết 三tam 見kiến 之chi 上thượng 。 立lập 此thử 三tam 種chủng 四tứ 句cú 義nghĩa 故cố 。 執chấp 色sắc 為vi 我ngã 名danh 命mạng 即tức 身thân 。 執chấp 非phi 色sắc 為vi 我ngã 。 名danh 命mạng 異dị 於ư 身thân 。 雙song 執chấp 色sắc 非phi 色sắc 以dĩ 為vi 其kỳ 我ngã 。 名danh 無vô 二nhị 無vô 缺khuyết 。 我ngã 有hữu 色sắc 等đẳng 句cú 。 無vô 色sắc 界giới 下hạ 三tam 地địa 。 若nhược 說thuyết 有hữu 色sắc 。 亦diệc 遍biến 於ư 彼bỉ 。 若nhược 說thuyết 無vô 色sắc 。 即tức 不bất 及cập 彼bỉ 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 執chấp 我ngã 有hữu 色sắc 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 二nhị 執chấp 我ngã 無vô 色sắc 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 三tam 執chấp 我ngã 亦diệc 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 色sắc 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 四tứ 執chấp 我ngã 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 次thứ 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 句cú 者giả 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 計kế 我ngã 是thị 色sắc 者giả 。 或hoặc 言ngôn 狹hiệp 小tiểu 。 或hoặc 言ngôn 無vô 量lượng 。 計kế 我ngã 無vô 色sắc 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 亦diệc 有hữu 狹hiệp 少thiểu 。 及cập 與dữ 無vô 量lượng 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 作tác 用dụng 等đẳng 法pháp 。 有hữu 小tiểu 大đại 故cố 。 此thử 二nhị 我ngã 論luận 依y 第đệ 三tam 見kiến 此thử 總tổng 遍biến 滿mãn 無vô 二nhị 無vô 缺khuyết 立lập 為vi 二nhị 論luận 。 一nhất 計kế 我ngã 狹hiệp 少thiểu 。 二nhị 計kế 我ngã 無vô 量lượng 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 我ngã 論luận 差sai 別biệt 。 說thuyết 我ngã 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 句cú 。 如như 次thứ 配phối 之chi 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 六lục 云vân 。 若nhược 見kiến 少thiểu 色sắc 少thiểu 非phi 色sắc 。 彼bỉ 計kế 有hữu 邊biên 。 若nhược 見kiến 彼bỉ 二nhị 無vô 量lượng 。 彼bỉ 計kế 無vô 邊biên 。 若nhược 復phục 遍biến 見kiến 而nhi 色sắc 分phần/phân 少thiểu 。 非phi 色sắc 分phần/phân 無vô 量lượng 。 或hoặc 色sắc 分phần/phân 無vô 量lượng 。 非phi 色sắc 分phần/phân 少thiểu 者giả 。 彼bỉ 計kế 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 為vi 治trị 此thử 故cố 。 但đãn 由do 文văn 異dị 不bất 由do 義nghĩa 異dị 。 而nhi 起khởi 執chấp 者giả 。 彼bỉ 計kế 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 觀quán 此thử 文văn 意ý 第đệ 六lục 太thái 正chánh 。 八bát 十thập 七thất 中trung 如như 次thứ 配phối 者giả 。 義nghĩa 次thứ 非phi 文văn 。 謂vị 執chấp 色sắc 非phi 色sắc 狹hiệp 小tiểu 者giả 名danh 有hữu 邊biên 。 執chấp 色sắc 非phi 色sắc 無vô 量lượng 者giả 名danh 無vô 邊biên 。 互hỗ 執chấp 多đa 少thiểu 者giả 為vi 俱câu 句cú 。 遮già 此thử 為vi 第đệ 四tứ 。 與dữ 前tiền 文văn 同đồng 。 以dĩ 此thử 四tứ 種chủng 。 死tử 後hậu 生sanh 有hữu 想tưởng 地địa 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 句cú 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 第đệ 六lục 有hữu 名danh 。 不bất 辨biện 處xứ 所sở 。 八bát 十thập 七thất 說thuyết 。 一nhất 執chấp 我ngã 一nhất 想tưởng 。 在tại 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 不bất 說thuyết 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 略lược 文văn 故cố 也dã 。 亦diệc 一nhất 想tưởng 故cố 。 同đồng 婆bà 沙sa 故cố 。 以dĩ 瑜du 伽già 說thuyết 無vô 量lượng 想tưởng 配phối 前tiền 一nhất 想tưởng 故cố 。 略lược 不bất 論luận 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 彼bỉ 非phi 無vô 量lượng 想tưởng 故cố 。 然nhiên 是thị 一nhất 想tưởng 。 二nhị 執chấp 我ngã 種chủng 種chủng 想tưởng 。 謂vị 在tại 下hạ 地địa 。 三tam 執chấp 我ngã 有hữu 狹hiệp 少thiểu 思tư 。 謂vị 即tức 下hạ 地địa 。 四tứ 執chấp 我ngã 無vô 量lượng 想tưởng 。 謂vị 空không 識thức 處xứ 。 八bát 十thập 七thất 云vân 。 即tức 如như 所sở 說thuyết 二nhị 想tưởng 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 應ưng 知tri 。 說thuyết 我ngã 有hữu 狹hiệp 少thiểu 想tưởng 有hữu 無vô 量lượng 想tưởng 。 此thử 以dĩ 義nghĩa 理lý 逆nghịch 次thứ 第đệ 配phối 。 然nhiên 毘tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 執chấp 少thiểu 色sắc 為vi 我ngã 想tưởng 為vi 我ngã 所sở 。 我ngã 與dữ 彼bỉ 合hợp 名danh 為vi 少thiểu 想tưởng 。 在tại 欲dục 色sắc 界giới 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 無vô 量lượng 想tưởng 者giả 。 執chấp 無vô 量lượng 色sắc 為vi 我ngã 想tưởng 。 為vi 我ngã 所sở 等đẳng 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 瑜du 伽già 意ý 說thuyết 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 一nhất 想tưởng 之chi 處xứ 有hữu 無vô 量lượng 想tưởng 。 種chủng 種chủng 想tưởng 處xứ 有hữu 此thử 少thiểu 想tưởng 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 純thuần 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 第đệ 六lục 有hữu 名danh 。 而nhi 無vô 處xứ 所sở 。 八bát 十thập 七thất 說thuyết 。 謂vị 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 二nhị 我ngã 純thuần 有hữu 苦khổ 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 謂vị 在tại 捺nại 落lạc 迦ca 。 三tam 我ngã 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 苦khổ 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 在tại 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 人nhân 欲dục 界giới 天thiên 。 四tứ 我ngã 無vô 樂nhạo 無vô 苦khổ 。 死tử 後hậu 有hữu 想tưởng 。 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 上thượng 明minh 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 論luận 訖ngật 。

其kỳ 八bát 無vô 想tưởng 論luận 。 八bát 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 論luận 。 即tức 有hữu 想tưởng 中trung 。 初sơ 二nhị 四tứ 句cú 。 有hữu 色sắc 有hữu 邊biên 等đẳng 。 是thị 如như 前tiền 引dẫn 教giáo 已dĩ 略lược 說thuyết 訖ngật 。 唯duy 當đương 生sanh 處xứ 有hữu 異dị 。 餘dư 義nghĩa 皆giai 同đồng 。 然nhiên 瑜du 伽già 等đẳng 。 但đãn 言ngôn 有hữu 色sắc 。 不bất 明minh 何hà 處xứ 。 毘tỳ 婆bà 沙sa 云vân 前tiền 三tam 無vô 色sắc 。 有hữu 說thuyết 有hữu 色sắc 即tức 亦diệc 該cai 彼bỉ 。 若nhược 說thuyết 無vô 色sắc 即tức 不bất 至chí 彼bỉ 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 論luận 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 。 顯hiển 揚dương 第đệ 十thập 云vân 。 一nhất 我ngã 有hữu 麁thô 色sắc 四tứ 大đại 所sở 造tạo 之chi 身thân 。 任nhậm 持trì 未vị 壞hoại 。

爾nhĩ 時thời 有hữu 病bệnh 有hữu 癰ung 有hữu 箭tiễn 。 若nhược 我ngã 死tử 後hậu 。 斷đoạn 壞hoại 無vô 有hữu 。

爾nhĩ 時thời 我ngã 是thị 斷đoạn 滅diệt 。 二nhị 欲dục 界giới 諸chư 天thiên 。 三tam 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 四tứ 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 所sở 攝nhiếp 諸chư 天thiên 。 五ngũ 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 六lục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 七thất 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 所sở 攝nhiếp 諸chư 天thiên 。 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 中trung 七thất 滅diệt 不bất 定định 自tự 他tha 。 今kim 身thân 後hậu 身thân 。 一nhất 切thiết 皆giai 得đắc 。 五ngũ 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 論luận 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 。 顯hiển 揚dương 第đệ 十thập 云vân 。 一nhất 者giả 若nhược 我ngã 解giải 脫thoát 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 觀quán 得đắc 自tự 在tại 。 謂vị 於ư 諸chư 天thiên 。 微vi 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 堅kiên 著trước 。 攝nhiếp 受thọ 。 嬉hi 戲hí 。 婬dâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 隨tùy 意ý 受thọ 用dụng 。 是thị 則tắc 名danh 得đắc 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 。 第đệ 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 此thử 說thuyết 勝thắng 妙diệu 略lược 無vô 人nhân 中trung 。 婆bà 沙sa 說thuyết 有hữu 。 二nhị 者giả 若nhược 有hữu 。 離ly 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 得đắc 具cụ 足túc 住trụ 。 三tam 者giả 離ly 尋tầm 伺tứ 得đắc 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 具cụ 足túc 住trụ 。 四tứ 者giả 離ly 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 故cố 。 得đắc 第đệ 三tam 定định 具cụ 足túc 住trụ 。 五ngũ 者giả 離ly 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 故cố 。 得đắc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 具cụ 足túc 住trụ 。 現hiện 法pháp 涅Niết 槃Bàn 第đệ 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 是thị 名danh 後hậu 際tế 分phân 別biệt 諸chư 見kiến 。

第đệ 三tam 出xuất 體thể 性tánh 者giả 。 此thử 以dĩ 五ngũ 見kiến 中trung 二nhị 見kiến 為vi 體thể 。 一nhất 邊biên 見kiến 。 二nhị 邪tà 見kiến 。 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 說thuyết 。 問vấn 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 何hà 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 或hoặc 二nhị 或hoặc 一nhất 切thiết 。 覺giác 師sư 子tử 釋thích 言ngôn 。 二nhị 者giả 自tự 性tánh 故cố 。 一nhất 切thiết 者giả 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 八bát 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 六lục 云vân 。 邊biên 見kiến 差sai 別biệt 。 謂vị 執chấp 前tiền 際tế 。 四tứ 遍biến 常thường 論luận 。 四tứ 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 。 無vô 想tưởng 俱câu 非phi 。 各các 有hữu 八bát 論luận 。 七thất 斷đoạn 論luận 等đẳng 邊biên 執chấp 見kiến 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 論luận 第đệ 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 常thường 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 謂vị 計kế 前tiền 際tế 諸chư 遍biến 常thường 論luận 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 諸chư 有hữu 想tưởng 論luận 無vô 想tưởng 論luận 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 論luận 。 斷đoạn 見kiến 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 七thất 事sự 斷đoạn 論luận 。 常thường 見kiến 攝nhiếp 四tứ 十thập 。 斷đoạn 見kiến 攝nhiếp 七thất 。 總tổng 合hợp 邊biên 見kiến 攝nhiếp 四tứ 十thập 七thất 。 成thành 唯duy 識thức 及cập 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 邪tà 見kiến 差sai 別biệt 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 四tứ 有hữu 邊biên 等đẳng 論luận 。 四tứ 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 論luận 及cập 計kế 後hậu 際tế 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 如như 是thị 邪tà 見kiến 。 攝nhiếp 十thập 五ngũ 見kiến 。 故cố 說thuyết 自tự 性tánh 二nhị 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 并tinh 眷quyến 屬thuộc 。 五ngũ 見kiến 所sở 攝nhiếp 同đồng 類loại 等đẳng 流lưu 相tương/tướng 引dẫn 生sanh 故cố 。 如như 是thị 即tức 顯hiển 通thông 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 。 別biệt 境cảnh 慧tuệ 攝nhiếp 。

第đệ 四tứ 迷mê 諦đế 通thông 別biệt 者giả 。 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 愚ngu 夫phu 於ư 苦khổ 起khởi 二nhị 十thập 句cú 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 是thị 名danh 迷mê 苦khổ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 此thử 見kiến 為vi 依y 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 見kiến 我ngã 斷đoạn 常thường 。 故cố 邊biên 執chấp 見kiến 亦diệc 迷mê 於ư 苦khổ 。 准chuẩn 此thử 即tức 顯hiển 邊biên 見kiến 所sở 攝nhiếp 四tứ 十thập 七thất 見kiến 皆giai 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 於ư 餘dư 三tam 諦đế 我ngã 見kiến 等đẳng 微vi 。 邊biên 見kiến 行hành 狹hiệp 不bất 能năng 有hữu 此thử 。 廣quảng 分phân 別biệt 故cố 。 其kỳ 邪tà 見kiến 中trung 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。 迷mê 集Tập 諦Đế 起khởi 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 云vân 何hà 迷mê 集tập 有hữu 八bát 隨tùy 眠miên 。 謂vị 諸chư 沙Sa 門Môn 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 謗báng 因nhân 邪tà 見kiến 故cố 。 二nhị 無vô 因nhân 迷mê 集Tập 諦Đế 起khởi 。 四tứ 有hữu 邊biên 等đẳng 論luận 。 通thông 迷mê 苦khổ 。 滅diệt 二nhị 諦đế 所sở 起khởi 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 又hựu 有hữu 諸chư 見kiến 計kế 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 。 如như 是thị 亦diệc 名danh 迷mê 苦khổ 邪tà 見kiến 。 亦diệc 名danh 迷mê 滅diệt 邪tà 見kiến 。 迷mê 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 果quả 故cố 。 有hữu 計kế 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 通thông 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 以dĩ 決quyết 定định 道đạo 而nhi 為vi 問vấn 故cố 。 迷mê 於ư 四Tứ 諦Đế 而nhi 興hưng 答đáp 故cố 。 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 迷mê 滅Diệt 諦Đế 起khởi 。 正chánh 迷mê 滅diệt 故cố 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 。 皆giai 以dĩ 行hành 相tương/tướng 所sở 迷mê 深thâm 遠viễn 。 以dĩ 為vi 迷mê 諦đế 。 但đãn 舉cử 行hành 別biệt 不bất 舉cử 行hành 總tổng 。 行hành 總tổng 之chi 見kiến 隨tùy 應ứng 思tư 說thuyết 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 迷mê 諦đế 之chi 相tướng 。

第đệ 五ngũ 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 者giả 。 如như 是thị 諸chư 見kiến 。 幾kỷ 欲dục 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 色sắc 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 應ưng 從tùng 上thượng 至chí 下hạ 。 一nhất 一nhất 推thôi 尋tầm 勘khám 當đương 釋thích 之chi 。 二nhị 又hựu 問vấn 。 何hà 故cố 遍biến 常thường 論luận 中trung 。 唯duy 有hữu 二nhị 十thập 乃nãi 至chí 八bát 十thập 。 無vô 有hữu 過quá 此thử 及cập 減giảm 此thử 耶da 。 亦diệc 無vô 計kế 生sanh 耶da 。 亦diệc 無vô 捷tiệp 智trí 耶da 。 三tam 一nhất 分phần/phân 常thường 中trung 。 何hà 故cố 無vô 計kế 色sắc 界giới 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 沒một 來lai 耶da 。 欲dục 界giới 中trung 何hà 故cố 無vô 有hữu 二nhị 天thiên 及cập 餘dư 趣thú 耶da 。 四tứ 何hà 故cố 遍biến 一nhất 分phân 是thị 常thường 見kiến 。 標tiêu 常thường 見kiến 名danh 。 有hữu 想tưởng 等đẳng 亦diệc 是thị 不bất 標tiêu 常thường 見kiến 名danh 。 標tiêu 有hữu 想tưởng 等đẳng 耶da 。 五ngũ 何hà 故cố 斷đoạn 滅diệt 。 不bất 計kế 餘dư 地địa 及cập 三tam 惡ác 趣thú 。 後hậu 斷đoạn 滅diệt 耶da 。 六lục 何hà 故cố 無vô 因nhân 。 餘dư 地địa 身thân 等đẳng 後hậu 。 不bất 有hữu 無vô 因nhân 耶da 。 七thất 何hà 故cố 無vô 色sắc 等đẳng 。 及cập 四tứ 根căn 本bổn 之chi 方phương 便tiện 。 不bất 計kế 為vi 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 何hà 故cố 。 人nhân 天thiên 合hợp 為vi 一nhất 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 滅diệt 中trung 開khai 也dã 。 八bát 此thử 等đẳng 諸chư 見kiến 幾kỷ 於ư 即tức 蘊uẩn 我ngã 後hậu 起khởi 。 幾kỷ 離ly 蘊uẩn 我ngã 後hậu 起khởi 耶da 。 九cửu 問vấn 何hà 故cố 不bất 說thuyết 見kiến 戒giới 及cập 以dĩ 我ngã 見kiến 并tinh 餘dư 邪tà 見kiến 。 為vi 六lục 十thập 二nhị 等đẳng 見kiến 數số 耶da 。 十thập 問vấn 何hà 故cố 但đãn 立lập 二nhị 際tế 。 不bất 立lập 現hiện 在tại 為vi 中trung 際tế 耶da 。

八bát 解giải 脫thoát 章chương

八bát 解giải 脫thoát 。 以dĩ 十thập 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 列liệt 名danh 字tự 。 二nhị 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 三tam 出xuất 體thể 。 四tứ 釋thích 名danh 。 五ngũ 所sở 緣duyên 境cảnh 。 六lục 凡phàm 聖thánh 得đắc 。 七thất 離ly 障chướng 別biệt 。 八bát 依y 身thân 起khởi 。 九cửu 二nhị 得đắc 異dị 。 十thập 有hữu 無vô 漏lậu 。

列liệt 名danh 者giả 。 依y 瑜du 伽già 論luận 第đệ 十thập 一nhất 。 十thập 二nhị 。 十thập 五ngũ 。 七thất 十thập 三tam 。 攝nhiếp 事sự 分phân 第đệ 九cửu 十thập 六lục 。 對đối 法pháp 十thập 三tam 。 顯hiển 揚dương 第đệ 四tứ 。 第đệ 二nhị 。 及cập 第đệ 二nhị 十thập 。 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 經kinh 第đệ 四Tứ 等Đẳng 說thuyết 。 一nhất 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 。 三tam 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 四tứ 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 。 五ngũ 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 。 六lục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 解giải 脫thoát 。 七thất 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 解giải 脫thoát 。 八bát 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。

顯hiển 行hành 相tương/tướng 者giả 。 俱câu 舍xá 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 說thuyết 。 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 名danh 初sơ 解giải 脫thoát 。 內nội 未vị 伏phục 除trừ 見kiến 者giả 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 以dĩ 為vi 不bất 淨tịnh 。 名danh 觀quán 外ngoại 色sắc 。 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。 准chuẩn 對đối 法pháp 文văn 。 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 身thân 在tại 欲dục 界giới 。 已dĩ 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 未vị 依y 無vô 色sắc 定định 伏phục 除trừ 見kiến 者giả 色sắc 想tưởng 。 未vị 離ly 色sắc 界giới 欲dục 故cố 。 若nhược 久cửu 習tập 業nghiệp 已dĩ 離ly 色sắc 欲dục 。 見kiến 者giả 色sắc 想tưởng 安an 立lập 現hiện 前tiền 。 而nhi 觀quán 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。 所sở 有hữu 內nội 外ngoại 諸chư 色sắc 。 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 由do 前tiền 三tam 解giải 脫thoát 引dẫn 發phát 勝thắng 處xứ 遍biến 處xứ 等đẳng 故cố 。 即tức 觀quán 勝thắng 處xứ 所sở 攝nhiếp 少thiểu 多đa 等đẳng 色sắc 。 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 由do 除trừ 變biến 化hóa 障chướng 故cố 。 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 不bất 除trừ 貪tham 欲dục 故cố 。 不bất 作tác 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 瑜du 伽già 唯duy 云vân 未vị 得đắc 無vô 色sắc 定định 。 未vị 離ly 色sắc 界giới 染nhiễm 。 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 是thị 初sơ 解giải 脫thoát 者giả 。 唯duy 依y 初sơ 業nghiệp 說thuyết 故cố 。 第đệ 二nhị 解giải 脫thoát 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 。 內nội 已dĩ 伏phục 除trừ 見kiến 者giả 色sắc 想tưởng 。 唯duy 觀quán 外ngoại 境cảnh 而nhi 為vi 不bất 淨tịnh 。 名danh 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 大Đại 乘Thừa 不bất 然nhiên 。 准chuẩn 對đối 法pháp 云vân 。 初sơ 習tập 業nghiệp 者giả 已dĩ 依y 無vô 色sắc 定định 。 伏phục 除trừ 見kiến 者giả 色sắc 想tưởng 。 久cửu 習tập 業nghiệp 者giả 。 或hoặc 見kiến 者giả 無vô 色sắc 想tưởng 安an 立lập 現hiện 前tiền 。 而nhi 觀quán 外ngoại 色sắc 。 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 相tương/tướng 。 不bất 同đồng 於ư 初sơ 觀quán 內nội 外ngoại 色sắc 皆giai 作tác 光quang 明minh 。 未vị 自tự 在tại 故cố 。 此thử 唯duy 觀quán 彼bỉ 已dĩ 離ly 欲dục 色sắc 。 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 名danh 觀quán 外ngoại 色sắc 。 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 立lập 以dĩ 外ngoại 名danh 。 觀quán 心tâm 漸tiệm 勝thắng 故cố 稍sảo 略lược 觀quán 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 又hựu 不bất 思tư 惟duy 彼bỉ 想tưởng 明minh 相tướng 。 但đãn 於ư 外ngoại 色sắc 而nhi 作tác 勝thắng 解giải 。 即tức 觀quán 少thiểu 多đa 等đẳng 不bất 作tác 光quang 明minh 等đẳng 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 。 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 外ngoại 。 故cố 唯duy 觀quán 彼bỉ 已dĩ 離ly 染nhiễm 色sắc 。 名danh 之chi 為vi 外ngoại 。 又hựu 由do 初sơ 解giải 脫thoát 觀quán 色sắc 不bất 言ngôn 外ngoại 。 其kỳ 內nội 有hữu 色sắc 亦diệc 不bất 言ngôn 內nội 。 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 等đẳng 色sắc 。 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 故cố 今kim 此thử 第đệ 二nhị 內nội 有hữu 色sắc 。 有hữu 根căn 等đẳng 色sắc 故cố 。 其kỳ 觀quán 外ngoại 色sắc 。 唯duy 觀quán 外ngoại 塵trần 。 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 。 不bất 緣duyên 根căn 等đẳng 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 故cố 。 瑜du 伽già 又hựu 云vân 無vô 色sắc 界giới 定định 不bất 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 此thử 說thuyết 觀quán 外ngoại 色sắc 不bất 依y 無vô 色sắc 定định 。 無vô 色sắc 定định 不bất 能năng 緣duyên 外ngoại 色sắc 故cố 。 上thượng 二nhị 解giải 脫thoát 初sơ 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 後hậu 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 想tưởng 。 初sơ 寬khoan 後hậu 狹hiệp 。 兩lưỡng 觀quán 有hữu 殊thù 。 顯hiển 揚dương 二nhị 十thập 。 說thuyết 此thử 二nhị 解giải 脫thoát 除trừ 變biến 化hóa 障chướng 。 為vi 於ư 變biến 化hóa 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 變biến 化hóa 既ký 通thông 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 故cố 。 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 通thông 依y 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 但đãn 在tại 根căn 本bổn 非phi 近cận 分phần/phân 地địa 。 彼bỉ 欣hân 趣thú 修tu 都đô 無vô 通thông 果quả 。 此thử 容dung 預dự 修tu 有hữu 通thông 果quả 故cố 。 不bất 同đồng 俱câu 舍xá 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 能năng 除trừ 欲dục 界giới 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 顯hiển 色sắc 貪tham 故cố 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 。 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 轉chuyển 作tác 淨tịnh 光quang 解giải 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 故cố 。 唯duy 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 離ly 八bát 災tai 患hoạn 。 心tâm 澄trừng 淨tịnh 故cố 。 餘dư 地địa 雖tuy 有hữu 相tương 似tự 解giải 脫thoát 。 而nhi 不bất 建kiến 立lập 。 非phi 增tăng 上thượng 故cố 。 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 已dĩ 得đắc 捨xả 念niệm 。 圓viên 滿mãn 清thanh 白bạch 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 修tu 習tập 清thanh 淨tịnh 聖thánh 行hành 圓viên 滿mãn 。 於ư 內nội 淨tịnh 不bất 淨tịnh 諸chư 色sắc 。 已dĩ 得đắc 展triển 轉chuyển 相tương 待đãi 想tưởng 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 入nhập 想tưởng 展triển 轉chuyển 一nhất 味vị 想tưởng 。 是thị 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 待đãi 諸chư 淨tịnh 色sắc 。 於ư 餘dư 色sắc 中trung 。 謂vị 為vi 不bất 淨tịnh 。 非phi 不bất 相tương 待đãi 。 若nhược 唯duy 見kiến 一nhất 類loại 。 淨tịnh 與dữ 不bất 淨tịnh 。 二nhị 覺giác 無vô 故cố 。 是thị 名danh 初sơ 想tưởng 。 又hựu 於ư 淨tịnh 中trung 不bất 淨tịnh 性tánh 所sở 隨tùy 入nhập 。 於ư 不bất 淨tịnh 中trung 。 淨tịnh 性tánh 所sở 隨tùy 入nhập 。 由do 於ư 薄bạc 皮bì 所sở 覆phú 共cộng 謂vị 為vi 淨tịnh 之chi 中trung 。 現hiện 有hữu 三tam 十thập 六lục 種chủng 。 不bất 淨tịnh 物vật 故cố 。 是thị 第đệ 二nhị 想tưởng 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 總tổng 一nhất 切thiết 色sắc 。 合hợp 為vi 一nhất 味vị 。 清thanh 淨tịnh 想tưởng 解giải 。 是thị 第đệ 三tam 想tưởng 乃nãi 名danh 成thành 就tựu 。 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 。 有hữu 捨xả 念niệm 淨tịnh 故cố 。 論luận 說thuyết 超siêu 過quá 諸chư 苦khổ 樂lạc 故cố 。 一nhất 切thiết 動động 亂loạn 。 已dĩ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 善thiện 磨ma 鎣oánh 故cố 。 餘dư 地địa 不bất 然nhiên 。 故cố 唯duy 第đệ 四tứ 此thử 亦diệc 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 而nhi 觀quán 外ngoại 色sắc 。 由do 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 略lược 不bất 論luận 。 而nhi 立lập 異dị 稱xưng 。 次thứ 四tứ 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 。 以dĩ 四tứ 無vô 色sắc 定định 善thiện 為vi 性tánh 。 非phi 無vô 記ký 染nhiễm 。 非phi 解giải 脫thoát 故cố 。 亦diệc 非phi 散tán 善thiện 。 性tánh 微vi 劣liệt 故cố 。 近cận 分phân 解giải 脫thoát 道đạo 。 亦diệc 得đắc 解giải 脫thoát 名danh 。 無vô 間gian 不bất 然nhiên 。 所sở 緣duyên 下hạ 故cố 。 彼bỉ 要yếu 背bối/bội 下hạ 地địa 方phương 名danh 解giải 脫thoát 。 故cố 多đa 說thuyết 根căn 本bổn 者giả 。 近cận 分phần/phân 非phi 全toàn 故cố 。 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 。 皆giai 已dĩ 離ly 自tự 地địa 欲dục 。 依y 自tự 根căn 本bổn 地địa 。 重trọng/trùng 觀quán 自tự 境cảnh 。 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 令linh 障chướng 更cánh 遠viễn 。 引dẫn 生sanh 勝thắng 德đức 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 彼bỉ 空không 處xứ 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 即tức 於ư 虛hư 空không 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 是thị 名danh 空không 處xứ 解giải 脫thoát 行hành 相tương/tướng 。 於ư 彼bỉ 識thức 處xứ 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 即tức 於ư 是thị 識thức 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 是thị 名danh 識thức 處xứ 解giải 脫thoát 行hành 相tương/tướng 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 於ư 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 是thị 名danh 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 解giải 脫thoát 行hành 相tương/tướng 。 空không 識thức 二nhị 名danh 自tự 地địa 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 為vi 稱xưng 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 以dĩ 識thức 無vô 有hữu 。 為vi 自tự 地địa 名danh 。 故cố 於ư 識thức 處xứ 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 於ư 有hữu 頂đảnh 地địa 已dĩ 得đắc 離ly 染nhiễm 。 更cánh 不bất 於ư 餘dư 而nhi 作tác 勝thắng 解giải 。 乃nãi 至chí 遍biến 於ư 想tưởng 可khả 生sanh 處xứ 。 即tức 於ư 是thị 處xứ 。 應ưng 作tác 勝thắng 解giải 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 名danh 想tưởng 生sanh 處xứ 。 今kim 緣duyên 此thử 無vô 所sở 有hữu 心tâm 心tâm 所sở 。 名danh 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 故cố 遍biến 於ư 此thử 思tư 惟duy 勝thắng 解giải 。 至chí 下hạ 當đương 知tri 。 上thượng 說thuyết 離ly 染nhiễm 。 依y 無Vô 學Học 說thuyết 。 故cố 瑜du 伽già 言ngôn 。 前tiền 七thất 解giải 脫thoát 於ư 已dĩ 解giải 脫thoát 而nhi 生sanh 勝thắng 解giải 。 身thân 證chứng 者giả 得đắc 。 若nhược 依y 唯duy 識thức 。 有hữu 二nhị 師sư 說thuyết 。 一nhất 云vân 伏phục 初sơ 定định 已dĩ 上thượng 染nhiễm 得đắc 滅diệt 定định 。 二nhị 云vân 伏phục 第đệ 四tứ 定định 已dĩ 上thượng 染nhiễm 得đắc 滅diệt 定định 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 已dĩ 下hạ 染nhiễm 可khả 有hữu 伏phục 義nghĩa 。 令linh 障chướng 轉chuyển 遠viễn 。 引dẫn 生sanh 勝thắng 德đức 。 有hữu 頂đảnh 一nhất 地địa 定định 未vị 能năng 伏phục 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 十thập 二nhị 。 空không 識thức 二nhị 解giải 脫thoát 。 有hữu 說thuyết 離ly 自tự 地địa 染nhiễm 言ngôn 。 上thượng 之chi 二nhị 地địa 無vô 說thuyết 離ly 自tự 地địa 染nhiễm 字tự 。 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 影ảnh 略lược 說thuyết 故cố 。 唯duy 立lập 根căn 本bổn 亦diệc 非phi 近cận 分phần/phân 。 滅diệt 盡tận 解giải 脫thoát 大đại 小tiểu 俱câu 說thuyết 。 即tức 滅diệt 盡tận 定định 而nhi 無vô 行hành 相tương/tướng 。 棄khí 想tưởng 受thọ 故cố 。 然nhiên 將tương 入nhập 時thời 有hữu 二nhị 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 依y 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 相tương 及cập 無vô 相tướng 界giới 相tương/tướng 。 初sơ 修tu 久cửu 熟thục 二nhị 入nhập 別biệt 故cố 。

出xuất 體thể 性tánh 者giả 。 俱câu 舍xá 論luận 說thuyết 。 前tiền 三tam 無vô 貪tham 性tánh 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 。 次thứ 四tứ 無vô 色sắc 定định 善thiện 為vi 性tánh 。 第đệ 八bát 滅diệt 定định 性tánh 。 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 七thất 十thập 三tam 卷quyển 解giải 五ngũ 法pháp 中trung 云vân 。 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 正chánh 智trí 為vi 體thể 。 有hữu 漏lậu 者giả 以dĩ 分phân 別biệt 中trung 世thế 間gian 正chánh 智trí 為vi 體thể 。 無vô 漏lậu 者giả 即tức 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 及cập 後hậu 得đắc 智trí 唯duy 慧tuệ 為vi 性tánh 。 緣duyên 色sắc 非phi 色sắc 及cập 真Chân 如Như 境cảnh 。 離ly 諸chư 定định 障chướng 。 引dẫn 生sanh 勝thắng 德đức 。 非phi 餘dư 能năng 故cố 。 若nhược 相tương 應ứng 體thể 。 初sơ 七thất 以dĩ 四tứ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 故cố 。 對đối 法pháp 云vân 。 若nhược 定định 若nhược 慧tuệ 。 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 許hứa 有hữu 定định 道đạo 無vô 表biểu 色sắc 故cố 。 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 以dĩ 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 厭yếm 心tâm 種chủng 子tử 為vi 體thể 。 即tức 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。

釋thích 名danh 者giả 。 初sơ 釋thích 總tổng 名danh 。 後hậu 釋thích 別biệt 名danh 。 初sơ 總tổng 名danh 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 。 前tiền 七thất 解giải 脫thoát 於ư 已dĩ 解giải 脫thoát 而nhi 生sanh 勝thắng 解giải 。 七thất 所sở 觀quán 法pháp 多đa 分phần 要yếu 伏phục 要yếu 斷đoạn 彼bỉ 地địa 煩phiền 惱não 障chướng 染nhiễm 。 方phương 始thỉ 修tu 作tác 名danh 已dĩ 解giải 脫thoát 。 今kim 觀quán 已dĩ 解giải 脫thoát 境cảnh 。 為vi 除trừ 定định 障chướng 起khởi 。 神thần 通thông 功công 德đức 。 而nhi 生sanh 勝thắng 解giải 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 其kỳ 身thân 證chứng 者giả 。 於ư 有hữu 頂đảnh 染nhiễm 定định 未vị 能năng 離ly 。 但đãn 除trừ 彼bỉ 地địa 所sở 有hữu 定định 障chướng 。 起khởi 無vô 諍tranh 等đẳng 。 諸chư 功công 德đức 故cố 。 故cố 成thành 解giải 脫thoát 。 由do 此thử 前tiền 言ngôn 多đa 分phần 已dĩ 離ly 。 不bất 爾nhĩ 多đa 言ngôn 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 棄khí 背bội 想tưởng 受thọ 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 前tiền 無vô 間gian 道đạo 。 雖tuy 滅diệt 想tưởng 受thọ 障chướng 。 至chí 滅diệt 盡tận 定định 位vị 。 方phương 得đắc 解giải 脫thoát 名danh 。 由do 入nhập 滅diệt 定định 時thời 暫tạm 棄khí 背bội 想tưởng 受thọ 障chướng 。 所sở 求cầu 今kim 滿mãn 足túc 故cố 。 立lập 解giải 脫thoát 名danh 。 非phi 時thời 方phương 始thỉ 解giải 脫thoát 定định 障chướng 。 先tiên 已dĩ 離ly 故cố 。 亦diệc 解giải 亦diệc 脫thoát 。 八bát 者giả 是thị 數số 。 帶đái 數số 釋thích 也dã 。

次thứ 釋thích 別biệt 名danh 者giả 。 初sơ 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 名danh 為vi 有hữu 色sắc 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 得đắc 色sắc 界giới 定định 故cố 。 又hựu 於ư 有hữu 光quang 明minh 而nhi 生sanh 勝thắng 解giải 故cố 。 此thử 觀quán 欲dục 界giới 。 於ư 勝thắng 處xứ 所sở 制chế 少thiểu 多đa 好hảo 惡ác 劣liệt 勝thắng 等đẳng 色sắc 。 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 故cố 但đãn 名danh 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 。 不bất 言ngôn 內nội 有hữu 色sắc 觀quán 外ngoại 色sắc 。 其kỳ 有hữu 色sắc 非phi 唯duy 內nội 故cố 。 諸chư 所sở 觀quán 非phi 唯duy 外ngoại 故cố 。 即tức 外ngoại 色sắc 之chi 觀quán 。 及cập 有hữu 色sắc 之chi 觀quán 外ngoại 色sắc 。 皆giai 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 者giả 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 名danh 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 一nhất 者giả 謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 無vô 色sắc 等đẳng 至chí 。 亦diệc 自tự 了liễu 知tri 得đắc 此thử 定định 故cố 。 先tiên 依y 空không 處xứ 定định 。 已dĩ 離ly 色sắc 界giới 染nhiễm 。 故cố 顯hiển 揚dương 云vân 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 者giả 。 依y 無vô 色sắc 定định 。 意ý 解giải 思tư 惟duy 故cố 。 二nhị 者giả 不bất 思tư 惟duy 內nội 光quang 明minh 想tưởng 故cố 。 名danh 內nội 無vô 色sắc 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 。 已dĩ 得đắc 空không 處xứ 內nội 離ly 色sắc 染nhiễm 。 又hựu 自tự 內nội 心tâm 不bất 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 名danh 內nội 無vô 色sắc 。 此thử 已dĩ 離ly 染nhiễm 色sắc 名danh 之chi 為vi 外ngoại 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 若nhược 於ư 是thị 色sắc 已dĩ 得đắc 離ly 欲dục 。 說thuyết 彼bỉ 為vi 外ngoại 。 出xuất 於ư 染nhiễm 故cố 。 即tức 觀quán 此thử 色sắc 作tác 少thiểu 多đa 等đẳng 解giải 。 名danh 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 又hựu 不bất 思tư 惟duy 彼bỉ 想tưởng 明minh 相tướng 。 但đãn 於ư 外ngoại 色sắc 而nhi 作tác 勝thắng 解giải 。 此thử 說thuyết 不bất 作tác 光quang 明minh 色sắc 觀quán 。 但đãn 作tác 少thiểu 多đa 好hảo 惡ác 等đẳng 解giải 。 初sơ 四tứ 勝thắng 處xứ 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 各các 別biệt 觀quán 色sắc 。 若nhược 少thiểu 若nhược 多đa 。 此thử 總tổng 觀quán 外ngoại 少thiểu 多đa 好hảo 惡ác 等đẳng 。 故cố 與dữ 勝thắng 處xứ 別biệt 外ngoại 諸chư 色sắc 之chi 觀quán 。 及cập 內nội 無vô 色sắc 之chi 觀quán 。 外ngoại 色sắc 亦diệc 皆giai 依y 主chủ 內nội 無vô 色sắc 時thời 。 必tất 須tu 得đắc 空không 處xứ 等đẳng 定định 。 正chánh 觀quán 外ngoại 色sắc 作tác 勝thắng 解giải 時thời 。 唯duy 依y 色sắc 定định 不bất 依y 無vô 色sắc 。 無vô 色sắc 不bất 能năng 觀quán 於ư 諸chư 色sắc 少thiểu 多đa 等đẳng 故cố 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 無vô 色sắc 界giới 定định 。 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 已dĩ 得đắc 捨xả 念niệm 。 圓viên 滿mãn 清thanh 白bạch 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 修tu 習tập 清thanh 淨tịnh 聖thánh 行hành 圓viên 滿mãn 名danh 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 此thử 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 離ly 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 三tam 地địa 障chướng 故cố 。 捨xả 念niệm 圓viên 滿mãn 清thanh 白bạch 名danh 淨tịnh 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 謂vị 已dĩ 超siêu 過quá 諸chư 苦khổ 樂lạc 故cố 。 一nhất 切thiết 亂loạn 動động 已dĩ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 善thiện 磨ma 鎣oánh 故cố 。 離ly 淨tịnh 不bất 淨tịnh 變biến 化hóa 障chướng 故cố 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 此thử 亦diệc 內nội 無vô 色sắc 而nhi 觀quán 外ngoại 色sắc 。 作tác 淨tịnh 不bất 淨tịnh 相tương 待đãi 相tương/tướng 入nhập 一nhất 味vị 淨tịnh 想tưởng 。 由do 前tiền 已dĩ 說thuyết 內nội 無vô 色sắc 言ngôn 。 所sở 以dĩ 今kim 略lược 。 既ký 略lược 於ư 內nội 故cố 。 亦diệc 略lược 於ư 觀quán 外ngoại 色sắc 等đẳng 。 但đãn 言ngôn 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 顯hiển 揚dương 論luận 說thuyết 一nhất 向hướng 意ý 解giải 思tư 惟duy 淨tịnh 妙diệu 者giả 。 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 或hoặc 依y 彼bỉ 觀quán 成thành 滿mãn 之chi 時thời 。 展triển 轉chuyển 一nhất 味vị 唯duy 觀quán 淨tịnh 想tưởng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 身thân 作tác 證chứng 者giả 。 於ư 此thử 住trụ 中trung 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 多đa 所sở 住trụ 故cố 。 身thân 者giả 意ý 身thân 。 作tác 證chứng 者giả 由do 於ư 智trí 斷đoạn 得đắc 作tác 證chứng 故cố 。 諸chư 根căn 得đắc 境cảnh 。 唯duy 身thân 根căn 親thân 合hợp 。 勝thắng 餘dư 根căn 故cố 獨độc 得đắc 證chứng 名danh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 前tiền 二nhị 解giải 脫thoát 意ý 解giải 思tư 惟duy 尚thượng 疎sơ 遠viễn 。 故cố 與dữ 其kỳ 觀quán 名danh 。 今kim 此thử 解giải 脫thoát 除trừ 障chướng 最tối 勝thắng 。 聖thánh 意ý 親thân 取thủ 名danh 身thân 作tác 證chứng 。 由do 此thử 聖thánh 者giả 多đa 住trụ 於ư 此thử 及cập 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 。 此thử 二nhị 勝thắng 故cố 。 於ư 二nhị 界giới 中trung 各các 在tại 邊biên 故cố 。 世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 說thuyết 身thân 作tác 證chứng 。 於ư 色sắc 無vô 色sắc 。 障chướng 斷đoạn 無vô 餘dư 。 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 勝thắng 餘dư 六lục 故cố 。 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 根căn 本bổn 圓viên 滿mãn 。 第đệ 八bát 亦diệc 爾nhĩ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 得đắc 圓viên 滿mãn 故cố 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 者giả 。 顯hiển 揚dương 論luận 云vân 。 虛hư 空không 者giả 。 謂vị 色sắc 對đối 治trị 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 空không 其kỳ 色sắc 故cố 。 無vô 邊biên 者giả 。 十thập 方phương 諸chư 相tướng 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 名danh 空không 無vô 邊biên 。 處xử 者giả 謂vị 彼bỉ 地địa 中trung 。 定định 等đẳng 諸chư 所sở 依y 法pháp 。 能năng 依y 行hành 者giả 所sở 緣duyên 虛hư 空không 。 所sở 依y 之chi 處xứ 名danh 為vi 處xứ 也dã 。 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 相tướng 狀trạng 易dị 知tri 。 彼bỉ 界giới 難nan 了liễu 獨độc 與dữ 處xứ 名danh 。 空không 無vô 邊biên 是thị 境cảnh 。 處xử 是thị 能năng 緣duyên 。 空không 無vô 邊biên 之chi 處xứ 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 下hạ 皆giai 准chuẩn 知tri 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 謂vị 緣duyên 無vô 邊biên 虛hư 空không 之chi 識thức 。 今kim 緣duyên 此thử 識thức 而nhi 為vi 境cảnh 界giới 。 十thập 方phương 諸chư 相tướng 不bất 可khả 知tri 故cố 。 名danh 識thức 無vô 邊biên 。 處xử 即tức 能năng 緣duyên 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 者giả 。 謂vị 於ư 識thức 處xứ 上thượng 境cảnh 界giới 。 推thôi 求cầu 之chi 時thời 無vô 少thiểu 所sở 得đắc 。 除trừ 無vô 所sở 有hữu 無vô 別biệt 境cảnh 界giới 。 由do 唯duy 見kiến 此thử 境cảnh 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 此thử 細tế 超siêu 前tiền 。 觀quán 已dĩ 上thượng 境cảnh 無vô 少thiểu 所sở 有hữu 。 少thiểu 亦diệc 無vô 故cố 。 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 者giả 。 非phi 想tưởng 者giả 。 謂vị 超siêu 過quá 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 猶do 有hữu 麁thô 想tưởng 故cố 。 非phi 非phi 想tưởng 者giả 。 謂vị 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 上thượng 境cảnh 界giới 推thôi 求cầu 之chi 時thời 。 唯duy 得đắc 緣duyên 無vô 所sở 有hữu 。 極cực 細tế 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 唯duy 見kiến 此thử 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 前tiền 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 唯duy 緣duyên 識thức 處xứ 已dĩ 上thượng 諸chư 境cảnh 少thiểu 分phần 亦diệc 無vô 。 此thử 有hữu 頂đảnh 地địa 唯duy 緣duyên 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 能năng 緣duyên 心tâm 心tâm 所sở 。 不bất 同đồng 彼bỉ 地địa 有hữu 麁thô 想tưởng 故cố 。 名danh 為vi 非phi 想tưởng 。 仍nhưng 有hữu 唯duy 無vô 此thử 極cực 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 在tại 故cố 。 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 非phi 者giả 無vô 也dã 。 非phi 全toàn 無vô 想tưởng 故cố 。 餘dư 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 。 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 者giả 。 由do 想tưởng 受thọ 二nhị 強cường/cưỡng 勝thắng 於ư 餘dư 是thị 心tâm 行hành 故cố 。 厭yếm 患hoạn 勞lao 慮lự 暫tạm 求cầu 止chỉ 息tức 。 止chỉ 息tức 此thử 時thời 要yếu 斷đoạn 障chướng 得đắc 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 為vi 滅diệt 想tưởng 。 受thọ 之chi 解giải 脫thoát 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 上thượng 七thất 解giải 脫thoát 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。 謂vị 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 即tức 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 障chướng 故cố 。 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。 非phi 非phi 想tưởng 即tức 解giải 脫thoát 。 亦diệc 可khả 以dĩ 別biệt 簡giản 通thông 得đắc 依y 主chủ 釋thích 。 謂vị 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 之chi 解giải 脫thoát 等đẳng 。

所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 初sơ 二nhị 解giải 脫thoát 以dĩ 顯hiển 色sắc 相tướng 及cập 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 初sơ 觀quán 光quang 明minh 。 後hậu 觀quán 顯hiển 色sắc 少thiểu 多đa 等đẳng 故cố 。 漸tiệm 入nhập 真chân 觀quán 方phương 斷đoạn 定định 障chướng 。 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 以dĩ 攝nhiếp 受thọ 相tương 及cập 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 攝nhiếp 受thọ 相tương/tướng 者giả 。 於ư 內nội 淨tịnh 不bất 淨tịnh 色sắc 。 展triển 轉chuyển 相tương 待đãi 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 入nhập 。 展triển 轉chuyển 一nhất 味vị 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 各các 以dĩ 自tự 相tương 及cập 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 以dĩ 色sắc 無vô 色sắc 為vi 境cảnh 。 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 唯duy 無vô 色sắc 為vi 境cảnh 。 為vi 斷đoạn 此thử 二nhị 障chướng 起khởi 此thử 觀quán 行hành 。 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 無vô 所sở 緣duyên 也dã 。

凡phàm 聖thánh 得đắc 者giả 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 七thất 解giải 脫thoát 通thông 凡phàm 聖thánh 得đắc 。 第đệ 八bát 唯duy 聖thánh 得đắc 。 唯duy 無vô 漏lậu 故cố 。 七thất 十thập 三tam 說thuyết 。 異dị 生sanh 聖thánh 者giả 同đồng 得đắc 初sơ 三tam 。 然nhiên 有hữu 差sai 別biệt 。 內nội 外ngoại 二nhị 道đạo 通thông 得đắc 無vô 爽sảng 。 除trừ 變biến 化hóa 障chướng 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 然nhiên 瑜du 伽già 第đệ 十thập 五ngũ 。 云vân 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 於ư 一nhất 切thiết 。 色sắc 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 便tiện 能năng 引dẫn 發phát 。 諸chư 聖thánh 神thần 通thông 。 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 異dị 生sanh 共cộng 有hữu 者giả 。 彼bỉ 論luận 自tự 說thuyết 不bất 還hoàn 阿A 羅La 漢Hán 所sở 作tác 。 不bất 說thuyết 異dị 生sanh 不bất 作tác 初sơ 三tam 。 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 聖thánh 弟đệ 子tử 所sở 得đắc 。 能năng 順thuận 無vô 漏lậu 。 是thị 清thanh 淨tịnh 性tánh 方phương 名danh 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 愛ái 味vị 故cố 。 外ngoại 道đạo 依y 無vô 色sắc 多đa 生sanh 愛ái 味vị 。 執chấp 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 由do 此thử 返phản 顯hiển 不bất 簡giản 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 唯duy 聖thánh 所sở 得đắc 。 聖thánh 之chi 弟đệ 子tử 不bất 得đắc 。 故cố 通thông 外ngoại 有hữu 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 前tiền 三tam 通thông 內nội 外ngoại 道đạo 凡phàm 聖thánh 皆giai 得đắc 。 論luận 唯duy 說thuyết 此thử 異dị 生sanh 得đắc 故cố 。 後hậu 五ngũ 唯duy 聖thánh 得đắc 。 論luận 說thuyết 聖thánh 弟đệ 子tử 。 不bất 說thuyết 聖thánh 之chi 弟đệ 子tử 異dị 生sanh 故cố 也dã 。

離ly 障chướng 差sai 別biệt 者giả 。 顯hiển 揚dương 二nhị 十thập 說thuyết 。 對đối 除trừ 六lục 障chướng 。 一nhất 變biến 化hóa 障chướng 。 初sơ 二nhị 所sở 除trừ 。 能năng 變biến 。 能năng 化hóa 。 由do 觀quán 光quang 明minh 殊thù 妙diệu 無vô 礙ngại 。 及cập 為vi 少thiểu 多đa 等đẳng 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 二nhị 最tối 極cực 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 障chướng 。 第đệ 三tam 所sở 除trừ 。 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 。 能năng 斷đoạn 淨tịnh 不bất 淨tịnh 色sắc 變biến 化hóa 障chướng 。 及cập 於ư 此thử 中trung 。 煩phiền 惱não 生sanh 起khởi 障chướng 。 此thử 障chướng 即tức 於ư 淨tịnh 色sắc 變biến 化hóa 加gia 行hành 功công 用dụng 。 與dữ 不bất 淨tịnh 色sắc 變biến 化hóa 相tương 違vi 。 體thể 即tức 梗# 澁sáp 無vô 記ký 之chi 性tánh 。 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。 三tam 往vãng 還hoàn 障chướng 。 第đệ 四tứ 所sở 除trừ 。 由do 空không 諸chư 色sắc 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 為vi 方phương 便tiện 已dĩ 入nhập 色sắc 四tứ 定định 根căn 本bổn 之chi 地địa 。 往vãng 還hoàn 自tự 在tại 。 四tứ 引dẫn 無vô 諍tranh 等đẳng 勝thắng 功công 德đức 障chướng 。 由do 識thức 所sở 除trừ 。 彼bỉ 諸chư 功công 德đức 。 體thể 即tức 識thức 故cố 。 此thử 為vi 方phương 便tiện 已dĩ 起khởi 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 發phát 諸chư 功công 德đức 。 五ngũ 諸chư 漏lậu 及cập 有hữu 障chướng 。 漏lậu 謂vị 煩phiền 惱não 。 有hữu 謂vị 有hữu 頂đảnh 。 此thử 即tức 無vô 色sắc 惑hoặc 苦khổ 二nhị 法pháp 。 由do 第đệ 六lục 第đệ 七thất 解giải 脫thoát 所sở 除trừ 。 第đệ 六lục 解giải 脫thoát 正chánh 能năng 除trừ 之chi 。 第đệ 七thất 解giải 脫thoát 除trừ 之chi 令linh 遠viễn 。 六lục 寂tịch 靜tĩnh 最tối 極cực 住trụ 障chướng 。 第đệ 八bát 所sở 除trừ 。 滅diệt 定định 寂tịch 靜tĩnh 極cực 勝thắng 住trụ 故cố 。 第đệ 十thập 五ngũ 說thuyết 後hậu 五ngũ 解giải 脫thoát 。 唯duy 言ngôn 能năng 引dẫn 想tưởng 受thọ 滅diệt 等đẳng 至chí 者giả 。 依y 成thành 滿mãn 位vị 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

依y 身thân 起khởi 者giả 。 後hậu 五ngũ 解giải 脫thoát 三tam 界giới 身thân 起khởi 。 許hứa 無vô 色sắc 界giới 起khởi 滅diệt 定định 故cố 。 初sơ 三tam 解giải 脫thoát 。 有hữu 義nghĩa 唯duy 欲dục 界giới 起khởi 。 由do 教giáo 力lực 故cố 。 瑜du 伽già 第đệ 十thập 二nhị 云vân 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 名danh 為vi 有hữu 色sắc 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 等đẳng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 通thông 二nhị 界giới 起khởi 。 初sơ 修tu 解giải 脫thoát 遍biến 處xứ 為vi 果quả 。 必tất 在tại 欲dục 界giới 。 如như 前tiền 道Đạo 理lý 。 後hậu 成thành 滿mãn 時thời 遍biến 處xứ 為vi 因nhân 。 解giải 脫thoát 為vi 果quả 。 何hà 妨phương 色sắc 界giới 亦diệc 得đắc 後hậu 起khởi 。 豈khởi 生sanh 色sắc 界giới 不bất 得đắc 名danh 有hữu 色sắc 耶da 。 不bất 作tác 不bất 淨tịnh 不phủ 唯duy 在tại 欲dục 。

二nhị 得đắc 者giả 。 在tại 佛Phật 及cập 麟lân 角giác 獨Độc 覺Giác 身thân 中trung 。 八bát 皆giai 離ly 欲dục 得đắc 。 在tại 餘dư 身thân 中trung 皆giai 加gia 行hành 得đắc 。 要yếu 離ly 彼bỉ 地địa 染nhiễm 後hậu 方phương 修tu 起khởi 故cố 。

有hữu 無vô 漏lậu 者giả 在tại 佛Phật 身thân 皆giai 無vô 漏lậu 。 在tại 餘dư 身thân 中trung 第đệ 八bát 唯duy 無vô 漏lậu 。 餘dư 七thất 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 通thông 是thị 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 智trí 為vi 體thể 故cố 。

二nhị 執chấp 章chương

二nhị 執chấp 。 以dĩ 十thập 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 出xuất 體thể 。 二nhị 釋thích 名danh 。 三tam 性tánh 攝nhiếp 。 四tứ 相tương 應ứng 。 五ngũ 所sở 緣duyên 。 六lục 行hành 相tương/tướng 。 七thất 互hỗ 起khởi 。 八bát 二nhị 縛phược 差sai 別biệt 。 九cửu 諸chư 惑hoặc 相tương/tướng 攝nhiếp 。 十thập 伏phục 斷đoạn 位vị 次thứ 。

第đệ 一nhất 出xuất 體thể 者giả 。 若nhược 唯duy 言ngôn 生sanh 法pháp 我ngã 見kiến 。 唯duy 以dĩ 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 中trung 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 五ngũ 見kiến 世thế 俗tục 有hữu 。 即tức 慧tuệ 分phần/phân 故cố 。 離ly 慧tuệ 體thể 無vô 。 唯duy 以dĩ 有hữu 漏lậu 染nhiễm 慧tuệ 為vi 體thể 。 若nhược 言ngôn 生sanh 法pháp 我ngã 執chấp 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 二nhị 執chấp 通thông 局cục 。 慧tuệ 俱câu 四tứ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 。

第đệ 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 梵Phạm 云vân 薩tát 迦ca 耶da 達đạt 利lợi 瑟sắt 致trí 。 經kinh 部bộ 師sư 言ngôn 。 薩tát 是thị 偽ngụy 義nghĩa 。 迦ca 耶da 是thị 身thân 。 達đạt 利lợi 瑟sắt 致trí 是thị 見kiến 。 身thân 是thị 聚tụ 義nghĩa 。 即tức 聚tụ 集tập 假giả 。 應ưng 言ngôn 緣duyên 聚tụ 身thân 起khởi 見kiến 名danh 為vi 身thân 見kiến 。 佛Phật 遮già 當đương 來lai 薩tát 婆bà 多đa 等đẳng 執chấp 為vi 有hữu 身thân 見kiến 者giả 故cố 。 說thuyết 薩tát 偽ngụy 言ngôn 。 雖tuy 一nhất 薩tát 言ngôn 亦diệc 目mục 於ư 有hữu 。 然nhiên 今kim 說thuyết 是thị 思tư 誕đản 提đề 底để 薩tát 故cố 。 薩tát 言ngôn 表biểu 偽ngụy 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 薩tát 是thị 有hữu 義nghĩa 。 迦ca 耶da 等đẳng 如như 前tiền 。 雖tuy 是thị 聚tụ 身thân 而nhi 是thị 實thật 有hữu 。 身thân 者giả 自tự 體thể 之chi 異dị 名danh 。 緣duyên 此thử 見kiến 應ưng 名danh 自tự 體thể 見kiến 。 佛Phật 遮già 當đương 來lai 經kinh 部bộ 師sư 等đẳng 說thuyết 。 為vi 偽ngụy 身thân 者giả 故cố 。 說thuyết 薩tát 有hữu 言ngôn 。 雖tuy 一nhất 薩tát 言ngôn 亦diệc 目mục 於ư 偽ngụy 。 今kim 者giả 應ưng 言ngôn 阿a 悉tất 提đề 底để 薩tát 故cố 。 薩tát 言ngôn 表biểu 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 解giải 云vân 。 應ưng 言ngôn 僧Tăng 吃cật 爛lạn 底để 薩tát 。 便tiện 成thành 移di 轉chuyển 義nghĩa 。 由do 此thử 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 大đại 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 。 大Đại 乘Thừa 之chi 意ý 。 心tâm 上thượng 所sở 現hiện 似tự 我ngã 之chi 相tướng 。 體thể 非phi 實thật 有hữu 是thị 假giả 法pháp 故cố 。 又hựu 體thể 非phi 全toàn 無vô 依y 他tha 起khởi 性tánh 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 亦diệc 非phi 虛hư 偽ngụy 。 唯duy 是thị 依y 他tha 移di 轉chuyển 之chi 法pháp 我ngã 之chi 所sở 依y 。 又hựu 本bổn 我ngã 無vô 境cảnh 。 妄vọng 情tình 執chấp 有hữu 。 可khả 言ngôn 虛hư 偽ngụy 。 依y 所sở 變biến 相tương/tướng 境cảnh 。 可khả 言ngôn 為vi 實thật 有hữu 。 非phi 如như 餘dư 宗tông 定định 實thật 定định 偽ngụy 。 故cố 名danh 移di 轉chuyển 。 法pháp 執chấp 正chánh 義nghĩa 亦diệc 唯duy 此thử 見kiến 。 故cố 佛Phật 地địa 云vân 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 謂vị 執chấp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 法pháp 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 故cố 。 法pháp 我ngã 見kiến 亦diệc 同đồng 生sanh 我ngã 。 此thử 兼kiêm 我ngã 所sở 不bất 唯duy 我ngã 見kiến 。 說thuyết 薩tát 迦ca 耶da 言ngôn 故cố 。

第đệ 三tam 性tánh 攝nhiếp 者giả 。 此thử 中trung 我ngã 見kiến 在tại 二nhị 識thức 中trung 在tại 第đệ 七thất 識thức 。 唯duy 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 說thuyết 末mạt 那na 煩phiền 惱não 其kỳ 性tánh 唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 如như 是thị 顯hiển 揚dương 。 唯duy 識thức 處xứ 處xứ 皆giai 同đồng 。 不bất 假giả 繁phồn 引dẫn 。 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 略lược 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 俱câu 生sanh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 俱câu 生sanh 者giả 雖tuy 有hữu 覆phú 攝nhiếp 。 決quyết 擇trạch 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 當đương 知tri 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 唯duy 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 此thử 文văn 非phi 一nhất 不bất 能năng 具cụ 引dẫn 。 其kỳ 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 在tại 欲dục 界giới 唯duy 不bất 善thiện 。 在tại 上thượng 二nhị 界giới 有hữu 覆phú 所sở 攝nhiếp 。 對đối 法pháp 第đệ 四tứ 云vân 。 自tự 性tánh 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 除trừ 染nhiễm 污ô 意ý 相tương 應ứng 及cập 色sắc 無vô 色sắc 界giới 煩phiền 惱não 。 所sở 餘dư 能năng 發phát 惡ác 行hành 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 不bất 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 是thị 不bất 善thiện 。 若nhược 任nhậm 運vận 起khởi 能năng 發phát 惡ác 行hành 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 唯duy 識thức 第đệ 六lục 云vân 。 嗔sân 唯duy 不bất 善thiện 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 九cửu 通thông 二nhị 。 上thượng 二nhị 界giới 者giả 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 。 定định 所sở 伏phục 故cố 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 唯duy 不bất 善thiện 攝nhiếp 發phát 惡ác 行hành 故cố 。 若nhược 是thị 俱câu 生sanh 發phát 惡ác 業nghiệp 者giả 。 亦diệc 不bất 善thiện 攝nhiếp 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 餘dư 無vô 記ký 攝nhiếp 。 細tế 不bất 障chướng 善thiện 。 非phi 極cực 損tổn 惱não 自tự 他tha 處xứ 故cố 。 當đương 知tri 俱câu 生sanh 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 無vô 記ký 攝nhiếp 。 不bất 發phát 惡ác 行hành 。 雖tuy 數số 現hiện 行hành 不bất 障chướng 善thiện 故cố 。 即tức 三tam 界giới 俱câu 生sanh 唯duy 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 上thượng 界giới 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 亦diệc 爾nhĩ 。 欲dục 界giới 分phân 別biệt 唯duy 不bất 善thiện 性tánh 。 損tổn 自tự 他tha 故cố 。 楞lăng 伽già 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 大đại 慧tuệ 。 身thân 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 俱câu 生sanh 及cập 妄vọng 想tưởng 。 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 。 斷đoạn 貪tham 則tắc 不bất 生sanh 。 二nhị 種chủng 身thân 見kiến 中trung 。 妄vọng 想tưởng 身thân 見kiến 。 斷đoạn 疑nghi 則tắc 不bất 生sanh 。 俱câu 生sanh 者giả 即tức 第đệ 七thất 識thức 俱câu 。 及cập 第đệ 六lục 識thức 中trung 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 。 妄vọng 想tưởng 者giả 即tức 第đệ 六lục 識thức 中trung 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 廣quảng 百bách 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 亦diệc 云vân 。 然nhiên 諸chư 我ngã 見kiến 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 生sanh 。 二nhị 者giả 分phân 別biệt 。 與dữ 此thử 唯duy 識thức 第đệ 一nhất 卷quyển 同đồng 。 故cố 知tri 第đệ 六lục 七thất 識thức 皆giai 有hữu 二nhị 執chấp 。 合hợp 性tánh 通thông 二nhị 。

第đệ 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 第đệ 七thất 識thức 中trung 俱câu 生sanh 我ngã 見kiến 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 卷quyển 。 有hữu 說thuyết 心tâm 所sở 唯duy 九cửu 法pháp 俱câu 。 謂vị 遍biến 行hành 五ngũ 。 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 。 我ngã 慢mạn 。 我ngã 愛ái 。 欲dục 希hy 未vị 合hợp 。 此thử 唯duy 任nhậm 運vận 無vô 欲dục 也dã 。 勝thắng 解giải 印ấn 持trì 未vị 定định 。 此thử 恆hằng 緣duyên 定định 。 無vô 勝thắng 解giải 也dã 。 念niệm 記ký 曾tằng 習tập 。 此thử 緣duyên 現hiện 境cảnh 無vô 念niệm 也dã 。 定định 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 此thử 恆hằng 別biệt 緣duyên 無vô 定định 也dã 。 慧tuệ 即tức 我ngã 見kiến 故cố 別biệt 不bất 說thuyết 。 一nhất 切thiết 隨tùy 惑hoặc 竝tịnh 依y 煩phiền 惱não 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 假giả 立lập 。 此thử 恆hằng 一nhất 類loại 故cố 無vô 隨tùy 惑hoặc 。 惡ác 作tác 追truy 悔hối 。 眠miên 外ngoại 緣duyên 起khởi 。 尋tầm 伺tứ 俱câu 發phát 言ngôn 淺thiển 深thâm 推thôi 度độ 轉chuyển 。 此thử 一nhất 類loại 緣duyên 故cố 彼bỉ 無vô 也dã 。 見kiến 見kiến 不bất 俱câu 無vô 餘dư 四tứ 見kiến 。 二nhị 取thủ 邪tà 見kiến 。 分phân 別biệt 而nhi 生sanh 。 我ngã 所sở 邊biên 見kiến 依y 我ngã 見kiến 起khởi 故cố 此thử 不bất 俱câu 。 貪tham 。 嗔sân 相tương/tướng 返phản 。 見kiến 疑nghi 相tương 違vi 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 異dị 。 故cố 此thử 唯duy 九cửu 。 有hữu 義nghĩa 十thập 五ngũ 俱câu 。 前tiền 九cửu 加gia 慧tuệ 。 別biệt 門môn 說thuyết 故cố 。 及cập 五ngũ 隨tùy 惑hoặc 。 謂vị 惛hôn 。 掉trạo 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 對đối 法pháp 第đệ 六lục 說thuyết 遍biến 染nhiễm 故cố 。 忿phẫn 等đẳng 十thập 麁thô 。 此thử 識thức 細tế 故cố 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 唯duy 不bất 善thiện 故cố 。 散tán 亂loạn 外ngoại 緣duyên 。 此thử 識thức 內nội 故cố 。 不bất 正chánh 知tri 犯phạm 軌quỹ 則tắc 。 此thử 不bất 爾nhĩ 故cố 不bất 俱câu 。 忘vong 念niệm 者giả 要yếu 念niệm 曾tằng 習tập 。 此thử 不bất 爾nhĩ 故cố 唯duy 十thập 五ngũ 。 有hữu 義nghĩa 說thuyết 十thập 九cửu 俱câu 。 前tiền 九cửu 加gia 六lục 隨tùy 。 謂vị 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 惡ác 慧tuệ 。 決quyết 擇trạch 五ngũ 十thập 五ngũ 說thuyết 遍biến 染nhiễm 故cố 。 竝tịnh 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 及cập 惛hôn 沈trầm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 不bất 捨xả 有hữu 定định 。 無vô 明minh 重trọng/trùng 有hữu 惛hôn 沈trầm 。 無vô 掉trạo 者giả 相tương 違vi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 俱câu 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 前tiền 九cửu 及cập 十thập 隨tùy 惑hoặc 。 決quyết 擇trạch 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 放phóng 逸dật 。 散tán 亂loạn 。 掉trạo 舉cử 。 惛hôn 沈trầm 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 邪tà 欲dục 。 邪tà 勝thắng 解giải 。 邪tà 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 加gia 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 。 此thử 俱câu 十thập 八bát 。 前tiền 九cửu 加gia 八bát 隨tùy 。 雖tuy 無vô 聖thánh 教giáo 理lý 准chuẩn 定định 有hữu 。 謂vị 惛hôn 沈trầm 。 掉trạo 舉cử 。 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 。 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 不bất 正chánh 知tri 。 無vô 明minh 為vi 性tánh 者giả 。 此thử 得đắc 俱câu 故cố 加gia 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 義nghĩa 門môn 別biệt 故cố 。 無vô 欲dục 解giải 者giả 不bất 遍biến 染nhiễm 故cố 。 雖tuy 有hữu 五ngũ 說thuyết 第đệ 五ngũ 為vi 正chánh 。 不bất 違vi 教giáo 理lý 。 故cố 第đệ 六lục 識thức 俱câu 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 與dữ 遍biến 行hành 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 根căn 本bổn 三tam 惑hoặc 謂vị 愛ái 。 慢mạn 。 癡si 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 初sơ 十thập 定định 不bất 俱câu 。 彼bỉ 行hành 麁thô 故cố 。 此thử 有hữu 五ngũ 說thuyết 。 第đệ 一nhất 說thuyết 不bất 與dữ 隨tùy 惑hoặc 俱câu 。 無vô 別biệt 分phần/phân 位vị 故cố 。 第đệ 二nhị 說thuyết 五ngũ 隨tùy 俱câu 。 第đệ 三tam 說thuyết 六lục 隨tùy 俱câu 。 第đệ 四tứ 說thuyết 十thập 隨tùy 俱câu 。 第đệ 五ngũ 說thuyết 八bát 隨tùy 俱câu 。 以dĩ 此thử 為vi 正chánh 。 不bất 定định 四tứ 中trung 與dữ 三tam 種chủng 俱câu 。 除trừ 悔hối 一nhất 種chủng 。 悔hối 行hành 相tương/tướng 麁thô 。 我ngã 見kiến 等đẳng 細tế 故cố 。 餘dư 皆giai 不bất 違vi 。 善thiện 。 染nhiễm 相tướng 違vi 。 不bất 與dữ 善thiện 俱câu 。 今kim 據cứ 正chánh 義nghĩa 總tổng 應ưng 容dung 與dữ 二nhị 十thập 四tứ 俱câu 。 如như 前tiền 思tư 計kế 。 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 二nhị 十thập 七thất 俱câu 。 加gia 根căn 本bổn 嗔sân 。 竝tịnh 無vô 慚tàm 。 愧quý 。 欲dục 界giới 不bất 善thiện 得đắc 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 說thuyết 欲dục 義nghĩa 。 非phi 定định 俱câu 故cố 。

第đệ 五ngũ 所sở 緣duyên 分phân 齊tề 者giả 。 第đệ 七thất 識thức 俱câu 者giả 。 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 總tổng 有hữu 四tứ 說thuyết 。 一nhất 云vân 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 體thể 及cập 相tương 應ứng 我ngã 我ngã 所sở 俱câu 故cố 。 心tâm 所sở 不bất 離ly 識thức 故cố 。 論luận 云vân 緣duyên 第đệ 八bát 。 據cứ 實thật 緣duyên 心tâm 所sở 。 二nhị 云vân 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 見kiến 及cập 相tương/tướng 分phân 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 相tương 見kiến 俱câu 識thức 故cố 。 三tam 云vân 緣duyên 第đệ 八bát 現hiện 行hành 及cập 種chủng 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 種chủng 即tức 識thức 功công 能năng 無vô 別biệt 有hữu 物vật 。 不bất 違vi 聖thánh 說thuyết 。 四tứ 者giả 正chánh 義nghĩa 唯duy 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 非phi 餘dư 。 此thử 識thức 一nhất 類loại 不bất 容dung 別biệt 起khởi 我ngã 所sở 見kiến 。 故cố 義nghĩa 說thuyết 為vi 所sở 。 皆giai 如như 彼bỉ 說thuyết 。 瑜du 伽già 顯hiển 揚dương 文văn 皆giai 全toàn 正chánh 。 故cố 不bất 繁phồn 引dẫn 。 前tiền 三tam 解giải 彼bỉ 緣duyên 藏tạng 識thức 言ngôn 。 不bất 稱xưng 正chánh 理lý 。 故cố 後hậu 解giải 善thiện 。 第đệ 六lục 識thức 中trung 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 。 唯duy 緣duyên 有hữu 法pháp 不bất 緣duyên 無vô 法pháp 。 緣duyên 無vô 法pháp 者giả 。 要yếu 強cường/cưỡng 思tư 想tưởng 方phương 起khởi 計kế 故cố 。 釋thích 三tam 分phần/phân 義nghĩa 頌tụng 。

性tánh 境cảnh 不bất 隨tùy 心tâm 。 獨độc 影ảnh 唯duy 從tùng 見kiến 。

帶đái 質chất 通thông 情tình 本bổn 。 性tánh 種chủng 等đẳng 隨tùy 應ứng 。

能năng 食thực 及cập 所sở 食thực 。 此thử 依y 身thân 所sở 住trụ 。

能năng 見kiến 此thử 如như 理lý 。 所sở 求cầu 二nhị 諦đế 空không 。

為vi 常thường 益ích 有hữu 情tình 。 為vi 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。

為vi 善thiện 無vô 窮cùng 盡tận 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 觀quán 空không 。

為vi 種chủng 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 為vi 得đắc 諸chư 相tướng 好hảo/hiếu 。

為vi 淨tịnh 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 觀quán 空không 。

補bổ 特đặc 伽già 羅la 法pháp 。 實thật 性tánh 俱câu 非phi 有hữu 。

此thử 無vô 性tánh 有hữu 性tánh 。 故cố 別biệt 立lập 二nhị 空không 。

述thuật 曰viết 。 能năng 食thực 在tại 六lục 根căn 也dã 。 由do 六lục 根căn 能năng 受thọ 用dụng 境cảnh 。 今kim 觀quán 六lục 根căn 無vô 實thật 能năng 受thọ 用dụng 。 空không 其kỳ 遍biến 計kế 故cố 說thuyết 為vi 內nội 空không 。 所sở 食thực 者giả 。 六lục 境cảnh 空không 也dã 。 由do 執chấp 六lục 境cảnh 是thị 實thật 所sở 受thọ 用dụng 。 今kim 觀quán 六lục 境cảnh 無vô 實thật 。 空không 其kỳ 遍biến 計kế 故cố 說thuyết 為vi 外ngoại 空không 。 此thử 依y 者giả 。 扶phù 根căn 空không 也dã 。 由do 不bất 是thị 內nội 根căn 故cố 非phi 內nội 。 不bất 同đồng 外ngoại 器khí 世thế 間gian 故cố 非phi 外ngoại 。 是thị 內nội 非phi 內nội 。 故cố 執chấp 為vi 實thật 。 今kim 觀quán 為vi 空không 遣khiển 其kỳ 遍biến 計kế 故cố 。 說thuyết 為vi 內nội 外ngoại 空không 。 身thân 所sở 依y 住trụ 者giả 。 大đại 空không 也dã 。 器khí 世thế 間gian 有hữu 大đại 勝thắng 用dụng 。 火hỏa 。 水thủy 所sở 依y 止chỉ 多đa 有hữu 情tình 。 名danh 之chi 為vi 大Đại 。 大đại 有hữu 情tình 之chi 所sở 住trụ 故cố 。 名danh 為vi 大đại 勝thắng 用dụng 。 火hỏa 水thủy 所sở 依y 止chỉ 多đa 有hữu 情tình 。 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 今kim 觀quán 為vi 空không 故cố 名danh 大đại 空không 。 能năng 見kiến 。 空không 空không 也dã 。 即tức 是thị 能năng 觀quán 智trí 。 由do 昔tích 觀quán 其kỳ 境cảnh 是thị 空không 。 空không 其kỳ 遍biến 計kế 。 執chấp 能năng 觀quán 之chi 智trí 是thị 有hữu 。 今kim 觀quán 能năng 觀quán 之chi 智trí 亦diệc 空không 。 故cố 名danh 空không 空không 。 此thử 如như 理lý 者giả 。 勝thắng 義nghĩa 空không 也dã 。 真Chân 如Như 理lý 是thị 勝thắng 智trí 之chi 境cảnh 。 勝thắng 之chi 義nghĩa 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 亦diệc 可khả 。 真chân 理lý 出xuất 過quá 事sự 俗tục 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 由do 遍biến 計kế 故cố 障chướng 理lý 。 今kim 觀quán 遍biến 計kế 空không 顯hiển 真chân 理lý 。 就tựu 所sở 顯hiển 故cố 名danh 勝Thắng 義Nghĩa 空Không 也dã 。 所sở 求cầu 二nhị 諦đế 空không 者giả 。 有hữu 為vi 空không 無vô 為vi 空không 也dã 。 由do 執chấp 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 實thật 故cố 。 今kim 觀quán 為vi 空không 故cố 名danh 有hữu 為vi 空không 。 由do 執chấp 三tam 無vô 為vi 九cửu 無vô 為vi 等đẳng 為vi 實thật 故cố 。 今kim 觀quán 為vi 空không 。 遣khiển 其kỳ 遍biến 計kế 故cố 名danh 無vô 為vi 空không 。 即tức 真Chân 如Như 也dã 。 又hựu 釋thích 。 菩Bồ 薩Tát 為vì 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 為vi 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 求cầu 菩Bồ 提Đề 故cố 。 空không 其kỳ 有hữu 為vi 遍biến 計kế 。 為vi 求cầu 真chân 空không 無vô 為vi 色sắc 。 故cố 說thuyết 有hữu 為vi 無vô 為vi 空không 。 為vi 常thường 益ích 有hữu 情tình 者giả 。 畢tất 竟cánh 空không 也dã 。 由do 觀quán 有hữu 情tình 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 見kiến 有hữu 情tình 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 故cố 。 能năng 常thường 益ích 也dã 。 不bất 捨xả 生sanh 死tử 者giả 。 無vô 際tế 空không 也dã 。 由do 智trí 觀quán 理lý 遣khiển 其kỳ 遍biến 計kế 。 由do 悲bi 故cố 廣quảng 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 情tình 無vô 際tế 故cố 無vô 際tế 空không 。 為vi 善thiện 無vô 窮cùng 盡tận 者giả 。 散tán 空không 。 亦diệc 名danh 不bất 散tán 空không 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 積tích 福phước 智trí 資tư 糧lương 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 無vô 有hữu 斷đoạn 盡tận 。 故cố 名danh 不bất 散tán 空không 。 為vi 種chủng 性tánh 清thanh 淨tịnh 者giả 。 本bổn 性tánh 空không 也dã 。 法pháp 本bổn 無vô 緣duyên 。 為vi 惑hoặc 所sở 弊tệ 。 今kim 觀quán 空không 除trừ 惑hoặc 。 顯hiển 本bổn 性tánh 種chủng 性tánh 。 故cố 名danh 本bổn 性tánh 空không 。 為vi 求cầu 相tướng 好hảo 者giả 。 相tương/tướng 空không 也dã 。 相tướng 好hảo 觀quán 故cố 名danh 相tướng 好hảo/hiếu 空không 。 為vi 淨tịnh 諸chư 佛Phật 法Pháp 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 也dã 。 由do 遍biến 計kế 一nhất 切thiết 三Tam 寶Bảo 。 今kim 觀quán 遣khiển 執chấp 。 淨tịnh 諸chư 佛Phật 法Pháp 故cố 。 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 得đắc 空không 。 不bất 但đãn 佛Phật 法Pháp 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 法pháp 者giả 。 無vô 性tánh 空không 也dã 。 生sanh 。 法pháp 二nhị 執chấp 體thể 無vô 自tự 性tánh 故cố 名danh 空không 。 實thật 性tánh 俱câu 非phi 有hữu 者giả 。 無vô 性tánh 空không 。 由do 生sanh 。 法pháp 無vô 性tánh 之chi 性tánh 所sở 得đắc 明minh 。 執chấp 無vô 為vi 有hữu 還hoàn 成thành 其kỳ 病bệnh 。 今kim 觀quán 無vô 所sở 得đắc 亦diệc 空không 。 故cố 名danh 無vô 所sở 得đắc 空không 。 言ngôn 十thập 八bát 空không 者giả 。 前tiền 十thập 七thất 空không 中trung 。 開khai 無vô 性tánh 為vi 二nhị 。 加gia 自tự 性tánh 空không 。 法pháp 執chấp 之chi 自tự 性tánh 空không 。 又hựu 有hữu 三tam 釋thích 。 一nhất 總tổng 故cố 名danh 生sanh 。 別biệt 故cố 名danh 法pháp 。 二nhị 亦diệc 本bổn 故cố 名danh 法pháp 。 末mạt 故cố 名danh 生sanh 。 三tam 體thể 故cố 名danh 法pháp 。 用dụng 故cố 名danh 生sanh 。 又hựu 體thể 用dụng 故cố 名danh 法pháp 。 名danh 生sanh 。 十thập 九cửu 空không 者giả 。 前tiền 十thập 七thất 中trung 除trừ 無vô 所sở 得đắc 。 別biệt 加gia 三tam 空không 。 一nhất 所sở 緣duyên 空không 。 一nhất 切thiết 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 皆giai 空không 。 二nhị 增tăng 上thượng 空không 所sở 緣duyên 空không 增tăng 上thượng 緣duyên 一nhất 切thiết 俱câu 空không 。 三tam 互hỗ 無vô 空không 。 前tiền 說thuyết 諸chư 空không 。 謂vị 是thị 互hỗ 無vô 空không 。 牛ngưu 中trung 無vô 馬mã 等đẳng 。 今kim 觀quán 一nhất 切thiết 作tác 空không 。 名danh 之chi 互hỗ 無vô 空không 。 二nhị 十thập 空không 者giả 。 前tiền 十thập 九cửu 空không 中trung 除trừ 後hậu 三tam 空không 。 取thủ 十thập 七thất 空không 中trung 無vô 所sở 得đắc 以dĩ 成thành 十thập 八bát 空không 。 於ư 中trung 開khai 散tán 為vi 二nhị 。 散tán 空không 。 不bất 散tán 空không 。 二Nhị 乘Thừa 著trước 法pháp 有hữu 。 其kỳ 空không 故cố 為vi 散tán 空không 也dã 。 又hựu 釋thích 無vô 漏lậu 名danh 不bất 散tán 空không 。 有hữu 漏lậu 名danh 散tán 。 又hựu 開khai 相tương/tướng 空không 為vi 二nhị 空không 也dã 。 相tương/tướng 空không 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 別biệt 故cố 名danh 自tự 相tương/tướng 空không 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 共cộng 有hữu 故cố 名danh 共cộng 相tương 空không 。 今kim 唯duy 識thức 觀quán 於ư 十thập 六lục 中trung 。 十thập 四tứ 全toàn 一nhất 少thiểu 分phần 。 法pháp 全toàn 法pháp 分phần/phân 名danh 生sanh 。 離ly 唯duy 所sở 真chân 。 問vấn 但đãn 言ngôn 生sanh 空không 皆giai 唯duy 識thức 不phủ 。 答đáp 得đắc 但đãn 是thị 唯duy 識thức 必tất 帶đái 生sanh 空không 。 自tự 有hữu 生sanh 空không 不bất 必tất 唯duy 識thức 觀quán 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 生sanh 空không 。

大Đại 乘Thừa 法Pháp 苑Uyển 義Nghĩa 林Lâm 章Chương 卷quyển 第đệ 四tứ