華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 文Văn 義Nghĩa 要Yếu 決Quyết 問Vấn 答Đáp 卷quyển 第đệ 一nhất (# 五ngũ 科khoa 入nhập )#

皇hoàng 龍long 寺tự 釋thích 。 表biểu 員# 集tập 。

○# 七thất 處xứ 九cửu 會hội 義nghĩa

三tam 門môn 分phân 別biệt 。 第đệ 一nhất 釋thích 名danh 。 第đệ 二nhị 出xuất 體thể 。 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。

第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 七thất 九cửu 數số 名danh 。 (# 帶đái 數số 釋thích 也dã )# 處xứ 者giả 居cư 也dã 。 謂vị 止chỉ 居cư 之chi 處xứ 。 會hội 者giả 遇ngộ 也dã 。 又hựu 大đại 計kế 也dã 。 (# 佳giai 苑uyển 云vân 四tứ 方phương 郡quận 國quốc 錄lục 一nhất 代đại 之chi 事sự 總tổng 而nhi 計kế 之chi 。 名danh 曰viết 會hội 也dã 。 )# 今kim 案án 無vô 盡tận 法Pháp 界Giới 大đại 眾chúng 。 集tập 會hội 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 處xứ 中trung 。 故cố 名danh 會hội 也dã 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。 色sắc 等đẳng 四tứ 塵trần 并tinh 能năng 造tạo 四tứ 大đại 實thật 色sắc 為vi 體thể 。 若nhược 三tam 乘thừa 中trung 。 初sơ 教giáo 者giả 。 凡phàm 小tiểu 地địa 前tiền 。 俱câu 以dĩ 賴lại 耶da 識thức 為vi 體thể 。 地địa 上thượng 二nhị 義nghĩa 報báo 主chủ 亦diệc 同đồng 賴lại 耶da 為vi 體thể 。 若nhược 二nhị 智trí 所sở 現hiện 。 即tức 以dĩ 唯duy 識thức 智trí 為vi 體thể 。 若nhược 依y 終chung 教giáo 。 但đãn 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 若nhược 一Nhất 乘Thừa 以dĩ 無vô 盡tận 法Pháp 界Giới 通thông 三tam 世thế 間gian 人nhân 法pháp 理lý 事sự 等đẳng 諸chư 法pháp 為vi 體thể 。 (# 案án 今kim 正chánh 以dĩ 後hậu 也dã 前tiền 小tiểu 三tam 乘thừa 等đẳng 案án 為vi 眼nhãn 自tự 出xuất 後hậu 門môn 中trung 略lược 也dã )# 。

第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。

問vấn 云vân 何hà 七thất 處xứ 。 何hà 者giả 九cửu 會hội 耶da 。

答đáp 人nhân 中trung 三tam 。 天thiên 上thượng 四tứ (# 是thị 七thất 處xứ 也dã )# 第đệ 二nhị 第đệ 七thất 第đệ 八bát 。 重trọng/trùng 會hội 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 為vi 九cửu 會hội 。 (# 晉tấn 經kinh 八bát 會hội 欠khiếm 第đệ 七thất 重trùng 會hội 准chuẩn 也dã )# 然nhiên 將tương 欲dục 料liệu 簡giản 此thử 義nghĩa 。 略lược 作tác 三tam 門môn 。 一nhất 辨biện 教giáo 義nghĩa 事sự 相tướng 。 二nhị 長trường/trưởng 科khoa 本bổn 分phần/phân 。 三tam 辨biện 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 。 初sơ 中trung 二nhị 義nghĩa 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 者giả 。

問vấn 此thử 經Kinh 何hà 處xứ 說thuyết 耶da 。

答đáp 蓮liên 華hoa 染nhiễm 淨tịnh 圓viên 融dung 處xứ 說thuyết 。 (# 此thử 義nghĩa 後hậu 當đương 別biệt 出xuất )# 。

問vấn 何hà 時thời 說thuyết 耶da 。

答đáp 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 說thuyết 。 謂vị 即tức 此thử 時thời 中trung 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 九cửu 世thế 十thập 世thế 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 時thời 說thuyết 即tức 一nhất 切thiết 時thời 說thuyết 。 (# 此thử 義nghĩa 亦diệc 當đương 後hậu 別biệt 出xuất )# 。

問vấn 此thử 經Kinh 是thị 誰thùy 說thuyết 耶da 。

答đáp 是thị 十thập 佛Phật 盧lô 舍xá 那na 說thuyết 。 謂vị 此thử 佛Phật 即tức 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 佛Phật 故cố 。 是thị 故cố 。 一nhất 說thuyết 即tức 一nhất 切thiết 說thuyết 也dã 。 (# 此thử 義nghĩa 亦diệc 當đương 後hậu 出xuất 之chi )# 。

問vấn 為vi 何hà 機cơ 說thuyết 耶da 。

答đáp 為vì 普Phổ 賢Hiền 等đẳng 。 海hải 會hội 諸chư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 以dĩ 此thử 一nhất 海hải 會hội 眾chúng 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 海hải 會hội 眾chúng 故cố 。 是thị 故cố 為vi 一nhất 海hải 會hội 眾chúng 說thuyết 即tức 為vi 一nhất 切thiết 。 海hải 會hội 眾chúng 說thuyết 。 (# 如như 下hạ 文văn 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 經Kinh 依y 何hà 定định 耶da 。

答đáp 謂vị 依y 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 以dĩ 此thử 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 故cố 。 是thị 故cố 。 依y 一nhất 三tam 昧muội 即tức 是thị 依y 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 (# 如như 下hạ 文văn 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 經Kinh 說thuyết 何hà 法pháp 耶da 。

答đáp 謂vị 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 海hải 。 以dĩ 此thử 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 一nhất 皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 故cố 。 說thuyết 一nhất 法pháp 即tức 說thuyết 一nhất 切thiết 。 (# 如như 下hạ 文văn 云vân 云vân 此thử 義nghĩa 下hạ 當đương 別biệt 述thuật 也dã )# 。

問vấn 說thuyết 幾kỷ 許hứa 經kinh 耶da 。

答đáp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 此thử 界giới 說thuyết 。 二nhị 十thập 方phương 說thuyết 。 此thử 界giới 之chi 中trung 即tức 有hữu 三tam 本bổn 。 上thượng 本bổn 。 有hữu 十thập 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 微vi 塵trần 數số 偈kệ 四tứ 天thiên 下hạ 微vi 塵trần 數số 品phẩm 。 中trung 本bổn 。 有hữu 四tứ 十thập 九cửu 萬vạn 八bát 千thiên 。 八bát 百bách 偈kệ 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 品phẩm 。 (# 此thử 上thượng 二nhị 本bổn 。 隱ẩn 在tại 龍long 宮cung 不bất 出xuất 。 )# 下hạ 本bổn 。 有hữu 十thập 萬vạn 偈kệ 三tam 十thập 八bát 品phẩm 。 舊cựu (# 常thường 說thuyết 如như 此thử 也dã 。 更cánh 後hậu 說thuyết 〔# 三tam 〕# 十thập 八bát 品phẩm 。 又hựu 云vân 三tam 十thập 九cửu 品phẩm 也dã 。 准chuẩn 之chi )# 又hựu 眼nhãn 普phổ 眼nhãn 經kinh 。 以dĩ 須Tu 彌Di 山Sơn 。 聚tụ 筆bút 四tứ 大đại 海hải 水thủy 墨mặc 。 書thư 一nhất 品phẩm 修tu 多đa 羅la 。 猶do 不bất 能năng 窮cùng 盡tận 。 如như 是thị 等đẳng 品phẩm 。 後hậu 過quá 塵trần 數số 。 此thử 亦diệc 但đãn 是thị 大đại 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 陀đà 羅la 尼ni 力lực 。 之chi 所sở 受thọ 持trì 。 亦diệc 非phi 貝bối 葉diệp 所sở 能năng 書thư 記ký 。 以dĩ 此thử 界giới 所sở 說thuyết 為vi 總tổng 。 必tất 攝nhiếp 十thập 方phương 所sở 說thuyết 為vi 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 部bộ 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 部bộ 。 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 部bộ 。 今kim 此thử 所sở 有hữu 。 即tức 是thị 十thập 萬vạn 偈kệ 中trung 。 唯duy 有hữu 四tứ 萬vạn 五ngũ 千thiên 偈kệ 。 (# 晉tấn 經kinh 三tam 萬vạn 六lục 千thiên 。 偈kệ )# 三tam 十thập 九cửu 品phẩm 八bát 十thập 卷quyển 。 (# 晉tấn 經kinh 三tam 十thập 四tứ 品phẩm 六lục 十thập 卷quyển 亦diệc 是thị 五ngũ 十thập 卷quyển )# 流lưu 傳truyền 於ư 此thử 。

(# 上thượng 來lai 七thất 問vấn 答đáp 辨biện 其kỳ 總tổng 竟cánh )# 。

自tự 下hạ 明minh 其kỳ 別biệt 說thuyết 。 第đệ 一nhất 會hội 。 佛Phật 在tại 蓮liên 華hoa 藏tạng 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 。 海hải 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 菩Bồ 提Đề 場Tràng 中trung 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 毗tỳ 盧lô 舍xá 那na 如Như 來Lai 藏tạng 身thân 三tam 昧muội 。 (# 晉tấn 經kinh 如Như 來Lai 淨Tịnh 藏Tạng 三Tam 昧Muội 。 )# 說thuyết 華hoa 藏tạng 依y 果quả 威uy 光quang 正chánh 因nhân 也dã 。 合hợp 六lục 品phẩm 一nhất 十thập 一nhất 卷quyển 。 世thế 主chủ 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 第đệ 一nhất 。 (# 五ngũ 卷quyển 從tùng 第đệ 一nhất 至chí 第đệ 五ngũ 晉tấn 經kinh 世thế 間gian 淨tịnh 眼nhãn 品phẩm 。 )# 明minh 其kỳ 序tự 分phần/phân 。 (# 次thứ 明minh 正chánh 宗tông )# 如Như 來Lai 現hiện 相tướng 品phẩm 第đệ 二nhị 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 六lục )# 普phổ 賢hiền 三tam 昧muội 品phẩm 第đệ 三tam 。 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 第đệ 四tứ 。 (# 已dĩ 上thượng 兩lưỡng 品phẩm 共cộng 一nhất 卷quyển 第đệ 七thất )# 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 品phẩm 第đệ 五ngũ 。 (# 三tam 卷quyển 從tùng 第đệ 八bát 至chí 第đệ 十thập )# 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 品phẩm 第đệ 六lục 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất 晉tấn 經kinh 此thử 上thượng 五ngũ 品phẩm 。 分phần/phân 名danh 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 品phẩm 。 )# 此thử 五ngũ 品phẩm 中trung 。 初sơ 四tứ 品phẩm 。 明minh 毗tỳ 盧lô 舍xá 那na 依y 果quả 。 最tối 後hậu 一nhất 品phẩm 。 明minh 佛Phật 往vãng 因nhân 。 即tức 大đại 威uy 光quang 童đồng 子tử 也dã 。 第đệ 二nhị 會hội 。 佛Phật 在tại 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 說thuyết 如Như 來Lai 三tam 業nghiệp 及cập 信tín 位vị 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 六lục 品phẩm 。 (# 四tứ 卷quyển )# 佛Phật 名danh 號hiệu 品phẩm 第đệ 七thất 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 品phẩm 第đệ 八bát 。 (# 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 〔# 於ư 〕# 一nhất 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị 。 )# 明minh 覺giác 品phẩm 第đệ 九cửu 。 菩Bồ 薩Tát 問vấn 明minh 品phẩm 第đệ 十thập 。 (# 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 共cộng 一nhất 卷quyển 第đệ 十thập 三tam )# 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 第đệ 十thập 一nhất 。 賢hiền 首thủ 品phẩm 第đệ 十thập 二nhị (# 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 共cộng 二nhị 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ 第đệ 十thập 五ngũ 。 )# 此thử 六lục 品phẩm 中trung 。 初sơ 三tam 品phẩm 。 明minh 佛Phật 三tam 業nghiệp 。 (# 身thân 語ngữ 意ý 如như 次thứ 准chuẩn 之chi )# 後hậu 三tam 品phẩm 辨biện 信tín 行hành 法pháp 。 (# 解giải 行hành 德đức 如như 次thứ 准chuẩn 之chi 又hựu 釋thích 初sơ 行hành 。 次thứ 願nguyện 。 後hậu 德đức 。 )# 第đệ 三tam 會hội 。 佛Phật 在tại 忉Đao 利Lợi 天Thiên 宮Cung 。 妙diệu 勝thắng 殿điện 上thượng 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 法Pháp 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 方phương 便tiện 三tam 昧muội 。 說thuyết 十thập 住trụ 等đẳng 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 。 合hợp 六lục 品phẩm 。 昇thăng 須Tu 彌Di 頂đảnh 品phẩm 第đệ 十thập 三tam 。 須Tu 彌Di 頂đảnh 上thượng 偈kệ 讚tán 品phẩm 第đệ 十thập 四tứ 。 十thập 住trụ 品phẩm 第đệ 十thập 五ngũ 。 (# 已dĩ 上thượng 三tam 品phẩm 。 共cộng 一nhất 卷quyển 。 第đệ 十thập 六lục 。 )# 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 第đệ 十thập 六lục 。 初sơ 發phát 心tâm 功công 德đức 品phẩm 第đệ 十thập 七thất 。 (# 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 。 共cộng 一nhất 卷quyển 。 第đệ 十thập 七thất )# 明minh 法pháp 品phẩm 第đệ 十thập 八bát 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 十thập 八bát )# 此thử 六lục 品phẩm 。 初sơ 二nhị 品phẩm 。 是thị 當đương 會hội 序tự 。 (# 嚴nghiêm 處xứ 集tập 眾chúng )# 後hậu 四tứ 品phẩm 中trung 。 初sơ 三tam 品phẩm 。 明minh 自tự 分phần/phân 。 (# 解giải 行hành 德đức 如như 次thứ 准chuẩn 之chi )# 後hậu 一nhất 是thị 其kỳ 勝thắng 進tiến 。 趣thú 後hậu 方phương 便tiện 也dã 。 第đệ 四tứ 會hội 。 佛Phật 在tại 夜dạ 摩ma 天thiên 宮cung 。 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 殿điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 功công 德đức 林lâm 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 善thiện 思tư 惟duy 三tam 昧muội 。 (# 晉tấn 經kinh 菩Bồ 薩Tát 善thiện 伏phục 三tam 昧muội )# 說thuyết 十thập 行hành 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 合hợp 四tứ 品phẩm 。 (# 三tam 卷quyển )# 昇thăng 夜dạ 摩ma 天thiên 宮cung 品phẩm 第đệ 十thập 九cửu 。 夜dạ 摩ma 天thiên 宮cung 中trung 偈kệ 讚tán 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 。 十thập 行hành 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 (# 已dĩ 上thượng 三tam 品phẩm 共cộng 二nhị 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu 第đệ 二nhị 十thập )# 十thập 無vô 盡tận 藏tạng 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 )# 此thử 四tứ 品phẩm 中trung 。 初sơ 二nhị 品phẩm 序tự 。 (# 同đồng 前tiền 會hội )# 後hậu 二nhị 品phẩm 是thị 當đương 會hội 正chánh 宗tông 。 (# 初sơ 一nhất 品phẩm 正chánh 位vị 。 後hậu 一nhất 品phẩm 蘊uẩn 行hành 成thành 就tựu 。 生sanh 起khởi 後hậu 位vị 。 )# 第đệ 五ngũ 會hội 。 佛Phật 在tại 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 宮cung 一nhất 切thiết 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 殿điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 金Kim 剛Cang 幢Tràng 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 智trí 光quang 三tam 昧muội 。 (# 晉tấn 經kinh 菩Bồ 薩Tát 明minh 智trí 三tam 昧muội )# 說thuyết 十Thập 迴Hồi 向Hướng 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 合hợp 三tam 品phẩm 。 (# 一nhất 十thập 二nhị 卷quyển )# 昇thăng 兜Đâu 率Suất 天Thiên 宮Cung 。 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 三tam 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 )# 兜Đâu 率Suất 宮cung 中trung 偈kệ 讚tán 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 十thập 迴hồi 向hướng 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 (# 并tinh 前tiền 品phẩm 合hợp 一nhất 十thập 一nhất 卷quyển 從tùng 第đệ 二nhị 十thập 三tam 。 至chí 三tam 十thập 三tam )# 此thử 三tam 品phẩm 中trung 。 初sơ 二nhị 品phẩm 序tự 。 (# 同đồng 前tiền )# 後hậu 一nhất 品phẩm 辨biện 其kỳ 正chánh 宗tông 。 第đệ 六lục 會hội 。 佛Phật 在tại 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 宮cung 摩Ma 尼Ni 寶Bảo 藏Tạng 殿Điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 俱câu 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 大đại 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 三tam 昧muội 。 (# 晉tấn 論luận 經kinh 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 光quang 明minh 三tam 昧muội )# 說thuyết 十Thập 地Địa 法Pháp 門môn 。 一nhất 品phẩm 六lục 卷quyển 。 十Thập 地Địa 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục 。 (# 六lục 卷quyển 從tùng 第đệ 三tam 十thập 四tứ 至chí 第đệ 三tam 十thập 九cửu )# 第đệ 七thất 會hội 。 佛Phật 重trọng/trùng 會hội 在tại 。 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 俱câu 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 剎sát 那na 際tế 。 諸chư 佛Phật 三tam 昧muội 。 說thuyết 十thập 定định 等đẳng 修tu 生sanh 本bổn 有hữu 因nhân 果quả 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 合hợp 一nhất 十thập 一nhất 品phẩm 。 (# 一nhất 十thập 三tam 卷quyển )# 十thập 定định 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 七thất 。 四tứ 卷quyển 。 (# 從tùng 第đệ 四tứ 十thập 至chí 第đệ 四tứ 十thập 三tam 晉tấn 經kinh 欠khiếm 此thử 品phẩm 也dã )# 十thập 通thông 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát 。 (# 晉tấn 經kinh 十thập 明minh 品phẩm )# 十thập 忍nhẫn 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 。 (# 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 共cộng 一nhất 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 四tứ )# 阿a 僧tăng 祇kỳ 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 。 壽thọ 量lượng 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 一nhất 。 (# 晉tấn 經kinh 壽thọ 命mạng 品phẩm )# 菩Bồ 薩Tát 住trú 處xứ 。 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 二nhị 。 (# 已dĩ 上thượng 三tam 品phẩm 共cộng 一nhất 卷quyển 。 第đệ 四tứ 十thập 五ngũ 。 )# 佛Phật 不bất 思tư 議nghị 。 法pháp 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 三tam 。 (# 二nhị 卷quyển 。 第đệ 四tứ 十thập 六lục 第đệ 四tứ 十thập 七thất )# 如Như 來Lai 十thập 身thân 相tướng 海hải 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 四tứ 。 隨tùy 好hảo/hiếu 光quang 明minh 功công 德đức 。 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 五ngũ 。 (# 晉tấn 經kinh 小tiểu 相tướng 光quang 明minh 功công 德đức 品phẩm 。 已dĩ 上thượng 二nhị 品phẩm 共cộng 一nhất 卷quyển 。 第đệ 四tứ 十thập 八bát 。 )# 此thử 九cửu 品phẩm 。 明minh 差sai 別biệt 因nhân 果quả 。 亦diệc 是thị 修tu 生sanh 因nhân 果quả 。 (# 云vân 云vân )# 普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 六lục 。 (# 一nhất 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 五ngũ )# 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 七thất 。 (# 晉tấn 經kinh 寶bảo 王vương 如Như 來Lai 性tánh 起khởi 品phẩm 。 三tam 卷quyển 。 從tùng 第đệ 五ngũ 十thập 至chí 第đệ 五ngũ 十thập 。 二nhị )# 此thử 二nhị 品phẩm 。 明minh 平bình 等đẳng 因nhân 果quả 。 亦diệc 名danh 本bổn 有hữu 因nhân 果quả 。 (# 云vân 云vân )# 第đệ 八bát 會hội 。 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 入nhập 佛Phật 華hoa 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 (# 晉tấn 經kinh 脫thoát 莊trang 嚴nghiêm 也dã )# 普Phổ 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 百bách 句cú 問vấn 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 千thiên 句cú 答đáp 。 說thuyết 六lục 位vị 行hành 德đức 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 一nhất 品phẩm 。 (# 七thất 卷quyển )# 謂vị 離ly 世thế 間gian 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 八bát 。 (# 七thất 卷quyển 從tùng 第đệ 五ngũ 十thập 三tam 至chí 第đệ 五ngũ 十thập 。 九cửu )# 第đệ 九cửu 會hội 。 佛Phật 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 國Quốc 。 逝Thệ 多Đa 林Lâm 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 大đại 莊trang 嚴nghiêm 重trùng 閣các 。 與dữ 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 俱câu 。 佛Phật 自tự 入nhập 師sư 子tử 頻tần 申thân 三tam 昧muội 。 (# 晉tấn 經kinh 舍Xá 衛Vệ 國quốc 祇kỳ 恆hằng 林lâm 中trung 乃nãi 至chí 奮Phấn 迅Tấn 三Tam 昧Muội 。 )# 說thuyết 頓đốn 漸tiệm 入nhập 法Pháp 界Giới 法Pháp 門môn 。 於ư 中trung 說thuyết 一nhất 品phẩm 。 (# 二nhị 十thập 一nhất 卷quyển )# 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 第đệ 三tam 十thập 九cửu 。 (# 二nhị 十thập 一nhất 卷quyển 從tùng 第đệ 六lục 十thập 至chí 第đệ 八bát 十thập )# 。

問vấn 說thuyết 此thử 經Kinh 處xứ 。 為vi 淨tịnh 為vi 穢uế 耶da 。

若nhược 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。

問vấn 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 謂vị 若nhược 是thị 穢uế 不bất 現hiện 寶bảo 池trì 寶bảo 樹thụ 。 亦diệc 不bất 應ưng 言ngôn 。 爾nhĩ 時thời 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 振chấn 動động 。 若nhược 是thị 淨tịnh 者giả 。 說thuyết 九cửu 會hội 處xứ 。 何hà 故cố 皆giai 在tại 娑sa 婆bà 人nhân 天thiên 。

答đáp 慧tuệ 苑uyển 師sư 云vân 。 華hoa 藏tạng 娑sa 婆bà 就tựu 相tương/tướng 說thuyết 異dị 。 以dĩ 相tương 從tùng 說thuyết 性tánh 無vô 礙ngại 圓viên 融dung 也dã 。 (# 雖tuy 有hữu 此thử 說thuyết 。 無vô 分phân 明minh 也dã 。 )# 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 有hữu 數số 四tứ 句cú 。 一nhất 染nhiễm 淨tịnh 四tứ 句cú 。 或hoặc 染nhiễm 。 謂vị 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 七thất 處xứ 九cửu 會hội 等đẳng 覆phú 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 。 或hoặc 淨tịnh 。 謂vị 華hoa 藏tạng 海hải 。 其kỳ 地địa 金kim 剛cang 等đẳng 。 染nhiễm 相tướng 盡tận 故cố 。 或hoặc 俱câu 。 謂vị 華hoa 藏tạng 內nội 娑sa 婆bà 界giới 。 染nhiễm 淨tịnh 存tồn 泯mẫn 。 隱ẩn 顯hiển 無vô 礙ngại 。 或hoặc 俱câu 非phi 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 相tương/tướng 盡tận 。 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 。 各các 相tướng 形hình 奪đoạt 。 二nhị 相tương/tướng 盡tận 故cố 。 二nhị 通thông 局cục 四tứ 句cú 。 或hoặc 局cục 。 謂vị 此thử 一nhất 界giới 。 或hoặc 通thông 。 謂vị 該cai 於ư 十thập 方phương 。 或hoặc 俱câu 。 謂vị 要yếu 具cụ 前tiền 二nhị 。 或hoặc 俱câu 非phi 。 謂vị 相tương/tướng 盡tận 歸quy 性tánh 。 或hoặc 局cục 。 謂vị 此thử 處xứ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 剎sát 。 又hựu 此thử 處xứ 一nhất 一nhất 塵trần 等đẳng 。 皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 無vô 邊biên 剎sát 海hải 。 或hoặc 通thông 。 謂vị 此thử 界giới 入nhập 一nhất 切thiết 剎sát 。 又hựu 此thử 塵trần 等đẳng 。 皆giai 通thông 一nhất 切thiết 諸chư 剎sát 塵trần 等đẳng 。 或hoặc 俱câu 。 謂vị 攝nhiếp 入nhập 俱câu 現hiện 。 或hoặc 俱câu 非phi 。 謂vị 形hình 奪đoạt 雙song 泯mẫn 。 三tam 依y 正chánh 四tứ 句cú 。 或hoặc 正chánh 在tại 依y 。 謂vị 佛Phật 在tại 坐tọa 等đẳng 。 又hựu 佛Phật 即tức 剎sát 故cố 。 或hoặc 依y 在tại 正chánh 。 謂vị 剎sát 居cư 佛Phật 內nội 。 又hựu 剎sát 即tức 佛Phật 身thân 故cố 。 或hoặc 俱câu 或hoặc 非phi 。 (# 並tịnh 准chuẩn 思tư 之chi )# 。

問vấn 若nhược 如như 上thượng 說thuyết 。 則tắc 七thất 處xứ 九cửu 會hội 皆giai 悉tất 雜tạp 亂loạn 。 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 說thuyết 十thập 住trụ 時thời 。 既ký 遍biến 虗hư 空không 。 周chu 側trắc 毛mao 道đạo 。 未vị 知tri 夜dạ 摩ma 等đẳng 處xứ 亦diệc 說thuyết 住trụ 不phủ 。 若nhược 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 問vấn 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 謂vị 若nhược 彼bỉ 不bất 說thuyết 。 則tắc 說thuyết 處xứ 不bất 遍biến 。 若nhược 彼bỉ 亦diệc 說thuyết 。 何hà 故cố 經kinh 中trung 唯duy 云vân 忉Đao 利Lợi 說thuyết 十thập 住trụ 法pháp 夜dạ 摩ma 等đẳng 處xứ 說thuyết 十thập 行hành 等đẳng 。

答đáp 此thử 說thuyết 十thập 住trụ 。 忉Đao 利Lợi 天thiên 處xứ 既ký 遍biến 十thập 方phương 一nhất 切thiết 塵trần 道đạo 。 是thị 故cố 夜dạ 摩ma 等đẳng 處xứ 皆giai 有hữu 忉Đao 利Lợi 。 即tức 於ư 如như 是thị 。 遍biến 夜dạ 摩ma 等đẳng 忉Đao 利Lợi 天thiên 處xứ 。 說thuyết 十thập 住trụ 法pháp 。 是thị 故cố 忉Đao 利Lợi 天thiên 不bất 普phổ 遍biến 。 仍nhưng 非phi 夜dạ 摩ma 。 夜dạ 摩ma 等đẳng 處xứ 說thuyết 十thập 行hành 等đẳng 。 皆giai 亦diệc 遍biến 於ư 忉Đao 利Lợi 等đẳng 處xứ 。 仍nhưng 非phi 忉Đao 利Lợi 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 約ước 十thập 住trụ 與dữ 十thập 行hành 等đẳng 。 全toàn 位vị 相tương/tướng 攝nhiếp 。 則tắc 彼bỉ 此thử 互hỗ 無vô 。 各các 遍biến 法Pháp 界Giới 。 若nhược 約ước 諸chư 位vị 相tương/tướng 資tư 。 則tắc 此thử 彼bỉ 互hỗ 有hữu 。 同đồng 遍biến 法Pháp 界Giới 。 餘dư 一nhất 一nhất 品phẩm 。 一nhất 一nhất 處xứ 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。

問vấn 餘dư 佛Phật 說thuyết 處xứ 與dữ 舍xá 那na 說thuyết 。 為vi 相tương 見kiến 不phủ 。

答đáp 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。

問vấn 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 謂vị 若nhược 相tương 見kiến 。 即tức 應ưng 相tương/tướng 遍biến 。 若nhược 不bất 相tương 見kiến 。 不bất 成thành 主chủ 伴bạn 。

答đáp 互hỗ 為vi 主chủ 伴bạn 。 通thông 有hữu 四tứ 句cú 。 謂vị 主chủ 主chủ 不bất 相tương 見kiến 。 伴bạn 伴bạn 亦diệc 爾nhĩ 。 各các 遍biến 法Pháp 界Giới 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 無vô 。 故cố 無vô 相tướng 見kiến 。 主chủ 之chi 與dữ 伴bạn 。 其kỳ 必tất 相tương 見kiến 。 伴bạn 主chủ 亦diệc 爾nhĩ 。 共cộng 遍biến 法Pháp 界Giới 。 此thử 彼bỉ 互hỗ 有hữu 。 故cố 無vô 不bất 見kiến 。 如như 舍xá 那na 為vi 主chủ 證chứng 處xứ 為vi 伴bạn 。 無vô 有hữu 主chủ 而nhi 不bất 俱câu 伴bạn 故cố 。 舍xá 那na 與dữ 證chứng 處xứ 。 同đồng 遍biến 法Pháp 界Giới 。 設thiết 於ư 東đông 方phương 。 證chứng 法pháp 東đông 處xứ 。 彼bỉ 有hữu 舍xá 那na 。 還hoàn 有hữu 東đông 方phương 而nhi 來lai 作tác 證chứng 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 一nhất 切thiết 塵trần 道đạo 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

問vấn 以dĩ 何hà 文văn 證chứng 。 知tri 乎hồ 一nhất 處xứ 即tức 一nhất 切thiết 處xứ 等đẳng 耶da 。

答đáp 經Kinh 云vân 。 一nhất 一nhất 微vi 塵trần 中trung 。 佛Phật 國quốc 海hải 安an 住trụ 。 佛Phật 雲vân 遍biến 護hộ 念niệm 。 彌di 綸luân 覆phú 一nhất 切thiết 。 又hựu 云vân 。 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 無vô 量lượng 佛Phật 剎sát 。 莊trang 嚴nghiêm 清thanh 淨tịnh 。 曠khoáng 然nhiên 安an 住trụ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 處xứ 。 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 於ư 眾chúng 海hải 中trung 。 演diễn 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 況huống 七thất 處xứ 九cửu 會hội 處xứ 而nhi 不bất 該cai 攝nhiếp 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 耶da 。

問vấn 既ký 在tại 摩ma 竭kiệt 說thuyết 。 彼bỉ 國quốc 眾chúng 生sanh 。 有hữu 預dự 會hội 不phủ 。

答đáp 慧tuệ 苑uyển 師sư 云vân 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。

問vấn 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 有hữu 預dự 者giả 。 經kinh 何hà 不bất 言ngôn 耶da 。 若nhược 無vô 預dự 者giả 。 何hà 須tu 此thử 說thuyết 耶da 。

答đáp 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 為vi 表biểu 法pháp 。 二nhị 為vi 應ứng 機cơ 。 言ngôn 表biểu 法pháp 者giả 。 謂vị 摩Ma 竭Kiệt 國Quốc 。 是thị 諸chư 國quốc 之chi 上thượng 道đạo 。 第đệ 一nhất 會hội 為vi 九cửu 會hội 之chi 最tối 初sơ 。 故cố 此thử 說thuyết 也dã 。 言ngôn 應ứng 機cơ 者giả 。 會hội 中trung 菩Bồ 薩Tát 。 除trừ 十thập 方phương 新tân 來lai 。 餘dư 皆giai 隨tùy 願nguyện 。 生sanh 於ư 此thử 國quốc 。 斯tư 即tức 應ứng 機cơ 。 何hà 必tất 要yếu 列liệt 凡phàm 俗tục 方phương 是thị 所sở 化hóa 之chi 眾chúng 。 (# 云vân 云vân 後hậu 二nhị 門môn 如như 別biệt 說thuyết 記ký )# 。

○# 說thuyết 經Kinh 時thời 義nghĩa

三tam 門môn 同đồng 前tiền 。

第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 說thuyết 者giả 談đàm 說thuyết 。 謂vị 能năng 說thuyết 者giả 。 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 於ư 一nhất 字tự 中trung 一nhất 剎sát 那na 。 須tu 能năng 持trì 能năng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 況huống 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 一nhất 切thiết 字tự 中trung 。 經kinh 者giả 。 貫quán 穿xuyên 所sở 說thuyết 。 攝nhiếp 持trì 所sở 化hóa 。 (# 如như 常thường 說thuyết 也dã )# 時thời 者giả 。 說thuyết 聽thính 究cứu 竟cánh 之chi 時thời 。 謂vị 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 或hoặc 無vô 量lượng 劫kiếp 。 融dung 通thông 無vô 礙ngại 。 具cụ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 無vô 不bất 皆giai 攝nhiếp 。 (# 云vân 云vân )# 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 慧tuệ 苑uyển 師sư 云vân 。 若nhược 三tam 乘thừa 者giả 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 理lý 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 以dĩ 為vi 其kỳ 性tánh 。 謂vị 一nhất 時thời 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 前tiền 後hậu 際tế 盡tận 。 為vi 時thời 體thể 。

第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。

問vấn 此thử 經Kinh 何hà 時thời 說thuyết 耶da 。

答đáp 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。

問vấn 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 未vị 而nhi 定định 說thuyết 。 成thành 道Đạo 已dĩ 後hậu 。 幾kỷ 日nhật 說thuyết 耶da 。

答đáp 別biệt 行hành 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 成thành 道Đạo 未vị 久cửu 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 故cố 知tri 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 時thời 也dã 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 。 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 云vân 。 前tiền 之chi 五ngũ 會hội 。 是thị 佛Phật 成thành 道Đạo 初sơ 七thất 日nhật 說thuyết 。 第đệ 六lục 會hội 後hậu 。 是thị 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 說thuyết 耶da 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 此thử 解giải 不bất 可khả 。 十Thập 地Địa 論luận 云vân 。 何hà 故cố 不bất 初sơ 七thất 日nhật 說thuyết 。 思tư 惟duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 故cố 。 既ký 云vân 思tư 惟duy 。 明minh 知tri 非phi 說thuyết 法Pháp 。

問vấn 有hữu 人nhân 說thuyết 。 下hạ 文văn 中trung 有hữu 鶖thu 子tử 等đẳng 。 五ngũ 百bách 聲Thanh 聞Văn 。 並tịnh 後hậu 時thời 度độ 。 故cố 知tri 是thị 後hậu 時thời 說thuyết 耶da 。

答đáp 此thử 所sở 判phán 。 恐khủng 不bất 順thuận 文văn 。 第đệ 八bát 會hội 者giả 。 亦diệc 非phi 後hậu 時thời 。 何hà 得đắc 於ư 一nhất 部bộ 經kinh 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 半bán 。 中trung 說thuyết 餘dư 經kinh 。 後hậu 方phương 更cánh 續tục 。 豈khởi 令linh 佛Phật 無vô 。 陀đà 羅la 尼ni 力lực 。 不bất 能năng 一nhất 念niệm 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 祇kỳ 園viên 鶖thu 子tử 。 並tịnh 是thị 九cửu 世thế 。 相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 即tức 。 文văn 云vân 過quá 。 去khứ 一nhất 切thiết 劫kiếp 。 安an 置trí 未vị 來lai 今kim 。 未vị 來lai 一nhất 劫kiếp 迴hồi 。 置trí 過quá 去khứ 世thế 。 又hựu 云vân 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 建kiến 立lập 三tam 世thế 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 (# 如như 是thị 等đẳng 文văn 處xứ 處xứ 皆giai 有hữu 。 )# 豈khởi 可khả 鶖thu 子tử 等đẳng 而nhi 非phi 此thử 類loại 。

問vấn 於ư 此thử 二nhị 七thất 之chi 時thời 。 即tức 攝nhiếp 八bát 九cửu 會hội 者giả 。 是thị 同đồng 時thời 耶da 。 有hữu 前tiền 後hậu 耶da 。

答đáp 同đồng 時thời 而nhi 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 也dã 。

問vấn 以dĩ 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 如như 此thử 耶da 。

答đáp 如như 印ấn 文văn 。 讀đọc 時thời 前tiền 後hậu 。 印ấn 紙chỉ 同đồng 時thời 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 重trọng/trùng 會hội 得đắc 成thành 。

答đáp 重trọng/trùng 亦diệc 同đồng 時thời 。 以dĩ 無vô 礙ngại 故cố 。 如như 燈đăng 光quang 相tướng 入nhập 等đẳng 。 餘dư 不bất 動động 昇thăng 天thiên 等đẳng 。 (# 准chuẩn 釋thích 可khả 知tri )# 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 。 諸chư 時thời 相tương 望vọng 。 相tương/tướng 攝nhiếp 力lực 齊tề 。 何hà 要yếu 在tại 此thử 。 不bất 在tại 餘dư 時thời 。

答đáp 此thử 即tức 是thị 餘dư 不bất 時thời 說thuyết 。 餘dư 又hựu 亦diệc 不bất 礙ngại 表biểu 初sơ 之chi 說thuyết 。 以dĩ 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 非phi 但đãn 此thử 二nhị 七thất 之chi 時thời 即tức 攝nhiếp 八bát 九cửu 會hội 。 亦diệc 為vi 攝nhiếp 彼bỉ 前tiền 後hậu 各các 無vô 量lượng 劫kiếp 。 無vô 不bất 皆giai 盡tận 。 以dĩ 是thị 不bất 思tư 議nghị 時thời 故cố 。 亦diệc 攝nhiếp 於ư 重trùng 重trùng 無vô 量lượng 念niệm 知tri 。 如như 因nhân 陀đà 羅la 網võng 重trọng/trùng 收thu 攝nhiếp 故cố 。

問vấn 依y 普phổ 耀diệu 經kinh 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 於ư 麤thô 野dã 園viên 。 為vì 彼bỉ 五ngũ 人nhân 。 三tam 轉chuyển 四Tứ 諦Đế (# 此thử 小Tiểu 乘Thừa )# 依y 密Mật 迹Tích 力Lực 士Sĩ 經kinh 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 鹿lộc 園viên 。 為vi 於ư 無vô 量lượng 大đại 眾chúng 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 有hữu 得đắc 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 (# 是thị 三tam 乘thừa )# 依y 此thử 經Kinh 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 於ư 樹thụ 王vương 下hạ 。 為vi 海hải 會hội 菩Bồ 薩Tát 。 轉chuyển 無vô 盡tận 法Pháp 輪luân 。 (# 此thử 一Nhất 乘Thừa )# 何hà 故cố 時thời 同đồng 而nhi 大đại 小tiểu 殊thù 耶da 。

答đáp 上thượng 三tam 同đồng 時thời 者giả 。 約ước 法pháp 表biểu 本bổn 末mạt 同đồng 時thời 。 約ước 人nhân 顯hiển 機cơ 感cảm 各các 異dị 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 故cố 依y 法pháp 華hoa 三tam 七thất 日nhật 。 四tứ 分phần/phân 律luật 六lục 七thất 日nhật 。 興hưng 起khởi 行hành 經kinh 七thất 七thất 日nhật 。 依y 五ngũ 分phần/phân 律luật 八bát 七thất 日nhật 。 智Trí 度Độ 論luận 五ngũ 十thập 七thất 日nhật 。 十thập 二nhị 遊du 經kinh 一nhất 年niên 方phương 說thuyết 耶da 。

答đáp 此thử 並tịnh 末mạt 教giáo 機cơ 異dị 。 宜nghi 聞văn 各các 別biệt 。 故cố 致trí 不bất 同đồng 。 本bổn 教giáo 機cơ 定định 。 故cố 唯duy 二nhị 七thất 。

問vấn 表biểu 何hà 義nghĩa 故cố 。 定định 二nhị 七thất 日nhật 耶da 。

答đáp 十Thập 地Địa 論luận 云vân 。

時thời 處xứ 等đẳng 校giảo 量lượng 顯hiển 示thị 勝thắng 故cố 。 此thử 法pháp 勝thắng 故cố 。 在tại 於ư 初sơ 時thời 及cập 勝thắng 處xứ 說thuyết 。 豈khởi 初sơ 二nhị 會hội 。 及cập 七thất 八bát 九cửu 會hội 所sở 說thuyết 佛Phật 果Quả 。 不bất 如như 十Thập 地Địa 。 苑uyển 云vân 。 世thế 親thân 且thả 依y 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 四tứ 十thập 心tâm 中trung 。 十Thập 地Địa 為vi 勝thắng 。 六lục 欲dục 天thiên 中trung 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 為vi 勝thắng 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 也dã 。 藏tạng 云vân 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 此thử 經Kinh 初sơ 時thời 表biểu 本bổn 法pháp 勝thắng 故cố 。 二nhị 末mạt 教giáo 亦diệc 同đồng 。 表biểu 末mạt 不bất 離ly 本bổn 故cố 。 三tam 顯hiển 本bổn 非phi 末mạt 故cố 。 末mạt 時thời 不bất 定định 本bổn 時thời 定định 故cố 。

問vấn 上thượng 言ngôn 。 如như 因nhân 陀đà 羅la 網võng 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。

時thời 劫kiếp 常thường 說thuyết 此thử 經Kinh 者giả 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 會hội 總tổng 天thiên 了liễu 時thời 。 何hà 容dung 有hữu 此thử 一nhất 部bộ 經kinh 教giáo 。

答đáp 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 義nghĩa 者giả 。 為vì 下hạ 劣liệt 眾chúng 生sanh 。 於ư 無vô 盡tận 說thuyết 中trung 。 略lược 取thủ 此thử 等đẳng 。 結kết 集tập 流lưu 通thông 。 故cố 有hữu 此thử 部bộ 。 令linh 其kỳ 見kiến 聞văn 。 方phương 便tiện 引dẫn 入nhập 無vô 際tế 限hạn 中trung 。 如như 觀quán 牖dũ 隙khích 見kiến 無vô 際tế 虗hư 空không 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。 觀quán 此thử 一nhất 部bộ 。 見kiến 無vô 邊biên 法pháp 海hải 。 二nhị 義nghĩa 者giả 。 又hựu 復phục 即tức 此thử 一nhất 部bộ 。 是thị 無vô 邊biên 劫kiếp 海hải 之chi 說thuyết 。 以dĩ 結kết 通thông 文văn 無vô 分phân 齊tề 故cố 。 一nhất 說thuyết 即tức 是thị 一nhất 切thiết 說thuyết 故cố 。

問vấn 若nhược 此thử 多đa 劫kiếp 常thường 恆hằng 說thuyết 者giả 。 何hà 故cố 。 如Như 來Lai 有hữu 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

答đáp 說thuyết 此thử 經Kinh 佛Phật 。 本bổn 不bất 涅Niết 槃Bàn 。 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 中trung 。 開khai 旃chiên 檀đàn 塔tháp 。 見kiến 三tam 世thế 佛Phật 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 又hựu 復phục 以dĩ 此thử 初sơ 時thời 既ký 攝nhiếp 多đa 劫kiếp 。 是thị 故cố 示thị 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 在tại 此thử 中trung 。 以dĩ 攝nhiếp 化hóa 威uy 儀nghi 之chi 中trung 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 是thị 說thuyết 法Pháp 。 攝nhiếp 生sanh 與dữ 成thành 道Đạo 說thuyết 法Pháp 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 。 說thuyết 法Pháp 總tổng 無vô 休hưu 時thời 。 復phục 舍xá 那na 佛Phật 。 常thường 在tại 華hoa 嚴nghiêm 。 恆hằng 時thời 說thuyết 法Pháp 。 無vô 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 已dĩ 入nhập 大đại 地địa 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 初sơ 說thuyết 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 。 恆hằng 見kiến 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 純thuần 說thuyết 。 如như 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 。 (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 智trí 論luận 第đệ 二nhị 云vân 。 不bất 說thuyết 迦ca 羅la 時thời 。 說thuyết 三tam 摩ma 耶da 時thời 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 一nhất 迦ca 羅la 時thời 。 (# 此thử 云vân 別biệt 相tướng 時thời 如như 說thuyết 或hoặc 時thời 在tại 眾chúng 。 不bất 得đắc 聞văn 等đẳng )# 二nhị 。 三tam 摩ma 耶da 時thời 。 (# 此thử 云vân 破phá 耶da 見kiến 時thời 。 不bất 簡giản 白bạch 黑hắc 。 一nhất 切thiết 得đắc 聞văn 。 )# 今kim 言ngôn 二nhị 七thất 之chi 時thời 。 是thị 後hậu 所sở 攝nhiếp 。

問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 二nhị 夜dạ 經Kinh 云vân 初sơ 成thành 道Đạo 夜dạ 般bát 涅Niết 槃Bàn 夜dạ 。 二nhị 夜dạ 中trung 間gian 。 轉chuyển 正chánh 梵Phạm 輪luân 。

答đáp 由do 此thử 文văn 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 臺đài 零linh 辨biện 法Pháp 師sư 云vân 。 從tùng 初sơ 七thất 日nhật 。 至chí 於ư 極cực 終chung 。 常thường 說thuyết 恆hằng 說thuyết (# 云vân 云vân )# 。

○# 說thuyết 經Kinh 佛Phật 義nghĩa

三tam 門môn 同đồng 前tiền 。

一nhất 釋thích 名danh 者giả (# 說thuyết 經Kinh 二nhị 字tự 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết )# 佛Phật 者giả 。 慧tuệ 苑uyển 師sư 。 (# 三tam 說thuyết )# 一nhất 佛Phật 者giả 。 具cụ 言ngôn 佛Phật 陀Đà (# 此thử 翻phiên 為vi 覺giác )# 即tức 圓viên 滿mãn 大đại 智trí 。 照chiếu 用dụng 者giả 也dã 。 所sở 照chiếu 是thị 何hà 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。 即tức 真chân 俗tục 無vô 二nhị 。 無vô 障chướng 礙ngại 法Pháp 界Giới 境cảnh 也dã 。 二nhị 若nhược 依y 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 種chủng 相tương/tướng 。 能năng 自tự 開khai 覺giác 。 亦diệc 能năng 開khai 覺giác 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 如như 睡thụy 夢mộng 覺giác 。 如như 蓮liên 華hoa 開khai 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。 三tam 依y 此thử 經Kinh 宗tông 。 本bổn 始thỉ 無vô 異dị 之chi 智trí 。 照chiếu 法Pháp 界Giới 法pháp 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 經Kinh 云vân 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 成thành 最Tối 正Chánh 覺Giác 。 謂vị 普phổ 照chiếu 境cảnh 界giới 。 同đồng 一nhất 法pháp 住trụ 。 始thỉ 本bổn 冥minh 會hội 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 佛Phật 陀Đà 此thử 云vân 覺giác 者giả 。 覺giác 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 覺giác 悟ngộ 義nghĩa 。 謂vị 理lý 智trí 照chiếu 真chân 故cố 。 二nhị 是thị 覺giác 察sát 義nghĩa 。 謂vị 量lượng 智trí 鑒giám 俗tục 故cố 。 者giả 是thị 假giả 人nhân 。 即tức 有hữu 覺giác 之chi 者giả 。 名danh 為vi 覺giác 者giả 。 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 慧tuệ 苑uyển 師sư 云vân 。 依y 佛Phật 地địa 論luận 。 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 大đại 覺giác 地địa 。 謂vị 四Tứ 智Trí 及cập 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界giới 。 若nhược 依y 此thử 經Kinh 宗tông 。 具cụ 攝nhiếp 無vô 邊biên 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 乃nãi 至chí 三tam 種chủng 世thế 間gian 。 總tổng 攝nhiếp 為vi 體thể 。 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 若nhược 依y 一Nhất 乘Thừa 二nhị 種chủng 十thập 佛Phật 。 既ký 通thông 三tam 世thế 間gian 。 即tức 知tri 用dụng 一nhất 切thiết 理lý 事sự 教giáo 義nghĩa 因nhân 果quả 人nhân 法pháp 解giải 行hành 等đẳng 。 總tổng 佛Phật 為vi 體thể 。 若nhược 約ước 所sở 依y 。 以dĩ 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 為vi 體thể 。

第đệ 三tam 問vấn 答đáp 。

問vấn 說thuyết 此thử 經Kinh 。 佛Phật 三Tam 身Thân 之chi 中trung 。 是thị 何hà 等đẳng 身thân 耶da 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 三tam 說thuyết 。 一nhất 有hữu 人nhân 釋thích 云vân 。 是thị 化hóa 身thân 佛Phật 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 是thị 化hóa 身thân 故cố 。 不bất 離ly 昇thăng 天thiên 是thị 重trọng/trùng 化hóa 故cố 。 以dĩ 釋Thích 迦Ca 異dị 名danh 名danh 盧lô 舍xá 那na 。 非phi 別biệt 報báo 身thân 故cố 。 二nhị 有hữu 釋thích 云vân 。 說thuyết 此thử 經Kinh 佛Phật 。 是thị 實thật 報báo 身thân 。 以dĩ 是thị 盧Lô 舍Xá 那Na 。 法Pháp 界Giới 身thân 故cố 。 居cư 蓮liên 華hoa 藏tạng 淨tịnh 土độ 中trung 故cố 。 下hạ 第đệ 八bát 會hội 初sơ 歎thán 佛Phật 具cụ 彼bỉ 二nhị 十thập 一nhất 種chủng 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 是thị 實thật 報báo 也dã 。 但đãn 以dĩ 不bất 離ly 化hóa 故cố 。 該cai 此thử 樹thụ 下hạ 。 非phi 是thị 化hóa 身thân 。 三tam 釋thích 。 此thử 佛Phật 是thị 十thập 佛Phật 之chi 身thân 。 通thông 三tam 世thế 間gian 。 以dĩ 說thuyết 十thập 信tín 及cập 三tam 賢hiền 等đẳng 地địa 前tiền 所sở 見kiến 非phi 實thật 報báo 故cố 。 然nhiên 居cư 華hoa 藏tạng 。 非phi 局cục 化hóa 故cố 。 國quốc 土độ 身thân 等đẳng 。 非phi 前tiền 二nhị 故cố 。 具cụ 攝nhiếp 前tiền 二nhị 。 性tánh 融dung 通thông 故cố 。 具cụ 足túc 主chủ 伴bạn 。 如như 帝đế 網võng 故cố 。 是thị 故cố 。 唯duy 是thị 同đồng 遍biến 法Pháp 界Giới 十thập 佛Phật 之chi 身thân 。 (# 後hậu 說thuyết 合hợp 於ư 經kinh 意ý 元nguyên 曉hiểu 師sư 又hựu 多đa 同đồng 說thuyết 唯duy 一nhất 圓viên 滿mãn 法Pháp 身thân 。 無vô 上thượng 如Như 來Lai 耳nhĩ )# 。

問vấn 何hà 故cố 通thông 三tam 世thế 間gian 依y 正chánh 無vô 礙ngại 為vi 能năng 說thuyết 者giả 也dã 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 直trực 攝nhiếp 一nhất 切thiết 三tam 世thế 間gian 盡tận 。 以dĩ 具cụ 此thử 三tam 事sự 。 方phương 為vi 佛Phật 故cố 。 三Tam 身Thân 二nhị 身thân 。 但đãn 是thị 三tam 中trung 智trí 正chánh 覺giác 攝nhiếp 。 妙diệu 淨tịnh 土độ 同đồng 生sanh 之chi 身thân 。 無vô 不bất 皆giai 是thị 此thử 中trung 所sở 攝nhiếp 。 二nhị 亦diệc 正chánh 報báo 毛mao 孔khổng 依y 報báo 塵trần 中trung 。 各các 重trùng 重trùng 具cụ 攝nhiếp 三tam 世thế 間gian 等đẳng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 帝đế 網võng 現hiện 。 (# 准chuẩn 思tư 之chi )# 。

問vấn 此thử 佛Phật 既ký 在tại 如như 前tiền 無vô 盡tận 時thời 處xứ 。 其kỳ 佛Phật 為vi 是thị 一nhất 身thân 。 為vi 是thị 多đa 身thân 。

答đáp 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。

問vấn 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 謂vị 若nhược 是thị 一nhất 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 剎sát 中trung 各các 令linh 現hiện 耶da 。 若nhược 是thị 多đa 身thân 。 何hà 故cố 經Kinh 云vân 而nhi 不bất 分phân 身thân 耶da 。

答đáp 此thử 盧lô 舍xá 那na 法Pháp 界Giới 身thân 雲vân 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 常thường 在tại 此thử 處xứ 即tức 他tha 處xứ 故cố 。 遠viễn 在tại 他tha 方phương 恆hằng 住trụ 此thử 故cố 。 又hựu 分phần/phân 圓viên 無vô 礙ngại 。 即tức 此thử 遍biến 法Pháp 界Giới 身thân 。 一nhất 一nhất 支chi 分phần/phân 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 亦diệc 有hữu 自tự 舍xá 那na 全toàn 身thân 。 是thị 故cố 。 分phần/phân 處xứ 即tức 是thị 圓viên 滿mãn 也dã 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 出xuất 一nhất 切thiết 佛Phật 。 剎sát 微vi 塵trần 等đẳng 化hóa 身thân 雲vân 。 充sung 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 又hựu 此thử 佛Phật 身thân 。 即tức 理lý 即tức 事sự 。 即tức 一nhất 即tức 多đa 。 即tức 依y 即tức 正chánh 。 即tức 人nhân 即tức 法pháp 。 即tức 此thử 即tức 彼bỉ 。 即tức 情tình 即tức 非phi 情tình 。 即tức 因nhân 即tức 果quả 。 三Tam 身Thân 即tức 十thập 身thân 。 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 法Pháp 界Giới 身thân 雲vân 。 於ư 前tiền 時thời 處xứ 。 常thường 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 。 無vô 休hưu 無vô 息tức 。 又hựu 依y 正chánh 無vô 礙ngại 。 謂vị 此thử 身thân 雲vân 。 即tức 作tác 一nhất 切thiết 器khí 世thế 間gian 。 經Kinh 云vân 。 或hoặc 作tác 日nhật 月nguyệt 遊du 虗hư 空không 。 或hoặc 作tác 河hà 池trì 井tỉnh 泉tuyền 等đẳng 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 海hải 。 如như 上thượng 說thuyết 國quốc 土độ 身thân 等đẳng 。 又hựu 潛tiềm 入nhập 無vô 礙ngại 。 於ư 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 謂vị 此thử 佛Phật 身thân 。 遍biến 入nhập 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 界giới 中trung 。 如như 如Như 來Lai 藏tạng 。 雖tuy 作tác 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 失thất 自tự 性tánh 。 又hựu 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 在tại 如Như 來Lai 。 一nhất 毛mao 孔khổng 內nội 。 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 。 經Kinh 云vân 。 觀quán 見kiến 如Như 來Lai 一nhất 毛mao 孔khổng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 悉tất 入nhập 中trung 。 普phổ 賢hiền 亦diệc 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 及cập 剎sát 土độ 。 在tại 我ngã 身thân 內nội 無vô 障chướng 礙ngại 。 我ngã 於ư 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 中trung 。 現hiện 佛Phật 境cảnh 界giới 諦đế 觀quán 察sát 。 又hựu 云vân 。 佛Phật 身thân 充sung 滿mãn 諸chư 法Pháp 界Giới 。 普phổ 賢hiền 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 前tiền 等đẳng 。 (# 云vân 云vân )# 又hựu 此thử 一nhất 釋Thích 迦Ca 身thân 隨tùy 應ứng 群quần 機cơ 。 差sai 別biệt 多đa 種chủng 。 或hoặc 同đồng 凡phàm 而nhi 非phi 聖thánh 。 如như 見kiến 三tam 尺xích 黑hắc 象tượng 脚cước 身thân 及cập 樹thụ 神thần 身thân 等đẳng 。 (# 此thử 在tại 人nhân 天thiên 位vị )# 或hoặc 是thị 聖thánh 而nhi 非phi 凡phàm 。 以dĩ 同đồng 羅La 漢Hán 聖thánh 人nhân 身thân 故cố 。 或hoặc 亦diệc 凡phàm 亦diệc 聖thánh 。 以dĩ 是thị 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 實thật 報báo 身thân 故cố 。 四tứ 大đại 成thành 故cố 。 同đồng 凡phàm 身thân 也dã 。 具cụ 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 諸chư 漏lậu 盡tận 故cố 是thị 聖thánh 。 (# 以dĩ 表biểu 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 故cố )# 或hoặc 非phi 凡phàm 非phi 聖thánh 。 以dĩ 是thị 大Đại 乘Thừa 。 三Tam 身Thân 攝nhiếp 故cố 。 非phi 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 羅La 漢Hán 聖thánh 故cố 。 或hoặc 是thị 化hóa 非phi 法pháp 報báo 。 以dĩ 具cụ 八bát 相tương/tướng 在tại 閻Diêm 浮Phù 故cố 。 色sắc 頂đảnh 別biệt 立lập 彼bỉ 實thật 報báo 故cố 。 如như 梵Phạm 網võng 經kinh 等đẳng 說thuyết 。 (# 此thử 約ước 初sơ 教giáo )# 或hoặc 是thị 報báo 非phi 法pháp 化hóa 。 即tức 此thử 身thân 具cụ 二nhị 十thập 一nhất 種chủng 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 如như 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 (# 此thử 約ước 終chung 教giáo )# 或hoặc 是thị 法pháp 非phi 報báo 化hóa 。 以dĩ 色sắc 即tức 如như 故cố 。 經Kinh 云vân 。 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 (# 此thử 約ước 頓đốn 教giáo 。 上thượng 來lai 約ước 三tam 乘thừa 說thuyết )# 或hoặc 亦diệc 法pháp 報báo 化hóa 。 如như 前tiền 三tam 說thuyết 故cố 。 (# 此thử 約ước 同đồng 教giáo )# 或hoặc 非phi 法pháp 非phi 報báo 化hóa 。 以dĩ 是thị 十thập 佛Phật 故cố 。 通thông 三tam 世thế 間gian 故cố 。 具cụ 足túc 主chủ 伴bạn 。 如như 是thị 經Kinh 下hạ 上thượng 文văn 說thuyết 。 (# 此thử 約ước 圓viên 教giáo )# 是thị 故cố 。 此thử 佛Phật 身thân 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 極cực 難nan 思tư 也dã 。

問vấn 慧tuệ 苑uyển 云vân 。 說thuyết 此thử 經Kinh 者giả 。 或hoặc 佛Phật 自tự 說thuyết 。 或hoặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 或hoặc 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 光quang 明minh 中trung 說thuyết 。 或hoặc 神thần 天thiên 等đẳng 種chủng 種chủng 類loại 說thuyết 。 何hà 故cố 。 今kim 此thử 唯duy 稱xưng 佛Phật 耶da 。

答đáp 說thuyết 雖tuy 多đa 類loại 。 莫mạc 不bất 皆giai 承thừa 佛Phật 力lực 。 佛Phật 為vi 主chủ 故cố 。 但đãn 標tiêu 佛Phật 也dã 。 故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 若nhược 不bất 推thôi 從tùng 佛Phật 聞văn 。 則tắc 諍tranh 論luận 起khởi 故cố 。

問vấn 大đại 師sư 具cụ 有hữu 十thập 號hiệu 。 何hà 故cố 。 經kinh 首thủ 唯duy 標tiêu 佛Phật 稱xưng 。

答đáp 依y 真chân 實thật 論luận 。 佛Phật 具cụ 十thập 義nghĩa 餘dư 。 號hiệu 不bất 爾nhĩ 。 謂vị 如như 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 七thất 事sự 記ký 中trung 引dẫn 真chân 實thật 論luận 。 佛Phật 具cụ 十thập 義nghĩa 。 謂vị 一nhất 覺giác 勝thắng 天thiên 皷cổ 。 二nhị 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 三tam 離ly 二nhị 無vô 智trí 。 四tứ 已dĩ 過quá 睡thụy 眠miên 。 五ngũ 譬thí 如như 蓮liên 華hoa 。 六lục 自tự 性tánh 無vô 染nhiễm 。 七thất 具cụ 足túc 三tam 義nghĩa 。 (# 一nhất 假giả 名danh 佛Phật 。 謂vị 六lục 神thần 通thông 。 二nhị 寂tịch 靜tĩnh 佛Phật 。 謂vị 或hoặc 不bất 生sanh 。 三tam 真chân 實thật 佛Phật 。 謂vị 即tức 真chân 也dã )# 八bát 具cụ 足túc 三tam 德đức 。 (# 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 法Pháp 身thân )# 九cửu 具cụ 三Tam 寶Bảo 性tánh 。 十thập 自tự 知tri 令linh 他tha 知tri 。 (# 謂vị 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 也dã )# 此thử 中trung 餘dư 義nghĩa 。 如như 別biệt 章chương 廣quảng 說thuyết 。

○# 六lục 相tương/tướng 義nghĩa

三tam 門môn 分phân 別biệt 。

第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 六lục 者giả 數số 名danh 。 諸chư 法pháp 體thể 狀trạng 。 目mục 之chi 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。 同đồng 相tương/tướng 異dị 相tướng 。 成thành 相tương/tướng 壞hoại 相tương/tướng 。 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 總tổng 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 含hàm 多đa 德đức 故cố 。 別biệt 相tướng 者giả 。 多đa 德đức 非phi 一nhất 故cố 。 別biệt 依y 止chỉ 總tổng 。 滿mãn 彼bỉ 總tổng 故cố 。 同đồng 相tương/tướng 者giả 。 多đa 義nghĩa 不bất 相tương 違vi 。 同đồng 成thành 一nhất 總tổng 故cố 。 異dị 相tướng 者giả 。 多đa 義nghĩa 相tương 望vọng 。 各các 各các 異dị 故cố 。 成thành 相tương/tướng 者giả 。 由do 此thử 諸chư 義nghĩa 緣duyên 起khởi 成thành 故cố 。 壞hoại 相tương/tướng 者giả 。 諸chư 義nghĩa 各các 住trụ 自tự 法pháp 。 不bất 移di 動động 故cố 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 懍lẫm 法Pháp 師sư 云vân 。 通thông 則tắc 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 為vi 體thể 。 別biệt 則tắc 總tổng 相tương/tướng 以dĩ 中trung 道đạo 為vi 體thể 。 別biệt 相tướng 以dĩ 二nhị 諦đế 為vi 體thể 。 同đồng 相tương/tướng 以dĩ 如như 如như 為vi 體thể 。 異dị 相tướng 以dĩ 萬vạn 法pháp 為vi 體thể 。 成thành 相tương/tướng 以dĩ 緣duyên 集tập 為vi 體thể 。 壞hoại 相tương/tướng 以dĩ 緣duyên 起khởi 為vi 體thể 。

第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。

問vấn 以dĩ 何hà 意ý 故cố 。 辨biện 六lục 相tương/tướng 耶da 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 破phá 定định 報báo 見kiến 。 以dĩ 顯hiển 緣duyên 起khởi 圓viên 融dung 之chi 法pháp 。 此thử 理lý 現hiện 前tiền 。 一nhất 切thiết 惑hoặc 障chướng 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 。 行hành 德đức 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 。 始thỉ 終chung 皆giai 齊tề 。 因nhân 果quả 同đồng 時thời 等đẳng 。 (# 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh )# 。

問vấn 其kỳ 四tứ 句cú 八bát 不bất 等đẳng 有hữu 何hà 差sai 別biệt 耶da 。

答đáp 不bất 自tự 生sanh 不bất 他tha 生sanh 等đẳng 四tứ 句cú 。 及cập 不bất 有hữu 不bất 無vô 等đẳng 四tứ 句cú 。 并tinh 不bất 生sanh 等đẳng 八bát 不bất 十thập 不bất 等đẳng 。 皆giai 悉tất 會hội 事sự 入nhập 理lý 。 以dĩ 順thuận 一nhất 寂tịch 。 今kim 此thử 入nhập 理lý 圓viên 融dung 彼bỉ 事sự 。 使sử 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 入nhập 。 成thành 普phổ 賢hiền 法pháp 。 有hữu 斯tư 左tả 右hữu 耳nhĩ 。

問vấn 何hà 故cố 。 唯duy 六lục 。 不bất 多đa 不bất 小tiểu 耶da 。

答đáp 汎# 諸chư 緣duyên 起khởi 法pháp 。 要yếu 有hữu 三tam 門môn 。 一nhất 末mạt 依y 於ư 本bổn 。 有hữu 起khởi 不bất 起khởi 。 (# 謂vị 論luận 云vân 別biệt 依y 本bổn 者giả 。 明minh 依y 總tổng 開khai 別biệt 。 滿mãn 彼bỉ 本bổn 者giả 。 還hoàn 能năng 成thành 總tổng 也dã )# 二nhị 彼bỉ 所sở 起khởi 末mạt 。 既ký 帶đái 於ư 本bổn 。 是thị 故cố 。 相tương 望vọng 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。 三tam 彼bỉ 帶đái 本bổn 之chi 末mạt 。 既ký 為vi 本bổn 收thu 。 是thị 故cố 當đương 體thể 有hữu 存tồn 有hữu 壞hoại 。 若nhược 不bất 具cụ 此thử 三tam 。 不bất 成thành 緣duyên 起khởi 。 三tam 中trung 各các 二nhị 故cố 。 但đãn 唯duy 六lục 。

問vấn 緣duyên 起khởi 法pháp 。 一nhất 切thiết 處xứ 通thông 。 難nạn/nan 窮cùng 其kỳ 趣thú 。 冀ký 礭# 陳trần 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 。 今kim 且thả 略lược 就tựu 緣duyên 成thành 舍xá 辨biện 。

問vấn 何hà 者giả 是thị 總tổng 相tương/tướng 。

答đáp 舍xá 是thị 。

問vấn 此thử 但đãn 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 何hà 者giả 是thị 舍xá 耶da 。

答đáp 椽chuyên 即tức 是thị 舍xá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 椽chuyên 令linh 獨độc 能năng 作tác 舍xá 。 若nhược 離ly 椽chuyên 。 舍xá 即tức 令linh 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 得đắc 椽chuyên 時thời 。 即tức 得đắc 舍xá 耶da 。

問vấn 若nhược 椽chuyên 全toàn 自tự 獨độc 作tác 舍xá 者giả 。 未vị 有hữu 瓦ngõa 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 作tác 舍xá 。

答đáp 未vị 有hữu 瓦ngõa 等đẳng 時thời 。 不bất 是thị 椽chuyên 故cố 不bất 作tác 。 非phi 謂vị 是thị 椽chuyên 。 而nhi 不bất 能năng 作tác 。 今kim 言ngôn 能năng 作tác 者giả 。 但đãn 論luận 椽chuyên 能năng 作tác 。 不bất 說thuyết 非phi 椽chuyên 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。 椽chuyên 是thị 因nhân 緣duyên 。 由do 未vị 成thành 舍xá 時thời 。 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 非phi 是thị 椽chuyên 也dã 。 若nhược 是thị 椽chuyên 者giả 。 其kỳ 畢tất 令linh 成thành 。 若nhược 不bất 令linh 作tác 。 不bất 名danh 為vi 椽chuyên 。

問vấn 若nhược 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 各các 出xuất 小tiểu 力lực 作tác 。 不bất 令linh 作tác 者giả 有hữu 何hà 過quá 失thất 。

答đáp 有hữu 斷đoạn 常thường 過quá 。 若nhược 不bất 令linh 成thành 。 但đãn 小tiểu 力lực 者giả 。 諸chư 緣duyên 各các 少thiểu 力lực 。 此thử 多đa 箇cá 少thiểu 不bất 成thành 一nhất 令linh 舍xá 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 諸chư 緣duyên 並tịnh 少thiểu 力lực 。 皆giai 無vô 有hữu 令linh 執chấp 有hữu 令linh 舍xá 者giả 無vô 因nhân 有hữu 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。 又hựu 若nhược 不bất 令linh 成thành 者giả 。 去khứ 卻khước 一nhất 椽chuyên 時thời 。 舍xá 應ưng 猶do 成thành 在tại 。 舍xá 既ký 令linh 不bất 成thành 。 故cố 知tri 非phi 小tiểu 力lực 並tịnh 令linh 成thành 故cố 。

問vấn 無vô 一nhất 椽chuyên 時thời 。 豈khởi 非phi 舍xá 耶da 。

答đáp 但đãn 是thị 破phá 舍xá 無vô 好hảo/hiếu 舍xá 也dã 。 故cố 知tri 好hảo/hiếu 舍xá 令linh 屬thuộc 一nhất 椽chuyên 。 既ký 屬thuộc 一nhất 椽chuyên 。 故cố 知tri 椽chuyên 即tức 是thị 舍xá 也dã 。

問vấn 既ký 舍xá 即tức 是thị 椽chuyên 者giả 。 餘dư 栰phạt 瓦ngõa 等đẳng 。 應ưng 即tức 是thị 椽chuyên 耶da 。

答đáp 總tổng 並tịnh 是thị 椽chuyên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 卻khước 椽chuyên 即tức 無vô 故cố 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 若nhược 無vô 椽chuyên 即tức 舍xá 不bất 成thành 。 舍xá 不bất 成thành 故cố 。 不bất 名danh 栰phạt 瓦ngõa 等đẳng 。 是thị 故cố 。 栰phạt 瓦ngõa 等đẳng 即tức 是thị 椽chuyên 也dã 。 若nhược 不bất 即tức 者giả 。 舍xá 即tức 不bất 成thành 。 栰phạt 瓦ngõa 等đẳng 並tịnh 皆giai 不bất 成thành 。 今kim 既ký 並tịnh 成thành 故cố 。 故cố 知tri 相tương/tướng 即tức 耳nhĩ 。 一nhất 椽chuyên 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 椽chuyên 例lệ 然nhiên 。 是thị 故cố 。 一nhất 切thiết 緣duyên 起khởi 法pháp 不bất 成thành 即tức 已dĩ 。 成thành 則tắc 相tương 容dung 融dung 。 無vô 礙ngại 自tự 在tại 。 圓viên 極cực 難nan 思tư 。 出xuất 過quá 情tình 外ngoại 。 法pháp 性tánh 緣duyên 起khởi 。 一nhất 切thiết 處xứ 准chuẩn 知tri 。

問vấn 第đệ 二nhị 別biệt 相tướng 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 別biệt 於ư 總tổng 故cố 。 若nhược 不bất 別biệt 者giả 。 總tổng 義nghĩa 不bất 成thành 。 由do 無vô 別biệt 時thời 即tức 無vô 總tổng 故cố 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 本bổn 以dĩ 別biệt 成thành 總tổng 。 由do 無vô 別biệt 故cố 。 總tổng 不bất 成thành 也dã 。 是thị 故cố 。 別biệt 者giả 。 即tức 以dĩ 總tổng 為vi 別biệt 也dã 。

問vấn 若nhược 總tổng 即tức 別biệt 者giả 。 應ưng 不bất 成thành 總tổng 耶da 。

答đáp 由do 總tổng 即tức 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 得đắc 成thành 總tổng 。 如như 椽chuyên 即tức 是thị 舍xá 。 故cố 名danh 總tổng 相tương/tướng 。 即tức 是thị 椽chuyên 故cố 。 名danh 別biệt 相tướng 。 若nhược 不bất 即tức 舍xá 。 不bất 是thị 椽chuyên 。 若nhược 不bất 即tức 椽chuyên 。 不bất 是thị 舍xá 。 總tổng 別biệt 相tướng 即tức 。 可khả 准chuẩn 思tư 之chi 。

問vấn 若nhược 相tương/tướng 即tức 者giả 。 云vân 何hà 說thuyết 別biệt 。

答đáp 只chỉ 由do 相tương/tướng 即tức 。 是thị 故cố 成thành 別biệt 。 若nhược 不bất 相tương 即tức 者giả 。 總tổng 在tại 別biệt 外ngoại 。 故cố 非phi 總tổng 也dã 。 別biệt 在tại 總tổng 外ngoại 。 故cố 非phi 別biệt 也dã 。 (# 思tư 之chi 可khả 解giải )# 。

問vấn 若nhược 不bất 別biệt 者giả 。 有hữu 何hà 過quá 失thất 耶da 。

答đáp 有hữu 斷đoạn 常thường 過quá 。 若nhược 無vô 別biệt 椽chuyên 瓦ngõa 。 無vô 別biệt 椽chuyên 瓦ngõa 故cố 。 不bất 成thành 總tổng 舍xá 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 若nhược 無vô 別biệt 椽chuyên 瓦ngõa 等đẳng 。 而nhi 有hữu 總tổng 舍xá 者giả 。 無vô 因nhân 有hữu 舍xá 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。

問vấn 第đệ 三tam 同đồng 相tương/tướng 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 和hòa 同đồng 作tác 舍xá 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 皆giai 名danh 舍xá 緣duyên 。 非phi 作tác 餘dư 物vật 故cố 。 名danh 同đồng 相tương/tướng 也dã 。

問vấn 此thử 與dữ 總tổng 相tương/tướng 何hà 別biệt 耶da 。

答đáp 總tổng 相tương/tướng 唯duy 望vọng 一nhất 舍xá 說thuyết 。 今kim 此thử 同đồng 相tương/tướng 約ước 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 雖tuy 體thể 各các 別biệt 。 成thành 舍xá 力lực 義nghĩa 齊tề 故cố 。 名danh 同đồng 相tương/tướng 也dã 。

問vấn 若nhược 不bất 同đồng 者giả 。 有hữu 何hà 過quá 耶da 。

答đáp 若nhược 不bất 同đồng 者giả 。 有hữu 斷đoạn 常thường 過quá 也dã 。 何hà 者giả 。 若nhược 不bất 同đồng 者giả 。 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 互hỗ 相tương 違vi 背bội 。 不bất 得đắc 作tác 舍xá 。 舍xá 不bất 得đắc 有hữu 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 若nhược 相tương 違vi 不bất 作tác 舍xá 。 而nhi 執chấp 有hữu 舍xá 者giả 。 無vô 因nhân 有hữu 舍xá 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。

問vấn 第đệ 四tứ 異dị 相tướng 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 隨tùy 自tự 形hình 類loại 。 相tương/tướng 差sai 別biệt 故cố 。

問vấn 若nhược 異dị 者giả 。 應ưng 不bất 同đồng 耶da 。

答đáp 只chỉ 由do 異dị 故cố 。 所sở 以dĩ 同đồng 耳nhĩ 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 椽chuyên 既ký 丈trượng 二nhị 。 瓦ngõa 應ưng 亦diệc 爾nhĩ 。 懷hoài 本bổn 緣duyên 法pháp 故cố 。 即tức 失thất 前tiền 齊tề 同đồng 成thành 舍xá 義nghĩa 也dã 。 今kim 既ký 舍xá 成thành 。 同đồng 名danh 緣duyên 者giả 。 當đương 知tri 異dị 也dã 。

問vấn 此thử 與dữ 別biệt 相tướng 何hà 異dị 耶da 。

答đáp 前tiền 別biệt 相tướng 者giả 。 但đãn 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 迭điệt 互hỗ 相tương 望vọng 。 各các 各các 異dị 故cố 。

問vấn 若nhược 不bất 異dị 者giả 何hà 失thất 。

答đáp 有hữu 斷đoạn 常thường 失thất 也dã 。 何hà 者giả 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 瓦ngõa 即tức 同đồng 椽chuyên 。 丈trượng 二nhị 壞hoại 本bổn 緣duyên 法pháp 不bất 成thành 舍xá 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 若nhược 壞hoại 緣duyên 不bất 成thành 舍xá 。 而nhi 執chấp 有hữu 舍xá 者giả 。 無vô 因nhân 有hữu 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。

問vấn 第đệ 五ngũ 成thành 相tương/tướng 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 由do 此thử 諸chư 緣duyên 。 舍xá 義nghĩa 成thành 故cố 。 由do 成thành 舍xá 故cố 。 椽chuyên 等đẳng 名danh 緣duyên 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。 今kim 現hiện 得đắc 成thành 。 故cố 知tri 成thành 相tương/tướng 耳nhĩ 。

問vấn 現hiện 見kiến 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 各các 住trụ 自tự 法pháp 。 本bổn 不bất 作tác 舍xá 。 何hà 因nhân 得đắc 有hữu 。 舍xá 義nghĩa 成thành 耶da 。

答đáp 只chỉ 由do 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 不bất 作tác 故cố 。 舍xá 義nghĩa 得đắc 成thành 。 所sở 以dĩ 然nhiên 。 若nhược 椽chuyên 作tác 舍xá 去khứ 。 即tức 失thất 本bổn 椽chuyên 法pháp 故cố 。 舍xá 義nghĩa 不bất 得đắc 成thành 。 今kim 由do 不bất 作tác 故cố 。 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 現hiện 在tại 前tiền 。 由do 此thử 現hiện 前tiền 故cố 。 舍xá 義nghĩa 得đắc 成thành 矣hĩ 。 又hựu 若nhược 不bất 作tác 舍xá 。 椽chuyên 等đẳng 不bất 名danh 緣duyên 。 今kim 既ký 得đắc 緣duyên 名danh 。 明minh 知tri 定định 作tác 舍xá 也dã 。

問vấn 若nhược 不bất 成thành 者giả 何hà 失thất 。

答đáp 有hữu 斷đoạn 常thường 過quá 。 何hà 者giả 舍xá 本bổn 作tác 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 成thành 。 今kim 既ký 並tịnh 不bất 得đắc 有hữu 舍xá 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 本bổn 以dĩ 成thành 舍xá 名danh 為vi 椽chuyên 。 今kim 既ký 不bất 作tác 舍xá 。 故cố 即tức 無vô 椽chuyên 亦diệc 是thị 斷đoạn 。 若nhược 不bất 成thành 者giả 。 舍xá 無vô 因nhân 有hữu 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。 又hựu 椽chuyên 不bất 作tác 舍xá 。 得đắc 椽chuyên 名danh 者giả 。 亦diệc 是thị 常thường 也dã 。

問vấn 第đệ 六lục 壞hoại 相tương/tướng 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 各các 住trụ 自tự 法pháp 。 本bổn 不bất 作tác 故cố 。

問vấn 現hiện 見kiến 椽chuyên 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 作tác 舍xá 成thành 就tựu 。 何hà 故cố 。 乃nãi 說thuyết 本bổn 不bất 作tác 耶da 。

答đáp 只chỉ 由do 不bất 作tác 。 舍xá 法pháp 得đắc 成thành 。 若nhược 作tác 舍xá 者giả 。 不bất 住trụ 自tự 法pháp 者giả 。 舍xá 義nghĩa 即tức 不bất 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 作tác 者giả 失thất 法pháp 。 舍xá 不bất 成thành 故cố 。 今kim 既ký 舍xá 成thành 。 明minh 知tri 不bất 作tác 也dã 。

問vấn 若nhược 作tác 者giả 。 有hữu 何hà 失thất 。

答đáp 有hữu 斷đoạn 常thường 二nhị 失thất 。 若nhược 言ngôn 椽chuyên 作tác 者giả 。 即tức 失thất 椽chuyên 法pháp 。 失thất 椽chuyên 法pháp 故cố 。 舍xá 即tức 無vô 緣duyên 。 不bất 得đắc 有hữu 。 故cố 是thị 斷đoạn 也dã 。 若nhược 失thất 椽chuyên 法pháp 。 而nhi 有hữu 舍xá 者giả 。 無vô 椽chuyên 有hữu 。 故cố 是thị 常thường 也dã 。

問vấn 約ước 何hà 道Đạo 理lý 。 明minh 六lục 相tương/tướng 耶da 。

答đáp 元nguyên 曉hiểu 師sư 云vân 。 此thử 中trung 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 。 標tiêu 其kỳ 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 道Đạo 理lý 。 以dĩ 其kỳ 別biệt 緣duyên 。 而nhi 起khởi 總tổng 德đức 。 同đồng 異dị 二nhị 相tương/tướng 。 明minh 其kỳ 緣duyên 起khởi 相tương 應ứng 道Đạo 理lý 。 (# 以dĩ 別biệt 無vô 同đồng 相tương/tướng 不bất 成thành 總tổng 故cố 。 同đồng 無vô 異dị 相tướng 不bất 成thành 滿mãn 故cố 。 以dĩ 有hữu 別biệt 中trung 有hữu 同đồng 異dị 相tướng 。 乃nãi 得đắc 相tương 應ứng 成thành 一nhất 總tổng 滿mãn 。 )# 成thành 壞hoại 二nhị 相tương/tướng 。 顯hiển 此thử 緣duyên 起khởi 。 離ly 邊biên 道Đạo 理lý 。 (# 以dĩ 成thành 故cố 非phi 無vô 。 以dĩ 壞hoại 故cố 非phi 有hữu 。 若nhược 但đãn 成thành 非phi 壞hoại 隨tùy 增tăng 益ích 〔# 是thị 〕# 。 唯duy 壞hoại 無vô 成thành 。 隨tùy 損tổn 減giảm 邊biên 。 今kim 有hữu 成thành 壞hoại 。 故cố 離ly 二nhị 邊biên 。 二nhị 邊biên 離ly 故cố 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 有hữu 成thành 有hữu 壞hoại 亦diệc 非phi 一nhất 中trung 。 是thị 謂vị 甚thậm 深thâm 緣duyên 起khởi 道Đạo 理lý )# 。

問vấn 論luận 云vân 除trừ 事sự 事sự 。 謂vị 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 何hà 耶da 。

答đáp 藏tạng 師sư 云vân 。 此thử 辨biện 定định 具cụ 義nghĩa 。 謂vị 約ước 道Đạo 理lý 說thuyết 融dung 通thông 。 非phi 是thị 陰ấm 等đẳng 事sự 相tướng 中trung 辨biện 。 故cố 除trừ 簡giản 之chi 。 上thượng 言ngôn 言ngôn 說thuyết 解giải 釋thích 者giả 。 是thị 定định 故cố 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 。 安an 此thử 六lục 相tương/tướng 之chi 言ngôn 說thuyết 。 為vi 欲dục 釋thích 經kinh 文văn 。 應ưng 知tri 此thử 意ý 。 又hựu 釋thích 此thử 中trung 釋thích 六lục 相tương/tướng 。 非phi 是thị 此thử 處xứ 。 經kinh 文văn 但đãn 是thị 論luận 主chủ 解giải 釋thích 之chi 意ý 。 應ưng 知tri 。 (# 謂vị 此thử 文văn 出xuất 在tại 下hạ 經kinh 第đệ 四tứ 大đại 願nguyện 初sơ 中trung 。 經kinh 家gia 自tự 說thuyết 。 非phi 是thị 論luận 主chủ 率suất 意ý 而nhi 作tác )# 又hựu 此thử 中trung 同đồng 相tương/tướng 異dị 相tướng 者giả 晉tấn 經kinh 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 者giả 。 以dĩ 此thử 前tiền 類loại 。 名danh 帶đái 於ư 總tổng 。 名danh 有hữu 是thị 同đồng 。 然nhiên 名danh 互hỗ 無vô 。 名danh 無vô 是thị 異dị 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。

問vấn 論luận 云vân 如như 世thế 界giới 成thành 壞hoại 。 者giả 何hà 義nghĩa 耶da 。

答đáp 曉hiểu 云vân 。 以dĩ 易dị 顯hiển 難nạn/nan 。 如như 三Tam 千Thiên 界Giới 。 成thành 一nhất 世thế 界giới 。 即tức 成thành 即tức 壞hoại 。 易dị 可khả 了liễu 知tri 。 又hựu 說thuyết 此thử 句cú 舉cử 事sự 喻dụ 理lý 。 謂vị 如như 世thế 界giới 成thành 時thời 風phong 輪luân 等đẳng 法pháp 。 次thứ 第đệ 聚tụ 集tập 。 則tắc 有hữu 世thế 界giới 。 世thế 界giới 壞hoại 時thời 。 山sơn 海hải 等đẳng 物vật 次thứ 第đệ 散tán 滅diệt 。 則tắc 無vô 世thế 界giới 。 十thập 句cú 總tổng 別biệt 。 其kỳ 義nghĩa 相tương 似tự 。 攬lãm 別biệt 成thành 總tổng 。 似tự 世thế 界giới 成thành 。 不bất 可khả 說thuyết 無vô 。 開khai 散tán 總tổng 作tác 別biệt 。 似tự 世thế 界giới 壞hoại 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 。 但đãn 世thế 界giới 成thành 壞hoại 。 是thị 事sự 成thành 壞hoại 故cố 。 成thành 時thời 非phi 壞hoại 。 壞hoại 時thời 非phi 成thành 。 六lục 相tương/tướng 成thành 壞hoại 。 是thị 理lý 成thành 壞hoại 故cố 。 成thành 即tức 是thị 壞hoại 。 壞hoại 即tức 是thị 成thành 。 但đãn 取thủ 小tiểu 分phần/phân 相tương 似tự 為ví 喻dụ 。 別biệt 藏tạng 師sư 云vân 。 如như 百bách 億ức 四tứ 天thiên 下hạ 。 令linh 成thành 一nhất 裟sa 婆bà 界giới 。 略lược 言ngôn 標tiêu 顯hiển 為vi 成thành 。 若nhược 分phân 別biệt 廣quảng 說thuyết 。 百bách 億ức 差sai 別biệt 。 令linh 一nhất 娑sa 婆bà 無vô 所sở 依y 住trụ 。 故cố 為vi 壞hoại 。 隋tùy 慧tuệ 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 除trừ 事sự 事sự 。 謂vị 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 。 事sự 別biệt 隔cách 礙ngại 。 不bất 具cụ 斯tư 六lục 。 所sở 以dĩ 除trừ 之chi 。 若nhược 攝nhiếp 事sự 相tướng 。 以dĩ 從tùng 體thể 義nghĩa 。 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 一nhất 一nhất 之chi 中trung 。 皆giai 具cụ 無vô 量lượng 。 今kim 且thả 就tựu 一nhất 色sắc 陰ấm 之chi 中trung 。 同đồng 體thể 具cụ 有hữu 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 。 謂vị 苦khổ 無vô 常thường 空không 無vô 我ngã 等đẳng 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 是thị 等đẳng 諸chư 法pháp 。 義nghĩa 別biệt 別biệt 體thể 同đồng 。 其kỳ 相tương/tướng 緣duyên 集tập 。 以dĩ 成thành 一nhất 色sắc 。 色sắc 名danh 為vi 總tổng 。 就tựu 此thử 總tổng 中trung 。 開khai 出xuất 諸chư 色sắc 。 所sở 謂vị 苦khổ 色sắc 。 乃nãi 至Chí 真Chân 實thật 緣duyên 起khởi 之chi 色sắc 。 如như 是thị 無vô 量lượng 。 差sai 別biệt 之chi 色sắc 。 是thị 名danh 為vi 別biệt 。 苦khổ 等đẳng 法pháp 上thượng 。 皆giai 有hữu 色sắc 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 同đồng 。 色sắc 義nghĩa 雖tuy 同đồng 。 然nhiên 彼bỉ 色sắc 苦khổ 。 異dị 色sắc 無vô 常thường 。 是thị 名danh 為vi 異dị 。 義nghĩa 門môn 雖tuy 殊thù 。 其kỳ 體thể 不bất 別biệt 。 色sắc 攝nhiếp 為vi 一nhất 。 是thị 故cố □# 成thành 。 成thành 猶do □# 也dã 。 然nhiên 雖tuy □# 別biệt 。 義nghĩa 門môn 恆hằng 異dị 。 得đắc 為vi 多đa 。 若nhược 色sắc 目mục 之chi 為vi 壞hoại 。 壞hoại 猶do 廣quảng 也dã 。 拷khảo 實thật 論luận 之chi 。 說thuyết 前tiền 四tứ 門môn 。 辨biện 義nghĩa 應ưng 足túc 。 為vi 約ước 同đồng 異dị 。 成thành 前tiền 二nhị 門môn 。 故cố 有hữu 六lục 也dã 。 此thử 乃nãi 大Đại 乘Thừa 之chi 淵uyên [糸*園]# 。 圓viên 通thông 之chi 妙diệu 門môn 。 (# 懍lẫm 法Pháp 師sư 諸chư 門môn 廣quảng 述thuật 。 繁phồn 言ngôn 故cố 略lược 之chi )# 藏tạng 法Pháp 師sư 乃nãi 為vi 頌tụng 曰viết 。

一nhất 即tức 具cụ 多đa 名danh 總tổng 相tương/tướng 。 多đa 即tức 非phi 一nhất 是thị 別biệt 相tướng 。

多đa 類loại 自tự 同đồng 成thành 於ư 總tổng 。 各các 體thể 別biệt 異dị 顯hiển 於ư 同đồng 。

一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 理lý 妙diệu 成thành 。 壞hoại 性tánh 自tự 法pháp 常thường 不bất 作tác 。

唯duy 智trí 境cảnh 界giới 非phi 事sự 識thức 。 以dĩ 此thử 方phương 便tiện 會hội 一Nhất 乘Thừa 。

○# 數sổ 十thập 錢tiền 喻dụ 義nghĩa

三tam 門môn 分phân 別biệt 。

第đệ 一nhất 釋thích 名danh 者giả 。 數số 者giả 數số 量lượng 也dã 。 以dĩ 一nhất 名danh 十thập 等đẳng 也dã 。 一nhất 者giả 數số 名danh 。 依y 一nhất 周chu 圓viên 類loại 。 以dĩ 表biểu 十thập 也dã 。 欲dục 表biểu 無vô 盡tận 故cố 。 錢tiền 者giả 財tài 也dã 。 謂vị 開khai 元nguyên 寶bảo 等đẳng 也dã 。 喻dụ 者giả 比tỉ 也dã 。 類loại 也dã 。 况# 法pháp 相tướng 似tự 。 是thị 喻dụ 義nghĩa 也dã 。

第đệ 二nhị 出xuất 體thể 者giả 。 以dĩ 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 緣duyên 起khởi 法Pháp 界Giới 為vi 體thể 。

第đệ 三tam 問vấn 答đáp 。

問vấn 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 以dĩ 數số 錢tiền 喻dụ 耶da 。

答đáp 法Pháp 藏tạng 師sư 云vân 。 欲dục 表biểu 大đại 緣duyên 起khởi 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 故cố 。 義nghĩa 相tướng 師sư 云vân 。 欲dục 示thị 緣duyên 起khởi 實thật 相tướng 。 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 元nguyên 曉hiểu 師sư 云vân 。 詮thuyên 普phổ 法pháp 義nghĩa 故cố 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 異dị 體thể 。 二nhị 同đồng 體thể 。 就tựu 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 相tương/tướng 入nhập 。 二nhị 相tương/tướng 即tức 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 二nhị 門môn 者giả 。 以dĩ 諸chư 緣duyên 起khởi 皆giai 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 有hữu 力lực 無vô 力lực 義nghĩa 。 此thử 望vọng 力lực 用dụng 。 二nhị 有hữu 體thể 無vô 體thể 義nghĩa 。 望vọng 此thử 自tự 體thể 。 由do 初sơ 義nghĩa 故cố 得đắc 相tương/tướng 入nhập 。 由do 後hậu 義nghĩa 故cố 得đắc 相tương/tướng 即tức 。 初sơ 中trung 自tự 有hữu 全toàn 力lực 。 所sở 以dĩ 能năng 攝nhiếp 他tha 。 他tha 全toàn 無vô 力lực 故cố 。 所sở 以dĩ 能năng 入nhập 。 他tha 有hữu 力lực 自tự 無vô 力lực 。 反phản 上thượng 可khả 知tri 。 不bất 據cứ 自tự 體thể 。 故cố 非phi 相tướng 即tức 。 力lực 用dụng 交giao 徹triệt 。 故cố 成thành 相tương/tướng 入nhập 。 又hựu 由do 二nhị 力lực 二nhị 無vô 力lực 各các 不bất 俱câu 故cố 。 無vô 彼bỉ 不bất 相tương 入nhập 。 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 無vô 力lực 有hữu 力lực 無vô 二nhị 故cố 。 是thị 故cố 常thường 相tương/tướng 入nhập 。 二nhị 空không 有hữu 中trung 。 由do 自tự 若nhược 有hữu 時thời 他tha 必tất 無vô 。 故cố 他tha 即tức 自tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 他tha 無vô 性tánh 以dĩ 自tự 作tác 故cố 。 二nhị 由do 自tự 若nhược 空không 時thời 他tha 必tất 是thị 有hữu 。 故cố 自tự 即tức 他tha 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 自tự 無vô 性tánh 用dụng 他tha 作tác 故cố 。 (# 一nhất 云vân 。 若nhược 〔# 鬪đấu 〕# 一nhất 緣duyên 。 餘dư 不bất 成thành 起khởi 。 起khởi 不bất 成thành 故cố 緣duyên 義nghĩa 則tắc 壞hoại 。 得đắc 此thử 一nhất 緣duyên 。 全toàn 一nhất 切thiết 成thành 起khởi 。 一nhất 起khởi 成thành 故cố 。 緣duyên 義nghĩa 方phương 立lập 。 是thị 故cố 一nhất 緣duyên 是thị 能năng 起khởi 。 多đa 緣duyên 及cập 果quả 俱câu 是thị 所sở 起khởi 。 是thị 即tức 多đa 為vi 一nhất 成thành 。 多đa 是thị 無vô 體thể 。 一nhất 能năng 作tác 多đa 一nhất 是thị 有hữu 體thể 。 然nhiên 此thử 義nghĩa 後hậu 更cánh 說thuyết 也dã )# 以dĩ 二nhị 有hữu 二nhị 空không 各các 不bất 俱câu 故cố 。 無vô 彼bỉ 不bất 相tương 即tức 。 有hữu 無vô 無vô 有hữu 無vô 二nhị 故cố 。 是thị 故cố 常thường 相tương/tướng 即tức 。 又hựu 以dĩ 體thể 収thâu 用dụng 。 無vô 別biệt 用dụng 故cố 。 唯duy 是thị 相tương/tướng 即tức 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 緣duyên 起khởi 不bất 成thành 。 有hữu 自tự 性tánh 等đẳng 過quá 。 見kiến 之chi 可khả 思tư 。 於ư 中trung 光quang 明minh 相tướng 入nhập 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 向hướng 上thượng 去khứ 。 二nhị 向hướng 下hạ 來lai 。 向hướng 上thượng 去khứ 中trung 。 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 者giả 一nhất 是thị 本bổn 數số 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 乃nãi 至chí 十thập 者giả 一nhất 中trung 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 一nhất 即tức 十thập 不bất 成thành 故cố 。 則tắc 一nhất 有hữu 全toàn 力lực 故cố 。 攝nhiếp 於ư 十thập 也dã 。 仍nhưng 十thập 非phi 一nhất 。 辨biện 餘dư 九cửu 門môn 。 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 十thập 。 准chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 (# 義nghĩa 相tướng 師sư 云vân 。 中trung 門môn 中trung 。 向hướng 上thượng 來lai 。 向hướng 下hạ 去khứ 。 即tức 門môn 中trung 。 向hướng 上thượng 去khứ 。 向hướng 下hạ 來lai 。 前tiền 後hậu 言ngôn 錯thác 。 故cố 不bất 用dụng 也dã )# 向hướng 十thập 數số 中trung 。 亦diệc 十thập 門môn 。 一nhất 者giả 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 乃nãi 至chí 十thập 者giả 十thập 中trung 一nhất 。 謂vị 若nhược 無vô 十thập 。 則tắc 一nhất 不bất 成thành 故cố 。 則tắc 一nhất 無vô 全toàn 力lực 。 歸quy 於ư 十thập 也dã 。 仍nhưng 一nhất 非phi 十thập 矣hĩ 。 餘dư 例lệ 然nhiên 。 如như 是thị 本bổn 末mạt 二nhị 門môn 中trung 。 具cụ 足túc 十thập 門môn 。 餘dư 一nhất 一nhất 錢tiền 中trung 。 准chuẩn 以dĩ 思tư 之chi 。 (# 此thử 中trung 數sác 數sác 法pháp 者giả 。 一nhất 者giả 十thập 。 二nhị 者giả 十thập 中trung 九cửu 。 乃nãi 至chí 十thập 者giả 十thập 中trung 一nhất )# 此thử 約ước 異dị 門môn 相tương 望vọng 說thuyết 耳nhĩ 。

問vấn 既ký 言ngôn 一nhất 者giả 。 何hà 得đắc 一nhất 中trung 有hữu 十thập 耶da 。

答đáp 大đại 緣duyên 起khởi 。 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 若nhược 無vô 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 不bất 成thành 故cố 。 定định 知tri 如như 是thị 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 所sở 言ngôn 一nhất 者giả 。 非phi 自tự 性tánh 一nhất 緣duyên 成thành 故cố 。 是thị 故cố 。 一nhất 中trung 有hữu 十thập 者giả 。 是thị 緣duyên 成thành 一nhất 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 自tự 性tánh 無vô 緣duyên 。 不bất 得đắc 名danh 一nhất 也dã 。 是thị 故cố 。 一nhất 切thiết 緣duyên 起khởi 。 皆giai 非phi 自tự 性tánh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 隨tùy 去khứ 一nhất 緣duyên 。 即tức 一nhất 切thiết 成thành 。 是thị 故cố 。 一nhất 中trung 則tắc 具cụ 多đa 。 方phương 名danh 緣duyên 起khởi 一nhất 耳nhĩ 。

問vấn 若nhược 去khứ 一nhất 緣duyên 而nhi 不bất 成thành 者giả 。 此thử 即tức 無vô 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 。

答đáp 由do 只chỉ 無vô 性tánh 得đắc 成thành 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 緣duyên 起khởi 。 是thị 法Pháp 界Giới 家gia 實thật 德đức 故cố 。 普phổ 賢hiền 境cảnh 界giới 具cụ 德đức 自tự 在tại 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 菩Bồ 薩Tát 善thiện 觀quán 緣duyên 起khởi 法pháp 。 於ư 一nhất 法pháp 中trung 解giải 眾chúng 多đa 。 眾chúng 多đa 法pháp 中trung 解giải 一nhất 法pháp 。 是thị 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 中trung 十thập 十thập 中trung 一nhất 。 相tương 容dung 無vô 礙ngại 。 仍nhưng 不bất 相tương 是thị 。 一nhất 門môn 中trung 既ký 。 具cụ 足túc 十thập 義nghĩa 。 故cố 知tri 一nhất 門môn 中trung 皆giai 有hữu 無vô 盡tận 義nghĩa 。 餘dư 門môn 亦diệc 如như 是thị 。

問vấn 一nhất 門môn 中trung 。 攝nhiếp 十thập 盡tận 不bất 盡tận 。

答đáp 盡tận 不bất 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 中trung 十thập 故cố 盡tận 。 十thập 中trung 一nhất 故cố 不bất 盡tận 。 四tứ 句cú 護hộ 過quá 去khứ 。 非phi 顯hiển 德đức 等đẳng 。 准chuẩn 之chi 可khả 解giải 耳nhĩ 。 別biệt 別biệt 諸chư 門môn 中trung 。 准chuẩn 例lệ 如như 是thị 。 緣duyên 起khởi 妙diệu 理lý 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 (# 第đệ 一nhất 門môn 竟cánh )# 。

初sơ 異dị 體thể 門môn 中trung 。 第đệ 二nhị 即tức 義nghĩa 者giả 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 者giả 向hướng 上thượng 去khứ 。 二nhị 者giả 向hướng 下hạ 來lai 。 初sơ 門môn 中trung 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 者giả 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 乃nãi 至chí 十thập 者giả 一nhất 即tức 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 一nhất 。 即tức 無vô 十thập 故cố 。 由do 一nhất 有hữu 體thể 。 餘dư 皆giai 空không 故cố 。 此thử 一nhất 即tức 是thị 十thập 矣hĩ 。 如như 是thị 向hướng 上thượng 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 皆giai 各các 如như 前tiền 。 准chuẩn 可khả 知tri 耳nhĩ 。 言ngôn 向hướng 下hạ 者giả 。 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 者giả 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 乃nãi 至chí 十thập 者giả 十thập 即tức 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 十thập 。 即tức 無vô 一nhất 故cố 。 由do 一nhất 無vô 體thể 是thị 餘dư 有hữu 故cố 。 是thị 故cố 。 此thử 十thập 即tức 是thị 一nhất 矣hĩ 。 如như 是thị 向hướng 下hạ 。 乃nãi 至chí 第đệ 一nhất 。 皆giai 各các 如như 前tiền 。 准chuẩn 可khả 知tri 耳nhĩ 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 一nhất 錢tiền 即tức 是thị 多đa 錢tiền 耳nhĩ 。

問vấn 若nhược 一nhất 不bất 即tức 十thập 者giả 。 有hữu 何hà 過quá 失thất 。

答đáp 若nhược 不bất 即tức 。 有hữu 二nhị 失thất 。 一nhất 不bất 成thành 十thập 錢tiền 過quá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 一nhất 不bất 即tức 十thập 者giả 。 多đa 一nhất 亦diệc 不bất 成thành 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 一nhất 皆giai 非phi 十thập 故cố 。 今kim 既ký 得đắc 成thành 十thập 。 明minh 知tri 一nhất 即tức 是thị 十thập 也dã 。 二nhị 一nhất 不bất 成thành 過quá 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 一nhất 不bất 即tức 十thập 。 十thập 即tức 不bất 得đắc 成thành 。 由do 十thập 不bất 成thành 故cố 。 一nhất 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 十thập 。 是thị 誰thùy 一nhất 故cố 。 今kim 既ký 得đắc 一nhất 。 明minh 知tri 一nhất 即tức 十thập 。 又hựu 若nhược 不bất 相tương 即tức 。 緣duyên 起khởi 門môn 中trung 。 空không 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 即tức 不bất 現hiện 前tiền 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 謂vị 自tự 性tánh 等đẳng 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

問vấn 若nhược 一nhất 即tức 十thập 者giả 。 應ưng 當đương 非phi 是thị 一nhất 。 若nhược 十thập 即tức 一nhất 者giả 。 應ưng 當đương 非phi 是thị 十thập 。

答đáp 只chỉ 為vì 一nhất 即tức 是thị 十thập 故cố 。 是thị 故cố 。 名danh 為vi 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 言ngôn 一nhất 者giả 。 非phi 是thị 所sở 謂vị 一nhất 緣duyên 成thành 無vô 性tánh 一nhất 。 為vi 此thử 一nhất 即tức 多đa 者giả 。 是thị 名danh 一nhất 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 不bất 名danh 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 無vô 緣duyên 不bất 成thành 一nhất 也dã 。 十thập 即tức 一nhất 者giả 。 准chuẩn 前tiền 例lệ 取thủ 。 勿vật 妄vọng 執chấp 矣hĩ 。 應ưng 准chuẩn 知tri 之chi 。

問vấn 上thượng 一nhất 多đa 義nghĩa 門môn 。 為vi 一nhất 時thời 俱câu 圓viên 耶da 。 為vi 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 耶da 。

答đáp 即tức 圓viên 即tức 前tiền 後hậu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 法pháp 性tánh 緣duyên 起khởi 。 具cụ 足túc 逆nghịch 順thuận 同đồng 體thể 。 不bất 違vi 德đức 用dụng 。 自tự 在tại 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 皆giai 得đắc 如như 是thị 。

問vấn 如như 上thượng 所sở 說thuyết 去khứ 來lai 義nghĩa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

答đáp 自tự 位vị 不bất 動động 。 而nhi 恆hằng 去khứ 來lai 。

何hà 以dĩ 故cố 。 去khứ 來lai 不bất 動động 。 即tức 一nhất 物vật 故cố 。 但đãn 為vi 生sanh 智trí 顯hiển 理lý 故cố 。 說thuyết 去khứ 來lai 等đẳng 義nghĩa 耳nhĩ 。 若nhược 廢phế 智trí 。 一nhất 切thiết 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 上thượng 果quả 分phần/phân 者giả 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。

問vấn 若nhược 由do 智trí 者giả 。 即tức 非phi 先tiên 有hữu 。 云vân 何hà 說thuyết 言ngôn 。 舊cựu 來lai 如như 此thử 。

答đáp 若nhược 廢phế 智trí 。 即tức 不bất 論luận 緣duyên 起khởi 。 由do 約ước 智trí 故cố 。 即tức 說thuyết 舊cựu 來lai 如như 此thử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 成thành 即tức 已dĩ 。 成thành 即tức 離ly 始thỉ 終chung 故cố 。 智trí 及cập 與dữ 法pháp 。 舊cựu 來lai 成thành 故cố 。

問vấn 為vi 由do 智trí 耶da 。 為vi 法pháp 如như 是thị 耶da 。

答đáp 為vi 由do 智trí 耶da 。 為vi 法pháp 如như 是thị 耶da 。

何hà 以dĩ 故cố 。 同đồng 時thời 具cụ 足túc 故cố 。 餘dư 義nghĩa 准chuẩn 以dĩ 思tư 之chi 。 大đại 段đoạn 異dị 體thể 門môn 說thuyết 。

第đệ 二nhị 同đồng 體thể 門môn 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 一nhất 中trung 多đa 。 多đa 中trung 一nhất 。 二nhị 者giả 一nhất 即tức 多đa 。 多đa 即tức 一nhất 。 初sơ 門môn 中trung 二nhị 。 一nhất 者giả 一nhất 中trung 多đa 。 二nhị 者giả 多đa 中trung 一nhất 。 初sơ 一nhất 中trung 多đa 者giả 。 十thập 門môn 不bất 同đồng 。 一nhất 者giả 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 是thị 本bổn 數số 一nhất 中trung 具cụ 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 二nhị 錢tiền 自tự 體thể 是thị 一nhất 。 復phục 與dữ 二nhị 作tác 一nhất 故cố 。 即tức 為vi 二nhị 一nhất 。 乃nãi 至chí 與dữ 十thập 作tác 一nhất 故cố 。 一nhất 切thiết 即tức 為vi 十thập 一nhất 。 是thị 故cố 。 此thử 一nhất 之chi 中trung 。 即tức 自tự 具cụ 有hữu 十thập 箇cá 一nhất 耳nhĩ 。 仍nhưng 一nhất 非phi 十thập 也dã 。 以dĩ 未vị 是thị 即tức 門môn 故cố 。 初sơ 一nhất 錢tiền 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 二nhị 三tam 四tứ 已dĩ 上thượng 九cửu 門môn 中trung 。 皆giai 各các 如như 是thị 。 准chuẩn 例lệ 可khả 知tri 耳nhĩ 。 二nhị 者giả 多đa 中trung 一nhất 。 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 者giả 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 十thập 中trung 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 一nhất 與dữ 十thập 作tác 一nhất 故cố 。 即tức 彼bỉ 初sơ 一nhất 。 在tại 十thập 一nhất 之chi 中trung 。 以dĩ 離ly 十thập 一nhất 即tức 無vô 初sơ 一nhất 故cố 。 是thị 故cố 。 此thử 一nhất 即tức 十thập 之chi 中trung 一nhất 也dã 。 仍nhưng 十thập 非phi 一nhất 矣hĩ 。 餘dư 下hạ 九cửu 八bát 七thất 乃nãi 至chí 於ư 一nhất 。 皆giai 各các 如như 是thị 。 准chuẩn 例lệ 思tư 之chi 。

問vấn 此thử 與dữ 前tiền 異dị 體thể 。 何hà 別biệt 耶da 。

答đáp 前tiền 異dị 體thể 者giả 。 初sơ 一nhất 望vọng 後hậu 異dị 門môn 說thuyết 也dã 。 二nhị 者giả 即tức 義nghĩa 中trung 。 一nhất 即tức 十thập 。 十thập 即tức 一nhất 。 亦diệc 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 者giả 一nhất 即tức 十thập 。 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 不bất 同đồng 一nhất 者giả 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 一nhất 即tức 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 十thập 即tức 是thị 初sơ 一nhất 故cố 。 無vô 別biệt 自tự 體thể 故cố 。 是thị 故cố 。 此thử 十thập 即tức 是thị 一nhất 也dã 。 餘dư 九cửu 門môn 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 准chuẩn 之chi 可khả 知tri 。 二nhị 者giả 十thập 即tức 一nhất 者giả 。 亦diệc 十thập 門môn 。 不bất 同đồng 一nhất 者giả 十thập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 緣duyên 成thành 故cố 。 十thập 即tức 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 彼bỉ 初sơ 一nhất 即tức 是thị 十thập 故cố 。 更cánh 無vô 自tự 一nhất 故cố 。 是thị 故cố 。 初sơ 一nhất 即tức 是thị 十thập 也dã 。 餘dư 九cửu 門môn 准chuẩn 例lệ 知tri 之chi 。

問vấn 此thử 同đồng 體thể 中trung 。 一nhất 即tức 十thập 等đẳng 者giả 。 為vi 只chỉ 攝nhiếp 此thử 十thập 耶da 。 為vi 攝nhiếp 無vô 人nhân 盡tận 耶da 。

答đáp 此thử 並tịnh 隨tùy 智trí 而nhi 成thành 。 須tu 十thập 即tức 十thập 。 須tu 無vô 盡tận 即tức 無vô 盡tận 。 如như 是thị 增tăng 減giảm 。 隨tùy 智trí 取thủ 矣hĩ 。 即tức 十thập 如như 前tiền 釋thích 。 言ngôn 無vô 盡tận 者giả 。 一nhất 門môn 中trung 既ký 有hữu 十thập 。 然nhiên 此thử 十thập 。 復phục 自tự 迭điệt 相tương/tướng 即tức 入nhập 重trùng 重trùng 成thành 無vô 盡tận 也dã 。 然nhiên 此thử 無vô 盡tận 重trùng 重trùng 。 皆giai 悉tất 攝nhiếp 在tại 初sơ 門môn 中trung 也dã 。

問vấn 但đãn 攝nhiếp 自tự 一nhất 門môn 中trung 無vô 盡tận 重trùng 重trùng 。 皆giai 悉tất 亦diệc 攝nhiếp 餘dư 異dị 門môn 無vô 盡tận 耶da 。

答đáp 或hoặc 俱câu 攝nhiếp 。 或hoặc 但đãn 攝nhiếp 自tự 無vô 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 自tự 一nhất 門môn 中trung 無vô 盡tận 。 餘dư 一nhất 切thiết 門môn 中trung 無vô 盡tận 。 皆giai 悉tất 不bất 成thành 故cố 。 是thị 故cố 。 初sơ 門môn 同đồng 體thể 。 即tức 攝nhiếp 同đồng 異dị 二nhị 門môn 中trung 無vô 盡tận 無vô 餘dư 。 (# 乃nãi 至chí 十thập 重trùng 。 )# 窮cùng 其kỳ 圓viên 極cực 法Pháp 界Giới 。 無vô 不bất 攝nhiếp 盡tận 耳nhĩ 。 或hoặc 但đãn 攝nhiếp 自tự 同đồng 體thể 一nhất 門môn 中trung 無vô 盡tận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 餘dư 異dị 門môn 如như 虗hư 空không 故cố 。 不bất 相tương 知tri 故cố 。 自tự 具cụ 足túc 故cố 。 更cánh 無vô 可khả 攝nhiếp 。 此thử 但đãn 隨tùy 智trí 而nhi 取thủ 一nhất 。 不bất 差sai 失thất 也dã 。 如như 此thử 一nhất 門môn 。 既ký 具cụ 足túc 無vô 窮cùng 令linh 無vô 盡tận 。 及cập 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 入nhập 等đẳng 。 成thành 無vô 盡tận 者giả 。 餘dư 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 皆giai 悉tất 如như 是thị 。 各các 無vô 盡tận 無vô 盡tận 成thành 。 宜nghi 准chuẩn 知tri 之chi 。 此thử 且thả 約ước 現hiện 事sự 錢tiền 中trung 。 况# 彼bỉ 一Nhất 乘Thừa 緣duyên 起khởi 無vô 盡tận 。 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 非phi 謂vị 其kỳ 法pháp 只chỉ 如như 此thử 也dã 。 應ưng 可khả 去khứ 情tình 如như 理lý 思tư 之chi 。 如như 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 宮Cung 。 精tinh 進tấn 林lâm 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 云vân 。

譬thí 如như 算toán 數số 法pháp 。 增tăng 一nhất 至chí 無vô 量lượng 。 數số 法pháp 無vô 體thể 性tánh 。

智trí 慧tuệ 故cố 差sai 別biệt 。

華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 文Văn 義Nghĩa 要Yếu 決Quyết 問Vấn 答Đáp 卷quyển 第đệ 一nhất