大Đại 乘Thừa 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 論luận 開khai 宗tông 義nghĩa 決quyết 沙Sa 門Môn 曇đàm 曠khoáng 撰soạn 夫phu 廣quảng 闡xiển 宏hoành 宗tông 是thị 資tư 暢sướng 辯biện 。 委ủy 陳trần 眾chúng 義nghĩa 必tất 藉tạ 累lũy/lụy/luy 論luận 。 是thị 以dĩ 至chí 覺giác 談đàm 經kinh 菩Bồ 薩Tát 製chế 論luận 。 教giáo 門môn 廣quảng 辯biện 章chương 疏sớ/sơ 繁phồn 興hưng 。 杜đỗ 彼bỉ 耶da 師sư 坦thản 茲tư 正Chánh 道Đạo 。 [這-言+(厂@火)]# 張trương 智trí 海hải 崇sùng 峻tuấn 義nghĩa 山sơn 。 遐hà 布bố 慈từ 雲vân 普phổ 垂thùy 法Pháp 雨vũ 者giả 也dã 。 余dư 以dĩ 冥minh 昧muội 濫lạm 承thừa 傳truyền 習tập 。 初sơ 在tại 本bổn 鄉hương 切thiết 唯duy 識thức 俱câu 舍xá 。 後hậu 遊du 京kinh 鎬# 專chuyên 起khởi 信tín 金kim 剛cang 。 雖tuy 不bất 造tạo 幽u 微vi 而nhi 粗thô 知tri 鹵lỗ 畝mẫu 。 及cập 旋toàn 歸quy 河hà 右hữu 方phương 事sự 弘hoằng 揚dương 。 當đương 僥kiểu 薄bạc 之chi 時thời 屬thuộc 艱gian 虞ngu 之chi 代đại 。 暮mộ 道đạo 者giả 急cấp 急cấp 於ư 衣y 食thực 。 學học 者giả 役dịch 役dịch 於ư 參tham 承thừa 。 小tiểu 論luận 小tiểu 經kinh 尚thượng 起khởi 懸huyền 崖nhai 之chi 想tưởng 。 大đại 章chương 大đại 疏sớ/sơ 皆giai 壞hoại 絕tuyệt 爾nhĩ 之chi 心tâm 。 懵mộng 三Tam 寶Bảo 於ư 終chung 身thân 。 愚ngu 四Tứ 諦Đế 於ư 卒thốt 壽thọ 。 余dư 慷khảng 茲tư 虛hư 度độ 慨khái 彼bỉ 長trường/trưởng 迷mê 。 或hoặc 補bổ 前tiền 修tu 之chi 闕khuyết 文văn 足túc 成thành 廣quảng 釋thích 。 或hoặc 削tước 古cổ 德đức 之chi 繁phồn 猥ổi 裁tài 就tựu 略lược 章chương 。 始thỉ 在tại 朔sóc 方phương 撰soạn 金kim 剛cang 旨chỉ 贊tán 。 次thứ 於ư 涼lương 城thành 造tạo 起khởi 信tín 銷tiêu 文văn 。 後hậu 於ư 撰soạn 煌hoàng 撰soạn 入nhập 道đạo 次thứ 第đệ 開khai 決quyết 。 撰soạn 百bách 法pháp 論luận 開khai 宗tông 義nghĩa 記ký 。 所sở 恐khủng 此thử 疏sớ/sơ 旨chỉ 敻# 文văn 幽u 學học 者giả 難nạn/nan 究cứu 遂toại 更cánh 傍bàng 求cầu 眾chúng 義nghĩa 開khai 決quyết 疏sớ/sơ 文văn 。 使sử 失thất 學học 徒đồ 當đương 成thành 事sự 業nghiệp 。 其kỳ 時thời 巨cự 唐đường 大đại 歷lịch 九cửu 年niên 歲tuế 次thứ (# 子tử 。 六lục 月nguyệt 一nhất 日nhật 。 謂vị 依y 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 了liễu 教giáo 等đẳng 者giả 。 依y 瑜du 伽già 論luận 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 若nhược 未vị 建kiến 立lập 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 皆giai 非phi 了liễu 義nghĩa 順thuận 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 隨tùy 轉chuyển 理lý 教giáo 。 若nhược 已dĩ 建kiến 立lập 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 了liễu 義nghĩa 大Đại 乘Thừa 。 此thử 論luận 依y 斯tư 了liễu 義nghĩa 教giáo 起khởi 。 依y 本bổn 後hậu 智trí 發phát 深thâm 慈từ 悲bi 等đẳng 者giả 。 由do 根căn 本bổn 智trí 得đắc 生sanh 同đồng 體thể 。 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 見kiến 苦khổ 生sanh 悲bi 。 同đồng 體thể 智trí 悲bi 是thị 為vi 深thâm 矣hĩ 。 此thử 悲bi 與dữ 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 依y 斯tư 造tạo 論luận 是thị 依y 妙diệu 行hạnh 。 三tam 生sanh 圓viên 照chiếu 等đẳng 者giả 。 問vấn 。 與dữ 起khởi 勝thắng 解giải 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 答đáp 。 前tiền 離ly 二nhị 邊biên 。 此thử 契khế 中trung 道đạo 。 前tiền 離ly 偏thiên 見kiến 。 此thử 生sanh 圓viên 智trí 。 前tiền 約ước 理lý 生sanh 解giải 。 此thử 依y 境cảnh 成thành 證chứng 。 所sở 望vọng 義nghĩa 別biệt 故cố 分phần/phân 兩lưỡng 門môn 。 具cụ 明minh 真chân 俗tục 雙song 顯hiển 有hữu 空không 等đẳng 者giả 。 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 。 前tiền 之chi 四tứ 法pháp 具cụ 明minh 俗tục 諦đế 。 第đệ 五ngũ 無vô 為vi 具cụ 明minh 真Chân 諦Đế 。 前tiền 五ngũ 種chủng 法pháp 即tức 是thị 顯hiển 有hữu 。 後hậu 二nhị 無vô 我ngã 即tức 顯hiển 其kỳ 空không 。 既ký 此thử 真chân 俗tục 有hữu 之chi 與dữ 空không 體thể 不bất 相tương 離ly 。 即tức 此thử 真chân 俗tục 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 得đắc 中trung 道đạo 也dã 。 具cụ 說thuyết 染nhiễm 淨tịnh 所sở 斷đoạn 證chứng 修tu 等đẳng 者giả 。 染nhiễm 即tức 貪tham 等đẳng 。 淨tịnh 即tức 信tín 等đẳng 。 染nhiễm 即tức 所sở 斷đoạn 。 淨tịnh 即tức 所sở 修tu 。 所sở 修tu 是thị 智trí 。 所sở 證chứng 是thị 理lý 。 今kim 依y 起khởi 行hành 而nhi 進tiến 趣thú 也dã 。 若nhược 分phần/phân 若nhược 滿mãn 轉chuyển 依y 等đẳng 者giả 。 然nhiên 此thử 轉chuyển 依y 說thuyết 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 。 在tại 地địa 前tiền 位vị 。 損tổn 本bổn 識thức 中trung 染nhiễm 種chủng 勢thế 力lực 。 益ích 本bổn 識thức 中trung 淨tịnh 種chủng 功công 能năng 。 令linh 諸chư 煩phiền 惱não 或hoặc 不bất 現hiện 行hành 。 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 即tức 深thâm 慚tàm 愧quý 。 由do 慚tàm 愧quý 故cố 崇sùng 善thiện 拒cự 惡ác 。 有hữu 二nhị 勝thắng 得đắc 為vi 能năng 轉chuyển 體thể 。 信tín 數số 初sơ 增tăng 久cửu 不bất 增tăng 故cố 轉chuyển 染nhiễm 依y 淨tịnh 。 二nhị 通thông 達đạt 轉chuyển 。 在tại 見kiến 道đạo 中trung 。 由do 見kiến 道Đạo 力lực 通thông 達đạt 真Chân 如Như 。 斷đoạn 分phân 別biệt 生sanh 二nhị 障chướng 麁thô 重trọng 。 證chứng 得đắc 一nhất 分phần/phân 真chân 實thật 轉chuyển 依y 。 三Tam 明Minh 修tu 習tập 轉chuyển 。 初sơ 在tại 信tín 地địa 已dĩ 去khứ 十Thập 地Địa 已dĩ 來lai 。 修tu 習tập 十Thập 地Địa 行hành 故cố 。 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 麁thô 重trọng 。 四Tứ 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。 謂vị 究cứu 竟cánh 位vị 。 由do 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 企xí 耶da 。 修tu 集tập 無vô 邊biên 難nan 行hành 勝thắng 行hành 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 永vĩnh 斷đoạn 本bổn 來lai 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 。 頓đốn 證chứng 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。 五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。 在tại 二Nhị 乘Thừa 位vị 。 通thông 無vô 有hữu 學học 。 一nhất 唯duy 自tự 利lợi 。 二nhị 有hữu 欣hân 厭yếm 。 三tam 唯duy 達đạt 悟ngộ 生sanh 空không 。 四tứ 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 五ngũ 唯duy 證chứng 真chân 擇trạch 滅diệt 。 六lục 無vô 勝thắng 功công 能năng 。 擇trạch 滅diệt 者giả 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 。 由do 慧tuệ 擇trạch 得đắc 此thử 滅diệt 理lý 故cố 。 無vô 勝thắng 堪kham 能năng 者giả 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 六lục 廣quảng 大đại 轉chuyển 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 恆hằng 利lợi 他tha 故cố 。 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 俱câu 無vô 欣hân 厭yếm 。 具cụ 能năng 通thông 達đạt 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 雙song 斷đoạn 所sở 知tri 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 頓đốn 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 勝thắng 堪kham 能năng 名danh 廣quảng 大đại 轉chuyển 。 所sở 取thủ 轉chuyển 依y 體thể 者giả 廣quảng 大đại 。 轉chuyển 捨xả 二nhị 麁thô 重trọng 而nhi 證chứng 得đắc 。 不bất 言ngôn 圓viên 滿mãn 轉chuyển 者giả 。 圓viên 滿mãn 轉chuyển 對đối 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 廣quảng 大đại 轉chuyển 對đối 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 。 又hựu 解giải 。 既ký 言ngôn 廣quảng 大đại 轉chuyển 。 明minh 圓viên 滿mãn 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 略lược 舉cử 一nhất 隅ngung 耳nhĩ 。 此thử 中trung 轉chuyển 依y 則tắc 滿mãn 分phần 果quả 。 謂vị 如như 六lục 種chủng 轉chuyển 依y 義nghĩa 中trung 。 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 通thông 達đạt 轉chuyển 修tu 習tập 轉chuyển 即tức 是thị 分phần/phân 果quả 。 究cứu 竟cánh 轉chuyển 者giả 是thị 滿mãn 果quả 。 下hạ 劣liệt 廣quảng 大đại 二nhị 種chủng 轉chuyển 依y 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 因nhân 果quả 滿mãn 分phần 。 諸chư 轉chuyển 依y 恐khủng 繁phồn 不bất 敘tự 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 廣quảng 之chi 。 無vô 知tri 疑nghi 惑hoặc 顛điên 倒đảo 。 僻tích 執chấp 等đẳng 者giả 。 無vô 知tri 即tức 是thị 世thế 間gian 凡phàm 愚ngu 。 於ư 邪tà 正chánh 教giáo 都đô 無vô 所sở 解giải 。 疑nghi 惑hoặc 即tức 是thị 欲dục 入nhập 法pháp 人nhân 。 於ư 邪tà 正chánh 教giáo 懷hoài 猶do 豫dự 者giả 。 顛điên 倒đảo 謂vị 是thị 錯thác 入nhập 邪tà 教giáo 。 謗báng 毀hủy 佛Phật 法Pháp 。 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 僻tích 執chấp 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 。 之chi 中trung 諸chư 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 及cập 勝thắng 空không 者giả 。 龍long 猛mãnh 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 即tức 舊cựu 所sở 云vân 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 云vân 那na 伽già 遏át 羅la 樹thụ 那na 。 那na 伽già 是thị 龍long 。 遏át 羅la 樹thụ 那na 是thị 威uy 猛mãnh 義nghĩa 。 古cổ 翻phiên 錯thác 誤ngộ 譯dịch 云vân 龍long 樹thụ 。 而nhi 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 龍long 威uy 猛mãnh 。 一nhất 切thiết 道đạo 俗tục 。 無vô 敢cảm 仰ngưỡng 視thị 。 人nhân 若nhược 瞻chiêm 覩đổ 妄vọng 言ngôn 失thất 敘tự 。 時thời 表biểu 其kỳ 跡tích 號hiệu 龍long 猛mãnh 焉yên 。 造tạo 中trung 觀quán 等đẳng 數sổ 十thập 部bộ 論luận 盛thịnh 德đức 高cao 蹤tung 。 具cụ 如như 別biệt 傳truyền 。 聖thánh 提đề 婆bà 者giả 。 聖thánh 是thị 華hoa 言ngôn 。 提đề 婆bà 梵Phạn 語ngữ 。 此thử 譯dịch 為vi 天thiên 。 即tức 廣quảng 百bách 論luận 主chủ 聖thánh 天thiên 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 此thử 是thị 龍long 猛mãnh 。 上thượng 足túc 弟đệ 子tử 。 造tạo 四tứ 百bách 論luận 盛thịnh 行hành 印ấn 度độ 。 經kinh 百bách 廣quảng 百bách 已dĩ 傳truyền 東đông 夏hạ 顯hiển 正chánh 摧tồi 邪tà 。 具cụ 如như 別biệt 傳truyền 。 證chứng 法pháp 光quang 定định 者giả 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 證chứng 希hy 有hữu 定định 。 能năng 發phát 智trí 光quang 照chiếu 了liễu 法pháp 故cố 。 或hoặc 云vân 日nhật 光quang 明minh 定định 。 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 也dã 。 即tức 付phó 法Pháp 藏tạng 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 傳truyền 法pháp 主chủ 者giả 。 傳truyền 中trung 名danh 曰viết 婆Bà 修Tu 盤bàn 陀đà 。 法pháp 花hoa 論luận 云vân 婆bà 藪tẩu 盤bàn 豆đậu 。 若nhược 正chánh 論luận 云vân 筏phiệt 蘇tô 伴bạn 度độ 。 舊cựu 譯dịch 天thiên 親thân 。 今kim 名danh 世thế 親thân 。 言ngôn 筏phiệt 蘇tô 者giả 即tức 世thế 主chủ 天thiên 。 言ngôn 此thử 天thiên 者giả 是thị 世thế 間gian 主chủ 。 故cố 號hiệu 此thử 天thiên 名danh 為vi 世thế 主chủ 。 言ngôn 此thử 世thế 天thiên 。 而nhi 為vi 親thân 友hữu 。 故cố 新tân 舊cựu 譯dịch 隨tùy 舉cử 一nhất 名danh 。 圓viên 暉huy 法Pháp 師sư 楞lăng 伽già 疏sớ/sơ 中trung 。 不bất 許hứa 世thế 親thân 是thị 二nhị 十thập 二nhị 。 傳truyền 法pháp 人nhân 數số 深thâm 為vi 迷mê 謬mậu 。 況huống 法Pháp 藏tạng 傳truyền 云vân 此thử 聖thánh 者giả 造tạo 五ngũ 百bách 論luận 。 其kỳ 名danh 又hựu 同đồng 。 故cố 知tri 定định 是thị 傳truyền 法pháp 主chủ 也dã 。 是thị 北bắc 印ấn 度độ 健kiện 馱đà 羅la 人nhân 。 兄huynh 弟đệ 二nhị 人nhân 。 皆giai 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 長trường/trưởng 兄huynh 無vô 著trước 修tu 學học 大Đại 乘Thừa 。 得đắc 證chứng 初Sơ 地Địa 。 小tiểu 弟đệ 隣lân 持trì 修tu 學học 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 世thế 親thân 聰thông 頴dĩnh 五ngũ 印ấn 欽khâm 崇sùng 。 凡phàm 所sở 造tạo 論luận 千thiên 代đại 龜quy 鏡kính 。 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 見kiến 弟đệ 世thế 親thân 。 具cụ 大Đại 乘Thừa 性tánh 。 恐khủng 證chứng 小tiểu 果quả 欲dục 為vi 開khai 悟ngộ 。 令linh 歸quy 大Đại 乘Thừa 。 遂toại 託thác 有hữu 疾tật 而nhi 誘dụ 喚hoán 。 世thế 親thân 聞văn 命mạng 不bất 遠viễn 而nhi 來lai 。 無vô 著trước 密mật 使sử 二nhị 人nhân 迎nghênh 候hậu 。 令linh 於ư 夜dạ 分phân 近cận 世thế 親thân 房phòng 。 一nhất 人nhân 誦tụng 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 經kinh 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 品phẩm 。 一nhất 人nhân 誦tụng 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 十Thập 地Địa 品phẩm 。 世thế 親thân 聞văn 法Pháp 悲bi 悔hối 交giao 生sanh 。 如như 斯tư 妙diệu 法Pháp 我ngã 先tiên 毀hủy 謗báng 。 過quá 由do 此thử 舌thiệt 。 宜nghi 斷đoạn 截tiệt 之chi 。 即tức 執chấp 利lợi 刀đao 欲dục 自tự 斷đoạn 舌thiệt 。 忽hốt 見kiến 無vô 著trước 。 住trụ 立lập 其kỳ 前tiền 。 執chấp 持trì 手thủ 閉bế 謂vị 之chi 曰viết 。 夫phu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 究cứu 極cực 之chi 法pháp 。 吾ngô 欲dục 誨hối 爾nhĩ 。 爾nhĩ 其kỳ 自tự 悟ngộ 。 悟ngộ 其kỳ 時thời 矣hĩ 。 何hà 善thiện 如như 之chi 。 諸chư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。 改cải 軌quỹ 是thị 悔hối 。 先tiên 以dĩ 舌thiệt 毀hủy 謗báng 大Đại 乘Thừa 。 今kim 應ưng 以dĩ 舌thiệt 而nhi 廣quảng 讚tán 釋thích 。 空không 斷đoạn 其kỳ 舌thiệt 何hà 所sở 益ích 為vi 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 忽hốt 然nhiên 不bất 見kiến 。 世thế 親thân 深thâm 悟ngộ 遂toại 不bất 斷đoạn 舌thiệt 。 以dĩ 至chí 無vô 著trước 請thỉnh 問vấn 大Đại 乘Thừa 。 無vô 著trước 遂toại 為vi 造tạo 攝nhiếp 論luận 本bổn 令linh 其kỳ 造tạo 釋thích 。 授thọ 十Thập 地Địa 經kinh 使sử 其kỳ 造tạo 論luận 。 故cố 此thử 二nhị 論luận 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 初sơ 入nhập 大Đại 乘Thừa 創sáng/sang 所sở 造tạo 也dã 。 盛thịnh 得đắc 極cực 多đa 具cụ 如như 別biệt 傳truyền 。 求cầu 此thử 果quả 時thời 唯duy 取thủ 此thử 因nhân 等đẳng 者giả 。 既ký 求cầu 此thử 果quả 唯duy 從tùng 此thử 因nhân 不bất 取thủ 餘dư 故cố 。 彼bỉ 果quả 唯duy 從tùng 此thử 因nhân 而nhi 生sanh 不bất 從tùng 餘dư 生sanh 。 故cố 知tri 因nhân 中trung 定định 有hữu 果quả 性tánh 。 若nhược 言ngôn 因nhân 中trung 無vô 果quả 性tánh 者giả 。 則tắc 應ưng 一nhất 因nhân 。 生sanh 一nhất 切thiết 果quả 。 既ký 無vô 此thử 果quả 性tánh 而nhi 能năng 生sanh 此thử 果quả 。 亦diệc 無vô 餘dư 果quả 性tánh 何hà 不bất 生sanh 餘dư 果quả 。 或hoặc 因nhân 一nhất 果quả 一nhất 切thiết 因nhân 生sanh 。 以dĩ 於ư 一nhất 因nhân 中trung 本bổn 無vô 此thử 果quả 性tánh 此thử 果quả 得đắc 生sanh 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 因nhân 中trung 亦diệc 無vô 此thử 果quả 性tánh 應ưng 生sanh 此thử 一nhất 果quả 。 因nhân 中trung 有hữu 果quả 其kỳ 理lý 善thiện 成thành 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 執chấp 見kiến 者giả 曰viết 。 因nhân 果quả 兩lưỡng 相tương/tướng 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 不bất 成thành 因nhân 果quả 。 因nhân 果quả 二nhị 相tướng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 因nhân 果quả 無vô 別biệt 果quả 從tùng 因nhân 生sanh 。 因nhân 果quả 既ký 同đồng 因nhân 從tùng 果quả 起khởi 。 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 異dị 相tướng 者giả 。 因nhân 中trung 果quả 體thể 為vi 未vị 生sanh 相tương/tướng 為vi 已dĩ 生sanh 相tương/tướng 。 為vi 未vị 生sanh 相tương/tướng 。 果quả 猶do 未vị 生sanh 而nhi 說thuyết 是thị 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 已dĩ 生sanh 相tương/tướng 。 果quả 體thể 已dĩ 生sanh 復phục 從tùng 因nhân 生sanh 。 不bất 應ưng 理lý 。 故cố 知tri 因nhân 中trung 非phi 先tiên 有hữu 果quả 。 然nhiên 要yếu 有hữu 因nhân 待đãi 緣duyên 生sanh 果quả 。 從tùng 緣duyên 顯hiển 了liễu 宗tông 者giả 。 即tức 前tiền 因nhân 中trung 有hữu 果quả 論luận 者giả 及cập 聲thanh 論luận 師sư 皆giai 說thuyết 。 諸chư 法pháp 體thể 自tự 本bổn 有hữu 從tùng 眾chúng 緣duyên 顯hiển 。 非phi 緣duyên 所sở 生sanh 。 謂vị 既ký 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 果quả 性tánh 。 後hậu 從tùng 緣duyên 生sanh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 然nhiên 非phi 不bất 用dụng 功công 力lực 而nhi 成thành 。 要yếu 從tùng 功công 用dụng 而nhi 果quả 顯hiển 了liễu 。 應ưng 問vấn 從tùng 緣duyên 顯hiển 了liễu 宗tông 曰viết 。 若nhược 說thuyết 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 果quả 性tánh 。 何hà 故cố 不bất 顯hiển 待đãi 緣duyên 方phương 顯hiển 。 若nhược 有hữu 障chướng 緣duyên 令linh 不bất 顯hiển 者giả 。 何hà 不bất 障chướng 因nhân 但đãn 障chướng 於ư 果quả 。 譬thí 如như 黑hắc 闇ám 障chướng 盆bồn 中trung 水thủy 亦diệc 能năng 障chướng 盆bồn 。 此thử 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 若nhược 彼bỉ 障chướng 緣duyên 亦diệc 能năng 障chướng 因nhân 。 從tùng 緣duyên 顯hiển 了liễu 何hà 但đãn 顯hiển 果quả 。 因nhân 緣duyên 兩lưỡng 法pháp 共cộng 成thành 一nhất 果quả 。 但đãn 從tùng 緣duyên 顯hiển 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 去khứ 來lai 同đồng 現hiện 皆giai 實thật 有hữu 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 執chấp 。 若nhược 法pháp 自tự 相tướng 安an 住trụ 。 此thử 法pháp 真chân 實thật 是thị 有hữu 。 此thử 若nhược 未vị 來lai 無vô 者giả 。 彼bỉ 時thời 應ưng 未vị 受thọ 自tự 相tương/tướng 。 此thử 若nhược 過quá 去khứ 無vô 者giả 。 彼bỉ 時thời 應ưng 退thoái 失thất 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 未vị 來lai 誰thùy 生sanh 現hiện 法pháp 。 而nhi 現hiện 在tại 法pháp 得đắc 成thành 果quả 耶da 。 若nhược 無vô 果quả 者giả 則tắc 無vô 彼bỉ 果quả 。 寧ninh 說thuyết 現hiện 在tại 而nhi 為vi 因nhân 耶da 。 若nhược 定định 無vô 者giả 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 應ưng 不bất 成thành 就tựu 性tánh 不bất 真chân 實thật 。 既ký 許hứa 現hiện 法pháp 是thị 其kỳ 實thật 有hữu 。 寧ninh 撥bát 過quá 未vị 為vi 非phi 有hữu 耶da 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 曰viết 。 去khứ 來lai 兩lưỡng 相tương/tướng 與dữ 現hiện 在tại 相tương/tướng 。 為vi 異dị 不bất 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 立lập 三tam 世thế 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 是thị 異dị 者giả 。 去khứ 來lai 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 更cánh 問vấn 。 汝nhữ 墮đọa 三tam 世thế 法pháp 為vi 是thị 常thường 耶da 。 為vi 無vô 常thường 耶da 。 若nhược 是thị 常thường 者giả 。 其kỳ 體thể 凝ngưng 然nhiên 。 墮đọa 於ư 三tam 世thế 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 為vi 無vô 常thường 者giả 。 於ư 三tam 世thế 中trung 。 恆hằng 是thị 實thật 有hữu 不phủ 應ưng 道Đạo 理lý 。 起khởi 色sắc 受thọ 相tương/tướng 行hành 識thức 顯hiển 時thời 別biệt 有hữu 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 作tác 是thị 言ngôn 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 見kiến 色sắc 覺giác 時thời 。 唯duy 應ưng 但đãn 起khởi 色sắc 相tướng 之chi 覺giác 。 不bất 應ưng 別biệt 起khởi 我ngã 相tương/tướng 之chi 覺giác 。 受thọ 相tương/tướng 等đẳng 覺giác 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 既ký 先tiên 不bất 起khởi 思tư 覺giác 五ngũ 事sự 。 唯duy 起khởi 五ngũ 種chủng 我ngã 相tương/tướng 之chi 覺giác 。 是thị 故cố 決quyết 定định 知tri 實thật 有hữu 我ngã 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 云vân 。 計kế 我ngã 之chi 覺giác 為vi 取thủ 現hiện 量lượng 境cảnh 為vi 取thủ 比tỉ 量lượng 境cảnh 。 若nhược 取thủ 現hiện 量lượng 者giả 。 如như 何hà 唯duy 說thuyết 色sắc 等đẳng 諸chư 蘊uẩn 是thị 現hiện 量lượng 耶da 。 若nhược 取thủ 比tỉ 量lượng 。 如như 愚ngu 稚trĩ 等đẳng 不bất 能năng 思tư 度độ 。 不bất 應ưng 率suất 爾nhĩ 起khởi 於ư 我ngã 覺giác 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 為vi 善thiện 不bất 善thiện 。 若nhược 是thị 善thiện 者giả 。 何hà 為vi 極cực 惡ác 愚ngu 癡si 之chi 人nhân 。 深thâm 起khởi 我ngã 見kiến 而nhi 能năng 增tăng 長trưởng 。 諸chư 惡ác 過quá 失thất 。 若nhược 所sở 執chấp 我ngã 是thị 不bất 善thiện 者giả 。 不bất 應ưng 正chánh 說thuyết 及cập 非phi 顛điên 倒đảo 。 既ký 非phi 是thị 善thiện 即tức 是thị 邪tà 倒đảo 。 計kế 我ngã 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 極cực 微vi 等đẳng 法pháp 一nhất 切thiết 常thường 住trụ 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 依y 世thế 定định 所sở 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 自tự 見kiến 其kỳ 身thân 。 及cập 諸chư 世thế 間gian 。 從tùng 前tiền 世thế 來lai 。 無vô 有hữu 斷đoạn 絕tuyệt 。 計kế 我ngã 世thế 間gian 皆giai 是thị 常thường 住trụ 。 或hoặc 依y 世thế 定định 而nhi 起khởi 是thị 見kiến 。 計kế 有hữu 為vi 先tiên 有hữu 果quả 生sanh 起khởi 。 離ly 散tán 為vi 先tiên 有hữu 果quả 滅diệt 壞hoại 。 謂vị 從tùng 眾chúng 微vi 麁thô 物vật 果quả 生sanh 。 分phân 析tích 麁thô 物vật 唯duy 至chí 微vi 住trụ 。 故cố 極cực 微vi 常thường 麁thô 物vật 無vô 常thường 。 應ưng 告cáo 彼bỉ 曰viết 。 我ngã 及cập 世thế 間gian 。 為vi 有hữu 變biến 異dị 為vi 無vô 變biến 異dị 。 若nhược 有hữu 變biến 異dị 。 執chấp 此thử 世thế 間gian 皆giai 是thị 常thường 住trụ 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 無vô 變biến 異dị 則tắc 無vô 差sai 別biệt 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 極cực 微vi 論luận 者giả 。 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 不phủ 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 應ưng 可khả 分phân 析tích 而nhi 計kế 為vi 常thường 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 則tắc 無vô 質chất 礙ngại 聚tụ 生sanh 麁thô 色sắc 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 說thuyết 苦khổ 樂lạc 等đẳng 宿túc 因nhân 作tác 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 見kiến 世thế 間gian 。 雖tuy 具cụ 正chánh 方phương 便tiện 而nhi 招chiêu 於ư 苦khổ 。 雖tuy 具cụ 邪tà 方phương 便tiện 而nhi 致trí 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 起khởi 是thị 思tư 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 說thuyết 苦khổ 樂lạc 因nhân 定định 皆giai 宿túc 作tác 。 若nhược 現hiện 受thọ 苦khổ 由do 宿túc 惡ác 業nghiệp 。 若nhược 勤cần 精tinh 進tấn 。 極cực 修tu 苦khổ 行hạnh 。 能năng 吐thổ 舊cựu 業nghiệp 現hiện 在tại 惡ác 因nhân 。 由do 不bất 作tác 因nhân 之chi 所sở 害hại 故cố 。 如như 是thị 於ư 後hậu 。 不bất 復phục 有hữu 偏thiên 。 宿túc 因nhân 所sở 感cảm 。 及cập 現hiện 苦khổ 行hạnh 所sở 招chiêu 苦khổ 惱não 。 一nhất 切thiết 皆giai 盡tận 。 能năng 證chứng 後hậu 身thân 苦khổ 盡tận 涅Niết 槃Bàn 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 曰viết 。 若nhược 說thuyết 現hiện 苦khổ 皆giai 用dụng 宿túc 作tác 惡ác 業nghiệp 為vi 因nhân 。 汝nhữ 於ư 現hiện 法pháp 。 所sở 修tu 苦khổ 行hạnh 。 為vi 用dụng 宿túc 作tác 惡ác 業nghiệp 為vi 因nhân 。 為vi 用dụng 現hiện 法pháp 。 方phương 便tiện 為vi 因nhân 。 若nhược 用dụng 宿túc 作tác 惡ác 業nghiệp 為vi 因nhân 者giả 。 說thuyết 是thị 現hiện 在tại 新tân 修tu 苦khổ 行hạnh 能năng 吐thổ 舊cựu 業nghiệp 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 用dụng 現hiện 法pháp 。 方phương 便tiện 為vi 因nhân 。 汝nhữ 先tiên 所sở 說thuyết 世thế 間gian 苦khổ 樂lạc 。 皆giai 由do 宿túc 因nhân 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 故cố 知tri 世thế 間gian 所sở 受thọ 苦khổ 樂lạc 亦diệc 由do 現hiện 法pháp 非phi 定định 宿túc 作tác 。 或hoặc 由do 現hiện 身thân 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 於ư 現hiện 身thân 中trung 。 而nhi 得đắc 證chứng 悟ngộ 。 欲dục 行hành 善thiện 等đẳng 事sự 皆giai 返phản 等đẳng 者giả 。 謂vị 見kiến 世thế 間gian 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 於ư 彼bỉ 因nhân 時thời 欲dục 修tu 淨tịnh 業nghiệp 。 不bất 遂toại 本bổn 心tâm 反phản 更cánh 為vi 惡ác 。 於ư 彼bỉ 果quả 時thời 願nguyện 生sanh 善thiện 趣thú 。 不bất 遂toại 本bổn 心tâm 反phản 墮đọa 惡ác 趣thú 。 意ý 欲dục 受thọ 樂lạc 反phản 受thọ 諸chư 苦khổ 。 由do 見kiến 如như 是thị 彼bỉ 作tác 是thị 思tư 。 世thế 間gian 諸chư 物vật 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 作tác 者giả 生sanh 者giả 。 及cập 變biến 化hóa 者giả 。 為vi 彼bỉ 物vật 父phụ 謂vị 自tự 在tại 天thiên 。 或hoặc 復phục 其kỳ 餘dư 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 曰viết 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 變biến 化hóa 功công 能năng 。 為vi 用dụng 先tiên 業nghiệp 為vi 不bất 用dụng 耶da 。 若nhược 用dụng 先tiên 業nghiệp 為vi 因nhân 起khởi 者giả 。 唯duy 此thử 功công 能năng 用dụng 業nghiệp 為vi 因nhân 。 非phi 餘dư 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 無vô 先tiên 業nghiệp 而nhi 自tự 起khởi 者giả 。 唯duy 此thử 功công 能năng 無vô 因nhân 而nhi 起khởi 。 非phi 世thế 間gian 物vật 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 更cánh 問vấn 汝nhữ 。 此thử 自tự 在tại 天thiên 為vi 世thế 間gian 攝nhiếp 為vi 不bất 攝nhiếp 耶da 。 若nhược 言ngôn 攝nhiếp 者giả 。 自tự 同đồng 世thế 間gian 遍biến 生sanh 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 不bất 攝nhiếp 者giả 。 即tức 非phi 世thế 法pháp 能năng 生sanh 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 愛ái 肉nhục 梵Phạm 志Chí 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 諍tranh 競cạnh 惡ác 劫kiếp 起khởi 時thời 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 違vi 越việt 古cổ 昔tích 。 婆Bà 羅La 門Môn 法pháp 。 為vi 欲dục 食thực 肉nhục 妄vọng 起khởi 計kế 云vân 。 於ư 彼bỉ 祀tự 中trung 咒chú 術thuật 為vi 先tiên 害hại 諸chư 生sanh 命mạng 。 若nhược 能năng 祠từ 者giả 若nhược 謂vị 害hại 者giả 。 若nhược 諸chư 助trợ 伴bạn 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 應ưng 問vấn 彼bỉ 云vân 。 此thử 咒chú 術thuật 力lực 為vi 是thị 正Chánh 法Pháp 為vi 非phi 正Chánh 法Pháp 。 若nhược 是thị 正Chánh 法Pháp 。 害hại 生sanh 祠từ 祀tự 非phi 法pháp 處xứ 用dụng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 非phi 正Chánh 法Pháp 。 用dụng 咒chú 害hại 生sanh 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 如như 毒độc 為vi 咒chú 所sở 伏phục 不bất 能năng 為vi 害hại 。 此thử 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 此thử 咒chú 亦diệc 能năng 除trừ 三tam 毒độc 不phủ 。 若nhược 言ngôn 能năng 者giả 。 不bất 聞văn 一nhất 人nhân 貪tham 嗔sân 癡si 毒độc 靜tĩnh 息tức 可khả 得đắc 。 若nhược 不bất 能năng 者giả 。 用dụng 咒chú 害hại 生sanh 除trừ 非phi 法pháp 業nghiệp 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 憶ức 壞hoại 成thành 劫kiếp 觀quán 上thượng 下hạ 傍bàng 等đẳng 者giả 。 憶ức 念niệm 壞hoại 劫kiếp 即tức 於ư 世thế 間gian 。 起khởi 有hữu 邊biên 想tưởng 。 憶ức 念niệm 成thành 劫kiếp 即tức 於ư 世thế 間gian 。 起khởi 無vô 邊biên 想tưởng 。 下hạ 通thông 無vô 間gian 上thượng 至chí 四tứ 禪thiền 更cánh 無vô 所sở 得đắc 。 起khởi 有hữu 邊biên 想tưởng 。 傍bàng 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 得đắc 邊biên 際tế 。 爾nhĩ 時thời 即tức 起khởi 。 邊biên 無vô 邊biên 想tưởng 。 翻phiên 第đệ 三tam 句cú 傍bàng 一nhất 切thiết 處xứ 及cập 與dữ 上thượng 下hạ 。 作tác 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 想tưởng 。 今kim 問vấn 世thế 間gian 有hữu 邊biên 見kiến 者giả 。 從tùng 前tiền 劫kiếp 壞hoại 後hậu 劫kiếp 起khởi 不phủ 。 若nhược 言ngôn 起khởi 者giả 。 因nhân 前tiền 有hữu 後hậu 計kế 世thế 有hữu 邊biên 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 無vô 起khởi 者giả 。 汝nhữ 今kim 依y 此thử 世thế 間gian 而nhi 住trụ 。 計kế 世thế 有hữu 邊biên 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 因nhân 有hữu 邊biên 見kiến 遂toại 執chấp 無vô 邊biên 。 無vô 邊biên 等đẳng 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 宗tông 者giả 。 謂vị 有hữu 四tứ 種chủng 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 一nhất 覺giác 未vị 開khai 覺giác 。 怖bố 畏úy 他tha 人nhân 知tri 其kỳ 無vô 知tri 。 不bất 分phân 明minh 答đáp 我ngã 無vô 所sở 知tri 。 二nhị 於ư 所sở 證chứng 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 懼cụ 他tha 詰cật 問vấn 怖bố 畏úy 妄vọng 語ngữ 。 故cố 不bất 明minh 說thuyết 我ngã 有hữu 所sở 證chứng 。 三tam 覺giác 已dĩ 開khai 悟ngộ 而nhi 未vị 決quyết 定định 。 怖bố 畏úy 妄vọng 語ngữ 懼cụ 他tha 詰cật 問vấn 。 故cố 不bất 明minh 說thuyết 我ngã 不bất 決quyết 定định 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 假giả 託thác 餘dư 事sự 以dĩ 言ngôn 矯kiểu 亂loạn 。 四tứ 羸luy 劣liệt 愚ngu 鈍độn 。 世thế 出xuất 世thế 道đạo 皆giai 不bất 了liễu 知tri 。 於ư 世thế 文văn 字tự 。 亦diệc 不bất 能năng 了liễu 。 懼cụ 他tha 詰cật 問vấn 知tri 其kỳ 愚ngu 癡si 。 但đãn 反phản 問vấn 彼bỉ 。 隨tùy 彼bỉ 言ngôn 轉chuyển 便tiện 自tự 稱xưng 言ngôn 。 我ngã 所sở 依y 學học 不bất 死tử 淨tịnh 天thiên 。 而nhi 亂loạn 詰cật 問vấn 於ư 彼bỉ 所sở 問vấn 以dĩ 言ngôn 矯kiểu 亂loạn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 顯hiển 揚dương 論luận 中trung 不bất 破phá 此thử 計kế 。 以dĩ 是thị 愚ngu 癡si 無vô 定định 宗tông 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 因nhân 宗tông 等đẳng 者giả 。 依y 世thế 靜tĩnh 慮lự 及cập 邪tà 思tư 惟duy 。 見kiến 我ngã 世thế 間gian 無vô 因nhân 而nhi 起khởi 。 或hoặc 復phục 有hữu 時thời 。 見kiến 諸chư 因nhân 緣duyên 。 空không 無vô 果quả 報báo 。 謂vị 見kiến 世thế 間gian 都đô 無vô 因nhân 緣duyên 。 大đại 風phong 卒thốt 起khởi 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 。 寂tịch 然nhiên 止chỉ 息tức 。 大đại 河hà 彌di 漫mạn 宛uyển 然nhiên 空không 竭kiệt 果quả 木mộc 敷phu 榮vinh 颯tát 然nhiên 衰suy 雜tạp 。 由do 如như 是thị 見kiến 。 立lập 無vô 因nhân 論luận 。 我ngã 及cập 世thế 間gian 。 無vô 因nhân 而nhi 起khởi 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 世thế 間gian 諸chư 物vật 種chủng 種chủng 生sanh 起khởi 。 或hoặc 欻hốt 然nhiên 起khởi 。 為vi 無vô 因nhân 耶da 為vi 有hữu 因nhân 耶da 。 若nhược 無vô 因nhân 者giả 。 種chủng 種chủng 生sanh 起khởi 忽hốt 復phục 不bất 生sanh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 有hữu 因nhân 者giả 。 計kế 我ngã 世thế 間gian 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 宗tông 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 依y 世thế 智trí 而nhi 作tác 是thị 思tư 。 若nhược 我ngã 死tử 後hậu 。 復phục 有hữu 身thân 者giả 。 應ưng 不bất 作tác 業nghiệp 。 而nhi 得đắc 果quả 報báo 。 若nhược 我ngã 體thể 性tánh 一nhất 切thiết 永vĩnh 無vô 。 所sở 受thọ 業nghiệp 果quả 豈khởi 得đắc 為vi 有hữu 。 觀quán 此thử 二nhị 種chủng 理lý 俱câu 不bất 可khả 。 故cố 起khởi 此thử 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 斷đoạn 見kiến 滅diệt 者giả 為vi 蘊uẩn 斷đoạn 滅diệt 為vi 我ngã 斷đoạn 滅diệt 。 若nhược 蘊uẩn 斷đoạn 者giả 。 蘊uẩn 體thể 無vô 常thường 。 既ký 非phi 常thường 有hữu 亦diệc 非phi 常thường 無vô 。 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 生sanh 起khởi 不bất 絕tuyệt 。 而nhi 言ngôn 蘊uẩn 斷đoạn 滅diệt 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 我ngã 斷đoạn 滅diệt 。 汝nhữ 先tiên 所sở 說thuyết 麁thô 色sắc 之chi 身thân 。 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 欲dục 塵trần 諸chư 天thiên 色sắc 塵trần 諸chư 天thiên 四tứ 無vô 色sắc 處xứ 於ư 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 見kiến 行hành 善thiện 惡ác 得đắc 果quả 皆giai 差sai 者giả 。 謂vị 依y 世thế 間gian 諸chư 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 見kiến 世thế 施thí 主chủ 一nhất 期kỳ 壽thọ 命mạng 恆hằng 行hành 布bố 施thí 。 從tùng 此thử 命mạng 終chung 。 生sanh 下hạ 賤tiện 家gia 。 貧bần 窮cùng 匱quỹ 乏phạp 。 復phục 見kiến 有hữu 人nhân 恆hằng 行hành 妙diệu 行hạnh 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 。 或hoặc 行hành 惡ác 行hành 反phản 生sanh 善thiện 趣thú 。 又hựu 父phụ 母mẫu 卻khước 為vi 男nam 女nữ 。 見kiến 有hữu 男nam 女nữ 卻khước 為vi 父phụ 母mẫu 。 見kiến 如như 是thị 事sự 。 故cố 作tác 是thị 斯tư 惟duy 。 定định 無vô 施thí 與dữ 無vô 妙diệu 惡ác 行hành 。 亦diệc 無vô 果quả 報báo 無vô 父phụ 母mẫu 等đẳng 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 空không 見kiến 論luận 者giả 。 汝nhữ 許hứa 業nghiệp 果quả 有hữu 後hậu 受thọ 不phủ 。 若nhược 許hứa 有hữu 者giả 。 汝nhữ 先tiên 所sở 說thuyết 都đô 無vô 妙diệu 行hạnh 亦diệc 無vô 惡ác 行hành 無vô 業nghiệp 果quả 報báo 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 無vô 彼bỉ 後hậu 所sở 受thọ 者giả 。 諸chư 有hữu 造tạo 作tác 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 即tức 於ư 此thử 生sanh 。 頓đốn 受thọ 一nhất 切thiết 淨tịnh 不bất 淨tịnh 果quả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 應ưng 問vấn 彼bỉ 無vô 父phụ 母mẫu 者giả 。 凡phàm 從tùng 胎thai 藏tạng 及cập 從tùng 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 身thân 者giả 。 彼bỉ 等đẳng 於ư 此thử 。 為vi 是thị 父phụ 母mẫu 為vi 非phi 父phụ 母mẫu 。 若nhược 言ngôn 是thị 者giả 。 即tức 汝nhữ 所sở 言ngôn 無vô 父phụ 無vô 母mẫu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 非phi 者giả 。 從tùng 彼bỉ 胎thai 藏tạng 及cập 從tùng 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 此thử 身thân 言ngôn 非phi 父phụ 母mẫu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 為vi 父phụ 為vi 母mẫu 。 時thời 即tức 非phi 男nam 子tử 。 為vi 男nam 女nữ 時thời 即tức 非phi 父phụ 母mẫu 。 故cố 約ước 現hiện 身thân 無vô 不bất 定định 果quả 。 故cố 此thử 所sở 言ngôn 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 說thuyết 婆Bà 羅La 門Môn 最tối 勝thắng 等đẳng 者giả 。 為vi 鬪đấu 諍tranh 劫kiếp 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 貪tham 於ư 名danh 利lợi 及cập 恭cung 敬kính 故cố 作tác 如như 是thị 計kế 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 是thị 其kỳ 最tối 勝thắng 。 剎sát 帝đế 利lợi 等đẳng 。 是thị 下hạ 劣liệt 種chủng 。 白bạch 色sắc 黑hắc 色sắc 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 是thị 梵Phạm 王Vương 子tử 。 梵Phạm 王Vương 口khẩu 生sanh 。 剎sát 帝đế 利lợi 等đẳng 。 從tùng 臍tề 膝tất 脚cước 跟cân 處xứ 生sanh 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 可khả 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 性tánh 能năng 修tu 習tập 。 真chân 梵Phạm 行hạnh 故cố 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 計kế 最tối 勝thắng 者giả 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 有hữu 父phụ 母mẫu 不phủ 。 若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。 應ưng 是thị 化hóa 生sanh 。 汝nhữ 傍bàng 現hiện 事sự 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。 言ngôn 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 餘dư 不bất 能năng 修tu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 從tùng 種chủng 故cố 名danh 之chi 為vi 勝thắng 。 謂vị 從tùng 戒giới 聞văn 得đắc 名danh 為vi 勝thắng 。 若nhược 由do 種chủng 類loại 故cố 為vi 勝thắng 者giả 。 汝nhữ 論luận 中trung 說thuyết 由do 祠từ 祀tự 中trung 聞văn 勝thắng 戒giới 勝thắng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 由do 戒giới 聞văn 得đắc 名danh 勝thắng 者giả 。 說thuyết 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 最tối 勝thắng 種chủng 餘dư 是thị 下hạ 劣liệt 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 執chấp 鷄kê 狗cẩu 等đẳng 諸chư 戒giới 清thanh 淨tịnh 等đẳng 者giả 。 為vi 有hữu 外ngoại 道đạo 得đắc 世thế 定định 通thông 。 見kiến 鷄kê 狗cẩu 牛ngưu 死tử 已dĩ 生sanh 天thiên 。 或hoặc 見kiến 露lộ 形hình 或hoặc 墮đọa 灰hôi 土thổ/độ 或hoặc 受thọ 苦khổ 惱não 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 不bất 能năng 善thiện 知tri 。 緣duyên 起khởi 道Đạo 理lý 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 學học 彼bỉ 狗cẩu 等đẳng 而nhi 持trì 彼bỉ 戒giới 。 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 或hoặc 有hữu 妄vọng 執chấp 紛phân 陀đà 利lợi 河hà 婆bà 呼hô 陀đà 河hà 伽già 耶da 河hà 兢căng 伽già 河hà 等đẳng 。 其kỳ 水thủy 清thanh 淨tịnh 。 於ư 中trung 沐mộc 浴dục 所sở 有hữu 罪tội 障chướng 。 一nhất 切thiết 除trừ 滅diệt 。 皆giai 得đắc 生sanh 天thiên 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 計kế 清thanh 淨tịnh 者giả 。 執chấp 受thọ 淨tịnh 物vật 行hành 淨tịnh 行hạnh 故cố 得đắc 清thanh 淨tịnh 耶da 。 為vi 受thọ 穢uế 物vật 行hành 惡ác 行hành 故cố 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 耶da 。 若nhược 由do 執chấp 淨tịnh 行hạnh 淨tịnh 行hạnh 者giả 。 世thế 間gian 共cộng 許hứa 狗cẩu 惡ác 不bất 淨tịnh 。 而nhi 汝nhữ 許hứa 執chấp 受thọ 狗cẩu 等đẳng 戒giới 得đắc 清thanh 淨tịnh 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 執chấp 不bất 淨tịnh 行hạnh 惡ác 行hành 故cố 得đắc 清thanh 淨tịnh 者giả 。 自tự 惡ác 不bất 淨tịnh 能năng 令linh 他tha 淨tịnh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 由do 內nội 淨tịnh 故cố 究cứu 竟cánh 淨tịnh 。 為vi 外ngoại 淨tịnh 故cố 究cứu 竟cánh 淨tịnh 耶da 。 若nhược 由do 內nội 淨tịnh 者giả 。 河hà 水thủy 沐mộc 浴dục 。 而nhi 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 由do 外ngoại 淨tịnh 者giả 。 內nội 具cụ 垢cấu 惑hoặc 但đãn 除trừ 外ngoại 垢cấu 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 於ư 日nhật 月nguyệt 星tinh 常thường 行hành 等đẳng 者giả 。 謂vị 有hữu 獲hoạch 得đắc 世thế 間gian 淨tịnh 慮lự 。 世thế 間gian 同đồng 謂vị 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 世thế 人nhân 有hữu 欲dục 自tự 在tại 快khoái 樂lạc 。 所sở 祈kỳ 遂toại 者giả 便tiện 往vãng 請thỉnh 問vấn 。 然nhiên 彼bỉ 不bất 知tri 業nghiệp 果quả 相tương 應ứng 緣duyên 生sanh 道Đạo 理lý 。 但đãn 見kiến 世thế 間gian 日nhật 月nguyệt 薄bạc 蝕thực 。 星tinh 辰thần 失thất 度độ 。 爾nhĩ 時thời 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 果quả 報báo 成thành 熟thục 。 彼bỉ 即tức 計kế 為vi 日nhật 月nguyệt 等đẳng 作tác 為vi 信tín 樂nhạo 者giả 建kiến 立lập 此thử 論luận 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 計kế 吉cát 祥tường 者giả 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 興hưng 衰suy 等đẳng 事sự 。 為vi 是thị 日nhật 月nguyệt 星tinh 度độ 等đẳng 作tác 。 為vi 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 所sở 作tác 耶da 。 若nhược 但đãn 日nhật 月nguyệt 等đẳng 所sở 作tác 者giả 。 現hiện 見kiến 隨tùy 造tạo 福phước 非phi 福phước 業nghiệp 感cảm 盛thịnh 衰suy 等đẳng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 若nhược 由do 淨tịnh 穢uế 業nghiệp 所sở 作tác 者giả 。 言ngôn 由do 日nhật 月nguyệt 等đẳng 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 異dị 部bộ 有hữu 二nhị 十thập 等đẳng 者giả 。 異dị 部bộ 執chấp 論luận 偈kệ 頌tụng 中trung 云vân 。 十thập 八bát 及cập 本bổn 二nhị 。 皆giai 從tùng 大đại 眾chúng 出xuất 。 無vô 是thị 亦diệc 無vô 非phi 。 我ngã 說thuyết 未vị 來lai 起khởi 。 本bổn 上thượng 坐tọa 大đại 眾chúng 等đẳng 者giả 。 此thử 義nghĩa 廣quảng 如như 宗tông 輪luân 論luận 疏sớ/sơ 。 今kim 應ưng 略lược 敘tự 顯hiển 其kỳ 本bổn 末mạt 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 百bách 有hữu 餘dư 年niên 。 末mạt 兔thố 羅la 國quốc 。 有hữu 一nhất 商thương 人nhân 。 婚hôn 娶thú 幼ấu 妻thê 生sanh 一nhất 兒nhi 子tử 。 顏nhan 貌mạo 端đoan 正chánh 。 字tự 曰viết 大đại 天thiên 。 商thương 人nhân 遠viễn 遊du 多đa 歷lịch 年niên 歲tuế 。 子tử 既ký 長trường/trưởng 大đại 母mẫu 逼bức 行hành 丞thừa 。 後hậu 聞văn 父phụ 還hoàn 懼cụ 而nhi 有hữu 嫉tật 。 與dữ 母mẫu 設thiết 計kế 鴆chậm 而nhi 殺sát 之chi 。 恐khủng 穢uế 跡tích 彰chương 共cộng 逃đào 他tha 國quốc 。 於ư 彼bỉ 遇ngộ 見kiến 門môn 師sư 羅La 漢Hán 。 恐khủng 泄tiết 家gia 事sự 矯kiểu 請thỉnh 殺sát 之chi 。 母mẫu 後hậu 他tha 非phi 子tử 見kiến 忿phẫn 怒nộ 。 悔hối 怨oán 既ký 極cực 遂toại 亦diệc 殺sát 之chi 。 雖tuy 造tạo 三tam 逆nghịch 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 投đầu 僧Tăng 出xuất 家gia 望vọng 滅diệt 重trọng 罪tội 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 精tinh 懃cần 誦tụng 習tập 。 性tánh 識thức 聰thông 敏mẫn 聖thánh 教giáo 遂toại 通thông 。 王vương 臣thần 道đạo 俗tục 無vô 不bất 欽khâm 重trọng/trùng 。 既ký 耽đam 名danh 利lợi 惡ác 見kiến 便tiện 生sanh 。 遂toại 自tự 詐trá 稱xưng 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 王vương 迷mê 凡phàm 聖thánh 頻tần 請thỉnh 供cúng 養dường 。 見kiến 諸chư 宮cung 女nữ 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 於ư 夜dạ 夢mộng 中trung 。 漏lậu 失thất 不bất 淨tịnh 。 弟đệ 子tử 浣hoán 衣y 怪quái 而nhi 問vấn 云vân 。 既ký 是thị 羅La 漢Hán 寧ninh 有hữu 漏lậu 失thất 。 彼bỉ 矯kiểu 答đáp 言ngôn 。 魔ma 嬈nhiễu 故cố 爾nhĩ 。 以dĩ 彼bỉ 天thiên 魔ma 常thường 惱não 佛Phật 法Pháp 。 縱túng/tung 成thành 無Vô 學Học 亦diệc 被bị 嬈nhiễu 之chi 。 又hựu 諸chư 漏lậu 失thất 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 煩phiền 惱não 漏lậu 失thất 羅La 漢Hán 即tức 無vô 。 不bất 淨tịnh 漏lậu 失thất 無Vô 學Học 容dung 有hữu 。 我ngã 被bị 魔ma 嬈nhiễu 有hữu 漏lậu 失thất 焉yên 。 又hựu 彼bỉ 欲dục 令linh 弟đệ 子tử 親thân 附phụ 。 次thứ 第đệ 詐trá 記ký 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 時thời 諸chư 弟đệ 子tử 。 自tự 怪quái 無vô 知tri 所sở 得đắc 果quả 證chứng 。 咸hàm 來lai 請thỉnh 問vấn 。 彼bỉ 答đáp 。 無Vô 學Học 亦diệc 有hữu 無vô 知tri 。 以dĩ 此thử 無vô 知tri 有hữu 二nhị 種chủng 故cố 。 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 無Vô 學Học 即tức 無vô 。 染nhiễm 無vô 知tri 者giả 是thị 煩phiền 惱não 障chướng 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 受thọ 三tam 界giới 身thân 。 不bất 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 無Vô 學Học 猶do 有hữu 。 不bất 染nhiễm 污ô 無vô 知tri 者giả 是thị 所sở 知tri 障chướng 。 於ư 境cảnh 不bất 了liễu 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 二nhị 乘thừa 等đẳng 。 受thọ 變biến 易dị 身thân 。 汝nhữ 雖tuy 得đắc 果quả 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 又hựu 於ư 一nhất 時thời 。 弟đệ 子tử 啟khải 白bạch 。 曾tằng 聞văn 聖thánh 者giả 已dĩ 度độ 諸chư 疑nghi 。 如như 何hà 我ngã 等đẳng 尚thượng 疑nghi 諦đế 寶bảo 。 彼bỉ 答đáp 。 羅La 漢Hán 亦diệc 有hữu 疑nghi 惑hoặc 。 以dĩ 諸chư 疑nghi 惑hoặc 有hữu 二nhị 種chủng 故cố 。 隨tùy 眠miên 性tánh 疑nghi 羅La 漢Hán 即tức 無vô 。 處xử 非phi 處xứ 疑nghi 無Vô 學Học 猶do 有hữu 。 汝nhữ 於ư 諦đế 實thật 豈khởi 得đắc 無vô 疑nghi 。 後hậu 諸chư 弟đệ 子tử 。 又hựu 復phục 問vấn 言ngôn 。 經kinh 說thuyết 聖thánh 者giả 得đắc 真chân 慧tuệ 眼nhãn 自tự 證chứng 解giải 脫thoát 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 如như 何hà 但đãn 由do 師sư 言ngôn 悟ngộ 入nhập 。 彼bỉ 即tức 答đáp 言ngôn 。 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 但đãn 由do 他tha 入nhập 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 如như 舍Xá 利Lợi 子Tử 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 佛Phật 若nhược 不bất 記ký 當đương 不bất 自tự 知tri 。 況huống 汝nhữ 等đẳng 輩bối 不bất 由do 他tha 入nhập 。 彼bỉ 雖tuy 造tạo 罪tội 。 不bất 起khởi 邪tà 見kiến 。 自tự 懷hoài 罪tội 重trọng 當đương 受thọ 何hà 苦khổ 。 憂ưu 惱não 所sở 逼bức 夜dạ 唱xướng 苦khổ 哉tai 。 近cận 住trụ 弟đệ 子tử 。 聞văn 之chi 驚kinh 怪quái 。 旦đán 問vấn 安an 知tri 。 彼bỉ 答đáp 甚thậm 善thiện 。 又hựu 問vấn 昨tạc 夜dạ 何hà 唱xướng 苦khổ 哉tai 。 彼bỉ 矯kiểu 答đáp 言ngôn 。 我ngã 呼hô 聖thánh 道Đạo 。 謂vị 有hữu 聖thánh 道Đạo 若nhược 不bất 至chí 誠thành 稱xưng 苦khổ 命mạng 喚hoán 終chung 不bất 現hiện 前tiền 。 故cố 我ngã 昨tạc 夜dạ 喚hoán 聖thánh 道Đạo 耳nhĩ 。 大đại 天thiên 於ư 後hậu 集tập 先tiên 所sở 說thuyết 五ngũ 惡ác 見kiến 事sự 。 而nhi 作tác 頌tụng 曰viết 。 餘dư 所sở 誘dụ 無vô 知tri 。 猶do 豫dự 他tha 令linh 入nhập 道đạo 因nhân 聲thanh 故cố 起khởi 。 是thị 名danh 真chân 佛Phật 教giáo 。 十thập 五ngũ 日nhật 夜dạ 灑sái 陀đà 時thời 次thứ 。 當đương 大đại 天thiên 昇thăng 坐tọa 誦tụng 戒giới 。 後hậu 便tiện 自tự 誦tụng 所sở 造tạo 伽già 他tha 。 爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 有hữu 學học 多đa 聞văn 持trì 戒giới 。 修tu 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 聞văn 彼bỉ 所sở 說thuyết 。 無vô 不bất 驚kinh 呵ha 。 咸hàm 即tức 翻phiên 對đối 所sở 說thuyết 誦tụng 云vân 。 改cải 第đệ 四tứ 句cú 言ngôn 非phi 佛Phật 教giáo 。 於ư 是thị 竟cánh 夜dạ 鬪đấu 諍tranh 紛phân 然nhiên 。 乃nãi 至chí 崇sùng 朝triêu 朋bằng 黨đảng 轉chuyển 盛thịnh 。 城thành 中trung 士sĩ 庶thứ 乃nãi 至chí 大đại 臣thần 相tương 次thứ 來lai 和hòa 皆giai 不bất 止chỉ 息tức 。 時thời 王vương 聞văn 見kiến 亦diệc 復phục 生sanh 疑nghi 。 由do 斯tư 乖quai 諍tranh 分phần/phân 成thành 兩lưỡng 部bộ 。 賢hiền 聖thánh 用dụng 內nội 耆kỳ 年niên 雖tuy 多đa 而nhi 僧Tăng 數số 少thiểu 名danh 上thượng 坐tọa 部bộ 。 大đại 天thiên 用dụng 內nội 耆kỳ 年niên 雖tuy 少thiểu 徒đồ 眾chúng 即tức 多đa 名danh 大đại 眾chúng 部bộ 。 至chí 佛Phật 滅diệt 後hậu 二nhị 百bách 年niên 初sơ 。 大đại 眾chúng 部bộ 中trung 因nhân 有hữu 乖quai 諍tranh 前tiền 後hậu 四tứ 破phá 分phần/phân 成thành 九cửu 部bộ 。 初sơ 第đệ 一nhất 破phá 分phần/phân 出xuất 三tam 部bộ 。 一nhất 者giả 說thuyết 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 一nhất 說thuyết 部bộ 。 二nhị 者giả 世thế 法pháp 顛điên 倒đảo 出xuất 世thế 法pháp 是thị 實thật 名danh 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 。 三tam 者giả 部bộ 主chủ 乃nãi 是thị 鷄kê 之chi 種chủng 胤dận 名danh 鷄kê 胤dận 部bộ 。 第đệ 二nhị 破phá 者giả 。 謂vị 此thử 部bộ 主chủ 學học 過quá 本bổn 宗tông 名danh 多đa 聞văn 部bộ 。 第đệ 三tam 破phá 者giả 。 說thuyết 世thế 出xuất 世thế 亦diệc 有hữu 少thiểu 假giả 名danh 說thuyết 假giả 部bộ 。 第đệ 四tứ 破phá 者giả 。 有hữu 一nhất 外ngoại 道đạo 。 大đại 眾chúng 部bộ 中trung 出xuất 家gia 多đa 聞văn 住trụ 制chế 多đa 山sơn 。 重trọng/trùng 譯dịch 五ngũ 事sự 分phần/phân 成thành 三tam 部bộ 。 一nhất 者giả 即tức 此thử 徒đồ 眾chúng 依y 本bổn 所sở 居cư 制chế 多đa 山sơn 部bộ 。 二nhị 者giả 一nhất 類loại 住trụ 在tại 制chế 多đa 山sơn 西tây 名danh 西tây 山sơn 住trụ 部bộ 。 三tam 者giả 一nhất 類loại 住trụ 在tại 在tại 制chế 多đa 山sơn 北bắc 名danh 北bắc 山sơn 住trụ 部bộ 。 故cố 大đại 眾chúng 部bộ 四tứ 破phá 分phân 別biệt 本bổn 末mạt 。 別biệt 說thuyết 共cộng 成thành 九cửu 部bộ 。 其kỳ 上thượng 座tòa 部bộ 。 三tam 百bách 年niên 初sơ 四tứ 百bách 年niên 末mạt 。 本bổn 末mạt 七thất 破phá 為vi 十thập 一nhất 部bộ 。 第đệ 一nhất 破phá 者giả 。 有hữu 一nhất 大đại 德đức 造tạo 發phát 智trí 論luận 。 本bổn 部bộ 被bị 難nan 移di 入nhập 雪Tuyết 山Sơn 名danh 雪tuyết 轉chuyển 部bộ 。 即tức 學học 論luận 者giả 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 名danh 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 二nhị 於ư 有hữu 部bộ 流lưu 出xuất 一nhất 部bộ 。 即tức 是thị 古cổ 仙tiên 染nhiễm 牛ngưu 生sanh 種chủng 名danh 犢độc 子tử 部bộ 。 三tam 者giả 於ư 犢độc 子tử 部bộ 分phần/phân 出xuất 四tứ 部bộ 。 一nhất 者giả 部bộ 主chủ 有hữu 法pháp 過quá 人nhân 可khả 上thượng 名danh 法pháp 上thượng 部bộ 。 二nhị 者giả 部bộ 主chủ 性tánh 賢hiền 是thị 賢hiền 聖thánh 種chủng 名danh 賢hiền 胄trụ 部bộ 。 三tam 者giả 部bộ 主chủ 量lượng 法pháp 刊# 正chánh 無vô 邪tà 名danh 正chánh 量lượng 部bộ 。 四tứ 者giả 部bộ 主chủ 所sở 居cư 山sơn 林lâm 繁phồn 密mật 名danh 密mật 林lâm 山sơn 部bộ 。 四tứ 從tùng 有hữu 部bộ 流lưu 出xuất 一nhất 部bộ 。 謂vị 此thử 部bộ 主chủ 本bổn 是thị 國quốc 王vương 名danh 化hóa 地địa 部bộ 。 五ngũ 從tùng 化hóa 地địa 部bộ 流lưu 出xuất 一nhất 部bộ 。 部bộ 主chủ 含hàm 法pháp 如như 藏tạng 之chi 密mật 名danh 法Pháp 藏tạng 部bộ 。 六lục 從tùng 有hữu 部bộ 流lưu 出xuất 一nhất 部bộ 。 部bộ 主chủ 乃nãi 是thị 飲ẩm 光quang 仙tiên 種chủng 名danh 飲ẩm 光quang 部bộ 。 七thất 從tùng 有hữu 部bộ 復phục 出xuất 一nhất 部bộ 。 依y 經kinh 立lập 量lượng 不bất 依y 律luật 論luận 名danh 經kinh 量lượng 部bộ 。 如như 是thị 上thượng 座tòa 本bổn 末mạt 重trọng/trùng 破phá 。 兼kiêm 本bổn 共cộng 成thành 十thập 一nhất 部bộ 。 計kế 通thông 前tiền 九cửu 部bộ 為vi 二nhị 十thập 部bộ 。 是thị 謂vị 此thử 中trung 諸chư 部bộ 名danh 義nghĩa 。 及cập 依y 蘊uẩn 等đẳng 別biệt 有hữu 我ngã 者giả 。 此thử 宗tông 所sở 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。 一nhất 一nhất 別biệt 說thuyết 即tức 無vô 作tác 用dụng 。 若nhược 和hòa 合hợp 時thời 即tức 有hữu 總tổng 相tương/tướng 主chủ 宰tể 作tác 用dụng 。 如như 車xa 舍xá 等đẳng 。 林lâm 木mộc 各các 別biệt 作tác 用dụng 便tiện 無vô 。 若nhược 和hòa 合hợp 時thời 便tiện 有hữu 實thật 用dụng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 三tam 世thế 蘊uẩn 等đẳng 而nhi 皆giai 實thật 有hữu 者giả 。 謂vị 此thử 部bộ 執chấp 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 三tam 世thế 有hữu 體thể 。 而nhi 其kỳ 作tác 用dụng 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 法pháp 在tại 未vị 來lai 未vị 起khởi 作tác 用dụng 。 然nhiên 為vì 未vị 來lai 生sanh 相tương/tướng 所sở 生sanh 流lưu 入nhập 現hiện 在tại 。 住trụ 相tương/tướng 所sở 住trụ 方phương 起khởi 作tác 用dụng 。 異dị 相tướng 所sở 異dị 而nhi 有hữu 衰suy 變biến 。 滅diệt 相tương/tướng 所sở 滅diệt 流lưu 入nhập 過quá 去khứ 。 所sở 說thuyết 滅diệt 者giả 。 但đãn 滅diệt 作tác 用dụng 名danh 入nhập 過quá 去khứ 。 非phi 滅diệt 法pháp 體thể 。 如như 運vận 一nhất 籌trù 至chí 百bách 千thiên 位vị 。 但đãn 名danh 有hữu 殊thù 而nhi 體thể 無vô 別biệt 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 三tam 世thế 皆giai 實thật 。 去khứ 來lai 蘊uẩn 等đẳng 皆giai 是thị 無vô 者giả 。 彼bỉ 宗tông 所sở 說thuyết 去khứ 來lai 非phi 實thật 。 與dữ 現hiện 在tại 法pháp 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 言ngôn 三tam 世thế 法pháp 體thể 皆giai 實thật 。 不bất 應ưng 作tác 用dụng 唯duy 在tại 現hiện 在tại 。 不bất 爾nhĩ 作tác 用dụng 與dữ 體thể 應ưng 異dị 。 若nhược 與dữ 體thể 異dị 不bất 應ưng 名danh 用dụng 。 如như 色sắc 異dị 聲thanh 色sắc 非phi 聲thanh 用dụng 故cố 。 現hiện 法pháp 實thật 去khứ 來lai 無vô 體thể 。 現hiện 在tại 蘊uẩn 實thật 積tích 聚tụ 法pháp 故cố 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 宗tông 說thuyết 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 細tế 實thật 麁thô 假giả 。 極cực 微vi 是thị 實thật 色sắc 體thể 性tánh 故cố 。 麁thô 色sắc 是thị 假giả 共cộng 和hòa 合hợp 故cố 。 一nhất 實thật 極cực 微vi 非phi 眼nhãn 識thức 境cảnh 。 合hợp 成thành 麁thô 色sắc 方phương 眼nhãn 識thức 緣duyên 。 縱túng/tung 一nhất 極cực 微vi 亦diệc 是thị 蘊uẩn 攝nhiếp 。 蘊uẩn 者giả 聚tụ 義nghĩa 故cố 蘊uẩn 是thị 實thật 。 和hòa 合hợp 生sanh 識thức 即tức 名danh 處xứ 界giới 故cố 處xứ 界giới 門môn 法pháp 皆giai 是thị 假giả 。 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 皆giai 非phi 實thật 等đẳng 者giả 。 問vấn 。 此thử 與dữ 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 有hữu 何hà 別biệt 答đáp 。 由do 執chấp 諸chư 法pháp 定định 是thị 假giả 立lập 。 不bất 同đồng 大Đại 乘Thừa 假giả 實thật 雙song 泯mẫn 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 皆giai 假giả 非phi 實thật 。 不bất 說thuyết 諸chư 法pháp 非phi 實thật 之chi 因nhân 。 不bất 同đồng 應ưng 理lý 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 從tùng 心tâm 生sanh 。 又hựu 殊thù 勝thắng 義nghĩa 空không 。 由do 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 諸chư 法pháp 非phi 有hữu 。 故cố 與dữ 大Đại 乘Thừa 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。 深thâm 密mật 等đẳng 經kinh 為vi 不bất 了liễu 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 宗tông 中trung 以dĩ 三tam 無vô 性tánh 為vi 真chân 了liễu 義nghĩa 。 遣khiển 三tam 性tánh 故cố 即tức 說thuyết 三tam 性tánh 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 依y 計kế 所sở 執chấp 立lập 想tưởng 無vô 性tánh 。 顯hiển 計kế 所sở 執chấp 即tức 無vô 體thể 相tướng 。 依y 自tự 依y 他tha 立lập 生sanh 無vô 性tánh 。 如như 何hà 但đãn 無vô 自tự 然nhiên 生sanh 性tánh 。 勝thắng 義nghĩa 無vô 性tánh 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 故cố 深thâm 密mật 等đẳng 建kiến 立lập 三tam 性tánh 。 有hữu 所sở 存tồn 故cố 非phi 了liễu 義nghĩa 也dã 。 般Bát 若Nhã 經kinh 等đẳng 為vi 非phi 了liễu 義nghĩa 就tựu 偏thiên 說thuyết 故cố 等đẳng 者giả 。 偏thiên 就tựu 空không 門môn 遣khiển 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。 以dĩ 無vô 自tự 性tánh 即tức 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 由do 勝thắng 義nghĩa 故cố 世thế 俗tục 成thành 空không 。 不bất 由do 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 成thành 有hữu 。 故cố 說thuyết 皆giai 空không 就tựu 偏thiên 說thuyết 也dã 。 獨Độc 覺Giác 智trí 證chứng 與dữ 聲Thanh 聞Văn 同đồng 教giáo 既ký 不bất 多đa 等đẳng 者giả 。 同đồng 生sanh 空không 智trí 證chứng 生sanh 空không 理lý 。 然nhiên 獨Độc 覺Giác 性tánh 利lợi 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 假giả 廣quảng 聞văn 方phương 能năng 證chứng 悟ngộ 。 是thị 故cố 獨Độc 覺Giác 教giáo 習tập 不bất 多đa 。 多đa 同đồng 聲Thanh 聞Văn 入nhập 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 。 然nhiên 此thử 五ngũ 乘thừa 有hữu 開khai 合hợp 者giả 。 或hoặc 有hữu 聖thánh 教giáo 於ư 三tam 乘thừa 外ngoại 開khai 人nhân 天thiên 乘thừa 。 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 因nhân 果quả 別biệt 故cố 。 合hợp 不bất 定định 性tánh 入nhập 三tam 乘thừa 中trung 。 隨tùy 所sở 得đắc 果quả 皆giai 出xuất 世thế 故cố 。 或hoặc 有hữu 聖thánh 教giáo 人nhân 天thiên 合hợp 一nhất 。 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 世thế 間gian 法pháp 故cố 。 於ư 三tam 乘thừa 外ngoại 開khai 不bất 定định 性tánh 。 雖tuy 同đồng 出xuất 世thế 種chủng 性tánh 異dị 故cố 。 亦diệc 非phi 年niên 月nguyệt 定định 判phán 後hậu 先tiên 者giả 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 亦diệc 立lập 三tam 時thời 與dữ 此thử 不bất 殊thù 而nhi 不bất 取thủ 者giả 。 由do 約ước 年niên 月nguyệt 定định 判phán 後hậu 先tiên 。 說thuyết 佛Phật 成thành 道Đạo 十thập 二nhị 年niên 來lai 所sở 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 名danh 第đệ 一nhất 時thời 。 從tùng 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 至chí 三tam 十thập 七thất 年niên 說thuyết 般Bát 若Nhã 等đẳng 為vi 第đệ 二nhị 時thời 。 三tam 十thập 八bát 年niên 至chí 涅Niết 槃Bàn 來lai 所sở 說thuyết 中trung 道đạo 名danh 第đệ 三tam 時thời 。 若nhược 作tác 此thử 說thuyết 。 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 成thành 道Đạo 初sơ 說thuyết 。 豈khởi 即tức 初sơ 時thời 。 故cố 約ước 年niên 月nguyệt 定định 判phán 後hậu 先tiên 。 有hữu 此thử 過quá 失thất 而nhi 不bất 取thủ 也dã 。 但đãn 以dĩ 義nghĩa 類loại 相tương 從tùng 而nhi 說thuyết 者giả 。 謂vị 三tam 時thời 教giáo 對đối 不bất 定định 性tánh 。 佛Phật 隨tùy 根căn 性tánh 說thuyết 或hoặc 前tiền 後hậu 。 但đãn 雖tuy 前tiền 說thuyết 對đối 久cửu 根căn 性tánh 。 義nghĩa 同đồng 第đệ 三tam 時thời 即tức 第đệ 三tam 時thời 攝nhiếp 。 雖tuy 最tối 後hậu 說thuyết 對đối 初sơ 根căn 性tánh 。 義nghĩa 同đồng 初sơ 時thời 則tắc 初sơ 時thời 攝nhiếp 。 故cố 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 成thành 道Đạo 初sơ 說thuyết 。 義nghĩa 同đồng 第đệ 三tam 時thời 則tắc 第đệ 三tam 時thời 攝nhiếp 。 契Khế 經Kinh 應ưng 諷phúng 頌tụng 等đẳng 者giả 。 此thử 十thập 二nhị 分phần 教giáo 義nghĩa 類loại 繁phồn 多đa 。 今kim 但đãn 略lược 釋thích 十thập 二nhị 名danh 相tướng 。 一nhất 者giả 契Khế 經Kinh 。 梵Phạm 云vân 修tu 多đa 羅la 。 此thử 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 通thông 二nhị 別biệt 。 通thông 即tức 十thập 二nhị 皆giai 名danh 契Khế 經Kinh 。 別biệt 謂vị 長trường/trưởng 行hành 。 緝tập 綴chuế 義nghĩa 理lý 會hội 理lý 合hợp 機cơ 故cố 名danh 契khế 。 貫quán 穿xuyên 縫phùng 綴chuế 故cố 名danh 為vi 經kinh 。 能năng 契khế 即tức 經kinh 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 契khế 物vật 之chi 經kinh 亦diệc 依y 主chủ 釋thích 。 二nhị 者giả 應ưng 頌tụng 。 梵Phạm 云vân 祇kỳ 夜dạ 。 舊cựu 名danh 重trọng/trùng 頌tụng 偈kệ 。 應ưng 字tự 屬thuộc 平bình 去khứ 二nhị 聲thanh 皆giai 通thông 。 長trường/trưởng 行hành 雖tuy 說thuyết 理lý 未vị 盡tận 圓viên 。 或hoặc 有hữu 後hậu 來lai 聖thánh 不bất 重trọng/trùng 語ngữ 應ưng 更cánh 重trọng/trùng 述thuật 應ưng 後hậu 來lai 人nhân 。 應ưng 有hữu 此thử 頌tụng 應ưng 物vật 之chi 頌tụng 。 有hữu 財tài 依y 主chủ 二nhị 釋thích 皆giai 通thông 。 三tam 者giả 諷phúng 頌tụng 。 梵Phạm 云vân 伽già 他tha 。 舊cựu 云vân 不bất 重trọng/trùng 頌tụng 偈kệ 。 謂vị 前tiền 未vị 說thuyết 直trực 以dĩ 頌tụng 明minh 。 可khả 諷phúng 詠vịnh 故cố 。 故cố 名danh 諷phúng 頌tụng 。 可khả 諷phúng 之chi 頌tụng 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 四tứ 者giả 記ký 別biệt 。 梵Phạm 云vân 和hòa 伽già 羅la 耶da 。 此thử 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 記ký 天thiên 人nhân 當đương 成thành 佛Phật 事sự 。 二nhị 記ký 弟đệ 子tử 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 三tam 謂vị 記ký 別biệt 。 諸chư 法pháp 之chi 義nghĩa 。 記ký 即tức 是thị 別biệt 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 五ngũ 者giả 自tự 說thuyết 。 梵Phạm 云vân 優ưu 陀đà 那na 。 謂vị 不bất 待đãi 請thỉnh 觀quán 機cơ 即tức 說thuyết 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 或hoặc 顯hiển 悲bi 深thâm 。 自tự 與dữ 說thuyết 別biệt 相tướng 違vi 釋thích 也dã 。 六lục 者giả 緣duyên 起khởi 。 梵Phạm 云vân 尼ni 陀đà 那na 。 舊cựu 云vân 因nhân 緣duyên 。 此thử 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 因nhân 犯phạm 制chế 戒giới 。 因nhân 事sự 說thuyết 法Pháp 。 因nhân 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 。 緣duyên 即tức 是thị 起khởi 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 七thất 者giả 譬thí 喻dụ 。 梵Phạm 云vân 阿a 波ba 陀đà 那na 。 謂vị 以dĩ 喻dụ 況huống 曉hiểu 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 舉cử 已dĩ 見kiến 邊biên 顯hiển 未vị 見kiến 邊biên 令linh 義nghĩa 平bình 等đẳng 。 故cố 名danh 譬thí 喻dụ 。 譬thí 即tức 是thị 喻dụ 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 八bát 者giả 本bổn 事sự 。 梵Phạm 云vân 伊y 帝đế 曰viết 多đa 伽già 。 謂vị 除trừ 自tự 身thân 說thuyết 於ư 過quá 去khứ 。 弟đệ 子tử 及cập 法pháp 名danh 為vi 本bổn 事sự 。 本bổn 體thể 即tức 事sự 。 本bổn 世thế 之chi 事sự 。 持trì 業nghiệp 依y 主chủ 二nhị 釋thích 皆giai 通thông 。 九cửu 者giả 本bổn 生sanh 。 梵Phạm 云vân 闍xà 陀đà 那na 。 說thuyết 佛Phật 自tự 身thân 在tại 過quá 去khứ 世thế 。 彼bỉ 彼bỉ 方phương 所sở 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 本bổn 體thể 即tức 生sanh 。 本bổn 世thế 之chi 生sanh 。 亦diệc 通thông 持trì 業nghiệp 依y 主chủ 二nhị 釋thích 。 十thập 者giả 方Phương 廣Quảng 。 梵Phạm 云vân 毘tỳ 佛Phật 略lược 。 此thử 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 謂vị 說thuyết 行hành 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 道đạo 。 二nhị 法pháp 廣quảng 多đa 高cao 大đại 長trường 遠viễn 。 理lý 正chánh 名danh 方phương 。 教giáo 多đa 名danh 廣quảng 。 方phương 理lý 之chi 廣quảng 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 十thập 一nhất 希hy 法pháp 。 梵Phạm 云vân 阿a 浮phù 陀đà 達đạt 磨ma 。 舊cựu 名danh 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。 謂vị 說thuyết 八bát 眾chúng 共cộng 不bất 共cộng 德đức 及cập 餘dư 最tối 勝thắng 驚kinh 異dị 之chi 法pháp 。 希hy 有hữu 之chi 法Pháp 。 法pháp 即tức 希hy 有hữu 。 通thông 於ư 二nhị 釋thích 。 十thập 二nhị 論luận 議nghị 。 梵Phạm 云vân 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 此thử 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 佛Phật 自tự 說thuyết 。 謂vị 諸chư 經Kinh 典điển 修tu 環hoàn 研nghiên 竅khiếu 磨ma 怛đát 理lý 迦ca 。 二nhị 聖thánh 弟đệ 子tử 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 依y 自tự 所sở 證chứng 無vô 倒đảo 宣tuyên 說thuyết 。 論luận 體thể 即tức 議nghị 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 略lược 廣quảng 分phân 別biệt 十thập 七thất 地địa 義nghĩa 者giả 。 但đãn 直trực 分phân 別biệt 十thập 七thất 地địa 義nghĩa 。 而nhi 不bất 決quyết 釋thích 深thâm 隱ẩn 奧áo 義nghĩa 。 是thị 故cố 但đãn 名danh 為vi 本bổn 地địa 分phần/phân 。 十thập 七thất 地địa 者giả 。 一nhất 者giả 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 地địa 。 二nhị 者giả 意ý 地địa 。 三tam 者giả 尋tầm 伺tứ 地địa 。 四tứ 者giả 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 地địa 。 五ngũ 者giả 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 地địa 。 六lục 者giả 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 七thất 非phi 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 八bát 有hữu 心tâm 地địa 。 九cửu 無vô 心tâm 地địa 。 十thập 聞văn 所sở 成thành 地địa 。 十thập 一nhất 思tư 所sở 成thành 地địa 。 十thập 二nhị 修tu 所sở 成thành 地địa 。 十thập 三tam 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 十thập 四tứ 獨Độc 覺Giác 地địa 。 十thập 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 十thập 六lục 有hữu 餘dư 依y 地địa 。 十thập 七thất 無vô 餘dư 依y 地địa 。 故cố 瑜du 伽già 論luận 總tổng 攝nhiếp 頌tụng 云vân 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 意ý 。 有hữu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 三tam 。 三tam 摩ma 地địa 俱câu 非phi 。 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 地địa 。 聞văn 思tư 修tu 所sở 立lập 。 如như 是thị 具cụ 三tam 乘thừa 。 有hữu 依y 及cập 無vô 依y 。 是thị 名danh 十thập 七thất 地địa 。 廣quảng 釋thích 名danh 義nghĩa 如như 最tối 勝thắng 子tử 瑜du 伽già 論luận 釋thích 。 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 謂vị 。 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 者giả 。 大Đại 乘Thừa 之chi 言ngôn 通thông 因nhân 及cập 果quả 。 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 大đại 人nhân 。 乘thừa 故cố 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 就tựu 因nhân 而nhi 論luận 。 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 此thử 到đáo 佛Phật 地địa 故cố 。 若nhược 言ngôn 佛Phật 乘thừa 約ước 果quả 而nhi 說thuyết 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 本bổn 所sở 乘thừa 故cố 。 簡giản 異dị 聲Thanh 聞Văn 小tiểu 人nhân 之chi 乘thừa 。 故cố 舉cử 菩Bồ 薩Tát 而nhi 釋thích 大Đại 乘Thừa 。 剋khắc 用dụng 理lý 智trí 而nhi 為vi 體thể 者giả 。 以dĩ 是thị 能năng 證chứng 所sở 證chứng 法pháp 故cố 。 攝nhiếp 有hữu 無vô 為vi 一nhất 切thiết 功công 德đức 故cố 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 之chi 依y 處xứ 故cố 。 故cố 與dữ 理lý 智trí 正chánh 為vi 乘thừa 體thể 。 而nhi 於ư 教giáo 果quả 兼kiêm 名danh 乘thừa 者giả 。 以dĩ 教giáo 顯hiển 理lý 。 得đắc 理lý 云vân 教giáo 。 智trí 即tức 是thị 行hành 。 有hữu 行hành 成thành 果quả 。 是thị 故cố 教giáo 果quả 兼kiêm 名danh 大Đại 乘Thừa 。 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 明minh 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 者giả 。 心tâm 法pháp 有hữu 一nhất 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 有hữu 四tứ 十thập 六lục 。 色sắc 法pháp 有hữu 十thập 一nhất 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 有hữu 十thập 四tứ 種chủng 。 無vô 為vi 有hữu 三tam 。 如như 是thị 共cộng 成thành 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 。 有hữu 說thuyết 本bổn 事sự 廣quảng 論luận 未vị 譯dịch 但đãn 錄lục 名danh 等đẳng 者giả 。 若nhược 有hữu 廣quảng 論luận 此thử 但đãn 錄lục 名danh 不bất 名danh 別biệt 論luận 。 何hà 故cố 題đề 中trung 云vân 百bách 法pháp 論luận 。 若nhược 廣quảng 論luận 中trung 錄lục 名danh 數số 者giả 。 應ưng 言ngôn 論luận 中trung 略lược 錄lục 名danh 數số 。 寧ninh 言ngôn 分phần/phân 中trung 錄lục 名danh 數số 也dã 。 由do 此thử 故cố 如như 是thị 妄vọng 言ngôn 耳nhĩ 。 總tổng 上thượng 九cửu 號hiệu 具cụ 包bao 三tam 德đức 六lục 義nghĩa 差sai 別biệt 故cố 名danh 世Thế 尊Tôn 者giả 。 言ngôn 九cửu 號hiệu 者giả 。 即tức 十thập 號hiệu 中trung 前tiền 之chi 九cửu 號hiệu 。 其kỳ 第đệ 十thập 號hiệu 名danh 世Thế 尊Tôn 者giả 。 由do 前tiền 九cửu 號hiệu 故cố 得đắc 名danh 耳nhĩ 。 一nhất 者giả 如Như 來Lai 。 二nhị 者giả 應Ứng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 即tức 舊cựu 所sở 云vân 。 應Ứng 供Cúng 正Chánh 遍Biến 知Tri 。 三Tam 明Minh 行hành 圓viên 滿mãn 。 即tức 舊cựu 所sở 云vân 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 四tứ 者giả 善Thiện 逝Thệ 。 五ngũ 者giả 世Thế 間Gian 解Giải 。 六lục 無Vô 上Thượng 丈Trượng 夫Phu 。 七thất 調điều 御ngự 士sĩ 。 舊cựu 云vân 無Vô 上Thượng 士Sĩ 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 八bát 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 九cửu 者giả 佛Phật 。 十thập 者giả 世Thế 尊Tôn 。 言ngôn 三tam 德đức 者giả 。 一nhất 者giả 恩ân 德đức 。 即tức 佛Phật 化hóa 身thân 。 巡tuần 數số 六lục 道đạo 化hóa 利lợi 眾chúng 生sanh 。 有hữu 恩ân 德đức 故cố 。 二nhị 者giả 智trí 德đức 。 即tức 佛Phật 報báo 身thân 。 以dĩ 大đại 智trí 慧tuệ 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。 諸chư 功công 德đức 故cố 。 三tam 者giả 斷đoạn 德đức 。 即tức 佛Phật 法Pháp 身thân 。 由do 斷đoạn 諸chư 障chướng 顯hiển 現hiện 真Chân 如Như 萬vạn 德đức 體thể 故cố 。 言ngôn 六lục 義nghĩa 者giả 。 一nhất 者giả 自tự 在tại 。 永vĩnh 不bất 繫hệ 屬thuộc 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 二nhị 者giả 熾sí 盛thịnh 。 炎diễm 猛mãnh 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 練luyện 故cố 。 三tam 者giả 端đoan 嚴nghiêm 。 殊thù 勝thắng 相tướng 好hảo 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 四tứ 者giả 名danh 稱xưng 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 咸hàm 稱xưng 讚tán 故cố 。 五ngũ 者giả 吉cát 祥tường 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 皆giai 供cúng 養dường 故cố 。 六lục 者giả 尊tôn 貴quý 。 利lợi 樂lạc 一nhất 切thiết 無vô 懈giải 廢phế 故cố 。 雖tuy 此thử 二nhị 義nghĩa 亦diệc 通thông 無vô 我ngã 等đẳng 者giả 。 此thử 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 既ký 言ngôn 法pháp 者giả 是thị 軌quỹ 持trì 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 合hợp 通thông 下hạ 一nhất 無vô 我ngã 。 何hà 故cố 五ngũ 種chủng 獨độc 名danh 為vi 法pháp 。 為vi 通thông 此thử 難nạn/nan 言ngôn 難nạn/nan 此thử 等đẳng 一nhất 軌quỹ 唯duy 有hữu 體thể 無vô 法pháp 非phi 緣duyên 不bất 生sanh 心tâm 故cố 者giả 。 心tâm 緣duyên 有hữu 無vô 生sanh 不bất 生sanh 。 心tâm 有hữu 其kỳ 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 緣duyên 無vô 之chi 時thời 亦diệc 得đắc 生sanh 心tâm 。 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 等đẳng 心tâm 亦diệc 生sanh 故cố 。 二nhị 云vân 不bất 生sanh 。 雖tuy 過quá 未vị 等đẳng 外ngoại 質chất 是thị 無vô 。 而nhi 有hữu 影ảnh 像tượng 當đương 情tình 而nhi 現hiện 。 要yếu 緣duyên 影ảnh 像tượng 方phương 得đắc 生sanh 心tâm 。 無vô 相tướng 分phần/phân 時thời 心tâm 不bất 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 無vô 法pháp 不bất 得đắc 成thành 緣duyên 。 非phi 所sở 緣duyên 緣duyên 心tâm 不bất 生sanh 故cố 。 既ký 軌quỹ 則tắc 者giả 生sanh 物vật 解giải 義nghĩa 。 是thị 故cố 軌quỹ 義nghĩa 無vô 法pháp 不bất 成thành 。 二nhị 軌quỹ 唯duy 差sai 別biệt 緣duyên 無vô 我ngã 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 差sai 別biệt 謂vị 即tức 是thị 句cú 。 言ngôn 自tự 性tánh 者giả 謂vị 即tức 是thị 名danh 。 故cố 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 且thả 如như 頌tụng 云vân 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 各các 別biệt 四tứ 名danh 但đãn 詮thuyên 自tự 性tánh 。 未vị 合hợp 成thành 句cú 智trí 解giải 未vị 生sanh 。 合hợp 成thành 句cú 時thời 差sai 別biệt 於ư 常thường 方phương 解giải 諸chư 行hành 。 是thị 其kỳ 無vô 常thường 故cố 唯duy 差sai 別biệt 而nhi 在tại 軌quỹ 義nghĩa 。 三tam 軌quỹ 唯duy 有hữu 為vi 要yếu 成thành 因nhân 緣duyên 方phương 生sanh 解giải 等đẳng 者giả 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 方phương 成thành 因nhân 緣duyên 。 仗trượng 因nhân 託thác 緣duyên 方phương 能năng 生sanh 解giải 。 故cố 軌quỹ 則tắc 義nghĩa 唯duy 在tại 有hữu 為vi 。 其kỳ 無vô 為vi 者giả 。 既ký 都đô 無vô 相tướng 。 心tâm 不bất 能năng 緣duyên 不bất 成thành 因nhân 緣duyên 。 不bất 能năng 生sanh 解giải 不bất 成thành 軌quỹ 義nghĩa 。 不bất 失thất 自tự 性tánh 持trì 義nghĩa 則tắc 通thông 。 雖tuy 後hậu 得đắc 智trí 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 亦diệc 緣duyên 無vô 為vi 而nhi 生sanh 智trí 解giải 。 但đãn 是thị 影ảnh 像tượng 不bất 是thị 親thân 緣duyên 。 不bất 同đồng 正chánh 智trí 故cố 不bất 為vi 例lệ 。 四tứ 軌quỹ 唯duy 後hậu 說thuyết 持trì 通thông 前tiền 宣tuyên 等đẳng 者giả 。 此thử 依y 因nhân 緣duyên 比tỉ 量lượng 宗tông 說thuyết 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 立lập 聲thanh 無vô 常thường 。 聲thanh 是thị 前tiền 宣tuyên 無vô 常thường 後hậu 說thuyết 。 但đãn 聞văn 聲thanh 字tự 未vị 能năng 生sanh 解giải 。 若nhược 聞văn 無vô 常thường 方phương 有hữu 解giải 生sanh 。 是thị 故cố 軌quỹ 義nghĩa 不bất 通thông 前tiền 宣tuyên 。 若nhược 論luận 持trì 義nghĩa 通thông 前tiền 及cập 後hậu 。 解giải 與dữ 未vị 解giải 守thủ 自tự 性tánh 故cố 。 五ngũ 軌quỹ 唯duy 能năng 詮thuyên 要yếu 名danh 句cú 文văn 等đẳng 者giả 。 能năng 詮thuyên 即tức 是thị 名danh 句cú 文văn 三tam 。 所sở 詮thuyên 是thị 義nghĩa 。 雖tuy 所sở 詮thuyên 義nghĩa 亦diệc 能năng 生sanh 解giải 。 而nhi 名danh 句cú 文văn 生sanh 解giải 用dụng 增tăng 。 是thị 故cố 軌quỹ 義nghĩa 唯duy 在tại 名danh 等đẳng 。 故cố 軌quỹ 義nghĩa 局cục 持trì 義nghĩa 即tức 通thông 者giả 。 有hữu 軌quỹ 義nghĩa 處xứ 必tất 有hữu 持trì 義nghĩa 。 有hữu 持trì 義nghĩa 處xứ 或hoặc 無vô 軌quỹ 義nghĩa 。 故cố 軌quỹ 與dữ 持trì 通thông 局cục 異dị 也dã 。 一nhất 緣duyên 慮lự 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 然nhiên 准chuẩn 四tứ 卷quyển 楞lăng 伽già 經kinh 注chú 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 一nhất 者giả 質chất 多đa 緣duyên 慮lự 之chi 心tâm 。 二nhị 者giả 乾can/kiền/càn 栗lật 大đại 貞trinh 實thật 之chi 心tâm 。 八bát 識thức 皆giai 名danh 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 攀phàn 緣duyên 思tư 慮lự 一nhất 切thiết 妄vọng 境cảnh 。 皆giai 名danh 質chất 多đa 緣duyên 慮lự 心tâm 矣hĩ 。 既ký 能năng 變biến 生sanh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 貞trinh 實thật 體thể 相tướng 。 是thị 故cố 亦diệc 名danh 貞trinh 實thật 心tâm 矣hĩ 。 三tam 集tập 起khởi 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 能năng 集tập 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 在tại 識thức 含hàm 藏tạng 。 而nhi 能năng 現hiện 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 若nhược 前tiền 七thất 識thức 能năng 集tập 熏huân 起khởi 。 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 在tại 本bổn 識thức 中trung 。 令linh 從tùng 本bổn 識thức 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 故cố 楞lăng 伽già 云vân 。 心tâm 名danh 採thải 集tập 業nghiệp 。 意ý 名danh 廣quảng 採thải 集tập 。 故cố 集tập 起khởi 義nghĩa 八bát 識thức 皆giai 通thông 。 若nhược 於ư 方phương 所sở 現hiện 等đẳng 者giả 。 於ư 方phương 所sở 者giả 。 謂vị 現hiện 前tiền 色sắc 不bất 離ly 方phương 處xứ 故cố 。 所sở 現hiện 骨cốt 鎖tỏa 等đẳng 者giả 。 即tức 觀quán 行hành 者giả 所sở 觀quán 同đồng 類loại 影ảnh 像tượng 諸chư 色sắc 。 形hình 顯hiển 者giả 。 形hình 謂vị 形hình 色sắc 。 顯hiển 謂vị 顯hiển 色sắc 。 如như 是thị 總tổng 名danh 方phương 所sở 示thị 現hiện 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 等đẳng 者giả 。 自tự 有hữu 相tương 應ứng 而nhi 非phi 是thị 行hành 。 即tức 受thọ 想tưởng 蘊uẩn 。 自tự 有hữu 是thị 行hành 而nhi 非phi 相tướng 應ưng 。 即tức 成thành 就tựu 等đẳng 。 有hữu 非phi 相tướng 應ưng 亦diệc 非phi 是thị 行hành 。 謂vị 即tức 色sắc 蘊uẩn 。 有hữu 亦diệc 相tương 應ứng 亦diệc 是thị 行hành 者giả 。 即tức 除trừ 受thọ 想tưởng 諸chư 餘dư 心tâm 所sở 。 釋thích 義nghĩa 可khả 知tri 。 心tâm 遠viễn 獨độc 行hành 者giả 。 謂vị 說thuyết 此thử 心tâm 遠viễn 通thông 凡phàm 聖thánh 一nhất 切thiết 處xứ 行hành 名danh 曰viết 遠viễn 行hành 。 唯duy 獨độc 一nhất 識thức 唯duy 一nhất 意ý 識thức 無vô 別biệt 心tâm 所sở 名danh 曰viết 獨độc 行hành 。 士sĩ 夫phu 六lục 界giới 者giả 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 識thức 也dã 。 於ư 六lục 界giới 中trung 但đãn 言ngôn 識thức 界giới 不bất 說thuyết 心tâm 所sở 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 。 如như 地địa 獄ngục 卒tốt 者giả 。 謂vị 彼bỉ 有hữu 情tình 。 同đồng 業nghiệp 果quả 報báo 。 同đồng 處xứ 同đồng 時thời 共cộng 變biến 獄ngục 卒tốt 為vi 逼bức 害hại 事sự 。 非phi 是thị 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 獄ngục 卒tốt 。 不bất 爾nhĩ 云vân 何hà 不bất 同đồng 受thọ 苦khổ 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 師sư 釋thích 此thử 義nghĩa 云vân 。 謂vị 由do 業nghiệp 力lực 感cảm 別biệt 四tứ 大đại 。 雖tuy 在tại 火hỏa 等đẳng 而nhi 不bất 受thọ 苦khổ 。 大Đại 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 不bất 受thọ 苦khổ 非phi 地địa 獄ngục 收thu 。 何hà 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 云vân 。 鬼quỷ 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 既ký 許hứa 天thiên 上thượng 亦diệc 有hữu 傍bàng 生sanh 。 地địa 獄ngục 有hữu 鬼quỷ 於ư 理lý 何hà 失thất 。 大Đại 乘Thừa 難nạn/nan 云vân 。 天thiên 上thượng 傍bàng 生sanh 。 受thọ 天thiên 妙diệu 樂lạc 。 地địa 獄ngục 中trung 鬼quỷ 何hà 無vô 苦khổ 耶da 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 諸chư 餓ngạ 鬼quỷ 於ư 清thanh 水thủy 上thượng 見kiến 火hỏa 濃nồng 河hà 。 人nhân 見kiến 為vi 水thủy 。 兩lưỡng 類loại 同đồng 處xứ 同đồng 時thời 見kiến 殊thù 。 若nhược 法pháp 離ly 心tâm 寧ninh 有hữu 是thị 事sự 。 故cố 諸chư 色sắc 法pháp 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 此thử 定định 非phi 異dị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 實thật 體thể 用dụng 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 量lượng 云vân 。 此thử 不bất 相tương 應ứng 定định 非phi 異dị 於ư 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 宗tông 也dã 。 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 者giả 因nhân 也dã 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 者giả 。 喻dụ 也dã 。 並tịnh 云vân 。 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 非phi 異dị 色sắc 心tâm 有hữu 體thể 用dụng 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 。 非phi 離ly 心tâm 等đẳng 有hữu 體thể 用dụng 。 若nhược 異dị 心tâm 等đẳng 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 量lượng 云vân 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 宗tông 也dã 。 心tâm 心tâm 所sở 色sắc 及cập 諸chư 無vô 為vi 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 喻dụ 也dã 。 畢tất 竟cánh 無vô 者giả 。 即tức 龜quy 毛mao 等đẳng 畢tất 竟cánh 無vô 。 心tâm 等đẳng 不bất 攝nhiếp 。 畢tất 竟cánh 無vô 非phi 是thị 實thật 有hữu 。 不bất 相tương 應ứng 心tâm 等đẳng 不bất 攝nhiếp 。 不bất 相tương 應ứng 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 然nhiên 諸chư 無vô 為vi 所sở 知tri 性tánh 故cố 等đẳng 者giả 。 此thử 立lập 無vô 為vi 不bất 離ly 心tâm 等đẳng 有hữu 二nhị 比tỉ 量lượng 。 第đệ 一nhất 量lượng 云vân 。 然nhiên 諸chư 無vô 為vi 不bất 應ưng 執chấp 為vi 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 無vô 為vi 性tánh 。 宗tông 也dã 。 所sở 知tri 性tánh 故cố 者giả 。 因nhân 也dã 。 謂vị 即tức 無vô 為vi 是thị 心tâm 智trí 等đẳng 所sở 知tri 性tánh 故cố 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 者giả 。 喻dụ 也dã 。 謂vị 此thử 色sắc 法pháp 是thị 心tâm 所sở 知tri 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 是thị 所sở 知tri 。 意ý 識thức 能năng 知tri 一nhất 切thiết 心tâm 故cố 。 總tổng 合hợp 並tịnh 云vân 。 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 是thị 所sở 知tri 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 離ly 心tâm 等đẳng 。 無vô 為vi 既ký 是thị 所sở 知tri 性tánh 。 如như 何hà 執chấp 離ly 於ư 色sắc 心tâm 。 第đệ 二nhị 量lượng 云vân 。 然nhiên 諸chư 無vô 為vi 不bất 應ưng 執chấp 為vi 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 實thật 無vô 為vi 性tánh 。 宗tông 也dã 。 是thị 色sắc 心tâm 等đẳng 所sở 顯hiển 性tánh 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 者giả 。 喻dụ 也dã 。 所sở 言ngôn 色sắc 心tâm 所sở 顯hiển 自tự 性tánh 者giả 。 此thử 中trung 所sở 顯hiển 有hữu 其kỳ 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 色sắc 顯hiển 色sắc 。 如như 燈đăng 照chiếu 物vật 等đẳng 。 二nhị 以dĩ 心tâm 顯hiển 心tâm 。 如như 他tha 心tâm 智trí 等đẳng 。 三tam 以dĩ 色sắc 顯hiển 心tâm 。 以dĩ 聲thanh 說thuyết 心tâm 等đẳng 。 四tứ 以dĩ 心tâm 顯hiển 色sắc 。 如như 心tâm 緣duyên 色sắc 等đẳng 。 然nhiên 三tam 無vô 為vi 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 色sắc 心tâm 所sở 顯hiển 。 故cố 佛Phật 地địa 云vân 。 五ngũ 蘊uẩn 無vô 處xứ 以dĩ 顯hiển 虛hư 空không 。 斷đoạn 有hữu 漏lậu 蘊uẩn 以dĩ 顯hiển 擇trạch 滅diệt 。 諸chư 蘊uẩn 不bất 生sanh 顯hiển 非phi 擇trạch 滅diệt 。 是thị 故cố 無vô 為vi 是thị 色sắc 心tâm 等đẳng 所sở 顯hiển 性tánh 也dã 。 總tổng 結kết 並tịnh 云vân 。 心tâm 等đẳng 皆giai 是thị 所sở 顯hiển 性tánh 。 非phi 是thị 離ly 心tâm 實thật 無vô 為vi 。 無vô 為vi 亦diệc 是thị 所sở 顯hiển 性tánh 。 寧ninh 離ly 心tâm 等đẳng 有hữu 無vô 為vi 。 如như 正Chánh 斷Đoạn 等đẳng 雖tuy 無vô 前tiền 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 者giả 。 一nhất 者giả 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 由do 正chánh 懃cần 力lực 斷đoạn 之chi 令linh 滅diệt 。 二nhị 者giả 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 由do 正chánh 懃cần 力lực 令linh 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 三tam 者giả 未vị 生sanh 諸chư 勝thắng 善thiện 法Pháp 由do 正chánh 懃cần 力lực 修tu 之chi 令linh 生sanh 。 四tứ 者giả 已dĩ 生sanh 諸chư 勝thắng 善thiện 法Pháp 由do 正chánh 懃cần 力lực 。 修tu 令linh 增tăng 長trưởng 。 此thử 四tứ 正chánh 懃cần 雖tuy 無vô 前tiền 相tương/tướng 。 說thuyết 四tứ 次thứ 第đệ 相tương/tướng 。 但đãn 約ước 言ngôn 說thuyết 而nhi 為vi 次thứ 第đệ 。 應ưng 知tri 皆giai 是thị 。 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 者giả 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 有hữu 二nhị 理lý 門môn 一nhất 者giả 真chân 實thật 理lý 門môn 。 謂vị 說thuyết 大Đại 乘Thừa 究cứu 竟cánh 實thật 理lý 。 如như 說thuyết 八bát 識thức 二nhị 無vô 我ngã 等đẳng 。 二nhị 者giả 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 且thả 隨tùy 初sơ 根căn 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 如như 說thuyết 六lục 識thức 人nhân 無vô 我ngã 等đẳng 。 此thử 非phi 究cứu 竟cánh 。 應ưng 可khả 改cải 轉chuyển 入nhập 真chân 實thật 理lý 。 名danh 轉chuyển 理lý 門môn 。 今kim 大Đại 乘Thừa 中trung 有hữu 此thử 義nghĩa 者giả 。 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 經kinh 隨tùy 人nhân 隨tùy 意ý 隨tùy 時thời 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 亦diệc 不bất 許hứa 一nhất 念niệm 並tịnh 生sanh 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 論luận 云vân 。 以dĩ 一nhất 身thân 中trung 無vô 二nhị 心tâm 故cố 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 有hữu 一nhất 故cố 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 一nhất 念niệm 並tịnh 生sanh 。 開khai 阿a 賴lại 耶da 染nhiễm 淨tịnh 分phần/phân 位vị 說thuyết 九cửu 識thức 者giả 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 譯dịch 九cửu 識thức 論luận 亦diệc 同đồng 楞lăng 伽già 。 其kỳ 前tiền 八bát 識thức 與dữ 此thử 不bất 殊thù 。 第đệ 九cửu 名danh 為vi 阿a 磨ma 羅la 識thức 。 意ý 說thuyết 賴lại 耶da 離ly 生sanh 滅diệt 染nhiễm 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 名danh 阿a 磨ma 羅la 識thức 。 而nhi 亦diệc 不bất 離ly 第đệ 八bát 淨tịnh 分phân 是thị 故cố 無vô 別biệt 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 依y 前tiền 六lục 識thức 等đẳng 者giả 。 無vô 性tánh 論luận 第đệ 四tứ 卷quyển 云vân 。 一nhất 身thân 識thức 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 二nhị 身thân 者giả 識thức 。 謂vị 五ngũ 識thức 所sở 依y 意ý 界giới 。 三tam 受thọ 者giả 識thức 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 所sở 依y 意ý 界giới 。 此thử 上thượng 三tam 識thức 以dĩ 內nội 六lục 界giới 為vi 體thể 。 四tứ 彼bỉ 所sở 受thọ 識thức 。 謂vị 外ngoại 六lục 塵trần 。 五ngũ 彼bỉ 能năng 受thọ 識thức 。 謂vị 六lục 識thức 界giới 。 六lục 世thế 識thức 。 謂vị 似tự 三tam 時thời 影ảnh 現hiện 。 七thất 數số 識thức 。 謂vị 似tự 一nhất 等đẳng 算toán 數số 影ảnh 現hiện 。 八bát 處xứ 識thức 。 謂vị 似tự 村thôn 等đẳng 影ảnh 現hiện 。 九cửu 言ngôn 說thuyết 識thức 。 謂vị 似tự 見kiến 聞văn 等đẳng 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 現hiện 。 十thập 自tự 他tha 差sai 別biệt 識thức 。 謂vị 即tức 所sở 起khởi 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 十thập 一nhất 善thiện 惡ác 趣thú 生sanh 死tử 識thức 。 謂vị 似tự 五ngũ 趣thú 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 故cố 十thập 一nhất 識thức 。 依y 於ư 六lục 識thức 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 而nhi 建kiến 立lập 也dã 。 深thâm 密mật 等đẳng 經kinh 於ư 阿a 賴lại 耶da 等đẳng 者giả 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 經kinh 及cập 唯duy 識thức 論luận 。 七thất 種chủng 識thức 名danh 如như 下hạ 所sở 列liệt 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 異dị 熟thục 識thức 無vô 垢cấu 識thức 是thị 別biệt 分phần/phân 位vị 而nhi 立lập 別biệt 名danh 。 其kỳ 根căn 本bổn 識thức 阿a 陀đà 那na 所sở 知tri 依y 種chủng 子tử 識thức 通thông 一nhất 切thiết 位vị 。 約ước 通thông 分phần/phân 位vị 而nhi 立lập 通thông 名danh 。 攝nhiếp 論luận 所sở 說thuyết 一nhất 意ý 識thức 宗tông 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 論luận 所sở 引dẫn 一nhất 意ý 識thức 菩Bồ 薩Tát 所sở 宗tông 之chi 義nghĩa 。 而nhi 不bất 破phá 斥xích 彼bỉ 合hợp 前tiền 六lục 。 但đãn 是thị 一nhất 識thức 由do 依y 六lục 根căn 別biệt 取thủ 六lục 塵trần 開khai 六lục 識thức 名danh 。 非phi 有hữu 六lục 識thức 。 兼kiêm 第đệ 七thất 八bát 總tổng 有hữu 三tam 識thức 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 勝thắng 餘dư 識thức 者giả 。 夫phu 言ngôn 意ý 者giả 思tư 量lượng 為vi 義nghĩa 。 唯duy 第đệ 七thất 識thức 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 由do 此thử 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 恆hằng 而nhi 不bất 審thẩm 。 其kỳ 第đệ 六lục 識thức 審thẩm 而nhi 不bất 恆hằng 。 若nhược 前tiền 五ngũ 識thức 非phi 恆hằng 非phi 審thẩm 。 唯duy 第đệ 七thất 識thức 亦diệc 審thẩm 亦diệc 恆hằng 。 是thị 故cố 恆hằng 審thẩm 勝thắng 餘dư 識thức 也dã 。 縱túng/tung 色sắc 現hiện 前tiền 盲manh 不bất 見kiến 者giả 。 意ý 顯hiển 眼nhãn 識thức 不bất 依y 色sắc 起khởi 。 若nhược 說thuyết 眼nhãn 識thức 定định 依y 色sắc 起khởi 。 色sắc 現hiện 前tiền 時thời 盲manh 者giả 應ưng 見kiến 。 雖tuy 無vô 色sắc 時thời 。 眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。 以dĩ 色sắc 比tỉ 根căn 依y 根căn 義nghĩa 勝thắng 。 根căn 若nhược 壞hoại 時thời 識thức 必tất 不bất 起khởi 。 縱túng/tung 有hữu 色sắc 時thời 盲manh 不bất 見kiến 故cố 。 如như 病bệnh 損tổn 眼nhãn 識thức 並tịnh 見kiến 黃hoàng 者giả 。 顯hiển 發phát 眼nhãn 識thức 必tất 由do 眼nhãn 根căn 。 如như 迦ca 末mạt 羅la 病bệnh 損tổn 壞hoại 眼nhãn 根căn 故cố 於ư 青thanh 色sắc 等đẳng 並tịnh 見kiến 為vi 黃hoàng 。 只chỉ 由do 根căn 壞hoại 識thức 謬mậu 見kiến 生sanh 。 不bất 由do 色sắc 壞hoại 眼nhãn 識thức 謬mậu 見kiến 。 以dĩ 色sắc 境cảnh 相tướng 壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 識thức 稱xưng 境cảnh 知tri 。 若nhược 根căn 壞hoại 時thời 識thức 即tức 謬mậu 見kiến 。 故cố 發phát 識thức 用dụng 必tất 在tại 眼nhãn 根căn 不bất 在tại 色sắc 境cảnh 。 眼nhãn 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 眼nhãn 種chủng 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 三tam 種chủng 種chủng 子tử 。 眼nhãn 根căn 種chủng 起khởi 眼nhãn 識thức 種chủng 生sanh 。 根căn 種chủng 不bất 生sanh 識thức 種chủng 不bất 起khởi 。 不bất 隨tùy 色sắc 種chủng 眼nhãn 識thức 種chủng 起khởi 。 若nhược 自tự 在tại 位vị 乃nãi 至chí 隨tùy 根căn 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 等đẳng 者giả 。 謂vị 若nhược 隨tùy 境cảnh 立lập 六lục 識thức 名danh 。 至chí 自tự 在tại 位vị 五ngũ 根căn 互hỗ 用dụng 。 眼nhãn 根căn 發phát 識thức 遍biến 緣duyên 五ngũ 塵trần 為vi 名danh 觸xúc 識thức 。 乃nãi 至chí 鼻tị 根căn 發phát 識thức 緣duyên 境cảnh 遍biến 於ư 五ngũ 塵trần 。 是thị 則tắc 五ngũ 識thức 皆giai 名danh 五ngũ 識thức 。 有hữu 雜tạp 亂loạn 過quá 。 若nhược 其kỳ 隨tùy 根căn 即tức 無vô 此thử 過quá 。 縱túng/tung 其kỳ 眼nhãn 根căn 能năng 發phát 之chi 識thức 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 但đãn 可khả 隨tùy 根căn 名danh 為vi 眼nhãn 識thức 。 即tức 無vô 雜tạp 亂loạn 。 初sơ 通thông 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 相tương 續tục 等đẳng 者giả 。 言ngôn 相tương 續tục 者giả 謂vị 即tức 蘊uẩn 身thân 。 今kim 舉cử 蘊uẩn 身thân 故cố 言ngôn 相tương 續tục 。 或hoặc 依y 於ư 蘊uẩn 方phương 得đắc 相tương 續tục 。 法pháp 空không 智trí 果quả 等đẳng 者giả 。 法pháp 空không 智trí 者giả 取thủ 正chánh 體thể 智trí 。 而nhi 言ngôn 果quả 者giả 取thủ 後hậu 得đắc 智trí 及cập 後hậu 智trí 所sở 引dẫn 滅diệt 定định 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 正chánh 智trí 果quả 故cố 。 是thị 故cố 皆giai 名danh 法pháp 空không 智trí 果quả 。 彼bỉ 緣duyên 無vô 垢cấu 識thức 等đẳng 者giả 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 異dị 熟thục 識thức 也dã 。 若nhược 至chí 佛Phật 身thân 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 緣duyên 異dị 熟thục 識thức 。 菩Bồ 薩Tát 第đệ 八bát 。 未vị 得đắc 轉chuyển 依y 但đãn 名danh 異dị 熟thục 。 有hữu 此thử 差sai 別biệt 故cố 置trí 等đẳng 言ngôn 。 謂vị 前tiền 七thất 識thức 皆giai 是thị 種chủng 生sanh 等đẳng 者giả 。 七thất 識thức 是thị 果quả 。 種chủng 子tử 是thị 因nhân 。 然nhiên 因nhân 與dữ 果quả 皆giai 名danh 體thể 相tướng 。 體thể 即tức 是thị 相tướng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 凡phàm 因nhân 與dữ 果quả 雖tuy 非phi 定định 一nhất 不bất 可khả 定định 異dị 。 無vô 別biệt 性tánh 故cố 。 即tức 攬lãm 此thử 種chủng 為vi 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 如như 唯duy 識thức 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 有hữu 其kỳ 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 因nhân 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 持trì 種chủng 能năng 生sanh 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 故cố 。 二nhị 者giả 果quả 相tương/tướng 。 即tức 現hiện 識thức 體thể 是thị 善thiện 惡ác 業nghiệp 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 三tam 者giả 自tự 相tương/tướng 。 即tức 此thử 種chủng 現hiện 攝nhiếp 持trì 因nhân 果quả 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 自tự 相tương/tướng 者giả 即tức 自tự 體thể 義nghĩa 。 既ký 攝nhiếp 因nhân 果quả 以dĩ 為vi 自tự 體thể 。 故cố 用dụng 種chủng 子tử 為vi 第đệ 八bát 識thức 。 異dị 時thời 而nhi 熟thục 變biến 異dị 而nhi 熟thục 者giả 。 謂vị 諸chư 種chủng 子tử 有hữu 二nhị 因nhân 義nghĩa 。 一nhất 牽khiên 引dẫn 因nhân 。 謂vị 未vị 潤nhuận 時thời 以dĩ 能năng 牽khiên 引dẫn 自tự 遠viễn 果quả 故cố 。 二nhị 生sanh 起khởi 因nhân 。 謂vị 被bị 潤nhuận 時thời 以dĩ 能năng 生sanh 起khởi 近cận 自tự 果quả 故cố 。 依y 牽khiên 引dẫn 因nhân 立lập 異dị 時thời 熟thục 。 未vị 被bị 潤nhuận 時thời 與dữ 所sở 生sanh 果quả 時thời 不bất 同đồng 故cố 。 依y 生sanh 起khởi 因nhân 立lập 變biến 異dị 熟thục 。 既ký 被bị 潤nhuận 以dĩ 由do 因nhân 變biến 異dị 果quả 方phương 熟thục 故cố 。 異dị 類loại 而nhi 熟thục 者giả 。 由do 異dị 性tánh 因nhân 異dị 性tánh 果quả 熟thục 。 謂vị 諸chư 種chủng 子tử 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 異dị 熟thục 。 即tức 是thị 所sở 熏huân 善thiện 惡ác 二nhị 種chủng 。 此thử 望vọng 第đệ 八bát 無vô 記ký 種chủng 子tử 而nhi 為vi 因nhân 性tánh 。 若nhược 無vô 此thử 種chủng 第đệ 八bát 種chủng 子tử 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 者giả 名danh 言ngôn 。 即tức 通thông 一nhất 切thiết 三tam 性tánh 種chủng 子tử 。 各các 能năng 親thân 辨biện 自tự 所sở 生sanh 果quả 。 各các 望vọng 自tự 果quả 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 。 由do 善thiện 惡ác 種chủng 令linh 第đệ 八bát 識thức 名danh 言ngôn 種chủng 熟thục 生sanh 五ngũ 趣thú 果quả 。 故cố 善thiện 惡ác 種chủng 名danh 異dị 熟thục 因nhân 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 由do 異dị 性tánh 因nhân 異dị 性tánh 果quả 熟thục 名danh 為vi 異dị 熟thục 。 異dị 義nghĩa 通thông 因nhân 熟thục 唯duy 在tại 果quả 者giả 。 因nhân 謂vị 識thức 中trung 善thiện 惡ác 種chủng 子tử 。 果quả 謂vị 第đệ 八bát 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 此thử 善thiện 惡ác 因nhân 望vọng 無vô 記ký 果quả 。 因nhân 果quả 各các 別biệt 皆giai 得đắc 名danh 異dị 。 不bất 偏thiên 在tại 果quả 故cố 言ngôn 通thông 因nhân 。 及cập 成thành 熟thục 時thời 唯duy 在tại 第đệ 八bát 種chủng 及cập 現hiện 行hành 言ngôn 唯duy 在tại 果quả 。 異dị 熟thục 有hữu 二nhị 種chủng 子tử 現hiện 行hành 者giả 。 種chủng 子tử 謂vị 即tức 親thân 生sanh 第đệ 八bát 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 。 現hiện 行hành 謂vị 即tức 從tùng 此thử 種chủng 生sanh 第đệ 八bát 現hiện 識thức 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 善thiện 惡ác 業nghiệp 種chủng 之chi 所sở 招chiêu 感cảm 。 異dị 熟thục 並tịnh 名danh 為vi 果quả 。 若nhược 異dị 屬thuộc 因nhân 是thị 異dị 之chi 熟thục 者giả 。 此thử 下hạ 四tứ 句cú 約ước 其kỳ 六lục 釋thích 釋thích 異dị 熟thục 二nhị 字tự 因nhân 果quả 。 四tứ 句cú 名danh 也dã 。 此thử 之chi 二nhị 句cú 辨biện 依y 主chủ 釋thích 。 謂vị 既ký 前tiền 言ngôn 異dị 義nghĩa 通thông 因nhân 。 若nhược 將tương 異dị 義nghĩa 屬thuộc 善thiện 惡ác 者giả 。 因nhân 熟thục 唯duy 在tại 果quả 第đệ 八bát 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 即tức 是thị 善thiện 惡ác 。 異dị 家gia 之chi 熟thục 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 若nhược 異dị 屬thuộc 果quả 異dị 即tức 是thị 熟thục 者giả 。 既ký 知tri 異dị 義nghĩa 亦diệc 在tại 果quả 上thượng 。 熟thục 唯duy 在tại 果quả 。 故cố 異dị 與dữ 熟thục 二nhị 體thể 無vô 殊thù 。 異dị 即tức 是thị 熟thục 名danh 為vi 異dị 熟thục 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 異dị 熟thục 即tức 識thức 熟thục 屬thuộc 現hiện 行hành 者giả 。 此thử 分phần/phân 四tứ 句cú 又hựu 約ước 六lục 釋thích 釋thích 異dị 熟thục 識thức 三tam 字tự 名danh 也dã 。 此thử 中trung 所sở 言ngôn 異dị 熟thục 識thức 者giả 。 若nhược 異dị 熟thục 屬thuộc 於ư 現hiện 行hành 現hiện 行hành 是thị 識thức 。 異dị 熟thục 與dữ 識thức 既ký 無vô 別biệt 體thể 。 異dị 熟thục 即tức 識thức 名danh 異dị 熟thục 識thức 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 異dị 熟thục 之chi 識thức 熟thục 屬thuộc 種chủng 子tử 者giả 。 若nhược 以dĩ 異dị 熟thục 屬thuộc 種chủng 子tử 上thượng 。 種chủng 與dữ 現hiện 識thức 體thể 既ký 不bất 同đồng 。 乃nãi 是thị 異dị 熟thục 種chủng 家gia 之chi 識thức 故cố 名danh 異dị 熟thục 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 皆giai 有hữu 思tư 量lượng 能năng 生sanh 義nghĩa 者giả 。 有hữu 思tư 量lượng 義nghĩa 如như 前tiền 已dĩ 明minh 。 生sanh 長trưởng 義nghĩa 者giả 謂vị 即tức 八bát 識thức 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 意ý 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 是thị 意ý 處xứ 故cố 。 故cố 雜tạp 集tập 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 謂vị 七thất 識thức 界giới 即tức 是thị 意ý 處xứ 。 小Tiểu 乘Thừa 通thông 依y 三tam 世thế 眼nhãn 等đẳng 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 但đãn 在tại 未vị 來lai 皆giai 名danh 為vi 心tâm 。 由do 未vị 取thủ 境cảnh 但đãn 體thể 積tích 集tập 當đương 生sanh 起khởi 故cố 。 隨tùy 其kỳ 一nhất 識thức 緣duyên 會hội 之chi 時thời 流lưu 至chí 現hiện 在tại 乃nãi 名danh 為vi 識thức 。 有hữu 了liễu 別biệt 用dụng 名danh 為vi 識thức 故cố 。 若nhược 起khởi 用dụng 已dĩ 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 即tức 名danh 為vi 意ý 。 能năng 與dữ 後hậu 念niệm 作tác 無vô 間gian 緣duyên 開khai 避tị 引dẫn 導đạo 名danh 意ý 根căn 故cố 。 異dị 熟thục 若nhược 是thị 善thiện 染nhiễm 等đẳng 者giả 。 流lưu 轉chuyển 即tức 是thị 生sanh 死tử 因nhân 果quả 。 流lưu 謂vị 集Tập 諦Đế 。 轉chuyển 謂vị 苦Khổ 諦Đế 。 還hoàn 滅diệt 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 果quả 。 還hoàn 謂vị 道Đạo 諦Đế 。 滅diệt 謂vị 滅Diệt 諦Đế 。 凡phàm 言ngôn 異dị 熟thục 皆giai 謂vị 無vô 記ký 。 隨tùy 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 任nhậm 運vận 相tương 續tục 。 若nhược 是thị 善thiện 者giả 不bất 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 。 流lưu 轉chuyển 五ngũ 趣thú 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 唯duy 染nhiễm 者giả 不bất 受thọ 善thiện 熏huân 。 還hoàn 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 如như 何hà 得đắc 立lập 。 慧tuệ 與dữ 我ngã 見kiến 義nghĩa 用dụng 別biệt 故cố 者giả 。 此thử 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 一nhất 心tâm 中trung 無vô 二nhị 慧tuệ 故cố 。 但đãn 有hữu 我ngã 見kiến 無vô 餘dư 見kiến 者giả 。 我ngã 即tức 以dĩ 慧tuệ 用dụng 為vi 自tự 體thể 。 既ký 第đệ 七thất 識thức 已dĩ 有hữu 慧tuệ 俱câu 。 如như 何hà 更cánh 與dữ 我ngã 見kiến 俱câu 起khởi 。 故cố 此thử 答đáp 言ngôn 。 慧tuệ 與dữ 我ngã 見kiến 義nghĩa 用dụng 別biệt 故cố 。 簡giản 擇trạch 名danh 慧tuệ 。 推thôi 度độ 名danh 見kiến 。 義nghĩa 用dụng 既ký 殊thù 故cố 得đắc 俱câu 起khởi 。 慧tuệ 實thật 見kiến 假giả 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 諸chư 見kiến 既ký 皆giai 用dụng 慧tuệ 為vi 體thể 。 我ngã 見kiến 常thường 起khởi 諸chư 見kiến 更cánh 生sanh 。 則tắc 一nhất 心tâm 中trung 有hữu 二nhị 慧tuệ 失thất 。 故cố 有hữu 我ngã 見kiến 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 。 見kiến 與dữ 慧tuệ 俱câu 於ư 理lý 無vô 失thất 。 剎sát 那na 別biệt 緣duyên 不bất 專chuyên 一nhất 者giả 。 定định 能năng 令linh 心tâm 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 於ư 境cảnh 專chuyên 注chú 相tương 續tục 而nhi 住trụ 。 此thử 識thức 但đãn 能năng 念niệm 念niệm 前tiền 後hậu 各các 自tự 別biệt 緣duyên 而nhi 住trụ 。 於ư 境cảnh 無vô 專chuyên 注chú 義nghĩa 故cố 無vô 定định 數số 。 滿mãn 業nghiệp 所sở 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 心tâm 等đẳng 者giả 。 然nhiên 業nghiệp 及cập 果quả 皆giai 有hữu 引dẫn 滿mãn 。 引dẫn 業nghiệp 果quả 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 彼bỉ 善thiện 惡ác 業nghiệp 之chi 所sở 招chiêu 引dẫn 。 而nhi 為vi 五ngũ 趣thú 總tổng 報báo 體thể 故cố 。 言ngôn 引dẫn 業nghiệp 者giả 。 即tức 是thị 能năng 引dẫn 此thử 第đệ 八bát 識thức 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 滿mãn 業nghiệp 果quả 者giả 。 即tức 六lục 識thức 中trung 劣liệt 無vô 記ký 者giả 。 隨tùy 善thiện 惡ác 因nhân 。 之chi 所sở 招chiêu 感cảm 。 而nhi 為vi 六lục 識thức 圓viên 滿mãn 果quả 故cố 。 言ngôn 滿mãn 業nghiệp 者giả 。 即tức 六lục 識thức 中trung 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 能năng 引dẫn 自tự 識thức 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 令linh 自tự 六lục 識thức 。 得đắc 圓viên 滿mãn 故cố 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 一nhất 業nghiệp 引dẫn 一nhất 生sanh 。 多đa 業nghiệp 能năng 圓viên 滿mãn 。 即tức 舊cựu 所sở 言ngôn 總tổng 報báo 別biệt 報báo 二nhị 業nghiệp 果quả 也dã 。 由do 無vô 計kế 度độ 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 者giả 。 此thử 約ước 三tam 種chủng 分phân 別biệt 說thuyết 也dã 。 三tam 分phân 別biệt 者giả 。 如như 雜tạp 集tập 云vân 。 一nhất 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 謂vị 於ư 現hiện 在tại 所sở 受thọ 諸chư 行hành 自tự 相tương/tướng 行hành 分phân 別biệt 。 二nhị 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 謂vị 於ư 昔tích 曾tằng 所sở 受thọ 諸chư 行hành 追truy 念niệm 行hành 分phân 別biệt 。 三tam 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 於ư 去khứ 來lai 今kim 。 不bất 現hiện 見kiến 事sự 思tư 構# 行hành 分phân 別biệt 。 若nhược 依y 俱câu 舍xá 。 計kế 度độ 分phân 別biệt 即tức 以dĩ 意ý 地địa 散tán 慧tuệ 為vi 體thể 。 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 乃nãi 以dĩ 意ý 地địa 諸chư 念niệm 為vi 體thể 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 通thông 在tại 六lục 識thức 。 如như 魚ngư 躍dược 泉tuyền 但đãn 任nhậm 運vận 故cố 。 由do 稱xưng 量lượng 等đẳng 起khởi 慢mạn 等đẳng 故cố 者giả 。 於ư 稱xưng 量lượng 中trung 等đẳng 取thủ 猶do 豫dự 推thôi 度độ 之chi 義nghĩa 。 於ư 慢mạn 之chi 下hạ 等đẳng 取thủ 疑nghi 見kiến 。 謂vị 由do 稱xưng 量lượng 上thượng 中trung 下hạ 品phẩm 。 而nhi 起khởi 七thất 慢mạn 。 謂vị 由do 於ư 境cảnh 猶do 豫dự 不bất 決quyết 而nhi 起khởi 於ư 疑nghi 。 於ư 境cảnh 推thôi 求cầu 而nhi 起khởi 我ngã 見kiến 。 故cố 於ư 兩lưỡng 句cú 皆giai 置trí 等đẳng 言ngôn 。 不bất 待đãi 名danh 言ngôn 及cập 待đãi 此thử 餘dư 根căn 境cảnh 起khởi 者giả 。 不bất 待đãi 名danh 言ngôn 者giả 。 謂vị 不bất 要yếu 待đãi 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 名danh 言ngôn 而nhi 取thủ 自tự 所sở 取thủ 義nghĩa 。 不bất 待đãi 餘dư 根căn 者giả 。 即tức 分phân 別biệt 根căn 。 謂vị 眼nhãn 識thức 生sanh 但đãn 任nhậm 運vận 緣duyên 不bất 待đãi 意ý 根căn 。 先tiên 分phân 別biệt 已dĩ 然nhiên 後hậu 了liễu 別biệt 。 若nhược 緣duyên 瓶bình 等đẳng 要yếu 待đãi 名danh 言ngôn 及cập 色sắc 香hương 等đẳng 方phương 起khởi 瓶bình 覺giác 。 不bất 待đãi 餘dư 境cảnh 者giả 。 謂vị 色sắc 等đẳng 境cảnh 一nhất 一nhất 皆giai 用dụng 眾chúng 塵trần 所sở 成thành 。 如như 眼nhãn 觀quán 色sắc 但đãn 直trực 觀quán 色sắc 。 不bất 待đãi 別biệt 知tri 此thử 四tứ 大đại 種chủng 及cập 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 諸chư 餘dư 境cảnh 故cố 方phương 了liễu 色sắc 相tướng 。 故cố 名danh 不bất 待đãi 餘dư 境cảnh 。 以dĩ 長trường 短đoản 等đẳng 亦diệc 色sắc 處xứ 收thu 者giả 。 夫phu 言ngôn 處xứ 者giả 生sanh 識thức 為vi 義nghĩa 。 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 故cố 色sắc 為vi 處xứ 。 若nhược 使sử 長trường 短đoản 眼nhãn 識thức 不bất 緣duyên 則tắc 非phi 生sanh 識thức 。 寧ninh 色sắc 處xứ 收thu 。 具cụ 三tam 七thất 等đẳng 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 等đẳng 者giả 。 三tam 種chủng 分phân 別biệt 。 如như 前tiền 已dĩ 明minh 。 七thất 分phần 別biệt 者giả 。 如như 雜tạp 集tập 云vân 。 一nhất 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 。 二nhị 有hữu 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 三tam 無vô 相tướng 分phân 別biệt 。 四tứ 尋tầm 求cầu 分phân 別biệt 。 五ngũ 伺tứ 察sát 分phân 別biệt 。 六lục 染nhiễm 污ô 分phân 別biệt 。 七thất 不bất 染nhiễm 污ô 分phân 別biệt 。 初sơ 即tức 三tam 中trung 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 為vi 五ngũ 識thức 身thân 。 無vô 異dị 分phân 別biệt 。 於ư 自tự 境cảnh 界giới 。 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 有hữu 相tương/tướng 分phân 別biệt 即tức 是thị 三tam 中trung 自tự 性tánh 隨tùy 念niệm 。 取thủ 過quá 現hiện 境cảnh 種chủng 種chủng 相tương/tướng 故cố 。 無vô 相tướng 即tức 是thị 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 而nhi 能năng 希hy 求cầu 未vị 來lai 境cảnh 故cố 。 所sở 餘dư 分phân 別biệt 當đương 知tri 亦diệc 用dụng 計kế 度độ 為vi 性tánh 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 思tư 度độ 故cố 或hoặc 時thời 尋tầm 求cầu 或hoặc 時thời 伺tứ 察sát 。 或hoặc 時thời 染nhiễm 污ô 或hoặc 時thời 不bất 染nhiễm 污ô 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 不bất 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 識thức 中trung 種chủng 子tử 及cập 相tương 應ứng 法pháp 等đẳng 者giả 。 謂vị 經kinh 論luận 中trung 皆giai 說thuyết 末mạt 那na 唯duy 是thị 內nội 緣duyên 不bất 取thủ 外ngoại 境cảnh 。 若nhược 取thủ 賴lại 耶da 所sở 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 是thị 外ngoại 六lục 塵trần 境cảnh 。 即tức 應ưng 末mạt 那na 有hữu 緣duyên 外ngoại 失thất 。 種chủng 子tử 雖tuy 在tại 賴lại 耶da 識thức 中trung 是thị 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 若nhược 緣duyên 種chủng 子tử 。 與dữ 緣duyên 外ngoại 相tướng 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 不bất 緣duyên 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 賴lại 耶da 心tâm 所sở 雖tuy 不bất 離ly 心tâm 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 但đãn 說thuyết 末mạt 那na 唯duy 緣duyên 識thức 蘊uẩn 故cố 。 是thị 故cố 不bất 緣duyên 賴lại 耶da 心tâm 所sở 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 經kinh 論luận 皆giai 說thuyết 此thử 末mạt 那na 識thức 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 疏sớ/sơ 中trung 所sở 言ngôn 有hữu 處xứ 說thuyết 執chấp 。 我ngã 我ngã 所sở 者giả 。 正chánh 釋thích 此thử 難nạn/nan 。 如như 文văn 應ưng 知tri 。 內nội 變biến 執chấp 受thọ 種chủng 子tử 色sắc 根căn 者giả 。 言ngôn 執chấp 受thọ 者giả 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 識thức 所sở 依y 託thác 安an 危nguy 事sự 同đồng 。 二nhị 以dĩ 此thử 為vi 依y 能năng 生sanh 本bổn 識thức 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 同đồng 安an 危nguy 義nghĩa 故cố 名danh 執chấp 受thọ 。 不bất 執chấp 受thọ 者giả 謂vị 不bất 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 之chi 義nghĩa 。 如như 器khí 世thế 界giới 外ngoại 六lục 塵trần 境cảnh 及cập 他tha 依y 處xứ 。 雖tuy 本bổn 識thức 緣duyên 不bất 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 若nhược 變biến 心tâm 等đẳng 便tiện 無vô 用dụng 等đẳng 者giả 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 何hà 故cố 變biến 心tâm 無vô 實thật 用dụng 耶da 。 故cố 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 此thử 義nghĩa 云vân 。 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 等đẳng 不bất 能năng 緣duyên 故cố 。 若nhược 變biến 心tâm 等đẳng 即tức 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 既ký 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 無vô 能năng 緣duyên 用dụng 。 故cố 賴lại 耶da 識thức 不bất 變biến 心tâm 等đẳng 。 須tu 彼bỉ 實thật 用dụng 別biệt 從tùng 此thử 生sanh 者giả 。 此thử 釋thích 伏phục 難nạn/nan 。 謂vị 外ngoại 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 變biến 心tâm 等đẳng 無vô 實thật 用dụng 者giả 。 寧ninh 有hữu 實thật 用dụng 諸chư 心tâm 等đẳng 耶da 。 故cố 此thử 答đáp 云vân 。 謂vị 彼bỉ 實thật 用dụng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 別biệt 從tùng 此thử 識thức 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 不bất 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 皆giai 從tùng 種chủng 生sanh 須tu 現hiện 識thức 變biến 。 答đáp 凡phàm 有hữu 二nhị 。 一nhất 因nhân 能năng 變biến 。 即tức 從tùng 種chủng 子tử 轉chuyển 變biến 而nhi 生sanh 。 二nhị 果quả 能năng 變biến 。 即tức 諸chư 現hiện 識thức 變biến 現hiện 諸chư 境cảnh 。 諸chư 現hiện 行hành 識thức 自tự 是thị 能năng 變biến 。 不bất 可khả 更cánh 從tùng 能năng 變biến 識thức 生sanh 。 是thị 故cố 但đãn 從tùng 種chủng 子tử 而nhi 變biến 。 由do 此thử 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 自tự 有hữu 因nhân 變biến 而nhi 非phi 果quả 變biến 。 即tức 諸chư 現hiện 行hành 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 。 二nhị 自tự 有hữu 果quả 變biến 而nhi 非phi 因nhân 變biến 。 如như 分phân 別biệt 變biến 但đãn 為vi 境cảnh 者giả 。 三tam 者giả 因nhân 果quả 俱câu 變biến 。 如như 五ngũ 根căn 身thân 器khí 世thế 界giới 等đẳng 。 四tứ 者giả 因nhân 果quả 俱câu 不bất 變biến 。 如như 不bất 聞văn 見kiến 他tha 方phương 境cảnh 界giới 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 無vô 所sở 緣duyên 相tương/tướng 乃nãi 至chí 餘dư 如như 自tự 故cố 者giả 。 此thử 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 二nhị 比tỉ 量lượng 。 第đệ 一nhất 量lượng 云vân 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 自tự 所sở 緣duyên 境cảnh 。 宗tông 也dã 。 無vô 所sở 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 餘dư 識thức 境cảnh 。 喻dụ 也dã 。 自tự 所sở 緣duyên 者giả 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 色sắc 為vi 自tự 境cảnh 。 若nhược 緣duyên 色sắc 時thời 眼nhãn 識thức 之chi 上thượng 不bất 帶đái 色sắc 相tướng 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 猶do 如như 聲thanh 境cảnh 。 謂vị 眼nhãn 識thức 上thượng 不bất 帶đái 聲thanh 相tương/tướng 。 不bất 帶đái 色sắc 相tướng 。 如như 何hà 緣duyên 色sắc 。 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 第đệ 二nhị 量lượng 云vân 。 或hoặc 應ưng 一nhất 一nhất 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 宗tông 也dã 。 無vô 所sở 緣duyên 相tương/tướng 而nhi 能năng 緣duyên 故cố 。 因nhân 也dã 。 自tự 所sở 緣duyên 境cảnh 。 喻dụ 也dã 。 謂vị 如như 眼nhãn 識thức 應ưng 能năng 緣duyên 聲thanh 。 無vô 聲thanh 相tương/tướng 故cố 。 如như 無vô 色sắc 相tướng 而nhi 能năng 緣duyên 色sắc 。 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 准chuẩn 此thử 說thuyết 之chi 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 無vô 能năng 緣duyên 相tương/tướng 乃nãi 至chí 亦diệc 是thị 。 能năng 緣duyên 等đẳng 者giả 。 此thử 立lập 見kiến 分phần/phân 亦diệc 有hữu 二nhị 量lượng 。 第đệ 一nhất 量lượng 云vân 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 宗tông 也dã 。 無vô 能năng 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 虛hư 空không 等đẳng 。 喻dụ 也dã 。 第đệ 二nhị 量lượng 云vân 。 或hoặc 虛hư 空không 等đẳng 亦diệc 是thị 能năng 緣duyên 。 宗tông 也dã 無vô 能năng 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 喻dụ 也dã 。 虛hư 空không 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 真Chân 如Như 及cập 色sắc 法pháp 等đẳng 。 覆phú 合hợp 並tịnh 例lệ 准chuẩn 而nhi 作tác 之chi 。 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 應ưng 不bất 自tự 憶ức 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 者giả 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 但đãn 見kiến 前tiền 境cảnh 。 而nhi 不bất 卻khước 能năng 返phản 見kiến 自tự 體thể 。 是thị 故cố 經kinh 說thuyết 刀đao 指chỉ 等đẳng 喻dụ 。 當đương 見kiến 境cảnh 時thời 所sở 有hữu 心tâm 行hạnh 。 及cập 至chí 過quá 後hậu 皆giai 能năng 自tự 憶ức 。 謂vị 我ngã 當đương 時thời 作tác 是thị 心tâm 行hành 。 向hướng 若nhược 尚thượng 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 心tâm 證chứng 智trí 自tự 心tâm 。 如như 何hà 於ư 後hậu 能năng 憶ức 自tự 心tâm 。 如như 不bất 曾tằng 更canh 境cảnh 不bất 能năng 自tự 憶ức 。 故cố 作tác 量lượng 云vân 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 不bất 能năng 自tự 憶ức 。 宗tông 也dã 。 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 自tự 心tâm 故cố 。 因nhân 也dã 。 如như 曾tằng 更canh 境cảnh 。 喻dụ 也dã 。 覆phú 結kết 並tịnh 云vân 。 不bất 曾tằng 更canh 境cảnh 無vô 心tâm 緣duyên 。 不bất 曾tằng 更canh 境cảnh 必tất 不bất 憶ức 。 無vô 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 自tự 心tâm 心tâm 等đẳng 不bất 應ưng 能năng 自tự 憶ức 。 勿vật 真Chân 如Như 性tánh 亦diệc 名danh 能năng 緣duyên 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 意ý 云vân 。 若nhược 正chánh 體thể 智trí 許hứa 無vô 見kiến 分phần/phân 而nhi 能năng 緣duyên 者giả 。 則tắc 應Ứng 真Chân 如như 亦diệc 合hợp 能năng 緣duyên 。 無vô 見kiến 分phần/phân 故cố 。 勿vật 猶do 莫mạc 也dã 。 以dĩ 正chánh 智trí 無vô 見kiến 分phần/phân 故cố 而nhi 成thành 能năng 緣duyên 。 令linh 真Chân 如Như 性tánh 成thành 能năng 緣duyên 義nghĩa 。 既ký 真Chân 如Như 性tánh 無vô 見kiến 分phần/phân 故cố 不bất 成thành 能năng 緣duyên 。 故cố 正chánh 體thể 智trí 是thị 能năng 緣duyên 故cố 必tất 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 說thuyết 無vô 相tướng 取thủ 不bất 取thủ 相tướng 故cố 者giả 。 即tức 瑜du 伽già 論luận 七thất 十thập 三tam 說thuyết 。 取thủ 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 取thủ 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 隨tùy 覺giác 者giả 取thủ 。 二nhị 無vô 言ngôn 有hữu 相tương/tướng 取thủ 。 謂vị 言ngôn 說thuyết 隨tùy 眠miên 者giả 取thủ 。 三tam 無vô 言ngôn 無vô 相tướng 取thủ 。 謂vị 是thị 於ư 言ngôn 說thuyết 離ly 隨tùy 眠miên 者giả 取thủ 。 此thử 正chánh 體thể 智trí 當đương 第đệ 三tam 取thủ 。 說thuyết 無vô 相tướng 故cố 便tiện 無vô 相tướng 分phần/phân 。 說thuyết 取thủ 言ngôn 故cố 便tiện 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 下hạ 後hậu 智trí 中trung 有hữu 二nhị 說thuyết 字tự 。 應ưng 知tri 皆giai 是thị 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 帶đái 如như 相tương/tướng 起khởi 不bất 離ly 如như 者giả 。 此thử 中trung 帶đái 者giả 是thị 狹hiệp 帶đái 義nghĩa 。 言ngôn 如như 相tương/tướng 者giả 即tức 真Chân 如Như 體thể 。 此thử 正chánh 體thể 智trí 所sở 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 是thị 內nội 證chứng 故cố 不bất 離ly 真Chân 如Như 。 即tức 是thị 狹hiệp 帶đái 真Chân 如Như 體thể 相tướng 。 離ly 諸chư 名danh 言ngôn 種chủng 類loại 分phân 別biệt 者giả 。 種chủng 類loại 分phân 別biệt 即tức 是thị 比tỉ 度độ 。 以dĩ 彼bỉ 種chủng 種chủng 。 相tương 似tự 比tỉ 類loại 分phân 別biệt 而nhi 知tri 。 今kim 現hiện 量lượng 智trí 直trực 觀quán 現hiện 境cảnh 。 故cố 離ly 名danh 言ngôn 種chủng 類loại 分phân 別biệt 。 於ư 所sở 觀quán 義nghĩa 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 等đẳng 者giả 。 義nghĩa 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 義nghĩa 者giả 境cảnh 也dã 。 如như 遠viễn 見kiến 烟yên 比tỉ 厨trù 中trung 煙yên 。 定định 知tri 遠viễn 處xứ 必tất 有hữu 於ư 火hỏa 。 於ư 其kỳ 觀quán 火hỏa 境cảnh 之chi 上thượng 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 二nhị 義nghĩa 者giả 理lý 也dã 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 立lập 聲thanh 無vô 常thường 。 所sở 作tác 性tánh 故cố 。 如như 瓶bình 盆bồn 等đẳng 。 於ư 此thử 所sở 觀quán 無vô 常thường 理lý 上thượng 有hữu 正chánh 智trí 生sanh 。 若nhược 後hậu 得đắc 智trí 亦diệc 通thông 三tam 量lượng 等đẳng 者giả 。 緣duyên 自tự 相tương/tướng 故cố 是thị 現hiện 量lượng 智trí 。 緣duyên 共cộng 相tương 故cố 是thị 比tỉ 量lượng 智trí 。 緣duyên 過quá 未vị 故cố 是thị 非phi 量lượng 智trí 。 若nhược 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 等đẳng 者giả 。 然nhiên 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 四tứ 種chủng 別biệt 。 一nhất 未vị 至chí 地địa 。 二nhị 中trung 間gian 禪thiền 。 三tam 近cận 分phần/phân 定định 。 四tứ 根căn 本bổn 地địa 。 根căn 本bổn 地địa 者giả 。 即tức 四tứ 靜tĩnh 慮lự 從tùng 前tiền 加gia 行hành 至chí 本bổn 地địa 中trung 。 故cố 所sở 至chí 定định 名danh 根căn 本bổn 地địa 。 近cận 分phần/phân 定định 者giả 。 是thị 根căn 本bổn 定định 所sở 有hữu 加gia 行hành 。 謂vị 由do 厭yếm 下hạ 為vi 苦khổ 麁thô 障chướng 。 欣hân 樂nhạo 上thượng 地địa 為vi 靜tĩnh 妙diệu 離ly 。 能năng 與dữ 本bổn 地địa 而nhi 為vi 近cận 因nhân 名danh 為vi 近cận 分phần/phân 。 中trung 間gian 禪thiền 者giả 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 。 以dĩ 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 而nhi 此thử 近cận 分phần/phân 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 對đối 前tiền 有hữu 無vô 故cố 名danh 中trung 間gian 。 未vị 至chí 地địa 者giả 。 即tức 初sơ 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 定định 也dã 。 由do 出xuất 欲dục 界giới 未vị 至chí 初sơ 禪thiền 。 故cố 此thử 近cận 分phần/phân 名danh 未vị 至chí 地địa 。 上thượng 地địa 近cận 分phần/phân 已dĩ 至chí 定định 地địa 。 不bất 得đắc 此thử 名danh 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。 已dĩ 彼bỉ 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phân 是thị 彼bỉ 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 加gia 行hành 。 未vị 得đắc 容dung 豫dự 。 雖tuy 有hữu 適thích 悅duyệt 而nhi 未vị 周chu 遍biến 。 故cố 但đãn 名danh 喜hỷ 而nhi 不bất 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 其kỳ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 至chí 根căn 本bổn 。 無vô 所sở 求cầu 趣thú 適thích 悅duyệt 周chu 遍biến 。 故cố 約ước 身thân 心tâm 名danh 喜hỷ 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 法pháp 決quyết 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 等đẳng 者giả 。 為vi 要yếu 三tam 義nghĩa 方phương 成thành 所sở 依y 。 一nhất 者giả 決quyết 定định 。 簡giản 識thức 起khởi 時thời 不bất 定định 有hữu 者giả 。 且thả 於ư 眼nhãn 識thức 十thập 緣duyên 之chi 中trung 。 雖tuy 要yếu 光quang 明minh 未vị 必tất 決quyết 定định 。 如như 天thiên 眼nhãn 等đẳng 不bất 必tất 依y 故cố 。 二nhị 者giả 有hữu 境cảnh 。 簡giản 決quyết 定định 中trung 非phi 有hữu 境cảnh 法pháp 。 謂vị 餘dư 六lục 根căn 遍biến 行hành 五ngũ 法pháp 。 餘dư 雖tuy 決quyết 定định 而nhi 非phi 有hữu 境cảnh 故cố 非phi 所sở 依y 。 三tam 者giả 為vi 主chủ 。 簡giản 有hữu 境cảnh 中trung 遍biến 行hành 五ngũ 法pháp 。 雖tuy 是thị 決quyết 定định 而nhi 非phi 主chủ 故cố 不bất 名danh 所sở 依y 。 唯duy 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 具cụ 心tâm 心tâm 所sở 。 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 乃nãi 是thị 所sở 依y 。 要yếu 有hữu 緣duyên 法pháp 能năng 作tác 等đẳng 者giả 。 謂vị 開khai 導đạo 依y 要yếu 具cụ 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 緣duyên 法pháp 。 簡giản 諸chư 色sắc 法pháp 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 諸chư 無vô 為vi 。 無vô 能năng 緣duyên 故cố 不bất 名danh 為vi 依y 。 二nhị 者giả 為vi 主chủ 。 簡giản 諸chư 心tâm 所sở 。 雖tuy 有hữu 緣duyên 義nghĩa 而nhi 非phi 主chủ 故cố 不bất 名danh 為vi 依y 。 三tam 者giả 能năng 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 簡giản 八bát 識thức 異dị 類loại 相tương 望vọng 。 四tứ 者giả 此thử 於ư 後hậu 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 開khai 避tị 引dẫn 導đạo 。 此thử 簡giản 無Vô 學Học 將tương 入nhập 無vô 餘dư 。 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 要yếu 具cụ 四tứ 義nghĩa 方phương 成thành 依y 義nghĩa 。 多đa 同đồng 類loại 種chủng 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 者giả 。 諸chư 識thức 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 多đa 種chủng 一nhất 時thời 俱câu 起khởi 。 無vô 開khai 導đạo 力lực 。 且thả 如như 眼nhãn 識thức 有hữu 多đa 種chủng 子tử 。 皆giai 是thị 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 功công 能năng 。 皆giai 眼nhãn 識thức 種chủng 名danh 多đa 同đồng 類loại 。 此thử 同đồng 類loại 種chủng 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 非phi 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 彼bỉ 色sắc 法pháp 。 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 同đồng 類loại 俱câu 轉chuyển 不bất 得đắc 成thành 緣duyên 。 餘dư 八bát 識thức 聚tụ 三tam 界giới 九cửu 地địa 乃nãi 至chí 文văn 云vân 故cố 皆giai 得đắc 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 等đẳng 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 皆giai 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 下hạ 上thượng 死tử 生sanh 相tương/tướng 開khai 導đạo 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 間gian 有hữu 無vô 漏lậu 生sanh 。 無vô 漏lậu 定định 無vô 生sanh 有hữu 漏lậu 者giả 。 鏡kính 智trí 起khởi 已dĩ 更cánh 無vô 斷đoạn 故cố 。 若nhược 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 亦diệc 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 隨tùy 第đệ 八bát 識thức 生sanh 處xứ 繫hệ 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 容dung 互hỗ 相tương 生sanh 。 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 得đắc 相tương/tướng 引dẫn 故cố 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 各các 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 潤nhuận 生sanh 位vị 等đẳng 更cánh 相tương 引dẫn 故cố 。 若nhược 五ngũ 識thức 中trung 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 唯duy 欲dục 界giới 地địa 。 自tự 類loại 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 三tam 性tánh 相tướng 望vọng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 漏lậu 得đắc 與dữ 無vô 漏lậu 開khai 避tị 。 無vô 漏lậu 不bất 與dữ 有hữu 漏lậu 導đạo 引dẫn 。 事sự 智trí 起khởi 已dĩ 必tất 不bất 斷đoạn 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 是thị 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 心tâm 或hoặc 相tương 應ứng 等đẳng 者giả 。 言ngôn 有hữu 法pháp 者giả 。 顯hiển 其kỳ 緣duyên 義nghĩa 。 無vô 法pháp 非phi 緣duyên 必tất 不bất 生sanh 心tâm 。 要yếu 有hữu 體thể 法pháp 方phương 成thành 緣duyên 故cố 。 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 者giả 顯hiển 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 要yếu 帶đái 境cảnh 相tướng 現hiện 於ư 心tâm 上thượng 。 令linh 心tâm 得đắc 見kiến 成thành 所sở 緣duyên 故cố 。 心tâm 或hoặc 相tương 應ứng 是thị 能năng 帶đái 體thể 。 心tâm 謂vị 心tâm 王vương 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 謂vị 此thử 有hữu 法pháp 所sở 帶đái 已dĩ 相tương/tướng 。 乃nãi 是thị 心tâm 王vương 或hoặc 善thiện 心tâm 所sở 或hoặc 惡ác 心tâm 所sở 所sở 慮lự 所sở 託thác 。 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 等đẳng 者giả 。 此thử 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 是thị 有hữu 法pháp 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 。 前tiền 言ngôn 三tam 緣duyên 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 何hà 故cố 不bất 得đắc 。 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 。 為vi 通thông 此thử 難nạn/nan 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 。 若nhược 總tổng 名danh 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。 是thị 則tắc 四tứ 緣duyên 。 更cánh 無vô 差sai 別biệt 。 為vi 顯hiển 四tứ 緣duyên 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 除trừ 前tiền 三tam 緣duyên 所sở 不bất 攝nhiếp 者giả 。 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 名danh 增tăng 上thượng 緣duyên 。 生sanh 住trụ 成thành 得đắc 四tứ 事sự 別biệt 故cố 者giả 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 未vị 有hữu 而nhi 有hữu 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 有hữu 情tình 依y 器khí 器khí 依y 風phong 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 住trụ 。 以dĩ 宗tông 因nhân 喻dụ 建kiến 立lập 道Đạo 理lý 。 名danh 之chi 為vi 成thành 。 若nhược 能năng 成thành 立lập 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 名danh 之chi 為vi 得đắc 。 若nhược 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 令linh 生sanh 住trụ 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 順thuận 。 令linh 不bất 生sanh 等đẳng 是thị 則tắc 名danh 違vi 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 等đẳng 者giả 瑜du 伽già 論luận 九cửu 十thập 八bát 云vân 。 略lược 由do 六lục 處xứ 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 當đương 知tri 建kiến 立lập 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。 一nhất 能năng 取thủ 境cảnh 界giới 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 二nhị 繼kế 嗣tự 家gia 族tộc 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 三tam 活hoạt 命mạng 因nhân 緣duyên 各các 別biệt 事sự 業nghiệp 加gia 行hành 。 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 四tứ 受thọ 用dụng 先tiên 世thế 諸chư 業nghiệp 所sở 作tác 愛ái 不bất 愛ái 果quả 及cập 造tạo 新tân 業nghiệp 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 趣thú 向hướng 世thế 間gian 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 六lục 趣thú 向hướng 出xuất 世thế 間gian 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 眼nhãn 根căn 最tối 初sơ 。 意ý 根căn 為vi 後hậu 。 如như 是thị 六lục 根căn 。 於ư 取thủ 境cảnh 界giới 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 於ư 能năng 繼kế 嗣tự 家gia 族tộc 子tử 孫tôn 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 命mạng 根căn 一nhất 種chủng 於ư 受thọ 命mạng 者giả 活hoạt 命mạng 因nhân 緣duyên 各các 別biệt 事sự 業nghiệp 加gia 行hành 。 士sĩ 用dụng 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 最tối 為vi 初sơ 。 捨xả 為vi 其kỳ 後hậu 。 如như 是thị 五ngũ 根căn 。 於ư 其kỳ 受thọ 用dụng 先tiên 業nghiệp 所sở 作tác 愛ái 果quả 及cập 造tạo 新tân 業nghiệp 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 信tín 為vi 最tối 初sơ 。 慧tuệ 為vi 其kỳ 後hậu 。 如như 是thị 五ngũ 根căn 。 於ư 趣thú 向hướng 世thế 間gian 離ly 欲dục 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 未vị 知tri 當đương 知tri 已dĩ 知tri 具cụ 知tri 三tam 無vô 漏lậu 根căn 於ư 能năng 趣thú 向hướng 出xuất 世thế 間gian 離ly 欲dục 最tối 極cực 究cứu 竟cánh 。 有hữu 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 現hiện 見kiến 義nghĩa 其kỳ 唯duy 此thử 量lượng 。 當đương 知tri 是thị 義nghĩa 。 能năng 究cứu 竟cánh 者giả 。 無vô 出xuất 於ư 此thử 二nhị 十thập 二nhị 根căn 故cố 。 一nhất 切thiết 根căn 二nhị 十thập 二nhị 攝nhiếp 。 故cố 為vi 頌tụng 曰viết 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 男nam 女nữ 并tinh 命mạng 意ý 。 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả 。 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 。 未vị 當đương 已dĩ 具cụ 知tri 。 是thị 名danh 二nhị 十thập 二nhị 。 前tiền 五ngũ 色sắc 根căn 以dĩ 本bổn 識thức 等đẳng 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 身thân 根căn 所sở 攝nhiếp 。 故cố 即tức 以dĩ 彼bỉ 少thiểu 分phần 為vi 性tánh 。 命mạng 根căn 但đãn 依y 本bổn 識thức 親thân 種chủng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 意ý 根căn 總tổng 以dĩ 行hành 識thức 為vi 性tánh 。 五ngũ 受thọ 根căn 如như 應ưng 各các 自tự 受thọ 為vi 性tánh 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 以dĩ 信tín 進tiến 及cập 淨tịnh 念niệm 等đẳng 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 以dĩ 資tư 糧lương 加gia 行hành 見kiến 道đạo 之chi 中trung 許hứa 後hậu 剎sát 那na 於ư 此thử 三tam 位vị 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 為vi 此thử 根căn 性tánh 。 始thỉ 從tùng 見kiến 道đạo 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 修tu 道Đạo 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 所sở 有hữu 信tín 等đẳng 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 。 皆giai 是thị 已dĩ 知tri 根căn 性tánh 。 諸chư 無Vô 學Học 位vị 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 具cụ 知tri 根căn 性tánh 。 種chủng 子tử 即tức 是thị 習tập 氣khí 異dị 名danh 者giả 。 然nhiên 諸chư 習tập 氣khí 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 名danh 言ngôn 有hữu 二nhị 。 一nhất 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 詮thuyên 義nghĩa 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 唯duy 第đệ 六lục 識thức 能năng 緣duyên 其kỳ 名danh 。 然nhiên 名danh 是thị 聲thanh 曲khúc 屈khuất 差sai 別biệt 。 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 不bất 能năng 熏huân 成thành 色sắc 心tâm 等đẳng 種chủng 。 然nhiên 因nhân 名danh 故cố 心tâm 隨tùy 其kỳ 名danh 變biến 似tự 五ngũ 蘊uẩn 三tam 性tánh 法pháp 等đẳng 而nhi 成thành 熏huân 。 因nhân 名danh 起khởi 種chủng 名danh 名danh 言ngôn 種chủng 。 一nhất 切thiết 熏huân 種chủng 皆giai 由do 心tâm 所sở 。 心tâm 所sở 熏huân 種chủng 由do 因nhân 外ngoại 緣duyên 。 二nhị 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 七thất 識thức 見kiến 分phần/phân 等đẳng 心tâm 。 非phi 相tướng 分phần/phân 心tâm 。 不bất 能năng 顯hiển 境cảnh 。 順thuận 趣thú 種chủng 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 。 依y 言ngôn 說thuyết 名danh 。 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 。 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 。 二nhị 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 俱câu 生sanh 。 二nhị 分phần 別biệt 。 謂vị 虛hư 妄vọng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 種chủng 。 隨tùy 二nhị 我ngã 執chấp 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 令linh 有hữu 情tình 等đẳng 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 三tam 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 謂vị 招chiêu 三tam 界giới 異dị 熟thục 業nghiệp 種chủng 。 此thử 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 漏lậu 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 可khả 愛ái 果quả 業nghiệp 。 二nhị 諸chư 不bất 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 非phi 愛ái 果quả 業nghiệp 。 此thử 義nghĩa 出xuất 唯duy 識thức 論luận 第đệ 八bát 卷quyển 。 此thử 遮già 異dị 熟thục 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 者giả 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 後hậu 之chi 三tam 種chủng 。 是thị 強cường 盛thịnh 故cố 而nhi 共cộng 能năng 熏huân 。 唯duy 初sơ 第đệ 一nhất 異dị 熟thục 無vô 記ký 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 都đô 不bất 能năng 熏huân 。 若nhược 六lục 識thức 中trung 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 勝thắng 者giả 法pháp 執chấp 而nhi 是thị 能năng 熏huân 。 劣liệt 者giả 不bất 執chấp 則tắc 不bất 能năng 熏huân 。 今kim 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 此thử 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 性tánh 種chủng 從tùng 何hà 有hữu 。 既ký 即tức 無vô 種chủng 從tùng 何hà 現hiện 行hành 。 答đáp 。 以dĩ 諸chư 種chủng 子tử 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 本bổn 有hữu 。 二nhị 者giả 新tân 熏huân 。 此thử 類loại 無vô 記ký 雖tuy 不bất 新tân 熏huân 。 約ước 本bổn 有hữu 種chủng 而nhi 生sanh 現hiện 行hành 。 故cố 雖tuy 不bất 熏huân 生sanh 亦diệc 無vô 失thất 。 若nhược 爾nhĩ 本bổn 識thức 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 何hà 要yếu 前tiền 七thất 與dữ 熏huân 種chủng 耶da 。 答đáp 。 理lý 實thật 皆giai 須tu 二nhị 種chủng 種chủng 起khởi 。 若nhược 偏thiên 說thuyết 一nhất 則tắc 成thành 過quá 失thất 。 故cố 劣liệt 無vô 記ký 亦diệc 是thị 六lục 識thức 與dữ 熏huân 成thành 就tựu 。 此thử 義nghĩa 稍sảo 難nạn/nan 。 應ưng 更cánh 思tư 審thẩm 。 由do 此thử 如Như 來Lai 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 唯duy 帶đái 舊cựu 種chủng 等đẳng 者giả 。 既ký 遮già 善thiện 染nhiễm 非phi 是thị 所sở 熏huân 。 佛Phật 第đệ 八bát 識thức 唯duy 是thị 善thiện 故cố 非phi 所sở 熏huân 者giả 。 便tiện 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 非phi 所sở 熏huân 又hựu 非phi 能năng 熏huân 。 是thị 則tắc 佛Phật 果Quả 應ưng 無vô 種chủng 子tử 。 如như 何hà 能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 法pháp 。 為vi 通thông 此thử 難nạn/nan 故cố 云vân 。 淨tịnh 識thức 唯duy 帶đái 舊cựu 種chủng 非phi 新tân 受thọ 熏huân 。 說thuyết 熏huân 成thành 彼bỉ 相tương 見kiến 種chủng 者giả 。 如như 唯duy 識thức 論luận 第đệ 八bát 卷quyển 說thuyết 。 前tiền 七thất 識thức 能năng 與dữ 第đệ 八bát 熏huân 相tương 見kiến 種chủng 。 此thử 依y 難Nan 陀Đà 新tân 熏huân 義nghĩa 說thuyết 。 若nhược 依y 護hộ 月nguyệt 本bổn 有hữu 義nghĩa 說thuyết 。 前tiền 七thất 識thức 熏huân 但đãn 令linh 增tăng 長trưởng 。 所sở 仗trượng 本bổn 質chất 是thị 無vô 記ký 故cố 者giả 。 本bổn 質chất 即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 中trung 相tương 見kiến 分phần/phân 性tánh 皆giai 無vô 記ký 。 所sở 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 非phi 善thiện 惡ác 者giả 。 是thị 七thất 轉chuyển 識thức 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 。 若nhược 前tiền 六lục 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 從tùng 實thật 質chất 生sanh 。 是thị 性tánh 境cảnh 故cố 不bất 隨tùy 見kiến 分phần/phân 。 故cố 非phi 善thiện 惡ác 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 所sở 熏huân 相tương/tướng 分phân 是thị 帶đái 質chất 境cảnh 。 雖tuy 通thông 情tình 本bổn 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 皆giai 無vô 記ký 故cố 。 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 事sự 依y 彼bỉ 轉chuyển 故cố 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 事sự 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 而nhi 成thành 相tương/tướng 轉chuyển 。 雖tuy 行hành 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 皆giai 由do 染nhiễm 意ý 為vi 識thức 依y 止chỉ 。 彼bỉ 未vị 滅diệt 時thời 相tương/tướng 了liễu 別biệt 轉chuyển 。 末mạt 那na 滅diệt 已dĩ 相tương/tướng 轉chuyển 解giải 脫thoát 。 故cố 前tiền 六lục 識thức 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 事sự 。 皆giai 依y 末mạt 那na 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 雖tuy 有hữu 定định 果quả 色sắc 無vô 業nghiệp 果quả 色sắc 者giả 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 及cập 定định 自tự 在tại 變biến 現hiện 。 種chủng 種chủng 色sắc 等đẳng 境cảnh 相tướng 。 以dĩ 定định 為vi 因nhân 名danh 定định 果quả 色sắc 。 若nhược 諸chư 凡phàm 聖thánh 業nghiệp 因nhân 所sở 感cảm 身thân 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 名danh 業nghiệp 果quả 色sắc 。 未vị 得đắc 定định 者giả 唯duy 有hữu 業nghiệp 果quả 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 唯duy 有hữu 定định 果quả 。 若nhược 色sắc 界giới 天thiên 二nhị 色sắc 皆giai 無vô 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 出xuất 世thế 道đạo 中trung 等đẳng 者giả 。 以dĩ 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 諸chư 有hữu 漏lậu 道đạo 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 。 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 有hữu 伏phục 滅diệt 義nghĩa 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 違vi 我ngã 執chấp 故cố 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 亦diệc 違vi 此thử 意ý 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 及cập 後hậu 所sở 得đắc 。 俱câu 無vô 漏lậu 故cố 名danh 出xuất 世thế 道đạo 。 滅diệt 定định 既ký 是thị 聖thánh 道Đạo 等đẳng 流lưu 。 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 此thử 亦diệc 非phi 有hữu 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 此thử 種chủng 子tử 故cố 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 聖thánh 道Đạo 起khởi 已dĩ 。 此thử 復phục 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 諸chư 善thiện 法Pháp 影ảnh 常thường 現hiện 前tiền 者giả 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 安an 在tại 高cao 臺đài 。 世thế 間gian 境cảnh 界giới 。 若nhược 非phi 處xử 在tại 遠viễn 闇ám 障chướng 者giả 。 悉tất 於ư 鏡kính 中trung 而nhi 現hiện 影ảnh 像tượng 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 安an 在tại 法Pháp 界Giới 真Chân 如Như 理lý 上thượng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 愚ngu 不bất 迷mê 不bất 障chướng 中trung 者giả 。 諸chư 善thiện 法Pháp 影ảnh 悉tất 於ư 中trung 現hiện 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 及cập 地địa 時thời 俱câu 者giả 。 一nhất 切thiết 性tánh 者giả 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 一nhất 切thiết 地địa 者giả 。 謂vị 即tức 九cửu 地địa 。 欲dục 界giới 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 為vi 九cửu 。 一nhất 切thiết 時thời 者giả 。 但đãn 有hữu 八bát 識thức 心tâm 起khởi 之chi 時thời 。 無vô 時thời 不bất 有hữu 。 一nhất 切thiết 俱câu 者giả 。 謂vị 與dữ 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 所sở 常thường 相tương 應ứng 起khởi 。 善thiện 唯duy 有hữu 一nhất 謂vị 一nhất 切thiết 地địa 者giả 。 然nhiên 一nhất 切thiết 地địa 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 若nhược 前tiền 九cửu 地địa 名danh 一nhất 切thiết 地địa 。 輕khinh 安an 非phi 欲dục 非phi 一nhất 切thiết 地địa 。 若nhược 有hữu 尋tầm 等đẳng 名danh 一nhất 切thiết 地địa 。 輕khinh 安an 即tức 通thông 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 尋tầm 伺tứ 地địa 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 染nhiễm 四tứ 皆giai 無vô 者giả 。 謂vị 本bổn 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 並tịnh 名danh 為vi 染nhiễm 。 不bất 通thông 善thiện 故cố 非phi 一nhất 切thiết 性tánh 。 不bất 遍biến 三tam 界giới 非phi 一nhất 切thiết 地địa 。 善thiện 心tâm 時thời 無vô 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 非phi 並tịnh 頭đầu 起khởi 非phi 一nhất 切thiết 俱câu 。 而nhi 貪tham 癡si 慢mạn 等đẳng 亦diệc 通thông 三tam 界giới 。 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 非phi 一nhất 切thiết 地địa 。 答đáp 。 雖tuy 貪tham 癡si 等đẳng 通thông 在tại 九cửu 地địa 。 而nhi 嗔sân 煩phiền 惱não 唯duy 在tại 欲dục 界giới 。 以dĩ 不bất 全toàn 故cố 非phi 一nhất 切thiết 地địa 。 以dĩ 隨tùy 煩phiền 惱não 同đồng 根căn 本bổn 惑hoặc 。 四tứ 義nghĩa 皆giai 無vô 。 故cố 瑜du 伽già 論luận 合hợp 之chi 為vi 一nhất 。 總tổng 為vi 五ngũ 位vị 。 謂vị 此thử 驚kinh 覺giác 應ưng 起khởi 心tâm 種chủng 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 作tác 意ý 性tánh 能năng 驚kinh 覺giác 。 若nhược 此thử 種chủng 子tử 驚kinh 起khởi 諸chư 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 種chủng 令linh 起khởi 現hiện 行hành 。 若nhược 至chí 現hiện 行hành 引dẫn 令linh 趣thú 境cảnh 。 此thử 雖tuy 與dữ 心tâm 同đồng 時thời 而nhi 起khởi 。 然nhiên 有hữu 驚kinh 能năng 。 如như 信tín 與dữ 心tâm 雖tuy 同đồng 時thời 起khởi 說thuyết 能năng 淨tịnh 心tâm 。 此thử 亦diệc 爾nhĩ 故cố 。 觸xúc 依y 彼bỉ 生sanh 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 彼bỉ 者giả 即tức 是thị 三tam 和hòa 。 觸xúc 因nhân 彼bỉ 生sanh 者giả 從tùng 因nhân 立lập 名danh 。 因nhân 彼bỉ 三tam 和hòa 而nhi 生sanh 觸xúc 故cố 。 令linh 彼bỉ 和hòa 合hợp 者giả 從tùng 果quả 立lập 名danh 。 謂vị 因nhân 觸xúc 力lực 三tam 和hòa 合hợp 故cố 。 說thuyết 為vi 彼bỉ 者giả 釋thích 上thượng 立lập 名danh 。 釋thích 前tiền 觸xúc 位vị 三tam 合hợp 名danh 也dã 。 三tam 和hòa 合hợp 故cố 皆giai 有hữu 順thuận 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 時thời 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 順thuận 生sanh 受thọ 等đẳng 心tâm 所sở 功công 能năng 故cố 言ngôn 皆giai 有hữu 。 三tam 和hòa 合hợp 位vị 有hữu 順thuận 生sanh 能năng 。 異dị 未vị 合hợp 時thời 故cố 名danh 變biến 異dị 。 觸xúc 似tự 彼bỉ 起khởi 故cố 名danh 分phân 別biệt 者giả 。 言ngôn 分phân 別biệt 者giả 即tức 領lãnh 似tự 義nghĩa 。 觸xúc 生sanh 似tự 彼bỉ 順thuận 生sanh 功công 能năng 。 領lãnh 似tự 變biến 異dị 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 如như 子tử 似tự 父phụ 名danh 分phân 別biệt 父phụ 。 非phi 謂vị 能năng 緣duyên 之chi 分phần 別biệt 也dã 。 能năng 起khởi 合hợp 離ly 非phi 二nhị 欲dục 者giả 。 釋thích 前tiền 起khởi 愛ái 為vi 業nghiệp 言ngôn 也dã 。 此thử 中trung 欲dục 者giả 即tức 是thị 愛ái 故cố 。 謂vị 領lãnh 順thuận 境cảnh 而nhi 起khởi 合hợp 欲dục 。 領lãnh 違vi 境cảnh 相tướng 而nhi 起khởi 離ly 欲dục 。 領lãnh 俱câu 非phi 境cảnh 起khởi 非phi 二nhị 欲dục 。 非phi 二nhị 欲dục 者giả 即tức 是thị 非phi 合hợp 離ly 欲dục 也dã 。 謂vị 能năng 取thủ 境cảnh 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 於ư 境cảnh 中trung 引dẫn 發phát 善thiện 思tư 為vi 正chánh 因nhân 相tương/tướng 。 引dẫn 發phát 邪tà 思tư 為vi 邪tà 因nhân 相tương/tướng 。 引dẫn 發phát 無vô 記ký 思tư 為vi 俱câu 非phi 因nhân 相tương/tướng 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 由do 三tam 性tánh 思tư 緣duyên 三tam 因nhân 境cảnh 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 令linh 造tạo 善thiện 等đẳng 。 小Tiểu 乘Thừa 論luận 名danh 通thông 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 地địa 謂vị 行hành 處xứ 即tức 是thị 心tâm 王vương 。 是thị 彼bỉ 心tâm 所sở 。 所sở 行hành 處xứ 故cố 。 大đại 謂vị 受thọ 等đẳng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 通thông 於ư 三tam 性tánh 心tâm 中trung 行hành 故cố 。 心tâm 王vương 是thị 此thử 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 大đại 家gia 之chi 地địa 。 名danh 為vi 大đại 地địa 。 受thọ 等đẳng 又hựu 是thị 大đại 地địa 心tâm 家gia 。 所sở 有hữu 之chi 法Pháp 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 此thử 法pháp 遍biến 於ư 三tam 性tánh 心tâm 等đẳng 。 名danh 通thông 大đại 地địa 法pháp 。 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 故cố 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 。 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 。 如như 非phi 四tứ 境cảnh 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 者giả 。 如như 非phi 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 四tứ 境cảnh 。 無vô 四tứ 境cảnh 處xứ 都đô 無vô 別biệt 境cảnh 。 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 者giả 。 謂vị 諸chư 心tâm 起khởi 有hữu 五ngũ 種chủng 心tâm 。 一nhất 者giả 率suất 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 尋tầm 求cầu 。 三tam 者giả 決quyết 定định 。 四tứ 者giả 染nhiễm 淨tịnh 。 五ngũ 者giả 等đẳng 流lưu 。 識thức 初sơ 墮đọa 境cảnh 名danh 率suất 爾nhĩ 墮đọa 。 雖tuy 緣duyên 善thiện 惡ác 未vị 知tri 善thiện 惡ác 。 次thứ 起khởi 尋tầm 求cầu 既ký 識thức 善thiện 惡ác 。 次thứ 起khởi 決quyết 定định 。 既ký 決quyết 定định 已dĩ 便tiện 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 。 於ư 怨oán 住trụ 惡ác 。 於ư 親thân 住trụ 善thiện 。 於ư 中trung 住trụ 捨xả 。 一nhất 剎sát 那na 後hậu 同đồng 性tánh 而nhi 起khởi 名danh 等đẳng 流lưu 心tâm 。 於ư 五ngũ 心tâm 中trung 。 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 後hậu 方phương 有hữu 欲dục 等đẳng 。 故cố 初sơ 墮đọa 在tại 率suất 爾nhĩ 心tâm 時thời 無vô 別biệt 境cảnh 也dã 。 慚tàm 等đẳng 雖tuy 善thiện 非phi 淨tịnh 為vi 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 此thử 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 說thuyết 心tâm 淨tịnh 名danh 為vi 信tín 者giả 。 若nhược 淨tịnh 即tức 心tâm 應ưng 非phi 心tâm 所sở 。 若nhược 令linh 心tâm 淨tịnh 慚tàm 等đẳng 何hà 別biệt 。 慚tàm 等đẳng 亦diệc 能năng 令linh 心tâm 淨tịnh 故cố 。 如như 何hà 唯duy 說thuyết 心tâm 淨tịnh 名danh 信tín 。 為vi 通thông 此thử 難nạn/nan 故cố 有hữu 此thử 文văn 。 依y 自tự 法pháp 力lực 等đẳng 者giả 。 自tự 謂vị 自tự 身thân 。 法pháp 謂vị 教giáo 法pháp 。 依y 雜tạp 心tâm 論luận 。 顯hiển 三tam 增tăng 上thượng 而nhi 起khởi 慚tàm 愧quý 。 一nhất 自tự 增tăng 上thượng 。 即tức 上thượng 品phẩm 人nhân 。 護hộ 於ư 自tự 身thân 。 不bất 作tác 諸chư 惡ác 。 二nhị 法pháp 增tăng 上thượng 。 是thị 中trung 品phẩm 人nhân 。 為vi 護hộ 聖thánh 教giáo 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 三tam 世thế 間gian 增tăng 上thượng 。 謂vị 下hạ 品phẩm 人nhân 。 護hộ 世thế 名danh 利lợi 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 今kim 依y 自tự 法pháp 而nhi 起khởi 於ư 慚tàm 。 依y 世thế 間gian 力lực 而nhi 起khởi 於ư 愧quý 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 者giả 。 賢hiền 謂vị 賢hiền 聖thánh 。 善thiện 即tức 善thiện 法Pháp 。 崇sùng 謂vị 崇sùng 賢hiền 。 重trọng/trùng 謂vị 重trọng/trùng 善thiện 。 或hoặc 賢hiền 與dữ 善thiện 皆giai 有hữu 崇sùng 重trọng/trùng 。 下hạ 無vô 慚tàm 愧quý 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 。 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 亦diệc 准chuẩn 應ưng 知tri 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 等đẳng 者giả 。 有hữu 謂vị 三tam 有hữu 之chi 果quả 。 有hữu 具cụ 即tức 生sanh 有hữu 之chi 因nhân 。 苦khổ 謂vị 三tam 苦khổ 。 生sanh 三tam 苦khổ 緣duyên 名danh 為vi 苦khổ 具cụ 。 觀quán 有hữu 等đẳng 立lập 非phi 要yếu 緣duyên 彼bỉ 等đẳng 者giả 。 此thử 前tiền 後hậu 文văn 亦diệc 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 於ư 有hữu 無vô 著trước 時thời 則tắc 不bất 於ư 苦khổ 無vô 恚khuể 。 若nhược 於ư 苦khổ 無vô 恚khuể 時thời 即tức 不bất 於ư 有hữu 無vô 著trước 。 故cố 無vô 貪tham 嗔sân 不bất 得đắc 並tịnh 起khởi 。 寧ninh 說thuyết 此thử 二nhị 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 。 故cố 作tác 此thử 通thông 。 如như 慚tàm 與dữ 愧quý 崇sùng 善thiện 之chi 時thời 必tất 是thị 拒cự 惡ác 。 拒cự 惡ác 之chi 時thời 必tất 是thị 崇sùng 善thiện 。 非phi 要yếu 別biệt 觀quán 善thiện 惡ác 二nhị 境cảnh 別biệt 起khởi 二nhị 心tâm 。 今kim 此thử 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 有hữu 無vô 著trước 時thời 必tất 於ư 苦khổ 無vô 恚khuể 。 於ư 苦khổ 無vô 恚khuể 時thời 必tất 於ư 有hữu 無vô 著trước 。 為vi 觀quán 待đãi 此thử 而nhi 說thuyết 二nhị 名danh 。 非phi 要yếu 別biệt 觀quán 有hữu 之chi 與dữ 苦khổ 二nhị 種chủng 別biệt 心tâm 起khởi 無vô 貪tham 等đẳng 。 故cố 無vô 貪tham 嗔sân 俱câu 遍biến 善thiện 心tâm 謂vị 初sơ 發phát 心tâm 長trường 時thời 等đẳng 者giả 。 創sáng/sang 發phát 大đại 願nguyện 名danh 初sơ 發phát 心tâm 。 修tu 經kinh 三tam 大đại 劫kiếp 。 名danh 長trường 時thời 修tu 。 恆hằng 行hành 不bất 斷đoạn 名danh 無vô 間gian 修tu 。 於ư 行hành 恭cung 敬kính 名danh 慇ân 重trọng/trùng 修tu 。 無vô 行hành 不bất 修tu 名danh 無vô 餘dư 修tu 。 依y 此thử 五ngũ 修tu 辯biện 五ngũ 精tinh 進tấn 。 遠viễn 離ly 麁thô 重trọng 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 等đẳng 者giả 。 麁thô 重trọng 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 二nhị 障chướng 。 二nhị 者giả 種chủng 子tử 。 立lập 麁thô 重trọng 名danh 。 性tánh 無vô 堪kham 任nhậm 違vi 細tế 輕khinh 故cố 。 二nhị 者giả 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 所sở 引dẫn 身thân 中trung 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 此thử 與dữ 五ngũ 蘊uẩn 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 而nhi 離ly 五ngũ 蘊uẩn 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 此thử 令linh 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội 沈trầm 重trọng 無vô 所sở 安an 和hòa 。 違vi 細tế 輕khinh 故cố 亦diệc 名danh 麁thô 重trọng 。 今kim 此thử 文văn 中trung 所sở 遠viễn 離ly 者giả 說thuyết 後hậu 非phi 前tiền 。 令linh 所sở 依y 止chỉ 轉chuyển 安an 適thích 者giả 。 即tức 釋thích 前tiền 文văn 轉chuyển 依y 之chi 言ngôn 。 前tiền 文văn 所sở 言ngôn 轉chuyển 依y 為vi 業nghiệp 者giả 。 非phi 為vi 佛Phật 果Quả 轉chuyển 依y 之chi 義nghĩa 。 與dữ 彼bỉ 十thập 種chủng 轉chuyển 依y 別biệt 故cố 。 此thử 中trung 依y 者giả 即tức 所sở 依y 止chỉ 身thân 及cập 心tâm 也dã 。 所sở 言ngôn 轉chuyển 者giả 。 轉chuyển 去khứ 不bất 安an 至chí 適thích 故cố 名danh 轉chuyển 依y 。 平bình 等đẳng 正chánh 直trực 無vô 功công 用dụng 住trụ 等đẳng 者giả 。 言ngôn 平bình 等đẳng 者giả 。 辯biện 捨xả 初sơ 位vị 。 由do 捨xả 令linh 心tâm 離ly 沈trầm 掉trạo 等đẳng 不phủ 。 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 初sơ 證chứng 得đắc 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 言ngôn 正chánh 直trực 者giả 辯biện 捨xả 中trung 位vị 。 又hựu 由do 捨xả 故cố 令linh 平bình 等đẳng 心tâm 遠viễn 離ly 加gia 行hành 自tự 然nhiên 相tương 續tục 。 次thứ 後hậu 證chứng 得đắc 心tâm 平bình 直trực 性tánh 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 者giả 辯biện 捨xả 後hậu 位vị 。 復phục 由do 捨xả 故cố 令linh 正chánh 直trực 心tâm 於ư 諸chư 雜tạp 染nhiễm 無vô 所sở 怯khiếp 慮lự 。 最tối 後hậu 證chứng 得đắc 無vô 功công 用dụng 住trụ 性tánh 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 簡giản 三tam 受thọ 中trung 所sở 有hữu 捨xả 受thọ 故cố 名danh 行hành 捨xả 。 雖tuy 皆giai 善thiện 收thu 而nhi 無vô 別biệt 體thể 者giả 。 欣hân 謂vị 欲dục 俱câu 無vô 嗔sân 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 不bất 增tăng 恚khuể 故cố 。 厭yếm 謂vị 慧tuệ 俱câu 無vô 貪tham 一nhất 分phần/phân 。 於ư 所sở 厭yếm 境cảnh 不bất 染nhiễm 著trước 故cố 。 不bất 慳san 矯kiểu 等đẳng 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 不bất 慢mạn 即tức 是thị 慚tàm 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 若nhược 崇sùng 重trọng/trùng 彼bỉ 不bất 慢mạn 彼bỉ 故cố 。 不bất 疑nghi 即tức 是thị 正chánh 慧tuệ 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 正chánh 見kiến 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 不bất 忿phẫn 恨hận 等đẳng 即tức 無vô 嗔sân 攝nhiếp 。 正chánh 對đối 忿phẫn 等đẳng 嗔sân 一nhất 分phần/phân 故cố 。 覆phú 誑cuống 諂siểm 等đẳng 既ký 以dĩ 貪tham 癡si 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 不bất 誑cuống 諂siểm 等đẳng 即tức 無vô 貪tham 癡si 一nhất 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 故cố 皆giai 善thiện 收thu 。 而nhi 無vô 別biệt 體thể 相tướng 用dụng 無vô 別biệt 而nhi 不bất 別biệt 立lập 。 十thập 與dữ 五ngũ 受thọ 皆giai 。 得đắc 相tương 應ứng 者giả 。 受thọ 相tương 應ứng 門môn 。 修tu 苦khổ 行hạnh 時thời 。 由do 有hữu 信tín 故cố 。 憂ưu 當đương 來lai 世thế 墮đọa 惡ác 趣thú 故cố 。 信tín 有hữu 善thiện 果quả 心tâm 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 於ư 平bình 等đẳng 時thời 亦diệc 有hữu 信tín 故cố 。 於ư 信tín 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。 皆giai 學học 等đẳng 三tam 者giả 。 學học 等đẳng 分phân 別biệt 門môn 。 此thử 三tam 學học 義nghĩa 大đại 小Tiểu 乘Thừa 論luận 雖tuy 皆giai 具cụ 說thuyết 。 寬khoan 狹hiệp 有hữu 異dị 。 且thả 如như 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 切thiết 有hữu 宗tông 。 學học 人nhân 身thân 中trung 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 總tổng 名danh 有hữu 學học 。 無Vô 學Học 身thân 中trung 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 皆giai 名danh 無Vô 學Học 。 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 及cập 諸chư 無vô 為vi 總tổng 名danh 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 今kim 大Đại 乘Thừa 宗tông 稍sảo 寬khoan 於ư 彼bỉ 。 學học 人nhân 身thân 中trung 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 名danh 有hữu 學học 。 無Vô 學Học 身thân 中trung 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 名danh 無Vô 學Học 。 所sở 餘dư 善thiện 法Pháp 皆giai 名danh 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 今kim 此thử 所sở 說thuyết 十thập 一nhất 善thiện 法Pháp 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。 隨tùy 在tại 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 身thân 中trung 及cập 餘dư 身thân 中trung 而nhi 得đắc 名danh 故cố 。 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 三tam 斷đoạn 分phân 別biệt 門môn 。 以dĩ 此thử 信tín 等đẳng 通thông 有hữu 無vô 漏lậu 故cố 。 通thông 修tu 斷đoạn 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 若nhược 雖tuy 有hữu 漏lậu 不bất 迷mê 理lý 故cố 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 而nhi 迷mê 事sự 故cố 是thị 修tu 道Đạo 中trung 漸tiệm 次thứ 而nhi 斷đoạn 。 若nhược 無vô 漏lậu 者giả 是thị 正chánh 所sở 修tu 。 非phi 可khả 應ưng 斷đoạn 故cố 非phi 所sở 斷đoạn 。 謂vị 由do 愛ái 力lực 取thủ 蘊uẩn 生sanh 故cố 者giả 。 釋thích 前tiền 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 之chi 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 名danh 為vi 取thủ 。 蘊uẩn 從tùng 取thủ 生sanh 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 取thủ 蘊uẩn 即tức 是thị 一nhất 切thiết 苦khổ 因nhân 。 即tức 此thử 取thủ 蘊uẩn 先tiên 從tùng 愛ái 生sanh 。 故cố 說thuyết 非phi 愛ái 不bất 受thọ 生sanh 等đẳng 。 謂vị 由do 無vô 明minh 起khởi 疑nghi 邪tà 定định 等đẳng 者giả 。 此thử 釋thích 雜tạp 染nhiễm 為vi 所sở 依y 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 二nhị 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 。 三tam 生sanh 雜tạp 染nhiễm 。 此thử 中trung 所sở 言ngôn 疑nghi 及cập 邪tà 定định 。 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 是thị 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 此thử 中trung 邪tà 定định 即tức 是thị 五ngũ 見kiến 。 貪tham 等đẳng 即tức 是thị 嗔sân 之chi 與dữ 慢mạn 。 所sở 言ngôn 業nghiệp 者giả 即tức 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 。 業nghiệp 謂vị 三tam 業nghiệp 。 福phước 業nghiệp 非phi 福phước 業nghiệp 及cập 不bất 動động 業nghiệp 。 福phước 業nghiệp 者giả 。 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 總tổng 業nghiệp 及cập 五ngũ 趣thú 別biệt 業nghiệp 。 如như 地địa 獄ngục 中trung 。 暫tạm 遇ngộ 涼lương 風phong 觸xúc 身thân 等đẳng 。 又hựu 如như 地địa 獄ngục 諸chư 苦khổ 輕khinh 微vi 名danh 為vi 善thiện 業nghiệp 。 如như 不bất 斷đoạn 善thiện 等đẳng 。 非phi 福phước 業nghiệp 者giả 。 三tam 惡ác 趣thú 總tổng 業nghiệp 及cập 是thị 別biệt 業nghiệp 。 不bất 動động 業nghiệp 者giả 。 諸chư 感cảm 色sắc 無vô 色sắc 異dị 熟thục 能năng 招chiêu 後hậu 生sanh 。 雜tạp 染nhiễm 即tức 是thị 煩phiền 惱não 及cập 業nghiệp 所sở 感cảm 異dị 熟thục 果quả 也dã 。 此thử 慢mạn 差sai 別biệt 有hữu 七thất 九cửu 種chủng 者giả 。 言ngôn 七thất 慢mạn 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 論luận 云vân 。 一nhất 慢mạn 。 二nhị 過quá 慢mạn 。 三tam 慢mạn 過quá 慢mạn 。 四tứ 卑ty 慢mạn 。 五ngũ 邪tà 慢mạn 。 六lục 我ngã 慢mạn 。 七thất 增tăng 上thượng 慢mạn 。 言ngôn 九cửu 慢mạn 者giả 。 如như 發phát 智trí 論luận 第đệ 二nhị 十thập 卷quyển 俱câu 舍xá 十thập 九cửu 大đại 毘tỳ 婆bà 沙sa 百bách 九cửu 十thập 九cửu 。 皆giai 說thuyết 慢mạn 類loại 有hữu 其kỳ 九cửu 種chủng 。 謂vị 即tức 我ngã 勝thắng 。 我ngã 等đẳng 。 我ngã 劣liệt 。 有hữu 勝thắng 我ngã 。 有hữu 等đẳng 我ngã 。 有hữu 劣liệt 我ngã 。 無vô 勝thắng 我ngã 。 無vô 等đẳng 我ngã 。 無vô 劣liệt 我ngã 。 謂vị 依y 三tam 品phẩm 我ngã 德đức 處xứ 生sanh 者giả 。 依y 於ư 三tam 品phẩm 起khởi 四tứ 慢mạn 類loại 。 依y 下hạ 中trung 品phẩm 而nhi 起khởi 一nhất 種chủng 。 謂vị 即tức 是thị 慢mạn 。 於ư 劣liệt 計kế 己kỷ 勝thắng 。 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 心tâm 高cao 舉cử 故cố 。 於ư 中trung 上thượng 品phẩm 而nhi 起khởi 一nhất 種chủng 。 謂vị 即tức 過quá 慢mạn 。 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 勝thắng 。 於ư 勝thắng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 心tâm 高cao 舉cử 故cố 。 依y 上thượng 品phẩm 起khởi 二nhị 。 謂vị 慢mạn 過quá 慢mạn 及cập 是thị 卑ty 慢mạn 。 謂vị 於ư 己kỷ 勝thắng 計kế 己kỷ 為vi 勝thắng 。 於ư 多đa 勝thắng 己kỷ 計kế 己kỷ 少thiểu 劣liệt 。 心tâm 高cao 舉cử 故cố 。 於ư 我ngã 起khởi 一nhất 。 謂vị 即tức 我ngã 慢mạn 。 以dĩ 於ư 諸chư 行hành 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 心tâm 高cao 舉cử 故cố 。 於ư 德đức 起khởi 二nhị 。 謂vị 即tức 邪tà 慢mạn 。 及cập 增tăng 上thượng 慢mạn 。 以dĩ 實thật 無vô 德đức 計kế 己kỷ 有hữu 德đức 。 用dụng 邪tà 思tư 惟duy 令linh 心tâm 高cao 舉cử 。 若nhược 於ư 殊thù 勝thắng 所sở 證chứng 法pháp 中trung 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 令linh 心tâm 高cao 舉cử 。 此thử 顯hiển 七thất 慢mạn 所sở 生sanh 依y 處xứ 。 若nhược 說thuyết 九cửu 慢mạn 生sanh 依y 處xứ 者giả 。 若nhược 依y 俱câu 舍xá 及cập 發phát 智trí 論luận 。 從tùng 前tiền 七thất 慢mạn 三tam 中trung 離ly 出xuất 。 謂vị 從tùng 前tiền 慢mạn 過quá 慢mạn 卑ty 慢mạn 。 言ngôn 我ngã 勝thắng 者giả 即tức 是thị 過quá 慢mạn 。 言ngôn 我ngã 等đẳng 者giả 謂vị 即tức 是thị 慢mạn 。 言ngôn 我ngã 劣liệt 者giả 即tức 是thị 卑ty 慢mạn 。 有hữu 勝thắng 我ngã 者giả 。 即tức 是thị 卑ty 慢mạn 。 有hữu 等đẳng 我ngã 者giả 謂vị 即tức 是thị 慢mạn 。 有hữu 劣liệt 我ngã 者giả 即tức 是thị 過quá 慢mạn 。 無vô 勝thắng 我ngã 者giả 謂vị 即tức 是thị 慢mạn 。 無vô 等đẳng 我ngã 者giả 即tức 是thị 過quá 慢mạn 。 無vô 劣liệt 我ngã 者giả 即tức 是thị 卑ty 慢mạn 。 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 所sở 依y 為vi 業nghiệp 者giả 。 一nhất 切thiết 見kiến 者giả 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 者giả 約ước 過quá 去khứ 為vi 二nhị 十thập 句cú 。 執chấp 過quá 去khứ 云vân 。 一nhất 如như 去khứ 。 二nhị 不bất 如như 去khứ 。 三tam 亦diệc 如như 去khứ 亦diệc 不bất 如như 去khứ 。 四tứ 非phi 如như 去khứ 非phi 不bất 如như 去khứ 。 未vị 來lai 二nhị 十thập 句cú 。 一nhất 未vị 來lai 有hữu 邊biên 。 二nhị 無vô 邊biên 。 三tam 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 四tứ 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 現hiện 在tại 二nhị 十thập 句cú 者giả 。 一nhất 現hiện 在tại 常thường 。 二nhị 無vô 常thường 。 三tam 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 四tứ 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 三tam 世thế 各các 二nhị 十thập 。 兼kiêm 本bổn 成thành 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 趣thú 謂vị 意ý 趣thú 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 皆giai 有hữu 意ý 趣thú 。 總tổng 名danh 見kiến 趣thú 。 皆giai 用dụng 身thân 見kiến 為vi 所sở 依y 處xứ 。 故cố 名danh 見kiến 趣thú 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 此thử 見kiến 差sai 別biệt 有hữu 六lục 十thập 五ngũ 等đẳng 者giả 。 此thử 等đẳng 皆giai 依y 五ngũ 蘊uẩn 之chi 上thượng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 成thành 此thử 二nhị 十thập 句cú 。 六lục 十thập 五ngũ 等đẳng 二nhị 十thập 句cú 者giả 。 且thả 依y 色sắc 蘊uẩn 而nhi 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 色sắc 是thị 我ngã 。 二nhị 我ngã 有hữu 諸chư 色sắc 。 三tam 色sắc 屬thuộc 於ư 我ngã 。 四tứ 我ngã 在tại 色sắc 中trung 。 初sơ 句cú 是thị 我ngã 。 餘dư 是thị 我ngã 所sở 。 色sắc 蘊uẩn 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 蘊uẩn 例lệ 然nhiên 。 五ngũ 蘊uẩn 各các 四tứ 成thành 二nhị 十thập 句cú 。 六lục 十thập 五ngũ 者giả 。 以dĩ 色sắc 為vi 頭đầu 執chấp 色sắc 是thị 我ngã 。 以dĩ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 而nhi 為vi 我ngã 所sở 。 有hữu 十thập 三tam 句cú 。 謂vị 色sắc 是thị 我ngã 受thọ 是thị 我ngã 瓔anh 珞lạc 是thị 前tiền 有hữu 義nghĩa 。 受thọ 我ngã 僮đồng 僕bộc 即tức 前tiền 屬thuộc 義nghĩa 。 受thọ 是thị 我ngã 窟quật 宅trạch 即tức 前tiền 在tại 義nghĩa 。 想tưởng 行hành 識thức 蘊uẩn 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 蘊uẩn 之chi 上thượng 各các 有hữu 三tam 句cú 。 三tam 四tứ 十thập 二nhị 。 是thị 為vi 我ngã 所sở 。 兼kiêm 色sắc 是thị 我ngã 即tức 十thập 三tam 句cú 。 次thứ 受thọ 是thị 我ngã 曆lịch 餘dư 四tứ 蘊uẩn 而nhi 為vi 我ngã 所sở 亦diệc 十thập 三tam 句cú 。 五ngũ 蘊uẩn 共cộng 成thành 六lục 十thập 五ngũ 句cú 。 此thử 等đẳng 是thị 前tiền 六lục 十thập 異dị 論luận 。 第đệ 四tứ 計kế 我ngã 實thật 有hữu 宗tông 也dã 。 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 四tứ 遍biến 常thường 論luận 者giả 。 長trường/trưởng 阿a 含hàm 經kinh 梵Phạm 動động 品phẩm 中trung 。 及cập 瑜du 伽già 論luận 八bát 十thập 七thất 卷quyển 。 雖tuy 皆giai 具cụ 說thuyết 有hữu 少thiểu 不bất 同đồng 。 今kim 依y 瑜du 伽già 顯hiển 此thử 義nghĩa 云vân 。 謂vị 依y 靜tĩnh 慮lự 得đắc 宿túc 住trụ 念niệm 。 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 見kiến 有hữu 遠viễn 近cận 。 計kế 前tiền 際tế 常thường 而nhi 有hữu 四tứ 論luận 。 一nhất 憶ức 過quá 去khứ 二nhị 十thập 劫kiếp 成thành 壞hoại 。 二nhị 憶ức 過quá 去khứ 四tứ 十thập 劫kiếp 成thành 壞hoại 。 三tam 憶ức 過quá 去khứ 八bát 十thập 劫kiếp 成thành 壞hoại 。 其kỳ 中trung 眾chúng 生sanh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 我ngã 及cập 世thế 間gian 。 皆giai 悉tất 是thị 常thường 。 四tứ 以dĩ 天thiên 眼nhãn 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 從tùng 前tiền 世thế 間gian 至chí 後hậu 世thế 間gian 。 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 計kế 我ngã 世thế 間gian 皆giai 悉tất 是thị 常thường 。 即tức 前tiền 諸chư 法pháp 皆giai 常thường 宗tông 也dã 。 四tứ 一nhất 分phần 常thường 論luận 者giả 。 一nhất 者giả 有hữu 從tùng 梵Phạm 天Thiên 。 沒một 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 由do 修tu 定định 故cố 得đắc 宿túc 住trụ 通thông 。 觀quán 前tiền 來lai 處xứ 。 梵Phạm 王Vương 猶do 在tại 不bất 見kiến 初sơ 後hậu 謂vị 常thường 住trụ 。 我ngã 來lai 生sanh 此thử 是thị 其kỳ 無vô 常thường 。 故cố 知tri 世thế 界giới 一nhất 分phần/phân 常thường 住trụ 。 二nhị 聞văn 梵Phạm 王Vương 有hữu 如như 是thị 見kiến 。 四tứ 大đại 種chủng 是thị 常thường 。 心tâm 是thị 無vô 常thường 。 或hoặc 同đồng 彼bỉ 忍nhẫn 或hoặc 展triển 轉chuyển 聞văn 。 我ngã 將tương 梵Phạm 王Vương 以dĩ 為vi 定định 量lượng 信tín 其kỳ 所sở 言ngôn 。 故cố 知tri 世thế 間gian 一nhất 分phân 是thị 常thường 。 三tam 者giả 有hữu 從tùng 戲hí 咲# 天thiên 。 沒một 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 宿Túc 命Mạng 通Thông 。 報báo 彼bỉ 諸chư 天thiên 不bất 戲hí 咲# 故cố 在tại 彼bỉ 常thường 住trụ 。 我ngã 由do 戲hí 咲# 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 故cố 知tri 世thế 間gian 一nhất 分phần/phân 常thường 住trụ 。 四tứ 者giả 有hữu 從tùng 憤phẫn 恚khuể 天thiên 。 沒một 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 得đắc 宿túc 住trụ 通thông 。 執chấp 彼bỉ 諸chư 天thiên 不bất 極cực 憤phẫn 恚khuể 在tại 彼bỉ 常thường 住trụ 。 我ngã 由do 憤phẫn 恚khuể 。 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 故cố 知tri 世thế 間gian 一nhất 分phân 是thị 常thường 。 此thử 亦diệc 諸chư 法pháp 無vô 因nhân 宗tông 也dã 。 及cập 計kế 後hậu 際tế 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 等đẳng 者giả 。 此thử 依y 阿a 含hàm 梵Phạm 動động 品phẩm 說thuyết 。 且thả 初sơ 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 論luận 者giả 。 以dĩ 相tương 對đối 色sắc 有hữu 其kỳ 四tứ 句cú 。 對đối 邊biên 無vô 邊biên 有hữu 其kỳ 四tứ 句cú 。 對đối 苦khổ 對đối 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 其kỳ 四tứ 句cú 。 對đối 想tưởng 多đa 少thiểu 有hữu 其kỳ 四tứ 句cú 。 四tứ 四tứ 共cộng 成thành 十thập 六lục 句cú 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 對đối 色sắc 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 色sắc 有hữu 想tưởng 。 二nhị 無vô 色sắc 有hữu 想tưởng 。 三tam 亦diệc 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 色sắc 有hữu 想tưởng 。 四tứ 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 有hữu 想tưởng 。 第đệ 二nhị 對đối 邊biên 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 邊biên 有hữu 想tưởng 。 二nhị 無vô 邊biên 有hữu 想tưởng 。 三tam 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 有hữu 想tưởng 。 四tứ 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 有hữu 想tưởng 。 第đệ 三tam 對đối 苦khổ 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 苦khổ 有hữu 想tưởng 。 二nhị 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 想tưởng 。 三tam 亦diệc 有hữu 苦khổ 亦diệc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 想tưởng 。 四tứ 非phi 有hữu 苦khổ 非phi 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 想tưởng 。 第đệ 四tứ 對đối 想tưởng 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 其kỳ 一nhất 想tưởng 。 二nhị 有hữu 苦khổ 干can 想tưởng 。 三tam 見kiến 境cảnh 狹hiệp 故cố 有hữu 少thiểu 想tưởng 。 四tứ 緣duyên 境cảnh 寬khoan 故cố 有hữu 無vô 量lượng 想tưởng 。 是thị 為vi 十thập 六lục 。 有hữu 想tưởng 論luận 也dã 。 無vô 想tưởng 八bát 者giả 。 對đối 色sắc 有hữu 四tứ 。 對đối 邊biên 無vô 邊biên 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 。 對đối 色sắc 四tứ 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 色sắc 無vô 想tưởng 。 二nhị 者giả 無vô 色sắc 無vô 想tưởng 。 三tam 亦diệc 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 色sắc 無vô 想tưởng 。 四tứ 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 無vô 想tưởng 。 第đệ 二nhị 對đối 邊biên 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 邊biên 無vô 想tưởng 。 二nhị 無vô 邊biên 無vô 想tưởng 。 三tam 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 無vô 想tưởng 。 四tứ 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 無vô 想tưởng 。 既ký 無vô 想tưởng 故cố 不bất 可khả 說thuyết 為vi 苦khổ 樂lạc 一nhất 多đa 。 故cố 唯duy 八bát 句cú 。 所sở 言ngôn 俱câu 非phi 有hữu 八bát 論luận 者giả 。 對đối 色sắc 有hữu 四tứ 。 對đối 邊biên 無vô 邊biên 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 。 對đối 色sắc 有hữu 四tứ 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 色sắc 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 二nhị 我ngã 無vô 色sắc 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 三tam 者giả 亦diệc 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 色sắc 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 四tứ 者giả 非phi 有hữu 色sắc 非phi 無vô 色sắc 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 第đệ 二nhị 對đối 邊biên 無vô 邊biên 有hữu 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 我ngã 此thử 終chung 後hậu 有hữu 邊biên 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 二nhị 我ngã 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 三tam 我ngã 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 四tứ 我ngã 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 既ký 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 故cố 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 苦khổ 有hữu 樂lạc 。 一nhất 想tưởng 多đa 想tưởng 。 故cố 唯duy 八bát 句cú 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 計kế 我ngã 實thật 有hữu 宗tông 也dã 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 者giả 。 我ngã 未vị 死tử 時thời 有hữu 麁thô 色sắc 身thân 。 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 住trụ 持trì 未vị 壞hoại 。 爾nhĩ 時thời 有hữu 病bệnh 有hữu 癰ung 有hữu 箭tiễn 。 若nhược 我ngã 死tử 後hậu 。 斷đoạn 滅diệt 無vô 餘dư 。 爾nhĩ 時thời 我ngã 善thiện 斷đoạn 滅diệt 。 如như 是thị 欲dục 塵trần 諸chư 天thiên 。 色sắc 塵trần 諸chư 天thiên 。 無vô 色sắc 空không 處xứ 無vô 色sắc 識thức 處xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 悉tất 皆giai 斷đoạn 滅diệt 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 論luận 。 即tức 前tiền 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 宗tông 也dã 。 謂vị 謗báng 因nhân 果quả 作tác 用dụng 實thật 事sự 者giả 。 言ngôn 謗báng 因nhân 者giả 。 謂vị 無vô 施thí 與dữ 無vô 愛ái 養dưỡng 無vô 祠từ 祀tự 無vô 惡ác 行hành 無vô 妙diệu 行hạnh 。 言ngôn 謗báng 果quả 者giả 。 謂vị 無vô 惡ác 行hành 無vô 妙diệu 行hạnh 所sở 感cảm 異dị 熟thục 果quả 等đẳng 。 謗báng 作tác 用dụng 者giả 。 無vô 此thử 世thế 間gian 無vô 彼bỉ 世thế 間gian 。 無vô 父phụ 無vô 母mẫu 。 壞hoại 實thật 事sự 者giả 。 謂vị 無vô 世thế 間gian 真chân 阿A 羅La 漢Hán 。 即tức 是thị 因nhân 果quả 皆giai 空không 宗tông 也dã 。 有hữu 執chấp 前tiền 際tế 二nhị 無vô 因nhân 論luận 者giả 。 謂vị 依y 世thế 定định 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 見kiến 不bất 相tương 續tục 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 諸chư 內nội 外ngoại 事sự 無vô 量lượng 差sai 別biệt 。 故cố 作tác 是thị 思tư 。 我ngã 及cập 世thế 間gian 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 即tức 前tiền 諸chư 法pháp 無vô 因nhân 宗tông 也dã 。 四tứ 有hữu 邊biên 等đẳng 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 者giả 。 四tứ 有hữu 邊biên 者giả 即tức 前tiền 第đệ 九cửu 邊biên 無vô 邊biên 宗tông 。 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 即tức 四tứ 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 宗tông 也dã 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 世thế 主chủ 釋Thích 梵Phạm 等đẳng 者giả 。 自tự 在tại 即tức 是thị 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 世thế 主chủ 即tức 是thị 。 四Tứ 大Đại 天Thiên 王Vương 。 釋thích 謂vị 常thường 釋thích 。 梵Phạm 謂vị 梵Phạm 王Vương 。 餘dư 物vật 類loại 者giả 。 微vi 塵trần 時thời 方phương 本bổn 際tế 自tự 然nhiên 虛hư 空không 等đẳng 類loại 。 為vi 常thường 為vi 恆hằng 。 無vô 有hữu 變biến 易dị 。 總tổng 是thị 諸chư 法pháp 皆giai 常thường 宗tông 也dã 。 或hoặc 計kế 自tự 在tại 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 物vật 因nhân 者giả 。 執chấp 自tự 在tại 天thiên 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 大đại 梵Phạm 王Vương 等đẳng 。 亦diệc 是thị 世thế 間gian 一nhất 切thiết 物vật 因nhân 。 即tức 是thị 自tự 在tại 所sở 作tác 宗tông 也dã 。 或hoặc 有hữu 妄vọng 執chấp 諸chư 邪tà 解giải 脫thoát 者giả 。 執chấp 非phi 想tưởng 天thiên 及cập 非phi 想tưởng 地địa 為vi 解giải 脫thoát 處xứ 。 或hoặc 有hữu 妄vọng 執chấp 非phi 道đạo 為vi 道đạo 者giả 。 除trừ 見kiến 已dĩ 外ngoại 妄vọng 執chấp 諸chư 法pháp 為vi 正Chánh 道Đạo 者giả 。 皆giai 是thị 妄vọng 計kế 清thanh 淨tịnh 宗tông 也dã 。 謂vị 於ư 諸chư 見kiến 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 等đẳng 者giả 。 執chấp 所sở 起khởi 見kiến 是thị 為vi 最tối 勝thắng 。 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 見kiến 既ký 如như 是thị 。 依y 身thân 起khởi 見kiến 。 此thử 見kiến 所sở 依y 。 五ngũ 蘊uẩn 之chi 身thân 。 亦diệc 是thị 最tối 勝thắng 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 既ký 執chấp 自tự 身thân 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 則tắc 於ư 他tha 見kiến 執chấp 為vi 下hạ 劣liệt 非phi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 從tùng 此thử 即tức 起khởi 。 種chủng 種chủng 鬪đấu 諍tranh 。 故cố 此thử 見kiến 取thủ 即tức 是thị 鬪đấu 諍tranh 法pháp 。 謂vị 於ư 隨tùy 順thuận 諸chư 見kiến 戒giới 禁cấm 等đẳng 者giả 。 前tiền 既ký 執chấp 見kiến 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 隨tùy 順thuận 諸chư 見kiến 而nhi 受thọ 戒giới 禁cấm 。 即tức 執chấp 此thử 戒giới 及cập 戒giới 所sở 依y 五ngũ 蘊uẩn 之chi 身thân 。 亦diệc 為vi 勝thắng 淨tịnh 。 名danh 戒giới 禁cấm 取thủ 取thủ 者giả 執chấp 也dã 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 未vị 離ly 下hạ 染nhiễm 等đẳng 者giả 。 下hạ 上thượng 地địa 惑hoặc 麁thô 細tế 懸huyền 殊thù 。 下hạ 惑hoặc 未vị 斷đoạn 上thượng 惑hoặc 不bất 起khởi 。 要yếu 伏phục 下hạ 惑hoặc 上thượng 惑hoặc 現hiện 前tiền 。 此thử 總tổng 說thuyết 已dĩ 別biệt 分phân 別biệt 者giả 。 如như 初sơ 靜tĩnh 慮lự 名danh 為vi 下hạ 地địa 。 修tu 第đệ 二nhị 定định 未vị 得đắc 根căn 本bổn 退thoái 生sanh 自tự 地địa 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 生sanh 在tại 下hạ 地địa 。 未vị 能năng 捨xả 離ly 初sơ 靜tĩnh 慮lự 惑hoặc 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 若nhược 得đắc 二nhị 地địa 根căn 本bổn 定định 者giả 。 伏phục 初sơ 靜tĩnh 慮lự 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 上thượng 惑hoặc 現hiện 起khởi 。 於ư 二nhị 靜tĩnh 慮lự 下hạ 上thượng 既ký 然nhiên 。 三tam 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 伏phục 下hạ 起khởi 上thượng 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 生sanh 第đệ 四tứ 定định 中trung 有hữu 中trung 者giả 由do 謗báng 解giải 脫thoát 等đẳng 者giả 。 此thử 顯hiển 生sanh 上thượng 起khởi 下hạ 分phân 別biệt 發phát 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 婆bà 沙sa 論luận 說thuyết 。 昔tích 者giả 有hữu 一nhất 少thiểu 聞văn 苾Bật 芻Sô 。 不bất 學học 經kinh 論luận 直trực 修tu 定định 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 謂vị 得đắc 初sơ 果quả 。 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 謂vị 言ngôn 我ngã 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 既ký 得đắc 彼bỉ 定định 合hợp 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 後hậu 命mạng 終chung 已dĩ 將tương 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 於ư 中trung 有hữu 身thân 便tiện 起khởi 謗báng 言ngôn 。 夫phu 阿A 羅La 漢Hán 生sanh 分phần/phân 已dĩ 盡tận 。 如như 何hà 今kim 者giả 我ngã 有hữu 生sanh 耶da 。 故cố 知tri 世thế 間gian 無vô 真chân 解giải 脫thoát 。 但đãn 是thị 智trí 人nhân 。 虛hư 妄vọng 所sở 說thuyết 。 由do 謗báng 解giải 脫thoát 便tiện 即tức 變biến 作tác 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 既ký 彼bỉ 中trung 有hữu 屬thuộc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 所sở 起khởi 謗báng 毀hủy 乃nãi 是thị 下hạ 地địa 發phát 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 故cố 生sanh 上thượng 地địa 能năng 起khởi 下hạ 地địa 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 身thân 在tại 上thượng 地địa 將tương 生sanh 下hạ 時thời 等đẳng 者giả 。 此thử 顯hiển 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 潤nhuận 生sanh 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 謂vị 從tùng 上thượng 地địa 將tương 生sanh 下hạ 時thời 。 先tiên 須tu 起khởi 愛ái 潤nhuận 下hạ 地địa 業nghiệp 然nhiên 始thỉ 下hạ 生sanh 。 經kinh 說thuyết 非phi 愛ái 不bất 受thọ 生sanh 故cố 。 既ký 潤nhuận 下hạ 業nghiệp 而nhi 起khởi 下hạ 愛ái 。 故cố 知tri 上thượng 地địa 起khởi 上thượng 潤nhuận 生sanh 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 慢mạn 等đẳng 者giả 。 此thử 顯hiển 我ngã 見kiến 邊biên 見kiến 及cập 慢mạn 得đắc 緣duyên 上thượng 義nghĩa 。 此thử 三tam 煩phiền 惱não 約ước 俱câu 生sanh 者giả 不bất 能năng 別biệt 緣duyên 。 總tổng 緣duyên 上thượng 界giới 為vi 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 斷đoạn 執chấp 常thường 。 持trì 彼bỉ 地địa 法pháp 而nhi 生sanh 於ư 慢mạn 。 餘dư 五ngũ 緣duyên 上thượng 其kỳ 理lý 極cực 成thành 者giả 。 言ngôn 餘dư 五ngũ 者giả 。 一nhất 癡si 。 二nhị 疑nghi 。 三tam 邪tà 見kiến 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 五Ngũ 戒Giới 取thủ 。 而nhi 此thử 五ngũ 種chủng 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 皆giai 許hứa 緣duyên 上thượng 。 以dĩ 共cộng 許hứa 故cố 而nhi 言ngôn 極cực 成thành 。 說thuyết 生sanh 上thượng 者giả 於ư 下hạ 有hữu 情tình 恃thị 己kỷ 勝thắng 德đức 而nhi 陵lăng 彼bỉ 者giả 。 瑜du 伽già 論luận 五ngũ 十thập 九cửu 說thuyết 。 生sanh 上thượng 地địa 者giả 於ư 彼bỉ 下hạ 地địa 。 諸chư 有hữu 情tình 所sở 。 由do 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 靜tĩnh 具cụ 勝thắng 功công 德đức 。 自tự 謂vị 為vi 勝thắng 而nhi 陵lăng 蔑miệt 也dã 。 總tổng 緣duyên 諸chư 行hành 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 斷đoạn 常thường 愛ái 者giả 等đẳng 者giả 。 此thử 顯hiển 上thượng 界giới 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 及cập 愛ái 亦diệc 緣duyên 下hạ 義nghĩa 。 謂vị 俱câu 生sanh 見kiến 不bất 能năng 別biệt 緣duyên 。 是thị 故cố 總tổng 緣duyên 下hạ 界giới 謂vị 諸chư 法pháp 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 執chấp 斷đoạn 執chấp 常thường 而nhi 起khởi 愛ái 也dã 。 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 如như 理lý 應ưng 思tư 者giả 。 謂vị 下hạ 苦khổ 等đẳng 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 故cố 知tri 有hữu 疑nghi 即tức 撥bát 為vi 無vô 。 是thị 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 執chấp 彼bỉ 欲dục 界giới 所sở 有hữu 。 見kiến 戒giới 為vi 勝thắng 為vi 因nhân 故cố 有hữu 二nhị 取thủ 。 而nhi 真chân 見kiến 道đạo 總tổng 緣duyên 諦đế 者giả 。 見kiến 道đạo 有hữu 二nhị 。 一nhất 真chân 見kiến 道đạo 。 謂vị 即tức 正chánh 體thể 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 從tùng 前tiền 加gia 行hành 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 親thân 證chứng 二nhị 空không 親thân 斷đoạn 二nhị 障chướng 。 初sơ 照chiếu 理lý 故cố 故cố 名danh 見kiến 道đạo 。 二nhị 相tương 見kiến 道đạo 。 即tức 是thị 後hậu 德đức 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 從tùng 真chân 見kiến 道đạo 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 法pháp 真chân 見kiến 道đạo 無vô 間gian 解giải 脫thoát 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 亦diệc 名danh 見kiến 道đạo 。 此thử 真chân 見kiến 道đạo 。 是thị 無vô 相tướng 故cố 。 總tổng 緣duyên 四Tứ 諦Đế 所sở 有hữu 真Chân 如Như 。 一nhất 無vô 間gian 道đạo 通thông 斷đoạn 四Tứ 諦Đế 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 苦khổ 集tập 是thị 彼bỉ 因nhân 依y 處xứ 故cố 等đẳng 者giả 。 以dĩ 此thử 十thập 種chủng 。 皆giai 迷mê 苦khổ 集tập 。 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 。 是thị 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 由do 煩phiền 惱não 力lực 樂nhạo 著trước 生sanh 死tử 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 界giới 起khởi 懸huyền 崖nhai 想tưởng 生sanh 大đại 怖bố 故cố 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 果quả 處xứ 起khởi 等đẳng 者giả 。 此thử 釋thích 二nhị 見kiến 唯duy 迷mê 苦khổ 義nghĩa 。 謂vị 二nhị 迷mê 苦khổ 有hữu 其kỳ 二nhị 因nhân 。 一nhất 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 行hành 想tưởng 麁thô 淺thiển 非phi 強cường/cưỡng 審thẩm 故cố 唯duy 果quả 處xứ 起khởi 。 二nhị 別biệt 空không 非phi 我ngã 屬thuộc 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 謂vị 空không 非phi 我ngã 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 即tức 四Tứ 諦Đế 皆giai 空không 。 非phi 我ngã 非phi 我ngã 所sở 。 故cố 名danh 之chi 為vi 空không 。 皆giai 無vô 我ngã 故cố 名danh 之chi 非phi 我ngã 。 別biệt 謂vị 苦Khổ 諦Đế 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 非phi 我ngã 性tánh 故cố 名danh 為vi 非phi 我ngã 。 非phi 我ngã 所sở 故cố 說thuyết 之chi 為vi 空không 。 身thân 見kiến 別biệt 迷mê 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 空không 非phi 我ngã 故cố 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 邊biên 見kiến 別biệt 迷mê 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 執chấp 常thường 執chấp 斷đoạn 違vi 生sanh 滅diệt 故cố 。 是thị 故cố 二nhị 見kiến 唯duy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 疑nghi 三tam 見kiến 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 者giả 。 謂vị 疑nghi 苦Khổ 諦Đế 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 身thân 見kiến 執chấp 我ngã 迷mê 無vô 我ngã 理lý 。 邊biên 執chấp 斷đoạn 常thường 迷mê 生sanh 滅diệt 理lý 。 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 現hiện 當đương 皆giai 苦khổ 。 是thị 故cố 四tứ 種chủng 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 。 二nhị 取thủ 執chấp 彼bỉ 三tam 見kiến 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 者giả 。 此thử 釋thích 二nhị 取thủ 疎sơ 迷mê 苦khổ 義nghĩa 。 謂vị 彼bỉ 見kiến 取thủ 執chấp 前tiền 三tam 見kiến 。 戒giới 取thủ 執chấp 彼bỉ 諸chư 見kiến 。 戒giới 禁cấm 及cập 所sở 依y 蘊uẩn 為vi 勝thắng 能năng 淨tịnh 。 由do 隔cách 親thân 迷mê 三tam 見kiến 起khởi 故cố 。 故cố 是thị 疎sơ 迷mê 非phi 親thân 迷mê 也dã 。 於ư 自tự 他tha 見kiến 及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 如như 次thứ 隨tùy 應ứng 起khởi 貪tham 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 所sở 顯hiển 貪tham 嗔sân 慢mạn 三tam 非phi 親thân 迷mê 諦đế 。 自tự 見kiến 謂vị 即tức 自tự 身thân 所sở 起khởi 前tiền 之chi 三tam 見kiến 。 眷quyến 屬thuộc 即tức 是thị 與dữ 見kiến 同đồng 時thời 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 。 他tha 見kiến 即tức 是thị 他tha 身thân 所sở 起khởi 前tiền 之chi 三tam 見kiến 。 眷quyến 屬thuộc 同đồng 前tiền 。 即tức 於ư 自tự 見kiến 及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 而nhi 起khởi 貪tham 愛ái 。 若nhược 於ư 他tha 見kiến 眷quyến 屬thuộc 起khởi 嗔sân 。 於ư 自tự 他tha 見kiến 眷quyến 屬thuộc 起khởi 慢mạn 。 故cố 言ngôn 如như 次thứ 隨tùy 應ứng 起khởi 也dã 。 相tương 應ứng 無vô 智trí 與dữ 九cửu 同đồng 迷mê 不bất 共cộng 無vô 明minh 親thân 迷mê 等đẳng 者giả 。 言ngôn 無vô 智trí 者giả 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 然nhiên 其kỳ 無vô 明minh 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 相tương 應ứng 。 通thông 與dữ 六lục 識thức 諸chư 惑hoặc 俱câu 者giả 。 二nhị 者giả 不bất 共cộng 。 不bất 與dữ 諸chư 識thức 諸chư 惑hoặc 俱câu 者giả 。 然nhiên 此thử 不bất 共cộng 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 恆hằng 行hành 。 唯duy 在tại 末mạt 那na 。 二nhị 者giả 獨độc 行hành 。 唯duy 在tại 意ý 識thức 。 然nhiên 此thử 獨độc 行hành 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 是thị 主chủ 。 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 獨độc 迷mê 理lý 者giả 。 二nhị 者giả 非phi 主chủ 。 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 忿phẫn 等đẳng 俱câu 者giả 。 此thử 中trung 相tương 應ứng 既ký 諸chư 惑hoặc 俱câu 隨tùy 。 同đồng 諸chư 惑hoặc 親thân 疎sơ 迷mê 諦đế 。 若nhược 與dữ 親thân 迷mê 惑hoặc 相tương 應ứng 者giả 即tức 親thân 迷mê 諦đế 。 若nhược 與dữ 疎sơ 迷mê 惑hoặc 相tương 應ứng 者giả 即tức 疎sơ 迷mê 諦đế 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 即tức 獨độc 行hành 中trung 為vi 主chủ 之chi 者giả 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 親thân 迷mê 諦đế 理lý 。 非phi 主chủ 獨độc 行hành 通thông 修tu 斷đoạn 故cố 。 一nhất 類loại 二Nhị 乘Thừa 三tam 界giới 九cửu 地địa 一nhất 一nhất 漸tiệm 次thứ 九cửu 品phẩm 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 分phần/phân 成thành 九cửu 地địa 。 欲dục 界giới 四tứ 禪thiền 及cập 四tứ 無vô 色sắc 。 地địa 地địa 皆giai 有hữu 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 。 九cửu 九cửu 共cộng 成thành 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 。 若nhược 鈍độn 根căn 者giả 別biệt 起khởi 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 。 聖thánh 道Đạo 一nhất 一nhất 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 除trừ 八bát 十thập 。 一nhất 品phẩm 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 欲dục 六lục 品phẩm 成thành 一nhất 來lai 果quả 。 斷đoạn 欲dục 九cửu 品phẩm 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 斷đoạn 上thượng 界giới 盡tận 成thành 無Vô 學Học 果quả 。 於ư 地địa 地địa 中trung 。 前tiền 之chi 八bát 品phẩm 皆giai 用dụng 正chánh 體thể 後hậu 得đắc 智trí 斷đoạn 。 以dĩ 有hữu 迷mê 理lý 迷mê 事sự 別biệt 故cố 。 若nhược 第đệ 九cửu 品phẩm 根căn 本bổn 智trí 斷đoạn 。 以dĩ 唯duy 迷mê 理lý 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 。 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 以dĩ 其kỳ 九cửu 地địa 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 合hợp 為vi 九cửu 聚tụ 。 發phát 九cửu 聖thánh 道Đạo 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 謂vị 以dĩ 九cửu 地địa 上thượng 上thượng 品phẩm 惑hoặc 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 。 一nhất 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 以dĩ 九cửu 地địa 中trung 下hạ 下hạ 品phẩm 惑hoặc 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 。 起khởi 上thượng 上thượng 聖thánh 道Đạo 而nhi 頓đốn 斷đoạn 之chi 。 斷đoạn 欲dục 六lục 品phẩm 合hợp 成thành 一nhất 來lai 。 由do 上thượng 八bát 地địa 六lục 品phẩm 皆giai 斷đoạn 。 超siêu 一nhất 來lai 果quả 不bất 入nhập 一nhất 來lai 。 斷đoạn 欲dục 九cửu 品phẩm 合hợp 成thành 不bất 還hoàn 。 由do 上thượng 八bát 地địa 九cửu 品phẩm 皆giai 斷đoạn 。 超siêu 不bất 還hoàn 果quả 不bất 取thủ 不bất 還hoàn 。 超siêu 中trung 二nhị 果quả 而nhi 成thành 無Vô 學Học 。 雖tuy 則tắc 利lợi 鈍độn 超siêu 漸tiệm 有hữu 殊thù 。 而nhi 斷đoạn 惑hoặc 時thời 俱câu 起khởi 無vô 間gian 解giải 脫thoát 二nhị 道đạo 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 斯tư 心tâm 別biệt 故cố 。 彼bỉ 令linh 易dị 解giải 此thử 令linh 易dị 緣duyên 者giả 。 解giải 謂vị 行hành 解giải 。 行hành 解giải 轉chuyển 易dị 。 緣duyên 謂vị 所sở 緣duyên 。 所sở 緣duyên 改cải 變biến 。 由do 是thị 於ư 中trung 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 易dị 解giải 不bất 易dị 緣duyên 。 先tiên 計kế 色sắc 常thường 後hậu 計kế 色sắc 斷đoạn 。 二nhị 易dị 緣duyên 不bất 易dị 解giải 。 先tiên 計kế 色sắc 常thường 後hậu 計kế 受thọ 常thường 。 三tam 解giải 緣duyên 俱câu 易dị 。 先tiên 計kế 色sắc 常thường 後hậu 計kế 受thọ 斷đoạn 。 四tứ 解giải 緣duyên 俱câu 不bất 易dị 。 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 計kế 色sắc 常thường 等đẳng 。 謂vị 非phi 煩phiền 惱não 唯duy 染nhiễm 麁thô 故cố 者giả 。 此thử 廢phế 立lập 門môn 顯hiển 由do 三tam 義nghĩa 唯duy 說thuyết 二nhị 十thập 。 初sơ 以dĩ 非phi 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 即tức 簡giản 貪tham 等đẳng 六lục 煩phiền 惱não 。 次thứ 唯duy 染nhiễm 污ô 即tức 簡giản 遍biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 不bất 定định 通thông 三tam 性tánh 故cố 。 後hậu 唯duy 麁thô 顯hiển 簡giản 憤phẫn 發phát 等đẳng 。 而nhi 依y 忿phẫn 等đẳng 分phần/phân 位vị 立lập 故cố 。 中trung 二nhị 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 心tâm 俱câu 隨tùy 應ứng 皆giai 得đắc 小tiểu 大đại 俱câu 起khởi 者giả 。 謂vị 如như 下hạ 說thuyết 。 小tiểu 七thất 唯duy 是thị 不bất 善thiện 性tánh 收thu 。 小tiểu 三tam 大đại 八bát 通thông 於ư 二nhị 性tánh 。 小tiểu 七thất 既ký 是thị 不bất 善thiện 性tánh 收thu 。 故cố 與dữ 中trung 二nhị 皆giai 相tương 應ứng 起khởi 。 小tiểu 三tam 大đại 八bát 不bất 善thiện 性tánh 者giả 。 中trung 二nhị 相tương 應ứng 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 即tức 與dữ 中trung 二nhị 而nhi 不bất 俱câu 起khởi 為vi 顯hiển 是thị 義nghĩa 置trí 隨tùy 應ứng 言ngôn 。 既ký 許hứa 大đại 八bát 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 展triển 轉chuyển 小tiểu 中trung 皆giai 容dung 起khởi 者giả 。 謂vị 即tức 染nhiễm 寬khoan 而nhi 不bất 善thiện 狹hiệp 。 染nhiễm 通thông 不bất 善thiện 無vô 記ký 二nhị 性tánh 。 故cố 但đãn 不bất 善thiện 皆giai 是thị 染nhiễm 心tâm 。 自tự 為vi 染nhiễm 心tâm 。 非phi 是thị 不bất 善thiện 。 是thị 故cố 大đại 八bát 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 既ký 通thông 無vô 記ký 不bất 善thiện 二nhị 性tánh 。 由do 不bất 善thiện 故cố 小tiểu 中trung 俱câu 也dã 。 以dĩ 彼bỉ 小tiểu 十thập 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 由do 是thị 八bát 大đại 容dung 互hỗ 相tương 應ưng 。 由do 斯tư 中trung 大đại 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 者giả 。 謂vị 以dĩ 五ngũ 受thọ 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。 有hữu 染nhiễm 無vô 記ký 八bát 大đại 相tương 應ứng 。 有hữu 不bất 善thiện 性tánh 中trung 二nhị 俱câu 起khởi 。 八bát 大đại 隨tùy 惑hoặc 既ký 通thông 三tam 界giới 及cập 通thông 六lục 識thức 故cố 五ngũ 受thọ 俱câu 。 中trung 二nhị 雖tuy 唯duy 欲dục 界giới 所sở 攝nhiếp 。 六lục 識thức 俱câu 故cố 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 忿phẫn 等đẳng 五ngũ 法pháp 四tứ 俱câu 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 五ngũ 謂vị 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 害hại 也dã 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 不bất 通thông 四tứ 禪thiền 無vô 意ý 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 五ngũ 識thức 俱câu 無vô 身thân 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 惡ác 趣thú 中trung 有hữu 意ý 地địa 苦khổ 所sở 起khởi 忿phẫn 等đẳng 與dữ 五ngũ 受thọ 俱câu 。 故cố 說thuyết 忿phẫn 等đẳng 四tứ 俱câu 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諂siểm 等đẳng 五ngũ 法pháp 容dung 五ngũ 受thọ 俱câu 者giả 。 五ngũ 謂vị 諂siểm 誑cuống 覆phú 憍kiêu 慳san 也dã 。 雖tuy 則tắc 不bất 與dữ 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 有hữu 通thông 色sắc 界giới 有hữu 意ý 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 通thông 惡ác 趣thú 有hữu 意ý 地địa 苦khổ 。 故cố 說thuyết 諂siểm 等đẳng 容dung 五ngũ 受thọ 俱câu 。 憍kiêu 唯duy 癡si 俱câu 與dữ 慢mạn 解giải 別biệt 者giả 。 謂vị 癡si 通thông 與dữ 諸chư 惑hoặc 相tương 應ứng 故cố 與dữ 慢mạn 俱câu 。 憍kiêu 緣duyên 自tự 性tánh 染nhiễm 著trước 醉túy 傲ngạo 。 慢mạn 緣duyên 地địa 起khởi 高cao 舉cử 陵lăng 人nhân 。 行hành 解giải 既ký 殊thù 不bất 得đắc 俱câu 起khởi 。 小tiểu 七thất 中trung 二nhị 唯duy 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 忿phẫn 恨hận 惱não 嫉tật 害hại 慳san 覆phú 。 以dĩ 唯duy 欲dục 界giới 行hành 相tương/tướng 麁thô 故cố 。 中trung 二nhị 不bất 善thiện 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 。 小tiểu 三tam 大đại 八bát 亦diệc 通thông 無vô 記ký 者giả 。 以dĩ 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 通thông 三tam 界giới 故cố 。 八bát 大đại 墮đọa 惑hoặc 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 非phi 但đãn 不bất 善thiện 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 諂siểm 誑cuống 欲dục 色sắc 餘dư 通thông 三tam 界giới 者giả 。 所sở 言ngôn 色sắc 者giả 即tức 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 此thử 及cập 下hạ 界giới 以dĩ 有hữu 王vương 臣thần 起khởi 諂siểm 誑cuống 故cố 。 憍kiêu 及cập 大đại 八bát 通thông 三tam 界giới 者giả 。 行hành 相tương/tướng 遍biến 故cố 。 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 定định 遍biến 心tâm 故cố 者giả 。 遂toại 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 前tiền 標tiêu 所sở 云vân 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 皆giai 不bất 定định 者giả 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 心tâm 之chi 與dữ 地địa 。 此thử 四tứ 非phi 但đãn 三tam 性tánh 不bất 定định 。 亦diệc 於ư 諸chư 心tâm 諸chư 地địa 不bất 定định 。 故cố 言ngôn 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 定định 遍biến 等đẳng 也dã 。 俱câu 舍xá 更cánh 加gia 貪tham 嗔sân 慢mạn 疑nghi 所sở 在tại 諸chư 地địa 等đẳng 者giả 。 地địa 不bất 定định 者giả 。 謂vị 不bất 如như 彼bỉ 通thông 大đại 地địa 法pháp 一nhất 一nhất 通thông 於ư 一nhất 切thiết 心tâm 地địa 。 善thiện 大đại 地địa 法pháp 遍biến 於ư 善thiện 地địa 。 染nhiễm 大đại 地địa 法pháp 通thông 於ư 染nhiễm 地địa 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 諸chư 地địa 不bất 定định 。 見kiến 修tu 不bất 定định 者giả 。 謂vị 具cụ 見kiến 修tu 二nhị 種chủng 斷đoạn 者giả 。 入nhập 煩phiền 惱não 中trung 慢mạn 唯duy 修tu 斷đoạn 疑nghi 唯duy 見kiến 斷đoạn 。 惡ác 作tác 修tu 斷đoạn 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 見kiến 修tu 不bất 定định 。 諸chư 位vị 心tâm 所sở 亦diệc 不bất 定định 者giả 。 且thả 如như 欲dục 界giới 有hữu 四tứ 位vị 心tâm 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 。 於ư 此thử 四tứ 位vị 心tâm 所sở 之chi 中trung 。 而nhi 前tiền 八bát 種chủng 有hữu 無vô 不bất 定định 。 故cố 此thử 八bát 種chủng 立lập 不bất 定định 名danh 。 身thân 不bất 自tự 在tại 心tâm 極cực 闇ám 劣liệt 一nhất 門môn 轉chuyển 者giả 。 身thân 不bất 自tự 在tại 無vô 動động 轉chuyển 故cố 。 即tức 是thị 釋thích 前tiền 不bất 自tự 在tại 義nghĩa 。 心tâm 極cực 闇ám 劣liệt 者giả 釋thích 前tiền 昧muội 字tự 。 一nhất 門môn 轉chuyển 者giả 釋thích 前tiền 略lược 字tự 。 覺giác 時thời 意ý 識thức 廣quảng 取thủ 諸chư 境cảnh 故cố 得đắc 明minh 了liễu 。 在tại 睡thụy 眠miên 位vị 唯duy 依y 意ý 根căn 一nhất 門môn 而nhi 起khởi 故cố 是thị 略lược 也dã 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 略lược 別biệt 寤ngụ 時thời 等đẳng 者giả 。 昧muội 謂vị 闇ám 劣liệt 。 簡giản 異dị 在tại 定định 極cực 明minh 了liễu 心tâm 。 略lược 謂vị 疎sơ 略lược 。 簡giản 別biệt 寤ngụ 時thời 遍biến 緣duyên 境cảnh 心tâm 。 簡giản 別biệt 定định 瞻chiêm 故cố 言ngôn 昧muội 略lược 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 非phi 無vô 體thể 用dụng 者giả 。 釋thích 前tiền 令linh 字tự 。 由do 有hữu 實thật 體thể 令linh 所sở 依y 身thân 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 若nhược 無vô 體thể 性tánh 無vô 此thử 能năng 故cố 。 此thử 即tức 標tiêu 宗tông 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 假giả 立lập 此thử 名danh 者giả 。 此thử 通thông 外ngoại 難nạn/nan 顯hiển 實thật 有hữu 也dã 。 謂vị 外ngoại 難nạn/nan 云vân 。 如như 諸chư 聖thánh 教giáo 及cập 五ngũ 無vô 心tâm 。 所sở 說thuyết 睡thụy 眠miên 雖tuy 無vô 體thể 性tánh 說thuyết 睡thụy 眠miên 言ngôn 。 今kim 此thử 睡thụy 眠miên 何hà 有hữu 別biệt 體thể 。 故cố 此thử 通thông 言ngôn 。 而nhi 或hoặc 有hữu 處xứ 於ư 無vô 心tâm 位vị 立lập 睡thụy 眠miên 者giả 。 而nhi 由do 似tự 此thử 心tâm 所sở 睡thụy 眠miên 假giả 立lập 此thử 名danh 。 此thử 既ký 心tâm 所sở 故cố 是thị 實thật 有hữu 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 立lập 比tỉ 量lượng 顯hiển 實thật 有hữu 義nghĩa 。 蓋cái 謂vị 五ngũ 蓋cái 。 一nhất 貪tham 欲dục 。 二nhị 嗔sân 恚khuể 。 三tam 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。 四tứ 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 。 五ngũ 者giả 疑nghi 蓋cái 。 纏triền 謂vị 八bát 纏triền 。 一nhất 惛hôn 沈trầm 。 二nhị 睡thụy 眠miên 。 三tam 掉trạo 舉cử 。 四tứ 惡ác 作tác 。 五ngũ 嫉tật 。 六lục 慳san 。 七thất 無vô 慚tàm 。 八bát 無vô 愧quý 。 此thử 有hữu 二nhị 量lượng 。 一nhất 云vân 。 而nhi 此thử 蓋cái 纏triền 定định 心tâm 相tương 應ứng 。 是thị 蓋cái 纏triền 故cố 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 。 第đệ 二nhị 量lượng 云vân 。 然nhiên 此thử 睡thụy 眠miên 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 。 覆phú 成thành 並tịnh 例lệ 如như 理lý 應ưng 知tri 。 此thử 二nhị 俱câu 以dĩ 安an 不bất 安an 住trụ 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 所sở 依y 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 尋tầm 伺tứ 若nhược 與dữ 定định 俱câu 如như 理lý 思tư 惟duy 。 即tức 名danh 為vi 安an 。 若nhược 時thời 不bất 能năng 如như 理lý 思tư 惟duy 。 不bất 與dữ 定định 俱câu 即tức 名danh 不bất 安an 。 尋tầm 求cầu 不bất 安an 。 身thân 心tâm 不bất 安an 。 尋tầm 伺tứ 若nhược 安an 身thân 心tâm 安an 住trụ 。 是thị 故cố 身thân 心tâm 安an 不bất 安an 住trụ 皆giai 用dụng 尋tầm 伺tứ 為vi 所sở 依y 也dã 。 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 不bất 深thâm 推thôi 度độ 等đẳng 者giả 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 中trung 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 今kim 就tựu 一nhất 義nghĩa 。 思tư 慧tuệ 二nhị 法pháp 於ư 境cảnh 麁thô 轉chuyển 不bất 深thâm 推thôi 度độ 即tức 名danh 為vi 尋tầm 。 於ư 境cảnh 細tế 轉chuyển 深thâm 推thôi 度độ 時thời 即tức 名danh 為vi 伺tứ 。 故cố 離ly 思tư 慧tuệ 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 是thị 假giả 有hữu 等đẳng 者giả 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 則tắc 顯hiển 有hữu 十thập 一nhất 門môn 。 一nhất 假giả 實thật 分phân 別biệt 門môn 。 二nhị 自tự 類loại 相tương 應ứng 門môn 。 三tam 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 門môn 。 四tứ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 門môn 。 五ngũ 與dữ 善thiện 相tương 應ứng 門môn 。 六lục 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 門môn 。 七thất 隨tùy 惑hoặc 相tương 應ứng 門môn 。 八bát 三tam 性tánh 分phân 別biệt 門môn 。 九cửu 界giới 地địa 分phân 別biệt 門môn 。 十thập 學học 等đẳng 分phân 別biệt 門môn 。 十thập 一nhất 三tam 斷đoạn 分phân 別biệt 門môn 。 至chí 文văn 當đương 配phối 。 俱câu 與dữ 前tiền 二nhị 容dung 五ngũ 相tương 應ứng 者giả 。 前tiền 二nhị 謂vị 是thị 睡thụy 眠miên 惡ác 作tác 。 尋tầm 相tương 應ứng 時thời 無vô 伺tứ 相tương 應ứng 。 伺tứ 相tương 應ứng 時thời 無vô 尋tầm 俱câu 起khởi 。 為vi 顯hiển 是thị 義nghĩa 故cố 置trí 容dung 言ngôn 。 四tứ 皆giai 容dung 與dữ 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 者giả 。 謂vị 四tứ 不bất 定định 非phi 俱câu 時thời 生sanh 。 意ý 與dữ 五ngũ 受thọ 亦diệc 非phi 並tịnh 起khởi 。 非phi 為vi 一nhất 時thời 。 一nhất 切thiết 相tương 應ứng 。 容dung 有hữu 前tiền 後hậu 相tương 應ứng 之chi 義nghĩa 。 故cố 於ư 此thử 彼bỉ 皆giai 置trí 容dung 言ngôn 。 惡ác 作tác 容dung 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 等đẳng 者giả 。 若nhược 不bất 善thiện 悔hối 。 可khả 與dữ 相tương 應ứng 。 若nhược 善thiện 惡ác 作tác 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 若nhược 於ư 貪tham 等đẳng 縱túng/tung 不bất 善thiện 悔hối 。 亦diệc 不bất 相tương 應ứng 。 麁thô 細tế 異dị 故cố 。 與dữ 二nhị 種chủng 善thiện 皆giai 得đắc 相tương 應ứng 等đẳng 者giả 。 一nhất 生sanh 得đắc 善thiện 。 謂vị 善thiện 性tánh 善thiện 生sanh 便tiện 得đắc 故cố 。 二nhị 方phương 便tiện 善thiện 。 謂vị 聞văn 思tư 修tu 方phương 便tiện 生sanh 故cố 。 其kỳ 生sanh 得đắc 善thiện 有hữu 惡ác 作tác 者giả 。 於ư 已dĩ 作tác 惡ác 。 生sanh 追truy 悔hối 故cố 。 於ư 不bất 作tác 善thiện 悔hối 不bất 作tác 故cố 。 於ư 善thiện 心tâm 時thời 有hữu 睡thụy 眠miên 故cố 。 於ư 諸chư 善thiện 事sự 亦diệc 得đắc 尋tầm 伺tứ 。 若nhược 方phương 便tiện 善thiện 聞văn 等đẳng 位vị 中trung 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 皆giai 得đắc 有hữu 故cố 。 後hậu 三tam 皆giai 通thông 染nhiễm 淨tịnh 無vô 記ký 等đẳng 者giả 。 染nhiễm 無vô 記ký 者giả 即tức 是thị 有hữu 覆phú 。 淨tịnh 無vô 記ký 者giả 即tức 是thị 無vô 覆phú 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 行hành 解giải 麁thô 細tế 通thông 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 惡ác 作tác 唯duy 淨tịnh 。 四tứ 非phi 是thị 染nhiễm 。 行hành 解giải 麁thô 猛mãnh 。 而nhi 染nhiễm 無vô 記ký 是thị 審thẩm 細tế 故cố 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 悔hối 唯duy 中trung 二nhị 等đẳng 者giả 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 猛mãnh 故cố 非phi 異dị 熟thục 。 非phi 定định 引dẫn 生sanh 故cố 非phi 通thông 果quả 。 悔hối 非phi 無Vô 學Học 離ly 欲dục 捨xả 故cố 者giả 。 謂vị 此thử 悔hối 者giả 唯duy 屬thuộc 欲dục 界giới 。 離ly 欲dục 界giới 時thời 早tảo 已dĩ 捨xả 悔hối 。 況huống 無Vô 學Học 者giả 離ly 三tam 界giới 惑hoặc 而nhi 有hữu 悔hối 也dã 。 亦diệc 邪tà 見kiến 等đẳng 勢thế 力lực 起khởi 者giả 。 邪tà 見kiến 力lực 起khởi 故cố 是thị 見kiến 斷đoạn 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 身thân 邊biên 見kiến 等đẳng 。 諸chư 俱câu 生sanh 惑hoặc 是thị 彼bỉ 引dẫn 生sanh 故cố 通thông 修tu 斷đoạn 。 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 通thông 二nhị 種chủng 者giả 。 謂vị 通thông 分phân 別biệt 及cập 與dữ 正chánh 智trí 。 釋thích 其kỳ 所sở 以dĩ 其kỳ 如như 下hạ 文văn 。 說thuyết 正chánh 思tư 惟duy 是thị 無vô 漏lậu 者giả 。 顯hiển 揚dương 瑜du 伽già 二nhị 論luận 皆giai 說thuyết 。 思tư 惟duy 諸chư 諦đế 得đắc 與dữ 無vô 漏lậu 作tác 意ý 相tương 應ứng 。 此thử 中trung 思tư 惟duy 即tức 是thị 尋tầm 求cầu 。 既ký 許hứa 尋tầm 求cầu 是thị 無vô 漏lậu 。 故cố 伺tứ 通thông 無vô 漏lậu 其kỳ 義nghĩa 准chuẩn 知tri 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 是thị 言ngôn 說thuyết 因nhân 故cố 者giả 。 諸chư 論luận 皆giai 說thuyết 。 尋tầm 伺tứ 乃nãi 是thị 語ngữ 之chi 加gia 行hành 。 要yếu 因nhân 尋tầm 伺tứ 發phát 語ngữ 言ngôn 故cố 。 統thống 論luận 加gia 行hành 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 身thân 加gia 行hành 。 謂vị 出xuất 入nhập 息tức 。 由do 出xuất 入nhập 息tức 身thân 得đắc 存tồn 故cố 。 二nhị 語ngữ 加gia 行hành 。 謂vị 即tức 尋tầm 伺tứ 。 若nhược 無vô 尋tầm 伺tứ 無vô 語ngữ 言ngôn 故cố 。 三tam 心tâm 加gia 行hành 。 謂vị 即tức 受thọ 想tưởng 。 此thử 若nhược 滅diệt 時thời 心tâm 隨tùy 滅diệt 故cố 。 故cố 說thuyết 尋tầm 伺tứ 為vi 言ngôn 說thuyết 因nhân 。 非phi 如như 佛Phật 地địa 。 無vô 功công 用dụng 者giả 。 此thử 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 謂vị 外ngoại 難nạn/nan 云vân 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 得đắc 無vô 功công 用dụng 。 於ư 說thuyết 法Pháp 時thời 。 寧ninh 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 為vi 通thông 此thử 難nạn/nan 故cố 有hữu 此thử 文văn 。 然nhiên 無vô 功công 用dụng 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 內nội 證chứng 真chân 理lý 外ngoại 起khởi 作tác 用dụng 。 八bát 地địa 雖tuy 於ư 內nội 證chứng 任nhậm 運vận 。 而nhi 外ngoại 作tác 用dụng 。 未vị 得đắc 自tự 在tại 。 不bất 同đồng 佛Phật 地địa 於ư 內nội 於ư 外ngoại 。 皆giai 無vô 功công 用dụng 。 故cố 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 非phi 謂vị 即tức 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 者giả 。 如như 唯duy 識thức 論luận 有hữu 難nạn/nan 起khởi 云vân 。 如như 是thị 六lục 位vị 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 別biệt 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 為vi 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 若nhược 說thuyết 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 頌tụng 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 彼bỉ 頌tụng 云vân 。 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 。 或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng 。 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。 論luận 自tự 釋thích 云vân 。 應ưng 說thuyết 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 心tâm 所sở 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 說thuyết 唯duy 識thức 等đẳng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 即tức 離ly 心tâm 體thể 無vô 別biệt 心tâm 所sở 但đãn 假giả 立lập 者giả 。 則tắc 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 三tam 蘊uẩn 體thể 故cố 。 故cố 有hữu 頌tụng 云vân 。 五ngũ 種chủng 性tánh 不bất 成thành 。 分phần/phân 位vị 差sai 過quá 失thất 。 因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 故cố 。 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。 故cố 知tri 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 心tâm 所sở 。 諍tranh 根căn 生sanh 死tử 次thứ 第đệ 因nhân 者giả 。 諍tranh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 欲dục 諍tranh 。 欲dục 謂vị 五ngũ 欲dục 。 二nhị 者giả 見kiến 諍tranh 。 見kiến 謂vị 五ngũ 見kiến 。 諍tranh 謂vị 煩phiền 惱não 。 諍tranh 即tức 是thị 根căn 名danh 為vi 諍tranh 根căn 。 由do 味vị 受thọ 故cố 。 貪tham 著trước 諸chư 色sắc 。 由do 倒đảo 想tưởng 故cố 貪tham 著trước 諸chư 見kiến 。 故cố 受thọ 想tưởng 二nhị 與dữ 諍tranh 為vi 因nhân 。 生sanh 死tử 因nhân 者giả 。 由do 耽đam 著trước 受thọ 起khởi 倒đảo 想tưởng 故cố 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 故cố 受thọ 想tưởng 二nhị 為vi 生sanh 死tử 因nhân 。 次thứ 第đệ 因nhân 者giả 。 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 隨tùy 麁thô 次thứ 第đệ 。 色sắc 有hữu 對đối 故cố 諸chư 蘊uẩn 中trung 麁thô 。 餘dư 四tứ 無vô 對đối 故cố 先tiên 明minh 色sắc 。 於ư 無vô 色sắc 中trung 次thứ 受thọ 最tối 麁thô 。 如như 言ngôn 手thủ 痛thống 非phi 想tưởng 等đẳng 故cố 。 若nhược 對đối 行hành 識thức 其kỳ 想tưởng 乃nãi 麁thô 。 男nam 女nữ 等đẳng 想tưởng 易dị 了liễu 知tri 故cố 。 若nhược 對đối 於ư 識thức 其kỳ 行hành 即tức 麁thô 。 貪tham 嗔sân 等đẳng 行hành 易dị 了liễu 知tri 故cố 。 識thức 最tối 為vi 細tế 。 總tổng 取thủ 境cảnh 相tướng 難nạn/nan 分phân 別biệt 故cố 。 最tối 後hậu 說thuyết 也dã 。 二nhị 隨tùy 染nhiễm 次thứ 第đệ 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 男nam 女nữ 於ư 色sắc 更cánh 相tương 愛ái 樂nhạo 。 緣duyên 此thử 色sắc 愛ái 起khởi 耽đam 著trước 受thọ 。 此thử 受thọ 復phục 因nhân 倒đảo 想tưởng 而nhi 生sanh 。 此thử 想tưởng 復phục 由do 煩phiền 惱não 而nhi 起khởi 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 復phục 由do 識thức 生sanh 。 由do 此thử 隨tùy 染nhiễm 立lập 蘊uẩn 次thứ 第đệ 。 第đệ 三tam 隨tùy 器khí 次thứ 第đệ 。 器khí 謂vị 皿mãnh 等đẳng 米mễ 麵miến 等đẳng 物vật 。 夫phu 欲dục 設thiết 食thực 先tiên 求cầu 食thực 器khí 。 次thứ 求cầu 米mễ 麵miến 。 以dĩ 為vi 飲ẩm 食thực 。 次thứ 求cầu 鹽diêm 酢tạc 以dĩ 為vi 助trợ 味vị 。 得đắc 諸chư 物vật 已dĩ 付phó 厨trù 人nhân 造tạo 。 將tương 就tựu 食thực 人nhân 。 受thọ 諸chư 果quả 報báo 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 喻dụ 蘊uẩn 次thứ 第đệ 。 四tứ 隨tùy 界giới 次thứ 第đệ 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 有hữu 諸chư 妙diệu 欲dục 。 色sắc 最tối 顯hiển 了liễu 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 勝thắng 喜hỷ 樂lạc 。 受thọ 想tưởng 顯hiển 了liễu 。 三tam 無vô 色sắc 天thiên 取thủ 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 想tưởng 最tối 顯hiển 了liễu 。 有hữu 頂đảnh 地địa 中trung 思tư 最tối 為vi 勝thắng 。 行hành 相tương/tướng 顯hiển 了liễu 。 此thử 前tiền 四tứ 蘊uẩn 識thức 住trụ 其kỳ 中trung 。 故cố 最tối 後hậu 說thuyết 。 由do 此thử 四tứ 因nhân 立lập 蘊uẩn 次thứ 第đệ 。 故cố 以dĩ 受thọ 想tưởng 別biệt 為vi 蘊uẩn 也dã 。 此thử 中trung 因nhân 者giả 所sở 以dĩ 義nghĩa 故cố 。 設thiết 無vô 表biểu 色sắc 亦diệc 所sở 造tạo 者giả 。 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 。 大đại 種chủng 所sở 造tạo 性tánh 。 由do 此thử 說thuyết 無vô 表biểu 。 此thử 中trung 造tạo 者giả 即tức 是thị 因nhân 義nghĩa 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 不bất 用dụng 餘dư 造tạo 色sắc 。 是thị 有hữu 對đối 耶da 。 答đáp 。 以dĩ 能năng 造tạo 大đại 是thị 微vi 細tế 故cố 。 故cố 是thị 無vô 表biểu 。 不bất 可khả 見kiến 也dã 。 唯duy 七thất 心tâm 界giới 者giả 。 謂vị 六lục 識thức 界giới 及cập 以dĩ 意ý 界giới 。 此thử 於ư 三tam 世thế 能năng 當đương 現hiện 益ích 而nhi 緣duyên 境cảnh 界giới 名danh 為vi 心tâm 界giới 。 一nhất 異dị 熟thục 生sanh 二nhị 所sở 長trưởng 養dưỡng 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 俱câu 舍xá 五ngũ 類loại 義nghĩa 門môn 。 此thử 中trung 說thuyết 四tứ 。 若nhược 兼kiêm 實thật 事sự 則tắc 為vi 五ngũ 種chủng 。 彼bỉ 論luận 通thông 約ước 十thập 八bát 界giới 辯biện 。 既ký 兼kiêm 無vô 為vi 故cố 具cụ 五ngũ 類loại 。 此thử 既ký 唯duy 色sắc 故cố 無vô 堅kiên 實thật 。 言ngôn 異dị 熟thục 者giả 。 性tánh 是thị 無vô 記ký 。 從tùng 善thiện 惡ác 因nhân 。 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 言ngôn 長trưởng 養dưỡng 者giả 。 謂vị 因nhân 飲ẩm 食thực 長trường/trưởng 小tiểu 令linh 大đại 。 養dưỡng 瘦sấu 令linh 肥phì 。 名danh 所sở 長trưởng 養dưỡng 。 言ngôn 等đẳng 流lưu 者giả 。 等đẳng 為vi 齊tề 等đẳng 。 流lưu 謂vị 流lưu 類loại 。 是thị 前tiền 念niệm 之chi 流lưu 類loại 故cố 。 言ngôn 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 無vô 漏lậu 聖thánh 智trí 唯duy 一nhất 剎sát 那na 得đắc 究cứu 竟cánh 故cố 。 言ngôn 實thật 事sự 者giả 。 實thật 謂vị 堅kiên 實thật 。 事sự 謂vị 體thể 事sự 。 不bất 為vi 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 動động 故cố 。 此thử 中trung 五ngũ 根căn 通thông 前tiền 二nhị 類loại 。 異dị 熟thục 因nhân 生sanh 所sở 長trưởng 養dưỡng 故cố 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 更cánh 兼kiêm 等đẳng 流lưu 。 是thị 內nội 四tứ 塵trần 前tiền 流lưu 類loại 故cố 。 聲thanh 無vô 異dị 熟thục 。 通thông 次thứ 二nhị 類loại 。 以dĩ 隨tùy 色sắc 起khởi 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 其kỳ 法pháp 處xứ 色sắc 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 俱câu 時thời 起khởi 者giả 剎sát 那na 所sở 攝nhiếp 。 後hậu 無vô 漏lậu 心tâm 俱câu 時thời 起khởi 者giả 等đẳng 流lưu 所sở 攝nhiếp 。 此thử 十thập 一nhất 色sắc 既ký 非phi 無vô 為vi 。 即tức 無vô 堅kiên 實thật 。 若nhược 就tựu 俗tục 諦đế 體thể 皆giai 異dị 故cố 。 或hoặc 通thông 五ngũ 類loại 。 為vi 令linh 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu 端đoan 嚴nghiêm 等đẳng 者giả 。 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 。 然nhiên 為vi 令linh 端đoan 嚴nghiêm 。 眼nhãn 等đẳng 各các 生sanh 二nhị 。 釋thích 有hữu 二nhị 家gia 。 一nhất 云vân 。 為vi 莊trang 嚴nghiêm 身thân 令linh 端đoan 嚴nghiêm 故cố 生sanh 二nhị 處xứ 。 故cố 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 本bổn 來lai 爾nhĩ 誰thùy 言ngôn 醜xú 陋lậu 。 諸chư 猫miêu 鵄si 等đẳng 設thiết 有hữu 二nhị 處xứ 有hữu 何hà 端đoan 嚴nghiêm 。 是thị 故cố 應ưng 說thuyết 。 為vi 令linh 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu 端đoan 嚴nghiêm 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 閉bế 一nhất 眼nhãn 時thời 。 所sở 見kiến 色sắc 等đẳng 不bất 分phân 明minh 故cố 。 彼bỉ 復phục 頌tụng 云vân 。 或hoặc 二nhị 眼nhãn 俱câu 時thời 。 見kiến 色sắc 分phân 明minh 故cố 。 由do 其kỳ 作tác 用dụng 遠viễn 速tốc 明minh 異dị 等đẳng 者giả 。 五ngũ 識thức 之chi 中trung 眼nhãn 耳nhĩ 用dụng 遠viễn 。 能năng 取thủ 遠viễn 境cảnh 故cố 向hướng 前tiền 說thuyết 。 就tựu 二nhị 識thức 中trung 眼nhãn 識thức 用dụng 遠viễn 故cố 在tại 耳nhĩ 先tiên 。 如như 遠viễn 見kiến 人nhân 撞chàng 擊kích 鍾chung 鼓cổ 後hậu 聞văn 聲thanh 故cố 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 用dụng 俱câu 非phi 遠viễn 。 先tiên 說thuyết 鼻tị 者giả 。 謂vị 由do 兩lưỡng 義nghĩa 。 一nhất 速tốc 二nhị 明minh 。 所sở 言ngôn 速tốc 者giả 。 如như 對đối 香hương 美mỹ 諸chư 飲ẩm 食thực 時thời 。 鼻tị 先tiên 嗅khứu 香hương 舌thiệt 後hậu 嘗thường 味vị 。 所sở 言ngôn 明minh 者giả 。 味vị 中trung 有hữu 香hương 。 香hương 細tế 於ư 味vị 。 鼻tị 根căn 能năng 取thủ 味vị 中trung 細tế 者giả 。 故cố 是thị 明minh 利lợi 。 香hương 中trung 有hữu 味vị 。 味vị 麁thô 於ư 香hương 。 舌thiệt 根căn 能năng 取thủ 香hương 中trung 麁thô 者giả 。 故cố 說thuyết 不bất 明minh 。 身thân 最tối 遲trì 闇ám 故cố 最tối 在tại 後hậu 。 如như 香hương 荾# 花hoa 者giả 。 即tức 今kim 時thời 人nhân 所sở 食thực 用dụng 者giả 胡hồ 荾# 菜thái 是thị 。 然nhiên 此thử 荾# 字tự 數số 體thể 不bất 同đồng 。 或hoặc 作tác 荽# 字tự 。 或hoặc 作tác 葰# 字tự 。 然nhiên 其kỳ 隨tùy 方phương 所sở 呼hô 又hựu 別biệt 。 若nhược 河hà 西tây 人nhân 呼hô 為vi 胡hồ 荾# 。 若nhược 山sơn 東đông 人nhân 呼hô 為vi 葰# 荾# 。 若nhược 江giang 淮hoài 人nhân 呼hô 為vi 香hương 荾# 。 其kỳ 花hoa 微vi 細tế 行hành 布bố 臺đài 上thượng 。 眼nhãn 根căn 極cực 微vi 故cố 如như 是thị 也dã 。 俱câu 舍xá 說thuyết 八bát 但đãn 約ước 執chấp 受thọ 及cập 無vô 受thọ 等đẳng 者giả 。 一nhất 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 有hữu 情tình 名danh 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 人nhân 好hảo/hiếu 語ngữ 等đẳng 。 由do 可khả 詮thuyên 表biểu 云vân 有hữu 情tình 名danh 。 二nhị 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 有hữu 情tình 名danh 不bất 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 人nhân 惡ác 罵mạ 等đẳng 。 三tam 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 非phi 有hữu 情tình 名danh 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 手thủ 拍phách 節tiết 等đẳng 。 非phi 可khả 詮thuyên 表biểu 名danh 非phi 有hữu 情tình 。 四tứ 有hữu 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 非phi 有hữu 情tình 名danh 不bất 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 人nhân 拳quyền 搭# 等đẳng 。 五ngũ 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 有hữu 情tình 名danh 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 化hóa 人nhân 好hảo/hiếu 語ngữ 等đẳng 。 以dĩ 化hóa 人nhân 身thân 無vô 執chấp 受thọ 故cố 。 大đại 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 有hữu 情tình 名danh 不bất 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 化hóa 人nhân 惡ác 罵mạ 等đẳng 。 七thất 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 非phi 有hữu 情tình 名danh 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 箏tranh 笛địch 等đẳng 。 八bát 以dĩ 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 非phi 有hữu 情tình 名danh 不bất 可khả 意ý 聲thanh 。 如như 錯thác 鋸cứ 等đẳng 。 此thử 八bát 種chủng 聲thanh 於ư 前tiền 大Đại 乘Thừa 十thập 一nhất 聲thanh 中trung 前tiền 六lục 建kiến 立lập 。 此thử 觸xúc 別biệt 名danh 又hựu 二nhị 十thập 二nhị 等đẳng 者giả 。 此thử 諸chư 觸xúc 相tương 依y 八bát 種chủng 因nhân 。 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 澁sáp 之chi 一nhất 種chủng 依y 摩ma 建kiến 立lập 。 滑hoạt 之chi 一nhất 種chủng 依y 相tương/tướng 建kiến 立lập 。 輕khinh 重trọng 二nhị 種chủng 依y 秤xứng 建kiến 立lập 。 緩hoãn 急cấp 二nhị 種chủng 依y 執chấp 建kiến 立lập 。 冷lãnh 煖noãn 二nhị 種chủng 依y 觸xúc 建kiến 立lập 。 粘niêm 養dưỡng 強cường 弱nhược 依y 雜tạp 建kiến 立lập 。 地địa 水thủy 雜tạp 故cố 粘niêm 。 風phong 火hỏa 雜tạp 故cố 癢dạng 。 地địa 風phong 雜tạp 故cố 強cường/cưỡng 。 水thủy 火hỏa 雜tạp 故cố 弱nhược 。 依y 界giới 平bình 等đẳng 建kiến 立lập 勇dũng 息tức 。 四tứ 大đại 界giới 平bình 無vô 畏úy 故cố 勇dũng 。 平bình 等đẳng 安an 和hòa 無vô 動động 故cố 息tức 。 界giới 不bất 平bình 等đẳng 建kiến 立lập 餘dư 觸xúc 。 風phong 火hỏa 增tăng 故cố 飢cơ 。 地địa 火hỏa 增tăng 故cố 渴khát 。 地địa 水thủy 增tăng 故cố 飽bão 。 風phong 火hỏa 增tăng 故cố 悶muộn 。 病bệnh 老lão 死tử 等đẳng 皆giai 由do 大đại 增tăng 以dĩ 有hữu 隨tùy 增tăng 。 以dĩ 有hữu 隨tùy 增tăng 名danh 不bất 平bình 等đẳng 。 由do 此thử 等đẳng 相tương/tướng 於ư 身thân 覺giác 故cố 故cố 皆giai 名danh 觸xúc 。 雖tuy 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 種chủng 立lập 者giả 。 此thử 對đối 小Tiểu 乘Thừa 故cố 說thuyết 雖tuy 言ngôn 。 謂vị 有hữu 部bộ 宗tông 別biệt 有hữu 色sắc 法pháp 。 從tùng 表biểu 色sắc 生sanh 體thể 是thị 實thật 有hữu 。 能năng 防phòng 戒giới 色sắc 名danh 無vô 表biểu 色sắc 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 受thọ 戒giới 已dĩ 後hậu 心tâm 起khởi 惡ác 時thời 。 戒giới 體thể 應ưng 失thất 。 故cố 知tri 非phi 心tâm 而nhi 是thị 色sắc 也dã 。 若nhược 經kinh 部bộ 宗tông 說thuyết 是thị 種chủng 子tử 。 以dĩ 求cầu 戒giới 時thời 表biểu 色sắc 及cập 心tâm 和hòa 合hợp 共cộng 熏huân 。 在tại 於ư 身thân 中trung 有hữu 防phòng 非phi 用dụng 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 而nhi 為vi 無vô 表biểu 。 今kim 大Đại 乘Thừa 宗tông 唯duy 依y 善thiện 惡ác 勝thắng 上thượng 思tư 願nguyện 熏huân 成thành 種chủng 子tử 。 在tại 識thức 藏tạng 中trung 。 此thử 種chủng 勢thế 力lực 令linh 身thân 語ngữ 意ý 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 依y 此thử 種chủng 子tử 假giả 立lập 無vô 表biểu 。 以dĩ 防phòng 色sắc 故cố 但đãn 名danh 色sắc 也dã 。 依y 遍biến 處xứ 定định 作tác 青thanh 等đẳng 觀quán 等đẳng 者giả 。 言ngôn 遍biến 處xứ 者giả 即tức 十thập 遍biến 處xứ 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 空không 識thức 為vi 十thập 。 謂vị 以dĩ 定định 慧tuệ 觀quán 此thử 十thập 種chủng 。 其kỳ 量lượng 廣quảng 大đại 。 周chu 普phổ 無vô 邊biên 。 悉tất 皆giai 遍biến 滿mãn 。 名danh 十thập 遍biến 處xứ 。 應ưng 知tri 前tiền 四tứ 是thị 所sở 依y 色sắc 。 其kỳ 次thứ 四tứ 種chủng 是thị 能năng 依y 色sắc 。 為vi 離ly 色sắc 相tướng 遍biến 觀quán 空không 相tướng 。 為vi 離ly 空không 相tướng 遍biến 觀quán 識thức 相tương/tướng 。 若nhược 十thập 遍biến 處xứ 觀quán 行hành 成thành 就tựu 。 即tức 八bát 解giải 脫thoát 。 而nhi 得đắc 究cứu 竟cánh 。 或hoặc 變biến 第đệ 八bát 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 者giả 。 謂vị 彼bỉ 大đại 地địa 及cập 大đại 海hải 等đẳng 。 皆giai 是thị 第đệ 八bát 識thức 之chi 相tướng 分phần/phân 。 由do 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 定định 自tự 在tại 力lực 。 變biến 成thành 金kim 銀ngân 蘇tô 酪lạc 等đẳng 相tương/tướng 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 有hữu 其kỳ 二nhị 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 假giả 實thật 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 定định 慧tuệ 之chi 心tâm 是thị 第đệ 六lục 識thức 分phân 別biệt 變biến 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 但đãn 令linh 眾chúng 生sanh 暫tạm 時thời 見kiến 故cố 。 而nhi 大đại 地địa 等đẳng 實thật 不bất 變biến 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 常thường 定định 住trụ 。 如như 何hà 暫tạm 有hữu 而nhi 即tức 無vô 耶da 。 有hữu 說thuyết 實thật 變biến 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 定định 慧tuệ 力lực 。 強cường/cưỡng 擊kích 發phát 本bổn 識thức 共cộng 相tương 種chủng 子tử 。 令linh 其kỳ 改cải 轉chuyển 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 縱túng/tung 實thật 地địa 等đẳng 亦diệc 隨tùy 智trí 變biến 。 雖tuy 所sở 變biến 相tương/tướng 是thị 實thật 非phi 虛hư 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 強cường/cưỡng 卻khước 歸quy 本bổn 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 無vô 實thật 體thể 。 如như 何hà 能năng 令linh 有hữu 情tình 受thọ 用dụng 。 又hựu 應ưng 是thị 善thiện 不bất 名danh 無vô 記ký 。 執chấp 唯duy 心tâm 定định 假giả 實thật 相tướng 故cố 。 雖tuy 其kỳ 改cải 轉chuyển 皆giai 由do 定định 心tâm 。 由do 從tùng 種chủng 子tử 故cố 是thị 實thật 有hữu 。 性tánh 唯duy 無vô 記ký 。 是thị 本bổn 識thức 緣duyên 。 是thị 故cố 得đắc 名danh 。 通thông 果quả 無vô 記ký 。 後hậu 一nhất 通thông 實thật 亦diệc 第đệ 八bát 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 謂vị 定định 果quả 色sắc 有hữu 實thật 有hữu 假giả 。 若nhược 是thị 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 變biến 但đãn 從tùng 定định 起khởi 故cố 是thị 假giả 有hữu 。 若nhược 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 定định 慧tuệ 所sở 變biến 有hữu 實thật 作tác 用dụng 故cố 皆giai 實thật 有hữu 。 若nhược 是thị 實thật 者giả 。 本bổn 識thức 則tắc 緣duyên 故cố 通thông 假giả 實thật 識thức 亦diệc 緣duyên 等đẳng 。 隨tùy 應ứng 有hữu 彼bỉ 生sanh 門môn 等đẳng 者giả 。 處xử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 生sanh 長trưởng 義nghĩa 。 眼nhãn 根căn 色sắc 境cảnh 乃nãi 是thị 眼nhãn 識thức 生sanh 長trưởng 處xứ 故cố 。 二nhị 是thị 門môn 義nghĩa 。 門môn 者giả 通thông 也dã 。 眼nhãn 根căn 色sắc 境cảnh 通thông 是thị 眼nhãn 識thức 。 所sở 行hành 處xứ 故cố 。 界giới 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 因nhân 義nghĩa 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 是thị 能năng 生sanh 本bổn 種chủng 族tộc 義nghĩa 故cố 。 因nhân 彼bỉ 種chủng 類loại 而nhi 出xuất 生sanh 故cố 。 如như 一nhất 山sơn 中trung 有hữu 多đa 金kim 銀ngân 銅đồng 鐵thiết 。 等đẳng 種chủng 名danh 為vi 多đa 界giới 。 如như 是thị 一nhất 身thân 。 有hữu 十thập 八bát 類loại 諸chư 法pháp 種chủng 族tộc 名danh 十thập 八bát 界giới 。 二nhị 者giả 性tánh 義nghĩa 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 有hữu 說thuyết 界giới 聲thanh 表biểu 種chủng 類loại 義nghĩa 。 謂vị 十thập 八bát 法pháp 種chủng 類loại 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 不bất 同đồng 名danh 十thập 八bát 界giới 。 如như 張trương 王vương 等đẳng 性tánh 不bất 同đồng 故cố 。 三tam 者giả 持trì 義nghĩa 。 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 能năng 持trì 六lục 識thức 。 以dĩ 是thị 六lục 識thức 所sở 依y 緣duyên 故cố 。 六lục 識thức 能năng 持trì 受thọ 用dụng 六lục 境cảnh 自tự 體thể 相tướng 故cố 。 亦diệc 有hữu 更cánh 加gia 隨tùy 眠miên 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 大đại 眾chúng 部bộ 計kế 。 彼bỉ 說thuyết 現hiện 惑hoặc 名danh 之chi 為vi 纏triền 。 隨tùy 眠miên 即tức 名danh 不bất 相tương 應ứng 矣hĩ 。 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 增tăng 盛thịnh 種chủng 子tử 者giả 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 唯duy 除trừ 異dị 熟thục 其kỳ 餘dư 三tam 種chủng 是thị 其kỳ 增tăng 盛thịnh 。 能năng 熏huân 成thành 種chủng 而nhi 起khởi 現hiện 行hành 。 故cố 是thị 一nhất 分phần/phân 增tăng 盛thịnh 種chủng 也dã 。 依y 有hữu 頂đảnh 地địa 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 等đẳng 者giả 。 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 即tức 二Nhị 乘Thừa 人nhân 後hậu 無vô 漏lậu 智trí 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 等đẳng 。 皆giai 是thị 正chánh 智trí 而nhi 能năng 證chứng 理lý 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 其kỳ 後hậu 得đắc 智trí 即tức 無vô 此thử 能năng 。 又hựu 不bất 同đồng 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 觀quán 眾chúng 生sanh 。 心tâm 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 但đãn 可khả 將tương 為vi 遊du 履lý 觀quán 察sát 一nhất 切thiết 觀quán 門môn 。 與dữ 無vô 漏lậu 定định 而nhi 為vi 加gia 行hành 。 而nhi 此thử 無vô 漏lậu 屬thuộc 有hữu 頂đảnh 地địa 。 依y 有hữu 頂đảnh 地địa 心tâm 後hậu 得đắc 故cố 。 今kim 此thử 滅diệt 定định 既ký 是thị 無vô 漏lậu 。 以dĩ 此thử 無vô 漏lậu 為vi 加gia 行hành 入nhập 。 恆hằng 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 等đẳng 滅diệt 者giả 。 末mạt 那na 識thức 性tánh 即tức 是thị 恆hằng 行hành 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 是thị 不bất 恆hằng 行hành 。 其kỳ 無vô 想tưởng 定định 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 非phi 但đãn 不bất 恆hằng 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 。 恆hằng 行hành 一nhất 令linh 染nhiễm 污ô 亦diệc 除trừ 。 言ngôn 恆hằng 不bất 恆hằng 心tâm 等đẳng 皆giai 滅diệt 。 非phi 謂vị 末mạt 那na 淨tịnh 分phần/phân 亦diệc 滅diệt 。 如như 婆bà 沙sa 等đẳng 句cú 有hữu 五ngũ 種chủng 等đẳng 者giả 。 一nhất 處xứ 中trung 句cú 。 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 八bát 字tự 成thành 者giả 。 二nhị 者giả 初sơ 句cú 。 六lục 字tự 七thất 字tự 所sở 成thành 之chi 者giả 。 三tam 者giả 後hậu 句cú 。 九cửu 字tự 已dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 二nhị 十thập 六lục 字tự 成thành 者giả 。 四tứ 者giả 短đoản 句cú 。 減giảm 六lục 字tự 成thành 者giả 。 五ngũ 者giả 長trường/trưởng 句cú 。 過quá 二nhị 十thập 字tự 成thành 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 皆giai 有hữu 別biệt 性tánh 性tánh 唯duy 無vô 記ký 等đẳng 者giả 。 說thuyết 依y 聲thanh 上thượng 音âm 韻vận 屈khuất 曲khúc 別biệt 生sanh 名danh 等đẳng 詮thuyên 召triệu 於ư 法pháp 。 故cố 離ly 聲thanh 外ngoại 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 其kỳ 性tánh 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 但đãn 依y 聲thanh 起khởi 非phi 是thị 心tâm 力lực 親thân 發phát 生sanh 故cố 。 聲thanh 是thị 心tâm 力lực 親thân 發phát 生sanh 故cố 通thông 三tam 性tánh 也dã 。 既ký 唯duy 無vô 記ký 故cố 唯duy 有hữu 漏lậu 。 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 則tắc 善thiện 性tánh 故cố 。 所sở 言ngôn 老lão 者giả 即tức 異dị 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 問vấn 。 如như 諸chư 論luận 中trung 所sở 說thuyết 四tứ 相tương 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 此thử 與dữ 諸chư 論luận 名danh 字tự 次thứ 第đệ 皆giai 不bất 同đồng 者giả 。 答đáp 。 三tam 藏tạng 所sở 求cầu 。 各các 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 素tố 怛đát 攬lãm 以dĩ 次thứ 第đệ 求cầu 。 應ưng 求cầu 言ngôn 說thuyết 意ý 義nghĩa 次thứ 第đệ 。 若nhược 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 以dĩ 因nhân 緣duyên 求cầu 。 求cầu 何hà 因nhân 緣duyên 制chế 此thử 學học 處xứ 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 以dĩ 性tánh 相tướng 求cầu 。 但đãn 求cầu 諸chư 法pháp 真chân 實thật 性tánh 相tướng 。 由do 此thử 諸chư 論luận 所sở 說thuyết 文văn 義nghĩa 。 但đãn 顯hiển 性tánh 相tướng 不bất 約ước 次thứ 第đệ 。 作tác 者giả 意ý 異dị 故cố 不bất 相tương 違vi 。 此thử 後hậu 十thập 種chủng 小Tiểu 乘Thừa 不bất 立lập 隨tùy 是thị 六lục 因nhân 四tứ 緣duyên 攝nhiếp 者giả 。 四tứ 緣duyên 之chi 義nghĩa 如như 上thượng 所sở 明minh 。 言ngôn 六lục 因nhân 者giả 。 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 。 能năng 作tác 及cập 俱câu 有hữu 。 同đồng 類loại 與dữ 相tương 應ứng 。 遍biến 行hành 并tinh 異dị 熟thục 。 許hứa 因nhân 唯duy 六lục 種chủng 。 廣quảng 釋thích 名danh 義nghĩa 如như 俱câu 舍xá 論luận 。 恐khủng 文văn 繁phồn 廣quảng 略lược 而nhi 不bất 明minh 。 聖thánh 者giả 成thành 就tựu 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 者giả 。 即tức 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 更cánh 加gia 解giải 脫thoát 正chánh 智trí 為vi 十thập 。 此thử 依y 無Vô 學Học 五ngũ 蘊uẩn 而nhi 立lập 。 故cố 總tổng 說thuyết 為vi 。 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 無Vô 學Học 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 是thị 無Vô 學Học 戒giới 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 是thị 無Vô 學Học 定định 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 精tinh 進tấn 是thị 無Vô 學Học 慧tuệ 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 正chánh 念niệm 。 解giải 脫thoát 是thị 無Vô 學Học 解giải 脫thoát 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 正chánh 智trí 是thị 無Vô 學Học 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 蘊uẩn 。 斷đoạn 伏phục 隨tùy 收thu 故cố 合hợp 為vi 四tứ 者giả 。 即tức 合hợp 想tưởng 受thọ 不bất 動động 二nhị 種chủng 。 隨tùy 入nhập 擇trạch 滅diệt 及cập 非phi 擇trạch 滅diệt 。 即tức 唯duy 有hữu 四tứ 故cố 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 說thuyết 四tứ 無vô 為vi 。 性tánh 擇trạch 別biệt 故cố 雖tuy 四tứ 義nghĩa 殊thù 等đẳng 者giả 。 性tánh 為vi 真Chân 如Như 。 本bổn 性tánh 有hữu 故cố 。 擇trạch 為vi 擇trạch 滅diệt 。 滅diệt 障chướng 得đắc 故cố 。 二nhị 義nghĩa 別biệt 故cố 開khai 之chi 為vi 二nhị 。 故cố 五ngũ 蘊uẩn 論luận 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 性tánh 之chi 與dữ 擇trạch 皆giai 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 三tam 種chủng 。 永vĩnh 害hại 當đương 生sanh 得đắc 不bất 因nhân 擇trạch 者giả 。 謂vị 若nhược 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 斷đoạn 滅diệt 。 從tùng 未vị 來lai 世thế 合hợp 至chí 現hiện 在tại 。 由do 闕khuyết 緣duyên 故cố 於ư 未vị 來lai 世thế 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 不bất 至chí 現hiện 在tại 。 即tức 此thử 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 之chi 處xứ 所sở 顯hiển 無vô 為vi 永vĩnh 害hại 當đương 生sanh 煩phiền 惱não 。 所sở 得đắc 不bất 因nhân 無vô 漏lậu 慧tuệ 擇trạch 所sở 得đắc 。 如như 得đắc 忍nhẫn 已dĩ 。 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 說thuyết 於ư 惡ác 趣thú 得đắc 非phi 擇trạch 滅diệt 。 雖tuy 得đắc 忍nhẫn 時thời 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 由do 其kỳ 不bất 起khởi 發phát 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 闕khuyết 惡ác 趣thú 緣duyên 。 永vĩnh 離ly 惡ác 趣thú 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 永vĩnh 害hại 當đương 生sanh 。 謂vị 離ly 遍biến 靜tĩnh 欲dục 未vị 離ly 上thượng 欲dục 等đẳng 者giả 。 遍biến 靜tĩnh 即tức 是thị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 第đệ 三tam 天thiên 也dã 。 欲dục 者giả 即tức 是thị 三tam 界giới 九cửu 地địa 煩phiền 惱não 總tổng 名danh 。 意ý 說thuyết 已dĩ 離ly 第đệ 三tam 禪thiền 欲dục 。 雖tuy 有hữu 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 煩phiền 惱não 。 三tam 禪thiền 已dĩ 下hạ 煩phiền 惱não 已dĩ 無vô 。 苦khổ 樂lạc 之chi 行hành 一nhất 切thiết 不bất 行hành 。 所sở 得đắc 無vô 為vi 。 名danh 為vi 不Bất 動Động 。 意ý 生sanh 儒nho 童đồng 等đẳng 者giả 。 於ư 五ngũ 趣thú 蘊uẩn 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 現hiện 前tiền 行hành 故cố 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 謂vị 諸chư 賢hiền 聖thánh 如như 實thật 了liễu 知tri 。 唯duy 有hữu 此thử 法Pháp 。 更cánh 無vô 餘dư 故cố 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 即tức 此thử 是thị 意ý 種chủng 類loại 性tánh 故cố 名danh 曰viết 意ý 生sanh 。 即tức 依y 此thử 意ý 或hoặc 高cao 或hoặc 下hạ 。 故cố 名danh 儒nho 童đồng 。 又hựu 摩ma 納nạp 婆bà 總tổng 名danh 儒nho 童đồng 。 即tức 美mỹ 貌mạo 之chi 童đồng 乃nãi 少thiếu 年niên 。 別biệt 名danh 高cao 下hạ 。 以dĩ 高cao 慢mạn 故cố 。 或hoặc 名danh 卑ty 下hạ 。 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 士sĩ 夫phu 用dụng 故cố 名danh 曰viết 士sĩ 夫phu 。 以dĩ 能năng 增tăng 長trưởng 後hậu 有hữu 業nghiệp 故cố 名danh 為vi 養dưỡng 育dục 。 數số 往vãng 諸chư 趣thú 無vô 厭yếm 足túc 故cố 。 名danh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 受thọ 和hòa 合hợp 現hiện 存tồn 活hoạt 故cố 名danh 為vi 命mạng 者giả 。 謂vị 具cụ 生sanh 等đẳng 所sở 有hữu 法pháp 故cố 名danh 為vi 生sanh 者giả 。 說thuyết 我ngã 能năng 造tạo 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 名danh 為vi 作tác 者giả 。 說thuyết 我ngã 領lãnh 受thọ 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 名danh 為vi 受thọ 者giả 。 知tri 者giả 見kiến 者giả 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 在tại 第đệ 七thất 識thức 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 非phi 是thị 實thật 我ngã 。 以dĩ 從tùng 無vô 始thỉ 似tự 一nhất 似tự 常thường 故cố 。 第đệ 七thất 識thức 緣duyên 彼bỉ 第đệ 八bát 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 。 於ư 自tự 心tâm 上thượng 變biến 為vi 我ngã 相tương 當đương 情tình 而nhi 現hiện 。 而nhi 此thử 見kiến 分phần/phân 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 故cố 此thử 我ngã 見kiến 在tại 第đệ 七thất 識thức 。 二nhị 有hữu 間gian 斷đoạn 在tại 第đệ 六lục 識thức 等đẳng 者giả 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 故cố 。 或hoặc 總tổng 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 以dĩ 之chi 為vi 我ngã 。 我ngã 別biệt 執chấp 諸chư 蘊uẩn 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 以dĩ 第đệ 六lục 識thức 三tam 性tánh 易dị 脫thoát 。 於ư 善thiện 心tâm 時thời 無vô 我ngã 執chấp 故cố 。 故cố 所sở 執chấp 我ngã 不bất 恆hằng 相tương 續tục 有hữu 間gian 斷đoạn 也dã 。 一nhất 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 即tức 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 所sở 執chấp 學học 教giáo 名danh 為vi 邪tà 教giáo 。 不bất 順thuận 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 真Chân 如Như 空không 無vô 相tướng 故cố 。 彼bỉ 教giáo 所sở 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 皆giai 實thật 緣duyên 此thử 邪tà 教giáo 。 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 有hữu 人nhân 我ngã 。 若nhược 有hữu 部bộ 等đẳng 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 有hữu 法pháp 我ngã 。 二nhị 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 有hữu 我ngã 自tự 性tánh 。 等đẳng 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 即tức 諸chư 外ngoại 道đạo 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 說thuyết 有hữu 我ngã 者giả 即tức 是thị 人nhân 我ngã 。 自tự 性tánh 即tức 是thị 數số 論luận 冥minh 諦đế 。 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 勝thắng 論luận 六lục 句cú 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 所sở 說thuyết 法Pháp 我ngã 。 以dĩ 此thử 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 為vi 緣duyên 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 自tự 心tâm 外ngoại 法pháp 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 等đẳng 者giả 。 所sở 緣duyên 本bổn 質chất 名danh 為vi 外ngoại 法pháp 。 心tâm 上thượng 影ảnh 像tượng 名danh 為vi 內nội 法pháp 。 即tức 蘊uẩn 計kế 我ngã 蘊uẩn 體thể 是thị 有hữu 。 有hữu 本bổn 質chất 故cố 說thuyết 為vi 或hoặc 有hữu 。 離ly 蘊uẩn 計kế 我ngã 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 無vô 本bổn 質chất 故cố 說thuyết 為vi 或hoặc 無vô 。 其kỳ 心tâm 內nội 法pháp 影ảnh 像tượng 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 。 故cố 心tâm 內nội 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 大Đại 乘Thừa 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 論luận 抄sao 一nhất 卷quyển