宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 九cửu

慧tuệ 日nhật 永vĩnh 明minh 寺tự 主chủ 智trí 覺giác 禪thiền 師sư 延diên 壽thọ 集tập

夫phu 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 法pháp 外ngoại 無vô 心tâm 。 如như 是thị 了liễu 知tri 。 則tắc 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 一nhất 心tâm 妙diệu 理lý 。 圓viên 證chứng 無vô 疑nghi 。 何hà 故cố 聞văn 外ngoại 善thiện 惡ác 知tri 識thức 。 而nhi 生sanh 聽thính 受thọ 。

答đáp 。 皆giai 是thị 增tăng 上thượng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 而nhi 成thành 。 彼bỉ 此thử 情tình 生sanh 。 無vô 有hữu 真chân 實thật 。

識thức 論luận 問vấn 云vân 。 何hà 故cố 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 說thuyết 善thiện 法Pháp 。 值trị 惡ác 知tri 識thức 。 聞văn 。 說thuyết 惡ác 法pháp 。 若nhược 無vô 外ngoại 一nhất 切thiết 外ngoại 境cảnh 者giả 。 彼bỉ 云vân 何hà 說thuyết 。 若nhược 不bất 說thuyết 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 聞văn 。 若nhược 不bất 聞văn 者giả 。 此thử 云vân 何hà 成thành 。

偈kệ 答đáp 。 遞đệ 共cộng 增tăng 上thượng 因nhân 。 彼bỉ 此thử 心tâm 緣duyên 合hợp 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 思tư 惟duy 憶ức 念niệm 。 彼bỉ 說thuyết 我ngã 聞văn 。 而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 彼bỉ 前tiền 境cảnh 界giới 。 是thị 以dĩ 若nhược 執chấp 內nội 外ngoại 。 則tắc 心tâm 境cảnh 對đối 治trị 。 尚thượng 未vị 入nhập 於ư 信tín 門môn 。 何hà 乃nãi 稱xưng 於ư 聽thính 法Pháp 。 持trì 心tâm 梵Phạm 天Thiên 所sở 問vấn 經Kinh 云vân 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 無vô 所sở 流lưu 聞văn 。 乃nãi 曰viết 聽thính 經Kinh 。 其kỳ 有hữu 染nhiễm 污ô 於ư 諸chư 入nhập 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 聞văn 。 便tiện 在tại 於ư 色sắc 。 金kim 剛cang 場tràng 陀đà 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 諸chư 法pháp 。 是thị 名danh 一nhất 字tự 。 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 門môn 。 若nhược 能năng 如như 是thị 信tín 解giải 。 則tắc 聽thính 者giả 無vô 聞văn 無vô 得đắc 。 心tâm 境cảnh 不bất 二nhị 方phương 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 經kinh 。 可khả 謂vị 真chân 聞văn 。 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 若nhược 以dĩ 緣duyên 心tâm 聽thính 法Pháp 。 此thử 法Pháp 亦diệc 緣duyên 。 非phi 得đắc 法Pháp 性tánh 。 則tắc 隨tùy 境cảnh 界giới 流lưu 。 逐trục 。 因nhân 緣duyên 轉chuyển 。 皆giai 為vi 不bất 了liễu 自tự 法pháp 。 遂toại 令linh 內nội 外ngoại 緣duyên 分phần/phân 。 如như 經Kinh 云vân 。

佛Phật 言ngôn 。

隨tùy 有hữu 是thị 經Kinh 之chi 處xứ 。 則tắc 為vi 有hữu 佛Phật 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 無vô 異dị 。 故cố 知tri 自tự 心tâm 之chi 佛Phật 。 無vô 處xứ 不bất 遍biến 。 寧ninh 論luận 前tiền 後hậu 出xuất 沒một 耶da 。 若nhược 隨tùy 異dị 境cảnh 。 則tắc 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。 見kiến 他tha 佛Phật 。 則tắc 隱ẩn 顯hiển 無vô 恆hằng 。 誦tụng 他tha 經kinh 。 則tắc 音âm 聲thanh 間gian 斷đoạn 。 故cố 祖tổ 師sư 云vân 。 外ngoại 求cầu 有hữu 相tương/tướng 佛Phật 。 與dữ 汝nhữ 不bất 相tương 似tự 。 志chí 公công 云vân 。 每mỗi 日nhật 誦tụng 經Kinh 千thiên 卷quyển 。 紙chỉ 上thượng 見kiến 經kinh 不bất 識thức 。 又hựu 先tiên 德đức 云vân 。 出xuất 息tức 不bất 依y 外ngoại 緣duyên 。 入nhập 息tức 不bất 依y 陰ấm 界giới 而nhi 住trụ 。 常thường 轉chuyển 如như 是thị 經Kinh 。 非phi 但đãn 百bách 千thiên 萬vạn 卷quyển 。 爭tranh 如như 悟ngộ 此thử 。 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 念niệm 念niệm 現hiện 前tiền 。 自tự 轉chuyển 無vô 盡tận 藏tạng 經kinh 。 熾sí 然nhiên 恆hằng 演diễn 。

問vấn 。 若nhược 心tâm 虛hư 境cảnh 寂tịch 。 理lý 實thật 無vô 差sai 。 現hiện 對đối 根căn 塵trần 。 事sự 相tướng 違vi 反phản 。 如như 何hà 明minh 徹triệt 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。

答đáp 。 一nhất 期kỳ 根căn 境cảnh 。 俗tục 有hữu 真chân 無vô 。 畢tất 竟cánh 自tự 他tha 。 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。 又hựu 若nhược 定định 執chấp 真chân 有hữu 俗tục 無vô 。 則tắc 成thành 增tăng 減giảm 二nhị 謗báng 。 但đãn 二nhị 諦đế 雙song 會hội 。 圓viên 了liễu 一nhất 心tâm 。 如như 佛Phật 性tánh 論luận 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 諸chư 法pháp 無vô 實thật 性tánh 者giả 。 即tức 與dữ 證chứng 量lượng 相tương 違vi 。 則tắc 能năng 所sở 習tập 不bất 可khả 得đắc 。 我ngã 現hiện 見kiến 聲thanh 耳nhĩ 相tương 對đối 。 所sở 以dĩ 得đắc 聞văn 。 故cố 知tri 不bất 空không 。 釋thích 曰viết 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 能năng 所sở 及cập 證chứng 量lượng 自tự 性tánh 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 自tự 性tánh 不bất 成thành 。 若nhược 一nhất 性tánh 不bất 成thành 者giả 。 多đa 性tánh 云vân 何hà 成thành 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 證chứng 量lượng 云vân 何hà 成thành 者giả 。 今kim 我ngã 立lập 證chứng 量lượng 。 顯hiển 了liễu 二nhị 空không 。 諸chư 法pháp 空không 故cố 。 自tự 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 如như 見kiến 幻huyễn 事sự 幻huyễn 物vật 者giả 。 證chứng 量lượng 所sở 見kiến 。 不bất 如như 實thật 有hữu 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 如như 所sở 見kiến 。 而nhi 有hữu 所sở 見kiến 。 由do 體thể 不bất 實thật 故cố 不bất 有hữu 。 由do 證chứng 量lượng 故cố 不bất 無vô 。 由do 體thể 無vô 故cố 。 空không 義nghĩa 得đắc 成thành 。 以dĩ 證chứng 量lượng 故cố 。 假giả 有hữu 不bất 失thất 。 又hựu 云vân 。 依y 他tha 性tánh 相tướng 者giả 。 能năng 執chấp 所sở 執chấp 。 增tăng 益ích 。 又hựu 損tổn 減giảm 。 由do 解giải 此thử 性tánh 故cố 。 此thử 執chấp 不bất 生sanh 。 若nhược 見kiến 真chân 為vi 有hữu 。 則tắc 是thị 增tăng 益ích 。 名danh 為vi 常thường 見kiến 。 若nhược 見kiến 俗tục 定định 無vô 。 則tắc 是thị 損tổn 減giảm 。 名danh 為vi 斷đoạn 見kiến 。 唯duy 有hữu 似tự 塵trần 識thức 故cố 。 別biệt 無vô 能năng 所sở 。 無vô 能năng 所sở 故cố 。 無vô 增tăng 益ích 執chấp 。 由do 有hữu 似tự 塵trần 識thức 故cố 。 無vô 損tổn 減giảm 執chấp 。 若nhược 知tri 外ngoại 塵trần 是thị 識thức 而nhi 似tự 顯hiển 現hiện 。 則tắc 非phi 無vô 。 了liễu 外ngoại 相tướng 本bổn 虛hư 如như 幻huyễn 所sở 作tác 。 則tắc 非phi 有hữu 。 非phi 無vô 則tắc 不bất 壞hoại 俗tục 諦đế 。 非phi 有hữu 則tắc 不bất 隱ẩn 真Chân 諦Đế 。 是thị 以dĩ 真chân 俗tục 融dung 即tức 而nhi 常thường 異dị 。 空không 有hữu 雙song 現hiện 而nhi 恆hằng 同đồng 。 方phương 超siêu 戲hí 論luận 之chi 情tình 。 始thỉ 會hội 一nhất 心tâm 之chi 旨chỉ 。 如như 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 說thuyết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 品phẩm 時thời 。 佛Phật 在tại 四tứ 眾chúng 中trung 。 天thiên 人nhân 龍long 鬼quỷ 神thần 。 緊khẩn 那na 羅la 。 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 等đẳng 。 於ư 大đại 眾chúng 前tiền 。 而nhi 現hiện 神thần 足túc 變biến 化hóa 。 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 皆giai 見kiến 阿a 閦súc 佛Phật 。 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 圍vi 遶nhiễu 說thuyết 法Pháp 。 乃nãi 至chí 爾nhĩ 時thời 。 佛Phật 攝nhiếp 神thần 足túc 。 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 不bất 復phục 見kiến 阿a 閦súc 佛Phật 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 及cập 其kỳ 國quốc 土độ 。 不bất 與dữ 眼nhãn 作tác 對đối 。

何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 攝nhiếp 神thần 足túc 故cố 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

如như 是thị 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 與dữ 眼nhãn 作tác 對đối 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 見kiến 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 知tri 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 如như 阿A 閦Súc 佛Phật 弟đệ 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 國quốc 土độ 。 不bất 與dữ 眼nhãn 作tác 對đối 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 與dữ 眼nhãn 作tác 對đối 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 知tri 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 無vô 作tác 無vô 動động 。 不bất 可khả 捉tróc 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 幻huyễn 人nhân 無vô 受thọ 無vô 覺giác 。 無vô 真chân 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 為vi 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 行hành 般Bát 若Nhã 者giả 。 則tắc 是thị 直trực 了liễu 一nhất 心tâm 智trí 性tánh 。 了liễu 色sắc 無vô 形hình 。 非phi 眼nhãn 境cảnh 界giới 。 乃nãi 至chí 達đạt 法pháp 體thể 寂tịch 。 非phi 意ý 所sở 知tri 。 但đãn 是thị 隨tùy 心tâm 暫tạm 現hiện 。 還hoàn 隨tùy 心tâm 滅diệt 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 相tương/tướng 不bất 能năng 知tri 無vô 相tướng 。 譬thí 如như 刀đao 雖tuy 利lợi 。 不bất 能năng 破phá 空không 。 無vô 相tướng 不bất 能năng 知tri 相tương/tướng 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 內nội 智trí 慧tuệ 無vô 定định 相tương/tướng 。 外ngoại 所sở 緣duyên 法pháp 有hữu 定định 相tương/tướng 。 心tâm 隨tùy 緣duyên 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 無vô 相tướng 不bất 應ưng 知tri 相tương/tướng 。 譬thí 如như 無vô 刀đao 。 雖tuy 有hữu 物vật 。 無vô 刀đao 可khả 斫chước 。 是thị 知tri 若nhược 心tâm 有hữu 境cảnh 無vô 。 亦diệc 不bất 知tri 見kiến 。 若nhược 心tâm 無vô 境cảnh 有hữu 。 亦diệc 不bất 知tri 見kiến 。 若nhược 心tâm 境cảnh 俱câu 有hữu 。 各các 無vô 自tự 性tánh 。 各các 既ký 不bất 知tri 。 合hợp 豈khởi 成thành 見kiến 。 若nhược 心tâm 境cảnh 俱câu 無vô 。 亦diệc 不bất 知tri 。 見kiến 有hữu 尚thượng 不bất 知tri 。 無vô 豈khởi 成thành 見kiến 。 則tắc 心tâm 境cảnh 俱câu 空không 。 萬vạn 有hữu 咸hàm 寂tịch 。 如như 是thị 則tắc 尚thượng 無vô 一nhất 法pháp 冥minh 合hợp 相tương 順thuận 。 寧ninh 有hữu 根căn 境cảnh 對đối 待đãi 而nhi 作tác 相tương 違vi 者giả 乎hồ 。 如như 一nhất 切thiết 差sai 別biệt 違vi 順thuận 之chi 境cảnh 。 皆giai 是thị 一nhất 心tâm 之chi 量lượng 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 亦diệc 無vô 解giải 脫thoát 。 譬thí 如như 水thủy 不bất 洗tẩy 水thủy 。 火hỏa 不bất 滅diệt 火hỏa 。 何hà 者giả 。 以dĩ 一nhất 體thể 故cố 。 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 。 若nhược 有hữu 異dị 法pháp 。 方phương 成thành 對đối 治trị 。 如như 今kim 但đãn 先tiên 得đắc 旨chỉ 。 自tự 合hợp 真Chân 如Như 。 故cố 經Kinh 云vân 。 法pháp 隨tùy 於ư 如như 。 無vô 所sở 隨tùy 故cố 。 若nhược 有hữu 所sở 隨tùy 。 則tắc 有hữu 能năng 隨tùy 之chi 別biệt 。 既ký 無vô 所sở 隨tùy 。 亦diệc 無vô 能năng 隨tùy 。 故cố 則tắc 法pháp 外ngoại 無vô 如như 。 如như 外ngoại 無vô 法pháp 。 所sở 以dĩ 經Kinh 云vân 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 相tương 應ứng 。 是thị 則tắc 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。 以dĩ 如như 為vi 佛Phật 。 則tắc 無vô 境cảnh 非phi 如như 者giả 。 大đại 品phẩm 經kinh 答đáp 常thường 啼đề 云vân 。 諸chư 法pháp 如như 。 即tức 是thị 佛Phật 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 如như 義nghĩa 。 既ký 以dĩ 如như 為vi 佛Phật 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 如như 也dã 。 何hà 法pháp 非phi 佛Phật 耶da 。 若nhược 信tín 一nhất 如như 。 此thử 是thị 開khai 悟ngộ 本bổn 法pháp 。 生sanh 決quyết 定định 解giải 。 入nhập 自tự 在tại 門môn 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 經Kinh 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 得đắc 自tự 在tại 。 決quyết 定định 解giải 力lực 。 信tín 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 。 智trí 光quang 照chiếu 曜diệu 。 普phổ 觀quán 境cảnh 界giới 。 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 。 善thiện 巧xảo 觀quán 察sát 。 普phổ 眼nhãn 明minh 徹triệt 。 具cụ 清thanh 淨tịnh 行hạnh 。 往vãng 詣nghệ 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 佛Phật 國quốc 土độ 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 此thử 明minh 舉cử 本bổn 果quả 法pháp 。 令linh 凡phàm 信tín 樂nhạo 修tu 行hành 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 修tu 行hành 慣quán 習tập 。 十Thập 地Địa 功công 終chung 。 方phương 依y 及cập 此thử 初sơ 時thời 本bổn 樣# 果quả 法pháp 也dã 。 還hoàn 以dĩ 法Pháp 界Giới 中trung 時thời 不bất 遷thiên 。 智trí 不bất 異dị 。 慈từ 悲bi 不bất 異dị 。 願nguyện 行hành 不bất 異dị 。 之chi 所sở 成thành 就tựu 。 以dĩ 於ư 法Pháp 界Giới 大đại 智trí 無vô 延diên 促xúc 中trung 修tu 行hành 故cố 。 不bất 如như 情tình 解giải 。 有hữu 修tu 行hành 者giả 。 莫mạc 作tác 延diên 促xúc 時thời 分phần/phân 修tu 學học 。 應ưng 須tu 善thiện 觀quán 法Pháp 界Giới 體thể 用dụng 。 莫mạc 如như 世thế 情tình 。 作tác 一nhất 剎sát 那na 計kế 。 作tác 三tam 僧Tăng 祇kỳ 計kế 。 如như 法Pháp 界giới 中trung 。 都đô 無vô 脩tu 短đoản 遠viễn 近cận 故cố 。 以dĩ 此thử 解giải 行hành 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 善thiện 照chiếu 生sanh 滅diệt 。 令linh 使sử 執chấp 盡tận 。 而nhi 成thành 智trí 之chi 大đại 用dụng 。 於ư 自tự 心tâm 境cảnh 。 莫mạc 浪lãng 攝nhiếp 持trì 。 但đãn 知tri 放phóng 蕩đãng 任nhậm 性tánh 坦thản 然nhiên 。 習tập 之chi 觀quán 照chiếu 。 執chấp 盡tận 智trí 現hiện 。 生sanh 滅diệt 自tự 無vô 。 業nghiệp 垢cấu 自tự 淨tịnh 。 會hội 佛Phật 境cảnh 界giới 。 同đồng 如Như 來Lai 心tâm 。 佛Phật 見kiến 自tự 會hội 。 非phi 由do 捉tróc 搦nạch 。 縵man 作tác 別biệt 治trị 。 令linh 心tâm 狂cuồng 惑hoặc 。 但đãn 自tự 明minh 心tâm 境cảnh 。 見kiến 融dung 。 執chấp 業nghiệp 便tiện 謝tạ 。 見kiến 亡vong 執chấp 謝tạ 。 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 本bổn 自tự 無vô 瘡sang 。 智trí 境cảnh 朗lãng 然nhiên 。 名danh 為vi 佛Phật 國quốc 也dã 。 無vô 煩phiền 強cường/cưỡng 生sanh 見kiến 執chấp 。 永vĩnh 自tự 沈trầm 淪luân 。 自tự 作tác 自tự 殃ương 非phi 他tha 能năng 與dữ 。

問vấn 。 若nhược 約ước 見kiến 聞văn 外ngoại 境cảnh 。 則tắc 色sắc 不bất 至chí 眼nhãn 。 眼nhãn 不bất 至chí 色sắc 。 可khả 言ngôn 唯duy 心tâm 。 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。 只chỉ 如như 飲ẩm 噉đạm 之chi 時thời 。 根căn 境cảnh 相tướng 入nhập 。 若nhược 言ngôn 無vô 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 喫khiết 心tâm 。

答đáp 。 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 雖tuy 則tắc 離ly 合hợp 不bất 同đồng 。 皆giai 唯duy 識thức 變biến 。 味vị 性tánh 本bổn 空không 。 若nhược 非phi 是thị 識thức 。 誰thùy 知tri 鹹hàm 淡đạm 。 古cổ 師sư 云vân 。 只chỉ 喫khiết 相tương/tướng 分phần/phân 。 本bổn 質chất 自tự 在tại 。

問vấn 。 如như 喫khiết 了liễu 。 質chất 亦diệc 亡vong 如như 何hà 。

答đáp 。 能năng 隨tùy 既ký 亡vong 。 所sở 隨tùy 亦diệc 滅diệt 。 亦diệc 如như 二nhị 十thập 人nhân 共cộng 一nhất 株chu 樹thụ 。 一nhất 人nhân 伐phạt 之chi 。 十thập 九cửu 人nhân 所sở 隨tùy 亦diệc 滅diệt 。 又hựu 唯duy 識thức 義nghĩa 鏡kính 釋thích 云vân 。 共cộng 果quả 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 者giả 。

問vấn 。 且thả 如như 一nhất 樹thụ 。 有hữu 情tình 共cộng 變biến 。 而nhi 一nhất 有hữu 情tình 伐phạt 用dụng 之chi 時thời 。 為vi 用dụng 自tự 變biến 。 為vi 兼kiêm 用dụng 他tha 。 若nhược 唯duy 自tự 者giả 。 餘dư 人nhân 變biến 者giả 。 應ưng 存tồn 不bất 亡vong 。 樹thụ 何hà 不bất 見kiến 。 若nhược 亦diệc 用dụng 他tha 。 何hà 名danh 唯duy 識thức 。

答đáp 。 有hữu 云vân 。 樹thụ 等đẳng 既ký 是thị 共cộng 相tương 種chủng 生sanh 。 皆giai 相tương 隨tùy 順thuận 。 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。 彼bỉ 一nhất 有hữu 情tình 自tự 所sở 變biến 者giả 。 所sở 緣duyên 親thân 用dụng 。 他tha 所sở 變biến 者giả 。 與dữ 自tự 所sở 變biến 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 亦diệc 疎sơ 緣duyên 用dụng 。 一nhất 切thiết 相tương 望vọng 。 自tự 為vi 所sở 順thuận 。 他tha 為vi 能năng 順thuận 。 由do 所sở 順thuận 無vô 。 能năng 順thuận 亦diệc 滅diệt 。 由do 斯tư 樹thụ 喪táng 。 唯duy 識thức 亦diệc 成thành 。

問vấn 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。

答đáp 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 有hữu 情tình 共cộng 業nghiệp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。

問vấn 。 既ký 但đãn 唯duy 心tâm 。 無vô 有hữu 萬vạn 法pháp 。 目mục 前tiền 差sai 別biệt 。 從tùng 何hà 建kiến 立lập 。

答đáp 。 萬vạn 法pháp 但đãn 名danh 。 實thật 無vô 體thể 相tướng 。 因nhân 名danh 立lập 相tương/tướng 。 相tướng 狀trạng 元nguyên 空không 。 因nhân 相tương/tướng 施thí 名danh 。 名danh 字tự 本bổn 寂tịch 。 唯duy 想tưởng 建kiến 立lập 。 名danh 相tướng 俱câu 虛hư 。 反phản 窮cùng 想tưởng 原nguyên 。 亦diệc 但đãn 名danh 字tự 。 既ký 無vô 想tưởng 體thể 。 分phân 別biệt 則tắc 空không 。 故cố 知tri 萬vạn 法pháp 。 出xuất 自tự 無vô 名danh 。 萬vạn 名danh 生sanh 於ư 無vô 相tướng 。 名danh 不bất 當đương 相tương 。 相tương/tướng 不bất 當đương 名danh 。 彼bỉ 此thử 無vô 依y 。 萬vạn 法pháp 何hà 在tại 。 相tương 待đãi 之chi 名danh 既ký 寂tịch 。 分phân 別biệt 之chi 想tưởng 俄nga 空không 。 如như 幻huyễn 之chi 境cảnh 冥minh 真chân 。 所sở 執chấp 之chi 情tình 合hợp 覺giác 。 密mật 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 法pháp 。 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 名danh 。 但đãn 想tưởng 所sở 安an 立lập 。 離ly 名danh 無vô 別biệt 義nghĩa 。 又hựu 頌tụng 云vân 。 能năng 知tri 諸chư 識thức 起khởi 。 無vô 有hữu 所sở 知tri 法pháp 。 所sở 知tri 唯duy 是thị 名danh 。 世thế 法pháp 悉tất 如như 是thị 。 以dĩ 名danh 分phân 別biệt 法pháp 。 法pháp 不bất 稱xưng 於ư 名danh 。 諸chư 法pháp 性tánh 如như 是thị 。 不bất 住trụ 於ư 分phân 別biệt 。 以dĩ 法pháp 唯duy 名danh 故cố 。 想tưởng 即tức 無vô 有hữu 體thể 。 想tưởng 無vô 名danh 亦diệc 無vô 。 何hà 處xứ 有hữu 分phân 別biệt 。 若nhược 得đắc 無vô 分phân 別biệt 。 身thân 心tâm 恆hằng 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 木mộc 火hỏa 燒thiêu 已dĩ 。 畢tất 竟cánh 不bất 復phục 生sanh 。 又hựu 頌tụng 云vân 。 如như 見kiến 杌ngột 為vi 人nhân 。 見kiến 人nhân 以dĩ 為vi 杌ngột 。 人nhân 杌ngột 二nhị 分phần 別biệt 。 但đãn 有hữu 於ư 名danh 字tự 。 諸chư 大đại 和hòa 合hợp 中trung 。 分phân 別biệt 以dĩ 為vi 色sắc 。 若nhược 離ly 於ư 諸chư 大đại 。 色sắc 性tánh 即tức 無vô 有hữu 。

問vấn 。 若nhược 以dĩ 唯duy 識thức 為vi 宗tông 。 則tắc 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 唯duy 是thị 一nhất 識thức 。 萬vạn 法pháp 皆giai 決quyết 定định 空không 耶da 。

答đáp 。 以dĩ 唯duy 識thức 故cố 。 則tắc 有hữu 世thế 俗tục 諦đế 。 既ký 有hữu 世thế 俗tục 。 則tắc 有hữu 似tự 塵trần 識thức 。 幻huyễn 相tương/tướng 不bất 無vô 。 以dĩ 無vô 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 稱xưng 空không 耳nhĩ 。 不bất 可khả 起khởi 蛇xà 足túc 鹽diêm 香hương 。 決quyết 定định 斷đoạn 空không 之chi 見kiến 。 如như 密mật 嚴nghiêm 經kinh 偈kệ 云vân 。 瓶bình 等đẳng 眾chúng 境cảnh 界giới 。 悉tất 以dĩ 心tâm 為vi 體thể 。 非phi 瓶bình 似tự 瓶bình 現hiện 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 色sắc 。 諸chư 天thiên 宮cung 殿điện 等đẳng 。 皆giai 是thị 阿a 賴lại 耶da 。 變biến 異dị 而nhi 可khả 見kiến 。 眾chúng 生sanh 身thân 所sở 有hữu 。 從tùng 頭đầu 至chí 手thủ 足túc 。 頓đốn 生sanh 及cập 漸tiệm 次thứ 。 無vô 非phi 阿a 賴lại 耶da 。 習tập 氣khí 濁trược 於ư 心tâm 。 凡phàm 愚ngu 不bất 能năng 了liễu 。 此thử 性tánh 非phi 是thị 有hữu 。 亦diệc 復phục 非phi 是thị 空không 。 如như 人nhân 以dĩ 諸chư 物vật 。 擊kích 破phá 於ư 瓶bình 等đẳng 。 物vật 體thể 若nhược 是thị 空không 。 即tức 無vô 能năng 所sở 破phá 。 譬thí 如như 須Tu 彌Di 量lượng 。 我ngã 見kiến 未vị 為vi 惡ác 。 憍kiêu 慢mạn 而nhi 著trước 空không 。 此thử 惡ác 過quá 於ư 彼bỉ 。 又hựu 經Kinh 云vân 。 寧ninh 可khả 執chấp 有hữu 如như 須Tu 彌Di 。 不bất 可khả 執chấp 空không 如như 芥giới 子tử 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 解giải 脫thoát 者giả 名danh 不bất 空không 空không 。 空không 空không 者giả 名danh 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 即tức 是thị 外ngoại 道đạo 尼ni 乾kiền 子tử 等đẳng 。 所sở 計kế 解giải 脫thoát 。 而nhi 是thị 尼ni 乾can/kiền/càn 。 實thật 無vô 解giải 脫thoát 。 故cố 名danh 空không 空không 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 故cố 不bất 空không 空không 。 不bất 空không 空không 者giả 真chân 解giải 脫thoát 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 又hựu 解giải 脫thoát 者giả 。 名danh 曰viết 不bất 空không 。 如như 水thủy 酒tửu 酪lạc 酥tô 蜜mật 等đẳng 瓶bình 。 雖tuy 無vô 水thủy 酒tửu 酪lạc 酥tô 蜜mật 時thời 。 猶do 故cố 得đắc 名danh 為vi 水thủy 等đẳng 瓶bình 。 如như 是thị 瓶bình 等đẳng 。 不bất 可khả 說thuyết 空không 。 及cập 以dĩ 不bất 空không 。 若nhược 言ngôn 空không 者giả 。 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 言ngôn 不bất 空không 。 而nhi 復phục 無vô 有hữu 水thủy 酒tửu 等đẳng 實thật 。 解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 及cập 以dĩ 非phi 色sắc 。 不bất 可khả 說thuyết 空không 。 及cập 以dĩ 不bất 空không 。 若nhược 言ngôn 空không 者giả 。 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 若nhược 言ngôn 不bất 空không 。 誰thùy 受thọ 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 者giả 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 空không 。 及cập 以dĩ 不bất 空không 。 空không 者giả 。 謂vị 無vô 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 苦khổ 。 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 。 如như 瓶bình 無vô 酪lạc 則tắc 名danh 為vi 空không 。 不bất 空không 者giả 。 謂vị 真chân 實thật 。 善thiện 色sắc 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 不bất 動động 不bất 變biến 。 猶do 如như 彼bỉ 瓶bình 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 故cố 名danh 不bất 空không 。 是thị 故cố 解giải 脫thoát 。 喻dụ 如như 彼bỉ 瓶bình 。 彼bỉ 瓶bình 遇ngộ 緣duyên 。 則tắc 有hữu 破phá 壞hoại 。 解giải 脫thoát 不bất 爾nhĩ 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 。 五ngũ 陰ấm 即tức 世thế 間gian 者giả 。 一nhất 陰ấm 名danh 色sắc 。 四tứ 陰ấm 名danh 心tâm 。 云vân 何hà 說thuyết 內nội 外ngoại 種chủng 種chủng 世thế 間gian 。 皆giai 從tùng 心tâm 出xuất 。

答đáp 。 種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 從tùng 心tâm 起khởi 。 從tùng 心tâm 現hiện 相tướng 。 名danh 之chi 曰viết 色sắc 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 中trung 。 但đãn 有hữu 名danh 與dữ 色sắc 。 若nhược 欲dục 如như 實thật 觀quán 。 但đãn 當đương 觀quán 名danh 色sắc 。 色sắc 即tức 收thu 盡tận 無vô 情tình 國quốc 土độ 。 名danh 即tức 收thu 盡tận 有hữu 識thức 世thế 間gian 。 五ngũ 陰ấm 即tức 世thế 間gian 故cố 。 若nhược 了liễu 五ngũ 陰ấm 俱câu 空không 。 則tắc 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 是thị 知tri 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 皆giai 從tùng 心tâm 起khởi 。 何hà 者giả 。 若nhược 意ý 地địa 起khởi 貪tham 嗔sân 心tâm 。 覽lãm 三tam 塗đồ 五ngũ 陰ấm 。 罪tội 苦khổ 眾chúng 生sanh 發phát 現hiện 。 意ý 地địa 修tu 戒giới 善thiện 心tâm 覽lãm 人nhân 天thiên 五ngũ 陰ấm 。 受thọ 樂lạc 眾chúng 生sanh 發phát 現hiện 。 意ý 地địa 證chứng 人nhân 空không 心tâm 覽lãm 無vô 漏lậu 五ngũ 陰ấm 。 真chân 聖thánh 眾chúng 生sanh 發phát 現hiện 。 意ý 地địa 立lập 弘hoằng 誓thệ 心tâm 。 覽lãm 慈từ 悲bi 五ngũ 陰ấm 。 大Đại 士Sĩ 眾chúng 生sanh 發phát 現hiện 。 意ý 地địa 運vận 平bình 等đẳng 心tâm 覽lãm 常thường 住trụ 五ngũ 陰ấm 。 尊tôn 極cực 眾chúng 生sanh 發phát 現hiện 。 今kim 所sở 以dĩ 置trí 前tiền 四tứ 陰ấm 。 但đãn 觀quán 識thức 陰ấm 。 如như 伐phạt 樹thụ 除trừ 根căn 灸# 病bệnh 得đắc 穴huyệt 。 則tắc 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 芽nha 永vĩnh 絕tuyệt 。 煩phiền 惱não 之chi 沈trầm 痾# 不bất 生sanh 。 又hựu 若nhược 毘tỳ 藍lam 之chi 風phong 。 卷quyển 群quần 疑nghi 而nhi 淨tịnh 盡tận 。 猶do 劫kiếp 燒thiêu 之chi 火hỏa 。 蕩đãng 異dị 執chấp 而nhi 無vô 餘dư 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 之chi 處xứ 。 無vô 不bất 悉tất 是thị 自tự 心tâm 。 如như 此thử 悟ngộ 入nhập 。 名danh 住trụ 真chân 阿a 蘭lan 若nhã 。 正chánh 修tu 行hành 處xứ 。 非phi 論luận 大đại 小tiểu 之chi 隱ẩn 。 不bất 墮đọa 喧huyên 靜tĩnh 之chi 觀quán 。 所sở 以dĩ 古cổ 德đức 云vân 。 處xử 眾chúng 不bất 見kiến 喧huyên 嘩# 。 獨độc 自tự 亦diệc 無vô 寂tịch 寞mịch 。 何hà 故cố 不bất 見kiến 喧huyên 寂tịch 。 以dĩ 但đãn 了liễu 一nhất 心tâm 故cố 。 如như 大Đại 乘Thừa 本bổn 生sanh 心tâm 地địa 觀quán 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 言ngôn 。

汝nhữ 善thiện 男nam 子tử 。 當đương 修tu 學học 者giả 。 但đãn 有hữu 一nhất 德đức 。 是thị 人nhân 應ưng 住trú 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 根căn 原nguyên 。 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 了liễu 達đạt 此thử 法pháp 。 堪kham 能năng 住trú 止chỉ 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 譬thí 如như 狂cuồng 犬khuyển 。 被bị 人nhân 驅khu 打đả 。 但đãn 逐trục 瓦ngõa 石thạch 。 不bất 逐trục 於ư 人nhân 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 住trú 阿a 蘭lan 若nhã 。 新tân 發phát 心tâm 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 見kiến 色sắc 聲thanh 。 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 其kỳ 心tâm 染nhiễm 著trước 。 是thị 人nhân 不bất 知tri 。 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 不bất 知tri 五ngũ 境cảnh 。 從tùng 自tự 心tâm 生sanh 。 即tức 此thử 名danh 為vi 。 未vị 能năng 善thiện 住trụ 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 樂nhạo 住trú 寂tịch 靜tĩnh 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 等đẳng 。 若nhược 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 現hiện 前tiền 之chi 時thời 。 觀quán 察sát 自tự 心tâm 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 從tùng 無vô 始thỉ 。 至chí 于vu 今kim 日nhật 。 輪luân 迴hồi 六lục 趣thú 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 皆giai 自tự 妄vọng 心tâm 。 而nhi 生sanh 迷mê 倒đảo 。 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 貪tham 愛ái 染nhiễm 著trước 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 為vi 堪kham 住trú 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 是thị 知tri 不bất 悟ngộ 自tự 心tâm 。 徒đồ 栖tê 遠viễn 谷cốc 。 避tị 喧huyên 求cầu 靜tĩnh 。 古cổ 人nhân 云vân 。 舉cử 世thế 未vị 有hữu 其kỳ 方phương 。 若nhược 頓đốn 了liễu 自tự 心tâm 。 是thị 真chân 阿a 蘭lan 若nhã 。 乃nãi 至chí 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 萬vạn 德đức 俱câu 圓viên 。 若nhược 不bất 自tự 明minh 。 則tắc 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 如như 頓đốn 證chứng 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 法Pháp 身thân 字tự 輪luân 瑜du 伽già 儀nghi 軌quỹ 。 釋thích 。 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 觀quán 者giả 。 先tiên 觀quán 發phát 起khởi 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 微vi 妙diệu 行hạnh 願nguyện 。 復phục 應ưng 以dĩ 三tam 密mật 加gia 持trì 身thân 心tâm 。 則tắc 能năng 入nhập 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 大đại 智trí 慧tuệ 海hải 。 然nhiên 修tu 行hành 最tối 初sơ 。 於ư 空không 閑nhàn 處xứ 。 攝nhiếp 念niệm 安an 心tâm 。 閉bế 目mục 端đoan 身thân 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 運vận 心tâm 普phổ 緣duyên 無vô 邊biên 剎sát 海hải 。 諦đế 觀quán 三tam 世thế 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 遍biến 於ư 一nhất 一nhất 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 前tiền 。 慇ân 懃cần 恭cung 敬kính 。 禮lễ 拜bái 旋toàn 遶nhiễu 。 又hựu 以dĩ 種chủng 種chủng 供cúng 具cụ 雲vân 海hải 。 奉phụng 獻hiến 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 聖thánh 眾chúng 。 廣quảng 大đại 供cúng 養dường 已dĩ 。 復phục 應ưng 觀quán 自tự 心tâm 。 心tâm 本bổn 不bất 生sanh 。 自tự 性tánh 成thành 就tựu 。 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 復phục 應ưng 深thâm 起khởi 悲bi 念niệm 。 哀ai 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 不bất 悟ngộ 自tự 心tâm 。 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 我ngã 當đương 普phổ 化hóa 拔bạt 濟tế 。 令linh 其kỳ 開khai 悟ngộ 。 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 。 復phục 應ưng 觀quán 察sát 自tự 心tâm 。 諸chư 眾chúng 生sanh 心tâm 。 及cập 諸chư 佛Phật 心tâm 。 本bổn 無vô 有hữu 異dị 。 平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 。 成thành 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 瑩oánh 徹triệt 清thanh 淨tịnh 廊lang 然nhiên 周chu 遍biến 。 圓viên 明minh 皎hiệu 潔khiết 。 成thành 大đại 月nguyệt 輪luân 。 量lượng 等đẳng 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 邊biên 際tế 。 故cố 知tri 心tâm 無vô 際tế 故cố 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 豈khởi 存tồn 初sơ 後hậu 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 心tâm 住trụ 於ư 世thế 間gian 。 世thế 間gian 住trụ 於ư 心tâm 。 於ư 此thử 不bất 妄vọng 起khởi 。 二nhị 非phi 二nhị 分phần 別biệt 。 是thị 以dĩ 說thuyết 一nhất 說thuyết 二nhị 。 是thị 世thế 間gian 語ngữ 言ngôn 。 立lập 是thị 立lập 非phi 。 屬thuộc 意ý 地địa 分phân 別biệt 。 若nhược 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 直trực 入nhập 宗tông 鏡kính 。 尚thượng 不bất 見kiến 無vô 分phân 別biệt 。 豈khởi 特đặc 生sanh 分phân 別biệt 乎hồ 。 如như 經kinh 頌tụng 云vân 。 了liễu 知tri 非phi 一nhất 二nhị 。 非phi 染nhiễm 亦diệc 非phi 。 淨tịnh 亦diệc 復phục 無vô 雜tạp 。 亂loạn 皆giai 從tùng 自tự 想tưởng 。 起khởi 不bất 唯duy 世thế 法Pháp 施thí 為vi 。 乃nãi 至chí 諸chư 聖thánh 作tác 用dụng 。 起khởi 盡tận 根căn 由do 。 皆giai 不bất 出xuất 宗tông 鏡kính 。 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 。 剎sát 海hải 無vô 邊biên 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。 於ư 一nhất 塵trần 中trung 無vô 不bất 入nhập 。 如như 是thị 諸chư 佛Phật 神thần 通thông 力lực 。 一nhất 切thiết 皆giai 由do 業nghiệp 性tánh 起khởi 。 如như 斯tư 妙diệu 旨chỉ 。 是thị 現hiện 證chứng 法Pháp 門môn 。 但đãn 初sơ 生sanh 比tỉ 信tín 。 猶do 可khả 虛hư 襟khâm 。 況huống 證chứng 入nhập 之chi 時thời 。 自tự 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 。 言ngôn 亡vong 象tượng 絕tuyệt 。 識thức 滅diệt 情tình 消tiêu 。 故cố 祖tổ 師sư 云vân 。 唯duy 證chứng 乃nãi 知tri 難nan 可khả 測trắc 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 證chứng 發phát 心tâm 者giả 。 從tùng 淨tịnh 心tâm 地địa 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 究cứu 竟cánh 地địa 。 證chứng 何hà 境cảnh 界giới 。 所sở 謂vị 真Chân 如Như 。 以dĩ 彼bỉ 轉chuyển 識thức 。 說thuyết 為vi 境cảnh 界giới 。 而nhi 此thử 證chứng 者giả 。 無vô 有hữu 境cảnh 界giới 。 唯duy 真Chân 如Như 智trí 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。

問vấn 。 內nội 外ngoại 唯duy 心tâm 。 是thị 平bình 等đẳng 理lý 。 云vân 何hà 身thân 土thổ/độ 不bất 同đồng 。 內nội 身thân 有hữu 覺giác 。 外ngoại 境cảnh 無vô 知tri 。

答đáp 。 世thế 界giới 身thân 土thổ/độ 。 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 。 不bất 可khả 執chấp 一nhất 執chấp 異dị 。 自tự 性tánh 情tình 見kiến 。 若nhược 言ngôn 法pháp 爾nhĩ 者giả 。 即tức 法pháp 如như 是thị 。 或hoặc 云vân 法pháp 性tánh 者giả 。 若nhược 是thị 法pháp 性tánh 。 即tức 以dĩ 本bổn 識thức 如Như 來Lai 藏tạng 身thân 為vi 所sở 依y 持trì 。 恆hằng 頓đốn 變biến 起khởi 外ngoại 諸chư 器khí 界giới 。 不bất 出xuất 此thử 二nhị 。 一nhất 法Pháp 應ưng 如như 是thị 。 二nhị 藏tạng 識thức 變biến 起khởi 。 又hựu 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 。 亦diệc 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 為vi 因nhân 等đẳng 。 所sở 現hiện 世thế 界giới 。 皆giai 是thị 藏tạng 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phân 之chi 中trung 。 半bán 為vi 外ngoại 器khí 。 而nhi 不bất 執chấp 受thọ 。 半bán 為vi 內nội 身thân 。 執chấp 為vi 自tự 性tánh 生sanh 覺giác 受thọ 故cố 。 如Như 來Lai 藏tạng 識thức 。 何hà 緣duyên 如như 此thử 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。 行hành 業nghiệp 引dẫn 故cố 。 上thượng 雖tuy 分phần/phân 執chấp 受thọ 不bất 執chấp 受thọ 。 二nhị 義nghĩa 。 俱câu 無vô 自tự 性tánh 。 全toàn 以dĩ 佛Phật 法Pháp 界giới 如như 如như 一nhất 真chân 心tâm 為vi 體thể 。 當đương 知tri 依y 即tức 正chánh 。 正chánh 即tức 依y 。 不bất 出xuất 一nhất 心tâm 真chân 性tánh 矣hĩ 。 且thả 性tánh 無vô 不bất 包bao 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 有hữu 覺giác 無vô 覺giác 。 皆giai 自tự 心tâm 性tánh 為vi 體thể 。 隨tùy 緣duyên 發phát 現hiện 。 應ưng 處xứ 方phương 知tri 。 如như 世thế 間gian 致trí 生sanh 祠từ 堂đường 。 有hữu 政chánh 德đức 及cập 民dân 。 往vãng 往vãng 有hữu 遺di 愛ái 去khứ 思tư 。 為vi 立lập 祠từ 宇vũ 。 中trung 塑tố 像tượng 以dĩ 四tứ 時thời 饗# 之chi 。 其kỳ 人nhân 當đương 饗# 祭tế 日nhật 。 則tắc 酒tửu 氣khí 腹phúc 飽bão 。 亦diệc 如như 丁đinh 蘭lan 至chí 孝hiếu 。 刻khắc 木mộc 為vi 母mẫu 晨thần 昏hôn 敬kính 養dưỡng 。 形hình 喜hỷ 慍uấn 之chi 色sắc 。 且thả 土thổ/độ 木mộc 不bất 變biến 。 唯duy 心tâm 感cảm 耳nhĩ 。

問vấn 。 立lập 識thức 方phương 成thành 唯duy 識thức 義nghĩa 。 云vân 何hà 境cảnh 識thức 俱câu 遣khiển 。

答đáp 。 顯hiển 識thức 論luận 云vân 。 立lập 唯duy 識thức 。 乃nãi 一nhất 。 往vãng 遣khiển 境cảnh 留lưu 心tâm 。 究cứu 竟cánh 為vi 論luận 。 遣khiển 境cảnh 為vi 欲dục 空không 心tâm 。 是thị 其kỳ 正chánh 意ý 。 是thị 故cố 境cảnh 識thức 俱câu 泯mẫn 。 即tức 是thị 實thật 性tánh 。 實thật 性tánh 即tức 是thị 阿a 摩ma 羅la 識thức 。 所sở 以dĩ 唯duy 識thức 論luận 。 亦diệc 名danh 。 破phá 色sắc 心tâm 論luận 。 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 經kinh 中trung 佛Phật 以dĩ 幻huyễn 師sư 為vi 譬thí 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。

譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。 作tác 諸chư 幻huyễn 像tượng 。 所sở 作tác 等đẳng 幻huyễn 虎hổ 。 還hoàn 食thực 幻huyễn 師sư 。 迦Ca 葉Diếp 。 如như 是thị 觀quán 行hành 比Bỉ 丘Khâu 。 隨tùy 觀quán 一nhất 境cảnh 。 顯hiển 現hiện 唯duy 空không 。 故cố 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 無vô 真chân 實thật 。 云vân 何hà 能năng 得đắc 。 離ly 此thử 二nhị 邊biên 。 由do 依y 意ý 識thức 。 生sanh 唯duy 識thức 智trí 。 唯duy 識thức 智trí 者giả 。 即tức 無vô 塵trần 體thể 智trí 。 是thị 。 唯duy 識thức 智trí 若nhược 成thành 。 則tắc 能năng 還hoàn 滅diệt 自tự 本bổn 意ý 識thức 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 塵trần 無vô 體thể 故cố 。 意ý 識thức 不bất 生sanh 。 意ý 識thức 不bất 生sanh 故cố 。 唯duy 識thức 自tự 滅diệt 。 故cố 意ý 識thức 如như 幻huyễn 師sư 。 唯duy 識thức 智trí 如như 幻huyễn 虎hổ 。 以dĩ 意ý 識thức 能năng 生sanh 唯duy 識thức 故cố 。 唯duy 識thức 觀quán 成thành 。 還hoàn 能năng 滅diệt 於ư 意ý 識thức 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 塵trần 等đẳng 無vô 故cố 。 意ý 識thức 不bất 生sanh 。 譬thí 如như 幻huyễn 虎hổ 。 還hoàn 食thực 幻huyễn 師sư 。 如như 提đề 婆bà 法Pháp 師sư 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 意ý 識thức 三tam 有hữu 本bổn 。 識thức 塵trần 是thị 其kỳ 由do 。 若nhược 見kiến 塵trần 無vô 體thể 。 有hữu 種chủng 自tự 然nhiên 滅diệt 。 入nhập 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 但đãn 不bất 取thủ 諸chư 境cảnh 。 名danh 為vi 識thức 滅diệt 。 實thật 不bất 滅diệt 識thức 。 何hà 者giả 。 以dĩ 境cảnh 本bổn 空không 。 從tùng 識thức 變biến 故cố 。 以dĩ 識thức 無vô 體thể 。 不bất 須tu 滅diệt 故cố 。 是thị 以dĩ 識thức 心tâm 無vô 體thể 。 隨tùy 境cảnh 有hữu 無vô 。 見kiến 空không 生sanh 空không 。 見kiến 色sắc 生sanh 色sắc 。 事sự 來lai 即tức 起khởi 。 事sự 去khứ 還hoàn 無vô 。 如như 傳truyền 奧áo 法Pháp 師sư 云vân 。 妄vọng 念niệm 所sở 緣duyên 。 放phóng 有hữu 色sắc 處xứ 。 則tắc 不bất 見kiến 空không 。 但đãn 見kiến 於ư 色sắc 。 於ư 無vô 色sắc 處xứ 。 則tắc 見kiến 有hữu 空không 。 緣duyên 有hữu 時thời 無vô 時thời 亦diệc 爾nhĩ 。 緣duyên 有hữu 時thời 。 則tắc 見kiến 有hữu 心tâm 生sanh 。 見kiến 無vô 心tâm 滅diệt 。 緣duyên 無vô 時thời 。 則tắc 見kiến 無vô 心tâm 生sanh 。 見kiến 有hữu 心tâm 滅diệt 。 此thử 皆giai 妄vọng 念niệm 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 又hựu 事sự 上thượng 無vô 事sự 。 本bổn 全toàn 是thị 心tâm 。 念niệm 起khởi 塵trần 生sanh 。 念niệm 寂tịch 塵trần 滅diệt 。 如như 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 以dĩ 一nhất 切thiết 色sắc 。 法pháp 本bổn 來lai 是thị 心tâm 。 實thật 無vô 外ngoại 色sắc 。 然nhiên 既ký 無vô 外ngoại 色sắc 。 亦diệc 無vô 外ngoại 空không 。 空không 尚thượng 是thị 無vô 。 色sắc 焉yên 能năng 有hữu 。 論luận 云vân 。 若nhược 無vô 色sắc 者giả 。 則tắc 無vô 虛hư 空không 之chi 相tướng 。 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 本bổn 以dĩ 待đãi 色sắc 為vi 空không 。 今kim 既ký 唯duy 心tâm 無vô 色sắc 。 何hà 得đắc 更cánh 有hữu 於ư 空không 也dã 。 故cố 知tri 萬vạn 法pháp 。 皆giai 相tương 待đãi 而nhi 有hữu 。 若nhược 入nhập 宗tông 鏡kính 。 自tự 然nhiên 諸chư 法pháp 絕tuyệt 待đãi 。 歸quy 本bổn 真chân 心tâm 。 故cố 論luận 云vân 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 唯duy 心tâm 妄vọng 起khởi 。 若nhược 心tâm 離ly 於ư 妄vọng 動động 。 則tắc 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 滅diệt 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。

問vấn 。 世thế 人nhân 多đa 執chấp 有hữu 情tình 動động 作tác 有hữu 識thức 。 無vô 情tình 不bất 動động 作tác 無vô 識thức 。 且thả 如như 葵quỳ 藿hoắc 向hướng 日nhật 而nhi 轉chuyển 。 芭ba 蕉tiêu 聞văn 雷lôi 而nhi 生sanh 。 橘quất 得đắc 屍thi 而nhi 敷phu 榮vinh 。 鐵thiết 因nhân 石thạch 而nhi 移di 動động 。 又hựu 如như 麴# 發phát 酒tửu 醋thố 。 火hỏa 爇nhiệt 山sơn 林lâm 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 無vô 情tình 。 云vân 何hà 動động 作tác 。

答đáp 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 有hữu 情tình 生sanh 死tử 。 一nhất 是thị 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 所sở 為vi 。 二nhị 是thị 法Pháp 界Giới 性tánh 自tự 然nhiên 生sanh 。 若nhược 無vô 情tình 轉chuyển 動động 。 一nhất 是thị 異dị 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 二nhị 是thị 法pháp 作tác 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 。

善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 言ngôn 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 礠# 石thạch 者giả 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 以dĩ 有hữu 佛Phật 。 性tánh 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 言ngôn 不bất 須tu 修tu 聖thánh 道Đạo 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 行hành 於ư 曠khoáng 野dã 。 渴khát 乏phạp 遇ngộ 井tỉnh 。 其kỳ 井tỉnh 極cực 深thâm 。 雖tuy 不bất 見kiến 水thủy 。 當đương 知tri 必tất 有hữu 。 是thị 人nhân 方phương 便tiện 求cầu 覓mịch 。 罐quán 綆# 汲cấp 取thủ 則tắc 見kiến 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 復phục 有hữu 之chi 。 要yếu 須tu 修tu 集tập 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 然nhiên 後hậu 得đắc 見kiến 。 乃nãi 至chí 譬thí 如như 眾chúng 生sanh 。 造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。 若nhược 善thiện 若nhược 惡ác 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 如như 是thị 業nghiệp 性tánh 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 亦diệc 復phục 非phi 是thị 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 非phi 無vô 因nhân 出xuất 。 非phi 此thử 作tác 此thử 受thọ 。 此thử 作tác 彼bỉ 受thọ 。 彼bỉ 作tác 彼bỉ 受thọ 。 無vô 作tác 無vô 受thọ 。

時thời 節tiết 和hòa 合hợp 。 而nhi 得đắc 果quả 報báo 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 亦diệc 復phục 非phi 是thị 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 此thử 非phi 彼bỉ 。 非phi 餘dư 處xứ 來lai 。 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 。 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 得đắc 見kiến 。

時thời 節tiết 者giả 。 所sở 謂vị 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 摩ma 訶ha 薩tát 。 修tu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 平bình 等đẳng 心tâm 。

爾nhĩ 時thời 得đắc 見kiến 。 不bất 名danh 為vi 作tác 。

善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 言ngôn 如như 礠# 石thạch 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 石thạch 不bất 吸hấp 鐵thiết 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 心tâm 業nghiệp 故cố 。

善thiện 男nam 子tử 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 出xuất 生sanh 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 無vô 有hữu 壞hoại 者giả 。

善thiện 男nam 子tử 。 猶do 如như 猛mãnh 火hỏa 。 不bất 能năng 焚phần 薪tân 。 火hỏa 出xuất 薪tân 壞hoại 。 名danh 為vi 焚phần 薪tân 。

善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 葵quỳ 藿hoắc 。 隨tùy 日nhật 而nhi 轉chuyển 。 如như 是thị 葵quỳ 藿hoắc 。 亦diệc 無vô 。 敬kính 心tâm 。 無vô 識thức 無vô 業nghiệp 。 異dị 法pháp 性tánh 故cố 。 而nhi 自tự 迴hồi 轉chuyển 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 芭ba 蕉tiêu 樹thụ 。 因nhân 雷lôi 增tăng 長trưởng 。 是thị 樹thụ 無vô 耳nhĩ 。 無vô 心tâm 意ý 識thức 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 增tăng 長trưởng 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 阿a 叔thúc 迦ca 樹thụ 。 女nữ 人nhân 摩ma 觸xúc 。 華hoa 為vi 之chi 出xuất 。 是thị 樹thụ 無vô 心tâm 。 亦diệc 無vô 覺giác 觸xúc 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 出xuất 生sanh 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 橘quất 得đắc 屍thi 。 果quả 則tắc 滋tư 多đa 。 如như 是thị 橘quất 樹thụ 。 無vô 心tâm 無vô 觸xúc 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 滋tư 多đa 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 安an 石thạch 榴lựu 樹thụ 。 甎chuyên 骨cốt 糞phẩn 故cố 。 果quả 實thật 繁phồn 茂mậu 。 安an 石thạch 榴lựu 樹thụ 。 亦diệc 無vô 心tâm 觸xúc 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 出xuất 生sanh 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。

善thiện 男nam 子tử 。 礠# 石thạch 吸hấp 鐵thiết 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 異dị 法pháp 有hữu 故cố 。 異dị 法pháp 出xuất 生sanh 。 異dị 法pháp 無vô 故cố 。 異dị 法pháp 滅diệt 壞hoại 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 能năng 吸hấp 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 。 無vô 明minh 不bất 能năng 吸hấp 取thủ 諸chư 行hành 。 行hành 亦diệc 不bất 能năng 吸hấp 取thủ 識thức 也dã 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 於ư 識thức 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 法Pháp 界Giới 常thường 住trụ 。 故cố 知tri 法pháp 法pháp 無vô 心tâm 。 塵trần 塵trần 本bổn 寂tịch 。 寂tịch 而nhi 常thường 用dụng 。 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 法pháp 無vô 心tâm 而nhi 隨tùy 緣duyên 成thành 壞hoại 。 人nhân 無vô 心tâm 而nhi 諸chư 行hành 遷thiên 流lưu 。 如như 芭ba 蕉tiêu 聞văn 雷lôi 葵quỳ 藿hoắc 向hướng 日nhật 。 無vô 明minh 不bất 取thủ 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 不bất 吸hấp 識thức 心tâm 。 則tắc 法pháp 法pháp 不bất 相tương 到đáo 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 知tri 。 法pháp 法Pháp 不bất 相tương 待đãi 。 法pháp 法pháp 不bất 相tương 借tá 。 皆giai 性tánh 自tự 爾nhĩ 故cố 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。 是thị 以dĩ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。 心tâm 不bất 生sanh 境cảnh 。 境cảnh 不bất 生sanh 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 所sở 見kiến 境cảnh 。 唯duy 所sở 見kiến 心tâm 。 即tức 不bất 相tương 到đáo 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 諸chư 法pháp 無vô 作tác 用dụng 。 亦diệc 無vô 有hữu 體thể 性tánh 。 是thị 故cố 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 即tức 不bất 相tương 知tri 也dã 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 生sanh 滅diệt 不bất 住trụ 。 如như 幻huyễn 如như 電điện 。 諸chư 法pháp 不bất 相tương 待đãi 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 。 即tức 不bất 相tương 待đãi 也dã 。 寶bảo 藏tạng 論luận 云vân 。 火hỏa 不bất 待đãi 日nhật 而nhi 熱nhiệt 。 風phong 不bất 待đãi 月nguyệt 而nhi 涼lương 。 堅kiên 石thạch 處xứ 水thủy 。 天thiên 鼓cổ 遊du 光quang 。 明minh 暗ám 自tự 爾nhĩ 。 乾can/kiền/càn 濕thấp 同đồng 方phương 。 物vật 尚thượng 不bất 相tương 借tá 。 豈khởi 況huống 道đạo 乎hồ 。 即tức 不bất 相tương 借tá 也dã 。 如như 火hỏa 以dĩ 熱nhiệt 為vi 性tánh 。 風phong 以dĩ 涼lương 為vi 性tánh 。 豈khởi 假giả 藉tạ 他tha 緣duyên 乎hồ 。 天thiên 鼓cổ 者giả 。 日nhật 也dã 。 常thường 遊du 光quang 照chiếu 四tứ 天thiên 下hạ 。 日nhật 出xuất 即tức 明minh 。 日nhật 沒một 即tức 暗ám 。 皆giai 是thị 法pháp 爾nhĩ 。 非phi 關quan 造tạo 作tác 。 堅kiên 石thạch 處xứ 水thủy 者giả 。 石thạch 雖tuy 處xứ 水thủy 。 水thủy 不bất 入nhập 石thạch 。 雖tuy 同đồng 一nhất 處xứ 。 石thạch 自tự 乾can/kiền/càn 而nhi 水thủy 自tự 濕thấp 。 故cố 知tri 法pháp 法pháp 標tiêu 宗tông 。 塵trần 塵trần 絕tuyệt 待đãi 。 則tắc 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ 。

問vấn 。 既ký 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 教giáo 中trung 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 。

答đáp 。 了liễu 境cảnh 是thị 心tâm 。 萬vạn 法pháp 奚hề 有hữu 。 以dĩ 依y 心tâm 所sở 起khởi 。 無vô 有hữu 定định 體thể 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 幻huyễn 師sư 言ngôn 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 資tư 具cụ 。 皆giai 是thị 幻huyễn 化hóa 。 謂vị 由do 於ư 業nghiệp 之chi 所sở 幻huyễn 故cố 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 亦diệc 是thị 幻huyễn 化hóa 。 謂vị 由do 於ư 法pháp 之chi 所sở 幻huyễn 故cố 。 我ngã 身thân 亦diệc 幻huyễn 。 智trí 所sở 幻huyễn 故cố 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 亦diệc 皆giai 是thị 幻huyễn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 共cộng 所sở 幻huyễn 故cố 。 凡phàm 所sở 有hữu 法pháp 。 無vô 非phi 是thị 幻huyễn 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 之chi 所sở 幻huyễn 故cố 。 又hựu 教giáo 中trung 總tổng 明minh 十thập 喻dụ 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 如như 夢mộng 。 如như 影ảnh 等đẳng 。 此thử 是thị 諸chư 佛Phật 密mật 意ý 。 破phá 眾chúng 生sanh 執chấp 世thế 相tương/tướng 為vi 實thật 。 起khởi 於ư 常thường 見kiến 。 世thế 間gian 共cộng 知tri 幻huyễn 夢mộng 等đẳng 法pháp 是thị 空không 。 則tắc 不bất 信tín 人nhân 法pháp 心tâm 境cảnh 等đẳng 。 如như 幻huyễn 夢mộng 亦diệc 空không 。 所sở 以dĩ 將tương 所sở 信tín 之chi 虛hư 。 破phá 所sở 信tín 之chi 實thật 。 令linh 所sở 信tín 之chi 實thật 。 同đồng 所sở 信tín 之chi 虛hư 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 頓đốn 悟ngộ 真chân 宗tông 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 心tâm 內nội 心tâm 外ngoại 。 決quyết 定định 無vô 有hữu 實thật 法pháp 建kiến 立lập 。 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 我ngã 昔tích 曾tằng 聞văn 。 有hữu 一nhất 幻huyễn 師sư 。 有hữu 信tín 樂nhạo 心tâm 。 至chí 耆kỳ 闍xà 山sơn 。 為vi 僧Tăng 設thiết 會hội 。 供cúng 養dường 已dĩ 訖ngật 。 幻huyễn 尸thi 陀đà 羅la 木mộc 。 作tác 一nhất 女nữ 人nhân 。 端đoan 正chánh 奇kỳ 特đặc 。 在tại 大đại 眾chúng 前tiền 。 抱bão 捉tróc 此thử 女nữ 。 而nhi 嗚ô 咂táp 之chi 。 共cộng 為vi 欲dục 事sự 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。 咸hàm 皆giai 嫌hiềm 忿phẫn 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 無vô 慚tàm 人nhân 。 所sở 為vi 鄙bỉ 褻tiết 。 知tri 其kỳ 如như 是thị 。 不bất 受thọ 其kỳ 供cung 。

時thời 彼bỉ 幻huyễn 師sư 。 既ký 行hành 欲dục 已dĩ 。 聞văn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 譏cơ 訶ha 嫌hiềm 責trách 。 即tức 便tiện 以dĩ 刀đao 。 斫chước 刺thứ 是thị 女nữ 。 分phân 解giải 支chi 節tiết 。 挑thiêu 目mục 截tiệt 鼻tị 。 種chủng 種chủng 苦khổ 毒độc 。 而nhi 殺sát 此thử 女nữ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 又hựu 見kiến 此thử 事sự 。 倍bội 復phục 嫌hiềm 忿phẫn 。 我ngã 等đẳng 若nhược 當đương 。 知tri 汝nhữ 如như 是thị 。 寧ninh 飲ẩm 毒độc 藥dược 。 不bất 受thọ 其kỳ 供cung 。 乃nãi 至chí 爾nhĩ 時thời 幻huyễn 師sư 。 即tức 捉tróc 尸thi 陀đà 羅la 木mộc 。 用dụng 示thị 眾chúng 僧Tăng 。 合hợp 掌chưởng 白bạch 言ngôn 。 我ngã 向hướng 所sở 作tác 。 即tức 是thị 此thử 木mộc 。 於ư 彼bỉ 木mộc 中trung 。 有hữu 何hà 欲dục 殺sát 。 欲dục 安an 眾chúng 僧Tăng 身thân 故cố 。 設thiết 此thử 飲ẩm 食thực 。 欲dục 令linh 眾chúng 僧Tăng 心tâm 安an 。 故cố 為vi 此thử 幻huyễn 耳nhĩ 。 願nguyện 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 聽thính 我ngã 所sở 說thuyết 。 豈khởi 可khả 不bất 聞văn 。 佛Phật 於ư 脩tu 多đa 羅la 中trung 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 我ngã 今kim 為vì 欲dục 。 成thành 彼bỉ 語ngữ 故cố 。 故cố 作tác 斯tư 幻huyễn 。 如như 斯tư 幻huyễn 身thân 。 無vô 壽thọ 無vô 命mạng 。 識thức 之chi 幻huyễn 師sư 。 運vận 轉chuyển 機cơ 關quan 。 令linh 其kỳ 視thị 眴thuấn/huyễn 。 俯phủ 仰ngưỡng 顧cố 眄miện 。 行hành 步bộ 進tiến 止chỉ 。 或hoặc 語ngữ 或hoặc 笑tiếu 。 以dĩ 此thử 事sự 故cố 。 深thâm 知tri 此thử 身thân 真chân 實thật 無vô 我ngã 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 云vân 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。 其kỳ 心tâm 無vô 所sở 動động 。 諸chư 業nghiệp 從tùng 心tâm 生sanh 。 故cố 說thuyết 心tâm 如như 幻huyễn 。 若nhược 離ly 此thử 分phân 別biệt 。 普phổ 滅diệt 諸chư 有hữu 趣thú 。 譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。 普phổ 現hiện 諸chư 色sắc 像tượng 。 徒đồ 令linh 眾chúng 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 得đắc 。 世thế 間gian 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 無vô 性tánh 亦diệc 無vô 生sanh 。 示thị 現hiện 有hữu 種chủng 種chủng 。 度độ 脫thoát 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 知tri 法pháp 如như 幻huyễn 。 眾chúng 生sanh 不bất 異dị 幻huyễn 。 了liễu 幻huyễn 無vô 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 及cập 國quốc 土độ 。 三tam 世thế 所sở 有hữu 法pháp 。 如như 是thị 悉tất 無vô 餘dư 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 幻huyễn 。 幻huyễn 作tác 男nam 女nữ 形hình 。 及cập 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 屋ốc 宅trạch 池trì 泉tuyền 類loại 。 園viên 林lâm 華hoa 果quả 等đẳng 。 幻huyễn 物vật 無vô 覺giác 知tri 。 亦diệc 無vô 有hữu 住trú 處xứ 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 但đãn 隨tùy 分phân 別biệt 現hiện 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 。 普phổ 見kiến 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 了liễu 達đạt 悉tất 如như 幻huyễn 。 眾chúng 生sanh 及cập 國quốc 土độ 。 種chủng 種chủng 業nghiệp 所sở 造tạo 。 入nhập 於ư 如như 幻huyễn 際tế 。 於ư 彼bỉ 無vô 依y 著trước 。 如như 是thị 得đắc 善thiện 巧xảo 。 寂tịch 滅diệt 無vô 戲hí 論luận 。 住trụ 於ư 無vô 礙ngại 地địa 。 普phổ 現hiện 大đại 威uy 力lực 。 又hựu 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 。

時thời 童đồng 子tử 童đồng 女nữ 。 告cáo 善Thiện 財Tài 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 等đẳng 證chứng 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 解giải 脫thoát 。 名danh 為vi 幻Huyễn 住Trụ 。 得đắc 此thử 解giải 脫thoát 故cố 。 見kiến 一nhất 切thiết 世thế 界giới 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 所sở 起khởi 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 無vô 明minh 有hữu 愛ái 等đẳng 。 展triển 轉chuyển 緣duyên 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 我ngã 見kiến 等đẳng 種chủng 種chủng 幻huyễn 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 三tam 世thế 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 我ngã 見kiến 等đẳng 顛điên 倒đảo 智trí 所sở 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 生sanh 滅diệt 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 苦khổ 。 惱não 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 所sở 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 想tưởng 倒đảo 心tâm 倒đảo 。 見kiến 倒đảo 無vô 明minh 所sở 現hiện 故cố 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 智trí 斷đoạn 分phân 別biệt 所sở 成thành 故cố 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 能năng 自tự 調điều 伏phục 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 諸chư 行hạnh 願nguyện 法pháp 之chi 所sở 成thành 故cố 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 。 變biến 化hóa 調điều 伏phục 。 諸chư 所sở 施thi 為vi 皆giai 幻huyễn 住trụ 。 願nguyện 智trí 幻huyễn 所sở 成thành 故cố 。

善thiện 男nam 子tử 。 幻huyễn 境cảnh 自tự 性tánh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 大đại 集tập 經kinh 偈kệ 云vân 。 如Như 來Lai 法Pháp 界Giới 無vô 差sai 別biệt 。 為vi 鈍độn 根căn 者giả 說thuyết 差sai 別biệt 。 宣tuyên 說thuyết 一nhất 法pháp 為vi 無vô 量lượng 。 如như 大đại 幻huyễn 師sư 。 示thị 眾chúng 生sanh 。 清thanh 涼lương 疏sớ/sơ 釋thích 。 如như 幻huyễn 忍nhẫn 者giả 。 如như 一nhất 巾cân 幻huyễn 作tác 一nhất 象tượng 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 智trí 不bất 得đắc 有hữu 無vô 。 而nhi 興hưng 大đại 悲bi 心tâm 。 由do 了liễu 體thể 空không 。 不bất 壞hoại 幻huyễn 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 故cố 如như 象tượng 生sanh 。 即tức 是thị 象tượng 死tử 。 此thử 二nhị 對đối 。 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 謂vị 此thử 二nhị 無vô 二nhị 故cố 非phi 異dị 。 無vô 不bất 二nhị 故cố 非phi 一nhất 。 非phi 一nhất 即tức 非phi 異dị 。 故cố 非phi 非phi 一nhất 。 非phi 異dị 即tức 非phi 一nhất 故cố 非phi 非phi 異dị 。 亦diệc 絕tuyệt 雙song 照chiếu 。 故cố 非phi 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 若nhược 以dĩ 巾cân 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 對đối 象tượng 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 辯biện 非phi 一nhất 異dị 。 略lược 有hữu 十thập 句cú 。 一nhất 以dĩ 巾cân 上thượng 成thành 象tượng 義nghĩa 。 對đối 象tượng 上thượng 差sai 別biệt 義nghĩa 。 合hợp 為vi 一nhất 際tế 。 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 以dĩ 本bổn 隨tùy 末mạt 。 就tựu 末mạt 明minh 不bất 異dị 。 經Kinh 云vân 。 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 號hiệu 曰viết 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 苦khổ 樂lạc 與dữ 因nhân 俱câu 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 等đẳng 。 二nhị 以dĩ 巾cân 上thượng 住trụ 自tự 位vị 義nghĩa 。 與dữ 象tượng 上thượng 體thể 空không 義nghĩa 。 合hợp 為vi 一nhất 際tế 。 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 以dĩ 末mạt 歸quy 本bổn 。 就tựu 本bổn 明minh 不bất 異dị 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 即tức 如như 。 不bất 復phục 更cánh 滅diệt 等đẳng 。 三tam 以dĩ 攝nhiếp 末mạt 所sở 歸quy 之chi 本bổn 。 與dữ 攝nhiếp 本bổn 所sở 從tùng 之chi 末mạt 。 此thử 二nhị 雙song 融dung 。 無vô 礙ngại 不bất 異dị 。 此thử 是thị 本bổn 末mạt 平bình 等đẳng 為vi 不bất 異dị 。 以dĩ 前tiền 二nhị 經kinh 文văn 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 四tứ 以dĩ 所sở 攝nhiếp 歸quy 本bổn 之chi 末mạt 。 亦diệc 與dữ 所sở 攝nhiếp 隨tùy 末mạt 之chi 本bổn 。 此thử 二nhị 相tương/tướng 奪đoạt 。 故cố 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 本bổn 末mạt 雙song 泯mẫn 明minh 不bất 異dị 。 以dĩ 真chân 妄vọng 平bình 等đẳng 。 異dị 不bất 可khả 得đắc 。 次thứ 下hạ 四tứ 門môn 明minh 非phi 一nhất 。 謂vị 五ngũ 以dĩ 巾cân 住trụ 自tự 位vị 義nghĩa 。 與dữ 象tượng 上thượng 差sai 別biệt 義nghĩa 。 此thử 二nhị 本bổn 末mạt 相tương 違vi 相tương 背bội 。 故cố 名danh 非phi 一nhất 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 在tại 阿a 賴lại 耶da 中trung 。 是thị 故cố 七thất 識thức 有hữu 生sanh 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 不bất 生sanh 滅diệt 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 六lục 巾cân 上thượng 成thành 象tượng 義nghĩa 。 與dữ 象tượng 上thượng 體thể 空không 義nghĩa 。 此thử 二nhị 本bổn 末mạt 相tương 反phản 相tương/tướng 害hại 。 故cố 非phi 一nhất 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 唯duy 如Như 來Lai 藏tạng 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 七thất 以dĩ 初sơ 相tương 背bội 。 與dữ 次thứ 相tương/tướng 害hại 。 此thử 二nhị 義nghĩa 別biệt 。 故cố 名danh 非phi 一nhất 。 謂vị 相tương 背bội 則tắc 各các 相tương 背bội 捨xả 。 相tương/tướng 去khứ 懸huyền 遠viễn 。 相tương/tướng 害hại 則tắc 相tương/tướng 與dữ 敵địch 對đối 。 親thân 相tương/tướng 食thực 害hại 。 是thị 故cố 近cận 遠viễn 非phi 一nhất 。 以dĩ 前tiền 經kinh 文văn 。 不bất 相tương 雜tạp 故cố 。 八bát 以dĩ 極cực 相tương/tướng 害hại 。 俱câu 泯mẫn 而nhi 不bất 泯mẫn 。 與dữ 極cực 相tương 背bội 。 俱câu 存tồn 而nhi 不bất 存tồn 。 不bất 存tồn 不bất 泯mẫn 。 義nghĩa 為vi 非phi 一nhất 。 此thử 是thị 成thành 壞hoại 非phi 一nhất 。 以dĩ 七thất 識thức 即tức 空không 而nhi 是thị 有hữu 故cố 。 真Chân 如Như 即tức 隱ẩn 而nhi 是thị 顯hiển 故cố 。 九cửu 上thượng 四tứ 非phi 一nhất 與dữ 四tứ 非phi 異dị 。 而nhi 亦diệc 非phi 一nhất 。 以dĩ 義nghĩa 不bất 雜tạp 故cố 。 又hựu 相tương 違vi 是thị 存tồn 。 相tương/tướng 害hại 是thị 泯mẫn 。 然nhiên 存tồn 上thượng 有hữu 不bất 存tồn 之chi 義nghĩa 。 泯mẫn 上thượng 有hữu 不bất 泯mẫn 之chi 義nghĩa 。 若nhược 唯duy 泯mẫn 無vô 不bất 泯mẫn 。 則tắc 色sắc 空không 俱câu 亡vong 。 無vô 可khả 相tương/tướng 即tức 。 以dĩ 不bất 全toàn 泯mẫn 故cố 。 雖tuy 相tương/tướng 即tức 而nhi 色sắc 空không 歷lịch 然nhiên 。 若nhược 唯duy 存tồn 無vô 不bất 存tồn 。 則tắc 色sắc 空không 各các 有hữu 定định 性tánh 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 即tức 。 由do 有hữu 不bất 存tồn 故cố 。 雖tuy 歷lịch 然nhiên 而nhi 得đắc 相tương/tướng 即tức 。 以dĩ 體thể 虛hư 故cố 。 十thập 然nhiên 亦diệc 不bất 異dị 。 以dĩ 理lý 遍biến 通thông 故cố 。 法pháp 無vô 二nhị 故cố 。 若nhược 以dĩ 不bất 異dị 門môn 取thủ 。 諸chư 門môn 極cực 相tương 和hòa 會hội 。 若nhược 以dĩ 非phi 一nhất 門môn 取thủ 。 諸chư 門môn 極cực 相tương 違vi 害hại 。 極cực 違vi 而nhi 極cực 順thuận 者giả 。 是thị 無vô 障chướng 礙ngại 法pháp 也dã 。 又hựu 釋thích 云vân 。 別biệt 明minh 義nghĩa 理lý 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 成thành 有hữu 無vô 。 後hậu 成thành 四tứ 句cú 。 言ngôn 有hữu 無vô 者giả 。 以dĩ 三tam 性tánh 中trung 。 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 皆giai 有hữu 無vô 故cố 。 圓viên 成thành 二nhị 者giả 。 一nhất 性tánh 有hữu 。 二nhị 相tương/tướng 無vô 。 依y 他tha 二nhị 者giả 。 一nhất 緣duyên 有hữu 。 二nhị 相tương/tướng 無vô 。 遍biến 計kế 二nhị 者giả 。 一nhất 情tình 有hữu 。 二nhị 理lý 無vô 。 今kim 初sơ 巾cân 中trung 。 即tức 圓viên 成thành 二nhị 義nghĩa 。 術thuật 馬mã 皆giai 是thị 依y 他tha 二nhị 義nghĩa 。 而nhi 術thuật 是thị 能năng 成thành 之chi 因nhân 。 託thác 真chân 而nhi 起khởi 。 故cố 用dụng 有hữu 體thể 無vô 。 用dụng 有hữu 即tức 是thị 緣duyên 有hữu 。 體thể 無vô 即tức 是thị 性tánh 無vô 。 三tam 馬mã 是thị 所sở 成thành 之chi 果quả 故cố 。 相tương/tướng 有hữu 實thật 無vô 。 相tương/tướng 有hữu 即tức 是thị 緣duyên 有hữu 。 實thật 無vô 即tức 是thị 性tánh 無vô 。 四tứ 明minh 依y 圓viên 不bất 離ly 。 即tức 事sự 同đồng 真chân 。 生sanh 喻dụ 於ư 事sự 。 死tử 喻dụ 於ư 真chân 。 事sự 泯mẫn 理lý 顯hiển 。 故cố 生sanh 無vô 死tử 有hữu 。 以dĩ 無vô 礙ngại 故cố 。 者giả 出xuất 其kỳ 所sở 因nhân 。 即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 也dã 。 五ngũ 中trung 就tựu 情tình 則tắc 有hữu 。 妄vọng 見kiến 分phân 明minh 故cố 。 就tựu 理lý 則tắc 無vô 。 以dĩ 是thị 妄vọng 計kế 。 必tất 非phi 有hữu 故cố 。 所sở 以dĩ 幻huyễn 喻dụ 廣quảng 說thuyết 有hữu 無vô 者giả 。 以dĩ 惑hoặc 情tình 所sở 封phong 。 有hữu 無vô 皆giai 失thất 。 理lý 無vô 惑hoặc 計kế 。 有hữu 無vô 皆giai 真chân 。 是thị 知tri 幻huyễn 喻dụ 諸chư 法pháp 。 非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 若nhược 無vô 於ư 有hữu 。 不bất 成thành 於ư 無vô 。 若nhược 無vô 於ư 無vô 。 不bất 成thành 於ư 有hữu 。 有hữu 無vô 交giao 徹triệt 。 萬vạn 化hóa 齊tề 融dung 。 又hựu 五ngũ 中trung 。 各các 具cụ 四tứ 句cú 顯hiển 成thành 。 四tứ 句cú 者giả 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 一nhất 重trọng/trùng 四tứ 句cú 。 後hậu 重trùng 重trùng 四tứ 句cú 。 今kim 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 顯hiển 。 後hậu 簡giản 非phi 。 今kim 初sơ 也dã 。 初sơ 性tánh 有hữu 相tương/tướng 無vô 四tứ 者giả 。 一nhất 有hữu 。 真chân 性tánh 有hữu 故cố 。 二nhị 空không 。 無vô 諸chư 相tướng 故cố 。 三tam 亦diệc 有hữu 亦diệc 空không 。 義nghĩa 門môn 異dị 故cố 。 四tứ 非phi 有hữu 非phi 空không 。 互hỗ 融dung 奪đoạt 故cố 。 二nhị 用dụng 有hữu 體thể 無vô 四tứ 者giả 。 一nhất 有hữu 。 迷mê 真chân 有hữu 用dụng 故cố 。 二nhị 空không 。 依y 真chân 無vô 體thể 故cố 。 三tam 亦diệc 有hữu 亦diệc 空không 。 體thể 用dụng 不bất 壞hoại 故cố 。 四tứ 非phi 有hữu 非phi 空không 。 無vô 體thể 之chi 用dụng 故cố 非phi 有hữu 。 即tức 用dụng 之chi 體thể 故cố 非phi 空không 。 三tam 相tương/tướng 有hữu 實thật 無vô 四tứ 者giả 。 一nhất 有hữu 。 事sự 相tướng 現hiện 故cố 。 二nhị 空không 。 緣duyên 成thành 無vô 實thật 故cố 。 三tam 俱câu 存tồn 。 無vô 性tánh 不bất 礙ngại 緣duyên 成thành 。 緣duyên 成thành 不bất 礙ngại 無vô 性tánh 故cố 。 四tứ 俱câu 非phi 。 緣duyên 成thành 即tức 無vô 性tánh 故cố 非phi 有hữu 。 無vô 性tánh 即tức 緣duyên 成thành 故cố 非phi 空không 。 四tứ 生sanh 即tức 是thị 無vô 死tử 即tức 是thị 有hữu 四tứ 者giả 。 一nhất 真chân 性tánh 顯hiển 故cố 。 二nhị 依y 他tha 即tức 無vô 性tánh 故cố 。 三tam 性tánh 相tướng 雙song 存tồn 故cố 。 四tứ 性tánh 相tướng 即tức 奪đoạt 故cố 。 五ngũ 情tình 有hữu 理lý 無vô 四tứ 者giả 。 一nhất 遍biến 計kế 妄vọng 情tình 。 能năng 招chiêu 生sanh 死tử 故cố 。 二nhị 即tức 理lý 而nhi 求cầu 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 三tam 要yếu 由do 理lý 無vô 。 方phương 即tức 情tình 有hữu 。 若nhược 無vô 情tình 有hữu 。 不bất 顯hiển 理lý 無vô 故cố 。 四tứ 情tình 有hữu 即tức 理lý 無vô 。 理lý 無vô 即tức 情tình 有hữu 故cố 。 已dĩ 上thượng 四tứ 句cú 。 然nhiên 皆giai 具cụ 德đức 。 以dĩ 稱xưng 真chân 故cố 。 不bất 同đồng 情tình 。 計kế 定định 執chấp 。 四tứ 句cú 成thành 謗báng 。 皆giai 即tức 有hữu 之chi 空không 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 空không 。 即tức 空không 之chi 有hữu 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 之chi 有hữu 。 又hựu 盡tận 有hữu 之chi 空không 。 盡tận 空không 。 之chi 有hữu 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 。 又hựu 四tứ 句cú 齊tề 照chiếu 。 成thành 解giải 境cảnh 故cố 。 四tứ 句cú 齊tề 泯mẫn 。 成thành 行hành 境cảnh 故cố 。 皆giai 言ngôn 亡vong 慮lự 絕tuyệt 。 方phương 為vi 具cụ 德đức 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 昔tích 人nhân 云vân 。 巫# 山sơn 臺đài 上thượng 。 託thác 雲vân 雨vũ 以dĩ 去khứ 來lai 。 舒thư 姑cô 水thủy 側trắc 。 寄ký 泉tuyền 流lưu 而nhi 還hoàn 往vãng 。 故cố 知tri 聚tụ 沫mạt 之chi 身thân 非phi 有hữu 。 如như 幻huyễn 之chi 心tâm 本bổn 空không 。 豈khởi 有hữu 欲dục 情tình 而nhi 成thành 實thật 事sự 。 又hựu 如như 莊trang 周chu 。 達đạt 體thể 虛hư 如như 幻huyễn 。 見kiến 自tự 身thân 為vi 蝴# 蝶# 。 及cập 夢mộng 中trung 自tự 見kiến 己kỷ 身thân 遊du 天thiên 崖nhai 。 是thị 以dĩ 凡phàm 夫phu 。 盲manh 無vô 慧tuệ 目mục 。 妄vọng 取thủ 前tiền 塵trần 。 男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。 如như 幻huyễn 化hóa 法pháp 。 但đãn 誑cuống 心tâm 眼nhãn 。 都đô 無vô 實thật 事sự 。 皆giai 業nghiệp 識thức 心tâm 動động 。 起khởi 見kiến 現hiện 相tướng 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 。 強cường/cưỡng 立lập 我ngã 人nhân 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 若nhược 能năng 識thức 幻huyễn 。 方phương 悟ngộ 前tiền 非phi 。 終chung 不bất 於ư 空không 而nhi 興hưng 造tạo 作tác 。 又hựu 此thử 幻huyễn 法pháp 。 多đa 人nhân 錯thác 解giải 。 執chấp 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 便tiện 作tác 空không 無vô 之chi 見kiến 。 如như 方Phương 廣Quảng 外ngoại 道đạo 。 立lập 空không 無vô 為vi 宗tông 。 不bất 知tri 實thật 義nghĩa 故cố 。 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 了liễu 如như 幻huyễn 法pháp 。 是thị 堅kiên 固cố 義nghĩa 。 言ngôn 堅kiên 固cố 者giả 。 即tức 是thị 常thường 住trụ 義nghĩa 。 豈khởi 可khả 作tác 空không 無vô 之chi 解giải 。 故cố 知tri 。 此thử 幻huyễn 即tức 真chân 。 幻huyễn 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 幻huyễn 之chi 幻huyễn 。 名danh 為vi 幻huyễn 法pháp 。 絕tuyệt 見kiến 之chi 見kiến 。 方phương 名danh 見kiến 幻huyễn 。

問vấn 。 諸chư 法pháp 不bất 真chân 。 各các 無vô 自tự 性tánh 。 剎sát 那na 變biến 異dị 。 故cố 稱xưng 為vi 幻huyễn 。 佛Phật 身thân 常thường 住trụ 。 豈khởi 稱xưng 幻huyễn 耶da 。

答đáp 。 諸chư 佛Phật 略lược 有hữu 二nhị 身thân 。 一nhất 真chân 實thật 身thân 。 二nhị 方phương 便tiện 身thân 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 有hữu 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 真chân 實thật 身thân 故cố 。 示thị 方phương 便tiện 身thân 。 令linh 入nhập 真chân 實thật 。 若nhược 悟ngộ 入nhập 時thời 。 即tức 方phương 便tiện 身thân 是thị 常thường 住trụ 體thể 。 了liễu 幻huyễn 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 鴦ương 崛quật 魔ma 羅la 。 是thị 一nhất 切thiết 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 國quốc 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 樂nhạo 見kiến 上thượng 大đại 精tinh 進tấn 佛Phật 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 力lực 。 入nhập 幻huyễn 網võng 門môn 。 現hiện 跡tích 同đồng 凡phàm 。 示thị 行hành 殺sát 害hại 。 後hậu 見kiến 佛Phật 悟ngộ 道đạo 。 惡ác 業nghiệp 頓đốn 消tiêu 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 知tri 得đắc 。 道đạo 業nghiệp 亡vong 。 不bất 生sanh 邪tà 執chấp 。 皆giai 令linh 仰ngưỡng 慕mộ 佛Phật 法Pháp 難nan 量lương 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 有hữu 大đại 威uy 力lực 。 所sở 以dĩ 鴦ương 崛quật 魔ma 羅la 經kinh 偈kệ 云vân 。 如Như 來Lai 所sở 變biến 化hóa 。 眾chúng 生sanh 悉tất 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 所sở 作tác 幻huyễn 。 眾chúng 幻huyễn 中trung 之chi 王vương 。 大đại 身thân 方phương 便tiện 身thân 。 是thị 則tắc 為vi 如Như 來Lai 。

問vấn 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 幻huyễn 。 云vân 何hà 有hữu 垢cấu 淨tịnh 能năng 所sở 對đối 治trị 。

答đáp 。 只chỉ 為vì 如như 幻huyễn 。 故cố 垢cấu 淨tịnh 不bất 定định 。 由do 心tâm 迴hồi 轉chuyển 。 凡phàm 聖thánh 法pháp 生sanh 故cố 。 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 垢cấu 法pháp 說thuyết 淨tịnh 。 見kiến 垢cấu 實thật 性tánh 故cố 。 淨tịnh 法pháp 說thuyết 垢cấu 。 貪tham 著trước 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 。

又hựu 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 論luận 云vân 。 問vấn 。 若nhược 諸chư 法pháp 同đồng 如như 幻huyễn 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 一nhất 為vi 能năng 治trị 。 一nhất 為vi 所sở 治trị 。

偈kệ 答đáp 云vân 。 譬thí 如như 強cường/cưỡng 幻huyễn 王vương 。 令linh 餘dư 幻huyễn 王vương 退thoái 。 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 能năng 令linh 染nhiễm 法pháp 盡tận 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 能năng 治trị 淨tịnh 法pháp 。 亦diệc 如như 幻huyễn 王vương 。 由do 能năng 對đối 治trị 染nhiễm 法pháp 。 得đắc 增tăng 上thượng 故cố 。 彼bỉ 所sở 治trị 染nhiễm 法pháp 。 亦diệc 如như 幻huyễn 王vương 。 由do 於ư 境cảnh 界giới 。 得đắc 增tăng 上thượng 故cố 。 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 能năng 令linh 染nhiễm 法pháp 盡tận 者giả 。 如như 彼bỉ 強cường 力lực 幻huyễn 王vương 。 能năng 令linh 餘dư 幻huyễn 王vương 退thoái 。 以dĩ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 各các 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 隨tùy 境cảnh 自tự 在tại 轉chuyển 。 故cố 稱xưng 為vi 王vương 。 所sở 以dĩ 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 普Phổ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 欲dục 求cầu 如Như 來Lai 。 淨tịnh 圓viên 覺giác 心tâm 。 應ưng 當đương 正chánh 念niệm 。 遠viễn 離ly 諸chư 幻huyễn 。 先tiên 依y 如Như 來Lai 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 行hạnh 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。 安an 處xử 徒đồ 眾chúng 。 宴yến 坐tọa 靜tĩnh 室thất 。 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 所sở 謂vị 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 骨cốt 。 髓tủy 腦não 垢cấu 色sắc 。 皆giai 歸quy 於ư 地địa 。 涕thế 唾thóa 膿nùng 血huyết 。 津tân 液dịch 涎tiên 沫mạt 淡đạm 淚lệ 精tinh 氣khí 。 大đại 小tiểu 便tiện 利lợi 。 皆giai 歸quy 於ư 水thủy 。 煖noãn 氣khí 歸quy 火hỏa 。 動động 轉chuyển 歸quy 風phong 。 四tứ 大đại 各các 離ly 。 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 即tức 知tri 此thử 身thân 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 和hòa 合hợp 為vi 相tướng 。 實thật 同đồng 幻huyễn 化hóa 。 四tứ 緣duyên 假giả 合hợp 。 妄vọng 有hữu 六lục 根căn 。 六lục 根căn 四tứ 大đại 。 中trung 外ngoại 合hợp 成thành 。 妄vọng 有hữu 緣duyên 氣khí 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 。 似tự 有hữu 緣duyên 相tướng 。 假giả 名danh 為vi 心tâm 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 虛hư 妄vọng 心tâm 。 若nhược 無vô 。 六lục 塵trần 。 則tắc 不bất 能năng 有hữu 。 四tứ 大đại 分phân 解giải 。 無vô 塵trần 可khả 得đắc 。 於ư 中trung 緣duyên 塵trần 。 各các 歸quy 散tán 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 緣duyên 心tâm 可khả 見kiến 。

善thiện 男nam 子tử 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 幻huyễn 身thân 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 心tâm 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 塵trần 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 塵trần 滅diệt 故cố 。 幻huyễn 滅diệt 亦diệc 滅diệt 。 幻huyễn 滅diệt 滅diệt 故cố 。 非phi 幻huyễn 不bất 滅diệt 。 譬thí 如như 磨ma 鏡kính 。 垢cấu 盡tận 明minh 現hiện 。

善thiện 男nam 子tử 。 當đương 知tri 身thân 心tâm 。 皆giai 為vi 幻huyễn 垢cấu 。 垢cấu 相tướng 永vĩnh 滅diệt 。 十thập 方phương 清thanh 淨tịnh 。

善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 清thanh 淨tịnh 。 摩ma 尼ni 寶bảo 珠châu 。 映ánh 於ư 五ngũ 色sắc 。 隨tùy 方phương 各các 現hiện 。 諸chư 愚ngu 癡si 者giả 。 見kiến 彼bỉ 摩ma 尼ni 。 實thật 有hữu 五ngũ 色sắc 。

善thiện 男nam 子tử 。 圓viên 覺giác 淨tịnh 性tánh 。 現hiện 於ư 身thân 心tâm 。 隨tùy 類loại 各các 應ứng 。 彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 。 說thuyết 淨tịnh 圓viên 覺giác 。 實thật 有hữu 如như 是thị 。 身thân 心tâm 自tự 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 遠viễn 於ư 幻huyễn 化hóa 。 釋thích 曰viết 。 珠châu 中trung 無vô 五ngũ 方phương 之chi 色sắc 。 因nhân 光quang 所sở 映ánh 。 性tánh 中trung 無vô 五ngũ 趣thú 之chi 身thân 。 隨tùy 業nghiệp 而nhi 現hiện 。 迷mê 珠châu 者giả 。 執chấp 珠châu 。 中trung 實thật 色sắc 。 昧muội 性tánh 者giả 。 認nhận 性tánh 內nội 虛hư 身thân 。 法pháp 喻dụ 皎hiệu 然nhiên 。 真chân 偽ngụy 可khả 驗nghiệm 。

宗Tông 鏡Kính 錄Lục 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 九cửu

戊# 申thân 歲tuế 分phần/phân 司ty 大đại 藏tạng 都đô 監giám 開khai 板bản 。