金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 傳Truyền 外Ngoại 傳Truyền 卷quyển 下hạ

法pháp 無vô 我ngã 若nhược 有hữu 彼bỉ 我ngã 見kiến 是thị 見kiến 所sở 攝nhiếp 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 相tương 應ứng 三tam 昧muội 時thời 。 不bất 復phục 分phân 別biệt 。 即tức 此thử 觀quán 察sát 為vi 入nhập 方phương 便tiện 菩Bồ 薩Tát 則tắc 人nhân 無vô 分phân 別biệt 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 則tắc 法pháp 無vô 分phân 別biệt 也dã 。 欲dục 願nguyện 及cập 攝nhiếp 散tán 二nhị 種chủng 。 則tắc 一nhất 切thiết 住trụ 方phương 便tiện 也dã 。 不bất 住trụ 法pháp 想tưởng 則tắc 顯hiển 示thị 不bất 分phân 別biệt 也dã 。 此thử 則tắc 與dữ 傳truyền 總tổng 結kết 勸khuyến 修tu 法pháp 空không 而nhi 不bất 住trụ 法pháp 空không 。 略lược 符phù 同đồng 然nhiên 知tri 見kiến 信tín 不bất 明minh 。 何hà 者giả 彼bỉ 云vân 。 顯hiển 示thị 增tăng 上thượng 心tâm 。 增tăng 上thượng 智trí 故cố 。 於ư 無vô 分phân 別biệt 。 中trung 知tri 見kiến 勝thắng 解giải 。 按án 知tri 者giả 依y 止chỉ 奢xa 摩ma 他tha 也dã 。 見kiến 者giả 依y 止chỉ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 此thử 二nhị 勝thắng 解giải 者giả 依y 止chỉ 三Tam 摩Ma 提Đề 。 勝thắng 解giải 即tức 如như 是thị 信tín 也dã 。 奢xa 摩ma 他tha 即tức 增tăng 上thượng 心tâm 也dã 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 即tức 增tăng 上thượng 惠huệ 也dã 。 三Tam 摩Ma 提Đề 即tức 止Chỉ 觀Quán 自tự 在tại 也dã 。 按án 此thử 三tam 但đãn 是thị 直trực 往vãng 者giả 也dã 。 修tu 伏phục 大Đại 乘Thừa 也dã 。 不bất 是thị 頓đốn 悟ngộ 者giả 。 住trụ 最Tối 上Thượng 乘Thừa 也dã 。 彼bỉ 於ư 三tam 僧Tăng 祇kỳ 。 難nan 解giải 難nan 入nhập 。 此thử 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 易dị 證chứng 易dị 得đắc 。 具cụ 如như 傳truyền 。 我ngã 皆giai 令linh 入nhập 中trung 廣quảng 釋thích 。 天thiên 親thân 以dĩ 為vi 知tri 是thị 世thế 智trí 。 見kiến 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 。 信tín 是thị 三tam 昧muội 。 此thử 則tắc 失thất 經kinh 之chi □# 旨chỉ 。 以dĩ 見kiến 法pháp 見kiến 我ngã 不bất 見kiến 真Chân 如Như 故cố 。 按án 見kiến 法pháp 尚thượng 。 不bất 見kiến 真Chân 如Như 。 何hà 況huống 見kiến 我ngã 。 然nhiên 則tắc 世thế 智trí 為vi 。 知tri 有hữu 知tri 無vô 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 智trí 為vi 見kiến 真chân 見kiến 。 俗tục 三tam 昧muội 為vi 信tín 住trụ 信tín 離ly 。 若nhược 無vô 有hữu 無vô 何hà 名danh 世thế 智trí 。 若nhược 無vô 真chân 俗tục 何hà 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 若nhược 非phi 住trụ 離ly 誰thùy 入nhập 三tam 昧muội 。 原nguyên 夫phu 因nhân 定định 發phát 惠huệ 三tam 藏tạng 通thông 門môn 。 若nhược 以dĩ 此thử 言ngôn 即tức 合hợp 信tín 在tại 前tiền 而nhi 見kiến 知tri 為vi 後hậu 。 不bất 得đắc 言ngôn 知tri 見kiến 信tín 也dã 。 差sai 別biệt 之chi 名danh 。 且thả 如như 上thượng 例lệ 。 按án 此thử 經Kinh 文văn 。 宣tuyên 常thường 住trụ 智trí 果quả 之chi 體thể 真chân 化hóa 二nhị 身thân 之chi 極cực 。 六lục 喻dụ 三tam 義nghĩa 現hiện 觀quán 皎hiệu 然nhiên 。 十thập 聖thánh 三tam 賢hiền 自tự 修tu 明minh 白bạch 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 舉cử 茲tư 正chánh 入nhập 勸khuyến 彼bỉ 真chân 乘thừa 不bất 是thị 別biệt 明minh 定định 惠huệ 也dã 。 斯tư 則tắc 唯duy 用dụng 三tam 無vô 專chuyên 除trừ 自tự 性tánh 。 雖tuy 云vân 二nhị 我ngã 終chung 是thị 一nhất 空không 。 然nhiên 則tắc 遍biến 計kế 我ngã 相tương/tướng 妄vọng 有hữu 妄vọng 故cố 但đãn 知tri 也dã 。 依y 他tha 我ngã 見kiến 假giả 有hữu 假giả 故cố 須tu 見kiến 也dã 。 真chân 實thật 我ngã 性tánh 證chứng 有hữu 證chứng 故cố 方phương 信tín 也dã 。 如như 是thị 不bất 住trụ 無vô 相tướng 見kiến 性tánh 。 此thử 是thị 法pháp 相tướng 對đối 能năng 悟ngộ 入nhập 總tổng 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 此thử 相tương/tướng 即tức 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 曰viết 則tắc 非phi 猶do 是thị 我ngã 之chi 習tập 氣khí 故cố 曰viết 是thị 名danh 此thử 則tắc 不bất 住trụ 法pháp 空không 也dã 。 具cụ 如như 傳truyền 釋thích 。 若nhược 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 不bất 言ngôn 化hóa 身thân 者giả 。 則tắc 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 誰thùy 說thuyết 是thị 化hóa 。 按án 佛Phật 身thân 既ký 是thị 福phước 感cảm 而nhi 現hiện 說thuyết 法Pháp 。 何hà 關quan 佛Phật 身thân 。 此thử 則tắc 常thường 住trụ 本bổn 法pháp 也dã 。 緣duyên 自tự 得đắc 法Pháp 也dã 。 然nhiên 則tắc 化hóa 身thân 是thị 影ảnh 。 像tượng 增tăng 上thượng 緣duyên 何hà 嘗thường 成thành 道Đạo 何hà 嘗thường 言ngôn 說thuyết 。 假giả 令linh 有hữu 法pháp 亦diệc 不bất 能năng 詮thuyên 。 以dĩ 法pháp 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 故cố 。 是thị 則tắc 勸khuyến 持trì 經Kinh 者giả 演diễn 說thuyết 勿vật 生sanh 我ngã 說thuyết 想tưởng 勿vật 生sanh 詮thuyên 義nghĩa 相tương/tướng 。 如như 彼bỉ 迷mê 南nam 為vi 北bắc 謂vị 之chi 非phi 北bắc 。 彼bỉ 終chung 不bất 悟ngộ 。 若nhược 自tự 覺giác 了liễu 亦diệc 不bất 由do 他tha 無vô 說thuyết 明minh 矣hĩ 。 且thả 如Như 來Lai 演diễn 說thuyết 。 向hướng 是thị 眾chúng 心tâm 菩Bồ 薩Tát 宣tuyên 傳truyền 。 寧ninh 容dung 已dĩ 力lực 。 何hà 況huống 能năng 說thuyết 能năng 聽thính 俱câu 是thị 自tự 心tâm 所sở 行hành 所sở 證chứng 。 悉tất 無vô 自tự 性tánh 。 如như 虛hư 空không 無vô 世thế 界giới 微vi 塵trần 自tự 性tánh 也dã 。 故cố 云vân 。

我ngã 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 智trí 慧tuệ 不bất 可khả 得đắc 。

空không 拳quyền 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。 以dĩ 度độ 於ư 一nhất 切thiết 。

按án 此thử 即tức 菩Bồ 提Đề 之chi 初sơ 鑒giám 無vô 性tánh 之chi 後hậu 心tâm 。 或hoặc 演diễn 俗tục 諦đế 法Pháp 門môn 。 或hoặc 說thuyết 真Chân 如Như 理lý 觀quán 。 皆giai 緣duyên 彼bỉ 識thức 實thật 無vô 自tự 心tâm 此thử 則tắc 無vô 染nhiễm 也dã 。 此thử 不bất 名danh 說thuyết 也dã 。 如như 此thử 說thuyết 者giả 是thị 名danh 真chân 說thuyết 也dã 。 所sở 以dĩ 持trì 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 菩Bồ 薩Tát 檀đàn 度độ 非phi 疋thất 。 良lương 由do 此thử 焉yên 。 無vô 著trước 云vân 。 於ư 生sanh 死tử 不bất 染nhiễm 。 天thiên 親thân 云vân 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 則tắc 更cánh 相tương 表biểu 裏lý 同đồng 為vi 除trừ 疑nghi 。 按án 此thử 偈kệ 四tứ 句cú 文văn 即tức 三tam 重trọng/trùng 。 一nhất 指chỉ 法pháp 。 舉cử 喻dụ 三tam 勸khuyến 修tu 。 彌Di 勒Lặc 云vân 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 離ly 諸chư 。 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 斷đoạn 疑nghi 也dã 。 何hà 者giả 若nhược 常thường 說thuyết 法Pháp 誰thùy 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 。 佛Phật 得đắc 涅Niết 槃Bàn 化hóa 身thân 說thuyết 法Pháp 。 化hóa 身thân 說thuyết 法Pháp 此thử 。 非phi 無vô 為vi 也dã 。 佛Phật 得đắc 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 為vi 也dã 。 且thả 有hữu 無vô 不bất 住trụ 是thị 盡tận 法Pháp 門môn 。 菩Bồ 薩Tát 一nhất 別biệt 行hành 耳nhĩ 。 不bất 可khả 用dụng 釋thích 如Như 來Lai 也dã 。 然nhiên 則tắc 報báo 佛Phật 。 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 若nhược 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 與dữ 化hóa 何hà 異dị 則tắc 如Như 來Lai 不bất 來lai 不bất 說thuyết 。 具cụ 如như 上thượng 傳truyền 。 豈khởi 可khả 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 心tâm 量lượng 而nhi 言ngôn 佛Phật 不bất 住trụ 有hữu 為vi 無vô 為vi 乎hồ 。 至chí 若nhược 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 尚thượng 離ly 有hữu 無vô 品phẩm 。 況huống 佛Phật 智trí 乎hồ 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 我ngã 觀quán 如Như 來Lai 。 前tiền 際tế 不bất 來lai 。 中trung 際tế 不bất 住trụ 。 後hậu 際tế 不bất 去khứ 。 乃nãi 至chí 不bất 此thử 岸ngạn 不bất 彼bỉ 岸ngạn 非phi 中trung 流lưu 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 不bất 可khả 以dĩ 識thức 識thức 。 不bất 可khả 以dĩ 智trí 知tri 。 此thử 名danh 正chánh 觀quán 。 此thử 名danh 見kiến 佛Phật 。 故cố 知tri 對đối 機cơ 演diễn 說thuyết 。 則tắc 云vân 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 性tánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 自tự 言ngôn 觀quán 佛Phật 則tắc 云vân 離ly 於ư 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 為vi 是thị 心tâm 量lượng 心tâm 故cố 。 前tiền 後hậu 既ký 無vô 來lai 去khứ 。 中trung 間gian 說thuyết 者giả 是thị 誰thùy 。 而nhi 乃nãi 以dĩ 微vi 塵trần 世thế 界giới 。 解giải 清thanh 淨tịnh 虛hư 空không 。 豈khởi 非phi 至chí 惑hoặc 也dã 。 若nhược 如như 彼bỉ 釋thích 。 即tức 應ưng 云vân 一nhất 菩Bồ 薩Tát 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 為vi 非phi 離ly 。 何hà 者giả 盡tận 無vô 盡tận 。 是thị 應ưng 香hương 積tích 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 非phi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 按án 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 靜tĩnh 息tức 。 豈khởi 可khả 有hữu 無vô 而nhi 不bất 靜tĩnh 息tức 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 法pháp 無vô 我ngã 智trí 中trung 已dĩ 離ly 真Chân 如Như 無vô 為vi 自tự 性tánh 。 何hà 況huống 最tối 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 又hựu 離ly 法pháp 無vô 我ngã 智trí 而nhi 存tồn 不bất 住trụ 有hữu 無vô 乎hồ 。 如như 上thượng 傳truyền 。 彼bỉ 果quả 斷đoạn 中trung 正chánh 釋thích 彌Di 勒Lặc 。 以dĩ 九cửu 事sự 喻dụ 九cửu 法pháp 。 合hợp 之chi 為vi 三tam 。 一nhất 體thể 二nhị 用dụng 三tam 行hành 識thức 塵trần 根căn 是thị 體thể 也dã 。 器khí 身thân 受thọ 是thị 用dụng 也dã 。 過quá 現hiện 未vị 是thị 行hành 也dã 。 論luận 云vân 。 見kiến 相tương/tướng 識thức 者giả 。 見kiến 是thị 見kiến 分phần/phân 能năng 受thọ 識thức 。 相tương/tướng 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 受thọ 識thức 。 識thức 是thị 身thân 身thân 者giả 受thọ 者giả 識thức 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 然nhiên 則tắc 識thức 是thị 了liễu 別biệt 。 星tinh 有hữu 光quang 輝huy 。 若nhược 滿mãn 月nguyệt 澂# 明minh 則tắc 小tiểu 星tinh 晦hối 色sắc 。 太thái 陽dương 曜diệu 景cảnh 則tắc 大đại 星tinh 不bất 現hiện 。 故cố 聞văn 思tư 惠huệ 起khởi 分phân 別biệt 則tắc 微vi 正chánh 惠huệ 若nhược 生sanh 彼bỉ 識thức 則tắc 滅diệt 。 此thử 對đối 除trừ 同đồng 也dã 。 且thả 六lục 塵trần 相tương/tướng 現hiện 六lục 識thức 見kiến 生sanh 空không 花hoa 在tại 矚chú 眼nhãn 翳ế 能năng 起khởi 此thử 相tương/tướng 由do 見kiến 同đồng 也dã 。 六lục 根căn 成thành 就tựu 。 是thị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 和hòa 合hợp 燈đăng 景cảnh 照chiếu 燭chúc 因nhân 油du 盞trản 炷chú 火hỏa 共cộng 明minh 此thử 緣duyên 假giả 同đồng 也dã 。 器khí 是thị 依y 報báo 從tùng 他tha 受thọ 用dụng 生sanh 幻huyễn 是thị 妄vọng 境cảnh 依y 他tha 藥dược 草thảo 起khởi 。 此thử 不bất 自tự 生sanh 同đồng 也dã 。 身thân 是thị 正chánh 報báo 從tùng 業nghiệp 種chủng 成thành 露lộ 是thị 氣khí 積tích 因nhân 夜dạ 涼lương 。 有hữu 此thử 依y 他tha 起khởi 同đồng 也dã 。 受thọ 謂vị 三tam 受thọ 。 由do 依y 正chánh 而nhi 領lãnh 納nạp 。 泡bào 因nhân 水thủy 激kích 。 從tùng 風phong 雨vũ 而nhi 生sanh 成thành 。 此thử 由do 觸xúc 有hữu 同đồng 也dã 。 過quá 去khứ 業nghiệp 緣duyên 現hiện 在tại 思tư 念niệm 夢mộng 中trung 妄vọng 境cảnh 窹# 已dĩ 覺giác 知tri 。 此thử 卻khước 緣duyên 同đồng 也dã 。 現hiện 在tại 假giả 有hữu 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 電điện 光quang 纔tài 現hiện 新tân 新tân 謝tạ 滅diệt 。 此thử 勢thế 速tốc 同đồng 也dã 。 以dĩ 種chủng 約ước 報báo 報báo 在tại 當đương 生sanh 。 以dĩ 雲vân 約ước 雨vũ 雨vũ 即tức 未vị 有hữu 。 此thử 後hậu 有hữu 同đồng 也dã 。 由do 此thử 九cửu 觀quán 故cố 。 佛Phật 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 中trung 能năng 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 偈kệ 云vân 。

觀quán 相tương 及cập 受thọ 用dụng 。 觀quán 於ư 三tam 世thế 事sự 。

於ư 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 垢cấu 自tự 在tại 。

按án 此thử 於ư 有hữu 。 為vi 得đắc 自tự 在tại 。 於ư 無vô 為vi 則tắc 不bất 然nhiên 。 何hà 者giả 以dĩ 此thử 九cửu 種chủng 唯duy 觀quán 有hữu 為vi 故cố 。 前tiền 偈kệ 云vân 。 妙diệu 智trí 正chánh 觀quán 故cố 。 未vị 審thẩm 此thử 智trí 為vì 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 囑chúc 如Như 來Lai 。 若nhược 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 者giả 不bất 得đắc 言ngôn 諸chư 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 是thị 如Như 來Lai 者giả 不bất 可khả 云vân 應ưng 作tác 如như 是thị 觀quán 也dã 。 師sư 資tư 猶do 自tự 未vị 明minh 文văn 義nghĩa 如như 何hà 得đắc 曉hiểu 。 若nhược 此thử 九cửu 喻dụ 不bất 通thông 顯hiển 三tam 無vô 性tánh 。 是thị 別biệt 明minh 九cửu 種chủng 觀quán 者giả 。 未vị 知tri 若nhược 為vi 作tác 如như 星tinh 觀quán 。 如như 星tinh 闇ám 中trung 有hữu 光quang 明minh 處xứ 不bất 現hiện 。 為vi 起khởi 闇ám 相tương/tướng 為vi 起khởi 明minh 心tâm 。 若nhược 起khởi 惠huệ 明minh 者giả 此thử 則tắc 除trừ 星tinh 觀quán 。 不bất 得đắc 云vân 如như 星tinh 也dã 。 又hựu 如như 翳ế 觀quán 。 則tắc 境cảnh 從tùng 翳ế 生sanh 。 知tri 生sanh 不bất 除trừ 則tắc 翳ế 境cảnh 恆hằng 起khởi 。 若nhược 除trừ 翳ế 境cảnh 即tức 是thị 除trừ 翳ế 觀quán 。 不bất 可khả 云vân 如như 翳ế 也dã 。 又hựu 如như 燈đăng 觀quán 。 燈đăng 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 根căn 從tùng 四tứ 大đại 起khởi 。 若nhược 知tri 從tùng 緣duyên 生sanh 有hữu 何hà 所sở 得đắc 。 若nhược 緣duyên 生sanh 故cố 無vô 燈đăng 自tự 性tánh 者giả 。 此thử 則tắc 是thị 除trừ 燈đăng 觀quán 。 不bất 得đắc 云vân 如như 燈đăng 也dã 。 自tự 後hậu 六lục 喻dụ 皆giai 同đồng 此thử 破phá 。 故cố 知tri 勸khuyến 修tu 法pháp 空không 喻dụ 顯hiển 無vô 性tánh 此thử 為vi 實thật 論luận 。 然nhiên 此thử 九cửu 種chủng 皆giai 是thị 十thập 八bát 界giới 受thọ 用dụng 及cập 行hành 業nghiệp 。 無vô 八bát 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 。 假giả 令linh 觀quán 九cửu 種chủng 成thành 就tựu 。 只chỉ 是thị 人nhân 空không 以dĩ 唯duy 除trừ 有hữu 為vi 故cố 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 盡tận 故cố 。 由do 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 有hữu 六lục 無vô 為vi 故cố 。 此thử 一nhất 切thiết 者giả 。 總tổng 於ư 百bách 法pháp 成thành 二nhị 無vô 我ngã 故cố 。 無vô 著trước 云vân 。 顯hiển 示thị 四tứ 種chủng 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 一nhất 自tự 性tánh 相tướng 。 二nhị 著trước 所sở 住trụ 味vị 相tương/tướng 。 三tam 隨tùy 順thuận 過quá 失thất 相tương/tướng 。 四tứ 隨tùy 順thuận 出xuất 離ly 相tương/tướng 。 此thử 則tắc 四tứ 九cửu 之chi 各các 雖tuy 別biệt 。 有hữu 為vi 之chi 目mục 不bất 殊thù 。 然nhiên 則tắc 以dĩ 人nhân 法pháp 我ngã 見kiến 如như 翳ế 為vi 當đương 也dã 。 不bất 通thông 諸chư 喻dụ 還hoàn 非phi 。 又hựu 隨tùy 順thuận 人nhân 法pháp 無vô 我ngã 。 以dĩ 攀phàn 緣duyên 故cố 得đắc 出xuất 離ly 故cố 。 是thị 知tri 三tam 世thế 行hành 轉chuyển 生sanh 已dĩ 則tắc 通thông 達đạt 無vô 我ngã 。 此thử 顯hiển 示thị 隨tùy 順thuận 出xuất 離ly 相tương/tướng 也dã 。 餘dư 釋thích 與dữ 天thiên 親thân 略lược 同đồng 。 按án 此thử 出xuất 離ly 中trung 。 則tắc 無vô 人nhân 無vô 法pháp 總tổng 名danh 有hữu 為vi 則tắc 乖quai 百bách 法pháp 無vô 我ngã 也dã 。 何hà 者giả 如như 自tự 性tánh 相tướng 是thị 共cộng 相tương 見kiến 識thức 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 共cộng 相tương 所sở 顯hiển 。 豈khởi 無vô 彼bỉ 自tự 性tánh 耶da 。 若nhược 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 不bất 得đắc 言ngôn 六lục 種chủng 無vô 為vi 。 既ký 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 各các 有hữu 自tự 性tánh 明minh 矣hĩ 。 是thị 則tắc 自tự 性tánh 相tướng 中trung 具cụ 有hữu 有hữu 無vô 句cú 性tánh 何hà 得đắc 。 唯duy 言ngôn 有hữu 為vi 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 出xuất 離ly 相tương/tướng 是thị 二nhị 無vô 我ngã 。 此thử 則tắc 出xuất 離ly 。 於ư 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 之chi 外ngoại 不bất 是thị 有hữu 為vi 無vô 為vi 之chi 間gian 也dã 。 無vô 為vi 尚thượng 自tự 出xuất 離ly 。 何hà 得đắc 入nhập 四tứ 有hữu 為vi 乎hồ 。 奚hề 名danh 義nghĩa 之chi 乖quai 繆mâu 若nhược 此thử 。 故cố 知tri 。 計kế 著trước 四tứ 相tương/tướng 所sở 為vi 四tứ 相tương/tướng 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 具cụ 在tại 傳truyền 文văn 。 故cố 能năng 斷đoạn 本bổn 云vân 。 諸chư 和hòa 合hợp 所sở 為vi 則tắc 為vi 有hữu 為vi 為vi 無vô 為vi 也dã 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 多đa 說thuyết 此thử 喻dụ 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 或hoặc 七thất 或hoặc 九cửu 或hoặc 十thập 。 或hoặc 廣quảng 如như 淨tịnh 名danh 。 以dĩ 一nhất 切thiết 喻dụ 喻dụ 身thân 妙diệu 德đức 以dĩ 喻dụ 眾chúng 生sanh 。 曇đàm 無vô 竭kiệt 以dĩ 喻dụ 如Như 來Lai 豈khởi 可khả 星tinh 翳ế 定định 喻dụ 相tương 見kiến 乎hồ 。 故cố 知tri 用dụng 易dị 解giải 空không 況huống 難nan 解giải 空không 是thị 則tắc 空không 中trung 塵trần 界giới 。 真chân 應ưng 二nhị 身thân 尚thượng 無vô 自tự 性tánh 何hà 況huống 諸chư 法pháp 。 所sở 以dĩ 用dụng 茲tư 九cửu 喻dụ 通thông 顯hiển 三tam 無vô 。 皆giai 非phi 有hữu 性tánh 。 此thử 為vi 正chánh 釋thích 。

問vấn 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 已dĩ 聞văn 。 於ư 五ngũ 眼nhãn 境cảnh 中trung 六lục 種chủng 無vô 為vi 聞văn 之chi 。 於ư 四Tứ 果Quả 論luận 內nội 十thập 一nhất 色sắc 解giải 之chi 。 於ư 八bát 識thức 圖đồ 中trung 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 請thỉnh 為vi 出xuất 之chi 。 答đáp 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 法pháp 略lược 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 一nhất 得đắc 。 二nhị 命mạng 根căn 。 三tam 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 四tứ 異dị 生sanh 性tánh 。 五ngũ 無vô 想tưởng 定định 。 六lục 滅diệt 盡tận 定định 。 七thất 無vô 想tưởng 事sự 。 八bát 名danh 身thân 。 九cửu 句cú 身thân 。 十thập 文văn 身thân 。 十thập 一nhất 生sanh 。 十thập 二nhị 老lão 。 十thập 三tam 住trụ 。 十thập 四tứ 無vô 常thường 。 十thập 五ngũ 流lưu 轉chuyển 。 十thập 六lục 定định 異dị 。 十thập 七thất 相tương 應ứng 。 十thập 八bát 勢thế 速tốc 。 十thập 九cửu 次thứ 第đệ 。 二nhị 十thập 方phương 。 二nhị 十thập 一nhất 時thời 。 二nhị 十thập 二nhị 數số 。 二nhị 十thập 三tam 和hòa 合hợp 性tánh 。 二nhị 十thập 四tứ 不bất 和hòa 合hợp 性tánh 。 問vấn 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 時thời 。 出xuất 諸chư 經kinh 中trung 相tương 違vi 過quá 失thất 及cập 惡ác 心tâm 論luận 義nghĩa 墮đọa 四tứ 惡ác 道đạo 。 佛Phật 有hữu 明minh 言ngôn 何hà 得đắc 斥xích 諸chư 經kinh 論luận 。 及cập 無vô 著trước 天thiên 親thân 所sở 解giải 自tự 稱xưng 其kỳ 傳truyền 誹phỉ 謗báng 聖thánh 人nhân 。 將tương 墜trụy 大đại 坑khanh 。 如như 何hà 自tự 曉hiểu 。 答đáp 。 按án 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 諸chư 根căn 鈍độn 。 著trước 樂lạc 癡si 所sở 盲manh 。 如như 斯tư 之chi 等đẳng 類loại 。 云vân 何hà 而nhi 可khả 度độ 。 我ngã 寧ninh 不bất 說thuyết 法Pháp 。 疾tật 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 尋tầm 念niệm 過quá 去khứ 佛Phật 。 所sở 行hành 方phương 便tiện 力lực 。 我ngã 今kim 所sở 得đắc 道Đạo 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 三tam 乘thừa 。 爰viên 夫phu 有hữu 情tình 善thiện 種chủng 成thành 熟thục 。 智trí 慧tuệ 利lợi 根căn 。 佛Phật 則tắc 不bất 說thuyết 。 三tam 乘thừa 唯duy 宣tuyên 一nhất 實thật 。 所sở 云vân 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 此thử 則tắc 所sở 則tắc 所sở 知tri 相tương/tướng 自tự 性tánh 寂tịch 滅diệt 。 一nhất 實thật 之chi 理lý 也dã 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 也dã 。 故cố 知tri 不bất 但đãn 對đối 彼bỉ 三tam 機cơ 人nhân 天thiên 亦diệc 須tu 接tiếp 引dẫn 故cố 。 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 。 然nhiên 有hữu 厭yếm 俗tục 之chi 情tình 。 雖tuy 勵lệ 入nhập 真chân 之chi 志chí 未vị 深thâm 。 所sở 以dĩ 遍biến 說thuyết 無vô 生sanh 對đối 除trừ 人nhân 我ngã 。 是thị 則tắc 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 之chi 差sai 別biệt 也dã 。 如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 雖tuy 無vô 心tâm 施thí 各các 充sung 所sở 求cầu 。 如như 有hữu 病bệnh 者giả 乞khất 藥dược 即tức 遂toại 分phần/phân 外ngoại 希hy 望vọng 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 佛Phật 說thuyết 亦diệc 然nhiên 。 他tha 皆giai 放phóng 此thử 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。

若nhược 彼bỉ 心tâm 滅diệt 盡tận 。 無vô 乘thừa 及cập 乘thừa 者giả 。

無vô 有hữu 乘thừa 建kiến 立lập 。 我ngã 說thuyết 為vi 一Nhất 乘Thừa 。

故cố 知tri 無vô 彼bỉ 五ngũ 機cơ 則tắc 一Nhất 乘Thừa 不bất 建kiến 。 亦diệc 既ký 宣tuyên 說thuyết 深thâm 淺thiển 有hữu 殊thù 。 是thị 則tắc 後hậu 一nhất 唯duy 是thị 佛Phật 乘thừa 。 前tiền 四tứ 並tịnh 非phi 佛Phật 法Pháp 。 或hoặc 者giả 乃nãi 以dĩ 人nhân 法pháp 疑nghi 於ư 天thiên 乘thừa 。 或hoặc 以dĩ 前tiền 四tứ 而nhi 疑nghi 後hậu 一nhất 。 或hoặc 以dĩ 後hậu 一nhất 而nhi 疑nghi 前tiền 四tứ 。 乃nãi 至chí 五ngũ 五ngũ 相tương/tướng 疑nghi 成thành 二nhị 十thập 五ngũ 重trọng/trùng 違vi 滯trệ 。 此thử 則tắc 對đối 機cơ 無vô 礙ngại 何hà 有hữu 相tương 違vi 。 且thả 一nhất 一Nhất 乘Thừa 中trung 自tự 有hữu 深thâm 淺thiển 。 於ư 此thử 生sanh 惑hoặc 疑nghi 網võng 增tăng 多đa 。 豈khởi 誠thành 言ngôn 之chi 足túc 深thâm 但đãn 識thức 照chiếu 之chi 自tự 淺thiển 也dã 。 且thả 如như 不bất 淨tịnh 小tiểu 觀quán 即tức 有hữu 正chánh 邪tà 想tưởng 。 不bất 淨tịnh 時thời 乃nãi 見kiến 佛Phật 相tương/tướng 境cảnh 。 觀quán 相tương 違vi 則tắc 為vi 邪tà 觀quán 。 何hà 況huống 觀quán 佛Phật 見kiến 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 而nhi 得đắc 為vi 正chánh 觀quán 者giả 乎hồ 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 機cơ 人nhân 。 若nhược 為vi 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 則tắc 誹phỉ 謗báng 不bất 受thọ 。 墮đọa 於ư 大đại 坑khanh 。 所sở 以dĩ 三tam 七thất 日nhật 中trung 。 思tư 惟duy 不bất 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 良lương 為vi 此thử 也dã 。 況huống 正chánh 說thuyết 佛Phật 乘thừa 。 而nhi 乃nãi 雜tạp 以dĩ 獨độc 舉cử 聲Thanh 聞Văn 人nhân 天thiên 之chi 法pháp 。 豈khởi 非phi 惑hoặc 乎hồ 。 然nhiên 有hữu 解giải 說thuyết 者giả 。 或hoặc 以dĩ 聲thanh 法pháp 而nhi 解giải 佛Phật 法Pháp 。 或hoặc 以dĩ 佛Phật 法Pháp 而nhi 解giải 人nhân 天thiên 法pháp 。 或hoặc 以dĩ 初Sơ 地Địa 法pháp 而nhi 解giải 十Thập 地Địa 法pháp 。 對đối 彼bỉ 本bổn 乘thừa 雖tuy 為vi 正Chánh 法Pháp 。 將tương 詮thuyên 此thử 道đạo 正chánh 是thị 邪tà 言ngôn 。 況huống 乎hồ 悟ngộ 入nhập 。 真chân 宗tông 清thanh 淨tịnh 妙diệu 覺giác 無vô 性tánh 無vô 得đắc 在tại 五ngũ 乘thừa 之chi 表biểu 。 雜tạp 以dĩ 無vô 相tướng 無vô 生sanh 猶do 甚thậm 不bất 可khả 。 況huống 以dĩ 俗tục 中trung 苦khổ 空không 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 釋thích 成thành 現hiện 觀quán 者giả 乎hồ 。 悲bi 夫phu 悲bi 夫phu 何hà 迷mê 繆mâu 之chi 甚thậm 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 其kỳ 然nhiên 。 按án 攝nhiếp 論luận 云vân 。 其kỳ 有hữu 未vị 得đắc 真chân 智trí 。 覺giác 者giả 於ư 唯duy 識thức 中trung 由do 教giáo 及cập 理lý 應ưng 可khả 比tỉ 知tri 。 無vô 性tánh 釋thích 云vân 。 由do 至chí 教giáo 量lượng 及cập 由do 比tỉ 量lượng 雖tuy 未vị 證chứng 得đắc 。 唯duy 識thức 真chân 知tri 應ưng 可khả 比tỉ 知tri 。 故cố 知tri 至chí 教giáo 即tức 了liễu 義nghĩa 經kinh 也dã 。 非phi 至chí 教giáo 即tức 不bất 了liễu 義nghĩa 也dã 。 且thả 如như 度độ 量lương 權quyền 衡hành 一nhất 。 於ư 天thiên 下hạ 格cách 律luật 令linh 式thức 四tứ 海hải 不bất 殊thù 。 然nhiên 而nhi 狹hiệp 幅# 大đại 尺xích 越việt 於ư 程# 章chương 誤ngộ 出xuất 故cố 違vi 乖quai 於ư 彝# 。 則tắc 自tự 不bất 遵tuân 奉phụng 自tự 不bất 較giảo 量lượng 。 既ký 受thọ 其kỳ 事sự 兼kiêm 累lũy/lụy/luy 良lương 善thiện 知tri 而nhi 故cố 。 縱túng/tung 豈khởi 曰viết 存tồn 公công 至chí 若nhược 四tứ 量lượng 四tứ 依y 為vi 未vị 證chứng 者giả 之chi 准chuẩn 的đích 通thông 一nhất 切thiết 義nghĩa 理lý 格cách 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 。 安an 可khả 不bất 從tùng 之chi 。 安an 可khả 故cố 違vi 之chi 。 豈khởi 可khả 以dĩ 已dĩ 遵tuân 奉phụng 以dĩ 已dĩ 不bất 較giảo 量lượng 而nhi 責trách 於ư 遵tuân 奉phụng 乎hồ 。 而nhi 責trách 於ư 較giảo 量lượng 乎hồ 。 故cố 知tri 對đối 機cơ 正chánh 說thuyết 本bổn 不bất 相tương 違vi 。 妄vọng 程# 邪tà 愚ngu 解giải 釋thích 乖quai 繆mâu 。 是thị 則tắc 出xuất 諸chư 經kinh 中trung 相tương 違vi 過quá 失thất 。 魔ma 得đắc 其kỳ 便tiện 。 自tự 取thủ 三tam 塗đồ 故cố 。 云vân 好hảo/hiếu 心tâm 論luận 義nghĩa 。 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 惡ác 心tâm 論luận 義nghĩa 墮đọa 四tứ 惡ác 道đạo 。 此thử 傳truyền 唯duy 明minh 悟ngộ 入nhập 成thành 乎hồ 。 正chánh 覺giác 苟cẩu 違vi 此thử 觀quán 咸hàm 所sở 不bất 依y 。 且thả 智trí 覺giác 真chân 詮thuyên 猶do 為vi 增tăng 語ngữ 。 況huống 自tự 心tâm 現hiện 量lượng 而nhi 為vi 至chí 實thật 者giả 乎hồ 。 所sở 以dĩ 有hữu 同đồng 不bất 同đồng 。 良lương 為vi 此thử 也dã 。 故cố 知tri 。 一nhất 宣tuyên 淨tịnh 覺giác 則tắc 福phước 智trí 無vô 窮cùng 。 以dĩ 能năng 斥xích 諸chư 邪tà 妄vọng 故cố 。 一nhất 從tùng 菩Bồ 薩Tát 則tắc 罪tội 業nghiệp 無vô 量lượng 。 以dĩ 毀hủy 歿một 圓viên 照chiếu 故cố 非phi 但đãn 自tự 身thân 留lưu 滯trệ 柳liễu 。 亦diệc 迷mê 誤ngộ 群quần 生sanh 所sở 以dĩ 。 無vô 著trước 云vân 。

下hạ 人nhân 於ư 此thử 深thâm 大đại 法pháp 。 不bất 能năng 覺giác 知tri 及cập 信tín 向hướng 。

世thế 間gian 眾chúng 人nhân 多đa 如như 此thử 。 是thị 以dĩ 此thử 法pháp 成thành 荒hoang 廢phế 。

原nguyên 夫phu 諸chư 佛Phật 降giáng/hàng 靈linh 懸huyền 遠viễn 難nan 遇ngộ 。 設thiết 使sử 逢phùng 遇ngộ 聞văn 法Pháp 更cánh 難nan 。 設thiết 得đắc 聞văn 法Pháp 聞văn 深thâm 又hựu 難nạn/nan 。 設thiết 聞văn 深thâm 法Pháp 信tín 解giải 彌di 難nạn/nan 。 設thiết 能năng 信tín 解giải 悟ngộ 入nhập 最tối 難nạn/nan 。 此thử 則tắc 悟ngộ 入nhập 不bất 悟ngộ 入nhập 。 在tại 於ư 精tinh 懃cần 不bất 精tinh 懃cần 不bất 在tại 聞văn 說thuyết 也dã 。 願nguyện 同đồng 修tu 住trụ 者giả 無vô 自tự 輕khinh 烏ô 無vô 自tự 棄khí 烏ô 如như 頌tụng 云vân 。

集tập 求cầu 諸chư 欲dục 無vô 厭yếm 足túc 。 集tập 欲dục 未vị 足túc 而nhi 命mạng 終chung 。

妻thê 子tử 珍trân 寶bảo 及cập 名danh 位vị 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 無vô 隨tùy 者giả 。

唯duy 有hữu 施thí 戒giới 不bất 放phóng 逸dật 。 今kim 身thân 後hậu 身thân 為vi 伴bạn 侶lữ 。

金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 傳Truyền 外Ngoại 傳Truyền 卷quyển 下hạ