續Tục 華Hoa 嚴Nghiêm 略Lược 疏Sớ/sơ 刊# 定Định 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập (# 本bổn 末mạt 合hợp )(# 盡tận 第đệ 五ngũ 地địa )#

第đệ 二Nhị 地Địa 中trung 二nhị 。 先tiên 略lược 料liệu 簡giản 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。

前tiền 中trung 二nhị 門môn 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 來lai 意ý 。

前tiền 中trung 成thành 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 云vân 。 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。 遠viễn 離ly 微vi 細tế 犯phạm 戒giới 垢cấu 故cố 。 名danh 離Ly 垢Cấu 地Địa 。 十thập 住trụ 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 離ly 諸chư 垢cấu 故cố 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 云vân 。 由do 極cực 遠viễn 離ly 犯phạm 戒giới 垢cấu 故cố 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 性tánh 戒giới 成thành 就tựu 。 非phi 如như 初Sơ 地Địa 思tư 惟duy 護hộ 戒giới 故cố 。 無vô 性tánh 同đồng 世thế 親thân 。 瑜du 伽già 同đồng 攝nhiếp 論luận 。

二nhị 來lai 意ý 者giả 有hữu 三tam 。 一nhất 此thử 經Kinh 論luận 云vân 。 如như 是thị 已dĩ 證chứng 正chánh 位vị 。 依y 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 因nhân 清thanh 淨tịnh 戒giới 說thuyết 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 離ly 垢cấu 地địa 。 釋thích 曰viết 。 已dĩ 證chứng 正chánh 位vị 者giả 。 初Sơ 地Địa 也dã 。 依y 此thử 出xuất 世thế 脩tu 三tam 學học 行hành 。 戒giới 最tối 居cư 先tiên 。 故cố 次thứ 說thuyết 此thử 。 二nhị 前tiền 地địa 創sáng/sang 證chứng 真Chân 如Như 。 猶do 有hữu 微vi 細tế 悞ngộ 犯phạm 戒giới 障chướng 。 不bất 能năng 性tánh 自tự 不bất 待đãi 思tư 擇trạch 。 護hộ 持trì 淨tịnh 戒giới 。 要yếu 至chí 此thử 地địa 方phương 能năng 故cố 。 三tam 前tiền 施thí 。 此thử 戒giới 。 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 第đệ 二nhị 依y 文văn 正chánh 釋thích 中trung 三tam 。 一nhất 偈kệ 讚tán 請thỉnh 說thuyết 分phần/phân 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 下hạ 正chánh 明minh 本bổn 地địa 分phần/phân 。 三tam 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 欲dục 重trọng/trùng 下hạ 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 。

初sơ 中trung 五ngũ 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 三tam 頌tụng 述thuật 眾chúng 度độ 聞văn 前tiền 地địa 。 於ư 中trung 。 一nhất 心tâm 喜hỷ 。 二nhị 身thân 踊dũng 。 三tam 語ngữ 讚tán 。 後hậu 二nhị 頌tụng 明minh 解giải 脫thoát 月nguyệt 正chánh 請thỉnh 後hậu 地địa 。 一nhất 知tri 眾chúng 樂nhạo 聞văn 後hậu 地địa 。 二nhị 正chánh 為vi 請thỉnh 。

第đệ 二nhị 明minh 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 二nhị 。 初sơ 論luận 主chủ 約ước 清thanh 淨tịnh 戒giới 。 明minh 其kỳ 地địa 行hành 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 離ly 垢cấu 地địa 下hạ 。 顯hiển 其kỳ 位vị 果quả 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 辨biện 發phát 起khởi 淨tịnh 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 離ly 垢cấu 下hạ 。 明minh 自tự 體thể 淨tịnh 。 趣thú 地địa 方phương 便tiện 生sanh 後hậu 地địa 中trung 。 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 。 名danh 發phát 起khởi 淨tịnh 。 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 。 地địa 中trung 正chánh 行hạnh 。 名danh 自tự 體thể 淨tịnh 。

前tiền 中trung 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 舉cử 後hậu 。 二nhị 何hà 等đẳng 下hạ 正chánh 列liệt 十thập 心tâm 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 。 下hạ 結kết 行hành 功công 能năng 能năng 入nhập 離ly 垢cấu 。 初sơ 中trung 三tam 。 先tiên 結kết 前tiền 。 次thứ 欲dục 入nhập 下hạ 舉cử 後hậu 。 後hậu 當đương 起khởi 下hạ 勸khuyến 脩tu 趣thú 入nhập 。 二nhị 正chánh 列liệt 中trung 二nhị 。 先tiên 徵trưng 。 後hậu 列liệt 。 列liệt 中trung 初sơ 一nhất 總tổng 。 餘dư 九cửu 別biệt 。 若nhược 通thông 科khoa 之chi 。 初sơ 六lục 攝nhiếp 律luật 。 次thứ 二nhị 攝nhiếp 善thiện 。 後hậu 二nhị 攝nhiếp 生sanh 。 總tổng 云vân 正chánh 直trực 者giả 。 性tánh 自tự 離ly 惡ác 。 清thanh 淨tịnh 成thành 就tựu 。 此thử 於ư 三tam 聚tụ 發phát 起khởi 方phương 便tiện 中trung 。 為vi 初sơ 本bổn 故cố 。 列liệt 之chi 居cư 首thủ 也dã 。 列liệt 中trung 一nhất 柔nhu 耎nhuyễn 者giả 。 不bất 雜tạp 無vô 記ký 不bất 善thiện 。 持trì 戒giới 唯duy 善thiện 性tánh 故cố 。 二nhị 堪kham 能năng 者giả 。 能năng 受thọ 他tha 惱não 故cố 。 三tam 調điều 伏phục 者giả 。 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 。 不bất 令linh 悞ngộ 犯phạm 。 猶do 如như 良lương 馬mã 。 性tánh 調điều 伏phục 故cố 。 復phục 正chánh 地địa 中trung 不bất 待đãi 守thủ 護hộ 。 性tánh 自tự 不bất 悞ngộ 故cố 。 與dữ 此thử 別biệt 。 四tứ 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 不bất 高cao 己kỷ 持trì 。 不bất 賤tiện 彼bỉ 犯phạm 。 離ly 高cao 下hạ 散tán 動động 故cố 。 五ngũ 純thuần 善thiện 者giả 。 他tha 惱não 不bất 壞hoại 。 持trì 戒giới 之chi 心tâm 。 如như 純thuần 真chân 金kim 。 雖tuy 遭tao 打đả 練luyện 。 色sắc 不bất 失thất 壞hoại 。 斤cân 兩lưỡng 固cố 存tồn 。 六lục 不bất 雜tạp 者giả 。 一nhất 向hướng 進tiến 求cầu 。 不bất 暫tạm 厭yếm 足túc 。 又hựu 唯duy 脩tu 遠viễn 離ly 行hành 。 不bất 雜tạp 童đồng 蒙mông 故cố 。 七thất 無vô 顧cố 戀luyến 者giả 。 不bất 眷quyến 顧cố 生sanh 死tử 中trung 豪hào 貴quý 勢thế 要yếu 。 而nhi 持trì 戒giới 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 迴hồi 向hướng 品phẩm 說thuyết 。 彼bỉ 云vân 何hà 通thông 。 彼bỉ 為vì 眾chúng 生sanh 。 此thử 依y 自tự 說thuyết 。 如như 後hậu 句cú 。 八bát 廣quảng 者giả 。 大đại 悲bi 利lợi 物vật 。 受thọ 生sanh 三tam 有hữu 。 願nguyện 盡tận 來lai 際tế 無vô 竟cánh 期kỳ 故cố 。 九cửu 大đại 者giả 。 大đại 智trí 處xứ 有hữu 。 隨tùy 而nhi 不bất 染nhiễm 故cố 。

第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 自tự 體thể 淨tịnh 中trung 。 三tam 種chủng 淨tịnh 戒giới 。 即tức 為vi 三tam 段đoạn 。 一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 論luận 名danh 離ly 戒giới 淨tịnh 。 亦diệc 名danh 正chánh 受thọ 戒giới 淨tịnh 。 二nhị 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 下hạ 明minh 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 三tam 佛Phật 子tử 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 下hạ 明minh 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 就tựu 初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 戒giới 所sở 依y 地địa 。 二nhị 性tánh 自tự 下hạ 別biệt 顯hiển 遠viễn 離ly 。 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 。 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 云vân 住trụ 離Ly 垢Cấu 地Địa 者giả 。 具cụ 釋thích 如như 章chương 。 二nhị 別biệt 顯hiển 中trung 。 離ly 十thập 業nghiệp 道đạo 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。

初sơ 段đoạn 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 不bất 畜súc 下hạ 別biệt 。 前tiền 中trung 云vân 性tánh 自tự 等đẳng 者giả 。 隨tùy 脩tu 此thử 戒giới 任nhậm 運vận 成thành 故cố 。 列liệt 中trung 三tam 。 一nhất 因nhân 離ly 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 下hạ 對đối 治trị 離ly 。 三tam 是thị 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 不bất 下hạ 果quả 行hành 離ly 。 初sơ 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 離ly 受thọ 畜súc 因nhân 。 二nhị 不bất 壞hoại 不bất 離ly 起khởi 因nhân 。 前tiền 中trung 於ư 緣duyên 名danh 因nhân 。 如như 十thập 因nhân 中trung 相tương 應ứng 等đẳng 。 此thử 中trung 刀đao 杖trượng 藥dược 咒chú 等đẳng 。 是thị 損tổn 命mạng 因nhân 緣duyên 。 皆giai 不bất 受thọ 不bất 畜súc 。 名danh 遠viễn 離ly 。 後hậu 起khởi 因nhân 中trung 不bất 懷hoài 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 三tam 。 一nhất 離ly 瞋sân 殺sát 。 謂vị 於ư 怨oán 家gia 不bất 懷hoài 怨oán 恨hận 故cố 。 二nhị 離ly 癡si 煞sát 。 謂vị 有hữu 羞tu 耻sỉ 故cố 。 崇sùng 賢hiền 人nhân 。 重trọng/trùng 善thiện 法Pháp 故cố 。 輕khinh 暴bạo 人nhân 。 拒cự 惡ác 法pháp 故cố 。 三tam 離ly 貪tham 皮bì 肉nhục 等đẳng 殺sát 。 謂vị 恕thứ 物vật 同đồng 己kỷ 。 愛ái 命mạng 怖bố 死tử 。 此thử 惑hoặc 同đồng 初sơ 。 仁nhân 是thị 慈từ 忍nhẫn 翻phiên 瞋sân 心tâm 故cố 。 二nhị 對đối 作tác 離ly 者giả 。 此thử 對đối 治trị 即tức 離ly 。 不bất 同đồng 因nhân 離ly 等đẳng 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 舉cử 所sở 對đối 境cảnh 。 後hậu 常thường 生sanh 下hạ 別biệt 辨biện 。 辨biện 中trung 二nhị 。 初sơ 云vân 利lợi 益ích 者giả 。 是thị 安an 隱ẩn 心tâm 。 謂vị 以dĩ 善thiện 法Pháp 教giáo 化hóa 令linh 住trụ 善thiện 道đạo 。 及cập 脩tu 涅Niết 槃Bàn 因nhân 故cố 。 後hậu 慈từ 念niệm 者giả 。 是thị 慈từ 心tâm 。 謂vị 令linh 得đắc 人nhân 天thiên 。 報báo 乃nãi 至chí 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 故cố 。 此thử 上thượng 二nhị 種chủng 。 是thị 於ư 因nhân 果quả 。 不bất 顛điên 倒đảo 求cầu 故cố 。 離ly 邪tà 癡si 煞sát 生sanh 祠từ 祀tự 等đẳng 。 三tam 果quả 行hành 離ly 者giả 。 攬lãm 因nhân 成thành 煞sát 故cố 名danh 果quả 。 捨xả 此thử 所sở 作tác 名danh 離ly 。 於ư 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 微vi 細tế 心tâm 念niệm 害hại 。 二nhị 何hà 況huống 下hạ 麤thô 重trọng/trùng 身thân 行hành 惱não 害hại 。 此thử 以dĩ 細tế 況huống 麤thô 。 細tế 念niệm 猶do 無vô 。 況huống 有hữu 麤thô 行hành 。 此thử 中trung 麤thô 行hành 有hữu 五ngũ 。 一nhất 身thân 謂vị 於ư 他tha 故cố 。 二nhị 事sự 謂vị 眾chúng 生sanh 故cố 。 二nhị 想tưởng 謂vị 起khởi 。 眾chúng 生sanh 想tưởng 故cố 。 四tứ 行hành 謂vị 以dĩ 重trọng/trùng 意ý 故cố 。 五ngũ 體thể 謂vị 行hành 煞sát 害hại 故cố 。 梵Phạm 本bổn 中trung 云vân 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 不bất 起khởi 微vi 少thiểu 惱não 想tưởng 。 何hà 況huống 廣quảng 大đại 。

第đệ 二nhị 離ly 盜đạo 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 。 前tiền 中trung 如như 前tiền 別biệt 中trung 三tam 離ly 。 名danh 字tự 同đồng 前tiền 。 初sơ 因nhân 離ly 。 二nhị 於ư 他tha 下hạ 對đối 治trị 離ly 。 三tam 若nhược 物vật 屬thuộc 他tha 。 下hạ 果quả 行hành 離ly 。 初sơ 離ly 中trung 云vân 於ư 自tự 等đẳng 者giả 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 具cụ 無vô 盡tận 財tài 。 為vi 離ly 盜đạo 因nhân 故cố 。 此thử 何hà 不bất 說thuyết 離ly 起khởi 因nhân 耶da 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 略lược 故cố 不bất 說thuyết 。 二nhị 即tức 此thử 句cú 中trung 具cụ 二nhị 因nhân 故cố 。 謂vị 一nhất 具cụ 外ngoại 財tài 故cố 。 離ly 初sơ 因nhân 。 二nhị 內nội 知tri 止chỉ 足túc 不bất 起khởi 貪tham 故cố 。 離ly 後hậu 因nhân 。 論luận 經Kinh 云vân 自tự 資tư 財tài 滿mãn 足túc 故cố 。 二nhị 對đối 治trị 離ly 中trung 。 於ư 他tha 等đẳng 者giả 。 他tha 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 他tha 身thân 。 二nhị 他tha 世thế 。 於ư 他tha 身thân 慈từ 恕thứ 。 治trị 瞋sân 心tâm 損tổn 壞hoại 他tha 財tài 。 由do 今kim 不bất 損tổn 他tha 財tài 。 令linh 自tự 當đương 來lai 得đắc 不bất 可khả 侵xâm 損tổn 財tài 也dã 。 三tam 果quả 行hành 離ly 中trung 。 有hữu 麤thô 細tế 二nhị 行hành 。 先tiên 於ư 屬thuộc 他tha 物vật 。 乃nãi 至chí 草thảo 葉diệp 。 不bất 起khởi 盜đạo 心tâm 。 是thị 細tế 行hành 離ly 。 後hậu 何hà 況huống 下hạ 麤thô 行hành 離ly 。 以dĩ 細tế 況huống 麤thô 。 顯hiển 離ly 極cực 故cố 。

第đệ 三tam 離ly 耶da 婬dâm 中trung 。 先tiên 總tổng 可khả 知tri 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 中trung 三tam 。 初sơ 因nhân 離ly 。 二nhị 不bất 求cầu 他tha 下hạ 對đối 治trị 離ly 。 三tam 於ư 他tha 下hạ 行hành 果quả 離ly 。 初sơ 中trung 離ly 不bất 足túc 因nhân 。 妻thê 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 示thị 同đồng 事sự 妻thê 謂vị 此thử 地địa 攝nhiếp 報báo 作tác 輪Luân 王Vương 身thân 。 自tự 妻thê 第đệ 一nhất 故cố 。 不bất 求cầu 餘dư 人nhân 妻thê 。 二nhị 得đắc 法Pháp 喜hỷ 妻thê 。 謂vị 法Pháp 味vị 稱xưng 根căn 。 身thân 心tâm 遍biến 悅duyệt 。 不bất 求cầu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 所sở 樂lạc 法pháp 故cố 。 云vân 於ư 自tự 妻thê 知tri 足túc 。 三tam 梵Phạm 行hạnh 樂nhạo/nhạc/lạc 妻thê 。 謂vị 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 梵Phạm 行hạnh 具cụ 足túc 。 身thân 心tâm 常thường 安an 樂lạc 。 不bất 求cầu 世thế 樂lạc 故cố 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。 持trì 戒giới 最tối 為vi 樂lạc 。 身thân 不bất 受thọ 眾chúng 苦khổ 。 睡thụy 眠miên 得đắc 安an 隱ẩn 。 窹# 則tắc 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 二nhị 對đối 治trị 離ly 中trung 不bất 求cầu 他tha 者giả 。 他tha 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 他tha 世thế 妻thê 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 脩tu 戒giới 不bất 求cầu 當đương 來lai 人nhân 天thiên 得đắc 多đa 妻thê 果quả 故cố 。 二nhị 他tha 人nhân 妻thê 。 後hậu 當đương 說thuyết 。 三tam 果quả 行hành 離ly 中trung 二nhị 。 先tiên 約ước 身thân 。 顯hiển 無vô 麤thô 犯phạm 。 後hậu 尚thượng 不bất 生sanh 下hạ 約ước 心tâm 。 明minh 無vô 細tế 犯phạm 。 前tiền 中trung 三tam 。 一nhất 不bất 正chánh 。 二nhị 及cập 為vi 法pháp 下hạ 非phi 時thời 。 三tam 況huống 於ư 下hạ 非phi 處xứ 。 初sơ 中trung 五ngũ 。 一nhất 他tha 妻thê 妾thiếp 者giả 。 是thị 不bất 共cộng 護hộ 女nữ 。 唯duy 夫phu 護hộ 故cố 。 二nhị 他tha 前tiền 護hộ 女nữ 者giả 。 是thị 共cộng 護hộ 女nữ 。 謂vị 無vô 父phụ 母mẫu 諸chư 親thân 共cộng 護hộ 故cố 。 三tam 親thân 者giả 。 有hữu 父phụ 母mẫu 護hộ 故cố 。 四tứ 族tộc 者giả 。 高cao 勝thắng 族tộc 望vọng 護hộ 。 非phi 下hạ 族tộc 迮trách 故cố 。 五ngũ 媒môi 定định 者giả 。 謂vị 己kỷ 受thọ 他tha 財tài 。 乃nãi 至chí 許hứa 致trí 要yếu 談đàm 故cố 。 智Trí 度Độ 十thập 五ngũ 。 多đa 同đồng 此thử 說thuyết 故cố 。 彼bỉ 云vân 若nhược 女nữ 人nhân 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 姉# 妹muội 夫phu 主chủ 兒nhi 子tử 。 世thế 間gian 法Pháp 王Vương 法pháp 守thủ 護hộ 。 若nhược 犯phạm 皆giai 名danh 邪tà 婬dâm 。 二nhị 非phi 時thời 中trung 。 准chuẩn 智Trí 度Độ 。 有hữu 三tam 非phi 時thời 。 一nhất 脩tu 梵Phạm 行hạnh 時thời 。 縱túng/tung 自tự 夫phu 妻thê 。 若nhược 受thọ 八Bát 戒Giới 時thời 。 二nhị 婦phụ 人nhân 懷hoài 孕dựng 厭yếm 本bổn 習tập 時thời 。 三tam 乳nhũ 養dưỡng 時thời 。 今kim 此thử 名danh 故cố 唯duy 說thuyết 法Pháp 護hộ 同đồng 彼bỉ 初sơ 一nhất 。 後hậu 約ước 心tâm 明minh 離ly 細tế 犯phạm 中trung 。 以dĩ 細tế 況huống 麤thô 。 謂vị 內nội 心tâm 尚thượng 不bất 生sanh 微vi 細tế 染nhiễm 念niệm 。 何hà 況huống 外ngoại 相tướng 身thân 行hành 麤thô 受thọ 。 三tam 非phi 處xứ 者giả 。 謂vị 口khẩu 隱ẩn 二nhị 道đạo 。 況huống 於ư 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 謂vị 於ư 五ngũ 護hộ 三tam 非phi 時thời 女nữ 。 正chánh 處xứ 尚thượng 不bất 起khởi 染nhiễm 心tâm 。 況huống 於ư 如như 是thị 女nữ 非phi 處xứ 從tùng 事sự 。 二nhị 謂vị 於ư 彼bỉ 五ngũ 護hộ 三tam 非phi 時thời 女nữ 。 正chánh 處xứ 尚thượng 不bất 從tùng 事sự 。 乃nãi 至chí 不bất 起khởi 染nhiễm 心tâm 。 況huống 於ư 如như 是thị 女nữ 非phi 處xứ 從tùng 事sự 。 此thử 即tức 以dĩ 正chánh 處xứ 。 況huống 非phi 處xứ 。 亦diệc 是thị 以dĩ 輕khinh 況huống 重trọng/trùng 。 以dĩ 正chánh 處xứ 犯phạm 者giả 是thị 等đẳng 分phần/phân 煩phiền 惱não 。 非phi 處xứ 犯phạm 者giả 多đa 貪tham 煩phiền 惱não 。 非phi 分phần/phân 理lý 故cố 。 輕khinh 尚thượng 不bất 犯phạm 。 何hà 況huống 重trọng/trùng 犯phạm 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 況huống 字tự 無vô 從tùng 。 又hựu 此thử 非phi 處xứ 。 亦diệc 是thị 約ước 身thân 。 離ly 麤thô 犯phạm 故cố 。 不bất 爾nhĩ 此thử 應ưng 不bất 離ly 染nhiễm 心tâm 。 上thượng 來lai 三tam 戒giới 約ước 身thân 業nghiệp 說thuyết 。 三tam 中trung 初sơ 後hậu 境cảnh 唯duy 有hữu 情tình 中trung 。 一nhất 通thông 於ư 清thanh 非phi 情tình 境cảnh 。

第đệ 四tứ 離ly 妄vọng 語ngữ 中trung 先tiên 總tổng 。 復phục 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 二nhị 。 先tiên 對đối 治trị 離ly 。 後hậu 乃nãi 至chí 下hạ 果quả 行hành 離ly 。 此thử 中trung 何hà 無vô 因nhân 離ly 者giả 。 以dĩ 對đối 治trị 離ly 中trung 實thật 語ngữ 等đẳng 離ly 妄vọng 語ngữ 之chi 尋tầm 伺tứ 。 是thị 因nhân 離ly 故cố 。 就tựu 對đối 治trị 離ly 中trung 。 實thật 語ngữ 者giả 依y 心tâm 說thuyết 故cố 。 真chân 語ngữ 者giả 不bất 虗hư 妄vọng 故cố 。

時thời 語ngữ 者giả 隨tùy 時thời 方phương 便tiện 故cố 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 知tri 時thời 發phát 言ngôn 。 如như 法Pháp 師sư 知tri 時thời 等đẳng 。 後hậu 當đương 具cụ 顯hiển 。 二nhị 為vi 護hộ 正Chánh 法Pháp 。 為vi 救cứu 眾chúng 生sanh 。 設thiết 言ngôn 不bất 實thật 。 事sự 成thành 利lợi 益ích 。 非phi 妄vọng 語ngữ 故cố 。 亦diệc 是thị 時thời 語ngữ 。 如như 涅Niết 槃Bàn 二nhị 十thập 一nhất 云vân 。 佛Phật 為vi 諸chư 梵Phạm 志Chí 。 將tương 佛Phật 說thuyết 無vô 我ngã 。 而nhi 是thị 斷đoạn 滅diệt 故cố 。

佛Phật 告cáo 言ngôn 。

我ngã 說thuyết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 是thị 我ngã 。 彼bỉ 聞văn 獲hoạch 益ích 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 性tánh 豈khởi 是thị 彼bỉ 於ư 所sở 計kế 我ngã 邪tà 。 雖tuy 即tức 非phi 是thị 。 然nhiên 非phi 妄vọng 語ngữ 。 法pháp 華hoa 經kinh 三tam 車xa 誘dụ 喻dụ 。 理lý 亦diệc 同đồng 此thử 。 菩Bồ 薩Tát 持trì 戒giới 。 本bổn 欲dục 安an 生sanh 。 若nhược 護hộ 妄vọng 語ngữ 。 不bất 護hộ 眾chúng 生sanh 。 是thị 凡phàm 小tiểu 戒giới 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 若nhược 由do 妄vọng 語ngữ 。 能năng 脫thoát 物vật 苦khổ 。 設thiết 入nhập 惡ác 道đạo 。 歡hoan 喜hỷ 願nguyện 入nhập 。 如như 是thị 持trì 戒giới 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 測trắc 。 二nhị 果quả 行hành 離ly 中trung 。 亦diệc 以dĩ 細tế 況huống 麤thô 。 細tế 中trung 云vân 不bất 忍nhẫn 作tác 覆phú 藏tàng 語ngữ 者giả 。 論luận 云vân 覆phú 見kiến 忍nhẫn 見kiến 。 大đại 婆bà 沙sa 云vân 覆phú 相tương/tướng 妄vọng 語ngữ 名danh 為vi 覆phú 見kiến 。 覆phú 心tâm 妄vọng 語ngữ 名danh 為vi 覆phú 忍nhẫn 。 得đắc 本bổn 見kiến 前tiền 事sự 。 實thật 生sanh 見kiến 想tưởng 。 誑cuống 言ngôn 不bất 見kiến 。 此thử 覆phú 己kỷ 所sở 見kiến 。 又hựu 實thật 不bất 見kiến 前tiền 事sự 。 妄vọng 生sanh 見kiến 想tưởng 。 誑cuống 言ngôn 不bất 見kiến 。 於ư 事sự 雖tuy 實thật 。 於ư 見kiến 有hữu 違vi 。 故cố 名danh 忍nhẫn 見kiến 。 此thử 忍nhẫn 已dĩ 見kiến 故cố 。 知tri 不bất 知tri 等đẳng 准chuẩn 之chi 。

第đệ 五ngũ 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 中trung 。 先tiên 總tổng 可khả 知tri 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 中trung 二nhị 。 先tiên 對đối 治trị 離ly 。 後hậu 不bất 作tác 下hạ 果quả 行hành 離ly 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 離ly 離ly 間gian 心tâm 語ngữ 。 後hậu 未vị 破phá 下hạ 明minh 離ly 離ly 間gian 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 由do 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 和hòa 順thuận 故cố 。 離ly 離ly 間gian 心tâm 語ngữ 。 不bất 將tương 此thử 語ngữ 。 向hướng 彼bỉ 說thuyết 等đẳng 。 二nhị 由do 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 安an 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 離ly 惱não 害hại 心tâm 。 不bất 將tương 此thử 語ngữ 。 向hướng 彼bỉ 說thuyết 等đẳng 。 復phục 離ly 離ly 間gian 差sai 別biệt 中trung 三tam 。 一nhất 離ly 離ly 間gian 身thân 。 二nhị 離ly 離ly 間gian 心tâm 。 三tam 離ly 離ly 間gian 業nghiệp 。 此thử 亦diệc 即tức 是thị 果quả 行hành 離ly 。 初sơ 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 先tiên 未vị 離ly 間gian 者giả 不bất 令linh 離ly 間gian 。 二nhị 先tiên 已dĩ 離ly 間gian 者giả 。 不bất 令linh 增tăng 長trưởng 。 二nhị 中trung 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 未vị 離ly 間gian 者giả 不bất 欲dục 樂lạc 其kỳ 離ly 間gian 。 二nhị 已dĩ 離ly 間gian 者giả 不bất 喜hỷ 其kỳ 離ly 間gian 。 不bất 隨tùy 喜hỷ 故cố 。 三tam 中trung 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 細tế 。 二nhị 麤thô 。 細tế 者giả 如như 實thật 傳truyền 。 麤thô 者giả 不bất 如như 實thật 傳truyền 。 謂vị 於ư 兩lưỡng 處xứ 有hữu 實thật 相tướng 毀hủy 語ngữ 。 尚thượng 不bất 傳truyền 說thuyết 。 何hà 況huống 加gia 減giảm 傳truyền 不bất 實thật 語ngữ 。

第đệ 六lục 離ly 惡ác 口khẩu 有hữu 二nhị 種chủng 。 先tiên 果quả 行hành 離ly 。 後hậu 常thường 作tác 下hạ 對đối 治trị 離ly 。 前tiền 中trung 離ly 十thập 七thất 語ngữ 。 先tiên 列liệt 。 後hậu 如như 是thị 下hạ 結kết 離ly 。 前tiền 中trung 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 初sơ 四tứ 語ngữ 語ngữ 體thể 麤thô 鄙bỉ 。 二nhị 次thứ 四tứ 語ngữ 約ước 對đối 面diện 。 不bất 對đối 面diện 。 對đối 面diện 鄙bỉ 惡ác 庸dong 賤tiện 。 不bất 對đối 面diện 亦diệc 爾nhĩ 。 或hoặc 對đối 面diện 庸dong 賤tiện 。 不bất 對đối 面diện 庸dong 賤tiện 等đẳng 。 三tam 次thứ 三tam 語ngữ 語ngữ 能năng 違vi 行hành 。 前tiền 二nhị 違vi 他tha 行hành 。 後hậu 一nhất 瞋sân 惱não 違vi 自tự 行hành 。 最tối 後hậu 六lục 語ngữ 能năng 違vi 情tình 。 於ư 中trung 前tiền 五ngũ 。 翻phiên 喜hỷ 生sanh 瞋sân 。 復phục 一nhất 違vi 樂nhạo/nhạc/lạc 致trí 苦khổ 。 就tựu 前tiền 五ngũ 中trung 。 未vị 起khởi 瞋sân 者giả 能năng 令linh 生sanh 瞋sân 。 令linh 聞văn 時thời 不bất 愛ái 憶ức 時thời 不bất 樂lạc 。 胸hung 心tâm 閉bế 塞tắc 故cố 。 聞văn 時thời 不bất 愛ái 故cố 心tâm 火hỏa 燒thiêu 。 憶ức 時thời 不bất 樂nhạo 故cố 心tâm 熱nhiệt 惱não 。 後hậu 一nhất 能năng 令linh 己kỷ 有hữu 同đồng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 自tự 身thân 失thất 壞hoại 。 令linh 他tha 生sanh 壞hoại 。 他tha 聞văn 背bối/bội 已dĩ 。 失thất 同đồng 友hữu 故cố 自tự 壞hoại 。 彼bỉ 失thất 我ngã 故cố 壞hoại 他tha 。 後hậu 結kết 可khả 知tri 。 後hậu 對đối 治trị 離ly 中trung 。 作tác 十thập 種chủng 語ngữ 。 同đồng 前tiền 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 一nhất 潤nhuận 澤trạch 對đối 前tiền 果quả 行hành 中trung 初sơ 四tứ 語ngữ 。 二nhị 次thứ 二nhị 對đối 。 前tiền 第đệ 二nhị 節tiết 四tứ 語ngữ 。 三tam 次thứ 四tứ 對đối 前tiền 第đệ 三tam 節tiết 三tam 語ngữ 。 可khả 樂lạc 聞văn 對đối 前tiền 。 不bất 可khả 樂nhạo 聞văn 。 聞văn 者giả 喜hỷ 悅duyệt 。 對đối 前tiền 聞văn 者giả 不bất 悅duyệt 。 善thiện 入nhập 人nhân 心tâm 。 風phong 雅nhã 典điển 則tắc 。 對đối 前tiền 瞋sân 忿phẫn 。 四tứ 次thứ 三tam 對đối 前tiền 第đệ 四tứ 節tiết 。 於ư 中trung 前tiền 二nhị 。 翻phiên 嗔sân 生sanh 喜hỷ 。 後hậu 一nhất 違vi 苦khổ 致trí 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 總tổng 通thông 二nhị 第đệ 七thất 不bất 綺ỷ 語ngữ 中trung 。 先tiên 總tổng 顯hiển 往vãng 可khả 知tri 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 二nhị 。 先tiên 對đối 治trị 離ly 。 後hậu 是thị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 果quả 行hành 離ly 。 前tiền 中trung 八bát 語ngữ 分phần/phân 三tam 。 初sơ 二nhị 教giáo 化hóa 語ngữ 。 化hóa 令linh 生sanh 信tín 。 二nhị 次thứ 三tam 教giáo 授thọ 令linh 起khởi 行hành 。 三tam 後hậu 三tam 教giáo 誡giới 勸khuyến 成thành 德đức 。 初sơ 中trung 發phát 言ngôn 再tái 覆phú 不bất 縱túng/tung 猝# 暴bạo 故cố 。 言ngôn 合hợp 時thời 宜nghi 自tự 他tha 不bất 損tổn 故cố 。 次thứ 教giáo 授thọ 中trung 。 無vô 倒đảo 故cố 。 有hữu 義nghĩa 利lợi 故cố 。 授thọ 法pháp 令linh 行hành 故cố 。 後hậu 教giáo 誡giới 中trung 。 准chuẩn 地địa 持trì 。 此thử 開khai 為vi 五ngũ 句cú 。 初sơ 一nhất 是thị 彼bỉ 第đệ 二nhị 有hữu 罪tội 者giả 制chế 故cố 。 二nhị 是thị 彼bỉ 第đệ 一nhất 無vô 罪tội 者giả 聽thính 故cố 。 三tam 隨tùy 前tiền 制chế 聽thính 有hữu 缺khuyết 減giảm 者giả 。 如như 法Pháp 舉cử 故cố 。 四tứ 數sác 數sác 犯phạm 者giả 。 折chiết 伏phục 與dữ 念niệm 念niệm 即tức 是thị 此thử 籌trù 量lượng 故cố 。 五ngũ 有hữu 實thật 德đức 者giả 。 稱xưng 讚tán 令linh 喜hỷ 。 即tức 是thị 此thử 決quyết 定định 稱xưng 實thật 讚tán 故cố 。 後hậu 果quả 行hành 中trung 。 以dĩ 輕khinh 況huống 重trọng/trùng 。 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 語ngữ 業nghiệp 四tứ 戒giới 竟cánh 。

第đệ 八bát 離ly 貪tham 欲dục 中trung 。 初sơ 總tổng 可khả 知tri 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 唯duy 明minh 對đối 治trị 離ly 。 上thượng 身thân 業nghiệp 中trung 具cụ 顯hiển 三tam 離ly 。 次thứ 語ngữ 業nghiệp 中trung 具cụ 治trị 果quả 二nhị 離ly 。 今kim 此thử 意ý 業nghiệp 。 唯duy 一nhất 治trị 離ly 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 文văn 影ảnh 略lược 故cố 。 二nhị 此thử 貪tham 等đẳng 是thị 業nghiệp 道đạo 本bổn 。 更cánh 無vô 所sở 依y 故cố 。 非phi 果quả 故cố 。 不bất 可khả 對đối 之chi 更cánh 立lập 異dị 因nhân 故cố 。 無vô 因nhân 行hành 以dĩ 非phi 果quả 故cố 。 離ly 此thử 貪tham 等đẳng 。 不bất 名danh 果quả 離ly 。 以dĩ 無vô 因nhân 故cố 。 不bất 可khả 除trừ 之chi 說thuyết 為vi 因nhân 離ly 。 文văn 中trung 三tam 。 一nhất 他tha 財tài 物vật 者giả 。 是thị 事sự 簡giản 非phi 己kỷ 物vật 故cố 。 二nhị 他tha 資tư 用dụng 者giả 。 是thị 物vật 體thể 簡giản 資tư 與dữ 用dụng 別biệt 故cố 。 資tư 是thị 衣y 食thực 可khả 以dĩ 資tư 身thân 。 用dụng 是thị 所sở 用dụng 。 謂vị 金kim 銀ngân 等đẳng 。 三tam 不bất 生sanh 等đẳng 者giả 。 是thị 行hành 差sai 別biệt 。 謂vị 始thỉ 欲dục 名danh 貪tham 。 次thứ 希hy 得đắc 屬thuộc 己kỷ 名danh 願nguyện 。 後hậu 往vãng 取thủ 名danh 求cầu 。 悉tất 治trị 離ly 之chi 故cố 。 皆giai 云vân 不phủ 也dã 。

第đệ 九cửu 離ly 瞋sân 中trung 。 先tiên 總tổng 可khả 知tri 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 三tam 。 一nhất 初sơ 六lục 句cú 治trị 瞋sân 心tâm 。 二nhị 永vĩnh 捨xả 下hạ 離ly 瞋sân 障chướng 。 三tam 常thường 思tư 下hạ 對đối 治trị 行hành 益ích 。 初sơ 中trung 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 者giả 。 總tổng 明minh 為vi 對đối 治trị 六lục 種chủng 眾chúng 生sanh 。 一nhất 於ư 怨oán 讎thù 多đa 瞋sân 故cố 。 起khởi 慈từ 對đối 治trị 。 二nhị 於ư 惡ác 眾chúng 生sanh 。 應ưng 危nguy 害hại 之chi 故cố 。 起khởi 利lợi 益ích 對đối 治trị 。 令linh 脩tu 善thiện 獲hoạch 安an 。 三tam 於ư 貪tham 不bất 足túc 順thuận 緣duyên 者giả 。 起khởi 哀ai 愍mẫn 對đối 治trị 不bất 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 於ư 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 違vi 緣duyên 逼bức 者giả 。 起khởi 令linh 脫thoát 得đắc 喜hỷ 對đối 治trị 不bất 拔bạt 苦khổ 。 五ngũ 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 出xuất 世thế 法pháp 。 調điều 潤nhuận 對đối 治trị 令linh 捨xả 。 六lục 於ư 發phát 大đại 心tâm 眾chúng 生sanh 。 起khởi 攝nhiếp 受thọ 對đối 治trị 故cố 。 二nhị 治trị 離ly 障chướng 中trung 。 永vĩnh 捨xả 瞋sân 恨hận 怨oán 害hại 熱nhiệt 惱não 者giả 。 此thử 對đối 前tiền 慈từ 等đẳng 六lục 種chủng 所sở 治trị 障chướng 說thuyết 故cố 。 然nhiên 惱não 是thị 妄vọng 想tưởng 。 欲dục 令linh 他tha 惱não 故cố 。 熱nhiệt 是thị 妬đố 忌kỵ 。 他tha 勝thắng 己kỷ 心tâm 熱nhiệt 故cố 。 准chuẩn 論luận 經kinh 。 此thử 文văn 應ưng 迴hồi 前tiền 後hậu 。 一nhất 於ư 未vị 生sanh 怨oán 者giả 能năng 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 隨tùy 順thuận 增tăng 長trưởng 。 二nhị 未vị 生sanh 親thân 者giả 令linh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 令linh 不bất 增tăng 長trưởng 。 三tam 於ư 自tự 身thân 中trung 善thiện 法Pháp 。 未vị 生sanh 者giả 令linh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 令linh 滅diệt 。 四tứ 於ư 不bất 善thiện 法pháp 。 未vị 生sanh 者giả 能năng 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 令linh 增tăng 長trưởng 。 五ngũ 於ư 他tha 身thân 中trung 不bất 愛ái 事sự 。 未vị 生sanh 者giả 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 令linh 增tăng 長trưởng 。 六lục 愛ái 事sự 未vị 生sanh 者giả 令linh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 不bất 念niệm 隨tùy 順thuận 。 不bất 起khởi 隨tùy 喜hỷ 相tương 順thuận 之chi 念niệm 。 於ư 中trung 一nhất 約ước 怨oán 生sanh 長trưởng 是thị 瞋sân 力lực 。 二nhị 約ước 親thân 不bất 生sanh 是thị 恨hận 力lực 。 三tam 約ước 自tự 善thiện 不bất 生sanh 是thị 怨oán 力lực 。 論luận 經kinh 名danh 垢cấu 。 四tứ 約ước 不bất 善thiện 生sanh 長trưởng 是thị 害hại 力lực 。 五ngũ 約ước 他tha 不bất 愛ái 事sự 等đẳng 是thị 熱nhiệt 力lực 。 論luận 經kinh 名danh 妄vọng 想tưởng 。 六lục 約ước 愛ái 事sự 不bất 生sanh 等đẳng 是thị 惱não 力lực 。 論luận 經kinh 名danh 垢cấu 。 此thử 六lục 望vọng 前tiền 能năng 治trị 。 六lục 種chủng 通thông 相tương/tướng 而nhi 說thuyết 。 非phi 一nhất 一nhất 別biệt 屬thuộc 。 遠viễn 法Pháp 師sư 攝nhiếp 為vi 三tam 對đối 。 初sơ 二nhị 以dĩ 己kỷ 對đối 他tha 。 明minh 瞋sân 恨hận 怨oán 之chi 與dữ 親thân 望vọng 己kỷ 說thuyết 故cố 。 次thứ 二nhị 唯duy 就tựu 於ư 己kỷ 。 釋thích 其kỳ 垢cấu 害hại 。 後hậu 二nhị 唯duy 就tựu 於ư 他tha 。 彰chương 其kỳ 妄vọng 妬đố 初sơ 對đối 中trung 生sanh 怨oán 為vi 瞋sân 。 敗bại 親thân 名danh 恨hận 。 未vị 怨oán 生sanh 怨oán 已dĩ 怨oán 令linh 增tăng 。 此thử 是thị 瞋sân 也dã 。 未vị 親thân 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 不bất 增tăng 。 此thử 是thị 垢cấu 過quá 也dã 。 不bất 善thiện 法Pháp 未vị 生sanh 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 令linh 增tăng 。 是thị 害hại 過quá 也dã 。 後hậu 對đối 中trung 苦khổ 他tha 為vi 妄vọng 。 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 妬đố 。 於ư 他tha 身thân 有hữu 不bất 愛ái 事sự 。 未vị 生sanh 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 令linh 增tăng 。 是thị 妄vọng 想tưởng 也dã 。 苦khổ 者giả 。 是thị 他tha 不bất 愛ái 等đẳng 欲dục 令linh 他tha 苦khổ 衰suy 敗bại 劣liệt 已dĩ 。 倒đảo 惑hoặc 之chi 甚thậm 。 過quá 中trung 最tối 重trọng 。 偏thiên 名danh 妄vọng 想tưởng 。 於ư 他tha 身thân 中trung 。 所sở 愛ái 之chi 事sự 。 未vị 生sanh 不bất 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 不bất 令linh 增tăng 。 是thị 妬đố 過quá 也dã 。 三tam 對đối 治trị 行hành 益ích 中trung 。 常thường 思tư 順thuận 行hành 。 仁nhân 慈từ 祐hựu 益ích 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 時thời 思tư 念niệm 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 順thuận 行hành 仁nhân 慈từ 。 與dữ 眾chúng 生sanh 福phước 樂lạc 助trợ 益ích 也dã 。

第đệ 十thập 離ly 邪tà 見kiến 中trung 。 總tổng 句cú 不bất 言ngôn 性tánh 離ly 者giả 。 影ảnh 略lược 准chuẩn 前tiền 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 顯hiển 中trung 。 依y 正chánh 見kiến 有hữu 七thất 種chủng 。 分phần/phân 三tam 。 初sơ 四tứ 見kiến 對đối 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 次thứ 二nhị 見kiến 對đối 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 後hậu 一nhất 見kiến 對đối 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 就tựu 初sơ 四tứ 中trung 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 住trụ 正Chánh 道Đạo 者giả 。 心tâm 住trụ 大Đại 乘Thừa 故cố 。 此thử 對đối 治trị 二nhị 我ngã 見kiến 。 二nhị 不bất 行hành 占chiêm 卜bốc 者giả 。 對đối 治trị 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 見kiến 。 此thử 治trị 邪tà 見kiến 。 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 信tín 占chiêm 卜bốc 妄vọng 分phân 別biệt 故cố 。 三tam 不bất 取thủ 惡ác 戒giới 者giả 。 治trị 戒giới 禁cấm 取thủ 見kiến 。 謂vị 受thọ 外ngoại 道đạo 烏ô 鷄kê 等đẳng 戒giới 。 非phi 善thiện 防phòng 過quá 。 名danh 惡ác 戒giới 。 執chấp 取thủ 惡ác 戒giới 為vi 淨tịnh 。 名danh 惡ác 見kiến 。 四tứ 心tâm 見kiến 正chánh 直trực 者giả 。 此thử 治trị 見kiến 取thủ 。 謂vị 外ngoại 道đạo 執chấp 己kỷ 邪tà 見kiến 為vi 正chánh 見kiến 。 此thử 即tức 非phi 正chánh 謂vị 正chánh 故cố 。 次thứ 二nhị 見kiến 對đối 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 者giả 。 一nhất 云vân 無vô 誑cuống 者giả 。 對đối 治trị 覆phú 藏tàng 見kiến 。 謂vị 於ư 追truy 求cầu 時thời 。 藏tạng 過quá 顯hiển 善thiện 。 求cầu 利lợi 養dưỡng 故cố 。 二nhị 無vô 誑cuống 者giả 。 對đối 治trị 詐trá 現hiện 不bất 實thật 見kiến 。 謂vị 無vô 實thật 德đức 詐trá 現hiện 有hữu 故cố 。 後hậu 一nhất 見kiến 對đối 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 樂nhạo 著trước 。 三tam 有hữu 不bất 能năng 於ư 佛Phật 。 法pháp 僧Tăng 起khởi 決quyết 定định 信tín 。 今kim 此thử 治trị 彼bỉ 非phi 清thanh 淨tịnh 見kiến 故cố 。 云vân 起khởi 決quyết 定định 信tín 。 上thượng 來lai 第đệ 二nhị 別biệt 顯hiển 離ly 。 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 護hộ 持trì 十Thập 善Thiện 業nghiệp 道đạo 竟cánh 。

第đệ 三tam 總tổng 結kết 中trung 二nhị 種chủng 護hộ 持trì 。 一nhất 數số 圓viên 滿mãn 護hộ 持trì 具cụ 持trì 。 十thập 戒giới 不bất 缺khuyết 減giảm 故cố 。 二nhị 時thời 相tương 續tục 護hộ 持trì 。 常thường 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 明minh 離ly 戒giới 亦diệc 名danh 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 竟cánh 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 後hậu 如như 是thị 方phương 便tiện 。 下hạ 總tổng 結kết 勸khuyến 脩tu 前tiền 中trung 四tứ 。 一nhất 明minh 知tri 。 二nhị 是thị 故cố 我ngã 當đương 下hạ 明minh 願nguyện 。 三tam 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 下hạ 明minh 觀quán 。 四tứ 是thị 故cố 我ngã 今kim 下hạ 明minh 行hành 。

初sơ 中trung 文văn 二nhị 。 先tiên 明minh 知tri 者giả 果quả 處xứ 。 於ư 此thử 句cú 中trung 。 更cánh 開khai 出xuất 一nhất 句cú 依y 身thân 生sanh 苦khổ 。 後hậu 明minh 知tri 者giả 因nhân 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 離ly 無vô 因nhân 他tha 因nhân 。 知tri 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 謂vị 墮đọa 惡ác 由do 不bất 善thiện 故cố 。 非phi 無vô 因nhân 也dã 。 由do 十thập 不bất 善thiện 墮đọa 惡ác 故cố 。 非phi 他tha 因nhân 也dã 。

二nhị 願nguyện 中trung 文văn 三tam 。 一nhất 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 謂vị 依y 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 自tự 離ly 惡ác 行hành 者giả 果quả 起khởi 願nguyện 心tâm 欲dục 救cứu 故cố 。 云vân 是thị 故cố 我ngã 當đương 自tự 住trụ 等đẳng 。 二nhị 何hà 以dĩ 下hạ 徵trưng 。 徵trưng 意ý 云vân 欲dục 救cứu 眾chúng 生sanh 。 即tức 須tu 往vãng 拔bạt 。 何hà 以dĩ 乃nãi 卻khước 自tự 住trụ 善thiện 故cố 。 三tam 若nhược 自tự 下hạ 釋thích 。 釋thích 意ý 如như 文văn 易dị 知tri 。

三tam 觀quán 中trung 文văn 二nhị 。 先tiên 思tư 十thập 不bất 善thiện 墮đọa 惡ác 道đạo 。 是thị 所sở 治trị 障chướng 。 復phục 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。 下hạ 明minh 五ngũ 重trọng/trùng 十Thập 善Thiện 。 是thị 能năng 治trị 行hành 。 前tiền 所sở 治trị 十thập 惡ác 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。 後hậu 能năng 治trị 五ngũ 種chủng 中trung 。 一nhất 人nhân 天thiên 可khả 知tri 。 二nhị 聲Thanh 聞Văn 十Thập 善Thiện 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 心tâm 狹hiệp 下hạ 別biệt 顯hiển 。 後hậu 成thành 下hạ 一nhất 句cú 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 云vân 智trí 慧tuệ 脩tu 者giả 。 實thật 相tướng 觀quán 相tương 應ứng 。 乃nãi 成thành 上thượng 品phẩm 故cố 。 謂vị 總tổng 觀quán 十thập 惡ác 及cập 人nhân 天thiên 十Thập 善Thiện 。 具cụ 四Tứ 諦Đế 理lý 故cố 。 苦khổ 集tập 離ly 是thị 滅diệt 。 能năng 治trị 苦khổ 集tập 是thị 道đạo 。 又hựu 迷mê 真chân 實thật 義nghĩa 愚ngu 是thị 善thiện 道đạo 苦khổ 集tập 因nhân 。 離ly 彼bỉ 愚ngu 是thị 滅diệt 。 能năng 治trị 彼bỉ 愚ngu 是thị 道đạo 。 即tức 真chân 實thật 義nghĩa 智trí 也dã 。 善thiện 惡ác 道đạo 雖tuy 殊thù 。 同đồng 是thị 苦khổ 業nghiệp 諦đế 。 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 次thứ 別biệt 中trung 四tứ 句cú 。 初sơ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 性tánh 因nhân 。 本bổn 性tánh 狹hiệp 劣liệt 故cố 。 二nhị 習tập 因nhân 。 謂vị 宿túc 習tập 狹hiệp 劣liệt 故cố 。 狹hiệp 劣liệt 謂vị 但đãn 為vi 自tự 身thân 修tu 善thiện 根căn 是thị 微vi 少thiểu 故cố 。 若nhược 存tồn 五ngũ 性tánh 。 則tắc 一nhất 因nhân 差sai 別biệt 。 先tiên 性tánh 後hậu 習tập 。 若nhược 不bất 存tồn 五ngũ 性tánh 。 則tắc 二nhị 因nhân 同đồng 一nhất 。 先tiên 習tập 後hậu 成thành 性tánh 故cố 。 今kim 經kinh 意ý 不bất 存tồn 五ngũ 性tánh 。 故cố 唯duy 說thuyết 習tập 。 二nhị 怖bố 等đẳng 者giả 。 厭yếm 患hoạn 生sanh 死tử 故cố 。 三tam 闕khuyết 等đẳng 者giả 。 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。 四tứ 從tùng 等đẳng 者giả 。 從tùng 師sư 學học 故cố 。 若nhược 依y 論luận 主chủ 。 分phần/phân 此thử 句cú 為vi 二nhị 。 謂vị 從tùng 他tha 為vi 一nhất 句cú 。 聞văn 下hạ 為vi 一nhất 句cú 。 聞văn 聲thanh 謂vị 念niệm 我ngã 眾chúng 生sanh 等đẳng 但đãn 有hữu 名danh 。 從tùng 聞văn 此thử 聲thanh 生sanh 解giải 。 證chứng 人nhân 無vô 我ngã 。 不bất 能năng 證chứng 法pháp 無vô 我ngã 。 後hậu 一nhất 句cú 結kết 名danh 可khả 知tri 。 三tam 緣Duyên 覺Giác 十Thập 善Thiện 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 不bất 從tùng 下hạ 別biệt 辨biện 。 三tam 成thành 獨độc 一nhất 句cú 結kết 名danh 。 初sơ 中trung 治trị 淨tịnh 乃nãi 成thành 上thượng 品phẩm 故cố 。 別biệt 中trung 三tam 。 一nhất 不bất 從tùng 等đẳng 者giả 。 不bất 假giả 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 自tự 覺giác 故cố 。 二nhị 大đại 悲bi 等đẳng 者giả 不bất 樂nhạo 說thuyết 法Pháp 利lợi 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 巧xảo 說thuyết 法Pháp 習tập 故cố 。 三tam 悟ngộ 解giải 等đẳng 者giả 。 觀quán 深thâm 細tế 緣duyên 生sanh 境cảnh 行hành 故cố 。 論luận 名danh 少thiểu 者giả 不bất 依y 教giáo 故cố 。 深thâm 細tế 者giả 自tự 覺giác 故cố 。 後hậu 結kết 名danh 可khả 知tri 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 十Thập 善Thiện 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 心tâm 廣quảng 下hạ 別biệt 顯hiển 。 後hậu 成thành 菩Bồ 薩Tát 下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 治trị 淨tịnh 故cố 。 乃nãi 上thượng 品phẩm 也dã 。 別biệt 中trung 八bát 句cú 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 因nhân 集tập 。 二nhị 用dụng 。 三Tam 明Minh 力lực 。 四tứ 地địa 。 前tiền 三tam 句cú 各các 一nhất 。 後hậu 五ngũ 句cú 合hợp 一nhất 。 前tiền 各các 一nhất 中trung 。 初sơ 云vân 心tâm 廣quảng 等đẳng 者giả 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 依y 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 起khởi 行hành 故cố 。 二nhị 依y 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 行hành 故cố 。 三tam 大Đại 乘Thừa 心tâm 廣quảng 無vô 量lượng 故cố 。 此thử 三tam 釋thích 因nhân 集tập 。 謂vị 自tự 行hành 他tha 行hàng 行hàng 體thể 也dã 。 二nhị 具cụ 足túc 等đẳng 者giả 。 謂vị 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 習tập 行hành 苦khổ 因nhân 及cập 受thọ 苦khổ 所sở 起khởi 悲bi 愍mẫn 故cố 。 依y 彼bỉ 眾chúng 生sanh 利lợi 益ích 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 用dụng 也dã 。 三tam 方phương 便tiện 等đẳng 者giả 。 謂vị 四tứ 攝nhiếp 法pháp 是thị 善thiện 行hành 力lực 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 故cố 。 復phục 五ngũ 合hợp 一nhất 中trung 。 初sơ 發phát 生sanh 等đẳng 者giả 。 初Sơ 地Địa 是thị 初sơ 阿a 僧Tăng 滿mãn 處xứ 名danh 淨tịnh 深thâm 心tâm 地địa 。 發phát 十thập 大đại 願nguyện 故cố 。 二nhị 不bất 捨xả 等đẳng 者giả 。 是thị 第đệ 八bát 地địa 第đệ 二nhị 阿a 僧tăng 祇kỳ 滿mãn 處xứ 。 名danh 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 。 得đắc 寂tịch 滅diệt 行hành 已dĩ 。 不bất 捨xả 解giải 脫thoát 。 以dĩ 不bất 住trụ 大đại 寂tịch 法Pháp 界Giới 故cố 。 三tam 希hy 求cầu 等đẳng 者giả 。 是thị 第đệ 十Thập 地Địa 第đệ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 滿mãn 處xứ 。 名danh 受thọ 大đại 位vị 地địa 。 是thị 故cố 求cầu 證chứng 佛Phật 廣quảng 大đại 智trí 。 受thọ 大đại 位vị 者giả 。 受thọ 灌quán 頂đảnh 位vị 也dã 。 四tứ 淨tịnh 治trị 等đẳng 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 清thanh 淨tịnh 斷đoạn 二nhị 十thập 二nhị 愚ngu 故cố 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 清thanh 淨tịnh 除trừ 諸chư 蔽tế 障chướng 。 淨tịnh 三tam 輪luân 故cố 。 此thử 後hậu 兩lưỡng 句cú 。 論luận 經kinh 。 攝nhiếp 入nhập 第đệ 三tam 希hy 求cầu 句cú 中trung 。 後hậu 一nhất 句cú 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 五ngũ 佛Phật 十Thập 善Thiện 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 一nhất 切thiết 種chủng 下hạ 別biệt 顯hiển 。 後hậu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 總tổng 可khả 知tri 。 別biệt 中trung 二nhị 。 初sơ 一nhất 切thiết 種chủng 等đẳng 者giả 。 所sở 有hữu 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 道đạo 。 及cập 習tập 氣khí 皆giai 滅diệt 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 二nhị 乃nãi 至chí 證chứng 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 者giả 。 超siêu 諸chư 功công 德đức 直trực 至chí 說thuyết 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。 力lực 無vô 畏úy 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 降hàng 魔ma 摧tồi 外ngoại 力lực 自tự 在tại 故cố 。 二nhị 捨xả 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 力lực 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 後hậu 一nhất 句cú 結kết 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 第đệ 三Tam 明Minh 觀quán 竟cánh 。

四tứ 明minh 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 顯hiển 自tự 具cụ 行hành 十Thập 善Thiện 。 後hậu 應ưng 令linh 下hạ 明minh 令linh 他tha 。 具cụ 足túc 清thanh 淨tịnh 。 古cổ 德đức 釋thích 此thử 文văn 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 近cận 望vọng 佛Phật 善thiện 以dĩ 結kết 求cầu 心tâm 故cố 。 論luận 名danh 無vô 厭yếm 足túc 。 二nhị 上thượng 既ký 通thông 觀quán 善thiện 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 今kim 乃nãi 結kết 已dĩ 。 應ưng 行hành 十Thập 善Thiện 。 唯duy 求cầu 佛Phật 善thiện 。 後hậu 如như 是thị 方phương 便tiện 。 下hạ 總tổng 結kết 勸khuyến 修tu 可khả 知tri 。 問vấn 向hướng 來lai 五ngũ 重trọng/trùng 十Thập 善Thiện 與dữ 前tiền 律luật 儀nghi 戒giới 何hà 別biệt 。

答đáp 前tiền 望vọng 止chỉ 惡ác 。 今kim 約ước 作tác 善thiện 。 故cố 分phần/phân 二nhị 位vị 。 問vấn 十Thập 善Thiện 翻phiên 十thập 惡ác 。 十thập 惡ác 既ký 唯duy 一nhất 。 十Thập 善Thiện 何hà 得đắc 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。

答đáp 善thiện 惡ác 相tướng 翻phiên 。 亦diệc 應ưng 是thị 一nhất 。 但đãn 以dĩ 十Thập 善Thiện 通thông 世thế 出xuất 世thế 四tứ 位vị 。 故cố 有hữu 五ngũ 種chủng 。 十thập 惡ác 不bất 爾nhĩ 。 故cố 不bất 齊tề 也dã 。 問vấn 十Thập 善Thiện 既ký 五ngũ 重trọng/trùng 。 所sở 翻phiên 十thập 惡ác 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。

謂vị 人nhân 天thiên 十Thập 善Thiện 。 翻phiên 惡ác 道đạo 十thập 惡ác 。 聲Thanh 聞Văn 十Thập 善Thiện 翻phiên 人nhân 天thiên 十thập 惡ác 。 乃nãi 至chí 如Như 來Lai 。 十Thập 善Thiện 翻phiên 菩Bồ 薩Tát 十thập 惡ác 邪tà 。 答đáp 不bất 爾nhĩ 。 謂vị 翻phiên 善thiện 之chi 惡ác 。 違vi 理lý 損tổn 物vật 。 不bất 善thiện 相tương/tướng 麤thô 。 不bất 通thông 上thượng 位vị 。 故cố 唯duy 一nhất 也dã 。 反phản 惡ác 之chi 善thiện 。 順thuận 理lý 益ích 物vật 。 福phước 隨tùy 於ư 智trí 。 乃nãi 通thông 上thượng 位vị 。 故cố 有hữu 五ngũ 種chủng 。 是thị 故cố 五ngũ 位vị 所sở 離ly 惡ác 同đồng 。 故cố 唯duy 一nhất 種chủng 。 所sở 成thành 善thiện 異dị 。 故cố 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 此thử 即tức 止chỉ 同đồng 作tác 別biệt 故cố 。 此thử 地địa 是thị 菩Bồ 薩Tát 十Thập 善Thiện 。 尚thượng 異dị 二Nhị 乘Thừa 。 況huống 同đồng 凡phàm 位vị 。 若nhược 約ước 寄ký 言ngôn 。 亦diệc 攝nhiếp 凡phàm 位vị 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 竟cánh 。

第đệ 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 亦diệc 名danh 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 戒giới 。 亦diệc 名danh 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 戒giới 。 中trung 文văn 五ngũ 。 一nhất 顯hiển 智trí 。 謂vị 善thiện 知tri 眾chúng 生sanh 。 苦khổ 因nhân 果quả 故cố 。 二nhị 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 願nguyện 。 謂vị 依y 智trí 起khởi 願nguyện 。 願nguyện 為vì 眾chúng 生sanh 。 自tự 脩tu 善thiện 故cố 。 三tam 自tự 位vị 下hạ 明minh 行hành 。 謂vị 依y 願nguyện 起khởi 行hành 。 如như 誓thệ 脩tu 故cố 。 四tứ 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 集tập 。 謂vị 依y 行hành 攝nhiếp 生sanh 悲bi 為vi 益ích 本bổn 故cố 。 五ngũ 作tác 是thị 念niệm 下hạ 明minh 集tập 果quả 。 謂vị 依y 悲bi 成thành 正chánh 攝nhiếp 生sanh 行hành 故cố 。

初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 苦khổ 因nhân 。 二nhị 於ư 中trung 下hạ 別biệt 顯hiển 苦khổ 果quả 。 三tam 佛Phật 子tử 十thập 不bất 下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 雖tuy 於ư 一nhất 境cảnh 上thượng 。 復phục 是thị 一nhất 人nhân 心tâm 造tạo 罪tội 。 乃nãi 成thành 上thượng 中trung 下hạ 者giả 。 此thử 由do 造tạo 時thời 心tâm 異dị 。 成thành 此thử 差sai 別biệt 。 自tự 餘dư 別biệt 境cảnh 別biệt 心tâm 成thành 差sai 別biệt 者giả 。 蓋cái 不bất 足túc 論luận 。 今kim 就tựu 細tế 說thuyết 。 名danh 時thời 差sai 別biệt 。 問vấn 雜tạp 集tập 等đẳng 皆giai 說thuyết 畜súc 下hạ 鬼quỷ 。 此thử 何hà 別biệt 邪tà 。

答đáp 依y 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 。 三tam 惡ác 趣thú 各các 有hữu 邊biên 正chánh 謂vị 。 大đại 海hải 下hạ 無vô 間gian 等đẳng 八bát 大đại 是thị 正chánh 。 在tại 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 等đẳng 。 諸chư 處xứ 者giả 名danh 邊biên 。 其kỳ 鬼quỷ 趣thú 如như 波ba 吒tra 迦ca 鬼quỷ 鑊hoạch 脚cước 鬼quỷ 鬼quỷ 子tử 母mẫu 等đẳng 名danh 正chánh 。 若nhược 在tại 人nhân 間gian 。 遊du 行hành 者giả 名danh 邊biên 。 其kỳ 畜súc 生sanh 如như 熱nhiệt 沙sa 龍long 苦khổ 等đẳng 名danh 正chánh 。 若nhược 在tại 人nhân 所sở 畜súc 養dưỡng 等đẳng 名danh 邊biên 。 然nhiên 此thử 三tam 趣thú 地địa 獄ngục 邊biên 正chánh 。 望vọng 於ư 鬼quỷ 畜súc 。 一nhất 向hướng 苦khổ 故cố 。 更cánh 無vô 異dị 說thuyết 。 若nhược 邊biên 鬼quỷ 望vọng 正chánh 畜súc 。 則tắc 畜súc 重trọng/trùng 鬼quỷ 輕khinh 。 斯tư 經Kinh 就tựu 此thử 而nhi 說thuyết 。 若nhược 正chánh 鬼quỷ 望vọng 邊biên 畜súc 。 則tắc 鬼quỷ 重trọng/trùng 畜súc 輕khinh 。 雜tạp 集tập 等đẳng 約ước 此thử 而nhi 說thuyết 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 也dã 。

二nhị 別biệt 顯hiển 中trung 。 論luận 名danh 三tam 途đồ 報báo 。 為vi 報báo 果quả 。 後hậu 人nhân 中trung 受thọ 殘tàn 報báo 。 名danh 為vi 習tập 氣khí 果quả 。 雜tạp 集tập 論luận 等đẳng 名danh 三tam 途đồ 報báo 為vi 異dị 熟thục 果quả 。 人nhân 中trung 受thọ 殘tàn 報báo 為vi 等đẳng 流lưu 果quả 。 等đẳng 流lưu 中trung 開khai 出xuất 感cảm 外ngoại 報báo 。 為vi 增tăng 上thượng 果quả 。 今kim 用dụng 自tự 論luận 釋thích 兩lưỡng 果quả 。 并tinh 取thủ 雜tạp 集tập 等đẳng 釋thích 增tăng 上thượng 果quả 。 初sơ 報báo 果quả 者giả 。 正chánh 讎thù 前tiền 因nhân 。 名danh 為vi 報báo 故cố 。 十thập 相tương/tướng 無vô 異dị 故cố 。 皆giai 言ngôn 同đồng 墮đọa 三tam 道đạo 。 不bất 更cánh 釋thích 也dã 。 後hậu 習tập 果quả 者giả 。 正chánh 報báo 殘tàn 餘dư 其kỳ 猶do 習tập 氣khí 。 十thập 相tương/tướng 有hữu 異dị 故cố 文văn 各các 別biệt 顯hiển 。 於ư 中trung 初sơ 煞sát 內nội 云vân 短đoản 命mạng 等đẳng 者giả 。 由do 本bổn 煞sát 時thời 命mạng 未vị 盡tận 令linh 他tha 相tương 續tục 受thọ 苦khổ 故cố 得đắc 多đa 病bệnh 。 由do 令linh 他tha 壽thọ 命mạng 不bất 相tương 續tục 故cố 得đắc 短đoản 命mạng 。 亦diệc 本bổn 將tương 被bị 煞sát 時thời 怖bố 畏úy 。 及cập 死tử 已dĩ 皆giai 無vô 精tinh 光quang 。 感cảm 外ngoại 器khí 資tư 具cụ 等đẳng 之chi 少thiểu 光quang 澤trạch 。 二nhị 盜đạo 中trung 。 由do 本bổn 令linh 他tha 財tài 少thiểu 故cố 。 用dụng 不bất 得đắc 故cố 。 貧bần 窮cùng 及cập 共cộng 財tài 不bất 自tự 。 若nhược 增tăng 上thượng 果quả 。 感cảm 田điền 苗miêu 遭tao 霜sương 雹bạc 。 損tổn 耗hao 他tha 財tài 故cố 。 三tam 邪tà 婬dâm 中trung 。 由do 本bổn 令linh 他tha 妻thê 不bất 貞trinh 故cố 。 亦diệc 由do 令linh 他tha 妻thê 不bất 隨tùy 夫phu 意ý 故cố 。 外ngoại 增tăng 由do 污ô 穢uế 他tha 身thân 。 居cư 塵trần 坋phấn 處xứ 。 四tứ 妄vọng 語ngữ 中trung 。 由do 本bổn 於ư 他tha 作tác 不bất 實thật 語ngữ 。 感cảm 被bị 妄vọng 說thuyết 有hữu 惡ác 。 又hựu 由do 誑cuống 感cảm 外ngoại 增tăng 上thượng 。 由do 口khẩu 出xuất 覆phú 藏tàng 之chi 言ngôn 。 外ngoại 感cảm 應ứng 須tu 蓋cái 覆phú 之chi 氣khí 。 五ngũ 兩lưỡng 舌thiệt 中trung 。 由do 本bổn 令linh 他tha 分phần/phân 張trương 故cố 。 令linh 他tha 相tương/tướng 惡ác 故cố 。 外ngoại 增tăng 上thượng 。 由do 出xuất 不bất 平bình 之chi 言ngôn 故cố 。 六lục 惡ác 口khẩu 中trung 。 由do 本bổn 口khẩu 出xuất 他tha 不bất 喜hỷ 聞văn 語ngữ 故cố 。 由do 欲dục 與dữ 物vật 競cạnh 方phương 出xuất 惡ác 言ngôn 故cố 。 外ngoại 增tăng 上thượng 。 由do 語ngữ 麤thô 惡ác 。 感cảm 鹹hàm 鹵lỗ 磽khao 确xác 下hạ 惡ác 田điền 土thổ/độ 。 七thất 綺ỷ 語ngữ 中trung 。 由do 本bổn 綺ỷ 錯thác 之chi 言ngôn 。 惑hoặc 他tha 不bất 令linh 解giải 。 今kim 感cảm 發phát 言ngôn 於ư 他tha 他tha 不bất 領lãnh 受thọ 。 又hựu 感cảm 不bất 分phân 明minh 。 亦diệc 由do 本bổn 不bất 令linh 他tha 解giải 。 增tăng 上thượng 由do 變biến 正chánh 成thành 綺ỷ 故cố 。 感cảm 外ngoại 時thời 候hậu 乖quai 變biến 。 八bát 貪tham 欲dục 中trung 。 由do 本bổn 常thường 求cầu 欲dục 事sự 故cố 。 感cảm 不bất 知tri 足túc 。 又hựu 多đa 求cầu 欲dục 境cảnh 故cố 。 無vô 厭yếm 。 外ngoại 增tăng 上thượng 由do 本bổn 多đa 貪tham 。 感cảm 菓quả 實thật 尠tiển 少thiểu 。 九cửu 瞋sân 恚khuể 中trung 。 由do 本bổn 不bất 忍nhẫn 他tha 善thiện 惡ác 故cố 。 又hựu 由do 惱não 害hại 他tha 故cố 。 外ngoại 增tăng 上thượng 。 由do 本bổn 惱não 害hại 於ư 他tha 。 令linh 不bất 安an 隱ẩn 。 所sở 感cảm 菓quả 實thật 其kỳ 味vị 辛tân 苦khổ 。 十thập 邪tà 見kiến 中trung 。 由do 本bổn 愛ái 樂nhạo 邪tà 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 又hựu 由do 愛ái 樂nhạo 不bất 正chánh 理lý 故cố 。 外ngoại 增tăng 上thượng 果quả 。 所sở 感cảm 菓quả 實thật 其kỳ 味vị 辛tân 苦khổ 。 或hoặc 全toàn 無vô 菓quả 。 邪tà 因nhân 苦khổ 報báo 故cố 。 無vô 利lợi 勤cần 苦khổ 。 故cố 。

三tam 總tổng 結kết 。 云vân 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 眾chúng 大đại 苦khổ 聚tụ 者giả 。 明minh 差sai 別biệt 果quả 習tập 氣khí 果quả 總tổng 別biệt 合hợp 觀quán 故cố 。

第đệ 二nhị 明minh 願nguyện 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 謂vị 前tiền 智trí 知tri 已dĩ 。 欲dục 依y 智trí 發phát 願nguyện 故cố 。 云vân 是thị 故cố 等đẳng 。 復phục 我ngã 當đương 下hạ 正chánh 顯hiển 願nguyện 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 願nguyện 離ly 不bất 善thiện 。 後hậu 以dĩ 十thập 下hạ 願nguyện 愛ái 樂nhạo 善thiện 。

第đệ 三Tam 明Minh 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 自tự 修tu 行hành 。 後hậu 亦diệc 勸khuyến 下hạ 明minh 依y 自tự 行hành 成thành 攝nhiếp 生sanh 行hành 。 此thử 依y 智trí 願nguyện 起khởi 也dã 。

第đệ 四tứ 明minh 集tập 中trung 。 依y 增tăng 上thượng 悲bi 。 念niệm 眾chúng 生sanh 故cố 。 生sanh 十thập 種chủng 心tâm 。 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 標tiêu 起khởi 。 後hậu 由do 生sanh 利lợi 益ích 下hạ 別biệt 顯hiển 。 此thử 十thập 心tâm 復phục 為vi 八bát 種chủng 眾chúng 生sanh 。 初sơ 利lợi 益ích 心tâm 者giả 。 論luận 經kinh 中trung 是thị 第đệ 一nhất 心tâm 。 謂vị 於ư 外ngoại 道đạo 眾chúng 生sanh 欲dục 令linh 現hiện 。 信tín 佛Phật 法Pháp 故cố 。 二nhị 安an 樂lạc 心tâm 者giả 。 於ư 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 樂nhạc 具cụ 不bất 盡tận 故cố 。 三tam 慈từ 心tâm 者giả 。 於ư 怨oán 增tăng 眾chúng 生sanh 。 不bất 欲dục 加gia 報báo 故cố 。 四tứ 悲bi 心tâm 者giả 。 於ư 貧bần 窮cùng 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 遠viễn 離ly 彼bỉ 苦khổ 故cố 。 五ngũ 憐lân 愍mẫn 心tâm 者giả 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 不bất 放phóng 逸dật 故cố 。 六lục 攝nhiếp 受thọ 心tâm 者giả 。 是thị 論luận 經kinh 中trung 第đệ 一nhất 安an 隱ẩn 心tâm 。 謂vị 於ư 惡ác 行hành 眾chúng 生sanh 。 欲dục 生sanh 住trụ 善thiện 行hành 故cố 。 攝nhiếp 受thọ 安an 隱ẩn 。 語ngữ 異dị 意ý 同đồng 。 理lý 無vô 違vi 故cố 。 七thất 守thủ 護hộ 心tâm 者giả 。 於ư 同đồng 行hành 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 八bát 自tự 己kỷ 心tâm 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 願nguyện 眾chúng 生sanh 取thủ 如như 己kỷ 身thân 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 我ngã 身thân 故cố 。 九cửu 師sư 心tâm 十thập 大đại 師sư 心tâm 者giả 。 觀quán 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 乖quai 大Đại 乘Thừa 道đạo 者giả 。 敬kính 之chi 如như 師sư 。 集tập 進tiến 趣thú 集tập 。 具cụ 功công 德đức 者giả 。 重trọng/trùng 之chi 如như 大đại 師sư 。

第đệ 五ngũ 明minh 集tập 果quả 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 明minh 攝nhiếp 生sanh 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 總tổng 結kết 。 前tiền 中trung 救cứu 攝nhiếp 亦diệc 有hữu 。 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 文văn 相tương/tướng 有hữu 二nhị 。 先tiên 舉cử 所sở 化hóa 。 後hậu 明minh 能năng 化hóa 。 前tiền 集tập 中trung 為vi 分phần/phân 釋thích 十thập 。 以dĩ 寄ký 前tiền 十thập 種chủng 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 釋thích 差sai 別biệt 。 今kim 此thử 十thập 類loại 。 一nhất 一nhất 生sanh 所sở 皆giai 有hữu 。 如như 前tiền 十thập 心tâm 救cứu 拔bạt 。 論luận 分phân 為vi 四tứ 。 初sơ 一nhất 明minh 他tha 顛điên 倒đảo 眾chúng 生sanh 。 違vi 理lý 乖quai 境cảnh 故cố 。 二nhị 又hựu 作tác 下hạ 五ngũ 段đoạn 。 明minh 化hóa 欲dục 救cứu 眾chúng 生sanh 。 求cầu 外ngoại 五ngũ 欲dục 故cố 。 三tam 又hựu 作tác 下hạ 兩lưỡng 段đoạn 。 明minh 化hóa 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 求cầu 三tam 有hữu 中trung 果quả 故cố 。 四tứ 又hựu 作tác 下hạ 兩lưỡng 段đoạn 。 明minh 化hóa 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 妄vọng 求cầu 出xuất 道đạo 故cố 。 今kim 依y 論luận 判phán 攝nhiếp 十thập 為vi 四tứ 段đoạn 定định 。

就tựu 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 舉cử 所sở 化hóa 。 後hậu 我ngã 應ưng 下hạ 明minh 化hóa 益ích 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 至chí 邪tà 見kiến 是thị 總tổng 。 次thứ 惡ác 慧tuệ 下hạ 別biệt 。 後hậu 惡ác 道đạo 下hạ 結kết 。 初sơ 總tổng 云vân 邪tà 見kiến 者giả 。 顛điên 倒đảo 推thôi 求cầu 非phi 淨tịnh 謂vị 淨tịnh 故cố 。 別biệt 中trung 惡ác 慧tuệ 者giả 。 論luận 經kinh 名danh 惡ác 道đạo 。 按án 梵Phạm 本bổn 中trung 。 意ý 云vân 未vị 那na 。 慧tuệ 云vân 未vị 底để 。 聲thanh 勢thế 相tương 近cận 。 字tự 形hình 相tướng 似tự 。 故cố 致trí 謬mậu 爾nhĩ 。 今kim 依y 慧tuệ 為vi 正chánh 。 此thử 即tức 妄vọng 推thôi 有hữu 我ngã 淨tịnh 也dã 。 惡ác 欲dục 者giả 。 妄vọng 謂vị 無vô 常thường 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 法pháp 以dĩ 為vi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 後hậu 結kết 云vân 惡ác 道đạo 等đẳng 者giả 。 皆giai 非phi 正chánh 路lộ 故cố 。 稠trù 林lâm 者giả 。 謂vị 煩phiền 惱não 使sử 多đa 而nhi 難nạn/nan 分phần/phân 故cố 。 後hậu 明minh 化hóa 益ích 中trung 二nhị 。 先tiên 云vân 令linh 住trụ 正chánh 見kiến 者giả 。 通thông 顯hiển 治trị 前tiền 邪tà 見kiến 邪tà 四tứ 倒đảo 。 後hậu 云vân 行hành 真chân 實thật 道đạo 者giả 。 治trị 前tiền 行hành 惡ác 道đạo 稠trù 林lâm 。

第đệ 二nhị 明minh 化hóa 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 五ngũ 中trung 。 初sơ 明minh 化hóa 受thọ 不bất 共cộng 財tài 眾chúng 生sanh 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 於ư 現hiện 五ngũ 欲dục 受thọ 用dụng 生sanh 過quá 。 此thử 約ước 受thọ 果quả 時thời 。 二nhị 於ư 未vị 得đắc 五ngũ 欲dục 時thời 追truy 求cầu 起khởi 過quá 。 此thử 約ước 因nhân 時thời 。 前tiền 中trung 三tam 。 一nhất 受thọ 不bất 共cộng 財tài 者giả 。 謂vị 己kỷ 得đắc 之chi 物vật 不bất 與dữ 他tha 共cộng 。 於ư 費phí 用dụng 時thời 。 起khởi 瞋sân 過quá 。 二nhị 受thọ 無vô 厭yếm 足túc 財tài 者giả 。 求cầu 時thời 無vô 厭yếm 生sanh 貪tham 過quá 。 三tam 受thọ 貯trữ 積tích 財tài 者giả 。 貯trữ 而nhi 不bất 用dụng 。 順thuận 生sanh 三tam 毒độc 。 增tăng 於ư 癡si 過quá 。 就tựu 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 過quá 。 後hậu 我ngã 當đương 下hạ 明minh 治trị 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 鬪đấu 諍tranh 於ư 言ngôn 中trung 。 後hậu 瞋sân 恨hận 下hạ 明minh 對đối 怨oán 於ư 心tâm 中trung 。 亦diệc 可khả 分phân 別biệt 。 彼bỉ 我ngã 一nhất 句cú 亦diệc 是thị 心tâm 中trung 也dã 。 能năng 治trị 中trung 為vi 治trị 瞋sân 故cố 。 令linh 住trụ 慈từ 也dã 。

二nhị 明minh 化hóa 受thọ 無vô 厭yếm 足túc 財tài 眾chúng 生sanh 中trung 二nhị 。 先tiên 所sở 化hóa 。 後hậu 我ngã 當đương 下hạ 明minh 能năng 作tác 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 貪tham 取thủ 等đẳng 者giả 。 明minh 貪tham 於ư 心tâm 中trung 。 後hậu 唯duy 求cầu 下hạ 辨biện 於ư 身thân 口khẩu 中trung 計kế 秤xứng 妄vọng 語ngữ 等đẳng 方phương 便tiện 侵xâm 奪đoạt 。 後hậu 能năng 化hóa 中trung 。 住trụ 清thanh 淨tịnh 等đẳng 者giả 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 順thuận 對đối 治trị 淨tịnh 三tam 業nghiệp 正chánh 命mạng 活hoạt 故cố 。

三Tam 明Minh 化hóa 受thọ 貯trữ 積tích 財tài 眾chúng 生sanh 中trung 。 先tiên 所sở 化hóa 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 因nhân 貯trữ 生sanh 三tam 毒độc 。 後hậu 種chủng 種chủng 下hạ 明minh 結kết 過quá 屬thuộc 癡si 。 論luận 云vân 因nhân 體thể 過quá 等đẳng 。 釋thích 經kinh 因nhân 字tự 謂vị 貯trữ 種chủng 與dữ 貪tham 為vi 因nhân 故cố 。 下hạ 別biệt 釋thích 。 彼bỉ 染nhiễm 著trước 故cố 者giả 。 解giải 貪tham 也dã 。 散tán 用dụng 起khởi 瞋sân 者giả 。 釋thích 瞋sân 也dã 。 彼bỉ 寶bảo 翫ngoạn 等đẳng 。 釋thích 癡si 也dã 。 數số 為vi 下hạ 釋thích 結kết 成thành 癡si 過quá 。 謂vị 不bất 見kiến 火hỏa 燒thiêu 。 不bất 求cầu 對đối 治trị 。 後hậu 能năng 治trị 中trung 清thanh 涼lương 處xứ 是thị 涅Niết 槃Bàn 治trị 前tiền 大đại 火hỏa 。 上thượng 來lai 三tam 門môn 。 是thị 化hóa 起khởi 煩phiền 惱não 眾chúng 生sanh 。 下hạ 二nhị 門môn 。 化hóa 造tạo 業nghiệp 眾chúng 生sanh 。 謂vị 追truy 求cầu 生sanh 過quá 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 追truy 求cầu 現hiện 報báo 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 後hậu 明minh 追truy 求cầu 後hậu 報báo 造tạo 有hữu 漏lậu 善thiện 業nghiệp 。

四tứ 明minh 化hóa 追truy 求cầu 現hiện 報báo 習tập 諸chư 惡ác 行hành 眾chúng 生sanh 中trung 。 先tiên 所sở 化hóa 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 為vi 愚ngu 癡si 等đẳng 者giả 。 是thị 無vô 明minh 覆phú 心tâm 過quá 。 謂vị 由do 無vô 明minh 迷mê 不bất 見kiến 現hiện 報báo 是thị 苦khổ 。 妄vọng 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 求cầu 此thử 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 造tạo 重trọng 罪tội 業nghiệp 。 又hựu 不bất 知tri 此thử 罪tội 。 當đương 受thọ 大đại 苦khổ 。 二nhị 入nhập 翳ế 下hạ 是thị 增tăng 惡ác 遠viễn 善thiện 過quá 。 謂vị 由do 此thử 迷mê 異dị 熟thục 愚ngu 故cố 。 造tạo 三tam 惡ác 道đạo 業nghiệp 。 論luận 中trung 是thị 愚ngu 癡si 因nhân 等đẳng 者giả 。 下hạ 釋thích 此thử 第đệ 二nhị 過quá 文văn 。 謂vị 依y 癡si 起khởi 貪tham 瞋sân 等đẳng 使sử 滿mãn 足túc 名danh 癡si 。 為vi 使sử 之chi 因nhân 。 言ngôn 善thiện 行hành 障chướng 。 即tức 是thị 遠viễn 善thiện 。 令linh 離ly 無vô 流lưu 智trí 順thuận 處xứ 故cố 。 不bất 善thiện 行hành 是thị 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 三tam 失thất 智trí 慧tuệ 下hạ 明minh 受thọ 至chí 大đại 對đối 過quá 。 此thử 即tức 受thọ 苦khổ 報báo 過quá 失thất 。 論luận 釋thích 云vân 受thọ 此thử 業nghiệp 因nhân 。 納nạp 果quả 名danh 受thọ 。 到đáo 果quả 名danh 至chí 。 所sở 受thọ 苦khổ 多đa 有hữu 對đối 礙ngại 。 故cố 名danh 對đối 。 對đối 極cực 名danh 大đại 。 又hựu 大đại 對đối 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 受thọ 彼bỉ 苦khổ 身thân 。 二nhị 至chí 彼bỉ 苦khổ 處xứ 。 四tứ 行hành 曠khoáng 野dã 下hạ 明minh 多đa 作tác 罪tội 因nhân 過quá 。 此thử 即tức 增tăng 邪tà 見kiến 過quá 失thất 。 論luận 釋thích 云vân 由do 多đa 作tác 罪tội 因nhân 。 於ư 臨lâm 終chung 時thời 。 見kiến 惡ác 報báo 相tương/tướng 。 心tâm 生sanh 悔hối 。 雖tuy 見kiến 其kỳ 罪tội 相tương/tướng 。 不bất 能năng 集tập 彼bỉ 正chánh 見kiến 對đối 治trị 。 後hậu 能năng 化hóa 中trung 三tam 。 一nhất 化hóa 令linh 得đắc 無vô 礙ngại 淨tịnh 眼nhãn 。 二nhị 由do 得đắc 淨tịnh 眼nhãn 。 見kiến 法pháp 如như 實thật 相tướng 。 三tam 由do 見kiến 法pháp 如như 實thật 故cố 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 以dĩ 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 自tự 心tâm 故cố 。

五ngũ 明minh 化hóa 追truy 求cầu 後hậu 報báo 習tập 行hành 。 善thiện 行hành 眾chúng 生sanh 。 謂vị 由do 迷mê 真chân 實thật 義nghĩa 愚ngu 。 造tạo 福phước 不bất 動động 業nghiệp 。 求cầu 當đương 來lai 人nhân 天thiên 報báo 故cố 。 先tiên 明minh 所sở 化hóa 中trung 九cửu 句cú 分phần/phân 三tam 。 初sơ 在tại 於ư 等đẳng 者giả 。 是thị 險hiểm 道đạo 自tự 體thể 。 謂vị 善thiện 根căn 既ký 少thiểu 令linh 人nhân 天thiên 報báo 危nguy 。 易dị 可khả 顛điên 墜trụy 。 名danh 為vi 險hiểm 道đạo 故cố 。 次thứ 將tương 墜trụy 等đẳng 者giả 。 是thị 險hiểm 道đạo 障chướng 礙ngại 。 於ư 中trung 有hữu 七thất 句cú 。 一nhất 求cầu 出xuất 。 而nhi 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 墮đọa 三tam 惡ác 趣thú 故cố 。 如như 世thế 險hiểm 道đạo 臨lâm 危nguy 故cố 。 二nhị 入nhập 惡ác 等đẳng 者giả 。 入nhập 苦khổ 果quả 網võng 中trung 。 妄vọng 生sanh 樂lạc 想tưởng 故cố 。 如như 世thế 險hiểm 道đạo 有hữu 藤đằng 葛cát 縱tung 橫hoành 干can 蘭lan 難nan 度độ 。 謂vị 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 妄vọng 謂vị 為vi 實thật 。 句cú 留lưu 難nạn 出xuất 故cố 。 三tam 為vi 愚ngu 癡si 等đẳng 者giả 。 黑hắc 闇ám 稠trù 林lâm 所sở 覆phú 。 因nhân 彼bỉ 癡si 使sử 所sở 覆phú 故cố 。 為vi 說thuyết 苦khổ 因nhân 而nhi 不bất 覺giác 。 如như 世thế 險hiểm 道đạo 有hữu 稠trù 林lâm 遮già 障chướng 道đạo 路lộ 。 生sanh 死tử 中trung 癡si 闇ám 所sở 覆phú 。 不bất 見kiến 苦khổ 因nhân 故cố 。 四tứ 隨tùy 逐trục 等đẳng 者giả 。 隨tùy 逐trục 虗hư 妄vọng 道Đạo 行hạnh 顛điên 倒đảo 行hành 故cố 。 如như 世thế 險hiểm 道đạo 多đa 有hữu 惡ác 獸thú 等đẳng 徑kính 欲dục 進tiến 反phản 迴hồi 。 生sanh 死tử 中trung 邪tà 法pháp 滿mãn 世thế 。 欲dục 進tiến 乃nãi 迴hồi 故cố 。 五ngũ 譬thí 如như 等đẳng 者giả 。 盲manh 冥minh 得đắc 果quả 貪tham 著trước 愛ái 欲dục 所sở 盲manh 故cố 。 如như 世thế 人nhân 在tại 險hiểm 道đạo 復phục 無vô 眼nhãn 錯thác 行hành 謂vị 正chánh 。 凡phàm 夫phu 無vô 慧tuệ 目mục 。 著trước 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 癡si 愛ái 覆phú 心tâm 故cố 。 六lục 非phi 出xuất 等đẳng 者giả 。 是thị 希hy 涅Niết 槃Bàn 乃nãi 趣thú 異dị 處xứ 。 謂vị 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 梵Phạm 世Thế 間gian 等đẳng 以dĩ 為vi 出xuất 世thế 正chánh 見kiến 。 如như 人nhân 在tại 險hiểm 難nạn 處xứ 迷mê 道đạo 誤ngộ 入nhập 餘dư 道đạo 。 此thử 生sanh 死tử 中trung 。 欲dục 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 誤ngộ 求cầu 梵Phạm 天Thiên 正chánh 報báo 梵Phạm 世Thế 依y 報báo 。 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 上thượng 三tam 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 等đẳng 。 彼bỉ 並tịnh 謂vị 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 七thất 入nhập 魔ma 等đẳng 者giả 。 怨oán 賊tặc 行hành 魔ma 境cảnh 著trước 諸chư 欲dục 。 劫kiếp 功công 德đức 盡tận 。 令linh 不bất 集tập 故cố 。 如như 人nhân 在tại 險hiểm 難nạn 處xứ 恐khủng 賊tặc 侵xâm 擾nhiễu 難nan 得đắc 出xuất 離ly 。 生sanh 死tử 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 五ngũ 欲dục 惡ác 魔ma 干can 擾nhiễu 。 五ngũ 妙diệu 欲dục 是thị 魔ma 境cảnh 。 貪tham 等đẳng 是thị 魔ma 心tâm 。 貪tham 著trước 名danh 隨tùy 順thuận 。 已dĩ 有hữu 功công 德đức 劫kiếp 令linh 盡tận 。 未vị 有hữu 功công 德đức 不bất 令linh 集tập 。 名danh 惡ác 賊tặc 。 上thượng 來lai 初sơ 一nhất 次thứ 七thất 八bát 句cú 。 古cổ 人nhân 將tương 配phối 四Tứ 諦Đế 。 亦diệc 有hữu 少thiểu 理lý 。 在tại 論luận 無vô 斷đoạn 。 不bất 煩phiền 強cường/cưỡng 立lập 。 後hậu 一nhất 句cú 云vân 遠viễn 離ly 佛Phật 意ý 者giả 。 明minh 險hiểm 道đạo 失thất 。 論luận 經kinh 有hữu 三tam 句cú 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 句cú 。 明minh 作tác 善thiện 智trí 識thức 地địa 。 謂vị 失thất 出xuất 世thế 善thiện 法Pháp 。 若nhược 起khởi 順thuận 佛Phật 心tâm 。 名danh 為vi 佛Phật 意ý 。 違vi 背bội 名danh 離ly 。 上thượng 來lai 三tam 段đoạn 九cửu 句cú 總tổng 明minh 所sở 化hóa 了liễu 。 後hậu 能năng 化hóa 中trung 二nhị 。 先tiên 拔bạt 出xuất 等đẳng 。 治trị 前tiền 險hiểm 道đạo 自tự 體thể 。 後hậu 令linh 住trụ 等đẳng 。 治trị 前tiền 障chướng 礙ngại 及cập 失thất 。 上thượng 二nhị 門môn 明minh 造tạo 業nghiệp 差sai 別biệt 竟cánh 。 上thượng 來lai 五ngũ 段đoạn 。 總tổng 明minh 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 化hóa 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 竟cánh 。

第đệ 三tam 大đại 段đoạn 明minh 化hóa 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 中trung 。 有hữu 兩lưỡng 段đoạn 。 一nhất 道đạo 差sai 別biệt 。 謂vị 五ngũ 趣thú 流lưu 轉chuyển 過quá 。 二nhị 界giới 差sai 別biệt 。 三tam 界giới 繫hệ 閇bế 過quá 。

前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 所sở 化hóa 。 後hậu 我ngã 當đương 下hạ 明minh 能năng 化hóa 。 前tiền 中trung 初sơ 句cú 總tổng 顯hiển 。 後hậu 入nhập 欲dục 下hạ 別biệt 辨biện 。 總tổng 中trung 沒một 在tại 大đại 河hà 過quá 。 謂vị 五ngũ 趣thú 漂phiêu 溺nịch 煩phiền 惱não 瀑bộc 流lưu 。 如như 大đại 河hà 水thủy 。 求cầu 有hữu 沒một 中trung 。 是thị 其kỳ 過quá 。 別biệt 辨biện 中trung 十thập 三tam 句cú 。 論luận 攝nhiếp 為vi 三tam 。 初sơ 煩phiền 惱não 是thị 五ngũ 趣thú 河hà 體thể 。 二nhị 處xứ 多đa 損tổn 害hại 名danh 起khởi 難nạn/nan 。 三tam 離ly 出xuất 世thế 道đạo 名danh 失thất 。 又hựu 初sơ 名danh 惑hoặc 體thể 。 二nhị 明minh 障chướng 道đạo 。 三tam 失thất 善thiện 友hữu 。 初sơ 中trung 五ngũ 。 一nhất 入nhập 欲dục 流lưu 等đẳng 者giả 。 顯hiển 貪tham 深thâm 且thả 多đa 。 以dĩ 是thị 大đại 河hà 具cụ 四tứ 流lưu 故cố 。 二nhị 生sanh 死tử 等đẳng 者giả 。 往vãng 反phản 旋toàn 環hoàn 隨tùy 流lưu 不bất 斷đoạn 。 煩phiền 惱não 常thường 行hành 故cố 。 三tam 愛ái 河hà 等đẳng 者giả 。 愛ái 水thủy 所sở 沒một 故cố 。 愛ái 比tỉ 餘dư 惑hoặc 。 流lưu 轉chuyển 力lực 勝thắng 。 故cố 偏thiên 得đắc 名danh 。 四tứ 滿mãn 馳trì 等đẳng 者giả 。 漂phiêu 急cấp 故cố 。 如như 渡độ 流lưu 水thủy 。 水thủy 緩hoãn 則tắc 易dị 出xuất 。 急cấp 則tắc 難nạn/nan 過quá 。 煩phiền 惱não 緩hoãn 聖thánh 道Đạo 可khả 生sanh 。 若nhược 無vô 間gian 起khởi 惑hoặc 。 聖thánh 道Đạo 難nạn/nan 發phát 。 不bất 暇hạ 觀quán 察sát 。 無vô 對đối 治trị 故cố 。 五ngũ 為vi 欲dục 覺giác 等đẳng 者giả 顯hiển 廣quảng 。 渡độ 如như 河hà 水thủy 。 若nhược 狹hiệp 雖tuy 急cấp 猶do 可khả 渡độ 。 此thử 既ký 多đa 起khởi 惡ác 覺giác 故cố 難nạn/nan 渡độ 。 亦diệc 如như 河hà 無vô 毒độc 蟲trùng 則tắc 易dị 渡độ 。 此thử 有hữu 惡ác 覺giác 蟲trùng 害hại 故cố 難nan 出xuất 。

次thứ 身thân 見kiến 等đẳng 者giả 。 自tự 下hạ 明minh 第đệ 二nhị 起khởi 難nạn/nan 。 有hữu 四tứ 種chủng 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 。 謂vị 執chấp 著trước 我ngã 我ngã 所sở 窟quật 宅trạch 。 不bất 能năng 動động 離ly 故cố 。 二nhị 將tương 其kỳ 等đẳng 者giả 。 先tiên 捨xả 欲dục 已dĩ 還hoàn 復phục 轉chuyển 入nhập 欲dục 念niệm 中trung 故cố 。 三tam 於ư 所sở 等đẳng 者giả 。 於ư 受thọ 用dụng 時thời 求cầu 欲dục 等đẳng 樂nhạo 著trước 故cố 。 上thượng 二nhị 是thị 愛ái 。 一nhất 於ư 種chủng 子tử 不bất 滅diệt 還hoàn 來lai 。 二nhị 約ước 現hiện 行hành 染nhiễm 著trước 故cố 泥nê 溺nịch 。 四tứ 住trụ 我ngã 等đẳng 於ư 用dụng 事sự 時thời 我ngã 等đẳng 最tối 勝thắng 。 三tam 種chủng 我ngã 慢mạn 自tự 高cao 輕khinh 彼bỉ 。 最tối 後hậu 一nhất 種chủng 是thị 慢mạn 。 如như 人nhân 在tại 河hà 水thủy 有hữu 四tứ 事sự 難nan 出xuất 。 一nhất 彼bỉ 執chấp 住trụ 。 二nhị 被bị 迴hồi 流lưu 。 三tam 為vi 泥nê 溺nịch 。 四tứ 滯trệ 枯khô 洲châu 。 不bất 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 謂vị 愛ái 令linh 心tâm 下hạ 喻dụ 河hà 深thâm 流lưu 不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn 山sơn 也dã 。 慢mạn 令linh 心tâm 舉cử 喻dụ 陸lục 地địa 燋tiều 枯khô 法pháp 水thủy 不bất 霑triêm 也dã 。 論luận 舉cử 我ngã 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 三tam 種chủng 。 如như 下hạ 三tam 地địa 中trung 一nhất 我ngã 慢mạn 。 二nhị 大đại 慢mạn 。 三tam 憍kiêu 慢mạn 。 初sơ 是thị 於ư 下hạ 自tự 高cao 。 二nhị 於ư 等đẳng 自tự 大đại 。 三tam 於ư 上thượng 不bất 恭cung 。 後hậu 安an 六lục 處xứ 等đẳng 者giả 。

自tự 下hạ 第đệ 三Tam 明Minh 失thất 也dã 。 於ư 中trung 三tam 。 一nhất 無vô 出xuất 意ý 失thất 。 二nhị 無vô 救cứu 失thất 。 三tam 異dị 處xứ 去khứ 失thất 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 謂vị 善thiện 道đạo 中trung 無vô 出xuất 離ly 心tâm 故cố 。 二nhị 無vô 善thiện 救cứu 等đẳng 者giả 。 處xử 惡ác 道đạo 中trung 無vô 人nhân 濟tế 拔bạt 。 三tam 無vô 能năng 等đẳng 者giả 。 生sanh 諸chư 難nạn 處xứ 。 不bất 值trị 佛Phật 世thế 。

後hậu 明minh 能năng 化hóa 中trung 二nhị 。 先tiên 於ư 彼bỉ 等đẳng 者giả 。 明minh 起khởi 化hóa 心tâm 。 後hậu 以dĩ 諸chư 等đẳng 明minh 成thành 化hóa 行hành 。 行hành 中trung 四tứ 。 一nhất 令linh 無vô 等đẳng 者giả 。 離ly 苦khổ 果quả 故cố 。 二nhị 離ly 染nhiễm 著trước 。 離ly 苦khổ 因nhân 故cố 。 三tam 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 令linh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 四tứ 住trụ 於ư 等đẳng 者giả 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。

後hậu 明minh 界giới 差sai 別biệt 中trung 。 先tiên 所sở 化hóa 內nội 三tam 。 初sơ 總tổng 。 謂vị 處xứ 三tam 界giới 。 如như 在tại 牢lao 獄ngục 難nan 出xuất 。 次thứ 別biệt 中trung 五ngũ 種chủng 過quá 隨tùy 逐trục 。 一nhất 苦khổ 事sự 。 二nhị 財tài 盡tận 。 三tam 愛ái 離ly 。 四tứ 者giả 縛phược 。 五ngũ 障chướng 礙ngại 。 此thử 示thị 五ngũ 難nạn/nan 。 一nhất 多đa 諸chư 等đẳng 者giả 。 無vô 病bệnh 難nạn/nan 。 多đa 諸chư 病bệnh 苦khổ 。 妄vọng 想tưởng 愁sầu 惱não 故cố 。 二nhị 常thường 懷hoài 等đẳng 者giả 。 資tư 生sanh 難nạn/nan 。 於ư 愛ái 不bất 愛ái 事sự 中trung 。 憎tăng 愛ái 所sở 縛phược 故cố 。 三tam 自tự 生sanh 等đẳng 者giả 親thân 難nạn/nan 。 親thân 愛ái 壞hoại 憂ưu 悲bi 增tăng 長trưởng 故cố 。 四tứ 貪tham 欲dục 等đẳng 者giả 戒giới 難nạn/nan 。 雖tuy 生sanh 色sắc 無vô 色sắc 中trung 。 蹔tạm 離ly 犯phạm 戒giới 。 不bất 免miễn 戒giới 行hạnh 相tương 違vi 。 愛ái 欲dục 使sử 縛phược 故cố 。 五ngũ 無vô 明minh 等đẳng 者giả 見kiến 難nạn/nan 。 得đắc 世thế 間gian 智trí 彼bỉ 相tương 違vi 。 無vô 明minh 使sử 覆phú 蔽tế 故cố 。 後hậu 能năng 化hóa 中trung 令linh 彼bỉ 永vĩnh 離ly 等đẳng 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 治trị 前tiền 難nan 出xuất 。 二nhị 治trị 前tiền 繫hệ 閉bế 。 上thượng 來lai 兩lưỡng 段đoạn 。 明minh 化hóa 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 竟cánh 。

第đệ 四tứ 大đại 段đoạn 。 明minh 化hóa 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 中trung 。 文văn 有hữu 兩lưỡng 段đoạn 。 一nhất 化hóa 邪tà 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 令linh 捨xả 邪tà 歸quy 正chánh 。 二nhị 化hóa 正chánh 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 令linh 捨xả 小tiểu 入nhập 大đại 。

就tựu 前tiền 段đoạn 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 所sở 化hóa 。 於ư 中trung 七thất 句cú 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 次thứ 五ngũ 句cú 別biệt 。 後hậu 一nhất 句cú 結kết 。 初sơ 總tổng 云vân 執chấp 著trước 於ư 我ngã 者giả 。 是thị 取thủ 我ngã 相tương/tướng 過quá 。 此thử 是thị 餘dư 見kiến 根căn 本bổn 故cố 偏thiên 舉cử 。 通thông 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 也dã 。 次thứ 別biệt 中trung 五ngũ 句cú 。 一nhất 於ư 諸chư 等đẳng 者giả 。 彼bỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 欲dục 趣thú 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 以dĩ 有hữu 我ngã 故cố 。 於ư 五ngũ 陰ấm 舍xá 。 不bất 能năng 動động 發phát 。 二nhị 依y 六lục 處xứ 等đẳng 者giả 。 依y 持trì 我ngã 想tưởng 。 欲dục 起khởi 涅Niết 槃Bàn 。 虗hư 妄vọng 我ngã 見kiến 。 住trụ 六lục 入nhập 聚tụ 落lạc 。 三tam 起khởi 四tứ 倒đảo 等đẳng 者giả 。 欲dục 行hành 正Chánh 道Đạo 。 以dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 。 行hành 彼bỉ 耶da 道đạo 。 四tứ 為vi 四tứ 大đại 等đẳng 者giả 。 受thọ 三tam 八bát 等đẳng 苦khổ 。 厭yếm 之chi 欲dục 離ly 不bất 得đắc 。 恆hằng 隨tùy 身thân 。 五ngũ 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 者giả 。 陰ấm 怨oán 隨tùy 逐trục 不bất 相tương 放phóng 捨xả 。 後hậu 一nhất 總tổng 結kết 。 云vân 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 者giả 。 常thường 為vị 種chủng 種chủng 。 諸chư 苦khổ 隨tùy 逐trục 。 此thử 亦diệc 是thị 外ngoại 苦khổ 也dã 。 後hậu 能năng 化hóa 中trung 二nhị 。 初sơ 令linh 住trụ 等đẳng 者giả 。 令linh 住trụ 道Đạo 諦Đế 。 治trị 前tiền 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 令linh 證chứng 滅Diệt 諦Đế 。 治trị 前tiền 別biệt 中trung 五ngũ 句cú 過quá 及cập 結kết 句cú 中trung 過quá 。

後hậu 明minh 化hóa 正chánh 梵Phạm 行hạnh 求cầu 同đồng 法pháp 小Tiểu 乘Thừa 過quá 二nhị 。 先tiên 明minh 所sở 化hóa 內nội 三tam 。 一nhất 其kỳ 心tâm 等đẳng 者giả 。 是thị 不bất 樂nhạo 大đại 因nhân 過quá 。 謂vị 於ư 多đa 眾chúng 生sanh 應ưng 作tác 利lợi 益ích 。 而nhi 乃nãi 懈giải 怠đãi 不bất 能năng 廣quảng 度độ 。 二nhị 不bất 行hành 等đẳng 者giả 。 是thị 依y 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 願nguyện 過quá 。 願nguyện 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 上thượng 二nhị 是thị 求cầu 心tâm 過quá 。 三tam 雖tuy 欲dục 下hạ 是thị 脩tu 行hành 過quá 。 謂vị 不bất 定định 聚tụ 眾chúng 生sanh 。 實thật 有hữu 大Đại 乘Thừa 出xuất 離ly 之chi 法pháp 。 而nhi 反phản 樂nhạo/nhạc/lạc 脩tu 小Tiểu 乘Thừa 行hành 法pháp 故cố 。 是thị 其kỳ 過quá 。 後hậu 明minh 能năng 化hóa 中trung 二nhị 。 初sơ 云vân 令linh 住trụ 等đẳng 者giả 。 治trị 前tiền 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 願nguyện 過quá 。 謂vị 令linh 住trụ 微vi 妙diệu 無vô 上thượng 佛Phật 法Pháp 。 廣quảng 大đại 心tâm 故cố 。 後hậu 云vân 廣quảng 大đại 等đẳng 者giả 。 治trị 前tiền 脩tu 行hành 。 謂vị 依y 持trì 戒giới 行hạnh 故cố 。 得đắc 此thử 戒giới 力lực 。 能năng 作tác 善thiện 法Pháp 。 善thiện 巧xảo 起khởi 諸chư 善thiện 行hành 故cố 。 依y 持trì 戒giới 行hạnh 著trước 者giả 。 謂vị 依y 前tiền 持trì 律luật 儀nghi 戒giới 攝nhiếp 善thiện 戒giới 起khởi 。 此thử 攝nhiếp 生sanh 戒giới 力lực 。 論luận 名danh 依y 持trì 戒giới 行hạnh 。 得đắc 此thử 戒giới 力lực 。 是thị 故cố 能năng 作tác 善thiện 法Pháp 。 善thiện 巧xảo 起khởi 攝nhiếp 生sanh 善thiện 行hành 故cố 。 云vân 廣quảng 生sanh 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 梵Phạm 本bổn 中trung 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 成thành 就tựu 戒giới 力lực 善thiện 能năng 增tăng 長trưởng 。 慈từ 悲bi 之chi 心tâm 。 上thượng 來lai 兩lưỡng 段đoạn 。 明minh 化hóa 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 竟cánh 。 上thượng 來lai 十thập 段đoạn 。 攝nhiếp 為vi 四tứ 段đoạn 。 總tổng 明minh 集tập 果quả 竟cánh 。 上thượng 來lai 智trí 願nguyện 行hành 集tập 集tập 果quả 等đẳng 。 總tổng 明minh 第đệ 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 竟cánh 。 上thượng 來lai 第đệ 二nhị 別biệt 明minh 三tam 種chủng 戒giới 竟cánh 。

自tự 下hạ 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 三tam 戒giới 明minh 地địa 體thể 了liễu 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 位vị 果quả 中trung 三tam 。 果quả 名danh 同đồng 前tiền 地địa 。 初sơ 調điều 柔nhu 果quả 中trung 三tam 。 一nhất 調điều 柔nhu 相tương/tướng 。 二nhị 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 。 三tam 佛Phật 子tử 是thị 名danh 下hạ 結kết 名danh 。

初sơ 中trung 三tam 法pháp 喻dụ 合hợp 也dã 。 法pháp 中trung 三tam 。 初sơ 見kiến 諸chư 佛Phật 為vi 練luyện 行hành 緣duyên 。 二nhị 於ư 諸chư 佛Phật 下hạ 明minh 能năng 練luyện 行hành 。 三tam 是thị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 所sở 練luyện 淨tịnh 。 能năng 練luyện 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 供cung 佛Phật 。 後hậu 於ư 諸chư 佛Phật 下hạ 受thọ 法pháp 。 以dĩ 戒giới 地địa 受thọ 十Thập 善Thiện 法pháp 。 論luận 云vân 有hữu 者giả 同đồng 者giả 。 調điều 柔nhu 等đẳng 三tam 同đồng 前tiền 地địa 故cố 。 無vô 者giả 應ưng 知tri 者giả 。 應ưng 知tri 者giả 。 應ưng 知tri 無vô 發phát 趣thú 果quả 。 此thử 中trung 勝thắng 事sự 者giả 。 調điều 柔nhu 中trung 勝thắng 過quá 前tiền 地địa 故cố 。 三tam 所sở 練luyện 淨tịnh 中trung 。 謂vị 於ư 多đa 劫kiếp 。 離ly 慳san 嫉tật 破phá 戒giới 垢cấu 心tâm 。 成thành 就tựu 施thí 戒giới 淨tịnh 等đẳng 諸chư 勝thắng 事sự 故cố 。 此thử 地địa 二nhị 戒giới 俱câu 性tánh 成thành 淨tịnh 。 前tiền 地địa 戒giới 未vị 性tánh 淨tịnh 。 令linh 施thí 亦diệc 未vị 淨tịnh 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 前tiền 名danh 施thí 增tăng 上thượng 。 彼bỉ 望vọng 前tiền 為vi 上thượng 。 今kim 至chí 此thử 轉chuyển 勝thắng 。 然nhiên 諸chư 地địa 行hành 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 就tựu 別biệt 顯hiển 異dị 。 初Sơ 地Địa 唯duy 檀đàn 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 唯duy 智trí 增tăng 上thượng 。 二nhị 辨biện 勝thắng 過quá 劣liệt 。 初Sơ 地Địa 檀đàn 勝thắng 。 二Nhị 地Địa 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 。 三tam 地địa 三tam 度độ 勝thắng 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 十thập 度độ 勝thắng 。 皆giai 是thị 以dĩ 後hậu 兼kiêm 前tiền 故cố 。 後hậu 勝thắng 前tiền 。 前tiền 不bất 兼kiêm 後hậu 故cố 。 前tiền 劣liệt 於ư 後hậu 。 三tam 約ước 實thật 行hạnh 修tu 行hành 。 一nhất 一nhất 地địa 中trung 皆giai 具cụ 十thập 度độ 。 四tứ 約ước 證chứng 理lý 行hành 。 唯duy 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 非phi 一nhất 非phi 多đa 。 下hạ 諸chư 地địa 准chuẩn 之chi 。 喻dụ 及cập 合hợp 中trung 並tịnh 可khả 知tri 。 二nhị 別biệt 地địa 相tương/tướng 中trung 離ly 口khẩu 四tứ 過quá 故cố 。 兼kiêm 愛ái 語ngữ 也dã 。 攝nhiếp 報báo 果quả 中trung 金kim 輪luân 過quá 前tiền 。 前tiền 百bách 此thử 千thiên 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 當đương 知tri 威uy 力lực 。 過quá 前tiền 十thập 倍bội 。 餘dư 如như 前tiền 地địa 及cập 論luận 可khả 知tri 。

第đệ 三tam 大đại 段đoạn 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 。 有hữu 十thập 五ngũ 頌tụng 分phần/phân 六lục 。 初sơ 一nhất 頌tụng 。 頌tụng 前tiền 十thập 種chủng 直trực 心tâm 。 二nhị 有hữu 二nhị 頌tụng 。 頌tụng 律luật 儀nghi 戒giới 。 三tam 有hữu 二nhị 頌tụng 半bán 。 頌tụng 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 四tứ 有hữu 四tứ 頌tụng 半bán 。 頌tụng 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 五ngũ 有hữu 四tứ 頌tụng 。 頌tụng 調điều 柔nhu 苦khổ 果quả 。 六lục 有hữu 一nhất 頌tụng 。 結kết 歎thán 所sở 說thuyết 。 第đệ 二nhị 地địa 竟cánh 。

第đệ 三Tam 地Địa 中trung 二nhị 。 先tiên 略lược 料liệu 簡giản 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。

前tiền 中trung 二nhị 門môn 。 一nhất 辨biện 名danh 。 二nhị 來lai 意ý 。

初sơ 中trung 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 云vân 。 成thành 就tựu 勝thắng 定định 大đại 法pháp 總tổng 持trì 。 能năng 發phát 無vô 邊biên 妙diệu 慧tuệ 光quang 故cố 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 釋thích 曰viết 。 勝thắng 定định 即tức 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 大đại 法pháp 是thị 教giáo 總tổng 持trì 是thị 聞văn 持trì 。 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。 妙diệu 慧tuệ 光quang 是thị 聞văn 思tư 脩tu 。 謂vị 由do 總tổng 持trì 。 治trị 忘vong 失thất 障chướng 。 能năng 發phát 緣duyên 法pháp 聞văn 思tư 二nhị 慧tuệ 。 及cập 發phát 依y 定định 緣duyên 法pháp 脩tu 慧tuệ 。 此thử 地địa 能năng 發phát 如như 是thị 妙diệu 光quang 。 從tùng 果quả 名danh 也dã 。 金kim 光quang 明minh 云vân 。 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 三tam 昧muội 。 不bất 可khả 傾khuynh 動động 。 無vô 能năng 摧tồi 伏phục 。 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 。 為vi 作tác 本bổn 故cố 。 名danh 明minh 地địa 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 云vân 。 由do 無vô 退thoái 轉chuyển 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 大đại 法Pháp 光quang 明minh 。 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 由do 此thử 地địa 中trung 與dữ 三tam 摩ma 地địa 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 常thường 不bất 相tương 離ly 。 無vô 退thoái 轉chuyển 故cố 。 於ư 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 能năng 依y 光quang 明minh 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 無vô 性tánh 釋thích 云vân 。 靜tĩnh 慮lự 名danh 等đẳng 持trì 。 無vô 色sắc 名danh 等đẳng 至chí 。 或hoặc 等đẳng 持trì 者giả 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 等đẳng 至chí 者giả 正chánh 受thọ 現hiện 前tiền 。 大đại 法Pháp 光quang 明minh 。 所sở 依y 止chỉ 者giả 。 於ư 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 得đắc 智trí 光quang 明minh 。 此thử 地địa 是thị 彼bỉ 所sở 依y 因nhân 故cố 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 解giải 深thâm 密mật 及cập 瑜du 伽già 意ý 同đồng 攝nhiếp 論luận 。 顯hiển 揚dương 云vân 證chứng 得đắc 靜tĩnh 慮lự 三tam 摩ma 地địa 蘊uẩn 大đại 智trí 光quang 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 十thập 住trụ 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 展triển 轉chuyển 多đa 學học 。 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 能năng 作tác 照chiếu 明minh 。 故cố 名danh 明minh 地địa 。 智Trí 度Độ 論luận 名danh 為vi 光quang 地địa 。 仁nhân 王vương 經kinh 名danh 明minh 慧tuệ 地địa 。 十Thập 地Địa 論luận 如như 前tiền 釋thích 。

二nhị 來lai 意ý 者giả 。 有hữu 三tam 。 一nhất 前tiền 戒giới 次thứ 定định 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 二nhị 前tiền 位vị 能năng 持trì 微vi 細tế 戒giới 。 然nhiên 未vị 圓viên 滿mãn 世thế 間gian 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 及cập 未vị 圓viên 滿mãn 聞văn 法Pháp 總tổng 持trì 。 為vi 得đắc 此thử 故cố 。 故cố 說thuyết 此thử 地địa 令linh 勸khuyến 脩tu 學học 。 如như 深thâm 密mật 說thuyết 。 三tam 謂vị 初sơ 三tam 地địa 寄ký 世thế 間gian 施thí 戒giới 脩tu 。 前tiền 已dĩ 辨biện 施thí 戒giới 。 今kim 此thử 顯hiển 脩tu 故cố 來lai 也dã 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。

第đệ 二nhị 正chánh 釋thích 文văn 中trung 三tam 分phần/phân 。 一nhất 讚tán 請thỉnh 分phần/phân 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 下hạ 正chánh 說thuyết 分phần/phân 。 三tam 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 欲dục 重trọng/trùng 下hạ 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 。

初sơ 中trung 六lục 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 三tam 頌tụng 慶khánh 聞văn 前tiền 地địa 。 後hậu 三tam 頌tụng 請thỉnh 說thuyết 後hậu 地địa 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 半bán 頌tụng 總tổng 標tiêu 前tiền 聞văn 。 次thứ 一nhất 頌tụng 半bán 三tam 業nghiệp 供cúng 養dường 。 後hậu 一nhất 頌tụng 顯hiển 說thuyết 意ý 。 後hậu 請thỉnh 聞văn 後hậu 地địa 中trung 二nhị 。 先tiên 兩lưỡng 頌tụng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 請thỉnh 。 後hậu 一nhất 頌tụng 解giải 脫thoát 請thỉnh 。 前tiền 中trung 初sơ 一nhất 總tổng 請thỉnh 三tam 地địa 行hành 。 後hậu 一nhất 別biệt 請thỉnh 十thập 度độ 行hành 。 後hậu 解giải 脫thoát 請thỉnh 中trung 。 讚tán 剛cang 藏tạng 說thuyết 地địa 義nghĩa 。 如như 師sư 子tử 吼hống 。 得đắc 無vô 畏úy 故cố 。 下hạ 句cú 云vân 柔nhu 和hòa 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 故cố 。

就tựu 第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 中trung 二nhị 。 先tiên 依y 論luận 主chủ 科khoa 前tiền 四tứ 分phần/phân 。 後hậu 佛Phật 子tử 是thị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 此thử 發phát 光quang 下hạ 明minh 位vị 果quả 。 前tiền 中trung 四tứ 者giả 。 一nhất 起khởi 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 第đệ 三tam 下hạ 明minh 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 得đắc 聞văn 法Pháp 已dĩ 。 下hạ 明minh 厭yếm 分phần/phân 。 四tứ 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 心tâm 隨tùy 下hạ 明minh 厭yếm 果quả 分phần/phân 。 此thử 地địa 脩tu 禪thiền 。 厭yếm 伏phục 煩phiền 惱não 。 名danh 為vi 厭yếm 地địa 。 初sơ 入nhập 地địa 心tâm 脩tu 起khởi 彼bỉ 厭yếm 名danh 為vi 厭yếm 行hành 。 趣thú 地địa 加gia 行hành 起khởi 彼bỉ 厭yếm 行hành 名danh 起khởi 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 所sở 起khởi 地địa 初sơ 名danh 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 正chánh 住trụ 地địa 中trung 脩tu 八bát 禪thiền 等đẳng 。 名danh 厭yếm 分phần/phân 。 地địa 滿mãn 足túc 故cố 。 名danh 厭yếm 果quả 分phần/phân 。 又hựu 四tứ 分phần/phân 如như 次thứ 。 加gia 行hành 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 四tứ 道đạo 也dã 。

就tựu 初sơ 分phần/phân 中trung 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 何hà 等đẳng 下hạ 正chánh 明minh 十thập 心tâm 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 是thị 。 下hạ 結kết 行hành 入nhập 地địa 。 就tựu 十thập 心tâm 中trung 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 者giả 。 依y 前tiền 淨tịnh 戒giới 起khởi 。 此thử 趣thú 禪thiền 淨tịnh 深thâm 心tâm 冠quan 下hạ 九cửu 句cú 。 二nhị 安an 住trụ 者giả 。 堅kiên 住trụ 自tự 大Đại 乘Thừa 不bất 捨xả 故cố 。 三tam 厭yếm 捨xả 者giả 。 志chí 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 起khởi 善thiện 方phương 便tiện 能năng 厭yếm 當đương 欲dục 故cố 。 二nhị 地địa 滿mãn 已dĩ 趣thú 向hướng 三tam 地địa 名danh 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 四tứ 離ly 貪tham 者giả 。 依y 現hiện 在tại 欲dục 不bất 貪tham 故cố 。 上thượng 二nhị 據cứ 當đương 貪tham 未vị 起khởi 但đãn 可khả 厭yếm 。 現hiện 貪tham 交giao 捨xả 。 名danh 為vi 離ly 貪tham 欲dục 障chướng 禪thiền 。 是thị 故cố 厭yếm 離ly 。 五ngũ 不bất 退thoái 者giả 。 依y 不bất 捨xả 自tự 乘thừa 進tiến 行hành 故cố 。 六lục 堅kiên 固cố 者giả 。 依y 自tự 地địa 煩phiền 惱não 不bất 能năng 破phá 壞hoại 故cố 。 自tự 地địa 者giả 。 此thử 第đệ 三tam 地địa 也dã 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 是thị 前tiền 二nhị 地địa 。 辨biện 法Pháp 師sư 云vân 。 是thị 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 。 並tịnh 難nạn/nan 依y 也dã 。 七thất 明minh 盛thịnh 者giả 。 依y 等đẳng 至chí 自tự 在tại 故cố 。 謂vị 定định 根căn 本bổn 是thị 通thông 所sở 依y 。 明minh 盛thịnh 即tức 是thị 自tự 在tại 異dị 名danh 故cố 。 八bát 勇dũng 猛mãnh 者giả 。 依y 禪thiền 定định 自tự 在tại 有hữu 力lực 。 雖tuy 生sanh 下hạ 地địa 。 而nhi 不bất 退thoái 失thất 故cố 。 謂vị 雖tuy 脩tu 得đắc 上thượng 定định 。 不bất 隨tùy 禪thiền 生sanh 。 雖tuy 生sanh 散tán 地địa 。 不bất 退thoái 定định 心tâm 。 此thử 明minh 脩tu 定định 淳thuần 熟thục 有hữu 力lực 自tự 在tại 。 故cố 云vân 勇dũng 猛mãnh 。 九cửu 廣quảng 者giả 。 依y 欲dục 界giới 生sanh 煩phiền 惱não 不bất 能năng 染nhiễm 汙ô 故cố 。 謂vị 智trí 力lực 既ký 廣quảng 。 尚thượng 用dụng 煩phiền 惱não 。 為vi 佛Phật 事sự 故cố 。 十thập 大đại 者giả 。 依y 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 斷đoạn 諸chư 有hữu 故cố 。 謂vị 大đại 悲bi 不bất 捨xả 利lợi 生sanh 。 常thường 處xứ 有hữu 故cố 。 三tam 結kết 可khả 知tri 。

第đệ 二nhị 厭yếm 行hành 分phần/phân 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 厭yếm 離ly 有hữu 為vi 。 名danh 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 二nhị 見kiến 如như 是thị 下hạ 捨xả 狹hiệp 劣liệt 心tâm 。 名danh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 厭yếm 離ly 下hạ 明minh 脩tu 方phương 便tiện 攝nhiếp 行hành 。 初sơ 中trung 二nhị 十thập 句cú 。 明minh 觀quán 一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 無vô 救cứu 。 前tiền 十thập 句cú 。 觀quán 無vô 常thường 。 知tri 法pháp 體thể 性tánh 。 後hậu 十thập 句cú 。 觀quán 無vô 救cứu 。 就tựu 人nhân 顯hiển 過quá 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 標tiêu 所sở 觀quán 說thuyết 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 釋thích 。

前tiền 中trung 云vân 如như 實thật 相tướng 者giả 。 謂vị 稱xưng 有hữu 為vi 法pháp 自tự 體thể 觀quán 無vô 常thường 故cố 。 論luận 云vân 命mạng 行hành 不bất 住trụ 故cố 者giả 。 謂vị 色sắc 心tâm 相tương 續tục 。 一nhất 期kỳ 分phần/phân 位vị 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 故cố 。 此thử 即tức 總tổng 相tương/tướng 無vô 常thường 觀quán 。

後hậu 別biệt 釋thích 中trung 。 八bát 句cú 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 六lục 句cú 。 明minh 有hữu 為vi 無vô 常thường 法pháp 自tự 體thể 。 後hậu 兩lưỡng 句cú 明minh 彼bỉ 法pháp 上thượng 。 無vô 常thường 之chi 義nghĩa 。 前tiền 中trung 前tiền 四tứ 句cú 。 約ước 正chánh 報báo 。 後hậu 二nhị 句cú 約ước 依y 報báo 。 前tiền 中trung 一nhất 無vô 常thường 者giả 。 依y 不bất 護hộ 諸chư 惡ác 力lực 橫hoạnh 夭yểu 壽thọ 。 等đẳng 謂vị 以dĩ 不bất 避tị 履lý 險hiểm 喰thực 毒độc 之chi 力lực 。 致trí 損tổn 命mạng 故cố 。 此thử 句cú 冠quan 下hạ 諸chư 句cú 。 謂vị 苦khổ 無vô 常thường 不bất 淨tịnh 無vô 常thường 等đẳng 。 二nhị 苦khổ 者giả 依y 身thân 轉chuyển 時thời 力lực 生sanh 三tam 種chủng 苦khổ 故cố 。 謂vị 身thân 命mạng 將tương 轉chuyển 時thời 。 其kỳ 報báo 體thể 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 故cố 。 雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 故cố 生sanh 行hành 苦khổ 。 此thử 時thời 與dữ 所sở 愛ái 內nội 外ngoại 別biệt 離ly 故cố 生sanh 壞hoại 苦khổ 。 正chánh 轉chuyển 報báo 時thời 受thọ 力lực 風phong 解giải 形hình 故cố 生sanh 苦khổ 苦khổ 。 三tam 不bất 淨tịnh 者giả 。 依y 飲ẩm 食thực 好hảo 惡ác 力lực 令linh 形hình 色sắc 增tăng 損tổn 。 又hựu 飲ẩm 食thực 轉chuyển 變biến 成thành 不bất 淨tịnh 故cố 。 四tứ 不bất 安an 隱ẩn 者giả 。 依y 輪luân 迴hồi 六lục 趣thú 。 無vô 蹔tạm 停đình 故cố 。 謂vị 不bất 停đình 是thị 不bất 安an 。 不bất 安an 即tức 無vô 常thường 故cố 。 五ngũ 敗bại 壞hoại 者giả 。 依y 前tiền 世thế 間gian 成thành 力lực 滅diệt 壞hoại 故cố 。 謂vị 依y 成thành 力lực 。 得đắc 有hữu 壞hoại 故cố 。 六lục 不bất 久cửu 住trụ 者giả 。 依y 資tư 財tài 無vô 定định 力lực 能năng 住trụ 一nhất 主chủ 處xứ 故cố 。 後hậu 明minh 無vô 常thường 義nghĩa 中trung 二nhị 句cú 。 初sơ 句cú 云vân 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 者giả 。 少thiểu 時thời 無vô 常thường 故cố 。 謂vị 生sanh 與dữ 滅diệt 俱câu 少thiểu 時thời 。 不bất 常thường 住trụ 故cố 。 後hậu 句cú 云vân 非phi 從tùng 等đẳng 者giả 。 自tự 性tánh 不bất 成thành 實thật 無vô 常thường 故cố 。 謂vị 三tam 世thế 因nhân 果quả 無vô 常thường 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 成thành 實thật 。 無vô 常thường 。 如như 過quá 去khứ 因nhân 生sanh 現hiện 果quả 時thời 。 推thôi 無vô 能năng 所sở 生sanh 故cố 。 現hiện 在tại 因nhân 生sanh 當đương 果quả 時thời 。 推thôi 無vô 去khứ 向hướng 後hậu 。 現hiện 在tại 法pháp 正chánh 現hiện 前tiền 時thời 。 推thôi 無vô 住trụ 者giả 故cố 。 是thị 以dĩ 三tam 世thế 法pháp 流lưu 轉chuyển 。 即tức 無vô 流lưu 轉chuyển 轉chuyển 。 以dĩ 無vô 無vô 常thường 為vi 無vô 常thường 體thể 。 維duy 摩ma 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 故cố 也dã 。

二nhị 明minh 無vô 救cứu 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 無vô 救cứu 下hạ 別biệt 。 前tiền 中trung 云vân 又hựu 。 觀quán 此thử 法pháp 者giả 。 牒điệp 前tiền 所sở 觀quán 無vô 常thường 行hành 法pháp 。 今kim 此thử 重trọng/trùng 觀quán 。 故cố 云vân 又hựu 觀quán 。 後hậu 別biệt 中trung 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 四tứ 句cú 約ước 起khởi 說thuyết 無vô 救cứu 。 次thứ 二nhị 句cú 約ước 於ư 外ngoại 受thọ 求cầu 事sự 中trung 說thuyết 無vô 救cứu 。 次thứ 三tam 句cú 約ước 老lão 少thiếu 病bệnh 中trung 說thuyết 無vô 救cứu 。 後hậu 一nhất 句cú 通thông 顯hiển 前tiền 九cửu 皆giai 無vô 實thật 不bất 可khả 救cứu 。 就tựu 初sơ 四tứ 中trung 。 一nhất 無vô 依y 者giả 。 少thiếu 壯tráng 時thời 死tử 未vị 至chí 。 望vọng 後hậu 死tử 至chí 。 無vô 告cáo 詐trá 依y 託thác 相tương 救cứu 令linh 免miễn 故cố 。 二nhị 與dữ 憂ưu 者giả 。 無vô 常thường 既ký 至chí 。 無vô 能năng 救cứu 者giả 。 多đa 無vô 憂ưu 苦khổ 故cố 。 謂vị 慮lự 恐khủng 死tử 名danh 憂ưu 。 憂ưu 是thị 心tâm 法pháp 。 共cộng 心tâm 相tương 應ứng 。 名danh 與dữ 憂ưu 苦khổ 。 相tương 續tục 名danh 多đa 。 三tam 與dữ 悲bi 者giả 。 中trung 間gian 同đồng 悲bi 故cố 。 與dữ 義nghĩa 如như 前tiền 。 謂vị 生sanh 蘊uẩn 轉chuyển 壞hoại 。 死tử 相tướng 現hiện 前tiền 。 名danh 中trung 間gian 。 憂ưu 增tăng 名danh 悲bi 。 悲bi 與dữ 心tâm 同đồng 故cố 。 四tứ 苦khổ 惱não 同đồng 住trụ 者giả 。 同đồng 苦khổ 惱não 事sự 中trung 憂ưu 悲bi 隨tùy 逐trục 。 其kỳ 力lực 虗hư 弱nhược 。 轉chuyển 增tăng 熱nhiệt 惱não 故cố 。 謂vị 正chánh 死tử 時thời 同đồng 苦khổ 事sự 中trung 增tăng 熱nhiệt 惱não 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 明minh 於ư 外ngoại 受thọ 求cầu 事sự 中trung 無vô 救cứu 。 初sơ 句cú 云vân 愛ái 增tăng 所sở 繫hệ 者giả 。 追truy 求cầu 資tư 生sanh 時thời 。 欲dục 所sở 愛ái 事sự 。 不bất 欲dục 不bất 愛ái 事sự 。 如như 是thị 妄vọng 想tưởng 愛ái 增tăng 常thường 護hộ 。 後hậu 句cú 云vân 憂ưu 戚thích 轉chuyển 多đa 者giả 。 受thọ 用dụng 時thời 中trung 樂lạc 少thiểu 苦khổ 多đa 故cố 。 謂vị 求cầu 得đắc 已dĩ 守thủ 護hộ 多đa 彼bỉ 侵xâm 害hại 。 乃nãi 至chí 失thất 命mạng 損tổn 惱não 。 多đa 於ư 貧bần 窮cùng 時thời 苦khổ 。 後hậu 三tam 句cú 約ước 老lão 等đẳng 。 明minh 無vô 救cứu 。 初sơ 云vân 死tử 有hữu 停đình 積tích 者giả 。 身thân 老lão 時thời 。 望vọng 少thiếu 壯tráng 。 盛thịnh 色sắc 不bất 可khả 復phục 集tập 故cố 。 謂vị 老lão 無vô 常thường 。 無vô 救cứu 令linh 免miễn 。 二nhị 云vân 貪tham 恚khuể 等đẳng 者giả 。 於ư 少thiếu 壯tráng 時thời 具cụ 三tam 種chủng 受thọ 。 貪tham 等đẳng 常thường 燒thiêu 故cố 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 生sanh 貪tham 。 苦khổ 憂ưu 二nhị 受thọ 生sanh 瞋sân 。 三tam 受thọ 俱câu 生sanh 癡si 。 常thường 受thọ 三tam 受thọ 故cố 。 常thường 起khởi 三tam 毒độc 火hỏa 。 常thường 燒thiêu 自tự 善thiện 根căn 。 不bất 息tức 。 是thị 常thường 義nghĩa 也dã 。 三tam 云vân 眾chúng 患hoạn 等đẳng 者giả 。 於ư 年niên 衰suy 時thời 。 無vô 量lượng 病bệnh 苦khổ 增tăng 長trưởng 故cố 。 謂vị 病bệnh 雖tuy 通thông 老lão 少thiếu 。 然nhiên 老lão 時thời 增tăng 多đa 。 故cố 就tựu 老lão 說thuyết 。 此thử 病bệnh 苦khổ 至chí 。 無vô 救cứu 令linh 免miễn 。 四tứ 末mạt 後hậu 一nhất 句cú 。 云vân 如như 幻huyễn 不bất 實thật 者giả 。 通thông 顯hiển 前tiền 九cửu 皆giai 無vô 實thật 體thể 不bất 可khả 救cứu 故cố 。 謂vị 如như 幻huyễn 人nhân 雖tuy 示thị 。 老lão 少thiếu 病bệnh 相tương 及cập 受thọ 求cầu 外ngoại 事sự 等đẳng 。 皆giai 無vô 真chân 實thật 。 無vô 可khả 救cứu 故cố 。

第đệ 二nhị 明minh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 中trung 三tam 十thập 句cú 。 前tiền 十thập 句cú 明minh 護hộ 小tiểu 心tâm 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 見kiến 。 下hạ 二nhị 十thập 句cú 。 明minh 護hộ 狹hiệp 心tâm 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 總tổng 。 後hậu 見kiến 佛Phật 下hạ 別biệt 。 總tổng 中trung 云vân 見kiến 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 。 生sanh 厭yếm 離ly 已dĩ 。 趣thú 向hướng 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 厭yếm 心tâm 過quá 前tiền 。 故cố 云vân 倍bội 增tăng 。 別biệt 中trung 十thập 句cú 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 五ngũ 句cú 明minh 依y 佛Phật 智trí 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 。 後hậu 五ngũ 句cú 依y 佛Phật 智trí 清thanh 淨tịnh 大đại 。 前tiền 中trung 一nhất 見kiến 佛Phật 等đẳng 者giả 。 神thần 力lực 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 故cố 。 二nhị 無vô 等đẳng 者giả 。 無vô 比tỉ 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 。 無vô 有hữu 敵địch 對đối 故cố 。 三tam 無vô 量lượng 者giả 。 大đại 義nghĩa 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 。 廣quảng 能năng 利lợi 益ích 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 故cố 。 四tứ 難nan 得đắc 者giả 。 無vô 譏cơ 嫌hiềm 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 。 希hy 有hữu 難nan 得đắc 故cố 。 五ngũ 無vô 雜tạp 者giả 。 不bất 同đồng 攝nhiếp 功công 德đức 大đại 。 諸chư 外ngoại 道đạo 不bất 雜tạp 故cố 。 後hậu 五ngũ 清thanh 淨tịnh 大đại 中trung 。 一nhất 無vô 惱não 者giả 。 離ly 煩phiền 惱não 使sử 苦khổ 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 離ly 煩phiền 惱não 使sứ 者giả 。 離ly 煩phiền 惱não 習tập 。 無vô 明minh 不bất 雜tạp 故cố 。 二nhị 無vô 憂ưu 者giả 。 論luận 經Kinh 云vân 。 無vô 苦khổ 。 謂vị 苦khổ 根căn 本bổn 盡tận 。 憂ưu 悲bi 隨tùy 盡tận 故cố 。 苦khổ 憂ưu 在tại 身thân 心tâm 異dị 。 逼bức 迫bách 義nghĩa 同đồng 。 隨tùy 一nhất 盡tận 時thời 。 餘dư 即tức 隨tùy 盡tận 。 皆giai 通thông 無vô 違vi 。 三tam 至chí 無vô 畏úy 城thành 者giả 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 果quả 故cố 。 四tứ 不bất 復phục 退thoái 還hoàn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 至chí 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 不bất 復phục 退thoái 還hoàn 。 五ngũ 能năng 救cứu 無vô 量lượng 。 苦khổ 難nạn 眾chúng 生sanh 者giả 。 至chí 彼bỉ 城thành 不bất 退thoái 故cố 。 而nhi 能năng 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 得đắc 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 事sự 。 得đắc 人nhân 天thiên 善thiện 化hóa 。 名danh 得đắc 世thế 間gian 。 三tam 乘thừa 法Pháp 化hóa 名danh 得đắc 出xuất 世thế 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 事sự 。 又hựu 福phước 德đức 名danh 世thế 間gian 。 智trí 慧tuệ 名danh 出xuất 世thế 。 此thử 二nhị 同đồng 是thị 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 事sự 。 以dĩ 見kiến 此thử 益ích 。 菩Bồ 薩Tát 求cầu 之chi 也dã 。

後hậu 獲hoạch 狹hiệp 心tâm 中trung 。 初sơ 十thập 句cú 起khởi 悲bi 。 後hậu 十thập 句cú 救cứu 度độ 。 亦diệc 可khả 前tiền 十thập 悲bi 心tâm 。 後hậu 十thập 慈từ 心tâm 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 舉cử 數số 總tổng 標tiêu 。 謂vị 見kiến 佛Phật 智trí 勝thắng 益ích 見kiến 有hữu 為vi 多đa 過quá 故cố 。 於ư 眾chúng 生sanh 哀ai 愍mẫn 。 後hậu 何hà 等đẳng 下hạ 正chánh 顯hiển 。 於ư 中trung 初sơ 句cú 是thị 別biệt 中trung 之chi 總tổng 。 餘dư 是thị 別biệt 中trung 之chi 別biệt 。 言ngôn 孤cô 獨độc 無vô 依y 者giả 。 論luận 云vân 無vô 救cứu 。 救cứu 即tức 是thị 依y 。 眼nhãn 目mục 異dị 爾nhĩ 。 世thế 間gian 無vô 父phụ 曰viết 孤cô 。 無vô 子tử 曰viết 獨độc 。 今kim 此thử 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 佛Phật 之chi 子tử 。 遠viễn 佛Phật 慈từ 父phụ 曰viết 孤cô 。 無vô 善thiện 心tâm 子tử 曰viết 獨độc 。 由do 此thử 孤cô 獨độc 苦khổ 無vô 依y 救cứu 故cố 可khả 愍mẫn 。 此thử 句cú 遍biến 在tại 下hạ 諸chư 句cú 下hạ 。 別biệt 中trung 九cửu 句cú 。 初sơ 二nhị 依y 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 。 次thứ 三tam 依y 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 。 後hậu 四tứ 依y 邪tà 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 。 初sơ 二nhị 中trung 一nhất 云vân 貧bần 窮cùng 等đẳng 者giả 。 求cầu 財tài 無vô 厭yếm 。 常thường 懷hoài 不bất 足túc 。 名danh 貧bần 窮cùng 困khốn 乏phạp 。 二nhị 云vân 三tam 毒độc 等đẳng 者giả 。 於ư 他tha 資tư 財tài 。 求cầu 無vô 止chỉ 息tức 。 名danh 三tam 毒độc 火hỏa 然nhiên 。 謂vị 初sơ 求cầu 生sanh 貪tham 。 散tán 用dụng 生sanh 瞋sân 。 貯trữ 積tích 生sanh 癡si 。 三tam 毒độc 燒thiêu 心tâm 名danh 火hỏa 然nhiên 。 次thứ 三tam 有hữu 求cầu 中trung 。 一nhất 諸chư 有hữu 等đẳng 者giả 。 繫hệ 在tại 苦khổ 果quả 未vị 免miễn 故cố 。 二nhị 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 。 苦khổ 因nhân 未vị 斷đoạn 故cố 。 三tam 不bất 善thiện 等đẳng 者giả 。 無vô 善thiện 觀quán 為vi 對đối 治trị 故cố 。 後hậu 四tứ 邪tà 梵Phạm 求cầu 中trung 前tiền 三tam 小Tiểu 乘Thừa 。 後hậu 一nhất 外ngoại 道đạo 。 初sơ 一nhất 無vô 善thiện 等đẳng 者giả 。 不bất 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 因nhân 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 善thiện 故cố 。 二nhị 失thất 諸chư 等đẳng 者giả 。 不bất 求cầu 大đại 果quả 。 妄vọng 取thủ 小tiểu 果quả 。 恃thị 為vi 究cứu 竟cánh 。 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 三tam 隨tùy 生sanh 等đẳng 者giả 。 不bất 求cầu 大đại 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 雖tuy 入nhập 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 乃nãi 是thị 三tam 昧muội 住trụ 寂tịch 。 猶do 有hữu 三tam 餘dư 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 惑hoặc 。 無vô 漏lậu 業nghiệp 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 由do 隨tùy 此thử 轉chuyển 。 名danh 隨tùy 生sanh 死tử 流lưu 。 後hậu 一nhất 求cầu 外ngoại 道đạo 過quá 。 妄vọng 行hành 邪tà 法pháp 。 怖bố 真chân 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 十thập 句cú 明minh 救cứu 度độ 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 總tổng 明minh 度độ 心tâm 。 後hậu 作tác 是thị 念niệm 。 下hạ 別biệt 明minh 度độ 心tâm 。 前tiền 中trung 謂vị 見kiến 眾chúng 生sanh 多đa 苦khổ 。 起khởi 精tinh 進tấn 行hành 故cố 。 別biệt 中trung 初sơ 一nhất 是thị 別biệt 中trung 總tổng 。 總tổng 明minh 救cứu 度độ 心tâm 。 後hậu 九cửu 是thị 別biệt 。 分phần/phân 三tam 。 初sơ 三tam 除trừ 三tam 障chướng 。 顯hiển 度độ 處xứ 。 次thứ 五ngũ 授thọ 三tam 學học 。 明minh 度độ 行hành 。 後hậu 一nhất 令linh 苦khổ 滅diệt 。 是thị 度độ 果quả 。 就tựu 初sơ 三tam 中trung 。 一nhất 脫thoát 彼bỉ 業nghiệp 結kết 。 二nhị 淨tịnh 彼bỉ 惑hoặc 染nhiễm 。 三tam 度độ 彼bỉ 苦khổ 報báo 。 次thứ 五ngũ 中trung 初sơ 二nhị 授thọ 三tam 學học 。 後hậu 三tam 授thọ 法pháp 利lợi 益ích 。 前tiền 中trung 一nhất 云vân 應ưng 著trước 等đẳng 者giả 。 勸khuyến 之chi 置trí 持trì 戒giới 處xứ 故cố 。 二nhị 云vân 安an 住trụ 者giả 。 勸khuyến 住trụ 定định 慧tuệ 處xứ 。 令linh 安an 住trụ 故cố 。 定định 慧tuệ 合hợp 此thử 一nhất 句cú 內nội 者giả 。 以dĩ 前tiền 地địa 戒giới 成thành 就tựu 分phần/phân 戒giới 別biệt 辨biện 。 後hậu 地địa 明minh 慧tuệ 位vị 未vị 至chí 故cố 。 慧tuệ 從tùng 定định 說thuyết 。 故cố 合hợp 云vân 爾nhĩ 。 論luận 云vân 三tam 昧muội 地địa 故cố 定định 慧tuệ 合hợp 說thuyết 。 後hậu 三tam 句cú 中trung 初sơ 二nhị 。 約ước 戒giới 。 後hậu 一nhất 約ước 定định 。 前tiền 中trung 初sơ 云vân 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 謂vị 受thọ 戒giới 者giả 。 令linh 除trừ 戒giới 疑nghi 。 信tín 重trọng 戒giới 德đức 。 歡hoan 喜hỷ 樂lạc 受thọ 故cố 。 二nhị 云vân 知tri 見kiến 者giả 。 謂vị 彼bỉ 受thọ 戒giới 已dĩ 。 示thị 以dĩ 持trì 犯phạm 。 令linh 知tri 見kiến 所sở 應ưng 不bất 應ưng 故cố 。 後hậu 一nhất 云vân 調điều 伏phục 者giả 。 約ước 定định 說thuyết 。 謂vị 定định 如như 行hành 。 伏phục 於ư 沈trầm 掉trạo 。 引dẫn 得đắc 身thân 心tâm 安an 和hòa 位vị 故cố 。 後hậu 一nhất 云vân 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 度độ 彼bỉ 令linh 得đắc 苦khổ 滅diệt 果quả 故cố 。

第đệ 三tam 脩tu 方phương 便tiện 攝nhiếp 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 述thuật 意ý 。 後hậu 釋thích 。

前tiền 中trung 菩Bồ 薩Tát 因nhân 前tiền 三tam 種chủng 觀quán 故cố 。 便tiện 知tri 生sanh 死tử 多đa 過quá 難nạn 處xứ 眾chúng 生sanh 離ly 佛Phật 智trí 。 有hữu 大đại 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 未vị 得đắc 。 復phục 念niệm 眾chúng 生sanh 墮đọa 在tại 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 中trung 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 而nhi 能năng 拔bạt 濟tế 。 令linh 住trụ 究cứu 竟cánh 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 即tức 知tri 不bất 離ly 。 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 無Vô 礙Ngại 智Trí 者giả 。 是thị 如Như 來Lai 智trí 。 智trí 由do 何hà 生sanh 。 即tức 知tri 不bất 離ly 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 如như 實thật 覺giác 起khởi 。 覺giác 由do 何hà 生sanh 。 即tức 知tri 不bất 離ly 四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 行hành 。 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 。 慧tuệ 由do 何hà 得đắc 。 即tức 知tri 不bất 離ly 三tam 地địa 禪thiền 。 由do 何hà 得đắc 。 不bất 離ly 聞văn 法Pháp 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 求cầu 正Chánh 法Pháp 。 既ký 聞văn 法Pháp 已dĩ 。 靜tĩnh 處xứ 思tư 惟duy 。 思tư 已dĩ 起khởi 脩tu 。 入nhập 禪thiền 無vô 色sắc 。 依y 此thử 禪thiền 定định 。 觀quán 法pháp 無vô 生sanh 。 起khởi 出xuất 世thế 慧tuệ 。 依y 無vô 生sanh 慧tuệ 。 起khởi 如như 實thật 覺giác 。 依y 彼bỉ 實thật 覺giác 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 。 既ký 得đắc 智trí 已dĩ 。 便tiện 能năng 拔bạt 去khứ 出xuất 生sanh 死tử 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。

後hậu 釋thích 文văn 中trung 方phương 便tiện 有hữu 五ngũ 。 一nhất 起khởi 觀quán 方phương 便tiện 。 牒điệp 上thượng 三tam 心tâm 起khởi 後hậu 觀quán 求cầu 。 二nhị 欲dục 依y 如Như 來Lai 下hạ 明minh 標tiêu 趣thú 方phương 便tiện 。 謂vị 標tiêu 佛Phật 慧tuệ 。 顯hiển 行hành 所sở 起khởi 三tam 作tác 是thị 思tư 惟duy 。 下hạ 明minh 觀quán 求cầu 方phương 便tiện 。 得đắc 觀quán 察sát 推thôi 求cầu 。 度độ 眾chúng 生sanh 法pháp 。 四tứ 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 下hạ 明minh 正chánh 知tri 方phương 便tiện 。 謂vị 佛Phật 智trí 能năng 救cứu 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 知tri 禪thiền 。 由do 聞văn 慧tuệ 得đắc 。 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 觀quán 察sát 。 下hạ 明minh 攝nhiếp 脩tu 方phương 便tiện 。 謂vị 脩tu 間gian 法pháp 行hành 。 攝nhiếp 取thủ 正Chánh 法Pháp 。

初sơ 中trung 三tam 。 初sơ 牒điệp 上thượng 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 故cố 。 云vân 如như 是thị 等đẳng 。 二nhị 牒điệp 上thượng 護hộ 狹hiệp 心tâm 行hành 故cố 。 云vân 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 。 三tam 牒điệp 上thượng 護hộ 小tiểu 心tâm 故cố 。 云vân 知tri 一Nhất 切Thiết 智Trí 等đẳng 。 論luận 主chủ 依y 此thử 三tam 心tâm 。 能năng 起khởi 後hậu 行hành 。 故cố 說thuyết 此thử 三tam 。 為vi 三tam 種chủng 因nhân 。 初sơ 一nhất 是thị 離ly 妄vọng 想tưởng 因nhân 。 善thiện 厭yếm 離ly 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 故cố 。 二nhị 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 世thế 間gian 因nhân 。 愍mẫn 念niệm 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 三tam 發phát 精tinh 進tấn 因nhân 。 知tri 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 有hữu 勝thắng 利lợi 益ích 故cố 。 於ư 中trung 知tri 利lợi 益ích 勝thắng 者giả 能năng 脩tu 行hành 彼bỉ 道đạo 故cố 。 愍mẫn 念niệm 者giả 。 善thiện 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。

二nhị 標tiêu 趣thú 中trung 。 欲dục 依y 佛Phật 慧tuệ 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 者giả 。 此thử 三tam 地địa 中trung 方phương 便tiện 攝nhiếp 持trì 。 以dĩ 知tri 不bất 離ly 。 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 欲dục 依y 自tự 當đương 成thành 佛Phật 智trí 。 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 非phi 但đãn 依y 他tha 佛Phật 智trí 也dã 。

三tam 觀quán 求cầu 中trung 集tập 上thượng 厭yếm 離ly 愍mẫn 念niệm 知tri 益ích 三tam 心tâm 為vi 因nhân 。 起khởi 此thử 觀quán 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。 眾chúng 生sanh 墮đọa 惑hoặc 苦khổ 中trung 者giả 。 論luận 經kinh 中trung 及cập 說thuyết 業nghiệp 。 今kim 此thử 略lược 故cố 。 問vấn 前tiền 救cứu 度độ 十thập 心tâm 中trung 。 欲dục 於ư 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 中trung 救cứu 度độ 。 今kim 思tư 眾chúng 生sanh 墮đọa 之chi 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 而nhi 求cầu 度độ 行hành 。 向hướng 前tiền 已dĩ 知tri 三tam 學học 為vi 救cứu 度độ 行hành 。 何hà 故cố 今kim 云vân 以dĩ 何hà 拔bạt 邪tà 。 答đáp 前tiền 雖tuy 知tri 彼bỉ 戒giới 等đẳng 度độ 法pháp 。 然nhiên 未vị 知tri 用dụng 何hà 智trí 慧tuệ 能năng 授thọ 此thử 法pháp 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 前tiền 護hộ 小tiểu 心tâm 中trung 。 已dĩ 知tri 如Như 來Lai 。 智trí 慧tuệ 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。 能năng 救cứu 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 今kim 云vân 以dĩ 何hà 拔bạt 濟tế 。 答đáp 前tiền 雖tuy 見kiến 佛Phật 智trí 能năng 救cứu 。 然nhiên 佛Phật 果Quả 在tại 當đương 。 未vị 可khả 現hiện 用dụng 。 而nhi 謂vị 佛Phật 智trí 之chi 外ngoại 更cánh 有hữu 餘dư 法Pháp 。 能năng 救cứu 濟tế 不phủ 。 故cố 云vân 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 此thử 中trung 簡giản 小tiểu 涅Niết 槃Bàn 同đồng 彼bỉ 化hóa 城thành 。 非phi 是thị 究cứu 竟cánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 云vân 令linh 住trụ 等đẳng 。

四tứ 正chánh 知tri 方phương 便tiện 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 後hậu 不bất 離ly 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 五ngũ 法pháp 四tứ 對đối 。 論luận 攝nhiếp 為vi 三tam 。 言ngôn 五ngũ 者giả 。 一nhất 住trụ 無vô 障chướng 礙ngại 解giải 脫thoát 智trí 。 二nhị 一nhất 切thiết 法pháp 如như 實thật 覺giác 。 三tam 無vô 行hành 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 光quang 。 四tứ 禪thiền 善thiện 巧xảo 決quyết 定định 觀quán 察sát 智trí 。 五ngũ 善thiện 巧xảo 多đa 聞văn 。 言ngôn 四tứ 對đối 者giả 。 一nhất 從tùng 多đa 聞văn 起khởi 禪thiền 。 二nhị 依y 禪thiền 起khởi 無vô 生sanh 慧tuệ 。 三tam 依y 無vô 生sanh 慧tuệ 起khởi 如như 實thật 覺giác 。 四tứ 依y 實thật 覺giác 起khởi 無vô 行hành 。 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 。 論luận 攝nhiếp 為vi 三tam 。 初sơ 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 說thuyết 為vi 證chứng 盡tận 。 末mạt 後hậu 聞văn 慧tuệ 說thuyết 為vi 第đệ 三tam 。 彼bỉ 起khởi 依y 止chỉ 行hành 中trung 間gian 。 從tùng 聞văn 起khởi 禪thiền 。 乃nãi 至chí 實thật 覺giác 起khởi 。 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 攝nhiếp 為vi 第đệ 二nhị 起khởi 上thượng 上thượng 盡tận 。 謂vị 佛Phật 無Vô 礙Ngại 智Trí 證chứng 中trung 窮cùng 極cực 名danh 。 畢tất 竟cánh 盡tận 故cố 。 起khởi 上thượng 上thượng 證chứng 。 畢tất 竟cánh 盡tận 者giả 。 聞văn 起khởi 禪thiền 定định 。 乃nãi 至chí 實thật 覺giác 起khởi 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 名danh 之chi 為vi 起khởi 。 起khởi 中trung 漸tiệm 增tăng 名danh 為vi 上thượng 上thượng 。 終chung 窮cùng 佛Phật 慧tuệ 名danh 為vi 證chứng 盡tận 故cố 。 彼bỉ 起khởi 依y 上thượng 行hành 者giả 。 聞văn 慧tuệ 為vi 彼bỉ 起khởi 行hành 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 言ngôn 不bất 離ly 等đẳng 者giả 。 謂vị 救cứu 濟tế 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 要yếu 得đắc 佛Phật 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 方phương 證chứng 其kỳ 智trí 等đẳng 。 名danh 云vân 何hà 得đắc 。 佛Phật 智trí 出xuất 垢cấu 染nhiễm 。 名danh 無Vô 障Chướng 礙Ngại 。 德đức 用dụng 自tự 在tại 稱xưng 為vi 解giải 脫thoát 。 此thử 智trí 要yếu 依y 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 實thật 覺giác 起khởi 。 謂vị 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 得đắc 稱xưng 實thật 教giáo 理lý 。 覺giác 了liễu 現hiện 前tiền 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 於ư 三tam 地địa 聞văn 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 得đắc 如như 實thật 覺giác 。 謂vị 八bát 地địa 中trung 十thập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 及cập 深thâm 行hành 等đẳng 。 二nhị 於ư 七thất 勸khuyến 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 得đắc 如như 實thật 覺giác 。 謂vị 八bát 地địa 中trung 無vô 量lượng 身thân 等đẳng 及cập 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 十thập 自tự 在tại 也dã 。 如như 實thật 覺giác 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 稱xưng 實thật 性tánh 而nhi 覺giác 了liễu 故cố 。 二nhị 稱xưng 佛Phật 所sở 說thuyết 覺giác 了liễu 故cố 。 言ngôn 無vô 行hành 等đẳng 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 集tập 起khởi 名danh 行hành 。 四tứ 地địa 已dĩ 上thượng 證chứng 空không 平bình 等đẳng 。 見kiến 染nhiễm 淨tịnh 行hạnh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 以dĩ 無vô 染nhiễm 行hành 可khả 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 名danh 無vô 行hành 。 若nhược 具cụ 應ưng 言ngôn 無vô 滅diệt 行hành 。 略lược 不bất 言ngôn 故cố 。 以dĩ 無vô 淨tịnh 行hạnh 可khả 脩tu 起khởi 故cố 。 名danh 無vô 生sanh 行hành 慧tuệ 。 實thật 覺giác 依y 此thử 故cố 。 名danh 不bất 離ly 。 一nhất 云vân 謂vị 八bát 地địa 無vô 生sanh 慧tuệ 。 是thị 無vô 功công 用dụng 行hành 慧tuệ 。 慧tuệ 任nhậm 運vận 應ứng 用dụng 名danh 光quang 。 言ngôn 禪thiền 善thiện 巧xảo 等đẳng 者giả 。 謂vị 三Tam 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 厭yếm 行hành 時thời 。 即tức 於ư 中trung 。 脩tu 起khởi 善thiện 巧xảo 決quyết 定định 觀quán 察sát 智trí 故cố 。 禪thiền 善thiện 巧xảo 者giả 。 得đắc 勝thắng 進tiến 禪thiền 故cố 。 決quyết 定định 者giả 。 於ư 他tha 四tứ 地địa 。 決quyết 定định 向hướng 故cố 。 觀quán 察sát 智trí 者giả 。 是thị 自tự 在tại 智trí 慧tuệ 。 非phi 從tùng 此thử 後hậu 所sở 生sanh 智trí 故cố 善thiện 巧xảo 。 多đa 聞văn 謂vị 於ư 所sở 聞văn 法Pháp 。 得đắc 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 之chi 聞văn 慧tuệ 故cố 。

五ngũ 攝nhiếp 脩tu 方phương 便tiện 中trung 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 後hậu 日nhật 夜dạ 下hạ 正chánh 顯hiển 。

前tiền 中trung 謂vị 先tiên 為vi 救cứu 度độ 。 發phát 大đại 精tinh 進tấn 。 今kim 觀quán 知tri 已dĩ 倍bội 。 於ư 正Chánh 法Pháp 勤cần 求cầu 脩tu 習tập 。 修tu 習tập 即tức 是thị 此thử 求cầu 法Pháp 行hành 。

後hậu 正chánh 顯hiển 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 求cầu 法Pháp 行hành 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 下hạ 顯hiển 重trọng/trùng 法pháp 心tâm 成thành 。 前tiền 中trung 十thập 句cú 。 初sơ 云vân 日nhật 夜dạ 等đẳng 者giả 。 常thường 勤cần 求cầu 法Pháp 。 無vô 怠đãi 慢mạn 故cố 。 二nhị 喜hỷ 法pháp 者giả 。 不bất 為vi 妬đố 勝thắng 喜hỷ 他tha 求cầu 故cố 。 三tam 樂nhạo 法Pháp 者giả 。 自tự 愛ái 翫ngoạn 而nhi 問vấn 。 非phi 所sở 伏phục 他tha 問vấn 故cố 。 四tứ 依y 法pháp 者giả 。 依y 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 自tự 求cầu 取thủ 正chánh 見kiến 。 不bất 忘vong 失thất 故cố 。 五ngũ 隨tùy 法pháp 者giả 。 依y 讀đọc 誦tụng 隨tùy 文văn 。 不bất 失thất 次thứ 第đệ 故cố 。 六lục 解giải 法pháp 者giả 。 依y 為vì 他tha 說thuyết 令linh 解giải 故cố 。 七thất 順thuận 法pháp 者giả 。 依y 靜tĩnh 處xứ 思tư 義nghĩa 。 隨tùy 順thuận 觀quán 順thuận 觀quán 察sát 故cố 。 八bát 赴phó 法pháp 者giả 。 依y 脩tu 行hành 定định 赴phó 究cứu 竟cánh 故cố 。 九cửu 住trụ 法pháp 者giả 。 依y 出xuất 世thế 間gian 智trí 住trụ 故cố 。 十thập 行hành 法pháp 者giả 。 依y 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 法pháp 。 隨tùy 順thuận 彼bỉ 行hành 故cố 。 此thử 中trung 求cầu 正Chánh 法Pháp 行hành 。 當đương 求cầu 聞văn 法Pháp 。 此thử 初sơ 二nhị 句cú 顯hiển 道đạo 勤cần 行hành 故cố 。 喜hỷ 法pháp 已dĩ 下hạ 顯hiển 正chánh 脩tu 行hành 故cố 。 餘dư 如như 論luận 釋thích 。 後hậu 明minh 重trọng/trùng 法pháp 心tâm 成thành 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 能năng 求cầu 法Pháp 因nhân 。 後hậu 如như 其kỳ 所sở 聞văn 。 下hạ 顯hiển 所sở 求cầu 行hành 因nhân 。 前tiền 中trung 為vi 重trọng/trùng 法pháp 。 捨xả 內nội 外ngoại 所sở 有hữu 。 略lược 舉cử 十thập 事sự 。 於ư 中trung 。 初sơ 二nhị 明minh 捨xả 外ngoại 。 後hậu 八bát 明minh 捨xả 內nội 。 前tiền 中trung 初sơ 一nhất 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 云vân 由do 求cầu 法Pháp 慇ân 懃cần 故cố 無vô 所sở 惜tích 。 二nhị 不bất 見kiến 下hạ 明minh 世thế 財tài 易dị 得đắc 法Pháp 寶bảo 難nan 遭tao 。 後hậu 八bát 中trung 。 初sơ 一nhất 總tổng 句cú 。 結kết 前tiền 捨xả 外ngoại 。 顯hiển 後hậu 捨xả 內nội 故cố 。 云vân 為vì 求cầu 佛Phật 法Pháp 。 能năng 捨xả 內nội 外ngoại 財tài 。 二nhị 無vô 有hữu 恭cung 敬kính 。 及cập 隔cách 句cú 云vân 承thừa 事sự 。 明minh 捨xả 身thân 行hành 所sở 作tác 。 三tam 無vô 有hữu 憍kiêu 下hạ 明minh 捨xả 高cao 大đại 意ý 故cố 。 四tứ 無vô 有hữu 懃cần 下hạ 明minh 捨xả 所sở 應ưng 護hộ 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 皆giai 自tự 護hộ 身thân 。 不bất 欲dục 受thọ 苦khổ 。 今kim 能năng 受thọ 苦khổ 是thị 捨xả 其kỳ 護hộ 也dã 。 五ngũ 若nhược 聞văn 一nhất 句cú 下hạ 明minh 重trọng/trùng 法pháp 心tâm 成thành 。 於ư 聞văn 少thiểu 法pháp 。 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 勝thắng 財tài 多đa 勝thắng 妙diệu 財tài 所sở 生sanh 喜hỷ 受thọ 故cố 。 六lục 若nhược 聞văn 一nhất 偈kệ 。 下hạ 明minh 寧ninh 聞văn 少thiểu 法pháp 而nhi 捨xả 人nhân 中trung 最tối 勝thắng 。 王vương 位vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 七thất 若nhược 得đắc 一nhất 偈kệ 下hạ 明minh 寧ninh 聞văn 少thiểu 法pháp 而nhi 捨xả 天thiên 中trung 最tối 勝thắng 王vương 位vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 八bát 若nhược 有hữu 人nhân 下hạ 明minh 求cầu 法Pháp 能năng 入nhập 滿mãn 三Tam 千Thiên 界Giới 。 火hỏa 及cập 地địa 獄ngục 中trung 火hỏa 受thọ 苦khổ 惱não 。 是thị 捨xả 身thân 命mạng 故cố 。 梵Phạm 本bổn 中trung 。 六lục 七thất 兩lưỡng 事sự 合hợp 為vi 一nhất 事sự 。 八bát 中trung 文văn 復phục 少thiểu 異dị 故cố 。 彼bỉ 云vân 若nhược 聞văn 一nhất 偈kệ 。 未vị 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 獲hoạch 得đắc 釋Thích 梵Phạm 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 位vị 。 多đa 千thiên 劫kiếp 住trụ 。 亦diệc 不bất 能năng 及cập 。 若nhược 有hữu 人nhân 來lai 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 有hữu 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 句cú 淨tịnh 治trị 菩Bồ 薩Tát 行hành 句cú 。 汝nhữ 能năng 投đầu 身thân 大đại 火hỏa 坑khanh 者giả 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 為vì 一nhất 句cú 法pháp 故cố 。 設thiết 有hữu 火hỏa 坑khanh 等đẳng 三Tam 千Thiên 界Giới 。 尚thượng 從tùng 梵Phạm 天Thiên 而nhi 自tự 投đầu 下hạ 。 況huống 彼bỉ 小tiểu 坑khanh 而nhi 不bất 能năng 入nhập 。 設thiết 住trụ 一nhất 切thiết 地địa 獄ngục 受thọ 苦khổ 。 猶do 應ưng 求cầu 法Pháp 。 何hà 況huống 暫tạm 受thọ 人nhân 間gian 小tiểu 苦khổ 。 梵Phạm 漢hán 有hữu 此thử 不bất 同đồng 。 可khả 知tri 。 此thử 上thượng 聞văn 偈kệ 句cú 是thị 聞văn 教giáo 淨tịnh 聞văn 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 是thị 聞văn 義nghĩa 。 後hậu 明minh 所sở 求cầu 行hành 因nhân 者giả 。 明minh 依y 寂tịch 靜tĩnh 處xứ 思tư 惟duy 正chánh 觀quán 故cố 。

第đệ 三tam 大đại 段đoạn 厭yếm 分phần/phân 中trung 三tam 。 初sơ 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 佛Phật 子tử 是thị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 正chánh 明minh 厭yếm 體thể 。 三tam 但đãn 隨tùy 順thuận 下hạ 明minh 入nhập 禪thiền 等đẳng 意ý 。

初sơ 中trung 謂vị 聞văn 說thuyết 法Pháp 意ý 。 次thứ 思tư 所sở 聞văn 及cập 念niệm 脩tu 行hành 。 以dĩ 不bất 但đãn 口khẩu 說thuyết 。 亦diệc 得đắc 淨tịnh 故cố 。 梵Phạm 本bổn 云vân 非phi 但đãn 口khẩu 業nghiệp 能năng 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 此thử 顯hiển 他tha 因nhân 也dã 。

二nhị 顯hiển 體thể 中trung 二nhị 。 先tiên 據cứ 所sở 住trụ 地địa 。 後hậu 即tức 離ly 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 四tứ 禪thiền 。 後hậu 超siêu 一nhất 切thiết 下hạ 顯hiển 四tứ 空không 處xứ 中trung 先tiên 以dĩ 義nghĩa 料liệu 簡giản 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。 義nghĩa 中trung 二nhị 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 出xuất 體thể 。

名danh 中trung 。 先tiên 通thông 。 後hậu 別biệt 。 通thông 者giả 小tiểu 宗tông 。 大đại 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 云vân 。 問vấn 此thử 四tứ 何hà 緣duyên 說thuyết 為vi 靜tĩnh 慮lự 。 答đáp 靜tĩnh 謂vị 寂tịch 靜tĩnh 。 慮lự 謂vị 籌trù 慮lự 。 此thử 四tứ 地địa 中trung 定định 慧tuệ 平bình 等đẳng 故cố 。 稱xưng 靜tĩnh 慮lự 。 餘dư 隨tùy 有hữu 闕khuyết 不bất 得đắc 此thử 名danh 。 此thử 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 亦diệc 可khả 從tùng 果quả 為vi 名danh 。 又hựu 婆bà 沙sa 八bát 十thập 云vân 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 靜tĩnh 慮lự 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 能năng 斷đoạn 結kết 故cố 。 問vấn 諸chư 無vô 色sắc 定định 亦diệc 能năng 斷đoạn 結kết 。 應ưng 名danh 靜tĩnh 慮lự 。

答đáp 若nhược 定định 能năng 斷đoạn 不bất 善thiện 無vô 記ký 二nhị 種chủng 結kết 者giả 。 名danh 為vi 靜tĩnh 慮lự 。 諸chư 無vô 色sắc 定định 唯duy 斷đoạn 無vô 記ký 。 非phi 不bất 善thiện 故cố 。 不bất 名danh 靜tĩnh 慮lự 。

復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 以dĩ 能năng 正chánh 觀quán 。 故cố 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 欲dục 界giới 三tam 摩ma 地địa 亦diệc 能năng 正chánh 觀quán 。 應ưng 名danh 靜tĩnh 慮lự 。

答đáp 若nhược 三tam 摩ma 地địa 具cụ 有hữu 定định 名danh 定định 用dụng 。 能năng 正chánh 觀quán 者giả 。 名danh 為vi 靜tĩnh 慮lự 。 欲dục 界giới 三tam 摩ma 地địa 。 雖tuy 有hữu 定định 名danh 。 而nhi 無vô 定định 用dụng 。 如như 泥nê 椽chuyên 樑lương 有hữu 名danh 無vô 用dụng 。 故cố 非phi 靜tĩnh 慮lự 。 如như 是thị 說thuyết 者giả 。 要yếu 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 方phương 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 謂vị 能năng 斷đoạn 結kết 。 及cập 能năng 正chánh 觀quán 。 欲dục 界giới 三tam 摩ma 地địa 雖tuy 能năng 正chánh 觀quán 。 不bất 能năng 斷đoạn 結kết 。 謂vị 無vô 色sắc 定định 雖tuy 能năng 斷đoạn 結kết 。 不bất 能năng 正chánh 觀quán 。 故cố 非phi 靜tĩnh 慮lự 。

復phục 次thứ 諸chư 無vô 色sắc 定định 有hữu 靜tĩnh 無vô 慮lự 。 欲dục 界giới 三tam 摩ma 地địa 有hữu 慮lự 無vô 靜tĩnh 。 色sắc 定định 俱câu 有hữu 。 故cố 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 靜tĩnh 謂vị 等đẳng 引dẫn 。 慮lự 謂vị 遍biến 觀quán 。 故cố 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 意ý 同đồng 正chánh 理lý 。 初sơ 復phục 次thứ 釋thích 。 瑜du 伽già 三tam 十thập 三tam 云vân 。 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 繫hệ 念niệm 寂tịch 靜tĩnh 。 而nhi 審thẩm 思tư 慮lự 。 故cố 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 言ngôn 別biệt 名danh 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 依y 順thuận 次thứ 數số 說thuyết 名danh 為vi 初sơ 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 。 小tiểu 宗tông 正chánh 理lý 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。

二nhị 體thể 性tánh 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 大đại 婆bà 沙sa 第đệ 八bát 十thập 云vân 。 四tứ 種chủng 靜tĩnh 慮lự 各các 以dĩ 自tự 地địa 善thiện 染nhiễm 無vô 覆phú 無vô 記ký 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 又hựu 彼bỉ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 云vân 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 體thể 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 脩tu 得đắc 。 二nhị 生sanh 得đắc 。 脩tu 得đắc 者giả 。 即tức 彼bỉ 地địa 攝nhiếp 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 并tinh 助trợ 伴bạn 。 即tức 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 生sanh 得đắc 者giả 。 隨tùy 地địa 所sở 繫hệ 餘dư 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 今kim 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 大đại 同đồng 婆bà 沙sa 。 有hữu 生sanh 及cập 定định 生sanh 即tức 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 善thiện 用dụng 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 上thượng 來lai 略lược 顯hiển 二nhị 門môn 竟cánh 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。

二nhị 釋thích 文văn 者giả 。 前tiền 四tứ 禪thiền 中trung 。 支chi 類loại 多đa 少thiểu 雖tuy 有hữu 異dị 同đồng 。 然nhiên 皆giai 勒lặc 為vi 四tứ 義nghĩa 分phân 別biệt 。 一nhất 離ly 障chướng 。 二nhị 對đối 治trị 。 三tam 利lợi 益ích 。 四tứ 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 。

初sơ 禪thiền 中trung 。 初sơ 云vân 離ly 欲dục 等đẳng 者giả 。 一nhất 離ly 障chướng 也dã 。 謂vị 離ly 五ngũ 欲dục 故cố 名danh 離ly 欲dục 。 斷đoạn 十thập 惡ác 故cố 名danh 為vi 離ly 惡ác 。 除trừ 五ngũ 蓋cái 故cố 名danh 。 離ly 不bất 善thiện 法pháp 。 如như 毗tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 若nhược 依y 成thành 實thật 。 斷đoạn 貪tham 欲dục 心tâm 名danh 離ly 欲dục 。 以dĩ 離ly 欲dục 故cố 亦diệc 捨xả 殺sát 等đẳng 。 名danh 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 智Trí 度Độ 云vân 離ly 五ngũ 欲dục 故cố 名danh 離ly 欲dục 。 除trừ 五ngũ 蓋cái 故cố 名danh 離ly 惡ác 不bất 善thiện 。 又hựu 諸chư 欲dục 發phát 惡ác 行hành 。 隨tùy 極cực 惡ác 處xứ 名danh 欲dục 惡ác 。 違vi 生sanh 善thiện 品phẩm 故cố 。 或hoặc 總tổng 謂vị 欲dục 界giới 諸chư 不bất 善thiện 俱câu 捨xả 離ly 故cố 。 雜tạp 集tập 第đệ 八bát 云vân 。 能năng 斷đoạn 欲dục 界giới 欲dục 恚khuể 害hại 等đẳng 。 二nhị 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 者giả 。 是thị 脩tu 對đối 治trị 。 論luận 云vân 譬thí 如như 振chấn 鈴linh 。 麤thô 聲thanh 喻dụ 覺giác 。 細tế 聲thanh 喻dụ 觀quán 。 新tân 譯dịch 經kinh 論luận 。 名danh 為vi 尋tầm 伺tứ 。 皆giai 是thị 惡ác 慧tuệ 為vi 性tánh 。 然nhiên 麤thô 細tế 異dị 。 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 欲dục 界giới 過quá 患hoạn 能năng 除trừ 滅diệt 故cố 。 瑜du 伽già 十thập 一nhất 云vân 。 以dĩ 不bất 淨tịnh 治trị 欲dục 。 以dĩ 慈từ 治trị 恚khuể 。 以dĩ 悲bi 治trị 害hại 故cố 。 脩tu 三tam 行hành 。 治trị 三tam 患hoạn 。 入nhập 初sơ 定định 也dã 。 三tam 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 是thị 利lợi 益ích 故cố 。 雜tạp 集tập 第đệ 八bát 云vân 。 由do 尋tầm 伺tứ 支chi 。 治trị 可khả 治trị 已dĩ 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 謂vị 離ly 彼bỉ 所sở 治trị 生sanh 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 悅duyệt 心tâm 名danh 喜hỷ 。 悅duyệt 身thân 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 住trụ 初sơ 禪thiền 者giả 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 。 謂vị 定định 心tâm 是thị 能năng 對đối 治trị 及cập 利lợi 益ích 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 何hà 不bất 說thuyết 與dữ 所sở 離ly 為vi 依y 者giả 。 彼bỉ 是thị 所sở 斷đoạn 非phi 是thị 支chi 故cố 。 雜tạp 集tập 第đệ 一nhất 云vân 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 自tự 性tánh 支chi 。 依y 止chỉ 定định 力lực 尋tầm 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 心tâm 與dữ 境cảnh 合hợp 如như 一nhất 體thể 故cố 。 名danh 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。

二nhị 禪thiền 中trung 初sơ 云vân 滅diệt 覺giác 觀quán 者giả 。 是thị 所sở 離ly 障chướng 。 謂vị 覺giác 麤thô 動động 發phát 生sanh 三tam 識thức 擾nhiễu 亂loạn 。 二nhị 禪thiền 如như 靜tĩnh 水thủy 波ba 動động 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 故cố 。 二nhị 內nội 淨tịnh 等đẳng 者giả 。 是thị 能năng 對đối 治trị 。 顯hiển 揚dương 十thập 九cửu 云vân 。 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 以dĩ 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 三tam 法pháp 為vi 性tánh 。 即tức 是thị 彼bỉ 三tam 禪thiền 中trung 支chi 也dã 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 一nhất 心tâm 無vô 覺giác 觀quán 者giả 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 毗tỳ 曇đàm 云vân 。 欲dục 界giới 地địa 中trung 心tâm 行hành 六lục 處xứ 。 六lục 識thức 身thân 取thủ 六lục 塵trần 故cố 。 初sơ 禪thiền 地địa 中trung 心tâm 行hành 四tứ 處xứ 。 以dĩ 四tứ 識thức 身thân 取thủ 四tứ 境cảnh 故cố 。 初sơ 禪thiền 已dĩ 上thượng 。 無vô 鼻tị 舌thiệt 識thức 故cố 。 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 心tâm 行hành 一nhất 處xứ 。 唯duy 意ý 識thức 身thân 緣duyên 法pháp 塵trần 故cố 。 又hựu 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 亦diệc 名danh 心tâm 一nhất 等đẳng 。 三tam 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 是thị 修tu 行hành 利lợi 益ích 支chi 。 前tiền 初sơ 禪thiền 中trung 。 創sáng/sang 背bối/bội 離ly 欲dục 惡ác 。 慶khánh 離ly 生sanh 喜hỷ 。 此thử 第đệ 二nhị 禪thiền 中trung 。 法pháp 從tùng 內nội 生sanh 慶khánh 得đắc 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 喜hỷ 樂lạc 同đồng 前tiền 。 四tứ 住trụ 二nhị 禪thiền 者giả 。 是thị 二nhị 所sở 依y 止chỉ 定định 。

第đệ 三tam 禪thiền 中trung 離ly 喜hỷ 者giả 。 是thị 離ly 障chướng 。 謂vị 二nhị 禪thiền 喜hỷ 。 以dĩ 分phân 別biệt 想tưởng 生sanh 動động 故cố 多đa 過quá 。 三tam 禪thiền 轉chuyển 寂tịch 。 故cố 須tu 除trừ 遣khiển 。 如như 貧bần 得đắc 寶bảo 則tắc 生sanh 喜hỷ 。 若nhược 失thất 則tắc 深thâm 憂ưu 莫mạc 。 若nhược 憂ưu 喜hỷ 俱câu 絕tuyệt 。 方phương 為vi 快khoái 樂lạc 。 二nhị 住trụ 捨xả 有hữu 念niệm 正chánh 知tri 者giả 。 是thị 能năng 對đối 治trị 支chi 。 謂vị 捨xả 是thị 行hành 捨xả 。 捨xả 彼bỉ 喜hỷ 過quá 。 有hữu 念niệm 者giả 。 念niệm 前tiền 喜hỷ 過quá 守thủ 心tâm 一nhất 境cảnh 故cố 。 正chánh 知tri 者giả 。 分phân 別biệt 喜hỷ 過quá 。 明minh 見kiến 其kỳ 失thất 。 又hựu 此thử 三tam 深thâm 細tế 寂tịch 靜tĩnh 。 下hạ 地địa 喜hỷ 踊dũng 躍dược 浮phù 動động 。 動động 靜tĩnh 相tương 違vi 故cố 。 是thị 所sở 治trị 。 顯hiển 揚dương 云vân 住trụ 捨xả 者giả 。 於ư 已dĩ 生sanh 喜hỷ 。 不bất 忍nhẫn 可khả 故cố 。 平bình 等đẳng 正chánh 直trực 無vô 動động 安an 住trụ 。 念niệm 盲manh 。 於ư 喜hỷ 不bất 行hành 中trung 。 不bất 忘vong 明minh 記ký 故cố 。 正chánh 知tri 者giả 。 或hoặc 時thời 失thất 念niệm 喜hỷ 行hành 。 於ư 此thử 正chánh 知tri 。 而nhi 住trụ 三Tam 身Thân 。 受thọ 樂lạc 者giả 。 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 謂vị 喜hỷ 在tại 意ý 地địa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 在tại 五ngũ 識thức 故cố 。 云vân 身thân 受thọ 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 下hạ 品phẩm 適thích 悅duyệt 在tại 心tâm 。 亦diệc 上thượng 品phẩm 適thích 遍biến 身thân 心tâm 。 就tựu 所sở 遍biến 處xứ 。 從tùng 末mạt 為vi 名danh 故cố 。 云vân 身thân 受thọ 。 言ngôn 諸chư 聖thánh 所sở 說thuyết 能năng 捨xả 者giả 。 顯hiển 樂nhạo/nhạc/lạc 深thâm 勝thắng 。 唯duy 諸chư 聖thánh 能năng 說thuyết 為vi 過quá 。 堪kham 能năng 捨xả 離ly 。 非phi 凡phàm 所sở 能năng 。 四tứ 有hữu 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 住trụ 三tam 禪thiền 者giả 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 止chỉ 定định 。 謂vị 常thường 念niệm 自tự 地địa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 利lợi 益ích 。 住trụ 此thử 禪thiền 也dã 。

第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。 初sơ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 先tiên 除trừ 苦khổ 憂ưu 喜hỷ 滅diệt 者giả 。 是thị 所sở 離ly 障chướng 。 謂vị 三tam 禪thiền 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 雖tuy 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 利lợi 益ích 。 與dữ 第đệ 四tứ 禪thiền 。 極cực 相tương/tướng 妨phương 害hại 。 如như 重trọng 病bệnh 人nhân 。 觀quán 妙diệu 音âm 樂nhạc 。 為vi 障chướng 四tứ 禪thiền 。 故cố 須tu 除trừ 遣khiển 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 俱câu 除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 須tu 更cánh 置trí 先tiên 除trừ 苦khổ 言ngôn 。 釋thích 曰viết 。 理lý 實thật 苦khổ 根căn 二nhị 禪thiền 已dĩ 離ly 。 此thử 中trung 更cánh 標tiêu 者giả 。 為vi 顯hiển 此thử 位vị 。 五ngũ 受thọ 中trung 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 。 是thị 不bất 動động 故cố 。 喻dụ 伽già 十thập 一nhất 云vân 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 出xuất 離ly 憂ưu 根căn 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 出xuất 離ly 苦khổ 根căn 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 出xuất 離ly 喜hỷ 根căn 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 出xuất 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 又hựu 云vân 問vấn 何hà 故cố 苦khổ 根căn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 未vị 斷đoạn 耶da 。

答đáp 彼bỉ 品phẩm 麤thô 重trọng/trùng 猶do 未vị 斷đoạn 故cố 。 問vấn 何hà 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 苦khổ 根căn 未vị 斷đoạn 。 而nhi 不bất 現hiện 行hành 。

答đáp 由do 其kỳ 助trợ 伴bạn 相tương 對đối 。 憂ưu 根căn 所sở 攝nhiếp 諸chư 苦khổ 。 彼bỉ 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 若nhược 初sơ 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 斷đoạn 苦khổ 根căn 。 是thị 則tắc 行hành 者giả 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 第đệ 二nhị 時thời 受thọ 所sở 作tác 位vị 差sai 別biệt 應ưng 無vô 所sở 由do 。 二nhị 俱câu 有hữu 喜hỷ 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 初sơ 二nhị 定định 俱câu 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 若nhược 齊tề 離ly 苦khổ 。 則tắc 二nhị 受thọ 不bất 殊thù 故cố 。 初sơ 不bất 斷đoạn 苦khổ 之chi 麤thô 重trọng/trùng 。 然nhiên 無vô 現hiện 行hành 故cố 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 又hựu 小tiểu 宗tông 此thử 但đãn 是thị 輕khinh 安an 非phi 受thọ 故cố 。 又hựu 初sơ 禪thiền 喜hỷ 劣liệt 。 猶do 為vi 苦khổ 根căn 麤thô 重trọng/trùng 所sở 隨tùy 故cố 。 不bất 名danh 滅diệt 苦khổ 。 二nhị 禪thiền 喜hỷ 勝thắng 滅diệt 苦khổ 麤thô 重trọng/trùng 名danh 滅diệt 苦khổ 根căn 。 二nhị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 者giả 。 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 餘dư 禪thiền 中trung 皆giai 先tiên 明minh 治trị 。 今kim 此thử 先tiên 明minh 利lợi 益ích 者giả 。 以dĩ 我ngã 前tiền 斷đoạn 苦khổ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 對đối 之chi 則tắc 明minh 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 彰chương 益ích 義nghĩa 便tiện 故cố 。 理lý 實thật 在tại 後hậu 。 問vấn 此thử 只chỉ 遣khiển 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 不bất 但đãn 言ngôn 不bất 樂lạc 。 而nhi 云vân 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。

答đáp 為vi 明minh 捨xả 受thọ 不bất 同đồng 苦khổ 樂lạc 故cố 。 問vấn 前tiền 離ly 障chướng 。 云vân 喜hỷ 憂ưu 滅diệt 。 何hà 不bất 亦diệc 言ngôn 。 不bất 憂ưu 不bất 喜hỷ 。

答đáp 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 非phi 此thử 正chánh 滅diệt 。 亦diệc 非phi 苦khổ 樂lạc 相tương 對đối 故cố 。 不bất 類loại 苦khổ 。 二nhị 若nhược 攝nhiếp 五ngũ 受thọ 為vi 三tam 受thọ 。 憂ưu 喜hỷ 攝nhiếp 入nhập 苦khổ 樂lạc 中trung 故cố 。 以dĩ 苦khổ 樂lạc 寬khoan 故cố 。 是thị 故cố 捨xả 受thọ 對đối 彼bỉ 。 但đãn 名danh 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 三tam 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 者giả 。 是thị 對đối 治trị 支chi 。 前tiền 三tam 禪thiền 中trung 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 覆phú 故cố 。 捨xả 念niệm 不bất 淨tịnh 。 今kim 此thử 離ly 彼bỉ 下hạ 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 云vân 清thanh 淨tịnh 也dã 。 捨xả 念niệm 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 違vi 故cố 。 成thành 對đối 治trị 。 四tứ 住trụ 第đệ 四tứ 禪thiền 者giả 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 止chỉ 定định 也dã 。

後hậu 明minh 四tứ 空không 中trung 二nhị 。 先tiên 以dĩ 義nghĩa 料liệu 簡giản 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。 前tiền 中trung 略lược 以dĩ 二nhị 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 出xuất 體thể 。

釋thích 名danh 中trung 二nhị 。 先tiên 通thông 。 後hậu 別biệt 。 通thông 者giả 小tiểu 宗tông 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 云vân 。 問vấn 何hà 故cố 此thử 四tứ 說thuyết 名danh 無vô 色sắc 。 答đáp 此thử 四tứ 地địa 中trung 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 有hữu 色sắc 法pháp 故cố 。 違vi 害hại 一nhất 切thiết 有hữu 色sắc 法pháp 故cố 。 色sắc 法pháp 於ư 彼bỉ 。 無vô 容dung 生sanh 故cố 。 說thuyết 名danh 無vô 色sắc 。 此thử 無vô 他tha 受thọ 稱xưng 。 言ngôn 別biệt 者giả 。 婆bà 沙sa 八bát 十thập 中trung 有hữu 四tứ 復phục 次thứ 釋thích 故cố 。 彼bỉ 云vân 初sơ 空không 定định 者giả 。 但đãn 由do 加gia 行hành 。 名danh 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 定định 。 謂vị 初sơ 業nghiệp 者giả 。 先tiên 無vô 思tư 惟duy 墻tường 上thượng 樹thụ 上thượng 岸ngạn 上thượng 舍xá 等đẳng 上thượng 諸chư 空không 之chi 相tướng 。 取thủ 此thử 相tương/tướng 已dĩ 。 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 觀quán 察sát 照chiếu 了liễu 無vô 邊biên 空không 相tướng 。 以dĩ 先tiên 思tư 惟duy 無vô 邊biên 空không 相tướng 。 而nhi 修tu 加gia 行hành 。 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 初sơ 無vô 色sắc 定định 故cố 。 說thuyết 此thử 名danh 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。

復phục 次thứ 法pháp 爾nhĩ 初sơ 遠viễn 離ly 地địa 名danh 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。

復phục 次thứ 法pháp 爾nhĩ 初sơ 解giải 脫thoát 色sắc 故cố 。 地địa 名danh 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 從tùng 此thử 定định 出xuất 。 必tất 起khởi 相tương 似tự 空không 想tưởng 現hiện 前tiền 。 曾tằng 聞văn 苾Bật 芻Sô 出xuất 此thử 定định 已dĩ 。 便tiện 舉cử 兩lưỡng 手thủ 。 捫môn 摸mạc 虗hư 空không 。 有hữu 見kiến 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 何hà 所sở 覓mịch 。 苾Bật 芻Sô 答đáp 曰viết 。 我ngã 覓mịch 自tự 身thân 。 彼bỉ 言ngôn 汝nhữ 身thân 即tức 在tại 牀sàng 上thượng 。 如như 何hà 餘dư 處xứ 更cánh 覓mịch 自tự 身thân 。 故cố 從tùng 此thử 出xuất 起khởi 虗hư 空không 想tưởng 。 此thử 想tưởng 即tức 是thị 定định 之chi 等đẳng 流lưu 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 俱câu 舍xá 意ý 同đồng 初sơ 釋thích 。 正chánh 理lý 及cập 顯hiển 宗tông 同đồng 婆bà 沙sa 初sơ 三tam 。

復phục 次thứ 第đệ 二nhị 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 大đại 婆bà 沙sa 云vân 。 但đãn 由do 加gia 行hành 。 名danh 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 定Định 。 謂vị 初sơ 業nghiệp 者giả 。 先tiên 應ưng 思tư 惟duy 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 等đẳng 。 六lục 種chủng 識thức 相tương/tướng 。 取thủ 此thử 相tương/tướng 已dĩ 。 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 觀quán 察sát 照chiếu 了liễu 無vô 邊biên 識thức 相tương/tướng 。 以dĩ 先tiên 思tư 惟duy 無vô 邊biên 識thức 相tương/tướng 。 而nhi 修tu 加gia 行hành 。 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 第đệ 二nhị 無vô 色sắc 。 故cố 說thuyết 此thử 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。

復phục 次thứ 依y 等đẳng 流lưu 故cố 。 說thuyết 此thử 定định 名danh 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 謂vị 瑜du 伽già 師sư 從tùng 此thử 定định 出xuất 必tất 起khởi 相tương 似tự 識thức 想tưởng 現hiện 前tiền 。 謂vị 於ư 識thức 想tưởng 歡hoan 悅duyệt 而nhi 住trụ 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 俱câu 舍xá 意ý 同đồng 初sơ 釋thích 。 正chánh 理lý 顯hiển 宗tông 同đồng 婆bà 沙sa 。 第đệ 三tam 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 者giả 。 大đại 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 答đáp 此thử 中trung 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 故cố 。 問vấn 一nhất 切thiết 地địa 中trung 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 何hà 獨độc 此thử 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 答đáp 無vô 有hữu 餘dư 地địa 能năng 令linh 我ngã 執chấp 及cập 我ngã 所sở 執chấp 羸luy 劣liệt 穿xuyên 薄bạc 勢thế 力lực 減giảm 少thiểu 如như 此thử 地địa 者giả 。 故cố 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。

復phục 次thứ 此thử 地địa 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 常thường 恆hằng 不bất 變biến 易dị 法pháp 。 損tổn 伏phục 常thường 見kiến 勝thắng 諸chư 餘dư 地địa 故cố 。 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。

復phục 次thứ 此thử 地địa 無vô 有hữu 所sở 趣thú 所sở 歸quy 屋ốc 舍xá 室thất 宅trạch 。 能năng 為vi 救cứu 護hộ 。 摧tồi 伏phục 憍kiêu 慢mạn 。 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 勝thắng 諸chư 餘dư 地địa 故cố 。 此thử 獨độc 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 順thuận 正chánh 理lý 云vân 。 若nhược 由do 勝thắng 解giải 。 捨xả 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 加gia 行hành 所sở 成thành 。 名danh 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 謂vị 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 麤thô 勤cần 為vi 令linh 厭yếm 捨xả 。 起khởi 此thử 加gia 行hành 。 是thị 故cố 此thử 處xứ 名danh 最tối 勝thắng 捨xả 。 以dĩ 於ư 此thử 中trung 不bất 復phục 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 心tâm 於ư 所sở 餘dư 。 捨xả 諸chư 所sở 有hữu 。 寂tịch 然nhiên 住trụ 故cố 。 顯hiển 宗tông 同đồng 此thử 。 第đệ 四tứ 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 者giả 。 大đại 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 此thử 何hà 故cố 名danh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 答đáp 此thử 地địa 中trung 無vô 明minh 了liễu 起khởi 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 無vô 想tưởng 相tương/tướng 。 故cố 名danh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 無vô 明minh 了liễu 想tưởng 相tương/tướng 者giả 。 非phi 如như 七thất 地địa 有hữu 想tưởng 定định 故cố 。 亦diệc 無vô 無vô 想tưởng 相tương/tướng 者giả 。 非phi 如như 無vô 想tưởng 及cập 滅diệt 定định 故cố 。 由do 此thử 地địa 獨độc 寂tịch 靜tĩnh 羸luy 劣liệt 不bất 明minh 了liễu 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 名danh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 俱câu 舍xá 正chánh 理lý 及cập 顯hiển 宗tông 等đẳng 意ý 並tịnh 同đồng 此thử 。 順thuận 正chánh 理lý 云vân 。 此thử 四tứ 無vô 色sắc 。 皆giai 言ngôn 處xứ 者giả 。 以dĩ 是thị 諸chư 有hữu 生sanh 長trưởng 處xứ 故cố 。 謂vị 此thử 四tứ 處xứ 為vi 有hữu 生sanh 長trưởng 種chủng 種chủng 業nghiệp 煩phiền 惱não 故cố 。 為vi 明minh 妄vọng 計kế 彼bỉ 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 佛Phật 說thuyết 為vi 生sanh 長trưởng 有hữu 處xứ 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 瑜du 伽già 三tam 十thập 三tam 云vân 。

復phục 次thứ 以dĩ 於ư 虗hư 空không 起khởi 勝thắng 解giải 故cố 。 所sở 有hữu 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 等đẳng 相tương 應ứng 顯hiển 色sắc 相tướng 由do 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。 及cập 厭yếm 離ly 欲dục 故cố 。 皆giai 能năng 超siêu 越việt 除trừ 遣khiển 如như 是thị 。 有hữu 色sắc 有hữu 計kế 種chủng 種chủng 想tưởng 已dĩ 。 起khởi 無vô 邊biên 相tương/tướng 虗hư 空không 勝thắng 解giải 。 由do 已dĩ 超siêu 過quá 近cận 分phần/phân 加gia 行hành 。 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 依y 於ư 近cận 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 未vị 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 唯duy 緣duyên 虗hư 空không 。 若nhược 已dĩ 得đắc 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 亦diệc 緣duyên 虗hư 空không 。 亦diệc 緣duyên 自tự 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。 又hựu 近cận 分phần/phân 中trung 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。 若nhược 有hữu 欲dục 入nhập 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 先tiên 捨xả 虗hư 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 相tương/tướng 。 即tức 於ư 彼bỉ 識thức 次thứ 起khởi 無vô 邊biên 入nhập 行hành 相tương 勝thắng 解giải 。

爾nhĩ 時thời 超siêu 過quá 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 空không 。 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 由do 彼bỉ 超siêu 過quá 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 所sở 有hữu 近cận 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 彼bỉ 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。

復phục 次thứ 從tùng 無vô 所sở 有hữu 。 求cầu 上thượng 進tiến 時thời 。 由do 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 相tương/tướng 起khởi 麤thô 想tưởng 故cố 。 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 起khởi 想tưởng 先tiên 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 時thời 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 。 今kim 復phục 超siêu 過quá 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 非phi 有hữu 想tưởng 。 識thức 或hoặc 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 謂vị 非phi 無vô 想tưởng 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 一nhất 切thiết 諸chư 想tưởng 。 皆giai 悉tất 滅diệt 盡tận 。 唯duy 有hữu 微vi 細tế 想tưởng 緣duyên 。 無vô 相tướng 境cảnh 轉chuyển 。 即tức 於ư 此thử 處xứ 。 起khởi 勝thắng 解giải 時thời 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 及cập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 近cận 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 彼bỉ 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 如như 顯hiển 揚dương 第đệ 三tam 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 依y 小tiểu 宗tông 。 順thuận 正chánh 理lý 七thất 十thập 七thất 云vân 。 四tứ 無vô 色sắc 體thể 總tổng 相tương/tướng 亦diệc 善thiện 時thời 攝nhiếp 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 然nhiên 助trợ 伴bạn 中trung 。 此thử 除trừ 色sắc 蘊uẩn 無vô 色sắc 蘊uẩn 無vô 色sắc 無vô 有hữu 隨tùy 轉chuyển 色sắc 故cố 。 是thị 故cố 四tứ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 依y 婆bà 沙sa 八bát 十thập 四tứ 說thuyết 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 謂vị 定định 及cập 生sanh 。 定định 謂vị 無vô 色sắc 定định 。 生sanh 者giả 有hữu 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 生sanh 。 若nhược 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 此thử 言ngôn 說thuyết 彼bỉ 四tứ 蘊uẩn 異dị 熟thục 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 。 大đại 意ý 同đồng 此thử 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 盡tận 相tương/tướng 出xuất 體thể 。 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 。 而nhi 顯hiển 別biệt 者giả 。 亦diệc 有hữu 色sắc 蘊uẩn 定định 境cảnh 果quả 色sắc 通thông 無vô 色sắc 故cố 。 上thượng 來lai 二nhị 門môn 略lược 顯hiển 名danh 體thể 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。

第đệ 二nhị 釋thích 文văn 中trung 四tứ 空không 五ngũ 義nghĩa 。 然nhiên 此thử 經Kinh 略lược 無vô 對đối 治trị 行hành 。 論luận 主chủ 准chuẩn 義nghĩa 安an 之chi 。 初sơ 空không 處xứ 中trung 。 初sơ 云vân 超siêu 一nhất 切thiết 乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 想tưởng 者giả 。 是thị 所sở 離ly 障chướng 。 成thành 實thật 論luận 云vân 。 遠viễn 離ly 香hương 味vị 觸xúc 想tưởng 。 滅diệt 有hữu 對đối 者giả 。 滅diệt 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 之chi 想tưởng 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 對đối 碍# 故cố 。 不bất 念niệm 別biệt 異dị 想tưởng 者giả 。 滅diệt 緣duyên 聲thanh 想tưởng 。 以dĩ 聲thanh 藉tạ 眾chúng 緣duyên 擊kích 發phát 生sanh 故cố 。 故cố 名danh 別biệt 異dị 。 此thử 依y 大Đại 乘Thừa 。 不bất 同đồng 前tiền 說thuyết 。 謂vị 色sắc 雖tuy 多đa 種chủng 。 統thống 攝nhiếp 為vi 六lục 。 謂vị 五ngũ 塵trần 及cập 法pháp 處xứ 。 要yếu 略lược 唯duy 三tam 。 一nhất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 眼nhãn 識thức 所sở 行hành 故cố 。 二nhị 不bất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 餘dư 四tứ 識thức 所sở 行hành 故cố 。 三tam 不bất 可khả 見kiến 無vô 對đối 。 意ý 識thức 所sở 行hành 。 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 故cố 。 此thử 中trung 超siêu 一nhất 切thiết 者giả 。 離ly 眼nhãn 識thức 所sở 行hành 可khả 見kiến 色sắc 想tưởng 故cố 。 何hà 不bất 但đãn 言ngôn 超siêu 色sắc 。 而nhi 云vân 超siêu 想tưởng 邪tà 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 在tại 色sắc 地địa 修tu 起khởi 此thử 定định 。 未vị 捨xả 色sắc 形hình 故cố 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 滅diệt 想tưởng 。 不bất 言ngôn 餘dư 心tâm 法pháp 耶da 。 釋thích 曰viết 。 理lý 實thật 通thông 餘dư 。 以dĩ 想tưởng 取thủ 相tương/tướng 強cường/cưỡng 故cố 。 二nhị 滅diệt 有hữu 對đối 想tưởng 者giả 。 離ly 餘dư 四tứ 識thức 所sở 行hành 不bất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 四tứ 境cảnh 色sắc 故cố 。 三tam 不bất 念niệm 種chủng 種chủng 想tưởng 者giả 。 離ly 意ý 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 處xứ 色sắc 想tưởng 故cố 。 論luận 云vân 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 雖tuy 通thông 諸chư 法pháp 。 此thử 中trung 簡giản 取thủ 緣duyên 色sắc 邊biên 意ý 識thức 。 想tưởng 滅diệt 緣duyên 餘dư 意ý 識thức 。 此thử 中trung 不bất 遣khiển 。 問vấn 香hương 味vị 之chi 想tưởng 。 初sơ 禪thiền 已dĩ 離ly 。 色sắc 聲thanh 觸xúc 想tưởng 二nhị 禪thiền 已dĩ 除trừ 。 今kim 何hà 故cố 言ngôn 空không 定định 滅diệt 耶da 。

遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 對đối 治trị 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 壞hoại 對đối 治trị 。 謂vị 方phương 便tiện 道Đạo 。 觀quán 下hạ 有hữu 漏lậu 無vô 常thường 等đẳng 故cố 。 二nhị 斷đoạn 對đối 治trị 。 謂vị 無vô 碍# 道đạo 正Chánh 斷Đoạn 下hạ 過quá 。 三tam 持trì 對đối 治trị 。 謂vị 解giải 脫thoát 為vi 首thủ 。 及cập 後hậu 一nhất 切thiết 無vô 間gián 解giải 脫thoát 。

時thời 彼bỉ 無vô 為vi 。 不bất 令linh 失thất 壞hoại 四tứ 遠viễn 分phần/phân 對đối 治trị 。 謂vị 解giải 脫thoát 為vi 首thủ 。 及cập 後hậu 一nhất 切thiết 無vô 碍# 解giải 脫thoát 。 遠viễn 令linh 前tiền 障chướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 今kim 此thử 空không 定định 據cứ 第đệ 四tứ 治trị 。 故cố 說thuyết 此thử 離ly 。 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 今kim 更cánh 釋thích 於ư 二nhị 禪thiền 中trung 雖tuy 無vô 色sắc 聲thanh 觸xúc 想tưởng 。 得đắc 借tá 初sơ 禪thiền 三tam 識thức 之chi 心tâm 。 見kiến 聞văn 覺giác 觸xúc 。 是thị 故cố 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。 中trung 猶do 有hữu 此thử 想tưởng 。 今kim 得đắc 空không 定định 故cố 。 說thuyết 滅diệt 之chi 。 若nhược 爾nhĩ 香hương 味vị 二nhị 想tưởng 。 何hà 故cố 亦diệc 說thuyết 。 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 亦diệc 有hữu 借tá 故cố 。 二nhị 以dĩ 與dữ 聲thanh 觸xúc 同đồng 是thị 不bất 可khả 見kiến 。 有hữu 對đối 聲thanh 故cố 。 同đồng 辨biện 如như 第đệ 四tứ 禪thiền 。 滅diệt 憂ưu 苦khổ 等đẳng 唯duy 之chi 。 二nhị 即tức 辨biện 於ư 所sở 離ly 鄣# 體thể 。 顯hiển 能năng 所sở 行hành 。 謂vị 三tam 句cú 超siêu 色sắc 境cảnh 等đẳng 境cảnh 界giới 想tưởng 者giả 。 空không 定định 離ly 彼bỉ 色sắc 等đẳng 境cảnh 想tưởng 。 故cố 名danh 超siêu 也dã 。 云vân 何hà 超siêu 。 以dĩ 不bất 分phân 別biệt 故cố 。 云vân 何hà 不bất 分phân 別biệt 。 以dĩ 見kiến 無vô 我ngã 故cố 。 此thử 明minh 實thật 治trị 也dã 。 問vấn 此thử 中trung 既ký 有hữu 修tu 行hành 對đối 治trị 為vi 有hữu 支chi 不phủ 。

答đáp 依y 本bổn 業nghiệp 經kinh 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 各các 有hữu 五ngũ 支chi 。 謂vị 想tưởng 護hộ 止Chỉ 觀Quán 一nhất 心tâm 。 今kim 依y 雜tạp 集tập 等đẳng 。 諸chư 無vô 色sắc 定định 奢xa 摩ma 化hóa 一nhất 味vị 相tương/tướng 故cố 。 無vô 支chi 分phần/phân 建kiến 立lập 也dã 。 四tứ 入nhập 無vô 邊biên 虗hư 空không 者giả 。 是thị 修tu 行hành 利lợi 益ích 。 謂vị 三tam 色sắc 想tưởng 絕tuyệt 廓khuếch 爾nhĩ 無vô 邊biên 也dã 。 五ngũ 住trụ 虗hư 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 是thị 彼bỉ 二nhị 所sở 依y 定định 。 二nhị 中trung 初sơ 超siêu 一nhất 切thiết 虗hư 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 是thị 所sở 離ly 障chướng 。 二nhị 見kiến 外ngoại 之chi 念niệm 麤thô 分phân 別biệt 過quá 患hoạn 。 是thị 修tu 對đối 治trị 。 謂vị 外ngoại 緣duyên 虗hư 空không 心tâm 念niệm 麤thô 患hoạn 故cố 。 能năng 見kiến 此thử 失thất 。 而nhi 除trừ 彼bỉ 想tưởng 故cố 。 三tam 入nhập 無vô 邊biên 識thức 者giả 。 是thị 修tu 行hành 利lợi 益ích 。 謂vị 捨xả 外ngoại 住trụ 內nội 故cố 。 五ngũ 住trụ 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 者giả 。 是thị 定định 體thể 性tánh 無vô 中trung 。 初sơ 超siêu 識thức 等đẳng 者giả 。 是thị 離ly 障chướng 。 二nhị 見kiến 其kỳ 麤thô 事sự 分phân 別biệt 過quá 想tưởng 。 是thị 修tu 對đối 治trị 。 謂vị 猶do 見kiến 住trụ 識thức 為vi 麤thô 患hoạn 故cố 。 三tam 入nhập 無vô 少thiểu 所sở 有hữu 者giả 。 是thị 修tu 利lợi 益ích 。 謂vị 前tiền 捨xả 外ngoại 住trụ 內nội 。 猶do 為vi 麤thô 念niệm 。 此thử 即tức 內nội 外ngoại 俱câu 離ly 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 方phương 利lợi 益ích 。 四tứ 住trụ 無vô 等đẳng 是thị 定định 體thể 可khả 知tri 。 四tứ 中trung 初sơ 超siêu 一nhất 切thiết 等đẳng 。 是thị 離ly 障chướng 。 二nhị 見kiến 彼bỉ 住trụ 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 麤thô 念niệm 過quá 故cố 。 能năng 治trị 彼bỉ 想tưởng 。 是thị 對đối 治trị 。 三tam 勘khám 晉tấn 本bổn 云vân 。 知tri 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 安an 隱ẩn 者giả 。 是thị 修tu 利lợi 益ích 。 此thử 本bổn 脫thoát 也dã 。 謂vị 麤thô 想tưởng 盡tận 故cố 名danh 非phi 有hữu 。 細tế 想tưởng 未vị 盡tận 名danh 非phi 無vô 。 約ước 聖thánh 智trí 說thuyết 非phi 。 謂vị 世thế 定định 覺giác 此thử 非phi 無vô 四tứ 定định 體thể 。 可khả 知tri 。 三Tam 明Minh 入nhập 禪thiền 等đẳng 意ý 中trung 。 云vân 但đãn 隨tùy 等đẳng 者giả 。 謂vị 入nhập 此thử 八bát 定định 。 非phi 是thị 自tự 行hành 所sở 樂lạc 為vi 。 俱câu 為vi 隨tùy 順thuận 所sở 化hóa 生sanh 故cố 。 上thượng 來lai 八bát 定định 。 略lược 釋thích 厭yếm 行hành 了liễu 。

第đệ 四tứ 大đại 段đoạn 厭yếm 果quả 分phần/phân 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 四tứ 無vô 量lượng 名danh 行hành 方phương 便tiện 果quả 。 二nhị 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 得đắc 下hạ 明minh 五ngũ 神thần 通thông 。 是thị 行hành 功công 用dụng 果quả 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 下hạ 總tổng 結kết 自tự 在tại 。

初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 略lược 顯hiển 義nghĩa 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。

前tiền 中trung 四tứ 無vô 量lượng 義nghĩa 。 略lược 顯hiển 二nhị 門môn 。 初sơ 釋thích 名danh 。 謂vị 緣duyên 無vô 量lượng 境cảnh 。 起khởi 無vô 量lượng 行hành 。 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 四tứ 是thị 數số 即tức 帶đái 數số 也dã 。 二nhị 體thể 性tánh 者giả 。 雜tạp 集tập 十thập 四tứ 云vân 。 四tứ 種chủng 莫mạc 不bất 皆giai 以dĩ 定định 慧tuệ 為vi 體thể 。 又hựu 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 瞋sân 為vi 性tánh 。 悲bi 能năng 拔bạt 苦khổ 。 不bất 害hại 為vi 性tánh 。 喜hỷ 慶khánh 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 嫉tật 為vi 性tánh 。 令linh 他tha 捨xả 惑hoặc 。 則tắc 善thiện 捨xả 為vi 性tánh 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。

二nhị 釋thích 文văn 中trung 二nhị 。 初sơ 顯hiển 悲bi 無vô 量lượng 行hành 。 後hậu 住trụ 悲bi 下hạ 略lược 指chỉ 餘dư 三tam 。 前tiền 中trung 又hựu 有hữu 十thập 三tam 句cú 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 次thứ 十thập 一nhất 句cú 正chánh 。 後hậu 一nhất 句cú 結kết 。 初sơ 云vân 此thử 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 謂vị 慈từ 心tâm 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 起khởi 故cố 。 次thứ 別biệt 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 八bát 明minh 緣duyên 眾chúng 生sanh 慈từ 。 論luận 中trung 念niệm 念niệm 即tức 緣duyên 念niệm 也dã 。 次thứ 一nhất 明minh 緣duyên 法pháp 慈từ 。 後hậu 二nhị 明minh 無vô 緣duyên 慈từ 。 就tựu 初sơ 緣duyên 眾chúng 生sanh 中trung 。 八bát 句cú 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 四tứ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 二nhị 治trị 障chướng 。 次thứ 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 後hậu 一nhất 攝nhiếp 果quả 。 就tựu 初sơ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 四tứ 中trung 。 一nhất 廣quảng 者giả 。 與dữ 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 一nhất 切thiết 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 與dữ 欲dục 樂lạc 寬khoan 。 故cố 名danh 廣quảng 也dã 。 二nhị 大đại 者giả 。 大đại 是thị 高cao 大đại 義nghĩa 。 與dữ 初sơ 二nhị 禪thiền 。 同đồng 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 此thử 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 喜hỷ 得đắc 俱câu 起khởi 故cố 名danh 同đồng 也dã 。 三tam 無vô 量lượng 者giả 。 與dữ 三tam 禪thiền 已dĩ 上thượng 不bất 同đồng 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 此thử 中trung 離ly 苦khổ 及cập 喜hỷ 故cố 。 名danh 不bất 同đồng 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 極cực 故cố 。 名danh 無vô 量lượng 也dã 。 四tứ 不bất 二nhị 者giả 。 以dĩ 前tiền 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 與dữ 眾chúng 生sanh 故cố 。 次thứ 二nhị 治trị 障chướng 中trung 。 一nhất 無vô 怨oán 者giả 。 治trị 不bất 愛ái 障chướng 。 謂vị 於ư 怨oán 不bất 加gia 損tổn 害hại 故cố 。 二nhị 無vô 對đối 者giả 。 治trị 與dữ 愛ái 障chướng 。 謂vị 於ư 親thân 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 若nhược 有hữu 偏thiên 情tình 。 則tắc 有hữu 怨oán 對đối 故cố 。 次thứ 一nhất 無vô 障chướng 者giả 。 謂vị 離ly 五ngũ 蓋cái 。 具cụ 慈từ 定định 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 慈từ 依y 禪thiền 起khởi 。 於ư 色sắc 界giới 受thọ 正chánh 果quả 慈từ 行hành 餘dư 勢thế 。 後hậu 攝nhiếp 果quả 中trung 無vô 惱não 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 受thọ 其kỳ 習tập 果quả 。 無vô 苦khổ 惱não 事sự 。 安an 隱ẩn 喜hỷ 樂lạc 。 如như 修tu 慈từ 經kinh 說thuyết 。 又hựu 如như 經Kinh 云vân 。 修tu 慈từ 定định 者giả 。 臥ngọa 安an 覺giác 安an 。 天thiên 護hộ 人nhân 愛ái 。 不bất 毒độc 。 不bất 兵binh 。 水thủy 火hỏa 不bất 喪táng 。 眠miên 無vô 惡ác 夢mộng 。 死tử 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 在tại 所sở 得đắc 利lợi 。 緣duyên 眾chúng 生sanh 慈từ 竟cánh 。 次thứ 一nhất 句cú 。 云vân 遍biến 至chí 一nhất 切thiết 處xứ 者giả 。 緣duyên 法pháp 慈từ 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 緣duyên 利lợi 生sanh 法pháp 。 名danh 為vi 法pháp 緣duyên 。 地địa 持trì 云vân 。 緣duyên 法pháp 眾chúng 生sanh 俱câu 是thị 五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 法pháp 名danh 為vi 法pháp 緣duyên 。 今kim 此thử 地địa 論luận 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 先tiên 知tri 凡phàm 聖thánh 眾chúng 生sanh 法pháp 。 及cập 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 所sở 起khởi 分phân 別biệt 法pháp 。 即tức 用dụng 化hóa 之chi 。 後hậu 二nhị 句cú 云vân 盡tận 法Pháp 界Giới 虗hư 空không 界giới 者giả 。 明minh 無vô 緣duyên 慈từ 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 前tiền 句cú 自tự 體thể 無vô 緣duyên 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 世thế 間gian 中trung 最tối 。 故cố 云vân 盡tận 。 此thử 明minh 體thể 無vô 緣duyên 也dã 。 二nhị 後hậu 句cú 遍biến 至chí 無vô 盡tận 觀quán 。 此thử 明minh 分phân 齊tề 無vô 緣duyên 也dã 。 後hậu 一nhất 句cú 云vân 遍biến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 住trụ 者giả 。 住trụ 字tự 兩lưỡng 用dụng 。 一nhất 屬thuộc 前tiền 慈từ 無vô 量lượng 結kết 句cú 。 一nhất 屬thuộc 後hậu 三tam 行hành 。 結kết 前tiền 句cú 者giả 。 住trụ 亦diệc 行hành 義nghĩa 。 謂vị 遍biến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 行hành 。 結kết 成thành 無vô 量lượng 之chi 義nghĩa 第đệ 二nhị 明minh 行hành 功công 用dụng 五ngũ 通thông 果quả 中trung 二nhị 。 先tiên 料liệu 簡giản 。 後hậu 釋thích 文văn 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 名danh 。 後hậu 辨biện 體thể 。

前tiền 中trung 先tiên 通thông 。 後hậu 別biệt 。 通thông 者giả 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 曰viết 神thần 。 自tự 在tại 無vô 㝵# 名danh 通thông 。 五ngũ 是thị 數số 。 即tức 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 別biệt 名danh 者giả 。 一nhất 神thần 境cảnh 智trí 通thông 。 謂vị 運vận 用dụng 不bất 測trắc 名danh 神thần 。 內nội 身thân 外ngoại 色sắc 為vi 通thông 。 所sở 緣duyên 名danh 境cảnh 。 決quyết 定định 推thôi 求cầu 名danh 智trí 。 神thần 境cảnh 即tức 願nguyện 。 通thông 者giả 神thần 之chi 境cảnh 境cảnh 之chi 願nguyện 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 若nhược 以dĩ 智trí 體thể 即tức 通thông 。 持trì 業nghiệp 受thọ 稱xưng 。 或hoặc 名danh 神thần 足túc 通thông 者giả 。 以dĩ 欲dục 勤cần 心tâm 慧tuệ 為vi 神thần 通thông 之chi 足túc 。 通thông 依y 定định 。 定định 依y 欲dục 等đẳng 故cố 。 或hoặc 以dĩ 神thần 為vi 足túc 。 能năng 往vãng 能năng 還hoàn 。 神thần 即tức 足túc 故cố 。 神thần 足túc 即tức 通thông 故cố 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。 二nhị 天thiên 眼nhãn 者giả 。 光quang 明minh 名danh 天thiên 。 見kiến 色sắc 稱xưng 眼nhãn 。 通thông 依y 眼nhãn 根căn 。 照chiếu 矚chú 無vô 㝵# 。 名danh 天thiên 眼nhãn 之chi 通thông 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 三tam 天thiên 耳nhĩ 通thông 者giả 。 天thiên 義nghĩa 同đồng 前tiền 。 聞văn 聲thanh 名danh 耳nhĩ 。 慧tuệ 依y 耳nhĩ 根căn 。 能năng 無vô 滯trệ 礙ngại 名danh 通thông 。 亦diệc 依y 主chủ 也dã 。 四tứ 他tha 心tâm 通thông 者giả 。 他tha 心tâm 是thị 所sở 緣duyên 。 通thông 是thị 能năng 緣duyên 。 亦diệc 依y 主chủ 釋thích 。 五ngũ 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 通thông 者giả 。 謝tạ 往vãng 之chi 事sự 名danh 宿túc 。 事sự 屬thuộc 謝tạ 往vãng 名danh 住trụ 。 宿túc 住trụ 之chi 事sự 是thị 所sở 緣duyên 。 通thông 是thị 能năng 緣duyên 。 亦diệc 依y 主chủ 釋thích 。

二nhị 辨biện 體thể 者giả 。 依y 百bách 法pháp 中trung 。 以dĩ 別biệt 境cảnh 慧tuệ 為vi 性tánh 。 若nhược 依y 三tam 科khoa 。 以dĩ 行hành 蘊uẩn 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 為vi 體thể 。 若nhược 依y 二nhị 智trí 。 俱câu 以dĩ 後hậu 得đắc 智trí 為vi 性tánh 。 緣duyên 俗tục 境cảnh 故cố 。 何hà 無vô 漏lậu 盡tận 通thông 者giả 。 表biểu 初sơ 二nhị 三tam 地địa 寄ký 同đồng 世thế 間gian 故cố 。 略lược 顯hiển 如như 是thị 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 別biệt 行hành 章chương 。

二nhị 釋thích 文văn 中trung 五ngũ 通thông 即tức 為vi 五ngũ 段đoạn 。

初sơ 神thần 足túc 通thông 中trung 。 有hữu 十thập 一nhất 句cú 分phần/phân 三tam 。 顯hiển 得đắc 三tam 種chủng 自tự 在tại 。 謂vị 初sơ 總tổng 句cú 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 至chí 大đại 地địa 。 等đẳng 是thị 世thế 間gian 自tự 在tại 。 能năng 動động 世thế 界giới 大đại 地địa 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 。 初sơ 二nhị 句cú 是thị 身thân 自tự 在tại 。 上thượng 句cú 云vân 一nhất 身thân 等đẳng 。 是thị 合hợp 散tán 自tự 在tại 。 下hạ 句cú 云vân 或hoặc 境cảnh 等đẳng 。 是thị 隱ẩn 顯hiển 自tự 在tại 。 後hậu 八bát 句cú 是thị 身thân 作tác 業nghiệp 自tự 在tại 。 一nhất 石thạch 壁bích 下hạ 是thị 傍bàng 行hành 無vô 碍# 。 二nhị 於ư 虗hư 空không 下hạ 上thượng 行hành 自tự 在tại 。 三tam 入nhập 他tha 等đẳng 是thị 上thượng 行hành 。 若nhược 依y 論luận 經Kinh 云vân 。 入nhập 出xuất 於ư 地địa 。 是thị 上thượng 下hạ 行hành 也dã 。 四tứ 履lý 水thủy 下hạ 是thị 。 涉thiệp 水thủy 不bất 沒một 。 五ngũ 身thân 出xuất 下hạ 是thị 熾sí 然nhiên 。 六lục 復phục 兩lưỡng 下hạ 身thân 能năng 住trụ 水thủy 。 七thất 日nhật 月nguyệt 下hạ 身thân 能năng 摩ma 捫môn 。 八bát 其kỳ 身thân 下hạ 明minh 自tự 在tại 乃nãi 至chí 梵Phạm 世Thế 。 間gian 器khí 世thế 間gian 隨tùy 意ý 。 轉chuyển 變biến 自tự 在tại 。

二nhị 天thiên 耳nhĩ 通thông 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 得đắc 通thông 者giả 。 次thứ 天thiên 耳nhĩ 下hạ 顯hiển 通thông 體thể 。 後hậu 悉tất 聞văn 下hạ 辨biện 通thông 業nghiệp 。 初sơ 標tiêu 可khả 知tri 。 二nhị 體thể 中trung 云vân 清thanh 淨tịnh 者giả 。 顯hiển 了liễu 分phân 明minh 故cố 。 過quá 人nhân 耳nhĩ 者giả 。 能năng 聞văn 人nhân 不bất 聞văn 處xứ 故cố 。 後hậu 業nghiệp 中trung 。 若nhược 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 遠viễn 近cận 小tiểu 大đại 音âm 聲thanh 悉tất 能năng 聞văn 故cố 。

三tam 他tha 心tâm 通thông 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 人nhân 通thông 業nghiệp 。 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 顯hiển 通thông 業nghiệp 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 總tổng 結kết 。 總tổng 云vân 以dĩ 化hóa 心tâm 智trí 等đẳng 者giả 。 於ư 他tha 本bổn 質chất 影ảnh 像tượng 二nhị 種chủng 心tâm 。 知tri 何hà 心tâm 耶da 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 知tri 本bổn 質chất 惟duy 唯duy 識thức 理lý 。 若nhược 知tri 影ảnh 像tượng 。 何hà 名danh 化hóa 心tâm 。 由do 此thử 兩lưỡng 義nghĩa 故cố 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。 他tha 心tâm 智trí 云vân 何hà 。 知tri 境cảnh 不bất 如như 實thật 。 如như 自tự 心tâm 智trí 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 護hộ 法Pháp 安an 慧tuệ 。 立lập 宗tông 各các 異dị 。 取thủ 執chấp 不bất 同đồng 。 謂vị 護hộ 法Pháp 云vân 。 佛Phật 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 他tha 心tâm 極cực 似tự 本bổn 質chất 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 極cực 似tự 。 故cố 云vân 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 安an 慧tuệ 云vân 。 佛Phật 智trí 知tri 彼bỉ 本bổn 質chất 。 菩Bồ 薩Tát 影ảnh 像tượng 緣duyên 。 故cố 云vân 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 次thứ 別biệt 顯hiển 中trung 有hữu 二nhị 十thập 六lục 心tâm 。 古cổ 人nhân 云vân 。 有hữu 十thập 三tam 心tâm 。 以dĩ 每mỗi 心tâm 皆giai 有hữu 有hữu 無vô 一nhất 對đối 故cố 。 合hợp 之chi 為vi 十thập 三tam 。 今kim 謂vị 雖tuy 是thị 相tương 對đối 。 乃nãi 是thị 相tương 反phản 。 三tam 對đối 行hành 相tương/tướng 天thiên 求cầu 故cố 。 依y 差sai 別biệt 。 為vi 二nhị 十thập 六lục 。 論luận 攝nhiếp 為vi 八bát 。 謂vị 初sơ 貪tham 等đẳng 六lục 心tâm 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 以dĩ 隨tùy 緣duyên 現hiện 起khởi 故cố 。 於ư 現hiện 起khởi 心tâm 。 有hữu 間gian 斷đoạn 名danh 離ly 故cố 。 離ly 亦diệc 名danh 煩phiền 惱não 。 後hậu 皆giai 准chuẩn 此thử 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 離ly 非phi 煩phiền 惱não 相tương 對đối 故cố 來lai 也dã 。 又hựu 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 雖tuy 標tiêu 貪tham 等đẳng 。 意ý 取thủ 小tiểu 惑hoặc 隨tùy 貪tham 等đẳng 起khởi 者giả 故cố 。 二nhị 次thứ 二nhị 心tâm 名danh 使sử 。 以dĩ 是thị 性tánh 成thành 煩phiền 惱não 。 隨tùy 人nhân 名danh 使sử 故cố 。 今kim 謂vị 即tức 是thị 十thập 使sử 大đại 煩phiền 惱não 也dã 。 三tam 次thứ 四tứ 名danh 生sanh 。 約ước 所sở 生sanh 處xứ 相tương/tướng 以dĩ 名danh 故cố 。 人nhân 中trung 心tâm 小tiểu 。 故cố 名danh 小tiểu 心tâm 。 欲dục 天thiên 以dĩ 廣quảng 於ư 人nhân 。 故cố 名danh 廣quảng 。 色sắc 天thiên 心tâm 大đại 於ư 欲dục 天thiên 心tâm 。 故cố 名danh 大đại 。 無vô 色sắc 天thiên 中trung 。 初sơ 二nhị 空không 定định 心tâm 緣duyên 無vô 邊biên 空không 境cảnh 無vô 邊biên 識thức 境cảnh 故cố 。 能năng 緣duyên 心tâm 亦diệc 無vô 邊biên 量lượng 。 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 此thử 二nhị 心tâm 是thị 八bát 解giải 脫thoát 中trung 二nhị 解giải 脫thoát 定định 心tâm 也dã 。 復phục 二nhị 解giải 脫thoát 定định 心tâm 由do 捨xả 前tiền 無vô 邊biên 心tâm 境cảnh 。 但đãn 觀quán 無vô 所sở 有hữu 。 及cập 微vi 細tế 想tưởng 。 緣duyên 無vô 相tướng 境cảnh 。 非phi 緣duyên 邊biên 量lượng 境cảnh 界giới 分phân 齊tề 。 故cố 不bất 名danh 無vô 量lượng 也dã 。 四tứ 次thứ 四tứ 心tâm 名danh 字tự 三tam 昧muội 。 一nhất 創sáng/sang 習tập 定định 未vị 深thâm 名danh 略lược 。 二nhị 久cửu 習tập 能năng 熟thục 漸tiệm 明minh 得đắc 名danh 非phi 略lược 。 三tam 不bất 專chuyên 住trụ 習tập 定định 名danh 散tán 心tâm 。 四tứ 專chuyên 住trụ 習tập 定định 名danh 不bất 散tán 也dã 。 五ngũ 次thứ 二nhị 心tâm 名danh 得đắc 三tam 昧muội 。 謂vị 得đắc 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 故cố 。 名danh 定định 心tâm 。 不bất 得đắc 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 故cố 名danh 非phi 定định 心tâm 。 六lục 次thứ 二nhị 心tâm 名danh 得Đắc 解Giải 脫Thoát 者giả 。 有hữu 縛phược 無vô 縛phược 。 謂vị 已dĩ 脫thoát 二nhị 障chướng 者giả 心tâm 。 未vị 脫thoát 二nhị 障chướng 者giả 心tâm 。 七thất 次thứ 二nhị 心tâm 名danh 妄vọng 行hành 正chánh 行hạnh 。 名danh 於ư 名danh 聞văn 中trung 現hiện 起khởi 希hy 望vọng 。 順thuận 不bất 順thuận 故cố 。 謂vị 順thuận 希hy 望vọng 名danh 聞văn 是thị 妄vọng 行hành 也dã 。 不bất 順thuận 希hy 望vọng 是thị 正chánh 行hạnh 。 論luận 經kinh 中trung 云vân 求cầu 心tâm 不bất 求cầu 心tâm 是thị 也dã 。 今kim 此thử 經Kinh 略lược 無vô 此thử 二nhị 心tâm 。 或hoặc 即tức 此thử 云vân 雜tạp 染nhiễm 心tâm 非phi 雜tạp 染nhiễm 心tâm 是thị 也dã 。 八bát 未vị 得đắc 四tứ 心tâm 名danh 餘dư 凡phàm 夫phu 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 麤thô 細tế 習tập 行hành 故cố 。 謂vị 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 廣quảng 非phi 廣quảng 等đẳng 。 此thử 雖tuy 隔cách 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 排bài 次thứ 應ưng 爾nhĩ 。 麤thô 細tế 習tập 者giả 。 外ngoại 凡phàm 慢mạn 麤thô 。 內nội 凡phàm 慢mạn 細tế 。 細tế 慢mạn 是thị 彼bỉ 麤thô 家gia 之chi 餘dư 。 名danh 為vi 麤thô 細tế 。 對đối 麤thô 辨biện 細tế 。 不bất 收thu 彼bỉ 麤thô 。 此thử 細tế 是thị 彼bỉ 麤thô 家gia 殘tàn 氣khí 。 故cố 曰viết 習tập 行hành 。 上thượng 云vân 如như 實thật 知tri 稱xưng 境cảnh 不bất 謬mậu 故cố 。

四tứ 宿túc 命mạng 通thông 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 舉cử 。 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 顯hiển 。 後hậu 如như 是thị 過quá 去khứ 下hạ 總tổng 結kết 。 總tổng 中trung 顯hiển 能năng 念niệm 知tri 之chi 智trí 。 別biệt 中trung 解giải 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 境cảnh 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 念niệm 知tri 自tự 身thân 本bổn 生sanh 數số 。 後hậu 成thành 劫kiếp 下hạ 念niệm 知tri 自tự 身thân 本bổn 事sự 。 本bổn 事sự 中trung 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 初sơ 一nhất 劫kiếp 成thành 壞hoại 數số 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 一nhất 知tri 言ngôn 音âm 並tịnh 易dị 知tri 。

五ngũ 天thiên 眼nhãn 通thông 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 見kiến 諸chư 下hạ 別biệt 顯hiển 。 總tổng 中trung 云vân 天thiên 眼nhãn 者giả 。 顯hiển 能năng 見kiến 智trí 通thông 故cố 。 清thanh 淨tịnh 者giả 。 審thẩm 見kiến 故cố 。 過quá 人nhân 眼nhãn 者giả 。 遠viễn 見kiến 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 四tứ 。 一nhất 見kiến 生sanh 死tử 時thời 。 二nhị 好hảo/hiếu 色sắc 等đẳng 見kiến 別biệt 報báo 色sắc 相tướng 。 三tam 善thiện 趣thú 等đẳng 見kiến 總tổng 報báo 。 四tứ 隨tùy 業nghiệp 下hạ 廣quảng 明minh 造tạo 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 及cập 所sở 受thọ 果quả 。 如như 第đệ 二Nhị 地Địa 中trung 所sở 說thuyết 。 可khả 知tri 。

第đệ 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 下hạ 總tổng 結kết 自tự 在tại 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 悲bi 自tự 在tại 。 謂vị 修tu 定định 雖tuy 純thuần 熟thục 。 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 然nhiên 不bất 隨tùy 此thử 因nhân 而nhi 受thọ 禪thiền 生sanh 。 後hậu 但đãn 隨tùy 下hạ 明minh 智trí 願nguyện 自tự 在tại 。 謂vị 雖tuy 不bất 隨tùy 定định 因nhân 而nhi 受thọ 禪thiền 生sanh 。 然nhiên 為vi 滿mãn 菩Bồ 提Đề 分Phần 故cố 。 亦diệc 以dĩ 願nguyện 力lực 。 而nhi 生sanh 其kỳ 中trung 。 前tiền 中trung 云vân 諸chư 禪thiền 等đẳng 者giả 。 論luận 云vân 。 禪thiền 者giả 四tứ 禪thiền 。 解giải 脫thoát 者giả 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 今kim 略lược 無vô 此thử 句cú 。 由do 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 是thị 八bát 解giải 脫thoát 數số 中trung 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 者giả 四tứ 無vô 量lượng 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 者giả 五ngũ 神thần 通thông 。 謂vị 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 此thử 云vân 等đẳng 至chí 。 等đẳng 至chí 即tức 是thị 定định 位vị 身thân 心tâm 安an 和hòa 平bình 等đẳng 。 由do 前tiền 加gia 行hành 伏phục 沈trầm 掉trạo 力lực 。 令linh 身thân 心tâm 至chí 此thử 平bình 等đẳng 位vị 。 即tức 從tùng 此thử 定định 位vị 。 起khởi 五ngũ 神thần 通thông 。 以dĩ 果quả 名danh 因nhân 故cố 。 謂vị 等đẳng 至chí 為vi 五ngũ 通thông 也dã 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 位vị 果quả 。 於ư 中trung 三tam 果quả 即tức 為vi 三tam 段đoạn 。 初sơ 調điều 柔nhu 果quả 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 下hạ 攝nhiếp 報báo 果quả 。 三tam 若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 願nguyện 智trí 果quả 。

初sơ 調điều 柔nhu 果quả 中trung 四tứ 。 一nhất 調điều 柔nhu 行hành 體thể 。 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 忍nhẫn 辱nhục 。 下hạ 明minh 忍nhẫn 行hành 位vị 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 。 攝nhiếp 下hạ 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 。 四tứ 佛Phật 子tử 是thị 名danh 下hạ 結kết 說thuyết 相tương/tướng 。 初sơ 中trung 三tam 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 云vân 此thử 菩Bồ 薩Tát 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 者giả 。 論luận 云vân 於ư 清thanh 淨tịnh 中trung 。 不bất 見kiến 增tăng 煩phiền 惱não 。 妄vọng 中trung 不bất 見kiến 滅diệt 煩phiền 惱não 。 因nhân 緣duyên 集tập 生sanh 故cố 者giả 。 此thử 故cố 字tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 由do 緣duyên 集tập 故cố 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 云vân 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 二nhị 由do 緣duyên 集tập 故cố 。 有hữu 增tăng 減giảm 故cố 。 云vân 有hữu 生sanh 滅diệt 也dã 。 此thử 一nhất 緣duyên 集tập 之chi 因nhân 成thành 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 是thị 故cố 常thường 起khởi 因nhân 緣duyên 對đối 治trị 離ly 染nhiễm 成thành 行hành 。 而nhi 恆hằng 不bất 見kiến 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 也dã 。 見kiến 縛phược 先tiên 滅diệt 。 乃nãi 至chí 云vân 皆giai 轉chuyển 微vi 薄bạc 者giả 。 此thử 四tứ 縛phược 。 謂vị 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 除trừ 無vô 明minh 見kiến 。 名danh 欲dục 縛phược 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 除trừ 無vô 明minh 見kiến 。 名danh 有hữu 縛phược 。 三tam 界giới 無vô 明minh 名danh 無vô 明minh 縛phược 。 三tam 界giới 諸chư 見kiến 名danh 見kiến 縛phược 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 繫hệ 縛phược 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 縛phược 。 又hựu 能năng 漂phiêu 流lưu 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 名danh 為vi 流lưu 。 又hựu 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 為vi 苦khổ 所sở 厄ách 。 亦diệc 名danh 為vi 厄ách 也dã 。 三tam 界giới 分phân 別biệt 惑hoặc 見kiến 道đạo 斷đoạn 故cố 。 云vân 見kiến 縛phược 先tiên 滅diệt 也dã 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 修tu 道Đạo 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 煩phiền 惱não 。 及cập 因nhân 同đồng 無vô 明minh 習tập 業nghiệp 。 皆giai 漸tiệm 微vi 薄bạc 遠viễn 離ly 故cố 。 云vân 皆giai 縛phược 微vi 薄bạc 。 此thử 是thị 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 障chướng 現hiện 起khởi 行hành 并tinh 種chủng 故cố 。 云vân 及cập 瞋sân 因nhân 。 與dữ 當đương 地địa 所sở 知tri 障chướng 種chủng 同đồng 此thử 位vị 滅diệt 故cố 。 云vân 同đồng 無vô 明minh 習tập 業nghiệp 皆giai 微vi 薄bạc 。 未vị 全toàn 盡tận 故cố 但đãn 云vân 薄bạc 也dã 。 不bất 復phục 集tập 斷đoạn 三tam 毒độc 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 細tế 不bất 斷đoạn 麤thô 故cố 。 二nhị 忍nhẫn 行hành 德đức 中trung 有hữu 十thập 三tam 心tâm 。 一nhất 忍nhẫn 辱nhục 者giả 。 為vi 他tha 加gia 惡ác 甘cam 受thọ 故cố 。 二nhị 柔nhu 和hòa 者giả 。 能năng 護hộ 他tha 心tâm 不bất 發phát 嗔sân 故cố 。 作tác 惡ác 懷hoài 疑nghi 者giả 。 謂vị 有hữu 人nhân 曾tằng 損tổn 惱não 菩Bồ 薩Tát 。 由do 此thử 猜# 疑nghi 菩Bồ 薩Tát 懷hoài 恨hận 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 將tương 護hộ 故cố 。 彼bỉ 與dữ 其kỳ 同đồng 事sự 。 愛ái 語ngữ 誘dụ 接tiếp 故cố 。 云vân 現hiện 同đồng 伴bạn 等đẳng 。 此thử 釋thích 諧hài 順thuận 心tâm 悅duyệt 美mỹ 心tâm 。 身thân 被bị 加gia 惡ác 不bất 報báo 名danh 不bất 嗔sân 。 口khẩu 辱nhục 不bất 報báo 名danh 不bất 動động 。 忍nhẫn 時thời 不bất 憂ưu 名danh 不bất 濁trược 。 無vô 高cao 下hạ 者giả 。 久cửu 修tu 不bất 慢mạn 下hạ 。 就tựu 善thiện 言ngôn 。 於ư 己kỷ 不bất 高cao 於ư 化hóa 不bất 下hạ 故cố 。 不bất 望vọng 報báo 心tâm 者giả 。 不bất 希hy 望vọng 他tha 恭cung 敬kính 故cố 。 報báo 恩ân 心tâm 者giả 。 有hữu 恩ân 及cập 己kỷ 常thường 欲dục 報báo 故cố 。 不bất 諂siểm 心tâm 者giả 。 非phi 不bất 實thật 心tâm 作tác 利lợi 益ích 行hành 及cập 偏thiên 心tâm 等đẳng 。 作tác 利lợi 益ích 故cố 。 不bất 誑cuống 心tâm 無vô 險hiểm 詖# 心tâm 者giả 。 微vi 細tế 隱ẩn 覆phú 垢cấu 心tâm 皆giai 悉tất 遠viễn 離ly 故cố 。 別biệt 地địa 行hành 相tương 及cập 結kết 可khả 知tri 。

攝nhiếp 報báo 果quả 願nguyện 智trí 果quả 如như 初Sơ 地Địa 說thuyết 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 大đại 段đoạn 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 一nhất 十thập 八bát 頌tụng 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 一nhất 頌tụng 頌tụng 起khởi 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 二nhị 有hữu 十thập 二nhị 頌tụng 頌tụng 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 頌tụng 頌tụng 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 次thứ 三tam 頌tụng 頌tụng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 後hậu 七thất 頌tụng 頌tụng 方phương 便tiện 攝nhiếp 行hành 。 三tam 有hữu 一nhất 頌tụng 頌tụng 厭yếm 分phần/phân 及cập 行hành 果quả 。 四tứ 有hữu 三tam 頌tụng 頌tụng 位vị 果quả 。 五ngũ 末mạt 後hậu 一nhất 頌tụng 頌tụng 結kết 說thuyết 。 第đệ 三tam 地địa 了liễu 。

第đệ 四Tứ 地Địa 中trung 二nhị 。 先tiên 料liệu 簡giản 。 後hậu 釋thích 文văn 。

前tiền 中trung 二nhị 門môn 。 一nhất 辨biện 名danh 。 二nhị 來lai 意ý 。

前tiền 中trung 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 云vân 。 安an 住trụ 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 慧tuệ 焰diễm 增tăng 故cố 。 名danh 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。 攝nhiếp 論luận 云vân 由do 。 諸chư 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 焚phần 燒thiêu 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 。 無vô 性tánh 釋thích 。 由do 此thử 地địa 中trung 有hữu 焰diễm 慧tuệ 故cố 。 名danh 為vi 焰diễm 地địa 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 皆giai 為vi 灰hôi 燼tẫn 。 名danh 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 慧tuệ 為vi 焰diễm 自tự 性tánh 。 惑hoặc 智trí 二nhị 障chướng 為vi 薪tân 自tự 性tánh 。 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 能năng 焰diễm 慧tuệ 。 燒thiêu 二nhị 障chướng 薪tân 。 名danh 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。 金kim 光quang 明minh 云vân 。 能năng 燒thiêu 煩phiền 惱não 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 大đại 增tăng 長trưởng 光quang 明minh 。 脩tu 脩tu 行hành 道Đạo 品phẩm 依y 處xứ 故cố 。 名danh 為vi 焰diễm 。 解giải 深thâm 密mật 云vân 。 由do 所sở 得đắc 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 燒thiêu 諸chư 煩phiền 惱não 。 智trí 如như 火hỏa 焰diễm 故cố 。 瑜du 伽già 七thất 十thập 八bát 顯hiển 揚dương 第đệ □# 。 大đại 同đồng 此thử 說thuyết 。 大đại 智Trí 度Độ 云vân 。 施thí 戒giới 多đa 聞văn 。 威uy 德đức 熾sí 盛thịnh 。 故cố 名danh 焰diễm 地địa 。

二nhị 來lai 意ý 者giả 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 准chuẩn 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 前tiền 地địa 明minh 定định 。 從tùng 此thử 地địa 已dĩ 下hạ 明minh 依y 定định 所sở 發phát 慧tuệ 。 故cố 來lai 也dã 。

二nhị 依y 十Thập 地Địa 論luận 。 前tiền 三tam 地địa 寄ký 同đồng 世thế 間gian 。 此thử 地địa 寄ký 出xuất 世thế 。 故cố 來lai 也dã 。

三tam 亦diệc 准chuẩn 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 前tiền 地địa 雖tuy 得đắc 世thế 間gian 定định 及cập 總tổng 持trì 。 而nhi 未vị 能năng 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 捨xả 定định 愛ái 法pháp 愛ái 故cố 來lai 也dã 。 略lược 辨biện 如như 此thử 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。

後hậu 釋thích 文văn 中trung 三tam 。 一nhất 以dĩ 偈kệ 讚tán 請thỉnh 分phần/phân 。 二nhị 正chánh 明minh 地địa 相tương/tướng 分phần/phân 。 三tam 以dĩ 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 。

初sơ 中trung 六lục 偈kệ 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 一nhất 偈kệ 明minh 菩Bồ 薩Tát 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 供cúng 養dường 。 二nhị 次thứ 半bán 偈kệ 明minh 說thuyết 法Pháp 感cảm 應ứng 。 三tam 次thứ 半bán 偈kệ 天thiên 女nữ 喜hỷ 讚tán 。 四tứ 次thứ 三tam 偈kệ 天thiên 主chủ 慶khánh 前tiền 請thỉnh 後hậu 。 五ngũ 最tối 後hậu 一nhất 偈kệ 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 後hậu 。

二nhị 正chánh 明minh 地địa 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 依y 論luận 顯hiển 依y 前tiền 地địa 淨tịnh 定định 總tổng 持trì 令linh 此thử 地địa 如như 實thật 智trí 淨tịnh 故cố 說thuyết 焰diễm 地địa 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。 下hạ 明minh 位vị 果quả 校giảo 量lượng 勝thắng 。 前tiền 中trung 論luận 科khoa 此thử 地địa 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 。 謂vị 是thị 入nhập 地địa 方phương 便tiện 故cố 云vân 因nhân 。 二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 焰Diễm 慧Tuệ 地Địa 。 則tắc 能năng 下hạ 明minh 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 謂vị 是thị 初sơ 入nhập 地địa 出xuất 障chướng 行hành 故cố 清thanh 淨tịnh 。 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 第đệ 四tứ 下hạ 明minh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 。 謂vị 是thị 正chánh 住trụ 地địa 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 行hành 能năng 有hữu 所sở 除trừ 故cố 。 對đối 治trị 進tiến 修tu 上thượng 上thượng 故cố 。 云vân 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 。 四tứ 佛Phật 子tử 住trụ 此thử 焰diễm 慧tuệ 地địa 所sở 有hữu 身thân 見kiến 下hạ 明minh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 果quả 分phần/phân 。 謂vị 是thị 地địa 滿mãn 即tức 彼bỉ 清thanh 淨tịnh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 之chi 果quả 。 又hựu 初sơ 一nhất 是thị 地địa 因nhân 。 後hậu 一nhất 是thị 地địa 果quả 。 中trung 二nhị 是thị 地địa 相tương/tướng 。 又hựu 初sơ 一nhất 加gia 行hành 道Đạo 。 次thứ 一nhất 無vô 間gian 道đạo 。 次thứ 二nhị 解giải 脫thoát 道đạo 。 後hậu 一nhất 勝thắng 進tiến 道đạo 。 何hà 故cố 解giải 脫thoát 名danh 對đối 治trị 耶da 。 以dĩ 斷đoạn 障chướng 顯hiển 地địa 故cố 。

就tựu 初sơ 分phần/phân 中trung 三tam 。 一nhất 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 。 二nhị 何hà 等đẳng 下hạ 正chánh 顯hiển 十thập 門môn 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 。 下hạ 結kết 法pháp 功công 能năng 。 初sơ 中trung 法pháp 明minh 門môn 者giả 。 法pháp 者giả 眾chúng 生sanh 界giới 等đẳng 十thập 種chủng 。 明minh 者giả 四tứ 地địa 中trung 證chứng 智trí 。 門môn 者giả 方phương 便tiện 義nghĩa 。 論luận 經kinh 名danh 入nhập 。 即tức 此thử 眾chúng 生sanh 界giới 等đẳng 十thập 法pháp 與dữ 證chứng 智trí 。 作tác 入nhập 地địa 方phương 便tiện 故cố 。 謂vị 由do 觀quán 察sát 十thập 法pháp 。 得đắc 入nhập 四tứ 地địa 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 古cổ 人nhân 釋thích 此thử 十thập 法pháp 為vi 門môn 。 是thị 所sở 入nhập 。 非phi 能năng 入nhập 。 為vi 智trí 明minh 所sở 入nhập 故cố 。

答đáp 十thập 法pháp 若nhược 是thị 所sở 入nhập 門môn 經kinh 不bất 應ưng 言ngôn 欲dục 入nhập 第đệ 四Tứ 地Địa 。 尚thượng 修tu 十thập 法pháp 明minh 門môn 。 乃nãi 至chí 云vân 。 以dĩ 此thử 十thập 法pháp 。 得đắc 入nhập 第đệ 四Tứ 地Địa 。 十thập 中trung 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 五ngũ 句cú 推thôi 能năng 依y 乃nãi 至chí 所sở 依y 。 謂vị 初sơ 一nhất 觀quán 正chánh 報báo 假giả 名danh 。 二nhị 觀quán 正chánh 報báo 所sở 依y 染nhiễm 法pháp 。 三tam 觀quán 依y 報báo 。 四tứ 觀quán 世thế 界giới 所sở 依y 空không 無vô 盡tận 境cảnh 。 五ngũ 總tổng 觀quán 依y 正chánh 所sở 依y 心tâm 識thức 。 謂vị 本bổn 識thức 是thị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 所sở 依y 故cố 。 復phục 五ngũ 句cú 明minh 超siêu 滅diệt 染nhiễm 因nhân 。 謂vị 前tiền 三tam 句cú 明minh 觀quán 煩phiền 惱não 使sử 染nhiễm 故cố 成thành 三tam 界giới 。 後hậu 二nhị 句cú 明minh 觀quán 廣quảng 大đại 信tín 解giải 成thành 三tam 界giới 因nhân 廣quảng 大đại 心tâm 信tín 解giải 故cố 。 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 故cố 。 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。 大đại 心tâm 信tín 解giải 故cố 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。 此thử 二nhị 皆giai 超siêu 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 界giới 故cố 云vân 廣quảng 大đại 。 言ngôn 信tín 解giải 者giả 。 謂vị 於ư 諦đế 寶bảo 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 忍nhẫn 即tức 勝thắng 解giải 決quyết 定định 印ấn 持trì 故cố 。

第đệ 二nhị 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 顯hiển 。 次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 別biệt 例lệ 。 後hậu 是thị 為vi 十thập 者giả 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 四tứ 。 一nhất 標tiêu 得đắc 住trụ 地địa 。 二nhị 住trụ 地địa 故cố 能năng 以dĩ 十thập 智trí 。 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 三tam 成thành 熟thục 故cố 得đắc 內nội 法pháp 。 四tứ 得đắc 內nội 法Pháp 故cố 。 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 內nội 法pháp 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 就tựu 人nhân 顯hiển 法pháp 。 即tức 佛Phật 自tự 體thể 所sở 具cụ 之chi 法pháp 故cố 。 二nhị 辨biện 法pháp 成thành 人nhân 。 以dĩ 法pháp 顯hiển 佛Phật 故cố 。 論luận 云vân 如Như 來Lai 自tự 身thân 。 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 以dĩ 是thị 法Pháp 故cố 。 顯hiển 示thị 如Như 來Lai 。 謂vị 十thập 種chủng 法pháp 智trí 教giáo 化hóa 成thành 熟thục 故cố 。 生sanh 如Như 來Lai 家gia 者giả 。 此thử 地địa 寄ký 位vị 出xuất 世thế 之chi 首thủ 故cố 。 同đồng 初Sơ 地Địa 云vân 生sanh 佛Phật 家gia 。 二nhị 別biệt 例lệ 中trung 先tiên 徵trưng 。 後hậu 顯hiển 。 顯hiển 中trung 十thập 句cú 攝nhiếp 為vi 四tứ 。 初sơ 深thâm 心tâm 不bất 退thoái 者giả 。 謂vị 自tự 住trú 處xứ 畢tất 竟cánh 智trí 。 此thử 即tức 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 處xứ 。 住trụ 於ư 大Đại 乘Thừa 。 心tâm 不bất 退thoái 轉chuyển 。 名danh 畢tất 竟cánh 智trí 。 二nhị 於ư 三Tam 寶Bảo 等đẳng 者giả 。 同đồng 敬kính 三Tam 寶Bảo 畢tất 竟cánh 智trí 。 謂vị 於ư 三Tam 寶Bảo 得đắc 信tín 不bất 壞hoại 。 故cố 云vân 畢tất 竟cánh 。 三tam 諸chư 行hành 下hạ 二nhị 句cú 明minh 證chứng 如như 正chánh 智trí 。 前tiền 句cú 觀quán 諸chư 行hành 等đẳng 者giả 。 此thử 生sanh 滅diệt 觀quán 。 假giả 者giả 唯duy 是thị 蘊uẩn 聚tụ 本bổn 無vô 有hữu 人nhân 。 攬lãm 蘊uẩn 而nhi 立lập 。 隨tùy 蘊uẩn 遷thiên 流lưu 。 故cố 名danh 諸chư 行hành 。 後hậu 句cú 觀quán 諸chư 法pháp 等đẳng 者giả 。 此thử 法pháp 空không 觀quán 。 謂vị 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 自tự 無vô 有hữu 生sanh 。 緣duyên 亦diệc 如như 是thị 。 言ngôn 無vô 生sanh 者giả 。 理lý 實thật 前tiền 觀quán 亦diệc 有hữu 無vô 生sanh 。 後hậu 觀quán 亦diệc 有hữu 遷thiên 流lưu 。 為vi 顯hiển 二nhị 別biệt 。 文văn 又hựu 影ảnh 略lược 。 故cố 互hỗ 舉cử 爾nhĩ 。 四tứ 觀quán 世thế 間gian 成thành 境cảnh 下hạ 六lục 句cú 是thị 分phân 別biệt 所sở 說thuyết 智trí 。 即tức 後hậu 得đắc 緣duyên 俗tục 智trí 。 或hoặc 攝nhiếp 為vi 二nhị 。 謂vị 染nhiễm 及cập 淨tịnh 。 或hoặc 為vi 三tam 。 謂vị 一nhất 染nhiễm 。 二nhị 染nhiễm 淨tịnh 。 三tam 淨tịnh 。 或hoặc 為vi 四tứ 。 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 依y 正chánh 二nhị 報báo 是thị 苦Khổ 諦Đế 以dĩ 隨tùy 。 煩phiền 惱não 生sanh 故cố 。 次thứ 一nhất 句cú 中trung 半bán 句cú 生sanh 死tử 。 論luận 名danh 世thế 間gian 。 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 故cố 。 云vân 以dĩ 隨tùy 煩phiền 惱não 。 次thứ 半bán 句cú 涅Niết 槃Bàn 是thị 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 云vân 所sở 有hữu 淨tịnh 。 後hậu 三tam 句cú 是thị 道Đạo 諦Đế 故cố 。 云vân 隨tùy 所sở 淨tịnh 。 又hựu 初sơ 中trung 以dĩ 煩phiền 惱não 等đẳng 順thuận 感cảm 器khí 世thế 間gian 故cố 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 由do 從tùng 業nghiệp 等đẳng 因nhân 生sanh 故cố 。 云vân 同đồng 因nhân 。 次thứ 分phân 別biệt 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 。 亦diệc 是thị 染nhiễm 淨tịnh 雙song 觀quán 。 雖tuy 全toàn 體thể 不bất 二nhị 。 然nhiên 兩lưỡng 法pháp 不bất 雜tạp 故cố 。 云vân 分phân 別biệt 。 下hạ 三tam 句cú 道Đạo 諦Đế 。 亦diệc 隨tùy 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 法pháp 故cố 。 云vân 隨tùy 所sở 淨tịnh 。 一nhất 於ư 佛Phật 世thế 界giới 中trung 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 成thành 菩Bồ 薩Tát 自tự 業nghiệp 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 隨tùy 所sở 淨tịnh 故cố 。 云vân 觀quán 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 業nghiệp 。 謂vị 於ư 眾chúng 生sanh 所sở 。 淨tịnh 成thành 已dĩ 差sai 別biệt 之chi 業nghiệp 。 二nhị 前tiền 際tế 是thị 生sanh 死tử 染nhiễm 法pháp 。 後hậu 際tế 是thị 涅Niết 槃Bàn 淨tịnh 法pháp 故cố 。 云vân 煩phiền 惱não 染nhiễm 及cập 淨tịnh 。 三tam 於ư 前tiền 際tế 染nhiễm 中trung 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 可khả 損tổn 。 以dĩ 即tức 空không 故cố 。 後hậu 際tế 淨tịnh 中trung 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 可khả 增tăng 。 以dĩ 性tánh 自tự 滿mãn 故cố 。 又hựu 釋thích 觀quán 前tiền 後hậu 際tế 色sắc 心tâm 已dĩ 滅diệt 未vị 至chí 之chi 境cảnh 。 此thử 即tức 無vô 性tánh 。 與dữ 現hiện 在tại 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 之chi 性tánh 。 平bình 等đẳng 。 後hậu 觀quán 現hiện 緣duyên 無vô 生sanh 之chi 性tánh 。 與dữ 彼bỉ 二nhị 際tế 已dĩ 未vị 之chi 性tánh 。 無vô 不bất 別biệt 故cố 。 簡giản 非phi 滅diệt 盡tận 之chi 盡tận 故cố 。 云vân 無vô 所sở 有hữu 盡tận 。

第đệ 三tam 大đại 段đoạn 明minh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 護hộ 煩phiền 惱não 。 是thị 異dị 凡phàm 夫phu 行hành 。 亦diệc 自tự 利lợi 行hành 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 如như 是thị 下hạ 明minh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 是thị 異dị 二Nhị 乘Thừa 行hành 。 亦diệc 是thị 利lợi 他tha 行hành 。

前tiền 中trung 明minh 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 先tiên 略lược 顯hiển 名danh 體thể 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。 前tiền 中trung 先tiên 通thông 。 後hậu 別biệt 。

通thông 名danh 三tam 十thập 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 菩Bồ 提Đề 梵Phạm 言ngôn 此thử 云vân 覺giác 。 謂vị 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 盡tận 無vô 生sanh 智trí 照chiếu 境cảnh 窮cùng 了liễu 故cố 。 分phần/phân 者giả 因nhân 義nghĩa 。 此thử 三tam 十thập 七thất 能năng 為vi 覺giác 因nhân 故cố 。 又hựu 云vân 道Đạo 品Phẩm 。 道đạo 謂vị 果quả 智trí 。 品phẩm 是thị 類loại 義nghĩa 。 因nhân 為vi 果quả 類loại 故cố 。 總tổng 名danh 三tam 十thập 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 帶đái 數số 釋thích 也dã 。

後hậu 別biệt 名danh 中trung 七thất 。 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 八bát 聖thánh 道Đạo 。

初sơ 謂vị 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 身thân 等đẳng 四tứ 法pháp 是thị 所sở 觀quán 境cảnh 。 慧tuệ 是thị 能năng 觀quán 。 與dữ 念niệm 俱câu 故cố 。 隣lân 近cận 名danh 念niệm 處xứ 。 是thị 所sở 觀quán 境cảnh 。 即tức 觀quán 智trí 所sở 住trú 之chi 處xứ 。 故cố 亦diệc 名danh 念niệm 住trụ 。 以dĩ 五ngũ 根căn 大đại 等đẳng 積tích 聚tụ 名danh 身thân 。 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 名danh 受thọ 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 軌quỹ 持trì 稱xưng 法pháp 。

四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 亦diệc 名danh 正Chánh 斷Đoạn 。 唯duy 一nhất 精tinh 進tấn 隨tùy 義nghĩa 立lập 四tứ 。 謂vị 於ư 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 令linh 滅diệt 不bất 起khởi 。 於ư 已dĩ 生sanh 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 令linh 長trường/trưởng 令linh 生sanh 。 於ư 四tứ 用dụng 中trung 。 約ước 斷đoạn 自tự 所sở 除trừ 懈giải 怠đãi 障chướng 故cố 。 名danh 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 皆giai 精tinh 進tấn 力lực 。 斷đoạn 彼bỉ 懈giải 怠đãi 故cố 。 名danh 正chánh 勤cần 。 勤cần 即tức 斷đoạn 故cố 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。

四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 名danh 神thần 。 欲dục 等đẳng 四tứ 定định 能năng 為vi 彼bỉ 依y 名danh 足túc 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 名danh 神thần 足túc 。 答đáp 如như 有hữu 足túc 者giả 能năng 性tánh 能năng 還hoàn 踴dũng 躍dược 勇dũng 健kiện 能năng 得đắc 。 能năng 證chứng 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 殊thù 勝thắng 之chi 法Pháp 。 世thế 殊thù 勝thắng 法Pháp 說thuyết 名danh 為vi 神thần 。 此thử 等đẳng 四tứ 皆giai 能năng 到đáo 此thử 故cố 。 名danh 為vi 神thần 足túc 。 其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。 謂vị 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 。 於ư 境cảnh 樂nhạo 欲dục 名danh 欲dục 。 止chỉ 惡ác 進tiến 善thiện 名danh 勤cần 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 又hựu 包bao 攝nhiếp 心tâm 故cố 名danh 心tâm 。 於ư 境cảnh 簡giản 擇trạch 名danh 觀quán 。 此thử 四tứ 皆giai 是thị 神thần 通thông 因nhân 故cố 。 神thần 之chi 足túc 故cố 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 或hoặc 名danh 如như 意ý 足túc 者giả 。 所sở 作tác 從tùng 心tâm 故cố 名danh 如như 意ý 。

五ngũ 根căn 者giả 。 增tăng 上thượng 義nghĩa 名danh 根căn 故cố 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 信tín 於ư 何hà 增tăng 上thượng 。 答đáp 能năng 於ư 生sanh 起khởi 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 及cập 於ư 能năng 起khởi 精tinh 進tấn 念niệm 定định 慧tuệ 。 為vi 其kỳ 增tăng 上thượng 。 其kỳ 五ngũ 教giáo 者giả 。 謂vị 信tín 精tinh 進tấn 念niệm 定định 慧tuệ 。 信tín 者giả 。 於ư 諦đế 寶bảo 境cảnh 中trung 忍nhẫn 可khả 清thanh 淨tịnh 勇dũng 悍hãn 造tạo 脩tu 稱xưng 為vi 精tinh 進tấn 。 念niệm 者giả 。 於ư 境cảnh 憶ức 持trì 。 定định 者giả 。 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 。 慧tuệ 者giả 。 簡giản 釋thích 得đắc 失thất 。 信tín 即tức 是thị 根căn 。 乃nãi 至chí 於ư 慧tuệ 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。

五Ngũ 力Lực 者giả 。 五ngũ 名danh 如như 前tiền 。 力lực 者giả 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 故cố 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 問vấn 誰thùy 不bất 能năng 伏phục 。 答đáp 此thử 清thanh 淨tịnh 信tín 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 沙Sa 門Môn 。 若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 諸chư 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 能năng 引dẫn 奪đoạt 者giả 。 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 亦diệc 不bất 能năng 屈khuất 故cố 。 此thử 為vi 上thượng 首thủ 。 此thử 為vi 前tiền 行hành 。 餘dư 精tinh 進tấn 等đẳng 亦diệc 名danh 為vi 力lực 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。

七thất 覺giác 支chi 者giả 。 謂vị 擇trạch 法pháp 精tinh 進tấn 念niệm 喜hỷ 輕khinh 安an 定định 。 謂vị 觀quán 察sát 得đắc 失thất 。 脩tu 善thiện 退thoái 惡ác 。 於ư 境cảnh 明minh 記ký 。 於ư 意ý 適thích 悅duyệt 。 遠viễn 離ly 沈trầm 掉trạo 。 平bình 等đẳng 寂tịch 靜tĩnh 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 專chuyên 住trụ 所sở 緣duyên 擇trạch 法pháp 。 乃nãi 至chí 於ư 定định 。 而nhi 是thị 覺giác 支chi 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。

八bát 聖thánh 道Đạo 者giả 。 無vô 漏lậu 在tại 心tâm 名danh 聖thánh 。 開khai 通thông 涅Niết 槃Bàn 名danh 道đạo 。 或hoặc 名danh 八bát 正Chánh 道Đạo 。 道đạo 離ly 八bát 邪tà 故cố 。 謂vị 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 正chánh 見kiến 。 籌trù 量lượng 義nghĩa 理lý 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 語ngữ 離ly 四tứ 非phi 名danh 正chánh 語ngữ 。 身thân 離ly 三tam 過quá 名danh 正chánh 業nghiệp 。 無vô 漏lậu 身thân 語ngữ 離ly 五ngũ 邪tà 命mạng 名danh 正chánh 命mạng 。 脩tu 善thiện 斷đoạn 惡ác 勇dũng 悍hãn 堪kham 能năng 名danh 精tinh 進tấn 。 明minh 記ký 所sở 緣duyên 。 攝nhiếp 心tâm 不bất 亂loạn 。 推thôi 察sát 諦đế 理lý 。 如như 次thứ 。 正chánh 念niệm 定định 慧tuệ 。 謂vị 正chánh 思tư 惟duy 。 乃nãi 至chí 正chánh 見kiến 。 即tức 是thị 道đạo 支chi 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。

二nhị 體thể 性tánh 中trung 略lược 就tựu 二nhị 門môn 。 一nhất 約ước 三tam 科khoa 。 二nhị 依y 五ngũ 聚tụ 。 前tiền 中trung 三tam 蘊uẩn 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 為vi 性tánh 。 三tam 蘊uẩn 。 謂vị 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 。 是thị 無vô 表biểu 戒giới 色sắc 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 喜hỷ 覺giác 支chi 。 體thể 即tức 受thọ 蘊uẩn 。 餘dư 三tam 十thập 七thất 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 三tam 十thập 七thất 法pháp 。 總tổng 以dĩ 色sắc 受thọ 三tam 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 法pháp 處xứ 法pháp 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 無vô 表biểu 色sắc 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 攝nhiếp 故cố 。 二nhị 依y 五ngũ 聚tụ 者giả 。 一nhất 心tâm 所sở 三tam 色sắc 四tứ 不bất 相tương 應ứng 五ngũ 無vô 為vi 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 於ư 此thử 五ngũ 聚tụ 。 唯duy 二nhị 為vi 性tánh 。 謂vị 心tâm 所sở 及cập 色sắc 。 即tức 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八bát 道đạo 支chi 中trung 念niệm 定định 精tinh 進tấn 見kiến 及cập 思tư 惟duy 。 此thử 三tam 十thập 四tứ 以dĩ 心tâm 所sở 為vi 體thể 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 此thử 三tam 。 是thị 色sắc 聚tụ 中trung 無vô 表biểu 為vi 性tánh 。 大đại 小tiểu 宗tông 同đồng 。 諸chư 門môn 廣quảng 辨biện 。 如như 別biệt 行hành 章chương 。

二nhị 釋thích 文văn 中trung 。 先tiên 總tổng 標tiêu 舉cử 能năng 脩tu 觀quán 者giả 。 可khả 知tri 。 後hậu 內nội 身thân 下hạ 明minh 所sở 脩tu 觀quán 者giả 。 文văn 有hữu 七thất 段đoạn 。 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 就tựu 一nhất 一nhất 中trung 。 皆giai 有hữu 名danh 體thể 助trợ 伴bạn 所sở 緣duyên 脩tu 習tập 果quả 等đẳng 。 此thử 中trung 不bất 必tất 總tổng 具cụ 。 隨tùy 要yếu 略lược 顯hiển 。 或hoặc 二nhị 三tam 四tứ 。 應ưng 知tri 。

初sơ 念niệm 處xứ 中trung 二nhị 。 前tiền 廣quảng 說thuyết 身thân 念niệm 處xứ 。 後hậu 知tri 是thị 下hạ 略lược 顯hiển 餘dư 三tam 。 就tựu 前tiền 觀quán 中trung 。

復phục 有hữu 三tam 觀quán 。 一nhất 內nội 身thân 脩tu 身thân 。 二nhị 外ngoại 身thân 脩tu 身thân 。 三tam 內nội 外ngoại 身thân 脩tu 身thân 。 初sơ 內nội 身thân 者giả 。 謂vị 自tự 身thân 中trung 五ngũ 根căn 內nội 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 有hữu 情tình 數số 故cố 。 脩tu 身thân 觀quán 者giả 。 以dĩ 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 身thân 與dữ 本bổn 質chất 身thân 相tướng 似tự 。 循tuần 觀quán 於ư 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 三tam 十thập 六lục 物vật 。 污ô 露lộ 不bất 淨tịnh 。 由do 審thẩm 觀quán 影ảnh 像tượng 質chất 故cố 。 重trọng/trùng 言ngôn 身thân 也dã 。 勤cần 勇dũng 念niệm 知tri 者giả 。 脩tu 觀quán 之chi 心tâm 專chuyên 精tinh 勵lệ 故cố 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 者giả 。 明minh 觀quán 利lợi 益ích 故cố 。 智Trí 度Độ 云vân 。 行hành 者giả 此thử 時thời 為vi 多đa 生sanh 貪tham 憂ưu 故cố 偏thiên 除trừ 之chi 。 謂vị 創sáng/sang 棄khí 五ngũ 欲dục 念niệm 本bổn 所sở 愛ái 是thị 生sanh 貪tham 。 未vị 得đắc 道Đạo 法Pháp 。 是thị 故cố 生sanh 憂ưu 。 所sở 以dĩ 除trừ 也dã 。 又hựu 貪tham 者giả 。 凡phàm 夫phu 多đa 起khởi 。 著trước 境cảnh 難nan 捨xả 。 受thọ 生sanh 之chi 本bổn 。 三tam 毒độc 之chi 初sơ 。 故cố 煩phiền 惱não 中trung 。 偏thiên 說thuyết 除trừ 貪tham 憂ưu 心tâm 。 一nhất 向hướng 貪tham 欲dục 者giả 。 起khởi 障chướng 定định 最tối 重trọng 。 禪thiền 中trung 先tiên 離ly 故cố 。 五ngũ 受thọ 中trung 偏thiên 說thuyết 除trừ 憂ưu 。 是thị 故cố 若nhược 說thuyết 除trừ 貪tham 。 餘dư 結kết 隨tùy 遣khiển 。 若nhược 說thuyết 除trừ 憂ưu 。 諸chư 受thọ 隨tùy 殄điễn 。 如như 破phá 竹trúc 破phá 初sơ 節tiết 。 二nhị 云vân 觀quán 外ngoại 身thân 者giả 。 謂vị 外ngoại 五ngũ 塵trần 外ngoại 五ngũ 處xứ 攝nhiếp 非phi 有hữu 情tình 數số 故cố 。 名danh 為vi 外ngoại 。 餘dư 文văn 如như 前tiền 。 三tam 內nội 外ngoại 身thân 者giả 。 謂vị 自tự 身thân 中trung 五ngũ 根căn 扶phù 根căn 塵trần 是thị 有hữu 情tình 數số 故cố 名danh 內nội 。 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 故cố 名danh 外ngoại 。 又hựu 於ư 他tha 身thân 。 中trung 所sở 有hữu 內nội 色sắc 處xứ 。 約ước 處xứ 建kiến 立lập 名danh 內nội 。 約ước 身thân 建kiến 立lập 名danh 外ngoại 。 餘dư 亦diệc 同đồng 前tiền 。 二nhị 受thọ 念niệm 處xứ 中trung 。 內nội 受thọ 者giả 。 因nhân 內nội 身thân 所sở 生sanh 受thọ 緣duyên 眼nhãn 等đẳng 處xứ 。 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 外ngoại 受thọ 者giả 。 因nhân 外ngoại 身thân 所sở 生sanh 受thọ 緣duyên 色sắc 等đẳng 處xứ 。 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 此thử 約ước 他tha 身thân 說thuyết 故cố 。 內nội 外ngoại 受thọ 者giả 。 緣duyên 自tự 身thân 中trung 外ngoại 處xứ 為vi 境cảnh 生sanh 受thọ 故cố 。 緣duyên 他tha 身thân 中trung 內nội 處xứ 為vi 境cảnh 生sanh 受thọ 故cố 。 心tâm 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 受thọ 心tâm 法pháp 。 脩tu 習tập 脩tu 觀quán 。 各các 隨tùy 所sở 應ứng 。 可khả 知tri 。 廣quảng 說thuyết 此thử 義nghĩa 。 如như 雜tạp 集tập 第đệ 十thập 。 何hà 故cố 要yếu 有hữu 此thử 內nội 外ngoại 等đẳng 三tam 種chủng 觀quán 者giả 。 修tu 此thử 觀quán 人nhân 有hữu 三tam 類loại 故cố 。 一nhất 謂vị 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 起khởi 貪tham 難nạn/nan 即tức 不bất 定định 。 且thả 依y 著trước 內nội 。 先tiên 說thuyết 謂vị 計kế 自tự 身thân 為vi 淨tịnh 。 生sanh 貪tham 著trước 故cố 。 二nhị 依y 他tha 身thân 計kế 淨tịnh 生sanh 著trước 。 三tam 計kế 自tự 他tha 俱câu 淨tịnh 貪tham 著trước 。 二nhị 約ước 一nhất 人nhân 次thứ 第đệ 脩tu 觀quán 。 先tiên 內nội 。 次thứ 外ngoại 。 後hậu 合hợp 觀quán 。 三tam 約ước 三tam 類loại 人nhân 脩tu 觀quán 各các 異dị 。 謂vị 或hoặc 有hữu 多đa 分phần 貪tham 著trước 自tự 身thân 為vi 淨tịnh 。 二nhị 或hoặc 有hữu 多đa 分phần 貪tham 著trước 他tha 身thân 為vi 淨tịnh 。 三tam 或hoặc 有hữu 俱câu 貪tham 為vi 淨tịnh 故cố 。 後hậu 三tam 念niệm 處xứ 中trung 內nội 外ngoại 之chi 言ngôn 。 並tịnh 准chuẩn 此thử 釋thích 。 二nhị 受thọ 念niệm 處xứ 中trung 。 自tự 有hữu 通thông 別biệt 。 謂vị 若nhược 觀quán 行hành 苦khổ 。 則tắc 通thông 五ngũ 受thọ 。 皆giai 是thị 變biến 異dị 行hành 所sở 隨tùy 故cố 。 若nhược 觀quán 苦khổ 苦khổ 。 唯duy 在tại 五ngũ 識thức 。 若nhược 觀quán 壞hoại 苦khổ 。 唯duy 在tại 意ý 地địa 。 憂ưu 稍sảo 重trọng/trùng 故cố 。 名danh 之chi 為vi 苦khổ 。 三tam 心tâm 念niệm 處xứ 中trung 。 通thông 於ư 八bát 識thức 。 皆giai 無vô 常thường 故cố 。 小tiểu 教giáo 六lục 識thức 。 四tứ 法Pháp 念niệm 處xứ 中trung 。 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 空không 。 空không 故cố 無vô 我ngã 。 名danh 法pháp 無vô 我ngã 。 小tiểu 宗tông 蘊uẩn 上thượng 假giả 者giả 無vô 生sanh 宰tể 故cố 。 法pháp 之chi 無vô 我ngã 名danh 法pháp 無vô 我ngã 。

第đệ 二nhị 四tứ 正chánh 勤cần 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 能năng 脩tu 行hành 者giả 。 後hậu 未vị 生sanh 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 中trung 四tứ 。 初sơ 二nhị 勤cần 斷đoạn 是thị 止chỉ 行hành 。 後hậu 二nhị 勤cần 修tu 是thị 作tác 行hành 。 就tựu 前tiền 止chỉ 行hành 中trung 。 初sơ 行hành 內nội 二nhị 。 先tiên 標tiêu 所sở 斷đoạn 惡ác 法pháp 故cố 。 云vân 未vị 生sanh 諸chư 惡ác 。 不bất 善thiện 法Pháp 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 後hậu 欲dục 生sanh 下hạ 正chánh 顯hiển 勤cần 斷đoạn 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 欲dục 者giả 希hy 望vọng 也dã 。 生sanh 者giả 起khởi 也dã 。 希hy 望vọng 正Chánh 斷Đoạn 彼bỉ 惡ác 法pháp 故cố 。 發phát 起khởi 精tinh 進tấn 行hành 也dã 。 後hậu 一nhất 斷đoạn 已dĩ 生sanh 惡ác 法pháp 。 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 後hậu 二nhị 勤cần 脩tu 中trung 。 但đãn 正chánh 行hạnh 與dữ 正Chánh 斷Đoạn 為vi 善thiện 。 餘dư 文văn 可khả 准chuẩn 。 有hữu 處xứ 云vân 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 者giả 。 勤cần 脩tu 二nhị 善thiện 斷đoạn 懈giải 怠đãi 故cố 。

第đệ 三tam 四Tứ 神Thần 足Túc 中trung 。 先tiên 舉cử 能năng 修tu 行hành 者giả 。 後hậu 脩tu 行hành 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 辨biện 初sơ 一nhất 。 後hậu 脩tu 行hành 精tinh 進tấn 下hạ 通thông 顯hiển 餘dư 三tam 。 前tiền 中trung 云vân 欲dục 定định 者giả 。 欲dục 是thị 此thử 中trung 定định 助trợ 伴bạn 能năng 起khởi 此thử 定định 果quả 。 從tùng 緣duyên 以dĩ 立lập 稱xưng 。 此thử 即tức 行hành 體thể 故cố 。 雜tạp 集tập 第đệ 十thập 云vân 。 神thần 足túc 助trợ 伴bạn 者giả 。 謂vị 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 心tâm 心tâm 法pháp 等đẳng 。 欲dục 定định 者giả 謂vị 。 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。 猛mãnh 利lợi 恭cung 敬kính 。 方phương 得đắc 此thử 定định 。 勤cần 定định 者giả 。 謂vị 常thường 精tinh 進tấn 。 無vô 時thời 蹔tạm 間gian 。 方phương 證chứng 此thử 定định 。 心tâm 定định 者giả 。 謂vị 由do 前tiền 生sanh 數số 修tu 定định 力lực 。 令linh 彼bỉ 種chủng 子tử 功công 能năng 增tăng 長trưởng 。 由do 令linh 心tâm 任nhậm 運vận 於ư 定định 隨tùy 轉chuyển 變biến 。 速tốc 能năng 證chứng 定định 。 觀quán 定định 者giả 。 謂vị 由do 聞văn 他tha 教giáo 法pháp 。 內nội 自tự 簡giản 擇trạch 。 證chứng 得đắc 定định 也dã 。 斷đoạn 行hành 者giả 。 顯hiển 行hành 業nghiệp 用dụng 。 謂vị 由do 定định 行hành 能năng 斷đoạn 結kết 故cố 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 名danh 斷đoạn 。 此thử 行hành 是thị 斷đoạn 之chi 行hành 故cố 。 成thành 就tựu 神thần 足túc 者giả 。 就tựu 前tiền 欲dục 定định 。 明minh 其kỳ 所sở 脩tu 習tập 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 者giả 。 雜tạp 集tập 云vân 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 顯hiển 四Tứ 諦Đế 境cảnh 。 脩tu 習tập 神thần 足túc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 緣duyên 苦khổ 體thể 。 為vi 惱não 苦khổ 時thời 。 於ư 苦khổ 境cảnh 界giới 。 必tất 求cầu 厭yếm 故cố 。 名danh 依y 止chỉ 厭yếm 。 若nhược 緣duyên 愛ái 相tương/tướng 苦khổ 集tập 。 為vi 苦khổ 集tập 時thời 。 於ư 此thử 境cảnh 界giới 。 必tất 求cầu 離ly 故cố 。 名danh 依y 止chỉ 離ly 。 若nhược 緣duyên 苦khổ 滅diệt 。 為vi 苦khổ 滅diệt 時thời 。 滅diệt 時thời 於ư 此thử 境cảnh 界giới 。 必tất 求cầu 作tác 證chứng 故cố 。 名danh 依y 止chỉ 寂tịch 滅diệt 。 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 者giả 。 謂vị 由do 此thử 趣thú 苦khổ 滅diệt 行hành 勢thế 力lực 。 棄khí 捨xả 苦khổ 故cố 。 是thị 故cố 若nhược 緣duyên 此thử 境cảnh 時thời 。 於ư 此thử 境cảnh 界giới 。 必tất 求cầu 脩tu 習tập 故cố 。 名danh 迴hồi 向hướng 於ư 捨xả 。 有hữu 處xứ 云vân 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 者giả 。 所sở 作tác 妙diệu 用dụng 皆giai 從tùng 心tâm 故cố 。 如như 欲dục 定định 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。

第đệ 四tứ 五ngũ 根căn 中trung 二nhị 。 初sơ 標tiêu 能năng 脩tu 行hành 者giả 。 後hậu 脩tu 行hành 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 辨biện 信tín 根căn 一nhất 行hành 。 後hậu 精tinh 進tấn 下hạ 餘dư 四tứ 同đồng 顯hiển 。 前tiền 中trung 信tín 及cập 根căn 義nghĩa 。 後hậu 同đồng 顯hiển 中trung 說thuyết 依y 止chỉ 等đẳng 。 四tứ 句cú 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 後hậu 同đồng 顯hiển 中trung 此thử 五ngũ 脩tu 習tập 者giả 。 信tín 謂vị 於ư 諸chư 諦đế 理lý 起khởi 忍nhẫn 可khả 行hành 。 進tiến 謂vị 於ư 諸chư 諦đế 。 忍nhẫn 已dĩ 為vi 覺giác 悟ngộ 故cố 。 起khởi 精tinh 進tấn 行hành 念niệm 者giả 。 於ư 諸chư 諦đế 發phát 勤cần 脩tu 已dĩ 起khởi 不bất 忘vong 行hành 。 定định 者giả 於ư 諦đế 繫hệ 念niệm 已dĩ 起khởi 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 行hành 。 慧tuệ 者giả 於ư 諸chư 諦đế 。 心tâm 得đắc 定định 已dĩ 起khởi 簡giản 擇trạch 行hành 。 果quả 者giả 由do 此thử 能năng 速tốc 發phát 生sanh 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 。 名danh 根căn 者giả 。 此thử 增tăng 上thượng 力lực 不bất 久cửu 能năng 生sanh 見kiến 道đạo 故cố 。 又hựu 能năng 脩tu 治trị 煖noãn 頂Đảnh 法Pháp 故cố 。 引dẫn 發phát 忍nhẫn 及cập 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 故cố 。 即tức 於ư 此thử 身thân 。 入nhập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 位vị 故cố 。 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 四tứ 句cú 同đồng 前tiền 。

第đệ 五ngũ 五Ngũ 力Lực 中trung 。 判phán 文văn 釋thích 義nghĩa 。 並tịnh 同đồng 根căn 說thuyết 。 而nhi 差sai 別biệt 者giả 。 此thử 能năng 損tổn 滅diệt 不bất 信tín 等đẳng 障chướng 。 勝thắng 過quá 前tiền 故cố 。 雖tuy 與dữ 五ngũ 根căn 緣duyên 境cảnh 相tướng 似tự 。 然nhiên 義nghĩa 有hữu 別biệt 。 謂vị 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 故cố 。 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 。 亦diệc 同đồng 前tiền 說thuyết 。

第đệ 六lục 七thất 覺giác 分phần/phân 中trung 。 先tiên 舉cử 能năng 脩tu 觀quán 者giả 。 後hậu 脩tu 行hành 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 辨biện 念niệm 覺giác 分phần/phân 一nhất 行hành 。 後hậu 脩tu 行hành 擇trạch 法pháp 下hạ 通thông 說thuyết 餘dư 六lục 。 前tiền 中trung 念niệm 者giả 。 後hậu 脩tu 習tập 中trung 與dữ 餘dư 六lục 同đồng 辨biện 。 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 。 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 脩tu 習tập 念niệm 者giả 。 是thị 所sở 依y 支chi 。 由do 繫hệ 念niệm 故cố 。 令linh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 皆giai 不bất 忘vong 失thất 。 擇trạch 法pháp 者giả 。 是thị 自tự 體thể 支chi 。 是thị 覺giác 自tự 相tương/tướng 故cố 。 精tinh 進tấn 者giả 。 是thị 出xuất 離ly 支chi 。 由do 此thử 勢thế 力lực 。 能năng 到đáo 所sở 到đáo 處xứ 故cố 。 喜hỷ 者giả 。 是thị 利lợi 益ích 支chi 。 由do 此thử 勢thế 力lực 。 身thân 調điều 適thích 故cố 。 猗ỷ 定định 捨xả 者giả 。 是thị 不bất 染nhiễm 汙ô 支chi 。 由do 此thử 不bất 染nhiễm 污ô 故cố 。 依y 此thử 不bất 染nhiễm 汙ô 故cố 。 體thể 是thị 不bất 染nhiễm 汙ô 故cố 。 由do 輕khinh 安an 不bất 染nhiễm 汙ô 。 能năng 除trừ 麤thô 重trọng/trùng 過quá 故cố 。 依y 止chỉ 於ư 定định 。 得đắc 轉chuyển 依y 故cố 。 捨xả 是thị 不bất 染nhiễm 汙ô 體thể 。 永vĩnh 除trừ 貪tham 憂ưu 。 不bất 染nhiễm 汙ô 位vị 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 脩tu 習tập 四tứ 句cú 厭yếm 等đẳng 。 准chuẩn 前tiền 。 果quả 謂vị 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 七thất 覺giác 支chi 是thị 見kiến 道đạo 自tự 體thể 故cố 。

第đệ 七thất 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 能năng 脩tu 行hành 者giả 。 後hậu 脩tu 行hành 正chánh 見kiến 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 行hành 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 明minh 正chánh 見kiến 一nhất 行hành 。 後hậu 脩tu 行hành 正chánh 思tư 惟duy 下hạ 通thông 顯hiển 餘dư 七thất 。 前tiền 中trung 正chánh 見kiến 者giả 。 後hậu 與dữ 餘dư 七thất 同đồng 釋thích 。 依y 止chỉ 厭yếm 等đẳng 明minh 修tu 習tập 。 如như 前tiền 說thuyết 。 後hậu 同đồng 釋thích 中trung 。 正chánh 見kiến 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 支chi 。 如như 先tiên 所sở 證chứng 真chân 實thật 簡giản 釋thích 故cố 。 正chánh 思tư 惟duy 者giả 是thị 誨hối 示thị 他tha 支chi 。 如như 其kỳ 所sở 證chứng 。 方phương 便tiện 安an 立lập 。 發phát 語ngữ 言ngôn 故cố 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 者giả 。 是thị 令linh 他tha 信tín 支chi 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 令linh 他tha 於ư 證chứng 理lý 者giả 決quyết 定định 信tín 。 有hữu 見kiến 戒giới 正chánh 命mạng 清thanh 淨tịnh 性tánh 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 正chánh 語ngữ 故cố 。 隨tùy 自tự 所sở 證chứng 。 善thiện 能năng 問vấn 答đáp 。 論luận 議nghị 決quyết 擇trạch 。 由do 此thử 了liễu 知tri 。 有hữu 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 由do 正chánh 業nghiệp 故cố 。 身thân 業nghiệp 進tiến 止chỉ 正chánh 行hạnh 具cụ 足túc 。 由do 此thử 了liễu 知tri 。 有hữu 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 由do 正chánh 命mạng 故cố 。 如như 法Pháp 乞khất 求cầu 佛Phật 所sở 聽thính 許hứa 衣y 鉢bát 資tư 具cụ 。 由do 此thử 了liễu 知tri 。 有hữu 命mạng 清thanh 淨tịnh 。 正chánh 精tinh 進tấn 者giả 。 是thị 煩phiền 惱não 障chướng 支chi 。 由do 此thử 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 結kết 故cố 。 正chánh 念niệm 者giả 。 是thị 淨tịnh 隨tùy 煩phiền 惱não 障chướng 支chi 。 由do 此thử 不bất 忘vong 失thất 正chánh 止chỉ 舉cử 相tương/tướng 等đẳng 。 永vĩnh 不bất 容dung 受thọ 沈trầm 掉trạo 等đẳng 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 正chánh 定định 者giả 。 是thị 能năng 淨tịnh 最tối 勝thắng 功công 德đức 障chướng 支chi 。 由do 此thử 引dẫn 發phát 神thần 通thông 等đẳng 無vô 量lượng 。 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 助trợ 伴bạn 及cập 脩tu 習tập 。 如như 前tiền 七thất 覺giác 中trung 說thuyết 。 果quả 謂vị 分phân 別biệt 誨hối 示thị 。 欲dục 令linh 信tín 煩phiền 惱não 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 義nghĩa 勝thắng 功công 德đức 等đẳng 障chướng 淨tịnh 故cố 。 此thử 中trung 所sở 緣duyên 境cảnh 。 即tức 此thử 後hậu 明minh 四Tứ 諦Đế 實thật 性tánh 。 由do 見kiến 道đạo 後hậu 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 即tức 先tiên 所sở 見kiến 諸chư 諦đế 實thật 性tánh 為vi 體thể 故cố 。 上thượng 來lai 明minh 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 了liễu 。

二nhị 明minh 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 十thập 句cú 中trung 。 初sơ 一nhất 句cú 是thị 總tổng 。 餘dư 句cú 是thị 別biệt 。 前tiền 中trung 謂vị 菩Bồ 薩Tát 脩tu 此thử 道Đạo 品Phẩm 。 唯duy 為vi 不bất 捨xả 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 非phi 如như 二Nhị 乘Thừa 為vi 自tự 益ích 而nhi 行hành 。 別biệt 中trung 九cửu 句cú 。 論luận 攝nhiếp 為vi 四tứ 。 一nhất 始thỉ 。 二nhị 益ích 。 三tam 希hy 。 四tứ 行hành 。 前tiền 三tam 護hộ 心tâm 。 後hậu 一nhất 護hộ 行hành 。 前tiền 中trung 初sơ 一nhất 句cú 。 始thỉ 者giả 為vi 起khởi 行hành 所sở 依y 故cố 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 為vi 始thỉ 。 二nhị 次thứ 二nhị 句cú 。 益ích 者giả 以dĩ 慈từ 悲bi 益ích 物vật 憐lân 愍mẫn 心tâm 故cố 。 三tam 次thứ 一nhất 句cú 。 希hy 者giả 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 希hy 求cầu 佛Phật 果Quả 故cố 。 云vân 思tư 念niệm 一nhất 切thiết 智trí 智trí 故cố 。 後hậu 行hành 中trung 有hữu 五ngũ 句cú 。 一nhất 成thành 就tựu 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 者giả 。 脩tu 淨tịnh 土độ 行hành 故cố 。 二nhị 成thành 就tựu 如Như 來Lai 等đẳng 者giả 。 脩tu 起khởi 佛Phật 法Pháp 行hành 故cố 。 三tam 求cầu 於ư 上thượng 上thượng 等đẳng 者giả 。 脩tu 彼bỉ 地địa 方phương 便tiện 無vô 厭yếm 足túc 行hành 故cố 。 四tứ 隨tùy 順thuận 等đẳng 者giả 。 脩tu 入nhập 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 行hành 故cố 。 五ngũ 思tư 惟duy 等đẳng 者giả 。 修tu 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 行hành 故cố 。

第đệ 四tứ 大đại 段đoạn 對đối 治trị 脩tu 行hành 增tăng 長trưởng 果quả 分phần/phân 中trung 。 論luận 判phán 有hữu 六lục 種chủng 果quả 。 一nhất 煩phiền 惱não 染nhiễm 生sanh 遠viễn 離ly 果quả 。 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 若nhược 見kiến 。 業nghiệp 下hạ 明minh 業nghiệp 染nhiễm 生sanh 遠viễn 離ly 果quả 。 三tam 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 所sở 下hạ 明minh 於ư 勝thắng 功công 德đức 中trung 。 生sanh 增tăng 上thượng 欲dục 心tâm 果quả 。 四tứ 此thử 菩Bồ 薩Tát 知tri 恩ân 。 下hạ 明minh 說thuyết 法Pháp 等đẳng 中trung 說thuyết 報báo 恩ân 心tâm 果quả 。 五ngũ 此thử 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 下hạ 明minh 方phương 便tiện 行hành 中trung 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 果quả 。 六lục 是thị 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 界giới 下hạ 明minh 彼bỉ 增tăng 上thượng 欲dục 本bổn 心tâm 界giới 滿mãn 足túc 果quả 。 六lục 中trung 初sơ 二nhị 是thị 離ly 障chướng 果quả 後hậu 四tứ 是thị 成thành 就tựu 果quả 。

就tựu 前tiền 二nhị 中trung 。 初sơ 明minh 離ly 惑hoặc 障chướng 果quả 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 得đắc 離ly 障chướng 之chi 者giả 。 次thứ 所sở 有hữu 身thân 見kiến 下hạ 正chánh 顯hiển 行hành 相tương/tướng 。 後hậu 於ư 如như 是thị 下hạ 結kết 其kỳ 所sở 離ly 。 然nhiên 論luận 於ư 正chánh 顯hiển 中trung 分phần/phân 五ngũ 。 一nhất 從tùng 身thân 見kiến 至chí 出xuất 沒một 有hữu 八bát 法pháp 。 三tam 句cú 明minh 本bổn 。 二nhị 思tư 惟duy 一nhất 句cú 明minh 起khởi 。 三tam 觀quán 察sát 一nhất 句cú 明minh 行hành 。 四tứ 治trị 等đẳng 三tam 句cú 明minh 護hộ 。 五ngũ 著trước 處xứ 一nhất 句cú 明minh 過quá 。 就tựu 初sơ 本bổn 中trung 。 身thân 見kiến 是thị 起khởi 慢mạn 之chi 本bổn 。 亦diệc 是thị 六lục 十thập 二nhị 見kiến 本bổn 故cố 。 我ngã 知tri 是thị 能năng 知tri 大đại 知tri 是thị 所sở 知tri 大đại 法pháp 此thử 是thị 三tam 地địa 中trung 解giải 法pháp 慢mạn 也dã 。 我ngã 脩tu 是thị 能năng 脩tu 。 復phục 計kế 禪thiền 定định 是thị 我ngã 所sở 脩tu 。 此thử 是thị 三tam 地địa 正chánh 受thọ 慢mạn 也dã 。 於ư 中trung 我ngã 人nhân 等đẳng 是thị 人nhân 執chấp 。 蘊uẩn 界giới 等đẳng 是thị 法pháp 執chấp 。 出xuất 謂vị 三tam 昧muội 起khởi 者giả 計kế 有hữu 出xuất 定định 。 沒một 謂vị 三tam 昧muội 滅diệt 計kế 有hữu 入nhập 定định 。 又hựu 出xuất 謂vị 脩tu 起khởi 諸chư 禪thiền 。 沒một 謂vị 退thoái 失thất 禪thiền 定định 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 出xuất 者giả 脩tu 起khởi 諸chư 定định 。 沒một 者giả 定định 所sở 除trừ 滅diệt 。 二nhị 思tư 惟duy 者giả 。 明minh 第đệ 二nhị 起khởi 也dã 。 謂vị 起khởi 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 欲dục 起khởi 定định 慢mạn 也dã 。 觀quán 察sát 者giả 。 明minh 第đệ 三tam 行hành 觀quán 。 心tâm 行hành 於ư 緣duyên 中trung 。 於ư 己kỷ 所sở 得đắc 八bát 禪thiền 等đẳng 法pháp 。 求cầu 覓mịch 勝thắng 相tương/tướng 。 欲dục 令linh 他tha 知tri 故cố 。 治trị 故cố 等đẳng 三Tam 明Minh 第đệ 四tứ 護hộ 也dã 。 治trị 謂vị 數sác 數sác 觀quán 察sát 故cố 。 我ngã 所sở 謂vị 起khởi 我ngã 想tưởng 故cố 。 財tài 物vật 謂vị 受thọ 用dụng 護hộ 持trì 故cố 。 著trước 處xứ 故cố 者giả 。 明minh 第đệ 五ngũ 過quá 也dã 。 謂vị 堅kiên 執chấp 自tự 所sở 得đắc 定định 。 心tâm 安an 處xứ 諸chư 事sự 故cố 。 云vân 著trước 處xứ 。 此thử 定định 愛ái 也dã 。 後hậu 結kết 除trừ 斷đoạn 可khả 知tri 。 問vấn 何hà 故cố 於ư 此thử 說thuyết 斷đoạn 惑hoặc 耶da 。

答đáp 准chuẩn 成thành 唯duy 識thức 。 此thử 是thị 第đệ 六lục 識thức 中trung 。 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 等đẳng 及cập 所sở 起khởi 過quá 。 得đắc 第đệ 四tứ 地địa 出xuất 世thế 道Đạo 品Phẩm 。 能năng 除trừ 滅diệt 故cố 。 於ư 此thử 說thuyết 也dã 。 又hựu 釋thích 。 若nhược 約ước 寄ký 位vị 。 前tiền 地địa 寄ký 世thế 間gian 。 此thử 當đương 出xuất 世thế 。 為vi 分phần/phân 世thế 出xuất 世thế 故cố 。 此thử 說thuyết 斷đoạn 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 亦diệc 得đắc 。 是thị 分phân 別biệt 所sở 起khởi 。 以dĩ 仁nhân 王vương 經kinh 說thuyết 四tứ 地địa 名danh 為vi 須Tu 陀Đà 洹hoàn 位vị 故cố 。

第đệ 二nhị 業nghiệp 染nhiễm 生sanh 遠viễn 離ly 果quả 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 捨xả 離ly 不bất 可khả 作tác 業nghiệp 。 後hậu 若nhược 見kiến 業nghiệp 是thị 順thuận 下hạ 明minh 脩tu 行hành 可khả 作tác 業nghiệp 。 前tiền 中trung 。 論luận 云vân 所sở 有hữu 不bất 可khả 作tác 業nghiệp 。 有hữu 二nhị 種chủng 事sự 不bất 應ưng 作tác 。 一nhất 尊tôn 敬kính 如Như 來Lai 佛Phật 不bất 讚tán 歎thán 故cố 。 二nhị 畏úy 惡ác 名danh 聞văn 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 。 後hậu 脩tu 可khả 作tác 事sự 中trung 所sở 有hữu 可khả 作tác 。 有hữu 二nhị 種chủng 事sự 。 一nhất 見kiến 無vô 惡ác 名danh 利lợi 隨tùy 順thuận 菩Bồ 薩Tát 行hành 故cố 。 二nhị 尊tôn 敬kính 如Như 來Lai 佛Phật 讚tán 歎thán 故cố 。

第đệ 三tam 於ư 勝thắng 功công 德đức 中trung 。 生sanh 增tăng 上thượng 欲dục 心tâm 果quả 者giả 。 自tự 下hạ 明minh 後hậu 四tứ 種chủng 成thành 就tựu 果quả 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 後hậu 如như 是thị 而nhi 行hành 下hạ 正chánh 顯hiển 。 前tiền 中trung 牒điệp 前tiền 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 處xứ 。 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 。 故cố 行hành 此thử 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 故cố 。 此thử 中trung 先tiên 標tiêu 轉chuyển 起khởi 欲dục 樂lạc 者giả 。 可khả 知tri 次thứ 云vân 隨tùy 所sở 起khởi 等đẳng 。 牒điệp 前tiền 所sở 脩tu 所sở 為vi 。 論luận 云vân 隨tùy 所sở 隨tùy 所sở 方phương 便tiện 智trí 所sở 起khởi 脩tu 行hành 者giả 。 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 脩tu 行hành 故cố 。 如như 前tiền 說thuyết 。 重trọng/trùng 言ngôn 隨tùy 所sở 者giả 。 隨tùy 所sở 脩tu 行hành 非phi 一nhất 故cố 。 脩tu 集tập 於ư 道đạo 者giả 。 道đạo 正chánh 體thể 也dã 。 及cập 助trợ 道đạo 分phần/phân 者giả 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 是thị 道đạo 支chi 故cố 。 後hậu 正chánh 顯hiển 中trung 十thập 心tâm 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 一nhất 是thị 總tổng 。 餘dư 九cửu 為vi 別biệt 。 總tổng 者giả 依y 前tiền 所sở 起khởi 三tam 心tâm 。 正chánh 明minh 欲dục 樂lạc 心tâm 。 由do 前tiền 策sách 勤cần 所sở 脩tu 力lực 故cố 。 於ư 上thượng 功công 德đức 。 見kiến 其kỳ 實thật 利lợi 。 是thị 故cố 轉chuyển 起khởi 。 殊thù 勝thắng 意ý 樂lạc 。 令linh 心tâm 柔nhu 和hòa 。 求cầu 彼bỉ 上thượng 法pháp 。 (# 六lục 七thất 二nhị 心tâm 中trung 有hữu 轉chuyển 字tự 故cố )# 論luận 云vân 成thành 潤nhuận 益ích 心tâm 者giả 。 以dĩ 見kiến 勝thắng 德đức 能năng 潤nhuận 益ích 故cố 。 起khởi 深thâm 欲dục 心tâm 故cố 。 云vân 深thâm 欲dục 愛ái 敬kính 。 今kim 此thử 云vân 潤nhuận 澤trạch 者giả 。 意ý 無vô 別biệt 也dã 。 後hậu 九cửu 心tâm 別biệt 者giả 。 於ư 總tổng 開khai 出xuất 故cố 。 論luận 云vân 彼bỉ 潤nhuận 益ích 心tâm 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 柔nhu 耎nhuyễn 者giả 。 謂vị 證chứng 法pháp 悅duyệt 心tâm 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 勝thắng 。 二nhị 調điều 順thuận 者giả 。 調điều 謂vị 調điều 和hòa 。 順thuận 即tức 隨tùy 順thuận 。 謂vị 定định 與dữ 相tương 應ứng 法pháp 。 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận 。 無vô 所sở 乖quai 違vi 。 名danh 三tam 昧muội 自tự 在tại 。 緣duyên 此thử 上thượng 二nhị 行hành 是thị 行hành 體thể 。 三tam 利lợi 益ích 安an 樂lạc 者giả 。 離ly 過quá 對đối 治trị 勝thắng 。 此thử 是thị 行hành 用dụng 。 從tùng 此thử 心tâm 開khai 出xuất 下hạ 六lục 心tâm 。 總tổng 明minh 離ly 過quá 堪kham 任nhậm 有hữu 用dụng 故cố 。 下hạ 別biệt 顯hiển 離ly 六lục 過quá 。 一nhất 無vô 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 此thử 治trị 為vi 食thực 過quá 。 或hoặc 說thuyết 法Pháp 中trung 妬đố 心tâm 過quá 。 二nhị 求cầu 上thượng 上thượng 勝thắng 法Pháp 者giả 。 此thử 治trị 少thiểu 欲dục 功công 德đức 過quá 。 不bất 樂nhạo 布bố 施thí 頭đầu 陀đà 等đẳng 。 三tam 求cầu 殊thù 勝thắng 智trí 慧tuệ 者giả 。 此thử 治trị 少thiểu 欲dục 知tri 過quá 。 不bất 好hảo/hiếu 求cầu 勝thắng 智trí 故cố 。 四tứ 救cứu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 者giả 。 此thử 治trị 懈giải 怠đãi 過quá 。 不bất 勤cần 作tác 眾chúng 生sanh 故cố 。 五ngũ 恭cung 敬kính 尊tôn 德đức 無vô 違vi 教giáo 命mệnh 者giả 。 此thử 治trị 自tự 見kiến 取thủ 過quá 。 於ư 尊tôn 教giáo 法pháp 心tâm 不bất 隨tùy 順thuận 故cố 。 六lục 隨tùy 所sở 聞văn 法Pháp 。 皆giai 善thiện 脩tu 行hành 。 此thử 治trị 捨xả 為vi 首thủ 過quá 。 不bất 隨tùy 說thuyết 行hành 故cố 。 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 比tỉ 於ư 聞văn 思tư 為vi 首thủ 為vi 勝thắng 。 今kim 捨xả 為vi 首thủ 故cố 。 是thị 過quá 也dã 。

第đệ 四tứ 明minh 說thuyết 法Pháp 尊tôn 中trung 起khởi 報báo 恩ân 心tâm 果quả 者giả 。 謂vị 前tiền 地địa 中trung 。 從tùng 師sư 聞văn 法Pháp 故cố 。 稱xưng 彼bỉ 師sư 為vi 說thuyết 法Pháp 尊tôn 。 即tức 從tùng 前tiền 地địa 來lai 。 依y 法pháp 脩tu 行hành 。 令linh 得đắc 成thành 辨biện 。 稱xưng 彼bỉ 作tác 意ý 。 故cố 名danh 報báo 恩ân 。 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 脩tu 行hành 者giả 。 後hậu 知tri 恩ân 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 二nhị 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 後hậu 九cửu 句cú 別biệt 。 總tổng 云vân 知tri 恩ân 者giả 。 謂vị 知tri 恩ân 報báo 之chi 心tâm 也dã 。 別biệt 中trung 初sơ 知tri 報báo 恩ân 者giả 。 謂vị 有hữu 恩ân 者giả 。 遍biến 行hành 報báo 恩ân 行hành 故cố 。 二nhị 心tâm 極cực 和hòa 善thiện 。 同đồng 住trụ 安an 樂lạc 者giả 。 依y 同đồng 法pháp 者giả 。 起khởi 將tương 護hộ 心tâm 。 謂vị 順thuận 說thuyết 法Pháp 者giả 意ý 。 無vô 所sở 違vi 故cố 。 三tam 質chất 直trực 柔nhu 耎nhuyễn 者giả 。 依y 法pháp 行hành 隨tùy 順thuận 受thọ 教giáo 。 反phản 事sự 能năng 忍nhẫn 故cố 。 四tứ 無vô 稠trù 林lâm 行hành 。 無vô 諂siểm 曲khúc 者giả 。 依y 受thọ 用dụng 食thực 。 於ư 施thí 主chủ 所sở 。 自tự 過quá 不bất 覆phú 。 不bất 忘vong 說thuyết 己kỷ 德đức 故cố 。 五ngũ 無vô 有hữu 我ngã 慢mạn 者giả 。 依y 自tự 勝thắng 功công 德đức 。 不bất 起khởi 高cao 心tâm 故cố 。 六lục 善thiện 受thọ 教giáo 誨hối 者giả 。 依y 教giáo 正chánh 受thọ 語ngữ 故cố 。 七thất 得đắc 說thuyết 者giả 意ý 者giả 。 依y 教giáo 不bất 顛điên 倒đảo 受thọ 故cố 。 上thượng 第đệ 三tam 句cú 准chuẩn 論luận 經kinh 分phân 為vi 二nhị 句cú 。 第đệ 四tứ 句cú 下hạ 准chuẩn 論luận 此thử 欠khiếm 一nhất 句cú 云vân 。 無vô 有hữu 諂siểm 曲khúc 。 是thị 故cố 并tinh 前tiền 七thất 句cú 別biệt 中trung 有hữu 九cửu 句cú 。

第đệ 五ngũ 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 果quả 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 生sanh 後hậu 。 後hậu 得đắc 不bất 體thể 下hạ 正chánh 顯hiển 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 結kết 前tiền 。 後hậu 作tác 意ý 下hạ 生sanh 後hậu 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 顯hiển 三tam 行hành 。 後hậu 總tổng 結kết 三tam 行hành 。 前tiền 中trung 一nhất 忍nhẫn 成thành 就tựu 者giả 。 於ư 彼bỉ 尊tôn 所sở 脩tu 報báo 恩ân 行hành 成thành 。 謂vị 能năng 忍nhẫn 難nạn/nan 事sự 成thành 報báo 恩ân 果quả 故cố 。 二nhị 調điều 柔nhu 成thành 就tựu 者giả 。 是thị 前tiền 對đối 治trị 脩tu 行hành 增tăng 長trưởng 。 謂vị 彼bỉ 對đối 治trị 於ư 此thử 成thành 就tựu 故cố 。 三tam 寂tịch 滅diệt 心tâm 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 對đối 治trị 脩tu 行hành 增tăng 長trưởng 力lực 。 即tức 前tiền 二nhị 遠viễn 離ly 果quả 。 為vi 寂tịch 滅diệt 心tâm 。 謂vị 前tiền 護hộ 煩phiền 惱não 對đối 治trị 力lực 也dã 。 後hậu 總tổng 結kết 前tiền 三tam 。 文văn 願nguyện 可khả 知tri 。 後hậu 正chánh 顯hiển 中trung 十thập 句cú 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 得đắc 不bất 休hưu 息tức 一nhất 句cú 是thị 總tổng 。 餘dư 九cửu 句cú 別biệt 。 總tổng 中trung 不bất 休hưu 是thị 不bất 可khả 令linh 轉chuyển 故cố 。 別biệt 中trung 一nhất 離ly 增tăng 減giảm 過quá 謂vị 非phi 懈giải 怠đãi 非phi 躭đam 染nhiễm 精tinh 進tấn 故cố 。 二nhị 堅kiên 住trụ 自tự 我ngã 乘thừa 故cố 。 三tam 廣quảng 念niệm 利lợi 他tha 故cố 。 四tứ 為vi 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 作tác 利lợi 益ích 願nguyện 故cố 。 五ngũ 熾sí 然nhiên 者giả 。 論luận 經kinh 名danh 猛mãnh 利lợi 。 謂vị 勇dũng 悍hãn 難nan 制chế 故cố 。 六lục 比tỉ 劣liệt 無vô 齊tề 與dữ 勝thắng 齊tề 故cố 。 七thất 一nhất 切thiết 魔ma 煩phiền 惱não 行hành 不bất 能năng 破phá 壞hoại 故cố 。 八bát 成thành 熟thục 者giả 。 攝nhiếp 取thủ 故cố 。 九cửu 有hữu 義nghĩa 。 一nhất 能năng 斷đoạn 他tha 疑nghi 二nhị 降hàng 伏phục 他tha 言ngôn 正chánh 脩tu 習tập 故cố 。

第đệ 六lục 本bổn 心tâm 界giới 滿mãn 足túc 果quả 者giả 。 滿mãn 足túc 今kim 云vân 清thanh 淨tịnh 。 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 脩tu 行hành 者giả 。 後hậu 心tâm 界giới 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 二nhị 。 先tiên 一nhất 句cú 總tổng 。 後hậu 九cửu 句cú 別biệt 。 前tiền 中trung 心tâm 界giới 清thanh 淨tịnh 者giả 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 欲dục 樂lạc 心tâm 滿mãn 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 一nhất 深thâm 心tâm 不bất 失thất 者giả 。 求cầu 道Đạo 品phẩm 心tâm 。 由do 前tiền 勤cần 脩tu 行hành 增tăng 益ích 故cố 。 云vân 不bất 失thất 深thâm 心tâm 。 二nhị 悟ngộ 解giải 明minh 利lợi 者giả 。 於ư 勝thắng 上thượng 證chứng 中trung 轉chuyển 生sanh 決quyết 定định 故cố 。 三tam 善thiện 根căn 增tăng 長trưởng 者giả 。 彼bỉ 上thượng 證chứng 之chi 因nhân 治trị 過quá 行hành 增tăng 故cố 。 四tứ 離ly 世thế 垢cấu 濁trược 者giả 。 除trừ 滅diệt 諸chư 障chướng 故cố 。 五ngũ 斷đoạn 諸chư 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 除trừ 此thử 地địa 祕bí 密mật 疑nghi 事sự 故cố 。 六lục 明minh 斷đoạn 具cụ 足túc 者giả 。 以dĩ 除trừ 疑nghi 故cố 。 於ư 餘dư 處xứ 決quyết 定định 故cố 。 七thất 喜hỷ 樂lạc 充sung 滿mãn 者giả 。 無vô 依y 眾chúng 生sanh 力lực 。 謂vị 佛Phật 力lực 加gia 能năng 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 八bát 佛Phật 親thân 護hộ 念niệm 者giả 。 依y 勝thắng 行hành 內nội 證chứng 相tương 應ứng 故cố 。 九cửu 無vô 量lượng 志chí 樂nhạo 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 者giả 。 依y 現hiện 無vô 量lượng 三tam 昧muội 。 心tâm 得đắc 智trí 障chướng 清thanh 淨tịnh 故cố 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 位vị 果quả 中trung 三tam 。 一nhất 明minh 調điều 柔nhu 果quả 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 地Địa 。 多đa 作tác 下hạ 明minh 攝nhiếp 報báo 果quả 。 三tam 若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 殊thù 勝thắng 下hạ 明minh 願nguyện 智trí 果quả 。 初sơ 中trung 四tứ 。 一nhất 調điều 柔nhu 行hành 。 二nhị 如như 摩ma 下hạ 教giáo 智trí 淨tịnh 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 四tứ 。 下hạ 別biệt 地địa 行hành 。 四tứ 佛Phật 子tử 是thị 名danh 下hạ 結kết 說thuyết 。 初sơ 中trung 。 先tiên 法pháp 。 次thứ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 先tiên 見kiến 佛Phật 為vi 練luyện 行hành 緣duyên 。 二nhị 皆giai 恭cung 等đẳng 下hạ 為vi 能năng 練luyện 行hành 。 三tam 又hựu 更cánh 下hạ 明minh 所sở 練luyện 淨tịnh 。 能năng 行hành 中trung 有hữu 出xuất 家gia 等đẳng 者giả 。 於ư 中trung 五ngũ 。 一nhất 近cận 佛Phật 。 二nhị 聽thính 法Pháp 。 三tam 受thọ 持trì 。 四tứ 脩tu 行hành 。 五ngũ 出xuất 家gia 。 此thử 地địa 寄ký 出xuất 世thế 故cố 。 辨biện 出xuất 家gia 攝nhiếp 報báo 果quả 不bất 便tiện 故cố 不bất 言ngôn 。 前tiền 二nhị 地địa 寄ký 人nhân 王vương 報báo 故cố 有hữu 出xuất 家gia 。 三tam 地địa 天thiên 王vương 出xuất 家gia 不bất 便tiện 不bất 言ngôn 也dã 。 調điều 柔nhu 中trung 五ngũ 地địa 同đồng 金kim 嚴nghiêm 具cụ 者giả 。 論luận 云vân 喻dụ 阿a 含hàm 現hiện 作tác 證chứng 智trí 莊trang 嚴nghiêm 顯hiển 示thị 得đắc 證chứng 故cố 。 二nhị 摩ma 尼ni 喻dụ 教giáo 智trí 淨tịnh 。 前tiền 法pháp 地địa 無vô 者giả 為vi 寄ký 世thế 間gian 故cố 。 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 四tứ 攝nhiếp 。 後hậu 十thập 度độ 。 皆giai 是thị 第đệ 四tứ 者giả 依y 地địa 配phối 故cố 。 餘dư 如như 論luận 。

第đệ 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 。 一nhất 十thập 七thất 頌tụng 分phần/phân 六lục 。 初sơ 一nhất 頌tụng 頌tụng 前tiền 初sơ 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 。 二nhị 次thứ 二nhị 頌tụng 頌tụng 前tiền 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 三tam 次thứ 四tứ 頌tụng 頌tụng 前tiền 對đối 治trị 脩tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 。 於ư 中trung 。 初sơ 二nhị 頌tụng 頌tụng 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 後hậu 二nhị 頌tụng 頌tụng 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 四tứ 次thứ 四tứ 頌tụng 頌tụng 前tiền 對đối 治trị 行hành 增tăng 長trưởng 果quả 分phần/phân 。 於ư 中trung 六lục 種chủng 果quả 。 分phần/phân 配phối 可khả 知tri 。 其kỳ 最tối 後hậu 頌tụng 中trung 云vân 轉chuyển 更cánh 精tinh 勤cần 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 轉chuyển 更cánh 兩lưỡng 字tự 。 唯duy 梵Phạm 本bổn 中trung 。 應ưng 云vân 彌di 益ích 。 五ngũ 次thứ 五ngũ 頌tụng 頌tụng 前tiền 調điều 柔nhu 等đẳng 三tam 果quả 。 六lục 末mạt 後hậu 一nhất 頌tụng 顯hiển 名danh 結kết 說thuyết 。 於ư 中trung 云vân 功công 德đức 義nghĩa 智trí 共cộng 相tương 應ứng 者giả 。 梵Phạm 本bổn 云vân 。 功công 德đức 義nghĩa 智trí 相tương 應ứng 故cố 我ngã 已dĩ 為vi 彼bỉ 佛Phật 子tử 說thuyết 。 謂vị 我ngã 已dĩ 為vi 功công 德đức 義nghĩa 智trí 相tương 應ứng 者giả 說thuyết 故cố 。 若nhược 依y 漢hán 本bổn 。 則tắc 不bất 知tri 功công 德đức 義nghĩa 智trí 之chi 言ngôn 屬thuộc 在tại 何hà 也dã 。 第đệ 四tứ 地địa 竟cánh 。

第đệ 五ngũ 難Nan 勝Thắng 地Địa 中trung 。 先tiên 料liệu 簡giản 。 後hậu 釋thích 文văn 。

前tiền 中trung 略lược 顯hiển 二nhị 門môn 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 次thứ 第đệ 。

前tiền 中trung 依y 成thành 唯duy 識thức 論luận 第đệ 九cửu 云vân 。 真chân 俗tục 兩lưỡng 智trí 行hành 相tương/tướng 互hỗ 違vi 合hợp 令linh 相tương 應ứng 。 極cực 難nan 勝thắng 故cố 。 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 云vân 。 由do 此thử 地địa 中trung 真chân 實thật 諦đế 智trí 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 世thế 間gian 工công 巧xảo 等đẳng 智trí 是thị 有hữu 分phân 別biệt 。 此thử 二nhị 相tương 違vi 。 應ưng 脩tu 令linh 合hợp 。 能năng 合hợp 難nạn/nan 合hợp 令linh 相tương 應ứng 故cố 。 名danh 極Cực 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 及cập 無vô 性tánh 釋thích 。 並tịnh 同đồng 此thử 說thuyết 。 瑜du 伽già 云vân 。 今kim 此thử 地Địa 中trung 。 顯hiển 示thị 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 決quyết 定định 妙diệu 智trí 極cực 難nan 可khả 勝thắng 。 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 金kim 光quang 明minh 云vân 。 是thị 脩tu 行hành 方phương 便tiện 勝thắng 智trí 。 自tự 在tại 難nan 得đắc 故cố 。 見kiến 思tư 煩phiền 惱não 不bất 能năng 伏phục 故cố 。 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 解giải 深thâm 密mật 云vân 。 由do 即tức 於ư 彼bỉ 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 方phương 便tiện 脩tu 習tập 最tối 極cực 難nạn/nan 。 名danh 極Cực 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 於ư 五ngũ 地địa 有hữu 二nhị 種chủng 難nạn/nan 。 一nhất 勸khuyến 作tác 無vô 惱não 難nạn/nan 。 二nhị 生sanh 不bất 從tùng 心tâm 無vô 惱não 難nạn/nan 。 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 退thoái 二nhị 難nạn/nan 。 於ư 難nan 得đắc 勝thắng 故cố 。 名danh 難nan 勝thắng 。 顯hiển 揚dương 云vân 。 證chứng 得đắc 極cực 淨tịnh 緣duyên 諦đế 所sở 知tri 諸chư 法pháp 微vi 妙diệu 慧tuệ 成thành 極cực 難nạn/nan 成thành 。 不bất 住trụ 流lưu 轉chuyển 。 寂tịch 靜tĩnh 聖thánh 道Đạo 。 名danh 極cực 難nan 勝thắng 。 十thập 住trụ 論luận 云vân 。 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 。 功công 德đức 力lực 成thành 。 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 故cố 。 名danh 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 問vấn 仁nhân 王vương 云vân 。 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 平bình 等đẳng 道đạo 。 何hà 故cố 餘dư 處xứ 皆giai 云vân 五ngũ 地địa 。 古cổ 德đức 云vân 。 據cứ 實thật 。 初Sơ 地Địa 二nhị 智trí 雙song 照chiếu 。 約ước 任nhậm 運vận 得đắc 處xứ 故cố 說thuyết 五ngũ 地địa 。 今kim 解giải 不bất 然nhiên 。 初Sơ 地Địa 創sáng/sang 得đắc 圓viên 滿mãn 在tại 此thử 故cố 不bất 相tương 違vi 。

第đệ 二nhị 次thứ 第đệ 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 。 總tổng 寄ký 二Nhị 乘Thừa 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 初sơ 果quả 第đệ 四Tứ 果Quả 辟Bích 支Chi 佛Phật 但đãn 舉cử 初sơ 後hậu 。 不bất 寄ký 中trung 二nhị 。 此thử 約ước 十Thập 地Địa 論luận 等đẳng 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 仁nhân 王vương 云vân 七thất 地địa 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。

答đáp 十Thập 地Địa 論luận 約ước 所sở 觀quán 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 配phối 二Nhị 乘Thừa 道Đạo 品Phẩm 。 四Tứ 諦Đế 通thông 二Nhị 乘Thừa 行hành 故cố 。 第đệ 六lục 緣duyên 生sanh 通thông 緣Duyên 覺Giác 行hành 故cố 。 第đệ 七thất 十thập 度độ 唯duy 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 故cố 。 仁nhân 王vương 下hạ 卷quyển 。 纓anh 絡lạc 上thượng 卷quyển 。 約ước 人nhân 配phối 位vị 。 前tiền 之chi 三tam 地địa 相tương/tướng 同đồng 凡phàm 夫phu 故cố 。 復phục 後hậu 四tứ 地địa 配phối 於ư 四Tứ 果Quả 。 以dĩ 顯hiển 四tứ 別biệt 七thất 地địa 未vị 離ly 分phân 段đoạn 故cố 寄ký 同đồng 下hạ 位vị 。 二nhị 約ước 二Nhị 乘Thừa 行hành 中trung 。 道Đạo 品Phẩm 居cư 先tiên 。 四Tứ 諦Đế 居cư 後hậu 故cố 。 四tứ 地địa 後hậu 明minh 此thử 地địa 也dã 。 三tam 約ước 前tiền 地địa 。 雖tuy 得đắc 出xuất 世thế 未vị 能năng 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 五ngũ 明minh 攝nhiếp 化hóa 。 今kim 此thử 地Địa 中trung 。 脩tu 證chứng 彼bỉ 法pháp 。 故cố 致trí 此thử 爾nhĩ 。 上thượng 來lai 略lược 顯hiển 法Pháp 門môn 分phân 別biệt 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。

後hậu 正chánh 釋thích 文văn 中trung 。 三tam 分phần/phân 同đồng 前tiền 。

初sơ 讚tán 請thỉnh 分phần/phân 中trung 。 有hữu 九cửu 頌tụng 半bán 。 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 一nhất 頌tụng 明minh 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 三tam 業nghiệp 供cúng 養dường 。 二nhị 有hữu 一nhất 頌tụng 。 明minh 天thiên 王vương 及cập 眾chúng 光quang 雲vân 供cung 佛Phật 。 三tam 有hữu 六lục 頌tụng 半bán 。 明minh 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 言ngôn 讚tán 佛Phật 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 一nhất 頌tụng 總tổng 標tiêu 。 次thứ 四tứ 頌tụng 半bán 別biệt 顯hiển 。 後hậu 一nhất 頌tụng 總tổng 結kết 。 總tổng 讚tán 可khả 知tri 。 別biệt 顯hiển 中trung 五ngũ 。 初sơ 一nhất 頌tụng 標tiêu 二nhị 利lợi 果quả 。 次thứ 前tiền 半bán 自tự 利lợi 。 後hậu 半bán 利lợi 他tha 。 次thứ 一nhất 頌tụng 別biệt 明minh 利lợi 他tha 果quả 用dụng 。 言ngôn 大đại 海hải 今kim 始thỉ 動động 者giả 。 佛Phật 果Quả 應ứng 機cơ 。 如như 海hải 即tức 現hiện 。 現hiện 用dụng 為vi 動động 也dã 。 次thứ 一nhất 頌tụng 半bán 別biệt 明minh 自tự 利lợi 果quả 。 初sơ 半bán 福phước 備bị 智trí 圓viên 黑hắc 闇ám 等đẳng 滅diệt 故cố 。 後hậu 一nhất 頌tụng 二nhị 障chướng 俱câu 淨tịnh 超siêu 出xuất 二Nhị 乘Thừa 。 後hậu 一nhất 頌tụng 歎thán 佛Phật 為vi 世thế 勝thắng 田điền 德đức 。 四tứ 有hữu 一nhất 頌tụng 眾chúng 首thủ 正chánh 請thỉnh 。

第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 約ước 論luận 科khoa 文văn 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 難Nan 勝Thắng 地Địa 。 下hạ 明minh 其kỳ 位vị 果quả 。 前tiền 中trung 論luận 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 明minh 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 。 二nhị 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 實thật 下hạ 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 。 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 下hạ 明minh 彼bỉ 果quả 勝thắng 。 此thử 三tam 分phần/phân 用dụng 此thử 地địa 加gia 行hành 道Đạo 及cập 初sơ 住trụ 地địa 分phần/phân 無vô 間gian 道đạo 。 合hợp 為vi 初sơ 分phần/phân 。 二nhị 以dĩ 正chánh 住trụ 地địa 分phân 解giải 脫thoát 道đạo 。 為vi 第đệ 二nhị 分phần 。 三tam 以dĩ 地địa 滿mãn 分phần 勝thắng 進tiến 道đạo 為vi 第đệ 三tam 分phần/phân 。

就tựu 初sơ 分phần/phân 中trung 。 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 者giả 。 遠viễn 釋thích 云vân 。 慢mạn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 他tha 地địa 慢mạn 。 謂vị 前tiền 四tứ 地địa 中trung 。 得đắc 出xuất 世thế 智trí 。 取thủ 彼bỉ 勝thắng 相tương/tướng 。 名danh 為vi 勝thắng 慢mạn 。 下hạ 以dĩ 十thập 平bình 等đẳng 心tâm 。 翻phiên 彼bỉ 名danh 治trị 。 二nhị 自tự 地địa 憍kiêu 。 謂vị 於ư 此thử 十thập 心tâm 。 希hy 求cầu 勝thắng 相tương/tướng 。 復phục 以dĩ 為vi 慢mạn 。 下hạ 以dĩ 如như 道Đạo 行hạnh 對đối 治trị 。 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 今kim 釋thích 前tiền 地địa 解giải 法pháp 慢mạn 障chướng 正chánh 地địa 中trung 對đối 治trị 此thử 地địa 所sở 治trị 身thân 淨tịnh 我ngã 慢mạn 障chướng 。 是thị 前tiền 地địa 中trung 。 得đắc 出xuất 世thế 淨tịnh 。 取thủ 以dĩ 為vi 慢mạn 。 此thử 地địa 加gia 行hành 觀quán 十thập 平bình 等đẳng 。 正chánh 伏phục 彼bỉ 障chướng 。 初sơ 入nhập 地địa 時thời 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 正Chánh 斷Đoạn 彼bỉ 種chủng 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 俱câu 名danh 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 。 以dĩ 勝thắng 前tiền 地địa 初sơ 說thuyết 治trị 障chướng 。 至chí 正chánh 住trụ 地địa 。 但đãn 脩tu 緣duyên 行hành 。 於ư 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 無vô 漏lậu 住trụ 著trước 。 故cố 能năng 隨tùy 世thế 。 以dĩ 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。

於ư 初sơ 分phần/phân 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 地địa 加gia 行hành 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 此thử 第đệ 五ngũ 。 下hạ 明minh 初sơ 住trụ 地địa 。

前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 結kết 前tiền 舉cử 後hậu 。 次thứ 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 起khởi 正chánh 顯hiển 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 結kết 能năng 入nhập 地địa 。 初sơ 後hậu 可khả 知tri 。 正chánh 顯hiển 中trung 明minh 十thập 心tâm 平bình 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 平bình 等đẳng 中trung 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 云vân 平bình 等đẳng 心tâm 。 此thử 十thập 平bình 等đẳng 與dữ 後hậu 六lục 地địa 中trung 平bình 等đẳng 別biệt 。 由do 於ư 前tiền 地địa 取thủ 淨tịnh 法pháp 為vi 慢mạn 故cố 。 此thử 偏thiên 觀quán 淨tịnh 法pháp 平bình 等đẳng 。 後hậu 地địa 通thông 觀quán 染nhiễm 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 此thử 等đẳng 並tịnh 是thị 地địa 背bối/bội 相tương/tướng 捨xả 法pháp 也dã 。 十thập 心tâm 。 論luận 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 三tam 名danh 諸chư 佛Phật 法Pháp 即tức 果quả 法pháp 也dã 。 謂vị 三tam 世thế 十Thập 力Lực 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 又hựu 釋thích 舉cử 力lực 等đẳng 。 取thủ 餘dư 功công 德đức 法pháp 。 後hậu 七thất 名danh 隨tùy 佛Phật 法Pháp 即tức 因nhân 法pháp 也dã 。 若nhược 開khai 見kiến 疑nghi 句cú 。 即tức 有hữu 八bát 也dã 。 於ư 中trung 。 前tiền 六lục 自tự 利lợi 。 後hậu 一nhất 利lợi 他tha 。 前tiền 六lục 約ước 行hành 。 令linh 為vi 三tam 學học 。 初sơ 一nhất 戒giới 次thứ 一nhất 定định 。 餘dư 四tứ 慧tuệ 行hành 。 離ly 為vi 七thất 淨tịnh 。 一nhất 戒giới 淨tịnh 。 二nhị 定định 淨tịnh 。 三tam 見kiến 淨tịnh 。 四tứ 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 上thượng 二nhị 同đồng 一nhất 句cú 。 五ngũ 道đạo 非phi 道đạo 淨tịnh 。 此thử 前tiền 五ngũ 種chủng 大đại 小tiểu 名danh 同đồng 。 後hậu 二nhị 名danh 異dị 小tiểu 教giáo 。 六lục 名danh 行hành 淨tịnh 。 七thất 名danh 行hành 斷đoạn 淨tịnh 。 以dĩ 彼bỉ 宗tông 中trung 趣thú 盡tận 滅diệt 故cố 。 大Đại 乘Thừa 六lục 名danh 行hành 斷đoạn 。 七thất 名danh 思tư 量lượng 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 上thượng 上thượng 淨tịnh 。 以dĩ 此thử 宗tông 中trung 依y 其kỳ 行hành 斷đoạn 起khởi 勝thắng 求cầu 故cố 。 若nhược 就tựu 位vị 辨biện 小tiểu 宗tông 。 初sơ 二nhị 在tại 見kiến 道đạo 前tiền 。 次thứ 三tam 在tại 見kiến 道đạo 。 行hành 淨tịnh 在tại 脩tu 道Đạo 。 行hành 斷đoạn 在tại 無Vô 學Học 道đạo 。 大Đại 乘Thừa 行hành 斷đoạn 。 思tư 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。 俱câu 在tại 脩tu 道Đạo 。 餘dư 悉tất 同đồng 前tiền 。 何hà 故cố 初sơ 二nhị 在tại 道đạo 前tiền 。 謂vị 要yếu 依y 戒giới 定định 。 方phương 能năng 發phát 彼bỉ 無vô 漏lậu 聖thánh 慧tuệ 。 何hà 故cố 次thứ 三tam 在tại 於ư 見kiến 道đạo 。 以dĩ 見kiến 道đạo 中trung 斷đoạn 身thân 見kiến 故cố 。 得đắc 見kiến 淨tịnh 。 斷đoạn 疑nghi 故cố 得đắc 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 斷đoạn 戒giới 取thủ 故cố 得đắc 道Đạo 非phi 道đạo 淨tịnh 。 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 十thập 使sử 俱câu 斷đoạn 。 何hà 故cố 言ngôn 三tam 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 。 此thử 三tam 重trọng/trùng 故cố 。 謂vị 十thập 使sử 中trung 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 。 局cục 障chướng 見kiến 道đạo 。 餘dư 四tứ 通thông 見kiến 脩tu 。 就tựu 六lục 中trung 。 三tam 本bổn 。 三tam 隨tùy 。 謂vị 身thân 見kiến 為vi 本bổn 。 邊biên 見kiến 隨tùy 。 戒giới 取thủ 為vi 本bổn 。 見kiến 取thủ 隨tùy 。 疑nghi 為vi 本bổn 。 邪tà 見kiến 隨tùy 。 是thị 故cố 三tam 結kết 三tam 隨tùy 轉chuyển 斷đoạn 此thử 三tam 結kết 。 立lập 三tam 淨tịnh 。 復phục 二nhị 在tại 修tu 道Đạo 者giả 。 以dĩ 脩tu 道Đạo 中trung 斷đoạn 障chướng 成thành 德đức 故cố 。 有hữu 其kỳ 二nhị 。 餘dư 如như 論luận 辨biện 。

後hậu 明minh 初sơ 住trụ 地địa 者giả 。 論luận 名danh 如như 道Đạo 行hạnh 。 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 。 後hậu 隨tùy 頌tụng 下hạ 別biệt 辨biện 。 總tổng 中trung 云vân 以dĩ 善thiện 脩tu 等đẳng 兩lưỡng 句cú 。 是thị 牒điệp 前tiền 四tứ 地địa 所sở 脩tu 覺giác 分phần/phân 依y 起khởi 此thử 地địa 十thập 深thâm 淨tịnh 心tâm 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 兩lưỡng 句cú 。 云vân 復phục 求cầu 等đẳng 者giả 。 是thị 復phục 依y 此thử 深thâm 淨tịnh 心tâm 。 轉chuyển 求cầu 此thử 地địa 。 是thị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 破phá 慢mạn 。 謂vị 前tiền 四tứ 地địa 取thủ 道đạo 生sanh 慢mạn 。 即tức 淨tịnh 為vi 治trị 。 又hựu 淨tịnh 心tâm 希hy 此thử 勝thắng 道đạo 。 復phục 即tức 是thị 慢mạn 。 隨tùy 如như 為vi 治trị 。 以dĩ 隨tùy 順thuận 如như 行hành 。 於ư 如như 法Pháp 中trung 。 不bất 取thủ 著trước 故cố 。 亦diệc 名danh 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 。 後hậu 別biệt 辨biện 者giả 。 從tùng 前tiền 隨tùy 順thuận 如như 中trung 。 開khai 出xuất 八bát 句cú 。 一nhất 願nguyện 力lực 等đẳng 者giả 。 是thị 脩tu 習tập 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 不bất 疲bì 倦quyện 故cố 。 三tam 積tích 集tập 等đẳng 者giả 。 得đắc 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 四tứ 精tinh 勤cần 等đẳng 者giả 。 不bất 捨xả 眾chúng 行hành 故cố 。 五ngũ 出xuất 生sanh 等đẳng 者giả 。 正chánh 脩tu 行hành 故cố 。 不bất 正chánh 脩tu 行hành 非phi 善thiện 根căn 故cố 。 六lục 觀quán 察sát 等đẳng 者giả 。 無vô 厭yếm 足túc 故cố 。 謂vị 於ư 自tự 他tha 無vô 飽bão 足túc 故cố 。 轉chuyển 轉chuyển 向hướng 上thượng 觀quán 照chiếu 。 七thất 受thọ 如Như 來Lai 等đẳng 者giả 。 得đắc 地địa 勝thắng 力lực 故cố 。 行hành 轉chuyển 勝thắng 故cố 。 得đắc 他tha 佛Phật 力lực 加gia 持trì 。 八bát 念niệm 智trí 等đẳng 者giả 。 德đức 成thành 在tại 己kỷ 。 自tự 得đắc 勝thắng 力lực 故cố 。 成thành 就tựu 不bất 退thoái 轉chuyển 心tâm 故cố 。 謂vị 脩tu 慧tuệ 觀quán 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。

第đệ 二nhị 明minh 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 名danh 。 後hậu 解giải 文văn 。 前tiền 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 勝thắng 。 是thị 自tự 利lợi 。 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 不bất 住trụ 世thế 間gian 也dã 。 二nhị 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 如như 是thị 諸chư 論luận 下hạ 。 明minh 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 勝thắng 。 是thị 利lợi 他tha 。 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 二nhị 說thuyết 時thời 前tiền 後hậu 。 行hành 必tất 同đồng 時thời 亦diệc 不bất 與dữ 時thời 。 相tương 應ứng 說thuyết 為vi 同đồng 時thời 。 故cố 名danh 不bất 住trụ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 初sơ 應ưng 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 應ưng 著trước 世thế 間gian 故cố 。 知tri 俱câu 也dã 。

就tựu 前tiền 所sở 智trí 皆giai 淨tịnh 勝thắng 中trung 。 先tiên 明minh 四Tứ 諦Đế 實thật 法pháp 分phân 別biệt 。 後hậu 善thiện 知tri 俗tục 諦đế 下hạ 明minh 十thập 諦đế 化hóa 生sanh 差sai 別biệt 。 於ư 前tiền 四Tứ 諦Đế 。 作tác 此thử 十thập 種chủng 觀quán 察sát 故cố 。 成thành 十thập 諦đế 。 瑜du 伽già 住trụ 品phẩm 云vân 。 此thử 地địa 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 。 如như 實thật 了liễu 知tri 故cố 。

前tiền 中trung 略lược 以dĩ 二nhị 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 釋thích 名danh 。 二nhị 辨biện 體thể 。

前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 總tổng 者giả 聖thánh 謂vị 無vô 漏lậu 在tại 心tâm 。 諦đế 謂vị 如như 所sở 說thuyết 相tương/tướng 。 不bất 捨xả 離ly 故cố 。 由do 斯tư 觀quán 察sát 。 到đáo 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 決quyết 定định 真chân 實thật 故cố 。 謂vị 世thế 出xuất 世thế 二nhị 種chủng 因nhân 果quả 。 必tất 無vô 虗hư 妄vọng 。 不bất 可khả 差sai 失thất 。 如như 是thị 決quyết 定định 真chân 實thật 。 相tương 應ứng 清thanh 淨tịnh 事sự 理lý 。 唯duy 聖thánh 智trí 境cảnh 故cố 。 名danh 聖Thánh 諦Đế 。 此thử 即tức 聖thánh 之chi 諦đế 故cố 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 總tổng 言ngôn 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 別biệt 中trung 逼bức 迫bách 名danh 苦khổ 。 生sanh 長trưởng 名danh 集tập 。 寂tịch 靜tĩnh 名danh 滅diệt 。 出xuất 離ly 名danh 道đạo 。

第đệ 二nhị 辨biện 體thể 者giả 。 諸chư 名danh 色sắc 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 是thị 集Tập 諦Đế 。 煩phiền 惱não 盡tận 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 止Chỉ 觀Quán 是thị 道Đạo 諦Đế 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。 論luận 中trung 名danh 此thử 為vi 實thật 法pháp 者giả 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 體thể 是thị 世thế 間gian 雜tạp 染nhiễm 因nhân 果quả 。 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 。 性tánh 是thị 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 故cố 。

後hậu 明minh 十thập 諦đế 中trung 。 遠viễn 法Pháp 師sư 依y 論luận 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 製chế 立lập 。 二nhị 開khai 合hợp 。 三tam 對đối 實thật 法pháp 辨biện 通thông 別biệt 。 四tứ 釋thích 文văn 。

初sơ 謂vị 四Tứ 諦Đế 門môn 中trung 。 義nghĩa 含hàm 法Pháp 界Giới 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 中trung 。 照chiếu 達đạt 無vô 餘dư 。 且thả 就tựu 一nhất 周chu 之chi 數số 。 說thuyết 此thử 十thập 諦đế 。 廣quảng 辨biện 難nạn/nan 窮cùng 。 此thử 並tịnh 菩Bồ 薩Tát 自tự 所sở 知tri 境cảnh 。 寄ký 所sở 化hóa 以dĩ 顯hiển 其kỳ 別biệt 。 是thị 故cố 論luận 名danh 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 也dã 。

二nhị 開khai 合hợp 者giả 。 或hoặc 總tổng 為vi 一nhất 。 謂vị 化hóa 眾chúng 生sanh 分phân 別biệt 故cố 。 或hoặc 隨tùy 所sở 化hóa 大đại 小tiểu 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 九cửu 化hóa 小tiểu 。 後hậu 一nhất 化hóa 大đại 。 或hoặc 隨tùy 作tác 所sở 起khởi 分phân 之chi 為vi 三tam 。 初sơ 五ngũ 化hóa 生sanh 令linh 其kỳ 生sanh 解giải 。 次thứ 四tứ 化hóa 生sanh 令linh 起khởi 行hành 。 後hậu 一nhất 化hóa 令linh 入nhập 證chứng 。 或hoặc 約ước 人nhân 不bất 同đồng 。 離ly 為vi 七thất 分phần 。 謂vị 初sơ 一nhất 化hóa 根căn 未vị 熟thục 者giả 。 二nhị 化hóa 根căn 已dĩ 熟thục 者giả 。 三tam 化hóa 疑nghi 深thâm 法Pháp 者giả 。 四tứ 化hóa 謬mậu 解giải 法pháp 者giả 。 五ngũ 化hóa 離ly 正chánh 念niệm 者giả 。 六lục 七thất 八bát 九cửu 化hóa 正chánh 見kiến 者giả 。 十thập 化hóa 於ư 大Đại 乘Thừa 。 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 隨tùy 法pháp 不bất 同đồng 。 分phân 之chi 為vi 十thập 。

三tam 對đối 實thật 法pháp 辨biện 通thông 別biệt 者giả 。 此thử 之chi 十thập 門môn 。 於ư 前tiền 四Tứ 諦Đế 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 。 一nhất 俗tục 諦đế 者giả 。 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 法pháp 相tướng 差sai 別biệt 。 二nhị 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 體thể 空không 。 三tam 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 四tứ 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 有hữu 無vô 各các 異dị 。 五ngũ 通thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 緣duyên 起khởi 集tập 成thành 。 六Lục 通Thông 觀quán 四Tứ 諦Đế 由do 迷mê 成thành 於ư 苦khổ 事sự 。 七thất 由do 迷mê 四Tứ 諦Đế 起khởi 作tác 集tập 。 八bát 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 得đắc 諦đế 滅diệt 。 九cửu 通thông 解giải 四Tứ 諦Đế 得đắc 成thành 道Đạo 智trí 。 十thập 窮cùng 達đạt 四Tứ 諦Đế 緣duyên 起khởi 真chân 性tánh 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 故cố 。 成thành 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 。

四tứ 釋thích 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 列liệt 十thập 名danh 。 後hậu 次thứ 第đệ 釋thích 。 此thử 中trung 兩lưỡng 三tam 名danh 。 雖tuy 新tân 舊cựu 稍sảo 異dị 。 於ư 義nghĩa 無vô 違vi 。 會hội 釋thích 可khả 知tri 也dã 。 論luận 云vân 小Tiểu 乘Thừa 可khả 化hóa 眾chúng 生sanh 者giả 。 非phi 是thị 化hóa 眾chúng 生sanh 令linh 入nhập 小Tiểu 乘Thừa 。 謂vị 化hóa 小Tiểu 乘Thừa 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 大đại 故cố 也dã 。 初sơ 一nhất 根căn 未vị 熟thục 不bất 堪kham 入nhập 大đại 。 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 十thập 二nhị 行hành 等đẳng 。 名danh 知tri 世thế 諦đế 。 此thử 是thị 四tứ 重trọng/trùng 二nhị 諦đế 中trung 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 內nội 世thế 諦đế 也dã 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 曉hiểu 悟ngộ 他tha 故cố 。 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 此thử 經Kinh 及cập 瑜du 伽già 。 通thông 諸chư 根căn 器khí 。 論luận 文văn 偏thiên 約ước 根căn 未vị 熟thục 者giả 。 二nhị 為vi 根căn 熟thục 小Tiểu 乘Thừa 堪kham 入nhập 大đại 故cố 。 為vi 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 法pháp 空không 。 經Kinh 云vân 。 一Nhất 乘Thừa 者giả 令linh 小tiểu 入nhập 大đại 。 更cánh 無vô 餘dư 乘thừa 故cố 。 又hựu 理lý 無vô 二nhị 故cố 。 亦diệc 名danh 一nhất 相tương/tướng 。 瑜du 伽già 依y 自tự 內nội 智trí 。 三tam 有hữu 人nhân 不bất 解giải 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 謂vị 一nhất 向hướng 斷đoạn 滅diệt 。 名danh 為vi 疑nghi 惑hoặc 深thâm 法Pháp 眾chúng 生sanh 。 知tri 相tương/tướng 諦đế 者giả 。 謂vị 知tri 諸chư 法pháp 非phi 有hữu 。 非phi 無vô 一nhất 實thật 相tướng 故cố 。 又hựu 釋thích 既ký 聞văn 真Chân 諦Đế 。 將tương 謂vị 斷đoạn 滅diệt 於ư 俗tục 故cố 。 名danh 疑nghi 惑hoặc 深thâm 法Pháp 。 令linh 為vi 分phân 別biệt 法pháp 自tự 相tương/tướng 歷lịch 然nhiên 。 故cố 云vân 相tương/tướng 諦đế 。 瑜du 伽già 。 依y 俱câu 處xứ 所sở 名danh 。 為vi 此thử 說thuyết 。 解giải 云vân 。 即tức 前tiền 真chân 俗tục 名danh 俱câu 處xứ 所sở 。 四tứ 為vi 謬mậu 解giải 等đẳng 者giả 。 聞văn 一nhất 實thật 諦đế 。 謂vị 定định 是thị 一nhất 。 名danh 謬mậu 解giải 等đẳng 。 今kim 知tri 二nhị 諦đế 差sai 別biệt 非phi 一nhất 。 前tiền 則tắc 疑nghi 一nhất 。 此thử 則tắc 迷mê 異dị 。 五ngũ 既ký 聞văn 差sai 別biệt 。 便tiện 為vi 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 乖quai 違vi 正Chánh 道Đạo 。 名danh 為vi 離ly 正chánh 念niệm 者giả 。 知tri 說thuyết 成thành 諦đế 者giả 。 知tri 前tiền 差sai 別biệt 四Tứ 諦Đế 諸chư 法pháp 。 但đãn 隨tùy 言ngôn 說thuyết 因nhân 緣duyên 集tập 成thành 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 故cố 。 云vân 說thuyết 成thành 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 於ư 契Khế 經Kinh 調điều 伏phục 本bổn 母mẫu 名danh 由do 此thử 說thuyết 。 六lục 為vi 正chánh 見kiến 眾chúng 生sanh 者giả 。 令linh 得đắc 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 瑜du 伽già 云vân 。 依y 於ư 現hiện 在tại 眾chúng 苦khổ 自tự 性tánh 。 依y 於ư 未vị 來lai 苦khổ 因nhân 生sanh 性tánh 。 依y 於ư 因nhân 盡tận 彼bỉ 盡tận 無vô 生sanh 性tánh 。 依y 於ư 修tu 習tập 彼bỉ 斷đoạn 方phương 便tiện 性tánh 。 經Kinh 云vân 。 至chí 不bất 二nhị 法pháp 者giả 。 謂vị 道Đạo 諦Đế 智trí 。 能năng 至chí 無vô 二nhị 滅diệt 理lý 故cố 。 十thập 為vi 大Đại 乘Thừa 可khả 化hóa 者giả 。 謂vị 直trực 進tiến 菩Bồ 薩Tát 不bất 從tùng 二Nhị 乘Thừa 來lai 者giả 。 知tri 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 。 於ư 果quả 位vị 而nhi 知tri 者giả 。 但đãn 是thị 信tín 解giải 力lực 影ảnh 像tượng 觀quán 智trí 。 非phi 是thị 佛Phật 果Quả 無vô 盡tận 智trí 知tri 。 此thử 簡giản 分phần/phân 高cao 下hạ 。 離ly 世thế 間gian 品phẩm 中trung 亦diệc 如như 是thị 簡giản 。 彼bỉ 文văn 約ước 行hành 。 此thử 中trung 就tựu 解giải 。

後hậu 明minh 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 勤cần 方phương 便tiện 勝thắng 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 。 後hậu 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 如như 是thị 智trí 力lực 下hạ 。 別biệt 辨biện 。

前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 觀quán 有hữu 為vi 過quá 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 下hạ 明minh 起khởi 慈từ 悲bi 。 前tiền 中trung 虗hư 妄vọng 者giả 。 觀quán 內nội 五ngũ 蘊uẩn 妄vọng 想tưởng 常thường 等đẳng 不bất 相tương 似tự 無vô 故cố 虗hư 。 此thử 明minh 所sở 取thủ 非phi 實thật 常thường 非phi 我ngã 想tưởng 慢mạn 事sự 故cố 。 為vi 此thử 顯hiển 能năng 取thủ 不bất 真chân 是thị 妄vọng 是thị 偽ngụy 。 謂vị 於ư 前tiền 虗hư 相tương/tướng 。 妄vọng 取thủ 為vi 我ngã 等đẳng 。 詐trá 為vi 誑cuống 惑hoặc 等đẳng 者giả 。 觀quán 外ngoại 六lục 塵trần 。 謂vị 世thế 法pháp 盡tận 壞hoại 故cố 誑cuống 。 此thử 明minh 所sở 取thủ 不bất 實thật 。 但đãn 是thị 虗hư 誑cuống 世thế 法pháp 似tự 續tục 似tự 。 若nhược 有hữu 利lợi 而nhi 實thật 速tốc 滅diệt 無vô 可khả 得đắc 。 而nhi 言ngôn 有hữu 者giả 。 但đãn 虗hư 誑cuống 爾nhĩ 。 世thế 法pháp 牽khiên 引dẫn 愚ngu 癡si 凡phàm 夫phu 故cố 詐trá 。 此thử 顯hiển 能năng 取thủ 迷mê 真chân 。 謂vị 由do 妄vọng 取thủ 。 令linh 彼bỉ 世thế 法pháp 隱ẩn 虗hư 詐trá 實thật 。 令linh 世thế 貪tham 取thủ 。 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 者giả 。 總tổng 結kết 內nội 外ngoại 不bất 實thật 。 就tựu 人nhân 彰chương 過quá 。 謂vị 妄vọng 境cảnh 引dẫn 心tâm 名danh 為vi 誑cuống 。 心tâm 迷mê 前tiền 境cảnh 稱xưng 為vi 惑hoặc 。 於ư 前tiền 有hữu 為vi 內nội 外ngoại 之chi 中trung 各các 境cảnh 為vi 誑cuống 。 心tâm 為vi 惑hoặc 。 論luận 文văn 牒điệp 釋thích 可khả 知tri 。 凡phàm 夫phu 者giả 。 依y 止chỉ 彼bỉ 正chánh 取thủ 我ngã 慢mạn 身thân 。 餘dư 處xứ 有hữu 譯dịch 為vi 異dị 生sanh 。 下hạ 明minh 正chánh 起khởi 慈từ 悲bi 。 於ư 中trung 悲bi 者giả 。 憐lân 愍mẫn 彼bỉ 眾chúng 生sanh 故cố 。 大đại 者giả 勝thắng 地địa 前tiền 悲bi 故cố 。 轉chuyển 勝thắng 者giả 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 故cố 。 慈từ 者giả 勝thắng 利lợi 益ích 示thị 現hiện 故cố 。 光quang 明minh 者giả 救cứu 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 知tri 成thành 就tựu 故cố 。

後hậu 別biệt 辨biện 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 後hậu 常thường 求cầu 佛Phật 智trí 慧tuệ 下hạ 正chánh 顯hiển 。

前tiền 中trung 云vân 得đắc 如như 是thị 智trí 力lực 。 是thị 牒điệp 前tiền 知tri 有hữu 為vi 過quá 也dã 。 不bất 捨xả 等đẳng 。 是thị 牒điệp 前tiền 慈từ 悲bi 轉chuyển 勝thắng 也dã 。

後hậu 正chánh 顯hiển 中trung 。 常thường 求cầu 佛Phật 智trí 慧tuệ 者giả 。 是thị 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 義nghĩa 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 大đại 悲bi 觀quán 。 後hậu 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 下hạ 。 明minh 大đại 慈từ 觀quán 。

前tiền 中trung 悲bi 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 觀quán 苦khổ 因nhân 緣duyên 集tập 。 二nhị 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 是thị 念niệm 此thử 諸chư 凡phàm 夫phu 下hạ 。 明minh 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 。

前tiền 中trung 云vân 觀quán 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 者giả 。 總tổng 觀quán 先tiên 際tế 因nhân 後hậu 際tế 果quả 也dã 。 知tri 從tùng 下hạ 別biệt 觀quán 也dã 。 別biệt 中trung 先tiên 觀quán 前tiền 際tế 。 後hậu 如như 前tiền 際tế 下hạ 類loại 顯hiển 後hậu 際tế 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 觀quán 流lưu 轉chuyển 。 後hậu 無vô 我ngã 下hạ 顯hiển 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 前tiền 中trung 但đãn 言ngôn 無vô 明minh 有hữu 愛ái 者giả 。 顯hiển 流lưu 轉chuyển 因nhân 。 是thị 凡phàm 非phi 聖thánh 。 理lý 實thật 亦diệc 有hữu 業nghiệp 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 何hà 不bất 說thuyết 者giả 。 以dĩ 無vô 明minh 與dữ 愛ái 是thị 發phát 潤nhuận 生sanh 之chi 本bổn 。 故cố 偏thiên 舉cử 爾nhĩ 。 生sanh 者giả 有hữu 三tam 種chủng 眾chúng 生sanh 生sanh 。 謂vị 欲dục 求cầu 。 妄vọng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 有hữu 求cầu 等đẳng 。 此thử 明minh 先tiên 際tế 果quả 也dã 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 者giả 。 是thị 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 也dã 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 宅trạch 等đẳng 者giả 。 是thị 妄vọng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 。 此thử 是thị 外ngoại 道đạo 。 非phi 是thị 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 云vân 妄vọng 也dã 。 言ngôn 不bất 能năng 動động 出xuất 者giả 。 梵Phạm 本bổn 云vân 。 無vô 求cầu 出xuất 意ý 。 增tăng 長trưởng 苦khổ 聚tụ 者giả 。 是thị 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 。 後hậu 顯hiển 無vô 我ngã 中trung 二nhị 。 先tiên 四tứ 句cú 明minh 無vô 我ngã 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 無vô 我ngã 所sở 。 前tiền 中trung 初sơ 一nhất 句cú 依y 總tổng 義nghĩa 立lập 名danh 。 餘dư 約ước 別biệt 義nghĩa 云vân 稱xưng 。 總tổng 云vân 無vô 我ngã 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 中trung 推thôi 求cầu 假giả 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 別biệt 中trung 無vô 壽thọ 者giả 者giả 。 謂vị 推thôi 求cầu 和hòa 合hợp 現hiện 存tồn 活hoạt 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 無vô 養dưỡng 育dục 者giả 者giả 。 謂vị 推thôi 求cầu 許hứa 有hữu 我ngã 人nhân 假giả 藉tạ 衣y 食thực 得đắc 增tăng 長trưởng 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 無vô 更cánh 數số 取thủ 後hậu 趣thú 身thân 者giả 者giả 。 謂vị 推thôi 求cầu 數sác 數sác 往vãng 所sở 諸chư 趣thú 無vô 厭yếm 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 無vô 我ngã 所sở 者giả 。 謂vị 我ngã 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 有hữu 我ngã 所sở 。 後hậu 類loại 顯hiển 後hậu 際tế 中trung 。 謂vị 如như 前tiền 際tế 以dĩ 何hà 因nhân 牒điệp 彼bỉ 癡si 愛ái 也dã 。 隨tùy 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 牒điệp 前tiền 果quả 故cố 。 隨tùy 所sở 有hữu 苦khổ 行hạnh 牒điệp 前tiền 無vô 我ngã 。 謂vị 但đãn 有hữu 苦khổ 果quả 及cập 苦khổ 因nhân 行hành 而nhi 本bổn 無vô 我ngã 我ngã 所sở 故cố 。 云vân 後hậu 際tế 亦diệc 如như 是thị 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 虗hư 妄vọng 者giả 。 苦khổ 果quả 貪tham 著trước 者giả 集tập 因nhân 。 斷đoạn 盡tận 者giả 滅diệt 果quả 。 出xuất 離ly 者giả 道đạo 因nhân 也dã 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 皆giai 如như 實thật 知tri 者giả 。 滅diệt 道đạo 真chân 實thật 故cố 有hữu 也dã 。 苦khổ 集tập 虗hư 妄vọng 故cố 無vô 也dã 。 於ư 此thử 有hữu 無vô 境cảnh 。 皆giai 稱xưng 順thuận 而nhi 知tri 。 離ly 顛điên 倒đảo 也dã 。

後hậu 明minh 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 大đại 悲bi 者giả 。 謂vị 無vô 量lượng 世thế 隨tùy 逐trục 是thị 深thâm 苦khổ 。 種chủng 種chủng 苦khổ 事sự 是thị 重trọng/trùng 苦khổ 。 初sơ 觀quán 眾chúng 生sanh 可khả 愍mẫn 。 後hậu 如như 是thị 盡tận 滅diệt 。 下hạ 牒điệp 前tiền 呵ha 後hậu 。 明minh 種chủng 種chủng 苦khổ 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 可khả 愍mẫn 。 後hậu 有hữu 無vô 數số 下hạ 顯hiển 可khả 愍mẫn 所sở 由do 。 云vân 可khả 愍mẫn 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 受thọ 苦khổ 不bất 知tri 厭yếm 離ly 。 二nhị 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 中trung 而nhi 生sanh 貪tham 著trước 故cố 。 云vân 愚ngu 癡si 無vô 智trí 。 後hậu 可khả 愍mẫn 所sở 由do 。 謂vị 以dĩ 無vô 明minh 癡si 故cố 。 受thọ 無vô 數số 生sanh 死tử 身thân 。 已dĩ 今kim 當đương 滅diệt 者giả 。 是thị 無vô 量lượng 世thế 隨tùy 逐trục 苦khổ 也dã 。 後hậu 明minh 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 者giả 。 謂vị 於ư 苦khổ 不bất 能năng 生sanh 厭yếm 。 已dĩ 是thị 可khả 愍mẫn 。 況huống 更cánh 造tạo 集tập 令linh 苦khổ 增tăng 長trưởng 。 機cơ 關quan 苦khổ 事sự 者giả 喻dụ 顯hiển 。 無vô 實thật 受thọ 苦khổ 者giả 。 如như 彼bỉ 木mộc 人nhân 。 隨tùy 生sanh 死tử 流lưu 等đẳng 者giả 。 集tập 愛ái 也dã 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 者giả 。 愛ái 樂nhạo 苦khổ 蔭ấm 。 違vi 離ly 滅diệt 道đạo 。 不bất 知tri 憂ưu 畏úy 等đẳng 者giả 。 明minh 有hữu 病bệnh 苦khổ 因nhân 。 四tứ 大đại 乖quai 違vi 火hỏa 熱nhiệt 水thủy 冷lãnh 風phong 輕khinh 地địa 重trọng/trùng 。 如như 四tứ 蛇xà 同đồng 穴huyệt 相tương 違vi 相tương/tướng 螫thích 。 不bất 能năng 拔bạt 出xuất 等đẳng 者giả 。 明minh 具cụ 集tập 因nhân 故cố 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 妄vọng 梵Phạm 行hạnh 求cầu 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 拔bạt 出xuất 憍kiêu 慢mạn 見kiến 箭tiễn 。 二nhị 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 受thọ 欲dục 者giả 不bất 能năng 亦diệc 滅diệt 。 貪tham 恚khuể 癡si 火hỏa 。 三tam 欲dục 求cầu 眾chúng 生sanh 行hành 惡ác 。 行hành 者giả 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 謂vị 為vi 見kiến 少thiểu 利lợi 。 行hành 大đại 惡ác 行hành 。 後hậu 受thọ 大đại 苦khổ 。 名danh 為vi 黑hắc 闇ám 。 其kỳ 破phá 壞hoại 兩lưỡng 字tự 。 梵Phạm 本bổn 中trung 除trừ 滅diệt 字tự 。 四tứ 有hữu 求cầu 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 乾can 竭kiệt 愛ái 欲dục 大đại 海hải 。 不bất 求cầu 十Thập 力Lực 等đẳng 者giả 。 遠viễn 離ly 滅Diệt 諦Đế 。 謂vị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 入nhập 魔ma 意ý 等đẳng 者giả 。 明minh 離ly 道Đạo 諦Đế 失thất 道đạo 緣duyên 故cố 。 於ư 生sanh 死tử 海hải 等đẳng 者giả 。 乖quai 道đạo 因nhân 故cố 。 由do 不bất 善thiện 尋tầm 伺tứ 淨tịnh 出xuất 離ly 故cố 。 上thượng 來lai 二nhị 悲bi 觀quán 了liễu 。

後hậu 明minh 大đại 慈từ 觀quán 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 愍mẫn 物vật 脩tu 善thiện 。 後hậu 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 如như 是thị 下hạ 明minh 發phát 願nguyện 益ích 生sanh 。

前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 苦khổ 眾chúng 生sanh 處xử 在tại 。 孤cô 獨độc 無vô 救cứu 。 等đẳng 明minh 愍mẫn 物vật 。 後hậu 我ngã 今kim 下hạ 明minh 脩tu 善thiện 。 前tiền 中trung 十thập 句cú 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 標tiêu 其kỳ 苦khổ 。 餘dư 九cửu 句cú 別biệt 顯hiển 苦khổ 狀trạng 。 一nhất 孤cô 窮cùng 困khốn 迫bách 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 於ư 彼bỉ 逼bức 迫bách 中trung 。 無vô 救cứu 拔bạt 故cố 。 二nhị 於ư 已dĩ 受thọ 未vị 受thọ 苦khổ 中trung 。 無vô 救cứu 扶phù 故cố 。 又hựu 世thế 間gian 有hữu 眷quyến 屬thuộc 財tài 物vật 能năng 為vi 救cứu 苦khổ 。 若nhược 孤cô 若nhược 貧bần 即tức 苦khổ 無vô 救cứu 者giả 。 無vô 救cứu 者giả 無vô 有hữu 能năng 令linh 脫thoát 煩phiền 惱não 故cố 。 無vô 有hữu 令linh 得đắc 大đại 安an 隱ẩn 故cố 。 三tam 無vô 依y 者giả 。 離ly 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 。 四tứ 無vô 洲châu 者giả 。 離ly 寂tịch 靜tĩnh 思tư 惟duy 故cố 。 五ngũ 無vô 舍xá 者giả 。 離ly 聞văn 正Chánh 法Pháp 故cố 。 (# 論luận 經kinh 此thử 句cú 是thị 第đệ 四tứ 句cú )# 六lục 無vô 導đạo 者giả 。 離ly 善thiện 知tri 正Chánh 道Đạo 者giả 故cố 。 論luận 經Kinh 云vân 無vô 究cứu 竟cánh 者giả 。 謂vị 離ly 正chánh 見kiến 故cố 。 七thất 無vô 目mục 者giả 。 彼bỉ 障chướng 諸chư 舊cựu 煩phiền 惱não 及cập 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 常thường 起khởi 邪tà 念niệm 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 等đẳng 故cố 。 八bát 無vô 明minh 覆phú 翳ế 者giả 。 內nội 雖tuy 先tiên 有hữu 無vô 師sư 自tự 然nhiên 智trí 。 然nhiên 為vi 黑hắc 闇ám 纏triền 裹khỏa 。 不bất 得đắc 顯hiển 現hiện 。 後hậu 為vi 物vật 脩tu 善thiện 中trung 二nhị 。 初sơ 牒điệp 前tiền 所sở 。 為vì 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 後hậu 脩tu 行hành 下hạ 正chánh 顯hiển 脩tu 行hành 。 於ư 中trung 三tam 。 一nhất 正chánh 明minh 脩tu 行hành 。 二nhị 獨độc 一nhất 下hạ 脩tu 行hành 勇dũng 志chí 。 不bất 待đãi 儔trù 伴bạn 。 而nhi 獨độc 救cứu 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 三tam 以dĩ 是thị 下hạ 脩tu 為vi 所sở 求cầu 。 求cầu 中trung 初sơ 令linh 成thành 人nhân 天thiên 因nhân 。 後hậu 乃nãi 至chí 下hạ 成thành 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 者giả 。 勝thắng 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 故cố 。 得đắc 十Thập 力Lực 者giả 。 降hàng 魔ma 怨oán 故cố 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 者giả 。 得đắc 勝thắng 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 淨tịnh 智trí 故cố 後hậu 明minh 發phát 願nguyện 益ích 生sanh 中trung 二nhị 。 初sơ 總tổng 。 後hậu 皆giai 為vi 下hạ 別biệt 。 前tiền 中trung 謂vị 牒điệp 前tiền 於ư 苦khổ 無vô 救cứu 眾chúng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 正chánh 觀quán 察sát 智trí 迴hồi 自tự 善thiện 根căn 盡tận 皆giai 與dữ 之chi 為vi 救cứu 護hộ 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 十thập 一nhất 句cú 。 一nhất 救cứu 護hộ 者giả 。 拔bạt 一nhất 切thiết 苦khổ 惱não 故cố 。 此thử 救cứu 護hộ 有hữu 十thập 種chủng 。 一nhất 利lợi 益ích 者giả 。 住trụ 不bất 善thiện 眾chúng 生sanh 。 令linh 住trụ 善thiện 法Pháp 故cố 。 二nhị 安an 樂lạc 者giả 。 住trụ 善thiện 法Pháp 眾chúng 生sanh 令linh 得đắc 樂lạc 果quả 故cố 。 三tam 哀ai 愍mẫn 者giả 。 住trụ 貧bần 之chi 眾chúng 生sanh 與dữ 一nhất 切thiết 資tư 生sanh 具cụ 故cố 。 四tứ 成thành 就tựu 者giả 。 住trụ 脩tu 行hành 多đa 障chướng 礙ngại 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 具cụ 足túc 故cố 。 五ngũ 解giải 脫thoát 者giả 。 世thế 間gian 禁cấm 閉bế 眾chúng 生sanh 令linh 得đắc 出xuất 離ly 故cố 。 六lục 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 令linh 諸chư 外ngoại 道đạo 。 信tín 解giải 正Chánh 法Pháp 故cố 。 七thất 離ly 諸chư 等đẳng 者giả 。 住trụ 病bệnh 苦khổ 及cập 諸chư 外ngoại 緣duyên 所sở 惱não 眾chúng 生sanh 皆giai 令linh 除trừ 斷đoạn 故cố 。 (# 論luận 經kinh 此thử 句cú 是thị 第đệ 四tứ 句cú )# 八bát 令linh 普phổ 得đắc 等đẳng 者giả 。 疑nghi 惑hoặc 眾chúng 生sanh 善thiện 決quyết 定định 斷đoạn 疑nghi 故cố 。 九cửu 令linh 調điều 伏phục 等đẳng 。 已dĩ 住trụ 決quyết 定định 眾chúng 生sanh 勸khuyến 脩tu 三tam 學học 故cố 。 十thập 令linh 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 。 已dĩ 住trụ 三tam 學học 眾chúng 生sanh 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 上thượng 來lai 初sơ 二nhị 句cú 為vi 救cứu 未vị 來lai 苦khổ 。 餘dư 句cú 救cứu 現hiện 在tại 亦diệc 救cứu 未vị 來lai 。 上thượng 來lai 總tổng 明minh 不bất 住trụ 道đạo 脩tu 行hành 勝thắng 竟cánh 。

自tự 下hạ 第đệ 三tam 大đại 段đoạn 。 明minh 不bất 住trụ 道đạo 脩tu 行hành 勝thắng 果quả 中trung 。 有hữu 四tứ 種chủng 勝thắng 。 一nhất 攝nhiếp 功công 德đức 勝thắng 。 二nhị 名danh 為vi 無vô 厭yếm 足túc 者giả 。 下hạ 脩tu 行hành 勝thắng 。 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 勸khuyến 脩tu 下hạ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 勝thắng 。 四tứ 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vi 利lợi 益ích 下hạ 起khởi 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 智trí 緣duyên 。 前tiền 二nhị 種chủng 勝thắng 是thị 自tự 利lợi 。 是thị 前tiền 所sở 知tri 法pháp 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 果quả 。 初sơ 自tự 分phần/phân 。 後hậu 勝thắng 進tiến 。 後hậu 二nhị 種chủng 勝thắng 是thị 利lợi 他tha 。 是thị 前tiền 勤cần 方phương 便tiện 果quả 。 初sơ 化hóa 他tha 行hành 。 後hậu 化hóa 他tha 智trí 。

就tựu 初sơ 中trung 。 初sơ 三tam 句cú 。 論luận 作tác 二nhị 釋thích 。 先tiên 配phối 三tam 慧tuệ 。 可khả 知tri 。 次thứ 配phối 二nhị 巧xảo 。 謂vị 初sơ 句cú 總tổng 舉cử 。 二nhị 別biệt 知tri 法pháp 。 三tam 別biệt 知tri 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 文văn 義nghĩa 二nhị 持trì 。 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 別biệt 。 是thị 故cố 論luận 中trung 名danh 攝nhiếp 聞văn 勝thắng 也dã 。 次thứ 二nhị 句cú 明minh 戒giới 攝nhiếp 勝thắng 。 初sơ 於ư 微vi 犯phạm 能năng 悔hối 。 後hậu 能năng 堅kiên 持trì 不bất 犯phạm 。 前tiền 中trung 雖tuy 為vi 他tha 舉cử 過quá 。 以dĩ 柔nhu 和hòa 故cố 。 能năng 忍nhẫn 其kỳ 辱nhục 。 即tức 生sanh 慚tàm 愧quý 。 悔hối 責trách 受thọ 罸# 。 由do 此thử 自tự 罪tội 滅diệt 故cố 。 自tự 護hộ 也dã 。 令linh 他tha 得đắc 成thành 無vô 相tướng 覆phú 故cố 。 護hộ 他tha 也dã 。 後hậu 中trung 由do 無vô 微vi 缺khuyết 名danh 堅kiên 心tâm 不bất 捨xả 也dã 。 下hạ 五ngũ 句cú 攝nhiếp 智trí 勝thắng 。 一nhất 因nhân 緣duyên 集tập 智trí 。 謂vị 由do 果quả 因nhân 名danh 是thị 處xứ 。 反phản 此thử 名danh 非phi 處xứ 。 此thử 治trị 無vô 因nhân 。 又hựu 善thiện 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 惡ác 因nhân 苦khổ 果quả 名danh 是thị 處xứ 。 反phản 此thử 名danh 非phi 處xứ 。 此thử 治trị 倒đảo 因nhân 。 達đạt 此thử 之chi 智trí 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 二nhị 證chứng 理lý 智trí 。 謂vị 理lý 外ngoại 分phân 別biệt 名danh 為vi 魔ma 事sự 。 證chứng 智trí 能năng 治trị 名danh 不bất 隨tùy 他tha 。 三tam 知tri 義nghĩa 智trí 。 謂vị 知tri 正chánh 義nghĩa 非phi 正chánh 義nghĩa 及cập 正chánh 不bất 正chánh 相tương/tướng 雜tạp 。 簡giản 邪tà 得đắc 正chánh 。 名danh 為vi 隨tùy 慧tuệ 。 此thử 曰viết 知tri 義nghĩa 。 論luận 云vân 說thuyết 教giáo 有hữu 斯tư 差sai 別biệt 。 四tứ 神thần 通thông 智trí 。 能năng 治trị 邪tà 歸quy 令linh 向hướng 正chánh 故cố 。 五ngũ 化hóa 眾chúng 生sanh 智trí 。 謂vị 隨tùy 所sở 宜nghi 方phương 便tiện 攝nhiếp 故cố 。

第đệ 二nhị 脩tu 行hành 勝thắng 中trung 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 一nhất 集tập 福phước 無vô 厭yếm 故cố 。 二nhị 求cầu 慧tuệ 不bất 休hưu 故cố 。 三tam 悲bi 化hóa 無vô 倦quyện 故cố 。 四tứ 為vi 物vật 勸khuyến 脩tu 涅Niết 槃Bàn 行hành 故cố 。 五ngũ 勸khuyến 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 六lục 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 行hành 心tâm 具cụ 能năng 化hóa 法pháp 所sở 化hóa 生sanh 故cố 。 七thất 勸khuyến 脩tu 正chánh 報báo 相tương/tướng 嚴nghiêm 行hành 故cố 。 八bát 勸khuyến 脩tu 佛Phật 三tam 業nghiệp 作tác 用dụng 因nhân 故cố 。 九cửu 敬kính 法pháp 重trọng/trùng 人nhân 親thân 近cận 供cúng 養dường 故cố 。 十thập 不bất 染nhiễm 三tam 有hữu 。 樂nhạo 生sanh 三tam 有hữu 故cố 。 十thập 一nhất 遠viễn 自tự 利lợi 樂lạc 化hóa 生sanh 故cố 。

第đệ 三tam 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 中trung 有hữu 九cửu 段đoạn 。 初sơ 一nhất 總tổng 明minh 四tứ 攝nhiếp 攝nhiếp 生sanh 。 二nhị 示thị 現hiện 下hạ 明minh 同đồng 事sự 應ưng 物vật 。 三tam 演diễn 說thuyết 下hạ 別biệt 顯hiển 愛ái 語ngữ 。 四tứ 於ư 菩Bồ 提Đề 不bất 知tri 脩tu 方phương 便tiện 示thị 脩tu 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 五ngũ 示thị 佛Phật 果Quả 大đại 用dụng 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 脩tu 因nhân 。 六lục 為vi 欲dục 求cầu 有hữu 。 求cầu 者giả 示thị 世thế 過quá 患hoạn 。 令linh 不bất 樂nhạo 求cầu 。 七thất 為vi 小Tiểu 乘Thừa 正chánh 梵Phạm 行hạnh 求cầu 不bất 信tín 大Đại 乘Thừa 者giả 。 讚tán 佛Phật 大đại 智trí 利lợi 生sanh 。 八bát 為vi 外ngoại 道đạo 無vô 智trí 邪tà 梵Phạm 行hạnh 求cầu 者giả 。 示thị 身thân 通thông 語ngữ 業nghiệp 。 令linh 捨xả 邪tà 入nhập 正chánh 。 九cửu 總tổng 結kết 行hành 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 勤cần 方phương 便tiện 者giả 結kết 前tiền 四tứ 攝nhiếp 攝nhiếp 生sanh 。 二nhị 心tâm 恆hằng 等đẳng 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 求cầu 佛Phật 勝thắng 力lực 。 三tam 所sở 作tác 等đẳng 所sở 得đắc 福phước 智trí 皆giai 不bất 退thoái 失thất 。 四tứ 常thường 勤cần 等đẳng 。 彼bỉ 所sở 脩tu 行hành 。 欲dục 令linh 增tăng 勝thắng 勤cần 行hành 也dã 。

第đệ 四tứ 明minh 隨tùy 順thuận 世thế 智trí 勝thắng 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 七thất 段đoạn 。 一nhất 文văn 字tự 等đẳng 十thập 種chủng 。 二nhị 療liệu 病bệnh 中trung 五ngũ 種chủng 。 三tam 文văn 筆bút 等đẳng 八bát 種chủng 。 四tứ 國quốc 城thành 等đẳng 十thập 六lục 種chủng 。 五ngũ 金kim 銀ngân 等đẳng 藏tạng 八bát 種chủng 。 六lục 日nhật 月nguyệt 等đẳng 十thập 種chủng 。 七thất 持trì 戒giới 行hạnh 處xứ 禪thiền 定định 神thần 通thông 。 四tứ 無vô 量lượng 四tứ 無vô 色sắc 定định 等đẳng 五ngũ 種chủng 。 總tổng 計kế 有hữu 六lục 十thập 二nhị 。 論luận 攝nhiếp 為vi 十thập 句cú 。 一nhất 知tri 經kinh 書thư 等đẳng 。 二nhị 金kim 石thạch 等đẳng 。 三tam 治trị 病bệnh 等đẳng 。 四tứ 伎kỹ 樂nhạc 等đẳng 。 五ngũ 日nhật 月nguyệt 等đẳng 。 六lục 施thí 戒giới 等đẳng 。 此thử 六lục 正chánh 是thị 隨tùy 世thế 間gian 智trí 。 七thất 不bất 惱não 事sự 。 八bát 安an 生sanh 事sự 。 九cửu 哀ai 愍mẫn 令linh 出xuất 。 十thập 令linh 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 此thử 四tứ 結kết 意ý 。 此thử 與dữ 論luận 經kinh 。 次thứ 第đệ 前tiền 後hậu 。 雖tuy 少thiểu 有hữu 異dị 。 多đa 分phần 無vô 別biệt 。 但đãn 於ư 義nghĩa 無vô 違vi 。 會hội 釋thích 即tức 得đắc 。 不bất 可khả 改cải 動động 其kỳ 文văn 。 就tựu 前tiền 六lục 中trung 。 初sơ 五ngũ 是thị 障chướng 治trị 。 後hậu 一nhất 是thị 染nhiễm 治trị 。 以dĩ 戒giới 等đẳng 離ly 染nhiễm 故cố 。 就tựu 前tiền 中trung 。 初sơ 句cú 內nội 治trị 四tứ 種chủng 障chướng 。 一nhất 書thư 治trị 所sở 作tác 事sự 中trung 。 忘vong 障chướng 取thủ 與dữ 等đẳng 事sự 中trung 障chướng 也dã 。 聞văn 法Pháp 等đẳng 中trung 解giải 障chướng 作tác 不bất 作tác 等đẳng 行hành 業nghiệp 中trung 障chướng 。 一nhất 作tác 不bất 作tác 者giả 。 善thiện 作tác 惡ác 不bất 作tác 。 二nhị 於ư 善thiện 於ư 中trung 。 有hữu 已dĩ 作tác 未vị 作tác 。 三tam 於ư 未vị 作tác 中trung 隨tùy 時thời 益ích 生sanh 。 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 。 二nhị 經kinh 者giả 論luận 經kinh 名danh 論luận 。 因nhân 論luận 治trị 邪tà 見kiến 。 以dĩ 格cách 量lượng 正chánh 理lý 故cố 。 聲thanh 論luận 治trị 耎nhuyễn 智trí 。 以dĩ 解giải 了liễu 文văn 章chương 聲thanh 字tự 。 生sanh 勝thắng 智trí 故cố 。 三tam 論luận 經kinh 印ấn 者giả 。 印ấn 記ký 分phân 明minh 不bất 假giả 守thủ 護hộ 故cố 治trị 彼bỉ 障chướng 。 又hựu 技kỹ 藝nghệ 當đương 印ấn 。 又hựu 是thị 六lục 藝nghệ 等đẳng 文văn 章chương 亦diệc 是thị 聲thanh 論luận 。 四tứ 以dĩ 數số 知tri 多đa 少thiểu 算toán 記ký 其kỳ 位vị 令linh 不bất 生sanh 疑nghi 故cố 治trị 彼bỉ 障chướng 。 上thượng 總tổng 是thị 因nhân 聲thanh 二nhị 論luận 也dã 。 二nhị 金kim 石thạch 等đẳng 者giả 。 是thị 工công 巧xảo 論luận 能năng 治trị 貧bần 也dã 。 三tam 治trị 病bệnh 下hạ 是thị 毉y 方phương 論luận 。 病bệnh 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 乾can/kiền/càn 消tiêu 等đẳng 內nội 四tứ 大đại 不bất 調điều 相tương/tướng 。 鬼quỷ 著trước 等đẳng 是thị 外ngoại 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 蟲trùng 毒độc 等đẳng 通thông 內nội 外ngoại 。 亦diệc 四tứ 大đại 草thảo 毒độc 故cố 亦diệc 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 是thị 蛇xà 毒độc 故cố 。 此thử 等đẳng 或hoặc 但đãn 成thành 病bệnh 。 或hoặc 令linh 致trí 死tử 。 故cố 為vi 因nhân 也dã 。 咒chú 藥dược 二nhị 種chủng 通thông 別biệt 治trị 也dã 。 四tứ 技kỹ 樂nhạc 等đẳng 治trị 憂ưu 惱não 障chướng 。 國quốc 土độ 等đẳng 治trị 不bất 喜hỷ 樂lạc 障chướng 。 金kim 銀ngân 等đẳng 世thế 間gian 繫hệ 閇bế 等đẳng 障chướng 。 五ngũ 日nhật 月nguyệt 等đẳng 能năng 治trị 報báo 分phần/phân 過quá 作tác 惡ác 因nhân 障chướng 。 謂vị 覩đổ 灾# 相tương/tướng 脩tu 善thiện 排bài 惡ác 。 故cố 說thuyết 治trị 也dã 。 曜diệu 等đẳng 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 日nhật 月nguyệt 五ngũ 星tinh 。 為vi 七thất 曜diệu 也dã 。 五ngũ 星tinh 謂vị 東đông 方phương 歲tuế 星tinh 等đẳng 。 二nhị 十thập 八bát 宿tú 。 謂vị 角giác 亢kháng 等đẳng 。 日nhật 月nguyệt 五ngũ 星tinh 。 於ư 中trung 宿túc 故cố 。 論luận 云vân 入nhập 八bát 業nghiệp 果quả 者giả 。 一nhất 日nhật 。 二nhị 月nguyệt 。 三tam 星tinh 。 四tứ 宿túc 。 五ngũ 鳥điểu 鳴minh 。 六lục 地địa 動động 。 七thất 夢mộng 吉cát 凶hung 。 八bát 身thân 相tướng 休hưu 咎cữu 。 身thân 相tướng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 果quả 行hành 故cố 。 謂vị 由do 過quá 去khứ 愛ái 不bất 愛ái 果quả 之chi 因nhân 。 令linh 此thử 世thế 有hữu 好hảo 相tướng 惡ác 相tướng 。 六lục 布bố 施thí 等đẳng 是thị 內nội 明minh 。 是thị 染nhiễm 對đối 治trị 有hữu 六lục 句cú 。 一nhất 施thí 治trị 慳san 染nhiễm 。 二nhị 戒giới 治trị 破phá 戒giới 染nhiễm 。 三tam 禪thiền 治trị 貪tham 欲dục 染nhiễm 。 四tứ 神thần 通thông 治trị 邪tà 歸quy 染nhiễm 。 五ngũ 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 治trị 妄vọng 行hành 功công 德đức 染nhiễm 。 謂vị 殺sát 生sanh 祭tế 祠từ 。 求cầu 福phước 名danh 妄vọng 行hành 功công 德đức 。 六lục 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 治trị 妄vọng 脩tu 解giải 脫thoát 染nhiễm 。 謂vị 有hữu 外ngoại 道đạo 妄vọng 計kế 。 無vô 色sắc 為vì 解giải 脫thoát 故cố 。 下hạ 明minh 後hậu 四tứ 。 此thử 起khởi 世thế 間gian 智trí 。 有hữu 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 一nhất 諸chư 不bất 惱não 等đẳng 是thị 異dị 障chướng 中trung 無vô 障chướng 。 謂vị 無vô 捕bộ 獵liệp 等đẳng 惱não 眾chúng 生sanh 障chướng 。 二nhị 安an 眾chúng 生sanh 是thị 與dữ 無vô 過quá 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 生sanh 罪tội 故cố 。 名danh 無vô 過quá 。 三tam 哀ai 愍mẫn 等đẳng 發phát 起khởi 清thanh 淨tịnh 。 雖tuy 令linh 眾chúng 生sanh 無vô 苦khổ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 著trước 欲dục 放phóng 逸dật 。 是thị 故cố 愍mẫn 彼bỉ 令linh 離ly 放phóng 逸dật 。 四tứ 令linh 入nhập 等đẳng 是thị 所sở 用dụng 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 雖tuy 不bất 放phóng 逸dật 。 不bất 求cầu 出xuất 道đạo 。 是thị 故cố 令linh 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 受thọ 用dụng 淨tịnh 也dã 。 又hựu 釋thích 此thử 四tứ 句cú 。 從tùng 後hậu 向hướng 前tiền 。 結kết 前tiền 六lục 句cú 。 謂vị 此thử 令linh 入nhập 佛Phật 結kết 前tiền 第đệ 六lục 施thí 戒giới 。 二nhị 哀ai 愍mẫn 等đẳng 結kết 前tiền 第đệ 五ngũ 以dĩ 示thị 日nhật 等đẳng 灾# 祥tường 。 令linh 離ly 放phóng 逸dật 。 三tam 安an 眾chúng 生sanh 事sự 結kết 初sơ 四tứ 門môn 以dĩ 同đồng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 諸chư 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 事sự 。 結kết 前tiền 六lục 中trung 初sơ 三tam 後hậu 二nhị 。 以dĩ 此thử 五ngũ 門môn 。 即tức 五ngũ 明minh 所sở 攝nhiếp 。 能năng 除trừ 闇ám 障chướng 。 俱câu 能năng 生sanh 智trí 故cố 。 論luận 釋thích 前tiền 三tam 句cú 。 超siêu 舉cử 後hậu 二nhị 。 其kỳ 第đệ 四tứ 但đãn 為vi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 非phi 生sanh 智trí 故cố 。 非phi 此thử 結kết 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 位vị 果quả 中trung 。 有hữu 調điều 柔nhu 攝nhiếp 報báo 願nguyện 智trí 等đẳng 三tam 果quả 科khoa 。 釋thích 同đồng 前tiền 。 能năng 練luyện 中trung 云vân 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 又hựu 更cánh 聞văn 法Pháp 。 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 為vi 聞văn 持trì 法Pháp 師sư 者giả 。 此thử 障chướng 非phi 得đắc 義nghĩa 持trì 。 對đối 後hậu 顯hiển 劣liệt 也dã 。 教giáo 智trí 淨tịnh 中trung 云vân 。 以dĩ 車xa 渠cừ 摩ma 瑩oánh 金kim 器khí 等đẳng 者giả 。 喻dụ 依y 淨tịnh 教giáo 增tăng 長trưởng 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 轉chuyển 勝thắng 前tiền 地địa 也dã 。 以dĩ 方phương 便tiện 慧tuệ 。 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 故cố 慧tuệ 轉chuyển 勝thắng 。 以dĩ 方phương 便tiện 智trí 。 成thành 就tựu 功công 德đức 。 故cố 福phước 轉chuyển 勝thắng 。 方phương 便tiện 之chi 言ngôn 。 皆giai 是thị 真chân 俗tục 合hợp 觀quán 。 而nhi 脩tu 行hành 故cố 。 即tức 是thị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 報báo 中trung 。 所sở 作tác 自tự 在tại 等đẳng 者giả 。 由do 善thiện 五ngũ 明minh 故cố 也dã 。 餘dư 皆giai 准chuẩn 前tiền 。

第đệ 三tam 重trọng/trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 。 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 五ngũ 頌tụng 半bán 頌tụng 前tiền 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 。 於ư 中trung 初sơ 一nhất 頌tụng 頌tụng 前tiền 十thập 平bình 等đẳng 。 次thứ 一nhất 頌tụng 頌tụng 前tiền 道Đạo 品Phẩm 。 次thứ 一nhất 頌tụng 頌tụng 勝thắng 行hành 為vi 嚴nghiêm 喻dụ 。 次thứ 一nhất 定định 等đẳng 功công 德đức 為vi 身thân 說thuyết 法Pháp 。 為vi 師sư 子tử 吼hống 。 後hậu 一nhất 頌tụng 前tiền 初sơ 住trụ 地địa 同đồng 念niệm 不bất 退thoái 心tâm 。 論luận 名danh 如như 道Đạo 行hạnh 。 第đệ 二nhị 佛Phật 力lực 所sở 加gia 下hạ 七thất 頌tụng 。 頌tụng 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 。 於ư 中trung 。 初sơ 二nhị 頌tụng 半bán 頌tụng 所sở 知tri 中trung 智trí 清thanh 淨tịnh 。 後hậu 四tứ 頌tụng 半bán 頌tụng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 勤cần 方phương 便tiện 。 於ư 中trung 初sơ 三tam 句cú 頌tụng 總tổng 觀quán 虗hư 偽ngụy 生sanh 慈từ 悲bi 二nhị 心tâm 。 次thứ 一nhất 頌tụng 三tam 句cú 頌tụng 前tiền 悲bi 中trung 觀quán 緣duyên 集tập 苦khổ 。 次thứ 一nhất 頌tụng 半bán 頌tụng 觀quán 深thâm 重trọng 苦khổ 。 後hậu 半bán 頌tụng 頌tụng 大đại 悲bi 觀quán 。 第đệ 三tam 名danh 為vi 有hữu 念niệm 下hạ 五ngũ 頌tụng 頌tụng 不bất 住trụ 道đạo 脩tu 行hành 勝thắng 果quả 。 於ư 中trung 初sơ 一nhất 頌tụng 頌tụng 攝nhiếp 功công 德đức 勝thắng 。 次thứ 一nhất 頌tụng 頌tụng 脩tu 行hành 勝thắng 。 次thứ 一nhất 頌tụng 頌tụng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 勝thắng 。 後hậu 二nhị 頌tụng 頌tụng 起khởi 世thế 智trí 勝thắng 。 第đệ 四tứ 如như 以dĩ 下hạ 三tam 頌tụng 半bán 頌tụng 地địa 果quả 。 初sơ 一nhất 頌tụng 半bán 調điều 柔nhu 。 二nhị 次thứ 半bán 頌tụng 頌tụng 攝nhiếp 報báo 果quả 。 三tam 後hậu 一nhất 頌tụng 半bán 頌tụng 願nguyện 智trí 果quả 。 第đệ 五ngũ 末mạt 後hậu 一nhất 頌tụng 結kết 說thuyết 究cứu 竟cánh 。 難nan 勝thắng 地địa 了liễu 。

續Tục 華Hoa 嚴Nghiêm 略Lược 疏Sớ/sơ 刊# 定Định 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập