華Hoa 嚴Nghiêm 懸Huyền 談Đàm 會Hội 玄Huyền 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

蒼thương 山sơn 再tái 光quang 寺tự 比Bỉ 丘Khâu 。 普phổ 瑞thụy 集tập 。

疏sớ/sơ 七thất 說thuyết 勝thắng 行hành 者giả 以dĩ 所sở 說thuyết 勝thắng 行hành 為vi 因nhân 能năng 說thuyết 言ngôn 教giáo 為vi 果quả 若nhược 不bất 修tu 行hành 。 成thành 道Đạo 無vô 日nhật 如như 數số 他tha 寶bảo 自tự 無vô 其kỳ 分phần/phân 說thuyết 食thực 與dữ 人nhân 終chung 不bất 能năng 飽bão 。 匪phỉ 知tri 之chi 艱gian 而nhi 行hành 之chi 艱gian 經Kinh 云vân 不bất 如như 說thuyết 行hành 。 於ư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 為vi 永vĩnh 離ly 故cố 君quân 子tử 下hạ 君quân 子tử 者giả 大đại 人nhân 也dã 賢hiền 智trí 有hữu 德đức 謂vị 之chi 君quân 子tử 上thượng 敬kính 尊tôn 長trưởng 如như 臣thần 事sự 君quân 下hạ 恤tuất 萬vạn 民dân 如như 父phụ 育dục 子tử 故cố 曰viết 君quân 子tử 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 不bất 憂ưu 無vô 祿lộc 位vị 但đãn 憂ưu 無vô 立lập 身thân 之chi 才tài 學học 耳nhĩ 以dĩ 況huống 行hành 人nhân 不bất 憂ưu 無vô 圓viên 融dung 行hành 布bố 之chi 位vị 但đãn 憂ưu 己kỷ 德đức 行hạnh 不bất 立lập 。

鈔sao 包bao 氏thị 者giả 後hậu 漢hán 儒nho 林lâm 傳truyền 云vân 包bao 咸hàm 字tự 子tử 良lương 會hội 稽khể 曲khúc 阿a 人nhân 也dã 少thiểu 為vi 諸chư 生sanh 習tập 魯lỗ 詩thi 論luận 語ngữ 舉cử 孝hiếu 康khang 除trừ 郎lang 中trung 建kiến 武võ 中trung 入nhập 授thọ 皇hoàng 太thái 子tử 論luận 語ngữ 又hựu 為vi 其kỳ 章chương 句cú 拜bái 諫gián 議nghị 大đại 夫phu 永vĩnh 平bình 五ngũ 年niên 遷thiên 大đại 鴻hồng 臚lư 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 不bất 憂ưu 無vô 人nhân 知tri 見kiến 於ư 己kỷ 求cầu 善thiện 道đạo 而nhi 行hành 之chi 使sử 己kỷ 才tài 學học 有hữu 可khả 知tri 重trọng/trùng 則tắc 人nhân 知tri 己kỷ 也dã 今kim 引dẫn 上thượng 二nhị 句cú 行hành 成thành 得đắc 位vị 證chứng 此thử 由do 行hành 故cố 得đắc 位vị 也dã 求cầu 為vi 可khả 知tri 者giả 行hành 成thành 得đắc 名danh 以dĩ 行hành 為vi 能năng 立lập 名danh 與dữ 位vị 皆giai 所sở 立lập 人nhân 為vi 能năng 立lập 行hành 為vi 所sở 立lập 故cố 云vân 及cập 所sở 能năng 立lập 皆giai 是thị 行hành 也dã 下hạ 兩lưỡng 句cú 行hành 成thành 得đắc 名danh 非phi 今kim 所sở 用dụng 今kim 為vi 下hạ 疏sớ/sơ 欲dục 證chứng 前tiền 由do 行hành 得đắc 位vị 故cố 但đãn 引dẫn 前tiền 兩lưỡng 句cú 耳nhĩ 。

疏sớ/sơ 一nhất 頓đốn 成thành 諸chư 行hành 者giả 新tân 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 此thử 復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 心tâm 觀quán 二nhị 約ước 性tánh 融dung 今kim 初sơ 謂vị 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 能năng 頓đốn 具cụ 故cố 謂vị 知tri 此thử 心tâm 即tức 是thị 佛Phật 智trí 佛Phật 智trí 即tức 是thị 無vô 念niệm 。 無vô 念niệm 心tâm 體thể 內nội 外ngoại 無vô 著trước 一nhất 諸chư 過quá 自tự 防phòng (# 二nhị )# 忍nhẫn 可khả 諦đế 理lý (# 三tam )# 離ly 身thân 心tâm 相tương/tướng (# 四tứ )# 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 (# 五ngũ )# 了liễu 見kiến 性tánh 空không (# 六lục )# 善thiện 達đạt 有hữu 無vô (# 七thất )# 進tiến 詣nghệ 妙diệu 覺giác (# 八bát )# 是thị 真chân 信tín 習tập (# 九cửu )# 決quyết 斷đoán 分phân 明minh (# 十thập )# 十thập 度độ 具cụ 矣hĩ 十thập 度độ 既ký 具cụ 餘dư 行hành 例lệ 然nhiên 故cố 修tu 一nhất 行hành 成thành 一nhất 切thiết 行hành 二nhị 約ước 性tánh 融dung 者giả 以dĩ 修tu 一nhất 行hành 稱xưng 法pháp 性tánh 故cố 性tánh 融dung 攝nhiếp 故cố 令linh 此thử 一nhất 行hành 如như 性tánh 普phổ 收thu 無vô 行hành 不bất 具cụ 。

疏sớ/sơ 十thập 住trụ 品phẩm 云vân 下hạ 言ngôn 等đẳng 者giả 次thứ 云vân 文văn 隨tùy 於ư 義nghĩa 義nghĩa 隨tùy 文văn 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 展triển 轉chuyển 成thành 此thử 不bất 退thoái 人nhân 應ưng 為vi 說thuyết 又hựu 彌Di 勒Lặc 告cáo 大đại 眾chúng 言ngôn 。 餘dư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 經kinh 無vô 量lượng 百bách 千thiên 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 乃nãi 能năng 滿mãn 足túc 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 。 乃nãi 至chí 此thử 長trưởng 者giả 子tử 。 於ư 一nhất 生sanh 內nội 則tắc 能năng 淨tịnh 佛Phật 剎sát 乃nãi 至chí 則tắc 能năng 具cụ 足túc 。 普Phổ 賢Hiền 諸chư 行hạnh 。 皆giai 一nhất 行hành 即tức 一nhất 切thiết 行hành 義nghĩa 也dã 。

鈔sao 等đẳng 取thủ 一nhất 障chướng 一nhất 切thiết 障chướng 等đẳng 者giả 問vấn 今kim 證chứng 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 何hà 證chứng 以dĩ 斷đoạn 障chướng 修tu 證chứng 耶da 答đáp 以dĩ 此thử 皆giai 行hành 中trung 別biệt 義nghĩa 障chướng 是thị 行hành 之chi 所sở 斷đoạn 斷đoạn 以dĩ 行hành 為vi 能năng 斷đoạn 修tu 正chánh 約ước 行hành 證chứng 則tắc 行hành 之chi 所sở 證chứng 故cố 也dã 。

▲# 鈔sao 初sơ 說thuyết 十thập 句cú 等đẳng 者giả 此thử 指chỉ 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 等đẳng 文văn 也dã 經Kinh 云vân 欲dục 疾tật 滿mãn 足túc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 應ưng 修tu 十thập 種chủng 。 法pháp 所sở 謂vị 心tâm 不bất 棄khí 捨xả 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 一nhất 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 生sanh 如Như 來Lai 想tưởng (# 二nhị )# 永vĩnh 不bất 誹phỉ 謗báng 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 (# 三tam )# 知tri 諸chư 國quốc 土độ 無vô 有hữu 。 窮cùng 盡tận (# 四tứ )# 於ư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 深thâm 生sanh 信tín 樂nhạo 。 (# 五ngũ )# 不bất 捨xả 平bình 等đẳng 。 虗hư 空không 法Pháp 界Giới 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 (# 六lục )# 觀quán 察sát 菩Bồ 提Đề 入nhập 如Như 來Lai 力lực (# 七thất )# 精tinh 進tấn 修tu 習tập 。 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 (# 八bát )# 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 疲bì 厭yếm 。 (# 九cửu )# 住trụ 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 (# 十thập 此thử 即tức 初sơ 說thuyết 十thập 句cú 也dã )# 次thứ 有hữu 五ngũ 十thập 句cú 謂vị 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 十thập 種chủng 廣quảng 大đại 智trí 十thập 種chủng 普phổ 入nhập 十thập 種chủng 勝thắng 妙diệu 心tâm 十thập 種chủng 佛Phật 法Pháp 善thiện 巧xảo 。 智trí (# 即tức 今kim 頓đốn 成thành 五ngũ 十thập 種chủng 勝thắng 行hành 有hữu 本bổn 云vân 五ngũ 十thập 二nhị 種chủng 二nhị 字tự 似tự 剩thặng 也dã )# 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 能năng 治trị 深thâm 妙diệu (# 若nhược 所sở 治trị 即tức 下hạ 百bách 萬vạn 障chướng 是thị 也dã )# 後hậu 五ngũ 十thập 展triển 轉chuyển 依y 初sơ 十thập 是thị 為vi 初sơ 即tức 攝nhiếp 後hậu 一nhất 治trị 一nhất 切thiết 治trị (# 即tức 今kim 云vân 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 此thử 唯duy 約ước 能năng 斷đoạn 也dã )# 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 得đắc 即tức 一nhất 時thời 評bình 曰viết 別biệt 是thị 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 并tinh 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 通thông 一nhất 行hành 則tắc 一nhất 切thiết 行hành 也dã 。

▲# 鈔sao 一nhất 念niệm 嗔sân 心tâm 下hạ 即tức 所sở 斷đoạn 也dã 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 我ngã 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 為vi 大đại 過quá 失thất 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 他tha 菩Bồ 薩Tát 起khởi 嗔sân 心tâm 者giả 何hà 以dĩ 故cố 佛Phật 子tử 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 嗔sân 恚khuể 心tâm 即tức 成thành 就tựu 百bách 萬vạn 障chướng 門môn 故cố 所sở 謂vị 不bất 見kiến 。 菩Bồ 提Đề 障chướng 不bất 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 障chướng 乃nãi 至chí 遠viễn 離ly 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 種chủng 性tánh 。 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 決quyết 定định 毗Tỳ 尼Ni 經Kinh 云vân 寧ninh 起khởi 百bách 萬vạn 貪tham 心tâm 不bất 起khởi 一nhất 嗔sân 以dĩ 捨xả 眾chúng 生sanh 違vi 起khởi 大đại 悲bi 莫mạc 過quá 此thử 故cố 既ký 一nhất 惑hoặc 成thành 百bách 萬vạn 障chướng 則tắc 一nhất 障chướng 一nhất 切thiết 障chướng 義nghĩa 惑hoặc 惑hoặc 皆giai 然nhiên 今kim 從tùng 重trùng 說thuyết 雖tuy 標tiêu 百bách 萬vạn 略lược 列liệt 百bách 門môn 古cổ 人nhân 寄ký 位vị 分phần/phân 五ngũ (# 謂vị 十thập 信tín 行hành 十thập 住trụ 行hành 十thập 行hàng 行hàng 十thập 向hướng 行hành 十Thập 地Địa 行hành 此thử 五ngũ 約ước 所sở 障chướng 惑hoặc 是thị 能năng 障chướng )# 是thị 知tri 通thông 障chướng 一nhất 切thiết 信tín 尚thượng 不bất 起khởi 況huống 諸chư 位vị 耶da 又hựu 所sở 障chướng 法Pháp 界Giới 如như 帝đế 網võng 重trùng 重trùng 能năng 障chướng 同đồng 所sở 亦diệc 無vô 盡tận 故cố 知tri 百bách 萬vạn 猶do 是thị 略lược 明minh 問vấn 上thượng 之chi 斷đoạn 惑hoặc 約ước 何hà 位vị 斷đoạn 答đáp 准chuẩn 教giáo 章chương 云vân 準chuẩn 上thượng 下hạ 經kinh 文văn 有hữu 四tứ 種chủng 一nhất 約ước 證chứng 謂vị 十Thập 地Địa 中trung 斷đoạn 二nhị 約ước 位vị 斷đoạn 十thập 住trụ 已dĩ 去khứ 斷đoạn 三tam 約ước 行hành 十thập 信tín 終chung 心tâm 斷đoạn 四tứ 約ước 實thật 無vô 可khả 斷đoạn 。 以dĩ 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 故cố 。

▲# 鈔sao 故cố 偈kệ 中trung 下hạ 約ước 所sở 依y 顯hiển 能năng 依y 行hành 時thời 既ký 延diên 促xúc 自tự 在tại 行hành 亦diệc 一nhất 多đa 圓viên 融dung 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 約ước 法pháp 顯hiển 行hành 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 中trung 行hành 者giả 問vấn 前tiền 彰chương 地địa 位vị 中trung 直trực 至chí 妙diệu 覺giác 此thử 說thuyết 勝thắng 行hành 秪# 至chí 等đẳng 覺giác 其kỳ 故cố 何hà 耶da 。 答đáp 位vị 是thị 所sở 得đắc 通thông 因nhân 及cập 果quả 行hành 為vi 能năng 得đắc 唯duy 至chí 因nhân 圓viên 以dĩ 等đẳng 覺giác 因nhân 圓viên 便tiện 能năng 至chí 果quả 故cố 行hành 不bất 說thuyết 妙diệu 覺giác 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 疏sớ/sơ 鈔sao 說thuyết 約ước 行hành 修tu 有hữu 障chướng 等đẳng 但đãn 四tứ 十thập 一nhất 位vị 行hành 妙diệu 覺giác 位vị 是thị 所sở 求cầu 無vô 障chướng 非phi 行hành 故cố 。

鈔sao 體thể 即tức 三tam 心tâm 者giả 是thị 起khởi 信tín 文văn 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 體thể 直trực 心tâm 即tức 大đại 智trí 無vô 所sở 執chấp 著trước 。 絕tuyệt 能năng 所sở 念niệm 名danh 念niệm 真Chân 如Như 後hậu 二nhị 心tâm 以dĩ 其kỳ 為vi 本bổn 二nhị 深thâm 心tâm 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 諸chư 善thiện 謂vị 四tứ 弘hoằng 願nguyện 等đẳng 雖tuy 發phát 此thử 願nguyện 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 契khế 前tiền 直trực 心tâm 諸chư 行hành 相tương/tướng 中trung 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 。 故cố 名danh 深thâm 心tâm 三tam 大đại 悲bi 心tâm 者giả 。 見kiến 受thọ 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 方phương 便tiện 救cứu 拔bạt 。 見kiến 得đắc 樂lạc 眾chúng 生sanh 護hộ 令linh 不bất 失thất 雖tuy 發phát 此thử 心tâm 而nhi 無vô 愛ái 見kiến 即tức 無vô 緣duyên 悲bi 故cố 曰viết 大đại 悲bi 亦diệc 順thuận 直trực 心tâm 又hựu 以dĩ 前tiền 二nhị 心tâm 皆giai 為vi 眾chúng 生sanh 。 則tắc 無vô 心tâm 非phi 悲bi 以dĩ 悲bi 直trực 二nhị 心tâm 皆giai 順thuận 深thâm 心tâm 則tắc 行hạnh 願nguyện 無vô 涯nhai 說thuyết 即tức 三tam 心tâm 次thứ 第đệ 發phát 必tất 不bất 得đắc 單đơn 行hành 言ngôn 四tứ 弘hoằng 等đẳng 者giả 等đẳng 一nhất 切thiết 願nguyện 也dã 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 大đại 願nguyện 為vi 主chủ 然nhiên 願nguyện 無vô 量lượng 而nhi 多đa 說thuyết 四tứ 弘hoằng 者giả 對đối 於ư 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 理lý 故cố 一nhất 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 。 誓thệ 度độ 者giả 度độ 於ư 苦khổ 源nguyên 二nhị 煩phiền 惱não 無vô 邊biên 誓thệ 斷đoạn 者giả 斷đoạn 於ư 結kết 集tập 三tam 法Pháp 門môn 無vô 邊biên 誓thệ 學học 者giả 學học 於ư 道Đạo 諦Đế 四tứ 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 成thành 者giả 證chứng 於ư 滅diệt 理lý 言ngôn 無vô 作tác 者giả 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 生sanh 滅diệt 謂vị 造tạo 境cảnh 即tức 中trung 無vô 不bất 真chân 實thật 。 陰ấm 入nhập 皆giai 如như 無vô 苦khổ 可khả 捨xả 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 無vô 集tập 可khả 斷đoạn 邊biên 邪tà 皆giai 中trung 正chánh 無vô 道đạo 可khả 修tu 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 無vô 滅diệt 。 可khả 證chứng 無vô 苦khổ 無vô 集tập 即tức 無vô 世thế 間gian 。 無vô 滅diệt 無vô 道đạo 即tức 無vô 出xuất 世thế 間gian 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 直trực 趣thú 真chân 實thật 若nhược 更cánh 深thâm 入nhập 應ưng 知tri 一nhất 苦khổ 一nhất 切thiết 苦khổ 則tắc 一nhất 度độ 一nhất 切thiết 度độ 事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 一nhất 惑hoặc 一nhất 切thiết 惑hoặc 則tắc 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 一nhất 道đạo 一nhất 切thiết 道đạo 則tắc 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 萬vạn 行hạnh 一nhất 體thể 故cố 一nhất 佛Phật 一nhất 切thiết 佛Phật 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 等đẳng 然nhiên 此thử 深thâm 義nghĩa 是thị 上thượng 圓viên 融dung 行hành 之chi 願nguyện 也dã 上thượng 圓viên 融dung 雖tuy 約ước 行hành 說thuyết 此thử 約ước 願nguyện 說thuyết 思tư 之chi 。

▲# 鈔sao 七thất 十thập 八bát 經Kinh 云vân 者giả 即tức 慈Từ 氏Thị 章chương 中trung 文văn 也dã 言ngôn 大đại 悲bi 為vi 油du 者giả 約ước 喻dụ 即tức 油du 不bất 盡tận 而nhi 燈đăng 不bất 滅diệt 約ước 法pháp 則tắc 大đại 悲bi 無vô 盡tận 大đại 願nguyện 無vô 窮cùng 智trí 光quang 不bất 息tức 恆hằng 照chiếu 法Pháp 界Giới 行hạnh 願nguyện 品phẩm 云vân 是thị 故cố 菩Bồ 提Đề 。 屬thuộc 於ư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 無vô 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 終chung 不bất 能năng 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 言ngôn 上thượng 求cầu 即tức 直trực 心tâm 下hạ 化hóa 即tức 悲bi 願nguyện 照chiếu 理lý 起khởi 行hành 亦diệc 然nhiên 故cố 云vân 不bất 出xuất 此thử 故cố 。

鈔sao 言ngôn 相tương/tướng 者giả 下hạ 釋thích 疏sớ/sơ 中trung 相tương/tướng 字tự 而nhi 有hữu 四tứ 義nghĩa 一nhất 無vô 相tướng 為vi 相tương/tướng 者giả 以dĩ 發phát 心tâm 文văn 云vân 今kim 所sở 發phát 覺giác 心tâm 遠viễn 離ly 諸chư 性tánh 相tướng 故cố 二nhị 同đồng 法Pháp 界Giới 相tương/tướng 者giả 同đồng 理lý 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 故cố 三tam 無vô 分phần/phân 量lượng 相tương/tướng 者giả 無vô 分phân 齊tề 頭đầu 數sổ 。 等đẳng 行hành 相tương/tướng 可khả 稱xưng 量lượng 故cố 四tứ 無vô 齊tề 限hạn 相tương/tướng 者giả 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 約ước 悲bi 願nguyện 二nhị 心tâm 無vô 齊tề 限hạn 盡tận 度độ 眾chúng 生sanh 盡tận 修tu 諸chư 行hành 故cố 約ước 直trực 心tâm 無vô 齊tề 限hạn 下hạ 無vô 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 上thượng 無vô 菩Bồ 提Đề 可khả 求cầu 中trung 無vô 萬vạn 行hạnh 可khả 修tu 亦diệc 無vô 真Chân 如Như 而nhi 為vi 所sở 念niệm 淨tịnh 名danh 云vân 捨xả 於ư 分phân 別biệt 。 菩Bồ 提Đề 之chi 見kiến 。 菩Bồ 提Đề 者giả 不bất 可khả 以dĩ 身thân 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 得đắc 。 寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。 滅diệt 諸chư 相tướng 故cố 。 若nhược 融dung 上thượng 三tam 心tâm 則tắc 度độ 而nhi 無vô 度độ 修tu 而nhi 無vô 修tu 故cố 光quang 明minh 覺giác 品phẩm 經Kinh 云vân 若nhược 於ư 一nhất 切thiết 。 智trí 法pháp 發phát 生sanh 迴hồi 向hướng 心tâm 見kiến 心tâm 無vô 所sở 生sanh 。 當đương 獲hoạch 大đại 名danh 稱xưng 鈔sao 言ngôn 功công 德đức 下hạ 釋thích 疏sớ/sơ 中trung 功công 德đức 字tự 言ngôn 無vô 德đức 不bất 收thu 者giả 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 皆giai 在tại 最tối 初sơ 菩Bồ 提Đề 心tâm 中trung 。 安an 住trụ 故cố 是thị 以dĩ 語ngữ 其kỳ 智trí 等đẳng 虗hư 空không 而nhi 非phi 類loại 論luận 其kỳ 德đức 碎toái 塵trần 剎sát 而nhi 難nan 量lương 極cực 念niệm 劫kiếp 之chi 圓viên 融dung 盡tận 法Pháp 門môn 之chi 重trọng/trùng 顯hiển 初sơ 心tâm 契khế 於ư 佛Phật 智trí 豈khởi 有hữu 邊biên 涯nhai 微vi 滴tích 入nhập 於ư 天thiên 池trì 齊tề 無vô 終chung 始thỉ 。

▲# 鈔sao 發phát 心tâm 品phẩm 十thập 種chủng 大đại 喻dụ 下hạ 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 以dĩ 一nhất 切thiết 樂lạc 具cụ 。 供cúng 養dường 東đông 方phương 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 終chung 於ư 一nhất 劫kiếp 然nhiên 後hậu 教giáo 令linh 淨tịnh 持trì 五Ngũ 戒Giới 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 云vân 教giáo 令linh 住trụ 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 果quả 比tỉ 發phát 心tâm 功công 德đức 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 優ưu 波ba 尼ni 沙sa 陀đà 分phần 。 亦diệc 不bất 及cập 一nhất 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 喻dụ 利lợi 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 喻dụ 也dã 二nhị 速tốc 疾tật 步bộ 剎sát 喻dụ 三tam 知tri 劫kiếp 成thành 壞hoại 喻dụ 四tứ 善thiện 知tri 勝thắng 解giải 喻dụ 五ngũ 善thiện 知tri 根căn 性tánh 喻dụ 六lục 善thiện 知tri 欲dục 樂lạc 喻dụ 七thất 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 喻dụ 八bát 善thiện 知tri 他tha 方phương 喻dụ 九cửu 善thiện 知tri 業nghiệp 相tương/tướng 喻dụ 十Thập 善Thiện 知tri 煩phiền 惱não 喻dụ 十thập 一nhất 供cung 佛Phật 及cập 生sanh 喻dụ 隨tùy 一nhất 喻dụ 而nhi 十thập 者giả 十thập 門môn 校giảo 量lượng 顯hiển 勝thắng 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 一nhất 。 十thập 門môn 今kim 云vân 十thập 喻dụ 百bách 門môn 者giả 約ước 大đại 數số 耳nhĩ 亦diệc 寄ký 顯hiển 圓viên 義nghĩa 故cố 問vấn 如như 第đệ 十thập 一nhất 喻dụ 中trung 云vân 有hữu 人nhân 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 供cúng 具cụ 念niệm 念niệm 供cung 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 及cập 眾chúng 生sanh 經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。 劫kiếp 此thử 之chi 功công 德đức 。 全toàn 比tỉ 容dung 許hứa 不bất 齊tề 何hà 以dĩ 不bất 及cập 少thiểu 分phần 答đáp 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 無vô 時thời 處xứ 齊tề 限hạn 故cố 二nhị 稱xưng 法pháp 性tánh 故cố 三tam 事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 問vấn 此thử 發phát 心tâm 功công 德đức 既ký 爾nhĩ 豈khởi 是thị 行hành 布bố 行hành 耶da 答đáp 是thị 即tức 圓viên 融dung 之chi 行hành 布bố 故cố 。

▲# 鈔sao 獨Độc 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 下hạ 問vấn 起khởi 一nhất 念niệm 二Nhị 乘Thừa 意ý 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 (# 智trí 論luận 中trung 說thuyết 有hữu 一nhất 阿A 羅La 漢Hán 。 領lãnh 一nhất 凡phàm 夫phu 沙Sa 彌Di 沙Sa 彌Di 隨tùy 從tùng 行hành 忽hốt 作tác 念niệm 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 。 羅La 漢Hán 觀quán 知tri 便tiện 於ư 沙Sa 彌Di 身thân 上thượng 取thủ 衣y 鉢bát 自tự 擎kình 令linh 沙Sa 彌Di 前tiền 行hàng 行hàng 經kinh 數số 里lý 間gian 沙Sa 彌Di 心tâm 念niệm 菩Bồ 薩Tát 苦khổ 行hạnh 。 難nạn/nan 成thành 佛Phật 果quả 遂toại 卻khước 擬nghĩ 修tu 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 羅La 漢Hán 又hựu 觀quán 知tri 卻khước 過quá 與dữ 衣y 鉢bát 還hoàn 令linh 隨tùy 後hậu 沙Sa 彌Di 都đô 不bất 知tri 意ý 而nhi 問vấn 羅La 漢Hán 羅La 漢Hán 方phương 與dữ 說thuyết 其kỳ 意ý 也dã )# 何hà 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 出xuất 二Nhị 乘Thừa 安an 樂lạc 答đáp 由do 佛Phật 出xuất 世thế 。 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 法pháp 方phương 有hữu 二Nhị 乘Thừa 得đắc 道Đạo 佛Phật 因nhân 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 得đắc 據cứ 本bổn 為vi 言ngôn 亦diệc 從tùng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 出xuất 有hữu 解giải 云vân 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 非phi 但đãn 出xuất 生sanh 如Như 來Lai 。 亦diệc 令linh 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 得đắc 大Đại 乘Thừa 安an 樂lạc 之chi 果quả 。 者giả 非phi 也dã 今kim 云vân 二Nhị 乘Thừa 之chi 安an 樂lạc 故cố 問vấn 獨Độc 覺Giác 自tự 悟ngộ 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 豈khởi 由do 佛Phật 出xuất 答đáp 說thuyết 得đắc 果quả 時thời 云vân 無vô 佛Phật 世thế 必tất 前tiền 世thế 已dĩ 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 推thôi 本bổn 亦diệc 由do 佛Phật 出xuất 故cố 又hựu 佛Phật 昔tích 依y 一Nhất 乘Thừa 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 今kim 於ư 一Nhất 乘Thừa 分phân 別biệt 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 依y 菩Bồ 提Đề 心tâm 出xuất 也dã 故cố 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 論luận 第đệ 二nhị 云vân 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 皆giai 由do 佛Phật 出xuất 若nhược 無vô 諸chư 佛Phật 何hà 由do 而nhi 出xuất 。

鈔sao 此thử 上thượng 三tam 事sự 下hạ 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 體thể 相tướng 德đức 三tam 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 猶do 如như 日nhật 輪luân 。 體thể 是thị 珠châu 寶bảo 其kỳ 相tương/tướng 圓viên 明minh 德đức 無vô 不bất 照chiếu 成thành 熟thục 糓cốc 稼giá 廓khuếch 徹triệt 虗hư 空không 三tam 無vô 離ly 理lý 言ngôn 為vi 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 者giả 離ly 世thế 間gian 品phẩm 云vân 忘vong 失thất 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 修tu 諸chư 善thiện 根căn 。 是thị 為vi 魔ma 業nghiệp 善thiện 財tài 求cầu 友hữu 先tiên 陳trần 已dĩ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 者giả 是thị 法Pháp 器khí 故cố 。 彌di 伽già 翻phiên 禮lễ 於ư 初sơ 心tâm 若nhược 敬kính 白bạch 月nguyệt 之chi 新tân 吐thổ (# 法Pháp 界Giới 無vô 差sai 別biệt 論luận 云vân 敬kính 禮lễ 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 如như 人nhân 禮lễ 白bạch 分phần/phân 初sơ 月nguyệt 不bất 禮lễ 滿mãn 月nguyệt 以dĩ 希hy 現hiện 故cố 滿mãn 月nguyệt 由do 此thử 故cố 又hựu 寶bảo 積tích 云vân 如như 是thị 迦Ca 葉Diếp 。 世thế 間gian 人nhân 月nguyệt 初sơ 出xuất 時thời 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。 至chí 其kỳ 盛thình 滿mãn 時thời 而nhi 不bất 恭cung 敬kính 。 何hà 以dĩ 故cố 從tùng 初sơ 至chí 滿mãn 故cố 等đẳng 又hựu 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 八bát 云vân 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 無vô 別biệt 如như 是thị 二nhị 心tâm 。 先tiên 心tâm 難nạn/nan 自tự 未vị 得đắc 度độ 。 欲dục 度độ 他tha 是thị 故cố 敬kính 禮lễ 初sơ 發phát 心tâm )# 海hải 雲vân 驚kinh 其kỳ 初sơ 發phát 美mỹ 青thanh 松tùng 之chi 始thỉ 萌manh (# 下hạ 經kinh 中trung 善thiện 財tài 先tiên 陳trần 已dĩ 發phát 心tâm 已dĩ 海hải 雲vân 告cáo 言ngôn 善thiện 男nam 子tử 汝nhữ 已dĩ 發phát 心tâm 耶da 善thiện 財tài 言ngôn 唯duy 已dĩ 發phát 心tâm 然nhiên 後hậu 海hải 雲vân 讚tán 歎thán 等đẳng 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 先tiên 讚tán 法Pháp 器khí 以dĩ 發phát 心tâm 者giả 難nạn/nan 故cố 若nhược 不bất 發phát 心tâm 。 不bất 堪kham 受thọ 法pháp 非phi 法Pháp 器khí 故cố 如như 青thanh 松tùng 之chi 始thỉ 萌manh 人nhân 愛ái 彼bỉ 美mỹ 大đại 松tùng 依y 此thử 成thành 故cố )# 不bất 有hữu 凌lăng 雲vân 之chi 心tâm 豈khởi 展triển 垂thùy 天thiên 之chi 翼dực 若nhược 無vô 等đẳng 佛Phật 之chi 志chí 豈khởi 成thành 妙diệu 覺giác 之chi 尊tôn 長trưởng 流lưu 生sanh 死tử 凡phàm 夫phu 初sơ 發phát 此thử 心tâm 為vi 後hậu 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 言ngôn 即tức 此thử 發phát 心tâm 便tiện 名danh 為vi 行hành 者giả 問vấn 此thử 中trung 說thuyết 勝thắng 行hành 何hà 言ngôn 發phát 心tâm 耶da 故cố 此thử 答đáp 也dã 十thập 信tín 已dĩ 上thượng 即tức 此thử 發phát 心tâm 便tiện 名danh 為vi 行hành 乃nãi 至chí 十thập 度độ 萬vạn 行hạnh 皆giai 名danh 行hành 相tương 問vấn 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 疏sớ/sơ 云vân 夫phu 妙diệu 行hạnh 者giả 統thống 惟duy 無vô 念niệm 歷lịch 修tu 萬vạn 行hạnh 疲bì 役dịch 身thân 心tâm 豈khởi 當đương 為vi 道đạo 答đáp 若nhược 斯tư 見kiến 者giả 離ly 念niệm 求cầu 於ư 無vô 念niệm 尚thượng 未vị 得đắc 於ư 真chân 無vô 念niệm 況huống 念niệm 無vô 念niệm 之chi 無vô 礙ngại 耶da 。

疏sớ/sơ 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 者giả 問vấn 圓viên 融dung 行hành 布bố 復phục 說thuyết 無vô 礙ngại 即tức 可khả 如như 實thật 能năng 行hành 云vân 何hà 答đáp 始thỉ 則tắc 圓viên 布bố 別biệt 修tu 淳thuần 熟thục 自tự 然nhiên 雙song 具cụ 亦diệc 猶do 前tiền 之chi 四tứ 地địa 真chân 俗tục 別biệt 觀quán 至chí 五ngũ 地địa 中trung 真chân 俗tục 雙song 運vận 若nhược 爾nhĩ 何hà 殊thù 有hữu 作tác 之chi 修tu 終chung 成thành 敗bại 壞hoại 答đáp 善thiện 用dụng 其kỳ 心tâm 不bất 已dĩ 故cố 能năng 無vô 心tâm 體thể 極cực 本bổn 不bất 以dĩ 有hữu 作tác 為vi 是thị 則tắc 非phi 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 也dã 問vấn 既ký 無vô 心tâm 體thể 極cực 何hà 須tu 斷đoạn 惡ác 修tu 善thiện 。 但đãn 以dĩ 無vô 心tâm 體thể 極cực 善thiện 惡ác 無vô 礙ngại 行hành 之chi 復phục 何hà 礙ngại 耶da 答đáp 為vi 實thật 無vô 心tâm 體thể 極cực 謂vị 如như 能năng 渡độ 水thủy 之chi 人nhân 逆nghịch 順thuận 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 者giả 得đắc 無vô 礙ngại 行hành 之chi 其kỳ 有hữu 力lực 未vị 任nhậm 者giả 心tâm 雖tuy 欲dục 得đắc 逆nghịch 順thuận 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 無vô 礙ngại 以dĩ 力lực 未vị 任nhậm 入nhập 必tất 沉trầm 沒một 難nan 得đắc 出xuất 離ly 幸hạnh 須tu 冷lãnh 暖noãn 自tự 知tri 。 慎thận 勿vật 欺khi 心tâm 而nhi 已dĩ 故cố 圭# 山sơn 云vân 世thế 有hữu 非phi 法pháp 之chi 人nhân 假giả 為vi 菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 。 說thuyết 空không 無vô 相tướng 之chi 言ngôn 不bất 拘câu 齋trai 戒giới 以dĩ 麤thô 行hành 為vi 大Đại 乘Thừa 以dĩ 真chân 修tu 為vi 小tiểu 教giáo 愚ngu 人nhân 不bất 曉hiểu 卻khước 敬kính 彼bỉ 麤thô 人nhân 不bất 知tri 弟đệ 子tử 有hữu 擇trạch 師sư 之chi 分phần 既ký 聞văn 彼bỉ 說thuyết 已dĩ 仍nhưng 須tu 勘khám 以dĩ 聖thánh 教giáo 合hợp 者giả 名danh 正chánh 不bất 合hợp 者giả 名danh 邪tà 又hựu 須tu 日nhật 夕tịch 體thể 之chi 心tâm 在tại 佛Phật 道Đạo 。 大đại 悲bi 利lợi 生sanh 方phương 堪kham 歸quy 依y 無vô 得đắc 杜đỗ 順thuận 和hòa 尚thượng 食thực 肉nhục 便tiện 乃nãi 食thực 肉nhục 彼bỉ 卻khước 食thực 臰# 屍thi 汝nhữ 何hà 不bất 食thực 誌chí 公công 食thực 魚ngư 鱠khoái 吐thổ 之chi 水thủy 盆bồn 魚ngư 跳khiêu 躍dược 食thực 鴿cáp 口khẩu 中trung 飛phi 出xuất (# 誌chí 公công 就tựu 人nhân 求cầu 生sanh 鱠khoái 人nhân 為vi 辦biện 之chi 致trí 飽bão 乃nãi 至chí 還hoàn 視thị 盆bồn 中trung 游du 泳# 如như 故cố 日nhật 令linh 弟đệ 子tử 煑chử 鴿cáp 一nhất 隻chỉ 而nhi 自tự 食thực 之chi 。 忽hốt 於ư 時thời 有hữu 弟đệ 子tử 先tiên 食thực 彼bỉ 鴿cáp 一nhất 足túc 之chi 肉nhục 誌chí 公công 既ký 覺giác 曰viết 汝nhữ 無vô 慚tàm 也dã 弟đệ 子tử 背bội 面diện 竊thiết 訟tụng 之chi 曰viết 我ngã 食thực 一nhất 足túc 便tiện 謂vị 無vô 慚tàm 和hòa 尚thượng 每mỗi 日nhật 吞thôn 取thủ 全toàn 身thân 德đức 行hạnh 如như 何hà 誌chí 公công 知tri 已dĩ 復phục 告cáo 之chi 曰viết 。 汝nhữ 所sở 食thực 者giả 與dữ 我ngã 不bất 同đồng 。 乃nãi 自tự 張trương 口khẩu 據cứ 所sở 食thực 鴿cáp 從tùng 口khẩu 中trung 飛phi 出xuất 最tối 後hậu 一nhất 鴿cáp 落lạc 之chi 在tại 地địa 乃nãi 令linh 看khán 之chi 唯duy 無vô 一nhất 足túc 於ư 是thị 時thời 人nhân 咸hàm 皆giai 驚kinh 異dị )# 汝nhữ 等đẳng 為vi 能năng 如như 此thử 自tự 在tại 否phủ/bĩ 若nhược 更cánh 縱túng/tung 無vô 知tri 之chi 心tâm 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 何hà 門môn 可khả 逃đào 。

疏sớ/sơ 八bát 示thị 真chân 法pháp 者giả 所sở 示thị 真chân 法pháp 為vi 因nhân 能năng 示thị 言ngôn 教giáo 為vi 果quả 欲dục 成thành 下hạ 躡niếp 前tiền 起khởi 後hậu 不bất 體thể 下hạ 我ngã 等đẳng 無vô 始thỉ 至chí 今kim 亦diệc 曾tằng 修tu 善thiện 云vân 何hà 猶do 不bất 出xuất 離ly 良lương 以dĩ 未vị 能năng 深thâm 心tâm 體thể 達đạt 理lý 事sự 等đẳng 真chân 實thật 之chi 法Pháp 。 所sở 修tu 之chi 善thiện 得đắc 人nhân 天thiên 果quả 皆giai 生sanh 死tử 之chi 業nghiệp 。 也dã 今kim 仍nhưng 不bất 求cầu 學học 通thông 達đạt 如như 何hà 解giải 脫thoát 故cố 言ngôn 故cố 兜Đâu 率Suất 下hạ 上thượng 二nhị 句cú 云vân 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 來lai 生sanh 死tử 久cửu 流lưu 轉chuyển (# 即tức 法Pháp 幢Tràng 菩Bồ 薩Tát 。 偈kệ )# 言ngôn 此thử 亦diệc 下hạ 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 示thị 四tứ 法Pháp 界Giới 今kim 略lược 言ngôn 二nhị 也dã 。

疏sớ/sơ 九cửu 開khai 因nhân 性tánh 者giả 開khai 即tức 開khai 說thuyết 顯hiển 示thị 之chi 義nghĩa 以dĩ 所sở 開khai 因nhân 性tánh 為vi 因nhân 能năng 開khai 言ngôn 教giáo 為vi 果quả 言ngôn 上thượng 因nhân 果quả 理lý 事sự 者giả 因nhân 即tức 第đệ 六lục 第đệ 七thất 果quả 即tức 第đệ 五ngũ 理lý 事sự 即tức 第đệ 八bát 既ký 皆giai 性tánh 有hữu 不bất 唯duy 但đãn 具cụ 性tánh 功công 德đức 爾nhĩ 行hạnh 願nguyện 鈔sao 徵trưng 云vân 如như 何hà 開khai 耶da 答đáp 如như 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 佛Phật 子tử 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 。 無vô 所sở 不bất 在tại 。 何hà 以dĩ 故cố 無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 。 慧tuệ 等đẳng 即tức 開khai 因nhân 性tánh 也dã 若nhược 性tánh 非phi 下hạ 喻dụ 上thượng 性tánh 有hữu 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 良lương 以dĩ 下hạ 蓋cái 為vi 我ngã 等đẳng 具cụ 足túc 包bao 含hàm 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 為vi 體thể 性tánh 即tức 本bổn 有hữu 涅Niết 槃Bàn 全toàn 依y 本bổn 覺giác 佛Phật 智trí 之chi 海hải 以dĩ 為vi 根căn 源nguyên 即tức 本bổn 有hữu 菩Bồ 提Đề 義nghĩa 分phần/phân 理lý 智trí 實thật 無vô 二nhị 體thể (# 此thử 釋thích 因nhân 性tánh 二nhị 字tự 也dã )# 。

鈔sao 初sơ 明minh 因nhân 義nghĩa 下hạ 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 即tức 舉cử 所sở 具cụ 德đức 顯hiển 能năng 具cụ 體thể 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 本bổn 覺giác 佛Phật 智trí 約ước 自tự 體thể 說thuyết 即tức 菩Bồ 提Đề 也dã 此thử 無vô 二nhị 體thể 又hựu 本bổn 覺giác 因nhân 性tánh 與dữ 佛Phật 果Quả 智trí 本bổn 新tân 似tự 異dị 然nhiên 佛Phật 果Quả 智trí 亦diệc 本bổn 有hữu 故cố 故cố 云vân 無vô 二nhị 體thể 故cố 疏sớ/sơ 云vân 因nhân 果quả 理lý 事sự 皆giai 由do 眾chúng 生sanh 。 性tánh 有hữu 問vấn 此thử 何hà 舉cử 同đồng 教giáo 沙sa 德đức 本bổn 覺giác 之chi 因nhân 性tánh 耶da 答đáp 此thử 性tánh 德đức 智trí 海hải 實thật 通thông 別biệt 教giáo 今kim 且thả 約ước 同đồng 教giáo 一nhất 分phần/phân 以dĩ 釋thích 相tương/tướng 也dã 或hoặc 可khả 然nhiên 在tại 眾chúng 生sanh 有hữu 之chi 故cố 非phi 同đồng 教giáo 因nhân 性tánh 之chi 義nghĩa 問vấn 何hà 以dĩ 下hạ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 法pháp 華hoa 為vi 證chứng 答đáp 用dụng 涅Niết 槃Bàn 法pháp 華hoa 之chi 文văn 成thành 華hoa 嚴nghiêm 之chi 義nghĩa 引dẫn 同đồng 入nhập 別biệt 眾chúng 生sanh 既ký 全toàn 包bao 此thử 為vi 身thân 故cố 眾chúng 生sanh 與dữ 理lý 智trí 而nhi 無vô 二nhị 體thể 。

疏sớ/sơ 但đãn 相tương/tướng 變biến 下hạ 但đãn 真chân 性tánh 隨tùy 緣duyên 受thọ 五ngũ 趣thú 身thân 名danh 相tướng 改cải 變biến 執chấp 此thử 凡phàm 相tương 謂vị 別biệt 有hữu 體thể 性tánh 以dĩ 是thị 虗hư 妄vọng 情tình 執chấp 既ký 生sanh 本bổn 智trí 斯tư 隔cách 而nhi 非phi (# 先tiên 覺giác 後hậu 不bất 覺giác 故cố 圭# 山sơn 云vân 譬thí 如như 福phước 德đức 端đoan 正chánh 之chi 人nhân 忽hốt 然nhiên 夢mộng 見kiến 貧bần 賤tiện 病bệnh 苦khổ 之chi 身thân 即tức 相tương/tướng 變biến 也dã 不bất 見kiến 本bổn 身thân 即tức 體thể 殊thù 也dã 執chấp 認nhận 病bệnh 身thân 是thị 我ngã 身thân 者giả 情tình 生sanh 也dã 不bất 信tín 自tự 身thân 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 即tức 智trí 隔cách 也dã )# 。

鈔sao 覆phú 彼bỉ 因nhân 義nghĩa 者giả 雖tuy 具cụ 理lý 智trí 之chi 因nhân 由do 相tương/tướng 變biến 情tình 生sanh 全toàn 不bất 覺giác 知tri 即tức 隱ẩn 覆phú 義nghĩa 故cố 須tu 說thuyết 經Kinh 開khai 示thị 言ngôn 迷mê 真Chân 如Như 下hạ 以dĩ 楞lăng 伽già 五ngũ 法pháp 釋thích 此thử 二nhị 段đoạn 文văn 也dã 以dĩ 瑜du 伽già 七thất 十thập 二nhị 亦diệc 有hữu 五ngũ 法pháp 一nhất 相tương/tướng 二nhị 名danh 三tam 分phân 別biệt 四tứ 真Chân 如Như 五ngũ 正chánh 智trí 分phân 別biệt 即tức 是thị 妄vọng 想tưởng 。 異dị 名danh 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 迷mê 如như 以dĩ 成thành 名danh 相tướng 妄vọng 想tưởng 是thị 生sanh 悟ngộ 而nhi 名danh 相tướng 本bổn 如như 執chấp 翻phiên 成thành 智trí 如như 外ngoại 無vô 智trí 智trí 體thể 即tức 如như 此thử 二nhị 猶do 空không 寂tịch 照chiếu 無vô 礙ngại 言ngôn 上thượng 對đối 約ước 境cảnh 者giả 迷mê 真chân 境cảnh 以dĩ 成thành 妄vọng 境cảnh 故cố 下hạ 對đối 約ước 心tâm 者giả 失thất 真chân 心tâm 以dĩ 成thành 妄vọng 心tâm 故cố 本bổn 唯duy 一nhất 體thể 遂toại 成thành 五ngũ 法pháp 。 既ký 知tri 如như 此thử 須tu 開khai 示thị 之chi 此thử 釋thích 開khai 字tự 之chi 因nhân 也dã 。

鈔sao 今kim 令linh 下hạ 正chánh 釋thích 開khai 字tự 以dĩ 能năng 開khai 言ngôn 教giáo 為vi 果quả 言ngôn 知tri 心tâm 空không 寂tịch 者giả 經kinh 中trung 顯hiển 說thuyết 令linh 我ngã 等đẳng 知tri 妄vọng 心tâm 空không 寂tịch 則tắc 無vô 所sở 變biến 名danh 相tướng 之chi 境cảnh 故cố 合hợp 體thể 也dã 言ngôn 達đạt 本bổn 下hạ 通thông 達đạt 本bổn 有hữu 智trí 慧tuệ 元nguyên 不bất 於ư 境cảnh 住trụ 著trước 則tắc 妄vọng 想tưởng 亡vong 滅diệt 而nhi 正chánh 智trí 生sanh 如như 前tiền 睡thụy 夢mộng 之chi 人nhân 有hữu 覺giác 者giả 警cảnh 之chi 令linh 寤ngụ 即tức 夢mộng 見kiến 惡ác 身thân 便tiện 是thị 好hảo/hiếu 身thân 即tức 合hợp 體thể 也dã 豈khởi 有hữu 能năng 合hợp 所sở 合hợp 是thị 故cố 聖thánh 說thuyết 真chân 智trí 證chứng 理lý 之chi 時thời 無vô 能năng 所sở 相tương/tướng 故cố 。

▲# 鈔sao 真chân 本bổn 下hạ 重trọng/trùng 釋thích 上thượng 文văn 真chân 本bổn 約ước 性tánh 深thâm 源nguyên 約ước 智trí 亦diệc 可khả 反phản 此thử 如như 前tiền 作tác 夢mộng 之chi 人nhân 好hảo/hiếu 身thân 何hà 假giả 功công 成thành 覺giác 時thời 則tắc 亡vong 功công 本bổn 就tựu 覺giác 故cố 正chánh 智trí 何hà 假giả 外ngoại 求cầu 如như 作tác 夢mộng 之chi 人nhân 不bất 顛điên 倒đảo 心tâm 。 何hà 假giả 功công 用dụng 方phương 成thành 覺giác 如như 行hành 盡tận 源nguyên 成thành 言ngôn 若nhược 寂tịch 照chiếu 下hạ 融dung 理lý 智trí 也dã 若nhược 寂tịch 然nhiên 絕tuyệt 相tương/tướng 朗lãng 鑒giám 居cư 懷hoài 行hành 者giả 能năng 爾nhĩ 則tắc 因nhân 性tánh 開khai 矣hĩ 由do 教giáo 令linh 人nhân 開khai 故cố 或hoặc 眾chúng 生sanh 亦diệc 具cụ 開khai 義nghĩa 言ngôn 性tánh 即tức 知tri 見kiến 者giả 即tức 上thượng 因nhân 性tánh 之chi 理lý 智trí 即tức 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 本bổn 有hữu 涅Niết 槃Bàn 知tri 見kiến 性tánh 也dã 本bổn 有hữu 菩Bồ 提Đề 知tri 見kiến 相tương/tướng 也dã 既ký 能năng 寂tịch 照chiếu 雙song 流lưu 所sở 以dĩ 並tịnh 皆giai 顯hiển 現hiện 言ngôn 故cố 談đàm 下hạ 顯hiển 教giáo 為vi 能năng 開khai 也dã 。

鈔sao 如như 示thị 貧bần 女nữ 下hạ 涅Niết 槃Bàn 云vân 如như 貧bần 女nữ 舍xá 內nội 多đa 有hữu 金kim 藏tạng 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 語ngữ 貧bần 女nữ 言ngôn 汝nhữ 舍xá 內nội 有hữu 真chân 金kim 藏tạng 等đẳng 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 凡phàm 夫phu 無vô 德đức 稱xưng 貧bần 能năng 生sanh 真chân 解giải 名danh 女nữ 五ngũ 蘊uẩn 名danh 舍xá 即tức 蔭ấm 有hữu 性tánh 故cố 言ngôn 舍xá 內nội 有hữu 多đa 金kim 藏tạng 不bất 覺giác 自tự 身thân 有hữu 如Như 來Lai 性tánh 。 名danh 無vô 知tri 者giả 善thiện 知tri 造tạo 修tu 顯hiển 勝thắng 之chi 法pháp 名danh 知tri 方phương 便tiện 故cố 經kinh 合hợp 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 如Như 來Lai 普phổ 示thị 眾chúng 生sanh 。 諸chư 覺giác 寶bảo 藏tạng 所sở 謂vị 佛Phật 性tánh 此thử 但đãn 知tri 有hữu 佛Phật 性tánh 未vị 見kiến 未vị 證chứng 則tắc 教giáo 能năng 指chỉ 示thị 令linh 知tri 故cố 云vân 唯duy 明minh 示thị 義nghĩa 。

鈔sao 二nhị 使sử 其kỳ 下hạ 釋thích 疏sớ/sơ 第đệ 二nhị 義nghĩa 中trung 具cụ 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 四tứ 義nghĩa 使sử 其kỳ 行hành 者giả 修tu 行hành 義nghĩa 通thông 開khai 示thị 二nhị 義nghĩa 能năng 銓thuyên 教giáo 法pháp 使sử 其kỳ 修tu 行hành 如như 令linh 掘quật 寶bảo 藏tạng 示thị 義nghĩa 也dã 能năng 令linh 行hành 者giả 。 見kiến 佛Phật 性tánh 是thị 開khai 義nghĩa 開khai 說thuyết 名danh 開khai 即tức 開khai 示thị 二nhị 義nghĩa 俱câu 是thị 能năng 詮thuyên 言ngôn 教giáo 行hành 者giả 先tiên 來lai 不bất 分phân 明minh 了liễu 知tri 今kim 明minh 了liễu 知tri 之chi 名danh 悟ngộ 因nhân 悟ngộ 證chứng 達đạt 名danh 入nhập 即tức 悟ngộ 入nhập 二nhị 義nghĩa 俱câu 是thị 行hành 人nhân 言ngôn 顯hiển 現hiện 之chi 言ngôn 下hạ 即tức 教giáo 開khai 說thuyết 朗lãng 然nhiên 顯hiển 現hiện 對đối 四tứ 義nghĩa 中trung 開khai 示thị 義nghĩa 也dã 或hoặc 眾chúng 生sanh 悟ngộ 入nhập 因nhân 性tánh 顯hiển 現hiện 分phân 明minh 則tắc 對đối 上thượng 能năng 詮thuyên 開khai 顯hiển 故cố 云vân 顯hiển 現hiện 之chi 言ngôn 等đẳng 。

鈔sao 經Kinh 云vân 如như 有hữu 大đại 經Kinh 卷quyển 下hạ 證chứng 上thượng 開khai 示thị 義nghĩa 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 大đại 經kinh 者giả 佛Phật 智trí 無vô 涯nhai 性tánh 德đức 圓viên 滿mãn 故cố 潛tiềm 入nhập 一nhất 塵trần 者giả 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 妄vọng 覆phú 真chân 故cố 二nhị 小tiểu 含hàm 大đại 故cố 三tam 一nhất 具cụ 多đa 故cố 一nhất 切thiết 塵trần 者giả 無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 。 不bất 具cụ 佛Phật 智trí 故cố 有hữu 一nhất 聰thông 慧tuệ 人nhân 下hạ 出xuất 經kinh 益ích 物vật 喻dụ 上thượng 離ly 妄vọng 現hiện 前tiền 佛Phật 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 下hạ 合hợp 也dã 佛Phật 智trí 合hợp 上thượng 大đại 經kinh 眾chúng 生sanh 身thân 及cập 妄vọng 想tưởng 俱câu 合hợp 上thượng 塵trần 諸chư 佛Phật 下hạ 合hợp 出xuất 經kinh 益ích 物vật 可khả 知tri 。

鈔sao 唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 下hạ 解giải 疏sớ/sơ 文văn 一nhất 句cú 鈔sao 文văn 分phần/phân 二nhị 。

-# 初Sơ 指Chỉ 他Tha 經Kinh (# 疏Sớ/sơ 唯Duy )#

-# 二nhị 正chánh 解giải 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 依y 慈từ 恩ân 且thả 解giải 事sự 字tự (# 大Đại 乘Thừa )#

-# 後hậu 自tự 清thanh 涼lương 具cụ 解giải 一nhất 句cú (# 二nhị )#

-# 初sơ 解giải 一nhất 大đại 事sự (# 今kim 略lược )#

-# 後hậu 解giải 因nhân 緣duyên 家gia (# 二nhị )#

-# 初sơ 因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 屬thuộc 於ư 如Như 來Lai 通thông 於ư 因nhân 果quả 解giải (# 言ngôn 因nhân )#

-# 後hậu 因nhân 親thân 緣duyên 疎sơ 屬thuộc 於ư 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 唯duy 因nhân 解giải (# 二nhị )#

-# 初sơ 具cụ 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 屬thuộc 大đại 事sự (# 又hựu 因nhân )#

-# 後hậu 解giải 因nhân 緣duyên (# 正chánh 因nhân )#

-# 後hậu 料liệu 揀giản (# 斯tư 則tắc )#

鈔sao 大Đại 乘Thừa 法Pháp 師sư 者giả 即tức 玄huyền 贊tán 疏sớ/sơ 也dã 言ngôn 隨tùy 應ứng 皆giai 得đắc 意ý 者giả 此thử 段đoạn 大đại 意ý 但đãn 釋thích 知tri 見kiến 大đại 事sự 亦diệc 可khả 約ước 義nghĩa 曲khúc 配phối 事sự 物vật 等đẳng 四tứ 義nghĩa 也dã 次thứ 文văn 又hựu 云vân 為vi 此thử 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 所sở 以dĩ 出xuất 現hiện 世thế 間gian 。 大đại 事sự 體thể 即tức 知tri 見kiến (# 總tổng 出xuất 大đại 事sự 體thể 也dã )# 真Chân 如Như 所sở 證chứng 義nghĩa 理lý 境cảnh 界giới 俱câu 名danh 為vi 義nghĩa 證chứng 智trí 能năng 證chứng 能năng 知tri 義nghĩa 理lý 真chân 境cảnh 即tức 能năng 證chứng 所sở 證chứng 能năng 所sở 知tri 見kiến 並tịnh 名danh 知tri 見kiến (# 上thượng 約ước 理lý 智trí 解giải 也dã 此thử 上thượng 理lý 為vi 事sự 義nghĩa 教giáo 所sở 詮thuyên 名danh 義nghĩa 理lý 智trí 所sở 證chứng 名danh 境cảnh 界giới 上thượng 智trí 為vi 道Đạo 理lý 以dĩ 能năng 證chứng 真chân 境cảnh 能năng 知tri 義nghĩa 理lý 故cố )# 或hoặc 知tri 正chánh 體thể 智trí 見kiến 後hậu 得đắc 智trí 此thử 二nhị 是thị 用dụng 此thử 二nhị 本bổn 性tánh 即tức 是thị 真Chân 如Như 合hợp 名danh 知tri 見kiến (# 即tức 依y 本bổn 後hậu 解giải 也dã 上thượng 二nhị 句cú 應ưng 配phối 前tiền 事sự 物vật 義nghĩa 本bổn 後hậu 一nhất 異dị 別biệt 故cố 言ngôn 此thử 二nhị 是thị 用dụng 者giả 是thị 智trí 體thể 家gia 用dụng 故cố 下hạ 三tam 句cú 應ưng 配phối 上thượng 體thể 事sự 也dã 以dĩ 難nạn/nan 云vân 二nhị 智trí 有hữu 為vi 應ưng 非phi 法pháp 性tánh 知tri 見kiến 故cố 此thử 通thông 也dã )# 菩Bồ 提Đề 體thể 是thị 有hữu 為vi 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 因nhân 修tu 增tăng 長trưởng 體thể 即tức 四Tứ 智Trí 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 性tánh 體thể 是thị 無vô 為vi 本bổn 來lai 而nhi 有hữu 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 後hậu 逢phùng 善thiện 友hữu 斷đoạn 障chướng 所sở 顯hiển 雖tuy 一nhất 真Chân 如Như 逢phùng 緣duyên 證chứng 別biệt 名danh 四tứ 涅Niết 槃Bàn (# 約ước 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 釋thích 開khai 知tri 見kiến 也dã 前tiền 當đương 因nhân 性tánh 此thử 當đương 開khai 字tự )# 。

鈔sao 今kim 略lược 釋thích 下hạ 絕tuyệt 待đãi 名danh 一nhất 佛Phật 因nhân 佛Phật 果Quả 者giả 真chân 菩Bồ 薩Tát 正chánh 行hạnh 。 為vi 因nhân 如Như 來Lai 實thật 報báo 名danh 果quả 故cố 稱xưng 為vi 大đại 因nhân 果quả 並tịnh 有hữu 幹cán 事sự 之chi 能năng (# 周chu 易dị 曰viết 貞trinh 者giả 事sự 之chi 幹cán 也dã 有hữu 幹cán 即tức 能năng 有hữu 為vi 事sự )# 所sở 謂vị 令linh 物vật 皆giai 得đắc 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。

▲# 鈔sao 言ngôn 因nhân 緣duyên 下hạ 謂vị 因nhân 由do 緣duyên 由do 所sở 以dĩ 之chi 義nghĩa 不bất 分phân 二nhị 別biệt 但đãn 為vi 前tiền 絕tuyệt 待đãi 因nhân 果quả 幹cán 能năng 故cố 佛Phật 出xuất 現hiện 耳nhĩ 。

▲# 鈔sao 又hựu 因nhân 緣duyên 下hạ 此thử 因nhân 緣duyên 屬thuộc 法pháp 分phần/phân 其kỳ 疎sơ 親thân 言ngôn 屬thuộc 大đại 事sự 者giả 以dĩ 狹hiệp 即tức 寬khoan 故cố 因nhân 緣duyên 即tức 大đại 事sự 中trung 因nhân 義nghĩa 故cố 言ngôn 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 等đẳng 者giả 此thử 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 今kim 引dẫn 祖tổ 據cứ 知tri 彼bỉ 經kinh 文văn 次thứ 釋thích 今kim 鈔sao 彼bỉ 經kinh 二nhị 十thập 八bát 云vân 善thiện 男nam 子tử 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 生sanh 因nhân 二nhị 者giả 了liễu 因nhân 能năng 生sanh 述thuật 者giả 是thị 名danh 生sanh 因nhân 燈đăng 能năng 照chiếu 物vật 名danh 為vi 了liễu 因nhân 煩phiền 惱não 諸chư 結kết 。 是thị 名danh 生sanh 因nhân 眾chúng 生sanh 父phụ 母mẫu 。 名danh 為vi 了liễu 因nhân 糓cốc 子tử 名danh 生sanh 水thủy 土thổ/độ 名danh 了liễu 六Lục 度Độ 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 名danh 為vi 生sanh 因nhân 佛Phật 性tánh 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 名danh 為vi 了liễu 因nhân 復phục 有hữu 了liễu 因nhân 謂vị 六Lục 度Độ 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 佛Phật 性tánh 復phục 有hữu 生sanh 因nhân 謂vị 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 復phục 有hữu 了liễu 因nhân 謂vị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 復phục 有hữu 生sanh 因nhân 謂vị 信tín 心tâm 六Lục 度Độ 又hựu 云vân 善thiện 男nam 子tử 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 正chánh 因nhân 二nhị 者giả 緣duyên 因nhân 正chánh 因nhân 者giả 如như 乳nhũ 生sanh 酪lạc 緣duyên 因nhân 者giả 如như 酵# 暖noãn 等đẳng 又hựu 云vân 正chánh 因nhân 者giả 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 緣duyên 因nhân 者giả 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 又hựu 云vân 正chánh 因nhân 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 善thiện 男nam 子tử 僧Tăng 名danh 和hòa 合hợp 和hòa 合hợp 者giả 名danh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 亦diệc 有hữu 佛Phật 性tánh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 常thường 佛Phật 性tánh 亦diệc 常thường 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 僧Tăng 有hữu 佛Phật 性tánh (# 清thanh 涼lương 云vân 前tiền 有hữu 六lục 對đối 生sanh 了liễu 二nhị 因nhân 前tiền 三tam 對đối 以dĩ 因nhân 為vi 生sanh 因nhân 緣duyên 為vi 了liễu 因nhân 此thử 就tựu 能năng 生sanh 後hậu 三tam 對đối 以dĩ 因nhân 望vọng 果quả 以dĩ 論luận 生sanh 了liễu )# 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 然nhiên 則tắc 緣duyên 因nhân 即tức 是thị 了liễu 因nhân 了liễu 因nhân 未vị 必tất 是thị 於ư 緣duyên 因nhân 有hữu 親thân 疎sơ 故cố (# 疎sơ 者giả 是thị 了liễu 亦diệc 是thị 緣duyên 因nhân 親thân 者giả 是thị 了liễu 非phi 是thị 緣duyên 因nhân )# 善thiện 友hữu 是thị 於ư 緣duyên 因nhân 而nhi 必tất 是thị 了liễu (# 善thiện 友hữu 是thị 疎sơ 亦diệc 緣duyên 亦diệc 了liễu 如như 酵# 暖noãn 等đẳng 是thị 酪lạc 了liễu 因nhân 亦diệc 是thị 緣duyên 因nhân )# 佛Phật 性tánh 名danh 為vi 了liễu 因nhân 未vị 必tất 是thị 緣duyên 此thử 約ước 智trí 慧tuệ 性tánh 故cố (# 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 性tánh 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 本bổn 有hữu 真chân 實thật 識thức 知tri 等đẳng 義nghĩa 當đương 體thể 名danh 了liễu 又hựu 約ước 有hữu 性tánh 居cư 然nhiên 是thị 了liễu )# 若nhược 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 空không 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 唯duy 是thị 正chánh 因nhân 而nhi 非phi 了liễu 因nhân 但đãn 為vi 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 而nhi 非phi 生sanh 因nhân 所sở 生sanh (# 揀giản 異dị 智trí 慧tuệ 為vi 性tánh 也dã 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 云vân 佛Phật 性tánh 者giả 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 空không 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 智trí 慧tuệ 此thử 二nhị 不bất 二nhị 以dĩ 為vi 佛Phật 性tánh 然nhiên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 是thị 佛Phật 性tánh 性tánh 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 即tức 佛Phật 性tánh 相tướng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 不bất 在tại 智trí 慧tuệ 但đãn 名danh 法pháp 性tánh 由do 在tại 智trí 慧tuệ 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 也dã )# 若nhược 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 即tức 是thị 了liễu 因nhân (# 結kết 成thành 上thượng 義nghĩa 生sanh 次thứ 文văn 也dã )# 若nhược 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 名danh 為vi 正chánh 因nhân 亦diệc 名danh 生sanh 因nhân (# 五ngũ 蘊uẩn 是thị 正chánh 是thị 生sanh 不bất 得đắc 名danh 了liễu 五ngũ 蘊uẩn 名danh 生sanh 者giả 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 故cố 明minh 生sanh 因nhân 今kim 因nhân 五ngũ 蘊uẩn 能năng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 豈khởi 非phi 生sanh 因nhân 如như 乳nhũ 生sanh 酪lạc 如như 糓cốc 生sanh 芽nha 皆giai 生sanh 因nhân 故cố )# 然nhiên 復phục 生sanh 必tất 對đối 了liễu 正chánh 必tất 對đối 緣duyên (# 以dĩ 上thượng 疏sớ/sơ 文văn 參tham 用dụng 今kim 依y 涅Niết 槃Bàn 明minh 義nghĩa 有hữu 二nhị 對đối 並tịnh 如như 上thượng 引dẫn )# 又hựu 云vân 五ngũ 蘊uẩn 相tương 續tục 即tức 是thị 正chánh 因nhân 亦diệc 名danh 生sanh 因nhân 言ngôn 正chánh 因nhân 者giả 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 中trung 道đạo 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 (# 上thượng 引dẫn 祖tổ 據cứ 訖ngật )# 次thứ 釋thích 今kim 鈔sao 者giả 此thử 有hữu 二nhị 對đối 初sơ 正chánh 緣duyên 對đối 言ngôn 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 為vi 因nhân 者giả 即tức 上thượng 涅Niết 槃Bàn 云vân 正chánh 因nhân 者giả 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 即tức 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 也dã 望vọng 六Lục 度Độ 行hành 名danh 為vi 正chánh 因nhân (# 親thân 故cố 名danh 因nhân )# 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 者giả 即tức 六Lục 度Độ 行hành 也dã (# 疎sơ 故cố 名danh 緣duyên )# 言ngôn 了liễu 因nhân 下hạ 二nhị 生sanh 了liễu 對đối 也dã 即tức 般Bát 若Nhã 為vi 了liễu 因nhân 意ý 令linh 行hành 者giả 修tu 學học 般Bát 若Nhã 了liễu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 之chi 性tánh 為vi 因nhân 如như 燈đăng 了liễu 物vật 故cố (# 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 今kim 以dĩ 了liễu 因nhân 了liễu 被bị 正chánh 因nhân 了liễu 即tức 般Bát 若Nhã 亦diệc 緣duyên 因nhân 也dã 評bình 曰viết 了liễu 因nhân 為vi 能năng 了liễu 正chánh 因nhân 為vi 所sở 了liễu 所sở 了liễu 從tùng 能năng 了liễu 以dĩ 彰chương 名danh 了liễu 因nhân 之chi 所sở 了liễu 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 即tức 因nhân 體thể 即tức 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 若nhược 以dĩ 本bổn 智trí 為vi 了liễu 因nhân 則tắc 了liễu 因nhân 即tức 所sở 了liễu 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 即tức 因nhân 體thể 即tức 本bổn 智trí 也dã 然nhiên 今kim 以dĩ 六Lục 度Độ 中trung 般Bát 若Nhã 為vi 了liễu 因nhân 故cố 亦diệc 即tức 緣duyên 因nhân 也dã )# 言ngôn 生sanh 因nhân 下hạ 即tức 前tiền 五ngũ 蘊uẩn 為vi 生sanh 因nhân 也dã 欲dục 勵lệ 行hành 人nhân 依y 今kim 五ngũ 蘊uẩn (# 五ngũ 蘊uẩn 名danh 生sanh 因nhân )# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 為vi 緣duyên 如như 種chủng 生sanh 現hiện (# 上thượng 寂tịch 照chiếu 義nghĩa )# 若nhược 會hội 解giải 云vân 生sanh 因nhân 亦diệc 名danh 正chánh 因nhân 如như 穀cốc 生sanh 芽nha 正chánh 因nhân 攝nhiếp 故cố 今kim 由do 佛Phật 種chủng 起khởi 成thành 菩Bồ 提Đề 故cố 云vân 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 為vi 緣duyên 也dã 所sở 生sanh 即tức 菩Bồ 提Đề 此thử 是thị 果quả 義nghĩa 今kim 約ước 以dĩ 所sở 生sanh 目mục 能năng 生sanh 故cố 屬thuộc 因nhân 也dã 評bình 曰viết 上thượng 二nhị 解giải 前tiền 解giải 以dĩ 能năng 生sanh 通thông 緣duyên 因nhân (# 五ngũ 蘊uẩn 為vi 正chánh 因nhân 發phát 心tâm 等đẳng 通thông 緣duyên 因nhân )# 後hậu 解giải 能năng 生sanh 唯duy 正chánh 因nhân 前tiền 解giải 為vi 正chánh 若nhược 單đơn 穀cốc 無vô 土thổ/độ 等đẳng 不bất 能năng 生sanh 芽nha 故cố 。

▲# 鈔sao 斯tư 則tắc 下hạ 結kết 揀giản 也dã 通thông 揀giản 四tứ 字tự 大đại 事sự 則tắc 因nhân 果quả 幹cán 能năng 故cố 寬khoan 因nhân 緣duyên 但đãn 說thuyết 大đại 事sự 中trung 因nhân 義nghĩa 故cố 狹hiệp 也dã 。

▲# 鈔sao 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 下hạ 證chứng 也dã 佛Phật 種chủng 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 萬vạn 行hạnh 為vi 緣duyên 通thông 於ư 緣duyên 了liễu 起khởi 斯tư 佛Phật 種chủng 成thành 菩Bồ 提Đề 故cố 即tức 是thị 生sanh 因nhân 故cố 一nhất 句cú 經kinh 四tứ 因nhân 皆giai 具cụ 也dã 問vấn 準chuẩn 下hạ 鈔sao 引dẫn 此thử 文văn 釋thích 之chi 有hữu 因nhân 果quả 二nhị 種chủng 性tánh 今kim 何hà 但đãn 證chứng 於ư 因nhân 耶da 答đáp 此thử 中trung 且thả 說thuyết 初sơ 義nghĩa 於ư 初sơ 義nghĩa 內nội 復phục 分phần/phân 二nhị 種chủng 因nhân 緣duyên 彼bỉ 但đãn 是thị 此thử 中trung 後hậu 義nghĩa 蓋cái 影ảnh 略lược 以dĩ 明minh 也dã 。

鈔sao 廣quảng 釋thích 如như 別biệt 者giả 應ưng 指chỉ 天thiên 台thai 文văn 句cú 并tinh 慈từ 恩ân 玄huyền 贊tán 亦diệc 未vị 可khả 詳tường 定định 而nhi 天thiên 台thai 文văn 句cú 初sơ 廣quảng 引dẫn 十thập 餘dư 家gia 解giải 次thứ 開khai 法pháp 華hoa 論luận 意ý 以dĩ 為vi 四tứ 釋thích 一nhất 約ước 四tứ 位vị 釋thích 開khai 者giả 即tức 是thị 十thập 住trụ 初sơ 破phá 無vô 明minh 開khai 如Như 來Lai 藏tạng 。 見kiến 實thật 相tướng 理lý 緣duyên 修tu 惑hoặc 破phá 名danh 使sử 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 示thị 者giả 惑hoặc 障chướng 既ký 除trừ 知tri 見kiến 體thể 顯hiển 體thể 備bị 萬vạn 德đức 法Pháp 界Giới 眾chúng 德đức 顯hiển 示thị 分phân 明minh 。 故cố 名danh 為vi 示thị 即tức 是thị 十thập 行hành 位vị 也dã 悟ngộ 者giả 障chướng 除trừ 體thể 顯hiển 法Pháp 界Giới 行hành 明minh 事sự 理lý 融dung 通thông 更cánh 無vô 二nhị 趣thú 故cố 名danh 為vi 悟ngộ 即tức 十thập 迴hồi 向hướng 位vị 也dã 入nhập 者giả 事sự 理lý 既ký 融dung 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 自tự 在tại 流lưu 注chú 任nhậm 運vận 從tùng 阿a 到đáo 茶trà 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 即tức 是thị 十Thập 地Địa 位vị 也dã 然nhiên 圓viên 通thông 妙diệu 位vị 一nhất 位vị 之chi 中trung 即tức 具cụ 四tứ 十thập 一nhất 地địa 功công 德đức 秪# 開khai 即tức 具cụ 示thị 悟ngộ 入nhập 更cánh 非phi 異dị 心tâm 二nhị 約ước 四Tứ 智Trí 釋thích 一nhất 道đạo 慧tuệ 見kiến 道đạo 實thật 性tánh 實thật 性tánh 中trung 得đắc 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 也dã 二nhị 道đạo 種chủng 慧tuệ 知tri 十thập 法Pháp 界Giới 諸chư 道đạo 種chủng 別biệt 解giải 惑hoặc 之chi 相tướng 一nhất 一nhất 皆giai 示thị 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 三tam 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 寂tịch 滅diệt 即tức 悟ngộ 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 四tứ 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 種chủng 種chủng 行hành 類loại 相tướng 貌mạo 皆giai 識thức 即tức 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 也dã 又hựu 道đạo 慧tuệ 如như 理lý 名danh 開khai 道đạo 種chủng 慧tuệ 如như 量lượng 名danh 示thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 理lý 量lượng 不bất 二nhị 稱xưng 悟ngộ 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 理lý 量lượng 雙song 照chiếu 為vi 入nhập 此thử 亦diệc 約ước 實thật 理lý 無vô 淺thiển 深thâm 中trung 而nhi 淺thiển 深thâm 分phân 別biệt 也dã 三tam 約ước 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 橫hoạnh/hoành 釋thích 四tứ 句cú 者giả 空không 門môn 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 即tức 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 有hữu 門môn 一nhất 有hữu 一nhất 切thiết 有hữu 即tức 示thị 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 門môn 一nhất 切thiết 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 即tức 悟ngộ 佛Phật 智trí 見kiến 也dã 非phi 空không 非phi 有hữu 。 門môn 一nhất 切thiết 非phi 空không 非phi 有hữu 。 即tức 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 能năng 通thông 則tắc 四tứ 所sở 通thông 則tắc 一nhất 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 是thị 能năng 通thông 之chi 門môn 所sở 知tri 所sở 見kiến 是thị 所sở 通thông 之chi 理lý 也dã 四tứ 約ước 觀quán 心tâm 釋thích 者giả 觀quán 於ư 心tâm 性tánh 三tam 諦đế 之chi 理lý 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 此thử 觀quán 明minh 淨tịnh 為vi 開khai 雖tuy 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 而nhi 能năng 分phân 別biệt 空không 假giả 中trung 心tâm 宛uyển 然nhiên 無vô 濫lạm 名danh 為vi 示thị 空không 假giả 中trung 心tâm 即tức 三tam 而nhi 一nhất 即tức 一nhất 而nhi 三tam 名danh 為vi 悟ngộ 空không 假giả 中trung 心tâm 非phi 空không 假giả 中trung 而nhi 齊tề 照chiếu 空không 假giả 中trung 名danh 為vi 入nhập 是thị 為vi 一nhất 心tâm 。 觀quán 而nhi 分phần/phân 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 之chi 殊thù 也dã 所sở 以dĩ 四tứ 釋thích 者giả 見kiến 理lý 由do 位vị 位vị 立lập 由do 智trí 智trí 發phát 由do 門môn 門môn 通thông 由do 觀quán 觀quán 故cố 則tắc 門môn 通thông 門môn 通thông 故cố 智trí 成thành 智trí 成thành 故cố 位vị 立lập 位vị 立lập 故cố 見kiến 理lý 見kiến 理lý 故cố 名danh 為vi 理lý 一nhất 也dã (# 恐khủng 要yếu 知tri 天thiên 台thai 宗tông 義nghĩa 故cố 筆bút 于vu 此thử )# 言ngôn 略lược 釋thích 如như 下hạ 者giả 下hạ 鈔sao 云vân 古cổ 有hữu 多đa 釋thích 一nhất 法pháp 華hoa 論luận 云vân 開khai 者giả 無vô 上thượng 義nghĩa (# 論luận 標tiêu 名danh 也dã )# 謂vị 除trừ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。 (# 即tức 雙song 開khai 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 無vô 上thượng 果quả 謂vị 知tri 見kiến 之chi 性tánh 為vi 涅Niết 槃Bàn 知tri 見kiến 之chi 相tướng 為vi 菩Bồ 提Đề 也dã )# 示thị 者giả 同đồng 義nghĩa 三tam 乘thừa 同đồng 法Pháp 身thân 故cố (# 別biệt 示thị 涅Niết 槃Bàn 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 )# 悟ngộ 者giả 不bất 知tri 義nghĩa 不bất 知tri 唯duy 一nhất 實thật 事sự 故cố (# 今kim 令linh 知tri 成thành 報báo 身thân 故cố 即tức 別biệt 悟ngộ 菩Bồ 提Đề 也dã )# 入nhập 者giả 令linh 證chứng 不bất 退thoái 地địa 故cố 即tức 是thị 因nhân 義nghĩa (# 謂vị 證chứng 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 因nhân 故cố 登đăng 地địa 證chứng 如như 為vi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 能năng 證chứng 地địa 智trí 為vi 菩Bồ 提Đề 因nhân 清thanh 涼lương 云vân 論luận 意ý 即tức 初sơ 深thâm 後hậu 淺thiển 以dĩ 入nhập 約ước 因nhân 故cố 然nhiên 上thượng 初sơ 三tam 句cú 約ước 果quả 中trung 初sơ 句cú 總tổng 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 句cú 別biệt 約ước 果quả 也dã 第đệ 四tứ 即tức 因nhân 也dã )# 二nhị 嘉gia 祥tường 云vân 開khai 示thị 約ước 能năng 化hóa 悟ngộ 入nhập 約ước 所sở 化hóa 能năng 化hóa 有hữu 大đại 開khai 之chi 與dữ 曲khúc 示thị (# 但đãn 說thuyết 有hữu 性tánh 為vi 大đại 開khai 言ngôn 此thử 是thị 凡phàm 夫phu 性tánh 此thử 是thị 聖thánh 人nhân 。 性tánh 因nhân 果quả 理lý 行hành 即tức 曲khúc 示thị 也dã )# 所sở 化hóa 有hữu 始thỉ 悟ngộ 之chi 與dữ 終chung 入nhập (# 豁hoát 然nhiên 了liễu 知tri 故cố 名danh 為vi 悟ngộ 修tu 行hành 契khế 證chứng 目mục 之chi 為vi 入nhập 即tức 始thỉ 淺thiển 終chung 深thâm 也dã )# 然nhiên 此thử 天thiên 台thai 破phá 云vân 經kinh 明minh 四tứ 句cú 皆giai 云vân 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 語ngữ 意ý 為vi 主chủ 前tiền 機cơ 得đắc 益ích 非phi 開khai 化hóa 主chủ 應ưng 作tác 所sở 化hóa 人nhân 開khai 悟ngộ 那na 即tức 分phần/phân 兩lưỡng 句cú 作tác 能năng 化hóa 開khai 示thị 耶da 今kim 為vi 通thông 云vân 如như 經kinh 第đệ 二nhị 句cú 云vân 欲dục 示thị 眾chúng 生sanh 佛Phật 。 之chi 知tri 見kiến 豈khởi 非phi 佛Phật 為vi 能năng 示thị 又hựu 法pháp 華hoa 論luận 牒điệp 初sơ 句cú 云vân 如như 經kinh 欲dục 開khai 知tri 見kiến 令linh 眾chúng 生sanh 知tri 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 牒điệp 第đệ 二nhị 句cú 云vân 欲dục 示thị 眾chúng 生sanh 佛Phật 。 知tri 見kiến 故cố 皆giai 為vi 約ước 能năng 開khai 示thị 說thuyết 也dã 若nhược 牒điệp 第đệ 三tam 句cú 則tắc 云vân 如như 經kinh 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 悟ngộ 佛Phật 知tri 見kiến 故cố 。 牒điệp 第đệ 四tứ 句cú 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 故cố 此thử 二nhị 句cú 約ước 所sở 化hóa 悟ngộ 入nhập 說thuyết 也dã 故cố 經kinh 論luận 正chánh 意ý 自tự 約ước 能năng 所sở 明minh 義nghĩa 那na 忽hốt 破phá 云vân 四tứ 句cú 皆giai 云vân 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 耶da 華hoa 嚴nghiêm 亦diệc 云vân 其kỳ 性tánh 本bổn 清thanh 淨tịnh 開khai 示thị 諸chư 羣quần 生sanh 亦diệc 佛Phật 為vi 能năng 示thị 也dã 只chỉ 由do 此thử 故cố 吾ngô 宗tông 多đa 引dẫn 嘉gia 祥tường 此thử 義nghĩa 也dã 又hựu 清thanh 涼lương 略lược 釋thích 云vân 謂vị 開khai 除trừ 惑hoặc 障chướng 顯hiển 示thị 真chân 理lý 令linh 悟ngộ 體thể 空không 證chứng 入nhập 心tâm 體thể 也dã 又hựu 禪thiền 門môn 釋thích 者giả 北bắc 宗tông 云vân 智trí 用dụng 是thị 知tri 慧tuệ 用dụng 是thị 見kiến 見kiến 一nhất 心tâm 不bất 起khởi 名danh 智trí 智trí 能năng 知tri 五ngũ 根căn 不bất 動động 名danh 慧tuệ 慧tuệ 能năng 見kiến 是thị 佛Phật 知tri 見kiến 心tâm 不bất 動động 是thị 開khai 開khai 者giả 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 色sắc 不bất 動động 是thị 示thị 示thị 者giả 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 悟ngộ 即tức 妄vọng 念niệm 不bất 生sanh 入nhập 即tức 萬vạn 境cảnh 常thường 寂tịch 南nam 宗tông 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 智trí 妄vọng 隔cách 不bất 見kiến 但đãn 得đắc 無vô 念niệm 即tức 本bổn 來lai 自tự 性tánh 寂tịch 靜tĩnh 。 為vi 開khai 寂tịch 靜tĩnh 體thể 上thượng 自tự 有hữu 本bổn 智trí 以dĩ 本bổn 智trí 能năng 見kiến 本bổn 來lai 自tự 性tánh 寂tịch 靜tĩnh 。 名danh 示thị 既ký 得đắc 指chỉ 示thị 即tức 見kiến 本bổn 性tánh 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 本bổn 來lai 無vô 異dị 為vi 悟ngộ 悟ngộ 後hậu 於ư 一nhất 切thiết 有hữu 。 為vi 無vô 為vi 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 常thường 見kiến 本bổn 性tánh 。 自tự 知tri 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 故cố 是thị 菩Bồ 薩Tát 前tiền 聖thánh 所sở 知tri 轉chuyển 相tương/tướng 傳truyền 授thọ 即tức 是thị 入nhập 義nghĩa 上thượng 二nhị 各các 是thị 一nhất 理lý (# 上thượng 略lược 釋thích 是thị 鈔sao 主chủ 意ý 由do 鈔sao 中trung 指chỉ 故cố 依y 會hội 解giải 繁phồn 引dẫn )# 。

疏sớ/sơ 十thập 利lợi 今kim 後hậu 者giả 貞trinh 元nguyên 疏sớ/sơ 云vân 諸chư 佛Phật 設thiết 教giáo 起khởi 則tắc 有hữu 始thỉ 用dụng 乃nãi 無vô 終chung 若nhược 雨vũ 滴tích 滄thương 溟minh 與dữ 海hải 俱câu 竭kiệt 一nhất 言ngôn 稱xưng 性tánh 與dữ 性tánh 齊tề 終chung 法Pháp 界Giới 無vô 終chung 斯tư 教giáo 何hà 盡tận 故cố 廣quảng 利lợi 無vô 邊biên 然nhiên 能năng 利lợi 是thị 經Kinh 所sở 利lợi 是thị 機cơ 今kim 取thủ 能năng 利lợi 為vi 因nhân 不bất 同đồng 前tiền 機cơ 感cảm 取thủ 其kỳ 所sở 也dã 。

疏sớ/sơ 發phát 心tâm 品phẩm 云vân 等đẳng 者giả 此thử 品phẩm 次thứ 前tiền 文văn 中trung 由do 法pháp 慧tuệ 說thuyết 此thử 法Pháp 時thời 。 諸chư 佛Phật 證chứng 已dĩ 次thứ 經Kinh 云vân 汝nhữ 說thuyết 此thử 法Pháp 時thời 。 有hữu 萬vạn 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 悉tất 授thọ 其kỳ 記ký 於ư 當đương 來lai 世thế 。 過quá 千thiên 不bất 可khả 說thuyết 無vô 邊biên 劫kiếp 同đồng 一nhất 劫kiếp 中trung 而nhi 得đắc 作tác 佛Phật 。 出xuất 興hưng 于vu 世thế 。 皆giai 號hiệu 清thanh 淨tịnh 心tâm 如Như 來Lai 所sở 住trụ 。 世thế 界giới 各các 各các 差sai 別biệt 。 我ngã 等đẳng 悉tất 當đương 護hộ 持trì 此thử 法Pháp 。 令linh 未vị 來lai 世thế 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 曾tằng 聞văn 者giả 悉tất 皆giai 得đắc 聞văn 。 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 汝nhữ 說thuyết 下hạ 顯hiển 益ích 證chứng 成thành 通thông 二nhị 世thế 初sơ 顯hiển 現hiện 在tại 後hậu 我ngã 等đẳng 下hạ 顯hiển 及cập 當đương 來lai 今kim 初sơ 清thanh 淨tịnh 心tâm 者giả 。 以dĩ 聞văn 菩Bồ 提Đề 見kiến 心tâm 性tánh 故cố 而nhi 經kinh 多đa 劫kiếp 者giả 然nhiên 餘dư 教giáo 說thuyết 定định 三tam 僧Tăng 祇kỳ 此thử 宗tông 所sở 明minh 劫kiếp 數số 不bất 定định 略lược 有hữu 四tứ 類loại 一nhất 或hoặc 展triển 則tắc 無vô 量lượng 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 剎sát 塵trần 劫kiếp 如như 法Pháp 界giới 品phẩm 說thuyết (# 即tức 瞿cù 目mục 波ba 仙tiên 人nhân 暫tạm 時thời 執chấp 手thủ 時thời 經kinh 多đa 劫kiếp 等đẳng 是thị 也dã )# 二nhị 或hoặc 千thiên 不bất 可khả 說thuyết 或hoặc 減giảm 或hoặc 增tăng 如như 大đại 威uy 太thái 子tử 及cập 此thử 中trung 說thuyết 三tam 或hoặc 一nhất 生sanh 二nhị 生sanh 。 如như 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 兜Đâu 率Suất 天thiên 子tử 。 四tứ 初sơ 心tâm 即tức 得đắc 如như 前tiền 文văn 說thuyết (# 即tức 發phát 心tâm 品phẩm 前tiền 文văn 以dĩ 是thị 發phát 心tâm 即tức 得đắc 佛Phật 故cố 并tinh 纔tài 發phát 心tâm 時thời 即tức 得đắc 一nhất 切thiết 佛Phật 。 智trí 慧tuệ 等đẳng )# 所sở 乘thừa 之chi 法pháp 既ký 自tự 在tại 圓viên 融dung 能năng 乘thừa 之chi 人nhân 亦diệc 遲trì 速tốc 不bất 定định 念niệm 劫kiếp 融dung 故cố 故cố 彌Di 勒Lặc 云vân 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 量lượng 劫kiếp 修tu 善thiện 財tài 一nhất 生sanh 皆giai 得đắc 起khởi 信tín 則tắc 以dĩ 若nhược 遲trì 若nhược 速tốc 皆giai 為vi 方phương 便tiện 此thử 宗tông 楷# 定định 為vi 權quyền 並tịnh 有hữu 聖thánh 言ngôn 無vô 煩phiền 固cố 執chấp 不bất 以dĩ 長trường 時thời 而nhi 生sanh 退thoái 怯khiếp 不bất 以dĩ 速tốc 證chứng 而nhi 起khởi 輕khinh 心tâm 若nhược 遲trì 若nhược 疾tật 誓thệ 要yếu 當đương 尅khắc 是thị 佛Phật 意ý 也dã (# 今kim 以dĩ 起khởi 信tín 宗tông 以dĩ 遲trì 速tốc 為vi 方phương 便tiện 則tắc 定định 三tam 祗chi 故cố 皆giai 判phán 為vi 權quyền 今kim 圓viên 宗tông 遲trì 速tốc 四tứ 說thuyết 並tịnh 皆giai 實thật 也dã )# 。

鈔sao 等đẳng 取thủ 餘dư 經kinh 者giả 是thị 疏sớ/sơ 引dẫn 不bất 盡tận 自tự 餘dư 經kinh 文văn 非phi 是thị 他tha 經kinh 疏sớ/sơ 云vân 吞thôn 服phục 金kim 剛cang 喻dụ 喻dụ 智trí 德đức 智trí 慧tuệ 破phá 惑hoặc 如như 金kim 剛cang 故cố 。 以dĩ 有hữu 智trí 者giả 必tất 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。 不bất 共cộng 住trú (# 彼bỉ 有hữu 三tam 喻dụ 喻dụ 於ư 三tam 德đức 此thử 即tức 第đệ 一nhất 喻dụ 智trí 德đức 也dã 第đệ 二nhị 小tiểu 火hỏa 燒thiêu 多đa 喻dụ 斷đoạn 德đức 了liễu 惑hoặc 本bổn 寂tịch 故cố 第đệ 三tam 藥dược 王vương 徧biến 益ích 喻dụ 喻dụ 恩ân 德đức 種chủng 種chủng 利lợi 生sanh 故cố )# 。

疏sớ/sơ 設thiết 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 者giả 如như 教giáo 迹tích 中trung 釋thích 也dã 言ngôn 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 者giả 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 初sơ 住trụ 見kiến 心tâm 性tánh 故cố 故cố 名danh 生sanh 家gia 四tứ 地địa 寄ký 出xuất 世thế 故cố 生sanh 道Đạo 品Phẩm 家gia 八bát 地địa 無vô 功công 用dụng 故cố 生sanh 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 家gia 今kim 此thử 通thông 三tam 兼kiêm 顯hiển 凡phàm 夫phu 解giải 心tâm 亦diệc 名danh 生sanh 家gia 因nhân 果quả 無vô 礙ngại 故cố 。

鈔sao 乃nãi 至chí 深thâm 入nhập 下hạ 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 為vi 總tổng 乃nãi 至chí 所sở 引dẫn 九cửu 句cú 為vi 別biệt 一nhất 以dĩ 如như 境cảnh 為vi 家gia 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 云vân 謂vị 佛Phật 法Pháp 界giới 於ư 此thử 證chứng 會hội 名danh 為vi 生sanh 家gia 二nhị 以dĩ 行hành 法pháp 為vi 家gia 具cụ 家gia 法pháp 故cố (# 行hành 是thị 如Như 來Lai 家gia 法pháp 故cố )# 三tam 俗tục 境cảnh 為vi 家gia 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 云vân 由do 此thử 令linh 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 。 故cố (# 謂vị 由do 後hậu 得đắc 智trí 了liễu 達đạt 俗tục 境cảnh 觀quán 機cơ 審thẩm 法pháp 說thuyết 教giáo 化hóa 生sanh 令linh 生sanh 依y 行hành 成thành 聖thánh 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 。 故cố )# 四tứ 遠viễn 離ly 非phi 家gia (# 遠viễn 離ly 世thế 間gian 。 不bất 是thị 如Như 來Lai 家gia 法pháp 故cố )# 五ngũ 以dĩ 佛Phật 行hạnh 為vi 家gia (# 第đệ 二nhị 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 此thử 說thuyết 如Như 來Lai 行hành 故cố 不bất 同đồng 也dã )# 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 如Như 來Lai 道đạo 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。 六lục 菩Bồ 薩Tát 法pháp 性tánh 為vi 家gia 故cố (# 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 亦diệc 是thị 佛Phật 種chủng 性tánh 故cố 亦diệc 同đồng 如Như 來Lai 一nhất 如như 境cảnh 故cố )# 七thất 當đương 淨tịnh 佛Phật 家gia (# 當đương 來lai 至chí 佛Phật 位vị 中trung 所sở 得đắc 自tự 在tại 上thượng 心tâm 無vô 疑nghi 惑hoặc 。 故cố 淨tịnh 也dã )# 八bát 住trụ 本bổn 佛Phật 家gia (# 住trụ 本bổn 有hữu 性tánh 不bất 從tùng 師sư 得đắc 之chi 佛Phật 家gia 也dã )# 九cửu 因nhân 果quả 理lý 事sự 無vô 礙ngại 家gia 前tiền 六lục 自tự 分phần/phân 家gia (# 但đãn 就tựu 因nhân 位vị 說thuyết 通thông 諸chư 地địa )# 後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 家gia (# 約ước 果quả 位vị 說thuyết 也dã 因nhân 是thị 能năng 勝thắng 進tiến 果quả 是thị 所sở 勝thắng 進tiến )# 。

疏sớ/sơ 良lương 以dĩ 有hữu 非phi 等đẳng 者giả 鏡kính 心tâm 錄lục 云vân 依y 八bát 識thức 生sanh 滅diệt 有hữu 作tác 之chi 心tâm 修tu 於ư 萬vạn 行hạnh 則tắc 見kiến 有hữu 實thật 惑hoặc 可khả 斷đoạn 實thật 行hạnh 可khả 作tác 當đương 果quả 可khả 求cầu 名danh 為vi 有hữu 作tác 既ký 依y 生sanh 滅diệt 有hữu 作tác 心tâm 修tu 故cố 所sở 修tu 萬vạn 行hạnh 。 盡tận 屬thuộc 有hữu 作tác 如như 木mộc 作tác 器khí 器khí 器khí 皆giai 木mộc 若nhược 頓đốn 悟ngộ 真chân 心tâm 本bổn 淨tịnh 妄vọng 心tâm 本bổn 空không 故cố 所sở 修tu 萬vạn 行hạnh 。 盡tận 是thị 真chân 心tâm (# 既ký 屬thuộc 真chân 心tâm 則tắc 名danh 無vô 作tác )# 如như 金kim 作tác 器khí 器khí 器khí 皆giai 金kim 非phi 謂vị 全toàn 不bất 修tu 作tác 名danh 為vi 無vô 作tác 若nhược 全toàn 不bất 修tu 作tác 即tức 是thị 修tu 外ngoại 求cầu 於ư 無vô 修tu 乃nãi 外ngoại 道đạo 見kiến 也dã 言ngôn 無vô 心tâm 體thể 極cực 者giả 既ký 悟ngộ 妄vọng 心tâm 本bổn 無vô 真chân 心tâm 本bổn 淨tịnh 故cố 。 所sở 起khởi 心tâm 皆giai 是thị 無vô 心tâm 何hà 以dĩ 故cố 謂vị 知tri 己kỷ 所sở 起khởi 之chi 心tâm 本bổn 無vô 妄vọng 心tâm 元nguyên 是thị 真chân 心tâm 也dã 又hựu 若nhược 但đãn 無vô 心tâm 亦diệc 未vị 能năng 體thể 極cực 亦diệc 不bất 能năng 一nhất 念niệm 契khế 證chứng 也dã 如như 肇triệu 公công 破phá 支chi 慜mẫn 度độ 心tâm 無vô 義nghĩa 云vân 心tâm 無vô 者giả 無vô 心tâm 於ư 萬vạn 物vật 萬vạn 物vật 未vị 嘗thường 無vô 此thử 得đắc 在tại 於ư 神thần 靜tĩnh 失thất 在tại 於ư 無vô 虗hư 今kim 云vân 一nhất 念niệm 契khế 者giả 若nhược 三tam 乘thừa 望vọng 理lý 為vi 一nhất 念niệm 契khế 佛Phật 家gia 今kim 圓viên 教giáo 中trung 一nhất 念niệm 即tức 無vô 量lượng 劫kiếp 故cố 一nhất 念niệm 契khế 時thời 即tức 已dĩ 究cứu 竟cánh 生sanh 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 家gia 矣hĩ 故cố 新tân 經kinh 序tự 云vân 失thất 其kỳ 旨chỉ 也dã 徒đồ 修tu 因nhân 於ư 曠khoáng 劫kiếp 得đắc 其kỳ 門môn 也dã 等đẳng 諸chư 佛Phật 於ư 一nhất 朝triêu 言ngôn 賢hiền 首thủ 品phẩm 下hạ 上thượng 半bán 證chứng 有hữu 作tác 之chi 修tu 下hạ 半bán 證chứng 無vô 心tâm 體thể 極cực 由do 信tín 該cai 果quả 海hải 故cố 勝thắng 前tiền 福phước 也dã 下hạ 疏sớ/sơ 云vân 唯duy 明minh 誦tụng 持trì 餘dư 略lược 不bất 說thuyết 亦diệc 顯hiển 所sở 行hành 真chân 行hành 不bất 可khả 校giảo 量lượng 。 也dã 即tức 如như 說thuyết 而nhi 修tu 行hành 。 其kỳ 福phước 不bất 可khả 限hạn 。

疏sớ/sơ 成thành 見kiến 聞văn 益ích 者giả 以dĩ 成thành 及cập 益ích 皆giai 通thông 能năng 所sở 能năng 成thành 能năng 益ích 謂vị 法pháp 爾nhĩ 常thường 徧biến 之chi 因nhân 所sở 成thành 所sở 益ích 謂vị 物vật 之chi 機cơ 見kiến 聞văn 唯duy 局cục 所sở 益ích 謂vị 能năng 成thành 名danh 成thành 成thành 之chi 見kiến 聞văn 所sở 成thành 名danh 成thành 成thành 即tức 見kiến 聞văn 依y 主chủ 持trì 業nghiệp 二nhị 釋thích 如như 次thứ 益ích 字tự 例lệ 知tri 下hạ 九cửu 亦diệc 然nhiên 而nhi 皆giai 言ngôn 聞văn 者giả 望vọng 果quả 聞văn 因nhân 故cố 。

鈔sao 所sở 以dĩ 辨biện 異dị 者giả 亦diệc 為vi 揀giản 濫lạm 等đẳng 者giả 以dĩ 此thử 十thập 因nhân 亦diệc 探thám 玄huyền 中trung 義nghĩa 而nhi 此thử 利lợi 今kim 後hậu 是thị 清thanh 涼lương 新tân 加gia 恐khủng 人nhân 濫lạm 于vu 順thuận 機cơ 感cảm 中trung 故cố 此thử 辨biện 異dị 也dã (# 探thám 玄huyền 十thập 因nhân 者giả 謂vị 前tiền 六lục 與dữ 今kim 文văn 全toàn 同đồng 第đệ 七thất 云vân 開khai 發phát 故cố 即tức 今kim 第đệ 九cửu 開khai 因nhân 性tánh 第đệ 八bát 云vân 見kiến 聞văn 故cố 今kim 廣quảng 為vì 第đệ 十thập 利lợi 今kim 後hậu 也dã 第đệ 九cửu 云vân 成thành 行hành 故cố 即tức 今kim 第đệ 七thất 說thuyết 勝thắng 行hành 故cố 第đệ 十thập 云vân 得đắc 果quả 故cố 此thử 中trung 略lược 無vô 攝nhiếp 在tại 利lợi 今kim 後hậu 中trung 故cố 今kim 加gia 利lợi 今kim 後hậu 合hợp 探thám 玄huyền 第đệ 八bát 第đệ 十thập 也dã )# 言ngôn 前tiền 但đãn 約ước 時thời 者giả 問vấn 感cảm 者giả 善thiện 根căn 豈khởi 非phi 行hành 耶da 何hà 得đắc 言ngôn 但đãn 約ước 時thời 答đáp 以dĩ 善thiện 根căn 約ước 時thời 中trung 說thuyết 故cố 言ngôn 又hựu 順thuận 機cơ 多đa 約ước 於ư 所sở 等đẳng 者giả 謂vị 順thuận 機cơ 約ước 所sở 順thuận 之chi 機cơ 善thiện 根căn 為vi 因nhân 感cảm 能năng 順thuận 教giáo 為vi 果quả 今kim 此thử 以dĩ 能năng 順thuận 教giáo 上thượng 有hữu 能năng 利lợi 今kim 後hậu 功công 用dụng 為vi 因nhân 起khởi 教giáo 法pháp 之chi 體thể 為vi 果quả 故cố 不bất 同đồng 也dã 既ký 云vân 多đa 約ước 有hữu 互hỗ 通thông 少thiểu 分phần 二nhị 世thế 義nghĩa 故cố 言ngôn 又hựu 順thuận 機cơ 但đãn 是thị 別biệt 義nghĩa 者giả 即tức 利lợi 益ích 總tổng 別biệt 也dã 。

鈔sao 此thử 十thập 種chủng 益ích 出xuất 於ư 旨chỉ 歸quy 者giả 彼bỉ 有hữu 十thập 門môn 此thử 是thị 第đệ 九cửu 。 門môn 明minh 經kinh 益ích 中trung 文văn 也dã 言ngôn 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 者giả 准chuẩn 旨chỉ 歸quy 意ý 前tiền 五ngũ 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 皆giai 自tự 利lợi 初sơ 見kiến 聞văn 但đãn 泛phiếm 爾nhĩ 故cố 最tối 淺thiển 二nhị 因nhân 見kiến 聞văn 而nhi 發phát 心tâm 故cố 次thứ 深thâm 三tam 由do 發phát 心tâm 乃nãi 起khởi 眾chúng 行hành 故cố 復phục 深thâm 四tứ 由do 行hành 成thành 即tức 攝nhiếp 於ư 位vị 更cánh 為vi 深thâm 五ngũ 由do 具cụ 位vị 速tốc 證chứng 圓viên 滿mãn 故cố 最tối 深thâm 也dã 六lục 令linh 他tha 滅diệt 障chướng (# 旨chỉ 歸quy 云vân 地địa 獄ngục 天thiên 子tử 香hương 雲vân 普phổ 熏huân 其kỳ 蒙mông 香hương 者giả 滅diệt 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 煩phiền 惱não 等đẳng 故cố 名danh 利lợi 他tha 也dã )# 七thất 令linh 他tha 展triển 轉chuyển 得đắc 益ích 上thượng 皆giai 汎# 明minh (# 問vấn 如như 滅diệt 障chướng 已dĩ 指chỉ 蒙mông 香hương 者giả 何hà 言ngôn 泛phiếm 明minh 耶da 答đáp 雖tuy 說thuyết 蒙mông 香hương 滅diệt 障chướng 不bất 的đích 指chỉ 是thị 何hà 人nhân 故cố 云vân 泛phiếm 明minh )# 八bát 如như 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 九cửu 如như 六lục 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 二nhị 別biệt 彰chương 得đắc 益ích 之chi 人nhân 第đệ 十thập 總tổng 具cụ 深thâm 淺thiển (# 前tiền 五ngũ )# 自tự 他tha (# 前tiền 五ngũ 自tự 利lợi 六lục 七thất 利lợi 他tha )# 總tổng 別biệt (# 第đệ 十thập 為vi 總tổng 前tiền 九cửu 為vi 別biệt )# 等đẳng 義nghĩa (# 等đẳng 前tiền 七thất 泛phiếm 明minh 八bát 九cửu 別biệt 指chỉ )# 故cố 鈔sao 云vân 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 等đẳng 而nhi 為vi 其kỳ 次thứ 等đẳng 字tự 亦diệc 等đẳng 其kỳ 總tổng 別biệt 汎# 明minh 別biệt 指chỉ 六lục 字tự 也dã 問vấn 造tạo 修tu 與dữ 起khởi 行hành 何hà 異dị 頓đốn 得đắc 與dữ 速tốc 證chứng 何hà 殊thù 答đáp 體thể 雖tuy 無vô 異dị 而nhi 義nghĩa 不bất 同đồng 造tạo 修tu 對đối 劣liệt 顯hiển 勝thắng (# 旨chỉ 歸quy 云vân 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 量lượng 劫kiếp 善thiện 財tài 一nhất 生sanh 皆giai 得đắc )# 起khởi 行hành 直trực 彰chương 其kỳ 妙diệu (# 旨chỉ 歸quy 云vân 若nhược 起khởi 一nhất 普phổ 賢hiền 行hành 遍biến 一nhất 切thiết 行hành 位vị 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 處xử 一nhất 切thiết 時thời 一nhất 切thiết 因nhân 一nhất 切thiết 果quả 皆giai 悉tất 窮cùng 盡tận 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 如như 帝đế 網võng 等đẳng )# 頓đốn 得đắc 通thông 得đắc 諸chư 益ích (# 旨chỉ 歸quy 云vân 六lục 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 頓đốn 見kiến 如Như 來Lai 十thập 眼nhãn 境cảnh 界giới 逝thệ 多đa 林lâm 中trung 菩Bồ 薩Tát 頓đốn 得đắc 無vô 量lượng 自tự 在tại 法pháp 海hải )# 速tốc 證chứng 則tắc 別biệt 明minh 入nhập 地địa (# 旨chỉ 歸quy 云vân 依y 此thử 普phổ 門môn 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 速tốc 入nhập 十Thập 地Địa 如như 隨tùy 好hảo/hiếu 品phẩm 兜Đâu 率Suất 天thiên 子tử 。 頓đốn 起khởi 十Thập 地Địa 等đẳng 也dã )# 或hoặc 可khả 約ước 自tự 起khởi 行hành 令linh 他tha 造tạo 修tu 自tự 速tốc 證chứng 令linh 他tha 頓đốn 得đắc (# 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 異dị 也dã )# 又hựu 起khởi 行hành 總tổng 指chỉ 不bất 揀giản 何hà 人nhân 造tạo 修tu 別biệt 指chỉ 善thiện 財tài 速tốc 證chứng 總tổng 明minh 不bất 揀giản 何hà 人nhân 頓đốn 得đắc 別biệt 指chỉ 六lục 千thiên 等đẳng 或hoặc 可khả 起khởi 行hành 約ước 初sơ 修tu 造tạo 修tu 約ước 成thành 就tựu 則tắc 勝thắng 劣liệt 有hữu 異dị 速tốc 證chứng 約ước 疾tật 頓đốn 得đắc 約ước 齊tề 則tắc 寬khoan 狹hiệp 有hữu 異dị (# 雖tuy 有hữu 四tứ 意ý 初sơ 意ý 為vi 正chánh 旨chỉ 歸quy 有hữu 文văn 故cố 後hậu 之chi 三tam 意ý 共cộng 成thành 初sơ 意ý )# 。

鈔sao 然nhiên 見kiến 聞văn 下hạ 通thông 妨phương 也dã 妨phương 云vân 詳tường 此thử 十thập 益ích 隨tùy 舉cử 一nhất 益ích 可khả 具cụ 十thập 因nhân 或hoặc 隨tùy 前tiền 一nhất 因nhân 可khả 通thông 成thành 十thập 益ích 今kim 何hà 故cố 以dĩ 一nhất 因nhân 為vi 一nhất 益ích 耶da 故cố 此thử 通thông 也dã 初sơ 二nhị 句cú 領lãnh 妨phương 後hậu 二nhị 句cú 通thông 妨phương 也dã 。

▲# 鈔sao 便tiện 能năng 觸xúc 目mục 對đối 境cảnh 者giả 如như 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 云vân 一nhất 一nhất 毛mao 端đoan 處xứ 。 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 世thế 界giới 。 一nhất 一nhất 世thế 界giới 。 念niệm 念niệm 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 等đẳng 是thị 知tri 何hà 有hữu 不bất 說thuyết 法Pháp 之chi 時thời 。 處xử 耶da 言ngôn 常thường 如như 法Pháp 見kiến 者giả 如như 猶do 稱xưng 也dã 稱xưng 法pháp 而nhi 見kiến 故cố 言ngôn 所sở 引dẫn 經kinh 文văn 如như 前tiền 總tổng 中trung 者giả 即tức 前tiền 法pháp 爾nhĩ 因nhân 中trung 疏sớ/sơ 鈔sao 所sở 引dẫn 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 第đệ 四tứ 十thập 七thất 卷quyển 經kinh 中trung 文văn 也dã 此thử 言ngôn 總tổng 者giả 意ý 顯hiển 法pháp 爾nhĩ 因nhân 直trực 談đàm 法pháp 性tánh 不bất 待đãi 別biệt 因nhân 名danh 總tổng 下hạ 九cửu 因nhân 各các 是thị 別biệt 義nghĩa 不bất 同đồng 前tiền 利lợi 益ích 總tổng 別biệt 不bất 爾nhĩ 何hà 處xứ 更cánh 明minh 法pháp 爾nhĩ 常thường 說thuyết 徧biến 說thuyết 為vi 總tổng 耶da (# 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 總tổng 別biệt 約ước 法pháp 性tánh 則tắc 初sơ 一nhất 為vi 總tổng 後hậu 九cửu 為vi 別biệt 約ước 利lợi 益ích 則tắc 第đệ 十thập 為vi 總tổng 前tiền 九cửu 為vi 別biệt 思tư 之chi )# 問vấn 十thập 因nhân 之chi 中trung 法pháp 爾nhĩ 為vi 深thâm 十thập 益ích 之chi 中trung 見kiến 聞văn 為vi 淺thiển 何hà 以dĩ 對đối 深thâm 因nhân 而nhi 成thành 淺thiển 益ích 耶da 答đáp 理lý 實thật 法pháp 爾nhĩ 皆giai 成thành 十thập 益ích 深thâm 淺thiển 皆giai 具cụ 今kim 以dĩ 常thường 徧biến 說thuyết 上thượng 見kiến 問vấn 義nghĩa 顯hiển 且thả 作tác 是thị 配phối 非phi 不bất 該cai 於ư 深thâm 也dã 下hạ 九cửu 皆giai 爾nhĩ 。

華Hoa 嚴Nghiêm 懸Huyền 談Đàm 會Hội 玄Huyền 記Ký 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

音âm 釋thích

酵#

(# 古cổ 孝hiếu 切thiết 酒tửu 酵# 也dã )# 。