宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 七thất 十thập

慧tuệ 日nhật 永vĩnh 明minh 寺tự 主chủ 智trí 覺giác 禪thiền 師sư 延diên 壽thọ 集tập

夫phu 祖tổ 佛Phật 正chánh 意ý 。 本bổn 顯hiển 一nhất 心tâm 。 何hà 必tất 教giáo 中trung 。 更cánh 談đàm 陰ấm 界giới 。

答đáp 。 隨tùy 妄vọng 心tâm 而nhi 破phá 妄vọng 境cảnh 。 謂vị 顯hiển 人nhân 空không 。 除trừ 異dị 執chấp 。 而nhi 說thuyết 異dị 門môn 。 成thành 法Pháp 解giải 脫thoát 。 無vô 有hữu 定định 法pháp 故cố 。 號hiệu 之chi 為vi 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 病bệnh 差sai 藥dược 消tiêu 。 如như 筏phiệt 喻dụ 之chi 。 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。

識thức 論luận 問vấn 云vân 。 以dĩ 有hữu 阿a 含hàm 證chứng 驗nghiệm 知tri 故cố 。 若nhược 但đãn 心tâm 識thức 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 見kiến 外ngoại 境cảnh 界giới 。 不bất 從tùng 色sắc 等đẳng 外ngoại 境cảnh 界giới 生sanh 眼nhãn 識thức 等đẳng 者giả 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 眼nhãn 色sắc 等đẳng 十thập 二nhị 種chủng 入nhập 。 明minh 知tri 有hữu 色sắc 香hương 味vị 。 等đẳng 外ngoại 境cảnh 界giới 也dã 。

答đáp 曰viết 。

偈kệ 言ngôn 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 諸chư 入nhập 。 為vi 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 。 依y 前tiền 人nhân 受thọ 法pháp 。 說thuyết 言ngôn 有hữu 化hóa 生sanh 。 如Như 來Lai 依y 彼bỉ 心tâm 業nghiệp 相tương 續tục 。 不bất 斷đoạn 不bất 絕tuyệt 。 是thị 故cố 說thuyết 有hữu 。 化hóa 生sanh 眾chúng 生sanh 。 又hựu 說thuyết 言ngôn 。 無vô 我ngã 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 者giả 。 唯duy 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 諸chư 法pháp 生sanh 。 如Như 來Lai 如như 是thị 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 入nhập 。 為vi 令linh 前tiền 人nhân 得đắc 受thọ 法pháp 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 前tiền 人nhân 未vị 解giải 因nhân 緣duyên 諸chư 法pháp 體thể 空không 。 非phi 謂vị 實thật 有hữu 色sắc 香hương 味vị 。 等đẳng 外ngoại 諸chư 境cảnh 界giới 。

問vấn 。 若nhược 實thật 無vô 有hữu 色sắc 等đẳng 入nhập 者giả 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 如Như 來Lai 經kinh 中trung 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

偈kệ 言ngôn 。 依y 彼bỉ 本bổn 心tâm 智trí 。 識thức 妄vọng 取thủ 外ngoại 境cảnh 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 有hữu 內nội 外ngoại 諸chư 入nhập 。 此thử 依y 無vô 始thỉ 心tâm 意ý 識thức 等đẳng 。 種chủng 子tử 轉chuyển 變biến 。 虛hư 妄vọng 見kiến 彼bỉ 色sắc 香hương 味vị 等đẳng 外ngoại 諸chư 境cảnh 界giới 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 依y 此thử 虛hư 妄vọng 二nhị 種chủng 法pháp 故cố 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 本bổn 識thức 種chủng 子tử 。 二nhị 虛hư 妄vọng 外ngoại 境cảnh 界giới 等đẳng 。 依y 此thử 二nhị 法pháp 。 如Như 來Lai 說thuyết 有hữu 眼nhãn 色sắc 等đẳng 入nhập 。

問vấn 。 依y 如như 是thị 偈kệ 說thuyết 。 有hữu 何hà 功công 德đức 利lợi 益ích 。

答đáp 。 偈kệ 曰viết 。 觀quán 虛hư 妄vọng 無vô 實thật 。 如như 是thị 入nhập 我ngã 空không 。 觀quán 知tri 諸chư 法pháp 異dị 。 入nhập 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 為vì 令linh 聲Thanh 聞Văn 解giải 知tri 。 因nhân 彼bỉ 六lục 根căn 六lục 塵trần 。 生sanh 六lục 種chủng 識thức 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 是thị 實thật 覺giác 者giả 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 一nhất 法pháp 是thị 實thật 見kiến 者giả 。 為vi 令linh 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 作tác 是thị 觀quán 察sát 。 入nhập 人nhân 無vô 我ngã 空không 。 觀quán 於ư 諸chư 法pháp 異dị 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 觀quán 實thật 無vô 色sắc 等đẳng 外ngoại 塵trần 一nhất 法pháp 可khả 見kiến 。 乃nãi 至chí 實thật 無vô 一nhất 觸xúc 可khả 覺giác 。 如như 是thị 觀quán 察sát 。 得đắc 入nhập 因nhân 緣duyên 諸chư 法pháp 體thể 空không 。 為vi 欲dục 遮già 彼bỉ 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 故cố 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 無vô 。 非phi 無vô 言ngôn 處xứ 。 皆giai 悉tất 空không 無vô 。 無vô 言ngôn 處xứ 者giả 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 行hành 處xứ 。 如như 是thị 唯duy 有hữu 真chân 識thức 。 更cánh 無vô 餘dư 識thức 。 不bất 能năng 如như 是thị 。 分phân 別biệt 觀quán 察sát 。 入nhập 於ư 識thức 空không 。 如như 是thị 依y 識thức 。 說thuyết 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 非phi 謂vị 一nhất 向hướng 謗báng 真chân 識thức 我ngã 。 說thuyết 言ngôn 無vô 有hữu 佛Phật 性tánh 實thật 我ngã 。 又hựu 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 漸tiệm 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 入nhập 我ngã 空không 。 及cập 法pháp 空không 故cố 。 說thuyết 有hữu 內nội 識thức 。 而nhi 識thức 無vô 有hữu 內nội 識thức 可khả 取thủ 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 則tắc 不bất 得đắc 說thuyết 我ngã 法pháp 空không 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 此thử 心tâm 於ư 彼bỉ 心tâm 。 彼bỉ 心tâm 知tri 此thử 心tâm 。 辯biện 中trung 邊biên 頌tụng 云vân 。 識thức 生sanh 變biến 似tự 義nghĩa 。 有hữu 情tình 我ngã 及cập 了liễu 。 此thử 境cảnh 實thật 非phi 有hữu 。 境cảnh 無vô 故cố 識thức 無vô 。 變biến 似tự 義nghĩa 者giả 。 謂vị 似tự 色sắc 等đẳng 諸chư 境cảnh 性tánh 現hiện 。 變biến 似tự 有hữu 情tình 者giả 。 謂vị 似tự 自tự 他tha 身thân 五ngũ 根căn 性tánh 現hiện 。 變biến 似tự 我ngã 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 。 與dữ 我ngã 癡si 等đẳng 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 變biến 似tự 了liễu 者giả 。 諸chư 餘dư 六lục 識thức 。 了liễu 別biệt 相tướng 麁thô 故cố 。 此thử 境cảnh 實thật 非phi 有hữu 者giả 。 謂vị 似tự 義nghĩa 似tự 相tương/tướng 。 無vô 行hành 相tương/tướng 故cố 。 似tự 我ngã 似tự 了liễu 。 非phi 真chân 現hiện 故cố 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 境cảnh 無vô 故cố 識thức 無vô 者giả 。 謂vị 所sở 取thủ 義nghĩa 。 有hữu 情tình 。 我ngã 。 了liễu 別biệt 等đẳng 。 四tứ 境cảnh 無vô 故cố 。 能năng 取thủ 諸chư 識thức 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 是thị 以dĩ 若nhược 約ước 大đại 根căn 頓đốn 悟ngộ 之chi 人nhân 。 尚thượng 不bất 得đắc 一nhất 。 何hà 況huống 說thuyết 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 執chấp 多đa 故cố 。 迷mê 了liễu 一nhất 故cố 。 悟ngộ 於ư 迷mê 多đa 中trung 。 根căn 有hữu 不bất 同đồng 。 遂toại 開khai 陰ấm 處xứ 界giới 。 若nhược 迷mê 心tâm 不bất 迷mê 色sắc 。 則tắc 數số 為vi 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 迷mê 色sắc 不bất 迷mê 心tâm 。 則tắc 數số 為vi 十thập 二nhị 處xứ 。 若nhược 心tâm 色sắc 俱câu 迷mê 者giả 。 則tắc 數số 為vi 十thập 八bát 界giới 。 若nhược 直trực 見kiến 真chân 心tâm 神thần 解giải 之chi 性tánh 。 則tắc 非phi 一nhất 非phi 多đa 。 非phi 法pháp 非phi 數số 。 其kỳ 餘dư 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 皆giai 是thị 善thiện 巧xảo 之chi 門môn 。 將tương 逗đậu 機cơ 宜nghi 。 廣quảng 申thân 破phá 立lập 。 欲dục 顯hiển 真chân 空không 之chi 理lý 。 先tiên 明minh 幻huyễn 有hữu 之chi 端đoan 。 究cứu 竟cánh 指chỉ 歸quy 一nhất 心tâm 之chi 海hải 。

問vấn 。 於ư 世thế 間gian 法pháp 。 五ngũ 蘊uẩn 身thân 中trung 。 作tác 何hà 見kiến 解giải 成thành 外ngoại 道đạo 義nghĩa 。 云vân 何hà 通thông 達đạt 成thành 佛Phật 法pháp 義nghĩa 。

答đáp 。 外ngoại 道đạo 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 成thành 諸chư 蘊uẩn 。 凡phàm 有hữu 所sở 為vi 。 皆giai 是thị 識thức 陰ấm 。 便tiện 於ư 蘊uẩn 上thượng 。 執chấp 有hữu 實thật 我ngã 。 受thọ 用dụng 自tự 在tại 。 名danh 為vi 神thần 主chủ 。 於ư 似tự 常thường 似tự 一nhất 相tương 續tục 之chi 中trung 。 說thuyết 有hữu 神thần 性tánh 。 是thị 外ngoại 道đạo 義nghĩa 。 若nhược 了liễu 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 唯duy 識thức 所sở 變biến 。 似tự 境cảnh 所sở 現hiện 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 任nhậm 持trì 不bất 斷đoạn 。 似tự 有hữu 相tương 續tục 。 即tức 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 。 外ngoại 道đạo 不bất 知tri 。 將tương 為vi 實thật 有hữu 。 迷mê 無vô 性tánh 之chi 理lý 。 執chấp 身thân 見kiến 之chi 愚ngu 。

問vấn 。 前tiền 破phá 五ngũ 陰ấm 。 六lục 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 七thất 大đại 性tánh 。 識thức 義nghĩa 俱câu 無vô 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 唯duy 識thức 。

答đáp 。 一nhất 為vi 遣khiển 境cảnh 故cố 立lập 識thức 。 何hà 者giả 。 若nhược 不bất 因nhân 識thức 。 何hà 以dĩ 立lập 境cảnh 。 若nhược 不bất 顯hiển 識thức 。 何hà 以dĩ 遣khiển 境cảnh 。 二nhị 為vi 以dĩ 有hữu 妄vọng 想tưởng 心tâm 故cố 。 能năng 知tri 名danh 義nghĩa 。 何hà 者giả 。 若nhược 無vô 妄vọng 則tắc 不bất 能năng 顯hiển 真chân 。 若nhược 無vô 真chân 則tắc 不bất 能năng 破phá 惑hoặc 。 故cố 知tri 破phá 立lập 在tại 我ngã 。 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 三tam 無vô 性tánh 論luận 云vân 。 今kim 為vi 成thành 就tựu 此thử 依y 他tha 性tánh 故cố 。 說thuyết 成thành 立lập 道Đạo 理lý 。 此thử 性tánh 不bất 但đãn 以dĩ 言ngôn 說thuyết 為vi 體thể 。

何hà 以dĩ 故cố 。 言ngôn 說thuyết 必tất 有hữu 所sở 依y 故cố 。 若nhược 不bất 依y 亂loạn 識thức 品phẩm 類loại 。 名danh 言ngôn 得đắc 立lập 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 所sở 依y 品phẩm 類loại 既ký 無vô 有hữu 。 所sở 說thuyết 名danh 言ngôn 則tắc 不bất 得đắc 立lập 。 若nhược 爾nhĩ 。 則tắc 無vô 二nhị 性tánh 。 無vô 二nhị 性tánh 故cố 。 則tắc 無vô 惑hoặc 品phẩm 。 無vô 惑hoặc 品phẩm 故cố 。 則tắc 有hữu 二nhị 過quá 。 一nhất 不bất 由do 功công 用dụng 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 二nhị 則tắc 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 可khả 顯hiển 現hiện 。 由do 無vô 此thử 二nhị 過quá 。 失thất 故cố 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 決quyết 有hữu 依y 他tha 性tánh 。 有hữu 此thử 性tánh 故cố 。 世thế 諦đế 立lập 。 若nhược 不bất 立lập 世thế 諦đế 。 亦diệc 不bất 得đắc 真Chân 諦Đế 。 何hà 者giả 。 以dĩ 了liễu 俗tục 無vô 性tánh 故cố 。 即tức 成thành 真Chân 諦Đế 。 若nhược 擬nghĩ 無vô 二nhị 諦đế 。 是thị 惡ác 取thủ 邪tà 空không 。 非phi 善thiện 通thông 正chánh 理lý 。 又hựu 若nhược 無vô 真Chân 諦Đế 之chi 本bổn 。 何hà 以dĩ 垂thùy 俗tục 諦đế 之chi 跡tích 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 如như 法Pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 。 廣quảng 釋thích 本bổn 迹tích 為vi 六lục 本bổn 者giả 。 理lý 本bổn 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 一nhất 究cứu 竟cánh 道đạo 。 迹tích 者giả 。 除trừ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 其kỳ 餘dư 種chủng 種chủng 。 皆giai 名danh 為vi 迹tích 。 又hựu 理lý 之chi 與dữ 事sự 。 皆giai 名danh 為vi 本bổn 。 說thuyết 理lý 說thuyết 事sự 。 皆giai 名danh 教giáo 迹tích 也dã 。 又hựu 理lý 事sự 之chi 教giáo 皆giai 為vi 本bổn 。 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 名danh 為vi 迹tích 。 如như 人nhân 依y 處xứ 。 則tắc 有hữu 行hành 迹tích 。 尋tầm 迹tích 得đắc 處xứ 也dã 。 又hựu 行hành 能năng 證chứng 體thể 。 體thể 為vi 本bổn 。 依y 體thể 起khởi 用dụng 。 用dụng 為vi 迹tích 。 又hựu 實thật 得đắc 體thể 用dụng 名danh 為vi 本bổn 。 權quyền 施thí 體thể 用dụng 名danh 為vi 迹tích 。 又hựu 今kim 日nhật 所sở 顯hiển 者giả 為vi 本bổn 。 先tiên 來lai 已dĩ 說thuyết 者giả 為vi 迹tích 。 約ước 此thử 六lục 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 本bổn 迹tích 也dã 。 一nhất 又hựu 約ước 理lý 事sự 明minh 本bổn 迹tích 者giả 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 住trụ 之chi 理lý 。 即tức 是thị 本bổn 時thời 實thật 相tướng 真Chân 諦Đế 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 是thị 本bổn 時thời 森sâm 羅la 俗tục 諦đế 也dã 。 由do 實thật 相tướng 真chân 本bổn 。 垂thùy 於ư 俗tục 迹tích 。 尋tầm 於ư 俗tục 迹tích 。 即tức 顯hiển 真chân 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 故cố 經Kinh 云vân 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 如như 實thật 相tướng 。 但đãn 以dĩ 因nhân 緣duyên 有hữu 。 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 。 二nhị 理lý 教giáo 明minh 本bổn 迹tích 者giả 。 即tức 是thị 本bổn 時thời 所sở 照chiếu 二nhị 諦đế 。 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 皆giai 名danh 本bổn 也dã 。 昔tích 佛Phật 方phương 便tiện 說thuyết 之chi 。 即tức 是thị 二nhị 諦đế 之chi 教giáo 。 教giáo 名danh 為vi 迹tích 。 若nhược 無vô 二nhị 諦đế 之chi 本bổn 。 則tắc 無vô 二nhị 種chủng 之chi 教giáo 。 若nhược 無vô 教giáo 迹tích 。 豈khởi 顯hiển 諦đế 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 詞từ 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 。 三tam 約ước 教giáo 行hành 為vi 本bổn 迹tích 者giả 。 最tối 初sơ 稟bẩm 昔tích 佛Phật 之chi 教giáo 以dĩ 為vi 本bổn 。 則tắc 有hữu 修tu 因nhân 致trí 果quả 之chi 行hành 。 由do 教giáo 詮thuyên 理lý 而nhi 得đắc 起khởi 行hành 。 由do 行hành 會hội 教giáo 而nhi 得đắc 顯hiển 理lý 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 。 常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 佛Phật 子tử 行hành 道Đạo 已dĩ 。 來lai 世thế 得đắc 作tác 佛Phật 。 四tứ 約ước 體thể 用dụng 明minh 本bổn 迹tích 者giả 。 由do 昔tích 最tối 初sơ 修tu 行hành 契khế 理lý 。 證chứng 於ư 法Pháp 身thân 為vi 本bổn 。 初sơ 得đắc 法Pháp 身thân 本bổn 故cố 。 即tức 體thể 起khởi 應ưng 身thân 之chi 用dụng 。 由do 於ư 應ưng 身thân 。 得đắc 顯hiển 法Pháp 身thân 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 經Kinh 云vân 。 吾ngô 從tùng 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 若nhược 斯tư 。 但đãn 以dĩ 方phương 便tiện 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 此thử 說thuyết 。 五ngũ 約ước 權quyền 實thật 明minh 本bổn 迹tích 者giả 。 實thật 者giả 。 最tối 初sơ 久cửu 遠viễn 。 實thật 得đắc 法Pháp 應ưng 二nhị 身thân 。 皆giai 名danh 為vi 本bổn 。 中trung 間gian 數sác 數sác 唱xướng 生sanh 唱xướng 滅diệt 。 種chủng 種chủng 施thí 權quyền 法pháp 應ưng 二nhị 身thân 。 故cố 名danh 為vi 迹tích 。 非phi 初sơ 得đắc 法Pháp 應ưng 之chi 本bổn 。 則tắc 無vô 中trung 間gian 法pháp 應ưng 之chi 迹tích 。 由do 迹tích 顯hiển 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 經Kinh 云vân 。 是thị 我ngã 方phương 便tiện 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 六lục 約ước 今kim 已dĩ 論luận 本bổn 迹tích 者giả 。 前tiền 來lai 諸chư 教giáo 已dĩ 說thuyết 理lý 事sự 。 乃nãi 至chí 權quyền 實thật 者giả 。 皆giai 是thị 迹tích 也dã 。 今kim 經kinh 所sở 說thuyết 久cửu 遠viễn 理lý 事sự 。 乃nãi 至chí 權quyền 實thật 者giả 。 皆giai 名danh 為vi 本bổn 。 非phi 今kim 所sở 明minh 久cửu 遠viễn 之chi 本bổn 。 無vô 以dĩ 垂thùy 於ư 已dĩ 說thuyết 之chi 迹tích 。 非phi 已dĩ 說thuyết 迹tích 。 豈khởi 顯hiển 今kim 本bổn 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 久cửu 後hậu 。 要yếu 當đương 說thuyết 真chân 實thật 。

問vấn 。 世thế 間gian 無vô 有hữu 。 一nhất 法pháp 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 具cụ 幾kỷ 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 萬vạn 法pháp 。

答đáp 。 曾tằng 無vô 心tâm 外ngoại 法pháp 。 能năng 與dữ 心tâm 為vi 緣duyên 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 生sanh 。 還hoàn 與dữ 心tâm 為vi 相tương/tướng 。 義nghĩa 海hải 云vân 。 明minh 緣duyên 起khởi 者giả 。 如như 見kiến 塵trần 時thời 。 此thử 塵trần 是thị 自tự 心tâm 現hiện 。 由do 自tự 心tâm 現hiện 。 即tức 與dữ 自tự 心tâm 為vi 緣duyên 。 由do 緣duyên 現hiện 前tiền 。 心tâm 法pháp 方phương 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 緣duyên 起khởi 法pháp 也dã 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 起khởi 。 無vô 緣duyên 即tức 不bất 起khởi 。 乃nãi 至chí 則tắc 知tri 塵trần 體thể 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 今kim 悟ngộ 緣duyên 非phi 緣duyên 。 起khởi 無vô 不bất 妙diệu 。 但đãn 緣duyên 起khởi 體thể 寂tịch 。 起khởi 恆hằng 不bất 起khởi 。 達đạt 體thể 隨tùy 緣duyên 。 不bất 起khởi 恆hằng 起khởi 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 名danh 實thật 知tri 見kiến 。 何hà 謂vị 實thật 知tri 見kiến 。 若nhược 見kiến 緣duyên 而nhi 不bất 見kiến 體thể 。 即tức 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 見kiến 體thể 而nhi 不bất 見kiến 緣duyên 。 即tức 是thị 斷đoạn 見kiến 。 今kim 從tùng 因nhân 緣duyên 而nhi 見kiến 性tánh 。 則tắc 不bất 落lạc 常thường 。 於ư 真chân 性tánh 中trung 而nhi 緣duyên 起khởi 。 則tắc 不bất 墮đọa 斷đoạn 。 名danh 實thật 知tri 見kiến 。 所sở 以dĩ 廣quảng 辯biện 因nhân 緣duyên 行hành 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 因nhân 事sự 而nhi 顯hiển 理lý 。 令linh 理lý 不bất 孤cô 。 因nhân 理lý 而nhi 成thành 事sự 。 令linh 事sự 融dung 即tức 。 然nhiên 約ước 經kinh 論luận 。 隨tùy 順thuận 世thế 諦đế 所sở 立lập 。 有hữu 四tứ 因nhân 緣duyên 。 內nội 外ngoại 假giả 立lập 。 不bất 無vô 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 因nhân 緣duyên 者giả 。 論luận 云vân 。 一nhất 因nhân 緣duyên 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 親thân 辦biện 自tự 果quả 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 種chủng 子tử 。 二nhị 現hiện 行hành 。 釋thích 云vân 。 若nhược 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 種chủng 。 被bị 加gia 行hành 智trí 折chiết 伏phục 已dĩ 。 永vĩnh 無vô 生sanh 現hiện 行hành 用dụng 。 雖tuy 種chủng 子tử 是thị 因nhân 緣duyên 法pháp 。 以dĩ 不bất 能năng 生sanh 現hiện 行hành 故cố 。 不bất 得đắc 名danh 因nhân 緣duyên 。 又hựu 如như 將tương 心tâm 種chủng 望vọng 色sắc 現hiện 。 亦diệc 不bất 名danh 因nhân 緣duyên 。 若nhược 心tâm 種chủng 生sanh 心tâm 現hiện 。 色sắc 種chủng 生sanh 色sắc 現hiện 等đẳng 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 此thử 雙song 通thông 新tân 本bổn 二nhị 類loại 種chủng 子tử 故cố 。 二nhị 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 八bát 現hiện 識thức 。 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 前tiền 聚tụ 。 於ư 後hậu 。 自tự 類loại 無vô 間gian 。 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 。 令linh 彼bỉ 定định 生sanh 。 釋thích 云vân 。 八bát 現hiện 識thức 及cập 心tâm 所sở 者giả 。 出xuất 緣duyên 體thể 。 唯duy 見kiến 自tự 證chứng 。 此thử 是thị 緣duyên 體thể 總tổng 名danh 現hiện 識thức 。 簡giản 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 。 種chủng 子tử 。 無vô 為vi 。 非phi 此thử 緣duyên 性tánh 。 論luận 說thuyết 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 望vọng 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 說thuyết 。 以dĩ 前tiền 生sanh 開khai 導đạo 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 開khai 者giả 。 避tị 義nghĩa 。 與dữ 彼bỉ 處xứ 義nghĩa 。 導đạo 者giả 。 招chiêu 引dẫn 義nghĩa 。 即tức 前tiền 往vãng 避tị 其kỳ 處xứ 。 招chiêu 引dẫn 後hậu 法pháp 令linh 生sanh 。 前tiền 聚tụ 於ư 後hậu 者giả 。 簡giản 俱câu 時thời 及cập 後hậu 為vi 前tiền 緣duyên 義nghĩa 。 非phi 開khai 導đạo 故cố 。 自tự 類loại 者giả 。 顯hiển 非phi 他tha 識thức 為vi 緣duyên 。 無vô 間gian 者giả 。 顯hiển 雖tuy 前tiền 無vô 間gian 為vi 後hậu 緣duyên 。 非phi 中trung 間gian 隔cách 要yếu 無vô 間gian 者giả 。 等đẳng 。 而nhi 開khai 導đạo 者giả 。 顯hiển 緣duyên 義nghĩa 。 令linh 彼bỉ 定định 生sanh 。 即tức 顯hiển 後hậu 果quả 。 雖tuy 經kinh 久cửu 遠viễn 。 如như 經kinh 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 前tiền 眼nhãn 識thức 。 望vọng 後hậu 亦diệc 為vi 此thử 緣duyên 。 以dĩ 彼bỉ 後hậu 果quả 當đương 定định 生sanh 故cố 。 即tức 簡giản 入nhập 無vô 餘dư 依y 最tối 後hậu 心tâm 。 無vô 果quả 定định 生sanh 。 故cố 非phi 此thử 緣duyên 。 雖tuy 有hữu 開khai 義nghĩa 。 無vô 導đạo 引dẫn 力lực 故cố 。

問vấn 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 既ký 非phi 自tự 類loại 。 如như 八bát 種chủng 識thức 。 恆hằng 時thời 俱câu 轉chuyển 。 體thể 用dụng 各các 殊thù 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 望vọng 後hậu 。 並tịnh 得đắc 互hỗ 為vi 緣duyên 義nghĩa 。

答đáp 。 論luận 云vân 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 雖tuy 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 而nhi 相tương 應ứng 故cố 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 故cố 。 得đắc 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 者giả 。 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 及cập 同đồng 一nhất 依y 。 同đồng 一nhất 時thời 轉chuyển 。 同đồng 一nhất 性tánh 攝nhiếp 。 不bất 可khả 離ly 別biệt 令linh 其kỳ 殊thù 異dị 。 不bất 同đồng 八bát 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 及cập 依y 。 各các 不bất 等đẳng 故cố 。 非phi 互hỗ 為vi 緣duyên 。 又hựu 但đãn 除trừ 卻khước 入nhập 無vô 餘dư 依y 者giả 外ngoại 。 餘dư 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 以dĩ 力lực 用dụng 齊tề 等đẳng 。 無vô 自tự 類loại 間gian 隔cách 故cố 。 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 。 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 。 心tâm 。 或hoặc 相tương 應ứng 。 所sở 慮lự 所sở 託thác 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 親thân 。 二nhị 疎sơ 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 。 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 雖tuy 相tương 離ly 。 為vi 質chất 能năng 起khởi 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 能năng 緣duyên 皆giai 有hữu 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 能năng 緣duyên 或hoặc 有hữu 。 離ly 外ngoại 所sở 慮lự 託thác 。 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 釋thích 云vân 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 謂vị 非phi 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 所sở 執chấp 無vô 體thể 。 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 能năng 緣duyên 之chi 識thức 。 故cố 非phi 是thị 緣duyên 。 緣duyên 者giả 。 必tất 是thị 依y 他tha 。 今kim 此thử 必tất 是thị 有hữu 體thể 方phương 緣duyên 。 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 能năng 緣duyên 心tâm 等đẳng 。 帶đái 此thử 色sắc 等đẳng 己kỷ 之chi 相tướng 也dã 。 帶đái 者giả 。 是thị 挾hiệp 帶đái 義nghĩa 。 相tương/tướng 者giả 。 體thể 相tướng 。 非phi 相tướng 狀trạng 義nghĩa 。 謂vị 正chánh 智trí 等đẳng 生sanh 時thời 。 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 之chi 體thể 相tướng 起khởi 。 與dữ 真chân 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 非phi 相tướng 非phi 非phi 相tướng 。 若nhược 挾hiệp 帶đái 所sở 緣duyên 之chi 己kỷ 以dĩ 為vi 境cảnh 相tướng 者giả 。 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。 若nhược 相tương/tướng 言ngôn 體thể 。 即tức 有hữu 同đồng 時thời 心tâm 心tâm 所sở 之chi 體thể 相tướng 。 亦diệc 心tâm 挾hiệp 帶đái 而nhi 有hữu 。 相tương/tướng 者giả 。 分phần/phân 義nghĩa 。 或hoặc 體thể 相tướng 義nghĩa 。 真Chân 如Như 亦diệc 名danh 為vi 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 所sở 以dĩ 經kinh 言ngôn 。 皆giai 同đồng 一nhất 相tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 若nhược 與dữ 見kiến 分phần/phân 等đẳng 體thể 不bất 相tương 離ly 者giả 。 簡giản 他tha 識thức 所sở 變biến 。 及cập 自tự 八bát 識thức 各các 各các 所sở 緣duyên 別biệt 。 唯duy 是thị 見kiến 分phần/phân 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 有hữu 為vi 。 即tức 識thức 所sở 變biến 。 名danh 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 二nhị 是thị 無vô 為vi 。 真Chân 如Như 體thể 不bất 離ly 識thức 。 名danh 所sở 慮lự 託thác 。 即tức 如như 自tự 證chứng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 並tịnh 是thị 此thử 例lệ 。 此thử 說thuyết 親thân 緣duyên 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 相tương 離ly 法pháp 是thị 。 謂vị 即tức 他tha 識thức 所sở 變biến 。 及cập 自tự 身thân 中trung 別biệt 識thức 所sở 變biến 。 仗trượng 為vi 質chất 者giả 是thị 。 又hựu 親thân 所sở 緣duyên 者giả 。 即tức 謂vị 見kiến 分phần/phân 。 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 。 此thử 疎sơ 中trung 即tức 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 帶đái 本bổn 質chất 之chi 相tướng 。 故cố 名danh 所sở 緣duyên 。 又hựu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 但đãn 是thị 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 皆giai 有hữu 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 之chi 相tướng 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 心tâm 等đẳng 。 必tất 不bất 行hành 故cố 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 。 若nhược 緣duyên 無vô 法pháp 。 不bất 生sanh  心tâm 也dã 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 能năng 緣duyên 之chi 法pháp 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 以dĩ 是thị 心tâm 外ngoại 法pháp 故cố 。 如như 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 。 雖tuy 無vô 本bổn 質chất 。 然nhiên 離ly 彼bỉ 法pháp 。 心tâm 亦diệc 生sanh 故cố 。 又hựu 觀quán 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 頌tụng 云vân 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 現hiện 。 為vi 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 許hứa 彼bỉ 相tương/tướng 在tại 識thức 。 及cập 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 以dĩ 自tự 內nội 識thức 所sở 變biến 之chi 色sắc 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 是thị 依y 他tha 性tánh 。 有hữu 體thể 法pháp 故cố 。 不bất 緣duyên 心tâm 外ngoại 所sở 執chấp 無vô 法pháp 故cố 。 論luận 云vân 。 見kiến 託thác 彼bỉ 生sanh 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 見kiến 託thác 彼bỉ 生sanh 。 即tức 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 然nhiên 心tâm 起khởi 時thời 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 帶đái 是thị 挾hiệp 帶đái 逼bức 附phụ 之chi 義nghĩa 。 百bách 法pháp 云vân 。 護hộ 法Pháp 明minh 此thử 所sở 緣duyên 。 如như 見kiến 相tương/tướng 。 無vô 定định 相tương/tướng 分phần/phân 。 以dĩ 本bổn 智trí 親thân 證chứng 如như 體thể 。 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 與dữ 如như 體thể 冥minh 合hợp 故cố 。 即tức 無vô 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 即tức 但đãn 有hữu 體thể 相tướng 之chi 相tướng 。 即tức 挾hiệp 帶đái 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 所sở 緣duyên 緣duyên 。

難nạn/nan 云vân 。 若nhược 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 即tức 有hữu 分phân 別biệt 相tướng 。 何hà 名danh 無vô 分phân 別biệt 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 云vân 。 無vô 能năng 取thủ 耶da 。

答đáp 。 雖tuy 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 復phục 無vô 能năng 取thủ 。 正chánh 智trí 緣duyên 如như 。 親thân 挾hiệp 附phụ 體thể 相tướng 緣duyên 故cố 。 更cánh 無vô 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 說thuyết 。 無vô 相tướng 分phần/phân 。 言ngôn 無vô 能năng 取thủ 者giả 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 。 妄vọng 執chấp 實thật 能năng 取thủ 故cố 。 不bất 無vô 內nội 分phần/phân 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 又hựu 難nạn/nan 。 若nhược 言ngôn 無vô 相tướng 分phần/phân 者giả 。 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 云vân 。 依y 彼bỉ 生sanh 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 故cố 名danh 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 真Chân 如Như 相tương/tướng 分phần/phân 者giả 。 即tức 無vô 所sở 緣duyên 。 護hộ 法Pháp 云vân 。 亦diệc 有hữu 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 雖tuy 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 可khả 有hữu 帶đái 如như 相tương/tướng 起khởi 。 不bất 離ly 故cố 。 即tức 本bổn 智trí 見kiến 分phần/phân 。 親thân 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 之chi 體thể 相tướng 起khởi 故cố 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 帶đái 見kiến 分phần/phân 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 實thật 無vô 變biến 帶đái 之chi 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 挾hiệp 帶đái 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 故cố 與dữ 後hậu 得đắc 別biệt 也dã 。 若nhược 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 者giả 。 便tiện 非phi 親thân 證chứng 。 即tức 如như 後hậu 得đắc 智trí 。 應ưng 有hữu 分phân 別biệt 。 既ký 異dị 後hậu 得đắc 。 即tức 明minh 知tri 有hữu 見kiến 分phần/phân 無vô 相tướng 分phần/phân 也dã 。 又hựu 一nhất 切thiết 見kiến 分phần/phân 。 皆giai 有hữu 挾hiệp 帶đái 境cảnh 相tướng 義nghĩa 者giả 。 由do 相tương/tướng 不bất 離ly 見kiến 故cố 。 即tức 是thị 挾hiệp 帶đái 之chi 義nghĩa 。 不bất 離ly 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 有hữu 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 望vọng 自tự 能năng 變biến 之chi 識thức 。 血huyết 脈mạch 相tương 連liên 。 猶do 如như 父phụ 子tử 。 故cố 名danh 不bất 離ly 。 二nhị 者giả 真Chân 如Như 等đẳng 境cảnh 。 雖tuy 非phi 識thức 變biến 。 然nhiên 是thị 識thức 等đẳng 實thật 體thể 。 故cố 名danh 不bất 離ly 。

問vấn 。 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 偈kệ 云vân 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 現hiện 。 為vi 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 許hứa 彼bỉ 相tương/tướng 在tại 識thức 。 及cập 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 是thị 以dĩ 外ngoại 境cảnh 雖tuy 無vô 。 而nhi 有hữu 內nội 色sắc 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 既ký 外ngoại 相tướng 在tại 識thức 。 即tức 是thị 俱câu 起khởi 。 以dĩ 相tương/tướng 在tại 故cố 。 云vân 何hà 復phục 能năng 生sanh 識thức 。 能năng 作tác 識thức 緣duyên 。

答đáp 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 雖tuy 即tức 同đồng 時thời 。 不bất 礙ngại 前tiền 後hậu 。 以dĩ 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 之chi 理lý 。

論luận 問vấn 云vân 。 此thử 內nội 境cảnh 相tướng 。 既ký 不bất 離ly 識thức 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 。 能năng 作tác 識thức 緣duyên 。

頌tụng 答đáp 云vân 。 決quyết 定định 相tương 隨tùy 故cố 。 俱câu 時thời 亦diệc 作tác 緣duyên 。 或hoặc 前tiền 為vi 後hậu 緣duyên 。 引dẫn 彼bỉ 功công 能năng 故cố 。 境cảnh 相tướng 與dữ 識thức 。 定định 相tương 隨tùy 故cố 。 雖tuy 俱câu 時thời 起khởi 。 亦diệc 作tác 識thức 緣duyên 。 而nhi 外ngoại 諸chư 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 定định 應ưng 許hứa 在tại 識thức 非phi 餘dư 。 此thử 根căn 功công 能năng 。 與dữ 前tiền 境cảnh 色sắc 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 展triển 轉chuyển 為vi 因nhân 。 如như 是thị 諸chư 識thức 。 唯duy 內nội 境cảnh 相tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 理lý 善thiện 成thành 立lập 。

問vấn 。 所sở 明minh 挾hiệp 帶đái 。 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 為vi 復phục 挾hiệp 體thể 挾hiệp 用dụng 。

答đáp 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 體thể 挾hiệp 體thể 者giả 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 。 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 卻khước 緣duyên 自tự 證chứng 分phần/phân 。 是thị 也dã 。 二nhị 用dụng 挾hiệp 用dụng 者giả 。 即tức 八bát 識thức 心tâm 心tâm 所sở 見kiến 分phần/phân 。 緣duyên 自tự 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 也dã 。 三tam 用dụng 挾hiệp 體thể 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 智trí 見kiến 分phần/phân 緣duyên 真Chân 如Như 。 是thị 也dã 。 四tứ 體thể 挾hiệp 用dụng 者giả 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phần/phân 也dã 。

問vấn 。 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 於ư 八bát 識thức 如như 何hà 料liệu 簡giản 親thân 疎sơ 。

答đáp 。 百bách 法pháp 云vân 。 護hộ 法Pháp 解giải 。 此thử 第đệ 八bát 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 名danh 此thử 品phẩm 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 疎sơ 所sở 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 若nhược 因nhân 中trung 第đệ 八bát 識thức 。 託thác 他tha 人nhân 扶phù 塵trần 。 器khí 世thế 間gian 境cảnh 。 自tự 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 。 即tức 可khả 互hỗ 受thọ 用dụng 。 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 是thị 自tự 他tha 緣duyên 義nghĩa 。 五ngũ 根căn 及cập 種chủng 子tử 。 不bất 互hỗ 變biến 緣duyên 。 即tức 無vô 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 又hựu 有hữu 色sắc 界giới 。 即tức 有hữu 扶phù 塵trần 。 器khí 世thế 間gian 可khả 互hỗ 。 扶phù 塵trần 即tức 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 即tức 無vô 色sắc 可khả 扶phù 託thác 故cố 。 即tức 無vô 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 若nhược 自tự 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 自tự 三tam 境cảnh 。 唯duy 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 此thử 是thị 因nhân 中trung 料liệu 簡giản 。 若nhược 至chí 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 第đệ 八bát 識thức 。 若nhược 緣duyên 自tự 境cảnh 。 及cập 緣duyên 真Chân 如Như 。 及cập 緣duyên 過quá 未vị 一nhất 切thiết 無vô 體thể 法pháp 時thời 。 即tức 無vô 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 若nhược 緣duyên 他tha 佛Phật 身thân 土thổ/độ 。 即tức 變biến 影ảnh 而nhi 緣duyên 。 亦diệc 有hữu 疎sơ 義nghĩa 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 心tâm 王vương 自tự 。 果quả 位vị 中trung 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 若nhược 第đệ 八bát 五ngũ 心tâm 所sở 因nhân 果quả 位vị 中trung 。 皆giai 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 若nhược 為vi 託thác 第đệ 八bát 心tâm 王vương 三tam 境cảnh 為vi 質chất 而nhi 緣duyên 故cố 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 者giả 。 論luận 云vân 。 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 是thị 俱câu 生sanh 故cố 。 必tất 扶phù 外ngoại 質chất 故cố 。 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 於ư 轉chuyển 依y 位vị 。 此thử 非phi 定định 有hữu 。 緣duyên 真Chân 如Như 。 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 今kim 言ngôn 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 者giả 。 體thể 是thị 俱câu 生sanh 。 任nhậm 運vận 無vô 力lực 。 必tất 扶phù 第đệ 八bát 識thức 以dĩ 為vi 外ngoại 質chất 故cố 。 自tự 方phương 變biến 影ảnh 緣duyên 故cố 。 即tức 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 約ước 無vô 漏lậu 時thời 。 即tức 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 若nhược 第đệ 七thất 根căn 本bổn 智trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 緣duyên 真Chân 如Như 。 即tức 無vô 疎sơ 緣duyên 。 若nhược 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 如như 。 即tức 有hữu 疎sơ 緣duyên 。 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 第đệ 七thất 緣duyên 過quá 未vị 及cập 諸chư 無vô 體thể 法pháp 。 皆giai 無vô 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。

問vấn 。 何hà 故cố 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 起khởi 執chấp 事sự 。 須tu 扶phù 託thác 本bổn 質chất 起khởi 耶da 。 夫phu 是thị 執chấp 者giả 構# 畫họa 所sở 生sanh 。 即tức 不bất 合hợp 假giả 於ư 外ngoại 質chất 而nhi 起khởi 。

答đáp 。 執chấp 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 強cường/cưỡng 思tư 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 而nhi 起khởi 執chấp 者giả 。 即tức 所sở 託thác 外ngoại 質chất 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 如như 第đệ 六lục 識thức 獨độc 生sanh 散tán 意ý 是thị 也dã 。 二nhị 者giả 有hữu 任nhậm 運vận 起khởi 執chấp 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 是thị 。 為vi 第đệ 七thất 心tâm 心tâm 所sở 是thị 俱câu 生sanh 任nhậm 運vận 。 自tự 無vô 力lực 起khởi 。 要yếu 假giả 外ngoại 質chất 。 自tự 方phương 起khởi 執chấp 也dã 。 故cố 知tri 第đệ 七thất 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 者giả 。 此thử 識thức 身thân 心tâm 品phẩm 。 行hành 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 能năng 自tự 在tại 轉chuyển 。 所sở 仗trượng 外ngoại 質chất 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 於ư 因nhân 果quả 位vị 中trung 。 皆giai 自tự 在tại 轉chuyển 。 或hoặc 分phân 別biệt 起khởi 。 或hoặc 俱câu 生sanh 故cố 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 時thời 。 有hữu 仗trượng 質chất 起khởi 。 有hữu 不bất 仗trượng 質chất 起khởi 。 緣duyên 境cảnh 最tối 廣quảng 故cố 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 若nhược 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 者giả 。 未vị 轉chuyển 依y 麁thô 觀quán 劣liệt 故cố 。 必tất 仗trượng 外ngoại 質chất 故cố 。 即tức 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 轉chuyển 依y 位vị 。 此thử 非phi 定định 有hữu 。 緣duyên 過quá 未vị 等đẳng 。 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 因nhân 果quả 位vị 中trung 。 約ước 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 亦diệc 須tu 仗trượng 質chất 而nhi 起khởi 。 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 至chí 果quả 位vị 。 有hữu 無vô 不bất 定định 。 又hựu 諸chư 識thức 互hỗ 緣duyên 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 與dữ 前tiền 七thất 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 第đệ 八bát 四tứ 分phân 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 第đệ 七thất 即tức 唯duy 託thác 第đệ 八bát 見kiến 分phân 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 四tứ 分phân 為vi 本bổn 質chất 。 即tức 前tiền 七thất 識thức 見kiến 分phần/phân 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 。 即tức 第đệ 八bát 與dữ 前tiền 七thất 為vi 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 故cố 八bát 於ư 七thất 有hữu 也dã 。 即tức 第đệ 八bát 與dữ 前tiền 七thất 為vi 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 七thất 於ư 八bát 無vô 者giả 。 即tức 前tiền 七thất 不bất 與dữ 第đệ 八bát 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 以dĩ 第đệ 八bát 不bất 緣duyên 前tiền 七thất 故cố 。 不bất 託thác 前tiền 七thất 生sanh 故cố 。 唯duy 緣duyên 自tự 三tam 境cảnh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 又hựu 廣quảng 釋thích 云vân 。 古cổ 大Đại 乘Thừa 師sư 立lập 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 彼bỉ 云vân 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 即tức 有hữu 體thể 本bổn 質chất 法pháp 。 名danh 緣duyên 。 言ngôn 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。 相tương/tướng 質chất 合hợp 說thuyết 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 所sở 言ngôn 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。 帶đái 字tự 屬thuộc 心tâm 。 己kỷ 字tự 屬thuộc 本bổn 質chất 。 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 。 謂vị 能năng 緣duyên 心tâm 。 緣duyên 所sở 緣duyên 境cảnh 時thời 。 帶đái 起khởi 本bổn 質chất 家gia 己kỷ 有hữu 之chi 相tướng 分phần/phân 。 故cố 名danh 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 。 被bị 小Tiểu 乘Thừa 正chánh 量lượng 部bộ 。 般Bát 若Nhã 毱cúc 多đa 不bất 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 師sư 。 造tạo 謗báng 大Đại 乘Thừa 論luận 七thất 百bách 偈kệ 。 破phá 古cổ 大Đại 乘Thừa 師sư 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 云vân 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 已dĩ 相tương/tướng 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 將tương 為vi 所sở 緣duyên 者giả 。 且thả 如như 汝nhữ 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 緣duyên 真Chân 如Như 時thời 。 不bất 帶đái 起khởi 真Chân 如Như 相tương/tướng 分phần/phân 。 其kỳ 真Chân 如Như 望vọng 能năng 緣duyên 智trí 見kiến 分phần/phân 。 應ưng 無vô 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 必tất 若nhược 言ngôn 本bổn 智trí 緣duyên 如như 。 亦diệc 有hữu 相tương 分phần 者giả 。 即tức 違vi 汝nhữ 自tự 宗tông 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 。 如như 何hà 通thông 會hội 。 古cổ 大Đại 乘Thừa 師sư 被bị 此thử 一nhất 難nạn/nan 。 當đương 時thời 絕tuyệt 救cứu 。 經kinh 一nhất 十thập 二nhị 年niên 。 無vô 人nhân 救cứu 得đắc 大Đại 乘Thừa 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 唐đường 三tam 藏tạng 救cứu 云vân 。 我ngã 宗tông 大Đại 乘Thừa 解giải 帶đái 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 變biến 帶đái 變biến 。 二nhị 者giả 挾hiệp 帶đái 變biến 。 若nhược 變biến 帶đái 者giả 。 即tức 變biến 帶đái 似tự 質chất 之chi 已dĩ 相tương/tướng 起khởi 。 是thị 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 令linh 根căn 本bổn 智trí 緣duyên 如như 時thời 即tức 無vô 。 若nhược 挾hiệp 帶đái 者giả 。 即tức 有hữu 。 根căn 本bổn 智trí 親thân 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 體thể 相tướng 。 而nhi 緣duyên 。 更cánh 不bất 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 亦diệc 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 三tam 藏tạng 云vân 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 。 即tức 真Chân 如Như 是thị 有hữu 體thể 法pháp 。 名danh 緣duyên 。 即tức 此thử 真Chân 如Như 。 是thị 本bổn 智trí 所sở 慮lự 處xứ 。 又hựu 名danh 所sở 緣duyên 。 二nhị 勢thế 合hợp 說thuyết 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 所sở 緣duyên 即tức 緣duyên 。 持trì 業nghiệp 釋thích 。 亦diệc 如như 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 各các 緣duyên 自tự 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 。 皆giai 是thị 挾hiệp 帶đái 。 乃nãi 至chí 內nội 二nhị 分phần 相tương/tướng 緣duyên 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 本bổn 智trí 緣duyên 如như 。 雖tuy 不bất 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 然nhiên 親thân 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 體thể 相tướng 而nhi 緣duyên 。 亦diệc 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 古cổ 大Đại 乘Thừa 師sư 錯thác 解giải 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 夫phu 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 以dĩ 有hữu 體thể 法pháp 是thị 緣duyên 。 即tức 此thử 有hữu 體thể 法pháp 。 是thị 能năng 緣duyên 心tâm 所sở 慮lự 處xứ 故cố 。 便tiện 名danh 所sở 緣duyên 。 今kim 古cổ 大Đại 乘Thừa 師sư 。 既ký 唯duy 將tương 實thật 相tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 者giả 。 錯thác 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 正chánh 解giải 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 。 是thị 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 即tức 有hữu 實thật 法pháp 。 簡giản 於ư 假giả 法pháp 。 及cập 遍biến 計kế 相tương/tướng 分phần/phân 無vô 體thể 法pháp 。 無vô 體thể 法pháp 。 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 。 不bất 成thành 緣duyên 。 夫phu 為vi 緣duyên 者giả 。 須tu 是thị 有hữu 體thể 實thật 法pháp 。 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 能năng 牽khiên 生sanh 識thức 。 即tức 實thật 圓viên 成thành 依y 他tha 。 是thị 有hữu 體thể 法pháp 。 言ngôn 是thị 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 者giả 。 帶đái 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 變biến 帶đái 。 即tức 八bát 箇cá 識thức 。 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 本bổn 質chất 。 是thị 為vi 託thác 。 此thử 有hữu 體thể 境cảnh 為vi 本bổn 質chất 。 變biến 似tự 質chất 之chi 相tướng 起khởi 。 名danh 為vi 變biến 帶đái 。 二nhị 者giả 挾hiệp 帶đái 。 即tức 一nhất 切thiết 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 實thật 相tướng 分phân 是thị 。 為vi 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 十thập 離ly 能năng 緣duyên 心tâm 故cố 。 其kỳ 能năng 緣duyên 心tâm 。 親thân 挾hiệp 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 緣duyên 。 名danh 為vi 挾hiệp 帶đái 。 言ngôn 已dĩ 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 且thả 第đệ 一nhất 於ư 變biến 帶đái 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 上thượng 說thuyết 者giả 。 即tức 變biến 似tự 質chất 之chi 己kỷ 相tương/tướng 。 已dĩ 者giả 。 體thể 也dã 。 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 似tự 本bổn 質chất 已dĩ 體thể 。 此thử 是thị 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 二nhị 於ư 挾hiệp 帶đái 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 上thượng 說thuyết 者giả 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 上thượng 親thân 挾hiệp 帶đái 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 之chi 已dĩ 相tương/tướng 。 此thử 是thị 境cảnh 相tướng 之chi 相tướng 。 即tức 不bất 同đồng 於ư 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 帶đái 本bổn 質chất 家gia 之chi 已dĩ 相tương/tướng 起khởi 。 忽hốt 有hữu 人nhân 問vấn 云vân 。 言ngôn 是thị 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 者giả 。 未vị 審thẩm 能năng 緣duyên 心tâm 。 帶đái 誰thùy 家gia 之chi 已dĩ 相tương/tướng 而nhi 緣duyên 。 應ưng 答đáp 云vân 。 若nhược 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 變biến 帶đái 本bổn 質chất 家gia 之chi 已dĩ 相tương/tướng 緣duyên 。 若nhược 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 挾hiệp 帶đái 相tương/tướng 分phần/phân 家gia 之chi 已dĩ 相tương/tướng 緣duyên 。 又hựu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 是thị 帶đái 相tướng 狀trạng 之chi 相tướng 。 即tức 帶đái 似tự 質chất 之chi 相tướng 狀trạng 。 若nhược 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 即tức 帶đái 境cảnh 相tướng 之chi 相tướng 。 以dĩ 親thân 挾hiệp 境cảnh 相tướng 而nhi 緣duyên 故cố 。 有hữu 人nhân 云vân 。 帶đái 能năng 緣duyên 心tâm 之chi 已dĩ 相tương/tướng 者giả 。 此thử 人nhân 不bất 會hội 所sở 緣duyên 義nghĩa 。

問vấn 。 若nhược 言ngôn 親thân 挾hiệp 帶đái 境cảnh 相tướng 。 及cập 變biến 帶đái 似tự 質chất 之chi 相tướng 狀trạng 起khởi 。 成thành 親thân 疎sơ 二nhị 緣duyên 者giả 。 即tức 外ngoại 色sắc 法pháp 。 亦diệc 成thành 親thân 疎sơ 二nhị 緣duyên 。 且thả 如như 將tương 鏡kính 照chiếu 人nhân 時thời 。 於ư 鏡kính 面diện 上thượng 。 亦diệc 能năng 親thân 挾hiệp 於ư 人nhân 影ảnh 像tượng 。 以dĩ 人nhân 影ảnh 不bất 離ly 於ư 鏡kính 面diện 故cố 。 應ưng 成thành 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 又hựu 鏡kính 面diện 望vọng 外ngoại 邊biên 人nhân 本bổn 質chất 。 應ưng 成thành 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。

答đáp 。 將tương 所sở 慮lự 簡giản 之chi 。 意ý 云vân 。 夫phu 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 須tu 對đối 能năng 緣duyên 慮lự 法pháp 。 所sở 慮lự 。 方phương 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 今kim 鏡kính 面diện 既ký 非phi 能năng 緣duyên 慮lự 法pháp 者giả 。 即tức 鏡kính 中trung 人nhân 影ảnh 。 及cập 外ngoại 邊biên 人nhân 本bổn 質chất 。 亦diệc 不bất 得đắc 名danh 所sở 慮lự 法pháp 。 既ký 闕khuyết 所sở 慮lự 義nghĩa 者giả 。 不bất 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。

外ngoại 人nhân 又hựu 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 且thả 如như 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 空không 華hoa 無vô 體thể 法pháp 時thời 。 有hữu 所sở 慮lự 義nghĩa 。 應ưng 成thành 所sở 緣duyên 緣duyên 。 為vi 識thức 是thị 能năng 緣duyên 慮lự 故cố 。

答đáp 。 將tương 所sở 託thác 簡giản 之chi 。 意ý 云vân 。 其kỳ 意ý 緣duyên 無vô 體thể 法pháp 時thời 。 雖tuy 有hữu 所sở 慮lự 義nghĩa 。 又hựu 闕khuyết 所sở 託thác 義nghĩa 。 以dĩ 空không 華hoa 等đẳng 無vô 體thể 。 不bất 與dữ 能năng 緣duyên 心tâm 為vi 所sở 託thác 。 不bất 妨phương 但đãn 成thành 所sở 緣duyên 。 即tức 不bất 成thành 緣duyên 。 由do 是thị 應ưng 須tu 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 有hữu 所sở 慮lự 。 非phi 所sở 託thác 。 即tức 遍biến 計kế 妄vọng 執chấp 我ngã 法pháp 等đẳng 是thị 。 以dĩ 無vô 體thể 故cố 。 但đãn 為vi 所sở 慮lự 。 不bất 為vi 所sở 託thác 。 二nhị 有hữu 所sở 託thác 。 非phi 所sở 慮lự 。 即tức 鏡kính 水thủy 所sở 照chiếu 人nhân 等đẳng 是thị 。 此thử 但đãn 有hữu 所sở 託thác 。 而nhi 無vô 所sở 慮lự 。 以dĩ 鏡kính 水thủy 等đẳng 非phi 能năng 慮lự 故cố 。 三tam 俱câu 句cú 。 即tức 一nhất 切thiết 所sở 緣duyên 緣duyên 實thật 相tướng 分phân 是thị 。 四tứ 俱câu 非phi 。 即tức 除trừ 鏡kính 水thủy 等đẳng 所sở 照chiếu 外ngoại 。 餘dư 不bất 緣duyên 者giả 是thị 。 又hựu 親thân 緣duyên 者giả 。 是thị 逼bức 附phụ 義nghĩa 。 近cận 義nghĩa 。 即tức 如như 相tương/tướng 分phần/phân 。 親thân 逼bức 附phụ 近cận 於ư 見kiến 分phần/phân 。 更cánh 無vô 餘dư 分phần/phân 間gian 隔cách 故cố 。 言ngôn 疎sơ 者giả 。 是thị 遠viễn 義nghĩa 。 被bị 相tương/tướng 分phân 隔cách 故cố 。 即tức 本bổn 質chất 法pháp 是thị 。 又hựu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 都đô 有hữu 四tứ 類loại 。 一nhất 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 從tùng 質chất 及cập 心tâm 而nhi 變biến 起khởi 。 即tức 五ngũ 識thức 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 是thị 。 二nhị 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 但đãn 從tùng 心tâm 變biến 。 不bất 仗trượng 質chất 起khởi 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 三tam 境cảnh 相tướng 分phân 是thị 。 三tam 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 不bất 由do 心tâm 變biến 。 亦diệc 不bất 由do 質chất 起khởi 。 即tức 根căn 本bổn 智trí 所sở 證chứng 真Chân 如Như 是thị 。 四tứ 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 而nhi 非phi 相tướng 分phần/phân 。 即tức 內nội 二nhị 分phần 互hỗ 相tương 緣duyên 是thị 。 慈từ 恩ân 云vân 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 。 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 者giả 。 是thị 見kiến 分phần/phân 。 體thể 不bất 相tương 離ly 者giả 。 即tức 與dữ 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 不bất 相tương 離ly 。 意ý 云vân 。 相tương/tướng 分phân 是thị 見kiến 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 見kiến 分phân 是thị 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 皆giai 不bất 離ly 自tự 證chứng 分phần/phân 體thể 。 此thử 正chánh 簡giản 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 本bổn 質chất 法pháp 。 望vọng 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 有hữu 相tương 離ly 八bát 識thức 故cố 。 此thử 亦diệc 簡giản 他tha 人nhân 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 及cập 自tự 身thân 八bát 識thức 。 各các 各các 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 更cánh 互hỗ 相tương 望vọng 。 皆giai 不bất 是thị 親thân 。 今kim 唯duy 取thủ 自tự 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 親thân 。 望vọng 能năng 變biến 見kiến 分phần/phân 。 體thể 不bất 相tương 離ly 。 中trung 間gian 更cánh 無vô 物vật 隔cách 礙ngại 。 方phương 是thị 親thân 義nghĩa 。 言ngôn 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 者giả 。 言ngôn 見kiến 分phần/phân 等đẳng 者giả 。 即tức 等đẳng 取thủ 自tự 證chứng 分phần/phân 及cập 第đệ 四tứ 分phần/phân 。 并tinh 本bổn 智trí 緣duyên 如như 等đẳng 。 此thử 皆giai 成thành 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 且thả 如như 相tương/tướng 分phần/phân 。 是thị 見kiến 分phần/phân 家gia 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 見kiến 分phần/phân 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 自tự 證chứng 分phần/phân 。 是thị 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 又hựu 真Chân 如Như 。 是thị 根căn 本bổn 智trí 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 又hựu 等đẳng 取thủ 心tâm 心tâm 所sở 緣duyên 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 。 亦diệc 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 此thử 上thượng 皆giai 是thị 挾hiệp 帶đái 而nhi 緣duyên 。

宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 七thất 十thập

戊# 申thân 歲tuế 分phần/phân 司ty 大đại 藏tạng 都đô 監giám 開khai 板bản 。