圓Viên 覺Giác 鈔Sao 辨Biện 疑Nghi 誤Ngộ 卷quyển 上thượng (# 并tinh 序tự )#

觀quán 復phục 撰soạn

愚ngu 室thất 志chí

然nhiên 此thử 鈔sao 多đa 疑nghi 誤ngộ 者giả 。 以dĩ 於ư 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 略lược 出xuất 時thời 。 非phi 圭# 峯phong 一nhất 手thủ 。 乃nãi 弟đệ 子tử 輩bối 。 同đồng 抄sao 略lược 之chi 。 致trí 與dữ 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 前tiền 後hậu 不bất 相tương 照chiếu 也dã 。 抑ức 又hựu 傳truyền 寫tả 脫thoát 略lược 刊# 板bản 添# 改cải 。 故cố 齊tề 師sư 自tự 敘tự 云vân 。 不bất 削tước 而nhi 削tước 。 乃nãi 本bổn 其kỳ 本bổn 。 況huống 有hữu 剗sản 去khứ 元nguyên 板bản 。 妄vọng 加gia 修tu 補bổ 者giả 。 展triển 轉chuyển 訛ngoa 舛suyễn 。 彌di 失thất 其kỳ 源nguyên 。 而nhi 講giảng 者giả 不bất 悟ngộ 。 皆giai 謂vị 圭# 峯phong 本bổn 文văn 。 或hoặc 見kiến 其kỳ 非phi 。 但đãn 加gia 粉phấn 飾sức 。 致trí 鵠hộc 不bất 成thành 。 為vi 蛇xà 添# 足túc 也dã 。 今kim 次thứ 第đệ 引dẫn 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 對đối 校giáo 。 并tinh 正chánh 義nghĩa 辨biện 之chi 。 如như 欲dục 刊# 板bản 流lưu 通thông 者giả 。 能năng 依y 此thử 詳tường 而nhi 改cải 諸chư 。 則tắc 圭# 峯phong 之chi 心tâm 燈đăng 分phần/phân 照chiếu 於ư 無vô 盡tận 矣hĩ 。

紹thiệu 興hưng 丙bính 寅# 十thập 月nguyệt 望vọng 毗tỳ 陵lăng 華hoa 嚴nghiêm 方phương 文văn 書thư

第đệ 一nhất 卷quyển 。 十thập 處xứ 。

文văn 言ngôn 云vân 下hạ 注chú 云vân 此thử 下hạ 釋thích 乾can/kiền/càn 字tự 。 那na 忽hốt 於ư 注chú 云vân 爾nhĩ 耶da 。 又hựu 於ư 此thử 段đoạn 文văn 便tiện 注chú 云vân 釋thích 乾can/kiền/càn 字tự 竟cánh 。 豈khởi 有hữu 纔tài 標tiêu 釋thích 便tiện 結kết 云vân 竟cánh 耶da 。 然nhiên 古cổ 本bổn 略lược 鈔sao 亦diệc 有hữu 此thử 注chú 。 而nhi 齊tề 師sư 失thất 證chứng 。 此thử 何hà 不bất 削tước 之chi 耶da 。 況huống 大đại 鈔sao 無vô 此thử 注chú 文văn 乾can/kiền/càn 字tự (# 云vân 云vân )# 。 評bình 曰viết 。 據cứ 上thượng 云vân 欲dục 顯hiển 四tứ 德đức 且thả 先tiên 顯hiển 乾can/kiền/càn 道đạo 。 則tắc 從tùng 此thử 皆giai 釋thích 。 元nguyên 者giả 善thiện 之chi 長trường/trưởng 也dã 下hạ 注chú 莊trang 子tử 云vân 者giả 。 合hợp 云vân 莊trang 氏thị 故cố 。 次thứ 釋thích 貞trinh 字tự 下hạ 注chú 即tức 云vân 莊trang 氏thị 。 而nhi 大đại 鈔sao 並tịnh 云vân 莊trang 氏thị 。 此thử 是thị 釋thích 易dị 之chi 人nhân 。 若nhược 云vân 莊trang 子tử 。 即tức 濫lạm 莊trang 。 又hựu 周chu 使sử 前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。 前tiền 云vân 莊trang 子tử 。 後hậu 云vân 莊trang 氏thị 。 不bất 應ưng 爾nhĩ 也dã 。 此thử 齊tề 師sư 失thất 證chứng 爾nhĩ 。

榮vinh 枯khô 四tứ 倒đảo 注chú 云vân 枯khô 榮vinh 之chi 言ngôn 是thị 天thiên 台thai 所sở 立lập 文văn 在tại 別biệt 譯dịch 經kinh 文văn 中trung 。 然nhiên 據cứ 大đại 鈔sao 注chú 云vân 。 枯khô 榮vinh 之chi 說thuyết 。 檢kiểm 經kinh 無vô 文văn 。 或hoặc 大đại 師sư 義nghĩa 云vân 。 或hoặc 別biệt 譯dịch 別biệt 行hành 經kinh 本bổn 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 今kim 不bất 應ưng 定định 斷đoạn 云vân 文văn 在tại 別biệt 譯dịch 經kinh 文văn 中trung 。 此thử 移di 鈔sao 時thời 率suất 略lược 爾nhĩ 。 況huống 清thanh 涼lương 按án 智trí 者giả 釋thích 云vân 。 有hữu 枯khô 榮vinh 既ký 表biểu 常thường 等đẳng 。 或hoặc 以dĩ 義nghĩa 求cầu 。 或hoặc 別biệt 有hữu 據cứ 。 按án 僧Tăng 亮lượng 云vân 。 樹thụ 高cao 五ngũ 丈trượng 許hứa 。 上thượng 合hợp 下hạ 離ly 。 其kỳ 華hoa 甚thậm 白bạch 。 其kỳ 實thật 如như 瓶bình 。 香hương 味vị 具cụ 足túc 。 今kim 二nhị 樹thụ 鮮tiên 榮vinh 。 二nhị 樹thụ 枯khô 摩ma 。 明minh 法pháp 不bất 徧biến 。 釋thích 曰viết 。 然nhiên 未vị 知tri 所sở 據cứ 。 理lý 甚thậm 昭chiêu 彰chương 。 評bình 此thử 則tắc 清thanh 涼lương 引dẫn 智trí 者giả 與dữ 僧Tăng 亮lượng 皆giai 有hữu 枯khô 榮vinh 之chi 言ngôn 。 並tịnh 云vân 未vị 知tri 所sở 據cứ 。 況huống 大đại 鈔sao 注chú 意ý 同đồng 清thanh 涼lương 。 故cố 知tri 不bất 應ưng 直trực 斷đoạn 云vân 別biệt 譯dịch 本bổn 也dã 。

專chuyên 氣khí 致trí 柔nhu 下hạ 注chú 云vân 河hà 上thượng 公công 等đẳng 。 大đại 鈔sao 無vô 此thử 注chú 語ngữ 。 但đãn 下hạ 一nhất 併tinh 注chú 云vân 脚cước 注chú 皆giai 各các 是thị 本bổn 注chú 等đẳng 。 況huống 上thượng 下hạ 皆giai 有hữu 注chú 。 並tịnh 是thị 河hà 上thượng 公công 語ngữ 。 而nhi 獨độc 於ư 此thử 舉cử 之chi 。 卻khước 形hình 他tha 上thượng 下hạ 。 應ưng 非phi 河hà 上thượng 公công 語ngữ 。 此thử 齊tề 師sư 後hậu 加gia 可khả 怪quái 。

心tâm 使sử 氣khí 曰viết 強cường/cưỡng 下hạ 注chú (# 云vân 云vân )# 。 若nhược 據cứ 大đại 鈔sao 并tinh 古cổ 略lược 鈔sao 。 皆giai 云vân 心tâm 當đương 專chuyên 一nhất 為vi 和hòa 柔nhu 而nhi 神thần 氣khí 寔thật 內nội 形hình 柔nhu 弱nhược 。 若nhược 使sử 氣khí 妄vọng 各các 有hữu 所sở 為vi 。 則tắc 和hòa 氣khí 去khứ 於ư 中trung 。 而nhi 能năng 形hình 體thể 剛cang 強cường 。 斯tư 為vi 失thất 之chi 。 檢kiểm 河hà 上thượng 公công 本bổn 注chú 。 亦diệc 同đồng 齊tề 師sư 。 何hà 不bất 本bổn 其kỳ 本bổn 。 而nhi 妄vọng 有hữu 改cải 作tác 耶da 。 此thử 既ký 改cải 之chi 。 乃nãi 非phi 本bổn 注chú 。 遂toại 使sử 下hạ 結kết 注chú 云vân 各các 是thị 注chú 本bổn 之chi 語ngữ 無vô 昧muội 也dã 。 鈔sao 釋thích 緣duyên 會hội 而nhi 生sanh 云vân 緣duyên 有hữu 其kỳ 四tứ (# 云vân 云vân )# 。 且thả 就tựu 因nhân 緣duyên 解giải (# 云vân 云vân )# 。 評bình 曰viết 。 此thử 中trung 元nguyên 失thất 檢kiểm 對đối 。 然nhiên 四tứ 緣duyên 中trung 。 因nhân 緣duyên 乃nãi 是thị 親thân 因nhân 。 增tăng 上thượng 等đẳng 三tam 緣duyên 乃nãi 是thị 疎sơ 緣duyên 。 具cụ 此thử 四tứ 緣duyên 。 乃nãi 是thị 眾chúng 緣duyên 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 緣duyên 爾nhĩ 。 今kim 既ký 列liệt 四tứ 而nhi 云vân 且thả 就tựu 因nhân 緣duyên 說thuyết 者giả 。 合hợp 說thuyết 四tứ 中trung 因nhân 緣duyên 。 而nhi 釋thích 以dĩ 內nội 外ngoại 緣duyên 生sanh 等đẳng 義nghĩa 。 雖tuy 合hợp 疏sớ/sơ 中trung 。 而nhi 違vi 鈔sao 列liệt 四tứ 緣duyên 也dã 。 如như 唯duy 識thức 第đệ 七thất 云vân 。 緣duyên 生sanh 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 緣duyên 且thả 有hữu 四tứ 。 (# 云vân 云vân 即tức 四tứ 緣duyên 也dã )# 故cố 清thanh 涼lương 以dĩ 內nội 緣duyên 中trung 。 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 有hữu 望vọng 於ư 生sanh 。 即tức 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 (# 即tức 四tứ 中trung 因nhân 緣duyên 義nghĩa )# 以dĩ 愛ái 增tăng 為vi 取thủ 。 識thức 增tăng 為vi 有hữu 故cố 。 此thử 因nhân 緣duyên 。 要yếu 親thân 辨biện 果quả 體thể 故cố 。 唯duy 愛ái 取thủ 有hữu 生sanh 四tứ 支chi 。 說thuyết 有hữu 因nhân 緣duyên 。 餘dư 八bát 支chi 約ước 餘dư 三tam 緣duyên 說thuyết 爾nhĩ 。 故cố 知tri 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 具cụ 四tứ 緣duyên 義nghĩa 。 方phương 是thị 緣duyên 生sanh 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 若nhược 先tiên 列liệt 四tứ 緣duyên 。 而nhi 云vân 且thả 就tựu 因nhân 緣duyên 說thuyết 者giả 。 以dĩ 通thông 別biệt 不bất 分phân 。 乃nãi 法pháp 相tướng 之chi 病bệnh 也dã 。 應ưng 削tước 去khứ 四tứ 緣duyên 。 但đãn 云vân 緣duyên 會hội 而nhi 生sanh 有hữu 內nội 外ngoại 等đẳng 。 方phương 可khả 。

疏sớ/sơ 云vân 識thức 如như 幻huyễn 夢mộng 。 (# 大đại 小tiểu 疏sớ/sơ 皆giai 錯thác 以dĩ 病bệnh 患hoạn 之chi 患hoạn 作tác 幻huyễn 化hóa 之chi 幻huyễn )# 大đại 鈔sao 本bổn 病bệnh 患hoạn 字tự 。 而nhi 小tiểu 鈔sao 誤ngộ 作tác 幻huyễn 化hóa 字tự 也dã 。 此thử 決quyết 傳truyền 寫tả 之chi 誤ngộ 。 今kim 小tiểu 鈔sao 前tiền 後hậu 八bát 箇cá 幻huyễn 字tự 皆giai 錯thác 。 然nhiên 後hậu 人nhân 既ký 刊# 。 大đại 鈔sao 亦diệc 檢kiểm 對đối 。 知tri 是thị 病bệnh 患hoạn 字tự 。 而nhi 於ư 大đại 疏sớ/sơ 還hoàn 存tồn 幻huyễn 化hóa 字tự 。 反phản 令linh 疏sớ/sơ 鈔sao 不bất 相tương 矛mâu 矣hĩ 。 今kim 恐khủng 此thử 字tự 難nan 信tín 。 試thí 與dữ 辨biện 之chi 。 且thả 鈔sao 既ký 云vân 唯duy 識thức 亦diệc 有hữu 此thử 。 又hựu 云vân 二nhị 喻dụ 之chi 中trung 且thả 約ước 夢mộng 說thuyết 。 而nhi 作tác 夢mộng 說thuyết 竟cánh 。 即tức 云vân 若nhược 約ước 病bệnh 患hoạn 之chi 喻dụ 說thuyết 者giả 。 (# 是thị 牒điệp 第đệ 二nhị 患hoạn 喻dụ 釋thích 也dã 云vân 云vân 如như 鈔sao )# 既ký 鈔sao 疏sớ/sơ 皆giai 作tác 幻huyễn 化hóa 字tự 。 何hà 忽hốt 牒điệp 病bệnh 患hoạn 之chi 患hoạn 釋thích 耶da 。 卻khước 不bất 約ước 幻huyễn 化hóa 說thuyết 。 此thử 又hựu 何hà 耶da 。 使sử 疏sớ/sơ 幻huyễn 化hóa 之chi 幻huyễn 今kim 釋thích 以dĩ 病bệnh 患hoạn 之chi 患hoạn 。 則tắc 病bệnh 患hoạn 字tự 卻khước 無vô 來lai 力lực 。 思tư 之chi 。 然nhiên 恐khủng 疑nghi 者giả 救cứu 云vân 。 何hà 妨phương 疏sớ/sơ 是thị 幻huyễn 化hóa 字tự 。 乃nãi 鈔sao 中trung 約ước 破phá 唯duy 識thức 家gia 故cố 。 以dĩ 患hoạn 字tự 說thuyết 也dã 。 此thử 大đại 不bất 然nhiên 。 文văn 元nguyên 唯duy 識thức 如như 鈔sao 引dẫn 者giả 是thị 。 況huống 大đại 鈔sao 第đệ 十thập 二nhị 云vân 。 明minh 引dẫn 彼bỉ 論luận 患hoạn 字tự 。 亦diệc 約ước 彼bỉ 宗tông 義nghĩa 廣quảng 釋thích 。 而nhi 大đại 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 還hoàn 作tác 幻huyễn 化hóa 。 而nhi 作tác 病bệnh 患hoạn 字tự 。 此thử 亦diệc 疏sớ/sơ 誤ngộ 也dã 。 故cố 今kim 鈔sao 未vị 辨biện 所sở 用dụng 文văn 字tự 。 乃nãi 云vân 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 識thức 如như 患hoạn 夢mộng 者giả 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 文văn 。 (# 今kim 抄sao 亦diệc 誤ngộ 作tác 幻huyễn 化hóa 字tự )# 既ký 唯duy 識thức 正chánh 作tác 病bệnh 患hoạn 字tự 。 乃nãi 云vân 今kim 用dụng 彼bỉ 文văn 。 明minh 知tri 疏sớ/sơ 鈔sao 須tu 作tác 病bệnh 患hoạn 字tự 。 定định 無vô 疑nghi 也dã 。 (# 第đệ 十thập 二nhị 鈔sao 約ước 患hoạn 損tổn 眼nhãn 根căn 見kiến 青thanh 黃hoàng 等đẳng 或hoặc 見kiến 種chủng 種chủng 若nhược 人nhân 若nhược 物vật 。 原nguyên 人nhân 論luận 亦diệc 用dụng 彼bỉ 文văn 。 乃nãi 云vân 重trọng 病bệnh 心tâm 惛hôn 見kiến 異dị 色sắc 人nhân 物vật 今kim 抄sao 約ước 熱nhiệt 翳ế 故cố 。 見kiến 空không 華hoa 等đẳng 。 但đãn 以dĩ 患hoạn 字tự 義nghĩa 。 隨tùy 說thuyết 皆giai 得đắc )# 鈔sao 於ư 中trung 正chánh 當đương 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 矣hĩ 。 檢kiểm 古cổ 本bổn 與dữ 齊tề 師sư 元nguyên 刊# 本bổn 并tinh 大đại 疏sớ/sơ 皆giai 同đồng 。 而nhi 後hậu 人nhân 見kiến 次thứ 亦diệc 云vân 彼bỉ 亦diệc 云vân 等đẳng 。 是thị 會hội 色sắc 歸quy 空không 觀quán 文văn 。 不bất 曉hiểu 鈔sao 意ý 。 輙triếp 以dĩ 自tự 意ý 。 將tương 板bản 剗sản 去khứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 四tứ 字tự 。 改cải 為vi 會hội 色sắc 歸quy 空không 。 不bất 省tỉnh 自tự 迷mê 。 敢cảm 此thử 大đại 瞻chiêm 輒triếp 便tiện 改cải 板bản 可khả 怪quái 。 今kim 為vi 釋thích 之chi 。 抄sao 云vân 於ư 中trung 正chánh 當đương 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 矣hĩ 。 此thử 句cú 指chỉ 示thị 正chánh 意ý 也dã 。 彼bỉ 亦diệc 云vân 下hạ 句cú 非phi 釋thích 成thành 正chánh 當đương 之chi 義nghĩa 。 謂vị 會hội 色sắc 歸quy 空không 觀quán 中trung 俱câu 空không 無vô 色sắc 而nhi 矣hĩ 。 今kim 此thử 亦diệc 絕tuyệt 於ư 空không 故cố 。 舉cử 彼bỉ 為vi 所sở 揀giản 。 乃nãi 成thành 正chánh 當đương 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 耳nhĩ 。 然nhiên 大đại 抄sao 引dẫn 此thử 會hội 色sắc 歸quy 空không 之chi 文văn 。 元nguyên 證chứng 會hội 妄vọng 顯hiển 真chân 。 同đồng 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 。 至chí 後hậu 錄lục 成thành 略lược 鈔sao 方phương 移di 為vi 文văn 。 反phản 顯hiển 正chánh 當đương 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 之chi 義nghĩa 爾nhĩ 。

又hựu 大đại 集tập 下hạ 乃nãi 至chí 故cố 名danh 海hải 印ấn 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 與dữ 古cổ 本bổn 略lược 鈔sao 并tinh 大đại 鈔sao 皆giai 爾nhĩ 。 此thử 正chánh 大đại 集tập 經kinh 文văn 。 而nhi 齊tề 師sư 但đãn 見kiến 出xuất 現hiện 。 合hợp 云vân 菩Bồ 提Đề 普phổ 印ấn 諸chư 心tâm 行hành 是thị 故cố 正chánh 覺giác 名danh 無vô 量lượng 。 輙triếp 便tiện 改cải 為vi 菩Bồ 提Đề 。 況huống 賢hiền 首thủ 品phẩm 疏sớ/sơ 亦diệc 引dẫn 甚thậm 明minh 。 而nhi 希hy 師sư 既ký 與dữ 校giáo 證chứng 此thử 細tế 事sự 何hà 得đắc 同đồng 迷mê 。 科khoa 云vân 方phương 之chi 海hải 印ấn 。 越việt 彼bỉ 大đại 虗hư 為ví 喻dụ 者giả 。 其kỳ 實thật 上thượng 句cú 約ước 喻dụ 喻dụ 法pháp 。 下hạ 句cú 以dĩ 法pháp 揀giản 顯hiển 。 而nhi 皆giai 科khoa 云vân 喻dụ 。 何hà 耶da 。

第đệ 二nhị 卷quyển 。 十thập 三tam 處xứ 。

鈔sao 云vân 思tư 惟duy 行hành (# 能năng 說thuyết 為vi 智trí )# 緣duyên (# 所sở 化hóa 之chi 機cơ )# 行hành 故cố (# 云vân 云vân )# 。 大đại 鈔sao 亦diệc 如như 此thử 。 評bình 曰viết 。 此thử 是thị 論luận 文văn 思tư 惟duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 故cố 。 清thanh 涼lương 釋thích 云vân 。 因nhân 者giả 能năng 說thuyết 之chi 智trí 。 緣duyên 者giả 所sở 化hóa 之chi 機cơ 。 欲dục 將tương 所sở 得đắc 妙diệu 法Pháp 。 以dĩ 逗đậu 物vật 機cơ 。 故cố 云vân 思tư 惟duy 行hàng 行hàng 。 據cứ 此thử 合hợp 移di 行hành 字tự 在tại 因nhân 字tự 上thượng 。 但đãn 於ư 行hành 字tự 下hạ 注chú 云vân 能năng 說thuyết 之chi 智trí 。 緣duyên 字tự 下hạ 注chú 云vân 所sở 化hóa 之chi 機cơ 。 正chánh 用dụng 清thanh 涼lương 之chi 文văn 也dã 。 或hoặc 可khả 但đãn 移di 所sở 化hóa 之chi 機cơ 四tứ 字tự 注chú 在tại 緣duyên 行hành 字tự 下hạ 。 則tắc 因nhân 行hành 緣duyên 行hành 也dã 。 亦diệc 是thị 論luận 意ý 。 此thử 但đãn 注chú 不bất 著trước 所sở 在tại 。 亦diệc 傳truyền 寫tả 之chi 誤ngộ 也dã 。 鈔sao 釋thích 空không 有hữu 迭điệt 彰chương 。 標tiêu 云vân 或hoặc 先tiên 或hoặc 後hậu 同đồng 時thời 遞đệ 互hỗ 相tương 對đối 等đẳng 。 釋thích 中trung 約ước 第đệ 一nhất 時thời 教giáo 心tâm 境cảnh 但đãn 有hữu 。 第đệ 二nhị 時thời 心tâm 境cảnh 俱câu 空không 。 注chú 云vân 上thượng 二nhị 先tiên 後hậu 遞đệ 互hỗ 。 第đệ 三tam 時thời 境cảnh 空không 心tâm 有hữu 。 注chú 云vân 同đồng 時thời 遞đệ 互hỗ 。 今kim 詳tường 遞đệ 互hỗ 者giả 。 必tất 須tu 空không 先tiên 有hữu 後hậu 有hữu 先tiên 空không 後hậu 。 或hoặc 同đồng 時thời 境cảnh 空không 心tâm 有hữu 境cảnh 有hữu 心tâm 空không 。 方phương 於ư 前tiền 後hậu 同đồng 時thời 上thượng 。 有hữu 遞đệ 互hỗ 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 第đệ 一nhất 時thời 只chỉ 有hữu 是thị 心tâm 境cảnh 有hữu 。 第đệ 二nhị 時thời 只chỉ 是thị 心tâm 境cảnh 空không 。 此thử 但đãn 有hữu 先tiên 空không 後hậu 。 即tức 非phi 遞đệ 互hỗ 之chi 義nghĩa 。 又hựu 第đệ 三tam 時thời 境cảnh 空không 心tâm 有hữu 。 則tắc 一nhất 空không 一nhất 有hữu 同đồng 時thời 。 亦diệc 無vô 遞đệ 互hỗ 義nghĩa 。 想tưởng 見kiến 二nhị 處xứ 注chú 辭từ 。 必tất 是thị 後hậu 人nhân 妄vọng 加gia 。 非phi 圭# 山sơn 木mộc 意ý 。 削tước 之chi 為vi 妙diệu 。 原nguyên 鈔sao 標tiêu 意ý 。 只chỉ 是thị 十thập 對đối 中trung 。 通thông 說thuyết 空không 有hữu 先tiên 後hậu 同đồng 時thời 遞đệ 互hỗ 。 故cố 鈔sao 結kết 云vân 。 上thượng 來lai 總tổng 有hữu 十thập 對đối 空không 有hữu 。 皆giai 約ước 法pháp 約ước 時thời 。 遽cự 互hỗ 陰ấm 顯hiển 。 故cố 云vân 迭điệt 彰chương 。 心tâm 通thông 法pháp 徧biến 注chú 中trung 。 古cổ 本bổn 鈔sao 并tinh 大đại 鈔sao 皆giai 云vân 心tâm 通thông 義nghĩa 即tức 含hàm 法pháp 通thông 。 法pháp 遍biến 義nghĩa 即tức 不bất 含hàm 心tâm 遍biến 。 而nhi 齊tề 希hy 二nhị 師sư 。 不bất 曉hiểu 鈔sao 文văn 。 卻khước 但đãn 觀quán 疏sớ/sơ 云vân 心tâm 通thông 法pháp 徧biến 。 意ý 謂vị 由do 心tâm 含hàm 法pháp 遍biến 故cố 。 但đãn 云vân 心tâm 通thông 法pháp 徧biến 知tri 。 而nhi 不bất 及cập 云vân 法pháp 遍biến 心tâm 通thông 者giả 。 由do 法pháp 遍biến 不bất 含hàm 心tâm 通thông 故cố 也dã 。 幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai 。 不bất 知tri 此thử 由do 鈔sao 所sở 引dẫn 證chứng 此thử 四tứ 字tự 。 引dẫn 圓viên 覺giác 心tâm 淨tịnh 故cố 身thân 界giới 等đẳng 清thanh 淨tịnh 。 皆giai 是thị 心tâm 通thông 。 於ư 中trung 身thân 界giới 等đẳng 淨tịnh 。 即tức 是thị 所sở 含hàm 法pháp 通thông 義nghĩa 也dã 。

後hậu 引dẫn 覺giác 性tánh 圓viên 無vô 際tế 故cố 。 根căn 塵trần 等đẳng 皆giai 遍biến 法Pháp 界Giới 。 是thị 法pháp 遍biến 也dã 。 文văn 中trung 亦diệc 由do 覺giác 。 圓viên 無vô 際tế 故cố 。 根căn 塵trần 遍biến 滿mãn 故cố 。 云vân 法pháp 遍biến 不bất 含hàm 心tâm 遍biến 故cố 。 注chú 中trung 出xuất 所sở 以dĩ 云vân 心tâm 即tức 覺giác 心tâm 無vô 可khả 遍biến 等đẳng 也dã 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 鈔sao 引dẫn 經Kinh 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 虗hư 空không 如như 是thị 平bình 等đẳng 不bất 動động 。 下hạ 至chí 注chú (# 云vân 云vân )# 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 證chứng 成thành 法pháp 遍biến 。 大đại 鈔sao 元nguyên 無vô 此thử 文văn 。 但đãn 從tùng 善thiện 男nam 子tử 覺giác 性tánh 遍biến 滿mãn 下hạ 引dẫn 爾nhĩ 。 今kim 詳tường 此thử 文văn 。 退thoái 非phi 前tiền 心tâm 通thông 。 進tiến 非phi 後hậu 法pháp 遍biến 。 故cố 大đại 鈔sao 不bất 引dẫn 。 而nhi 齊tề 師sư 添# 此thử 何hà 耶da 。 當đương 依y 大đại 鈔sao 為vi 正chánh 。 (# 此thử 文văn 亦diệc 可khả 削tước 之chi 矣hĩ )# 。

鈔sao 鞭tiên 撻thát 者giả 。 古cổ 本bổn 略lược 鈔sao 云vân 鞭tiên 捶chúy 。 大đại 鈔sao 云vân 不bất 勞lao 打đả 著trước 。 齊tề 師sư 何hà 改cải 捶chúy 為vi 耶da 。

鈔sao 引dẫn 略lược 例lệ 。 言ngôn 生sanh 於ư 象tượng 。 下hạ 注chú 云vân 言ngôn 後hậu 象tượng 生sanh 。 於ư 意ý 下hạ 注chú 云vân 象tượng 後hậu 意ý 生sanh 。 齊tề 師sư 何hà 特đặc 此thử 疎sơ 謬mậu 耶da 。 古cổ 略lược 鈔sao 大đại 鈔sao 。 皆giai 注chú 云vân 言ngôn 從tùng 象tượng 生sanh 。 於ư 意ý 多đa 少thiểu 分phần 明minh 。

鈔sao 此thử 義nghĩa 如như 前tiền 本bổn 起khởi 因nhân 中trung 所sở 釋thích 者giả 。 檢kiểm 前tiền 鈔sao 不bất 見kiến 釋thích 意ý 。 然nhiên 前tiền 鈔sao 但đãn 釋thích 本bổn 起khởi 最tối 初sơ 之chi 心tâm 。 便tiện 指chỉ 下hạ 疏sớ/sơ 。 卻khước 是thị 下hạ 疏sớ/sơ 中trung 云vân 。 夫phu 求cầu 果quả 者giả 必tất 觀quán 於ư 因nhân 。 因nhân 若nhược 不bất 真chân 果quả 還hoàn 是thị 妄vọng 。 如như 造tạo 真chân 金kim 佛Phật 像tượng 等đẳng 。 正chánh 當đương 此thử 中trung 所sở 指chỉ 也dã 。 今kim 指chỉ 前tiền 鈔sao 。 然nhiên 雖tuy 同đồng 卷quyển 亦diệc 失thất 檢kiểm 對đối 。 此thử 亦diệc 大đại 鈔sao 元nguyên 誤ngộ 爾nhĩ 。

鈔sao 語ngữ 出xuất 道đạo 經kinh 也dã 下hạ 雖tuy 具cụ 引dẫn 講giảng 時thời 但đãn 標tiêu 初sơ 兩lưỡng 句cú 即tức 得đắc 。 原nguyên 此thử 注chú 是thị 修tu 略lược 鈔sao 時thời 。 下hạ 意ý 在tại 不bất 妨phương 。 廣quảng 略lược 之chi 鈔sao 全toàn 章chương 講giảng 時thời 不bất 必tất 用dụng 後hậu 之chi 爾nhĩ 。 雖tuy 加gia 此thử 注chú 。 然nhiên 卻khước 當đương 時thời 於ư 此thử 鈔sao 中trung 卻khước 略lược 出xuất 後hậu 文văn 。 只chỉ 存tồn 兩lưỡng 句cú 。 此thử 一nhất 期kỳ 失thất 照chiếu 。 若nhược 存tồn 此thử 注chú 。 應ưng 同đồng 大đại 鈔sao 加gia 後hậu 改cải 文văn 。 若nhược 只chỉ 存tồn 兩lưỡng 句cú 經kinh 無vô 用dụng 。

鈔sao 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 決quyết 中trung 。 大đại 鈔sao 云vân 。 夫phù 生sanh 必tất 滅diệt 。 滅diệt 已dĩ 更cánh 生sanh 。 滅diệt 滅diệt 無vô 生sanh 。 滅diệt 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 滅diệt 無vô 生sanh 。 即tức 齊tề 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。 今kim 抄sao 脫thoát 於ư 滅diệt 滅diệt 無vô 生sanh 一nhất 句cú 。 便tiện 令linh 義nghĩa 不bất 穩ổn 暢sướng 。 謂vị 此thử 標tiêu 釋thích 注chú 下hạ 二nhị 句cú 。 初sơ 二nhị 句cú 釋thích 生sanh 滅diệt 二nhị 字tự 。 次thứ 二nhị 句cú 正chánh 釋thích 滅diệt 已dĩ 二nhị 字tự 。 即tức 滅diệt 雙song 上thượng 生sanh 滅diệt 也dã 。 後hậu 二nhị 句cú 結kết 歸quy 齊tề 滅diệt 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 應ưng 雙song 釋thích 滅diệt 於ư 生sanh 滅diệt 。 但đãn 云vân 滅diệt 生sanh 無vô 滅diệt 也dã 。 故cố 知tri 如như 大đại 鈔sao 。 加gia 滅diệt 滅diệt 無vô 生sanh 。 義nghĩa 方phương 穩ổn 暢sướng 。 此thử 中trung 脫thoát 耳nhĩ 。

鈔sao 引dẫn 智trí 論luận 云vân 假giả 使sử 頂đảnh 戴đái 經kinh 塵trần 劫kiếp 四tứ 句cú 偈kệ 。 據cứ 華hoa 嚴nghiêm 大đại 疏sớ/sơ 并tinh 演diễn 義nghĩa 。 皆giai 謂vị 經kinh 說thuyết 。 然nhiên 指chỉ 何hà 徑kính 。 演diễn 義nghĩa 但đãn 謂vị 引dẫn 他tha 經kinh 。 今kim 云vân 智trí 論luận 。 故cố 兩lưỡng 疑nghi 之chi 。 演diễn 義nghĩa 更cánh 有hữu 一nhất 偈kệ 云vân 。 唯duy 有hữu 傳truyền 持trì 正Chánh 法Pháp 藏tạng 。 宣tuyên 揚dương 教giáo 理lý 施thí 群quần 生sanh 。 修tu 習tập 一nhất 念niệm 契khế 真Chân 如Như 。 即tức 是thị 真chân 報báo 如Như 來Lai 者giả 。

鈔sao 釋thích 綸luân 貫quán 云vân 今kim 講giảng 者giả 克khắc 意ý 記ký 持trì 經Kinh 文văn 將tương 釋thích 於ư 此thử 。 疏sớ/sơ 今kim 謂vị 應ưng 是thị 記ký 持trì 疏sớ/sơ 文văn 將tương 釋thích 於ư 此thử 經Kinh 。 豈khởi 有hữu 記ký 持trì 經Kinh 釋thích 疏sớ/sơ 文văn 理lý 耶da 。 必tất 傳truyền 寫tả 之chi 誤ngộ 。

前tiền 釋thích 教giáo 逢phùng 斯tư 典điển 處xứ 。 抄sao 云vân 。 長trường/trưởng 慶khánh 元nguyên 年niên 正chánh 月nguyệt 。 又hựu 退thoái 居cư 終chung 南nam 山sơn 艸thảo 堂đường 寺tự 絕tuyệt 絕tuyệt 迹tích 息tức 緣duyên 。 養dưỡng 性tánh 練luyện 智trí 。 至chí 二nhị 年niên 春xuân 。 遂toại 取thủ 先tiên 所sở 製chế 科khoa 文văn 及cập 兩lưỡng 卷quyển 纂toản 要yếu (# 云vân 云vân )# 。 率suất 愚ngu 為vi 疏sớ/sơ 。 至chí 三tam 年niên 夏hạ 中trung 。 方phương 遂toại 功công 畢tất 。 餘dư 如như 下hạ 說thuyết 。 至chí 下hạ 釋thích 方phương 為vi 疏sớ/sơ 解giải 。 乃nãi 云vân 至chí 長trường/trưởng 慶khánh 二nhị 年niên 。 於ư 草thảo 堂đường 寺tự 。 再tái 修tu 為vi 疏sớ/sơ 。 至chí 三tam 年niên 秋thu 冬đông 。 方phương 得đắc 終chung 畢tất 。 及cập 此thử 明minh 且thả 造tạo 諸chư 疏sớ/sơ 為vi 此thử 疏sớ/sơ 之chi 資tư 中trung 。 釋thích 綸luân 貫quán 華hoa 嚴nghiêm 。 乃nãi 云vân 長trường/trưởng 慶khánh 二nhị 年niên 於ư 南nam 山sơn 豐phong 德đức 寺tự 綸luân 貫quán 等đẳng 。 又hựu 長trường/trưởng 慶khánh 三tam 年niên 夏hạ 。 於ư 豐phong 德đức 寺tự 。 因nhân 聽thính 四tứ 分phần/phân 律luật 次thứ 。 採thải 集tập 律luật 文văn 疏sớ/sơ 文văn 。 勒lặc 成thành 三tam 卷quyển 等đẳng 。 評bình 曰viết 。 據cứ 前tiền 云vân 。 長trường/trưởng 慶khánh 元nguyên 年niên 。 在tại 草thảo 堂đường 寺tự 屏bính 跡tích 。 二nhị 年niên 初sơ 作tác 疏sớ/sơ 。 三tam 年niên 夏hạ 中trung 畢tất 功công 。 又hựu 此thử 卻khước 云vân 。 長trường/trưởng 慶khánh 二nhị 年niên 。 於ư 豐phong 德đức 寺tự 。 綸luân 貫quán 華hoa 嚴nghiêm 三tam 年niên 夏hạ 。 於ư 豐phong 德đức 寺tự 。 因nhân 聽thính 故cố 提đề 挈# 毗Tỳ 尼Ni 。 此thử 則tắc 一nhất 違vi 且thả 造tạo 諸chư 疏sớ/sơ 為vi 此thử 疏sớ/sơ 之chi 資tư 。 應ưng 在tại 前tiền 造tạo 諸chư 疏sớ/sơ 今kim 亦diệc 同đồng 時thời 。 二nhị 既ký 云vân 三tam 年niên 夏hạ 中trung 造tạo 疏sớ/sơ 畢tất 功công 。 亦diệc 云vân 秋thu 冬đông 畢tất 功công 。 則tắc 知tri 此thử 時thời 正chánh 在tại 草thảo 堂đường 寺tự 度độ 夏hạ 。 豈khởi 有hữu 身thân 在tại 草thảo 堂đường 寺tự 造tạo 疏sớ/sơ 同đồng 時thời 又hựu 在tại 豐phong 德đức 寺tự 聽thính 四tứ 分phần/phân 故cố 作tác 提đề 挈# 等đẳng 耶da 。 況huống 二nhị 年niên 三tam 年niên 。 皆giai 在tại 豐phong 德đức 寺tự 。 為vi 造tạo 疏sớ/sơ 之chi 資tư 。 又hựu 二nhị 年niên 三tam 年niên 。 皆giai 在tại 草thảo 堂đường 寺tự 正chánh 造tạo 疏sớ/sơ 。 不bất 審thẩm 何hà 得đắc 自tự 敘tự 年niên 月nguyệt 及cập 所sở 居cư 處xứ 如như 是thị 相tương 違vi 耶da 。 此thử 不bất 可khả 和hòa 會hội 者giả 。 但đãn 疑nghi 之chi 而nhi 已dĩ 。 疏sớ/sơ 以dĩ 傳truyền 強cường/cưỡng 學học 。 鈔sao 云vân 已dĩ 傳truyền 強cường/cưỡng 學học 。 以dĩ 已dĩ 二nhị 字tự 皆giai 通thông 。 若nhược 據cứ 鈔sao 次thứ 云vân 。 疏sớ/sơ 成thành 已dĩ 經kinh 三tam 年niên 。 習tập 學học 約ước 其kỳ 百bách 等đẳng 。 則tắc 結kết 前tiền 云vân 勒lặc 成thành 三tam 卷quyển 文văn 。 已dĩ 傳truyền 於ư 強cường/cưỡng 學học 。 故cố 今kim 略lược 之chi 。 直trực 注chú 釋thích 經kinh 。 爾nhĩ 則tắc 已dĩ 字tự 為vi 正chánh 。 然nhiên 若nhược 用dụng 以dĩ 字tự 謂vị 用dụng 傳truyền 強cường/cưỡng 學học 。 則tắc 略lược 注chú 經kinh 經kinh 也dã 。 然nhiên 觀quán 鈔sao 解giải 正chánh 用dụng 已dĩ 字tự 詳tường 之chi 。

鈔sao 釋thích 易dị 簡giản 云vân 。 既ký 合hợp 天thiên 道đạo 而nhi 化hóa 物vật 則tắc 易dị 簡giản 也dã 。 今kim 詳tường 天thiên 字tự 。 應ưng 是thị 大đại 字tự 。 傳truyền 寫tả 之chi 誤ngộ 爾nhĩ 。 何hà 則tắc 以dĩ 上thượng 引dẫn 繫hệ 詞từ 。 則tắc 易dị 簡giản 配phối 天thiên 地địa 故cố 。 釋thích 韓# 注chú 云vân 天thiên 地địa 之chi 道đạo 等đẳng 。 既ký 釋thích 易dị 簡giản 。 不bất 應ưng 只chỉ 云vân 天thiên 道đạo 。 又hựu 次thứ 引dẫn 證chứng 。 皆giai 云vân 大Đại 道Đạo 。 故cố 知tri 必tất 誤ngộ 寫tả 爾nhĩ 。

第đệ 三tam 卷quyển 。 十thập 處xứ 。

鈔sao 雖tuy 能năng 詮thuyên 異dị 屬thuộc 終chung 教giáo 宗tông 。 檢kiểm 大đại 鈔sao 古cổ 略lược 抄sao 。 皆giai 云vân 終chung 屬thuộc 教giáo 宗tông 。 唯duy 齊tề 師sư 刊# 本bổn 。 改cải 為vi 屬thuộc 終chung 教giáo 宗tông 。 則tắc 義nghĩa 味vị 殊thù 矣hĩ 。

鈔sao 若nhược 約ước 前tiền 說thuyết 酬thù 因nhân 是thị 因nhân 等đẳng 。 此thử 前tiền 字tự 合hợp 是thị 次thứ 字tự 。 或hoặc 下hạ 字tự 後hậu 字tự 。 不bất 應ưng 云vân 前tiền 。 以dĩ 此thử 方phương 總tổng 敘tự 因nhân 緣duyên 字tự 次thứ 下hạ 約ước 通thông 別biệt 。 於ư 中trung 通thông 方phương 曰viết 酬thù 因nhân 等đẳng 也dã 。

鈔sao 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 鈔sao 引dẫn 智trí 論luận 說thuyết 。 方Phương 廣Quảng 道Đạo 人Nhân 等đẳng 。 據cứ 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 說thuyết 。 內nội 外ngoại 道đạo 有hữu 三tam 。 第đệ 一nhất 即tức 附phụ 佛Phật 法Pháp 外ngoại 道đạo 。 起khởi 自tự 犢độc 子tử 部bộ 。 方Phương 廣Quảng 自tự 是thị 聰thông 明minh 。 讀đọc 佛Phật 經Kinh 書thư 。 而nhi 生sanh 一nhất 見kiến 。 附phụ 佛Phật 法Pháp 起khởi 。 故cố 得đắc 此thử 名danh 。 (# 此thử 總tổng 標tiêu 二nhị 家gia )# 疏sớ/sơ 釋thích 方Phương 廣Quảng 正chánh 云vân 。 又hựu 方Phương 廣Quảng 道Đạo 人Nhân 。 自tự 以dĩ 聰thông 明minh 。 讀đọc 佛Phật 十thập 喻dụ 。 自tự 作tác 義nghĩa 云vân 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 空không 幻huyễn 為vi 宗tông 。 龍long 樹thụ 片phiến 言ngôn 。 此thử 非phi 佛Phật 法Pháp 。 方Phương 廣Quảng 所sở 作tác 。 亦diệc 邪tà 人nhân 法pháp 也dã 。 而nhi 演diễn 義nghĩa 不bất 解giải 。 評bình 曰viết 。 據cứ 此thử 今kim 鈔sao 合hợp 但đãn 云vân 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 引dẫn 。 不bất 應ưng 更cánh 下hạ 鈔sao 字tự 。 以dĩ 演diễn 義nghĩa 並tịnh 不bất 釋thích 故cố 。 大đại 鈔sao 云vân 故cố 須tu 揀giản 所sở 聞văn 之chi 法pháp 能năng 信tín 之chi 心tâm 不bất 得đắc 雜tạp 熏huân 等đẳng 。 今kim 略lược 鈔sao 脫thoát 能năng 信tín 之chi 心tâm 一nhất 句cú 。 以dĩ 次thứ 前tiền 云vân 要yếu 須tu 宿túc 世thế 聞văn 信tín 所sở 熏huân 。 今kim 再tái 聞văn 方phương 釋thích 故cố 。 此thử 雙song 揀giản 聞văn 信tín 不bất 得đắc 雜tạp 熏huân 爾nhĩ 。 若nhược 但đãn 揀giản 所sở 聞văn 之chi 法pháp 熏huân 心tâm 乃nãi 聞văn 熏huân 方phương 能năng 生sanh 信tín 。 須tu 兼kiêm 熏huân 信tín 方phương 得đắc 解giải 故cố 。 以dĩ 此thử 正chánh 釋thích 解giải 故cố 也dã 。 思tư 之chi 。 故cố 知tri 添# 入nhập 能năng 信tín 之chi 心tâm 。 義nghĩa 方phương 備bị 故cố 。 大đại 鈔sao 云vân 。 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 謂vị 有hữu 緣duyên 無vô 種chủng 等đẳng 。 於ư 人nhân 有hữu 緣duyên 則tắc 易dị 信tín 。 於ư 法pháp 有hữu 種chủng 則tắc 解giải 。 亦diệc 通thông 易dị 信tín 。 而nhi 略lược 鈔sao 脫thoát 亦diệc 通thông 易dị 信tín 一nhất 句cú 。 以dĩ 無vô 此thử 一nhất 句cú 。 大đại 妨phương 義nghĩa 味vị 。 如như 作tác 四tứ 句cú 。 一nhất 有hữu 緣duyên 無vô 種chủng 。 則tắc 於ư 人nhân 易dị 信tín 。 於ư 法pháp 難nan 解giải 。 二nhị 有hữu 種chủng 無vô 緣duyên 。 則tắc 於ư 法pháp 易dị 解giải 。 於ư 人nhân 難nan 信tín 。 豈khởi 有hữu 人nhân 所sở 聞văn 法Pháp 都đô 不bất 生sanh 信tín 。 於ư 法pháp 難nan 解giải 耶da 。 以dĩ 不bất 信tín 人nhân 。 說thuyết 則tắc 疑nghi 之chi 。 疑nghi 則tắc 不bất 解giải 。 故cố 知tri 須tu 云vân 亦diệc 通thông 易dị 信tín 。 謂vị 雖tuy 於ư 人nhân 無vô 緣duyên 不bất 信tín 於ư 人nhân 而nhi 聞văn 說thuyết 法Pháp 故cố 。 自tự 信tín 於ư 法pháp 而nhi 生sanh 解giải 也dã 。 第đệ 三tam 句cú 雙song 具cụ 信tín 解giải 。 第đệ 四tứ 句cú 無vô 種chủng 無vô 緣duyên 。 故cố 難nan 信tín 解giải 也dã 。

鈔sao 總tổng 別biệt 修Tu 多Đa 羅La 中trung 注chú 云vân 。 然nhiên 此thử 別biệt 相tướng 亦diệc 名danh 直trực 說thuyết 。 成thành 實thật 論luận 中trung 。 直trực 說thuyết 語ngữ (# 此thử 合hợp 云vân 言ngôn 字tự )# 亦diệc 名danh 法pháp 本bổn 。 謂vị 經kinh 為vi 論luận 本bổn 。 初sơ 為vi 後hậu 本bổn 。 略lược 為vi 廣quảng 本bổn 也dã 。 評bình 曰viết 。 修tu 多đa 羅la 有hữu 二nhị 相tương/tướng 三tam 相tương/tướng 。 今kim 用dụng 二nhị 相tương/tướng 故cố 合hợp 略lược 相tương/tướng 。 但đãn 有hữu 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 也dã 。 然nhiên 據cứ 別biệt 名danh 有hữu 四tứ 。 謂vị 聖thánh 教giáo 直trực 說thuyết 法Pháp 本bổn 并tinh 經kinh 。 實thật 則tắc 此thử 四tứ 皆giai 通thông 總tổng 別biệt 等đẳng 。 然nhiên 清thanh 涼lương 亦diệc 許hứa 三tam 相tương/tướng 中trung 略lược 相tương/tướng 亦diệc 順thuận 成thành 實thật 直trực 說thuyết 語ngữ 言ngôn 總tổng 相tương/tướng 而nhi 說thuyết 名danh 直trực 說thuyết 。 一nhất 一nhất 語ngữ 言ngôn 多đa 義nghĩa 分phân 別biệt 名danh 非phi 直trực 說thuyết 故cố 。 今kim 注chú 中trung 取thủ 此thử 。 以dĩ 別biệt 相tướng (# 略lược 合hợp 在tại 中trung )# 亦diệc 名danh 直trực 說thuyết 等đẳng 。 其kỳ 法pháp 本bổn 。 既ký 遠viễn 公công 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 釋thích 。 謂vị 教giáo 為vi 理lý 本bổn 。 經kinh 為vi 論luận 本bổn 。 總tổng 為vi 別biệt 本bổn 。 餘dư 二nhị 同đồng 注chú 。 則tắc 法pháp 本bổn 具cụ 此thử 五ngũ 。 故cố 通thông 三tam 相tương/tướng 二nhị 相tương/tướng 也dã 。 而nhi 註chú 謂vị 亦diệc 名danh 法pháp 本bổn 者giả 。 既ký 上thượng 云vân 然nhiên 此thử 別biệt 相tướng 亦diệc 名danh 直trực 說thuyết 。 今kim 又hựu 云vân 亦diệc 名danh 法pháp 本bổn 。 乃nãi 成thành 別biệt 相tướng 異dị 名danh 。 然nhiên 觀quán 注chú 意ý 。 但đãn 取thủ 一nhất 分phân 別biệt 義nghĩa 。 故cố 除trừ 去khứ 五ngũ 中trung 二nhị 本bổn 。 以dĩ 總tổng 為vi 別biệt 本bổn 。 唯duy 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 教giáo 為vi 理lý 本bổn 。 通thông 總tổng 別biệt 故cố 。 據cứ 此thử 亦diệc 合hợp 除trừ 去khứ 經kinh 為vi 論luận 本bổn 一nhất 句cú 。 但đãn 取thủ 下hạ 二nhị 本bổn 為vi 別biệt 相tướng 。 義nghĩa 方phương 穩ổn 暢sướng 。 然nhiên 對đối 大đại 鈔sao 約ước 三tam 相tương/tướng 二nhị 相tương/tướng 說thuyết 全toàn 用dụng 清thanh 涼lương 。 獨độc 此thử 取thủ 法pháp 本bổn 中trung 一nhất 分phần/phân 說thuyết 文văn 又hựu 濫lạm 涉thiệp 亮lượng 。 寔thật 後hậu 人nhân 改cải 作tác 。 決quyết 非phi 圭# 山sơn 本bổn 意ý 。 今kim 謂vị 應ưng 除trừ 去khứ 亦diệc 名danh 法pháp 本bổn 下hạ 十thập 八bát 字tự 。 不bất 然nhiên 但đãn 除trừ 經kinh 為vi 論luận 本bổn 一nhất 句cú 。 但đãn 合hợp 下hạ 二nhị 本bổn 為vi 別biệt 相tướng 。 於ư 是thị 方phương 陰ấm 暢sướng 也dã 。

疏sớ/sơ 科khoa 第đệ 三tam 云vân 權quyền 實thật 對đối 辨biện 後hậu 結kết 云vân 權quyền 實thật 對đối 辨biện 竟cánh 。 大đại 疏sớ/sơ 亦diệc 同đồng 。 評bình 曰viết 據cứ 此thử 科khoa 中trung 所sở 述thuật 。 初sơ 明minh 開khai 合hợp 。 次thứ 開khai 中trung 明minh 五ngũ 教giáo 。 後hậu 明minh 判phán 攝nhiếp 。 而nhi 但đãn 科khoa 云vân 權quyền 實thật 對đối 辨biện 者giả 。 上thượng 科khoa 於ư 始thỉ 終chung 二nhị 教giáo 三tam 宗tông 對đối 辨biện 。 此thử 以dĩ 別biệt 為vi 總tổng 。 如như 清thanh 涼lương 。 此thử 科khoa 云vân 藏tạng 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 先tiên 明minh 藏tạng 攝nhiếp 。 次thứ 明minh 教giáo 攝nhiếp 。 然nhiên 教giáo 有hữu 二nhị 。 一nhất 通thông 相tương/tướng 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 二nhị 別biệt 明minh 諸chư 師sư 。 於ư 中trung 取thủ 賢hiền 首thủ 第đệ 五ngũ 圓viên 教giáo 。 攝nhiếp 此thử 大đại 經kinh 。 故cố 明minh 教giáo 攝nhiếp 。 今kim 分phần/phân 出xuất 第đệ 二nhị 科khoa 。 名danh 教giáo 乘thừa 分phần/phân 攝nhiếp 對đối 。 清thanh 涼lương 此thử 正chánh 別biệt 明minh 教giáo 攝nhiếp 故cố 。 清thanh 涼lương 亦diệc 於ư 始thỉ 終chung 二nhị 教giáo 。 對đối 辨biện 權quyền 實thật 。 但đãn 不bất 名danh 空không 宗tông 爾nhĩ 。 設thiết 大đại 疏sớ/sơ 廣quảng 於ư 西tây 域vực 對đối 辨biện 。 然nhiên 亦diệc 分phần/phân 三tam 教giáo 中trung 一nhất 義nghĩa 爾nhĩ 。 科khoa 云vân 約ước 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 則tắc 不bất 妨phương 於ư 中trung 對đối 辨biện 權quyền 實thật 。 意ý 在tại 實thật 教giáo 攝nhiếp 此thử 經Kinh 宗tông 爾nhĩ 鈔sao 或hoặc 云vân 無vô 彼bỉ 真chân 常thường 故cố 名danh 為vi 無vô 常thường 。 此thử 多đa 一nhất 真chân 字tự 。 此thử 中trung 全toàn 寫tả 演diễn 義nghĩa 鈔sao 爾nhĩ 。 古cổ 本bổn 略lược 鈔sao 。 亦diệc 無vô 此thử 真chân 字tự 。 此thử 是thị 後hậu 人nhân 於ư 齊tề 師sư 板bản 上thượng 。 剗sản 開khai 添# 入nhập 真chân 字tự 。 剗sản 痕ngân 宛uyển 然nhiên 。 每mỗi 行hành 二nhị 十thập 一nhất 字tự 此thử 行hành 多đa 一nhất 字tự 。 然nhiên 古cổ 二nhị 解giải 如như 會hội 解giải 引dẫn 第đệ 五ngũ 釋thích 。

抄sao 敘tự 南nam 中trung 注chú 。 於ư 三tam 時thời 五ngũ 時thời 中trung 云vân 。 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 教giáo 。 二nhị 大Đại 乘Thừa 空không 教giáo 。 三tam 不bất 空không 不bất 有hữu 中trung 道Đạo 教giáo 。 五ngũ 時thời 中trung 注chú 云vân 。 加gia 第đệ 四tứ 時thời 法pháp 華hoa 同đồng 歸quy 教giáo 第đệ 五ngũ 時thời 涅Niết 槃Bàn 常thường 住trụ 教giáo 。 評bình 曰viết 。 既ký 標tiêu 齊tề 梁lương 晉tấn 宋tống 之chi 間gian 南nam 中trung 諸chư 師sư 。 同đồng 判phán 三tam 教giáo 。 初sơ 頓đốn 。 二nhị 漸tiệm 。 三tam 不bất 定định 。 於ư 漸tiệm 中trung 。 分phần/phân 此thử 三tam 時thời 五ngũ 時thời 。 據cứ 南nam 中trung 有hữu 二nhị 五ngũ 時thời 。 劉lưu 虬cầu 。 初sơ 云vân 人nhân 天thiên 。 二nhị 有hữu 。 三tam 空không 。 四tứ 同đồng 歸quy 。 五ngũ 常thường 住trụ 。 又hựu 觀quán 師sư 。 初sơ 有hữu 。 二nhị 空không 。 三tam 抑ức 揚dương 。 四tứ 五ngũ 同đồng 前tiền 。 若nhược 約ước 三tam 時thời 。 岌# 法Pháp 師sư 。 初sơ 有hữu 。 次thứ 空không 。 第đệ 三tam 常thường 住trụ 。 雖tuy 清thanh 涼lương 謂vị 大đại 同đồng 。 奘tráng 師sư 所sở 立lập 并tinh 真Chân 諦Đế 三tam 輪luân 。 然nhiên 以dĩ 常thường 住trụ 為vi 第đệ 三tam 。 故cố 云vân 大đại 同đồng 。 亦diệc 非phi 約ước 有hữu 空không 中trung 道đạo 為vi 次thứ 。 然nhiên 中trung 道đạo 正chánh 奘tráng 師sư 所sở 立lập 。 又hựu 。 唐đường 時thời 今kim 指chỉ 南nam 中trung 不bất 應ưng 直trực 指chỉ 。 若nhược 前tiền 後hậu 泛phiếm 說thuyết 三tam 時thời 五ngũ 時thời 不bất 妨phương 作tác 此thử 說thuyết 爾nhĩ 。 此thử 中trung 敘tự 南nam 中trung 。 便tiện 以dĩ 奘tráng 師sư 三tam 銘minh 之chi 。 似tự 手thủ 小tiểu 濫lạm 。

鈔sao 總tổng 標tiêu 云vân 法pháp 華hoa 楞lăng 伽già 涅Niết 槃Bàn 皆giai 唯duy 一nhất 性tánh 也dã 。 誤ngộ 作tác 為vi 字tự 。

第đệ 四tứ 卷quyển 。 六lục 處xứ 。

抄sao 假giả 名danh 及cập 中trung 道đạo 但đãn 約ước 空không 說thuyết 下hạ 注chú 云vân 如như 前tiền 不bất 分phân 教giáo 五ngũ 教giáo 中trung 所sở 辨biện 。 評bình 曰viết 。 即tức 前tiền 約ước 中trung 論luận 四tứ 宗tông 人nhân 解giải 之chi 不bất 同đồng 處xứ 也dã 。 前tiền 鈔sao 云vân 如như 大đại 鈔sao 中trung 說thuyết 。 此thử 亦diệc 失thất 對đối 。

抄sao 瞥miết 起khởi 亦diệc 非phi 真chân 知tri 下hạ 。 此thử 小tiểu 鈔sao 并tinh 大đại 鈔sao 。 皆giai 脫thoát 一nhất 句cú 故cố 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 瞥miết 起khởi 亦diệc 非phi 真chân 知tri 故cố 。 非phi 心tâm 境cảnh 界giới 。 今kim 抄sao 亦diệc 入nhập 此thử 句cú 下hạ 注chú 之chi 可khả 也dã 。 以dĩ 釋thích 此thử 四tứ 句cú 皆giai 結kết 就tựu 經kinh 文văn 。 何hà 獨độc 此thử 句cú 不bất 結kết 入nhập 經kinh 。 乃nãi 寫tả 時thời 脫thoát 也dã 。 問vấn 如như 次thứ 云vân 心tâm 體thể 離ly 念niệm 無vô 念niệm 非phi 有hữu 念niệm 可khả 離ly 可khả 無vô 。 問vấn 明minh 疏sớ/sơ 元nguyên 不bất 云vân 無vô 念niệm 并tinh 可khả 離ly 。 此thử 四tứ 句cú 是thị 今kim 抄sao 主chủ 加gia 之chi 。 此thử 既ký 如như 之chi 。 何hà 妨phương 前tiền 是thị 略lược 之chi 。 乃nãi 是thị 脫thoát 耶da 。 答đáp 所sở 以dĩ 問vấn 明minh 疏sớ/sơ 但đãn 云vân 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 即tức 有hữu 非phi 念niệm 可khả 念niệm 者giả 。 彼bỉ 鈔sao 自tự 云vân 。 以dĩ 起khởi 信tín 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 會hội 南nam 北bắc 二nhị 宗tông 。 以dĩ 北bắc 宗tông 宗tông 於ư 離ly 念niệm 。 南nam 宗tông 宗tông 於ư 無vô 念niệm 。 而nhi 南nam 宗tông 破phá 北bắc 云vân 。 離ly 念niệm 則tắc 有hữu 念niệm 可khả 離ly 。 無vô 念niệm 則tắc 本bổn 自tự 無vô 之chi 。 離ly 念niệm 如như 拂phất 鏡kính 。 無vô 念niệm 如như 本bổn 淨tịnh 。 故cố 今kim 會hội 之chi 。 約ước 起khởi 信tín 既ký 云vân 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 亦diệc 本bổn 自tự 離ly 。 非phi 有hữu 念niệm 可khả 離ly 。 亦diệc 同đồng 無vô 念niệm 可khả 無vô 。 即tức 性tánh 淨tịnh 也dã 。 今kim 鈔sao 主chủ 加gia 四tứ 字tự 者giả 。 欲dục 人nhân 易dị 知tri 南nam 北bắc 義nghĩa 。 以dĩ 演diễn 義nghĩa 文văn 影ảnh 略lược 故cố 也dã 。

由do 是thị 前tiền 結kết 釋thích 定định 不bất 可khả 略lược 知tri 是thị 脫thoát 也dã 。 況huống 大đại 鈔sao 不bất 加gia 四tứ 字tự 。 亦diệc 前tiền 一nhất 句cú 理lý 無vô 疑nghi 也dã 。

抄sao 引dẫn 問vấn 明minh 疏sớ/sơ 注chú 云vân 此thử 下hạ 麤thô 書thư 是thị 彼bỉ 疏sớ/sơ 注chú 書thư 是thị 彼bỉ 抄sao 。

今kim 評bình 。 疏sớ/sơ 抄sao 皆giai 有hữu 加gia 句cú 。 疏sớ/sơ 如như 上thượng 辨biện 。 抄sao 從tùng 又hựu 前tiền 唯duy 佛Phật 果Quả 權quyền 實thật 下hạ 並tịnh 非phi 演diễn 義nghĩa 文văn 。 更cánh 詳tường 。 又hựu 從tùng 然nhiên 上thượng 兩lưỡng 重trọng/trùng 下hạ 。 方phương 是thị 圭# 山sơn 評bình 語ngữ 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 演diễn 義nghĩa 元nguyên 脫thoát 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 科khoa 揀giản 。 既ký 注chú 中trung 一nhất 半bán 不bất 是thị 演diễn 義nghĩa 。 何hà 注chú 書thư 是thị 彼bỉ 抄sao 耶da 。 後hậu 人nhân 如như 下hạ 對đối 看khán 。 豈khởi 不bất 悞ngộ 他tha 耶da 。

疏sớ/sơ 破phá 相tương/tướng 宗tông 對đối 性tánh 宗tông 中trung 。 佛Phật 德đức 空không 有hữu 約ước 性tánh 宗tông 。 身thân 智trí 通thông 光quang 一nhất 一nhất 無vô 盡tận 等đẳng 。 抄sao 釋thích 以dĩ 十thập 身thân 等đẳng 。 評bình 曰viết 。 此thử 是thị 圓viên 別biệt 教giáo 中trung 義nghĩa 。 既ký 於ư 此thử 中trung 明minh 之chi 。 何hà 用dụng 第đệ 五ngũ 圓viên 教giáo 耶da 。 今kim 原nguyên 此thử 文văn 似tự 失thất 較giảo 勘khám 。 以dĩ 此thử 文văn 元nguyên 於ư 大đại 疏sớ/sơ 具cụ 之chi 。 又hựu 頓đốn 序tự 亦diệc 具cụ 。 而nhi 大đại 疏sớ/sơ 約ước 西tây 域vực 二nhị 師sư 三tam 時thời 教giáo 三tam 宗tông 料liệu 揀giản 不bất 妨phương 。 以dĩ 性tánh 宗tông 通thông 一nhất 切thiết 了liễu 義nghĩa 經kinh 。 用dụng 之chi 無vô 妨phương 。 禪thiền 源nguyên 都đô 序tự 亦diệc 立lập 三tam 教giáo 。 於ư 第đệ 三tam 顯hiển 示thị 真chân 心tâm 。 即tức 性tánh 教giáo 亦diệc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 了liễu 義nghĩa 經kinh 。 並tịnh 得đắc 通thông 用dụng 。 今kim 此thử 略lược 疏sớ/sơ 。 乃nãi 於ư 五ngũ 教giáo 中trung 。 前tiền 始thỉ 終chung 對đối 辨biện 三tam 宗tông 。 性tánh 宗tông 雖tuy 通thông 終chung 頓đốn 。 然nhiên 依y 終chung 教giáo 對đối 破phá 故cố 。 前tiền 抄sao 云vân 除trừ 圓viên 頓đốn 稱xưng 教giáo 外ngoại 自tự 有hữu 三tam 宗tông 。 今kim 於ư 終chung 教giáo 。 便tiện 引dẫn 十thập 身thân 十thập 智trí 無vô 盡tận 等đẳng 義nghĩa 。 豈khởi 失thất 較giảo 勘khám 耶da 。 止chỉ 可khả 但đãn 約ước 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 四tứ 德đức 并tinh 起khởi 信tín 具cụ 性tánh 實thật 有hữu 。 自tự 可khả 揀giản 顯hiển 也dã 。

教giáo 所sở 被bị 機cơ 中trung 。 大đại 疏sớ/sơ 元nguyên 約ước 信tín 解giải 修tu 證chứng 分phần/phân 二nhị 。 於ư 信tín 解giải 中trung 。 初sơ 揀giản 樂nhạo 著trước 名danh 相tướng 等đẳng 五ngũ 。 次thứ 收thu 離ly 之chi 是thị 器khí 。 於ư 修tu 證chứng 中trung 。 初sơ 揀giản 著trước 我ngã 人nhân 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 次thứ 收thu 離ly 作tác 止chỉ 等đẳng 四tứ 病bệnh 是thị 器khí 。 又hựu 普phổ 收thu 畢tất 。 復phục 以dĩ 五ngũ 性tánh 三tam 聚tụ 收thu 機cơ 。 (# 云vân 云vân 如như 彼bỉ )# 今kim 略lược 疏sớ/sơ 刪san 去khứ 第đệ 二nhị 修tu 證chứng 一nhất 科khoa 并tinh 五ngũ 性tánh 三tam 聚tụ 之chi 義nghĩa 。 唯duy 存tồn 信tín 解giải 并tinh 普phổ 收thu 深thâm 淺thiển 之chi 義nghĩa 。 評bình 曰viết 。 據cứ 此thử 略lược 疏sớ/sơ 抄sao 。 亦diệc 似tự 少thiểu 琢trác 磨ma 。 何hà 者giả 既ký 抄sao 釋thích 自tự 恃thị 天thiên 真chân 約ước 於ư 任nhậm 病bệnh 。 其kỳ 作tác 止chỉ 滅diệt 三tam 病bệnh 。 亦diệc 非phi 其kỳ 器khí 。 何hà 獨độc 不bất 言ngôn 。 又hựu 約ước 益ích 淺thiển 深thâm 中trung 。 約ước 悟ngộ 入nhập 即tức 當đương 機cơ 。 三tam 根căn 修tu 證chứng 兼kiêm 為vi 。 則tắc 是thị 信tín 解giải 。 於ư 熏huân 聞văn 中trung 。 約ước 五ngũ 性tánh 中trung 。 無vô 性tánh 凡phàm 外ngoại 闡xiển 提đề 。 又hựu 注chú 中trung 缺khuyết 於ư 引dẫn 為vi 權quyền 為vi 。 若nhược 以dĩ 前tiền 滯trệ 行hành 位vị 者giả 。 即tức 是thị 引dẫn 位vị 中trung 權quyền 乘thừa 。 亦diệc 不bất 收thu 二Nhị 乘Thừa 。 雖tuy 引dẫn 出xuất 現hiện 云vân 二nhị 處xứ 不bất 作tác 生sanh 長trưởng 利lợi 益ích 。 然nhiên 不bất 厭yếm 捨xả 。 此thử 是thị 清thanh 涼lương 元nguyên 雙song 證chứng 權quyền 為vi 遠viễn 為vi 。 既ký 正chánh 明minh 唯duy 約ước 無vô 性tánh 凡phàm 外ngoại 。 亦diệc 不bất 約ước 二Nhị 乘Thừa 熏huân 聞văn 。 引dẫn 證chứng 則tắc 雙song 證chứng 。 正chánh 用dụng 則tắc 獨độc 然nhiên 。 下hạ 釋thích 修tu 羅la 蚊văn 虻manh 飲ẩm 海hải 。 乃nãi 至chí 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 受thọ 持trì 。 此thử 亦diệc 經kinh 自tự 收thu 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 反phản 小tiểu 是thị 器khí 。 據cứ 今kim 略lược 疏sớ/sơ 鈔sao 。 則tắc 三tam 病bệnh 不bất 揀giản 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 收thu 。 豈khởi 非phi 似tự 少thiểu 琢trác 磨ma 耶da 。 若nhược 大đại 疏sớ/sơ 抄sao 。 總tổng 反phản 四tứ 病bệnh 皆giai 收thu 五ngũ 性tánh 。 義nghĩa 則tắc 無vô 遺di 。 此thử 可khả 疑nghi 處xứ 。 若nhược 云vân 於ư 普phổ 收thu 中trung 皆giai 收thu 故cố 收thu 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 何hà 不bất 揀giản 三tam 病bệnh 耶da 。 智trí 者giả 詳tường 之chi 。

鈔sao 宗tông 中trung 圓viên 融dung 具cụ 德đức 。 約ước 天thiên 親thân 造tạo 十Thập 地Địa 論luận 等đẳng 。 舊cựu 謂vị 大đại 疏sớ/sơ 并tinh 起khởi 信tín 本bổn 無vô 。 又hựu 前tiền 四tứ 宗tông 。 皆giai 約ước 宗tông 論luận 。 今kim 約ước 釋thích 論luận 。 乃nãi 後hậu 人nhân 添# 入nhập 。 今kim 檢kiểm 古cổ 木mộc 略lược 抄sao 。 元nguyên 有hữu 此thử 文văn 。 但đãn 取thủ 立lập 六lục 相tương/tướng 圓viên 融dung 義nghĩa 。 應ưng 修tu 略lược 抄sao 添# 入nhập 爾nhĩ 。

第đệ 五ngũ 卷quyển 。 二nhị 十thập 三tam 處xứ 。

生sanh 公công 疏sớ/sơ 云vân 等đẳng 。 據cứ 大đại 鈔sao 乃nãi 生sanh 公công 序tự 故cố 。 次thứ 所sở 以dĩ 稱xưng 常thường 。 即tức 云vân 常thường 必tất 滅diệt 累lũy/lụy/luy 復phục 曰viết 。 般Bát 泥Nê 洹Hoàn 也dã 。 必tất 是thị 序tự 爾nhĩ 。

抄sao 四tứ 字tự 一nhất 字tự 對đối 中trung 。 引dẫn 證chứng 唯duy 覺giác 字tự 是thị 法pháp 。 於ư 中trung 云vân 。 依y 幻huyễn 說thuyết 覺giác 。 亦diệc 名danh 為vi 幻huyễn 。 若nhược 說thuyết 有hữu 覺giác 。 猶do 未vị 離ly 幻huyễn 。 說thuyết 無vô 覺giác 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 評bình 曰viết 。 若nhược 前tiền 後hậu 所sở 覺giác 字tự 。 正chánh 是thị 法pháp 體thể 。 若nhược 如như 此thử 之chi 覺giác 字tự 。 乃nãi 約ước 同đồng 幻huyễn 之chi 覺giác 。 此thử 是thị 所sở 拂phất 之chi 覺giác 幻huyễn 。 乃nãi 同đồng 幻huyễn 之chi 覺giác 。 非phi 是thị 所sở 目mục 法pháp 體thể 。 此thử 一nhất 期kỳ 引dẫn 之chi 。 宜nghi 加gia 思tư 忖thốn 。

抄sao 釋thích 了liễu 義nghĩa 中trung 。 約ước 權quyền 實thật 判phán 。 皆giai 如như 玄huyền 談đàm 權quyền 實thật 對đối 辨biện 中trung 廣quảng 說thuyết 。 注chú 云vân 正chánh 在tại 西tây 域vực 兩lưỡng 種chủng 三tam 時thời 教giáo 中trung 及cập 性tánh 相tướng 十thập 別biệt 中trung 。 評bình 曰viết 。 此thử 亦diệc 失thất 檢kiểm 對đối 。 然nhiên 大đại 疏sớ/sơ 廣quảng 敘tự 二nhị 三tam 時thời 。 而nhi 性tánh 相tướng 十thập 別biệt 。 對đối 辨biện 權quyền 實thật 。 皆giai 在tại 西tây 域vực 二nhị 三tam 時thời 中trung 敘tự 故cố 。 大đại 鈔sao 作tác 此thử 指chỉ 前tiền 。 今kim 略lược 疏sớ/sơ 既ký 削tước 之chi 。 又hựu 移di 十thập 別biệt 。 在tại 始thỉ 終chung 二nhị 教giáo 中trung 辨biện 。 豈khởi 得đắc 亦diệc 同đồng 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 如như 是thị 指chỉ 耶da 。 只chỉ 合hợp 注chú 云vân 正chánh 在tại 前tiền 性tánh 相tướng 十thập 別biệt 中trung 。

鈔sao 天Thiên 竺Trúc 國quốc 有hữu 五ngũ 印ấn 度độ 四tứ 方phương 及cập 中trung 。 評bình 曰viết 。 此thử 云vân 印ấn 度độ 。 未vị 詳tường 致trí 此thử 重trọng/trùng 繁phồn 。 以dĩ 天Thiên 竺Trúc 印ấn 度độ 皆giai 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 。 如như 次thứ 引dẫn 釋thích 。 此thử 合hợp 云vân 西tây 域vực 有hữu 五ngũ 印ấn 度độ 可khả 也dã 。

鈔sao 印ấn 度độ 罽kế 賓tân 皆giai 未vị 詳tường 唐đường 語ngữ 。 而nhi 大đại 疏sớ/sơ 疑nghi 釋thích 教giáo 錄lục 云vân 罽kế 賓tân 。 海hải 藏tạng 疏sớ/sơ 云vân 羯yết 濕thấp 彌di 羅la 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 素tố 承thừa 此thử 人nhân (# 謂vị 詮thuyên 師sư 也dã )# 學học 廣quảng 而nhi 道đạo 高cao 。 不bất 合hợp 孟# 浪lãng 。 (# 此thử 意ý 由do 孟# 浪lãng 故cố 云vân 羯yết 濕thấp 彌di 羅la )# 應ưng 國quốc 名danh 無vô 別biệt 。 但đãn 梵Phạm 音âm 之chi 殊thù 。 待đãi 更cánh 根căn 尋tầm 。 續tục 學học 記ký 載tái 。 評bình 曰viết 。 觀quán 今kim 抄sao 云vân 未vị 詳tường 故cố 。 疏sớ/sơ 疑nghi 於ư 國quốc 名danh 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 然nhiên 華Hoa 嚴Nghiêm 菩Bồ 薩Tát 。 住trú 處xứ 亦diệc 云vân 。 迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 國quốc 。 有hữu 一nhất 住trú 處xứ 。 名danh 曰viết 次thứ 第đệ 。 從tùng 昔tích 以dĩ 來lai 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。 大đại 疏sớ/sơ 云vân 。 迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 晉tấn 譯dịch 為vi 罽kế 賓tân 此thử 翻phiên 阿a 誰thùy 入nhập 。 即tức 末mạt 田điền 乞khất 地địa 之chi 所sở 。 廣quảng 如như 西tây 域vực 第đệ 三tam 。 演diễn 義nghĩa 引dẫn 彼bỉ 云vân 。 北bắc 印ấn 度độ 境cảnh 。 末mạt 田điền 乞khất 地địa 即tức 羅La 漢Hán 名danh 也dã 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 。 周chu 七thất 十thập 餘dư 里lý 。 (# 云vân 云vân 具cụ 如như 五ngũ 十thập 一nhất 演diễn 義nghĩa 說thuyết )# 然nhiên 梵Phạn 語ngữ 少thiểu 異dị 。 唐đường 經Kinh 云vân 迦Ca 葉Diếp 。 西tây 域vực 記ký 云vân 迦ca 濕thấp 。 今kim 疏sớ/sơ 云vân 羯yết 濕thấp 。 此thử 輕khinh 重trọng 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 下hạ 二nhị 字tự 皆giai 云vân 彌di 羅la 。 以dĩ 此thử 驗nghiệm 之chi 。 晉tấn 舊cựu 譯dịch 云vân 罽kế 賓tân 。 唐đường 譯dịch 云vân 迦Ca 葉Diếp 彌di 羅la 。 則tắc 知tri 詮thuyên 師sư 正chánh 與dữ 開khai 元nguyên 釋thích 教giáo 錄lục 同đồng 也dã 。 然nhiên 疏sớ/sơ 主chủ 宗tông 於ư 華hoa 嚴nghiêm 。 前tiền 後hậu 皆giai 錄lục 彼bỉ 疏sớ/sơ 抄sao 中trung 忽hốt 忘vong 故cố 。 云vân 未vị 詳tường 更cánh 待đãi 根căn 尋tầm 也dã 。 又hựu 云vân 印ấn 度độ 未vị 詳tường 者giả 。 據cứ 開khai 元nguyên 錄lục 云vân 。 賢hiền 豆đậu 本bổn 音âm 因nhân 陀đà 羅la 婆bà 陀đà 。 此thử 云vân 主chủ 。 謂vị 天Thiên 帝Đế 釋Thích 所sở 護hộ 故cố 也dã 。 賢hiền 豆đậu 之chi 音âm 。 彼bỉ 國quốc 之chi 訛ngoa 略lược 耳nhĩ 。 身thân 毒độc 天Thiên 竺Trúc 此thử 云vân 方phương 之chi 訛ngoa 略lược 稱xưng 也dã 。 (# 故cố 漢hán 書thư 銘minh 西tây 域vực 謂vị 身thân 毒độc 國quốc 即tức 天Thiên 竺Trúc 也dã )# 而nhi 彼bỉ 國quốc 人nhân 總tổng 言ngôn 賢hiền 豆đậu 而nhi 已dĩ 。 約ước 云vân 以dĩ 為vi 五ngũ 方phương 。 (# 南nam 西tây 北bắc 東đông 中trung 也dã )# 唐đường 西tây 域vực 記ký 云vân 。 正chánh 音âm 印ấn 度độ 者giả 。 唐đường 翻phiên 為vi 月nguyệt 。 月nguyệt 有hữu 多đa 名danh 。 斯tư 其kỳ 一nhất 稱xưng 也dã 。 言ngôn 諸chư 群quần 生sanh 輪luân 迴hồi 不bất 息tức 。 無vô 明minh 長trường 夜dạ 莫mạc 有hữu 司ty 辰thần 。 其kỳ 猶do 白bạch 日nhật 既ký 陰ấm 宵tiêu 燭chúc 虧khuy 繼kế 。 雖tuy 有hữu 星tinh 光quang 之chi 照chiếu 。 豈khởi 如như 朗lãng 月nguyệt 之chi 月nguyệt 。 苟cẩu 緣duyên 斯tư 欲dục 。 因nhân 而nhi 譬thí 月nguyệt 。 良lương 以dĩ 其kỳ 土thổ/độ 聖thánh 賢hiền 繼kế 軌quỹ 。 導đạo 凡phàm 御ngự 物vật 。 如như 月nguyệt 照chiếu 臨lâm 。 由do 是thị 義nghĩa 故cố 。 謂vị 之chi 印ấn 度độ 。 (# 上thượng 皆giai 釋thích 教giáo 錄lục 文văn )# 一nhất 切thiết 音âm 義nghĩa 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 評bình 曰viết 。 今kim 疏sớ/sơ 既ký 引dẫn 開khai 元nguyên 釋thích 教giáo 錄lục 證chứng 譯dịch 人nhân 。 何hà 不bất 見kiến 此thử 文văn 耶da 。 故cố 今kim 補bổ 此thử 二nhị 文văn 。 後hậu 刊# 抄sao 者giả 宜nghi 用dụng 添# 入nhập 。 抄sao 議nghị 龍long 集tập 中trung 。 今kim 謂vị 既ký 知tri 其kỳ 非phi 。 何hà 須tu 引dẫn 彼bỉ 。 而nhi 長trường 壽thọ 去khứ 高cao 宗tông 飛phi 龍long 。 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 正chánh 當đương 則tắc 天thiên 之chi 朝triêu 。 定định 知tri 其kỳ 非phi 。 何hà 必tất 云vân 然nhiên 。 今kim 亦diệc 未vị 委ủy 待đãi 更cánh 尋tầm 檢kiểm 耶da 。 以dĩ 皆giai 是thị 唐đường 時thời 年niên 代đại 。 自tự 非phi 難nạn/nan 尋tầm 檢kiểm 者giả 。

疏sớ/sơ 釋thích 我ngã 聞văn 之chi 義nghĩa 。 即tức 文Văn 殊Thù 及cập 阿A 難Nan 海hải 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 評bình 曰viết 。 若nhược 約ước 結kết 集tập 於ư 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 。 則tắc 同đồng 文Văn 殊Thù 。 例lệ 如như 畢tất 鉢bát 窟quật 中trung 則tắc 同đồng 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 也dã 。 然nhiên 皆giai 阿A 難Nan 升thăng 座tòa 舉cử 六lục 成thành 就tựu 等đẳng 故cố 。 我ngã 字tự 唯duy 是thị 阿A 難Nan 自tự 稱xưng 。 今kim 諸chư 經kinh 雖tuy 大đại 小tiểu 等đẳng 殊thù 權quyền 實thật 之chi 異dị 。 不bất 妨phương 皆giai 阿A 難Nan 稱xưng 我ngã 聞văn 也dã 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 但đãn 云vân 我ngã 即tức 阿A 難Nan 。 聞văn 謂vị 親thân 自tự 聽thính 聞văn 。 釋thích 我ngã 字tự 既ký 以dĩ 文Văn 殊Thù 及cập 於ư 阿A 難Nan 。 有hữu 二nhị 失thất 。 以dĩ 正chánh 為vi 兼kiêm 失thất 。 二nhị 文Văn 殊Thù 稱xưng 我ngã 失thất 。 以dĩ 唯duy 阿A 難Nan 稱xưng 我ngã 聞văn 故cố 。 故cố 不bất 應ứng 用dụng 文Văn 殊Thù 釋thích 此thử 我ngã 字tự 。 疏sớ/sơ 既ký 云vân 我ngã 即tức 文Văn 殊Thù 及cập 阿A 難Nan 海hải 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 又hựu 次thứ 徵trưng 云vân 。 云vân 何hà 稱xưng 我ngã 。 釋thích 云vân 我ngã 有hữu 四tứ 種chủng 等đẳng 。 評bình 曰viết 。 若nhược 上thượng 不bất 出xuất 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 之chi 稱xưng 。 次thứ 可khả 徵trưng 云vân 。 云vân 何hà 稱xưng 我ngã 。 既ký 先tiên 釋thích 所sở 以dĩ 。 而nhi 卻khước 徵trưng 之chi 。 似tự 重trọng/trùng 繁phồn 也dã 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。 我ngã 即tức 阿A 難Nan 。 聞văn 謂vị 親thân 自tự 聽thính 聞văn 。 云vân 何hà 稱xưng 我ngã 。 即tức 諸chư 蘊uẩn 假giả 者giả 。 故cố 知tri 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 是thị 釋thích 所sở 以dĩ 。 不bất 應ưng 更cánh 徵trưng 。 今kim 觀quán 疏sớ/sơ 意ý 在tại 徵trưng 成thành 四tứ 我ngã 釋thích 以dĩ 後hậu 二nhị 。 然nhiên 亦diệc 不bất 合hợp 先tiên 出xuất 所sở 以dĩ 。 應ưng 可khả 我ngã 即tức 阿A 難Nan 海hải 。 云vân 何hà 稱xưng 我ngã 。 即tức 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 然nhiên 我ngã 有hữu 四tứ 種chủng 等đẳng 。 則tắc 先tiên 略lược 出xuất 所sở 以dĩ 。 後hậu 廣quảng 明minh 所sở 以dĩ 也dã 。 亦diệc 可khả 除trừ 去khứ 去khứ 何hà 稱xưng 我ngã 四tứ 字tự 。 便tiện 云vân 然nhiên 我ngã 有hữu 四tứ 種chủng 。 智trí 者giả 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。

疏sớ/sơ 時thời 者giả 隨tùy 世thế 假giả 立lập 乃nãi 至chí 恆Hằng 河Hà 等đẳng 。 科khoa 云vân 出xuất 體thể 。 然nhiên 據cứ 出xuất 體thể 。 只chỉ 科khoa 得đắc 初sơ 六lục 字tự 。 從tùng 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 下hạ 。 皆giai 非phi 出xuất 體thể 故cố 。 大đại 疏sớ/sơ 連liên 於ư 前tiền 文văn 。 揀giản 異dị 餘dư 時thời 。 其kỳ 出xuất 體thể 。 自tự 在tại 約ước 實thật 之chi 後hậu 說thuyết 。 今kim 原nguyên 修tu 略lược 疏sớ/sơ 時thời 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 。 謂vị 出xuất 體thể 約ước 相tương/tướng 。 不bất 合hợp 在tại 約ước 實thật 之chi 後hậu 。 故cố 移di 之chi 在tại 前tiền 。 應ưng 合hợp 在tại 通thông 方phương 之chi 後hậu 。 但đãn 是thị 筆bút 誤ngộ 書thư 之chi 。 於ư 正chánh 釋thích 一nhất 時thời 之chi 中trung 。 隔cách 斷đoạn 正chánh 釋thích 并tinh 引dẫn 之chi 文văn 爾nhĩ 。 亦diệc 恐khủng 後hậu 人nhân 傳truyền 寫tả 誤ngộ 書thư 。 於ư 此thử 致trí 使sử 以dĩ 抄sao 從tùng 疏sớ/sơ 。 亦diệc 牒điệp 文văn 在tại 第đệ 二nhị 科khoa 也dã 。 故cố 抄sao 中trung 釋thích 下hạ 科khoa 又hựu 字tự 云vân 。 是thị 連liên 前tiền 釋thích 一nhất 時thời 義nghĩa 之chi 文văn 勢thế 也dã 。 以dĩ 此thử 定định 之chi 。 決quyết 知tri 從tùng 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 等đẳng 。 是thị 前tiền 正chánh 釋thích 一nhất 時thời 之chi 文văn 爾nhĩ 。 出xuất 體thể 須tu 在tại 通thông 妨phương 之chi 後hậu 。

抄sao 於ư 引dẫn 淨tịnh 土độ 下hạ 。 九cửu 經kinh 中trung 節tiết 節tiết 注chú 配phối 今kim 經kinh 。 然nhiên 今kim 經kinh 初sơ 明minh 入nhập 定định 。 即tức 神thần 通thông 大đại 光quang 明minh 藏tạng 三tam 昧muội 。 從tùng 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 光quang 嚴nghiêm 。 至chí 不bất 二nhị 隨tùy 順thuận 。 是thị 凡phàm 聖thánh 同đồng 源nguyên 。 義nghĩa 當đương 法pháp 性tánh 之chi 土thổ/độ 。 從tùng 於ư 不bất 二nhị 境cảnh 。 現hiện 諸chư 淨tịnh 土độ 。 方phương 是thị 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 然nhiên 經kinh 並tịnh 不bất 出xuất 相tương/tướng 。 但đãn 云vân 諸chư 佛Phật 淨tịnh 土độ 爾nhĩ 。 今kim 所sở 引dẫn 九cửu 經kinh 。 皆giai 是thị 受thọ 用dụng 之chi 相tướng 。 正chánh 如như 佛Phật 地địa 經kinh 十thập 八bát 圓viên 滿mãn 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 將tương 今kim 經Kinh 法Pháp 性tánh 土thổ/độ 同đồng 源nguyên 之chi 相tướng 以dĩ 注chú 諸chư 經kinh 。 設thiết 小tiểu 有hữu 相tương/tướng 同đồng 。 亦diệc 不bất 必tất 注chú 配phối 。 故cố 大đại 抄sao 但đãn 略lược 引dẫn 而nhi 不bất 配phối 之chi 。 但đãn 以dĩ 此thử 證chứng 淨tịnh 土độ 所sở 說thuyết 。 以dĩ 袪# 疑nghi 情tình 爾nhĩ 。 此thử 應ưng 後hậu 人nhân 妄vọng 加gia 。 或hoặc 修tu 略lược 抄sao 弟đệ 子tử 添# 入nhập 爾nhĩ 。 況huống 於ư 中trung 有hữu 不bất 全toàn 是thị 智trí 境cảnh 純thuần 淨tịnh 之chi 土thổ/độ 。 亦diệc 有hữu 即tức 染nhiễm 為vi 淨tịnh 識thức 智trí 融dung 通thông 之chi 土thổ/độ 。 次thứ 下hạ 引dẫn 辨biện 。

疏sớ/sơ 第đệ 五ngũ 列liệt 心tâm 印ấn 經kinh 。 大đại 小tiểu 二nhị 抄sao 皆giai 不bất 引dẫn 。 大đại 疏sớ/sơ 乃nãi 云vân 諸chư 佛Phật 心tâm 印ấn 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 眾chúng 寶bảo 道Đạo 場Tràng 。 此thử 亦diệc 二nhị 鈔sao 忘vong 失thất 入nhập 。 然nhiên 既ký 於ư 廣quảng 鈔sao 外ngoại 。 更cánh 引dẫn 餘dư 經kinh 廣quảng 文văn 。 加gia 之chi 注chú 配phối 。 此thử 二nhị 經kinh 土thổ/độ 。 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 卻khước 又hựu 不bất 引dẫn 之chi 。 足túc 見kiến 後hậu 人nhân 妄vọng 加gia 注chú 配phối 爾nhĩ 。 第đệ 六lục 列liệt 興hưng 顯hiển 經kinh 。 小tiểu 抄sao 失thất 引dẫn 。 大đại 抄sao 云vân 。 佛Phật 說thuyết 如Như 來Lai 。 興hưng 顯hiển 經kinh 第đệ 一nhất 。 聞văn 如như 是thị 一nhất 時thời 。 佛Phật 遊du 於ư 如Như 來Lai 建kiến 立lập 之chi 土độ 。 號hiệu 顯hiển 法Pháp 身thân 深thâm 奧áo 悅duyệt 豫dự 。 普phổ 見kiến 枰# 閣các 。 為vi 大đại 嚴nghiêm 淨tịnh 。 顯hiển 耀diệu 威uy 宮cung 。 琉lưu 璃ly 之chi 藏tạng 。 如Như 來Lai 所sở 行hành 。 評bình 曰viết 。 據cứ 賢hiền 首thủ 華hoa 嚴nghiêm 傳truyền 。 云vân 如Như 來Lai 興hưng 顯hiển 經kinh 四tứ 卷quyển 。 是thị 性tánh 起khởi 品phẩm 無vô 量lượng 頌tụng 偈kệ 乃nãi 將tương 十thập 忍nhẫn 品phẩm 後hậu 徧biến 之chi 亦diệc 不bất 題đề 。 次thứ 元nguyên 康khang 二nhị 年niên 。 竺trúc 法pháp 護hộ 譯dịch 此thử 經Kinh 。 既ký 是thị 華hoa 嚴nghiêm 支chi 流lưu 。 不bất 合hợp 列liệt 於ư 純thuần 淨tịnh 土độ 中trung 。 合hợp 在tại 識thức 智trí 融dung 通thông 中trung 。 以dĩ 重trọng/trùng 會hội 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 說thuyết 故cố 。 此thử 經Kinh 亦diệc 云vân 。 普phổ 見kiến 枰# 閣các 。 為vi 大đại 嚴nghiêm 淨tịnh 。 顯hiển 耀diệu 威uy 宮cung 。 琉lưu 璃ly 之chi 藏tạng 。 即tức 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 也dã 。

第đệ 八bát 列liệt 進tiến 力lực 入nhập 印ấn 法Pháp 門môn 經Kinh 云vân 。 婆bà 伽già 婆bà 。 住trụ 如Như 來Lai 住trụ 持trì 。 境cảnh 界giới 之chi 處xứ 。 去khứ 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 不bất 遠viễn 。 普Phổ 光Quang 法Pháp 殿Điện 。 福phước 德đức 善thiện 根căn 。 所sở 成thành 之chi 處xứ 。 (# 云vân 云vân )# 。 等đẳng 普phổ 徧biến 無vô 可khả 嫌hiềm 處xứ 。 (# 云vân 云vân )# 。 金kim 剛cang 堅kiên 固cố 。 所sở 成thành 之chi 處xứ 。 (# 云vân 云vân )# 。 評bình 曰viết 此thử 經Kinh 亦diệc 華hoa 嚴nghiêm 支chi 流lưu 經kinh 。 是thị 識thức 智trí 融dung 通thông 即tức 染nhiễm 淨tịnh 融dung 處xứ 。 非phi 純thuần 淨tịnh 之chi 類loại 也dã 。 大đại 周chu 目mục 錄lục 云vân 。 信tín 力lực 入nhập 印ấn 法Pháp 門môn 經kinh 五ngũ 卷quyển 。 元nguyên 魏ngụy 正chánh 始thỉ 沙Sa 門Môn 曇đàm 摩ma 支chi 流lưu 。 於ư 洛lạc 陽dương 譯dịch 。 是thị 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 內nội 出xuất 。 然nhiên 今kim 經Kinh 云vân 住trụ 如Như 來Lai 住trụ 持trì 。 境cảnh 界giới 之chi 處xứ 。 此thử 非phi 目mục 淨tịnh 土độ 。 乃nãi 目mục 普phổ 光quang 殿điện 爾nhĩ 。 意ý 云vân 。 住trụ 如Như 來Lai 住trụ 持trì 。 境cảnh 界giới 之chi 處xứ 。 是thị 普Phổ 光Quang 法Pháp 殿Điện 故cố 。 此thử 指chỉ 云vân 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 不bất 遠viễn 普Phổ 光Quang 法Pháp 殿Điện 等đẳng 也dã 。 既ký 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 即tức 菩Bồ 提Đề 場Tràng 也dã 。 普Phổ 光Quang 法Pháp 殿Điện 。 即tức 普phổ 光quang 殿điện 。 此thử 二nhị 皆giai 標tiêu 人nhân 間gian 之chi 處xứ 。 何hà 直trực 目mục 為vi 淨tịnh 土độ 。 從tùng 善thiện 根căn 所sở 成thành 平bình 等đẳng 之chi 處xứ 下hạ 。 方phương 是thị 即tức 染nhiễm 為vi 淨tịnh 。 同đồng 摩Ma 竭Kiệt 陀Đà 國Quốc 。 金kim 剛cang 所sở 成thành 也dã 。 故cố 下hạ 抄sao 云vân 。 華hoa 嚴nghiêm 標tiêu 穢uế 境cảnh 中trung 人nhân 天thiên 七thất 處xứ 。 初sơ 摩Ma 竭Kiệt 國Quốc 。 (# 即tức 此thử 齊tề 滅diệt 道Đạo 場Tràng )# 二nhị 普phổ 光quang 殿điện 等đẳng 。 然nhiên 此thử 經Kinh 名danh 義nghĩa 昭chiêu 然nhiên 。 何hà 誤ngộ 以dĩ 為vi 純thuần 淨tịnh 之chi 土thổ/độ 耶da 。 今kim 抄sao 又hựu 誤ngộ 以dĩ 信tín 字tự 書thư 作tác 進tiến 字tự 。 詳tường 之chi 。

引dẫn 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 渺# 然nhiên 難nan 測trắc 。 論luận 牒điệp 云vân 其kỳ 量lượng 難nan 測trắc 。 又hựu 云vân 如Như 來Lai 所sở 覩đổ 。 此thử 筆bút 誤ngộ 。 正chánh 云vân 如Như 來Lai 所sở 覩đổ 。 此thử 即tức 主chủ 圓viên 滿mãn 也dã 。

抄sao 云vân 大đại 鈔sao 中trung 更cánh 列liệt 四tứ 本bổn 在tại 淨tịnh 土độ 說thuyết 經Kinh 。 兼kiêm 圓viên 覺giác 都đô 十thập 五ngũ 本bổn 等đẳng 。 然nhiên 大đại 鈔sao 同đồng 今kim 列liệt 十thập 本bổn 竟cánh 。 云vân 有hữu 本bổn 經kinh 。 亦diệc 在tại 淨tịnh 土độ 說thuyết 。 亦diệc 在tại 別biệt 卷quyển 中trung 。 故cố 知tri 今kim 抄sao 亦diệc 失thất 對đối 會hội 也dã 。 然nhiên 大đại 抄sao 卻khước 列liệt 文Văn 殊Thù 寶bảo 藏tạng 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 。 在tại 淨tịnh 居cư 天thiên 說thuyết 。 又hựu 大đại 集tập 部bộ 中trung 。 有hữu 一nhất 品phẩm 在tại 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 中trung 間gian 說thuyết 。 恐khủng 因nhân 此thử 誤ngộ 指chỉ 也dã 。

抄sao 引dẫn 等Đẳng 目Mục 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 問vấn 三tam 昧muội 經kinh 。 謂vị 之chi 雙song 標tiêu 淨tịnh 穢uế 者giả 。 經Kinh 云vân 聞văn 如như 是thị 一nhất 時thời 。 世Thế 尊Tôn 遊du 於ư 。 摩ma 羯yết 境cảnh 界giới 。 法Pháp 靜Tĩnh 道Đạo 場Tràng 。 初sơ 始thỉ 成thành 佛Phật 。 光quang 輝huy 明minh 耀diệu 。 宣tuyên 真Chân 諦Đế 藏tạng 。 演diễn 如Như 來Lai 慧tuệ 。 暢sướng 三tam 世thế 要yếu 。 布bố 無vô 罣quái 礙ngại 。 道Đạo 寶bảo 之chi 定định 。 佛Phật 時thời 以dĩ 此thử 。 普phổ 智trí 無vô 極cực 確xác 然nhiên 正chánh 受thọ 。 其kỳ 定định 恬điềm 恬điềm 忽hốt 於ư 形hình 像tượng 。 亦diệc 無vô 中trung 外ngoại 。 卻khước 無vô 見kiến 聞văn 。 所sở 居cư 正chánh 受thọ 。 乃nãi 大đại 曠khoáng 蕩đãng 。 汪uông 洋dương 無vô 極cực 。 難nan 遇ngộ 難nan 聞văn 。 億ức 世thế 之chi 過quá 。

時thời 此thử 佛Phật 定định 無vô 量lượng 。 無vô 不bất 炳bỉnh 徹triệt 。 抄sao 至chí 主chủ 以dĩ 至chí 。 法Pháp 靜Tĩnh 道Đạo 場Tràng 。 約ước 隨tùy 識thức 所sở 見kiến 淨tịnh 土độ 相tương/tướng 也dã 。 評bình 曰viết 。 據cứ 此thử 經Kinh 有hữu 三tam 節tiết 。 初sơ 遊du 摩ma 羯yết 至chí 光quang 輝huy 明minh 耀diệu 。 是thị 標tiêu 佛Phật 初sơ 成thành 相tương/tướng 。 從tùng 宣tuyên 真Chân 諦Đế 藏tạng 三tam 句cú 。 是thị 說thuyết 法Pháp 相tương/tướng 。 從tùng 布bố 無vô 罣quái 礙ngại 下hạ 。 明minh 入nhập 定định 相tương/tướng 。 於ư 中trung 皆giai 歎thán 定định 勝thắng 能năng 。 並tịnh 不bất 見kiến 說thuyết 淨tịnh 土độ 之chi 相tướng 。 對đối 文văn 可khả 知tri 。 況huống 華hoa 嚴nghiêm 大đại 疏sớ/sơ 諸chư 家gia 目mục 錄lục 華hoa 嚴nghiêm 傳truyền 等đẳng 。 皆giai 云vân 是thị 十thập 定định 品phẩm 別biệt 行hành 故cố 。 十thập 定định 品phẩm 亦diệc 云vân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 在tại 摩ma 羯yết 提đề 國quốc 阿a 蘭lan 若nhã 法Pháp 。 菩Bồ 提Đề 場Tràng 中trung 。 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 於ư 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 入nhập 剎sát 那na 際tế 。 諸chư 佛Phật 三tam 昧muội 。 現hiện 如Như 來Lai 身thân 。 清thanh 淨tịnh 無vô 礙ngại 。 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 無vô 有hữu 攀phàn 緣duyên 。 住trụ 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 最tối 極cực 寂tịch 靜tĩnh 。 具cụ 大đại 威uy 德đức 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 故cố 。 其kỳ 文văn 多đa 同đồng 。 於ư 中trung 光quang 輝huy 明minh 耀diệu 。 即tức 普phổ 光quang 明minh 義nghĩa 。 而nhi 等Đẳng 目Mục 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 普phổ 眼nhãn 也dã 。 故cố 十Thập 地Địa 品phẩm 是thị 普phổ 請thỉnh 問vấn 。 故cố 知tri 非phi 是thị 雙song 標tiêu 淨tịnh 穢uế 定định 相tương/tướng 之chi 經kinh 也dã 。 從tùng 初sơ 始thỉ 得đắc 佛Phật 下hạ 。 又hựu 非phi 淨tịnh 土độ 之chi 相tướng 。 何hà 此thử 作tác 配phối 釋thích 耶da 。 抄sao 指chỉ 天thiên 台thai 四tứ 土thổ/độ 如như 玄huyền 談đàm 第đệ 三tam 門môn 中trung 廣quảng 釋thích 。 要yếu 具cụ 說thuyết 者giả 即tức 再tái 檢kiểm 。 評bình 曰viết 。 若nhược 大đại 抄sao 第đệ 三tam 門môn 全toàn 錄lục 演diễn 義nghĩa 抄sao 說thuyết 之chi 。 而nhi 略lược 抄sao 既ký 削tước 。 但đãn 指chỉ 法pháp 華hoa 餘dư 國quốc 云vân 。 天thiên 台thai 依y 智trí 論luận 所sở 立lập 四tứ 種chủng 國quốc 土độ 中trung 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 也dã 。 卻khước 是thị 第đệ 二nhị 抄sao 釋thích 序tự 故cố 。 如Như 來Lai 入nhập 寂tịch 光quang 土thổ/độ 中trung 。 略lược 依y 演diễn 義nghĩa 。 指chỉ 配phối 四tứ 土thổ/độ 。 亦diệc 不bất 廣quảng 釋thích 。 如như 大đại 鈔sao 於ư 第đệ 三tam 門môn 亦diệc 不bất 廣quảng 釋thích 。 全toàn 同đồng 第đệ 二nhị 抄sao 爾nhĩ 。 今kim 只chỉ 合hợp 指chỉ 云vân 如như 第đệ 二nhị 釋thích 序tự 入nhập 寂tịch 光quang 土thổ/độ 處xứ 說thuyết 。 疏sớ/sơ 以dĩ 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 謂vị 之chi 唐đường 梵Phạm 雙song 彰chương 。 而nhi 林lâm 間gian 錄lục 引dẫn 楞lăng 伽già 。 證chứng 云vân 三tam 昧muội 及cập 正chánh 受thọ 。 明minh 非phi 翻phiên 三tam 昧muội 為vi 正chánh 受thọ 也dã 。 故cố 清thanh 涼lương 正chánh 翻phiên 為vi 等đẳng 持trì 。 平bình 等đẳng 心tâm 趣thú 一nhất 境cảnh 故cố 。 義nghĩa 翻phiên 為vi 定định 。 以dĩ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 義nghĩa 相tương 近cận 故cố 。 所sở 以dĩ 十Thập 地Địa 論luận 第đệ 十thập 二nhị 云vân 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 皆giai 悉tất 入nhập 此thử 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 善thiện 知tri 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 乃nãi 至chí 三tam 昧muội 所sở 作tác 正chánh 受thọ 。 以dĩ 此thử 證chứng 之chi 。 決quyết 知tri 非phi 唐đường 梵Phạm 雙song 翻phiên 。 乃nãi 三tam 昧muội 所sở 作tác 之chi 用dụng 耳nhĩ 。

抄sao 嚴nghiêm 之chi 方phương 便tiện 下hạ 注chú 云vân 二nhị 本bổn 鈔sao 不bất 同đồng 。 一nhất 云vân 皆giai 由do 佛Phật 應ưng 統thống 之chi 故cố 。 云vân 此thử 明minh 土thổ/độ 之chi 淨tịnh 穢uế 也dã 。 評bình 曰viết 。 此thử 二nhị 皆giai 後hậu 人nhân 妄vọng 意ý 加gia 減giảm 。 雖tuy 皆giai 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 意ý 而nhi 皆giai 未vị 穩ổn 。 以dĩ 大đại 疏sớ/sơ 意ý 約ước 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 起khởi 具cụ 因nhân 緣duyên 有hữu 十thập 。 十thập 中trung 前tiền 三tam 通thông 淨tịnh 穢uế 。 次thứ 四tứ 唯duy 淨tịnh 。 後hậu 三tam 融dung 通thông 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 經kinh 本bổn 起khởi 皆giai 。 如Như 來Lai 神thần 力lực 故cố 。 法pháp 性tánh 如như 是thị 故cố 。 眾chúng 生sanh 行hành 業nghiệp 故cố 。 (# 此thử 三tam 是thị 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 初sơ 三tam 因nhân 也dã )# 故cố 通thông 淨tịnh 穢uế 。 然nhiên 隨tùy 宜nghi 攝nhiếp 物vật 佛Phật 應ưng 統thống 之chi 故cố 。 皆giai 稱xưng 佛Phật 土độ 。 若nhược 就tựu 行hành 致trí 唯duy 淨tịnh 非phi 穢uế 。 一nhất 師sư 取thủ 通thông 難nạn/nan 云vân 意ý 注chú 云vân 由do 佛Phật 應ưng 統thống 之chi 故cố 。 此thử 出xuất 淨tịnh 穢uế 也dã 。 得đắc 名danh 佛Phật 土độ 之chi 所sở 以dĩ 也dã 。 一nhất 師sư 取thủ 初sơ 三tam 因nhân 通thông 於ư 淨tịnh 穢uế 故cố 。 注chú 云vân 此thử 明minh 土thổ/độ 之chi 淨tịnh 穢uế 也dã 。 今kim 謂vị 初sơ 師sư 是thị 通thông 穢uế 土thổ/độ 得đắc 稱xưng 佛Phật 土độ 。 所sở 以dĩ 非phi 是thị 方phương 便tiện 正chánh 意ý 故cố 。 不bất 合hợp 此thử 注chú 也dã 。 次thứ 師sư 但đãn 云vân 此thử 明minh 土thổ/độ 之chi 淨tịnh 穢uế 者giả 。 應ưng 注chú 云vân 若nhược 神thần 力lực 等đẳng 則tắc 通thông 淨tịnh 穢uế 。 若nhược 就tựu 行hành 致trí 唯duy 淨tịnh 等đẳng 。 以dĩ 清thanh 涼lương 圭# 山sơn 同đồng 引dẫn 生sanh 公công 云vân 行hành 致trí 淨tịnh 土độ 非phi 造tạo 之chi 也dã 。 今kim 云vân 若nhược 就tựu 行hành 則tắc 唯duy 淨tịnh 不bất 若nhược 改cải 則tắc 為vi 致trí 。

抄sao 引dẫn 唯duy 識thức 云vân 。 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 性tánh 相tướng 異dị 故cố 。 注chú 云vân 。 慈từ 恩ân 釋thích 云vân 。 乃nãi 至chí 此thử 公công 意ý 云vân 。 屬thuộc 佛Phật 是thị 相tương/tướng 。 為vi 法pháp 是thị 性tánh 等đẳng 。 評bình 曰viết 。 此thử 所sở 注chú 錯thác 亂loạn 皆giai 後hậu 之chi 過quá 。 初sơ 從tùng 佛Phật 法Pháp 性tánh 屬thuộc 佛Phật 至chí 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 皆giai 是thị 清thanh 涼lương 大đại 疏sớ/sơ 。 并tinh 圓viên 覺giác 大đại 疏sớ/sơ 。 正chánh 依y 性tánh 宗tông 釋thích 論luận 。 即tức 非phi 慈từ 恩ân 釋thích 也dã 。 只chỉ 如như 指chỉ 屬thuộc 佛Phật 是thị 相tương/tướng 屬thuộc 法pháp 是thị 性tánh 。 豈khởi 是thị 上thượng 性tánh 隨tùy 相tương/tướng 義nghĩa 耶da 。 文văn 理lý 尚thượng 不bất 知tri 。 決quyết 非phi 圭# 山sơn 本bổn 注chú 。 況huống 慈từ 恩ân 疏sớ/sơ 。 正chánh 云vân 佛Phật 是thị 相tương/tướng 義nghĩa 。 謂vị 為vi 功công 德đức 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 眾chúng 德đức 聚tụ 義nghĩa 故cố 。 二nhị 身thân 自tự 體thể 故cố 。 是thị 法pháp 性tánh 義nghĩa 功công 德đức 自tự 性tánh 故cố 。 能năng 持trì 自tự 體thể 故cố 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 故cố 。 體thể 為vi 土thổ/độ 義nghĩa 。 相tương/tướng 為vi 身thân 義nghĩa 。 清thanh 涼lương 斷đoạn 云vân 。 此thử 公công 意ý 云vân 屬thuộc 佛Phật 是thị 相tương/tướng 屬thuộc 法pháp 是thị 性tánh 。 直trực 語ngữ 所sở 依y 名danh 土thổ/độ 。 故cố 云vân 體thể 為vi 土thổ/độ 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 依y 亦diệc 名danh 所sở 依y 為vi 法pháp 性tánh 身thân 。 故cố 云vân 相tương/tướng 義nghĩa 為vi 身thân 。 今kim 疏sớ/sơ 小tiểu 異dị 。 謂vị 佛Phật 有hữu 覺giác 義nghĩa 故cố 云vân 屬thuộc 佛Phật 。 土thổ/độ 無vô 覺giác 義nghĩa 。 但đãn 持trì 自tự 性tánh 故cố 。 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 隨tùy 相tương/tướng 異dị 者giả 。 身thân 上thượng 約ước 相tương/tướng 別biệt 有hữu 二nhị 差sai 。 隨tùy 所sở 依y 性tánh 則tắc 無vô 差sai 。 則tắc 今kim 無vô 差sai 之chi 法pháp 。 隨tùy 有hữu 差sai 之chi 相tướng 。 故cố 云vân 性tánh 隨tùy 相tương/tướng 異dị 也dã 。 智trí 者giả 但đãn 詳tường 祖tổ 文văn 宜nghi 用dụng 改cải 之chi 。 但đãn 除trừ 慈từ 恩ân 釋thích 云vân 四tứ 字tự 。 并tinh 此thử 下hạ 二nhị 十thập 字tự 。 初sơ 標tiêu 云vân 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。 下hạ 應ưng 云vân 演diễn 義nghĩa 釋thích 之chi 。

抄sao 然nhiên 隨tùy 事sự 相tướng 其kỳ 量lượng 無vô 邊biên 下hạ 。 注chú 云vân 三Tam 身Thân 三tam 土thổ/độ 事sự 既ký 無vô 邊biên 相tương/tướng 之chi 與dữ 性tánh 豈khởi 有hữu 邊biên 耶da 。 評bình 曰viết 。 相tương/tướng 之chi 與dữ 性tánh 。 此thử 句cú 亦diệc 悞ngộ 。 大đại 鈔sao 正chánh 云vân 與dữ 相tương/tướng 為vi 性tánh 豈khởi 有hữu 邊biên 耶da 。

抄sao 開khai 三tam 為vi 四tứ 義nghĩa 如như 上thượng 疏sớ/sơ 大đại 抄sao 統thống 為vi 二nhị 者giả (# 云vân 云vân )# 。 評bình 曰viết 。 應ưng 云vân 開khai 三tam 為vi 四tứ 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 即tức 上thượng 引dẫn 唯duy 識thức 開khai 二nhị 。 更cánh 用dụng 為vi 二nhị 地địa 多đa 大đại 。

抄sao 二nhị 字tự 誤ngộ 寫tả 說thuyết 為vi 疏sớ/sơ 字tự 。 評bình 曰viết 。 此thử 卷quyển 大đại 錯thác 誤ngộ 。 修tu 略lược 抄sao 中trung 。 決quyết 非phi 抄sao 主chủ 自tự 修tu 。 乃nãi 門môn 弟đệ 子tử 手thủ 段đoạn 爾nhĩ 。

抄sao 解giải 名danh 第đệ 二nhị 妙diệu 吉cát 祥tường 云vân 。 三tam 聖thánh 觀quán 說thuyết 者giả 表biểu 能năng 起khởi 行hạnh 願nguyện 之chi 解giải 。 次thứ 下hạ 即tức 釋thích 。 經kinh 三tam 名danh 竟cánh 。 方phương 隔cách 南nam 行hành 半bán 抄sao 文văn 。 復phục 如như 上thượng 云vân 三tam 聖thánh 觀quán 說thuyết 等đẳng 。 但đãn 加gia 故cố 。 今kim 云vân 妙diệu 吉cát 祥tường 是thị 即tức 解giải 之chi 行hành 爾nhĩ 。 評bình 曰viết 。 此thử 亦diệc 弟đệ 子tử 手thủ 段đoạn 也dã 。 意ý 欲dục 於ư 前tiền 正chánh 釋thích 妙diệu 吉cát 祥tường 處xứ 加gia 云vân 故cố 。 今kim 云vân 妙diệu 吉cát 祥tường 是thị 即tức 解giải 之chi 行hành 。 誤ngộ 加gia 於ư 後hậu 段đoạn 也dã 。 故cố 大đại 抄sao 只chỉ 有hữu 前tiền 段đoạn 。 豈khởi 有hữu 於ư 五ngũ 行hành 抄sao 中trung 兩lưỡng 處xứ 文văn 稠trù 疊điệp 耶da 。 又hựu 怱thông 於ư 結kết 釋thích 三tam 義nghĩa 後hậu 。 何hà 須tu 重trọng/trùng 釋thích 妙diệu 吉cát 祥tường 還hoàn 指chỉ 下hạ 釋thích 也dã 。 何hà 不bất 於ư 前tiền 加gia 此thử 數số 字tự 。 免miễn 至chí 重trọng/trùng 煩phiền 。 又hựu 免miễn 文văn 義nghĩa 孤cô 起khởi 。 思tư 之chi 。

第đệ 六lục 卷quyển 。 十thập 三tam 處xứ 。

抄sao 云vân 疏sớ/sơ 三Tam 身Thân 等đẳng 者giả 下hạ 三tam 觀quán 門môn 後hậu 疏sớ/sơ 中trung 具cụ 釋thích 可khả 檢kiểm 而nhi 用dụng 之chi 。 評bình 曰viết 。 此thử 在tại 威uy 德đức 章chương 後hậu 。 大đại 疏sớ/sơ 有hữu 之chi 。 今kim 疏sớ/sơ 抄sao 略lược 去khứ 。 今kim 古cổ 引dẫn 釋thích 不bất 然nhiên 後hậu 應ưng 存tồn 之chi 。 疏sớ/sơ 且thả 默mặc 斯tư 要yếu 。 抄sao 解giải 一nhất 向hướng 作tác 久cửu 默mặc 釋thích 。 評bình 曰viết 。 以dĩ 大đại 疏sớ/sơ 元nguyên 是thị 久cửu 字tự 。 今kim 小tiểu 疏sớ/sơ 改cải 作tác 且thả 字tự 。 疏sớ/sơ 改cải 亦diệc 宜nghi 改cải 抄sao 。 獵liệp 然nhiên 全toàn 錄lục 大đại 鈔sao 。 亦diệc 少thiểu 思tư 爾nhĩ 。

疏sớ/sơ 釋thích 真Chân 如Như 云vân 。 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 。 本bổn 無vô 偽ngụy 妄vọng 變biến 易dị 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 評bình 曰viết 。 據cứ 大đại 疏sớ/sơ 。 無vô 此thử 十thập 四tứ 字tự 。 此thử 中trung 加gia 也dã 。 抄sao 謂vị 以dĩ 經kinh 意ý 宣tuyên 指chỉ 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 合hợp 為vi 一nhất 科khoa 。 以dĩ 謂vị 真chân 下hạ 方phương 是thị 略lược 釋thích 。 對đối 下hạ 細tế 釋thích 爾nhĩ 。 若nhược 連liên 此thử 皆giai 科khoa 在tại 略lược 釋thích 中trung 。 下hạ 細tế 釋thích 中trung 。 不bất 應ưng 揀giản 云vân 但đãn 謂vị 真chân 實thật 。 未vị 出xuất 心tâm 體thể 。 何hà 約ước 圓viên 覺giác 自tự 性tánh 說thuyết 耳nhĩ 。 又hựu 若nhược 連liên 於ư 略lược 釋thích 科khoa 中trung 。 則tắc 略lược 釋thích 中trung 。 標tiêu 云vân 偽ngụy 妄vọng 。 牒điệp 謂vị 虗hư 妄vọng 。 下hạ 細tế 釋thích 既ký 揀giản 偽ngụy 妄vọng 義nghĩa 。 則tắc 虗hư 妄vọng 一nhất 義nghĩa 爾nhĩ 。 則tắc 三tam 處xứ 文văn 各các 不bất 相tương 管quản 。

抄sao 依y 起khởi 信tín 以dĩ 一nhất 心tâm 為vi 體thể 。 此thử 段đoạn 論luận 玄huyền 談đàm 第đệ 四tứ 門môn 以dĩ 釋thích 。 然nhiên 亦diệc 在tại 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 。 今kim 抄sao 亦diệc 削tước 。 此thử 應ưng 釋thích 之chi 。

迷mê 東đông (# 東đông 即tức 是thị 真chân )# 為vi 西tây (# 西tây 即tức 妄vọng 也dã 此thử 是thị 執chấp 妄vọng 妄vọng 即tức 是thị 他tha )# 也dã (# 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 初sơ 講giảng 者giả 不bất 須tu 用dụng 之chi )# 評bình 曰viết 。 也dã 字tự 合hợp 連liên 西tây 字tự 兩lưỡng 段đoạn 注chú 連liên 之chi 。 又hựu 疑nghi 注chú 本bổn 云vân 妄vọng 即tức 實thật 也dã 。 其kỳ 也dã 字tự 皆giai 注chú 語ngữ 。 但đãn 寫tả 大đại 書thư 。 也dã 字tự 卻khước 稍sảo 長trường/trưởng 。 致trí 後hậu 便tiện 將tương 也dã 字tự 為vi 麤thô 書thư 。 隔cách 於ư 後hậu 注chú 也dã 。

科khoa 示thị 相tương/tướng 中trung 釋thích 文văn 三tam 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 顯hiển 意ý 。 三tam 正chánh 釋thích 。 然nhiên 第đệ 二nhị 顯hiển 意ý 。 今kim 於ư 案án 定định 其kỳ 非phi 下hạ 分phân 之chi 。 不bất 應ưng 與dữ 分phần/phân 科khoa 正chánh 釋thích 排bài 頭đầu 分phân 之chi 。 以dĩ 是thị 惟duy 顯hiển 案án 定định 其kỳ 非phi 之chi 意ý 爾nhĩ 。 應ưng 於ư 案án 定định 下hạ 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 顯hiển 意ý 。 二nhị 釋thích 文văn 故cố 。 二nhị 正chánh 釋thích 中trung 。 亦diệc 初sơ 敘tự 意ý 。 二nhị 正chánh 釋thích 。 與dữ 此thử 文văn 勢thế 全toàn 同đồng 。 何hà 一nhất 為vi 總tổng 。 二nhị 為vi 別biệt 耶da 。

抄sao 十thập 障chướng 十thập 如như 者giả 。 如như 常thường 所sở 釋thích 。 後hậu 亦diệc 有hữu 之chi 。 評bình 曰viết 。 亦diệc 大đại 抄sao 有hữu 。 此thử 後hậu 即tức 無vô 。 抄sao 八bát 萬vạn 塵trần 勞lao 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 至chí 下hạ 當đương 釋thích 。 評bình 曰viết 。 塵trần 勞lao 在tại 普phổ 眼nhãn 章chương 中trung 釋thích 。 其kỳ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 大đại 疏sớ/sơ 抄sao 唐đường 彌Di 勒Lặc 章chương 釋thích 。 今kim 小tiểu 抄sao 並tịnh 無vô 處xứ 釋thích 。 抄sao 云vân 何hà 自tự 心tâm 染nhiễm 依y 自tự 心tâm 有hữu 九cửu 種chủng 喻dụ 。 謂vị 萎nuy 華hoa 等đẳng 。 注chú 如như 疏sớ/sơ 所sở 配phối 。 評bình 曰viết 。 今kim 疏sớ/sơ 但đãn 列liệt 名danh 。 並tịnh 不bất 注chú 配phối 。 而nhi 大đại 疏sớ/sơ 一nhất 一nhất 注chú 配phối 之chi 。 今kim 疏sớ/sơ 既ký 略lược 此thử 抄sao 應ưng 改cải 。 又hựu 如như 次thứ 下hạ 一nhất 一nhất 牒điệp 疏sớ/sơ 亦diệc 全toàn 牒điệp 大đại 疏sớ/sơ 爾nhĩ 。 據cứ 此thử 於ư 略lược 疏sớ/sơ 亦diệc 全toàn 注chú 配phối 。

喻dụ 說thuyết 一nhất 味vị 法pháp 中trung 。 抄sao 云vân 細tế 者giả 所sở 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。  演diễn 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 祕bí 密mật 法Pháp 藏tạng 等đẳng 。 評bình 曰viết 。 應ưng 云vân 所sở 為vi 故cố 。 大đại 抄sao 論luận 云vân 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 演diễn 說thuyết 等đẳng 。 由do 此thử 約ước 佛Phật 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 一nhất 味vị 法pháp 。 不bất 應ứng 用dụng 此thử 謂vị 字tự 。 思tư 之chi 。

抄sao 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 有hữu 下hạ 。 注chú 佛Phật 性tánh 中trung 引dẫn 地địa 論luận 云vân 宅trạch 寶bảo 。 亦diệc 云vân 譬thí 如như 彼bỉ 地địa 種chủng 。 種chủng 珍trân 寶bảo 藏tạng 也dã 。 評bình 曰viết 。 此thử 應ưng 是thị 次thứ 貧bần 家gia 寶bảo 藏tạng 中trung 注chú 悞ngộ 註chú 於ư 此thử 。 以dĩ 此thử 中trung 說thuyết 全toàn 不bất 變biến 喻dụ 。 真Chân 如Như 不bất 變biến 。 何hà 忽hốt 注chú 辨biện 地địa 中trung 寶bảo 藏tạng 耶da 。 又hựu 破phá 麤thô 書thư 之chi 逗đậu 。 又hựu 令linh 此thử 一nhất 注chú 文văn 明minh 善thiện 遊du 眼nhãn 。 顯hiển 上thượng 依y 清thanh 淨tịnh 智trí 知tri 眾chúng 生sanh 清thanh 淨tịnh 身thân 。 因nhân 前tiền 悞ngộ 注chú 之chi 隔cách 其kỳ 義nghĩa 不bất 顯hiển 。 思tư 之chi 。

注chú 如Như 來Lai 藏tạng 身thân 中trung 云vân 。 本bổn 覺giác 理lý 量lượng 。 等đẳng 佛Phật 名danh 大đại 。 據cứ 演diễn 義nghĩa 釋thích 云vân 。 本bổn 覺giác 現hiện 量lượng 者giả 。 本bổn 覺giác 即tức 是thị 所sở 證chứng 本bổn 性tánh 。 唯duy 真chân 現hiện 量lượng 方phương 能năng 證chứng 。 故cố 與dữ 佛Phật 等đẳng 。 依y 此thử 合hợp 云vân 現hiện 量lượng 。 今kim 悞ngộ 作tác 理lý 量lượng 也dã 。 以dĩ 理lý 即tức 如như 理lý 智trí 量lượng 即tức 如như 量lượng 智trí 。 如như 量lượng 即tức 始thỉ 覺giác 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 非phi 也dã 。

疏sớ/sơ 或hoặc 謂vị 鈍độn 重trùng 說thuyết 。 或hoặc 謂vị 後hậu 來lai 之chi 徒đồ 。 或hoặc 謂vị 增tăng 明minh 前tiền 說thuyết 。 今kim 據cứ 大đại 疏sớ/sơ 云vân 。 一nhất 少thiểu 字tự 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 故cố 。 二nhị 諸chư 讚tán 嘆thán 者giả 以dĩ 偈kệ 故cố 。 三tam 鈍độn 根căn 重trùng 說thuyết 故cố 。 四tứ 為vi 後hậu 來lai 之chi 徒đồ 故cố 。 五ngũ 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 六lục 易dị 受thọ 持trì 故cố 。 七thất 增tăng 明minh 前tiền 說thuyết 故cố 。 八bát 長trường/trưởng 行hành 未vị 說thuyết 故cố 。 於ư 八bát 中trung 正chánh 唯duy 三tam 七thất 義nghĩa 兼kiêm 一nhất 五ngũ 六lục 。 全toàn 非phi 二nhị 四tứ 八bát 。 大đại 抄sao 今kim 非phi 第đệ 四tứ 六lục 淨tịnh 土độ 法pháp 眾chúng 同đồng 住trụ 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 會hội 。 無vô 後hậu 來lai 之chi 徒đồ 故cố 。 然nhiên 今kim 抄sao 文văn 但đãn 牒điệp 釋thích 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 證chứng 之chi 。 今kim 疏sớ/sơ 傳truyền 寫tả 之chi 悞ngộ 多đa 。 為vi 後hậu 之chi 徒đồ 一nhất 句cú 詳tường 之chi 。

圓Viên 覺Giác 鈔Sao 辨Biện 疑Nghi 悞Ngộ 卷quyển 上thượng