華Hoa 嚴Nghiêm 懸Huyền 談Đàm 會Hội 玄Huyền 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập

蒼thương 山sơn 再tái 光quang 寺tự 比Bỉ 丘Khâu 。 普phổ 瑞thụy 集tập 。

疏sớ/sơ 又hựu 此thử 四tứ 教giáo 由do 三tam 觀quán 起khởi 等đẳng 者giả 由do 依y 假giả 空không 中trung 淺thiển 深thâm 法Pháp 門môn 及cập 其kỳ 觀quán 行hành 優ưu 劣liệt 不bất 同đồng 起khởi 言ngôn 詮thuyên 說thuyết 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。 乃nãi 為vi 四tứ 教giáo 。

鈔sao 然nhiên 依y 中trung 論luận 三tam 觀quán 之chi 偈kệ 者giả 出xuất 其kỳ 所sở 宗tông 也dã 止Chỉ 觀Quán 第đệ 一nhất 云vân 智trí 者giả 師sư 事sự 南nam 岳nhạc 南nam 岳nhạc 事sự 慧tuệ 文văn 禪thiền 師sư 文văn 師sư 用dụng 一nhất 心tâm 依y 釋thích 論luận 是thị 龍long 樹thụ 所sở 說thuyết 即tức 以dĩ 龍long 樹thụ 為vi 彼bỉ 宗tông 高cao 祖tổ 師sư 也dã 是thị 則tắc 智trí 者giả 已dĩ 前tiền 但đãn 傳truyền 觀quán 而nhi 已dĩ 依y 觀quán 立lập 教giáo 智trí 者giả 方phương 周chu 故cố 但đãn 云vân 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 也dã 。

▲# 鈔sao 三tam 離ly 合hợp 用dụng 之chi 等đẳng 者giả 只chỉ 用dụng 初sơ 二nhị 句cú 成thành 初sơ 二nhị 教giáo 名danh 離ly 通thông 用dụng 四tứ 句cú 成thành 後hậu 二nhị 教giáo 名danh 合hợp 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 次thứ 文văn 今kim 合hợp 初sơ 二nhị 句cú 成thành 初sơ 二nhị 教giáo 答đáp 對đối 四tứ 句cú 各các 別biệt 故cố 此thử 名danh 合hợp 若nhược 對đối 後hậu 通thông 用dụng 四tứ 句cú 卻khước 名danh 為vi 離ly 言ngôn 如như 云vân 從tùng 假giả 入nhập 空không 下hạ 牒điệp 疏sớ/sơ 此thử 直trực 語ngữ 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 色sắc 心tâm 等đẳng 為vi 假giả 入nhập 析tích 之chi 無vô 體thể 方phương 為vi 即tức 空không 或hoặc 說thuyết 色sắc 心tâm 等đẳng 從tùng 緣duyên 故cố 假giả 無vô 性tánh 故cố 即tức 入nhập 空không 言ngôn 義nghĩa 同đồng 下hạ 以dĩ 此thử 師sư 所sở 立lập 之chi 義nghĩa 同đồng 彼bỉ 論luận 文văn 下hạ 皆giai 准chuẩn 知tri 即tức 離ly 用dụng 也dã 從tùng 空không 入nhập 假giả 者giả 下hạ 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 入nhập 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 此thử 空không 後hậu 明minh 假giả 深thâm 於ư 空không 也dã 即tức 從tùng 空không 出xuất 假giả 權quyền 實thật 施thi 設thiết 故cố 不bất 同đồng 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 直trực 語ngữ 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 為vi 假giả 復phục 從tùng 假giả 入nhập 中trung 此thử 次thứ 第đệ 入nhập 故cố 為vi 別biệt 一nhất 心tâm 俱câu 入nhập 故cố 名danh 圓viên 故cố 云vân 通thông 用dụng 四tứ 句cú 為vi 別biệt 圓viên 二nhị 教giáo 也dã 問vấn 中trung 論luận 此thử 偈kệ 為vi 是thị 何hà 教giáo 中trung 收thu 答đáp 是thị 圓viên 教giáo 兼kiêm 餘dư 教giáo 義nghĩa 似tự 此thử 例lệ 者giả 豈khởi 可khả 定định 判phán 。

鈔sao 言ngôn 從tùng 假giả 入nhập 空không 析tích 體thể 異dị 者giả 下hạ 已dĩ 上thượng 總tổng 明minh 大đại 意ý 此thử 下hạ 別biệt 消tiêu 疏sớ/sơ 文văn 謂vị 觀quán 下hạ 總tổng 標tiêu 云vân 何hà 下hạ 徵trưng 釋thích 初sơ 析tích 色sắc 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 總tổng 相tương/tướng 分phân 析tích 一nhất 色sắc 蘊uẩn 為vi 十thập 一nhất 分phần/phân 故cố 色sắc 蘊uẩn 空không 又hựu 於ư 下hạ 別biệt 相tướng 析tích 法pháp 為vi 空không 謂vị 觀quán 一nhất 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 色sắc 根căn 能năng 造tạo 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 四tứ 塵trần 離ly 八bát 微vi 外ngoại 而nhi 無vô 色sắc 根căn 百bách 法pháp 鈔sao 云vân 且thả 能năng 造tạo 中trung 地địa 大đại 極cực 微vi 未vị 來lai 世thế 中trung 。 而nhi 有hữu 無vô 限hạn 各các 各các 別biệt 住trụ 若nhược 為vi 能năng 造tạo 時thời 便tiện 遷thiên 至chí 現hiện 在tại 七thất 箇cá 合hợp 為vi 一nhất 微vi 而nhi 有hữu 方phương 分phân 作tác 用dụng 俱câu 起khởi 方phương 名danh 能năng 造tạo 地địa 大đại 既ký 爾nhĩ 餘dư 三tam 大đại 亦diệc 然nhiên 所sở 造tạo 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 皆giai 爾nhĩ 如như 色sắc 塵trần 極cực 微vi 未vị 來lai 世thế 中trung 。 亦diệc 有hữu 無vô 限hạn 各các 各các 別biệt 住trụ 若nhược 合hợp 為vi 所sở 造tạo 時thời 便tiện 遷thiên 至chí 現hiện 在tại 七thất 箇cá 合hợp 集tập 一nhất 處xứ 方phương 名danh 所sở 造tạo 色sắc 塵trần 既ký 爾nhĩ 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 每mỗi 造tạo 一nhất 塵trần 時thời 便tiện 有hữu 一nhất 具cụ 四tứ 大đại 至chí 如như 欲dục 界giới 一nhất 小tiểu 色sắc 法pháp 有hữu 一nhất 百bách 四tứ 十thập 箇cá 極cực 微vi 所sở 成thành 且thả 如như 所sở 造tạo 中trung 有hữu 四tứ 塵trần 每mỗi 塵trần 各các 有hữu 七thất 極cực 微vi 成thành 四tứ 七thất 二nhị 十thập 八bát 又hựu 所sở 造tạo 四tứ 塵trần 每mỗi 一nhất 塵trần 中trung 皆giai 有hữu 一nhất 具cụ 四tứ 大đại 每mỗi 造tạo 一nhất 大đại 中trung 有hữu 七thất 極cực 微vi 成thành 還hoàn 有hữu 二nhị 十thập 八bát 四tứ 具cụ 四tứ 大đại 足túc 成thành 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 兼kiêm 前tiền 所sở 造tạo 二nhị 十thập 八bát 箇cá 極cực 微vi 足túc 成thành 一nhất 百bách 四tứ 十thập 箇cá 極cực 微vi 而nhi 言ngôn 微vi 者giả 是thị 極cực 少thiểu 義nghĩa 或hoặc 有hữu 頌tụng 云vân 極cực 微vi 微vi 金kim 水thủy 兔thố 羊dương 牛ngưu 隙khích 塵trần 此thử 為vi 八bát 微vi 今kim 析tích 故cố 成thành 空không 說thuyết 此thử 觀quán 行hành 之chi 言ngôn 名danh 為vi 藏tạng 教giáo 。

▲# 鈔sao 若nhược 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 下hạ 謂vị 此thử 色sắc 根căn 向hướng 若nhược 有hữu 體thể 不bất 應ưng 假giả 緣duyên 方phương 有hữu 既ký 假giả 緣duyên 有hữu 故cố 知tri 性tánh 本bổn 自tự 空không 何hà 須tu 分phân 析tích 方phương 始thỉ 空không 耶da 故cố 云vân 即tức 空không 問vấn 此thử 中trung 何hà 以dĩ 離ly 用dụng 初sơ 之chi 二nhị 句cú 成thành 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 不bất 合hợp 用dụng 四tứ 句cú 耶da 答đáp 藏tạng 教giáo 明minh 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 猶do 是thị 假giả 有hữu 更cánh 深thâm 推thôi 究cứu 要yếu 析tích 盡tận 方phương 得đắc 名danh 空không 即tức 成thành 之chi 義nghĩa 尚thượng 且thả 難nạn/nan 成thành 況huống 空không 入nhập 假giả 等đẳng 耶da 是thị 知tri 藏tạng 教giáo 正chánh 唯duy 初sơ 句cú 兼kiêm 次thứ 句cú 也dã 復phục 何hà 能năng 入nhập 三tam 四tứ 句cú 耶da 通thông 教giáo 雖tuy 體thể 達đạt 即tức 空không 亦diệc 無vô 任nhậm 運vận 施thi 設thiết 權quyền 宜nghi 化hóa 用dụng 之chi 假giả 雖tuy 有hữu 中trung 名danh 終chung 歸quy 空không 理lý 故cố 弘hoằng 決quyết 志chí 云vân 許hứa 有hữu 當đương 教giáo 假giả 中trung 二nhị 名danh 未vị 見kiến 別biệt 理lý 唯duy 成thành 但đãn 空không 等đẳng 。

▲# 鈔sao 三tam 觀quán 迤dĩ 邐lệ 者giả 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 展triển 轉chuyển 造tạo 極cực 言ngôn 動động 寂tịch 無vô 二nhị 者giả 約ước 能năng 觀quán 心tâm 遠viễn 離ly 空không 有hữu 者giả 約ước 所sở 觀quán 境cảnh 所sở 觀quán 遠viễn 離ly 空không 故cố 能năng 觀quán 心tâm 不bất 沉trầm 寂tịch 所sở 觀quán 遠viễn 離ly 有hữu 故cố 能năng 觀quán 心tâm 不bất 動động 亂loạn 不bất 寂tịch 故cố 雖tuy 廓khuếch 爾nhĩ 無vô 相tướng 而nhi 應ưng 動động 無vô 方phương 不bất 動động 故cố 雖tuy 嚴nghiêm 土thổ/độ 利lợi 生sanh 而nhi 畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 依y 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 之chi 法Pháp 門môn 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 說thuyết 故cố 故cố 云vân 別biệt 教giáo 。

▲# 鈔sao 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 下hạ 以dĩ 無vô 念niệm 之chi 一nhất 心tâm 寂tịch 照chiếu 居cư 懷hoài 三tam 一nhất 互hỗ 融dung 而nhi 俱câu 存tồn 三tam 一nhất 雙song 亡vong 而nhi 無vô 在tại 一nhất 心tâm 通thông 達đạt 既ký 爾nhĩ 念niệm 念niệm 皆giai 然nhiên 依y 圓viên 融dung 觀quán 行hành 法Pháp 門môn 。 以dĩ 言ngôn 顯hiển 示thị 故cố 名danh 圓viên 教giáo 止Chỉ 觀Quán 云vân 為vi 破phá 二nhị 邊biên 名danh 中trung 為vi 破phá 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 名danh 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 實thật 無vô 中trung 及cập 一nhất 心tâm 定định 相tương/tướng 。

鈔sao 餘dư 師sư 或hoặc 云vân 等đẳng 者giả 劉lưu 公công 等đẳng 慈từ 恩ân 慧tuệ 觀quán 等đẳng 光quang 統thống 等đẳng 如như 次thứ 配phối 云vân 皆giai 局cục 定định 一nhất 經kinh 故cố 為vi 所sở 揀giản 故cố 彼bỉ 師sư 云vân 下hạ 此thử 約ước 部bộ 帙# 具cụ 教giáo 多đa 少thiểu 言ngôn 三tam 藏tạng 但đãn 者giả 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 設thiết 說thuyết 大Đại 乘Thừa 之chi 義nghĩa 亦diệc 多đa 分phần 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 相tương/tướng 故cố 名danh 為vi 但đãn 即tức 阿a 含hàm 等đẳng 經kinh 五ngũ 部bộ 等đẳng 律luật 俱câu 舍xá 等đẳng 論luận 但đãn 名danh 小tiểu 教giáo 故cố 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 云vân 三tam 藏tạng 客khách 作tác 但đãn 是thị 方phương 便tiện 唯duy 半bán 不bất 滿mãn (# 釋thích 經kinh 中trung 客khách 作tác 賤tiện 人nhân 。 等đẳng 意ý 以dĩ 長trưởng 者giả 引dẫn 之chi 方phương 便tiện 且thả 令linh 客khách 作tác 不bất 得đắc 昇thăng 堂đường 喻dụ 如Như 來Lai 隨tùy 機cơ 方phương 便tiện 等đẳng )# 言ngôn 方Phương 等Đẳng 對đối 下hạ 對đối 小tiểu 而nhi 存tồn 愚ngu 法pháp 玄huyền 藏tạng 云vân 方Phương 等Đẳng 彈đàn 呵ha 則tắc 半bán 滿mãn 相tương 對đối 言ngôn 般Bát 若Nhã 帶đái 下hạ 廣quảng 慧tuệ 之chi 小tiểu 大đại 品phẩm 領lãnh 教giáo 帶đái 半bán 論luận 滿mãn 半bán 則tắc 通thông 為vi 三tam 乘thừa 滿mãn 則tắc 獨độc 為vi 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 者giả 以dĩ 彼bỉ 宗tông 迷mê 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 分phần/phân 行hành 布bố 之chi 義nghĩa 謂vị 兼kiêm 別biệt 說thuyết 圓viên 也dã 言ngôn 法pháp 華hoa 無vô 復phục 下hạ 以dĩ 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 故cố 唯duy 圓viên 教giáo 玄huyền 義nghĩa 云vân 法pháp 華hoa 富phú 財tài 廢phế 半bán 明minh 滿mãn 若nhược 無vô 半bán 字tự 方phương 便tiện 調điều 熟thục 鈍độn 根căn 則tắc 亦diệc 無vô 滿mãn 也dã 。

鈔sao 淨tịnh 名danh 云vân 下hạ 言ngôn 是thị 身thân 無vô 常thường 。 等đẳng 者giả 決quyết 擇trạch 記ký 約ước 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 配phối 之chi 緣duyên 初sơ 起khởi 名danh 生sanh 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 故cố 無vô 常thường 也dã 老lão 奪đoạt 盛thịnh 色sắc 故cố 無vô 強cường/cưỡng 也dã 病bệnh 為vi 疾tật 苦khổ 所sở 侵xâm 故cố 無vô 力lực 也dã 死tử 來lai 滅diệt 壞hoại 故cố 無vô 堅kiên 也dã 此thử 約ước 麤thô 事sự 無vô 常thường 亦diệc 云vân 一nhất 期kỳ 無vô 常thường 言ngôn 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。 者giả 此thử 約ước 細tế 相tương/tướng 無vô 常thường 亦diệc 云vân 剎sát 那na 無vô 常thường 若nhược 悟ngộ 此thử 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 故cố 。 即tức 藏tạng 教giáo 義nghĩa 也dã 言ngôn 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 者giả 天thiên 台thai 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 了liễu 諸chư 法pháp 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 橫hoạnh/hoành 計kế 生sanh 滅diệt 故cố 以dĩ 四tứ 句cú 檢kiểm 生sanh 叵phả 得đắc 即tức 無vô 有hữu 滅diệt 是thị 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 即tức 無vô 常thường 義nghĩa 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 言ngôn 富phú 樓lâu 那na 章chương 等đẳng 者giả 非phi 富phú 樓lâu 那na 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 法Pháp 。 時thời 淨tịnh 名danh 責trách 云vân 唯duy 先tiên 當đương 入nhập 定định 。 觀quán 此thử 人nhân 心tâm 。 然nhiên 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 無vô 以dĩ 穢uế 食thực 。 (# 喻dụ 如như 小tiểu 法pháp )# 置trí 於ư 寶bảo 器khí 。 (# 喻dụ 如như 大đại 根căn )# 無vô 以dĩ 瑠lưu 璃ly (# 喻dụ 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 也dã )# 同đồng 彼bỉ 水thủy 精tinh 。 (# 喻dụ 大Đại 乘Thừa 法Pháp )# 乃nãi 至chí 淨tịnh 名danh 入nhập 定định 令linh 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 自tự 識thức 宿túc 命mạng 。 皆giai 發phát 大đại 意ý 。 等đẳng 正chánh 別biệt 教giáo 也dã 反phản 顯hiển 大đại 法pháp 小tiểu 根căn 不bất 預dự 故cố 言ngôn 須Tu 菩Bồ 提Đề 章chương 下hạ 斷đoạn 婬dâm 怒nộ 癡si 。 乃nãi 聲Thanh 聞Văn 也dã 與dữ 婬dâm 怒nộ 癡si 俱câu 乃nãi 凡phàm 夫phu 也dã 大Đại 士Sĩ 了liễu 婬dâm 怒nộ 癡si 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 以dĩ 不bất 斷đoạn 不bất 俱câu 又hựu 即tức 性tánh 故cố 不bất 斷đoạn 即tức 相tương/tướng 故cố 不bất 俱câu 是thị 則tắc 斷đoạn 之chi 不bất 斷đoạn 不bất 斷đoạn 之chi 斷đoạn 方phương 為vi 真chân 斷đoạn 也dã 言ngôn 不bất 壞hoại 於ư 身thân 。 而nhi 隨tùy 一nhất 相tướng 。 者giả 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 人nhân 由do 滅diệt 諸chư 見kiến 方phương 同đồng 無vô 相tướng 故cố 大Đại 士Sĩ 達đạt 身thân 見kiến 空không 即tức 是thị 一nhất 相tương/tướng 也dã 又hựu 理lý 不bất 礙ngại 事sự 故cố 不bất 壞hoại 身thân 事sự 不bất 礙ngại 理lý 故cố 隨tùy 一nhất 相tương/tướng 言ngôn 不bất 滅diệt 癡si 愛ái 。 等đẳng 者giả 聲Thanh 聞Văn 以dĩ 癡si 曀ê 智trí 要yếu 滅diệt 癡si 以dĩ 方phương 明minh 以dĩ 愛ái 繫hệ 心tâm 因nhân 除trừ 愛ái 而nhi 方phương 脫thoát 大Đại 士Sĩ 了liễu 達đạt 癡si 愛ái 性tánh 空không 即tức 明minh 脫thoát 也dã 又hựu 明minh 與dữ 無vô 明minh 。 性tánh 無vô 二nhị 故cố 不bất 滅diệt 癡si 而nhi 起khởi 於ư 明minh 了liễu 本bổn 無vô 縛phược 真chân 解giải 脫thoát 故cố 不bất 滅diệt 愛ái 而nhi 起khởi 於ư 脫thoát 又hựu 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 不bất 斷đoạn 等đẳng 二nhị 句cú 了liễu 惑hoặc 即tức 性tánh 為vi 集Tập 諦Đế 不bất 壞hoại 等đẳng 二nhị 句cú 悟ngộ 陰ấm 即tức 理lý 為vi 苦Khổ 諦Đế 不bất 滅diệt 癡si 起khởi 於ư 明minh 漏lậu 即tức 無vô 漏lậu 為vi 道Đạo 諦Đế 不bất 滅diệt 愛ái 起khởi 於ư 脫thoát 縛phược 本bổn 無vô 生sanh 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 為vi 滅Diệt 諦Đế 也dã 是thị 為vi 無vô 作tác 四tứ 真Chân 諦Đế 圓viên 教giáo 義nghĩa 也dã 而nhi 抄sao 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 以dĩ 五ngũ 逆nghịch 相tướng 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 亦diệc 不bất 解giải 脫thoát 。 不bất 縛phược 以dĩ 真chân 隨tùy 妄vọng 緣duyên 而nhi 即tức 性tánh 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 亦diệc 滅Diệt 諦Đế 也dã 。

▲# 鈔sao 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 唯duy 有hữu 三tam 教giáo 下hạ 問vấn 前tiền 云vân 般Bát 若Nhã 帶đái 小tiểu 說thuyết 大đại 既ký 是thị 帶đái 小tiểu 豈khởi 無vô 藏tạng 教giáo 耶da 答đáp 般Bát 若Nhã 帶đái 小tiểu 說thuyết 大đại 小tiểu 是thị 通thông 教giáo 之chi 小tiểu 非phi 藏tạng 教giáo 之chi 小tiểu 故cố 無vô 也dã 有hữu 通thông 教giáo 者giả 三tam 乘thừa 皆giai 學học 般Bát 若Nhã 故cố 有hữu 別biệt 教giáo 者giả 雖tuy 廣quảng 說thuyết 佛Phật 德đức 二Nhị 乘Thừa 無vô 分phần/phân 故cố 有hữu 圓viên 教giáo 者giả 有hữu 色sắc 即tức 空không 等đẳng 義nghĩa 故cố 。

鈔sao 涅Niết 槃Bàn 十thập 仙tiên 果quả 證chứng 羅La 漢Hán 者giả 彼bỉ 經kinh 三tam 十thập 九cửu 及cập 四tứ 十thập 云vân 闍xà 提đề 首thủ 那na 等đẳng 十thập 仙tiên 外ngoại 道đạo 聞văn 佛Phật 說thuyết 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 聚tụ 眾chúng 白bạch 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 。 王vương 領lãnh 外ngoại 道đạo 同đồng 見kiến 佛Phật 論luận 議nghị 各các 各các 詞từ 屈khuất 求cầu 法Pháp 出xuất 家gia 十thập 仙tiên 者giả 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 。 闍xà 提đề 首thủ 那na 二nhị 梵Phạm 志Chí 婆bà 私tư 吒tra 三tam 梵Phạm 志Chí 先tiên 尼ni 四tứ 梵Phạm 志Chí 姓tánh 迦Ca 葉Diếp 氏thị 。 五ngũ 梵Phạm 志Chí 富phú 那na 六lục 梵Phạm 志Chí 淨tịnh 名danh 七thất 犢độc 子tử 梵Phạm 志Chí 八bát 納nạp 衣y 梵Phạm 志Chí (# 上thượng 八bát 皆giai 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 )# 九cửu 弘hoằng 廣quảng 婆Bà 羅La 門Môn (# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 )# 十thập 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 (# 亦diệc 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 )# 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 初sơ 二nhị 人nhân 邪tà 見kiến 外ngoại 道đạo 。 (# 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 法pháp 為vi 無vô 常thường 故cố 次thứ 二nhị 人nhân 我ngã 見kiến 外ngoại 道đạo 富phú 那na 及cập 淨tịnh 名danh 邊biên 見kiến 外ngoại 道đạo 犢độc 子tử 是thị 疑nghi 心tâm 外ngoại 道đạo 疑nghi 道đạo 有hữu 無vô 并tinh 疑nghi 得đắc 者giả 納nạp 衣y 是thị 自tự 然nhiên 外ngoại 道đạo 說thuyết )# 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 自tự 然nhiên 有hữu 亦diệc 邊biên 見kiến 攝nhiếp 弘hoằng 廣quảng 及cập 須tu 跋bạt 戒giới 取thủ 外ngoại 道đạo 弘hoằng 廣quảng 執chấp 取thủ 乞khất 食thực 為vi 道đạo 須tu 跋bạt 執chấp 取thủ 苦khổ 行hạnh 為vi 道đạo 問vấn 既ký 皆giai 外ngoại 道đạo 何hà 以dĩ 速tốc 能năng 得đắc 道Đạo 答đáp 止Chỉ 觀Quán 云vân 若nhược 福phước 德đức 法pháp 昇thăng 天thiên 甚thậm 易dị 取thủ 道đạo 則tắc 難nan 見kiến 是thị 慧tuệ 性tánh 沉trầm 淪luân 亦diệc 易dị 悟ngộ 道đạo 甚thậm 疾tật 。

▲# 言ngôn 具cụ 於ư 四tứ 教giáo 者giả 會hội 解giải 十thập 仙tiên 一nhất 發phát 大đại 心tâm 然nhiên 從tùng 多đa 分phần 云vân 皆giai 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 即tức 唯duy 當đương 藏tạng 教giáo 餘dư 略lược 不bất 指chỉ 寂tịch 照chiếu 則tắc 十thập 仙tiên 之chi 中trung 自tự 具cụ 四tứ 教giáo 謂vị 淨tịnh 名danh 梵Phạm 志Chí 求cầu 法Pháp 佛Phật 說thuyết 捨xả 故cố 不bất 造tạo 新tân 是thị 人nhân 能năng 知tri 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 梵Phạm 志Chí 云vân 已dĩ 知tri 已dĩ 解giải 佛Phật 徵trưng 云vân 何hà 知tri 解giải 。 答đáp 云vân 故cố 名danh 無vô 明minh 。 與dữ 愛ái 新tân 名danh 取thủ 有hữu 若nhược 人nhân 遠viễn 離ly 無vô 明minh 愛ái 不bất 作tác 取thủ 有hữu 真chân 實thật 知tri 常thường 無vô 常thường 半bán 月nguyệt 後hậu 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 即tức 藏tạng 教giáo 也dã 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 求cầu 法Pháp 佛Phật 答đáp 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 虗hư 假giả 隨tùy 其kỳ 滅diệt 處xứ 是thị 名danh 實thật 相tướng 乃nãi 至chí 三tam 乘thừa 。 觀quán 故cố 得đắc 三tam 乘thừa 菩Bồ 提Đề 即tức 通thông 教giáo 也dã 弘hoằng 廣quảng 婆Bà 羅La 門Môn 問vấn 法pháp 佛Phật 答đáp 云vân 八bát 聖thánh 是thị 真chân 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 如như 一nhất 城thành 無vô 孔khổng 竅khiếu 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 其kỳ 守thủ 門môn 者giả 聰thông 明minh 有hữu 智trí 。 善thiện 能năng 分phân 別biệt 。 可khả 放phóng 則tắc 放phóng 可khả 遮già 則tắc 遮già 城thành 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 門môn 喻dụ 八bát 正chánh 守thủ 門môn 喻dụ 佛Phật 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。 如Như 來Lai 善thiện 說thuyết 。 微vi 妙diệu 法Pháp 義nghĩa 。 我ngã 今kim 實thật 欲dục 知tri 城thành 知tri 道đạo 自tự 作tác 守thủ 門môn 乃nãi 至chí 此thử 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 此thử 別biệt 教giáo 也dã 犢độc 子tử 梵Phạm 志Chí 問vấn 法pháp 佛Phật 答đáp 若nhược 人nhân 修tu 習tập 。 止Chỉ 觀Quán 得đắc 十Thập 地Địa 乃nãi 至chí 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 (# 此thử 云vân 一nhất 切thiết 事sự 竟cánh 楞lăng 嚴nghiêm 抄sao 云vân 此thử 之chi 三tam 昧muội 能năng 觀quán 三tam 科khoa 七thất 大đại 等đẳng 諸chư 法pháp 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã )# 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 此thử 圓viên 教giáo 也dã 。

疏sớ/sơ 又hựu 更cánh 以dĩ 四tứ 種chủng 化hóa 儀nghi 收thu 之chi 者giả 上thượng 以dĩ 義nghĩa 類loại 分phần/phân 判phán 一nhất 代đại 時thời 教giáo 今kim 又hựu 判phán 一nhất 代đại 時thời 教giáo 有hữu 四tứ 種chủng 化hóa 生sanh 儀nghi 軌quỹ 法pháp 式thức 此thử 總tổng 判phán 部bộ 帙# 漸tiệm 說thuyết 頓đốn 說thuyết 等đẳng 言ngôn 收thu 之chi 者giả 以dĩ 此thử 四tứ 儀nghi 收thu 前tiền 四tứ 教giáo 故cố 頓đốn 儀nghi 收thu 圓viên 別biệt 二nhị 教giáo 餘dư 三tam 儀nghi 各các 具cụ 收thu 四tứ 教giáo 然nhiên 智trí 者giả 於ư 妙diệu 玄huyền 初sơ 亦diệc 同đồng 南nam 中trung 諸chư 師sư 唯duy 立lập 頓đốn 漸tiệm 不bất 定định 三tam 教giáo 後hậu 方phương 開khai 於ư 不bất 定định 復phục 成thành 祕bí 密mật 故cố 有hữu 四tứ 義nghĩa 問vấn 探thám 玄huyền 云vân 一nhất 三tam 藏tạng 教giáo 亦diệc 名danh 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 二nhị 通thông 教giáo 亦diệc 名danh 漸tiệm 教giáo 三tam 別biệt 教giáo 亦diệc 名danh 頓đốn 教giáo 四tứ 圓viên 教giáo 亦diệc 名danh 祕bí 密mật 教giáo 其kỳ 故cố 何hà 耶da 。 答đáp 復phục 是thị 一nhất 理lý 亦diệc 但đãn 傍bàng 義nghĩa 立lập 名danh 雖tuy 有hữu 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 在tại 小Tiểu 乘Thừa 故cố 從tùng 藏tạng 入nhập 通thông 名danh 漸tiệm 別biệt 望vọng 直trực 入nhập 大Đại 乘Thừa 名danh 頓đốn 圓viên 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 如như 聾lung 如như 盲manh 故cố 名danh 祕bí 密mật 無vô 執chấp 一nhất 文văn 為vi 定định 也dã 。

鈔sao 二nhị 始thỉ 從tùng 鹿lộc 苑uyển 終chung 至chí 鶴hạc 林lâm 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 並tịnh 稱xưng 為vi 漸tiệm 者giả 此thử 與dữ 四tứ 教giáo 儀nghi 異dị 彼bỉ 云vân 漸tiệm 教giáo 者giả 即tức 以dĩ 阿a 含hàm 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 為vi 漸tiệm 教giáo 不bất 至chí 法pháp 華hoa 說thuyết 法Pháp 華hoa 云vân 開khai 前tiền 頓đốn 漸tiệm 會hội 入nhập 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 等đẳng 今kim 鈔sao 意ý 者giả 天thiên 台thai 頓đốn 漸tiệm 二nhị 儀nghi 既ký 用dụng 前tiền 劉lưu 公công 等đẳng 義nghĩa 劉lưu 公công 所sở 立lập 漸tiệm 義nghĩa 本bổn 如như 是thị 故cố 又hựu 況huống 智trí 者giả 妙diệu 玄huyền 第đệ 十thập 釋thích 漸tiệm 教giáo 相tương/tướng 云vân 如như 涅Niết 槃Bàn 經kinh 十thập 三tam 云vân 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng (# 〔# 從tùng 方Phương 等Đẳng 出xuất 般Bát 若Nhã 〕# )# 從tùng 般Bát 若Nhã 出xuất 涅Niết 槃Bàn 如như 此thử 等đẳng 意ý 即tức 是thị 漸tiệm 教giáo 相tương/tướng 也dã 又hựu 始thỉ 自tự 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 是thị 漸tiệm 也dã 即tức 以dĩ 五ngũ 味vị 皆giai 名danh 為vi 漸tiệm 故cố 至chí 涅Niết 槃Bàn 皆giai 稱xưng 漸tiệm 教giáo 不bất 入nhập 則tắc 四tứ 化hóa 儀nghi 教giáo 收thu 經kinh 不bất 盡tận 也dã 。

▲# 鈔sao 然nhiên 此thử 二nhị 教giáo 下hạ 問vấn 此thử 頓đốn 漸tiệm 二nhị 教giáo 本bổn 是thị 劉lưu 虬cầu 所sở 立lập 何hà 故cố 疏sớ/sơ 云vân 同đồng 前tiền 岌# 公công 故cố 此thử 答đáp 也dã 意ý 云vân 以dĩ 南nam 中trung 諸chư 師sư 於ư 頓đốn 漸tiệm 外ngoại 加gia 不bất 定định 以dĩ 為vi 三tam 教giáo 已dĩ 復phục 於ư 漸tiệm 中trung 開khai 之chi 初sơ 開khai 有hữu 三tam (# 對đối 唐đường 三tam 藏tạng 等đẳng 故cố 云vân 初sơ 開khai 之chi )# 謂vị 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 常thường 住trụ 即tức 是thị 岌# 公công 所sở 立lập 此thử 開khai 漸tiệm 儀nghi 中trung 所sở 收thu 藏tạng 教giáo 同đồng 彼bỉ 有hữu 相tương 通thông 教giáo 同đồng 彼bỉ 無vô 相tướng 別biệt 圓viên 同đồng 彼bỉ 常thường 住trụ 以dĩ 常thường 住trụ 教giáo 有hữu 圓viên 融dung 歷lịch 別biệt 二nhị 儀nghi 故cố 劉lưu 虬cầu 所sở 立lập 頓đốn 教giáo 岌# 公công 亦diệc 許hứa 立lập 之chi 若nhược 指chỉ 劉lưu 公công 頓đốn 義nghĩa 可khả 同đồng 漸tiệm 中trung 既ký 分phần/phân 五ngũ 時thời 義nghĩa 乃nãi 多đa 別biệt 故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 如như 前tiền 岌# 公công 或hoặc 可khả 劉lưu 公công 唯duy 頓đốn 漸tiệm 二nhị 教giáo 岌# 公công 兼kiêm 有hữu 不bất 定định 今kim 天thiên 台thai 亦diệc 有hữu 不bất 定định 故cố 唯duy 指chỉ 同đồng 岌# 公công 頓đốn 漸tiệm 也dã 立lập 不bất 定định 教giáo 唯duy 有hữu 多đa 師sư 然nhiên 漸tiệm 中trung 開khai 合hợp 岌# 公công 首thủ 有hữu 名danh 字tự 故cố 指chỉ 同đồng 也dã 。

▲# 鈔sao 而nhi 與dữ 前tiền 不bất 定định 不bất 同đồng 者giả 前tiền 約ước 時thời 前tiền 後hậu 大đại 小tiểu 不bất 定định 此thử 約ước 隨tùy 說thuyết 一nhất 法pháp 二nhị 根căn 互hỗ 聞văn 不bất 同đồng 即tức 本bổn 質chất 教giáo 不bất 定định 大đại 定định 小tiểu 二nhị 根căn 互hỗ 知tri 影ảnh 像tượng 亦diệc 不bất 定định 也dã 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 者giả 但đãn 影ảnh 像tượng 教giáo 上thượng 有hữu 祕bí 密mật 之chi 義nghĩa 。 也dã 問vấn 若nhược 大đại 小tiểu 互hỗ 之chi 何hà 有hữu 別biệt 教giáo 答đáp 聞văn 小tiểu 者giả 但đãn 總tổng 相tương 知tri 彼bỉ 人nhân 聞văn 大đại 何hà 能năng 委ủy 知tri 其kỳ 法Pháp 門môn 縱túng/tung 許hứa 皆giai 知tri 自tự 亦diệc 無vô 分phần/phân 問vấn 大đại 小tiểu 互hỗ 不bất 知tri 何hà 有hữu 通thông 教giáo 答đáp 聞văn 大đại 者giả 一nhất 類loại 通thông 教giáo 法Pháp 門môn 不bất 遮già 廣quảng 慧tuệ 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 修tu 學học 故cố 。

▲# 鈔sao 大đại 師sư 判phán 教giáo 本bổn 意ý 如như 是thị 者giả 以dĩ 荊kinh 溪khê 禪thiền 師sư 已dĩ 來lai 但đãn 以dĩ 法pháp 華hoa 為vi 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 故cố 於ư 今kim 宗tông 大đại 師sư 本bổn 意ý 也dã 後hậu 來lai 宗tông 徒đồ 失thất 天thiên 台thai 之chi 本bổn 意ý 也dã 致trí 使sử 四tứ 儀nghi 不bất 收thu 盡tận 一nhất 代đại 時thời 教giáo 也dã 。

▲# 鈔sao 又hựu 詺# 圓viên 教giáo 亦diệc 名danh 為vi 頓đốn 者giả 此thử 約ước 化hóa 法pháp 中trung 圓viên 即tức 頓đốn 以dĩ 非phi 漸tiệm 次thứ 歷lịch 別biệt 為vi 頓đốn 即tức 圓viên 融dung 之chi 義nghĩa 名danh 鈍độn 故cố 彼bỉ 釋thích 名danh 云vân 圓viên 謂vị 圓viên 明minh 乃nãi 至chí 圓viên 頓đốn (# 同đồng 前tiền )# 故cố 名danh 圓viên 教giáo 若nhược 化hóa 儀nghi 中trung 頓đốn 不bất 得đắc 即tức 圓viên 唯duy 是thị 頓đốn 義nghĩa 也dã 言ngôn 止Chỉ 觀Quán 云vân 者giả 證chứng 成thành 圓viên 即tức 是thị 頓đốn 以dĩ 彼bỉ 立lập 三tam 重trọng/trùng 止Chỉ 觀Quán 一nhất 漸tiệm 次thứ 二nhị 不bất 定định 三tam 圓viên 頓đốn 釋thích 第đệ 三tam 云vân 菩Bồ 薩Tát 聞văn 圓viên 法pháp 起khởi 圓viên 信tín 立lập 圓viên 行hành 住trụ 圓viên 位vị 以dĩ 圓viên 功công 德đức 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 以dĩ 圓viên 力lực 用dụng 建kiến 立lập 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 皆giai 華hoa 嚴nghiêm 賢hiền 首thủ 品phẩm 意ý 也dã 。

▲# 言ngôn 華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 頓đốn 者giả 上thượng 頓đốn 字tự 化hóa 儀nghi 下hạ 頓đốn 字tự 化hóa 法pháp 圓viên 即tức 是thị 頓đốn 義nghĩa 也dã 。

▲# 法pháp 華hoa 名danh 漸tiệm 頓đốn 者giả 漸tiệm 字tự 化hóa 儀nghi 頓đốn 字tự 化hóa 法pháp 亦diệc 圓viên 即tức 頓đốn 義nghĩa 也dã 以dĩ 是thị 下hạ 釋thích 成thành 可khả 知tri 然nhiên 法pháp 華hoa 補bổ 注chú 義nghĩa 師sư 破phá 此thử 義nghĩa 云vân 根căn 本bổn 聞văn 是thị 法pháp 華hoa 一Nhất 乘Thừa 圓viên 頓đốn 止Chỉ 觀Quán 清thanh 涼lương 棄khí 之chi 別biệt 立lập 華hoa 嚴nghiêm 名danh 為vi 頓đốn 頓đốn 形hình 斥xích 法pháp 華hoa 謂vị 之chi 漸tiệm 頓đốn 遂toại 立lập 三tam 重trọng/trùng 止Chỉ 觀Quán 之chi 外ngoại 別biệt 立lập 一nhất 種chủng 頓đốn 頓đốn 觀quán 門môn 乃nãi 棄khí 於ư 法pháp 華hoa 根căn 本bổn 之chi 實thật 而nhi 隨tùy 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 別biệt 之chi 權quyền 抑ức 實thật 揚dương 權quyền 何hà 有hữu 利lợi 益ích 以dĩ 天thiên 台thai 判phán 四tứ 時thời 頓đốn 漸tiệm 並tịnh 是thị 所sở 生sanh 枝chi 末mạt 之chi 法pháp 清thanh 涼lương 不bất 曉hiểu 卻khước 立lập 華hoa 嚴nghiêm 以dĩ 為vi 頓đốn 頓đốn 豈khởi 非phi 乃nãi 是thị 隨tùy 於ư 末mạt 見kiến 耶da 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 歷lịch 別biệt 及cập 以dĩ 圓viên 融dung 經kinh 文văn 顯hiển 然nhiên 妄vọng 謂vị 頓đốn 頓đốn 一nhất 槩# 圓viên 融dung 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 微vi 妙diệu 一Nhất 乘Thừa 謬mậu 言ngôn 漸tiệm 頓đốn 劣liệt 於ư 華hoa 嚴nghiêm (# 上thượng 全toàn 是thị 彼bỉ 破phá 文văn )# 會hội 解giải 評bình 曰viết 義nghĩa 師sư 為vi 曾tằng 見kiến 此thử 中trung 頓đốn 頓đốn 義nghĩa 故cố 作tác 此thử 破phá 者giả 是thị 不bất 曉hiểu 清thanh 涼lương 之chi 意ý 可khả 謂vị 大đại 無vô 識thức 度độ 也dã 若nhược 曾tằng 不bất 見kiến 此thử 文văn 而nhi 破phá 者giả 妄vọng 生sanh 破phá 斥xích 無vô 根căn 之chi 談đàm 是thị 可khả 笑tiếu 也dã 此thử 中trung 清thanh 涼lương 出xuất 汝nhữ 天thiên 台thai 大đại 師sư 之chi 本bổn 意ý 何hà 曾tằng 自tự 教giáo 中trung 別biệt 立lập 頓đốn 頓đốn 觀quán 門môn 頓đốn 頓đốn 觀quán 門môn 卻khước 是thị 汝nhữ 自tự 宗tông 立lập 也dã 若nhược 清thanh 涼lương 自tự 宗tông 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 教giáo 具cụ 圓viên 融dung 行hành 布bố 同đồng 別biệt 二nhị 門môn 十thập 十thập 無vô 盡tận 汝nhữ 宗tông 三tam 觀quán 三tam 諦đế 之chi 圓viên 尚thượng 但đãn 唯duy 得đắc 同đồng 之chi 一nhất 門môn 況huống 欲dục 與dữ 之chi 齊tề 耶da 今kim 明minh 頓đốn 頓đốn 是thị 汝nhữ 宗tông 大đại 師sư 本bổn 意ý 以dĩ 汝nhữ 後hậu 人nhân 不bất 識thức 汝nhữ 大đại 師sư 本bổn 意ý 以dĩ 法pháp 華hoa 為vi 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 故cố 特đặc 出xuất 大đại 師sư 本bổn 意ý 爾nhĩ 何hà 以dĩ 妄vọng 救cứu 耶da 又hựu 汝nhữ 若nhược 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 為vi 末mạt 者giả 玄huyền 義nghĩa 辨biện 二nhị 經kinh 十thập 異dị 竟cánh 結kết 云vân 種chủng 智trí 法Pháp 界Giới 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 豈khởi 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 無vô 末mạt 耶da 又hựu 智trí 者giả 既ký 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 教giáo 餘dư 經kinh 為vi 漸tiệm 教giáo 開khai 頓đốn 說thuyết 從tùng 華hoa 嚴nghiêm 開khai 出xuất 漸tiệm 教giáo 令linh 漸tiệm 入nhập 頓đốn 會hội 漸tiệm 還hoàn 入nhập 頓đốn 教giáo 即tức 法pháp 華hoa 也dã 又hựu 判phán 漸tiệm 教giáo 五ngũ 味vị 皆giai 漸tiệm 涅Niết 槃Bàn 在tại 法pháp 華hoa 之chi 後hậu 說thuyết 正chánh 當đương 第đệ 五ngũ 味vị 豈khởi 非phi 法pháp 華hoa 亦diệc 漸tiệm 耶da 若nhược 法pháp 華hoa 非phi 漸tiệm 屬thuộc 何hà 化hóa 儀nghi 所sở 收thu 若nhược 言ngôn 化hóa 儀nghi 唯duy 收thu 枝chi 末mạt 者giả 則tắc 四tứ 儀nghi 有hữu 攝nhiếp 經kinh 不bất 盡tận 之chi 失thất 法pháp 華hoa 亦diệc 有hữu 無vô 化hóa 儀nghi 失thất 也dã 當đương 亡vong 情tình 體thể 之chi 。

疏sớ/sơ 義nghĩa 似tự 小tiểu 濫lạm 者giả 約ước 刊# 定định 意ý 教giáo 義nghĩa 實thật 有hữu 濫lạm 約ước 下hạ 會hội 通thông 故cố 云vân 似tự 也dã 。

鈔sao 特đặc 違vi 至chí 教giáo 失thất 者giả 即tức 法pháp 華hoa 云vân 不bất 得đắc 親thân 近cận 。 小Tiểu 乘Thừa 三Tam 藏Tạng 學học 者giả 。

鈔sao 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 下hạ 一nhất 出xuất 三tam 藏tạng 下hạ 通thông 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 特đặc 違vi 至chí 教giáo 失thất 二nhị 立lập 三tam 藏tạng 下hạ 稱xưng 通thông 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 及cập 不bất 定định 失thất 三Tam 明Minh 後hậu 三tam 下hạ 通thông 大đại 無vô 三tam 藏tạng 失thất 四tứ 明minh 不bất 名danh 下hạ 別biệt 通thông 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 難nạn/nan 也dã 已dĩ 知tri 總tổng 意ý 次thứ 別biệt 消tiêu 文văn 。

▲# 言ngôn 濫lạm 涉thiệp 之chi 失thất 不bất 在tại 於ư 己kỷ 者giả 此thử 但đãn 假giả 設thiết 出xuất 意ý 若nhược 作tác 此thử 救cứu 亦diệc 未vị 免miễn 過quá 故cố 前tiền 云vân 正chánh 許hứa 初sơ 失thất 以dĩ 難nạn/nan 中trung 故cố 今kim 推thôi 過quá 不bất 在tại 己kỷ 者giả 以dĩ 依y 二nhị 論luận 故cố 。

▲# 若nhược 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 下hạ 二nhị 師sư 異dị 說thuyết 一nhất 云vân 言ngôn 隨tùy 自tự 宗tông 者giả 隨tùy 小Tiểu 乘Thừa 自tự 宗tông 隨tùy 他tha 宗tông 者giả 隨tùy 大Đại 乘Thừa 他tha 宗tông 以dĩ 大Đại 乘Thừa 傍bàng 呼hô 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 名danh 三tam 藏tạng 非phi 共cộng 許hứa 名danh 也dã 一nhất 云vân 自tự 宗tông 即tức 大Đại 乘Thừa 自tự 宗tông 呵ha 彼bỉ 之chi 語ngữ 名danh 為vi 小Tiểu 乘Thừa 。 他tha 宗tông 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 隨tùy 他tha 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 中trung 讚tán 美mỹ 之chi 言ngôn 故cố 云vân 三tam 藏tạng 既ký 大Đại 乘Thừa 隨tùy 小Tiểu 乘Thừa 云vân 三tam 藏tạng 則tắc 非phi 大đại 小tiểu 共cộng 立lập 三tam 藏tạng 名danh 也dã 二nhị 釋thích 之chi 中trung 前tiền 解giải 似tự 勝thắng 若nhược 依y 後hậu 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 難nạn/nan 大Đại 乘Thừa 既ký 隨tùy 小Tiểu 乘Thừa 他tha 宗tông 名danh 三tam 藏tạng 小Tiểu 乘Thừa 自tự 論luận 亦diệc 名danh 三tam 藏tạng 豈khởi 成thành 違vi 耶da 今kim 以dĩ 大Đại 乘Thừa 名danh 三tam 藏tạng 者giả 是thị 隨tùy 他tha 大Đại 乘Thừa 中trung 宗tông 說thuyết 豈khởi 小Tiểu 乘Thừa 自tự 宗tông 亦diệc 名danh 三tam 藏tạng 耶da 故cố 成thành 難nạn/nan 也dã 思tư 之chi 故cố 今kim 答đáp 意ý 云vân 若nhược 智trí 論luận 中trung 三tam 藏tạng 名danh 是thị 隨tùy 大Đại 乘Thừa 他tha 宗tông 名danh 爾nhĩ 成thành 實thật 論luận 是thị 小Tiểu 乘Thừa 云vân 何hà 亦diệc 言ngôn 我ngã 今kim 欲dục 說thuyết 。 三tam 藏tạng 中trung 實thật 義nghĩa 此thử 三tam 藏tạng 名danh 豈khởi 是thị 隨tùy 他tha 大Đại 乘Thừa 宗tông 耶da 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 濫lạm 涉thiệp 之chi 失thất 亦diệc 不bất 在tại 己kỷ 。

▲# 言ngôn 即tức 由do 上thượng 義nghĩa 不bất 違vi 至chí 教giáo 者giả 即tức 由do 上thượng 智trí 論luận 及cập 成thành 實thật 論luận 皆giai 但đãn 云vân 三tam 藏tạng 無vô 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 故cố 不bất 違vi 法pháp 華hoa 至chí 教giáo 也dã 或hoặc 法pháp 華hoa 言ngôn 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 亦diệc 但đãn 如như 智trí 論luận 隨tùy 自tự 他tha 宗tông 立lập 名danh 非phi 是thị 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 揀giản 異dị 大Đại 乘Thừa 故cố 不bất 違vi 至chí 教giáo 也dã 。

▲# 言ngôn 以dĩ 羅la 什thập 等đẳng 者giả 問vấn 上thượng 說thuyết 智trí 論luận 隨tùy 自tự 他tha 宗tông 何hà 干can 法pháp 華hoa 而nhi 會hội 云vân 不bất 違vi 至chí 教giáo 耶da 故cố 此thử 答đáp 也dã 或hoặc 可khả 唯duy 依y 智trí 論luận 隨tùy 他tha 宗tông 云vân 三tam 藏tạng 今kim 欲dục 成thành 文văn 故cố 加gia 小Tiểu 乘Thừa 爾nhĩ 問vấn 為vi 欲dục 成thành 文văn 何hà 不bất 加gia 於ư 三tam 藏tạng 之chi 義nghĩa 而nhi 特đặc 加gia 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 字tự 耶da 小Tiểu 乘Thừa 之chi 過quá 下hạ 答đáp 也dã 不bất 訶ha 所sở 詮thuyên 三tam 藏tạng 但đãn 責trách 狹hiệp 小tiểu 之chi 心tâm 故cố 加gia 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 字tự 爾nhĩ 。

鈔sao 亦diệc 猶do 五ngũ 塵trần 皆giai 色sắc 等đẳng 者giả 五ngũ 塵trần 通thông 具cụ 變biến 礙ngại 義nghĩa 故cố 總tổng 稱xưng 色sắc 也dã 而nhi 眼nhãn 所sở 緣duyên 者giả 是thị 可khả 見kiến 有hữu 對đối 由do 麤thô 顯hiển 故cố 獨độc 得đắc 總tổng 名danh 餘dư 者giả 是thị 不bất 可khả 見kiến 。 有hữu 對đối 等đẳng 不bất 顯hiển 著trứ 故cố 各các 受thọ 別biệt 稱xưng 。

▲# 鈔sao 言ngôn 即tức 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 等đẳng 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 闇ám 鈍độn 少thiểu 智trí 有hữu 一nhất 醫y 師sư 。 性tánh 復phục 頑ngoan 嚚ngân 而nhi 王vương 不bất 別biệt 厚hậu 賜tứ 俸bổng 祿lộc 療liệu 治trị 眾chúng 病bệnh 。 純thuần 以dĩ 乳nhũ 藥dược 亦diệc 復phục 不bất 知tri 。 病bệnh 起khởi 根căn 源nguyên 雖tuy 知tri 乳nhũ 藥dược 復phục 不bất 善thiện 解giải 或hoặc 有hữu 風phong 病bệnh 冷lãnh 病bệnh 熱nhiệt 病bệnh 一nhất 切thiết 諸chư 病bệnh 。 悉tất 教giáo 服phục 乳nhũ 復phục 有hữu 明minh 醫y 曉hiểu 八bát 種chủng 術thuật 善thiện 療liệu 眾chúng 病bệnh 。 知tri 諸chư 方phương 藥dược 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 卻khước 為vi 王vương 說thuyết 種chủng 種chủng 醫y 方phương 王vương 聞văn 敬kính 信tín 舊cựu 醫y 癡si 騃ngãi 驅khu 令linh 出xuất 國quốc 。 令linh 眾chúng 斷đoạn 乳nhũ 以dĩ 種chủng 種chủng 藥dược 療liệu 治trị 眾chúng 病bệnh 。 皆giai 得đắc 安an 樂lạc 等đẳng 。

▲# 鈔sao 狗cẩu 等đẳng 戒giới 者giả 下hạ 鈔sao 云vân 十thập 住trụ 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 多đa 知tri 外ngoại 道đạo 有hữu 持trì 牛ngưu 戒giới 者giả 鹿lộc 戒giới 者giả 狗cẩu 戒giới 者giả 馬mã 戒giới 者giả 象tượng 戒giới 者giả 釋thích 曰viết 此thử 皆giai 外ngoại 道đạo 所sở 持trì 惡ác 戒giới 通thông 由do 二nhị 因nhân 生sanh 此thử 妄vọng 計kế 一nhất 由do 天thiên 眼nhãn 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 從tùng 鷄kê 狗cẩu 等đẳng 即tức 生sanh 天thiên 上thượng 。 故cố 二nhị 由do 非phi 理lý 尋tầm 思tư 妄vọng 生sanh 此thử 計kế 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 四tứ 十thập 四tứ 有hữu 二nhị 外ngoại 道đạo 一nhất 名danh 布bố 剌lạt 拏noa 憍kiêu 雉trĩ 迦ca 受thọ 持trì 牛ngưu 戒giới 二nhị 名danh 頗phả 制chế 羅la 棲tê 你nễ 迦ca 受thọ 持trì 狗cẩu 戒giới 。 二nhị 人nhân 異dị 時thời 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 種chủng 種chủng 愛ái 語ngữ 相tương/tướng 慰úy 問vấn 已dĩ 時thời 布bố 剌lạt 拏noa 先tiên 為vi 他tha 問vấn 此thử 棲tê 你nễ 迦ca 受thọ 持trì 狗cẩu 戒giới 。 修tu 學học 已dĩ 滿mãn 當đương 生sanh 何hà 處xứ 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。 汝nhữ 止chỉ 莫mạc 問vấn 復phục 再tái 三tam 請thỉnh 佛Phật 以dĩ 慈từ 悲bi 告cáo 言ngôn 諦đế 聽thính 受thọ 狗cẩu 戒giới 若nhược 無vô 缺khuyết 犯phạm 當đương 生sanh 狗cẩu 中trung 。 若nhược 有hữu 缺khuyết 犯phạm 當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。 聞văn 佛Phật 語ngữ 已dĩ 。 悲bi 泣khấp 哽ngạnh 噎ế 不bất 能năng 自tự 勝thắng 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。 吾ngô 先tiên 告cáo 言ngôn 止chỉ 不bất 須tu 問vấn 。 今kim 果quả 懷hoài 恨hận 時thời 布bố 剌lạt 拏noa 白bạch 言ngôn 不bất 以dĩ 此thử 人nhân 當đương 生sanh 狗cẩu 趣thú 故cố 我ngã 悲bi 泣khấp 然nhiên 我ngã 長trường 夜dạ 受thọ 持trì 。 牛ngưu 戒giới 或hoặc 恐khủng 亦diệc 當đương 爾nhĩ 耶da 。 唯duy 願nguyện 大đại 悲bi 。 為vì 我ngã 宣tuyên 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 告cáo 曰viết 。 (# 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri )# 此thử 等đẳng 皆giai 由do 不bất 了liễu 。 真chân 道đạo 婆bà 沙sa 又hựu 問vấn 云vân 何hà 受thọ 持trì 。 狗cẩu 戒giới 牛ngưu 戒giới 名danh 無vô 缺khuyết 犯phạm 答đáp 一nhất 如như 狗cẩu 法pháp 一nhất 如như 牛ngưu 法pháp 名danh 無vô 缺khuyết 犯phạm 也dã 。

▲# 鈔sao 十Thập 善Thiện 道Đạo 者giả 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。 不bất 邪tà 染nhiễm 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 綺ỷ 語ngữ 不bất 惡ác 口khẩu 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 不bất 貪tham 不bất 嗔sân 不bất 邪tà 見kiến 鈔sao 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 者giả 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 律luật 說thuyết 外ngoại 道đạo 六lục 師sư 。 各các 有hữu 十thập 六lục 。 種chủng 所sở 學học 法pháp 一nhất 法pháp 自tự 學học 餘dư 十thập 五ngũ 種chủng 各các 教giáo 十thập 五ngũ 弟đệ 子tử 師sư 徒đồ 合hợp 有hữu 九cửu 十thập 六lục 。 外ngoại 道đạo 一nhất 種chủng 順thuận 正chánh 故cố 言ngôn 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 也dã 即tức 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 。 鬼quỷ 神thần 之chi 法pháp 皆giai 從tùng 邪tà 定định 而nhi 起khởi 或hoặc 於ư 定định 中trung 知tri 世thế 凶hung 吉cát 現hiện 神thần 變biến 相tướng 也dã 。

▲# 鈔sao 四Tứ 無Vô 量Lượng 者giả 。 即tức 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 此thử 四tứ 定định 為vi 生sanh 色sắc 界giới 因nhân 亦diệc 能năng 發phát 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 它# 心tâm 宿túc 住trụ 神thần 境cảnh 五ngũ 通thông 也dã 。

▲# 鈔sao 言ngôn 因nhân 身thân 邊biên 見kiến 下hạ 執chấp 五ngũ 蘊uẩn 身thân 為vi 我ngã 我ngã 所sở 是thị 名danh 身thân 見kiến 執chấp 身thân 常thường 斷đoạn 是thị 名danh 邊biên 見kiến 。 由do 計kế 我ngã 身thân 既ký 有hữu 斷đoạn 常thường 故cố 起khởi 斷đoạn 見kiến 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 也dã 次thứ 正chánh 慧tuệ 中trung 見kiến 我ngã 身thân 而nhi 有hữu 斷đoạn 常thường 必tất 有hữu 因nhân 果quả 相tương 生sanh 故cố 起khởi 世thế 智trí 說thuyết 有hữu 因nhân 果quả 也dã 然nhiên 上thượng 舊cựu 醫y 各các 有hữu 邪tà 正chánh 三tam 學học 者giả 全toàn 乖quai 正chánh 理lý 名danh 邪tà 似tự 鄰lân 內nội 教giáo 名danh 正chánh 智trí 論luận 云vân 十Thập 善Thiện 戒giới 佛Phật 不bất 出xuất 世thế 世thế 常thường 有hữu 之chi 故cố 名danh 舊cựu 戒giới 凡phàm 夫phu 亦diệc 修tu 八bát 禪thiền 故cố 名danh 舊cựu 定định 等đẳng 對đối 今kim 佛Phật 出xuất 故cố 稱xưng 舊cựu 也dã 。

▲# 鈔sao 言ngôn 即tức 是thị 新tân 醫y 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 者giả (# 經kinh 文văn 如như 上thượng )# 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 明minh 醫y 喻dụ 佛Phật 能năng 宣tuyên 治trị 法pháp 故cố 說thuyết 為vi 醫y 曉hiểu 八bát 術thuật 者giả 一nhất 知tri 病bệnh 體thể 喻dụ 佛Phật 知tri 煩phiền 惱não 輕khinh 重trọng 二nhị 知tri 病bệnh 因nhân 喻dụ 知tri 煩phiền 惱não 起khởi 因nhân 謂vị 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 及cập 邪tà 師sư 教giáo 三tam 知tri 病bệnh 相tương/tướng 喻dụ 知tri 煩phiền 惱não 相tương/tướng 如như 瑜du 伽già 說thuyết 貪tham 心tâm 即tức 下hạ 慢mạn 心tâm 即tức 上thượng 等đẳng 四tứ 知tri 病bệnh 處xứ 喻dụ 知tri 煩phiền 惱não 起khởi 處xứ 謂vị 順thuận 逆nghịch 境cảnh 等đẳng 五ngũ 知tri 病bệnh 發phát 時thời 是thị 如như 是thị 病bệnh 喻dụ 知tri 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 少thiểu 時thời 老lão 時thời 貧bần 富phú 寒hàn 熱nhiệt 饑cơ 飽bão 時thời 六lục 知tri 其kỳ 藥dược 體thể 喻dụ 佛Phật 知tri 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 七thất 知tri 此thử 藥dược 治trị 如như 是thị 病bệnh 喻dụ 如như 不bất 淨tịnh 治trị 貪tham 欲dục 等đẳng 八bát 知tri 禁cấm 如như 是thị 病bệnh 忌kỵ 如như 是thị 食thực 等đẳng 喻dụ 知tri 不bất 淨tịnh 觀quán 時thời 不bất 應ưng 取thủ 彼bỉ 順thuận 情tình 境cảnh 等đẳng 善thiện 療liệu 知tri 方phương 八bát 種chủng 差sai 別biệt 如như 阿a 含hàm 中trung 具cụ 說thuyết 言ngôn 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 者giả 真chân 理lý 難nan 見kiến 喻dụ 之chi 為vi 遠viễn 應ưng 能năng 隨tùy 感cảm 故cố 名danh 為vi 來lai 。

鈔sao 五ngũ 種chủng 得đắc 戒giới 者giả 一nhất 善thiện 來lai 得đắc 謂vị 佛Phật 命mạng 善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 時thời 爾nhĩ 時thời 得đắc 戒giới 即tức 尊tôn 者giả 耶da 舍xá 二nhị 見kiến 諦Đế 得đắc 謂vị 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 一nhất 云vân 此thử 時thời 得đắc 二nhị 云vân 見kiến 諦Đế 已dĩ 後hậu 為vi 受thọ 從tùng 見kiến 諦Đế 為vi 名danh 初sơ 解giải 為vi 勝thắng 受thọ 時thời 未vị 有hữu 僧Tăng 故cố 然nhiên 唯duy 初sơ 非phi 後hậu 後hậu 已dĩ 有hữu 僧Tăng 故cố 三tam 三Tam 歸Quy 得đắc 六lục 十thập 賢hiền 部bộ 共cộng 集tập 受thọ 戒giới 等đẳng 部bộ 者giả 類loại 也dã 此thử 六lục 十thập 人nhân 是thị 尊tôn 者giả 耶da 舍xá 少thiếu 小tiểu 朋bằng 友hữu 聞văn 尊tôn 者giả 耶da 舍xá 歸quy 佛Phật 出xuất 家gia 。 遂toại 亦diệc 出xuất 家gia 聞văn 三Tam 歸Quy 時thời 即tức 得đắc 具cụ 戒giới 四tứ 八bát 敬kính 得đắc 即tức 敬kính 受thọ 八bát 法pháp 謂vị 大Đại 愛Ái 道Đạo 尼ni 此thử 時thời 未vị 有hữu 尼ni 故cố 唯duy 此thử 一nhất 人nhân 。 或hoặc 及cập 眷quyến 屬thuộc 五ngũ 百bách 。 同đồng 得đắc 已dĩ 後hậu 不bất 得đắc 以dĩ 有hữu 尼ni 故cố (# 八bát 敬kính 如như 前tiền )# 五ngũ 羯yết 磨ma 得đắc 此thử 云vân 辦biện 事sự 能năng 成thành 辦biện 一nhất 切thiết 。 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 僧Tăng 事sự 故cố 即tức 中trung 國quốc 十thập 僧Tăng 邊biên 國quốc 五ngũ 僧Tăng 羯yết 磨ma 方phương 得đắc 戒giới 也dã 言ngôn 一nhất 切thiết 律luật 儀nghi 者giả 律luật 者giả 法pháp 也dã 儀nghi 者giả 式thức 也dã 無vô 作tác 有hữu 作tác 者giả 舊cựu 譯dịch 也dã 新tân 云vân 有hữu 表biểu 無vô 表biểu 依y 俱câu 舍xá 說thuyết 一nhất 師sư 云vân 表biểu 色sắc 有hữu 變biến 礙ngại 無vô 表biểu 隨tùy 彼bỉ 亦diệc 受thọ 色sắc 名danh 第đệ 二nhị 師sư 云vân 所sở 依y 大đại 種chủng 變biến 礙ngại 故cố 無vô 表biểu 業nghiệp 亦diệc 名danh 為vi 色sắc 也dã 涅Niết 槃Bàn 云vân 菩Bồ 提Đề 王vương 子tử 意ý 疑nghi 比Bỉ 丘Khâu 善thiện 心tâm 受thọ 戒giới 至chí 惡ác 心tâm 時thời 失thất 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 佛Phật 言ngôn 戒giới 有hữu 七thất 種chủng 從tùng 於ư 身thân 口khẩu 有hữu 無vô 作tác 色sắc 以dĩ 是thị 無vô 作tác 色sắc 因nhân 緣duyên 故cố 其kỳ 心tâm 雖tuy 在tại 惡ác 無vô 記ký 中trung 不bất 名danh 失thất 戒giới 。 猶do 名danh 持trì 戒giới 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 名danh 無vô 作tác 色sắc 非phi 異dị 色sắc 因nhân 不bất 作tác 異dị 色sắc 因nhân 果quả 釋thích 曰viết 此thử 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 答đáp 問vấn 之chi 意ý 前tiền 答đáp 不bất 失thất 戒giới 因nhân 因nhân 無vô 表biểu 故cố 後hậu 非phi 異dị 色sắc 因nhân 下hạ 自tự 釋thích 無vô 表biểu 得đắc 名danh 色sắc 所sở 由do 言ngôn 非phi 異dị 色sắc 因nhân 者giả 明minh 以dĩ 色sắc 為vi 因nhân 不bất 是thị 異dị 色sắc 之chi 外ngoại 別biệt 為vi 因nhân 也dã 言ngôn 不bất 作tác 異dị 色sắc 因nhân 果quả 者giả 特đặc 明minh 作tác 色sắc 果quả 也dã 不bất 作tác 異dị 色sắc 之chi 外ngoại 別biệt 物vật 之chi 果quả 既ký 以dĩ 色sắc 為vi 因nhân 不bất 異dị 色sắc 作tác 果quả 故cố 無vô 表biểu 戒giới 得đắc 成thành 色sắc 也dã 。

▲# 言ngôn 如như 五ngũ 部bộ 毗Tỳ 尼Ni 者giả 如như 前tiền 所sở 引dẫn 。

鈔sao 八bát 背bối/bội 捨xả 者giả 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 外ngoại 觀quán 色sắc 背bối/bội 捨xả 二nhị 內nội 無vô 色sắc 外ngoại 觀quán 色sắc 背bối/bội 捨xả 三tam 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 身thân 作tác 證chứng 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 及cập 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 為vi 八bát 背bối/bội 捨xả 止Chỉ 觀Quán 云vân 斷đoạn 惑hoặc 究cứu 竟cánh 名danh 解giải 脫thoát 若nhược 惑hoặc 未vị 盡tận 定định 未vị 備bị 但đãn 名danh 背bối/bội 捨xả 背bối/bội 者giả 厭yếm 下hạ 地địa 及cập 自tự 地địa 淨tịnh 潔khiết 五ngũ 欲dục 捨xả 者giả 捨xả 是thị 著trước 心tâm 故cố 或hoặc 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 語ngữ 八bát 解giải 脫thoát 為vi 八bát 背bối/bội 捨xả 義nghĩa 亦diệc 可khả 通thông 弘hoằng 決quyết 十thập 四tứ 云vân 若nhược 言ngôn 背bối/bội 捨xả 解giải 脫thoát 但đãn 名danh 異dị 者giả 乃nãi 成thành 大đại 妨phương 違vi 婆bà 沙sa 等đẳng 故cố 。

▲# 言ngôn 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 者giả 四tứ 色sắc 四tứ 無vô 色sắc 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 為vi 九cửu 行hành 者giả 自tự 試thí 其kỳ 心tâm 不bất 令linh 異dị 念niệm 得đắc 入nhập 於ư 此thử 功công 德đức 心tâm 柔nhu 輭nhuyễn 善thiện 斷đoạn 法pháp 愛ái 故cố 能năng 心tâm 心tâm 相tương 次thứ 。 如như 智trí 論luận 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 卷quyển 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 說thuyết 。

▲# 言ngôn 發phát 六Lục 神Thần 通Thông 者giả 。 百bách 法pháp 鈔sao 云vân 六Lục 通Thông 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 故cố 依y 定định 發phát 也dã 且thả 初sơ 明minh 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 通thông 者giả 先tiên 要yếu 得đắc 四tứ 禪thiền 定định 。 修tu 加gia 行hành 時thời 於ư 近cận 色sắc 聲thanh 而nhi 作tác 遠viễn 想tưởng 於ư 遠viễn 色sắc 聲thanh 而nhi 作tác 近cận 想tưởng 障chướng 內nội 者giả 作tác 障chướng 外ngoại 解giải 障chướng 外ngoại 者giả 作tác 障chướng 內nội 解giải 問vấn 若nhược 爾nhĩ 應ưng 成thành 顛điên 倒đảo 答đáp 以dĩ 不bất 妄vọng 分phân 別biệt 實thật 計kế 為vi 內nội 外ngoại 等đẳng 故cố 非phi 顛điên 倒đảo 由do 此thử 加gia 行hành 極cực 淨tịnh 修tu 持trì 至chí 成thành 滿mãn 位vị 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 法pháp 爾nhĩ 便tiện 能năng 依y 根căn 發phát 通thông 見kiến 聞văn 障chướng 內nội 障chướng 外ngoại 遠viễn 近cận 色sắc 聲thanh 二nhị 辨biện 他tha 心tâm 通thông 者giả 於ư 加gia 行hành 時thời 先tiên 觀quán 他tha 人nhân 善thiện 惡ác 二nhị 色sắc 比tỉ 擬nghĩ 他tha 心tâm 善thiện 惡ác 二nhị 事sự 由do 此thử 加gia 行hành 極cực 淨tịnh 修tu 持trì 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 至chí 根căn 本bổn 位vị 若nhược 觀quán 他tha 心tâm 時thời 變biến 起khởi 依y 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 即tức 於ư 如như 是thị 。 相tương/tướng 分phân 之chi 中trung 便tiện 能năng 達đạt 於ư 他tha 人nhân 之chi 心tâm 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 三Tam 明Minh 宿túc 住trụ 通thông 者giả 於ư 加gia 行hành 時thời 先tiên 要yếu 假giả 想tưởng 於ư 過quá 去khứ 一nhất 生sanh 兩lưỡng 生sanh 或hoặc 大đại 或hoặc 小tiểu 。 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 由do 此thử 加gia 行hành 極cực 淨tịnh 修tu 持trì 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 至chí 根căn 本bổn 位vị 正chánh 發phát 通thông 時thời 法pháp 爾nhĩ 能năng 現hiện 過quá 去khứ 等đẳng 相tương/tướng 於ư 相tương/tướng 分phần/phân 中trung 而nhi 能năng 觀quán 達đạt 過quá 去khứ 一nhất 一nhất 生sanh 事sự 四tứ 明minh 神thần 境cảnh 通thông 者giả 於ư 加gia 行hành 時thời 想tưởng 於ư 自tự 身thân 如như 同đồng 飛phi 華hoa 輕khinh 舉cử 自tự 在tại 由do 此thử 加gia 行hành 修tu 持trì 圓viên 滿mãn 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 至chí 根căn 本bổn 定định 位vị 任nhậm 運vận 復phục 能năng 發phát 生sanh 神thần 通thông 飛phi 騰đằng 虗hư 空không 若nhược 鐵thiết 若nhược 金kim 不bất 能năng 障chướng 礙ngại 五ngũ 辨biện 漏lậu 盡tận 通thông 者giả 隨tùy 三tam 乘thừa 性tánh 於ư 加gia 行hành 位vị 作tác 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 等đẳng 觀quán 伏phục 除trừ 二nhị 障chướng 由do 此thử 加gia 行hành 修tu 持trì 圓viên 滿mãn 勢thế 力lực 所sở 引dẫn 後hậu 至chí 根căn 本bổn 定định 位vị 任nhậm 運vận 能năng 生sanh 漏lậu 盡tận 通thông 法pháp 問vấn 如như 是thị 六Lục 通Thông 於ư 後hậu 四tứ 禪thiền 八bát 定định 之chi 中trung 是thị 何hà 等đẳng 定định 能năng 引dẫn 發phát 耶da 答đáp 有hữu 大đại 小Tiểu 乘Thừa 所sở 說thuyết 。 各các 別biệt 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 前tiền 五ngũ 通thông 依y 四tứ 禪thiền 根căn 本bổn 定định 起khởi 以dĩ 勢thế 力lực 廣quảng 大đại 能năng 引dẫn 發phát 神thần 通thông 未vị 至chí 中trung 間gian 。 慧tuệ 多đa 而nhi 定định 少thiểu 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 多đa 而nhi 慧tuệ 少thiểu (# 又hựu 云vân 發phát 通thông 必tất 依y 止Chỉ 觀Quán 均quân 地địa 欲dục 界giới 散tán 地địa 無vô 勞lao 簡giản 辨biện 四tứ 禪thiền 定định 近cận 分phần/phân 觀quán 多đa 止chỉ 少thiểu 四tứ 無vô 色sắc 地địa 止chỉ 多đa 觀quán 少thiểu 是thị 故cố 唯duy 依y 四tứ 禪thiền 根căn 本bổn 又hựu 云vân 欲dục 界giới 散tán 地địa 無vô 通thông 四tứ 禪thiền 近cận 分phần/phân 無vô 別biệt 處xứ 所sở 無vô 色sắc 界giới 無vô 色sắc 。 皆giai 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 是thị 故cố 唯duy 四tứ 根căn 本bổn 也dã )# 若nhược 漏lậu 盡tận 通thông 四tứ 禪thiền 根căn 本bổn 未vị 至chí 中trung 間gian 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 皆giai 能năng 引dẫn 起khởi 皆giai 許hứa 有hữu 無vô 漏lậu 若nhược 大Đại 乘Thừa 說thuyết 前tiền 之chi 五ngũ 通thông 與dữ 小Tiểu 乘Thừa 同đồng 若nhược 漏lậu 盡tận 通thông 上thượng 二nhị 界giới 八bát 地địa 總tổng 有hữu 以dĩ 有hữu 頂đảnh 地địa 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 不bất 無vô 等đẳng (# 問vấn 初sơ 禪thiền 有hữu 中trung 間gian 禪thiền 及cập 未vị 至chí 近cận 分phần/phân 何hà 別biệt 答đáp 中trung 間gian 禪thiền 即tức 大đại 梵Phạm 王Vương 天thiên 在tại 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 地địa 上thượng 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 地địa 下hạ 兩lưỡng 中trung 間gian 故cố 中trung 間gian 禪thiền 言ngôn 未vị 至chí 定định 者giả 即tức 加gia 行hành 定định 未vị 至chí 根căn 本bổn 故cố 近cận 分phần/phân 者giả 亦diệc 加gia 行hành 定định 於ư 根căn 本bổn 分phần/phân 有hữu 通thông 悅duyệt 義nghĩa 故cố 即tức 初sơ 禪thiền 未vị 至chí 近cận 分phần/phân 體thể 一nhất 義nghĩa 殊thù 而nhi 有hữu 二nhị 名danh 若nhược 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 但đãn 名danh 近cận 分phần/phân 不bất 名danh 未vị 至chí 已dĩ 有hữu 定định 故cố )# 。

鈔sao 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 者giả 唯duy 識thức 云vân 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 一nhất 切thiết 見kiến 趣thú 所sở 依y 為vi 業nghiệp 等đẳng 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 具cụ 云vân 薩tát 迦ca 耶da 達đạt 利lợi 瑟sắt 致trí 經kinh 部bộ 云vân 薩tát 是thị 偽ngụy 義nghĩa 迦ca 耶da 是thị 身thân 達đạt 利lợi 瑟sắt 致trí 是thị 見kiến 身thân 是thị 聚tụ 義nghĩa 即tức 聚tụ 集tập 假giả 應ưng 言ngôn 緣duyên 聚tụ 身thân 起khởi 見kiến 名danh 為vi 身thân 見kiến 薩tát 婆bà 多đa 云vân 薩tát 是thị 有hữu 義nghĩa 迦ca 耶da 等đẳng 如như 前tiền 雖tuy 是thị 聚tụ 身thân 而nhi 是thị 實thật 有hữu 身thân 者giả 即tức 是thị 自tự 體thể 異dị 名danh 應ưng 云vân 自tự 體thể 見kiến 大Đại 乘Thừa 云vân 僧Tăng 吃cật 爛lạn 提đề 底để 薩tát 便tiện 成thành 移di 轉chuyển 義nghĩa 以dĩ 心tâm 上thượng 所sở 變biến 之chi 法pháp 故cố 言ngôn 移di 轉chuyển 身thân 見kiến 依y 五ngũ 蘊uẩn 起khởi 此thử 我ngã 見kiến 諸chư 見kiến 得đắc 生sanh 執chấp 斷đoạn 常thường 名danh 邊biên 見kiến 。

▲# 言ngôn 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 者giả 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 云vân 如như 計kế 色sắc 是thị 我ngã 我ngã 是thị 色sắc 色sắc 屬thuộc 我ngã 我ngã 在tại 色sắc 中trung 一nhất 蘊uẩn 有hữu 四tứ 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 二nhị 十thập 句cú 三tam 世thế 各các 有hữu 二nhị 十thập 為vi 六lục 十thập 加gia 身thân 即tức 我ngã 見kiến 我ngã 異dị 身thân 見kiến 為vi 六lục 十thập 二nhị 又hựu 計kế 常thường 無vô 常thường 等đẳng 為vi 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。

▲# 言ngôn 十thập 一nhất 智trí 者giả 離ly 世thế 間gian 品phẩm 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 法pháp 智trí 二nhị 比tỉ 智trí 二nhị 它# 心tâm 智trí 四tứ 世thế 智trí 五ngũ 苦khổ 智trí 六lục 集tập 智trí 七thất 滅diệt 智trí 八bát 道đạo 智trí 九cửu 盡tận 智trí 十thập 無vô 生sanh 智trí 十thập 一nhất 如như 實thật 智trí 止Chỉ 觀Quán 云vân 世thế 智trí 它# 心tâm 智trí 照chiếu 俗tục 八bát 智trí 觀quán 真Chân 如Như 實thật 智trí 觀quán 中trung 道đạo 問vấn 法pháp 華hoa 釋thích 籤# 第đệ 四tứ 云vân 大đại 品phẩm 說thuyết 十thập 智trí 小Tiểu 乘Thừa 第đệ 十thập 一nhất 智trí 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 答đáp 此thử 是thị 局cục 義nghĩa 次thứ 云vân 大đại 小tiểu 通thông 立lập 如như 實thật 智trí 今kim 依y 通thông 義nghĩa 故cố 亦diệc 緣duyên 小Tiểu 乘Thừa 中trung 道đạo 此thử 是thị 天thiên 台thai 意ý 也dã 。

▲# 言ngôn 三tam 無vô 漏lậu 根căn 者giả 迴hồi 向hướng 疏sớ/sơ 鈔sao 引dẫn 俱câu 舍xá 說thuyết 一nhất 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 八bát 忍nhẫn 七thất 智trí 如như 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 與dữ 疑nghi 得đắc 俱câu 未vị 知tri 苦Khổ 諦Đế 名danh 未vị 知tri 後hậu 至chí 智trí 位vị 必tất 當đương 知tri 故cố 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 如như 苦khổ 忍nhẫn 既ký 爾nhĩ 餘dư 七thất 忍nhẫn 亦diệc 然nhiên 中trung 間gian 七thất 智trí 雖tuy 能năng 證chứng 知tri 良lương 由do 知tri 諦đế 未vị 遍biến 中trung 間gian 起khởi 故cố 亦diệc 名danh 未vị 知tri 當đương 知tri 於ư 已dĩ 知tri 根căn 道đạo 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 見kiến 道đạo 引dẫn 修tu 道Đạo 故cố 名danh 根căn 二nhị 已dĩ 知tri 根căn 從tùng 道đạo 類loại 智trí 已dĩ 去khứ 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 皆giai 修tu 道Đạo 上thượng 下hạ 八bát 諦đế 總tổng 已dĩ 知tri 竟cánh 無vô 未vị 曾tằng 知tri 但đãn 為vi 斷đoạn 除trừ 迷mê 事sự 煩phiền 惱não 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 四tứ 隨tùy 眠miên 故cố 於ư 四Tứ 諦Đế 境cảnh 復phục 數số 起khởi 智trí 知tri 名danh 為vi 已dĩ 知tri 於ư 具cụ 知tri 道đạo 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 引dẫn 無Vô 學Học 故cố 名danh 根căn 三tam 具cụ 知tri 根căn 在tại 無Vô 學Học 道đạo 謂vị 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 作tác 知tri 己kỷ 已dĩ 知tri 之chi 解giải 故cố 名danh 為vi 知tri 有hữu 此thử 知tri 者giả 名danh 為vi 具cụ 知tri 於ư 涅Niết 槃Bàn 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 由do 具cụ 知tri 根căn (# 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 心tâm 若nhược 解giải 脫thoát )# 方phương 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 名danh 為vi 根căn 。

鈔sao 法pháp 句cú 經kinh 者giả 後hậu 經kinh 六Lục 度Độ 皆giai 融dung 至chí 空không 寂tịch 今kim 唯duy 證chứng 三tam 學học 但đãn 引dẫn 二nhị 偈kệ 以dĩ 證chứng 戒giới 定định 耳nhĩ 如như 施thí 云vân 說thuyết 諸chư 布bố 施thí 福phước 於ư 中trung 三tam 事sự 空không 究cứu 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 施thí 福phước 如như 野dã 馬mã 忍nhẫn 度độ 云vân 若nhược 見kiến 嗔sân 恚khuể 者giả 以dĩ 忍nhẫn 為vi 鞿# 鞅ưởng 知tri 嗔sân 等đẳng 陽dương 焰diễm 忍nhẫn 亦diệc 無vô 所sở 忍nhẫn 進tiến 云vân 若nhược 起khởi 精tinh 進tấn 心tâm 。 是thị 妄vọng 非phi 精tinh 進tấn 若nhược 能năng 心tâm 不bất 妄vọng 精tinh 進tấn 無vô 有hữu 涯nhai 般Bát 若Nhã 云vân 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 云vân 何hà 一nhất 法pháp 。 中trung 而nhi 生sanh 種chủng 種chủng 見kiến 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 為vi 欲dục 破phá 諸chư 數số 淺thiển 智trí 之chi 所sở 聞văn 見kiến 一nhất 以dĩ 為vi 一nhất 其kỳ 戒giới 定định 二nhị 偈kệ 如như 鈔sao 言ngôn 無vô 智trí 無vô 得đắc 。 即tức 般Bát 若Nhã 心tâm 經kinh 意ý 也dã 或hoặc 暗ám 用dụng 法pháp 句cú 經kinh 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 即tức 是thị 無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 也dã 。

▲# 言ngôn 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 者giả 即tức 肇triệu 公công 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 論luận 意ý 也dã 既ký 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 何hà 有hữu 慧tuệ 相tương/tướng 可khả 得đắc 。

▲# 言ngôn 意ý 融dung 三tam 者giả 融dung 其kỳ 執chấp 定định 相tương/tướng 三tam 故cố 。

▲# 鈔sao 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。 下hạ 此thử 以dĩ 三tam 學học 既ký 皆giai 不bất 離ly 法pháp 性tánh 又hựu 以dĩ 一nhất 性tánh 統thống 之chi 三tam 學học 中trung 別biệt 明minh 一nhất 一nhất 法pháp 及cập 自tự 餘dư 一nhất 一nhất 法pháp 豈khởi 定định 別biệt 耶da 亦diệc 不bất 令linh 其kỳ 無vô 礙ngại 以dĩ 是thị 別biệt 教giáo 歷lịch 別biệt 修tu 故cố 不bất 同đồng 圓viên 教giáo 明minh 無vô 礙ngại 故cố 不bất 同đồng 通thông 教giáo 融dung 至chí 空không 故cố 不bất 同đồng 藏tạng 教giáo 三tam 學học 迢điều 然nhiên 故cố 論luận 云vân 下hạ 起khởi 信tín 論luận 也dã 五ngũ 欲dục 謂vị 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 此thử 皆giai 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 起khởi 貪tham 欲dục 過quá 故cố 名danh 五ngũ 欲dục 以dĩ 知tri 等đẳng 三tam 句cú 皆giai 是thị 解giải 隨tùy 順thuận 等đẳng 三tam 句cú 皆giai 是thị 行hành 也dã 論luận 中trung 亦diệc 說thuyết 六Lục 度Độ 今kim 唯duy 證chứng 三tam 學học 但đãn 引dẫn 三tam 度độ 也dã 。

▲# 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 諸chư 經kinh 似tự 此thử 者giả 故cố 。

鈔sao 三tam 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 者giả 從tùng 初sơ 發phát 四tứ 弘hoằng 願nguyện 一nhất 未vị 度độ 者giả 令linh 度độ 。 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 二nhị 未vị 斷đoạn 者giả 令linh 斷đoạn 緣duyên 集Tập 諦Đế 三tam 未vị 安an 者giả 令linh 安an 。 學học 法pháp 也dã 緣duyên 道Đạo 諦Đế 四tứ 未vị 得đắc 果quả 者giả 令linh 得đắc 果quả 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 且thả 第đệ 一nhất 僧Tăng 祇kỳ 如như 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 古cổ 釋Thích 迦Ca 佛Phật 所sở (# 婆bà 沙sa 云vân 過quá 去khứ 久cửu 遠viễn 。 人nhân 壽thọ 百bách 歲tuế 。 有hữu 佛Phật 出xuất 世thế 。 名danh 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 剎sát 帝đế 利lợi 姓tánh 。 釋Thích 種chủng 中trung 生sanh 母mẫu 名danh 摩Ma 耶Da 。 父phụ 名danh 淨tịnh 梵Phạm 子tử 名danh 羅la 侯hầu 羅la 所sở 居cư 之chi 城thành 侍thị 者giả 弟đệ 子tử 。 出xuất 五ngũ 濁trược 時thời 皆giai 如như 今kim 佛Phật 時thời 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 化hóa 道đạo 有hữu 情tình 恆hằng 涉thiệp 道đạo 路lộ 為vi 風phong 所sở 薄bạc 肩kiên 背bối/bội 有hữu 疾tật 令linh 阿A 難Nan 陀Đà 往vãng 陶đào 師sư 家gia 求cầu 胡hồ 麻ma 油du 及cập 以dĩ 煖noãn 水thủy 以dĩ 為vi 吾ngô 塗đồ 洗tẩy 時thời 彼bỉ 侍thị 者giả 至chí 陶đào 師sư 家gia 廣quảng 讚tán 佛Phật 德đức 求cầu 索sách 油du 水thủy 時thời 彼bỉ 陶đào 師sư 名danh 曰viết 廣quảng 識thức 辦biện 胡hồ 麻ma 油du 及cập 以dĩ 香hương 水thủy 為vi 佛Phật 灌quán 洗tẩy 風phong 疾tật 除trừ 愈dũ 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 彼bỉ 聞văn 歡hoan 喜hỷ 即tức 發phát 願nguyện 言ngôn 。 願nguyện 我ngã 未vị 來lai 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 名danh 號hiệu 眷quyến 屬thuộc 時thời 處xứ 弟đệ 子tử 如như 今kim 世Thế 尊Tôn 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 彼bỉ 陶đào 師sư 者giả 即tức 今kim 釋Thích 迦Ca 是thị 也dã )# 至chí 罽kế 那na 尸thi 棄khí 此thử 云vân 寶bảo 髻kế 佛Phật 值trị 七thất 萬vạn 五ngũ 千thiên 。 佛Phật 初sơ 劫kiếp 滿mãn 離ly 女nữ 身thân 及cập 惡ác 道đạo 識thức 宿túc 命mạng 惟duy 望vọng 二Nhị 乘Thừa 當đương 五ngũ 停đình 心tâm 總tổng 別biệt 念niệm 處xứ 以dĩ 慈từ 悲bi 心tâm 。 行hành 六Lục 度Độ 名danh 外ngoại 凡phàm 第đệ 二nhị 僧Tăng 祇kỳ 自tự 尸thi 棄khí 佛Phật 至chí 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 值trị 七thất 萬vạn 六lục 千thiên 佛Phật 名danh 劫kiếp (# 滿mãn 得đắc 受thọ 記ký 當đương 來lai 作tác 佛Phật )# 當đương 暖noãn 位vị 解giải 修tu 六Lục 度Độ 名danh 內nội 凡phàm 第đệ 三tam 僧Tăng 祇kỳ 自tự 然nhiên 燈đăng 至chí 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 此thử 云vân 勝thắng 觀quán 佛Phật 值trị 七thất 萬vạn 七thất 千thiên 佛Phật 名danh 劫kiếp 滿mãn 當đương 頂đảnh 位vị 修tu 六Lục 度Độ 故cố 俱câu 舍xá 云vân 八bát 十thập 中trung 大đại 劫kiếp (# 是thị 劫kiếp 有hữu 三tam 無vô 數số 一nhất 增tăng 減giảm 為vi 一nhất 中trung 劫kiếp 。 火hỏa 災tai 壞hoại 世thế 界giới 時thời 為vi 八bát 十thập 中trung 劫kiếp 。 今kim 此thử 中trung 劫kiếp 有hữu 三tam 無vô 數số 故cố 云vân 三tam 僧Tăng 祗chi 也dã )# 此thử 後hậu 更cánh 有hữu 百bách 大đại 劫kiếp 修tu 佛Phật 相tướng 好hảo 然nhiên 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 由do 精tinh 進tấn 故cố 。 超siêu 過quá 九cửu 劫kiếp 唯duy 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 修tu 相tướng 好hảo 成thành (# 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 過quá 去khứ 有hữu 佛Phật 。 號hiệu 曰viết 底để 沙sa 有hữu 二nhị 弟đệ 子tử 。 一nhất 名danh 釋Thích 迦Ca 二nhị 名danh 慈Từ 氏Thị 彼bỉ 佛Phật 觀quán 二nhị 弟đệ 子tử 誰thùy 根căn 先tiên 熟thục 慈Từ 氏Thị 先tiên 熟thục 復phục 觀quán 二nhị 人nhân 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 先tiên 熟thục 念niệm 欲dục 令linh 彼bỉ 機cơ 感cảm 相tương 遇ngộ 故cố 捨xả 二nhị 弟đệ 子tử 入nhập 山sơn 後hậu 釋Thích 迦Ca 尋tầm 見kiến 師sư 龕khám 中trung 入nhập 火hỏa 界giới 定định 忘vong 下hạ 一nhất 足túc 經kinh 于vu 七thất 日nhật 。 說thuyết 一nhất 偈kệ 讚tán 云vân 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 無vô 如như 佛Phật 十thập 方phương 世thế 界giới 。 亦diệc 無vô 比tỉ 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 我ngã 盡tận 見kiến 一nhất 切thiết 無vô 。 有hữu 如như 佛Phật 者giả 由do 此thử 精tinh 進tấn 超siêu 過quá 慈Từ 氏Thị 九cửu 劫kiếp 但đãn 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 成thành 佛Phật 也dã )# 言ngôn 別biệt 修tu 六Lục 度Độ 各các 有hữu 滿mãn 時thời 者giả 如như 尸thi 毗tỳ 王vương 代đại 鴿cáp 檀đàn 滿mãn (# 依y 賢hiền 愚ngu 經kinh 毘tỳ 首thủ 天thiên 化hóa 為vi 鴿cáp 帝Đế 釋Thích 化hóa 為vi 鷹ưng 逐trục 鴿cáp 至chí 尸thi 毗tỳ 王vương 前tiền 入nhập 腋dịch 下hạ 鷹ưng 索sách 鴿cáp 王vương 割cát 肉nhục 代đại 之chi 與dữ 鷹ưng 轉chuyển 秤xứng 轉chuyển 重trọng/trùng 王vương 割cát 肉nhục 無vô 吝lận 天thiên 復phục 本bổn 形hình 驗nghiệm 知tri 將tương 來lai 必tất 當đương 作tác 佛Phật 。 故cố )# 普phổ 明minh 王vương 捨xả 國quốc 尸thi 滿mãn (# 此thử 依y 仁nhân 王vương 經kinh 說thuyết 若nhược 智trí 論luận 乃nãi 是thị 須tu 陀đà 摩ma 王vương 即tức 華hoa 梵Phạm 之chi 異dị 爾nhĩ 此thử 王vương 持trì 戒giới 常thường 依y 實thật 語ngữ 欲dục 出xuất 遊du 觀quan 。 始thỉ 至chí 城thành 門môn 有hữu 一nhất 淨tịnh 行hạnh 來lai 乞khất 王vương 曰viết 待đãi 我ngã 還hoàn 國quốc 時thời 有hữu 馬mã 王vương 名danh 曰viết 鹿lộc 足túc 與dữ 山sơn 神thần 誓thệ 取thủ 千thiên 王vương 唯duy 少thiểu 一nhất 王vương 飛phi 來lai 捉tróc 王vương 將tương 去khứ 時thời 王vương 涕thế 泣khấp 鹿lộc 足túc 語ngữ 曰viết 汝nhữ 大đại 剎sát 利lợi 人nhân 何hà 故cố 泣khấp 耶da 王vương 曰viết 我ngã 不bất 畏úy 死tử 以dĩ 不bất 曾tằng 妄vọng 語ngữ 適thích 來lai 出xuất 城thành 許hứa 一nhất 淨tịnh 行hạnh 施thí 今kim 失thất 信tín 矣hĩ 鹿lộc 足túc 放phóng 令linh 還hoàn 七thất 日nhật 復phục 來lai 鹿lộc 足túc 〔# 坐tọa 〕# 信tín 即tức 放phóng 千thiên 王vương 也dã )# 羼sằn 提đề 仙tiên 人nhân 為vị 歌Ca 利Lợi 王Vương 。 割cát 截tiệt 無vô 恨hận 忍nhẫn 滿mãn (# 如như 常thường 可khả 知tri )# 大đại 生sanh 太thái 子tử 抒trữ (# 神thần 與dữ 切thiết 訓huấn 除trừ 也dã 酌chước 也dã 酌chước 海hải 水thủy 也dã )# 海hải 進tiến 滿mãn (# 即tức 大đại 施thí 太thái 子tử 為vì 國quốc 人nhân 民dân 。 入nhập 海hải 採thải 寶bảo 。 得đắc 如như 意ý 珠châu 。 海hải 神thần 因nhân 其kỳ 寢tẩm 臥ngọa 奪đoạt 珠châu 還hoàn 海hải 太thái 子tử 發phát 願nguyện 抒trữ 海hải 求cầu 珠châu 以dĩ 濟tế 眾chúng 生sanh 。 諸chư 天thiên 問vấn 之chi 答đáp 以dĩ 生sanh 生sanh 不bất 休hưu 息tức 諸chư 天thiên 念niệm 其kỳ 精tinh 進tấn 故cố 助trợ 其kỳ 神thần 力lực 抒trữ 大đại 海hải 水thủy 減giảm 。 半bán 龍long 即tức 還hoàn 珠châu )# 尚thượng 闍xà 黎lê 鵲thước 巢sào 頂đảnh 上thượng 禪thiền 滿mãn (# 螺loa 髻kế 仙tiên 人nhân 名danh 尚thượng 闍xà 黎lê 此thử 仙tiên 人nhân 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 無vô 出xuất 入nhập 息tức 。 端đoan 坐tọa 一nhất 樹thụ 下hạ 。 兀ngột 然nhiên 不bất 動động 鳥điểu 見kiến 不bất 動động 謂vị 之chi 是thị 木mộc 於ư 頂đảnh 上thượng 生sanh 卵noãn 仙tiên 人nhân 定định 起khởi 乃nãi 覺giác 其kỳ 鳥điểu 生sanh 卵noãn 頂đảnh 上thượng 即tức 思tư 惟duy 曰viết 我ngã 若nhược 起khởi 行hành 鳥điểu 母mẫu 不bất 來lai 卵noãn 必tất 破phá 壞hoại 乃nãi 再tái 入nhập 定định 鳥điểu 子tử 飛phi 去khứ 方phương 起khởi 遊du 行hành 也dã )# 劬cù 嬪# 大đại 臣thần 分phân 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 七thất 分phần 息tức 諍tranh 智trí 滿mãn (# 具cụ 云vân 劬cù 嬪# 陀đà 婆Bà 羅La 門Môn 大đại 臣thần 分phần/phân 閣các 浮phù 提đề 大đại 地địa 作tác 七thất 分phần 若nhược 干can 城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc 。 村thôn 民dân 盡tận 悉tất 皆giai 作tác 七thất 分phần )# 即tức 菩Bồ 薩Tát 大đại 心tâm 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 也dã 此thử 是thị 事sự 禪thiền 智trí 但đãn 能năng 伏phục 惑hoặc 故cố 此thử 六Lục 度Độ 滿mãn 望vọng 聲Thanh 聞Văn 位vị 是thị 下hạ 忍nhẫn 位vị 也dã 。

▲# 言ngôn 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 者giả 以dĩ 三tam 祇kỳ 六Lục 度Độ 滿mãn 望vọng 聲Thanh 聞Văn 位vị 方phương 當đương 下hạ 忍nhẫn 位vị 次thứ 入nhập 補bổ 處xứ 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 托thác 胎thai 出xuất 家gia 降hàng 魔ma 安an 坐tọa 不bất 動động 。 為vi 中trung 忍nhẫn 次thứ 一nhất 剎sát 那na 入nhập 上thượng 忍nhẫn 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 云vân 未vị 入nhập 見kiến 道đạo 。

▲# 言ngôn 以dĩ 無vô 常thường 狼lang 者giả 此thử 約ước 喻dụ 顯hiển 法pháp 毗tỳ 奈nại 耶da 雜tạp 藏tạng 事sự 云vân 昔tích 有hữu 國quốc 王vương 。 號hiệu 曰viết 重trọng/trùng 興hưng 曾tằng 於ư 一nhất 時thời 。 欲dục 試thí 諸chư 臣thần 誰thùy 有hữu 智trí 慧tuệ 便tiện 以dĩ 諸chư 羊dương 人nhân 與dữ 一nhất 口khẩu 敕sắc 令linh 看khán 養dưỡng 肥phì 盛thịnh 其kỳ 肉nhục 不bất 得đắc 有hữu 脂chi 諸chư 臣thần 無vô 智trí 皆giai 養dưỡng 令linh 肥phì 時thời 有hữu 一nhất 臣thần 。 名danh 為vi 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 頗phả 有hữu 智trí 能năng 與dữ 羊dương 飲ẩm 食thực 食thực 令linh 其kỳ 飽bão 然nhiên 後hậu 刻khắc 木mộc 以dĩ 為vi 豹báo 狼lang 時thời 來lai 恐khủng 怖bố 羊dương 雖tuy 得đắc 食thực 而nhi 肥phì 怖bố 故cố 乃nãi 無vô 脂chi 也dã 法pháp 中trung 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 狼lang 令linh 結kết 使sử 脂chi 消tiêu 諸chư 功công 德đức 肉nhục 肥phì 能năng 伏phục 惑hoặc 障chướng 皆giai 名danh 有hữu 漏lậu 。

▲# 言ngôn 直trực 至chí 菩Bồ 提Đề 。 樹thụ 下hạ 等đẳng 者giả 以dĩ 降hàng 魔ma 安an 坐tọa 已dĩ 在tại 樹thụ 下hạ 。 次thứ 進tiến 一nhất 剎sát 那na 入nhập 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 即tức 發phát 真chân 無vô 漏lậu 見kiến 道đạo 成thành 佛Phật 也dã 準chuẩn 俱câu 舍xá 婆bà 沙sa 意ý 云vân 謂vị 下hạ 八bát 地địa 修tu 惑hoặc 初sơ 修tu 禪thiền 時thời 先tiên 已dĩ 斷đoạn 竟cánh 唯duy 非phi 想tưởng 一nhất 地địa 九cửu 品phẩm 見kiến 思tư 全toàn 在tại 故cố 入nhập 無vô 漏lậu 見kiến 諦Đế 時thời 與dữ 見kiến 惑hoặc 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 也dã 十thập 六lục 心tâm 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 十thập 八bát 心tâm 斷đoạn 非phi 想tưởng 一nhất 地địa 思tư 惑hoặc 故cố 合hợp 三tam 十thập 四tứ 心tâm 一nhất 坐tọa 之chi 間gian 故cố 名danh 一nhất 時thời 若nhược 智trí 論luận 云vân 下hạ 地địa 諸chư 惑hoặc 因nhân 時thời 未vị 斷đoạn 至chí 樹thụ 下hạ 時thời 乃nãi 以dĩ 九cửu 地địa 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 通thông 名danh 一nhất 九cửu 下hạ 八bát 地địa 俱câu 生sanh 惑hoặc 雖tuy 六lục 行hành 事sự 觀quán 伏phục 猶do 未vị 名danh 斷đoạn 故cố 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 位vị 同đồng 凡phàm 夫phu 以dĩ 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 合hợp 為vi 十thập 八bát 見kiến 道đạo 中trung 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 合hợp 十thập 六lục 心tâm 成thành 三tam 十thập 四tứ 心tâm 今kim 準chuẩn 俱câu 舍xá 等đẳng 說thuyết 也dã 兼kiêm 智trí 論luận 意ý 故cố 有hữu 等đẳng 言ngôn 以dĩ 前tiền 言ngôn 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 密mật 顯hiển 智trí 論luận 意ý 也dã 若nhược 因nhân 中trung 已dĩ 斷đoạn 下hạ 八bát 地địa 思tư 惑hoặc 豈khởi 皆giai 有hữu 漏lậu 耶da 故cố 雙song 存tồn 二nhị 意ý 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 中trung 下hạ 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 卷quyển 詺# 二Nhị 乘Thừa 執chấp 此thử 為vi 實thật 成thành 故cố 云vân 二Nhị 乘Thừa 曲khúc 見kiến 也dã 。

疏sớ/sơ 故cố 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 之chi 義nghĩa 下hạ 此thử 由do 四tứ 教giáo 立lập 義nghĩa 名danh 定định 如như 三tam 藏tạng 正chánh 目mục 初sơ 教giáo 餘dư 三tam 教giáo 皆giai 有hữu 戒giới 定định 慧tuệ 。 故cố 如như 無vô 生sanh 理lý 正chánh 是thị 通thông 教giáo 別biệt 圓viên 亦diệc 顯hiển 此thử 故cố 如như 道đạo 種chủng 智trí 是thị 別biệt 教giáo 餘dư 教giáo 皆giai 有hữu 此thử 智trí 故cố 如như 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 圓viên 教giáo 餘dư 三tam 亦diệc 說thuyết 故cố 但đãn 名danh 同đồng 隨tùy 教giáo 詮thuyên 顯hiển 義nghĩa 別biệt 故cố 四tứ 教giáo 名danh 義nghĩa 不bất 得đắc 互hỗ 顯hiển 也dã 大đại 意ý 如như 此thử 。

鈔sao 雖tuy 有hữu 同đồng 稟bẩm 等đẳng 者giả 雖tuy 同đồng 稟bẩm 無vô 常thường 乍sạ 似tự 通thông 教giáo 愚ngu 法pháp 二Nhị 乘Thừa 聞văn 無vô 常thường 一nhất 生sanh 得đắc 發phát 真chân 智trí 斷đoạn 結kết 乃nãi 至chí 便tiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 可khả 是thị 稟bẩm 教giáo 見kiến 無vô 常thường 理lý 藏tạng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 猶do 不bất 發phát 智trí 斷đoạn 結kết 豈khởi 見kiến 無vô 常thường 之chi 理lý 故cố 雖tuy 皆giai 無vô 常thường 通thông 義nghĩa 不bất 成thành 。

▲# 言ngôn 雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 別biệt 說thuyết 下hạ 謂vị 雖tuy 明minh 菩Bồ 薩Tát 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 有hữu 似tự 別biệt 教giáo 而nhi 不bất 詮thuyên 如Như 來Lai 藏tạng 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 之chi 別biệt 理lý 不bất 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 之chi 別biệt 惑hoặc 由do 依y 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 之chi 理lý 起khởi 於ư 智trí 解giải 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 何hà 得đắc 名danh 別biệt 教giáo 。

▲# 言ngôn 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 下hạ 謂vị 雖tuy 說thuyết 此thử 智trí 而nhi 不bất 得đắc 因nhân 果quả 無vô 礙ngại 故cố 又hựu 但đãn 照chiếu 真chân 俗tục 各các 別biệt 不bất 能năng 無vô 礙ngại 契khế 於ư 中trung 道đạo 故cố 何hà 得đắc 名danh 圓viên 故cố 止Chỉ 觀Quán 云vân 三tam 藏tạng 但đãn 明minh 二nhị 諦đế 菩Bồ 薩Tát 初sơ 心tâm 中trung 緣duyên 真chân 伏phục 四tứ 住trụ (# 見kiến 一nhất 切thiết 住trụ 地địa 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 有hữu 愛ái 住trụ 地địa 。 初sơ 一nhất 三tam 界giới 分phân 別biệt 後hậu 三tam 如như 次thứ 三tam 界giới 俱câu 空không 也dã )# 令linh 煩phiền 惱não 脂chi 消tiêu 功công 德đức 身thân 肥phì 百bách 劫kiếp 種chủng 相tướng 好hảo 獲hoạch 五ngũ 通thông 得đắc 法Pháp 眼nhãn 照chiếu 俗tục 後hậu 三tam 十thập 四tứ 心tâm 斷đoạn 見kiến 思tư 但đãn 有hữu 中trung 道Đạo 諦Đế 名danh 無vô 別biệt 體thể 。

▲# 鈔sao 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 下hạ 有hữu 定định 戒giới 慧tuệ 三tam 名danh 異dị 故cố 而nhi 融dung 至chí 空không 寂tịch 無vô 三tam 迢điều 然nhiên 故cố 。

▲# 言ngôn 已dĩ 得đắc 故cố 者giả 謂vị 前tiền 三tam 藏tạng 教giáo 已dĩ 立lập 其kỳ 名danh 故cố 或hoặc 依y 漸tiệm 儀nghi 從tùng 藏tạng 入nhập 通thông 故cố 云vân 已dĩ 得đắc 即tức 從tùng 新tân 得đắc 之chi 勝thắng 彰chương 名danh 雖tuy 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 而nhi 只chỉ 照chiếu 界giới 內nội 有hữu 漏lậu 俗tục 諦đế 假giả 有hữu 不bất 照chiếu 如Như 來Lai 藏tạng 恆Hằng 沙sa 出xuất 世thế 功công 德đức 故cố 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 而nhi 只chỉ 照chiếu 俗tục 有hữu 真chân 空không 之chi 二nhị 諦đế 不bất 照chiếu 契khế 中trung 道đạo 不bất 思tư 議nghị 之chi 二nhị 諦đế 故cố 亦diệc 不bất 因nhân 中trung 即tức 具cụ 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。

▲# 鈔sao 雖tuy 說thuyết 二nhị 藏tạng 下hạ 亦diệc 有hữu 三tam 藏tạng 名danh 故cố 而nhi 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 皆giai 依y 法pháp 性tánh 無vô 量lượng 戒giới 定định 慧tuệ 順thuận 法pháp 性tánh 修tu 異dị 於ư 小Tiểu 乘Thừa 不bất 契khế 法pháp 性tánh 名danh 生sanh 滅diệt 三tam 雖tuy 說thuyết 無vô 生sanh 空không 理lý 有hữu 似tự 通thông 教giáo 而nhi 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 空không 問vấn 通thông 教giáo 空không 理lý 豈khởi 許hứa 可khả 得đắc 答đáp 彼bỉ 不bất 可khả 得đắc 只chỉ 是thị 但đãn 空không 今kim 非phi 但đãn 空không 二Nhị 乘Thừa 同đồng 見kiến 唯duy 菩Bồ 薩Tát 可khả 證chứng 空không 性tánh 真chân 勝thắng 義nghĩa 故cố 纂toản 玄huyền 記ký 云vân 依y 四tứ 教giáo 所sở 斷đoạn 之chi 惑hoặc 而nhi 說thuyết 四tứ 空không 一nhất 藏tạng 教giáo 由do 析tích 法pháp 故cố 名danh 為vi 斷đoạn 空không 二nhị 通thông 教giáo 由do 體thể 法pháp 故cố 名danh 但đãn 空không 三tam 別biệt 教giáo 由do 三tam 觀quán 迢điều 然nhiên 故cố 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 空không 四tứ 圓viên 教giáo 由do 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 空không 雖tuy 說thuyết 中trung 道đạo 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 不bất 許hứa 因nhân 果quả 圓viên 融dung 故cố 。

▲# 鈔sao 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 下hạ 言ngôn 皆giai 約ước 真Chân 如Như 等đẳng 者giả 雖tuy 有hữu 三tam 藏tạng 之chi 名danh 皆giai 約ước 真Chân 如Như 等đẳng 性tánh 本bổn 具cụ 故cố 渾hồn 無vô 障chướng 礙ngại 或hoặc 稱xưng 性tánh 修tu 學học 亦diệc 三tam 一nhất 無vô 礙ngại 故cố 雖tuy 有hữu 真chân 空không 之chi 理lý 似tự 於ư 通thông 教giáo 而nhi 即tức 佛Phật 性tánh 真chân 空không 等đẳng 故cố 雖tuy 說thuyết 歷lịch 別biệt 階giai 位vị 法Pháp 門môn 而nhi 一nhất 位vị 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 位vị 故cố 。

鈔sao 迷mê 其kỳ 行hành 布bố 謂vị 為vi 別biệt 教giáo 但đãn 取thủ 圓viên 融dung 以dĩ 為vi 圓viên 教giáo 等đẳng 者giả 下hạ 疏sớ/sơ 問vấn 云vân 何hà 為vi 地địa 。 前tiền 顯hiển 圓viên 融dung 德đức 地địa 上thượng 行hành 布bố 彰chương 劣liệt 耶da 答đáp 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 故cố 云vân 何hà 顯hiển 耶da 三tam 乘thừa 之chi 位vị 地địa 前tiền 行hành 布bố 地địa 上thượng 圓viên 融dung 今kim 一Nhất 乘Thừa 位vị 地địa 前tiền 地địa 上thượng 俱câu 有hữu 行hành 布bố 圓viên 融dung 若nhược 俱câu 雙song 辨biện 則tắc 前tiền 後hậu 不bất 異dị 若nhược 地địa 前tiền 行hành 布bố 地địa 上thượng 圓viên 融dung 則tắc 全toàn 同đồng 三tam 乘thừa 前tiền 淺thiển 後hậu 深thâm 又hựu 似tự 行hành 布bố 圓viên 融dung 各các 別biệt 教giáo 行hành 不bất 知tri 法pháp 性tánh 教giáo 行hành 非phi 即tức 非phi 離ly 故cố 於ư 地địa 前tiền 但đãn 顯hiển 圓viên 融dung 已dĩ 過quá 三tam 乘thừa 地địa 上thượng 多đa 明minh 行hành 布bố 以dĩ 顯hiển 超siêu 勝thắng 勝thắng 相tương/tướng 云vân 何hà 謂vị 賢hiền 位vị 始thỉ 終chung 圓viên 融dung 自tự 在tại 登đăng 地địa 已dĩ 去khứ 則tắc 甚thậm 深thâm 言ngôn 所sở 不bất 至chí 若nhược 不bất 寄ký 位vị 何hà 以dĩ 顯hiển 深thâm 不bất 包bao 三tam 乘thừa 何hà 以dĩ 顯hiển 廣quảng 故cố 虗hư 空không 鳥điểu 跡tích 跡tích 跡tích 合hợp 空không 大đại 海hải 十thập 德đức 德đức 德đức 皆giai 海hải 地địa 地địa 之chi 中trung 具cụ 攝nhiếp 諸chư 地địa 功công 德đức 文văn 文văn 之chi 內nội 皆giai 云vân 若nhược 以dĩ 殊thù 勝thắng 願nguyện 力lực 復phục 過quá 於ư 此thử 。 不bất 可khả 數sổ 知tri 。 剛cang 藏tạng 俟sĩ 五ngũ 請thỉnh 方phương 說thuyết 世thế 親thân 以dĩ 六lục 相tương/tướng 圓viên 融dung 意ý 在tại 斯tư 矣hĩ 又hựu 云vân 地địa 前tiền 乃nãi 我ngã 地địa 之chi 前tiền 安an 得đắc 云vân 深thâm 異dị 於ư 地địa 上thượng 此thử 正chánh 破phá 天thiên 台thai 也dã 以dĩ 彼bỉ 不bất 得đắc 華hoa 嚴nghiêm 一Nhất 乘Thừa 之chi 意ý 將tương 圓viên 融dung 行hành 布bố 離ly 成thành 二nhị 義nghĩa 故cố 失thất 圓viên 宗tông 。

▲# 鈔sao 若nhược 與dữ 之chi 者giả 下hạ 與dữ 者giả 縱túng/tung 也dã 即tức 將tương 固cố 奪đoạt 之chi 必tất 固cố 與dữ 之chi 則tắc 別biệt 教giáo 之chi 名danh 行hành 布bố 之chi 名danh 不bất 同đồng 故cố 云vân 名danh 異dị 皆giai 是thị 歷lịch 別biệt 之chi 義nghĩa 故cố 云vân 義nghĩa 同đồng 故cố 無vô 大đại 過quá 者giả 此thử 雖tuy 與dữ 之chi 亦diệc 顯hiển 非phi 不bất 有hữu 小tiểu 過quá 也dã 此thử 有hữu 二nhị 過quá 所sở 立lập 圓viên 教giáo 不bất 該cai 行hành 布bố 但đãn 得đắc 圓viên 融dung 一nhất 過quá 也dã 華hoa 嚴nghiêm 本bổn 宗tông 唯duy 一nhất 圓viên 教giáo 而nhi 云vân 兼kiêm 別biệt 二nhị 過quá 也dã 。

疏sớ/sơ 唐đường 初sơ 海hải 東đông 元nguyên 曉hiểu 者giả 姓tánh 薛tiết 氏thị 東đông 海hải 相tương/tướng 州châu 人nhân 也dã 艸thảo 髮phát 之chi 年niên 慧tuệ 然nhiên 入nhập 法pháp 隨tùy 師sư 稟bẩm 業nghiệp 遊du 處xứ 不bất 常thường 勇dũng 擊kích 義nghĩa 圍vi 雄hùng 橫hoạnh/hoành 文văn 陣trận 仡ngật 仡ngật 然nhiên 桓hoàn 桓hoàn 然nhiên 進tiến 無vô 前tiền 卻khước 彼bỉ 土độ 謂vị 之chi 萬vạn 人nhân 之chi 敵địch 嘗thường 與dữ 湘# 法Pháp 師sư 入nhập 唐đường 厥quyết 緣duyên 既ký 差sai 息tức 心tâm 西tây 往vãng (# 義nghĩa 湘# 乃nãi 海hải 東đông 華hoa 嚴nghiêm 初sơ 祖tổ 同đồng 曉hiểu 入nhập 唐đường 夜dạ 宿túc 古cổ 塜trủng 因nhân 達đạt 唯duy 心tâm 故cố 曉hiểu 迴hồi 國quốc 湘# 入nhập 唐đường 往vãng 終chung 南nam 同đồng 賢hiền 首thủ 國quốc 師sư 師sư 至chí 相tương/tướng 傳truyền 華hoa 嚴nghiêm 歸quy 海hải 東đông 大đại 弘hoằng 耳nhĩ )# 無vô 何hà 言ngôn 語ngữ 狂cuồng 逸dật 舉cử 措thố 乖quai 疎sơ 同đồng 居cư 士sĩ 人nhân 酒tửu 肆tứ 倡xướng 家gia 若nhược 志chí 公công 持trì 金kim 刀đao 鐵thiết 錫tích 或hoặc 製chế 疏sớ/sơ 以dĩ 講giảng 雜tạp 華hoa 或hoặc 撫phủ 琴cầm 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 祠từ 宇vũ 或hoặc 閭lư 閻diêm 寓# 宿túc 或hoặc 山sơn 水thủy 坐tọa 禪thiền 任nhậm 意ý 隨tùy 緣duyên 都đô 無vô 定định 驗nghiệm 時thời 國quốc 王vương 置trí 百bách 座tòa 講giảng 仁nhân 王vương 徧biến 搜sưu 碩# 德đức 本bổn 州châu 具cụ 以dĩ 名danh 望vọng 舉cử 進tiến 之chi 諸chư 德đức 惡ác 其kỳ 為vi 人nhân 讚tán 王vương 不bất 納nạp 未vị 幾kỷ 時thời 王vương 夫phu 人nhân 。 腦não 嬰anh 腫thũng 醫y 工công 絕tuyệt 驗nghiệm 祈kỳ 禱đảo 無vô 靈linh 俄nga 有hữu 巫# 覡# 曰viết 苟cẩu 遣khiển 人nhân 它# 國quốc 求cầu 藥dược 方phương 瘥sái 王vương 發phát 使sử 泛phiếm 海hải 入nhập 唐đường 求cầu 醫y 溟minh 漲trương 中trung 忽hốt 見kiến 一nhất 翁ông 由do 波ba 躍dược 出xuất 登đăng 舟chu 邀yêu 使sử 入nhập 海hải 見kiến 龍long 王vương 名danh 鈴linh 海hải 謂vị 使sứ 者giả 曰viết 汝nhữ 國quốc 夫phu 人nhân 是thị 帝đế 青thanh 第đệ 三tam 女nữ 也dã 我ngã 宮cung 中trung 先tiên 有hữu 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 經kinh 今kim 託thác 仗trượng 夫phu 人nhân 之chi 病bệnh 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 欲dục 附phụ 此thử 經Kinh 彼bỉ 國quốc 流lưu 布bố 於ư 是thị 特đặc 三tam 十thập 來lai 紙chỉ 重trọng/trùng 沓đạp 散tán 經kinh 付phó 授thọ 使sứ 者giả 復phục 曰viết 此thử 經Kinh 處xứ 渡độ 海hải 恐khủng 罹li 魔ma 事sự 今kim 持trì 刀đao 裂liệt 使sứ 者giả 腨# 腸tràng 而nhi 內nội 于vu 中trung 用dụng 蠟lạp 紙chỉ 謄# 之chi 以dĩ 藥dược 傳truyền 之chi 其kỳ 腨# 如như 故cố 龍long 王vương 言ngôn 可khả 令linh 大đại 安an 聖thánh 者giả 銓thuyên 次thứ 綴chuế 縫phùng 請thỉnh 元nguyên 曉hiểu 法Pháp 師sư 造tạo 疏sớ/sơ 解giải 釋thích 夫phu 人nhân 疾tật 愈dũ 無vô 疑nghi 龍long 王vương 送tống 出xuất 海hải 面diện 正chánh 遇ngộ 入nhập 唐đường 船thuyền 迴hồi 遂toại 登đăng 舟chu 歸quy 國quốc 王vương 聞văn 歡hoan 喜hỷ 。 乃nãi 召triệu 大đại 安an 聖thánh 者giả 粘niêm 次thứ 焉yên 大đại 安an 不bất 測trắc 之chi 人nhân 也dã 形hình 服phục 特đặc 異dị 每mỗi 在tại 市thị 鄽# 擊kích 銅đồng 鉢bát 唱xướng 言ngôn 大đại 安an 大đại 安an 之chi 聲thanh 故cố 號hiệu 之chi 也dã 安an 曰viết 速tốc 將tương 付phó 元nguyên 曉hiểu 講giảng 得đắc 餘dư 人nhân 則tắc 否phủ/bĩ 時thời 曉hiểu 在tại 湘# 州châu 謂vị 使sứ 者giả 曰viết 此thử 經Kinh 以dĩ 始thỉ 本bổn 二nhị 覺giác 為vi 宗tông 為vi 我ngã 備bị 角giác 乘thừa 將tương 按án 几kỉ 在tại 兩lưỡng 角giác 之chi 間gian 置trí 其kỳ 筆bút 硯# 始thỉ 終chung 於ư 牛ngưu 車xa 上thượng 造tạo 疏sớ/sơ 成thành 五ngũ 卷quyển 又hựu 造tạo 略lược 疏sớ/sơ 三tam 卷quyển 於ư 黃hoàng 龍long 寺tự 敷phu 演diễn 王vương 臣thần 道đạo 俗tục 雲vân 擁ủng 法pháp 堂đường 乃nãi 宣tuyên 吐thổ 有hữu 儀nghi 解giải 紛phân 可khả 則tắc 復phục 唱xướng 言ngôn 曰viết 昔tích 日nhật 採thải 百bách 椽chuyên 時thời 雖tuy 不bất 預dự 會hội 今kim 朝triêu 橫hoạnh/hoành 一nhất 棟đống 處xứ 唯duy 我ngã 獨độc 能năng 時thời 諸chư 名danh 德đức 俯phủ 顏nhan 慚tàm 色sắc 伏phục 膺ưng 懺sám 悔hối 焉yên 初sơ 曉hiểu 示thị 跡tích 難nan 知tri 化hóa 人nhân 不bất 定định 或hoặc 擲trịch 盤bàn 而nhi 救cứu 眾chúng 或hoặc 噀# 水thủy 以dĩ 撲phác 焚phần 或hoặc 數sác 處xử 現hiện 形hình 或hoặc 六lục 方phương 告cáo 滅diệt 亦diệc 盃# 渡độ 誌chí 公công 之chi 倫luân 也dã 探thám 玄huyền 記ký 云vân 元nguyên 曉hiểu 法Pháp 師sư 造tạo 此thử 經Kinh 疏sớ/sơ 立lập 四tứ 教giáo 等đẳng 言ngôn 四Tứ 諦Đế 緣duyên 起khởi 經kinh 等đẳng 者giả 即tức 四Tứ 諦Đế 經kinh 也dã 各các 一nhất 卷quyển 等đẳng 餘dư 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 詮thuyên 生sanh 空không 理lý 者giả 也dã 。

疏sớ/sơ 大đại 同đồng 天thiên 台thai 等đẳng 者giả 前tiền 二nhị 依y 天thiên 台thai 藏tạng 通thông 而nhi 小tiểu 異dị 但đãn 合hợp 別biệt 圓viên 者giả 以dĩ 天thiên 台thai 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 別biệt 今kim 曉hiểu 公công 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 總tổng 名danh 為vi 滿mãn 即tức 總tổng 是thị 圓viên 滿mãn 義nghĩa 也dã 其kỳ 梵Phạm 網võng 名danh 一Nhất 乘Thừa 分phân 是thị 曉hiểu 公công 新tân 加gia 故cố 云vân 大đại 同đồng 也dã 。

疏sớ/sơ 非phi 謂vị 此thử 四tứ 下hạ 以dĩ 法pháp 海hải 無vô 邊biên 合hợp 見kiến 聞văn 者giả 猶do 一nhất 滴tích 耳nhĩ 善thiện 哉tai 大đại 常thường 斯tư 言ngôn 無vô 過quá 四tứ 賢hiền 首thủ 弟đệ 子tử 等đẳng 者giả 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 云vân 學học 在tại 我ngã 後hậu 名danh 弟đệ 德đức 從tùng 師sư 生sanh 名danh 子tử 傳truyền 云vân 釋thích 慧tuệ 苑uyển 京kinh 兆triệu 人nhân 也dã 少thiểu 而nhi 秀tú 異dị 蔚úy 有hữu 茂mậu 材tài 厭yếm 彼bỉ 塵trần 寰# 投đầu 于vu 淨tịnh 域vực 禮lễ 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 法Pháp 藏tạng 為vi 師sư 陶đào 神thần 練luyện 性tánh 未vị 幾kỷ 深thâm 達đạt 法pháp 義nghĩa 號hiệu 上thượng 首thủ 門môn 人nhân 也dã 有hữu 勤cần 無vô 墮đọa 內nội 外ngoại 該cai 通thông 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 宗tông 尤vưu 成thành 精tinh 博bác 等đẳng 。

疏sớ/sơ 四tứ 者giả 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 者giả 彼bỉ 論luận 具cụ 云vân 四tứ 者giả 初sơ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 三tam 種chủng 空không 亂loạn 意ý 菩Bồ 薩Tát 一nhất 有hữu 法pháp 斷đoạn 滅diệt 後hậu 時thời 得đắc 涅Niết 槃Bàn 二nhị 以dĩ 空không 為vi 有hữu 三tam 離ly 色sắc 等đẳng 法pháp 別biệt 更cánh 有hữu 空không 皆giai 失thất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 修tu 行hành 等đẳng 。

疏sớ/sơ 二nhị 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 等đẳng 者giả 彼bỉ 以dĩ 不bất 變biến 為vi 一nhất 分phần/phân 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 為vi 具cụ 分phần/phân 生sanh 空không 為vi 半bán 字tự 二nhị 空không 為vi 滿mãn 字tự 是thị 則tắc 第đệ 二nhị 教giáo 於ư 一nhất 分phần/phân 不bất 變biến 中trung 唯duy 得đắc 生sanh 空không 半bán 字tự 第đệ 三tam 具cụ 明minh 二nhị 空không 為vi 不bất 變biến 滿mãn 字tự 未vị 許hứa 隨tùy 緣duyên 復phục 名danh 一nhất 分phần/phân 則tắc 二nhị 三tam 兩lưỡng 教giáo 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 雖tuy 同đồng 而nhi 不bất 變biến 一nhất 分phần/phân 中trung 半bán 滿mãn 寬khoan 狹hiệp 有hữu 異dị 第đệ 四tứ 具cụ 明minh 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 并tinh 二nhị 空không 理lý 故cố 云vân 具cụ 分phần/phân 及cập 滿mãn 也dã 言ngôn 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 者giả 即tức 刊# 定định 記ký 也dã 。

鈔sao 彼bỉ 疏sớ/sơ 又hựu 明minh 等đẳng 者giả 由do 所sở 詮thuyên 義nghĩa 別biệt 能năng 詮thuyên 成thành 異dị 言ngôn 次thứ 一nhất 法pháp 性tánh 分phần/phân 顯hiển 者giả 生sanh 空không 不bất 變biến 一nhất 分phần/phân 顯hiển 故cố 三tam 即tức 分phần/phân 隱ẩn 者giả 二nhị 空không 隨tùy 緣duyên 不bất 顯hiển 故cố 四tứ 即tức 全toàn 顯hiển 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 故cố 問vấn 法pháp 性tánh 是thị 一nhất 云vân 何hà 分phần/phân 四tứ 教giáo 耶da 法pháp 性tánh 雖tuy 一nhất 下hạ 答đáp 也dã 言ngôn 若nhược 約ước 乘thừa 下hạ 以dĩ 乘thừa 收thu 束thúc 言ngôn 多đa 同đồng 光quang 宅trạch 者giả 二nhị 三tam 兩lưỡng 教giáo 皆giai 三tam 乘thừa 故cố 四tứ 即tức 一Nhất 乘Thừa 此thử 約ước 根căn 與dữ 所sở 詮thuyên 法pháp 性tánh 而nhi 立lập 彼bỉ 約ước 時thời 及cập 乘thừa 立lập 故cố 小tiểu 異dị 也dã 。

鈔sao 九cửu 流lưu 七thất 經kinh 者giả 九cửu 流lưu 如như 前tiền 七thất 經kinh 者giả 古cổ 以dĩ 易dị 書thư 詩thi 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 春xuân 秋thu 為vi 六lục 經kinh 至chí 秦tần 焚phần 書thư 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 經kinh 亡vong 今kim 以dĩ 易dị 書thư 詩thi 禮lễ 春xuân 秋thu 為vi 五ngũ 然nhiên 禮lễ 有hữu 周chu 禮lễ 儀nghi 禮lễ 禮lễ 記ký 曰viết 三tam 禮lễ 春xuân 秋thu 有hữu 左tả 氏thị 公công 羊dương 穀cốc 梁lương 三tam 傳truyền 通thông 為vi 九cửu 經kinh 今kim 云vân 七thất 經kinh 者giả 應ưng 開khai 三tam 禮lễ 為vi 三tam 合hợp 三tam 傳truyền 為vi 一nhất 故cố 有hữu 七thất 經kinh 也dã 或hoặc 可khả 於ư 五ngũ 經kinh 之chi 上thượng 加gia 孝hiếu 經kinh 論luận 語ngữ 也dã 。

▲# 鈔sao 或hoặc 十thập 宗tông 等đẳng 者giả 法pháp 苑uyển 中trung 依y 瑜du 加gia 顯hiển 揚dương 敘tự 外ngoại 道đạo 有hữu 十thập 六lục 宗tông 今kim 脫thoát 其kỳ 六lục 字tự 或hoặc 可khả 十thập 一nhất 宗tông 以dĩ 下hạ 合hợp 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 外ngoại 道đạo 通thông 為vi 十thập 一nhất 宗tông 也dã 一nhất 數số 論luận 宗tông 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 等đẳng 二nhị 勝thắng 論luận 宗tông 六lục 句cú 法pháp 等đẳng 三tam 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 并tinh 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 共cộng 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 是thị 萬vạn 物vật 之chi 因nhân 四tứ 圍vi 陀đà 論luận 師sư 計kế 從tùng 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 臍tề 生sanh 大đại 蓮liên 華hoa 華hoa 上thượng 有hữu 梵Phạm 天Thiên 祖tổ 翁ông 等đẳng 五ngũ 安an 茶trà 論luận 師sư 計kế 世thế 間gian 最tối 初sơ 唯duy 有hữu 大đại 水thủy 時thời 有hữu 大đại 安an 茶trà 出xuất 生sanh 形hình 如như 鷄kê 卵noãn 金kim 色sắc 後hậu 為vi 二nhị 段đoạn 上thượng 為vi 天thiên 下hạ 為vi 地địa 等đẳng 六lục 時thời 散tán 外ngoại 道đạo 計kế 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 從tùng 時thời 生sanh 七thất 方phương 論luận 師sư 計kế 方phương 生sanh 人nhân 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 滅diệt 後hậu 還hoàn 入nhập 於ư 方Phương 等Đẳng 八bát 路lộ 迦ca 耶da 論luận 師sư 計kế 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 皆giai 極cực 微vi 所sở 作tác 九cửu 因nhân 力lực 論luận 師sư 謂vị 虗hư 空không 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 等đẳng 十thập 宿túc 作tác 論luận 師sư 計kế 苦khổ 樂lạc 報báo 皆giai 隨tùy 往vãng 日nhật 本bổn 業nghiệp 等đẳng 十thập 一nhất 無vô 因nhân 論luận 師sư 計kế 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 自tự 然nhiên 而nhi 生sanh 。 等đẳng 具cụ 如như 下hạ 宗tông 趣thú 中trung 明minh 今kim 舉cử 其kỳ 大đại 數số 云vân 十thập 耳nhĩ 。

▲# 鈔sao 富phú 單đơn 那na 此thử 云vân 滿mãn 迦Ca 葉Diếp 云vân 飲ẩm 光quang 末mạt 迦ca 棃lê 云vân 常thường 行hành 不bất 暫tạm 住trụ 故cố 。 俱câu 奢xa 棃lê 云vân 牛ngưu 舍xá 母mẫu 生sanh 處xứ 也dã 刪san 闍xà 夜dạ 云vân 圓viên 勝thắng 自tự 稱xưng 我ngã 最tối 圓viên 勝thắng 毗tỳ 羅la 胝chi 云vân 空không 城thành 母mẫu 生sanh 處xứ 也dã 阿a 耆kỳ 多đa 云vân 無vô 勝thắng 弊tệ 衣y 者giả 著trước 麤thô 弊tệ 衣y 故cố 以dĩ 名danh 也dã 迦ca 羅la 鳩cưu 馱đà 云vân 默mặc 領lãnh 隨tùy 人nhân 問vấn 也dã 迦ca 旃chiên 延diên 云vân 云vân 剪tiễn 髮phát 尼ni 揵kiền 陀đà 云vân 無vô 繫hệ 以dĩ 裸lõa 形hình 故cố 是thị 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 總tổng 名danh 若nhược 提đề 云vân 親thân 友hữu 。

▲# 六lục 師sư 之chi 計kế 具cụ 如như 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 彼bỉ 云vân 富phú 樓lâu 那na (# 即tức 富phú 單đơn 那na 也dã )# 說thuyết 無vô 無vô 黑hắc 業nghiệp 無vô 黑hắc 業nghiệp 報báo 無vô 白bạch 業nghiệp 無vô 白bạch 業nghiệp 報báo 無vô 黑hắc 白bạch 業nghiệp 無vô 黑hắc 白bạch 業nghiệp 報báo 無vô 有hữu 上thượng 業nghiệp 及cập 以dĩ 下hạ 業nghiệp (# 即tức 今kim 無vô 君quân 臣thần 父phụ 子tử 。 等đẳng 也dã )# 二nhị 末mạt 伽già 棃lê 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 身thân 有hữu 七thất 分phần 何hà 等đẳng 為vi 七thất 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 苦khổ 樂lạc 壽thọ 命mạng 如như 是thị 。 七thất 法pháp 非phi 化hóa 非phi 作tác 不bất 可khả 毀hủy 害hại 如như 伊y 師sư 迦ca 草thảo 安an 住trụ 不bất 動động 如như 須Tu 彌Di 。 山sơn 不bất 捨xả 不bất 作tác 猶do 如như 乳nhũ 酪lạc 各các 不bất 諍tranh 訟tụng 若nhược 苦khổ 若nhược 樂lạc 。 若nhược 善thiện 若nhược 不bất 善thiện 。 投đầu 之chi 利lợi 刀đao 無vô 所sở 傷thương 害hại 。 何hà 以dĩ 故cố 七thất 分phần 空không 中trung 無vô 妨phương 礙ngại 故cố 命mạng 亦diệc 無vô 害hại 何hà 以dĩ 故cố 無vô 有hữu 害hại 者giả 及cập 死tử 者giả 故cố 無vô 作tác 無vô 所sở 記ký 無vô 聽thính 無vô 有hữu 念niệm 者giả 及cập 以dĩ 教giáo 者giả 常thường 說thuyết 是thị 法pháp 。 (# 今kim 云vân 不bất 由do 行hành 業nghiệp 性tánh 自tự 有hữu 之chi 即tức 七thất 分phần 定định 故cố 不bất 可khả 改cải 易dị 也dã )# 三tam 刪san 闍xà 夜dạ 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 為vi 主chủ 者giả 自tự 在tại 隨tùy 意ý 。 造tạo 作tác 善thiện 惡ác 。 悉tất 無vô 有hữu 罪tội 如như 火hỏa 燒thiêu 物vật 無vô 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 (# 下hạ 取thủ 意ý 引dẫn )# 如như 地địa 普phổ 載tái 如như 水thủy 俱câu 洗tẩy 如như 風phong 能năng 吹xuy 乃nãi 至chí 如như 秋thu 髠khôn 樹thụ 春xuân 則tắc 還hoàn 生sanh 雖tuy 則tắc 髠khôn 斫chước 實thật 無vô 罪tội 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 間gian 命mạng 終chung 還hoàn 生sanh 此thử 間gian 以dĩ 還hoàn 生sanh 故cố 當đương 有hữu 何hà 罪tội 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 報báo 悉tất 皆giai 不bất 由do 現hiện 在tại 業nghiệp 果quả 因nhân 在tại 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 受thọ 果quả 現hiện 在tại 無vô 因nhân 未vị 來lai 無vô 果quả 以dĩ 現hiện 果quả 故cố 眾chúng 生sanh 持trì 戒giới 勤cần 修tu 精tinh 進tấn 。 遮già 現hiện 果quả 惡ác 以dĩ 持trì 戒giới 故cố 則tắc 為vi 無vô 漏lậu 盡tận 有hữu 漏lậu 業nghiệp 以dĩ 盡tận 有hữu 漏lậu 業nghiệp 故cố 眾chúng 苦khổ 得đắc 盡tận 眾chúng 苦khổ 盡tận 故cố 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 (# 似tự 與dữ 下hạ 第đệ 六lục 師sư 義nghĩa 同đồng 此thử 下hạ 第đệ 六lục 計kế 卻khước 與dữ 今kim 第đệ 三tam 同đồng 未vị 審thẩm 以dĩ 何hà 處xứ 為vi 定định )# 四tứ 阿a 耆kỳ 多đa 說thuyết 若nhược 自tự 作tác 若nhược 教giáo 化hóa 作tác 若nhược 自tự 斫chước 若nhược 教giáo 他tha 斫chước 若nhược 自tự 炙chích 若nhược 教giáo 他tha 炙chích 自tự 害hại 他tha 害hại 自tự 偷thâu 他tha 偷thâu 自tự 婬dâm 他tha 婬dâm 自tự 妄vọng 他tha 妄vọng 自tự 飲ẩm 酒tửu 他tha 飲ẩm 酒tửu 自tự 殺sát 一nhất 村thôn 一nhất 國quốc 以dĩ 刀đao 輪luân 殺sát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 洹hoàn 河hà 南nam 布bố 施thí 河hà 北bắc 殺sát 生sanh 悉tất 無vô 罪tội 福phước 無vô 施thí 戒giới 等đẳng (# 此thử 計kế 無vô 罪tội 福phước 應ứng 自tự 苦khổ 行hạnh 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 也dã )# 五ngũ 迦ca 羅la 鳩cưu 馱đà 說thuyết 若nhược 人nhân 殺sát 害hại 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 無vô 慚tàm 愧quý 。 終chung 不bất 墮đọa 惡ác 猶do 如như 虗hư 空không 不bất 受thọ 塵trần 水thủy 。 有hữu 慚tàm 愧quý 者giả 。 即tức 入nhập 地địa 獄ngục 。 如như 大đại 水thủy 潤nhuận 濕thấp 於ư 地địa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 是thị 自tự 在tại 天thiên 之chi 所sở 作tác 天thiên 喜hỷ 眾chúng 生sanh 安an 樂lạc 。 天thiên 瞋sân 眾chúng 生sanh 苦khổ 惱não 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 罪tội 若nhược 福phước 。 乃nãi 是thị 自tự 在tại 天thiên 之chi 所sở 為vi 作tác 云vân 何hà 當đương 言ngôn 人nhân 有hữu 罪tội 福phước 譬thí 如như 工công 匠tượng 作tác 機cơ 關quan 木mộc 人nhân 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 唯duy 不bất 能năng 言ngôn 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 自Tự 在Tại 天Thiên 者giả 。 譬thí 如như 工công 匠tượng 其kỳ 木mộc 人nhân 者giả 譬thí 眾chúng 生sanh 身thân 如như 是thị 造tạo 作tác 。 誰thùy 當đương 有hữu 罪tội (# 由do 自tự 在tại 天thiên 作tác 故cố 言ngôn 有hữu 無vô 常thường 定định 與dữ 今kim 第đệ 五ngũ 正chánh 同đồng 也dã )# 六lục 尼ni 揵kiền 陀đà 說thuyết 無vô 善thiện 無vô 施thí 無vô 父phụ 無vô 母mẫu 。 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 無vô 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 修tu 道Đạo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 經kinh 八bát 萬vạn 劫kiếp 於ư 生sanh 死tử 輪luân 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 悉tất 亦diệc 如như 是thị 。 如như 四tứ 大đại 河hà 所sở 謂vị 辛tân 頭đầu 洹hoàn 河hà 博bác 叉xoa 私tư 陀đà 悉tất 入nhập 大đại 海hải 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 悉tất 無vô 差sai 別biệt (# 此thử 卻khước 同đồng 今kim 鈔sao 第đệ 三tam 前tiền 第đệ 三tam 卻khước 同đồng 今kim 第đệ 六lục 鈔sao 也dã )# 上thượng 依y 第đệ 六lục 地địa 鈔sao 引dẫn 也dã 。

鈔sao 破phá 後hậu 三tam 教giáo 者giả 但đãn 破phá 第đệ 三tam 教giáo 也dã 約ước 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 故cố 云vân 後hậu 三tam 或hoặc 可khả 即tức 後hậu 之chi 第đệ 三tam 教giáo 也dã 言ngôn 乃nãi 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 一nhất 若nhược 約ước 下hạ 以dĩ 分phần/phân 破phá 滿mãn 正chánh 破phá 第đệ 三tam 教giáo 故cố 意ý 云vân 涅Niết 槃Bàn 滿mãn 字tự 具cụ 二nhị 種chủng 滿mãn 一nhất 生sanh 空không 法pháp 空không 義nghĩa 二nhị 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 今kim 言ngôn 唯duy 有hữu 不bất 變biến 一nhất 分phần/phân 不bất 應ưng 言ngôn 滿mãn 也dã 二nhị 有hữu 救cứu 言ngôn 下hạ 遮già 救cứu 言ngôn 空không 者giả 所sở 謂vị 生sanh 死tử 下hạ 意ý 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 非phi 唯duy 以dĩ 二nhị 空không 為vi 滿mãn 兼kiêm 顯hiển 妙diệu 有hữu 隨tùy 緣duyên 為vi 滿mãn 也dã 則tắc 知tri 涅Niết 槃Bàn 半bán 滿mãn 有hữu 二nhị 用dụng 若nhược 對đối 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 生sanh 法pháp 空không 為vi 半bán 滿mãn 若nhược 對đối 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 則tắc 以dĩ 。 空không 有hữu 具cụ 不bất 具cụ 為vi 半bán 滿mãn 是thị 則tắc 即tức 刊# 定định 立lập 半bán 滿mãn 唯duy 約ước 二nhị 空không 謂vị 第đệ 二nhị 教giáo 半bán 唯duy 約ước 生sanh 空không 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 教giáo 滿mãn 唯duy 約ước 二nhị 空không 故cố 成thành 違vi 也dã 。

華Hoa 嚴Nghiêm 懸Huyền 談Đàm 會Hội 玄Huyền 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập