宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập

慧tuệ 日nhật 永vĩnh 明minh 寺tự 主chủ 智trí 覺giác 禪thiền 師sư 延diên 壽thọ 集tập

夫phu 真chân 心tâm 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 知tri 有hữu 不bất 空không 常thường 住trụ 湛trạm 然nhiên 之chi 體thể 。

答đáp 。 以dĩ 事sự 驗nghiệm 知tri 。 因nhân 用dụng 可khả 辯biện 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 。 用dụng 能năng 彰chương 體thể 。 如như 見kiến 波ba 生sanh 。 知tri 有hữu 水thủy 體thể 。 十thập 八bát 空không 論luận 云vân 。 不bất 捨xả 離ly 空không 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 學học 此thử 定định 。 止chỉ 為vi 功công 德đức 善thiện 根căn 無vô 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 亦diệc 不bất 捨xả 功công 德đức 善thiện 根căn 門môn 。 有hữu 流lưu 果quả 報báo 。 已dĩ 盡tận 。 功công 德đức 善thiện 根căn 。 本bổn 為vi 化hóa 物vật 故cố 。 恆hằng 有hữu 此thử 用dụng 。 如Như 來Lai 雖tuy 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 隨tùy 眾chúng 生sanh 機cơ 緣duyên 。 現hiện 應ứng 化hóa 兩lưỡng 身thân 。 導đạo 利lợi 含hàm 識thức 。 即tức 是thị 更cánh 起khởi 心tâm 義nghĩa 。 故cố 眾chúng 生sanh 不bất 盡tận 。 應ứng 化hóa 之chi 用dụng 亦diệc 不bất 盡tận 。 故cố 言ngôn 雖tuy 入nhập 無vô 餘dư 。 而nhi 不bất 捨xả 功công 德đức 善thiện 根căn 也dã 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 入nhập 滅diệt 。 無vô 更cánh 起khởi 心tâm 。 以dĩ 慈từ 悲bi 薄bạc 少thiểu 。 不bất 化hóa 眾chúng 生sanh 。 若nhược 佛Phật 入nhập 無vô 餘dư 。 而nhi 更cánh 起khởi 心tâm 者giả 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 三Tam 身Thân 利lợi 物vật 無vô 窮cùng 故cố 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 無vô 流lưu 法pháp 之chi 依y 處xứ 。 故cố 言ngôn 不bất 捨xả 離ly 功công 德đức 也dã 。 所sở 以dĩ 得đắc 知tri 涅Niết 槃Bàn 之chi 中trung 。 猶do 有hữu 法Pháp 身thân 者giả 。 以dĩ 用dụng 證chứng 體thể 。 既ký 覩đổ 應ứng 化hóa 之chi 用dụng 不bất 盡tận 。 故cố 知tri 此thử 身thân 之chi 體thể 。 常thường 自tự 湛trạm 然nhiên 。 永vĩnh 無vô 遷thiên 壞hoại 。 如như 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 說thuyết 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 有hữu 自tự 相tướng 。 而nhi 可khả 言ngôn 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 能năng 顯hiển 事sự 用dụng 故cố 。 若nhược 不bất 依y 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 成thành 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 不bất 成thành 。 則tắc 煩phiền 惱não 不bất 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 既ký 能năng 生sanh 道đạo 。 道đạo 能năng 滅diệt 惑hoặc 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 家gia 事sự 。 既ký 見kiến 有hữu 事sự 。 則tắc 知tri 應ưng 有hữu 體thể 。 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 也dã 。

問vấn 。 有hữu 何hà 勝thắng 義nghĩa 。 廣quảng 集tập 一nhất 心tâm 正chánh 宗tông 。 於ư 末mạt 學học 進tiến 修tu 。 得đắc 疾tật 入nhập 道đạo 不phủ 。

答đáp 。 若nhược 以dĩ 宗tông 鏡kính 示thị 人nhân 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 疾tật 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 更cánh 無vô 迂# 曲khúc 。 法pháp 華hoa 經kinh 偈kệ 云vân 。 演diễn 暢sướng 實thật 相tướng 義nghĩa 。 開khai 闡xiển 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 廣quảng 導đạo 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 速tốc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 如như 有hữu 頌tụng 云vân 。 行hành 自tự 境cảnh 界giới 中trung 。 獲hoạch 得đắc 所sở 應ưng 得đắc 。 行hành 他tha 境cảnh 界giới 中trung 。 如như 魚ngư 墮đọa 陸lục 地địa 。 是thị 以dĩ 若nhược 行hành 自tự 境cảnh 內nội 。 如như 同đồng 己kỷ 物vật 。 取thủ 復phục 何hà 難nạn/nan 。 若nhược 行hành 他tha 境cảnh 中trung 。 即tức 不bất 自tự 在tại 。 如như 王vương 失thất 國quốc 。 似tự 鳥điểu 離ly 空không 。 足túc 可khả 知tri 之chi 。 此thử 是thị 千thiên 聖thánh 入nhập 道đạo 之chi 門môn 。 諸chư 佛Phật 證chứng 真chân 之chi 路lộ 。 若nhược 有hữu 入nhập 者giả 。 一nhất 入nhập 全toàn 真chân 。 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 位vị 齊tề 諸chư 佛Phật 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 乘thừa 此thử 寶bảo 乘thừa 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 可khả 謂vị 頓đốn 入nhập 頓đốn 超siêu 。 諸chư 乘thừa 匪phỉ 。 及cập 以dĩ 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 。 不bất 知tri 諸chư 塵trần 唯duy 是thị 識thức 。 故cố 執chấp 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 境cảnh 界giới 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 雖tuy 有hữu 發phát 心tâm 趣thú 向hướng 解giải 脫thoát 。 而nhi 猶do 計kế 有hữu 。 生sanh 死tử 可khả 厭yếm 。 涅Niết 槃Bàn 可khả 欣hân 。 不bất 了liễu 唯duy 心tâm 道Đạo 理lý 。 若nhược 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 是thị 識thức 量lượng 。 捨xả 彼bỉ 事sự 識thức 外ngoại 計kế 分phân 別biệt 。 既ký 了liễu 唯duy 心tâm 。 趣thú 理lý 速tốc 疾tật 。 異dị 前tiền 漸tiệm 悟ngộ 。 故cố 論luận 云vân 。 速tốc 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 不bất 覺giác 賴lại 耶da 。 但đãn 依y 分phân 別biệt 事sự 識thức 資tư 持trì 力lực 故cố 。 而nhi 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 以dĩ 不bất 達đạt 本bổn 故cố 。 向hướng 大đại 菩Bồ 提Đề 疎sơ 而nhi 且thả 遠viễn 。 故cố 云vân 漸tiệm 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 既ký 了liễu 賴lại 耶da 本bổn 識thức 。 則tắc 依y 此thử 識thức 資tư 持trì 力lực 故cố 。 而nhi 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 以dĩ 了liễu 本bổn 故cố 。 向hướng 大đại 菩Bồ 提Đề 親thân 而nhi 且thả 近cận 。 故cố 云vân 速tốc 也dã 。 此thử 宗tông 鏡kính 中trung 開khai 示thị 大đại 意ý 。 唯duy 論luận 自tự 心tâm 妙diệu 達đạt 。 何hà 待đãi 他tha 文văn 。 為vi 未vị 薦tiến 者giả 。 假giả 以dĩ 文văn 言ngôn 。 示thị 令linh 親thân 悟ngộ 。 纔tài 聞văn 便tiện 入nhập 。 目mục 擊kích 道đạo 存tồn 。 故cố 止Chỉ 觀Quán 云vân 。 直trực 聞văn 其kỳ 言ngôn 。 病bệnh 即tức 除trừ 愈dũ 。 如như 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 菩Bồ 提Đề 樹thụ 神thần 。

過quá 去khứ 有hữu 佛Phật 。 名danh 曰viết 寶Bảo 勝Thắng 。 滅diệt 後hậu 有hữu 長trưởng 者giả 。 名danh 曰viết 持Trì 水Thủy 。 善thiện 知tri 醫y 方phương 。 救cứu 諸chư 病bệnh 苦khổ 。 持trì 水thủy 有hữu 子tử 。 名danh 曰viết 流Lưu 水Thủy 。 是thị 時thời 國quốc 內nội 。 天thiên 降giáng 災tai 變biến 。 流lưu 水thủy 見kiến 已dĩ 。 自tự 思tư 惟duy 言ngôn 。 我ngã 父phụ 年niên 邁mại 。 不bất 能năng 至chí 彼bỉ 。 城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc 。 便tiện 至chí 父phụ 所sở 。 問vấn 醫y 方phương 已dĩ 。 因nhân 得đắc 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 方phương 術thuật 。 遍biến 至chí 城thành 邑ấp 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 是thị 醫y 師sư 。 我ngã 是thị 醫y 師sư 。 善thiện 知tri 方phương 藥dược 。 療liệu 治trị 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 聞văn 許hứa 治trị 病bệnh 。 直trực 聞văn 是thị 言ngôn 。 所sở 患hoạn 即tức 除trừ 。 此thử 譬thí 聞văn 妙diệu 境cảnh 。 得đắc 入nhập 初sơ 住trụ 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 本bổn 自tự 圓viên 成thành 。 長trường 時thời 顯hiển 現hiện 。 上thượng 根căn 纔tài 覽lãm 。 直trực 進tiến 無vô 疑nghi 。 不bất 待đãi 舉cử 明minh 。 重trọng/trùng 加gia 指chỉ 示thị 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 迴hồi 向hướng 品phẩm 頌tụng 云vân 。 諸chư 佛Phật 隨tùy 宜nghi 所sở 作tác 業nghiệp 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 等đẳng 法Pháp 界Giới 。 智trí 者giả 能năng 以dĩ 一nhất 方phương 便tiện 。 一nhất 切thiết 了liễu 知tri 無vô 不bất 盡tận 。 是thị 以dĩ 若nhược 入nhập 此thử 宗tông 鏡kính 。 己kỷ 眼nhãn 圓viên 明minh 。 一nhất 一nhất 皆giai 照chiếu 。 自tự 心tâm 。 決quyết 定định 不bất 從tùng 他tha 學học 。 法Pháp 藏tạng 而nhi 全toàn 開khai 身thân 聚tụ 。 智trí 燈đăng 而nhi 高cao 挂quải 靈linh 臺đài 。 步bộ 步bộ 現hiện 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 。 念niệm 念niệm 成thành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 堅kiên 意ý 。

菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 世thế 世thế 自tự 知tri 。 不bất 從tùng 他tha 學học 。 舉cử 足túc 下hạ 足túc 。 入nhập 息tức 出xuất 息tức 。 念niệm 念niệm 常thường 有hữu 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 堅kiên 意ý 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 皆giai 是thị 法pháp 。 行hành 皆giai 是thị 法pháp 。 堅kiên 意ý 。 譬thí 如như 有hữu 王vương 。 若nhược 諸chư 大đại 臣thần 。 百bách 千thiên 種chủng 香hương 。 擣đảo 以dĩ 為vi 末mạt 。 若nhược 有hữu 人nhân 來lai 。 索sách 中trung 一nhất 種chủng 。 不bất 用dụng 餘dư 香hương 共cộng 相tương 熏huân 雜tạp 。 堅kiên 意ý 。 如như 是thị 百bách 千thiên 。 種chủng 眾chúng 香hương 末mạt 中trung 。 可khả 得đắc 一nhất 種chủng 不bất 雜tạp 餘dư 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 堅kiên 意ý 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 一nhất 切thiết 波Ba 羅La 蜜Mật 熏huân 身thân 心tâm 故cố 。 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 常thường 生sanh 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 堅kiên 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 於ư 念niệm 念niệm 中trung 。 生sanh 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 堅kiên 意ý 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 悉tất 捨xả 。 心tâm 無vô 貪tham 著trước 。 是thị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 心tâm 善thiện 寂tịch 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 無vô 惡ác 。 是thị 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 心tâm 盡tận 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 塵trần 中trung 而nhi 無vô 所sở 傷thương 。 是thị 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 勤cần 觀quán 擇trạch 心tâm 。 知tri 心tâm 離ly 相tương/tướng 。 是thị 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 善thiện 寂tịch 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 是thị 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 觀quán 心tâm 知tri 心tâm 。 通thông 達đạt 心tâm 相tương/tướng 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 堅kiên 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 如như 是thị 法Pháp 門môn 。 念niệm 念niệm 皆giai 有hữu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 。 依y 此thử 寂tịch 滅diệt 無vô 為vi 之chi 道đạo 。 即tức 入nhập 絕tuyệt 學học 絕tuyệt 待đãi 之chi 門môn 。 莫mạc 不bất 沈trầm 空không 。 成thành 於ư 斷đoạn 見kiến 不phủ 。

答đáp 。 未vị 入nhập 茲tư 門môn 。 觸xúc 途đồ 虛hư 幻huyễn 。 待đãi 真chân 立lập 俗tục 。 對đối 色sắc 明minh 空không 。 纔tài 證chứng 斯tư 宗tông 。 萬vạn 緣duyên 俱câu 寂tịch 。 如như 異dị 色sắc 之chi 鳥điểu 。 投đầu 須Tu 彌Di 而nhi 純thuần 變biến 金kim 光quang 。 猶do 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 入nhập 雜tạp 林lâm 而nhi 更cánh 無vô 分phân 別biệt 。 是thị 以dĩ 諸chư 法pháp 無vô 體thể 。 相tương 待đãi 而nhi 成thành 。 皆giai 無vô 待đãi 而nhi 成thành 待đãi 。 若nhược 執chấp 有hữu 法pháp 。 互hỗ 相tương 待đãi 成thành 。 則tắc 不bất 成thành 待đãi 。 以dĩ 有hữu 自tự 體thể 。 各các 定định 。 不bất 假giả 相tương 待đãi 故cố 。 如như 中trung 觀quán 論luận 偈kệ 云vân 。 若nhược 法pháp 有hữu 待đãi 成thành 。 未vị 成thành 云vân 何hà 待đãi 。 若nhược 成thành 已dĩ 有hữu 待đãi 。 成thành 已dĩ 何hà 用dụng 待đãi 。 若nhược 法pháp 因nhân 待đãi 成thành 。 是thị 法pháp 先tiên 未vị 成thành 。 未vị 成thành 則tắc 無vô 。 無vô 則tắc 云vân 何hà 有hữu 因nhân 待đãi 。 若nhược 是thị 法pháp 先tiên 已dĩ 成thành 。 已dĩ 成thành 何hà 用dụng 因nhân 待đãi 。 是thị 二nhị 俱câu 不bất 相tương 因nhân 待đãi 。 是thị 知tri 未vị 成thành 已dĩ 成thành 。 俱câu 無vô 有hữu 待đãi 。 若nhược 悟ngộ 入nhập 宗tông 鏡kính 之chi 時thời 。 了liễu 知tri 虛hư 空không 尚thượng 是thị 幻huyễn 生sanh 。 豈khởi 更cánh 有hữu 法pháp 可khả 為vi 對đối 待đãi 。 如như 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 若nhược 一nhất 人nhân 反phản 真chân 歸quy 原nguyên 。 此thử 十thập 方phương 空không 。 一nhất 時thời 消tiêu 殞vẫn 。 菩Bồ 薩Tát 瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 天thiên 子tử 。

如như 吾ngô 昔tích 求cầu 道Đạo 。 從tùng 無vô 數số 劫kiếp 。 分phân 別biệt 本bổn 末mạt 。 未vị 能năng 究cứu 盡tận 一nhất 法pháp 定định 意ý 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 法Pháp 。 所sở 謂vị 無vô 念niệm 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 念niệm 者giả 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 悉tất 皆giai 無vô 形hình 。 天thiên 子tử 。 吾ngô 今kim 成thành 佛Phật 。 由do 此thử 一nhất 行hành 。 得đắc 成thành 無vô 上thượng 。 正chánh 真chân 之chi 道Đạo 。 既ký 萬vạn 法pháp 無vô 形hình 。 對đối 何hà 稱xưng 有hữu 。 有hữu 既ký 不bất 有hữu 。 曷hạt 得đắc 云vân 常thường 。 空không 復phục 何hà 空không 。 憑bằng 誰thùy 稱xưng 斷đoạn 。 若nhược 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。 即tức 成thành 斷đoạn 常thường 。 若nhược 法pháp 外ngoại 無vô 心tâm 。 孰thục 言ngôn 空không 有hữu 。 所sở 以dĩ 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 云vân 。 君quân 不bất 見kiến 自tự 心tâm 。 非phi 斷đoạn 亦diệc 非phi 常thường 。 普phổ 在tại 諸chư 方phương 不bất 入nhập 方phương 。 亦diệc 復phục 不bất 依y 前tiền 後hậu 際tế 。 又hựu 復phục 非phi 圓viên 非phi 短đoản 長trường/trưởng 。 寂tịch 然nhiên 無vô 生sanh 亦diệc 無vô 滅diệt 。 非phi 黑hắc 非phi 白bạch 與dữ 青thanh 黃hoàng 。 雖tuy 復phục 念niệm 慮lự 知tri 諸chư 法pháp 。 而nhi 實thật 不bất 住trụ 念niệm 中trung 央ương 。 眾chúng 生sanh 入nhập 而nhi 無vô 所sở 入nhập 。 雖tuy 趣thú 六lục 境cảnh 實thật 無vô 傷thương 。 智trí 者giả 分phân 明minh 了liễu 知tri 此thử 。 是thị 故cố 號hiệu 曰viết 法pháp 中trung 王vương 。 故cố 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 於ư 法pháp 生sanh 見kiến 。 則tắc 於ư 其kỳ 人nhân 。 佛Phật 不bất 出xuất 世thế 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 有hữu 決quyết 定định 見kiến 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 人nhân 不bất 度độ 生sanh 死tử 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 除trừ 滅diệt 諸chư 相tướng 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 動động 念niệm 戲hí 論luận 。 是thị 以dĩ 若nhược 論luận 成thành 壞hoại 有hữu 空không 。 皆giai 徇# 世thế 間gian 名danh 字tự 。 不bất 出xuất 外ngoại 道đạo 諸chư 見kiến 。 如như 狗cẩu 逐trục 塊khối 。 豈khởi 達đạt 自tự 宗tông 。 則tắc 知tri 名danh 字tự 如như 塊khối 。 真chân 理lý 如như 人nhân 。 無vô 明minh 癡si 犬khuyển 。 逐trục 名danh 言ngôn 塊khối 。 種chủng 智trí 師sư 子tử 。 得đắc 理lý 亡vong 名danh 。 故cố 知tri 。 言ngôn 語ngữ 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 。 息tức 覺giác 觀quán 。 則tắc 名danh 言ngôn 絕tuyệt 。 言ngôn 思tư 絕tuyệt 。 則tắc 待đãi 絕tuyệt 亡vong 。 中trung 觀quán 論luận 疏sớ/sơ 云vân 。 盡tận 不bất 盡tận 門môn 者giả 。 若nhược 念niệm 念niệm 遷thiên 滅diệt 。 滅diệt 無vô 可khả 成thành 。 若nhược 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 續tục 非phi 始thỉ 成thành 。 若nhược 念niệm 念niệm 遷thiên 滅diệt 。 滅diệt 無vô 始thỉ 壞hoại 。 若nhược 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 續tục 不bất 可khả 壞hoại 。 故cố 盡tận 不bất 盡tận 。 俱câu 無vô 成thành 壞hoại 。 又hựu 諸chư 法pháp 日nhật 夜dạ 中trung 。 念niệm 念niệm 常thường 滅diệt 盡tận 。 過quá 去khứ 如như 水thủy 流lưu 不bất 住trụ 。 是thị 則tắc 名danh 盡tận 。 是thị 事sự 不bất 可khả 取thủ 。 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 野dã 馬mã 無vô 決quyết 定định 性tánh 。 云vân 何hà 可khả 分phân 別biệt 說thuyết 有hữu 成thành 。 又hựu 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 常thường 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 故cố 名danh 不bất 盡tận 。 云vân 何hà 可khả 分phân 別biệt 說thuyết 言ngôn 。 今kim 是thị 成thành 時thời 。 是thị 故cố 盡tận 亦diệc 無vô 成thành 。 不bất 盡tận 亦diệc 無vô 成thành 。 既ký 無vô 成thành 。 亦diệc 無vô 壞hoại 。 是thị 以dĩ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 尚thượng 無vô 有hữu 成thành 。 云vân 何hà 說thuyết 斷đoạn 。 皆giai 以dĩ 實thật 際tế 為vi 定định 量lượng 。 則tắc 無vô 有hữu 變biến 異dị 。

如như 經kinh 問vấn 。 何hà 等đẳng 是thị 真chân 智trí 慧tuệ 。

答đáp 言ngôn 。 無vô 變biến 異dị 相tướng 。 如như 眾chúng 生sanh 無vô 變biến 異dị 相tướng 。 真chân 智trí 慧tuệ 亦diệc 無vô 變biến 異dị 。 又hựu 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。

答đáp 。 假giả 名danh 字tự 畢tất 竟cánh 離ly 。 是thị 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 如như 是thị 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 變biến 異dị 。 乃nãi 至chí 如như 虛hư 空không 。 無vô 變biến 異dị 相tướng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 無vô 變biến 異dị 相tướng 。 云vân 何hà 無vô 變biến 異dị 。 以dĩ 無vô 二nhị 故cố 。 亦diệc 無vô 無vô 二nhị 。 方phương 成thành 真chân 智trí 。 但đãn 云vân 無vô 有hữu 二nhị 。 非phi 是thị 有hữu 無vô 二nhị 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 常thường 於ư 諸chư 法pháp 不bất 作tác 二nhị 。 亦diệc 復phục 不bất 作tác 於ư 不bất 二nhị 。 於ư 二nhị 不bất 二nhị 並tịnh 皆giai 離ly 。 知tri 其kỳ 悉tất 是thị 語ngữ 言ngôn 道đạo 。 是thị 知tri 一nhất 切thiết 言ngôn 語ngữ 。 皆giai 從tùng 覺giác 觀quán 而nhi 生sanh 。 纔tài 有hữu 覺giác 觀quán 。 便tiện 形hình 紋văn 綵thải 。 發phát 萠bằng 芽nha 於ư 境cảnh 上thượng 。 起khởi 兆triệu 朕trẫm 於ư 心tâm 中trung 。 心tâm 境cảnh 對đối 治trị 。 便tiện 為vi 質chất 礙ngại 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 。 自tự 絕tuyệt 言ngôn 思tư 。 妙diệu 旨chỉ 潛tiềm 通thông 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 又hựu 若nhược 一nhất 切thiết 修tu 行hành 趣thú 佛Phật 乘thừa 人nhân 。 但đãn 先tiên 得đắc 旨chỉ 之chi 後hậu 。 方phương 可khả 以dĩ 佛Phật 知tri 見kiến 。 治trị 諸chư 餘dư 習tập 。 以dĩ 正chánh 定định 水thủy 。 瑩oánh 。 淨tịnh 禪thiền 支chi 。 用dụng 多đa 聞văn 慧tuệ 。 助trợ 生sanh 觀quán 力lực 。 乃nãi 至chí 習tập 誦tụng 熏huân 修tu 。 萬vạn 行hạnh 嚴nghiêm 飾sức 。 若nhược 未vị 入nhập 宗tông 鏡kính 。 不bất 了liễu 自tự 心tâm 。 縱túng/tung 多đa 聞văn 習tập 誦tụng 。 俱câu 不bất 成thành 就tựu 。 如như 善thiện 星tinh 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 獲hoạch 得đắc 四tứ 禪thiền 。 不bất 達đạt 無vô 生sanh 。 返phản 墮đọa 地địa 獄ngục 。 又hựu 如như 阿A 難Nan 多đa 聞văn 。 不bất 明minh 實thật 相tướng 。 遭tao 婬dâm 席tịch 所sở 縛phược 。 為vi 文Văn 殊Thù 所sở 訶ha 。 應ưng 須tu 先tiên 入nhập 正chánh 宗tông 。 後hậu 修tu 福phước 智trí 。 如như 瑠lưu 璃ly 之chi 含hàm 寶bảo 月nguyệt 。 似tự 摩ma 尼ni 之chi 置trí 高cao 幢tràng 。 方phương 得đắc 通thông 透thấu 無vô 瑕hà 。 能năng 雨vũ 眾chúng 寶bảo 。 自tự 他tha 兼kiêm 利lợi 。 豈khởi 虛hư 搆câu 哉tai 。 又hựu 此thử 絕tuyệt 待đãi 無vô 作tác 真chân 心tâm 。 非phi 是thị 斷đoạn 空không 但đãn 空không 。 若nhược 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 妄vọng 心tâm 。 世thế 間gian 一nhất 切thiết 幻huyễn 法pháp 。 以dĩ 情tình 識thức 分phân 別biệt 不bất 及cập 。 故cố 。 目mục 之chi 為vi 空không 。 如như 洞đỗng 山sơn 和hòa 尚thượng 偈kệ 云vân 。 世thế 間gian 塵trần 事sự 亂loạn 如như 毛mao 。 不bất 向hướng 空không 門môn 何hà 處xứ 消tiêu 。 若nhược 待đãi 境cảnh 緣duyên 除trừ 蕩đãng 盡tận 。 古cổ 人nhân 那na 得đắc 喻dụ 芭ba 蕉tiêu 。 龐# 居cư 士sĩ 偈kệ 云vân 。 識thức 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 繩thằng 妄vọng 走tẩu 作tác 。 智trí 樂nhạo/nhạc/lạc 菩Bồ 薩Tát 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 繩thằng 亦diệc 無vô 縛phược 。 若nhược 有hữu 發phát 心tâm 者giả 。 直trực 須tu 學học 無vô 作tác 。 莫mạc 道đạo 怕phạ 落lạc 空không 。 得đắc 空không 亦diệc 不bất 惡ác 。 見kiến 礦quáng 不bất 識thức 金kim 。 入nhập 爐lô 始thỉ 知tri 錯thác 。 黃hoàng 蘗bách 和hòa 尚thượng 云vân 。 無vô 人nhân 敢cảm 入nhập 此thử 門môn 。 恐khủng 畏úy 落lạc 空không 。 盡tận 望vọng 涯nhai 而nhi 退thoái 。 證chứng 道đạo 歌ca 云vân 。 嗟ta 末Mạt 法Pháp 。 惡ác 時thời 代đại 。 眾chúng 生sanh 薄bạc 福phước 難nan 調điều 制chế 。 去khứ 聖Thánh 遠viễn 兮hề 邪tà 見kiến 深thâm 。 魔ma 強cường 法Pháp 弱nhược 多đa 冤oan 害hại 。 聞văn 說thuyết 如Như 來Lai 頓đốn 教giáo 門môn 。 恨hận 不bất 滅diệt 除trừ 令linh 瓦ngõa 碎toái 。 作tác 在tại 心tâm 殃ương 在tại 身thân 。 不bất 須tu 怨oán 訴tố 更canh 尤vưu 人nhân 。 欲dục 得đắc 不bất 招chiêu 無vô 間gián 業nghiệp 。 莫mạc 謗báng 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 輪luân 。

問vấn 。 悟ngộ 此thử 心tâm 宗tông 。 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 得đắc 圓viên 滿mãn 普Phổ 賢Hiền 行hành 不phủ 。

答đáp 。 一nhất 切thiết 理lý 智trí 。 無vô 邊biên 行hạnh 願nguyện 。 皆giai 不bất 出xuất 普phổ 賢hiền 一nhất 毛mao 孔khổng 。 若nhược 實thật 入nhập 此thử 宗tông 鏡kính 中trung 。 乃nãi 至chí 凡phàm 聖thánh 之chi 身thân 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 能năng 圓viên 滿mãn 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hành 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 海hải 幢tràng 比Bỉ 丘Khâu 。 入nhập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 境cảnh 界giới 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 三tam 昧muội 。 經kinh 行hành 地địa 側trắc 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 入nhập 于vu 三tam 昧muội 。 離ly 出xuất 入nhập 息tức 。 無vô 別biệt 思tư 覺giác 。 身thân 安an 不bất 動động 。 從tùng 其kỳ 身thân 分phần/phân 。 出xuất 十thập 法Pháp 界Giới 身thân 雲vân 。 一nhất 切thiết 供cúng 具cụ 。 雨vũ 無vô 量lượng 法Pháp 雨vũ 等đẳng 。 又hựu 如như 善thiện 見kiến 比Bỉ 丘Khâu 。 告cáo 善Thiện 財Tài 言ngôn 。 我ngã 經kinh 行hành 時thời 。 一nhất 念niệm 中trung 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 皆giai 悉tất 現hiện 前tiền 。 智trí 慧tuệ 清thanh 淨tịnh 故cố 。 一nhất 念niệm 中trung 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 皆giai 悉tất 現hiện 前tiền 。 經kinh 過quá 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 故cố 。 又hựu 如như 喜hỷ 目mục 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 夜dạ 神thần 。 入nhập 大đại 勢thế 力lực 普phổ 喜hỷ 幢tràng 解giải 脫thoát 門môn 。 於ư 其kỳ 身thân 上thượng 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 出xuất 無vô 量lượng 種chủng 。 變biến 化hóa 身thân 雲vân 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 以dĩ 妙diệu 言ngôn 音âm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 普phổ 攝nhiếp 無vô 量lượng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 而nhi 得đắc 利lợi 益ích 。 又hựu 如như 善thiện 財tài 。 重trọng/trùng 觀quán 普phổ 賢hiền 一nhất 一nhất 身thân 分phần/phân 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 悉tất 有hữu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 風phong 輪luân 水thủy 輪luân 。 地địa 輪luân 火hỏa 輪luân 。 大đại 海hải 江giang 河hà 。 及cập 諸chư 寶bảo 山sơn 。 須Tu 彌Di 鐵Thiết 圍Vi 。 村thôn 營doanh 城thành 邑ấp 。 宮cung 殿điện 園viên 苑uyển 。 一nhất 切thiết 地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 閻Diêm 羅La 王Vương 界giới 。 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 人nhân 與dữ 非phi 人nhân 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 處xứ 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 風phong 雲vân 雷lôi 電điện 。 晝trú 夜dạ 月nguyệt 時thời 。 及cập 以dĩ 年niên 劫kiếp 。 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 。 道Đạo 場Tràng 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 悉tất 皆giai 明minh 見kiến 。 如như 見kiến 此thử 世thế 界giới 。 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 悉tất 如như 是thị 見kiến 。 如như 見kiến 現hiện 在tại 十thập 方phương 世thế 界giới 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 亦diệc 如như 是thị 見kiến 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 如như 說thuyết 海hải 幢tràng 。 身thân 分phần 之chi 上thượng 。 善thiện 見kiến 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。 普phổ 賢hiền 毛mao 孔khổng 之chi 內nội 。 盡tận 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 虛hư 空không 界giới 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 凡phàm 聖thánh 境cảnh 界giới 。 淨tịnh 穢uế 國quốc 土độ 。 靡mĩ 所sở 不bất 現hiện 。 可khả 證chứng 宗tông 鏡kính 無vô 外ngoại 。 無vô 法pháp 不bất 含hàm 。 如như 卷quyển 大đại 海hải 之chi 波ba 瀾lan 。 收thu 歸quy 一nhất 滴tích 。 猶do 撮toát 十thập 方phương 之chi 剎sát 土độ 。 指chỉ 在tại 一nhất 塵trần 。 如như 古cổ 德đức 云vân 。 以dĩ 遮già 那na 之chi 境cảnh 界giới 。 眾chúng 妙diệu 之chi 玄huyền 門môn 。 知tri 識thức 說thuyết 之chi 而nhi 不bất 窮cùng 。 善thiện 財tài 酌chước 之chi 而nhi 不bất 竭kiệt 。 文Văn 殊Thù 體thể 之chi 而nhi 寂tịch 寂tịch 。 普phổ 賢hiền 證chứng 之chi 以dĩ 重trùng 重trùng 。 何hà 者giả 。 以dĩ 文Văn 殊Thù 是thị 自tự 心tâm 如như 理lý 之chi 體thể 。 體thể 常thường 湛trạm 然nhiên 。 以dĩ 普phổ 賢hiền 是thị 自tự 心tâm 如như 量lượng 之chi 用dụng 。 用dụng 周chu 法Pháp 界Giới 。 所sở 以dĩ 寶bảo 性tánh 論luận 明minh 。 有hữu 二nhị 種chủng 修tu 行hành 。 一nhất 如như 實thật 修tu 行hành 。 了liễu 如như 理lý 一nhất 味vị 。 二nhị 。 遍biến 滿mãn 修tu 行hành 。 備bị 知tri 一nhất 心tâm 有hữu 恆Hằng 沙sa 法Pháp 界Giới 。 是thị 以dĩ 悟ngộ 此thử 真Chân 如Như 無vô 盡tận 之chi 心tâm 。 成thành 得đắc 普phổ 賢hiền 。 無vô 盡tận 之chi 行hành 。 亦diệc 云vân 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 己kỷ 事sự 已dĩ 辦biện 。 如như 不bất 了liễu 此thử 而nhi 妄vọng 有hữu 所sở 修tu 。 非phi 唯duy 不bất 具cụ 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 門môn 。 乃nãi 至chí 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 等đẳng 一nhất 切thiết 修tu 進tiến 之chi 門môn 。 悉tất 不bất 成thành 就tựu 。 以dĩ 不bất 達đạt 本bổn 故cố 。 所sở 以dĩ 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 若nhược 不bất 能năng 得đắc 見kiến 聞văn 。 讀đọc 誦tụng 書thư 持trì 。 供cúng 養dường 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 者giả 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 未vị 善thiện 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 以dĩ 自tự 他tha 所sở 隔cách 。 但đãn 為vi 愛ái 見kiến 之chi 心tâm 。 未vị 達đạt 一Nhất 乘Thừa 。 豈khởi 成thành 同đồng 體thể 之chi 行hành 。 又hựu 云vân 。 此thử 經Kinh 難nan 持trì 。 若nhược 暫tạm 持trì 者giả 。 我ngã 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 諸chư 佛Phật 所sở 歎thán 。 是thị 則tắc 勇dũng 猛mãnh 。 是thị 則tắc 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 持trì 戒giới 。 行hành 頭đầu 陀đà 者giả 。 則tắc 為vi 疾tật 得đắc 。 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 。 故cố 知tri 見kiến 性tánh 修tu 行hành 。 性tánh 周chu 萬vạn 行hạnh 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 即tức 如Như 來Lai 性tánh 。 如Như 來Lai 性tánh 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 若nhược 明minh 見kiến 此thử 旨chỉ 。 方phương 稱xưng 圓viên 修tu 。 權quyền 教giáo 罔võng 思tư 。 下hạ 位vị 天thiên 隔cách 。 讚tán 一nhất 念niệm 隨tùy 喜hỷ 。 福phước 尚thượng 無vô 量lượng 。 何hà 況huống 正chánh 念niệm 修tu 行hành 。 為vi 人nhân 開khai 示thị 。 所sở 以dĩ 文văn 句cú 疏sớ/sơ 。 釋thích 。 一nhất 念niệm 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 自tự 未vị 有hữu 行hành 。 但đãn 隨tùy 喜hỷ 法pháp 及cập 人nhân 。 功công 報báo 尚thượng 多đa 。 況huống 行hành 到đáo 耶da 。 隨tùy 喜hỷ 心tâm 有hữu 二nhị 。 若nhược 聞văn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 即tức 於ư 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 。 解giải 非phi 權quyền 非phi 實thật 之chi 理lý 。 信tín 佛Phật 知tri 見kiến 。 又hựu 雙song 解giải 權quyền 實thật 。 事sự 理lý 圓viên 融dung 。 雖tuy 具cụ 煩phiền 惱não 性tánh 。 能năng 知tri 如Như 來Lai 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 此thử 即tức 竪thụ 論luận 隨tùy 喜hỷ 。 又hựu 若nhược 聞văn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 之chi 意ý 。 即tức 於ư 一nhất 心tâm 。 廣quảng 解giải 一nhất 切thiết 心tâm 。 又hựu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 若nhược 欲dục 分phân 別biệt 。 辯biện 說thuyết 無vô 窮cùng 。 月nguyệt 四tứ 月nguyệt 至chí 歲tuế 。 旋toàn 轉chuyển 不bất 盡tận 。 雖tuy 未vị 得đắc 真chân 隨tùy 喜hỷ 心tâm 。 能năng 如như 此thử 解giải 。 法pháp 既ký 如như 此thử 。 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 隨tùy 喜hỷ 。 即tức 橫hoạnh/hoành 而nhi 竪thụ 。 即tức 竪thụ 而nhi 橫hoạnh/hoành 。 故cố 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 寧ninh 願nguyện 少thiểu 聞văn 。 多đa 解giải 義nghĩa 味vị 。 即tức 此thử 意ý 也dã 。 故cố 知tri 纔tài 聞văn 一nhất 心tâm 。 能năng 生sanh 隨tùy 喜hỷ 。 則tắc 洞đỗng 了liễu 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 遺di 餘dư 。 可khả 謂vị 一nhất 聞văn 千thiên 悟ngộ 。 得đắc 大đại 總tổng 持trì 。 於ư 凡phàm 夫phu 心tâm 能năng 生sanh 圓viên 信tín 。 格cách 量lượng 功công 德đức 。 唯duy 佛Phật 方phương 知tri 。 若nhược 外ngoại 道đạo 得đắc 五ngũ 通thông 者giả 。 能năng 移di 山sơn 竭kiệt 海hải 。 而nhi 不bất 伏phục 見kiến 愛ái 。 不bất 及cập 煖Noãn 法Pháp 人nhân 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 。 子tử 果quả 俱câu 脫thoát 。 猶do 被bị 涅Niết 槃Bàn 縛phược 。 不bất 知tri 其kỳ 因nhân 果quả 俱câu 權quyền 。 通thông 教giáo 人nhân 修tu 因nhân 雖tuy 巧xảo 。 發phát 心tâm 不bất 識thức 。 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 得đắc 果quả 止chỉ 除trừ 四tứ 住trụ 。 別biệt 人nhân 雖tuy 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 。 修tu 因nhân 則tắc 偏thiên 。 其kỳ 門môn 又hựu 拙chuyết 。 非phi 佛Phật 所sở 讚tán 。 皆giai 不bất 及cập 初sơ 隨tùy 喜hỷ 一nhất 念niệm 圓viên 信tín 之chi 人nhân 。 又hựu 止Chỉ 觀Quán 云vân 。 能năng 如như 是thị 入nhập 唯duy 心tâm 觀quán 者giả 。 則tắc 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。 該cai 括quát 周chu 備bị 。 規quy 矩củ 。 初sơ 心tâm 送tống 行hành 人nhân 。 到đáo 彼bỉ 薩tát 雲vân 蓋cái 。 如Như 來Lai 積tích 劫kiếp 之chi 所sở 勤cần 求cầu 。 道Đạo 場Tràng 之chi 所sở 妙diệu 悟ngộ 。 正chánh 在tại 茲tư 乎hồ 。 故cố 知tri 萬vạn 途đồ 雖tuy 別biệt 。 一nhất 性tánh 無vô 差sai 。 若nhược 未vị 歸quy 此thử 自tự 心tâm 之chi 性tánh 。 終chung 非phi 究cứu 竟cánh 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 心tâm 境cảnh 不bất 亡vong 。 皆giai 墮đọa 輪luân 迴hồi 。 不bất 入nhập 真chân 實thật 。 如như 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。

復phục 次thứ 如như 水thủy 性tánh 下hạ 流lưu 故cố 。 會hội 歸quy 於ư 海hải 。 合hợp 為vi 一nhất 味vị 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。 皆giai 歸quy 法pháp 性tánh 。 同đồng 為vi 一nhất 相tướng 。 是thị 名danh 為vi 法Pháp 性tánh 。 如như 金kim 剛cang 在tại 山sơn 頂đảnh 。 漸tiệm 漸tiệm 穿xuyên 下hạ 。 至chí 金kim 剛cang 地địa 際tế 。 到đáo 自tự 性tánh 乃nãi 止chỉ 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 智trí 慧tuệ 分phần 別biệt 。 推thôi 求cầu 已dĩ 到đáo 如như 中trung 。 從tùng 如như 入nhập 自tự 性tánh 。 如như 無vô 本bổn 末mạt 生sanh 滅diệt 諸chư 法pháp 戲hí 論luận 。 是thị 名danh 為vi 法Pháp 性tánh 。 又hựu 如như 犢độc 子tử 。 周chu 章chương 鳴minh 喚hoán 。 得đắc 母mẫu 乃nãi 止chỉ 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 別biệt 異dị 。 取thủ 捨xả 不bất 同đồng 。 得đắc 到đáo 自tự 性tánh 乃nãi 止chỉ 。 無vô 復phục 過quá 處xứ 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 如như 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 求cầu 道Đạo 修tu 行hành 。 若nhược 未vị 到đáo 宗tông 鏡kính 。 心tâm 終chung 不bất 止chỉ 。 所sở 以dĩ 宗tông 鏡kính 略lược 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 為vi 頓đốn 悟ngộ 知tri 宗tông 。 二nhị 為vi 圓viên 修tu 辦biện 事sự 。 如như 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 佛Phật 責trách 阿A 難Nan 言ngôn 。 非phi 汝nhữ 歷lịch 劫kiếp 。 辛tân 勤cần 證chứng 修tu 。 雖tuy 復phục 憶ức 持trì 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 清thanh 淨tịnh 妙diệu 理lý 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 只chỉ 益ích 戲hí 論luận 。 汝nhữ 雖tuy 談đàm 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 決quyết 定định 明minh 了liễu 。 人nhân 間gian 稱xưng 汝nhữ 。 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 以dĩ 此thử 積tích 劫kiếp 。 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 不bất 能năng 免miễn 離ly 。 摩Ma 登Đăng 伽Già 難nạn 。 何hà 須tu 待đãi 我ngã 。 佛Phật 頂đảnh 神thần 咒chú 。 摩Ma 登Đăng 伽Già 心tâm 。 婬dâm 火hỏa 頓đốn 歇hiết 。 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 。 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 成thành 精tinh 進tấn 林lâm 。 愛ái 河hà 乾can 枯khô 。 令linh 汝nhữ 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 阿A 難Nan 。 汝nhữ 雖tuy 歷lịch 劫kiếp 。 憶ức 持trì 如Như 來Lai 。 祕bí 密mật 妙diệu 嚴nghiêm 。 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 修tu 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 遠viễn 離ly 世thế 間gian 。 憎tăng 愛ái 二nhị 苦khổ 。 如như 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 宿túc 為vi 婬dâm 女nữ 。 由do 神thần 咒chú 力lực 。 消tiêu 其kỳ 愛ái 欲dục 。 法Pháp 中trung 今kim 名danh 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 與dữ 羅La 睺Hầu 母mẫu 。 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 。 同đồng 悟ngộ 宿túc 因nhân 。 知tri 歷lịch 世thế 因nhân 。 貪tham 欲dục 為vi 苦khổ 。 一nhất 念niệm 熏huân 修tu 。 無vô 漏lậu 善thiện 故cố 。 或hoặc 得đắc 出xuất 纏triền 。 或hoặc 蒙mông 授thọ 記ký 。 如như 何hà 自tự 欺khi 。 尚thượng 留lưu 觀quán 聽thính 。 乃nãi 至chí 阿A 難Nan 。 等đẳng 既ký 開khai 悟ngộ 。 後hậu 重trọng/trùng 請thỉnh 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 如như 經Kinh 云vân 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 雖tuy 承thừa 。 如như 是thị 法Pháp 音âm 。 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 遍biến 十thập 方phương 界giới 。 含hàm 育dục 如Như 來Lai 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 清thanh 淨tịnh 寶bảo 嚴nghiêm 。 妙Diệu 覺Giác 王Vương 剎sát 。 如Như 來Lai 復phục 責trách 。 多đa 聞văn 無vô 功công 。 不bất 逮đãi 修tu 習tập 。 我ngã 今kim 猶do 如như 。 旅lữ 泊bạc 之chi 人nhân 。 忽hốt 蒙mông 天thiên 王vương 。 賜tứ 以dĩ 華hoa 屋ốc 。 雖tuy 獲hoạch 大đại 宅trạch 。 要yếu 因nhân 門môn 入nhập 。 唯duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 不bất 捨xả 大đại 悲bi 。 示thị 我ngã 在tại 會hội 。 諸chư 蒙mông 闇ám 者giả 。 捐quyên 捨xả 小Tiểu 乘Thừa 。 畢tất 獲hoạch 如Như 來Lai 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 發phát 心tâm 路lộ 。 乃nãi 至chí 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 欲dục 。 捐quyên 捨xả 聲Thanh 聞Văn 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 應ưng 當đương 審thẩm 觀quán 。 因Nhân 地Địa 發phát 心tâm 。 與dữ 果quả 地địa 覺giác 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。

阿A 難Nan 。 若nhược 於ư 因Nhân 地Địa 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 而nhi 求cầu 佛Phật 乘Thừa 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 汝nhữ 當đương 照chiếu 明minh 。 諸chư 器khí 世thế 間gian 。 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 皆giai 從tùng 變biến 滅diệt 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 觀quán 世thế 間gian 。 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 誰thùy 為vi 不bất 壞hoại 。 然nhiên 終chung 不bất 聞văn 。 爛lạn 壞hoại 虛hư 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 非phi 可khả 作tác 。 由do 是thị 始thỉ 終chung 。 無vô 壞hoại 滅diệt 故cố 。 釋thích 曰viết 。 詳tường 夫phu 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 祖tổ 佛Phật 正chánh 意ý 。 凡phàm 從tùng 今kim 日nhật 去khứ 。 紹thiệu 佛Phật 乘thừa 人nhân 。 先tiên 須tu 得đắc 本bổn 。 悟ngộ 自tự 真chân 心tâm 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 為vi 因nhân 。 然nhiên 後hậu 以dĩ 無vô 生sanh 之chi 旨chỉ 。 遍biến 治trị 一nhất 切thiết 。 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 若nhược 有hữu 習tập 氣khí 。 還hoàn 以dĩ 佛Phật 知tri 見kiến 治trị 之chi 。 若nhược 不bất 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 設thiết 有hữu 修tu 行hành 。 但đãn 成thành 折chiết 伏phục 。 終chung 不bất 能năng 入nhập 諸chư 佛Phật 駛sử 水thủy 之chi 流lưu 。 如như 法Pháp 華hoa 明minh 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 只chỉ 是thị 於ư 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 而nhi 論luận 開khai 示thị 。 以dĩ 佛Phật 知tri 見kiến 蘊uẩn 在tại 。 眾chúng 生sanh 心tâm 故cố 。 若nhược 宗tông 門môn 中trung 。 從tùng 上thượng 亦diệc 云vân 。 先tiên 須tu 知tri 有hữu 。 然nhiên 後hậu 保bảo 任nhậm 。 又hựu 云vân 。 頭đầu 尾vĩ 須tu 得đắc 相tương 稱xứng 。 不bất 可khả 理lý 行hành 有hữu 闕khuyết 。 心tâm 口khẩu 相tương 違vi 。 入nhập 我ngã 宗tông 中trung 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 未vị 悟ngộ 自tự 心tâm 無vô 生sanh 之chi 理lý 。 唯duy 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 為vi 因nhân 。 欲dục 求cầu 無vô 生sanh 之chi 果quả 。 如như 蒸chưng 砂sa 作tác 飯phạn 。 種chủng 苦khổ 求cầu 甘cam 。 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 體thể 用dụng 俱câu 失thất 。 邪tà 修tu 妄vọng 習tập 。 猶do 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 揑niết 目mục 生sanh 華hoa 。 趣thú 寂tịch 執chấp 權quyền 。 似tự 三tam 乘thừa 道Đạo 人Nhân 。 勞lao 神thần 費phí 力lực 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 。 理lý 行hành 俱câu 圓viên 。 可khả 謂vị 二nhị 見kiến 之chi 良lương 醫y 。 釋thích 真chân 之chi 皎hiệu 日nhật 矣hĩ 。 故cố 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 霧vụ 露lộ 。 勢thế 雖tuy 欲dục 住trụ 。 不bất 過quá 日nhật 出xuất 。 日nhật 既ký 出xuất 已dĩ 。 消tiêu 滅diệt 無vô 餘dư 。

善thiện 男nam 子tử 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 惡ác 業nghiệp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 住trụ 世thế 勢thế 力lực 。 不bất 過quá 得đắc 見kiến 大đại 涅Niết 槃Bàn 日nhật 。 是thị 日nhật 既ký 出xuất 。 悉tất 能năng 除trừ 滅diệt 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 夫phu 未vị 遇ngộ 宗tông 鏡kính 正Chánh 法Pháp 之chi 日nhật 。 一nhất 心tâm 實thật 智trí 之chi 海hải 。 歸quy 前tiền 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 修tu 行hành 三tam 昧muội 諸chư 行hành 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 不bất 成thành 上thượng 善thiện 。 以dĩ 未vị 究cứu 竟cánh 故cố 。 如như 經Kinh 云vân 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 雖tuy 修tu 一nhất 切thiết 契Khế 經Kinh 諸chư 定định 。 未vị 聞văn 如như 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 咸hàm 言ngôn 一nhất 切thiết 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 聞văn 是thị 經Kinh 已dĩ 。 雖tuy 有hữu 煩phiền 惱não 。 如như 無vô 煩phiền 惱não 。 即tức 能năng 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 人nhân 天thiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 曉hiểu 了liễu 己kỷ 身thân 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 。 是thị 名danh 為vi 常thường 。

復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 眾chúng 流lưu 。 皆giai 歸quy 于vu 海hải 。 一nhất 切thiết 契Khế 經Kinh 諸chư 定định 三tam 昧muội 。 皆giai 歸quy 大Đại 乘Thừa 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 究cứu 竟cánh 善thiện 說thuyết 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 。 所sở 以dĩ 纔tài 知tri 。 有hữu 佛Phật 性tánh 。 自tự 然nhiên 解giải 行hành 相tương 應ứng 。 如như 結kết 網võng 而nhi 終chung 是thị 取thủ 魚ngư 。 裹khỏa 糧lương 而nhi 必tất 須tu 前tiền 進tiến 。 如như 云vân 。 若nhược 唯duy 解giải 而nhi 無vô 行hành 。 同đồng 沙sa 井tỉnh 之chi 非phi 潤nhuận 。 專chuyên 虛hư 而nhi 不bất 實thật 。 似tự 空không 雲vân 而nhi 無vô 雨vũ 。 是thị 以dĩ 此thử 錄lục 。 全toàn 為vi 修tu 習tập 菩Bồ 薩Tát 道đạo 。 圓viên 滿mãn 普Phổ 賢Hiền 門môn 。 遂toại 乃nãi 廣quảng 集tập 了liễu 義nghĩa 金kim 文văn 。 先tiên 德đức 遺di 旨chỉ 。 皆giai 令linh 信tín 順thuận 。 與dữ 道Đạo 相tương 應ứng 。 該cai 括quát 始thỉ 終chung 。 自tự 他tha 兼kiêm 利lợi 。 以dĩ 真Chân 如Như 一nhất 心tâm 。 性tánh 無vô 盡tận 故cố 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 順thuận 性tánh 而nhi 行hành 。 無vô 有hữu 匱quỹ 息tức 。 自tự 然nhiên 圓viên 滿mãn 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 一nhất 切thiết 慈từ 悲bi 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 一nhất 切thiết 行hạnh 願nguyện 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 一nhất 切thiết 理lý 事sự 。 一nhất 切thiết 權quyền 實thật 。 一nhất 切thiết 行hành 布bố 。 一nhất 切thiết 圓viên 融dung 。 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 經kinh 明minh 。 法pháp 雲vân 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 隨tùy 心tâm 念niệm 力lực 。 廣quảng 大đại 微vi 細tế 。 自tự 他tha 相tương/tướng 入nhập 。 一nhất 多đa 大đại 小tiểu 。 互hỗ 參tham 。 神thần 通thông 。 德đức 用dụng 自tự 在tại 。 皆giai 隨tùy 自tự 心tâm 念niệm 所sở 成thành 故cố 。 如như 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 用dụng 境cảnh 界giới 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 執chấp 業nghiệp 所sở 成thành 。 人nhân 天thiên 地địa 獄ngục 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 善thiện 惡ác 等đẳng 報báo 果quả 。 一nhất 依y 心tâm 造tạo 。 如như 此thử 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 無vô 作tác 法Pháp 身thân 大đại 智trí 之chi 力lực 。 隨tùy 所sở 心tâm 念niệm 。 莫mạc 不bất 十thập 方phương 一nhất 時thời 自tự 在tại 。 皆giai 悉tất 知tri 見kiến 。 以dĩ 普phổ 光quang 明minh 智trí 為vi 體thể 。 為vi 智trí 體thể 無vô 依y 。 稱xưng 性tánh 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 與dữ 虛hư 空không 量lượng 等đẳng 。 周chu 滿mãn 十thập 方phương 世thế 界giới 。 以dĩ 無vô 性tánh 智trí 。 大đại 用dụng 隨tùy 念niệm 。 以dĩ 不bất 忘vong 失thất 智trí 。 隨tùy 念niệm 皆giai 成thành 。 以dĩ 具cụ 總tổng 別biệt 同đồng 異dị 。 成thành 壞hoại 俱câu 作tác 。 以dĩ 廣quảng 狹hiệp 大đại 小tiểu 自tự 在tại 智trí 。 化hóa 通thông 無vô 礙ngại 。 以dĩ 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 同đồng 體thể 智trí 。 能năng 變biến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 境cảnh 界giới 。 純thuần 為vi 淨tịnh 土độ 之chi 剎sát 。 以dĩ 自tự 他tha 無vô 二nhị 智trí 。 一nhất 身thân 而nhi 作tác 多đa 身thân 。 多đa 身thân 而nhi 作tác 一nhất 身thân 。 以dĩ 法Pháp 身thân 無vô 大đại 小tiểu 。 離ly 量lượng 之chi 智trí 。 能năng 以dĩ 毛mao 孔khổng 廣quảng 容dung 佛Phật 剎sát 。 以dĩ 等đẳng 虛hư 空không 無vô 邊biên 。 無vô 方phương 之chi 智trí 。 而nhi 一nhất 念niệm 現hiện 生sanh 。 滿mãn 十thập 方phương 而nhi 無vô 去khứ 來lai 。 以dĩ 如như 響hưởng 智trí 。 而nhi 能năng 響hưởng 應ứng 。 對đối 現hiện 。 等đẳng 眾chúng 生sanh 應ưng 。 形hình 以dĩ 是thị 具cụ 足túc 圓viên 滿mãn 福phước 德đức 智trí 。 而nhi 恆hằng 居cư 妙diệu 剎sát 。 常thường 與dữ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 同đồng 居cư 。 若nhược 非phi 聖thánh 所sở 加gia 持trì 力lực 。 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 摩ma 尼ni 寶bảo 。 置trí 色sắc 衣y 中trung 。 其kỳ 摩ma 尼ni 寶bảo 。 雖tuy 同đồng 衣y 色sắc 。 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 成thành 就tựu 知tri 慧tuệ 。 以dĩ 為vi 心tâm 寶bảo 。 觀quán 一nhất 切thiết 智trí 。 普phổ 皆giai 明minh 現hiện 。 然nhiên 不bất 捨xả 於ư 。 菩Bồ 薩Tát 諸chư 行hành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 發phát 大đại 誓thệ 願nguyện 。 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 承thừa 事sự 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 嚴nghiêm 淨tịnh 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 安an 慰úy 眾chúng 生sanh 。 深thâm 入nhập 法pháp 海hải 。 為vi 淨tịnh 眾chúng 生sanh 界giới 現hiện 大đại 自tự 在tại 。 給cấp 施thí 眾chúng 生sanh 。 普phổ 照chiếu 世thế 間gian 。 入nhập 於ư 無vô 邊biên 幻huyễn 化hóa 法Pháp 門môn 。 不bất 退thoái 不bất 轉chuyển 。 無vô 疲bì 無vô 厭yếm 。 佛Phật 子tử 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 持trì 眾chúng 世thế 界giới 。 若nhược 成thành 若nhược 住trụ 。 無vô 厭yếm 無vô 倦quyện 。 無vô 羸luy 無vô 朽hủ 。 無vô 散tán 無vô 壞hoại 。 無vô 變biến 無vô 異dị 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 虛hư 空không 自tự 性tánh 。 法pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 立lập 無vô 量lượng 大đại 願nguyện 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 厭yếm 倦quyện 。 乃nãi 至chí 佛Phật 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 此thử 開khai 示thị 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 無vô 差sai 別biệt 性tánh 。 此thử 是thị 無vô 礙ngại 方phương 便tiện 之chi 門môn 。 此thử 能năng 出xuất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 。 此thử 法Pháp 唯duy 是thị 。 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 。 此thử 能năng 勇dũng 進tiến 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 此thử 能năng 開khai 顯hiển 。 諸chư 三tam 昧muội 門môn 。 此thử 能năng 無vô 礙ngại 普phổ 入nhập 諸chư 剎sát 。 此thử 能năng 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 此thử 能năng 住trụ 於ư 無vô 眾chúng 生sanh 際tế 。 此thử 能năng 開khai 示thị 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 此thử 於ư 境cảnh 界giới 。 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。 雖tuy 一nhất 切thiết 時thời 。 演diễn 說thuyết 開khai 示thị 。 而nhi 恆hằng 遠viễn 離ly 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 所sở 作tác 。 而nhi 能năng 示thị 現hiện 。 一nhất 切thiết 作tác 業nghiệp 。 雖tuy 知tri 諸chư 佛Phật 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 而nhi 能năng 顯hiển 示thị 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 雖tuy 知tri 無vô 色sắc 。 而nhi 演diễn 說thuyết 諸chư 色sắc 。 雖tuy 知tri 無vô 受thọ 。 而nhi 演diễn 說thuyết 諸chư 受thọ 。 雖tuy 知tri 無vô 想tưởng 。 而nhi 演diễn 說thuyết 諸chư 想tưởng 。 雖tuy 知tri 無vô 行hành 。 而nhi 演diễn 說thuyết 諸chư 行hành 。 雖tuy 知tri 無vô 識thức 。 而nhi 演diễn 說thuyết 諸chư 識thức 。 恆hằng 以dĩ 法Pháp 輪luân 。 開khai 示thị 一nhất 切thiết 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 生sanh 。 而nhi 常thường 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 說thuyết 諸chư 差sai 別biệt 門môn 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。 而nhi 說thuyết 一nhất 切thiết 。 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 麁thô 無vô 細tế 。 而nhi 說thuyết 諸chư 法Pháp 。 麁thô 細tế 之chi 相tướng 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 上thượng 中trung 下hạ 。 而nhi 能năng 宣tuyên 說thuyết 。 最tối 上thượng 之chi 法Pháp 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 能năng 演diễn 說thuyết 。 清thanh 淨tịnh 言ngôn 詞từ 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 內nội 無vô 外ngoại 。 而nhi 說thuyết 一nhất 切thiết 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 了liễu 知tri 。 而nhi 說thuyết 種chủng 種chủng 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 而nhi 說thuyết 出xuất 離ly 。 真chân 實thật 之chi 道Đạo 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 無vô 盡tận 。 而nhi 能năng 演diễn 說thuyết 。 盡tận 諸chư 有hữu 漏lậu 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 違vi 無vô 諍tranh 。 然nhiên 亦diệc 不bất 無vô 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 無vô 師sư 。 而nhi 常thường 尊tôn 敬kính 一nhất 切thiết 師sư 長trưởng 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 而nhi 常thường 尊tôn 敬kính 。 諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 轉chuyển 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 起khởi 。 而nhi 示thị 諸chư 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 前tiền 際tế 。 而nhi 廣quảng 說thuyết 過quá 去khứ 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 後hậu 際tế 。 而nhi 廣quảng 說thuyết 未vị 來lai 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 中trung 際tế 。 而nhi 廣quảng 說thuyết 現hiện 在tại 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 而nhi 說thuyết 諸chư 作tác 業nghiệp 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 而nhi 說thuyết 諸chư 集tập 因nhân 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 等đẳng 比tỉ 。 而nhi 說thuyết 平bình 等đẳng 不bất 平bình 等đẳng 道đạo 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 決quyết 定định 說thuyết 。 三tam 世thế 之chi 法pháp 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 所sở 依y 。 而nhi 說thuyết 依y 善thiện 法Pháp 。 而nhi 得đắc 出xuất 離ly 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 身thân 。 而nhi 廣quảng 說thuyết 法Pháp 身thân 。 雖tuy 知tri 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 無vô 邊biên 。 而nhi 能năng 演diễn 說thuyết 。 唯duy 有hữu 一nhất 佛Phật 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 色sắc 。 而nhi 現hiện 種chủng 種chủng 色sắc 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 見kiến 。 而nhi 廣quảng 說thuyết 諸chư 見kiến 。 雖tuy 知tri 法pháp 無vô 相tướng 。 而nhi 說thuyết 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 境cảnh 界giới 。 而nhi 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 。 智trí 慧tuệ 境cảnh 界giới 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 而nhi 說thuyết 行hành 果quả 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 出xuất 離ly 。 而nhi 說thuyết 清thanh 淨tịnh 諸chư 出xuất 離ly 行hành 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 而nhi 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 流lưu 轉chuyển 法pháp 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 照chiếu 明minh 。 而nhi 恆hằng 廣quảng 說thuyết 照chiếu 明minh 之chi 法pháp 。 釋thích 曰viết 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 持trì 眾chúng 世thế 界giới 。 若nhược 成thành 若nhược 住trụ 。 無vô 厭yếm 無vô 倦quyện 者giả 。 以dĩ 普phổ 賢hiền 智trí 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 如như 虛hư 空không 性tánh 故cố 。 虛hư 空không 之chi 性tánh 。 即tức 凡phàm 聖thánh 身thân 。 只chỉ 為vì 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 。 迷mê 為vi 生sanh 死tử 。 變biến 作tác 根căn 塵trần 。 菩Bồ 薩Tát 故cố 能năng 對đối 現hiện 色sắc 身thân 。 隨tùy 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 故cố 云vân 普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 如như 虛hư 空không 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 心tâm 聞văn 洞đỗng 十thập 方phương 。 生sanh 于vu 大đại 因nhân 力lực 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 發phát 。 是thị 知tri 若nhược 法pháp 若nhược 行hành 。 皆giai 我ngã 之chi 心tâm 性tánh 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 豈khởi 有hữu 厭yếm 倦quyện 乎hồ 。 若nhược 不bất 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 同đồng 虛hư 空không 性tánh 。 執chấp 有hữu 前tiền 境cảnh 相tướng 狀trạng 。 可khả 觀quán 。 隨tùy 相tương/tướng 發phát 心tâm 。 緣duyên 塵trần 起khởi 行hành 。 不bất 達đạt 同đồng 體thể 之chi 旨chỉ 。 悉tất 墮đọa 有hữu 為vi 。 盡tận 成thành 愛ái 見kiến 之chi 悲bi 。 終chung 成thành 厭yếm 倦quyện 。 若nhược 依y 宗tông 鏡kính 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 所sở 有hữu 一nhất 毫hào 之chi 功công 。 畢tất 趣thú 菩Bồ 提Đề 之chi 果Quả 。 是thị 以dĩ 無vô 緣duyên 之chi 緣duyên 。 顯hiển 無vô 化hóa 之chi 化hóa 。 謂vị 眾chúng 生sanh 真chân 心tâm 稱xưng 理lý 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 無vô 緣duyên 。 即tức 無vô 所sở 化hóa 。 若nhược 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 。 不bất 壞hoại 。 緣duyên 起khởi 。 則tắc 亦diệc 有hữu 所sở 化hóa 。 如như 是thị 則tắc 非phi 真chân 流lưu 之chi 行hành 。 無vô 以dĩ 契khế 真chân 。 非phi 起khởi 行hành 之chi 真chân 。 不bất 從tùng 行hành 顯hiển 。 良lương 以dĩ 體thể 融dung 行hành 而nhi 因nhân 圓viên 。 行hành 該cai 真chân 而nhi 果quả 滿mãn 。 理lý 行hành 兼kiêm 備bị 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 圓viên 解giải 圓viên 修tu 。 方phương 成thành 宗tông 鏡kính 。 又hựu 此thử 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hạnh 。 全toàn 是thị 佛Phật 智trí 。 佛Phật 智trí 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 佛Phật 智trí 廣quảng 大đại 同đồng 虛hư 空không 。 普phổ 遍biến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 悉tất 了liễu 世thế 間gian 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 不bất 起khởi 種chủng 種chủng 異dị 分phân 別biệt 。 則tắc 全toàn 佛Phật 智trí 是thị 眾chúng 生sanh 心tâm 。 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 。 皆giai 從tùng 眾chúng 生sanh 心tâm 變biến 。 能năng 變biến 之chi 心tâm 。 既ký 是thị 佛Phật 智trí 。 所sở 變biến 之chi 境cảnh 。 豈khởi 成thành 實thật 耶da 。 則tắc 了liễu 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 皆giai 空không 。 終chung 不bất 起khởi 於ư 異dị 見kiến 分phân 別biệt 。 謂vị 凡phàm 謂vị 聖thánh 。 謂vị 有hữu 謂vị 無vô 等đẳng 。 又hựu 了liễu 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 。 即tức 如như 量lượng 智trí 。 不bất 起khởi 異dị 分phân 別biệt 。 即tức 如như 理lý 智trí 。 如như 量lượng 觀quán 俗tục 。 如như 理lý 了liễu 真chân 。 又hựu 即tức 體thể 之chi 相tướng 包bao 含hàm 。 是thị 如như 量lượng 智trí 。 即tức 相tương/tướng 之chi 體thể 一nhất 味vị 。 是thị 如như 理lý 智trí 。 若nhược 理lý 量lượng 雙song 消tiêu 。 方phương 冥minh 佛Phật 智trí 。 是thị 以dĩ 若nhược 欲dục 真chân 俗tục 雙song 照chiếu 。 因nhân 果quả 俱câu 圓viên 。 不bất 出xuất 如như 理lý 如như 量lượng 之chi 二nhị 智trí 。 如như 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 此thử 理lý 量lượng 二nhị 智trí 。 有hữu 二nhị 種chủng 相tướng 。 一nhất 者giả 無vô 著trước 。 二nhị 者giả 無vô 礙ngại 。 言ngôn 無vô 著trước 者giả 。 見kiến 眾chúng 生sanh 界giới 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 無vô 著trước 。 是thị 如như 理lý 智trí 相tương/tướng 。 無vô 礙ngại 者giả 。 能năng 通thông 達đạt 觀quán 無vô 量lượng 無vô 邊biên 境cảnh 界giới 故cố 。 是thị 名danh 無vô 礙ngại 。 是thị 如như 量lượng 智trí 相tương/tướng 。 又hựu 此thử 二nhị 智trí 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 如như 理lý 智trí 為vi 因nhân 。 如như 量lượng 智trí 為vi 果quả 。 言ngôn 如như 理lý 為vi 因nhân 者giả 。 能năng 作tác 生sanh 死tử 及cập 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 如như 量lượng 為vi 果quả 者giả 。 由do 此thử 理lý 故cố 。 知tri 於ư 如Như 來Lai 真chân 俗tục 等đẳng 法pháp 。 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 又hựu 如như 理lý 智trí 者giả 。 是thị 清thanh 淨tịnh 因nhân 。 如như 量lượng 智trí 者giả 。 是thị 圓viên 滿mãn 因nhân 。 清thanh 淨tịnh 因nhân 者giả 。 由do 如như 理lý 智trí 。 三tam 惑hoặc 滅diệt 盡tận 。 圓viên 滿mãn 因nhân 者giả 。 由do 如như 量lượng 智trí 。 三tam 德đức 圓viên 滿mãn 。 故cố 知tri 成thành 佛Phật 皆giai 由do 二nhị 智trí 。 如như 理lý 智trí 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 之chi 體thể 為vi 因nhân 。 如như 量lượng 智trí 者giả 。 即tức 一nhất 心tâm 之chi 用dụng 為vi 果quả 。 所sở 以dĩ 體thể 用dụng 相tương/tướng 即tức 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 初sơ 後hậu 卷quyển 舒thư 。 悉tất 於ư 一nhất 心tâm 圓viên 滿mãn 。 乃nãi 至chí 法Pháp 界Giới 顯hiển 於ư 塵trần 內nội 。 寶bảo 剎sát 現hiện 於ư 毛mao 端đoan 。 皆giai 是thị 如như 理lý 智trí 中trung 。 如như 量lượng 境cảnh 界giới 。 若nhược 但đãn 證chứng 如như 理lý 之chi 旨chỉ 。 普phổ 賢hiền 大đại 用dụng 。 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 。 若nhược 唯duy 行hành 如như 量lượng 之chi 宗tông 。 文Văn 殊Thù 正chánh 智trí 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 。 具cụ 此thử 二nhị 門môn 。 方phương 明minh 宗tông 鏡kính 。 所sở 以dĩ 善thiện 財tài 一nhất 生sanh 。 能năng 辦biện 多đa 劫kiếp 之chi 行hành 。 古cổ 釋thích 云vân 。 善thiện 財tài 既ký 因nhân 毘tỳ 目mục 仙tiên 人nhân 善thiện 友hữu 力lực 。 瞬thuấn 息tức 之chi 間gian 。 或hoặc 有hữu 佛Phật 所sở 。 見kiến 經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 。 微vi 塵trần 數số 劫kiếp 。 修tu 行hành 不bất 倦quyện 。 何hà 得đắc 一nhất 生sanh 不bất 經kinh 多đa 劫kiếp 。 仙tiên 人nhân 之chi 力lực 。 長trường 短đoản 自tự 在tại 。 故cố 如như 世thế 王vương 質chất 。 遇ngộ 仙tiên 之chi 碁kì 。 令linh 斧phủ 柯kha 爛lạn 。 三tam 歲tuế 尚thượng 謂vị 食thực 頃khoảnh 。 既ký 能năng 以dĩ 長trường/trưởng 為vi 短đoản 。 亦diệc 能năng 以dĩ 短đoản 為vi 長trường/trưởng 。 如như 周chu 穆mục 隨tùy 於ư 幻huyễn 人nhân 。 雖tuy 經kinh 多đa 年niên 。 實thật 唯duy 瞬thuấn 息tức 。 故cố 不bất 應ưng 以dĩ 長trường 短đoản 之chi 時thời 。 廣quảng 狹hiệp 之chi 處xứ 。 定định 其kỳ 旨chỉ 也dã 。 故cố 知tri 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 。 不bất 定định 。 長trường 短đoản 。 心tâm 長trường/trưởng 則tắc 長trường/trưởng 。 心tâm 短đoản 即tức 短đoản 。 延diên 促xúc 是thị 心tâm 。 非phi 于vu 時thời 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 皆giai 是thị 心tâm 成thành 。 離ly 心tâm 計kế 度độ 。 皆giai 失thất 宗tông 旨chỉ 。

宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập

丁đinh 未vị 歲tuế 分phần/phân 司ty 大đại 藏tạng 都đô 監giám 開khai 板bản 。